© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
RUJUKAN
Ahmad Nazri Ramli (2004). Mengenalpasti Faktor-Faktor Kelemahan Pencapaian Matematik Pelajar-Pelajar Tingkatan 4: Satu
Kajian Di 3 Buah Sekolah, Daerah Hulu Selangor. Tesis Sarjana Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung Malim : Universiti
Pendidikan Sultan Idris
Ahmadi Othman (2004). Pengaruh Minat Dan Pengajaran Guru Ke Atas Prestasi Pelajar Dalam Matematik. Tesis Ijazah
Sarjana Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Azizi Hj Yahaya, Jamaludin Ramli Dan Yusof Boon (2000). Sumbangan Sikap Terhadap Pencapaian Pelajar Dalam Mata
Pelajaran Matematik: Sejauh Manakah Hubungan Ini Relevan. Tesis Ijazah Sarjana Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung
Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Mohd Rozairi Ramli (2004). Teknik Menangani Masalah Kesilapan Konsep Matematik Di Kalangan Pelajar Sekolah Menengah
Oleh Guru Pakar Matematik. Tesis Sarjana Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung Malim : Universiti Pendidikan Sultan
Idris.
Noor Shah Saad & Sazelli Abdul Ghani (2007). Teaching Mathematics In Secondary Schools: Theories And Practices. Tanjung
Malim: Universiti Pendidikan Sultan Idris
Normawaty Veeran Kutty (2005). Tahap Penguasaan Pelajar Tingkatan Empat Di Sebuah Sekolah Menengah Di Kuala
Terengganu Terhadap Penyelesaian Masalah Dalam Topik Ungkapan Dan Persamaan Kuadratik. Tesis Ijazah Sarjana
Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.
Zulfah Yasim (2004). Minat Terhadap Matematik: Hubungan Dengan Pencapaian Matematik Dan Perbezaan Antara Jantina Di
Sekolah Menengah Tengku Mahmud Ii, Besut, Terengganu. Tesis Ijazah Sarjana Muda yang tidak diterbitkan. Tanjung
Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.
250
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
The Implementation Service Excellence As A Marketing
Strategy To Improve Customer Loyalty
Dwi Halim, Putra,
Business Administration Devpartment, State Polytechnic of Bengkalis, Indonesia
_____________________________________________________________________
Abstract
The development of a fast food business is quite Rapidly progressing at this time marked by the increasing
restaurant. One of them is at Dinda restaurant in Bengkalis. This restaurant is one of restaurants demanded by
citizens of Bengkalis. Nowadays, competition in fast food restaurant is no longer Rely on the product, but on the
service provided. Dinda restaurant should be Able to Compete with other Restaurants to explore its business
through the best service or excellent service. The final goal of excellent service is loyalty. The expectation of
providing excellent service is the customer loyalty will increase is as well. This study aims to Determine the
implementation of excellent service to the customer loyalty at Dinda restaurant. This is qualitative research. Data
collection techniques used are interviews, observation, and documentation. The results of this study indicated
resources that the implementation of the customer service to customer loyalty at Dinda restaurant through
customer care and loyalty programs is giving rewards to create new visitors at Dinda restaurant. It made Increased
visitors as well as new visitors and old visitors (customers) Also were more loyal.
Keywords: Service excellence, strategy and customer loyalty
_____________________________________________________________________
1.INTRODUCTION
The restaurant is built to provide services to the guests in terms of foods and beverages. When the
guests were satisfied with the services and foods in the restaurant, its means the restaurant can provide
Service Excellence at good restaurants. Good service is needed, so the company can get the maximum
benefit.
Service excellence in the restaurant is very necessary for business continuity due to the excellent
service, the customers will come repurchase so that they in turn could bring the family, colleagues and
acquaintances to enjoy the services provided. service business and satisfaction can be interpreted so
that both of these things can provide the benefits of the restaurant itself. Service excellence in the
restaurant is giving maximum service to guests or customers so that they get the satisfaction of those
services. Service excellent will make it easier to promote and develop the business further. Magically
service excellent in a restaurant have an impact on the profit. To apply one by one service excellence at
the restaurant, it is expected of all employees are able to provide services to guests. Employees should
be provided with some skills and leadership should provide training on how to provide service
excellent to customers.
Restaurant is one of the service industry development is quite large in Bengkalis, especially in the city
of Bengkalis. Many restaurants in bengkalis totaled 150 in 2014 (CBS, 2014). This shows that the
restaurant business can provide benefits to investors, provide jobs for people so as to reduce
unemployment, as the example of Dinda restaurant, which is increasingly addressing the increasing
number of visitors. For this reason this study was conducted to understand the implamentation of
excellent service in Dinda restorant in increasing consumer loyality.
251
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
2. Service Excellence Concept
Definition of service excellent is etymologically a ministry could be interpreted as an attempt to serve
the needs of others. Basically airport are activities that are intangibles offered to consumers or
customers served. Characteristics airport is expressed as follows:
Its nature is intangible, opposite in character with tangible products finished goods.
A real action.Production and consumption can not be separated in practice. Basic Concepts of Service
Excellence.
1. Ability, capability includes the ability of a particular job in the occupied work needed to support the
service excellence program (excellent service) such as: implementing effective communication,
develop motivation, and using public relations as a tool to build relationships inside and to oraganisasi
or outside the company.
2. Attitude, Certain behaviors that should be highlighted when dealing with customers
3. Appearance, physical appearance or non-physical that reflect credibility to customers
4. Attention, full awareness of the customer, relating to the needs and desires of customers, as well as
understand the suggestions and criticisms
5. Action, The actual activities performed in providing services to customers
6. Responsibilities, The attitude of partiality to the customer as a concern, to minimize customer
dissatisfaction
3.1 Research methodology
A qualitative approach is a process of research and understanding based on a methodology that
investigates a phenomenon of social and human problems. In this approach, researchers created a
complex picture, studying, a detailed report of the views of respondents, and conducted a study on the
situation experienced. Bogdan and Taylor (Moleong, 2007: 3) argues that qualitative methodology is a
research procedure that produces descriptive data in the form of words written or spoken of people and
observed behavior. By interview the owner of the restaurant is expected to determine the application of
excellent service in the restaurant. Interviewing is a means of re-cheking or proof of or information
obtained previously. Interview techniques used in qualitative research is in-depth interviews. In-depth
interviews (in-depth interviews) is the process of obtaining information for research purposes by way
of question and answer face to face between the interviewer with the informant or the person being
interviewed, with or without using a guide interview, where the interviewer and the informant involved
in social life relatively long.
Results of the research and discussion
According Suparlan (2000: 35), service is the relief efforts, or help to others, either in the form of
material and non material so that people can solve their own problems. Further Moenir (2005: 47)
explains that the ministry is the fulfillment process through the activities of others directly.
As Kotler (2003: 464) states that service (Service) can be defined as an act or a performance given by
one person to another. Services or better known as the service can be classified into:
a. High contact service, namely the classification of services in which contact between consumers and
service providers are very high, consumers are always involved in the process of such services.
b. Low contact service, namely the classification of services in which contact between the consumer and
the service provider is not too high. Physical contact with consumers is only happening at the front
desk is included in the classification of low contact service.
252
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Based on the results of interviews of owners can restorant disimpulakan that there are several
application service in the restaurant excllence Dinda who support the increased number of visitors.
Some application service excellence in the form sebabagai Dinda restaurant the following:
Leisure restaurants such as cleanliness and beauty of the restaurant, serving a diverse menu, fast service
when guests order food, a secure parking lot, and the provision of some other supporting facilities such
as free wifi and space to pray.
For all employees of the restaurant, they were dressed in uniforms neat, attractive, and friendly and
workmanlike. When guests came them with a cheerful countenance with a smile a greeting to guests
and provides a clue which one will be selected guests. As soon as the guests ordered some food,
hidngan try to prepare as soon as possible. Fast service at the Dinda restaurant provide added value to
guests. Guests will not be happy if they have to wait a long terlalau food.
Service excellence in the restaurant next Dinda is to get closer to each customer. The owners provide
vouchers or discounts to attract customers back datanng
Listen to what a complaint about the dish and immediately correct it if visitors are not satisfied with the
service.
Conclusion
Service excellent is an excellent service to meet the expectations and needs of customers. In other
words, excellent service is a service that meets the quality standards. Services that meet the quality
standards is a service that is in line with expectations and customer satisfaction or society. And also
service excellence is important for the restaurant, the customer and for the company's staff and
important for the company because it can maintain customer loyalty and help secure the future of their
business. The importanting service excellent for customers because it provides a combination to make
a decision in terms of buying and selecting products and guarantee to meet their needs. Importance for
company staff because it gives them pride, restaurants and products. the implementation of service
excellence at the dinda restaurant consist of 4 consentration;
a. Leisure restaurants such as cleanliness and beauty of the restaurant, serving a diverse menu, fast service
when guests order food, a secure parking lot, and the provision of some other supporting facilities such
as free wifi and space to pray.
b. For all employees of the restaurant, they were dressed in uniforms neat, attractive, and friendly and
workmanlike. When guests came them with a cheerful countenance with a smile a greeting to guests
and provides a clue which one will be selected guests. As soon as the guests ordered some food,
hidngan try to prepare as soon as possible. Fast service at the Dinda restaurant provide added value to
guests. Guests will not be happy if they have to wait too long food.
c. Service excellence in the restaurant next Dinda is to get closer to each customer. The owners provide
vouchers or discounts to attract customers datanng back.
d. Listen to what a complaint about the dish and immediately correct it if visitors are not satisfied with the
service.
253
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
References
Andi. Husein Umar. 2002.Business Research Methods. Jakarta: Pt Gramedia Pustaka Utama
Atep, Adya Barata. 2004. Basic - Basic Excellent Service. Jakarta
Arief. 2006. Marketing Services And Quality Services. Malang: Bayumedia Parasuraman
Bungin, B. 2007. Qualitative Research. Prenada Media Group: Jakarta.
Fandy, Tjiptono. 2008.Service Management: Delivering Service Excellence. Yogyakarta
Herdiansyah, Haris. 2010. Qualitative Research Methodology For Social Sciences. Jakarta. Salemba Humanika.
Kotler, Philip. 2000 Marketing Management: Analysis, Planning, Implementation And Control In Global. Interpreting By
Anitawati. Jakarta: Publisher Salemba.
Marketing Management. Millennium Edition 1. Jakarta: Prenhailindo. 2002. Marketing Management. 2. Translated By
Millennium Edition
Rangkuti, Freddy. 2002. Measuring Customer Satisfaction. Jakarta: Pustaka Utama Pt.Gramedia Riduwan. 2007.
Saryono. 2010. Qualitative Research Methodology In Health Affairs. Yogyakarta: Medika Nuhe.
Sugiyono. 2010. The Quantitative Approach Educational Research Methods, Qualitative And R & D. Bandung: Alfabeta.
Simamora, Bilson. 2004. Multivariate Analysis Of Marketing. Jakarta: Pt. Gramedia Pustaka Utama
Teguh Hendra, 2013 Marketing Management. Jakarta :Prenhailindo Muhtosim.
Valerie A. Zeithmal A., Et Al. 1985. "A Conceptual Model Of Service Quality And Its Implications For Future Research". In
The Journal Of Marketing. Vol 49 (Fall 1985), 41-50
Analysis Of Effect Of Excellent Service (Service Excellence) To Customer Satisfaction (Padakantor Studies Branch Pawnshop
Which Located In Malang) Thesis Management.
Zeithaml Et Al., 1996. Measuring The Quality Of Relationships In Customer Service: An Empirical Study, European. Journal
Of Marketing
254
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Pemilihan Institusi
Kewangan Bagi Perkhidmatan Perbankan Dalam Kalangan
Pelajar Diploma Kewangan Dan Perbankan Islam Di
Politeknik Sultan Idris Shah
Sharida Zaina Binti Shafie
Politeknik Sultan Idris Shah, [email protected]
_____________________________________________________________________
ABSTRAK
Bank adalah sebuah institusi kewangan yang menyediakan pelbagai perkhidmatan di mana aktivitinya bertujuan
memudahkan transaksi para pelanggan. Tujuan kajian ini dijalankan adalah untuk mengkaji faktor-faktor yang
mempengaruhi pemilihan institusi kewangan bagi perkhidmatan perbankan dalam kalangan pelajar Diploma
Kewangan Dan Perbankan Islam di Politeknik Sultan Idris Shah. Di sini, pengkaji akan mengkaji tentang objektif
kajian sama ada faktor kemudahan, faktor ganjaran, dan faktor pengiklanan yang akan mempengaruhi pemilihan
bank bagi perkhidmatan perbankan dikalangan pelajar dalam menggunakan sesuatu perkhidmatan yang
ditawarkan pihak perbankan. Kajian ini dijalankan bagi mendapatkan maklumbalas responden mengenai faktor
yang menarik perhatian mereka dalam menggunakan perkhidmatan perbankan yang dipilih. Seramai 196 orang
responden telah dipilih secara rawak bagi menjawab soal selidik. Kajian ini menggunakan bahan metodologi dari
sumber primer dan sekunder. Bagi memenuhi objektif kajian, borang soal selidik telah diedarkan kepada
responden untuk memperolehi maklumat kajian. Hasil dapatan kajian diproses menggunakan sistem SPSS
(Statistical Package for Social Science). Dapatan kajian menunjukkan bahawa faktor kemudahan adalah
merupakan faktor utama dalam pemilihan perkhidmatan perbankan oleh pelajar Diploma Kewangan Dan
Perbankan Islam di Politeknik Sultan Idris Shah dengan min skor purata sebanyak 3.36. Diikuti pula dengan faktor
pengiklanan sebanyak 3.28 dan seterusnya faktor ganjaran sebanyak 3.19. Hasil dapatan ini digunakan bagi
membuat perbincangan dan kesimpulan manakala maklumat daripada responden dikemukakan sebagai cadangan.
Cadangan dikemukakan kepada 3 pihak yang berkepentingan iaitu bank, pelajar dan pengkaji akan datang.
Kata kunci : Pemilihan Institusi Kewangan, Perkhidmatan Perbankan, Pelajar Diploma Kewangan Dan Perbankan Islan ,
Politeknik Sultan Idris Shah
___________________________________________________________________________
1.0 PENGENALAN
Industri perbankan dibangunkan bagi memenuhi keperluan semua masyarakat samada Islam
mahupun bukan Islam di Malaysia. Tujuan penubuhan sesebuah bank adalah untuk memudahkan orang
ramai dalam membuat simpanan ( deposit ) dan pinjaman (sewa atau beli). Selain itu, industri
perbankan menawarkan pelbagai produk dan perkhidmatan bagi menarik para pelanggan menyertai
perkhidmatannya.Setiap bank mempunyai kelebihan yang tersendiri bagi menarik minat pelanggan
dalam memilih perkhidmatan yang disediakan.Bagi masyarakat yang menggunakan perkhidmatan
perbankan, terdapat beberapa faktor yang mendorong dan menarik minat pelanggan dalam memilih
institusi kewangan. Justeru itu, kajian ini dilakukan untuk mengenalpasti apakah faktor yang paling
mempengaruhi pelajar Diploma Kewangan dan Perbankan Islam dalam pemilihan institusi kewangan
bagi perkhidmatan perbankan. Antara faktor yang akan dikaji terdiri daripada faktor kemudahan, faktor
ganjaran dan faktor pengiklanan.Objektif kajian ini adalah untuk mengenalpasti samada faktor
kemudahan, ganjaran, dan pengiklanan mempengaruhi pelajar DiplomaKewangan dan Perbankan Islam
dalam membuat pemilihan institusi kewangan bagi perkhidmatan perbankan.
2.0 SOROTAN KAJIAN
Menurut Mohd Farhan Ahmad (2011) yang mengatakan kemudahan sistem perbankan
elekronik memberikan kemudahan kepada pengguna. Kemunculan kad plastik ataupun kad Automatic
Teller Machine (ATM) telah membawa pelbagai kemudahan kepada pengguna disebabkan ciri ciri kad
ini yang kecil dan mudah dibawa. Selain itu penggunaan kad ATM ini juga boleh digunakan di semua
255
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
mesin ATM disemua bank dan dikenakan caj yang minimum. Kemudahan mesin ATM yang banyak
disetiap lokasi dapat memberi kemudahan kepada pelanggan bagi membuat transaksi tidak kira masa
dan tempat. Menurut BaladanVijayan, (2007) mereka juga tidak perlu mengikut prosedur tertentu
seperti mengisi borang mengikut jenis transaksi atau beratur lama untuk menunggu giliran.
Kini jaringan penggunaan jalur lebar internet telah menjadi satu medium penting dalam urusan
harian masa kini terutamanya urusan perbankan. Seperti mana yang tawarkan pihak bank kepada
pelanggannya yakni “internet banking”, ianya bukan sahaja memudahkan pengguna malahan dapat
membantu pihak bank menguruskan maklumat dan data dengan lebih cekap dan telus yang disokong
oleh Mokhtar Mahamad, Izah Mohd Tahir (2010) dalam jurnalnya mengklasifikasikan perbankan
internet sebagai satu portal internet dimana pelanggan-pelanggan boleh menggunakan pelbagai jenis
perkhidmatan perbankan meliputi pembayaran bil untuk membuat pelbagai jenis pelaburan dan
transaksi lain.
Perbankan internet merupakan saluran pengedaran baru yang menawarkan khidmat layan diri
dan unit maklumat bagi memperoleh kelebihan persaingan dalam sektor perbankan disamping
memberikan faedah kepada pihak bank dan pelanggan. Perkara ini disokong oleh Dr. Mohd Amy
Azhar Hj Mohd Arif, (2003) menyatakan bahawa dengan adanya kemudahan internet ianya telah
membuka peluang kepada pelanggan perseorangan untuk menubuhkan cawangan bank di rumah
masing-masing. Dalam erti kata lain, pelanggan tidak perlu ke bank untuk melakukan transaksi
kewangan tetapi memadai dengan mengakses internet di rumah sahaja.
Aida Othman & Wan Rosmanira Ismail (2008) menyokong pendapat yang mengatakan
bahawa sesebuah organisasi yang menyediakan perkhidmatan berkualiti seharusnya mempunyai
beberapa faktor penting dalam memberikan perkhidmatan yang yang cekap dan efisien dalam menarik
pengguna supaya lebih cenderung memilih perbankan tersebut bagi menggunakan perkhidmatannya.
Faktor-faktor tersebut merangkumi beberapa aspek antaranya ketetapan masa, staf yang kompeten serta
kemudahan yang boleh dilihat seperti kewujudan bahan, perkhidmatan serta kemudahan.
Ganjaran merupakan antara faktor penting yang mempengaruhi sikap seseorang. Setiap
manusia mempunyai keinginan dan keperluan asas yang perlu dipenuhi dan mereka akan lebih
bersemangat dan bermotivasi apabila keperluan tersebut dapat dipenuhi. Ganjaran yang menarik
merupakan faktor utama yang mendorong individu untuk menunjukkan tingkah laku yang produktif.
MenurutAnitha Rosland, Muhamad Husni Hasbulah, Joni Tamkin Borhan (2013) melalui hasil kajian
yang diperolehi, ia jelas menunjukkan bahawa ganjaran bertindak sebagai mekanisme yang boleh
membantu organisasi dalam mengekalkan pelanggan dan seterusnya meningkatkan prestasi organisasi.
Ganjaran boleh samada dalam bentuk dividen, hibah mahupun cabutan bertuah. Hibah berasal daripada
perkataan arab yang bermaksud hadiah. Dalam sistem perbankan, hibah merupakan hadiah yang diberi
oleh pihak bank kepada pelanggan. Menurut Zuraini, Roshanim dan Roseliza (2004), pendeposit akan
menerima hadiah atau saguhati tanpa menjanjikan kadar yang diperolehi mengikut budibicara bank
hasil daripada keuntungan yang diperolehi sesuatu bank.
Pemberian ganjaran kepada pelanggan bukan sahaja berbentuk dividen malah manfaat atau
ganjaran tersebut yang terdapat dalam perbankan di Malaysia adalah seperti pemberian berupa manfaat
barangan seperti tabung simpanan, payung, t-shirt dan sebagainya. Menurut Mohd Amy Azhar Bt Hj
Mohd Hanif (2008) menyatakan bahawa pemberian berupa manfaat barangan sebegini banyak
dilakukan oleh institusi perbankan sebagai galakan secara mudah bagi menarik pendeposit agar
menyimpan lebihan pendapatan mereka di sebuah institusi kewangan. Hadiah dalam bentuk
keistimewaan tertentu yang boleh dinikmati oleh penyimpan seperti kelayakan menyertai peraduan
dengan sebab membuka akaun simpanan tersebut serta manfaat daripada kad-kad debit dan sebagainya.
Hadiah yang pelbagai dari cabutan bertuah yang diperolehi pelanggan amat menarik minat
pengguna untuk memasuki peraduan tertentu yang disediakan disesebuah institusi perbankan.Hal ini
kerana,cabutan bertuah merupakan insentif tambahan untuk menggalakkan pendepositmenyimpan atau
melabur di sesebuah bank. Hadiah yang diberikan kepada pendeposit bertuah adalah daripada wang
yang disediakan oleh bank dan mana-mana pendeposityang tidak mendapatnya, mereka tidak akan
kehilangan simpanan atau wang pelaburan mereka bahkan mendapat keuntungan jika ada. Hal ini
disokong olehAnitha Rosland, Muhamad Husni Hasbulah, Joni Tamkin Borhan (2013) .
Berkenaan faktor ganjaran, walaupun wang simpanan kita dilaburkan dalam pelaburan
berisiko rendah yang berkemungkinan menjana pulangan dividen yang tinggi tetapi kesan mahupun
256
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
akibat yang bakal timbul haruslah dititikberatkan dan tidak dipandang sambil lewa. Sekiranya wang
simpanan dalam pelaburan kita perlu dicairkan disebabkan sesuatu permasalahan, dan mungkin pada
waktu itu harga belian bank adalah lebih rendah dari harga asal jualan bank, wang kita akan mengalami
sedikit susut nilai. Sememangnya cara paling selamat untuk menyimpan wang simpanan adalah
melalui akaun simpanan tetapi dividen yang ditawarkan untuk akaun simpanan adalah minima. Hal ini
dinyatakan dalam kenyataan Izmal Hussein (2009).
Selain kemudahan dan ganjaran, pengiklanan juga penting dalam menarik minat pelanggan
dalam pemilihan sesebuah institusi kewangan. Menurut Syed Mazlan Syed Mat Dom (2012),
pengiklanan memberi sumbangan besar kepada persaingan jenama di pasaran. Pengiklanan bukan
sahaja memberi maklumat tentang produk atau perkhidmatan tetapi juga menggalakkan
inovasi.Kempen pengiklanan boleh dilaksanakan melalui laman sesawang, akhbar, televisyen, radio,
majalah dan lain-lain.
Menurut Yosan Manuel ( 2010 ) terdapat pelbagai jenis media digunakan untuk tujuan
pengiklanan yang mana terbahagi kepada dua bahagian iaitu pengiklanan dalam rumah “indoor
advertising” dan pengiklanan luar rumah “out-of home advertising”. Pengiklanan dalam rumah
meliputi iklan-iklan yang terdapat di media elektronik seperti televisyen, radio, mahupun cetakan
bertulis seperti akhbar dan majalah. Manakala, pengiklanan luar rumah pula meliputi iklan-iklan poster,
peragaan bercat dan papan tanda yang terdapat di sepanjang jalanraya, hotel, lapangan terbang dan
sebagainya dan media bercetak mempunyai pelbagai kelebihan kerana mempunyai pasaran yang luas
dan maklumat dapat disampaikan dengan cepat.
Pengiklanan adalah aplikasi kecekapan menjual yang mana berkaitan tentang jualan dan
bagaimana ianya dapat membuatkan pengguna membeli apa yang ditawarkan antaranya adalah
pemasaran yang dilaksanakan dengan sepenuhnya melalui penulisan, seperti juga pengiklanan melalui
televisyen yang menggunakan unsur visual dan audio bagi meyakinkan orang ramai. Bagi pihak bank,
pengiklanan merupakan asas bagi pemasaran produk yang harus dimulakan dengan konsep yang betul.
Pengiklanan adalah prinsip yang melibatkan kecekapan dalam pemasaran dan kejayaan dan kegagalan
adalah bergantung kepada prinsip ini dan disokong oleh Mohd Helmi Abd Rahim ( 2010 ).
Menurut Adyama Ariffin ( 2012 ), kajian yang dilakukan oleh mendapati bahawa pemasaran
adalah satu sistem keseluruhan dari kegiatan-kegiatan usaha yang ditujukan untuk merencanakan,
menentukan harga, mempromosikan, dan membahagikan produk dan jasa yang dapat memuaskan
keperluan pengguna.
Pengiklanan merupakan salah satu aspek penting yang sangat diambil berat kerana hanya
dengan pengiklanan, kewujudan sesuatu perniagaan itu akan disedari oleh pasaran. Bagi kebanyakan
perniagaan, pemasaran kebiasaannya bermula dengan pengiklanan samada di media cetak atau media
elektronik, penyebaran risalah atau katalog dan pengiklanan di internet. Kajian ini telah dibuat oleh
Mazlan Mohamad ( 2011).
Iklan dikatakan berpengaruh terhadap ingatan seseorang mengenai suatu produk. Dengan itu,
iklan dapat mempengaruhi khalayak mengenai kepercayaan mereka terhadap produk yang diiklankan
menurut Azila Alya ( 2007 ).
3.0 METODOLOGI KAJIAN
Menurut Gay dan Air Asian (2003) “Populasi adalah kumpulan sasaran pengkaji, iaitu
kumpulan kepada siapa hasil kajian akan digeneralisasikan”. Pelajar Diploma Kewangan dan
Perbankan Islam seramai 387 orang yang terdiri daripada pelajar semester satu, dua, tiga, lima dan
enam. Mereka merupakan kelompok atau populasi kajian yang terlibat sebagai responden.Kajian ini
dilakukan di Politeknik Sultan Idris Shah.196 responden dijadikan sampel kajian dengan berpandukan
jadual Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970).Kaedah persampelan yang dipilih ialah rawak mudah.
Kaedah ini mengandaikan bahawa setiap elemen dalam populasi mempunyai kebarangkalian atau
peluang yang sama untuk dipilih sebagai sampel. Persampelan terdiri daripada pelajar Politeknik Sultan
Idris Shah melibatkan kesemua Jabatan Perdagangan.
257
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Instrumen kajian ini menggunakan kaedah Borang soal selidik. Terdapat dua bahagian dalam
soal selidik ini,Bahagian A, terdiri daripada soalan berkaitan latar belakang responden yang
merangkumi jantina, bangsa, umur, semester dan jenis pemilihan bank. Manakala Soalan di bahagian
B pula berkaitan dengan pembolehubah bersandar iaitu berkaitan dengan ganjaran sebanyak 10 soalan,
berkaitan dengan kemudahan 10 soalan dan soalan yang berkaitan dengan pengiklanan adalah 10
soalan. Soalan yang dibentuk di bahagian B adalah berbentuk skala likert yang mengandungi 4
skala.Skala Likert dipilih kerana ia dapat membantu untuk memperoleh data dengan lebih tepat dan ia
disokong oleh Mohamad Nor bin Mohamad Taib (2002) yang menyatakan skala yang sesuai digunakan
ialah sekala Likert empat mata.
Jadual 1.0 Skala Likert
1 Sangat Setuju ( SS )
2 Setuju ( S )
3 Tidak Setuju ( TS )
4 Sangat Tidak Setuju (STS )
Data ini akan dianalisis dengan menggunakan program perisian Statistical Package For Social Sciences
(SPSS) version 20.Kajian rintis ( pilot test ) terhadap 30 orang responden yang terdiri daripada pelajar
semester 1, 2, 3, 5 dan 6 Diploma Kewangan dan Perbankan Islam, Politeknik Sultan Idris
Shahsebelum 196 set borang soal selidik diedarkan. Tujuan analisis ini dilakukan ialah untuk menguji
kesahihan soalan yang terkandung dalam borang soal selidik.
Jadual 1.1 :Jadual Analisis Kebolehpercayaan Data
Jenis soalan Cronbach’s Bilangan soalan Tafsiran
Alpha
Faktor kemudahan 0.872 10 Baik dan boleh diterima
Faktor ganjaran 0.881 10 Baik dan boleh diterima
Faktor pengiklanan 0.892 10 Baik dan boleh diterima
Berdasarkan data yang diperoleh daripada jadual 1.0, pengkaji mendapati bahawa nilai Cronbach’s
Alpha melebihi tanda aras yang telah ditetapkan. Menurut Sekaran ( 2003 ), sekiranya Cronbach’s
Alpha melebihi 0.6, skala tersebut boleh dipercayai bagi mengukur kajian yang telah dilakukan. Oleh
itu, borang soal selidik boleh diedarkan kepada responden kerana memperoleh kebolehpercayaan yang
tinggi.
4.0 DAPATAN KAJIAN
4.1 Taburan Responden Mengikut Jantina
Hasil daripada data analisis di atas menunjukkan bahawa pelajar perempuan Diploma Kewangan dan
Perbankan Islam sebanyak 68% lebih mempengaruhi faktor pemilihan institusi kewangan bagi
perkhidmatan perbankan berbanding pelajar lelaki hanya 32%. Hal ini kerana nisbah pelajar perempuan
Diploma Kewangan dan Perbankan Islam lebih tinggi berbanding pelajar lelaki.
4.2 Taburan Responden Mengikut Bangsa
Taburan responden mengikut bangsa menunjukkan99 % responden terdiri daripada bangsa Melayu,
diikuti bangsa India sebanyak 1%.Ini kerana, responden daripada Diploma Kewangan dan Perbankan
Islam majoritinya adalah berbangsa Melayu.
258
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
4.3 Taburan Responden Mengikut Umur
Taburan responden mengikut umur. Seramai 58 % responden berumur dalam lingkungan 18-19 tahun,
diikuti 40% daripada responden berumur 20-21 tahun. Manakala,2 % responden berumur 22-23 tahun .
4.4 Bilangan Responden Mengikut Semester
Taburan responden mengikut semester.Seramai 38 responden terdiri daripada semester satu, diikuti 40
responden daripada pelajar semester dua. Manakala 37 responden merupakan pelajar semester tiga dan
semester lima sebanyak 43 .Seterusnya, pelajar semester enam adalah seramai 38 responden.
4.5 Taburan responden Mengikut Jenis Pemilihan Bank
Taburan responden mengikut jenis pemilihan bank. Majoriti pelajar memilih Bank Islam Malaysia
Berhad (BIMB) sebagai institusi kewangan pilihan dengan jumlah sebanyak 116, diikuti oleh Maybank
sebanyak 42 dan 19 bagi CIMB. Manakala bagi Agrobank, public bank dan bank lain pula mencatatkan
nilai yang sama iaitu sebanyak 1 dan Bank simpanan Nasional sebanyak 16.Ini jelas menunjukkan
bahawa BIMB menjadi pilihan utama dikalangan respondendengan nilai yang tertinggi berikutan
meluasnya kemudahan dan perkhidmatan yang ditawarkan di Politeknik Sultan Idris Shah.
4.6 Bahagian B : Analisis Terhadap Faktor yang Mempengaruhi Pemilihan Institusi Kewangan
Bagi Perkhidmatan Perbankan dalam Kalangan Pelajar Diploma Kewangan dan Perbankan
Islam
Bagi penentuan tahap skala min skor terdapat pengkelasan 3 skala iaitu tinggi, sederhana dan rendah.
Merujuk kepada jadual di bawah, berikut merupakan skala min skor menurut Abdul Sukor Shaari
2008.
Jadual 1.2 : Skala Min Skor
Min Skor Tahap
1.0 hingga 2.0 Rendah
2.1 hingga 3.0 Sederhana
3.1 hingga 4.0 Tinggi
4.7 Analisis Soalan Faktor yang Memi Pemilihan Institusi Kewangan Bagi Perkhidmatan
Perbankan dalam kalangan pelajar Diploma Kewangan dan Perbankan Islam .( Faktor
kemudahan ).
Nilai min yang tertinggi iaitu 3.47.Ini menunjukkan 52.6 % responden sangat bersetuju bahawa
perkhidmatan layan diri seperti ATM, CDM, tunai cek dan perbankan internet dapat memudahkan
urusan dan menjimatkan masa responden.Nilai min yang sederhana dengan 3.38.Ini menunjukkan
51.0% responden telah bersetuju bahawapenempatan mesin ATM di pelbagai lokasi memudahkan
melakukan pelbagai transaksi.Nilai min yang terendah iaitu 3.04.Ini menunjukkan 28.1% responden
sangat bersetuju bahawa yuran dan caj yang dikenakan pihak bank bagi sesuatu perkhidmatan yang
digunakan adalah berpatutan.
4.8 Analisis Soalan Faktor yang Mempengaruhi Pemilihan Institusi Kewangan Bagi
Perkhidmatan Perbankan dalam kalangan pelajar Diploma Kewangan dan Perbankan Islam. (
Faktor ganjaran ).
Min yang paling tinggi sebanyak 3.40.Ini menunjukkan 45.4% responden sangat bersetuju bahawa
pemberian ganjaran yang menarik adalah salah satu tarikan untuk terus kekal menggunakan
perkhidmatan disesebuah bank. Nilai min yang sederhana sebanyak iaitu 3.18 . 32.7% responden
sangat bersetuju dengan cabutan bertuah dan pelbagai jenis hadiah yang menarik minat pelanggan
untuk terus menggunakan perkhidmatan disesebuah bank.Namun begitu, nilai min yang terendah
adalah 3.09. 26.5% responden sangat bersetuju bahawa pemberian dividen atau faedah yang diterima
dapat memberi kepuasan kepada responden.
259
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
4.9 Analisis Soalan Faktor yang Mempengaruhi Pemilihan Institusi Kewangan Bagi
Perkhidmatan Perbankan dalam kalangan pelajar Diploma Kewangan dan Perbankan Islam.(
FaktorPengiklanan ).
Nilai min yang tertinggi iaitu 3.38. 43.9% responden sangat bersetuju bahawa pengiklanan yang
menggunakan pelbagai bahasa memudahkan pelbagai golongan masyarakat bagi memahami iklan yang
ingin disampaikan. Nilai min sederhana iaitu 3.27. 34.7% responden sangat bersetuju bahawa
pengiklanan yang disiarkan dapat mempengaruhi responden dalam menilai imej sesebuah bank.Nilai
min yang terendah iaitu 3.19.Seterusnya 31.1% responden sangat bersetuju bahawa pengiklanan
melalui risalah yang disediakan pihak bank mudah difahami dan menarik minat pelanggan dalam
memilih perkhidmatan disesebuah bank.
5.0 KESIMPULAN
Secara keseluruhannya, kajian ini telah dapat memenuhi matlamat dan objektif-objektif yang hendak
dicapai pengkaji mengenai iaitu mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi pemilihan institusi
kewangan bagi perkhidmatan perbankan dalam kalangan pelajar diploma kewangan dan perbankan
islam yang merangkumi faktor kemudahan, ganjaran dan pengiklanan.
Melalui perbincangan yang telah dikemukakan, pengkaji dapat membuat kesimpulan bahawa
faktor kemudahan bagi membuat pemilihan Institusi Kewangan dalam Perkhidmatan Perbankan
menunjukkan kualiti dan kepelbagaian sesuatu kemudahan merupakan faktor utama yang menarik
minat pelajar. Ini dibuktikan dengan hasil nilai purata min yang tertinggi iaitu 3.36.Hal ini disokong
lagi dengan kajianAida Othman & Wan Rosmanira Ismail (2008), dimana menyatakan bahawa
perkhidmatan yang ditawarkan oleh pihak bank yang cekap dan efisien menarik pengguna lebih
cenderung memilih perbankan tersebut .
Perkara ini disokong juga oleh Dr. Mohd Amy Azhar Hj Mohd Arif ( 2003 ) yang
menyatakan bahawa dengan adanya kemudahan perbankan internet juga telah membuka peluang
kepada pelanggan perseorangan untuk menubuhkan cawangan bank di rumah masing-masing tanpa
tidak perlu ke bank .Layanan berhemah dan sikap saling mmbantu diantara kakitangan bank dengan
pelangan amat penting bagi memberi keselesaan kepada pelanggan. Hal ini disokong oleh Samsudin
Wahab dan Hasan Bahrom ( 2006 ) yang mengatakan penerapan nilai-nilai murni menjadi teras dan
peneraju kepada perkhidmatan yang patut diamalkan disetiap organisasi perkhidmatan tidak kira dalam
sektor apa sekalipun.
Seterusnya pengkaji juga dapat simpulkan bahawa faktor pengiklanan mempunyai nilai purata
min yang sederhana adalah 3.28. Hal ini menunjukkan bahawa pengiklanan merupakan salah satu
aspek penting perlu diambil berat kerana dengan adanya pengiklanan, kewujudan sesuatu perniagaan
itu akan disedari oleh pasaran dan orang awam. Menurut Maserah Shabudin ( 2012 ) juga mengatakan
iklan merupakan komunikasi utama dimana ianya memainkan peranan yang penting dalam kehidupan
moden pada hari ini dalam menyampaikan maklumat kepada orang awam.
Hal ini juga dinyatakan oleh Aulia Danibrata ( 2011 ) dimana salah satu cara yang sering
digunakan untuk memperkenalkan produk kepada khalayak iaitu dengan mengiklankan dalam pelbagai
media seperti televisyen, internet dan majalah. Televisyen memiliki kemampuan penyampaian dan
pengaruh yang kuat kerana dapat memberikan suara dengan gambar yang bergerak. Manakala internet
dengan cepat dapat memberikan maklumat yang lengkap dan terbaru. Oleh yang demikian, pengiklanan
merupakan batu loncatan dalam memasarkan sesuatu perkhidmatan dengan berkesan dan menarik.
Disamping itu, hasil kajian pihak pengkaji juga mendapati faktor ganjaran memperolehi nilai
purata min yang rendah iaitu sebanyak 3.20 berbanding dua faktor yang lain. Pengkaji dapat membuat
kesimpulan bahawa pemberian ganjaran perlu dititikberatkan dalam mempengaruhi pelanggan bagi
menggunakan perkhidmatan perbankan. Hal ini turut disokong oleh Mohd Amy Azhar Bt Hj Mohd
Hanif ( 2008 ) menyatakan bahawa pemberian ganjaran oleh Institusi Perbankan adalah sebagai
galakan secara mudah bagi menarik pendeposit agar menyimpan lebihan pendapatan mereka di
sesebuah institusi kewangan.
260
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Seterusnya, manfaat tertentu dari simpanan wang di institusi perbankan juga mempunyai
pelbagai bentuk ganjaran selain dividen antaranya hadiah yang ditawarkan berbentuk kereta mewah,
pakej perlancongan, pelayaran ekslusif, gajet, barang elektronik serta barang kemas yang diperolehi
dari Simpanan Skim Simpanan Nasional di institusi perbankan tertentu. Ganjaran seperti ini amat
menarik minat pelanggan untuk lebih banyak menyimpan wang di bank tersebut.Hal ini dinyatakan
dalam akhbar Berita Harian( 30 Jun 2014 ) yang disediakan oleh Sharifah Norfaezah Wan Ahmad
Makki Mashor menyatakan bahawa pihak Bank Simpanan Nasional (BSN) banyak menganjurkan
ganjaran untuk tahun 2014 ini sehingga mencecah RM 3 billion.
Oleh yang demikian, pelajar perlulah peka dan bijak dalam membuat pemilihan perkhidmatan
perbankan untuk memastikan pelajar lebih memahami dan peka tentang isu isu perbankan supaya
dapat diaplikasikan dalam pembelajaran di politeknik. Diharapkan, dengan kajian yang telah
dijalankan, dapat memberikan manfaat serta faedah kepada pihak Institusi kewangan dan perbankan,
para pelajar serta pengkaji akan datang.
Bibliografi
Adyama Ariffin .( 2012 ) . Pengaruh Periklanan Terhadap Keputusan Pembelian .Tesis Universiti Hasanuddin Makassar
Aida Othman & Wan Rosmanira Ismail .( 2008 ) .Pemilihan Bank Dari Sudut Kualiti Perkhidmatan Menggunakan Proses
Hierarki Analisis .Jurnal Pengukuran Kualiti dan Analisis 4(1) , 89-95
Anitha Rosland, Muhamad Husni Hasbulah , Joni Tamkin Borhan (2013) . Produk Simpanan Berasaskan Ganjaran: Kajian Kes
Di Bank Islam Malaysia Berhad DanBank Simpanan Nasional. Labuan e-Journal of Muamalat and Society, Jil 7, 71-
82
Aulia Danibrata.(2011), Pengaruh Pengiklanan Terhadap Sesebuah Bank. Jurnal bisnes dana akauntasi. April 2011, 13(1), 21-
38
Azila Alya bt Dahalan .( 2007 ) . Pengiklanan Internet: Efektif Tapi Mengancam .Artikle Cyber Security Malaysia ,1-4
BaladanVijayan .( 2007 ) . Pengaruh Kepercayaan Terhadap Pelayanan Perbankan .Jurnal of E Business
Izmal Hussein(2009).http://urusanwang.blogspot.my/2009/08/pelaburan-selamatkan-wang-simpanan.html
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970).Educational And Psychological Measurement 1970, 30, 607-610. Determining Sample
Size For Research Activities.
Maserah Shabudin, Idris Aman .( 2012 ). Wacana Dan Ideologi Iklan Produk Berbahasa Jepun. Journal of Language Studies 789,
Jilid 12(3), Special Section, September 2012, 12(3).
Mohd Amy Azhar Bt Hj Mohd Hanif (2008) .Kretiria Pemilihan Bank Di Malaysia .Tesis Universiti Utara Malaysia (2007)
Mohd Farhan Ahmad .( 2011 ). Peranan Undang Undang Dalam Melindungi Pemegang Kad ATM . Journal Of Law And
Socienty . 114 – 122
MohdHelmi Bin Rahim .( 2010 ), Perkembangan Industri Pengiklanan Di Malaysia. Jurnal komunikasi, Jilid 12, 1-18.
Mokhtar Mahamad Izah Mohd Tahir.(2010) Jurnal Kemanusiaan bil.16, Persepsi pelanggan bukan Islam terhadap perbankan
Islam: Satu kajian rintis Fakulti Pengurusan Perniagaan dan Perakaunan, Universiti Sultan Zainal Abidin
Mazlan Mohamad ( 2011).http://www.majalahniaga.com/8-resepi-rahsia-kejayaan-secret-recipe.html
Samsudin Wahab dan Hasan Bahrom ( 2006 ) Persepsi pelanggan terhadap amalan nilai murni dalam perkhidmatan kaunter
awam: Satu kajian di Pantai Timur (Pahang dan Terengganu)
YosanManuel .(2010) . Jurnal Inovasi dan dampak jasa iklan elektronik (e-Marketing)
Zuraini, Roshanim dan Roseliza (2004), 4th International Malaysian Studies Conference; 3-5 August 2004, Universiti
Kebangsaan Malaysia, Bangi
261
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Tahap Kesedaran Pemilikan Kad Perubatan Takaful Di
Kalangan Pesakit Wad Orthopedik di Hospital Tengku
Ampuan Rahimah, Klang.
Zainordin Bin Zinon Abidin1, Nor Jannah Binti Ismail2
1Politeknik Sultan Idris Shah, [email protected]
2Politeknik Sultan Idris Shah, [email protected]
_____________________________________________________________________
Abstrak
Pemilikan Kad Perubatan daripada mana-mana syarikat insurans ataupun takafuldikalangan pesakit di Malaysia
amatlah penting masakini disebabkan oleh kos perubatan yang kian meningkat saban hari disebabkan faktor
ekonomi yang tidak stabil. Bagi pesakit yang memiliki Kad perubatan ini, tidak menjadi masalah untuk
mendapatkan khidmat rawatan di hospital swasta. Malangnya bagi pesakit yang tidak mempunyai kad perubatan
ini tidak mempunyai pilihan dan terpaksa mendapatkan rawatan di hospital-hospital kerajaan. Justeru itu, kajian ini
dijalankan bagi mengkaji tahap kesedaran pemilikan kad perubatan Takaful di kalangan pesakit di wad orthopedik
di Hospital Tengku Ampuan Rahimah, Klang. Objektif kajian ini adalah untuk mengetahui samada faktor
pengetahuan, latarbelakang keluarga dan faktor pendapatan pesakit mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan di kalangan pesakit.Bagi memenuhi objektif kajian, 152 borang soal selidik telah diedarkan secara
rawak kepada pesakit di wad ortopedik, Hospital Tengku Ampuan Rahimah,Klang. Hasil dapatan kajian diproses
menggunakan sistem SPSS (Statistical Package for Social Science).Dapatan kajian menunjukkan min puratauntuk
faktor pendapatan pesakit berkaitan kad perubatan menunjukkan nilai min purata paling tinggi diikuti dengan
faktor latarbelakang keluarga dan tahap pengetahuan dalam mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan Takaful di kalangan pesakit.
Kata Kunci: Kad Perubatan, Pengetahuan, Latarbelakang Keluarga, Pendapatan, Tahap Kesedaran
_____________________________________________________________________
1.0 PENGENALAN
Perlindungan Takaful merupakan skim perlindungan kewangan secara Islam dan merupakan salah
satu kaedah persiapan atau ikhtiar untuk menghadapi atau melindungi sebarang ketidak pastian yang
mungkin berlaku ke atas diri sendiri, ahli keluarga atau harta benda sekiranya berlaku sebarang
musibah atau malapetaka pada masa akan datang. Selagi manusia terdedah terhadap ketidak pastian dan
risiko, selagi itulah perlindungan takaful itu amat diperlukan.
Menurut Wahab, Lewis dan Hassan (2007) telah mengemukakan bahawa penerimaan Takaful
adalah atas dasar kerjasama dari pelbagai pihak dikalangan pemegang polisi untuk kebaikan bersama.
Selain itu, prinsip utama Takaful adalah saling bantu membantu antara satu sama lain di atas dasar
kerjasama iaitu taawun(persaudaraan) dan perpaduan. Hal ini dapat digambarkan dengan pelaksanaan
prinsip perkongsian risiko dalam Takaful. Selain itu, menurut Abdul Rahman, Yusof dan Abu Bakar
(2008) telah menegaskan bahawa Takaful boleh diterima dalam islam atas dasar perkongsian risiko di
bawah prinsip taawunmelalui sistem tabarru (derma) hasil daripada orang ramai.
Salah satu produk perlindungan takaful adalah kad perubatan yang memberikan kemudahan
kepada individu untuk mendapatkan rawatan terbaik di Hospital Pakar swasta secara cashless (tanpa
tunai). Segala kos perubatan dan rawatan pemegang kad perubatan ditanggung oleh syarikat pengendali
takaful. Selain itu,melalui pemilikan kad perubatan ini juga ia memberikan manfaat pampasan kepada
pewaris ataupun peserta yang akan diterima jika berlaku kematian, hilang upaya kekal ataupun
disahkan menghidap penyakit kritikal.
262
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
1.1 Penyataan Masalah
Pada masa kini, masyarakat dibebani dengan pelbagai masalah dan hutang untuk ditanggung oleh
mereka dalam kehidupan harian dengan kos sara hidup yang semakin meningkat hal ini dibuktikan
dengan keratan akhbar Berita Harian yang bertarikh 22 Nov 2010, peratusan individu yang berhutang
yang paling tinggi adalah “perbelanjaan bil hospital” sebanyak 26% berbanding 25% kadar hutang
yang terhasil daripada individu yang gagal dalam perniagaan. Tambahan pula dengan harga kos
perubatan yang semakin meningkat berikutan pelaksanan cukai barang dan perkhidmatan (GST)yang
terpaksa ditanggung menyebabkan ketidakmampuan menanggung kos perubatan.Namun malangnya,
kesedaran untuk memiliki kad perubatan oleh rakyat Malaysia masih pada tahap rendah. Menurut
Utusan Online yang bertarikh 25 julai 2015 yang bertajuk “Generasi muda kurang kesedaran
kepentingan miliki insurans”, dimana mereka kurang kesedaran mengenai kepentingan dan fungsi
memiliki polisi insurans atau pelan perlindungan diri
Jelaslah disini, bahawa antara faktor tidak memiliki kad perubatan adalah disebabkan
kurangnya kesedaran dalam fungsi pemilikan polisi insurans ataupun takaful. Oleh sebab itu, kajian ini
dilakukan bagi mengetahui faktor yang mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad perubatan
takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik, Hospital Tengku Ampuan Rahimah,Klang. Faktor ini
dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu faktor pengetahuan, latarbelakang keluarga dan pendapatan
pesakit.Bagi faktor pengetahuan,masih ramai individu yang kurang pengetahuan berkaitan kad
perubatan dan kepentingannya di Malaysia. Tidak dapat dipastikan samada kekurangan pengetahuan itu
disebabkan oleh faktor kurangnya pendedahan ataupun memang sifat individu yang kurang ambil tahu
berkaitan dengan kepentingan perlindungan diri daripada sebarang risko. Oleh sebab itu kajian ini
dilakukan untuk mengetahui samada faktor tahap pengetahuan mempengaruhi kekurangan pemilikan
kad perubatan Takaful ini. Bagi faktor latarbelakang keluarga pula, individu yang mempunyai
latarbelakang keluarga yang mempunyai pengetahuan dan menyedari kepentingan pemilikankad
perubatan takaful akan mempengaruhi ahli keluarga yang lain untuk memiliki kad perubatan Takaful
tersebut. Oleh sebab itu, melalui kajian ini, pengkaji ingin mengenalpasti samada faktor latar belakang
keluarga mempengaruhi kekurangan pemilikan kad perubatan Takaful ini dan Akhir sekali, Kajian ini
dilakukan bagi mengenalpasti samada faktor pendapatan mempengaruhi kekurangan pemilikan kad
perubatan Takaful di kalangan pesakit. Faktor ini dipilih kerana seperti mana yang kita ketahui,
pendapatan merupakan elemen yang paling penting di dalam pengurusan hidup sebuah keluarga.
Dengan sumber pendapatan yang terhad menyebabkan individu lebih mengutamakan perbelanjaan
untuk perkara-perkara asas penting yang lain daripada membeli kad perubatan takaful.
1.2 Objektif Kajian
1.2.1 Mengenalpasti samada faktor pengetahuan mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan Rahimah,
Klang.
1.2.2 Mengenalpasti sama ada latarbelakang keluarga mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan
kad perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan
Rahimah, Klang.
1.2.3 Mengenalpasti sama ada faktor pendapatan mempengaruhi tahap kesedaran
pemilikan kad perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan
Rahimah,Klang.
1.3 Persoalan Kajian
1.3.1 Adakah faktor pengetahuan pesakit mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad perubatan
takaful ?
1.3.2 Adakah faktor latarbelakang keluarga pesakit mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan takaful ?
263
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
1.3.3 Adakah faktor pendapatan pesakit mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad perubatan
takaful ?
2.0 SOROTAN KAJIAN
2.1 Mengenalpasti samada tahap pengetahuan mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan Rahimah,
Klang.
Kadar penembusan takaful hanyalah sebanyak 13 peratus pada Jun 2013 seperti yang
dilaporkan Persatuan Takaful Malaysia ketika ‘4th Annual World Takaful Conference’. Ini bermakna
bagi setiap 100 orang hanya 13 orang yang mempunyai perlindungan Takaful. Menurut Zaheed (2008)
bahawa kekurangan kesedaran mengenai konsep insurans dan kurangnya pendidikan atau pengetahuan
dalam menyelesaikan kemiskinan telah menyumbang kepada kesan negatif terhadap pembangunan
produk Takaful.
2.2 Mengenalpasti sama ada latarbelakang keluarga mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan Rahimah,
Klang.
Berdasarkan hasil kajian yang iaitu (Mengkaji tahap kesedaran mengenai produk takaful
diantara Perusahaan Micro di Malaysia November 2013), dengan menggunakan kaedah temu bual dan
borang soal selidik dan didapati bahawa majoriti peniaga dikalangan perusahaan micro, hanya
mempunyai taraf pendidikan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) dengan berlatar belakangkan taraf
pendidikan yang rendah, seseorang itu tidak mempunyai kesedaran malah tidak berminat untuk
memiliki sebarang perlindungan untuk perniagaan mereka melalui pembelian insurans polisi. Selain
daripada itu, kajian yang dibuat oleh Gait Gait dan Worthington (2008) mendapati faktor latarbelakang
keluaga yang beragama islam adalah penyebab utama seseorang itu memiliki takaful.Disokong oleh
kajian yang dilakukan oleh Amin (2011) hubungan diantara permintaan produk takaful dengan
demografik ,latar belakang keluarga dan agama mempengaruhi seseorang memilik produk takaful.
Selain itu Mansor (2004) menemui bahawa salah satu punca individu memilik policy takaful adalah
disebabkan oleh pengaruh keluarga,kawan dan saudara mara.Pendapat ini juga disokong oleh Showers
(1994)) hasil kajiannyan mendapati kebanyakan responden bersetuju bahawa mereka mengetahui
mengenai produk takaful daripada keluarga,saudara mara dan kawan.
2.3 Mengenalpasti sama ada tahap pendapatan mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan
Rahimah,Klang.
Menurut Redzuan (2009) mendapati bahawa faktor pendapatan, latar belakang pendidikan,
pengalaman hidup dan juga peningkatan populasi orang islam di Malaysiamempengaruhi permintaan
takaful keluarga.Menurut keratan akhbar berita harian 14 november 2002 yang bertajuk “Melayu
kurang ambil polisi insurans” ini disebabkan faktor budaya, kekeluargaan, agama dan pendapatan
adalah antara punca masyarakat melayu kurang mengambil polisi, tidak kira polisi perlindungan diri
atau pendidikan, berbanding kaum lain.
3.0 METHOD KAJIAN
3.1 Populasiand sampel
Responden yang terlibat dalam kajian ini adalah di kalangan pesakit di Wad Orthopedik,
Hospital Tengku Ampuan Rahimah Klang. Seramai 152 orang pesakit di Wad Orthopedik telah dipilih
secara rawak dan teknik persampelan yang digunakan adalah teknik “convenience sample” berdasarkan
jadual penentuan saiz dari penentuan saiz sampel oleh Krejcie dan Morgan (1970).
264
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
3.2 InstrumenKajian
Borang soal selidik merupakan instrumen yang digunakan untuk menngumpulkan data yang
diperlukan. Setiap borang soal selidik mengandungi soalan yang bertujuan untuk mendapatkan semua
maklumat tentang kajian agar tercapai objektif kajian tersebut. Kandungan borang soal selidik boleh
dibahagikan kepada empat bahagian iaitu, Bahagian A-maklumat demografi responden, Bahagian B-
maklumat berkaitan tahap pengetahuan responden berkaitan kad perubatan takaful, Bahagian C-
maklumat berkaitan latarbelakang keluarga responden yang mempengaruhi responden untuk memiliki
kad perubatan Takaful, dan Bahagian D-maklumat berkaitan pendapatan responden yang
mempengaruhi responden untuk memiliki kad perubatan takaful.
Sebelum pengkaji mengedarkan 152 borang soal selidik kepada responden, pengkaji telah
melakukan kajian rintis (pilot test)terhadap 30 orang responden. Analisis yang dilakukan adalah
bertujuan untuk menguji kesahihan soalan yang terdapat dalam borang soal selidik pengkaji. Kesahihan
dan kebolehpercayaan soalan yang terkandung dalam borang soal selidik telah ditentukan dengan
menggunakan nilai “Alpha’s Cronbach” yang terhasil diantara 0-10. Menurut Fraenkel dan Wallen
(1996),item yang boleh diterima pakai ialah nilai “Alpha’s Cronbach” yang terhasil melebihi nilai 0.6.
Kebolehpercayaan keseluruhan soalan dalam borang soal selidik ditunjukkan seperti jadual Jadual 1 di
bawah:
Jadual 1 : Analisis Kebolehpercayaan Data Nilai Alpha Cronbach’s
0.778
Faktor 0.722
Pengetahuan 0.729
Latar Belakang keluarga
Pendapatan
3.3 Analisis Data
Data yang telah diperolehi daripada borang soal selidik tersebut dianalisis menggunakan
perisian atau sistem “Statistic Package of The Service Solution” (SPSS) versi 20.0. Pengumpulan data
bagi kajian ini diperolehi daripada soalan – soalan berkaitan dengan tajuk kajian yang terdapat dalam
borang soal selidik. Soalan – soalan yang diberikan adalah dalam bentuk soalan skala likert. Skala
Likert dipilih kerana ia membantu untuk memperolehi data dengan lebih tepat dan cepat. Skala Likert
yang digunakan adalah seperti berikut :
Jadual 2 : Skala Likert
SKOR TAHAP
1 Sangat Tidak setuju (STS)
2 Tidak Setuju (TS)
3 Setuju (S)
4 Sangat Setuju (SS)
Semua data yang diperolehi melalui borang kaji selidik akan dikumpulkan mengikut kategori
yang dikaji dan akan dikira secara manual. Seterusnya, perbandingan akan dibuat berdasarkan skor
markah hasil daripada soalan yang ditandakan oleh pihak responden. Skor markah keseluruhan akan
dikira bagi responden untuk mengenalpasti tahap kesedaran pemilikan kad perubatan takaful ini.
Semua maklumat yang telah dikumpulkan akan digabungkan dan dianalisis mengikut kategori
yang dikaji dan seterusnya data tersebut akan dibuat perbandingan dalam bentuk jadual dan rajah.
4.0 DAPATAN KAJIAN
Seramai 152 responden telah melengkapkan borang soal selidik yang diedarkan. Secara
keseluruhan,seramai 73 orang (48.0%) responden perempuanmanakala 79 orang responden
perempuan(52.0%).Dari segi umur responden pula boleh dibahagikan kepada 20 - 30 tahun sebanyak
265
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
69 orang responden (57%). umur 31 - 40 tahun 48 orang responden(39%). Kemudian umur 41 - 50
tahun 31 orang responden(20%). Seterusnya, golongan berumur 18 tahun kebawah hanya empat orang
responden bersamaan (3.0%). Dari segi bangsa pula boleh dibahagikan bangsa melayu seramai 111
responden(73%), bangsa india seramai 22 responden (15%), bangsa cina seramai 17 responden(11%)
dan lain-lain bangsa seramai 2 responden (1%). Dari segi pendapatan pula boleh dibahagikan kepada
RM1 000-RM1 500 seramai 53 responden (35%), diikuti RM1 600-RM2 000 seramai 42 responden
(28%) kemudian RM2 100-RM2 500 seramai 37 responden (24%) dan yang terakhir RM2 600 ke atas
seramai 20 reponden seramai (13%).Dari segi pemilikan kad perubatan, seramai 123 responden (81%)
mempunyai tidak perlindungan kad perubatan manakala hanya 29 responden (19%) yang mempunyai
perlindungan kad perubatan.
4.1 Objektif Kajian 1: Mengenalpasti samada tahap pengetahuan mempengaruhi tahap
kesedaran pemilikan kad perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital
Tengku Ampuan Rahimah, Klang.
Dapatan untuk tahap pengetahuan menunjukkan nilai min yang tertinggi iaitu 3.30 dengan
sebanyak 84.3% responden bersetuju bahawamereka pernah mendengar mengenai kad perubatan. Nilai
min yang terendah ialah2.76 iaitu sebanyak 77.6% responden bersetuju bahawa mereka boleh
membezakan perlidungan yang diberikan oleh skim insurans dan Takaful. Nilai min skor keseluruhan
bagi tahap pengetahuan mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad perubatan takaful di kalangan
pesakit di Wad Ortopedik di Hospital Tengku Ampuan Rahimah adalah sebanyak 2.96. Hal ini
menunjukkan bahawa nilai min skor keseluruhan bagi faktor ini berada pada tahap sederhana dan boleh
disimpulkan bahawa kebanyakkan pesakit di wad ini mempunyai pengetahuan asas berkaitan kad
perubatan Takaful.
4.2 Objektif kajian 2: Mengenalpasti sama ada latarbelakang keluarga mempengaruhi
tahap kesedaran pemilikan kad perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik
Hospital Tengku Ampuan Rahimah, Klang.
Dapatan untuk faktor latarbelakang keluarga menunjukkan nilai min yang paling tinggi iaitu
3.26 iaitu sebanyak 53.3% responden setuju bahawa latar belakang keluarga mempengaruhi mereka
dalam pengambilan kad perubatan .Nilai min yang terendah ialah 2.73 iaitu sebanyak 61.2% responden
bersetuju bahawa kebanyakan ahli keluarga mereka tidak mempunyai pengetahuan yang tinggi
mengenai kad perubatan takaful. Nilai min skor keseluruhan bagi faktor latarbelakang keluarga
mempengaruhi pesakit di Wad Ortopedik di Hospital Tengku Ampuan Rahimah terhadap tahap
kesedaran pemilikan kad perubatan takaful adalah sebanyak 2.99. Hal ini menunjukkan bahawa nilai
min skor keseluruhan bagi faktor ini berada pada tahap yang sederhana dan boleh disimpulkan bahawa
faktor latarbelalakang keluarga sedikit sebanyak mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan oleh pesakit.
4.3 Objektif kajian 3:Mengenalpasti sama ada tahap pendapatan mempengaruhi tahap
kesedaran pemilikan kad perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital
Tengku Ampuan Rahimah,Klang.
Dapatan untuk faktor pendapatan menunjukkan nilai min yang tertinggi ialah3.18 sebanyak 81.5%
responden yang setuju bahawa pendapatan yang mereka perolehi mempengaruhi pengambilan kad
perubatan Takaful. Nilai min yang terendah ialah 2.34 iaitu sebanyak 39.5% responden bersetuju
bahawamereka mampu sekiranya mencarum untuk kad perubatan sebanyak RM100 sebulan. Nilai min
skor keseluruhan bagi faktor pendapatan mempengaruhi pesakit di Wad Ortopedik di Hospital Tengku
Ampuan Rahimah terhadap tahap kesedaran pemilikan kad perubatan takaful adalah sebanyak 3.06.
Hal ini menunjukkan bahawa nilai min skor keseluruhan bagi faktor ini berada pada tahap yang tinggi
dan boleh disimpulkan bahawa faktor pendapatan palingmempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad
perubatan.
266
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
5.0 KESIMPULAN
Jadual 3 : Min Bagi Setiap Faktor
Faktor Min Purata Tahap
Tahap Pengetahuan 2.96 Sederhana
Latarbelakang Keluarga 2.99 Sederhana
Tahap Pendapatan 3.06 tinggi
Jadual 3 menunjukkan kesimpulan min purata bagi ketiga-tiga faktor kajian iaitu tahap
pengetahuan,latarbelakang keluarga dan tahap pendapatan yang mempengaruhi pemilikankad
perubatan takaful di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan
Rahimah,Klang.Berdasarkan ketiga – tiga faktor dalam pemilikan kad perubatan takaful, min bagi
tahap pendapatan menunjukkan pada tahap yang tinggi. Manakala untuk faktor latarbelakang keluarga
dan tahap pengetahuan menunjukkan pada tahap yang sederhana.
Bagi tahap pengetahuan, nilai min skor purata adalah sebanyak 2.96 adalah pada tahap
sederhana. Ini menunjukkan bahawa ramai di kalangan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku
Ampuan Rahimah,Klangmempunyai tahap pengetahuan yang sederhanaberkaitan kad perubatan
takaful. Tahap pengetahuan terbukti memang mempengaruhi tahap kesedaran pemilikan kad perubatan
takaful yang ditawarkan oleh pihak Syarikat Takaful tetapi pada tahap yang sederhana.
Bagi faktor latarbelakang keluarga, nilai min skor purata adalah sebanyak 2.99 adalah pada
tahap sederhana. Ini menunjukkan bahawa faktor latarbelakang keluarga memang mempengaruhi
pesakit di Wad Orthopedik Hospital Tengku Ampuan Rahimah,Klang dalam pemilikan kad perubatan
tetapi pada tahap yang sederhana. Keluarga yang mempunyai pengetahuan tentang kad perubatan dan
sedar akan kepentingan pemilikan kad perubatan akan mempengaruhi ahli keluarga yang lain untuk
memiliki kad perubatan untuk kegunaan di masa hadapan.
Bagi tahap pendapatan pula,nilai min skor purata adalah pada tahap yang paling tinggi jika
dibandingkan dengan tahap pengetahuan dan faktor latarbelakang keluarga iaitusebanyak 3.06. Ini
menunjukkan bahawa kebanyakkan pesakit di Wad Ortopedik Hospital Tengku Ampuan
Rahimah,Klang mempunyai pendapatan yang terhad dan tahap pendapatan yang terhad itu
mempengaruhi kurangnya pemilikan kad perubatan oleh pesakit.
Berdasarkan kajian yang dilakukan dapat disimpulkan bahawa ketiga-tiga faktor iaitu tahap
pengetahuan, latarbelakang keluarga dan tahap pendapatan memang terbukti mempengaruhi tahap
kesedaran pemilikan kad perubatan oleh pesakit di Wad Ortopedik, Hospital Tengku Rahimah Ampuan
Rahimah,Klang. Faktor yang paling mempengaruhi tahap kesedaran diantara ketiga-tiga faktor tersebut
adalah tahap pendapatan. Ini menunjukkan bahawa kebanyakan pesakit tidak mempunyai kad
perubatan kerana pendapatan yang kurang dan tidak dapat menampung kos untuk memiliki kad
perubatan takaful kerana pendapatan yang diterima digunakan untuk menampung keperluan-keperluan
lain yang lebih penting untuk meneruskan kelangsungan hidup.
6.0 CADANGAN/IMPLIKASI
6.1 Institusi Takaful
Berdasarkan kajian yang dilakukan mendapati bahawa tahap pendapatan paling
mempengaruhi kurangnya pemilikan kad perubatan di kalangan pesakit. Oleh sebab itu, Institusi
takafulharuslah memainkan peranan penting dalam mencipta danmenawarkan produk dan
perkhidmatan perlindungan yang lebih rendah kadar sumbangannya bagi memberi perlindungan kepada
pesakit-pesakit yang mempunyai pendapatan yang terhad.Walaupun pada kadar yang lebih rendah,
kualiti perlindungan yang ditawarkan perlulah pada kadar yang boleh diterima oleh pesakit dan dapat
membantu mereka ketika mengalami kesusahan. institusi takafuljuga perlu menyediakan perkhidmatan
yang sistematik agar menarik minat pelanggan dalam berurusan dengan pihak takaful dan semua
pelanggan yang menggunakan perkhidmatan yang ditawarkan berpuashati.
267
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Selain itu pihak institusi takaful juga perlulah turun padang dan aktif memberikan kesedaran
dan pengetahuan tentang kesedaran untuk pemilikan kad perubatan kepada masyarakat. Ini sedikit
sebanyak boleh meningkatkan pengetahuan dan kesedaran masyarakat terhadap kepentingan memiliki
kad perubatan Takaful. Program seperti kempen, ceramah dan membuka kaunter pertanyaan di
bangunan kerajaan dan pusat yang menjadi tumpuan orang ramai boleh diadakan untuk meningkatkan
pengetahuan pengguna.
6.2 Pesakit
Pesakit merupakan pihak responden yang terlibat dalam kajian ini. Pesakit yang menggunakan
perkhidmatan hospital kerajaan mesti menginginkan perkhidmatan yang terbaikdaripada pihak hospital
dan kemudahan yang selesa. Tetapi malangnya, akibat kebanjiran pesakit yang datang untuk
mendapatkan rawatan di hospital kerajaan menjadikan punca pesakit tidak mendapat rawatan yang
sewajarnya. Bagi mengelakkan situasi ini terjadi, setiap pesakit perlulah mempunyai kesedaran untuk
memiliki kad perubatan ini kerana pesakit boleh mendapatkan pilihan rawatan yang lebih sempurna di
hospital swasta. Kesedaran ini perlu dipupuk supaya masa depan pesakit untuk mendapatkan rawatan
yang terbaik lebih terjamin.
Pesakit yang bijak mestilah mempunyai pengetahuan mengenai kepentingan dan kelebihan
dalam memiliki kad perubatan ini serta tahu jenis produk sebelum membuat keputusan untuk membeli
atau menggunakan sesuatu produk dan perkhidmatan. Pelbagai kaedah yang boleh digunapakai untuk
mengetahui sesuatu produk dan perkhidmatan seperti pembacaan artikel, risalah, laman sesawang dan
datang berjumpa dengan wakil takaful untuk tahu dengan lebih jelas. Ini sedikit sebanyak dapat
menambahkan pengetahuan dan mempertingkatkan kesedaran pemilikan kad perubatan di kalangan
masyarakat.
7.0 RUJUKAN
Abdul Rahim Abdul Wahab, Mervyn K. Lewis & M. Kabir Hassan (2007). Islamic Takaful: Business Models, Shariah Concerns,
and Proposed Solutions.
Abdul Rahman, Z., Yusof, R. M., & Abu Bakar, F. (2008). Family Takaful: Its role in social economic development and as
savings an investment instrument in Malaysia.
Ab.Halim, Z. ( 2014 , oktober 03). Retrieved from Utusan Online, “ Keperluan untuk mendidik masyarakat mengenai Takaful”.
Retrieved from www.utusan.com.my/utusan/ekonomi.
Abdul Hamid, M. &. (2009). A Study on the Level of Knowledge and Understanding amongMuslims towards the Concepts,
Arabic and Shariah Terms in Islamic Insurance (Takaful). European Journal of Social Sciences , 10(3),468-478.
advisor, t. (2015, Julai 25). Retrieved from Takaful Advisor Utusan Online, “Generasi Muda Kurang Kesedaran Kepentingan
Miliki Insurans”,. Retrieved from http://nadiinsan7.wordpress.com.
Amin, H. R. (2011). Determinants of Customers’ Intention to Use Islamic Personal Financing: The case of Malaysian Islamic
banks. Journal of Islamic Accounting and Business Research , 2(1), 22-42.
Ariffin, J. ((2013)). A conceptual model of literature review for family takaful(islamic lifeinsurans) demand in malaysia.
canadian centre of science and education.international business reasearch , 6(3),1913-9012
Barron, R. a. (1997). Social Psycology 8th edition .Boston ,MA : Allyn and Bacon.
Bullens, T. (((2006))). Challenges for micro insurance companies. Asian Knowledge Centre for Mutual Insurance. 11, 1-2.
Burnett, J. J. (1984). Examining Life Insurance Ownership through Demographic andPsychographic Characteristics. . Journal of
Risk and Insurance , 51,453-467.
Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (1996). How to Design and Evaluate Research in Education
(3rd ed). New York: Mc Graw-Hill.
Gait, A. &. (2008). An Empirical Survey of Individual Consumer, Business Firm and Financial Institution Attitudes towards
Islamic Methods of Finance. International Journal of Social Economics, 35(11), , 35(11),783-808.
Hassan, H. A. (2002, november 14). “Melayu Kurang Ambil Polisi Insurans”, Berita Harian.
268
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
ismail, N. ((2013)). A study of the awareness level of takaful produk among micro enterprise in malaysia.David publishing.
Journal of modern accounting and auditing , 9(11),1535-6583.
johari, f. (2014, october 07). Retrieved from http://says.com/my/news/satu-per-tiga-rakyat-malaysia-masih-peroleh-pendapatan-
kurang-rm3000.
Kamus Dewan Edisi Keempat, Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur, cet. 4. (2010).
Krejcie, R. &. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement , 30,607-
610.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W., (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Phychological
Measurement
Mansour, W. A. (2010). Islamic Banking and Customers’ Preferences: The Case of the UK. Qualitative Research in Financial
Markets , 2(3), 185-199.
moidin, l. (2011, february 13). Retrieved from lukmanmoidin.blogspot.com/.../kad-perubatan-ramai-.
Redzuan, H. R. ((2009).). International Review of Business Research Papers, 5(5), . Economic Determinants of Family Takaful
Consumption:Evidence from Malaysia. , 193-211.
Sekaran, U. ( (2000)). Research methods for business. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Showers, V. E. ((1994).). The Effects of Household Characteristics on Demand for Insurance: A Tobit Analysis. Journal of Risk
and Insurance , 61(3), 492-502.
Zuraidah Mohamed, (2010, november 22). Parah bil hospital,Berita harian,4
Zaheed,E (2008).Helping the poor in Sri Lanka. Middle East Insurance Review, 58.
( 25 julai 2015) .Generasi muda kurang kesedaran kepentingan miliki insurans,Utusan
Onlinehttp://www.utusan.com.my/berita/nasional/generasi-muda-kurang-kesedaran-kepentingan-miliki-insurans-
1.116657
269
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Persepsi Pelajar Terhadap kewujudan Wakaf Pendidikan Di
Politeknik Sultan Idris Shah
Zainordin bin Zinon Abidin1, Nor Jannah binti Ismail2,
Faridah Hanim binti Ab. Manaf3
1Politeknik Sultan Idris Shah, [email protected]
2Politeknik Sultan Idris Shah ,[email protected]
3Politeknik Sultan Idris Shah, [email protected]
_____________________________________________________________________
ABSTRAK
Wakaf merupakan amalan yang sangat dituntut ke atas umat Islam. Jika dilihat Wakaf pendidikan telah mula
mendapat perhatian di Institusi Pengajian Tinggi. Antara universiti yang pertama yang mewujudkan wakaf
pendidikan di Malaysia adalah Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) yang telah menubuhkan “IIUM
Endowment Fund”. Objektif penubuhan dana ini untuk mengatasi masalah kewangan yang di kalangan pelajar
dari luar negara dan dalam negara.Walaubagaimanapun masih banyak Institusi Pengajian Tinggi di Malaysia yang
masih kurang pengambil berat tentang keperluan dan kepentingan dana wakaf pendidikan di Institusi masing-
masing termasuklah Politeknik. Sehubungan dengan itu maka kajian ini dijalankan adalah untuk Mengkaji Persepsi
Pelajar Terhadap Kewujudan Wakaf Pendidikan Di Politeknik Sultan Idris Shah.Kaedah borang selidik digunakan
melibatkan seramai 127 responden dari Pelajar Diploma Seni Bina, Politeknik Sultan Idris Shah. Kajian ini
menggunakan bahan metodologi daripada sumber primer dan sekunder.Hasil analisis kajian menunjukkan
tahapkepentingan wakaf pendidikan di kalangan pelajar Seni Bina menunjukkan nilai min purata paling tinggi,
diikuti dengan tahap kesedaran dan tahap pengetahuan.
Kata Kunci: WakafPendidikan, Pengetahuan, Kepentingan Dan Kesedaran
_____________________________________________________________________
1.0 PENGENALAN
Wakaf boleh didefinisikan sebagai satu cara pengagihan harta yang diberikan kepada pihak
tertentu dengan niat yang tertentu dan untuk dimanfaatkan secara berterusan. Pendidikan merupakan
bidang yang perlu di titik beratkan melalui perlaksanaan konsep wakaf di mana natijahnya nanti
mampu memberi impak yang besar khususnya kepada pembangunan dan peningkatan umat Islam.
Terdapat dua bentuk wakaf iaitu wakaf am dan wakaf khas. Wakaf am ialah penyerahan harta
untuk diwakafkan kepada kebajikan secara umum tanpa menghadkan penggunaan harta wakaf tersebut
kepada individu, pihak atau tujuan tertentu. Wakaf sebegini meliputi harta yang diwakafkan untuk
tujuan agama, pendidikan, kesihatan atau kebajikan secara umum. Manakala wakaf khas ialah wakaf
yang ditujukan secara spesifik kepada pihak atau tujuan tertentu seperti anak cucu dan keturunan
pewakaf atau pembangunan masjid, pembinaan sekolah, penaiktarafan hospital, pembiayaan
pendidikan dan sebagainya.
Ini merupakan amalan yang mulia, apatah lagi disertai dengan niat yang iklas semata-mata kerana
Allah.” Kata – kata ini ditulis oleh Y.B. Dato’ Sri Dr.Zahid Hamidi, Di Majlis Perasmian Pelancaran
Wakaf Al-Quran dalam buku Al-Muamalat, siri 07 (2012). Kata-kata ini di sokong dalam firman Allah
SWT:Maksudnya:“Kamu tidak sesekali akan dapat mencapai (hakikat) kebajikan dan kebaktian (yang
sempurna) sebelum kamu dermakan sebahagian dari apa yang kamu sayangi. Dan sesuatu apa jua
yang kamu dermakan maka sesungguhnya ALLAH mengetahuinya.” (Surah Al-Imran: 92)
Wakaf merupakan satu instrument yang amat berkesan dalam membiayai bidang pendidikan.
Malangnya, ia masih belum dimanfaatkan sepenuhnya termasuklah dalam pendedahan terhadap
institusi pengajian tinggi. Kajian yang dilakukan oleh Syed Mohd Ghazali Wafa Syed Adwam Wafa
270
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
(2010), menjurus lebih kepada cadangan program wakaf di sekolah bagi tujuan meningkatkan kutipan
dana dan dapat dimanfaatkan bagi tujuan kecemerlangan pendidikan sekolah.
Menurut kajian, Mazrul Shahri Md Zuki (2012), beliau telah menyatakan konsep dan sistem yang
terkandung di dalam wakaf telah terbukti berjaya menyediakan kemudahan awam bagi masyarakat
Islam di samping mempertingkatkan pengurusan wakaf agar selari dengan keperluan semasa. Selain
itu, kata-kata dari Asma Ab Rahman, 2009, Wakaf memainkan peranan penting bagi memenuhi
keperluan kebajikan umat Islam di Malaysia dan pembangunan ekonomi negara terutamanya dalam
mengurangkan kadar kemiskinan menerusi agihan semula kekayaan, menyediakan perkhidmatan
kesihatan, pelajaran, penubuhan pusat anak-anak yatim, masjid dan tempat kediaman bagi yang
memerlukan.
Di Malaysia, peranan wakaf dalam penyediaan pendidikan telah lama bertapak tetapi lebih
tertumpu kepada pendidikan peringkat rendah dan menengah.Pada tahun 1999, Universiti Islam
Antarabangsa Malaysia (UIAM) telah menubuhkan IIUM Endowment Fund menjadikan Institusi
Pengajian Tinggi (IPT) pertama di Malaysia yang menubuhkan tabung wakaf pendidikan. Objektif
pihak pengurusan Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) untuk mengatasi masalah
kewangan yang agak serius di kalangan pelajar dari luar negara dan dalam negara.Selain itu, usaha
untuk membangunkan dana wakaf juga telah dilakukan oleh Universiti Putra Malaysia (UPM) melalui
dana wakaf ilmu yang ditububuhkan pada 2011 dan Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) pula
dengan Tabung Pemberian Islam.
Wakaf pendidikan bukan merupakan suatu perkara baru kerana ianya telah lama di
implimentasikan oleh beberapa negara Islam dan Barat. Potensi wakaf dalam usaha membangunkan
ekonomi sesebuah institusi pendidikan seperti universiti masih belum diyakini dan dipraktikkan di
Malaysia. Kewujudan wakaf hanya dipraktikkan di sekolah-sekolah agama, sekolah pondok dan
madrasah-madrasah yang mana jika dilihat pada sejarah sesebuah institusi pendidikan khususnya
universiti sumbangan wakaflah yang banyak membantu dan memberikan kemudahan pendidikan
kepada umat Islam.
1.1 Penyataan Masalah
Kos untuk membiayai pendidikan semakin mahal berikutan yuran pengajian semakin
meningkat terutama bagi kursus-kursus kritikal dalam bidang sains dan teknologi seperti perubatan,
sains kesihatan, kejuruteraan dan lain-lain. Masalah yuran pengajian yang semakin meningkat adalah
isu utama yang menghantui masalah pelajar masa kini. Pelbagai kos perkhidmatan di universiti yang
terlibat antaranya yuran perpustakaan, kelas komputer, kokurikulum dan sebagainya, secara puratanya
kini meningkat sehingga lebih RM200 setiap semester berbanding tahun sebelumnya. (Zalina Yahya,
Utusan Online)
Sebuah organisasi Insitusi Pendidikan Tinggi di Malaysia (IPT) masih kurang mengambil
berat tentang wakaf pendidikan.Ali Gom’ah, 2012 berpendapat bahawa wakaf telah digunakan sebagai
mekanisma pembangunan dalam sektor pendidikan, mengurangkan kadar kemiskinan, kesihatan,
kebajikan, penyelidikan dan sebagainya sejak sekian lama dan ia merupakan kegiatan ekonomi yang
merentasi sempadan. Namun kebanyakannya masyarakat hari ini memandang wakaf seolah-olah sudah
tidak lagi relevan, malah terlalu ramai ahli masyarakat tidak mengenali konsep wakaf, justeru tidak
mempunyai minat untuk berwakaf, lebih-lebih lagi apabila terdapat kelemahan dalam pengurusan
wakaf.
Oleh yang demikian, satu instrumen bantuan perlu diwujudkan bagi menampung permasalah
kos pengajian yang tinggi. Maka pengkaji ingin membuatkajian untuk mengetahui apakah “Persepsi
Pelajar Terhadap Kewujudan Wakaf Pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah”. Pelajar seni Bina
dipilih sebagai responden kerana Program Diploma Seni Bina antara program yang memerlukan kos
perbelanjaan yang tinggi serta memerlukan peralatan dan kemudahan yang banyak dalam proses
pelajaran dan pembelajaran.
271
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
1.2 Objektif Kajian
1.2.1 Mengenalpasti tahap pengetahuan Pelajar Jabatan Seni Binaterhadap wakaf pendidikan di
Politeknik Sultan Idris Shah.
1.2.2 Mengenalpasti tahap kepentingan wakaf pendidikan kepada pelajar Jabatan Seni Bina di
Politeknik Sultan Idris Shah.
1.2.3 Mengenalpasti tahap kesedaran Pelajar Diploma Seni Bina Politeknik Sultan Idris Shah terhadap
kepentingan wakaf pendidikan.
1.3 Persoalan Kajian
1.3.1 Adakah Pelajar Jabatan Seni Bina, Politeknik Sultan Idris Shah mempunyai pengetahuan
tentang wakaf pendidikan?
1.3.2 Adakah wakaf pendidikan penting kepada pelajar Jabatan Seni Bina di Politeknik Sultan Idris
Shah?
1.3.3 Adakah Pelajar Jabatan Seni Bina, Politeknik Sultan Idris Shah mempunyai kesedaran
tentang kepentingan wakaf pendidikan?
8.0 METHOD KAJIAN
8.1 Populasi and sampel
Responden yang terlibat dalam kajian ini adalah di kalangan pelajar Jabatan Seni Bina,Politeknik
Sultan Idris Shah . Seramai 127 orang pelajar jabatan Seni Bina telah dipilih secara rawak dan teknik
persampelan yang digunakan adalah teknik persampelan rawak mudah. berdasarkan jadual penentuan
saiz dari penentuan saiz sampel oleh Krejcie dan Morgan (1970).
2.2 Instrumen
Borang soal selidik merupakan instrumen yang digunakan untuk menngumpulkan data yang
diperlukan. Setiap borang soal selidik mengandungi soalan yang bertujuan untuk mendapatkan semua
maklumat tentang kajian agar tercapai objektif kajian tersebut. Kandungan borang soal selidik boleh
dibahagikan kepada empat bahagian iaitu, Bahagian A-maklumat demografi responden, Bahagian B-
maklumat berkaitan tahap pengetahuan responden berkaitan wakaf pendidikan, Bahagian C-maklumat
berkaitan kepentingan wakaf pendidikan terhadap responden, dan Bahagian D-maklumat berkaitan
tahap kesedaran responden terhadap kepentingan wakaf pendidikan.
Sebelum pengkaji mengedarkan 127 borang soal selidik kepada responden, pengkaji telah
melakukan kajian rintis (pilot test)terhadap 30 orang responden. Analisis yang dilakukan adalah
bertujuan untuk menguji kesahihan soalan yang terdapat dalam borang soal selidik pengkaji. Kesahihan
dan kebolehpercayaan soalan yang terkandung dalam borang soal selidik telah ditentukan dengan
menggunakan nilai “Alpha’s Cronbach” yang terhasil diantara 0-10. Menurut Fraenkel dan Wallen
(1996),item yang boleh diterima pakai ialah nilai “Alpha’s Cronbach” yang terhasil melebihi nilai 0.6.
Kebolehpercayaan keseluruhan soalan dalam borang soal selidik ditunjukkan seperti jadual Jadual 1 di
bawah:
Jadual 1 : Analisis Kebolehpercayaan Data Nilai Alpha Cronbach’s
0.719
Faktor 0.953
Tahap pengetahuan 0.852
Tahap kepentingan
Tahap kesedaran
272
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
8.2 Analisis Data
Data yang telah diperolehi daripada borang soal selidik tersebut dianalisis menggunakan
perisian atau sistem “Statistic Package of The Service Solution” (SPSS) versi 20.0. Pengumpulan data
bagi kajian ini diperolehi daripada soalan – soalan berkaitan dengan tajuk kajian yang terdapat dalam
borang soal selidik. Soalan – soalan yang diberikan adalah dalam bentuk soalan skala likert. Skala
Likert dipilih kerana ia membantu untuk memperolehi data dengan lebih tepat dan cepat. Skala Likert
yang disarankan adalah seperti berikut :
Jadual 2 : Skala Likert
SKOR TAHAP
1 Sangat Tidak setuju (STS)
2
3 Tidak Setuju (TS)
4 Setuju (S)
Sangat Setuju (SS)
Semua data yang diperolehi melalui borang kaji selidik akan dikumpulkan mengikut kategori
yang dikaji dan akan dikira secara manual. Seterusnya, perbandingan akan dibuat berdasarkan skor
markah hasil daripada soalan yang ditandakan oleh pihak responden. Skor markah keseluruhan akan
dikira bagi responden untuk mengenalpasti tahap kesedaran pemilikan kad perubatan takaful ini.
Semua maklumat yang telah dikumpulkan akan digabungkan dan dianalisis mengikut kategori
yang dikaji dan seterusnya data tersebut akan dibuat perbandingan dalam bentuk jadual dan rajah.
9.0 DAPATAN KAJIAN
Seramai 127 responden telah melengkapkan borang soal selidik yang diedarkan. Secara
keseluruhan,seramai 79 orang (62.2%) responden perempuan manakala 48 orang responden
perempuan(37.8%). Dari segi umur responden pula boleh dibahagikan lingkunganantara 20 hingga 21
tahun iaitu seramai 87 orang(69%). 18 hingga 19 tahun iaitu seramai 24 orang(19%). lingkungan 22
hingga 23 tahun iaitu seramai 12 orang(9%). Dan lingkungan berumur 24 tahun ke atas seramai 4 orang
(3%). Dari segi bangsa pula boleh dibahagikan bangsa melayu=122 orang responden (96.1%) ,India=3
orang responden (2.4%) , bangsa Cina = 1orang responden (0.8%) dan lain-lain=1 orang responden
(0.8%). Dari segi bantuan pengajian, peratusan responden yang mengambil PTPTN adalah 66.9%
bersamaan dengan 85 orang. Zakat, sebanyak 9.4% bersamaan 12 orang responden. Baitulmal,
sebanyak 6 orang bersamaan 4.7%, dan peratusan lain-lain adalah 18.9% bersamaan 24 orang
responden.
9.1 Objektif kajian 1: Mengenalpasti tahap pengetahuan Pelajar Jabatan Seni Bina terhadap wakaf
pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah.
Dapatan untuk tahap pengetahuan pelajar tentang wakaf pendidikan menunjukkan nilai min
yang tertinggi ialah 3.10 dengan sebanyak 85.8% responden bersetuju bahawa pengurusan wakaf yang
sistematik dapat membantu sistem pembelajaran pelajar di Jabatan seni bina. Hal ini kerana mereka
menganggap bahawa dengan adanya wakaf pendidikan sedikit sebanyak dapat membantu menampung
kos pembelajaran yang agak tinggi.Nilai min yang terendah ialah 2.45 dengan sebanyak 48.1%
responden bersetuju bahawa mereka mempunyai pengetahuan yang jelas tentang wakaf pendidikan.
Nilai min skor keseluruhan bagi tahap pengetahuan pelajar tentang wakaf pendidikan adalah sebanyak
2.87. Hal ini menunjukkan bahawa nilai min skor keseluruhan pada tahap sederhana iaitu tahap
pengetahuan pelajar Jabatan Seni Bina,Politeknik Sultan Idris Shah berkaitan wakaf pendidikan adalah
pada tahap sederhana.
273
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
9.2 Objektif kajian 2: Mengenalpasti tahap kepentingan wakaf pendidikan kepada pelajar Jabatan
Seni Bina di Politeknik Sultan Idris Shah
Dapatan untuk samada wakaf pendidikan penting kepada pelajar Jabatan Seni Bina, Politeknik
Sultan Idris Shah menunjukkan nilai min yang tertinggi ialah 3.38 dengan sebanyak 85.8% responden
bersetuju bahawa pengurusan wakaf yang sistematik dapat membantu sistem pembelajaran pelajar di
Jabatan seni bina. Nilai min yang terendah ialah 3.35 dengan sebanyak 43.5% responden bersetuju
bahawa kewujudan wakaf pendidikan di politeknik dapat meringankan beban dikalangan pelajar
jabatan seni bina. Nilai min skor keseluruhan bagi kepentingan wakaf pendidikan adalah sebanyak 3.4.
Hal ini menunjukkan bahawa nilai min skor keseluruhan bagi faktor ini berada pada tahap tinggi iaitu
pelajar Jabatan Seni Bina menganggap bahawa wakaf pendidikan sangat penting di Politeknik Sultan
Idris Shah.
9.3 Objektif kajian 3: Mengenalpasti tahap kesedaran Pelajar Diploma Seni Bina Politeknik Sultan
Idris Shah terhadap kepentingan wakaf pendidikan.
Dapatan untuk tahap kesedaran pelajar tentang kepentingan wakaf pendidikan menunjukkan nilai
min yang tertinggi ialah 3.26 dengan sebanyak 92.9% responden bersetuju bahawa perlaksanaan wakaf
pendidikan akan memberi kesan positif kepada sektor pendidikan dan ekonomi negara. Nilai min yang
terendah ialah 2.88 dengan sebanyak 75.6% responden bersetuju tanpa wakaf pendidikan pelajar agak
sukar untuk meneruskan proses pembelajaran. Nilai min skor keseluruhan bagi tahap pengetahuan
pelajar tentang wakaf pendidikan adalah sebanyak 3.2. Hal ini menunjukkan bahawa nilai min skor
keseluruhan pada tahap tinggi iaitu tahap kesedaran pelajar Jabatan Seni Bina,Politeknik Sultan Idris
Shah berkaitan kepentingan wakaf pendidikan adalah pada tahap sederhana.
10.0 KESIMPULAN
Jadual 3 : Min Bagi Setiap Faktor
Faktor Min Purata Tahap
Tahap Pengetahuan 2.87 Sederhana
Tahap kepentingan 3.4
tinggi
Tahap kesedaran 3.2
tinggi
Jadual 3 menunjukkan kesimpulan min purata bagi ketiga-tiga faktor kajian iaitu tahap
pengetahuan, tahap kepentingan dan tahap kesedaranPelajar Jabatan Seni Bina terhadap kepentingan
wakaf pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah. Berdasarkan ketiga – tiga faktor di atas, min bagi
tahap kepentingan dan tahap kesedaran pelajar Seni Bina berkaitan wakaf pendidikan menunjukkan
pada tahap yang tinggi. Manakala untuk tahap pengetahuan pelajar berkaitan wakaf pendidikanadalah
pada tahap yang sederhana.
Bagi tahap pengetahuan, nilai min skor purata adalah sebanyak 2.87 adalah pada tahap yang
sederhana. Ini menunjukkan bahawa ramai pelajar Jabatan Seni Bina mempunyai tahap pengetahuan
yang sederhana berkaitan wakaf pendidikan. Pendedahan maklumat tentang wakaf pendidikan perlu
dipertingkatkan agar semua pelajar mempunyai pengetahuan yang jelas berkaitan instrument wakaf
pendidikan yang ingin diwujudkan.
Bagi tahap kepentingan pula, nilai min skor purata adalah sebanyak 3.4 adalah pada tahap
yang paling tinggi. Ini menunjukkan bahawa Pelajar Jabatan Seni Bina sangat bersetuju bahawa
pentingnya diwujudkan wakaf pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah.Wakaf pendidikan ini sangat
penting diwujudkan bagi menampung serta mengurangkan kos-kos pembelajaran yang tinggi yang
dihadapi oleh pelajar Jabatan Seni Bina.
Bagi tahap kesedaran pula, nilai min skor purata adalah pada tahap yang tinggi juga iaitu
sebanyak 3.02. Ini menunjukkan bahawa tahap Kesedaran Pelajar Jabatan Seni Bina berkaitan
kewujudan wakaf pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah adalah pada tahap tinggi. Mereka sedar
274
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
bahawa dengan kewujudan wakaf pendidikan sedikit sebanyak dapat membantu mereka untuk
meneruskan proses pembelajaran dengan lancar dan membantu mereka untuk Berjaya dengan
cemerlang dalam bidang Seni Bina yang diceburi.
Secara keseluruhan, pengkaji mendapati bahawa tahap kepentingan menunjukkan nilai purata
paling tinggi. Ini menunjukkan tahap kepentingan mempengaruhi persepsi pelajar tentang wakaf
pendidikan di politeknik dan diikuti dengan tahap kesedaran serta tahap pengetahuan. Daripada hasil
kajian ini, pihak politeknik secara tidak langsung dapat mengumpulkan maklumat dan memudahkan
pihak politeknik mengatur langkah untuk merealisasikan cadangan daripada pengkaji mengenai
penubuhan wakaf pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah.
11.0 CADANGAN/IMPLIKASI
5.1 Politeknik Sultan Idris Shah
Berdasarkan kajian yang dilakukan mendapati bahawa kewujudan wakaf pendidikan adalah
sangat penting di Politeknik Sultan Idris Shah .Pihak pengurusanpoliteknik Sultan Idris Shah perlulah
mengatur langkah untuk merealisasikan cadangan daripada pengkaji mengenai penubuhan wakaf
pendidikan di Politeknik Sultan Idris Shah untuk membantu pelajar bagi mengurangkan kos sara hidup
mereka sepanjang mereka belajar disini. Oleh yang demikian, Jawatankuasa Dana Wakaf perlulah
ditubuhkan bagi melancarkan pengurusan wakaf pendidikan dan Akaun Khas Dana perlulah
ditubuhkan untuk menyediakan kemudahan dan prasarana bagi aktiviti keilmuan yang merangkumi
program pelajaran dan pembelajaran.
Selain itu, pihak politeknik Sultan Idris Shah boleh merancang untuk menjalankan kolaborasi
bersama Perbadanan Wakaf Selangor untuk menubuhkan wakaf pendidikan bagi membantu dalam
memajukan sistem pendidikan di politeknik dan memantau segala aktiviti yang akan dijalankan.
Dengan penubuhan wakaf pendidikan menjadikan politeknik setaraf dengan institusi lain seperti
Universiti Sains Islam Malaysia (USIM), Kolej Universiti Islam Selangor (KUIS) dan Universiti Islam
Antarabangsa (UIA).
5.2 Pelajar
Merujuk kepada hasil kajian yang diperolehi pengkaji mendapati bahawa pelajar Politeknik
Sultan Idris Shah amnya dan pelajar Jabatan Seni Bina khususnya merupakan pihak terpenting dalam
kajian yang dijalankan oleh pengkaji.Majlis perwakilan Pelajar (MPP) perlulah bersatu dalm
memperjuangkan kewujudan wakaf pendidikan di Politeknik dan perlu disokong kuat oleh semua
pelajar politeknik agar perancangan kewujudan wakaf pendidikan dapat di realisasikan untuk menjaga
kepentingan semua pelajar di politeknik. Selain daripada itu, pengetahuan dan kesedaran berkaitan
kepentingan wakaf pendidikan dikalangan pelajar perlulah dipertingkatkan melaui kempem, sesi
ceramah dan sebagainya, agar semua pelajar jelas dan tahu apa yang diperjuangkan mereka.
Seterusnya,Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) tersebut perlulahmerangka kertas kerja dan cadangan
kepada pengarah politeknik untuk mendapatkan kelulusan dan menubuhkan wakaf pendidikan di
Politeknik Sultan Idris Shah. Selain itu, penglibatan pelajar bersama pihak Perbadanan Wakaf Selangor
digalakkan untuk pelajar memahami lebih mendalam tentang wakaf pendidikan .
Kesimpulannya, semua pihak perlulah memainkan peranan yang penting dalam memberi
pendedahan tentang wakaf pendidikan bagi meningkatkan tahap pengetahuan dan tahap kesedaran
mereka. Kini peranan yang lebih serius perlu dijalankan oleh semua pihak dalam memastikan wakaf di
arus perdana dan releven dilaksanakan. Jika pendedahan ini dilakukan secara menyeluruh, ini secara
tidak langsung dapat membantu pihak politeknik untuk mengorak langkah yang strategik dan efektif
dalam menangani permasalahan pelajar dari segi kewangan dan peralatan pembelajaran.
275
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
12.0 RUJUKAN
Ali Gom‟ah. 2012. Wakaf dan Kesannya dalam Pertumbuhan Ekonomi. Seminar Wakaf Menjana Ekonomi, 16 Julai 2012,
Putrajaya
Asmak Ab Rahman,(2009) “Peranan Wakaf Dalam Pembangunan Ekonomi Umat Islam Dan Aplikasinya Di Malaysia”, dalam
Jurnal Syariah, Akademi Pengajian Islam, jld. 17, bil.1/2009.
Dato’ Sri Dr.Zahid Hamidi (2012), Majlis Perasmian Pelancaran Wakaf Al-Quran dalam buku Al-Muamalat, siri 07
Dr Amini Amir Abdullah (2014),kajian pelan induk transformasi pembangunan hartanah Wakaf di Malaysia,Falkulti Ekologi
Manusia University Putra Malaysia.
Dr Haji Ahmad Zaki Hj A.L et al, (2006).Pengurusan Harta Wakaf Dan Potensinya Kearah Kemajuan Pendidikan Umat Islam Di
Malaysia, UITM
Fraenkel, J. R. and Wallen, N. E. (1996). How to Design and Evaluate Research in Education (3rd ed). New York: Mc Graw-
Hill.
Hasyeilla Abd Mutalib et al (2014), Tranformasi Pembangunan Institusi Wakaf Pendidikan, Universiti Islam Malaysia
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W., (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Phychological
Measurement
Mazrul Shahir Md Zuki (2012). Waqf and Its Role in Socio-Economic Development: (ISRA) International Journal of Islamic
Finance .Vol. 4 .Issue 2 . 2012
Mohd Syakir M.T et al (2015),Universiti Islam Malaysia(UIM) Wakaf Pendidikan Tinggi Pertama di Malaysia, Universiti
Kebangsaan Malaysia
Mohd Zaim Isamail et al,(2015) Pemerkasaan Wakaf di Malaysia:satu sorotan, Universiti Malaysia
Maffuza Bt Salleh at al (2014), wakaf pendidikan di Malaysia: satu tinjauan, Kolej Universiti Islam Antarabangsa (KUIS)
Najibah Mustaffa et al (2014),pengurusan wakaf pendidikan di Institusi pengajian tinggi Malaysia: satu sorotan literature, fakulti
pengajian islam Universiti Kebangsaan Malaysia.
Raja Nor Ashikin R.R et al (2014), Kelestarian wakaf dalam membangunkan Institusi pendidikan,Kolej Universiti Islam
Antarabangsa Selangor (KUIS)
Rosnani Hashim, Ekonomi dan pendidikan: peranan institusi wakaf, Universiti Islam Antarabangsa (UIA)
Siti Zakiah binti Ali (2014), peranan dan kepentingan dana wakaf institusi pendidikan tinggi di Malaysia, Universiti Kebangsaan
Malaysia (UKM)
Syed Mohd Ghazali Wafa Bin Syed Adwam Wafa (2010), Pembangunan Wakaf Pendidikan Di Malaysia, Universiti Kebangsaan
Malaysia(UKM)
Roskhoirah Bt Yahya, (18 oktober 2015) Wakaf meringankan kos pendidikan pelajar, Utusan Online.
ZalinaYahya (1998),Pendidikan yang semakin berharga, Utusan Online.
http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1998&dt=0711&pub=Utusan_Malaysia&sec=Gaya_Hidup&pg=ls_02.htm
276
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Persepsi Pengguna Terhadap Perbankan Islam di Kalangan
Pensyarah Polteknik Sultan Azlan Shah di Jabatan
Perdagangan
Mohd Kamal Bin Mat Desa
Politeknik Sultan Azlan Shah, [email protected]
_____________________________________________________________________
ABSTARK
Sistem kewangan islam secara amnya adalah sistem kewangan yang berlandaskan syariah yang mana
institusi perbankkan islam dikehendaki mengasingkan dana serta aktiviti perniagaan perbankan islam
daripada urusniaga perbankan konvensional yang mempunyai unsur-unsur riba serta tidak memenuhi
tuntutan syariah. Kajian yang dijalankan membicarakan tentang persepsi pengguna terhadap Perbankan
Islam di kalangan pensyarah di Jabatan Perdagangan di Politeknik Sultan Azlan Shah. Kajian
menggunakan sumber primer yang mana kaedah soal selidik digunakan. Kajian melibatkan seramai 42
responden sahaja yang diterima sebagai sumber kajian. Instrument kajian terbahagi kepada dua iaitu
Bahagian A, untuk demografik serta maklumat respondend dan Bahagian B adalah persoalan kajian
yang diuji yang mana 10 item diuji. Kesimpulan serta rumusan hasil dapatan daripada kajian ini adalah
dapat mengenalpasti tahap dari segi tahap persepsi, tahap perkhidmatan, dan tahap kefahaman
pengguna terhadap perkhidmatan Perbankan Islam di Malaysia. Tahap persepsi, perkhidmatan dan
kefahaman pengguna berada pada tahap yang sederhana. Kajian turut bersetuju tentang perbankan
Islam yang banyak memberikan kemudahan kepada orang ramai.Akhir sekali secara keseluruhannya
dapatan kajian ini menunjukkan bahawa pandangan serta persepsi penggu terhadap produk serta
perkhidmatan perbankan islam yang dijalankan adalah pandangan yang baik dan memuaskan.
___________________________________________________________________________________
1.0 PENGENALAN
Bank Islam pertama telah ditubuhkan pada tahun 1983. Pada tahun 1993, bank perdagangan, bank
saudagar dan syarikat kewangan mula dibenarkan untuk menawarkan produk-produk dan perkhidmatan
Perbankan Islam di bawah Skim Perbankan Tanpa Faedah (SPTF). Walau bagaimanapun, institusi-
institusi ini dikehendaki mengasingkan dana dan aktiviti urus niaga Perbankan Islam daripada urus
niaga Perbankan Konvensional bagi memastikan tiada percampuran dana.Perbankan Islam mempunyai
tujuan yang sama dengan Perbankan Konvensional melainkan operasinya adalah berlandaskan prinsip
Syariah yang dikenali sebagai Fiqh al- Muamalat (peraturan-peraturan Islam didalam urusniaga).
Prinsip dasar Perbankan Islam ialah perkongsian untung dan rugi dan larangan ke atas riba. Di antara
konsep-konsep Islam yang selalu diguna pakai didalam Perbankan Islam ialah Mudharabah, Wadiah,
Musyarakah, Murabahah dan Ijarah. Dalam kajian ini penumpukan diberi kepada pensyarah di
Politeknik Sultan Azlan Shah mengenai pandangan dan kefahaman terhadap Perbankan Islam di
Malaysia serta turutmengukur tahap kesedaran pensyarah terhadap segala pengetahuan Perbankan
Islam.
277
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
3.0 METHOD KAJIAN
3.1 REKA BENTUK KAJIAN
Secara umumnya, metodologi adalah kaedah penyelidikan yang digunakan oleh kami untuk
memperolehi maklumat daripada pensyarah Politeknik Sultan Azlan Shah, Behrang. Terdapat beberapa
sumber penyelidikan iaitu primer dan skunder. Kami telah menggunakan sumber primer iaitu kaedah
soal selidik yang dijalankan terhadap pensyarah Politeknik Sultan Azlan Shah. Soal selidik secara
umumnya dianggap sebagai alat kajian penting bagi mengumpul data utama. Menurut kata Attwergy
(1998) menekankan bahawa soal selidik berstruktur bukan sahaja meningkatkan proses pengumpulan
data, kebolehpercayaan dan sah, tetapi juga membantu untuk membangunkan garis piawai
mempersoalkan yang membina sebelum respons penyelidikan. Responden akan diberi dua soalan bagi
setiap item. Soalan 1 adalah berdasarkan profil demografi responden untuk mengenal pasti ciri-ciri
peribadi mereka. Soalan 2 mengandungi maklumat mengenai utama ciri-ciri yang mengenal pasti
persepsi dan kesedaran umat Islam berkaitan dengan Perbankan Islam.
3.2 INSTRUMENT KAJIAN
Kajian ini dilakukan dengan menggunakan kaedah soal selidik sebagai kaedah utama. Borang soal
selidik diedarkan kepada pensyarah Politeknik Sultan Azlan Shah. Semua maklumat dan data telah
dikumpulkan serta dianalisis dengan bantuan beberapa perisian computer iaitu pakej perisian SPSS
(Statistical Package for Social Science). Pengumpulan data premier dilakukan dengan cara memberikan
borang soal selidik kepada para pensyarah Politeknik Sultan Azlan Shah terhadap Perbankan Islam.
Borang selidik dibahagikan kepada dua bahagian iaitu bahagian A dan bahagian B. Bahagian A adalah
mengenai maklumat responden manakala bahagian B merupakan soalan bagi kajian yang dilaksanakan.
3.3 POPULASI KAJIAN
Populasi kajian kami adalah terhad kepada sebilangan jumlah pesyarah dijabatan Perdagangan
Politeknik Sultan Azlan Shah seramai 42 orang responden. Seterusnya, untuk mengetahui adakah
pensyarah di Jabatan Perdagangan mengetahui segala perkhidmatan dan produk Perbankan Islam,
selain itu, kerana selalu sibuk sehingga mengabaikan tentang kefahaman perkhidmatan Perbankan
Islam. Seterusnya, perkhidmatan yang ditawarkan mungkin diambil ringan sehingga membuatkan
sesetengah pihak kurang bertanggungjawab terhadap perkhidmatan yang disediakan. Oleh itu, kami
ingin mengkaji masalah yang dihadapi dengan populasi pensyarah di jabatan Perdagangan.
3.4 TEKNIK ANALISI DATA
Kajian ini mengaplikasikan analisis data secara kuantitatif dan kualitatif. Bagi datayang diperolehi dari
borang soal selidik, ia dianalisis menggunakan perisian Statistical Package for Social Science (SPSS).
Selepas itu graf dibentuk supaya setiap data yang dikumpul lebih mudah difahami dalam bentuk graf.
4.0 DAPATAN KAJIAN
4.1 LATAR BELAKANG RESPONDEN
4.1.1 Profil Dan Demografi Responden
Hasil daripada pentadbiran soal selidik dan ujian yang diduduki, seramai 10 responden adalah lelaki
dan 32 perempuan. Komposisi mengikut kaum pula melibatkan kaum Melayu seramai 42 orang. Dari
segi umur responden ialah dari umur kurang 20 tahun sehingga umur 51 hingga 60 tahun ke atas.
Selain itu, dari segi kelayakan akademik dari SPM sehingga Master dan dari segi bidang pembelajaran
pensyarah ialah Perakaunan, Pemasaran, Peruncitan dan Pengurusan Perniagaan. Kami juga ingin
mengetahui pendapatan bulanan pensyarah iaitu dari RM1, 000 ke bawah hingga RM 5,000 ke atas.
278
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
4.1.2 Akademik
Jadual 4.3.4: Akademik
Valid Bachelor Degree Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Master dan ke atas 24 57.1 57.1 57.1
Total 18 42.9 42.9 100.0
42 100.0 100.0
Jadual 4.3.4 menunjukkan kekerapan bagi kelayakan akademik 24 orang responden adalah bagi
bachelor degree dan 18 orang respondenbagi master dan ke atas. Jumlah keseluruhan adalah 42 orang
responden. Peratus kumulatif bagi bachelor degree adalah 57.1% dan bagi Master dan ke atas adalah
100%.
4.1.3 Bidang Pembelajaran
Jadual 4.3.5: Bidang Pembelajaran
Valid Perakaunan Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Pemasaran 16 38.1 38.1 38.1
Pengajian Perniagaan 6 14.3 14.3 52.4
Peruncitan 12 28.6 28.6 81.0
Total 8 19.0 19.0 100.0
42 100.0 100.0
Jadual 4.3.5 di atas menunjukkan kekerapan statistik bagi bidang pembelajaran. Majoriti adalah dalam
bidang pembelajaran perakaunan iaitu seramai 16 orang responden yang terlibat, bagi bidang pengajian
perniagaan adalah seramai 12 orang responden diikuti dengan Peruncitan iaitu 8 orang responden. Bagi
bidang pembelajaran Pemasaran adalah yang terendah iaitu seramai 6 orang responden. Dalam kajian
ini juga, peratus cumulative bagi perakaunan adalah 38.1%, pemasaran adalah 52.4%, pengajian
peniagaan adalah 81.0%, dan peruncitan adalah 100%.
4.1.4 Pendapatan Bulanan
Jadual 4.3.6: Pendapatan Bulanan
Valid RM2,001-RM3,000 Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
RM3,001- RM4,000 5 11.9 11.9 11.9
RM4,001-RM5,000 15 35.7 35.7 47.6
RM5,001 dan ke atas 11 26.2 26.2 73.8
Total 11 26.2 26.2 100.0
42 100.0 100.0
Jadual 4.3.6 di atas menunjukkan kekerapan statistik bagi status setiap responden. Majoriti bagi
pendapatan RM 3,001- RM 4,000 adalah 15 orang responden, kemudian bagi RM 4001-RM5000
adalah 11 orang responden diikuti dengan, jumlah pendapatan bulanan bagi RM5,001 dan ke atas
279
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
adalah 11 orang responden dan jumlah terendah adalah bagi pendapatan bulanan adalah, RM 200 dan
ke atas adalah 26.2%. Dalam kajian ini juga, peratus cumulative Bagi pendapatan RM 2,001-RM3000
adalah 11.9%, RM3001-RM4000 adalah 47.6%, RM4001-RM5000 adalah 73.8, dan RM5001 dan ke
atas adalah 100%.
4.2 ANALISIS DATA
4.2.1 Sistem Perbankan Islam telah diperkenalkan kerana umat Islam adalah dilarang
daripada menerima atau memberi faedah, yang diperkenalkan oleh sistem
Perbankan Konvensional.
Jadual 4.4.1: Statistik Deskriptif Dilarang
Valid Setuju Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Sangat Setuju 20 47.6 47.6 47.6
Total 22 52.4 52.4 100.0
42
100.0 100.0
Jadual 4.4.1 menunjukkan keputusan bagi jumlah min pula ialah 4.5238 dan sisihan piawai ialah
0.50549. Seramai 47.6% setuju dengan penyataan ini dan 52.4% adalah sangat setuju. Ini bermaksud
responden bersetuju dengan kenyataan tersebut yang menyatakan umat Islam semestinya memilih
perbankan Islam berbanding Perbankan Konvensional.Berdasarkan kepada objektif kajian menjelaskan
tentang tahap kefahaman pensyarah terhadap perbankan Islam, kebanyakkan pensyarah sangat setuju
iaitu mesti memilih perbankan Islam kerana umat Islam adalah dilarang untuk menerima faedah
ataupun riba.
4.2.2 Bank Islam beroperasi di bawah Pematuhan Syariah
Jadual 4.4.2: Statistik Deskriptif Beroperasi
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 3 7.1 7.1 7.1
Sangat Setuju 22
Total 17 52.4 52.4 59.5
42 40.5 40.5 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.2 menunjukkan menunjukkan soalan Bank Islam beroperasi di bawah Pematuhan Syariah.
Berikut adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah min pula ialah 4.3333 dan sisihan piawai ialah
0.61154. Bagi peratusan pula ialah 7.1% tidak pasti, 52.4% setuju dan 40.5% sangat setuju dengan
penyataan tersebut. Mengikut kepada objektif tersebut iaitu tahap kefahaman pensyarah terhadap
perbankan Islam, adakah Bank Islam beroperasi di bawah pematuhan syariah. Kebanyakkan pensyarah
memilih setuju bahawa sememangnya Bank Islam beroperasi di bawah pematuhan syariah atau
mengikut kepada undang-undang Islam.
280
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
4.2.3 Dalam operasi sistem Perbankan Islam, prinsip Mudharabah dan Musyarakah, atau
yang dikenal dengan istilah prinsip perkongsian untung dan rugi (PLS) adalah satu-satunya
prinsip yang boleh menggantikan faedah.
4.2.3: Statistik Deskriptif Perkongsian
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 6 14.3 14.3 14.3
Sangat Setuju 25 59.5 59.5 73.8
11 26.2 26.2 100.0
Total
42 100.0 100.0
Jadual 4.4.3 menunjukkan bahawa pendapat yang menyatakan dalam operasi sistem Perbankan Islam,
prinsip Mudharabah dan Musyarakah atau yang dikenali dengan istilah prinsip perkongsian untung dan
rugi (PLS) adalah satu-satunya prinsip yang boleh menggantikan faedah.Berikut adalah menunjukkan
keputusan bagi jumlah min pula ialah 4.1190 dan sisihan piawai ialah 0.63255. Bagi peratus ialah
14.3% adalah tidak pasti, 59.5% setuju dan 26.2% sangat setuju.
4.2.4 Dengan mendedahkan diri terhadap Perbankan Islam rakyat akan menjadi lebih
beretika.
Jadual 4.4.4: Statistik Deskriptif Beretika
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 6 14.3 14.3 14.3
Sangat Setuju 22 52.4 52.4 66.7
Total 14 33.3 33.3 100.0
42
100.0 100.0
Jadual 4.4.4 menunjukkan pengetahuan dengan mendedahkan diri terhadap Perbankan Islam rakyat
akan menjadi lebih beretika. Berikut adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah minimum yang
diperolehi daripada sistem SPSS bagi jumlah min pula ialah 4.1905 dan sisihan piawai ialah 0.67130.
Peratus bagi tidak pasti adalah sebanyak 14.3%, 52.4% setuju dan 33.3% sangat setuju.
4.2.5 Produk dan perkhidmatan Perbankan Islam boleh didapati di Malaysia adalah sama
dengan produk-produk dan perkhidmatan Bank Konvensional kecuali nama-nama yang berbeza
digunakan dalam mengetengahkan produk tersebut.
Jadual 4.4.5: Statistik Deskriptif Berbeza
Valid Sangat Tidak Bersetuju Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Tidak Bersetuju 7 16.7 16.7 16.7
Tidak Pasti 1 2.4 2.4 19.0
Setuju 5 11.9 11.9 31.0
Sangat Setuju 22 52.4 52.4 83.3
Total 7 16.7 16.7 100.0
42
100.0 100.0
Jadual 4.4.5 menunjukkan pendapat bagi soalan produk dan perkhidmatan Perbankan Islam boleh
didapati di Malaysia adalah sama dengan produk-produk dan perkhidmatan Bank Konvensional kecuali
nama-nama yang berbeza digunakan dalam mengetengahkan produktersebut. Berikut adalah
menunjukkan keputusan bagi jumlah min pula ialah 3.5000 dan sisihan piawai ialah 1.29257.
281
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Keperatusan bagi sangat tidak setuju adalah 16.7%, tidak setuju 2.4%, tidak pasti 11.9%, 52.4% setuju
dan 16.7% sangat setuju. Ini bermaksud dalam penyataan tersebut kebanyakkannya kurang pasti
teradap perbankan Islam dengan perbankan konvensional.
4.2.6 Perbankan Islam adalah mengenai keunikan kualiti produk dan perkhidmatan yang
disediakan dan bukan persaingan pada harga.
Jadual 4.4.6: Statistik Deskriptif Kualiti
Valid Sangat Tidak Bersetuju Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Tidak Pasti 2 4.8 4.8 4.8
Setuju 6
Sangat Setuju 17 14.3 14.3 19.0
Total 17 40.5 40.5 59.5
42 40.5 40.5 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.6menunjukkan pengetahuan pensyarah tentang Perbankan Islam adalah mengenai keunikan
kualiti produk dan perkhidmatan yang disediakan dan bukan persaingan pada harga tersebut.Berikut
adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah minimum yang diperolehi daripada sistem SPSS adalah
sebanyak bagi jumlah min pula ialah 4.1190 dan sisihan piawai ialah 0.99271,bagi peratus ialah 4.8%
sangat tidak setuju, 14.3% tidak pasti, 40.5% bersetuju dengan kenyataan tersebut.
4.2.7 Pemasaran yang cukup harus dilakukan untuk mewujudkan kesedaran mengenai
produk Islam dan perkhidmatan.
Jadual 4.4.7: Statistik Deskriptif Mewujudkan
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 2 4.8 4.8 4.8
Sangat Setuju 17
Total 23 40.5 40.5 45.2
42 54.8 54.8 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.7 menunjukkan pemasaran yang cukup harus dilakukan untuk mewujudkan kesedaran
mengenai produk Islam dan perkhidmatan.Berikut adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah
minimum yang diperolehi daripada sistem SPSS Bagi jumlah min pula ialah 4.5000 dan sisihan piawai
ialah 0.59469, peratus tidak pasti ialah 4.8%, setuju 40.5%, dan sangat setuju 54.8%.
4.2.8 Terdapat potensi yang tinggi untuk produk perbankan Islam di Malaysia.
Jadual 4.4.8: Statistik Deskriptif Potensi
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 3 7.1 7.1 7.1
Sangat Setuju 15
Total 24 35.7 35.7 42.9
42 57.1 57.1 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.8bahawa terdapat potensi yang tinggi untuk produk perbankan Islam di Malaysia. Berikut
adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah min pula ialah 4.5000 dan sisihan piawai ialah 0.63438.
Keperatusan tidak pasti adalah 7.1%, 35.7% adalah setuju dan sangat setuju adalah 57.1%.
282
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
4.2.9 Dalam usaha untuk terus maju dalam persaingan perniagaan, Bank-Bank Konvensional juga
perlu mengamalkan prinsip perkongsian untung dan rugi (PLS) yang mematuhi Syariah.
Jadual 4.4.9: Statistik Deskriftif Persaingan
Valid Tidak Bersetuju Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Tidak Pasti 1 2.4 2.4 2.4
Setuju 4 9.5 9.5 11.9
Sangat Setuju 17
Total 20 40.5 40.5 52.4
42 47.6 47.6 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.9 menunjukkan dalam usaha untuk terus maju dalam persaingan perniagaan, Bank-Bank
Konvensional juga perlu mengamalkan prinsip perkongsian untung dan rugi (PLS) yang mematuhi
Syariah. Berikut adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah minimum yang diperolehi daripada
sistem SPSS adalah bagi jumlah min pula ialah 4.3333 dan sisihan piawai ialah 0.75439, keperatusan
2.4% tidak bersetuju, 9.5% adalah tidak pasti, 40.5% setuju dan sangat setuju sebanyak 47.6%.
4.2.10: Matlamat Bank Islam 'tidak hanya terhad kepada memaksimumkan kekayaan pemegang saham’
malah juga termasuk peningkatan taraf hidup dan kebajikan masyarakat.
Jadual 4.4.10: Statistik Deskriptif Taraf
Valid Tidak Pasti Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent
Setuju 3 7.1 7.1 7.1
Sangat Setuju 24
Total 15 57.1 57.1 64.3
42 35.7 35.7 100.0
100.0 100.0
Jadual 4.4.10 menunjukkan bahawa matlamat Bank Islam 'tidak hanya terhad kepada memaksimumkan
kekayaan pemegang saham’ malah juga termasuk peningkatan taraf hidup dan kebajikan
masyarakat.Berikut adalah menunjukkan keputusan bagi jumlah minimum yang diperolehi daripada
sistem SPSS adalah bagi jumlah min pula ialah 4.2857 dan sisihan piawai ialah 0.59615. Tidak pasti
peratusnya ialah 7.1%, 57.1 setuju dan sangat setuju adalah sebanyak 35.7%.
5.0 KESIMPULAN
Hasil dapatan daripada kajian yang dilaksanakan mendapati bahawa tahap persepsi terhadap tahap
perkhidmatan, dan tahap kefahaman pengguna terhadap perkhidmatan Perbankan Islam di Malaysia
berada pada tahap yang sederhana namun tahap keseluruhan keberkesanan kajian ini berada pada tahap
yang tinggi. Selain itu juga, kajian ini turut mendidapati respondend bersetuju tentang segala
pandangan terhadap perbankan Islam yang mungkin banyak memberikan kemudahan kepada orang
ramai. Dari segi perkhidmatan mungkin ada sesetengah pihak kurang berpuas hati dengan
perkhidmatan yang diberikan dan mungkin tidak memberikan kepuasaan kepada pengguna. Dan dari
segi kefahaman, kebanyakkan responden mempunyai kefahaman yang bagus tentang perbankan Islam,
ini mungkin mereka berlatar belakang seorang yang berkerjaya oleh sebab itu mungkin sedikit
sebanyak dapat mengetahui tentang perbankan Islam. Akhir sekali, kajian ini telah memperolehi
keputusan yang relevan dan pendapat yang diterima umum. Hasil dapatan kajian ini menunjukkan
pandangan yang baik yang diberikan oleh responden. Dari keseluruhannya kajian ini mengambil tindak
balas yang positif dari responden dan ini juga dapat memenuhi objektif kajian yang telah ditetapkan.
283
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
6.0 CADANGAN
Berdasarkan perlaksanaan kajian ini,kajian berpendapat bahawa Perbankan Islam harus menarik minat
orang ramai dan memberi kesedaran kepada orang ramai akan kepentingan menggunakan
perkhidmatan di perbankan Islam. Pengguna Perbankan Islam seharusnya meliputi kesemua individu
tanpamengira bangsa dan kepercayaan agamamereka. Selain itu juga, pihak perbankan Islam perlu
menaikan lagi mutu perkhidmatan dan produk mereka terhadap orang ramai. Hal ini penting bagi
menaikan lagi objektif pencapaian bagi pihak Perbankan Islam dalam mencapai keuntungan yang
maksimum. Selain itu, Perbankan Islam harus perbanyakkan lagi promosi untuk mendedahkan tentang
produk dan perkhidmatan perbankan Islam supaya dapat menaikkan nama Islam hingga ke persada
dunia. Perbankan Islam harus menjelaskan tentang lebih lagi tentang perkhidmatan yang disediakan
sememangnya berlandaskan undang-undang Islam.
7.0 RUJUKAN
Alexandris, K., Dimitriadis, D. and Kasiara, A. (2001), “Behavioral consequences of perceived service quality: an exploratory
study in the context of private fitness clubs in Greece”, European Sport Management Quarterly, No. 1, pp. 251-80.
Amin, M. and Isa, Z. (2008), “An examination of the relationship between service quality perception and customer satisfaction: a
SEM approach towards Malaysian Islamic banking”, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and
Management, Vol. 1 No. 3, pp. 191-209.
Caruana, A. (2002), “Service quality: the effects of service quality and the mediating role of customer satisfaction”, European
Journal of Marketing, Vol. 36 Nos 7/8, pp. 811-28.
Khan, M.S.N., Hassan, M.K. and Shahid, A.I. (2007), “Banking behavior of Islamic bank customers in Bangladesh”, Journal of
Islamic Economics, Banking and Finance, Vol. 3 No. 2, pp. 159-94.
Levesque, T. and McDougall, G.H.G. (1996), “Determinants of customer satisfaction in retail banking”, International Journal
of Bank Marketing, Vol. 14 No. 7, pp. 12 20.
Saravanan, R. and Rao, K.S.P. (2007), “Measurement of service quality from the customer’s perspective – an empirical study”,
Total Quality Management & Business Excellence,Vol. 18 No. 4, pp. 435-49.
Spreng, R.A. and Chiou, J. (2002), “A cross-cultural assessment of the satisfaction formation process”, European Journal of
Marketing, Vol. 36 Nos 7/8, pp. 1-8.
Spreng, R.A. and Mackoy, R.D. (1996), “An empirical examination of a model of perceived service quality and satisfaction”,
Journal of Retailing, Vol. 72, pp. 201-14.
Ahmad, N. and Haron, S. (2002), “Perceptions of Malaysian corporate customers towardsIslamic banking products and
services”, International Journal of Islamic Financial Services, Vol. 3 No. 4, pp. 13-29.
Dixon, R. (1992), “Islamic banking”, International Journal of Bank Marketing, Vol. 10 No. 6, pp. 32-7.
Erol, C. and El-Bdour, R. (1989), “Attitudes, behaviour, and patronage factors of bank customers towards Islamic banks”,
International Journal of Bank Marketing,Vol. 7 No. 6, pp. 31-7.
Ahmad, K. (2000), “Islamic finance and banking: the challenge and prospects”, Review of Islamic Economics, Vol. 9, pp. 57-82.
Dusuki, A.W. (2008), “Understanding the objectives of Islamic banking: a survey of stakeholders’ perspectives”, International
Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, Vol. 1 No. 2, pp. 132-48.
Masood, O., Aktan, B. and Amin, Q.A. (2009), “Islamic banking: a study of customer satisfaction and preferences in non-Islamic
countries”, International Journal of Monetary Economics and Finance, Vol. 2 Nos 3/4, pp. 261-85.
Metawa, S.A. and Almossawi, M. (1998), “Banking behavior of Islamic bank customers: perspectives and implications”,
International Journal of Bank Marketing, Vol. 16 No. 7, pp. 299-313.
Mills, P.S. and Presley, J.R. (1999), Islamic Finance: Theory and Practice, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Naser, K., Jamal, A. and Al-Khatib, K. (1999), “Islamic banking: a study of customer satisfaction and preferences in Jordan”,
International Journal of Bank Marketing, Vol. 17 No. 3, pp. 135-50.
284
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Faktor Yang Mempengaruhi Industri Minyak Sawit Di
Malaysia dari 1975 hingga 2007
Muruga A/L Krishnan
SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN TANJONG PUTERI, [email protected]
_______________________________________________________________________________________________________
Abtrak
Kajian ini bertujuan mengkaji faktor-faktor yang mempengaruhi industri minyak sawit di Malaysia dari tahun 1975
hingga 2007. Kajian ini, menggunakan data sekunder iaitu selama 33 tahun. Di samping itu, kajian ini
menggunakan ujian Vektor Auto Regrasi yang piawai terdiri daripada ujian diskritif, ujian punca unit, dan ujian
kointegerasi. Hasil analisis menunujukkan keluasan tanaman kelapa sawit dan teknologi di kilang minyak kelapa
sawit perhubungan signifikan dan hubungan positif manakala buruh di kilang minyak kelapa sawit perhubungan
negatif tetapi mencapai signifikan. Ujian diskriptif nilai min penggunaan teknologi dalam industri minyak kelapa
sawit lebih tinggi manakala buruh di kilang minyak kelapa sawit nilai min paling rendah. Sisihan piawai pula
pemboleh ubah teknologi dalam minyak kelapa sawit paling tinggi tetapi buruh di kilang minyak kelapa sawit
mencatatkan Nilai kepencongan semua pemboleh ubah negatif kecuali buruh di kilang minyak kelapa sawit. Di
samping itu, tidak terdapat hubungan jangka panjang dan hubungan trend yang positif antara keluasan tanaman
kelapa sawit (LAK) dan penggunaan buruh di kilang minyak kelapa sawit (LLK) dengan pengeluaran minyak
kelapa sawit (LSK).
____________________________________________________________________
1.0 Pengenalan
Kelapa sawit merupakan tanaman yang mengambil alih peranan utama getah. Sebelum tahun
1960an, getah menjadi sumber pendapatan eksport utama dalam sektor pertanian Malaysia. Sejak
1960an kebanyakan ladang getah telah ditukarganti dengan tanaman kelapa sawit. Selepas itu, pada
tahun 1970an hingga 2000an tanaman kelapa sawit turut meningkat di negara Malaysia. Ini kerana
tanaman kelapa sawit antara tanaman yang agak besar dalam pendapatan negara. Antara tanaman yang
penyumbang besar dalam pendapatan negara ialah tanaman kelapa sawit (Chamhuri dan Surtahman
(2002). Selain itu, harga getah telah merosot. Oleh itu, para pengusaha tanaman getah telah menukar
ganti tanaman getah dengan tanaman kelapa sawit. Pada hari ini, tanaman kelapa sawit telah ditanam
dengan cukup meluas dan merupakan tanaman terpenting di negara Malaysia. Bagi memastikan
tanaman kelapa sawit terus berkembang, kerajaan telah membuka lebih banyak kawasan ladang sama
ada diuruskan oleh syarikat atau pemilik persendirian. Tambahan pula, kebanyakan negara lain masih
tidak mampu menyaingi kehebatan Malaysia dalam penanaman kelapa sawit (Iman dan Nora, 2004).
Minyak kelapa sawit adalah minyak sayuran yang paling banyak digunakan oleh masyarakat di dunia
(MPOB, 2013).
1.1 Latar Belakang Tanaman Kelapa Sawit Di Malaysia
Mengikut sejarah, pokok kelapa sawit yang ditanam di Malaysia adalah berasal dari Afrika
Barat. Berdasarkan rekod pengenalan palma ini di Asia Tenggara, empat anak benih (dua dari
Mauritius dan dua lagi dari Amsterdam) telah ditanam di Taman Botani Bogor (dulunya dipanggil
Buitenzorg) di Jawa pada tahun 1848 (Iman Ahmad dan Nora Samat, 2004). Kemudian, anak benih
kelapa sawit telah ditanam pula di Taman Botani Bogor Singapura pada tahun 1870 dan dibiakkan lagi
di Taman Botani Bogor, Jawa Indonesia dalam tahun 1878. Pada mulanya palma ini merupakan pokok
hiasan sahaja. Pada tahun 1911-1912 palma yang berasal dari Deli yang dikenali sebagai Deli Dura
telah ditanam sebagai tanaman perhiasan di Rantau Panjang dan Kuala Selangor. Pada tahun 1917, biji
benih kelapa sawit daripada Rantau Panjang telah ditanam secara komersial di Ladang Tannamaran dan
diikuti oleh Ladang Elmin dalam tahun 1920 di Kuala Selangor. Lima tahun kemudian, seluas 3,348
hektar kelapa sawit ditanam di Tanah Melayu dan meningkat kepada 29, 196 hektar dalam tahun 1938
Keluasan tanaman kelapa sawit berkembang agak lembap dan dimonopoli oleh sektor ladang
sahaja pada peringkat awalnya. Sehingga akhir tahun 1960, iaitu selama 43 tahun, keluasan tanaman
285
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
kelapa sawit hanya mampu meningkat seluas 55, 000 hektar sahaja (Zulkifli Senteri, 1991).
Kelembapan ini mungkin disebabkan kepentingan minyak kelapa sawit sebagai sumber ekonomi tidak
dirasakan dan tidak menonjol kerana pada waktu itu getah memberi pendapatan yang lumayan kepada
pengusaha mahupun negara. Pada tahun 1960 harga getah telah mula jatuh di pasaran dunia manakala
harga kelapa sawit mula meningkat. Akibat kejatuhan harga getah menyebabkan pengusaha getah telah
bertukar ganti dengan tanaman kelapa sawit. Industri kelapa sawit mula memberi impak yang pesat dan
potensi ekonomi yang tinggi. Oleh itu, sektor ladang mula berubah pola penggunaan tanah untuk
penanaman kelapa sawit dan pelaburan dalam industri minyak kelapa sawit.
Sejak tahun 1961, industri kelapa sawit mula menjejak langkah dalam ekonomi Malaysia.
Keluasan kawasan tanaman kelapa sawit telah meningkat dengan pesatnya. Perubahan keluasan yang
pesat ini adalah akibat daripada permintaan pasaran dunia yang meningkat. Pada tahun 1961 kerajaan
telah berusaha mempelbagaikan ekonomi dalam bidang pertanian, khususnya industri kelapa sawit. Di
samping itu, kerajaan memberikan tanah baharu secara besar-besaran melalui Rancangan
Pembangunan Tanah oleh beberapa organisasi seperti Lembaga Kemajuan Wilayah, Lembaga
Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA) dan Lembaga Pemulihan dan Penyatuan Tanah Negara
(FELCRA).
Selepas tahun 1970-an keluasan tanaman kelapa sawit meningkat dengan pesat di Malaysia.
Jadual 1 menunjukkan keluasan tanaman kelapa sawit mengikut negeri pada tahun 2014 di Malaysia.
Mengikut data di atas, negeri Sabah mempunyai keluasan matang yang paling tertinggi iaitu 1,355,541
hektar diikuti negeri Sarawak sebanyak 1,058,208 hektar, Johor sebanyak 651,242 hektar, Pahang
sebanyak 623,269 hektar, Perak sebanyak 348,794 hektar, Negeri Sembilan sebanyak 142,503 hektar
Terengganu sebanyak 139,410 hektar, Selangor sebanyak 126,805 hektar, Kelantan sebanyak 99,783
hektar, Kedah 80,767 hektar, Melaka sebanyak 49,501 hektar, Pulau Penang sebanyak 13,309 hektar
dan Perlis sebanyak 189 hektar. Negeri Sarawak mempunyai keluasan matang yang luas disebabkan
pihak kerajaan dan pihak swasta mengoptimumkan keluasan tanah dengan tanaman kelapa sawit. Ini
kerana tanaman kelapa sawit memberi keuntungan lebih tinggi berbanding dengan tanaman getah. Di
samping itu, negeri yang paling kurang kawasan matang tanaman kelapa sawit ialah negeri Perlis.
Keluasan tanaman kelapa sawit di negeri Perlis sangat kecil berbanding dengan negeri-negeri lain.
Selain itu, kesesuaian bentuk muka bumi salah satu faktor yang juga mempengaruhi tanaman kelapa
sawit di negeri Perlis. Negeri Perlis mempunyai iklim yang kering dan nyata lebih sesuai untuk
tanaman tebu.
1.2 Pernyataan Masalah
Malaysia ialah pengeluar dan pengeksport utama minyak sawit di dunia. Industri kelapa sawit
sedang menghadapi pelbagai permasalahan, antaranya harga pasaran minyak sawit yang tidak stabil,
persaingan daripada minyak-minyak sayuran lain seperti minyak kacang soya, minyak rapeseed,
minyak bunga matahari dan minyak kelapa. Di samping itu, persaingan dengan negara jiran iaitu
negara Indonesia salah satu isu yang hangat diperkatakan dalam bidang minyak sawit.
Persaingan hebat dari luar negara seperti Indonesia, Papua New Guina, Nigeria dan Afrika
Selatan merupakan satu masalah yang penting dalam pengeluaran dan permintaan minyak kelapa sawit
Malaysia. Malaysia merupakan negara pengeksport utama minyak sawit tetapi bermula dari tahun 2005
Indonesia begitu gigih mempertingkatkan jumlah eksport minyak sawit negaranya.
Kekurangan pekerja merupakan salah satu isu sangat penting dalam pengeluaran minyak kelapa
sawit di Malaysia. Kekurangan tenaga kerja dan kenaikan kos pengeluaran dalam bidang minyak sawit
Malaysia juga isu yang dominan di Malaysia. Ladang-ladang kelapa sawit mengalami masalah
kekurangan tenaga pekerja tempatan dan buruh di ladang kelapa sawit menghadapi pelbagai masalah
asas iaitu masalah perumahan tanpa kemudahan asas iaitu bekalan air, bekalan elektrik serta
kemudahan pengangkutan.
Selain persaingan negara di atas, persaingan harga minyak-minyak lain merupakan salah satu
masalah dalam pengeluaran minyak sawit mentah. Dari segi persaingan harga minyak-minyak lain
contohnya harga minyak kacang soya dan minyak bunga matahari terhadap minyak sawit mentah.
Dalam pasaran antarabangsa minyak kelapa sawit terpaksa bersaing dengan tidak kurang daripada 16
jenis minyak tepu dan lemak.
286
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Di samping itu, cuaca merupakan salah satu masalah yang dihadapi dalam industri minyak
sawit. Pada pertengahan tahun 2008 sehingga 2009 Malaysia telah dilanda El-Nino. Apabila kemarau
yang panjang maka menyebabkan mutu minyaknya jatuh.
1.3 Objektif Umum
Mengkaji faktor yang mempengaruhi keluasan tanaman, teknologi dan buruh dalam industri minyak
sawit di Malaysia dari tahun 1975 hingga 2007.
1.4 Objektif Khusus
Objektif penyelidikan ini adalah untuk:
i) Mengkaji faktor keluasan tanaman, teknologi dan buruh yang mempengaruhi pengeluaran
minyak kelapa sawit di Malaysia.
ii) Mengenal pasti hubungan jangka panjang pengeluaran minyak kelapa sawit dengan keluasan
tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang minyak kelapa sawit dan buruh di kilang minyak
kelapa sawit.
iii) Mengenal pasti darjah tindak balas antara pengeluaran minyak kelapa sawit dengan keluasan
tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang minyak kelapa sawit dan buruh di kilang minyak
kelapa sawit.
1.5 Persoalan Kajian
i) Terdapatkah faktor keluasan tanaman, teknologi dan buruh yang mempengaruhi minyak
kelapa sawit di Malaysia?
ii) Terdapatkah hubungan jangka panjang pengeluaran minyak kelapa sawit dengan keluasan
tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang minyak kelapa sawit dan buruh di kilang minyak
kelapa sawit?
iii) Terdapatkah darjah tindak balas antara pengeluaran minyak kelapa sawit dengan keluasan
tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang minyak kelapa sawit dan buruh di kilang minyak
kelapa sawit?
1.6 Kepentingan Kajian
Kajian ini sangat penting untuk industri minyak sawit. Pertama, kajian ini dapat menentukan faktor-
faktor yang mempengaruhi pengeluaran minyak sawit di Malaysia. Mengikut pengkaji, beberapa faktor
yang mempengaruhi pengeluaran minyak sawit seperti keluasan tanaman, teknologi dan buruh. Ini
kerana faktor-faktor ini dapat mempengaruhi hubungan langsung dengan pengeluaran minyak kelapa
sawit di Malaysia.
1.7 Skop Kajian
Kajian ini dilaksanakan terhadap minyak kelapa sawit di Malaysia. Aspek yang diberi perhatian dalam
kajian ini ialah faktor-faktor yang mempengaruhi keluasan tanaman, teknologi dan buruh. Kajian ini
hanya melibatkan data siri masa iaitu tahun 1975 hingga 2007. Kajian ini terhad kepada 33 tahun
sahaja.
1.8 Batasan Kajian
Pengkaji menghadapi beberapa masalah seperti sukar untuk mencari data siri masa dan sukar
menentukan model yang terbaik dalam kajian ini. Kajian ini hanya menggunakan beberapa pemboleh
ubah bersandar iaitu pengeluaran minyak sawit manakala pemboleh ubah bebas pula terdiri daripada
keluasan tanaman, teknologi dan buruh. Dalam kajian menggunakan beberapa analisis seperti analisis
diskriptif, ujian punca ujian, ujian dan kointegerasi.
287
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
2.0 SOROTAN LITERATUR
2.1 Teori Pengeluaran
Pengeluaran adalah proses transformasi segala sumber ekonomi kepada barang-barang yang memberi
kepuasan kepada manusia. Teori yang sesuai digunakan ialah Teori Pengeluaran Cobb-Douglas. Pada
tahun 1920-an, ahli ekonomi Paul Douglas telah membuat input dan output pada tahap agregat
kebangsaan. Kajian daripada pihak “National Bureau of Economic Research“ telah menemui bahawa
pada dekad 1909-1918 output yang dibayar kepada buruh adalah 74% walaupun modal dan buruh tidak
konsisten. Kebarangkalian, formula Y= F (K,L) mengawal hubungan antara output Y, modal K dan
buruh L (Cobb, C. W dan P.H. Gouglas, 1928).
2.2 Penentu-penentu yang mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit
i) Teknologi
Menurut Rita (2001) teknologi terkini di Kanada telah dibuat dengan menggunakan tenaga gelombang
mikro (MICROWAVE) untuk mengestrak minyak masak dari tanaman. Teknologi ini dinamakan
teknologi MAP-TM. Penggunaan teknologi pengekstrakan ini akan menyumbang dalam mengurangkan
penghasilan gas rumah kaca (Green House Gas) dan dapat membantu masalah perubahan iklim.
Teknologi pengekstrakan minyak makan ini merupakan proses yang bersih, kurang belanja dan tidak
banyak menggunakan tenaga.
Kesuma (2006) di kawasan hilir iaitu industri hilir permintaan minyak kelapa sawit semakin
meningkat di Kepulauan Sumatera Utara. Dalam kajian ini, pengkaji menggunakan tahap teknologi
untuk mengukur pengeluaran minyak kelapa sawit di Kepulauan Sumatera Utara. Melalui penggunaan
teknologi industri minyak kelapa sawit menghasilkan pelbagai jenis barang seperti sabun metal, barang
kecantikkan, bahan pencuci dan sebagainya. Selain itu, pekebun kecil perlu mendedahkan teknologi
awal seperti mesin pengekstrakan dan sebagainya supaya dapat meningkatkan keluaran minyak kelapa
sawit.
ii) Buruh
Asrul et al. (2004) menyatakan bahawa keluasan kawasan tanaman kelapa sawit bertambah akibat
daripada pertambahan tenaga buruh di Kabupatan Asahan, Indonesia.
Dalam kajian ini pengkaji menggunakan dua kaedah iaitu data primer dan data sekunder untuk
mendapatkan keputusan kajian. Data primer diperoleh daripada petani melalui wawancara dan
pemerhatian manakala data sekunder diperolehi daripada Badan Pusat statistik Asahan, Indonesia.
Kajian ini telah digunakan skala ordinal iaitu 1-5 skor. Seterusnya, kajian ini telah menggunakan model
ekonometrik linear berganda dan OLS digunakan untuk mengolah data dalam program E-views versi 3.
Maulida et al. (1999) menyatakan bahawa kelapa sawit merupakan tanaman yang memberi
sumbangan yang besar terhadap ekonomi di Indonesia. Menurut kajian ini pekebun kecil, syarikat
swasta atau syarikat kerajaan semakin menambahkan keluasan tanaman kelapa sawit lalu
menambahkan tenaga buruh. Metodologi yang digunakan dalam kajian ini ialah siri masa dari 1985
hingga 1999. Pemboleh ubah bersandar terdiri daripada pengeluaran minyak kelapa sawit tetapi
pemboleh ubah tak bersandar terdiri daripada harga, buruh dan eksport. Dalam kajian ini, pengkaji
menggunakan Erro Correction Model (ECM) untuk menganalisis data pada tiga tahap iaitu ujian
kepengunan data, ujian kointegrasi iaitu hubungan jangka panjang dan jangka pendek.
iii) Keluasan
Purba (2010) mengkaji faktor-faktor mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit di Indonesia.
Analisisi menggunakan data siri masa 1979 hingga 1998 dengan menggunakan persamaan model
regrasi berbilang iaitu mengandungi lebih daripada dua pemboleh ubah iaitu satu pemboleh ubah
bersandar dan lebih daripada satu pemboleh ubah bebas. Sebagaimana model regrasi mudah,
penganggaran model regrasi berbilang juga menggunakan teknik kuasa dua terkecil yang biasa
(Ordinary Least square (OLS.) Seterunsya, kajian ini menggunakan beberapa kriteria stastik seperti
RMSE (Roost mean Square), RMSPE (Root mean square percent error), dan kofision R2. Mengikut
hasil kajian beliau, menyatakan bahawa keluasan tanaman kelapa sawit mempengaruhi pengeluaran
minyak kelapa sawit di Malaysia.
288
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Kalyana (2002) menggunakan kaedah kajian iaitu Ekonometrik dan model bulanan pasaran
minyak sawit Malaysia. Ianya mengandungi tiga persamaan terhadap tingkahlaku iaitu pengeluaran,
keluasan tanaman kelapa sawit dan harga. Pengeluaran minyak sawit menjadi pendesak kepada kadar
pemotongan buah sawit. Pengeluaran minyak sawit yang bermusim akan ditunjukkan melalui
perubahan bermusim yang berakhir pada hujung tahun, di mana biasanya ia mencapai tahap tertinggi
pada bulan September dan menjunam pada bulan Januari setiap tahun. Pengkaji menggunakan dua
kriteria ekonometrik dalam kajian ini iaitu autokorelasi dan hetroskedastisiti dalam pengeluaran
minyak kelapa sawit di Malaysia.
3.0 METODOLOGI KAJIAN
3.1 Kaedah Penyelidikan
E-view 7.0 telah digunakan untuk membantu menganalisis data sama ada pemboleh ubah-pemboleh
ubah tak bersandar bersignifikan ataupun tidak. Maklumat data yang dicungkil untuk menjalankan
penyelidikan ekonometrik ini adalah jenis data siri masa. Data siri masa tahun dikutip dari tahun 1975
sehingga 2007. Kajian ini merupakan data sekunder. Tambahan pula, beberapa artikel tentang minyak
kelapa sawit digunakan bagi mendapatkan gambaran sepenuhnya mengenai pengeluaran minyak kelapa
sawit. Tempoh masa yang diambil untuk kajian penyelidikan ialah 33 tahun yang bermula dari tahun
1975-2007.
3.2 Fungsi Pengeluaran Cobb-Douglas
Fungsi pengeluaran Cobb-Douglas adalah tergolong ke dalam kelompok model regrasi log-linear
berbilang (Cobb, C. W dan P. H. Douglas, 1928).
Spesifikasi modelnya adalah seperti di bawah ini:
Y = β1 LAK2 β2 LTK3 β3 LLK4 β4 e µ
Model 1:
dimana;
Y = Pengeluaran minyak kelapa sawit
LAK2 = Keluasan tanaman kelapa sawit (hektar).
LTK3 = Pertambahan Teknologi
LLK4 = Buruh di kilang minyak kelapa sawit (orang).
eµ = Terma ralat stokastik
Jika model dalam persamaan (1) ditukar kepada bentuk log-linear, akan dapat persamaan seperti
berikut:
lnY= β1+ β2 ln LAK2+ β3 ln LTK3+ β4 ln LLK4+ µ (1)
dimana;
Semua pembolehubah dilogkan (log) untuk mengelakkan wujudnya masalah dalam spesifikasi model (
Kesuma, 2006).
lnY = Pengeluaran minyak kelapa sawit
LAK2 = Keluasan tanaman kelapa sawit (hektar)
LTK3 = Teknologi (unit)
LLK4 = Bilangan buruh di kilang minyak kelapa sawit (orang)
β2 = Keanjalan Keluasan tanaman kelapa sawit
β3 = Keanjalan Pertambahan teknologi
β4 = Keanjalan Buruh di kilang minyak kelapa sawit
lnY (Yt -Yt-1) = β1 + β2 ln (LAK t - LAK t-1) + β3 ln (LTK t – LTK t-1) +
β4 ln (LLKt – LLK t-1) + µ
(2)
Daripada model ekonometrik di atas, jelas menunjukkan secara teorinya setiap pemboleh ubah tidak
bersandar di atas berupaya mempengaruhi tingkat pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia.
Dalam kajian ini, pengkaji memilih dua model kerana model pertama tidak pegun pada aras dan tidak
289
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
wujud berintegerasi maka pengkaji membentuk model kedua supaya mencapai pegun pada pembezaan
pertama dan wujud berintegerasi.
3.3 Keanjalan
Antara konsep ekonomi yang digunakan untuk menganalisis tingkat pengeluaran ialah konsep
keanjalan dan konsep pulangan mengikut skala kendalian. Keanjalan pengeluaran boleh didefinisikan
sebagai peratus perubahan output dibahagikan dengan peratus perubahan input.
3.4 Ujian Diskriptif
Analisis Deskriptif dilakukan dengan tujuan untuk melihat beberapa ringkasan statistik seperti nilai-
nilai min, sisihan piawai, kepencongan, kurtosis, dan Jarque-Bera.
3.4 Ujian Integrasi
Ujian intergerasi dilakukan melalui ujian punca unit yang bertujuan untuk melihat kepegunan siri masa
data sesuatu pemboleh ubah. Siri masa itu dikatakan tidak pegun jika nilai min dan varian adalah
meningkat mengikut masa iaitu bergantung kepada masa. Sebaliknya data siri masa itu dikatakan pegun
(stationary) jika min dan variannya adalah konstan terhadap masa (Gujarati, 1995).
3.6 Ujian Kointegerasi
Ujian kointegrasi dilakukan bertujuan untuk melihat hubungan jangka panjang antara pemboleh ubah-
pemboleh ubah ekonomi yang dikaji (Azmafazilah dan Nafisah, 2005). Ia dilaksanakan selepas
melakukan ujian kepegunan. Kointegrasi merujuk kepada kombinasi linear yang pegun wujud dalam
kalangan pemboleh ubah yang tidak pegun (Gujarati, 1995). Ianya dapat dibuktikan jika terma ralat
daripada persamaan regrasi sesuatu model adalah pegun. Di samping itu, kointegrasi hanya wujud
dalam kalangan pemboleh ubah tidak pegun yang mempunyai darjah integrasi yang sama sahaja, tetapi
tidak semua pemboleh ubah yang mempunyai darjah integrasi yang sama akan berkointegrasi. Oleh
yang sedemikian, hanya siri masa yang mempunyai darjah integrasi yang sama sahaja akan
dipertimbangkan untuk ujian kointegrasi ini. Namun begitu, ujian-ujian kointegrasi yang akan
digunakan dalam kajian ini adalah ujian kointegrasi pemboleh ubah berbilang Johansen dan Juselius
(Engle et. al, 1987).
4.0 ANALISIS DAN KEPUTUSAN KAJIAN
4.1 Keputusan Ujian Diskriptif
Untuk melihat ciri-ciri statistik data siri masa yang digunakan, beberapa ringkasan boleh disimpulkan
berdasarkan kepada ujian deskriptif seperti dalam jadual 4.1. Berdasarkan jadual tersebut, di dapati
nilai min pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) adalah sebanyak 15.54 manakala pemboleh ubah
keluasan tanaman kelapa sawit (LAK) dan buruh di kilang minyak kelapa sawit yang masing-masing
mencatatkan nilai min sebanyak 14.49 dan 8.02. Sementara pemboleh ubah buruh di kilang minyak
kelapa sawit (LLK) mencatatkan nilai yang terendah.
Jadual 4.1: Analisis Diskriptif Pemboleh ubah bersandar dengan Pemboleh ubah bebas
Pemboleh ubah LSK LAK LLK
Min 15.54 14.49 8.02
Sisihan Piawai 0.74 0.57 1.02
Minimum 14.04 13.37 6.66
Maksimum 16.58 15.28 9.34
Kepencongan -0.43 -0.35 0.01
Kedataran Lengkungan 2.18 1.96 1.29
Jarque-Bera 1.93 2.17 4.03
290
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Di samping itu, analisis sisihan piawai pula dilakukan bertujuan untuk menentukan variasi
dalam pengeluaran minyak kelapa sawit dalam ekonomi Malaysia. Dapatan kajian menunjukkan tiga
pemboleh ubah mempunyai variasi yang rendah iaitu pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dan
keluasan tanaman kelapa sawit (LAK) yang masing-masing 0.74 dan 0.57. Manakala variasi yang
terendah dicatatkan oleh pemboleh ubah penggunaan buruh dalam kilang minyak kelapa sawit (LLK)
iaitu sebanyak 0.01.
Analisis kepencongan pula mendapati pemboleh ubah buruh di kilang minyak kelapa sawit
(LLK) mempunyai nilai kepencongan yang positif iaitu data adalah pencong ke kanan. Manakala
pemboleh ubah pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dan keluasan tanaman kelapa sawit (LAK).
Sementara itu, berdasarkan kepada analisis kurtosis (kedataran lengkungan) pula, didapati
bahawa setiap pemboleh ubah mempunyai puncak taburan yang lebih rendah daripada taburan normal
iaitu pemboleh ubah LSK, LAK dan LLK. Nilai kurtosis bagi taburan normal adalah bersamaan 3
manakala nilai kurtosis yang kurang daripada 3 mempunyai kedataran lengkungan yang lebih rata
berbanding taburan normal sementara nilai kurtosis yang lebih daripada 3 mempunyai kedataran
lengkungan yang tinggi berbanding taburan normal.
4.2 Keputusan Ujian Punca Unit Imbuhan Dickey Fuller (ADF)
Keputusan ujian punca unit yang dijalankan melalui ujian Imbuhan Dickey fuller (ADF) dapat dilihat
melalui Jadual 4.2 di bawah. Ujian tersebut mengambil kira hasil ujian yang memasukkan pemboleh
ubah pintasan dan pintasan dengan trend masa. Tempoh lat yang optimum bagi ujian ADF ditentukan
dengan meneliti nilai kriteria Informasi Akaike (AIC) yang minimum.
Jadual 4.2: Ujian Punca Unit Imbuhan Dickey Fuller (ADF)
Ujian Pemboleh ubah LSK LAK LLK
Tempoh Lat 3 0 1
Pintasan -3.544 -2.225 -0.623
ADF (Aras) Nilai t -3.679 -2.957 -2.960
Tempoh Lat 3 0 1
Pintasan & Trend -4.271 -1.668 -1.574
Nilai t -4.309 -3.558 3.215
Nota: * Signifikan pada aras keertian 1 peratus
** Signifikan pada aras keertian 5 peratus
*** Signifikan pada aras keertian 10 peratus
(*, **, ***) adalah nilai kemungkinan (probability) MacKinnon (1996) satu hujung.
Berdasarkan jadual 4.3 semua pemboleh ubah adalah tidak pegun (mempunyai masalah punca unit)
pada peringkat aras sama ada yang melibatkan pintasan dan pintasan serta trend masa. Ini menunjukkan
nilai t statistik ADF untuk semua pemboleh ubah adalah lebih kecil (tidak signifikan) berbanding nilai t
kritikal.
Jadual 4.3: Ujian Punca Unit Imbuhan Dickey Fuller (ADF)
Ujian Pemboleh ubah LSK LAK LLK
Tempoh Lat 2 0 0
Pintasan -3.138** -2.951** -3.455**
ADF (Pembezaan Nilai t -2.968 -2.619 2.960
Pertama) Tempoh Lat 2 0 0
Pintasan & Trend -4.486** -4.715*** -3.398***
Nilai t -3.574 -3562 -3.215
Nota: * Signifikan pada aras keertian 1 peratus
** Signifikan pada aras keertian 5 peratus
*** Signifikan pada aras keertian 10 peratus
(*, **, ***) adalah nilai kemungkinan (probability) MacKinnon (1996) satu hujung.
291
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Namun begitu, berdasarkan jadual 4.3 semua pemboleh ubah adalah pegun (tidak mempunyai
masalah punca unit) pada peringkat pembezaan pertama yang melibatkan pemboleh ubah pintasan
manakala ujian yang melibatkan pintasan serta trend masa menunjukkan semua pemboleh ubah adalah
signifikan (pegun). Ini menunjukkan nilai t statistik ADF untuk semua pemboleh ubah pada peringkat
pembezaan pertama adalah lebih besar (signifikan) berbanding nilai t kritikal. Kesimpulannya,
berdasarkan ujian punca unit ADF, data siri masa adalah pegun pada peringkat pembezaan pertama
dan berintegrasi pada darjah integrasi pertama I(1).
4.3 Keputusan Ujian Kointegerasi
Kewujudan hubungan jangka panjang antara pemboleh ubah boleh dikaji melalui teknik kointegrasi
pemboleh ubah berbilang Johansen dan Juselius (1990) berikutan kesemua pemboleh ubah yang terlibat
dalam kajian ini mempunyai tahap kepegunan yang sama iaitu I(1). Kajian ini akan menggunakan
tempoh lat 1 seperti yang dicadangkan oleh kriteria AIC. Sekiranya nilai statistik trace dan statistik
maksimum eigen melebihi nilai kritikal pada aras keertian tertentu maka hipotesis nol iaitu tidak wujud
kointegrasi akan ditolak. Ini bermakna wujud hubungan keseimbangan jangka panjang antara pemboleh
ubah.
Jadual 4.3: Ujian Kointegrasi Pemboleh ubah berbilang Johansen dan Juselius
Model r≤0 Tempoh Lat 1 Keputusan
Hipotesis Nol r≤1 r≤2
Statistik Trace
Statistik Trace 33.982 17.600 6.618 menunjukkan tidak
terdapat hubungan
Nilai Kritikal 42.915 25.872 12.517
kointegrasi
(5%)
Statistik Eigen 16.381 10.982 6.618
Maksim
Nilai Kritikal 25.823 19.387 12.517
(5%)
Nota : * Signifikan pada aras keertian 5 peratus.
: Nilai Kritikal diperolehi daripada Osterwald-Lenum (1992)
Berdasarkan jadual 4.4, pengkaji menggunakan model 1 untuk ujian kointegrasi yang menggunakan
tempoh lat 1 menunjukkan keputusan di mana tidak wujud hubungan vektor berkointegrasi dalam
model yang dikaji. Ini dibuktikan dengan menggunakan ujian trace di mana pada hipotesis nol yang
menyatakan terdapat vektor berkointegrasi (r ≤ 0), nilai statistik trace (33.982) adalah lebih kecil
daripada nilai kritikal (42.915) iaitu tidak signifikan pada aras keertian 5 peratus.
Namun begitu, berdasarkan ujian maks-Eigen mendapati tidak wujud sebarang vektor
berkointegrasi berikutan nilai statsistik Eigen Maksimum adalah lebih kecil daripada nilai kritikal
Osterwald-Lenum pada aras keertian 5 peratus.
Kesimpulannya, berdasarkan ujian kointegrasi Johansen dan Juselius membuktikan bahawa
tidak wujud vektor berkointegrasi pada model yang dibentuk. Ini menunjukkan tidak terdapatnya
hubungan keseimbangan jangka panjang antara pemboleh ubah yang dikaji.
4.4 Keputusan Hubungan dan Keanjalan
Pengkaji menggunakan model kedua untuk mengira keanjalan kerana mengikut teori Cobbe Douglas
melalui persamaan dapat menunjukkan keanjalan pada setiap pemboleh ubah bebas beta 1 (trend
teknologi), beta 2 (keluasan tanaman kelapa sawit) manakala beta 3 ( buruh di kilang minyak kelapa
sawit).
∆LSK = -0.076 + 0.0129(t) + 2.0449 ∆LAK + 2.148 ∆LLK (3)
292
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Jadual 4.4:Nilai Koefision (Pekali Penentu)
Pemboleh ubah bebas Nilai Koefision (Pekali Penentu)
Keluasan tanaman kelapa sawit (LAK) 2.044
Buruh di kilang minyak kelapa sawit (LLK) 2.148
Trend teknologi 0.012
Berdasarkan jadual 4.4, pengkaji menggunakan model II untuk menentukan keanjalan iaitu
menunjukkan pemboleh ubah keluasan tanaman kelapa sawit (LAK) berhubungan secara positif
dengan pemboleh ubah pengeluaran kelapa sawit (LSK) dengan nilai 2.044 dan ianya bersignifikan.
Apabila keluasan tanaman kelapa sawit meningkat 1 % maka secara langsung pengeluaran minyak
kelapa sawit di Malaysia akan meningkat sebanyak 2.044%. Ini menunjukkan anjal antara keluasan
tanaman kelapa sawit (LAK) dengan pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK).
Namun begitu, pemboleh ubah buruh di kilang kelapa sawit (LLK) berhubungan secara positif
iaitu 2.148 dengan pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dan ianya bersignifikan. Ini menunjukkan
bahawa jika tenaga buruh meningkat 1% di kilang memproses minyak kelapa sawit maka pengeluaran
minyak kelapa sawit di Malaysia akan meningkat sebanyak 2.148%. Ini menunjukkan anjal antara
buruh di kilang kelapa sawit (LLK) dengan pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK).
Trend teknologi juga menunjukkan hubungan yang positif dan signifikan terhadap
pengeluaran kelapa sawit (LSK). Ini menunjukkan bahawa jika pertambahan teknologi (trend)
meningkat 1% di kilang memproses minyak kelapa sawit maka pengeluaran minyak kelapa sawit di
Malaysia akan meningkat sebanyak 0.012%. Ini menunjukkan tidak anjal antara trend teknologi
dengan pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK).
Walau bagaimanapun, buruh dan keluasan tanah memainkan peranan yang lebih penting
dalam menentukan pengeluaran kelapa sawit berbanding pertambahan teknologi. Ini membuktikan
bahawa tahap penyerapan teknologi dan kemajuan teknologi dalam sektor kelapa sawit masih rendah.
5.0 RUMUSAN DAN CADANGAN KAJIAN
5.1 Rumusan
Tujuan utama kajian ini adalah untuk mengkaji dan mengenalpasti faktor-faktor yang mempengaruhi
pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia dan bentuk hubungan jangka panjang dan jangka pendek
antara pemboleh ubah pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dengan pemboleh ubah-pemboleh ubah
bebas seperti keluasan tanaman kelapa sawit (LAK), buruh di kilang minyak kelapa sawit (LLK) dan
trend teknologi (TK) di Malaysia. Ia melibatkan data tahunan dari 1975 hingga 2007 yang diambil
dari sumber-sumber yang berautoriti. Kajian ini menggunakan kaedah penganggaran Vektor
Autoregresi (VAR) yang piawai untuk mengkaji dan menguji objektif serta hipotesis kajian yang telah
dinyatakan pada bab pertama. Berdasarkan kepada ujian yang dijalankan, dapatan kajian dapat
menjelaskan bentuk hubungan antara pemboleh ubah pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dengan
pemboleh ubah bebas iaitu keluasan tanaman kelapa sawit (LAK), buruh di kilang kelapa sawit (LLK)
dan trend teknologi (LTK) seperti yang dijangkakan.
Merujuk kepada objektif kajian yang pertama mengenalpasti samada terdapat hubungan di
antara pemboleh ubah bebas iaitu keluasan tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang minyak kelapa
sawit dan buruh di kilang minyak kelapa sawit mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit di
Malaysia dalam tempoh masa 1975 hingga 2007. Pengkaji mengenalpasti tiga faktor yang
mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit selaras dengan teori ekonomi yang telah diguna pakai
iaitu teori Cobb-Douglas. Dalam kajian ini mengenalpasti tiga faktor yang mempengaruhi pengeluaran
minyak kelapa sawit iaitu keluasan tanaman kelapa sawit (LAK), buruh di kilang minyak kelapa sawit
(LLK) dan trend teknologi (LTK). Berdasarkan pekali penentu (R2) adalah 99%. Ini menunjukkan
293
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
ketiga-tiga faktor mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia, 1975 hingga 2007
manakala 1% bergantung kepada faktor-faktor yang lain mempengaruhi minyak kelapa sawit di
Malaysia, 1975 hingga 2007.
Merujuk kepada objektif kajian yang kedua iaitu mengkaji sama ada wujudnya hubungan
keseimbangan jangka panjang yang signifikan antara pengeluaran minyak kelapa sawit (LSK) dengan
pemboleh ubah bebas terpilih di Malaysia, didapati tidak wujudnya hubungan keseimbangan jangka
panjang antara pemboleh ubah LSK dengan pemboleh ubah bebas iaitu LAK, LLK dan LTK
berdasarkan kepada ujian kointegrasi yang dilakukan.
Berdasarkan ujian kointegrasi Johansen dan Juselius, nilai statistik Trace membuktikan tidak
wujud hubungan vektor berkointegrasi. Penemuan ini menunjukkan pemboleh ubah-pemboleh ubah
bebas ini merupakan sasaran yang sesuai di mana pihak kerajaan boleh menumpukan kepada pemboleh
ubah-pemboleh ubah ini dalam mempengaruhi perkembangan minyak kelapa sawit di Malaysia dan
seterusnya menggalakkan lebih aliran modal masuk ke dalam negara dalam bidang pengeluaran minyak
kelapa sawit.
Merujuk kepada objektif kajian yang ketiga iaitu mengkaji mengenalpasti darjah tindak balas
antara pengeluaran minyak kelapa sawit dengan keluasan tanaman kelapa sawit, teknologi di kilang
minyak kelapa sawit dan buruh di kilang minyak kelapa sawit. Pengeluaran minyak kelapa sawit
dengan keluasan tanaman kelapa sawit menunjukkan anjal jika harga berubah sedikit maka kuantiti
pengeluaran akan meningkat. Manakala pengeluaran minyak kelapa sawit dengan buruh di kilang
minyak kelapa sawit turut menunjukkan anjal jika upah meningkat sedikit maka kuantiti bilangan
buruh turut meningkat. Akhir sekali, pengeluaran minyak kelapa sawit dengan trend teknologi tidak
anjal. Ini menunjukkan harga perlu ditingkatkan supaya menambahkan output minyak sawit dengan
menggunakan tingkat teknologi yang tinggi.
5.2 Implikasi Dasar
Malaysia sebagai salah sebuah negara kecil yang mengamalkan dasar ekonomi terbuka sentiasa
terdedah dan sensitif terhadap perkembangan ekonomi dunia yang turut mempengaruhi pertumbuhan
ekonomi Negara. Berasaskan dasar pintu terbuka inilah Malaysia telah melakukan beberapa reformasi
terhadap pengeluaran minyak kelapa sawit agar ianya seiring dan sesuai dengan fenomena ekonomi
dunia semasa.
Oleh yang sedemikian, berdasarkan kepada penemuan yang diperolehi dalam kajian ini, maka
sewajarnya kerajaan mengambil beberapa inisiatif agar perkembangan pengeluaran minyak kelapa
sawit di Malaysia sentiasa stabil dan berkembang maju. Antara langkah-langkah yang perlu diambil
perhatian oleh pihak kerajaan dalam memastikan pengeluaran minyak kelapa sawit berkembang maju
adalah dengan memberi perhatian kepada harga komoditi, penawaran minyak kelapa sawit dan
persaingan minyak-minyak lain di pasaran antarabangsa. Ini kerana pemboleh ubah-pemboleh ubah
yang dinyatakan ini mampu mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit dalam jangka masa
pendek.
Maka kerajaan Malaysia melalui MPOB seharusnya mengutamakan kualiti minyak melalui
teknologi dan (R & D) telah digunakan. Ini kerana teknologi merupakan faktor-faktor yang signifikan
mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia.
Namun begitu, bagi meningkatkan pengeluaran minyak kelapa sawit dalam jangka masa
panjang, kesemua pemboleh ubah bebas ini perlu diambil kira berikutan wujudnya hubungan
kointegrasi atau hubungan keseimbangan jangka panjang antara pengeluaran minyak kelapa sawit
dengan gabungan pemboleh ubah bebas yang dipilih .
Antara faktor lain kenapa pihak kerajaan perlu mengukuh dan meningkatkan pengeluaran
minyak kelapa sawit adalah kerana didapati permintaan terhadap biodiesel semakin meningkat bagi
jangka masa depan. Ini bermaksud perubahan dan perkembangan yang berlaku dalam ketiga-tiga
pemboleh ubah ini masih bergantung kepada pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia. Oleh yang
sedemikian, pihak kerajaan tidak mempunyai sebab untuk tidak menyokong perkembangan
pengeluaran minyak kelapa sawit kerana ianya mempunyai kesan langsung kepada pertumbuhan
ekonomi Malaysia.
294
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Di samping itu, tidak wujud hubungan jangka panjang dalam kajian ini tetapi wujud hubungan
trend antara keluasan tanaman kelapa sawit (LAK) dan buruh di kilang minyak kelapa sawit (LLK).
Oleh itu, kadar inflasi yang tinggi bukan merupakan halangan kepada para pelabur untuk membuat
pelaburan di bidang minyak kelapa sawit di Malaysia.
5.3 Cadangan
Rumusan dan implikasi dasar yang diberikan di atas adalah berdasarkan kepada dapatan kajian yang
diperoleh yang menggunakan satu pemboleh ubah pengeluaran minyak kelapa sawit dan tiga
pemboleh ubah bebas. Oleh yang sedemikian, beberapa cadangan kajian diberikan agar kajian yang
lebih lanjut dan menyeluruh dapat dilakukan ke atas pengeluaran minyak kelapa sawit dalam usaha
memperkembang lagi pengeluaran minyak di Malaysia dan sesuai dengan perkembangan ekonomi
global semasa. Antara cadangan-cadangan kajian yang diusulkan adalah seperti berikut:
i. Kajian berkaitan antara faktor-faktor yang mempengaruhi pengeluaran minyak kelapa sawit di
Malaysia seperti Keluaran Dalam Negara Kasar, cuaca, biji benih dan Penyelidikan dan Pembangunan
(R&D) dengan pemboleh ubah minyak tertentu. Ini penting bagi mengetahui perbezaan atau
persamaan dalam pengeluaran minyak kelapa sawit terhadap perubahan yang berlaku dalam pemboleh
ubah bebas.
ii. Kajian yang menggunakan minyak lain yang lebih global seperti harga minyak mentah dunia (WCOP),
harga minyak kacang soya, minyak bunga matahari, harga indeks minyak pasaran dunia dan lain-lain
lagi bagi mengesan kewujudan faktor luar terhadap pengeluaran minyak kelapa sawit di Malaysia.
iii. Kajian mengenai minyak kelapa sawit di negara-negara Asia Tenggara dengan pemboleh ubah-
pemboleh ubah bebas yang terpilih. Ianya penting bagi mengetahui tahap dasar keterbukaan antara
Negara anggota terhadap perkembangan ekonomi dunia.
iv. Kajian mengenai syarikat besar dan syarikat kecil dalam bidang tanaman kelapa sawit bagi
meningkatan minyak kelapa sawit terhadap pemboleh ubah bebas.
295
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
BIBLIOGRAFI
Ahmad Mahdzan (2005). “Kaedah Penyelidikan Sosioekonomi”, Edisi Kelima, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Asrul et. al (2004). Faktor-faktor yang mempengaruhi masyarakat mengkonversi Lahan Karet menjadi Lahan kelapa sawit di
Kabupaten Asahan. Economic Jurnal, Vol 4 (1) h. 1-13.
Azhar (2003). Metodologi Penyelidikan Ekonomi. Thailand: Darussalam Publishing.
Azmafazilah & Nafisah (2005), “Hubungan Tabungan-Pelaburan Dan Analisis Mobiliti Modal”, International Journal of
Management Sciences, Vol (12), (Bil 1), h. 205-233.
Chamhuri et. al (sun) (1995). Industri Desa Semenanjung Malaysia. Selangor: Longman Malaysia Sdn. Bhd.
Chamhuri & Surtahman (1999). Ekonomi Malaysia. Selangor: Longman Malaysia Sdn. Bhd.
Cobb, C.W. & P. H. Douglas (1928). A theory of production. American Economic Review 18(1): 139-165. Supplement,
Papers and Proceendings of the Fortieth Meeting of the American Economic Association.
Dickey & Fuller (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the
American Statistical Assosiation, Jil. 74, h. 427-431.
Engle & Granger (1987). “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, Jil.
55.
Fuller (1996). Introduction to Statistical Time Series. Second Edition, New York: John Wiley and Son.
Gujarati (1995). Basic Econometrics, 3rd Edition, Singapore: McGraw-Hill.
Gujarati (2005). Basic Econometrics. 4rd Edition Singapura: McGraw-Hill/ Irwin.
Iman & Nora (2004). Teknologi Pertanian. Kuala Lumpur: Jade Green Publications Sdn. Bhd.
Kalyana (2002). Model Bulanan ke atas pasaran Minyak Kelapa Sawit. Jurnal Ekonomi, Vol (8), h. 1-8.
Kesuma (2006). Permintaan minyak kelapa sawit di kawasan hiliran di Pulau Sumatera. Palm Oil Jurnal, Vol (5,) h. 1-27.
Maulida et. al (1999). Penggunaan buruh dalam Syarikat kerajaan dan Syarikat swasta dalam industri minyak kelapa sawit.
Agro-jurnal, Vol (6), h. 1-15.
Rita (2001). Proses penggunaan sistem tenaga gelombang mikro dalam pengekstrakan minyak masak dari tanaman pertanian.
Era Hijau. Keluaran 3/2001.
Zulkifli (1992), “Perubahan struktur dalam Pertanian Malaysia”, kertas kerja bengkel Sektor Pertanian: Strategi ke Arah
Pembentukan Negara Perindustrian, Bukit Fraser, 18-20 September.
296
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
The Hot Spots (Urban Heat Island) Phenomenon In Ungku
Omar Polytechnic : A Studies On Surface Temperature
Contributed To Hot Spots
Ramu Velusamy
Department of Civil Engineering, Ungku Omar Polytechnic, 31400 Ipoh, Malaysia
________________________________________________________________________
Abstract
In recent years, Hot Spots is not a new phenomena for many of the mega cities in the world today. It also
experienced by most of the big cities in Malaysia since the last few decades. Since most of the build environment
in Malaysia are concrete jungle in stand of mixture of concrete structures and green vegetation or some other
building materials which has low heat carrying capacity, the temperature increases event at night or comparing
with the surrounding areas(rural) . The increase in urbanization is loading urban areas with complex networks of
built environments and human activity. Nevertheless, the thermal conditions and the thermal sensation of users
have not been fully explored in outdoor environments of hot and humid climate. Consequently, in this research, a
quantitative field study was applied to investigate outdoor thermal comfort conditions in hot and humid tropical
climate in Ungku Omar Polytechnic. The changed microclimate has various affects on built environment and it
turn on their inhabitants, like effect on health, increased energy consumption in buildings, increased awareness for
design for vegetation and landscape etc. Hot spots (Urban Heat Island) refers to the tendency for a city to remain
warmer than its surroundings. This effects is caused mostly by the lack of vegetation and soil moisture, which
would normally use much of the absorbed sunlight to evaporate water as part of the photosynthesis ( a process
called evapotranspiration). Instead , the sunlight is absorbed by manmade structures : roads, parking lots, and
buildings. With little or no water to evaporate, the sunlight’s energy goes into raising the temperature of those
surfaces. After the sun sets, the city is so warm that it never cools down as much as the country side around it, and
so retain the heat island effects all night long. Most researches of UHI discuss the environment issues of urban heat
island in relation to rapid urban development and industrial factors which tend to alter natural patterns and trends
of temperatures within the urban environment. The selection of Urban Surface Materials is significant for the
thermal performance of urban thermal environment . A Vital mitigation process has to be implemented to reduce
the urban surface temperature and create a livable city. Unlike a conditioned indoor environment, outdoor climatic
conditions vary widely and so the thermal comfort of people in an outdoor, semi outdoor setting is influenced by
many factors.
Key word : urban heat island (UHI), Outdoor thermal comfort, Thermal environment , surface temperature, evaporation,
evapotranspiration
_______________________________________________________________________________________________________
1. Introduction
Massive used of impervious surface areas developing warmer environment in urban areas that its
surrounding rural areas. In tropical country like Malaysia, the temperature difference between urban
and its surrounding can goes up to 10°C [1,2]. The replacement of the previous surface by built up
surface reduces the cooling effect of the green vegetation through its natural evapotranspiration
processes [3].
Urban sprawl is a phenomenon associated with the early stage of urbanization and has a
considerable impact on the resultant urban landscapes pattern. As the results, more impervious surface
were developed and modified the urban microclimate characteristics [4], thus increased the occurrences
of the hot spots phenomenon which results to urban heat island (UHI) [5]. The quality of outdoor
spaces in urban areas plays a fundamental role in quality of life within cities. Meanwhile, the rapid
urbanization of the cities in recent years has increased the need for the creation of more outdoor
environments for leisure and recreation activities of citizens [6]. Hot spots reduced the human
comfortability by increasing the effective temperature above its acceptable value [7]. The UHI
intensities and occurrences could significantly control the surface-atmosphere interaction, especially
the water exchange within urban atmosphere [8].
297
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
Although the vegetation covers could reduced the hot spots intensity [9], studies elsewhere has
confirmed that soil moisture condition could also gave same results as the green surface. For example,
due to prolonged wet spell the land surface temperature has abruptly reduced and inhibit the occurrence
of hot spots [10]. Previous studies carried out by urban hydrologists and meteorologist either from the
western region [11] or from eastern region have revealed a strong correlation between land surface
temperature and soil moisture condition. The change of land surface temperature is sensitive to the soil
moisture characteristics of the land cover. In relation to this, regions of high soil wetness exhibit cooler
surface temperature as compared to dry soil which is lack of soil moisture[12,13].
This article attempt to investigate the effects of surface temperature on the occurrences of UHI in
the Ungku omar Polytechnic, Perak, Malaysia. The objective of this research is to quantify the effect of
hot sport on UHI due to prolonged wet spell in the Ungku omar Polytechnice by using the non contact
infrared thermometer (-20°C - 520°C) with accuracy ± 2°C.
2. Methods
2.1 Study area
Malaysia is a South –East Asia country situated in a tropical region near to the equator.
Geographically, it consists of two distinct regions encompassing Peninsular Malaysia to west and East
Malaysia to the east, which are separated by the South China Sea. The county lies between 1° and 7°
North latitude and extends from longitude of 100°-199° East, with hot humid climate, Malaysia
experience heavy tropical rain [14]. As a tropical country, Malaysia experience constantly high
temperatures and relative humidity, light and variable wind conditions, long hours of sunshine with
heavy rainfall and overcast cloud cover through the year. The daily air temperature varies from a low of
24°C up to38°C while the recorded minimum temperature is usually during night. Malaysia has high
humidity while the mean monthly relative humidity ranging from 70% to 90% all over the year varying
from place to place and from month to month. Nevertheless, the mean daily humidity can be as low as
42% to as high as 94% [6,15,16]. Consequently, these environmental features characterize the tropical
climate of Malaysia.
In the current research, the campus of Polytechnic Ungku Omar ( PUO Lat 4.58 N, Long
101.12 E) was considered as the study area to investigate thermal comfort conditions of shaded and
unshaded outdoor spaces within hot and humid tropical climate of Malaysia. This research concentrated
on two study areas of PUO campus containing different environmental conditions while each study
area encompasses two study locations dubbed as Space I and Space II. The study Space I positioned at
campus A of Jabatan Kejuruteraan Awam (JKA) is provided with shaded area with urban vegetation
and Space II positioned at campus A of Jabatan Kejuruteraan Mekanikal (JKM) has no shaded
vegetation by obtaining direct sun light on premix surface. The thermal comfort condition of outdoor
spaces was evaluated based upon a experimental measurement of major climate parameters ( Objective
measurement ).The field investigations of this study were conducted on January 25-28 in the PUO
campus from 8:00 am to 7:00 pm. Objective measurement done by collecting the values of the shaded
and unshaded surface temperature ( C°) on premix and concrete. The research methodology
framework of the study shown in Fig 1.
Methodology Objective parameter Unit of analysis Output
Field Surface Statistical Analysis To evaluate the
Measurement Temperature (Descriptive thermal condition of
Analysis)
(C° ) shaded and
unshaded outdoor
spaces through the
objective field
measurement
Figure 1: Research framework of study
298
© Prosiding Seminar ENVIROPOLY2016
3. Results and Analysis
As kwon most of the surface materials can absorbed more heat during day time. Each surface materials
has it’s on heat carrying capacity. Permeable and impermeable factors of specific surface material will
determine the heat absorption capacity. Through this research, surface material surrounding building
are the main factors in contributing hot spot. Concrete and premix surfaces are tested in two conditions,
shaded and unshaded with vegetation. The research finding are shown in Fig 2 and 3.
( unshaded) min 8am 10am 12am 3pm 5pm 7pm
(shaded) min 25.5 Co 32.7 Co 33 Co 33.9 Co 32.8 Co 31.1 Co
25.7 Co 27 Co 28.1 Co 28.9 Co 29.9 Co 29.4 Co
35 concrete surface (
30 unshaded)
25
20 concrete surface (shaded)
15
10
5
0
8am 10am 12am 3pm 5pm 7pm
Figure 2: Temperature of Concrete surface
Concrete surface which unshaded get heated faster than shaded concrete surface. Even at 7pm, the
temperature shown 31.1C° compared to shaded just 29.4 C°. To reduce hot spot more vegetation has to
be planted around buildings.
Premix surface Co
( unshaded) min 8am 10am 12am 3pm 5pm 7pm
(shaded) min 28.2 Co 30.6 Co 52 Co 44 Co 37.1 Co 33.7 Co
25.8 Co 27.4 Co 30 Co 37 Co 32 Co 28.7 Co
299
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
e-Prosiding Seminar EnviroPOLY 2016
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search