เอกสารประกอบการประชุมวิชาการศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น63 เล่ม2

1019

สรุปผลการทดลองและคำแนะนำ
ประเมินศักยภาพของอ้อยโคลนดีเด่นในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน โดยประเมินจากผลผลิตและ
ความหวาน ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ จังหวัดขอนแก่น ชัยภูมิ และกาฬสินธุ์ ในพื้นที่ที่มีความ
อุดมสมบูรณ์ต่ำถึงปานกลาง โคลนอ้อยเอนกประสงค์ที่มีศักยภาพในพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ได้แก่
KK09-0844 และ KK09-0857 (ตารางท่ี 78) สว่ นในพนื้ ทภ่ี าคเหนอื และภาคกลาง ในพื้นทท่ี ี่มีความอุดสมบูรณ์
ปานกลาง โคลนอ้อยที่มีศักยภาพ ได้แก่ KK07-037 ให้ผลผลิตสูง และ KK07-250 ให้ความหวานและผลผลิต
นำ้ ตาลสงู (ตารางที่ 3 และ 5)

1020

ตารางท่ี 3 ผลผลติ ของพันธุ์/โคลนอ้อยปลกู และอ้อยตอ 1 ในการทดสอบพนั ธุอ์ อ้ ยเอ

พันธ/์ุ อ.เมอื ง ขก. อ.พระยนื ขก. จ.ชยั ภมู ิ จ

โคลนพนั ธุ์ ปลูก ตอ 1 ปลกู ตอ 1 ปลกู ตอ 1

KK07-037 11.80 5.80 7.30 0.95 ab 14.30 6.8 ab 7

KK07-250 9.80 7.50 6.09 0.67 ab 11.30 4.7 bcd 9

TPJ04-768 8.90 7.40 6.12 1.71 ab 9.70 6.0 bc 6

KK08-059 10.40 7.00 5.76 1.59 ab 11.00 3.9 cd 10

KK09-0857 12.70 7.66 2.21 ab 11.70 8.8 a 9

KK09-0939 9.90 4.50 5.67 2.35 a 10.70 5.4 bcd 8

KK09-0844 13.50 5.60 7.44 1.37 ab 11.70 3.3 d 13

KK09-0941 11.90 10.00 6.96 1.72 ab 10.70 5.1 bcd 8

KK09-0358 11.30 9.20 8.67 1.05 ab 11.70 6.9 ab 10

K88-92 13.20 10.40 7.70 2.51 a 10.00 5.5 bcd 9

0LK92-11 8.90 8.20 6.48 0.31 b 9.00 5.0 bcd 5

KK3 11.50 10.90 6.89 0.67 ab 9.30 4.5 bcd 9

เฉลยี่ 11.15 7.86 6.90 1.43 10.93 5.49 8.

F-test ns ns ns * ns *

CV (%) 20.9 50.8 33.0 71.1 26.2 28.0 25

ค่าเฉล่ียทต่ี ามดว้ ยอักษรเหมอื นกันในแตล่ ะสดมภไ์ ม่แตกตา่ งกันทางสถิติท่ีระดบั ความเ

อนกประสงค์ท่ใี ห้ผลผลิตตอ่ พนื้ ทส่ี งู 7 สภาพแวดล้อม ปี 2561-2563

จ.กาฬสินธ์ุ จ.ชัยนาท จ.สโุ ขทัย จ.อตุ รดิตถ์ เฉลีย่
ปลกู ตอ 1 ปลูก
ปลูก ปลกู ตอ 1 11.34 13.24 7.50 9.02
8.19 10.02 7.30 8.12
7.00 bcd 12.97 a 9.22 b 7.91 9.99 5.90 7.27
9.10 6.42 5.20 7.45
9.70 abc 8.63 bc 13.54 a 7.50 8.51
-- 6.50 7.78
6.70 cd 6.92 cd 9.94 ab 13.26 11.15 6.90 7.64
8.20 7.96
0.70 abc 5.07 d 13.27 a -- 4.10 7.90
-- 7.90 8.65
9.00 bc - - -- 9.10 7.34
10.37 7.48 7.50 8.29
8.00 bcd 7.28 cd 8.63 b 10.47 10.90 7.83
10.47 8.93 6.97
3.00 a 8.51 bc 5.03 c ns
10.14 9.76 40.4
8.30 bcd 7.25 cd 9.43 b ns ns

0.30 abc - - 27.2 27.2

9.70 abc 10.59 ab 8.44 b

5.00 d - -

9.00 bc 9.85 bc 9.98 ab

.12 8.56 9.72

* ** *

5.1 17.7 21

เช่อื มั่น 95% โดย DMRT

ตารางที่ 4 ความหวานของพนั ธ์/ุ โคลนอ้อยปลูกและอ้อยตอ 1 ในการทดสอบพนั ธ์อุ ้อ

พนั ธ/ุ์ อ.เมือง ขก. อ.พระยนื ขก. จ.ชยั ภูมิ จ.กาฬสินธ์ุ

โคลนพันธุ์ ปลูก ตอ 1 ปลกู ตอ 1 ปลกู ตอ 1 ปลูก

KK07-037 11.80 5.80 7.30 12.07 14.30 6.8 ab 7.00 bcd

KK07-250 9.80 7.50 6.09 13.17 11.30 4.7 bcd 9.70 abc

TPJ04-768 8.90 7.40 6.12 12.78 9.70 6.0 bc 6.70 cd

KK08-059 10.40 7.00 5.76 12.81 11.00 3.9 cd 10.70 abc

KK09-0857 12.70 7.66 12.72 11.70 8.8 a 9.00 bc

KK09-0939 9.90 4.50 5.67 12.64 10.70 5.4 bcd 8.00 bcd

KK09-0844 13.50 5.60 7.44 12.33 11.70 3.3 d 13.00 a

KK09-0941 11.90 10.00 6.96 11.12 10.70 5.1 bcd 8.30 bcd

KK09-0358 11.30 9.20 8.67 11.57 11.70 6.9 ab 10.30 abc

K88-92 13.20 10.40 7.70 11.95 10.00 5.5 bcd 9.70 abc

LK92-11 8.90 8.20 6.48 12.97 9.00 5.0 bcd 5.00 d

KK3 11.50 10.90 6.89 13.62 9.30 4.5 bcd 9.00 bc

เฉลี่ย 11.15 7.86 6.90 12.48 10.93 5.49 8.12

F-test ns ns ns ns ns * *

CV (%) 20.9 50.8 33.0 9.8 26.2 28.0 25.1

คา่ เฉลย่ี ทต่ี ามดว้ ยอกั ษรเหมอื นกันในแตล่ ะสดมภ์ไมแ่ ตกตา่ งกนั ทางสถิติท่รี ะดับความเ

1021

อยเอนกประสงคท์ ่ใี ห้ผลผลติ ต่อพ้นื ที่สงู 7 สภาพแวดลอ้ ม

จ.ชยั นาท จ.สโุ ขทัย จ.อุตรดิตถ์ เฉลยี่
ปลกู ตอ 1 ปลกู ตอ 1 ปลูก
12.97 a 9.22 b 13.33 cd 12.50 b 10.90 abc 9.02
8.63 bc 13.54 a 15.33 ab 12.40 b 14.53 a 8.12
6.92 cd 9.94 ab 9.07 f 12.00 b 5.24 de 7.27
5.07 d 13.27 a 9.40 f 10.90 b 6.33 de 7.45
8.52 bcd 8.51
7.28 cd 8.63 b 10.70 ef 10.30 b 6.51 cd 7.78
8.51 bc 5.03 c 7.70 bcd 7.64
7.25 cd 9.43 b 7.08 bcd 7.96
2.26 e 7.90
10.59 ab 8.44 b 11.83 de 14.90 a 7.77 bcd 8.65
16.70 a 14.00 a 11.33 ab 7.34
9.85 bc 9.98 ab 14.13 bc 14.40 a 8.70 bcd 8.29
8.56 9.72 10.14 12.68 8.07 7.99

** * * * **
17.7 21 27.2 29.5
28.7
เชอื่ มัน่ 95% โดย DMRT

1022

ตารางที่ 5 ผลผลิตนำ้ ตาลของพนั ธุ/์ โคลนออ้ ยปลูกและออ้ ยตอ 1 ในการทดสอบพนั ธ

พันธุ์/ อ.เมือง ขก. อ.พระยนื ขก. จ.ชยั ภูมิ จ.กาฬสินธ

โคลนพนั ธุ์ ปลกู ตอ 1 ปลกู ตอ 1 ปลูก ตอ 1 ปลูก

KK07-037 1.21 0.82 0.94 0.11 ab 1.39 a 0.76 0.81 cd

KK07-250 0.62 1.29 0.94 0.09 ab 1.48 a 0.76 1.36 a

TPJ04-768 0.83 0.99 0.70 0.22 ab 0.89 abc 0.67 0.72 b-e

KK08-059 0.99 1.03 0.81 0.20 ab 1.09 ab 0.48 1.25 a

KK09-0857 1.10 0.92 1.04 0.28 ab 0.14 d 0.71 1.00 cd

KK09-0939 1.11 0.79 0.77 0.28 ab 1.17 a 0.72 1.01 ab

KK09-0844 1.28 0.79 0.89 0.17 ab 0.90 ab 0.34 1.55 a

KK09-0941 1.21 1.10 0.72 0.19 ab 0.54 bcd 0.40 0.90 cd

KK09-0358 0.93 1.31 1.05 0.13 ab 0.29 cd 0.60 0.77 de

K88-92 1.27 1.45 0.98 0.31 a 0.97 ab 0.64 1.07 a-d

LK92-11 0.77 1.47 0.98 0.04 b 1.17 a 0.67 0.77 e

KK3 1.43 2.15 1.06 0.09 ab 1.18 a 0.77 1.48 ab

เฉล่ีย 1.06 1.18 0.91 0.17 0.93 0.63 1.06

F-test ns ns ns * * ns *

CV (%) 39.06 56 38 71.4 39 32.8 25.1

คา่ เฉลีย่ ทตี่ ามด้วยอกั ษรเหมือนกันในแต่ละสดมภ์ไมแ่ ตกต่างกันทางสถติ ิท่รี ะดับความเ

ธอ์ุ ้อยเอนกประสงคท์ ีใ่ หผ้ ลผลิตต่อพื้นท่สี งู 7 สภาพแวดลอ้ ม

ธุ์ จ.ชยั นาท จ.สโุ ขทัย จ.อตุ รดติ ถ์ เฉล่ยี
ปลกู ตอ 1 ปลกู
ปลูก ตอ 1 1.51 a 1.44 0.97
1.26 bc 1.41 0.54 bc 1.11
de 0.77 ab 1.18 b 0.70 c 1.25 1.27 a 0.70
0.84 bc 0.82 0.29 bc 0.82
0.90 ab 2.08 ab - 0.48 bc 0.73
1.43 ab 1.33 0.62 bc 0.87
e 0.24 d 0.95 b - 0.54 bc 0.81
- 0.59 bc 0.72
0.48 cd 1.50 ab - 0.66 bc 0.65
1.23 abc 0.85 0.14 c 0.96
de - - 1.74 a 1.57 0.48 bc 0.95
1.48 a 1.36 0.60 bc 1.18
bc 0.55 bc 0.97 b 1.27 1.25 0.79 b 0.88
* 0.58
0.82 ab 0.74 b 28.4

de 0.47 cd 0.96 b

e-

d 0.97 ab 1.00 b

--

b 0.70 abc 1.53 ab

0.66 1.21

** *

22.6 29.5

เชอ่ื ม่ัน 95% โดย DMRT

ตารางที่ 6 ผลผลิตกากนำ้ ตาลของพนั ธ/ุ์ โคลนอ้อยปลกู และออ้ ยตอ 1 ในการทดสอบ

พนั ธ์ุ/ อ.เมอื ง ขก. อ.พระยืน ขก. จ.ชยั ภมู ิ จ.กาฬ

โคลนพนั ธ์ุ ปลูก ตอ 1 ปลูก ตอ 1 ปลูก ตอ 1 ปล

KK07-037 1.21 0.23 0.30 0.04 ab 0.55 1.14 b 0.60 a

KK07-250 0.62 0.30 0.25 0.03 ab 0.42 0.92 b .4.46 a

TPJ04-768 0.83 0.30 0.50 0.07 ab 0.35 1.09 b 0.28 b

KK08-059 0.99 0.28 0.23 0.07 ab 0.41 0.70 c 0.44 a

KK09-0857 1.10 0.21 0.31 0.09 ab 0.44 1.46 a 0.48 a

KK09-0939 1.11 0.18 0.23 0.10 a 0.41 1.00 b 0.44 a

KK09-0844 1.28 0.23 0.31 0.06 ab 0.45 0.57 d 0.48 a

KK09-0941 1.21 0.41 0.28 0.07 ab 0.40 0.80 c 0.43 a

KK09-0358 0.93 0.37 0.35 0.04 ab 0.45 1.14 b 0.48 a

K88-92 1.27 0.42 0.31 0.10 a 0.36 0.92 b 0.41 a

LK92-11 0.77 0.33 0.26 0.01 b 0.33 0.97 b 0.38 b

KK3 1.43 0.44 0.28 0.03 ab 0.33 0.85 c 0.37 b

เฉลีย่ 1.06 0.31 0.30 0.06 0.41 0.96 0.44

F-test ns ns ns * ns * *

CV (%) 39.1 24.8 33 70.8 27.2 25

ค่าเฉลย่ี ทีต่ ามด้วยอกั ษรเหมอื นกันในแตล่ ะสดมภไ์ มแ่ ตกต่างกนั ทางสถิติทีร่ ะดับความเ

1023
บพันธอุ์ ้อยเอนกประสงคท์ ีใ่ หผ้ ลผลติ ตอ่ พนื้ ทส่ี งู 7 สภาพแวดลอ้ ม ปี 2561-2563

ฬสินธุ์ จ.ชัยนาท จ.สโุ ขทัย จ.อตุ รดติ ถ์ เฉลี่ย
ปลูก ตอ 1 ปลูก
ลูก ปลกู ตอ 1 0.46 0.60 ab 0.19 0.44
0.33 0.45 b 0.36 0.39
a 0.35 ab 0.38 b 0.32 0.45 b 0.22 0.38
0.37 0.29 b 0.30 0.36
ab 0.28 bc 0.55 a 0.30 0.48
-- 0.35 0.40
b 0.21 c 0.40 ab 0.54 0.51 a 0.31 0.34
0.34 0.37
ab 0.30 bc 0.54 a -- 0.19 0.44
-- 0.25 0.40
ab - - -- 0.21 0.38
0.42 0.34 ab 0.38 0.39
ab 0.30 bc 0.35 b 0.43 0.49 ab 0.28 0.40
0.33 0.40 b
ab 0.25 c 0.20 c 0.40 0.44 ns
ns *
ab 0.09 d 0.38 b 20.6 20.6 37.2

ab - -

ab 0.43 a 0.34 b

b- -

b 0.40 a 0.41 b

0.29 0.39

** *

23 21

เช่ือมั่น 95% โดย DMRT

1024

ตารางที่ 7 ผลผลิตชานออ้ ยของพันธ/์ุ โคลนออ้ ยปลกู และออ้ ยตอ 1 ในการทดสอบพนั

พนั ธ์ุ/ อ.เมอื ง ขก. อ.พระยนื ขก. จ.ชัยภมู ิ จ

โคลนพันธ์ุ ปลูก ตอ 1 ปลูก ตอ 1 ปลกู ตอ 1

KK07-037 0.48 0.73 0.91 0.14 ab 1.36 ab 0.75 bc

KK07-250 0.40 0.94 0.74 0.10 ab 1.08 b 0.60 c

TPJ04-768 0.36 1.22 1.01 0.31 ab 1.27 ab 0.94 b

KK08-059 0.42 1.02 0.77 0.23 ab 1.31 ab 0.54 c

KK09-0857 0.52 0.61 0.90 0.29 ab 1.67 a 1.16 a

KK09-0939 0.41 0.58 0.86 0.36 a 1.69 ab 0.77 bc

KK09-0844 0.55 0.66 1.01 0.16 ab 1.30 ab 0.41 d

KK09-0941 0.48 1.42 1.03 0.24 ab 1.22 ab 0.62 c

KK09-0358 0.46 1.27 1.19 0.15 b 1.59 a 0.97 ab

K88-92 0.54 1.17 0.82 0.29 ab 0.90 b 0.61 b

LK92-11 0.36 0.90 0.84 0.04 b 0.85 b 0.59 c

KK3 0.47 1.27 0.81 0.10 ab 0.81 b 0.51 c

เฉลย่ี 0.45 0.98 0.91 0.19 1.23 0.71

F-test ns ns ns * ** *

CV (%) 30.9 23.1 32.5 69.2 25.6 25.2

คา่ เฉลย่ี ท่ีตามด้วยอกั ษรเหมอื นกันในแตล่ ะสดมภไ์ มแ่ ตกต่างกันทางสถิติทร่ี ะดบั ความเ

นธ์อุ อ้ ยเอนกประสงค์ท่ใี หผ้ ลผลติ ต่อพน้ื ที่สงู 7 สภาพแวดล้อม ปี 2561-2563

จ.กาฬสินธุ์ จ.ชัยนาท จ.สุโขทัย จ.อุตรดติ ถ์ เฉลีย่
ปลกู ตอ 1 ปลกู
ปลูก ปลกู ตอ 1 1.18 b 1.33 ab 0.68 0.90
0.97 b 1.14 ab 1.17 0.89
0.68 1.46 a 1.12 b 1.27 ab 1.48 a 0.81 1.04
1.23 ab 0.70 c 1.18 0.83
1.17 0.90 bc 1.52 ab -- 0.97 0.89
1.81 a 1.34 ab 1.35 1.07
0.81 1.25 ab 1.77 a -- 0.99 0.76
-- 1.20 0.95
0.80 0.66 c 1.15 ab -- 0.71 0.88
0.99 b 0.74 c 0.82 0.82
0.97 - - 1.08 b 1.09 b 0.64 0.70
1.11 b 0.95 bc 1.23 0.90
1.35 0.95 abc 1.37 ab 1.21 1.10 0.98 0.99
** ns
0.99 0.96 abc 0.58 c 26.1 16.5 38.2

1.20 0.75 bc 1.38 ab

0.71 - -

0.82 1.08 abc 1.08 b

0.64 - -

1.23 1.06 abc 1.19 ab

0.95 1.01 1.24

ns * *

38.2 27.3 23

เชื่อมัน่ 95% โดย DMRT

ตารางที่ 8 รายได้จากผลผลติ ส่วนต่างๆ ของพันธ์ุ/โคลนออ้ ยปลกู และอ้อยตอ 1 ในก

ปี 2561-2563

พนั ธุ์/ อ.เมอื ง ขก. อ.พระยนื ขก. จ.ชยั ภมู ิ

โคลนพันธ์ุ ปลกู ตอ 1 ปลูก ตอ 1 ปลูก ตอ 1

KK07-037 11,376 6,623 7,935 1,084 12,555 10,464

KK07-250 7,997 9,299 7,212 800 11,048 8,839

TPJ04-768 8,150 8,458 6,593 2,066 8,189 9,824

KK08-059 9,776 8,357 6,556 1,868 9,662 6,446

KK09-0857 11,696 6,476 8,329 2,556 6,754 12,303

KK09-0939 9,938 5,427 6,439 2,763 10,174 9,370

KK09-0844 12,661 6,289 7,825 1,542 9,422 5,056

KK09-0941 11,457 10,454 6,991 1,880 7,456 6,942

KK09-0358 9,782 10,595 8,949 1,109 7,225 10,017

K88-92 12,449 11,621 8,137 2,625 8,164 8,506

LK92-11 7,941 10,587 7,752 344 8,699 9,157

KK3 11,967 4,960 8,147 779 8,569 7,986

เฉลย่ี 10,433 9,096 7,572 1,618 8,993 8,743

1025
การทดสอบพันธอ์ุ อ้ ยเอนกประสงคท์ ใี่ หผ้ ลผลิตตอ่ พืน้ ที่สงู 7 สภาพแวดลอ้ ม

จ.กาฬสนิ ธ์ุ จ.ชยั นาท จ.สุโขทยั จ.อตุ รดิตถ์ เฉลีย่
ปลกู ปลกู ตอ 1
10,217 10,623 ปลูก ตอ 1 ปลูก 9,555
12,838 8,314 16,920 9,251
11,942 5,206 10,484 11,284 14,887 4,769 7,500
8,042 4,776 13,926 7,763
10,232 -- 7,201 11,358 10,082 7,650
6,524 6,223 9,655 8,696
10,762 7,943 6,179 7,175 11,500 4,308 7,330
9,759 5,818 10,045 7,604
7,847 -- 8,490 6,810 6,256 7,202
6,822 9,545 9,379 8,486
6,947 -- - - 6,563 8,203
9,191 8,018 12,617 9,327
9,406 7,340 11,092 14,648 ,722 7,231 8,448
9,193
- - 6,625

- - 7,150

- - 3,118

9,818 9,245 5,397

10,034 13,021 5,300

10,061 10,849 8,568

9,839 11,174 6,281

1026

สรุปผลการทดลองและข้อเสนอแนะ
การทดสอบพันธุ์อ้อยเอนกประสงค์ในแหล่งปลูกอ้อยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง และ
ภาคเหนือ จำนวน 7 แปลง ในอ้อยปลูกเกบ็ เก่ียวได้ 7 แปลง ในออ้ ยตอ 1 เก็บเก่ยี วได้ 5 แปลง พบว่า มีอ้อย
โคลนดีเด่น ที่มีศักยภาพ สามารถให้ผลผลิต กากน้ำตาล และชานอ้อยดีกว่าหรือใกล้เคียงกับพันธุ์ตรวจสอบ
ขอนแก่น3 LK92-11 และ K88-92 ได้แก่ KK07-037 และ KK07-250 สามารถนำไปส่งเสริมให้เกษตรกรใช้
ทดแทนพันธุ์ขอนแก่น 3 ที่ครอบคลุมพืน้ ทีป่ ลูกมาก และเป็นการลดความเสีย่ งทางพันธุกรรมจากการใชพ้ นั ธุ์
ใดพนั ธห์ุ น่ึงในสัดสว่ นท่ีมากเกินไป และเป็นเพ่ือเพิม่ ทางเลอื กใหแ้ ก่เกษตรกรได้ใชพ้ ันธใุ์ หม่ๆ

เอกสารอา้ งองิ

กอบเกียรติ ไพศาลเจริญ. 2556. การเพิ่มประสิทธิภาพอ้อยโรงงานเชิงบรู ณาการ เพื่อรองรับประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน.
สถาบันวจิ ยั พืชไร่และพชื ทดแทนพลังงาน กรมวิชาการเกษตร. 74 หนา้ .

วีระพล พลรักดี ทักษิณา ศันสยะวิชัย อัมราวรรณ ทิพยวัฒ์ Akira Sugimoto และ Yoshifumi Terajimaa. 2557. เชื้อพันธ์ุ
กรรมพง (Saccharum spontaneum) และการนำมาใชป้ ระโยชน์ในงานปรับปรุงพันธุอ์ ้อย. หน้า 62-79. ใน การ
ประชุมอ้อยและน้ำตาลแห่งชาติ. 13-15 สิงหาคม 2557 ณ. โรงแรมเฟลิกซ์ ริเวอร์แควรีสอร์ทกาญจนบุรี จังหวัด
กาญจนบุรี.

สำนักคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย. 2562. รายงานการผลิตอ้อยและน้ำตาลทรายประจำปีการผลิต 2561/62.
www.ocsb.go.th (ค้นเม่ือ 18 เมษายน 2562)

สำนกั สำรวจดินและวางแผนการใช้ทีด่ ิน. 2548. มหัศจรรยพ์ ันธดุ์ ิน. กรมพัฒนาท่ีดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กทม.
Ando, S., Y. Terajima, S. Tagane, M. Sato,K. Ishiki, M. Matsuoka, Y. Takagi, A. Sugimoto,

W. Ponragdee T. Sansayawichai A. Tippayawat 2016 New sugarcane varieties using wild sugarcane
and collaboratively bred in Thailand In Annual Report 2015 (April 2015-March 2016) No.22
(September 2016) Japan International Research Center for Agricultural Sciences Published by
Incorporated Administrative Agency Japan International Research Center for Agricultural Sciences
(JIRCAS) 1-1 Ohwashi, Tsukuba, Ibaraki 305-8686, JAPANWebsite http://www.jircas.affrc.go.jp
Matsuoka, S., A. J. Kennedy, E. G. D. dos Santos, A. L. Tomazela, L. C. S. Rubio, Energy cane: Its concept,
development, characteristics, and prospects, Advances Botany, 2014.
http://dx.doi.org/10.1155/2014/597275.
Ponragdee, w., s. Ohara, t. Sansayawichai, y. Terajima, s. Tagane, a. Tippayawat, s. Ando, y. Tarumoto and a.
Sugimoto. 2013. New type of high yielding sugarcane with lower sugar and higher fibre content
suitable for stable co-production of sugar and ethanol in northeast thailand proc. Int. Soc. Sugar
cane technol., vol. 28, 2013
Sugimoto, A., W. Ponragdee, T. Sansayawichai, T. Kawachima, S. Tippayarug, P. Suriyaphan, M. Mutsuoka, K.
Lerdprasertrat and P. Pramanee. 2002. Collecting and evaluating of wild relative of sugarcane as

breeding material of new type sugarcane cultivars of cattle feed in northeast Thailand. JIRCAS
Working report. 55-60..

1027

การผลิตพนั ธุ์พืชไรแ่ ละการใชป้ ระโยชน์ ปี 2563

นายภาคภูมิ ถ่นิ คำ1* สุเทพ เขาแก้ว1 ธีรพร วรสิทธิ์1 มวย โสภาไฮ1 และประเสริฐ ธนาปยิ เศรษฐ์1

รายงานความกา้ วหน้า
ศูนย์วิจยั พืชไรข่ อนแก่นขอนแก่นไดร้ บั งบประมาณหมวดค่าตอบแทนใช้สอยและวสั ดุ เพือ่ การผลติ
พนั ธพุ์ ชื ไร่ 3 ชนดิ โดยมีเปา้ หมายการผลิตดงั น้ี
1. ถวั่ ลสิ งพันธุ์คัด จำนวน 1.5 ตนั งบเงินรายได้ จำนวน 1 ตัน
2. ถ่ัวลสิ งพันธุ์หลัก จำนวน 6.55 ตัน งบเงินรายได้ จำนวน 3 ตัน
3. ถว่ั ลิสงพันธ์ุหลกั จำนวน 11 ตัน งบเงินรายได้ จำนวน 6 ตัน
4. ถ่ัวเหลืองช้นั พันธุห์ ลัก จำนวน 0.25 ตัน
5. อ้อยพนั ธุห์ ลัก จำนวน 800,000 ท่อน
6. ออ้ ยค้นั น้ำพนั ธ์คุ ดั จำนวน 50,000 ทอ่ น
7. อ้อยคน้ั นำ้ พนั ธห์ุ ลกั จำนวน 70,000 ท่อน
ผลการดำเนินการ
1. การผลิตเมลด็ และท่อนพนั ธ์ุ
1.1 การผลิตเมลด็ พนั ธุ์คัดถว่ั ลิสง
ดำเนินการผลิตพันธุ์คัดถ่ัวลิสงทัง้ ในฤดูแล้งและฤดูฝนที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่น ในฤดูแล้ง (ตุลาคม
2560 – เมษายน 2561) ได้เมล็ดพันธุ์คดั 1,500 กิโลกรัม โดยผลิตพันธุ์ไทนาน 9 ในศูนย์วิจยั พืชไร่ขอนแก่น
ได้เมล็ดพันธุ์ 800 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแกน่ 5 ได้เมล็ดพันธุ์ 300 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 6 ได้เมล็ดพันธุ์ 500
กิโลกรมั พันธุข์ อนแกน่ 84-8 ไดเ้ มล็ดพันธุ์ 100 กโิ ลกรมั พันธ์ขุ อนแกน่ 9 ได้เมลด็ พันธ์ุ 100 กโิ ลกรมั
งบเงนิ รายไดก้ รมฯ
การผลิตเมล็ดพันธุ์คัดในฤดูฝน (พฤษภาคม – ตุลาคม 2561) ได้เมล็ดพันธุ์คัด 1,460 กิโลกรัม โดย
ผลติ พันธุไ์ ทนาน 9 ได้เมลด็ พนั ธุ์ 1,000 กโิ ลกรัม พันธ์ขุ อนแกน่ 5 ได้เมลด็ พันธุ์ 20 กิโลกรมั พนั ธุ์ขอนแก่น 6
ไดเ้ มลด็ พนั ธุ์ 250 กโิ ลกรมั พันธุ์ขอนแก่น 84-8 ไดเ้ มล็ดพนั ธุ์ 80 กโิ ลกรัม พนั ธขุ์ อนแก่น 9 ไดเ้ มล็ดพนั ธ์ุ 110
กโิ ลกรมั
1.2 การผลติ เมล็ดพันธุ์หลัก
ดำเนินการผลิตพันธ์หุ ลักถัว่ ลิสงทั้งในฤดูแลง้ แลฤดูฝนไรเ่ กษตรกรอำเภอชนบท อำเภอนำ้ พอง อำเภอ
เขาสวนกวาง จังหวัดขอนแก่น อำเภอกุดจับ จังหวัดอุดรธานี โดยมีเจ้าหน้าที่ของศูนย์ฯ ติดตามตรวจสอบ
อยา่ งใกล้ชิดในฤดูแลง้ (ตุลาคม 2560 – เมษายน 2561) ไดเ้ มลด็ พันธห์ุ ลัก 5,450 กโิ ลกรมั พนั ธไุ์ ทนาน 9 ได้

1ศนู ย์วจิ ยั พืชไรข่ อนแก่น สถาบันวิจยั พชื ไร่และพชื ทดแทนพลงั งาน อำเภอเมอื ง จงั หวัดขอนแก่น

*Corresponding Author E-mail: [email protected]

1028

เมล็ดพันธุ์ 2,700 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 5 ได้เมล็ดพันธุ์ 50 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 6 ได้เมล็ดพันธ์ุ 2,100
กโิ ลกรัม พนั ธ์ุขอนแกน่ 84-8 ไดเ้ มลด็ พนั ธุ์ 300 กโิ ลกรมั พนั ธข์ุ อนแกน่ 9 ได้เมล็ดพันธุ์ 300 กิโลกรมั

ผลิตเพิ่มเติมในฤดูฝนด้วยงบกลาง ได้เมล็ดพันธุ์หลัก 1,100 กิโลกรัม พันธุ์ไทนาน 9 ได้เมล็ดพันธ์ุ
700 กโิ ลกรัม พนั ธุ์ขอนแก่น 6 ไดเ้ มล็ดพันธุ์ 300 กโิ ลกรมั พนั ธ์ขุ อนแก่น 9 ไดเ้ มลด็ พันธ์ุ 100 กิโลกรมั

งบเงินรายไดก้ รมฯ
การผลิตเมล็ดพันธุ์หลักในฤดูฝน (พฤษภาคม – ตุลาคม 2561) ได้เมล็ดพันธุ์หลัก 3,710 กิโลกรัม
พนั ธไ์ุ ทนาน 9 ได้เมลด็ พนั ธ์ุหลกั 1,700 กิโลกรมั พนั ธ์ุขอนแก่น 5 ได้เมลด็ พันธุ์ 160 กโิ ลกรมั พนั ธุข์ อนแก่น 6
ได้เมล็ดพนั ธุ์ 1,200 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 84-8 ได้เมล็ดพันธุ์ 300 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 9 ได้เมล็ดพันธ์ุ
350 กโิ ลกรัม
1.3 การผลิตเมลด็ พันธุ์ขยาย
ดำเนินการผลิตพันธุ์ขยายถั่วลิสงทั้งในฤดูแล้ง ไร่เกษตรกรอำเภอซำสูง อำเภอน้ำพอง จัง หวัด
ขอนแก่น อำเภอกุดจับ จังหวัดอุดรธานี โดยมีเจ้าหน้าที่ของศูนย์ฯ ติดตามตรวจสอบอย่างใกล้ชิดในฤดูแล้ง
(ตุลาคม 2560 – เมษายน 2561) ได้เมล็ดพันธุ์หลัก 7,370 กิโลกรัม พันธุ์ไทนาน 9 ได้เมล็ดพันธุ์ 3,200
กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 5 ได้เมล็ดพันธุ์ 110 กิโลกรัม พันธ์ุขอนแก่น 6 ได้เมล็ดพันธุ์ 3,150 กิโลกรัม พันธุ์
ขอนแก่น 84-8 ไดเ้ มล็ดพันธุ์ 410 กิโลกรัม พันธ์ขุ อนแก่น 9 ได้เมลด็ พนั ธ์ุ 500 กิโลกรัม ผลติ เพ่มิ เติมในฤดูฝน
ด้วยงบกลาง ได้เมลด็ พันธุห์ ลกั 3,700 กโิ ลกรัม พนั ธ์ไุ ทนาน 9 ได้เมลด็ พนั ธ์ุ 1,500 กโิ ลกรัม พนั ธุ์ขอนแก่น 6
ได้เมล็ดพันธุ์ 1,300 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 84-8 ได้เมล็ดพันธุ์ 400 กิโลกรัม และพันธ์ุขอนแกน่ 9 ได้เมล็ด
พนั ธุ์ 500 กโิ ลกรมั
งบเงนิ รายได้กรมฯ
การผลิตเมล็ดพันธุ์หลักในฤดูฝน (พฤษภาคม – ตุลาคม 2561) ได้เมล็ดพันธุ์หลัก 7,500 กิโลกรัม
พนั ธ์ไุ ทนาน 9 ไดเ้ มล็ดพันธ์ุหลัก 3,500 กิโลกรมั พันธ์ขุ อนแกน่ 6 ได้เมลด็ พันธ์ุ 2,400 กโิ ลกรมั พันธ์ุขอนแก่น
84-8 ได้เมลด็ พนั ธุ์ 800 กิโลกรัม พนั ธ์ุขอนแก่น 9 ไดเ้ มลด็ พนั ธุ์ 800 กิโลกรัม
1.4 การผลติ เมล็ดพันธ์ุถว่ั เหลอื งชั้นพันธหุ์ ลกั
ทำการผลิตเมลด็ พันธ์ุหลักในฤดูแลง้ และฤดฝู น ในพน้ื ท่ีศูนยว์ ิจัยพชื ไรข่ อนแกน่ ได้ผลผลิตเมล็ดพันธุ์
ถว่ั เลอื งพันธ์ขุ อนแก่นในฤดแู ล้ง 150 กโิ ลกรัม และในฤดฝู น 100 กิโลกรัม
1.5 การผลติ ท่อนพันธหุ์ ลกั อ้อย
ดำเนินการผลิตท่อนพันธุ์หลักอ้อย พันธุ์ขอนแก่น 3 ที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่นข้ามแล้ง 10 ไร่ ปลูก
ในช่วงเดือนตุลาคม – ธันวาคม 2562 และในฤดูต้นฝน ปลูกช่วงเดือนพฤษภาคม - มิถุนายน 2563 8 ไร่ ทำ
การประเมินทแ่ี ปลงศนู ยว์ ิจัยพืชไร่ไดท้ อ่ นพันธุ์หลกั แปลงขา้ มแล้ง 450,000 ทอ่ น คิดเปน็ จำนวนลำ 9,000 ลำ/
ไร่ ในฤดตู ้นฝนไดท้ อ่ นพันธ์หุ ลัก 350,500 ท่อนคดิ เปน็ จำนวนลำ 8,765 ลำ/ไร่ รวมผลผลิตได้ 800,500 ทอ่ น
1.6 การผลติ อ้อยคั้นนำ้ พันธ์คุ ัด
ดำเนินการผลิตท่อนพันธุ์คัด พันธุ์ศรีสำโรง 1 ที่ศูนย์วิจัยพืชไร่ขอนแก่นข้ามแล้ง 3 ไร่ ปลูกในช่วง
เดือนตุลาคม – ธันวาคม 2562 ไดผ้ ลผลิตท่อนพันธ์ุ 70,000 ทอ่ น

1029

2. ผลการผลิตและการใช้ประโยชน์
2.1 ผลผลิตเมลด็ พันธคุ์ ดั ถว่ั ลิสงและการใช้ประโยชน์
ทำการผลิตเมล็ดพันธุ์คัดได้ตามเป้าหมาย คือ 2,960 กิโลกรัม ได้แก่พันธุ์ไทนาน 9 จำนวน 1,800

พนั ธข์ุ อนแกน่ 5 จำนวน 320 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแกน่ 6 จำนวน 1,050 กโิ ลกรัม พนั ธ์ุขอนแกน่ 84-8 จำนวน
180 กิโลกรัม พนั ธข์ุ อนแกน่ 9 จำนวน 210 กิโลกรมั สง่ มอบใหศ้ ูนย์วจิ ัยพืชไร่ขอนแก่น นำไปผลิตเมล็ดพันธ์ุ
หลักในฤดูฝน 2564 และฤดูแล้ง 2563 และส่งมอบให้ศูนย์วิจัยพืชไร่อุบลราชธานี นำไปผลิตพันธุ์หลักในฤดู
แล้ง 2563

2.2 ผลผลิตเมลด็ พันธุ์หลกั ถั่วลสิ งและการใช้ประโยชน์
ทำการผลิตเมลด็ พนั ธ์ุหลักได้ตามเป้าหมาย คือ 9,860 กิโลกรมั ได้แก่ พันธุ์ไทนาน 9 จำนวน 5,100
กโิ ลกรัม พนั ธุ์ขอนแกน่ 5 จำนวน 210 กิโลกรัม พนั ธข์ุ อนแก่น 6 จำนวน 3,600 กิโลกรมั พนั ธข์ุ อนแกน่ 84-8
จำนวน 600 กโิ ลกรมั พันธ์ุขอนแก่น 9 จำนวน 750 กิโลกรมั สง่ มอบใหศ้ ูนย์วิจยั และพฒั นาการเกษตรจังหวัด
และศูนยข์ ยายเมลด็ พนั ธ์พุ ชื จังหวัดต่างๆ นำไปผลิตเมล็ดพนั ธ์ขุ ยายในฤดแู ลง้ 2563 และบางส่วนใช้ในงานวจิ ัย
และจำหน่ายใหเ้ กษตรกรจังหวัดตา่ งๆ
2.3 ผลผลติ เมล็ดพันธุข์ ยายถั่วลิสงและการใช้ประโยชน์
ทำการผลิตเมลด็ พันธุ์ขยายไดต้ ามเป้าหมาย คือ 18,570 กโิ ลกรมั ได้แก่ พันธ์ไุ ทนาน 9 จำนวน 8,200
กโิ ลกรัม พันธข์ุ อนแกน่ 5 จำนวน 110 กโิ ลกรมั พนั ธ์ุขอนแกน่ 6 จำนวน 6,850 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 84-8
จำนวน 1,610 กิโลกรัม พันธุ์ขอนแก่น 9 จำนวน 1,800 กิโลกรัม ส่งมอบให้ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตร
จงั หวดั และศูนย์ขยายเมล็ดพันธพุ์ ืชจังหวัดตา่ งๆ นำไปผลิตเมล็ดพนั ธุ์ขยายในฤดแู ล้ง 2563 และบางส่วนใช้ใน
งานวจิ ัย และจำหน่ายให้เกษตรกรจังหวดั ต่างๆ
2.4 ผลผลิตเมล็ดพันธ์ุหลักถว่ั เหลอื งและการใชป้ ระโยชน์
ทำการผลิตเมล็ดพันธุ์ถ่ัวเหลอื งได้ตามเป้าหมาย คือ 250 กิโลกรัม ได้แก่พันธุ์ขอนแก่น จำนวน 250
กิโลกรัม สง่ มอบให้ศนู ยว์ จิ ัยและพัฒนาการเกษตรจังหวดั และศูนย์ขยายเมลด็ พันธพุ์ ืชจังหวัดต่างๆ นำไปผลิต
เมล็ดพันธขุ์ ยายในฤดูแลง้ 2563 และบางสว่ นใช้ในงานวจิ ยั และจำหนา่ ยให้เกษตรกรจังหวัดต่างๆ
2.5 ผลการผลิตทอ่ นพันธห์ุ ลกั ออ้ ยและการนำไปใชป้ ระโยชน์
ทำการผลติ ท่อนพนั ธ์หุ ลักออ้ ยได้ตามเป้าหมาย คอื 800,500 ทอ่ น (160,120 ลำ) ส่งมอบให้ศูนย์วิจัย
พืชไรข่ อนแก่นนำไปผลติ ท่อนพนั ธ์หุ ลกั ในงบประมาณปี 2564 และศนู ย์วจิ ัยและพฒั นาการเกษตรจงั หวดั ต่างๆ
นำไปผลติ ทอ่ นพนั ธุข์ ยายในปี 2564 และบางส่วนใชใ้ นงานวจิ ยั และจำหน่ายให้เกษตรกร
2.6 ผลการผลติ ท่อนพันธุ์คัดออ้ ยคนั้ นำ้ และการนำไปใช้ประโยชน์
ทำการผลิตทอ่ นพนั ธห์ุ ลกั ออ้ ยได้ตามเปา้ หมาย คือ 70,000 ท่อน (14,000 ลำ) ส่งมอบให้ศนู ยว์ จิ ัยพืช
ไร่ขอนแก่นนำไปผลิตท่อนพันธุ์หลักในงบประมาณปี 2564 และศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรจังหวดั ต่างๆ
นำไปผลิตทอ่ นพนั ธ์ุหลกั ในปี 2564

1030
การดำเนนิ งาน ฝ่ายบรหิ ารทว่ั ไปประจำปี 2563

หน้าท่ีรบั ผดิ ชอบ
1. ปฏบิ ัตงิ านด้านสารบรรณ งานธุรการทั่วไป และงานบุคลากรเบอื้ งตน้
2. ปฏบิ ตั ิงานด้านงบประมาณ การเงนิ และบญั ชี งานพัสดแุ ละงานควบคมุ ดแุ ลอาคาร สถานทแี่ ละ

ยานพาหนะ
3. รวบรวมรายงานและติดตามประเมินผลการปฏิบัติงานตามแผน

อัตรากำลัง จำนวน 25 คน
1. ขา้ ราชการ จำนวน 9 คน
2. ลกู จ้างประจำ จำนวน 74 คน
3. พนักงานราชการ

1.งานธรุ การ
- งานประชาสมั พันธ์
- บริการโทศพั ท์,โทรสาร
- ร่าง พมิ พ์ โต้ตอบ
- งานอัตรากำลัง
- งานประชุม อบรม สัมมนา และอ่ืนๆ

1.1 งานสารบรรณอิเล็กทรอนิกส์
- ลงทะเบียนรบั หนงั สอื ราชการภายนอก จำนวน 3,547 ฉบับ
- ลงทะเบยี นส่งผา่ นระบบภายใน ไปรษณียแ์ ละหนงั สือเวียน จำนวน 1,973 ฉบบั

1.2 การจดั เกบ็ เอกสาร แยกตามหมวดหมู่

2. งานการเงินและบญั ชี
แยกตามหมวดรายจ่ายประกอบด้วย

1. งบบุคลากร
2. งบดำเนินงาน
3. งบลงทนุ

สรุป เงนิ ประจำงวด (บาท) 1031
14,753,846.00
หมวดรายจ่าย ร้อยละ
งบบคุ ลากร 8,397,134.60 54.66
งบดำเนนิ งาน 835,117.40
- ค่าตอบแทนใช้สอย 31.11
- ค่าสาธารณูปโภค 2,535,600.00 3.09
งบลงทนุ 468,466.00 9.39
งบกลาง 1.74
รวม 26,990,164.00 100.00

งบประมาณได้รบั ทั้งส้นิ 2563

3. การดำเนนิ งานด้านพสั ดุ

- การจดั ซือ้

ในระบบ E-GP 121 ครั้ง/ฉบบั

ต่ำกวา่ 5,000 บาท 264 ครงั้ /ฉบบั

- การจดั จ้าง

ในระบบ E-GP 199 ครัง้ /ฉบับ

ตำ่ กว่า 5,000 บาท 40 ครัง้ /ฉบบั

- ตรวจสอบ การรบั -จ่าย พสั ดุ ประจำปี 2563 จำนวน 1 ครั้ง

4. งานอาคารสถานท/่ี ซอ่ มบำรุง

งานสถานท่ี

- จัดสรรแรงงาน/งานบริการ/งานสนับสนุน

- งานทำความสะอาด ดูแลรกั ษา อาคารสถานท่ี

- งานบริการใหน้ ้ำในแปลงทดลอง

- งานรกั ษาความปลอดภยั

- งานซ่อมบำรุง

- ตรวจเช็คสภาพยานพาหนะ เคร่ืองจักรกลการเกษตร และอุปกรณ์เครือ่ งมือเครื่องใช้ต่างๆ ให้

เพยี งพอและพร้อมใช้งานอยูเ่ สมอ

- จัดเตรยี มบคุ ลากรให้พร้อมสำหรับบริการ มีผปู้ ฏบิ ัติหน้าที่พนกั งานขับรถยนต์จำนวน 5 คน

1032

ปญั หาและอุปสรรค
1. การจัดซื้อจัดจ้าง งบลงทุน ปี 63 ผู้ชนะการประกวดราคาส่งมอบของล่าช้าเนือ่ งจากสถานการณ์

การแพร่ระบาดของเชอื้ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-2019) บริษัทผู้ผลติ ทต่ี ่างประเทศงดสายการผลิตไประยะ
หนึ่ง จึงทำให้นำเขา้ ลา่ ชา้ และสง่ ผลให้มีการส่งมอบของล่าช้า

2. การดำเนนิ งานบรหิ ารไมส่ ามารถดำเนนิ งานไดต้ ามเป้าหมายเน่อื งจากงบประมาณได้ถกู ปรบั ลดลง
3. ด้านบุคลากรไม่เพียงพอจึงส่งผลให้งานสนับสนุน/งานอำนวยการ ปฏิบัติงานได้ไม่ทันตาม
ระยะเวลาที่กำหนด

แนวทางการแกไ้ ขปัญหา
1. ดา้ นการจัดซือ้ จดั จ้าง ไดเ้ ร่งรัดส่งมอบของเพอ่ื ใหไ้ ดภ้ ายในระยะเวลาท่กี ำหนด
2. บริหารจัดการงบประมาณในการเบิกจ่ายได้ภายในงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรมาตามภารกิจ

ของหน่วยงานทีไ่ ดร้ บั มอบหมาย
3. ได้ปรบั ลดงานจ้างเหมาบริการท่ีสนบั สนนุ /อำนวยการ ตามความเหมาะสมของงบประมาณที่ได้รับ

จดั สรรมาตามภารกิจของหนว่ ยงาน