ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2

H H ท ๑๔/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๔ ดอกสรอยแสนรัก ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทอาขยาน
กาดำ�

กา เอย๋ กา ด�ำ
รูจ้ �ำ รู้จัก รกั เพ่อื น
ได้ เหยอ่ื เผ่อื แผ่ ไม่ แชเชือน
รบี เตอื น พวก พอ้ ง รอ้ ง เรียก มา
เกลือ่ นกลมุ้ รุมล้อม พร้อมพรกั

สอ่ื กิจกรรมขั้นนำ/ขนั้ สรุป นา่ รัก น้�ำใจ กระไร หนา

การ เผ่ือแผ่ แนะ่ พอ่ หนู จง ดู กา
มัน โอบ อารี รกั ดี นัก เอย

วรรณคดีล�ำน�ำ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๒
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 295

H H ท ๑๔/ผ.๒

บทดอกสรอ้ ย
เดก็ นอ้ ย

เด็กเอ๋ย เด็กนอ้ ย
ความรู้ เรายงั ด้อย เร่งศกึ ษา
เมอ่ื เตบิ ใหญ่ เราจะได้ มีวิชา
เปน็ เครื่อง หาเล้ยี งชพี ส�ำหรบั ตน
ได้ประโยชน์ หลายสถาน เพราะการเรยี น
จงพากเพยี ร ไปเถิด จะเกิดผล
ถงึ ล�ำบาก ตรากตร�ำ กจ็ �ำทน
เกดิ เปน็ คน ควรหมน่ั ขยนั เอยฯ

หนังสือส่งเสรมิ การอา่ นระดับประถมศกึ ษา
เร่อื ง ดอกสรอ้ ยสุภาษติ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
296 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

HH ท ๑๔/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๔ ดอกสรอยแสนรัก ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทดอกสร้อย
นกขม้นิ เหลืองอ่อน

ปกั เอย๋ ปกั ษิน
นกขม้นิ เรื่อเรอื ง เหลอื งอ่อน
ถงึ เวลา หากนิ กบ็ นิ จร
คร้นั สายณั ห์ ผนั ร่อน มานอนรัง
ความเคยคนุ้ สกุณา อตุ สาหะ
ไม่เลยละ พุ่มไม้ ที่ใจหวงั
เพราะพากเพยี ร ชอบที่ มกี �ำลงั
เปน็ ท่ีตั้ง ตนรอด ตลอดเอย

หลวงพลโยธานุโยค (นก)
วรรณคดีล�ำน�ำ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี ๒

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 297

H H ท ๑๔/ผ.๕

เกมการจ�ำแนกอักษรสามหมู่

ค ง ก ห อ ป ต ฝ
ส ล ข ด ภ ฎ จ ษ
ผ พ น ฉ ม ถ บ ฟ

อกั ษรกลาง อักษรสงู อกั ษรต่�ำ

298 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ )

๑๕หนวยการเรียนรทู ่ี

วรรณกรรมสรางสรรค

299

300 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

แบบทดสอบก่อนเรยี น

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี ๑๕ วรรณกรรมสร้างสรรค์ ช้ันประถมศึกษาปที ่ี ๒

ค�ำ ชแ้ี จง เขียนเครื่องหมาย × ทบั ตวั อกั ษรหน้าคำ�ตอบที่ถูกต้อง

พ่อไมม่ เี งินทองจะกองให้
จงต้งั ใจพากเพยี รเรยี นหนังสอื

๑๕หนว ยกหเพาา่อืวรยชิ เึดราถคยี อืวนไาวมร้ใรชูทู้เเ้ปล่ี ็นี้ยคงกูม่ าอื ย

วรรณกรรมสรางสรรค ๑. ขอ้ ความนี้กล่าวในลักษณะใด
ก. อธิบาย ข. ตักเตือน ค. สง่ั สอน
๒. ผ้ทู ่ีเขยี นข้อความนม้ี คี วามรสู้ กึ ตรงกับข้อใด
ก. ภมู ใิ จ ข. ชืน่ ชม ค. หว่ งใย
๓. ค�ำ ว่า “พากเพยี ร”จากข้อความน้มี ีความหมายตรงกบั ข้อใด
ก. เปน็ คนดี ข. ขยัน ค. เป็นคนฉลาด
๔. ข้อใด ไมไ่ ด้กล่าวไวใ้ นข้อความนี้
ก. หาวชิ าความรู้ ข. ตั้งใจเรยี น ค. ใหร้ ู้จกั พฒั นาตนเอง
อ่านข้อความตอ่ ไปน้แี ล้วตอบค�ำ ถามข้อ ๕ - ๘

เต่าปูมกี ระดอง ไว้ปกป้องผองพาลภยั
ววั ควายมีเขาใหญ่ ช้างมีงวงและมงี า

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 301

H H ท ๑๕/ผ.๑

๕. จากขอ้ ความนี้ ปู และเตา่ มกี ระดองไว้ท�ำ อะไร
ก. ไวเ้ กบ็ ลูกอ่อน ข. ไวก้ นั กระแทก ค. ไวป้ ้องกันภยั
๖. ววั และควายมเี ขาไวท้ ำ�อะไร ค. ไวข้ วดิ คน
ก. ไว้ปอ้ งกนั ศตั ร ู ข. ไวเ้ สยฟางเข้าปาก ค. ปาก
๗. งวงของชา้ งเปรยี บไดก้ บั อวยั วะส่วนใดของมนษุ ย์ ค. ๕ ชนิด
ก. เทา้ ข. มือ
๘. ขอ้ ความนีก้ ล่าวถงึ สตั ว์กชี่ นิด
ก. ๓ ชนดิ ข. ๔ ชนิด
อ่านข้อความตอ่ ไปน้ีแล้วตอบคำ�ถามข้อ ๙ - ๑๐

คณุ พอ่ คะ หนูขอโทษหนจู ะไมท่ �ำ อกี แล้ว

๙. ผ้กู ล่าวขอ้ ความน้มี ีความรู้สกึ อย่างไร
ก. เศรา้ ใจ ข. สำ�นึกผิด ค. ซาบซ้งึ ใจ
๑๐. ผทู้ ี่กลา่ วขอ้ ความนต้ี อ้ งการสิ่งใด ค. การใหอ้ ภยั
ก. การลงโทษ ข. ค�ำ ปลอบโยน

302 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ความดีความชัว่

ปลูกตน้ ขา้ วเกิดเมล็ดขา้ วดงั เขาวา่

ปลูกถว่ั งาเกดิ ถว่ั งาเปน็ แม่นม่ัน

ปลกู อยา่ งไรไดผ้ ลอยา่ งเดยี วกัน

ตามพชื พันธห์ุ ว่านลงจงเขา้ ใจ

แม้ความชั่วปลกู ลงคงไดช้ ั่ว

ความดีคงไมก่ ล้วั คุม้ ตัวได้

ปลูกความดีผลดีมีท่วั ไป

ความช่ัวไซรอ้ ย่าปลกู เปน็ ถูกเอย

(หมอ่ มเจ้าพจิ ติ รจิราภา เทวกลุ , บทเพลงเกีย่ วกบั ธัมมะของโรงเรยี นราชิน)ี

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 303

H H ท ๑๕/ผ.๑ - ๐๑

ใบงานท่ี ๐๑

คัดบทรอ้ ยกรอง

ค�ำชี้แจง คัดบทรอ้ ยกรอง ความดี ความช่วั ดว้ ยตวั บรรจงเต็มบรรทดั

ปลกู ตน้ ข้าวเกดิ เมลด็ ขา้ วดังเขาว่า
ปลกู ถั่วงาเกิดถวั่ งาเปน็ แมน่ มัน่
ปลกู อย่างไรไดผ้ ลอยา่ งเดยี วกนั
ตามพชื พนั ธหุ์ วา่ นลงจนเขา้ ใจ
แม้ความชัว่ ปลูกลงคงไดช้ ัว่
ความดคี งไมก่ ลวั้ ค้มุ ตัวได้
ปลูกความดีผลดีมที วั่ ไป
ความชัว่ ไซรอ้ ย่าปลกู เปน็ ถูกเอย

304 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๑ - ๐๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 305

H H ท ๑๕/ผ.๑ - ๐๒

ใบงานที่ ๐๒

หาความหมายของค�ำ

ค�ำชีแ้ จง เขยี นความหมายของค�ำทีก่ �ำหนดให้

๑. หวา่ น ความหมาย___________________________________
_________________________________________________

๒. เมลด็ ความหมาย___________________________________
_________________________________________________

๓. แม่นมน่ั ความหมาย_________________________________
_________________________________________________

๔. กล้วั ความหมาย____________________________________
_________________________________________________

๕. พชื พนั ธ์ุ ความหมาย_________________________________
_________________________________________________

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

306 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บตั รค�ำ

ระมดั ระวัง ใครค่ รวญ

ครวญคราง พลั่ว

โหยหวน เหลือบมอง

ติดหลม่ สะบัด

ระดม ประหลาด

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 307

วกิ ฤติ H H ท ๑๕/ผ.๑
พิจารณา
แห้งขอด โอกาส
สงสาร

308 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

นทิ าน ชายชรากบั ลาแก่

กาลคร้ังหน่ึงนานมาแล้ว... มีชายชราคนหนึ่งเล้ียงลาไว้ตัวหนึ่งซึ่งแก่มากแล้ว
วันหนึ่งชายชราได้จูงเจ้าลาแก่ออกไปข้างนอก ด้วยความไม่ระมัดระวังของมัน จึงเดิน
ตกลงไป ในบ่อน�้ำ ซ่ึงแห้งขอดไม่มีน�้ำมาเป็นเวลานานแล้ว  มันร้องครวญครางอยู่เป็น
เวลานาน ชายชราเองก็พยายามใคร่ครวญคิดหาวิธีที่จะช่วยมันขึ้นมาให้ได้ ชายชราจึงไป
ขอแรงชาวบ้าน เพื่อมาช่วยลาแก่ ชาวบ้านใช้พล่ัวตักดินสาดลงไปในบ่อ เหมือนตักดินใส่
ลอ้ เกวยี นทตี่ ดิ หลม่ ครน้ั เมอื่ ดนิ ไปถกู หลงั ลาเขา้  มนั กต็ กใจรอ้ งโหยหวนขนึ้ มาอยา่ งนา่ สงสาร
สักพักหนึ่งทุกคนก็แปลกใจที่เสียงของเจ้าลาแก่เงียบไป หลังจากที่ชายชราและชาวบ้าน
ช่วยกันตักดินใส่ไปในบ่อได้สักสองสามพลั่ว พวกเขาก็เหลือบมองลงไปในบ่อ และก็ต้อง
ประหลาดใจไปตามๆ กัน เพราะทุกครั้งท่ีทุกคนสาดดินไปถูกหลังลา มันจะสะบัดดินออก
จากหลังแล้วก้าวข้ึนไปเหยียบบนดินเหล่าน้ันยิ่งทุกคนพยายามเร่งระดมสาดดินลงไปมาก
เท่าไร มันก็ก้าวขึ้นมาจากกน้ บ่อไดเ้ ร็วมากยง่ิ ขน้ึ เท่าน้นั ในไมช่ ้าทกุ คนก็ต่างประหลาดใจที่
เจ้าลาสามารถโผล่พ้นข้ึนมาจากปากบ่อดังกล่าวได้ส�ำเร็จในท่ีสุด ความช่วยเหลือจากผู้อ่ืน
เป็นส่ิงที่ดี แต่ส่ิงที่ดีกว่าคือการช่วยเหลือตนเอง การรู้จักใช้สติพิจารณาแก้ไขปัญหาต่างๆ
สามารถเปลยี่ นจากวิกฤตใิ หเ้ ป็นโอกาสไดไ้ มย่ าก

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 309

H H ท ๑๕/ผ.๑ - ๐๓

ใบงานที่ ๐๓

เขียนแผนภาพโครงเรื่อง

ค�ำช้ีแจง เขยี นแผนภาพโครงเรื่องจากนทิ าน “ชายชรากับลาแก”่

ช่ือเรื่อง
....................................................................

สถานที่ ตวั ละคร
............................................. .........................................................
............................................. .........................................................

ขอ้ คิดทีไ่ ดจ้ ากเร่อื ง
...................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

310 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๑ - ๐๔ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๐๔

แตง่ ประโยค

ค�ำชีแ้ จง แต่งประโยคจากค�ำทีก่ �ำหนดให้

๑. ระมัดระวงั

๒. ครวญคราง

๓. สงสาร

๔. สะบัด

๕. โอกาส

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 311

H H ท ๑๕/ผ.๒

พระบรมราโชวาท

เด็กต้องเรียนความรู้ อบรมความดี ฝึกหัดวินัยให้มีพร้อมแต่เยาว์วัย
จงึ จะมีความสขุ ความเจริญได้ทงั้ ในวนั นแ้ี ละวนั หนา้
คนทุกคนมีหน้าท่ีต้องท�ำ แม้เป็นเด็กก็มีหน้าท่ีอย่างเด็ก คือ ศึกษา
เลา่ เรยี น หมายความวา่ จะตอ้ งเรยี นใหร้ วู้ ชิ า ฝกึ หดั ท�ำงานตา่ งๆ ใหเ้ ปน็ อบรม
ขดั เกลา ความประพฤติและความคดิ จติ ใจให้ประณตี ใหส้ จุ ริต แจ่มใส และ
เฉลียวฉลาดมีเหตุผล เพ่ือจักได้เติบโตขึ้นเป็นคนที่มีความรู้ ความสามารถ
และมีประโยชนต์ ่อบ้านเมือง

(พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู ัว รัชกาลท่ี ๙)

312 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๒ - ๐๕ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๐๕

เขยี นแผนผังความคิด

ค�ำชแ้ี จง เขยี นแผนผงั ความคิด “หนา้ ท่ีเด็ก”

................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................

................................. หน้าท่เี ด็ก .................................
................................. .................................
................................. .................................
................................. .................................
................................. .................................

................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 313

H H ท ๑๕/ผ.๒ - ๐๖

ใบงานท่ี ๐๖

เขยี นบรรยายภาพพร้อมต้ังชือ่ ภาพ

ค�ำชแ้ี จง เขียนบรรยายภาพพรอ้ มตง้ั ช่อื ภาพ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

314 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เพลง หน้าท่เี ดก็

เด็กเอย๋ เด็กด ี ตอ้ งมีหนา้ ท่สี ิบอยา่ งด้วยกนั (ซ้ำ� )
หน่งึ นับถือศาสนา สองรกั ษาธรรมเนยี มม่ัน
สาม เช่ือพ่อแม่ครูอาจารย์ สวี่ าจานัน้ ต้องสภุ าพออ่ นหวาน
ห้า ยดึ มั่นกตญั ญ ู หก เป็นผูร้ ้รู ักการงาน
เจด็ ตอ้ งศกึ ษาใหเ้ ชีย่ วชาญ ต้องมานะบากบน่ั ไม่เกยี จไมค่ ร้าน
แปด รู้จกั ออมประหยดั เก้า ตอ้ งซื่อสัตยต์ ลอดกาล
นำ�้ ใจนกั กฬี ากลา้ หาญ ใหเ้ หมาะกบั กาลสมัยชาติพัฒนา
สบิ ท�ำตนให้เป็นประโยชน์ รู้บาปบญุ คณุ โทษ สมบตั ชิ าติต้องรกั ษา
เดก็ สมัยชาติพัฒนา จะเป็นเด็กท่ีพาชาติไทยเจรญิ

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 315

H H ท ๑๔/ผ.๒ - ๐๗

ใบงานท่ี ๐๗

เขยี นค�ำอา่ น

ค�ำช้ีแจง เขยี นค�ำอา่ นจากค�ำท่กี �ำหนดให้

๑. ศึกษา อ่านวา่ ............................................................................................
๒. เลยี้ งชพี อ่านว่า ...........................................................................................
๓. ประโยชน์ อ่านวา่ ...........................................................................................
๔. หลายสถาน อา่ นว่า ...........................................................................................
๕. พากเพียร อ่านว่า ...........................................................................................
๖. บาปบุญ อา่ นว่า ...........................................................................................
๗. พฒั นา อา่ นวา่ ...........................................................................................
๘. กตญั ญู อา่ นว่า ...........................................................................................
๙. ขยนั อ่านว่า ...........................................................................................
๑๐. ศาสนา อา่ นว่า ...........................................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

316 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บตั รค�ำ
เรอื่ ง โลมาหาความรู้

โลมา ไพศาล
สสี นั เยอะแยะ
โผล่ ปะการงั
อนั ตราย พลัดหลง
จักรยาน โทรศัพท์

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 317

H H ท ๑๕/ผ.๓

นิทาน
โลมาหาความรู้

“วันนีฉ้ ันมีความสุขจริงๆ น�ำ้ เยน็ สบาย ทะเลสงบ ไม่มีคลื่นลมแรง” ปลาดาว
บอกกับเพอ่ื นๆ ทวี่ ่ายนำ้� ตามกันมา
“ฉันก็มีความสุขเหมือนกัน วันน้ีได้กินปลาเล็กปลาน้อยอิ่มจนพุงกางเลย”
ปลาดาวอีกตัวคุยอย่างมีความสขุ
“ฉันชอบท้องทะเลกว้างใหญ่ไพศาล เป็นแหล่งอาหารของสัตว์น้อยใหญ่
หลายชนดิ ” ปลาสสี นั สวยงามตัวหนึง่ บอกแลว้ ว่ายผา่ นไป
“ใต้ท้องทะเลมีแต่สิ่งสวยงาม” ปลาหมึกพูดขึ้นแล้วแหวกว่ายไปพักอยู่ใกล้
กอปะการงั
“แต่ข้าเบอื่ ข้าเซ็งกบั ชีวติ ที่จ�ำเจท่ีนี่” โลมาหนมุ่ ตะโกนแล้วว่ายต�่ำลงมา
“เบอ่ื ที่นี่กว็ า่ ยน�้ำไปทอี่ น่ื สิ มีอะไรใหด้ อู ีกเยอะแยะ”
“ข้าอยากรู้ อยากเห็นวา่ บนผวิ น้�ำมอี ะไรบ้าง”
“ถา้ เจา้ โผลพ่ น้ น�้ำ เจ้าอาจได้รับอนั ตราย มนษุ ยจ์ ะจับเจ้าไป” เต่าตวั หนงึ่ บอก
ด้วยความเปน็ หว่ ง
“ยงั ไงๆ ขา้ ตอ้ งรใู้ หไ้ ดว้ ่าขา้ งบนน้ันมอี ะไรบา้ ง”
โลมาหนุ่มโผข้ึนมาบนผิวน�้ำ แล้วด�ำดิ่งว่ายน�้ำไปข้างหน้า ว่ายไปเร่ือยๆ
จนพลัดหลงเขา้ ไปในแม่นำ้� ใจกลางเมืองใหญแ่ หง่ หน่ึง
“เสียงอะไรนะ” โลมาหนุ่มนึกในใจ แล้วค่อยๆ โผล่หน้าข้ึนเหนือผิวน้�ำ
แอบอยู่ริมฝั่งแม่น�ำ้
“โอโ้ ฮ! ท�ำไมกว้างใหญอ่ ย่างนี้ นั่นรถไฟฟ้าแลน่ อยขู่ า้ งบน” เสยี งเดก็ สองคน
คยุ กัน
“วันนี้โชคดีจัง ได้ดูละครสัตว์ มีนกสีสวย ลูกแมว สุนัข ลิง สิงโต ดูสิ
ก�ำลังแสดงเลย” เสียงเดก็ ดงั ขน้ึ อีก

318 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

โลมาค่อยๆ โผลห่ นา้ ให้สงู ขนึ้ มองข้นึ ไปบนฝ่งั เหน็ การแสดงละครสัตว์อยา่ ง
สนกุ สนาน เด็กๆ หัวเราะกนั อย่างมคี วามสขุ
“นน่ั การแสดงขีร่ ถจกั รยานโลดโผน นา่ ต่นื เต้นมาก”
“การแสดงจบแลว้ มกี ารแจกรางวลั พัดลม ตู้เยน็ โทรทศั น์ โทรศพั ท์ ตุก๊ ตา
เส้อื ผ้า หมวก เยอะแยะไปหมด” เดก็ สองคนคยุ กนั ตอ่
๑๐ วนั ผา่ นไป โลมาหนมุ่ กลับมาใตท้ อ้ งทะเล
“โธ่เอ๊ย! อย่ามาโม้เลย ไม่มีอะไรอย่างท่ีเจ้าเล่าว่าไปเห็นมาอย่างแน่นอน
ในโลกของฉันมีแต่น�้ำทะเลใส ปะการัง ปลาเล็กปลาน้อยท่ีฉันเห็นอยู่ทุกวัน
ฉนั ไมเ่ ช่อื หรอกวา่ จะมอี ะไรแปลกใหม่กว่าน้”ี เจา้ เต่าตอบ
“นายน่ีไม่ยอมรับรู้อะไรใหม่ๆ เลย ฉันว่าการแสวงหาความรู้และเรียนรู้
สิ่งใหมๆ่ เป็นสงิ่ จ�ำเป็นนะ”
โลมาหนุ่มกลา่ วอยา่ งมคี วามสขุ

โครงการส่ือ ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 319

H H ท ๑๕/ผ.๓ - ๐๘

ใบงานที่ ๐๘

เขยี นแผนภาพโครงเรอื่ ง

ค�ำช้ีแจง เขียนแผนภาพโครงเรอื่ ง จากนิทาน “โลมาหาความร”ู้

แผนภาพโครงเรอื่ ง เรอื่ งโลมาหาความรู้

ตัวละคร ฉาก

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

โลมาหาความรู้

ปัญหา แนวคดิ

......................................................... .........................................................

......................................................... .........................................................

เหตุการณ์

๑. ...............................................................................................
๒. ................................................................................................
๓. ................................................................................................
๔. .................................................................................................

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

320 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๓ - ๐๙ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๐๙

ตอบค�ำถามจากเรือ่ ง

ค�ำชี้แจง อ่านนทิ านเรอื่ ง โลมาหาความรู้ แลว้ ตอบค�ำถาม

๑. โลมาหนุ่มอาศยั อยู่ทไี่ หน
๒. สถานท่ที ่โี ลมาอาศัยอยู่มีสภาพเป็นอยา่ งไร
๓. โลมาหนุ่มต้องการท�ำอะไร เพราะอะไร

๔. สถานท่ีทีโ่ ลมาหนุม่ ไปคือที่ใด
๕. โลมาหนุ่มไดพ้ บเห็นอะไรบา้ ง
๖. นทิ านเร่อื งน้ใี หข้ ้อคดิ เตือนใจวา่ อย่างไร

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 321

H H ท ๑๕/ผ.๓ - ๑๐

ใบงานที่ ๑๐

เรยี งล�ำดบั เนอื้ เรือ่ ง

ค�ำชแี้ จง เขียนหมายเลข ๑ – ๕ หน้าข้อความตามล�ำดับเนื้อเร่ืองของนิทานเร่ือง
“โลมาหาความรู้”

............. โลมาหนุม่ วา่ ยน้ำ� พลัดหลงไปในแมน่ �ำ้
.............

............. เด็กๆ มาดกู ารแสดงละครสัตว์
.............

............. โลมาบอกเตา่ วา่ การเรยี นรู้สงิ่ ใหม่ๆ เป็นสงิ่ จ�ำเป็น
.............

............. โลมาหนุม่ เบ่อื ชีวิตจ�ำเจใตท้ อ้ งทะเล
.............

............. มีการแจกรางวัล พัดลม ตเู้ ยน็ โทรทศั น์ โทรศพั ท์
.............

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

322 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้

เร่ือง นกกระจาบ

“บา้ นคอื วิมานของคน ถงึ แมย้ ากจน
กต็ ้องดนิ้ รน อย่าจนปญั ญา หาบา้ นสักหลงั
ที่พอประทงั ชีวา ใหส้ นิทในนทิ รา ใหต้ ื่นมามองโลกช่ืนใจ”

ตอนหน่งึ จากเพลง บา้ นของเรา

คนมีบ้านเป็นท่ีอยู่อาศัย หลับนอน ไม่ว่าบ้านจะเป็นเช่นไร เล็ก แคบ
ใหญ่โต โกห้ รู แต่นัน่ ก็คือบ้าน คอื “วมิ านของเรา”
นกสตั วโ์ ลกผูน้ ่ารกั ท้งั นกยกั ษ์ นกใหญ่ นกเลก็ กม็ ีรังเป็น “บ้าน” ของ
มนั เช่นเดยี วกัน
ในบรรดา “บา้ น” หรอื รงั ของนก นกกระจาบจะสรา้ งรงั ไดอ้ ยา่ งนา่ สนใจ
ที่สดุ
นกกระจาบรปู รา่ งคลา้ ยนกระจอก ตัวผมู้ ีสสี ดใสกวา่ ตวั เมีย โดยเฉพาะ
ในช่วงฤดูผสมพันธุ์ ตัวผู้จะเร่ิมเลือกพ้ืนที่สร้างรัง โดยมากมักเป็นบริเวณ
ปลายกง่ิ ไม้ ท้ังต้นมะขามเทศ มะพรา้ ว ตน้ ตาล ฯลฯ
รังทสี่ ร้างขึน้ เปน็ รูปโดม มีทางเข้าด้านหน่ึงนนั้ สวยงามมาก และเปน็
งานละเอยี ด ประณตี และมน่ั คง ตอ้ งอาศยั ความเพยี รพยายาม เมอ่ื สรา้ งเสรจ็
ตวั ผ้จู ะเรยี กนกกระจาบตวั เมยี เข้าไปส�ำรวจรงั หากตวั เมีย ไม่พอใจ “บ้าน”
น้ัน ตวั ผจู้ ะอตุ สาหะสรา้ งรังใหใ้ หญ่ขน้ึ ถา้ ตวั เมียพอใจ กจ็ ะเขา้ ไปอยู่รว่ มกนั
ใน “บา้ น” และช่วยสรา้ งรงั เสริมตอ่ เป็นทอ่ ยาวลงมา

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 323

H H ท ๑๕/ผ.๓

คนบางคนแอบเกบ็ รงั นกกระจาบไปขายเปน็ ของประดบั บา้ น หรอื อาคาร
ด้วยเห็นเป็นของแปลกและสวยงาม ตามที่บทดอกสร้อยนกกะจาบ
ซง่ึ นายทดั เปรยี ญ ได้พรรณนาไว้ ดงั นี้
รอ้ งลำ� ตะลุ่มโปง
นกเอย๋ นกกระจาบ เหน็ ใบพงลงคาบค่อยเพยี รขน
มาสอดสอยด้วยจะงอยปากของตน ราวกบั คนช่างพินิจคดิ ท�ำรัง
ชา่ งละเอยี ดเสียดสลบั ออกซับซอ้ น อยพู่ กั ร้อนนอนรม่ ได้สมหวงั
แมน้ ท�ำการหมัน่ พนิ ิจคดิ ระวงั ใหไ้ ด้ด่ังนกกระจาบไมห่ ยาบเอย
บทดอกสร้อยน้ีน่าจะสะท้อนใจให้คนผู้อ่านเห็นตัวอย่างของนก
แม้ตัวเล็กแต่มีความเพียร เป็นนักประดิษฐ์ช้ันยอด ฝีมือละเอียด ประณีต
สรา้ ง “บา้ น” อนั เกดิ จากความรักอันบริสุทธิ์ ได้แข็งแรง มน่ั คง สมกบั ความ
เหนอ่ื ยยาก
ถา้ คดิ ไดด้ งั นี้ จะไดไ้ มข่ โมยเกบ็ รงั ของมนั เปน็ ผลใหป้ ระชากร นกกระจาบ
ลดจ�ำนวนลงอย่างน่าใจหาย

โครงการส่ือ ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
324 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๓ - ๑๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๑

แผนผังความคดิ

ค�ำชีแ้ จง เขยี นแผนผงั ความคิด เรื่อง “นกกระจาบ”

การสรา้ งบา้ นของ
นกกระจาบ

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 325

H H ท ๑๕/ผ.๓

แบบฝกึ อา่ นร้อยกรองส�ำหรับเด็ก
นกกระจาบ

นกเอย๋ นกกระจาบ เห็นใบพงลงคาบคอ่ ยเพยี รขน
มาสอดสอยดว้ ยจะงอยปากของตน ราวกบั คนช่างพินิจคดิ ท�ำรัง
ชา่ งละเอียดเสียดสลับออกซับซ้อน อยู่พกั ร้อนนอนรม่ ไดส้ มหวัง
แม้ท�ำการหม่ันพนิ จิ คิดระวงั ให้ไดด้ ่ังนกกระจาบไมห่ ยาบเอย

กระทรวงศึกษาธิการ

326 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๓ - ๑๒ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๑๒

ตอบค�ำถามจากบทรอ้ ยกรอง

ค�ำช้แี จง ตอบค�ำถามจากบทร้อยกรอง “นกกระจาบ”

๑. นกกระจาบใชอ้ ะไรทำ�รงั
ตอบ
๒. นกกระจาบใช้อวยั วะส่วนใดสานรัง
ตอบ
๓. รังนกกระจาบมีลักษณะพเิ ศษกวา่ รงั นกชนิดอนื่ ๆ อยา่ งไร
ตอบ
๔. นกกระจาบเปรยี บเหมือนกบั คนในเร่ืองใด
ตอบ
๕. เราควรเอาอย่างนกกระจาบในเรอื่ งใด
ตอบ

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 327

H H ท ๑๕/ผ.๔

บทร้อยกรอง
วัวเพอ่ื นรัก
วันเกดิ ดวงใจ แมใ่ หล้ กู วัว
มีขวญั บนหัว สีตวั ด�ำขาว
มเี ขาเป็นปุม่ ขนนุ่มมันวาว
ของขวญั ลูกสาว ชอ่ื ขวญั นา่ ข�ำ
ดวงใจเลยี้ งด ู เช้าตรถู่ งึ ค�่ำ
ใหห้ ญา้ ใหน้ ำ้� ประจ�ำทุกวัน
เชา้ เชา้ เย็นเยน็ ว่ิงเล่นแขง่ ขนั
โตข้นึ เจ้าขวญั แสนรเู้ ร็วไว
จะให้เลน่ นำ้� มันท�ำไมไ่ ด้
ดังนัน้ ดวงใจ ตกั อาบใหม้ ัน
โรงเรียนเปิดแลว้ เพื่อนแก้ว “เจา้ ขวัญ”
ตามไปแถวนนั้ ไม่ห่าง “ดวงใจ”
เพอื่ น เพื่อนรอ้ งทัก ฉุดชักขวญั ไว้
เลน่ หัวย่วั ให ้ ขวญั ร้องมอมอ
เลกิ เรยี นกลับบา้ น เดินผา่ นไผก่ อ
แวว่ เสียงเหมือนซอ กงิ่ ไผเ่ สียดกัน
ไม่ได้สงั เกต เกดิ เหตขุ น้ึ พลัน
คนร้ายขวางกนั้ จะจับดวงใจ
เรียก “ขวัญ... ช่วยดว้ ย” มันฉวยมือไว้
ปดั ป้องอยา่ งไร มันไมย่ อมวาง

328 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง)

เจา้ ขวัญมนั โกรธ H H ท ๑๕/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒
ก้มหวั ขวิดผาง
ถูกขวิดกระเดน็ กระโดดเข้าขวาง
ขวัญกับดวงใจ คนร้ายตกใจ
ตอ้ งเผ่นหนีไป
ปลอดภัยสวสั ด ี

จากเรื่องวัวเพื่อนรัก ของกรมวชิ าการ

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 329

H H ท ๑๕/ผ.๔

บทรอ้ ยกรอง
ย่ีสบิ ไม้ม้วน

ผใู้ หญห่ าผา้ ใหม ่ ใหส้ ะใภ้ใชค้ ลอ้ งคอ
ใฝ่ใจเอาใสห่ อ่ มิหลงใหลใครขอดู
จะใครล่ งเรือใบ ดูนำ�้ ใสและปลาปู
สิ่งใดอยใู่ นต้ ู มิใชอ่ ยใู่ ตต้ ่งั เตยี ง
บา้ ใบถ้ อื ใยบัว หูตามัวมาใกลเ้ คยี ง
เล่าทอ่ งอย่าละเลย่ี ง ยส่ี ิบมว้ นจ�ำจงดี

พระยาศรสี นุ ทรโวหาร (นอ้ ย อาจารยางกรู )

330 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๔ - ๑๓ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๓

เขยี นแผนภาพโครงเรอ่ื ง

ค�ำชแ้ี จง เขียนแผนภาพโครงเรอื่ ง เรอ่ื ง “ววั เพ่ือนรัก”

แผนภาพโครงเร่อื ง
เร่ือง “ววั เพือ่ นรกั ”

ตัวละคร

ฉาก

เหตุการณ์ในเรอ่ื ง
๑. .......................................................................
๒. .......................................................................
๓. .......................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 331

H H ท ๑๕/ผ.๔ - ๑๔

ใบงานที่ ๑๔

ตอบค�ำถาม

ค�ำช้แี จง ตอบค�ำถามจากเรอื่ ง “ววั เพ่ือนรกั ”

๑. ขวญั ของลกู วัวอยู่ทไี่ หน
ตอบ
๒. ใครใหล้ ูกววั แกด่ วงใจ
ตอบ
๓. ลกู วัวมขี นสอี ะไร
ตอบ
๔. ดวงใจและเจา้ ขวญั เล่นอะไรด้วยกันทกุ เชา้ ทุกเยน็
ตอบ
๕. เจ้าขวัญกนิ อะไรเป็นอาหาร
ตอบ
๖. ดวงใจได้เจ้าขวญั มาเมอ่ื ใด
ตอบ
๗. ก่ิงไผ่ท่ีเสยี ดสีกันมีเสียงดังเหมือนเสยี งอะไร
ตอบ
๘. ใครท�ำ ใหเ้ จา้ ขวัญโกรธ
ตอบ
๙. ดวงใจถูกคนรา้ ยจบั เมือ่ ใด
ตอบ
๑๐.ขวัญท�ำ อย่างไรคนรา้ ยจึงยอมปลอ่ ยดวงใจ
ตอบ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

332 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๕ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เรื่อง ปลาหมกึ ไมใ่ ช่ปลา

ปลาหมึกไม่ใช่ปลา แต่คนทั่วไปมักคิดว่าปลาหมึกเป็นปลา เพราะ
เหน็ วา่ มันวา่ ยน�ำ้ ได้ ความจริงแล้วปลาหมึกเป็นสัตวท์ มี่ สี ่วนประกอบในตัว
ซึง่ ช้ใี หเ้ หน็ ว่า เปน็ สัตวจ์ �ำพวกหอย ตวั อย่างงา่ ยๆ ท่เี ห็นชัด คอื ปลาจะมี
กระดกู สันหลงั แตป่ ลาหมึกไม่มี
ปลาหมกึ เป็นหอยทมี่ พี ฒั นาการไปมาก ล�ำตัวของมันเปรียบไดก้ ับส่วน
หลังของหอยท่ียืดยาวออกไป อีกส่วนหนึ่งเป็นส่วนหัวท่ีมีหนวดยาวย่ืนออก
มาเปน็ เสน้ ๆ ดคู ลา้ ยเปน็ เทา้ ของมนั การเคลอ่ื นทข่ี องปลาหมกึ จะใชว้ ธิ ขี บั นำ้�
จากบริเวณส่วนในของล�ำตัว ผ่านออกทางท่อท่ีอยู่ใกล้ๆ หัวจึงท�ำให้เกิด
แรงดันให้พุ่งไปอีกดา้ นหนึง่ ขณะทีเ่ คลือ่ นที่ปลาหมกึ จะลู่หนวดของตวั เองไว้
เพอ่ื ไม่ให้ตา้ นน�ำ้

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 333

H H ท ๑๕/ผ.๕

บตั รค�ำ

ปลาหมกึ ประกอบ
สนั หลงั กระดูก
พัฒนา หนวด
เคลือ่ นที่ บริเวณ
แรงดัน หอย

ลู่ วา่ ยนำ�้

334 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๕ - ๑๕ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๕

ตอบค�ำถาม

ค�ำชี้แจง ตอบค�ำถามจากเร่อื ง “ปลาหมกึ ไม่ใชป่ ลา”

๑. ทำ�ไมคนทั่วไปจงึ คิดวา่ ปลาหมกึ เปน็ ปลา
ตอบ
๒. ปลาหมกึ เป็นสตั วจ์ �ำ พวกใด
ตอบ
๓. ลำ�ตวั ของปลาหมึกเปรยี บไดก้ ับส่วนใดของหอย
ตอบ
๔. สว่ นหวั ของปลาหมึก คอื สว่ นใด
ตอบ
๕. ปลาหมกึ วา่ ยนำ�้ ไดอ้ ยา่ งไร
ตอบ

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 335

H H ท ๑๕/ผ.๕

เรื่อง เพ่อื นเล่นแสนรัก

เด็กๆ พาลูกช้างไปเล่นฟุตบอลที่ริมตลิ่ง ฝ่ายหน่ึงเป็นเพ่ือนช้าง
อีกฝ่ายหนึ่งเป็นเด็กๆ เตะบอลกันอย่างสนุกสนาน เล่นกันนาน จนเด็กๆ
หมดแรงขอน่งั พกั เดก็ ๆ จงึ หาวธิ เี ลน่ ใหม่
น�้ำในแม่น้�ำไม่เต็มฝั่ง พื้นทรายมีน้�ำขังเป็นแอ่งๆ เด็กๆ เลือกแอ่งน้�ำ
ท่ีใหญ่ที่สุด ใช้เสียมขุด ใช้พลั่วตักพื้นทรายในแอ่งให้ร่วนซุย จนแอ่งน้�ำ
กลายเปน็ บอ่ ทรายแฉะๆ
ลูกช้างใบโบก ใบบวั โบกหู แกวง่ หาง วิง่ ลงบ่อทราย ใบบัว นอนตะแคง
ซา้ ย ตะแคงขวา ด้นิ พลิกตัวไปมา ใบโบกใช้ท้องไถทรายชว่ ยแก้คัน ใชข้ าถบี
ทรายข้นึ ๆ ลงๆ เดก็ ๆ ช่วยกันตักน้�ำสาดลกู ชา้ ง เสียงลกู ช้างร้อง เอิ๊กๆ แอ๊กๆ
ใชง้ วงพ่นน�้ำใสเ่ ดก็ ๆ เดก็ ๆ ตา่ งกห็ ลบน้�ำเล่นอยา่ งสนกุ สนานและมีความสุข
เพ่ือนๆ เข้ามากอดลูกช้าง ลูบหัวเพื่อนช้างเบาๆ เพ่ือนรัก เพ่ือนเล่น
เราจะได้เล่นกนั อย่างน้อี ีกไหม เพื่อนเล่นแสนรัก

โครงการส่อื ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

336 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๕ - ๑๖ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๖

เรยี งล�ำดับเหตกุ ารณ์

ค�ำช้แี จง ใส่หมายเลข ๑ – ๕ ลงในช่อง ตามล�ำดบั เหตุการณ์จากเรือ่ งท่ีอ่าน

ใบบวั นอนตะแคงซ้าย ตะแคงขวา ดน้ิ พลกิ ตัวไปมา

ลูกชา้ งรอ้ ง เอ๊ิกๆ แอก๊ ๆ ใช้งวงพ่นน�้ำใสเ่ ดก็ ๆ

เด็กๆ พาลกู ช้างไปเล่นฟตุ บอลทร่ี มิ ตลง่ิ

เพอื่ นๆ เขา้ มากอดลกู ชา้ ง เพ่อื นเลน่ แสนรัก

เดก็ ๆ เลอื กแอ่งนำ�้ ทใี่ หญท่ สี่ ดุ

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 337

H H ท ๑๕/ผ.๕ - ๑๗

ใบงานที่ ๑๗

เขียนบนั ทึกการอา่ น

ค�ำช้แี จง เขียนบันทึกการอ่าน จากเรื่อง “เพื่อนเล่นแสนรัก” และวาดภาพประกอบ
ให้สวยงาม

บันทึกการอ่าน
ชือ่ เร่อื ง ............................................................................................................
ตัวละคร .............................................................................................................
............................................................................................................................
สถานท่ี ...............................................................................................................
ข้อคิดท่ีได้จากการอ่าน .....................................................................................
ประโยชน์ที่ไดจ้ ากการอา่ น .................................................................................
............................................................................................................................

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

338 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๕/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

แบบทดสอบหลังเรียน

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ ๑๕ วรรณกรรมสร้างสรรค์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๒
คำ�ชี้แจง เขยี นเคร่อื งหมาย × ทับตัวอักษรหนา้ คำ�ตอบทถี่ ูกตอ้ ง

เตา่ ปูมีกระดอง ไวป้ กปอ้ งผองพาลภยั
วัวควายมีเขาใหญ่ ช้างมงี วงและมงี า

๑. จากข้อความน้ี ปู และเตา่ มกี ระดองไว้ท�ำ อะไร
ก. ไว้เก็บลูกอ่อน ข. ไวก้ นั กระแทก ค. ไวป้ อ้ งกนั ภยั
๒. ขอ้ ความน้ีกลา่ วถึงสตั ว์กช่ี นดิ ค. ๕ ชนิด
ก. ๓ ชนิด ข. ๔ ชนิด ค. ปาก
๓. งวงของช้างเปรียบไดก้ บั อวยั วะสว่ นใดของมนุษย์ ค. ไวข้ วดิ คน
ก. เทา้ ข. มือ
๔. ววั และควายมีเขาไวท้ �ำ อะไร
ก. ไวป้ อ้ งกนั ศัตรู ข. ไว้เสยฟางเขา้ ปาก
อ่านข้อความต่อไปนแี้ ล้วตอบค�ำ ถามขอ้ ๕ - ๖

คุณพอ่ คะ หนขู อโทษหนจู ะไมท่ �ำ อีกแล้ว

๕. ผูท้ ่ีกล่าวข้อความนี้ต้องการสงิ่ ใด
ก. การลงโทษ ข. ค�ำ ปลอบโยน ค. การให้อภัย

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 339

H H ท ๑๕/ผ.๑

๖. ผูก้ ล่าวข้อความนีม้ คี วามรู้สกึ อย่างไร
ก. เศร้าใจ ข. สำ�นกึ ผดิ ค. ซาบซึ้งใจ
อ่านข้อความต่อไปนี้แลว้ ตอบค�ำ ถามข้อ ๗ - ๑๐

พอ่ ไมม่ ีเงนิ ทองจะกองให้
จงตัง้ ใจพากเพียรเรียนหนังสือ
หาวชิ าความรูเ้ ปน็ ค่มู อื
เพ่อื ยึดถือไว้ใช้เล้ยี งกาย

๗. ขอ้ ความนีก้ ลา่ วในลักษณะใด
ก. อธิบาย ข. ตักเตอื น ค. ส่งั สอน
๘. คำ�วา่ “พากเพยี ร”จากขอ้ ความน้มี คี วามหมายตรงกบั ขอ้ ใด
ก. เปน็ คนดี ข. ขยัน ค. เปน็ คนฉลาด
๙. ผทู้ ่ีเขียนข้อความนีม้ ีความรู้สึกตรงกบั ข้อใด
ก. ภมู ใิ จ ข. ช่นื ชม ค. ห่วงใย
๑๐. ข้อใด ไมไ่ ด้กลา่ วไวใ้ นข้อความนี้
ก. หาวชิ าความร้ ู ข. ตงั้ ใจเรียน ค. ใหร้ ู้จักพฒั นาตนเอง

340 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

กิจกรรมรวมช้ัน หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 341

H H ท ๑๑/ผ.๒

342 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๕/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรูท่ี ๑๕ วรรณกรรมสรา งสรรค ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เกม ดภู าพทราบส�ำนวน

ค�ำชี้แจง ดูภาพแล้วเตมิ ค�ำลงในชอ่ งวา่ งให้ถูกต้องตามส�ำนวนไทย

๑. ................................แตก ๒. แบก................................ ๓. .............เข้า..............ออก

กจิ กรรมรวมช้นั

๔. วดั .............................เท้า ๕. .........................นอนหวด ๖. ............................ได้ทอง

๗. ฆา่ ชา้ งเอา........................ ๘. เขน็ ครกขนึ้ .......................... ๙. ...........พอกหาง..................

๑๐. กบเลอื ก........................
ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 343

H H ท ๑๕ /ผ.๒

เพลง หนา้ ทเี่ ด็ก

เนือ้ ร้อง ชอุ่ม ปญั จพรรค์
ท�ำนอง เอื้อ สนุ ทรสนาน

เด็กเอย๋ เด็กดี ต้องมีหน้าท่สี บิ อย่างดว้ ยกนั (ซ�้ำ)
หนึง่ นับถือศาสนา สองรกั ษาธรรมเนยี มมน่ั
สาม เชื่อพ่อแมค่ รอู าจารย์ ส่ีวาจาน้ันต้องสภุ าพออ่ นหวาน
ห้า ยดึ มัน่ กตัญญู หก เปน็ ผ้รู ูร้ ักการงาน
เจ็ด ตอ้ งศึกษาใหเ้ ชย่ี วชาญ ตอ้ งมานะบากบ่ัน ไมเ่ กียจไมค่ รา้ น
แปด รู้จกั ออมประหยดั เก้า ต้องซือ่ สตั ยต์ ลอดกาล
น�้ำใจนักกีฬากลา้ หาญ ใหเ้ หมาะกบั กาลสมยั ชาติพัฒนา
สิบ ท�ำตนใหเ้ ปน็ ประโยชน์ รบู้ าปบญุ คณุ โทษสมบตั ชิ าตติ อ้ งรกั ษา
เดก็ สมยั ชาติพัฒนา จะเป็นเด็กท่พี าชาติไทยเจริญ

344 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)