แผนการจัดการเรียนรู้ ส32101

208
ลกั ษณะทางกายภาพ และปัจจยั ท่ที ำใหเ้ กิดการตั้งถิน่ ฐานของประชากรทวปี อเมริกาเหนือ

209
ลกั ษณะทางกายภาพ และปัจจยั ท่ีทำให้เกิดการตั้งถน่ิ ฐานของประชากรทวปี อเมรกิ าใต้

210

ลกั ษณะทางกายภาพ และปจั จัยท่ที ำให้เกิดการต้ังถิ่นฐานของประชากรทวีปออสเตรเลีอ
8.2 ขน้ั สรุป

6. นกั เรียนร่วมกันสรปุ สง่ิ ทเี่ ขา้ ใจเป็นความรู้ร่วมกัน ดงั น้ี
การกระจายของประชากรในทวีปต่าง ๆ ของโลก พบว่าปัจจัยทางภูมิศาสตร์มีส่วนสำคัญอย่างมาก
ต่อความหนาแน่นหรือเบาบางของประชากร โดยพื้นที่ที่มีปัจจัยเหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ เช่น
มีความอุดมสมบูรณ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติ สภาพภูมิอากาศที่เหมาะสม ส่งผลต่อความหนาแน่นของ
ประชากร และทำให้บริเวณดังกล่าวมีความเจริญทางเศรษฐกิจ และขยายเมืองให้มีความเจริญเติบโตมากขึ้น
ส่วนในเขตภูมิประเทศทุรกันดารพบความหนาแน่นของประชากรน้อย และด้วยสภาพภูมิศาสตร์ที่ไม่เอื้อต่อ
การดำรงชีวิต สง่ ผลให้เป็นอปุ สรรคต่อการพฒั นาพน้ื ท่แี ละคุณภาพชีวติ ของประชากรเป็นอย่างมาก
9. ส่ือการเรียนรู้
9.1 หนังสือเรยี น ภมู ศิ าสตร์ ม.4-6
9.2 ส่ือประกอบการสอน PowerPoint หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 3 เรอ่ื งสง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพกับประชากร
และการต้ังถ่นิ ฐาน

211

10. การวัดและประเมนิ ผล

ส่งิ ท่ีจะวดั วธิ ีการวดั เครอื่ งมอื วัด เกณฑก์ าร

ประเมนิ

1. อธบิ ายการกระจายของประชากรใน ทดสอบ แบบทดสอบก่อน- รอ้ ยละ 80

ทวปี อเมริกาเหนือ อเมริกาใต้ และทวีป หลังเรยี น ข้นึ ไปผ่านเกณฑ์

ออสเตรเลีย (K) หน่วยที่ 3

2. วิเคราะห์ปัจจยั ทที่ ำใหเ้ กดิ การกระจาย - การประเมนิ ผลการ - แบบประเมิน ระดบั คุณภาพ ดี

ของประชากรในทวปี อเมริกาเหนือ ทำแผนผงั ความคิด แผนผังความคิด ผ่านเกณฑ์

อเมริกาใต้ และทวีปออสเตรเลีย (P) - การประเมินผล - แบบประเมนิ การ ระดบั คุณภาพดี

การนำเสนอผลงาน นำเสนอผลงาน ผา่ นเกณฑ์

3. เหน็ ความสำคัญในการศกึ ษาเกี่ยวกบั สังเกตพฤติกรรม แบบประเมิน ระดบั คุณภาพ

การกระจายของประชากรในทวปี อเมรกิ า คุณลักษณะอันพึง พอใช้ ผ่าน

เหนอื อเมริกาใต้ และทวปี ออสเตรเลีย (A) ประสงค์ เกณฑ์

11. กจิ กรรมสนอแนะ/ภาระงาน

สรุปความรู้เป็นแผนผังความคิด ลักษณะทางกายภาพ และปัจจัยที่ทำให้เกิดการตั้งถิ่นฐานของ

ประชากรของทวีป ลงกระดาษกระดาษชาร์ท พรอ้ มส่งตัวแทนนำเสนอหนา้ ช้ันเรยี น

12. ความสัมพนั ธ์กบั กลุ่มสาระการเรียนรอู้ ่ืน

12.1 ภาษาไทย: การพดู สนทนา การพดู แสดงความคดิ เห็น การพดู นำเสนอ

12.2 วทิ ยาศาสตร์: การวเิ คราะหข์ ้อมูล

13. แหล่งเรยี นรู้

อนิ เทอรเ์ นต็ เวบ็ ไซต์ต่าง ๆ

212

14. บนั ทกึ ผลหลังการสอน
14.1 ดา้ นความรู้ (K)
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.2 ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.3 ดา้ นคณุ ลักษณะองั พึงประสงค์ (A)
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................

ลงช่ือ............................................. ครผู ูส้ อน
(...............................................................)
.........../............................./................

213

รายวิชา สังคมศึกษา แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 15 หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 3

ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5 เรื่อง การกระจายของประชากรในประเทศไทย จำนวน 1 ชั่วโมง

ครผู สู้ อน นางสาวทอฟ้า ประสานทอง กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนาและ

วฒั นธรรม

สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด
การกระจายของประชากรในประเทศไทยมีการกระจายของประชากรไม่สม่ำเสมอในแต่ละบริเวณ

โดยมีเหตแุ ละปัจจัยทางธรรมชาติ เศรษฐกิจ สงั คม และวัฒนธรรมตา่ ง ๆ เป็นตัวกำหนด
1. มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชีว้ ดั

มาตรฐาน ส 5.2 เขา้ ใจปฏสิ มั พันธร์ ะหว่างมนุษย์กบั ส่ิงแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อใหเ้ กิดการสร้างสรรค์วิถี
การดำเนินชีวติ มีจติ สำนกึ และมสี ่วนรว่ มในการจัดการทรัพยากร และสงิ่ แวดล้อมเพือ่ การพัฒนาที่ยั่งยนื

ตวั ชี้วดั ส 5.2 ม.4-6/1 วิเคราะหป์ ฏิสัมพันธร์ ะหวา่ งสิง่ แวดล้อมทางกายภาพกับกิจกรรมของมนุษย์
2. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้

2.1 อธิบายลักษณะทางภูมศิ าสตรข์ องประเทศไทย (K)
2.2 วิเคราะหป์ จั จัยในการตงั้ ถิ่นฐานและการกระจายของประชากรในประเทศไทย (P)
2.3 เห็นความสำคัญของการศกึ ษาการกระจายของประชากรในประเทไทย (A)
3. ความรู้ (K)

การกระจายของประชากรในประเทศไทย
4. ทักษะ/กระบวนการ (P)

4.1 ทักษะเฉพาะวิชา
ทกั ษะทางภูมิศาสตร์ ดา้ นการวิเคราะหข์ ้อมูล ดา้ นการรวบรวมข้อมลู และการสรปุ เพอื่ ตอบคำถาม

5. คณุ ลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)
มุง่ มัน่ ในการทำงาน
ตัวชี้วดั ที่ 6.2 ทำงานดว้ ยความเพียรพยายามและอดทนเพือ่ ให้งานสำเร็จตามเป้าหมาย

6. สมรรถนะสำคญั ของผเู้ รียน
6.1 ความสามารถในการคิด

214

6.2 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
7. ค่านยิ ม 12 ประการ

ใฝ่หาความรู้ หม่ันศึกษาเลา่ เรียนท้งั ทางตรงและทางอ้อม

8. กจิ กรรมการเรียนรู้
8.1 ข้นั นำเขา้ สู่บทเรียน
1. ครูแจง้ วตั ถปุ ระสงค์ให้นักเรยี นทราบ
2. นักเรียนสังเกตแผนท่ีประเทศไทย ในสื่อประกอบการสอน PowerPoint เรื่อง ส่ิงแวดลอ้ มทาง

กายภาพกับประชากรและการตั้งถ่ินฐาน จากนัน้ รว่ มกนั สนทนา แลว้ ตอบคำถาม ดงั นี้

- ประเทศไทยตงั้ อยใู่ นทวปี อะไร (แนวคำตอบ ทวปี เอเชีย)
- ประเทศไทยตงั้ อยู่ในภมู ภิ าคอะไร (แนวคำตอบ ภมู ิภาคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต)้
- ประเทศไทยมีอาณาเขตติดกับประเทศอะไรบ้าง (แนวคำตอบ ทิศเหนือติดกับประเทศเมียนมา
และสปป.ลาว ทิศตะวันออกติดกับ สปป.ลาว และประเทศกัมพูชา ทิศตะวันตกติดกับประเทศเมียนมา ทิศใต้
ติดกับอ่าวไทยและประเทศมาเลเซยี )

215
3. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการกระจายของประชากรในประเทศไทย จากหนังสือ
เรยี น และแหล่งการเรียนร้อู ืน่ ๆ เพม่ิ เตมิ
8.2 ข้ันกจิ กรรมการเรียนรู้
4. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ลักษณะภูมิประเทศของประเทศไทย และวิเคราะห์ปัจจัยที่ทำให้เกิดการ
ตั้งถิ่นฐานของประชากรในประเทศไทย โดยการสังเกตจากแผนที่แล้วร่วมกันแสดงความคิดเห็น จากนั้นสรุป
คำตอบของนักเรียนเป็นแผนภาพความคิดบนกระดาน ดังตัวอย่าง

ลกั ษณะภูมิประเทศ

216

ปจั จัยทีท่ ำใหเ้ กิดการต้ังถน่ิ ฐานของประชากรในประเทศไทย
5. นักเรยี นร่วมกันสงั เกตแผนทแี่ สดงความหนาแนน่ ของประชากรในประเทศไทย ดังนี้

217

6. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูลการกระจายความหนาแน่นของประชากรในแต่ละภูมิภาคของ

ประเทศไทย โดยการสุ่มเลือก 1 ภูมิภาคในประเทศไทย จาก 6 ภาค ผ่านแอพพลิเคชั่น Spin The Wheel

เมื่อได้ภูมิภาคที่สุ่มเลือกได้แล้ว ให้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลการกระจายความหนาแน่นของประชากรในภูมิภาค

โดยบันทึกคำตอบของนักเรียนเป็นตารางหน้าชั้นเรียน พร้อมสุ่มนักเรียนภาคละ 1 คน ออกมานำเสนอ

การค้นคว้าในแต่ละภูมภิ าค ดังตวั อย่าง

ความหนาแน่นของประชากรในแตล่ ะภมู ิภาคของประเทศไทย

ภาคตะวันตก - บรเิ วณเมืองใหญ่ตามแนวแมน่ ำ้ แม่กลอง ซง่ึ เป็นเขตเกษตรกรรมทีส่ ำคัญ

- บริเวณชายฝ่งั จงั หวดั เพชรบุรีและประจวบครี ีขันธ์

ภาคเหนอื - บรเิ วณแอง่ ท่รี าบระหวา่ งภูเขามีตะกอนท่ีอุดมสมบูรณ์ เหมาะแกก่ ารเพาะปลกู

ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื - ตามแนวเสน้ ทางคมนาคมขนสง่ สายหลัก เช่น บริเวณถนนสายหลกั ทางรถไฟ

- ตามแนวแม่นำ้ สายหลกั ท่เี อื้อตอ่ การเกษตร การเพาะปลกู เช่น แมน่ ้ำชี แม่นำ้ มลู

ภาคตะวันออก - ตามแนวแมน่ ้ำสายสำคัญทเ่ี ออ้ื ต่อการทำการเกษตร

- บริเวณชายฝั่งทะเลที่เอื้อต่อการเป็นเมืองท่าสำหรับขนส่งวัตถุดิบและสินค้า

ในภาคอุตสาหกรรม

ภาคกลาง - บรเิ วณพ้ืนทที่ ม่ี ีตะกอนอดุ มสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก

- ตัวเมืองท่ีอย่ใู กล้หรืออยูต่ ามแนวแมน่ ำ้ สายใหญ่ทส่ี ำคัญ

- เมอื งที่ไดร้ บั การส่งเสริมและพฒั นาเป็นเมืองอุตสาหกรรมการค้า

ภาคใต้ - เมอื งตามชายฝง่ั ทะเลทั้งด้านตะวนั ออกแลตะวนั ตก ซ่ึงมีความเหมาะสมต่อ

การเกษตรทัง้ การเพาะปลูกและการทำประมง

8.2 ข้นั สรปุ
7. นักเรยี นร่วมกันสรุปสง่ิ ท่เี ข้าใจเปน็ ความรรู้ ว่ มกัน ดังนี้
- ในอนาคตข้างหน้าประชากรในประเทศไทยจะเพิ่มขึ้นหรือลดลง ถ้าประชากรเพิม่ ขึน้ หรอื ลดลงจะ

ส่งผลอย่างไรต่อประเทศ (แนวคำตอบ ประชากรในอนาคตจะมีการเพิ่มขึ้นอย่างช้า ๆ เนื่องจากภาวะการ
เจริญพันธุ์ที่ลดต่ำลงและคนไทยมีชีวิตยืนยาวขึ้นด้วยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และการที่ประชากรเพิ่มขึ้น
อย่างชา้ ๆ และคนไทยมีชีวิตยืนยาว ประเทศไทยจะเข้าสสู่ ังคมผ้สู ูงอายุอย่างต่อเนื่อง และทำให้เกิดปัญหาต่อ
ระบบเศรษฐกิจในอนาคต)
9. สอ่ื การเรยี นรู้

9.1 หนงั สอื เรยี น ภูมศิ าสตร์ ม.4-6

218

9.2 สื่อประกอบการสอน PowerPoint หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่องสิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับประชากร
และการตงั้ ถน่ิ ฐาน

10. การวดั และประเมนิ ผล วธิ กี ารวัด เครือ่ งมือวัด เกณฑ์การประเมิน
ส่งิ ท่จี ะวดั ทดสอบ
แบบทดสอบก่อน-หลัง รอ้ ยละ 80 ขึน้ ไป
1. อธบิ ายลักษณะทางภมู ิศาสตรข์ อง
ประเทศไทย (K) เรยี นหน่วยท่ี 3 ผ่านเกณฑ์

2. วเิ คราะหป์ ัจจัยในการต้ังถ่ินฐานและ - สงั เกต - แบบสงั เกต ระดับคุณภาพ 3
การกระจายประชากรในประเทศไทย พฤติกรรม พฤติกรรมการเข้ารว่ ม ผ่านเกณฑ์
(P) กิจกรรมในชน้ั เรียน
3. อธิบายลกั ษณะทางภูมศิ าสตรข์ อง สังเกตพฤติกรรม แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ 2
ประเทศไทย (K) คุณลักษณะอนั พงึ ผ่านเกณฑ์
ประสงค์

11. กจิ กรรมสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ข้อมูลการกระจายความหนาแน่นของประชากรในแต่ละภูมิภาคของ

ประเทศไทย โดยการสุ่มเลือก 1 ภูมิภาคในประเทศไทย จาก 6 ภาค ผ่านแอพพลิเคชั่น Spin The Wheel
เมื่อได้ภูมิภาคที่สุ่มเลือกได้แล้ว ให้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลการกระจายความหนาแน่นของประชากรในภูมิภาค
น้ัน โดยบนั ทึกคำตอบของนกั เรียนเปน็ ตารางหน้าชั้นเรยี น พรอ้ มสมุ่ นกั เรยี นภาคละ 1 คน ออกมานำเสนอ
การค้นควา้ ในแตล่ ะภมู ภิ าค หลงั จากน้นั ใหน้ กั เรียนทกุ คนบันทึกลงในสมุด
12. ความสัมพนั ธ์กบั กลุ่มสาระการเรียนรู้อน่ื

12.1 ภาษาไทย: การพูดสนทนา การพดู แสดงความคดิ เห็น การพดู นำเสนอ
12.2 วทิ ยาศาสตร์: การวเิ คราะห์ข้อมูล
13. แหล่งเรยี นรู้

อนิ เทอรเ์ น็ต เวบ็ ไซตต์ ่าง ๆ

219

14. บนั ทกึ ผลหลังการสอน
14.1 ดา้ นความรู้ (K)
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.2 ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.3 ด้านคุณลักษณะองั พึงประสงค์ (A)
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................ ................
.................................................................................................................. ......................................................

ลงชอ่ื ............................................. ครผู สู้ อน
(...............................................................)
.........../............................./................

220

รายวิชา สังคมศกึ ษา แผนการจัดการเรียนร้ทู ่ี 16 หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3

ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 5 เรอื่ ง โครงสรา้ งประชากรโลกประประชากรไทย จำนวน 1 ชั่วโมง

ครผู ู้สอน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลุม่ สาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนาและ

วัฒนธรรม

สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด
โครงสร้างประชากร เป็นการจำแนกสัดส่วนประชากรตามอายุและเพศ เรียกว่า พีระมิดประชากร

ซ่งึ แสดงให้เหน็ ถึงสัดส่วนของประชากรอย่างชัดเจน
1. มาตรฐานการเรียนร/ู้ ตัวชว้ี ัด

มาตรฐาน ส 5.2 เขา้ ใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กบั ส่ิงแวดล้อมทางกายภาพท่ีก่อใหเ้ กิดการสร้างสรรค์วิถี
การดำเนนิ ชีวิต มจี ติ สำนึกและมสี ่วนรว่ มในการจดั การทรัพยากร และส่งิ แวดลอ้ มเพือ่ การพฒั นาทยี่ ่งั ยืน

ตวั ช้ีวดั ส 5.2 ม.4-6/1 วิเคราะห์ปฏิสัมพันธร์ ะหว่างส่ิงแวดล้อมทางกายภาพกบั กิจกรรมของมนษุ ย์
2. จุดประสงค์การเรียนรู้

2.1 อธบิ ายโครงสร้างประชากร (K)
2.2 วิเคราะห์โครงสร้างประชากรโลก และประชากรไทย (P)
2.3 เหน็ ความสำคัญของการศกึ ษาโครงสร้างประชากรโลก และประชากรไทย (A)
3. ความรู้ (K)
3.1 โครงสรา้ งประชากรโลก
3.2 โครงสร้างประชากรไทย
4. ทักษะ/กระบวนการ (P)
4.1 ทักษะเฉพาะวชิ า

ทักษะทางภมู ิศาสตร์ ด้านการวเิ คราะหข์ ้อมูล ดา้ นการรวบรวมขอ้ มูล และการสรุปเพอ่ื ตอบคำถาม
5. คุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ (A)

ม่งุ ม่นั ในการทำงาน

221

ตวั ช้วี ัดที่ 6.2 ทำงานดว้ ยความเพยี รพยายามและอดทนเพื่อให้งานสำเรจ็ ตามเป้าหมาย
6. สมรรถนะสำคัญของผ้เู รียน

6.1 ความสามารถในการคิด
6.2 ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี
7. ค่านิยม 12 ประการ

ใฝห่ าความรู้ หมั่นศึกษาเลา่ เรียนท้งั ทางตรงและทางอ้อม

8. กจิ กรรมการเรยี นรู้
8.1 ข้นั นำเขา้ สบู่ ทเรียน
1. ครแู จง้ วตั ถปุ ระสงค์ใหน้ กั เรยี นทราบ
2. นกั เรียนดูภาพ สถิตจิ ำนวนผตู้ ิดเช้อื ผ้เู สียชีวติ และผ้ทู ่ีรกั ษาหายของโรคโควิ ในแต่ละประเทศทวั่

โลก จากนนั้ ร่วมกนั ตอบคำถาม ดงั นี้

222

- จากภาพสถติ ิ 10 ประเทศติดเช้ือสงู สดุ ท่ัวโลก ประเทศท่ีมีจำนวนผ้เู สยี ชวี ิตสูงสดุ คือประเทศใด
(แนวคำตอบ ประเทศสหรฐั อเมริกา)

- สถานการณว์ กิ ฤตโควิด 19 สง่ ผลอย่างไรต่อจำนวนประชากร (แนวคำตอบ ส่งผลทำใหจ้ ำนวน
ประชากรลดลง)

3. นักเรียนร่วมกนั สรุปจากสถานการณโ์ รคระบาดโควดิ 19 ส่งผลตอ่ การลดลงต่อจำนวนประชากร
โลก รวมถึงผลกระทบด้านอ่นื ๆ เชน่ ด้านเศรษฐกิจ ดา้ นสุขภาพอนามัย ด้านความเปน็ อย่ปู ระชาชน เป็นต้น

4. นักเรยี นสงั เกตภาพพีระมดิ ประชากร จากนน้ั รว่ มกันสนทนา แล้วตอบคำถาม ดังน้ี

- จากภาพพีระมิดประชากร มีพีระมิดรูปแบบอะไรบ้าง (แนวคำตอบ พีระมิดฐานกว้างหรือแบบ
ขยายตวั พรี ะมดิ ฐานแคบหรอื พรี ะมิดแบบคงท่ี และพีระมดิ ฐานแคบเข้าหรอื พรี ะมิดแบบเสถียร)

- พีระมิดดังกล่าวแสดงถึงโครงสร้างประชากรอย่างไร (แนวคำตอบ พีระมิดฐานกว้างหรือแบบ
ขยายตัว แสดงให้เห็นถึงโครงสร้างประชากรโลกสูงขึ้น พีระมิดฐานแคบหรือพีระมิดแบบคงที่ แสดงให้เห็นถึง
โครงสร้างประชากรในแต่ละช่วงอายุเพิ่มขึ้นอย่างช้า ๆ และเริ่มลดลง ส่วนพีระมิดฐานแคบเข้าหรือพีระมิด
แบบเสถยี ร แสดงใหเ้ หน็ ถึงโครงสรา้ งประชากรในแตล่ ะช่วงอายุมีสัดส่วนใกล้เคยี งกนั )

5. นกั เรยี นศึกษาและรวบรวมข้อมลู เก่ียวกบั โครงสรา้ งประชากรโลก จากหนังสอื เรียนและแหล่งการ
เรียนรู้อ่นื ๆ เพมิ่ เติม

8.2 ขนั้ กิจกรรมการเรียนรู้
6. นักเรียนร่วมกันศึกษาและอภิปรายถึงโครงสร้างประชากรโลก และโครงสร้างประชากรไทย

ร่วมกันระดมความคิด วิเคราะห์แนวโนม้ ในอนาคตถึงจำนวนประชากร จะมีสถานการณ์อย่างไรบ้าง พร้อมส่ง
ตวั แทนกลมุ่ ออกมานำเสนอหนา้ ช้นั เรียน (แนวคำตอบ โครงสรา้ งประชากรโลก: ประชากรโลกมแี นวโนม้ ว่าจะ

223

มีวัยเด็กลดน้อยลง สัดส่วนของประชากรสูงอายุ มีแนวโน้มท่ีสูงขึ้น แสดงว่าโครงสร้างของประชากรได้

เปลี่ยนแปลงเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ประเทศที่มีสัดส่วนผู้สูงอายุสูงกว่าร้อยละ 20 เช่น โมนาโก อิตาลี กรีซ

เยอรมันนี ประเทศที่มีประชากรในวัยเด็กมาก มีลักษณะของพีระมิดฐานกว้าง ยอดแหลม บ่งบอกถึงการ

เพิ่มขึ้นของขนาดประชากรอยา่ งรวดเร็ว พบในประเทศกำลงั พัฒนา เช่น อัฟกานสิ ถาน เคนยา ขณะท่ีประเทศ

พัฒนาแล้ว มีประชากรวัยเด็กและวัยทำงานใกล้เคียงกัน แสดงถึงการเพิ่มขึ้นของประชากรอย่างช้า ๆ เช่น

สหรัฐอเมริกา หรือประเทศที่ประชากรวัยเด็กน้อยและวัยผู้สูงอายุมาก แสดงถึงประชากรที่ไม่เพิ่มขึ้นหรือ มี

แนวโน้มลดลง เช่น อิตาลี ญี่ปุ่น ส่วนโครงสร้างประชากรไทย: ค่อนข้างคงที่ แต่โครงสร้างประชากรกำลัง

เปลี่ยนไปอย่างมาก ที่ผ่านมาประชากรไทยเปลี่ยนโครงสร้างจากที่เคยเป็นประชากรวัยเด็กมาเป็นประชากร

สงู อายุ ภาวะเจรญิ พันธ์ลุ ดลงตำ่ ลงไปอกี ผู้คนมีชีวิตยนื ยาวขน้ึ ประชากรไทยมีอายเุ ฉลี่ยสงู ขึ้นเรื่อย ๆ)

8.3 ข้นั สรปุ

7. นกั เรยี นรว่ มกันสรปุ สิ่งทเ่ี ข้าใจเปน็ ความร้รู ่วมกนั ดังน้ี

โครงสร้างประชากร เป็นการจำแนกสัดส่วนประชากรตามอายุและเพศ เรียกว่า พีระมิดประชากร

ซึ่งแสดงให้เห็นถึงสัดส่วนของประชากรอย่างชัดเจน และแนวโน้มปัจจุบันทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย จะมี

ประชากรวัยสูงอายุเพิ่มมากขึ้น ประชากรวัยเด็กกลับลดน้อยลง เนื่องจากสภาพสังคมในปัจจุบัน รวมถึง

ความก้าวหนา้ ทางการแพทย์ และเทคโนโลยี

9. สอื่ การเรยี นรู้

9.1 หนังสอื เรยี น ภูมศิ าสตร์ ม.4-6

9.2 สื่อประกอบการสอน PowerPoint หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่องสิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับประชากร

และการต้ังถน่ิ ฐาน

10. การวัดและประเมินผล

สงิ่ ท่ีจะวัด วิธกี ารวดั เครือ่ งมือวัด เกณฑก์ ารประเมนิ

1. อธิบายโครงสรา้ งประชากร (K) ทดสอบ แบบทดสอบก่อน-หลัง ร้อยละ 80 ขึ้นไป

เรยี นหนว่ ยท่ี 3 ผ่านเกณฑ์

2. วเิ คราะห์โครงสรา้ งประชากร - สังเกตพฤติกรรม - แบบประเมนิ การเข้า ระดบั คุณภาพ 3

โลก และประชากรไทย (P) ร่วมกจิ กรรมในชั้นเรยี น ผา่ นเกณฑ์

3. เห็นความสำคัญของการศึกษา สงั เกตพฤตกิ รรม แบบประเมินคุณลักษณะ ระดบั คุณภาพ 2

โครงสรา้ งประชากรโลก และ อนั พึงประสงค์ ผ่านเกณฑ์

ประชากรไทย (A)

11. กจิ กรรมสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนร่วมกันศึกษาและอภิปรายถึงโครงสร้างประชากรโลก และโครงสร้างประชากรไทยร่วมกัน

ระดมความคิด วเิ คราะห์แนวโนม้ ในอนาคตถึงจำนวนประชากร จะมีสถานการณอ์ ย่างไรบ้าง พรอ้ มสรุปความรู้
ลงในสมุด

224

12. ความสัมพันธ์กบั กลุ่มสาระการเรยี นรู้อนื่
12.1 ภาษาไทย: การพูดสนทนา การพดู แสดงความคิดเหน็ การพดู นำเสนอ
12.2 วิทยาศาสตร์: การวเิ คราะห์ข้อมูล

13. แหล่งเรียนรู้
อินเทอรเ์ น็ต เว็บไซต์ต่าง ๆ

14. บนั ทกึ ผลหลังการสอน
14.1 ดา้ นความรู้ (K)
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.2 ดา้ นทักษะ/กระบวนการ (P)
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.3 ดา้ นคุณลักษณะองั พึงประสงค์ (A)
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................................................. ...........
....................................................................................................................... .................................................

ลงชอ่ื ............................................. ครผู สู้ อน
(...............................................................)
.........../............................./................

225

รายวชิ า สังคมศึกษา แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 17 หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3

ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 เรื่อง การเปล่ียนแปลงประชากร จำนวน 1 ช่ัวโมง

ครผู สู้ อน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กลุ่มสาระการเรยี นร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม

สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
การเพ่มิ ขึน้ หรอื ลดลงของจำนวนประชากรเกดิ จากปจั จัย 3 ชนดิ คอื เกดิ ตาย และยา้ ยถิน่ โดยการ

เกิดจะมีผลทำให้จำนวนประชากรเพิ่มขึ้น การตายทำให้จำนวนประชากรลดลง และการย้ายถิ่นทำให้จำนวน
ประชากรเพิ่มขึ้นถ้าเป็นการย้ายถิ่นเข้า แต่จะทำให้จำนวนประชากรลดลงถ้าเป็นการย้ายถิ่นออก นอกจากนี้
ปจั จัยทง้ั สามยงั มผี ลกระทบต่อองค์ประกอบของประชากรดา้ นเพศและอายดุ ้วย
1. มาตรฐานการเรยี นร้/ู ตัวชี้วัด

มาตรฐาน ส 5.2 เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการ
สร้างสรรคว์ ถิ กี ารดำเนินชวี ิต มจี ติ สำนกึ และมสี ่วนร่วมในการจัดการทรพั ยากร และส่ิงแวดลอ้ มเพ่ือการพัฒนา
ทีย่ ั่งยนื

ตวั ชีว้ ดั ส 5.2 ม.4-6/1 วิเคราะหป์ ฏสิ ัมพันธร์ ะหวา่ งสิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพกับกิจกรรมของมนษุ ย์
2. จุดประสงค์การเรียนรู้

2.1 อธิบายการเปลย่ี นแปลงประชากรโลก (K)
2.2 วิเคราะห์ปจั จัยทที่ ำให้เกิดการเปล่ียนแปลงประชากรโลก (P)
2.3 เหน็ ความสำคัญในการศึกษาเกี่ยวกบั การเปลยี่ นแปลงประชากรโลก (A)
3. ความรู้ (K)

การเปลี่ยนแปลงประชากรโลก
4. ทักษะ/กระบวนการ (P)

4.1 ทกั ษะเฉพาะวิชา
ทักษะทางภูมิศาสตร์ ดา้ นการวิเคราะหข์ ้อมูล ด้านการรวบรวมข้อมูล และการสรุปเพ่อื ตอบคำถาม

5. คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
มงุ่ ม่ันในการทำงาน

226

ตัวช้ีวดั ท่ี 6.2 ทำงานดว้ ยความเพยี รพยายามและอดทนเพอื่ ให้งานสำเรจ็ ตามเป้าหมาย
6. สมรรถนะสำคัญของผเู้ รยี น

6.1 ความสามารถในการคิด
6.2 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
7. ค่านิยม 12 ประการ

ใฝ่หาความรู้ หมน่ั ศึกษาเล่าเรียนท้ังทางตรงและทางอ้อม
8. กิจกรรมการเรียนรู้

8.1 ข้ันนำเข้าสบู่ ทเรยี น
1. ครูแจง้ วัตถปุ ระสงคใ์ ห้นักเรียนทราบ
2. นักเรียนร่วมกนั สนทนาเก่ียวกบั ประชากรโลก เพอ่ื ทบทวนความรู้เดิม โดยใช้คำถาม ดงั น้ี
- ปจั จบุ ันประชากรโลกมจี ำนวนก่ีลา้ นคน (แนวคำตอบ มากกว่า 7,550 ลา้ นคน จาก 6 ทวปี ทั่วโลก)
- ทวีปใดมีประชากรมากที่สดุ (แนวคำตอบ ทวปี เอเชยี มจี ำนวนประชากรสงู ถงึ 4,494 ลา้ นคน)
- ทวีปใดมีประชากรน้อยที่สุด (แนวคำตอบ ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย มีจำนวนประชากร

42 ล้านคน)
- อนาคตข้างหน้า นกั เรียนคิดว่าประชากรโลกจะเปน็ อย่างไร (แนวคำตอบ มอี ตั ราการเพมิ่ ข้ึนของ

ประชากรโลกสงู ขน้ึ เร่ือย ๆ)
3. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงประชากรโลก จากหนังสือเรียนและ

แหลง่ การเรยี นรอู้ น่ื ๆ เพิม่ เติม
8.2 ขั้นกจิ กรรมการเรยี นรู้
4. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงประชากรโลก แล้วสรุปเป็นความคิด

รวบยอดโดยการตอบคำถาม ดงั นี้
- การเปลี่ยนแปลงประชากรโลกมีสาเหตุมาจากปัจจัยใดบ้าง โดยบันทึกคำตอบของนักเรียนเป็น

แผนภาพความคดิ บนกระดาน ดังตวั อย่าง

227

สาเหตุการเปลีย่ นแปลงประชากรโลก
5. นักเรยี นรว่ มกันวิเคราะห์กราฟเปรียบเทยี บอัตราเกดิ และอัตราตายตอ่ ประชากร 1,000 คน
โดยจำแนกตามทวปี ตา่ ง ๆ รวมประเทศไทยและโลกใน ค.ศ. 2022 ดังน้ี

กราฟเปรยี บเทยี บอัตราเกดิ และอตั ราตายต่อประชากร 1,000 คน
จากน้ันนักเรยี นร่วมกนั แสดงความคิดเหน็ โดยใช้คำถาม ดังน้ี
- อัตราเกิดและอัตราตายต่อประชากร 1,000 คนของโลก มีแนวโน้มเป็นอย่างไร (แนวคำตอบ
ประชากรโลกมีแนวโน้มเพม่ิ สงู ขึ้น)
- อัตราเกิดของทวีปใดบ้างสูงกว่าอัตราตายต่อประชากร 1,000 คน และประชากรมีแนวโน้มเป็น
อย่างไร (แนวคำตอบ ทวีปแอฟริกา ทวีปเอเชีย ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย ทวีปอเมริกาเหนือ และทวีป
อเมริกาใต้ แสดงให้เห็นวา่ จำนวนประชากรมีแนวโนม้ เพม่ิ สงู ขนึ้ )
- ทวีปใดมีอตั ราเกดิ และอตั ราตายตอ่ ประชากร 1,000 คน เป็นศนู ย์ (แนวคำตอบ ทวปี ยโุ รป)
- จากกราฟเปรียบเทียบอัตราเกิดและอตั ราตายต่อประชากร 1,000 คน ประชากรในประเทศไทย
มแี นวโนม้ เป็นอย่างไร (แนวคำตอบ ประชากรเพมิ่ ข้ึน แต่ไม่สงู มาก)
6. นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ปัจจัยที่ทำให้เกิดการย้ายถิ่นฐานของประชากร โดยสรุปคำตอบของ
นักเรียนเปน็ แผนภาพความคดิ บนกระดาน ดงั ตัวอยา่ ง

228

7. นักเรียนร่วมกันยกตัวอย่างแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงประชากรไทย โดยร่วมกันวิเคราะห์ สาเหตุ
ผลกระทบ และแนวทางการแกไ้ ข โดยใชแ้ ผนภาพความคดิ ดังตวั อยา่ ง

8. นักเรียนรว่ มกนั สรุปปจั จยั หลักที่ส่งผลต่อการเปล่ียนแปลงจำนวนประชากรโลก โดยบันทึกคำตอบ
ของนกั เรียนเป็นแผนภาพความคดิ บนกระดาน ดังตัวอย่าง

229

9. นักเรยี นศกึ ษาและสำรวจเก่ียวกบั การเปลีย่ นแปลงของประชากรในจังหวดั ของตนเอง โดยใช้ข้อมูล

สถิติประชากรในการศึกษาเปรียบเทียบอัตราเกิด อัตราตาย และการย้ายถิ่นฐานลงในใบงานท่ี 3.2 เรื่อง การ

เปลีย่ นแปลงประชากรจงั หวัดในประเทศไทย

8.3 ขน้ั สรุป

10. นักเรียนคดิ ประเมินเพอื่ เพ่ิมคณุ ค่า แล้วสรปุ เป็นความคิดรวบยอด โดยใชค้ ำถาม ดังนี้

- เพราะเหตุใด ทุกประเทศทั่วโลกจึงให้ความสนใจกับการเปลี่ยนแปลงประชากร (แนวคำตอบ

เพราะประชากรเป็นตัวแปรสำคัญในการวางแผนพัฒนาประเทศ ไม่ว่าจะเป็นทางเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา

สาธารณสขุ การเมือง หรอื การพาณิชย์)

11. นกั เรียนร่วมกนั สรปุ สง่ิ ที่เขา้ ใจเป็นความรรู้ ่วมกนั ดังน้ี

การเพิ่มขึ้นหรือลดลงของจำนวนประชากรเกิดจากปัจจัย 3 ชนิด คือ เกิด ตาย และย้ายถิ่น

โดยการเกิดจะมีผลทำให้จำนวนประชากรเพิ่มขึน้ การตายทำให้จำนวนประชากรลดลง และการย้ายถิ่นทำให้

จำนวนประชากรเพิ่มขึ้นถ้าเป็นการย้ายถิ่นเข้า แต่จะทำให้จำนวนประชากรลดลงถ้าเป็นการย้ายถิ่นออก

นอกจากน้ีปจั จัยทง้ั สามยงั มผี ลกระทบตอ่ องค์ประกอบของประชากรด้านเพศและอายดุ ว้ ย

9. สอ่ื การเรยี นรู้

9.1 หนังสือเรียน ภมู ิศาสตร์ ม.4-6

9.2 สื่อประกอบการสอน PowerPoint หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่องสิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับประชากร

และการต้ังถ่ินฐาน

10. การวดั และประเมินผล

สงิ่ ทีจ่ ะวัด วิธีการวดั เครอ่ื งมอื วัด เกณฑก์ ารประเมนิ

1. อธบิ ายโครงสรา้ งประชากรโลก และ ทดสอบ แบบทดสอบก่อน-หลัง รอ้ ยละ 80 ขน้ึ ไป

ประชากรไทย (K) เรยี นหนว่ ยท่ี 3 ผ่านเกณฑ์

2. วิเคราะหก์ ารเปลี่ยนแปลงของ - การประเมินผล - แบบประเมินใบงาน ระดับคุณภาพ ดี
ประชากร (P)
การทำใบงาน ผา่ นเกณฑ์

สิง่ ที่จะวดั วธิ ีการวดั เคร่ืองมือวดั 230
3. เห็นความสำคญั ของการศึกษา สังเกตพฤตกิ รรม แบบประเมิน
โครงสร้างประชากร และการ คณุ ลกั ษณะอันพึง เกณฑก์ ารประเมิน
เปลีย่ นแปลงของประชากร (A) ประสงค์ ระดบั คุณภาพ 2

ผา่ นเกณฑ์

11. กจิ กรรมสนอแนะ/ภาระงาน
นักเรียนศึกษาและสำรวจเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงประชากรในจังหวัดตนเอง โดยใช้ข้อมูลสถิติ

ประชากรในการศกึ ษาเปรียบเทียบอัตราเกิด อตั ราตาย และการยา้ ยถน่ิ ฐาน จากนนั้ ปฏบิ ัติกจิ กรรมตามใบงาน
ที่ 3.2 การเปลย่ี นแปลงประชากรจังหวัดในประเทศไทย
12. ความสมั พนั ธ์กบั กลุ่มสาระการเรยี นรอู้ ืน่

12.1 ภาษาไทย: การพดู สนทนา การพูดแสดงความคิดเห็น การพดู นำเสนอ
12.2 วิทยาศาสตร์: การวิเคราะห์ข้อมลู
13. แหล่งเรียนรู้

อินเทอร์เนต็ เว็บไซต์ต่าง ๆ
14. บนั ทกึ ผลหลังการสอน

14.1 ด้านความรู้ (K)
............................................................................................................................. ...........................................
....................................................................................... .................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.2 ด้านทกั ษะ/กระบวนการ (P)
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
14.3 ดา้ นคุณลักษณะอังพึงประสงค์ (A)
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................................................. ...........
....................................................................................................................... .................................................

ลงช่อื ............................................. ครผู ู้สอน
(...............................................................)
.........../............................./................

231

รายวิชา สังคมศกึ ษา แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ 18 หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 3

ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 5 เร่อื ง ประชากรและการตั้งถิ่นฐาน จำนวน 1 ชั่วโมง

ครูผู้สอน นางสาวทอฟา้ ประสานทอง กล่มุ สาระการเรยี นรูส้ ังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม

สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด
การตั้งถิ่นฐานเป็นการสร้างที่อยู่อาศัยของมนุษย์ โดยอยู่ร่วมกันเป็นชุมชนและเมือง ในการตั้งถ่ิน

ฐานมีส่วนประกอบที่สำคัญ คือ ประชากรและพืน้ ที่ ส่วนประกอบทีส่ ำคัญรองลงมา คือ การติดต่อระหวา่ งกัน
และใช้บรกิ ารต่าง ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการของประชากรในกล่มุ นัน้ ๆ
1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ชีว้ ัด

มาตรฐาน ส 5.2 เขา้ ใจปฏสิ มั พันธร์ ะหว่างมนุษย์กบั สิ่งแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์วิถี
การดำเนนิ ชีวติ มีจิตสำนึกและมสี ว่ นรว่ มในการจดั การทรพั ยากร และสง่ิ แวดล้อมเพ่ือการพฒั นาที่ยงั่ ยืน

ตัวชีว้ ดั ส 5.2 ม.4-6/1 วิเคราะห์ปฏิสัมพนั ธ์ระหวา่ งสิง่ แวดล้อมทางกายภาพกบั กจิ กรรมของมนุษย์
2. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

2.1 อธบิ ายการตัง้ ถิ่นฐานของประชากร (K)
2.2 วเิ คราะห์ขนาดและแบบรูปการกระจายของการต้งั ถ่นิ ฐาน (P)
2.3 เห็นความสำคัญของการศกึ ษาเก่ียวกับการตัง้ ถน่ิ ฐานของประชากร (A)
3. ความรู้ (K)

การตัง้ ถิ่นฐาน
4. ทกั ษะ/กระบวนการ (P)

4.1 ทักษะเฉพาะวิชา
ทักษะทางภมู ิศาสตร์ ด้านการวเิ คราะหข์ ้อมลู ด้านการรวบรวมขอ้ มลู และการสรุปเพอื่ ตอบคำถาม

232

5. คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ (A)
มุง่ ม่ันในการทำงาน
ตวั ชว้ี ดั ท่ี 6.2 ทำงานด้วยความเพียรพยายามและอดทนเพื่อให้งานสำเร็จตามเป้าหมาย

6. สมรรถนะสำคญั ของผู้เรยี น
6.1 ความสามารถในการคิด
6.2 ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

7. ค่านยิ ม 12 ประการ
ใฝห่ าความรู้ หมั่นศึกษาเลา่ เรียนทัง้ ทางตรงและทางอ้อม

8. กิจกรรมการเรยี นรู้
8.1 ขัน้ นำเข้าสูบ่ ทเรยี น
1. ครแู จ้งวตั ถุประสงคใ์ หน้ กั เรยี นทราบ
2. นกั เรยี นสงั เกตภาพเก่ยี วกับการตัง้ ถ่นิ ฐานของประชากร แลว้ รว่ มกันสนทนาพรอ้ มตอบคำถาม ดงั นี้

- นักเรียนชอบการตั้งถิ่นฐานแบบใด เพราะเหตุใด (แนวคำตอบ การตั้งถิ่นฐานแบบชุมชนชนบท
เพราะสภาพอากาศดี ไมม่ มี ลพิษ)

- ชมุ ชนทนี่ กั เรียนอาศัยอยเู่ ปน็ ชมุ ชนแบบใด (แนวคำตอบ ชมุ ชนเมือง)
- การต้งั ถน่ิ ฐานในชุมชนดังกล่าวสง่ ผลดีต่อนักเรยี นหรือไม่ อย่างไร (แนวคำตอบ สง่ ผลดี เพราะทำ
ใหก้ ารดำเนินชีวิตเกดิ ความสะดวกสบาย)
3. นักเรียนศึกษาและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐาน จากหนังสือเรียน แหล่งการเรียนรู้อื่น ๆ
เพม่ิ เติม
4. นกั เรยี นร่วมกันแสดงความคดิ เห็นเกยี่ วกบั การต้ังถิน่ ฐานของประชากร โดยใชค้ ำถาม ดงั นี้
- ขนาดของการต้ังถน่ิ ฐานมีขนาดใดบ้าง และมคี วามสัมพนั ธก์ บั จำนวนประชากรอย่างไร
- การตงั้ ถ่นิ ฐานจำแนกออกเป็นก่แี บบรปู
จากน้นั สรุปคำตอบของนักเรยี นเปน็ แผนภาพความคิดบนกระดาน ดงั ตัวอย่าง

233

➢ ขนาดของการตั้งถิ่นฐานกับจำนวนประชากร

➢ การจำแนกแบบรปู การตั้งถิน่ ฐาน

234

8.2 ข้ันกจิ กรรมการเรียนรู้
5. นักเรยี นปฏบิ ตั กิ ิจกรรมใบงานที่ 3.3 การต้ังถน่ิ ฐาน โดยให้นกั เรียนศึกษาและสำรวจชมุ ชนของตน

จากนั้นวาดผังชมุ ชนตามแบบรปู การกระจายของการต้ังถ่ินฐานแลว้ ตอบคำถาม

8.3 ขั้นสรุป

6. นักเรยี นคดิ ประเมนิ เพือ่ เพมิ่ คุณค่า สรปุ เป็นความคิดรวบยอด โดยใชค้ ำถาม ดงั นี้

- ลักษณะการต้ังถิ่นฐานของมนุษย์สว่ นใหญน่ ยิ มต้ังถิ่นฐานบริเวณพนื้ ทใ่ี ด เพราะเหตใุ ด (แนวคำตอบ

บรเิ วณพื้นท่ีท่ีใกล้แหล่งน้ำ เพราะมีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร ทางธรรมชาติ และบริเวณพ้ืนที่ที่มีความ

เจริญทางเศรษฐกิจ เพราะมีสง่ิ อำนวยความสะดวกในการดำเนินชวี ติ )

7. นกั เรยี นร่วมกันสรุปสง่ิ ท่เี ข้าใจเป็นความรูร้ ่วมกนั ดังน้ี

การตั้งถิ่นฐานเป็นการสร้างที่อยู่อาศัยของมนุษย์ โดยอยู่ร่วมกันเป็นชุมชนและเมือง ในการตั้งถิ่น

ฐานมีส่วนประกอบทีส่ ำคัญ คือ ประชากรและพื้นที่ ส่วนประกอบท่ีสำคัญรองลงมา คือ การติดต่อระหว่างกนั

และใช้บริการต่าง ๆ เพ่ือตอบสนองความต้องการของประชากรในกลมุ่ น้ัน ๆ

8. นกั เรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนหน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3 เรอื่ ง ส่งิ แวดล้อมทางกายภาพกับประชากร

และการตงั้ ถ่ินฐาน

9. สอ่ื การเรยี นรู้

9.1 หนังสือเรยี น ภูมิศาสตร์ ม.4-6

9.2 สื่อประกอบการสอน PowerPoint หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 เรื่องสิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับประชากร

และการตง้ั ถ่ินฐาน

10. การวัดและประเมนิ ผล

สง่ิ ท่ีจะวดั วิธีการวัด เครอ่ื งมอื วัด เกณฑ์การประเมิน

1. อธบิ ายการตั้งถ่ินฐานของประชากร ทดสอบ แบบทดสอบก่อน-หลงั รอ้ ยละ 80 ขน้ึ ไป

(K) เรียนหนว่ ยท่ี 3 ผา่ นเกณฑ์

2. วิเคราะห์ขนาดและแบบรูปการ - การประเมินผล - แบบประเมินใบงาน ระดบั คุณภาพ ดี
กระจายของการตง้ั ถ่นิ ฐาน (P)
การทำใบงาน ผา่ นเกณฑ์

235

สง่ิ ท่ีจะวดั วธิ กี ารวดั เคร่ืองมือวัด เกณฑก์ ารประเมิน

3. เห็นความสำคญั ของการศึกษา สงั เกตพฤติกรรม แบบประเมนิ ระดับคุณภาพ 2

เกยี่ วกับการต้ังถ่ินฐานของประชากร (A) คุณลกั ษณะอนั พงึ ผ่านเกณฑ์

ประสงค์

11. กิจกรรมสนอแนะ/ภาระงาน

นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมใบงานที่ 3.3 การตั้งถิ่นฐาน โดยให้นักเรียนศึกษาและสำรวจชุมชนของตน

จากน้นั วาดผังชุมชนตามแบบรปู การกระจายของการตั้งถิน่ ฐานแล้วตอบคำถาม

12. ความสัมพนั ธก์ บั กลุ่มสาระการเรียนรอู้ ่ืน

12.1 ภาษาไทย: การพดู สนทนา การพูดแสดงความคดิ เหน็ การพดู นำเสนอ

12.2 วทิ ยาศาสตร์: การวเิ คราะหข์ ้อมลู

13. แหล่งเรยี นรู้

อนิ เทอร์เนต็ เว็บไซต์ต่าง ๆ

14. บนั ทกึ ผลหลังการสอน

14.1 ด้านความรู้ (K)

............................................................................................................................. ...........................................

....................................................................................... .................................................................................

............................................................................................................................. ...........................................

14.2 ดา้ นทกั ษะ/กระบวนการ (P)

............................................................................................................................. ...........................................

........................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ...........................................

14.3 ดา้ นคณุ ลักษณะอังพึงประสงค์ (A)

............................................................................................................................. ...........................................

............................................................................................................................................................. ...........

....................................................................................................................... .................................................

ลงช่ือ............................................. ครผู สู้ อน
(...............................................................)
.........../............................./................

236

ภาคผนวก

237

QR-Code สอื่ การสอน PowerPoint
รายวิชา สังคมศึกษา กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม

หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 3 สงิ่ แวดล้อมทางกายภาพกบั ประชากรและการตัง้ ถิน่ ฐาน

ช้ันมธั ยมศึกษาปีท่ี 5

238

แบบทดสอบก่อนเรียน (Pre-Test)
รายวชิ า สังคมศกึ ษา รหัสวิชา ส32101 ชัน้ มธั ยมศึกษาปีที่ 5
หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 สิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพกับประชากรและการตง้ั ถิน่ ฐาน จำนวน 10 ข้อ
......................................................................................................................................................

239

คำชแ้ี จง: ให้นักเรยี นเลือกคำตอบท่ีถกู ต้องท่ีสุดเพยี งคำตอบเดียว

1. นักเรียนจะประกอบกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ให้ 5. การใช้แผนท่ีในการศึกษาการกระจายของ

สง่ ผลกระทบต่อสิง่ แวดลอ้ มน้อยที่สุดอย่างไร ประชากรมปี ระโยชน์อยา่ งไร

ก. ถางป่าเพ่ือหาพืน้ ที่ในการเพาะปลูก ก. ทำให้ทราบจำนวนประชากรทช่ี ัดเจน

ข. ใชท้ รัพยากรให้คมุ้ ค่าต่อการลงทุน ข. ทำใหท้ ราบตำแหน่งการต้ังถ่นิ ฐานของ

ค. นำทรพั ยากรมาใช้ในอุตสาหกรรมจำนวนมาก ประชากร

ง. สรา้ งแหลง่ ท่องเท่ียวให้กลมกลืนกับธรรมชาติ ค. ทำใหท้ ราบความหนาแน่นและเบาบางของ

จ. บริหารจดั การทรพั ยากรท่ีมอี ยู่ให้เกิด ประชากร

ประโยชนส์ ูงสุด ง. ทำใหท้ ราบลักษณะภูมปิ ระเทศทม่ี ผี ลตอ่

2. สภาพแวดล้อมทางกายภาพส่งผลตอ่ กิจกรรม การตัง้ ถิ่นฐานของประชากร

ทางเศรษฐกิจของมนุษย์อย่างไร จ. ทำใหท้ ราบความอุดมสมบรู ณข์ อง

ก. เกดิ การประกอบอาชีพ ทรัพยากรในการเขา้ ไปตัง้ ถ่ินฐานของประชากร

ข. เกดิ เส้นทางทางการค้า

ค. เกดิ การแบง่ ชนชัน้ ทางสงั คม

ง. เกิดวฒั นธรรมและความเช่อื

จ. เกดิ ความสมั พันธ์ทางการทตู

3. ปจั จยั ข้อใดท่ีมีผลต่อการกระจายของประชากร

มากที่สดุ 6. นักเรยี นจะมีส่วนร่วมในการพฒั นาแหลง่

ก. สภาพภูมอิ ากาศหนาวเยน็ ท่องเทย่ี ว ซึ่งเป็นเศรษฐกจิ ทสี่ ำคญั ของประเทศ

ข. มีฝนตกชุกตลอดทั้งปี อย่างไร

ค. แหล่งทรัพยากรอดุ มสมบูรณ์ ก. รณรงค์ใหเ้ กิดการท่องเท่ยี วเฉพาะจังหวัด

ง. ภูมิประเทศท่ีมีเกาะจำนวนมาก ข. จัดกิจกรรมสง่ เสริมโครงการการท่องเทย่ี ว

จ. ลกั ษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสลับซบั ซ้อน ในประเทศ

ค. จัดป้ายประชาสัมพันธแ์ หล่งทอ่ งเท่ยี ว

ภายในโรงเรยี น

4. ข้อใดไม่ใชป่ ญั หาจากการอพยพย้ายถนิ่ ฐานของ ง. เปน็ แกนนำในการต่อตา้ นผปู้ ระกอบการท่ี

ประชากรจากชมุ ชนชนบทสู่ชุมชนเมอื ง เอาเปรยี บนกั ทอ่ งเที่ยว

ก. เกิดชมุ ชนแออัด จ. นำสนิ ค้า OTOP ไปจำหน่ายตามแหลง่

ข. ปริมาณรถยนต์เพมิ่ ขึ้น ทอ่ งเท่ียวเพอ่ื หารายได้เสริม

ค. การขยายตวั ของเมืองอยา่ งไร้ทศิ ทาง 7. นกั เรยี นจะใช้เทคโนโลยีสารสนเทศให้ปลอดภยั

ง. สภาพแวดลอ้ มปนเปื้อนด้วยมลพิษ ภายใต้กระแสโลกาภวิ ตั นอ์ ย่างไร

จ. ระบบเศรษฐกจิ ของประเทศเจริญเตบิ โต ก. แชรข์ ้อมลู ข่าวสารทุกครงั้

ข. จำกัดการรบั ข้อมูลข่าวสาร

ค. ตรวจสอบความถูกต้องของขอ้ มลู ทุกครง้ั 240
ง. รบั ฟังขอ้ มูลขา่ วสารจากแหลง่ ขา่ วของ
รฐั บาล 10. จากพีระมดิ ประชากรไทย ข้อใดสรุปไดถ้ ูกต้อง
จ. เชอ่ื ถือเฉพาะข้อมูลท่ีมกี ารส่งตอ่ ในลักษณะ ก. กล่มุ ประชากรวัยทำงานมีแนวโน้มลดลง
จดหมายลกู โซ่ ข. กล่มุ ประชากรวยั สูงอายุมีสัดสว่ นเพมิ่ สูงขึ้น
8. อตั ราเกดิ ของประชากรสงู กว่าอัตราตาย จำนวน ค. กลมุ่ ประชากรวยั แรกเกิดมสี ัดสว่ นเพ่มิ ขึน้
ของประชากรจะมีการเปลย่ี นแปลงอย่างไร ง. กลมุ่ ประชากรวยั สูงอายุมีสดั สว่ นคงท่ี
ก. จำนวนประชากรลดลง จ. กลมุ่ ประชากรวยั แรกเกิดเทา่ กบั กลุ่ม
ข. จำนวนประชากรเพ่ิมข้ึน
ค. จำนวนประชากรเปน็ ศูนย์ ประชากรวยั ทำงาน
ง. จำนวนประชากรคงท่ี
จ. จำนวนประชากรเพ่มิ สงู ขึ้นและลดลง

9. การเปล่ียนแปลงประชากรโลกขึ้นอยู่กับปัจจยั
ในข้อใด

ก. อตั ราการเจรญิ พันธุ์เพ่ิมข้ึน
ข. อตั ราเกดิ อัตราตายเปน็ ศูนย์
ค. อตั ราเกดิ อัตราตาย และการยา้ ยถ่ินฐาน
ง. ความเจรญิ ก้าวหนา้ ทางเทคโนโลยี
จ. ความเจรญิ กา้ วหน้าทางการแพทย์และ
สาธารณสุข
นักเรียนสังเกตพรี ะมดิ ประชากร แลว้ ตอบคำถามข้อ 10

241

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น (Pre-Test)
รายวิชา สังคมศกึ ษา รหัสวิชา ส32101 ชั้นมธั ยมศึกษาปที ่ี 5
หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 ส่งิ แวดลอ้ มทางกายภาพกับประชากรและการตง้ั ถ่นิ ฐาน จำนวน 10 ข้อ
......................................................................................................................................................

ขอ้ ท่ี คำตอบ
1จ
2ก
3ค
4จ
5ค
6ข
7ค
8ข
9ค
10 ข

242

แบบทดสอบหลังเรยี น (Post-Test)

รายวชิ า สังคมศึกษา รหัสวิชา ส32101 ชั้นมธั ยมศึกษาปีท่ี 5

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 3 สง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพกับประชากรและการตั้งถน่ิ ฐาน จำนวน 10 ข้อ

......................................................................................................................................................

คำชี้แจง: ให้นกั เรยี นเลอื กคำตอบที่ถูกต้องท่ีสดุ เพยี งคำตอบเดียว

1. ปัจจยั ขอ้ ใดที่มผี ลตอ่ การกระจายของประชากร 4. อตั ราเกิดของประชากรสงู กว่าอัตราตาย จำนวน

มากท่สี ุด ของประชากรจะมกี ารเปล่ียนแปลงอย่างไร

ก. สภาพภมู ิอากาศหนาวเย็น ก. จำนวนประชากรลดลง

ข. มฝี นตกชกุ ตลอดทงั้ ปี ข. จำนวนประชากรเพม่ิ ขึ้น

ค. แหลง่ ทรัพยากรอดุ มสมบูรณ์ ค. จำนวนประชากรเปน็ ศูนย์

ง. ภมู ิประเทศทมี่ ีเกาะจำนวนมาก ง. จำนวนประชากรคงท่ี

จ. ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ ภูเขาสลบั ซบั ซ้อน จ. จำนวนประชากรเพ่ิมสูงขึ้นและลดลง

2. การใช้แผนท่ใี นการศกึ ษาการกระจายของ นกั เรยี นสังเกตพรี ะมิดประชากรไทย แลว้ ตอบ

ประชากรมีประโยชน์อยา่ งไร คำถามข้อ 5

ก. ทำใหท้ ราบจำนวนประชากรทช่ี ดั เจน

ข. ทำใหท้ ราบตำแหนง่ การตั้งถิน่ ฐานของ

ประชากร

ค. ทำใหท้ ราบความหนาแน่นและเบาบางของ

ประชากร

ง. ทำให้ทราบลกั ษณะภูมิประเทศท่ีมีผลตอ่ การต้ัง

ถิ่นฐานของประชากร

จ. ทำให้ทราบความอุดมสมบรู ณข์ อง

ทรัพยากรในการเขา้ ไปตัง้ ถน่ิ ฐานของประชากร

3. การเปลี่ยนแปลงประชากรโลกขึน้ อยกู่ บั ปัจจยั ใด 5. จากพีระมิดประชากรไทย ขอ้ ใดสรปุ ไดถ้ ูกต้อง

ก. อัตราการเจริญพนั ธ์ุเพิม่ ข้ึน ก. กลุ่มประชากรวัยทำงานมีแนวโน้มลดลง

ข. อัตราเกดิ อัตราตายเป็นศูนย์ ข. กลุม่ ประชากรวยั สงู อายุมีสัดส่วนเพิ่มสูงขึ้น

ค. อตั ราเกิด อัตราตาย และการยา้ ยถิ่นฐาน ค. กลุ่มประชากรวยั แรกเกดิ มสี ดั ส่วนเพิม่ ขึน้

ง. ความเจรญิ ก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ง. กลุม่ ประชากรวยั สูงอายุมีสดั สว่ นคงท่ี

จ. ความเจริญกา้ วหนา้ ทางการแพทย์และ จ. กลุม่ ประชากรวัยแรกเกิดเทา่ กับกลุ่ม

สาธารณสขุ ประชากรวยั ทำงาน

6. ข้อใดไม่ใช่ปัญหาจากการอพยพยา้ ยถ่ินฐาน 243
ของประชากรจากชุมชนชนบทสู่ชมุ ชนเมือง
9. นักเรียนจะมสี ่วนรว่ มในการพฒั นาแหลง่
ก. เกิดชุมชนแออัด ทอ่ งเทย่ี ว ซ่ึงเปน็ เศรษฐกิจทส่ี ำคัญของประเทศ
ข. ปริมาณรถยนตเ์ พิ่มขึ้น อย่างไร
ค. การขยายตัวของเมืองอยา่ งไร้ทศิ ทาง ก. รณรงคใ์ หเ้ กิดการท่องเท่ียวเฉพาะจงั หวัด
ง. สภาพแวดลอ้ มปนเปอื้ นด้วยมลพิษ ข. จัดกจิ กรรมส่งเสริมโครงการการท่องเทีย่ วใน
จ. ระบบเศรษฐกิจของประเทศเจริญเติบโต ประเทศ
7. สภาพแวดลอ้ มทางกายภาพส่งผลต่อกจิ กรรม ค. จัดป้ายประชาสัมพันธแ์ หล่งทอ่ งเท่ียวภายใน
ทางเศรษฐกจิ ของมนุษยอ์ ย่างไร โรงเรียน
ก. เกิดการประกอบอาชีพ ง. เป็นแกนนำในการต่อต้านผ้ปู ระกอบการที่เอา
ข. เกิดเสน้ ทางทางการค้า เปรียบนกั ท่องเที่ยว
ค. เกดิ การแบง่ ชนช้นั ทางสงั คม จ. นำสนิ ค้า OTOP ไปจำหน่ายตามแหลง่
ง. เกิดวัฒนธรรมและความเช่อื ท่องเทีย่ วเพ่อื หารายไดเ้ สรมิ
จ. เกดิ ความสมั พนั ธท์ างการทตู 10. นกั เรียนจะใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศให้
8. นกั เรยี นจะประกอบกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ให้ ปลอดภัยภายใต้กระแสโลกาภวิ ัตน์อยา่ งไร
สง่ ผลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ มน้อยทส่ี ดุ อย่างไร ก. แชรข์ อ้ มูลขา่ วสารทุกครง้ั
ก. ถางป่าเพื่อหาพนื้ ทีใ่ นการเพาะปลูก ข. จำกัดการรบั ข้อมลู ข่าวสาร
ข. ใช้ทรพั ยากรให้ค้มุ คา่ ตอ่ การลงทนุ ค. ตรวจสอบความถูกต้องของข้อมลู ทกุ คร้ัง
ค. นำทรพั ยากรมาใช้ในอุตสาหกรรมจำนวนมาก ง. รบั ฟงั ข้อมูลข่าวสารจากแหล่งขา่ วของรัฐบาล
ง. สรา้ งแหล่งทอ่ งเที่ยวให้กลมกลืนกบั ธรรมชาติ จ. เชือ่ ถอื เฉพาะข้อมูลทีม่ กี ารส่งต่อในลกั ษณะ
จ. บริหารจดั การทรพั ยากรท่ีมีอยู่ให้เกิด จดหมายลูก
ประโยชน์สงู สดุ

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น (Post-Test)
รายวชิ า สังคมศกึ ษา รหัสวิชา ส32101 ชน้ั มัธยมศึกษาปีที่ 5
หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 3 สง่ิ แวดลอ้ มทางกายภาพกับประชากรและการตง้ั ถ่ินฐาน จำนวน 10 ข้อ
......................................................................................................................................................

ขอ้ ท่ี คำตอบ
1ค
2ค
3ค
4ข
5ข
6จ
7ก
8จ
9ข
10 ค

243
ใบงานท่ี 3.1 เรอื่ ง การกระจายของประชากรโลก
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 12 เรือ่ ง ปจั จัยท่ีมีอิทธพิ ลตอ่ การกระจายของประชากร
รายวชิ า สงั คมศกึ ษา รหสั วิชา ส32101 กลุ่มสาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม
หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3 สิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพกบั ประชากรและการตั้งถิ่นฐาน ชน้ั มัธยมศึกษาปีท่ี 5
ชือ่ .....................................................สกุล.................................................เลขท.่ี ..................ชนั้ ...........................
คำชี้แจง: นักเรียนศึกษาและยกตัวอย่างแผนที่แสดงลักษณะทางกายภาพในประเทศต่าง ๆ ที่สนใจ มา 1
ประเทศ แลว้ ตอบคำถาม

แผนท่ีแสดงลักษณะทางกายภาพของประเทศใด....................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................

ประเทศดังกล่าวตั้งอยู่ในทวปี ใด.................................................................................................................................
ลกั ษณะทางกายภาพของประเทศเป็นอย่างไร.........................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
ปัจจัยทีม่ ีอทิ ธิพลในการกระจายตวั ของประชากร..............................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................

244

แบบประเมนิ ใบงาน
แผนการจดั การเรียนรูท้ ี่ 12 เรือ่ ง ปัจจัยท่ีมีอิทธพิ ลต่อการกระจายของประชากร

ใบงานท.่ี ....................................เร่อื ง ...................................................................................................................
หน่วยการเรยี นรทู้ ี่......................เรอื่ ง ..................................................................................................................

ชือ่ .....................................................สกลุ .................................................เลขท.ี่ ..................ชั้น...........................

คำช้ีแจง: ใส่เคร่ืองหมาย ลงในช่องระดบั คะแนนตามความเห็น

ขอ้ ท่ี รายการการประเมิน ระดับคุณภาพ
432 1

1 ความสามารถทางภมู ิศาสตร์

2 กระบวนการทางภูมศิ าสตร์

3 ทักษะทางภมู ิศาสตร์

รวม

เกณฑก์ ารให้คะแนน 7-8 9 - 10 11 - 12
4 หมายถงึ ดมี าก 2 (พอใช้) 3 (ด)ี 4 (ดมี าก)
3 หมายถงึ ดี
2 หมายถึง พอใช้
1 หมายถึง ปรบั ปรงุ

คะแนนตัดสนิ ระดับคุณภาพ
คะแนน 1 - 6
ระดับคุณภาพ 1 (ควรปรับปรงุ )

245

246

แบบประเมนิ พฤติกรรมการทำงานกล่มุ
แผนการจดั การเรียนรู้ท่ี 13 เร่ือง การกระจายของประชากรทวปี เอเชีย แอฟริกา ยุโรป

กลมุ่ ท…ี่ ……….ช่ือกลมุ่ ……………………………………………………………………………………………………
สมาชกิ กลุ่ม

1. ชือ่ -สกลุ …………………………………………………………………… เลขที่ …………
2. ชื่อ-สกลุ …………………………………………………………………… เลขที่ …………
3. ชอ่ื -สกลุ …………………………………………………………………… เลขที่ …………
4. ช่ือ-สกุล…………………………………………………………………… เลขที่ …………
5. ชอ่ื -สกุล…………………………………………………………………… เลขท่ี …………
6. ชอ่ื -สกุล…………………………………………………………………… เลขที่ …………

ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ 5/…………

คำชแ้ี จง ให้ทำเครื่องหมาย ในช่องทต่ี รงกับความเปน็ จรงิ คณุ ภาพท่ีปฏิบตั ิ ไม่ปฏบิ ัติ
ดี พอใช้ ปรับปรงุ
ที่ รายการพฤตกิ รรม 32
1
1 มีการปรกึ ษาและวางแผนรว่ มกันก่อนทำงาน
2 มีการแบ่งหนา้ ทอี่ ย่างเหมาะสมและสมาชิกทำตามหน้าทที่ ุกคน
3 มกี ารปฏิบตั ิงานตามขน้ั ตอน
4 มีการให้ความชว่ ยเหลอื กัน
5 ผลงานเปน็ ไปตามวัตถปุ ระสงคท์ ี่กำหนด
6 ผลงานเสร็จทันตามกำหนดเวลา
7 ผลงานแสดงถึงการนำความร้ท่ีได้มาประยุกต์ใช้
8 ผลงานมีความคิดริเร่ิมสร้างสรรค์
9 สามารถช่วยเหลอื ใหค้ ำแนะนำกลมุ่ อ่ืน ๆ ได้
10 การจัดวัสดุ อุปกรณ์ เรียบรอ้ ยหลงั การปฏบิ ตั กิ จิ กรรม

ลงชื่อ…………………………………………………………………ผู้ประเมนิ
(………………………………………………………………)
…………/…………………./……………

247

เกณฑ์การใหค้ ะแนน

พฤติกรรมหรอื ผลงานทชี่ ดั เจนอยใู่ นเกณฑ์ ดี ระดบั 3 คะแนน
ระดับ 2 คะแนน
พฤติกรรมหรือผลงานเทยี บเท่าคนทว่ั ไปอยู่ในเกณฑ์ พอใช้ ระดับ 1 คะแนน

พฤติกรรมหรอื ผลงานต่ำกว่าคนท่ัวไปอยู่ในเกณฑ์ ปรบั ปรุง ระดบั คณุ ภาพ
ดี
เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ
พอใช้
ช่วงคะแนน ปรบั ปรุง

21 – 30

11 – 20

0 – 10

248

แบบประเมินแผนผังความคิด
เรือ่ ง ลักษณะทางกายภาพ และปัจจยั ท่ีทำใหเ้ กิดการตั้งถิ่นฐานของประชากรของทวีป
แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 14 เร่อื ง การกระจายของประชากรในทวปี อเมริกาเหนอื ทวีปอเมริกาใต้

และทวีปออสเตรเลีย
หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 3 เร่ือง สิ่งแวดลอ้ มทางกายภาพกบั ประชากรและการตง้ั ถน่ิ ฐาน ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 5

กลุ่มที่ ............................. ชอ่ื กล่มุ .......................................................................................................................

คำช้ีแจง: เติมเคร่ืองหมาย  ลงในชอ่ งวา่ งตามความคดิ เหน็

ที่ รายการประเมนิ ระดับคุณภาพ

432 1

1 เนือ้ หาและการจดั หมวดหมู่

2 หลักการเขียนแผนผังความคดิ

3 ความคดิ สร้างสรรค์

4 ความรับผดิ ชอบความประณีต เรียบร้อย

รวม

เกณฑก์ ารให้คะแนน ลงชอื่ .............................................................ผ้ปู ระเมนิ
(............................................................................)
4 หมายถงึ ดีมาก
.............../.............../.................
3 หมายถึง ดี
ดี พอใช้ ปรับปรุง
2 หมายถงึ พอใช้ 7-8 9-10 11-12

1 หมายถึง ปรับปรงุ

เกณฑก์ ารตดั สินคุณภาพ

ระดับคณุ ภาพ ดีมาก

ช่วงคะแนน 5-6

249

เกณฑ์การประเมินแผนผงั ความคิด

ประเดน็ การ ระดบั คณุ ภาพ

ประเมิน 4 32 1
เนอื้ หาไม่ครบถ้วน
1. เน้อื หาและ เน้อื หาครบถว้ น เนอื้ หาครบถ้วน เนือ้ หาไม่ ครบถ้วน ไมต่ รงประเด็น
จดั หมวดหมู่ไม่ได้
การจดั หมวดหมู่ จัดหมวดหมู่ได้ แตจ่ ัด หมวดหมไู่ ด้ จดั หมวดหมไู่ ม่ได้ ใช้คำไม่กระชับ
และไม่ไดใ้ จความ
ตรงประเด็น ใช้คำ ไม่ ตรงประเดน็ ใช้ ใช้คำกระชบั ได้ ใช้เสน้ ไม่ถูกต้อง
ตามหลกั การ
กระชบั ได้ ใจความ คำกระชับได้ ใจความ เขียน Mind
Mapping
เข้าใจง่าย ใจความ ไม่มี เครื่องหมาย
สัญลกั ษณ์ สี และ
2. หลักการ เขยี น เสน้ กระจายออก เสน้ กระจาย ออก เส้นกระจายออก ภาพที่สือ่ ความ
เขา้ ใจ
แผนผัง ความคดิ จากจุดศูนยก์ ลาง จากจุด ศนู ยก์ ลาง จากจุดศูนย์กลาง
การออกแบบไม่
ใช้เส้นไดถ้ ูกต้อง ใช้ เสน้ ไดถ้ กู ต้อง ใชเ้ สน้ ไมถ่ ูกตอ้ ง สอดคล้องกับ
เนอื้ หาและงาน
หลกั การเขียน หลักการเขียน ตามหลักการ เขยี น ไม่แปลกใหม

Mind Mapping Mind Mapping Mind Mapping ช้ินงานไมเ่ สร็จ
สมบูรณเ์ ป็น
มีเครื่องหมาย มเี ครื่องหมาย ไมม่ ี เครื่องหมาย ส่วนมาก

สญั ลกั ษณ์ สี ภาพ สัญลักษณ์ แต่ ไมม่ ี สัญลกั ษณ์ สี และ

สอดคล้องกบั สีและภาพที่ สือ่ ภาพท่สี ่อื ความ

เน้อื หา ความเข้าใจ เขา้ ใจ

3. ความคิด ออกแบบแปลก ออกแบบแปลก ออกแบบไม่ แปลก

สร้างสรรค์ ใหม่ สร้างสรรค์ ใหม่ สอดคล้อง กับ ใหม่ แต่มี ความ

สอดคล้องกบั เน้อื หา แต่ ยงั ไม่ สอดคล้อง

เน้อื หา โดดเด่นใน การสอ่ื กบั เน้อื หา บางส่วน

ภาพประกอบ ใช้ ภาพและ สี

สีสันหลากหลาย

4. ความ ส่งงานตรงเวลา สง่ งานตรงเวลา ส่งงานไมต่ รง
สะอาด อา่ นงา่ ย เวลา ชน้ิ งานไม่
รบั ผิดชอบ สะอาด อ่านง่าย เรยี บรอ้ ย แต่ ประณตี ไม่
ขาดความ สะอาด ไม่
ความประณตี เรียบรอ้ ย ประณีต ประณตี ใน เรียบรอ้ ย แสดง
รายละเอียด ถงึ ความรีบเรง่ ใน
เรียบรอ้ ย แสดงถงึ ความ บางส่วนของ การท างาน
ชิ้นงาน
ต้ังใจทำงาน

250

แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน
เรอื่ ง ลกั ษณะทางกายภาพ และปจั จยั ทท่ี ำใหเ้ กดิ การต้ังถิ่นฐานของประชากรของทวีป
แผนการจดั การเรียนรู้ที่ 14 เรื่อง การกระจายของประชากรในทวีปอเมริกาเหนือ ทวีปอเมรกิ าใต้

และทวปี ออสเตรเลยี
หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 3 เรื่อง ส่ิงแวดล้อมทางกายภาพกบั ประชากรและการตง้ั ถิน่ ฐาน ชั้นมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 5

กลุ่มท่ี ............................. ชื่อกล่มุ .......................................................................................................................

คำชแ้ี จง: เตมิ เครื่องหมาย  ลงในชอ่ งวา่ งตามความคดิ เห็น

ที่ รายการประเมิน ระดบั คณุ ภาพ

432 1

1 ดา้ นความรู้

2 ดา้ นทกั ษะพิสยั

3 ด้านเจตคติ

รวม

เกณฑก์ ารให้คะแนน ลงช่ือ.............................................................ผปู้ ระเมนิ
(............................................................................)
4 หมายถึง ดมี าก
.............../.............../.................
3 หมายถงึ ดี
ดี พอใช้ ปรับปรุง
2 หมายถงึ พอใช้ 7-8 9-10 11-12

1 หมายถงึ ปรับปรงุ

เกณฑก์ ารตดั สนิ คุณภาพ

ระดับคุณภาพ ดมี าก

ชว่ งคะแนน 5-6

251

เกณฑก์ ารประเมินการนำเสนอผลงาน

ระดับคุณภาพ ดา้ นความรู้ ดา้ นทกั ษะพิสัย ด้านเจตคติ

4 อธบิ ายได้ถกู ต้องมเี หตผุ ลมีการ ร่วมวางแผน ร่วม เห็นประโยชนจ์ นนำไป

ยกตัวอย่าง และมีการอา้ งอิง ปฏบิ ตั ิงานตามท่ีไดร้ บั ปฏิบัติ มจี ติ สำนึกในการ

ท่ีมาของข้อมลู มอบหมาย มคี วามต้งั ใจ มสี ว่ นรว่ มในการพัฒนา

ทำงานจนสำเรจ็ และมี เปน็ แบบอย่างท่ีดี และ

ผลงานสมบรู ณ์ สามารถ ชักชวนผูอ้ น่ื ให้

มีส่วนร่วมได

3 อธบิ ายได้ถกู ต้องมีเหตผุ ล มี รว่ มวางแผน ร่วม เหน็ ประโยชน์จนนำไป

การยกตวั อย่าง ปฏิบัตงิ านตามที่ได้รับ ปฏิบตั ิ มีจิตสำนึกในการ

มอบหมาย มสี ว่ นรว่ มในการพฒั นา

มคี วามต้งั ใจทำงานจน เป็นแบบอย่างท่ดี ี

สำเรจ็ แต่ผลงานไม่สมบูรณ์

2 อธิบายได้ถูกต้อง มเี หตผุ ล รว่ มวางแผน ร่วม เหน็ ประโยชนจ์ นนำไป

ปฏิบัตงิ านตามที่ไดร้ บั ปฏบิ ัติ มีจิตสำนึกในการ

มอบหมาย มสี ่วนรว่ มในการพัฒนา

1 อธบิ ายได้ถูกต้อง ร่วมวางแผน เหน็ ประโยชน์จนนำไป

ปฏบิ ตั ิ

252

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกิจกรรมในชั้นเรียน
แผนการจัดการเรียนรทู้ ี่ 15 เรอ่ื ง การกระจายของประชากรในประเทศไทย

คำชแ้ี จง : สังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนรายบุคคลโดยทำเคร่อื งหมาย ✓ลงในช่องวา่ งท่ีตรงกับความเป็นจริง

รายการประเมิน รายการประเมนิ

เลขท่ี
รวม (เฉลี่ย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
เลขท่ี
รวม (เฉล่ีย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
ความสนใจ การตอบ ความสนใจ การตอบ
ในบทเรียน คำถาม ในบทเรียน คำถาม

43214321 4 43214 3 21 4
1 22
2 23
3 24
4 25
5 26
6 27
7 28
8 29
9 30
10 31
11 32
12 33
13 34
14 35
15 36
16 37
17 38
18 39
19 40
20 41
21 42

ลงช่อื .................................................. ผู้ประเมิน
(………………………………………………………….)

เกณฑก์ ารประเมนิ 253

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ

4 หมายถงึ ดมี าก ระดับคุณภาพ ต้งั แต่ 3 ขนึ้ ไป
3 หมายถงึ ดี ผ่านเกณฑ์
2 หมายถงึ พอใช้
1 หมายถงึ ปรับปรุง

เกณฑก์ ารประเมินดา้ นพฤติกรรม

พฤติกรรม 4 ระดบั คะแนน 1
32

ความสนใจ ต้ังใจเรยี นไม่หยอก ต้ังใจเรยี นแต่ ไมค่ ่อยต้ังใจเรยี นคุย ไมต่ ั้งใจเรยี นเลย
ในบทเรียน ลอ้ และไมค่ ยุ กัน อาจจะหยอกล้อ กันคอ่ นข้างเสยี งดัง ไม่นำอุปกรณ์มา
นำอปุ กรณ์มาเรยี น และคยุ กนั บางครั้ง นำอปุ กรณม์ าเรียน เรียนเลย
ครบ นำอุปกรณม์ า ไม่ครบ (ขาดหลาย
เรยี นเกอื บครบ อยา่ ง)
ขาดเล็กน้อย

การตอบคำถาม มคี วามมน่ั ใจ กล้า มีความมน่ั ใจ กล้า ไมค่ ่อยมีความม่ันใจ ขาดความม่นั ใจ
ตอบ และตอบ ตอบ แต่อาจจะ ในการตอบคำถาม ในการตอบ
คำถามไดถ้ ูกต้อง ตอบไม่ตรงกบั ตอบไม่ตรงกบั คำถามและตอบ
ประเด็นคำถาม ประเด็นคำถามเปน็ คำถามไม่ตรง
บ้างเล็กน้อย ส่วนใหญ่ ตามประเด็น
คำถามเลย

254

แบบสงั เกตพฤติกรรมการเข้าร่วมกจิ กรรมในชน้ั เรยี น

แผนการจดั การเรยี นรู้ที่ 16 เรอ่ื ง โครงสรา้ งประชากรโลกประประชากรไทย

คำชี้แจง : สังเกตพฤตกิ รรมของนักเรยี นรายบุคคลโดยทำเครอ่ื งหมาย ✓ลงในชอ่ งวา่ งที่ตรงกบั ความเป็นจริง

รายการประเมนิ รายการประเมิน

เลขท่ี
รวม (เฉลี่ย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
เลขท่ี
รวม (เฉล่ีย)
ผ่าน
ไ ่มผ่าน
ความสนใจ การตอบ ความสนใจ การตอบ
ในบทเรียน คำถาม ในบทเรียน คำถาม

43214321 4 43214 3 21 4
1 22
2 23
3 24
4 25
5 26
6 27
7 28
8 29
9 30
10 31
11 32
12 33
13 34
14 35
15 36
16 37
17 38
18 39
19 40
20 41
21 42

ลงชอื่ .................................................. ผู้ประเมิน

เกณฑก์ ารประเมิน 255
(………………………………………………………….)
เกณฑก์ ารให้คะแนน
เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ
4 หมายถึง ดีมาก
3 หมายถึง ดี ระดบั คุณภาพ ต้ังแต่ 3 ขน้ึ ไป
2 หมายถึง พอใช้ ผา่ นเกณฑ์
1 หมายถงึ ปรบั ปรงุ

เกณฑก์ ารประเมนิ ด้านพฤติกรรม

พฤตกิ รรม 4 ระดบั คะแนน 1
32

ความสนใจ ต้ังใจเรยี นไม่หยอก ตั้งใจเรียนแต่ ไมค่ ่อยตงั้ ใจเรยี นคยุ ไมต่ งั้ ใจเรยี นเลย
ในบทเรียน ลอ้ และไมค่ ยุ กัน อาจจะหยอกล้อ กันคอ่ นขา้ งเสยี งดัง ไมน่ ำอปุ กรณ์มา
นำอปุ กรณม์ าเรียน และคยุ กันบางคร้ัง นำอุปกรณ์มาเรียน เรยี นเลย
ครบ นำอุปกรณม์ า ไมค่ รบ (ขาดหลาย
เรยี นเกอื บครบ อยา่ ง)
ขาดเล็กน้อย

การตอบคำถาม มคี วามมั่นใจ กล้า มคี วามมน่ั ใจ กลา้ ไม่ค่อยมีความมั่นใจ ขาดความมั่นใจ
ตอบ และตอบ ตอบ แต่อาจจะ ในการตอบคำถาม ในการตอบ
คำถามไดถ้ ูกต้อง ตอบไมต่ รงกับ ตอบไมต่ รงกับ คำถามและตอบ
ประเด็นคำถาม ประเด็นคำถามเป็น คำถามไมต่ รง
บ้างเล็กนอ้ ย สว่ นใหญ่ ตามประเด็น
คำถามเลย