เอกสารประกอบการสอน 2563

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 หน้สี นิ ไม่หมนุ เวียน 141

การบนั ทึกบัญชี ปี 2558

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ 1
เครดิต
พ.ศ. 2558 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วัน บัญชี บาท สต.
5,000 -
ม.ค. 1 ดอกเบี้ยคา้ งจา่ ย 5,000 -

ดอกเบย้ี จ่าย

โอนกลบั รายการปรบั ปรงุ ดอกเบ้ีย

เม.ย. 1 ดอกเบีย้ จ่าย (200,000×10%×6/12) 10,000 -
10,000 -
เงินสด

บนั ทึกจา่ ยดอกเบ้ยี งวด 6 เดอื น

ดอกเบี้ยจา่ ย 575 15

สว่ นลดมูลคา่ หุ้นกู้ 575 15

ตดั สว่ นลดมลู ค่าหุ้นกู้ 3 เดือน

การคานวณ

ดอกเบี้ยจา่ ยตามบญั ชี = ราคาตามบัญชตี ้นงวด + ส่วนลดตดั บญั ชี
= 185,279.87 + 558.40
= 185,838.27

สว่ นลดมลู ค่าห้นุ กู้ตดั บัญชี = ดอกเบย้ี จ่ายตามบัญชี – ดอกเบ้ียท่จี า่ ยเปน็ เงนิ สด
= (185,838.27×12%×3/12) – (200,000×10%×3/12)
= 5,575.15 – 5,000.00

= 575.15 บาท

หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 3 หนีส้ นิ ไมห่ มุนเวยี น 142

ตัวอย่างที่ 3.8 ในวันที่ 1 กันยายน 2557 บริษัท ดวงดี จากัด จดทะเบียนและออกจาหน่ายหุ้นกู้

มลู คา่ 400,000 บาท อตั ราดอกเบี้ย 10% ต่อปี อายุ 4 ปี จ่ายดอกเบี้ยปลี ะ 2 คร้งั ทุกวันที่ 1 กันยายน

และ 1 กุมภาพันธ์ ในราคา 426,934 บาท บริษัทตัดส่วนเกินมูลค่าหุ้นกู้ด้วยวิธีอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริง

อัตราดอกเบ้ยี ทีแ่ ทจ้ ริง 8%

การบนั ทกึ บัญชี

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ก.ย. 1 บนั ทกึ ความทรงจา : จดทะเบยี น

หุ้นกู้ มูลคา่ 400,000 บาท

อายุ 4 ปี อัตราดอกเบีย้ 10% ต่อปี

จ่ายดอกเบย้ี ทกุ วนั ที่ 1 กันยายน

และ 1 กมุ ภาพนั ธ์

เงนิ สด 426,934 -

หนุ้ กู้ 400,000 -

สว่ นเกินมูลคา่ หุน้ กู้ 26,934 -

จาหนา่ ยหนุ้ กู้ มลู คา่ 400,000 บาท

ในราคา 426,934 บาท

ธ.ค. 31 ดอกเบ้ียจ่าย (400,000×10%×4/12) 13,333 34

ดอกเบ้ยี ค้างจ่าย 13,333 34

ปรับปรงุ ดอกเบ้ยี หนุ้ กคู้ า้ งจา่ ย

ส่วนเกินมลู ค่าหนุ้ กู้ 1,948 43

ดอกเบยี้ จา่ ย 1,948 43

ตดั สว่ นเกินมลู ค่าหนุ้ กู้ 4 เดือน

การคานวณ = ดอกเบีย้ ท่จี ่ายเปน็ เงินสด - ดอกเบีย้ จ่ายตามบญั ชี
ส่วนเกนิ มลู คา่ หนุ้ ก้ตู ัดบัญชี
= (400,000×10%×4/12) - (426,934×8%×4/12)
= 13,333.34 – 11,384.91
= 1,948.43 บาท

หนว่ ยการเรยี นรูท้ ี่ 3 หน้ีสนิ ไม่หมนุ เวยี น 143

การบนั ทึกบัญชี ปี 2558

สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หน้า 1
เครดติ
พ.ศ. 2558 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดือน วัน บัญชี บาท สต.
13,333 34
ม.ค. 1 ดอกเบย้ี คา้ งจ่าย 13,333 34

ดอกเบยี้ จ่าย

โอนกลบั รายการปรบั ปรงุ ดอกเบยี้

ก.พ. 1 ดอกเบ้ียจา่ ย (400,000×10%×6/12) 20,000 -
20,000 -
เงนิ สด

บันทึกจา่ ยดอกเบยี้ งวด 6 เดือน

ส่วนเกินมลู ค่าห้นุ กู้ 1,000 19
1,000 19
ดอกเบี้ยจ่าย

ตดั ส่วนเกนิ มลู ค่าหนุ้ กู้ 4 เดือน

การคานวณ = ราคาตามบัญชตี ้นงวด - สว่ นเกนิ ตดั บญั ชี
ดอกเบยี้ จา่ ยตามบัญชี
= 426,934 - 1,948.43
สว่ นเกนิ มลู ค่าหนุ้ กตู้ ดั บญั ชี = 424,985.57
= ดอกเบ้ียทีจ่ า่ ยเป็นเงินสด - ดอกเบ้ยี จ่ายตามบญั ชี

= (400,000×10%×2/12) - (424,985.57×8%×2/12)
= 6,666.67 – 5,666.48
= 1,000.19 บาท

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หนสี้ นิ ไม่หมุนเวยี น 144

แบบฝึกหดั ท่ี 3.5

จงปฏิบัติกิจกรรมตามทโ่ี จทยก์ าหนด (10 คะแนน)
เมื่อวันที่ 1 ตลุ าคม 2557 บริษัท ครี ีทอง จากดั จดทะเบยี นและออกจาหน่ายห้นุ กู้
มลู คา่ 300,000 บาท อตั ราดอกเบ้ยี 12% ต่อปี อายุ 5 ปี จา่ ยดอกเบ้ียปลี ะ 2 คร้ัง

ทกุ วนั ท่ี 1 เมษายน และ 1 ตุลาคม ในราคา 348,676 บาท บริษัทตดั ส่วนเกินมลู คา่ หุ้นกู้
ด้วยวิธีอัตราดอกเบ้ยี ทแี่ ทจ้ ริง อัตราดอกเบ้ยี ท่ีแท้จริง 8%
ใหท้ า 1. บันทกึ รายการในสมดุ รายวันทัว่ ไป ในวันท่ี 1 ตุลาคม 2557 และวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2557

2. บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทว่ั ไป ในวันที่ 1 มกราคม 2558 และวันท่ี 1 เมษายน 2558

1. บันทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป ในวันที่ 1 ตลุ าคม 2557 และวันท่ี 31 ธันวาคม 2557

สมุดรายวันทัว่ ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

การคานวณ สว่ นเกินมลู คา่ หนุ้ ก้ตู ดั บัญชี = ดอกเบ้ยี ท่ีจา่ ยเป็นเงนิ สด - ดอกเบยี้ จา่ ยตามบญั ชี
=
=
=

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หนีส้ ินไม่หมุนเวียน 145

2. บันทกึ รายการในสมุดรายวันท่ัวไป ในวันท่ี 1 มกราคม 2558 และวันท่ี 1 เมษายน 2558

สมดุ รายวันท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วนั
บัญชี บาท สต. บาท สต.

การคานวณ = ราคาตามบญั ชตี น้ งวด - สว่ นเกินตัดบญั ชี
ดอกเบ้ียจ่ายตามบัญชี =
=
ส่วนเกนิ มลู คา่ หนุ้ กูต้ ัดบญั ชี = ดอกเบี้ยท่จี ่ายเปน็ เงนิ สด - ดอกเบยี้ จา่ ยตามบญั ชี
=
=
=

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 หน้ีสินไมห่ มุนเวยี น 146

8. การจาหนา่ ยหนุ้ กพู้ รอ้ มออกใบสาคญั แสดงสิทธซิ ือ้ ห้นุ ทนุ

การจาหนา่ ยหนุ้ กพู้ ร้อมมอบใบสาคัญแสดงสิทธิซื้อหุ้นทุนของบริษัทไปด้วย ทั้งนี้เพื่อผลประโยชน์
ของผูซ้ ้อื หุน้ กูท้ อี่ าจจะนาใบสาคัญแสดงสทิ ธิซอื้ หนุ้ ทุนมาแสดงสทิ ธเิ พือ่ ซือ้ หนุ้ ทุนภายในระยะเวลาท่กี าหนด
หรืออาจนาไปซ้ือขายในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยได้ จานวนเงินที่ได้รับจากการจาหน่ายหุ้นกู้

เป็นราคาทร่ี วมเอาราคาจาหน่ายของใบสาคัญแสดงสิทธิซื้อหนุ้ ทุนไว้ดว้ ย ในการบันทึกบัญชีกิจการควรจะ
บันทึกแยกราคาจาหน่ายหุ้นกู้และราคาใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นทุนออกจากกัน โดยใช้มูลค่ายุติธรรม
ของห้นุ กู้กับมลู ค่ายุตธิ รรมของใบสาคญั แสดงสิทธิซื้อห้นุ ทุน ณ วันท่จี าหน่ายเป็นเกณฑ์ในการแบ่ง

1) บันทกึ จาหน่ายหุ้นกูพ้ รอ้ มใบสาคัญแสดงสทิ ธิซ้อื หุ้นทุน
กรณจี าหนา่ ยหุ้นก้ใู นราคาสูงกวา่ มูลค่า บันทกี บัญชโี ดย

เดบติ เงนิ สด ××

เครดิต หนุ้ กู้ ××

สว่ นเกินมลู ค่าหุ้นกู้ ××

ส่วนเกินทุนใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้ือห้นุ ทุน ××

กรณีจาหน่ายหนุ้ ก้ใู นราคาตา่ กวา่ มูลคา่ บนั ทกี บญั ชโี ดย

เดบติ เงนิ สด ××

ส่วนลดมลู ค่าหุ้นกู้ ×× ××

เครดติ หนุ้ กู้ ××

ส่วนเกินทนุ ใบสาคญั แสดงสทิ ธิซื้อหุ้นทุน ××

2) บันทึกจาหนา่ ยหุ้นทุนโดยใช้ใบสาคญั แสดงสทิ ธิ บันทกี บัญชโี ดย ××
××
เดบติ เงนิ สด
ส่วนเกินทนุ ใบสาคญั แสดงสิทธิซื้อหนุ้ ทุน ××
เครดิต ห้นุ สามญั ××
ส่วนเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั

3) ปดิ บัญชีใบสาคญั แสดงสทิ ธิซือ้ ห้นุ ทุน บนั ทกี บัญชีโดย

เดบติ ส่วนเกินทนุ ใบสาคญั แสดงสิทธซิ ื้อห้นุ ทนุ ××

เครดิต สว่ นเกนิ ทุนใบสาคญั แสดงสิทธหิ มดอายุ ××

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 3 หนสี้ นิ ไม่หมนุ เวียน 147

ตวั อย่างที่ 3.9 เมอ่ื วนั ที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท กนกลดา จากดั จาหนา่ ยหุ้นกู้ มลู ค่า 200,000 บาท
ในราคา 110 บาท มูลคา่ หุน้ ละ 1,000 บาท อตั ราดอกเบี้ย 10% ตอ่ ปี จ่ายดอกเบ้ียทุกวันที่ 31 ธันวาคม
อายุ 3 ปี พร้อมออกใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นทุนของบริษัท โดยหุ้นกู้ 1 หุ้น ได้รับใบสาคัญแสดงสิทธิ

ซ้ือหุ้นทุน 1 ใบ ราคาตามมูลค่าหุ้นละ 50 บาท ซื้อได้ในราคาหุ้นละ 60 บาท ในวันน้ีหุ้นสามัญ
มีมูลคา่ ยตุ ธิ รรมหนุ้ ละ 70 บาท หุ้นกู้ราคาห้นุ ละ 1,080 บาท สิทธมิ อี ายุ 3 ปี
การใช้สิทธเิ พื่อซอื้ หุ้นสามัญ มีขอ้ สมมติดงั น้ี

1. วนั ที่ 1 กรกฎาคม 2557 ผู้ถือหนุ้ ก้นู าใบสาคัญแสดงสิทธซิ อ้ื หุ้นทุน จานวน 200 หนุ้
2. วนั ที่ 1 กรกฎาคม 2557 ผูถ้ ือหุน้ กู้นาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อ้ื หุ้นทนุ จานวน 100 ห้นุ

สิทธทิ เ่ี หลือไมม่ ผี ูใ้ ดมาใชซ้ อื้ หุ้น จึงตัดจาหน่ายในวนั ท่หี นุ้ ก้คู รบกาหนดไถถ่ อน

การคานวณการแบง่ ราคาจาหนา่ ยหนุ้ ก้แู ละราคาใบสาคญั แสดงสิทธซิ ้อื หนุ้ ทุน

1. มลู ค่ายตุ ธิ รรมรวม

มลู คา่ ยุตธิ รรมของหนุ้ กู้ (200 × 1,080) = 216,000
มูลคา่ ยุตธิ รรมของใบสาคญั แสดงสิทธิซื้อห้นุ ทนุ (200 × 101))
= 2,000

รวม = 218,000
1) มูลค่ายุติธรรมของใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ้อื หนุ้ ทุน (70 – 60) = 10 บาท

2. การแบ่งราคาจาหนา่ ยหุน้ กูแ้ ละราคาใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ อ้ื หนุ้ ทนุ = 217,982*
ราคาหุ้นกู้ (220,0002)×216,000/218,000)

ราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธิซ้อื หนุ้ ทุน (220,000×2,000/218,000) = 2,018

รวม = 220,000
2) ราคาจาหน่ายหนุ้ กพู้ รอ้ มใบสาคญั แสดงสทิ ธิ (200,000×110%) = 220,000 บาท
* ปดั ทศนิยม

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 หนส้ี นิ ไมห่ มนุ เวียน 148

การบันทึกบัญชี

สมุดรายวันทวั่ ไป หน้า 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงนิ สด (200,000×110%) 220,000 -

หุ้นกู้ 200,000 -
ส่วนเกนิ มลู ค่าหุ้นกู้ 17,9821) -

ส่วนเกนิ ทุนใบสาคญั แสดงสทิ ธิ-

ซื้อห้นุ ทนุ 2,018 -

ออกหนุ้ กพู้ รอ้ มใบสาคญั แสดงสทิ ธิ

ซ้อื หุน้ ทนุ 200 ใบ
1)(217,982 – 200,000)

ก.ค. 1 เงนิ สด (200 × 60) 12,000 -

สว่ นเกินทนุ ใบสาคัญแสดงสทิ ธ-ิ

ซื้อหุน้ ทนุ 2,018 -

หนุ้ สามญั (200 × 50) 10,000 -

สว่ นเกนิ มูลค่าหุน้ สามญั 4,018 -

กรณที ี่ 1 บันทกึ จาหนา่ ยหุ้นสามญั

200 หุ้น โดยใช้ใบสาคัญแสดงสทิ ธิ

ก.ค. 1 เงินสด (100 × 60) 6,000 -

ส่วนเกินทุนใบสาคญั แสดงสิทธ-ิ

ซื้อหุน้ ทุน (2,018×100/200) 1,009 -

หุ้นสามญั (100 × 50) 5,000 -

สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามญั 2,009 -

กรณที ี่ 2 บนั ทกึ จาหน่ายห้นุ สามญั

100 ห้นุ โดยใช้ใบสาคัญแสดงสทิ ธิ

2560 ส่วนเกินทุนใบสาคัญแสดงสทิ ธ-ิ

ม.ค. 1 ซ้อื หนุ้ ทนุ (2,018×100/200) 1,009 -

สว่ นเกนิ ทนุ ใบสาคัญแสดงสทิ ธ-ิ

หมดอายุ 1,009 -

ปิดบัญชีใบสาคัญแสดงสทิ ธิ

ซื้อหนุ้ ทนุ

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หนี้สินไมห่ มนุ เวียน 149

ตวั อยา่ งท่ี 3.10 เม่ือวันที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ทั พรพรรณ จากัด จาหน่ายหุ้นกู้ มูลคา่ 200,000 บาท
ในราคา 98 บาท มลู ค่าหนุ้ ละ 1,000 บาท อตั ราดอกเบ้ีย 10% ต่อปี จ่ายดอกเบี้ยทุกวันที่ 31 ธันวาคม
อายุ 3 ปี พร้อมออกใบสาคัญแสดงสิทธิซ้ือหุ้นทุนของบริษัท โดยหุ้นกู้ 1 หุ้น ได้รับใบสาคัญแสดงสิทธิ

ซื้อหุ้นทุน 1 ใบ ราคาตามมูลค่าหุ้นละ 50 บาท ซื้อได้ในราคาหุ้นละ 60 บาท ในวันนี้หุ้นสามัญ
มีมูลคา่ ยตุ ธิ รรมหุ้นละ 70 บาท หุ้นกู้ราคาหุ้นละ 1,080 บาท สิทธมิ อี ายุ 3 ปี
ต่อมาวนั ท่ี 1 กรกฎาคม 2557 ผถู้ ือหนุ้ กนู้ าใบสาคญั แสดงสิทธซิ ้อื หุน้ ทุน จานวน 200 หนุ้

การคานวณการแบง่ ราคาจาหนา่ ยหุ้นกู้และราคาใบสาคญั แสดงสิทธซิ อ้ื หุน้ ทุน

1. มลู คา่ ยตุ ธิ รรมรวม

มูลค่ายตุ ิธรรมของห้นุ กู้ (200 × 1,080) = 216,000
มูลค่ายตุ ธิ รรมของใบสาคัญแสดงสิทธซิ ือ้ หุน้ ทุน (200 × 101))
= 2,000

รวม = 218,000
1) มลู คา่ ยตุ ธิ รรมของใบสาคญั แสดงสทิ ธซิ ื้อหุ้นทุน (70 – 60) = 10 บาท

2. การแบง่ ราคาจาหนา่ ยหนุ้ กู้และราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ือ้ หนุ้ ทุน = 194,202*
ราคาหุ้นกู้ (196,0002)×216,000/218,000)

ราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ื้อหุน้ ทนุ (196,000×2,000/218,000) = 1,798

รวม = 220,000
2) ราคาจาหนา่ ยหุ้นกพู้ ร้อมใบสาคญั แสดงสทิ ธิ (200,000×98%) = 196,000 บาท
* ปัดทศนยิ ม

หน่วยการเรยี นรทู้ ี่ 3 หนสี้ ินไม่หมุนเวยี น 150

การบันทกึ บญั ชี

สมุดรายวันทวั่ ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงินสด (200,000×98%) 196,000 -
สว่ นลดมลู ค่าหนุ้ กู้ 5,7981)

หุน้ กู้ 200,000 -

สว่ นเกนิ ทนุ ใบสาคัญแสดงสทิ ธิ-

ซื้อหุ้นทนุ 1,798 -

ออกหุ้นกพู้ ร้อมใบสาคญั แสดงสทิ ธิ

ซือ้ หุ้นทนุ 200 ใบ
1)(200,000 - 194,202)

ก.ค. 1 เงนิ สด (200 × 60) 12,000 -

ส่วนเกินทนุ ใบสาคญั แสดงสิทธ-ิ

ซื้อหนุ้ ทนุ 1,798 -

ห้นุ สามัญ (200 × 50) 10,000 -

ส่วนเกินมูลค่าหนุ้ สามญั 3,798 -

จาหนา่ ยหนุ้ สามญั 200 หนุ้

โดยใช้ใบสาคญั แสดงสทิ ธิ

แบบฝึกหดั ที่ 3.6

จงปฏิบตั ิกิจกรรมตามที่โจทย์กาหนด (10 คะแนน)
1. เมือ่ วนั ที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท กนกนาถ จากดั จาหน่ายหนุ้ กู้ มลู คา่ 400,000 บาท

ในราคา 105 บาท มลู คา่ หุ้นละ 100 บาท อายุ 3 ปี อัตราดอกเบ้ยี 8% ต่อปี จ่ายดอกเบ้ยี
ทุกวันท่ี 31 ธันวาคม พร้อมออกใบสาคัญแสดงสิทธซิ อ้ื หุ้นทนุ ของบริษทั โดยหุ้นกู้ 1 หุ้น
ไดร้ บั ใบสาคัญแสดงสทิ ธิซ้อื หุ้นทนุ 1 ใบ ราคาตามมูลค่าหนุ้ ละ 100 บาท ซอ้ื ไดใ้ นราคาห้นุ ละ
102 บาท ในวนั น้ีหนุ้ สามญั มีราคาตลาดห้นุ ละ 110 บาท หุ้นก้รู าคาหุ้นละ 93 บาท สิทธมิ ีอายุ 3 ปี
ตอ่ มาวนั ท่ี 1 กันยายน 2557 ผู้ถือหุ้นกูน้ าใบสาคญั แสดงสทิ ธิซอ้ื ห้นุ ทนุ จานวน 4,000 หุน้
ใหท้ า 1. คานวณการแบง่ ราคาจาหนา่ ยหุ้นกู้และราคาใบสาคญั แสดงสิทธิซือ้ หนุ้ ทนุ

2. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ทั่วไป ในวนั ท่ี 1 มกราคม 2557 และวันที่ 1 กนั ยายน 2557

หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 หน้ีสินไม่หมนุ เวียน 151

1. คานวณการแบง่ ราคาจาหนา่ ยหนุ้ กแู้ ละราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธิซื้อหุ้นทุน =
(1) ราคาตลาดรวม =
ราคาตลาดของห้นุ กู้ =
ราคาตลาดของใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อ้ื ห้นุ ทนุ
ราคาตลาดรวม =
=
(2) การแบ่งราคาจาหนา่ ยหุ้นกู้และราคาใบสาคญั แสดงสิทธซิ ือ้ ห้นุ ทุน =
ราคาหุ้นกู้
ราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ือ้ หุ้นทนุ
รวม

2. บันทึกรายการในสมดุ รายวันทัว่ ไป ในวันท่ี 1 มกราคม 2557 และวันท่ี 1 กันยายน 2557

สมุดรายวันท่ัวไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต เครดติ
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 หนีส้ ินไมห่ มนุ เวยี น 152

2. เมอื่ วนั ที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท มนี า จากัด (มหาชน) จาหนา่ ยหุน้ กู้ จานวน 3,000 หนุ้
มลู คา่ 300,000 บาท ในราคา 95 บาท อายุ 3 ปี อตั ราดอกเบ้ีย 6% ตอ่ ปี จ่ายดอกเบีย้
ทุกวนั ท่ี 31 ธันวาคม พรอ้ มออกใบสาคัญแสดงสทิ ธิซอื้ หุ้นทุนของบริษทั โดยหุน้ กู้ 1 หุ้น

ไดร้ ับใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ ้ือหุน้ ทนุ 1 ใบ ซ้ือไดใ้ นราคาตามมูลค่าหุ้นละ 100 บาท สทิ ธิมอี ายุ 3 ปี
ในวนั น้ีหุ้นสามัญมีราคาตลาดหุ้นละ 107 บาท หุ้นกรู้ าคาหุน้ ละ 102 บาท
ตอ่ มาวนั ที่ 1 มีนาคม 2557 ผ้ถู อื หนุ้ กูน้ าใบสาคญั แสดงสิทธซิ อ้ื ห้นุ ทุน จานวน 1,000 หนุ้

สิทธทิ เี่ หลือไมม่ ผี ใู้ ดนามาใช้ซื้อหนุ้ ทนุ จึงตดั จาหนา่ ยในวนั ทห่ี นุ้ กู้ครบกาหนดไถ่ถอน

ให้ทา 1. คานวณการแบ่งราคาจาหน่ายหนุ้ กู้และราคาใบสาคญั แสดงสทิ ธิซื้อหนุ้ ทุน

2. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวนั ท่ัวไป ในวันท่ี 1 มกราคม 2557 วันที่ 1 มีนาคม 2557

และวันท่ี 1 มกราคม 2560

1. คานวณการแบ่งราคาจาหนา่ ยห้นุ กูแ้ ละราคาใบสาคญั แสดงสิทธซิ ื้อหุ้นทุน

(1) ราคาตลาดรวม

ราคาตลาดของหุ้นกู้ =

ราคาตลาดของใบสาคญั แสดงสิทธซิ ้อื ห้นุ ทุน =

ราคาตลาดรวม =

(2) การแบง่ ราคาจาหน่ายห้นุ กแู้ ละราคาใบสาคัญแสดงสทิ ธซิ อื้ หนุ้ ทุน =
ราคาหนุ้ กู้ =
ราคาใบสาคญั แสดงสทิ ธิซ้ือหุ้นทนุ =

รวม

หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 3 หนี้สนิ ไมห่ มนุ เวียน 153

2. บันทึกรายการในสมดุ รายวนั ทัว่ ไป ในวันท่ี 1 มกราคม 2557 วันที่ 1 มีนาคม 2557
และวันท่ี 1 มกราคม 2560

สมดุ รายวนั ทั่วไป หน้า 1
รายการ
พ.ศ. เลขที่ เดบิต เครดติ
เดอื น วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 3 หนีส้ ินไม่หมนุ เวยี น 154

9. การไถถ่ อนหนุ้ กู้ (Retirement of Bonds)

การไถถ่ อนหุ้นกหู้ รือกาหนดเวลาชาระคนื เงนิ กู้ กิจการอาจเลอื กไถ่ถอนหุ้นกเู้ มอื่ ครบกาหนด
หรอื ไถถ่ อนหุน้ กู้กอ่ นครบกาหนดตามความพรอ้ มของกจิ การ ดังนี้

9.1 การไถ่ถอนหนุ้ ก้เู ม่ือครบกาหนด (Retirement of Bonds at Maturity)

เม่ือครบกาหนดไถ่ถอนหนุ้ กู้ บัญชีส่วนเกินหรือสว่ นลดมูลค่าหุ้นกู้และค่าใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้
จะถกู ตัดบัญชจี นหมด ดังนั้น ราคาตามบัญชีของหุ้นกู้จะเท่ากับราคาตามมูลค่า และเท่ากับราคาไถ่ถอน
จึงไมม่ กี าไรหรอื ขาดทุนจากการไถถ่ อนห้นุ กู้ การบันทกึ บัญชเี ปน็ ดงั น้ี

เดบิต หนุ้ กู้ ××
เครดติ เงนิ สด ××

ตัวอย่างท่ี 3.11 วนั ท่ี 1 มกราคม 2557 บรษิ ทั มีทรพั ย์ จากดั ออกจาหน่ายหุ้นกู้ มูลค่า 300,000 บาท
ในราคา 285,259.50 บาท อัตราดอกเบี้ย 10% ต่อปี อายุ 3 ปี จ่ายดอกเบ้ียปีละ 2 ครั้ง

ในวนั ท่ี 30 มถิ ุนาย และ 31 ธนั วาคม อตั ราดอกเบีย้ ทแ่ี ท้จริง 12% และมีคา่ ใชจ้ ่ายในการออกหุ้นกู้
จานวน 18,000 บาท บริษทั ตัดจาหน่ายค่าใช้จ่ายในการออกห้นุ กูด้ ว้ ยวธิ ีเสน้ ตรง
และตดั บญั ชีสว่ นลดมูลค่าหุ้นกู้ในวนั ทีจ่ า่ ยดอกเบ้ยี บริษัทไถถ่ อนห้นุ กู้เม่อื ครบกาหนด

ตารางการตดั บญั ชีส่วนลดมลู คา่ หนุ้ กู้วธิ อี ตั ราดอกเบ้ยี ที่แทจ้ รงิ

(1) (2) (3) ราคาตามบัญชีห้นุ กู้

วนั ท่ี ดอกเบีย้ ทจี่ ่าย ดอกเบ้ยี จา่ ย ตัดบัญชีสว่ นลด [ราคาตามบญั ชี
ตน้ งวด + (3)]
1 ม.ค. 2557 เปน็ เงนิ สด ตามบัญชี มูลค่าหนุ้ กู้
30 ม.ิ ย. 2557
31 ธ.ค. 2557 (2) - (1)
30 ม.ิ ย. 2558
31 ธ.ค. 2558 -- - 285,259.50
30 ม.ิ ย. 2559 15,0001) 17,115.572) 2,115.573) 287,375.074)
31 ธ.ค. 2559
15,000 17,242.51 2,242.51 289,617.58
หมายเหตุ
15,000 17,377.06 2,377.06 291,994.64

15,000 17,519.68 2,519.68 294,514.32

15,000 17,670.86 2,670.86 297,185.18
2,814.825)
15,000 17,814.82 300,000.00

1) 15,000 = 300,000 × 10% × 6/12

2) 17,115.57 = 285,259.50 × 12% × 6/12

3) 2,115.57 = 17,115.57 - 15,000

4) 287,375.07 = 285,259.50 + 2,115.57

5) 2,814.82 = 300,000.00 – 297,185.18 ตดั ส่วนลดมลู ค่าหุ้นกูท้ ่ีเหลอื

หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 3 หนี้สินไม่หมุนเวยี น 155

การบนั ทึกบญั ชี

สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2559 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วัน
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ธ.ค. 31 ดอกเบี้ยจ่าย 15,000 -

เงินสด 15,000 -

บนั ทึกการจา่ ยดอกเบีย้

ดอกเบย้ี จา่ ย 2,814 82

สว่ นลดมูลค่าหุ้นกู้ 2,814 82

บันทึกการตดั สว่ นลดมูลค่าหุ้นกู้

คา่ ใช้จา่ ยในการออกห้นุ กู้ 6,000 - 6,0001) -
ค่าใชจ้ ่ายในการออกหนุ้ ก-ู้

รอตัดบญั ชี

บันทกึ ตัดคา่ ใชจ้ า่ ยในการออกหนุ้ กู้
1)การตดั บญั ชีค่าใช้จา่ ยในการออกหุ้นกวู้ ิธีเสน้ ตรง (18,000/3) = 6,000 บาท

การบันทึกบญั ชีไถ่ถอนหุ้นกเู้ ม่อื ครบกาหนด

พ.ศ. 2560 สมุดรายวันทั่วไป เลขท่ี เดบิต หน้า 1
เดอื น วัน บญั ชี บาท สต. เครดิต
รายการ บาท สต.
ม.ค. 1 300,000 -
หนุ้ กู้ 300,000 -
เงินสด

บนั ทกึ ไถ่ถอนหนุ้ กเู้ ม่อื ครบกาหนด

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3 หน้สี ินไมห่ มุนเวยี น 156

9.2 การไถถ่ อนหุ้นกู้ก่อนครบกาหนด (Extinguishment of Debt Prior to Maturity)
การไถ่ถอนหุ้นกู้ก่อนครบกาหนดสามารถกระทาได้ หากกิจการผู้ออกหุ้นกู้มีเงินทุนหมุนเวียน

มากพอท่ีจะไถ่ถอนหุ้นกู้ และเงื่อนไขการออกหุ้นกู้ระบุไว้ว่าสามารถไถ่ถอนก่อนครบกาหนดได้

โดยกาหนดราคาไถ่ถอนไว้ในใบหุ้น ซึ่งราคาไถ่ถอนนี้มักจะกาหนดในราคาที่สูงกว่าราคาจาหน่าย หรือ
สงู กว่ามลู คา่ หุ้นกู้ ผลต่างระหว่างราคาไถ่ถอนกับราคาตามบัญชีของหุ้นกู้จะบันทึกเป็นกาไรหรือขาดทุน
จากการไถ่ถอนหุน้ กู้ ทง้ั นก้ี จิ การอาจไถ่ถอนห้นุ กไู้ ม่ตรงกบั งวดดอกเบยี้ การบันทกึ บัญชีมขี ัน้ ตอนดังนี้

1) บันทกึ จ่ายดอกเบยี้ คงคา้ งใหห้ ุ้นกูท้ จ่ี ะไถถ่ อนต้งั แตว่ นั ท่ีจ่ายดอกเบยี้ ครั้งสดุ ท้าย
ถงึ วันทีไ่ ถถ่ อนหนุ้ กู้ บนั ทึกบญั ชีโดย

เดบติ ดอกเบย้ี จา่ ย ××
เครดติ เงนิ สด ××

2) ตัดบัญชีสว่ นเกินหรอื สว่ นลดมลู คา่ ห้นุ กู้ และบญั ชคี า่ ใชจ้ า่ ยในการออกหนุ้ กรู้ อตัดบัญชี
นับจากวนั ตดั บญั ชีคร้งั สดุ ท้ายถึงวนั ไถถ่ อน

(1) ตัดบัญชีสว่ นเกินมูลค่าหนุ้ กู้ บนั ทกึ บญั ชีโดย

เดบิต สว่ นเกนิ มลู คา่ หุน้ กู้ ××
เครดติ ดอกเบย้ี จา่ ย ××

(2) ตดั บัญชีส่วนลดมลู คา่ หุ้นกู้ บันทึกบญั ชีโดย ××
××
เดบิต ดอกเบย้ี จา่ ย
เครดติ ส่วนลดมลู ค่าหุน้ กู้

(3) ตดั บัญชีคา่ ใช้จ่ายในการออกหนุ้ กู้รอตดั บัญชี บันทกึ บญั ชีโดย

เดบติ ค่าใช้จา่ ยในการออกหนุ้ กู้ ××
เครดิต คา่ ใช้จ่ายในการออกหนุ้ กรู้ อตดั บญั ชี
××

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หนี้สินไมห่ มุนเวียน 157

3) ปดิ บัญชีท่ีเกีย่ วขอ้ งกบั หุ้นก้ทู ่ีจะไถ่ถอน และบันทึกกาไรหรือขาดทนุ จากการไถ่ถอนหุ้นกู้
(1) กรณีกาไรจากการไถถ่ อนหุ้นกู้ บันทึกบญั ชีโดย

เดบิต หุ้นกู้ ××
ส่วนเกินมลู คา่ หนุ้ กู้ หรือ ××

เครดติ ส่วนลดมูลคา่ หนุ้ กู้ ××
ค่าใชจ้ า่ ยในการออกหนุ้ กรู้ อตดั บญั ชี ××
เงินสด ××

กาไรจากการไถถ่ อนหุ้นกู้ ××

(2) กรณีขาดทนุ จากการไถ่ถอนหุ้นกู้ บันทึกบัญชีโดย ××
××
เดบติ หุ้นกู้
ขาดทนุ จากการไถถ่ อนห้นุ กู้ ××
ส่วนเกินมลู คา่ ห้นุ กู้ หรอื ××
เครดิต สว่ นลดมูลคา่ หุ้นกู้ ××
ค่าใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้รอตดั บัญชี
เงนิ สด

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 หนส้ี ินไมห่ มนุ เวยี น 158

ตวั อย่างที่ 3.12 วันท่ี 1 มนี าคม 2551 บริษทั รับทรัพย์ จากัด จดเบียนและออกจาหนา่ ยหุ้นกู้
มูลคา่ 500,000 บาท ในราคา 463,940 บาท อัตราดอกเบี้ย 10% ตอ่ ปี อายุ 5 ปี
จ่ายดอกเบย้ี ทกุ วนั ท่ี 1 มีนาคม อัตราดอกเบยี้ ท่แี ท้จรงิ 12% และมีคา่ ใช้จ่ายในการออกหนุ้ กู้

จานวน 18,000 บาท ตอ่ มาวันท่ี 1 เมษายน 2554 บรษิ ทั ไถถ่ อนหุน้ ก้ทู ้ังหมดในราคา 101 บาท
ตารางการตัดบัญชสี ่วนลดมูลคา่ หุ้นกู้วิธีอตั ราดอกเบย้ี ที่แทจ้ ริง หุ้นกู้อายุ 5 ปี

(1) (2) (3) ราคาตามบัญชหี ้นุ กู้

วนั ที่ ดอกเบ้ยี ทจี่ า่ ย ดอกเบยี้ จา่ ย ตดั บัญชีส่วนลด [ราคาตามบญั ชี
ตน้ งวด + (3)]
1 มี.ค. 2551 เป็นเงินสด ตามบญั ชี มลู คา่ หุ้นกู้
1 มี.ค. 2552
1 มี.ค. 2553 (2) - (1)
1 มี.ค. 2554
- - - 463,940.00
1 มี.ค. 2555 50,0001) 55,672.802) 5,672.803) 469,612.804)
1 มี.ค. 2556
50,000 56,353.54 6,353.54 475,966.34
หมายเหตุ
50,000 57,115.96 7,115.96 483,082.30

บรษิ ทั ไถ่ถอนหุ้นกทู้ ง้ั หมด วนั ท่ี 1 เม.ย. 2554

50,000 57,969.88 7,969.88 491,052.17
50,000 58,947.83 8,947.835) 500,000.00

1) 50,000 = 500,000 × 10% × 1

2) 55,672.80 = 463,940 × 12% × 1

3) 5,672.80 = 55,672.80 - 50,000

4) 469,612.80 = 463,940.00 + 5,672.80

5) 8,947.83 = 500,000.00 – 491,052.17 ตดั สว่ นลดมลู คา่ หนุ้ กู้ทเี่ หลือ

หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 3 หนสี้ นิ ไม่หมนุ เวยี น 159

การบันทึกบญั ชี

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2554 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วนั บัญชี บาท สต.
4,166 67
เม.ย. 1 ดอกเบี้ยจา่ ย (50,000 × 1/12) 4,166 67

เงนิ สด

บันทกึ จ่ายดอกเบ้ยี 1 เดือน

ดอกเบย้ี จ่าย (7,969.88 × 1/12) 664 16

ส่วนลดมลู ค่าหุ้นกู้ 664 16

ตดั ส่วนลดมลู ค่าหุ้นกู้ 1 เดอื น

คา่ ใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้ 300 -

คา่ ใช้จา่ ยในการออกหนุ้ ก-ู้

รอตัดบัญชี (250 ×1) 300 -

ตัดบญั ชีคา่ ใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้

หนุ้ กู้ 500,000 -
28,153 55
ขาดทนุ จากการไถถ่ อนหนุ้ กู้ 16,253 551)

ส่วนลดมลู ค่าหุน้ กู้

คา่ ใชจ้ า่ ยในการออกหุ้นก-ู้ 6,9002) -
505,000 -
รอตัดบัญชี

เงนิ สด (500,000 × 101%)

บนั ทกึ ไถ่ถอนห้นุ กกู้ ่อนครบกาหนด

หมายเหตุ 1)16,253.55 = [(7,969.88 – 664.16) = 7,305.72] + 8,947.83
2)6,900 = ค่าใช้จา่ ยในการออกหุน้ กู้รอตัดบญั ชที ่ีเหลือ 1 เม.ย. 54 – 1 มี.ค. 56 รวม 23 เดอื น
= (18,000 × 23 เดือน / 60 เดอื น)

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หนี้สนิ ไม่หมุนเวียน 160

แบบฝึกหดั ที่ 3.7

จงปฏิบัตกิ จิ กรรมตามทโ่ี จทย์กาหนด (10 คะแนน)
เมอื่ วันท่ี 1 มกราคม 2551 บริษัท ออมทรพั ย์ จากดั จดทะเบยี นและจาหนา่ ยหุน้ กู้
มูลคา่ 500,000 บาท ในราคา 468,945 บาท อตั ราดอกเบย้ี 10% ต่อปี อายุ 4 ปี

จา่ ยดอกเบ้ียปีละ 2 ครงั้ ในวนั ที่ 30 มิถุนายน และ 31 ธนั วาคม อตั ราดอกเบ้ยี ท่ีแทจ้ รงิ 12%
มคี ่าใชจ้ ่ายในการออกห้นุ กู้ จานวน 12,000 บาท บรษิ ัทตดั จาหน่ายคา่ ใชจ้ ่ายในการออกหุน้ กู้
ดว้ ยวธิ เี สน้ ตรงและตดั บญั ชีสว่ นลดมูลคา่ หุน้ กใู้ นวนั ท่จี า่ ยดอกเบย้ี

ให้ทา 1. ตารางการตัดบญั ชีสว่ นลดมูลค่าห้นุ กวู้ ธิ ีอัตราดอกเบี้ยทีแ่ ท้จริง
2. บันทกึ การไถ่ถอนหุน้ กเู้ มอ่ื ครบกาหนด วันท่ี 1 มกราคม 2555
3. บนั ทึกการไถ่ถอนหนุ้ กูก้ อ่ นครบกาหนด สมมติในวันที่ 1 พฤษภาคม 2552

บริษทั ไถ่ถอนหุ้นกูท้ ง้ั หมด ในราคา 102 บาท

1. ตารางการตดั บญั ชีสว่ นลดมลู ค่าหุ้นกวู้ ธิ ีอตั ราดอกเบีย้ ทีแ่ ท้จริง

(1) (2) (3) ราคาตามบญั ชหี ุน้ กู้

วันท่ี ดอกเบ้ยี ทจ่ี ่าย ดอกเบย้ี จ่าย ตดั บญั ชสี ่วนลด [ราคาตามบัญชี
เปน็ เงินสด ตามบัญชี มลู คา่ หุ้นกู้ ต้นงวด + (3)]

(2) - (1)

หน่วยการเรยี นรทู้ ่ี 3 หนส้ี ินไม่หมุนเวยี น 161

2. บันทึกการไถ่ถอนหุ้นกู้เม่ือครบกาหนด วันท่ี 1 มกราคม 2555

สมดุ รายวันทั่วไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดอื น วัน บญั ชี บาท สต. บาท สต.

3. บนั ทึกการไถ่ถอนหุ้นก้กู ่อนครบกาหนด สมมตใิ นวนั ที่ 1 พฤษภาคม 2552
บริษัทไถถ่ อนหุ้นกู้ทง้ั หมด ในราคา 102 บาท

พ.ศ. สมดุ รายวันทัว่ ไป เลขที่ เดบติ หนา้ 1
เดอื น วัน รายการ บญั ชี บาท สต.
เครดติ
บาท สต.

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3 หนีส้ นิ ไมห่ มนุ เวยี น 162

9.3 การไถถ่ อนห้นุ กู้โดยออกหุ้นกู้ใหม่ (Bond Refunding)
การไถ่ถอนหุ้นกู้ตามวิธีน้ีจะเกิดขึ้นในกรณีท่ีอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาดมีอัตราที่ต่ากว่า

อัตราดอกเบี้ยของหุ้นกู้ ซ่ึงจะทาให้กิจการสามารถประหยัดดอกเบี้ยท่ีจะจ่ายในอนาคตได้

จึงทาการออกหุ้นกู้ใหม่ในอัตราดอกเบี้ยที่ต่ากว่าหุ้นกู้เดิม เพื่อนาเงินสดท่ีได้รับจากการออกหุ้นกู้ใหม่
มาไถถ่ อนหุน้ กู้เดมิ ดังน้ี

(1) บันทกึ จาหน่ายหุ้นก้ใู หม่ บนั ทกึ บัญชีโดย

จาหน่ายในราคาสูงกว่ามลู คา่ ××
××
เดบิต เงนิ สด ××
เครดติ หุ้นกู้
สว่ นเกนิ มลู คา่ หนุ้ กู้ ××
××
จาหนา่ ยในราคาต่ากว่ามลู ค่า
เดบติ เงินสด ××

สว่ นลดมลู ค่าหุน้ กู้

เครดติ หุน้ กู้

(2) บันทกึ การไถถ่ อนหุ้นกู้เดิม โดยปดิ บญั ชที ี่เกี่ยวข้อง ไดแ้ ก่ บญั ชสี ่วนเกินมลู ค่าหุ้นกู้

หรือสว่ นลดมลู ค่าหุ้นก้แู ละบญั ชีค่าใชจ้ า่ ยในการออกหุน้ กู้รอตดั บญั ชี ทย่ี ังตัดบัญชีไมห่ มด ผลตา่ งใหบ้ ันทึก
บญั ชกี าไรหรอื ขาดทุนจากการไถถ่ อนหนุ้ กู้ บันทึกบญั ชโี ดย

กรณีกาไรจากการไถถ่ อนหุ้นกู้ ××
เดบิต หนุ้ กู้
××
สว่ นเกินมลู ค่าหุ้นกู้ หรอื ××
เครดิต สว่ นลดมลู ค่าหุ้นกู้ ××

ค่าใชจ้ ่ายในการออกหนุ้ กู้รอตัดบญั ชี ××
××
เงินสด
กาไรจากการไถถ่ อนห้นุ กู้

หนว่ ยการเรียนร้ทู ี่ 3 หน้สี ินไมห่ มนุ เวยี น 163

กรณขี าดทนุ จากการไถถ่ อนหุ้นกู้ ××
เดบิต หุน้ กู้ ××

ขาดทนุ จากการไถถ่ อนหุ้นกู้ ××
××
ส่วนเกนิ มลู ค่าหุน้ กู้ หรือ ××
เครดติ ส่วนลดมลู คา่ หุ้นกู้
××
ค่าใช้จ่ายในการออกห้นุ กู้รอตดั บญั ชี

เงินสด

ตวั อยา่ งท่ี 3.13 เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 2551 บริษัท เจริญทรัพย์ จากัด ออกจาหน่ายหุ้นกู้

มูลค่า 5,000,000 บาท อัตราดอกเบ้ีย 15% ต่อปี ซ่ึงจะครบกาหนดในอีก 5 ปีข้างหน้า

บรษิ ทั ไถถ่ อนหุน้ กใู้ นวันท่ี 1 มกราคม 2555 โดยการออกหุ้นกู้ใหม่ ณ วันไถ่ถอนบัญชีส่วนเกินมูลค่าหุ้นกู้

มียอดคงเหลือ จานวน 60,000 บาท และค่าใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้รอตัดบัญชี จานวน 5,000 บาท

บรษิ ทั ไถถ่ อนห้นุ กูใ้ นราคา 102 บาท สว่ นหนุ้ กู้ใหม่ มูลค่า 5,000,000 บาท อัตราดอกเบี้ย 10% ต่อปี

จาหนา่ ยในราคา 99 บาท

การบนั ทึกบญั ชี

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงินสด (5,000,000 x 99%) 4,950,000 -

สว่ นลดมลู คา่ หนุ้ กู้ 50,000 -

ห้นุ กู้ 5,000,000 -

บนั ทึกออกหุ้นกู้ใหม่ อตั ราดอกเบีย้

10% ตอ่ ปี ในราคา 99 บาท

หุ้นกู้ 5,000,000 -

ส่วนเกนิ มลู คา่ หนุ้ กู้ 60,000 -

ขาดทนุ จากการไถ่ถอนหุ้นกู้ 45,000 -

เงนิ สด (5,000,000 × 102%) 5,100,000 -

คา่ ใช้จา่ ยในการออกหุน้ ก-ู้

รอตดั บญั ชี 5,000 -

บันทกึ การไถ่ถอนหุน้ กู้

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 หน้ีสินไมห่ มุนเวียน 164

แบบฝกึ หดั ท่ี 3.8

จงปฏิบัตกิ ิจกรรมตามทีโ่ จทย์กาหนด (10 คะแนน)

บรษิ ทั ภมู ิทรพั ย์ จากดั ออกจาหน่ายหุน้ กู้ มลู ค่า 1,000,000 บาท อตั ราดอกเบยี้ 10% ต่อปี

ซึ่งจะครบกาหนดในอกี 5 ปขี ้างหนา้ บริษทั ไดไ้ ถ่ถอนหุ้นกโู้ ดยออกห้นุ กใู้ หม่ในวันที่ 1 มนี าคม 2557

บญั ชสี ่วนลดมลู ค่าหนุ้ กมู้ ยี อดคงเหลอื จานวน 16,000 บาท และค่าใชจ้ า่ ยในการออกหุน้ กรู้ อตดั บัญชี

5,600 บาท ยงั ไม่ไดต้ ัดบญั ชี บริษทั ไถ่ถอนหุ้นกใู้ นราคา 980,000 บาท ส่วนหนุ้ กู้ใหม่

มลู ค่า 1,000,000 บาท อตั ราดอกเบีย้ 7% ต่อปี จาหน่ายในราคา 101 บาท

ใหท้ า บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ท่ัวไป

สมุดรายวันทวั่ ไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบติ เครดิต
เดือน วนั
บัญชี บาท สต. บาท สต.

หน่วยการเรียนรทู้ ่ี 3 หน้ีสินไม่หมนุ เวยี น 165

9.4 การแปลงสภาพห้นุ กเู้ ป็นหุ้นทุน
การไถ่ถอนด้วยการแปลงสภาพไปเป็นหุ้นทุน หรือหุ้นกู้แปลงสภาพ (Convertible Bonds)

หมายถึง ตราสารหนี้ที่ให้สิทธิแก่ผู้ถือหุ้นที่จะนาไปแปลงสภาพเป็นหุ้นทุนของบริษัทผู้ออกหุ้นในราคา

ท่ีระบุไว้ในสิทธิที่ให้ไว้แก่ผู้ถือหุ้น ผู้ถือหุ้นกู้มีสิทธิเลือกที่จะแปลงสภาพหุ้นกู้เป็นหุ้นสามัญก็ได้
หรือเลือกที่จะได้รับการไถ่ถอนเป็นเงินสดก็ได้ ดังน้ัน ในการออกจาหน่ายหุ้นกู้แปลงสภาพต้อง
มีการกาหนดเงื่อนไขของการแปลงสภาพ ได้แก่ อัตราแปลงสภาพ ซึ่งหมายถึงจานวนหุ้นทุนท่ีผู้ถือหุ้นกู้

แปลงสภาพมสี ทิ ธแิ ลกเปลย่ี นได้ และระยะเวลาการให้สทิ ธแิ ปลงสภาพ
การบนั ทกึ บัญชีแยกพิจารณาเปน็ 2 กรณี คือ การออกหุน้ กแู้ ปลงสภาพ และการแปลงสภาพ

หุ้นก้เู ปน็ ห้นุ ทุน

1) การออกหุ้นกแู้ ปลงสภาพ
ตามมาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 107 เร่ือง การแสดงรายการและเปิดเผยข้อมูล

สาหรับเคร่ืองมือทางการเงิน ย่อหน้าท่ี 20 ได้กาหนดให้แสดงรายการ ณ วันที่รับรู้เม่ือเร่ิมแรก

กิจการที่ออกเครื่องมือทางการเงินต้องแยกประเภท หรือองค์ประกอบของเคร่ืองมือทางการเงิน
เป็นหน้สี ินหรือสว่ นของเจ้าของ โดยพจิ ารณาตามเนอื้ หาเชงิ เศรษฐกิจและคานิยามของหนี้สินทางการเงิน
และตราสารทุน หุ้นกู้แปลงสภาพเป็นเครื่องมือทางการเงินแบบผสม คือ เป็นหน้ีสินทางการเงินและ

ตราสารทุน ดงั นั้น เม่ือจาหน่ายหุน้ กู้จงึ แบง่ เงนิ รับเปน็ หนีส้ นิ และสิทธแิ ปลงสภาพเป็นทุนแยกออกจากกัน
ด้วยวธิ ีการวดั มลู คา่ ขององค์ประกอบที่เปน็ ทุนจากส่วนทเ่ี หลืออยู่ ซึ่งคานวณได้ดงั นี้

เงินรบั จากการจาหนา่ ยห้นุ ก้แู ปลงสภาพ = ××
หกั มลู ค่ายุติธรรมของหนุ้ กู้ = ××

มูลคา่ ของสทิ ธิแปลงสภาพหุ้นกู้เปน็ ห้นุ สามญั = ××

การบันทึกบญั ชี

เดบติ เงนิ สด ××
เครดติ หนุ้ กู้ ××
สทิ ธแิ ปลงสภาพ ××

ผลต่างระหวา่ งราคาตามมูลค่ากับมลู ค่ายุตธิ รรมของหุน้ กู้ใหบ้ ันทกึ เดบติ ส่วนลดมูลคา่ หุน้ กู้
หรอื เครดิตสว่ นลดมลู คา่ หุ้นกู้

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 หน้สี ินไมห่ มนุ เวยี น 166

2) การแปลงสภาพหุ้นกู้เป็นหุ้นทุน
มาตรฐานการบญั ชี ฉบับที่ 107 เรอื่ ง การแสดงรายการและเปดิ เผยขอ้ มลู สาหรบั

เครื่องมือทางการเงิน กาหนดให้ใชร้ าคาตามบญั ชีของหุ้นกแู้ ละสทิ ธิแปลงสภาพเป็นเกณฑใ์ นการบนั ทกึ

การแปลงสภาพจงึ ไม่เกดิ ผลกาไรหรือขาดทนุ จากการแปลงสภาพ
การบันทกึ บญั ชีให้ปดิ บญั ชที เี่ ก่ียวขอ้ งกบั บญั ชีห้นุ กู้ ได้แก่ สว่ นเกนิ หรอื สว่ นลดมลู ค่าหุ้นกู้

บัญชีค่าใชจ้ า่ ยในการออกหนุ้ กรู้ อตดั บัญชีท่ียังตดั บญั ชไี มห่ มด และเครดิตบญั ชีห้นุ สามญั ในราคาตามมลู คา่

ผลตา่ งใหบ้ ันทกึ บญั ชีสว่ นเกนิ หรอื ส่วนลดมลู ค่าหุ้นสามัญ บนั ทึกบัญชโี ดย

เดบิต หุน้ กู้ ××
สิทธแิ ปลงสภาพ ××
เครดติ สว่ นลดมลู คา่ หนุ้ กู้
××
หนุ้ สามญั
××

ผลตา่ งให้บนั ทึกเดบิตส่วนลดมลู คา่ ห้นุ สามัญ หรือเครดติ สว่ นเกนิ มลู คา่ หุ้นสามัญ

ตัวอยา่ งท่ี 3.14 เมอื่ วนั ที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท สุดเจริญ จากัด จาหนา่ ยหุ้นกูแ้ ปลงสภาพ 6%

จานวน 2,000 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 500 บาท ในราคาหุ้นละ 520 บาท อายุ 4 ปี จ่ายดอกเบ้ีย

ทุกวันที่ 31 ธันวาคม เง่ือนไขการแปลงสภาพหุ้นกู้คือ หุ้นกู้ 1 หุ้น แปลงสภาพเป็นหุ้นสามัญได้ 5 หุ้น

สามารถแปลงสภาพเป็นหุ้นสามญั ไดต้ ้งั แต่วันที่ 1 มกราคม 2557 เป็นตน้ ไปจนถึงวันครบกาหนด

ณ วันออกจาหน่ายหุ้นกู้แปลงสภาพ อัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด 8% มูลค่ายุติธรรมหุ้นสามัญ

หุ้นละ 101 บาท ต่อมาวันที่ 1 มกราคม 2558 มูลค่ายุติธรรมหุ้นสามัญหุ้นละ 115 บาท

รา คาต า มมู ล ค่ าหุ้ น ละ 1 00 บา ท ผู้ ถื อหุ้ น กู้ท้ั ง ห มด ต้ อง ก าร แ ป ลง ส ภา พ เ ป็น หุ้ นส า มั ญ

บญั ชีสว่ นลดมูลคา่ หุ้นกู้ท่ียังไมต่ ัดจาหน่าย จานวน 51,575.92 บาท

การคานวณแสดงดงั นี้

เงินรบั จากการจาหน่ายหนุ้ กแู้ ปลงสภาพ (2,000 × 520) = 1,040,000 บาท
= 933,7261) บาท
หัก มลู ค่ายุติธรรมของหุ้นกู้

มลู คา่ ของสทิ ธิแปลงสภาพหุ้นกเู้ ปน็ หุ้นสามญั = 106,274 บาท
หมายเหตุ 1) 933,726 = 735,000 + 198,726

= มูลคา่ ปัจจุบันของเงินต้น (1,000,000 × 0.7350 PVIF; n = 4, i = 8%) = 735,000 บาท
= มูลคา่ ปจั จุบนั ของดอกเบยี้ (60,000 × 3.3121 PVIFA; n = 4, i = 8%) = 198,726 บาท

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ 3 หนีส้ นิ ไมห่ มนุ เวยี น 167

การบนั ทึกบัญชี

สมุดรายวนั ท่ัวไป หนา้ 1

พ.ศ. 2557 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วนั บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงินสด 1,040,000 -
66,2741) -
สว่ นลดมลู คา่ หุน้ กู้ 1,000,000 -
106,274 -
หนุ้ กู้

สทิ ธแิ ปลงสภาพ

บนั ทึกจาหน่ายหุน้ กแู้ ปลงสภาพ 6%
1) (1,000,000 - 933,726)

ธ.ค. 31 ดอกเบ้ยี จา่ ย (1,000,000 × 6%) 60,000 -
14,698 08
เงินสด 60,000 -
14,698 08
บันทกึ จา่ ยดอกเบย้ี หุ้นกู้

ดอกเบ้ยี จ่าย

สว่ นลดมลู ค่าหุน้ กู้

ตัดบัญชีส่วนลดมูลค่าหนุ้ กู้

(933,726×8%) - (1,000,000×6%)

2558 หนุ้ กู้ 1,000,000 -

ม.ค. 1 สิทธแิ ปลงสภาพ 106,274 -
1,000,000 -
หนุ้ สามญั (2,000 × 5 × 100) 51,575 92

สว่ นลดมลู ค่าหุ้นกู้ 54,698 08

สว่ นเกินมูลคา่ ห้นุ สามญั

บนั ทกึ การแปลงสภาพหุน้ กู้

เป็นห้นุ สามญั 10,000 หนุ้

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ี่ 3 หนสี้ ินไม่หมุนเวียน 168

แบบฝึกหดั ที่ 3.9

จงปฏิบตั ิกิจกรรมตามทโ่ี จทย์กาหนด (10 คะแนน)

เม่ือวันท่ี 1 มกราคม 2558 บริษัท ชอบพัฒนา จากัด (มหาชน) จาหน่ายหุ้นกู้แปลงสภาพ 6%
จานวน 2,000 หุ้น มูลค่าหุ้นละ 1,000 บาท จาหน่ายในราคาตามมูลค่า อายุ 3 ปี จ่ายดอกเบี้ย
ทกุ วันที่ 31 ธันวาคม เงือ่ นไขการแปลงสภาพหนุ้ กคู้ อื หุ้นกู้ 1 หุ้น แปลงสภาพเป็นหุ้นสามัญได้ 200 หุ้น

ได้ตลอดอายขุ องหนุ้ กู้ ณ วนั ออกจาหนา่ ยหนุ้ กแู้ ปลงสภาพอัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด 9% มูลค่ายุติธรรม
หุ้นสามัญหุ้นละ 7 บาท ต่อมาวันท่ี 1 มกราคม 2559 มูลค่ายุติธรรมหุ้นสามัญหุ้นละ 15 บาท
ราคาตามมูลคา่ หนุ้ ละ 5 บาท ผู้ถอื หนุ้ กู้ทงั้ หมดต้องการแปลงสภาพเป็นหุ้นสามัญ บัญชีส่วนลดมูลค่าหุ้นกู้

ทีย่ งั ไมต่ ดั จาหนา่ ย จานวน 105,509.96 บาท
ให้ทา 1. คานวณการแบง่ เงนิ รบั จากการจาหน่ายหนุ้ กแู้ ปลงสภาพ

2. บันทกึ รายการในสมดุ รายวนั ท่ัวไป ณ วันที่ต่อไปนี้

วันท่ี 1 มกราคม 2558 การจาหนา่ ยห้นุ ก้แู ปลงสภาพ
วนั ท่ี 31 ธันวาคม 2558 การจ่ายดอกเบ้ียหุ้นก้แู ละตดั บญั ชสี ่วนลดมลู คา่ หุ้นกู้
วนั ท่ี 1 มกราคม 2559 การแปลงสภาพหุ้นกเู้ ปน็ หุ้นสามญั

1. คานวณการแบง่ เงนิ รับจากการจาหน่ายหุ้นกู้แปลงสภาพ

เงนิ รบั จากการจาหน่ายหุ้นกู้แปลงสภาพ = บาท

หกั มลู คา่ ยตุ ธิ รรมของหุ้นกู้ = บาท

มูลค่าของสทิ ธแิ ปลงสภาพห้นุ กเู้ ปน็ หุ้นสามญั = บาท

กาหนดให้ PVIF ; n = 3, i = 9% = 0.7722 / PVIFA ; n = 3, i = 9% = 2.5313

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หน้สี นิ ไม่หมนุ เวยี น 169

2. บนั ทึกรายการในสมุดรายวันทวั่ ไป ณ วันท่ีตอ่ ไปน้ี

วันที่ 1 มกราคม 2558 การจาหนา่ ยหุ้นกู้แปลงสภาพ

วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2558 การจา่ ยดอกเบย้ี หุ้นกู้และตดั บญั ชสี ว่ นลดมลู ค่าหนุ้ กู้

วนั ท่ี 1 มกราคม 2559 การแปลงสภาพหนุ้ กเู้ ป็นหุน้ สามัญ

สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 1

พ.ศ. รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วัน บญั ชี บาท สต. บาท สต.

หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 หน้สี นิ ไม่หมุนเวียน 170

10. การบันทึกบญั ชีตวั๋ เงนิ จ่ายระยะยาว

ตั๋วเงินจ่ายระยะยาว (Long-term Note Payable) เป็นหนี้สินที่กิจการไม่คาดว่าจะจ่ายชาระหนี้
ภายใน 12 เดือน การจา่ ยชาระหน้ีตามตั๋วเงนิ จา่ ยมีการกาหนดวนั ครบกาหนดและอัตราดอกเบย้ี ที่แน่นอน
การบันทึกบัญชีตั๋วเงินจ่ายระยะยาวจะบันทึกจานวนเงินด้วยมูลค่าปัจจุบัน ของเงินต้นและดอกเบ้ีย

ท่ีต้องชาระในอนาคต ณ วันออกตั๋วเงินจ่าย ผลต่างระหว่างราคาตามมูลค่าของต๋ัวเงินจ่ายและ
มลู ค่าปัจจุบนั ของตว๋ั เงนิ จา่ ย คือ สว่ นลดหรอื ส่วนเกนิ ตวั๋ เงนิ จา่ ย จะตดั บญั ชีใหห้ มดตามอายขุ องต๋ัวเงนิ จา่ ย

การบญั ชีเกยี่ วกับตั๋วเงินจา่ ยระยะยาว จะแบง่ เปน็ 2 กรณี คือ

1) ตั๋วเงินจ่ายที่ออกจาหนา่ ยในราคาตามมูลค่า เปน็ กรณที ี่อตั ราดอกเบ้ียของตว๋ั เงินจ่าย เทา่ กับ
อตั ราดอกเบีย้ ในท้องตลาด ซง่ึ มลู คา่ ปจั จบุ นั ของตว๋ั เงินจา่ ยบวกมลู ค่าปจั จบุ นั ของดอกเบยี้ จ่าย จะเทา่ กับ
ราคาตามมลู คา่ ของตั๋วเงินจา่ ย

(1) บันทึกออกต๋วั เงินจ่าย บนั ทกี บญั ชีโดย

เดบิต เงินสด ××
เครดิต ตั๋วเงินจา่ ย ××

(2) บันทึกจ่ายดอกเบี้ย บนั ทีกบญั ชีโดย ××
××
เดบติ ดอกเบีย้ จา่ ย
เครดิต เงนิ สด

(3) บันทกึ เมอ่ื ต๋ัวเงินจา่ ยครบกาหนด บนั ทีกบญั ชีโดย ××
××
เดบติ ต๋ัวเงินจ่าย
เครดิต เงนิ สด

หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หนี้สนิ ไมห่ มุนเวยี น 171

ตวั อยา่ งที่ 3.15 เมอ่ื วันที่ 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท รงุ่ โรจน์ จากัด ออกต๋ัวเงินจ่ายเพ่ือกู้เงินจากธนาคาร
จานวน 500,000 บาท มลู ค่าหน้าตั๋ว 500,000 บาท อัตราดอกเบยี้ 8% ต่อปี กาหนดชาระภายใน 3 ปี
อตั ราดอกเบย้ี ในท้องตลาด 8% จ่ายดอกเบยี้ ทุกวันส้ินปี

การคานวณมูลคา่ ปัจจุบันของต๋ัวเงินจ่าย

ราคาตามมลู ค่าของตวั๋ เงนิ จ่าย = 500,000 บาท
มลู คา่ ปจั จบุ นั ของตวั๋ เงินจา่ ย 500,000 × 0.7938(1) = 396,900
มลู ค่าปจั จบุ ันของดอกเบ้ยี จา่ ย 40,000 × 2.5771(2) = 103,084 = 500,000 บาท

ผลต่าง = 0 บาท
หมายเหตุ (1) จากตารางที่ 1 PVIF ; n = 3, i = 8% = 0.7938
(2) จากตารางท่ี 2 PVIFA ; n = 3, i = 8% = 2.5771

การบันทกึ บญั ชี

สมุดรายวันทวั่ ไป หนา้ 1
เครดิต
พ.ศ. 2557 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดือน วนั บัญชี บาท สต.
500,000 -
ม.ค. 1 เงนิ สด 500,000 -

ตวั๋ เงนิ จ่าย

ออกตวั๋ เงนิ จา่ ยเพอ่ื ก้เู งินจากธนาคาร

ธ.ค. 31 ดอกเบย้ี จา่ ย 40,000 -

เงินสด (500,000×8%) 40,000 -

บันทึกการจ่ายดอกเบี้ย

เมื่อตว๋ั เงินจ่ายครบกาหนด ในวันที่ 1 มกราคม 2560 บันทึกบญั ชีโดย

สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 2560 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดือน วนั บญั ชี บาท สต.
500,000 -
ม.ค. 1 ตัว๋ เงนิ จา่ ย 500,000 -

เงินสด

บนั ทึกชาระหนีเ้ ม่ือต๋ัวครบกาหดน

หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 3 หนี้สนิ ไม่หมนุ เวียน 172

2) ต๋ัวเงินจ่ายทอ่ี อกจาหน่ายไม่เท่ากบั ราคาตามมูลค่า เปน็ กรณีท่อี ตั ราดอกเบีย้ ของต๋วั เงินจา่ ย
ไมเ่ ท่ากบั อัตราดอกเบยี้ ในทอ้ งตลาด หากจานวนเงินท่ีได้รับสูงกว่าหรือต่ากว่าราคาตามมูลค่าของตั๋วเงิน
ผลต่างใหบ้ ันทึกบัญชสี ว่ นเกนิ หรอื สว่ นลดตัว๋ เงินจ่าย การบันทึกบญั ชจี ะพิจารณาตามชนิดตั๋วเงินจ่าย ดงั นี้

(1) ตั๋วเงินจ่ายชนิดไม่มีดอกเบี้ย มูลค่าปัจจุบันของตั๋วเงินจ่าย คือ จานวนเงินท่ีผู้ออกตั๋วได้รับ
อัตราดอกเบี้ยท่ีแฝงอยู่ คือ อัตราดอกเบี้ยที่ทาให้เงินสดที่ได้รับในวันที่ออกต๋ัวเท่ากับมูลค่าปัจจุบัน
ของเงินต้นท่ีจะต้องจ่ายในอนาคต ผลต่างระหว่างราคาตามมูลค่าของต๋ัวเงินจ่ายกับมูลค่าปัจจุบัน

จะบนั ทึกไวใ้ นบญั ชีสว่ นเกนิ หรอื ส่วนลดต๋วั เงินจา่ ยและตดั บญั ชไี ปยงั บญั ชดี อกเบยี้ จ่ายตลอดอายุของตั๋วเงิน
บันทกึ ออกต๋ัวเงินจ่าย บันทีกบญั ชีโดย

เดบิต เงนิ สด ××
ส่วนลดตว๋ั เงินจ่าย ××

เครดติ ตวั๋ เงินจา่ ย ××

บันทกึ ตัดส่วนลดต๋วั เงินจา่ ย บันทกี บัญชีโดย ××
××
เดบติ ดอกเบย้ี จา่ ย
เครดิต ส่วนลดต๋ัวเงินจ่าย

บันทกึ เม่ือตั๋วเงินจา่ ยครบกาหนด บนั ทกี บัญชีโดย ××
××
เดบิต ต๋ัวเงนิ จา่ ย
เครดิต เงนิ สด

ตวั อย่างที่ 3.16 เม่ือวนั ที่ 1 มกราคม 2551 บรษิ ัท ขจรลาภ จากัด กเู้ งินจากธนาคารโดยออกตว๋ั เงินจ่าย

ชนิดไม่มดี อกเบี้ย มลู คา่ 300,000 บาท อตั ราดอกเบ้ยี ทีแ่ ทจ้ รงิ 12% อายุ 4 ปี บริษทั ปดิ บญั ชีทกุ วันสน้ิ ปี

การคานวณมลู ค่าปจั จุบันของตวั๋ เงินจ่าย

ราคาตามมลู ค่าของตั๋วเงนิ = 300,000 บาท
มลู ค่าปจั จบุ ันของต๋ัวเงนิ จ่าย 300,000 × 0.6355(1)
= 190,650 บาท

ส่วนลดตัว๋ เงนิ จ่าย = 109,350 บาท
หมายเหตุ (1) ตารางที่ 1 PVIF ; n = 4, i = 12% = 0.6355

หน่วยการเรียนรูท้ ่ี 3 หนีส้ นิ ไม่หมนุ เวยี น 173

ตารางแสดงการตดั บญั ชีส่วนลดตัว๋ เงินจ่ายวธิ ีอัตราดอกเบีย้ ทีแ่ ทจ้ รงิ

ดอกเบ้ียจ่ายทกุ ปี เป็นเวลา 4 ปี อัตราดอกเบีย้ ท่แี ทจ้ รงิ 12%

ดอกเบีย้ ทจ่ี า่ ย ดอกเบ้ยี จ่าย ตดั บัญชี ราคาตามบญั ชี

วันท่ี เป็นเงินสด ตามบัญชี ส่วนลดตั๋วเงนิ จา่ ย ของต๋ัวเงินจา่ ย

(1) (2) (1) – (2)

ณ วันออกตั๋ว - - - 190,650.00
22,878.001) 213,528.002)
สิ้นปที ่ี 1 0 22,878.00

ส้นิ ปีท่ี 2 0 25,623.36 25,623.36 239,151.36

ส้นิ ปที ่ี 3 0 28,698.16 28,698.16 267,849.52
32,150.483)
สน้ิ ปที ี่ 4 0 32,150.48 300,000.00
1) 22,878.00
หมายเหตุ 2) 231,528.00 = 190,650.00 × 12%
3) 32,150.48
= 190,650.00 + 22,878.00

= 300,000.00 – 267,849.52 ตดั สว่ นลดต๋ัวเงินจ่ายที่เหลอื

การบนั ทกึ บัญชี

สมดุ รายวนั ทว่ั ไป หน้า 1

พ.ศ. 2551 รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต
เดือน วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงนิ สด 190,650 -

ส่วนลดตว๋ั เงนิ จา่ ย 109,350 -

ตวั๋ เงนิ จา่ ย 300,000 -

บันทึกกู้ยมื เงนิ โดยออกตว๋ั เงินจ่าย

ธ.ค. 31 ดอกเบยี้ จา่ ย 22,878 -

สว่ นลดตัว๋ เงินจา่ ย 22,878 -

บันทึกตัดส่วนลดต๋วั เงินจา่ ยสิ้นปที ี่ 1

2555 ตั๋วเงนิ จ่าย 300,000 -

ม.ค. 1 เงินสด 300,000 -

บันทึกชาระหนี้เมื่อตวั๋ ครบกาหนด

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 หน้สี ินไม่หมนุ เวียน 174

การแสดงรายการต๋วั เงินจ่ายในงบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2551 มดี ังนี้

บรษิ ัท ขจรลาภ จากัด
งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน)

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

หนีส้ ินและส่วนของผถู้ อื หุ้น (หนว่ ย : บาท)
213,528
หนส้ี ินไม่หมุนเวียน

ต๋ัวเงนิ จ่าย 300,000

หกั ส่วนลดตั๋วเงินจา่ ย (109,350 – 22,878) 86,472

(2) ต๋ัวเงินจ่ายชนิดมีดอกเบ้ีย จานวนเงินที่ได้รับจากต๋ัวเงินจ่ายคานวณจากมูลค่าปัจจุบัน
ของตั๋วเงินจ่าย และมูลค่าปัจจุบันของดอกเบ้ียจ่าย ผลต่างระหว่างราคาตามมูลค่าของตั๋วเงินจ่ายกับ
มูลค่าปัจจุบันของตั๋วเงิน จะบันทึกไว้ในบัญชีส่วนเกินหรือส่วนลดตั๋วเงินจ่ายและตัดบัญชีไปยัง

บัญชีดอกเบีย้ จา่ ยตลอดอายขุ องต๋ัวเงนิ
บันทกึ ออกต๋ัวเงินจ่าย บันทกี บญั ชโี ดย

เดบติ เงนิ สด ××
สว่ นลดตว๋ั เงนิ จา่ ย ××

เครดิต ตว๋ั เงนิ จา่ ย ××

บันทึกจ่ายดอกเบย้ี บนั ทกี บัญชีโดย ××
××
เดบติ ดอกเบย้ี จา่ ย
เครดิต เงนิ สด

บันทกึ ตดั ส่วนลดตว๋ั เงินจา่ ย บันทกี บญั ชโี ดย ××
××
เดบิต ดอกเบยี้ จา่ ย
เครดิต สว่ นลดต๋วั เงนิ จา่ ย

บันทึกเมอ่ื ตว๋ั เงินจา่ ยครบกาหนด บนั ทกี บัญชโี ดย ××
××
เดบติ ตั๋วเงินจ่าย
เครดิต เงนิ สด

หน่วยการเรยี นรู้ที่ 3 หนีส้ นิ ไม่หมนุ เวียน 175

ตัวอย่างท่ี 3.17 เมื่อวันท่ี 1 มกราคม 2551 บริษทั กรกนก จากดั กู้เงินจากธนาคาร

โดยออกตว๋ั เงินจา่ ยชนดิ มีดอกเบ้ีย 6% มูลคา่ 500,000 บาท อตั ราดอกเบย้ี ที่แทจ้ ริง 8%

อายุ 4 ปี จา่ ยดอกเบีย้ ทกุ วันสน้ิ ปี

การคานวณมูลคา่ ปัจจุบันของตั๋วเงินจ่าย

ราคาตามมูลคา่ ของตวั๋ เงนิ = 500,000 บาท
มลู คา่ ปจั จบุ นั ของต๋วั เงินจ่าย 500,000 × 0.7350(1) = 367,500
มลู คา่ ปจั จบุ นั ของดอกเบ้ยี จ่าย 30,000 × 3.3121(2) = 99,363
= 466,863 บาท

สว่ นลดต๋วั เงินจา่ ย = 33,137 บาท
หมายเหตุ (1) จากตารางท่ี 1 PVIF ; n = 4, i = 8% = 0.7350
(2) จากตารางที่ 2 PVIFA ; n = 4, i = 8% = 3.3121

ตารางแสดงการตัดบัญชีสว่ นลดต๋วั เงินจา่ ยวิธีอัตราดอกเบี้ยทแี่ ท้จรงิ

ดอกเบย้ี จา่ ยทุกปี เป็นเวลา 4 ปี อัตราดอกเบย้ี ทแี่ ทจ้ รงิ 8%

ดอกเบ้ียทจ่ี ่าย ดอกเบี้ยจ่าย ตดั บัญชี ราคาตามบญั ชี

วนั ท่ี เป็นเงินสด ตามบญั ชี สว่ นลดตั๋วเงนิ จ่าย ของต๋วั เงนิ จ่าย

(1) (2) (2) – (1)

ณ วนั ออกตัว๋ - - - 466,863.00
สิน้ ปที ่ี 1 30,000.001) 37,349.042) 7,349.043) 474,212.044)

ส้นิ ปีท่ี 2 30,000.00 37,936.96 7,936.96 482,149.00

สน้ิ ปีที่ 3 30,000.00 38,571.92 8,571.92 490,720.92
9,279.085)
สน้ิ ปีท่ี 4 30,000.00 39,279.08 500,000.00
หมายเหตุ 1) 30,000.00 = 500,000 × 6%
2) 37,349.04 = 466,863.00 × 8%
3) 7,349.04 = 37,349.04 – 30,000.00
4) 474,212.04 = 466,863.00 + 7,349.04
5) 9,279.08 = 500,000.00 – 490,720.92 ตัดส่วนลดตวั๋ เงินจา่ ยทเี่ หลือ

หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 3 หน้สี นิ ไม่หมนุ เวียน 176

การบนั ทึกบญั ชี

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 1

พ.ศ. 2551 รายการ เลขที่ เดบติ เครดติ
เดือน วัน
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

ม.ค. 1 เงนิ สด 466,863 -

สว่ นลดตว๋ั เงนิ จ่าย 33,137 -

ตว๋ั เงนิ จา่ ย 500,000 -

บนั ทึกกู้ยมื เงนิ จากธนาคาร

โดยออกตั๋วเงนิ จา่ ยมดี อกเบ้ยี 6%

ธ.ค. 31 ดอกเบี้ยจา่ ย 30,000 -

เงนิ สด 30,000 -

บันทกึ จ่ายดอกเบี้ยตว๋ั เงินจ่าย

ดอกเบย้ี จา่ ย 7,349 04

ส่วนลดต๋ัวเงนิ จ่าย 7,349 04

บันทกึ ตัดสว่ นลดตวั๋ เงนิ จา่ ย

การแสดงรายการตวั๋ เงนิ จา่ ยในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551 มีดังน้ี

บรษิ ัท กรกนก จากัด
งบแสดงฐานะการเงนิ (บางสว่ น)

ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551

หน้สี ินและส่วนของผถู้ อื หุ้น (หน่วย : บาท)
474,212.04
หน้ีสินไม่หมุนเวียน

ต๋วั เงนิ จ่าย 500,000.00

หัก ส่วนลดตวั๋ เงนิ จ่าย (33,137 – 7,349.04) 25,787.96

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3 หน้สี ินไมห่ มนุ เวยี น 177

แบบฝึกหดั ท่ี 3.10

จงปฏิบตั ิกจิ กรรมตามที่โจทย์กาหนด (10 คะแนน)

1. ในวนั ท่ี 1 มกราคม 2554 บริษัท แสนสุขสม จากัด กูย้ มื เงนิ จากธนาคารโดยออกต๋ัวเงนิ จา่ ย

ชนดิ ไม่มดี อกเบย้ี มลู คา่ 1,000,000 บาท ครบกาหนดชาระคนื 5 ปี อตั ราดอกเบย้ี ในทอ้ งตลาด 10%

บริษัทปดิ บญั ชีทกุ วนั สน้ิ ปี

ให้ทา 1. คานวณจานวนเงนิ ที่ได้รับจากการกยู้ มื เงนิ

2. ตารางตัดบญั ชีส่วนลดต๋วั เงินจ่ายวธิ อี ัตราดอกเบ้ียทีแ่ ท้จรงิ

3. บันทกึ รายการในสมดุ รายวันท่ัวไป ณ วันท่ี 1 มกราคม และวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2554

4. แสดงรายการตวั๋ เงนิ จา่ ยในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2554

1. คานวณจานวนเงินท่ีได้รับจากการกยู้ ืมเงนิ

ราคาตามมูลค่าของตว๋ั เงิน = บาท

มลู คา่ ปจั จบุ ันของต๋ัวเงนิ จ่าย = บาท

สว่ นลดตวั๋ เงินจา่ ย = บาท
หมายเหตุ (1) ตารางที่ 1 PVIF ; n = 5, i = 10% = 0.6209

2. ตารางตัดบญั ชสี ่วนลดตัว๋ เงินจา่ ยวิธีอัตราดอกเบี้ยที่แทจ้ รงิ

วนั ท่ี ดอกเบ้ยี ทจี่ า่ ย ดอกเบย้ี จา่ ย ตดั บญั ชี ราคาตามบญั ชี
เป็นเงนิ สด ตามบญั ชี สว่ นลดตัว๋ เงินจา่ ย ของตว๋ั เงินจา่ ย
ณ วันออกต๋วั 620,900.00
สิ้นปีที่ 1 (1) (2) (1) – (2)
สน้ิ ปที ี่ 2 1,000,000.00
สน้ิ ปที ี่ 3 - - -
สนิ้ ปีท่ี 4
สิ้นปที ี่ 5

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หนส้ี นิ ไมห่ มนุ เวียน 178

3. บนั ทึกรายการในสมดุ รายวันท่ัวไป ณ วันท่ี 1 มกราคม และวันที่ 31 ธนั วาคม 2554

สมดุ รายวนั ทั่วไป หน้า 1

พ.ศ. 2554 รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดอื น วัน
บัญชี บาท สต. บาท สต.

4. แสดงรายการตัว๋ เงินจา่ ยในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2554

บริษัท แสนสุขสม จากดั
งบแสดงฐานะการเงิน (บางส่วน)

ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2554

(หนว่ ย : บาท)

หน้ีสินและสว่ นของผถู้ อื หุ้น

หน้ีสินไม่หมนุ เวยี น
ต๋วั เงินจา่ ย
หกั ส่วนลดตั๋วเงินจ่าย

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 หน้ีสนิ ไม่หมนุ เวยี น 179

2. ในวันท่ี 1 มกราคม 2554 บรษิ ทั พบพร จากดั กยู้ ืมเงินจากธนาคาร สยามไทย จากัด (มหาชน)
โดยออกตว๋ั เงินจา่ ยชนดิ มดี อกเบ้ีย 10% มูลคา่ 800,000 บาท อายุ 3 ปี จา่ ยดอกเบี้ยทกุ วนั สิ้นปี
อัตราดอกเบี้ยในท้องตลาด 12%

ใหท้ า 1. คานวณจานวนเงินท่ไี ดร้ บั จากการกูย้ มื เงนิ
2. ตารางแสดงการตัดบญั ชสี ่วนลดต๋วั เงนิ จ่ายวิธีอัตราดอกเบย้ี ทแ่ี ท้จริง
3. บันทึกรายการในสมดุ รายวันทว่ั ไป ณ วนั ท่ี 1 มกราคม และวันที่ 31 ธันวาคม 2554

4. แสดงรายการตวั๋ เงนิ จ่ายในงบแสดงฐานะการเงิน ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2554

1. คานวณจานวนเงินที่ได้รับจากการกู้ยมื เงนิ บาท
ราคาตามมลู คา่ ของต๋ัวเงนิ
มูลค่าปจั จบุ นั ของตัว๋ เงินจา่ ย บาท
มูลคา่ ปจั จบุ ันของดอกเบยี้ จ่าย บาท

ส่วนลดตว๋ั เงินจา่ ย
หมายเหตุ (1) จากตารางที่ 1 PVIF ; n = 3, i = 12% = 0.7118

(2) จากตารางท่ี 2 PVIFA ; n = 4, i = 12% = 2.4018

2. ตารางแสดงการตัดบญั ชสี ว่ นลดตัว๋ เงินจา่ ยวิธอี ัตราดอกเบยี้ ที่แทจ้ รงิ

ดอกเบ้ียจา่ ยทกุ ปี เปน็ เวลา 3 ปี อตั ราดอกเบยี้ ทแี่ ทจ้ รงิ 12%

ดอกเบี้ยทจี่ ่าย ดอกเบ้ยี จ่าย ตัดบัญชี ราคาตามบญั ชี
ของต๋วั เงินจา่ ย
วนั ท่ี เป็นเงนิ สด ตามบัญชี ส่วนลดต๋วั เงินจา่ ย

(1) (2) (2) – (1)

ณ วันออกตว๋ั

สน้ิ ปที ี่ 1

สน้ิ ปีท่ี 2

สิ้นปที ี่ 3

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3 หน้ีสนิ ไม่หมุนเวยี น 180

3. บันทึกรายการในสมุดรายวนั ท่วั ไป ณ วันท่ี 1 มกราคม และวันท่ี 31 ธนั วาคม 2554

สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 1

พ.ศ. รายการ เลขท่ี เดบติ เครดิต
เดอื น วนั
บญั ชี บาท สต. บาท สต.

4. แสดงรายการตั๋วเงินจา่ ยในงบแสดงฐานะการเงนิ ณ วันท่ี 31 ธนั วาคม 2554
บรษิ ัท พบพร จากัด

งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน)

ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2554

(หน่วย : บาท)

หน้ีสินและส่วนของผถู้ อื หุ้น

หนส้ี ินไม่หมนุ เวียน
ตัว๋ เงนิ จ่าย
หัก สว่ นลดตว๋ั เงนิ จา่ ย

หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 3 หนส้ี นิ ไม่หมนุ เวียน 181

11. การแสดงรายการหนี้สนิ ไม่หมุนเวยี นในงบการเงนิ

หน้สี นิ ไมห่ มนุ เวียนให้แสดงในงบแสดงฐานะการเงนิ โดยเรียงลาดับรายการย่อท่ีต้องมีตามรูปแบบ
ที่กรมพฒั นาธุรกิจการค้าประกาศใช้ ซ่ึงเปน็ ประกาศท่ไี ดม้ ีการปรับปรุงให้สอดคล้องกับมาตรฐานการบัญชี
ฉบับท่ีเกี่ยวข้องในเร่ืองการนาเสนองบการเงิน และเปิดเผยรายละเอียดท่ีสาคัญเก่ียวกับหนี้สินน้ัน

ในหมายเหตุประกอบงบการเงิน เช่น ลักษณะของหนี้สิน วันครบกาหนดชาระหนี้ อัตราดอกเบี้ย
วธิ กี ารชาระหน้ี สทิ ธิในการแปลงสภาพหน้ี รายละเอยี ดการคา้ ประกนั หนีส้ ิน เปน็ ตน้

สาหรับหนี้สินไม่หมุนเวียนท่ีถึงกาหนดชาระภายในหนึ่งปี และชาระคืนด้วยสินทรัพย์หมุนเวียน

ใหแ้ สดงเป็นหนี้สินหมุนเวียน แต่ถ้าชาระด้วยสินทรัพย์อ่ืนที่ไม่หมุนเวียนหรือก่อหน้ีสินไม่หมุนเวียนใหม่
ให้แสดงเปน็ หนส้ี ินไมห่ มนุ เวยี น พร้อมทั้งเปิดเผยในหมายเหตุประกอบงบการเงินถึงวันครบกาหนดชาระ
และวิธกี ารจา่ ยชาระคนื

งบการเงนิ แบบ 2
ของ บริษทั จากัด
หนว่ ย : บาท
--------------------------- 25x1 25x0
งบแสดงฐานะการเงิน (บางสว่ น)
×× ××
หมายเหตุ ×× ××
×× ××
หน้สี ินและสว่ นของผู้ถือหุ้น ×× ××
4. หนสี้ นิ ไม่หมุนเวยี น ×× ××
×× ××
4.1 เงินกยู้ มื ระยะยาว
4.2 หนี้สนิ ภาษเี งนิ ได้รอการตดั บญั ชี
4.3 ภาระผูกพนั ผลประโยชนพ์ นักงาน

4.4 ประมาณการหนส้ี นิ ระยะยาว
4.5 หนี้สินไม่หมนุ เวียนอืน่
รวมหน้ีสินไม่หมุนเวยี น

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 3 หนีส้ ินไมห่ มนุ เวียน 182

ความหมายของรายการยอ่ ในงบการเงิน แบบ 2
ของ บริษัทจากัด

----------------------------

งบแสดงฐานะการเงนิ

หนส้ี ินและส่วนของผู้ถอื หุ้น
4. หนี้สนิ ไมห่ มุนเวียน (Non-current Liabilities)

4.1 เงนิ กูย้ ืมระยะยาว (Long-term Borrowings) หมายถึง เงินกู้ยืมระยะยาว รวมทง้ั หนส้ี ิน

ในลักษณะอน่ื ใดซึง่ ถึงกาหนดชาระคนื เกินกว่าหนงึ่ ปนี ับจากวันสน้ิ รอบระยะเวลารายงาน
4.2 หน้ีสนิ ภาษีเงินได้รอการตัดบญั ชี (Deferred Tax Liabilities) หมายถงึ จานวนภาษเี งนิ ได้

ท่กี ิจการต้องจา่ ยในอนาคตซ่งึ เกิดจากผลแตกตา่ งชว่ั คราวที่ต้องเสยี ภาษี ทงั้ นใ้ี ห้เป็นไปตามท่ีกาหนด

ในมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่เี กย่ี วข้อง
4.3 ภาระผูกพันผลประโยชน์พนักงาน (Employee Benefit Obligations) หมายถึง หนี้สิน

ตามโครงการผลประโยชน์พนักงาน ตามที่กาหนดในมาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 19 เรื่อง ผลประโยชน์

พนักงาน หรือประมาณการหนี้สินสาหรับผลประโยชน์พนักงานตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน
สาหรับกิจการทไ่ี ม่มสี ว่ นไดเ้ สยี สาธารณะ

4.4 ประมาณการหนส้ี ินระยะยาว (Long-term Provisions) หมายถงึ หนี้สนิ ทถ่ี ึงกาหนด

ชาระคืนเกินกวา่ หนงึ่ ปนี ับจากวันสนิ้ รอบระยะเวลารายงานและมีความไมแ่ นน่ อนเกยี่ วกับจงั หวะเวลา
หรอื จานวนทจี่ ะต้องจา่ ยชาระ ท้งั น้ี ใหเ้ ปน็ ไปตามที่กาหนดในมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ท่เี กีย่ วข้อง

4.5 หนสี้ ินไมห่ มนุ เวียนอน่ื (Other Non-current Liabilities) หมายถงึ หน้ีสินไม่หมุนเวียนอื่น

นอกจากท่ีกาหนดให้แสดงไว้ในรายการท่ี 4.1 ถึง 4.4 ท้ังน้ี หากรายการใดมีสาระสาคัญ
ให้แยกแสดงออกมาตา่ งหาก

หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 3 หน้ีสนิ ไมห่ มนุ เวียน 183

ตวั อย่างที่ 3.18 การแสดงรายการหนส้ี ินไมห่ มนุ เวยี นในงบแสดงฐานะการเงิน
บริษัท วรโชติ จากัด

งบแสดงฐานะการเงนิ (บางส่วน)

ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557

หนีส้ ินและส่วนของผู้ถือหุ้น หมายเหตุ หนว่ ย : บาท
หนส้ี ินหมุนเวยี น 2557
เงนิ กู้ยมื ระยะยาวท่ถี งึ กาหนดชาระภายในหน่ึงปี 3
200,000
หนี้สินไม่หมุนเวียน 3
เงนิ กูย้ ืมระยะยาว 4 1,000,000
ห้นุ ก-ู้ สทุ ธิ 5 4,120,000

หนีส้ นิ ไมห่ มนุ เวียนอ่นื 300,000
รวมหนส้ี ินไม่หมนุ เวียน 5,620,000

บรษิ ัท วรโชติ จากัด

หมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน (บางส่วน)
ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557

นโยบายบัญชที ี่สาคัญ

กิจการใชว้ ิธอี ตั ราดอกเบยี้ ที่แท้จรงิ ในการตัดบญั ชสี ่วนเกนิ มลู คา่ หุน้ กู้
และบญั ชีสว่ นลดตั๋วเงินจ่าย
หมายเหตุ 3 เงินกยู้ ืมระยะยาว

เงนิ ก้ยู มื ระยะยาว จานวน 1,000,000 บาท ระยะเวลา 5 ปี อัตราดอกเบยี้ 10% ต่อปี
จ่ายชาระเงนิ ตน้ ทุกปี ปลี ะ 200,000 บาท โดยมีอาคารเปน็ หลกั ประกัน

หมายเหตุ 4 หุ้นกู้ 4,000,000
120,000 4,120,000
หุ้นกู้ออกจาหน่าย (หนุ้ กจู้ ดทะเบยี น มลู ค่า 5,000,000 บาท
อัตราดอกเบย้ี 8% ครบกาหนดวนั ท่ี 31 ธันวาคม 2559
ยงั มิไดอ้ อกจาหน่าย 1,000,000 บาท)

บวก ส่วนเกินมูลค่าหุ้นกู้ 8%

หมายเหตุ 5 หนี้สินไม่หมุนเวียนอ่ืน ประกอบดว้ ย 350,000
ตวั๋ เงนิ จา่ ยระยะยาว ครบกาหนดวันท่ี 31 ธันวาคม 2559 50,000 300,000

หัก ส่วนลดตวั๋ เงินจ่าย

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 หนสี้ ินไมห่ มนุ เวยี น 184

แบบฝึกหดั ที่ 3.11

จงปฏิบตั ิกิจกรรมตามท่โี จทย์กาหนด (10 คะแนน) 200,000 บาท
บรษิ ทั สุขทวี จากดั มรี ายการบญั ชี ณ วันที่ 31 ธนั วาคม 2557 ดงั นี้ 4,000 บาท

หนุ้ กู้ 6% ชนดิ ไถถ่ อนเมื่อครบกาหนด อายุ 3 ปี 300,000 บาท
10,000 บาท
ครบกาหนดวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2560
จดทะเบียนและออกจาหน่าย 2,000 หุน้ มลู ค่าหนุ้ ละ 100 บาท
สว่ นลดมลู คา่ หุ้นกู้

ตัว๋ เงนิ จา่ ย ครบกาหนดวันที่ 31 ธนั วาคม 2560
ส่วนลดตั๋วเงนิ จา่ ย

กิจการใช้วิธอี ตั ราดอกเบี้ยทแ่ี ท้จรงิ ในการตดั บญั ชีส่วนเกินมลู ค่าหุ้นกแู้ ละบญั ชสี ่วนลดตว๋ั เงนิ จา่ ย

ใหท้ า 1. แสดงรายการหนี้สินไมห่ มนุ เวยี นในงบแสดงฐานะการเงิน (บางสว่ น) ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 2557
2. เปดิ เผยข้อมลู เกย่ี วกับหนี้สินไมห่ มุนเวียนในหมายเหตุประกอบงบการเงิน

1. แสดงรายการหนส้ี ินไมห่ มุนเวยี นในงบแสดงฐานะการเงิน (บางส่วน) ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557

บริษัท สขุ ทวี จากดั หนว่ ย : บาท
งบแสดงฐานะการเงนิ (บางสว่ น) 2557

หนสี้ ินและสว่ นของผู้ถอื หุ้น ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557
หน้ีสินไม่หมนุ เวียน
หุน้ กู้ หมายเหตุ
หนสี้ นิ ไมห่ มุนเวียนอน่ื
5
รวมหนส้ี นิ ไม่หมนุ เวียน 6

หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 หน้สี ินไมห่ มนุ เวยี น 185

2. เปิดเผยขอ้ มูลเกยี่ วกับหน้สี ินไมห่ มุนเวยี นในหมายเหตุประกอบงบการเงิน

บริษัท สุขทวี จากดั

หมายเหตุประกอบงบการเงิน (บางสว่ น)
ณ วันท่ี 31 ธันวาคม 2557

นโยบายบัญชีทีส่ าคัญ

หมายเหตุ 5 หุน้ กู้ ประกอบดว้ ย

หมายเหตุ 6 หน้ีสนิ ไม่หมุนเวียนอื่น

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 หน้สี นิ ไมห่ มนุ เวียน 186

สรุป

หนี้สินไม่หมุนเวียน หมายถึง หนี้สินท่ีมีกาหนดระยะเวลาการชาระหนี้เกินกว่า 12 เดือน
หรือ 1 ปี นับจากรอบระยะเวลารายงาน หรือหนี้สินท่ีไม่เป็นไปตามเง่ือนไขของการจัดประเภทเป็น
หนี้สนิ หมนุ เวียน

หุ้นกู้ หมายถึง ตราสารแห่งหน้ีไม่ว่าจะเรียกช่ือใดที่แบ่งเป็นหน่วย แต่ละหน่วยมีมูลค่าเท่ากัน
และกาหนดประโยชนต์ อบแทนไวเ้ ปน็ การลว่ งหน้าในอัตราเท่ากันทุกหนว่ ย โดยบริษัทออกให้แกผ่ ู้ใหก้ ู้ยมื เงนิ
หรือผ้ซู ือ้ เพื่อแสดงสิทธทิ ่ีจะได้รบั เงนิ หรือผลประโยชน์อืน่ ของผู้ถือตราสารดังกล่าว แตไ่ มร่ วมถึงตว๋ั เงนิ

กา รอ อก หุ้ นกู้ ตา มพ ร ะร าชบัญ ญั ติบ ริษั ทจ า กัด ( มห า ชน ) พ . ศ. 2 52 1 ก าห น ด ให้
เฉพาะบรษิ ัทจากดั (มหาชน) เท่าน้นั ท่อี อกจาหน่ายหุน้ ได้ ต่อมาไดม้ ีประกาศกระทรวงการคลงั พ.ศ. 2522
กาหนดให้บริษทั จดทะเบยี น และบรษิ ัทรบั อนญุ าตสามารถออกหุ้นกู้จาหน่ายได้

บริษัทสามารถจาหน่ายหุ้นกู้ได้ในราคาท่ีแตกต่างจากราคาท่ีตราไว้ในใบหุ้นท้ังน้ีขึ้นอยู่กับ
อัตราดอกเบย้ี ของหุน้ กู้และอตั ราดอกเบย้ี ในท้องตลาด ราคาขายหุ้นกู้มี 3 ราคา คอื

1. จาหนา่ ยห้นุ กใู้ นราคาตามมลู คา่ กรณีนไ้ี ม่มีผลต่าง
2. จาหนา่ ยในราคาสงู กวา่ มูลคา่ กรณนี ี้ผลตา่ งคอื ส่วนเกนิ มลู คา่ หนุ้ กู้
3. จาหนา่ ยในราคาตา่ กว่ามลู คา่ กรณนี ี้ผลตา่ งคอื สว่ นลดมูลค่าหุ้นกู้
มาตรฐานการบญั ชไี ทย ฉบบั ที่ 105 เรื่อง การบัญชสี าหรบั เงินลงทนุ ในตราสารหน้ีและตราสารทุน
กาหนดให้ผู้ลงทนุ ในตราสารหนี้ระยะยาวตัดจาหน่ายส่วนเกินหรือส่วนลดมูลค่าหุ้นกู้ด้วยวิธีอัตราดอกเบี้ย
ทีแ่ ท้จรงิ หรือวิธีอืน่ ทีใ่ ห้ผลไม่แตกตา่ งจากวิธดี อกเบ้ยี ท่แี ทจ้ ริงอยา่ งมนี ยั สาคญั
การบันทึกบญั ชีเก่ียวกับหุ้นกูท้ ่อี อกจาหน่าย บนั ทกึ ได้ 2 วธิ ี คือ
1. การจาหน่ายหุน้ กใู้ นวนั ทจ่ี ดทะเบียนหรอื วนั กาหนดจ่ายดอกเบี้ย
2. การจาหน่ายหุ้นกู้ระหว่างงวดดอกเบ้ยี
การไถ่ถอนหนุ้ กู้กระทาได้หลายลักษณะขน้ึ อยู่กับเงอื่ นไขการจดทะเบยี นหุ้นกู้ ดังน้ี การไถ่ถอนหุ้นกู้
เมือ่ ครบกาหนด การไถ่ถอนห้นุ กู้กอ่ นครบกาหนด การไถ่ถอนหุ้นกู้โดยออกหุ้นกู้ใหม่และการแปลงสภาพ
หนุ้ ก้เู ป็นหนุ้ ทุน
ตว๋ั เงินจ่าย เปน็ หน้สี นิ ที่ครบกาหนดชาระเกนิ กว่า 12 เดอื นนับจากวันที่ในงบแสดงฐานะการเงิน
ตั๋วเ งิน จ่าย ระ ยะ ยาวมีลั กษณ ะเ หมื อนหุ้ นกู้ ในเ ร่ือ งข องวั นค รบก าห นด และ วัน จ่าย ดอ กเ บี้ยท่ี แน่ นอ น
การวดั มูลค่าของต๋วั เงินจ่ายใชม้ ูลค่าปจั จุบนั ของเงินตน้ และดอกเบีย้ ท่ตี อ้ งชาระในอนาคต ทาให้เกิดสว่ นเกิน
หรือส่วนลดต๋ัวเงินจา่ ยท่ีตอ้ งตดั ตามอายุของต๋วั เงินจ่ายด้วยวธิ อี ตั ราดอกเบีย้ ท่ีแท้จรงิ
หนี้สินไม่หมุนเวียนแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน โดยเรียงลาดับรายการย่อที่ต้องมีตามรูปแบบ
ท่ีกรมพัฒนาธุรกิจการค้าประกาศใช้และเปิดเผยรายละเอียดท่ีสาคัญเกี่ยวกับหนี้สินไม่หมุนเวียนนั้น
ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 หน้สี ินไม่หมนุ เวียน 187

คาศพั ทท์ างการบญั ชี

คาศพั ท์ ความหมาย

Amortizing Discounts and Premiums การตัดบญั ชสี ว่ นเกินและสว่ นลดมลู ค่าหุ้นกู้

At Discount ราคาต่ากวา่ มลู ค่า
At Premium ราคาสูงกว่ามลู คา่
At Face Value ราคาตามมูลค่า

Bond Payable หนุ้ กู้
Bond Issue Costs คา่ ใช้จ่ายในการออกหุ้นกู้
Bond Refunding การไถถ่ อนหนุ้ กู้โดยออกหุน้ กู้ใหม่

Callable Bonds หุ้นกู้ทไ่ี ถถ่ อนก่อนครบกาหนด
Convertible Bonds หนุ้ ก้แู ปลงสภาพ
Coupon Bonds หนุ้ กทู้ ไ่ี มร่ ะบชุ อ่ื ผถู้ ือ

Debenture Bonds หนุ้ กู้ทไ่ี มม่ สี ินทรัพย์ค้าประกนั
Deferred Tax Liabilities หน้ีสินภาษีเงินไดร้ อการตัดบญั ชี
Employee Benefit Obligations ภาระผกู พันผลประโยชนพ์ นักงาน

Extinguishment of Debt Prior to Maturity การไถถ่ อนหนุ้ กู้กอ่ นครบกาหนด
Long-term Borrowings เงนิ กู้ยืมระยะยาว
Long-term Notes Payable ตั๋วเงนิ จ่ายระยะยาว

Long-term Provisions ประมาณการหน้ีสนิ ระยะยาว
Mortgage Bonds หุ้นก้ทู ่มี สี ินทรพั ย์ค้าประกัน
Non-Current Liabilities หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวียน

Other Non-current Liabilities หนส้ี นิ ไมห่ มุนเวยี นอน่ื
Par Value ราคาตามมูลค่า
Registered Bonds หุ้นกู้ทร่ี ะบชุ อื่ ผู้ถอื

Retirement of Bonds การไถ่ถอนหนุ้ กู้
Retirement of Bonds at Maturity การไถ่ถอนหนุ้ กเู้ มือ่ ครบกาหนด
Serial Bonds หนุ้ ก้ทู ี่ครบกาหนดไถถ่ อนเปน็ งวด ๆ

Term Bonds หนุ้ กทู้ ีค่ รบกาหนดไถถ่ อนคราวเดยี ว
Zero-coupon หุ้นกู้ท่ีไมจ่ า่ ยดอกเบ้ยี จนถึงวันครบกาหนดไถ่ถอน

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 3 หน้ีสนิ ไม่หมุนเวยี น 188

แบบทดสอบหลงั เรียน
หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 3 หนี้สนิ ไมห่ มนุ เวียน

คาชแี้ จง : 1. ให้เลอื กคาตอบท่ถี ูกตอ้ งทส่ี ดุ เพยี งขอ้ เดยี วและทาเครื่องหมาย (×) ลงในกระดาษคาตอบ
2. แบบทดสอบ จานวน 16 ขอ้ รวม 16 คะแนน ใชเ้ วลา 16 นาที

1. วนั ที่ 1 เมษายน 2557 บริษทั ดาวเดน่ จากัด (มหาชน) จดทะเบียนหนุ้ กู้ มลู ค่า 600,000 บาท

อายุ 5 ปี อตั ราดอกเบีย้ 10% ต่อปี จา่ ยดอกเบ้ยี ปลี ะ 2 ครง้ั ในวันที่ 1 เมษายน และ 1 ตุลาคม

บรษิ ทั จาหนา่ ยหุ้นก้ใู นวันที่ 1 กรกฎาคม 2557 ในราคา 93 บาท บวกดอกเบี้ยคงค้าง

การบันทึกบญั ชีการจาหนา่ ยห้นุ กู้ในวนั ท่ี 1 กรกฎาคม 2557 ตรงกบั ข้อใด

(จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ข้อท่ี 5)

ก. เดบติ เงนิ สด 600,000

ดอกเบย้ี จ่าย 15,000

เครดติ หุ้นกู้ 615,000

ข. เดบิต เงนิ สด 588,000

ส่วนลดมูลค่าหุน้ กู้ 42,000

เครดติ หนุ้ กู้ 600,000

ดอกเบ้ียจ่าย 30,000

ค. เดบติ เงนิ สด 558,000

สว่ นเกินมลู คา่ ห้นุ กู้ 42,000

ดอกเบี้ยจ่าย 15,000

เครดติ หนุ้ กู้ 615,000

ง. เดบติ เงนิ สด 573,000

ส่วนเกนิ มลู ค่าหนุ้ กู้ 42,000

เครดติ หุน้ กู้ 600,000

ดอกเบี้ยจ่าย 15,000

จ. เดบติ เงนิ สด 645,000

เครดติ หนุ้ กู้ 600,000

สว่ นเกนิ มูลคา่ ห้นุ กู้ 15,000

ดอกเบ้ยี จ่าย 30,000

หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 3 หนส้ี ินไมห่ มนุ เวียน 189

2. วันท่ี 1 มนี าคม 2557 บรษิ ัท ก้าวหนา้ จากัด (มหาชน) จดทะเบียนและออกจาหนา่ ยหุ้นกู้

มลู ค่า 300,000 บาท ในราคา 105 บาท อายุ 4 ปี อัตราดอกเบี้ย 12% ตอ่ ปี

จ่ายดอกเบยี้ ปลี ะ 2 ครง้ั ในวันท่ี 1 มีนาคม และ 1 กันยายน การบนั ทกึ บัญชีจาหน่ายหนุ้ กู้

ในวนั ที่ 1 มนี าคม 2557 ตรงกับข้อใด (จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ข้อที่ 4)

ก. เดบติ เงินสด 300,000

เครดิต หนุ้ กู้ 300,000

ข. เดบิต เงนิ สด 315,000

เครดติ หนุ้ กู้ 315,000

ค. เดบติ เงนิ สด 285,000

สว่ นลดมูลค่าหนุ้ กู้ 15,000

เครดิต หุน้ กู้ 300,000

ง. เดบิต เงนิ สด 300,000

เครดิต หุ้นกู้ 285,000

สว่ นเกนิ มลู ค่าหนุ้ กู้ 15,000

จ. เดบติ เงนิ สด 315,000

เครดิต หุน้ กู้ 300,000

สว่ นเกนิ มูลคา่ หุ้นกู้ 15,000

3. “หุ้นกู้” มคี วามหมายตรงกบั ข้อใด (จุดประสงคก์ ารเรยี นรขู้ อ้ ที่ 2)

ก. ตราสารแสดงพนั ธะหนสี้ ินโดยระบุชอ่ื ผู้ถือลงในตราสาร

ข. เอกสารแสดงหนสี้ ินโดยออกใหผ้ ู้ถือแสดงราคาตามมลู ค่าทจี่ ะต้องจา่ ยชาระ

ค. ตราสารแสดงพันธะหนสี้ ินท่ตี อ้ งชาระเงนิ ต้นและดอกเบ้ียตามวนั เวลาที่กาหนดให้แกผ่ ูถ้ ือ

ง. ตราสารแสดงหนสี้ นิ ท่อี อกใหแ้ กผ่ ูถ้ อื ซ่ึงจะแสดงราคาตามมลู ค่าทต่ี ้องชาระเมอื่ ครบกาหนด

จ. ตราสารทางการเงนิ ซงึ่ ระบจุ านวนเงนิ ทก่ี ู้ หรือจานวนเงนิ ทีจ่ ะคืนใหผ้ ู้ถือห้นุ เมอ่ื ครบกาหนด

4. ในวันท่ี 1 มกราคม 2557 บรษิ ัท มสี ขุ จากดั (มหาชน) จดทะเบยี นและออกจาหน่ายหุ้นกู้

มูลค่า 500,000 บาท ในราคา 102 บาท อตั ราดอกเบย้ี 10% ตอ่ ปี อายุ 3 ปี จ่ายดอกเบี้ยปีละครั้ง

ทกุ วันท่ี 31 ธันวาคมของทกุ ปี จานวนเงนิ ที่ได้รบั จากการจาหน่ายหนุ้ ตรงกบั ข้อใด

(จุดประสงค์การเรยี นรูข้ อ้ ที่ 3)

ก. 490,000 บาท

ข. 500,000 บาท

ค. 510,000 บาท

ง. 530,000 บาท

จ. 550,000 บาท

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 3 หน้สี ินไมห่ มุนเวยี น 190

5. คาวา่ “หน้ีสินไมห่ มุนเวยี น” มีความหมายตรงกบั ขอ้ ใด (จดุ ประสงคก์ ารเรียนรขู้ ้อท่ี 1)

ก. หนส้ี ินที่ชาระดว้ ยจานวนทแ่ี น่นอน ภายใน 1 ปี

ข. หนีส้ ินที่ชาระดว้ ยสินทรพั ยห์ มนุ เวยี นในระยะเวลาเกนิ กว่า 1 ปี

ค. หนส้ี นิ ทีช่ าระภายในรอบระยะเวลาดาเนนิ งานตามปกติของกจิ การ

ง. หนี้สินทมี่ ีกาหนดชาระเกนิ กว่า 1 ปี ด้วยการกอ่ หนสี้ นิ ระยะส้นั อ่ืนแทน

จ. หน้สี ินทม่ี ีกาหนดระยะเวลาชาระหนเ้ี กินกว่า 12 เดือนนับจากรอบระยะเวลารายงาน

6. วันที่ 1 มกราคม 2557 บริษัท พอดี จากัด ออกจาหนา่ ยหนุ้ กู้ มลู ค่า 300,000 บาท

อัตราดอกเบยี้ 12% ต่อปี อายุ 5 ปี จ่ายดอกเบย้ี ทกุ วนั ที่ 30 มิถุนายน และ 31 ธนั วาคม

จาหน่ายในราคา 259,742 บาท อัตราดอกเบ้ียทีแ่ ทจ้ ริง 16% การบันทึกตดั บญั ชีสว่ นลดมูลค่าหนุ้ กู้

วิธอี ัตราดอกเบย้ี ทีแ่ ท้จรงิ ในวนั ท่ี 31 มิถุนายน 2557 ตรงกับขอ้ ใด (จดุ ประสงค์การเรียนรูข้ ้อที่ 7)

ก. เดบติ ดอกเบีย้ จ่าย 2,779.36

เครดิต ส่วนลดมูลค่าห้นุ กู้ 2,779.36

ข. เดบิต ส่วนลดมูลคา่ หนุ้ กู้ 2,779.36

เครดิต ดอกเบย้ี จ่ายค้างจ่าย 2,779.36

ค. เดบิต สว่ นลดมลู คา่ หุน้ กู้ 3,001.71

เครดิต ดอกเบีย้ จ่าย 3,001.71

ง. เดบติ ดอกเบ้ยี จา่ ย 3,001.71

เครดติ สว่ นลดมูลคา่ หุ้นกู้ 3,001.71

จ. เดบิต ส่วนลดมูลค่าหุน้ กู้ 3,001.71

เครดติ ดอกเบ้ยี จา่ ยค้างจา่ ย 3,001.71

7. วันท่ี 1 มกราคม 2557 บริษทั มีสุข จากัด จาหน่ายหุ้นกู้ มลู คา่ 200,000 บาท ในราคาตามมลู คา่

อตั ราดอกเบย้ี 10% ตอ่ ปี อายุ 5 ปี บริษทั จา่ ยคา่ พิมพ์ใบหุ้น 2,000 บาท คา่ จดทะเบยี นห้นุ กู้

3,000 บาท และคา่ จดทะเบียนจดั ต้งั บรษิ ทั 4,500 บาท การบนั ทกึ บญั ชคี า่ ใชจ้ า่ ยในการออกหุน้ กู้

ในวันที่ 1 มกราคม 2557 ตรงกบั ข้อใด (จุดประสงค์การเรยี นรู้ขอ้ ท่ี 8)

ก. เดบติ ค่าใชจ้ ่ายในการออกหนุ้ กู้ 1,000

เครดิต เงนิ สด 1,000

ข. เดบิต คา่ ใช้จ่ายในการออกห้นุ กู้ 2,000

เครดิต คา่ ใช้จ่ายในการออกห้นุ กู้รอตัดบัญชี 2,000

ค. เดบิต ค่าใชจ้ ่ายในการออกหุ้นกู้รอตัดบัญชี 3,000

เครดติ เงินสด 3,000

ง. เดบติ ค่าใช้จ่ายในการออกหนุ้ กู้รอตดั บัญชี 5,000

เครดติ เงินสด 5,000

จ. เดบิต คา่ ใชจ้ า่ ยในการออกหุน้ กูร้ อตัดบญั ชี 9,500

เครดติ ค่าใช้จา่ ยในการออกหุ้นกู้ 9,500