รวม พาที ป.5

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๑

ครอบครวั พอเพียง

เมฆและฝนสองพนี่ ้องช่วยกนั ต้อนรบั คณุ พ่อทีก่ ลบั จาก
ทาํ งาน วันนคี้ ณุ พอ่ กลบั ชา้ กว่าปกติเลก็ นอ้ ย เพราะนาํ รถ
ไปเตมิ ลมยางและเตมิ น้าํ มนั เพื่อเตรียมตัวเดินทางไปทอ่ งเท่ยี ว
ในวนั รุ่งขนึ้ "

เช้านี้ทุกคนต่ืนแต่เช้าเพ่ือเตรียมตัวออกเดินทางไปบ้านป้านิด พี่สาว
ของแม่ที่อําเภอปากช่อง บ้านของป้านิดอยู่ใกล้เชิงเขา และมีบริเวณ
กว้างขวางมาก ป้านิดอาศยั อยู่กับลุงวิน ซ่ึงทั้งสองต้ังใจว่าที่ปลูกบ้านหลังน้ี
เพื่อเป็นที่พักผ่อนหลังเกษียณอายุราชการ เมฆและฝนจะไปขี่จักรยานเพื่อ
สาํ รวจพื้นท่บี ริเวณรอบ ๆ ส่วนแม่และป้านดิ ก็เขา้ ครัวทําอาหาร ส่วนคุณพ่อ
ขอพักผ่อนเพราะเหนือ่ ยจากการขบั รถ เมฆและฝนสนุกสนานกับการสํารวจ
พื้นที่บริเวณรอบ ๆ บ้านที่มีความร่มรื่นสวยงามด้วยต้นไม้ดอกไม้
นานาพรรณ หลังจากรับประทานอาหารเมฆและฝนไปช่วยป้านิดเก็บ
ดอกอัญชันเพื่อนํามาทําไข่เจียว ป้านิดปลูกต้นไม้ไว้มากมายล้วนแล้วแต่
เป็นพชื สมนุ ไพรทง้ั สิ้น ลงุ วินพาพ่อไปดูสระนํ้าที่ขุดไว้เพ่ือเก็บนา้ํ ไว้ใช้ ลุงวิน
ยังทํานํ้าหมักชีวภาพ คือ นําใบไม้ต่าง ๆ มาสับรวมกับพืชผักผลไม้ แล้ว
หมักลงในโอ่งใบใหญ่ประมาณ ๕ - ๗ วัน จะได้นํ้าสีน้ําตาล เรียกว่า
น้ําหมักชีวภาพ สามารถนําไปผสมเพ่ือรดนํ้าต้นไม้ หรือฉีดพ่นพืชผักได้
และยงั สามารถนาํ ไปใสล่ งในท่อระบายนํ้าหรอื หอ้ งนา้ํ เพ่อื ดบั กล่ินไดอ้ กี ดว้ ย

ลุงวินและป้านิดดําเนินชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง
ทําให้มีชีวิตความเป็นอยู่ท่ีสุขสบายและไม่เบียดเบียนผู้อ่ืน รวมถึง
ไมเ่ บียดเบยี นธรรมชาตทิ ่เี ราอาศัยอยดู่ ้วย

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๒

ครอบครัวพอเพียง

ควายหงานกบั ผักหวานปา่

หลังจากที่ชาวนาเผาซังข้าวท่ีอยู่ในนาแล้ว ก็จะมีต้นอ่อนของผักหญ้า
ท่ีเจริญเติบโตข้ึนมา เมื่ออาทิตย์ก่อนละอ่อนชาวนาจูงควายหงานมาลง
ลําน้ําเหมือง ควายตัวนั้นเตะก้อนหินไปทับต้นผักหวานป่า ทําให้ไม่ได้รับ
แสงแดดและนา้ํ อยา่ งเตม็ ท่ี ต่อมาละอ่อนชาวนาจูงควายหงานมาอีก คราวน้ี
มันเตะก้อนหินออกจากต้นผักหวานป่าทําให้ผักหวานป่าได้มีโอกาส
เจรญิ เตบิ โตแตกใบอ่อน ละออ่ นชาวนากม็ าคอยลบู คลาํ รอวนั ที่จะไดเ้ กบ็ ใบ
ของต้นผกั หวานปา่ ไปแกงกบั ปลาแห้ง

สองวันตอ่ มาระหว่างท่ีละอ่อนชาวนาเล่นนํ้าอยู่ เจ้าควายหงานก็เข้าไป
เล็มใบผักหวานป่าจนหมด ละอ่อนชาวนาได้แต่ตําหนิความตะกละของ
เจ้าควายหงาน ส่วนต้นผักหวานป่าก็ได้แต่คิดว่าตนเองจะแตกใบอ่อนในวัน
ตอ่ ไปดีหรือไม่

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๓

ครอบครวั พอเพียง

เตรยี มอาหาร หมหู มกั ไกห่ มัก นาํ ไปทํากนิ บ้านปา้ นดิ
เกบ็ กระเป๋าเส้ือผ้าของใช้
สบู ลมยาง เติมนาํ้ มัน

ก่อนเดินทางไปบ้านปา้ นดิ และลุงวันสมาชิกในบา้ นเตรียมตวั กนั อย่างไร

พ่อ
แม่
เมฆและฝน

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๔

ครอบครวั พอเพียง

บ้านของปา้ นดิ และลงุ วนั เปน็ อยา่ งไรใหใ้ ส่เคร่อื งหมาย / หน้าขอ้ ทีใ่ ช่

๑ อยู่อําเภอปากชอ่ ง อยูอ่ าํ เภอทุ่งใหญ่
๒ อยใู่ กล้ถนนใหญ่ อยู่หา่ งจากถนนใหญ่

๓ ถนนในหมบู่ ้านเล็ก ถนนในหมู่บ้านกว้างใหญ่

๔ บ้านอยู่ใกลเ้ ชิงเขา บ้านอยบู่ นภเู ขา

๕ ตวั บ้านอย่ตู ดิ เขา ตัวบา้ นอยู่บนเนินเขา

๖ มบี ริเวณคับแคบ มีบริเวณกวา้ งขวาง

๗ ใช้พกั ผอ่ นหลังเกษียณ ให้ญาตมิ าเที่ยวพักผ่อน

๘ มตี ้นไมด้ อกไม้นานาชนดิ ไม่มตี ้นไมด้ อกไม้

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๕

ครอบครัวพอเพยี ง

ในสวนบ้านป้านิดลุงวันมีพืชผกั อะไรบา้ ง

๑ ๒๓

๔ ๕
๗
๖
๘

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๖

ครอบครัวพอเพียง

ในสวนบา้ นปา้ นิดลุงวนั มีผลไมอ้ ะไรบา้ ง

๑
๒๓

๔
๕๖

๗

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๗

ครอบครัวพอเพียง ๓
ชื่อเมนู
เมนูอาหารในเรื่องครอบครัวพอเพียงมีอะไรบา้ ง
๑๒
ช่อื เมนู ชื่อเมนู

สว่ นผสม สว่ นผสม สว่ นผสม

ใบข้ีเหล็ก กล้วยนํา้ ว้า ฟกั ทอง
พรกิ แกง กะทิ กะทิ
กากหมู น้ําตาล นํ้าตาล

๔๕
ชื่อเมนู ชอ่ื เมนู

สว่ นผสมมะละกอ ส่วนผสม
ถ่วั ฝักยาว
มะเขอื ไข่
มะนาว ดอกอัญชัน
น้ําปลา
นา้ํ มัน

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๘

ครอบครวั พอเพียง

คาํ ท่ีขนึ้ ตน้ วา่ กลว้ ยมีอะไรบ้างน่ะ

๑ กลว้ ย ว น น้ ำ น้ า ๒ กล้วย ี ต น า

๓ กลว้ ย บ า ฉ ๔ กลว้ ย นั ม ก ก ุ ห
๕ กล้วย ม ห อ ๖ กล้วย ข ไ ่

๗ กล้วย ต ก า ๘ กล้วย ข ก แ
๙ กล้วย ม ท้ ไ ๑๐ กล้วย ที บ ช ช ว

๑๑ กล้วย ็ เ า น ล อ ง ทื ม บ ๑๒ กล้วย ด อ ท

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๙

ครอบครวั พอเพียง ๓
ภมู ใิ จ
เขียนคําอ่านของคาํ ตอ่ ไปนี้
อา่ นวา่
๑๒

กรรณกิ าร์ ชวี ภาพ

อ่านว่า อา่ นวา่

๔ ๕ ๖

มจิ ฉาชพี มะเขอื เทศ เศรษฐกจิ

อ่านว่า อา่ นว่า อ่านว่า

๗๘

สลบั อัญชนั

อ่านว่า อา่ นว่า

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๐

ครอบครัวพอเพยี ง

วงกลมคาํ ท่เี ขียนผิดแลว้ เขียนใหมใ่ ห้ถูกตอ้ ง
๑ บริเวณ จกั ยาน ราชการ ควายหงาน
๒ เกษียนอายุ บรเิ วณ สสี นั ผกู พนั

๓ ดอกแก้ว กรรณกิ าร์ อัญชัญ ผกั หวาน

๔ สะเดา ตะโกน กะเด็น มะระ

๕ แกงบวช กลว้ ยบวชชี ปรชั ญา มิจฉาชีพ
๖ ไหม้เกรยี ม ลบู คลาํ มดื ครม้ึ ใบโกล๋น

๗ อนุรกั ษ์ แท๊งก์นํ้า บริสุทธิ์ ประโยชน์

๘ ไขเ่ จยี ว ผ้ใู หญ่ ตะไคร่ สมุนไพล

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๑

ครอบครวั พอเพียง

(ตอ่ )

วงกลมคาํ ทเ่ี ขียนผิดแล้วเขยี นใหม่ใหถ้ ูกตอ้ ง

๙ ชีวภาพ ภาวนา สารพัด มลพศิ

๑๐ ละอ่อน รอ้ นละอุ ระบายน้าํ มะละกอ

๑๑ ขมขี มัน ขยะแขยง ขมุกขมอม ขะมักเขม้น

๑๒ ประมวน รางวลั ออกซิเจน รบั ประทาน

๑๓ อากาศ สารพิษ เศษฐกิจ เศษอาหาร

๑๔ อนามัย อนรุ กั ษ์ เอร็ดอร่อย อทิบาย
๑๕ ตะวาด ตะเกียกตะกาย ตะเบง็ ตะกรุมตะกราม

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๑๒

ครอบครัวพอเพยี ง

โยงเส้นจับคคู่ าํ ศัพทก์ ับความหมาย

๑ โกรน๋ รอ้ นมาก
๒ โง้ง จ้องดู
๓ ซงั ข้าว ถอนหายใจลึก ๆ
๔ ตําหนิ หลายสี
๕ เบิ่ง พระอาทิตย์
๖ ปลอด ร่วงโรยเกอื บหมด
๗ ตะวัน โค้งเขา้ หากัน
๘ รอ้ นระอุ ตอขา้ วท่เี ก่ยี วรวงแล้ว
๙ สสี นั กล่าวโทษ กล่าวร้าย
๑๐ เฮือก พน้ จาก ปราศจาก ไมม่ ี

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๓

ครอบครัวพอเพยี ง

แต่งประโยค

๑ แกงบวด

แตง่ ประโยค

๒ หบุ เขา

แตง่ ประโยค

๓ เล็ม

แตง่ ประโยค

๔ ร่มร่ืน

แตง่ ประโยค

๕ ผกั หวาน

แต่งประโยค

๖ ดําผดุ ดาํ วา่ ย

แตง่ ประโยค

๗ สะเดา

แต่งประโยค

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๔

ครอบครัวพอเพยี ง นําข้อความท่กี าํ หนดใหต้ ่อไปนี้
เขียนสรปุ เป็นแผนภาพ

ละอ่อนชาวนา, ผักหวานปา่ , ควายหงาน
(ละอ่อนชาวนาจูงควายหงานไปเตะหินก้อนโตกล้ิงไปทับตอต้นผักหวานป่าท่ีถูก
ไฟไหม้เกรียม ทําให้มันรู้สึกอึดอัดมาก เพราะกลางหุบเขากลางวันก็ร้อนระอุ

กลางคืนกม็ ดื มิด และผักหวานปา่ ไมเ่ คยไดล้ ิ้มรสหมอกนาํ้ คา้ งเลย)

(ละอ่อนชาวนารีบขึ้นจากลําเหมือง แล้วลากเจ้าควายหงานออกไปพร้อมจูงมัน
กลับบ้าน แล้วตําหนิในความตะกละของมนั ไปตลอดทาง ส่วนต้นผักหวานป่าคดิ ว่า
คืนนี้เมื่อดาวออกมาเต็มท้องฟ้า มันจะตัดสินใจอีกคร้ังหนึ่งว่า มันจะแตกใบใหม่
หรือจะเปน็ ต้นผักหวานป่าใบโกรน๋ อยูอ่ ย่างน้ี

พชื อาจมีความรู้สกึ นกึ คิดเหมือนคนแต่พดู ไมไ่ ด้ กลางหบุ เขา

(ละอ่อนชาวนาจูงควายหงานตัวเดิมมาลงลําน้ําเหมือง ควายหงานไปเตะก้อนหิน
ท่ีทับตอต้นผักหวานป่ากระเด็นไป ทําให้ต้นผักหวานป่าสบายขึ้นมาก พอดีมี
นํ้าค้างเยน็ ๆ ลมอ่อน ๆ แดดอ่อน ๆ ช่วยให้ต้นผักหวานป่าแตกใบอ่อนเป็นพุ่ม ๆ
ละอ่อนชาวนาคนน้ีได้แวะเวียนมาชื่นชมต้นผักหวานป่าทุก ๆ เย็น และเร่งให้มัน
แตกใบเยอะ ๆ ทาํ ให้ต้นผักหวานปา่ มีความสขุ และมคี วามภมู ใิ จ)

จงภมู ใิ จในตนเองทไี่ ดท้ าํ ประโยชน์ใหแ้ กผ่ ูอ้ น่ื หลงั ฤดูเก็บเกยี่ วข้าว

(ละอ่อนชาวนาจูงควายหงานมาอีก ก่อนลงไปอาบนํ้าละอ่อนได้มาบอกว่าจะขอ
เกบ็ ใบอ่อนไปแกงกิน ขณะท่ลี ะออ่ นกําลังเล่นนํ้าอยู่ในลําเหมอื ง เจ้าควายหงานได้
ตรงร่ีเข้าไปยังต้นผักหวานป่า พอดีชาวนาหันมาเห็นจึงร้องตวาดให้มันหยุด
เจ้าควายหงานไม่ฟงั เสียงตรงไปกินใบอ่อน ๆ ของต้นผกั หวานป่าจนหมด

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๕

ครอบครวั พอเพยี ง สรปุ
ควายหงานกบั ผักหวานป่า
ตัวละคร
เรอ่ื งน้เี กดิ ขนึ้ ทไี่ หน
เรือ่ งน้ีเกิดขึน้ เวลาใด
สาระสําคัญของเร่ือง
เหตกุ ารณท์ ่ี ๑

เหตกุ ารณท์ ี่ ๒

เหตกุ ารณท์ ี่ ๓

ผลสุดทา้ ยของเร่อื ง

ข้อคิดจากเร่อื ง

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๖

ครอบครวั พอเพียง

อ่านประโยคตอ่ ไปนแ้ี ละหาคาํ ที่มอี ักษรนํามาเขียนลงใน
๑ ละออ่ นชาวนาจงู ควายหงานกลับบ้าน

๒ ชาวนาจุดไฟเผาซงั ข้าวเหนียว

๓ อย่างน้อยเจ้าควายหงานตัวนยี้ ังพอมีดอี ยูบ่ า้ งหรอก

๔ ละออ่ นชาวนาตาํ หนคิ วามตะกละของมันไปตลอดทาง

๕ ผักหวานปา่ พยายามขยับตัวไปมา

๖ หมอกและน้ําคา้ งในหนา้ หนาวชว่ ยใหห้ ญา้ แตกใบ

๗ ทกุ ๆ เยน็ หลงั จากลงเล่นน้ําในลําน้าํ เหมืองเสรจ็ แล้ว

๘ ผักหวานปา่ เศร้าใจที่ผกั หญา้ อื่น ๆ สนกุ สนาน

๙ เขาตวาดใหม้ นั หยดุ

๑๐ ผักหวานป่าผนู้ ่าสงสารกไ็ มเ่ หลอื ใบเลยสกั ใบเดยี ว

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๑๗

ครอบครัวพอเพียง

ตอบคาํ ถามตามเนื้อเรื่อง

๑ ครอบครัวของเมฆและฝนประกอบดว้ ยใครบ้าง
ตอบ

๒ ครอบครวั ของเมฆและฝนจะเดนิ ทางไปทอ่ งเทีย่ วที่ใด
ตอบ

๓ บ้านของปา้ นิดอยทู่ ่ีใดและปา้ นดิ อาศยั อยกู่ ับใคร
ตอบ

๔ บรรยายสภาพบริเวณบา้ นของป้านิดลุงวัน
ตอบ

๕ สาเหตทุ ป่ี า้ นดิ และลุงวันสรา้ งบ้านหลงั นี้ขนึ้ มาเพราะเหตใุ ด
ตอบ

๖ อธิบายวธิ กี ารทําน้ําหมกั ชวี ภาพตามแบบของลุงวิน
ตอบ

๗ บอกประโยชน์ของนาํ้ หมักชวี ภาพ
ตอบ

๘ หลกั การสําคัญของเศรษฐกจิ พอเพียง คอื
ตอบ

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๑๘

ครอบครวั พอเพยี ง

โยงเสน้ เช่อื มขอ้ ความใหเ้ ป็นประโยค

หลกั ปฏิบัตกิ ารอ่านจบั ใจความ

อา่ นในใจ คาํ กลุ่มคาํ ใจความสาํ คญั
ศึกษาความหมาย ท่ีแสดงว่าเป็น อย่างละเอยี ด
ทกุ ย่อหน้า ที่ไมเ่ ขา้ ใจ
ตง้ั คาํ ถาม ทไี่ หน อยา่ งไร
สังเกตประโยค ความคิด และประมวล
จัดทาํ แผนภาพ ใคร ทาํ อะไร

๑ อา่ นในใจทุกยอ่ หน้าอยา่ งละเอยี ด

๒
๓
๔
๕

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๑๙

ครอบครวั พอเพียง

๑ สรุปใจความสาํ คัญ

ประเพณีบุญบ้ังไฟเป็นประเพณีที่ทํากันในแถบภาคอีสานของไทย ท่ีมี
การกระทาํ สืบต่อกันมานานแต่กําหนดไม่ไดว้ า่ มมี าตัง้ แตเ่ มื่อใด เหตทุ ่ีมี
บุญบ้ังไฟนัน้ สนั นษิ ฐานได้ว่า บุญบ้ังไฟเป็นบุญวิสาขบูชา นิยมทํากันใน
กลางเดอื น ๖ ประชาชนในทอ้ งถน่ิ นยิ มเรียกกันวา่ “บญุ เดือน ๖”
ใจความสาํ คัญคือ

๒

อะไรทั้งหลายในโลกก็ทดแทนความรักความอบอุ่นในครอบครัว
ที่สมบรู ณไ์ ม่ได้ เพราะน่นั เป็นพื้นฐานของสังคมในครัวเรือน อันนําไปสู่
การสรา้ งสังคมทม่ี นั่ คงของประเทศชาติ

ใจความสําคัญคือ

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๐

ครอบครวั พอเพียง (ตอ่ )

๓ สรปุ ใจความสําคญั

คนท่ีได้ชื่อว่าเปน็ มนุษย์เพราะเปน็ ผู้มจี ิตใจสูงเปรียบไดก้ ับนกยูงจะมีดี
ตรงขนมีแวว แต่ถ้าคนมีจิตใจที่ตํ่าช้าก็เสียทีท่ีเกิดมา คนท่ีได้ชื่อว่า
เปน็ มนุษย์ก็เพราะมีใจสะอาด สว่าง สงบ ส่วนคนที่มีจิตใจสกปรกน้ัน
ยิ่งทําให้จิตตกต่ํา ดังนั้น คนควรคิดตรึกตรองให้ดีก่อนท่ีจะพูดหรือ
กระทําสิง่ ใด

ใจความสาํ คญั คอื

๔

ทัชมาฮาล คืออนุสรณ์แห่งความรัก สิ่งมหัศจรรย์ของโลก ในยุค
ปัจจุบันอยู่ในประเทศอินเดีย สร้างโดยพระเจ้าชาห์เยฮัน เพ่ือเป็น
ทฝ่ี งั ศพพระมเหสีของพระองค์ สร้างด้วยหนิ อ่อนท้งั หลงั สวยงามมาก

ใจความสําคัญคือ

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๑

ครอบครวั พอเพียง

เลือกคาํ ตอบท่ถี กู ตอ้ งทสี่ ดุ

๑ วันพกั ผ่อนพอ่ พาเมฆและฝนไปทไ่ี หน ข. บ้านอาสมใจทสี่ ระบรุ ี
ก. บา้ นพ่ีสาวลุงวินทลี่ พบรุ ี
ค. บ้านปา้ นิดทอ่ี าํ เภอปากชอ่ ง ง. บา้ นลงุ วินทน่ี ครราชสีมา
๒ ปา้ นิดและลุงวิน ปลกู บ้านอยูท่ ี่ไหน
ก. ใกล้เชิงเขา ข. ใกลส้ ระนา้ํ ธรรมชาติ
ค. กลางเมอื งติดถนนใหญ่ ง. ขา้ งทางติดถนนใหญ่
๓ เพราะเหตใุ ดลงุ วนิ และปา้ นดิ จึงมาสรา้ งบ้านอยู่ทป่ี ากชอ่ ง
ก. เพอื่ พักผ่อนในวันหยดุ สุดสปั ดาห์
ข. เพือ่ ใหญ้ าติพี่นอ้ งมาพักผอ่ นในวนั หยดุ
ค. เพ่อื พกั ผอ่ นหลงั เกษียณอายุราชการ
ง. เพื่อพักผ่อนหลังจากหายจากอาการเจบ็ ปว่ ย
๔ อําเภอปากช่อง” อยู่ในจังหวดั ใด
ก. นครศรีธรรมราช ข. นครราชสมี า
ค. นครปฐม ง. นครพนม
๕ แม่เตรียมอะไรไปทานทบี่ ้านปา้ นดิ ลงุ วิน
ก. หมเู คม็ ไก่ย่าง ข. หมหู มัก ไกห่ มัก
ค. หมูกรอบ ไกห่ มกั ง. หมูทอด ไกห่ มัก
๖ ในการเดนิ ทางไปตา่ งจังหวัดครอบครัวของเมฆมีการเตรยี มพร้อมอย่างไร
ก. พ่อเตมิ นํา้ มันและสูบยางรถเตรียมไว้
ข. เมฆและฝนเตรยี มกระเป๋าเส้อื ผา้ และของใช้
ค. แม่เตรียมหมกั หมูและไก่ไปทาํ อาหาร
ง. ถกู ทกุ ขอ้ ทีก่ ล่าวมา

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๒๒

ครอบครัวพอเพยี ง

๗ ข้อใดไม่ใช่ลักษณะของบ้านปา้ นดิ ทอ่ี าํ เภอปากช่อง
ก. มีบริเวณกว้างใกล้เชงิ เขา
ข. ตวั บ้านต้ังอยูบ่ นเนนิ ปลกู ดอกไมร้ อบบ้าน
ค. ตน้ ไมร้ ม่ รืน่ ไดย้ นิ เสียงนกรอ้ ง ไกข่ นั
ง. มสี ระวา่ ยนาํ้ ทสี่ วยงามหรหู ราทนั สมยั
๘ ปา้ บอกเมฆว่าตอนเย็นป้าจะทาํ อาหารอะไรให้ทาน
ก. ไข่เจียวหมูสบั ข. ไข่เจียวกุ้งสด
ค. ไขเ่ จยี วดอกอัญชัน ง. แกงสม้ ดอกอญั ชนั
๙ พืชชนดิ ใดจดั เปน็ พชื สมนุ ไพร
ก. แตงโม แตงไทย แคนตาลปู
ข. มะพร้าว ลูกตาล แอปเป้ลิ
ค. คะน้า ผักกาดขาว ผักกวางตุ้ง
ง. ขม้นิ ข่า ตะไคร้
๑๐ “ไม้ต้นขนาดเล็ก ดอกมีกลีบสีขาว หลอดดอกสีแสดใช้ย้อมผ้า มีกล่ินหอม”
หมายถึงดอกอะไร
ก. ดอกมะลิ ข. ดอกกรรณิการ์
ค. ดอกปีบ ง. ดอกแก้ว
๑๑ “ไมต้ น้ ใบมรี สขม ใบอ่อนและช่อดอกกินไดแ้ ละใช้ทาํ ยาได้” หมายถงึ ต้นอะไร
ก. สะเดา ข. ขี้เหลก็
ค. ผักหวานป่า ง. มะยม
๑๒ ขอ้ ใด ไม่ใช่ พืชสมุนไพร
ก. สะเดา ข. ขเ้ี หล็ก
ค. กลว้ ยนํา้ ว้า ง. ถ่วั งอก

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๓

ครอบครัวพอเพียง

๑๓ ขอ้ ใด ไม่ใช่ ไม้ผล
ก. ฝรั่ง ข. มะขาม
ค. มะมว่ ง ง. ตน้ ไผ่
๑๔ ดอกไม้ชนดิ ใดไมม่ กี ล่ินหอม
ก. ดอกอตุ พิด ข. ดอกปบี
ค. ดอกกหุ ลาบ ง. ดอกกระดังงา
๑๕ เอาเศษผัก ใบไม้ ผลไม้ ใส่ลงในโอง่ แล้วใส่กากนา้ํ ตาลปิดฝาทง้ิ ไว้ ๕-๗ วัน
เป็นวิธีการทาํ อะไร
ก. น้ําผลไมร้ วม ข. นํา้ ยาเคมภี ัณฑ์
ค. นํา้ หมักชีวภาพ ง. แกส๊ ชวี ภาพ
๑๖ ใครเป็นผูเ้ ปดิ -ปดิ เลา้ ไก่ให้ป้านดิ
ก. หนูน้อย ข. หนูฝน
ค. หนูเมฆ ง. หนูมันแกว
๑๗ ลงุ วนิ ใช้ปยุ๋ ชนิดใดในการปลูกผกั และผลไม้
ก. ปุ๋ยเคมี ข. ปุ๋ยชีวภาพ
ค. ปุ๋ยพืชสด ง. นํา้ ล้างถ้วยชาม
๑๘ ขอ้ ใด ไมใ่ ช่ สว่ นประกอบของสม้ ตํา
ก. มะละกอ ข. พริกขี้หนู
ค. ผักกาดหอม ง. ถ่วั ฝักยาว
๑๙ พชื ชนดิ ใดใช้กาํ จดั แมลงศตั รูพืชไดโ้ ดยไมเ่ ปน็ การทําลายสง่ิ แวดลอ้ ม
ก. มะระ ข. สะเดา
ค. ขเ้ี หลก็ ง. ขอ้ ข และข้อ ค ถูกต้อง

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๔

ครอบครวั พอเพยี ง

๒๐ ขอ้ ใดไมใ่ ช่องคป์ ระกอบในการทํานาํ้ หมกั ชีวภาพ
ก. ปุย๋ หมกั ข. กากนํา้ ตาล
ค. เศษพชื ผกั ผลไม้ ง. ขอ้ ข และข้อ ค ถกู ตอ้ ง
๒๑ ข้อใดไม่ใช่ประโยชน์ท่ีได้จากนา้ํ หมักชวี ภาพ
ก. ผสมนํา้ รดตน้ ไม้
ข. ใชฉ้ ดี พ่นพืชผกั
ค. ใช้ดับกลิน่ ในทอ่ ระบายนา้ํ
ง. เปน็ เคร่อื งปรงุ ประกอบอาหารแทนผงชรู ส
๒๒ จากเรอ่ื ง “ครอบครัวพอเพยี ง” คาํ ว่าพอเพยี งหมายความวา่ อยา่ งไร
ก. พอใจในสภาพความเป็นอยขู่ องตน
ข. พอใจกับการอยทู่ า่ มกลางธรรมชาตทิ ี่งดงาม
ค. พอใจในการดาํ เนนิ ชีวิตทเี่ รียบงา่ ยและมีความสขุ
ง. พอใจกบั การดาํ รงชีวิตโดยไม่ตอ้ งใชป้ จั จัยแลกเปล่ยี น
๒๓ ปรัชญาทรี่ ัชกาลที่ ๙ มีพระราชดํารสั แนะแนวทางการดําเนนิ ชวี ติ แก่พสกนกิ ร
โดยยดึ หลกั ทางสายกลาง เรียกวา่ อยา่ งไร
ก. แก้มลงิ ข. แกล้งดนิ
ค. ชง่ั หวั มัน ง. เศรษฐกิจพอเพียง
๒๔ ผู้ทีป่ ระพฤติตนตามหลักปรัชญาในข้อ ๒๓ ควรมคี ุณธรรมใดเปน็ สําคญั
ก. ขยัน อดทน ข. ซ่ือสตั ย์ แบ่งปนั
ค. เสยี สละ เมตตา ง. ถกู ท้ังขอ้ ก และข้อ ข
๒๕ ข้อใด ไมใ่ ช่ แนวคิดแบบเศรษฐกจิ พอเพยี ง
ก. การดําเนินชีวิตแบบทางสายกลาง ข. พงึ พอใจในสิ่งทต่ี นมอี ยู่
ค. พ่งึ พาตนเองใหม้ ากทสี่ ดุ ง. พงึ่ พาผอู้ ื่นใหม้ ากทส่ี ุด

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๒๕

ครอบครวั พอเพียง

๒๖ ข้อความใดแสดงถึงความพอเพียงมากทสี่ ุด
ก. บ้านป้านดิ อยู่ใกลเ้ ชงิ เขา มบี รเิ วณกวา้ งขวาง ป้านดิ กับลุงวินต้งั ใจจะปลกู
บา้ นนเี้ ปน็ ทพ่ี กั ผอ่ นหลังเกษียณอายรุ าชการ
ข. ปา้ นดิ ปลกู ดอกไม้ ต้นไมไ้ วเ้ ยอะแยะ ลว้ นแตเ่ ปน็ พชื สมนุ ไพรที่มี
ประโยชนท์ ัง้ น้ันเลย
ค. เด็ก ๆ ทาํ ตาวาวดีใจที่ได้รบั ประทานอาหารเยน็ อรอ่ ย ลว้ นแตเ่ ป็นของท่ี
ไมต่ อ้ งซ้ือ สวนครวั ของปา้ นดิ มีทกุ อย่าง
ง. แม้จะหมดหวังในการไปเทยี่ วน้าํ ตกในวันพรุ่งนี้ แต่เมฆและฝนกม็ ี
ความสุขที่ไดม้ าเทย่ี วที่บา้ นปา้ นดิ

ใช้บทรอ้ ยกรองนต้ี อบคําถามขอ้ ๒๗-๒๙ กลว้ ยบวชชกี นิ แลว้ หวานมันนะ
กล้วยหักมกุ เผาสุกกินดี เพราะมันมรี าคาถกู
สว่ นกลว้ ยหอมกินแล้วชื่นใจนะ
ฉนั ชอบกลว้ ยไข่ เพราะมนั มีราคาถูก
กล้วยนํ้าว้ากินเวลาสกุ งอม สว่ นกล้วยแขกกนิ แลว้ ติดใจนะ
เพราะมนั มีราคาถูก
ฉนั ชอบกล้วยไข่
กล้วยเล็บมือนางรูปรา่ งเลก็ แปลก

ฉันชอบกล้วยไข่

๒๗ บทร้อยกรองนีก้ ล่าวถึงกลว้ ยกช่ี นดิ ข. ๕ ชนดิ
ก. ๔ ชนิด ง. ๗ ชนดิ
ค. ๖ ชนดิ ข. กลว้ ยน้าํ ว้า
ง. กลว้ ยหกั มกุ
๒๘ กล้วยชนิดใดทีบ่ ทร้อยกรองไมไ่ ดก้ ล่าวถึง
ก. กล้วยตนี เต่า
ค. กล้วยเล็บมือนาง

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๖

ครอบครวั พอเพียง

๒๙ การแปรรปู กล้วยชนิดใดที่บทร้อยกรองไม่ไดก้ ล่าวถงึ
ก. กล้วยแขก ข. กล้วยบวชชี
ค. กลว้ ยหกั มกุ เผา ง. กลว้ ยตาก
๓๐ ตอนกลับบ้านพอ่ จะพาเด็ก ๆ ไปเที่ยวท่ีใด
ก. นํ้าตก ข. ป่า
ค. หา้ งสรรพสินค้า ง. สวนสตั ว์
๓๑ หลงั การเกบ็ เก่ียวชาวนาเผาซังข้าวเพอ่ื ใชท้ าํ อะไร
ก. เป็นอาหารใหแ้ ก่ควาย
ข. เพ่ือเปน็ ป๋ยุ ให้แกด่ ิน
ค. เพือ่ ใชถ้ มท่ีนา
ง. เพ่อื จะไดไ้ ม่ตอ้ งใชย้ าฆา่ หญา้
๓๒ นทิ านเรอ่ื ง “ควายหงานกบั ผกั หวานปา่ ” น่าจะเกดิ ขึ้นในภาคใดของไทย
ก. ภาคใต้ ข. ภาคอีสาน
ค. ภาคกลาง ง. ภาคเหนอื
๓๓ ผู้แต่งเรอ่ื ง “ควายหงานกบั ผกั หวานป่า” คือใคร
ก. จรัล มโนเพชร ข. ไพรวรินทร์ ขาวงาม
ค. จริ ะนนั ท์ พติ รปรีชา ง. วนิ ทร์ เรียววารนิ ทร์
๓๔ ควายหงานเตะสิ่งใดไปทบั ตน้ ผกั หวาน
ก. ก้อนหนิ ข. ก้อนดนิ
ค. เศษไม้ ง. กิ่งไม้
๓๕ สว่ นใดของผักหวานป่าทน่ี ยิ มนาํ ไปรับประทาน
ก. กิ่ง ข. ดอก
ค. ยอดอ่อน ง. ใบ

บทที่ ๑ ภาษาพาที ป.๕ หน้า ๒๗

ครอบครวั พอเพียง

๓๖ จากบทอ่านเสริม “ควายหงานกบั ผกั หวานปา่ ” ขอ้ ใดกล่าวไมถ่ ูกตอ้ ง
ก. หลังเกบ็ เก่ียวขา้ ว ชาวนาเผาซงั ข้าวเหนยี วเพอ่ื ประหยดั แรงงานในการ
ถางซังข้าวท้ิง
ข. ตน้ ผกั ตน้ หญา้ อาศัยหมอกและนา้ํ คา้ งในหนา้ หนาวชว่ ยในการเจรญิ เตบิ โต
ค. ควายหงานเดินสา่ ยไปมาจนเตะเอาก้อนหินไปทบั ตอต้นผกั หวานปา่
ง. ตน้ ผกั หวานป่าเศร้าใจทไี่ มส่ ามารถเจรญิ เติบโตได้เหมอื นพชื ผกั อนื่ ๆ

๓๗ ใครทาํ ให้ผกั หวานปา่ กลบั มาเจริญเติบโตและแตกใบออ่ นไดอ้ กี คร้ัง
ก. ควายหงานตัวเดิมเซ่อซ่ามาเตะกอ้ นหนิ กระเดน็ ไป
ข. ชาวนานาํ นาํ้ จากลาํ นาํ้ เหมืองมารดทกุ วนั
ค. ละอ่อนนอ้ ยชาวนามาหยิบกอ้ นหินทท่ี บั ออกไป
ง. คนทีเ่ ดินผ่านไปมาชว่ ยตักนา้ํ มารดต้นผกั หวานปา่ ให้

๓๘ เหตุใดละอ่อนน้อยชาวนาจึงไมไ่ ดผ้ กั หวานปา่ กลับไปแกงกนิ
ก. เพอื่ นชาวนามาเก็บใบอ่อนของผกั หวานปา่ ไปกอ่ นเขา
ข. ละอ่อนน้อยชาวนาว่ายนาํ้ เล่นอยา่ งสนกุ สนานจนลมื เก็บ
ค. ควายหงานร่เี ขา้ มากนิ ใบออ่ นของต้นผกั หวานป่าจนหมด
ง. ถกู ทุกข้อทกี่ ล่าวมา

๓๙ “ตน้ ผักหวานปา่ ภูมิใจและมคี วามสุขเงียบ ๆ ทย่ี งั พอมีประโยชนใ์ ห้ผคู้ น
เหลือบแลได้บา้ ง” ขอ้ ความน้ีให้ขอ้ คดิ วา่ อยา่ งไร
ก. ควายหงานเปน็ สัตวท์ ี่มปี ระโยชนต์ อ่ มนษุ ย์
ข. ทกุ ชีวติ ทีเ่ กดิ มายอ่ มมปี ระโยชน์บา้ งไมม่ ากกน็ อ้ ย
ค. ผักหวานปา่ เปน็ พชื ผกั พน้ื บา้ นทเ่ี ปน็ ประโยชนต์ อ่ ทกุ ชีวิต
ง. ถกู ทุกข้อทกี่ ล่าวมา

บทท่ี ๑ ภาษาพาที ป.๕ หนา้ ๒๘

ครอบครวั พอเพียง ข. มิตรฉาชบี
ง. ไหมเ้ กรยี ม
๔๐ ขอ้ ใดเขียนถกู ต้อง
ก. สีสนั
ค. พาวนา



บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑

คนละไม้ คนละมือ

ปู่รวบรวมขวดน้ำมันใส่กล่องกระดำษเพ่ือให้พ่อของตั้ม
ซึ่งเปน็ อำจำรย์มหำวิทยำลัยแห่งหนงึ่ นำ้ ขวดไปใส่นำ้ มันท่ีใช้แล้ว
เพ่ือไปใช้ในกำรทดลองน้ำมันไบโอดีเซล ทุกคนในบ้ำน
สนับสนุนพ่อ รวมถึงเพื่อนบ้ำนใกล้เคียงท่ีพำกันน้ำน้ำมันท่ีใช้
แล้วมำให้พ่อของตมั้ เพื่อน้ำไปใช้ทดลอง

ปู่ พ่อ และต้ัมเป็นผู้ชำยท่ีชอบไปจ่ำยตลำดซ่ึงมักจะเป็น
หน้ำท่ีของผู้หญิง ซึ่งในวันน้ีก็เช่นกัน ท่ีปู่และพ่อใจตรงกัน
ชวนตั้มไปตลำด ปู่ถือตะกร้ำส่วนต้ัมถือปิ่นโต เพรำะช่วย
ลดโลกร้อน ปู่แยกไปซ้ือปลำ ส่วนตั้มไปซื้อหม่ีกะทิ
ของโปรด ระหว่ำงที่พี่ป่องลูกป้ำแสงคนขำยหมี่กะทิ ก้ำลังตักหม่ีกะทิ
เกิดไอข้ึนมำแต่ปิดปำกทัน เพียงแต่ไม่ไปล้ำงมือและหยิบไข่ฝอยใส่ปิ่นโต
ท้ำให้ต้ัมปฏิเสธที่จะรับของ ป้ำแสงขอโทษและดุพ่ีป่องท่ีไม่รักษำ
ควำมสะอำดพร้อมทัง้ น้ำป่นิ โตไปลำ้ งและตักให้ใหม่
ครอบครัวของต้ัมมีประเพณีอยำ่ งหนงึ่ ทปี่ ฏบิ ตั กิ ันมำ
ยำวนำนนั่นคือ เม่อื ถึงวนั เกิดของใครในครอบครัวกต็ ำม
หลังจำกไปท้ำบุญตำมประเพณีแล้วจะไปกรำบบุพกำรีของคนนั้น เพ่ือเป็น
สิริมงคล จำกน้ันจะไปโรงพยำบำลกัน เพื่อไปบริจำคโลหิตเพรำะถือเป็น
กำรท้ำบุญที่ยิ่งใหญ่อีกอย่ำงหน่ึงท่ีได้ช่วยเหลือชีวิตของคน และในคร้ังน้ี
แม้ต้ัมยังไม่สำมำรถบริจำคโลหิตได้เนื่องจำกอำยุยังไม่ถึงเกณฑ์จะบริจำค
แต่ตั้มก็ได้บรจิ ำคเงินลงในกล่องรับบริจำคเปน็ กำรช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์อีก
ทำงหนึง่ เชน่ กัน

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๒

คนละไม้ คนละมอื

จับคคู่ ้ำศัพทแ์ ละควำมหมำยใหต้ รงกนั ละแวก

๑ (กำรให้)
๒ (เขตบริเวณ)
๓ (แสดงนำ้ ใจชว่ ยเหลือ) สริ ิมงคล
๔ (ตง้ั ใจอย่ำงแนว่ แน)่
๕ (ควำมรับรทู้ ำงใจ)
๖ (ทหี่ ่ำงไกลควำมเจริญ)
๗ (อ่อนหวำน, ออ่ นโยน)
๘ (ยกยอ่ ง, ชมเชย)
๙ (ทำงดำ้ เนินชีวิต)
๑๐ (ใหค้ วำมเตม็ ใจ)
๑๑ (เต็มท่ี, ครบถ้วน)
๑๒ (ควำมเจริญรุ่งเรือง)

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๓

คนละไม้ คนละมือ

จับคคู่ ้ำศพั ทแ์ ละควำมหมำยใหต้ รงกัน (ต่อ)

เชื้อเอดส์ ๑๓ (เด๋ียวนัน้ , ทนั ทีทันใด)
๑๔ (มีใจเสนอตัวเข้ำมำท้ำงำน)
๑๕ (เคลอื่ นที่ไปเล็กนอ้ ย)
๑๖ (เปน็ เบือ้ งตน้ , ทแี รก)
๑๗ (เช้อื ไวรัสชนดิ หนงึ่ )
๑๘ (ทรัพย์สนิ ท่จี ัดขน้ึ ไมห่ วงั ผลกำ้ ไร)
๑๙ (ใช้น้ำหนกั ตวั กดข้ึนลงซำ้ ๆ)
๒๐ (ผู้ท่ีเล้ยี งดมู ำกอ่ น)

๒๑ (ทำ้ บญุ )
อำทิ ๒๒ (ส่ิงที่ดที ี่ชอบ, บุญ)
(เหตกุ ำรณ์อยูใ่ กลอ้ ันตรำย)
๒๓ (ท้ำให้หมดไป)
๒๔

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๔

คนละไม้ คนละมือ

เขียนค้ำอำ่ นของคำ้ ตอ่ ไปนี้ ๒

๑ มลู นธิ ิ อ่ำนว่ำ

บพุ กำรี อ่ำนว่ำ ๔

๓ เขยื้อน อ่ำนว่ำ

นเิ วศ อำ่ นวำ่ ๖

๕ กุศล อำ่ นวำ่

วกิ ฤต อ่ำนว่ำ ๘
สำธำรณะ อ่ำนวำ่
๗
๑๐
ขยม่ อำ่ นว่ำ รำชกศุ ล อ่ำนว่ำ
๑๒
๙ จติ อำสำ อ่ำนวำ่
พลำสติก อำ่ นว่ำ ๑๔
ทุรกันดำร อ่ำนวำ่
๑๑
หมดสภำพ อำ่ นว่ำ

๑๓
ส้ำเร็จรูป อำ่ นว่ำ

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๕

คนละไม้ คนละมอื

ใสเ่ ลข ๑-๕ เรียงลำ้ ดบั เหตกุ ำรณใ์ นบทเรียน

ครอบครัวของตั้มชวนกันไปบริจำคโลหิต เน่ืองในวันเกิดเป็น
ประจ้ำทุกปี
ปู่น้ำน้ำมันพืชที่ใช้แล้ว ใส่กล่องกระดำษให้พ่อน้ำไปทดลอง
ผลติ นำ้ มันไบโอดีเซลท่ีมหำวทิ ยำลัย
ตั้มบริจำคโลหิตไม่ได้ จึงบริจำคเป็นเงินใส่ลงในกล่อง
รบั บรจิ ำคเพื่อกำรกุศล อำทิ มูลนิธิเด็กพิกำร มูลนธิ ิโรคหัวใจ
ผูป้ ว่ ยเอดส์
ต้ัมไปซื้อหม่ีกะทิที่ร้ำนป้ำแสง พี่ป่องเกิดไอ ใช้มือปิดปำก
และนำ้ มือท่ีปิดปำกหยิบไขฝ่ อยให้ตัม้ ปำ้ แสงเห็นจงึ ตักหมี่กะทิ
ใหใ้ หม่
ปู่ พอ่ และชำวบ้ำนหลำยคนชว่ ยกันซอ่ มสะพำน

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๖

คนละไม้ คนละมือ จิตสำธำรณะ

จิตท่คี วรพัฒนำ : จิตสำธำรณะ

บุ ค ค ล ท่ี มี จิ ต ส ำ ธ ำ ร ณ ะ เ ป็ น ผู้ ท่ี มี ค ว ำ ม ป ร ำ ร ถ น ำ ดี
เอ้ือเฟื้อเผื่อแผ่ มีควำมมุ่งมั่น เสียสละและรับผิดชอบ
ต่อส่วนรวมโดยไม่หวังผลตอบแทนใด ๆ นอกจำก
ควำมสุขที่ได้ท้ำ บุคคลที่มีจิตสำธำรณะ เช่น พระรำชวิสุทธิ-
ประชำนำถ เจ้ำอำวำสวัดพระบำทน้ำพุ ต้ำบลเขำสำมยอด
จังหวัดลพบุรี ได้ต้ังโครงกำรธรรมรักษ์นิเวศน์ ซึ่งเป็น
โ ค ร ง ก ำ ร ต้ น แ บ บ บ้ ำน พั ก ผู้ ป่ ว ย เ อ ดส์ ร ะ ย ะ สุ ด ท้ ำ ย
ใหม้ ีที่พกั พงิ อนั อบอ่นุ กอ่ นท่ีผู้ป่วยจะสิ้นลมหำยใจ นอกจำกน้ี
ยังมีร้อยต้ำรวจตรีวิชัย สุริ ยุทธ หรือท่ีรู้จักในนำม
“นำยดำบวิชัย ผู้สร้ำงป่ำ” คุณสุธำสินี น้อยอินทร์ หรือครูต๋ิว
แห่งศูนย์ดูแลเด็กบ้ำนโฮมฮัก โครงกำรแพทย์อำสำ โครงกำร
ครูอำสำ เป็นต้น

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๗

คนละไม้ คนละมอื จิตสำธำรณะ

จับค่ชู ่ือบุคคลท่มี ีจิตสำธำรณะกับงำนจติ อำสำทท่ี ำ้

ครสู ธุ ำสนิ ี นอ้ ยอนิ ทร์ พระรำชวิสทุ ธิประชำนำถ

ร้อยต้ำรวจตรีวิชยั สรุ ิยุทธ

ชือ่ ชื่อ

ผู้ริเร่ิมโครงกำรปลูกต้นไม้ จัดท้ำศูนย์ดูแลเด็ก และผู้ที่
ส ำ ธ ำ ร ณ ะ เ พ่ื อ ส่ ว น ร ว ม ที่ บ้ ำ น ต้งั ใจอุทศิ ชวี ิตดแู ลเด็กและเยำวชน
ของตน ซึ่งเป็นพื้นท่ีท่ีแห้งแล้ง ท่ี มี ปั ญ ห ำ วิ ก ฤ ต ใ น ด้ ำ น ถู ก เ อ ำ
โดยท่ำนน้ำเมล็ดพันธุ์ไม้ใส่ถุง เปรียบแรงงำน เด็กที่ถูกกระท้ำ
แบกจอบหิ้วข้ึนรถจักรยำนยนต์ ด้วยควำมรุนแรง ถูกล่วงละเมิด
ไปปลูกตำมที่สำธรำณะต่ำง ๆ ทำงเพศ ติดยำเสพติด เอดส์
ทีอ่ ำ้ เภอปรำงค์กู่ จงั หวัดศรสี ะเกษ ทบ่ี ำ้ นโฮมฮัก จงั หวัดยโสธร

ชื่อ
จัดต้ังโครงกำรต้นแบบบ้ำนพักผู้ป่วยโรคเอดส์ระยะสุดท้ำย
จัดต้ังโครงกำรเพื่อเด็กยำกไร้และไร้ท่ีอยู่อำศัย ให้มีท่ีพักพิง
ทวี่ ัดพระบำทน้ำพุ ต้ำบลเขำสำมยอด จังหวัดลพบรุ ี

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๘

คนละไม้ คนละมอื จิตสำธำรณะ

กำรกระทำ้ ในขอ้ ใดเปน็ จิตอำสำใหใ้ สเ่ ครือ่ งหมำย /

น้องแยมช่วยจงู คนตำบอดข้ำมถนน
ไมตรีมจี ติ ใจดีให้เพ่ือนลอกกำรบำ้ น
ดนยั ชวนเพื่อน ๆ ไปทำ้ ควำมสะอำดหอ้ งนำ้ วดั
อดุ มช่วยเพื่อนเปล่ียนทอ่ ไอเสยี ให้เสยี งดังมำกขึน้
จำ้ ปำชวนเพือ่ นไปรักษำศีลท่วี ัด
นักเรยี นในโรงเรยี นแหง่ หนง่ึ จดั กำรแขง่ ขนั กีฬำสี
คุณหมอเปดิ คลีนิกรักษำคนไขฟ้ รี
เปรมขโมยน้ำดื่มเพือ่ ไปบริจำคใหค้ นไรบ้ ้ำน

คณุ ครปู อขบั รถขึน้ ดอยเพื่อไปสอนหนังสือใหเ้ ดก็ ฟรี
ป้ำยงค์ปลูกต้นไมต้ ำมทำงมำตลอด ๑๐ ปี

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๙

คนละไม้ คนละมือ จิตสำธำรณะ

อ่ำนขอ้ ควำมท่กี ำ้ หนดให้แลว้ ตอบค้ำถำม
คนท่ีมีจิตสำธำรณะคือ คนที่มีจิตใจที่มุ่งมั่นอยำกท้ำส่ิงที่ดี

ไม่เบียดเบียนใคร เพื่อผู้อ่ืน อยำกที่จะช่วยเหลือมนุษย์โดยไม่หวัง
ค้ำยกย่องชมเชยจำกใคร ไม่หว่ันไหวที่จะท้ำควำมดี ไม่ต้องกลัวว่ำ
ท้ำควำมดีแล้วจะไม่มีใครรู้เห็น เพรำะสักวันก็ต้องมีคนมองเห็น
ในควำมดีของเรำ และแมว้ ำ่ ไม่มีใครเหน็ ตัวเรำน่แี หละท่ีเห็น และตัวเรำ
ก็จะมีควำมสขุ ทกุ ๆ วัน

นักเรยี นเหน็ ด้วยกับขอ้ ควำมน้หี รือไม่ เหน็ ดว้ ย ไมเ่ ห็นดว้ ย
เพรำะ

กิจกรรมจิตอำสำสำธำรณะทน่ี กั เรียนเคยท้ำมีอะไรบ้ำง ให้เขยี นอธิบำย

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๐

คนละไม้ คนละมอื ค้ำบุพบท

เลอื กคำ้ บพุ บทท่ีกำ้ หนดใหใ้ สล่ งในชอ่ งวำ่ งใหส้ มบูรณ์

เฉพำะ ไกล แด่ ดว้ ย เมอ่ื

ตำม สำ้ หรับ แก่ จำก กับ

๑ คณุ ปู่เดนิ ทำงมำถงึ วำนน้ี ในหลวง
๒ เขำเปน็ คนเหน็ กิน
๓ นักฟุตบอลไทยทุกคนเตรยี มพรอ้ ม แขง่ วนั พรงุ่ นี้
๔ ประชำชนร่วมบรจิ ำคโลหิตเพอื่ ถวำยเป็นพระรำชกศุ ล

๕ นักท่องเที่ยวเดินทำงมำ ประเทศญีป่ ุ่น

๖ ฉนั เขียนหนังสือ ปำกกำ
๗ พอ่ ต้งั กลอ่ งรับนำ้ มนั ไว้ ชมุ ชน
๘ บ้ำนของผมอยู่ โรงพยำบำลมำก
๙ รำ้ นอำหำรนป้ี ิด วนั อำทติ ย์

๑๐ เธอจะไปเทย่ี ว ฉนั ไหม

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๑

คนละไม้ คนละมอื คำ้ บุพบท

เลอื กคำ้ บุพบททก่ี ำ้ หนดใหใ้ สล่ งในชอ่ งว่ำงใหส้ มบรู ณ์

เพอื่ แด่ ที่
เพรำะ ตง้ั แต่

ของ

๑ แมถ่ วำยภัตตำหำรเพล พระภกิ ษุสงฆ์
๒ ปำ้ นิดและลงุ วินยืนอยู่ หน้ำต่ำง

๓ พระสงฆผ์ เู้ จรญิ ขำ้ พเจำ้ ทัง้ หลำยขอน้อมถวำยภัตตำหำร

๔ เรำควรซ่อื สตั ย์ ตนเอง

๕ ผมมีสทิ ธทิ ี่จะช่วยปกปอ้ งควำมปลอดภัย ครอบครัว

๖ น้ำท่วม ภำคเหนือ

๗ ทนำยยน่ื คำ้ ร้อง ศำล

๘ ครูทำ้ งำนหนัก ควำมส้ำเรจ็ ของศิษย์

๙ ปลำหมอตำย ปำก

๑๐ ฉนั นัง่ รอคุณแม่ เที่ยงแล้ว

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๑๒

คนละไม้ คนละมือ ค้ำบุพบท

ขดี เส้นใต้ค้ำบพุ บทในประโยคต่อไปนี้

๑ พตี่ ม้ั ยมิ้ ไดเ้ พรำะย่ำ
๒ เธอสวยเหมือนแม่
๓ บคุ คลผู้มีจติ สำธำรณะจะเห็นแกป่ ระโยชนส์ ว่ นรวมมำกกว่ำส่วนตน
๔ ศษิ ยเ์ กำ่ มอบพวงมำลยั แดค่ ุณครูอำวโุ ส

๕ น่ันเปน็ ของของน้องฉนั นะ
๖ พวกเรำควรเชิดชทู หำรทเี่ สยี สละเพือ่ ชำติ

๗ นอ้ งไปโรงเรยี นโดยรถบสั ประจำ้ ทำง
๘ ชุดเดรสยำวสขี ำวชดุ นเ้ี หมำะสำ้ หรบั เธอที่สุด

๙ ฉนั อยใู่ นห้อง เขำอยนู่ อกห้อง
๑๐ ปำ้ นิดและลงุ วนิ มำเมื่อกลำงวนั

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๓

คนละไม้ คนละมอื ค้ำบพุ บท

ขดี เสน้ ใต้ค้ำบุพบทในประโยคต่อไปนี้

๑ กระเป๋ำสีฟ้ำบนหลังตู้เปน็ ของคณุ แม่
๒ โรงเรียนของฉนั อย่ใู กล้ทำ้ เนยี บรฐั บำล

๓ เด็ก ๆ ตอ้ งขยนั เรียนเพือ่ อนำคตท่ดี ี
๔ ปู่และยำ่ โบกมอื ใหต้ ัม้ ดว้ ยควำมอำลัยขณะทร่ี ถเคล่ือน

๕ เม่อื ถึงวันเกิดของใคร เรำจะพำกันไปทำ้ บญุ ท่วี ัด

๖ พ่อกบั แมไ่ ปบริจำคโลหติ ท่ีโรงพยำบำล
๗ มูลนิธิตำ่ ง ๆ ตั้งกล่องรับบรจิ ำคไว้ตำมโรงพยำบำล

๘ ยำเสพติดให้โทษต่อร่ำงกำย
๙ นกอยบู่ นฟ้ำ ปลำอยู่ในหนอง

๑๐ ควรบริจำคโลหติ ใหแ้ กส่ ภำกำชำดไทย

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๑๔

คนละไม้ คนละมอื เครื่องหมำยวรรคตอน

เตมิ เคร่อื งหมำยวรรคตอน คำ้ เรยี ก หรือหลักกำรใช้ให้ถกู ต้อง

เครื่องหมำยวรรคตอน เรยี กว่ำ หลักกำรใชเ้ ครอื่ งหมำย
๑“ ”

๒ ปรัศนี

๓ ใช้ละค้ำประเภทเดียวกันท่ยี ังมีอีกมำก
๔ ใชห้ ลงั อทุ ำน

๕,

๖ เปอรเ์ ซ็นต์

๗.

๘ ใช้กำ้ กบั ขอ้ ควำม ตวั เลข ตัวหนังสอื
๙ ใชค้ ่นั กลำงเพ่ือแสดงควำมเทำ่ กัน
๑๐ ทบั

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๑๕

คนละไม้ คนละมอื เคร่อื งหมำยวรรคตอน

ใสเ่ ครื่องหมำยวรรคตอนเตมิ ลงในข้อควำมและเขียนคำ้ อ่ำนน้ัน

๑ ผแู้ ทนนกั เรยี นทลู เกล้ำ ถวำยช่อดอกไม้และสูจิบตั ร
อ่ำนว่ำ

๒ พระสุนทรโวหำร ภู่ ได้รบั ยกยอ่ งให้เป็นกวีเอกของโลก
อำ่ นวำ่

๓ พยัญชนะไทย ๔๔ ตัว มี ก ฮ
อ่ำนวำ่

๔ บ้ำนเลขที่ ๔ ๒๗๓ เป็นบ้ำนของฉัน
อ่ำนว่ำ

๕ วันท่ี ๒๓ ต ค ของทุกปีเป็นวันปิยมหำรำช
อ่ำนว่ำ

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หน้ำ ๑๖

คนละไม้ คนละมือ เคร่อื งหมำยวรรคตอน

(ตอ่ )

เลือกเคร่อื งหมำยวรรคตอนเติมลงในขอ้ ควำม

๖ 7 x 4 28 เปน็ คำ้ ตอบทีถ่ ูกตอ้ ง
อำ่ นวำ่

๗ นิทรรศกำรทำงวิชำกำรจะเร่มิ ตัง้ แต่วนั ที่ ๑ ๗ กมุ ภำพนั ธ์
อำ่ นว่ำ

๘ ๘๐ ของคนไทยประกอบอำชีพเกษตรกรรม
อำ่ นวำ่

๙ ไมว่ ำ่ วันไหน ฝนก็ตกลงมำ
อำ่ นวำ่

๑๐ ชำวสวนปลกู ผลไม้หลำยชนิด เชน่ มะม่วง ส้มโอ กลว้ ย ลำ้ ไย
อ่ำนว่ำ

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๗

คนละไม้ คนละมอื ข้อควำมแบบไหนหนอ

เลือกตวั อักษรหนำ้ ขอ้ ควำมทก่ี ้ำหนดใหเ้ ติมลงในชอ่ งวำ่ งใหส้ มั พนั ธ์กนั

ข้อควำม ขอ้ ควำม ขอ้ ควำม ขอ้ ควำม
เชงิ บรรยำย เชงิ พรรณนำ เชงิ อธิบำย เชงิ โวหำร

๑ ขอ้ ควำมเชงิ

“อนั ควำมคดิ วิทยำเหมอื นอำวุธ ประเสริฐสุดซอ่ นใสเ่ สยี ในฝกั
สงวนคมสมนกึ ใครฮกึ ฮัก จึงค่อยชกั เชอื ดฟนั ใหบ้ รรลยั

๒ ข้อควำมเชงิ
“แดดยำมบ่ำยสำดแสงผ่ำนท้องฟ้ำสีครำม พร้อมสำยลมพล้ิวพัด
ดอกลั่นทมร่วงผล็อย ๆ ลงสู่พื้นเบ้ืองล่ำง แลดูเกลื่อนกลำดดังพ้ืนหญ้ำ
สนี ำ้ ตำลปดู ้วยพรมดอกไมส้ ีขำวนวลงำมตำ

บทท่ี ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๘

คนละไม้ คนละมือ ขอ้ ควำมแบบไหนหนอ
(ตอ่ )
๓ ข้อควำมเชงิ

องค์กำรสหประชำชำติได้ก้ำหนดให้วันที่ ๒๒ มีนำคมของทุกปี
เป็นวันน้ำโลก เพ่ือรณรงค์ให้เห็นควำมส้ำคัญของน้ำท่ีมีต่อมวลมนุษย์
จะได้ร่วมมือกันดูแลรักษำแหล่งน้ำ เพ่ือให้มีน้ำกินน้ำใช้ที่สะอำดและ
เพียงพอตอ่ ไป

๔ ขอ้ ควำมเชงิ

“ผมดูโทรทัศน์เห็นเด็ก ๆ นั่งอยู่บนหลังควำยก็เรียนหนังสือได้
เพรำะมีบทเรียนจำกรำยกำรวิทยุ ทำงด้ำนโทรทัศน์เรำก็มีดำวเทียม
ไทยคมเพื่อส่อื สำรกำรศกึ ษำไปทกุ หลงั คำเรือน”

๕ ขอ้ ควำมเชิง
“วดั พนญั เชงิ ท่ีวัดนีม้ พี ระพทุ ธรูปงดงำมมำก นำมว่ำพระพทุ ธไตร

รัตนนำยก พระพุทธรปู องคน์ ม้ี ีขนำดสงู ใหญม่ ำก คนทเ่ี ข้ำไปชมจะต้อง
แหงนมอง ขนำดแหงนดูคอต้งั บ่ำเลยทเี ดยี ว”

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๑๙

คนละไม้ คนละมอื ขอ้ ควำมแบบไหนหนอ
(ตอ่ )

๖ ขอ้ ควำมเชงิ

“ประชำรัฐ คือ รัฐอันเป็นที่รวมของคนหลำยเช้ือชำติและเผ่ำพันธ์ุ
ทมี่ คี วำมหลำกหลำยทำงวฒั นธรรม”

๗ ข้อควำมเชิง
“ดอกลั่นทมร่วงลงจำกต้น ช่ำงไม่ต่ำงไปจำกนักเรียนชั้น ป.หก
ที่ต้องอ้ำลำโรงเรียน แม้จะยังรักอำลัยอำวรณ์ โรงเรียนและครูท่ีเคย
อบรมสั่งสอน”

บทที่ ๒ ภำษำพำที ป.๕ หนำ้ ๒๐

คนละไม้ คนละมอื ตอบคำ้ ถำมตำมเนอ้ื เร่ือง

๑ ป่เู ตรยี มสง่ิ ใดใส่กลอ่ งกระดำษไว้ใหพ้ อ่ ของตั้ม
ตอบ

๒ กำรเทน้ำมนั ที่ใชแ้ ล้วลงในทอ่ ระบำยนำ้ และพืน้ ดนิ มีผลเสยี อยำ่ งไร
ตอบ

๓ สมำชกิ ในบำ้ นสนบั สนุนกำรท้ำงำนของพอ่ ดว้ ยวธิ ีใด
ตอบ

๔ ส่งิ ทพี่ อ่ ของต้มั รับบริจำคเพอ่ื นำ้ ไปทำ้ อะไร
ตอบ

๕ สำเหตทุ ป่ี แู่ ละตัม้ ไม่ใช้ถงุ พลำสติกเวลำไปจ่ำยตลำดเพรำะอะไร
ตอบ

๖ ตม้ั ถือส่ิงใดใส่หมก่ี ะทิ เพรำะเหตใุ ด
ตอบ

๗ เกดิ อะไรขน้ึ ขณะท่ีตม้ั ซือ้ หมีก่ ะทิ
ตอบ

๘ ป้ำแสงคนขำยหมี่กะททิ ำ้ อยำ่ งไรกบั เหตกุ ำรณ์คร้ังน้ี
ตอบ

๙ ครอบครัวของตั้มมีประเพณีปฏบิ ัติอย่ำงหน่ึง คอื
ตอบ

๑๐ คนละไม้คนละมือ เป็นเร่อื งเกยี่ วกับอะไร
ตอบ