ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2

H H ท ๑๕/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ปริศนาค�ำทาย



๑. น�้ำนี้ถกู ต้องกาย เน้อื ละลายในทนั ที

๒. นำ�้ นเ้ี ป็นเดก็ ด ี เจ็บปว่ ยไข้อาศยั มนั

๓. นำ้� นีค้ ่กู บั พระ พวกผเี หน็ เผ่นหนพี ลัน

๔. น้ำ� นี้กนิ ทกุ วัน ก้อนเย็นล�ำ้ ฉ่�ำชืน่ คอ

๕. น�้ำน้ีเกดิ กลางคืน เกาะตามพ้นื เชา้ จนสาย

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 345

H H ท ๑๕/ผ.๓

บทรอ้ ยกรอง
ย่ีสบิ ไม้ม้วน

ผใู้ หญห่ าผา้ ใหม ่ ใหส้ ะใภ้ใชค้ ลอ้ งคอ
ใฝ่ใจเอาใสห่ อ่ มิหลงใหลใครขอดู
จะใครล่ งเรือใบ ดูนำ�้ ใสและปลาปู
สิ่งใดอยใู่ นต้ ู มิใชอ่ ยใู่ ตต้ ่งั เตยี ง
บา้ ใบถ้ อื ใยบัว หูตามัวมาใกลเ้ คยี ง
เล่าทอ่ งอย่าละเลย่ี ง ยส่ี ิบมว้ นจ�ำจงดี

พระยาศรสี นุ ทรโวหาร (นอ้ ย อาจารยางกรู )

346 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เกมค้นหาดอกไม้

ค�ำชแ้ี จง อ่านบทร้อยกรองแล้วค้นหาว่าในบทร้อยกรองมีช่ือดอกไม้อะไรบ้าง น�ำไปเขียน
บนกระดาน กลุ่มใดได้ชอ่ื ครบก่อนจะเปน็ ฝ่ายชนะ

กลว้ ยไม้แขวน ระย้ายอ้ ย เป็นสร้อยสวน
กหุ ลาบล้วน ยมิ้ แยม้ แก้มกลบี นม่ิ
ชบาสี หลากหลาย เรยี งรายริม
ชมพพู มิ พ์ พวงชมพู งามตรตู า
ทานตะวนั ดาวเรอื ง เหลอื งสว่าง
มว่ งชอ้ งนาง แตม้ สี ทวคี า่
ประทดั ดาว พราวไสว จบั นยั นา
แพรสี พุทธรกั ษา ฟ้าชมพู

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 347

H H ท ๑๕/ผ.๕

เกมปริศนาอักษรไขว้

ค�ำชแ้ี จง เตมิ อกั ษรในปรศิ นาอกั ษรไขวใ้ หไ้ ดค้ �ำทม่ี คี วามหมายตรงตามกบั ภาพและหมายเลข
ท่ีก�ำหนด
๑
๕ ฟิ ม๖
ต็ ท์

๗ เ ว็ ไ ต์ ๔

ต๒๓ ช
๘ค ม ิ ว เ ร์

ร์ ซ ล์

ไ นู ๙ ร ฟ

า

ค์

๑. ๒. ๓.

๔. ๕. ๖.

๗. ๘. ๙.

348 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรุง)

๑๖หนว ยการเรียนรทู ี่

นิทานพาเพลิน

349

350 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

แบบทดสอบก่อนเรียน ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๒
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ๑๖ นทิ านพาเพลนิ

ค�ำ ชแ้ี จง เขียนเคร่อื งหมาย × ทบั ตวั อักษรหนา้ ค�ำ ตอบท่ีถูกต้อง
อา่ นข้อความต่อไปนี้แลว้ ตอบคำ�ถามข้อ ๑ - ๕

๑๖ ชะล่านักเลีย่ งออกนอกถนน
ถกู รถยนตแ์ ลน่ ทบั ดบั ชวี า
กลบั เหลอื แต่กรงเปลา่ ไมเ่ หน็ หนา้
แสนเสียดายนนั ทาทีน่ า่ รัก ชา่ งท้งิ ข้าเปลยี่ วเปล่าเศรา้ ใจเอย
มนัวจิ หแจตานเ่เอพวย๋ลยเนิคกปยาลเหาร็นบเทปรุกลยี เ้ืมยนจ็นนรเชลทู า้ืมี่ ตน
นทิ านพาเพลนิ เคยว่ิงเลน่ ด้วยกนั ทกุ วนั มา
๑. นันทามลี ักษณะตามขอ้ ใด
ก. น่ารกั ข. หลงลืมตน ค. ชอบวิ่งออกนอกถนน
๒. นนั ทาถกู รถทบั เสยี ชีวิตเพราะอะไร
ก. ความซกุ ซน ข. ความประมาท ค. ความเพลิดเพลนิ
๓. ผู้แตง่ บทรอ้ ยกรองข้างต้น มีความรู้สกึ อยา่ งไร
ก. เสียใจ ข. ปลืม้ ใจ ค. เศร้าใจ
๔. นกั เรียนคิดว่า “นนั ทา” เป็นสัตว์ชนิดใด
ก. นก ข. เป็ด ค. แม่ไก่
๕. ขอ้ ใดคือความหมายของคำ�วา่ “ชะลา่ ใจ”
ก. ดอื้ , ไม่เชอ่ื ฟัง
ข. แจม่ ใส, เบิกบาน
ค. ฮึกเหิมจนประมาท

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 351

H H ท ๑๖/ผ.๑

อ่านนทิ านตอ่ ไปนีแ้ ลว้ ตอบคำ�ถามขอ้ ๖ - ๘
เช้าวันหน่ึงอากาศแจ่มใส เจ้าแจ้ไก่หนุ่มเดินหาอาหารในลานบ้านอย่าง
เบิกบานใจ
ขณะที่เจ้าแจ้กำ�ลังเดินเพลินอยู่นั้น เจ้าจ๋อมไก่หนุ่มอีกตัวมองเห็นเจ้าแจ้
ก็รู้สึกไม่พอใจทเี่ จ้าแจ้มาหาอาหารในลานบา้ นเหมอื นกนั
เจ้าจ๋อมเดินร่ีเข้าหาเจ้าแจ้ด้วยความโกรธ “ท่ีนี่เป็นถิ่นหากินของฉัน แกต้อง
ไปหาอาหารท่อี ่นื ”
เจ้าแจ้ตอบโต้ทันทีด้วยความโกรธเช่นกัน “ฉันก็มีสิทธิ์หากินที่น่ีได้เหมือนกัน
แกนั่นแหละไสหวั ไปหากนิ ทอี่ ่นื เถอะ”
ในที่สุดเจ้าจ๋อมกับเจ้าแจ้ก็ตีกัน เพราะต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน ไม่นานนัก
เจา้ แจ้ก็ถกู คมเดอื ยของเจา้ จ๋อมเข้าทีห่ น้า ด้วยความเจ็บปวดตอ้ งยอมแพ้ออกวง่ิ หนี
ไปทันที
หลังจากได้รบั ชัยชนะ ดว้ ยใจฮกึ เหิมก�ำ เริบเจ้าจ๋อมบนิ ข้นึ ไปบนรั้ว โก่งคอขนั
เยาะเยย้ เจา้ แจ้
ทนั ใดนนั้ เหยยี่ วตวั หนงึ่ ก�ำ ลงั หวิ บนิ ผา่ นมาโฉบลงจบั เอาตวั เจา้ จอ๋ มไปกินเปน็
อาหารโดยงา่ ย
เวลาผา่ นไปความเงยี บสงบพาใหเ้ จา้ แจค้ อ่ ยๆ ออกมาจากทซ่ี อ่ น พยายามมอง
หาเจ้าจ๋อมก็ไม่เห็น
เจา้ แจก้ ระพอื ปกี ขนั เสยี งดงั ดว้ ยความดใี จ แลว้ ครองถน่ิ หากนิ บนลานบา้ นเพยี ง
ล�ำ พังตวั เดยี วตลอดไป

352 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

๖. เจา้ จอ๋ มกับเจ้าแจต้ ีกนั เพราะอะไร
ก. แยง่ สถานทหี่ าอาหาร
ข. ตอ้ งการแสดงความเป็นใหญ่
ค. ต้องการรู้วา่ ใครจะเกง่ กว่ากัน
๗. ใครเป็นฝา่ ยชนะ
ก. แจ้ ข. จ๋อม ค. เสมอกนั
๘. จอ๋ มถูกเหย่ยี วโฉบไปกินเป็นอาหารได้โดยงา่ ยเพราะอะไร
ก. ความอวดดี ข. ความโง่เขลา ค. ความประมาท
อา่ นข้อความต่อไปนีแ้ ลว้ ตอบค�ำ ถามขอ้ ๙ - ๑๐

เดก็ เด็กรู้ไหม ไยนกกาเหว่า
จึงไมค่ อ่ ยเฝา้ เลี้ยงดูลกู ตน
ไขใ่ สร่ ังกา ไมม่ าเวยี นวน
ลูกเตบิ โตจน บนิ หนกี าไป

๙. นักเรยี นคิดวา่ เพราะอะไรนกกาเหวา่ จึงไปไขใ่ นรงั นกกา
ก. เพราะนกกาเหว่าเลย้ี งลูกไม่เป็น
ข. เพราะนกกาเหวา่ ต้องไปหากนิ ในทหี่ ่างไกล
ค. เพราะนกกาท�ำ ตามสัญญาทีใ่ ห้ไวก้ ับนกกาเหวา่
๑๐. “เข็นครก..........................” ควรเติมคำ�ในข้อใดในช่องว่างจึงเป็นสำ�นวน
ทถ่ี ูกต้อง
ก. ขน้ึ ภเู ขา ข. ลงเขา ค. ไม่ไหว

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 353

ทวาร H H ท ๑๖/ผ.๑

บัตรค�ำ

โฉบเฉ่ียว

อาสญั ซมซาน

มรณา แยบยล

แชเชือน จุณ

ดั้นด้น สนั ดาน

354 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

สัญชาติ ทาส
จัญไร กรรม
ชั่วกัปชัว่ กัลป์ อุทาหรณ์
ประกัน ภักดี

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 355

H H ท ๑๖/ผ.๑

บทร้อยกรอง
กรรมของนายประกนั

เดก็ เด็กรไู้ หม ไยนกกาเหว่า
จงึ ไม่คอยเฝา้ เลี้ยงดูลูกตน
ไข่ใส่รังกา ไม่มาเวยี นวน
ลูกเตบิ โตจน บนิ หนีกาไป
เร่อื งเกา่ เลา่ มา รงุ้ กา กาเหว่า
มาพบกันเขา้ ถกู อกถูกใจ
เลยเป็นเพอ่ื นกัน ต่างสญั ญาไว้
ใครมีเภทภยั ต้องช่วยทันที
วนั หนึ่งนกรุง้ บินม่งุ หม่บู า้ น
โผผนิ บินผ่าน มาถงึ ถ่นิ ท่ี
เห็นฝงู ลกู ไก ่ แลไปมากมี
สุดแสนยินด ี โฉบเฉีย่ วอาหาร
เจ้าของไก่เลง็ ตรงเผงจอมขโมย
นกรุ้งโอดโอย กระสุน ถูกทวาร
เจา้ แทบ อาสัญ เหหัน ซมซาน
ฝืนบนิ กลบั บา้ น เกอื บสิ้นชีวา

356 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุม สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

ลกู กระสุนคากน้ H H ท ๑๖/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒
มนั แขง็ แน่นติด
มองหาใครชว่ ย ขดั สนส้ินคิด
พอดีนกกา ไมห่ ลุดออกมา
พอการู้เหตุ แทบม้วยมรณา
เรง่ คิด แยบยล บินผา่ นมาเยือน
เห็นแสงแดดจา้ สังเวชเต็มทน
“เจ้าอยา่ แชเชอื น เพ่อื ช่วยเหลือเพ่ือน
ให้แดดแผดเผา ไม่ช้ารบี เตือน
จักแตกเปน็ จณุ ชบู นั้ ท้ายพลนั
นกร้งุ รู้ความ ส่องเข้าลูกกระสนุ
ชอู ย่ทู ง้ั วัน หลุดออกจากกนั ”
นกรงุ้ เจ็บปวด ท�ำตามทนั ควนั
นกกาหมดทาง กไ็ มเ่ ปน็ ผล
กาเหว่าคงรู้ ร้าวรวด รอ้ งคราง
รบี บิน ด้ันด้น ช่วยเหลอื เพอ่ื นตน
กาเหว่ามาถงึ ลองดูอีกหน
สัญชาติ ร้งุ พาล ตามกาเหวา่ มา
“ถ้าข้าช่วยได ้ รซู้ ้ึงสนั ดาน
หากแมส้ บ อุรา จึงต้องสัญญา
เอง็ ให้อะไรหวา
ข้าจักชว่ ยไว”้

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 357

นกร้งุ รบี ตอบ H H ท ๑๖/ผ.๑
จงรกั ภกั ด ี
กาเหว่าไม่เชื่อ “ข้ามอบชวี ี
จงึ กล่าวขานไข เปน็ ทาสตลอดไป”
กาเหว่าบอกรุง้ กาเบือ่ เหลอื ใจ
รีบจมุ่ แชท่ วาร รบั เป็นนายประกัน
กระสุนเป็นดนิ ใหม้ ่งุ สูธ่ าร
นกรงุ้ รีบผัน ลงในนำ้� นนั่
หย่อนก้นลงธาร เป่ือยสน้ิ เรว็ พลัน
ยินดีท่สี ุด ท�ำตามทันใด
ไม่คืนกลับมา มนิ านดินหลุด
ชัว่ ช้าจัญไร บนิ หนเี ร็วไว
กาจึงรบั กรรม เห็นหนา้ ใครใคร
กาเหว่าประกาศ ทอดทง้ิ สัญญา
เจ้าตอ้ งฟกั ไข ่ ชอกช�้ำเป็นทาส
เตบิ โตข้นึ มา ว่า “แต่นีห้ นา
เปน็ อทุ าหรณ์ เลี้ยงใหล้ ูกข้า
วา่ อยา่ โงเ่ ขลา ชว่ั กปั ชั่วกัลป์”
เลอื กคบเพือ่ นดี เพอ่ื สอนใจเรา
จงอยา่ คดิ ประกัน จ�ำไว้ใหม้ ัน่
เปน็ ทีผ่ ูกพัน
ให้คนพาลเอย

รชั นี ศรีไพรพรรณ
จากหนงั สือเรยี นภาษาไทย ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ เล่ม ๒

358 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๑ - ๐๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๑

เขยี นแผนภาพโครงเรื่อง

ค�ำช้ีแจง เขยี นแผนภาพโครงเร่ืองจากนิทาน เร่ือง “กรรมของนายประกนั ”

แผนภาพโครงเรอื่ ง

เร่ือง...............................................................................

ตวั ละคร ๑. ........................................................................................

๒. ……………………………………………………………………….........

๓. ……………………………………………………………………….........

๔. ……………………………………………………………………….........

สถานท ี่ …………………..……………………………………………………….........

…………………………..……………………………………………….........

เหตกุ ารณ์ส�ำคญั …………………………..……………………………………………….........

…………………………..……………………………………………….........

…………………………..……………………………………………….........

ขอ้ คิด …………………………..……………………………………………….........

…………………………..……………………………………………….........

…………………………..……………………………………………….........

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 359

H H ท ๑๖/ผ.๑ - ๐๒

ใบงานที่ ๐๒

ความหมายของค�ำ

ค�ำชแ้ี จง จงหาความหมายของค�ำศพั ท์ต่อไปนี้

๑. กรรม หมายถึง .........................................................................................
.......................................................................................................................
๒. นายประกัน หมายถึง ...............................................................................
.......................................................................................................................
๓. สงั เวช หมายถึง ........................................................................................
.......................................................................................................................
๔. ซมซาน หมายถงึ ......................................................................................
.......................................................................................................................
๕. อาสญั หมายถงึ ........................................................................................
.......................................................................................................................
๖. สญั ชาติ หมายถงึ .....................................................................................
.......................................................................................................................
๗. อุทาหรณ์ หมายถงึ ...................................................................................
.......................................................................................................................
๘. ช่วั กัปช่วั กัลป์ หมายถึง ............................................................................
.......................................................................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

360 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๓ - ๐๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๓

ตอบค�ำถาม

ค�ำชแี้ จง แต่งประโยคจากค�ำท่ีก�ำหนดให้

๑. จากเรื่อง “กรรมของนายประกัน” มีนกอะไรบ้างท่ีเปน็ เพ่อื นกัน
ตอบ .........................................................................................................
๒. จากนิทาน นกชนดิ ใด ตัวใหญท่ ่สี ุด
ตอบ .........................................................................................................
๓. นกรุง้ ถกู ยงิ ตรงส่วนใดของร่างกาย
ตอบ .........................................................................................................
๔. นกกา ช่วยแนะน�ำนกรุ้งให้เอาลกู กระสุนออกอย่างไร
ตอบ .........................................................................................................
๕. ใครไดช้ อ่ื ว่าเปน็ นายประกนั และเป็นนายประกันใหใ้ คร
ตอบ .........................................................................................................
๖. นกกาเหว่าแนะวิธเี อาลกู กระสนุ ออกอยา่ งไร
ตอบ .........................................................................................................
๗. นกกา ได้รับผลอย่างไรจากการเป็นนายประกัน
ตอบ .........................................................................................................
๘. นทิ านเรอ่ื งนใี้ หข้ อ้ คิดอะไร
ตอบ .........................................................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 361

H H ท ๑๖/ผ.๑ - ๐๔

ใบงานที่ ๐๔

เขยี นแสดงความคดิ เห็น

ค�ำชี้แจง ปฏบิ ตั ิกิจกรรมตอ่ ไปน้ี

๑. เขียนแสดงความคิดเห็นจากนิทานเรื่อง “กรรมของนายประกัน”
ถา้ ใหเ้ ลอื ก นกั เรยี นจะเลอื กเปน็ นกชนดิ ใดระหวา่ งนกรงุ้ นกกา และนกกาเหวา่
เพราะอะไร
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
๒. วาดภาพนกท่ีนกั เรยี นเลือกในขอ้ ๑ และระบายสีใหส้ มจรงิ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

362 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ค�ำยากนทิ าน “แมไ่ กด่ อ้ื ”

สลบั พยายาม
ร่าง บุรษุ ไปรษณยี ์
กระพือ กระเด็น
เบกิ บาน รถยนต์
อาลยั เล่ียง

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 363

H H ท ๑๖/ผ.๒

ปลาบปลื้ม ชวี า
นิจจา เปลา่ เปล่ียว
สลด

364 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เรอ่ื ง แม่ไกด่ อื้

แมไ่ ก่ลายตัวหนง่ึ ชือ่ นันทา มีขนสขี าวกับด�ำสลบั กนั มันชอบอยทู่ สี่ นามหญา้
หน้าบ้าน บ้านนั้นมีรั้วล้อมรอบและประตูรั้วปิดอยู่เสมอ นันทาจะออกไปท่ีถนน
กไ็ ม่ได้ มีต้นมะม่วงและมะลอิ ยรู่ ิมสนาม กรงของนนั ทาอยใู่ ตต้ ้นมะมว่ งนน้ั กรงน้ัน
ท�ำด้วยไม้ทาสีแดง ข้างประตูกรงมีอ่างใส่น�้ำต้ังไว้ให้มันกิน เจ้าของไก่ตัวน้ีคือ
เด็กหญิงสองพ่นี อ้ ง คนพ่ชี ่อื ดารา คนนอ้ งชื่อรจุ ี
“ไก่ของเราอย่ไู หนเลา่ คะ?” รุจถี ามพีส่ าว
“พีเ่ ห็นมันไปมอง ๆ ทป่ี ระตู” ดาราตอบ “ดทู ่าทางมันพยายามจะมดุ ใตป้ ระตู
ออกไปขา้ งนอกเป็นแน่ทเี ดยี ว”
“ถ้านันทาออกไปที่ถนน” รุจีร้องข้ึน “มันคงถูกรถทับตายเท่านั้นเอง”
เด็กหญิงทั้งสองรีบว่ิงไปที่ประตูแล้วจับนันทามาท่ีสนาม “อ๊อก! อ๊อก! อ๊อก!”
นันทาร้อง พลางจอ้ งไปที่ประตู “ฉนั อยากออกไปทถ่ี นน”
โธ่ นันทาท�ำไมดื้ออย่างน้ี เจ้าอยากจะออกไปตายหรือ?” ดาราว่าแล้ว
ก็จบั ตวั ไว้
“ออ๊ ก! ออ๊ ก! อ๊อก!” นนั ทารอ้ งอีก “ปลอ่ ยให้ฉนั ออกไปเถิด” แลว้ ก็พยายาม
ดิ้นจะให้หลดุ จากมอื ดารา
“ตอ้ งเอาไปขงั กรงไว้สักครู่ก่อน” “รจุ พี ูด” เม่ือหายดอ้ื แลว้ จะปล่อยออกมา
สองคนพ่ีน้องจับนันทาไปใส่กรงแล้วปิดประตูกรงเสีย นันทาโผล่หัวออกมา
นอกซี่กรงร้องเสียงดัง “อ๊อก! อ๊อก!” เธอออกไปท่ีถนนได้ฉันก็อยากออกไป
เหมือนกนั “ออ๊ ก! ออ๊ ก! ”
นันทาเช่ืองมากเพราะมันเล่นกับเด็กท้ังสองทุกวัน รุจีและดารารักมันมาก
นันทาจึงเหมือนเด็กท่ีผู้ใหญ่รักและตามใจ มันอยากท�ำอะไร ๆ ตามชอบใจเสมอ
เม่ือเด็กทั้งสองเอาข้าวเปลือก หรือผักมาให้กิน มันแสดงท่าดีอกดีใจ และคิดว่า

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 365

H H ท ๑๖/ผ.๒

เด็กทั้งสองน้ีเอาอาหารอร่อยมาให้กิน บางคราวนันทาเอาตีนคุ้ยจนข้าวเปลือกหก
ออกจากรางหมดแลว้ ไม่ได้กินเลย จนเมล็ดเดยี ว
“มานีเ่ ถิดนอ้ ง” ดาราพดู กับรจุ ี “เราไปดูทีหรือว่านันทาจะมุดใตป้ ระตอู อกไป
ขา้ งนอกไดไ้ หม”
สองพนี่ อ้ งเดนิ ไปทปี่ ระตเู หน็ ชอ่ งกวา้ งขา้ งใตพ้ อทไ่ี กจ่ ะลอดออกไปได้ “ฉนั คดิ
ว่าเราควรเอากง่ิ ไมม้ ากนั ไวท้ ีป่ ระตู” รจุ พี ดู กบั พ่ี “นันทาจะไดอ้ อกไปไมไ่ ด้” ดารา
และรุจี จึงไปหากิ่งไม้มาสะไว้ท่ีช่องใต้ประตู จนเห็นว่าไก่จะมุดออกไปไม่ได้แล้ว
จึงปล่อยนันทาออกจากกรง มันรีบว่ิงไปที่น่ันโดยเร็วคราวน้ีมันไม่กล้ามุดออกไป
เพราะมีกงิ่ ไม้ขวางอยู่
“อ๊อก! อ๊อก!” นันทาร้อง “เอากิ่งไม้ออกเสียทีเถิด” รุจีและดาราชอบใจ
เมื่อเห็นไกข่ องเขาออกไปข้างนอกไมไ่ ด้
“นนั ทาเอย๋ อยา่ ดอื้ นกั เลย ฉนั จะเอาขา้ วเปลอื กมาใหก้ นิ ” รจุ พี ดู “อยา่ มดุ ออก
ไปนะ”
ดาราไลไ่ กไ่ มใ่ หไ้ ปทป่ี ระตแู ลว้ พดู วา่ “ถา้ เจา้ ออกไปทถี่ นนไมช่ า้ เจา้ จะตอ้ งตาย”
นนั ทาเอยี งคอไปขา้ งหนงึ่ แล้วมองดเู ด็กทงั้ สอง
“กุ๊ก กุก๊ ” นนั ทาร้องดว้ ยความโกรธ “ไม่ตายฉันไม่เชือ่ ” เดก็ ทง้ั สองวิ่งไปเอา
ขา้ วเปลอื กมาให้นนั ทา ขณะนัน้ มบี รุ ษุ ไปรษณยี เ์ ปิดประตเู ขา้ มาเพอ่ื สง่ จดหมายเขา
เหน็ กง่ิ ไม้ที่ประตูจึงหยิบโยนไปข้างร้ัว แลว้ ปดิ ประตูไว้อยา่ งเดิม เมือ่ เห็นคนหยิบก่งิ
ไม้ทิง้ นันทาดีใจมาก
“คราวนเี้ ราออกไปนอกถนนไดล้ ะ” นันทานึกในใจมนั ไม่กลา้ สง่ เสยี งดงั เพราะ
กลวั วา่ เด็กท้งั สองจะมาจบั มนั ไว้อีก มันวิ่งไปท่ปี ระตโู ดยเร็ว ค่อย ๆ มุดออกไปทาง
ใตป้ ระตู ไมช่ า้ กอ็ อกมาถงึ ถนนได้ มนั สะบดั ขนและกระพอื ปกี ดว้ ยความเบกิ บานแลว้
เดนิ ไปมาบนถนนน้นั

366 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุม สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

“ในที่สุดฉันก็ออกมาที่ถนนได้” นันทาร้อง “เด็กทั้งสองคนนั้นดูถูกฉันนักว่า
ถา้ ฉนั ออกมาทถ่ี นนไมช่ า้ ฉนั จะตอ้ งตายดซู ฉิ นั วง่ิ ไดแ้ ละยงั ไมต่ าย” มนั รอ้ งและกระพอื ปกี
แล้ววิ่งไปยืนท่ีกลางถนน รุจีและดารากลับมาถือจานข้าวโพดถั่วเขียวและผักกาด
มาใหน้ นั ทากนิ ทั้งสองคนไม่เห็นนนั ทาทสี่ นามกไ็ ม่มีในกรงก็ไมม่ ี มองไปทางไหน ๆ
ก็ไมพ่ บนนั ทา เขาเห็นก่ิงไมก้ ระเด็นไปอยูร่ มิ รวั้ เดก็ ทงั้ สองมองไปทถ่ี นน ก็พอดเี ห็น
รถยนตค์ นั หนงึ่ แลน่ มาโดยเรว็ และทบั นนั ทาจนตวั แบน จงึ รบี วง่ิ ไปทปี่ ระตมู องดดู ว้ ย
ความสงสารจนถึงน้�ำตาตก เขาเสียดายนันทามาก และพากันไปหาพ่อบอกว่าไก่
ถกู รถทบั ตายเสียแลว้ พ่อของเขาปลอบเด็กท้ังสองและเขียนค�ำไวอ้ าลัยบนกระดาษ
ขอบด�ำ ว่าดงั น้ี

เพอื่ เปน็ ท่ีระลึกถึงนันทาแม่ไก่ที่รกั ย่งิ ของเรา
แสนเสยี ดายนันทาทีน่ ่ารกั ชะล่านักเล่ียงออกนอกถนน
มัวแต่เพลินปลาบปล้มื จนลมื ตน ถูกรถยนต์แล่นทบั ดบั ชีวา
นิจจาเอ๋ยเคยเหน็ ทุกเย็นเชา้ กลับเหลือแต่กรงเปล่าไม่เหน็ หนา้
เคยวงิ่ เลน่ ด้วยกันทกุ วันมา ช่างท้งิ ขา้ เปล่ียวเปลา่ เศรา้ ใจเอย
ดาราและรจุ เี อากระดาษขอบด�ำนไ้ี ปตดิ ปา้ ยปกั ไวห้ นา้ ประตกู รงของนนั ทาดว้ ย
ความสลดใจ

นายก่ี กรี ติวทิ ย์โยสาร, ขุนสวรรควทิ ยา, ขนุ ศึกษากิตพสิ ณั ฑ์
ในหนงั สือ ลูกสตั ว์ต่างๆ ชดุ อมตนทิ าน

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 367

H H ท ๑๖/ผ.๒ - ๐๕

ใบงานที่ ๐๕

ตอบค�ำถาม

ค�ำชี้แจง ตอบค�ำถามจากเรื่อง “แมไ่ กด่ ื้อ”

๑. บริเวณรอบๆ กรงของนนั ทา มอี ะไรบ้าง
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๒. เด็กท้งั สองท�ำอยา่ งไรเพอื่ ป้องกันไมใ่ ห้นันทาออกไปทถ่ี นน
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๓. นนั ทาออกไปทถี่ นนไดอ้ ย่างไร
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๔. เมอื่ นนั ทาออกไปทถี่ นนแล้วนนั ทาท�ำอยา่ งไร และเกิดเหตุการณอ์ ะไรขึน้
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๕. นักเรยี นรู้สึกอยา่ งไร และได้ขอ้ คดิ อะไรหลงั จากอา่ นเรอ่ื ง “แมไ่ ก่ดือ้ ”
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

368 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๒ - ๐๖ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๖

เขยี นค�ำอ่าน

ค�ำช้แี จง เขยี นค�ำอา่ นจากค�ำทีก่ �ำหนดให้

๑. สลบั อา่ นว่า ................................................................................
๒. บรุ ษุ อ่านว่า ................................................................................
๓. รถยนต์ อา่ นวา่ ................................................................................
๔. นจิ จา อา่ นวา่ ................................................................................
๕. ไปรษณีย์ อ่านว่า ................................................................................
๖. สลด อา่ นว่า ................................................................................
๗. พยายาม อา่ นว่า ................................................................................
๘. ถนน อา่ นว่า ................................................................................
๙. กระดาษ อา่ นวา่ ................................................................................
๑๐. สงสาร อ่านว่า ......................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 369

H H ท ๑๖/ผ.๒ - ๐๗

ใบงานท่ี ๐๗

เรยี งล�ำดบั เหตุการณ์

ค�ำชแี้ จง เรยี งล�ำดับเหตุการณจ์ ากเร่ือง “แม่ไกด่ อื้ ” โดยเขยี น ๑ – ๖ หนา้ เหตุการณ์

............. ดาราและรจุ หี าก่ิงไมม้ าสะไว้ทช่ี อ่ งใตป้ ระตู
.............

............. นนั ทาวิ่งไปท่ีประตโู ดยเรว็ คอ่ ยๆ มุดออกไปทางใต้ประตู
.............

............. สองพ่นี อ้ งจับนันทาไปใสก่ รงแลว้ ปดิ ประตกู รงเสยี
.............

............. พ่อของดาราและรจุ เี ขียนค�ำไว้อาลัยใหน้ ันทา
.............

............. บรุ ุษไปรษณีย์มาส่งจดหมาย หยบิ กิง่ ไม้โยนไปข้างรว้ั
.............

............. รถยนต์คนั หนง่ึ แลน่ มาโดยเร็วและทับนนั ทาจนตัวแบน
.............

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

370 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทรอ้ ยกรอง
นันทา ทนี่ า่ รัก

แสนเสียดายนนั ทาทีน่ า่ รัก ชะล่านักเลี่ยงออกนอกถนน
มวั แตเ่ พลนิ ปลาบปลื้มจนลืมตน ถกู รถยนต์แลน่ ทบั ดับชีวา
นิจจาเอย๋ เคยเหน็ ทกุ เย็นเช้า กลบั เหลือแต่กรงเปลา่ ไม่เหน็ หน้า
เคยว่งิ เล่นด้วยกันทุกวันมา ชา่ งทิ้งข้าเปลย่ี วเปลา่ เศร้าใจเอย

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 371

H H ท ๑๖/ผ.๒ - ๐๘

ใบงานท่ี ๐๘

เขียนความหมายของค�ำ

ค�ำชีแ้ จง อ่านออกเสียงบทร้อยกรอง “นันทาที่น่ารัก” แล้วเขียนความหมายของค�ำศัพท์
ทกี่ �ำหนดให้

๑. ชะล่า หมายถึง .........................................................................................
..................................................................................................................
๒. ปลาบปลมื้ หมายถงึ .................................................................................
..................................................................................................................
๓. ดับชวี า หมายถงึ ......................................................................................
..................................................................................................................
๔. กรง หมายถงึ ...........................................................................................
..................................................................................................................
๕. เปลี่ยว หมายถงึ .......................................................................................
..................................................................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

372 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๒ - ๐๙ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๙

ตอบค�ำถาม

ค�ำช้ีแจง ตอบค�ำถามจากบทรอ้ ยกรอง “นันทาทีน่ า่ รกั ”

๑. นันทา แอบหนีไปท่ีไหน
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๒. นันทา ถกู รถยนต์ทบั เพราะอะไร
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๓. เมอื่ ยงั มีชีวติ อยู่ นันทา อาศยั อย่ทู ีไ่ หน
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๔. ท�ำไมผู้แต่งบทรอ้ ยกรองน้ีจงึ ร้สู กึ เศร้าใจ
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................
๕. นกั เรยี นคดิ ว่า “นนั ทา” เป็นสตั วช์ นดิ ใด เพราะอะไร
ตอบ .........................................................................................................
..................................................................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 373

บัตรค�ำ H H ท ๑๖/ผ.๓

ทะนาน ยอ้ น

ไซร้ เมล็ด

กงการ ธนู

ตลิง่ ถล่ม

แมลงหวี่ หลาน

374 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

นายพราน H H ท ๑๖/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒
หนู
หมา
ไหม้

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 375

H H ท ๑๖/ผ.๓

นิทาน
เรื่อง ยายกะตา

ยายกะตาปลกู ถวั่ ปลกู งาใหห้ ลานเฝา้ หลานไมเ่ ฝา้
กามากนิ ถ่วั กินงาเจด็ เมล็ดเจด็ ทะนาน ยายมายายก็ดา่
ตามาตาก็ตี

หลานร้องไห้ไปหานายพราน ขอให้ช่วยยิงกา
กากินถ่ัวกินงาเจ็ดเมล็ดเจ็ดทะนาน ยายมายายก็ด่า
ตามาตากต็ ี นายพรานตอบวา่ “ไมใ่ ชก่ งการอะไรของขา้ ”
หลานจึงไปหาหนูขอให้ช่วยกัดสายธนูนายพราน
นายพรานไม่ช่วยยิงกา กากินถั่วกินงา เจ็ดเมล็ดเจ็ด
ทะนาน ยายมายายกด็ ่า ตามาตาก็ตี หนตู อบวา่ “ไม่ใช่
กงการอะไรของข้า”
หลานจึงไปหาแมว ขอให้แมวช่วยกัดหนู
หนไู ม่ชว่ ยกัดสายธนนู ายพราน นายพรานไมช่ ่วยยิงกา
กากินถ่ัวกินงาเจ็ดเมล็ดเจ็ดทะนาน ยายมายายก็ด่า
ตามาตากต็ ี แมวตอบวา่ “ไมใ่ ชก่ งการอะไรของข้า”
หลานจงึ ไปหาหมา ขอให้ชว่ ยกดั แมว แมวไม่ช่วย
กดั หนู หนไู มช่ ว่ ยกดั สายธนนู ายพราน นายพรานไมช่ ว่ ย
ยิงกา กากินถั่วกินงาเจ็ดเมล็ดเจ็ดทะนาน ยายมา
ยายก็ด่า ตามาตากต็ ี หมาตอบว่า “ไมใ่ ชก่ งการอะไรของขา้ ”

376 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

หลานจึงไปหาไม้ค้อนให้ย้อนหัวหมา หมาไม่มา
ชว่ ยกดั แมว แมวไม่ช่วยกดั หนู หนูไมช่ ่วยกดั สายธนู
นายพราน นายพรานไมช่ ว่ ยยงิ กา กากนิ ถ่ัวกนิ งาเจ็ด
เมล็ดเจด็ ทะนาน ยายมายายกด็ า่ ตามาตาก็ตี ไม้ค้อนตอบวา่ “ไม่ใช่กงการ
อะไรของขา้ ”
หลานจงึ ไปหาไฟใหช้ ว่ ยไหมไ้ มค้ อ้ น ไมค้ อ้ นไมช่ ว่ ย
ย้อนหัวหมา หมาไม่มาช่วยกัดแมว แมวไม่ช่วยกัดหนู
หนูไมช่ ่วยกัด สายธนูนายพราน นายพรานไม่ช่วยยิงกา
กากนิ ถ่ัวกนิ งาเจด็ เมล็ดเจด็ ทะนาน ยายมายายกด็ ่า ตามาตากต็ ี ไฟตอบว่า
“ไมใ่ ช่กงการอะไรของข้า”
หลานจึงไปหาน้�ำให้ช่วยดับไฟ ไฟไม่ช่วยไหม้
ไมค้ อ้ น ไมค้ อ้ นไมช่ ว่ ยยอ้ นหวั หมา หมาไมม่ าชว่ ยกดั แมว
แมวไม่ช่วยกัดหนู หนูไม่ช่วยกัด สายธนูนายพราน
นายพรานไม่ช่วยยิงกา กากินถั่วกินงาเจ็ดเมล็ดเจ็ดทะนาน ยายมายายก็ด่า
ตามาตากต็ ี นำ�้ ตอบวา่ “ไม่ใช่กงการอะไรของขา้ ”
หลานจึงไปหาตล่ิงให้ช่วยพังทับน้�ำ น้�ำไม่ช่วย
ดบั ไฟ ไฟไมช่ ว่ ยไหม้ไม้ค้อน ไม้ค้อนไมช่ ว่ ยยอ้ นหัวหมา
หมาไมม่ าช่วยกดั แมว แมวไม่ช่วยกัดหนู หนูไมช่ ่วยกดั
สายธนนู ายพราน นายพรานไมช่ ว่ ยยงิ กา กากนิ ถว่ั กนิ งาเจด็ เมลด็ เจด็ ทะนาน
ยายมายายกด็ า่ ตามาตาก็ตี ตลงิ่ ตอบว่า “ไมใ่ ช่กงการอะไรของข้า”

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 377

H H ท ๑๖/ผ.๓

หลานจึงไปหาช้างให้ช่วยถล่มตล่ิง ตลิ่งไม่ช่วย
พงั ทบั นำ�้ นำ้� ไมช่ ว่ ยดบั ไฟ ไฟไมช่ ว่ ยไหมไ้ มค้ อ้ น ไมค้ อ้ น
ไมช่ ่วยยอ้ นหวั หมา หมาไม่มาช่วยกัดแมว แมวไม่ชว่ ย
กัดหนู หนูไมช่ ่วยกัดสายธนนู ายพราน นายพรานไมช่ ว่ ยยงิ กา กากนิ ถวั่ กนิ งา
เจ็ดเมล็ดเจด็ ทะนาน ยายมายายก็ดา่ ตามาตากต็ ี ช้างตอบว่า “ไม่ใช่กงการ
อะไรของขา้ ”

หลานจึงไปหาแมลงหว่ีให้ช่วยตอมตาช้าง
ชา้ งไมช่ ว่ ยถลม่ ตลง่ิ ตลง่ิ ไมช่ ว่ ยพงั ทบั นำ้� นำ้� ไมช่ ว่ ยดบั ไฟ
ไฟไม่ช่วยไหม้ไม้ค้อน ไม้ค้อนไม่ช่วยย้อนหัวหมา
หมาไม่มาช่วยกดั แมว แมวไมช่ ่วยกดั หนู หนูไมช่ ว่ ยกดั
สายธนูนายพราน นายพรานไม่ชว่ ยยิงกา กากินถ่วั กินงาเจด็ เมลด็ เจ็ดทะนาน
ยายมายายกด็ า่ ตามาตากต็ ี แมลงหวต่ี อบวา่ “ขา้ จะชว่ ยตอมตาชา้ งใหต้ าเนา่
ทง้ั สองข้าง”
ช้างตกใจจงึ รีบไปช่วยถลม่ ตลิง่
ตลง่ิ จึงรบี ไปช่วยพังทบั นำ้�
นำ้� จึงรบี ไปชว่ ยดบั ไฟ ไฟจึงรีบไปชว่ ยไหม้ไม้ค้อน
ไม้ค้อนจงึ รบี ไปช่วยยอ้ นหวั หมา
หมาจึงรีบไปชว่ ยกัดแมว
แมวจงึ รีบไปช่วยกัดหนู
หนูจงึ รบี ไปชว่ ยกัดสายธนขู องนายพราน
นายพรานจึงรบี ไปช่วยยิงกา
กาจงึ เอาถ่ัวเอางาเจ็ดเมล็ดเจด็ ทะนานมาคืนหลาน

378 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

หลานเอาถ่วั เอางาไปให้แกย่ ายกะตา
ยายกะตากเ็ ลิกด่าเลกิ ตหี ลานแตน่ ้ันมา

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 379

H H ท ๑๖/ผ.๓ - ๑๐

ใบงานที่ ๑๐

ล�ำดับเหตกุ ารณ์จากเรอื่ งยายกะตา

ค�ำช้ีแจง เขียนตัวเลข ๑ - ๑๒ หน้าขอ้ ความตามล�ำดบั เหตุการณ์จากเรอ่ื งยายกะตา

กามากนิ ถว่ั งา หลานไปหาไฟ

หลานไปหานายพราน ตา-ยาย ตีหลาน

หลานไปหาหนู หลานไปหานำ�้

หลานไปหาช้าง หลานไปหาแมว

หลานไปหาแมลงหวี่ หลานไปหาตลง่ิ

หลานไปหาหมา หลานไปหาฆอ้ น

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

380 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๓ - ๑๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๑๑

เขยี นแผนภาพโครงเรอื่ ง

ค�ำชี้แจง เขยี นแผนภาพโครงเรื่องจากนทิ าน เรื่อง “ยายกะตา”

ชือ่ เรื่อง
....................................................................

สถานที่ ตวั ละคร
............................................. .........................................................
............................................. .........................................................

ข้อคิดท่ีไดจ้ ากเรอื่ ง
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 381

H H ท ๑๖/ผ.๓ - ๑๒

ใบงานที่ ๑๒

ตอบค�ำถามจากนทิ าน

ค�ำช้แี จง ตอบค�ำถามจากนทิ านเร่ือง “ยายกะตา”

๑. ค�ำว่า “ไมใ่ ช่กงการของขา้ ” หมายความว่าอยา่ งไร
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................
๒. เม่ือมีคนมาขอความช่วยเหลือนักเรียนจะบอกว่า “ไม่ใช่กงการอะไรของข้า”
หรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................
๓. ในนิทานเร่ืองนี้ นักเรียนชอบตวั ละครใดมากท่สี ุด เพราะเหตใุ ด
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................
๔. ถา้ แมลงหว่ไี มร่ ับช่วยเหลือไปตอมตาช้าง เรื่องนจ้ี ะจบลงอย่างไร
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................
๕. การที่ตายายดุว่าและตีส่ังสอนหลานท่ีไม่รับผิดชอบจนเกิดความเสียหาย
สมควรหรือไมเ่ พราะอะไร
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................
๖. นักเรยี นบอกได้ไหมว่า ข้อคดิ ของนิทานเรอ่ื งนค้ี ืออะไร
ตอบ ...................................................................................................................
............................................................................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

382 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บตั รค�ำ

ยกั ษ์เลก็ ยกั ษใ์ หญ่
เขย้ี วใหญ่ หน้าบง้ึ
วัดโพธ์ิ วดั แจง้
หยอกลอ้ ทา่ เตยี น
ทรงสาป หักโค่น

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 383

ห้ามปราม H H ท ๑๖/ผ.๔
พระอิศวร
มะรุมมะตุ้ม บริเวณ
ยตุ ิศึก

384 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทอ่านต�ำนาน “ทา่ เตยี น”
“ยักษ์เล็ก” ตกี บั “ยักษ์ใหญ่”

ตมุ มะ ตุม มะ ตุม ตุม
เอ้า ตมุ มะ ตมุ มะ ตุม ตุม
มะรุมมะตุม้ รวมกลุ่มนง่ั ใกล้
คนไหน อยากฟังเรอื่ งยักษ์
สนุกย่ิงนัก “ย ยักษ์ เขีย้ วใหญ”่
หน้าบึ้ง เขาเรยี ก “หน้ายักษ”์
ชา่ งน่าเกลียดนัก น่ากลวั เกนิ ใคร
ตัวใหญ่ เขาเรยี ก “รา่ งยกั ษ์”
น่าแปลกใจนัก “ยักษเ์ ลก็ ” มไี หม
“ยักษเ์ ล็ก” ตกี บั “ยกั ษ์ใหญ”่
คอื ยักษต์ นใด หนูรูไ้ หมเอย่
มีต�ำนานเลา่ สืบตอ่ กนั มาว่า “ยักษ์วัดแจ้งทา้ ตีทา้ แทงกบั ยกั ษ์วดั โพธ์”ิ เดิมที
“ยกั ษเ์ ลก็ ” คอื ยกั ษว์ ดั โพธเิ์ ปน็ เพอื่ นรกั กบั “ยกั ษใ์ หญ”่ คอื ยกั ษว์ ดั แจง้ ทงั้ สองสนทิ
กันมาก อยู่มาวนั หนึง่ ยักษท์ งั้ สองตะโกนพูดคยุ หยอกล้อจนเกิดทา้ ทายข้ึนมา
บางต�ำนานเลา่ ว่า ยักษ์วัดแจง้ โกรธจดั ทย่ี ักษ์วัดโพธิข์ อยืมเงนิ ไปแต่ไม่ยอมใช้
คืนจึงข้ามแม่น�้ำเจ้าพระยามาตีกับยักษ์วัดโพธิ์บริเวณท่าน้�ำ เสียงดังสนั่นหว่ันไหว
ตน้ ไมห้ กั โคน่ พนื้ ดนิ ราบเปน็ หนา้ กลอง กย็ งั ไมร่ แู้ พร้ ชู้ นะรอ้ นถงึ ยกั ษว์ ดั พระแกว้ ตอ้ ง
มาหา้ มปราม ยกั ษ์จอมโมโหรา้ ยจึงเลกิ ราแยกย้ายกันกลับวัดไป

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง) 385

H H ท ๑๖/ผ.๔

บ้างเลา่ ว่าผ้มู ายตุ ศิ ึกคือพระอิศวร ทรงโกรธมากท่ยี ักษส์ ู้กัน ก่อความวนุ่ วาย
เดอื ดรอ้ นอยา่ งยงิ่ จงึ ทรงสาปใหย้ กั ษท์ งั้ สองตนกลายเปน็ หนิ ท�ำหนา้ ทยี่ นื เฝา้ ประจ�ำ
วัดทีต่ นอาศัยอยชู่ ่ัวกาลนาน ส่วนพนื้ ท่ีทา่ น�้ำทรี่ าบเตียนนนั้ คนได้เรยี กชื่อสบื มาวา่
“ท่าเตยี น”

386 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๔ - ๑๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๑๓

เขียนค�ำอ่าน

ค�ำชแ้ี จง อา่ นเรื่อง “ยกั ษ์เลก็ ” ตีกับ “ยกั ษใ์ หญ”่ แลว้ เขียนของค�ำอ่านท่ีก�ำหนดให้

๑. ยกั ษ์ใหญ ่ อ่านว่า ...............................................................................
๒. วดั โพธ ์ิ อ่านวา่ ...............................................................................
๔. บริเวณ อ่านว่า ...............................................................................
๕. ยตุ ิศึก อ่านว่า ...............................................................................
๖. พระอศิ วร อ่านว่า ...............................................................................
๗. โกรธ อ่านวา่ ...............................................................................
๘. ทรงสาป อา่ นวา่ ...............................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 387

H H ท ๑๖/ผ.๔ - ๑๔

ใบงานที่ ๑๔

ตอบค�ำถามจากนทิ าน

ค�ำชี้แจง อา่ นเรอื่ ง “ยักษเ์ ล็ก”ตกี ับ“ยักษใ์ หญ่”แลว้ เขียนเครอ่ื งหมาย P

หนา้ ข้อความทตี่ รงกบั เนอ้ื เร่ือง และเครือ่ งหมาย O หน้าขอ้ ความ

ที่ตา่ งจาก เนอ้ื เรือ่ ง

..................๑. ยักษ์เลก็ คือยกั ษ์วัดโพธิ์
..................๒. ยกั ษใ์ หญ่คือยักษว์ ดั แจง้
..................๓. ยักษ์เล็กและยกั ษใ์ หญ่เป็นเพือ่ นสนิทกัน
..................๔. ยกั ษ์วดั แจง้ ตกี บั วดั พระแกว้
..................๕. ยกั ษว์ ดั โพธิม์ าห้ามปรามยกั ษ์วัดแจง้ กบั วดั พระแกว้
..................๖. ยกั ษ์วดั แจ้งตีกบั ยกั ษว์ ดั โพธิ์
..................๗. พระอศิ วรทรงสาปยักษ์วัดแจ้งกบั ยกั ษ์วัดโพธิ์ให้เปน็ ดิน
..................๘. ท่าเตียน อยใู่ นกรุงเทพมหานคร

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

388 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

HH ท ๑๖/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทอ่าน
ประวตั ิวดั พระเชตุพนฯ

วัดโพธิ์หรือวัดพระเชตุพนฯ เป็นวัดที่มีภาพวาดนิทานเร่ือง ยายกะตา
ทั้งมีประวตั ิความเปน็ มาและมีความส�ำคัญค่กู ับกรุงเทพมหานคร
วัดพระเชตุพนฯ หรือ วัดโพธิ์ มีช่ือเต็มว่า วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
สรา้ งขึ้นในสมยั อยุธยา
ในสมัยรัตนโกสินทร์ รัชกาลท่ี ๑ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก
มหาราช มีพระราชศรัทธาโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะวัดโพธ์ิให้สวยงาม เป็นศรีสง่าคู่
พระนคร วัดโพธิจ์ งึ เปน็ วดั ประจ�ำรัชกาลท่ี ๑
ต่อมารัชกาลที่ ๓ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณา
โปรดเกลา้ ฯ ใหบ้ รู ณะวดั โพธอิ์ กี ครง้ั หนง่ึ ครง้ั นไ้ี ดโ้ ปรดเกลา้ ฯ ใหบ้ นั ทกึ ความรตู้ า่ ง ๆ
ของคนไทยสมยั นัน้ ลงบนแผ่นหนิ ประดบั ไวต้ ามศาลาตา่ ง ๆ ท�ำให้วัดโพธ์ไิ ด้ช่ือวา่
เป็นมหาวทิ ยาลัยแห่งแรกของประเทศไทย

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 389

H H ท ๑๖/ผ.๓ - ๑๒

ใบงานที่ ๑๕

เขยี นค�ำจากค�ำอา่ น

ค�ำชี้แจง เขยี นค�ำจากค�ำอ่านให้ถูกตอ้ งจากการอา่ นเรอื่ ง “ยกั ษ์เลก็ ”ตกี ับ“ยกั ษ์ใหญ่”

๑. วดั – พระ – เชด – ตุ – พน – วิ – มน – มงั – คะ – ลา – ราม
.................................................................................................................
๒. สะ – ไหม – รัด – ตะ – นะ – โก – สิน
.................................................................................................................
๓. พระ – บาด – สม – เดด็
.................................................................................................................
๔. พระ – พุด – ทะ – ยอด – ฟา้ – จุ – ลา – โลก – มะ – หา – ราด
.................................................................................................................
๕. พระ – ราด – ชะ – สดั – ทา
.................................................................................................................
๖. วัด – อะ – รนุ – ราด – ชะ – วะ – รา – ราม
.................................................................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

390 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๖/ผ.๔ - ๑๖ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๑๖

ตอบค�ำถาม

ค�ำชแ้ี จง อ่านเรื่อง “ยักษ์เลก็ ”ตกี บั “ยักษใ์ หญ่” แลว้ เลอื กกา P ตามขอ้ ทใ่ี ชแ่ ละไม่ใช่

ใช่ ไมใ่ ช่
๑. ยักษ์เล็กกบั ยักษใ์ หญ่ เปน็ ยกั ษท์ อี่ ยู่ประจ�ำ วัด
๒. ลกั ษณะของยักษ์ คือ มีเขย้ี ว มกี ระบอง หนา้ บง้ึ
๓. ยักษ์เลก็ ข้ามไปตียักษใ์ หญ่ถึงวดั แจง้
๔. ยกั ษใ์ หญย่ มื เงินยักษเ์ ลก็ แลว้ ไมย่ อมใช้หนี้
๕. พระอิศวรให้พระนารายณม์ ายุตศิ ึกและสาปยกั ษใ์ หเ้ ปน็ หิน
๖. เร่อื งนเ้ี ปน็ ตำ�นานการเกดิ ทร่ี าบโล่งทเ่ี รยี กว่า “ท่าเตยี น”

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 391

H H ท ๑๖/ผ.๔ - ๑๗

ใบงานที่ ๑๗

คัดลายมอื

ค�ำช้แี จง คัดลายมือตวั บรรจงเต็มบรรทัด

คนไหน อยากฟังเร่อื งยักษ์
สนกุ ยงิ่ นกั “ย ยกั ษ์ เขี้ยวใหญ”่
หนา้ บ้งึ เขาเรยี กวา่ “หนา้ ยักษ”์
ช่างน่าเกลียดนกั น่ากลัวเกินใคร
ตัวใหญ่ เขาเรยี ก “ร่างยกั ษ์”
น่าแปลกใจนัก “ยักษ์เลก็ ” มีไหม
“ยักษ์เล็ก” ตกี บั “ยักษ์ใหญ”่
คอื ยกั ษ์ตนใด หนรู ้ไู หมเอย

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

392 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๖/ผ.๕ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๖ นทิ านพาเพลนิ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้

เร่อื ง ส�ำนวนไทย

ส�ำนวนไทยมีที่มาจากการผูกหรือสร้างค�ำ สร้างข้อความข้ึนจาก
วิถชี วี ิตไทย เพอื่ ใหข้ อ้ คิดเตือนใจ และใชส้ ืบต่อกนมาช้านาน
ส�ำนวนมคี วามหมายในเชงิ เปรยี บเทยี บ ไมใ่ ชค่ วามหมายตรงตวั มลี กั ษณะ
ภาษาดังน้ี
๑. ใช้ค�ำน้อย กระชบั
๒. ใชถ้ ้อยค�ำสละสลวย เล่นเสยี ง เลน่ ค�ำ หรือมสี มั ผัสคล้องจอง
ขอ้ สงั เกตเกยี่ วกับส�ำนวน
๑. ส�ำนวนมจี �ำนวนพยางคไ์ ม่จ�ำกัด อาจมตี ้ังแต่ ๑ พยางคข์ ้ึนไป เชน่
เสือ เสือหิว เสือซ่อนเล็บ เสือในร่างสมัน น�้ำขึ้นให้รีบตัก ปลาหมอตาย
เพราะปาก ลกู ไม้หล่นไม่ไกลต้น สรา้ งวมิ านในอากาศ ฯลฯ
๒. บางส�ำนวนมลี กั ษณะเลน่ เสยี ง เลน่ ค�ำซำ้� หรอื มสี มั ผสั คลอ้ งจอง เชน่
พลอยฟ้า พลอยฝน ตกปากตกค�ำ สมน�ำ้ สมเนอื้
ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา ปากเปน็ เอกเลขเป็นโท
เสือทลายห้าว ชา้ งทลายโรง
๓. ส�ำนวนยังแยกยอ่ ยเปน็ ภาษติ ค�ำพังเพย ซ่งึ มีรายละเอียดเหมาะท่ี
จะเรยี นในชัน้ ทสี่ ูงขึน้

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 393

H H ท ๑๖/ผ.๕

ตัวอยา่ งความหมายส�ำนวน
๑. กระตา่ ยหมายจันทร์ หมายถงึ หวังในสง่ิ ที่เกนิ ตวั

๒. ช้างตายท้ังตัวเอาใบบัวมาปิด หมายถึง ความช่ัวหรือความผิด
ร้ายแรงทีค่ นท่วั ไปรูจ้ ักกนั ทวั่ แลว้ จะปดิ ยังไงก็ปดิ ไมม่ ิด

๓. ปลาใหญก่ นิ ปลาเลก็ หมายถงึ ประเทศหรอื คนทม่ี อี �ำนาจ หรอื ผใู้ หญ่
ทกี่ ดข่ขี ่มเหงผอู้ อ่ นแอหรือผู้นอ้ ย

394 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)