แผนการจัดการเรียนรู้ ส32101

2

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 1

รายวิชาสังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภูมิศาสตร์) รหัสวชิ า ส32101 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 1

ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 5 เร่ือง เคร่ืองมือทางภมู ิศาสตร์ เวลา 1 ชัว่ โมง

ครูผู้สอน นางสาวทอฟ้า ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

1. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
แผนที่เป็นเครื่องมือสำคัญทางภูมิศาสตร์ ซึ่งช่วยในการศึกษาสิ่งต่าง ๆ บนพื้นผิวโลก จำแนกเป็น

แผนที่อ้างอิงทั่วไปและแผนที่เฉพาะเรื่อง การอ่านและแปลความหมายจากแผนที่ ผู้ใช้ควรศึกษารายละเอียด
จากองคป์ ระกอบของแผนท่ี เพอ่ื ใชใ้ นชวี ิตประจำวันไดอ้ ย่างถกู ต้องเหมาะสม
2. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ช้ีวัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใช้ภูมิสารสนเทศอยา่ งมีประสทิ ธภิ าพตวั ชี้วัด
ตวั ชีว้ ดั ส 5.1 ม.4-6/3 ใชแ้ ผนท่ีและเครอื่ งมอื ทางภูมิศาสตรใ์ นการค้นหา วเิ คราะห์ และสรปุ ข้อมูล
ตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์ และนำภมู สิ ารสนเทศมาใชป้ ระโยชน์ในชีวิตประจำวนั
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
3.1 อธิบายความหมายของแผนท่ี (K)
3.2 จำแนกชนิดของแผนทแี่ ละวเิ คราะห์องค์ประกอบของแผนท่ี (P)
3.3 ตระหนักถงึ ความสำคัญของการศึกษาเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ เพ่อื การใชป้ ระโยชน์ในชีวติ (A)
4. ความรู้ (K)
4.1 ความหมายของแผนที่
4.2 การจำแนกชนิดของแผนท่ี
4.3 องค์ประกอบของแผนท่ี
5. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทักษะการสงั เกต
5.2 การแปลความขอ้ มูลทางภูมศิ าสตร์
5.3 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.4 การใชเ้ ทคนคิ และเคร่ืองมือทางภูมศิ าสตร์

3

6. คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)
ใฝเ่ รียนรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลือกใชส้ ่ืออยา่ งเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุปเปน็ องค์ความรู้ สามารถนำไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั ได้
7. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รียน (KPAC)

ความสามารถในการคดิ
ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
8. คา่ นยิ ม 12 ประการ
ใฝห่ าความรู้ หมน่ั ศึกษาเล่าเรยี นทง้ั ทางตรง และทางออ้ ม
9. กจิ กรรมการเรียนรู้
9.1 ขน้ั นำเข้าส่บู ทเรียน
1. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนแบบออนไลน์ (Google Forms) หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เครื่องมือ
ทางภมู ศิ าสตร์ จำนวน 10 ขอ้
2. ครแู จง้ วัตถปุ ระสงค์ให้นักเรยี นทราบ
3. ครนู ำภาพการเดนิ ทางทอ่ งเทีย่ ว แล้วรว่ มกนั สนทนา โดยใชค้ ำถาม ดังนี้

- ถ้าเราตอ้ งการเดินทางท่องเท่ียว เราควรศึกษาความรู้เก่ียวกบั การเดนิ ทาง สถานท่ที อ่ งเท่ียวนั้น ๆ
ดงั นั้นจะสามารถใช้เคร่ืองมอื ทางภมู ศิ าสตรใ์ ดไดบ้ ้าง และประโยชนท์ ่ีจะได้รับจากเคร่ืองมอื ดงั กลา่ วคืออะไร
(แนวคำตอบ แผนที่ เพราะนำเสนอข้อมูล ปรากฎการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวโลก ทำให้ทราบถึงสภาพ
ภมู ปิ ระเทศนน้ั ๆ ได้เป็นอยา่ งดี) (ด้านที่ 1 ตัวชว้ี ัดท่ี 4 ผู้เรียนไดร้ ับการกระตนุ้ และเกิดแรงจงู ใจในการเรียนรู้)

4

9.2 ข้ันกจิ กรรมการเรยี นรู้
ข้ันที่ 1 การตงั้ คำถามเชงิ ภมู ศิ าสตร์
4. ครูนำภาพแผนทม่ี าให้นักเรียนดู จากนั้นให้นักเรยี นสังเกตแลว้ ร่วมกันตอบคำถามดังน้ี

- นักเรียนสงั เกตเหน็ อะไรบา้ งจากการดูแผนท่ี (แนวคำตอบ ชื่อแผนท่ี สี เส้น สญั ลกั ษณ์ มาตราสว่ น
ตัวเลข)

- นักเรียนคิดว่าแผนที่มีประโยชน์อย่างไร (แนวคำตอบ ใช้ศึกษาพื้นที่ที่ต้องการ ลักษณะของ
ทรัพยากรธรรมชาติ สภาพเส้นทางการเดินทาง หรอื เสน้ ทางการทอ่ งเที่ยว เปน็ ตน้ )

- การใช้ประโยชน์จากแผนที่มีข้อจำกัดหรือไม่ อย่างไร (แนวคำตอบ พื้นที่จริงอาจมีความ
เปลี่ยนแปลง) (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 2 ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรู้หรือประสบการณ์เดิมกับการเรียนรู้
ใหม)่

ข้ันที่ 2 การรวบรวมข้อมลู
5. ครูให้นักเรียน สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับแผนที่ จากหนังสือเรียนภูมิศาสตร์ ม.4-6 หรือจากแหล่งเรียนรู้
อ่ืน ๆ เช่น สือ่ เวบ็ ไซตใ์ นอินเทอร์เน็ต เพอ่ื นำมาอภิปรายร่วมกนั ในชน้ั เรยี นตามประเดน็ ต่อไปน้ี

- ความหมายของแผนท่ี
- ประเภทของแผนท่ี
- องคป์ ระกอบของแผนท่เี ฉพาะเรื่อง
ข้ันที่ 3 การจัดการข้อมูล
6. นักเรียนสรุปความรู้จากการอภิปราย จากนั้นร่วมกันศึกษาตัวอย่างองค์ประกอบของแผนที่
จากแผนที่แสดงลักษณะภูมิประเทศคาบสมุทรอินโดจีนจากหนังสือเรียน ภูมิศาสตร์ ม.4-6 หน้า 6 แล้วนำ
ขอ้ มลู มาอภปิ รายร่วมกันภายในชนั้ เรยี น

5
ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหแ์ ละแปลผลขอ้ มูล
7. นักเรียนนำความรู้ที่ได้จากการศึกษา เรียบเรียงเป็นประเด็นสำคัญ สรุปเป็นองค์ความรู้ลงในสมุด
ด้วยการจัดทำเป็น Mind Mapping ลงในสมุด (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 3 ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือสร้าง
ประสบการณใ์ หม่จากการเรยี นรู้)
ข้นั ที่ 5 การสรุปเพอื่ ตอบคำถาม
8. ครูนำข้อสอบมาให้นักเรียนตอบคำถาม โดยครูช่วยแนะนำเพิ่มเติม (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 6 ผู้เรียน
ไดร้ บั ข้อมูลสะทอ้ นกลบั เพือ่ ปรับปรงุ การเรียนรู้)

-

6

9.3 ข้ันสรปุ ความรู้

9. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับแผนที่ องค์ประกอบแผนที่ การอ่านแปลความแผนท่ี

รวมถงึ การใช้ประโยชนจ์ ากแผนที่

10. สือ่ การเรียนร/ู้ แหลง่ เรยี นรู้

10.1 สอ่ื ประกอบการสอน PowerPoint เรือ่ งเคร่ืองมือทางภมู ศิ าสตร์

10.2 หนังสอื เรียน ภมู ิศาสตร์ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ 4-6

10.3 สื่อเว็บไซต์ อินเทอรเ์ นต็

11. การวดั ผลและประเมินผล

จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เคร่ืองมอื วัด เกณฑ์การวดั และ

ประเมินผล

อธิบายความหมายของแผนที่ (K) แบบทดสอบหลงั เรยี นหน่วยที่ 1 ร้อยละ 60 ข้ึนไป

ผ่านเกณฑ์

จำแนกชนดิ ของแผนที่และวิเคราะห์ แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้า ผา่ นตง้ั แต่ 2 รายการ

องคป์ ระกอบของแผนท่ี (P) ร่วมกจิ กรรม ผา่ นเกณฑ์

ตระหนกั ถึงความสำคญั ของการศึกษา แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ระดบั คุณภาพ พอใช้

เครื่องมือทางภูมศิ าสตร์ เพื่อการใช้ประโยชน์ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์

ในชวี ิต (A)

12. กิจกรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนนำความรู้ที่ได้จากการศึกษา เรียบเรียงเป็นประเด็นสำคัญ สรุปเป็นองค์ความรู้ลงในสมุด

ดว้ ยการจดั ทำเป็น Mind Mapping ลงในสมุด
13. การบรู ณาการกับกล่มุ สาระอนื่

- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วทิ ยาศาสตร์ : การสบื คน้ ขอ้ มูลผา่ นทางอินเทอร์เนต็
- คณิตศาสตร์ : การคดิ อัตราส่วนแผนที่
- ศลิ ปะ (ทศั นศิลป์) : การออกแบบแผนภาพความคิด

7

14. แบบบันทึกผลหลงั การจัดการเรียนรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ดา้ นคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงช่อื ……………………………………………….
(นางสาวทอฟ้า ประสานทอง)
ตำแหนง่ ครผู ้ชู ว่ ย

8

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 2

รายวชิ าสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภมู ิศาสตร์) รหัสวชิ า ส32101 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 1

ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 5 เรอื่ งการรับรูร้ ะยะไกล (Romote Sening) เวลา 1 ชั่วโมง

ครผู ู้สอน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

1. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
การรบั รู้จากระยะไกล เป็นการรวบรวมขอ้ มลู เกี่ยวกับวัตถุหรอื ปรากฏการณ์ตา่ ง ๆ โดยไม่มกี าร

สัมผัสวัตถุนั้น และเป็นการบันทึกข้อมูลจากการสะท้อนแสงหรือการแผ่รังสีพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า โดย
เครอื่ งวดั อปุ กรณ์บันทกึ ที่ติดอยู่กบั ยานสำรวจ ข้อมูลทไ่ี ด้จากภาพทางเครื่องบินในระดบั ตำ่ เรียกวา่ รูปถ่ายทาง
อากาศ และข้อมลู ทไี่ ดจ้ ากภาพดาวเทียมในระดบั สูงกวา่ เรียกวา่ ภาพจากดาวเทยี ม
2. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ช้ีวดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซ่ึงมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใช้ภมู สิ ารสนเทศอยา่ งมีประสิทธิภาพตัวชี้วัด
ตัวชีว้ ัด ส 5.1 ม.4-6/3 ใชแ้ ผนท่แี ละเคร่ืองมือทางภมู ิศาสตรใ์ นการค้นหา วเิ คราะห์ และสรุปข้อมูล
ตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์ และนำภมู ิสารสนเทศมาใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวัน
3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
3.1 อธิบายลกั ษณะของเทคโนโลยกี ารรับรู้จากระยะไกล (K)
3.2 วิเคราะหแ์ ละจำแนกประเภทของเทคโนโลยีการรับรู้จากระยะไกล (P)
3.3 เหน็ ความสำคัญในการใช้เทคโนโลยีภมู ิสารสนเทศในชวี ิตประจำวัน (A)
4. ความรู้ (K)
การรับรู้จากระยะไกล (Remote Sensing)
5. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทกั ษะการสงั เกต
5.2 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.3 การใชเ้ ทคนคิ และเครื่องมือทางภมู ศิ าสตร์

9

6. คุณลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)
ใฝ่เรยี นรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลือกใช้สอ่ื อยา่ งเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถนำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้
7. สมรรถนะสำคัญของผูเ้ รียน (KPAC)

ความสามารถในการคิด
ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
8. คา่ นยิ ม 12 ประการ
ใฝห่ าความรู้ หมนั่ ศกึ ษาเล่าเรียนทง้ั ทางตรง และทางออ้ ม
9. กจิ กรรมการเรยี นรู้
9.1 ขั้นนำเข้าสบู่ ทเรยี น
1. ครูทบทวนความรู้จากคาบท่แี ลว้ เกี่ยวกับแผนที่ องค์ประกอบของแผนท่ี
2. ครูให้นักเรียนนำสมาร์ตโฟนค้นหาสถานที่ที่นักเรียนสนใจโดยใช้โปรแกรม Google Earth โดยครู
แนะนำวิธีการใช้งานเบื้องตน้ จากนั้นให้นกั เรยี นค้นหาสถานที่ตามความสนใจ โดยครูสุ่มถามใหน้ ักเรียนแสดง
ความคดิ เหน็ ในกิจกรรมข้างตน้
- นักเรยี นได้ไปสถานทีไ่ หนบา้ ง (แนวคำตอบ อังกฤษ กรีนแลนด์ อนิ เดยี )
- นักเรียนมีความรู้สึกอย่างไรบ้าง (แนวคำตอบ ได้รับประสบการณ์ใหม่ จากการใช้ Google Earth
ใหไ้ ด้เห็นสถานทท่ี ี่เราต้องการไดอ้ ย่างงา่ ยดาย)
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปกิจกรรม จากนั้นครูเชื่อมโยงกิจกรรมเข้าสู่บทเรียนในเรื่องเทคโนโลยี
ภมู สิ ารสนเทศ (ด้านที่ 1 ตัวช้ีวัดที่ 2 ผ้เู รยี นสามารถเช่อื มโยงความรู้หรือประสบการณเ์ ดมิ กับการเรียนรใู้ หม่)
9.2 ขน้ั กิจกรรมการเรียนรู้
ขัน้ ท่ี 1 การตั้งคำถามเชงิ ภมู ิศาสตร์
4. ครูสนทนาประกอบการซักถามเกี่ยวกับเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในความรู้ความเข้าใจเบื้องต้นของ
นักเรยี น เชน่
- เทคโนโลยภี ูมิสารสนเทศได้แก่สง่ิ ใด (แนวคำตอบ GPS ภาพจากดาวเทยี ม)
- ในปัจจุบันเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศมีประโยชนอ์ ย่างไรบ้าง (แนวคำตอบ มีประโยชน์ในการค้นหา
เส้นทาง ระยะทาง การวางแผนเดนิ ทาง)
ขนั้ ที่ 2 การรวบรวมขอ้ มูล
5. ครูให้นักเรียนปฏิบตั ิกิจกรรมชื่อว่า “ค้นคว้าพาเรียนการรับรู้จากระยะไกล” โดยแจกสลากกระดาษ
โน้ต ซึ่งด้านในจะมีหวั ข้อการคน้ ควา้ ดงั นี้
- ความหมายของการรบั รรู้ ะยะไกล
- หลกั การทำงานของการรบั รรู้ ะยะไกลมีกี่กระบวนการ
- การได้รบั ข้อมูล (data acquistion) คอื ะไร

10

- การวเิ คราะหข์ ้อมูล (data analysis)
- รปู ถ่ายทางอากาศ
- ภาพจากดาวเทยี ม
จากนั้นให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับหัวข้อที่นักเรียนจับสลากได้ จากหนังสือเรียนภูมิศาสตร์ ม.4-6
หรือจากแหล่งเรียนรู้อื่น ๆ เช่น สื่อ เว็บไซต์ในอินเทอร์เน็ต แล้วเขียนคำตอบหรือรายละเอียดลงในกระดาษ
โน้ต แล้วนำไปติดบนกระดานหน้าชั้นเรียน (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 3 ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือสร้าง
ประสบการณ์ใหม่จากการเรยี นรู้)
ขน้ั ที่ 3 การจัดการขอ้ มูล
6. นักเรียนช่วยกันแยก จัดหมวดหมู่ และเรียบเรียงหัวข้อที่เหมือนกันให้เรียบร้อย จากนั้นครูแบ่ง
นักเรียนศึกษาหัวข้อที่ไม่ได้สืบค้น โดยศึกษาจากกระดาษโน้ตที่ติดไว้ที่กระดานหน้าชั้นเรียนให้ครบทุกหัวข้อ
แลว้ ร่วมกนั แลกเปล่ยี นความรรู้ ะหวา่ งกัน
ขน้ั ที่ 4 การวเิ คราะหแ์ ละแปลผลข้อมูล
7. นักเรียนนำข้อมูลที่ได้จากการศึกษาแลกเปลี่ยนกันมาทำการวิเคราะห์ ตรวจสอบความถูกต้องของ
ข้อมลู โดยมคี รูคอยช่วยแนะนำ อธบิ ายขอ้ มูลเพ่มิ เติมโดยใช้ PowerPoint เร่ืองเครอ่ื งมอื ทางภูมศิ าสตร์
ขัน้ ท่ี 5 การสรปุ เพือ่ ตอบคำถาม
8. ครตู ้ังคำถามใหน้ กั เรียนตอบคำถามเพ่ือสรปุ ความรู้
- เทคโนโลยีการรับรู้จากระยะไกลมีประโยชน์ต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
อย่างไร (แนวคำตอบ ช่วยในการศึกษาสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้สามารถแก้ปัญหา
ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมได้ตรงจุด และสามารถนำมาใช้ประโยชนไ์ ดอ้ ย่างยง่ั ยืน)
9.3 ขั้นสรปุ ความรู้
9. นกั เรยี นร่วมกนั สรุปสิง่ ที่เขา้ ใจเปน็ ความรูร้ ว่ มกัน ดังน้ี
การรับรู้จากระยะไกล เป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุหรือปรากฏการณ์ต่าง ๆ โดยไม่มีการสัมผัส
วัตถุนั้น และเป็นการบันทึกข้อมูลจากการสะท้อนแสงหรือการแผ่รังสีพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า โดยเครื่องวัด
อปุ กรณ์บันทึกท่ีตดิ อยู่กับยานสำรวจ เรียกว่า รูปถา่ ยทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม
10. ส่อื การเรียนร้/ู แหลง่ เรยี นรู้
10.1 สือ่ ประกอบการสอน PowerPoint เรือ่ งเครอ่ื งมอื ทางภูมิศาสตร์
10.2 หนงั สอื เรียน ภมู ศิ าสตร์ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4-6
10.3 สื่อเวบ็ ไซต์ อนิ เทอร์เน็ต

11

11. การวัดผลและประเมินผล เครอื่ งมอื วัด เกณฑก์ ารวดั และ
จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ ประเมินผล
แบบทดสอบหลงั เรียนหนว่ ยท่ี 1
อธิบายลักษณะของเทคโนโลยีการรับรู้จาก ร้อยละ 60 ขน้ึ ไป
ระยะไกล (K) แบบสงั เกตพฤติกรรมการเขา้ ร่วม ผ่านเกณฑ์
วิเคราะห์และจำแนกประเภทของเทคโนโลยี กจิ กรรม
การรับร้จู ากระยะไกล (P) แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ผา่ นตง้ั แต่ 2 รายการ
เหน็ ความสำคัญในการใช้เทคโนโลยีภมู ิ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์
สารสนเทศในชวี ิตประจำวนั (A)
ระดับคุณภาพ พอใช้
ผา่ นเกณฑ์

12. กิจกรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
นกั เรยี นปฏิบัตกิ จิ กรรมช่อื ว่า “คน้ คว้าพาเรยี นการรบั รจู้ ากระยะไกล”

13. การบรู ณาการกบั กลุ่มสาระอน่ื
- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วิทยาศาสตร์ : การสบื ค้นขอ้ มลู ผ่านทางอินเทอร์เน็ต

12

14. แบบบนั ทกึ ผลหลงั การจัดการเรียนรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชื่อ……………………………………………….
(นางสาวทอฟา้ ประสานทอง)
ตำแหนง่ ครูผ้ชู ่วย

13

แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี 3

รายวิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภมู ิศาสตร์) รหสั วชิ า ส32101 หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 1

ชั้นมัธยมศกึ ษาปีที่ 5 เรอ่ื งระบบกำหนดตำแหนง่ บนพืน้ โลก (GPS) เวลา 1 ช่ัวโมง

ครูผู้สอน นางสาวทอฟ้า ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

1. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
ระบบกำหนดตำแหน่งบนพนื้ โลกเป็นเทคโนโลยีที่ใช้ระบุพิกัดภูมศิ าสตร์ และพิกดั ยูทีเอม็ รวมทงั้

การคำนวณความเร็วและทิศได้ จึงใช้ประโยชน์ได้หลากหลายทั้งการทำแผนที่ การเดินทาง และระบบติดตาม
ยานพาหนะเพอ่ื การขนส่ง
2. มาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ช้วี ัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใชภ้ มู สิ ารสนเทศอยา่ งมีประสทิ ธิภาพตวั ชว้ี ัด
ตวั ชีว้ ัด ส 5.1 ม.4-6/3 ใชแ้ ผนทีแ่ ละเคร่ืองมอื ทางภมู ศิ าสตร์ในการคน้ หา วเิ คราะห์ และสรปุ ข้อมูล
ตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์ และนำภมู สิ ารสนเทศมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวนั
3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
3.1 อธิบายลักษณะของระบบกำหนดตำแหน่งบนพน้ื โลกหรือจีพเี อส (K)
3.2 วิเคราะหเ์ ก่ียวกบั ระบบกำหนดตำแหนง่ บนพนื้ โลกหรอื จีพเี อส (P)
3.3 เห็นความสำคัญของการใชเ้ ทคโนโลยีภูมิสารสนเทศในชีวติ ประจำวัน (A)
4. ความรู้ (K)
ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก หรือจพี เี อส
5. ทักษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทกั ษะการสังเกต
5.2 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.3 การใชเ้ ทคนิคและเครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร์
6. คุณลกั ษณะอนั พึงประสงค์ (A)
ใฝ่เรยี นรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ
เลือกใชส้ ือ่ อย่างเหมาะสม บนั ทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเปน็ องคค์ วามรู้ สามารถนำไปใช้ในชวี ติ ประจำวนั ได้

14

7. สมรรถนะสำคัญของผู้เรยี น (KPAC)
ความสามารถในการคดิ
ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

8. ค่านิยม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หมน่ั ศึกษาเล่าเรียนท้ังทางตรง และทางอ้อม

9. กจิ กรรมการเรยี นรู้
9.1 ขัน้ นำเข้าสบู่ ทเรียน
1. นักเรียนดภู าพ จากนนั้ ร่วมกันสนทนา ดังนี้

- นักเรียนเคยใชแ้ อปพลิเคชนั ดังภาพหรือไม่ (แนวตอบ เคย/ไมเ่ คย)
- ให้บอกเหตุผลของการใช้งานแอปพลิเคชันดังกล่าว (แนวตอบ สะดวก ง่าย สามารถใช้งานได้จาก
โทรศัพทเ์ คล่อื นท)ี่ (ด้านท่ี 1 ตวั ชี้วัดท่ี 4 ผู้เรยี นไดร้ บั การกระตุ้นและเกดิ แรงจูงใจในการเรยี นรู้)
9.2 ข้ันกิจกรรมการเรยี นรู้
ขั้นท่ี 1 การตง้ั คำถามเชงิ ภมู ศิ าสตร์
2. ครูให้นักเรียนศึกษาความหมายของระบบกำหนดตำแหน่งของพื้นโลก (GPS) จากแหล่งเรียนรู้ท่ี
นกั เรยี นสนใจ แล้วรว่ มกนั แสดงความคิดเห็นตามประเดน็ แล้วสรุปเป็นความรูร้ ่วมกนั
ขนั้ ที่ 2 การรวบรวมขอ้ มลู
3. ครูให้นกั เรียนรบั ชมวีดิทัศนเ์ ร่ือง “GPS แบบขอส้ันๆ” จาก https://www.youtube.com/watch
?v=qPYjd2QCNWQ จากนัน้ ให้ร่วมกันตอบคำถามจากการรับชม เชน่
- หลักการทำงานของ GPS ต้องมีองคป์ ระกอบอะไรบ้าง (แนวตอบ ดาวเทยี ม สถานีควบคุม เคร่ืองรบั
สญั ญาณจพี ีเอส)
- ถา้ ไมม่ ดี าวเทยี มในการสง่ สัญญาณจะมีผลต่อระบบกำหนดตำแหนง่ บนพ้ืนโลกหรอื ไม่ (แนวคำตอบ
มีผล เพราะจะทำให้การกำหนดตำแหนง่ คาดเคล่อื น)

15

4. นักเรียนร่วมกันสืบค้นถึงหลักการทำงานของระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก จากหนังสือเรียน
ภูมิศาสตร์ ม.4-6 หรือจากแหล่งเรียนรู้อื่น ๆ (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 1 ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสิ่งที่เรียนและเข้าใจ
บทเรียน)

ข้ันท่ี 3 การจัดการข้อมลู
5. นักเรียนนำข้อมูลที่ตนได้จากการค้นคว้า รวบรวม มาแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างกันในชั้นเรียน
จากนั้นช่วยกนั คดั เลือกขอ้ มูล เพือ่ ใหไ้ ด้ขอ้ มูลทถี่ กู ตอ้ ง แลว้ รว่ มกันอภิปรายแสดงความคิดเหน็ เพม่ิ เติม
ขั้นที่ 4 การวเิ คราะห์และแปลผลขอ้ มลู
6. นักเรียนวิเคราะห์หลักการทำงานของระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลกหรือจีพีเอส แล้วสรุปความรู้
เปน็ แผนภาพความคิดลงในสมุด ดังตวั อย่าง

หลักการทำงานของระบบกำหนด เครอ่ื งรบั จีพีเอสจะรับสญั ญาณจาก
ตำแหน่งบนพ้ืนโลกหรอื จพี ีเอส
1 ดาวเทยี มทีร่ ะบุเวลาและตำแหน่งของ
ดาวเทยี มดวงทส่ี ่งสัญญาณมา

คำนวณหาระยะเสมือนจรงิ แตล่ ะระยะ

แสดงข้อมูลให้ผู้ใช้ทราบบนจอของ 2
เครื่องรับเป็นค่าละติจูด ลองจิจูด และ
ค่าพิกัดยูทีเอ็ม เพื่อให้การกำหนด จากนน้ั จะใชข้ อ้ มูลดังกลา่ วจาก
ตำแหน่งครอบคลุมไดท้ ่วั ทั้งโลก
3 ดาวเทียมอย่างน้อย 3 ดวง มา

คำนวณหาตำแหนง่ ของเครื่องรบั

หลกั การทำงานของระบบกำหนดตำแหน่งบนพน้ื โลก (GPS)

7. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและสรุปความรู้ของหลักการทำงานของระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก
โดยครูใช้ PowerPoint เรื่องเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ อธิบายเพิ่มเติม (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 3 ผู้เรียนได้สร้าง
ความรู้เอง หรือสรา้ งประสบการณ์ใหม่

ข้นั ท่ี 5 การสรปุ เพอื่ ตอบคำถาม
8. นักเรียนร่วมกันบอกเกี่ยวกับประโยชน์ของจีพีเอสในด้านต่าง ๆ แล้วสรุปความรู้ (แนวคำตอบ ด้าน
ระบบขนส่งสินค้า: ตรวจสอบได้ รู้ความเคลื่อนไหวและตำแหน่ง ด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน: ใช้ในการรังวัด
พน้ื ที่ เหมาะสำหรบั การทำแผน่ ทที่ ่ดี ิน เปน็ ต้น)
9. นักเรียนจะนำระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลกหรือจีพีเอสไปใช้ในชีวิตประจำวันอย่างไร (แนว
คำตอบ ใช้ในการนำทางไปยงั สถานทต่ี า่ ง ๆ)

16

9.3 ขนั้ สรปุ ความรู้

10. นกั เรยี นรว่ มกนั สรุปสิง่ ทีเ่ ขา้ ใจเปน็ ความรู้รว่ มกัน ดงั น้ี

ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลกเป็นเทคโนโลยีที่ใช้ระบุพิกัดภูมิศาสตร์ และพิกัดยูทีเอ็มรวมทั้งการ

คำนวณความเร็วและทิศได้ จึงใช้ประโยชน์ได้หลากหลายทั้งการทำแผนที่ การเดินทาง และระบบติดตาม

ยานพาหนะเพ่อื การขนส่ง

10. ส่อื การเรียนร/ู้ แหล่งเรยี นรู้

10.1 สอื่ ประกอบการสอน PowerPoint เร่ืองเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์

10.2 หนังสอื เรียน ภมู ศิ าสตร์ ช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 4-6

10.3 ส่อื เวบ็ ไซต์ อนิ เทอร์เน็ต

11. การวดั ผลและประเมินผล

จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ เครือ่ งมือวัด เกณฑก์ ารวัดและ

ประเมนิ ผล

อธิบายลักษณะของระบบกำหนดตำแหนง่ แบบทดสอบหลงั เรยี นหน่วยที่ 1 รอ้ ยละ 60 ขน้ึ ไป

บนพน้ื โลกหรอื จีพีเอส (K) ผา่ นเกณฑ์

วเิ คราะห์เกยี่ วกบั ระบบกำหนดตำแหน่งบน แบบสังเกตพฤติกรรมการเข้าร่วม ผ่านตงั้ แต่ 2 รายการ

พนื้ โลกหรอื จพี ีเอส (P) กิจกรรม ผ่านเกณฑ์

เหน็ ความสำคญั ของการใช้เทคโนโลยีภูมิ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ระดบั คุณภาพ พอใช้

สารสนเทศในชีวิตประจำวนั (A) ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์

12. กจิ กรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนวิเคราะห์หลักการทำงานของระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลกหรือจีพีเอส แล้วสรุปความรู้

เปน็ แผนภาพความคดิ ลงในสมุด
13. การบรู ณาการกบั กลุม่ สาระอนื่

- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วทิ ยาศาสตร์ : การสบื ค้นข้อมลู ผา่ นทางอนิ เทอร์เนต็

17

14. แบบบนั ทกึ ผลหลงั การจัดการเรียนรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ่ื ……………………………………………….
(นางสาวทอฟ้า ประสานทอง)
ตำแหน่ง ครผู ูช้ ่วย

18

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี 4

รายวชิ าสงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภมู ิศาสตร์) รหัสวชิ า ส32101 หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 1

ช้ันมัธยมศกึ ษาปีที่ 5 เรือ่ งระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์ (GIS) เวลา 1 ชัว่ โมง

ครูผู้สอน นางสาวทอฟ้า ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

1. สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด
ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่ใช้ระบบคอมพิวเตอร์ช่วยในการนำเข้า

ข้อมูล จัดเก็บ วิเคราะห์ และแสดงผลการวิเคราะห์ รวมทั้งสามารถสืบค้นเพื่อดัดแปลงแก้ไข และนำเสนอ
ขอ้ มลู เพอ่ื ให้เห็นถงึ ความสัมพนั ธ์ของพืน้ ท่ี สามารถนำไปใช้เพื่อตดิ ตามการเปล่ยี นแปลงของพื้นท่ี การบริหาร
จดั การ และการวางแผนกำหนดนโยบายตา่ ง ๆ ได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ
2. มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชี้วัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใชภ้ มู ิสารสนเทศอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพตัวชวี้ ัด
ตวั ชี้วัด ส 5.1 ม.4-6/3 ใช้แผนทแ่ี ละเครือ่ งมือทางภมู ศิ าสตร์ในการคน้ หา วเิ คราะห์ และสรุปข้อมูล
ตามกระบวนการทางภูมศิ าสตร์ และนำภมู ิสารสนเทศมาใช้ประโยชนใ์ นชวี ติ ประจำวัน
3. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
3.1 อธบิ ายลักษณะของระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตรห์ รอื จีไอเอส (K)
3.2 วเิ คราะห์เกี่ยวกับระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตรห์ รือจีไอเอส (P)
3.3 เห็นความสำคัญของการใชเ้ ทคโนโลยีภมู ิสารสนเทศในชีวิตประจำวัน (A)
4. ความรู้ (K)
ระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์ (GIS)
5. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทักษะการสงั เกต
5.2 การใช้เทคโนโลยี
5.3 การใช้เทคนิคและเครอ่ื งมือทางภูมิศาสตร์

19

6. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
ใฝเ่ รยี นรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลือกใชส้ ่อื อยา่ งเหมาะสม บนั ทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์ความรู้ สามารถนำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั ได้
7. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น (KPAC)

ความสามารถในการคิด
ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
8. ค่านิยม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หมั่นศึกษาเล่าเรยี นทัง้ ทางตรง และทางอ้อม
9. กิจกรรมการเรยี นรู้
9.1 ขนั้ นำเข้าสูบ่ ทเรียน
1. นกั เรยี นทบทวนความรเู้ ดิมเก่ยี วกบั เร่ืองเทคโนโลยีภูมสิ ารสนเทศโดยใช้คำถาม ดงั นี้
- นักเรียนคิดว่ารูปถ่ายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม สามารถนำไปใช้ในการวางแผนเกีย่ วกับเรื่อง
ใดได้บ้าง (แนวคำตอบ การวางแผนเส้นทางคมนาคม การวางผังเมือง การใช้ที่ดิน) (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัดที่ 2
ผเู้ รียนสามารถเชอื่ มโยงความรหู รือประสบการณเ์ ดิมกบั การเรยี นร้ใู หม่)
9.2 ขัน้ กิจกรรมการเรียนรู้
ข้ันที่ 1 การตงั้ คำถามเชิงภมู ิศาสตร์
2. นักเรยี นสังเกตภาพฐานข้อมลู ระบบสารสนเทศภมู ิศาสตร์ แล้วร่วมกันสนทนา โดยใช้คำถาม ดงั นี้

20

- จากภาพทีก่ ำหนด หน่วยงานใดนำข้อมลู มาใช้ (อำเภอโนนนารายณ์ จงั หวดั สรุ ินทร์)
- หน่วยงานดังกล่าวใชศ้ ึกษาเรอื่ งใด (ศึกษาปัญหาความยากจนของประชากรในอำเภอโนนนารายณ์
จงั หวดั สุรนิ ทร์)
- ผลท่ีไดจ้ ากการสำรวจ (ตัวอยา่ งคำตอบ ไดข้ ้อมลู เกย่ี วกบั สถานะทางการเงนิ ของประชากร ท่ีอยู่ใน
เขตพน้ื ท่ี ทำใหส้ ามารถวางแผนแกไ้ ขปญั หาความยากจนได้อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ)
3. นกั เรียนศึกษาและรวบรวมข้อมลู เกีย่ วกับเรอ่ื ง ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์หรือจไี อเอส จากหนงั สือ
เรียนและแหลง่ การเรียนรอู้ ่นื ๆ เพิม่ เติม
ข้ันที่ 2 การรวบรวมข้อมลู
4. นกั เรยี นศกึ ษาและรวบรวมขอ้ มลู เกย่ี วกบั เร่อื ง ระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร์หรือจีไอเอส จากหนังสอื
เรียนและแหลง่ การเรียนร้อู น่ื ๆ เพิ่มเติม หรอื จากแหล่งเรียนรอู้ ืน่ ๆ
ขั้นที่ 3 การจัดการขอ้ มูล
5. นักเรียนนำข้อมูลที่ตนได้จากการค้นคว้า รวบรวม มาแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างกันในชั้นเรียน
จากน้ันชว่ ยกันคัดเลอื กขอ้ มลู เพอ่ื ใหไ้ ด้ข้อมลู ทถี่ ูกตอ้ ง แลว้ รว่ มกนั อภิปรายแสดงความคิดเหน็ เพ่มิ เติม
ขั้นท่ี 4 การวิเคราะหแ์ ละแปลผลข้อมลู
6. นักเรยี นวิเคราะหห์ ลักการทำงานของระบบสารสนเทศภมู ศิ าสตรห์ รือจไี อเอส โดยมีประเดน็ คำถาม
จากนนั้ จดบนั ทกึ ลงในสมุด ดังนี้
- ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์มีองค์ประกอบสำคัญอะไรบ้าง (ข้อมูล/สารสนเทศ ระบบฮาร์ดแวร์
ซอฟต์แวร์ทำงาน กระบวนการวิเคราะห/์ ข้นั ตอนการทำงาน และบคุ ลากร)
- ข้อมูล/สารสนเทศ หมายถึง (ข้อมูลที่จะนำเข้าสู่ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เป็นข้อมูลที่สามารถ
นำไปใช้ในการตอบคำถามได้ตรงตามวตั ถุประสงค์)
- ระบบฮาร์ดแวร์ หมายถึง (คอมพิวเตอร์ อุปกรณ์การอ่านข้อมูล อุปกรณ์เก็บรักษาข้อมูล อุปกรณ์
การนำเข้าขอ้ มูล อุปกรณ์การประมวลผล และแสดงผลขอ้ มูล)
- ซอฟต์แวร์ทำงาน หมายถึง (โปรแกรมที่ใช้ในการจัดการระบบ และสั่งงานต่าง ๆ เพื่อให้ระบบ
ฮารด์ แวรท์ ำงาน)
- กระบวนการวิเคราะห์/ขั้นตอนการทำงาน หมายถึง (การสร้างฐานข้อมูลที่มีกระบวนการถูกต้อง
และคำนงึ ถึงเป้าหมายทีส่ ามารถใช้ได้ในกจิ กรรมอนั หลากหลาย)
- บุคลากร หมายถึง (ผู้ที่ทำหน้าที่จัดการให้องค์ประกอบทั้ง 4 อย่างทำงานประสานกันอย่างมี
ประสทิ ธภิ าพ)
7. ครูสุม่ นกั เรยี นใหอ้ อกมาตอบประเด็นคำถาม จากนั้นชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ต้องของคำตอบ (ดา้ น
ที่ 1 ตวั ช้ีวัดท่ี 6 ผเู้ รียนไดร้ ับข้อมูลสะท้อนกลับเพอ่ื ปรบั ปรุงการเรยี นรู้)

21

ขน้ั ท่ี 5 การสรปุ เพอ่ื ตอบคำถาม
7. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและสรุปความรูข้ องหลักการทำงานของระบบสารสนเทศภมู ิศาสตร์ โดยครู
ใช้ PowerPoint เรื่องเครื่องมือทางภูมิศาสตร์อธิบายเพิ่มเติม (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัด 1 ผู้เรียนสามารถเข้าถึงสิ่งท่ี
เรยี นและเขา้ ใจบทเรียน)
9.3 ขัน้ สรปุ ความรู้
10. นักเรียนร่วมกันสรุปประโยชน์ของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ แล้วสรุปความรู้เป็นแผนภาพ
ความคิด ดังตัวอย่างดังน้ี (ด้านที่ 1 ตัวชี้วัด 3 ผู้เรียนสร้างความรู้เองหรือสร้างประสบการณ์ใหม่จากการ
เรยี นรู้)

ระบบการจัดเก็บข้อมูล สามารถ ผลติ ฐานข้อมลู เชิงพื้นที่ทแ่ี สดงขน้ั ตอนของ
จัดเก็บข้อมลู ได้ต้งั แต่ข้อมูลภาพ การเปลีย่ นแปลงไดอ้ ย่างตอ่ เนื่อง
รายงานเอกสาร ตาราง และข้อมูล จึงประหยัดค่าใช้จ่ายในการวิเคราะห์และ
ทถ่ี ูกนำเขา้ โดยเคร่ืองอา่ นพิกัด หรอื ตรวจสอบข้อมูล
เครอื่ งกราดตรวจ โดยเก็บไวไ้ ด้
ในชดุ เดยี วกนั ประโยชน์ของระบบ การเรียกใช้ข้อมูล สามารถ
สารสนเทศภมู ิศาสตร์ เรียกใชข้ ้อมลู ไดส้ ะดวก
การวิเคราะห์และตรวจสอบ รวดเร็ว และนำข้อมูล
ข้อมลู มีความรวดเร็วขนึ้ การปรับปรงุ และแก้ไขขอ้ มลู ประเภทตา่ ง ๆ มา
ทำได้ง่ายและทันที ทำให้ข้อมูล ประยุกตใ์ ช้งานร่วมดว้ ยได้
จงึ นำเสนอผลการวิเคราะห์ ทีจ่ ดั เกบ็ มีความทันสมัย สะดวก
เพอ่ื ให้เกดิ ความเข้าใจไดห้ ลาย ตอ่ การใช้งานตลอดเวลา
รูปแบบ

10. สือ่ การเรียนรู้/แหล่งเรยี นรู้
10.1 สอ่ื ประกอบการสอน PowerPoint เรื่องเครือ่ งมอื ทางภูมิศาสตร์
10.2 หนงั สอื เรียน ภูมิศาสตร์ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีท่ี 4-6
10.3 สื่อเว็บไซต์ อนิ เทอรเ์ นต็

22

11. การวัดผลและประเมนิ ผล เครอ่ื งมอื วดั เกณฑ์การวัดและ
จุดประสงค์การเรียนรู้ ประเมนิ ผล
แบบทดสอบหลงั เรยี นหน่วยที่ 1
อธบิ ายลกั ษณะของระบบสารสนเทศ รอ้ ยละ 60 ขึ้นไป
ภูมิศาสตร์หรือจไี อเอส (K) แบบสังเกตพฤติกรรมการเขา้ รว่ ม ผา่ นเกณฑ์
วิเคราะหเ์ ก่ยี วกับระบบสารสนเทศ กิจกรรม
ภมู ิศาสตรห์ รือจไี อเอส (P) แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ผ่านต้งั แต่ 2 รายการ
เห็นความสำคญั ของการใชเ้ ทคโนโลยีภมู ิ ประสงค์ ผ่านเกณฑ์
สารสนเทศในชีวติ ประจำวัน (A)
ระดับคุณภาพ พอใช้
ผ่านเกณฑ์

12. กจิ กรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนวิเคราะห์หลักการทำงานของระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์หรือจีไอเอส โดยมีประเด็นคำถาม

จากนัน้ จดบันทกึ ลงในสมดุ
13. การบูรณาการกบั กลมุ่ สาระอ่นื

- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วทิ ยาศาสตร์ : การสบื ค้นข้อมูลผา่ นทางอินเทอรเ์ น็ต

23

14. แบบบนั ทกึ ผลหลงั การจัดการเรียนรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ดา้ นคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงช่อื ……………………………………………….
(นางสาวทอฟา้ ประสานทอง)
ตำแหนง่ ครูผชู้ ่วย

24

ภาคผนวก

25

QR-Code ส่อื การสอน PowerPoint
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 1 เครอ่ื งมือทางภูมศิ าสตร์

ช้นั มธั ยมศึกษาปีที่ 5

แบบทดสอบกอ่ น-หลังเรยี นออนไลนโ์ ดยใช้ Google Form
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เคร่ืองมอื ทางภมู ิศาสตร์

26

ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ี่ 5

1 ์

ึ5

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกจิ กรรม (ในชน้ั เรียน)

27

คำชี้แจง : สงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นรายบุคคลโดยทำเครื่องหมาย ✓ลงในช่องวา่ งท่ีตรงกับความเปน็ จริง

รายการประเมิน รายการประเมนิ

เลขท่ี
รวม (เฉลี่ย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
เลขท่ี
รวม (เฉล่ีย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
ความสนใจ การตอบ ความสนใจ การตอบ
ในบทเรียน คำถาม ในบทเรยี น คำถาม

43214321 4 43214 3 21 4
1 22
2 23
3 24
4 25
5 26
6 27
7 28
8 29
9 30
10 31
11 32
12 33
13 34
14 35
15 36
16 37
17 38
18 39
19 40
20 41
21 42

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมนิ
(………………………………………………………….)

เกณฑ์การประเมิน

28

เกณฑก์ ารให้คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

4 หมายถึง ดมี าก ระดับคุณภาพ ตัง้ แต่ 2 ขึ้นไป
3 หมายถึง ดี ผ่านเกณฑ์
2 หมายถงึ พอใช้
1 หมายถงึ ปรับปรุง

เกณฑก์ ารประเมินด้านพฤติกรรม

พฤติกรรม 4 ระดับคะแนน 1
32

ความสนใจ ตง้ั ใจเรียนไม่หยอก ต้งั ใจเรียนแต่ ไมค่ ่อยต้ังใจเรยี นคุย ไมต่ ง้ั ใจเรยี นเลย
ในบทเรยี น ล้อและไมค่ ยุ กนั อาจจะหยอกล้อ กนั ค่อนขา้ งเสียงดัง ไม่นำอุปกรณ์มา
นำอุปกรณ์มาเรียน และคุยกนั บางครั้ง นำอปุ กรณม์ าเรียน เรียนเลย
ครบ นำอปุ กรณ์มา ไม่ครบ (ขาดหลาย
เรียนเกือบครบ อย่าง)
ขาดเล็กน้อย

การตอบคำถาม มีความม่นั ใจ กล้า มีความม่ันใจ กลา้ ไมค่ ่อยมีความมน่ั ใจ ขาดความมั่นใจ
ตอบ และตอบ ตอบ แต่อาจจะ ในการตอบคำถาม ในการตอบ
คำถามไดถ้ ูกต้อง ตอบไมต่ รงกับ ตอบไมต่ รงกบั คำถามและตอบ
ประเด็นคำถาม ประเด็นคำถามเป็น คำถามไม่ตรง
บ้างเลก็ นอ้ ย ส่วนใหญ่ ตามประเด็น
คำถามเลย

แบบสรุปผลการประเมินคณุ ลกั ษณะที่พึงประสงค์

29

นกั เรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี ....... ภาคเรียนที่ ......... ปกี ารศกึ ษา ..............

คณุ ลกั ษณะอนั พงึ ประสงคแ์ ละตัวชี้วดั

ที่ ช่ือ - สกุล ใฝเ่ รียนรู้

4.2.1 4.2.2 4.2.3 รวม

321032103210 9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

ลงช่ือ .................................................. ผูป้ ระเมิน
(………………………………………………………….)

เกณฑ์การให้คะแนน

30

การใหแ้ ละกรอกคะแนนคณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ของแต่ละข้อตามตัวชีว้ ัด ให้กรอกเป็นตัวเลข

ระดับ 0, 1, 2 และ 3 ซ่งึ ตวั เลขมีความหมาย ดังนี้

ระดับคุณภาพ 3 หมายถึง ระดับดเี ยีย่ ม

ระดับคุณภาพ 2 หมายถงึ ระดับดี

ระดับคุณภาพ 1 หมายถึง ระดับผ่าน

ระดบั คุณภาพ 0 หมายถึง ระดบั ไมผ่ ่าน

เกณฑก์ ารให้คะแนน (ระดับคณุ ภาพ)

7 – 9 คะแนน อยูใ่ นเกณฑ์ ระดับ ดี

3 – 6 คะแนน อยู่ในเกณฑ์ ระดบั พอใช้

ตำ่ กวา่ 3 คะแนน อยใู่ นเกณฑ์ ระดับ ปรบั ปรุง

การประเมนิ ผลคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

ใฝ่เรียนรู้

ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลือกใช้ส่อื อย่างเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรปุ เป็นองค์ความรู้ สามารถนำไปใชใ้ นชวี ติ ประจำวนั ได้

พฤตกิ รรมบ่งช้ี ไมผ่ า่ น (0) ผา่ น (1) ดี (2) ดเี ยี่ยม (3)

4.2.1 ศึกษาคน้ ควา้ หา ไมศ่ กึ ษาคน้ ควา้ หา ศึกษาค้นควา้ หา ศึกษาค้นควา้ ศึกษาคน้ คว้า

ความรูจ้ ากหนงั สือ ความรู้ ความรจู้ ากหนงั สอื หาความรจู้ ากหนังสือ หาความรู้จากหนงั สือ
เอกสาร ส่งิ พมิ พ์ ส่อื เอกสาร สิ่งพมิ พส์ ื่อ เอกสาร สิง่ พิมพ์สื่อ เอกสาร สิง่ พมิ พส์ ่อื
เทคโนโลยีต่าง ๆ แหล่ง เทคโนโลยี เทคโนโลยแี ละ เทคโนโลยีและ
เรียนรูท้ ง้ั ภายในและ แหลง่ เรยี นรทู้ งั้ สารสนเทศ สารสนเทศแหล่งเรียนรู้
ภายนอกโรงเรียน และ ภายในและภายนอก แหล่งเรยี นรู้ท้ภั ายใน ท้งั ภายในและภายนอก
เลอื กใชส้ ่ือไดอ้ ยา่ ง

เหมาะสม โรงเรียน เลือกใช้สื่อ และภายนอกโรงเรียน โรงเรียน

4.2.2 บนั ทกึ ความรู้ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม และเลือกใช้ส่ือได้อยา่ ง เลือกใชส้ ื่อไดอ้ ย่าง

วเิ คราะห์ ตรวจสอบจาก มกี ารบนั ทกึ ความรู้ เหมาะสม มีการบันทกึ เหมาะสม มีการบนั ทกึ
ส่งิ ทเ่ี รยี นรสู้ รปุ เป็นองค์
ความรู้ ความรู้ วิเคราะหข์ ้อมลู ความร้วู เิ คราะหข์ ้อมลู
4.2.3 แลกเปลีย่ นเรยี นรู้
ด้วยวิธกี ารต่าง ๆ เพื่อ สรปุ เปน็ องคค์ วามรู้ สรุปเป็นองค์ความรู้
นำไปใชใ้ นชีวติ ประจำวนั
แลกเปลย่ี นเรยี นรู้ แลกเปลยี่ นเรยี นรู้

กับผ้อู ่นื ได้ และ ด้วยวิธีการท่ีหลากหลาย

นำไปใช้ในชวี ิต และเผยแพรแ่ ก่บคุ คล

ประจำวนั ได้ ทัว่ ไปนำไปใชใ้ น

ชวี ติ ประจำวนั ได้

แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 5

รายวิชาสังคมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภูมศิ าสตร์) รหสั วชิ า ส32101 หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 2

ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 5 เรอ่ื ง ธรณีภาค เวลา 1 ชวั่ โมง

ครูผสู้ อน นางสาวทอฟ้า ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

1. สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
สภาพทางภมู ิศาสตรเ์ ปน็ ปัจจยั ที่กำหนดรูปแบบวิถีของมนษุ ยใ์ นแตล่ ะพ้นื ที่ เม่อื เกิดการเปลี่ยนแปลง

ทงั้ จากกระบวนการธรรมชาติ หรอื จากการกระทำของมนษุ ยเ์ ปล่ียนแปลงไปด้วย ส่งิ จำเป็นต้องศึกษาเกี่ยวกับ
การเปลยี่ นแปลงทางกายภาพเพ่ือปรบั วิถกี ารดำเนินชีวติ ให้สอดคล้องกบั สภาวะในขณะน้นั ได้
2. มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตัวช้ีวัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใชภ้ มู สิ ารสนเทศอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพตวั ช้วี ดั
ตวั ชีว้ ัด ส. 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะหก์ ารเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของพ้นื ท่ีในประเทศไทยและภูมิภาค
ตา่ ง ๆ ของโลก ซ่งึ ไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากปจั จัยทางภมู ิศาสตร์
3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้
3.1 อธิบายโครงสรา้ งของโลกและการเลือ่ นของทวีป (K)
3.2 วเิ คราะหแ์ ละจำแนกโครงสร้างของโลกและการเลือ่ นของทวีป (P)
3.3 สนใจศกึ ษาการเปล่ยี นแปลงทางกายภาพของพ้ืนท่ใี นภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก (A)
4. ความรู้ (K)
การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพทางธรณีภาค (โครงสรา้ งโลก และการเลอ่ื นของทวีป)
5. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทกั ษะการสังเกต
5.2 การแปลความขอ้ มลู ทางภูมิศาสตร์
5.3 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.4 การใช้เทคนคิ และเคร่อื งมือทางภูมศิ าสตร์

139

6. คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์ (A)
ใฝเ่ รยี นรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลอื กใชส้ ่ืออย่างเหมาะสม บันทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรปุ เป็นองค์ความรู้ สามารถนำไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั ได้
7. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รยี น (KPAC)

ความสามารถในการคดิ
ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
8. คา่ นิยม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หม่นั ศึกษาเลา่ เรียนท้ังทางตรง และทางอ้อม
9. กิจกรรมการเรียนรู้
การจดั กจิ กรรมการเรยี นรตู้ ามรปู แบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E)
ขั้นท่ี 1 สร้างความสนใจ (Engagement)
1. นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนแบบออนไลน์ (Quizizz) หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 การเปลี่ยนแปลง
ทางกายภาพของโลก จำนวน 20 ขอ้
2. ครูแจง้ วัตถุประสงคใ์ ห้นกั เรยี นทราบ
3. ครูแจ้งนักเรียนก่อนเข้าคาบเรียนผ่านทางแอปพลิเคชันไลน์ (Line) ในการดาวโหลดติดตั้งแอป
Merge Explorer
4. ครูนำเข้าสูบ่ ทเรยี น โดยเปดิ ภาพโลกบนสไลด์ PowerPoint จากนน้ั ใช้คำถามกระตุน้ ความคิด
- นักเรียนคิดว่าในโลกของเรามีส่วนประกอบอะไรบ้าง (แนวตอบ น้ำ ป่าไม้ ผืนดิน มนุษย์ สัตว์
อากาศ หรืออื่น ๆ ตามความคิดผูเ้ รยี น) (ตัวชี้วัดท่ี 2 ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความรูห้ รือประสบการณ์เดิมกบั
การเรียนร้ใู หม่ (ข้อท่ี 1))
5. ครูอธิบายเพิ่มเติมถึงส่วนประกอบของโลกว่า ประกอบด้วยสภาวะแวดล้อมทางธรรมชาติ 4 ภาค
ได้แก่ ธรณีภาค บรรยากาศภาค อุทกภาค และชีวภาค พร้อมเชื่องโยงเข้าบทเรียนในหัวข้อธรณีภาค โดยต้ัง
ประเดน็ หัวขอ้ ว่า ธรณีภาคคอื อะไร จากนั้นใหน้ กั เรียนคน้ หาความหมายของคำ
ข้นั ที่ 2 สำรวจและค้นหา (Exploration)
6. ครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน ให้ออกมานำเสนอผลการค้นคว้าความหมายของคำว่าธรณีภาค จากน้ัน
ร่วมกนั สรปุ ความหมาย
7. ครเู รม่ิ สนทนาถงึ โครงสรา้ งของโลก โดยการสอบถามนกั เรียน เช่น
- รู้หรอื ไมว่ ่าโครงสร้างของโลกมลี กั ษณะเปน็ อย่างไร (แนวคำตอบ โลกมีลกั ษณะเกือบกลมหรือกลม
รเี ลก็ นอ้ ย)
8. ครูให้นักเรียนจับคู่ และปฏิบัติกรรม “Merge Explorer กล่องมหัศจรรย์ AR” โดยครูแจกกระดาษ
แบบฟร์อมกล่อง AR แผน่ ละ 1 คู่ แลว้ ใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั ตดั ตามฟร์อมกล่องพร้อมติดกาวใหเ้ รยี บร้อย จากน้ัน
ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับโครงสร้างของโลก โดยศึกษาจากหนังสือเรียนภูมิศาสตร์ ม .4-6 หรือแหล่ง

140

เรียนรู้อื่น ๆ เช่น สื่ออินเทอร์เน็ต พร้อมกับการใช้โทรศัพท์ เปิดแอป Merge Explorer แล้วสแกนกล่อง AR
เพื่อศึกษาโครงสร้างโลก ในรูปแบบ 3 มิติ (ตัวชี้วัดที่ 1 ผู้เรียนสามารถเข้าถงึ สิ่งที่เรียนและเข้าใจบทเรียน (ข้อ
ที่ 3)), (ตัวชว้ี ดั ที่ 3 ผ้เู รยี นได้สรา้ งความรูเ้ อง หรือประสบการณใ์ หม่จากการเรียนรู้ (ขอ้ ที่ 2))

ขั้นท่ี 3 อธบิ ายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)
9. ครสู ุ่มนกั เรยี นตวั แทน 3 คู่ นำเสนอผลการค้นคว้า โดยแบง่ การนำเสนอ ดงั น้ี
- นกั เรียนคทู่ ี่ 1 นำเสนอโครงสรา้ งโลกชนั้ เปลอื กโลก
- นกั เรียนค่ทู ่ี 2 นำเสนอโครงสร้างโลกชั้นเนือ้ โลก
- นกั เรียนค่ทู ี่ 3 นำเสนอโครงสร้างโลกชน้ั แก่นโลก
10. นักเรียนร่วมกันอภิปรายและหาข้อสรุปจากการศึกษาค้นคว้าข้อมูลเรื่องโครงสร้างโลก โดยครูทำ

หน้าทคี่ อยให้ขอ้ มลู แนะนำความรูเ้ พ่ิมเตมิ
ข้ันที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)
11. ครูขยายความร้โู ดยเช่อื มเขา้ สู่เน้อื หาเรอื่ งการเลือ่ นของทวปี โดยใชค้ ำถามดงั นี้
- นักเรียนคิดว่าโครงสร้างโลกมีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่ (แนวคำตอบ มีการเปลี่ยนแปลง สังเกตได้

จากปรากฎการณ์ตา่ ง ๆ ท่ีเกดิ ขน้ึ ในโลก เช่น แผน่ ดินไหว ภเู ขาไฟระเบิด สนึ ามึ เปน็ ตน้ )
12. ครอู ธิบายถงึ เรื่องการเลื่อนของทวปี และทฤษฎีการเล่อื นของทวปี ของอัลเฟรด เวเกเนอร์ โดยใช้สื่อ

การสอน PowerPoint เรื่องการเลื่อนของทวีป พร้อมให้นักเรียนใช้โปรแกรม Google Earth ดูภาพของแผ่น
ธรณึภาคในปัจจุบันประกอบ (ตัวชี้วัดท่ี 7 ผู้เรียนได้รับการพัฒนาการเรยี นรู้ในบรรยากาศชัน้ เรียนที่เหมาะสม
(3))

ข้นั ท่ี 5 ประเมนิ (Evaluation)
13. ครูทดสอบความเข้าใจของนักเรียนโดยการตอบคำถาม จากการสุ่มนักเรียนออกมาจับสลากตอบ

คำถาม ตัวอยา่ งคำถาม เชน่
- ไซอลั เปน็ องค์ประกอบของโครงสรา้ งโลกชั้นใด (เปลือกโลกภาคพื้นทวปี )
- เมื่อประมาณ 200 ล้านปีที่แล้ว แผ่นดินพันเจีย เริ่มแยกออกเป็นกี่แผ่น อะไรบ้าง (แนวคำตอบ

แยกออกเปน็ 2 แผ่น คือ แผน่ ดินลอเรเชียกับแผ่นดินกอนดว์ านา) (ตัวชีว้ ัดที่ 6 ผ้เู รียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลับ
เพ่อื ปรับปรงุ การเรียนรู้ (ขอ้ ท่ี 2))
10. สอ่ื การเรยี นรู/้ แหล่งเรยี นรู้

10.1 สอ่ื ประกอบการสอน PowerPoint เรือ่ งการเปล่ียนแปลงทางกายภาพของโลก
10.2 หนังสอื เรียน ภมู ิศาสตร์ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี 4-6
10.3 สื่อเว็บไซต์ อินเทอร์เนต็

141

11. การวัดผลและประเมนิ ผล เคร่ืองมอื วัด เกณฑ์การวัดและ
จุดประสงค์การเรียนรู้ ประเมินผล
แบบทดสอบหลังเรยี นหน่วยที่ 2
1 อธิบายโครงสรา้ งของโลกและการเลื่อนของ ร้อยละ 60 ขึ้นไป
ทวีป (K) แบบสงั เกตพฤติกรรมการเขา้ ผา่ นเกณฑ์
2 วเิ คราะห์และจำแนกโครงสร้างของโลกและ รว่ มกจิ กรรม
การเลอื่ นของทวีป (P) แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ผ่านต้งั แต่ 2 รายการ
3 สนใจศกึ ษาการเปลย่ี นแปลงทางกายภาพ ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์
ของพน้ื ที่ในภูมิภาคตา่ ง ๆ ของโลก (A)
ระดับคุณภาพ พอใช้
ผา่ นเกณฑ์

12. กิจกรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
ครูให้นักเรียนจับคู่ และปฏิบัติกรรม “Merge Explorer กล่องมหัศจรรย์ AR” โดยครูแจกกระดาษ

แบบฟร์อมกลอ่ ง AR แผน่ ละ 1 คู่ แลว้ ใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั ตัดตามฟร์อมกล่องพร้อมติดกาวใหเ้ รียบร้อย จากนั้น
ให้นักเรียนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับโครงสร้างของโลก โดยศึกษาจากหนังสือเรียนภูมิศาสตร์ ม.4 -6 หรือแหล่ง
เรียนรู้อื่น ๆ เช่น สื่ออินเทอร์เน็ต พร้อมกับการใช้โทรศัพท์ เปิดแอป Merge Explorer แล้วสแกนกล่อง AR
เพือ่ ศกึ ษาโครงสรา้ งโลก ในรปู แบบ 3 มิตเิ สมอื นจรงิ
13. การบูรณาการกับกลุ่มสาระอื่น

- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วทิ ยาศาสตร์ : การสบื ค้นข้อมูลผา่ นทางอินเทอรเ์ นต็
- โลก ดาราศาสตร์ : โครงสร้างโลกและการเลอื่ นของทวีป
- คอมพวิ เตอร์ : การศึกษาข้อมูลโครงสรา้ งโลก จาก แอป

142

14. แบบบันทกึ ผลหลงั การจัดการเรยี นรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ด้านคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ่ื ……………………………………………….
(นางสาวทอฟา้ ประสานทอง)
ตำแหน่ง ครผู ูช้ ว่ ย

143

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 6

รายวิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภูมิศาสตร์) รหสั วชิ า ส32101 หน่วยการเรียนรู้ที่ 2

ช้นั มัธยมศึกษาปที ่ี 5 เรื่อง การเปลย่ี นแปลงทางธรณภี าค เวลา 1 ชวั่ โมง

ครผู ู้สอน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ งั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

1. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
สภาพทางภูมศิ าสตรเ์ ปน็ ปจั จัยทีก่ ำหนดรูปแบบวิถขี องมนษุ ยใ์ นแต่ละพนื้ ท่ี เมอื่ เกดิ การเปล่ยี นแปลง

ทงั้ จากกระบวนการธรรมชาติ หรอื จากการกระทำของมนุษย์เปลี่ยนแปลงไปดว้ ย สิง่ จำเปน็ ต้องศึกษาเกี่ยวกับ
การเปลีย่ นแปลงทางกายภาพเพ่อื ปรับวิถกี ารดำเนนิ ชวี ติ ให้สอดคล้องกับสภาวะในขณะนน้ั ได้
2. มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ชวี้ ดั

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใช้ภมู ิสารสนเทศอยา่ งมีประสทิ ธภิ าพตัวช้วี ัด
ตัวชี้วัด ส. 5.1 ม.4-6/1 วเิ คราะหก์ ารเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของพน้ื ที่ในประเทศไทยและภูมิภาค
ตา่ ง ๆ ของโลก ซ่ึงไดร้ ับอทิ ธพิ ลจากปัจจัยทางภมู ศิ าสตร์
3. จุดประสงคก์ ารเรียนรู้
3.1 อธิบายการเปลยี่ นแปลงของธรณภี าค (K)
3.2 วเิ คราะหก์ ระบวนการเปล่ยี นแปลงของธรณีภาค (P)
3.3 สนใจศกึ ษาการเปล่ยี นแปลงทางกายภาพของพืน้ ที่ในภมู ภิ าคต่าง ๆ ของโลก (A)
4. ความรู้ (K)
การเปลยี่ นแปลงของธรณีภาค
5. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
5.1 ทกั ษะการสงั เกต
5.2 การแปลความขอ้ มลู ทางภมู ศิ าสตร์
5.3 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.4 การใชเ้ ทคนิคและเครอื่ งมือทางภมู ิศาสตร์

144

6. คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ (A)
ใฝเ่ รียนรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลอื กใช้ส่ืออยา่ งเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรปุ เป็นองคค์ วามรู้ สามารถนำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้
7. สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รยี น (KPAC)

ความสามารถในการคิด
ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
8. คา่ นิยม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หมนั่ ศึกษาเลา่ เรียนทั้งทางตรง และทางออ้ ม
9. กจิ กรรมการเรียนรู้
การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ตามรูปแบบการสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ (5E)
ขน้ั ที่ 1 สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1. ครูแจ้งวตั ถปุ ระสงคใ์ ห้นักเรยี นทราบ
2. ครใู หน้ ักเรยี นรว่ มกนั ศึกษาข่าวสารในเร่ืองภยั พิบัติทางธรรมชาติทีเ่ พ่งิ เกิดขึน้ หรอื เกิดในช่วงปีที่ผ่าน
มา แล้วร่วมกันอภิปราย แสดงความคิดเห็น จากนั้นครูสุ่มนักเรียน 1-2 คน นำเสนอผลการศึกษาค้นคว้าตาม
ประเด็นข้อค้นพบ โดยครูทำหน้าที่ ชี้แนะแนวทางการศึกษาค้นคว้า และอธิบายเพิ่มเติมเพื่อเชื่อมโยงเข้าสู่
บทเรียน (ตวั ช้วี ัดที่ 4 ผู้เรียนได้รบั การกระตุน้ และเกดิ แรงจงู ใจในการเรยี นรู้ (ขอ้ ที่ 1))
ขั้นท่ี 2 สำรวจและคน้ หา (Exploration)
3. ครใู ห้นกั เรยี นปฏบิ ตั กิ จิ กรรม “กิจกรรมฐานการเรียนรู้ การเปลยี่ นแปลงของธรณภี าค” โดยนักเรียน
แบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม จากนั้นขอตัวแทนแต่ละกลุ่มรับเอกสารกิจกรรมฐานการเรียนรู้ หลังจากนั้นครู
อธบิ ายคำช้ีแจงการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม โดยแบ่งฐานกิจกรรมออกเปน็ 5 ฐานการเรียนรู้ ดังน้ี
ฐานกจิ กรรมที่ 1 การเคล่อื นท่ีของแผน่ ธรณภี าค
ฐานกิจกรรมที่ 2 การเกิดแผ่นดนิ ไหว
ฐานกิจกรรมท่ี 3 การปะทุของภเู ขาไฟ
ฐานกจิ กรรมท่ี 4 โครงสร้างทางธรณวี ทิ ยา
ฐานกิจกรรมท่ี 5 กระบวนการปรับระดับพื้นผิวโลก
ครูชแ้ี จงการปฏิบตั ิกจิ กรรมการเวยี นเปลี่ยนฐานกจิ กรรมและเวลาในการทำกจิ กรรมแตล่ ะฐาน
(ตัวชี้วัดที่ 3 ผู้เรียนได้สร้างความรู้เอง หรือประสบการณ์ใหม่จากการเรียนรู้ (ข้อที่ 1 และ 2)), (ตัวชี้วัดที่ 4
ผ้เู รยี นได้รบั การกระตุน้ และเกิดแรงจงู ใจในการเรียนรู้ (ข้อท่ี 2))
ขั้นที่ 3 อธบิ ายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)
4. ครูขอตัวแทนกลุ่ม กลุ่มละ 1 คนออกมาจับสลาก เพื่อจะเฉลยใบกิจกรรมฐานทั้ง 5 ฐาน จากน้ัน
นกั เรียนและครูร่วมกนั เฉลยคำตอบรว่ มกัน โดยครูจะทำหน้าที่คอยให้ข้อมูล เพิ่มเตมิ ความรู้

145

ขัน้ ที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับธรณีภาค ตลอดจนความสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการดำเนิน

ชีวิตของมนุษย์ โดยครูใช้ PowerPoint สรุปสาระสำคัญของเนื้อหา รวมทั้งใช้คำถามในการประมวลความรู้

ความเข้าใจของผ้เู รียน (ตวั ชี้วดั ที่ 1 ผูเ้ รยี นสามารถเขา้ ถึงสงิ่ ทีเ่ รยี นและเขา้ ใจบทเรยี น (ขอ้ ท3ี่ ))

ข้ันท่ี 5 ประเมนิ (Evaluation)

6. ครูประเมินผลโดยสังเกตการตอบคำถาม การแสดงความคิดเห็น การร่วมกันทำกิจกรรมฐาน และ

การนำเสนอผลการคน้ คว้า

7. ครูและนักเรียนร่วมกันเฉลย และตรวจสอบใบกิจกรรม (ตัวชี้วัดที่ 6 ผู้เรียนได้รับข้อมูลสะท้อนกลบั

เพอื่ ปรบั ปรงุ การเรียนรู้ (ข้อที่ 2))

10. สอื่ การเรียนรู้/แหล่งเรียนรู้

10.1 ส่ือประกอบการสอน PowerPoint เรอ่ื งการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพของโลก

10.2 หนงั สอื เรียน ภูมศิ าสตร์ ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 4-6

10.3 สอ่ื เว็บไซต์ อนิ เทอรเ์ น็ต

11. การวดั ผลและประเมนิ ผล

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เครื่องมือวดั เกณฑก์ ารวดั และ

ประเมินผล

1. อธิบายการเปลีย่ นแปลงของธรณีภาค (K) แบบทดสอบหลงั เรยี นหนว่ ยที่ 2 รอ้ ยละ 60 ขน้ึ ไป

ผา่ นเกณฑ์

2. วิเคราะห์กระบวนการเปล่ียนแปลงของ แบบประเมนิ พฤติกรรมการ ระดบั พอใช้

ธรณภี าค (P) ทำงานกลมุ่ ผา่ นเกณฑ์

3. สนใจศกึ ษาการเปล่ียนแปลงทางกายภาพ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ระดับคุณภาพ พอใช้

ของพน้ื ท่ใี นภูมิภาคตา่ ง ๆ ของโลก (A) ประสงค์ ผ่านเกณฑ์

12. กจิ กรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
ครใู ห้นักเรยี นปฏิบัตกิ ิจกรรม “กิจกรรมฐานการเรยี นรู้ การเปลีย่ นแปลงของธรณภี าค”

13. การบูรณาการกบั กลุ่มสาระอ่นื
- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วทิ ยาศาสตร์ : การสืบคน้ ขอ้ มูลผ่านทางอินเทอรเ์ นต็

146

14. แบบบันทกึ ผลหลงั การจัดการเรยี นรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ด้านคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอื่ ……………………………………………….
(นางสาวทอฟา้ ประสานทอง)
ตำแหน่ง ครูผชู้ ่วย

147

ใบกิจกรรมฐานการเรียนรู้ เร่ือง การเปลี่ยนแปลงของธรณีภาค
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 2 การเปลย่ี นแปลงทางกายภาพของโลก

รายวิชาสังคมศกึ ษา ส32101 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5

148

149

150

151

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ 7

รายวิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม (ภูมศิ าสตร์) รหสั วชิ า ส32101 หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 2

ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 5 เรือ่ ง บรรยากาศภาค เวลา 1 ช่วั โมง

ครูผสู้ อน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรียนร้สู งั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

1. สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
สภาพทางภมู ิศาสตรเ์ ปน็ ปจั จัยที่กำหนดรปู แบบวิถขี องมนษุ ยใ์ นแตล่ ะพ้นื ที่ เมอื่ เกิดการเปลี่ยนแปลง

ทงั้ จากกระบวนการธรรมชาติ หรอื จากการกระทำของมนุษย์เปล่ียนแปลงไปด้วย สิง่ จำเป็นต้องศึกษาเก่ียวกับ
การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพเพอ่ื ปรับวถิ ีการดำเนินชวี ติ ให้สอดคล้องกับสภาวะในขณะนั้นได้
2. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตวั ช้ีวดั

มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใช้ภูมิสารสนเทศอย่างมีประสทิ ธภิ าพตัวชี้วดั
ตัวช้วี ดั ส. 5.1 ม.4-6/1 วเิ คราะห์การเปลยี่ นแปลงทางกายภาพของพนื้ ท่ีในประเทศไทยและภูมิภาค
ต่าง ๆ ของโลก ซ่งึ ได้รับอทิ ธพิ ลจากปจั จยั ทางภมู ศิ าสตร์
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
3.1 อธบิ ายช้นั บรรยากาศและบอกองค์ประกอบสำคัญของชน้ั บรรยากาศของโลก (K)
3.2 วิเคราะหแ์ ละจำแนกสว่ นประกอบของบรรยากาศและชั้นบรรยากาศของโลก (P)
3.3 สนใจศกึ ษาองค์ประกอบสำคญั ของบรรยากาศภาค (A)
4. ความรู้ (K)
สว่ นประกอบของบรรยากาศ และชั้นบรรยากาศ
5. ทักษะ/กระบวนการ (P)
5.1 การแปลความข้อมลู ทางภมู ศิ าสตร์
5.2 การใชเ้ ทคโนโลยี
5.3 การใช้เทคนคิ และเคร่อื งมือทางภมู ศิ าสตร์
6. คณุ ลักษณะอันพึงประสงค์ (A)
ใฝ่เรียนรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ
เลือกใช้สอื่ อยา่ งเหมาะสม บนั ทกึ ความรู้ วิเคราะห์ สรุปเปน็ องค์ความรู้ สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้

152

7. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน (KPAC)
ความสามารถในการคิด
ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

8. ค่านยิ ม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หมน่ั ศึกษาเลา่ เรียนทัง้ ทางตรง และทางอ้อม

9. กจิ กรรมการเรยี นรู้
การจัดกจิ กรรมการเรยี นรูต้ ามรูปแบบการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E)

ขนั้ ที่ 1 สรา้ งความสนใจ (Engagement)
1. ครแู จง้ วัตถปุ ระสงคใ์ หน้ กั เรยี นทราบ
2. ครใู หน้ ักเรียนใชส้ มาร์ทโฟน ศึกษาสภาพอากาศของวันน้ี จากนั้นครูสุ่มนักเรียน 2-3 คน ให้นำเสนอ

ผลการศึกษาสภาพอากาศ โดยครูให้ข้อมูลเพิ่มเติม และเชื่อมโยงข้อมูลเข้าสู่บทเรียนเรื่องบรรยากาศภาค
(ตวั ช้ีวดั ท่ี 4 ผเู้ รียนไดร้ ับการกระต้นุ และเกิดแรงจงู ใจในการเรียนรู้ (ข้อท่ี 1))

3. ครูถามคำถามกระตุ้นความคิด เช่น
- นักเรียนคดิ วา่ บรรยากาศของโลกมีสว่ นประกอบอะไรบ้าง (แนวคำตอบ ออกซเิ จน

คารบ์ อนไดออกไซด์ หรือตามความคดิ เห็นของนักเรยี น)
- ความสำคัญของบรรยากาศของโลกตอ่ การดำรงชวี ิตของมนุษย์ คืออะไร (แนวคำตอบ บรรยากาศ

มีแก๊สออกซิเจนที่มนุษย์ใช้หายใจ มีแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ให้พืชเพื่อใช้ในการสังเคราะห์แสง นอกจากนี้ยัง
ช่วยกรองรังสีต่าง ๆ ที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ ตลอดจนเป็นแหล่งสะสมไอน้ำและทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ของวฏั จกั รน้ำ) (ตัวชีว้ ัดท่ี 2 ผู้เรียนสามารถเชื่อมโยงความร้หู รือประสบการณเ์ ดิมกับการเรยี นรูใ้ หม่ (ข้อท่ี 1))

4. ครูอธิบายเพม่ิ เตมิ ในเรือ่ งสว่ นประกอบของบรรยากาศ โดยใช้ PowerPoint เรอ่ื ง บรรยากาศภาค
ข้ันท่ี 2 สำรวจและค้นหา (Exploration)

5. ครใู ห้นกั เรียนดคู ลิปวดิ โี อเรื่องชัน้ บรรยากาศของโลก เพือ่ ให้นักเรยี นเกดิ ความรู้ ความเข้าใจ เกยี่ วกับ
การแบ่งชั้นบรรยากาศโดยใช้เกณฑ์ลักษณะการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิของอากาศ จาก
http://www.youtube.com/watch?v=fyfN9t_E0w8

6. ครูให้นักเรียนศึกษาชั้นบรรยากาศโลก แล้วให้นักเรียนออกแบบ infographic โดยนักเรียนสามารถ
จัดทำโดยใช้กระดาษ A4 หรือใช้โปรแกรมออนไลน์ได้ เช่น Canva เป็นต้น โดยสามารถดูรูปแบบจากใน
หนังสือเรยี นภมู ิศาสตร์ ม.4-6 หรอื แหลง่ เรียนรอู้ นื่ ๆ เช่น สื่ออนิ เทอร์เนต็ ต่าง ๆ

ขน้ั ที่ 3 อธบิ ายและลงข้อสรปุ (Explanation)
7. ครูขอตวั แทนจติ อาสา 4 คน ออกมานำเสนอผลงาน infographic ช้ันบรรยากาศท้ัง 4 ชนั้ โดยครูทำ

หน้าที่เพิ่มเติมข้อมูลความรู้ให้กับผู้เรียน (ตัวชี้วัดที่ 4 ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นและเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้
(ขอ้ ที่ 4))

153

ข้นั ที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

8. ครูให้นักเรียนรว่ มกันฝึกอ่าน วิเคราะห์ แปลความหมาย infographic ชั้นบรรยากาศในประเด็น ชื่อ

ชั้นบรรยากาศ ระดับความสูง อุณหภูมิ และลักษณะเฉพาะของแต่ละช้ันบรรยากาศ (ตัวชี้วัดที่ 5 ผู้เรียนไดร้ บั

การพฒั นาทักษะความเชีย่ วชาญจากการเรียนรู้ (ขอ้ ท่ี 1))

ขน้ั ท่ี 5 ประเมิน (Evaluation)

9. ครูประเมินผลโดยสังเกตการตอบคำถาม การแสดงความคิดเห็น การร่วมกันทำกิจกรรม และการ

นำเสนอผลงาน (ตัวชว้ี ดั ท่ี 6 ผู้เรยี นได้รับขอ้ มูลสะทอ้ นกลบั เพ่อื ปรับปรุงการเรียนรู้)

10. ครูตรวจสอบผลจากการทำกจิ กรรมใบงาน infographic ช้ันบรรยากาศ

10. สอื่ การเรียนร/ู้ แหล่งเรยี นรู้

10.1 สื่อประกอบการสอน PowerPoint เรื่องการเปลย่ี นแปลงทางกายภาพของโลก

10.2 หนังสือเรยี น ภมู ิศาสตร์ ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4-6

10.3 สอ่ื เว็บไซต์ อนิ เทอร์เนต็

11. การวดั ผลและประเมนิ ผล

จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เครอ่ื งมือวัด เกณฑก์ ารวัดและ

ประเมินผล

1 อธบิ ายช้ันบรรยากาศและบอกองคป์ ระกอบ แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยที่ 2 ร้อยละ 60 ขน้ึ ไป

สำคญั ของชั้นบรรยากาศของโลก (K) ผา่ นเกณฑ์

2 วเิ คราะหแ์ ละจำแนกสว่ นประกอบของ แบบประเมนิ ใบงาน ระดับ พอใช้

บรรยากาศและชนั้ บรรยากาศของโลก (P) ผา่ นเกณฑ์

3 สนใจศึกษาองค์ประกอบสำคญั ของ แบบประเมินคุณลักษณะอันพึง ระดบั คุณภาพ พอใช้

บรรยากาศภาค (A) ประสงค์ ผา่ นเกณฑ์

12. กิจกรรมเสนอแนะ/ภาระงาน
ครูให้นักเรียนศึกษาช้ันบรรยากาศโลก แล้วให้นักเรียนออกแบบ infographic โดยนักเรียนสามารถ

จัดทำโดยใช้กระดาษ A4 หรอื ใชโ้ ปรแกรมออนไลนไ์ ด้ เช่น Canva เป็นตน้
13. การบรู ณาการกบั กลมุ่ สาระอื่น

- ภาษาไทย : การสนทนา การนำเสนอ
- วิทยาศาสตร์ : การสบื คน้ ข้อมลู ผ่านทางอินเทอร์เน็ต

154

14. แบบบันทกึ ผลหลงั การจัดการเรยี นรู้
1. ดา้ นความรู้ (K)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. ด้านคุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ลงชื่อ……………………………………………….
(นางสาวทอฟ้า ประสานทอง)
ตำแหน่ง ครผู ้ชู ่วย

155

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี 8

รายวชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม (ภูมศิ าสตร์) รหสั วชิ า ส32101 หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 2

ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 เรือ่ ง การเปลี่ยนแปลงทางบรรยากาศภาค เวลา 1 ชวั่ โมง

ครูผสู้ อน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม

1. สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
สภาพทางภมู ศิ าสตร์เปน็ ปจั จัยทก่ี ำหนดรปู แบบวถิ ีของมนษุ ย์ในแตล่ ะพืน้ ท่ี เมื่อเกดิ การเปลีย่ นแปลง

ทง้ั จากกระบวนการธรรมชาติ หรือจากการกระทำของมนุษย์เปล่ียนแปลงไปด้วย สิ่งจำเปน็ ต้องศึกษาเก่ียวกับ
การเปล่ยี นแปลงทางกายภาพเพอ่ื ปรับวิถีการดำเนนิ ชวี ิตใหส้ อดคล้องกับสภาวะในขณะนัน้ ได้
2. มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ชีว้ ัด

มาตรฐานการเรยี นรู้
มาตรฐาน ส 5.1 เข้าใจลักษณะทางกายภาพของโลกและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่งซึ่งมีผลต่อกัน
ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ในการค้นหา วิเคราะห์ และสรุปข้อมูลตามกระบวนการทางภูมิศาสตร์
ตลอดจนใช้ภูมิสารสนเทศอยา่ งมปี ระสิทธภิ าพตวั ช้ีวดั
ตวั ชีว้ ัด ส. 5.1 ม.4-6/1 วิเคราะหก์ ารเปลีย่ นแปลงทางกายภาพของพน้ื ท่ีในประเทศไทยและภูมิภาค
ต่าง ๆ ของโลก ซง่ึ ได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทางภูมิศาสตร์
3. จดุ ประสงค์การเรียนรู้
3.1 วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพด้านบรรยากาศภาค ในการได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทาง
ภูมิศาสตร์ (K)
3.2 เลือกใช้เครื่องมือทางภมู ิศาสตร์ในการศึกษาการเปลีย่ นแปลงทางกายภาพด้านบรรยากาศภาค ในการ
ไดร้ ับอิทธพิ ลจากปัจจัยทางภมู ิศาสตร์ (P)
3.3 สนใจศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพด้านบรรยากาศภาค ในการได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทาง
ภูมิศาสตร์เพิ่มมากขึน้ (A)
4. ความรู้ (K)
การเปลี่ยนแปลงทางบรรยากาศภาค
5. ทักษะ/กระบวนการ (P)
5.1 การแปลความข้อมูลทางภูมิศาสตร์
5.2 การใช้เทคโนโลยี
5.3 การใช้เทคนคิ และเครอื่ งมือทางภมู ิศาสตร์

156

6. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
ใฝ่เรยี นรู้
ตัวชี้วัดที่ 4.2 แสวงหาความรู้จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกโรงเรียนด้วยการ

เลือกใช้สอ่ื อยา่ งเหมาะสม บนั ทึกความรู้ วเิ คราะห์ สรปุ เปน็ องค์ความรู้ สามารถนำไปใช้ในชวี ิตประจำวนั ได้
7. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน (KPAC)

ความสามารถในการคิด
ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
8. คา่ นยิ ม 12 ประการ
ใฝ่หาความรู้ หมั่นศกึ ษาเลา่ เรยี นท้งั ทางตรง และทางออ้ ม
9. กิจกรรมการเรียนรู้
การจดั กิจกรรมการเรียนรตู้ ามรูปแบบการสอนแบบสบื เสาะหาความรู้ (5E)
ขั้นที่ 1 สร้างความสนใจ (Engagement)
1. ครแู จง้ วัตถปุ ระสงค์ให้นักเรยี นทราบ
2. ครูแบ่งนักเรยี นออกเป็น 2 ทมี เป็นทีม A และทีม B จากนัน้ ใหท้ มี A รว่ มกันศกึ ษาสภาพอากาศของ
ประเทศไทยวันนี้ ทีม B ศึกษาสภาพอากาศของประเทศเปรู จากนั้นขอตัวแทนนักเรียนแต่ละทีม ออกมา
นำเสนอผลการศึกษาสภาพอากาศของแต่ประเทศ โดยครูให้ข้อมูลเพิ่มเติม และเชื่อมโยงข้อมูลเข้าสู่บทเรียน
เรื่องการเปลี่ยนแปลงทางบรรยากาศภาค (ตัวชี้วัดที่ 4 ผู้เรียนได้รับการกระตุ้นและเกิดแรงจูงใจในการเรียนรู้
(ขอ้ ที่ 1))
3. ครูถามคำถามกระตนุ้ ความคิด เช่น
- การเปลยี่ นแปลงดา้ นบรรยากาศของโลกเกดิ จากปจั จยั ใดบ้าง (แนวคำตอบ ปจั จยั ด้านธรรมชาติ
ปจั จัยมนษุ ย์ หรือตามความคิดเหน็ ของนักเรยี น)
- การละลายของธารน้ำแข็งและภูเขาน้ำแข็ง จากนั้นให้นักเรียนช่วยกันบอกพฤติกรรมของมนุษย์ท่ี
สง่ ผลให้เกิดการละลายของธารน้ำแข็ง หรือภาวะโลกรอ้ น พรอ้ มบอกวิธีการลดภาวะโลกร้อนเพิ่มเติม (ตัวชี้วัด
ท่ี 2 ผู้เรียนสามารถเช่อื มโยงความรู้หรอื ประสบการณเ์ ดมิ กับการเรียนรูใ้ หม่ (ขอ้ ท่ี 1))
ขั้นที่ 2 สำรวจและคน้ หา (Exploration)
4. ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ในแต่ละกลุ่มจะมีหลายเลข 1 2 3 และ 4 แล้วให้เลือก
หมายเลขตามหัวข้อ ดงั นี้
หมายเลขที่ 1 อุณหภมู ิ
หมายเลขท่ี 2 ความกดอากาศ
หมายเลขที่ 3 ลมและทิศทางลม
หมายเลขที่ 4 ความช้ืนและหยาดน้ำฟา้

157

จากนั้นสืบค้นข้อมูลตามที่ตนได้รับผิดชอบ จากหนังสือเรียน ภูมิศาสตร์ ม.4-6 หรือจากแหล่งเรียนรู้

อื่น ๆ เช่น เว็บไซต์อินเทอร์เน็ต ประกอบการใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ จากนั้นร่วมกันสรุปความรู้แต่ละ

หมายเลขลงในกระดาษ A3 เปน็ ผงั มโนทัศน์ พร้อมส่งตัวแทนนำเสนอหนา้ ช้ันเรียน (ตัวชวี้ ดั ที่ 3 ผ้เู รยี นได้สรา้ ง

ความรเู้ อง หรือสร้างประสบการณใ์ หม่จากการเรยี นรู้ (ขอ้ ที่ 3))

ข้ันท่ี 3 อธิบายและลงข้อสรุป (Explanation)

5. ครูสุ่มนักเรียนเป็นกลุ่มออกมานำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียน โดยครูทำหน้าที่เพิ่มเติมข้อมูลความรู้

ให้กบั ผเู้ รียน รวมถึงนกั เรียนกลุม่ อนื่ ๆ ผลัดกนั ให้คำแนะนำหรอื ขอ้ เสนอแนะเพมิ่ เติม

ขน้ั ที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)

6. ครูอธิบายเพิ่มเติมความรู้ เพื่อสรุปเนื้อหาสาระของบรรยากาศภาคในประเด็นอุณหภูมิ ความกด

อากาศ ลมและทิศทางลม ความชื้นและหยาดน้ำฟา้ โดยครจู ะใชค้ ำถามประมวลผลความรูข้ องผู้เรยี น

ขน้ั ท่ี 5 ประเมิน (Evaluation)

7. ครูประเมินผลโดยสังเกตการตอบคำถาม การแสดงความคิดเห็น การร่วมกันทำกิจกรรม และกา ร

นำเสนอผลงาน (ตัวช้วี ัดท่ี 6 ผู้เรียนไดร้ ับข้อมลู สะท้อนกลบั เพอ่ื ปรบั ปรงุ การเรียนรู้)

8. ครตู รวจสอบผลจากการทำผงั มโนทศั น์

10. ส่อื การเรยี นร/ู้ แหล่งเรียนรู้

10.1 ส่อื ประกอบการสอน PowerPoint เร่ืองการเปล่ยี นแปลงทางกายภาพของโลก

10.2 หนังสอื เรียน ภูมิศาสตร์ ชน้ั มธั ยมศึกษาปที ่ี 4-6

10.3 สื่อเวบ็ ไซต์ อินเทอร์เน็ต

11. การวัดผลและประเมนิ ผล

จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ เคร่อื งมือวดั เกณฑก์ ารวดั และ

ประเมนิ ผล

1 วเิ คราะหก์ ารเปล่ียนแปลงทางกายภาพด้าน แบบทดสอบหลังเรียนหนว่ ยที่ 2 รอ้ ยละ 60 ขึ้นไป
บรรยากาศภาค ในการได้รับอิทธิพลจาก ผ่านเกณฑ์
ปัจจัยทางภมู ศิ าสตร์ (K)

2 เลือกใช้เครื่องมือทางภูมศิ าสตรใ์ นการศึกษา

การเปล่ียนแปลงทางกายภาพดา้ นบรรยากาศ แบบประเมนิ ผงั มโนทศั นร์ ายกลุ่ม ระดับพอใช้

ภาค ในการได้รบั อิทธิพลจากปจั จัยทาง ผา่ นเกณฑ์

ภูมศิ าสตร์ (P)

3 สนใจศกึ ษาการเปล่ียนแปลงทางกายภาพ แบบประเมนิ คณุ ลักษณะอนั พึง ระดับคุณภาพ
ด้านบรรยากาศภาค ในการได้รับอทิ ธิพลจาก ประสงค์ พอใช้ ผา่ นเกณฑ์
ปจั จัยทางภูมิศาสตร์เพิม่ มากข้ึน (A)