ARHEOLOG

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

101

Атырау облысы ҚАЗАН
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы: қола
музейі Техникасы: құйма
Историко- Өлшемі: диаметрі 1,5 см, биіктігі 59 см, тұтқасының биіктігі 12 см
краеведческий Табылған орны: АОТӨМАЭ, Борсық, 2015 жылы
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 18530

области Төрт тұтқалы қазанның пішіні шар тәрізді, биік тұғырлы, ернеуі кең қайырылған. Тұтқа тұсында
Atyrau Local айналдыра жасалған екі жолақты сызығы бар.

History КОТЕЛ
Museum Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Atyrau bölgesi Материал: бронза
Yerel Tarih Техника: литье
Размер: диаметр 1,5 см, высота 59 см, высота ручки 12 см
Müzesi Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Борсык, 2015 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 18530

志博物馆 Форма котла с четырьмя ручками шаровидная, на высокой подставке, с широкими краями,
подогнутая. На ручке имеется двухполосная линия, выполненная по окружности.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
POT
Period: III century BC – II century АD
Material: bronze
Technique: casting
Size: diameter 1.5 cm, height 59 cm, handle height 12 cm
Location of detection: AE ALHM, Borsyk, 2015
Record: ALHM CE 18530

The shape of the pot with four handles is spherical, on a high stand, with wide edges, bent. The handle
has a two-lane line drawn around the circumference.

KAZAN
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. yüzyıl
Malzeme: bronz
Teknikler: döküm
Boyut: çap – 1,5 cm, yükseklik - 59 cm, sap yüksekliği - 12 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Borsyk, 2015
Kayıt işareti: ABYTM AF 18530

Dört kulplu kazanın şekli küresel, yüksek bir sehpa üzerinde, geniş kenarlı, kıvrıktır. Sapın iki şeritli
dairesel bir çizgisi vardır.

青铜锅炉
时期：公元前 3-公元前 2世纪
材质：青铜
工艺：铸造
尺寸：直径1.5厘米，高度59厘米，手柄高度12厘米
发现地：IKMAO AE，博尔西克，2015年
注册商标：IKMAO OF 18530

具有四个手柄的大锅的形状是球形，高高，弯曲，边缘较宽。 手柄有两条线的圆形线。

102

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

103

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тарихи-өлкетану

музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской

области
Atyrau Local

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

104

Т НУМИЗМАТИКАЛЫҚ КОЛЛЕКЦИЯ Атырау облысы
иын (металл) ақшаларға: мыстан, күмістен және алтыннан жасалған соғылымдар тарихи-өлкетану
жатады. Тиын ақшалар әртүрлі нысанда болған. Тиын түріндегі нысаны бұл олардың соңғы музейі
нысаны. Тиынның бет жағы – аверс, артқы жағы – реверс және жаны – гурт деп аталады. Историко-
Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінің ғылыми қорында ортағасырлық краеведческий
Ақтөбе-Лаэти, Сарайшық қалаларынан табылған тиындардың түрлері өте көп. музей Атырауской
Сарайшық қаласының нумизматикалық материалдары өткен ғасырдың 80-ші жылдарының области
аяғынан бері жинақталды. Бұл нумизматикалық материалдар қазба зерттеулерде қаланың Atyrau Local
стартиграфикалық қабаттарының хронологиялық талдауларын жасау үшін қажет болып History
табылады. Сонымен қатар аталмыш істің маңыздылығы – қала тұрғындарына билік Museum
жүргізген ханның тиындарымен қандай ханның тиындары тең дәрежеде ақша айналымында Atyrau bölgesi
болғандығын көрсететіндігі. Нумизматикалық кешен осы қаланың тарихын, саяси, сауда- Yerel Tarih
экономикалық үрдістерін зерттеу үшін де маңызды. Müzesi
Са­райш­ ық қала­сынан табылған нумизматикалық дерект­ ер ХІІІ ғасырдың соңы мен ХІV 阿特劳州历史与地方
ғасыр аралығын қамтиды. Ол жерден табылған көне теңгелер Өзбек хан билігінің алғашқы 志博物馆
жылдарында Сарай қаласынан шыққан. Осы кезеңдегі өзгерістер ақшалардың сыртқ­ ы
түрінен көрініс тапқан. Күміс теңг­ е­лерде ислам дінінің енуі, орнығуы күміс теңге – АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
дирхемдердегі сунниттік сенімнің белгісі мен Құранның алғашқы жолд­ ары­ның жазылуынан
көрінеді.
Мәскеулік археолог Л.Галкин 1995 жылдың тамыз айында Сарайшық орнынан табылған
500 тиынды арнайы орталықта тазартып, қалыпқа келтірген күйінде музейімізге тапсырған.
Осындай мыс, күміс теңгелер Сарайшықтың Венеция, Генуя, Новгород, Псковпен сауда
қатынасының жүргізгендігін дәлелдейді. Ал бұл Алтын Орда мемлекетіндегі Сарайшықтың
дербестігін көрсетеді.
Сонымен қатар музей қорында Ақтөбе-Лаэти қаласы орнына әр жылдарда жүргізілген
қазба жұмыстары кезінде табылған нумизматикалық коллекциялар да сақталған.

К НУМИЗМАТИЧЕСКАЯ КОЛЛЕКЦИЯ
монетным (металлическим) деньгам относятся деньги из меди, серебра и золота.
Монетные деньги были разной формы. Форма в виде монет – это их последняя форма.
Лицевая сторона монеты называется аверс, оборотная сторона – реверс и боковая сторона
или ребро – гурт.
В научном фонде историко-краеведческого музея Атырауской области очень много
видов монет, найденных в средневековых городах Актобе-Лаэти, Сарайчик.
Нумизматические материалы города Сарайчик собирались с конца 80-х годов прошлого
века. Они были необходимы для хронологического анализа стратиграфических слоев города
при раскопках. В то же время значимость этого факта заключается в том, что это позволяет
определить, какие монеты хана, правившего городом, были равноценными в денежном
обороте. Нумизматический комплекс также имеет важное значение для изучения истории,
политических, торгово-экономических процессов этого города.
­Нумизматические д­ анные, ­найденные в городе ­Сарайчик, охватывают период с конца
ХІІІ и ХІV века. Древние монеты, найденные здесь, происходили из города Сарай в первые
годы правления Узбек-хана. Изменения этого периода отразились на внешнем виде денег.­
П­ роникновение ­исламской религии н­ ашло отражение на серебряных монетах­в виде знака
суннитской веры и в написании первых строк Корана в серебряных тенге-дирхемах.
В августе 1995 года московский археолог Л.Галкин очистил 500 монет, найденных в
Сарайчике, и передал нашему музею. Такие медные, серебряные монеты свидетельствуют
о том, что Сарайчик имел торговые отношения с Венецией, Генуей, Новгородом, Псковым.
А это в свою очередь говорит о самостоятельности Сарайчика в государстве Золотая Орда.
Также в фондах музея хранятся нумизматические коллекции, найденные в разные годы
при раскопках города Актобе-Лаэти.

105

Атырау облысы C NUMISMATIC COLLECTION
тарихи-өлкетану oin (metal) money includes money made of copper, silver, and gold. Coin money was of
various shapes. Coin form is their latest form. The front side of the coin is called the obverse, the
музейі back side is the reverse and the side is the edge.
Историко- There are many types of coins found in the medieval cities of Aktobe-Laeti, Saraishyk in the
краеведческий scientific fund of Atyrau Local History Museum.
музей Атырауской Numismatic materials of the city of Saraishyk have been collected since the end of the 80
years of the last century. These numismatic materials are necessary for chronological analysis of
области stratigraphic layers of the city during excavations. At the same time, the significance of this fact lies
Atyrau Local in the fact that it is possible to determine which coins of the Khan ruling the city were equivalent in
monetary turnover. The numismatic complex is also important for studying the history, political,
History trade and economic processes of this city.
Museum ­Numismatic d­ ata ­found in the city of S­ araishyk cover the period from the end of the XIII and
Atyrau bölgesi XIV centuries. The ancient coins found here came from the city of Saray in the early years of the
Yerel Tarih reign of Ozbek Khan. Changes in this period affected the appearance of money. ­T­ he penetration
of the I­slamic religion o­ n silver coins is r­ eflected in the form of a sign of the Sunni faith and in the
Müzesi writing of the first lines of the Koran in silver tenge – dirhams.
阿特劳州历史与地方 Moscow archaeologist L.Galkin in August 1995 cleared 500 coins found in Saraishyk in a
special center and gave it to our Museum. Such copper and silver coins indicate that Saraishyk
志博物馆 had trade relations with Venice, Genoa, Novgorod, Pskov. And this indicates the independence of
Sarayshyk in the state of the Golden Horde.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 The Museum also houses numismatic collections found during excavations in different years
at the site of Aktobe-Laeti.

S NUMİZMATİK KOLEKSİYON
ikke (metal) para bakır, gümüş ve altından yapılan paraları içerir. Madeni para farklı
şekillerde geldi. Madeni para şeklindeki form, son formudur. Madeni paranın ön yüzüne “averz”,
arka yüzüne “riverz” ve kenara “gurt” denir.
Atyrau bölgesindeki yerel tarih müzesinin bilimsel fonunda, ortaçağ şehirleri olan Aktobe-
Laeti, Sarayshyk’te bulunan birçok sikke türü bulunmaktadır.
Sarayshyk şehrinin nümizmatik malzemeleri geçen yüzyılın 80’li yıllarının sonundan beri
toplanmıştır. Bu nümizmatik malzemeler, kazılar sırasında kentin startigrafik katmanlarının
kronolojik analizi için gereklidir. Aynı zamanda bu gerçeğin önemi, kenti yöneten hanın hangi
sikkelerinin para dolaşımında eşdeğer olduğunun belirlenmesinin mümkün olmasıdır. Nümismatik
kompleks, bu şehrin tarihi, siyasi, ticari ve ekonomik süreçlerinin incelenmesi için de önemlidir.
Sarayshyk şehrinde bulunan nümizmatik veriler, XIII ve XIV yüzyılların sonundan itibaren
dönemi kapsamaktadır. Burada bulunan eski sikkeler Han Özbek’in hükümdarlığının ilk yıllarında
Saray kentinden kaynaklanmaktadır. Bu dönemdeki değişiklikler paranın görünümüne yansıdı.
İslam dininin gümüş sikkeler üzerindeki nüfuzu, Sünni inancının işareti ve Kuran’ın gümüş tenge-
dirhemlerle ilk satırlarının yazılması biçiminde yansıtılır.
Moskova arkeolog L.Galkin, Ağustos 1995’te Sarayshyk’te bulunan 500 sikkeyi özel bir
merkezde temizleyerek müzemize hediye etti. Bu tür bakır, gümüş sikkeler Sarayshyk’in Venedik,
Cenova, Novgorod, Pskov ile ticari ilişkiler yürüttüğünü gösteriyor. Ve bu, Altınordu eyaletinde
Sarayshyk’in bağımsızlığına tanıklık ediyor.
Ayrıca müzenin fonlarında, Aktobe-Laeti şehrinin sahasında farklı yıllarda yapılan kazılarda
bulunan nümizmatik koleksiyonlar bulunmaktadır.

106

硬 硬币收集 Атырау облысы
币（金属）货币包括铜，银和金制成的货币。硬币钱有不同的形状。硬币形的 тарихи-өлкетану
形式是它们的最终形式。硬币的正面称为正面，背面称为反面，侧面称为边缘。 музейі
在阿特劳地区当地历史博物馆的科学基金中，在萨拉希克的阿克托别-莱蒂中世纪城市 Историко-
中发现了多种硬币。 краеведческий
自上世纪80年代末以来，已经收集了萨拉希克市的钱币资料。这些钱币材料是挖掘过程 музей Атырауской
中对城市地标层进行时间顺序分析所必需的。同时，这一事实的意义在于，有可能确定统治 области
该城市的可汗硬币在货币流通量上是等价的。钱币情结对于研究这座城市的历史，政治，贸 Atyrau Local
易和经济进程也很重要。 History
在萨拉伊克（萨拉希克）市发现的 数据涵盖了从十三世纪末到十四世纪末的时期。在汗 Museum
奥兹别克 统治初期，这里发现的古代钱币起源于萨拉市。这段时期的变化反映在金钱的出 Atyrau bölgesi
现上。¬伊斯兰宗教在银币上的渗透和在形式上反映了逊尼派信仰的标志和古兰经的第一行 Yerel Tarih
用银坚戈迪拉姆书写。 Müzesi
莫斯科考古学家L. Galkin于1995年8月在特别中心清除了在萨拉希克发现的500枚硬币， 阿特劳州历史与地方
并将其交给了我们的博物馆。这种铜银硬币表明萨拉希克与威尼斯，热那亚，诺夫哥罗德， 志博物馆
普斯科夫进行了贸易关系。这证明了金帐汗国萨拉伊史克的独立性。
另外，在博物馆的基金中，在阿克托比-莱蒂市遗址上的不同年份的发掘中发现了钱币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
收藏。

107

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIII–XIV ғасырлар
Материалы: алтын
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,7 см
краеведческий Салмағы: 2 гр
музей Атырауской Табылған орны: ОЕАЭ, Ақтөбе-Лаэти, 1976 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 2628
области
Atyrau Local Махмұд Ғазан Елхан (1295–1304)
Av – мәтін: «Siraz/la-ila-illa-Allah/daraba/Muhamed/ rasul-Allah – Шираз/ Алладан басқа құдай жоқ,
History Мұхаммед Алланың елшісі».
Museum Rv – мәтін: «siddu middin wa tisagun /Gazan Mahmud/ Hullida Mulkuhu – алты жүз тоқсан /Ғазан
Atyrau bölgesi Махмұд/ Оның патшалығы ұзақ болсын».
Yerel Tarih
МОНЕТА
Müzesi Период: XIII–XIV века
阿特劳州历史与地方 Материал: золото
Техника: чеканка
志博物馆 Размер: 1,7 см
Вес: 2 г
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Место обнаружения: СВАЭ, Актобе-Лаэти, 1976 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 2628

Махмуд Газан Елхан (1295–1304)
Av – текст: «Siraz/la-ila-illa-Allah/daraba/Muhamed/ rasul-Allah – Шираз/ Нет бога,  кроме
Аллаха, и Мухаммад посланник Аллаха».
Rv – текст: «siddu middin wa tisagun /Gazan Mahmud/ Hullida Mulkuhu – шестьсот девяносто /Газан
Махмуд/ Пусть его царство будет долгим».

COIN
Period: XIII–XIV centuries
Material: gold
Technique: сonining
Size: 1.7 cm
Weight: 2 g
Location of detection: СVAE, Aktobe-Laeti, 1976
Record: ALHM CE 2628

Makhmud Gazan Yelkhan (1295-1304)
Av – text: “Siraz/la-ila-illa-Allah/daraba/Muhamed/ rasul-Allah – Shiraz/There is no god but Allah and
Mukhammad is the Messenger of Allah”.
Rv – text: “siddu middin wa tisagun /Gazan Mahmud/ Hullida Mulkuhu – six hundred and ninety /
Gazan Makhmud/ May his kingdom be long.”

S İKKE
Dönem: XIII-XIV. Yüzyıl
Malzeme: altın
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,7 cm
Ağırlık: 2 gr
Keşif yeri: OVAK, Aktobe-Laeti, 1976
Kayıt işareti: ABYTM AF 2628

Mahmud Gazan Elkhan (1295-1304)
Av – metin: “Siraz / la-ila-illa-Allah / daraba / Muhamed / resul-Allah-Şiraz” – Allah’tan başka tanrı yoktur
ve Muhammed Allah’ın elçisidir.
Rv – metin: “siddu middin wa tisagun / Gazan Mahmud / Hullida Mulkuhu” – altı yüz doksan / Gazan
Mahmud / Onun krallığı uzun olsun.

108

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十三至十四世纪
材质：金 109
工艺：冲制
尺寸：1.7厘米
重量：2克
发现地点：OEAE，阿克纠宾-莱蒂，1976年
注册商标：IKMAO OF 2628

Mahmud Gazan Elkhan（1295-1304）
正面-文字：“ Siraz / la-ila-illa-Allah / daraba / Muhamed / rasul-Allah-Shiraz /除了
安拉，没有别的神，而穆罕默德是安拉的使者。”
反面-文字：“ siddu middin wa tisagun / Gazan Mahmud / Hullida Mulkuhu-690 / Gazan
Mahmud /愿他的国度长。

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,7 см
краеведческий Салмағы: 1,2 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10498/115
области
Atyrau Local Av – нүктелі және сызықты шеңбердегі екі жол мәтін: «/as-Sultan/Uzbek/ Өзбек сұлтан». Ортасына
ою-өрнек салынған.
History
Museum Rv – сызықшалы және нүктелі қоршаудағы мәтін: «Daraba/fi/Hwarezm/sene/ 722 – Хорезм, 722
Atyrau bölgesi жылғы соғылым». Ортасында – өрме ою (б.ж.с. 1322 ж.)
Yerel Tarih
МОНЕТА
Müzesi Период: XIV век
阿特劳州历史与地方 Материал: медь
Техника: чеканка
志博物馆 Размер: 1,7 см
Вес: 1,2 г
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1995 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 10498/115

Av – текст двух строк в точечном и линейном кругах: «/as-Sultan/Uzbek/ султан Озбек». В центре
изображен орнамент.

Rv – текст в линейном и точечном обрамлении: «Daraba/fi/Hwarezm/sene/ 722 – Хорезм, кованый
год 722». В центре-орнамент (1322 г. н.э.)

COIN
Period: XIV century
Material: copper
Technique: сonining
Size: 1.7 cm
Weight: 1.2 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10498/115

Av – text of two lines in dotted and linear circles: “/as-Sultan/Uzbek/ Sultan Ozbek”. There is an ornament
in the center.

Rv – text in line and dotted frames: “Daraba/fi/Hwarezm/sene/ 722 – Khorezm, forged year 722”. There
is an ornament in the center (1322 CE)

SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,7 cm
Ağırlık: 1,2 gr
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10498/115

Av - noktalı ve çizgisel daireler içinde iki satırlık metin: “as-Sultan / Özbek” – Sultan Özbek. Ortasında
bir süs var.

Rv - doğrusal ve noktalı çerçeve içindeki metin: “Daraba / fi / Hwarezm / sene / 722” – Khorezm, sahte
yıl 722. Ortasında bir süs var (MS 1322).

110

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十四世纪
材质：铜 111
工艺：冲制
尺寸：1.7厘米
重量：1.2克
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10498/115

正-点和直线圆上的两行文字：“ / as-Sultan /乌兹别克语/ Sultan Ozbek”。 中间有一个装
饰品。

反-线性和虚线框架中的文字：“ Daraba / fi / Hwarezm / sene / 722-Khorezm，伪造为722
年”。 中间有一个装饰品（公元1322年）

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 2 х 1,8 см
краеведческий Салмағы: 1,2 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10498/151
области
Atyrau Local Av – сызықты шеңбердегі оюдың астында екі жол: «alti/on/dange – алты/он/ даңге».
Rv – нүктелі қоршаудағы оюдың астында: «Daraba/as-Saray sene/731 – Сарай, 731 жылғы соғылым».
History «Сарай» сөзінің үстінде – өрме (б.ж.с. бойынша 1331 ж.)
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
Период: XIV век
Материал: медь
Техника: чеканка
Размер: 2 х 1,8 см
Вес: 1,2 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайшык, 1995 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 10498/151

Av – две строчки под орнаментом в линейном круге: «alti/on/dange – шесть/десять/ данге».
Rv – под орнаментом в точечном обрамлении: «Daraba/as-Saray sene/731 – Сарай, кованый год
731». Над словом «Сарай» – плетеный орнамент (1331 г.н.э.)

COIN
Period: XIV century
Material: copper
Technique: сonining
Size: 2 x 1.8 cm
Weight: 1.2 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10498/151

Av – two lines under the ornament in a linear circle: “alti/on/dange – six/ten/dange”.
Rv – under the ornament in a dotted frame: “Daraba/as-Saray sene/731 – Saray, forged year 731”. Above
the word “Saray – braided ornament (1331 CE)

SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 2 x 1,8 cm
Ağırlık: 1,2 gr
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10498/151

Av - doğrusal bir daire içinde süslemenin altındaki iki çizgi: “alti / on / dange” – altı / on / dange.
Rv - noktalı çerçevede süslemenin altında: “Daraba / as-Saray sene / 731” – Ahır, sahte yıl 731. “Shed”
kelimesinin üstünde - hasır süs (MS 1331).

112

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十四世纪
材质：铜 113
工艺：冲制
尺寸：2 x 1.8cm
重量：1.2克
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10498/151

正面-装饰物下方的两行直线成一个圆：“ alti / on / dange-6/10 / dange”。
反面-点缀框内的装饰物：“ Daraba / as-Saray sene / 731-谷仓，伪造731年”。 在“ Shed-
柳条装饰”一词上方（公元1331年）

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі:1,4 х 1,3 см
краеведческий Салмағы: 1,10 гр
музей Атырауской Табылған орны: ЕОАЭ, Сарайшық, 1983 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 5787
области
Atyrau Local Av– оң жаққа бет алған барыс. Оның арқасында – атып келе жатқан күн бейнеленген.
Rv – екіге бөлінген төртбұрышты сызықта: «Hakim hammayun – жоғарғы жарлықпен». Шет жиегінде:
History «Daraba/as-Saray/sene/733 – Сарай, 733 жылғы соғылым» (б.ж.с. бойынша 1333 ж.)
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
Период: XIV век
Материал: медь
Техника: чеканка
Размер:1,4 х 1,3 см
Вес: 1,10 г
Место обнаружения: ВУАЭ, Сарайчик, 1983 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 5787

Av– тигр, обращенный на правую сторону. На его спине изображено восходящее солнце.
Rv – на прямоугольной линии, разделенной на две: «Hakim hammayun – высшим указом». По
краям: «Daraba/as-Saray/sene/733 – Сарай, кованый год 733» (1333 г.н.э.)

COIN
Period: XIV century
Material: copper
Technique: сonining
Size:1.4 x 1.3 cm
Weight: 1.10 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1983
Record: ALHM CE 5787

Av– tiger facing the right side. The rising sun is depicted on its back.
Rv – on a rectangular line divided in two: “Hakim hammayun – by Supreme decree”. On the edges:
“Daraba/as-Saray/sene/733 – Saray, forged year 733” (1333 CE)

SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,4 x 1,3cm
Ağırlık: 1,10 gr
Keşif yeri: VUAK, Sarayshyk, 1983
Kayıt işareti: ABYTM AF 5787

Av - sağ tarafa bakan kaplan. Yükselen güneş sırtında tasvir edilmiştir.
Rv - ikiye ayrılmış dikdörtgen bir çizgi üzerinde: “Hakim hammayun” – yüksek kararname ile. Kenarlar
boyunca: “Daraba / as-Saray / sene / 733” – Ahır, sahte yıl 733 (MS 1333).

114

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十四世纪
材质：铜 115
工艺：冲制
尺寸：1.4 x 1.3cm
重量：1.10克
发现地点：萨拉西克，1983年
注册商标：IKMAO OF 5787

正面-老虎朝向右侧。 背面绘有初升的太阳。
反面-在一条矩形线上，分为两个部分：“ Hakim hammayun-根据最高法令”。 沿线：“达拉巴/
萨萨雷/塞内/ 733-谷仓，伪造733年”（公元1333年）

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу, басу
Историко- Өлшемі: 1,7 см
краеведческий Салмағы: 1,5 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10498/166
области
Atyrau Local Av – нүктелі қоршау, төрт бұрышты сызықта үш жол түсініксіз мәтін.
Rv – екі басты бүркіт кескіні нашар сақталған.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
Период: XIV век
Материал: медь
Техника: чеканка
Размер: 1,7 см
Вес: 1,5 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарачик, 1995 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 10498/166

Av – На точечном окружении, на прямоугольной линии – три строки непонятного текста.
Rv – Изображение двухглавых орлов плохо сохранилось.

COIN
Period: XIV century
Material: copper
Technique: сonining
Size: 1.7 cm
Weight: 1.5 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10498/166

Av – On a dotted environment, on a rectangular line, there are three lines of incomprehensible text.
Rv – The image of the two-headed eagles is poorly preserved.

SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,7cm
Ağırlık: 1,5 gr
Keşif yeri: BTAK Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10498/166

Av - Noktalı bir ortamda, dikdörtgen bir çizgi üzerinde, üç satırlık anlaşılmaz metin.
Rv - İki başlı kartalların görüntüsü kötü korunmuştur.

硬币
时期：十四世纪
材质：铜
工艺：冲制
尺寸：1.7厘米
重量：1.5克
发现地点：ЗКАЭ 萨拉西克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10498/166

正面-在点状环境中，在矩形线上是三行难以理解的文本。
反面-两只老鹰的形象保存得不好。

116

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

117

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: күміс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,5 х 1,6 см
краеведческий Салмағы: 1,65 гр
музей Атырауской Табылған орны: Жартөбе, 2010 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20354
области
Atyrau Local Мұхаммед Өзбек хан (1313–1341)
Av – нүктелі дөңгелек шеңбер және сызықты сегізұшты шеңбер ішіндегі мәтін: «Ila-i 1 la-iI la-Аllаһ-
History Muhammed rasul-Allah – /Алладан басқа Құдай жоқ, Мұхаммед Алланың елшісі/.
Museum Rv – нүктелі дөңгелек шеңбер және сызықты төртбұрыш шеңбер ішіндегі мәтін: «as-Sultan al-
Atyrau bölgesi agzam Uzbek – Өзбек сұлтан ағзам». Айнала үш жиегінде: «Daraba Saray 714 – Сарай, 714 соғылым»
Yerel Tarih (б.ж.с. бойынша 1314 ж.).

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學МОНЕТА
Период: XIV век
Материал: серебро
Техника: чеканка
Размер: 1,5 х 1,6 см
Вес: 1,65 г
Место обнаружения: Жартобе, 2010 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20354

Мухаммед Озбек хан (1313–1341)
Av – текст внутри точечного круга и линейного восьмиконечного круга: «Ila-i 1 la-iI la-Аllаһ-
Muhammed rasul-Allah – /Нет бога, кроме Аллаха, и Мухаммад посланник Аллаха/.
Rv – текст внутри точечного круга и линейного прямоугольника: «as-Sultan al-agzam Uzbek –
Озбек султан агзам». Вокруг трех кромок: «Daraba Saray 714 – Сарай, кованый год 714» (1314 г.н.э.).
COIN
Period: XIV century
Material: silver
Technique: сonining
Size: 1.5 x 1.6 cm
Weight: 1.65 g
Location of detection: Zhartobe, 2010
Record: ALHM CE 20354
Mukhammed Ozbek Khan (1313-1341)
Av – text inside a point circle and a linear eight-pointed circle: “Ila-i 1 la-iI la-Аllаһ-Muhammed rasul-
Allah – /There is no god but Allah and Mukhammad is the Messenger of Allah/.
Rv – text inside a point circle and linear rectangle: “as-Sultan al-agzam Uzbek – Ozbek Sultan Agzam”.
Around three edges: “Daraba Saray 714 – Saray, forged year 714” (1314 CE).
SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: gümüş
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,5 x 1,6cm
Ağırlık: 1,65 gr
Keşif yeri: Zhartobe, 2010
Kayıt işareti: ABYTM AF 20354
Muhammed Özbek Han (1313-1341)
Av - noktalı bir daire ve doğrusal sekiz köşeli bir daire içindeki metin: “Lla-illa-illa-Allaһ-Muhammed
resul-Allah” – Allah’tan başka tanrı yoktur ve Muhammed Allah’ın Resulüdür.
Rv - noktalı bir daire ve doğrusal bir dikdörtgen içindeki metin: “as-Sultan el-ağzam Özbek” – Özbek
sultan ağzam. Üç kenar civarında: “Daraba Saray 714” - Ahır, 714 yılında dövülmüş (M.S. 1314).

118

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十四世纪
材质：银 119
工艺：冲制
尺寸：1.5 x 1.6cm
重量：1.65克
发现的地方：Zhartobe，2010年
注册商标：IKMAO OF 20354

穆罕默德·奥兹别克汗（1313-1341）
正面-虚线圆和线性八角形圆圈内的文字：“ Ila-i 1 la-iIla-Allah-Muhammedrasul-Allah-/除
了安拉，没有别的神，而穆罕默德是安拉的使者/。
反面-虚线圆和线性矩形内的文字：“阿兹苏丹苏丹阿格扎姆-阿兹别克苏丹阿格扎姆”。 围绕
三个边缘：“达拉巴·萨拉伊714-谷仓，伪造714年”（公元1314年）。

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,8 х 1,6 см
краеведческий Салмағы: 1,5 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10498/43
области
Atyrau Local Av – дөңгелек сызықты шеңберде үш жол мәтін: «as-sultan/Hizir qan/hullida mulkuhu – Қызыр хан
әділетті сұлтан/оның билігі ұзақ жасасын».
History
Museum Rv – нүктелі және дөңгелек сызықты шеңберде алты жар­ты доғалы жиек бар, онда үш жол мәтін:
Atyrau bölgesi «Daraba as-Saray/al-Jadid/762 – Сарай, 762 соғылым/әл-Жадид» (б.ж.с. бойынша 1362 ж.)
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
Период: XIV век
Материал: медь
Техника: чеканка
Размер: 1,8 х 1,6 см
Вес: 1,5 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1995 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 10498/43

Av – три строки текста в круглой линии: «as-sultan/Hizir qan/hullida mulkuhu – Кызыр-хан –
справедливый султан/пусть его правление будет долгим».

Rv – в точечной и круглой линейной окружности имеется шесть дуговых кромок, в которых три
строки текста: «­ Daraba as-Saray/al-Jadid/762 – Сарай, кованый год 762/аль-Жадид» (1362 г.н.э.)

COIN
Period: XIV century
Material: copper
Technique: сonining
Size: 1.8 x 1.6 cm
Weight: 1.5 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10498/43

Av – three lines of text in a round line: “as-sultan/Hizir qan/hullida mulkuhu – Kyzyr Khan is a just sultan/
may his reign be long.”

Rv – there are six arc edges with three lines of text in a dotted and circular linear circle: ­“Daraba as-
Saray/al-Jadid/762 – Saray, forged year 762/Al-Zhadid” (1362 CE)

SİKKE
Dönem: XIV.Yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,8 x 1,6 cm
Ağırlık: 1,5 gr
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10498/43

Av - yuvarlak bir satırda üç satırlık metin: “as-sultan / Hızırkan / hullida mulkuhu” – Kızıl Han sadece bir
padişahtır / hükümdarlığı uzun olabilir.

Rv - noktalı ve dairesel doğrusal bir daire içinde, üç satırlık metnin bulunduğu altı yay kenarı vardır:
“Daraba as-Saray / el-Cedid / 762” – Saray, dövme yılı 762 / el-Cedid (MS 1362).

120

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學

时期：十四世纪 121
材质：铜
工艺：冲制
尺寸：1.8 x 1.6cm
重量：1.5克
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10498/43

正面-圆角的三行文字：“阿苏丹/希兹尔·坎/赫利达·穆尔库胡-吉兹尔汗只是苏丹/愿他的统
治持续很长时间。”

反面-在一个点缀和圆形的线性圆中，有六个弧边，其中三行文字：¬“达拉巴·萨里（Daraba
as-Saray）/贾迪（Al-Jadid）/ 762-萨拉（Saray），制造年份762年/贾迪（al-Jadid）”（公元
1362年）

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIII–XIV ғасырлар
Материалы: күміс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,6 х 1,4 см
краеведческий Салмағы: о1,р2нгыр:
музей Атырауской Табылған ОЕАЭ, Сарайшық, 1976 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 2389
области Тоқты хан (1291–1313)
Atyrau Local Av – нүктелі дөңгелек шеңберде: «as-Sultan аl-agzam/giyas-ad-din/Toqtubek/ al-gadil – Сұлтан ағзам
дін күрескері/көне ұйгыр жазуымен – «Тоқ-тұбек»/ әділетті/». Екінші жолында өрнек салынған.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

Rv – төртбұрыш және дөңгелек нүктелі шеңберде жазу, төрт жағында ою «Daraba as-Saray/Аl-
Mahrus/sene 710 – Сарай, 710 жылғы соғылым/әл-Махрус/» (б.ж.с. бойынша 1310 ж.).

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
Период: XIII–XIV века
МТеахтниекраи:ачле:ксаенркеабро
Размер: 1,6 х 1,4 см
Вес: 1,2 г
Место обнаружения: СВАЭ, Сарайчик, 1976 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 2389

Токты хан (1291–1313)
Av – в точечном круге: «as-Sultan аl-agzam/giyas-ad-din/Toqtubek/ al-gadil – Султан Агзам – борец
за религию/по древней уйгурской письменности – «Ток-тубек»/ справедливый/». Во второй строке
нарисован орнамент.
Rv – надпись в прямоугольном и круглом точечном круге, орнамент с четырех сторон «Daraba as-
Saray/Аl-Mahrus/sene 710 – Сарай, кованый год 710 /аль-Махрус/» (1310 г.н.э.).

COIN
Period: XIII–XIV centuries
Material: silver
Technique: сonining
WSizeeig: 1h.t6: x 1.4 cm
1.2 g
Location of detection: CVAE, Saraishyk, 1976
Record: ALHM CE 2389
Tokty Khan (1291–1313)
Av – in the dot circle: “as-Sultan аl-agzam/giyas-ad-din/Toqtubek/ al-gadil – Sultan Agzam is a fighter
for religion/according to the ancient Uyghur script – “Tok-tubek”/fair/”. The second line contains an
ornament.
Rv – inscription in a rectangular and round dotted circle, ornament on four sides “Daraba as-Saray/Аl-
Mahrus/sene 710 – Saray, forged year 710 /Al-Makhrus/” (1310 CE).

SİKKE
Dönem: XIII-XIV. yüzyıl
Malzeme: gümüş
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,6 x 1,4 cm
Ağırlık: 1,2 gr
Keşif yeri: OVAK, Sarayshyk, 1976
Kayıt işareti: ABYTM AF 2389

Tokty Khan (1291-1313)
Av - noktalı bir daire içinde: “as-Sultan al-agzam / giyas-ad-din / Toqtubek / al-gadil” – Sultan Ağzam bir
din savaşçısı / eski Uygur alfabesine göre “Tok-tubek” – adil. İkinci satır bir süs içerir.
Rv - dikdörtgen ve dairesel noktalı daire içinde yazıt, dört tarafı “Daraba as-Saray / Al-Mahrus / sene
710” – Saray, dövme yılı 710 / el-Makhrus / (MS 1310).

122

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

硬币 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：十三至十四世纪
材质：银 123
工艺：冲制
尺寸：1.6 x 1.4cm
重量：1.2克
发现地点： CBАЭ Saraishik，1976年
注册商标：IKMAO OF 2389

托基汗（1291-1313）
正面-一个虚线圆圈：“ as-苏丹al-agzam / giyas-ad-din / Toqtubek / al-gadil-根据古老
的维吾尔文字-“ Tok-tubek” / fair /”，苏丹阿格扎姆是宗教斗士。 第二行包含一个装饰品。
反面-矩形和圆形虚线圆圈内的铭文，四面饰有“ Daraba as-Saray / Al-Mahrus / sene
710-Saray，制造710年/ al-Makhrus /”（公元1310年）。

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIV ғасыр (1385–1386)
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу, басу
Историко- Өлшемі: 1,7 см
краеведческий Салмағы: 1,5 гр.
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10489/139
области
Atyrau Local Av – сызықшалы төртбұрышты доңғалақтау шеңберде екі қабаттасқан жол: «Daraba as-Saray/al-
Jadid» – Соғылым Сарай/әл-Жадид (төменгі жазулары анық емес, мүмкін 752).
History
Museum Rv – Алты өзекті гүл өрнек.
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih МОНЕТА
Период: XIV век (1385–1386)
Müzesi Материал: медь
阿特劳州历史与地方 Техника: чеканка
Размер: 1,7 см
志博物馆 Вес: 1,5 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1995 год
124 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 10489/139

Av – на прямоугольном круге с линией двойная надпись: «Daraba as-Saray/al-Jadid» – Соғылым
Сарай/аль-Жадид (нижние надписи непонятны, возможно 752).

Rv – Цветочные узоры из шести сердцевин.

COIN
Period: XIV century (1385-1386)
Material: copper
Technique: сonining
Size: 1.7 cm
Weight: 1.5 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10489/139

Av – there is a double inscription on a rectangular circle with a line: “Daraba as-Saray/al-Jadid» –
Sogylym Saray/Al-Zhadid (lower inscriptions are not clear, probably 752).

Rv – Flower patterns of six cores.

SİKKE
Dönem: XIV. yüzyıl (1385-1386)
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,7 cm
Ağırlık: 1,5 gr
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10489/139

Av - çizgili dikdörtgen bir daire üzerinde çift yazıt vardır: “Daraba es-Saray / al-Cedid” - Saray / al-Cedid
(alttaki yazıtlar net değil, muhtemelen 752).

Rv - Altı çekirdekli çiçek desenleri.
硬币
历史时期：十四世纪（1385-1386）
材质：铜
工艺：冲制
尺寸：1.7厘米
重量：1.5克
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10489/139

正面-在带线的矩形圆上有一个双铭文：“ Daraba as-Saray / al-Jadid”-SogylymSaray / al-
Jadid（较低的铭文不清楚，可能是752）。

反面-六芯花艺设计。

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

125

Атырау облысы МОНЕТА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIII–XIV ғасырлар
Материалы: мыс
музейі Техникасы: соғу
Историко- Өлшемі: 1,9 х 1,5 см
краеведческий Салмағы: о1,р3н7ыгр: Б. ҚАЭ,
музей Атырауской Табылған Сарайшық, 1995 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 10498/202
области Av – екі қабат қоршаудғы алты жарты доғаның ішінде үш жол мәтін (үстіңгі екі жол қабаттас):
Atyrau Local «Daraba аs-Saray/al-Jadid/760 – Соғылым Сарай/әл-Жад­ ид/760» (б.ж.с. бойынша 1360 ж.).
Rv – Алты доғалы қоршауда өзекті гүл өрнегі.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

МОНЕТА
Период: XIII–XIV века
Материал: медь
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Техника: чеканка
Размер: 1,9 х 1,5 см
Вес: 1,37 г
УМчеесттноаоябонтармуежтекнаи:яИ: КЗМКААЭО, Сарайчик, 1995 год
ОФ 10498/202
Av – трехстрочный текст из шести полудуг в двойном круге (верхние две строки совмещены):
«Daraba аs-Saray/al-Jadid/760 – Кован в Сарае/аль-Жад­ ид/760» (1360 г.н.э).
Rv – Цветочный орнамент в круге из шести дуг.

COIN
Period: XIII–XIV centuries
Material: copper
Technique: сonining
SWizeeig: 1h.t9: x 1.5 cm
1.37 g
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1995
Record: ALHM CE 10498/202
Av – three-line text of six half-arcs in a double circle (the top two lines are combined): “Daraba аs-Saray/
al-Jadid/760 – Forged in Saray/Al-Zha­did/760” (1360 CE).
Rv – Flower ornament in a circle of six arcs.

SİKKE
Dönem: XIII-XIV. yüzyıl
Malzeme: bakır
Teknikler: kovalama
Boyut: 1,9 x 1,5cm
AKeğşıriflıyke: r1i,:3B7TgArK, Sarayshyk, 1995
Kayıt işareti: ABYTM AF 10498/202

Av - bir çift daire içinde altı yarım yaydan oluşan üç satırlık bir metin (üstteki iki satır hizalı): “Daraba as-
Saray / el-Cedid / 760” - Saray’da Kovan / el-Cedid / 760 (MS 1360).

Rv - Altı yaydan oluşan bir daire içinde çiçek süsü.

硬币

时期：十三至十四世纪
材质：铜
工艺：冲制
尺寸：1.9 x 1.5cm
重量：1.37克
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1995年
注册商标：IKMAO OF 10498/202

正面是在双圆中的六个半弧线的三行文字（最上面的两行对齐）：“ Daraba as-Saray / al-
Jadid / 760-Kovan in Saray / al-Zha-did / 760”（公元1360年）。

反面-在六个弧形的圆圈中的花卉装饰。

126

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

127

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тарихи-өлкетану

музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской

области
Atyrau Local

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

128

А ӘШЕКЕЙ БҰЙЫМДАР КОЛЛЕКЦИЯСЫ Атырау облысы
тырау облысы тарихи-өлкетану музейінің ғылыми қорындағы археологиялық тарихи-өлкетану
қазба жұмыстары барысында табылған сәндік әшекей бұйымдардың көптеген түрлері музейі
кездеседі. Әшекей деп – адамның бойын, киімін безендіруге пайдаланылатын, сәндік Историко-
үшін жасалынатын бұйымдар және олардың бетіне салынатын ою-өрнектер немесе түрлі краеведческий
нақыштарды айтады. Сәндік әшекей бұйымдардың түрлері негізінен қоғам мүшелерінің музей Атырауской
әлеуметтік мәртебесін айқындайды. Ер адам мен әйел адам да әлеуметтік мәртебесін білдіру, области
көрсету мақсатында бағалы сәндік бұйымдар таққан. Atyrau Local
Неолит дәуірі кезінде нефрит, яшма, серпантин және басқа да тастар қолданылған. History
Тастармен қатар жыртқыш аңдардың сүйектері және тістері де кең пайдаланылды. Көбінесе Museum
білезік, сақиналар, алқалар жасалды. Бұл дәуірде сәндік әшекейлер сүйектен, мүйізден Atyrau bölgesi
жасалса, қола дәуірінде әртүрлі металдардан жасалған. Шеберлердің өнері қоладан Yerel Tarih
жасалған бұйымдарда да ізін қалдырған. Бастапқыда бұлар әйелдер тағатын әшекей – Müzesi
қоладан жасалған моншақтар мен маржан алқалар, шомбал білезіктер, айналар ретінде 阿特劳州历史与地方
кездессе, кейін алтынмен қапталған қола бұйымдар – салпыншақ алқалар, қолаға құйылған 志博物馆
алтын сырғалар пайда болды.
Музей қорындағы археологиялық сәндік әшекей бұйымдар негізінен табиғи тастар, АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
ракушка, кашин, паста, шыны, гешир, янтарь, ақық, темір, қола, күміс, алтын материалдарынан
илеу, құю, балқыту, соғу, қыспалау, шыңдау, бедерлеу, жылтырату, тесу әдістері арқылы
жасаған.
Ертедегі темір және орта ғасырларда зергерлер жасаған шыны тектес балқытылған қоспа-
пастадан жасалған, түрлі-түстер араласа сәнделген моншақтардың жүздеген түрлері
жинақталған. Бұдан басқа асыл тастардан, қызыл ақық (сердолик), янтарь, халцедоннан
өңделген моншақтар, сонымен қатар біздің өңірге тән борлы тастан немесе геширден жасалған
моншақтарды кездестіруге болады. Алтын, қола киім жапсырмалары, белбеу тоғалары металл
әшекей бұйымдары қатарын толықтырады. Сырға, сақиналарды да осы қатардан табасыз.
Сүйектен жасалған әдемі бұйымдар қарапайым құралдармен қолөнершілердің қолында өте
шебер өңделгендіктен көрермендердің ерекше таңданыс пен қызығушылығын тудырады.

В КОЛЛЕКЦИЯ УКРАШЕНИЙ 129
научном фонде историко-краеведческого музея Атырауской области встречается
множество видов декоративных украшений, найденных в ходе археологических раскопок.
Украшение представляет собой изделие для декоративного убранства тела человека, его
одежды и представляющее собой орнамент или различные узоры, которые наносят на его
поверхность. Виды декоративных украшений в основном определяют социальный статус
членов общества. Мужчины и женщины носили ценные декоративные изделия также с
целью демонстрации своего положения в обществе и своего достатка.
В период неолита были популярны нефрит, яшма, серпентин и другие камни.
Наряду с камнями широко использовались кости и зубы хищных животных. Чаще всего
изготавливались браслеты, кольца, подвески. Если в этот период были распространены
декоративные украшения из костей, рогов, то в бронзовую эпоху они изготавливались
из различных металлов. Искусство мастеров оставили след и на изделиях из бронзы.
Изначально они предназначались для женщин – в виде бронзовых бус и коралловых колец,
браслетов, зеркал, затем появились бронзовые изделия, покрытые золотом – подвески,
золотые серьги, литые из бронзы.
Археологические декоративные украшения из фонда музея в основном изготовлены
из природных камней, ракушки, кашина, пасты, стекла, гешира, янтаря, агата, железа,
бронзы, серебра, золота путем дубления, литья, плавки, ковки, обжимки, закалки, тиснения,
гравировки, полировки, перфорации.
Были собраны сотни видов бус из расплавленной смеси-пасты стекловидной формы,
украшенных разноцветными цветами, изготовленных ювелирами древнего железного
века и средневековья. Кроме того, можно встретить бусы из драгоценных камней, из
красного агата (сердолика), янтаря, халцедона, а также бусы из мелового камня или гешира,

Атырау облысы характерных для нашего региона. Золотые, бронзовые накладки для одежды, пряжки для
тарихи-өлкетану ремня дополнили ряд металлических украшений. Здесь вы найдете также серьги и кольца.
Тот факт, что красивые изделия из костей были выполнены простыми инструментами руками
музейі ремесленников, вызывает особый интерес и удивление зрителей.
Историко-
краеведческий T COLLECTION OF JEWELRY ITEMS
музей Атырауской he scientific fund of Atyrau Local History Museum contains many types of decorative
ornaments found during archaeological excavations. Jewelry is a decoration used for the body,
области clothing of a person and representing an ornament or various patterns that are applied to their
Atyrau Local surface. Types of decorative ornaments mainly determine the social status of society members.
Men and women also wore valuable decorative items to demonstrate and display their social
History status.
Museum During the Neolithic period, nephrite, jasper, serpentine and other stones were used. Along
Atyrau bölgesi with stones, bones and teeth of predatory animals were widely used. Bracelets, rings, and pendants
Yerel Tarih were mostly made. If during this period decorative ornaments were made of bones and horns,
then in the bronze age they were made of various metals. The art of the masters left their mark
Müzesi on the bronze items. Initially, they were made in the form of jewelry for women – in the form of
阿特劳州历史与地方 bronze beads and coral rings, bracelets, mirrors, then there were bronze items covered with gold –
pendants, gold earrings, cast from bronze.
志博物馆 Archaeological decorative ornaments from the Museum’s fund are mainly made of natural
stones, shells, composite white frit material, paste, glass, amber, agate, iron, bronze, silver, gold
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 by tanning, casting, melting, forging, crimping, quenching, embossing, engraving, polishing,
perforating.
Hundreds of types of beads were collected from a molten mixture-a glassy paste, decorated
with colorful flowers, made by jewelers of the ancient iron age and the middle ages. In addition,
you can find beads made of precious stones processed from red agate (carnelian), amber,
chalcedony, as well as beads made of chalk stone or geshir, characteristic of our region. Gold and
bronze overlays for clothing, belt buckles added a number of metal jewelry. Here you will also find
earrings and rings. Due to the fact that beautiful bone items were made with simple tools in the
hands of artisans, it is of particular interest and surprise to the audience.

A MÜCEVHER KOLEKSİYONU
tyrau bölgesindeki Tarih ve Yerel Kültür Müzesi’nin bilimsel fonunda, arkeolojik
kazılar sırasında bulunan pek çok dekoratif süs eşyası vardır. Süsleme, bir kişinin vücudu, giysisi
ve yüzeyine uygulanan bir süsü veya çeşitli desenleri temsil eden dekoratif süsleme ürünüdür.
Dekoratif süslemelerin türleri, esas olarak toplum üyelerinin sosyal durumunu belirler. Erkekler ve
kadınlar da sosyal statüyü göstermek ve tezahür ettirmek amacıyla değerli süs eşyaları giyerlerdi.
Neolitik dönemde yeşim taşı, jasper, serpantin ve diğer taşlar kullanılmıştır. Yırtıcı hayvanların
kemikleri ve dişleri taşlarla birlikte yaygın olarak kullanılmıştır. Çoğu zaman bilezikler, yüzükler,
kolyeler yapıldı. Bu dönemde kemik ve boynuzlardan dekoratif süslemeler yapıldıysa, Bronz
Çağı’nda çeşitli metallerden yapılmıştır. Zanaatkarların sanatı bronz eşyalara damgasını vurdu.
Başlangıçta, bronz boncuklar ve mercan yüzükler, bilezikler, aynalar, daha sonra altınla kaplı bronz
eşyalar – bronzdan yapılmış kolyeler, altın küpeler şeklinde kadınlar için takı şeklinde yapıldılar.
Müze fonundan arkeolojik dekoratif süs eşyaları ağırlıklı olarak doğal taşlar, kabuklar, kaşin,
macun, cam, geshir, amber, akik, demir, bronz, gümüş, bronzlaşarak altın, döküm, eritme, dövme,
kıvırma, söndürme, kabartma, gravürden yapılmıştır. , parlatma, perforasyon.
Eski Demir Çağı ve Orta Çağ kuyumcuları tarafından yapılan, renkli çiçeklerle süslenmiş, erimiş
cam benzeri macun hamurundan yüzlerce boncuk toplandı. Ayrıca bölgemiz için tipik olan kırmızı

130 akik (akik), kehribar, kalsedondan işlenmiş kıymetli taşlardan yapılmış boncukların yanı sıra tebeşir

taşı veya geshirden yapılmış boncuklar da bulabilirsiniz. Giysiler için altın, bronz kaplamalar, kemer Атырау облысы
tokaları metal dekorasyon yelpazesini tamamladı. Burada ayrıca küpeler ve yüzükler bulacaksınız. тарихи-өлкетану
Güzel kemik ürünler, zanaatkarların ellerinde basit aletlerle yapıldığı için izleyicide özel ilgi ve музейі
şaşkınlık uyandırıyor. Историко-
краеведческий
在 珠宝收集 музей Атырауской
阿特劳地区历史博物馆和地方传说的科学基金中，考古发掘时发现了许多类型 области
的装饰物。装饰物是用于人体，衣服的装饰性装饰产品，代表装饰物或应用于其表面的各种 Atyrau Local
图案。装饰摆件的类型主要决定着社会成员的社会地位。男人和女人还穿着有价值的装饰物 History
品，以展示和体现社会地位。 Museum
在新石器时代，使用了玉，碧玉，蛇纹石和其他石头。掠食性动物的骨头和牙齿与石头 Atyrau bölgesi
一起被广泛使用。最常见的是制作手镯，戒指，吊坠。如果在此期间，装饰品是用骨头和角 Yerel Tarih
制成的，那么在青铜时代，它们是用各种金属制成的。工匠的艺术在青铜器上留下了印记。 Müzesi
最初，它们以女性珠宝的形式制成-以青铜珠和珊瑚环，手镯，镜子的形式出现，然后出现 阿特劳州历史与地方
了覆盖金的青铜器-吊坠，金耳环，由青铜铸造而成。 志博物馆
博物馆基金的考古装饰摆件主要由天然石材，贝壳，卡式尼，浆糊，玻璃，盖希尔，琥
珀，玛瑙，铁，青铜，银，金制成，经过鞣制，铸造，熔化，锻造，压接，硬化，压花，雕 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
刻，抛光，打孔。
从古代铁器时代和中世纪的珠宝商制作的数百种珠子，是从熔化的玻璃状糊状糊状物中
收集的，这些糊状糊状物装饰有五颜六色的花朵。此外，您还可以找到用红玛瑙（红玉），
琥珀，玉髓制成的宝石制成的珠子，以及白垩石或geshir制成的珠子，它们是我们地区的典
型代表。衣服的金，青铜镶嵌，皮带扣补充了金属装饰的范围。在这里您还将找到耳环和戒
指。由于美丽的骨头产品是用工匠手中的简单工具制成的，因此引起了观众的特别兴趣和惊
奇。

131

Атырау облысы ПИРАМИДА ТӘРІЗДІ ПЛАСТИНА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з. ІI ғасыры
Материалы: 759 сынамалы алтын
музейі Техникасы: қалыптама
Историко- Өлшемі: биіктігі 1 см, ені 0,9 см
краеведческий Салмағы: 0,39 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12277/1-84
области
Atyrau Local Сатылы пирамида түрінде жасалған тегіс тігілмелі пластина (тілімше). Тігуге арналған үш саңылауы
бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 ПИРАМИДОВИДНАЯ ПЛАСТИНА
Период: ІI век н.э.
Материал: золото 759 пробы
Техника: штамповка
Размер: высота 1 см, ширина 0,9 см
Вес: 0,39 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтобе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12277/1-84

Плоская пластина, выполненная в виде ступенчатой пирамиды. Имеет три отверстия для
пришивания.

PYRAMID-SHAPED PLATE
Period: II century AD
Material: 759 fineness gold
Technique: stamping
Size: height 1 cm, width 0.9 cm
Weight: 0.39 g
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 12277/1-84

A flat plate made in the form of a step pyramid. It has three holes for sewing.

PİRAMİT LEVHA
Dönem: M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın - 759
Teknikler: damgalama
Boyut: yükseklik - 1 cm, genişlik – 0,9 cm
Ağırlık: 0,39 gr
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12277 / 1-84

Basamaklı piramit şeklinde yapılmış düz bir plaka. Üç dikiş deliğine sahiptir.

金字塔板
期间：公元前二世纪
材质：金759
工艺：冲压
尺寸：高1厘米，宽0.9厘米
重量：0.39克
探测地：ZKAE，阿拉洛贝，1999
注册商标：IKMAO OF 12277 / 1-84

平板，呈阶梯状金字塔形式。 有三个缝纫孔

132

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

133

Атырау облысы ЖЫЛАН ТӘРІЗДІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з. ІI ғасыры
Материалы: 768 сынамалы алтын
музейі Техникасы: қалыптама
Историко- Өлшемі: 1,1 х 0,8 см
краеведческий Салмағы: 0,23 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12278/1-7
области
Atyrau Local Бастары қарама-қарсы жаққа бағытталған, бір-бірімен байланыстырылған екі жылан түрінде
жасалған тігілмелі әшекей. Төрт жерде ұсақ дөңгелек саңылау көздері бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 ЗМЕЕВИДНОЕ УКРАШЕНИЕ
Период: ІI век н.э.
Материал: золото 768 пробы
Техника: штамповка
Размер: 1,1 х 0,8 см
Вес: 0,23 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтөбе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12278/1-7

Украшение, выполненное в виде двух змеевиков, соединенных друг с другом, головки которых
направлены в противоположные стороны. В четырех местах имеются мелкие круглые отверстия.

SERPENTINE DECORATION
Period: II century AD
Material: 768 fineness gold
Technique: stamping
Size: 1.1 x 0.8 cm
Weight: 0.23 g
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 12278/1-7

Decoration made in the form of two coils connected to each other, the heads of which are directed in
the opposite direction. There are small round holes in four places.

YILAN DEKORASYONU
Dönem: M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın - 768
Teknikler: damgalama
Boyut: 1,1 x 0,8 cm
Ağırlık: 0,23 gr
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12278 / 1-7

Birbirine bağlı iki bobin şeklinde yapılmış, başları zıt yöne yönlendirilmiş bir süs. Dört yerde küçük
yuvarlak delikler vardır.

蛇装饰
期间：公元前二世纪
材质：768金
工艺：冲压
尺寸：1.1 x 0.8cm
重量：0.23克
检测地点：ZKAE，阿拉洛贝，1999年
注册商标：IKMAO OF 12278 / 1-7

以两个互相连接的线圈制成的装饰物，其头部指向相反的方向。 有四个地方的小圆孔。

134

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

135

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з. ІI ғасыры
Материалы: 854 сынамалы алтын
музейі Техникасы: қалыптама
Историко- Өлшемі: 6,2 х 2,7 см
краеведческий Салмағы: 0,19 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12280/1-13
области
Atyrau Local Тегіс көлемді, ромба пішінді тігілмелі әшекей. Тігуге арналған төрт саңылауы бар.

History УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Museum Период: ІI век н.э.
Atyrau bölgesi Материал: золото 854 пробы
Yerel Tarih Техника: штамповка
Размер: 6,2 х 2,7 см
Müzesi Вес: 0,19 г
阿特劳州历史与地方 Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтобе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12280/1-13
志博物馆
Гладкое объемное, ромбовидное украшение для пришивания. Имеет четыре отверстия для
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 пришивания.

DECORATION FOR SEWING
Period: II century AD
Material: 854 fineness gold
Technique: stamping
Size: 6.2 x 2.7 cm
Weight: 0.19 g
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 12280/1-13

Smooth volume, diamond-shaped decoration for sewing. It has four holes for sewing.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın - 854
Teknikler: damgalama
Boyut: 6,2 x 2,7 cm
Ağırlık: 0,19 gr
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12280 / 1-13

Dikiş için pürüzsüz volumetrik, elmas şekilli süsleme. Dört dikiş deliğine sahiptir.

缝制装饰
期间：公元前二世纪
材质：金854
工艺：冲压
尺寸：6.2 x 2.7cm
重量：0.19克
探测地：ZKAE，阿拉洛贝，1999
注册标记：IKMAO OF 12280 / 1-13

光滑的菱形点缀缝纫。 有四个缝纫孔。

136

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

137

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з. ІI ғасыры
Материалы: 784 сынамалы алтын
музейі Техникасы: қалыптама
Историко- Өлшемі: диаметрі 1,6 см
краеведческий Салмағы: 0,68 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12281/1-13
области
Atyrau Local Жиектері ішке қайырылған, тегіс, дөңгелек пішінді тігілмелі әшекей. Жиектерінде тігуге арналған
екі саңылауы бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Период: ІI век н.э.
Материал: золото 784 пробы
Техника: штамповка
Размер: диаметр 1,6 см
Вес: 0,68 г
Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтобе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12281/1-13

Украшение для пришивания круглой формы, гладкое, с закругленными кромками внутрь. По
краям два отверстия для пришивания.

DECORATION FOR SEWING
Period: II AD century
Material: 784 fineness gold
Technique: stamping
Size: diameter 1.6 cm
Weight: 0.68 g
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 12281/1-13

Decoration for sewing is round, smooth with rounded edges inside. There are two holes for sewing on
the edges.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın 784
Teknikler: damgalama
Boyut: çap 1,6 cm
Ağırlık: 0,68 gr
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12281 / 1-13

Dikme dekorasyonu yuvarlaktır, içe doğru yuvarlatılmış kenarları ile pürüzsüzdür. Kenarlar boyunca iki
dikiş deliği vardır.

缝制装饰
期间：公元 二世纪
材质：784金
工艺：冲压
尺寸：直径1.6cm
重量：0.68克
探测地：ZKAE，阿拉洛贝，1999
注册标记：IKMAO OF 12281 / 1-13

缝制装饰为圆形，光滑，边缘向内圆滑。 沿边缘有两个缝纫孔。

138

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

139

Атырау облысы СӘНДІК ЖАПСЫРМА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з. ІI ғасыры
Материалы: 916 сынамалы алтын
музейі Техникасы: қалыптама
Историко- Өлшемі: 1,5 х 0,7 см
краеведческий Салмағы: 0,84 гр
музей Атырауской Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12276/1-3
области
Atyrau Local Құлақты тирогрифон бейнесіндегі абыз асатаяғының сәндік жапсырмасы.

History ДЕКОРАТИВНАЯ НАШИВКА
Museum Период: ІI век н.э.
Atyrau bölgesi Материал: золото 916 пробы
Yerel Tarih Техника: штамповка
Размер: 1,5 х 0,7 см
Müzesi Вес: 0,84 г
阿特劳州历史与地方 Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтобе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12276/1-3
志博物馆
Декоративная нашивка на поcохе вождя в образе ушастого тирогрифона.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
DECORATIVE PATCH
Period: II century AD
Material: 916 fineness gold
Technique: stamping
Size: 1.5 x 0.7 cm
Weight: 0.84 g
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 12276/1-3

Decorative patch of assatayak abyz in the image of a big-eared tyro-griffin.

DEKORATİF YAMA
Dönem: M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın - 916
Teknikler: damgalama
Boyut: 1,5 x 0,7 cm
Ağırlık: 0,84 gr
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12276 / 1-3

Kulaklı tyrogriphon şeklinde dekoratif şerit asatayak abyz.

装饰贴
期间：公元前二世纪
材质：916金
工艺：冲压
尺寸：1.5 x 0.7厘米
重量：0.84克
探测地：ZKAE，阿拉洛贝，1999
注册商标：IKMAO OF 12276 / 1-3

有耳酪鹰头狮形象的装饰性补丁.

140

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

141

Атырау облысы ӘШЕКЕЙ БҰЙЫМ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы, сынамасы: 91% алтын
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: цилиндрдің ұзындығы 0,6–0,9 см, ғажайып аңның ұзындығы 1,3 см, шынжырдың ұзындығы
краеведческий 0,9 см, дөңгелек кішкене салпыншақтың диаметрі 0,4 см.
музей Атырауской Салмағы: 3,54 гр
Табылған орны: АОТӨМ АЭ, Миялы қорғандары, 2017 жыл
области Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20996
Atyrau Local
Екі шағын цилиндрден құралып, бір-біріне жіңішке сыммен жалғанған әшекей бұйымның ортасына
History інжу тасы орналастырылған. Цилиндрдің жоғарғы бөлігіне, ортасы қуыс дөңгелектің екі жағынан
Museum ғажайып аңның бейнесіндегі фигуралар жапсырылған. Әшекейдің төменгі жағындағы тесігінен үш
Atyrau bölgesi жерден кішкене жұқа дөңгелек пластиналар шынжырлармен бекітілген.
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 УКРАШЕНИЕ
Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Материал, проба: 91% золото
Техника: литье, штамповка
Размер: длина цилиндра 0,6–0,9 см, длина удивительного зверя 1,3 см, длина цепи 0,9 см, диаметр
круглой маленькой подвески 0,4 см
Вес: 3,54 г
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Курганы Миялы, 2017 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20996

Состоит из двух небольших цилиндров, соединенных друг с другом тонкой проволокой, в центре
украшений размещен жемчужный камень. В верхней части цилиндра с обеих сторон полого круга по
центру приклеена зооморфная фигура. В нижней части в трех местах закреплены цепью небольшие
тонкие дискообразные пластины.

DECORATION
Period: III century – II century AD
Material, fineness: 91% gold
Technique: casting, stamping
Size: cylinder length 0.6–0.9 cm, amazing beast length 1.3 cm, chain length 0.9 cm, round small pendant
diameter 0.4 cm.
Weight: 3.54 g
Location of detection: AE ALHM, Miyaly mounds, 2017
Record: ALHM CE 20996

From two small cylinders in the center of the jewelry, connected to each other by a thin wire, a pearl
stone is placed. A figure in the form of a wonderful beast is glued in the center in the upper part of the
cylinder, on both sides of the hollow circle. In three places from the opening in the lower part of the mold,
small thin wheels are secured with chains.

DEKORASYON
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın – 90 %
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: silindirin uzunluğu – 0,6-0,9 cm, şaşırtıcı canavarın uzunluğu – 1,3 cm, zincirin uzunluğu – 0,9 cm,
küçük yuvarlak kolyenin çapı – 0,4 cm
Ağırlık: 3,54 gr
Keşif yeri: ABYTM AK, Miyaly Höyüğü, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 20996

Mücevherin ortasına ince bir tel ile birbirine bağlanan iki küçük silindirden bir inci taşı yerleştirilir.
Silindirin üst kısmında, ortadaki içi boş çemberin her iki yanında, harika bir canavar şeklinde bir figür
yapıştırılmıştır. Kalıbın altındaki delikten üç yerde küçük ince tekerlekler zincirlerle sabitlenir.

142

Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

装饰 АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
时期：公元前 III-公元前 2世纪
材质，成色：91％金 143
工艺：铸造，冲压
尺寸：圆柱体的长度为0.6-0.9厘米，神奇的野兽的长度为1.3厘米，链的长度为0.9厘米，小圆形
吊坠的直径为0.4厘米。
重量：3.54克
发现地：IKMAO AE，库尔干米亚拉，2017年
注册商标：IKMAO OF 20996

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы, сынамасы: 70% алтын
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: ұзындығы 2 х 2,2 см, ені 1 х 1,2 см
краеведческий Салмағы: 0,38 гр
музей Атырауской Табылған орны: АОТӨМ АЭ, Миялы қорғандары, 2017 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20993
области
Atyrau Local Ұшқан құстың бейнесінде жасалған, тегіс тігілмелі пластина (тілімше). Тігуге арналған төрт
саңылауы бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Материал, проба: 70% золото
Техника: литье, штамповка
Размер: длина 2 х 2,2 см, ширина 1 х 1,2 м
Вес: 0,38 г
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Курганы Миялы, 2017 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20993

Плоская пластина для пришивания, выполненная в образе летящей птицы. Имеет четыре
отверстия для пришивания.

DECORATION FOR SEWING
Period: III century – II century AD
Material, fineness: 70% gold
Technique: casting, stamping
Size: length 2 x 2.2 cm, width 1 x 1.2 m
Weight: 0.38 g
Location of detection: AE ALHM, Miyaly mounds, 2017
Record: ALHM CE 20993

Flat plate for sewing, made in the image of a flying bird. It has four holes for sewing.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın – 70 %
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: uzunluk – 2 x 2,2 cm, genişlik – 1 x 1,2 m
Ağırlık: 0,38 gr
Keşif yeri: ABYTM AK, Miyaly Höyüğü, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 20993

Uçan bir kuş şeklinde yapılmış düz dikiş plakası. Dört dikiş deliğine sahiptir.

缝制装饰
时期：公元前 3-公元前 2世纪
材质，成色：70％金
工艺：铸造，冲压
尺寸：长2 x 2.2厘米，宽1 x 1.2 m
重量：0.38克
发现地：IKMAO AE，库尔干米亚拉，2017年
注册商标：IKMAO OF 20993

平的缝纫板，以飞鸟的形式制成。 有四个缝纫孔。

144

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

145

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы, сынамасы: 71% алтын
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: биіктігі 0,7 см, ені 0,5 см
краеведческий Салмағы: 0,04 гр
музей Атырауской Табылған орны: АОТӨМ АЭ, Миялы қорғандары, 2017 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20994
области
Atyrau Local Сатылы пирамида түрінде жасалған, тегіс тігілмелі пластинаның тігуге арналған үш саңылауы бар.

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Материал, проба: 71% золото
Техника: литье, штамповка
Размер: высота 0,7 см, ширина 0,5 см
Вес: 0,04 г
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Курганы Миялы, 2017 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20994

Плоская пластина для пришивания с тремя отверстиями, выполненная в виде ступенчатой
пирамиды.

DECORATION FOR SEWING
Period: III century – II century AD
Material, fineness: 71% gold
Technique: casting, stamping
Size: height 0.7 cm, width 0.5 cm
Weight: 0.04 g
Location of detection: AE ALHM, Miyaly mounds, 2017
Record: ALHM CE 20994

Flat plate for sewing with three holes, made in the form of a step pyramid.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın – 71 %
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: yükseklik – 0,7 cm, genişlik – 0,5 cm
Ağırlık: 0,04 gr
Keşif yeri: ABYTM AK, Miyaly Höyüğü, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 20994

Basamaklı piramit şeklinde yapılmış, üç delikli düz dikiş plakası.

缝制装饰
时期：公元前 3-公元前 2世纪
材质，成色：71％金
工艺：铸造，冲压
尺寸：高0.7厘米，宽0.5厘米
重量：0.04克
发现地：IKMAO AE，库尔干米亚拉，2017年
注册商标：IKMAO OF 20994

具有三个孔的平缝车针板，以阶梯状金字塔的形式制成。

146

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

147

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы, сынамасы: 72% алтын
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: биіктігі 1,3 х 1,5 см, ені 1,4 х 1,5 см
краеведческий Салмағы: 0,17 гр
музей Атырауской Табылған орны: АОТӨМ АЭ, Миялы қорғандары, 2017 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20992
области
Atyrau Local Тік бұрышты фигуралық пішіндегі бір-біріне қарама-қарсы орналасқан бедерлі планканың ішінде
ромбы тәрізді фигура орналастырылған. Тігуге арналған төрт саңылауы бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Материал, проба: 72% золото
Техника: литье, штамповка
Размер: высота 1,3 х 1,5 см, ширина 1,4 х 1,5 см
Вес: 0,17 г
Место обнаружения: AЭ ИКМАО, Курганы Миялы, 2017 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20992

Внутри рельефной планки прямоугольной фигурной формы, расположенной напротив друг
друга, помещена ромбовидная фигура. Имеет четыре отверстия для пришивания.

DECORATION FOR SEWING
Period: III century – II century AD
Material, fineness: 72% gold
Technique: casting, stamping
Size: height 1.3 x 1.5 cm, width 1.4 x 1.5 cm
Weight: 0.17 g
Location of detection: AE ALHM, Miyaly mounds, 2017
Record: ALHM CE 20992

A diamond-shaped figure is located inside the relief bar of a rectangular shape located opposite each
other. It has four holes for sewing.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın – 72 %
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: yükseklik – 1,3 x 1,5 cm, genişlik – 1,4 x 1,5 cm
Ağırlık: 0,17 gr
Keşif yeri: ABYTM AK, Miyaly Höyüğü, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 20992

Karşılıklı dikdörtgen şekilli kabartma şeridin içinde baklava dilimi bir figür yer almaktadır. Dört dikiş
deliğine sahiptir.

缝制装饰
时期：公元前 3-公元前2世纪
材质，成色：72％金
工艺：铸造，冲压
尺寸：高1.3 x 1.5厘米，宽1.4 x 1.5厘米
重量：0.17克
发现地：IKMAO AE，米亚拉库尔干，2017年
注册商标：IKMAO OF 20992

菱形图形位于矩形浮雕条的内部，彼此相对。 有四个缝纫孔。

148

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

149

Атырау облысы ТІГІЛМЕЛІ ӘШЕКЕЙ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. ІІІ – б.з. ІІ ғасыры
Материалы, сынамасы: 73% алтын
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 1,3 х 0,8 см
краеведческий Салмағы: 0,11 гр
музей Атырауской Табылған орны: АОТӨМ АЭ, Миялы қорғандары, 2017 жыл
Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 20995
области
Atyrau Local Көлденең таяқша үстіне орнатылған сұрақ белгісі пішіндегі әшекей жапсырма. Тігуге арналған үш
саңлауы бар.
History
Museum УКРАШЕНИЕ ДЛЯ ПРИШИВАНИЯ
Atyrau bölgesi Период: ІІІ век до н.э.– ІІ век н.э.
Yerel Tarih Материал, проба: 73% золото
Техника: литье, штамповка
Müzesi Размер: 1,3 х 0,8 см
阿特劳州历史与地方 Вес: 0,11 г
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Курганы Миялы, 2017 год
志博物馆 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 20995

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Нашивка-украшение в форме вопросительного знака, установленного над горизонтальной
палочкой. Имеет три отверстия для пришивания.

DECORATION FOR SEWING
Period: III century ВС – II century AD
Material, fineness: 73% gold
Technique: casting, stamping
Size: 1.3 x 0.8 cm
Weight: 0.11 g
Location of detection: AE ALHM, Miyaly mounds, 2017
Record: ALHM CE 20995

Patch decoration in the form of a question mark set above a horizontal stick. It has three holes for
sewing.

DİKİŞ DEKORASYONU
Dönem: M.Ö. III. – M.S. II. Yüzyıl
Malzeme, incelik: altın – 73 %
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 1,3 x 0,8cm
Ağırlık: 0,11 gr
Keşif yeri: ABYTM AK, Miyaly Höyüğü, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 20995

Yatay bir çubuğun üzerine yerleştirilmiş soru işareti şeklindeki bir dekorasyon şeridi. Üç dikiş deliğine
sahiptir.

缝制装饰
时期：公元前 3-公元前 2世纪
材质，成色：73％金
工艺：铸造，冲压
尺寸：1.3 x 0.8cm
重量：0.11克
发现地：IKMAO AE，米亚拉库尔干，2017年
注册商标：IKMAO OF 20995

装饰条，以问号的形式放置在水平杆上方。 有三个缝纫孔。

150