แผนการจัดการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (เล่ม 2) ป.1

295

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น
แผนการจดั การเรียนรทู้ ่ี 22 เรื่อง แหล่งทพี่ บหนิ (2)

ผ้ปู ระเมนิ /กลมุ่ ประเมิน..................................................................................................................................................................
ช่อื กลมุ่ รับการประเมิน.................................................................................................................................................................
ประเมนิ ผลครงั้ ท่ี...................วันที่......................เดอื น.....................................................พ.ศ......................................
เรอื่ ง.....................................................................................................................................................................................................

ที่ สมรรถนะ/พฤติกรรมบ่งชี้ เกณฑก์ ารตัดสิน
ผา่ น ไมผ่ ่าน
1. ความสามารถในการสอ่ื สาร
- ระบุแหลง่ ทพ่ี บหนิ

2. ความสามารถในการคิด
- ตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรปุ เกย่ี วกบั แหล่งกำเนดิ หนิ

3. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ
- มีความสามัคคี ช่วยเหลอื ในการทำงานกลมุ่ รว่ มกนั

เกณฑก์ ารตดั สิน ผา่ นเกณฑ์การประเมนิ ระดบั คุณภาพ “ผา่ น”

เฉลยใบงาน

297

โรงเรียน √
บ้าน √
สวนสาธารณะ √

ขน้ึ อยกู ับการสาํ รวจของนกั เรยี น

298

ขึน้ อยกู ับการสาํ รวจของนกั เรยี น ซ่ึงอาจพบเห็นได้ท่ี
โรงเรียน บา้ น สวนสาธารณะ รมิ แมน่ ้ำ ริมคลอง นำ้ ตก ภเู ขา

ขึ้นอยกู ับการสาํ รวจของนกั เรยี น
ตามแหล่งตา่ ง ๆ รอบตัว

299

นักเรยี นตอบตามความคิดของตนเอง

300

แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 23 เรือ่ ง ลักษณะและประโยชนข์ องหิน (1)

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 4 เรอ่ื ง หินรอบตัว หน่วยย่อยที่ 1 เร่ือง ลกั ษณะของหนิ

รหสั วชิ า ว11101 รายวิชาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กลุ่มสาระการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 ภาคเรยี นท่ี 2 เวลา 1 ช่ัวโมง

มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชวี้ ดั
สาระท่ี 3 วทิ ยาศาสตร์โลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว 3.2

เข้าใจองค์ประกอบ และความสัมพันธ์ของระบบโลก กระบวนการเปลี่ยนแปลงภายในโลกและบนผิวโลก
ธรณพี บิ ตั ภิ ัย กระบวนการเปลีย่ นแปลงลมฟา้ อากาศและภมู อิ ากาศโลกรวมทงั้ ผลตอ่ ส่ิงมชี วี ิตและสงิ่ แวดล้อม
ตัวชว้ี ดั

ว 3.2 ป.1/1 อธบิ ายลกั ษณะภายนอกของหิน จากลักษณะเฉพาะตวั ทส่ี ังเกตได้

2. สาระสำคัญ
หนิ แตล่ ะกอ้ นมีลกั ษณะภายนอกทีส่ ังเกตได้อาจเหมอื นหรือแตกต่างกัน

3. จุดประสงค์การเรยี นรู้
3.1 ด้านความรู้ ความเข้าใจ (K)
- บรรยายลักษณะภายนอกของหนิ ทสี่ งั เกตได้
3.2 ดา้ นทกั ษะกระบวนการ (P)
- สังเกตลกั ษณะภายนอกของหนิ
- ลงความเห็นจากขอ้ มลู เกี่ยวกับลกั ษณะภายนอกของหนิ ที่สงั เกตได้
3.3 ด้านคณุ ลกั ษณะ เจตคติ คา่ นยิ ม (A)
- การยอมรับความเห็นตา่ ง
- มวี นิ ยั
- มุ่งมน่ั ในการทำงาน

4. สาระการเรียนรู้
หินที่พบในธรรมชาติแต่ละก้อนมีลักษณะภายนอกเฉพาะตัวที่อาจเหมือนหรือแตกต่างกัน เราสามารถใช้

ประสาทสัมผสั และแว่นขยายช่วยในการสังเกตลักษณะภายนอกของหนิ ได้

301

5. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น
5.1 ความสามารถในการสือ่ สาร
- บรรยายลกั ษณะภายนอกของหนิ ทสี่ งั เกตได้
5.2 ความสามารถในการคดิ
- เปรียบเทยี บลักษณะภายนอกของหนิ ต่าง ๆ ที่สังเกตได้

6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์
6.1 มีวนิ ัย
6.2 มุง่ มั่นในการทำงาน

7. กจิ กรรมการเรยี นรู้
ขัน้ นำเข้าส่บู ทเรียน (เวลา 10 นาท)ี
1. ครูตรวจสอบความรู้เดิมของนักเรียนเกี่ยวกับลักษณะของหิน โดยให้นักเรียนแต่ละคนวาดภาพหินที่เคยพบ

ลงบนกระดาษ แล้วครูอาจใหน้ ักเรียนนำภาพท่วี าดแปะลงบนกระดาน จากนน้ั ครูใช้คำถามดังต่อไปนี้
1.1 หินทีน่ ักเรยี นวาดมลี กั ษณะอะไรบา้ ง (นกั เรยี นตอบตามความเข้าใจของตนเอง)
1.2 ลักษณะภายนอกของหนิ ท่สี ังเกตไดม้ อี ะไรบ้าง (นักเรยี นตอบตามความเขา้ ใจของตนเอง)
2. ครูถามคำถามเช่ือมโยงเข้าสกู่ ิจกรรมวา่ หินทพ่ี บในทอ้ งถ่นิ ของเรามีลักษณะภายนอกท่ีสงั เกตได้อย่างไรบา้ ง
ขน้ั สอน (เวลา 45 นาท)ี
3. ครูแบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน ตามความเหมาะสม เพื่อทำกิจกรรมที่ 1 ลักษณะภายนอก
ของหินมีอะไรบ้าง หน้า 70 โดยครูใช้สื่อสไลด์พานักเรียนอ่านชื่อกิจกรรม และจุดประสงค์การเรียนรู้ จากน้ัน
ครใู ชค้ ำถามดงั ตอ่ ไปนี้
3.1 กิจกรรมนจี้ ะได้เรยี นเก่ียวกับเร่อื งอะไร (ลกั ษณะภายนอกของหิน)
3.2 กจิ กรรมนเี้ รยี นดว้ ยวิธีการใด (การสงั เกต)
3.3 เม่อื เรียนกจิ กรรมน้ีเสรจ็ แลว้ นกั เรยี นจะทำอะไรได้ (บรรยายลกั ษณะภายนอกของหนิ ทส่ี งั เกตได้)
4. ครูแจ้งให้นักเรียนทราบว่าในชั่วโมงนี้ นักเรียนจะได้บอกลักษณะภายนอกของหินของตนเองและของเพื่อน
ในกลมุ่ ได้ รวมท้งั ไดเ้ ปรยี บเทยี บลกั ษณะภายนอกของหินของตนเองและของเพอื่ นในกลมุ่
5. ครูใช้สื่อสไลด์ พานักเรียนอ่านวัสดุ-อุปกรณ์ และวิธีการทำกิจกรรม ข้อ 1-2 หน้า 70 จากนั้นครูใช้คำถามเพ่ือ
ตรวจสอบความเข้าใจ ดังนี้
5.1 สงิ่ ท่นี กั เรียนตอ้ งเตรยี มมาใช้ในกจิ กรรมมอี ะไรบา้ ง และตอ้ งเตรียมจำนวนเทา่ ใด (หินในทอ้ งถิน่ คนละ 1 ก้อน)
5.2 สง่ิ ทน่ี กั เรียนตอ้ งสังเกตคอื อะไร (ลกั ษณะภายนอกของหนิ ของตนเองอย่างละเอยี ด)

302

5.3 เครื่องมือที่ใช้ช่วยในการสังเกตลักษณะภายนอกของหินคืออะไร และช่วยอย่างไร (แว่นขยาย ช่วยทำให้
มองเห็นลกั ษณะภายนอกของหนิ ขนาดเล็ก ๆ ใหใ้ หญ่ขึน้ )

5.4 หลังจากสังเกตหินแต่ละก้อนของตนเองแล้ว นักเรียนต้องทำอะไรต่อ (สังเกตหินของเพื่อนอย่างละเอียด
และบนั ทกึ ผล

7. ครูทบทวนวิธีการใช้แว่นขยาย โดยให้ตัวแทนนักเรียนสาธิตวิธีการใช้ และครูให้คำแนะนำวิธีการใช้ที่ถูกต้องให้
ทุกคนในชั้นเรียนเขา้ ใจตรงกันกอ่ นให้นกั เรียนทำกจิ กรรม

8. ครูอภิปรายการสังเกตลักษณะภายนอกของหินโดยใช้ประสาทสัมผัสผ่านส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยใช้คำถาม
ดงั ตอ่ ไปน้ี
8.1 ลักษณะภายนอกของหินที่ต้องสังเกตมีอะไรบา้ ง (นักเรียนตอบตามความเขา้ ใจ หากนักเรยี นตอบไมถ่ ูกตอ้ ง
ครูอธิบายเพิ่มเติมว่าจากใบงาน 01 ลักษณะภายนอกของหิน หน้า 71 นักเรียนจะต้องสังเกตลักษณะ
ภายนอกของหนิ ไดแ้ ก่ สี เนือ้ หิน พื้นผิว แขง็ อน่ื ๆ เชน่ ลวดลาย)
8.2 เราใช้ส่วนของร่างกายส่วนใดในการสังเกตลักษณะภายนอกของหินได้บ้าง (นักเรียนตอบตามความเข้าใจ
เช่น ใช้ตา ใช้หู ใช้มอื ใช้จมกู )
8.3 เราไม่ควรใช้ประสาทสัมผัสใดในการสังเกตลักษณะภายนอกของหิน เพราะเหตุใด (นักเรียนตอบตามความ
เข้าใจ จากนั้นครูนำอภิปรายว่า ไม่ควรนำหินเข้าปาก เพราะหินไม่ใช่สิ่งที่รับประทานได้ หากรับประทาน
อาจมีสารปนเปื้อนที่ทำให้เป็นอันตรายได้ ส่วนการดมกลิ่นต้องแน่ใจว่าหินนั้นสะอาดและไม่สูดดมติดจมูก
ควรให้มรี ะยะห่างจากจมกู )
8.4 นักเรียนจะสังเกตสีของหินอย่างไร (สังเกตสีของหินโดยการดูว่าหินทั้งก้อนว่ามีสีใดบ้าง ซึ่งนักเรียนอาจจะ
ตอบหลายสีใน 1 ก้อนกไ็ ด)้
8.5 นักเรียนจะสังเกตเนื้อหินอย่างไร (สังเกตเนื้อหินโดยการดูและการสัมผัส เมื่อดูและสัมผัสแล้วมีลักษณะ
เนื้อหยาบ เนือ้ ละเอียด หรอื มรี พู รนุ )
8.6 นกั เรยี นจะสงั เกตพน้ื ผวิ ของหนิ อยา่ งไร (สงั เกตพน้ื ผิวโดยการดแู ละการสัมผัส เมื่อดูและสัมผสั แลว้ มีลกั ษณะ
ผวิ เรยี บ ผวิ ขรุขระ)
8.7 นักเรียนจะมีวิธีสังเกตหินว่าแข็งหรือนุ่มอย่างไร (ใช้มือกดที่หิน ถ้าใช้มือกดแล้วยุบแสดงว่านุ่ม ถ้ากดแล้วไม่
ยบุ วา่ แข็ง)
8.8 นักเรียนจะเลือกสังเกตลักษณะภายนอกอื่น ๆ ของหินอีก 1 ลักษณะ คืออะไร และสังเกตอย่างไร (คำตอบ
ขึ้นอยู่กับการเลือกของนักเรียน เช่น สังเกตลวดลายของหินให้สังเกตว่าเนื้อหินมีลวดลายเป็นอย่างไร
เช่น มีลวดลายเป็นจดุ ๆ เป็นรวิ้ ๆ หรอื เป็นเส้น ๆ)

9. เมือ่ นักเรียนเข้าใจขั้นตอนการทำกิจกรรมแล้ว ให้นกั เรยี นสงั เกตลักษณะภายนอกของหินทีละลักษณะไปพร้อม ๆ
กัน และบนั ทกึ ผลในใบงาน 01 หน้า 71 กอ่ น จากนน้ั ให้สังเกตลกั ษณะภายนอกของหินของเพือ่ นในกลุม่ 1 คน

303

และบันทึกผล ครูกำหนดเวลาตามความเหมาะสมให้นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมและบันทึกผล โดยครูคอยสังเกต
และใหค้ ำแนะการทำกจิ กรรมของนกั เรยี น
10. เมื่อนักเรียนทำกิจกรรมเรียบร้อยแล้ว ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเก็บอุปกรณ์ให้เรียบร้อย และให้ร่วมกันอภิปราย
ลักษณะภายนอกของหินแต่ละลักษณะภายในกลุ่มของตนเองว่าเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร แล้วให้
นักเรียนแต่กลุ่มเลือกตัวแทนนักเรียนในกลุ่มและเตรียมตัวเพื่อออกมานำเสนอผลการทำกิจกรรม ในชั่วโมง
ตอ่ ไป
ข้ันสรุป (เวลา 5 นาที)
11. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนได้สรุปความรู้ที่ได้เรียนเกี่ยวกับเรื่องลักษณะภายนอกของหิน สรุปได้ว่า การสังเกต
ลักษณะภายนอกของหิน สามารถใช้ประสาทสัมผัสและแว่นขยายช่วยสังเกตได้ หินแต่ละก้อนอาจมีลักษณะ
เหมือนหรือแตกตา่ งกัน

8. สื่อ/แหล่งเรียนรู้
8.1 ส่ือสไลด์ เรอื่ ง ลกั ษณะและประโยชน์ของหนิ (1)
8.2 ใบกิจกรรมที่ 1 ลกั ษณะภายนอกของหินมอี ะไรบ้าง หนา้ 70
8.3 ใบงาน 01 ลกั ษณะภายนอกของหนิ หน้า 71
8.4 หนิ
8.5 แว่นขยาย

9. ช้นิ งาน/ภาระงาน
- ใบงาน 01 ลักษณะภายนอกของหิน หน้า 71

304

10. การวัดและประเมนิ ผล

สง่ิ ท่ตี ้องการวดั /ประเมิน วธิ ีการ เครื่องมือ เกณฑก์ ารประเมิน
ผา่ นเกณฑ์การประเมนิ
1) ด้านความรู้ ความเขา้ ใจ สังเกตการตอบคำถาม แบบประเมนิ ความรู้ ระดบั คณุ ภาพดขี ึ้นไป
ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ
- บรรยายลักษณะภายนอก ในชัน้ เรยี นและเนื้อหาใน ระดับคุณภาพพอใชข้ ึน้ ไป

ของหินที่สังเกตได้ ใบงาน ผ่านเกณฑ์การประเมิน
ระดบั คุณภาพ “ผ่าน”
2) ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ สงั เกตทักษะ แบบประเมนิ ทักษะ
ผ่านเกณฑก์ ารประเมิน
- สังเกตลักษณะภายนอก กระบวนการ กระบวนการทาง ระดบั คุณภาพ “ผา่ น”

ของหิน ทางวิทยาศาสตรใ์ นการ วทิ ยาศาสตร์

- ลงความเห็นจากข้อมูล ทำกิจกรรม

เกี่ยวกับลักษณะภายนอกของ

หินที่สังเกตได้

3) ดา้ นคณุ ลักษณะ เจตคติ สงั เกตคุณลกั ษณะ แบบประเมิน

ค่านยิ ม อันพึงประสงค์ คณุ ลกั ษณะอนั พึง

- การยอมรบั ความเหน็ ตา่ ง ประสงค์

- มวี ินยั

- มงุ่ มั่นในการทำงาน

4) สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น สังเกตพฤตกิ รรมขณะ แบบประเมนิ

1. ความสามารถในการส่อื สาร ทำกิจกรรม สมรรถนะสำคญั ของ

- บรรยายลักษณะภายนอก ผู้เรยี น

ของหนิ ท่ีสงั เกตได้

2. ความสามารถในการคิด

- เปรยี บเทยี บลกั ษณะ

ภายนอกของหนิ ตา่ ง ๆ ท่ี

สังเกตได้

305

แบบประเมนิ ความรู้
แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 23 เรื่อง ลกั ษณะและประโยชน์ของหิน (1)

ชอื่ ผปู้ ระเมนิ …………………………………………………………………………………………………………………...................…
ประเมนิ ผลครง้ั ที่……………...…….... วนั ท่ี ……………....…... เดือน ………..……..........….…. พ.ศ. ……...….………….
เรื่อง………………………………………………………………………………………………………………………………….................

ชอ่ื -สกุล/กลมุ่ รายการประเมนิ /ระดบั คะแนน รวมคะแนน
การตอบคำถาม การสรปุ ความถกู ตอ้ ง (10 คะแนน)

ในช้ันเรียน ความรู้ ครบถว้ นของ
(4) (4) เนือ้ หาในใบงาน
(2)

306

เกณฑ์การประเมิน

ประเดน็ ระดับคณุ ภาพ นำ้ หนัก คะแนน
การประเมิน 1.0 รวม
1. การตอบ 4 (ดมี าก) 3 (ดี) 2 (พอใช้) 1 (ปรับปรุง) 1.0 4
คำถามในชัน้ ตอบคำถามได้ ตอบคำถามไม่
เรยี น ถูกต้องทง้ั หมด ตอบคำถามได้ ตอบคำถาม ถูกต้อง 0.5 4
2. การสรปุ
ความรู้ สรปุ ความรู้ ถูกตอ้ งเป็น ถูกตอ้ งบางส่วน สรปุ ความรู้ 2
ความเข้าใจ เข้าใจเกีย่ วกบั
3. ความถกู ต้อง เกีย่ วกบั เรือ่ งท่ี สว่ นใหญ่ เรือ่ งทศ่ี ึกษาไม่
ครบถว้ นของ ศึกษาได้ ถูกต้อง ถกู ต้องและไม่
เนอ้ื หาในใบงาน และครบถว้ น สรปุ ความรู้ความ สรปุ ความรู้ความ ครบถ้วน
เนอื้ หาทเ่ี ขยี นใน เนอ้ื หาที่เขียน
ใบงานมีความ เข้าใจเก่ยี วกับ เข้าใจเก่ยี วกับ ในใบงานไม่
ถูกต้องครบถว้ น ถกู ต้อง
ตามที่กำหนด เรื่องที่ศึกษาได้ เร่ืองทศ่ี ึกษาได้

ถูกต้อง แตไ่ ม่ ถกู ตอ้ งบางส่วน

ครบถว้ น และไมค่ รบถ้วน

เน้ือหาทเี่ ขียนใน เนอ้ื หาที่เขียนใน

ใบงานมบี างสว่ น ใบงานมีความ

ไม่ถกู ตอ้ ง ตามท่ี ถกู ตอ้ งเปน็

กำหนด สว่ นนอ้ ย

เกณฑก์ ารประเมินคณุ ภาพ
คะแนน 9 - 10 หมายถงึ ดีมาก
คะแนน 7 - 8 หมายถึง ดี
คะแนน 5 - 6 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 0 - 4 หมายถึง ปรบั ปรุง

เกณฑ์การตดั สนิ ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ ระดบั คณุ ภาพดขี ้ึนไป

307

แบบประเมินทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
แผนการจดั การเรยี นร้ทู ่ี 23 เร่ือง ลักษณะและประโยชน์ของหิน (1)

ชื่อผ้ปู ระเมนิ ………………………………………………………………………........................………………………………………..
ประเมนิ ผลครง้ั ที่………………….... วนั ที่ ……………........……... เดือน ………..……….…. พ.ศ. ……...….…………........
เรอ่ื ง……………………………………………………………......……………………………………………………………………………….

รายการประเมนิ /ระดบั คะแนน ผลรวม

ชือ่ -สกลุ /กลมุ่ การสงั เกต การลงความเห็นจาก คะแนน ผลการประเมนิ

(3) ขอ้ มูล (3) (6 คะแนน)

308
เกณฑก์ ารประเมนิ

ทกั ษะกระบวนการ ระดบั ความสามารถ
ทางวิทยาศาสตร์
การสงั เกต ดี (3) พอใช้ (2) ปรบั ปรงุ (1)
สามารถใชป้ ระสาทสมั ผสั ใน
การลงความเหน็ สามารถใชป้ ระสาทสมั ผัสใน สามารถใช้ประสาทสัมผัสใน การรวบรวมข้อมลู เกย่ี วกบั
จากข้อมลู ลกั ษณะภายนอกของหินของ
การรวบรวมข้อมูลเก่ียวกบั การรวบรวมขอ้ มลู เกี่ยวกับ ตนเองและของเพ่อื นได้
บางอยา่ ง ถึงแม้จะได้รับ
ลักษณะภายนอกของหิน ลักษณะภายนอกของหนิ ของ คำแนะนำจากครูหรอื ผู้อนื่
สามารถเพม่ิ เติมความคิดเหน็
ของตนเองและของเพือ่ นได้ ตนเองและของเพ่อื นได้โดย เกีย่ วกับภายนอกของหนิ ท่ี
สังเกตไดบ้ างอยา่ ง ถึงแมจ้ ะ
ดว้ ยตนเอง โดยไมเ่ พมิ่ เติม การช้แี นะของครหู รือผอู้ นื่ ไดร้ บั คำแนะนำจากครหู รอื
ผอู้ น่ื
ความคิดเห็น

สามารถเพม่ิ เตมิ ความ สามารถเพม่ิ เตมิ ความคดิ เหน็

คดิ เหน็ เกย่ี วกับลักษณะ เก่ยี วกบั ภายนอกของหินที่

ภายนอกของหินท่ีสงั เกตได้ สังเกตได้อยา่ งถกู ต้อง

อย่างถกู ตอ้ ง มีเหตุผล จาก พยายามใหเ้ หตุผลจากความรู้

ความรู้หรอื ประสบการณ์ หรอื ประสบการณ์เดิมได้ โดย

เดิมได้ดว้ ยตนเอง การช้แี นะของครูหรือผูอ้ ืน่

เกณฑก์ ารตดั สิน
คะแนน 5 - 6 หมายถึง ดี
คะแนน 3 - 4 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 1 - 2 หมายถงึ ปรบั ปรงุ

เกณฑก์ ารตัดสิน ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดับคุณภาพพอใชข้ นึ้ ไป

309

แบบประเมนิ คุณลักษณะ เจตคติ ค่านิยม
แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 23 เรอ่ื ง ลักษณะและประโยชนข์ องหนิ (1)

ชอ่ื ผู้ประเมนิ /กลุม่ ประเมิน…………………………………………………………………………………………..............................
ชอ่ื กลุ่มรบั การประเมนิ ………………………………………………………………………………………………..............................
ประเมนิ ผลครง้ั ท่ี…………………....……....... วัน ……………..…. เดือน …...........……..………. พ.ศ. ……...….…….......
เรอื่ ง……………………………………………………………………………………………………………………....................................

ที่ ลกั ษณะ/พฤตกิ รรมบ่งช้ี ระดบั พฤตกิ รรม
ผ่าน ไม่ผา่ น
1. การยอมรบั ความเหน็ ต่าง
2. มวี ินัย
3. มงุ่ มน่ั ในการทำงาน

เกณฑก์ ารตัดสนิ ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ ระดับคณุ ภาพ “ผา่ น”

310

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคญั ของผู้เรียน
แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 23 เรอื่ ง ลกั ษณะและประโยชน์ของหนิ (1)

ผู้ประเมิน/กลมุ่ ประเมนิ ..................................................................................................................................................................
ชอ่ื กล่มุ รับการประเมิน.................................................................................................................................................................
ประเมนิ ผลครงั้ ท่ี...................วันที่......................เดอื น....................................................พ.ศ.......................................
เรื่อง.....................................................................................................................................................................................................

ที่ สมรรถนะ/พฤติกรรมบ่งช้ี เกณฑก์ ารตัดสนิ
ผ่าน ไมผ่ ่าน
1. ความสามารถในการส่ือสาร
- บรรยายลักษณะภายนอกของหินท่สี ังเกตได้

2. ความสามารถในการคิด
- เปรยี บเทยี บลกั ษณะภายนอกของหินตา่ ง ๆ ทส่ี ังเกตได้

เกณฑ์การตดั สิน ผา่ นเกณฑ์การประเมินระดับคณุ ภาพ “ผ่าน”

311

แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 24 เรอ่ื ง ลักษณะและประโยชน์ของหิน (2)

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 4 เรื่อง หินรอบตัว หนว่ ยยอ่ ยท่ี 1 เรื่อง ลกั ษณะของหิน

รหสั วชิ า ว11101 รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี กลมุ่ สาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 1 ภาคเรียนที่ 2 เวลา 1 ชั่วโมง

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตัวชีว้ ดั
สาระที่ 3 วิทยาศาสตรโ์ ลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว 3.2

เข้าใจองค์ประกอบ และความสัมพันธ์ของระบบโลก กระบวนการเปลี่ยนแปลงภายในโลกและบนผิวโลก
ธรณีพิบัตภิ ัย กระบวนการเปล่ยี นแปลงลมฟา้ อากาศและภูมิอากาศโลกรวมท้ังผลต่อสงิ่ มชี วี ติ และสง่ิ แวดล้อม
ตัวช้วี ัด

ว 3.2 ป.1/1 อธิบายลักษณะภายนอกของหนิ จากลกั ษณะเฉพาะตัวทส่ี ังเกตได้

2. สาระสำคญั
หินแตล่ ะกอ้ นมีลกั ษณะภายนอกท่ีสงั เกตได้อาจเหมอื นหรือแตกต่างกัน

3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
3.1 ดา้ นความรู้ ความเข้าใจ (K)
- บรรยายลกั ษณะภายนอกของหนิ
3.2 ด้านทักษะกระบวนการ (P)
- การตคี วามหมายขอ้ มลู และลงขอ้ สรปุ เก่ยี วกบั ลกั ษณะภายนอกของหิน
3.3 ดา้ นคณุ ลกั ษณะ เจตคติ ค่านยิ ม (A)
- การยอมรบั ความเห็นต่าง
- มวี ินัย
- ใฝ่เรียนรู้

4. สาระการเรยี นรู้
หินท่ีพบในธรรมชาติแต่ละก้อนมีลักษณะภายนอกเฉพาะตัวที่อาจเหมือนหรือแตกต่างกัน เราสามารถใช้

ประสาทสมั ผสั และแวน่ ขยายชว่ ยในการสังเกตลกั ษณะภายนอกของหนิ ได้

312

5. สมรรถนะสำคัญของผ้เู รยี น
5.1 ความสามารถในการส่ือสาร
- บรรยายลกั ษณะภายนอกของหิน
5.2 ความสามารถในการคิด
- สรุปความรเู้ ก่ยี วกบั ลักษณะภายนอกของหินตามทส่ี ังเกตได้

6. คุณลักษณะอันพึงประสงค์
6.1 มีวินัย
6.2 ใฝเ่ รยี นรู้

7. กจิ กรรมการเรยี นรู้
ข้ันนำเข้าสบู่ ทเรียน (เวลา 5 นาที)
1. ครทู บทวนลกั ษณะภายนอกของหินที่ได้เรยี นจากชั่วโมงท่ีแล้ว โดยนำรปู ภาพหนิ ท่มี สี ี รูปรา่ ง สวยงาม แปลกตา

เชน่ หนิ ทม่ี ีรูพรุน มาให้นกั เรยี นสงั เกต แลว้ อาจใช้คำถามอภิปรายดงั นี้
1.1 หินในรูปมลี ักษณะภายนอกอย่างไร (นักเรยี นตอบตามการสงั เกตของตนเอง)
1.2 ใช้ประสาทสัมผัสใดในการสังเกตลักษณะภายนอกของหิน และสังเกตลักษณะภายนอกใด (แนวคำตอบ

เชน่ ใชต้ าในการสงั เกตสีของหิน)
ขนั้ สอน (เวลา 45 นาท)ี
2. ครูแจ้งจุดประสงค์ใหน้ กั เรียนทราบว่า ในชั่วโมงนีน้ ักเรยี นจะไดเ้ ปรยี บเทียบลกั ษณะภายนอกของหินของตนเอง

และของเพอื่ น
3. ครูทบทวนว่าในชั่วโมงที่ผ่านมา นักเรียนได้สังเกตลักษณะภายนอกของหินของตนเองและของเพื่อน ในเรื่องสี

เนื้อหิน พื้นผิว แข็ง และอื่น ๆ เช่น ลวดลาย แล้วได้บันทึกผลในใบงาน 01 หน้า 71 ไปแล้ว ครูตรวจสอบให้
นกั เรยี นบนั ทกึ ผลในใบงานใหเ้ รยี บรอ้ ย
4. ครูสุ่มนักเรียนที่เป็นตัวแทนกลุ่มนำเสนอผลการสังเกตลักษณะภายนอกของหินของตนเองหรือของเพื่อน และ
ขณะที่เพื่อนนำเสนอให้นักเรียนสังเกตลักษณะภายนอกของหิน ที่ได้บันทึกไว้ว่ามีลักษณะเหมือนหรือแตกต่าง
กันอยา่ งไร ครูบนั ทกึ ผลการสังเกตของนกั เรียนบนกระดาน เพอ่ื ใช้ในการอภิปราย

313

ตัวอยา่ งการบนั ทกึ ผลของครบู นกระดาน กลมุ่ ท่ี 3 กลุ่มท่ี 4 ส่วนของร่างกาย
ท่ีใชส้ งั เกต
ลักษณะภายนอกของหิน กลมุ่ ที่ 1 กลุ่มที่ 2 สีขาว สดี ำ
สดี ำ สเี ทาอ่อน ตา
สี มีสีน้ำตาลทุก มสี นี ้ำตาล สีส้ม
ก้อน มสี ีดำ สีชมพู

เนื้อหิน เน้อื หยาบ มือ
เนอื้ ละเอยี ด
พืน้ ผิว มรี พู รนุ มอื
แข็ง ผิวเรียบ
อื่น ๆ เช่น ลวดลาย ผิวขรขุ ระ มอื
กดแล้วไม่ยบุ ตา
จุด ๆ
ร้ิว ๆ
เสน้ ๆ

5. ครแู ละนกั เรียนร่วมกันอภิปรายผลการทำกจิ กรรม อาจใช้คำถามดังน้ี
5.1 เราไดส้ งั เกตลกั ษณะภายนอกของหนิ อะไรบา้ ง (สี เน้อื หิน พน้ื ผิว แขง็ อนื่ ๆ เชน่ ลวดลาย)
5.2 สีของหินแต่ละก้อนเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร (หินแต่ละก้อนอาจมีสีเหมือนและแตกต่างกัน
หนิ บางกอ้ น มีสดี ำเหมือนกัน บางก้อนมีสขี าวเหมอื นกนั )
5.3 เนื้อหินแต่ละก้อนเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร (หินแต่ละก้อนอาจมีเนื้อหินเหมือนและแตกต่างกัน
หนิ บางก้อน มีเนอื้ ละเอียดและบางก้อนมีเนื้อหยาบ)
5.4 พื้นผิวของหินแต่ละก้อนเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร (หินแต่ละก้อนอาจมีพื้นผิวของหินเหมือนและ
แตกต่างกนั หินบางก้อนมีผิวเรียบ บางกอ้ นมผี ิวขรขุ ระ)
5.5 หินแต่ละกอ้ นแขง็ เหมือนกนั หรอื ไม่ อย่างไร (หนิ ทกุ กอ้ นแขง็ เหมือนกนั )
5.6 ลกั ษณะของหนิ อ่ืน ๆ ทนี่ ักเรยี นสงั เกตไดม้ ีอะไรบา้ ง (ลักษณะของหินอนื่ ๆ ทส่ี งั เกตได้ เช่น ลวดลาย)

6. ครูนำตัวอย่างหินที่มีลักษณะที่แตกต่างกันมาให้นักเรียนสังเกต และให้ความรู้เพิ่มเติมว่า หินในท้องถิ่น รวมถึง
หินในบริเวณอื่น ๆ อาจมีลักษณะทั้งที่เหมือนและแตกต่างกัน เช่น สี เนื้อหิน ลวดลาย แข็ง และ พื้นผิว
ซง่ึ ลกั ษณะต่าง ๆ ของหนิ นจี้ ะเปน็ ลักษณะเฉพาะตวั ของหินนนั้ ๆ

314

7. ครใู ห้นกั เรยี นตอบคำถามหลังทำกจิ กรรมในใบงาน หน้า 72-73 เป็นการบ้าน
ขัน้ สรุป (เวลา 5 นาที)
8. ครูเปิดโอกาสให้นักเรยี นได้สรุปความรู้ที่ได้เรียนดว้ ยตนเองเกี่ยวกับเรื่องลักษณะภายนอกของหิน โดยสรุปได้วา่

หินที่อยู่ในธรรมชาติแต่ละก้อนมีลักษณะภายนอกเฉพาะตัวที่อาจเหมือนหรือแตกต่างกัน เราสามารถใช้
ประสาทสมั ผัสและแวน่ ขยายชว่ ยในการสังเกตลักษณะภายนอกของหินได้

8. สื่อ/แหล่งเรียนรู้
8.1 สือ่ สไลด์ เรื่อง ลกั ษณะของหนิ (2)
8.2 ใบกจิ กรรมที่ 1 ลกั ษณะภายนอกของหนิ มีอะไรบ้าง หนา้ 70
8.3 ใบงาน 01 ลักษณะภายนอกของหิน หนา้ 71-73
8.4 ตวั อย่างหนิ

9. ชิ้นงาน/ภาระงาน
- ใบงาน 01 ลักษณะภายนอกของหนิ หนา้ 71-73

10. การวัดและประเมนิ ผล

สิ่งท่ีตอ้ งการวดั /ประเมิน วิธกี าร เคร่ืองมือ เกณฑ์การประเมิน
1) ดา้ นความรู้ ความเขา้ ใจ สังเกตการตอบคำถาม แบบประเมนิ ความรู้ ผ่านเกณฑ์การประเมินระดบั
ในชัน้ เรียนและเนอื้ หาใน คุณภาพดขี นึ้ ไป
- บรรยายลกั ษณะ ใบงาน แบบประเมนิ ทกั ษะ
ภายนอกของหนิ สังเกตทักษะ กระบวนการทาง ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดบั
2) ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ กระบวนการ วิทยาศาสตร์ คุณภาพพอใชข้ ึ้นไป
ทางวทิ ยาศาสตร์ในการ
- การตีความหมายขอ้ มูล ทำกจิ กรรม แบบประเมนิ ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ ระดบั
และลงข้อสรปุ เกยี่ วกับ สังเกตคุณลกั ษณะ คณุ ลกั ษณะอนั พงึ คุณภาพ “ผา่ น”
ลกั ษณะภายนอกของหิน อนั พึงประสงค์ ประสงค์
3) ดา้ นคณุ ลักษณะ
เจตคติ คา่ นยิ ม

- การยอมรบั ความเหน็
ต่าง

- มีวนิ ัย
- ใฝ่เรียนรู้

315

ส่ิงท่ตี ้องการวดั /ประเมิน วิธกี าร เคร่ืองมอื เกณฑก์ ารประเมิน
แบบประเมนิ ผ่านเกณฑ์การประเมินระดบั
4) สมรรถนะสำคัญของ สงั เกตพฤตกิ รรมขณะ สมรรถนะสำคญั ของ คณุ ภาพ “ผ่าน”
ผู้เรยี น
ผ้เู รียน ทำกิจกรรม

1. ความสามารถในการ

สื่อสาร

- บรรยายลักษณะ

ภายนอกของหนิ

2. ความสามารถในการคิด

- สรปุ ความรเู้ กีย่ วกับ

ลักษณะภายนอกของหิน

ตามที่สังเกตได้

316

แบบประเมินความรู้
แผนการจัดการเรียนรูท้ ่ี 24 เร่อื ง ลกั ษณะและประโยชนข์ องหนิ (2)

ชอ่ื ผปู้ ระเมนิ …………………………………………………………………………………………………………………...................…
ประเมนิ ผลครงั้ ท่ี……………...…….... วนั ท่ี ……………...…... เดอื น ………..……..........….…. พ.ศ. ……...….………….
เรอื่ ง………………………………………………………………………………………………………………………………….................

ช่ือ-สกุล/กลมุ่ รายการประเมิน/ระดบั คะแนน รวมคะแนน
การตอบคำถาม การสรุป ความถกู ตอ้ ง (10 คะแนน)

ในช้นั เรยี น ความรู้ ครบถว้ นของ
(4) (4) เนือ้ หาในใบงาน
(2)

317

เกณฑก์ ารประเมนิ

ประเดน็ ระดับคณุ ภาพ น้ำหนกั คะแนน
การประเมนิ รวม
1. การตอบ 4 (ดมี าก) 3 (ดี) 2 (พอใช)้ 1 (ปรับปรงุ )
คำถามในชั้น
เรยี น ตอบคำถามได้ ตอบคำถามได้ ตอบคำถาม ตอบคำถามไม่ 1.0 4
2. การสรปุ
ความรู้ ถูกตอ้ งท้งั หมด ถูกต้องเป็น ถกู ต้องบางส่วน ถูกตอ้ ง

3. ความถกู ต้อง ส่วนใหญ่
ครบถ้วนของ
เน้อื หาในใบงาน สรุปความรู้ สรุปความรูค้ วาม สรปุ ความร้คู วาม สรปุ ความรู้ 1.0 4

ความเขา้ ใจ เข้าใจเก่ยี วกับ เข้าใจเกยี่ วกับ เขา้ ใจเกี่ยวกบั

เก่ยี วกบั เร่ืองท่ี เรอ่ื งท่ีศกึ ษาได้ เรอ่ื งทศี่ กึ ษาได้ เรือ่ งท่ศี กึ ษาไม่

ศกึ ษาได้ ถกู ต้อง ถูกต้อง แต่ไม่ ถกู ตอ้ งบางส่วน ถกู ต้องและไม่

และครบถ้วน ครบถว้ น และไมค่ รบถ้วน ครบถว้ น

เนอ้ื หาท่เี ขยี นใน เน้อื หาทีเ่ ขียนใน เน้อื หาที่เขียนใน เน้อื หาท่เี ขียน 0.5 2

ใบงานมีความ ใบงานมีบางสว่ น ใบงานมคี วาม ในใบงานไม่

ถกู ต้องครบถ้วน ไม่ถกู ตอ้ ง ตามท่ี ถกู ตอ้ งเปน็ ถกู ตอ้ ง

ตามทก่ี ำหนด กำหนด สว่ นนอ้ ย

เกณฑก์ ารประเมินคุณภาพ
คะแนน 9 - 10 หมายถึง ดมี าก
คะแนน 7 - 8 หมายถงึ ดี
คะแนน 5 - 6 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 0 - 4 หมายถงึ ปรบั ปรุง

เกณฑก์ ารตัดสนิ ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดับคณุ ภาพดขี ึ้นไป

318

แบบประเมินกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
แผนการจดั การเรียนร้ทู ี่ 24 เรื่อง ลักษณะและประโยชนข์ องหนิ (2)

ช่อื ผู้ประเมนิ ……………………………………………………………………........................………………………………………..
ประเมนิ ผลครง้ั ท…่ี ……………….... วนั ที่ …………........……... เดอื น ………..……….…. พ.ศ. ……...….…………........
เรือ่ ง………………………………………………………………...……………………………………………………………………………….

ช่ือ-สกลุ /กลมุ่ รายการประเมนิ /ระดบั คะแนน ผลรวมคะแนน ผลการประเมนิ
การตีความหมายขอ้ มูลและลงขอ้ สรุป (3) (6 คะแนน)

319

เกณฑก์ ารประเมนิ

ทักษะกระบวนการ ระดับความสามารถ
ทางวทิ ยาศาสตร์
การตคี วามหมาย ดี (3) พอใช้ (2) ปรับปรงุ (1)
ขอ้ มูลและลงขอ้ สรุป
สามารถตคี วามหมายขอ้ มลู สามารถตคี วามหมายข้อมูลที่ สามารถตคี วามหมายขอ้ มูลท่ี

ทีไ่ ด้จากการทำกิจกรรม ได้จากการทำกิจกรรมและลง ไดจ้ ากการทำกิจกรรมและลง

และลงข้อสรปุ ไดว้ า่ ขอ้ สรุปไดว้ ่า ลักษณะ ข้อสรุปเก่ยี วกบั ลักษณะ

ลักษณะภายนอกของหนิ ที่ ภายนอกของหินทสี่ ังเกตได้ ภายนอกของหินท่สี งั เกตได้

สังเกตได้ เช่น สี เนื้อหิน เช่น สี เน้อื หิน พืน้ ผวิ แข็ง เชน่ สี เน้ือหนิ พื้นผิว แข็ง

พ้ืนผิว แขง็ ไดด้ ว้ ยตนเอง ไดโ้ ดยการช้ีแนะของครหู รือ ไดบ้ างส่วน ถึงแม้จะได้รับ

ผู้อน่ื คำแนะนำจากครหู รอื ผอู้ น่ื

เกณฑก์ ารตดั สิน
คะแนน 3 หมายถงึ ดี
คะแนน 2 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 1 หมายถึง ปรบั ปรุง

เกณฑ์การตัดสิน ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดับคณุ ภาพพอใช้ขึ้นไป

320

แบบประเมินคุณลักษณะ เจตคติ คา่ นยิ ม
แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 24 เรือ่ ง ลกั ษณะและประโยชนข์ องหนิ (2)

ชอ่ื ผูป้ ระเมนิ /กลุ่มประเมิน…………………………………………………………………………………………..............................
ชือ่ กลุ่มรับการประเมนิ ………………………………………………………………………………………………..............................
ประเมนิ ผลครง้ั ท่ี…………………....……....... วัน ……………..…. เดอื น …...........……..………. พ.ศ. ……...….…….......
เรือ่ ง……………………………………………………………………………………………………………………....................................

ที่ ลักษณะ/พฤตกิ รรมบ่งช้ี ระดบั พฤตกิ รรม
ผา่ น ไมผ่ ่าน
1. การยอมรับความเห็นต่าง
2. มวี ินยั
3. ใฝ่เรยี นรู้

เกณฑก์ ารตดั สนิ ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ ระดบั คุณภาพ “ผา่ น”

321

แบบประเมินสมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น
แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 24 เร่ือง ลกั ษณะและประโยชน์ของหิน (2)

ผปู้ ระเมนิ /กลมุ่ ประเมนิ ..................................................................................................................................................................
ชื่อกลุม่ รบั การประเมนิ .................................................................................................................................................................
ประเมนิ ผลครง้ั ท่ี...................วันที่......................เดอื น....................................................พ.ศ.......................................
เร่ือง.....................................................................................................................................................................................................

ที่ สมรรถนะ/พฤตกิ รรมบง่ ช้ี เกณฑก์ ารตดั สิน
ผ่าน ไมผ่ า่ น
1. ความสามารถในการสอ่ื สาร
- บรรยายลักษณะภายนอกของหนิ

2. ความสามารถในการคิด
- สรปุ ความรู้เกีย่ วกับลกั ษณะภายนอกของหนิ ตามท่สี งั เกตได้

เกณฑก์ ารตดั สิน ผา่ นเกณฑ์การประเมินระดับคุณภาพ “ผา่ น”

322

แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 25 เร่ือง ลักษณะและประโยชนข์ องหนิ (3)

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 4 เร่อื ง หินรอบตวั หนว่ ยย่อยที่ 1 เร่ือง ลกั ษณะของหนิ

รหสั วิชา ว11101 รายวชิ าวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 1 ภาคเรยี นท่ี 2 เวลา 1 ชั่วโมง

1. มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ชวี้ ัด
สาระที่ 3 วทิ ยาศาสตร์โลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว 3.2

เข้าใจองค์ประกอบ และความสัมพันธ์ของระบบโลก กระบวนการเปลี่ยนแปลงภายในโลกและบนผิวโลก
ธรณีพบิ ัตภิ ัย กระบวนการเปลย่ี นแปลงลมฟ้าอากาศและภูมิอากาศโลกรวมทัง้ ผลต่อสงิ่ มชี ีวิตและส่งิ แวดล้อม
ตัวช้วี ัด

ว 3.2 ป.1/1 อธบิ ายลกั ษณะภายนอกของหนิ จากลกั ษณะเฉพาะตวั ทส่ี ังเกตได้

2. สาระสำคญั
หนิ มีประโยชน์ในการนำมาทำส่ิงของตามลกั ษณะภายนอกของหิน

3. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
3.1 ดา้ นความรู้ ความเข้าใจ (K)
- บอกประโยชน์ของหนิ
3.2 ด้านทักษะกระบวนการ (P)
- การตคี วามหมายขอ้ มลู และลงขอ้ สรุปเก่ียวกับประโยชนข์ องหนิ
3.3 ดา้ นคณุ ลักษณะ เจตคติ ค่านยิ ม (A)
- การยอมรับความเห็นต่าง
- มวี ินยั
- ใฝ่เรยี นรู้

4. สาระการเรยี นรู้
มนุษยน์ ำหินมาใชป้ ระโยชนต์ า่ ง ๆ ตามลักษณะภายนอกของหิน เชน่ หินที่มเี นื้อหินแขง็ นำมาใช้ทำครกหรือปูพ้นื

323

5. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน
5.1 ความสามารถในการสอื่ สาร
- บอกประโยชนข์ องหนิ
5.2 ความสามารถในการคิด
- สรุปขอ้ มูลเกี่ยวกบั ประโยชน์ของหนิ ทไ่ี ด้จากการสำรวจ

6. คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์
6.1 มีวินยั
6.2 ใฝเ่ รียนรู้

7. กิจกรรมการเรียนรู้
ขน้ั นำเขา้ สบู่ ทเรยี น (เวลา 10 นาท)ี
1. ครูทบทวนความรู้ที่ได้เรียนมาแลว้ เกี่ยวกับลักษณะภายนอกของหินและตรวจสอบความรู้เดิมเกี่ยวกับประโยชน์

ของหิน โดยใช้สื่อสไลด์แสดงรูปภาพหินที่มีลักษณะต่าง ๆ เช่น หินที่มีลักษณะมันวาว หินที่มีรูพรุน
มาใหน้ ักเรยี นสงั เกต แลว้ ใช้คำถามดงั นี้
1.1 หินในรูปมีลักษณะภายนอกอย่างไร (นักเรียนตอบตามที่สังเกต เช่น แข็ง มีรูปร่างแตกต่างกัน มีลวดลาย

มีรพู รุน)
1.2 ลักษณะของหินดังกล่าวสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หรือไม่ อย่างไร (นักเรียนตอบตามความเข้าใจ

ของตนเอง)
2. ครูชวนนักเรียนไปทำกจิ กรรมท่ี 2 หนิ มีประโยชน์อะไรบ้าง
ขนั้ สอน (เวลา 40 นาท)ี
3. ครูใช้สื่อสไลด์พานักเรียนอ่านชื่อกิจกรรมที่ 2 หินมีประโยชน์อะไรบ้าง และอ่านจุดประสงค์การเรียนรู้ จากน้ัน

ครใู ช้คำถามดงั ต่อไปนี้
3.1 กิจกรรมนจ้ี ะไดเ้ รียนเก่ยี วกบั เรอ่ื งอะไร (ประโยชน์ของหิน)
3.2 กจิ กรรมนีเ้ รยี นดว้ ยวิธกี ารใด (การรวบรวมขอ้ มลู )
3.3 เมอ่ื เรียนกิจกรรมน้เี สร็จแล้วนกั เรียนจะทำอะไรได้ (บอกประโยชน์ของหิน)
4. ครูใหน้ ักเรียนอ่านวิธกี ารทำกิจกรรม หนา้ 74 จากนนั้ ครใู ชค้ ำถามเพอื่ ตรวจสอบความเข้าใจ ดังนี้
4.1 นกั เรยี นจะไดอ้ า่ นนทิ านเรอ่ื งอะไร (ของขวญั คณุ ยา่ )
4.2 นกั เรยี นจะไดอ้ ภปิ รายความรเู้ กย่ี วกับอะไร เมือ่ อา่ นนิทานจบแล้ว (อภิปรายลกั ษณะภายนอกของหนิ )
4.3 นกั เรยี นจะไดบ้ นั ทกึ อะไรลงในใบงาน (บนั ทกึ ประโยชนข์ องหนิ )

324

4.4 นักเรียนจะได้สำรวจอะไรเกี่ยวกับหิน และต้องทำอย่างไรบ้าง (สำรวจลักษณะภายนอกและประโยชน์
ของหนิ ท่ีรูจ้ ักเพ่ิมเติม 1 อยา่ ง บนั ทึกและนำเสนอ)

5. ครูพานักเรียนอา่ นนิทานเรื่องของขวัญคุณย่าด้วยวิธีการอ่านที่เหมาะสม จากนั้นร่วมกันอภิปรายความรู้ โดยครู
อาจใช้คำถามดังนี้
5.1 พ่อเลือกหินลักษณะใดมาทำที่เหยียบแก้เมื่อยเป็นของขวัญให้คุณย่า (หินที่มีลักษณะก้อนขนาดเล็ก
และมหี ลายสี)
5.2 แมเ่ ลือกหินลกั ษณะใดมาทำท่ีขดั สน้ เท้า (หนิ ทมี่ ลี กั ษณะผิวขรขุ ระ ขนาดกอ้ นเท่ากำปัน้ และน้ำหนกั เบา)
5.3 นอ้ งเลอื กหนิ ลักษณะใดมาทำท่ีทับกระดาษ (หินทมี่ ีลกั ษณะผวิ เรียบ เพอื่ ใชใ้ นการวาดภาพระบายสีที่พื้นผิว
ของหนิ ได)้
5.4 ผเู้ ลา่ เรอื่ งในนทิ านเลอื กหนิ ลักษณะใดมาทำท่ีลบั มีด (หินทมี่ ีลกั ษณะผวิ ขรุขระ)
5.5 ลักษณะภายนอกของหินสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร (สามารถนำลักษณะ
ภายนอกของหนิ มาใช้ประโยชน์ไดแ้ ตกต่างกนั เช่น หนิ ทีม่ ลี กั ษณะก้อนขนาดเลก็ และมสี สี วยงามนำมาทำที่
เหยยี บแก้เมอื่ ย หนิ ที่มีลักษณะผิวเรียบนำมาทำทท่ี ับกระดาษ หนิ ทมี่ ลี ักษณะผิวขรุขระนำมาทำที่ขัดส้นเท้า
และนำมาทำทล่ี ับมีด)

6. ครูพานักเรียนสำรวจลักษณะภายนอกและประโยชน์ของหินที่รู้จักเพิ่มเติม 1 อย่าง โดยครูอาจนำสิ่งของต่าง ๆ

ท่ีทำมาจากหิน เชน่ กำไลหนิ สรอ้ ยหนิ ครกหิน หินแกะสลัก มาไว้ในหอ้ งเรียน
7. ครูสุ่มเลือกตัวแทนนักเรียนออกมานำเสนอผลการสำรวจประโยชน์ของหิน และสอบถามเพื่อในห้องเรียนว่า

ได้ผลเหมือนหรอื แตกต่างจากเพ่ือนทน่ี ำเสนอหรอื ไม่ อยา่ งไร จากน้นั ครอู ภปิ รายโดยใช้คำถามดังต่อไปนี้
7.1 หนิ มปี ระโยชน์อย่างไรบา้ ง (นกั เรยี นตอบทส่ี ำรวจ เชน่ ใชท้ ำครก ใชป้ ูพ้นื ใช้ทำสรอ้ ย)
7.2 การนำหินมาใช้งาน ต้องคำนึงถึงลักษณะของหินด้านใดบ้าง (สี ลวดลาย เนื้อหิน พื้นผิว แข็ง น้ำหนัก

และขนาด)
8. นกั เรยี นบนั ทกึ ผลการทำกจิ กรรมลงในใบงาน 02 ประโยชนข์ องหนิ หนา้ 77
9. ครูใช้สื่อสไลด์อธิบายความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับการนำลักษณะภายนอกของหินมาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่น

หินที่มีลักษณะสีสวยงามนำมาทำกำไล สร้อยคอ ต่างหู หินที่มีสีสันและลวดลายต่าง ๆ นำมาใช้ในงานแกะสลัก
จากหนิ หรอื หนิ ทมี่ ีลกั ษณะแข็ง นำมาทำทางเดนิ ในสวนสาธารณะ
ข้ันสรุป (เวลา 5 นาที)
10. ครูเปิดโอกาสให้นักเรียนได้สรุปความรู้ที่ได้เรียนเกี่ยวกับเรื่องลักษณะและประโยชน์ของหิน สรุปได้ว่า มนุษย์
นำหินมาใช้ประโยชน์ต่าง ๆ ตามลกั ษณะภายนอกของหนิ เชน่ หนิ ท่มี ีลกั ษณะแขง็ นำมาใชท้ ำครกหรอื ปูพื้น
11. นักเรียนตอบคำถามหลังทำกิจกรรมในใบงาน หน้า 78 และทำใบงาน 03 แบบฝึกหัด เรื่องลักษณะและ
ประโยชนข์ องหนิ หนา้ 79-80 เปน็ การบา้ น

325

8. สอ่ื /แหล่งเรียนรู้
8.1 ส่อื สไลด์ เรอื่ ง ลักษณะของหนิ (3)
8.2 ใบกจิ กรรมท่ี 2 หินมปี ระโยชน์อะไรบา้ ง หนา้ 74
8.3 นิทาน ของขวัญคณุ ย่า หนา้ 75-76
8.3 ใบงาน 02 ประโยชน์ของหนิ หน้า 77-78
8.4 ใบงาน 03 แบบฝกึ หัดเรือ่ ง ลักษณะและประโยชน์ของหนิ หนา้ 79-80

9. ชน้ิ งาน/ภาระงาน
9.1 ใบงาน 02 ประโยชน์ของหนิ หนา้ 77-78
9.2 ใบงาน 03 แบบฝึกหดั เรอื่ ง ลกั ษณะและประโยชน์ของหนิ หน้า 79-80

10. การวัดและประเมินผล

สงิ่ ท่ตี ้องการวดั /ประเมิน วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑก์ ารประเมิน
แบบประเมินความรู้ ผ่านเกณฑ์การประเมิน
1) ด้านความรู้ ความเข้าใจ สังเกตการตอบคำถามใน ระดบั คณุ ภาพดขี ้นึ ไป
แบบประเมินทักษะ
- บอกประโยชน์ของหนิ ช้นั เรยี นและเน้อื หาใน กระบวนการทาง ผ่านเกณฑ์การประเมนิ
วิทยาศาสตร์ ระดับคณุ ภาพพอใช้ขนึ้ ไป
ใบงาน แบบประเมนิ
คุณลักษณะอนั พึง ผา่ นเกณฑก์ ารประเมิน
2) ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ สงั เกตทักษะกระบวนการ ประสงค์ ระดบั คณุ ภาพ “ผ่าน”

- การตีความหมายขอ้ มลู และลง ทางวิทยาศาสตร์ใน แบบประเมิน ผา่ นเกณฑ์การประเมนิ
สมรรถนะสำคญั ของ ระดบั คณุ ภาพ “ผา่ น”
ข้อสรุปเกย่ี วกับประโยชน์ของหิน การทำกิจกรรม ผ้เู รยี น

3) ด้านคณุ ลกั ษณะ เจตคติ คา่ นยิ ม สังเกตคุณลกั ษณะ

- การยอมรับความเหน็ ต่าง อนั พงึ ประสงค์

- มวี ินยั

- ใฝ่เรยี นรู้

4) สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน สังเกตพฤติกรรมขณะทำ

1. ความสามารถในการส่ือสาร กจิ กรรม

- บอกประโยชนข์ องหนิ

2. ความสามารถในการคดิ

- สรุปขอ้ มูลเก่ยี วกบั ประโยชน์

ของหินทไ่ี ด้จากการสำรวจ

326

แบบประเมินความรู้
แผนการจดั การเรยี นร้ทู ี่ 25 เรอ่ื ง ลักษณะและประโยชนข์ องหิน (3)

ชอ่ื ผปู้ ระเมนิ …………………………………………………………………………………………………………………...................…
ประเมนิ ผลครง้ั ท่ี……………...…….... วันท่ี …………….....…... เดอื น ………..……..........….…. พ.ศ. ……...….………….
เรอื่ ง………………………………………………………………………………………………………………………………….................

ชอ่ื -สกุล/กลมุ่ รายการประเมนิ /ระดบั คะแนน รวมคะแนน
การตอบคำถาม การสรุป ความถกู ต้อง (10 คะแนน)

ในชน้ั เรยี น ความรู้ ครบถว้ นของ
(4) (4) เนือ้ หาในใบงาน
(2)

327

เกณฑ์การประเมนิ

ประเดน็ ระดับคณุ ภาพ น้ำหนกั คะแนน
การประเมนิ 1.0 รวม
1. การตอบ 4 (ดีมาก) 3 (ด)ี 2 (พอใช)้ 1 (ปรับปรงุ ) 1.0 4
คำถามในชั้น ตอบคำถามได้ ตอบคำถามไม่
เรียน ถกู ต้องทง้ั หมด ตอบคำถามได้ ตอบคำถาม ถูกตอ้ ง 0.5 4
2. การสรุป
ความรู้ สรุปความรู้ ถกู ตอ้ งเป็น ถกู ตอ้ งบางสว่ น สรุปความรู้ 2
ความเขา้ ใจ เข้าใจเกี่ยวกบั
3. ความถูกต้อง เกีย่ วกับเรอ่ื งท่ี ส่วนใหญ่ เร่ืองท่ศี กึ ษาไม่
ครบถว้ นของ ศึกษาได้ ถกู ต้อง ถูกต้องและไม่
เนอื้ หาในใบงาน และครบถว้ น สรปุ ความรู้ความ สรุปความร้คู วาม ครบถว้ น
เนอื้ หาทีเ่ ขียนใน เนือ้ หาท่เี ขียน
ใบงานมีความ เข้าใจเกย่ี วกับ เขา้ ใจเกยี่ วกับ ในใบงานไม่
ถกู ตอ้ งครบถว้ น ถกู ตอ้ ง
ตามที่กำหนด เร่ืองท่ีศึกษาได้ เรอื่ งทีศ่ กึ ษาได้

ถูกตอ้ ง แตไ่ ม่ ถกู ต้องบางสว่ น

ครบถ้วน และไมค่ รบถว้ น

เนอ้ื หาท่เี ขยี นใน เน้ือหาท่ีเขียนใน

ใบงานมีบางสว่ น ใบงานมีความ

ไมถ่ กู ตอ้ ง ตามที่ ถูกต้องเปน็

กำหนด ส่วนน้อย

เกณฑก์ ารประเมนิ คณุ ภาพ
คะแนน 9 - 10 หมายถึง ดีมาก
คะแนน 7 - 8 หมายถงึ ดี
คะแนน 5 - 6 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 0 - 4 หมายถึง ปรบั ปรงุ

เกณฑก์ ารตัดสิน ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดบั คณุ ภาพดขี ึ้นไป

328

แบบประเมินทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
แผนการจดั การเรยี นรทู้ ่ี 25 เร่อื ง ลักษณะและประโยชนข์ องหนิ (3)

ชอ่ื ผปู้ ระเมนิ ……………………………………………………………………........................………………………………………..
ประเมนิ ผลครง้ั ท…่ี …………….... วันท่ี …………….........……... เดือน ………..……….…. พ.ศ. ……...….…………........
เรอื่ ง……………………………………………………………......……………………………………………………………………………….

ช่อื -สกุล/กลมุ่ รายการประเมิน/ระดบั คะแนน ผลรวมคะแนน ผลการประเมนิ
การตีความหมายข้อมูลและลงข้อสรุป (6 คะแนน)

(3)

329

เกณฑ์การประเมิน

ทักษะกระบวนการ ระดับความสามารถ
ทางวทิ ยาศาสตร์
การตคี วามหมาย ดี (3) พอใช้ (2) ปรบั ปรงุ (1)
ขอ้ มลู และลงขอ้ สรุป สามารถตคี วามหมายขอ้ มูลท่ี
สามารถตคี วามหมายขอ้ มลู สามารถตีความหมายขอ้ มลู ที่ ไดจ้ ากการทำกิจกรรมและลง
ข้อสรปุ เกย่ี วกับ ลักษณะและ
ท่ไี ดจ้ ากการทำกิจกรรมและ ได้จากการทำกิจกรรมและลง ประโยชน์ของหิน ไดบ้ างส่วน
ถึงแม้จะไดร้ บั คำแนะนำจากครู
ลงขอ้ สรปุ ได้ว่า มนุษยน์ ำหนิ ขอ้ สรุปไดว้ า่ มนุษยน์ ำหนิ มา หรอื ผูอ้ ื่น

มาใชป้ ระโยชน์ตา่ ง ๆ ตาม ใชป้ ระโยชน์ต่าง ๆ ตาม

ลกั ษณะภายนอกของหิน ได้ ลกั ษณะภายนอกของหนิ ได้

ดว้ ยตนเอง โดยอาศัยการช้แี นะของครู

หรอื ผู้อ่ืน

เกณฑ์การตดั สนิ
คะแนน 3 หมายถงึ ดี
คะแนน 2 หมายถึง พอใช้
คะแนน 1 หมายถึง ปรับปรงุ

เกณฑก์ ารตดั สนิ ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ ระดับคณุ ภาพพอใชข้ ้นึ ไป

330

แบบประเมินคุณลักษณะ เจตคติ คา่ นยิ ม
แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 25 เรือ่ ง ลกั ษณะและประโยชนข์ องหนิ (3)

ชอ่ื ผูป้ ระเมนิ /กลุ่มประเมิน…………………………………………………………………………………………..............................
ชือ่ กลุ่มรับการประเมนิ ………………………………………………………………………………………………..............................
ประเมนิ ผลครง้ั ท่ี…………………....……....... วัน ……………..…. เดือน …...........……..………. พ.ศ. ……...….…….......
เรือ่ ง……………………………………………………………………………………………………………………....................................

ที่ ลักษณะ/พฤตกิ รรมบ่งช้ี ระดบั พฤติกรรม
ผ่าน ไม่ผ่าน
1. การยอมรับความเห็นต่าง
2. มวี ินยั
3. ใฝ่เรยี นรู้

เกณฑก์ ารตดั สนิ ผา่ นเกณฑก์ ารประเมนิ ระดบั คุณภาพ “ผา่ น”

331

แบบประเมนิ สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น
แผนการจัดการเรยี นร้ทู ่ี 25 เรอ่ื ง ลกั ษณะและประโยชน์ของหนิ (3)

ผู้ประเมนิ /กลมุ่ ประเมนิ ..................................................................................................................................................................
ช่ือกลมุ่ รับการประเมิน...............................................................................................................................................................
ประเมนิ ผลครง้ั ที่...................วนั ท่ี......................เดือน....................................................พ.ศ.......................................
เรื่อง.....................................................................................................................................................................................................

ที่ สมรรถนะ/พฤตกิ รรมบง่ ช้ี เกณฑก์ ารตัดสิน
ผ่าน ไมผ่ ่าน
1. ความสามารถในการส่ือสาร
- บอกประโยชนข์ องหิน

2. ความสามารถในการคิด
- สรุปข้อมูลเกี่ยวกบั ประโยชน์ของหนิ ทไี่ ดจ้ ากการสำรวจ

เกณฑก์ ารตัดสิน ผ่านเกณฑก์ ารประเมินระดบั คุณภาพ “ผา่ น”

332

ความรู้เพ่มิ เติมสำหรบั ครูเก่ยี วกับหนิ และลักษณะเน้อื หิน
หิน คือ ของแข็งที่ประกอบด้วยแร่ชนิดเดียวหรือหลายชนิดรวมตัวกันอยู่ตามธรรมชาติ (อ้างอิงจาก
พจนานกุ รมศพั ท์ธรณีวิทยา ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พิมพ์คร้งั ที่ 2 พ.ศ.2558)
เช่น หินแกรนติ จะมีแร่หลายชนิดปนกันอยูภ่ ายในกอ้ นเดียวกัน ทำให้เห็นหินแกรนิตมีสีเด่นชัดหลายสี
เช่น สชี มพู สีดำ และอาจมแี ร่ทใ่ี ส ไมม่ สี ีปนอย่ดู ้วย ดังรูป

แรม่ ลี กั ษณะใส ไม่มีสี แร่สดี ำ แรส่ ีชมพู

333

ลกั ษณะเนือ้ หนิ ตา่ ง ๆ ดงั นี้
1. หินเนื้อหยาบ สังเกตได้จากเนื้อหินประกอบด้วยเม็ดแร่หรือเม็ดตะกอนขนาดใหญ่ เมื่อสัมผสั
แล้วรู้สกึ สากมือ เช่น

หินแกรนติ หินทราย
หินกรวดมน หนิ ไนส์

334

2. หินเนือ้ ละเอียด สังเกตได้จากเนื้อหนิ ประกอบดว้ ยเมด็ แร่หรือตะกอนขนาดเล็กหรอื ละเอยี ด
เมื่อสมั ผสั แลว้ ไมส่ ากมือ รู้สกึ เนียน หรอื ล่ืนมอื เช่น

หนิ บะซอลต์ หินปนู

หนิ ดนิ ดาน หินทรายแปง้

หินชนวน หนิ ออ่ น

335

3. หินเน้อื แก้ว สงั เกตได้จากเนือ้ หนิ เนียนเรยี บมคี วามวาวคล้ายแก้ว เมื่อสัมผัสแล้วลนื่ มือ เช่น

หินออบซเิ ดียน
4. หินเนอื้ มรี พู รุน สังเกตไดจ้ ากเน้ือหนิ มีรูหรือมีฟองอากาศแทรกอยูใ่ นเนอ้ื หนิ เช่น

หนิ พัมมิซ หนิ บะซอลต์

หมายเหตุ : เนื้อหาดังกล่าวเป็นความรู้เพิ่มเติมสำหรับครู เนื่องจากเกินตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้
แกนกลาง ระดบั ประถมศึกษาปีท่ี 1

เฉลยใบงาน

337

ขน้ึ อยู่กับกอ้ นหนิ ที่นักเรียนสงั เกต
ข้นึ อยกู่ ับกอ้ นหินที่นักเรยี นสังเกต
ขน้ึ อยูก่ ับกอ้ นหนิ ทนี่ กั เรยี นสังเกต
ขน้ึ อยู่กับก้อนหินท่นี กั เรยี นสังเกต
ขึ้นอยูก่ ับก้อนหินทน่ี กั เรยี นสงั เกต

338

ตา สี เนอื้ หิน พนื้ ผวิ
มือ เน้ือหนิ พ้นื ผวิ แข็ง

ขึ้นอย่กู บั กอ้ นหินท่ีนกั เรียนสังเกต
ขนึ้ อยู่กบั ก้อนหินทน่ี ักเรยี นสงั เกต

339

เนือ้ หนิ พนื้ ผิว สี
ตา่ งกัน แขง็ ลวดลาย
เหมอื นกัน

340

ท่ีเหยยี บแกเ้ มอื่ ย
ท่ขี ดั ส้นเท้า
ท่ที ับกระดาษ
ทีล่ ับมีด
ขึ้นอยูก่ ับคำตอบของนักเรียน

341

ท่เี หยยี บแกเ้ มอ่ื ย ที่ขดั สน้ เท้า
ทท่ี ับกระดาษ ที่ลับมดี

√ ผวิ ขรุขระ

ทขี่ ดั สน้ เทา้ ที่ลับมดี
ลักษณะภายนอก
ประโยชน์

342

343

หน่วยการเรียนรูท้ ี่ 5
ท้องฟ้าและดาวรอบตวั