เอกสารประกอบการสอน 2563

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 7 การจดั ต้งั บรษิ ทั และเงินทุนของบริษทั 387

วิธีท่ี 3 คืนเงินค่าหุ้นท่ีผูจ้ องซอ้ื หุ้นชาระมาแลว้ ทัง้ หมด

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดอื น วนั บญั ชี บาท สต.
40,000 - 28,000 -
ส.ค. 1 หุ้นสามญั ใหจ้ อง (400 x 100) 20,000 -
8,000 -
สว่ นเกินมลู ค่าหุ้นสามญั (400 x 20) 40,000 -
44,000 - 4,000 -
ลกู หนค้ี ่าจองหุ้นสามัญ (400x70)
400 - 400 -
เงินสด (400 x 50)

รบิ หุ้น 400 หุ้น และจ่ายเงินคืน

ใหผ้ จู้ องหุ้น

5 เงนิ สด (400 x 110)

หนุ้ สามญั (400 x 100)

สว่ นเกนิ มูลคา่ ห้นุ สามัญ (400x10)

นาหนุ้ ที่รบิ ออกขายทอดตลาด

6 คา่ ใช้จ่ายในการจัดต้ังบรษิ ทั

เงินสด

จา่ ยค่าใช้จา่ ยในการขายทอดตลาด

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 7 การจดั ตั้งบรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษทั 388

วิธีที่ 4 ริบเงินท่ีผจู้ องซ้ือหนุ้ ชาระมาแลว้ ทง้ั หมด

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1
เครดิต
พ.ศ. 2558 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดือน วนั บัญชี บาท สต.
28,000 -
ส.ค. 1 ห้นุ สามญั ใหจ้ อง (400 x 100) 40,000 - 20,000 -
8,000 -
สว่ นเกนิ มลู ค่าหนุ้ สามญั (400 x 20)

ลกู หนคี้ ่าจองหุ้นสามัญ (400x70)

ส่วนเกนิ ทุนจากการริบหนุ้

ริบหุน้ ทีผ่ ดิ นัดชาระและรบิ เงนิ

ทผี่ ้จู องหุ้นจา่ ยชาระมาแลว้

5 เงินสด (400 x 110) 44,000 -
400 -
หุน้ สามญั (400 x 100) 40,000 -
4,000 -
สว่ นเกินมลู คา่ หุน้ สามญั (400x10)
400 -
นาหุ้นทรี่ บิ ออกขายทอดตลาด

ส.ค. 6 ค่าใช้จา่ ยในการจัดต้งั บรษิ ัท

เงินสด

จ่ายค่าใชจ้ ่ายในการขายทอดตลาด

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 7 การจัดต้ังบรษิ ทั และเงินทุนของบริษทั 389

แบบฝึกหดั ที่ 7.4

จงปฏิบตั กิ ิจกรรมตามทีโ่ จทยก์ าหนด (10 คะแนน)
ในวนั ท่ี 1 มกราคม 2557 บริษัท รวมทรัพย์ จากดั จดทะเบยี นห้นุ สามญั 10,000 หุ้น มลู ค่าห้นุ ละ
100 บาท ในระหว่างปมี ีการเปล่ยี นแปลงในส่วนของผถู้ ือหนุ้ ดังนี้
ม.ค. 1 มีผู้มาจองซ้ือหุ้น 8,000 หนุ้ ในราคาห้นุ ละ 150 บาท
5 ไดร้ ับชาระคา่ หุ้นงวดแรก 25% ของราคาตามมลู คา่
10 ได้รับชาระค่าห้นุ งวดทส่ี อง 40% ของราคาตามมลู ค่า
12 ไดร้ บั ชาระคา่ หุน้ งวดสุดทา้ ยจานวน 7,500 ห้นุ ยกเวน้ แต่นายสมชายซ่งึ จองหุ้น
500 หนุ้ ยงั ไม่ชาระ บริษัทได้มจี ดหมายแจง้ เตอื นการชาระค่าหุ้นแลว้ จงึ ทาการริบห้นุ
และนาออกขายทอดตลาดได้ในราคาหุ้นละ 140 บาท เสยี คา่ ใช้จา่ ยในการขายหุน้
400 บาท

ให้ทา 1. บนั ทึกรายการตงั้ แต่การจดทะเบียนหุน้ ทนุ การจองหุน้ ทนุ การรบั ชาระคา่ หนุ้ และออกใบหุ้น
2. บันทกึ การริบหุน้ วิธคี นื เงินคา่ หุ้นทผี่ จู้ องซอ้ื หนุ้ ชาระมาแล้ว หกั ดว้ ยคา่ ใชจ้ ่ายและผลขาดทุน
ที่เกดิ ขนึ้ จากการนาห้นุ ทร่ี บิ ออกจาหนา่ ย
3. บนั ทึกการริบหนุ้ วิธีออกหนุ้ บางสว่ นให้ผจู้ องซ้ือหนุ้ เทา่ กบั จานวนเงนิ ที่ชาระมาแลว้
4. บันทึกการริบหุน้ วิธคี ืนเงินคา่ ห้นุ ทผ่ี ู้จองซอื้ ห้นุ ชาระมาแลว้ ทง้ั หมด
5. บันทึกการริบหนุ้ วิธรี ิบเงนิ ทผี่ ู้จองซอื้ หุ้นชาระมาแลว้ ทงั้ หมด

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 7 การจดั ตงั้ บรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษัท 390

1. บันทกึ รายการตั้งแตก่ ารจดทะเบยี นหุน้ ทุน การจองหุ้นทุน การรับชาระค่าหนุ้ และออกใบหุ้น

สมดุ รายวันท่ัวไป หน้า 1
รายการ
พ.ศ. เลขท่ี เดบิต เครดิต
เดอื น วนั
บัญชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 7 การจดั ตัง้ บริษัทและเงนิ ทุนของบริษทั 391

2. บันทกึ การรบิ หุ้นวิธีคนื เงินค่าหุ้นทผี่ ู้จองซ้อื หุ้นชาระมาแลว้ หกั ด้วยคา่ ใช้จ่ายและผลขาดทุนท่เี กดิ ข้ึน
จากการนาหุ้นทีร่ ิบออกจาหนา่ ย

สมุดรายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1
รายการ
พ.ศ. เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 7 การจัดตง้ั บริษัทและเงินทุนของบริษัท 392

3. บนั ทกึ การรบิ หุ้นวธิ อี อกหนุ้ บางส่วนให้ผู้จองซื้อหุ้นเท่ากับจานวนเงนิ ที่ชาระมาแลว้

การคานวณการออกใบหุ้น = จานวนเงนิ ทผ่ี จู้ องซื้อหนุ้ ชาระมาแลว้
ใบหุ้นที่ออกให้ ราคาหุ้นใหจ้ อง

สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 1
รายการ
พ.ศ. เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 7 การจัดต้งั บรษิ ทั และเงินทุนของบริษัท 393

4. บันทึกการริบหุ้นวิธีคืนเงินค่าหุ้นทผี่ จู้ องซื้อหุ้นชาระมาแลว้ ท้งั หมด

พ.ศ. สมุดรายวนั ทั่วไป เลขท่ี เดบิต สต. หนา้ 1
เดือน วนั รายการ บญั ชี บาท
เครดิต
บาท สต.

5. บนั ทึกการริบหุ้นวิธีรบิ เงินที่ผู้จองซ้ือหุ้นชาระมาแลว้ ทั้งหมด

สมุดรายวันท่วั ไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบิต สต. เครดิต
เดอื น วนั บญั ชี บาท บาท สต.

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 การจัดต้ังบริษทั และเงนิ ทุนของบริษทั 394

4.4 การจาหนา่ ยห้นุ เปน็ หน่วยรวม

ในการเสนอขายหุ้นของบรษิ ัทบางครั้งเพือ่ เปน็ การจงู ใจให้มีผมู้ าซอื้ หุ้นมากขึน้ อาจจะมกี ารขายหุ้น
เป็นหน่วยรวม (Lump Sum Sales) โดยการนาหุ้นต่างชนิดมาขายรวมกันและกาหนดราคารวมถูกกว่า
การขายแยกต่างหากจากกนั

การบันทกึ จาหน่ายหุน้ เปน็ หน่วยรวม เน่อื งจากเปน็ หุ้นคนละชนิดจึงต้องแยกราคาขายออกจากกัน
โดยจะแบ่งราคาขายของหุ้นตามมูลค่ายุติธรรมของหุ้นท้ังสองชนิด หากทราบเพียงชนิดเดียว
ก็ให้ใช้มูลค่ายุติธรรมของหุ้นเพียงชนิดเดียว แต่หากไม่ทราบราคามูลค่ายุติธรรมของหุ้นทั้งสองชนิด

ให้ใชร้ าคาตามมูลคา่ เป็นเกณฑใ์ นการแบ่งราคาขายจนกว่าจะทราบมูลคา่ ยุตธิ รรมของหุ้นตามลาดับ
ดงั นนั้ เกณฑก์ ารแบง่ ราคาขายของหนุ้ แต่ละชนิดมี 3 วิธี ดังน้ี
1) ทราบราคามลู คา่ ยตุ ธิ รรมของหนุ้ ทงั้ สองชนดิ

2) ทราบราคามลู ค่ายุติธรรมของหุ้นเพยี งชนิดเดยี ว
3) ไมท่ ราบราคามูลคา่ ยตุ ิธรรมหนุ้ ทั้งสองชนดิ

ตัวอย่างท่ี 7.4 เม่อื วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 บริษทั ทรัพย์มน่ั คง จากดั จาหน่ายหนุ้ เป็นหน่วยรวม

หนง่ึ หนว่ ยรวมประกอบดว้ ยหนุ้ สามญั 2 หุ้น ราคาตามมลู คา่ หนุ้ ละ 10 บาท และหุน้ บรุ มิ สิทธิ 1 หนุ้

ราคาตามมลู คา่ หนุ้ ละ 8 บาท บรษิ ทั จาหนา่ ยไป 500 หนว่ ยรวม ในราคาขายรวม 48,000 บาท

1) ทราบราคามลู คา่ ยุติธรรมของหุ้นท้ังสองชนดิ

โดยราคามลู คา่ ยุติธรรมของหุน้ สามญั หุ้นละ 40 ห้นุ และบรุ มิ สทิ ธิ หนุ้ ละ 20 ใหใ้ ช้

ราคามลู คา่ ยุติธรรมของหุ้นทงั้ สองชนิดมาหาอัตราสว่ นแบง่ ราคาขายของหุน้ ดงั น้ี

การคานวณราคามูลคา่ ยตุ ิธรรม

ราคามลู ค่ายตุ ิธรรมของหุ้นสามญั (500 x 2 x 40) = 40,000 บาท

ราคามลู ค่ายุติธรรมของหุน้ บรุ มิ สทิ ธิ (500 x 1 x 20) = 10,000 บาท

รวมราคามลู คา่ ยตุ ิธรรม = 50,000 บาท

การคานวณการแบง่ ราคาขายรวม

ราคาขายหุน้ สามญั = (40,000/50,000) × 48,000 = 38,400 บาท

ราคาขายหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ = (10,000/50,000) × 48,000 = 9,600 บาท

หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 7 การจดั ต้งั บริษัทและเงนิ ทุนของบริษทั 395

การบันทกึ บัญชี

สมดุ รายวนั ท่ัวไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ก.พ. 1 เงนิ สด 48,000 -

หนุ้ สามัญ (500 x 2 x 10) 10,000 -

หนุ้ บุรมิ สิทธิ (500 x 1 x 8) 4,000 -

ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ สามญั 28,400 -

ส่วนเกนิ มลู ค่าห้นุ บุรมิ สทิ ธิ 5,600 -

จาหนา่ ยหนุ้ เป็นหนว่ ยรวม

2) ทราบราคามลู ค่ายตุ ธิ รรมของหุ้นเพียงชนิดเดยี ว

การจาหน่ายหุ้นเป็นหน่วยรวมกรณีที่ทราบราคามูลค่ายุติธรรมของหุ้นเพียงชนิดเดียว

ให้นาราคาขายรวมหักด้วยมูลค่ายุติธรรมของหุ้นที่ทราบ ผลต่างที่เกิดขึ้นถือเป็นราคาขายของหุ้น

ที่ไมท่ ราบราคามลู ค่ายุติธรรม จากตวั อยา่ งถ้าบริษัททราบวา่ หุ้นสามัญมีมูลคา่ ยุตธิ รรมหุ้นละ 40 บาท

การคานวณการแบ่งราคาขายรวม

ราคาขายรวม = 48,000 บาท

หัก ราคาขายของหุน้ สามญั (500 x 2 x 40) = 40,000 บาท

ราคาขายของหุ้นบรุ ิมสทิ ธิ = 8,000 บาท

การบนั ทึกบญั ชี

สมุดรายวนั ทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ก.พ. 1 เงนิ สด 48,000 -

หนุ้ สามญั (500 x 2 x 10) 10,000 -

หุ้นบุรมิ สทิ ธิ (500 x 1 x 8) 4,000 -

ส่วนเกนิ มลู ค่าหุ้นสามญั 30,000 -

ส่วนเกินมูลคา่ หุน้ บุรมิ สทิ ธิ 4,000 -

จาหน่ายหนุ้ เป็นหน่วยรวม

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 7 การจัดตัง้ บริษัทและเงินทุนของบริษทั 396

3) ไม่ทราบราคามูลคา่ ยตุ ธิ รรมหนุ้ ทง้ั สองชนดิ

บรษิ ทั อาจใชร้ าคาตามมลู ค่าของหุ้นทุนแตล่ ะชนดิ เป็นเกณฑใ์ นการแบง่ ช่ัวคราวไปกอ่ น ดงั น้ี

การคานวณราคาตามมลู คา่

ราคามูลค่ายตุ ธิ รรมของหุ้นสามญั (500 x 2 x 10) = 10,000 บาท

ราคามลู คา่ ยุติธรรมของหนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ (500 x 1 x 8) = 4,000 บาท

รวมราคาตามมลู ค่า = 14,000 บาท

การคานวณการแบง่ ราคาขายรวม

ราคาขายหุ้นสามญั = (10,000/14,000) × 48,000 = 34,286 บาท

ราคาขายหุ้นบรุ ิมสทิ ธิ = (4,000/14,000) × 48,000 = 13,714 บาท

ราคาขายรวม = 48,000 บาท

การบนั ทกึ บัญชี

สมุดรายวันทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ
เดือน วัน
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ก.พ. 1 เงนิ สด 48,000 -

ห้นุ สามญั (500 x 2 x 10) 10,000 -

หุน้ บรุ ิมสทิ ธิ (500 x 1 x 8) 4,000 -

ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ สามญั 24,286 -

สว่ นเกนิ มูลค่าหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ 9,714 -

จาหน่ายหนุ้ เปน็ หน่วยรวม

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 การจัดต้ังบรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษัท 397

แบบฝกึ หดั ที่ 7.5

จงปฏิบัติกจิ กรรมตามท่ีโจทย์กาหนด (10 คะแนน)

ในวันที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท จงรวย จากดั จาหนา่ ยหุ้นเปน็ หนว่ ยรวมโดยแต่ละหน่วยประกอบดว้ ย

หนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ 6% 2 หนุ้ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาท และหุ้นสามญั 1 หุน้ มลู คา่ หุน้ ละ 100 บาท

ในราคารวมหน่วยละ 250 บาท บรษิ ทั ขายหนุ้ เป็นหนา่ ยรวมได้ 1,000 หน่วย

ให้ทา บันทึกรายการในสมุดรายวันทัว่ ไป ในแต่ละกรณี ดงั น้ี

กรณีท่ี 1 ทราบราคามลู คา่ ยุตธิ รรมของหนุ้ สามญั หุ้นละ 140 บาท และหุ้นบรุ ิมสิทธิ หุน้ ละ 90 บาท

การคานวณราคามลู ค่ายตุ ิธรรม

ราคามลู ค่ายตุ ิธรรมของหนุ้ สามญั = บาท

ราคามูลค่ายุติธรรมของหนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ = บาท

รวมราคามลู คา่ ยตุ ธิ รรม = บาท

การคานวณการแบง่ ราคาขายรวม

ราคาขายหุ้นสามญั = บาท

ราคาขายหุน้ บรุ ิมสทิ ธิ = บาท

สมดุ รายวนั ท่ัวไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 7 การจัดตงั้ บริษทั และเงินทุนของบริษทั 398

กรณที ่ี 2 ทราบราคามลู ค่ายุตธิ รรมหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ หนุ้ ละ 90 บาท = บาท
การคานวณการแบ่งราคาขายรวม = บาท
ราคาขายรวม = บาท

หกั ราคาขายของหุ้นบุรมิ สทิ ธิ
ราคาขายของหุ้นสามัญ

สมุดรายวนั ท่วั ไป หน้า 1
รายการ
พ.ศ. เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดือน วนั
บัญชี บาท สต. บาท สต.

กรณีท่ี 3 ไม่ทราบราคามลู คา่ ยุติธรรมของหุน้ ทง้ั สองชนิด = บาท
การคานวณการแบ่งราคาขายรวม = บาท
ราคาขายหุน้ สามญั

ราคาขายห้นุ บรุ ิมสทิ ธิ

พ.ศ. สมุดรายวันทั่วไป เลขท่ี เดบติ หนา้ 1
เดือน วนั รายการ บญั ชี บาท สต.
เครดิต
บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 7 การจัดตง้ั บรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษัท 399

4.5 การจาหน่ายหุ้นเพอื่ ชาระค่าบริการ

การจาหน่ายหุ้นเพ่ือชาระค่าบริการ บริษัทออกหุ้นให้แก่บุคคลอ่ืนเพื่อเป็นค่าตอบแทน
ในการดาเนนิ การจัดตง้ั บริษทั เชน่ ชาระคา่ บรกิ ารแก่สานักงานทนายความในการดาเนนิ การจัดตั้งบริษทั
ค่าพิมพใ์ บหนุ้ และเอกสารต่าง ๆ คา่ จัดทาป้ายช่ือบรษิ ทั เปน็ ตน้ ซง่ึ การบนั ทกึ คา่ ใช้จา่ ยในการจัดต้ังบริษทั

จะใชร้ าคาใดราคาหนึ่งแล้วแต่ราคาใดจะพิจารณาไดว้ ่าเหมาะสมหรือชัดเจนกวา่ ดังน้ี
1) ราคามูลค่ายตุ ิธรรมของบริการท่ไี ดร้ ับ
2) ราคามูลคา่ ยุตธิ รรมของหนุ้ ทอ่ี อกให้

การบนั ทกึ บญั ชีเป็นดงั น้ี

เดบติ คา่ ใช้จา่ ย (ระบ)ุ ××
เครดติ หนุ้ สามญั ××
ส่วนเกินมลู คา่ หุน้ สามญั ××

ตัวอย่างที่ 7.5 เม่ือวนั ท่ี 1 มกราคม 2558 บริษัท ทรัพย์ทวี จากัด ออกหนุ้ สามญั จานวน 2,000 หุ้น
มูลคา่ หุน้ ละ 50 บาท เพอื่ เป็นการชาระค่าจัดทาบญั ชแี กห่ า้ งหุ้นสว่ นจากดั ภูมิทรพั ย์การบญั ชี

1) ราคามลู คา่ ยตุ ิธรรมของบริการทไี่ ดร้ ับ ราคามูลค่ายุติธรรมของค่าจดั ทาบญั ชี 120,000 บาท

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. 2558 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 คา่ จัดทาบัญชี 120,000 -

ห้นุ สามญั (2,000 x 50) 100,000 -

ส่วนเกนิ มลู คา่ ห้นุ สามญั 20,000 -

ออกหนุ้ สามญั เพ่ือชาระค่าบรกิ าร

2) ราคามลู ค่ายุตธิ รรมของหนุ้ ทอ่ี อกให้ หุ้นสามญั มรี าคามลู ค่ายตุ ิธรรมหุ้นละ 55 บาท

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 คา่ จดั ทาบญั ชี 110,000 -

หุ้นสามัญ (2,000 x 50) 100,000 -

ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั 10,000 -

ออกหุ้นสามญั เพอื่ ชาระค่าบรกิ าร

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 7 การจัดต้งั บรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษทั 400

แบบฝึกหดั ท่ี 7.6

จงปฏิบัติกจิ กรรมตามทโี่ จทย์กาหนด (10 คะแนน)
ในวนั ที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ทั มที รพั ย์ จากัด ออกหุ้นสามัญ จานวน 1,000 หนุ้
มลู คา่ หุ้นละ 100 บาท เพ่ือเป็นการชาระค่าจัดทาบัญชีแกบ่ ริษัท รงุ่ ทรัพย์ การบัญชี จากัด

ใหท้ า บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันทวั่ ไปในแต่ละกรณดี งั น้ี
กรณีท่ี 1 มูลค่ายตุ ิธรรมของค่าจัดทาบญั ชี 150,000 บาท
กรณีท่ี 2 มูลค่ายุติธรรมของหุ้นสามญั หนุ้ ละ 120 บาท

กรณที ่ี 1 มูลค่ายุติธรรมของค่าจัดทาบญั ชี 150,000 บาท

สมดุ รายวนั ท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดอื น วนั บญั ชี บาท สต. บาท สต.

กรณที ี่ 2 มูลค่ายตุ ธิ รรมของหนุ้ สามญั หุ้นละ 120 บาท

สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดือน วนั บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 การจดั ตั้งบรษิ ัทและเงินทุนของบริษัท 401

4.6 การออกห้นุ ทุนเพ่ือแลกกับสินทรพั ย์อ่ืน

บริษัทนอกจากออกหุ้นเพื่อจาหน่ายเป็นเงินสดแล้ว อาจออกหุ้นเพื่อมีจุดประสงค์แลกเปล่ียน
กับสนิ ทรัพยอ์ นื่ ดงั น้ัน การวัดมูลค่าของสินทรพั ยท์ ่ีไดร้ ับมาน้นั เปน็ สง่ิ สาคญั

บริษัทจะต้องบันทึกมูลค่าของสินทรัพย์ท่ีได้รับมาด้วยมูลค่ายุติธรรม หากไม่ทราบให้ใช้

มูลค่ายุติธรรมของหุ้นท่ีนาไปแลก หากไม่ทราบมูลค่ายุติธรรมของสินทรัพย์และหุ้นท่ีนาไปแลก
ให้ใชร้ าคาประเมินของสนิ ทรัพย์ทไี่ ด้รบั มา ตามลาดบั

ดงั นน้ั การบนั ทึกมูลค่าของสนิ ทรัพยท์ ไี่ ด้รบั มานน้ั มี 3 วธิ ี ดงั นี้

1) มูลคา่ ยตุ ิธรรมของสนิ ทรัพย์ท่ไี ด้รับมา
2) มลู ค่ายุติธรรมของหนุ้ ทีน่ าไปแลก
3) ราคาประเมินของสินทรัพยท์ ไ่ี ดร้ ับมา

การบันทึกบญั ชเี ป็นดังนี้

เดบติ สนิ ทรพั ย์ (ระบปุ ระเภท) ××
เครดติ หุน้ สามญั ××
ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นสามญั ××

ตวั อยา่ งท่ี 7.6 เมื่อวันที่ 1 มกราคม 2557 บริษทั มัง่ มี จากัด ออกหนุ้ สามญั จานวน 1,000 หนุ้
มลู ค่าหนุ้ ละ 50 บาท เพื่อแลกกบั อุปกรณส์ านักงาน

1) มลู ค่ายุตธิ รรมของสนิ ทรัพยท์ ไ่ี ด้รับมา

อุปกรณส์ านักงานมมี ลู คา่ ยตุ ิธรรม 55,000 บาท การบนั ทึกบัญชเี ป็นดังน้ี

สมุดรายวนั ทั่วไป หน้า 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 อปุ กรณส์ านกั งาน 55,000 -

หนุ้ สามญั (1,000 x 50) 50,000 -

ส่วนเกินมลู ค่าห้นุ สามญั 5,000 -

ออกหุ้นสามญั เพอื่ แลกกบั สินทรพั ย์

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 7 การจดั ต้ังบริษทั และเงนิ ทุนของบริษัท 402

2) มูลค่ายตุ ธิ รรมของหนุ้ ที่นาไปแลก

มลู ค่ายตุ ิธรรมของหุ้นสามญั หุน้ ละ 60 บาท การบนั ทกึ บญั ชเี ป็นดังน้ี

สมุดรายวนั ทั่วไป หนา้ 1
เครดติ
พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วนั บัญชี บาท สต.
50,000 -
ม.ค. 1 อุปกรณส์ านกั งาน 60,000 - 10,000 -

หนุ้ สามญั (1,000 x 50)

ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นสามญั

ออกหุน้ สามญั เพื่อแลกกบั สนิ ทรพั ย์

3) ราคาประเมนิ ของสินทรัพย์ทไ่ี ดร้ บั มา

บรษิ ัทไมท่ ราบมลู ค่ายุตธิ รรมของสนิ ทรัพยท์ ่ีได้รบั มาและหุน้ ทีน่ าไปแลก

บริษัทอาจใหผ้ ู้ประเมนิ ราคาอสิ ระมาเป็นผปู้ ระเมนิ โดยอปุ กรณส์ านักงานมรี าคาประเมนิ 45,000 บาท

สมุดรายวันทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วนั
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 อปุ กรณส์ านกั งาน 45,000 -

สว่ นต่ากว่ามูลคา่ หนุ้ สามญั 5,000 -

หุ้นสามญั (1,000 x 50) 50,000 -

ออกหนุ้ สามญั เพอื่ แลกกบั สินทรพั ย์

แบบฝกึ หดั ที่ 7.7

จงปฏิบตั ิกจิ กรรมตามท่ีโจทยก์ าหนด (10 คะแนน)
ในวันท่ี 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท มีทรัพย์ จากดั ออกหนุ้ สามญั 50,000 หนุ้ มลู คา่ หุ้นละ 100 บาท
เพ่ือแลกกับเคร่ืองจกั รของบรษิ ัท ทีเอซี จากดั
ใหท้ า บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันท่วั ไปในแต่ละกรณีดังนี้
กรณีที่ 1 ทราบมลู ค่ายุตธิ รรมของเครอ่ื งจกั ร 6,200,000 บาท
กรณที ี่ 2 ทราบมลู คา่ ยุติธรรมของหนุ้ สามญั มูลคา่ หนุ้ ละ 120 บาท
กรณีที่ 3 ทราบราคาประเมนิ ของเคร่ืองจกั ร 6,100,000 บาท

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 7 การจัดตงั้ บริษทั และเงินทุนของบริษทั 403

กรณที ี่ 1 ทราบมลู ค่ายตุ ธิ รรมของเคร่ืองจกั ร 6,200,000 บาท

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ สต. เครดิต
เดือน วัน บญั ชี บาท บาท สต.

กรณีท่ี 2 ทราบมูลคา่ ยตุ ธิ รรมของหุน้ สามญั มลู ค่าหุ้นละ 120 บาท

สมุดรายวนั ทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ
เดือน วัน บัญชี บาท สต. บาท สต.

กรณที ่ี 3 ทราบราคาประเมนิ ของเครือ่ งจกั ร 6,100,000 บาท

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ สต. เครดิต
เดอื น วัน บัญชี บาท บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 7 การจดั ต้ังบริษัทและเงนิ ทุนของบริษัท 404

คา่ ใชจ้ า่ ยในการออกหนุ้ ทุน
การที่บริษัทออกจาหน่ายหุ้นทุนน้ันต้องมีค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ท่ีเกิดขึ้น เช่น ค่าธรรมเนียม

ในการจดทะเบียน ค่าบริการวิชาชีพของทนายความและผู้สอบบัญชีรับอนุญาต ค่าใช้จ่าย

ในการออกหนังสือชี้ชวนการซ้ือหุ้น ตลอดจนค่าใช้จ่ายในการจัดเตรียมเอกสารต่าง ๆ เป็นต้น
ในทางปฏบิ ตั ใิ ห้ถอื ว่าคา่ ใช้จ่ายในการออกหุ้นทุนนนั้ เปน็ ค่าใช้จา่ ยในการจัดต้ังบรษิ ัท

ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 38 (ปรับปรุง 2558) เร่ือง สินทรัพย์ไม่มีตัวตน กล่าวถึง

คา่ ใชจ้ ่ายในการจดั ต้งั บริษทั ไมใ่ หถ้ อื เปน็ สินทรพั ย์ เนอ่ื งจากไม่เข้าเงื่อนไข คอื เป็นสนิ ทรัพย์ที่ไม่ก่อให้เกิด
ประโยชน์เชงิ เศรษฐกิจในอนาคต ดงั น้นั ให้บันทกึ รบั รู้เปน็ ค่าใชจ้ า่ ยในงวดท่ีเกิดขน้ึ ทั้งจานวน

การบันทกึ บัญชเี ป็นดังน้ี

เดบติ คา่ ใช้จา่ ยในการจดั ตั้งบริษทั ××
เครดติ เงินสด ××

ตวั อยา่ งท่ี 7.7 เมือ่ วันที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท ทรพั ย์มง่ั มี จากัด ออกจาหน่ายหุ้นสามญั

จานวน 100 หุ้น ราคาตามมูลค่าหนุ้ ละ 100 บาท ในราคาห้นุ ละ 120 บาท และมีค่าใช้จ่าย

ในการออกจาหนา่ ยหนุ้ สามัญ 500 บาท

การบันทึกบัญชี

สมุดรายวันทว่ั ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 เลขที่ เดบิต เครดิต

เดอื น วนั รายการ บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงนิ สด (100 x 120) 11,500 -

ค่าใชจ้ ่ายในการจัดตั้งบริษัท 500 -

หุน้ สามญั (100 x 100) 10,000 -

สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามญั 2,000 -

จาหนา่ ยหนุ้ สามญั และจา่ ยคา่ ใชจ้ า่ ย

ในการจาหน่ายห้นุ

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 7 การจดั ตัง้ บรษิ ทั และเงนิ ทุนของบริษัท 405

สรุป

การจดั ต้งั บริษัทมี 2 รูปแบบ ได้แก่ บริษัทจากดั คอื บรษิ ัททจี่ ดั ตั้งขนึ้ โดยการแบง่ ทุนออกเป็นหุ้น
แต่ละหุ้นจะมีมูลค่าเท่า ๆ กัน ผู้ถือหุ้นจะรับผิดชอบเฉพาะค่าหุ้นที่ยังส่งใช้ไม่ครบเท่าน้ัน
และบริษัทมหาชนจากัด คือ ประเภทซึ่งต้ังข้ึนด้วยความประสงค์ที่จะเสนอขายหุ้นต่อประชาชน
โดยผู้ถอื ห้นุ มคี วามรับผิดจากดั ไมเ่ กนิ จานวนเงินค่าหนุ้ ทีต่ ้องชาระ

สว่ นของผถู้ อื หุ้นของบริษทั จะประกอบด้วย ทุนเรอื นห้นุ สว่ นเกินทุนและกาไรสะสม ซ่ึงทนุ เรอื นหนุ้
ของบริษัทมี 2 ประเภท คือ หุ้นสามัญและหุ้นบุริมสิทธิ โดยหุ้นสามัญถือเป็นหุ้นหลักมีสิทธิ
ในการเป็นคณะกรรมการบริหารงานบริษัท ส่วนหุ้นบุริมสิทธิจะมีสิทธิพิเศษเหนือกว่าหุ้นสามัญ
คือ จะได้รับเงินปันผลก่อนหุ้นสามัญ ได้รับคืนทุนก่อนหุ้นสามัญ แต่จะถูกจากัดสิทธิออกเสียง
ในทปี่ ระชุมผถู้ ือหุ้น

การจาหน่ายหุ้นทุน บริษัทจากัดสามารถจาหน่ายหุ้นในราคาตามมูลค่าหรือสูงกว่ามูลค่าเท่าน้ัน
จะจาหน่ายในราคาต่ากว่ามูลค่าไม่ได้ ยกเว้นบริษัทมหาชนจากัดที่ดาเนินงานมาอย่างน้อย 1 ปี
และมีผลขาดทนุ จากการดาเนนิ งาน สามารถจาหนา่ ยในราคาต่ากว่ามูลคา่ ได้

การจาหน่ายหุ้นทุนของบริษัทสามารถจาหน่ายเป็นเงินสด จาหน่ายโดยการให้จอง
จาหนา่ ยเป็นหนว่ ยรวม หรอื จาหนา่ ยในลักษณะอืน่ เชน่ จาหนา่ ยเพอื่ ชาระคา่ บริการ เพื่อแลกกับสนิ ทรพั ย์

การรบิ หนุ้ มี 4 วธิ ี ดังน้ี
วิธีท่ี 1 คืนเงินค่าหุ้นท่ีผู้จองซ้ือหุ้นชาระมาแล้ว หักด้วยค่าใช้จ่ายและผลขาดทุนที่เกิดข้ึน

จากการนาหุ้นทรี่ บิ น้นั ออกจาหนา่ ย (เปน็ ไปตามกฎหมายไทย)
วิธีท่ี 2 ออกหุ้นบางสว่ นใหผ้ จู้ องซื้อหุ้นเทา่ กับจานวนเงินทชี่ าระมาแล้ว
วธิ ีที่ 3 คนื เงนิ คา่ ห้นุ ทผี่ ู้จองซอ้ื หุ้นชาระมาแลว้ ท้งั หมด
วิธที ่ี 4 ริบเงินท่ผี ้จู องซื้อหุ้นชาระมาแล้วท้ังหมด

ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 38 (ปรับปรุง 2558) เร่ือง สินทรัพย์ไม่มีตัวตน กล่าวถึง
ค่าใช้จ่ายในการจัดต้ังบริษัทไม่ให้ถือเป็นสินทรัพย์ เนื่องจากไม่เข้าเง่ือนไข คือ เป็นสินทรัพย์ท่ีไม่ก่อให้
เกิดประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคต ดังน้นั ให้บนั ทึกรบั ร้เู ปน็ ค่าใช้จา่ ยในงวดที่เกิดข้นึ ทง้ั จานวน

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 7 การจดั ต้ังบรษิ ัทและเงินทุนของบริษทั 406

คาศพั ทท์ างการบญั ชี

คาศัพท์ ความหมาย

Appraisal Surplus ส่วนเกนิ ทุนจากการตรี าคาสินทรพั ย์เพม่ิ
Appropriated Retained Earnings กาไรสะสมจัดสรรแล้ว

Authorized share capital ทนุ จดทะเบยี น
Common Stock หุน้ สามญั
Convertible Preferred Stock หนุ้ บรุ ิมสทิ ธิชนดิ แปลงสภาพ

Cumulative Preferred Stock หุ้นบรุ มิ สทิ ธิชนิดสะสม
Discount on Issue of Share ส่วนตา่ กวา่ มูลคา่ หุน้
Issued and paid-up share capital ทุนท่ชี าระแลว้

Lump Sum Sales หนุ้ บรุ ิมสทิ ธชิ นดิ ไมส่ ะสม
Noncumulative Preferred Stock ห้นุ บรุ มิ สทิ ธชิ นดิ ไม่ร่วมรบั
Nonparticipating Preferred Stock การขายหนุ้ เป็นหนว่ ยรวม

Organization Expenses ค่าใชจ้ ่ายในการจดั ต้ังบริษทั
Paid-in Capital ส่วนเกนิ ทุน
Participating Preferred Stock หุ้นบรุ มิ สทิ ธิชนิดร่วมรบั

Preferred Stock หนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ
Private Company Limited บริษัทเอกชนหรือบรษิ ทั จากัด
Public Company Limited บริษทั มหาชนจากดั

Redeemable Preferred Stock หุ้นบรุ มิ สทิ ธชิ นิดไถค่ ืนหรอื ชนิดไถ่ถอน
Retained Earnings กาไรสะสม
Share capital ทุนเรอื นหุ้น

Share Premium Account สว่ นเกนิ มลู ค่าหุ้น
Stockholders’ Equity สว่ นของผ้ถู อื ห้นุ
Unappropriated Retained Earnings กาไรสะสมยงั ไมไ่ ดจ้ ดั สรร

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 7 การจัดตัง้ บริษทั และเงินทุนของบริษัท 407

แบบทดสอบหลงั เรยี น
หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 7 การจดั ตั้งบริษัทและเงินทนุ ของบริษัท

คาช้ีแจง
1. ใหเ้ ลือกคาตอบทีถ่ ูกต้องทีส่ ดุ เพยี งข้อเดียว และทาเคร่ืองหมายกากบาท (×) ลงในระดาษคาตอบ
2. แบบทดสอบ จานวน 10 ขอ้ รวม 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที

1. การจัดตงั้ บรษิ ัทจากดั ตอ้ งดาเนินการตามขอ้ ใดเปน็ ลาดับแรก (จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ข้อที่ 2)
ก. จดทะเบยี นจดั ตั้งบรษิ ัท
ข. จดั ให้มีการลงชื่อจองหนุ้
ค. จัดการประชุมจดั ตง้ั บริษทั
ง. จดทะเบยี นหนงั สือบริคณห์สนธิ
จ. เรยี กให้ผจู้ องซอื้ หุ้นชาระคา่ หุน้ อย่างน้อย 25%

2. การจัดตง้ั บริษทั มหาชนจากัดตอ้ งดาเนนิ การตามขอ้ ใดเป็นลาดับสุดทา้ ย (จุดประสงคก์ ารเรียนร้ขู ้อท่ี 3)
ก. เสนอขายห้นุ ตอ่ ประชาชน
ข. จดทะเบียนจดั ตง้ั บรษิ ทั
ค. จัดการประชุมจัดตง้ั บริษัท
ง. จดทะเบยี นหนงั สือบริคณหส์ นธิ
จ. เรยี กเก็บเงินคา่ หุ้นจากผจู้ องซอื้ ห้นุ เต็มจานวน

3. ห้นุ ทุนของบริษทั ตรงกบั ขอ้ ใด (จดุ ประสงค์การเรียนรู้ข้อท่ี 4)
ก. Share capital and Ordinary
ข. Common Stock and Capital Stock
ค. Preferred Stock and Capital Stock
ง. Capital Stock and Preferred Stock
จ. Common Stock and Preferred Stock

4. ประเทศไทยจาแนกบริษัทออกเป็นก่ปี ระเภท (จุดประสงคก์ ารเรียนรขู้ อ้ ท่ี 1)
ก. 2 ประเภท คือ บริษทั จากดั และบริษทั มหาชนจากัด
ข. 2 ประเภท คอื บรษิ ทั เอกชนจากัดและบริษทั จากดั
ค. 2 ประเภท คือ บรษิ ัทจากดั และบริษทั มหาชนจดทะเบยี น
ง. 3 ประเภท คอื บริษทั จากดั บริษัทเอกชนและบรษิ ทั มหาชนจากดั
จ. 3 ประเภท คอื บรษิ ทั เอกชน บรษิ ัทจดเบียนและบรษิ ทั มหาชนจากัด

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 7 การจัดตง้ั บริษทั และเงนิ ทุนของบริษทั 408

5. วนั ท่ี 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท เพ่ิมผล จากัด ออกจาหน่ายหนุ้ สามญั โดยการใหจ้ อง

จานวน 10,000 หนุ้ ราคาตามมลู คา่ หนุ้ ละ 100 บาท ในราคาห้นุ ละ 150 บาท

บรษิ ัทจะบันทกึ บญั ชีอยา่ งไร (จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรขู้ ้อที่ 6)

ก. เดบติ เงินสด 1,000,000

ลกู หนคี้ า่ จองหุ้นสามญั 500,000

เครดติ หนุ้ สามัญใหจ้ อง 1,500,000

ข. เดบิต หนุ้ สามญั ให้จอง 1,000,000

ส่วนเกินมูลค่าหนุ้ สามญั 500,000

เครดติ หุน้ สามัญ 1,500,000

ค. เดบิต ลูกหนี้คา่ จองหนุ้ สามญั 1,500,000

เครดิต หนุ้ สามญั 1,000,000

เงินสด 500,000

ง. เดบิต เงนิ สด 1,500,000

เครดติ หุ้นสามัญ 1,000,000

สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามัญ 500,000

จ. เดบิต ลูกหนค้ี ่าจองหนุ้ สามัญ 1,500,000

เครดติ หุ้นสามญั ให้จอง 1,000,000

ส่วนเกนิ มูลคา่ หุ้นสามัญ 500,000

6. วันที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ทั โชคดี จากดั ออกจาหน่ายหนุ้ สามญั โดยการใหจ้ อง จานวน 1,000 หนุ้

ราคาตามมูลคา่ หนุ้ ละ 100 บาท ในราคาหุ้นละ 120 บาท และไดร้ ับชาระเงนิ ค่าหุ้นงวดแรก 30%

พร้อมสว่ นเกินมลู คา่ หุ้น ตอ่ มาวันท่ี 1 มีนาคม 2557 บริษทั เรยี กชาระคา่ หนุ้ ส่วนทเ่ี หลอื 70%

ผูถ้ ือหุ้น จานวน 100 หุ้น ไม่สามารถชาระเงินคา่ หนุ้ ได้ บรษิ ทั จึงริบหุ้นและนาออกขายทอดตลาด

ในราคาหุน้ ละ 110 บาท เสียคา่ ใช้จ่ายในการขายทอดตลาด 200 บาท โดยบริษทั จะคืนเงินค่าหุ้น

ท่ีผู้จองซอ้ื หุน้ ชาระมาแลว้ หลงั หกั ผลขาดทนุ และค่าใชจ้ ่ายจากการขายหุ้นแลว้

การบนั ทกึ บญั ชีผดิ นดั ชาระหนค้ี า่ ห้นุ ในวันที่ 1 มีนาคม 2557 ตรงกบั ขอ้ ใด

(จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ข้อที่ 7)

ก. เดบติ เงนิ สด 5,000

ลกู หน้ีค่าจองหุ้นสามัญ 7,000

เครดิต หนุ้ สามญั ให้จอง 10,000

สว่ นเกินทนุ จากการริบห้นุ 2,000

ข. เดบติ ลกู หนีค้ า่ จองหุ้นสามญั 7,000

สว่ นเกนิ ทุนจากการรบิ หุ้น 5,000

เครดิต หนุ้ สามัญให้จอง 10,000

สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามญั 2,000

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 7 การจดั ตงั้ บรษิ ทั และเงินทุนของบริษัท 409

6. (ตอ่ )

ค. เดบิต หุ้นสามัญใหจ้ อง 10,000

สว่ นเกนิ มูลคา่ ห้นุ สามญั 2,000

เครดติ ลกู หนค้ี า่ จองหุ้นสามญั 7,000

เจา้ หนีผ้ จู้ องซอ้ื หุน้ 5,000

ง. เดบติ หุ้นสามัญให้จอง 10,000

สว่ นเกินมูลคา่ หุ้นสามัญ 2,000

เครดิต ลูกหนค้ี ่าจองหนุ้ สามัญ 7,000

เงนิ สด 5,000

จ. เดบติ หุน้ สามญั ใหจ้ อง 10,000

ลูกหน้ีคา่ จองหุ้นสามญั 2,000

เครดิต สว่ นเกินมลู ค่าหุ้นสามญั 7,000

เจา้ หนผี้ ้จู องซอื้ ห้นุ 5,000

7. วันท่ี 1 เมษายน 2557 บริษัท ชนะกิจ จากดั จาหน่ายหนุ้ เปน็ หน่วยรวม จานวน 100 หนว่ ย

ในราคาหนว่ ยละ 300 บาท ในแต่ละหน่วยประกอบดว้ ยหนุ้ สามญั 2 หุน้ มลู ค่าหนุ้ ละ 100 บาท

และหุ้นบุรมิ สทิ ธิ 1 ห้นุ มลู คา่ หุน้ ละ 50 บาท ในวนั จาหน่ายหนุ้ สามญั มมี ลู ค่ายุติธรรมหุน้ ละ 120 บาท

และไม่ทราบมลู ค่ายตุ ธิ รรมของห้นุ บรุ ิมสทิ ธิ บรษิ ทั จะบันทกึ บญั ชจี าหนา่ ยหุ้นเป็นหน่วยรวมอย่างไร

(จุดประสงคก์ ารเรยี นร้ขู ้อท่ี 8)

ก. เดบติ เงินสด 30,000

เครดิต หนุ้ สามญั 24,000

หุ้นบรุ ิมสิทธิ 4,000

ส่วนเกินมูลคา่ หุ้นสามญั 1,000

ส่วนเกนิ มูลคา่ หุน้ บรุ ิมสทิ ธิ 1,000

ข. เดบิต เงนิ สด 30,000

เครดิต หนุ้ สามญั 20,000

ห้นุ บรุ มิ สิทธิ 5,000

ส่วนเกินมลู คา่ หนุ้ สามญั 4,000

สว่ นเกินมูลค่าหุ้นบรุ ิมสทิ ธิ 1,000

ค. เดบติ เงินสด 30,000

เครดติ หนุ้ สามัญ 24,000

หุ้นบรุ มิ สิทธิ 5,000

ส่วนเกนิ มูลค่าหนุ้ บุรมิ สิทธิ 1,000

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 7 การจดั ตงั้ บริษทั และเงนิ ทุนของบริษทั 410

7. (ต่อ)

ง. เดบิต เงินสด 30,000

เครดติ หุ้นสามญั 24,000

หนุ้ บรุ ิมสิทธิ 6,000

จ. เดบิต เงนิ สด 30,000

เครดิต หนุ้ สามัญ 20,000

หุ้นบุริมสทิ ธิ 6,000

ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นสามัญ 4,000

8. วนั ท่ี 1 มีนาคม 2557 บรษิ ัท กิจดี จากัด ออกหนุ้ สามญั จานวน 200 หุ้น มูลค่าห้นุ ละ 50 บาท

มูลค่ายตุ ิธรรมหุ้นละ 55 บาท เพือ่ เปน็ การชาระคา่ จัดทาบญั ชี บรษิ ัทจะบันทกึ บญั ชอี ยา่ งไร

(จุดประสงคก์ ารเรียนรูข้ อ้ ที่ 9)

ก. เดบิต คา่ จัดทาบญั ชี 10,000

เครดิต หุ้นสามัญ 10,000

ข. เดบิต สว่ นเกนิ มูลค่าห้นุ สามญั 10,000

เครดิต คา่ ใชจ้ า่ ยในการจัดต้ังบริษัทรอตัดบญั ชี 10,000

ค. เดบติ ค่าใชจ้ ่ายในการออกหนุ้ ทุน 11,000

เครดติ หุ้นสามญั 1,000

สว่ นเกินมลู ค่าหนุ้ สามัญ 10,000

ง. เดบติ คา่ ใชจ้ ่ายในการจัดต้ังบรษิ ัท 11,000

เครดิต ห้นุ สามัญ 10,000

สว่ นเกนิ มูลคา่ หุ้นสามัญ 1,000

จ. เดบติ ค่าใช้จา่ ยในการจดั ตัง้ บริษัทรอตัดบัญชี 11,000

เครดติ หุ้นสามัญ 11,000

9. วันที่ 1 เมษายน 2557 บริษัท มั่งมี จากัด ออกหนุ้ สามญั จานวน 100,000 หนุ้

มูลคา่ หุน้ ละ 10 บาท เพื่อแลกกบั อาคารสานกั งาน มมี ูลคา่ ยุตธิ รรม 1,250,000 บาท

บริษัทจะบันทกึ บญั ชีอยา่ งไร (จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ข้อที่ 10)

ก. เดบติ อาคารสานักงาน 1,000,000

เครดติ หุ้นสามญั 1,000,0000

ข. เดบติ อาคารสานกั งาน 1,100,000

เครดติ หุ้นสามญั 1,000,0000

ส่วนเกนิ มูลคา่ หุ้นสามญั 100,000

ค. เดบติ อาคารสานักงาน 1,200,000

เครดิต หุ้นสามญั 1,000,0000

ส่วนเกนิ มลู ค่าห้นุ สามญั 200,000

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ่ี 7 การจัดตัง้ บรษิ ัทและเงินทุนของบริษทั 411

9. (ต่อ) 1,250,000
ง. เดบติ อาคารสานักงาน 1,000,0000
เครดติ หุ้นสามญั
250,000
ส่วนเกนิ มูลค่าหุ้นสามัญ 1,500,000
จ. เดบติ อาคารสานักงาน
500,0000
เครดติ หนุ้ สามญั
1,000,000
ส่วนเกนิ มูลค่าหนุ้ สามัญ

10. วันที่ 5 มกราคม 2557 บริษทั ทาดี จากัด (มหาชน) จดทะเบียนห้นุ สามัญ จานวน 5,000 หุ้น

ราคาตามมูลคา่ หุ้นละ 100 บาท ตอ่ มาวนั ที่ 10 มกราคม 2557 บริษัทนาห้นุ ทั้งหมดออกจาหน่าย

ในราคาหนุ้ ละ 95 บาท และได้รบั ชาระค่าหุ้นครบ การบนั ทึกบัญชจี าหน่ายหนุ้ สามญั ตรงกับขอ้ ใด

(จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ขอ้ ท่ี 5)

ก. เดบติ เงนิ สด 475,000

เครดติ หุน้ สามัญ 500,000 475,000
ข. เดบิต เงินสด
475,000 475,000
เครดติ หุ้นสามัญ 25,000 25,000

ส่วนต่ากวา่ มูลค่าหุ้นสามญั
ค. เดบติ เงินสด

ส่วนต่ากวา่ มลู คา่ ห้นุ สามัญ

เครดติ ห้นุ สามัญ 500,000 500,000
ง. เดบิต เงินสด 500,000
500,000
เครดิต หุ้นสามัญ
475,000
จ. เดบติ หุ้นสามญั 25,000
เครดิต เงินสด
สว่ นตา่ กวา่ มลู คา่ หุน้ สามัญ

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 8
การเปลีย่ นแปลงในส่วนของผู้ถอื หุ้น

สาระการเรยี นรู้

1. ใบสาคญั แสดงสทิ ธทิ จ่ี ะซือ้ หนุ้
2. การแปลงสภาพห้นุ บุริมสทิ ธิ
3. การแตกหุ้นและการรวมหุ้น
4. หุ้นทุนได้รบั คืน
5. การไถค่ นื หุ้นบรุ ิมสทิ ธิ

จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้

1. บันทกึ บญั ชีสทิ ธทิ ีอ่ อกใหผ้ ถู้ อื ห้นุ เดมิ ได้
2. บนั ทึกบัญชีใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ือ้ หุ้นได้
3. บนั ทึกบัญชีสทิ ธิทจี่ ะเลอื กซอื้ หุ้นได้
4. บนั ทึกบญั ชีการแปลงสภาพหนุ้ บรุ ิมสทิ ธไิ ด้
5. บันทกึ บัญชกี ารแตกหุ้นได้
6. บันทึกบัญชกี ารรวมหุ้นได้
7. บันทกึ บัญชีหนุ้ ทุนได้รบั คนื จากการซอื้ คืนได้
8. บนั ทกึ บญั ชีหุ้นทุนได้รบั คืนจากการรบั บรจิ าคได้
9. บนั ทกึ บัญชีหุ้นทุนได้รับคืนจากการรบั ชาระหน้ีได้
10. บนั ทึกบัญชีการไถค่ นื หุน้ บุรมิ สทิ ธไิ ด้
11. ปฏิบัตงิ านดว้ ยความรับผิดชอบ มคี วามสนใจใฝร่ ู้ ซื่อสัตย์สจุ รติ ตรงต่อเวลาและสุภาพเรยี บรอ้ ย

สมรรถนะประจาหน่วย

บนั ทกึ บัญชีเกยี่ วกบั การเปลย่ี นแปลงในสว่ นของผู้ถือห้นุ ไดถ้ กู ต้องตามมาตรฐานการบญั ชี

หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 8 การเปลย่ี นแปลงในสว่ นของผู้ถือหุ้น 413

ผงั มโนทัศน์ (Concept Map) Ways to increase

การเปลี่ยนแปลง 1. ใบสาคัญแสดงสิทธทิ จ่ี ะซอื้ หนุ้
ในสว่ นของผู้ถอื หุ้น 1.1 สทิ ธทิ อ่ี อกใหผ้ ถู้ อื หุน้ เดิม
1.2 ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อื้ หุน้
1.3 สทิ ธทิ ี่จะเลอื กซอื้ หุน้

2. การแปลงสภาพหุ้นบุรมิ สิทธิ

3. การแตกหุ้นและการรวมหนุ้
3.1 การแตกหนุ้
3.2 การรวมหุ้น

4. หุ้นทุนได้รับคืน
4.1 หุน้ ทุนได้รบั คนื จากการซ้อื คืน
4.2 หนุ้ ทุนได้รบั คืนจากการรับบริจาค
4.3 หุ้นทุนไดร้ บั คืนจากการรับชาระหน้ี
11111111111111111

5. การไถ่คนื หุ้นบรุ ิมสทิ ธิ

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 8 การเปลย่ี นแปลงในส่วนของผถู้ ือหนุ้ 414

แบบทดสอบกอ่ นเรยี น
หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 8 การเปล่ยี นแปลงในสว่ นของผถู้ ือหนุ้

คาช้แี จง

1. ให้เลอื กคาตอบท่ีถูกต้องที่สดุ เพียงขอ้ เดียว และทาเครอื่ งหมายกากบาท (×) ลงในระดาษคาตอบ
2. แบบทดสอบ จานวน 10 ขอ้ รวม 10 คะแนน ใชเ้ วลา 10 นาที

1. เม่อื วันที่ 1 มีนาคม 2557 บริษทั ก้าวหน้า จากัด จดทะเบยี นเพ่ิมทุนหุ้นสามัญ จานวน 1,000 ห้นุ

มลู คา่ หนุ้ ละ 100 บาท และออกใบสาคัญแสดงสทิ ธิซ้อื ห้นุ ที่ออกใหม่ให้แกผ่ ้ถู ือหนุ้ เดิม 2,000 ใบ

โดยต้องใชส้ ทิ ธิ 2 ใบ ซอื้ หนุ้ ใหม่ 1 หุ้น ในราคาหุ้นละ 110 บาท มลู ค่ายตุ ิธรรมของหุ้นสามญั ในวันน้ี

ห้นุ ละ 115 บาท สิทธิมอี ายุ 3 เดือน ตอ่ มาวันที่ 1 เมษายน 2557 มผี ูใ้ บสาคญั แสดงสทิ ธิ 1,500 ใบ

มาซอ้ื ห้นุ สามญั การบนั ทึกบญั ชีใชส้ ิทธซิ อ้ื หุ้นสามัญในวนั ที่ 1 เมษายน 2557 ตรงกับข้อใด

(จุดประสงคก์ ารเรียนรูข้ อ้ ท่ี 1)

ก. เดบติ เงนิ สด 82,500

เครดิต หนุ้ สามญั 75,000

ส่วนเกนิ มลู ค่าหุ้นสามัญ 7,500

ข. เดบติ เงินสด 82,500

เครดิต หนุ้ สามัญ 75,000

กาไรสะสม 7,500

ค. เดบติ เงินสด 75,000

กาไรสะสม 7,500

เครดิต หุ้นสามญั 82,500

ง. เดบิต หุ้นสามัญ 75,000

สว่ นเกินมลู ค่าหุ้นสามัญ 11,250

เครดติ เงนิ สด 86,250

จ. เดบิต เงินสด 86,250

เครดิต หุ้นสามญั 75,000

ส่วนเกินมูลคา่ หุ้นสามัญ 11,250

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 8 การเปลยี่ นแปลงในส่วนของผู้ถือหุน้ 415

2. เมือ่ วันท่ี 1 มนี าคม 2557 บริษัท ชนะกิจ จากดั ออกจาหนา่ ยหนุ้ บรุ มิ สิทธิ 8% จานวน 2,000 หนุ้

มลู คา่ หนุ้ ละ 100 บาท พรอ้ มออกใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ื้อหนุ้ จานวน 2,000 ใบ ในราคาหนุ้ ละ 130 บาท

ใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้น 1 ใบ นามาใช้ซ้ือหุ้นสามัญ มูลค่าหุ้นละ 100 บาท จานวน 1 หุ้น

ในราคาหุ้นละ 120 บาท มูลค่ายุติธรรมของหุ้นสามัญในวันนี้หุ้นละ 140 บาท มูลค่ายุติธรรม

ของห้นุ บรุ ิมสิทธิ 8% ไมร่ วมสิทธหิ ้นุ ละ 155 บาท และใบสาคัญแสดงสิทธิซ้อื หุ้นมมี ลู คา่ ยตุ ิธรรม

ใบละ 5 บาท การบนั ทกึ บัญชจี าหน่ายหลักทรพั ย์พร้อมใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้อื หนุ้ ตรงกบั ขอ้ ใด

(จดุ ประสงคก์ ารเรียนรขู้ ้อที่ 2)

ก. เดบิต เงนิ สด 260,000

เครดิต หนุ้ บรุ ิมสิทธิ 200,000

สว่ นเกนิ มลู ค่าหนุ้ บรุ ิมสิทธิ 60,000

ข. เดบติ เงนิ สด 260,000

เครดติ หุ้นบรุ มิ สิทธิ 200,000

ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อ้ื หุ้น 8,125

สว่ นเกนิ มลู คา่ ห้นุ บรุ มิ สทิ ธิ 51,875

ค. เดบติ เงนิ สด 260,000

เครดิต ห้นุ บุริมสิทธิ 200,000

ใบสาคญั แสดงสิทธิซือ้ หุน้ 10,000

ส่วนเกนิ มูลค่าหนุ้ บรุ มิ สิทธิ 50,000

ง. เดบิต เงนิ สด 200,000

ใบสาคัญแสดงสทิ ธิซื้อหุ้น 8,125

เครดิต หุน้ บุรมิ สทิ ธิ 200,000

ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ 8,125

จ. เดบิต เงนิ สด 200,000

ส่วนตา่ กว่ามูลค่าห้นุ บรุ ิมสทิ ธิ 10,000

เครดิต หุ้นบุรมิ สิทธิ 200,000

ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้ือหนุ้ 10,000

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 8 การเปลยี่ นแปลงในสว่ นของผ้ถู ือหุน้ 416

3. วนั ท่ี 1 มีนาคม 2557 บรษิ ัท อวยพร จากดั (มหาชน) ประกาศใหส้ ิทธซิ ้อื หุ้นสามัญเป็นค่าตอบแทน

ให้แกผ่ บู้ รหิ ารระดับสงู จานวน 5 คน คนละ 2,000 หนุ้ มลู ค่าหุน้ ละ 100 บาท ราคาใชส้ ทิ ธิ

หนุ้ ละ 120 บาท มลู ค่ายุตธิ รรมของหุน้ สามญั ณ วันให้สทิ ธหิ นุ้ ละ 130 บาท สิทธมิ อี ายุ 4 เดอื น

ตอ่ มาวนั ที่ 1 เมษายน 2557 มผี ู้บริหารนาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อ้ื หุ้นมาใชท้ งั้ สิ้น 80%

สว่ นทเ่ี หลอื ปลอ่ ยใหห้ มดอายุ การบันทึกบญั ชอี อกใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ือ้ ห้นุ เพื่อเปน็ ค่าตอบแทน

ในวันท่ี 1 มีนาคม 2557 ตรงกบั ขอ้ ใด (จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ขอ้ ที่ 3)

ก. เดบติ คา่ ตอบแทนพนักงาน 100,000

เครดิต ใบสาคัญแสดงสิทธซิ อ้ื หุ้น 100,000

ข. เดบิต ค่าตอบแทนพนกั งาน 120,000

เครดิต ใบสาคญั แสดงสิทธิซอ้ื หุน้ 100,000

ส่วนเกนิ มูลคา่ หนุ้ สามัญ 20,00

ค. เดบิต เงินสด 100,000

ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อื้ หนุ้ 20,000

เครดิต หนุ้ สามัญ 120,000

ง. เดบติ คา่ ตอบแทนพนกั งานรอตัดบัญชี 100,000

เครดิต ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ้อื หุ้น 100,000

จ. เดบิต ค่าตอบแทนพนกั งาน 120,000

เครดิต หนุ้ สามัญ 100,000

ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นสามัญ 20,000

4. บริษัท ก้าวหน้า จากัด (มหาชน) ออกจาหนา่ ยหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ 6% ไมส่ ะสมชนิดแปลงสภาพได้

จานวน 2,000 หุ้น มูลคา่ หนุ้ ละ 100 บาท ในราคาหนุ้ ละ 105 บาท เง่ือนไขการแปลงสภาพ

คอื ห้นุ บุรมิ สทิ ธิ 1 หนุ้ แปลงสภาพเปน็ หนุ้ สามญั ได้ 2 หนุ้ มูลค่าหุน้ ละ 70 บาท

ผูถ้ ือห้นุ บุริมสิทธนิ าหุ้นมาแปลงสภาพทั้งหมด การบนั ทึกบัญชแี ปลงสภาพหุ้นบุริมสทิ ธิ

ตรงกับขอ้ ใด (จดุ ประสงคก์ ารเรยี นร้ขู อ้ ท่ี 4)

ก. เดบิต หนุ้ บุรมิ สิทธิ 200,000

ส่วนเกินมูลค่าหุน้ บรุ ิมสทิ ธิ 10,000

เครดติ หุ้นสามญั 140,000

ส่วนเกินทนุ จากการแปลงสภาพห้นุ บุรมิ สิทธิ 70,000

ข. เดบติ หนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ 200,000

ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นบรุ ิมสทิ ธิ 10,000

เครดติ หุ้นสามัญ 180,000

กาไรสะสม 30,000

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 8 การเปลยี่ นแปลงในสว่ นของผ้ถู ือหุน้ 417

4. (ตอ่ )

ค. เดบิต หนุ้ บุริมสทิ ธิ 200,000

สว่ นเกินมลู คา่ หนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ 10,000

กาไรสะสม 70,000

เครดติ หุ้นสามัญ 280,000

ง. เดบติ หุ้นบุรมิ สทิ ธิ 200,000 200,000
10,000
สว่ นเกินทนุ จากการแปลงสภาพหนุ้ บุรมิ สิทธิ 10,000
200,000
เครดติ หุ้นสามญั 80,000

สว่ นเกนิ มูลค่าห้นุ บุรมิ สิทธิ

จ. เดบติ ห้นุ บุรมิ สทิ ธิ 200,000

ส่วนเกินมูลค่าหุ้นบุรมิ สทิ ธิ 10,000

กาไรสะสม 70,000

เครดติ หุน้ สามญั

ส่วนเกินทุนจากการแปลงสภาพห้นุ บุริมสิทธิ

5. บริษัท มชี ยั จากดั จดทะเบียนและจาหน่ายหนุ้ สามัญ 2,000 หนุ้ มูลคา่ ห้นุ ละ 100 บาท
ตอ่ มาวนั ท่ี 1 มนี าคม 2557 บริษัททาการแตกหนุ้ สามญั จาก 1 หุ้น เป็น 2 หุน้
บริษทั จะบนั ทึกความทรงจาในสมดุ รายวนั ท่วั ไปอย่างไร (จดุ ประสงค์การเรียนรูข้ ้อที่ 5)

ก. 2557
ม.ี ค. 1 บันทึกความทรงจา : บริษทั แตกหนุ้ สามญั 2,000 หุ้น มลู คา่ หนุ้ ละ 100 บาท
เป็นหุ้นสามญั 1,000 หุ้น มลู ค่าหุ้นละ 200 บาท

ข. 2557
ม.ี ค. 1 บนั ทึกความทรงจา : บรษิ ทั แตกหุ้นสามญั 2,000 หุ้น มูลค่าห้นุ ละ 100 บาท
เปน็ หุ้นสามญั 200 หนุ้ มูลคา่ หนุ้ ละ 1,000 บาท

ค. 2557
ม.ี ค. 1 บันทกึ ความทรงจา : บรษิ ทั แตกหุ้นสามญั 1,000 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 200 บาท
เปน็ ห้นุ สามญั 2,000 หนุ้ มลู คา่ ห้นุ ละ 100 บาท

ง. 2557
มี.ค. 1 บันทกึ ความทรงจา : บรษิ ัทแตกหุ้นสามญั 2,000 ห้นุ มูลค่าหุ้นละ 100 บาท
เปน็ หุ้นสามญั 4,000 หุ้น มลู คา่ หนุ้ ละ 50 บาท

จ. 2557
มี.ค. 1 บันทึกความทรงจา : บริษทั แตกหุ้นสามญั 4,000 หนุ้ มูลคา่ หุ้นละ 50 บาท
เป็นหุ้นสามญั 2,000 หุ้น มูลคา่ หนุ้ ละ 100 บาท

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 8 การเปลี่ยนแปลงในส่วนของผถู้ ือห้นุ 418

6. บรษิ ทั ชัยชนะ จากัด (มหาชน) จดทะเบียนและจาหนา่ ยหุน้ สามัญ 400,000 หุน้ มูลคา่ หุ้นละ 5 บาท
ต่อมาวันที่ 1 กมุ ภาพนั ธ์ 2557 บรษิ ัทได้ทาการรวมหนุ้ สามญั จาก 10 ห้นุ เป็น 1 หนุ้
บริษทั จะบนั ทกึ ความทรงจาในสมุดรายวันทวั่ ไปอยา่ งไร (จดุ ประสงคก์ ารเรียนรูข้ อ้ ที่ 6)

ก. 2557
ก.พ.1 บันทกึ ความทรงจา : บริษทั รวมหุน้ สามญั 400,000 หนุ้ มูลคา่ หุ้นละ 5 บาท
เป็นหนุ้ สามญั 40,000 หนุ้ มลู คา่ หุ้นละ 50 บาท

ข. 2557
ก.พ.1 บันทกึ ความทรงจา : บริษทั รวมห้นุ สามญั 40,000 หุ้น มูลคา่ หนุ้ ละ 50 บาท
เป็นห้นุ สามญั 400,000 หนุ้ มลู ค่าหุ้นละ 5 บาท

ค. 2557
ก.พ.1 บันทกึ ความทรงจา : บริษทั รวมหนุ้ สามญั 400,000 หนุ้ มูลคา่ ห้นุ ละ 5 บาท
เป็นหนุ้ สามญั 400,000 หนุ้ มลู ค่าหนุ้ ละ 5 บาท

ง. 2557
ก.พ.1 บนั ทกึ ความทรงจา : บรษิ ัทรวมหุ้นสามญั 400,000 หุ้น มูลค่าหุน้ ละ 5 บาท
เป็นหุ้นสามญั 4,000 ห้นุ มูลคา่ หุ้นละ 500 บาท

จ. 2557
ก.พ.1 บันทึกความทรงจา : บริษัทรวมหุ้นสามญั 40,000 หุ้น มูลค่าหนุ้ ละ 50 บาท
เปน็ หนุ้ สามญั 4,000 หุ้น มลู คา่ หนุ้ ละ 500 บาท

7. วันท่ี 1 มีนาคม 2557 บรษิ ทั ยินดี จากดั (มหาชน) ซอื้ หนุ้ ทุนคืน จานวน 1,000 หุ้น

มลู ค่าหุน้ ละ 100 บาท ในราคาหนุ้ ละ 105 บาท เป็นหนุ้ ทบี่ รษิ ทั ออกจาหน่ายไปแลว้

ในราคาหนุ้ ละ 102 บาท การบันทึกบญั ชีหุน้ ทนุ ซอื้ คนื วิธรี าคาทุน ในวันที่ 1 มนี าคม 2557

ตรงกบั ข้อใด (จุดประสงค์การเรยี นรู้ข้อท่ี 7)

ก. เดบิต หนุ้ ทนุ ซื้อคนื 100,000

ส่วนเกินมูลคา่ หุน้ สามัญ 5,000

เครดติ เงินสด 105,000

ข. เดบิต หนุ้ ทุนซือ้ คนื 100,000

สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ สามัญ 2,000

กาไรสะสม 3,000

เครดติ เงนิ สด 105,000

ค. เดบิต เงนิ สด 105,000

เครดิต หนุ้ ทนุ ซ้ือคืน 100,000

สว่ นเกนิ ทุนหุ้นทนุ ซ้ือคืน 5,000

หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 8 การเปลีย่ นแปลงในส่วนของผ้ถู ือห้นุ 419

7. (ต่อ) 105,000 105,000
ง. เดบติ เงินสด 105,000 105,000
เครดิต หนุ้ ทนุ ซอื้ คืน

จ. เดบติ หนุ้ ทุนซอ้ื คืน
เครดิต เงนิ สด

8. วันท่ี 1 เมษายน 2557 บริษัท อวยพร จากดั (มหาชน) ได้รับบรจิ าคหนุ้ สามัญจากผู้ถอื หุ้นรายหนึง่

จานวน 5,000 หุ้น มลู ค่าหุ้นละ 100 บาท ออกจาหน่ายครงั้ แรกในราคาหุ้นละ 110 บาท

มลู คา่ ยตุ ธิ รรม ณ วนั ท่ไี ดร้ บั บรจิ าคห้นุ ละ 120 บาท การบนั ทกึ บญั ชหี นุ้ ทุนรบั คนื วิธีราคาทุน

ตรงกบั ขอ้ ใด (จุดประสงคก์ ารเรยี นรขู้ อ้ ท่ี 8)

ก. เดบิต หนุ้ ทนุ รับคนื 500,000

เครดิต ส่วนเกินทนุ จากการรบั บรจิ าค 500,000

ข. เดบิต หนุ้ ทุนรับคืน 450,000

ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ สามญั 50,000 500,000
เครดติ ส่วนเกนิ ทนุ จากการรบั บริจาค 600,000
ค. เดบติ หนุ้ ทนุ รับคนื 500,000
600,000 100,000
เครดติ สว่ นเกนิ ทนุ จากการรับบรจิ าค
สว่ นเกินทุนจากหุ้นทุนรับคนื

ง. เดบิต หนุ้ ทุนรับคนื

เครดติ ส่วนเกนิ ทนุ จากการรับบรจิ าค 500,000 600,000
จ. เดบิต หุ้นทนุ รบั คืน 100,000 600,000

กาไรสะสม

เครดิต สว่ นเกนิ ทุนจากการรับบริจาค

9. วันท่ี 1 มกราคม 2557 บริษัท รงุ่ เจรญิ จากดั (มหาชน) จาหน่ายห้นุ สามัญ 10,000 หุ้น

มูลคา่ ห้นุ ละ 50 บาท ในราคาหนุ้ ละ 60 บาท และขายสินคา้ เปน็ เงินเชือ่ ใหบ้ ริษทั พรชยั จากดั

140,000 บาท ต่อมาวนั ท่ี 1 มนี าคม 2557 บริษทั พรชยั จากัด ชาระหนเ้ี ป็นหนุ้ สามัญของบรษิ ัท

2,000 หุ้น มูลค่ายุตธิ รรมห้นุ ละ 70 บาท การบนั ทกึ บญั ชหี ุ้นทุนไดร้ บั คืนจากการรบั ชาระหนี้

วิธรี าคาตามมลู คา่ ตรงกบั ข้อใด (จดุ ประสงคก์ ารเรียนรูข้ ้อท่ี 9)

ก. เดบติ หุ้นทนุ รบั คืน 100,000

ส่วนเกินทุนหนุ้ ทนุ รับคนื 40,000

เครดิต ลูกหน-ี้ บริษทั พรชยั จากดั 140,000

ข. เดบิต หุ้นทนุ รับคืน 140,000

เครดิต ลกู หน-ี้ บรษิ ัท พรชัย จากัด 120,000

ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั 20,000

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 8 การเปลี่ยนแปลงในสว่ นของผู้ถือหุ้น 420

9. (ตอ่ ) 120,000 140,000
ค. เดบิต หนุ้ ทนุ รบั คืน 20,000 140,000
กาไรสะสม 140,000
100,000
เครดิต ลกู หน-้ี บริษัท พรชัย จากัด 20,000
ง. เดบติ หนุ้ ทุนรบั คนื 20,000

ส่วนเกนิ มูลค่าหุ้นสามัญ 100,000
20,000
ส่วนเกนิ ทนุ หุ้นทนุ รับคืน 20,000
เครดิต ลูกหน-ี้ บรษิ ทั พรชัย จากดั
จ. เดบติ หุ้นทุนรบั คนื

สว่ นเกนิ มลู ค่าหนุ้ สามญั
กาไรสะสม
เครดิต ลูกหน-ี้ บรษิ ทั พรชยั จากัด

10. วนั ท่ี 1 กมุ ภาพันธ์ 2557 บรษิ ัท กจิ เจรญิ จากดั (มหาชน) มหี ุ้นบรุ มิ สทิ ธิ 8% ชนิดสะสมและไถค่ ืนได้

อย่ใู นมอื ของผถู้ อื หุ้น จานวน 10,000 หนุ้ มลู คา่ หุ้นละ 100 บาท จาหนา่ ยคร้งั แรกในราคาหุ้นละ

130 บาท ในปีน้ีบรษิ ัทไมป่ ระกาศจ่ายเงนิ ปนั ผล บรษิ ทั เรยี กห้นุ บรุ มิ สิทธิมาไถค่ นื ทั้งหมด

ในราคาห้นุ ละ 120 บาท การบันทึกบญั ชีไถค่ นื หุ้นบุรมิ สทิ ธิ ตรงกบั ขอ้ ใด

(จุดประสงคก์ ารเรยี นรขู้ อ้ ท่ี 10)

ก. เดบติ หุ้นบุริมสทิ ธิ 1,000,000

ส่วนเกินมูลค่าหนุ้ บรุ มิ สิทธิ 100,000

กาไรสะสม 100,000

เครดิต เงนิ สด 1,200,000

ข. เดบติ หุ้นบรุ ิมสิทธิ 1,000,000

สว่ นเกนิ มูลค่าหุน้ บุริมสทิ ธิ 300,000

เครดิต เงินสด 1,200,000

สว่ นเกนิ ทุนจากการไถ่คนื หุน้ บุรมิ สิทธิ 100,000

ค. เดบติ หุ้นบรุ ิมสิทธิ 1,000,000

สว่ นเกินทนุ จากการไถ่คืนห้นุ บรุ ิมสิทธิ 300,000

เครดติ เงินสด 1,200,000

ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นบรุ มิ สทิ ธิ 100,000

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 8 การเปล่ียนแปลงในส่วนของผู้ถือหนุ้ 421

10. (ตอ่ ) 1,200,000 1,200,000
ง. เดบิต ห้นุ บุรมิ สิทธิ 100,000 100,000
กาไรสะสม
1,000,000 1,200,000
เครดติ เงินสด 300,000
ส่วนเกินมลู คา่ หนุ้ บุรมิ สทิ ธิ

จ. เดบติ ห้นุ บรุ มิ สิทธิ

กาไรสะสม
เครดติ เงินสด

หนว่ ยการเรียนร้ทู ่ี 8 การเปล่ยี นแปลงในสว่ นของผู้ถือหุน้ 422

เนื้อหาสาระ

ภายหลังจากบริษัทได้จัดตั้งข้ึนตามข้อกาหนดของกฎหมาย บริษัทได้ทาการจดทะเบียนหุ้นทุน
และนาหุ้นทุนออกจาหน่าย ทาให้เกิดส่วนของผู้ถือหุ้น ต่อมาส่วนของผู้ถือหุ้นอาจะมีการเปลี่ยนแปลง
เนื่องจากการให้สิทธิซ้ือหุ้นทุนใหม่ การแปลงสภาพหุ้นบุริมสิทธิ การแตกหุ้น การรวมหุ้น
การไดร้ ับหุน้ ทนุ คนื และการไถ่คืนหนุ้ บุรมิ สิทธิ รายการเหล่าน้ีมผี ลกระทบตอ่ สว่ นของผู้ถอื หนุ้

หลักเกณฑ์ในการปฏิบัติต่อการเปลี่ยนแปลงส่วนของผู้ถือหุ้นตามหลักการบัญชีท่ีรับรองท่ัวไป
จะไม่รับรู้กาไรหรือเพ่ิมกาไรสะสม เน่ืองจากรายการหุ้นทุนที่เกิดขึ้นระหว่างบริษัทกับผู้ถือหุ้น
หากเกิดผลต่างด้านเดบิตให้ปรับลดบัญชีกาไรสะสม ส่วนผลต่างด้านเครดิตให้บันทึกบัญชีส่วนเกินทุน
โดยมีหลักการวา่ กาไรสะสมจะตอ้ งเพิม่ ขึ้นจากกาไรในการดาเนนิ งานเทา่ นั้น

1. ใบสาคัญแสดงสิทธิทจ่ี ะซือ้ หุ้น

สิทธิในการซ้ือหุ้น หมายถึง สิทธิที่บริษัทออกให้แก่ผู้ถือหุ้น ผู้ถือหลักทรัพย์ พนักงาน และ
เจ้าหน้าท่ีของบริษัท ในการเลือกใช้สิทธิเพ่ือซ้ือหุ้นที่บริษัทออกใหม่ได้ก่อนบุคคลอ่ืน ซ่ึงปกติจะให้สิทธิ
เมือ่ เกดิ กรณีตอ่ ไปน้ี

1) บริษทั ต้องการเงนิ ทนุ เพ่ิม จะจดทะเบียนเพม่ิ ทุน และให้สทิ ธแิ กผ่ ถู้ ือหุ้นเพอ่ื จองซ้อื หุน้ ใหม่
2) บริษทั ต้องการขายหลกั ทรัพยอ์ น่ื จึงใหส้ ทิ ธิแกผ่ ู้ถือหนุ้ พร้อมกับการจาหนา่ ยหนุ้ ทนุ
3) บรษิ ัทต้องการตอบแทนการทางานของกรรมการบรษิ ทั หรอื พนักงาน จึงให้สิทธิจองซื้อหนุ้ ใหม่
เมือ่ บรษิ ัทตกลงให้สิทธแิ ลว้ จะออกใบสาคัญแสดงสิทธิ (Warrant) เป็นเอกสารที่จะใช้ในการเลือก
ซอ้ื หนุ้ ได้ในราคาทีก่ าหนด (Exercise Price) ภายในระยะเวลาที่กาหนด (Exercise Period)
ใบสาคัญแสดงสิทธิท่ีจะซื้อหุ้น แบ่งเปน็ 3 ประเภท คือ
1.1 สทิ ธิทอ่ี อกใหผ้ ูถ้ อื หุน้ เดมิ (Stock Rights)
1.2 ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ื้อหุ้น (Stock Warrants)
1.3 สิทธทิ ี่จะเลอื กซอ้ื หนุ้ (Stock Options)
วิธีการและการบนั ทกึ บญั ชเี กยี่ วกับการใหส้ ิทธแิ ละเมอ่ื มกี ารใชส้ ิทธใิ นแตล่ ะกรณี มรี ายละเอียดดังนี้

1.1 สทิ ธทิ ี่ออกให้ผถู้ ือหุ้นเดิม (Stock Rights)

เป็นสทิ ธิที่กฎหมายได้บงั คบั ไว้ กรณบี รษิ ัทนาห้นุ ออกจาหน่ายใหม่ ตอ้ งนาหนุ้ เสนอขายให้แก่
ผู้ถือหุ้นเดิมก่อน เพ่ือรักษาสิทธิและผลประโยชน์ของผู้ถือหุ้นเดิม สิทธิท่ีผู้ถือหุ้นเดิมได้รับก่อน
บุคคลภายนอก (Pre-emptive Rights)

การบนั ทกึ บญั ชเี ก่ยี วกบั การให้สทิ ธทิ ่อี อกให้ผู้ถือหนุ้ เดมิ มีดังน้ี
1) บันทกึ การให้สทิ ธแิ ก่ผู้ถอื หุ้นเดมิ จะบนั ทึกความทรงจาเกี่ยวกบั การใหส้ ทิ ธิ การใชส้ ิทธิ
และกาหนดเวลาการใช้สิทธิซอ้ื หนุ้

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 8 การเปลีย่ นแปลงในสว่ นของผถู้ ือหุ้น 423

2) บันทกึ การใช้สิทธซิ อื้ หุ้นสามญั จะเหมือนกบั การออกจาหน่ายหนุ้ สามญั
ยกเวน้ กรณที ร่ี าคาทใ่ี ช้สทิ ธิ เทา่ กบั /ต่ากวา่ /สงู กว่า ราคาตามมลู ค่าของหุ้นสามญั ดังนี้

(1) ราคาที่ใช้สทิ ธิ เทา่ กับ ราคาตามมลู คา่

เดบติ เงนิ สด ××

เครดติ หุ้นสามัญ (จานวนหนุ้ x ราคาตามมลู ค่า) ××

(2) ราคาท่ใี ช้สิทธิ สูงกวา่ ราคาตามมลู ค่า ผลต่างจะบันทึกบญั ชสี ว่ นเกนิ มลู คา่ หุน้ สามัญ

เดบติ เงนิ สด ××

เครดิต หนุ้ สามัญ (จานวนหุน้ x ราคาตามมลู คา่ ) ××
××
ส่วนเกินมูลค่าหุ้นสามญั

(3) ราคาที่ใช้สทิ ธิ ต่ากวา่ ราคาตามมลู คา่ ผลตา่ งจะบันทกึ บญั ชกี าไรสะสม

เดบติ เงินสด ××

กาไรสะสม ××

เครดิต ห้นุ สามญั (จานวนหุ้น x ราคาตามมลู ค่า) ××

เม่อื บนั ทึกการใช้สิทธิในสมุดรายวนั ทั่วไปแล้ว ใหบ้ นั ทกึ ความทรงจาเกีย่ วกับ
การใช้สิทธิซอ้ื หนุ้ สามัญ

3) บันทกึ สิทธิหมดอายุ จะบนั ทกึ ความทรงจา เพอื่ ยกเลิกการใชส้ ทิ ธซิ อ้ื หุ้นทีค่ งเหลอื อยู่

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 8 การเปลีย่ นแปลงในส่วนของผ้ถู ือหุน้ 424

ตัวอย่างที่ 8.1 วันที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท ชนะกิจ จากัด (มหาชน) จดทะเบียนและออกจาหน่าย
หนุ้ สามัญ จานวน 1,000 หุ้น มูลคา่ หุน้ ละ 100 บาท ตอ่ มาวนั ท่ี 1 มกราคม 2558 บรษิ ัทได้จดทะเบียน
เพมิ่ ทุนอกี จานวน 1,000 หุ้น และออกใบสาคัญแสดงสิทธิแกผ่ ู้ถือหนุ้ เดมิ ในอัตรา 1 หุ้น ต่อ 1 สิทธิ

เงื่อนไขการใชส้ ทิ ธิ คอื ต้องใช้สทิ ธิ 2 ใบ ซือ้ ห้นุ ใหม่ได้ 1 ห้นุ ในราคาหุ้นละ 110 บาท มลู คา่ ยตุ ิธรรม
ของห้นุ สามญั ในวันน้หี ุ้นละ 112 บาท สิทธิมีอายุ 6 เดอื น ต่อมาวนั ที่ 1 มีนาคม 2558 ผ้ถู อื หนุ้ สามญั
นาใบสาคัญแสดงสทิ ธิ 800 ใบ มาซือ้ หนุ้ ใหม่ จานวน 400 หุ้น หุน้ สามัญมีมลู ค่ายุติธรรมหุ้นละ 115 บาท

การบนั ทกึ บญั ชี

สมดุ รายวนั ทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วัน บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 บันทกึ ความทรงจา :

บริษทั ออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซื้อหุ้น

จานวน 1,000 ใบ ใหแ้ ก่ผ้ถู อื หุ้นเดมิ

จานวน 1,000 หุ้น ใบสาคญั แสดงสทิ ธิ

2 ใบ นามาซอื้ หนุ้ สามญั ใหม่ได้ 1 หุน้

ในราคาหุน้ ละ 110 บาท สทิ ธิหมดอายุ

วันที่ 1 กรกฎาคม 2558

มี.ค. 1 เงนิ สด (400 x 110) 44,000 -

หนุ้ สามัญ (400 x 100) 40,000 -
4,000 -
สว่ นเกนิ มลู ค่าหุ้นสามญั

บันทึกขายหุ้นสามญั 400 ห้นุ

โดยใชส้ ิทธิซ้อื ราคาหุ้นละ 110 บาท

บันทกึ ความทรงจา : ผู้ถอื หนุ้ สามญั

นาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ื้อหนุ้ มาใช้

800 ใบ เพ่ือซอ้ื หุ้นสามัญ 400 หุน้

ใบสาคญั แสดงสิทธิซื้อหนุ้

ทีย่ ังมไิ ดใ้ ช้คงเหลือ 200 ใบ

ก.ค. 1 บนั ทกึ ความทรงจา :

ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ้อื หุ้น 200 ใบ

เพอื่ ซือ้ หุ้นสามัญ 100 หนุ้

หมดอายุในวันนี้

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 8 การเปลีย่ นแปลงในสว่ นของผถู้ ือห้นุ 425

ตัวอยา่ งที่ 8.2 วันที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท ชนะกิจ จากัด (มหาชน) จดทะเบียนและออกจาหน่าย
หุ้นสามัญ จานวน 1,000 หนุ้ มูลค่าหนุ้ ละ 100 บาท ต่อมาวนั ท่ี 1 มกราคม 2558 บริษัทได้จดทะเบียน
เพ่มิ ทนุ อกี จานวน 1,000 หุน้ และออกใบสาคัญแสดงสทิ ธิแกผ่ ู้ถอื หุ้นเดมิ ในอัตรา 1 หุน้ ตอ่ 1 สิทธิ

เงื่อนไขการใชส้ ทิ ธิ คอื ตอ้ งใช้สิทธิ 2 ใบ ซือ้ ห้นุ ใหมไ่ ด้ 1 หุน้ ในราคาหนุ้ ละ 90 บาท มูลค่ายุตธิ รรม
ของหนุ้ สามญั ในวันน้หี ุน้ ละ 98 บาท สิทธมิ อี ายุ 6 เดอื น ต่อมาวันที่ 1 มนี าคม 2558 ผูถ้ ือหนุ้ สามญั
นาใบสาคัญแสดงสทิ ธิ 800 ใบ มาซอ้ื หนุ้ ใหม่ จานวน 400 หุน้ หุ้นสามญั มีมลู คา่ ยตุ ิธรรมหุน้ ละ 101 บาท

การบันทกึ บัญชี

สมดุ รายวันทวั่ ไป หน้า 1

พ.ศ. 2558 รายการ เลขท่ี เดบิต เครดติ
เดอื น วัน บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 บนั ทึกความทรงจา :

บริษทั ออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หุน้

จานวน 1,000 ใบ ใหแ้ ก่ผ้ถู ือหนุ้ เดมิ

จานวน 1,000 หุ้น ใบสาคญั แสดงสทิ ธิ

2 ใบ นามาซอื้ หุน้ สามญั ใหม่ได้ 1 หนุ้

ในราคาหุ้นละ 90 บาท สทิ ธิหมดอายุ

วันท่ี 1 กรกฎาคม 2558

มี.ค. 1 เงินสด (400 x 90) 36,000 -
4,000 -
กาไรสะสม

หุ้นสามัญ (400 x 100) 40,000 -

บันทกึ ขายหนุ้ สามญั 400 หุ้น

โดยใช้สิทธซิ ือ้ ราคาหุน้ ละ 90 บาท

บนั ทกึ ความทรงจา : ผู้ถอื หุ้นสามญั

นาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ือ้ หุน้ มาใช้

800 ใบ เพ่อื ซอื้ หุ้นสามญั 400 หุ้น

ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซื้อห้นุ

ทยี่ ังมิได้ใช้คงเหลอื 200 ใบ

ก.ค. 1 บันทึกความทรงจา :

ใบสาคญั แสดงสิทธิซ้อื หุ้น 200 ใบ

เพอื่ ซ้ือห้นุ สามัญ 100 หุ้น

หมดอายุในวนั นี้

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 8 การเปล่ยี นแปลงในส่วนของผู้ถือห้นุ 426

แบบฝึกหดั ท่ี 8.1

ตอนท่ี 1 จงตอบคาถามต่อไปนี้ให้สมบรู ณ์ (ข้อละ 2 คะแนน)
1. การใหส้ ิทธิในการซอ้ื ห้นุ มีกรณใี ดบา้ ง

............................................................................................................................. ........................................
.....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ........................................
............................................................................................................................. ........................................
2. จงอธบิ ายการบันทกึ บญั ชเี ก่ยี วกบั การใหส้ ิทธทิ อ่ี อกใหผ้ ถู้ ือหุ้นเดมิ
2.1 ณ วันที่บริษัทให้สทิ ธแิ กผ่ ถู้ อื ห้นุ เดิม
............................................................................................................................. ........................................
............................................................................................................................. ........................................
2.2 วันที่ผู้ถือห้นุ เดิมมาใช้สิทธซิ อื้ หุ้นสามัญ บันทกึ บญั ชีในแต่ละกรณี

(1) ราคาทีใ่ ช้สทิ ธิ เทา่ กบั ราคาตามมูลค่า
............................................................................................................................. ........................................
............................................................................................................................. ........................................

(2) ราคาทใ่ี ชส้ ทิ ธิ สงู กวา่ ราคาตามมลู ค่า
................................................................................................................................................................... ..
............................................................................................................................. ........................................
............................................................................................................................. ........................................

(3) ราคาที่ใชส้ ทิ ธิ ต่ากว่า ราคาตามมลู คา่
............................................................................................................................. ........................................
.....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ........................................

เมอื่ บนั ทกึ การใช้สิทธิในสมดุ รายวันท่ัวไปแล้ว ให้บันทึกความทรงจาเกยี่ วกับ
การใช้สิทธิซอ้ื ห้นุ สามัญ

2.3 วนั ท่สี ทิ ธหิ มดอายุ
.....................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ........................................

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 8 การเปลี่ยนแปลงในส่วนของผ้ถู ือหนุ้ 427

ตอนท่ี 2 จงปฏบิ ัติกิจกรรมตามทโี่ จทยก์ าหนด (10 คะแนน)
1. วันท่ี 1 มกราคม 2557 บรษิ ทั ทวที รพั ย์ จากัด (มหาชน) จดทะเบยี นและนาหุ้นสามญั ออกจาหนา่ ย

จานวน 30,000 หุ้น มูลค่าหนุ้ ละ 100 บาท ตอ่ มาวันที่ 1 มนี าคม 2557 ไดจ้ ดทะเบยี นเพมิ่ ทุนอีก

จานวน 15,000 หุ้น และออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หนุ้ ให้แก่ผ้ถู อื หนุ้ เดมิ 1 ใบ ตอ่ ผถู้ อื ห้นุ สามัญ 1 หุ้น
โดยกาหนดเง่อื นไขวา่ ผถู้ ือหนุ้ เดิมต้องใช้สิทธิ 3 ใบ ซื้อหุ้นใหม่ 1 หนุ้ ในราคาหนุ้ ละ 120 บาท
ในขณะนนั้ หุน้ สามัญมมี ลู คา่ ยุติธรรมหนุ้ ละ 110 บาท สิทธมิ อี ายุ 6 เดือน

ตอ่ มาวันท่ี 1 พฤษภาคม 2557 ผู้ถือหุ้นนาใบสาคัญแสดงสิทธิมาใช้ซ้ือหุ้นสามัญ จานวน 12,000 ใบ
ใบสาคญั แสดงสทิ ธทิ เ่ี หลือหมดอายุ หุ้นสามญั มมี ลู ค่ายตุ ิธรรมหนุ้ ละ 115 บาท

ใหท้ า บนั ทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไป

สมดุ รายวนั ท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ เครดติ
เดอื น วัน
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรียนรู้ที่ 8 การเปลยี่ นแปลงในส่วนของผ้ถู ือหุน้ 428

2. บรษิ ทั โชคดี จากัด (มหาชน) มีหนุ้ สามัญท่ีจดทะเบยี นและจาหนา่ ยแลว้ จานวน 80,000 หุ้น

มลู คา่ หุ้นละ 100 บาท ตอ่ มาวันที่ 1 มกราคม 2558 บริษัทจดทะเบียนหุ้นสามัญเพม่ิ เตมิ

จานวน 60,000 หุ้น และออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้ือห้นุ ใหแ้ กผ่ ถู้ ือหุ้นเดมิ 1 ใบ ตอ่

ผู้ถือหุ้นสามัญ 1 หนุ้ โดยตอ้ งใชส้ ิทธิ 2 ใบ ซื้อห้นุ ใหม่ 1 ห้นุ ในราคาหุ้นละ 98 บาท

หุ้นสามญั มีมลู คา่ ยตุ ธิ รรม ณ วนั ใหส้ ิทธิ หนุ้ ละ 99 บาท สทิ ธิมอี ายุ 3 เดอื น ตลอดเวลา 3 เดือน

ผู้ถือหนุ้ เดิมนาสิทธิมาซื้อห้นุ ใหม่ 90% บรษิ ทั ไดย้ กเลกิ สทิ ธิเมอื่ หมดอายุ

ใหท้ า บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันทวั่ ไป

สมุดรายวนั ท่วั ไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดอื น วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 8 การเปลยี่ นแปลงในส่วนของผู้ถือห้นุ 429

1.2 ใบสาคัญแสดงสิทธซิ อ้ื หนุ้ (Stock Warrants)

บริษทั อาจจะออกใบสาคัญแสดงสทิ ธิซือ้ หุ้นพร้อมกับการจาหน่ายหลักทรัพย์อื่น เช่น หุ้นกู้

หรือหุ้นบุรมิ สิทธิ โดยให้สิทธิท่ีจะซ้ือหุ้นสามัญได้ในราคาที่กาหนดแน่นอน และมีกาหนดเวลาการใช้สิทธิ
ท่ยี าวนาน เพื่อเป็นการจงู ใจให้มผี มู้ าซอื้ หลักทรัพย์และหุ้นทุนของบริษทั มากขนึ้

การออกใบสาคญั แสดงสิทธิซ้อื หุน้ พรอ้ มกับการจาหนา่ ยหลักทรัพย์ แบ่งออกเปน็ 2 กรณี คอื

1. ใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นท่ีออกพร้อมกับหุ้นกู้ ในกรณีน้ีใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้น
เป็นตราสารทุน (หรือส่วนของเจ้าของ) ส่วนหุ้นกู้เป็นหน้ีสินทาง ดังนั้น ณ วันจาหน่ายหุ้นกู้ควรบันทึก
แยกราคาของหุ้นกู้และราคาของใบสาคัญแสดงสทิ ธิซือ้ หนุ้ ออกจากกัน ด้วยการวัดมูลค่าขององค์ประกอบ

ที่เป็นส่วนของเจ้าของจากส่วนท่ีเหลืออยู่ โดยการวัดมูลค่ายุติธรรมของหนี้สินทางการเงิน (หุ้นกู้)
ทีว่ ัดค่าไดง้ ่ายกอ่ น ซง่ึ ได้ศกึ ษาผา่ นมาแลว้ ในหนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 3 เรื่อง หนีส้ นิ ไมห่ มนุ เวยี น

2. ใบสาคญั แสดงสิทธิซื้อหุ้นที่ออกพร้อมกับหุน้ บุรมิ สทิ ธิ กรณีน้ีท้ังใบสาคัญแสดงสิทธิ

และหุ้นบุริมสิทธิเป็นตราสารทุน จึงเหมือนกับกรณีที่บริษัทจาหน่ายหุ้นเป็นหน่วยรวม ดังน้ัน
บริษทั จงึ ตอ้ งแบง่ จานวนเงินที่ไดร้ บั จากจาหน่ายเปน็ ราคาของหุ้นกู้ และราคาของใบสาคญั แสดงสิทธิซ้ือหุ้น
คานวณจากมูลคา่ ยตุ ิธรรมของหุ้นบุริมสทิ ธทิ ่ีไม่รวมสิทธิ และมลู คา่ ยตุ ิธรรมของสิทธิ

หน่วยการเรยี นรู้นีจ้ ะอธบิ ายเฉพาะใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ้อื หุน้ ท่ีออกพร้อมกบั หุน้ บุริมสิทธิ ดงั นี้
1) บนั ทกึ จาหน่ายหลักทรพั ย์พร้อมออกใบสาคัญแสดงสิทธิซือ้ หนุ้
จะบันทึกบัญชใี บสาคญั แสดงสิทธซิ อื้ หุ้นหรือไม่ ให้พจิ ารณาวา่ สิทธมิ รี าคา หรอื ไม่มรี าคา ดังน้ี

กรณีสิทธิมีราคา การที่ใช้สิทธิซ้ือหุ้นได้ในราคาที่ ต่ากว่า มูลค่ายุติธรรมของหุ้น
ณ วันทจี่ าหนา่ ยหนุ้ พร้อมใบสาคัญแสดงสิทธิ จะต้องแยกราคาของหนุ้ และราคาใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้น
ออกจากกันตามอัตราส่วนมูลคา่ ยุตธิ รรมของหลกั ทรพั ยไ์ มร่ วมสทิ ธิ และมลู ค่ายตุ ิธรรมของสิทธิ

การคานวณ

ราคาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อื้ หุน้ = ราคาจาหนา่ ยหลกั ทรพั ย์ × มูลค่ายตุ ิธรรมของสทิ ธิ
มลู ค่ายตุ ธิ รรมของหลกั ทรพั ย์ไม่รวมสทิ ธิ + มลู ค่ายุติธรรมของสทิ ธิ

การบันทกึ บัญชี

เดบิต เงินสด ××
ส่วนตา่ กวา่ มลู ค่าหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ (ผลตา่ ง) ××

เครดิต หนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ ××
ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ือ้ หุ้น ××
สว่ นเกนิ มูลคา่ หุ้นบุรมิ สทิ ธิ (ผลตา่ ง) ××

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 8 การเปลย่ี นแปลงในส่วนของผ้ถู ือหนุ้ 430

2) บันทึกการนาใบสาคญั แสดงสทิ ธมิ าซือ้ หุน้ โดยปรบั ลดบัญชใี บสาคญั แสดงสิทธซิ อ้ื หนุ้
ลงตามสดั สว่ นทใ่ี ช้ บันทกึ บญั ชโี ดย

เดบิต เงนิ สด ××

ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ื้อหุน้ ××

เครดติ ห้นุ สามัญ (จานวน x ราคาตามมลู คา่ ) ××
××
สว่ นเกนิ มลู ค่าหุน้ สามญั (ผลตา่ ง)

3) บันทึกใบสาคญั แสดงสิทธิหมดอายุ ใหโ้ อนปดิ บญั ชใี บสาคญั แสดงสทิ ธิซอ้ื หุ้นไปยัง
บัญชีส่วนเกนิ ทุนจากการไมใ่ ชส้ ิทธซิ อ้ื หุน้ บันทึกบัญชโี ดย

เดบิต ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ื้อหุน้ ××

เครดติ ส่วนเกนิ ทนุ จากการไมใ่ ช้สทิ ธซิ ้อื หนุ้ ××

ตัวอยา่ งท่ี 8.3 วันท่ี 1 กรกฎาคม 2558 บริษัท เจริญสุด จากัด (มหาชน) นาหุ้นบุริมสิทธิ 9%
จานวน 3,000 หุ้น มูลคา่ หุ้นละ 100 บาท ขายในราคาหุน้ ละ 109 บาท และออกใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ้อื หนุ้
ให้แก่ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ จานวน 3,000 ใบ เพื่อท่ีจะนามาซ้ือหุ้นสามัญ สิทธิที่ออกให้ 2 ใบ นามาใช้

ซ้ือหุ้นสามัญ มูลค่าหุ้นละ 100 บาท จานวน 1 หุ้น ในราคาหุ้นละ 115 บาท สิทธิมีอายุ 3 เดือน
มูลค่ายุติธรรมของหุ้นสามัญในวันน้ีหุ้นละ 123 บาท ใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นมีมูลค่ายุติธรรม
ใบละ 5 บาท และมูลคา่ ยุตธิ รรมของหุ้นบุรมิ สทิ ธิ 9% ไมร่ วมสิทธหิ นุ้ ละ 120 บาท

ตอ่ มาวันที่ 1 กันยายน 2558 มลู ค่ายุตธิ รรมของห้นุ สามญั หนุ้ ละ 120 บาท มผี ู้นาใบสาคญั แสดงสิทธิซอ้ื หนุ้
จานวน 2,000 ใบ มาใช้ซื้อหุ้นสามัญ จานวน 1,000 หุ้น ใบสาคัญแสดงสิทธิซื้อหุ้นส่วนที่เหลือ
ไม่มผี ู้นามาใช้ และหมดอายุในวนั ท่ี 1 ตุลาคม 2558

การพจิ ารณา
ราคาใช้สทิ ธิซื้อหุน้ 115 บาท ตา่ กว่า มูลคา่ ยุตธิ รรมของห้นุ สามัญ 123 บาท จงึ เป็นสทิ ธิมรี าคา

การคานวณราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธิซือ้ หุ้น

ราคาจาหนา่ ยหนุ้ บรุ มิ สทิ ธิพร้อมใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้อื หนุ้ (3,000×109) = 327,000 บาท
= 13,080 บาท
ราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อ้ื ห้นุ = 327,000 × 5

120 + 5

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 8 การเปลยี่ นแปลงในส่วนของผ้ถู ือหนุ้ 431

การบนั ทกึ บัญชี

สมุดรายวันทว่ั ไป หนา้ 1
เครดิต
พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วัน บัญชี บาท สต.
300,000 -
ก.ค. 1 เงินสด (3,000 x 109) 327,000 - 13,080 -
13,920 -
หุน้ บรุ ิมสทิ ธิ (3,000 x 100)

ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้ือหุ้น

ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นบุรมิ สทิ ธิ

จาหนา่ ยหุน้ บรุ ิมสิทธิ 9% 3,000 หุ้น

ในราคาหุน้ ละ 109 บาท พร้อมออก

ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หุน้ 3,000 ใบ

โดยสิทธิ 2 ใบ ซ้อื หนุ้ สามญั ได้ 1 หนุ้

ในราคา 115 บาท สทิ ธมิ อี ายุ 3 เดือน

ก.ย. 1 เงินสด (1,000 x 115) 115,000 -
8,7201) -
ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อื้ หนุ้

หุ้นสามญั (1,000 x 100) 100,000 -
23,720 -
สว่ นเกินมลู คา่ หุน้ สามญั

จาหน่ายหุน้ สามญั 1,000 หนุ้ โดยใช้

ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ื้อหนุ้ 2,000 ใบ
1) 8,720 = (13,080×2,000/3,000)

ต.ค. 1 ใบสาคัญแสดงสิทธซิ ้อื หนุ้ 4,360 -

ส่วนเกนิ ทุนจากการไมใ่ ช้- 4,360 -

สทิ ธิซื้อหนุ้

ยกเลกิ ใบสาคัญแสดงสิทธซิ ื้อหุน้

1,000 ใบ (13,080 – 8,720)

หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 8 การเปลย่ี นแปลงในสว่ นของผถู้ ือหุ้น 432

กรณีสิทธิไมม่ ีราคา การทีใ่ ชส้ ิทธซิ อื้ หุ้นได้ในราคาท่ี สงู กว่า มูลค่ายตุ ิธรรมของหุน้
1) บันทึกจาหน่ายหลกั ทรัพย์พร้อมออกใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ื้อหนุ้
จานวนเงินทีไ่ ดร้ บั เปน็ การจาหนา่ ยหลกั ทรัพยเ์ ท่าน้นั บนั ทกึ บัญชโี ดย

เดบติ เงนิ สด ××
สว่ นตา่ กว่ามลู ค่าหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ (ผลต่าง) ××

เครดิต หุ้นบุรมิ สทิ ธิ ××
ส่วนเกินมูลคา่ หนุ้ บุรมิ สทิ ธิ (ผลตา่ ง) ××

บันทึกความทรงจา เกย่ี วกับการออกใบสาคัญแสดงสทิ ธิ การใช้สทิ ธแิ ละอายุของสทิ ธิ
2) บันทกึ การนาใบสาคัญแสดงสทิ ธมิ าซอ้ื หนุ้ บันทึกบญั ชีโดย

เดบิต เงินสด ××

กาไรสะสม (ผลตา่ ง) ××
เครดิต หนุ้ สามัญ (จานวน x ราคาตามมลู คา่ ) ××
××
ส่วนเกินมลู คา่ หุน้ สามัญ

บันทึกความทรงจา มผี ู้นาใบสาคญั แสดงสิทธซิ อื้ หนุ้ มาใช้เปน็ จานวนเทา่ ใด

3) เม่อื ใบสาคัญแสดงสทิ ธิหมดอายุ
บันทกึ ความทรงจาเพ่อื ยกเลิกใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้อื หุ้นทเ่ี หลอื อยู่

ตวั อยา่ งที่ 8.4 วันที่ 1 กรกฎาคม 2558 บริษัท เจริญสุด จากัด (มหาชน) นาหุ้นบุริมสิทธิ 9 %
จานวน 3,000 หุ้น มูลค่าหนุ้ ละ 100 บาท ขายในราคาหนุ้ ละ 109 บาท และออกใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ื้อหุน้
ให้แก่ผู้ถือหุ้นบุริมสิทธิ จานวน 3,000 ใบ เพ่ือที่จะนามาซื้อหุ้นสามัญ สิทธิที่ออกให้ 2 ใบ นามาใช้

ซื้อหุ้นสามัญ มูลค่าหุ้นละ 100 บาท จานวน 1 หุ้น ในราคาหุ้นละ 115 บาท สิทธิมีอายุ 3 เดือน
มูลค่ายตุ ิธรรมของหุน้ สามัญในวนั น้หี นุ้ ละ 110 บาท
ตอ่ มาวันที่ 1 กนั ยายน 2558 มูลคา่ ยตุ ธิ รรมของหนุ้ สามญั หุ้นละ 120 บาท มผี ู้นาใบสาคญั แสดงสทิ ธิซื้อหนุ้

จานวน 2,000 ใบ มาใช้ซ้ือหุ้นสามัญ จานวน 1,000 หุ้น ใบสาคัญแสดงสิทธิซื้อหุ้นส่วนท่ีเหลือ
ไมม่ ผี ู้นามาใช้ และหมดอายุในวนั ท่ี 1 ตลุ าคม 2558
การพจิ ารณา

ราคาใชส้ ทิ ธซิ ือ้ หุ้น 115 บาท สูงกว่า มลู คา่ ยุติธรรมของหนุ้ สามญั 110 บาท จงึ เป็นสทิ ธิไม่มีราคา

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 8 การเปล่ยี นแปลงในส่วนของผถู้ ือหุ้น 433

การบนั ทกึ บญั ชี

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดอื น วนั บัญชี บาท สต.
300,000 -
ก.ค. 1 เงนิ สด (3,000 x 109) 327,000 - 27,000 -

หนุ้ บรุ มิ สทิ ธิ (3,000 x 100)

ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นบรุ มิ สทิ ธิ

จาหน่ายหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ 9% 3,000 หุ้น

ในราคาห้นุ ละ 109 บาท

บนั ทกึ ความทรงจา :

บรษิ ทั ออกใบสาคญั แสดงสิทธซิ ้อื หุ้น

ใหแ้ ก่ผูถ้ อื หนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ 3,000 ใบ

โดยสิทธิ 2 ใบ ซือ้ หุ้นสามญั ได้ 1 หุ้น

ในราคา 115 บาท สิทธิมอี ายุ 3 เดอื น

ก.ย. 1 เงินสด (1,000 x 115) 115,000 -

หนุ้ สามญั (1,000 x 100) 100,000 -
15,000 -
สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั

จาหนา่ ยห้นุ สามญั 1,000 ห้นุ โดยใช้

ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หุ้น 2,000 ใบ

บนั ทกึ ความทรงจา : มีผู้นาใบสาคัญ

แสดงสทิ ธิซือ้ หนุ้ มาใช้ 2,000 ใบ

เพื่อซ้ือห้นุ สามญั 1,000 หุ้น

ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้ือหุน้

คงเหลอื 1,000 ใบ

ต.ค. 1 บนั ทกึ ความทรงจา :

ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หุน้ ท่ีเหลือ

1,000 ใบ เพอ่ื ซอื้ หุ้นสามญั 500 หุ้น

หมดอายุในวนั นี้

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 8 การเปลีย่ นแปลงในส่วนของผู้ถือหุ้น 434

แบบฝึกหดั ท่ี 8.2

ตอนท่ี 1 จงเติมคาตอบลงในชอ่ งวา่ งใหถ้ ูกต้อง (ขอ้ ละ 2 คะแนน)

1. ใบสาคญั แสดงสิทธิซ้ือหุ้นทอี่ อกพรอ้ มกับการจาหนา่ ยหลักทรพั ยอ์ ่ืน เชน่ ..........................................
2. สิทธิมรี าคา คือ ราคาทใี่ ช้ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอื้ หนุ้ ....................มลู คา่ ยตุ ิธรรมของหนุ้
3. สทิ ธไิ ม่มรี าคา คือ ราคาท่ใี ชใ้ บสาคญั แสดงสทิ ธิซือ้ ห้นุ .................มลู คา่ ยุตธิ รรมของหนุ้

4. ในวันจาหนา่ ยหลักทรัพย์พร้อมออกใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อ้ื หุ้น ถ้าเป็นกรณสี ทิ ธมิ รี าคาจะบันทกึ บญั ชี
...................................................................ทางด้านเครดิต

5. จาหน่ายหนุ้ บรุ ิมสทิ ธิ 8% จานวน 100 ห้นุ มูลค่าหุน้ ละ 100 บาท ในราคา 105 บาท

พรอ้ มออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้ือหนุ้ สามัญได้ จานวน 50 หุ้น มลู ค่าหนุ้ ละ 100 บาท
ในราคา 102 บาท ในวันนีห้ ุ้นสามัญมีมลู ค่ายุตธิ รรมห้นุ ละ 101 บาท บันทกึ บัญชโี ดย
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ตอนท่ี 2 จงปฏิบตั กิ ิจกรรมตามท่โี จทยก์ าหนด (10 คะแนน)
1. วันที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท รุ่งกิจ จากัด (มหาชน) จาหน่ายหุน้ บุรมิ สทิ ธิ 8% จานวน 10,000 ห้นุ

มลู คา่ หนุ้ ละ 50 บาท จาหน่ายในราคาหุน้ ละ 59 บาท พรอ้ มออกใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้ือหุ้นให้แก่
ผู้ถือหุ้นบรุ มิ สทิ ธิ จานวน 10,000 ใบ โดยใบสาคญั แสดงสิทธซิ อ้ื หุ้น 1 ใบ นามาใชซ้ ้ือหุ้นสามญั
มูลค่าหุน้ ละ 5 บาท จานวน 1 หุน้ ในราคาหนุ้ ละ 25 บาท ใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้อื ห้นุ มีอายุ 1 ปี

ณ วนั น้ี หุ้นสามญั มีมลู ค่ายุติธรรมหนุ้ ละ 60 บาท ใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อ้ื หุ้นมีมูลค่ายตุ ธิ รรม
ใบละ 3 บาท และมลู คา่ ยตุ ิธรรมของหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ 9% ไมร่ วมสทิ ธหิ ุ้นละ 57 บาท
ต่อมาวันท่ี 1 กันยายน 2557 หุ้นสามญั มมี ูลค่ายตุ ธิ รรมหนุ้ ละ 52 บาท มผี ้นู าใบสาคัญแสดงสิทธซิ อ้ื หุ้น

จานวน 9,000 ใบ มาซ้อื หุ้นสามัญ ส่วนใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือห้นุ ที่เหลอื ไม่มผี ู้นามาใช้ และหมดอายุ
ในวนั ท่ี 1 มกราคม 2558
ใหท้ า 1. คานวณราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อื้ หนุ้

2. บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันท่ัวไป

1. คานวณราคาใบสาคัญแสดงสิทธซิ ้อื หนุ้

ราคาจาหนา่ ยหุน้ บรุ ิมสทิ ธิพร้อมใบสาคัญแสดงสิทธซิ ื้อหุ้น = บาท
= บาท
ราคาใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้น =

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 8 การเปลีย่ นแปลงในส่วนของผถู้ ือห้นุ 435

2. บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันทัว่ ไป

สมดุ รายวนั ท่ัวไป หน้า 1
รายการ
พ.ศ. เลขท่ี เดบติ เครดติ
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 8 การเปลี่ยนแปลงในส่วนของผูถ้ ือหนุ้ 436

2. วนั ท่ี 1 กุมภาพนั ธ์ 2557 บรษิ ัท นาสุข จากดั (มหาชน) จาหน่ายห้นุ บุรมิ สิทธิ 6%
จานวน 10,000 หนุ้ มูลคา่ หนุ้ ละ 100 บาท ในราคาหุ้นละ 80 บาท
พร้อมออกใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อื้ หุ้นใหแ้ ก่ผถู้ ือหนุ้ บุรมิ สทิ ธิ จานวน 10,000 ใบ

โดยใบสาคัญแสดงสิทธซิ อื้ หนุ้ 1 ใบ นามาใช้ซื้อหนุ้ สามญั มูลคา่ หุ้นละ 50 บาท จานวน 1 หนุ้
ในราคาหุ้นละ 46 บาท ใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นมีอายุ 4 เดือน ในวันจาหนา่ ยหุ้นบรุ มิ สิทธิดงั กล่าว
หนุ้ สามัญมีมลู คา่ ยุตธิ รรมหุ้นละ 39 บาท

ตอ่ มาวนั ที่ 1 มีนาคม 2557 หุ้นสามญั มีมลู ค่ายุตธิ รรมหุ้นละ 57 บาท มผี ูน้ าใบสาคญั แสดงสิทธิซอ้ื หนุ้
จานวน 9,000 ใบ มาซื้อหุน้ สามัญ ส่วนใบสาคญั แสดงสิทธิซอ้ื ห้นุ ทีเ่ หลอื ไม่มีผู้นามาใช้และหมดอายุ

ให้ทา 1. เปรยี บเทียบราคาใช้สิทธแิ ละมลู คา่ ยตุ ิธรรมของห้นุ
ราคาใชส้ ทิ ธซิ ื้อหุ้น.........บาท สงู กวา่ มูลค่ายตุ ิธรรมของหุ้นสามัญ.........บาท จงึ เป็น.............

2. บันทกึ รายการในสมุดรายวันทั่วไป

สมดุ รายวันทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.