ภาษาไทย ชั้นประถมศึกษาปีที่ 2

H H ท ๑๓/ผ.๑ - ๐๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๐๑

ค�ำและความหมาย

ค�ำชแ้ี จง จบั คู่บัตรค�ำและบัตรความหมาย

พนนั คณุ ความดี
ค�ำส่ังสอนในศาสนา

เร่ยี วแรง แขง็ แรงในการท�ำงาน
ขยันขนั แขง็

มิตร ท�ำเป็นเลน่ ไมเ่ อาจรงิ จงั
เทา่ เทยี ม เล่นเอาเงินหรือสงิ่ อนื่
เหลาะแหละ โดเลยห่อาเ์ หศลยั ีย่คมวาแมลชะ�ำโนชาคญ
เพ่อื นรักใคร่คนุ้ เคย

ยั่งยนื เสมอหน้า, ทัดเทยี ม

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 195

H H ท ๑๓/ผ.๑

ใบความรู้

การตอบค�ำถาม การต้ังค�ำถามจากการอ่านการฟงั

การตอบค�ำถามจากการอ่านและการฟงั
ในชีวิตประจ�ำวัน ทุกคนมักได้รับสารจากบุคคลต่างๆ และจ�ำเป็นต้องหา
ความรู้ ความคดิ จากการฟงั และการอา่ นอยเู่ สมอ ในการเรยี นนกั เรยี นจ�ำเปน็ ตอ้ งฟงั
ความรู้ ฟงั ค�ำสงั่ สอนจากครผู สู้ อนและบคุ คลในโรงเรยี น รวมทงั้ ตอ้ งอา่ นหนงั สอื และ
อ่านจากส่อื ต่าง ๆ ดว้ ย
เมื่อมีการฟังและการอ่านแล้ว ก็อาจจ�ำเป็นต้องตอบค�ำถามไม่ว่าโอกาสใด
ท่ีจะตอ้ งตอบค�ำถาม เราควรพจิ ารณาและปฏิบัติ ดังน้ี
๑. ต้องจับประเด็นให้ได้ว่าผู้ถามถามอะไร อย่างไร เช่น ค�ำถามมีค�ำว่าใคร
ท�ำอะไร ที่ไหน เมอ่ื ไร อย่างไร ก็ตอบใหต้ รงตามท่ผี ู้ถามตอ้ งการ
๒. ตอ้ งตอบใหค้ รบทกุ ประเดน็ ทถี่ าม เชน่ บางค�ำถามมคี �ำวา่ หรอื หรอื ไม่ ไหม
ใช่ไหม กต็ ้องตอบรบั หรอื ปฏิเสธ แตถ่ า้ มีค�ำถามต่อว่า อยา่ งไร ท�ำไม ดว้ ย ก็ตอ้ งตอบ
มีรายละเอียดประกอบเหตผุ ลการตอบรบั หรือปฏเิ สธนนั้
๓. ต้องตอบด้วยถ้อยค�ำท่ีสุภาพ ไม่ว่าจะโดยการพูดหรือการเขียน
ในการพูดควรมีหางเสียงที่นุ่มนวล ถ้าฟังค�ำถามไม่ชัดเจน ต้องขออภัยและพูด
อยา่ งสภุ าพใหผ้ ูถ้ ามถามค�ำถามใหม่
การตั้งค�ำถามจากการอา่ นและการฟัง
ในปัจจุบัน ถือว่า การรู้จักต้ังค�ำถามมีความส�ำคัญ เน่ืองจากช่วยเพิ่มพูน
ความรคู้ วามเข้าใจจากการเรียนรไู้ ด้มากขึน้ และค�ำถามที่คมคาย ลกึ ซงึ้ จะสะทอ้ น
ความฉลาดหลกั แหลมของผู้ถามอกี ดว้ ย

196 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ในการต้งั ค�ำถามควรพจิ ารณาและปฏบิ ตั ิ ดังน้ี
๑. ตง้ั ค�ำถามใหช้ ดั เจนวา่ สงสยั ในเรอ่ื งใด ใชค้ �ำประกอบค�ำถามใหต้ รงประเดน็
ท่ีต้องการถาม ค�ำประกอบค�ำถาม เช่น ใคร ท�ำอะไร ที่ไหน เม่อื ไร อาจใช้ข้นึ ตน้
ประโยคหรอื ทา้ ยประโยคกไ็ ด้ ค�ำถามลกั ษณะนี้ ค�ำตอบที่ถกู ต้องจะมีค�ำตอบเดยี ว
๒. ต้ังค�ำถามถามความคิดเห็น หรือแสดงความคิดเห็น และถามว่าเห็นด้วย
หรือไม่ อย่างไร มักใช้ค�ำประกอบค�ำถามว่า ท�ำไม อย่างไร เพราะเหตุใด ค�ำถาม
ลกั ษณะนี้ ค�ำตอบเปน็ การแสดงความคิดเห็นสว่ นตน อาจตอบไดต้ า่ งๆ
๓. พยายามใช้ถ้อยค�ำท่ีสั้น กระชับ ได้ใจความในการถาม และมีน�้ำเสียงท่ี
สุภาพเรียบรอ้ ย ไมแ่ สดงปมเดน่ หรอื ขัดจังหวะผู้ตอบขณะตอบ

โครงการสื่อ ๖๐ พรรษา
สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 197

H H ท ๑๓/ผ.๒

บทอา่ น
สขุ อยูท่ ่ีใด

สุขที่ไมเ่ หยาะแหยะ ธรรมะแนะมงุ่ มั่นหมาย
สขุ ทีร่ กั ษากาย ให้เข้มแขง็ เรี่ยวแรงดี
สขุ ทไี่ มข่ ้องแวะ น�ำ้ เมาและน้ำ� หลากสี
สุขที่เสพสง่ิ ดี ไม่ตดิ ทีเ่ ที่ยวกลางคนื
สขุ ทไ่ี มเ่ หลาะแหละ พนนั ไม่แตะจะขมข่ืน
สขุ ท่มี ิตรยง่ั ยนื สุขใดอ่นื หาเท่าเทยี ม

โครงการส่ือ ๖๐ พรรษา
สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี

198 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลุม สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๑ - ๐๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๒

คัดลายมือ

ค�ำชี้แจง คดั ลายมอื ตวั บรรจงเตม็ บรรทดั บทรอ้ ยกรอง สขุ อยู่ที่ใด

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ ) 199

H H ท ๑๓/ผ.๑ - ๐๓

ใบงานท่ี ๐๓

ตอบค�ำถามจากเรื่อง

ค�ำช้ีแจง ตอบค�ำถามจากบทรอ้ ยกรอง
๑. ยกตวั อยา่ งการกระท�ำทเ่ี หยาะแหยะ

๒. ยกตัวอย่างการรักษารา่ งกายใหเ้ ขม้ แขง็ อย่างน้อย ๒ ขอ้

๓. บอกประโยชน์ของการไม่ดืม่ สรุ าและติดยาเสพติดอยา่ งนอ้ ย ๒ ข้อ

๔. นักเรยี นคดิ ว่าตนเองจะมคี วามสุขจากการท�ำและไม่ท�ำส่ิงใดบ้าง บอกอย่างนอ้ ย ๒ ขอ้

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

200 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๑ - ๐๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทอ่าน
เรือ่ ง เหมียวหลงทาง

เช้าตรูว่ นั หนึง่ ขณะทป่ี ูเป้นง่ั รอใสบ่ าตรอยู่หนา้ บา้ นก็ได้ยินเสียงร้องเหมียวๆ
“พ่อครับๆ ลูกแมวใครไม่รู้หลงมา น่าสงสารมากเลย” ปูเป้ตะโกนเรียกพ่อ
สดุ เสียง เมอื่ เห็นลูกแมวผอมโซ ตวั หน่งึ นอนคดุ คูอ้ ยซู่ อกประตรู ว้ั บา้ น
ขณะตะโกนเรียกพ่อ ปูเป้ค่อยๆ อุ้มลูกแมวที่ตัวส่ันด้วยความหวาดกลัว
ไว้ในอ้อมแขน
“โถ! ไม่ตอ้ งกลวั ๆ ตัวเปียกน้ำ� คา้ งดว้ ย” ปูเปพ้ ูดเบาๆ
“อ้าว! ลูกแมวของใครล่ะลูก” พ่อถามปูเป้
“ไม่ทราบครบั น่าสงสารจัง คงจะหลงทางมาเม่อื คนื น้”ี
ปูเป้กับพอ่ ชว่ ยกันเอาน้ำ� และอาหารใหล้ ูกแมวกนิ ให้นอนในกรง ปอ้ งกนั สตั ว์
อนื่ มาท�ำร้าย และท�ำป้ายประกาศ “ลกู แมวหาย” ตดิ ไว้ที่ร้วั บ้าน พอบ่ายๆ มีคณุ ป้า
คนหน่งึ มาบอกวา่ เปน็ เจ้าของลูกแมวซ่ึงหายไปต้ังแตเ่ ม่ือคืนก่อน
ปเู ปก้ บั พอ่ ดใี จมากทเี่ จา้ เหมยี วไดก้ ลบั ไปอยกู่ บั เจา้ ของ กอ่ นกลบั คณุ ปา้ ขอบใจ
ปูเป้ที่เป็นเด็กดี มีความเมตตากรุณาช่วยเหลือเจ้าเหมียวไว้ และอวยพรให้มี
ความสขุ ความเจรญิ

โครงการส่อื ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี
ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 201

H H ท ๑๓/ผ.๑ - ๐๔

ใบงานท่ี ๐๔

ตอบค�ำถาม

ค�ำช้แี จง อ่านเรื่อง เหมยี วหลงทาง แล้วตอบค�ำถาม
๑. ปูเป้ตืน่ แตเ่ ช้าตรูเ่ พราะอะไร

๒. ปเู ปต้ ะโกนเรยี กพ่อท�ำไม

๓. พอ่ และปูเป้ ชว่ ยกันแก้ปญั หาอยา่ งไร

๔. ปูเป้เป็นตวั อย่างท่ีดใี นเรอ่ื งใดบา้ ง

๕. ถ้านกั เรียนเจอสัตว์หลงทางมา นกั เรียนจะท�ำอยา่ งไร

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

202 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้
การอ่าน สระเอะ สระแอะ ไมไ้ ต่คู้

สระ เ - ะ อ่านวา่ เอะ เปน็ สระเสยี งส้นั
พยญั ชนะต้นเขยี นอยู่ระหวา่ ง สระ เ - กบั สระ - ะ เช่น
เตะ อา่ นวา่ ตอ – เอะ – เตะ
เปะ อ่านว่า ปอ – เอะ – เปะ
เละ อา่ นวา่ ลอ – เอะ – เละ
เทะ อา่ นวา่ ทอ – เอะ – เทะ
สระ เ - ะ เมื่อมตี วั สะกดจะเปลี่ยนรูปเปน็ ไม้ไต่คู้ เช่น
เจบ็ อา่ นวา่ จอ – เอะ – บอ – เจบ็
เต็ม อา่ นวา่ ตอ – เอะ – มอ – เตม็
เผ็ด อ่านว่า ผอ – เอะ – ดอ – เผ็ด
เล็ก อ่านว่า ลอ – เอะ – กอ – เล็ก
เหน็ อา่ นวา่ หอ – เอะ – นอ – เหน็
สระ แ - ะ อา่ นว่า แอะ เปน็ สระเสยี งส้ัน
พยญั ชนะตน้ อย่รู ะหวา่ ง สระ แ - กับ สระ - ะ เชน่
แกะ อา่ นว่า กอ – แอะ – แกะ
แตะ อา่ นวา่ ตอ – แอะ – แตะ
แปะ อา่ นว่า ปอ – แอะ – แปะ
แคะ อา่ นว่า คอ – แอะ – แคะ
และ อ่านว่า ลอ – แอะ – และ
แพะ อา่ นวา่ พอ – แอะ – แพะ
แทะ อา่ นวา่ ทอ – แอะ – แทะ
สระ แ - ะ เมื่อมีตัวสะกดจะเปลยี่ นรูปเปน็ ไมไ้ ต่คู้ เชน่
แข็ง อ่านว่า ขอ – แอะ – งอ – แข็ง

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 203

H H ท ๑๓/ผ.๒

แบบฝึกอา่ น

อ่านสระ เอะ
เ - ะ อา่ นวา่ แอะ
แ - ะ อา่ นวา่ ไมไ้ ต่คู้
-็ อา่ นวา่

อา่ นแจกลกู อกั ษรสงู
เ - ะ แ - ะ
อักษรกลาง ข เขะ แขะ
เ - ะ แ - ะ ฉ เฉะ แฉะ
ก เกะ แกะ ผ เผะ แผะ
ต เตะ แตะ
ป เปะ แปะ

อกั ษรตำ�่ แ-ะ
เ-ะ แคะ
ค เคะ แนะ
น เนะ และ
ล เละ

204 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

สระ เ - ะ มตี วั สะกด เปลย่ี นรูป - ะ เปน็ -็ (ไมไ้ ต่คู)้

ก เกง็ ป เปน็
เขน็
ส เ - ะ ง เสง็ ข เ - ะ น เหน็
พ เพ็ง ห เยน็

ล เล็ง ย

ต เตม็ ด เดก็

ข เ - ะ ม เข็ม ข เ - ะ ก เขก็
ค เค็ม ช เชก็

ล เลม็ ล เลก็

บ เบด็ ก เก็บ

ป เ - ะ ด เปด็ จ เ - ะ บ เจ็บ
ข เข็ด ห เห็บ

ช เชด็ ล เลบ็

สระ แ - ะ มีตัวสะกด เปลย่ี นรปู - ะ เป็น -็ (ไมไ้ ตค่ ู)้

ข แ - ะ ง แข็ง

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 205

H H ท ๑๓/ผ.๒

อา่ นสะกดคำ�

คำ� พยัญชนะ สระ ตัวสะกด สะกดว่า อา่ นวา่
เดก็ ด เ - ะ ก ดอ – เอะ – กอ เด็ก
เก็บ ก เ - ะ บ กอ – เอะ – บอ เก็บ
เหด็ ห เ - ะ ด หอ – เอะ – ดอ เหด็

เกล็ด กล เ - ะ ด กอ – ลอ – เอะ – ดอ เกลด็
เหม็น หม เ - ะ น หอ – มอ – เอะ – นอ เหมน็
เหล็ก หล เ - ะ ก หอ – ลอ – เอะ – กอ เหลก็
แข็ง ข แ - ะ ง ขอ – แอะ – งอ แข็ง

206 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

แบบฝกึ อ่าน

เตะ แตะ เละ และ
เกะ แกะ
เดก็ เลก็ เก็บเห็ด เชด็ เล็บ เห็นเป็ด
น�ำ้ แขง็ แขง็ แรง เข้มแขง็ ดินแขง็
งดั แงะ แวะมา แคะห ู แนะนำ�

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 207

H H ท ๑๓/ผ.๒ - ๐๕

ใบงานท่ี ๐๕

คัดลายมือ

ค�ำชี้แจง คัดลายมอื ตวั บรรจงเตม็ บรรทัดใหส้ วยงาม

เตะ แตะ เละ และ เหะ แหะ
เดก็ เล็ก เกบ็ เหด็ เชด็ เล็บ เหน็ เบด็
น�ำ้ แข็ง แข็งแรง เขม้ แข็ง ดินแข็ง

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

208 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลุม สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๒ - ๐๖ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๖

เขียนแจกลูกสะกดค�ำ

ค�ำชี้แจง เขียนแจกลกู สะกดค�ำท่ีประสมดว้ ย สระเอะ

พยญั ชนะต้น สระ ตัวสะกด ค�ำ
ตวั อยา่ ง ก เ-ะ บ เก็บ
๑. ข เ-ะ ม เข็ม
๒. จ เ-ะ ด เจ็ด
๓. ป เ-ะ น เป็น
๔. อ เ-ะ ด เอ็ด
๕. ด เ-ะ ด เดด็
๖. ล เ-ะ ม เล็ม
๗. ค เ-ะ ม เค็ม
๘. ห เ-ะ บ เห็บ
๙. ย เ-ะ บ เย็บ
๑๐. ต เ-ะ ม เต็ม

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 209

H H ท ๑๓/ผ.๒ - ๐๗

ใบงานที่ ๐๗

ฝกึ อา่ นและเขียนค�ำ

ค�ำชีแ้ จง ฝกึ อ่านและเขียนค�ำสระ เ-ะ แ-ะ ลงในชอ่ งว่าง

ฝนตกเดก็ ออกไปเก็บเหด็ เจอแพะเป็ดแข็งแรงในสวนสวย
ลกู แกะแวะเลม็ หญ้าฟา้ อ�ำนวย แดดออกด้วยไมเ่ ฉอะแฉะและช่ืนใจ

โครงการสื่อ ๖๐ พรรษา
สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

210 ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๒ - ๐๘ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๘

เตมิ ค�ำลงในช่องวา่ ง

ค�ำช้ีแจง น�ำค�ำท่ีก�ำหนดให้เตมิ ลงในชอ่ งว่าง

แคะ เห็ด เฉอะแฉะ เล็บ มะเสง็
เปด็ เอะอะ แข็งแรง แนะน�ำ เจบ็

๑. เด็ก ๆ ควรดแู ล______________________ใหส้ ะอาด
๒. ฝนตกหนกั ท�ำ ใหพ้ ้ืนดนิ ______________________
๓. เราไม่ควรใช้ของแขง็ ______________________หู
๔. แมไ่ ปซอ้ื ______________________ท่ตี ลาด
๕. นักเรยี นคุยกันเสียงดงั ______________________
๖. นักกีฬาควรมีรา่ งกาย______________________
๗. คณุ คร_ู _____________________เพ่ือนใหม่
๘. เราเลีย้ ง______________________เลยี้ งไก่ ไวก้ นิ ไข่
๙. น้องของกานดาเกิดป_ี _____________________
๑๐. สมชายไดร้ ับบาด______________________เพราะความประมาท

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 211

H H ท ๑๓/ผ.๓

บทอา่ น
เรอ่ื ง มา้ น้ำ�

ม้าน�้ำเป็นสัตว์มีรูปร่างหน้าตาแปลกกว่าสัตว์อ่ืน ส่วนหัวคล้ายม้า
ส่วนล�ำตัวเป็นปล้องๆ คล้ายแมลง แต่ใช้ครีบหายใจ มีครีบหลัง ไม่มีหาง
อาศัยอยู่ในน�้ำ ดว้ ยเหตนุ ีน้ ักชวี วทิ ยาจงึ จดั ให้ม้าน้ำ� เปน็ สตั วป์ ระเภทปลา
ที่แปลกกว่าน้ันคือ ในการขยายพันธุ์ ม้าน�้ำเพศเมียจะน�ำไข่
ไปวางไว้ทีห่ น้าท้องของมา้ น�้ำเพศผู้ และให้เพศผ้เู ปน็ ผ้ฟู ักไข่และเลย้ี งดูลกู
แสดงความคิดเหน็
๑. ท�ำไมจงึ จัดใหม้ า้ น้ำ� เปน็ สัตวป์ ระเภทปลา
๒. นักเรยี นคดิ วา่ ม้านำ้� เพศผู้มีคณุ ธรรมหรอื ไม่ อย่างไร
๓. นักเรยี นชอบม้าน้ำ� หรือไม่ เพราะอะไร

โครงการสื่อ ๖๐ พรรษา
สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี

212 ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

HH ท ๑๓/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้
เร่อื ง การอา่ นออกเสียง

การอา่ นออกเสียง ควรปฏิบัติ ดงั น้ี
๑. อา่ นออกเสียงใหถ้ ูกต้องชดั เจน
๒. อ่านเสยี งดงั ฟังได้ท่ัวถึง
๓. อ่านใหเ้ ป็นเสียงพดู ธรรมชาติ
๔. แบง่ วรรคตอนใหถ้ ูกต้อง
๕. ไมอ่ ่านตะกกุ ตะกกั ไมเ่ ตมิ ค�ำ ตคู่ �ำหรือตกค�ำ
๖. รู้จกั ทอดจงั หวะและลมหายใจ

โครงการส่ือ ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี

ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 213

H H ท ๑๓/ผ.๓

บัตรค�ำ

เกษตร กจิ วตั ร

สามารถ ปฏบิ ตั ิ

ญาติ มิตร

ฉัตร พทุ ธ

สมัคร รสชาติ

ประวัติ ปรารถนา

214 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๓ - ๐๙ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๐๙

เขยี นค�ำอา่ น

ค�ำชแี้ จง เขียนค�ำอา่ นจากค�ำทีก่ �ำหนด

ตวั อยา่ ง
เกษตร อา่ นว่า กะ – เสด

๑. กจิ วตั ร อา่ นว่า
๒. สมคั ร อา่ นว่า
๓. อบุ ตั ิเหตุ อ่านว่า
๔. พจิ ิตร อา่ นว่า
๕. สามารถ อา่ นว่า
๖. เพชร อา่ นวา่
๗. ธาตุ อ่านว่า
๘. สมมตุ ิ อ่านว่า
๙. ชาติไทย อ่านว่า
๑๐. บัตร อา่ นวา่

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขที่ .............

ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรียน) กลุม สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง) 215

H H ท ๑๓/ผ.๓

บทร้อยกรอง
มติ รดี ญาตดิ ี

มิตรมีน�้ำใสใจจรงิ ยอดยิ่งดง่ั ปรารถนา
ช่วยกจิ วัตรนานา สามารถคบหายืนนาน
ภมู ใิ จทญ่ี าตแิ สนดี ชน่ื วจสี มัครสมาน
มเี หตุผลปฏบิ ตั งิ าน จิตเบกิ บานมน่ั ไมตรี

โครงการสอื่ ๖๐ พรรษา
สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี

216 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๓ - ๑๐ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๐

คัดลายมอื

ค�ำชแี้ จง คดั ลายมือบทรอ้ ยกรอง มติ รดี ญาติดี ตัวบรรจงเต็มบรรทัดใหส้ วยงาม

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบบั ปรับปรุง) 217

HH ท ๑๓/ผ.๓

แบบฝกึ อา่ น

ฝกึ อ่านค�ำท่ีไม่ออกเสยี งพยญั ชนะและสระ
สามารถ อา่ นวา่ สา – มาด
สมัคร อา่ นว่า สะ – หมกั
เกษตร อา่ นว่า กะ – เสด
อบุ ตั ิ อ่านวา่ อุ – บดั
รสชาติ อา่ นวา่ รส – ชาด
อัตโนมัติ อ่านว่า อดั – ตะ – โน – มัด
ยาธาต ุ อา่ นวา่ ยา – ทาด

ฝกึ อ่านเปน็ ค�ำ สมัคร เกษตร อุบตั ิเหตุ
สามารถ รสชาติ อตั โนมตั ิ ยาธาตุ
อบุ ัติ เกียรติ พจิ ิตร เพชร
ญาติ สมบัติ ตักบาตร ปรารถนา
ศรี ษะ ประวัติ ปฏิบัติ ธนาณตั ิ
กจิ วตั ร สมมุติ ประสตู ิ โชตชิ ว่ ง
อนมุ ัติ สมาธิ กโิ ลเมตร ภมู ิใจ
พยาธิ

218 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๓ - ๑๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๑

เขียนแผนผงั ความคดิ

ค�ำชแี้ จง เขียนแผนผังความคดิ ค�ำท่มี ีพยญั ชนะและสระไมอ่ อกเสยี ง

ค�ำทม่ี พี ยัญชนะ/
สระไม่ออกเสยี ง

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรับปรงุ ) 219

H H ท ๑๓/ผ.๔ - ๑๒

ใบงานที่ ๑๒

โยงเสน้ จบั คู่

ค�ำชแ้ี จง โยงเสน้ จับคู่ค�ำกบั ความหมาย

๑. ภมู ิใจ ê ê งานทีท่ �ำเปน็ ประจ�ำ

๒. ปรารถนา ê ê สว่างกระจ่างแจง้

๓. กจิ วตั ร ê ê อ่มิ ใจ รู้สกึ ว่ามีเกยี รติ

๔. ธนาณัติ ê ê เกดิ

๕. ประสตู ิ ê ê การสง่ เงินทางไปรษณยี ์

๖. โชตชิ ่วง ê ê มาตราวดั ความยาว

๗. กโิ ลเมตร ê ê รสู้ กึ นกึ เอาว่า

๘. สมมุติ ê ê อยากได้ ต้องการ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

220 ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรียน) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

นิทาน
เรือ่ ง โตง้ ผู้ซ่อื สัตย์

วันน้ีครอบครัวของโต้งก�ำลังคุยกันเพื่อจะไปเท่ียวสวนสัตว์ ณ สวนสัตว์
แห่งหน่ึง โต้งและต้อยเดินดูสัตว์ด้วยความต่ืนเต้นและมีความสุข โต้งมองเห็น
กระเป๋าเงนิ ตกอยูบ่ นถนนทางเดินหนา้ กรงเสอื โตง้ และตอ้ ยน�ำกระเปา๋ เงินไปใหพ้ อ่
และแมต่ รวจสอบ “เราจะเอาไปคืนเจา้ ของไดอ้ ยา่ งไรครับ” โต้งกลา่ ว พอ่ โตง้ และ
ตอ้ ยน�ำกระเปา๋ ไปใหเ้ จา้ หนา้ ทส่ี วนสตั วเ์ พอื่ ประกาศหาเจา้ ของ มชี ายรา่ งสงู ใหญค่ น
หนง่ึ สวมแวน่ ตามาตดิ ตอ่ เจา้ หนา้ ทเ่ี พอื่ ขอรบั กระเปา๋ คนื ชายคนนเี้ ปน็ เจา้ ของกระเปา๋
เจา้ หนา้ ท่ไี ดต้ รวจสอบเอกสารแลว้ จึงคนื ใหเ้ ขาไป เขาขอบใจโตง้ และต้อย พร้อมให้
เงิน ๑๐๐ บาท แต่พวกเขาไม่รับ วันรุ่งข้ึนครูเรียกโต้งและต้อยออกมาหน้าแถว
นักเรียน เพื่อน ๆ ได้ฟังการท�ำความดีของโต้งและต้อยจึงปรบมือให้อย่างดัง
เพื่อน ๆ ต่างชมเชยโต้งและต้อยท่ีท�ำความดีโดยไม่หวังส่ิงตอบแทน ถ้าพวกเรามี
โอกาสก็จะท�ำความดีเหมือนกับโต้งและต้อยบ้าง โต้งและต้อยเล่าเรื่องที่เกิดข้ึนให้
พ่อแม่ฟัง พอ่ แม่ภาคภมู ใิ จในตัวลกู ท้งั สองอย่างมาก พวกเด็ก ๆ คิดท่ีจะท�ำความดี
เหมือนโต้งและตอ้ ยบ้างไหมจ๊ะ
แสดงข้อคดิ จากเรอื่ ง
- การท�ำความดขี องโต้งและตอ้ ย พ่อกบั แมร่ ูส้ กึ อยา่ งไร
- ในสวนสตั ว์ท�ำไมสัตวบ์ างชนดิ ตอ้ งขงั กรง
- จากนิทานเร่ืองน้ีนักเรียนได้คุณธรรมเร่ืองอะไร และสามารถน�ำไปใช้ได้
หรอื ไม่

ชุดกจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุม สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 221

H H ท ๑๓/ผ.๔

แถบประโยค

เพชรร้สู กึ ภูมใิ จในผลงานของเขา

บริเวณงานเลีย้ งเปดิ ไฟสว่างโชตชิ ่วง

นอ้ งเนตรมีจติ ใจเอื้อเฟื้อจึงมีมิตรสหายมาก
ฉันท�ำกจิ วัตรประจ�ำวันดว้ ยตนเอง

ถนนสายตา่ งๆ มหี ลักกโิ ลเมตรบอกเป็นระยะๆ
พอ่ แม่ปรารถนาให้ลูกเป็นคนดี

222 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้
เร่ือง ประโยค
ประโยค คือ การน�ำค�ำต่าง ๆ มาเรียบเรียงต่อกันให้ได้ใจความว่า
ใคร ท�ำอะไร เช่น แม่ยิ้ม พี่วาดรูป น้องวิ่ง พ่อปลูกต้นไม้ ส่วนข้อความ
ที่มีค�ำต่าง ๆ รวมกันแต่มีใจความไม่ชัดเจนว่า ใคร ท�ำอะไร เช่น คุณย่า
ของฉัน (ยังไม่ทราบวา่ คุณย่าท�ำอะไร) หรอื หนังสอื การต์ ูน มะม่วงนำ้� ดอกไม้
จดั เป็นกลมุ่ ค�ำ
ส่วนประกอบของประโยค ประโยคมีส่วนประกอบ ๒ ส่วน คือ
ภาคประธานและภาคแสดง บางประโยคมสี ว่ นขยาย ขยายภาคประธานบา้ ง
ขยายภาคแสดงบา้ ง เช่น
แมห่ วั เราะ

ภาคแสดง
ประธาน

แมข่ องฉันหัวเราะเบา ๆ ขยายภาคแสดง



ขยายภาคประธาน

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุม สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 223

H H ท ๑๓/ผ.๔ - ๑๓

ใบงานท่ี ๑๓

เติมค�ำและคัดลายมอื

ค�ำชี้แจง เติมค�ำทีม่ พี ยัญชนะและสระไมอ่ อกเสยี งและคดั ลายมือตัวบรรจงเตม็ บรรทัด

๑. ยา_____________ช่วยบรรเทาอาการปวดทอ้ ง ท้องอดื

๒. ปู่ ยา่ ตา ยาย เปน็ _____________ผู้ใหญข่ องเรา

๓. เขา_____________แตส่ ่งิ ทดี่ งี ามท�ำให้มีความสุข

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

224 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๔ - ๑๔ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานท่ี ๑๔

แต่งประโยค

ค�ำช้แี จง แต่งประโยคให้มีความหมายจากค�ำทกี่ �ำหนด

๑. สมบตั ิ

๒. อนุมตั ิ

๓. ประวตั ิ

๔. เพชร

๕. ศีรษะ

๖. สามารถ

๗. พิจิตร

๘. สมัคร

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลมุ สาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชัน้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 225

H H ท ๑๓/ผ.๔ - ๑๔

๙. เกษตร
๑๐. รสชาติ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชนั้ .................... เลขท่ี .............

226 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๕ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บัตรภาพ

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 227

H H ท ๑๓/ผ.๕ - ๑๕

ใบงานท่ี ๑๕

เขยี นค�ำพังเพยใต้ภาพและระบายสี

ค�ำชีแ้ จง เขยี นค�ำพงั เพยใต้ภาพและระบายสใี หส้ วยงาม

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

228 ชดุ กิจกรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ชน้ั ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบบั ปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๕ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบความรู้

เรอื่ ง สำ� นวน สภุ าษิต ค�ำพังเพย
ส�ำนวน หมายถึง ถ้อยค�ำหรอื ขอ้ ความทกี่ ลา่ วสบื ตอ่ กัน
มาช้านานแลว้ มคี วามหมายไม่ตรงตามตัวหรอื มคี วามหมายอ่ืนแฝงอยู่
หรอื ถอ้ ยค�ำท่ีแสดงออกมาเปน็ ข้อความ มักเปน็ ค�ำเปรียบเทยี บกบั
ความประพฤติของคน เช่น สอนจระเขใ้ หว้ า่ ยน�ำ้ ร�ำไม่ดโี ทษปโ่ี ทษกลอง
ขิงก็ราขา่ ก็แรง นำ�้ ร้อนปลาเป็นน�้ำเยน็ ปลาตาย
สุภาษติ หมายถงึ ถอ้ ยค�ำหรือขอ้ ความทีก่ ลา่ วสบื ต่อกนั
มาช้านานแล้ว มคี วามหมายเปน็ คติสอนใจหรือถอ้ ยค�ำที่ส่งั สอน
หรือห้ามโดยตรง มีค�ำเปรยี บเทียบบ้างไม่มีบา้ ง เชน่ รักยาวให้บน่ั
รกั ส้ันให้ตอ่ น�้ำเชี่ยวอยา่ ขวางเรือ คบคนให้ดูหนา้ ซอื้ ผ้าให้ดูเนือ้
อย่าถือคนบ้า อย่าว่าคนเมา
ค�ำพงั เพย หมายถงึ ถอ้ ยค�ำที่เป็นส�ำนวนทพี่ ดู ไวก้ ลาง ๆ
เพ่อื ชวนใหค้ ิด ถ้าน�ำมาใช้ใหเ้ หมาะสมกับเร่ืองท่ีก�ำลังพดู กนั
จะท�ำใหเ้ ข้าใจเรอื่ งทีพ่ ูดน้นั ชดั เจนข้นึ ค�ำพังเพยในภาษาไทยมอี ย่มู าก
เชน่ หมองูตายเพราะงู ไมเ่ หน็ น�้ำตดั กระบอก ไม่เห็นกระรอกกง่ หน้าไม้
กระตา่ ยตืน่ ตมู เปน็ ต้น

พจนานกุ รม ฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ช้ันประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรับปรุง) 229

H H ท ๑๓/ผ.๕

ส�ำนวน สุภาษติ พังเพย และความหมาย

กว่าถัว่ จะสุกงาก็ไหม้ (ท�ำอะไรไม่ทนั ทว่ งที)
กนิ บนเรือน ขี้รดบนหลังคา (เนรคุณ)
กินปนู รอ้ นทอ้ ง (ท�ำผิดแลว้ มกั ออกตวั แสดงพริ ุธ)
เกบ็ เบยี้ ใตถ้ นุ รา้ น (ท�ำงานได้เงนิ เล็ก ๆ น้อย ๆ กเ็ อา)
ขายผา้ เอาหน้ารอด (ยอมเสยี ทกุ อยา่ งเพือ่ รกั ษาชื่อเสียง)
ขิงกร็ า ข่าก็แรง (ต่างคนตา่ งแรง ไม่ยอมกนั เรื่องเล็กก็เลยกลายเป็นเรอื่ งใหญ่)
ขี่ช้างจบั ตกั๊ แตน (ท�ำเรื่องเล็กให้กลายเป็นเรอ่ื งใหญ่ ไดผ้ ลไมค่ มุ้ กับทีต่ ้องเสียไป)
เข้าตามตรอกออกตามประตู (ท�ำอะไรให้ถกู ตอ้ งตามขนบธรรมเนยี มประเพณ)ี
เขา้ เถอ่ื นอยา่ ลมื พร้า ไดห้ น้าอย่าลมื หลงั (อยา่ ประมาทตอ้ งเตรียมให้พรอ้ ม)
เขา้ เมืองตาหลิ่ว ตอ้ งหล่ิวตาตาม (ประพฤติใหถ้ ูกต้องตามกาลเทศะ)
เขียนเสือใหว้ ัวกลวั (ขูใ่ หก้ ลัว)
คนดีตกน�้ำไม่ไหลตกไฟไม่ไหม้ (คนดไี ปที่ไหนกม็ คี นอยากคบหาสมาคมด้วย)
คบคนดมี ีศรีแก่ตวั คบคนชัว่ อปั ราชัย (อัปราชัย ในท่ีนมี้ ีความหมาย เท่ากับปราชัย
คอื จะพ่ายแพ้ หมายถงึ ไม่เป็นมงคลแกต่ ัว)
ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด (แม้จะมีความรู้สูงแค่ไหนก็ตามถ้าความประพฤติ
ไม่ดีแล้วก็เอาตัวไม่รอด เพราะไม่มีใครคบหาสมาคมด้วย หรือมีความรู้ แต่ไม่ใช้
ความร้กู ไ็ ม่ไดป้ ระโยชนอ์ ะไร)

230 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุม สาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๕ - ๑๖ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๖

เขียนสุภาษติ ค�ำพังเพย

ค�ำช้ีแจง เขียนค�ำสุภาษิต ค�ำพงั เพย
๑.

๒.

๓.

๔.

๕.

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศกึ ษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 231

H H ท ๑๓/ผ.๕ - ๑๗

ใบงานท่ี ๑๗

คดั ลายมือ

ค�ำชีแ้ จง คัดลายมอื ตวั บรรจงเตม็ บรรทัดให้สวยงาม

๑. คนดตี กนำ�้ ไม่ไหล ตกไฟไม่ไหม้

๒. ความวัวไม่ทนั หาย ความควายเขา้ มาแทรก

๓. คนเดียวหวั หาย สองคนเพือ่ นตาย สามคนกลบั มาได้

๔. คบคนพาล พาลพาไปหาผดิ คบบัณฑติ บัณฑิตพาไปหาผล

๕. คบคนใหด้ หู น้า ซอ้ื ผ้าให้ดเู น้ือ

ชอื่ ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขท่ี .............

232 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลุม สาระการเรยี นรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรุง)

H H ท ๑๓/ผ.๕ - ๑๘ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ใบงานที่ ๑๘

หาความหมาย

ค�ำชแ้ี จง น�ำตวั เลขทางซา้ ยมาใส่ ให้ตรงกบั ความหมาย

๑. ขายผา้ เอาหน้ารอด ท�ำผดิ แลว้ มกั ออกตัว แสดงพริ ธุ

๒. ขงิ ก็รา ข่ากแ็ รง เนรคณุ

๓. ขชี่ า้ งจบั ตก๊ั แตน การท�ำงานทยี่ ากล�ำบาก จะต้องมี

ความบากบ่ัน พากเพยี ร

๔. กวา่ ถ่ัวจะสุก งากไ็ หม ้ ต่างคนต่างแรง ไม่ยอมกัน

๕. กนิ บนเรือน ข้รี ดหลงั คา ยอมเสียทุกอยา่ งเพ่ือรักษาช่อื เสียง

๖. กินปูนรอ้ นท้อง ขู่ใหก้ ลัว

๗. เขา้ ตามตรอกออกตามประตู ท�ำงานได้เงินเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็เอา

๘. เกบ็ เลก็ ประสมนอ้ ย ท�ำอะไรไม่ทนั ทว่ งที

๙. เข็นครกขน้ึ ภูเขา ท�ำอะไรให้ถูกตอ้ งตาม

ขนมธรรมเนยี มประเพณี

๑๐. เขยี นเสือให้ววั กลัว ได้ผลไม่ค้มุ กบั ท่ีต้องเสยี ไป

ชอ่ื ...................................... สกลุ .................................. ชน้ั .................... เลขที่ .............

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้นั ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบบั ปรบั ปรุง) 233

H H ท ๑๓/ผ.๕

แบบทดสอบหลงั เรยี น ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ ๒
หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑๓ ปรศิ นาค�ำ ไทย

คำ�ชี้แจง เขียนเคร่อื งหมาย × ทบั ตัวอกั ษรหนา้ ค�ำ ตอบท่ีถูกต้อง
๑. เขน็ ครกข้นึ ภเู ขา มคี วามหมายตรงกบั ข้อใด
ก. การทำ�งานท่ีต้องใชค้ วามพยายาม
ข. การทำ�งานท่ีไดเ้ งนิ เลก็ ๆ นอ้ ย ๆ
ค. อยา่ ประมาทต้องเตรยี มใหพ้ รอ้ ม
๒. “ความรสู้ กึ ไม่อยากทำ�หรอื คิดไมอ่ ยากแสดงอาการใด ๆ”
เปน็ ความหมายของค�ำ ในขอ้ ใด
ก. เบยี ดเบยี น
ข. เกยี จคร้าน
ค. สันติ
๓. ค�ำ ในข้อใดมสี ระไม่ออกเสยี งทุกค�ำ
ก. เพชร ศรี ษะ
ข. อนุมตั ิ ธนาณัต ิ
ค. อนุมัติ ลติ ร
๔. ขอ้ ใดเปน็ ประโยค
ก. จดความรู้ไวน้ ะ
ข. เตม็ หอ้ งไปหมดแลว้
ค. ฉันอา่ นหนังสอื ทกุ วัน
๕. ข้อใดอ่านคำ�ว่า “แข็ง” ถกู ตอ้ ง
ก. ขอ – แอ – งอ -แข็ง
ข. ขอ – แอะ – งอ – แข็ง
ค. ขอ – เอะ – งอ – แขง็

234 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๕ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

๖. ขอ้ ใดอ่านถกู ตอ้ ง
ก. รสชาติ อ่านว่า รด – ชา – ติ
ข. กจิ วตั ร อา่ นวา่ กดิ – วัด
ค. กิโลเมตร อา่ นวา่ กิ – โล – เมด
๗. ข้อใดออกเสยี งอา่ นสระเหมือนคำ�วา่ “ตัดแปะ”
ก จบั แกะ
ข. งัดแงะ
ค. ข้องแวะ
๘. ควรเติมคำ�ใดลงในชอ่ งวา่ ง “ดอก_______________”
ก. เปด็
ข. เหน็
ค. เข็ม
๙. ขอ้ ใดเปน็ ความหมายของการ “เบยี ดเบยี น”
ก. แคลงใจ สงสยั
ข. ท�ำ ใหเ้ ดือดรอ้ น
ค. ไม่ท�ำ ไม่เอาใจใส่
๑๐. ขอ้ ใดมีพยญั ชนะไม่ออกเสียงทุกคำ�
ก. กจิ วัตร สมัคร
ข. กิจวัตร ผักกาด
ค. กิจวตั ร รน่ื เริง

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ช้ันประถมศกึ ษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 235

236 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๑/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

สอ่ื กิจกรรมข้นั นำ/ขน้ั สรปุ

ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรยี น) กลุมสาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 237

238 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นักเรียน) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท ี่ ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๑ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

เกมค�ำส่ังแมท่ พั

วธิ กี าร/กติกาการเลน่
ครจู ะเปน็ แมท่ พั ซงึ่ เปน็ ผสู้ ง่ั ใหน้ กั เรยี นปฏบิ ตั ติ ามโดยก�ำหนด
ค�ำสั่งทุกคร้ังจะต้องมีค�ำว่า “แม่ทัพ” เท่าน้ัน นักเรียนจึงปฏิบัติ
ตาม แตถ่ า้ ค�ำสั่งนน้ั ไม่มคี �ำว่า “แมท่ พั ” ไมใ่ ห้นักเรยี นปฏิบตั ติ าม
เมือ่ นักเรยี นเข้าใจกตกิ าจึงเร่มิ เล่นเกม ค�ำสงั่ แมท่ พั เช่น
ครสู ่งั ว่า - แมท่ ัพจับไหล่ (นักเรียนปฏิบัตติ าม)
- แม่ทพั หัวเราะ (นกั เรยี นปฏบิ ตั ติ าม)

สอ่ื กจิ กรรมข้ันนำ/ขั้นสรุป - ทกุ คนรอ้ งเพลง (นักเรียนไม่ต้องปฏิบัติตาม)

ฯลฯ

ชุดกิจกรรมการเรยี นรู (สำหรับนักเรียน) กลุมสาระการเรยี นรภู าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ชั้นประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ ) 239

H H ท ๑๓/ผ.๒

จ�ำแนกอักษร ๓ หมู่

ค�ำช้ีแจง ดรู ูปและสังเกตเสียงพยญั ชนะต้นและเขียนช่ือภาพจ�ำแนกตามอกั ษร ๓ หมู่

อักษรสูง อกั ษรกลาง อกั ษรต่ำ�
................................... ................................... ...................................
................................... ................................... ...................................
................................... ................................... ...................................
................................... ................................... ...................................
................................... ................................... ...................................
................................... ................................... ...................................

240 ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรับนกั เรียน) กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย ภาคเรยี นที่ ๒ ช้นั ประถมศกึ ษาปท่ี ๒ (ฉบับปรับปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๒ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

ปรศิ นาค�ำทาย

- อะไรเอย่ ชื่ออยปู่ ่า กายาอยูใ่ นน้ำ�
- อะไรเอย่ ไม่มีคอ ไมม่ ีหัว มีแต่หน้า ถึงเวลา ตีได้ตเี อา
- อะไรเอ่ย ตน้ เทา่ ขา ใบวาเดียว
- อะไรเอย่ กอ้ นสีเ่ หลีย่ ม น�้ำเตม็ เปีย่ มไมม่ ีปลา
- อะไรเอ่ย นกกะปูดตาแดง นำ้� แห้งกต็ าย
- อะไรเอ่ย ตัวยาวเกือบวา มีฟันซ่ีเดยี ว กินดนิ เป็นอาจิณ
- อะไรเอย่ คนแกห่ ลังโกง ลงน�ำ้ ไมข่ ุน่
- อะไรเอ่ย ซอ้ื มาเปน็ สีด�ำ น�ำมาใช้เป็นสแี ดง พอสนิ้ แสงกลายเป็นสเี ทา
ตอ้ งเอาไปท้งิ
- อะไรเอย่ ส่ีตนี เกาะฝา อา้ ปากกินคน
- อะไรเอย่ ตน้ เท่าแขน ใบแล่นเสยี้ ว

ชดุ กจิ กรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรยี น) กลุมสาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปที่ ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 241

H H ท ๑๓/ผ.๓

เกมปรศิ นาค�ำทาย

ค�ำช้ีแจง อา่ นกลอน แลว้ เติมความหมายลงในถงั น้�ำใหต้ รงกับหมายเลข

๑........................ ๒........................ ๓........................

๔........................ ๕........................

๑. น�้ำนีม้ เี ยอะมาก รสเค็มปากท้งั ทะเล
๒. นำ�้ น้ไี หลออกมา ทั่วใบหน้าคราโยเย
๓. น�ำ้ นใ้ี สข่ วดแก้ว ปรุงรสแลว้ อร่อยลิน้
๔. นำ้� นีจ้ ากพชื ผล คล้ายอกคนใส่น้ำ� ได้
๕. น้�ำนี้อยา่ บอกใคร ค่เู ขาไซร้ ขนมจนี

242 ชุดกิจกรรมการเรียนรู (สำหรบั นักเรียน) กลุมสาระการเรียนรูภ าษาไทย ภาคเรยี นท่ี ๒ ช้ันประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ )

H H ท ๑๓/ผ.๓ หนว ยการเรยี นรทู ่ี ๑๓ ปรศิ นาคำไทย ชั้นประถมศกึ ษาปท ่ี ๒

บทร้อยกรอง
มดเอ๋ย มดแดง

มดเอย๋ มดแดง
เล็กเล็ก เรย่ี วแรง แขง็ ขยัน
ใครกลำ�้ กราย ท�ำร้าย ถงึ รังมนั
กว็ ่งิ พรู กรูกัน มาทนั ที
สู้ได้ ฤๅมิได้ ใจสาหสั
ปากกัด ก้นตอ่ ย ไมถ่ อยหนี
ถ้ารังเรา ใครกล้า มาราวี
ต้องต่อยตี ทรหด เหมือนมดเอย

ผแู้ ตง่ นายทดั เปรยี ญ

ชดุ กิจกรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรียนรภู าษาไทย ภาคเรียนท่ี ๒ ชนั้ ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรงุ ) 243

H H ท ๑๓/ผ.๓

บทร้อยกรอง
ความดี

ภมู ิใจในความดี สามารถมคี ณุ สมบตั ิ

ปรารถนาสารพดั อนุมตั ิด้วยเหตุผล

เคารพญาตผิ ู้ใหญ่ บตุ รหลานไมใ่ ช้เลห่ ์กล

วิจติ รบรรเจิดผล เพราะทกุ คนประวัติงาม

ศริ วิ รรณ กาญจนสาลกั ษณ์

244 ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู (สำหรบั นกั เรยี น) กลมุ สาระการเรยี นรูภาษาไทย ภาคเรียนที่ ๒ ชน้ั ประถมศึกษาปท ่ี ๒ (ฉบับปรบั ปรุง)