แผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ม.2

ใบงานที่ 1.3 วิชาวทิ ยาศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2 เฉลย

หน่วยท่ี 1 ระบบตา่ ง ๆ ของมนษุ ย์ ใบงานท่ี 3 เรือ่ ง ระบบกำจัดของเสยี คะแนนท่ีได้

ตอนที่ 1 : ให้นกั เรียนเตมิ คำทข่ี าดหายไปให้ถูกต้อง สมบูรณ์

1.1 ภายในไต ประกอบดว้ ย……………ห…น…่วย…ไ…ต…(n…e…p…h…ro…n…) ……… เป็นจำนวนมาก
1.2 …………ไ…ก…ล…เม…อ…รูล…สั …………………………………. ทำหน้าที่กรองของเสยี และสารต่าง ๆ ออกจากเลือด
1.3 เลือดเขา้ สไู่ ต ทางหลอดเลอื ดทชี่ ือ่ วา่ ……เ…ส…้นเ…ล…ือด…แ…ด…ง…………………………………………………………………………
1.4 สารทีผ่ ่านการกรอง ประกอบไปด้วย ……น…้ำ…โ…ซ…เด…ีย…ม…ส…าร…อ…า…หา…ร…พ…วก…ก…ล…โู ค…ส…ก…ร…ด…อะ…ม…ิโ…น…แ…ละ…ว…ติ …าม…ิน…………
1.5 สารทไี่ มผ่ ่านการกรอง ประกอบไปด้วย …ยเู…ร…ีย…ก…รด…ย…รู …ิค…ข…อง…เส…ยี …จ…าก…ก…ร…ะบ…ว…น…ก…าร…เผ…า…ผ…ลา…ญ…ข…อ…งโ…ป…รต…นี…แ…ล…ะ.ย.าตา่ งๆ
1.6 สารทผ่ี า่ นการกรอง แต่ยงั มปี ระโยชน์ เช่น …ฟ…อ…ส…เฟ…ต……ก…รด…แ…ล…ค…ตกิ……ก…ร…ดอ…ะ…ม…ิโน……ว…ิต…าม…ิน…ซ…ีซ…เิ ต…รท……(…Ci…tr…a…te)

จะถกู ดูดซึมกลบั เข้าทาง …ท…่อ…ข…ด…ส…ว่ น…ต…้น…แ…ละ…มห…อว่ ล…งเ…ลฮท…นเ…ล(…M…a…la…te…)………………………………………………………….
1.7 เลอื ดท่ีผ่านการกรอง และออกจากไตแลว้ จะเขา้ สหู่ ัวใจทางหลอดเลือด ……เส…น้ …เล…อื …ด…ดำ…………………………….
1.8 ของเสยี ที่ไม่ต้องการแลว้ จะขับออกในรูปของ ……ป…สั ส…า…วะ……(1…-1….5……ลิต…ร…) …………ผ่านทาง …ท…่อ…ร…วม………………

ตอนที่ 2 : จากภาพจำลอง การทำหน้าที่กรองของเสียของไต นักเรียนจงนำตัวเลขที่ระบุตำแหน่งในภาพ
มาเตมิ หน้าขอ้ ความใหถ้ กู ต้อง
4.

3. หมายเลข……6…… ท่อรวม (ปัสสาวะ)

หมายเลข……1…… หลอดเลือดเวน

5. หมายเลข……5…… บรเิ วณดูดกลับสารทีม่ ปี ระโยชน์

2. หมายเลข……2…… หลอดเลือดอาร์เตอร่ี

6. หมายเลข……3…… สว่ นทท่ี ำหนา้ ที่กรอง (ไกลเมอรลู สั )
1. หมายเลข……4…… หลอดเลือดฝอย

ช่ือ ……………………………………………………………………………… ชนั้ /ห้อง ………………………. เลขที่ ……………….

ตอนที่ 3 : ให้นักเรียนบอกแนวทางในการปฏิบัติตนที่ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำหน้าที่ได้อย่างปกติ ยกตัวอย่าง
มา 3 ขอ้

………1.…ด…ื่ม…น…้ำใ…ห…เ้ พ…ยี …ง…พ…อต…อ่ …ร…า่ ง…ก…าย…………………………………………………………………………………………………………………
………2.…ร…บั …ป…ระ…ท…า…น…อา…ห…า…รแ…ล…ะ…ใช…้อ…าห…า…ร…เส…ริม…อ…ย…่า…งเ…หม…า…ะ…สม………………………………………………………………………………
………3.…ป…อ้ …ง…กัน…ก…า…รก…ร…ะ…ทบ…ก…ร…ะ…แท…ก…บ…ร…เิ ว…ณ…ส…ขี ้า…ง………………………………………………………………………………………………
………4.…ต…ร…วจ…ส…ขุ …ภ…าพ…เ…ป…น็ ป…ร…ะ…จ…ำ ……………………………………………………………………………………………………………………
………5.…ง…ด…บ…ุหร…่ี …เค…ร…ื่อง…ด…ืม่ …ที่ม…สี…ว่ …น…ป…ระ…ก…อ…บข…อ…ง…แอ…ล…ก…อ…ฮอ…ล…์ …(เห…ล…้า…เ…บยี…ร…์ ไ…ว…น)์…แ…ล…ะ…เค…ร…่ือง…ด…ื่ม…ท…่ีมสี…่ว…น…ป…ระ…ก…อ…บ…ขอ…ง……
………ค…าเ…ฟ…อีน……(ช…า…ก…าแ…ฟ…)……………………………………………………………………………………………………………………………..

ชือ่ ……………………………………………………………………………… ชนั้ /หอ้ ง ………………………. เลขท่ี ……………….

แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 6 ช้ันมัธยมศึกษาปที ่ี 2
เวลาทั้งหมด 21 ชั่วโมง
รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ เวลา 2 คาบ
หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 1 เรือ่ ง ระบบต่าง ๆ ของมนษุ ย์ ผสู้ อน นางสาวนสุ รนิ ทร์ อน่ิ คำ
แผนที่ 6 เร่ือง ระบบกำจัดของเสีย
สอนวนั ที่ 22,25 มถิ ุนายน 2564

มาตรฐานการเรียนรแู้ ละตวั ชีว้ ดั
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้าและออกจาก

เซลล์ ความสัมพันธ์ของโครงสร้างและหน้าท่ขี องระบบต่าง ๆ ของสตั วแ์ ละมนษุ ย์ทที่ ำงานสมั พันธก์ นั ความสัมพนั ธ์
ของโครงสรา้ งและหน้าทีข่ องอวัยวะต่าง ๆ ของพืชทีท่ ำงานสัมพันธก์ ัน รวมทงั้ นำความร้ไู ปใชป้ ระโยชน์

ตวั ช้วี ัด
ม.2/4 ระบอุ วัยวะและบรรยายหน้าทขี่ องอวัยวะในระบบขบั ถา่ ยในการกำจดั ของเสียทางไต
ม.2/5 ตระหนักถึงความสำคัญของระบบขบั ถ่าย ในการกำจัดของเสยี ทางไต โดยการบอกแนวทางในการ
ปฏิบัติตนทีช่ ่วยให้ระบบขบั ถ่ายทำหนา้ ทไ่ี ด้อยา่ งปกติ

สาระสำคัญ
ระบบขับถา่ ยมอี วยั วะทีเ่ กี่ยวข้อง คือ ไต ท่อไตกระเพาะปัสสาวะ และทอ่ ปัสสาวะ โดยมีไตทำหน้าที่กำจัด

ของเสีย เช่น ยูเรีย แอมโมเนีย กรดยูริก รวมทั้งสารที่ร่างกายไม่ต้องการออกจากเลือด และควบคุมสารที่มีมาก
หรือน้อยเกนิ ไป เชน่ น้ำ โดยขบั ออกมาในรูปของปัสสาวะ

การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม เช่น รับประทานอาหารที่ไม่มีรสเค็มจัด การดื่มน้ำสะอาดให้
เพียงพอเปน็ แนวทางหนึ่งทีช่ ่วยใหร้ ะบบขับถ่ายทำหน้าท่ีได้อย่างปกติ

สาระการเรียนรู้
ระบบกำจดั ของเสีย (Excretory System)
การขับถ่าย (excretion) เป็นการกําจัดของเสียออกนอกร่างกาย ในส่วนของสารที่ไม่เป็นประโยชน์และ

ร่างกายไม่ต้องการ เช่น แอมโมเนีย ยูเรีย และแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ ซึ่งเป็นของเสียที่ร่างกายจำเป็นต้องกําจดั

ออกภายนอกการกําจัดของเสียในร่างกายเกิดขึ้นได้หลายทาง เช่น ทางไต ทางผิว ทางผิวหนัง ทางปอด ทางลําไส้
ใหญ่ เป็นตน้

ของเสีย หมายถึง สารท่เี กิดจากกระบวนการเมแทบอลซิ ึม ภายในรา่ งกายของสง่ิ มีชีวติ ทไ่ี ม่มีประโยชน์ต่อ
ร่างกาย เชน่ แกส๊ คาร์บอนไดออกไซด์ ยูเรีย นอกจากน้ีสารที่มีประโยชน์แต่มีปริมาณมากเกินไปร่างกายก็จะกําจัด
ออก

เมแทบอลิซึม (metabolism) หมายถึง กระบวนการหมุนเวียนเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมีที่เกิดขึ้นภายใน
ร่างกายของสิ่งมีชีวติ

ระบบขับถ่าย ทำหน้าทกี่ ำจดั ของเสยี ที่เกิดจากเมตาบอลิซึมของเซลลอ์ อกไปจากร่างกาย และช่วยควบคุม
ปริมาณของน้ำในรา่ งกายให้สมดุล อวัยวะทเ่ี กี่ยวขอ้ งกบั ระบบขบั ถา่ ยมีดงั น้ี

ภาพท่ี 1 อวยั วะท่เี กยี่ วข้องกับระบบขบั ถา่ ย
ทีม่ า : https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33934

• โครงสรา้ งและการทำงานของระบบขบั ถา่ ย

1. ไต เป็นอวัยวะที่มีลักษณะคล้ายถั่ว มีสีแดงแกมน้ำตาลมีเยื่อหุ้มบางๆ ไตมี 2 ข้าง ซ้ายและขวา อยู่
บริเวณด้านหลังของช่องท้อง ใกล้กระดูกสันหลังบริเวณเอว บริเวณส่วนที่เว้าเป็นกรวยไต มีหลอดไตต่อไปยัง
กระเพาะปัสสาวะ

โครงสร้างไตประกอบด้วยเนื้อเยื่อ 2 ชั้น หน่วยไตชั้นนอก เรียกว่า คอร์ดเทกซ์ ชั้นในเรียกว่า เมดัลลา
ภายในไตประกอบดว้ ยหนว่ ยไต มีลักษณะเปน็ ท่อขดมีหลอดเลือดฝอยเป็นกระจกุ อยู่เต็มไปหมด

ไตเป็นอวัยวะที่ทำงานหนัก ในแต่ละนาทีจะมีเลือดมายังไตราว 1,000 มิลลิลิตร ไตจะขับของเสียออกมา
ในรปู ของน้ำปัสสาวะ แล้วสง่ ต่อไปยังกระเพาะปัสสาวะ ซึง่ มคี วามจุประมาณ 500 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร ร่างกายจะ
รสู้ ึกปวดปสั สาวะเมือ่ น้ำปสั สาวะไหลสู่กระเพาะปัสสาวะประมาณ 250 ลูกบาศก์เซนตเิ มตร ใน 1 วนั คนเราจะขับ
นำ้ ปัสสาวะออกมาประมาณ 1-1.5 ลติ ร

2. ผิวหนัง ผิวหนังมีการกำจัดของเสียในรูปของเหงื่อ เหงื่อประกอบไปด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ เหงื่อจะถูก
ขับออกจากรา่ งกายทางผิวหนัง โดยผ่านต่อมเหง่ือซงึ่ อย่ใู ต้ผิวหนงั ตอ่ มเหงือ่ มี 2 ชนิด คือ

- ต่อมเหงื่อขนาดเล็ก มีอยู่ทั่วผิวหนังในร่างกาย ยกเว้นที่ริมฝีปากและอวัยวะสืบพันธุ์ ต่อมเหงื่อ
ขนาดเล็กมีการขับเหงื่อออกมาตลอดเวลา เหงื่อที่ออกจากต่อมขนาดเล็กนี้ ประกอบด้วยน้ำร้อยละ 99 สารอื่นๆ
ร้อยละ 1 ได้แก่ เกลอื โซเดียม และยูเรีย

- ต่อมเหงื่อขนาดใหญ่ จะอยู่ที่บริเวณ รักแร้ รอบหัวนม รอบสะดือ ช่องหูส่วนนอก อวัยวะเพศ
บางสว่ น ต่อมน้มี ีทอ่ ขับถ่ายใหญก่ วา่ ชนิดแรก ตอ่ มนจ้ี ะตอบสนองทางจติ ใจ สารท่ขี บั ถ่ายมักมกี ล่ิน ซ่งึ ก็คือกลิ่นตัว
เหงอื่ จะถกู ลำเลยี งไปตามท่อที่เปิดอยู่ที่เรยี กว่า รเู หงอ่ื

3. ปอด แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ แก๊ส และน้ำ ซึ่งเกิดจากการเผาผลาญอาหารภายในเซลล์ จะถูกส่ง
เข้าสู่เลือด จากนั้นหัวใจจะสูบฉีดเลือดที่มีแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ไปที่ปอด ปอดจะทำการกรองแก๊ส
คารบ์ อนไดออกไซด์ แล้วขบั ออกจากรา่ งกายโดยการหายใจออก

4. ลำไส้ใหญ่ กากอาหารท่ีเหลอื จากการย่อย จะถกู ลำเลียงผ่านไปยังลำไส้ใหญ่ โดยลำไส้ใหญจ่ ะทำหน้าท่ี
สะสมกากอาหาร และจะดูดซึมสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น น้ำ แร่ธาตุ วิตามิน และกลูโคส ออกจาก
กากอาหาร ทำให้กากอาหารเหนียว และข้นจนเป็นก้อนแข็ง จากนั้น ลำไส้จะบีบตัวเพื่อให้กากอาหารเคลื่อนที่ไป
รวมกันท่ีลำไส้ตรง และขบั ถ่ายสูภ่ ายนอกร่างกายทางทวารหนกั ในรูปของอุจจาระ

จดุ ประสงค์การเรียนรู้
ดา้ นความรู้ (K)
นักเรียนสามารถระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบขับถ่ายในการกำจัดของเสีย
ทางอวัยวะต่าง ๆ ได้
ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
นักเรียนสามารถสืบค้นข้อมูล และออกแบบแผนผังความคิด ( mild map) เกี่ยวกับ
โครงสร้างและการทำงานของระบบกำจัดของเสยี ได้
ด้านคณุ ลักษณะ (A)
นกั เรยี นมีความรบั ผิดชอบในภาระงานทีค่ รูมอบหมาย และสง่ งานได้ในเวลาท่ีกำหนด

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน
1. ความสามารถในการคดิ
2. ความสามารถในการสอ่ื สาร
3. ความสามารถในการแก้ปญั หา

คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์
1. มีวนิ ยั
2. มีความสนใจใฝเ่ รยี นรู้
3. ม่งุ มั่นต้งั ใจทำงานดว้ ยความเพียรพยายาม
4. มจี ิตสาธารณะ

กระบวนการจดั การเรยี นรู้
ขนั้ ท่ี 1 : ข้ันสรา้ งความสนใจ (Engagement) (5 นาท)ี

1. ครูนำเขา้ สูบ่ ทเรียนโดยการเปดิ คลิป “ไตกรองของเสียไดอ้ ย่างไร” ให้นักเรยี นดู
(ท่ีมา: https://www.youtube.com/watch?v=rdCccYOjozs)

2. ครูใช้คำถามถามนักเรียนว่า “จากภาพนักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้าง” (แนวคำตอบ : ไต กระเพาะ
ปสั สาวะ หลอดเลือดแดงใหญ่ หลอดเลอื ดดำใหญ่) และครูถามนักเรยี นว่า “นกั เรียนคดิ ว่าวนั น้ี เราจะมาเรียนเร่ือง
อะไร” (แนวคำตอบ : ระบบกำจดั ของเสยี )

ขั้นที่ 2 : ขนั้ สำรวจและค้นหา (Exploration) (70 นาท)ี

1. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับเรื่อง “ระบบกำจัดของเสีย” แก่นักเรียน โดยใช้สื่อ Power point และ

หนงั สอื วิชาวิทยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หนา้ 18-22

2. ครใู หน้ ักเรียนทำกจิ กรรม โดยมีขน้ั ตอนดงั ตอ่ ไปน้ี

2.1 ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละ 5 คน โดยให้นักเรียนจับคู่เป่ายิงฉุบ คนแพ้ไปต่อ

แถวหลังคนชนะ จนกระทั่งได้ 4 แถว (มีจำนวน 5 คน) แล้วให้หัวหน้าของแต่ละแถวจับคู่เป่ายิงฉุบ เรียงลำดับผู้

ชนะ 1, 2, 3 และ 4 ผู้ชนะจะได้มีสทิ ธ์ิเลือกหวั ข้อ ดงั นี้

- การกำจัดของเสียทางไต - การกำจัดของเสยี ทางผิวหนงั

- การกำจัดของเสยี ทางปอด - การกำจดั ของเสียทางลำไส้ใหญ่

2.2 ครูให้ตัวแทนนักเรียนของแต่ละกลุ่มออกมารับอุปกรณ์หน้าชั้นเรียน ได้แก่ กระดาษ A3 และ

ปากกาสีเคมี

2.3 ครูใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันสืบค้น และศกึ ษาการกำจัดของเสยี ดว้ ยอวยั วะต่าง ๆ ตามหัวข้อท่ี

กลุ่มตนเองได้รับ แล้วเขียนเป็นรูปแบบของแผนผังความคิด (mind map) ลงในกระดาษ A3 และตกแต่งให้

สวยงาม 25 นาที โดยมีหัวข้อ คือ การกำจัดของเสียด้วยอวัยวะนี้คืออะไร กำจัดออกมาในลักษณะไหน เมื่อมี

อาการผดิ ปกตจิ ะแกไ้ ขอย่างไร

2.4 จากนั้นครใู หน้ ักเรียนแตล่ ะกลุ่มออกมานำเสนอหน้าชั้นเรยี น โดยกำหนดเวลากล่มุ ละ 5 นาที

2.5 ครแู ละนกั เรยี นร่วมกันสรุปและตรวจสอบความถกู ตอ้ งของเน้ือหาในกระดาษ A3

ขั้นที่ 3 : อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation) (5 นาที)

1. ครูและนกั เรยี นร่วมกันอภปิ รายเน้อื หาจากกจิ กรรมเชอ่ื มโยงกบั เน้ือหาในบทเรยี น

2. ครสู รุปเนือ้ หาระบบกำจดั ของเสยี ให้นกั เรียนฟัง

3. ครเู ปดิ โอกาสให้นกั เรียนได้ซกั ถามข้อสงสยั เพ่ือสะท้อนความคิดของนักเรยี น

ข้ันที่ 4 : ขนั้ ขยายความรู้ (Elaboration) (10 นาที)

1. ครูเปิดคลิปวีดโี อ เร่ือง “ถา้ ออกกำลังแลว้ เหง่ือออก = ผอมลงจริงหรอื ? [Fit Myth]” ให้นกั เรยี นดู

(ทม่ี า: https://www.youtube.com/watch?v=EdymrWoLk4I)

2. ครูและนกั เรยี นรว่ มกันอภิปรายและสรปุ วธิ ีการรกั ษาอาการทอ้ งผูก

ข้ันที่ 5 : ข้ันประเมนิ (Evaluation) (5 นาท)ี

ครูประเมนิ ผลการเรียนรู้จากกิจกรรมตรวจสอบการเรยี นรู้ท่ี 1.4, แบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

และแบบประเมินสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล โดยใช้เกณฑ์การประเมนิ จากแผนการเรียนร้ทู ่ี 5

สอื่ อปุ กรณก์ ารเรียนรู้ และแหลง่ การเรยี นรู้
1) สอ่ื Power point เร่ือง “ระบบกำจัดของเสีย”

2) หนงั สือวชิ าวทิ ยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หน้า 18-22
3) คลปิ วดิ โี อ “ไตกรองของเสยี ไดอ้ ยา่ งไร”

(ท่ีมา: https://www.youtube.com/watch?v=rdCccYOjozs)
4) อุปกรณต์ ่าง ๆ ไดแ้ ก่ กระดาษ A3 และปากกาสเี คมี
5) คลิปวีดีโอ “ถ้าออกกำลังแล้วเหง่ือออก = ผอมลงจรงิ หรือ? [Fit Myth]”

(ทีม่ า: https://www.youtube.com/watch?v=EdymrWoLk4I)

การวดั และการประเมิน วิธีการวดั เคร่ืองมือวัด เกณฑใ์ ชป้ ระเมิน
ประเด็นการประเมิน

ด้านความรู้ (K)

นักเรียนสามารถระบุอวัยวะและ ตรวจจากกจิ กรรม กิจกรรมตรวจสอบการ รอ้ ยละ 60
บรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบ ตรวจสอบการเรียนร้ทู ่ี เรียนรทู้ ่ี 1.4 ผ่านเกณฑ์
ขับถ่ายในการกำจัดของเสียทาง 1.4
อวัยวะต่าง ๆ ได้

ด้านทักษะ (P)

นักเรียนสามารถสืบค้นข้อมูล และ 1. ผลงานกลุม่ 1. คะแนนโหวตจาก ระดบั คุณภาพ
พอใช้ ผ่านเกณฑ์
ออกแบบแผนผังความคิด (mild 2. สังเกตพฤติกรรมการ นกั เรียนในห้อง

map) เก่ียวกับ โครงสร้างและการ ทำงานกลมุ่ 2. แบบสังเกตพฤติกรรม

ทำงานของระบบกำจัดของเสยี ได้ การทำงานกลุ่มจากผู้สอน

ดา้ นคณุ ลักษณะ (A)

นักเรียนมีความรับผิดชอบในภาระ 1. สงั เกตพฤติกรรม 1. แบบสังเกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ
รายบคุ คล พอใช้ ผ่านเกณฑ์
งานที่ครูมอบหมาย และส่งงานได้ใน รายบุคคล 2. แบบบันทกึ การส่งงาน
3. สมดุ
เวลาท่กี ำหนด 2. กจิ กรรมตรวจสอบ

การเรียนรทู้ ่ี 1.4

เกณฑ์การประเมนิ ด้านความรู้ (K)

ประเด็นการประเมนิ ระดบั คุณภาพ

นักเรยี นสามารถระบุ 3 21 0
อวัยวะและบรรยาย นักเรียนสามารถระบุ นกั เรียนไมส่ ามารถ
หน้าท่ขี องอวยั วะใน อวัยวะและบรรยาย นกั เรยี นสามารถระบุ นักเรยี นสามารถระบุ ระบุอวัยวะและ
ระบบขบั ถา่ ยในการ หน้าท่ีของอวยั วะใน บรรยายหน้าท่ีของ
กำจดั ของเสียทาง ระบบขบั ถา่ ยในการ อวยั วะและบรรยาย อวยั วะและบรรยาย อวยั วะในระบบ
อวัยวะตา่ ง ๆ ได้ กำจดั ของเสียทาง ขับถ่ายในการกำจัด
(3 คะแนน) อวยั วะตา่ ง ๆ ได้ ใน หนา้ ท่ีของอวยั วะใน หนา้ ท่ีของอวัยวะใน ของเสียทางอวยั วะ
กิจกรรมตรวจสอบ ต่าง ๆ ได้ ในกจิ กรรม
การเรยี นรทู้ ี่ 1.4 ระบบขับถา่ ยในการ ระบบขับถ่ายในการ ตรวจสอบการเรยี นรู้
(4-5 ขอ้ ) ท่ี 1.4 (0 ขอ้ )
กำจดั ของเสียทาง กำจดั ของเสียทาง

อวัยวะตา่ ง ๆ ได้ ใน อวยั วะตา่ ง ๆ ได้ ใน

กิจกรรมตรวจสอบ กิจกรรมตรวจสอบ

การเรยี นร้ทู ่ี 1.4 การเรียนรทู้ ี่ 1.4

(2-3 ขอ้ ) (1 ขอ้ )

คณุ ภาพคะแนน

คะแนน ระดบั คณุ ภาพ

3 ดี

2 พอใช้

0 - 1 ปรับปรงุ

เกณฑ์การประเมินด้านทกั ษะ (P)

ประเด็นการประเมนิ 3 ระดบั คุณภาพ 0
21

นักเรียนสามารถสืบคน้ ไดค้ ะแนนจาก ได้คะแนนจาก ไดค้ ะแนนจาก ไมไ่ ดค้ ะแนนจาก

ข้อมูล และออกแบบ นกั เรยี นในหอ้ ง นกั เรียนในห้องอยู่ นักเรยี นในหอ้ งอยู่ นกั เรยี นในหอ้ ง

แผนผังความคดิ (mild มากกว่า 7 คะแนน ชว่ ง 4-6 คะแนน ช่วง 1-3 คะแนน และได้คะแนนจาก

map) เก่ียวกบั โครงสร้าง และได้คะแนนจาก และได้คะแนนจาก และได้คะแนนจาก แบบประเมนิ การ

และการทำงานของระบบ แบบประเมินการทำ แบบประเมินการ แบบประเมนิ การ ทำกิจกรรมกล่มุ 0

กำจัดของเสยี ได้ กจิ กรรมกลุ่ม 10-15 ทำกจิ กรรมกลุ่ม 5- ทำกจิ กรรมกลุ่ม 1- คะแนน

(3 คะแนน) คะแนน 9คะแนน 4คะแนน

คุณภาพคะแนน

คะแนน ระดับคณุ ภาพ
3 ดี
2
พอใช้
0-1 ปรับปรุง

เกณฑ์การประเมินด้านความรู้ (A)

ประเด็นการประเมิน ระดับคุณภาพ

3 210

นักเรียนมีความ ส่งงานตรงตามที่ ส่งงานช้ากว่ากำหนด สง่ งานช้ากวา่ กำหนด สง่ งานชา้ กว่ากำหนด

รับผดิ ชอบในภาระงาน กำหนด (อาทติ ย์ 1-2 วนั 3 วัน มากกว่า 3 วันหรอื ไม่

ที่ครมู อบหมาย และส่ง ถัดไป) ส่ง

งานได้ในเวลาท่ีกำหนด

(3 คะแนน)

คณุ ภาพคะแนน

คะแนน ระดบั คุณภาพ

3 ดี
2 พอใช้

0 - 1 ปรับปรุง

แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 6

เรอื่ ง ระบบกำจัดของเสีย ช้ัน ม.2/ .

จำนวนนักเรยี นทีม่ าเรียน.............................คน
จำนวนนักเรียนทไี่ ม่มาเรยี น.........................คน
1. ผลการสอน

1.1 ผลการจดั การเรียนรู้ในห้อง
นักเรียนร้อยละ............จากคนทม่ี าเรียนท้ังหมด ให้ความร่วมมือในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน โดยสามารถ
.............................................................ได้

1.2 ผลการประเมนิ ตามแบบประเมนิ
-นกั เรยี นจำนวน......... คน คิดเป็นรอ้ ยละ............ มีผลการประเมินดา้ น K ในระดับ …….......
-นกั เรียนจำนวน......... คน คดิ เป็นร้อยละ............. มผี ลการประเมินด้าน P ในระดบั ……......
-นักเรียนจำนวน..........คน คิดเป็นรอ้ ยละ.............. มผี ลการประเมนิ ดา้ น A ในระดับ …….....

12.2 ปัญหาที่พบจากการสอนในคาบเรยี น
................................................................................................................................................................ ....................
............................................................................................................... ......................................................... ............
12.3 การแก้ไขปัญหาและอปุ สรรค
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
12.4 ผลการแก้ไข
............................................................................................................................................................... .....................
.............................................................................................................. .......................................................... ............
12.5 ข้อเสนอแนะในการสอนคร้งั ถัดไป
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................

ลงชอื่ .....................................................................
(นางสาวนสุ รินทร์ อ่ินคำ) .

นกั ศกึ ษาฝึกประสบการณ์วชิ าชพี ครู

ความคดิ เห็นของผ้พู เ่ี ลย้ี ง

ได้ทำการตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (ว22101)
และมคี วามคิดเหน็ ดังน้ี

1. เปน็ หนว่ ย/แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ดมี าก ดี พอใช้
2. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ได้นำเอาทักษะกระบวนการเรยี นรู้

ท่เี นน้ ผู้เรียนเปน็ สำคัญใชใ้ นการสอนอย่างเหมาะสม
ทย่ี งั ไม่เนน้ ผเู้ รียนเปน็ สำคญั ควรปรับปรงุ พฒั นาตอ่ ไป
3. เปน็ หน่วย/แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี นำไปใช้ในการสอนได้จริง

ควรปรบั ปรงุ กอ่ นนำไปสอน
………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…………….……
….……………………………………………………………………………………………………………………….………….………………...........
................................................................................................................................................................ ....................
....................................................................................................................................................................................

ลงชือ่ .........................................................

(นางพชั รา ภิระกันทา) .

ครูพีเ่ ลย้ี ง .

................../................./..................

แบบประเมินผลการเรยี นรูข้ องนกั เรยี นชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2/1
วชิ าวิทยาศาสตร์พ้นื ฐาน เรือ่ ง ระบบกำจัดของเสยี

ลำดับ ชือ่ -สกุล ความรู้ ทกั ษะ คุณลกั ษณะ รวม ผลการประเมนิ
3 3 3 9 ผ่าน ไม่ผา่ น
1 เดก็ ชายเจษฎา อ่ินแกว้
2 เด็กชายณฐั พงศ์ สมนา
3 เดก็ ชายสทิ ธิกร ชยั อาจ
4 เด็กชายอชิตะ เพช็ รมาศ
5 เด็กหญงิ นิลาวัลย์ ศริ ิรวง
6 เดก็ หญงิ พชั รสุดา บุญชยั อาจ
7 เดก็ ชายวรเชษฐ โพธิน์ ิล
8 เด็กชายดุลยวตั บรรพตผล
9 เดก็ ชายนพดล คมสูงเนนิ
10 เดก็ ชายบวรภคั เทียนหอม
11 เดก็ หญิงวิรากานต์ ธดิ าธนาพร
12 เดก็ หญงิ ลีลาวดี อาเซาะ
13 เดก็ ชายปญั ญา แซห่ าญ
14 เดก็ หญิงจารวุ รรณ สาธติ บุญ
15 เด็กชายพิทกั ษ์ เลายะ
16 เดก็ หญงิ พรธดิ า ปู่เหล็ก
17 เด็กหญิงสนุ สิ า บงกชผ่องอำไพ
18 เดก็ ชายปณั ณวชิ ญ์ ทองใส
19 เดก็ ชายไพศาล กากลุ
20 เด็กชายภักดี แซ่ม้า

**หมายเหตุ ผา่ นเกณฑ์คะแนนรวมไม่ต่ำกว่า 5 คะแนน
ผ่าน……………………..คน
ไม่ผ่าน………………….คน

แบบประเมินผลการเรียนรขู้ องนักเรยี นชน้ั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2/2
วิชาวิทยาศาสตร์พืน้ ฐาน เร่อื ง ระบบกำจดั ของเสยี

ลำดบั ช่อื -สกุล ความรู้ ทักษะ คณุ ลกั ษณะ รวม ผลการประเมนิ
3 3 3 9 ผ่าน ไม่ผา่ น
1 เด็กชายเจตษิพัทธ์ เขตวงั
2 เดก็ ชายมนเุ ชษฐ์ บวั เย็น
3 เด็กหญงิ ซาราห์ รงุ่ อรุณฉาย
4 เด็กหญิงณัฎฐณิชา คำมูล
5 เด็กหญงิ พรทิวา รตั นชมุ ภู
6 เดก็ ชายวนั ชนะ ทองใบ
7 เดก็ ชายจักรนิ แซต่ ั้ง
8 เด็กชายชมุ พร เตชะพนาลยั
9 เด็กชายธนิน ทรายโชติชลาลยั
10 เด็กชายวรโชติ สุดสายเขยี ว
11 เด็กหญงิ วรนิ ทร ศรีสำราญ
12 เดก็ ชายวิรัตน์พงษ์ ธิดาชนาพร
13 เด็กหญงิ อายานี ศรไี สวบงกช
14 เดก็ ชายอัสดงค์ แซ่ยา่ ง
15 เดก็ หญงิ สนุ ิสา ชะสวุ รรณ์
16 เดก็ หญงิ ชนิดา มาแฮ
17 เด็กชายธนพัฒน์ คนหลวง
18 เด็กหญิงณิชา กิตตยิ งั กุล
19 เด็กชายอุดมศักด์ิ พงกาง
20 เด็กหญงิ เบญจวรรณ บัวระวงค์

**หมายเหตุ ผา่ นเกณฑค์ ะแนนรวมไม่ตำ่ กว่า 5 คะแนน
ผ่าน……………………..คน
ไมผ่ า่ น………………….คน

คะแนนทีไ่ ด้

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

ชือ่ กลุ่ม……………………………………………….....
สมาชกิ ในกลุ่ม 1. ……………………………………………………………………………………………………….

2. ……………………………………………………………………………………………………….
3. ……………………………………………………………………………………………………….
4. ……………………………………………………………………………………………………….
5. ……………………………………………………………………………………………………….

คำชีแ้ จง : ให้ผ้สู อน สังเกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหวา่ งเรียนและนอกเวลา แล้วขดี / ลงในช่องท่ตี รงกับ
ระดบั คะแนน

พฤตกิ รรมทส่ี ังเกต ระดบั คุณภาพคะแนน
32 1
1. สสี นั สวยงาม นา่ ดงึ ดดู
2. มเี นื้อหาครบถ้วนสมบรู ณ์ และมคี วามถูกตอ้ ง
3. มีความเป็นระเบียบ เป็นสัดส่วน
4. ใช้เวลาในการทำงานอยา่ งเหมาะสม
5. มคี วามคดิ สร้างสรรค์

รวม

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ลงชื่อ…………………………………….(ผปู้ ระเมนิ )

พฤติกรรมที่ทำอยา่ งสมำ่ เสมอ ให้ 3 คะแนน
คะแนน
พฤติกรรมท่ที ำบ่อยครัง้ ให้ 2 คะแนน

พฤติกรรมท่ีทำบางครั้ง ให้ 1

คุณภาพคะแนน = ดี
10 - 15 คะแนน = ปานกลาง
5 - 9 คะแนน = พอใช้
1 - 4 คะแนน

เฉลย

กิจกรรมตรวจสอบการเรียนรูท้ ่ี 1.4

หน่วยท่ี 1 ระบบตา่ ง ๆ ของมนุษย์ ใบกิจกรรมท่ี 3 เรอ่ื ง ระบบกำจดั ของเสยี

อ้างองิ : หนงั สอื วิชาวทิ ยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หนา้ 22
1. จงยกตวั อยา่ งอาหารท่ีมีเสน้ ใยมา 4 ชนดิ และมีประโยชน์อย่างไร
………………ต…ัว…อย…า่ …ง…อา…ห…า…รท…ีม่ …เี ส…น้ …ใ…ย…ได…้แ…ก…่ ผ…กั …ช…นิด…ต…่า…ง…ๆ…ส…ม้ …ส…ับ…ป…ะร…ด…แ…ล…ะ…ข…า้ ว…โพ…ด……ชว่…ย…ใน…ก…า…รข…ับ…ถ…่าย…………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. การกำจัดของเสียทางปอดในรูปของน้ำและแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ที่แพร่ออกมาจากเซลล์ได้นั้น เนื่อง จาก
กระบวนการใด
………………ก…า…รก…ำ…จ…ัด…ขอ…ง…เส…ีย…ท…า…งป…อ…ด…ใน…ร…ูป…ข…อ…งน…้ำ…แ…ล…ะแ…ก…๊ส…ค…าร…์บ…อ…น…ได…อ…อ…ก…ไซ…ด…์ท…ี่แ…พ…ร่…ออ…ก…ม…า…จา…ก…เซ…ล…ล…์ได…้น…้ัน……
…เ…น…ื่อ…ง…ม…าจ…า…ก…ร…ะ บ…บ……ห า…ย…ใ…จ…แล…ะ…ร…ะ…บ…บ…ห…ม…ุน…เว…ีย…น…เ…ล ื…อ ด……ท…ำ…ให…้ ม…ีก…า…ร…แ…ล…กเ…ป…ล…ี ่ย…น…แ…ก…๊ ส…อ…อ ก…ซ…ิ เ…จ…น…ก…ับ…แ…ก๊…ส …
…ค…า…ร…์บ…อน…ไ…ดอ…อ…ก…ไซ…ด…์ …แล…ะ…น…้ำท…่ผี…น…ัง…ห…ลอ…ด…เล…ือ…ด…แ…ล…ะ…เม…ือ่ …ลำ…เ…ลยี…ง…ม…าส…ูป่ …อ…ด…จะ…แ…พ…ร…ผ่ ่า…น…ผ…น…ังห…ล…อ…ด…เล…ือ…ดเ…ข…้าส…ู่ถ…ุง…ลม……
…ป…อ…ด…ล…ำเ…ล…ยี ง…ไ…ปต…า…ม…ท…อ่ ล…ม…อ…อ…กจ…า…ก…จม…ูก…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. อาการท้องผกู เกิดจากสาเหตุใด และมีผลอยา่ งไรต่อรา่ งกาย
………………อ…า…กา…ร…ท…้อง…ผ…ูก…เก…ิด…จา…ก…ก…าร…ด…ดู …ก…ลบั…น…้ำ…จ…าก…ก…าก…อ…า…ห…าร…เข…า้ …ส…หู่ …ลอ…ด…เล…อื …ด…ท…ำใ…ห…้อ…ุจจ…า…ระ…แ…ข…็ง…ข…บั ถ…า่ …ย…ยา…ก………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
4. ของเสียทถี่ ูกกำจดั ออกทางปอดคืออะไร เกิดขน้ึ จากกระบวนการใด
………………ข…อ…งเ…ส…ยี ท…่ีถ…กู …ก…ำจ…ดั …อ…อ…กจ…า…ก…ปอ…ด……คือ……แก…ส๊ …ค…าร…์บ…อ…น…ได…อ…อ…กไ…ซ…ด…แ์ ล…ะ…น…ำ้ …เก…ิด…จ…าก…ก…ร…ะบ…ว…น…ก…าร…ห…า…ยใ…จ…………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. ผูท้ ่ีสูบบุหรบ่ี ่อยจะทำใหเ้ กิดโรคถุงลมโปง่ พอง จะมผี ลต่อร่างกายอยา่ งไร เพราะเหตใุ ด
………………ผ…ู้ท…ี่ส…ูบ…บ…ุห…ร…ี่บ…่อ…ย…จะ…ท…ำ…ใ…ห…้เก…ิด…โร…ค…ถ…ุง…ล…มโ…ป…่ง…พ…อ…งจ…ะ…ท…ำ…ให…้ก…า…รแ…ล…ก…เ…ป…ลี่ย…น…แ…ก…๊ส…อ…อ…ก…ซิเ…จ…น…ก…ับ…แ…ก๊ส……
…ค…า…ร…บ์ …อน…ไ…ดอ…อ…ก…ไซ…ด…เ์ ก…ิด…ข…นึ้ …ได…น้ …้อ…ย…ร…่าง…ก…าย…จ…ะ…อ่อ…น…แ…อ…เ…จ็บ…ป…ว่ …ย…ได…้ง…่าย………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 7 ชัน้ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 2
เวลาทงั้ หมด 21 ชว่ั โมง
รายวชิ าวิทยาศาสตร์ เวลา 1 ชั่วโมง
หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 1 เร่อื ง ระบบต่าง ๆ ของมนษุ ย์ ผู้สอน นางสาวนุสรนิ ทร์ อนิ่ คำ
แผนท่ี 7 เรอ่ื ง ระบบประสาท
สอนวนั ที่ 28,30 มถิ ุนายน 2564

มาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ช้วี ดั
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้าและออกจาก

เซลล์ ความสัมพนั ธข์ องโครงสร้างและหนา้ ท่ขี องระบบต่าง ๆ ของสัตวแ์ ละมนษุ ย์ทีท่ ำงานสัมพันธ์กนั ความสัมพนั ธ์
ของโครงสร้างและหน้าท่ขี องอวยั วะต่าง ๆ ของพืชทท่ี ำงานสัมพนั ธ์กนั รวมทง้ั นำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์

ตวั ชวี้ ดั
ม.2/10 ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าท่ีของอวัยวะในระบบประสาทส่วนกลางในการควบคุมการทำงาน
ตา่ ง ๆ ของร่างกาย
ม.2/11 ตระหนักถึงความสำคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา รวมถึงการ
ป้องกนั การกระทบกระเทอื นและอนั ตรายตอ่ สมองและไขสันหลัง

สาระสำคัญ
ระบบประสาทสว่ นกลาง ประกอบดว้ ยสมองและไขสันหลัง จะทำหน้าทรี่ ่วมกับเส้นประสาท ซึง่ เปน็ ระบบ

ประสาทรอบนอก ในการควบคุมการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ รวมถึงการแสดงพฤติกรรม เพื่อการตอบสนองต่อ
สิง่ เรา้

เม่ือมสี ิง่ เร้ามากระตนุ้ หนว่ ยรับความรสู้ ึก จะเกิดกระแสประสาทส่งไปตามเซลล์ประสาทรบั ความรู้สึกไปยัง
ระบบประสาทส่วนกลาง แล้วส่งกระแสประสาทมาตามเซลลป์ ระสาทสงั่ การ ไปยงั หนว่ ยปฏบิ ตั ิงาน เช่น กลา้ มเน้อื

ระบบประสาทเปน็ ระบบท่มี ีความซบั ซ้อนและมีความสัมพันธ์กับทุกระบบในร่างกาย ดงั น้นั จึงควรป้องกัน
การเกิดอุบัติเหตุที่กระทบกระเทือนต่อสมอง หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติด หลีกเลี่ยงภาวะเครียด และรับประทาน
อาหารทมี่ ปี ระโยชน์เพ่อื ดแู ลรกั ษาระบบประสาทให้ทำงานเป็นปกติ

สาระการเรยี นรู้
ระบบประสาท (Nervous System)

ระบบประสาท (Nervous System) เปน็ ศนู ยก์ ลางทคี่ วบคุมการทำงานของร่างกาย ในการแสดงปฏิกิริยา
ตอบสนองต่อสิ่งเรา้ โดยทำหน้าที่ประสานสัมพันธ์ ระหว่างอวัยวะสัมผัส กับอวัยวะควบคุม ซึ่งควบคุมการทำงาน
ของกล้ามเน้ือ การทำงานของต่อมและระบบต่างๆ ในรา่ งกาย อกี ทง้ั เป็นศูนย์ของความร้สู ึกนึกคิด สติปัญญา การ
เรยี นรู้ ความจำ ตลอดจนการปรับตวั ใหเ้ ขา้ กับส่งิ แวดล้อม ระบบประสาทประกอบด้วยส่วนตา่ งๆ ดังน้ี
1. สมอง (Brain)

มีรูปร่างเป็นก้อนรูปไข่ ประกอบด้วยเซลล์มากมายกว่า 8 หมื่นล้านเซลล์อยู่ในกะโหลกศีรษะ เซลล์
ประสาทในสมองแผ่กระจายกระแสไฟฟ้าอยูต่ ลอดเวลา จากเซลล์หนึง่ ไปยังอกี เซลลห์ นึง่

สมองมีน้ำหนักเพียง 2% ของร่างกาย ต้องการออกซิเจนไปเลี้ยง 20% ของออกซิเจนที่สูดเข้าไปใช้ใน
ร่างกาย สมองของเด็กแรกเกิดมีน้ำหนักประมาณ 300-400 กรัม แล้วเจริญเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงอายุ 15 ปี
มนุษย์ถือได้ว่าเป็นสัตว์โลกที่มีสมองใหญ่ และมีคุณภาพมากที่สุด มีน้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 1,300-1,400 กรัม มี
กะโหลกศรี ษะ ซง่ึ มคี วามหนาและแข็งแกร่ง ทำหนา้ ทป่ี อ้ งกันไม่ใหส้ มองได้รับความกระทบกระเทอื น

รูปภาพ ก ภาพสมอง (Brain)
ท่ีมา : https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33935

2. ไขสันหลัง (Spinal cord)
เป็นเนื้อเยื่อประสาท ที่ทอดยาวจากสมองไปภายในโพรงกระดูกสันหลัง กระแสประสาทจากส่วนต่างๆ

ของร่างกายจะผ่านไขสันหลัง มีทั้งกระแสประสาทเข้า และกระแสประสาทออกจากสมอง และกระแสประสาทที่
ติดตอ่ กบั ไขสนั หลงั โดยตรง

3. เส้นประสาท (Nerve fiber)
เป็นกลุ่มของเส้นใยบางๆ จำนวนมาก ซึ่งเกิดจากเซลล์ประสาทหลายตัว รวมกันเข้าเป็นมัด เส้นประสาท

อาจเปน็ มดั ของแอกซอน หรือมดั ของเดนไดรต์ หรือทงั้ สองชนิดรวมกนั ก็ได้ เสน้ ประสาทในร่างกายสามารถจำแนก
ได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดงั นี้

- เส้นประสาทที่ออกจากสมอง เส้นประสาทประเภทนี้ มีทั้งสิ้น 12 คู่ มีศูนย์กลางอยู่ที่สมอง บางคู่จะเป็น
เส้นประสาทที่เกี่ยวกับการสัมผัส บางคู่จะเป็นเส้นประสาทท่ีใช้ควบคุมการเคลื่อนไหวแยกเป็นทางซกี ซ้ายและซีก
ขวา เพื่อรับสง่ ความรสู้ ึกและคำสง่ั ตัง้ แตล่ ำคอขน้ึ ไป

- เส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลัง เป็นเส้นประสาทที่แยกออกมาจากบริเวณไขสันหลัง จากกึ่งกลางลำตัว
แยกกระจายออกไปทางซีกซ้ายและขวาของรา่ งกาย เรยี กวา่ เส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลัง (Spinal nerve) ทำ
หน้าที่รับส่งความรู้สึกและคำสั่ง ตั้งแต่บริเวณลำคอลงไปตลอดทั้งร่างกายจนถึงปลายเท้า และควบคุมการ
เคลื่อนไหว มีทั้งสิ้น 31 คู่ โดยจะแยกเป็น 2 ชุด ชุดแรกเป็นเส้นประสาทในส่วนของการรับความรู้สึก เข้าสู่ไขสัน
หลังทางดา้ นหลงั สว่ นอกี ชุดหนึ่งทำหนา้ ทค่ี วบคมุ การเคลอื่ นไหว เขา้ ส่ไู ขสนั หลังบริเวณชว่ งทอ้ ง

4. เซลล์ประสาท (Neuron)
เซลลป์ ระสาทเปน็ สว่ นทเ่ี ล็กทส่ี ดุ ของระบบประสาท เซลล์ประสาทหนึ่งเซลล์ มีส่วนประกอบทสี่ ำคัญ ดงั น้ี
- ตัวเซลล์ (Cell body) เป็นจุดศูนย์กลางของเซลล์ประสาท ประกอบด้วย นิวเคลียส (nucleus) อยู่ตรง

กลางเซลล์ ล้อมรอบด้วยของเหลวท่ีเรียกว่า ไซโตพลาส มผี นังเซลล์ทำหนา้ ทเ่ี ป็นผนงั ห่อหมุ้ เซลล์
- เดนไดรต์ (Dendrite) เป็นเส้นใยที่ยื่นออกจากตัวเซลล์ มีหน้าที่รับความรู้สึกมีกิ่งก้านสาขาเป็นแขนง

สน้ั ๆ มีลกั ษณะคลา้ ยรากแขนงของต้นไม้
- แอกซอน (Axon) เป็นเส้นใยเดี่ยว ๆ ที่ยื่นออกจากตัวเซลล์ ทำหน้าที่ส่งความรู้สึกของเซลล์นั้นไปยัง

เซลล์ประสาทตัวอื่นๆ แอกซอนมีเปลือกหุ้มเรียกว่า ไมอีลินชีท (Myelin sheath) แต่ละเซลล์จะมีแอกซอนเพียง
เส้นเดียวเท่านั้น ปลายแขนงย่อยของแอกซอนทุกแขนงจะมีปุ่มเล็กๆ เรียกว่าปุ่มปลายประสาท การทำงานของ
แอกซอนจะเกิดขึ้น เม่อื ตวั เซลล์ได้รบั กระแสประสาทจากเดนไดรต์ จากนน้ั จะส่งกระแสประสาทน้ันไปยังแอกซอน
แล้วแอกซอนจะส่งกระแสประสาทนั้นต่อไปยังเซลล์ประสาทตัวอื่นๆ หรือส่งไปยังอวัยวะต่างๆ ที่ต้องการให้เกิด
ความรูส้ กึ หรือแสดงปฏิกิริยาตอบสนอง

- ไซแนปส์ (Synapse) เป็นจุดต่อระหว่างใยแอกซอนของเซลล์ประสาทตัวหนึ่ง กับเดนไดรต์ของเซลล์
ประสาทอีกตัวหนึ่ง เมื่อเซลล์ประสาทตัวหนึ่งส่งกระแสประสาทความรู้สึกเข้าสู่แอกซอน จนถึงปลายปุ่มประสาท
แล้ว กระแสความรู้สึกนั้นจะถูกส่งเข้าสู่บริเวณไซแนปส์ จากนั้นไซแนปส์จะรับกระแสประสาท และส่งต่ อไปยัง
เดนไดรต์ของเซลล์ประสาทอีกตัวหนึ่งทันที ไซแนปส์จึงทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อมสัญญาณกระแสประสาทระหว่าง
เซลลป์ ระสาทตวั หนึง่ กบั เซลล์ประสาทอกี ตัวหนงึ่

เซลลป์ ระสาทในร่างกายแบง่ หน้าที่การทำงานได้ 3 ประเภท ดังน้ี
1. เซลลป์ ระสาทรับความร้สู ึก ทำหน้าทรี่ ับกระแสประสาทจากอวัยวะรับสมั ผัส เข้าสสู่ มองและไขสันหลัง
2. เซลลป์ ระสาทสง่ั การ ทำหน้าทน่ี ำกระแสประสาทเขา้ สกู่ ลา้ มเนื้อทำใหเ้ กดิ การเคลอื่ นไหว
3. เซลล์ประสาทประสานงาน เป็นเซลล์ประสาทที่เชื่อมอยู่ระหว่างเซลล์ประสาทรับความรู้สึกและเซลล์

ประสาทสั่งการ

จุดประสงค์การเรยี นรู้
ด้านความรู้ (K)
นักเรียนสามารถระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบประสาทส่วนกลางในการ

ควบคมุ การทำงานต่าง ๆ ของรา่ งกาย
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)
นักเรยี นสามารถออกแบบ และแสดงบทบาทสมมตกิ ารทำหน้าท่ขี องสมองส่วนต่าง ๆ ไดถ้ กู ต้อง
ด้านคุณลกั ษณะ (A)
1) นักเรียนตระหนักถึงความสำคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา

รวมถงึ การป้องกันการกระทบกระเทือนและอันตรายต่อสมองและไขสันหลัง
2) นกั เรียนมีความรบั ผิดชอบในภาระงานทคี่ รูมอบหมาย และส่งงานไดใ้ นเวลาทก่ี ำหนด

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น
1. ความสามารถในการคิด
2. ความสามารถในการสอ่ื สาร
3. ความสามารถในการแก้ปญั หา

คุณลักษณะอันพงึ ประสงค์
1. มวี นิ ยั
2. มคี วามสนใจใฝ่เรยี นรู้
3. ม่งุ มั่นตง้ั ใจทำงานดว้ ยความเพยี รพยายาม
4. มีจิตสาธารณะ

กระบวนการจัดการเรยี นรู้

ขน้ั ท่ี 1 : ขัน้ สร้างความสนใจ (Engagement) (10 นาท)ี

1. ครูให้นักเรียนยดื เสน้ ยืดสาย เนื่องจากอ่อนล้าจากวิชาที่เรียนมาก่อนหนา้ น้ี โดยใหน้ ักเรยี นทุกคนยืนข้ึน

และเต้นเพลง Chicken Dance (ท่ีมา : https://youtu.be/l5sIspLfmXM)

2. ครนู ำเข้าสบู่ ทเรียนโดยการเปดิ ภาพอวยั วะทเ่ี ก่ยี วของกับระบบประสาทให้นักเรยี นดู

3. ครูใช้คำถามถามนักเรียนว่า “จากภาพนักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้าง” (แนวคำตอบ : เห็นสมอง ไข

สนั หลงั ) และครูถามนกั เรยี นวา่ “นักเรยี นคดิ วา่ วันน้ี เราจะมาเรยี นเร่ืองอะไร” (แนวคำตอบ : ระบบประสาท)

ขน้ั ที่ 2 : ข้ันสำรวจและค้นหา (Exploration) (25 นาท)ี

1. ครูให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่อง “ระบบประสาท” แก่นักเรียน โดยใช้สื่อ Power point และหนังสือวิชา

วิทยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หนา้ 23-24

2. ครูเปดิ คลปิ วดี ีโอ เรือ่ ง “ระบบประสาท (การทำงานของเซลลป์ ระสาท)” ให้นักเรียนฟงั

(ทม่ี า: https://www.youtube.com/watch?v=Q1Zl_B2otms)

3. ครใู หน้ ักเรยี นทำกจิ กรรม โดยมขี ัน้ ตอนดังต่อไปนี้

3.1 ครใู หน้ ักเรียนแบ่งกลมุ่ ออกเป็น 6 กลมุ่ กลมุ่ ละ 3-4 คน โดยใหน้ ักเรียนจบั กลุ่มกนั เอง

3.2 ครูให้ตัวแทนนักเรียนของแต่ละกลุ่มออกมาจับสลาก พร้อมรับอุปกรณ์หน้าชั้นเรียน ได้แก่

กระดาษ A4

1. ต่อมใต้สมอง 2. เซรบี รมั 3. เซรเี บลลัม

4. เมดลั ลา ออบลองกาตา 5. พอนส์ 6. ทาลามสั

3.3 ครูให้นักเรียนแตล่ ะกลุ่มช่วยกนั สืบค้น และแสดงบทบาทสมมติการทำหน้าที่ของสมองส่วนท่กี ล่มุ

ตนเองได้รับ โดยเขียนบทลงในกระดาษ A4 กำหนดเวลา 5 นาที

3.4 จากนั้นครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มออกแสดงบทบาทสมมติหน้าชั้นเรียน โดยกำหนดเวลากลุ่มละ 3

นาที แลว้ ให้เพื่อนในชนั้ เรยี นทายวา่ เป็นสมองส่วนไหน

3.5 ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั สรุปและตรวจสอบความถูกตอ้ ง

ขนั้ ท่ี 3 : อธิบายและลงข้อสรปุ (Explanation) (5 นาท)ี
1. ครูและนกั เรยี นร่วมกนั อภิปรายเนื้อหาจากกจิ กรรมเชื่อมโยงกบั เนื้อหาในบทเรียน
2. ครสู รุปเนื้อหาระบบประสาทใหน้ กั เรียนฟัง
3. ครูเปิดโอกาสใหน้ ักเรยี นไดซ้ กั ถามข้อสงสยั เพอ่ื สะท้อนความคดิ ของนักเรียน

ขั้นที่ 4 : ขน้ั ขยายความรู้ (Elaboration) (5 นาที)
1. ครูเปิดคลิปวีดโี อ เร่ือง “ปฏกิ ิริยารีเฟล็กซเ์ กิดขึน้ ได้อยา่ งไร” ใหน้ ักเรยี นดู
(ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=vdBEQo4TdPo)
2. ครูและนักเรยี นรว่ มกนั อภปิ รายและสรปุ ปฏกิ ริ ิยารีเฟล็กซ์

ขั้นที่ 5 : ข้นั ประเมิน (Evaluation) (5 นาที)
ครูประเมินผลการเรียนรู้จากใบงานที่ 1.4, แบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม และแบบประเมิน

สังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล โดยใช้เกณฑ์การประเมนิ จากแผนการเรียนรู้ท่ี 7

สอ่ื อปุ กรณ์การเรียนรู้ และแหล่งการเรยี นรู้
1) สอื่ Power point เรื่อง “ระบบประสาท”
2) หนงั สอื วิชาวทิ ยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หน้า 23-24
3) คลิปวิดโี อ “ระบบประสาท (การทำงานของเซลลป์ ระสาท)”
(ที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=Q1Zl_B2otms)
4) อุปกรณต์ ่าง ๆ ได้แก่ กระดาษ A4
5) คลิปวดิ โี อ “ปฏิกิรยิ ารีเฟล็กซ์เกิดข้นึ ได้อยา่ งไร” ให้นักเรียนดู
(ท่มี า: https://www.youtube.com/watch?v=vdBEQo4TdPo)

การวัดและการประเมนิ วิธกี ารวดั เครอ่ื งมือวดั เกณฑ์ใช้ประเมิน
ประเดน็ การประเมิน
รอ้ ยละ 60
ดา้ นความรู้ (K) ผา่ นเกณฑ์

นักเรยี นสามารถระบุอวัยวะและ ตรวจจากใบงานท่ี 1.4 ใบงานท่ี 1.4 ตอนท่ี 1
บรรยายหนา้ ทขี่ องอวยั วะในระบบ
ประสาทสว่ นกลางในการควบคุมการ
ทำงานต่าง ๆ ของรา่ งกาย

ด้านทกั ษะ (P)

นักเรยี นสามารถออกแบบ และแสดง สังเกตพฤติกรรมการ แบบสังเกตพฤติกรรมการ ระดับคุณภาพ
บทบาทสมมติการทำหนา้ ที่ของ ทำงานกลุ่ม ทำงานกลมุ่ จากผู้สอน พอใช้ ผ่านเกณฑ์
สมองส่วนตา่ ง ๆ ได้ถกู ต้อง
ร้อยละ 60
ดา้ นคณุ ลักษณะ (A) ผ่านเกณฑ์

1) นักเรียนตระหนักถึงความสำคญั ตรวจจากใบงานท่ี 1.4 ใบงานที่ 1.4 ตอนที่ 2 ระดบั คุณภาพ
ของระบบประสาท โดยการบอก พอใช้ ผา่ นเกณฑ์
แนวทางในการดแู ลรักษา รวมถึงการ
ปอ้ งกันการกระทบกระเทอื นและ
อันตรายต่อสมองและไขสันหลัง

2) นักเรยี นมีความรบั ผดิ ชอบใน 1. สงั เกตพฤติกรรม 1. แบบสังเกตพฤตกิ รรม
รายบุคคล
ภาระงานที่ครูมอบหมาย และสง่ งาน รายบคุ คล 2. แบบบันทกึ การส่งงาน

ไดใ้ นเวลาท่กี ำหนด 2. ใบงานท่ี 1.4

เกณฑ์การประเมนิ ดา้ นความรู้ (K)

ประเดน็ การประเมิน ระดับคุณภาพ

นักเรียนสามารถระบุ 3 21 0
อวยั วะและบรรยาย นกั เรยี นสามารถระบุ นักเรียนไมส่ ามารถ
หน้าทขี่ องอวยั วะใน อวัยวะและบรรยาย นักเรยี นสามารถระบุ นกั เรียนสามารถระบุ ระบุอวัยวะและ
ระบบประสาท หนา้ ทข่ี องอวัยวะใน บรรยายหนา้ ที่ของ
ส่วนกลางในการ ระบบประสาท อวัยวะและบรรยาย อวัยวะและบรรยาย อวยั วะในระบบ
ควบคมุ การทำงาน ส่วนกลางในการ ประสาทสว่ นกลางใน
ตา่ ง ๆ ของร่างกาย ควบคมุ การทำงาน หน้าท่ีของอวัยวะใน หนา้ ทีข่ องอวัยวะใน การควบคุมการ
(3 คะแนน) ตา่ ง ๆ ของร่างกาย ทำงานตา่ ง ๆ ของ
ในใบงานที่ 1.4 ตอน ระบบประสาท ระบบประสาท รา่ งกาย ในใบงานท่ี
ท่ี 1 (7-9 ข้อ) 1.4 ตอนท่ี 1 (0 ข้อ)
สว่ นกลางในการ สว่ นกลางในการ

ควบคมุ การทำงาน ควบคมุ การทำงาน

ต่าง ๆ ของร่างกาย ต่าง ๆ ของร่างกาย

ในใบงานที่ 1.4 ตอน ในใบงานที่ 1.4 ตอน

ที่ 1 (4-6 ข้อ) ที่ 1 (1-3 ข้อ)

คุณภาพคะแนน

คะแนน ระดบั คณุ ภาพ

3 ดี

2 พอใช้

0 - 1 ปรับปรุง

เกณฑ์การประเมินด้านทักษะ (P)

ประเด็นการประเมิน 3 ระดับคณุ ภาพ 0
21

นกั เรยี นสามารถ ไดค้ ะแนนจากแบบ ไดค้ ะแนนจากแบบ ได้คะแนนจากแบบ ไดค้ ะแนนจากแบบ

ออกแบบ และแสดง ประเมนิ การทำ ประเมินการทำ ประเมนิ การทำ ประเมินการทำ

บทบาทสมมติการทำ กจิ กรรมกลุ่ม กจิ กรรมกล่มุ 5-9 กิจกรรมกลุม่ 1-4 กิจกรรมกลมุ่ 0

หน้าทีข่ องสมองส่วน 10-15 คะแนน คะแนน คะแนน คะแนน

ตา่ ง ๆ ไดถ้ ูกต้อง

(3 คะแนน)

คุณภาพคะแนน

คะแนน ระดับคุณภาพ

3 ดี
2 พอใช้
0 - 1 ปรบั ปรุง

เกณฑ์การประเมินดา้ นความรู้ (A)

ประเดน็ การประเมิน 3 ระดบั คณุ ภาพ 0
21

1) นกั เรียนตระหนักถึง นกั เรยี นตระหนักถึง นักเรียนตระหนักถงึ นักเรยี นตระหนักถงึ นักเรยี นไมต่ ระหนัก

ความสำคัญของระบบ ความสำคัญของ ความสำคญั ของ ความสำคญั ของ ถงึ ความสำคัญของ

ประสาท โดยการบอก ระบบประสาท โดย ระบบประสาท โดย ระบบประสาท โดย ระบบประสาท โดย

แนวทางในการดแู ล การบอกแนวทางใน การบอกแนวทางใน การบอกแนวทางใน การบอกแนวทางใน

รักษา รวมถงึ การ การดูแลรักษา การดูแลรกั ษา การดูแลรกั ษา การดแู ลรักษา

ป้องกันการ รวมถงึ การป้องกัน รวมถึงการป้องกนั รวมถึงการป้องกนั รวมถงึ การป้องกนั

กระทบกระเทอื นและ การกระทบกระเทือน การกระทบกระเทือน การกระทบกระเทือน การกระทบกระเทือน

อนั ตรายต่อสมองและ และอันตรายต่อ และอันตรายต่อ และอนั ตรายต่อ และอันตรายต่อ

ไขสันหลัง (3 คะแนน) สมองและไขสนั หลงั สมองและไขสันหลงั สมองและไขสันหลงั สมองและไขสนั หลงั

ในใบงานท่ี 1.4 ตอน ในใบงานท่ี 1.4 ตอน ในใบงานท่ี 1.4 ตอน ในใบงานที่ 1.4 ตอน

ที่ 2 (3 ข้อ) ท่ี 2 (2 ข้อ) ที่ 2 (1 ข้อ) ท่ี 2 (0 ข้อ)

2) นกั เรยี นมีความ สง่ งานตรงตามที่ ส่งงานช้ากว่ากำหนด สง่ งานช้ากวา่ กำหนด สง่ งานช้ากวา่ กำหนด
รบั ผดิ ชอบในภาระงาน กำหนด (อาทิตย์
ทคี่ รูมอบหมาย และส่ง ถดั ไป) 1-2 วนั 3 วัน มากกว่า 3 วนั หรือไม่
งานได้ในเวลาที่กำหนด
(3 คะแนน) สง่

คณุ ภาพคะแนน

คะแนน ระดับคณุ ภาพ

4 - 6 ดี
2 - 3 พอใช้
0 - 1 ปรบั ปรงุ

แผนการจดั การเรียนรทู้ ี่ 7

เรอ่ื ง ระบบประสาท ช้นั ม.2/ .

จำนวนนักเรียนทม่ี าเรียน.............................คน
จำนวนนักเรยี นที่ไม่มาเรยี น.........................คน
1. ผลการสอน

1.1 ผลการจัดการเรยี นร้ใู นห้อง
นักเรยี นรอ้ ยละ............จากคนทมี่ าเรยี นท้ังหมด ให้ความร่วมมอื ในการจดั กจิ กรรมการเรียนการสอน โดยสามารถ
.............................................................ได้

1.2 ผลการประเมนิ ตามแบบประเมิน
-นักเรียนจำนวน......... คน คิดเปน็ ร้อยละ............ มีผลการประเมนิ ดา้ น K ในระดับ …….......
-นกั เรยี นจำนวน......... คน คดิ เป็นร้อยละ............. มีผลการประเมินดา้ น P ในระดับ ……......
-นกั เรียนจำนวน..........คน คดิ เป็นร้อยละ.............. มีผลการประเมินดา้ น A ในระดับ …….....

12.2 ปญั หาทพี่ บจากการสอนในคาบเรียน
............................................................................................ ........................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
12.3 การแก้ไขปัญหาและอปุ สรรค
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................ ............................................................................................ ............
12.4 ผลการแก้ไข
............................................................................................................................. .......................................................
............................................................................................................................. .......................................................
12.5 ข้อเสนอแนะในการสอนครั้งถัดไป
............................................................................................................................. .......................................................
....................................................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .....................................................................
(นางสาวนุสรนิ ทร์ อิ่นคำ) .

นักศกึ ษาฝกึ ประสบการณ์วชิ าชีพครู

ความคดิ เห็นของผูพ้ ่เี ลย้ี ง

ได้ทำการตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (ว22101)
และมคี วามคิดเหน็ ดังน้ี

1. เปน็ หนว่ ย/แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ ดมี าก ดี พอใช้
2. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ได้นำเอาทักษะกระบวนการเรยี นรู้

ท่เี นน้ ผู้เรียนเปน็ สำคัญใชใ้ นการสอนอย่างเหมาะสม
ทย่ี งั ไม่เนน้ ผเู้ รียนเปน็ สำคญั ควรปรบั ปรงุ พัฒนาต่อไป
3. เปน็ หน่วย/แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี นำไปใช้ในการสอนได้จริง

ควรปรบั ปรงุ ก่อนนำไปสอน
………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…………….……
….……………………………………………………………………………………………………………………….………….………………...........
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

ลงช่อื .........................................................

(นางพชั รา ภริ ะกันทา) .

ครูพ่เี ล้ยี ง .

................../................./..................

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

ชอ่ื กลุ่ม……………………………………………….....
สมาชิกในกลุ่ม 1. ……………………………………………………………………………………………………….

2. ……………………………………………………………………………………………………….
3. ……………………………………………………………………………………………………….
4. ……………………………………………………………………………………………………….

คำชแี้ จง : ให้ผ้สู อน สงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหวา่ งเรยี นและนอกเวลา แล้วขีด / ลงในช่องทีต่ รงกับ

ระดบั คะแนน

พฤตกิ รรมท่สี ังเกต ระดบั คุณภาพคะแนน
32 1

1. มีสว่ นร่วมในการแสดงความคดิ เหน็

2. มคี วามกระตือรือรน้ ในการทำงาน

3. รบั ผิดชอบในงานทีไ่ ดร้ ับมอบหมาย

4. มีข้นั ตอนในการทำงานอย่างเป็นระบบ

5. ใช้เวลาในการทำงานอย่างเหมาะสม

รวม

เกณฑ์การให้คะแนน

พฤติกรรมทที่ ำอยา่ งสม่ำเสมอ ให้ 3 คะแนน
คะแนน
พฤติกรรมทท่ี ำบอ่ ยคร้งั ให้ 2 คะแนน

พฤติกรรมที่ทำบางคร้ัง ให้ 1

คุณภาพคะแนน = ดี
10 - 15 คะแนน = ปานกลาง
5 - 9 คะแนน = พอใช้
1 - 4 คะแนน

แบบประเมินผลคุณลักษณะ (A) ของนกั เรยี นชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 2/1
วิชาวิทยาศาสตร์พ้ืนฐาน เร่ือง ระบบประสาท

พฤติกรรมที่ ผลการ
แสดงออก ประมาณ

ลำดบั ชื่อ-สกุล ตระห ันกถึงความสำคัญ ระดบั คณุ ภาพ
่สงงานได้ในเวลาท่ีกำหนด ผา่ น ไมผ่ า่ น

รวม

3 36

1 เดก็ ชายเจษฎา อน่ิ แกว้
2 เดก็ ชายณัฐพงศ์ สมนา
3 เด็กชายสทิ ธกิ ร ชัยอาจ
4 เดก็ ชายอชติ ะ เพช็ รมาศ
5 เด็กหญงิ นลิ าวัลย์ ศิริรวง
6 เดก็ หญิงพัชรสดุ า บุญชยั อาจ
7 เด็กชายวรเชษฐ โพธ์นิ ิล
8 เดก็ ชายดลุ ยวัต บรรพตผล
9 เดก็ ชายนพดล คมสงู เนนิ
10 เดก็ ชายบวรภัค เทียนหอม
11 เด็กหญิงวริ ากานต์ ธดิ าธนาพร
12 เด็กหญิงลลี าวดี อาเซาะ
13 เดก็ ชายปัญญา แซห่ าญ
14 เด็กหญิงจารวุ รรณ สาธิตบุญ
15 เดก็ ชายพิทักษ์ เลายะ
16 เด็กหญิงพรธดิ า ปเู่ หลก็
17 เด็กหญิงสุนสิ า บงกชผ่องอำไพ

18 เดก็ ชายปัณณวชิ ญ์ ทองใส
19 เด็กชายไพศาล กากลุ
20 เด็กชายภักดี แซ่มา้

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ
คะแนน 4-6 คะแนน อยใู่ นระดบั 3 หมายถึง ดี
คะแนน 2-3 คะแนน อยใู่ นระดบั 2 หมายถงึ พอใช้
คะแนน 0-1 คะแนน อยใู่ นระดับ 1 หมายถงึ ควรปรับปรงุ

*หมายเหตุ คะแนนอยู่ในระดับ 2 ขึน้ ไปถือวา่ ผ่านเกณฑ์

แบบประเมนิ ผลการเรียนรูข้ องนกั เรยี นชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ี่ 2/1
วิชาวิทยาศาสตร์พืน้ ฐาน เรอ่ื ง ระบบประสาท

ลำดบั ชือ่ -สกุล ความรู้ ทกั ษะ คุณลักษณะ รวม ผลการประเมิน

1 เดก็ ชายเจษฎา อน่ิ แก้ว 33 6 15 ผ่าน ไมผ่ า่ น
2 เด็กชายณฐั พงศ์ สมนา
3 เดก็ ชายสทิ ธิกร ชัยอาจ
4 เด็กชายอชติ ะ เพ็ชรมาศ
5 เดก็ หญิงนิลาวัลย์ ศิรริ วง
6 เดก็ หญิงพชั รสุดา บุญชยั อาจ
7 เดก็ ชายวรเชษฐ โพธ์ินลิ
8 เด็กชายดุลยวัต บรรพตผล
9 เด็กชายนพดล คมสงู เนนิ
10 เด็กชายบวรภัค เทียนหอม
11 เด็กหญงิ วริ ากานต์ ธิดาธนาพร
12 เดก็ หญงิ ลลี าวดี อาเซาะ
13 เดก็ ชายปญั ญา แซห่ าญ
14 เดก็ หญงิ จารุวรรณ สาธิตบญุ
15 เด็กชายพทิ ักษ์ เลายะ
16 เด็กหญงิ พรธิดา ปเู่ หล็ก
17 เด็กหญงิ สนุ ิสา บงกชผอ่ งอำไพ
18 เดก็ ชายปัณณวชิ ญ์ ทองใส
19 เดก็ ชายไพศาล กากลุ
20 เด็กชายภักดี แซ่มา้

**หมายเหตุ ผา่ นเกณฑค์ ะแนนรวมไมต่ ่ำกว่า 8 คะแนน
ผ่าน……………………..คน
ไม่ผ่าน………………….คน

แบบประเมินผลคณุ ลักษณะ (A) ของนกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 2/2
วิชาวิทยาศาสตร์พืน้ ฐาน เรื่อง ระบบประสาท

พฤตกิ รรมท่ี ผลการ
แสดงออก ประมาณ

ลำดับ ชื่อ-สกุล ตระห ันกถึงความสำคัญ ระดับคุณภาพ
่สงงานได้ในเวลาท่ีกำหนด ผา่ น ไมผ่ ่าน

รวม

3 36

1 เดก็ ชายเจตษิพทั ธ์ เขตวงั
2 เดก็ ชายมนุเชษฐ์ บวั เย็น
3 เด็กหญิงซาราห์ รงุ่ อรุณฉาย
4 เด็กหญิงณัฎฐณชิ า คำมลู
5 เด็กหญิงพรทิวา รัตนชมุ ภู
6 เด็กชายวันชนะ ทองใบ
7 เดก็ ชายจกั รนิ แซต่ งั้
8 เด็กชายชมุ พร เตชะพนาลัย
9 เดก็ ชายธนิน ทรายโชติชลาลยั
10 เด็กชายวรโชติ สดุ สายเขยี ว
11 เด็กหญิงวรนิ ทร ศรีสำราญ
12 เดก็ ชายวริ ตั น์พงษ์ ธดิ าชนาพร
13 เด็กหญงิ อายานี ศรีไสวบงกช
14 เด็กชายอสั ดงค์ แซ่ยา่ ง
15 เด็กหญงิ สุนสิ า ชะสุวรรณ์
16 เดก็ หญงิ ชนิดา มาแฮ
17 เด็กชายธนพฒั น์ คนหลวง

18 เดก็ หญงิ ณิชา กติ ตยิ ังกลุ
19 เดก็ ชายอุดมศกั ดิ์ พงกาง
20 เด็กหญงิ เบญจวรรณ บวั ระวงค์

เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ
คะแนน 4-6 คะแนน อยใู่ นระดับ 3 หมายถึง ดี
คะแนน 2-3 คะแนน อยู่ในระดับ 2 หมายถึง พอใช้
คะแนน 0-1 คะแนน อยูใ่ นระดบั 1 หมายถงึ ควรปรบั ปรงุ

*หมายเหตุ คะแนนอยูใ่ นระดับ 2 ขึน้ ไปถือว่าผา่ นเกณฑ์

แบบประเมินผลการเรยี นรู้ของนกั เรยี นช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 2/2
วิชาวิทยาศาสตรพ์ ้นื ฐาน เร่ือง ระบบประสาท

ลำดับ ชอื่ -สกุล ความรู้ ทักษะ คุณลักษณะ รวม ผลการประเมิน

1 เด็กชายเจตษพิ ทั ธ์ เขตวัง 33 6 15 ผ่าน ไม่ผ่าน
2 เด็กชายมนเุ ชษฐ์ บวั เย็น
3 เด็กหญงิ ซาราห์ ร่งุ อรุณฉาย
4 เด็กหญิงณฎั ฐณิชา คำมูล
5 เด็กหญงิ พรทิวา รัตนชุมภู
6 เด็กชายวนั ชนะ ทองใบ
7 เดก็ ชายจกั ริน แซต่ ัง้
8 เด็กชายชุมพร เตชะพนาลยั
9 เด็กชายธนนิ ทรายโชติชลาลยั
10 เด็กชายวรโชติ สดุ สายเขียว
11 เด็กหญงิ วรินทร ศรสี ำราญ
12 เด็กชายวิรตั นพ์ งษ์ ธิดาชนาพร
13 เดก็ หญงิ อายานี ศรไี สวบงกช
14 เด็กชายอัสดงค์ แซ่ย่าง
15 เดก็ หญงิ สุนิสา ชะสวุ รรณ์
16 เดก็ หญงิ ชนิดา มาแฮ
17 เด็กชายธนพฒั น์ คนหลวง
18 เดก็ หญิงณชิ า กิตติยังกลุ
19 เดก็ ชายอดุ มศกั ด์ิ พงกาง
20 เด็กหญงิ เบญจวรรณ บัวระวงค์

**หมายเหตุ ผา่ นเกณฑค์ ะแนนรวมไมต่ ่ำกว่า 8 คะแนน
ผา่ น……………………..คน
ไมผ่ า่ น………………….คน

ใบงานท่ี 1.4 วชิ าวทิ ยาศาสตร์ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 2 คะแนนทีไ่ ด้

หนว่ ยที่ 1 ระบบต่าง ๆ ของมนุษย์ ใบงานที่ 4 เรื่อง ระบบประสาท

ตอนท่ี 1 : ให้นกั เรยี นเตมิ ประโยคท่ขี าดหายไปใหถ้ ูกตอ้ ง สมบรู ณ์
1. ระบบประสาท (nervous system) คือ ………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. จงระบสุ ว่ นประกอบของระบบประสาทตามภาพให้ถูกต้อง

2. คอื …………………………………………………
1. คือ …………………………………………………

3. จงระบชุ ื่อส่วนต่าง ๆ ของสมองตามหมายเลข พร้อมบรรยายหนา้ ทข่ี องสมองดงั กล่าวใหถ้ กู ต้อง
สว่ นท่ี 1 ………………………………………………………………………..
หน้าที่ ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………..
สว่ นท่ี 2 ………………………………………………………………………..
หนา้ ท่ี ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………..
ส่วนที่ 3 ………………………………………………………………………..
หนา้ ท่ี ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………..
สว่ นที่ 4 ………………………………………………………………………..
หนา้ ที่ ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………..

ส่วนที่ 5 ……………………………………………………………………….. ส่วนที่ 6 ………………………………………………………………………..
หนา้ ที่ …………………………………………………………………………… หน้าที่ ……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………..

ชื่อ ……………………………………………………………………………… ชั้น/หอ้ ง ………………………. เลขท่ี ……………….

ตอนที่ 2 : ให้นักเรียนบอกถึงความสำคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา รวมถึงการ
ป้องกนั การกระทบกระเทือนและอันตรายต่อสมองและไขสันหลัง ยกตัวอย่างมาอยา่ งนอ้ ย 3 ข้อ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ชื่อ ……………………………………………………………………………… ชั้น/ห้อง ………………………. เลขท่ี ……………….

ใบงานท่ี 1.4 วชิ าวิทยาศาสตร์ ช้นั มัธยมศึกษาปีที่ 2 เฉลย

หนว่ ยที่ 1 ระบบตา่ ง ๆ ของมนษุ ย์ ใบงานท่ี 4 เรื่อง ระบบประสาท คะแนนทไ่ี ด้

ตอนท่ี 1 : ให้นักเรียนเตมิ ประโยคท่ขี าดหายไปใหถ้ ูกตอ้ ง สมบูรณ์
1. ระบบประสาท (nervous system) คือ ……ศูน…ย…ก์ …ล…าง…ท…ี่ค…วบ…ค…มุ …ก…าร…ท…ำ…งา…น…ข…อง…ร…่าง…ก…าย……ใน…ก…าร…แ…ส…ดง………

…ป…ฏ…กิ …ิร…ยิ า…ต…อ…บ…สน…อ…ง…ต…่อส…ง่ิ …เร…้า…โด…ย…ท…ำ…ห…น้า…ท…่ปี …ระ…ส…า…น…สมั…พ…นั …ธ…์ ร…ะ…หว…า่ …งอ…ว…ยั …วะ…ส…มั …ผ…ัส…ก…ับ…อว…ัย…ว…ะค…ว…บ…คุม……ซ…่งึ ค…ว…บ…คุม……
…ก…า…ร…ทำ…ง…าน…ข…อ…งก…ล…้า…ม…เน…ื้อ…อ…ีก…ท…้ังเ…ป…็นศ…นู …ย…ข์ …อ…งค…ว…าม…ร…้สู …กึ น…ึก…ค…ิด…ส…ต…ิป…ญั …ญ…า…ก…าร…เ…รยี …น…ร…ู้ ค…ว…าม…จ…ำ……………………………

2. จงระบุส่วนประกอบของระบบประสาทตามภาพใหถ้ กู ต้อง

2. คอื ……ส…มอ…ง…(…Br…a…in…) …………………………
1. คือ ……ไข…ส…ัน…ห…ลัง……(S…pi…n…al…c…o…rd…)…………

3. จงระบชุ ่อื ส่วนตา่ ง ๆ ของสมองตามหมายเลข พร้อมบรรยายหน้าท่ีของสมองดงั กล่าวให้ถูกต้อง
สว่ นที่ 1 …ต…อ่ …มใ…ต…้ส…มอ…ง…(…Pi…tu…it…a…ry…g…la…n…d…) ………………………..
หนา้ ท่ี ……ส…ร…้าง…ห…ร…ือ…ห…ล…ั่ง…แ…ล…ะเ…ก…็บ…กัก…ฮ…อ…ร…์โม…น…ห…ล…าย…ช…น…ิด…เ…พ่ือ
…ค…ว…บ…คมุ…ก…า…รท…ำ…ง…าน…ข…อ…งอ…ว…ยั …วะ…ต…่าง…ๆ…เ…ช…น่ …ร…งั ไ…ข…่ อ…ัณ…ฑ…ะ…เ…ปน็…ต..้น
ส่วนท่ี 2 …เซ…ร…บี …รัม……(C…e…re…b…ru…m…)………………………………………..
หน้าท่ี ……ก…า…รเ…รีย…น…ร…ู้ ค…ว…าม…ส…า…ม…าร…ถ…ต…่าง…ๆ……เป…็น…ศ…ูน…ย…์กา…ร…ท…ำง…าน
…ข…อ…งก…ล…า้ …มเ…น…ือ้ …ก…า…รพ…ูด…ม…อ…ง…เห…น็ …ด…ม…ก…ล…่ิน…แ…ละ…ช…ิม…รส……………..
ส่วนที่ 3 …เซ…ร…เี บ…ล…ล…มั …(C…e…r…eb…e…ll…u…m…) ………………………………..
หนา้ ที่ ……ค…ว…บ…คมุ…ร…ะ…บบ…ก…ล…า้ …มเ…น…ื้อ…ให…ส้ …มั …พ…ันธ…์ก…นั …แ…ละ…ค…ว…บ…คุม…ก…าร
…ท…ร…งต…ัว…ข…อง…ร…่าง…ก…าย…………………………………………………………..
สว่ นที่ 4 …เ…ม…ด…ลั ล…า…อ…อ…บ…ลอ…ง…ก…าต…า…(…M…e…du…l…la…O…b…l…on…g…a…ta…) ..
หนา้ ท่ี ……เ…ป็น…ศ…นู …ย…ก์ …ลา…ง…กา…ร…ค…วบ…ค…ุม…ก…าร…ท…ำ…งา…น…เห…น…ือ…อำ…น…า…จ…
…จ…ิต…ใจ……เช…่น…ไ…อ…จ…าม……สะ…อ…กึ …ห…า…ยใ…จ…ก…า…รเ…ต…้นข…อ…ง…หัว…ใ…จ…เป…น็ …ต…้น..

สว่ นที่ 5 …พ…อน…ส…์ …(P…o…ns…)………………………………………………….. ส่วนท่ี 6 …ท…าล…า…ม…ัส…(T…h…al…a…m…u…s)………………………………………..
หนา้ ท่ี …ก…า…รเ…ค…ีย้ ว…อ…า…ห…าร…ก…า…รห…ล…งั่ …น…้ำล…า…ย…ก…าร…เ…คล…ือ่ …น…ไห…ว…ข…อ…ง หนา้ ท่ี …ถ…า่ …ย…ท…อด…ก…ร…ะแ…ส…ป…ระ…ส…า…ท…เพ…่ือ…ส…ง่ ไ…ป…จุด…ต…่า…ง …ๆ…ใน…ส…ม…อ…ง
ก…ล…า้ …ม…เน…ือ้ …บร…เิ …วณ…ใ…บ…ห…น…า้ …ก…าร…ห…าย…ใ…จ…ก…าร…ฟ…ัง……………………….. ร…บั …ร…แู้ ล…ะ…ต…อ…บ…สน…อ…ง…คว…า…ม…รสู้…ึก…เจ…็บ…ป…ว…ด………………………………..

ชอื่ ……………………………………………………………………………… ชนั้ /ห้อง ………………………. เลขท่ี ……………….

ตอนที่ 2 : ให้นักเรียนบอกถึงความสำคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา รวมถึงการ
ป้องกนั การกระทบกระเทือนและอนั ตรายตอ่ สมองและไขสนั หลัง ยกตัวอยา่ งมาอย่างน้อย 3 ข้อ
…1…. ร…ะ…ว…ังไ…ม่ใ…ห…เ้ ก…ดิ …ก…าร…ก…ระ…ท…บ…ก…ร…ะเ…ท…ือน…บ…ร…เิ ว…ณ…ศ…ีร…ษะ…………………………………………………………………………………………
…2…. ห…ล…ีก…เล…ย่ี …งย…า…ช…น…ิดต…า่ …ง…ๆ…ท…ี่ม…ผี …ล…ตอ่…ส…ม…อ…ง …รว…ม…ท…ัง้ ย…า…เส…พ…ต…ิด…แล…ะ…เค…ร…่ือ…งด…ื่ม…ท…่มี …แี อ…ล…ก…ฮ…อล…์ ……………………………………
…3…. พ…ย…า…ย…าม…ผ…อ่ …น…คล…า…ย…คว…า…ม…เค…รยี…ด…………………………………………………………………………………………………………………
…4…. ร…บั …ป…ร…ะท…า…น…อา…ห…า…รท…ีม่ …ีป…ร…ะโ…ย…ชน…์ต…อ่ …ร…่าง…ก…าย……โด…ย…เฉ…พ…าะ…อ…า…ห…าร…ท…ีใ่ ห…ว้ …ติ …าม…ิน…บ…ี 1……สูง……………………………………………

ชื่อ ……………………………………………………………………………… ชนั้ /หอ้ ง ………………………. เลขท่ี ……………….

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 8 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2
เวลาท้ังหมด 21 ชว่ั โมง
รายวชิ าวิทยาศาสตร์ เวลา 2 คาบ
หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 1 เร่อื ง ระบบตา่ ง ๆ ของมนษุ ย์ ผู้สอน นางสาวนุสรนิ ทร์ อน่ิ คำ
แผนท่ี 8 เรอื่ ง ระบบประสาท
สอนวนั ท่ี 29 มิถนุ ายน, 2 กรกฎาคม 2564

มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชว้ี ัด
มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ว 1.2 เข้าใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสารเข้าและออกจาก

เซลล์ ความสัมพนั ธ์ของโครงสรา้ งและหน้าทขี่ องระบบตา่ ง ๆ ของสตั วแ์ ละมนษุ ยท์ ี่ทำงานสมั พนั ธ์กัน ความสัมพนั ธ์
ของโครงสรา้ งและหนา้ ทขี่ องอวัยวะต่าง ๆ ของพชื ทที่ ำงานสมั พันธก์ ัน รวมทง้ั นำความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์

ตัวช้ีวดั
ม.2/10 ระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบประสาทส่วนกลางในการควบคุมการทำงาน
ต่าง ๆ ของรา่ งกาย
ม.2/11 ตระหนักถึงความสำคัญของระบบประสาท โดยการบอกแนวทางในการดูแลรักษา รวมถึงการ
ป้องกันการกระทบกระเทือนและอันตรายต่อสมองและไขสันหลัง

สาระสำคญั
ระบบประสาทส่วนกลาง ประกอบดว้ ยสมองและไขสันหลัง จะทำหน้าทร่ี ว่ มกบั เสน้ ประสาท ซงึ่ เปน็ ระบบ

ประสาทรอบนอก ในการควบคุมการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ รวมถึงการแสดงพฤติกรรม เพื่อการตอบสนองต่อ
สิ่งเร้า

เมอื่ มสี งิ่ เร้ามากระตนุ้ หนว่ ยรับความรสู้ ึก จะเกดิ กระแสประสาทส่งไปตามเซลล์ประสาทรับความรู้สึกไปยัง
ระบบประสาทส่วนกลาง แลว้ ส่งกระแสประสาทมาตามเซลล์ประสาทสัง่ การ ไปยังหนว่ ยปฏิบตั ิงาน เชน่ กลา้ มเนื้อ

ระบบประสาทเปน็ ระบบที่มีความซับซ้อนและมีความสัมพันธ์กบั ทุกระบบในร่างกาย ดังนนั้ จึงควรป้องกัน
การเกิดอุบัติเหตุที่กระทบกระเทือนต่อสมอง หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติด หลีกเลี่ยงภาวะเครียด และรับประทาน
อาหารท่มี ปี ระโยชนเ์ พอ่ื ดแู ลรักษาระบบประสาทให้ทำงานเป็นปกติ

สาระการเรยี นรู้
ระบบประสาท (Nervous System)

ระบบประสาท (Nervous System) เปน็ ศนู ยก์ ลางทีค่ วบคุมการทำงานของร่างกาย ในการแสดงปฏิกิริยา
ตอบสนองต่อสิ่งเรา้ โดยทำหน้าทีป่ ระสานสัมพันธ์ ระหว่างอวัยวะสัมผัส กับอวัยวะควบคุม ซึ่งควบคุมการทำงาน
ของกล้ามเน้ือ การทำงานของต่อมและระบบต่างๆ ในร่างกาย อกี ทัง้ เปน็ ศูนย์ของความร้สู ึกนึกคิด สติปัญญา การ
เรยี นรู้ ความจำ ตลอดจนการปรับตัวให้เขา้ กบั สิ่งแวดล้อม ระบบประสาทประกอบดว้ ยส่วนตา่ งๆ ดังน้ี
1. สมอง (Brain)

มีรูปร่างเป็นก้อนรูปไข่ ประกอบด้วยเซลล์มากมายกว่า 8 หมื่นล้านเซลล์อยู่ในกะโหลกศีรษะ เซลล์
ประสาทในสมองแผ่กระจายกระแสไฟฟา้ อยตู่ ลอดเวลา จากเซลล์หนึง่ ไปยังอกี เซลล์หน่ึง

สมองมีน้ำหนักเพียง 2% ของร่างกาย ต้องการออกซิเจนไปเลี้ยง 20% ของออกซิเจนที่สูดเข้าไปใช้ใน
ร่างกาย สมองของเด็กแรกเกิดมีน้ำหนักประมาณ 300-400 กรัม แล้วเจริญเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ จนถึงอายุ 15 ปี
มนุษย์ถือได้ว่าเป็นสัตว์โลกที่มีสมองใหญ่ และมีคุณภาพมากที่สุด มีน้ำหนักเฉลี่ยประมาณ 1,300-1,400 กรัม มี
กะโหลกศรี ษะ ซง่ึ มคี วามหนาและแขง็ แกร่ง ทำหนา้ ทป่ี อ้ งกนั ไม่ใหส้ มองไดร้ บั ความกระทบกระเทอื น

รูปภาพ ก ภาพสมอง (Brain)
ทมี่ า : https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33935

2. ไขสันหลงั (Spinal cord)
เป็นเนื้อเยื่อประสาท ที่ทอดยาวจากสมองไปภายในโพรงกระดูกสันหลัง กระแสประสาทจากส่วนต่างๆ

ของร่างกายจะผ่านไขสันหลัง มีทั้งกระแสประสาทเข้า และกระแสประสาทออกจากสมอง และกระแสประสาทท่ี
ติดตอ่ กบั ไขสนั หลงั โดยตรง

3. เส้นประสาท (Nerve fiber)
เป็นกลุ่มของเส้นใยบางๆ จำนวนมาก ซึ่งเกิดจากเซลล์ประสาทหลายตัว รวมกันเข้าเป็นมัด เส้นประสาท

อาจเปน็ มดั ของแอกซอน หรือมดั ของเดนไดรต์ หรือท้งั สองชนดิ รวมกันก็ได้ เสน้ ประสาทในร่างกายสามารถจำแนก
ได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

- เส้นประสาทที่ออกจากสมอง เส้นประสาทประเภทนี้ มีทั้งสิ้น 12 คู่ มีศูนย์กลางอยู่ที่สมอง บางคู่จะเป็น
เส้นประสาทที่เกีย่ วกับการสัมผัส บางคู่จะเป็นเส้นประสาทท่ีใช้ควบคุมการเคลือ่ นไหวแยกเป็นทางซีกซ้ายและซีก
ขวา เพื่อรับสง่ ความรู้สึกและคำสง่ั ตงั้ แตล่ ำคอขน้ึ ไป

- เส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลัง เป็นเส้นประสาทที่แยกออกมาจากบริเวณไขสันหลัง จากกึ่งกลางลำตัว
แยกกระจายออกไปทางซีกซ้ายและขวาของร่างกาย เรยี กวา่ เสน้ ประสาทที่ออกจากไขสนั หลัง (Spinal nerve) ทำ
หน้าที่รับส่งความรู้สึกและคำสั่ง ตั้งแต่บริเวณลำคอลงไปตลอดทั้งร่างกายจนถึงปลายเท้า และควบคุมการ
เคลื่อนไหว มีทั้งสิ้น 31 คู่ โดยจะแยกเป็น 2 ชุด ชุดแรกเป็นเส้นประสาทในส่วนของการรับความรู้สึก เข้าสู่ไขสัน
หลังทางดา้ นหลงั สว่ นอกี ชุดหนึ่งทำหนา้ ทค่ี วบคมุ การเคลื่อนไหว เข้าสู่ไขสนั หลงั บรเิ วณช่วงท้อง

4. เซลล์ประสาท (Neuron)
เซลลป์ ระสาทเปน็ สว่ นท่เี ล็กทีส่ ดุ ของระบบประสาท เซลล์ประสาทหนึง่ เซลล์ มสี ่วนประกอบท่ีสำคญั ดงั น้ี
- ตัวเซลล์ (Cell body) เป็นจุดศูนย์กลางของเซลล์ประสาท ประกอบด้วย นิวเคลียส (nucleus) อยู่ตรง

กลางเซลล์ ล้อมรอบด้วยของเหลวทเี่ รียกว่า ไซโตพลาส มผี นังเซลล์ทำหนา้ ทเี่ ปน็ ผนังหอ่ หมุ้ เซลล์
- เดนไดรต์ (Dendrite) เป็นเส้นใยที่ยื่นออกจากตัวเซลล์ มีหน้าที่รับความรู้สึกมีกิ่งก้านสาขาเป็นแขนง

สน้ั ๆ มีลกั ษณะคลา้ ยรากแขนงของต้นไม้
- แอกซอน (Axon) เป็นเส้นใยเดี่ยว ๆ ที่ยื่นออกจากตัวเซลล์ ทำหน้าที่ส่งความรู้สึกของเซลล์นั้นไปยัง

เซลล์ประสาทตัวอื่นๆ แอกซอนมีเปลือกหุ้มเรียกว่า ไมอีลินชีท (Myelin sheath) แต่ละเซลล์จะมีแอกซอนเพียง
เส้นเดียวเท่านั้น ปลายแขนงย่อยของแอกซอนทุกแขนงจะมีปุ่มเล็กๆ เรียกว่าปุ่มปลายประสาท การทำงานของ
แอกซอนจะเกิดขึ้น เมื่อตวั เซลล์ได้รบั กระแสประสาทจากเดนไดรต์ จากนั้นจะส่งกระแสประสาทนัน้ ไปยังแอกซอน
แล้วแอกซอนจะส่งกระแสประสาทนั้นต่อไปยังเซลล์ประสาทตัวอื่นๆ หรือส่งไปยังอวัยวะต่างๆ ที่ต้องการให้เกิด
ความรูส้ กึ หรือแสดงปฏิกิริยาตอบสนอง

- ไซแนปส์ (Synapse) เป็นจุดต่อระหว่างใยแอกซอนของเซลล์ประสาทตัวหนึ่ง กับเดนไดรต์ของเซลล์
ประสาทอีกตัวหนึ่ง เมื่อเซลล์ประสาทตัวหนึ่งส่งกระแสประสาทความรู้สึกเข้าสู่แอกซอน จนถึงปลายปุ่มประสาท
แล้ว กระแสความรู้สึกนั้นจะถูกส่งเข้าสู่บริเวณไซแนปส์ จากนั้นไซแนปส์จะรับกระแสประสาท และส่ง ต่อไปยัง
เดนไดรต์ของเซลล์ประสาทอีกตัวหนึ่งทันที ไซแนปส์จึงทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อมสัญญาณกระแสประสาทระหว่าง
เซลล์ประสาทตัวหนึ่ง กบั เซลล์ประสาทอกี ตวั หน่งึ

เซลลป์ ระสาทในรา่ งกายแบ่งหน้าทีก่ ารทำงานได้ 3 ประเภท ดงั น้ี
1. เซลล์ประสาทรับความรูส้ กึ ทำหน้าท่ีรบั กระแสประสาทจากอวยั วะรับสัมผัส เขา้ สู่สมองและไขสันหลงั
2. เซลลป์ ระสาทสงั่ การ ทำหน้าที่นำกระแสประสาทเข้าสกู่ ลา้ มเนือ้ ทำให้เกิดการเคลอ่ื นไหว
3. เซลล์ประสาทประสานงาน เป็นเซลล์ประสาทที่เชื่อมอยู่ระหว่างเซลล์ประสาทรับความรู้สึกและเซลล์

ประสาทส่ังการ

จดุ ประสงค์การเรยี นรู้
ด้านความรู้ (K)
นักเรียนสามารถระบุอวัยวะและบรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบประสาทส่วนกลางในการ
ควบคมุ การทำงานตา่ ง ๆ ของร่างกาย
ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)
นกั เรยี นสามารถออกแบบการทดลองและทดลองเกี่ยวกับรีเฟลก็ ซ์เอกชันของร่างกายได้
ดา้ นคุณลกั ษณะ (A)
นกั เรยี นมีความรบั ผดิ ชอบในภาระงานทค่ี รูมอบหมาย และส่งงานไดใ้ นเวลาที่กำหนด

สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รียน
1. ความสามารถในการคิด
2. ความสามารถในการสื่อสาร
3. ความสามารถในการแกป้ ญั หา

คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์
1. มีวินยั
2. มคี วามสนใจใฝเ่ รยี นรู้

3. มุ่งมั่นต้งั ใจทำงานด้วยความเพียรพยายาม
4. มจี ิตสาธารณะ

กระบวนการจัดการเรียนรู้
ข้นั ที่ 1 : ขนั้ สร้างความสนใจ (Engagement) (10 นาท)ี

1. ครูนำเข้าสู่บทเรยี นโดยการเปิดคลิปวิดีโอ “กระแสประสาทจะไหลชา้ ลงหากไม่มี Myelin sheath” ให้
นักเรยี นดู (ที่มา: https://www.instagram.com/p/CQM_XaMBjXx/?utm_medium=copy_link)

2. ครูใช้คำถามถามนักเรียนว่า “จากวิดีโอนักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้าง” (แนวคำตอบ : กระแสประสาท
Myelin sheath เอกซอน และเดนไดรต)์ และครูถามนักเรียนว่า “นักเรียนคดิ วา่ การมีหรือไม่มี Myelin sheath มี
ผลกับการเคลื่อนที่ของกระแสประสาทอย่างไร” (แนวคำตอบ : มี Myelin sheath จะทำให้การเคลื่อนที่ของ
กระแสประสาทเรว็ กว่าไม่มี Myelin sheath)
ขั้นที่ 2 : ขนั้ สำรวจและคน้ หา (Exploration) (70 นาท)ี

1. ครูให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่อง “ระบบประสาท” แก่นักเรียน โดยใช้สื่อ Power point และหนังสือวิชา
วิทยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หนา้ 25-30

2. ครูให้นกั เรยี นทำกิจกรรม โดยมขี ัน้ ตอนดงั ตอ่ ไปน้ี
2.1 ครูให้นกั เรยี นแบง่ กลุม่ ออกเปน็ 4 กลุ่ม กลมุ่ ละ 5 คน โดยให้นักเรียนจับกลมุ่ กันเอง
2.2 ครูให้ตัวแทนนักเรียนของแต่ละกลุม่ ออกมารับใบกิจกรรมท่ี 1.4 จากนั้นครูอธบิ ายขั้นตอนการทำ

กิจกรรม พรอ้ มให้นักเรียนศกึ ษาขั้นตอนในใบกจิ กรรมไปดว้ ย
2.3 ครูให้นักเรียนเริ่มทำกิจกรรม โดยให้นักเรียนเลือกตัวแทนของแต่ละกลุ่มออกมากลุ่มละ 3 คน

และให้นักเรียนคนแรกน่ังตวั ตรงมองไปขา้ งหนา้ ใหเ้ พอื่ นโบกมอื ผา่ นลกู ตา อย่างรวดเรว็ แล้วบนั ทึกผลในตาราง
2.4 ครใู หน้ ักเรียนคนทส่ี องนั่งห้อยเท้าบนเก้าอี้ ใหเ้ พือ่ นเคาะเบา ๆ บรเิ วณใต้หวั เข่า และบันทึกผลใน

ตาราง
2.5 จากนั้นครูให้นักเรียนคนที่สาม นำก้อนน้ำแข็งไปแตะที่แขนเพื่อน แล้วบันทึกผลในตาราง โดย

กำหนดเวลาในการทำกจิ กรรม 15 นาที
2.6 ครูและนกั เรียนร่วมกนั สรุปผลการทดลอง และส่งใบกิจกรรมท่ี 1.4 ภายในคาบเรยี น

ข้ันท่ี 3 : อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explanation) (5 นาที)
1. ครูและนักเรยี นรว่ มกันอภปิ รายเน้ือหาจากกจิ กรรมเชื่อมโยงกับเนื้อหาในบทเรียน
2. ครสู รุปเนื้อหาระบบประสาทให้นักเรยี นฟัง
3. ครูเปดิ โอกาสให้นกั เรยี นไดซ้ กั ถามข้อสงสยั เพอื่ สะท้อนความคิดของนักเรยี น

ขน้ั ท่ี 4 : ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) (5 นาท)ี
1. ครเู ปิดคลปิ วดี โี อ เรื่อง “7 สญั ญาณเตอื นเส้นเลือดในสมองตีบ แตก ตัน | เมา้ ท์กบั หมอหมี EP.46” ให้

นักเรียนดู (ท่มี า: https://www.youtube.com/watch?v=hDqJpUefxcg)
2. ครูและนักเรยี นรว่ มกนั อภปิ รายและสรุปสญั ญาณเตอื นเสน้ เลือดในสมองตีบ แตก ตัน

ข้นั ท่ี 5 : ขั้นประเมิน (Evaluation) (5 นาท)ี
ครูประเมินผลการเรียนรู้จากใบกิจกรรมที่ 1.4, กิจกรรมตรวจสอบการเรียนรู้ที่ 1.5 และแบบประเมิน

พฤติกรรมการทำงานกลมุ่ โดยใชเ้ กณฑก์ ารประเมินจากแผนการเรยี นรทู้ ่ี 8

ส่อื อปุ กรณ์การเรยี นรู้ และแหล่งการเรยี นรู้
1) สือ่ Power point เร่อื ง “ระบบประสาท”
2) หนงั สอื วชิ าวิทยาศาสตร์ ม.2 (MAC 4.0) หน้า 23-30
3) คลิปวดิ โี อ “กระแสประสาทจะไหลช้าลงหากไมม่ ี Myelin sheath”
(ทม่ี า: https://www.instagram.com/p/CQM_XaMBjXx/?utm_medium=copy_link)
4) คลิปวดิ โี อ 7 สัญญาณเตือนเส้นเลอื ดในสมองตีบ แตก ตนั | เมา้ ท์กับหมอหมี EP.46”
(ทมี่ า: https://www.youtube.com/watch?v=hDqJpUefxcg)

การวัดและการประเมิน วธิ กี ารวัด เครอื่ งมอื วัด เกณฑใ์ ช้ประเมิน
ประเด็นการประเมิน
รอ้ ยละ 60
ด้านความรู้ (K) ผ่านเกณฑ์

นักเรียนสามารถระบุอวัยวะและ ตรวจจากกิจกรรม กจิ กรรมตรวจสอบการ ร้อยละ 60
บรรยายหน้าที่ของอวัยวะในระบบ ตรวจสอบการเรยี นรูท้ ่ี เรียนรทู้ ่ี 1.5 ผา่ นเกณฑ์
ประสาทสว่ นกลางในการควบคุมการ 1.5
ทำงานตา่ ง ๆ ของร่างกาย

ดา้ นทกั ษะ (P)

นักเรียนสามารถออกแบบการ ตรวจจากใบกิจกรรมท่ี ใบกจิ กรรมท่ี 1.4
ทดลองและทดลองเกี่ยวกับรีเฟล็กซ์ 1.4
เอกชนั ของรา่ งกายได้

ดา้ นคุณลักษณะ (A)

นักเรียนมคี วามรับผดิ ชอบในภาระ 1. สงั เกตพฤติกรรม 1. แบบสงั เกตพฤตกิ รรม ระดบั คุณภาพ
รายบุคคล พอใช้ ผา่ นเกณฑ์
งานท่ีครูมอบหมาย และสง่ งานได้ใน รายบคุ คล 2. แบบบนั ทึกการสง่ งาน

เวลาทกี่ ำหนด 2. ใบกจิ กรรมที่ 1.4

3. สมดุ บันทึก

เกณฑ์การประเมนิ ดา้ นความรู้ (K)

ประเดน็ การประเมนิ 3 ระดบั คณุ ภาพ 0
21

นักเรยี นสามารถระบุ นักเรียนสามารถระบุ นกั เรยี นสามารถระบุ นักเรียนสามารถระบุ นกั เรียนไมส่ ามารถ

อวัยวะและบรรยาย อวยั วะและบรรยาย อวยั วะและบรรยาย อวยั วะและบรรยาย ระบอุ วยั วะและ

หน้าท่ีของอวัยวะใน หนา้ ที่ของอวัยวะใน หนา้ ท่ีของอวัยวะใน หนา้ ที่ของอวัยวะใน บรรยายหน้าที่ของ

ระบบประสาท ระบบประสาท ระบบประสาท ระบบประสาท อวัยวะในระบบ

สว่ นกลางในการ ส่วนกลางในการ สว่ นกลางในการ สว่ นกลางในการ ประสาทสว่ นกลางใน

ควบคุมการทำงาน ควบคุมการทำงาน ควบคุมการทำงาน ควบคมุ การทำงาน การควบคุมการ

ต่าง ๆ ของร่างกาย ต่าง ๆ ของร่างกาย ตา่ ง ๆ ของร่างกาย ต่าง ๆ ของร่างกาย ทำงานตา่ ง ๆ ของ

(3 คะแนน) ในกจิ กรรม ในกิจกรรมตรวจสอบ ในกิจกรรมตรวจสอบ รา่ งกาย ในกจิ กรรม

ตรวจสอบการเรียนรู้ การเรียนรู้ที่ 1.5 ( 4- การเรยี นรู้ท่ี 1.5 (1- ตรวจสอบการเรียนรู้

ที่ 1.5 (7-8 ข้อ) 6 ข้อ) 3 ข้อ) ที่ 1.5 (0 ขอ้ )

คณุ ภาพคะแนน

คะแนน ระดับคุณภาพ

3 ดี

2 พอใช้

0 - 1 ปรับปรงุ

เกณฑ์การประเมนิ ดา้ นทักษะ (P)

ประเด็นการประเมนิ 3 ระดับคณุ ภาพ 0
21 นักเรียนไมส่ ามารถ
ออกแบบการ
นักเรียนสามารถ นกั เรยี นสามารถ นักเรยี นสามารถ นักเรยี นสามารถ ทดลองและทดลอง
เกยี่ วกบั รเี ฟล็กซเ์ อก
ออกแบบการทดลอง ออกแบบการทดลอง ออกแบบการทดลอง ออกแบบการทดลอง ชันของรา่ งกายได้
ในใบกจิ กรรมท่ี 1.4
และทดลองเกย่ี วกับ และทดลองเก่ยี วกับ และทดลองเกย่ี วกับ และทดลองเกีย่ วกับ ได้ถูกต้อง

รเี ฟลก็ ซ์เอกชนั ของ รเี ฟลก็ ซ์เอกชันของ รเี ฟลก็ ซ์เอกชนั ของ รเี ฟล็กซเ์ อกชนั ของ

รา่ งกายได้ ร่างกายได้ ในใบ ร่างกายได้ ในใบ ร่างกายได้ ในใบ

(3 คะแนน) กจิ กรรมท่ี 1.4 ได้ กจิ กรรมที่ 1.4 ได้ กิจกรรมท่ี 1.4 ได้

ถกู ต้องครบ ถกู ต้องครบ ถูกต้องครบ

องคป์ ระกอบ ดงั นี้ องคป์ ระกอบ ดงั นี้ องค์ประกอบ ดงั น้ี

- บนั ทกึ ผลการทดลอง - บันทกึ ผลการทดลอง - บนั ทึกผลการทดลอง

(2-3 พฤติกรรม) (1-2 พฤตกิ รรม) (1 พฤตกิ รรม)

- สรุปผลการทดลอง - สรุปผลการทดลอง

คุณภาพคะแนน

คะแนน ระดบั คุณภาพ

3 ดี
2 พอใช้
0 - 1 ปรบั ปรุง

เกณฑ์การประเมนิ ดา้ นความรู้ (A)

ประเด็นการประเมนิ ระดับคุณภาพ

3 210

นักเรยี นมคี วาม สง่ งานตรงตามที่ ส่งงานชา้ กวา่ กำหนด สง่ งานช้ากว่ากำหนด ส่งงานชา้ กวา่ กำหนด

รับผดิ ชอบในภาระงาน กำหนด (อาทติ ย์ 1-2 วัน 3 วัน มากกว่า 3 วันหรอื ไม่

ที่ครูมอบหมาย และส่ง ถัดไป) ส่ง

งานไดใ้ นเวลาที่กำหนด

(3 คะแนน)

คณุ ภาพคะแนน

คะแนน ระดบั คุณภาพ

3 ดี
2 พอใช้
0 - 1 ปรบั ปรงุ

แผนการจัดการเรยี นรทู้ ี่ 8

เร่ือง ระบบประสาท ชัน้ ม.2/ .

จำนวนนักเรยี นท่ีมาเรียน.............................คน
จำนวนนักเรียนทีไ่ ม่มาเรียน.........................คน
1. ผลการสอน

1.1 ผลการจดั การเรียนรู้ในห้อง
นักเรยี นร้อยละ............จากคนที่มาเรยี นทัง้ หมด ใหค้ วามร่วมมือในการจดั กจิ กรรมการเรียนการสอน โดยสามารถ
.............................................................ได้

1.2 ผลการประเมินตามแบบประเมนิ
-นักเรียนจำนวน......... คน คิดเป็นรอ้ ยละ............ มีผลการประเมนิ ด้าน K ในระดับ …….......
-นกั เรียนจำนวน......... คน คดิ เป็นรอ้ ยละ............. มผี ลการประเมนิ ดา้ น P ในระดับ ……......
-นักเรยี นจำนวน..........คน คิดเปน็ รอ้ ยละ.............. มีผลการประเมนิ ด้าน A ในระดบั …….....

12.2 ปัญหาท่พี บจากการสอนในคาบเรยี น
............................................................................................ ........................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
12.3 การแก้ไขปัญหาและอปุ สรรค
............................................................................................................................. .......................................................
.............................................................................................................................................................. ......................
12.4 ผลการแก้ไข
........................................................................................... .........................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................
12.5 ข้อเสนอแนะในการสอนครัง้ ถัดไป
............................................................................................................................. .......................................................
........................................................................................................................................................ ............................

ลงชือ่ .....................................................................
(นางสาวนุสรนิ ทร์ อน่ิ คำ) .

นกั ศึกษาฝกึ ประสบการณ์วชิ าชพี ครู

ความคดิ เห็นของผพู้ ่เี ลย้ี ง

ได้ทำการตรวจสอบแผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (ว22101)
และมคี วามคิดเหน็ ดังน้ี

1. เปน็ หนว่ ย/แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ ดมี าก ดี พอใช้
2. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ ได้นำเอาทักษะกระบวนการเรยี นรู้

ท่เี นน้ ผู้เรียนเปน็ สำคัญใชใ้ นการสอนอย่างเหมาะสม
ทย่ี งั ไม่เนน้ ผเู้ รียนเปน็ สำคญั ควรปรบั ปรงุ พัฒนาต่อไป
3. เปน็ หน่วย/แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี นำไปใช้ในการสอนได้จริง

ควรปรบั ปรงุ ก่อนนำไปสอน
………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…………….……
….……………………………………………………………………………………………………………………….………….………………...........
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................

ลงช่อื .........................................................

(นางพชั รา ภริ ะกนั ทา) .

ครูพ่เี ลี้ยง .

................../................./..................

แบบประเมินผลการเรยี นรขู้ องนกั เรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2/1
วิชาวิทยาศาสตรพ์ น้ื ฐาน เรอ่ื ง ระบบประสาท

ลำดับ ช่ือ-สกุล ความรู้ ทักษะ คุณลกั ษณะ รวม ผลการประเมนิ
3 3 3 9 ผ่าน ไม่ผ่าน
1 เดก็ ชายเจษฎา อ่นิ แก้ว
2 เด็กชายณฐั พงศ์ สมนา
3 เด็กชายสทิ ธิกร ชัยอาจ
4 เดก็ ชายอชิตะ เพช็ รมาศ
5 เด็กหญิงนลิ าวัลย์ ศริ ริ วง
6 เด็กหญิงพัชรสดุ า บญุ ชัยอาจ
7 เด็กชายวรเชษฐ โพธิ์นิล
8 เด็กชายดุลยวตั บรรพตผล
9 เดก็ ชายนพดล คมสูงเนนิ
10 เดก็ ชายบวรภัค เทยี นหอม
11 เด็กหญิงวริ ากานต์ ธดิ าธนาพร
12 เดก็ หญงิ ลีลาวดี อาเซาะ
13 เดก็ ชายปญั ญา แซห่ าญ
14 เดก็ หญิงจารุวรรณ สาธิตบญุ
15 เด็กชายพิทกั ษ์ เลายะ
16 เด็กหญิงพรธิดา ปเู่ หลก็
17 เด็กหญิงสนุ ิสา บงกชผ่องอำไพ
18 เดก็ ชายปัณณวชิ ญ์ ทองใส
19 เด็กชายไพศาล กากุล
20 เดก็ ชายภกั ดี แซม่ ้า

**หมายเหตุ ผ่านเกณฑค์ ะแนนรวมไม่ตำ่ กว่า 5 คะแนน
ผ่าน……………………..คน
ไมผ่ า่ น………………….คน