คัมภีร์ใบลานวัดโพธาราม

หมายเหตุ 143
มลู ลฺ กจจฺ ายณการกผกู ๑มรี ะบชุ อ่ื ผสู้ รา้ งวา่ “หนงั สอื ยายบวั
แกว้ ไดส้ รา้ งไว้ในพระศาสนาแล๚ ธาตุอาขฺยาต ผกู ๒ มี
ขอ้ ความหนา้ ปกวา่ “วดั จ�ำปา” ทา้ ยเลม่ ระบวุ า่ “หนงั สอื
วดั โพธาราม” กรฺ ิต ผกู ๗ มขี ้อความว่า “วัดใหม”่

144
พทุ ฺธวิปากสูตรฺ วณณฺ ณานฏิ ฺฐิตา

รหสั ๐๐๘
สถานทีพ่ บ วดั โพธาราม
เนื้อหา พทุ ธฺ วิปากสตู รฺ วณณฺ ณานิฏฺฐติ า (ขอม/บาล)ี
มหาวิปาก (ขอม/ไทย)
มหาวิปาก ผกู ๔(ขอม/บาลี)
ฑีกาพรฺ ะธมฺมจกกฺ ผูก ๘ (ขอมอยุธยา/บาล)ี
สมฺภารวิปาก
หมายเลขอ้างอิง พุทฺธวปิ ากสูตรฺ วณณฺ ณา (PLCS: 2.141, PVL 2.205)
มหาวปิ าก (PLCS: 2.170, PVL 2.207)
สมภฺ ารวิปาก (PLCS 2.224, PVL 2.241)
ประเภท พระสูตร
จ�ำนวน ๕ ผูก
อักษร อกั ษรขอม
ภาษา บาล/ี ไทย
ชื่อผจู้ าร มหาบญุ มาก (พทุ ธฺ วปิ ากกฺ สตู รฺ ), เณรด�ำ (สมภฺ ารวปิ าก)
สภาพ ไมป้ ระกับธรรมดา ใบลานปดิ ทองล่องชาด
ขนาด กวา้ ง ๖.๕ ซ.ม., ยาว ๕๙ ซ.ม., สงู ๘ ซ.ม.
สถานท่ีจัดเกบ็ เดมิ กุฏิเจา้ คณะเมอื งไชยา, หอ้ งลา่ ง, ตู้ที่ ๑, ช้ันท่ี ๑
หมายเหตุ พทุ ธฺ วปิ ากกฺ สตู รฺ “คา่ จา้ งคดิ เปน็ เงนิ ๑ สลงึ ๑ เฟอ้ื ง มหา
บณุ มาฆ (บญุ มาก) สรา้ งไวส้ �ำหรบั พระศาสนาจงสง่ เปน็
ปจั จยั แกโ่ พธญิ าณ” สมภฺ ารวปิ าก “ขา้ พเจา้ เณรดมั (ด�ำ)
เขยี นไว้ในพระศาสนา ๚”

145

146
พฺรสิวิชยฺย (พระศรีวิชัย)

รหัส ๐๐๙
สถานท่พี บ วัดโพธาราม
เนอื้ หา พฺรสิวิชยฺย
พฺรสวิ ิชยฺย ผูก ๑ – ๗
สิวชิ ยยฺ ผกู ๒ (ขอมอยุธยา)
สวิ ชิ ยยฺ ผูก ๔ – ๕
สวิ ิชยฺย ผูก ๓ – ๔
จตกุ ฺกนิปาต ผกู ๕
หมายเลขอ้างองิ พฺรสวิ ชิ ยยฺ (PLCS 2.182, PVL 2.252)
จตุกกฺ นิปาต (PLCS 2.53, PVL 2.81)
ประเภท พระสตู ร
จ�ำนวน ๑๑ ผูก
อกั ษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
ชอื่ ผู้จาร พระมหาชู (พฺระสีวชี ยฺย ผูก ๑), เณรยปู า (จตกุ ฺกนิปาต)
สภาพ ไมป้ ระกบั ธรรมดา ใบลานปดิ ทองลอ่ งชาด สายสนองขาด
บางผูก
ขนาด กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๕ ซ.ม., สูง ๑๕.๕ ซ.ม.
สถานท่จี ดั เกบ็ เดมิ กฏุ ิเจา้ คณะเมืองไชยา, หอ้ งล่าง, ตทู้ ่ี ๑, ช้นั ท่ี ๑
หมายเหตุ พฺระสีวีชยฺย ผูก ๑ “ทานแลว้ พระมหาช”ู
จตุกกฺ นปิ าตฺร ผกู ๕ “เนนยปู า”

147

148
พฺรปถมสมฺโพธิ

รหัส ๐๑๐
สถานท่ีพบ วัดโพธาราม
เนื้อหา พรฺ ปถมสมโฺ พธิ ๑๓ ผกู
ปถมมฺ สมโฺ พธิ ผูก ๑
ปถมสมโฺ พธิลกฺขณปริวตตฺ ผูก ๒ (ขอมอยธุ ยา)
ปถมสมฺโพธิ ผกู ๒
พฺระปถมสมฺโพธิลกฺขณปริคาหก ผูก ๒ (ขอมอยุธยา)
ปถมสมฺโพธิ ผูก ๔
ปถมสมฺโพธอิ ภสิ มโฺ พธิ ผูก ๙ (ขอมอยธุ ยา)
ปถมสมฺโพธิโพธิโพธสิ พฺพญญฺ ู ผูก ๑๐ (ขอมอยธุ ยา)
พรฺ ะปถมสมฺโพธิ ผูก ๑๑ (ขอมอยธุ ยา)
พฺรพถมฺสมโภธริ าชาภิเษก ๔ (ขอมอยธุ ยา)
พรฺ ะปถมโฺ พพทุ ฺธบูชา ๗
พรฺ ะปถมโฺ พธิพรฺ หมฺ เชตปริวตโฺ ต
พฺระมหาปถมสมฺโพธวิ ิฏฺ ารนพิ ฺพานสตู รฺ ผูก ๑๕
หมายเลขอ้างอิง
ประเภท PLCS 2.106, PVL 3.2
จำ� นวน
อักษร พระสตู ร
ภาษา ๑๓ ผกู
สภาพ อักษรขอม
ขนาด บาลี
สถานที่จัดเก็บเดิม ใบลานปดิ ทองทึบ
กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๗ ซ.ม., สงู ๒๑ ซ.ม.
กุฏเิ จ้าคณะเมืองไชยา, หอ้ งล่าง, ตู้ที่ ๑, ชั้นที่ ๑

หมายเหตุ 149
ปถมสมฺโพธิลกฺขณปริคาหก ผูก ๒ “มหาราชมูนี
เขยี นเองแล” ปถมสมโฺ พธิ ผูก ๔ “อนิ ทฺ โชเตน ภิกฺขนุ า
ลิกฺขิตํ วัดปฺรตสตฺว (โปรดสัตว์?) วฺระปถมสมฺโพธิ ๖
“ส่ หมีพรมสอน, วัดโพ” พฺระพถมฺโภธิราชาภิเษก ๔
“พฺระจันแกว้ สรา้ งไว้ในพระศาสนาส�ำหรับวดั อเรยี งไช”

150

151

มลู กจจฺ ายน

รหัส ๐๑๑
สถานทพี่ บ วดั โพธาราม
เน้ือหา มูลกจฺจายน
มูลกจจฺ ายนนาม ผูก ๑
มลู กจจฺ ายนนาม ผูก ๒
มลู กจฺจายนการก
มูลกจจฺ ายนอณุ าทกิ ปฺป
มูลกจจฺ ายนอาขฺยาต
มลู กจจฺ ายนสมาส
ธาตอุ ณุ าทิ ผูก ๑
ธาตุกรฺ ติ ผูก ๒
ธาตุอณุ าทิ ผกู ๒
ประเภท พระสัททาวิเสส
จ�ำนวน ๙ ผูก
อักษร อกั ษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ไมป้ ระกับธรรมดา สภาพดี
ขนาด กว้าง ๕ ซ.ม., ยาว ๕๘ ซ.ม., สูง ๑๗ ซ.ม.
สถานที่จดั เก็บเดิม กฏุ ิเจา้ คณะเมืองไชยา, หอ้ งลา่ ง, ตทู้ ี่ ๑, ชน้ั ท่ี ๑
หมายเหตุ มูลกจฺจายนนาม ผกู ๒ “เณรลอยเอย”
มลู กจจฺ ายนสมาส มอี กั ษรอรยิ กะตอนต้น

152

153

พฺรปาฎิโมกขฺ , อฏฺ กถา, คณฺฐี

รหัส ๐๑๒
สถานทพี่ บ วัดโพธาราม
เนื้อหา พฺรปาฏิโมกฺขจบฺบริบูรณ ๚ กงฺขาวิตรณี อฏฺกถาพฺร
ปาฏิโมกฺข ผกู ๑ – ๑๐
พฺรคณฐฺ ปิ าฏิโมกฺขสํวรสลิ ผูก ๑ – ๒
หมายเลขอ้างอิง พรฺ ปาฏิโมกขฺ จบบฺ ริบูรณ PLCS: 1.24, PVL: 1.31
กงขฺ าวติ รณี อฏฺ กถาพรฺ ปาฏโิ มกขฺ PLCS: 1.6, PVL: 1.32
พรฺ คณฺฐิปาฏโิ มกขฺ สวํ รสิล PLCS: 1.10, PVL: 1.34
ประเภท พระวนิ ัย
จำ� นวน ๑๓ ผกู
อกั ษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานปดิ ทองล่องชาด สภาพดี
ขนาด กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม.
ยาว ๕๗ ซ.ม.
สูง ๒๑ ซ.ม.
สถานทีจ่ ดั เก็บเดมิ กุฏิเจ้าคณะเมอื งไชยา
หอ้ งลา่ ง
ตทู้ ี่ ๑
ช้นั ท่ี ๑
หมายเหตุ มีระบุวา่ “คณุ วงั นา่ ”

154

155

มูลกจฺจายน

รหัส ๐๑๓
สถานทีพ่ บ วดั โพธาราม
เนอื้ หา มูลกจจฺ ายน (พลัด)
อณุ าตกจจฺ ายน ผูก ๗
อุณณฺ าทิกจจฺ ายณ ผกู ๘
อณุ าตกจจฺ ายน ผกู ๘
มลู ฺลกจฺจายณธาตุอุณณฺ าทิ ผกู ๑
มูลฺลกจจฺ ายธาตอุ ณุ ฺณาทิ ผกู ๒
ธาตอุ ุณาทธฺ ิก�ำพชุ ชฺ กสฺ ร
ธาตุอณุ าทสิ เํ ขปปฺ บรบิ ุณณฺ ผกู ๓
ธาตุอณุ าทฺธจิ บบฺ รบิ ูณณฺ (ขอมอยุธยา)
การกกจจฺ ายน ผกู ๘
มูลกจฺจายฺยณการก ผูก ๙
มูลลฺ กจฺจายณการกเปรปทาเปจจฺ ยณา ผูก ๑๐
ธาตุอาขฺยาต ผูก ๑๐
มูลกจฺจายฺยอาขฺยาตปริปุณฺณ ผกู ๕
กฺรพิ ฺพิธานกจจฺ ายฺยจบฺบรบิ ูรณฺณา ผกู ๗
ประเภท พระสทั ทาวิเสส
จำ� นวน ๑๐ ผกู
อักษร อกั ษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานปดิ ทองทึบ
ขนาด กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๗ ซ.ม., สูง ๒๑ ซ.ม.
สถานทจ่ี ดั เก็บเดิม กุฏิเจา้ คณะเมอื งไชยา, ห้องล่าง, ตทู้ ่ี ๑, ช้ันท่ี ๑

156 ธาตุอุณาทิสํเขปฯ “หนังสือเณรนากเจ้ากูสร้างไว้ส�ำหรับ
หมายเหต ุ พระศาสนา พระพทุ ธศักราชล่วงไปแลว้ ๒๓๒๘ พระวสั สา
ปมี ะเสง็ สัปตศก”
มูลฺลกจฺจายณธาตุอุณฺณาทิ ผูก ๑ มีข้อความท้ายเล่มว่า
“พทุ ธศกั ราช ๒๓๓๑ พระวสั สา วอกสมั ฤทธศิ กฯ ทา่ นตาเหลอื
กับสีกาเสมผู้เป็นภรรยาเจ้าสงผู้เป็นบุตรมีน�้ำใจบริสุทธ์ิ
ศรัทธาสร้างพระธรรมนไี้ วใ้ นพระศาสนา สง่ บญุ นั้นไปใหแ้ ก่
ตาฅงผู้เป็นน้อง จงเป็นปัจจัยแก่พระนิพพานเถิด” การ
กกจฺจายน ผูก ๘ “พระพุทธศักราชได้ ๒๓๒๘ พระวัสสา
หนงั สอื เณรนากเป็นทาโอแล้ววนั เสาร์ เดือน ๑๐ แรม ๑๓ ค่ำ�
ปวี อก นพศก”

157

158
พรฺ มหาวงฺส

รหัส ๐๑๔
สถานท่ีพบ วดั โพธาราม
เนอ้ื หา พฺรมหาวงฺส ผูก ๑ – ๑๓
หมายเลขอา้ งองิ
HPL 185-187, PLCS 2.171, PVL 1.4.15, 14.16,

14.17, 16.58
ประเภท
จ�ำนวน พระสตู ร
อกั ษร ๑๓ ผกู
ภาษา อักษรขอม
ชื่อผจู้ าร บาลี
สภาพ นายทองอยู่, มหาบุเรียน
ใบลานปดิ ทองลอ่ งชาด ไมป้ ระกบั ธรรมดา มตี ว้ิ ท�ำดว้ ยไม้
ขนาด หอ่ ด้วยผา้ ทอลายตารางเชงิ ยก
กวา้ ง ๕ ซ.ม.
ยาว ๕๔ ซ.ม.
สถานที่จดั เก็บเดมิ สงู ๑๙ ซ.ม.
กุฏิเจ้าคณะเมืองไชยา
ห้องลา่ ง
ตทู้ ี่ ๓
หมายเหต ุ ชัน้ ที่ ๒
พฺรมหาวงฺส ผูก ๕, ๗, ๘, ๙ “นายทองอยู”
ผูก ๑๑ “มหาบเุ รยี น”

159

160

161

อสีตินปิ าต ฯลฯ

รหัส ๐๑๕
สถานท่พี บ วดั โพธาราม
เนื้อหา อสีตนิ ิปาต ผกู ๑ – ๗
สฏฐฺ นี ปิ าตชาตก ผูก ๑
สตฺตตนิ ปิ าต ผูก ๑ – ๓
ตสึ นปิ าต ผกู ๒
จตตฺ าฬิสนิปาต ๑ – ๓
ปญฺาสนิปาต ผกู ๑ – ๒
วิสตินิปาต ผกู ๑ – ๔
ตสิ นปิ าต ผกู ๑ – ๓
หมายเลขอา้ งองิ
ประเภท PLCS: 2.53
จำ� นวน
อักษร พระสตู ร (อรรถกถาชาดก)
ภาษา ๒๔ ผกู
สภาพ อกั ษรขอม
บาลี
ขนาด ใบลานปดิ ทองลอ่ งชาดไมป้ ระกบั ธรรมดาหอ่ ดว้ ยผา้ ยก๑ชนิ้
สถานทีจ่ ัดเก็บเดมิ ช้นั นอกหอ่ ด้วยจีวร แผ่นใบลานติดกนั และขึ้นรา
หมายเหต ุ กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๔ ซ.ม., สูง ๓๑ ซ.ม.
กุฏิเจ้าคณะเมืองไชยา, หอ้ งล่าง, ต้ทู ี่ ๓, ช้นั ที่ ๑
ตสึ นปิ าต ผกู ๒ มขี อ้ ความว่า “เมืองหล”
ตึสนิปาต ผกู ๓ มีขอ้ ความว่า “เณรเลดิ จ้าง”
อสตี ินปิ าต ผูก ๑ มีขอ้ ความวา่ “เณรเมืองโต”

162

163

164
พฺรเอกนิปาตชาตก – กมฺวชุ ฺชกฺสร ผกู ๑ – ๑๘

รหัส ๐๑๖
สถานทพี่ บ วดั โพธาราม
เน้อื หา พรฺ เอกนปิ าตชาตก ผกู ๑ – ๑๘
หมายเลขอ้างอิง
ประเภท PLCS: 2.53, PVL: 2.77, 2.78
จำ� นวน
อักษร พระสูตร (อรรถกถาชาดก)
ภาษา ๑๘ ผูก
สภาพ อกั ษรขอม
ขนาด บาลี
สถานทจ่ี ดั เกบ็ เดมิ ใบลานช�ำรุดมาก ชนื้ ใบลานตดิ กัน
หมายเหต ุ กวา้ ง ๕ ซ.ม., ยาว ๕๔ ซ.ม., สงู ๒๓ ซ.ม.
กฏุ ิเจ้าคณะเมอื งไชยา, หอ้ งล่าง, ตู้ท่ี ๓, ชั้นท่ี ๑
มมุ ซ้ายใบลานมีรายช่อื ชาดกในผูกนัน้

165

มงคฺ ลทิปนี – อฏฺกถามงฺคลสูตรฺ

รหสั ๐๑๗
สถานทีพ่ บ วัดโพธาราม
เนอ้ื หา มงคฺ ลทิปนี – อฏฺกถามงฺคลสูตฺร ผกู ๓ – ๒๖ (ขาดผกู
๑ – ๒)
หมายเลขอา้ งองิ PLCS: 2.149, PVL: 2.140
ประเภท พระสตู ร (อรรถกถาพระสูตร)
จ�ำนวน ๒๔ ผกู
อกั ษร อกั ษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานช�ำรุดมาก ปลวกขึน้ อนรุ ักษ์เบอ้ื งต้นแล้ว
ขนาด กว้าง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๕ ซ.ม., สงู ๓๐ ซ.ม.
สถานที่จดั เก็บเดมิ กฏุ เิ จา้ คณะเมืองไชยา, หอ้ งล่าง, ตู้ท่ี ๓, ชน้ั ท่ี ๑

166
มหานปิ าตชาตก

รหัส ๐๑๘
สถานที่พบ วัดโพธาราม
เนื้อหา พรฺ เตมยิ ชาฏก – กมพฺ ุชชฺ กสฺ รฉวฺ าต ปถมํ ผกู ๑
สวุ ณณฺ สามปณฑฺ ติ ํ – ตตยิ ํ – นิฏฺฐติ ํ ๑
พฺระทสชาตก ผกู ๔ เนมิราช
พฺระมโหสถชาฏก ผูก ๑ – ๕
พฺรภรู ิทตตฺ ชาฏก ผูก ๑ จบฺบริบณฺณ แล
จนฺทกูมารชาฏกํ ผูก ๑
พรฺ พฺรหฺมนารทชาฏก ผกู ๑ ฯ อฏฺมํชาฏกํ
พรฺ ะวธิ รู ชาตก ผกู ๑ นวมํ
พรฺ วธิ รุ ปณฑฺ ติ นวมํ ชาตกํ – กมพฺ ชชฺ กฮสรทตุ ยิ ฉวฺ าต ผกู ๒
หมายเลขอา้ งองิ
ประเภท PLCS 2.53.22, PVL 2.100
จำ� นวน
อักษร พระสูตร (อรรถกถาชาดก)
ภาษา ๑๔ ผกู
สภาพ อกั ษรขอม
บาลี
ขนาด ใบลานปดิ ทองทบึ สภาพดี ไมป้ ระกบั ธรรมดา หอ่ ดว้ ยผา้
สถานทจ่ี ดั เกบ็ เดิม พมิ พ์ลายสีแดงลายดอกขาว
หมายเหตุ กวา้ ง ๕ ซ.ม., ยาว ๕๔ ซ.ม., สูง ๒๕ ซ.ม.
กุฏิเจา้ คณะเมอื งไชยา, ห้องล่าง, ตู้ที่ ๑, ช้ันท่ี ๒
มโหสถ ผกู ๒ ปกหนา้ มคี วามว่า “ของสกี าจันสรา้ ง”
มโหสถ ผูก ๓ ปกหน้ามีความวา่ “ของเจ้าเลยสร้าง”
มโหสถ ผูก ๔ ปกหน้ามคี วามวา่ “บสกทาน”
มโหสถ ผูก ๕ ปกหนา้ มีความว่า “ของเจ้านมิ ”
ภูรทิ ตั ผกู ๑ ปกหน้ามีความว่า “ของเจา้ อนิ ”

167
ภรู ทิ ตั ผกู ๒ ปกหนา้ มคี วามวา่ “ของยายคงสรา้ ง นพิ พาน
ปัจจโยโหตุ”
พรฺ พฺรหมฺ นารท ผูก ๑ ปกหนา้ มีความวา่ “ของเจ้าเควงั ”
จนทฺ กูมาร ปกหนา้ มีความว่า “ของเจา้ ปลี”
วิธรุ ผูก ๒ ปกหน้ามีความว่า “ของเจ้าคงจนั ”

168
พรฺ นสิ ฺสคคฺ ียปาจติ ตฺ ยี

รหสั ๐๑๙
สถานท่ีพบ วัดโพธาราม
เน้อื หา พฺรนสิ สฺ คฺคยี ปาจติ ฺตีย ผูก ๑ – ๑๔
หมายเลขอ้างองิ
ประเภท PLSC 1.19, PVL 1.6, HPL 12-26
จำ� นวน
อกั ษร พระวินัย
ภาษา ๑๔ ผูก
สภาพ อกั ษรขอม
บาลี
ขนาด ใบลานปดิ ทองทบึ หอ่ ดว้ ยผา้ พมิ พล์ ายดอกไม้ ลายนกลาย
สถานที่จดั เกบ็ เดมิ ดอกไม้
กว้าง ๕ ซ.ม., ยาว ๕๘ ซ.ม., สงู ๒๓.๕ ซ.ม.
กุฏเิ จา้ คณะเมอื งไชยา, หอ้ งล่าง, ต้ทู ี่ ๑, ชัน้ ที่ ๒

169

หนงั สอื พลดั

รหัส ๐๒๐
สถานทพ่ี บ วัดโพธาราม
เน้อื หา ปพฺพชาขนฺทํนฏิ ฺฐิตํ
พรฺ สตฺตปรติ ฺตํนฏิ ฺฐติ ํ
หนงั สอื สวดมนต์
พฺรมหาสมยฺยนติ ถฺ ิตํ ฯ
พฺรธมฺมจกกฺ ปปฺ วตฺตนสตุ ตฺ นํ ิฏฐฺ ิตํ
พรฺ โพชฺฌงคฺ รตนสตุ ฺตนํ ิฏฺฐติ ํ
ยถาอชชฺ มยา มีปฺรการเปนนฺ อันนฺ มาก ฯ
พฺรอาธานาฏยิ สุตตฺ ํ จตุภาณวาร
คิริมานนฺทสุตตฺ ํนฏิ ฺฐิตํ
คริ มิ านนทฺ สสฺ สุตฺตํนฏิ ฐฺ ติ ํ
ตตรฺ ิอรตตฺ มิ จิ เฺ ฉยฺย – พฺรปถมพานวารํ
พรฺ สตฺตโพชฌงฺ ค
อสิ ตี ิลสิ ุตฺตํนิฏฺฐติ ํ
ไมม่ ีช่อื ๓ ผกู
ประเภท หนังสอื สวดมนต์
จ�ำนวน ๑๖ ผกู
อักษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานปดิ ทองทบึ , ปดิ ทองลอ่ งชาด, ไม่ปดิ ทอง
ขนาด กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๓๗ ซ.ม., สงู ๑๘.๕ ซ.ม.
สถานท่ีจัดเกบ็ เดมิ กุฏเิ จ้าคณะเมืองไชยา, หอ้ งลา่ ง, ตทู้ ่ี ๑, ชัน้ ท่ี ๒
หมายเหต ุ ยถาอชฺชมยา มีขอ้ ความวา่ “ส�ำเนน้ มิ (สามเณรม)ี ”

170

171
อภธิ มมฺ ตถฺ สงคฺ หสรปุ , โยชนาปาฬอี ภิธมฺมตถฺ สงคฺ ห, พฺระสทธฺ สารวนิ จิ ฉฺ ย

รหสั ๐๒๑
สถานที่พบ วัดโพธาราม
เน้อื หา อภธิ มมฺ ตฺถสงฺคหสรุปบรบิ รู ณณ ๑ ผูก
โยชนาปาฬีอภธิ มฺมตฺถสงคฺ ห ผูก ๑ – ๖
พฺระสทธฺ สารวินจิ ฺฉย ผกู ๑ – ๓
หมายเลขอา้ งองิ อภิธมฺมตฺถสงฺคหสรุปบริบูรณณ PLCS 3.82, PVL 4.81
โยชนาปาฬีอภิธมฺมตฺถสงคฺ ห PLCS 3.53, PVL 4.76
ประเภท พระอภิธรรม
จำ� นวน ๑๐ ผกู
อักษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานปดิ ทองทบึ และใบลานปดิ ทองลอ่ งชาด หอ่ ดว้ ยผา้
พิมพ์ลายช้นั ใน และหอ่ ดว้ ยผ้าจีวรอีกช้นั หนึ่ง ใบฉลาก
คมั ภรี ์ท�ำดว้ ยหนัง
ขนาด กวา้ ง ๕ ซ.ม., ยาว ๕๕.๕ ซ.ม., สูง ๑๗.๕ ซ.ม.
สถานทจ่ี ดั เกบ็ เดิม กฏุ เิ จา้ คณะเมืองไชยา, ห้องล่าง, ต้ทู ี่ ๑, ชนั้ ที่ ๑
หมายเหต ุ โยชนาฯ เลม่ ๑ มคี วามวา่ “พระพุทธศักราชของสมเด็จ
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดือน ปัจจบุ ันปีเถาะ สัปตศก เณรบุญรอดชกั ชวน
บอกสปั บรุ ษทง้ั ปวงสรา้ งอนฑุ กี าแลฑกี าโยชนาสรปุ พระ
อภิธัมมสงั คหสกี าเป้าใหค้ า่ จา้ งผกู น้สี ามสลงึ ”
โยชนาฯ เลม่ ๒ มีความวา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดอื น ปจั จบุ ันปเี ถาะ สปั ตศก เณรบุญรอดชกั ชวน
บอกสัปบุรุษท้ังปวงสร้างอนุฑีกาแลฑีกาโยชนาสรุป

172
พระอภธิ มมั สงั คห ปะสกฑี สกี าเงนี รบั ใหม้ ลู คา่ จา้ งผกู น้ี
สามสลงึ ไว้ในพระศาสนาฯ”
โยชนาฯ เลม่ ๓ มคี วามวา่ วา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดือน ปจั จุบนั ปเี ถาะ สปั ตศก เณรบญุ รอดชกั ชวน
บอกสัปบุรุษท้ังปวงสร้างอนุฑีกาแลฑีกาโยชนาสรุป
พระอภธิ มมั สงั คห ปะสกทองอยสู่ กี าเมอื งรบั ใหค้ า่ จา้ งผกู น้ี
สามสลงึ ฯ”
โยชนาฯ เลม่ ๔ มคี วามวา่ วา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยาได้
๗ เดือน ปัจจุบันปีเถาะ สัปตศก เณรบุญรอดชักชวน
บอกสัปบุรุษทั้งปวงสร้างอนุฑีกาแลฑีกาโยชนาสรุป
พระอภิธมัมสังคะ ท่านขรัวเพชรรับให้มูลค่าจ้างผูกนี้
สามสลึงไวใ้ นพระพทุ ธศาสนาทานแลว้ ตามฉบบั นพิ พฺ าน
ปจจฺ โยโหตฯิ พระราชมุนชี �ำระ”
โยชนาฯ เลม่ ๕ มคี วามวา่ วา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดือน ปจั จบุ นั ปเี ถาะ สปั ตศก เณรบญุ รอดชกั ชวน
บอกสัปบรุ ษุ ท้ังปวงสรา้ งอนฑุ ีกาแลฑีกาโยชนาสรุป
พระอภิธมัมสังคห หม่ืนภิรมย์รับให้มูลค่าจ้างผูกน้ี
สามสลงึ ไวใ้ นพระศาสนาพระพทุ ธเิ จา้ แลฯ ทานแลว้ ตาม
ฉบบั พระราชมนุ วี ัดกลางฯ”
โยชนาฯ เลม่ ๖ มคี วามวา่ วา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดือน ปัจจุบันปีเถาะ สัปตศก เณรบุญรอดชกั ชวน
บอกสัปบุรุษท้ังปวงสร้างอนุฑีกาแลฑีกาโยชนาสรุป
พระอภธิ มมั สงั คห ขนุ ภริ มยร์ บั ใหม้ ลู คา่ จา้ งผกู นส้ี ามสลงึ ไว้

173
ในพระพทุ ธศาสนาฯ ฉบบั พระราชมนุ ี วดั กลางบางยเ่ี รอื แล ๚”
โยชนาฯ เลม่ ๗ มคี วามวา่ วา่ “พระพทุ ธศกั ราชของสมเดจ็
พระพทุ ธเิ จา้ ลว่ งไปแลว้ ได้ ๒๓๓๘ พระวสั สา เศษสงั ขยา
ได้ ๗ เดอื น ปจั จบุ นั ปีเถาะ สปั ตศก เณรบุญรอดชักชวน
บอกสัปบุรุษท้ังปวงสร้างอนุฑีกาแลฑีกาโยชนาสรุป
พระอภธิ มมั สงั คห ยายแจม่ รบั ใหม้ ลู คา่ จา้ งผกู นส้ี ามสลงึ
เณรบญุ รอด ๑ สลงึ ๑ เฟ้อื ง เป็น ๑ บาท ๑ เฟอ้ื ง ไวใ้ น
พระศาสนานน้ั แลฯ ฉบับพระราชมุนีไดต้ กแตม้ ”

174

175

หนงั สอื พลดั

รหัส ๐๒๒
สถานท่ีพบ วดั โพธาราม
เนื้อหา หิมพานเนอื ความ (ขอมไทย)
พรฺ มชฺฌิมนกิ าย มูลปณณฺ าส ผูก ๔
พฺรธาตุกถาปกรณกเถสิ
พรฺ ะปาฏิโมกฺขผกู ๑๓ (ขอมอยุธยา)
สตุ กจจฺ ายนจบบรบิ ณุ ฺณ
ไวยากรณ์ ๑ ผูก
ไมม่ ีช่อื ๑ ผกู
คมั ภีรพ์ ลดั จ�ำนวนมาก
จ�ำนวน ๑๐ ผูก
อักษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
สภาพ ใบลานปิดทองทึบ, ปิดทองล่องชาด ฯลฯ ไม้ประกับ
ปดิ ทองเขยี นลายเฉพาะดา้ นหน้า
ขนาด กว้าง ๕ ซ.ม.
ยาว ๕๕ ซ.ม.
สูง ๑๖.๕ ซ.ม.
สถานท่จี ดั เก็บเดมิ กุฏเิ จ้าคณะเมืองไชยา
ห้องลา่ ง
ตทู้ ่ี ๑
ชน้ั ที่ ๒
หมายเหต ุ สุตกจฺจายนมขี อ้ ความว่า “เณรจนุ สรา้ งไว้ในพระศาสนา
ขอให.้ ..พระศรอี ารยิ เ์ มตไตรยเจา้ เถดิ นพิ พฺ านปจจฺ โยโหนตฺ ”ุ

176

177

มงคฺ ลตฺถทปิ นีอฏฺกถามงฺคลสตุ ฺร

รหสั ๐๒๓
สถานทพ่ี บ วัดโพธาราม
เน้ือหา มงคฺ ลตฺถทิปนี – อฏฺ กถามงคฺ ลสูตร ผกู ๑ – ๒, ๔ – ๑๔
(ขาดผูก ๓)
หมายเลขอ้างอิง
PLCS 2.149, PVL 2.140, 7.184, 7.185, 7.186

8.166, 18.146

ประเภท พระสูตร (อรรถกถาพระสูตร)
จำ� นวน ๑๓ ผกู
อักษร อักษรขอม
ภาษา บาลี
ชอื่ ผู้จาร เณรชื่น
สภาพ ใบลานปิดทองทึบ ๑ ผูก ปิดทองล่องชาด ๑๒ ผูก
ไม้ประกับธรรมดา
ขนาด กว้าง ๖ ซ.ม.
ยาว ๕๖ ซ.ม.
สูง ๒๑ ซ.ม.
สถานที่จดั เก็บเดมิ กฏุ ิเจ้าคณะเมอื งไชยา
หอ้ งลา่ ง
ตทู้ ่ี ๑
ชัน้ ท่ี ๒

หมายเหตุ ผกู ที่ ๑๒ มีสารบัญทป่ี ก
ผูกท่ี ๒ ท้ายเล่มมีข้อความว่า “ท่านพระครูโสภณ
เจตสกิ าราม เปน็ ผสู้ รา้ งพระมงคลทปี นอี ฏั ฐกถามงคลสตู ร
ผกู ๒ เณรชน่ื ผจู้ ารไวใ้ นพระศาสนานพิ พฺ านปจจฺ โยโหนตฺ ฯุ ”

178

179

พฺรปถมสมฺโพทฺธิ

รหสั ๐๒๔
สถานท่พี บ วดั โพธาราม
เนอื้ หา พฺรปถมสมโพทฺธิ
พฺรปถมสมโฺ พทธฺ ิ – ตุสสฺ ติ ผูก ๑
พฺรมารพนธฺ น อุปคตุ ตฺ เถโร นิฏฐฺ โิ ต ผกู ๑
พฺรมหาววิ าหมงฺคล ผกู ๑
ปถมสมฺโพธลิ กฺขณปริคาหกวฏิ ฺารปรวิ ตฺต
พรฺ ปถมสมโฺ พธริ าชาภเิ สก ผกู ๔ วิฏฺ าร
ปถมสมฺโพธิมหาภินิกฺขมปรวิ ตตฺ วฏิ ฺาร
ทกุ ฺกรกิรยิ าปรวิ ตุ ฺโตฉนโฺ น ๖
พรฺ ทธฺ ปุชาปริวตุ ฺโตสตฺตโมปรจิ ฺเฉโธ
พรฺ ปถมสมฺโพธิวฏิ ฺ ารฉวฺ าต ผูก ๘ มารวิเชยยฺ ฯ
ปถมสมฺโพธิอภสิ มฺโพธิ ผูก ๘
ปถมสมฺโพธคิ พฺภานิกขฺ มรีวตฺต ผูก ๘
ปถมสมโฺ พธิสพฺพญฺญู ผูก ๑๐
พรฺ หฺมชเฺ ฌสปถมสมฺโพธิ ผูก ๑๑
พรฺ ปถมสมโฺ พธธิ มมฺ จกกฺ ปรวิ ตุ โฺ ต เอกาทสโมปรจิ เฺ ฉโท ๑๒
ปถมสมฺโพธผิ กู ๑๓ เทสนาปรวิ ุตโฺ ต
พรฺ ปถมสมฺโพธแิ จกธาตุ ผกู ๑๖
หมายเลขอา้ งอิง
ประเภท PLCS 2.106
จำ� นวน
อกั ษร พระสตู ร
ภาษา ๑๒ ผูก
สภาพ อักษรขอม
บาลี
ใบลานปิดเงินทบึ

180

ขนาด กว้าง ๔.๗ ซ.ม., ยาว ๕๔.๕ ซ.ม., สงู ๑๕.๕ ซ.ม.
สถานท่จี ัดเกบ็ เดมิ กุฏิเจ้าคณะเมืองไชยา, หอ้ งลา่ ง, ตูท้ ่ี ๑, ชั้นท่ี ๒
หมายเหต ุ ฉบบั กรมสมเด็จพระปรมานชุ ิตชิโนรสมี ๓๑ ผูก

181

มงฺคลตถฺ ทปี นี – อฏฺ กถามงฺคลสูตร

รหสั ๐๒๕
สถานที่พบ วดั โพธาราม
เน้ือหา มงคฺ ลตฺถทปี นี – อฏฺกถามงฺคลสูตร ผูก ๑ – ๑๓
หมายเลขอา้ งอิง
PLCS 2.149, PVL 2.140, 7.184, 7.185, 7.186

8.166, 18.146
ประเภท
จำ� นวน พระสตู ร (พระอรรถกถาพระสูตร)
อกั ษร ๑๓ ผกู
ภาษา อกั ษรขอม
สภาพ บาลี
ใบลานปิดทองทึบ ผ้าห่อพิมพ์ลายอัตลัต ไม้ประกับ
ขนาด ธรรมดา
สถานท่จี ัดเกบ็ เดมิ กว้าง ๒๔.๕ ซ.ม., ยาว ๕๗.๕ ซ.ม., สูง ๒๑ ซ.ม.
หมายเหตุ กุฏเิ จ้าคณะเมอื งไชยา, หอ้ งล่าง, ตู้ที่ ๑, ช้นั ที่ ๑
ผ้า/ ไม่ประกบั มีเขียนวา่ “พนี ้อย ทีปนี”, “ทปี นี”

182
องฺคุตฺตรนกิ าย ปญฺจกนปิ าต

รหัส ๐๒๖
สถานท่พี บ วัดโพธาราม
เน้อื หา องคฺ ตุ ฺตรนกิ าย ปญฺจกนิปาต ผกู ๑ – ๑๐
หมายเลขอ้างองิ
ประเภท PLCS 2.1, PVL 2.43
จำ� นวน
อกั ษร พระสตู ร
ภาษา ๑๐ ผูก
วันเวลาท่จี าร อักษรขอม
สภาพ บาลี
ขนาด ๒๓๒๔
สถานทจ่ี ดั เก็บเดมิ ใบลานฉบบั หลวงล่องชาด ประกบั รดน้ำ� ปิดทอง
หมายเหต ุ กวา้ ง ๕.๕ ซ.ม., ยาว ๕๖.๕ ซ.ม., สงู ๕.๕ ซ.ม.
กฏุ เิ จ้าคณะเมืองไชยา, หอ้ งล่าง, ตทู้ ่ี ๑, ชั้นที่ ๒
ทกุ ผกู มบี านแพนกวา่ “ศภุ มสั ดุ พระพทุ ธศกั ราชลว่ งแลว้ ได้
๒๓๒๔ พระวสั สา ปขี าน จตั วาศก สมเดจ็ บรมธรรมกิ ราชา
ได้ปราบดาภิเษกในกรุงรัตนโกสินทรอินทอยุธยา
พระราชศรัทธาบ�ำรุงพระศาสนาพระราชทานทรัพย์ให้
ชา่ งจารเปน็ อนั มาก ใหส้ รา้ งพระไตรปฎิ กจนสน้ิ ฉบบั ไทย
แลว้ ใหจ้ �ำลองฉบับลาว รามญั เอามาเปน็ ไทย เชิญข้ึนไว้
หอมณเฑยี รธรรมส�ำหรบั พระศาสนา อทุ ศิ พระราชกศุ ลนี้
ให้แก่สรรพสัตว์ทั่วอนันตจักรวาฬ เพ่ือจะให้เป็นปัจจัย
ส�ำเรจ็ แกพ่ ระปรมาภเิ ษกสมั โพธญิ าณในอนาคตกาลนน้ั
เถดิ ฯ๛”
ผกู ที่ ๑ มขี อ้ ความหนา้ ปกวา่ “ผนู้ เ้ี ขยี นไม่ ฉบบั วดั เลยี บ
วดั บางว้า มหากุนช�ำระ”

183
ผกู ท่ี ๒ มขี อ้ ความหนา้ ปกวา่ “มหากนุ , มหาคมุ ช�ำระได้
ฉบับวัดเลียบ วัดบางว้า วัดสลัก วัดบางขุนเทียน
นายเปลอ้ื งจ�ำลอง”
ผกู ที่ ๓ มขี อ้ ความหนา้ ปกวา่ “มหากนุ , มหาคุม ช�ำระ
สามค�ำรบ ๓ ด้วยฉบับวัดบางว้า วัดสลัก วัดเลียบ
วัดบางขุนเทียน นายเมืองจ�ำลอง”
ผูกท่ี ๔ มขี ้อความหน้าปกวา่ “มหากนุ มหาคมุ ทานแล
สามคร้ังด้วยฉบับวัดบางว้า วัดสลัก วัดเลียบ
วดั บางขุนเทียน นายเมืองจ�ำลอง”
ผกู ท่ี ๕ มขี ้อความหน้าปกวา่ “มหานาค มหาเงนิ ”

184

185

186
มหาเวสสฺ นฺตรชาตก, ชาลกี ณหฺ าภิเสก

รหัส ๐๒๗
สถานทีพ่ บ วดั โพธาราม
เนื้อหา ชาลีกณหฺ าภเิ สก
มหาเวสสฺ นตฺ รชาตก (ภาษาไทย – บาลี ประกอบดว้ ย)
ทสพร (อยุธยา?)
หมิ พานต์
ทานกณั ฑ์ ๔ ผูก
วนประเวศน์
มหาวณฺณ
จลุ พน ผกู ๖
ชชู ก
สกฺกปพพฺ
มหาราช
ฉขัตตยิ บพพฺ ํ
นครกณั ฑ์
พฺรปถมสงคฺ ายนาเผดจ็ ผกู ๒ ที่พระอุบาฬี
ฎีกาสงั คห ผูก ๓
ประเภท พระสูตร
จ�ำนวน ๑๗ ผูก
อกั ษร อักษรขอม
ภาษา บาลี/ ไทย
สภาพ ช�ำรดุ
ขนาด กว้าง ๑๘ ซ.ม., ยาว ๖๐ ซ.ม., สูง ๕.๕ ซ.ม.
สถานที่จัดเก็บเดมิ กฏุ ิเจา้ คณะเมืองไชยา, ห้องลา่ ง, ตู้ที่ ๑, ชั้นท่ี ๒
หมายเหต ุ สกกฺ ปพพฺ จบบรบิ รู ณนฏิ ฐฺ ติ ํมขี อ้ ความวา่ “สรา้ งไวต้ งั้ แตป่ จี อ
โทศก ร.ศ. ๑๒๙ พระพทุ ธศกั ราชลว่ งแลว้ ไฑ้ ๒๔๕๓ พรรษา”

187

188
พรฺ ะวิสุทธฺ ิมคฺค บนั้ ตน้

รหัส ๐๒๘
สถานที่พบ วัดโพธาราม
เน้อื หา พฺระวสิ ทุ ธฺ มคฺค บัน้ ต้น ผกู ๑ – ๑๙
หมายเลขอา้ งองิ
ประเภท PLCS 2.202, PVL 2.143
จ�ำนวน
อกั ษร พระสูตร
ภาษา ๑๙ ผกู
สภาพ อักษรขอม
ขนาด บาลี
ใบลานปดิ ทองทบึ ผา้ หอ่ คมั ภรี ส์ มยั ตน้ กรงุ รตั นโกสนิ ทร์
กว้าง ๒๖ ซ.ม.
สถานท่จี ัดเก็บเดิม ยาว ๕๗ ซ.ม.
สงู ๗ ซ.ม.
กุฏเิ จา้ คณะเมืองไชยา
หอ้ งล่าง
หมายเหต ุ ตทู้ ี่ ๑
ช้นั ที่ ๓
มฉี ลากเขยี นวา่ พฺระวิสทุ ธฺ มิ คคฺ บนตฺ ้น ๑๙ ผูก

189

190
พรฺ ะจุลลฺ วคฺค

รหสั ๐๒๙
สถานที่พบ วดั โพธาราม
เน้ือหา พรฺ จลุ ลฺ วคคฺ
หมายเลขอ้างอิง
ประเภท PLCS 1.13, PVL 1.14
จ�ำนวน
อกั ษร พระวนิ ยั
ภาษา ๑๓ ผกู
สภาพ อกั ษรขอม
ขนาด บาลี
ใบลานปดิ ทองทึบ
กว้าง ๒๑ ซ.ม.
สถานท่จี ัดเก็บเดมิ ยาว ๕๘ ซ.ม.
สงู ๖.๕ ซ.ม.
กฏุ เิ จา้ คณะเมอื งไชยา
หอ้ งลา่ ง
หมายเหตุ ต้ทู ี่ ๑
ชน้ั ที่ ๓
มฉี ลากผา้ วา่ “๏ พรฺ จลุ ลฺ วคคฺ บนั ตน้ ๑๓ ผกู เทาตนุ ทรฺ าง”
มีต้ิวงาเขียนว่า “๏ พฺรจูลลฺ วคคฺ บันตน้ ๑๓ ผูก”
ผา้ หอ่ คมั ภรี ์ เปน็ ผา้ ลายอยา่ ง ผา้ บมุ ตี วั อกั ษรไทยเขยี นวา่
“๏ ผา้ ผนื นขี้ องเจา้ คอนอทุ ศิ ถวายแกพ่ ระธรรมใหเ้ จา้ คอน
มารบั เอาสว่ นบญุ นี้เถดิ นิพพฺ านปจจฺ โยโหตุ”

191

192