ทักษะภาษาไทยเชิงวิชาชีพ

ประชาสมั พนั ธ์

ารเขยี นประชาสมั พันธ์

างภาพลักษณ์ท่ีดีให้กับองค์กร
างความเขา้ ใจอันดี
เกิดความศรทั ธา การยอมรบั ในสถาบัน
ก้ไขความเขา้ ใจผิด
นับสนุนกิจกรรมทางการตลาด
ป็ น บ ริกา รส าธ ารณ ะใน ด้ าน กา รศึ กษ า
อนามัย ความปลอดภัย งานสาธารณกุศล
แก่ผู้บรโิ ภค

2. การเขียนป

2.4 องค์ประกอบของข

1. พาดหัว
ควรใชข้ ้อค
2. วรรคน
กล่าวถึงว
3. ย่อหน้า
ทําหน้าที่เ
4. เน้ือหา
เปน็ รายละ

ประชาสมั พนั ธ์

ขอ้ ความประชาสมั พันธ์

วเรอื่ ง
ความส้ัน ๆ สะดุด ดึงดดู ความสนใจของผู้อ่าน
นา
วัตถุประสงค์ และขอ้ มลู เก่ียวกับหน่วยงาน
าเชอ่ื มความ
เชอื่ มความจากย่อหน้าหน่ึงไปยังอีกย่อหน้า
า
ะเอียดที่ต้องการให้กลุ่มเปา้ หมายทราบ

2. การเขยี นป

2.5 การใชภ้ าษาเพื่อ

1. ใช้ภ าษ
โทรทศั น์
2. ใช้ภาษ
และแผ่นพ
3. ใช้ถ้อย
ใจความส
4. เรยี บเร

ประชาสมั พันธ์

อการประชาสัมพันธ์

ษาพู ดเม่ือ ประชาสัมพั นธ์ผ่าน สื่อวิ ทยุ แล ะ

ษาเขียนกับสื่อหนังสือพิมพ์ วารสาร นิตยสาร
พบั
ยคําสั้น ๆ กะทัดรดั ชัดเจน เข้าใจง่าย และได้
สมบูรณ์
รยี งข้อความให้ต่อเน่ืองและเป็นเอกภาพ

2. การเขยี นป

2.6 หลักการเขียนข

1. ควรเข
ขา่ วของห
ส่วนเช่ือม
2. จัดทําข
3. ส่งขา่ ว
4. มภี าพ
5. ควรหล
6. ไมใ่ ชภ้
7. การระ

ประชาสมั พนั ธ์

ขา่ วประชาสัมพันธ์

ขียนข่าวในรูปแบบพีระมิดหัวกลับเช่นเดียวกับ
หนังสือพิมพ์ โดยเรม่ิ จาก พาดหัวข่าว วรรคนํา
ม เน้ือหาขา่ ว
ขา่ วประชาสัมพนั ธ์ในรูปแบบเอกสารขา่ ว
วไปยังส่ือสิ่งพิมพ์ที่เหมาะสมกับเนื้อข่าว
พประกอบท่ีเกี่ยวข้องโดยตรงกับข่าวท่สี ่งไปด้วย
ลีกเลี่ยงการกล่าวเกินจรงิ
ภาษาโฆษณาและสํานวนนักประพนั ธ์
ะบุจํานวน

ตัวอยา่ ง การเขยี

ยนประชาสมั พนั ธ์

3. เครอื่ งมอื ส่ือสารที่ใช้ใน

3.1 ประเภทส

1. หนังสือพิมพ์
เป็นส่ือที่มีระยะเวลากําหนดออกที่แน่นอ
และสม่าเสมอ เปน็ ส่ือท่ีให้ขา่ วสารเรอื่ งราว
ด้านผสมผสานกันไปในฉบับเดียว
2. วารสารและนิตยสาร
เป็นส่ือท่ีมีระยะเวลาออกแน่ นอน เป็น
ต่อเนื่อง มรี ูปเล่มท่ีสวยงาม
3. จดหมายขา่ ว จุลสาร และแผ่นพับ
เป็นส่ือสิ่งพิมพ์ท่ีไม่เปลืองค่าใช้จ่าย และ
กลุ่มประชาชนเป้าหมายเปน็ การส่วนตัว

นการโฆษณาประชาสัมพันธ์

ส่ือสง่ิ พิมพ์

อน เป็นประจํา
วต่าง ๆ หลาย

น ป ร ะ จํ า แ ล ะ

ะเจาะจงไปยัง

3. เครอื่ งมอื ส่ือสารที่ใช้ใน

3.2 ประเภทสอ่ื อ

1. วิทยุกระจายเสยี ง
จัดเป็นเครอ่ื งมือสื่อสารที่มีต้นทุนน้อย แต
มีอิทธิพลมาก เพราะสามารถเผยแพร่ไ
อย่างกว้างขวาง
2. โทรทศั น์
เป็นเคร่ืองมือสื่อสารท่ีต้องลงทุนสูงในเร
เวลาสถานีมาก เพราะเป็นสื่อที่วงการธ
สนใจมาก
3. อินเทอรเ์ น็ต
เปน็ เครอื ขา่ ยท่สี ามารถเชอื่ มโยงข้อมูลได้อ

นการโฆษณาประชาสัมพนั ธ์

อิเล็กทรอนิกส์

ต่มีบทบาทและ
ไป สู่ ช น บ ท ไ ด้

รอ่ื งของค่าเช่า
ธุรกิจให้ความ

อย่างรวดเรว็

สรุป

การเขียนโฆษณา มีจ
ภาพลักษณ์ท่ีดีให้แก่สินค้าแ
ผู้ซ้ือ การโฆษณาจะประส
ขึ้นอยู่กับการเลือกใช้สื่อ กา
ใช้ภาษาใหเ้ หมาะสม

การประชาสัมพันธ์ คือ
ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ข อ ง ห น่ ว ย ง
ส ร้า ง ค ว า ม เข้ า ใจ อั น ดี ต่ อ
สนับสนุนและความรว่ มมอื อ

ปท้ายบท

จุ ด มุ่ ง ห ม า ย เพื่ อ ส ร้า ง
และบรกิ าร โน้มน้าวใจ
สบผลสําเรจ็ หรอื ไม่น้ัน
ารเลือกใชภ้ าพ และการ
อ การเผยแพรค่ วามรู้
งานแก่ประชาชน เพื่อ
อกัน ส่งผลให้เกิดการ
อันเป็นประโยชน์



บทที่

9

คณุ ธรรม
จรยิ ธรรม
ในการสือ่ สาร

1. คณุ ธร
2. คุณธร
3. คุณธร
4. การใช
จรยิ ธรร

สาระการเรยี นรู้

รรม จรยิ ธรรมกับการสื่อสาร
รรม จรยิ ธรรมในการพูดเพ่อื การสอ่ื สาร
รรม จรยิ ธรรมในการเขียนเพอื่ การสอ่ื สาร
ช้ภาษาเพ่อื การส่อื สารอย่างมีคุณธรรม
รม

1. คณุ ธรรม จรยิ ธ

ความหมายคณุ ธรรม จรยิ ธร

พจน านุ กรม ฉ บั บ ราชบั ณฑิต ย ส ถ
ความหมายของคณุ ธรรมและจรยิ ธรรม ไว้ว่า

คุณธรรม หมายถึง สภาพคุณงามคว
จริย ธรรม หมายถึง ธรรมท่ีเป็น
ศลี ธรรม กฎศลี ธรรม
ทั้งคุณธรรมและจริยธรรมมีความจ
สารต้องคํานึงถึง เพราะจัดเป็นส่ิงสําคัญของ
สารขาดคุณธรรม จรยิ ธรรมแล้ว อาจส่งผลร
ทีถ่ ูกกล่าวอ้างถึง หรอื สังคมส่วนรวมได้

ธรรมกับการส่ือสาร

รรม

ถาน พ . ศ. 2554 ให้
า
วามดี
ข้ อประพ ฤติป ฏิ บั ติ

จําเป็นอย่างยิ่งที่ผู้ส่ง
งการส่ือสาร หากผู้ส่ง
รา้ ยต่อผู้รบั สารหรอื ผู้

1. คณุ ธรรม จรยิ ธ

การสื่อสาร ถือเป็นความรบั ผิดชอบอย
เพือ่ ให้การส่ือสารเป็นไปได้ด้วยความเรยี บร
คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมทางการส่ือสารได้ดัง

(สุนีติ์ ภู่จิรฐาพนั ธ,ุ์ 2554 : 82-83)

1. การสื่อสารเป็นเร่ืองของความจริง
ส่ือสารแต่เฉพาะเรอื่ งราวที่เปน็ ความจรงิ ตา

2. การสื่อสารเปน็ เรอ่ื งของความซ่ือสัตย
ผู้อื่น และสังคม

3. การสื่อสารเป็นเรอ่ื งของความเหมา
ความควรหรอื ไม่ควร

ธรรมกับการสอ่ื สาร

ย่างหนึ่งของผู้ส่งสาร
รอ้ ย โดยสามารถสรุป
งนี้

ง ดังนั้นผู้ส่งสารควร
ามหลักความจรงิ ทแ่ี ท้
ย์จรงิ ใจ ท้ังต่อตนเอง

าะสม อยู่บนหลักของ

1. คณุ ธรรม จรยิ ธ

4. การสื่อสารเป็นเรื่องของจรรยาบ
พ้นื ฐานของจรรยาบรรณในวิชาชีพน้ัน ๆ

5. การสื่อสารเปน็ เรอ่ื งของความรบั ผิดช
พู ด ห รือ เขี ย น ต้ อ ง อ ยู่ บ น ค ว า ม รู ้สึ ก ผิ ด ช
ออกไปแล้วจะมีผลกับใครมากน้อยเพียงใด

6. การส่ือสารเป็นเรื่องของความถ
แก้ปัญหา และเป็นไปได้

7. การส่ือสารเปน็ เรอื่ งของมารยาท นั่น
ท่ีสังคมได้กําหนดขน้ึ มา

8. การส่ือสารเป็นเรอื่ งของศิลปะ ทั้งใ
พดู การเขียน การนําเสนอ และการแสดง

ธรรมกับการสอื่ สาร

บรรณ คือ ตั้งอยู่บน

ชอบ ไมว่ ่าจะเปน็ การ
ชอบช่ัวดี เมื่อส่ือสาร
ด
ถูกต้อง มีประโยชน์

นคือไม่ขัดกับมารยาท

ในด้านศิลปะทางการ

2. คุณธรรม จรยิ ธรรม

“หลักของคุณธรรม”

คือ การคิดด้วยใจท่ีเป็นกลางก่อนจะพูดจ
จําเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อน เพื่อรวบรวมสต
และจิตสว่างแจ่มใส ซ่ึงเมื่อฝึกหัดคุ้นเคยชํา
จะกระทําได้ คล่องแคล่ว ช่วยให้สามารถแส
ความคิดในเรอื่ งต่าง ๆ ให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่าย ได
ท้ังหลั กวิ ชา ทั้งหลั กคุณธรรม (พ ระบ รมร
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูม
เดชมหาราช บรมนาถบพติ ร : 2535)

มในการพูดเพื่อการส่ือสาร

”

จะทําส่ิงใด
ติให้ตั้งม่ัน
านาญแล้ว
ดงความรู้
ด้ชัด ไม่ผิด
ราโชวาท
มิพลอดุลย

2. คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

การหลักการพูดตามแนวพระพุท
ในการส่ือสารในปจั จบุ ันได้ดังน้ี (
1. ละมุสา
เว้นการพดู เท็จ รวมถึง สัจจวาจา พดู คําจรงิ
2. ละปสิ ุณาวาจา
เว้นการพูดส่อเสียด รวมถึง สามัคคีกรณีวาจ
พูดคําสมานสามัคคี
3. ละผรุสวาจา
เว้นการพูดคําหยาบ รวมถึง สัณหวาจา พูดค
4. ละสมั ผัปปลาปะ
เว้นการพดู เพอ้ เจ้อ รวมถึง อัตถสัณหิตาวาจา

มในการพูดเพ่อื การส่ือสาร

ทธศาสนามาใช้กับการเขยี น
(พระธรรมปฏิ ก, 2538 : 769)

จา
คําอ่อนหวานสุภาพ
า พูดคํามปี ระโยชน์

2. คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

หลักการส่ือสารท่ีสําคัญเด่นชัดที่สุดต
เทจ็ ซ่ึงพระพุทธองค์ ทรงกําหนดไว้ในศ
ปะทัง สะมาทิยามิ” คําว่า มุสา แปลว
หรอื เทจ็ นั้นมี 7 แนวทาง ดังน้ี (ชัยวัฒน
1. ปด ได้แก่ โกหกชัด ๆ ไมร่ ูไ้ มเ่ ห็น
2. ทนสาบาน ทาํ ผิดจรงิ แต่กลา้ สาบาน
3. ทาํ เล่หก์ ระเท่
4. มายา แสดงอาการลวงคนอ่ืน
5. ทําเลศนัย พูดเล่นสํานวนใหค้ นฟังเข
6. เสรมิ ความ
7. อําความ เรอ่ื งมีมูลมากแต่พูดใหน้ ้อย

มในการพดู เพือ่ การส่ือสาร

ตามแนวพระพุทธศาสนา คือ การห้ามพูด
ศีล 5 ข้อที่ 4 ว่า “มสุ าวาทา เวระมณีสิกขา
ว่า ความเท็จ ได้แก่ การโกหก ซึ่งการมุสา
น์ อัตพัฒน์, 58-59)
นว่าไม่ไดท้ าํ ไม่ได้พดู

ข้าใจผิด
ย

2. คณุ ธรรม จรยิ ธรรม

การพูดทด่ี ี พระพทุ ธเจ้าทรงแสดงไว้ใน
ของบัณฑิต จะเป็นวจีกรรมที่สุภาพดีง
อัตพฒั น์, 2523 : 165-166)

1. พูดคําจรงิ
2. พูดคําสมานไมตรี
3. คําไพเราะ
4. พูดคําที่มีประโยชน์
ผู้ส่ งสารด้วยการพูดจึงควรคํานึงแ
เรอื่ งราวที่พูด และคุณธรรม จรยิ ธรรมท่ีสอด
ด้วยเสมอ เพราะนอกจากจะสื่อถึงตัวผู้พูดเ
แสดงความรบั ผิดชอบต่อตนเองและสังคมอีก

มในการพูดเพ่อื การส่ือสาร

นพาลบัณฑิตสูตรว่า วจีกรรมหรอื การพูด
งาม ซ่ึงมีลักษณะ 4 ประการ คือ (ชัยวัฒน์

แ ล ะ ใ ส่ ใ จ กั บ เ นื้ อ ห า
ดแทรกอยู่ในการพูด
เองแล้ว ยังเป็นการ
กด้วย

3. คุณธรรม จรยิ ธรรมใน

ผู้เขียนท่ีดีต้องมีคุณธรรมเป็นตัว
ก็ทําได้โดยง่าย คุณธรรมสําหรบั การท
ฉันทะ วิรยิ ะ จิตตะ และวิมงั สา (วรวรร

1. ฉันทะ

คือ มีความพอใจในส่ิงนั้น ๆ ในกิจน
ในธุระน้ัน ๆ ดังน้ัน ในประการน้ี จึงต้อ
พอใจที่จะเป็นนักเขียนเสียก่อน ทําด้
สบายใจ ความสุขใจ ต้ังใจว่า แม้จะม
หรอื ข้อบกพรอ่ งบ้างก็ไม่เป็นไร จะเป็นโ
พฒั นาในโอกาสต่อ ๆ ไป

นการเขียนเพื่อการส่ือสาร

วต้ัง เม่ือมีคุณธรรมแล้ว การเขียนงานต่าง ๆ
ทํางานการเขียนที่ควรมีเป็นพ้ืนฐาน 4 ข้อ คือ
รธน์ ศรยี าภัย, 2557 : 28) กล่าวได้ดังนี้

น้ัน ๆ หรอื
องมีความ
วยความ
มี อุ ป ส ร ร ค
โอกาสให้

3. คุณธรรม จรยิ ธรรมใน

ผู้เขียนท่ีดีต้องมีคุณธรรมเป็นตัว
ก็ทําได้โดยง่าย คุณธรรมสําหรบั การท
ฉันทะ วิรยิ ะ จิตตะ และวิมังสา (วรวรร

2. วิรยิ ะ

คือ มคี วามเพียร นั่นคือการลงมอื เขียน
ซ่ึงแม้จะมีความยากลําบากในข้ันฝึกฝน
ก็ ต้ อ ง ไ ม่ ย่ อ ท้อ พ ย า ย า มอ ย่ า ง เ ต็ ม ท
ความสําเรจ็

กา ร เขีย น ง าน แ ต่ ล ะ ชิ้ น อ า จ ต้ อ ง ล ง มือ
ครั้งจึงจะแล้วเสร็จ ประการนี้ก็จงอย่า
พยายามน้ัน หากลดละเม่ือใด งานเขียนก็จ
ความไม่สําเรจ็ ในทันที

นการเขยี นเพือ่ การส่อื สาร

วตั้ง เมื่อมีคุณธรรมแล้ว การเขียนงานต่าง ๆ
ทํางานการเขียนท่ีควรมีเป็นพื้นฐาน 4 ข้อ คือ
รธน์ ศรยี าภัย, 2557 : 28) กล่าวได้ดังนี้

นให้ได้ในท่ีสุด
นระยะแรก ๆ
ท่ี ให้ ป ร ะ ส บ
อเขียนหลาย
าลดละความ
จะจบลงด้วย

3. คุณธรรม จรยิ ธรรมใน

ผู้เขียนที่ดีต้องมีคุณธรรมเป็นตัว
ก็ทําได้โดยง่าย คุณธรรมสําหรบั การท
ฉันทะ วิรยิ ะ จิตตะ และวิมงั สา (วรวรร

3. จิตตะ

คือ มีจิตท่ีตั้งมั่นอย่างแน่วแน่ ว่า
ที่สุด มองให้ลึกซ้ึงไปถึงผลประโยชน์ท่ี
คุณค่าสูงขณะเขียนมีสมาธิ จิตใจม่ันคง
แม้งานเขียนบางงานจะใช้เวลาในการสร
ก็อย่ามีใจคิดละเสีย หรอื กล่าวอย่างง่าย
เขียนให้เขยี นด้วยความต้ังใจอย่างดีที่สุด

นการเขยี นเพือ่ การสอ่ื สาร

วต้ัง เม่ือมีคุณธรรมแล้ว การเขียนงานต่าง ๆ
ทํางานการเขียนที่ควรมีเป็นพ้ืนฐาน 4 ข้อ คือ
รธน์ ศรยี าภัย, 2557 : 28) กล่าวได้ดังนี้

จะเขียนให้ดี
จะได้รบั ว่ามี
ง ไม่ว้อกแว้ก
รา้ งสรรค์นาน
ย ๆ คือ ขณะ
ด

3. คุณธรรม จรยิ ธรรมใน

ผู้เขียนที่ดีต้องมีคุณธรรมเป็นตัว
ก็ทําได้โดยง่าย คุณธรรมสําหรบั การท
ฉันทะ วิรยิ ะ จิตตะ และวิมังสา (วรวรร

4. วมิ งั สา

คือ การคิด ตรึกตรอง ใคร่ครวญ
แยบคายกว่าจิตตะ พิจารณาใหล้ ุ่มลึกไ
หรอื แก่นหลักของการเขียนว่า การท่ีไ
ทําน้ันเป็นความสุขของชีวิต มีความส
ตนเองมีพัฒนาการขึ้นเรื่อย ๆ ทั้งคว
งอกงามมากข้นึ

นการเขยี นเพอื่ การสือ่ สาร

วต้ัง เมื่อมีคุณธรรมแล้ว การเขียนงานต่าง ๆ
ทํางานการเขียนที่ควรมีเป็นพ้ืนฐาน 4 ข้อ คือ
รธน์ ศรยี าภัย, 2557 : 28) กล่าวได้ดังน้ี

ญท่ีลึกซึ้งและ
ไปถึงเนื้องาน
ได้เป็นหรอื ได้
สดชื่น อ่ิมเอม
วามชํานาญก็

4. การใช้ภาษาเพ่ือการสื่อสา

4.1
การใช

วัจนภาษาจัด
ชีวิตประจําวัน
ย่อมสรา้ งความ

1. ควรใช้ภ
2. ควรใชภ้
3. ควรใช้ภ
4. ไมค่ วรใ

ารอย่างมคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม

1 คณุ ธรรม จรยิ ธรรมใน
ช้วัจนภาษาเพื่อการสื่อสาร

ดเป็นการสื่อสารเบื้องต้นที่พบได้บ่อยใน
การใช้ภาษาท่ีดี สมบูรณ์ และถูกต้อง
มประทับใจและเกิดประโยชน์ได้

ภาษาทเ่ี ปน็ ความจรงิ และชดั เจน
ภาษาสภุ าพ
ภาษาใหเ้ หมาะสมกบั กาลเทศะและบุคคล
ใช้ภาษาทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ความรุนแรง

4. การใช้ภาษาเพื่อการส่ือสา

4.1
การใช

5. คว
6. คว
7. คว
เสยี ห
8. คว

ารอย่างมีคณุ ธรรม จรยิ ธรรม

1 คุณธรรม จรยิ ธรรมใน
ช้วัจนภาษาเพ่ือการสอื่ สาร

วรใชภ้ าษาใหถ้ กู ต้อง
วรใช้ภาษาอยา่ งมคี วามรบั ผดิ ชอบ
วรใชภ้ าษาทไี่ ม่ก่อใหเ้ กิดความ
หายแก่บุคคลใดบุคคลหน่ึง
วรใช้ภาษาต้องคํานึงถงึ ผรู้ บั สาร

4. การใชภ้ าษาเพอื่ การส่อื สา

4.2 ค
อว

การสื่อสาร
วัจนภาษาแล้ว อ
สื่อสารด้วย เช่น
แต่ละสังคมอวัจภ
จึงควรศึกษาและ
หรอื พน้ื ท่ีด้วย โด

1. ไมค่ วรนํา
2. ไมค่ วรนํา
3. ไมค่ วรนํา
4. ไมค่ วรนํา

ารอย่างมีคุณธรรม จรยิ ธรรม

คุณธรรม จรยิ ธรรมการใช้
วจั นภาษาเพอื่ การส่ือสาร

รในชีวิตประจําวัน โดยท่ัวไปนอกจากเราจะใช้
อวัจนภาษายังมีความสําคัญอย่างมากในการ
กิรยิ าท่าทาง การแสดงออก การแต่งกาย ใน
ภาษาก็ส่ือความหมายแตกต่างกันออกไป ผู้ใช้
ะเข้าใจในวัฒนธรรมประเพณีของแต่ละสังคม
ดยมีรายละเอียดดังน้ี
าเสนอภาพทรี่ ุนแรง
าเสนอภาพการแต่งกายที่ไมส่ ุภาพ
าเสนอภาพทีส่ ่อไปทางลามกอนาจาร
าเสนอภาพทแี่ สดงถึงกิรยิ าท่าทางทไ่ี ม่เหมาะสม

สรุป

การจะเป็นผู้ส่ือสารท่ีดีนั้น
เป็ น ผู้ ท่ี มี ค ว า ม รู ้ค ว า ม ส า ม า
คุณธรรมและจริยธรรมทางก
การใช้ภาษา เน้ือหา และบุคค
สื่อสารท่ีดีและมีคุณธรรม จร
เกิดคณุ ประโยชน์ทงั้ ต่อตัวผู้ส

ดังนั้นผู้ส่งสารจึงต้องคํา
ทง้ั วจั นภาษาและอวจั นภาษ

ปท้ายบท

น ผู้ส่งสารจําเป็นต้อง
า ร ถ แ ล ะ คํ า นึ ง ถึ ง ห ลั ก
การสื่อสาร ทั้งในด้าน
คลที่ต้องกล่าวถึง การ
รยิ ธรรม ย่อมส่งผลให้
ส่งสารและผู้รบั สาร
านึงถึงส่ิงที่จะส่ือสาร
ษา