MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 51 3. Tiada sokongan penuh dari staf bawahan 4. Pekerja yang berkemahiran adalah kurang 5. Mengambil masa yang lama untuk proses TQM 2.5.3 Konsep-konsep sistem pengeluaran d) menghuraikan konsepkonsep dalam sistem pengeluaran. (i) Merekayasa (reengineering) (ii) Reka bentuk berbantu komputer [Computer aided design (CAD)] dan Pembuatan berbantu komputer [Computer aided manufacturing (CAM)] (iii) Pembuatan berbantu komputer bersepadu [Computer integrated manufacturing (CIM)] Perekayasaan Semula ( Reengineering) Proses membentuk semula proses-proses utama yang penting, proses yang kritikal yang melibatkan sistem, struktur organisasi secara radikal dan besar-besaran untuk mencapai kemajuan besar dalam perniagaan. Reka Bentuk Bantuan Komputer / Pembuatan Bantuan Komputer (Computer Aided Design/ Computer Aided Manufacturing – CAD/ CAM) CAD adalah sejenis program komputer yang dicipta membolehkan pengguna untuk memberi dengan arahan yang menyerupai pen dan kertas. CAD sering digunakan oleh jurutera, arkitek dan profesional reka bentuk yang lain untuk mencipta objek 2D dan 3D untuk menggambarkan projek. CAM melibatkan penggunaan komputer dan robot untuk kawalan proses transformasi dan kualiti Pembuatan berbantu komputer bersepadu [Computer integrated manufacturing (CIM)] CIM merujuk kepada satu sistem pembuatan dengan menggunakan peruntukan bantuan komputer sebagai kawalan dan automasi yang menggunakan teknologi tinggi pada semua peringkat pembuatan dengan tujuan mengurangkan pembaziran dalam aspek tenaga kerja, kewangan, masa, peralatan dan perkakasan jentera, tenaga dan sebagainya.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 52 (iv) Sistem pembuatan luwes Russell & Taylor [2006] Heizer & Render [2011] Sistem Pembuatan Luwes (Fleksibel Manufacturing System) Sistem pembuatan Luwes merujuk kepada satu sistem yang boleh mengawal sistem pengeluaran yang menggunakan mesin yang akan membolehkan mesin tersebut mengeluarkan pelbagai produk dengan cepat seperti satu sistem dengan beberapa komputer yang digunakan untuk mengawal mesin-mesin dalam operasi tertentu dikawal oleh sebuah komputer pusat.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 53 Contoh soalan 1. Nyatakan empat ciri dalam susun atur selular dalam proses pengeluaran.[4] Cadangan jawapan Antara citi-ciri susun atur selular ialah: 1. Pelbagai jenis mesin akan dikumpulkan dalam sesuatu sel 2. Setiap sel mengendalikan skel yang kecil yang beroperasi dalam kilang yang besar. 3. Setiap sel bertanggungjawab mengeluarkan sekumpulan produk . 4. Setiap sel berfungsi seperi susun atur produk yang menghasilkan kelompok 2 sekumpulan produk seperti susun atur proses. 5. Semua mesin dan tenaga kerja yang diperlukan akan diletakkan dalam setiap sel. 6. Setiap pekerja dalam sel ada kepakaran penuh yang diperlukan untuk hasilkan produk-produk di sel tersebut. 7. Sesuai untuk pengeluaran beraneka kumpulan produk yang dikeluarkan dalam kuantiti yang kecil. 8. Ia memberi kelebihan dari segi ekonomi sebagaimana pengeluaran besar2an dengan penambahan dari segi kebolehubahan atau flexibility. 2. Jelaskan kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan dalam proses kawalan kualiti produk.[5] Cadangan jawapan Kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan: Definisi: Kaedah pemeriksaan secara pelan persampelan melibatkan pemeriksaan terhadap beberapa sampel produk diambil secara rawak bagi mewakili satu kumpulan atau satu lot produk. Pelan persampelan ini boleh dibuat secaa persampelan tunggal, berkembar atau berganda. Contoh: Sampel item yang diambil secara rawak yang mewakili sekumulan lot akan diperiksa berpandukan piawaian dan standard yang telah ditetapkan. Sekiranya sampel yang diperiksa mematuhi piawai yang ditetapkan, lot produk tersebut akan diterima. Jika didapati sampel mempunyai kecacatan adalah melebihi had penolakan, lot produk akan ditolak.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 54 3. Bincangkan sejauh manakah amalan TQM dalam sektor awam dapat meningkatkan mutu perkhidmatan yang diberikan oleh agensi-agensi kerajaan kepada orang ramai.[20] Cadangan jawapan Definisi Konsep TQM Proses pengurusan kualiti yang berasaskan falsafah kualiti berorientasikan pelanggan, penambahabaikan secara berterusan, penglibatan semua orang, setiap bahagian dan proses dalam organisasi, serta penyelesaian masalah secara berpasukan. Soalan Bicangkan: perlu ada kebaikan dan kelemahan Aspek kebaikan: Dengan pelaksanaan TQM, agensi-agensi sektor awam telah berjaya : 1. Mengurangkan kos, 2. Meningkatkan hasil kerja, 3. Menjimatkan masa serta meningkatkan tahap kepuasan hati pelanggan. 4. Masa pelanggan menunggu semakin pendek 5. Agensi-agensi sektor awam telah mengamalkan konsep dan nilai-nilai kualiti dalam operasi mereka. 6. Beberapa agensi yang sebelum ini mempunyai pengurusan secara tradisional telah beralih kepada cara pengurusan yang lebih berorientasikan pelanggan. 7. Keberkesanan TQM dapat dilihat daripada kecekapan agensi-agensi kerajaan dalam melaksanakan tanggungjawab memberi perkhidmatan yang terbaik. 8. Hal ini terbukti kerana rungutan dan sungutan orang ramai atau pelanggan terhadap perkhidmatan agensi-agensi kerajaan semakin berkurangan. Aspek Keburukan/Kelemahan: 1. Komitmen pihak pengrusan-masih kurang o Komitmen terhadap kualiti, o sokongan terhadap aktiviti kualiti, o penyertaan aktif dalam aktiviti kualiti, o penilaian terhadap prestasi kualiti, o membincangkan isu kualiti dalam mesyuarat
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 55 2. Tumpuan kepada maklumbalas pelanggan-masih kurang o Maklumbalas pelanggan, o tumpuan kualiti perkhidmatan, o tinjauan pelanggan, o sikap mesra pelanggan, o aduan pengguna 3. Pengurusan sumber manusia-kurang latihan dalam: o Kerja berpasukan, o wujud latihan kualiti, latihan kualiti tidak mencukupi, sumber latihan kualiti, o pemerkasaan, galakan penyertaan, galakan usul dan cadangan, o pengiktirafan usaha 4. Penambahbaikan berterusan-kurang diberi perhatian: o Kualiti sebagai usaha berterusan, o percaya kepada falsafah penambahbaikanvberterusan, o amalan kepada seluruh jabatan, o penekanan dalam latihan pekerja, o bandingan dengan matlamat jangka pendek
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 56 TAJUK HASIL PEMBELAJARAN RUJUKAN HURAIAN 3.0 PEMASARAN 3.1Pendekatan pemasaran 1.1 Orientasi pengurusan pemasaran a) mentakrifkan pemasaran dan menjelaskan kepentingannya Kotler & Armstrong (2009) Pemasaran ialah pengagihan barang dan perkhidmatan daripada pengeluar kepada pengguna pada tempat, masa, harga dengan saluran pengedaran yang sesuai. Pemasaran melibatkan empat aktiviti iaitu membangunkan produk, menetapkan harga, menjalankan promosi dan mengedarkan produk. Lima konsep pemasaran (core customer & market place concept) mengikut Kotler & Armstrong (2009) 1. Keperluan dan kehendak 2. Produk dan perkhidmatan 3. Nilai 4. Pertukaran 5. pasaran b) menjelaskan pendekatan pemasaran termasuk pengeluaran, produk, penjualan, pemasaran, dan pemasaran kemasyarakatan Kotler & Armstrong (2009). Pendekatan keluaran 1. Tumpuan pemasaran diberi kepada kualiti produk. 2. kualiti produk amat dipentingkan dan diberi keutamaan 3. Pendekatan ini mempercayai bahawa barang dapat dijual dengan mudah sekiranya berkualiti. Pelanggan hanya membeli produk yang paling berkualiti, berprestasi tinggi dan mempunyai ciri-ciri inovatif. Pendekatan Pengeluaran 1. Tumpuan diberi kepada kuantiti dan kualiti pengeluaran, iaitu mengeluarkan barangan sebanyak yang mungkin dan produk yang berkualiti. 2. Produk akan dapat dijual jika pengeluaran yang banyak pada harga rendah ditawarkan dgn kos yang minimum. Pendekatan Penjualan 1. Tumpuan diberi kepada kaedah, teknik dan cara menjualkan sesuatu produk. Promosi agresif dan kreatif diamalkan. 2. Pendekatan ini mempercayai bahawa pelanggan hanya akan membeli jika dipujuk dan digalakkan untuk membeli.Produk tidak dicari seperti insurans menggunakan pendekatan ini.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 57 3. Jurujual diambil dan dilatih untuk mencari pasaran/pelanggan Pendekatan Pemasaran Moden 1. Tumpuan diberi kepada keperluan dan kehendak pengguna.Berusaha memenuhi kehendak pengguna. Pengguna ialah "raja". 2. Strategi campuran pemasaran iaitu menggunakan harga, produk, promosi dan pengedaran untuk memasarkan produk Pendekatan Pemasaran kemasyarakatan 1. Pendekatan pemasaran yg memuaskan keperluan dan kehendak pengguna dengan menitikberatkan kebajian sosial pengguna. 2. Pemasaran memberi tumpuan kepada keperluan dan kehendak pengguna jangka panjang 3.1.2 Proses pemasaran (a) menjelaskan proses pemasaran yang merangkumi menilai peluang-peluang pemasaran, memilih sasaran pasaran, membina campuran pemasaran, dan mengurus usaha pemasaran Proses pemasaran: 1. Menilai peluang-peluang pemasaran Mengenal pasti produk dan potensi pasaran terhadap produk 2. Memilih sasaran pasaran Membuat segmentasi dan mengenal pasti segmentasi yang ingin ditumpu perhatian 3. Membina campuran pemasaran Merancang dan membentuk strategi pemasaran yang sesuai dengan produk dan segmen pasaran yang dipilih 4. Mengurus usaha pemasaran Melaksanakan aktiviti pemasaran yang melibatkan pembangunan produk, penetapkan harga, promosi dan pengedaran. 3.1.3 Pendekatan strategik c) membincangkan pendekatan strategi pemasaran meliputi: Portfolio Perniagaan – jenis perniagaan atau keluaran yang dijalankan oleh sebuah perniagaan
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 58 (i) analisis portfolio perniagaan (Matriks BCG) Kotler & Armstrong (2009). Analisis Portfolio Perniagaan (Kumpulan Pakar Runding Boston) – The BCG Growth Share Matrix Keluaran bintang Keluaran tanda tanya Keluaran berkeuntungan semasa [Lembu Kontan] Keluaran lemah [Anjing] Keluaran bintang 1. Kadar pertumbuhan pasaran tinggi dan syer pasaran yang tinggi 2. Mempunyai potensi berkembang 3. Memerlukan banyak pelaburan 4. Mendapatkan keuntungan yang tinggi Keluaran berkeuntungan semasa [Keluaran Lembu kontan/cash cow] 1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang tinggi 2. Mempunyai kedudukan yang stabil dalam pasaran 3. Memerlukan sedikit pelaburan Keluaran tanda tanya 1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang tinggi 2. Potensi keluaran belum diketahui 3. Memerlukan usaha pemasaran untuk berkembang 4. Keuntungan belum pasti dapat Keluaran lemah [Keluaran Anjing/Dog] 1. Kadar pertumbuhan pasaran rendah dan syer pasaran yang rendah 2. Tidak berpotensi berkembang. Keluaran dihentikan atau tidak dikeluarkan 3. Memerlukan banyak penyelidikan dan pembangunan ( R&D) untuk mendapat pasaran 4. Mendapatkan pulang modal atau kerugian
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 59 (ii) analisis kekuatan, kelemahan, ancaman, dan peluang (SWOT). Armstrong & Kotler (2011) Kekuatan Kekuatan merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang membantu mencapai objektif organisasi. Kelemahan Kelemahan merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang menghalang pencapaian objektif. Peluang Peluang merujuk kepada faktor luaran organisasi yang membantu dalam pencapaian objektif. Ancaman Ancaman merujuk kepada faktor dalaman organisasi yang menghalang pencapaian objektif. Persekitaran dalaman Membantu pencapaian objektif Menghalang pencapaian objektif Kekuatan Pekerja mahir yang dimiliki oleh syarikat Lokasi syarikat yang strategik Syer pasaran yang tinggi Saluran pengedaran yang cekap Kelemahan Teknologi yang lapuk –menjejaskan kualiti produk Sumber kewangan/modal syarikat yang terhad Pekerja malas dan kurang pengalaman Persekitaran luaran Peluang Kerajaan menawarkan insentif cukai/subsidi kepada pengusaha Pertumbuhan ekonomi yang baik menyebabkan pendapatan individu meningkat, kuasa beli meningkat Ancaman Persaingan meningkat Keadaan politik tidak stabil. Perubahan perundangan atau dasar kerajaan seperti kelonggaran syarat import dsbnya Kemelesetan ekonomi, inflasi dan kadar pengangguran yang tinggi menjejaskan perniagaan
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 60 d) menentukan strategi dan objektif pemasaran (penembusan pasaran, pembangunan pasaran, pembangunan produk, pempelbagaian) Kotler & Armstrong (2009 Produk sedia ada Produk Baru Pasaran sedia ada Penembusan pasaran Pembangunan Produk Pasaran baru Pembangunan pasaran pempelbagaian penembusan pasaran – memasarkan produk sedia ada ke pasaran baru pembangunan pasaran – mengenal pasti dan membangun pasaran baru untuk produk sedia ada pembangunan produk - menawarkan produk baru atau produk yang ditambahbaikkannke pasaran sedia ada pempelbagaian - memulakan perniagaan baru atau membeli perniagaan lain dengan produk sedia ada dan pasaran sedia ada perniagaan yang berkenaan e) menentukan sasaran pasaran dan campuran pemasaran, dan pelaksanaan serta penilaiannya. Kotler & Armstrong (2009). Penentuan sasaran pasaran dan campuran pemasaran Membuat segmentasi pasaran untuk mengenal pasti pasaran sasar Memilih pasar sasar bagi sesuatu produk Merancang strategi pemasaran Melaksanakan campuran pemasaran Campuran pemasaran (marketing mix) Merujuk kepada gabungan instrumen atau strategi pemasaran iaitu produk, harga, promosi dan pengedaran oleh pemasar untuk berhadapan dengan pelanggan. Pemasar melaksanakan segala strategi untuk meningkatkan permintaan produk. Menilai pelaksanaan pemasaran Membuat penilaian terhadap strategi pemasaran yang telah dilaksanakan
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 61 3.2 Gelagat pengguna 3.2.1Model gelagat pengguna a) menjelaskan rangsangan pemasaran dan persekitaran, kotak hitam pembeli, dan respons pembeli (Model of Buyer Behaviour) Armstrong & Kotler (2011). Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996). Mengikut Model Kotak Hitam Pembeli (Kurt Lewin), pembeli akan melalui tiga peringkat iaitu: 1. Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran Rangsangan pemasaran terdiri daripada rangsangan yang dijalankan oleh pemasar melalui strategi produk, strategi harga, strategi promosi dan strategi pengedaran. Rangsangan persekitaran merujuk kepada persekitaran ekonomi dan persekitaran sosiobudaya. Kuasa beli dan keadaan ekonomi menentukan pelanggan membeli. Budaya mempengaruhi jenis produk yang dibeli oleh pelanggan. Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran akan memasuki kotak hitam atau minda pelanggan. 2. Kotak Hitam Pengguna Kotak hitam pengguna bererti minda pengguna atau pembeli yang menentukan keputusan mereka membuat pembelian. Pemasar tidak dapat mengetahui apa yang difikirkan oleh pembeli. Namun, pemikiran pembeli dipengaruhi oleh minda pengguna yang terdedah kepada pelbagai rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran. Rangsangan pemasaran dan rangsangan persekitaran yang memasuki minda pengguna akan diperlihatkan daripada respon dan gelagat pengguna semasa membeli. Kotak Hitam Pengguna Maklum balas/ Tindakan Pengguna Rangsangan Pendapat dan Sikap suka /tidak suka Gelagat Guna/tidak guna Proses membuat keputusan pengguna Ciri-ciri pengguna Produk Harga Tempat Promosi Ekonomi Teknologi Politik Budaya Budaya sosial individu Psikologi
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 62 3. Tindakan pengguna Tindakan pengguna merujuk kepada tindakan pengguna membuat keputusan tentang Membeli atau tidak membeli Membuat pilihan produk dan jenama Membuat pilihan penjual dan tawaran yang diberi oleh penjual Membuat keputusan masa pembelian b) membincangkan faktor yang mempengaruhi gelagat pengguna Faktor yang mempengaruhi gelagat pengguna Faktor budaya - kelas sosial, kumpulan rujukan/kumpulan aspirasi Faktor sosial – ahli keluarga, dan status sosial individu - Faktor demografi seperti umur, pendidikan, bangsa, jantina, saiz keluarga Faktor psikologi/dalaman- motivasi, persepsi, personaliti, sikap, pembelajaran atau pengalaman Faktor situasi –masa pembelian, tujuan pembelian, cara membeli/kaedah pembayaran Faktor campuran pemasaran - produk, harga, pengedaran, dan promosi. 3.2.2 Jenis-jenis keputusan pembelian c) menjelaskan proses keputusan pembelian produk pengguna (i) Proses pembelian produk pengguna Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996). Proses keputusan pembelian produk pengguna 1. mengenal pasti keperluan 2. mencari maklumat 3. menilai alternatif 4. membuat keputusan pembelian, dan 5. gelagat selepas pembelian
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 63 (ii) Proses pembelian produk baru Kotler & Armstrong (2009). (iii) Proses pembelian produk industri Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996 Proses pembelian produk baru 1. menyedari 2. meminati 3. menilai 4. mencuba 5. menerima/menolak Proses pembelian produk industri merangkumi 1. mengenal pasti masalah 2. mengenal pasti keperluan organisasi 3. menentukan spesifikasi produk 4. mencari pembekal 5. membuka tender 6. memilih pembekal 7. memesan produk 8. menilai prestasi pembekal 3.3 Penyelidikan pemasaran a) menjelaskan kepentingan penyelidikan pemasaran; Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996) Kepentingan menjalankan penyelidikan pemasaran Mendapat maklumat perubahan cita rasa pengguna Mengatur strategi pemasaran yang lebih berkesan Meluaskan pasaran/meningkatkan jualan & keuntungan Mengenal pasti pengguna baru dan mengekalkan pengguna sedia ada Mengatasi persaingan b) menerangkan langkahlangkah penyelidikan pemasaran Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996) Langkah-langkah penyelidikan pemasaran 1. Mengenal pasti masalah dan menetapkan objektif 2. Membentuk rancangan penyelidikan 3. Melaksanakan penyelidikan dan menganalisis data 4. Menginterpretasikan dan melapor penemuan
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 64 3.4 Segmentasi 3.4.1 Segmentasi pasaran a) membincangkan asas-asas segmentasi pasaran merangkumi geografi, demografi, psikografi, dan gelagat pengguna/manfaat produk; Armstrong & Kotler (2011). Maksud : Segmentasi pasaran adalah membahagikan pasaran yang besar kepada segmen-segmen pasaran yang kecil berdasarkan ciri-ciri tertentu. Asas-asas (ciri-ciri) segmentasi pasaran pengguna. 1. Segmentasi pasaran berasaskan geografi ialah membahagikan pasaran mengikut : Zon seperti zon utara, zon selatan Negeri-negeri seperti Kedah, Perlis Kawasan desa dan bandar Iklim negara spt tropika, sejuk, mediteranean Benua seperti Amerika Utara, Eropah Barat, Asia Pasifik dsb 2. Segmentasi pasaran berasaskan demografi ialah membahagikan pasaran mengikut: Tingkat pendapatan/pekerjaan Tahap pendidikan Kaum/bangsa/ras Saiz keluarga Taraf perkahwinan ( berkahwin/bujang) 3. Segmentasi pasaran berasaskan psikografi ialah membahagikan pasaran mengikut: Kelas sosial Gaya hidup Personaliti (introvert, extrovert, compulsive, ambitious etc) 4. Segmentasi pasaran berasaskan kelakuan pengguna/manfaat ialah membahagikan pasaran mengikut : Tabiat pembelian Tabiat memilih (warna/saiz dll) Kesetiaan kepada sesuatu jenama Cita rasa dan minat terhadap produk Kepekaan terhadap promosi
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 65 b) menjelaskan strategi menyasarkan pasaran Armstrong & Kotler (2011) Penyasaran Pasaran(market targeting) Proses menilai dan memilih segmen pasaran yang ingin dimasuki. Pasaran sasar ( target market) kumpulan bakal pelanggan yg akan dijualkan produk dan perkhidmatan. Pasaran itu ingin ditumpu perhatian oleh syarikat yang mengeluarkan sesuatu produk. Strategi menyasarkan pasaran Pemasaran tidak dibeza Produk yang sama dipasarkan kepada semua segmen pasaran dengan menggunakan strategi pamasaran yang sama Pemasaran dibeza Beberapa segmen pasaran dipilih untuk dipasarkan produk. Menggunakan strategi pemasaran yang berbeza untuk segmen pasaran yang berlainan. Contoh, Mesin pencuci kain 6kg dipasarkan kepada isi rumah, manakala mesin pencuci 15kg dipasarkan kepada kedai-kedai dobi. Pemasaran tertumpu Hanya satu segmen pasaran dipilih. Strategi pemasaran tertumpu kepada demografi/geografi tertentu. Kereta Mercedes hanya dipasarkan kepada golongan pengguna yang berpendapatan tinggi. Pemasaran mikro Satu segmen pasaran yang spesifik dipilih. Strategi pemasaran tertumpu kepada satu segmen pasaran yang spesifik. Pemasaran dibuat dengan menyesuaikan produk mengikut cita rasa individu, keperluan dan kehendak, atau pengguna tempatan secara spesifik. Kerusi roda dipasarkan kepada golongan OKU dan golongan yang lumpuh.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 66 3.4.2 Peletakan pasaran c) menjelaskan strategi peletakan melalui pelbagai cara termasuklah atribut produk, manfaat, kekerapan penggunaan, pengguna, dan klasifikasi produk; Kotler & Armstrong (2009) Peletakan pasaran penempatan sesuatu produk di dalam fikiran pengguna secara relatifnya dengan produk-produk pesaing Proses peletakan pasaran yang merangkumi 1. menentukan pasaran sasaran (targeted market) 2. Menyesuaikan produk dengan pasaran 3. Mengkomunikasikan ciri-ciri produk Atribut produk Atribut produk adalah ciri produk yang ketara dan tidak ketara. Atribut produk merangkumi (a) sifat ketara seperti bahan, wama, jenama, saiz dan bentuk; (b) sifat tak ketara seperti kualiti produk seperti ketahanan, ketepatan, keberkesanan, jaminan dan khidmat lepas jualan. manfaat Manfaat yang boleh diperoleh daripada penggunaan produk berbanding dengan produk pesaing. pengguna Pengguna atau individu yang membeli dan menggunakan produk berbanding dengan individu yang menggunakan produk pesaing. kekerapan penggunaan Kekerapan menggunakan produk syarikat berbanding dengan kekerapan menggunakan produk pesaing. klasifikasi produk Produk organisasi boleh dibahagikan kepada produk konsumer atau produk industri. Produk konsumer boleh diklasifikasikan kepada empat kategori iaitu produk mudah beli produk beli belah produk istimewa produk tidak dicari
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 67 3.5 Campuran pemasaran a) mentakrifkan campuran pemasaran Kotler & Armstrong (2009) Campuran pemasaran (marketing mix) merujuk kepada gabungan instrumen atau strategi pemasaran iaitu produk, harga, promosi dan pengedaran oleh pemasar untuk berhadapan dengan pelanggan. Campuran pemasaran merupakan segala strategi yang dilakukan oleh pemasar untuk meningkatkan permintaan produk yang dipasarkan. Elemen-elemen campuran pemasaran 1. Strategi penetapan harga ialah harga yang ditetapkan oleh peniaga untuk menarik pelanggan membeli. Strategi harga campuran produk digunakan – harga pakej, harga promosi, harga produk opsyenal, harga produk tawanan dll 2. Strategi promosi ialah aktiviti menarik, memujuk dan mempengaruhi pelanggan membeli barang dengan menggunakan campuran promosi seperti jualan bersemuka, pengiklanan, publisiti, perhubungan awam, promosi jualan dirancang oleh pemasar untuk meningkatkan jualan produk. 3. Strategi pengedaran ialah aktiviti memindahkan produk dari tempat pengeluaran ke tangan konsumer di lokasi dan masa yang dikehendaki oleh pelanggan. Pengedaran melibatkan saluran pengedaran seperti pemborong, peruncit, ejen penjualan, dan broker. Pemborong dan peruncit menawarkan perkhidmatan kepada pelanggan seperti memberi kemudahan kredit, mengumpul dan menyampaikan citarasa pengguna, memecahkan pukal dan sebagainya. 4. Strategi produk ialah strategi penawaran barang dan perkhidmatan oleh peniaga kepada pelanggan. Strategi produk seperti pembungkusan, penjenaman dan pembentukan atribut produk yang menarik.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 68 3.5.1 Produk b) mentakrifkan produk dan membandingkan produk fizikal dan produk perkhidmatan (servis) Kotler & Armstrong (2009) Produk ialah barang, perkhidmatan atau idea yang ditawarkan oleh peniaga dan dibeli oleh pelanggan. Produk dibangunkan bertujuan memenuhi keperluan dan kehendak pengguna. Perbezaan produk fizikal dan produk perkhidmatan Produk fizikal Produk perkhidmatan Ciri-ciri produk Ciri-ciri yang dapat dikenal pasti melalui pancaindera seperti bentuk, warna, label, pembungkusan, berat dan saiz produk. Ciri-ciri yang dapat dikenal pasti melalui penggunaan atau penikmatan seperti ketepatan, kecekapan, kepantasan, keselesaan dan sebagainya c) menghuraikan klasifikasi produk Armstrong & Kotler (2011) Klasifikasi Produk Pengguna Perkara Produk mudah beli Produk beli belah Produk istimewa Produk tidak dicari Kelakuan pembelian Selalu dibeli oleh pengguna Keputusan pembelian dibuat serta merta tanpa merancang/perbandin gan harga & kualiti Tidak selalu dibeli. Perancangan pembelian dibuat terlebih dahulu dgn membandingkan harga & kualiti. Jenama produk diutamakan. Banyak masa & usaha dibuat untuk mendapatkannya Produk tidak diketahui atau sudah diketahui oleh pengguna tetapi tidak terfikir untuk membelinya. Harga Murah Sederhana mahal Mahal Berbeza mengikut produk Pengedaran Secara intensif di merata-rata tempat Secara selektif di tempat terpilih Secara eksklusif di tempat khusus Strategi berbeza mengikut produk Promosi Pengiklanan dan promosi jualan Pengiklanan, jualan bersemuka & promosi jualan Pengiklanan Pengiklanan yang agresif & jualan terus Contoh Surat khabar, sabun Perabot, pakaian Barang antik Ensiklopedia, polisi insurans
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 69 d) menjelaskan atribut produk, penjenamaan, pembungkusan, pelabelan, dan khidmat sokongan Armstrong & Kotler (2011) Atribut Produk Atribut produk adalah ciri produk yang ketara dan tidak ketara. Atribut produk merangkumi (a) sifat ketara seperti bahan, wama, jenama, saiz dan bentuk; (b) sifat tak ketara seperti kualiti produk seperti ketahanan, kejituan, ketepatan, keberkesanan, jaminan dan khidmat lepas jualan. • Philip Kotler menyarankan bahawa produk merangkumi tiga komponen iaitu: 1. Produk teras. Sebab utama dan faedah yang ingin diperoleh pelanggan setelah membeli sesuatu produk. 2. Produk ketara. Ciri-ciri fizikal yang terdapat pada sesuatu produk. 3. Produk sampingan. Faedah tambahan yang ingin diperoleh oleh pelanggan. Penjenamaan Penjenamaan ialah proses menggunakan simbol, tanda nama dan istilah untuk memberi identiti kepada sesuatu produk. Jenama menggambarkan kualiti sesuatu produk dan jenama yang dikenali ramai boleh menambahkan nilai kepada produk tersebut. Contohnya, kereta mewah seperti BMW, Mercedes, dan Ferrari melambangkan status sosial dan prestasi tinggi. Pembungkusan Pembungkusan produk dilakukan untuk melindungi produk, membezakan produk daripada produk pesaing, menarik pelanggan dan menambahkan nilai produk. Reka bentuk pembungkusan yang menarik dapat meningkatkan daya saing dan jualan. Pelabelan Label merupakan penerangan ringkas dalam bentuk nota atau grafik mudah yang dilekatkan pada bungkusan produk. Pelabelan membolehkan produk digredkan. Label memuatkan maklumat penting tentang sesuatu produk seperti tarikh luput, kandungan produk, cara penggunaan dan cara simpanan. Khidmat sokongan Khidmat sokongan meliputi perkhidmatan pelanggan dan jaminan produk. Perkhidmatan pelanggan diberi seperti Menguruskan aduan pelanggan Mengumpul idea dan cadangan pelanggan Mengesahkan tentang kualiti dan prestasi produk
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 70 e) menjelaskan lini produk yang merangkumi kedalaman produk dan kelebaran produk Armstrong & Kotler (2011). Lini Produk Kelebaran produk. Bilangan barisan/lini produk yang ditawarkan kepada konsumer/pelanggan. Bilangan barisan yang lebih banyak(lebih lebar) dapat menarik pelbagai segmen pasaran. Kedalaman produk/kepanjangan produk merujuk kepada bilangan item produk yang terdapat dalam sesuatu barisan produk. Bilangan item yang lebih dalam dapat memberi pilihan yang lebih luas kepada pengguna. f) membincangkan kitaran hayat produk (The Product Line Cycle) Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996). Armstrong & Kotler (2011) 42 Kitaran Hayat Produk Kuantiti Jualan,Untung Peringkat pengenalan Peringkat pertumbuhan Peringkat matang Peringkat kemerosotan 0 Masa
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 71 Empat peringkat kitaran hayat produk 1. Peringkat pengenalan (Introduction) Produk baru diperkenalkan kepada pengguna/pelanggan Harga dan kos barang tinggi Keuntungan syarikat adalah sedikit, sifar atau mengalami kerugian. Jualan adalah sedikit. Promosi yang agresif, besar-besaran harus dijalankan Syer pasaran yang sedikit 2. Peringkat Pertumbuhan (Growth) Produk mula dikenali ramai. Harga dan kos barang menurun Keuntungan syarikat adalah positif dan semakin menambah. Jualan meningkat dan jualan bertambah pada kadar menaik Promosi terus dijalan bagi menambahkan jualan Syer pasaran meningkat 3. Peringkat Kematangan (Maturity) Produk sudah dikenali ramai. Harga dan kos barang pada tingkat yang paling rendah Keuntungan syarikat adalah maksimum. Jualan meningkat dan bertambah pada kadar yang menrun Promosi dikurangkan atau dihentikan Syer pasaran mencapai tingkat maksimum 4. Peringkat kemerosotan (Decline) Pengguna telah bosan/jemu terhadap produk syarikat Harga dan kos barang meningkat Keuntungan syarikat adalah sifat atau negatif Jualan menurun dengan mendadak Promosi dihentikan dan hanya dijalankan untuk menghabiskan stok Syer pasaran ialah amat sedikit atau sifar
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 72 3.5.2 Pengedaran/ pengagihan g) menjelaskan saluran agihan produk; Armstrong & Kotler (2011) Griffin, R.W. & Ebert, R. J. (1996). Maksud saluran agihan produk Perantaraan yang digunakan oleh pemasar untuk mengedarkan produk dalam proses pemasaran. Saluran agihan merujuk kepada pemindahan produk dari tangan pengeluar ke tangan pengguna akhir (Griffin & Ebet, 1996). Sekumpulan organisasi yang saling bergantungan memastikan produk atau perkhidmatan diedark and dan boleh diperolehi oleh pengguna atau pengguna industri untuk kegunaan (Armstrong & Kotler, 2011). h) menghuraikan perantaraan dalam saluran agihan produk yang merangkumi pemborong, ejen, dan peruncit; Armstrong & Kotler (2011) 6 jenis saluran agihan berdimensi menegak. Pengeluar → pengguna (sesuai untuk perkhidmatan langsung) Pengeluar → Ejen → Pengguna Pengeluar → Ejen → Peruncit → Pengguna Pengeluar → Peruncit → Pengguna Pengeluar → Pemborng → Pengguna Pengeluar → Pemborng → Peruncit → Pengguna 3.5.3 Penetapan harga i) menjelaskan faktor-faktor yang mempengaruhi penetapan harga; Armstrong & Kotler (2011). Faktor dalaman dan faktor luaran mempengaruhi mempengaruhi penetapan harga 1. Faktor-faktor dalaman Objektif pemasaran adalah penakatan. Syarikat yang ingin memastikan perniagaan terus beroperasi memasarkan produk pada paras harga yang rendah. Kos. Harga yang diletakkan oleh peniaga mestilah dapat meliputi kos dan mendapat keuntungan. Dalam keadaan pasaran monopoli, syarikat dapat menetapkan harga yang tinggi dan memperoleh keuntungan yang tinggi. Namun, jika syarikat menghadapi banyak persaingan, maka peniaga mungkin tidak dapat meletakkan harga yang tinggi pada produknya. Strategi pemasaran. Keputusan menentukan harga produk perlu mengambilkira reka bentuk produk, cara pengedaran, dan jenis promosi yang dilakukan. Produk yang berkualiti & berjenama diletakkah hargatinggi. Produk yang diedarkan tanpa kedai dan tidak melalui banyak saluran pengedaran mungkin diletakkan harga yang rendah. Pertimbangan organisasi. Dalam organisasi besar, harga ditentukan oleh pengurus jualan, manakala dalam
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 73 organisasi kecil, harga ditentukan oleh pemilik perniagaan. Jabatan harga mungkin diwujudkan jika sesuatu sentiasa mendapat persaingan harga yang hebat. 2. Faktor luaran yang mempengaruhi keputusan harga produk Keadaan pasaran dan permintaan. Keadaan ekonomi yang baik dan permintaan yang tinggi membenarkan pemasar meletakkan harga yang bersesuaian dengan kuasa beli pengguna. Persaingan. Persaingan yang wujud perlu diambilkira apabila pemasar menetapkan harga produk. Tindakan pesaing dalam menetapkan harga dikaji sebelum pemasar menetapkan harga produk Faktor persekitaran. Persekitaran sosiobudaya dan perundangan menentukan tingkat harga yang boleh ditetapkan oleh pemasar. Kawalan kerajaan terhadap harga produk kawalan mempengaruhi harga yang ditetapkan oleh pemasar. j) menjelaskan pendekatan penentuan harga secara umum berasaskan kos, nilai, dan persaingan Kotler & Armstrong (2009). Pendekatan/kaedah penentuan harga secara umum 1. Penentuan harga berdasarkan kos (cost based pricing) (i) Penentuan Harga Tokokan-Kos Pemasar meletakkan harga produk dengan mengambilkira kos pengeluaran produk. Harga ditentukan dengan menambahkan margin untung yang dikehendaki ke atas kos pengeluaran. 1. Penentuan harga tokokan kos Harga Tokokan kos = kos seunit (1 – pulangan yg dingini ke atas jualan) 2. Penentuan harga berdasarkan pulang modal dan untung sasaran 2. Penentuan harga berdasarkan nilai persepsi pengguna (value based pricing) Pemasar meletakkan harga produk dengan berdasarkan persepsi pembeli tentang nilai produk Jika pemasar meramal nilai persepsi bakal pelanggan terhadap sesuatu produk itu tinggi, harga yang tinggi akan diletakkan.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 74 Jika pemasar meramal nilai persepsi bakal pelanggan terhadap sesuatu produk itu rendah, maka harga rendah akan ditetapkan 3. Penentuan harga berdasarkan pesaing Meletakkan harga yang sama, lebih tinggi atau kurang daripada harga pesaing 4. Penentuan harga berdasarkan nilai tambah produk (valued added pricing) k) menjelaskan penentuan harga produk baru Armstrong & Kotler (2011) Kotler & Armstrong (2009) Penentuan harga produk baru Harga penarahan pasaran Harga penembusan pasaran Harga penarahan pasaran merupakan strategi harga yg diletakkan tinggi pada permulaan memasuki pasaran atau pada awal Kitaran hayat produk. Tujuan harga penarahan pasaran adalah untuk mendapat keuntungan dan menjaga imej barang. Harga penarahan pasaran diletakkan bagi barang mewah dan barang istimewa. Harga penarahan pasaran membolehkan keuntungan yang tinggi diperolehi pada jangka pendek. Harga penembusan pasaran merupakan strategi harga yang diletakkan rendah pada permulaan memasuki pasaran atau pada awal Kitaran hayat produk. Tujuan harga penembusan pasaran untuk mendapat menembus pasaran dan mendapat pasaran yang luas Harga penembusan pasaran diletakkan bagi barang yang keperluan asas Harga penembusan pasaran membolehkan keuntungan diperoleh dalam jangka panjang 3.5.4 Promosi l) menjelaskan campuran promosi merangkumi pengiklanan, promosi jualan, publisiti, perhubungan awam, dan jualan bersemuka Campuran Promosi 1. Pengiklanan Pengiklanan merupakan cara menyampaikan maklumat sesuatu barang dan perkhidmatan oleh penjual kepada pengguna melalui pelbagai jenis media massa seperti radio, TV, internet, suratkhabar dll. Pengiklanan juga merupakan sebarang bentuk persembahan yang dirancang dan dibuat khas untuk memperkenalkan dan menarik perhatian orang lain terhadap sesuatu barang. Iklan dibuat secara berulangkali untuk mewujdkan permintaan, mengekalkan permintaan dan meluaskan permintaan. Pengiklanan biasanya bersifat jangka panjang.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 75 2. Promosi Jualan Promosi jualan adalah satu cara penyampaian maklumat tentang barang dan perkhidmatan oleh penjual kepada pengguna melalui teknik-teknik jualan dalam jangka masa pendek. Promosi jualan merupakan segala usaha galakan jualan yang digunakan oleh firma untuk meningkatkan hasil jualan dan meluaskan pasaran yang sedia ada. Beberapa bentuk/teknik promosi jualan : kupon/baucar, pameran-pameran perdagangan, point-ofpurchase, pertandingan-pertandingan dan barang sampel. 3. Publisiti Publisiti merupakan cara menyampaikan maklumat sesuatu barang dan perkhidmatan dari pengeluar kepada pengguna melalui sebaran media komunikasi tetapi pihak pengeluar tidak perlu membayar. Publisiti boleh dibuat dalam bentuk-bentuk berikut : liputan berita, rencana berita, penyuntingan rekod dan filem, persidangan akhbar. 4. Perhubungan awam Satu cara yang diambil oleh perniagaan untuk menjalin hubungan yang baik dengan masyarakat umum khasnya pihak berkepentingan perniagaan seperti pembekal, pelanggan dan kerajaan. Cara yang biasa digunakan oleh syarikat adalah seperti mengeluarkan buletin/majalah, mewujudkan laman web, melantik pegawai perhubungan awam untuk meningkatkan imej syarikat di kalangan masyarakat umum. 5. Jualan bersemuka/Jualan terus/langsung Jualan bersemuka ialah satu cara menyampaikan maklumat barang dan perkhidmatan dari pengeluar atau firma kepada pengguna melalui jurujual yang terlatih dan berkebolehan. Melalui jualan bersemuka, maklumat mengenai kelakuan membeli dan cita rasa pengguna dapat diperolehi secara langsung oleh firma kerana jurujual berhadapan dengan pengguna-pengguna. Contohnya, pemasaran insurans melalui jualan bersemuka oleh ejen insurans.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 76 6. menghuraikan konsep dan tujuan komunikasi pemasaran bersepadu (IMC – integrated marketing comunication). Armstrong & Kotler (2011) Kotler & Armstrong (2009) Konsep Komunikasi Pemasaran Bersepadu (IMC) Komunikasi Pemasaran Bersepadu melibatkan pemasaran yang mengintegrasikan pelbagai saluran komunikasi atau media untuk menyampaikan maklumat yang jelas tentang jenama dan organisasi. Tujuan : membentuk jenama produk yang kuat dan konsisten di dalam pasaran menyampaikan maklumat yang jelas tentang produk kepada pengguna meningkatkan jualan produk
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 77 Contoh Soalan 1. Nyatakan langkah-langkah dalam proses pemasaran.[4] Cadangan jawapan Langkah-langkah dalam proses pemasaran (i) menilai peluang-peluang pemasaran (ii) memilih sasaran pasaran (iii)membina campuran pemasaran, dan (iv)mengurus usaha pemasaran 2. Nyatakan empat asas pemetakan pasaran barangan pengguna [4]. Cadangan Jawapan Empat asas pemetakan pasaran barangan pengguna adalah (mana-mana empat) (i) Geografi (ii) Demografi (iii) Psikografi (iv) Gelagat (v) Faedah 3. Huraikan dua pendekatan pemasaran. [4] Cadangan Jawapan Pendekatan pemasaran pengeluaran Pendekatan pengeluaran merujuk kepada orientasi pengurusan pemasaran yang mengandaikan bahawa pengguna akan membeli sahaja produk yang ditawarkan di pasaran Pendekatan pemasaran produk - Pendekatan produk beranggapan pengguna lebih menggemari produk yang berkualiti tinggi/berprestasi tinggi dan mempuyai rupa inovatif Pendekatan pemasaran penjualan - Pendekatan jualan adalah orientasi pengurusan pemasaran yang mengandaikan bahawa pengguna akan membeli produk dari sesebuah syarikat sekiranya syarikat tersebut menjalankan promosi dan usaha yang aktif dalam memasarkan produk mereka Pendekatan pemasaran – Merupakan orientasi pengurusafl pemasaran yang memerlukan komitmen seluruh organisasi ke arah memuaskan pelanggan bagi mencapai satu tahap keuntungan
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 78 4. Dalam membuat persiapan Hari Raya Aidilfitri, Puan Asmah merancang untuk membeli barang-barang keperluan untuk membuat kuih raya. Pada masa yang sama, Puan Asmah juga bercadang untuk menggantikan perabot yang lama. Tanpa pengetahuan Puan Asmah, suaminya telah menempah sebuah kereta mewah untuk dihadiahkan kepadanya. Di samping itu, Puan Asmah baru mendapat seorang cucu. Oleh sebab beliau terpengaruh oleh iklan insurans di televisyen, beliau bercadang membeli polisi insurans pendidikan untuk dihadiahkan kepada cucunya. Berdasarkan scenario di atas, (i) kenal pasti klasifikasi produkyang akan dibeli oleh Puan Asmah dan suaminya (ii) huraikan ciri- ciri produk mengikut klasifikasi dalam (i) Cadangan Jawapan (b)(i) Kenalpasti klasifikasi keluaran Bahan-bahan untuk membuat kuih raya - Barangan mudah beli Perabot - Barangan beli-belah Kereta mewah - Barangan istimewa Insurans - Barangan tidak dicari (b)(ii) Barangan mudah beli barangan yang dibeli dengan masa dan usaha paling minimum produk ini kerap dibeli harga produk adalah murah dan konsumer tidak membuang masa untuk membuat perbandingan harga dan kualiti merangkumi 3 jenis – barangan asas, kecemasan dan gerak hati Barangan beli-belah merupakan barangan yang jarang dibeli – mungkin sebulan sekali atau setahun sekali pembelian dibuat selepas dibuat tinjauan dan perbandingan harga dan kualiti untuk mengelak risiko tersilap membeli antara ciri-ciri – mempunyai gaya, jaminan produk, perkhidmatan lepas jualan dan lokasi kedai yang strategik
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 79 Barangan Istimewa barangan yang mempunyai ciri yang unik yang disukai konsumer dari aspek jenama,gaya. konsumer sanggup habiskan masa/berusaha untuk mencari dan mendapatkan barangan ini konsumer tidak akan berkira tentang kos yang dibelanjakan untuk memiliki barangan ini Barangan tidak dicari barangan yang tidak diketahui kewujudannya oleh pembeli di pasaran konsumer (manfaat) tidak merasa desakan untuk memilikinya. Memerlukan banyak maklumat.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 80 TAJUK HASIL PEMBELAJARAN RUJUKAN HURAIAN 4.0 KEWANGAN 4.1 Peranan dan Objektif Kewangan a) Mentakrifkan maksud pengurusan kewangan dan kepentingannya; b) Menjelaskan peranan pengurusan kewangan dan kaitannya dengan bidang-bidang lain termasuklah pemasaran, pengeluaran, perakaunan, dan sumber manusia. Sabri hj Hussin (2002) Maksud pengurusan kewangan: Aplikasi prinsip kewangan Fungsi pengurusan kewangan dalam aktiviti-aktiviti perniagaan. Perlu diurus dengan cekap dan mematuhi prosedur kewangan perniagaan Kaitan dengan bidang lain: 1. Pemasaran Membantu kewangan untuk merancanga strategi harga, promosi dan pengedaran produk Pengurus kewangan menilai alternatif promosi, pengedaran dan harga produk yang kompetetif. 2. Pengeluaran Membantu membeli aset tetap Membuat analisis hasil dan kos untuk mengahsilkan pembelian yang tepat. 3. Perakaunan Menyediakan rekod kewangan yang lengkap Memudahkan kewangan membuat semakan dan unjuran bajet. 4. Sumber manusia Berkaitan aspek gaji dan bonus pekerja, biasiswa, bengkel, kursus latihan atau seminar, kebajikan pekerja dan alat memotivasikan pekerja.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 81 c) Menjelaskan objektif kewangan iaitu meningkatkan kekayaan pemegang saham. Sabri hj Hussin (2002) d) Menjelaskan pihakpihak yang berkepentingan terhadap penyata kewangan. Abu Bakar Hamed, Rusmala Mohd Daud & Siti Nabiha Abdul Khalid (1996) e) Menganalisis penyata kewangan yang merangkumi penyata pendapatan, kunci kirakira, dan penyata aliran tunai. Saiful Bahri Sufar, Muhamad Muda, Othman Yong (2001) Objektif kewangan Memaksimakan harga saham di pasaran (syarikat awam) Menguruskan perniagaan berdasarkan kepentingan pemilik syarikat Kegagalan mengurus kewangan menyebabkan pengurus kewangan menghadapi kesan yang buruk berbanding dengan pemilik Memudahkan mendapat modal pelaburan daripada pemilik Mengambil tindakan memaksimakan keuntungan syarikat Pengguna luaran 1. Pemilik syarikat – melihat perkembangan kewangan syarikat 2. Para kreditor – menentukan kredit dan kemampuan membayar hutang 3. Agensi kerajaan – menentukan kadar cukai keuntungan perniagaan Pengguna dalaman 1. Pengurusan atasan syarikat – memerlukan maklumat untuk membuat keputusan pembiayaan aktiviti syarikat, jenis kegiatan dan jumlah penetapan dividen pemegang saham. 2. Pengurusan bawahan syarikat – menilai keputusan selaras dengan matlamat syarikat. 5. Penyata pendapatan Dikenali juga sebagai penyata untung rugi Menunjukkan hasil operasi firma sepanjang tahun dan belanjan yang dikenakan Menunjukkan kecekapan pengurus menggunakan aset untuk menghasilkan keuntungan Sebagai penghubung antara firma dengan pihak kepentingan seperti pelabur, pekerja, pemberi pinjaman, dan pesaing.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 82 1.1 Butiran yang terkandung dalam penyata pendapatan 1. Pusing ganti Merupakan semua jualan tunai dan kredit yang telah dilakukan oleh firma Ditolak semua perbelanjaan yang terlibat seperti kos pentadbiran, cukai dan segala kos yang dibayar. 2. Kos barang dijual Nelanja langsung yang mengeluarkan unit-unit barangan dijual. Belanja langsung melibatkan perniagaan perkhidmatan dan pembuatan Aktiviti-aktiviti asas untuk menghasilkan produk Amaun hasil di tolak dengan kos barang dijual memperoleh untung kasar 3. Belanja operasi Belanja lain yang diperlukan untuk menjalankan aktiviti firma Contoh belanja ialah belanja pemasaran, penyelidikan, pentadbiran dan sebagainya. Belanja susut nilai yang melibatkan susut nilai 4. Pendapatan lain dan belanja lain Pendapatan lain selain jualan barangan Belanja lain seperti belanja faedah ke atas pinjaman 5. Untung sebelum cukai Untung yang dihasilkan sebelum membayar cukai 6. Perolehan bersih Ditolak semua belanja dan mengambil kira semua pendapatan lain
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 83 Rujukan : Abu Bakar Hamed, Rusmala Mohd Daud & Siti Nabiha Abdul Khalid (1996) Contoh penyata pendapatan SYARIKAT CEMERLANG PENYATA PENDAPATAN TAHUN BERAKHIR DISEMBER 31 (RM’000) 2013 2014 Jualan 1506 1434 Tolak: kos barang dijual 1020 1000 Untung kasar 486 434 Tolak Belanjan operasi am dan pentadbiran 140 60 Pemasaran 60 60 Susut nilai 10 10 Jumlah belanja operasi 210 210 Pendapatan sebelum faedah dan cukai 276 224 Tolak: Belanja faedah 26 24 Pendapatan sebelum cukai 250 200 Tolak : (cukai 40%) 100 100 Untung bersih 150 120 Perolehan Per syer RM3.00 RM2.40
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 84 Rujukan: Saiful Bahri Sufar, Muhamad Muda, Othman Yong (2001) 2. Kunci kira-kira Menunjukkan kedudukan aset dan liabiliti firma pada satu tarikh yang ditentukan Persamaan : aset = liabiliti + ekuiti pemilik Aset ialah harta yang dimiliki oleh firma dan disenaraikan mengikut kecairan Kecairan ialah tahap mudahnya aset bertukar kepada tunai 2.1 Aset semasa Terdiri daripada tunai, sekuriti boleh pasar, akaun belum terima, inventori, dan belanja bayar dahulu. 2.2 Aset tetap Memberi manfaat lebih daripada satu tahun Contoh aset tetap ialah tanah, bangunan dan alat perusahaan Belanja aset tetap dibahagikan kepada anggaran jangka hayat dan nilai skrap jangka hayatnya. 3.0 Liabiliti Liabiliti ialah aset firma yang boleh dituntut oleh beberapa pihak seperti pemberi pinjaman, pemegang saham, pembekal, bank dan sebagainya. Akaun belum bayar ialah tercipta apabila firma membeli daripada pembekal secara kredit Nota belum bayar ialah semua pinjaman jangka pendek yang dilakukan oleh firma dengan institusi kewangan dan pembekal Liabiliti terakru ialah belanja yang dikenakan tetapi belum dibayar. 3.2 Liabiliti jangka panjang Semua tanggungan melibatkan tempoh matang lebih daripada satu tahun seperti pinjaman jangka panjang dan amaun untuk faedah pesaraan pekerja. 4.0 Ekuiti pemilik Merupakan harta pemegang saham ( baki setelah aset ditolak dengan liabiliti ) Ekuiti pemilik terdiri daripada saham biasa, premium modal dan pendapatan tertahan.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 85 4.1 Saham biasa Sumber modal dengan menerbitkan saham kepada para pelabur Pemilikan saham diukur melalui jumlah unit saham biasa yang dipegang Hak utama ialah boleh mengundi dalam mesyuarat agung tahunan Hak pulangan dalam bentuk dividen Menerima pulangan hasil daripada kenaikan harga saham Nilai par ialah nilai asal saham diterbitkan Nilai premium ialah perbezaan nilai par dengan nilai saham semasa di pasaran. 4.2 Saham keutamaan Pemilik saham dibayar dengan kadar dividen yang tetap Tidak boleh mengundi dalam mesyuarat agung tahunan 4.3 Pendapatan tertahan Bahagian keuntungan pendapatan yang tidak diagihkan kepada pemilik dan dikumpulkan sejak firma ditubuhkan.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 86 Rujukan: Abu Bakar Hamed, Rusmala Mohd Daud & Siti Nabiha Abdul Khalid (1996). Contoh kunci kira-kira: KUNCI KIRA-KIRA SYARIKAT CEMERLANG PADA 31 DISEMBER (RM’000) ASET 2013 2014 Aset Semasa Tunai 22 26 Sekuriti boleh pasar 60 66 Akaun belum terima 295 240 Inventori 265 200 Jumlah aset semasa 642 532 Aset Tetap Aset tetap kasar 1050 980 Tolak: susut nilai terkumpul 337 327 Aset tetap bersih 713 653 Jumlah Aset 1355 1185
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 87 LIABILITI & EKUITI PEMILIK Liabiliti semasa Akaun belum bayar 150 120 Nota belum bayar 50 50 Belanja terakru 125 95 Jumlah liabiliti semasa 325 265 Hutang jangka panjang 380 330 Jumlah liabiliti 705 595 Ekuiti pemilik Saham biasa RM2.00 par, 50,000 saham diterbitkan 100 100 Lebihan dibayar 290 290 Pendapatan tertahan 260 260 Jumlah ekuiti pemegang saham 650 590 Jumlah liabiliti dan Ekuiti 1355 1185 3.0 Penyata aliran tunai Mengenalpasti sumber kewangan firma Tujuan wang dibelanjakan contoh aktiviti pelaburan dan pembiayaan firma Kemasukan tunai seperti operasi, peningkatan pinjaman dan modal serta perolehan. Jumlah sumber kewangan bersamaan dengan jumlah penggunaan kewangan.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 88 Rujukan: Sabri Hj Hussin (2002) Contoh penyata aliran tunai Penyata aliran tunai Syarikat DEC Bhd Berakhir pada 31 Disember 2014 Sumber (RM’000) Daripada operasi Pendapatan bersih 116 487 Susut nilai 49 863 Cukai tertunda 3 110 Jumlah 169 460 Tambahan pinjaman jangka panjang 50 438 Terbitan saham biasa 50 000 Penjualan aset-aset lain 3 741 JUMLAH SUMBER 273 639 Penggunaan Tambahan dalam aset tetap 175 123 Dividen tunai 66 322 Pertambahan dalam modal kerja 32 194 JUMLAH PENGGUNAAN 273 639
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 89 f) Menyediakan dan menaksir nisbah kewangan yang merangkumi nisbah kecairan, nisbah kecekapan, nisbah keberuntungan, nisbah penggearan dan nisbah pasaran. 1.0 Nisbah kecairan Mengukur keupayaan firma membayar tuntutan dan belanja pada waktu yang diperlukan Nisbah yang terlibat ialah nisbah semasa dan nisbah cepat. 1.1 Nisbah semasa Menunjukkan keupayaan firma untuk membayar segala tuntutan yang akan timbul pada bila-bila masa. Firma boleh memenuhi tuntutan semasanya apabila aset semasa bersamaan nilai dengan liabiliti semasa atau nilai nisbah bersamaan dengan 1. Formula Nisbah semasa Aset semasa ----------------- Liabiliti semasa Nisbah semasa Syarikat Cemerlang ialah 2014 2013 RM642 000 RM532 000 --------------- --------------- RM325 000 RM265 000 = 1.98:1 2:1 Analisis kecairan Syarikat Cemerlang menurun sedikit daripada 2:1 pada tahun 2013 kepada 1.98:1 pada tahun 2014 kerana aset semasa ialah 1.98 kali lebih banyak daripada liabilit semasa.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 90 1.2 Nisbah cepat Pengiraan nisbah tanpa mengambil kira aset kurang cair iaitu inventori Formula nisbah cepat Aset semasa – Inventori ------------------------------- Liabiliti semasa Nisbah cepat Syarikat Cemerlang ialah 2014 2013 RM642 000 – RM265 000 RM532 000 – RM200 000 --------------- --------------- RM325 000 RM265 000 = 1.16:1 1.25:1 Analisis: Nisbah Cepat Syarikat Cemerlang telah berkurangan daripada 1.25:1 pada tahun 2013 kepada 1.16:1 pada tahun 2014. Ini menggambarkan pengurangan kedudukan kecairan syarikat. 2.0 Nisbah kecekapan Menunjukkan kecekapan pengurus dalam mengurus aset firma Kumpulan nisbah kecekapan termasuklah purata masa kutipan, pusing ganti akaun belum terima, pusing ganti inventori, pusing ganti aset tetap dan pusing ganti jumlah aset. 2.1 Purata masa kutipan Mengukur secara purata bilangan hari firma boleh menguitp tunai daripada akaun belum terima.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 91 Formula Akaun belum terima ------------------------- Jualan sehari 2014 2013 RM295 000 RM240 000 --------------- ---------------- (RM1506 000)/360 (RM1434 000)/360 = 70.5 hari = 60.25 hari Analisis : Pada tahun 2013 Syarikat Cemerlang mendapat bayaran tunai daripada pelanggannya dalam masa 60 hari berbanding pada tahun 2014 mendapat bayaran dalam masa 70.5 hari. Ini menunjukkan terdapat kelewatan dalam kuitpan hutang. 2.2 Pusing ganti akaun belum terima Mengukur bilangan akaun belum terima dikutip dalam setahun Formula Jualan bersih ---------------- Akaun belum terima 2014 2013 RM1506 000 RM1434 000 --------------- ----------------- RM295 000 RM240 000 = 5.1 kali = 5.9 kali Analisis : Pada tahun 2014, (360/5.1) iaitu 70.59 hari sekali pusingan sementara tahun 2014 ialah (360/5.9) 61.02 hari. Ini menunjukkan pusingan kutipan hari semakin berkurangan daripada 5.9 kali ke 5.1 kali.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 92 Rujukan: Saiful Bahri Sufar, Muhamad Muda, Othman Yong (2001) 2.3 Pusing ganti inventori mengukur keupayaan firma menukarkan inventori kepada tunai dalam setahun. Formula Kos barang dijual --------------------- Inventori 2014 2013 RM1020 000 RM1000 000 --------------- ----------------- RM265 000 RM200 000 = 3.85 kali = 5 kali Analisis : Pada tahun 2013, pusing ganti inventori Syarikat Cemerlang ialah 5 kali (setiap 2.4 bulan[ 12/5], inventori distok kembali) sementara pada tahun 2014 pusing ganti inventori ialah 3.85 kali (inventori digantikan setiap 3.1 kali[12/3.85]) 2.4 Pusing ganti aset tetap mengukur nisbah kecekapan dan keupayaan pengurus firma menggunakan aset tetap untuk tujuan jualan Formula Jualan bersih --------------------- Aset tetap
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 93 2014 2013 RM1506 000 RM1434 000 --------------- ----------------- RM713 000 RM653 000 = 2.11 kali = 2.20 kali Analisis: Pusing ganti jumlah aset tetap berkurangan daripada 2.20 kali pada tahun 2013 kepada 2.11 kali pada tahun 2014. Pertambahan dalam aset tetap adalah lebih tinggi berbanding dengan petambahan dalam jualan bersih. 2.4 Pusing ganti jumlah aset Mengukur nisbah kecekapan dan keupayaan pengurus firma menggunakan semua aset untuk tujuan jualan Formula Jualan bersih --------------------- Jumlah aset 2014 2013 RM1506 000 RM1434 000 --------------- ----------------- RM1355 000 RM1185 000 = 1.11 kali = 1.21 kali Analisis: Pusing ganti jumlah aset tetap berkurangan daripada 1.21 kali pada tahun 2013 kepada 1.11 kali pada tahun 2014. Pertambahan dalam jumlah aset adalah lebih tinggi berbanding dengan petambahan dalam jualan bersih.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 94 3.0 Nisbah keberuntungan Menunjukkan aras keuntungan setelah ditolak belanja-belanja tertentu. Memberi gambaran yang jelas tentang keupayaan pengurus mengurus setiap peringkat operasi firma. 3.1 Margin untung kasar Menunjukkan peratusan belanja kos barang dijual daripada jumlah jualan Terdapat dua kos iaitu kos berubah dan kos tetap Formula Untung kasar --------------------- Jualan Bersih 2014 2013 RM486 000 RM434 000 --------------- ----------------- RM1506 000 RM1434 000 = 32.27% =30.26% Analisis : Syarikat Cemerlang mendapat untung kasar sebanyak 30.26% daripada jualan bersih pada tahun 2013 dan ini bertambah kepada 32.27% pada tahun 2014.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 95 3.2 Margin untung bersih Nisbah mengambil kira semua belanja dan pendapatan lain termasuklah yang bukan daripada operasi termasuklah kos-kos yang boleh dikawal iaitu kos faedah dan kos pentadbiran. Formula Perolehan bersih --------------------- Jualan Bersih 2014 2013 RM150 000 RM120 000 --------------- ----------------- RM1506 000 RM1434 000 = 10.00% =8.4% Analisis : Syarikat Cemerlang mendapat untung kasar sebanyak 8.4% daripada jualan bersih pada tahun 2013 dan ini bertambah kepada 10.00% pada tahun 2014. 3.3 Pulangan atas jumlah aset (ROTA) Mengukur keupayaan firma menggunakan jumlah aset untuk mendapat pulangan Formula Perolehan bersih --------------------- Jualan Aset
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 96 2014 2013 RM150 000 RM120 000 --------------- ----------------- RM1355 000 RM1185 000 = 11.1% =10.1% Analisis : pulangan di atas jumlah aset telah bertambah sebanyak 1% daripada 10.1% pada tahun 2013 kepada 11.1% pada tahun 2014. 3.4 Pulangan atas ekuiti (ROE) Mengukur pulangan yang diterima berbanding dengan ekuiti yang merupakan pelaburan yang dibuat oleh pelabur. Formula Perolehan bersih --------------------- Ekuiti pemilik 2014 2013 RM150 000 RM120 000 --------------- ----------------- RM650 000 RM590 000 = 23.1% =20.3% Analisis: Pemilik saham Syarikat Cemerlang mendapat pulangan ke atas pelaburan mereka sebanyak 20.3% pada tahun 2013 dan bertambah kepada 23.1% pada tahun 2014.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 97 4.0 Nisbah penggearan Mengukur sejauh mana firma menggunakan pinjaman untuk membiaya aktiviti dan keupayaan membayar hutang. 4.1 Nisbah hutang Mengukur sejauh mana aset dibiaya oleh hutang Formula Jumlah liabiliti --------------------- Jumlah aset 2014 2013 RM705 000 RM595 000 --------------- ----------------- RM1355 000 RM1185 000 = 52% =50.2% Analisis : Nisbah hutang Syarikat Cemerlang telah bertambah daripada 50.2% pada tahun 2013 kepada 52% pada tahun 2014. 4.2 Nisbah liputan belanja faedah Nisbah mengukur keupayaan firma untuk membayar faedah daripada pendapatan Formula Pendapatan sebelum faedah dan cukai ----------------------------- Belanja faedah
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 98 2014 2013 RM276 000 RM224 000 --------------- ----------------- RM26 000 RM24 000 = 10.6 kali =9.3 kali Analisis : Nisbah perlindungan bunga bertambah daripada 9.3 kali pada tahun 2013 kepada 10.6 kali pada tahun 2014. firma mampu membayar belanja faedah walau pun meningkatkan hutang. 5.0 Nisbah pasaran Menunjukkan perhubungan antara prestasi firma dengan harga saham di pasaran. Firma yang berprestasi baik dapat meraih harga saham yang tinggi. 5.1 Nisbah harga perolehan Menunjukkan kesanggupan pelabur membayar keupayaan firma untuk mendapatkan keuntungan. Formula Harga sesaham --------------------- Perolehan sesaham 5.2 Nilai buku sesaham Harga saham dibahagikan dengan nilai buku sesaham untuk mendapatkan nisbah nilai buku/harga saham. Formula Ekuiti pemilik --------------------- Bilangan unit saham
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 99 g) Menjelaskan jenis sumber dana mengikut jangka masa panjang termasuklah bon, ekuiti, dan saham keutamaan Rujukan: Knott, G. (2004) Sabri Hj Hussin (2005) 5.3 Kadar hasil dividen Menunjukkan kadar pulangan pelabur daripada sumber dividen pada harga saham di pasaran semasa. Kadar yang tinggi adalah lebih baik Formula Dividen sesaham --------------------- Harga saham Sumber dana mengikut jangka masa panjang Merujuk kepada kepada pembiayaan ekuti dan hutang yang melebihi 10 tahun. 1. Bon Merupakan sekuriti jangka panjang Dikeluarkan oleh pihak swasta atau awam Menjanjikan pembayaransemula prinspal dan kadar faedah yang tetap bila tempoh matang Jenis bon: bon kerajaan, bon korporat, bon biasa, bon boleh tukar, bon kekal, bon kupon sifar, bon pendapatan. 2. Ekuiti Pelaburan pemilik Saham biasa menunjukkan pemilikan syarikat dan tiada tempoh matang Hak pemegang saham: hak mengundi, hak ke atas aset, hak ke atas pendapatan 3. Saham keutamaan Aset kewangan tiada tempoh matang dan dibayar dengan kadar faedah yang tetap Menggabungkan ciri-ciri saham biasa dan bon Dividen saham utama di bayar terlebih dahulu berbanding saham biasa Jenis saham keutamaa: saham keutamaan biasa, saham keutamaan boleh tukar, saham keutamaan penyertaan, saham keutamaan terkumpul.
MODUL PENGAJIAN PERNIAGAAN 946 MUKA SURAT 100 h) Menjelaskan jenis sumber dana mengikut jangka masa pendek termasuklah overdraf, pemfaktoran, penerimaan juru bank (BA), trust receipt dan pinjaman berjangka. Knott, G. (2004) Info Perbankan Faudziah Zainal Abidin (2001) 4. Hutang jangka panjang Pembiayaan pinjaman daripada pihak bank dan dibayar balik bersama faedah dalam tempoh melebihi lima tahun Jumlah pinjaman bergantung jumlah modal keseluruhan perniagaan. Amaun pinjaman adalah besar dan memerlukan cagaran kerana risiko yang besar. 5. Pinjaman berjangka Pinjaman yang diberikan dalam tempoh lima hingga 10 tahun Pembiayaan bertujuan membeli peralatan yang mempunyai jangka hayat yang panjang dan bernilai ekonomi. Pembiayaan jangka pendek Merujuk kepada kepada pembiayaan dalam tempoh satu tahun. 1. Overdraf Pengeluaran wang daripada akaun semasa melebihi baki wang yang ada dalam akaun. Tujuan penggunaan membayar perbelanjaan, hutang dan pembelian barangan Kadar bunga yang tinggi dikenakan ke atas overdraf yang dikeluarkan mengikut hari. 2. Pemfaktoran Satu urusniaga yang melibatkan pembelian akaun belum terima oleh syarikat pemfaktor Pemfaktor terdiri daripada institusi kewangan yang menjalankan kegiatan pemfaktoran Aktiviti pemfaktoran melibatkan pengambilalihan dan pentadbiran akaun belum terima dan aktiviti pengutipan hutang. Pemfaktor mengambil kira semua kos dalam memberi pembiayaan kepada firma kos yang terlibat ialah kos rezab, yuran dan faedah. 3. Penerimaan jurubank (BA) Pembiayaan perdagangan oleh pihak bank dalam aktiviti eksport dan import, dan perniagaan dalam