คู่มือครูรายวิชาพื้นฐาน คณิตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 เล่มที่ 1

ค�มู อื ครรู ายวชิ าพ้นื ฐาน
สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
กระทรวงศกึ ษาธิการ

คู่มอื ครู

ร�ยวิช�พ้นื ฐ�น

คณิตศ�สตร์

ชั้น

ประถมศกึ ษ�ปีท ่ี ๒ เลม่ ๑

ต�มม�ตรฐ�นก�รเรียนรู้และตวั ชวี้ ัด
กลมุ่ ส�ระก�รเรยี นรคู้ ณิตศ�สตร ์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐)
ต�มหลกั สตู รแกนกล�งก�รศึกษ�ขั้นพืน้ ฐ�น พุทธศักร�ช ๒๕๕๑
จดั ท�ำ โดย
สถาบันสง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค�ำ นำ�

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) มีหน้าที่ในการพัฒนาหลักสูตร
วิธกี ารเรียนรู้ การประเมนิ ผล การจัดทำาหนงั สอื เรยี น คู่มอื ครู แบบฝกึ หัด กิจกรรม และสื่อการเรยี นรู้
เพอ่ื ใชป้ ระกอบการเรยี นรใู้ นกลมุ่ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตรแ์ ละคณติ ศาสตรข์ องการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน

คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีที่ ๒ เล่ม ๑ นี้ จัดทำาตามมาตรฐาน
การเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ โดยมีเนื้อหาสาระเกี่ยวกับการวิเคราะห์ตัวชี้วัด
สาระการเรยี นรรู้ ายชนั้ ปี จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระสาำ คญั แนวการจดั การเรยี นรู้ แนวการจดั กจิ กรรม
ตามหนังสือเรยี น ตวั อย่างแบบทดสอบประจำาบทพรอ้ มเฉลย รวมท้งั เฉลยแบบฝึกหัด ซงึ่ สอดคล้องกบั
หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ ๒ เลม่ ๑ ทต่ี ้องใช้ควบคู่กนั

สสวท. หวังเป็นอย่างยิ่งว่า คู่มือครูเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการจัดการเรียนรู้ และเป็นส่วน
สำาคัญในการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษากลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ขอขอบคุณ
ผู้ทรงคณุ วฒุ ิ บคุ ลากรทางการศกึ ษาและหนว่ ยงานต่าง ๆ ที่มีส่วนเกย่ี วขอ้ งในการจัดทาำ ไว้ ณ โอกาสน้ี

(ศาสตราจารยช์ ูกจิ ลมิ ป�จำานงค์)
ผูอ้ ำานวยการสถาบนั ส่งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กระทรวงศกึ ษาธิการ

คำ�ช้แี จง

สถาบนั สง่ เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (สสวท.) ไดจ้ ดั ท�ำ ตวั ชว้ี ดั และสาระการเรยี นรู้
แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ โดยมีจุดเน้นเพ่ือต้องการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้
ความสามารถท่ีทัดเทียมกับนานาชาติ ได้เรียนรู้คณิตศาสตร์ที่เช่ือมโยงความรู้กับกระบวนการ ใช้
กระบวนการสบื เสาะหาความรู้ และแกป้ ญั หาทห่ี ลากหลาย มกี ารท�ำ กจิ กรรมดว้ ยการลงมอื ปฏบิ ตั เิ พอ่ื
ให้ผู้เรียนได้ใช้ทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ และทักษะแห่งศตวรรษท่ี ๒๑ สสวท. จึงได้
จัดท�ำ ค่มู ือครูประกอบการใช้หนงั สอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๒ เล่ม ๑
ทีเ่ ปน็ ไปตามมาตรฐานหลกั สตู ร เพื่อเปน็ แนวทางให้โรงเรยี นน�ำ ไปจัดการเรยี นการสอนในชัน้ เรยี น

คูม่ ือครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ ๒ เลม่ ๑ นี้ ประกอบด้วยเน้อื หาสาระ
เกย่ี วกบั การวเิ คราะห์ตวั ช้ีวดั สาระการเรียนรู้รายชัน้ ปี จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ สาระสำ�คญั แนวการ
จดั การเรยี นรู้ แนวการจดั กจิ กรรมตามหนงั สอื เรยี น ตวั อยา่ งแบบทดสอบประจ�ำ บทพรอ้ มเฉลย รวมทง้ั
เฉลยแบบฝึกหัด ซ่ึงครูผู้สอนสามารถนำ�ไปใช้เป็นแนวทางในการวางแผนการจัดการเรียนรู้ให้บรรลุ
จุดประสงค์ที่ตั้งไว้ โดยสามารถนำ�ไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้ได้ตามความเหมาะสมและความพร้อม
ของโรงเรยี น ในการจัดท�ำ คูม่ ือครเู ล่มนี้ ได้รบั ความร่วมมือเปน็ อยา่ งดยี ิง่ จากผูท้ รงคุณวฒุ ิ คณาจารย์
นักวิชาการอิสระ รวมทั้งครูผู้สอน นักวิชาการ จากสถาบันและสถานศึกษาท้ังภาครัฐและเอกชน
จงึ ขอขอบคุณมา ณ ทนี่ ี้

สสวท. หวังเป็นอย่างย่ิงว่าคู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๒ เล่มนี้
จะเปน็ ประโยชนแ์ กค่ รผู สู้ อน และผทู้ เ่ี กยี่ วขอ้ งทกุ ฝา่ ย ทจี่ ะชว่ ยใหจ้ ดั การศกึ ษาดา้ นคณติ ศาสตรไ์ ดอ้ ยา่ ง
มีประสทิ ธภิ าพ หากมขี อ้ เสนอแนะใดท่ีจะท�ำ ให้คู่มอื ครูเล่มน้มี ีความสมบูรณ์ยง่ิ ขึ้น โปรดแจ้ง สสวท.
ทราบด้วย จะขอบคุณยงิ่

สถาบันสง่ เสริมการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี
กระทรวงศึกษาธิการ

สารบญั

สาระและมาตรฐานการเรยี นรู้ หน้า
คำ�อธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน
โครงสรา้ งเวลาเรยี น (5)
ตวั ชี้วดั และสาระการเรยี นร้ ู (6)
ตารางวเิ คราะหจ์ ุดประสงค์การเรียนรู้ (8)
ผังมโนทศั น์สาระการเรยี นร ู้ (9)
(16)
แนวการจดั การเรียนรู้ (22)

บทท่ี 1 จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 1
36
ตวั อย่างแบบทดสอบประจำ�บท 39
102
บทที่ 2 การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 105
135
ตัวอย่างแบบทดสอบประจ�ำ บท 139
170
บทท่ี 3 การวดั ความยาว 173
225
ตัวอย่างแบบทดสอบประจ�ำ บท 226

บทท่ี 4 การวดั น�้ำ หนกั 228
245
ตัวอยา่ งแบบทดสอบประจำ�บท 274
288
บทที่ 5 การคณู 304

ตัวอย่างแบบทดสอบประจำ�บท 326
347
กจิ กรรมคณติ ศาสตรเ์ ชงิ สะเต็ม : ถัว่ งอกเพาะสนกุ

เฉลยแบบฝึกหดั

บทท่ี 1 จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0
บทท่ี 2 การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กิน 1,000
บทที่ 3 การวดั ความยาว
บทท่ี 4 การวัดน้ำ�หนัก
บทที่ 5 การคณู

ความรูเ้ พมิ่ เตมิ ส�ำ หรับครู
คณะผู้จดั ท�ำ

คู่มือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒
กลุม่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

สาระและมาตรฐานการเรียนรู้

สาระที่ ๑ จ�ำ นวนและพชี คณติ

มาตรฐาน ค ๑.๑ เขา้ ใจความหลากหลายของการแสดงจำ�นวน ระบบจำ�นวน การด�ำ เนินการของ
จำ�นวน ผลทเี่ กิดขึน้ จากการด�ำ เนินการ สมบัตขิ องการดำ�เนนิ การ และนำ�ไปใช้
มาตรฐาน ค ๑.๒ เข้าใจและวิเคราะห์แบบรปู ความสัมพนั ธ์ ฟังก์ชนั ลำ�ดับและอนกุ รม
และนำ�ไปใช้

สาระท่ี ๒ การวดั และเรขาคณิต

มาตรฐาน ค ๒.๑ เข้าใจพ้ืนฐานเก่ยี วกับการวดั วดั และคาดคะเนขนาดของส่ิงทตี่ อ้ งการวดั
และนำ�ไปใช้
มาตรฐาน ค ๒.๒ เข้าใจและวเิ คราะห์รูปเรขาคณิต สมบตั ขิ องรปู เรขาคณติ ความสัมพันธ์
ระหวา่ งรปู เรขาคณติ และทฤษฎบี ททางเรขาคณติ และน�ำ ไปใช้

สาระท่ี ๓ สถติ แิ ละความนา่ จะเปน็

มาตรฐาน ค ๓.๑ เข้าใจกระบวนการทางสถิติ และใช้ความรู้ทางสถติ ิในการแกป้ ัญหา

(5)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คูม่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๒
กลมุ่ สาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ค�ำ อธบิ ายรายวิชาพนื้ ฐาน

รหสั วิชา ค ๑๒๑๐๑ กลุม่ สาระการเรียนรคู้ ณติ ศาสตร์
ชั้นประถมศึกษาปที ่ี ๒ เวลา ๒๐๐ ช่ัวโมง

ศกึ ษา ฝกึ ทกั ษะการคดิ ค�ำ นวณ และฝึกการแก้ปัญหาในสาระต่อไปนี้

การอ่าน และการเขียนตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และตัวหนังสือแสดงจำ�นวนนับไม่เกิน
๑,๐๐๐ และ ๐ การนับทลี ะ ๒ ทีละ ๕ ทีละ ๑๐ และทลี ะ ๑๐๐ จำ�นวนคู่ จ�ำ นวนค่ี หลกั คา่ ของเลขโดด
ในแต่ละหลัก และการเขียนตัวเลขแสดงจำ�นวนในรูปกระจาย การเปรียบเทียบและการเรียงลำ�ดับ
จ�ำ นวน การบวกและการลบจ�ำ นวน ความหมายของการคณู และการหาร การหาผลคณู การหาผลหาร
และเศษ ความสัมพันธข์ องการคณู และการหาร การบวก ลบ คูณ หารระคน และโจทย์ปญั หา
แบบรปู ของจ�ำ นวนทเี่ พมิ่ ขนึ้ หรอื ลดลงทลี ะ ๒ ทลี ะ ๕ และทลี ะ ๑๐๐ แบบรปู ซ�ำ้ ของรปู เรขาคณติ
และรูปอ่นื ๆ
การวดั และการเปรยี บเทยี บความยาวเปน็ เมตรและเซนตเิ มตร การคาดคะเนความยาวเปน็ เมตร
การวัดและการเปรียบเทียบนำ้�หนักเป็นกิโลกรัมและกรัม กิโลกรัมและขีด การวัดและเปรียบเทียบ
ปรมิ าตรและความจเุ ป็นชอ้ นชา ช้อนโต๊ะ ถ้วยตวง ลติ ร โจทยป์ ัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบ
เก่ยี วกับความยาว น้�ำ หนกั ปรมิ าตรและความจุ
การบอกเวลาเป็นนาฬิกาและนาที (ช่วง ๕ นาที) การบอกระยะเวลาและการเปรียบเทียบ
ระยะเวลาเป็นชั่วโมง เปน็ นาที การอ่านปฎทิ นิ โจทยป์ ัญหาเกย่ี วกับเวลา
การจ�ำ แนกและบอกลกั ษณะของรปู หลายเหลย่ี ม วงกลม และวงรี การเขยี นรปู เรขาคณติ สองมติ ิ
โดยใชแ้ บบของรูป
การใช้ข้อมลู จากแผนภมู ิรปู ภาพ เมอื่ กำ�หนดรปู ๑ รูป แทน ๒ หนว่ ย ๕ หน่วย หรือ ๑๐ หนว่ ย
ในการหาคำ�ตอบของโจทยป์ ัญหา
การจดั ประสบการณ์หรือการสร้างสถานการณ์ท่ใี กลต้ วั ใหผ้ ู้เรียนไดศ้ กึ ษาคน้ คว้าโดยปฎิบัตจิ รงิ
ทดลอง สรปุ รายงาน เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคดิ ค�ำ นวณ และทกั ษะการแกป้ ญั หา การใหเ้ หตผุ ล การสอ่ื สาร
และการสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร์ และนำ�ประสบการณค์ วามรู้ ความคดิ ทกั ษะและกระบวนการ
ทไี่ ดไ้ ปใชใ้ นการเรยี นรสู้ ง่ิ ตา่ ง ๆ และใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำ วนั อยา่ งสรา้ งสรรค์ รวมทง้ั เหน็ คณุ คา่ และมเี จตคติ
ทด่ี ตี อ่ คณติ ศาสตร์ สามารถท�ำ งานอยา่ งเปน็ ระบบระเบยี บ รอบคอบ มคี วามรบั ผดิ ชอบ มวี จิ ารณญาณ
และเชื่อมั่นในตนเอง

(6)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

คู่มือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๒
กลุ่มสาระการเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

การวัดและประเมินผล ใช้วิธีการท่ีหลากหลายตามสภาพความเป็นจริงของเน้ือหาและทักษะท่ี
ต้องการวัด

รหัสตัวชีว้ ัด

ค ๑.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖, ป.๒/๗, ป.๒/๘
ค ๒.๑ ป.๒/๑, ป.๒/๒, ป.๒/๓, ป.๒/๔, ป.๒/๕, ป.๒/๖
ค ๒.๒ ป.๒/๑
ค ๓.๑ ป.๒/๑
รวมทง้ั หมด ๑๖ ตวั ชว้ี ดั

(7)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คูม่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๒
กลมุ่ สาระการเรียนรคู้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑

โครงสรา้ งเวลาเรียนกลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณติ ศาสตร์
ช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๒

ภาคเรียนท่ี ๑ ภาคเรียนท่ี ๒

รายวิชา ชัว่ โมง รายวิชา ชว่ั โมง

รหัสวชิ า ค ๑๒๑๐๑ ๑๐๗ รหัสวิชา ค ๑๒๑๐๑ ๙๓
ชื่อวิชา คณิตศาสตร์ ชื่อวิชา คณติ ศาสตร์

บทที่ ๑ จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน ๑,๐๐๐ และ ๐ ๑๗ บทท่ี ๖ การหาร ๒๑

บทท่ี ๒ การบวกและการลบจำ�นวนนับ ๒๙ บทที่ ๗ เวลา ๑๕

ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ บทท่ี ๘ การวัดปริมาตร ๑๙

บทท่ี ๓ การวดั ความยาว ๑๖ บทท่ี ๙ รูปเรขาคณติ ๙

บทที่ ๔ การวัดน้�ำ หนกั ๑๘ บทที่ ๑๐ การบวก ลบ คูณ หารระคน ๑๓

บทท่ี ๕ การคูณ ๒๒ บทที่ ๑๑ แผนภูมริ ูปภาพ ๙

กิจกรรมคณติ ศาสตรเ์ ชิงสะเต็ม : ๕ กิจกรรมคณิตศาสตร์เชงิ สะเตม็ : ๗

ถ่ัวงอกเพาะสนกุ สนุกกบั เกมตวั ตอ่

หมายเหต ุ ๑. ควรสอนวนั ละ ๑ ช่วั โมงทกุ วนั

๒. จ�ำ นวนชั่วโมงทใ่ี ชส้ อนแตล่ ะบทน้ันได้ รวมเวลาทใ่ี ช้ทดสอบไว้แลว้

๓. ก�ำ หนดเวลาทใ่ี หไ้ วแ้ ตล่ ะบทเปน็ เวลาโดยประมาณ ผสู้ อนอาจปรบั ใหเ้ หมาะสมกบั

ระดบั ความสามารถของนักเรยี น

(8)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๒
กลุ่มสาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐา

ตัวช้ีวัดและสาระการเรยี นร้คู ณติ

สาระที่ มาตรฐานการเรียนรู้ ป.๑

๑ จำ�นวนและพีชคณิต ค ๑.๑ เขา้ ใจความหลากหลาย ๑. บอกจ�ำ นวนขอ
ของการแสดงจ�ำ นวน ระบบ แสดงสง่ิ ต่าง ๆ
จ�ำ นวน การดำ�เนินการของ จ�ำ นวนทกี่ ำ�ห
จำ�นวน ผลท่ีเกิดขึน้ จาก และเขยี นตวั เล
การดำ�เนินการ สมบัตขิ อง ตัวเลขไทยแส
การดำ�เนินการ และน�ำ ไปใช้ จำ�นวนนับไมเ่
และ ๐

๒. เปรียบเทียบจ
ไม่เกิน ๑๐๐ แ
โดยใช้เคร่อื งห
=≠><

๓. เรียงลำ�ดับจ�ำ น
ไมเ่ กิน ๑๐๐ แ
ตัง้ แต่ ๓ ถึง ๕

๔. หาคา่ ของตัวไ
ในประโยคสัญ
แสดงการบวก

าน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

ตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ ๑ – ๓

ตวั ชว้ี ัด

ป.๒ ป.๓

องสง่ิ ตา่ ง ๆ ๑. บอกจ�ำ นวนของสง่ิ ตา่ ง ๆ ๑. อา่ นและเขยี นตวั เลข

ๆ ตาม แสดงสง่ิ ต่าง ๆ ตาม ฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย

หนด อา่ น จ�ำ นวนที่กำ�หนด อา่ นและ และตวั หนงั สอื แสดง

ลขฮนิ ดอู ารบกิ เขยี นตัวเลขฮินดอู ารบกิ จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ

สดง ตัวเลขไทย ตวั หนงั สือ ๑๐๐,๐๐๐ และ ๐

เกนิ ๑๐๐ แสดงจำ�นวนนับไมเ่ กนิ ๒. เปรียบเทียบและเรยี ง

๑,๐๐๐ และ ๐ ลำ�ดบั จ�ำ นวนนับไม่เกนิ

จ�ำ นวนนบั ๒. เปรยี บเทียบจำ�นวนนับ ๑๐๐,๐๐๐ จาก

และ ๐ ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ และ ๐ สถานการณต์ ่าง ๆ

หมาย โดยใช้เครอื่ งหมาย ๓. บอก อ่าน และเขียน

=≠>< เศษส่วนแสดงปริมาณ

นวนนับ ๓. เรยี งล�ำ ดบั จำ�นวนนับ สงิ่ ต่าง ๆ และแสดง

และ ๐ ไมเ่ กิน ๑,๐๐๐ และ ๐ ส่ิงตา่ ง ๆ ตามเศษส่วน

๕ จ�ำ นวน ตั้งแต่ ๓ ถงึ ๕ จ�ำ นวนจาก ทีก่ �ำ หนด

ไมท่ ราบคา่ สถานการณ์ต่าง ๆ ๔. เปรียบเทยี บเศษส่วนท่ี

ญลกั ษณ์ ๔. หาค่าของตวั ไมท่ ราบคา่ ตวั เศษเท่ากัน โดยที่

กและ ตวั เศษนอ้ ยกวา่ หรอื

(9)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คมู่ ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ี่ ๒
กลุม่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาข้ันพ้นื ฐา

สาระที่ มาตรฐานการเรยี นรู้ ป.๑

ประโยคสญั ลกั
การลบของจำ�
ไม่เกิน ๑๐๐ แ

๕. แสดงวธิ หี าคำ�
โจทย์ปญั หาก
โจทยป์ ญั หาก
จำ�นวนนบั ไมเ่
และ ๐

(10)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

ตัวชวี้ ดั

ป.๒ ป.๓

กษณแ์ สดง ในประโยคสัญลักษณ์ เทา่ กับตัวส่วน
๕. หาค่าของตวั ไม่ทราบคา่
�นวนนับ แสดงการบวกและ
ในประโยคสญั ลกั ษณ์
และ ๐ ประโยคสญั ลกั ษณ์แสดง แสดงการบวกและ
ประโยคสัญลักษณแ์ สดง
�ตอบของ การลบของจ�ำ นวนนบั การลบของจ�ำ นวนนบั
ไมเ่ กนิ ๑๐๐,๐๐๐ และ ๐
การบวกและ ไม่เกิน ๑,๐๐๐ และ ๐ ๖. หาค่าของตวั ไม่ทราบค่า
ในประโยคสัญลักษณ์
การลบของ ๕. หาค่าของตวั ไมท่ ราบค่า แสดงการคูณของจำ�นวน
๑ หลักกับจำ�นวนไมเ่ กิน
เกิน ๑๐๐ ในประโยคสัญลักษณ์ ๔ หลัก และจำ�นวน ๒
หลกั กบั จำ�นวน ๒ หลัก
แสดงการคูณของจ�ำ นวน ๗. หาค่าของตัวไม่ทราบค่า
ในประโยคสัญลักษณ์
๑ หลักกับจ�ำ นวนไมเ่ กิน แสดงการหารทต่ี วั ตง้ั
ไมเ่ กนิ ๔ หลกั ตวั หาร
๒ หลกั ๑ หลัก
๘. หาผลลพั ธ์การบวก ลบ
๖. หาค่าของตวั ไม่ทราบค่า

ในประโยคสญั ลักษณ์

แสดงการหารทต่ี ัวตัง้

ไมเ่ กนิ ๒ หลัก ตัวหาร

๑ หลกั โดยท่ีผลหาร

มี ๑ หลักทัง้ หารลงตวั

และหารไมล่ งตัว

๗. หาผลลพั ธ์การบวก

ลบ คณู หารระคนของ

ค่มู อื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๒
กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณติ ศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้นั พื้นฐา

สาระที่ มาตรฐานการเรยี นรู้ ป.๑

าน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

ตัวชว้ี ัด ป.๓

ป.๒ คณู หารระคนของ
จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน
จำ�นวนนบั ไม่เกิน ๑,๐๐๐ ๑๐๐,๐๐๐ และ ๐
และ ๐
๙. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของ
๘. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของ โจทย์ปัญหา ๒ ขั้นตอน
โจทย์ปัญหา ๒ ขน้ั ตอน ของจำ�นวนนับไม่เกนิ
ของจ�ำ นวนนับไม่เกิน ๑๐๐,๐๐๐ และ ๐
๑,๐๐๐ และ ๐
๑๐. หาผลบวกของเศษส่วน
ที่มีตวั สว่ นเท่ากัน และ
ผลบวกไมเ่ กิน ๑ และหา
ผลลบของเศษสว่ นทมี่ ี
ตัวสว่ นเท่ากนั

๑๑. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของ
โจทยป์ ญั หาการบวก
เศษส่วนที่มีตัวส่วนเทา่ กัน
และผลบวกไม่เกนิ ๑ และ
โจทยป์ ญั หาการลบเศษสว่ น
ทม่ี ีตัวส่วนเท่ากัน

(11)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คู่มอื ครูรายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๒
กลมุ่ สาระการเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐา

สาระท่ี มาตรฐานการเรียนรู้ ป.๑

ค ๑.๒ เขา้ ใจและวิเคราะห์ ๑. ระบุจำ�นวนทห่ี
แบบรปู ความสมั พันธ์ ฟงั กช์ ัน แบบรูปของจ
ล�ำ ดับและอนกุ รม และน�ำ ไปใช้ ขนึ้ หรอื ลดลงท
ทีละ ๑๐ และ
หายไปในแบบ
รูปเรขาคณติ แ
ทส่ี มาชิกในแต
มี ๒ รูป

๒ การวดั และเรขาคณิต ค ๒.๑ เข้าใจพื้นฐานเกย่ี วกับ ๑. วดั และเปรยี บ
การวัด วดั และคาดคะเนขนาด ความยาวเป็น
ของสง่ิ ทต่ี อ้ งการวดั และน�ำ ไปใช้ เป็นเมตร

๒. วัดและเปรียบ
น้�ำ หนักเปน็ ก
เปน็ ขีด

(12)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

ตวั ชี้วดั ป.๓
ป.๒
๑. ระบุจำ�นวนที่หายไปใน
หายไปใน แบบรปู ของจำ�นวนทเ่ี พิ่ม
จ�ำ นวนที่เพิม่ ขึ้นหรือลดลงทลี ะเทา่ ๆ
ทลี ะ ๑ และ กัน
ะระบรุ ปู ที่
บรูปซ้�ำ ของ
และรูปอื่น ๆ
ตล่ ะชุดท่ซี ้ำ�

บเทยี บ ๑. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของ ๑. แสดงวิธหี าค�ำ ตอบของ
นเซนตเิ มตร โจทยป์ ญั หาเกี่ยวกบั เวลา โจทยป์ ัญหาเกย่ี วกับเงิน
ท่มี ีหน่วยเดย่ี วและเปน็
บเทียบ หน่วยเดยี วกนั ๒. แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของ
กิโลกรัม โจทย์ปัญหาเกย่ี วกบั เวลา
๒. วัดและเปรียบเทยี บ และระยะเวลา
ความยาวเปน็ เมตรและ
เซนตเิ มตร ๓. เลอื กใชเ้ ครอ่ื งวดั ความยาว
ทเ่ี หมาะสม วดั และบอก
๓. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของ ความยาวของสง่ิ ตา่ ง ๆ เปน็
โจทยป์ ัญหาการบวก เซนตเิ มตรและมลิ ลิเมตร
การลบเก่ยี วกบั ความยาว เมตรและเซนตเิ มตร

ค่มู ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๒
กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาข้นั พื้นฐา

สาระท่ี มาตรฐานการเรยี นรู้ ป.๑

าน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

ตัวชวี้ ัด ป.๓

ป.๒ ๔. คาดคะเนความยาวเปน็
เมตรและเป็นเซนติเมตร
ทม่ี ีหน่วยเปน็ เมตรและ
เซนตเิ มตร ๕. เปรยี บเทียบความยาว
ระหวา่ งเซนตเิ มตรกบั
๔. วัดและเปรยี บเทียบ มลิ ลิเมตร เมตรกับ
นำ้�หนักเปน็ กิโลกรมั และ เซนตเิ มตร กโิ ลเมตร
กรมั กโิ ลกรัมและขีด กับเมตร จากสถานการณ์
ตา่ ง ๆ
๕. แสดงวิธหี าคำ�ตอบของ
โจทยป์ ญั หาการบวก ๖. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของ
การลบเกีย่ วกบั น้�ำ หนกั โจทย์ปญั หาเกย่ี วกบั
ทีม่ ีหน่วยเป็นกโิ ลกรมั ความยาว ท่ีมีหน่วยเปน็
และกรมั กโิ ลกรัมและขดี เซนติเมตรและมลิ ลิเมตร
เมตรและเซนตเิ มตร
๖. วัดและเปรยี บเทยี บ กโิ ลเมตรและเมตร
ปรมิ าตรและความจุ
เป็นลิตร ๗. เลอื กใชเ้ ครอ่ื งชง่ั ทเ่ี หมาะสม
วดั และบอกนำ�้ หนักเป็น
กิโลกรมั และขดี กโิ ลกรัม
และกรัม

(13)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

ค่มู อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๒
กลมุ่ สาระการเรียนรูค้ ณติ ศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขั้นพน้ื ฐา

สาระท่ี มาตรฐานการเรยี นรู้ ป.๑

(14)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑

ตัวช้ีวัด ป.๓
ป.๒
๘. คาดคะเนนำ�้ หนกั เปน็
กิโลกรัมและเป็นขดี

๙. เปรียบเทยี บนำ�้ หนกั
ระหวา่ งกิโลกรัมกับกรัม
เมตรกิ ตนั กบั กิโลกรมั
จากสถานการณ์ตา่ ง ๆ

๑๐. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของ
โจทย์ปญั หาเกยี่ วกับ
น้�ำ หนักที่มีหน่วยเป็น
กิโลกรัมกบั กรมั
เมตริกตนั กบั กิโลกรัม

๑๑. เลอื กใช้เครื่องตวง
ที่เหมาะสม วัดและ
เปรยี บเทียบปริมาตร
ความจุเปน็ ลิตรและ
มิลลิลิตร

๑๒. คาดคะเนปรมิ าตรและ
ความจเุ ปน็ ลิตร

คู่มือครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๒
กล่มุ สาระการเรยี นร้คู ณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐา

สาระท่ี มาตรฐานการเรียนรู้ ป.๑

ค ๒.๒ เข้าใจและวิเคราะห์ ๑. จำ�แนกรปู ส
รูปเรขาคณติ สมบตั ขิ อง รูปสเ่ี หลี่ยม
รูปเรขาคณิต ความสัมพันธ์ ทรงส่เี หล่ียม
ระหว่างรูปเรขาคณิต และ ทรงกลม ทร
ทฤษฏีบททางเรขาคณติ และ และกรวย
น�ำ ไปใช้

๓ สถติ แิ ละความนา่ จะเปน็ ค ๓.๑ เข้าใจกระบวนการ ๑. ใช้ข้อมลู จาก
ทางสถิติ และใช้ความรทู้ างสถิติ รปู ภาพในก
ในการแก้ปัญหา ของโจทยป์
กำ�หนดรปู ๑
๑ หนว่ ย

าน พุทธศักราช ๒๕๕๑

๑ ตวั ช้วี ัด ป.๓
ป.๒
สามเหลีย่ ม ๑๓. แสดงวธิ ีหาคำ�ตอบของ
ม วงกลม วงรี ๑. จำ�แนกและบอกลักษณะ โจทยป์ ัญหาเก่ียวกบั
มมมุ ฉาก ของรปู หลายเหลยี่ มและ ปริมาตรและความจุทีม่ ี
รงกระบอก วงกลม หน่วยเปน็ ลิตรและ
มลิ ลลิ ิตร

๑. ระบุรปู เรขาคณิตสองมติ ิ
ทีม่ แี กนสมมาตรและ
จำ�นวนแกนสมมาตร

กแผนภมู ิ ๑. ใชข้ ้อมูลจากแผนภมู ิ ๑. เขยี นแผนภูมิรูปภาพ และ
การหาค�ำ ตอบ รูปภาพในการหาค�ำ ตอบ ใช้ขอ้ มลู จากแผนภมู ิ
ปัญหา เม่ือ ของโจทยป์ ัญหาเม่ือ รปู ภาพในการหาคำ�ตอบ
๑ รูปแทน กำ�หนดรูป ๑ รูปแทน ของโจทยป์ ญั หา
๒ หน่วย ๕ หนว่ ย หรอื
๑๐ หนว่ ย ๒. เขียนตารางทางเดยี วจาก
ขอ้ มูลที่เป็นจ�ำ นวนนับ
และใช้ข้อมลู จากตาราง
ทางเดียวในการหาค�ำ ตอบ
ของโจทยป์ ัญหา

(15)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คมู่ ือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒
กลุ่มสาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขน้ั พื้นฐา

ตารางวเิ คราะห์จดุ ประสงค์การเรียนรู้ ตวั ชว้ี ดั แ

บทท่ี เรอื่ ง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้

๑ จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ ๑. บอกจํานวนของสิง่ ตา่ ง ๆ และ
และ ๐ แสดงสิ่งตา่ ง ๆ ตามจํานวน
ที่กําหนดไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐

๒. อา่ นและเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ
ตวั เลขไทย และตัวหนังสือแสดง
จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ และ ๐

๓. เปรยี บเทียบและเรียงล�ำ ดบั
จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐
และ ๐

๔. บอกจ�ำ นวนท่ีหายไปในแบบรูป
ของจำ�นวนทีเ่ พ่มิ ข้นึ หรอื
ลดลงทลี ะ ๒ ทีละ ๕ และ
ทลี ะ ๑๐๐

๒ การบวกและการลบจำ�นวนนับ ๑. หาผลบวกในประโยคสัญลักษณ

ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ แสดงการบวกของจํานวนนบั

ไม่เกนิ ๑,๐๐๐

(16)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

และสาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปที ี่ 2

ตวั ชวี้ ัด สาระการเรยี นรู้

๑. บอกจำ�นวนของสงิ่ ต่าง ๆ แสดง - การนบั ทีละ ๒ ทลี ะ ๕ ทลี ะ ๑๐

ส่ิงตา่ ง ๆ ตามจำ�นวนที่ก�ำ หนด และทลี ะ ๑๐๐

อา่ นและเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ - การอ่านและการเขยี นตัวเลข

ตวั เลขไทย ตัวหนังสือแสดง ฮนิ ดอู ารบิก ตวั เลขไทย และ

ง จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐ ตวั หนงั สือแสดงจ�ำ นวน

๐ และ ๐ - จ�ำ นวนคู่ จำ�นวนคี่

๒. เปรยี บเทยี บจำ�นวนนับไมเ่ กนิ - หลัก คา่ ของเลขโดดในแต่ละหลัก

๑,๐๐๐ และ ๐ โดยใช้ และการเขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวน

เคร่อื งหมาย = ≠ > < ในรูปกระจาย

๓. เรียงลำ�ดบั จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ - การเปรยี บเทยี บและเรยี งลำ�ดับ

๑,๐๐๐ และ ๐ ต้ังแต่ ๓ ถงึ ๕ จ�ำ นวน

จ�ำ นวนจากสถานการณ์ต่าง ๆ - แบบรูปของจำ�นวนทเ่ี พมิ่ ขึน้ หรอื

ลดลงทลี ะ ๒ ทลี ะ ๕ และ

ทลี ะ ๑๐๐

ณ์ ๑. หาค่าของตัวไม่ทราบค่าใน - การบวกและการลบ
ประโยคสัญลักษณ์แสดงการ - การแก้โจทย์ปัญหาและการสรา้ ง
บวกและประโยคสัญลักษณ์
โจทย์ปญั หา พรอ้ มท้ังหาคำ�ตอบ

คมู่ ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๒
กลุ่มสาระการเรยี นรคู้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐา

บทท่ี เรือ่ ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
๓ การวดั ความยาว
๒. หาผลลบในประโยคสญั ลักษณ์
แสดงการลบของจํานวนนบั
ไมเ่ กนิ ๑,๐๐๐

๓. หาคา่ ของตวั ไม่ทราบค่า
ในประโยคสัญลักษณ์แสดง
การบวกและประโยคสญั ลักษณ
แสดงการลบของจํานวนนับ
ไม่เกิน ๑,๐๐๐

๔. แสดงวธิ ีหาคําตอบของโจทย์
ปัญหาการบวก และโจทย์
ปญั หาการลบ

๕. สร้างโจทยป์ ญั หาการบวก และ
โจทย์ปัญหาการลบ

๑. วัดและบอกความยาวเป็นเมตร
และเซนติเมตร

๒. คาดคะเนความยาวเปน็ เมตร
๓. เปรยี บเทยี บความยาวโดยใช้

ความสมั พันธ์ระหวา่ งเมตร
และเซนติเมตร
๔. แสดงวิธหี าคําตอบของโจทย์
ปญั หาเกย่ี วกบั ความยาวทม่ี ี
หนว่ ยเปน็ เมตรและเซนติเมตร

าน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ สาระการเรยี นรู้

ตัวชี้วัด
แสดงการลบของจำ�นวนนับ

ไมเ่ กิน ๑,๐๐๐ และ ๐

ณ์

๑. วดั และเปรียบเทียบความยาว - การวดั ความยาวเป็นเมตรและ
เป็นเมตรและเซนติเมตร เซนตเิ มตร

๒. แสดงวิธีหาคำ�ตอบของโจทย์ - การคาดคะเนความยาวเป็นเมตร
ปญั หาการบวก การลบเกีย่ วกบั - การเปรยี บเทียบความยาวโดยใช้
ความยาวที่มีหน่วยเปน็ เมตร
และเซนตเิ มตร ความสัมพันธ์ระหว่างเมตรกับ
เซนติเมตร
- การแกโ้ จทยป์ ญั หาเก่ยี วกบั
ความยาวทีม่ หี นว่ ยเป็นเมตร
และเซนตเิ มตร

(17)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คูม่ อื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๒
กลุม่ สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐา

บทที่ เรอ่ื ง จุดประสงค์การเรียนรู้
๔ การวัดน้ำ�หนกั
๑. วดั และบอกนำ�้ หนักเปน็ กิโลกรัม
และกรมั กิโลกรมั และขีด

๒. เปรยี บเทียบนำ้�หนักโดยใช้
ความสมั พันธร์ ะหวา่ งกิโลกรัม
กับกรัม กโิ ลกรมั กับขีด

๓. แสดงวิธหี าคําตอบของโจทย์
ปัญหาเกีย่ วกบั น้�ำ หนักท่มี ีหนว่ ย
เป็นกิโลกรมั และกรมั กิโลกรัม
และขดี

๕ การคณู ๑. หาผลคูณในประโยคสัญลกั ษณ์
แสดงการคณู ของจํานวน
๑ หลกั กับจํานวนไม่เกิน ๒ หลัก

๒. หาคา่ ของตัวไมท่ ราบค่าใน
ประโยคสญั ลักษณแ์ สดงการคณู
ของจํานวน ๑ หลกั กบั จํานวน
ไม่เกิน ๒ หลกั

๓. แสดงวิธหี าคําตอบของโจทย์
ปัญหาการคณู

๔. สร้างโจทย์ปญั หาการคูณ

(18)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พทุ ธศักราช ๒๕๕๑

ตวั ชว้ี ัด สาระการเรยี นรู้

ม ๑. วัดและเปรยี บเทยี บน�้ำ หนกั - การวัดนำ้�หนักเปน็ กิโลกรมั
เปน็ กิโลกรมั และกรัม กโิ ลกรมั และกรมั กโิ ลกรมั และขีด
และขดี
- การคาดคะเนน้�ำ หนกั เป็น
๒. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทย์ กโิ ลกรัม
ปญั หาการบวก การลบเกี่ยวกับ
น�ำ้ หนักทมี่ หี น่วยเปน็ กิโลกรัม - การเปรียบเทยี บนำ�้ หนักโดยใช้
ความสัมพนั ธร์ ะหว่างกิโลกรัม
ย และกรัม กิโลกรัมและขีด กับกรัม กโิ ลกรมั กับขดี

- การแกโ้ จทยป์ ญั หาเก่ยี วกับ
นำ้�หนักท่ีมีหนว่ ยเปน็ กโิ ลกรมั
และกรัม กิโลกรัมและขดี

๑. หาค่าของตวั ไมท่ ราบคา่ ใน - ความหมายของการคูณ

ประโยคสญั ลักษณแ์ สดงการคูณ ความหมายของการหาร

ก ของจำ�นวน ๑ หลกั กบั จ�ำ นวน การหาผลคณู การหาผลหาร

ไม่เกิน ๒ หลกั และเศษ และความสัมพนั ธ์

ณ ของการคูณและการหาร

- การแก้โจทย์ปญั หาและการสร้าง

โจทยป์ ญั หา พร้อมทงั้ หาคำ�ตอบ

คมู่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ ๒
กล่มุ สาระการเรียนรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลักสตู รแกนกลางการศกึ ษาขั้นพืน้ ฐา

บทที่ เรอื่ ง จุดประสงค์การเรยี นรู้
๖ การหาร
๑. หาผลหารและเศษในประโยค
๗ เวลา สญั ลกั ษณ์แสดงการหารทต่ี ัวตั้ง
ไม่เกนิ ๒ หลัก ตัวหาร ๑ หลัก
โดยที่ผลหารมี ๑ หลกั

๒. หาค่าของตวั ไม่ทราบค่า
ในประโยคสญั ลกั ษณ์แสดง
การหารทต่ี ัวต้งั ไมเ่ กนิ ๒ หลกั
ตวั หาร ๑ หลกั โดยทีผ่ ลหารมี
๑ หลกั

๓. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทย์
ปญั หาการหาร

๔. สร้างโจทย์ปัญหาการหาร

๑. อา่ นปฏทิ ิน
๒. บอกเวลาเปน็ นาฬิกาและนาที

(ชว่ ง 5 นาท)ี
๓. แกโ้ จทยป์ ญั หาเกย่ี วกับเวลาท่มี

หน่วยเดย่ี วและเป็นหน่วย
เดียวกัน

าน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ตวั ชวี้ ดั สาระการเรียนรู้

๑. หาคา่ ของตัวไม่ทราบค่า - ความหมายของการคณู ความ
ง ในประโยคสัญลักษณแ์ สดง หมายของการหาร การหาผลคูณ
การหาผลหารและเศษ และ
การหารท่ตี ัวตั้งไม่เกิน ๒ หลกั ความสัมพันธ์ของการคณู และ
ตวั หาร ๑ หลกั โดยทีผ่ ลหารมี การหาร
๑ หลักทั้งหารลงตัวและหารไม่
ลงตัว - การแกโ้ จทยป์ ญั หาและการสร้าง
โจทยป์ ญั หา พร้อมทง้ั หาคำ�ตอบ

๑. แสดงวิธีหาค�ำ ตอบของโจทย์ - การบอกเวลาเป็นนาฬิกาและ
ปญั หาเกี่ยวกบั เวลาทมี่ ีหน่วย นาที (ชว่ ง ๕ นาท)ี
เดี่ยวและเปน็ หนว่ ยเดยี วกนั
- การบอกระยะเวลาเปน็ ชั่วโมง
มี เปน็ นาที

- การเปรยี บเทียบระยะเวลาเป็น
ชัว่ โมง เป็นนาที

- การอา่ นปฏทิ ิน
- การแกโ้ จทยป์ ัญหาเกี่ยวกบั เวลา

(19)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒
กล่มุ สาระการเรียนรูค้ ณิตศาสตร์ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐา

บทท่ี เร่อื ง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
๘ การวัดปริมาตร
๑. วดั และบอกปรมิ าตรและ
ความจุเป็นลติ ร

๒. เปรยี บเทียบปรมิ าตรและ
ความจุเป็นลติ ร

๓. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทย์
ปญั หาเกยี่ วกบั ปรมิ าตรและ
ความจุ

๙ รปู เรขาคณติ ๑. จำ�แนกและบอกลกั ษณะของ
รูปหลายเหล่ยี ม วงกลม และ
วงรี

๒. เขียนรูปหลายเหลีย่ มโดยใช้
แบบของรูป

๓. บอกรปู ท่ีหายไปในแบบรูปซำ�้
ของรปู เรขาคณิตและรูปอ่ืน ๆ

(20)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

าน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑

ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรู้
๑. วดั และเปรียบเทียบปรมิ าตร
- การวัดปรมิ าตรและความจุโดยใช้
และความจเุ ป็นลติ ร หน่วยท่ไี ม่ใชห่ นว่ ยมาตรฐาน

๑. จำ�แนกและบอกลกั ษณะของ - การวดั ปริมาตรและความจุเป็น
รูปหลายเหล่ยี มและวงกลม ชอ้ นชา ชอ้ นโต๊ะ ถว้ ยตวง ลิตร

- การเปรียบเทียบปริมาตรและ
ความจุเปน็ ชอ้ นชา ชอ้ นโตะ๊
ถว้ ยตวง ลิตร

- การแก้โจทย์ปัญหาเก่ยี วกับ
ปริมาตรและความจทุ ีม่ ีหน่วย
เป็นช้อนชา ช้อนโต๊ะ ถว้ ยตวง
ลติ ร

- ลักษณะของรปู หลายเหล่ียม
วงกลม และวงรี

- การเขยี นรูปเรขาคณติ สองมิติ
โดยใช้แบบของรูป

- แบบรูปซ�ำ้

คู่มอื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๒
กลมุ่ สาระการเรยี นรู้คณติ ศาสตร์ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขั้นพ้นื ฐา

บทที่ เร่อื ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
๑๐ การบวก ลบ คณู หารระคน
๑. หาผลลัพธก์ ารบวก ลบ คณู
หารระคน

๒. แสดงวธิ ีหาคำ�ตอบของ
โจทย์ปญั หา ๒ ข้ันตอน

๑๑ แผนภมู ิรูปภาพ ๑. อา่ นขอ้ มลู จากแผนภูมริ ูปภาพ
เมอ่ื ก�ำ หนดรูป ๑ รูปแทน
๒ หน่วย ๕ หนว่ ย หรือ
๑๐ หนว่ ย

๒. ใช้ขอ้ มลู จากแผนภมู ิรูปภาพ
ในการหาค�ำ ตอบของโจทย์
ปัญหา เมอ่ื กำ�หนดรูป ๑ รปู
แทน ๒ หนว่ ย ๕ หนว่ ย หรอื
๑๐ หน่วย

าน พุทธศักราช ๒๕๕๑

ตวั ช้ีวัด สาระการเรยี นรู้

๑. หาผลลัพธก์ ารบวก ลบ คณู - การบวก ลบ คูณ หารระคน
หารระคนของจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ - การแก้โจทย์ปญั หาและการสร้าง
๑,๐๐๐ และ ๐
โจทย์ปัญหา พร้อมทั้งหาคำ�ตอบ
๒. แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบของ
โจทย์ปญั หา ๒ ขน้ั ตอนของ
จำ�นวนนับไม่เกิน ๑,๐๐๐
และ ๐

๑. ใช้ขอ้ มลู จากแผนภมู ริ ูปภาพใน - การอา่ นแผนภูมริ ูปภาพ
การหาคำ�ตอบของโจทยป์ ญั หา
เมอ่ื ก�ำ หนดรปู ๑ รูปแทน
๒ หน่วย ๕ หน่วย หรอื
๑๐ หน่วย

(21)สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)  

ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรูค้ ณติ

สาระการ

จำ�นวนและพชี คณิต การว

จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0 แบบรูป

การนบั ทีละ 2 ทลี ะ 5 ทีละ 10 แบบรูปของจ�ำ นวนทเ่ี พ่ิมขน้ึ หรอื
และทีละ 100 ลดลงทลี ะ 2 ทลี ะ 5 และทลี ะ 10

การอา่ นและการเขียนตัวเลขฮนิ ดอู ารบกิ แบบรปู ซำ�้

ตัวเลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจ�ำ นวน การวัดปรมิ าตรและความจุ

จ�ำ นวนคู่ จำ�นวนคี่ การวดั ปรมิ าตรและความจโุ ดยใช้
หน่วยทไ่ี มใ่ ช่หน่วยมาตรฐาน
หลกั ค่าของเลขโดดในแต่ละหลกั และ
การเขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนในรปู กระจาย การวดั ปริมาตรและความจุเป็น
ช้อนชา ชอ้ นโต๊ะ ถ้วยตวง ลติ ร
การเปรยี บเทียนและเรยี งล�ำ ดบั จำ�นวน

การบวก การลบ การคูณ การหาร การเปรียบเทียบปริมาตรและ

จำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 ความจเุ ป็นชอ้ นชา ช้อนโตะ๊
ถว้ ยตวง ลติ ร
การบวกและการลบ
การแกโ้ จทยป์ ญั หาเกย่ี วกบั บรมิ าตร
ความหมายของการคณู ความหมายของการหาร
และความจทุ มี่ หี น่วยเป็นช้อนชา
การหาผลคณู การหาผลหารและเศษ
ชอ้ นโตะ๊ ถ้วยตวง ลติ ร
และความสมั พนั ธข์ องการคูณและ การหาร
รูปเรขาคณติ สองมิติ
การบวก ลบ คณู หารระคน
ลักษณะของรปู สามเหล่ยี ม
การแก้โจทยป์ ญั หาและการสรา้ ง วงกลม และวงรี
โจทย์ปญั หา พร้อมทงั้ หาค�ำ ตอบ
การเขยี นรปู เรขาคณิตสองมิต
(22)   สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) โดยใชแ้ บบของรูป

ตศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ่ี ๒

รเรยี นรูค้ ณิตศาสตร์

วัดและเรขาคณติ สถิติและความนา่ จะเป็น

การวัดความยาว

อ การวดั ความยาวเป็นเมตรและ การนำ�เสนอขอ้ มลู

00 เซนตเิ มตร การอ่านแผนภูมิรูปภาพ

การคาดคะเนความยาวเปน็ เมตร

การเปรียบเทียบความยาวโดยใช้ เวลา
ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งเมตรกับ
เซนติเมตร

การแกโ้ จทยป์ ัญหาเกี่ยวกบั ความยาว
ทมี่ หี นว่ ยเปน็ เมตรและเซนตเิ มตร

การวัดน้ำ�หนกั การบอกเวลาเปน็ นาฬกิ า

การวดั น้ำ�หนักเป็นกโิ ลกรมั และกรมั และนาที (ชว่ ง 5 นาที)

ร กิโลกรัมและขีด การบอกระยะเวลาเป็นชว่ั โมง
การคาดคะเนน�ำ้ หนกั เป็นกโิ ลกรมั เปน็ นาที

การเปรยี บเทยี บนำ้�หนักโดยใช้ การเปรียบเทียบระยะเวลา
ความสมั พันธ์ระหว่างกิโลกรัมกบั กรมั เป็นชว่ั โมง เปน็ นาที

กิโลกรมั กบั ขีด การอา่ นปฏิทนิ

การแกโ้ จทย์ปัญหาเก่ียวกับน้ำ�หนกั ท่มี ี การแกโ้ จทยป์ ญั หา
เก่ียวกบั เวลา
หนว่ ยเปน็ กโิ ลกรัมและกรมั กิโลกกรมั
ติ และขีด

บทที่ 1 | จำ�นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0 คู่มือครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 2 เล่ม 1

บทที่ 1 จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้และสาระส�ำ คัญ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ สาระส�ำ คญั

นกั เรยี นสามารถ •• บอกจำ�นวนของสง่ิ ตา่ ง ๆ ได้จากการนบั
การนบั สงิ่ ต่าง ๆ อาจนับทีละ 2 (สอง สี่ หก
1. บอกจำ�นวนสิ่งตา่ ง ๆ และแสดงสงิ่ ต่าง ๆ แปด สิบ สิบสอง ...) หรอื อาจนับทีละ 5
ตามจำ�นวนทกี่ ำ�หนดไม่เกิน 1,000 (ห้า สิบ สิบหา้ ยสี่ ิบ ยส่ี ิบห้า ...)
(หัวข้อ 1.1 - 1.4 และ 1.10)
• จำ�นวนท่หี ลักหนว่ ยเปน็ 0 2 4 6 8
เปน็ จ�ำ นวนคู่

• จ�ำ นวนท่ีหลกั หนว่ ยเป็น 1 3 5 7 9
เป็นจำ�นวนคี่

2. อ่านและเขียนตัวเลขฮนิ ดอู ารบกิ ตวั เลขไทย • การเขียนแสดงจำ�นวนอาจเขียนเป็นตัวเลข
และตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวนนับไม่เกนิ ฮนิ ดูอารบกิ ตัวเลขไทย หรอื ตัวหนังสอื
1,000 และ 0
(หวั ข้อ 1.3 - 1.5) • จํานวนสามหลัก ถา้ เลขโดด 0 1 2 3 4 5 6
7 8 9 อยใู่ นหลกั หนว่ ย มีคา่ เป็น 0 1 2 3 4
5 6 7 8 9 ถา้ อยู่ในหลกั สบิ มีคา่ เปน็ 0 10
20 30 40 50 60 70 80 90 และเลขโดด
1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถา้ อยู่ในหลกั รอ้ ย
มีค่าเปน็ 100 200 300 400 500 600
700 800 900 ตามลําดับ

• 1,000 เป็นจํานวนสห่ี ลัก เลขโดด 1
ในหลกั พันมคี า่ 1,000

• การเขยี นแสดงจ�ำ นวนในรปู กระจาย
เป็นการเขียนในรปู การบวกค่าของ
เลขโดดในหลกั ต่าง ๆ ของจำ�นวนนั้น

| 1สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คูม่ อื ครูรายวิชาพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กิน 1,000 และ 0
ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เล่ม 1

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระส�ำ คัญ
นกั เรยี นสามารถ
3. เปรียบเทยี บและเรียงลำ�ดับจำ�นวนนบั • การเปรยี บเทียบจำ�นวนสองจ�ำ นวนจะใช้
ไมเ่ กนิ 1,000 และ 0 คำ�วา่ เทา่ กบั มากกวา่ น้อยกวา่ ซ่ึงแทน
(หวั ข้อ 1.6 - 1.9) ดว้ ยเครอ่ื งหมาย = < > ตามลำ�ดับ
โดยพิจารณาดังนี้
4. บอกจ�ำ นวนท่หี ายไปในแบบรูปของจ�ำ นวน −− จ�ำ นวนที่มีจ�ำ นวนหลักมากกวา่ จะ
ท่เี พิ่มขึน้ หรือลดลงทลี ะ 2 ทลี ะ 5 และ มากกวา่ จ�ำ นวนทม่ี จี �ำ นวนหลกั นอ้ ยกวา่
ทลี ะ 100
(หัวข้อ 1.11 - 1.13) −− จ�ำ นวนทม่ี จี �ำ นวนหลักเทา่ กัน
ถ้าเลขโดดในหลักร้อยมคี ่ามากกว่า
จะมากกวา่ ถ้าเลขโดดในหลกั รอ้ ย
มีคา่ เทา่ กนั จ�ำ นวนทเ่ี ลขโดด
ในหลกั สบิ มคี ่ามากกว่าจะมากกว่า
ถา้ เลขโดดในหลกั ร้อย หลักสิบ
มคี ่าเท่ากัน จ�ำ นวนที่เลขโดด
ในหลกั หน่วยมีค่ามากกวา่ จะมากกว่า

• การเรียงลําดับจํานวน อาจทําไดโ้ ดยหา
จํานวนทม่ี ากที่สดุ และน้อยท่ีสดุ ก่อน
จากนน้ั นําจํานวนมาเรยี งลําดบั จาก
มากไปน้อย หรือจากนอ้ ยไปมาก

• แบบรปู ของจ�ำ นวนที่เพม่ิ ขนึ้ ทีละ 2
ทีละ 5 หรอื ทลี ะ 100 เปน็ ชุดของจำ�นวน
ทมี่ คี วามสัมพนั ธก์ นั อยา่ งต่อเนอ่ื งในลักษณะ
ของการเพม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 2 ทลี ะ 5 หรือทีละ 100

• แบบรูปของจำ�นวนท่ลี ดลงทลี ะ 2 ทลี ะ 5
หรอื ทีละ 100 เปน็ ชุดของจำ�นวนทีม่ ี
ความสมั พนั ธก์ ันอย่างตอ่ เนอ่ื งในลักษณะ
ของการลดลงทลี ะ 2 ทีละ 5 หรอื ทลี ะ 100

2 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0 ค่มู ือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์
ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 1

การวเิ คราะห์เนอื้ หากบั ทักษะและกระบวนการทางคณติ ศาสตร์

หวั ขอ้ เนอ้ื หา เวลา ทักษะและกระบวนการ
(ชัว่ โมง) ทางคณติ ศาสตร์

12345

เตรียมความพร้อม 1

1.1 การนบั ทลี ะ 2 1
1.2 การนบั ทลี ะ 5 1

1.3 จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 200 1
1.4 จ�ำ นวนนับ 201 ถึง 1,000 1

1.5 หลกั คา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั ของ 1
จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000

1.6 การเปรียบเทียบจำ�นวน (1) 1
1.7 การเปรียบเทยี บจำ�นวน (2) 1

1.8 การเรยี งลำ�ดับจ�ำ นวน (1) 1
1.9 การเรียงลำ�ดับจำ�นวน (2) 2

1.10 จำ�นวนคู่ จ�ำ นวนคี่ 1

1.11 แบบรูปของจ�ำ นวนทเ่ี พิม่ ขน้ึ ทีละ 2 และ 1
แบบรูปของจำ�นวนทล่ี ดลงทีละ 2

1.12 แบบรปู ของจ�ำ นวนทเ่ี พ่มิ ข้ึนทีละ 5 และ 1
แบบรูปของจำ�นวนท่ีลดลงทีละ 5

1.13 แบบรูปของจำ�นวนทเี่ พม่ิ ขึ้นทีละ 100 และ 1
แบบรูปของจ�ำ นวนทล่ี ดลงทีละ 100

รว่ มคดิ ร่วมทำ� 1

1  การแก้ปญั หา 2  การสอ่ื สารและการส่ือความหมายทางคณิตศาสตร์
3  การเชอ่ื มโยง 4  การใหเ้ หตุผล 5  การคดิ สรา้ งสรรค์

| 3สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 1,000 และ 0
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 1

คำ�ส�ำ คญั

การนับ จำ�นวนนบั หลักและค่าของเลขโดดในแตล่ ะหลกั การเขยี นจ�ำ นวนในรูปกระจาย
การเปรยี บเทียบจำ�นวน การเรียงล�ำ ดับจำ�นวน จ�ำ นวนค ู่ จ�ำ นวนค ่ี แบบรปู ของจ�ำ นวนทเี่ พม่ิ ข้ึน
แบบรูปของจำ�นวนท่ลี ดลง

ความร้หู รอื ทักษะพน้ื ฐานของนักเรยี น

1. การนบั และบอกจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100 และ 0
2. การอ่านและการเขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื แสดงจำ�นวนนับ
ไม่เกนิ 100 และ 0
3. หลกั คา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลักและการเขียนแสดงจ�ำ นวนในรูปกระจายของจ�ำ นวนนบั
ไมเ่ กิน 100
4. การเปรยี บเทยี บและเรียงล�ำ ดบั จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100
5. การนบั เพิ่มทลี ะ 1 และการนบั ลดทลี ะ 1
6. การนบั เพ่ิมทีละ 10 และการนับลดทลี ะ 10

สอ่ื และแหลง่ เรยี นรู้

1. หนังสือเรียน หนา้ 2 - 57
2. แบบฝึกหัด หนา้ 2 - 35
3. แบบบนั ทกึ กจิ กรรม ใบกจิ กรรม บตั รภาพตา่ ง ๆ และอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ทใ่ี ชป้ ระกอบกจิ กรรม ดงั น้ี

• บัตรภาพผลไม้ 5 บตั ร เช่น บัตรภาพ สาล่ี 32 ผล แอปเปลิ 65 ผล สม้ 100 ผล

มังคดุ 46 ผล ชมพู่ 78 ผล

•• สง่ิ ของที่เป็นของจรงิ มาใช้ในการนบั เช่น ไมไ้ อศกรีม หลอดกาแฟ เมลด็ พืช ลกู อม
บัตรภาพก๊บิ บัตรภาพแก้วนำ้� บัตรภาพขนม บตั รภาพผกั ชนิดต่าง ๆ เช่น บตั รภาพ
ขา้ วโพดอ่อน บวบ มะเขือมว่ ง แครร์ อต มะเขือเทศ พริกหยวก

แผน่ ตารางร้อย แผน่ ตารางสิบ แผน่ ตารางหนว่ ย และแถบจำ�นวน

• บตั รตัวเลข 5 บตั ร เชน่ 5 6 4 8 9
•• ใบกิจกรรม แบบบันทกึ กจิ กรรม

4. สอ่ื เพม่ิ เติม หนา้ 4 9 42 และ 57 (Download ได้จาก QR code หน้า 2)
5. สอ่ื วีดทิ ศั น์ (QR code)

• ค่าของเลขโดด หน้า 21

เวลาทใี่ ช้จัดการเรียนรู้ 16 ช่วั โมง

4 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกนิ 1,000 และ 0 คู่มือครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 2 เล่ม 1
การจดั การเรยี นรู้
การเตรียมความพร้อม ผลไม้แต่ละชนิดมีจำ�นวนเท�่ ไร
และผลไมช้ นิดใดมจี �ำ นวนม�กทสี่ ดุ
บ ทท่ี 1 จำานวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0

เรียนจบบทนแ้ี ล้ว นักเรยี นสามารถ

บอกจ�ำ นวนของสง่ิ ต�่ ง ๆ และแสดงสง่ิ ต�่ ง ๆ ต�มจ�ำ นวน
ที่กำ�หนดไมเ่ กิน 1,000

อ่�นและเขยี นตวั เลขฮินดอู �รบกิ ตวั เลขไทย
และตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

เปรียบเทยี บและเรียงล�ำ ดบั จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 1,000
และ 0

สอื่ เพิ่มเตมิ บอกจ�ำ นวนที่ห�ยไปในแบบรูปของจำ�นวนทเ่ี พ่ิมขึน้ หรอื
ลดลงทีละ 2 ทีละ 5 และทลี ะ 100

1. ใชข้ ้อมูลในหนงั สือเรยี นหนา้ เปิดบท เพ่ือกระตุ้นความสนใจเกย่ี วกบั ผลไมแ้ ละจำ�นวนผลไม้
ชนดิ ต่าง ๆ โดยใช้ค�ำ ถาม เช่น

ในภาพมีผลไมอ้ ะไรบ้าง

• ผลไมแ้ ต่ละชนิดมจี ำ�นวนเทา่ ไร
• ผลไมช้ นดิ ใดมีจ�ำ นวนมากทีส่ ุด
•• ผลไมช้ นิดใดมจี �ำ นวนน้อยที่สดุ

และสนทนาเกยี่ วกับการนำ�ความรเู้ ร่ืองการนับไปใช้ในการบอกจำ�นวนของส่ิงต่าง ๆ ทีม่ ี
จ�ำ นวนมาก เช่นการนับจ�ำ นวนผลไมใ้ นหน้าเปดิ บท เราควรใชก้ ารนบั ทลี ะ 100 ทลี ะ 10 ทลี ะ 5
หรือทีละ 2 เพื่อนำ�เขา้ สบู่ ทเรียน

| 5สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0
ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 2 เลม่ 1

2. ใชห้ นงั สอื เรยี นหนา้ เตรยี มความพรอ้ ม หนังสือเรียนร�ยวิช�พื้นฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.2
เพือ่ ตรวจสอบความรูพ้ ้ืนฐานของนักเรยี นเรื่องการนบั บทที่ 1 | จำานวนนบั ไมเ่ กิน 1,000 และ 0
การเขยี นแสดงจ�ำ นวนดว้ ยตวั เลข ตัวหนงั สอื
การเปรียบเทียบ และการเรียงลำ�ดับจำ�นวนนับไม่เกนิ 100 เตรยี มความพรอ้ ม
โดยทำ�กิจกรรมสนกุ กบั จำ�นวน เมือ่ นักเรยี นท�ำ กิจกรรม
เสร็จแล้ว ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ นำ�เสนอวิธกี ารนับ จากนั้น กิจกรรม สนกุ กบั จำ�นวน
ครูถามวา่ นกั เรยี นมวี ธิ กี ารนับผลไม้อยา่ งไร จนได้ขอ้ สรุป อปุ กรณ์ 1 ชดุ ประกอบด้วย
เก่ียวกับการนบั ทีละ 10 ท�ำ ใหน้ บั ไดร้ วดเร็วขึ้น เมอื่ ได้
ข้อสรปุ เก่ยี วกบั วิธีการนับแล้ว ครใู ห้นกั เรียนร่วมกัน 1. บัตรภ�พผลไม้ 5 บัตร เชน่ บัตรภ�พส�ล่ี 32 ผล
ตรวจสอบ โดยการถาม - ตอบ เกยี่ วกับการเขยี น แอปเป�ล 65 ผล ส้ม 100 ผล มังคุด 46 ผล ชมพู่ 78 ผล
แสดงจำ�นวน การเปรียบเทยี บและเรยี งลำ�ดบั จำ�นวนผลไม้ ตวั อย่างบตั ร
ในแบบบนั ทึกกจิ กรรม หากมีนกั เรียนทีม่ คี วามรพู้ น้ื ฐาน
การนบั และการเขยี นแสดงจ�ำ นวนยงั ไมเ่ พยี งพอ ครอู าจใหท้ �ำ สาลี่
แบบฝึกหดั เตรยี มความพร้อมในหนังสอื แบบฝกึ หัดหนา้ 2
2. แบบบนั ทกึ กจิ กรรม
1.1 การนบั ทีละ 2
จดุ ประสงค์ วิธีจัดกิจกรรม

นบั และบอกจ�ำ นวนของส่ิงต่าง ๆ โดยการนับทีละ 2 1. ครูแบ่งนกั เรียนเป็นกลุ่ม แจกอปุ กรณก์ ลมุ่ ละ 1 ชดุ

2. ให้สม�ชิกในกลุ่มนับจ�ำ นวนผลไมใ้ นบัตรภ�พ แลว้ บนั ทึกผล
ในแบบบนั ทึกกจิ กรรม

ตวั อย่างแบบบันทกึ กิจกรรม

กลมุ่ ที่..........

ช่ือผลไม้ ตัวเลข ตัวเลข ตัวหนงั สอื จ�กจำ�นวนผลไมใ้ นต�ร�ง เตมิ คำ�ตอบในชอ่ งว�่ ง
ฮินดอู �รบิก ไทย จำ�นวนท่มี �กทสี่ ดุ คอื .................1..0...0..................
จ�ำ นวนทน่ี อ้ ยท่สี ดุ คอื .................3...2...................
สาล่ี 32 ๓๒ สามสิบสอง
แอปเปลิ 65 ๖๕ หกสบิ สี่ เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนจ�กม�กไปนอ้ ย
ส้ม 100 ๑๐๐ หนึ่งรอ้ ย ...............1..0...0.. . . . .7...8.. . . . ..6..5.. . .. . .4..6.. .. . . .3..2.................
มังคดุ 46 ๔๖ สสี่ ิบหก
ชมพู่ 78 ๗๘ เจ็ดสบิ แปด แบบฝึกหัดเตรยี มความพร้อม

4 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

หนังสือเรียนร�ยวิช�พ้ืนฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.2
บทท่ี 1 | จำานวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

1.1 การนับทลี ะ 2

พฒั นาความรู้

นบั ทีละ 1 ได้ หนงึ่ สอง ส�ม สี่ ห�้ หก เจ็ด แปด เก้� สบิ
สิบเอด็ สบิ สอง สิบส�ม สบิ สี่ สิบห้� สิบหก สิบเจ็ด สิบแปด
สิบเก้� ยีส่ บิ ยส่ี บิ เอด็ ย่สี บิ สอง ย่สี ิบส�ม ย่ีสิบส่ี ยี่สิบห้�
ยส่ี ิบหก ยีส่ บิ เจด็ ยี่สบิ แปด ยี่สิบเก้� สามสบิ
มีเหรยี ญทั้งหมด 30 เหรยี ญ

นบั ทีละ 10 ได้ สิบ ยีส่ ิบ สามสิบ มเี หรียญท้ังหมด 30 เหรียญ

ส่ือการเรยี นรู้ ก�รนับสิง่ ต่�ง ๆ นอกจ�กนับทลี ะ 1 ทีละ 10 แล้ว
อ�จนับทีละ 2
−− ส่งิ ของท่ใี ช้ในการนับ เชน่ ไมไ้ อศกรมี หลอดกาแฟ

เมล็ดพชื ดินสอ ปากกา

−− ตวั นับ นับทลี ะ 2 ได้ สอง สี่ หก แปด สิบ สบิ สอง สบิ สี่ สิบหก
สบิ แปด ยสี่ ิบ ย่ีสิบสอง ยีส่ บิ ส่ี ยสี่ ิบหก ย่ีสบิ แปด สามสิบ
มีเหรยี ญทงั้ หมด 30 เหรยี ญ
เร�บอกจำ�นวนได้ดว้ ยก�รนับ

| 5สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

แนวการจัดการเรียนรู้

การพฒั นาความรู้

1. ทบทวนการนับส่งิ ของตา่ ง ๆ ทลี ะ 1 และทลี ะ 10 เป็นรายบุคคลหรือรายกลุม่ โดยใช้

สิง่ ของหรอื บัตรภาพส่งิ ของต่าง ๆ มาใช้ในการนบั โดยเริม่ นบั ทลี ะ 1 จาก หนง่ึ สอง สาม ส่ี ห้า ...

เกา้ สบิ จากนนั้ ให้นับจำ�นวนส่ิงของหรอื บตั รภาพทเี่ ป็นกอง กองละ 10 จาก สิบ ย่สี บิ สามสบิ ส่สี บิ

หา้ สบิ ... สบิ สบิ หรือ หนง่ึ รอ้ ย เม่ือนกั เรยี นทบทวนการนบั ทลี ะ 1 และทลี ะ 10 แลว้ ครยู กตวั อยา่ ง

การนบั สง่ิ ของตา่ ง ๆ ทลี ะ 2 เชน่ เหรยี ญบาท 30 เหรียญ ตามหนังสอื เรียนหน้า 5 โดยการนบั

ทีละ 2 จาก สอง สี่ หก แปด สบิ สบิ สอง ... สามสิบ

6 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกนิ 1,000 และ 0 คู่มือครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เล่ม 1

หนังสือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 หนงั สอื เรียนร�ยวชิ �พ้ืนฐ�น | คณติ ศ�สตร์ ป.2
บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0 บทท่ี 1 | จำานวนนบั ไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

ช่วยกนั นับทลี ะ 2 ชว่ ยกนั นับและบอกจำ�นวน ขนมบ้�บิน่ เป็นขนมไทยชนิดหนึ่งทท่ี �ำ จ�ก
แปง้ ข�้ วเหนยี วผสมกบั มะพร้�วทึนทกึ ขูด
สอง ส่ี หก แปด สบิ สบิ สอง สิบส่ี เป็นฝอยและน�ำ้ ต�ลทร�ย ผงิ ไฟด้�นล�่ งและ
มโี บ 14 อัน ด�้ นบนใหส้ ุก

สอง ส่ี หก แปด สบิ สบิ สอง สบิ สี่ สิบหก สิบแปด สิบ ยีส่ บิ ส�มสิบ สี่สิบ สส่ี ิบสอง ส่สี ิบสี่
มกี ิ๊บ 18 อัน มีขนมบ้�บนิ่ 44 ช้นิ

สิบ ยี่สิบ ส�มสบิ ส�มสิบสอง ส�มสิบสี่ ส�มสบิ หก ส�มสิบแปด สามสิบเกา้
มขี นมต�ล 39 ชน้ิ

นบั และบอกจาำ นวน ขนมน้�ำ ดอกไม้ หรือขนมชักหน�้ เปน็ ขนม
ไทยโบร�ณ มรี อยบมุ� อยูต่ รงกล�ง เกิดจ�ก
สอง สี่ หก แปด สิบ สบิ สอง สิบสี่ สิบหก สบิ แปด ยีส่ บิ ย่ีสบิ สอง ยส่ี ิบส่ี ก�รนำ�ถ้วยตะไลไปน่ึงให้ร้อนก่อนท่จี ะเท
มีแก้วน�้ำ 24 ใบ สว่ นผสมลงไป

6 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 67

| 7สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. ครใู ห้นักเรยี นดูภาพโบในหนงั สอื เรยี นหน้า 6 แล้วชว่ ยกนั นับทลี ะ 2 พรอ้ มกนั จากน้นั
ครใู หน้ ักเรียนฝึกการนบั สิง่ ของตา่ ง ๆ ทีละ 2 โดยให้ดูภาพกิ๊บและแก้วนำ้�ในหนังสือเรยี นทลี ะภาพ
แลว้ ใหน้ ักเรียนช่วยกันนับทีละ 2 พรอ้ มกนั หากนกั เรียนคนใดยงั นบั ไม่คล่อง ครอู าจให้ฝึกนับทลี ะ 2
เป็นรายบุคคล โดยใช้สอ่ื ของจรงิ ครอู าจเริ่มตน้ นับ สอง ส่ี ให้ แลว้ ใหน้ กั เรยี นนับต่อจนครบ

3. หลงั จากนักเรยี นฝกึ จนครบทกุ คนแลว้ ครูใหน้ กั เรยี นฝกึ นบั และบอกจำ�นวนขนมบ้าบ่ิน
ในหนงั สือเรยี นหนา้ 7 พรอ้ มกัน ซ่ึงการนบั จำ�นวนขนมบ้าบิ่นจะเปน็ การนบั ทลี ะ 10 กอ่ น แล้วนบั
ทลี ะ 2 แล้วบอกจ�ำ นวนขนมบ้าบนิ่ ตามทน่ี ับได ้ ทำ�นองเดียวกันครใู ห้นกั เรยี นฝกึ นับและบอกจ�ำ นวน
ขนมตาล ซ่งึ การนบั จำ�นวนขนมตาลจะเป็นการนบั ทลี ะ 10 ก่อน ส่วนทเ่ี หลือจะนับทีละ 2 และ
นับทลี ะ 1 ตามลำ�ดบั พร้อมทง้ั บอกจ�ำ นวนขนมตาลท่ีนับได้ จากน้ันครูให้นักเรยี นช่วยกัน
นับจำ�นวนขนมน�้ำ ดอกไม้แล้วบอกจ�ำ นวน โดยครใู ช้คำ�ถามว่า นกั เรยี นมวี ิธกี ารนับอยา่ งไร

ครูและนักเรยี นช่วยกนั สรปุ วา่ การนับขนมน้�ำ ดอกไมอ้ าจนับทลี ะ 10 กอ่ น ส่วนที่เหลอื
กน็ บั ทีละ 2 และนบั ทลี ะ 1 ตามล�ำ ดบั หรอื นบั ทลี ะ 10 กอ่ น และสว่ นที่เหลอื ก็นบั ทลี ะ 1

| 7สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0
ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 2 เลม่ 1

การตรวจสอบความเข้าใจ หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2
บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 1,000 และ 0
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนักเรยี น โดยให้
นักเรียนแต่ละคนนบั ขนมทองหยอดพรอ้ มทัง้ วงรอบ ตรวจสอบความเขา้ ใจ
ภาพแสดงการนับทีละ 2 แล้วเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวน
ทน่ี บั ได้ หรอื ใหน้ ักเรยี นแสดงการนับทีละ 10 กอ่ น วงรอบภาพขนมทองหยอดแสดงการนบั ทลี ะ 2 หรอื ทลี ะ 10
แล้วส่วนท่เี หลอื จึงนบั ทีละ 2 จากนน้ั ครูและ และเขียนตวั เลขแสดงจำานวนขนมทองหยอด
นกั เรยี นร่วมกันสรปุ สง่ิ ที่ได้เรยี นรู้

ส่ิงทไี่ ด้เรยี นรู้ มีขนมทองหยอด 58 เมด็

• การนบั สิง่ ตา่ งๆอาจนบั ทีละ 2 ดงั นี้ สอง ส่ี หก แปด สิบ สง่ิ ทีไ่ ด้เรียนรู้
สบิ สอง ... ก�รนับสงิ่ ต่�ง ๆ อ�จนับทลี ะ 2 ดังน้ี สอง ส่ี หก แปด สบิ สบิ สอง ...

จากน้ันให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 1.1 หน้า 3 - 4 แบบฝกึ หัด 1.1
ถ้าพบวา่ มนี ักเรยี นคนใดนับทีละ 2 หรือนบั ทลี ะ 10
8 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ยงั ไมค่ ลอ่ งให้นกั เรียนนำ�แบบฝึกหัด 1.1 มาฝึกนบั หนังสือเรยี นร�ยวชิ �พน้ื ฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.2
เป็นรายบุคคลกับครู บทที่ 1 | จาำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

1.2 การนับทลี ะ 5

พฒั นาความรู้

1.2 การนับทลี ะ 5 กิจกรรม สนกุ กบั ก�รนบั ทลี ะ 5
จดุ ประสงค์ อุปกรณ์ ลกู อม
วธิ ีจัดกิจกรรม
นับและบอกจ�ำ นวนของส่ิงตา่ ง ๆ โดยการนบั ทีละ 5
1. ครแู บง่ นักเรียนเปน็ กลุม่ แจกลกู อมกลุ่มละ 100 เม็ด
2. ใหส้ ม�ชกิ ในกลุ่มชว่ ยกันจดั ลกู อมเป็นกอง กองละ 5 เมด็
3. ครูใหน้ กั เรียนนับลูกอมทลี ะกอง ตอบค�ำ ถ�ม และครูเขยี นตัวเลขท่ไี ด้

จ�กก�รนบั ลงในต�ร�ง ดังน้ี
- มอี ยู่ 5 เพิม่ อกี 5 เปน็ เท�่ ไร

ส่อื การเรียนรู้ 5 10
- มีอยู่ 10 เพ่ิมอีก 5 เปน็ เท�่ ไร
ลูกอม บตั รภาพ
5 10 15
จดั กิจกรรมทำ�นองเดยี วกันนีจ้ นนบั ลกู อมครบทกุ กอง

แนวการจดั การเรยี นรู้ นับทีละ 5 ได้ ห�้ สิบ สิบห�้ ย่สี บิ ยส่ี ิบห�้ ส�มสบิ
การพัฒนาความรู้ ส�มสิบห้� ส่ีสบิ ส่ีสบิ ห้� ห�้ สบิ ห�้ สิบห้� หกสบิ
หกสิบห้� เจด็ สิบ เจ็ดสิบห�้ แปดสิบ แปดสิบห�้
1. ครูให้นักเรยี นทำ�กิจกรรม สนุกกับการนับทีละ 5 เก�้ สิบ เก�้ สบิ ห้� หนึง่ รอ้ ย
มีลูกอมท้งั หมด 100 เม็ด

| 9สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ตามรายละเอียดในหนังสอื เรียนหน้า 9 เพื่อฝกึ การนบั ทีละ 5 จากลกู อม 100 เม็ด โดยใหน้ ักเรียน

จดั ลกู อมเปน็ กอง กองละ 5 เมด็ เมื่อจดั เสรจ็ แล้วใหเ้ รมิ่ นับจากกองแรก 5 เม็ด ครูใช้ค�ำ ถามวา่

มอี ยู่ 5 เพิ่มอกี 5 เป็นเท่าไร นกั เรียนตอบ 10 ครแู ละนกั เรียนเขยี น 10 ลงในตาราง

ครูถามต่ออกี ว่า มอี ยู่ 10 เพิ่มอกี 5 เป็นเท่าไรแลว้ เขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวนลงในตาราง

ตอ่ เนอื่ งไปเรอื่ ย ๆ จนครบทกุ กอง จะได้ ห้า สบิ สิบหา้ ย่ีสบิ ยี่สิบหา้ สามสิบ สามสบิ หา้ สี่สบิ ส่สี บิ ห้า

ห้าสบิ หา้ สบิ หา้ หกสิบ หกสิบหา้ เจด็ สบิ เจ็ดสิบห้า แปดสบิ แปดสิบหา้ เกา้ สิบ เกา้ สิบห้า หนง่ึ ร้อย

ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั สรุปกิจกรรมการนบั ส่งิ ของทีละ 5

8 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 คมู่ อื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์
ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 2 เลม่ 1

โดยใหน้ ักเรียนนับพร้อมกันดังนี้ ห้า สบิ สบิ ห้า ย่สี ิบ ยสี่ บิ ห้า สามสิบ สามสิบห้า สีส่ บิ สี่สบิ ห้า ห้าสิบ
ห้าสิบหา้ หกสิบ หกสิบหา้ เจด็ สบิ เจด็ สิบห้า แปดสิบ แปดสบิ ห้า เกา้ สบิ เกา้ สบิ หา้ หนึ่งร้อย

หนงั สอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 หนังสอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2
บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0 บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

ช่วยกนั นับทลี ะ 5 ชว่ ยกนั นบั และบอกจำ�นวน

ห�้ สบิ สบิ ห�้ ยสี่ บิ มีข�้ วโพดอ่อน 20 ฝกั มีแครร์ อต 35 หวั

ห�้ สิบ สบิ ห�้ ยีส่ ิบ ยสี่ ิบห�้ ส�มสบิ ส�มสบิ ห�้ สส่ี บิ สส่ี บิ หา้ มีมะเขอื เทศ 85 ผล
มบี วบ 45 ผล

ห�้ สบิ สิบห�้ ยส่ี บิ ย่ีสบิ ห�้ ส�มสิบ ส�มสบิ ห้� ส่สี ิบ ส่สี ิบห�้ ห้าสิบ มพี รกิ หยวก 72 เมด็
มีมะเขือมว่ ง 50 ผล
| 11สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
10 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. ครใู ห้นักเรียนดภู าพในหนังสือเรียน หน้า 10 และใหน้ ักเรียนชว่ ยกันนับขา้ วโพดออ่ น
ทลี ะ 5 พร้อมกนั แล้วบอกจำ�นวนขา้ วโพดอ่อน จากน้ันใหน้ ักเรียนช่วยกนั นบั บวบทีละ 5 พร้อมกนั
แลว้ บอกจำ�นวนบวบ และช่วยกันนับมะเขือมว่ งทลี ะ 5 พร้อมกัน แล้วบอกจ�ำ นวนมะเขอื มว่ ง

3. ครูใหน้ ักเรียนดภู าพในหนังสอื เรียน หนา้ 11 และใหน้ ักเรียนฝกึ นบั แครร์ อต มะเขอื เทศ
และพริกหยวก ทลี ะ 5 พร้อมท้ังบอกจำ�นวนเป็นรายบุคคลหรือรายกลุม่ ถา้ พบว่านักเรยี นคนใด
ยังนับทีละ 5 ไมค่ ลอ่ ง ให้ฝึกนับโดยใช้สอ่ื ของจรงิ เปน็ รายบุคคลกับครู ครอู าจนับ หา้ สบิ น�ำ กอ่ น
เพอื่ ให้นักเรียนเกิดความมัน่ ใจในการนบั

| 9สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0
ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 2 เลม่ 1

การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนังสอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2
บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น
โดยให้นักเรยี นแตล่ ะคนนบั หอมหวั ใหญ่ มะระขนี้ ก ตรวจสอบความเข้าใจ
พรกิ ชฟี้ า้ พรอ้ มทงั้ วงรอบภาพแสดงการนบั ทีละ 5 วงรอบภาพแสดงการนับทีละ 5 และเขียนตวั เลขแสดงจาำ นวนของสิ่งตา่ ง ๆ
แลว้ เขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนทนี่ ับได ้ ครูอาจส่มุ นกั เรยี น
ให้นับหอมหัวใหญ่ มะระขี้นก พรกิ ชี้ฟ้า และบอกจำ�นวน 1
เพ่อื เป็นการตรวจสอบความถูกตอ้ งจากนน้ั ครูและนักเรียน
รว่ มกันสรปุ สิ่งท่ไี ดเ้ รยี นรู้ มีหอมหวั ใหญ่ 17 หวั

2

มมี ะระขน้ี ก 25 ผล

3

มพี ริกชีฟ้ ้� 83 เมด็

สิง่ ท่ีได้เรยี นรู้ สง่ิ ทไ่ี ด้เรยี นรู้
ก�รนับส่ิงต่�ง ๆ อ�จนับทลี ะ 5 ดงั น้ี ห้� สิบ สบิ ห้� ยส่ี บิ ย่ีสบิ ห้� ...
• การนบั สิ่งต่าง ๆ อาจนับทลี ะ 5 ดังน้ี หา้ สิบ สิบหา้ ยี่สิบ
ย่สิ ิบหา้ ... แบบฝกึ หัด 1.2
จากนั้นครูใหน้ กั เรียนทำ�แบบฝึกหัด 1.2 หนา้ 5 - 6
12 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ถ้าพบว่ามนี กั เรียนคนใดนบั ทีละ 5 ยงั ไม่คลอ่ งใหน้ ักเรียนน�ำ แบบฝกึ หัด 1.2

มาฝึกนับเป็นรายบุคคลกับครู

1.3 จำ�นวนนับไมเ่ กิน 200
จดุ ประสงค์

−− นบั และบอกจ�ำ นวนของสิง่ ต่าง ๆ ไมเ่ กนิ 200

−− อา่ นและเขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก ตัวเลขไทยและตัวหนงั สอื แสดงจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 200

สือ่ การเรยี นรู้ หนงั สอื เรยี นร�ยวิช�พนื้ ฐ�น | คณติ ศ�สตร์ ป.2
บทท่ี 1 | จำานวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0
แผ่นตารางร้อย แผ่นตารางสิบ แผน่ ตารางหนว่ ย
1.3 จาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 200
แนวการจัดการเรียนรู้
การพัฒนาความรู้ พัฒนาความรู้

1. ครูใหน้ กั เรียนนบั มะพรา้ วทจ่ี ดั เปน็ กอง กองละ เก็บมะพร้�วได้ทั้งหมดกผ่ี ล
10 พร้อมกนั ตามหนังสอื เรียนหน้า 13 โดยเรม่ิ นบั ตอ่
จาก 100 หรือ 10 สิบ จนครบทกุ กอง ดังนี้ เกบ็ มะพร�้ วใสร่ ถแลว้ 100 ผล หรือ 10 สบิ ผล
11 สบิ 12 สบิ 13 สิบ 14 สิบ 15 สบิ 16 สิบ 17 สิบ
18 สบิ 19 สิบ 20 สิบ ยังมมี ะพร�้ วกองละ 10 ผล อยอู่ ีก 10 กอง
ครูแนะน�ำ วา่ ดงั นน้ั นบั ตอ่ จ�ก 10 สบิ

11 สบิ 12 สิบ 13 สบิ 14 สิบ 15 สิบ

16 สบิ 17 สิบ 18 สิบ 19 สบิ 20 สบิ

นบั ได้ 20 สบิ 20 สบิ เท่�กับ สองรอ้ ย

20 สบิ เขยี นแสดงดว้ ยตวั เลขฮินดูอ�รบิก 200
เขยี นแสดงด้วยตัวเลขไทย ๒๐๐
เขียนแสดงด้วยตวั หนังสอื สองรอ้ ย

| 13สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

10 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 1,000 และ 0 คู่มอื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์
ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 2 เลม่ 1

11 สบิ คอื 10 สิบ กบั 1 สบิ หรือ 100 กับ 10 หรอื 110
12 สิบ คือ 10 สิบ กับ 2 สบิ หรอื 100 กบั 20 หรือ 120
13 สบิ คอื 10 สิบ กับ 3 สิบ หรอื 100 กบั 30 หรอื 130

20 สบิ คือ 10 สิบ กบั 10 สบิ หรอื 100 กบั 100 หรือ 200
20 สิบ หรอื 200 เขยี นแสดงด้วยตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก 200 ตวั เลขไทย ๒๐๐ และตวั หนังสือ
สองร้อย ครอู าจใหน้ ักเรยี นท�ำ กจิ กรรมนับนว้ิ มอื ของนกั เรยี นแต่ละคนทีละ 10 ไปจนครบ 20 สิบ
หรอื สองร้อย

หนังสือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2 หนงั สือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.2
บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 1,000 และ 0 บทที่ 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กิน 1,000 และ 0

ตวั เลข ตัวเลขไทย ตัวหนังสือ ตวั เลข ตวั เลขไทย ตัวหนังสอื
ฮนิ ดูอารบกิ ฮินดูอารบิก

110 ๑๑๐ หนง่ึ ร้อยสบิ 170 ๑๗๐ หน่ึงรอ้ ยเจด็ สิบ
๑๒๐ หน่ึงร้อยย่สี ิบ
100 กบั 10 ๑๓๐ หนึง่ ร้อยส�มสบิ 100 กบั 70
๑๔๐ หนึ่งรอ้ ยส่สี ิบ 100 กบั 80
120 ๑๕๐ หนึ่งรอ้ ยห้�สิบ 100 กบั 90 180 ๑๘๐ หนงึ่ รอ้ ยแปดสิบ
๑๖๐ หนงึ่ ร้อยหกสิบ
100 กบั 20 หรือ

130 190 ๑๙๐ หนง่ึ รอ้ ยเก้�สิบ

100 กับ 30

140 200 ๒๐๐ สองร้อย

100 กบั 40

150

100 กบั 50 100 กบั 100
เขยี นตัวเลขฮินดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และตวั หนงั สือแสดงจาำ นวน
160 12

100 กบั 60 134 ๑๓๔ หนึง่ รอ้ ยสามสิบสี่ 101 ๑๐๑ หนง่ึ ร้อยหนึ่ง | 15สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
14 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. ครใู ห้นกั เรยี นดูภาพแผ่นตารางร้อย และแผ่นตารางสบิ ตามหนังสอื เรียนหน้า 14 และ 15
ใหน้ กั เรียนนบั และออกเสยี งนบั พรอ้ มกนั เมอ่ื ครเู หน็ วา่ นักเรยี นสามารถนบั แผน่ ตารางร้อยและ
แผ่นตารางสิบไดค้ ลอ่ งแลว้ ครูอาจใหน้ ักเรยี นท�ำ กจิ กรรมเป็นกลมุ่ กลุ่มละ 4 คน โดยแต่ละกลุ่ม
ให้นกั เรยี นหน่ึงคนออกมาตดิ แผน่ ตารางรอ้ ย แผน่ ตารางสิบ แลว้ ให้เพอ่ื นในกล่มุ อกี 3 คนออกมา
เขยี นตวั เลขฮนิ ดูอารบกิ ตัวเลขไทย และตวั หนงั สอื โดยแขง่ ขนั ครงั้ ละ 2 กลมุ่ กลุ่มใดสามารถเขยี น
ตวั เลขฮนิ ดูอารบิก ตวั เลขไทย และตวั หนงั สอื เสร็จก่อนและถูกต้องเป็นผชู้ นะ

| 11สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กิน 1,000 และ 0
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 2 เล่ม 1

3. จากน้ันให้นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และตวั หนงั สือแสดง
จ�ำ นวนของแผ่นตารางร้อย แผ่นตารางสิบ และแผ่นตารางหนว่ ย ในข้อ 1 และ 2 ท้ายหน้า 15
ลงในกระดาษทค่ี รแู จกให้ ครแู ละนักเรียนร่วมกันตรวจสอบความถกู ต้อง

การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนังสือเรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2
บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 1,000 และ 0
4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียน
โดยใหน้ กั เรยี นแต่ละคนเขียนตวั เลขฮนิ ดูอารบิก ตรวจสอบความเข้าใจ
ตวั เลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจ�ำ นวนของ
แผน่ ตารางรอ้ ย แผน่ ตารางสบิ และแผ่นตาราง เขยี นตวั เลขฮินดูอารบิก ตวั เลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจำานวน
หน่วยที่ก�ำ หนดให้ ครแู ละนักเรยี นรว่ มกนั
ตรวจสอบความถูกต้อง ถ้าพบวา่ นักเรยี น 12
คนใดเขียนตัวเลขฮนิ ดอู ารบกิ ตัวเลขไทย
และตัวหนงั สอื แสดงจำ�นวนไม่ถกู ตอ้ ง ใหแ้ ก้ไข 150 ๑๕๐ หนึ่งรอ้ ยห้าสิบ 127 ๑๒๗ หนึง่ ร้อยย่สี ิบเอด็
ใหมใ่ ห้ถกู ต้อง จากนัน้ ครแู ละนกั เรียนรว่ มกนั
สรุปสงิ่ ท่ไี ด้เรยี นรู้ 3 4

162 ๑๖๒ หนงึ่ รอ้ ยหกสบิ สอง 105 ๑๐๕ หนึง่ รอ้ ยห้า

สิง่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ สงิ่ ทไ่ี ดเ้ รียนรู้ แบบฝึกหัด 1.3

• สามารถบอกจ�ำ นวนของสิ่งตา่ ง ๆ ส�ม�รถบอกจำ�นวนของส่ิงต�่ ง ๆ ไดจ้ �กก�รนับ
ไดจ้ ากการนับ ส�ม�รถเขียนตวั เลขฮนิ ดอู �รบิก ตวั เลขไทย
และตวั หนังสือแสดงจำ�นวน
• สามารถเขยี นตัวเลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย
และตัวหนังสือแสดงจ�ำ นวน 16 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

จากน้ันให้นกั เรียนทำ�แบบฝึกหดั 1.3 หนา้ 7 - 8

1.4 จำ�นวนนบั 201 ถงึ 1,000
จุดประสงค์

−− นบั และบอกจำ�นวนของสิง่ ตา่ ง ๆ ไมเ่ กนิ 1,000

−− อ่านและเขยี นตัวเลขฮินดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และตวั หนงั สือแสดงจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000

ส่ือการเรียนรู้

บตั รภาพ แผ่นตารางรอ้ ย แผ่นตารางสบิ แผน่ ตารางหน่วย

12 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกิน 1,000 และ 0 คู่มอื ครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์
ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 2 เล่ม 1

แนวการจดั การเรียนรู้ หนังสือเรยี นร�ยวชิ �พ้นื ฐ�น | คณติ ศ�สตร์ ป.2
การพฒั นาความรู้ บทที่ 1 | จำานวนนับไมเ่ กนิ 1,000 และ 0

1. จากภาพต้นกล้าดาวเรอื งในหนงั สอื เรยี นหนา้ 1.4 จาำ นวนนับ 201 ถงึ 1,000

พัฒนาความรู้

17 ครใู ช้คำ�ถามว่า มตี ้นกลา้ ดาวเรอื งกกี่ ระบะ กระบะ มตี น้ กล�้ ด�วเรอื ง 10 กระบะ กระบะละ 100 ตน้
ละกตี่ น้ นกั เรยี นตอบว่า มี 10 กระบะ กระบะละ 100 ตน้ มตี ้นกล�้ ด�วเรืองทง้ั หมดกี่ตน้

ม�ชว่ ยกนั นับทลี ะ 100

จากน้ันครใู ห้นักเรียนช่วยกนั นับจ�ำ นวนต้นกลา้ ดาวเรือง

ทีละ 100 ดงั น้ี 1 ร้อย 2 ร้อย ... 10 ร้อย 1 รอ้ ย 2 รอ้ ย 3 ร้อย 4 รอ้ ย 5 ร้อย

ดงั นนั้ มีต้นกล้าดาวเรือง 10 ร้อย ตน้ ครแู นะน�ำ ว่า 6 รอ้ ย 7 ร้อย 8 ร้อย 9 รอ้ ย 10 รอ้ ย
10 รอ้ ย หรอื หน่งึ พัน เขยี นแสดงดว้ ยตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ
1,000 ตัวเลขไทย ๑,๐๐๐ และตัวหนงั สือ หนง่ึ พนั และ มตี ้นกล้�ด�วเรอื ง 10 รอ้ ย หรอื หนง่ึ พันตน้

10 รอ้ ย เขยี นแสดงดว้ ยตัวเลขฮินดอู �รบกิ 1,000
เขยี นแสดงด้วยตวั เลขไทย ๑,๐๐๐
เขียนแสดงด้วยตัวหนงั สอื หนง่ึ พัน

การเขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวนทีม่ ากกวา่ สามหลักนยิ มใช้ ก�รเขียนตัวเลขแสดงจ�ำ นวนทมี่ �กกว่�ส�มหลัก
นยิ มใช้เครือ่ งหม�ยจุลภ�ค ( , ) คน่ั

เครอ่ื งหมายจุลภาค ( , ) คัน่ | 17สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

2. จากภาพแผน่ ตารางร้อย แผน่ ตารางสบิ และ

แผน่ ตารางหนว่ ยในหนังสอื เรยี นหน้า 18 และ 19 ใหน้ ักเรยี นนบั และเขียนตวั เลขฮนิ ดอู ารบิก

ตวั เลขไทย และตวั หนังสือแสดงจำ�นวน เช่น ภาพแรก นกั เรยี นนบั ได้ 200 กบั 1 หน่วย เขยี นเปน็

ตวั เลขฮินดอู ารบกิ 201 ตัวเลขไทย ๒๐๑ และตัวหนงั สอื สองร้อยเอด็ จนครบทกุ ภาพ ครูควรเนน้

ตรงภาพสุดท้ายนับแผน่ ตารางรอ้ ยได้ 10 รอ้ ย หรือหนึ่งพัน อาจแสดงด้วยภาพ ดังนี ้

หนังสอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2 หนงั สอื เรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.2
บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 และ 0 บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 1,000 และ 0

ตวั เลข ตวั เลขไทย ตวั หนังสือ ตัวเลข ตัวเลขไทย ตวั หนังสือ
ฮินดูอารบกิ ฮนิ ดูอารบิก

201 ๒๐๑ สองร้อยเอด็ 624 ๖๒๔ หกรอ้ ยยี่สิบส่ี

247 ๒๔๗ สองร้อยส่สี บิ เจด็ 705 ๗๐๕ เจด็ รอ้ ยห�้

300 ๓๐๐ ส�มรอ้ ย 843 ๘๔๓ แปดรอ้ ยส่ีสิบส�ม

453 ๔๕๓ สีร่ ้อยห้�สบิ ส�ม 910 ๙๑๐ เก้�ร้อยสบิ

509 ๕๐๙ ห้�ร้อยเก้� 1,000 ๑,๐๐๐ หนง่ึ พัน

หรือ

590 ๕๙๐ ห�้ รอ้ ยเก้�สิบ ก�รเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนหนึง่ พนั
18 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อ�จใชเ้ ครือ่ งหม�ยจุลภ�คคั่น ดังน้ี
1,000 หรอื ๑,๐๐๐

| 19สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

3. ถ้าพบว่ามนี ักเรยี นนับและเขียนแสดงจำ�นวนยังไมค่ ลอ่ งและไม่ถกู ต้อง ครคู วรแกไ้ ขเป็น
รายบคุ คลโดยใหน้ กั เรียนออกมานบั และเขยี นแสดงจ�ำ นวนบนกระดาน

| 13สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี