วิชา งานเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม 1
1. สามารถปฏิบัติงานเชื่อมอารกโลหะแก็สคลุมและ งานเชื่อม Flux Core Wire แผนเหล็กกลาคารบอนตําแหนงทาเชื่อม 1F, 2F, 3F และ 1G, 2G, 3G 2. ตรวจสอบงานเชื่อมดวยการพินิจไดตามมาตรฐาน 3. มีกิจนิสัยในการทํางานที่ดี ปฏิบัติการเชื่อม โดยใชอุปกรณความปลอดภัยสวนบุคคลครบถวน จุดประสงครายวิชา 1. เชื่อมอารกโลหะแกสคลุมและ งานเชื่อม Flux Core Wire แผนเหล็กกลาคารบอน ตําแหนงทาเชื่อม 1F, 2F, 3F และ 1G, 2G, 3G ไดตามมาตรฐานที่กําหนด 2. ตรวจสอบเชื่อมอารกโลหะแกสคลุมและ งานเชื่อม Flux Core Wire แผนเหล็กกลาคารบอน ตําแหนงทาเชื่อม 1F, 2F, 3F และ 1G, 2G, 3G ดวยการพินิจไดตามขั้นตอน 3. วิเคราะหขอบกพรองงานเชื่อมดวยการพินิจไดตามมาตรฐาน สมรรถนะรายวิชา คําอธิบายรายวิชา ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับ เครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ ในงานเชื่อมเทคนิคงานเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และงานเชื่อมดวย Flux Core Wire แผนเหล็กกลาคารบอนในตําแหนงทาเชื่อม 1F, 2F, 3F, 4F และ 1G, 2G , 3G โดยใชอุปกรณถูกตองตามหลักความ ปลอดภัยและอาชีวอนามัย
หนวยที่ 1 ความปลอดภัยในการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire
อันตรายจากการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire อาจเกิดขึ้นไดจากหลายสาเหตุ ซึ่งผูปฏิบัติงานเชื่อม จะตองศึกษาถึงหลักการ วิธีการใชเครื่องมือและอุปกรณในงานเชื่อมเขาใจเปนอยางดีเสียกอน เพื่อปองกันอันตรายอันอาจจะเกิดขึ้นขณะ ปฏิบัติงานเชื่อม ซึ่งอันตรายอันเกิดจากการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire สรุปไดดังตอไปนี้ ในการปฏิบัติงานเชื่อมจะมีการอารกระหวางชิ้นงานกับลวดเชื่อม ทําใหเกิดแสงสวางที่มีคาความเขมของแสงสูงซึ่งทําใหตาพรามัว ชั่วขณะได และมีรังสีที่เปนอันตรายตอดวงตา และผิวหนังของผูปฏิบัติงานเชื่อมไดโดยรังสีที่เกิดไดแก รังสีอัลตราไวโอเลตและรังสี อินฟราเรด ซึ่งแสงและรังสีดังกลาวจะทําใหเกิดอาการเจ็บดวงตาเหมือนมีเม็ดทรายเขาตาดวงตาและมีน้ําตาไหลมาก ดวงตาจะมีลักษณะ เปนสีแดง อีกทั้งยังทําใหผิวหนังเหมือนถูกแสงอาทิตยที่มีความเขมสูงเผาไหมระคายเคืองเจ็บแสบที่บริเวณผิวหนังได ดังนั้นผูปฏิบัติงาน เชื่อมตองสวมหนากากเชื่อมที่มีเลนสกรองแสงที่เหมาะสมกับกระบวนการเชื่อมนั้นเพื่อปองกันแสงและรังสีที่เกิดขึ้น 1. ความปลอดภัยในการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire 1.1 อันตรายที่เกิดจากการอารก
หนากากเชื่อมแบบมือถือ หนากากเชื่อมแบบสวมศีรษะ หนากากเชื่อมแบบสวมศีรษะ เลนสกรองแสงอัตโนมัติ
ในการปฏิบัติงานเชื่อมจะเกิดความรอนและการเผาไหมขึ้นทําใหเกิดควันและไอระเหย ของลวดเชื่อม ชิ้นงาน และการเผาไหมของ แกสคลุมขึ้นที่ชิ้นงาน ทําใหเกิดไอระเหยของโลหะหลอมเหลวขึ้นเมื่อเย็นตัวลงก็จะเกิดอนุภาคขนาดเล็กลอยอยูในอากาศโดยเฉพาะบริเวณ พื้นที่ปฏิบัติงานของผูปฏิบัติงาน และไดสูดดมไอระเหยเหลานี้เขาไปในรางกายทําใหเกิดการสะสมในรางกายเปนปริมาณมากก็จะกอใหเกิด โรคตาง ๆ ขึ้น เชนโรคแมงกานีสเรื้อรัง โรคพารกินสัน โรคหมันชาย เปนตน ดังนั้นผูปฏิบัติงานเชื่อมจะตองปองกันการสูดดมควันและไอ ระเหยเหลานี้ โดยการใสหนากากชนิดปดปากปดจมูกเพื่อกรองสารพิษตาง ๆ ไมใหสะสมในรางกาย และจัดพื้นที่ปฏิบัติงานเชื่อมให้มีอากาศ ถ่ายเทได้สะดวก หรืออาจใช้เครื่องดูดควันเข้ามาช่วยในบริเวณปฏิบัติงานก็ได้ ลักษณะของหน้ากากชนิดปิดปากปิดจมูกและผ้าปิดปิดปากปิดจมูก ลักษณะของเครื่องดูดควัน 1.2 อันตรายจากควันเชื่อมและไอระเหย
ความร้อนจากงานเชื่อมเกิดขึ้นมาหลายลักษณะ เช่นความร้อนจากชิ้นงานหลังการเชื่อมเสร็จหรือตัดเตรียมชิ้นงานด้วยแก๊สเสร็จ จะมีความร้อน สะสมสูงหากไม่ระมัดระวังอาจเกิดอันตรายได้ ดังนั้นหลังจากงานเชื่อมเสร็จหรือตัดเตรียมชิ้นงานด้วยแก๊สเสร็จ ควรใช้คีมที่ออกแบบโดยเฉพาะที่จับงาน ร้อนเพือป้ องกันผิวหนังไหม้ได้ ่ ลักษณะของคีมจับชิ้นงาน อันตรายที่เกิดจากงานเชื่อม
การปฏิบัติงานเชื่อมจะมีเศษวัสดุหลายลักษณะ เชนเศษโลหะจากการตัดชิ้นงาน เม็ดโลหะกระเด็นหรือตกใสขณะทําการเชื่อม สะเก็ดไฟจากการเจียระไนชิ้นงาน ทําใหผูปฏิบัติงานไดรับบาดเจ็บมีบาดแผลจากเศษโลหะที่ตัดทิ้งไว หรือเม็ดโลหะกระเด็นขณะทํา การเชื่อมเปนแผลพุพองได รวมทั้งสะเก็ดไฟโลหะจากการเจียระไนกระเด็นเขาดวงตา ทําใหดวงตาอักเสบถึงขั้นตาบอดได ดังนั้น ผูปฏิบัติงานจะตองแตงตัวรัดกุมในการปฏิบัติงานไดอยางถูกตอง เชน สวมปลอกแขน เสื้อคลุมหรือชุดหนัง ใสถุงมือ รองเทา และ แวนตา เปนตน การแตงตัวรัดกุมขณะปฏิบัติงาน การแตงตัวรัดกุมกอนปฏิบัติงาน 1.4 อันตรายจากเศษโลหะและสะเก็ดโลหะที่เกิดจากงานเชื่อม
1. การระเบิดจากถังแกส กระบวนการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire จะใชแกสในการปกคลุมโดยใช แกสคารบอนไดออกไซดหรือแกสอารกอนเปนตน แกสปกคลุมทั้งสองจะบรรจุในทอที่มีความดันสูงโดยมีความดันประมาณ 2,200 ปอนด ตอตารางนิ้ว หรือประมาณ 1ตันตอตารางนิ้ว ดังนั้นในการเคลื่อนยายตองเคลื่อนยายอยางถูกตองและมีความระมัดระวังเปนพิเศษรวมทั้ง การติดตั้งที่มั่นคงแข็งแรง การเคลื่อนยายทอแกสอยางถูกตอง 1.5 อันตรายจากการระเบิดที่เกิดจากงานเชื่อม 2. การระเบิดจากชิ้นงานเชื่อม ชิ้นงานที่ทําการเชื่อมอาจจะมีสารที่ติดไฟงายหรือสิ่งที่ทํา ใหเกิดการระเบิดได เชนถังบรรจุน้ํามันหรือเชื้อเพลิง ดังนั้นกอนทําการเชื่อมควรตรวจสอบชิ้นงาน ทุกครั้ง เปดฝาถังใชน้ําลางสารติดไฟงายออกใหหมด ลางดวยน้ําสะอาดอีกครั้ง แลวเติมน้ําในถัง แทนที่อากาศ กอนทําการเชื่อมเปนตน
อันตรายที่เกิดจากไฟฟาดูด เกิดขึ้นไดจากหลายสาเหตุ เชนไฟฟารั่วจากสายเชื่อมชํารุด พื้นที่ปฏิบัติงานชื้นแฉะหรือขณะฝนตก ติดตั้งเครื่องเชื่อมโดยไมตอสายดิน อุปกรณที่ใชชํารุด ขั้วตอสายตําแหนงตาง ๆ ขันไมแนน ขนาดของสายไฟไมเหมาะสมกับขนาดของ กระแสไฟที่ใช และอุปกรณตาง ๆ ที่ใชในการเชื่อมไมไดมาตรฐาน เปนตน ดังนั้นจึงมีขอควรปฏิบัติเพื่อปองกันไฟดูดดังตอไปนี้ 1. กอนใชเครื่องจักรควรตรวจอุปกรณใหเรียบรอยกอนเสมอ 2. ตรวจเช็คหรือซอมเครื่องปดเบรกเกอรลงทุกครั้ง 3. การติดตั้งเครื่องเชื่อมตองมีตอสายดิน 4. ควรตรวจสอบและขันขอตอใหแนน 5. ตรวจสอบขนาดของสายไฟ เบรกเกอรฟวส ใหเหมาะสมกับขนาดของกระแสไฟที่ใช 6. ไมจับสายไฟเชื่อมและสายดินพรอม ๆ กัน ในขณะที่เปดเครื่องเชื่อมอยูเพราะอาจเกิดอันตรายจากไฟฟาดูดได 7. ไมควรทําการเชื่อมในบริเวณที่เปยกชื้นและสวมเสื้อผาที่แหงปราศจากความชื้นทุกครั้งในการปฏิบัติงาน 8. ไมควรสัมผัสชิ้นสวนที่มีกระแสไฟไหลผาน 9. ไมควรนําสายเชื่อมพันรอบตัวผูปฏิบัติงานเชื่อม 1.6 อันตรายจากไฟฟา 10. ปดสวิตชหรือถอดครับอุปกรณไฟฟากอนทําการซอมหรือปรับเครื่องเชื่อมทุกครั้ง 11. ตรวจสอบอุปกรณและเครื่องเชื่อมใหมีสภาพพรอมใชทุกครั้งหลังปฏิบัติงาน
ของลักษณะอุปกรณไฟฟาขอตอชํารุด ก. อุปกรณยึดสายดินชํารุด ข. สายไฟตออุปกรณยึด สายดินใกลขาด ค. ขอตอสายสายดินไมมีฉนวนหุม ง. สายไฟสําหรับสง สัญญาณชํารุด
เสียงที่เปนอันตรายอันเกิดจากการปฏิบัติงานเชื่อมนั้นมีหลายลักษณะ เชนที่เสียงเกิดจากการอารกชิ้นงาน เสียงที่เกิดจากการ เจียระไนชิ้นงาน เสียงที่เกิดจากการเคาะชิ้นงาน เปนตน ซึ่งระดับเสียงเหลานี้จะมีความดังมากกวาเสียงปกติเปนระยะเวลานาน ทําให ระบบการรับฟงของผูปฏิบัติงานนั้นเสื่อมลงได ดังนั้นจึงควรมีการปองกันโดยการใชอุปกรณปองกันเสียง เชน ที่ครอบหู (Ear muffs) หรือที่อุดหู (Ear plugs) เปนตน เพื่อลดอันตรายตอประสาทหูของผูปฏิบัติงาน ก. ครอบหู (Ear muffs) ข. ที่อุดหู (Ear plugs) 1.7 อันตรายจากเสียงที่เกิดจากงานเชื่อม
อันตรายที่จะเกิดขึ้นภายหลังการเชื่อม ก็คือ การทําความสะอาดแนวเชื่อม ฉะนั้นผูเชื่อมจึงควรปองกัน ผิวหนัง และดวงตา ดวย หนากาก ถุงมือ และเสื้อหนังจะชวยปองกันสะเก็ดจากการเจียระไน และควรสวมแวนตา เปนการปองกันรองจากการใชหนากากโดย สม่ําเสมอ ทั้งนี้เพราะเศษของโลหะอาจกระเด็นเขาไปภายในหนากากที่สวมใสไดเสมอ 1.8 อันตรายที่เกิดขึ้นภายหลังการทําความสะอาดงานเชื่อมและอื่น ๆ
เครื่องมือ และอุปกรณในงานเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire มีหลายชนิดและมีหนาที่ในการใชงานที่ ตางกันออกไป เชน อุปกรณสําหรับประกอบเครื่องเชื่อม อุปกรณทําความสะอาด อุปกรณปองกันอันตราย อุปกรณในการเตรียมงานเปน ตน ทั้งนี้ผูปฏิบัติงานควรเลือกใชใหเหมาะสมตรงตามลักษณะการใชงานดังตอไปนี้ 2.1 อุปกรณที่ใชสําหรับประกอบเครื่องเชื่อม 1. ชุดขับควบคุมการปอนลวด (Wire Feed Systems) ชุดขับควบคุมการปอนลวดของกระบวนการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire มีอยูทั้งหมด 4 แบบ 1.1 ชุดขับปอนลวดอยูในเครื่อง (Welding Booth Unit) ชุดขับป้ อนลวดอยู่ในเครือง ่ (Welding Booth Unit) 2. เครื่องมือ และอุปกรณในงานเชื่อม
ชุดขับป้ อนลวดแบบยูนิเวอร์แซล (Universal Unit) 1.3 ชุดขับป้ อนลวดแบบม้วนขดขนาดเล็ก (Small Coil Unit) ชุดขับป้ อนลวดแบบม้วนขดขนาดเล็ก (Small Coil Unit) 1.2 ชุดขับปอนลวดแบบยูนิเวอรแซล (Universal Unit)
1.4 ชุดขับป้ อนลวดแบบผลักและดึงลวด (Push Pull Unit) ชุดขับป้ อนลวดแบบผลักและดึงลวด (Push Pull Unit)
หัวเชื่อมของกระบวนการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire ทําหน้าที่หลัก คือ ส่งลวดเชื่อม ปล่อย กระแสไฟเชื่อมสู่บริเวณการอาร์ก และปล่อยแก๊สคลุม โดยหัวเชื่อมที่ประกอบติดอยู่กับตอนปลายของสายเชื่อม จะมีระบบระบายความร้อน และการ ส่งลวดเชื่อม พร้อมทังมีลักษณะของหัวเชื้ ่อม ดังต่อไปนี้ 1. ระบบระบายความรอนของหัวเชื่อมมี 2 ระบบ ไดแก 1.1 หัวเชื่อมระบายความร้อนด้วยอากาศ (Air Cooled) ได้ออกแบบมาสําหรับเชื่อมโลหะที่ไม่หนามาก ใช้กระแสไฟตํ่ากว่า 200 แอมแปร์ โดยใช้แก๊สอาร์กอนเป็นแก๊สคลุม ถ้านําหัวเชื่อมระบายความร้อนด้วยอากาศมาใช้กับกระแสไฟที่สูงกว่า 300แอมแปร์จะนิยมใช้แก๊ส คาร์บอนไดออกไซด์เป็นแก๊สคลุมเพราะแก๊สชนิดนี้จะมีอุณหภูมิที่ตํ่าและช่วยลดอุณหภูมิหรือระบายความร้อนได้ดีกว่าแก๊สอาร์กอน หัวเชื่อมระบายความรอนดวยอากาศ (Air Cooled) 2. หัวเชื่อม (Welding gun or torch)
1.2. หัวเชื่อมระบายความร้อนด้วยนํ้า (Water Cooled) ได้ออกแบบมาสํานักเชื่อมสําหรับงานที่หนาใช้กระแสไฟสูงกว่า 200 แอมแปร์ทําให้ เกิดอุณหภูมิสูงขึ้นจึงนําระบบระบายความร้อนด้วยนํ้าเข้ามาช่วยเพือลดความร้อนบริเวณหัวเชื่ ่อมลง หัวเชื่อมระบายความรอนดวยน้ํา (Water Cooled)
หัวเชื่อมสงลวดชนิดดึง (Pull Type) 2..1 สงลวดชนิดดึง (Pull Type) ภายในหัวเชื่อมจะประกอบด้วยชุดป้ อนลวด(Drive rolls) ซึ่งมีมอเตอร์ขับ เพื่อดึงลวดเชื่อมออก จากล้อลวด(Wire Feeder) เหมาะสําหรับลวดเชื่อมอ่อน ไม่แข็งมากและมีขนาดเล็ก เช่น ลวดเชื่อมอลูมิเนียม และลวดเชื่อมแมกนีเซียมเป็นต้น 2. การสงลวดเชื่อมของหัวเชื่อมมี 2 ระบบ ไดแก
2.2 สงลวดชนิดดัน (Push Type) สวนหัวเชื่อมชนิดดันซึ่งนิยมใชกันทั่วไป ระบบสงปอนลวดเชื่อมจะไมอยูในหัวเชื่อม ซึ่งระบบ สงปอนจะทําหนาที่ดึงลวดเชื่อมจากลอ เก็บลวดแลวดันลวดเชื่อมผานสายเชื่อมไปยังหัวเชื่อม และเขาสูการอารกระบบสงปอนลวดชนิด ดันเหมาะกับลวดเชื่อมที่มีความแข็งและใหญกวาชนิดดึง เปนลวดเชื่อมเหล็กคารบอนและสแตนเลส โดยใชกระแสไฟสูง (สูงกวา250 แอมแปร) เปนตน หัวเชื่อมสงลวดชนิดดัน (Push Type)
3. ลักษณะของหัวเชื่อมแบงตามลักษณะรูปรางได 2 แบบได้แก่ หัวเชื่อมแบบหัวตรง หัวเชื่อมแบบหัวโคง
แกสปกคลุมคือแกสเฉื่อยหรือกึ่งเฉื่อย ที่ใชในกระบวนการเชื่อมโลหะแกสคลุม (GMAW)หน้าที่ของแก๊สปกคลุมในงานเชื่อมคือการ ป้ องกันเนื้อเชื่อมจากการปนเปื้อนหรือการทําปฏิกิริยาจากอากาศและความชื้นที่อยู่รอบข้าง ซึ่งการปนเปื้อนของอากาศและความชื้นจะทําให้ได้คุณภาพ ของเนื้อเชื่อมตํ่ากว่าปกติหรือทําให้การเชื่อมทําได้ยากขึ้น ก.ทอแกสปกคลุม ชนิดอารกอน Argon ข. ทอแกสปกคลุม ชนิดคารบอนไดออกไซด 4. แกสปกคลุม (Shielding gas)
ในการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire นั้นจะใชลวดเชื่อมที่มีความแตกตางกันโดยการเชื่อมอารกโลหะ แกสคลุมจะใชลวดเชื่อมที่มีแกนลวดเปนโลหะตันและไมมีสารพอกหุมใด ๆ สวนการเชื่อม Flux Core Wire จะใชลวดเชื่อมเปนโลหะที่มี แกนดานในกลวงบรรจุสารพอกหุมไวดานใน หรือเรียกวาลวดเชื่อมไสฟลักซโดยลวดเชื่อมทั้ง 2 ชนิดมีรายละเอียดดังนี้ 1. ลวดเชื่อมการเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม เปนลวดเชื่อมเปลือยมีแกนลวดเชื่อมเปนโลหะตันและไมมีสารพอกหุมที่ตัวลวดเชื่อม และมีการกําหนดขนาดลวดเชื่อมดวยขนาดเสนผาน ศูนยกลางลวดเชื่อม เชน 0.8 , 0.9 , 1.0 , 1.2 , 1.4 , 1.6 มม. เป็นต้น มีลักษณะการจัดเก็บลวดเชื่อมเป็นม้วนกลม มีความสามารถในการเชื่อม โลหะหลายชนิด เช่น เหล็กกล้าคาร์บอน เหล็กกล้าไร้สนิม และ อลูมิเนียม เป็นต้น ขอดีของลวดเชื่อมและการเชื่อมประเภทนี้คือ สามารถเชื่อมได เร็วเมื่อเทียบกับการเชื่อมโดยใชลวดเชื่อมไฟฟา ลวดเชื่อมการเชื่อมอาร์กโลหะแก๊สคลุม 5. ลวดเชื่อม (Electrode wire)
เปนลวดเชื่อมเปลือยแตมีแกนลวดเชื่อมเปนโลหะกลวงโดยบรรจุสารพอกหุมไว ภายใน และมีการกําหนดขนาดลวด เชื่อมดวยขนาดเสนผานศูนยกลางลวดเชื่อม เชน 0.8 , 0.9 , 1.0 , 1.2 , 1.4 , 1.6 มม. เปนตน มีลักษณะการจัดเก็บลวดเชื่อมเปนมวน กลม มีความสามารถในการเชื่อมโลหะหลายชนิด เชน เหล็กกลาคารบอน เหล็กกลาไรสนิม ดังแสดงในรูปที่ 20 ขอดีของลวดเชื่อมและ การเชื่อมประเภทนี้คือ สามารถเชื่อมไดเร็วและใหรอยเชื่อมที่มีคุณภาพสูง สวยงาม สามารถผานการเอ็กซเรยได และในปจจุบันไดผลิต ลวดออกมา 2 ชนิด ไดแก 1. ลวดเชื่อมไสฟลักซชนิดที่ตองใชแกสปกคลุมแนวเชื่อม (Gas Shielded Flux Cored Wire) การใชลวดประเภทนี้ จะตองใชแกสปกคลุมแนวเชื่อมจากภายนอกรวมดวยเสมอ เมื่อทําการเชื่อม 2. ลวดเชื่อมไสฟลักซชนิดที่ไมตองใชแกสปกคลุมแนวเชื่อม (Self Shielded Flux Cored Wire) การใชลวดประเภทนี้ ไมจําเปนตองใชกาซปกคลุมแนวเชื่อมจากภายนอก เนื่องจากฟลักซที่บรรจุอยูในลวดเชื่อมมีความสามารถแตกตัวออกเปนแกสปกคลุม แนวเชื่อมไดดวย ตัวเองในขณะที่ทําการเชื่อม ลวดเชื่อมประเภทนนี้มักจะใชอตุสาหกรรมหนัก หรืองานที่อยูกลางแจงดวย 2. ลวดเชื่อมการเชื่อม Flux Core Wire
ลวดเชื่อมการเชื่อม Flux Core Wire
ใชควบคุมความดันแกสเพื่อลดความดันจากทอบรรจุลงใหพอเหมาะกับการใชงานและใหความดันจายคงที่ โดยมาตรวัด การไหลจะใชควบคุมอัตราการไหลของแกส จากอุปกรณควบคุมความดันแกสไปยังหัวเชื่อม อัตราการไหลของแกสจะถูกปรับโดยวาลวที่ ทางออกของมาตรวัดการไหล วาลวการไหลจะถูกติดตั้งรวมอยูกับอุปกรณบังคับแกส อุปกรณควบคุมความดันแกสและมาตรวัดการไหล ออกแบบมาใชเฉพาะแกสคลุมเทานั้นสายสงแกสปกติจะตออยูกับโซลินอยด วาลวในชุดปอนลวด แกสถูกเปดใหออกมาและหยุดไหลเมื่อเปด-ปดกระแสเชื่อม และอุปกรณควบคุมความดันแกสสวนมากจะใช 2 ชนิด ไดแก 6.1 อุปกรณควบคุมความดันแกสชนิดไมมีฮิตเตอรใชกับแกสทั่วไป อุปกรณ์ควบคุมความดันแก๊สชนิดไม่มีฮิตเตอร์ 6. อุปกรณควบคุมความดันแกส
6.2 อุปกรณควบคุมความดันแกสชนิดมีฮิตเตอรในตัวนิยมใชกับคลุมชนิดคารบอนไดออกไซด อุปกรณ์ควบคุมความดันแก๊สชนิดชนิดมีฮิตเตอร์ในตัว
เปนอุปกรณที่ตออยูปลายสายดินทําหนาที่ยึดชิ้นงานใหตอเขากับวงจรเครื่องเชื่อม ซึ่งทําจากวัสดุเปนตัวนําไฟฟาเชน ทองแดง โดยทั่วไปใชอุปกรณยึดสายดินจะประกอบดวยสปริงเพื่อจับยึดชิ้นงานใหแนน กระแสไฟฟาไหลไดสะดวกเพราะถาจับยึดชิ้นงานไมแนน จะทําให เกิดความตานทานสูง ทําใหสูญเสียพลังงานและเกิดความรอนหรือเกิดการอารกขึ้นได ลักษณะอุปกรณจับยึดสายดิน ก. อุปกรณยึดสายดินแบบปลิง ข. อุปกรณยึดสายดินแบบขั้นเกลียว อุปกรณ์ยึดสายดิน (Ground Clamp) 7. อุปกรณยึดสายดิน (Ground Clamp)
วิธีจับยึดสายดิน มีหลายวิธีใหเลือกใชตามความเหมาะสมกับลักษณะของงานบางชนิดใช เกลียวขันติดกับงาน หรือโตะปฏิบัติงาน บางชนิดใชซีแคลมจับยึด เปนตน ก. ยึดติดกับโตะปฏิบัติงาน ข. ยึดติดกับชิ้นงาน วิธีจับยึดสายดิน
1. หนากากเชื่อมเปนอุปกรณออกแบบมาเพื่อปองกันสายตาจากการกระเด็นของสะเก็ดโลหะที่มีความรอนสูงเกิดจากการเชื่อม และรังสีที่มีผลตอผิวหนังบริเวณหนา ดวยโครงสรางของหนากากจะทําจากวัสดุที่มีความทนตอความรอนไดอยางดีและตัวโครงสรางเปน ฉนวน เชนผลิตจาก ไฟเบอรกลาส พลาสติกทนความรอน กระดาษทนความรอนเปนตน โดยทั่วไปลักษณะของหนากากเชื่อมจะมี 2 ชนิด ไดแก 1. แบบสวมหัวซึ่งเหมาะกับการปฏิบัติงานที่ตองใชมือจับสิ่งของหรือปฏิบัติงานในที่สูง ทําใหมือทั้งสองขางเปนอิสระ สามารถ ใชมือชวยในการจับยึดหรือชวยตัวเองใหอยูในตําแหนงที่มั่นคงได ดังแสดงในรูปที่ 25 2. แบบใชมือถือ ออกแบบมาเพื่อชวยปองกันใบหนาสะดวกในการเชื่อมบนพื้นที่ราบเปนงานที่จับยึดอยูกับที่ จึงไม จําเปนตองสวมหัวอยูตลอดเวลา 2.2 เครื่องมืองานเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และงานเชื่อม Flux Core Wire
หน้ากากเชื่อมแบบสวมหัว หนากากเชื่อมแบบใชมือถือ
หนากากเชื่อมจะประกอบดวยกระจกกรองแสงเพื่อปองกันแสงที่มีความเขมสูงเกิดจากการอารกขณะปฏิบัติงาน ลดความเขมของ แสงลงจนสายตาของผูปฏิบัติงานเชื่อมมองเห็นภาพการหลอมเหลวของชิ้นงานไดอยางชัดเจน และปองกันอันตรายตอดวงตา ดวยกระจก กรองแสงจะมีความสามารถในการกรองแสงที่แตกตางกันตามเบอรความเขม และการเลือกใชตองพิจารณาใหเหมาะสมกับลักษณะงานซึ่ง สามารถเลือกไดตามตารางแสดงความเขมของกระจกกรองแสง ที่เหมาะสมกับกระบวนการเชื่อมประเภทตาง ๆ ตามตารางมาตรฐาน EN 379:2003 ตารางความเข้มของกระจกกรองแสง มาตรฐาน EN 379:2003 กระจกกรองแสงเบอรความเขม 11
ผูปฏิบัติงานเชื่อมจะตองสวมชุดปฏิบัติงานเพื่อปองกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นไดในหลายสาเหตุ เชน ความรอน สะเก็ดโลหะเปนตน ชุด ปฏิบัติงานควรทําจากวัสดุที่ติดไฟยาก เชน หนังสัตวหรือทําจากผาที่ผลิตจากฝายที่คอนขางหนา หลีกเลี่ยงการใชวัสดุที่ติดไฟงาย เชนไนลอน หรือเสนใยพลาสติก ทําใหติดไฟงาย ชุดที่สวมใสควรจะเปนชุดที่แหงไมมีความชื้นและสะอาด เพราะความชื้นจากเหงื่อไคลในเวลานานจะทําให เปนตัวนํากระแสไฟฟาไดอยางเปนอยางดี โดยชุดปฏิบัติงานเชื่อมจะประกอบดวยรายการตาง ๆ ดังนี้ ก. หมวกหนัง (Leather Hat) ข. ถุงมือหนัง (Gloves) ค. ปลอกแขน (Sleeves) ชุดปฏิบัติงานเชื่อม 2. ชุดปฏิบัติงานเชื่อม
ชุดปฏิบัติงานเชื่อม ง. รองเทาหัวเหล็ก (Steel-Toe Boots) จ. เสื้อหนัง (Apron)
เปนเครื่องมือที่ใชจับชิ้นงานขณะรอนเพื่อทําการเคลื่อนยายมีลักษณะพิเศษ คือมีดามยาวเพื่อปองกันความรอนระหวางชิ้นงานกับ ผูปฏิบัติงานเชื่อม คีมจับงานเชื่อม (Pliers) 3. คีมจับงานเชื่อม (Pliers)
ใช้สําหรับทําความสะอาดชิ้นงานก่อนและหลังการเชื่อมเพือขจัดออกไซด์ เศษแสลก และสิ่งสกปรกต่าง ๆ ที่มีขนาดเล็กตก ่ค้างอยู่ ลักษณะของ แปรง ขนแปรงจะทําด้วยเหล็กที่เป็นสปริงพอสมควร เพราะเมื่อใช้แปรงแล้วจะทําให้ด้ามไม้ไม่เสียรูปหรือหักงอ การใช้งานของแปรงลวดนี้ไม่ควรนําไป แช่นํ้า หรือขัดชิ้นงานที่เปียกนํ้าจะทําให้แปรงลวดชํารุดเสียหายได้เร็วกว่าปกติ ลักษณะของแปรงลวด แปรงลวด 4. แปรงลวด (Wire Brush)
ค้อนเคาะสแลก ใชสําหรับเคาะแสลกที่อยูบนแนวเชื่อมเมื่อเชื่อมเสร็จหรือเมื่อตองการเชื่อมเดินแนวตอไป ตัวคอนจะทําดวยเหล็กกลาคารบอน ชุบ แข็งที่สวนปลายทั้งสองขางเพื่อทนตอแรงกระแทกไดดี โดยปลายคอนดานหนึ่งแบนคลายสกัด และปลายอีกดานหนึ่งแหลมใชสําหรับเคาะ แสลกในหลุมขนาดเล็ก ๆ ที่ฝงอยูบนบริเวณแนวเชื่อมออก ลักษณะคอนเคาะแสลก 5. คอนเคาะสแลก (Chipping hammer)
จะมีผลปองกันการเกาะติดกันระหวางเม็ดโลหะกับชิ้นงานและหัวเชื่อม ชวยใหความสวางและสะอาดบริเวณแนวเชื่อม โดยจะมี 2 แบบ ครีม และ สเปรย ครีม และ สเปรย์ 6. น้ํายาปองกันสะเก็ดไฟเชื่อม (Anti spatter)
การประกอบติดตั้งเครื่องมือและอุปกรณงานเชื่อมใหพรอมใช เปนสิ่งสําคัญสําหรับผูปฏิบัติ งานเชื่อมอารกโลหะแกสคลุม และงานเชื่อม Flux Core Wire ผูฝกทักษะจะตองมีความรูเพื่อจะไดนําไปใชในการปฏิบัติงานเชื่อมโลหะแกสคลุม และการเชื่อม Flux Core Wire ไดอยางถูก วิธี และปลอดภัยโดยมีลําดับขั้นตอนการปฏิบัติงานดังตอไปนี้ 1. เตรียมเครื่องมือและอุปกรณปองกันอันตรายกอนการปฏิบัติงานเชื่อม ไดแก หนากากเชื่อม เอี๊ยมหนัง หรือเสื้อหนัง ปลอกแขน หนัง หมวกคลุม อุปกรณทําความสะอาด น้ํายาปองกันสะเก็ดไฟเชื่อม แปรงลวด คีมจับชิ้นงานรอน คอนเคาะสแลก วางไวบนโตะ การจัดเตรียมเครื่องมือและอุปกรณปองกันอันตรายกอนการปฏิบัติงานเชื่อม 3. การประกอบติดตั้งเครื่องมือ และอุปกรณงานเชื่อม
2. เตรียมเครืองมือและอุปกรณ์ ่ สําหรับประกอบและติดตั้ง ไดแก หัวเชื่อม อุปกรณจับยึดสายดิน เกจวัดแรงดัน ลวดเชื่อม การเตรียมเครื่องมือและอุปกรณงานเชื่อมใหพรอมใช 3. การประกอบและติดตังอุปกรณ์เครื ้องเชื่ ่อมก่อนใช้งาน การประกอบหัวเชื่อมเขากับเครื่องเชื่อม
2. ประกอบอุปกรณ์จับยึดสายดินเข้ากับเครืองเชื่ ่อม การประกอบอุปกรณ์สายดินเข้ากับเครืองเชื่ ่อม
3. ประกอบเกจวัดแรงดันเข้ากับท่อแก๊ส และประกอบปลายสายแก๊ส เข้ากับเครืองเชื่ ่อม ก. ประกอบเกจวัดแรงดันเขากับทอแกส ข. ประกอบปลายสายแกส เขากับเครื่องเชื่อม
4. ประกอบลวดเชื่อมเข้ากับเครื่องเชื่อม ก. ชุดขับปอนลวดอยูในเครื่อง ข. ชุดขับปอนลวดแบบยูนิเวอรแซล การประกอบลวดเชื่อมเข้ากับเครืองเชื่ ่อม
5. ทําความสะอาดโต๊ะปฏิบัติงานเชื่อม ขัดขจัดออกไซด์ออก และสิ่งสกปรกต่าง ๆ ก่อนการใช้งาน การทําความสะอาดโตะปฏิบัติงาน
1. ยึดสายดินกับโตะปฏิบัติงานเชื่อมใหแนน การตอสายเชื่อมชิ้นงานและยึดสายดินกับโตะปฏิบัติงานเชื่อม การเตรียมความพรอมของเครื่องกอนการใชงาน
2. เปดสวิตชเครื่องเชื่อมเพื่อนําลวดเชื่อมเขาสูสายเชื่อมปอนไปยังหัวเชื่อม ก. เปดสวิตชเครื่องเชื่อม ข. นําลวดเชื่อมเขาสูสายเชื่อมปอนไปยังหัวเชื่อม การเปิดสวิตช์เครืองเชื่ ่อมและนําลวดเชื่อมเข้าสู่สายเชื่อมป้ อนไปยังหัวเชื่อม
3. ปรับความดันแก๊สให้ไหลในอัตราที่เหมาะสมกับงานเชื่อม การปรับความดันแก๊สให้ไหลในอัตราที่เหมาะสมกับงานเชื่อม
ปดสวิตชเครื่องเชื่อมทุกครั้งที่เลิกปฏิบัติงานเชื่อม เก็บมวนสายเชื่อมใหเรียบรอย การปิดสวิตช์เครืองเชื่ ่อม ขั้นตอนปฏิบัติเมื่อเสร็จงาน
ทําความสะอาดโตะปฏิบัติงานเชื่อม และเครื่องมือเชื่อม การจัดเก็บและทําความสะอาดหลังเลิกปฏิบัติงานเชื่อม