แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒๓ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ กาพย์พระไชยสุริยา เวลา ๘ ชั่วโมง เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร วันที่สอน ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๐ เวลา ๑๐.๑๐-๑๑.๐๐ น. ๑๓ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๑ เวลา ๐๙.๒๐-๑๐.๑๐ น. ๑๓ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๒ เวลา ๑๒.๔๐-๑๓.๓๐ น. ๑๔ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๙ เวลา ๐๙.๒๐-๑๐.๑๐ น. ๑. มาตราฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็น คุณค่าและนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตได้จริง ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๕.๑ ม.๑/๑ สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ ผู้เรียนสามารถตอบคำถามเกี่ยวกับความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยาได้(K) ๒.๒ ผู้เรียนสรุปความรู้เกี่ยวกับความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยาได้(P) ๒.๓ ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นในการเรียน (A) ๓. สาระสำคัญ กาพย์พระไชยสุริยา เป็นงานประพันธ์ของพระสุนทรโวหารหรือสุนทรภู่ มีจุดประสงค์ใช้เป็นหนังสือเรียน แบบสอนอ่านและเขียนสะกดคำตามมาตราต่าง ๆ โดยผูกให้เป็นเรื่องราว เนื้อหาของกาพย์พระไชยสุริยาจึงมี ลักษณะเป็นนิทาน เพื่อสร้างความสนุกสนานและเพลิดเพลินไปกับเรื่อง กาพย์พระไชยสุริยามีลักษณะคำประพันธ์ ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ โดยใช้คำที่มีความคล้องจองและเป็นจังหวะ ช่วยให้จดจำเนื้อหาได้ง่าย และยังให้ข้อคิดสอนใจในการดำรงชีวิต ซึ่งเหมาะการแก่นำมาศึกษา ๔. สาระการเรียนรู้ ๔.๑ ความเป็นมา เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา ๔.๒ ประวัติผู้แต่ง ๔.๓ จุดประสงค์ในการแต่ง ๔.๔ เรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา
๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๑ มีวินัย ๕.๒ ใฝเรียนรู้ ๕.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด ๗. ภาระงาน/ชิ้นงาน ๗.๑ แบบฝึกหัด เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ๘. กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน ๘.๑ ผู้เรียนร่วมกันทำกิจกรรม “บอกมาตราตัวสะกด” โดยผู้สอนแสดงคำบนกระดานจากนั้น ผู้เรียนร่วมกันตอบคำถามว่า “คำดังกล่าวสะกดด้วยมาตราตัวสะกดใด คำศัพท์ บูชา = แม่ก กา มณฑล = แม่กน ช้องนาง = แม่กง ทุกข์ยาก = แม่กก ธาตุ = แม่กด บาป = แม่กบ ภัย = แม่เกย จากนั้นผู้สอนแจ้งเรื่องที่จะเรียน คือ ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา และผู้สอนถาม ผู้เรียนว่า “นักเรียนคิดว่ามาตราตัวสะกดเกี่ยวข้องกับวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา อย่างไร” (แนวคำตอบ : เป็นจุดประสงค์ คือ แต่งเพื่อเป็นแบบเรียนสะกดคำแก่พระบรมวงศานุวงศ์) ขั้นสอน ๘.๒ ผู้เรียนศึกษาใบความรู้เกี่ยวกับความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา โดยผู้สอน อธิบายเพิ่มเติมประเด็น ความเป็นมา จุดประสงค์ ผู้แต่ง และเรื่องย่อ ประกอบกับ PowerPoint เรื่อง กาพย์ พระไชยสุริยา ๘.๓ ผู้เรียนตอบคำถามจากผู้สอนเกี่ยวกับความเป็นมา “กาพย์พระไชยสุริยาแต่งขึ้นในสมัยใด ใครเป็นผู้แต่ง และแต่งโดยมีจุดประสงค์ใด”
(แนวคำตอบ : กาพย์พระไชยสุริยาแต่งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๓ โดยพระสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) และแต่งขึ้นเพื่อเป็นแบบเรียนสะกดคำแก่พระบรมวงศานุวงศ์) ๘.๔ ผู้เรียนร่วมกันทำกิจกรรม “ลำดับภาพตามเรื่อง” โดยผู้สอนจะมีภาพจากเนื้อเรื่องย่อ กาพย์พระไชยสุริยาและให้ผู้เรียนร่วมกันเรียงลำดับภาพให้สอดคล้องกับเรื่อง โดยผู้สอนมีหน้าที่เป็นผู้ดำเนิน กิจกรรมและตรวจสอบความถูกต้อง จากนั้นผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันอ่านเรื่องย่อประกอบภาพจากกิจกรรม “ลำดับภาพตามเรื่อง” ขั้นสรุป ๘.๕ ผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา โดยการใช้คำถามจากกิจกรรม “เกม Kahoot ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา” จำนวน ๑๐ คำถาม จากนั้นผู้เรียนรับมอบหมายแบบฝึกหัด เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา พร้อมนำส่งในชั่วโมง ถัดไป ๙. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๙.๑ PowerPoint เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๒ รูปภาพจากกิจกรรม “ลำดับภาพตามเรื่อง” ๙.๓ เกม Kahoot ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ๙.๔ ใบความรู้เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๕ แบบฝึกหัด เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ๑๐. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. ผู้เรียนสามารถตอบ คำถามเกี่ยวกับความ เป็นมาและเรื่องย่อกาพย์ พระไชยสุริยาได้(K) การตอบคำถาม คำถามในชั้นเรียน ผู้เรียนตอบคำถามถูกต้อง ผ่านเกณฑ์ร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป ๒. ผู้เรียนสรุปความรู้ เกี่ยวกับความเป็นมาและ เรื่องย่อกาพย์พระไชย สุริยาได้(P) การเขียน/ตรวจ แบบฝึกหัด เรื่อง ความ เป็นมาและเรื่องย่อกาพย์ พระไชยสุริยา แบบฝึกหัด เรื่อง ความ เป็นมาและเรื่องย่อกาพย์ พระไชยสุริยา ผู้เรียนทำแบบฝึกหัด ถูกต้องอยู่ในเกณฑ์ระดับ ดี ขึ้นไป ๓. ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นในการเรียน (A) การสังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ผู้เรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป
๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ปัญหาและอุปสรรค .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล) วันที่…..…..เดือน…………..……..พ.ศ.…………
ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ..................................................... (นางสาวอาภัสร สมบุศย์) ครูพี่เลี้ยง วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ........................................................ (นายสมโภช บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................................... (นางสาวสุธีธิดา บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ วันที่..........เดือน........................พ.ศ...........
แบบประเมินการตอบคำถาม เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล คำถาม รวม ๓ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน ๓ ๒ ๑ คำถาม เรื่อง ความเป็นมา และเรื่องย่อกาพย์พระไชย สุริยา ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๙-๑๐ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๗-๘ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๑-๖ ข้อ เกณฑ์การให้คะแนน ตอบคำถามถูกได้รับคะแนนข้อละ ๑ คะแนน คะแนนรวมการตอบคำถามไม่น้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ขึ้นไปถือว่า ผ่าน คะแนนรวมการตอบคำถามน้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ถือว่า ไม่ผ่าน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนตอบคำถามได้ถูกต้อง ๓ ข้อ ขึ้นไปถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมินร้อยละ ๘๐
แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล สนใจกิจกรรม ที่ผู้สอนนำมา ให้ มีมารยาท ในการเขียน ตอบคำถาม และปฏิบัติ ตามได้ ถูกต้อง กระตือรือร้น ในการทำ กิจกรรม ให้ความ ร่วมมือ ในการเรียน รวม ๑๕ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมสม่ำเสมอ ให้ ๓ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ ๒ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๓ – ๑๕ ดีมาก ๙ – ๑๒ ดี ๕ – ๘ พอใช้ ๑ – ๔ ปรับปรุง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนที่ได้ระดับคุณภาพ ดี ขั้นไปถือว่าผ่าน
เกณฑ์การให้คะแนนการสังเกตพฤติกรรม ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน ๓ ๒ ๑ ๑. สนใจกิจกรรมที่ผู้สอน นำมาให้ ผู้เรียนมีความสนใจ ตั้งใจ ฟังกฎระเบียบ และคำสั่งเป็นอย่างดี ถามเมื่อเกิดข้อสงสัย เกี่ยวกับงาน สนใจงานแต่ไม่สามารถ ปฏิบัติตามคำชี้แจง ได้ครบถ้วน ทำได้เพียง บางข้อหรือมักจะถาม คำถามซ้ำ ๆ ไม่สนใจและไม่สามารถ ปฏิบัติตามคำสั่งได้ ๒. มีมารยาทในการเขียน ผู้เรียนมีความตั้งใจในการ เขียน ตัวอักษรสามารถ อ่านเข้าใจได้ง่าย กระดาษสะอาด ผู้เรียนเขียนข้อความ วกไปวนมา ตัวอักษรไม่ สม่ำเสมอกัน กระดาษ เปื้อนเล็กน้อย ผู้เรียนเขียนข้อความ เรียงชิดติดกันเกินไป ตัวอักษรเล็กและแคบ กระดาษมีรอยดำหรือ เลอะเทอะ ๓. ตอบคำถามและปฏิบัติ ตาม ได้ถูกต้อง ให้ความร่วมมือ ในการ ตอบคำถาม เสียงดัง ฟังชัด มีความมั่นใจ และปฏิบัติได้ถูกต้อง ตอบบางคำถาม ตอบเสียง เบา และปฏิบัติตามได้ เพียงบางข้อ ไม่ตอบคำถาม ปฏิบัติ ตามคำสั่งไม่ได้ ๔. กระตือรือร้นในการทำ กิจกรรม มีความกระตือรือร้น สนใจในการทำกิจกรรม ไม่แสดงปฏิกิริยาโต้ตอบ แต่ปฏิบัติตามทุกอย่าง ไม่สนใจในการทำ กิจกรรมและไม่ปฏิบัติ ตามคำสั่ง ๕. ให้ความร่วมมือในการ เรียน ให้ความร่วมมือ ในทุกขั้นตอน ให้ความร่วมมือในการทำ กิจกรรมเป็นบางครั้ง ไม่ให้ความร่วมมือใน การทำกิจกรรม เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงชั้นคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๓ – ๑๕ คะแนน ดีมาก ๙ – ๑๒ คะแนน ดี ๕ – ๘ คะแนน พอใช้ ๑ – ๔ คะแนน ปรับปรุง หมายเหตุผู้เรียนอยู่ในเกณฑ์ระดับ ดี ขึ้นไป ถือว่าผ่าน
ภาคผนวก ๑. PowerPoint เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา
๒. รูปภาพจากกิจกรรม “ลำดับภาพตามเรื่อง”
๓. เกม Kahoot ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา
๔. ใบความรู้เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา
แบบฝึกหัด เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง ๑. กาพย์พระไชยสุริยาแต่งขึ้นในสมัยใด .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๒. ใครคือผู้แต่งวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๓. จุดประสงค์ในการแต่งวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา คืออะไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๔. จงลำดับเนื้อเรื่องที่เกี่ยวกับมาตราตัวสะกดให้ถูกต้อง .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๕. เขียนสรุปเนื้อเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยามาพอสังเขป .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................
เฉลยแบบฝึกหัด เรื่อง ความเป็นมาและเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา คำสั่ง ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง ๑. กาพย์พระไชยสุริยาแต่งขึ้นในสมัยใด .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๒. ใครคือผู้แต่งวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๓. จุดประสงค์ในการแต่งวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา คืออะไร .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๔. จงลำดับเนื้อเรื่องที่เกี่ยวกับมาตราตัวสะกดให้ถูกต้อง .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ๕. เขียนสรุปเนื้อเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยามาพอสังเขป .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... รัชกาลที่ ๓ สุนทรภู่ หรือ พระยาศราถนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) เพื่อเป็นแบบเรียนสะกดคำแก่พระบรมวงศานุวงศ์ เริ่มต้นด้วยบทไหว้ครูโดยใช้คำในมาตราแกม่ ก กา และเนื้อเรื่องเรียงตามมาตราตัวสะกด คือ แม่ กกา แม่กน แม่กง แม่กก แม่กด แม่กบ แม่กม และแม่เกย เนื้อเรื่องกล่าวถึงพระไชยสุริยาครองเมืองสาวัตถี มีมเหสีนามว่า สุมาลี อย่างผาสุก ต่อมาบรรดาข้าราชการ ประพฤติตนไม่ดี จึงเกิดอาเพศ น้ำป่าไหลท่วมเมือง พระไชยสุริยาและนางสุมาลีจึงต้องลงเรือสำเภาและถูกน้ำ พัดเรืออับปางซัดทั้งสองขึ้นฝั่ง จนต้องมารอนแรมกลางป่า และมีฤาษีรูปหนึ่งมาโปรดและเทศนาให้ทั้งสองฟัง พระไชยสุริยาเกิดความเลื่อมใสจึงเสด็จออกผนวชตลอดพระชนมชีพ
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒๔ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ กาพย์พระไชยสุริยา เวลา ๘ ชั่วโมง เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร วันที่สอน ๑๔ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๐ เวลา ๐๘.๓๐-๐๙.๒๐ น. ๑๔ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๑ เวลา ๑๒.๔๐-๑๓.๓๐ น. ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๙ เวลา ๐๙.๒๐-๑๐.๑๐ น. ๑๕ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๒ เวลา ๑๒.๔๐-๑๓.๓๐ น. ๑. มาตราฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็น คุณค่าและนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตได้จริง ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๕.๑ ม.๑/๑ สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ ผู้เรียนอธิบายเกี่ยวกับลักษณะคำประพันธ์แต่ละประเภทของกาพย์พระไชยสุริยาได้(K) ๒.๒ ผู้เรียนสามารถโยงสัมผัสลักษณะคำประพันธ์แต่ละประเภทในกาพย์พระไชยสุริยาได้(P) ๒.๓ ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นในการเรียน (A) ๓. สาระสำคัญ ลักษณะคำประพันธ์คือ ถ้อยคำที่ได้ร้อยกรอง หรือเรียบเรียงขึ้น โดยมีข้อบังคับ จำกัดคำ และวรรคตอน ให้รับสัมผัสกัน ไพเราะ ตามกฎเกณฑ์ ที่ได้วางไว้ในฉันทลักษณ์โดยลักษณะคำประพันธ์ของวรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยามีการใช้คำประพันธ์ ๓ ประเภท ได้แก่ คำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ โดยใช้คำที่มีความคล้องจอง และเป็นจังหวะ ช่วยให้จดจำเนื้อหาได้ง่ายและยังให้ข้อคิด สอนใจในการดำรงชีวิต ซึ่งเหมาะการแก่นำมาศึกษา ๔. สาระการเรียนรู้ ๔.๑ ลักษณะคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ๔.๒ ลักษณะคำประพันธ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ๔.๓ ลักษณะคำประพันธ์ประเภทกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘
๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๑ มีวินัย ๕.๒ ใฝเรียนรู้ ๕.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน ๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด ๗. ภาระงาน/ชิ้นงาน ๗.๑ โยงสัมผัสฉันทลักษณ์กาพย์พระไชยสุริยาในหนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม ๘. กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน ๘.๑ ผู้เรียนร่วมกันอ่านออกเสียงบทประพันธ์จากกาพย์พระไชยสุริยาที่ผู้สอนแสดงบนจอ ซึ่งประกอบไปด้วยบทประพันธ์ที่แต่งด้วยกาพย์ยานี ๑๑ จำนวน ๑ บท กาพย์ฉบัง ๑๖ จำนวน ๑ บท และกาพย์ สุรางคนางค์ ๒๘ จำนวน ๑ บท จากนั้นผู้เรียนตอบคำถามผู้สอน “นักเรียนคิดว่าบทประพันธ์ที่อ่านทั้ง ๓ บท มีความแตกต่างกันอย่างไร” (แนวคำตอบ : ความแตกต่างคือ จำนวนคำ จำนวนวรรค) บทประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ สะธุสะจะขอไว้ พระศรีไตรสรณา พอแม่แลครูบา เทวดาในราศี บทประพันธ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ขึ้นกงจงจำสำคัญ ทั้งกนปนกัน รำพันมิ่งไม้ในดง บทประพันธ์ประเภทกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ ขึ้นใหม่ในกน ก กา ว่าปน ระคนกันไป เอ็นดูภูธร มานอนในไพร มณฑลต้นไทร แทนไพชยนต์สถาน จากนั้นผู้เรียนตอบคำถาม “คำประพันธ์ข้างต้นมาจากวรรณคดีเรื่องอะไร” จากนั้นผู้สอนแจ้ง เรื่องที่จะเรียน คือ ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา และบทประพันธ์ที่นักเรียนอ่านข้างต้นใช้คำประพันธ์ ๓ ชนิด คือ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ (แนวคำตอบ : วรรณคดี เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา)
ขั้นสอน ๘.๒ ผู้เรียนศึกษาเรื่อง ลักษณะคำประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์ สุรางคนางค์ ๒๘ จากใบความรู้ และหนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม หน้า ๕๙-๖๐ โดยผู้สอนอธิบายเพิ่มเติม ประกอบกับ PowerPoint เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชย์สุริยา ๘.๓ ผู้เรียนทำกิจกรรม “ตอบได้ไหมลักษณะฉันทลักษณ์” โดยผู้สอนจะมีคำถามเกี่ยวกับลักษณะ คำประพันธ์กาพย์พระไชย์สุริยา ทั้ง ๓ ประเภท คือ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ จากนั้นผู้สอนสุ่มผู้เรียนจำนวน ๓ คน โดยใช้วงล้อสุ่มเลขที่ และให้ผู้เรียนที่โดนสุ่มออกมาตอบคถามหน้าชั้นเรียน โดยผู้เรียนที่ไม่โดนสุ่มมีหน้าที่เป็นผู้ตรวจสอบคำตอบช่วยผู้สอน คำถาม ๑. กาพย์ยานี ๑๑ ๑ บทมีมีกี่วรรค มีกี่บาท ๑ บาทมีกี่คำ (แนวคำตอบ : ๑ บท มี ๔ วรรค มี ๒ บาท ๑ บาท มี ๑๑ คำ) ๒. กาพย์ฉบัง ๑๖ ๑ บทมีมีกี่วรรค ๑ บท มีกี่คำ (แนวคำตอบ : ๑ บท มี ๓ วรรค ๑๖ คำ) ๓. กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ ๑ บทมีมีกี่วรรค ๑ วรรค มีกี่คำ ๑ บท มีกี่คำ (แนวคำตอบ : ๑ บท มี ๗ วรรค ๑ วรรค มี ๔ คำ ๑ บท มี ๒๘ คำ) ๘.๔ ผู้เรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น ๖ กลุ่ม โดยคละความสามารถผู้เรียนเก่ง ปานกลาง และอ่อน เพื่อทำกิจกรรม “โยงสัมผัสฉันทลักษณ์” จากนั้นตัวแทนกลุ่มออกมาจับสลากเลือกหัวข้อ โดยจะมีกลุ่มที่ได้หัวข้อ เหมือนกันตามประเด็น ดังนี้ ๑. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ๒. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ๓. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ ๘.๕ ผู้เรียนแต่ละกลุ่มออกมารับกระดาษและปากกาเพื่อทำกิจกรรม “โยงสัมผัสฉันทลักษณ์” ตามหัวข้อที่ตนได้รับ และให้แต่ละกลุ่มศึกษาตัวอย่างคำประพันธ์จากหนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม หน้า ๖๑ - ๗๐ โดนกลุ่มที่ได้หัวข้อเหมือนกันห้ามยกตัวอย่างซ้ำกัน และให้ผู้เรียนเขียนตัวอย่างลงกระดาษที่ได้รับ จำนวน ๒ บท พร้อมกับโยงฉันทลักษณ์ตามประเภทที่ตนได้รับให้ถูกต้อง จากนั้นผู้เรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอ ลักษณะฉันทลักษณ์แต่ละประเภทหน้าชั้นเรียน ขั้นสรุป ๘.๖ ผู้สอนกล่าวชื่นชมผู้เรียนสำหรับการทำกิจกรรมในชั้นเรียน จากนั้นผู้เรียนและผู้สอนร่วมกัน สรุปความรู้ เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา โดยการใช้คำถาม ดังนี้
๑. กาพย์พระไชยสุริยาแต่งโดยลักษณะคำประพันธ์กี่ประเภท อะไรบ้าง (แนวคำตอบ : ๓ ประเภทคือ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖และกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘) ๒. กาพย์ฉบัง ๑๖ แต่ละวรรคมีกี่คำ และมีสัมผัสอย่างไร (แนวคำตอบ : วรรคแรกมี ๖ คำ วรรคที่ ๒ มี ๔ คำ วรรคที่ ๓ มี ๖ คำ รวม ๑๖ คำ และการสัมผัสระหว่างวรรค คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ และสัมผัสระหว่างบท คือ คำสุดท้ายของวรรคสุดท้ายของบทที่ ๑ สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคแรกในบทถัดไป) ๓. กาพย์สุรางคนางค์ มีการสัมผัสอย่างไร (แนวคำตอบ : สัมผัสระหว่างวรรค คือ คำสุดท้ายวรรคที่ ๑ สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรค ที่ ๒, คำสุดท้ายวรรคที่ ๓ สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่ ๕ และ ๖ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ สัมผัสกับคำที่ ๒ ของ วรรคที่ ๕ และสัมผัสระหว่างบทคือ คำสุดท้ายของบทที่ ๑ สัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ บทถัดไป) จากนั้นผู้เรียนรับมอบหมายงานโดยให้โยงสัมผัสฉันทลักษณ์กาพย์พระไชยสุริยาในหนังสือ วรรณคดีและวรรณกรรม หน้า ๖๑ - ๗๐ ซึ่งให้ผู้เรียนเลือกลักษณะฉันทลักษณ์ละ ๔ บท รวมเป็น ๑๒ บท พร้อมนำส่งในชั่วโมงถัดไป ๙. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๙.๑ หนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๙.๒ PowerPoint เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๓ ตัวอย่างบทประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๔ ใบความรู้เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๕ กระดาษและปากกา ๙.๖ สลากหัวข้อลักษณะคำประพันธ์ ๙.๗ วงล้อสุ่มเลขที่
๑๐. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. ผู้เรียนอธิบายเกี่ยวกับ ลักษณะคำประพันธ์แต่ ละประเภทของกาพย์พระ ไชยสุริยาได้ (K) การตอบคำถาม คำถามในชั้นเรียน ผู้เรียนตอบคำถามถูกต้อง ผ่านเกณฑ์ร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป ๒. ผู้เรียนสามารถโยง สัมผัสลักษณะคำ ประพันธ์แต่ละประเภท ในกาพย์พระไชยสุริยาได้ (P) การโยงสัมผัสฉันทลักษณ์ กาพย์พระไชยสุริยาใน หนังสือเรียนวรรณคดี และวรรณกรรม เฉลยการโยงสัมผัสฉันทลักษณ์กาพย์พระไชยสุริยาในหนังสือเรียน วรรณคดีและวรรณกรรม ผู้เรียนโยงสัมผัสฉันทลักษณ์ถูกต้องอยู่ในเกณฑ์ ระดับ ดี ขึ้นไป ๓. ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นในการเรียน (A) การสังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ผู้เรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป
๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ปัญหาและอุปสรรค .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล) วันที่…..…..เดือน…………..……..พ.ศ.…………
ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ..................................................... (นางสาวอาภัสร สมบุศย์) ครูพี่เลี้ยง วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ........................................................ (นายสมโภช บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................................... (นางสาวสุธีธิดา บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ วันที่..........เดือน........................พ.ศ...........
แบบประเมินการตอบคำถาม เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล คำถาม รวม ๓ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน ๓ ๒ ๑ คำถาม เรื่อง ลักษณะคำ ประพันธ์กาพย์พระไชย สุริยา ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๓ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๒ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๑ ข้อ เกณฑ์การให้คะแนน ตอบคำถามถูกได้รับคะแนนข้อละ ๑ คะแนน คะแนนรวมการตอบคำถามไม่น้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ขึ้นไปถือว่า ผ่าน คะแนนรวมการตอบคำถามน้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ถือว่า ไม่ผ่าน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนตอบคำถามได้ถูกต้อง ๒ ข้อ ขึ้นไปถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมินร้อยละ ๘๐
แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล สนใจกิจกรรม ที่ผู้สอนนำมา ให้ มีมารยาท ในการเขียน ตอบคำถาม และปฏิบัติ ตามได้ ถูกต้อง กระตือรือร้น ในการทำ กิจกรรม ให้ความ ร่วมมือ ในการเรียน รวม ๑๕ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมสม่ำเสมอ ให้ ๓ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ ๒ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๓ – ๑๕ ดีมาก ๙ – ๑๒ ดี ๕ – ๘ พอใช้ ๑ – ๔ ปรับปรุง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนที่ได้ระดับคุณภาพ ดี ขั้นไปถือว่าผ่าน
เกณฑ์การให้คะแนนการสังเกตพฤติกรรม ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน ๓ ๒ ๑ ๑. สนใจกิจกรรมที่ผู้สอน นำมาให้ ผู้เรียนมีความสนใจ ตั้งใจ ฟังกฎระเบียบ และคำสั่งเป็นอย่างดี ถามเมื่อเกิดข้อสงสัย เกี่ยวกับงาน สนใจงานแต่ไม่สามารถ ปฏิบัติตามคำชี้แจง ได้ครบถ้วน ทำได้เพียง บางข้อหรือมักจะถาม คำถามซ้ำ ๆ ไม่สนใจและไม่สามารถ ปฏิบัติตามคำสั่งได้ ๒. มีมารยาทในการเขียน ผู้เรียนมีความตั้งใจในการ เขียน ตัวอักษรสามารถ อ่านเข้าใจได้ง่าย กระดาษสะอาด ผู้เรียนเขียนข้อความ วกไปวนมา ตัวอักษรไม่ สม่ำเสมอกัน กระดาษ เปื้อนเล็กน้อย ผู้เรียนเขียนข้อความ เรียงชิดติดกันเกินไป ตัวอักษรเล็กและแคบ กระดาษมีรอยดำหรือ เลอะเทอะ ๓. ตอบคำถามและปฏิบัติ ตาม ได้ถูกต้อง ให้ความร่วมมือ ในการ ตอบคำถาม เสียงดัง ฟังชัด มีความมั่นใจ และปฏิบัติได้ถูกต้อง ตอบบางคำถาม ตอบเสียง เบา และปฏิบัติตามได้ เพียงบางข้อ ไม่ตอบคำถาม ปฏิบัติ ตามคำสั่งไม่ได้ ๔. กระตือรือร้นในการทำ กิจกรรม มีความกระตือรือร้น สนใจในการทำกิจกรรม ไม่แสดงปฏิกิริยาโต้ตอบ แต่ปฏิบัติตามทุกอย่าง ไม่สนใจในการทำ กิจกรรมและไม่ปฏิบัติ ตามคำสั่ง ๕. ให้ความร่วมมือในการ เรียน ให้ความร่วมมือ ในทุกขั้นตอน ให้ความร่วมมือในการทำ กิจกรรมเป็นบางครั้ง ไม่ให้ความร่วมมือใน การทำกิจกรรม เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงชั้นคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๓ – ๑๕ คะแนน ดีมาก ๙ – ๑๒ คะแนน ดี ๕ – ๘ คะแนน พอใช้ ๑ – ๔ คะแนน ปรับปรุง หมายเหตุผู้เรียนอยู่ในเกณฑ์ระดับ ดี ขึ้นไป ถือว่าผ่าน
ภาคผนวก ๑. หนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๒. PowerPoint เรื่อง ลักษณะคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา
๓. ตัวอย่างบทประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา บทประพันธ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ สะธุสะจะขอไว้ พระศรีไตรสรณา พอแม่แลครูบา เทวดาในราศี บทประพันธ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ขึ้นกงจงจำสำคัญ ทั้งกนปนกัน รำพันมิ่งไม้ในดง บทประพันธ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ขึ้นใหม่ในกน ก กา ว่าปน ระคนกันไป เอ็นดูภูธร มานอนในไพร มณฑลต้นไทร แทนไพชยนต์สถาน ๔. กระดาษและปากกา
๕. สลากหัวข้อลักษณะคำประพันธ์ ๑. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์ยานี ๑๑ ๒. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์ฉบัง ๑๖ ๓. ฉันทลักษณ์ประเภทกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ ๖. วงล้อสุ่มเลขที่
๖. ใบความรู้เรื่อง กาพย์พระไชยสุริยา
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒๕ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ กาพย์พระไชยสุริยา เวลา ๘ ชั่วโมง เรื่อง ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑ - ๖๕ เวลา ๑ ชั่วโมง ผู้สอน นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร วันที่สอน ๑๘ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๐ เวลา ๐๘.๓๐-๐๙.๒๐ น. ๑๘ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๑ เวลา ๐๙.๒๐-๑๐.๑๐ น. ๑๙ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๑๒ เวลา ๐๘.๓๐-๐๙.๒๐ น. ๒๐ ธันวาคม ๒๕๖๖ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑/๙ เวลา ๐๘.๓๐-๐๙.๒๐ น. ๑. มาตราฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ๑.๑ มาตรฐานการเรียนรู้ มาตรฐาน ท ๕.๑ เข้าใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณ์วรรณคดีและวรรณกรรมไทยอย่างเห็น คุณค่าและนำมาประยุกต์ใช้ในชีวิตได้จริง ๑.๒ ตัวชี้วัด ท ๕.๑ ม.๑/๑ สรุปเนื้อหาวรรณคดีและวรรณกรรมที่อ่าน ๒. จุดประสงค์การเรียนรู้ ๒.๑ ผู้เรียนอธิบายหลักการถอดคำประพันธ์และเนื้อเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาหน้า ๖๑-๖๕ ได้ (K) ๒.๒ ผู้เรียนสามารถถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยาหน้า ๖๑ - ๖๕ ได้ (P) ๒.๓ ผู้เรียนมีตั้งใจในการทำกิจกรรมในชั้นเรียน (A) ๓. สาระสำคัญ การถอดคำประพันธ์ เป็นหลักการหนึ่งที่ผู้ศึกษาวรรณคดีต้องมีความรู้และความเข้าใจในเรื่องของ ความหมายของคำศัพท์ สำนวน คำประพันธ์ รวมไปถึงบริบทต่าง ๆ ในเนื้อเรื่องนั้น ๆ ซึ่งมีความจำเป็นต่อ การถอดความเพื่อเข้าใจวรรณคดีที่เรียน โดยกาพย์พระไชยสุริยาเป็นวรรณคดีที่มีเนื้อหาเป็นนิทานขนาดสั้น โดยมีการผูกเรื่องแต่งเรียงตามมาตราตัวสะกด คือ แม่ ก กา แม่กน แม่กง แม่กก แม่กด แม่กบ แม่กม และแม่เกย ๔. สาระการเรียนรู้ ๔.๑ ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑ - ๖๕ ๕. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ ๕.๑ มีวินัย ๕.๒ ใฝเรียนรู้ ๕.๓ มุ่งมั่นในการทำงาน
๖. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ๖.๑ ความสามารถในการสื่อสาร ๖.๒ ความสามารถในการคิด ๗. ภาระงาน/ชิ้นงาน ๗.๑ ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยาหน้า ๖๑-๖๕ ๘. กิจกรรมการจัดการเรียนรู้ ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน ๘.๑ ผู้เรียนทบทวนเกี่ยวกับเนื้อเรื่องกาพย์ไชยสุริยาโดยการตอบคำถาม “เนื้อเรื่องกาพย์พระไชย สุริยามีลักษณะอย่างไร” (แนวคำตอบ : เกี่ยวกับมาตราตัวสะกด และผูกเรื่องคล้ายนิทาน) จากนั้นผู้เรียนร่วมกันเรียงลำดับเนื้อเรื่องย่อจากภาพที่ผู้สอนแสดง เพื่อเป็นการเตรียมตัวก่อนการ เรียนเนื้อเรื่องเต็มและผู้สอนแจ้งเรื่องที่จะเรียน คือ ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้าที่ ๖๑-๖๕ ขั้นสอน ๘.๒ ผู้เรียนตอบคำถามผู้สอนเพื่อทดสอบความรู้เกี่ยวกับหลักการถอดคำประพันธ์ “นักเรียนคิด ว่าการถอดคำประพันธ์เนื้อเรื่องวรรณคดีจำเป็นต้องมีความรู้เกี่ยวกับอะไรบ้าง” (แนวคำตอบ : ความหมายของคำศัพท์ยาก สำนวน ภาษาเก่า เพื่อความเข้าใจความหมายเนื้อ เรื่องมากยิ่งขึ้น) ๘.๓ ผู้เรียนศึกษาเนื้อเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาจากหนังสือวรรณคดีและวรรณกรรม หน้า ๖๑-๖๕ และศึกษาความหมายของคำศัพท์ยาก หน้า ๗๑-๗๓ จากนั้นผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันถอดคำประพันธ์กาพย์ พระไชยสุริยา หน้า ๖๑-๖๕ ไปทีละบท โดยผู้สอนอธิบายเพิ่มเติมประกอบกับ PowerPoint เรื่อง ถอดคำประพันธ์ กาพย์พระไชยสุริยา พร้อมกับให้ผู้เรียนถอดคำประพันธ์ลงไปในหนังสือเรียน และผู้สอนสุ่มผู้เรียนเพื่อบอก ความหมายของคำประพันธ์ไปเป็นระยะ ๘.๔ ผู้เรียนร่วมกันทำกิจกรรม “ลำดับเนื้อเรื่องตามกาพย์พระไชยสุริยา” โดยผู้สอนจะสุ่มผู้เรียน โดยการใช้วงล้อสุ่มเลขที่ทีละคนเพื่อมาเขียนลำดับเนื้อเรื่องลงบนกระดานจากการถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชย สุริยา หน้า ๖๑-๖๕ โดยผู้สอนใช้คำถามในการชี้นำ ดังนี้ ๑. บทที่ใช้ขึ้นต้นเรื่องกาพย์พระไชยสุริยาเรียกว่าบทอะไร (แนวคำตอบ : บทไหว้ครู) ๒. มาตราตัวสะกดแรกในเนื้อเรื่องคืออะไร (แนวคำตอบ : แม่ ก กา)
๓. เมืองในเรื่องมีชื่อว่าอะไร และใครปกครองอยู่กับใคร (แนวคำตอบ : เมืองสาวัตถี พระไชยสุริยาและพระนางสุมาลีเป็นผู้ปกครอง) ๔. สภาพบ้านเมืองช่วงแรกเป็นอย่างไร (แนวคำตอบ : ประชาชนอยู่อย่างมีความสุข บ้านเมืองอุดมสมบูรณ์ และมีพ่อค้ามาจาก ต่างถิ่น) ๕. ต่อมาผู้คนไปทำอะไรที่ไม่ดี (แนวคำตอบ : ไสยศาสตร์ ฉ้อโกง อบายมุข เห็นผิดเป็นถูก) ๖. หลังจากที่ผู้คนประพฤติไม่ดีเกิดอะไรขึ้น และพระไชยสุริยาทำอย่างไร (แนวคำตอบ : น้ำป่าไหลเข้าท่วมเมืองสาวัตถี ทำให้พระไชนสุริยาและพระนางสุมาลีต้อง หนีขึ้นเรือสำเภา) ๗. ผู้คนมีความเชื่อว่าน้ำป่าไหลมาจากที่ใด (แนวคำตอบ : เชื่อว่าน้ำป่าไหลมาจากคอโคของพระอิศวร จากเขาไกรลาส) ๘. ต่อมาเกิดอะไรขึ้นกับเรือสำเภาของพระไชยสุริยา (แนวคำตอบ : พายุพัดเรือแตก และน้ำพัดพระไชยสุริยาและพระนางสุมาลีขึ้นแผ่นดิน) ๙. มาตราตัวสะกดต่อไปคืออะไร (แนวคำตอบ : แม่ กน ผสมกับ แม่ ก กา) ๑๐. หลังจากที่ขึ้นจากน้ำ พระไชยสุริยาและพระนางสุมาลีใช้อะไรเป็นที่อยู่อาศัย (แนวคำตอบ : ขอนไม้) ขั้นสรุป ๘.๕ ผู้สอนกล่าวชื่นชมผู้เรียนจากการทำกิจกรรม ”ลำดับเนื้อเรื่องตามกาพย์พระไชยสุริยา” จากนั้นผู้เรียนและผู้สอนร่วมกันสรุปบทเรียน เรื่อง ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑-๖๕ โดยการใช้ คำถามดังนี้ ๑. หลักการถอดคำประพันธ์นักเรียนต้องมีความรู้ในเรื่องใด (แนวคำตอบ ความหมายของคำศัพท์ยาก สำนวน ภาษา รวมไปถึงลักษณะคำประพันธ์ ของเรื่องนั้น ๆ) ๒. จากการถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑-๖๕ พบเนื้อหาที่เป็นแบบอ่าน สะกดคำมาตราใดบ้าง (แนวคำตอบ : แม่ ก กา และแม่กน)
๓. สาเหตุที่เมืองสารัตถีเกิดภัยพิบัติน้ำป่าท่วมเมืองคืออะไร (แนวคำตอบ : ผู้คนในเมืองใฝ่แต่สิ่งไม่ดี เช่น ไสยศาสตร์ อบายมุข คดโกง เห็นผิด เป็นถูก เป็นต้น) จากนั้นผู้เรียนนำส่งการถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยาในหนังสือเรียนวรรณคดีและ วรรณกรรม หน้า ๖๑-๖๕ เพื่อให้ผู้สอนตรวจสอบความถูกต้อง และรับฟังนัดหมายเรื่องที่จะเรียนชั่วโมงถัดไป คือ ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๖-๗๐ ๙.สื่อ/แหล่งการเรียนรู้ ๙.๑ หนังสือเรียนวรรณคดีและวรรณกรรม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ๙.๒ PowerPoint เรื่อง ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา ๙.๓ ภาพเนื้อเรื่องย่อกาพย์พระไชยสุริยา ๙.๔ วงล้อสุ่มเลขที่ ๙.๕ คำถาม กิจกรรม “ลำดับเนื้อเรื่องตามกาพย์พระไชยสุริยา” ๑๐. การวัดและการประเมินผล จุดประสงค์การเรียนรู้ วิธีวัด เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน ๑. ผู้เรียนอธิบายหลักการ ถอดคำประพันธ์และเนื้อ เรื่องกาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑-๖๕ ได้ (K) การตอบคำถาม คำถามในชั้นเรียน ผู้เรียนตอบคำถามถูกต้อง ผ่านเกณฑ์ร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป ๒. ผู้เรียนสามารถถอดคำ ประพันธ์กาพย์พระไชย สุริยาหน้า ๖๑ - ๖๕ ได้ (P) การทำ/ตรวจการถอดคำ ประพันธ์กาพย์พระไชย สุริยาหน้า ๖๑-๖๕ ในหนังสือวรรณคดีและ วรรณกรรม เฉลยการถอดคำประพันธ์ กาพย์พระไชยสุริยาหน้า ๖๑-๖๕ ผู้เรียนถอดคำประพันธ์ ถูกต้องอยู่ในเกณฑ์ระดับ ดี ขึ้นไป ๓. ผู้เรียนมีตั้งใจใน การทำกิจกรรมใน ชั้นเรียน (A) การสังเกตพฤติกรรม แบบสังเกตพฤติกรรม ผู้เรียนผ่านเกณฑ์การ ประเมินร้อยละ ๘๐ ขึ้นไป
๑๑. บันทึกผลหลังจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ปัญหาและอุปสรรค .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ข้อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ........................................................... (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล) วันที่…..…..เดือน…………..……..พ.ศ.…………
ความคิดเห็นของครูพี่เลี้ยง .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ..................................................... (นางสาวอาภัสร สมบุศย์) ครูพี่เลี้ยง วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นของหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ........................................................ (นายสมโภช บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย วันที่..........เดือน........................พ.ศ........... ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ......................................................... (นางสาวสุธีธิดา บรรณารักษ์) หัวหน้ากลุ่มงานการจัดการเรียนรู้ วันที่..........เดือน........................พ.ศ...........
แบบประเมินการตอบคำถาม เรื่อง ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑ – ๖๕ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล คำถาม รวม ๓ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน เรื่อง ถอดคำประพันธ์กาพย์พระไชยสุริยา หน้า ๖๑ - ๖๕ ประเด็นการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน ๓ ๒ ๑ คำถาม เรื่อง ถอดคำ ประพันธ์กาพย์พระไชย สุริยา หน้า ๖๑ - ๖๕ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๓ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๒ ข้อ ผู้เรียนตอบคำถาม ได้ถูกต้อง ๑ ข้อ เกณฑ์การให้คะแนน ตอบคำถามถูกได้รับคะแนนข้อละ ๑ คะแนน คะแนนรวมการตอบคำถามไม่น้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ขึ้นไปถือว่า ผ่าน คะแนนรวมการตอบคำถามน้อยกว่าร้อยละ ๘๐ ถือว่า ไม่ผ่าน เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนตอบคำถามได้ถูกต้อง ๒ ข้อ ขึ้นไปถือว่าผ่านเกณฑ์การประเมินร้อยละ ๘๐
แบบสังเกตพฤติกรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร ที่ ชื่อ-สกุล สนใจกิจกรรม ที่ผู้สอนนำมา ให้ มีมารยาท ในการเขียน ตอบคำถาม และปฏิบัติ ตามได้ ถูกต้อง กระตือรือร้น ในการทำ กิจกรรม ให้ความ ร่วมมือ ในการเรียน รวม ๑๕ คะแนน ผลการ ประเมิน (ผ่าน/ ไม่ผ่าน) ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ๑ ๒ ๓ ลงชื่อ.......................................ผู้ประเมิน (นายวัฒนา ศรีจันทร์มูล)
เกณฑ์การให้คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมสม่ำเสมอ ให้ ๓ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง ให้ ๒ คะแนน ปฏิบัติหรือแสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ ๑ คะแนน เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ ๑๓ – ๑๕ ดีมาก ๙ – ๑๒ ดี ๕ – ๘ พอใช้ ๑ – ๔ ปรับปรุง เกณฑ์การประเมิน ผู้เรียนที่ได้ระดับคุณภาพ ดี ขั้นไปถือว่าผ่าน