การคิด มัธยม สังคม

สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์


มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ

และความจำเป็นของการรว่ มมือกนั ทางเศรษฐกจิ ในสงั คมโลก


ตวั ชว้ี ัด
ผ้เู รยี นรู้อะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจัดการเรียนรู
้
ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด


๑. อภิปราย
ผเู้ รยี นรู้อะไร

ระบบเศรษฐกจิ

ระบบเศรษฐกิจ
๑. ทกั ษะ

การนำเสนอผล
๑. ศกึ ษาลกั ษณะของระบบ
การวเิ คราะห
์ การเปรยี บเทยี บ

เศรษฐกจิ แบบตา่ ง ๆ

แบบต่าง ๆ
ผเู้ รียนทำอะไรได
้ ๒. ทกั ษะ

ระบบเศรษฐกจิ ๒. แยกแยะหาความสัมพันธ
์

อภิปรายระบบเศรษฐกิจ การเปรยี บเทียบ
แบบต่าง ๆ
ของระบบเศรษฐกจิ แบบตา่ ง ๆ


แบบตา่ ง ๆ


๓. นำผลการวิเคราะหม์ า




อภิปรายรว่ มกัน





๔. สรุปผล เปรียบเทยี บ




ระบบเศรษฐกิจแบบต่าง ๆ






๕. นำเสนอผล





การเปรียบเทยี บ






ระบบเศรษฐกิจแบบตา่ ง ๆ







๒. ยกตวั อยา่ งท่ี ผเู้ รยี นรอู้ ะไร
๑. ทักษะ

ตัวอยา่ งท่สี ะท้อน ๑. ศึกษาลักษณะการพง่ึ พา
สะทอ้ นให้ การพ่ึงพาอาศัยกนั

การให้เหตผุ ล
ให้เห็นการพึง่ พา อาศัยกันและการแข่งขนั กนั
เหน็ การพึ่งพา และการแข่งขนั กันของ ๒. ทกั ษะ
อาศยั กัน และ
ทางเศรษฐกิจในภมู ิภาค
อาศัยกนั และ
ประเทศในภมู ภิ าคเอเชยี
การสร้างความร
ู้ การแขง่ ขันกนั ทาง เอเชยี จากแหลง่ เรยี นรตู้ า่ ง ๆ

การแขง่ ขนั ผู้เรยี นทำอะไรได
้
เศรษฐกจิ ในภูมภิ าค ๒. ค้นหาสาเหตุของการ
กันทาง ยกตวั อย่างท่ีสะท้อนใหเ้ ห็น

เอเชีย
พึ่งพาอาศัยกนั และ

เศรษฐกจิ ใน การพ่งึ พาอาศยั กนั และ

การแข่งขันกันทางเศรษฐกิจ

ภูมภิ าคเอเชีย
การแข่งขันกันทางเศรษฐกจิ

๓. อธิบายใหเ้ หน็ ความ

ในภมู ิภาคเอเชยี


สอดคล้องของเหตุและผล




ของการพ่ึงพาอาศัยกนั และ





การแขง่ ขันกนั ทางเศรษฐกิจ





๔. สรา้ งความรูเ้ ก่ยี วกับ





การพึง่ พาอาศัยกันและ






การแข่งขันกันเพ่อื การพฒั นา




เศรษฐกิจ














92 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้เพื่อพฒั นาทักษะการคดิ ระดับมัธยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชี้วดั
ผเู้ รยี นรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ









๕. คน้ หาและนำเสนอตวั อย่าง


ของสภาพการณ์เศรษฐกิจ





ในภมู ิภาคเอเชียท่ีมีลักษณะ





การพง่ึ พาอาศยั กันและ






การแขง่ ขันกนั เพอื่ การพฒั นา




เศรษฐกจิ







๓. วเิ คราะห
์ ผูเ้ รยี นร้อู ะไร
ทักษะ

แผนภาพความคดิ
๑. ศึกษาแผนที่แหล่ง
การกระจาย การกระจายของ การวเิ คราะห์
แสดงการกระจาย ทรัพยากรของโลก

ของ ทรัพยากรในโลกมผี ลต่อ
ของทรัพยากร
๒. อภิปราย วิเคราะห
์
ทรัพยากรใน ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกจิ
ในโลกที่ส่งผลตอ่ การกระจายของทรพั ยากร


โลกทีส่ ่งผล ระหว่างประเทศ

ความสัมพันธท์ าง ในโลกทีส่ ่งผลต่อ


ตอ่ ความ ผูเ้ รยี นทำอะไรได
้
เศรษฐกิจระหวา่ ง ความสัมพนั ธ์ทางเศรษฐกจิ

สมั พันธ์ทาง วเิ คราะห์การกระจายของ
ประเทศ
ระหวา่ งประเทศ

เศรษฐกจิ ทรพั ยากรในโลกท่สี ง่ ผล

๓. สรุปการกระจายของ
ระหว่าง ตอ่ ความสมั พันธ์ทาง

ทรัพยากรในโลกทีส่ ่งผลตอ่
ประเทศ
เศรษฐกิจระหว่างประเทศ

ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ

โดยนำเสนอแผนภาพ


ระหว่างประเทศ





๔. จัดทำและนำเสนอ




แผนภาพความคดิ การกระจาย




ของทรพั ยากรในโลกส่งผล




ตอ่ ความสมั พนั ธท์ าง




เศรษฐกจิ ระหว่างประเทศ







๔. วิเคราะห
์
ผู้เรียนรู้อะไร
๑. ทกั ษะ

แผนผงั ความคิด
๑. ศึกษาลกั ษณะสนิ ค้า


การแข่งขนั การแข่งขันทางการค้า

การรวบรวม การแข่งขันทาง

ในชีวติ ประจำวนั


ทางการค้าใน ในประเทศและต่างประเทศ
ข้อมลู
การคา้ ในประเทศ ชนิดเดยี วกนั ต่างย่หี ้อกัน
ประเทศและ ส่งผลต่อคุณภาพสนิ คา้ ๒. ทักษะ
และตา่ งประเทศ
(ทั้งทผี่ ลติ ในประเทศและ
ต่างประเทศ

ปรมิ าณการผลิต และ
การวเิ คราะห
์ ท่ีส่งผลตอ่ คณุ ภาพ ต่างประเทศ) ค่าเหมอื นหรอื

ที่สง่ ผลตอ่ ราคาสนิ คา้
สินคา้ ปริมาณ
แตกต่างกันอยา่ งไร

คณุ ภาพสนิ ค้า ผู้เรยี นทำอะไรได
้ การผลติ และ
๒. วเิ คราะหห์ าสาเหตทุ ำไม
ปรมิ าณ
วิเคราะห์การแข่งขัน ราคาสนิ คา้
จึงแตกตา่ งกนั

การผลิต ทางการค้าในประเทศและ


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนร้เู พ่ือพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมัธยมศกึ ษา
93

กลุ่มสาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวช้วี ัด
ผูเ้ รยี นรู้อะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจดั การเรียนรู้

ต่างประเทศทสี่ ง่ ผลตอ่ ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทักษะการคิด


และราคา คุณภาพสนิ ค้า ปรมิ าณ
๓. สรุปลักษณะการแขง่ ขัน
การผลติ และราคาสินคา้
ทางการคา้ ในประเทศและ
สนิ คา้
ต่างประเทศ

ที่ส่งผลตอ่ คณุ ภาพสนิ คา้
ปริมาณการผลติ และ

ราคาสนิ คา้

๔. เขยี นและนำเสนอ
แผนผังความคดิ แสดง

ลกั ษณะการแขง่ ขนั ทาง

การคา้ ในประเทศและ

ต่างประเทศท่สี ง่ ผลต่อ
คณุ ภาพสนิ คา้ ปรมิ าณ

การผลิต และราคาสนิ คา้


94 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นรูเ้ พ่อื พฒั นาทักษะการคดิ ระดบั มธั ยมศกึ ษา


กลุม่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร
์

มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
สามารถใช้วิธีการทางประวตั ศิ าสตร์มาวเิ คราะห์เหตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ อยา่ งเปน็ ระบบ


ตวั ช้วี ดั
ผู้เรยี นรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรยี นรู
้
ภาระงาน
เพ่อื พัฒนาทกั ษะการคดิ


๑. ประเมินความ ผูเ้ รียนร้อู ะไร

๑. ทักษะ
รายงานสรปุ ผล

๑. กระบวนการวิเคราะห์
น่าเชื่อถอื ของ

การเลือกและการประเมนิ

การวเิ คราะห์
การประเมนิ

สงั เคราะห์และประเมนิ

หลักฐานทาง หลักฐานทางประวตั ิศาสตร์ ๒. ทกั ษะ
หลักฐานทาง ๒. ออกแบบการประเมิน
ประวตั ิศาสตร
์ ท่นี ่าเชอื่ ถือ ทำให้ได
้ การสังเคราะห
์ ประวตั ศิ าสตร์
ความนา่ เชอ่ื ถือของหลักฐาน

ในลกั ษณะ ข้อคน้ พบทาง ๓. ทักษะ

ทางประวตั ิศาสตรอ์ ยา่ งง่าย

ต่าง ๆ
ประวัตศิ าสตรท์ ชี่ ดั เจน
การประเมิน

๓. ออกแบบการประเมิน

ผเู้ รยี นทำอะไรได
้

ความน่าเช่อื ถือของหลักฐาน


๑. ประเมินความนา่ เชือ่ ถอื

ทางประวัติศาสตรอ์ ยา่ งง่าย


ของหลักฐานทาง

๔. ประเมินความน่าเช่ือถือ


ประวัติศาสตรอ์ ยา่ งง่าย


ของหลกั ฐานทางประวัติศาสตร
์

๒. ยกตัวอย่างหลกั ฐาน

๕. รายงานสรปุ ผล



ทางประวัติศาสตร์ทีม่
ี


การประเมินหลักฐานทาง

ความน่าเชื่อถือ


ประวตั ศิ าสตร์







๒. วเิ คราะห์ ผู้เรียนรอู้ ะไร
๑. ทักษะ

รายงานผล
๑. ศึกษากรณีตัวอยา่ งขอ้ มลู


ความ
ข้อมูลทางประวตั ิศาสตร
์
การวิเคราะห
์ การวเิ คราะห
์
ทางประวัติศาสตร
์
แตกต่าง
ประกอบไปดว้ ย
๒. ทกั ษะ
ความแตกตา่ ง ๒. วเิ คราะห์ และสังเคราะห
์

ระหว่าง
ผู้เรยี นทำอะไรได
้ การสังเคราะห
์ ระหว่างความจรงิ
ขอ้ มูลทเี่ ปน็ ความจริงและ


ความจรงิ

๑. วเิ คราะห์ความแตกต่าง

๓. ทักษะ
และขอ้ เทจ็ จรงิ ของ ขอ้ เทจ็ จริง

กบั ข้อเทจ็ จรงิ ระหว่างความจรงิ กับ

การสร้างความร
ู้ เหตุการณท์ าง ๓. สร้างความร้เู ก่ยี วกับ
ของ ขอ้ เทจ็ จรงิ ของเหตกุ ารณ์
ประวตั ิศาสตร์
ขอ้ มูล

ทางประวัติ-
ทางประวัติศาสตร
์

๔. สรปุ และรายงานผล

ศาสตร์
๒. อธบิ ายความแตกตา่ ง

การวิเคราะหค์ วามแตกต่าง



ระหวา่ งความจรงิ กับ


ระหว่างความจรงิ กบั



ข้อเทจ็ จรงิ ของเหตกุ ารณ์

ข้อเท็จจริงของเหตุการณ
์

ทางประวตั ศิ าสตร์


ทางประวัตศิ าสตร์

















แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรเู้ พื่อพัฒนาทักษะการคิด ระดับมธั ยมศกึ ษา
95

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวช้ีวัด
ผเู้ รียนรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพื่อพฒั นาทกั ษะการคิด


๓. เห็นความ ผ้เู รียนรอู้ ะไร

๑. ทกั ษะ

รายงานการศกึ ษา ๑. ศึกษากรณตี วั อย่าง

สำคญั ของ การตคี วามหลักฐานทาง การวิเคราะห
์ กรณีตัวอยา่ งและ ๒. ใชก้ ระบวนการวิเคราะห์
การตคี วาม ประวัตศิ าสตร์
๒. ทกั ษะ
ให้เหตุผลประกอบ สงั เคราะห์ ใหเ้ หตผุ ล


หลกั ฐานทาง ผ้เู รียนทำอะไรได
้ การตคี วาม
การตคี วามอย่าง และตีความ

ประวัตศิ าสตร์ ๑. ตคี วามหลักฐานทาง ๓. ทกั ษะ
ชดั เจน
๓. กระบวนการประยุกต
์

ท่ีน่าเช่ือถือ
ประวตั ศิ าสตร
์ การสังเคราะห
์ ใช้ความรู้

๒. เห็นความสำคัญของ
๔. ทักษะ
๔. สรปุ และรายงานผล

การตคี วามหลักฐานทาง การให้เหตผุ ล
การศกึ ษากรณีตัวอย่าง

ประวัตศิ าสตร
์



96 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มัธยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๔ ประวัตศิ าสตร์


มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ในด้านความสัมพันธ์
และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์อย่างต่อเน่ือง ตระหนักถึงความสำคัญ
และสามารถวิเคราะหผ์ ลกระทบทเ่ี กดิ ขึ้น


ตัวชวี้ ดั
ผเู้ รยี นรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจัดการเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทักษะการคดิ


๑. อธบิ าย ผเู้ รียนรู้อะไร

๑. ทักษะ

ผังมโนทัศน์

๑. การสบื คน้ ขอ้ มลู

พัฒนาการ พฒั นาการทางสังคม การวเิ คราะห์
รวมถงึ การนำเสนอ ๒. กระบวนการวเิ คราะห์
ทางสังคม เศรษฐกิจและการเมอื งของ ๒. ทกั ษะ

พฒั นาการทางสงั คม ปจั จัยทางภูมศิ าสตร์ทีม่ ีผล


เศรษฐกจิ ภูมิภาคเอเชีย
การสรุป

เศรษฐกิจและ
ตอ่ พัฒนาการดา้ นต่าง ๆ

และการเมือง ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ ลงความเหน็
การเมืองของ ในภูมิภาคเอเชีย

ของภูมิภาค อธบิ ายพัฒนาการทาง ๓. ทักษะ
ภูมิภาคเอเชยี
๓. วธิ ีการสรปุ ความและ

เอเชยี
สังคม เศรษฐกิจการเมอื ง การสร้างความรู้

สรา้ งความรู
้

ของภูมิภาคเอเชยี


๔. วิธีการเขยี นผงั มโนทศั น
์






๒. ระบ
ุ
ผเู้ รียนรอู้ ะไร
๑. ทกั ษะ

รายงานเกี่ยวกบั ๑. การสืบคน้ ขอ้ มลู

ความสำคญั แหลง่ อารยธรรมโบราณ

การสำรวจ แหล่งอารยธรรม

๒. กระบวนการวเิ คราะห์
ของแหล่ง ในภูมิภาคเอเชีย
ค้นหา
โบราณในภมู ิภาค

แหล่งอารยธรรมตะวนั ออก


อารยธรรม ผเู้ รียนทำอะไรได
้ ๒. ทกั ษะ
เอเชียทตี่ นเอง ทีม่ ผี ลต่อภมู ิภาคเอเชีย

โบราณใน ๑. บอกแหล่งอารยธรรม การวเิ คราะห์
สนใจ
๓. การสรปุ ความและสรา้ ง
ภูมิภาคเอเชีย
โบราณของประเทศใน ๓. ทกั ษะ

ความรู้

ภูมิภาคเอเชยี
การสรปุ

๔. การเขยี นรายงาน

๒. อธบิ ายความสำคัญของ ลงความเหน็


แหล่งอารยธรรมโบราณ
๔. ทกั ษะ

ในภมู ิภาคเอเชยี

การสรา้ งความร
ู้



แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้เพอ่ื พัฒนาทักษะการคดิ ระดับมัธยมศึกษา
97

กลุ่มสาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๔ ประวตั ศิ าสตร
์

มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก

ความภูมิใจและธำรงความเป็นไทย


ตัวช้ีวดั
ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคดิ
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั การเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทักษะการคดิ


๑. วิเคราะห์ ผ้เู รียนรู้อะไร

๑. ทกั ษะ

หนังสือเลม่ เลก็ ๑. กระบวนการสืบค้นทาง
พัฒนาการ พัฒนาการของอาณาจกั ร การวิเคราะห
์ เกีย่ วกับพัฒนาการ ประวตั ิศาสตร์

ของอาณาจกั ร อยุธยาและธนบรุ ี
๒. ทักษะ

ของอาณาจักร - กำหนดประเดน็ ปญั หา

อยธุ ยาและ ผู้เรียนทำอะไรได
้ การสังเคราะห์
อยธุ ยาและธนบรุ ี
- รวบรวมหลักฐาน

ธนบรุ ีใน
๑. อธิบายพัฒนาการ ๓. ทักษะ

- วเิ คราะห์และประเมิน
ดา้ นตา่ ง ๆ
อาณาจกั รอยุธยาและธนบรุ
ี การสรปุ


คุณคา่ ข้อมลู


๒. วเิ คราะห์พฒั นาการของ ลงความเหน็

- ตีความและสงั เคราะห
์

อาณาจกั รอยธุ ยาและธนบรุ ี

- นำเสนอ


ในดา้ นตา่ ง ๆ


๒. กระบวนการวเิ คราะห์




สงั เคราะห์ สรุปความ





๓. วธิ กี ารจัดหนังสอื เลม่ เล็ก







๒. วเิ คราะห์ ผเู้ รยี นรู้อะไร
๑. ทกั ษะ

การนำเสนอปจั จัยท่ี ๑. กระบวนการสบื ค้นทาง
ปจั จยั ทส่ี ่งผล ปัจจัยที่ส่งผลต่อความ การรวบรวมขอ้ มลู
มผี ลต่อความเจรญิ ประวตั ศิ าสตร์

ต่อความ มั่นคงและเจริญร่งุ เรืองของ ๒. ทักษะ

ร่งุ เรอื งของ ๒. กระบวนการวเิ คราะห์
มนั่ คงและ อาณาจกั รอยธุ ยา
การวิเคราะห
์ อาณาจักรอยุธยา
สงั เคราะห์

ความเจริญ ผู้เรยี นทำอะไรได
้ ๓. ทักษะ

ในรปู แบบท่ี

๓. วิธกี ารประยุกต์ใช้ความรู้

รุง่ เรอื งของ อธิบายปจั จยั ท่ีส่งผลต่อ การสังเคราะห์
ตนเองถนดั
๔. การนำเสนอในรปู แบบ


อาณาจกั ร ความมนั่ คงและความเจรญิ ๔. ทักษะ

ตา่ ง ๆ ตามวิธกี ารท
่ี

อยุธยา
รงุ่ เรอื งของอาณาจักร การประยุกต์


นกั เรียนถนัด เชน่ รายงาน


อยุธยา
ใชค้ วามรู้

แผน่ พบั Multimedia ฯลฯ







๓. ระบภุ มู ิปญั ญา
ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร
๑. ทักษะ

นิทรรศการ

๑. กระบวนการวิเคราะห์
และ
ภมู ปิ ัญญาและวัฒนธรรมไทย การสำรวจคน้ หา
เกย่ี วกับภูมปิ ัญญา สงั เคราะห์

วฒั นธรรมไทย
สมยั อยธุ ยาและธนบุร
ี
๒. ทักษะ

และวัฒนธรรมไทย
๒. วิธกี ารประยกุ ต์ใช้ความรู้

สมัยอยธุ ยา ท่มี ีผลต่อการพัฒนา

การวิเคราะห์
สมัยอยธุ ยาและ ๓. วิธกี ารนำเสนอในรปู แบบ
และธนบรุ ี ชาติไทยในยคุ ตอ่ มา
๓. ทักษะ
ธนบุรที ่ีมอี ิทธิพล
ตา่ ง ๆ เช่น รายงาน แผน่ พบั
และอทิ ธพิ ล ผู้เรียนทำอะไรได
้ การสังเคราะห์
ตอ่ การพฒั นา

Multimedia ฯลฯ

ของภูมปิ ญั ญา ๑. ระบุภมู ิปญั ญาและวัฒนธรรม ๔. ทกั ษะ
ชาตไิ ทย
๔. การจัดนทิ รรศการ

ดงั กลา่ วตอ่ ไทยสมยั อยุธยาและธนบรุ
ี การประยกุ ตใ์ ช้
การพัฒนา ๒. อธิบายอิทธิพลของ
ความรู
้
ชาติไทย
ภูมปิ ญั ญาและวัฒนธรรมไทย


ในยุคต่อมา
ตอ่ การพฒั นาชาติไทย


98 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรูเ้ พ่อื พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา


กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๕ ภูมิศาสตร ์


มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่ง ซ่ึงมีผล
ต่อกันและกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนท่ีและเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร์
ในการคน้ หา วิเคราะห์ สรุป และใชข้ ้อมูลภูมิสารสนเทศอย่างมีประสทิ ธิภาพ


ตัวชว้ี ดั
ผเู้ รียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจัดการเรยี นร
ู้
ภาระงาน
เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิด


๑. ใช้เคร่อื งมอื ผเู้ รียนรู้อะไร

๑. ทกั ษะ

รายงานการวเิ คราะห
์ ๑. กำหนดหัวขอ้ เกี่ยวกับ
ทางภูมิศาสตร์ เครอ่ื งมือภมู ศิ าสตรท์ ่ีใช้ การสำรวจคน้ หา
ขอ้ มลู ลกั ษณะทาง ลักษณะทางกายภาพและ


ในการรวบรวม ในการรวบรวม วิเคราะห
์
๒. ทักษะ

กายภาพและสงั คม ทางสงั คมของทวีปยโุ รปและ
วิเคราะห์ และนำเสนอขอ้ มลู

การรวบรวม ของทวีปยโุ รปและ แอฟรกิ าทีต่ ้องการคน้ หา

และนำเสนอ ลักษณะทางกายภาพ
ข้อมูล
แอฟรกิ า โดยใช
้
๒. กำหนดวธิ กี ารทจ่ี ะสำรวจ
ข้อมลู เกย่ี วกับ
และสังคม
๓. ทกั ษะ
เคร่ืองมอื ทาง

ค้นหา

ลกั ษณะทาง ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ การวิเคราะห ์
ภมู ศิ าสตร์
๓. ใช้วิธีการทกี่ ำหนด

กายภาพและ ใชเ้ ครือ่ งมอื ทางภมู ศิ าสตร
์


ในการค้นหา

สงั คมของ รวบรวมขอ้ มูล วเิ คราะห์

๔. รวบรวมข้อมลู ทไ่ี ด
้

ทวีปยุโรป และนำเสนอลักษณะทาง

ในการสำรวจค้นหา

และแอฟรกิ า
กายภาพและสังคมของ

๕. กำหนดวตั ถุประสงค
์


ทวปี ยุโรปและแอฟริกา


ในการวิเคราะห์ข้อมลู





๖. กำหนดเกณฑ์ในการ




จำแนกแยกแยะขอ้ มลู





๗. แยกแยะข้อมูลตามเกณฑ์




ทีก่ ำหนดใหเ้ ห็นองค์ประกอบ





ของข้อมลู





๘. นำเสนอผลการวเิ คราะห์




ขอ้ มูล โดยใช้เครือ่ งมอื






ทางภูมศิ าสตร
์






๒. วเิ คราะห์ ผู้เรียนรู้อะไร
๑ . ทกั ษะ

แผนภาพความคิด
๑. ศึกษาขอ้ มูลลักษณะทาง
ความสัมพนั ธ์ ความสมั พนั ธ์ระหวา่ ง การวิเคราะห
์ แสดงความสมั พนั ธ์ กายภาพและสังคมของ


ระหวา่ ง ลักษณะทางกายภาพและ ๒. ทักษะ
ระหว่างลกั ษณะ ทวีปยุโรปและแอฟรกิ า

ลกั ษณะทาง สงั คมของทวปี ยุโรปและ การเช่ือมโยง
ทางกายภาพและ ๒. ตง้ั วัตถุประสงค์ใน

กายภาพและ แอฟริกา
สงั คมของทวีป การวิเคราะห
์
สังคมของ ยโุ รปและแอฟรกิ า



แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พือ่ พัฒนาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศึกษา
99

กลุม่ สาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชีว้ ดั
ผเู้ รียนรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัดการเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิด


ทวปี ยุโรป ผู้เรียนทำอะไรได
้ ๓. กำหนดเกณฑ์ใน


การวิเคราะห์ข้อมูล

และแอฟริกา
วิเคราะห์ความสมั พันธ์ ๔. แยกแยะข้อมลู ตามเกณฑ์
ระหวา่ งลกั ษณะทาง ท่ีกำหนดให้เหน็ องคป์ ระกอบ

กายภาพและลกั ษณะทาง ๕. หาความสมั พนั ธร์ ะหว่าง
สงั คมของทวีปยโุ รปและ ลักษณะทางกายภาพและ
แอฟรกิ า
สงั คมของทวีปยุโรปและ

แอฟริกา

ในองคป์ ระกอบตา่ ง ๆ

๖. อธบิ ายความสมั พนั ธ์และ
ความหมายของข้อมูลทน่ี ำมา
เชือ่ มโยง

๗. เขยี นแแผนภาพความคิด

แสดงความสมั พันธ์ระหว่าง


ลักษณะทางกายภาพและ


สังคมของทวปี ยโุ รปและ
แอฟรกิ า




100 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พ่อื พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๕ ภมู ิศาสตร์


มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด
การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจิตสำนึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากร


และสง่ิ แวดลอ้ ม เพ่อื การพัฒนาท่ยี ่ังยนื


ตัวชวี้ ดั

ผู้เรียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรียนรู้

ภาระงาน
เพ่อื พัฒนาทักษะการคดิ


๑. วิเคราะห
์ ผู้เรยี นร้อู ะไร

๑. ทักษะ

รายงานผลการ ๑. ศึกษาข้อมลู การเปลยี่ นแปลง

การก่อเกิด
การเปลย่ี นแปลงทาง การวเิ คราะห์
วิเคราะห
์ ทางธรรมชาติและสังคมของ
สง่ิ แวดล้อม ธรรมชาตแิ ละทางสังคม ๒. ทกั ษะ
การเปลีย่ นแปลง
ทวปี ยุโรปและแอฟรกิ า

ใหมท่ างสงั คม ของทวปี ยโุ รปและแอฟรกิ า
การเชื่อมโยง
ทางธรรมชาตแิ ละ ๒. กำหนดวตั ถุประสงค์ของ
อนั เปน็ ผล ทีก่ ่อเกดิ ส่ิงแวดล้อมใหม่
ทางสังคมท่กี ่อให
้ การวเิ คราะหข์ อ้ มูล

จากการ ทางสังคมของทวีปยโุ รป
เกิดส่ิงแวดลอ้ ม

๓. กำหนดเกณฑ์ในการวเิ คราะห
์
เปลย่ี นแปลง และแอฟริกา

ใหมท่ างสงั คมจาก ๔. วเิ คราะห์ข้อมูลตามเกณฑ์
ทางธรรมชาติ ผเู้ รยี นทำอะไรได
้
กรณตี ัวอย่าง
ทีก่ ำหนดใหเ้ ห็นองคป์ ระกอบ
และทาง วิเคราะห์การเปลีย่ นแปลง


ของข้อมลู

สังคมของ ทางธรรมชาติและสงั คม


๕. เชื่อมโยงความสมั พันธ์
ทวีปยโุ รป ทกี่ อ่ ให้เกิดส่ิงแวดลอ้ ม

ระหว่างการเปลีย่ นแปลงทาง
และแอฟรกิ า
ใหม่ทางสังคมของทวปี

ธรรมชาติและสงั คมกับการเกิด

ยโุ รปและแอฟรกิ า


ส่ิงแวดล้อมใหม่ทางสงั คม




ของทวปี ยโุ รปและแอฟรกิ า





๖.รายงานผลการวเิ คราะห
์




การเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ




และทางสงั คมที่กอ่ ให้เกิด





ส่ิงแวดล้อมใหม่ของ






ทวปี ยุโรปและแอฟริกา







๒. ระบแุ นวทาง ผู้เรียนรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ

การนำเสนอแนวทาง
๑. รวบรวมด้านทรัพยากร


การอนรุ ักษ์ การอนุรักษ์ทรพั ยากร

การรวบรวม

การอนุรักษ์ ธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ ม
ทรพั ยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ขอ้ มลู
ทรพั ยากรธรรมชาต
ิ
ของทวีปยุโรปและแอฟรกิ า

ธรรมชาตแิ ละ ในทวีปยโุ รปและแอฟรกิ า
๒. ทกั ษะ
และสิง่ แวดลอ้ มใน

๒. นำเสนอขอ้ มลู เกยี่ วกบั

สง่ิ แวดล้อม ผูเ้ รยี นทำอะไรได
้ การวเิ คราะห
์ ทวปี ยุโรปและ ทรพั ยากรและส่งิ แวดล้อม


ในทวปี ยุโรป ระบแุ นวทางการอนรุ ักษ์
แอฟรกิ า
ในทวปี ยโุ รปและแอฟริกา

และแอฟริกา
ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละ



๓. กำหนดเกณฑ
์


สง่ิ แวดล้อมในทวปี ยุโรป

การวิเคราะห์ข้อมลู


และแอฟริกา


๔. วิเคราะหข์ ้อมูลตามเกณฑ์




ทีก่ ำหนด





๕. ศึกษาแนวทางการอนรุ กั ษ์




ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ









แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พอื่ พฒั นาทักษะการคิด ระดบั มธั ยมศึกษา
101

กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชีว้ ัด
ผูเ้ รยี นรอู้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพ่อื พัฒนาทักษะการคิด










สิง่ แวดล้อมในทวปี ยุโรปและ


แอฟริกาและนำเสนอ



๓. สำรวจ




ผเู้ รยี นรอู้ ะไร
๑. ทักษะ

การนำเสนอผล
๑. กำหนดหัวข้อเก่ียวกับ


อภปิ ราย ปัญหาสิง่ แวดล้อม

การสำรวจ การวิเคราะห์ปญั หา

สิ่งแวดล้อมในทวีปยุโรป


ประเดน็ ทเ่ี กิดขน้ึ ในทวปี ยโุ รป

คน้ หา
สิ่งแวดลอ้ มทีเ่ กดิ และแอฟริกาทตี่ อ้ งการคน้ หา

ปญั หา
และแอฟรกิ า
๒. ทกั ษะ
ข้นึ ในทวปี ยโุ รป ๒. กำหนดวิธกี ารทจี่ ะสำรวจ
เก่ยี วกับ
ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ การวิเคราะห
์ และแอฟรกิ า
คน้ หา

สิ่งแวดล้อม

๑. สำรวจขอ้ มูลเก่ียวกบั

๓. ใชว้ ิธีการทกี่ ำหนดใน

ท่เี กิดขน้ึ ใน ปัญหาสงิ่ แวดลอ้ มทีเ่ กดิ ข้นึ



การค้นหา

ทวปี ยโุ รป ในทวีปยโุ รป และแอฟรกิ า


๔. รวบรวมขอ้ มูลท่ไี ดใ้ น

และแอฟริกา
๒. อภิปรายปญั หา


การสำรวจคน้ หา


สง่ิ แวดลอ้ มทเ่ี กิดขน้ึ



๕. ตั้งวตั ถุประสงคใ์ น


ในทวีปยโุ รป และแอฟริกา


การวิเคราะหข์ ้อมลู





๖. กำหนดเกณฑ์ใน






การจำแนกแยกแยะข้อมูล





๗. แยกแยะข้อมูลตามเกณฑ์




แยกให้เห็นองค์ประกอบ





๘. นำเสนอผลการวิเคราะห์







๔. วิเคราะห
์ ผู้เรยี นร้อู ะไร
๑. ทักษะ

การอธิบายเหตุและ
๑. ศึกษาข้อมูลการเปล่ยี นแปลง


เหตุและผล การเปลีย่ นแปลงของ

การวเิ คราะห
์ ผลกระทบจากการ ทางสิง่ แวดล้อมของทวปี ยโุ รป
กระทบท่ี สงิ่ แวดล้อมในทวีปยุโรป ๒. ทักษะ
เปลย่ี นแปลงของ และแอฟริกา

ประเทศไทย และแอฟรกิ าท่ีส่งผล การเชอ่ื มโยง
สง่ิ แวดล้อมใน
๒. ต้งั วตั ถุประสงคข์ อง

ได้รับจากการ กระทบต่อประเทศไทย
ทวปี ยโุ รปและ การวิเคราะห์

เปลย่ี นแปลง ผเู้ รียนทำอะไรได
้ แอฟริกาที่มีตอ่ ๓. กำหนดเกณฑ์ใน

ของสิง่ แวดลอ้ ม

วเิ คราะห์เหตแุ ละ

ประเทศไทย
การจำแนกแยกแยะขอ้ มลู

ในทวปี ยโุ รป ผลกระทบทป่ี ระเทศไทย ๔. จำแนกข้อมูลตามเกณฑท์ ่ี
และแอฟริกา
ได้รับจากการเปล่ยี นแปลง กำหนดใหเ้ หน็ องคป์ ระกอบ

ของส่ิงแวดล้อมใน
๕. เชือ่ มโยงลักษณะของการ
ทวปี ยุโรปและแอฟริกา
เปลี่ยนแปลงทางส่งิ แวดล้อม
ของทวปี ยุโรปและแอฟริกา
กบั ประเทศไทย

๖. อธิบายเหตุและผลกระทบ
จากการเปลย่ี นแปลงของ

สิง่ แวดล้อมในทวีปยุโรปและ
แอฟริกาทม่ี ตี อ่ ประเทศไทย


102 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพอื่ พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั มธั ยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

✦ การจัดกิจกรรมการเรยี นรเู้ พอ่ื พัฒนาทกั ษะการคิด


การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพ่ือพัฒนาทักษะการคิด เป็นการวิเคราะห์
ต่อเนื่องจากการวิเคราะห์ตัวชี้วัด โดยวิเคราะห์ใน ๖ ประเด็น คือ

ความสัมพันธ์/เช่ือมโยงของตัวช้ีวัดแต่ละตัวที่จะนำมาจัดกิจกรรม

การเรียนรู้ร่วมกันได้ ความคิดรวบยอด สาระการเรียนรู้ ทักษะการคิด


ชิน้ งาน/ภาระงาน และแนวการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

สาระที่ ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม


มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา


หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน มีศรัทธาท่ีถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัติ
ตามหลักธรรม เพือ่ อยรู่ ว่ มกันอยา่ งสันติสขุ


ตวั ชี้วดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้

สาระที่ ๑
การเผยแผ่ศาสนา
๑. การเผยแผ
่
๑. ทกั ษะ

๑. โครงรา่ งแผนท
่ี ๑. รวบรวมข้อมูล


ศาสนา ศลี ธรรม
เขา้ สู่ประเทศ พระพุทธศาสนา การรวบรวม ของประเทศ
เกย่ี วกับการนับถอื
จรยิ ธรรม
เพอื่ นบ้าน ทำให
้ เข้าสูป่ ระเทศ
ขอ้ มูล
เพอื่ นบา้ นที่ ศาสนาของประเทศ

มาตรฐาน ส ๑.๑
เกดิ ความสมั พันธ์ เพือ่ นบ้านและ ๒. ทักษะ
นบั ถือศาสนา
เพ่อื นบา้ น

๑. อธบิ าย
อนั ดีและมีการ การนบั ถอื การสรา้ งความร
ู้ ทีต่ นนับถือ
๒. ศึกษารายละเอยี ด
การเผยแผ่ แลกเปล่ยี นเรียนร
ู้
พระพทุ ธศาสนา ๓. ทักษะ
๒. การอธบิ าย ขอ้ มูลเก่ียวกบั

พระพทุ ธศาสนา

ระหวา่ งประเทศ
ของประเทศ การสรุป

ความสำคัญของ การนับถือศาสนา


หรือศาสนาท่ี เพือ่ นบ้าน
เพื่อนบ้าน
ลงความเห็น
ศาสนาที่นักเรยี น ของประเทศเพือ่ นบ้าน

ตนนบั ถอื

ในปัจจบุ นั
๔. ทักษะ
นับถอื ดา้ นการ
ในประเด็นต่อไปน
้ี
สปู่ ระเทศ

๒. ความสำคัญ การสังเคราะห์
สง่ เสรมิ ความ
๒.๑ การเขา้ สู่
เพอ่ื นบ้าน

ของพระพทุ ธ ๕. ทกั ษะ
เข้าใจอนั ดตี อ่ กัน

ประเทศ

๒. วเิ คราะห
์
ศาสนาท่ีชว่ ย การประยกุ ตใ์ ช
้ ของประเทศ

๒.๒ การนบั ถอื
ความสำคัญ


เสริมสร้าง
ความรู
้ เพ่อื นบา้ นและ
ศาสนาของประเทศ

ของพระพทุ ธ-
ความเข้าใจอันดี ๖. ทักษะ

ยกตัวอย่าง
เพ่ือนบา้ น

ศาสนาหรือ
กับประเทศ
การวิเคราะห์
ประกอบ
๓. จดั ทำโครงรา่ ง
ศาสนาท่ตี น

เพอ่ื นบา้ น


แผนที่ของประเทศ
นบั ถอื ท่ชี ว่ ย




เพอื่ นบ้านทน่ี ับถือ
เสริมสร้าง





ศาสนาทีต่ นนับถือ
ความเขา้ ใจ





และนำเสนอ

อันดีกบั



๔. วิเคราะห์ความ
ประเทศ




สำคญั ของศาสนา
เพ่ือนบ้าน




ดา้ นการเสรมิ สร้าง





ความเข้าใจอนั ดี





ระหว่างกนั ของ





ประเทศเพื่อนบ้าน






๕. อภิปรายและ






ให้ความเหน็ เกยี่ วกับ





ความสำคัญของ





ศาสนาดา้ นการเสรมิ





สรา้ งความเข้าใจ





อนั ดีระหว่างกนั ของ

104 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพือ่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มธั ยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้ีวดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู
้






ประเทศเพอ่ื นบ้าน






๖. สรุปความสำคัญ






ของศาสนาด้าน







การเสรมิ สร้างความ





เขา้ ใจอนั ดีระหวา่ งกัน





ของประเทศ






เพอ่ื นบา้ น








สาระท่ี ๑
พระพทุ ธศาสนา ๑. ความสำคัญ ๑. ทักษะ

๑. สมดุ ภาพ

๑. รวบรวมข้อมูล


ศาสนา ศีลธรรม
เป็นรากฐานทาง ของพระพทุ ธ- การรวบรวม “พุทธศาสนากับ

เก่ยี วกบั วฒั นธรรม


จรยิ ธรรม
วัฒนธรรมของ ศาสนาตอ่ สังคม ขอ้ มูล
วฒั นธรรม

เอกลักษณ์และ
มาตรฐาน ส ๑.๑
ชาตไิ ทยเป็น ไทยในฐานะท่ี ๒. ทักษะ
เอกลกั ษณ์และ
มรดกของชาต
ิ
๓. วเิ คราะห
์
เอกลกั ษณ์และ เป็นรากฐานของ
การวิเคราะห
์ มรดกของ

๒. นำเสนอ
ความสำคญั มรดกของชาต
ิ วฒั นธรรม และ ๓. ทกั ษะ
ชาตไิ ทย”
วัฒนธรรม
ของพระพทุ ธ- การประพฤติ
เอกลักษณ์และ การทำให้กระจา่ ง
๒. การพูดเพื่อ
เอกลักษณ์และ
ศาสนาหรอื
ปฏบิ ตั ติ นตาม
มรดกของชาต
ิ ๔. ทกั ษะ
นำเสนอบทความ

มรดกของชาติ

ศาสนาที่ตน

หลกั ธรรมของ
๒. ความสำคัญ การสรา้ งความรู้
“ศาสนาที่ข้าพเจ้า ๓. ต้งั ประเด็น
นับถอื ในฐานะ ศาสนาเป็น
ของพระพุทธ- ๕. ทักษะ
นับถือกับการ คำถามวา่ “พุทธ-
ทเี่ ปน็ รากฐาน แนวทางในการ ศาสนากับ
การสงั เคราะห
์ พัฒนาชุมชนและ ศาสนาเกีย่ วกับ

ของวฒั นธรรม
พัฒนาชมุ ชน การพฒั นาชมุ ชน ๖. ทกั ษะ
การจดั ระเบียบ วิถชี วี ิต/การดำเนิน
เอกลกั ษณ์ และจัด
และการจดั การประยกุ ต์
สงั คม”
ชวี ิตของคนไทย
ของชาติและ ระเบยี บสังคม
ระเบียบสงั คม
ใช้ความร้
ู
อยา่ งไร”

มรดกของชาติ




๔. ศึกษาวิเคราะห
์
๔. อภิปราย




ความสมั พนั ธข์ อง
ความสำคญั



พุทธศาสนากบั การ
ของพระพุทธ



ดำเนินชวี ติ ของคนไทย
ศาสนาหรือ




ด้านวัฒนธรรม
ศาสนาท่ีตน




เอกลักษณ
์

นับถอื กับ





และมรดกของชาต
ิ

การพัฒนา



กบั การพัฒนาชุมชน
ชุมชน




และการจดั ระเบยี บ
และการจัด



สงั คม

ระเบียบสงั คม




๕. สรุปความสำคัญ






ของพระพทุ ธศาสนา







หรือศาสนาท่ีตน





นบั ถอื ในฐานะท่เี ป็น





รากฐานของ

แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พ่อื พัฒนาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศึกษา
105

กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้วี ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้






วัฒนธรรม เอกลกั ษณ

์





และมรดกของชาติ





และพทุ ธศาสนากับ






การพัฒนาชุมชน





และการจดั ระเบียบ






สงั คม






๖. จัดทำสมุดภาพ






พทุ ธศาสนากบั





วัฒนธรรม





เอกลักษณ์และ





มรดกของชาตไิ ทย






๗. เขยี นบทความ






“ศาสนาท่ขี า้ พเจ้า





นับถือกบั การพัฒนา





ชมุ ชนและการจดั






ระเบยี บสังคม”






๘. นำเสนอผลงาน






ในข้อ ๖ และ ๗








สาระท่ี ๑
ขอ้ คดิ และ
๑. พุทธประวตั
ิ
๑. ทกั ษะ

๑. การแสดง

๑. รวบรวมขอ้ มลู


ศาสนา ศีลธรรม
แบบอย่าง

(การผจญมาร

การจัดโครงสรา้ ง
บทบาทสมมติ พุทธประวัติหรือ


จรยิ ธรรม
การดำเนนิ ชีวิต การตรัสรู้ และ ๒. ทักษะ
เกย่ี วกบั ประวตั ิ ประวัตศิ าสดาของ
มาตรฐาน ส ๑.๑
จากพทุ ธประวัติ การส่งั สอน)
การวิเคราะห์
ศาสดาของศาสนา
ศาสนาท่ีตนนบั ถือ
๕. วิเคราะห
์
ประวัตศิ าสดา
๒. พุทธสาวก
๓. ทกั ษะ
ทตี่ นนับถือ

เกย่ี วกบั การผจญมาร
พุทธประวัติ ของศาสนาทีต่ น

พทุ ธสาวกิ า

การประยกุ ต์

พรอ้ มบทสรุป การตรสั ร้แู ละ

หรอื ประวตั ขิ อง นับถือ ประวัติ (พระสารบี ตุ ร ใช้ความรู้
ความร้ทู ไี่ ด้จาก การสงั่ สอน

ศาสดาของ สาวก ชาดก พระโมคคลานะ
๔. ทกั ษะ
การศึกษาประวตั
ิ ๒. วเิ คราะห์หลักธรรม

ศาสนาทีต่ น เร่ืองเล่า หรือ นางขชุ ชตุ ตรา การตคี วาม
๒. การนำเสนอ คำสอนทส่ี ัมพนั ธก์ บั
นับถือตามที่ ศาสนกิ ชน

และพระเจ้า

๕. ทกั ษะ
ขอ้ คิดและแบบ พุทธประวตั หิ รือ
กำหนด
ตัวอย่างกอ่ ให
้ พิมพสิ าร)
การแปลความ
อยา่ งการดำเนิน ประวตั ศิ าสดาของ
๖. วเิ คราะหแ์ ละ เกดิ ความศรัทธา

๓. ชาดก ๖. ทกั ษะ
ชวี ิตท่ีได้จาก
ศาสนาท่ตี นนับถอื
ประพฤติตน และการประพฤต
ิ (มิตตวยิ ทกชาดก การสงั เคราะห์
การศกึ ษาประวัติ แตล่ ะเหตกุ ารณ
์
ตามแบบอย่าง ปฏิบตั ติ าม
ราโชวาทชาดก)

สาวก ชาดก
๓. นำเสนอหลกั ธรรม

การดำเนินชวี ติ
๔. ศาสนกิ ชน

เรอ่ื งเลา่ และ คำสอนทเี่ กี่ยวขอ้ ง
และข้อคิดจาก
ตวั อย่าง (พระ


ศาสนกิ ชนตวั อยา่ ง
กบั แตล่ ะเหตุการณ
์
ประวัตสิ าวก
มหาธรรมราชาลไิ ท
๓. การนำเสนอ ๔. แสดงบทบาท

ชาดก

สมเด็จพระมหา
ตวั อยา่ งการนำ สมมตเิ กย่ี วกบั

106 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรเู้ พ่ือพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศกึ ษา


กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชีว้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้


เรื่องเล่า และ
สมณเจ้ากรม
ข้อคดิ และแบบ ประวัติให้ครอบคลมุ

ศาสนิกชน

พระยาวชริ ญาณ
อยา่ งการดำเนิน แต่ละเหตกุ ารณ
์
ตวั อย่างตาม

วโรรส)

ชวี ติ ทไ่ี ด้จากการ ๕. อภิปรายแนวทาง
ที่กำหนด



ศึกษาประวตั ิ การนำหลักธรรม





สาวก ชาดก คำสอนท่ีได้มาใช
้





เร่ืองเล่า และ ในชวี ติ ประจำวนั





ศาสนกิ ชน ๖. สรุปและนำเสนอ





ตัวอย่างไปใช
้ ๗. ศึกษาประวตั ิ




ในชีวติ ประจำวนั สาวก ชาดก






ของนกั เรยี น
เรือ่ งเล่า และ





ศาสนกิ ชนตัวอยา่ ง






ท่ีประพฤติปฏิบัติตน





ตามหลกั ธรรม






คำสอนของศาสดา






๘. วิเคราะห์ขอ้ คดิ





และแบบอยา่ ง






การดำเนนิ ชีวิตจาก





ประวตั ิสาวก ชาดก






เรื่องเลา่ และ





ศาสนิกชนตัวอย่าง






๙. ทำความเขา้ ใจกับ






ขอ้ คิดและแบบอยา่ ง





การดำเนินชวี ติ ท่ีได้





จากประวัติสาวก





ชาดก เรือ่ งเลา่ และ





ศาสนกิ ชนตัวอย่าง






๑๐. วางแผนการนำ





เสนอขอ้ มูลและ






นำเสนอขอ้ มลู







ตามทวี่ างแผนไว้






๑๑. คดั เลอื กข้อคดิ





และแบบอย่าง






การดำเนนิ ชีวิต






ทส่ี อดคล้องกบั ชีวิต





ของนกั เรียน















แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้เพ่อื พัฒนาทักษะการคิด ระดับมัธยมศกึ ษา
107

กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชว้ี ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู้







๑๒. นำเสนอ





แนวทางการนำข้อคิด





และแบบอยา่ ง






การดำเนนิ ชีวิตท่ี





สอดคล้องกับชีวิต






ไปใชใ้ นชีวติ ของ





นกั เรยี น








สาระที่ ๑
พระไตรปิฎก
๑. โครงสร้าง ๑. ทักษะ

๑. แผนผงั

๑. ศึกษาพระไตรปิฎก
ศาสนา ศีลธรรม
หรือคัมภีร์เปน็ และสาระสังเขป

การสังเคราะห
์ ความคิดแสดง หรือคมั ภีร์ของศาสนา

จริยธรรม
หลกั ธรรมคำสอน ของพระวนิ ัยปฎิ ก ๒. ทักษะ
โครงสรา้ งของ ทนี่ กั เรยี นนับถอื

มาตรฐาน ส ๑.๑
ของศาสนา
พระสตุ ตนั ตปฎิ ก การสรา้ งความรู้
พระไตรปิฎกหรอื ๒. จบั ใจความสำคัญ
๗. อธิบาย โดยมีธรรมคณุ และพระอภธิ รรม ๓. ทักษะ
คมั ภรี ์ของศาสนา ของพระไตรปฎิ ก
โครงสรา้ ง
และอรยิ สัจ ๔ ปิฎก
การจดั โครงสรา้ ง
ทน่ี ักเรียนนับถือ
หรอื คัมภีรข์ องศาสนา

และสาระ เปน็ หลกั ธรรม
๒. พระรัตนตรัย
๔. ทักษะ
และนำเสนอ

ท่ีนกั เรยี นนับถอื

สำคญั โดย ทส่ี อนให้ (ธรรมคุณ ๖)
การประยุกตใ์ ช้
พร้อมท้งั อธบิ าย ๓. เขียนแผนท
ี่

สงั เขปของ ศาสนกิ ชนรู้จกั ๓. อรยิ สจั ๔
ความรู้
สาระโดยสงั เขป
ความคิดและนำเสนอ
พระไตรปิฎก ความจริงของชวี ติ ๔. พุทธศาสน-


๒. แผนผัง
พร้อมทง้ั อธิบาย
หรอื คมั ภรี ์ของ และดำเนินชวี ติ สุภาษติ

ความคิดแสดง สาระสำคญั

ศาสนาทต่ี น อย่างมีความสุข ๕. การปฏิบตั ิ
ธรรมคุณและ พอสังเขป

นับถอื
ในการอยู่รว่ มกัน ตามหลกั ธรรม

อรยิ สจั ๔ และ ๔. ทบทวนเกยี่ วกับ

๘. อธบิ าย
ทา่ มกลาง
(ข้อ ๒-๔)

ยกตัวอยา่ ง
การประพฤตปิ ฏิบัตติ น

ธรรมคุณและ การเปลยี่ นแปลง

การปฏบิ ตั ติ น ตามคำสอนของ
ข้อธรรมสำคัญ ของโลก


ตามหลักอริยสจั ๔ ศาสนาทีน่ บั ถือ

ในกรอบ



ในชวี ติ ประจำวัน
โดยการให้นักเรียน

อรยิ สัจ ๔


นำเสนอพร้อมทั้ง สวดมนต์บชู า


หรือหลักธรรม


อธิบายข้อธรรม
พระรตั นตรัย

ของศาสนาท่ี



บูชาพทุ ธคณุ ธรรมคุณ
ตนนับถือ




และสงั ฆคณุ

ตามท่กี ำหนด



๕. ทบทวนความหมาย

เห็นคุณค่าและ



ของพุทธคณุ ธรรมคุณ
นำไปพฒั นา




และสังฆคณุ

แกป้ ญั หาของ




๖. ศึกษาธรรมคุณ
ชมุ ชนและสงั คม




และคำสอนทมี่
ี

๑๑.วิเคราะห
์




ความสัมพนั ธก์ ับ
การปฏิบัติตน



ธรรมคุณซ่งึ ได้แก่

ตามหลกั ธรรม



อริยสัจ ๔


108 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพือ่ พฒั นาทักษะการคิด ระดบั มธั ยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชีว้ ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู้

๗. เชื่อมโยงความร้
ู

ทางศาสนา





กับชีวติ ประจำวนั

ท่ีตนนบั ถือ




๘. เขียนแผนผัง
เพือ่ การดำรงตน




ความคิดแสดงธรรมคณุ
อยา่ งเหมาะสม




และอริยสจั ๔ และ
ในกระแสความ



ยกตัวอย่าง


เปลยี่ นแปลง



การดำเนนิ ชีวิตที่
ของโลก และ



สอดคลอ้ งกับธรรมคุณ
การอยู่รว่ มกนั



และอรยิ สัจ ๔

อยา่ งสนั ติสุข











๑. ทบทวนการ
สาระที่ ๑
การพฒั นาจติ ๑. การพัฒนา

๑. ทักษะ
การแสดง
พัฒนาจิตตาม

ศาสนา ศีลธรรม
ตามวิธกี ารของ การเรยี นรู้

การวิเคราะห์
บทบาทสมมติ

ขน้ั ตอนท่ีนักเรยี น
จริยธรรม
ศาสนาที่นับถอื ดว้ ยวธิ คี ดิ แบบ
๒. ทักษะ

เกีย่ วกับ

ปฏบิ ตั อิ ยทู่ ุกวนั

มาตรฐาน ส ๑.๑
เปน็ หนทางของ โยนิโสมนสิการ
การเช่ือมโยง
การพฒั นาจติ ท่ี ในชีวติ ประจำวัน

๙. เห็นคุณค่าของ การดำเนนิ ชีวติ ๒ วธิ ี คอื วธิ คี ดิ ๓. ทกั ษะ
ถูกตอ้ งตาม
๒. อภปิ ราย “ส่ิงที่
การพฒั นาจิต อยา่ งสงบสุข
แบบอุบายปลุกเรา้ การจัดโครงสร้าง
หลักศาสนา

นกั เรียนปฏบิ ตั อิ ยู่
เพื่อการเรียนรู้ คณุ ธรรมและ
๔. ทกั ษะ
ทตี่ นนับถอื
ทุกวันนน้ั ถกู ต้อง
และดำเนินชีวติ วธิ ีคิดแบบอรรถ การสังเคราะห์
ตามหลักศาสนา

ด้วยวธิ ีคดิ แบบ ธรรมสมั พันธ
์ ๕. ทกั ษะ
หรอื ไม่”

โยนโิ สมนสิการ ๒. การสวดมนต์
การประยุกต์ใช
้ ๓. ศกึ ษาค้นควา้

คือ วิธคี ิดแบบ และแผ่เมตตา
ความรู้
เพอื่ หาขอ้ มูลในการ
อุบายปลุกเรา้ ตอบคำถาม

คุณธรรมและ ๔. เช่อื มโยงขอ้ มูล

วธิ ีคิดแบบ ๕. นำเสนอขอ้ มลู

อรรถธรรม วธิ ปี ฏบิ ัตทิ ถ่ี กู ต้อง
สัมพนั ธห์ รอื ด้วยการแสดง

การพฒั นาจติ บทบาทสมมติ

ตามแนวทาง
ของศาสนาที่
ตนนบั ถอื

๑๐.สวดมนต์


แผเ่ มตตา

บริหารจติ และ
เจรญิ ปัญญา
ด้วยอานาปานสต
ิ

หรอื ตามแนวทาง


ของศาสนาท่ี
ตนนับถอื


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรเู้ พื่อพฒั นาทักษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา
109

กลุ่มสาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม


มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏิบัติตนเป็นศาสนิกชนท่ีดี และธำรงรักษาพระพุทธศาสนา


หรือศาสนาที่ตนนับถอื


ตวั ชว้ี ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู
้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู้


สาระที่ ๑
การปฏบิ ัตติ น ๑. ฝกึ ปฏบิ ตั เิ กี่ยวกบั
๑. การเป็นลกู ทด่ี ี ๑. ทักษะ
๑. การสาธติ

ศาสนา ศีลธรรม
อยา่ งเหมาะสม ตามหลกั ทศิ

การสังเคราะห
์ การปฏิบัตติ อ่ การปฏิบตั ติ นอย่าง
จรยิ ธรรม
ต่อบุคคลต่าง ๆ เบือ้ งต้นในทศิ ๖
๒. ทกั ษะ

บคุ คลต่าง ๆ เหมาะสมตามหลกั
มาตรฐาน ส ๑.๒
ตามหลกั ศาสนา ๒. มารยาทของ การประยุกต์ใช
้ อยา่ งเหมาะสม ศาสนาทีน่ บั ถอื

๑. ปฏิบัตติ น ทน่ี บั ถือเป็น ศาสนิกชน
ความร
ู้ ตามมารยาท
๒. ทำความเข้าใจ
อย่างเหมาะสม มารยาทของ - การตอ้ นรับ
ชาวพทุ ธ โดยมี จากแบบอย่าง

ต่อบคุ คล
ความเป็น
(ปฏิสันถาร)

โจทยก์ รณี การปฏบิ ัตติ อ่

ต่าง ๆ ตาม ศาสนิกชนทีด่
ี - มารยาทของ

ตวั อย่างใหฝ้ กึ บคุ คลตา่ ง ๆ

หลกั ศาสนา

ผู้เป็นแขก

ปฏบิ ัต
ิ ๓. สังเคราะห์ข้อมลู

ที่ตนนบั ถอื
- ฝึกปฏิบัติ
๒. การแสดง
เก่ียวกบั การปฏิบัตติ น
ตามทกี่ ำหนด

ระเบียบวิธีปฏิบตั
ิ

บทบาทสมมติ อยา่ งเหมาะสมในการ

๒. มีมรรยาทของ
ต่อพระภกิ ษุ

เกย่ี วกับ
เป็นศาสนกิ ชนทีด่ ี

ความเป็น
การยืน การให้


การปฏบิ ัติตน
๔. สาธิตการปฏิบัติตน
ศาสนิกชนที่ดี
ที่น่งั การเดินสวน
อยา่ งเหมาะสม ตามหลักศาสนา

ตามทีก่ ำหนด

การสนทนา

ตอ่ บคุ คลต่าง ๆ
ที่นับถือ



การรบั สงิ่ ของ

มากำกบั พฤตกิ รรม

๕. แสดงบทบาท



- การแตง่ กาย

ตวั ละคร
สมมติในการปฏบิ ตั ติ น


ไปวัด การแต่งกาย



อยา่ งมมี ารยาทของ


ไปงานมงคล


การเป็นศาสนกิ ชน



งานอวมงคล


ทดี่ ีตามหลักศาสนา






ทีน่ บั ถอื








สาระท่ี ๑
ศาสนกิ ชนทกุ คน ๑. การปฏิบัตติ น ๑. ทกั ษะ

นิทรรศการ
๑. ทบทวนขอ้ มูล


ศาสนา ศีลธรรม
มีหนา้ ท่ีใน

อย่างเหมาะสม
การจดั โครงสร้าง
เกยี่ วกับวนั สำคญั เก่ียวกบั วันสำคัญ
จริยธรรม
การประพฤต
ิ - การทำบญุ ตักบาตร
๒. ทกั ษะ
ทางศาสนาทีต่ น ทางศาสนาและ

มาตรฐาน ส ๑.๒
ปฏิบตั ิตนดว้ ย - การถวายภตั ตาหาร
การวเิ คราะห
์ นบั ถอื พร้อมแสดง
การประกอบ
๓. วเิ คราะห์คุณค่า

ความถูกต้อง สิ่งของต้องหา้ ม ๓. ทักษะ
บทบาทสมมต
ิ พธิ ีกรรม

ของศาสนพธิ ี และเหมาะสม
สำหรบั พระภิกษุ
การรวบรวมข้อมูล
ในการปฏิบัติตน


ท่ถี กู ต้อง


110 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นร้เู พือ่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มธั ยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวช้วี ัด
ความคิด
สาระ
ทักษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร้
ู
๒. วิเคราะห์เพื่อ


และปฏิบตั ิตน ทงั้ ตามหลักการ - การถวาย ๔. ทกั ษะ
เปรยี บเทยี บข้อมลู


ได้ถูกต้อง
ของศาสนา
สังฆทาน

การสรา้ งความร้
ู ของแตล่ ะศาสนา

๔. อธบิ ายคำสอน
ทน่ี ับถอื และ
เครือ่ งสังฆทาน
๕. ทักษะ
๓. รวบรวมข้อมูล
ท่เี ก่ยี วเนือ่ งกับ ตามหลกั การ
- การถวาย การสังเคราะห์
เพอ่ื สนบั สนุน

วนั สำคญั ทาง ของศาสนาอนื่

ผ้าอาบนำ้ ฝน
๖. ทกั ษะ
๔. จัดระบบข้อมลู

ศาสนา และ เพอื่ ความสงบสขุ
- การจัดเคร่ือง การประยุกตใ์ ช้
ใหม่

ปฏบิ ตั ิตน

ไทยทาน
ความร
ู้ ๕. จัดนิทรรศการ

ได้ถกู ตอ้ ง
- การกรวดน้ำ
และแสดงบทบาท
๕. อธิบายความ - การทอดกฐนิ สมมตใิ นการปฏิบตั ิ
แตกตา่ งของ การทอดผ้าปา่
ตนอยา่ งถูกต้อง

ศาสนพิธี พธิ ีกรรม
๒. หลักธรรม
ตามแนวปฏิบัติ เบือ้ งตน้ ท
่ี
ของศาสนาอื่น ๆ เกยี่ วเน่ืองใน

เพอ่ื นำไปสู่ วันมาฆบูชา


การยอมรับ วนั วสิ าขบูชา


และความเขา้ ใจ

วันอฏั ฐมบี ชู า

ซ่งึ กนั และกัน
วนั อาสาฬหบูชา
วนั ธรรมสวนะ
และเทศกาล
สำคัญ

๓. ระเบียบพิธี
และการปฏบิ ัตติ น

ในวันธรรมสวนะ
วันเขา้ พรรษา

วนั ออกพรรษา
วนั เทโวโรหณะ

๔. ศาสนพิธี
พธิ กี รรม

แนวปฏิบัติของ


ศาสนาอืน่ ๆ






แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพือ่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา
111

กลุ่มสาระการเรยี นร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชี้วดั
ความคิด
สาระ
ทักษะการคดิ
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร้
ู

๕. ประวัติและ
ความสำคัญของ
วันธรรมสวนะ
วันเข้าพรรษา

วนั ออกพรรษา

วันเทโวโรหณะ

๖. ระเบียบพิธี
พิธีเวยี นเทยี น
การปฏิบัตติ น

ในวนั มาฆบชู า
วนั วสิ าขบูชา


วนั ธรรมสวนะ
และเทศกาล
สำคัญ


112 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรเู้ พ่ือพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมัธยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๒ หนา้ ที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนนิ ชวี ิตในสังคม


มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม

และธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย


และสงั คมโลกอยา่ งสันติสุข


มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และ


ธำรงรักษาไว้ซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
์

ทรงเปน็ ประมุข


ตัวชีว้ ดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นร้
ู ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้


สาระท่ี ๒
พลเมอื งทุกคน ๑. กฎหมาย

๑. ทักษะ

๑. แผนผังแสดง ๑. ดภู าพ/วีดทิ ัศน์
หน้าทพ่ี ลเมอื ง
ต้องปฏบิ ตั ิตน ทเ่ี กีย่ วขอ้ งกับ การทำใหก้ ระจ่าง
กระบวนการในการ
เกีย่ วกับขั้นตอน


วฒั นธรรม และ
ตามกฎหมาย
ตนเองและ ๒. ทักษะ
ตรากฎหมาย
การตรากฎหมาย

การดำเนนิ ชีวติ
ทเี่ ก่ียวข้องกบั ครอบครัว
การนำความรู้

๒. การแสดง

๒. ตั้งประเด็น
ในสังคม
ตนเอง ๒. กฎหมาย
ไปใช
้ บทบาทสมมติ คำถามเก่ยี วกบั


มาตรฐาน ส ๒.๑
ครอบครวั ทีเ่ กย่ี วข้องกับ ๓. ทักษะ
เกยี่ วกับกฎหมาย
ความรูใ้ นกระบวนการ


๑. อธบิ ายและ ชมุ ชน และ ชุมชนและ การสรปุ

ท่ีเกย่ี วข้องกับ ตรากฎหมาย

ปฏิบตั ติ นตาม ประเทศ
ประเทศ
ลงความเหน็
ตนเองและ ๓. อธิบายขอ้ สงสยั
กฎหมายท่ี ซ่ึงกฎหมาย
๓. กระบวนการ
ครอบครัว
ของนกั เรยี นเกี่ยวกบั

เกี่ยวขอ้ งกับ ดังกล่าวมี ในการตรา

กระบวนการตรา
ตนเอง กระบวนการ
กฎหมาย


กฎหมาย

ครอบครัว ตรากฎหมาย


๔. เขยี นแผนผงั
ชุมชนและ อย่างเปน็ ระบบ



แสดงข้ันตอน

ประเทศ




การตรากฎหมาย

มาตรฐาน ส ๒.๒




๕. เล่าประสบการณ์

๑. อธิบาย



ของตนเองที่เคย
กระบวนการ



ปฏบิ ัตติ นตามกฎหมาย

ในการตรา



และช่วยกนั
กฎหมาย




วเิ คราะหผ์ ลท่ีไดร้ บั






๖. ศึกษาหรือคน้ ควา้





ความรเู้ กี่ยวกบั





กฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ ง





กับตนเองและ





ครอบครัว








แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนร้เู พอื่ พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศกึ ษา
113

กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชีว้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้



๗. นำเสนอกฎหมาย











ทเี่ กี่ยวข้องกบั





ตนเอง ครอบครัว






ในรปู แบบของ







บทบาทสมมติ






๘. สรุปสาระสำคัญ





ของกฎหมายทเี่ กย่ี วขอ้ ง





กับตนเอง ครอบครวั





ชุมชน และประเทศ








สาระที่ ๒
การปฏบิ ตั ิตน ๑. สถานภาพ ๑. ทกั ษะ

๑. แผนท่คี วามคดิ ๑. วิเคราะหข์ ่าวที่
หน้าทีพ่ ลเมอื ง
ตามสถานภาพ บทบาท สทิ ธิ การวิเคราะห์
แสดงบทบาท เป็นปญั หาทางสังคม
วฒั นธรรม และ
บทบาท สิทธิ เสรภี าพ หนา้ ที่ ๒. ทกั ษะ
ความสำคญั และ และหาแนวทางแก้ไข

การดำเนนิ ชีวิต
เสรีภาพ เปน็

ในฐานะพลเมืองด
ี
การสงั เคราะห
​์ ความสัมพันธ์ ๒. ศึกษาขอ้ มลู


ในสงั คม
ส่ิงจำเปน็ ใน

ตามวิถี
ของสถาบันทาง เกย่ี วกับบทบาท
มาตรฐาน ส ๒.๑
วิถีประชาธิปไตย
ประชาธิปไตย

สงั คม
ความสำคญั และ
๒. เหน็ คณุ คา่ ใน และสถาบันทาง ๒. แนวทาง

๒. บนั ทึก
ความสมั พนั ธข์ อง
การปฏิบตั ิตน สงั คมมีบทบาท สง่ เสริมให
้

การปฏบิ ัติตน สถาบนั ทางสงั คม

ตามสถานภาพ สำคญั ในการ
ปฏบิ ัติตนเป็น
ตามสถานภาพ ๓. วเิ คราะหข์ ้อมูล
บทบาท สิทธิ ส่งเสริมให้ม
ี
พลเมืองดตี าม

บทบาท สิทธิ บทบาทหน้าท่ีที่สำคญั

เสรภี าพ หน้าท
ี่
การปฏบิ ตั ิอย่าง วิถีประชาธิปไตย

เสรีภาพ หนา้ ที่ และผลของการ

ในฐานะ ถูกต้อง
๓. บทบาท

ในฐานะพลเมืองด
ี
ไมป่ ฏิบัตติ ามบทบาท
พลเมอื งด
ี
ความสำคญั และ
ตามวถิ ี- หนา้ ท่ขี องสถาบัน

ตามวิถี
ความสัมพันธ

์
ประชาธปิ ไตย
ทางสงั คม

ประชาธปิ ไตย

ของสถาบันทาง

๔. หาความสมั พนั ธ์
๓. วเิ คราะห์บทบาท
สังคม


ของสถาบนั ทาง
ความสำคัญ



สังคมต่อไปนี้

และความ



- สถาบนั ครอบครัว

สัมพันธข์ อง



- สถาบันการศึกษา

สถาบันทาง



- สถาบันศาสนา

สงั คม




- สถาบันเศรษฐกจิ






- สถาบันทาง






การเมือง









114 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นร้เู พ่ือพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดับมัธยมศกึ ษา


กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชี้วัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้







๕. นำเสนอผลงาน





ดว้ ยรูปแบบท่ี





นกั เรยี นถนัด






๖. สรุปผลการ





วเิ คราะห์ข้อมลู จาก





ผลงานท่แี ต่ละคน






นำเสนอ






๗. เขยี นแผนท
ี่






ความคิดแสดง





บทบาทความสำคัญ





และความสมั พันธ์





ของสถาบันทางสังคม






๘. บนั ทกึ สรปุ







การปฏิบัติตนตาม





สถานภาพ บทบาท





สทิ ธิ เสรภี าพ หน้าท่ี





ในฐานะพลเมือง





ตามวถิ ปี ระชาธปิ ไตย








สาระท่ี ๒
ความคลา้ ยคลงึ ความคลา้ ยคลึง ๑. ทักษะ

บันทึกผล
๑. ศกึ ษาวฒั นธรรม
หน้าทีพ่ ลเมือง
และความ

และความ

การเปรียบเทียบ
การอภิปราย

ไทยและวัฒนธรรม
วฒั นธรรม และ
แตกต่างทาง แตกตา่ งของ ๒. ทักษะ
ความคลา้ ยคลึง ของประเทศ

การดำเนินชีวติ
วัฒนธรรมไทย วัฒนธรรมไทย การประเมิน
และความ
ในภูมิภาคเอเชีย

ในสังคม
และวัฒนธรรม และวัฒนธรรม ๓. ทักษะ

แตกต่างของ ๒. เปรียบเทียบ
มาตรฐาน ส ๒.๑
ของประเทศใน ของประเทศใน การวเิ คราะห
์ วฒั นธรรมไทย วัฒนธรรมไทยและ
๔. อธบิ ายความ ภมู ภิ าคเอเชยี
ภูมิภาคเอเชีย
และวัฒนธรรม วัฒนธรรมของ
คลา้ ยคลงึ และ มีคณุ ค่าในการ เป็นปจั จัยสำคัญ
ของประเทศใน ประเทศในภูมิภาค
ความแตกต่าง สรา้ งความเขา้ ใจ ในการสร้าง

ภมู ิภาคเอเชยี เอเชยี

ของ อนั ดีระหว่างกนั
ความสัมพันธ
์
เพอื่ นำไปส
ู่ ๓. วิเคราะห์ความ
วัฒนธรรมไทย
อนั ดีระหว่างกนั

ความเขา้ ใจอันดี คล้ายคลงึ และ

และ


ระหวา่ งกัน
ความแตกต่างของ
วฒั นธรรม



วัฒนธรรมไทยและ
ของประเทศ



วฒั นธรรมของ




แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา
115

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชี้วดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้

ในภูมภิ าค
ประเทศใน





เอเชยี เพอื่ นำ



ภมู ภิ าคเอเชีย

ไปสูค่ วาม



๔. แยกแยะขอ้ มูล
เข้าใจอันดี



ความเหมอื นและ
ระหวา่ งกัน




ความต่างของ





วฒั นธรรมไทยกับ





วฒั นธรรมของประเทศ





ในภมู ิภาคเอเชยี






๕. อภปิ รายสรปุ





คณุ คา่ ทางวฒั นธรรม






ระหวา่ งประเทศ






ท่เี ป็นปัจจยั นำไปสู่





ความเขา้ ใจอันดี





ระหว่างกนั






๖. นำเสนอผล






การอภิปราย







ความคล้ายคลงึ และ





ความแตกต่างของ





วัฒนธรรมไทย






และวฒั นธรรมของ





ประเทศในภูมิภาค





เอเชีย เพือ่ นำไปสู่





ความเข้าใจอนั ดี





ระหว่างกัน








สาระที่ ๒
ข่าวสารทาง
๑. เหตกุ ารณ์ ทักษะ
สมุดบนั ทึก
๑. หาความรูแ้ ละ


หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง
การเมอื ง

และการ การวิเคราะห์
การวเิ คราะห
์
ขา่ วสารเกีย่ วกับ
วัฒนธรรม และ
การปกครอง
เปลยี่ นแปลง
ข่าวสารทาง

เหตุการณ์ทาง

การดำเนินชวี ติ
มผี ลกระทบต่อ
ทส่ี ำคญั ของ การเมือง
การเมอื งการปกครอง


ในสงั คม
การดำเนินชวี ิต

ระบอบ
การปกครอง
ทีม่ ผี ลกระทบตอ่
มาตรฐาน ส ๒.๒
ของคนในสังคม
การปกครองไทย
ทีม่ ีผลกระทบตอ่ การดำเนนิ ชวี ติ ของ
๒. วิเคราะห์ ๒. หลักการ สงั คมไทย
คนในสังคม

ข้อมูล ขา่ วสาร เลือกข้อมลู
สมัยปจั จบุ ัน


ข่าวสาร


116 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพ่อื พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มธั ยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชว้ี ดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้


ทางการเมือง เพอ่ื นำมา ๒. ตง้ั วตั ถปุ ระสงค์
วิเคราะห
์ ในการวิเคราะห์ขอ้ มลู
การปกครอง
ข่าวสารทางการเมือง

ที่มีผลกระทบ การปกครองท่มี
ี

ตอ่ สงั คมไทย ผลกระทบตอ่

สมยั ปัจจุบัน
สงั คมไทยในปจั จุบัน

๓. กำหนดเกณฑใ์ น
การวิเคราะห์ขอ้ มลู
ขา่ วสารทางการเมือง
ที่มผี ลกระทบตอ่
สงั คมไทย

๔. แยกแยะขอ้ มลู
ตามเกณฑ์ที่กำหนด

๕. หาความสัมพนั ธ์

ระหว่างองค์ประกอบ
ต่าง ๆ และความ
สมั พนั ธ์ของข้อมลู
ข่าวสารทางการเมอื ง
ทมี่ ีผลกระทบต่อ
สงั คมไทย

๖. นำเสนอผล

การวเิ คราะห์ขอ้ มูล

๗. จัดทำสมุดบนั ทึก
การวิเคราะห์ขา่ วสาร
ทางการเมอื ง

การปกครองทม่ี
ี
ผลกระทบตอ่

สังคมไทย


สมัยปจั จบุ นั


แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศกึ ษา
117

กลุม่ สาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร์


มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภค

การใช้ทรัพยากรท่ีมีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจ

หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือการดำรงชวี ิตอย่างมดี ุลยภาพ


ตัวช้วี ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระท่ี ๓
การลงทุนและ ๑. ความหมาย ๑. ทกั ษะ

รายงานผล

๑. รวบรวมรายชอื่
เศรษฐศาสตร์
การออมมีปัจจยั และความสำคญั การรวบรวม การศึกษาปัจจยั ท่ี บุคคลที่ประกอบ
มาตรฐาน ส ๓.๑
มาจากอัตรา
ของการลงทุน ขอ้ มลู
มีผลต่อการลงทนุ อาชพี เกี่ยวกับการ
๑. วเิ คราะห์ ดอกเบ้ยี และการออมตอ่ ๒. ทกั ษะ
และการออม
ลงทนุ และการออม

ปจั จัยที่มีผล เทคโนโลยี

ระบบเศรษฐกจิ
การสร้างความร้
ู
๒. วิเคราะหจ์ ำแนก

ตอ่ การลงทนุ ค่าของเงิน และ

๒. การบริหาร

ขอ้ มลู ออกเปน็


และการออม
การคาดเดา จัดการเงินออม

๒ กลมุ่ คอื



เก่ียวกบั อนาคต
และการลงทนุ

กลุม่ ผู้ลงทุน



ภาคครัวเรอื น


และกลุ่มผู้ออมเงิน



๓. ปัจจัยของ


๓. นำเสนอผล



การลงทุนและ

การวิเคราะห์ข้อมูล


การออมคือ

ตามประเด็น



อตั ราดอกเบ้ยี

๔. อภปิ รายเพื่อหา


รวมท้งั ปัจจยั


สาเหตุหรือปจั จัยท่ี


อื่น ๆ เช่น


ทำให้คนนำเงินไป


ค่าของเงิน

ลงทุนหรอื ออม



เทคโนโลยี


๕. ศึกษาเพอ่ื หา


การคาดเดา


สาเหตุ/ปจั จยั เพิ่มเติม


เก่ยี วกับอนาคต


ด้วยกระบวนการ



๔. ปัญหาของ

ตา่ ง ๆ เช่น




การลงทุนและ

การสอบถาม



การออมใน


การค้นควา้ หรืออื่น ๆ



สังคมไทย


๖. เชือ่ มโยงความรทู้ ่ี





ได้จากการอภปิ ราย





และการศกึ ษาเพ่ิมเตมิ





เป็นความรใู้ หม
่








118 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพือ่ พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศึกษา


กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชว้ี ัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้








๗. รายงานผล







การศกึ ษาปจั จัยท่มี ีผล






ตอ่ การลงทุนและ






การออม








สาระท่ี ๓
ภาวะทาง ๑. ความหมาย ๑. ทกั ษะ
แผนผงั แสดง ๑. สืบคน้ ความหมาย

เศรษฐศาสตร
์ เศรษฐกิจ สงั คม

ความสำคัญ

การวิเคราะห
์ รายการสนิ ค้า ความสำคัญ และ
มาตรฐาน ส ๓.๑
และสิ่งแวดลอ้ ม

และหลักการ ๒. ทักษะ
และบริการท่ีผลติ หลักการผลติ สินคา้
๒. อธิบายปัจจยั เปน็ ปัจจยั ทีม่ ี ผลิตสินคา้ และ การนำความร
ู้
ภายในชุมชนของ และการบรกิ ารอยา่ ง
การผลิตสนิ ค้า
อทิ ธิพล
บรกิ ารอย่าง
ไปใช
้ นักเรียนรวมถงึ มีประสิทธภิ าพ

และบรกิ าร ต่อการผลติ มปี ระสิทธิภาพ

ปัจจยั ที่ทำให้มี ๒. สำรวจการผลติ
และปจั จัย
สนิ ค้าและบรกิ าร
๒. สำรวจการ
การผลติ สนิ ค้า สินคา้ ในท้องถ่ินวา่ มี
ทม่ี อี ิทธพิ ล

ผลิตสนิ ค้า


และบริการ
การผลติ อะไรบา้ ง

ตอ่ การผลติ
ในท้องถน่ิ


ใชว้ ธิ กี ารผลติ อย่างไร
สนิ ค้าและ
วา่ มีการผลิต

มีปัญหาด้านใด


บรกิ าร

อะไรบ้าง


มีการนำเทคโนโลย
ี


ใช้วิธีการ


มาใชใ้ นการผลิต


ผลติ อยา่ งไร


สินค้าและบรกิ าร



มีปัญหา



อยา่ งไร



ดา้ นใดบา้ ง


๓. แยกแยะ




๓. มีการนำ

จัดหมวดหมู่ และ


เทคโนโลยอี ะไร

หาความสมั พนั ธ์


มาใชท้ ่มี ผี ลตอ่

เชื่อมโยง



การผลิตสนิ คา้

๔. นำเสนอแผนผัง


และบรกิ าร


การวิเคราะหป์ ัจจยั




๔. นำหลักการ

ทีม่ ีอิทธิพลตอ่




ผลติ มาวเิ คราะห์

การผลติ สนิ ค้าและ



การผลติ สนิ คา้

การบริการและ




และบริการใน

ความสัมพนั ธข์ องการ




ทอ้ งถ่นิ ท้งั ด้าน

ผลิตสินค้าและบริการ



เศรษฐกิจ สงั คม

กบั การดำเนนิ



และสิ่งแวดลอ้ ม


ชวี ิตประจำวนั


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พือ่ พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมัธยมศกึ ษา
119

กลุ่มสาระการเรยี นรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชี้วัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนร
ู้

สาระท่ี ๓
การผลติ ตาม
๑. หลักการและ ทกั ษะ
โครงงานการพัฒนา ๑. ศกึ ษาความหมาย
เศรษฐศาสตร
์ หลักการของ เป้าหมายปรัชญา
การประยกุ ต
์
กระบวนการผลิต แนวคดิ ปรัชญาของ
มาตรฐาน ส ๓.๑
เศรษฐกิจ
ของเศรษฐกจิ
ใช้ความรู
้ ในทอ้ งถ่นิ ตาม
เศรษฐกิจพอเพียง

๓. เสนอแนวทาง พอเพียงเปน็
พอเพียง

หลักปรชั ญา

๒. สรุปและนำเสนอ

การพฒั นา
การผลติ เพอ่ื ๒. สำรวจและ
ของเศรษฐกจิ

หลักการและเป้าหมาย
การผลิต
ความเปน็ อยู่ วิเคราะหป์ ัญหา
พอเพยี ง
ของเศรษฐกิจ

ในทอ้ งถ่นิ
อย่างมดี ลุ ยภาพ การผลติ สนิ คา้


พอเพียง

ตามปรชั ญา
เพื่อความเป็นอย
ู่
และบริการ



๓. สำรวจปัญหา

ของเศรษฐกิจ
อย่างพอเพยี ง
ในทอ้ งถิน่


และแนวทาง


พอเพยี ง

๓. ประยุกต์ใช้

การพัฒนาการผลติ



ปรัชญาของ

ตามหลักปรัชญาของ



เศรษฐกิจพอเพยี ง

เศรษฐกิจพอเพียง



ในการผลติ สนิ คา้

๔. จัดทำโครงงาน



และบริการใน

การพฒั นากระบวน




ท้องถิ่น


การผลิตในทอ้ งถ่ิน





ตามหลกั ปรชั ญา






ของเศรษฐกิจพอเพียง






๕. นำเสนอโครงงาน








สาระที่ ๓
คนทุกคนมีสิทธ
์
ิ ๑. การรักษาและ ๑. ทกั ษะ

การนำเสนอ ๑. สบื คน้ ข้อมูล
เศรษฐศาสตร์
ได้รับการ คมุ้ ครองสิทธิ
การสรา้ งความร้
ู กิจกรรมการมี เกี่ยวกับกฎหมาย
มาตรฐาน ส ๓.๑
คุ้มครองตนเอง
ประโยชน์ของ
๒. ทักษะ
ส่วนร่วมเกี่ยวกบั
คุ้มครองสทิ ธ
ิ

๔. อภปิ ราย ในฐานะผบู้ รโิ ภค ผ้บู รโิ ภค
กระบวนการคิด การพทิ ักษส์ ิทธิ ผู้บรโิ ภค

แนวทางการ ตามกฎหมาย
๒. กฎหมาย ตัดสนิ ใจ
ของผู้บริโภค
๒. เกบ็ รวบรวม
คมุ้ ครองสิทธิ
คุ้มครองสทิ ธ
ิ
ของนกั เรียน
ขอ้ มลู

ของตนเองใน ผูบ้ รโิ ภคและ ๓. ร่วมอภิปราย

ฐานะผ้บู ริโภค
หนว่ ยงานที่ และนำเสนอ
เกย่ี วข้อง
แนวทางรกั ษา

๓. การดำเนนิ และคุ้มครองสทิ ธ
ิ
กจิ กรรมพิทักษ์ ผบู้ ริโภค

สทิ ธิและผล ๔. วิเคราะห
์

ประโยชน์ตาม ทางเลือกเพ่ือหา

120 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศกึ ษา


กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชี้วดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร้
ู

แนวทางการคุ้มครอง
กฎหมายในฐานะ สิทธิของผบู้ รโิ ภค

ผบู้ ริโภค
๕. จัดลำดบั ความ
๔. แนวทางการ สำคัญของทางเลือก
คมุ้ ครองสทิ ธ
ิ
ในการคมุ้ ครองสทิ ธิ
ของผู้บรโิ ภค
ของผูบ้ ริโภค

๖. เลือกแนวทาง

การคมุ้ ครองสทิ ธิ
ของผู้บริโภค

๗. รวบรวมกจิ กรรม
ทน่ี กั เรยี นมสี ่วนร่วม
เกีย่ วกบั การพทิ ักษ์
สิทธิของผู้บรโิ ภค
เช่น การ์ตนู คำขวัญ
เสยี งตามสาย

แผ่นพับ แสดงละคร
แต่งเพลงและ


นำเสนอ




แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศึกษา
121

กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร์


มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ

และความจำเป็นของการร่วมมือกันทางเศรษฐกิจในสงั คมโลก


ตวั ชวี้ ัด

ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู
้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร้
ู

สาระท่ี ๓
ระบบเศรษฐกิจ ๑. ระบบเศรษฐกจิ
๑. ทกั ษะ

๑. การนำเสนอ ๑. ศกึ ษาลักษณะ
เศรษฐศาสตร์
แบบต่าง ๆ
แบบตา่ ง ๆ
การวิเคราะห
์ เปรยี บเทียบ ของระบบเศรษฐกิจ
มาตรฐาน ส ๓.๒
ในภูมภิ าคเอเชีย
๒. หลกั การและ ๒. ทักษะ
ระบบเศรษฐกิจ แบบตา่ ง ๆ

๑. อภปิ รายระบบ มที ง้ั การพึ่งพา ผลกระทบการ การเปรยี บเทียบ
แบบต่าง ๆ
๒. แยกแยะหาความ

เศรษฐกิจ
อาศัยกันและ พ่ึงพาอาศัยกัน ๓. ทกั ษะ
๒. ตวั อย่าง
สมั พนั ธข์ องระบบ
แบบตา่ ง ๆ
การแขง่ ขนั กนั และการแขง่ ขนั การให้เหตุผล
ของสภาพการณ์ เศรษฐกิจแบบต่าง ๆ

๒. ยกตัวอย่าง
เพื่อการพัฒนา กนั ทางเศรษฐกจิ
๒. ทกั ษะ
ทางเศรษฐกจิ
๓. อภปิ รายผล

ทีส่ ะท้อนใหเ้ หน็ เศรษฐกิจ
ในภูมภิ าคเอเชีย
การสร้างความร
ู้ ในภูมิภาคเอเชีย
การวิเคราะห์ระบบ
การพึ่งพา


ที่เปน็ การพง่ึ พา เศรษฐกจิ

อาศยั กนั และ


อาศัยกนั และ ๔. สรุปผลในรปู แบบ
การแข่งขันกัน


การแขง่ ขนั กัน
ตารางเปรยี บเทียบ
ทางเศรษฐกจิ


ในการพฒั นา
ระบบเศรษฐกิจ

ในภูมภิ าค


ระบบเศรษฐกจิ
ทั้ง ๒ แบบ

เอเชีย




๕. ศึกษาระบบ





เศรษฐกิจแบบพง่ึ พา





อาศยั กนั และแบบ





แข่งขนั กันในภมู ภิ าค





เอเชยี จากแหลง่






เรยี นรตู้ า่ ง ๆ






๖. ค้นหาสาเหต
ุ





ของการพฒั นา





เศรษฐกิจแบบพึง่ พา






อาศยั กันและแบบ





การแข่งขนั กนั






๗. อธิบายให้เห็น





ความสอดคลอ้ ง






ของเหตุและผล






๘. เช่ือมโยงความรู้





กบั ตวั อย่างของ





สภาพการณ์ทาง

122 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นรูเ้ พ่ือพัฒนาทักษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา


กลุม่ สาระการเรียนรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้ีวัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้






เศรษฐกิจในภูมภิ าค





เอเชยี






๙. นำเสนอตวั อย่าง





ของสภาพการณ์





เศรษฐกจิ ในภมู ภิ าค





เอเชียแบบการพ่ึงพา





อาศัยกันและแบบ






การแขง่ ขนั กัน และ







อธบิ ายหลักการของ





ระบบเศรษฐกจิ






ทง้ั ๒ แบบ








สาระท่ี ๓
การกระจายของ การกระจายของ ทักษะ
แผนภาพแสดง ๑. ศกึ ษาแผนที่
เศรษฐศาสตร์
ทรพั ยากรในโลก ทรัพยากรในโลก การวเิ คราะห์
การกระจายของ แหล่งทรัพยากร


มาตรฐาน ส ๓.๒
ส่งผลต่อ
ที่ส่งผลต่อ

ทรพั ยากรโลก
ของโลก

๓. วเิ คราะห
์ ความสัมพนั ธ์ทาง ความสัมพนั ธ์ทาง
ทสี่ ง่ ผลต่อ

๒. อภิปราย วิเคราะห์
การกระจาย เศรษฐกจิ ระหวา่ ง เศรษฐกิจระหวา่ ง
ความสมั พนั ธท์ าง การกระจายของ
ของทรัพยากร ประเทศ
ประเทศ เช่น
เศรษฐกิจระหว่าง ทรัพยากรในโลก

ในโลกท
่
ี
น้ำมนั ปา่ ไม้
ประเทศ
ที่สง่ ผลตอ่


สง่ ผลตอ่
ทองคำ ถา่ นหนิ

ความสมั พนั ธท์ าง
ความสัมพนั ธ์
แร่ เปน็ ต้น


เศรษฐกจิ ระหวา่ ง
ทางเศรษฐกิจ



ประเทศ

ระหว่าง



๓. สรุปการกระจาย
ประเทศ




ของทรัพยากรในโลก





ที่สง่ ผลต่อ






ความสัมพนั ธ์ทาง





เศรษฐกิจระหว่าง





ประเทศ






๔. นำเสนอแผนภาพ





การกระจายของ





ทรพั ยากรในโลก






ที่ส่งผลต่อ









แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรเู้ พ่อื พฒั นาทักษะการคิด ระดับมัธยมศกึ ษา
123

กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชว้ี ดั
ความคิด
สาระ
ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู้







ความสมั พันธ
์





ทางเศรษฐกิจ







ระหวา่ งประเทศ








สาระท่ี ๓
การแขง่ ขนั ทาง
การแข่งขัน ๑. ทักษะ
การนำเสนอ ๑. ศึกษาตวั อยา่ ง
เศรษฐศาสตร์
การคา้ ในประเทศ ทางการค้า

การรวบรวม ตวั อย่าง

สินคา้ ในชวี ิตประจำวัน

มาตรฐาน ส ๓.๒
และตา่ งประเทศ
ในประเทศและ
ขอ้ มูล
การแข่งขนั ชนดิ เดยี วกนั

๔. วเิ คราะห
์
สง่ ผลตอ่ คณุ ภาพ ตา่ งประเทศ
๒. ทักษะ
ทางการค้าใน ตา่ งยห่ี ้อกัน


การแข่งขนั สนิ ค้า ปริมาณ
การวเิ คราะห์
ประเทศและ
มลี ักษณะแตกต่าง
ทางการค้า
การผลิต และ
ต่างประเทศท
่ี
กันอยา่ งไร (ทง้ั ที่
ในประเทศ
ราคาสินค้า

สง่ ผลต่อคณุ ภาพ ผลิตในประเทศ

และตา่ งประเทศ

สินค้า ปริมาณ และต่างประเทศ)

ทส่ี ง่ ผลต่อ การผลิต และ แตกตา่ งกนั อยา่ งไร

คณุ ภาพสนิ คา้ ราคาสินคา้
๒. วเิ คราะห
์
ปริมาณ
หาสาเหตทุ ำไม


การผลิต และ จงึ แตกต่างกัน

ราคาสินคา้
๓. สรปุ การแข่งขนั
ทางการค้า

ในประเทศและ

ต่างประเทศท่สี ่งผล
ต่อคณุ ภาพสินคา้
ปรมิ าณการผลิต
และราคาสินค้า

๔. นำเสนอตัวอย่าง
การแขง่ ขันทาง

การค้าในประเทศและ
ต่างประเทศทส่ี ง่ ผล
ต่อคุณภาพสนิ คา้
ปริมาณการผลติ

และราคาสนิ ค้า




124 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พ่อื พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั มัธยมศกึ ษา


กลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๔ ประวตั ศิ าสตร์


มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร ์

สามารถใชว้ ิธีการทางประวตั ิศาสตรม์ าวิเคราะห์เหตุการณต์ ่าง ๆ อยา่ งเป็นระบบ


ตัวชี้วัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชนิ้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้

สาระท่ี ๔
การเลือกและ
๑. วิธกี ารประเมิน ๑. ทักษะ
การนำเสนอผล ๑. ตงั้ ประเด็น


ประวตั ศิ าสตร
์ การประเมนิ
ความนา่ เชอื่ ถอื การวิเคราะห์
การศกึ ษากรณี เพอื่ ศึกษา

มาตรฐาน ส ๔.๑
หลักฐานทาง ของหลกั ฐานทาง ๒. ทักษะ
ตวั อย่างการ ๒. กำหนดวธิ ีการ
๑. ประเมนิ ความ ประวัตศิ าสตรท์ ่ี ประวัติศาสตร์ใน การตีความ
สบื ค้นขอ้ มลู ทาง เครือ่ งมอื หลักฐาน
นา่ เช่ือถอื ของ น่าเชือ่ ถือทำให้ ลักษณะตา่ ง ๆ ๓. ทักษะ

ประวตั ศิ าสตร์
ทางประวัตศิ าสตร
์
หลักฐานทาง ไดข้ ้อคน้ พบทาง อยา่ งง่าย ๆ เช่น การสังเคราะห
์ ในท้องถ่ิน เพ่ือ
ประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร
์
การศึกษาภมู ิหลัง ๔. ทักษะ

ดำเนินการศึกษา

ในลักษณะ ที่ชดั เจน
ของผทู้ ำหรือผู้ การใหเ้ หตุผล
๓. ศกึ ษา “กรณี
ต่าง ๆ
เกี่ยวขอ้ ง สาเหตุ ๕. ทักษะ
ตัวอย่างการสบื ค้น
๒. วเิ คราะห์ ชว่ งระยะเวลา
การประยุกต
์
ขอ้ มูลทาง
ความแตกต่าง รูปลักษณ์ของ ใชค้ วามร
ู้ ประวตั ิศาสตร”์

ระหว่าง
หลักฐานทาง ๖. ทักษะ
และประเมนิ


ความจรงิ กบั ประวัติศาสตร์ การประเมนิ
ความนา่ เชอ่ื ถือ

ข้อเท็จจรงิ ของ เปน็ ต้น
๗. ทักษะ
ของหลกั ฐาน


เหตุการณ์ทาง ๒. ตัวอยา่ ง
การสร้างความรู้
เช่น ภูมิหลงั ของ

ประวตั ศิ าสตร
์ การประเมิน

ผูเ้ ขยี น ช่วงเวลา

๓. เหน็ ความ ความนา่ เชื่อถอื รปู ลกั ษณะหลักฐาน
สำคญั ของ
ของหลักฐานทาง ทางประวตั ิศาสตร
์
การตคี วาม ประวตั ิศาสตร์ไทย ๔. วิเคราะห์
หลักฐานทาง ที่อยูใ่ นทอ้ งถ่ิน สงั เคราะห์

ประวตั ิศาสตร์ ของตนเอง
การให้เหตุผล
ทน่ี า่ เชอื่ ถือ
หรือหลกั ฐาน ตคี วามจากขอ้ มูล



สมยั อยุธยา ทไ่ี ด้ และประยกุ ต์
(เชอ่ื มโยงกับ
ใชค้ วามรู้ในการตอบ
มฐ. ส ๔.๓)
คำถามของการศกึ ษา
๓. ตวั อย่างการ กรณตี ัวอยา่ ง

วเิ คราะห์ขอ้ มลู ได้อยา่ งชัดเจน

จากเอกสารตา่ ง ๆ
ในสมยั อยุธยา

แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรเู้ พอ่ื พัฒนาทักษะการคดิ ระดับมัธยมศึกษา
125

กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชีว้ ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้

และธนบุรี
(เชื่อมโยงกบั
มฐ. ส ๔.๓) เชน่

ขอ้ ความบางตอน
ในพระราชพงศาวดาร
อยธุ ยา/
จดหมายเหต
ุ
ชาวตา่ งชาติ

๔. ตัวอยา่ ง

การตคี วามข้อมูล
จากหลักฐานท่ี
แสดงเหตกุ ารณ์
สำคัญในสมยั
อยุธยาและ
ธนบรุ
ี
๕. การแยกแยะ
ระหวา่ งขอ้ มลู กบั
ความคิดเห็นรวม
ทง้ั ความจรงิ กับ
ข้อเทจ็ จริงจาก
หลกั ฐานทาง
ประวตั ศิ าสตร
์
๖. ความสำคญั
ของการวเิ คราะห์
ขอ้ มลู และ

การตคี วามทาง
ประวตั ศิ าสตร
์





126 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรเู้ พ่ือพัฒนาทักษะการคดิ ระดับมธั ยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๔ ประวัติศาสตร
์

มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ในด้านความสัมพันธ
์

และการเปล่ียนแปลงของเหตุการณ์อย่างต่อเนื่อง ตระหนักถึงความสำคัญ
และสามารถวิเคราะห์ผลกระทบทเ่ี กิดขึน้


ตัวชว้ี ัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระท่ี ๔
พฒั นาการทาง ๑. ท่ีตงั้ และสภาพ ๑. ทกั ษะ

๑. รายงาน

๑. ต้ังประเดน็ การ
ประวัตศิ าสตร
์ ประวตั ศิ าสตร์ ทางภูมิศาสตร์ การรวบรวม เก่ียวกบั ภูมภิ าค ศึกษาเกี่ยวกับปจั จัย


มาตรฐาน ส ๔.๒
สังคม เศรษฐกิจ ของภมู ภิ าคตา่ ง ๆ ขอ้ มลู
เอเชีย (ยกเว้น ที่มอี ทิ ธพิ ลต่อ
๑. อธบิ าย การเมืองของ

ในทวีปเอเชีย ๒. ทกั ษะ
เอเชียตะวนั ออก พฒั นาการในภูมภิ าค
พฒั นาการ
ภมู ิภาคเอเชีย

(ยกเวน้ เอเชีย การสำรวจค้นหา
เฉียงใต้)
เอเชยี และแหล่ง
ทางสงั คม มีอิทธพิ ลตอ่
ตะวันออกเฉยี งใต้) ๓. ทักษะ
๒. ผังมโนทัศน์ อารยธรรมโดยใช้
เศรษฐกจิ การดำรงชวี ิต

ทม่ี ผี ลต่อพัฒนาการ

การวเิ คราะห์
ปจั จยั ท่มี อี ิทธพิ ล กระบวนการสบื คน้
และการเมอื ง ของคนใน โดยสงั เขป
๔. ทกั ษะ
ตอ่ พฒั นาการ
ทางประวตั ศิ าสตร
์
ของภูมิภาค ภมู ภิ าคเอเชีย
๒. พฒั นาการทาง การสรปุ

ทางสงั คม ๒. วิเคราะห์ขอ้ มลู

เอเชีย
สงั คม เศรษฐกิจ
ลงความเห็น
เศรษฐกิจ ตรวจสอบความชดั เจน

๒. ระบคุ วาม และการเมืองของ
๕. ทักษะ
การเมอื งของ และจดั ระบบขอ้ มลู

สำคัญของ ภมู ภิ าคเอเชีย การสรา้ งความร
ู้
ภมู ิภาคเอเชีย
๓. นำเสนอผงั

แหลง่ (ยกเวน้ เอเชีย

มโนทัศนแ์ สดงปัจจยั
อารยธรรม ตะวนั ออกเฉียงใต้)

ทีม่ ีอิทธพิ ลต่อ
โบราณใน ๓. ท่ตี ้ังและ

พัฒนาการทางสังคม
ภมู ิภาคเอเชีย
ความสำคัญของ เศรษฐกิจ การเมอื ง
แหล่งอารยธรรม ของภมู ิภาคเอเชีย

โบราณในภมู ภิ าค ๔. วางแผนนำเสนอ
เอเชีย เชน่ ความรู้ทไ่ี ด้เพ่ือ
แหล่งมรดกโลก รายงานเกย่ี วกบั
ในประเทศตา่ ง ๆ ภูมิภาคเอเชีย

ในภูมภิ าคเอเชีย
(ยกเวน้ เอเชยี

๔. อิทธิพลของ ตะวันออกเฉียงใต้)

อารยธรรม ในประเด็น เชน่
โบราณทมี่ ีตอ่ ปจั จยั ทางภมู ศิ าสตร์
ภมู ิภาคเอเชีย
ของภมู ิภาคตา่ ง ๆ
ในปัจจุบนั
พัฒนาการทาง



แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้เพื่อพฒั นาทักษะการคิด ระดับมธั ยมศกึ ษา
127

กลุม่ สาระการเรยี นรูส้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชี้วดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้
ประวตั ศิ าสตร์

สังคม เศรษฐกจิ
การเมอื งและ

ความสมั พันธ์


ของอิทธพิ ล


อารยธรรมโบราณ

ที่มีต่อภูมภิ าคเอเชยี
ในปัจจบุ ัน




128 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พอ่ื พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศกึ ษา


กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระท่ี ๔ ประวตั ศิ าสตร์


มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก

ความภมู ิใจ และธำรงความเปน็ ไทย


ตัวชว้ี ดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู้


สาระท่ี ๔
ความเจริญ
๑. การสถาปนา ๑. ทกั ษะ
๑. รายงานผล
๑. ต้งั ประเด็น

ประวตั ิศาสตร
์ ร่งุ เรอื งทาง อาณาจักรอยุธยา
การรวบรวมขอ้ มูล
การวิเคราะห
์ การสืบคน้ ทาง
มาตรฐาน ส ๔.๓
วฒั นธรรมและ
๒. ปจั จัยทสี่ ง่ ผล ๒. ทักษะ
ปัจจัยทม่ี ผี ล

ประวตั ศิ าสตร
์

๑. วเิ คราะห์ ภมู ิปญั ญาไทย ตอ่ ความเจริญร่งุ เรอื ง
การสำรวจค้นหา
ต่อความเจรญิ เกย่ี วกบั อาณาจกั ร
พัฒนาการของ สมยั อยธุ ยาและ ของอาณาจักรอยุธยา
๓. ทกั ษะ
รงุ่ เรอื งของ อยุธยาและธนบุร
ี
อาณาจักร ธนบุรีมอี ทิ ธพิ ล
๓. พฒั นาการของ การวิเคราะห์
อาณาจกั รอยุธยา ๒. วางแผนสบื ค้น
อยธุ ยาและ ต่อการพัฒนา

อาณาจักรอยุธยา
๔. ทักษะ
และธนบรุ ี ในรปู ข้อมูลโดยใช้วธิ ีการ
ธนบุรใี น
ชาติไทย

ในดา้ นการเมือง

การสงั เคราะห
์ แบบท่ตี นถนดั
ทางประวตั ิศาสตร
์
ดา้ นตา่ ง ๆ
ในยุคตอ่ มา
การปกครอง สังคม ๕. ทักษะ
๒. หนังสือ
๓. วเิ คราะห/์
๒. วเิ คราะหป์ จั จัย เศรษฐกจิ และความ การประยกุ ตใ์ ช้ เล่มเล็กเกีย่ วกับ
สงั เคราะหข์ อ้ มูล

ทสี่ ง่ ผลต่อ สัมพันธ์ระหวา่ งประเทศ
ความรู
้ การสถาปนา ท่ไี ด้ในเรือ่ งของ


ความม่ันคง ๔. การเสยี
๖. ทกั ษะ
อาณาจกั รอยธุ ยา การสถาปนาอาณาจกั ร

และความเจรญิ กรุงศรีอยธุ ยาครั้งท่ี ๑
การสรปุ
และธนบุร
ี การพัฒนาดา้ นต่าง ๆ
ร่งุ เรอื งของ และการกเู้ อกราช
ลงความเห็น
๓. นิทรรศการ และวัฒนธรรม

อาณาจักร ๕. ภูมปิ ัญญาและ เกี่ยวกับอาณาจักร ภมู ปิ ญั ญา รวมทัง้
อยธุ ยา
วัฒนธรรมไทย
อยุธยาและธนบรุ ี
ความเส่อื มของ
๓. ระบุภมู ปิ ญั ญา สมยั อยธุ ยา เช่น อาณาจกั ร

และวฒั นธรรม การควบคมุ กำลงั คน ๔. วางแผนนำเสนอ
ไทยสมยั และศลิ ปวัฒนธรรม
รายงานความรู้ทไ่ี ด
้

อยุธยาและ ๖. การเสยี กรงุ ศรี-
ในรปู แบบต่าง ๆ เชน่
ธนบุรี และ อยธุ ยาครงั้ ที่ ๒
รายงาน ผงั มโนทศั น์
อิทธพิ ลของ
การกูเ้ อกราช และ บทความ ทำหนังสือ
ภูมปิ ัญญา

การสถาปนา เล่มเล็ก ฯลฯ

ดังกลา่ วตอ่ การ อาณาจกั รธนบุร
ี ๕. จดั นิทรรศการ

พัฒนาชาตไิ ทย ๗. ภูมิปญั ญาและ

ในยคุ ต่อมา
วฒั นธรรมไทย

สมยั ธนบรุ ี

๘. วรี กรรมของ
บรรพบุรุษไทย

ผลงานของบุคคล
สำคญั ของไทยและ
ตา่ งชาตทิ ่มี สี ว่ น
สร้างสรรคช์ าติไทย


แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรูเ้ พอื่ พัฒนาทักษะการคิด ระดับมัธยมศกึ ษา
129

กล่มุ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๕ ภมู ศิ าสตร ์


มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธ์ของสรรพส่ิง ซึ่งมีผล
ต่อกันและกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนท่ีและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์
ในการค้นหา วิเคราะห์ สรปุ และใช้ขอ้ มลู ภูมิสารสนเทศอยา่ งมปี ระสทิ ธิภาพ


มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด
การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจิตสำนึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากร
และส่ิงแวดลอ้ ม เพอ่ื การพัฒนาท่ียง่ั ยนื


ตวั ช้วี ดั
ความคิด
สาระ
ทักษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นร้
ู ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนร้
ู

สาระท่ี ๕
การรวบรวม เคร่อื งมอื

๑. ทักษะ

ผลการวเิ คราะห์ ๑. สร้างความสนใจ
ภูมศิ าสตร
์ วเิ คราะห์ และ
ทางภูมิศาสตร
์ การสำรวจค้นหา
ข้อมูลลักษณะ ดว้ ยคำถาม

มาตรฐาน ส ๕.๑
นำเสนอขอ้ มลู ท่แี สดงลักษณะ ๒. ทกั ษะ
ทางกายภาพ ๒. กำหนดสิง่ ที่
๑. ใช้เคร่อื งมอื ลักษณะ
ทางกายภาพของ

การรวบรวม ลกั ษณะทาง ต้องการสำรวจ ค้นหา

ทางภมู ิศาสตร
์ ทางกายภาพ ทวปี ยโุ รปและ
ข้อมลู
สังคมของ
และวิธีการค้นหา

ในการรวบรวม ลกั ษณะทาง แอฟริกา
๓. ทักษะ
ทวีปยุโรปและ ๓. สำรวจค้นหา

วิเคราะห์ และ สังคมของ

การวิเคราะห์
แอฟรกิ า โดย
และรวบรวมขอ้ มูล
นำเสนอข้อมูล ทวปี ยุโรปและ

ใช้เครอื่ งมอื ทาง ลักษณะทางกายภาพ
เกย่ี วกับ แอฟรกิ า


ภูมิศาสตร
์ ลกั ษณะทางสงั คม
ลักษณะทาง ตอ้ งอาศัยความรู้


ของทวีปยุโรปและ
กายภาพ
เกยี่ วกับการใช้


แอฟรกิ า โดย

และสงั คม
เครอื่ งมือทาง


ใชเ้ คร่อื งมือทาง
ของทวีปยุโรป
ภมู ศิ าสตร
์


ภูมิศาสตร
์
และแอฟริกา




๔. กระบวนการ





วเิ คราะห์ขอ้ มลู






๕. อธิบาย วิเคราะห์





และลงข้อสรปุ






๖. ขยายความร
ู้





โดยรายงานผล







การวเิ คราะหข์ ้อมลู






๗. ประเมนิ






การเรยี นรดู้ ว้ ย





กระบวนการตา่ ง ๆ









130 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พือ่ พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับมัธยมศกึ ษา


กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้ีวดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้


สาระท่ี ๕
สิง่ แวดล้อม

๑. กำหนดเรอ่ื ง/
๑. ลกั ษณะทาง ๑. ทักษะ

๑. แผนภาพ


ภมู ิศาสตร
์ ทางธรรมชาติมี กายภาพและ การวิเคราะห
์ โครงเร่ืองแสดง ความคิดรวบยอด
มาตรฐาน ส ๕.๑
ความสัมพันธ
์ สังคมของ
๒. ทักษะ
ความสมั พันธ์ “ความสัมพันธ์
๒. วิเคราะห์ กับลกั ษณะทาง ทวีปยุโรปและ การเชือ่ มโยง
ระหว่างลักษณะ ระหว่างลกั ษณะ

ความสมั พนั ธ์ สงั คมและ แอฟรกิ า

ทางกายภาพและ ทางกายภาพและ
ระหวา่ ง วฒั นธรรมของ ๒. การ
ลักษณะทาง ลกั ษณะทางสังคม
ลักษณะทาง ประชากรใน เปลย่ี นแปลง
สังคมของ
ของทวปี ยโุ รป

กายภาพและ ภมู ภิ าคตา่ ง ๆ ประชากร
ทวปี ยโุ รปและ
หรือทวปี แอฟริกา”

สังคมของ การเปลยี่ นแปลง เศรษฐกจิ สงั คม

แอฟริกา
๒.ระดมสมอง

ทวปี ยโุ รป
ทางธรรมชาติ และวฒั นธรรม

๒. ผลการ เกี่ยวกบั เรอื่ ง/


และแอฟรกิ า
และทางสงั คม ของทวปี ยุโรป


วิเคราะหก์ าร ความคดิ รวบยอด


มาตรฐาน ส ๕.๒
ก่อใหเ้ กดิ
และแอฟรกิ า

เปล่ยี นแปลง
๓. นำคำหรอื วล
ี
๑. วิเคราะห
์
ส่งิ แวดล้อมใหม่

ทางธรรมชาติ ท่เี กีย่ วขอ้ งมา


การก่อเกดิ

ทางสงั คม


และทางสงั คม
จบั กลุ่ม เรยี งลำดับ

สง่ิ แวดลอ้ มใหม
่


ทีก่ ่อใหเ้ กิด
๔. ออกแบบ
ทางสังคม



ส่ิงแวดล้อมใหม่ แผนภาพโครงเร่อื ง
อันเปน็ ผลจาก


ทางสงั คม
โดยเขียนช่ือเรอ่ื ง/
การเปลี่ยนแปลง


จากกรณีตวั อย่าง
ความคิดรวบยอดไว้
ทางธรรมชาติ



กลางหน้ากระดาษ
และทางสังคม



วางชอ่ื คำหรือวล
ี

ของทวีปยุโรป



มาเช่ือมโยงสัมพนั ธ ์

และแอฟรกิ า




ใหเ้ ห็นความสัมพันธ
์





ระหวา่ งลกั ษณะ






ทางกายภาพและ





ลกั ษณะทางสงั คม






๕. ศึกษาขอ้ มูล






การเปลี่ยนแปลงทาง





ธรรมชาติและสังคม





ของทวปี ยโุ รปและ





แอฟริกา























แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั มธั ยมศกึ ษา
131

กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวช้วี ดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร้
ู
๖. กำหนดกรณี





ตัวอยา่ ง เกี่ยวกบั





การเปล่ยี นแปลง







ทางสงั คมวฒั นธรรม






๗. กระบวนการคดิ





วเิ คราะห
์





๘. นักเรยี นลงมอื





ปฏบิ ัติ แยกแยะ





ข้อมลู ตามเกณฑ
์






ทีก่ ำหนดให้เห็น






องค์ประกอบ






๙. แสดงความเห็น





หาความสัมพนั ธ์





ระหว่างการ





เปล่ียนแปลงทาง





ธรรมชาติและสังคม





อันกอ่ ให้เกดิ






สง่ิ แวดล้อมใหมท่ าง





สงั คมของทวีปยโุ รป





และแอฟริกา






๑๐. อธิบาย






ความสมั พันธ์และ






ความหมายของข้อมูล






ที่นำมาเช่อื มโยง






๑๑. นำเสนอ






ผลการดำเนินงาน













๑. สำรวจปญั หา
สาระที่ ๕
การพัฒนาท
ี่ ๑. การอนุรักษ์ ๑. ทกั ษะ

๑. แนวทาง

ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม


ภมู ศิ าสตร
์ ขาดความสมดุล ทรพั ยากร- การสำรวจ
การอนรุ กั ษ์ ของทวีปยโุ รปและ
มาตรฐาน ส ๕.๒
ก่อเกดิ ปญั หา

ธรรมชาติและ
๒. ทกั ษะ
ทรัพยากร-
แอฟรกิ า กระตนุ้

๒. ระบแุ นวทาง สงิ่ แวดล้อมใน สิง่ แวดล้อมใน การรวบรวม ธรรมชาตแิ ละ
ใหผ้ ู้เรียนสนใจและ
ขอ้ มูล
สิ่งแวดลอ้ มใน ตอ้ งการหาคำตอบ

การอนุรักษ์ ภมู ภิ าคตา่ ง ๆ ทวปี ยโุ รปและ

ทรพั ยากร-
ของโลก และ
แอฟริกา


132 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรูเ้ พื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั มัธยมศึกษา


กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชี้วดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู้


ธรรมชาติและ สง่ ผลกระทบตอ่ ๒. ปญั หา

๓. ทักษะ
ทวีปยุโรปและ ๒. กระบวนการคดิ
สง่ิ แวดล้อม ประเทศไทย
ส่ิงแวดล้อมท่ี การวิเคราะห์
แอฟริกา
วิเคราะหท์ ำ


ในทวปี ยโุ รป จำเปน็ ตอ้ ง

เกิดข้ึนใน
๔. ทกั ษะ
๒. การนำเสนอ ความเข้าใจเกี่ยวกับ

และแอฟรกิ า
วางแนวทาง

ทวปี ยุโรปและ การเชื่อมโยง
ผลการวิเคราะห์ ปัญหาสงิ่ แวดล้อม
๓. สำรวจ การอนุรักษ์ แอฟริกา

ปญั หาสง่ิ ของทวปี ยโุ รป

อภปิ ราย ทรัพยากร-
๓. ผลกระทบจาก
แวดล้อมท่เี กิด และแอฟรกิ า

ประเด็นปญั หา ธรรมชาติ

การเปลย่ี นแปลง ขน้ึ ในทวปี ยโุ รป ๓. ดำเนนิ การ
เกี่ยวกับ
สิง่ แวดล้อม
ของส่ิงแวดล้อม และแอฟรกิ า
ค้นควา้ รวบรวม
ส่ิงแวดล้อม

ในทวีปยุโรป
๓. การอภิปราย ขอ้ มลู ปัญหา


ที่เกิดขนึ้ ใน และแอฟรกิ ากบั ผลกระทบจาก ส่ิงแวดล้อมเพ่ิมเติม
ทวปี ยุโรป ผลกระทบตอ่ การเปลีย่ นแปลง อย่างหลากหลาย

และแอฟริกา
ประเทศไทย
ของสง่ิ แวดล้อม ๔. ผเู้ รยี นนำข้อมลู
๔. วเิ คราะหเ์ หตุ ในทวปี ยโุ รปและ มาแลกเปลย่ี น

และผลกระทบ
แอฟริกาทีม่ ีต่อ เรยี นรู้ร่วมกนั

ทป่ี ระเทศไทย ประเทศไทย
๕. สรปุ ถงึ สาเหตุ
ไดร้ บั จากการ
ของปญั หา


เปลย่ี นแปลง ส่งิ แวดล้อมของ

ของสิ่งแวดลอ้ ม
ทวีปยโุ รปและ
ในทวีปยโุ รป แอฟรกิ า

และแอฟรกิ า
๖. นำเสนอ

ผลการดำเนินงาน

๗. รับรู้การ
เปล่ียนแปลงของ

ส่ิงแวดล้อมของ

ทวปี ยุโรปและ
แอฟรกิ า

๘. การอธบิ ายและ
รับฟังสาเหตุของ

การเปลี่ยนแปลง
ของส่ิงแวดลอ้ ม

๙. เช่อื มโยงสัมพันธ์
สาเหตุและผล
กระทบทไ่ี ทยได้รับ

แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนร้เู พื่อพฒั นาทักษะการคิด ระดบั มธั ยมศกึ ษา
133

กล่มุ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวช้วี ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้

จากการเปลยี่ นแปลง
ของสงิ่ แวดลอ้ ม

ในทวปี ยุโรปและ
แอฟริกา

๑๐. อภิปราย วิจารณ์
ข้อดขี ้อเสยี จาก

ผลกระทบที่ไทย

ได้รบั สรุปผล

๑๑. ทำความเขา้ ใจ
กับปญั หาทรพั ยากร-
ธรรมชาตแิ ละ

สงิ่ แวดลอ้ มของ


ทวปี ยุโรปและ
แอฟริกา

๑๒. ตรวจสอบ

ผลการดำเนินงาน


134 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พอ่ื พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั มธั ยมศึกษา


กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ี่ ๓


✦ การวเิ คราะหต์ ัวชว้ี ดั สกู่ ารพฒั นาทกั ษะการคดิ

✦ การจดั กิจกรรมการเรยี นรเู้ พือ่ พัฒนาทกั ษะการคดิ



✦ การวิเคราะห์ตวั ชี้วดั สกู่ ารพัฒนาทักษะการคิด


การวิเคราะห์ตัวช้ีวัดสู่การพัฒนาทักษะการคิดเป็นการนำตัวช้ีวัด
กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี ๓
จาก ๕ สาระ ๑๑ มาตรฐาน จำนวน ๔๙ ตัวชี้วัด มาวิเคราะห์รายตัวชี้วัด

ใน ๔ ประเด็น คือ ตัวช้ีวัดแต่ละตัวผู้เรียนควรมีความรู้อะไรและทำอะไรได้
ทักษะการคดิ ช้ินงาน/ภาระงาน และแนวการจัดการเรยี นร้เู พือ่ พฒั นาทักษะ
การคิด ในแต่ละประเดน็ จะมคี วามสัมพนั ธเ์ ชอื่ มโยงกันและสะทอ้ นคณุ ภาพ
ผเู้ รียนตามตวั ชี้วดั

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม


มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา


หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน มีศรัทธาท่ีถูกต้อง ยึดม่ัน และปฏิบัติ
ตามหลกั ธรรม เพื่ออยูร่ ว่ มกนั อยา่ งสันติสุข


ตัวชว้ี ดั
ผู้เรยี นรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคดิ
ช้นิ งาน/
แนวการจดั การเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพอ่ื พัฒนาทักษะการคดิ


๑. อธบิ าย
ผเู้ รยี นรอู้ ะไร

๑. ทักษะ
การนำเสนอความรู
้ ๑. ศกึ ษาข้อมลู เกี่ยวกับ

การเผยแผ่ การเผยแผพ่ ระพทุ ธศาสนา

การจดั เกยี่ วกับการเผยแผ
่
การเผยแผ่พุทธศาสนาหรือ
พระพทุ ธ หรือศาสนาที่ตนนับถือ
โครงสร้าง
ศาสนาท่นี ักเรียน ศาสนาที่นักเรยี นนับถือ

ศาสนาหรือ เข้าส่ปู ระเทศต่าง ๆ ในโลก
๒. ทกั ษะ
นับถือสูป่ ระเทศ ใหเ้ ข้าใจ

ศาสนา
ผู้เรียนทำอะไรได
้ การสรา้ งความร
ู้ ต่าง ๆ ท่ัวโลก
๒. จดั เรยี งเหตกุ ารณ์ทส่ี ำคัญ
ท่ตี นนบั ถือ
๑. บอกรายชอ่ื ประเทศ
๓. ทกั ษะ

ของเรอ่ื งให้กระชับ

สปู่ ระเทศ

ตา่ ง ๆ ทีน่ บั ถอื พุทธศาสนา กระบวนการคดิ
๓. ศกึ ษาและทำความเขา้ ใจ
ต่าง ๆ

และศาสนาทน่ี กั เรียนนับถือ
อยา่ งมี


ของแต่ละเหตุการณ์ให้เขา้ ใจ
ท่ัวโลก
๒. อธบิ ายการเผยแผ่ วิจารณญาณ

อย่างชดั เจน


พระพุทธศาสนาหรอื ศาสนา ๔. ทกั ษะ

๔. จดั แสดงลำดบั ข้นั ตอน

ทีต่ นนับถอื สปู่ ระเทศตา่ ง ๆ กระบวนการคดิ

การเผยแผศ่ าสนาท่นี กั เรียน

ท่ัวโลก
สร้างสรรค
์
นบั ถือ





๕. นำเสนอและอธบิ ายความร
ู้





ตามทีน่ กั เรยี นสรุปได้จาก





การศึกษาค้นคว้า







๒. วิเคราะห์ ผู้เรียนรู้อะไร
๑. ทักษะ

๑. รายงานการ ๑. รวบรวมข้อมูลเกีย่ วกบั
ความสำคญั ความสำคัญของพระพุทธ- การวเิ คราะห์
ศึกษาการนับถอื การนับถอื พทุ ธศาสนาหรอื
ของ ศาสนาหรอื ศาสนาทตี่ น ๒. ทักษะ
พุทธศาสนาและ ศาสนาทน่ี กั เรียนนับถอื

พระพุทธ- นบั ถือ ด้านการสรา้ งสรรค
์
การสรปุ

ศาสนาทนี่ กั เรยี น ของประเทศตา่ ง ๆ

ศาสนาหรือ อารยธรรมและความสงบ ลงความเห็น
นบั ถือของประเทศ ๒. กำหนดประเด็นเพ่ือ
ศาสนาท
ี่ สขุ แกโ่ ลก
๓. ทักษะ
ต่าง ๆ
วเิ คราะหข์ ้อมลู การนับถอื
ตนนับถอื
ผู้เรียนทำอะไรได
้ กระบวนการคิด ๒. บทวเิ คราะห์ พุทธศาสนาหรอื ศาสนาท
่
ี
ในฐานะท
ี่ ๑. อธบิ ายการนบั ถอื ศาสนา อยา่ งมี

ความสำคัญของ นกั เรียนนบั ถอื ของประเทศ
ชว่ ยสร้างสรรค์ พุทธหรอื ศาสนาท่นี ักเรยี น วิจารณญาณ
พระพุทธศาสนา ตา่ ง ๆ

อารยธรรม นับถือของประเทศตา่ ง ๆ

หรอื ศาสนาท่ตี น ๓. วเิ คราะห์ข้อมลู การนบั ถอื
พุทธศาสนาหรือศาสนาที่

138 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดับมธั ยมศึกษา


กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชีว้ ดั
ผู้เรียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจดั การเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพอ่ื พฒั นาทักษะการคดิ


และความ ๒. อธิบายความสำคญั ของ

นับถอื ในดา้ น

นบั ถือของประเทศต่าง ๆ
สงบสุข
พระพุทธศาสนาหรือศาสนา
การสรา้ งสรรค์ ตามประเด็น ๆ

แกโ่ ลก
ท่ีตนนับถือด้านการ
อารยธรรมและ ๔. รายงานการศึกษา


สรา้ งสรรคอ์ ารยธรรม

ความสงบสขุ
การนับถอื พุทธศาสนาและ

และความสงบสขุ แกโ่ ลก

แก่โลก
ศาสนาที่นับถอื ของประเทศ




ตา่ ง ๆ





๕. วเิ คราะห์องค​ป์ ระกอบท่ี




เหมอื นกันของขอ้ มูลในแตล่ ะ




ประเด็นของประเทศตา่ ง ๆ





๖. ให้ความเหน็ เกยี่ วกบั





พทุ ธศาสนาหรือศาสนา





ที่นบั ถอื ด้านการสรา้ งสรรค์




อารยธรรมและความสงบสขุ




แก่โลก





๗. เขยี นบทวเิ คราะห์ความ




สำคญั ของพระพุทธศาสนา




หรอื ศาสนาทต่ี นนับถอื ดา้ น




การสรา้ งสรรค์อารยธรรม




และความสงบสุขของโลก







๓. อภปิ ราย ผเู้ รยี นร้อู ะไร
๑. ทักษะ

๑. การให
้
๑. ทบทวนความรเู้ ดมิ

ความสำคญั
หลักธรรมคำสอนของ การสรา้ งความร
ู้ ความคิดเหน็

เกีย่ วกบั

ของ

พระพทุ ธศาสนาท่ี ๒. ทักษะ
เกีย่ วกับ

๑.๑ หลกั ธรรมคำสอน
พระพุทธศาสนา
สอดคลอ้ งกับปรัชญาของ การจัดโครงสรา้ ง
การดำเนินชวี ิต
ของศาสนาทีน่ ักเรียนนับถอื

หรือศาสนา
เศรษฐกจิ พอเพียงและ
๓. ทักษะ

ของศาสนิกชน

๑.๒ ปรัชญาของ
ที่ตนนบั ถอื การพฒั นาทย่ี ่ังยนื
การสรปุ

ท่ีสอดคล้องกับ เศรษฐกิจพอเพยี งและ

กับปรัชญา ผ้เู รยี นทำอะไรได
้ ลงความเห็น
ปรชั ญาของ การพฒั นาอย่างย่ังยนื

ของเศรษฐกจิ ๑. บอกหลักธรรมคำสอนท่ี ๔. ทกั ษะ
เศรษฐกิจพอเพยี ง ๒. หาความรูเ้ พ่ิมเตมิ เกีย่ วกับ
พอเพียงและ สำคัญของพระพุทธศาสนา กระบวน
กับการพฒั นา
หลกั ธรรมคำสอนของศาสนา
การพฒั นา หรอื ศาสนาท่ีตนนับถือ
การคดิ อย่างมี อยา่ งย่งั ยนื
ทน่ี บั ถอื และหลักการของ
อย่างยั่งยืน
๒. อธบิ ายหลกั การของ วจิ ารณญาณ
๒. แนวทาง
ปรัชญาของเศรษฐกจิ


ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
การดำเนินชีวิต

พอเพียงและการพฒั นา

และการพฒั นาอยา่ งย่งั ยืน

ตามหลกั ธรรมและ ท่ยี ั่งยนื


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเ้ พ่อื พฒั นาทักษะการคดิ ระดบั มัธยมศึกษา
139

กล่มุ สาระการเรียนรูส้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชว้ี ดั
ผ้เู รยี นรูอ้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคดิ
ช้นิ งาน/
แนวการจดั การเรยี นร้
ู
ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทักษะการคดิ



๓. อธบิ ายหลักการดำเนิน ๕. ทักษะ
หลกั การของปรชั ญา

๓. เชอื่ มโยงความรู้เดิมกบั

ชีวิตท่ีสอดคลอ้ งกบั หลกั กระบวนการคดิ
ของเศรษฐกจิ
ความร้ใู หม
่

ธรรมคำสอนที่สำคญั ของ สร้างสรรค
์ พอเพียง
๔. หาความสอดคล้องและ

พระพทุ ธศาสนาหรอื ศาสนา

เช่ือมโยงขอ้ มูล


ที่ตนนับถอื กบั ปรัชญาของ


๕. นำเสนอและอธิบาย


เศรษฐกจิ พอเพียงและ


๖. อภปิ รายและสรุป


การพฒั นาอยา่ งยง่ั ยืน










๔. วเิ คราะห
์ ผู้เรียนรอู้ ะไร
๑. ทักษะ

๑. การอธิบายพทุ ธ- ๑. กำหนดใหน้ กั เรยี นสำรวจ
พทุ ธประวตั
ิ
ความสัมพันธ์ของ การสำรวจ ประวตั ทิ ่เี กยี่ วข้อง คน้ หาพระพุทธรูปปางตา่ ง ๆ
จากพระพุทธ- พระพทุ ธรูปปางตา่ ง ๆ

คน้ หา
กับพระพทุ ธรูปปาง
ทีม่ ีอยใู่ นประเทศไทย

รูปปางต่าง ๆ กบั พุทธประวตั
ิ ๒. ทกั ษะ
ตา่ ง ๆ
๒. นำเสนอขอ้ มลู การสำรวจ

หรือประวัติ ผเู้ รียนทำอะไรได
้ การทำให้ ๒. เอกสาร
๓. ต้ังประเดน็ คำถามถงึ
ศาสดา
วเิ คราะห์พทุ ธประวตั ิจาก กระจ่าง
เผยแผเ่ กยี่ วกับ ความเป็นมาของพระพทุ ธรูป

ทตี่ นนบั ถอื พระพทุ ธรูปปางต่าง ๆ ๓. ทักษะ
พทุ ธประวัติและ
๔. อภิปรายและรว่ มกัน

ตามทีก่ ำหนด
ประวตั ศิ าสดาทตี่ นนบั ถือ กระบวนการคดิ พทุ ธรปู ปางต่าง ๆ
สรุปความรู้เก่ยี วกับ


ตามท่ีกำหนด
อย่างม
ี
พทุ ธประวตั ทิ เ่ี ก่ียวกบั


วิจารณญาณ

พระพทุ ธรูปปางต่าง ๆ





๕. ศกึ ษาประวัตขิ อง





พระพทุ ธรปู ปางต่าง ๆ เพิม่ เตมิ





๖. อธิบายพทุ ธประวัตทิ ี่




เกีย่ วขอ้ งกบั พระพุทธรูป





ปางตา่ ง ๆ







๕. วิเคราะห์และ ผเู้ รียนร้อู ะไร
๑. ทกั ษะ

เอกสารเผยแผผ่ ล ๑. ศกึ ษาประวัติสาวก ชาดก
ประพฤติตน แบบอยา่ งการดำเนินชวี ิต การสรปุ ยอ่
การวิเคราะห์แบบ และศาสนิกชนตวั อยา่ ง

ตามแบบ- ของพทุ ธสาวก ชาดก และ ๒. ทักษะ
อยา่ งการดำเนิน ๒. จบั ใจความสำคญั

อย่างการ ศาสนกิ ชนตวั อยา่ งทเ่ี ป็น

การวิเคราะห์

ชวี ิตและข้อคิดจาก ของเร่อื งทศี่ กึ ษา

ดำเนินชวี ิต
แรงจูงใจให้เกิดความศรทั ธา ๓. ทกั ษะ
ประวตั ิสาวก ชาดก
๓. เรยี บเรยี งใจความสำคัญ

และเลือ่ มใสในการทำ
การประยกุ ตใ์ ช้
ของเรอ่ื งใหก้ ระชบั และ
ความด
ี ความร
ู้ ชัดเจน


140 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นรเู้ พอ่ื พัฒนาทกั ษะการคิด ระดับมธั ยมศึกษา


กล่มุ สาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ช้ีวัด
ผู้เรียนรู้อะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรยี นรู้

ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทกั ษะการคดิ


และขอ้ คดิ ผเู้ รียนทำอะไรได
้
๔. ทกั ษะ
เรือ่ งเลา่ และ

๔. วิเคราะหแ์ บบอยา่ ง

จากประวัติ ๑. วเิ คราะหแ์ บบอย่าง

กระบวนการคิด
ศาสนกิ ชนตวั อย่าง
การดำเนนิ ชีวิตจาก

สาวก ชาดก การดำเนนิ ชวี ิตและขอ้ คิด อยา่ งม
ี
ในประเดน็
ประวัตสิ าวก ชาดก

เรอ่ื งเล่าและ
จากประวตั ิ สาวก ชาดก วจิ ารณญาณ
๑. ประวตั ิสาวก และศาสนกิ ชนตัวอย่าง

ศาสนิกชน เร่ืองเลา่ และศาสนิกชน ๕. ทักษะ
ชาดก และ ๕. สรปุ ผลการวเิ คราะห
์
ตวั อยา่ ง
ตวั อย่าง ตามท่กี ำหนด
กระบวนการคดิ
ศาสนิกชนตัวอย่าง
๖. เชือ่ มโยงผลการวิเคราะห์
ตามทก่ี ำหนด
๒. นำแบบอยา่ งการดำเนิน สร้างสรรค
์ ๒. แบบอย่าง
กบั การดำเนินชวี ติ ประจำวนั


ชวี ิตและข้อคดิ จากประวตั ิ
การดำเนินชวี ิตและ ๗. หาแนวทางการนำแบบ

สาวก ชาดก เรอ่ื งเล่า และ
ขอ้ คิดทไ่ี ด้จาก
อย่างการดำเนนิ ชวี ิตและ

ศาสนิกชนตวั อยา่ งตามที่
การวเิ คราะห
์ ขอ้ คิดไปใช้ในชีวติ ประจำวนั


กำหนดไปใช้ในชีวิต

๓. แนวทางการนำ ๘. จัดทำเอกสารเผยแผ
่

ประจำวนั

แบบอย่างการ ผลการวเิ คราะหแ์ บบอยา่ ง




ดำเนนิ ชวี ติ และ การดำเนินชีวติ และขอ้ คิด



ขอ้ คิดไปใช้ในชวี ิต จากประวตั ิสาวก ชาดก




ประจำวนั
เรอ่ื งเล่า และศาสนิกชน



๔. ประเด็นอื่น ๆ
ตวั อย่าง




ทนี่ กั เรยี นเหน็ วา่




สำคญั ควรนำเสนอ








๖. อธิบาย
ผเู้ รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ

การนำเสนอ ๑. ต้งั ประเด็นคำถาม “สังฆคุณ
สงั ฆคุณและ สังฆคณุ และข้อธรรม การทำให้

แผนผงั ความคิด และอริยสัจ ๔ คืออะไร”

ขอ้ ธรรมสำคัญ
สำคญั ในกรอบอรยิ สจั ๔ กระจา่ ง
แสดงขอ้ ธรรมสังฆคุณ ๒. ศึกษาความรู้เรือ่ งสังฆคณุ
ในกรอบ
หรอื หลกั ธรรมของศาสนา

๒. ทักษะ
และอริยสัจ ๔ และอรยิ สจั ๔ ให้มคี วามรู้
อริยสัจ ๔ ท่ตี นนับถือเพือ่ การ

การประยกุ ต์

หรือหลกั ธรรมของ ความเขา้ ใจอยา่ งชัดเจน

หรือหลักธรรม
แกป้ ัญหาพฒั นาตนเอง

ใชค้ วามร
ู้ ศาสนาท่ีตนนบั ถือ
๓. สรปุ ความรทู้ ไ่ี ด้จาก

ของศาสนา
และครอบครวั
๓. ทักษะ
ประกอบการ การศึกษา

ทีต่ นนบั ถือ ผูเ้ รยี นทำอะไรได
้ กระบวนการคิด อธบิ าย
๔. จัดทำแผนผงั ความคิด
ตามทก่ี ำหนด
๑. อธบิ ายสังฆคุณและ

อย่างม
ี
แสดงข้อธรรมสังฆคณุ และ

ขอ้ ธรรมสำคัญในกรอบ

วิจารณญาณ

อริยสจั ๔ หรือหลกั ธรรม

อรยิ สจั ๔ หรอื หลกั ธรรม ๔. ทกั ษะ

ของศาสนาทตี่ นนับถอื


ของศาสนาที่ตนนับถือ
กระบวนการคิด

๕. นำเสนอแผนผังความคิด

สรา้ งสรรค
์
แสดงข้อธรรมสงั ฆคณุ และ





แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเ้ พือ่ พัฒนาทกั ษะการคิด ระดบั มัธยมศึกษา
141

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม