MODUL PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS KPM TAHUN 2010

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 282

LAMPIRAN 4

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 283

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 284

LAMPIRAN 5

SITUASI 1 :

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 285

ANDA SEDANG MELIHAT SEORANG MURID SEDANG MELAKUKAN SALAH LAKU
VANDALISME DI TAMAN PERMAINAN.
APAKAH TINDAKAN KAMU UNTUK MENCEGAH SALAH LAKU TERSEBUT.
ANDA DAN RAKAN-RAKAN ANDA DIMINTA MELAKONKAN SITUASI TERSEBUT.

SITUASI 2 :

KETIKA ANDA MAHU MENGGUNAKAN TELEFON AWAM, ANDA MENDAPATI
TERDAPAT DUA ORANG MURID SEDANG MEROSAKKAN TELEFON TERSEBUT UNTUK
MENGAMBIL DUIT YANG ADA DI DALAMNYA.
APAKAH TINDAKAN ANDA UNTUK MENCEGAH SALAH LAKU TERSEBUT.
ANDA DIMINTA MELAKONKAN SITUASI TERSEBUT BERSAMA RAKAN-RAKAN ANDA

9.4.7 AKTIVITI 7
BIDANG : Disiplin

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 286

TAJUK : Harta Kesayangan

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Menyedari beberapa strategi melindungi harta sendiri agar
tidak dimusnahkan oleh orang lain

MASA : 60 minit

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Sebiji Belon ( bagi setiap murid)

LANGKAH :

1. Minta dua orang murid menjadi pemerhati.

2. Semua murid meniup sebiji belon dan mengikat belon tersebut dibuku lali kaki.

3. Menjelaskan bahawa belon itu adalah hak kepunyaan mereka yang paling
berharga dan mereka harus melindunginya dengan apa cara sekalipun.

4. Murid lain akan cuba memecahkan belon rakan-rakan mereka. Bila belon telah
dipecahkan, mereka mesti keluar daripada permainan dan menjadi pemerhati.

5. Murid yang berjaya melindungi belon mereka adalah pemenang.

6. Bincangkan tentang reaksi mereka terhadap aktiviti itu. Minta pemerhati
melaporkan pelakuan yang dilihat semasa aktiviti ini dijalankan, misalnya
menyembunyikan belon di celah kaki, lari dari kumpulan, menolak kawan dan
lain-lain.

7. Hubungkaitkan pelakuan murid menjaga’harta’ dengan sikap vandalisme (
menjaga harta orang lain seperti menjaga harta mereka sendiri).

PENILAIAN :
1. Berdasarkan pemerhatian dan laporan daripada pelapor serta perbincangan.

RUMUSAN :
1. Kejujuran penting dalam setiap aktiviti yang dilakukan.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 287

2. Perlu menghargai harta yang sedia ada agar dapat digunakan dengan
sebaiknya.

FALSAFAH :
1. Berfikir sebelum bertindak.

9.4.8 AKTIVITI 8

BIDANG : Disiplin
TAJUK : Melukis Mural- ’Katakan TIDAK pada Vandalisme’
OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 288

1. Meluahkan perasaan di ruang yang telah dibenarkan.

2. Mencungkil bakat murid yang kreatif dan inovatif melalui cara
yang positif

3. Memberi kesedaran kepada murid tentang kebaikan bakat
mereka yang digunakan dijalan yang betul.

MASA : 120 minit

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Peralatan melukis mural, warna dan ruang dinding.

LANGKAH :

1. Guru memberi penerangan tentang projek yang bakal dijalankan.

2. Murid diberi kebebasan untuk memilih gambaran yang hendak dilukis tetapi
mesti dibimbing oleh guru.

3. Murid memulakan lukisan mural di tempat yang telah dibenarkan dan guru
membimbing murid sepanjang projek dijalankan. ( Sila dapatkan kebenaran
daripada pentadbir terlebih dahulu sebelum memulakan projek).

4. Guru menerapkan nilai-nilai murni dan nasihat sepanjang menjalankan projek
tersebut.

5. Projek ini boleh dijalankan selewat-lewatnya 3 bulan tempoh semua lukisan
siap dilukis.

6. Pastikan murid tersebut mencatat nama mereka pada lukisan tersebut.

PENILAIAN :
1. Murid menerangkan hasil lukisan mereka dan perasaan mereka setelah
kesemuanya selesai.

FALSAFAH :

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 289

1. Budaya vandalisme menggambarkan akhlak yang buruk.
2. Kehebatan berkarya perlu disalurkan melalui saluran yang positif dan betul

supaya insan yang lain boleh menghargai.
3. Setiap murid adalah kreatif dan istimewa dan mereka memerlukan bimbingan

daripada guru dan ibu bapa.

9.4.9 AKTIVITI 9

BIDANG : Disiplin

TAJUK : Deklamasi Sajak- Anti Vandalisme

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 290

OBJEKTIF : Pada akhir sesi murid dapat :

1. Melahirkan bakat yang terpendam.

2. Memupuk agar menyalurkan bakat di tempat yang sesuai.

3. Menghargai harta benda awam

MASA : 60 minit

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Kertas A4, pen, pensel warna

LANGKAH :

1. Guru meminta murid membuat mimik muka berdasarkan perasaan yang
dinyatakan.

2. Contoh: perasaan gembira, marah, geram dsb.

3. Seterusnya murid diminta mengucapkan perkataan / ayat berdasarkan
perasaan-perasaan seperti di atas. Contoh: perasaan marah: ‘ Aku marah betul
…’.

4. Guru mengedarkan kertas A4 dan meminta murid membina sebuah sajak
mengikut luahan rasa masing-masing. Seterusnya membuat corak / lakaran
menggunakan pensel warna pada sajak tersebut mengikut kreativiti masing-
masing.

5. Meminta murid mendeklamasikan sajak tersebut dengan penuh perasaan.

6. Guru menegaskan bahawa setiap orang mempunyai idea / perasaan yang
berbeza-beza. Melalui penulisan sajak merupakan luahan rasa yang lebih
positif berbanding perbuatan vandalisme bagi melepaskan perasaan tidak
puas hati.

PENILAIAN :

1. Melahirkan usaha kreatif murid melalui luahan spontan dan melalui penulisan
sajak seterusnya mendeklamasikan sajak hasil nukilan masing-masing.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 291

RUMUSAN :
1. Setiap individu mempunyai bakat yang terpendam.
2. Menyedari perbuatan vandalisme merugikan diri dan banyak pihak lain.
3. Setiap insan berkeupayaan untuk memperbaiki sikap buruk dengan
bimbingan.

FALSAFAH :
1. Bersyukur dengan kemajuan negara dan bersama mengekalkan keindahannya.

9.4.10 AKTIVITI 10

BIDANG : Disiplin
TAJUK : Lawatan dalam Kawasan Sekolah- Elakkan Vandalisme
OBJEKTIF : Pada akhir sesi murid dapat :

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 292

MASA 1. Menilai keadaan persekitaran sekolah.
SASARAN 2. Menghargai kemudahan yang disediakan.
BAHAN 3. Mencari identiti diri yang sebenar.
: 60 Minit
: Kumpulan Vandalisme
: Borang Lawatan

LANGKAH :
1. Guru dan murid membuat senaman sebelum membuat lawatan sekitar
sekolah.
2. Murid diedarkan borang lawatan ( lampiran).
3. Tempat lawatan dinyatakan dengan menggunakan pembayang.
4. Guru membunyikan wisel sebagai tanda menamatkan lawatan.
5. Murid memberi pendapat tentang keadaan sekolah mereka.

PENILAIAN :
1. Keadaan sekolah yang penuh dengan budaya vandalisme ’conteng’ dapat
dikenalpasti.

RUMUSAN :
1. Budaya vandalisme menggangu pandangan dan emosi seseorang.

FALSAFAH :Budaya vandalisme boleh menyebabkan tekanan.

LAMPIRAN 6

Tempat : _______________________________

Senaraikan jumlah lukisan yang terdapat di tempat tersebut.
1.
2.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 293

3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

Klasifikasikan mengikut kategori :

Luahan Perasaan Lucah Lain-lain

Pengesahan Ketua Lawatan,
.............................................
9.4.11 AKTIVITI 11

BIDANG : Disiplin

TAJUK : Sekolahku Ceria Tanpa Vandalisme

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 294

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Memupuk kasih sayang terhadap sekolah.

2. Menjadikan keceriaan dan kebersihan amalan hidup.

3. Menyedari akan keburukan melakukan perbuatan vandalisme
menyebabkan persekitaran sekolah tidak selesa.

MASA : 60 minit

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Alat pembersihan ( Penyapu, mop lantai,kain buruk dan

sebagainya)

LANGKAH :

1. Murid berkumpul di dataran seterusnya dibawa meninjau dan memerhati
persekitaran sekolah.

2. Guru meminta maklum balas daripada murid tentang kawasan yang perlu
dibersihkan dan diceriakan.

3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.

4. Setiap kumpulan diberikan kawasan untuk dibersihkan dan diceriakan.

5. Kumpulan akan dibekalkan dengan peralatan pembersihan.

6. Setelah selesai, murid diminta memberikan maklum balas tentang aktiviti yang
telah dijalankan.

PENILAIAN : Berdasarkan kepada aktiviti yang dilakukan oleh murid.

RUMUSAN :

1. Menjaga kebersihan dan keceriaan sekolah merupakan tanggungjawab semua
murid.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 295

2. Murid harus sedar akan tanggungjawab yang perlu mereka lakukan untuk
memastikan kawasan sekolah adalah tempat yang selesa dan selamat serta
bukan menjadi mangsa vandalisme.

FALSAFAH :
1. Kebersihan separuh daripada iman.
2. Kesihatan yang baik berpunca daripada amalan kebersihan.

9.4.12 AKTIVITI 12

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 296

BIDANG : Disiplin

TAJUK : Motivasi Pencegahan Vandalisme

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Menyedari keburukan amalan sikap vandalisme

2. Menghargai setiap harta benda sekolah

MASA : satu hari

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Bahan Penceramah

LANGKAH :

1. Menjemput pakar motivasi daripada luar.

2. Aktiviti yang dijalankan:

a. Suaikenal

b. Ceramah

c. Bengkel

d. LDK

e. Refleksi

PENILAIAN :
1. Murid dinilai berdasarkan borang penilaian program.

RUMUSAN :

1. Setiap murid seharusnya diberikan peluang untuk memperbaiki diri dengan
menggunakan teknik dan cara yang sesuai agar matlamat untuk mencegah
vandalisme dapat direalisasikan.

2. Murid diberikan peluang untuk meluahkan perasaan dan pendapat masing-
masing.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 297

FALSAFAH :
1. Tak kenal Maka Tak Cinta
2. Orang yang berjaya ialah orang yang bijaksana memanfaatkan masa.
3. Yakin pada diri sendiri.

9.4.13 AKTIVITI 13

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 298

BIDANG : Disiplin

TAJUK : Cipta Impian (Kerjaya)

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Membayangkan jangkauan hidup masa akan datang ( tempoh
10-15 tahun).

2. Menyesuaikan kehidupan sekarang, perilaku sekarang dan
personaliti sekarang dengan baik bagi merealisasikan impian
masa akan datang.

MASA : 60 miniti

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Tiada

LANGKAH :

1. Setiap murid duduk dalam keadaan yang tenang (menggunakan teknik
‘relaxation’), murid diminta memejamkan mata dan membayangkan masa
akan datang mereka .

2. Bayangan yang perlu dilakukan ialah berkaitan dengan kerjaya, rumah
kediaman, taraf akademik, perkahwinan, berkeluarga dan suasana situasi (
gembira, sengsara, seronok dan sebagainya) tersebut.

3. Setiap murid diminta menceritakan apa yang dibayangkan dan murid lain
boleh mengemukakan pertanyaan dan pendapat.

4. Murid diberikan borang ‘Aku Janji’ (2 helai seorang). Peserta diminta membaca
‘Aku Janji’ tersebut dan menandatangani borang tersebut. Murid akan
menyerahkan borang kepada guru kaunseling helaian pertama dan
menyimpan helaian kedua.

Catatan:

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 299

Selepas penamatan sesi dan perubahan sikap, murid diberikan anugerah dan dilantik
sebagai “mata-mata anti vandalisme” yang membantu guru memantau dan
melaporkan salah laku .vandalisme murid lain secara rahsia

PENILAIAN :
1. Penilaian diberikan berdasarkan aktiviti perbincangan dan pemerhatian guru.

RUMUSAN :
1. Setiap manusia memiliki impian dan cita-cita.
2. Sejauhmana kita berusaha merealisasikan impian dan cita-cita tersebut.
3. Bagaimana misi dan visi itu tercapai.

FALSAFAH :
1. Setiap manusia mesti berpandangan jauh dan rasional.
2. Impian dan cita-cita tidak berguna tanpa usaha yang gigih.
3. Perancangan, pelaksanaan dan penilaian adalah penting untuk mencapai
impian, cita-cita dan harapan.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 300

9.4.14 AKTIVITI 14

BIDANG : Disiplin

TAJUK : Pengurusan Masa

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Mengatur / memperuntukan masa dengan berkesan.

2. Mengagihkan masa yang digunakan bagi jenis aktiviti harian.

3. Mempertingkatkan kesedaran ahli kumpulan tentang
pentingnya penggunaan masa secara bermakna.

MASA : satu hari

SASARAN : Kumpulan Vandalisme

BAHAN : Tiada

LANGKAH :

1. Minta murid menyenaraikan aktiviti yang biasa dilakukan sepanjang hari sama
ada siang atau malam.

2. Bincangkan bagi menentukan aktiviti yang berfaedah/ tidak berfaedah serta
pembahagian masa yang sepatutnya bagi aktiviti yang dilakukan.

PENILAIAN :
1. Murid dinilai berdasarkan jadual yang dibina dan aktiviti perbincangan.

RUMUSAN :

1. Murid perlu didedahkan dengan jadual pengurusan masa agar mereka dalam
membahagikan masa mereka dengan betul.

2. Pengetahuan tentang pengurusan masa perlu agar mereka menggunakan/
menguruskan masa dengan baik.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 301

FALSAFAH :
1. Masa adalah penting dalam kehidupan
2. Masa itu emas
3. Melakukan sesuatu perkara hendaklah mengikut keutamaan kepentingan.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 302
LAMPIRAN 7

JADUAL WAKTU PERSENDIRIAN ( HARI SEKOLAH )

HARI / MASA 7.30pg – 2.00 ptg 3.30 – 5.00 ptg 9.00 – 10.30 mlm
ISNIN 3.00 – 4.30 ptg 9.00 – 11.00 mlm

SELASA

RABU

KHAMIS

JUMAAT 8.00 – 11.30 pg
SABTU

AHAD

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 303
LAMPIRAN 8

JADUAL WAKTU PERSENDIRIAN ( CUTI SEKOLAH )

HARI / MASA 9.00 – 11.30 pg 3.30 – 5.00 ptg 9.00 – 10.30 mlm
ISNIN
SELASA
RABU

KHAMIS
JUMAAT
SABTU

AHAD

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 304

LAMPIRAN 9

SOAL SELIDIK DIRI

Arahan :

Sila masukkan skor diruangan yang disediakan berdasarkan skala berikut :
1. Selalu
2. Kadang-kadang
3. Jarang-jarang
4. Tidak pernah

Bil Item 123 4

AKADEMIK

1. Saya tidak berminat untuk belajar

2. Saya tidak suka membuat kerja rumah

3. Saya tiada rakan untuk diajak belajar bersama

4. Saya sukar mengingati isi pelajaran

5. Saya ponteng kelas atau ponteng sekolah

6. Saya berasa minat saya terhadap pelajaran semakin berkurangan

7. Saya suka meniru kerja sekolah kawan-kawan saya

8. Saya tidak yakin boleh mencapai cita-cita saya

9. Saya tidak pasti apakah kerjaya yang sesuai dengan masa depan
saya

10. Saya sering mendapat markah yang rendah dalam setiap
peperiksaan

EMOSI / SOSIAL

11. Saya berasa susah hati, runsing, sedih atau murung tanpa sebab
tertentu

12. Saya tidak yakin pada diri sendiri

13. Saya berasa sekolah, guru atau ibu bapa tidak berlaku adil

14. Saya kurang gembira jika berada di sekolah /kelas

15. Saya menghadapi masalah dengan rakan sebaya

16. Saya tidak berasa senang dengan sikap ibu bapa saya

17. Saya kurang senang terhadap beberapa orang guru yang mengajar
saya

18. Saya berasa jemu dengan rutin hidup sebagai pelajar

19. Saya mendapat gangguan daripada pelajar lain

20. Saya dimarahi oleh ibu bapa apabila melakukan kesalahan

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 305

UNSUR SOKONGAN

21. Pengaruh rakan sebaya saya yang mengajak saya membuat
vandalisme

22. Ibu bapa tidak mempedulikan saya walau apapun yang saya
lakukan

23. Ibu bapa tidak bertanggungjawab terhadap diri saya

24. Saya tahu dan kenal rakan-rakan saya yang suka melakukan
vandalisme

25. Saya tahu rakan-rakan yang menconteng / merosakkan harta
benda sekolah

26. Saya tidak mempunyai sahabat karib

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 306

LAMPIRAN 10

INSTRUMEN KEBERKESANAN PROGRAM

Nama Murid :________________________________________________

Nama Program :________________________________________________

Tarikh dan tempat :________________________________________________

Arahan :

Sila masukkan skor diruangan yang disediakan berdasarkan skala berikut :

1. Sangat tidak bersetuju 4. Setuju

2. Tidak setuju 5. Sangat setuju

3. Kurang setuju

Bil Item Skor
1 Guru Bimbingan dan kaunseling sentiasa membantu saya
2 Ahli kumpulan memberi kerjasama dalam setiap aktiviti
3 Aktiviti yang dijalankan membantu mengubah pelakuan diri saya.
4. Aktiviti-aktiviti yang dijalankan memberikan kesan yang positif.
5 Tempoh masa sesuai untuk program yang dijalankan.
6 Saya dapat memahami tentang keburukan vandalisme
7 Modul yang diberikan amat sesuai dengan program yang dijalankan
8 Saya dapat menguruskan masa dengan baik
9 Saya berjaya mempengaruhi rakan sebaya yang lain untuk berubah
10 Saya lebih menghargai diri sendiri

Selepas program ini tamat, saya berasa

Apakah janji anda selepas program ini?

Nyatakan pandangan anda secara keseluruhan terhadap program ini?

Tuliskan cadangan bagi meningkatkan lagi keberkesanan program ini pada masa akan datang.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 307
LAMPIRAN 11

BORANG MAKLUMBALAS PERUBAHAN TINGKAHLAKU MURID

Nama Murid: ............................................. Tingkatan /Tahun: ................

Bil. Item Ya / Tidak

1. Saya amat mengenali murid ini

2. Murid ini berpotensi dari segi akademik dan ko-kurikulum

3. Masih mendapat maklumat pelajar ini melakukan salahlaku
vandalisme

4. Murid ini masih berkawan dengan kelompok vandalisme

5. Saya yakin murid ini boleh berubah

6. Murid ini telah menunjukkan perubahan tingkahlaku yang positif

7. Menunjukkan penglibatan aktif dalam P&P

8. Telah berani meluahkan masalah yang terpendam.

9. Saya bangga dengan perubahan murid ini.

10. Murid mula disukai oleh rakan-rakan

Nama Guru / Penilai : ..............................................

Tandatangan : ……………………………………………

Dinilai oleh:
(Guru Tingkatan/Mata pelajaran & Pentadbir)

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 308

LAMPIRAN 12

BORANG MAKLUMBALAS PERUBAHAN TINGKAHLAKU

Nama Murid : ............................................. Tingkatan /Tahun: ................

Bil. Item Ya / Tidak
1. Saya amat mengenali kawan saya ini

Kawan saya telah menunjukkan perubahan tingkahlaku yang
2. positif selepas mengikuti ‘Program Katakan TIDAK pada

Vandalisme.’

3. Dia mula berkawan dengan murid-murid yang lain

4. Saya yakin kawan saya ini telah berubah

5. Kadang-kadang kawan saya ini menunjukkan sikap yang
agresif.

6. Saya percaya kawan saya ini boleh berubah

7. Kawan saya ini mempamerkan sikap positif di dalam kelas

8. Saya bangga dengan perubahan kawan saya ini.

9. Kekerapan dia melakukan salahlaku vandalisme semakin
berkurangan

10. Kadang-kadang kawan yang lain cuba mempengaruhi dia
semula

Nama Murid / Penilai : ..............................................

Tandatangan : ………………………………………….

Dinilai oleh:
(PENGAWAS/RAKAN SEBAYA & PRS)

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 309

LAMPIRAN 13

AKU JANJI

Saya ______________________berjanji
tidak akan terlibat dengan sebarang
salah laku vandalisme sama ada dalam
kawasan sekolah atau di tempat-
tempat awam.

Sayaturut berusaha memberi kerjasama
kepada pihak sekolah untuk membasmi
vandalisme dengan cara:
Memberikan maklumat
Menasihati dengan cara berhemah
pada rakan lain

Yang benar,
_________________
()
Kelas : _____________
Tarikh : _____________

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 310

10.0 PROGRAM PPDa ROKOK

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 311

10.1 PANDUAN PELAKSANAAN

10.1.1 PENDAHULUAN

Masalah Disiplin dalam kalangan murid sekolah merupakan satu perkara yang amat

serius dewasa ini. Perkembangan materialistik yang pesat serta kemajuan dunia

dalam bidang sains dan teknologi sangat mempengaruhi perkembangan sahsiah

kanak-kanak hari ini. Nilai-nilai murni serta prinsip hidup yang diutamakan oleh agama

PROGRAM dan bangsa telah menjadi amalan
yang kurang penting dalam

NAFAS SEGAR kehidupan seharian. Dalam
menangani berbagai masalah
BIDANG PPDa - ROKOK disiplin dalam kalangan murid

AKTIVITI sekolah, masalah merokok

BIL TAJUK merupakan masalah yang paling
1 Masih Ada Yang Sayang
2 Mengengam Impian ketara dihadapi hampir di semua
3 Bahaya Merokok
4 Perkongsian Pengalaman sekolah seluruh negara.Faktor
5 Lukisanku Kehidupanku
6 Eksplorasi stress dan pengaruh rakan sebaya
7 Keluarga Bahagia
8 Kebanggaanku menjadi elemen yang
9 Pelan Tindakan & Penilaian
10 Fantasi Kejayaan menyumbang kepada masalah

merokok yang kian meningkat,

walaupun berbagai langkah telah

diambil untuk membendung atau

mengurangkan masalah di

kalangan murid.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 312

10.1.2 MATLAMAT

Bilangan perokok di kalangan murid sekolah semakin hari semakin ramai.Keadaan ini
amat membimbangkan semua pihak termasuk Kementerian Pelajaran Malaysia
(KPM), para ibu bapa serta banyak pihak yang lain turut khuatir dengan keadaan
sekarang. “Melentur buluh biarlah dari rebungnya ”. Bagi menangani masalah
merokok ini perlu ada satu tindakan drastik di mana kita dapat membendung atau
mengurangkan bilangan perokok khasnya di kalangan murid sekolah dan amnya di
kalangan rakyat Malaysia. Jadi dengan harapan yang tinggi , program ini dapat
menjadi satu garis panduan kepada para guru kaunseling dalam mengendalikan
program ini dari peringkat awal lagi.Dengan kata lain, ianya akan menjadi alat yang
membawa perubahan dari segi sikap dan sahsiah serta meningkatkan tingkahlaku
positif murid.

10.1.3 OBJEKTIF
Selepas mengikuti program ini pelajar dapat :-

1. Mengenalpasti betapa bahayanya merokok.
2. Mengurangkan bilangan rokok yang dihisap dalam setiap hari.
3. Menjauhi diri daripada aktiviti merokok.
4. Mengamalkan gaya hidup sihat.
5. Menjimatkan sejumlah wang yang besar.
6. Menjamin kesejahteraan hidup generasi akan datang.
7. Menjaga alam persekitaran dengan udara segar.
8. Membantu meningkatkan taraf hidup yang berkualiti.
9. Mengurangkan bilangan pesakit akibat merokok.
10. Menjamin kesejahteraan dan kebahagiaan sesebuah keluarga.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 313

10.1.4 SASARAN
10 ORANG - KES DISIPLIN MEROKOK

10.1.5 PELAKSANAAN MASA BULAN
1 JAM JANUARI
BIL MODUL 40 MNT FEBRUARI
1. ICE BREAKING (MASIH ADA YANG SAYANG) 1 JAM MAC
2. MENGGENGGAM IMPIAN 2 JAM APRIL
3. BAHAYA MEROKOK 1 JAM MEI
4. PERKONGSIAN PENGALAMAN (LAWATAN) 1 JAM JUN
5. LUKISANKU KEHIDUPANKU 45 MNT JULAI
6. EKSPLORASI 1 JAM OGOS
7. KELUARGA BAHAGIA (ROLE PLAY) 1 JAM SEPTEMBER
8. KEBANGGAANKU 40 MNT OKTOBER
9. PELAN TINDAKAN DAN PENILAIAN
10. FANTASI KEJAYAAN

10.1.6 PENILAIAN

UJIAN POS

PENILAIAN PRA / POS PROGRAM NAFAS SEGAR

Nama pelajar:…………………………………
Tahun:……………………………………..

ARAHAN: SILA TANDAKAN MENGIKUT SKALA YANG DIBERI BERDASARKAN KENYATAAN YANG
DIBERI:

5- SANGAT SETUJU 2- KURANG SETUJU
4- SETUJU 1- TIDAK SETUJU
3- TIDAK PASTI

BIL KENYATAAN SKALA
54321

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 314

1. Saya tahu tabiat merokok sangat
membahayakan kesihatan saya

2. Saya boleh mengawal diri untuk tidak
merokok

3. Saya telah dapat mengurangkan bilangan
rokok dalam sehari.

4. Saya lebih kenal diri saya

5. Saya merasa sangat bermotivasi untuk
mengubah tingkahlaku merokok

6. Saya tahu cara-cara berhenti merokok

7. Saya sayang keluarga saya

8. Saya rasa insaf apabila melihat penyakit yang
disebabkan oleh rokok

9. Saya lebih merasa sihat selepas berhenti /
kurang merokok

10. Saya akan menasihatkan kawan-kawan saya
untuk berhenti merokok.

GRAF PRESTASI DIRI

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 315

100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

BIL ROKOK

BORANG RUMUSAN PROGRAM MEROKOK
Matlamat jangka pendek

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 316

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
_______________________________________________________

Matlamat jangka panjang

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

AKU JANJI
Saya _____________________________ Tahun ______________

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 317

berjanji akan :
1. mematuhi peraturan sekolah
2. menghormati ibu bapa, guru-guru dan rakan-rakan saya
3. menjauhkan diri daripada terlibat dengan tabiat merokok
4. menghargai diri sendiri dan orang lain.
5. bersyukur dan menerima apa yang dianugerahkan.

Yang benar, Disaksikan oleh,

_______________________ _______________________
() ()

s.k. 1) ubk
2) frofile Murid

10.1.7 PENUTUP
Melalui program ini , diharapkan murid dapat mengurangkan atau berhenti merokok
.

10.2 PROSES KERJA

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 318

BIL. PROSES KERJA TEMPOH PERSONALIA CATATAN

Mengesan murid Satu Minggu PKHEM, GURU DISIPLIN, Sepanjang
1. berdasarkan maklumat. tahun
( Januari ) PRS

Senaraikan nama murid Satu hari Guru Bimbingan dan

2. yang bermasalah merokok (Minggu ke Kaunseling
dua Januari )

Dapatkan maklumat Seminggu Guru Bimbingan dan
3. peribadi murid yang ( Minggu Kaunseling & Guru Kelas
ketiga
terlibat. Januari )

Buat perjumpaan dengan Perjumpaan

murid yang terlibat dan sebulan

4. rasionalkan mereka sekali Guru Bimbingan dan
mengapa terpilih dalam ( Februari Kaunseling

Program Kaunseling hingga

Berfokus. November )

Murid mengikuti proses Ikut
keperluan
5. kaunseling individu, Jika objektif Guru Bimbingan dan
kelompok atau program tidak Kaunseling
tercapai.
khas.

6. Menyediakan laporan 2 minggu Guru Bimbingan dan
keberkesanan ( Hujung Kaunseling
November )

7. Berbincang / bentangkan 30 minit Guru Bimbingan dan
laporan kepada pengetua. ( Hujung Kaunseling
November )

8. Hantar laporan kepada PPD Awal Guru Bimbingan dan
Kaunseling
( HEM ) Disember

9. Hantar Laporan kepada Awal Guru Bimbingan dan
Unit HEM JPN. Disember Kaunseling

10.3 CARTA ALIR

MULA

Berbincang antara Guru Bimbingan dan Kaunseling yang ada
di sekolah.

Berbincang dengan pengetua dan guru disiplin

Mengesan pelajar berdasarkan maklumat dari pelbagai sumber.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 319

10.4 PROGRAM NAFAS SEGAR
10.4.1 AKTIVITI 1
BIDANG : Pendidikan Pencegahan Dadah

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 320

TAJUK : Masih Ada Yang Sayang

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. membina kekuatan dalaman yang ada dalam diri bagi
menghadapi cabaran.

2. memahami kepentingan menghargai hidup dan orang yang
disayangi.

3. membuat penilaian yang lebih bijak atau rasional terhadap
keputusan atau tindakan yang akan diambil.

MASA : 60 minit

SASARAN : Murid yang terlibat dengan rokok

BAHAN : Kertas A4, bakul sampah, alat tulis dan lampiran 1

LANGKAH :

1. Peserta membentuk satu bulatan.

2. Fasilitator mengedarkan kertas A4 kepada setiap peserta (sehelai kertas
dibahagikan kepada dua bahagian)

3. Peserta diminta membahagikan kertas mereka kepada lima bahagian kecil.

4. Peserta dikehendaki menulis lima nama atau gelaran orang yang paling mereka
sayangi atau singnifiken dalam hidup mereka di atas lima bahagian kecil kertas
tadi.

5. Fasilitator menetakkan sebuah bakul sampah di tengah-tengah bulatan.

6. Peserta 'A' diarahkan membuang salah satu nama dalam senarainya.

7. Fasilitator membuat provokasi ke atas peserta tadi tentang kesanggupannya
membuang orang yang disayangi ke dalam bakul sampah (lihat contoh-contoh
provokasi seperti Lampiran)

8. Langkah 6 dan 7 diulang kepada semua peserta dan terus diulang sehingga
setiap peserta membuang 2 hingga 3 kepingan kertas lagi.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 321

9. Peserta diminta meluahkan emosi atau perasaan ketika membuang nama
orang yang disayangi dalam bakul sampah.

10. Fasilitator akan mengaitkan kepentingan orang yang disayangi sebagai
kekuatan dalaman diri bagi setiap insan.

11. Ahli diminta mengisi ujian pra dan borang BD MURID

Penilaian : Guru Kaunseling membuat pemerhatian

Rumusan :

1. Dengan mengenali ahli dalam kumpulan dapat mewujudkan kesefahaman dan
kerjasama

Falsafah :

1. Kasih sayang merupakan satu keperluan bagi setiap manusia.

LAMPIRAN 1

PROVOKASI
Contoh-contoh provokasi

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 322

1. menimbulkan rasa bersalah dalam diri peserta.
2. menimbulkan emosi sedih peserta terhadap perbuatan mereka (membuang

nama orang kesayangan)
3. menyedarkan peranan dan pengaruh orang yang singnifiken tersebut dalam

hidup peserta.

10.4.2 AKTIVITI 2

BIDANG : Pendidikan Pencegahan Dadah

TAJUK : Menggengam Impian

OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Membina matlamat dan impian berhenti merokok pada masa
akan datang

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 323

2. Mewujudkan semangat untuk mencapai impian berhenti
merokok

MASA : 40 minit

SASARAN : Murid yang terlibat dengan rokok

BAHAN : Cermin mata hitam, matlamat akujanji (Lampiran 2

lampiran 3 dan Graf Prestasi Tidak Merokok (GPTM)

LANGKAH :

1. Guru Kaunseling memulakan aktiviti dengan bacaan Al Fatihah bagi murid
muslim dan bukan muslim diminta bertafakur sebentar.

2. Ahli kelompok diminta oleh Guru Kaunseling untuk berada dalam kedudukan
bulatan.

3. Guru Kaunseling memberikan cermin mata kepada setiap ahli.

4. Apabila ahli kelompok memakai cermin mata dia perlu membayangkan
keadaan diri yang diimpikan untuk setahun yang akan datang tanpa tabiat
merokok.

5. Seterusnya, guru Kaunseling meminta ahli kelompok yang pertama untuk
melakonkan keadaan dirinya untuk satu tahun akan datang seperti yang telah
dibayangkan diikuti dengan ahli yang seterusnya sehingga ahli yang terakhir.

6. Guru Kaunseling membuat rumusan aktiviti, Guru Kaunseling membimbing
ahli kelompok untuk membentuk matlamat jangka pendek, matlamat jangka
panjang, membuat aku janji dan membuat Graf Prestasi Tidak Merokok.

Penilaian : Guru Kaunseling membuat pemerhatian.

Rumusan :

1. Ahli kelompok perlu mempunyai impian atau matlamat berhenti merokok
sekurang-kurangnya untuk satu tahun yang akan datang.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 324

2. Lakonan tadi dapat memupuk semangat kelompok untuk berlumba-lumba
berhenti merokok

Falsafah : Hidup tanpa matlamat ibarat kapal tanpa kemudi

LAMPIRAN 2

Matlamat jangka pendek

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
_______________________________________________________

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 325

Matlamat jangka panjang

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

AKU JANJI

Saya _____________________________ tingkatan ______________ berjanji
akan :

1. mematuhi peraturan sekolah
2. menghormati ibu bapa, guru-guru dan rakan-rakan saya
3. menjauhkan diri daripada terlibat dengan tabiat merokok
4. menghargai diri sendiri dan orang lain.
5. bersyukur dan menerima apa yang dianugerahkan.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 326

Yang benar, Disaksikan oleh,

_______________________ _______________________
() ()

s.k. 1) ubk
2) frofile murid

LAMPIRAN 3

NAMA KAUNSELING BERFOKUS
BIDANG DISIPLIN: MASALAH MEROKOK

:................................................................................

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 327
TINGKATAN :................................................................................
SEKOLAH :................................................................................

GRAF PRESTASI TIDAK MEROKOK

100

JUMLAH 90
ROKOK 80

70

60

50

40

30

20

10

0

BIL ROKOK

Pelajar diminta mengisi bilangan jumlah batang rokok yang dihisap setiap bulan.
10.4.3 AKTIVITI 3

BIDANG : Pendidikan Pencegahan Dadah
TAJUK : Bahaya Merokok
OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Maklumat tentang bahaya merokok
2. Mengetahui kesan-kesan akibat merokok

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 328

3. Sejarah rokok

MASA : 60 minit

SASARAN : Murid yang terlibat dengan rokok

BAHAN : Video/ CD HINDAR oleh HUKM, alat elektronik /bahan dari

internet

LANGKAH :

1. Guru Kaunseling menayangkan bahan kepada pelajar.

2. Edar kertas latihan (Lampiran 4)

3. Soaljawab dan perbincangan edaran latihan yang telah diberikan.

Penilaian :

1. Murid dapat memberi respon hasil daripada perbincangan tadi.

Rumusan :

1. Ramai manusia tidak menyedari perkara yang mudah difahami itu adalah
susah untuk dilaksanakan, melainkan dengan tekat dan keredhaan untuk
berubah.

Falsafah :

1. Manusia dilahirkan putih bersih lagi suci. Oleh itu sayangi dan kasihanilah
tubuh badan yang dianugerah oleh penciptanya.

10.4.4 AKTIVITI 4

BIDANG : Pendidikan Pencegahan Dadah
TAJUK : Perkongsian Pengalaman (Lawatan ke Hospital Berhampiran)
OBJEKTIF : Pada akhir aktiviti murid dapat :

1. Pengalaman dan berkongsi keperitan sebenar bersama pesakit
akibat dari tabiat merokok.

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 329

2. Menyenaraikan perasaan-perasaan yang dialami oleh pesakit.

MASA : 60 minit

SASARAN : Murid yang terlibat dengan rokok

BAHAN : Buku nota murid, Cenderamata untuk pesakit

LANGKAH :

1. Menyediakan prosedur lawatan.

2. Memberikan taklimat ringkas mengenai lawatan ke hospital yang telah
dikenalpasti.

3. Lawatan ke hospital / pesakit

4. Murid akan mengadakan pertemuan dengan pesakit untuk mendengar dan
berbual mengenai diri pesakit.

5. Setelah selesai pertemuan dengan pesakit murid akan dikumpulkan dan
dibawa ke satu tempat yang kondusif untuk mendapatkan maklumbalas dari
lawatan tersebut.

6. Di akhir sesi murid sama-sama menyanyikan lagu ‘ Demi Masa ‘ (Lampiran 6)

Penilaian :
1. Murid dapat memberi respon hasil daripada perbincangan tadi.

Rumusan :

1. Ajal maut di tangan penciptanya, namun hak manusia terhadap dirinya adalah
menjaga kesihatannya sebaik mungkin.

Falsafah : Ingat 5 perkara:
1. Sihat sebelum sakit
2. Muda sebelum tua

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 330

3. Kaya sebelum miskin
4. Lapang sebelum sempit
5. Hidup sebelum mati

LAMPIRAN 4

BAHAN LATIHAN PELAJAR

Merokok : Apa Padahnya?

i. Merokok adalah langkah pertama ke arah:
a. …………………………….................................
b. …………………………….................................
ii. Masalah dispilin sekolah

PROGRAM KAUNSELING BERFOKUS 331

a. ……………………………...................................
b. ……………………………..................................
c. ................................................................

iii. Menjejaskan ………………………………………………..

iv. Stamina …………………………………………………….....

v. Menjejaskan penampilan diri ( Berikan 5 contoh negative )
a. ……………………………………………..............
b. ……………………………………………..............
c. …………………………………………….............
d. …………………………………………….............
e. …………………………………………….............

vi. Mengidap penyakit-penyakit akut ( Namakan penyakitnya )
a. ………………………………………..
b. ………………………………………

vii. Mengidap penyakit-penyakit kronik ( Namakan penyakitnya )
a. ……………………………………
b. ……………………………………
c. ……………………………………
d. ……………………………………
e. ……………………………………
f. ……………………………………
g. ……………………………………
h. ……………………………………

viii. Mempercepatkan proses penuaan : ( Tuliskan tanda-tanda penuaan )
a. …………………………..
b. ……………………………
c. ……………………………

ix. Pendek umur
(secara purata, perokok kehilangan ………….. tahun jangka hayat biasa)

LAMPIRAN 5

BAHAN RUJUKAN GURU
Merokok : Apa Padahnya?

i. Merokok adalah langkah pertama ke arah:
a. Penyalah gunaan dadah
b. Meminum alkohol (arak)

ii. Masalah dispilin sekolah