บทความผลงานสร้างสรรค์ 4u

292

5. สรปุ

งานออกแบบตกแต่งภายใน “สาทร สปา” เป็นการสร้างสรรค์ภาพลักษณ์ และสร้างเอกลักษณ์ที่โดด
เด่นให้กับสถานประกอบการสปาและนวดแผนไทย ซ่ึงเป็นธุรกิจท่ีให้ความสำคัญกับการสร้างความพึงพอใจ
ใหก้ ับผู้มารับบริการหรือทำใหล้ กู ค้ารู้สกึ สบายทั้งร่างกายและจติ ใจ อยกู่ บั บรรยากาศที่ผอ่ นคลาย

นอกจากการสร้างความพึงพอใจทำให้ลูกค้ากลับมาใช้บริการซ้ำอีกคร้ังได้แล้วการออกแบบตกแต่ง
ภายในสถานประกอบการสปาและนวดแผนไทยยังถือเป็นกลยุทธ์สำคัญท่ีสร้างความแตกต่างทำให้ได้เปรียบ
คแู่ ขง่ ขันดา้ นการตลาดอีกทางหน่งึ ด้วย

เอกสารอ้างอิง

จันทนี เพชรานนท์. (2556). การทำรายละเอียดประกอบแบบ การออกแบบสถาปัตยกรรมภายใน. (พิมพ์
ครั้งที่ 1). กรุงเทพ)ฯ: สำนกั พมิ พ์สถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกลา้ เจา้ คุณทหารลาดกะบัง

ลงทุนแมน 101 . (18 มีนาคม 2564). ธุรกิจร้านนวดและสปาไทย เป็นอย่างไร ในปีที่มโี รคระบาด. [ออนไลน์].
สืบคน้ เมือ่ 12 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.longtunman.com/28369

สำนกั งานส่งเสรมิ วิสาหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ่ ม(สสว.).การจัดทำเน้อื หาองคค์ วามรู้ SMEs ภายใต้งาน
พฒั นาศนู ย์ข้อมลู SMEs Knowledge Center ปี 2557. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 12 พฤษภาคม 2565
จาก https://www.sme.go.th/upload/mod_download/02-001%20สปาและนวดเพื่อสขุ ภาพ.PDF

ศูนย์ข้อมูลอมรินทร์. (2548). คู่มือการจัดและตกแต่ง Relax: Spa Design.(พิมพ์ครั้งท่ี 1). กรุงเทพฯ:
สำนักพมิ พบ์ า้ นและสวน

Julius Panero and Martin Zelnik. (1979). Human Dimension & Interior Space. Watson-Guptill
Publications/New York

Lavanya.l Lava. (2019). Spa Design. [ออนไลน์]. สืบค้นเม่ือ 30 เมษายน 2565 จาก https://www.
academia.edu/25477599/SPA_DESIGN_Tomado_de_SPAtrade_Library_Knowledge_Bas
e_ALGUNOS_CONCEPTOS_ACTUALES_SOBRE_EL_DESARROLLO_Y_DISE%C3%91O_DE_
SPA_General_Observations_on_Spa_Design

Saranya Thongthab. (2 เมษายน 2562). ยกระดับสปาไทยสู่สากล กินส่วนแบ่งตลาดโลก 27 ล้านล้าน
บาท. [ออนไลน์]. สืบค้นเม่ือ 15 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.thebangkokinsight.com
/news/business/economics/125178/

Thailandse. (10 มิถุนายน 2562). 5 วิธี สร้างบรรยากาศร้านสปาเพื่อสุขภาพให้โดนใจลูกค้า. [ออนไลน์].
สืบค้นเมื่อ 15 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.thailandholistic.com/nice-atmosphere-
spa-business/

293

การออกแบบตวั ละครสำหรบั วอ็ กเซลเกม
Character Design for Voxel Games

ศริ เิ ดช ศิริสมบูรณ์, Siridej Sirisomboon

วทิ ยาลยั นเิ ทศศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ศูนยก์ ารศกึ ษาจังหวดั นครปฐม, 111/3-5 หมู่ 2 ตำบลคลองโยง
อำเภอพทุ ธมณฑล จังหวดั นครปฐม 73170, College of Communication Arts SuanSunandha Rajabhat

University Nakhon Pathom Camus, 111 / 3-5, Moo 2, Klongyong, Phutthamonthon, Nakhon Pathom 73170

บทคดั ย่อ

บทความน้ีมีวัตถุประสงค์ในการสร้างสรรค์ตัวละครที่เหมาะสมกับการนำไปใช้ในว็อคเซลเกม (Voxel
Gams) ท่ีกำลังได้รับความนิยมจากการเติบโตขึ้นของผู้เล่นวดิ ีโอเกมยุคบุกเบิกและกลายเป็นผู้บริโภคกลุ่มใหญ่
ในปจั จุบันภายใต้แนวคิดของตวั ละครที่ไดร้ ับแรงบันดาลใจจากวัฒนธรรมปอ๊ บยุคทศวรรษท่ี 80ซ่ึงเป็นชว่ งเวลา
ของการเริ่มต้นศิลปะดิจิทัลในวิดีโอเกมที่มีการแสดงผลภาพเป็นศิลปะพิกเซล (Pixel Art) เน่ืองจากข้อจำกัด
ทางเทคโนโลยีในสมัยน้ัน ผสานกับเทคโนโลยีของวิดีโอเกมสมัยใหม่ที่ใช้การแสดงผลแบบสามมิติด้วยว็อคเซล
(Voxel)การออกแบบจึงจะต้องอาศัยหลักการในการออกแบบตัวละครให้มีเอกลักษณ์ด้วยการใช้หลักของภาพ
เงา (Silhouette) และการออกแบบรูปร่างในแต่ละขั้นตอนร่วมกับหลักความงามของศิลปะว็อคเซล (Voxel
Art)ซึ่งเน้นความเรียบง่ายแต่ชัดเจนควบคู่กันไป ในบทความนี้จึงได้กลุ่มตัวละครสำหรับว็อคเซลเกมที่มีรูปแบบ
เป็นหุ่นยนตต์ ามแนวคิดของสงครามอวกาศทีม่ ีลกั ษณะแตกตา่ งกนั ผลงานจะถกู สร้างสรรค์ดว้ ยว็อคเซลอีดเิ ตอร์
ท่ีถูกพัฒนาขึ้นสำหรับการสร้างศิลปะว็อคเซลท่ีใช้ในว็อคเซลเกมโดยเฉพาะเพ่ือให้ได้ไฟล์ข้อมูลท่ีจะนำไปใช้
ในวอ็ คเซลเกมตอ่ ไป

คำสำคัญ:ว็อคเซล, พิกเซล, การออกแบบตวั ละคร

Abstract

This article aims to create a character suitable for use in Voxel, a game that has
grown in popularity with the rise of pioneer video game players and most consumers today.
Under the concept of a character inspired by 80's pop culture, a time when digital art was
first introduced in video games with rendering as pixel art due to the technological
limitations of the time. Combined with the technology of modern video games that use 3D
rendering with Voxel. The design has to rely on the principle of character design to be
unique by using the principle of silhouette and shape design in each step together with the
beauty of Voxel art which emphasizes simplicity but clarity. In this article we have a group of
characters for Voxel, a robotic game based on the concept of space wars with different

294

characteristics. Artwork will be created with Voxel Editor specially developed for creating
Voxel art used in Voxel games to obtain a data file to be used in Voxel.

Keywords: Voxel, Pixel, Character Design

1. ความสำคญั หรอื ความเปน็ มาของปญั หา

ราวทศวรรษท่ี 70 เปน็ ชว่ งเวลาท่ีคอมพวิ เตอร์และศลิ ปะดจิ ิทัลไดร้ ับความนิยมอย่างมากทำให้เกดิ การ
สร้างภาพดิจิทัลด้วยการใช้พิกเซล (Pixel) ซึ่งเป็นหน่วยโครงสร้างพื้นฐานที่สุดของส่ือดิจิทัลในการสร้างภาพ
แบบแรสเตอร์ (Raster) และด้วยเทคโนโลยีในปัจจุบันภาพสองมิติท่ีมีความละเอียดสูงคือภาพที่ประกอบด้วย
พิกเซลจำนวนมหาศาลนั่นเองจากแนวคิดในการสร้างภาพดจิ ิทัลด้วยพกิ เซลนี้เอง ทำให้เกิดแนวคิดต่อยอดเพ่ือ
สร้างภาพสามมิติ ด้วยการเพ่ิมปริมาตรให้กับพิกเซลจนเกิดเป็นหน่วยในการสร้างภาพสามมิตินี้ว่าว็อกเซล
(Voxel) ซ่ึงเป็นคำสมาสของคำว่าVolume (ปริมาตร) + Pixel (พิกเซล) แต่การพยายามใช้ว็อกเซลเพ่ือสร้าง
ภาพสามมิติมีปัญหาเรื่องการใช้ทรัพยากรท่ีสูงในการประมวลผลภาพจึงถูกทดแทนด้วยการใช้โพลีกอน
(Polygon) ที่ประหยัดข้อมลู ไดม้ ากกวา่ ในปจั จุบนั แม้วา่ เราจะสามารถสร้างภาพที่มรี ายละเอียดสูงและมีความ
คมชัดสมจริงได้แลว้ กต็ ามยังมีนกั สรา้ งสรรค์จำนวนมากทยี่ ังคงสรา้ งสรรค์ผลงานดว้ ยการใช้พิกเซลจำนวนจำกัด
เช่นเดียวกับภาพดิจิทัลในยุคบุกเบิกโดยเรียกศิลปะแนวนี้วา่ ศิลปะพิกเซล (Pixel art) ที่ได้รับแรงบันดาลใจมา
จากภาพดิจิทัลของวิดีโอเกมในยุคแรกเริ่ม ต่อมาจึงมีการนำว็อคเซลมาใช้สร้างภาพสามมิติอีกคร้ังในฐานะ
ผลงานศิลปะ และเรียกว่าศิลปะว็อคเซล (Voxel art) ซ่ึงเป็นรูปแบบศิลปะท่ีมีการสร้างแบบจำลองสามมิติ
จากว็อคเซลท่ีมีรูปแบบเป็นลูกบาศก์สามมิติมาเรียงประกอบกันจนเกิดเป็นรูปร่างต่าง ๆ คล้ายการนำภาพ
ศิลปะพิกเซลมาทำให้เกิดปรมิ าตร

ความนิยมท่ีมากขึ้นของศิลปะพิกเซลและศิลปะว็อคเซลมาจากการท่ีวิดีโอเกมพิกเซลกลับมาได้รับ
ความนิยมอีกคร้ังเนื่องจากผู้ท่ีเคยเล่นวิดีโอเกมในชว่ งต้นทศวรรษ 80 ถึงปลายทศวรรษ 90ที่มีความผูกพันกับ
ภาพศิลปะพิกเซลท่ีใช้ในวิดีโอเกมเน่ืองจากข้อจำกัดทางเทคโนโลยีในสมัยน้ันปัจจุบันอยู่ในช่วงวัยทำงานและ
กลายเป็นผู้บริโภคกลุ่มใหญ่ธุรกิจอุตสาหกรรมวิดีโอเกมพกิ เซลเกมยุคใหม่จึงตอบสนองความหวนคิดถึงอดีตใน
วัยเยาว์ของผู้เล่นวิดีโอเกมกลุ่มน้ี กระทั่งต่อมาได้มีการสร้างว็อคเซลเกมขึ้นด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่แก้ไข
ปัญหาการใช้ทรัพยากรในการแสดงผลภาพในอดีตด้วยการผสมผสานกับเทคโนโลยีภาพสามมิติแบบโพลีกอน
จากภาพท่ีใชใ้ นวิดีโอเกมจึงขยายผลออกมาเป็นงานศิลปะพิกเซลที่มีความนิยมแพร่หลายข้ึนและด้วยรูปแบบที่
คล้ายกนั จงึ ทำใหศ้ ลิ ปะวอ็ คเซลไดร้ บั ความนยิ มตามมา

ความนิยมของศิลปะว็อคเซลส่งผลให้กับวิดีโอเกมแนวแซนด์บ็อกซ์ที่เปิดโอกาสให้ผู้เล่นสร้างสรรค์สิ่ง
ต่าง ๆ ในโลกจำลองได้อย่างอิสระอย่างเกมไมน์คราฟต์(Minecraft) เป็นวิดีโอเกมแนวว็อคเซลที่พัฒนาโดย
บรษิ ัทพัฒนาเกมสวเี ดน โมแจงสตูดิโอส์ (Mojang Studios) ในปี พ.ศ.2554 ได้รบั ความนยิ มอย่างสูงตอ่ มาในปี
พ.ศ.2564 บริษัทอนิโมคาแบรนด์ (Animoca Brands) จากฮ่องกงได้พัฒนาเกมเดอะแซนด์บ็อกซ์(The
Sandbox Game) ท่ีซื้อมาจากสตูดิโอพิกซ์โอวล์ (Pixowl Studio) ให้เป็นว็อคเซลเกมท่ีทำงานอยู่บนระบบ

295

บล็อกเชน (Blockchain) ที่จะให้ผู้เล่นสามารถสร้างทรัพย์สนิ ดจิ ิทัลในรูปแบบศิลปะว็อคเซลเพ่ือทำการซื้อขาย
ในระบบนิเวศนข์ องเกมได้

ศิลปะว็อคเซลสามารถสร้างสรรค์ด้วยซอฟต์แวร์สำหรับสร้างภาพสามมิติแบบว็อคเซลโดยเฉพาะที่
เรยี กว่าว็อคเซลอีดเิ ตอร์(Voxel Editor)และยังสามารถนำไปใช้ได้หลายวธิ ีอาทิ เสร้างภาพถา่ ยสำหรบั แชร์ไปยงั
แพลตฟอร์มส่ือสังคมออนไลน์ตา่ งๆ ตลอดจนสง่ ออกเปน็ ไฟล์โมเดลสามมิติเพื่อใชใ้ นแอนิเมชันหรือวอ็ คเซลเกม
ดังน้ันบทความน้ีจึงเป็นการนำเสนอการสร้างสรรค์กลุ่มตัวละคร (Character Design) สำหรับนำไปใช้ในว็อค
เซลเกมทีก่ ำลังไดร้ ับความนิยม

2. แนวคิด /ทฤษฎที ี่เกยี่ วข้อง

2.1 แนวคิดในการออกแบบ
ในบทความน้ีผู้เขียนมีแนวคิดในการออกแบบตัวละครสำหรับว็อคเซลเกมที่กำลังได้รับความนิยมใน
ขณะน้ีโดยใชร้ ูปแบบของตัวละครแนววิทยาศาสตร์ที่อ้างอิงมาจากวํฒนธรรมป๊อบ (Pop Culture) ในช่วงเวลา
แรกกำเนิดของศิลปะดิจิทัลและวิดีโอเกมเพ่ือเป็นการระลึกถึงจุดเร่ิมต้นและปัจจุบันจากศิลปะพิกเซลสู่
ศิลปะว็อคเซล
2.2 หลกั การออกแบบตวั ละครและแนวคดิ ในการออกแบบ
การออกแบบตัวละครนับเป็นจุดเร่ิมต้นของการสร้างสรรค์คอนเซ็ปท์อาร์ต (Concept Art) เน่ืองจาก
เรื่องราวต่างๆมักถกู เล่าผา่ นตัวละครหลกั ดงั นน้ั การสรา้ งสรรค์ตวั ละครใหน้ ่าสนใจควรใช้หลกั การท่ัวไปดังน้ี

• การใช้ภาพเงา (Silhouette) ตัวละครที่ปรากฎในวิดีโอเกมหรือภาพยนตร์อาจมีเวลาไม่
มากในการอธิบายรายละเอียดของตัวละครเองกับผู้เล่นเกมหรือผู้ชมภาพยนตร์การ
ออกแบบจากภาพรวมจึงเป็นวิธีการท่ีทำให้จดจำตัวละครได้แบบรวดเร็ว การใช้ภาพเงา
คือการนำตัวละครมาวาดและระบายรายละเอียดภายในทั้งหมดด้วยสีดำ การออกแบบ
ตวั ละครทีด่ ีคอื เราจะยังสามารถจำแนกตัวละครน้นั ได้แมไ้ ม่เห็นรายละเอียดภายใน

• การออกแบบรูปร่าง (Shape Design) สำหรับเพิ่มรายละเอียดให้กับตัวละครเพ่ือเป็น
การสร้างจุดสังเกตให้กับตัวละครรายละเอียดเหล่าน้ี โดยมากมักจะนำรูปร่างจากสิ่งของ
ต่างๆมาดัดแปลงและออกแบบให้เหมาะสมกับแต่ละตัวละคร เช่นการใช้รูปร่างของ
เครื่องจักรต่างๆมาใช้ในการออกแบบตัวละครแนววิทยาศาสตร์เป็นต้นนักออกแบบจะ
แบ่งขั้นตอนการออกแบบรูปร่างออกเป็น 3 ข้ันตอนคือ ปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ
โดยข้ันปฐมภมู ิคือการออกแบบจากภาพเงาท่ีไมม่ ีรายละเอียดภายในและเพมิ่ รายละเอียด
ภายในเขา้ ไปในข้ันทุติยภูมิ จนถึงรายละเอียดที่สลับซบั ซ้อนในข้ันตติยภูมิ

2.3 ความงามในศิลปะวอ็ คเซล
ศิลปะว็อคเซลและศิลปะพิกเซลมีจุดเร่ิมต้นมาจากข้อจำกัดในการแสดงผลภาพของคอมพิวเตอร์และ
วิดโี อเกมในยุคแรกเร่ิม ศิลปนิ และนักออกแบบจำเป็นต้องจำลองภาพของสิ่งต่างๆให้เรียบง่ายและใช้ทรัพยากร

296
ขอ้ มูลที่น้อยที่สุด แตน่ ั่นก็เปน็ การทำให้เกดิ ความงามจากความเรียบง่ายข้ึนทุกๆพิกเซลหรือวอ็ คเซลท่ีวางลงไป
จะต้องสรา้ งประโยชน์เชงิ ความหมาย
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์

การออกแบบตัวละครสำหรับวอ็ คเซลเกมจะเปน็ การนำแนวคิดมาตีความและอาศัยหลักการออกแบบ
ตัวละครตามท่ีได้ศึกษามาข้างตน้ เช่นการใช้รูปร่างและหลักการลดทอนและเพอ่ื ให้ตัวละครสามารถเคล่ือนไหว
ในเกมได้อย่างมีประสิทธิภาพผู้เขียนจึงใช้เครื่องมือในการสร้างและออกแบบตัวละครว็อคเซลด้วยซอฟท์แวร์
ว็อคเซลอีดิเตอร์ที่ทางผู้ผลิตเกมอย่างเดอะแซนด์บ็อกซ์ (The Sandbox) เป็นผู้พัฒนาข้ึนเองเพ่ือให้นัก
สร้างสรรค์ได้นำไปใช้สร้างสินทรัพย์ภายในเกมต่างๆให้กับเกมของพวกเขาเองในช่ือ ว็อคอีดิท (Voxedit) ท่ีมี
เคร่ืองมอื ต่าง ๆ ในการสร้างศิลปะว็อคเซลทีเ่ น้นการสรา้ งตัวละครสำหรับวอ็ คเซลเกมโดยเฉพาะ

ภาพท่ี 1 User Interface
ทมี่ า : ศิริเดช ศิรสิ มบูรณ์

ในว็อคอีดิทเราจะต้องแบ่งตัวละครเป็นชิ้นส่วนต่างๆเพื่อให้ตัวละครสามารถขยับได้ด้วยระบบโครง
กระดูกโดยทางผู้พัฒนาซอฟท์แวร์จะมีเทมเพลตโครงกระดูกแบบมนุษย์และสัตว์แบบพื้นฐานให้นักสร้างสรรค์
นำไปใช้งานเพ่ือความสะดวกและเปน็ การทำให้ผลงานที่สรา้ งสรรค์ออกมานำไปใชใ้ นเกมไดอ้ ย่างราบรืน่

ภาพที่ 2 Skeleton Template
ทมี่ า : ศริ ิเดช ศิรสิ มบรู ณ์

297
เม่ือสร้างช้ินส่วนของตัวละครครบทุกช้ินส่วนแล้วผู้สร้างสรรค์สามรถส่งออกเพ่ือนำไปใช้ในเกมหรือ
ส่งออกเพ่ือนำไปต่อยอดเป็นงานศิลปะว็อคเซลได้หลายรูปแบบโดยไฟล์ข้อมูลศิลปะว็อคเซลที่ส่งออกได้จะเป็น
ไฟล์สกุล .vox ท่ีเปน็ ไฟล์ข้อมูลสำหรบั ศิลปะว็อคเซลโดยเฉพาะ นอกจากน้ียังสามารถส่งออกเป็นไฟล์แบบโพลี
กอนอาทไิ ฟลฺสกุล.obj, .dea และ .gltfเพอ่ื นำไปใช้กับซอฟทแ์ วรส์ รา้ งภาพสามมิติทั่วไปไดอ้ ีกด้วย

4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
จากผลการศึกษาผู้เขียนได้ออกแบบกลุ่มตัวละครสำหรับว็อคเซลเกมที่มีลักษณะแตกต่างกันข้ันมา

จำนวน 5 ตัวละคร เพ่ือให้ครอบคลุมบุคลิกต่าง ๆ ภายในเกมท่ีมีเน้ือหาเชิงวิทยาศาสตร์ โดยตัวละครท้ังหมด
ได้รับแรงบรรดาลใจมาจากภาพยนตร์และแอนิเมชันแนวหุ่นยนตร์ท่ีมีความนิยมอย่างแพร่หลายในยุคทศวรรษ
ที่ 80 ที่มีเน้ือหาเก่ียวกับสงครามอวกาศ และเป็นช่วงเวลาที่วิดีโอเกมในขณะน้ันยังใช้การแสดงผลภาพเป็น
แบบศิลปะพิกเซล เพ่ือเช่ือมโยงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างวันเวลาของจุดเริ่มต้นศิลปะพิกเซลในอดีต
เชอ่ื มต่อกัยเทคโนโลยีของภาพสามมิติแบบวอ็ คเซลในปัจจบุ นั

ต่างจากการออกแบบตัวละครสำหรับภาพยนตร์และแอนิเมชันที่จะให้ความสำคัญกับตัวละครหลัก
เพียงตัวละครเดียวโดยมีตัวละครอ่ืนสนับสนุนบทบาทให้เป็นไปตามเส้นเรื่อง ตัวละครสำหรับเกมทุกตัวละคร
จะมีความสำคัญเท่าๆกัน เน่อื งจากผู้เล่นจะเลือกให้ตวั ละครในแบบท่ีตนเองถนัดเปน็ ตัวเอกของเรือ่ งราวในเกม
ดังนั้นการออกแบบกลุ่มตัวละครสำหรับว็อคเซลเกมจะต้องออกแบบให้มีความแตกต่างอย่างชัดเจนที่ผู้เล่นจะ
สามารถเข้าใจในบุคลิกของแต่ละตัวละครไดอ้ ย่างรวดเร็วแล้วการออกแบบจะต้องสะท้อนให้เห็นความสามารถ
พิเศษของแต่ละตัวละครด้วย เช่น ความถนัดในการต่อสู้ ความแข็งแรง ความเร็ว และอ่ืนๆท่ีจะมีผลในการใช้
งานตวั ละครในเกมตามความถนัดของผเู้ ล่น โดยผู้เขียนไดก้ ำหนดให้แต่ละตัวละครมีความแตกต่างกนั ท้ังรูปร่าง
สดั ส่วน สี ตลอดจนอาวุธท่ีถอื ซึ่งท้งั หมดจะอยู่ภายใต้รปู แบบเดียวกนั คอื ตวั ละครหุน่ ยนตรอ์ วกาศล้ำสมยั

ภาพที่ 3 Voxel Characters
ทม่ี า : ศริ ิเดช ศิรสิ มบรู ณ์

298

5. สรุป

การออกแบบตัวละครสำหรับว็อคเซลเกมจะต้องอาศัยท้ังความรู้ความเข้าใจในหลักการออกแบบตัว
ละครเพื่อสร้างตัวละครที่มีความโดเด่น รวมถึงความเข้าใจในหลักความงามของศิลปะว็อคเซลท่ีเน้นการ
ออกแบบทเ่ี รียบง่ายไมซ่ ับซอ้ นจนเกินไป เน่อื งจากแต่ละเกมมักจะกำหนดขนาดและจำกัดจำนวนวอ็ คเซลในแต่
ละชิ้นงาน

เอกสารอ้างองิ

Eijkenbroek, R. (28 กันยายน 2564). Voxel Art 101: The Ultimate Guide. [ออนไลน์] สืบค้นเม่ือ 15
พฤษภาคม 2565 จาก https://www.xquissive.com/voxel-art/

Elshyeb, E. (21 มกราคม 2563).Aesthetic Exploration: Voxels. [ออนไลน์] สืบค้นเมื่อ 15 พฤษภาคม
2565 จาก https://www.aesdes.org/2020/01/21/aesthetic-exploration-voxels/

Neimeister, J. (18 กุมภาพันธ์ 2565). Principles of Character Design.[ออนไลน์] สืบค้นเม่ือ 15 พฤษภาคม
2565 จาก https://visualartspassage.com/blog/principles-of-character-design/

Phillips, B. (29 พฤกษภาคม2564). Understanding Why Pixel Art Is Popular Then And Now.
[ออนไลน]์ สบื คน้ เม่ือ 15 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.tocanvas.net/pixel-art-popularity/

Rocket Brush Studio (8 ธันวาคม 2564). Why Pixel Art Games Have Become Widely Popular.
[ออนไลน]์ สบื คน้ เมอ่ื 15 พฤษภาคม2565 จาก https://rocketbrush.com/blog/pixel-art-games-popular

299

ร่องรอยของความโดดเดย่ี ว
Traces of Solitude

สิทธธิ รรม โรหิตะสุข, Sitthidham Rohitasuk

สาขาวิชาศลิ ปะจนิ ตทศั น์ คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวิโรฒ 114 ซ.สขุ ุมวทิ 23 เขตวัฒนา กรงุ เทพฯ
10110, Division of Imaging Art, Faculty of Fine Arts, Srinakharinwirot University
114, Sukhumvit 23, Wattana, Bangkok 10110
E-mail : [email protected]

บทคัดยอ่

ผลงานจิตรกรรม “ร่องรอยของความโดดเด่ียว” ผสู้ ร้างสรรค์นำปรัชญาการทำงานจิตรกรรมนามธรรม
โดยใช้สีดำของจิตรกรชาวฝร่ังเศส ปิแอร์ ซูลาจน์ (Pierre Soulages) ท่ีกล่าวว่า ‘Black is never the same,
because light change it’ หรือ ‘สีดำไม่เคยเหมือนเดิม เพราะแสงทำหน้าท่ีเปลี่ยนแปลงมัน’ มาใช้เป็นแรง
บนั ดาลใจในการทำงาน งานนี้สร้างขึ้นโดยใช้สดี ำเพยี งสเี ดียว สดี ำท่ีเลือกใช้น้ันมหี ลายเฉดสอี นั เน่อื งมาจากชนิด
ของสีที่ต่างกัน สีดำท้ังถูกระบายด้วยพู่กันและบีบจากหลอดสีโดยตรงเพื่อลากเป็นเส้น รวมถึงบีบสีดำต่างเฉด
จากหลอดเป็นเส้นแบบนามธรรมเพื่อให้เกิดการทับซ้อนกันเป็นชั้นสีและพ้ืนผิว การระบายสีและบีบสีใน
ลักษณะน้ียังส่งผลให้แสงเข้ามามีบทบาทในผลงานดว้ ย กล่าวคือ แสงเมื่อกระทบกับสีดำแล้วทำให้เกิดปฏิกิรยิ า
การสะท้อนของแสง เงา และนำสู่ความเปลี่ยนแปลงบนระนาบ พ้ืนผิว และชั้นสีในผลงาน แม้งานช้ินน้ีจะเป็น
เสมือนร่องรอยที่สะท้อนถึงอารมณ์ความรู้สึกโดดเด่ียว แต่อีกด้านหนึ่ง มันได้เป็นเครื่องมือที่นำผู้สร้างสู่การ
ทบทวนและสำรวจเข้าไปในสภาวะภายในจิตใจของตนเอง ท้ังยังมุ่งหวังว่า งานชิ้นน้ีจะเป็นเสมือนประตูนำพา
ผูช้ มเขา้ สู่การเดนิ ทางสำรวจสภาวะภายในจติ ใจของแตล่ ะคนผา่ นร่องรอยแห่งความโดดเดยี่ วนี้ด้วยเช่นกัน

คำสำคัญ: จติ รกรรมนามธรรม, สีดำ,ความโดดเด่ียว

Abstract

“ Traces of Solitude” was the work of paintings which the creator had adopted the
working philosophy of abstract arts painting by applying black color created by Pierre
Soulages, the renown French painter, who said that ‘Black is never the same, because light
changes it’ as working inspiration. This work of art created solely from black color in various
shades resulted from different kind of color and ways of expressing it namely black color in
brush painting, color derived from squeezing it directly from paint tube for drawing lines,
squeezing different shades of black color from various paint tubes for drawing abstract lines
so that it could become overlapping shades and textures of color. This characteristic of
painting and creating by squeezing color directly from paint tubes had sent reflection to light

300

in expressing work of arts. That is to say, when light strikes on the black color, it creates
reaction of light reflections and shadows that led to changing in level, texture, and color
layer of artwork. Even though this work of arts expressed emotion and trace of solitude, on
the other aspect it had made the creator to review and to search into own state of mind. In
addition, it was hoped that this work of arts would be like the door that could lead the
viewers to the journey of searching their own state of minds which they were all passed the
‘Traces of solitude’ as well.

Keywords: Abstract Painting, Black Color, Solitude

1. ความสำคัญหรอื ความเปน็ มาของปัญหา

สีดำ (Black Color) คือหน่ึงในสีซึ่งมักถูกใช้เป็นภาพแทนหรือสัญลักษณ์ที่สื่อได้หลายความหมาย
เชน่ เดียวกบั ในโลกของงานศลิ ปะทส่ี ีดำได้ถูกศลิ ปนิ นำมาใช้เป็นหน่ึงในสสี ำคัญสำหรบั การสรา้ งสรรค์ผลงาน ทั้ง
ที่ใช้เป็นสีโทนหลักในการสร้าง และใชเ้ ป็นสีประกอบเพื่อสร้างน้ำหนักและมิตใิ ห้ภาพมีความสมบูรณ์มากยิ่งข้ึน
นอกจากน้ี สีดำยังถูกใชเ้ ป็นส่วนหนง่ึ ในเทคนิคจติ รกรรมท่ีสำคญั เทคนิคหนึ่งของโลกท่ีได้รับการสร้างสรรค์จาก
ศิลปินมาตั้งแต่ช่วงศิลปะยุคฟ้ืนฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance) ซ่ึงมีบทบาทในช่วงศตวรรษที่ 15 ถึงศตวรรษ
ท่ี 17 เทคนคิ ดงั กล่าวน้ีคือ เทคนิค “เกียรอสคโู ร” (Chairoscuro) อนั เป็นภาษาอติ าเลยี นทเี่ กดิ จากการผสมคำ
ระหว่าง “Chairo” มีความหมายถึงความสว่าง และ “Scuro” อันหมายถึงความมืด มะลิฉัตร เอ้ืออานันท์ ยัง
กล่าวถึงเทคนิคน้ีด้วยว่า “ค่าต่างแสง การแรเงาในงานวาดเขียน ระบายสี และภาพพิมพ์เพ่ือให้เกิดการลวงตา
ของความนูนเว้าลึกตื้นของรูปทรงโดยการสร้างความขัดแย้งระหว่างพ้ืนท่ีสว่างกับมืด เป็นกลวิธีที่เริ่มใช้ในยุค
ฟ้ืนฟูศิลปวิทยา เลโอนาร์โด และเรมบรันต์เป็นจิตรกรท่ีมีชื่อด้านกลวิธีน้ี” (มะลิฉัตร เอ้ืออานันท์.2545: 107)
ในศตวรรษท่ี 17 เทคนิคนี้ยังถูกจิตรกรอย่าง คาราวัคโจ (Caravaggio,1571-1610) ชาวอิตาเลียน หรือ
โจฮันเนส เวอร์เมีย (Johannes Vermeer,1632-1675) และ เรมบรันต์ (Rembrandt,1606-1669) ชาวดัตซ์
นำมาใช้จนสร้างความโดดเด่น ท้ังในเชิงรูปแบบและการสื่อสัญญะที่สำคัญในผลงานได้จนเป็นท่ียอมรับ
ขณะเดียวกัน เมื่อก้าวเข้าสู่ศตวรรษท่ี 20 มีศิลปินอีกหลายคนที่ให้ความสนใจกับสีดำ ในฐานะเป็นสื่อหลักใน
การแสดงออก (Expression) หรือเป็นแนวทางในการสื่อเสนอแนวคิด ปรัชญา ผ่านงานศิลปะ ปิแอร์ ซูลาจน์
(Pierre Soulages,1919-) คือหนึ่งในศิลปินชาวยุโรปท่ีผลักดันให้สีดำกลายเป็นลักษณะการถ่ายทอดศิลปะ
นามธรรมเฉพาะตวั ของเขาจนเป็นทีย่ อมรบั

ซูลาจน์ เป็นศิลปินชาวฝรั่งเศสที่สร้างงานต้ังแต่ช่วงก่อนสงครามโลกครั้งท่ี 2 ผลงานของเขาถูกจัดอยู่
ในกลมุ่ ศิลปะแบบ “Tachisme” ที่สร้างสรรค์จิตรกรรมในยโุ รปช่วงทศวรรษ 1950 และ 1960 คำวา่ “Tache
ในภาษาฝร่ังเศสหมายถึง “รอยเป้ือน”…ศิลปะตาชีเมส์ก็คล้ายกับ Abstract Expressionism โดยแสดงสภาพ
นามธรรมด้วยสีและผิวหนา้ บนแคนวาส” (วิรุณ ตั้งเจริญ.2543: 55) ศิลปนิ กลุ่มน้ีระบายสีที่รุนแรงและฉับไว มี
การทับซ้อนของสี เป็นงานศิลปะนามธรรมที่เน้นการแสดงออกอีกรูปแบบหนึ่งที่มีบทบาทในยุโรป ซูลาจน์ ได้

301

เคยกล่าวถึงความสนใจของเขาท่ีมีต่อ “สีดำ” ไว้ว่า “Black is never the same, because light change
it” (Nina Siegal.2019: online) อนั สรปุ ความไดว้ า่ “‘สดี ำไม่เคยเหมือนเดิม เพราะแสงทำหน้าที่เปลยี่ นแปลง
มัน’ นั่นหมายถึง ซูลาจน์สนใจสีดำในฐานะที่ตวั สีทำปฏิกิริยากับแสงและก่อให้เกิดความเปล่ียนแปลงในผลงาน
จิตรกรรม เขาเรียกงานจิตรกรรมสีดำในกลุ่มน้ีของเขาว่า “Outrenoir” มีความหมายว่า “Beyond Black”
หรือ “เหนือกว่าสีดำ” ซึ่งซูลาจน์เคยอธิบายเพ่ิมเติมว่า “ส่ิงที่เขาต้องการจะสื่อมิใช่สีดำ แต่เป็นแสงท่ีสะท้อน
จากสีดำ” (Musee Soulages, Rodez.2016: online) ผลงานของเขามักใช้สีดำจากสีหลายประเภท ทั้งสี
น้ำมัน (Oil Color) สีอะครีลิค (Acrylic) รวมไปถึงสีย้อมไม้วอลนัท (Walnut Stain) หรือ ยางมะตอย (Tar) ที่
ใช้ในงานก่อสร้าง เขามักออกแบบพู่กันหรือวัสดุที่ใช้ระบายสี ขูดสี ขึ้นเป็นการเฉพาะเพ่ือให้เกิดรูปแบบของ
พ้ืนผิวบนระนาบรองรับท่ีหลากหลาย พื้นผิวหรือช้ันสีท่ีมีรูปแบบหลากหลายเหล่าน้ันย่อมส่งผลถึงการทำ
ป ฏิ กิ ริย าระห ว่างสี ด ำกั บ แ ส งที่ มี ค วาม เป ล่ี ย น แ ป ล งแ ล ะเค ลื่ อน ไห วอ ย่ างห ล าก ห ล าย ต าม ไป ด้วย เช่น กั น
ผู้สร้างสรรค์มีความสนใจศึกษางานของปิแอร์ ซูลาจน์ ท้ังแนวคิดและรูปแบบในการแสดงออกของเขา ความ
สนใจน้ยี ังสมั พันธ์กับแนวคิดในการทำงานของตนเองดว้ ย ซึง่ ผู้สรา้ งสรรคไ์ ดส้ ร้างผลงานจิตรกรรมนามธรรมเพื่อ
ใช้เปน็ เครื่องมือในการสำรวจและทบทวนเข้าไปสู่สภาวะภายในจติ ใจ อารมณ์ ความรู้สึกของตนเอง ทบทวนถึง
ห้วงเวลาแห่งความโดดเดี่ยวในจิตใจ และความสนใจต่อความสงบเงียบ เรียบง่าย ตลอดจนการระลึกนึกถึง
ความทรงจำท่ีผ่านมาในบางช่วงเวลาที่มีคุณค่าต่อชีวิต ด้วยเหตุนี้ ความโดดเด่ียว (Solitude) ท่ีถูกถ่ายทอด
ผ่านผลงานนามธรรมชิ้นนี้จึงไม่ได้มีความหมายในแง่ลบเสมอไป หากแต่เป็นสิ่งท่ีผู้ศึกษาและพิจารณาเร่ือง
ความโดดเด่ียวในฐานะที่เป็น “ศิลปะ” อย่าง “สตีเวน แบตชเลอร์” (Steven Batchelor) อธิบายว่ามันจะทำ
ใหค้ ณุ “คน้ พบทศิ ทางและความจรงิ แทเ้ ก่ียวกบั ตวั คุณเอง” (กรรณิการ์ พรมเสาร์,แปล.2564: 126)

ผสู้ ร้างสรรคไ์ ด้ทดลองแสวงหาความเปน็ ไปได้ในการทำงานจิตรกรรมนามธรรมของตนเอง โดยเลอื กใช้
สีดำระบายบนผ้าใบ สีดำท่ีใช้มีท่ีมาของสีดำเฉดที่ต่างกัน นอกจากระบายด้วยพู่กันแล้ว ยังใช้วิธีการบีบสีจาก
หลอดสีโดยตรงเพื่อลากเป็นเส้นสี หรือบีบให้สีเหล่าน้ันเป็นเส้นทับซ้อนกันจนเกิดเป็นช้ันสี (Layer) ท่ีมีพ้ืนผิว
แสดงความหนาดงั เปน็ อกี รูปแบบหน่งึ ในการสรา้ งเทคนิคการระบายสหี นาหรอื “อิมพาสโต” (Impasto) พื้นผิว
ของชั้นสีที่หนา รวมถึงสีดำเฉดต่างกัน ยังสร้างปรากฏการณ์ให้เกิดขึ้นได้อย่างดีบนผืนผ้าใบเมื่อกระทบกับแสง
และมีแรงปะทะทส่ี ามารถเปดิ การรับรขู้ องผู้ชม ดังที่ผู้สร้างสรรคม์ งุ่ หวังคือ ใชผ้ ลงานจิตรกรรมนามธรรมนี้ เป็น
เสมือนกับประตูเปิดเข้าสู่พื้นที่ของสภาวะทางจิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก ในบางห้วงขณะที่เคยถูกละเลยหรือ
หลงลืมไป หากทว่ามีคุณค่าและความหมายต่อชีวิต เกิดมิติของสี แสง และพื้นผิวที่กระตุ้นเร้าอารมณ์
ความร้สู กึ ให้ผชู้ มเข้าสจู่ นิ ตนาการไดอ้ ย่างแตกตา่ งหลากหลายมากยง่ิ ขน้ึ ด้วย

2. แนวคิด / ทฤษฎที ่ีเก่ยี วข้อง

ผู้สร้างสรรค์เลือกใช้แนวทางการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมแบบ “นามธรรมท่ีเน้นการแสดงออกทาง
อารมณ์ความรู้สึก” (Abstract Expressionism) มาถ่ายทอดผลงาน ซ่ึงมีสาระสำคัญอยู่ท่ี “การระบายสีด้วย
พลังภายในอย่างทันทีทันใด” (วิรุณ ต้ังเจริญ.2543: 49) รวมถึงการระบายสีอย่างอิสระ นอกจากน้ียังสามารถ
ขยายกลวิธีการระบายสีด้วยวิธีอื่นๆ นอกเหนือไปจากการใช้พู่กันเพียงเท่าน้ัน รวมถึงมีการระบายสีแบบ

302

“แอคช่ัน เพ้นต้ิง” (Action Painting) ได้อีกด้วย นอกจากน้ียังศึกษาแนวคิดที่พิจารณา “ความโดดเด่ียว” ใน
เชิงบวก ซ่ึงปรากฏในงานเขียนของ “สตีเวน แบตชเลอร์” (Steven Batchelor) เรื่อง “The Art of
Solitude: A Meditation on being alone with others in the world” ซึ่งเป็นอีกแรงผลักดันหน่ึงในการ
สร้างงานช้ินนี้ การเลือกใช้สี การให้สีสัมพันธ์กับแสงหรือการระบายสี แม้จะเป็นการทำงานที่สะท้อนถึงความ
โดดเดี่ยว แต่ในขณะเดียวกัน ผู้สร้างสรรค์สร้างงานจิตรกรรมชิ้นนี้ เพ่ือใช้เป็นเครื่องมือในการสำรวจและ
ทบทวนเข้าไปสู่สภาวะภายในจิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก ห้วงเวลาแห่งความโดดเด่ียวภายในจิตใจ และความ
สนใจตอ่ ความสงบเงียบเรยี บง่าย ตลอดจนระลึกนกึ ถึงความทรงจำที่ผ่านมาในบางช่วงเวลาทีม่ ีคณุ คา่ ต่อชวี ิต

3. กระบวนการในการสร้างสรรค์

ขั้นตอนท่ี 1 การรวบรวมข้อมูล : เก็บรวบรวมข้อมูลเอกสารท่ีเก่ียวข้องกับแนวคิดและแนวทางการ
แสดงออกของศิลปะนามธรรมที่เน้นการแสดงออกทางอารมณ์ความรู้สึก (Abstract Expressionism) รวมถึง
ข้อมูลผลงานจิตรกรรมของศิลปนิ ที่สร้างผลงานในแนวทางดังกล่าวเพ่ือศึกษาแนวคิดและกลวิธีการระบายสีใน
ภาพรวม โดยเฉพาะอย่างย่งิ ศึกษาวธิ กี ารสร้างผลงานนามธรรมโดยใช้ “สีดำ” ของ “ปิแอร์ ซลู าจน”์

ขั้นตอนท่ี 2 การคัดเลือกวัตถุดิบท่ีใช้ในการสร้างสรรค์ : คัดเลือกสีท่ีจะใช้ในการระบาย ซ่ึงสำหรับ
งานช้ินนี้ ผู้สร้างสรรค์เลือกใช้ “สีน้ำมัน” (Oil Color) สีอะครีลิค (Acrylic Color) และสีน้ำมันแบบ Enamel
ชนิดเงา (Gross Enamel) ในการระบาย สีทุกประเภทท่ีกล่าวมาได้เลือกใช้เพียง “สีดำ” ที่มีเฉดสีต่างกัน
ออกไป (ดังจะกล่าวถึงข้างหน้า) ผู้สร้างสรรค์เลือกใช้ผ้าใบ (Canvas) ท่ีมีคุณภาพ ขึงลงบนกรอบเฟรมขนาด
90x70 เซนตเิ มตร ซง่ึ ขนาดดงั กลา่ ว ผูส้ ร้างสรรค์เหน็ ว่า มีความเหมาะสมกับการสรา้ งผลงานจติ รกรรมชิ้นนี้ ไม่
ใหญ่และไม่เล็กมากจนเกินไป สำหรับวัสดุที่ใช้ระบายสีน้ัน นอกจากจะเลือกใช้แปรงพู่กัน (Brush) ในการ
ระบายแล้ว ยังมีการใช้ “มาสก้ิง เทป” (Masking Tape) สำหรับติดกั้นสี เพ่ือกันพ้ืนที่ในการระบายสีพื้นหลัง
(Background) ให้แต่ละตำแหน่งมเี ฉดสีทแ่ี ตกต่างกันตามวัตถุประสงค์ของการสรา้ งสรรค์งานคร้ังน้ี นอกจากน้ี
ยังใชก้ ารบบี สีจากหลอดสโี ดยตรงมาเป็นวธิ ีการระบายสีเพือ่ ให้เกิดชั้นสแี ละพ้ืนผิวทห่ี นาอกี ดว้ ย

ข้ันตอนที่ 3 การสร้างสรรค์ :
การระบายสีช้ันที่ 1 เรมิ่ จากการนำสอี ะครีลิคสดี ำชนิด Ivory Black มาระบายลงบนผืนผ้าใบท่เี ตรียม
ไวด้ ้วยเทคนิคระบายเรียบ (Blending) เป็นการระบายสีชน้ั แรก (First Layer) โดยใช้แปรงพู่กันขนาดใหญ่ ซึ่ง
สามารถระบายสีเรียบในพื้นท่ีกว้างได้อย่างดี การระบายสีช้ันน้ีเน้นในลักษณะการระบายเรียบเป็นทางยาว
ตอ้ งการใหส้ ชี ้นั นีท้ ำหน้าทีเ่ ปน็ สีพ้ืนหลัง (Background) ของผลงาน
การระบายสีช้ันที่ 2 ผู้สร้างสรรค์ต้องการเริ่มใช้สีดำในเฉดที่ต่างกันเพื่อสร้างให้เกิดมิติในผลงาน ด้วย
เหตุนี้จึงเลือกใช้ Masking Tape มาติดก้ันสีไว้ตรงบริเวณก่ึงกลาง และขอบบริเวณด้านขวาของภาพ เพื่อให้
เกดิ พ้ืนทท่ี ่ีจะใชล้ งสีท่ีตา่ งกนั ข้ึน จากน้นั จึงได้นำสีน้ำมันแบบ Gross Enamel ซ่ึงมคี ณุ สมบัตทิ ั้งความเข้มข้นสูง
และมีผิวที่มันเงามาระบายทับลงไปในบริเวณท่ีใช้ Masking Tape กั้นสีไวเ้ ป็นกรอบสีเหล่ียม โดยใชแ้ ปรงพู่กัน
ขนาดกลาง ระบายด้วยเทคนิคระบายเรียบเช่นเดิม สีดำในช้ันนี้จะมีความเข้มและมันเงามากกว่าสีพื้นหลังชั้น

303
แรกจนเกิดมิติของความแตกต่างในระนาบของผลงานอย่างเห็นได้ชัด หลังจากระบายเสร็จในชั้นนี้ ปล่อยให้สี
ชัน้ ที่ 2 แหง้ สนิท เมื่อแห้งเรยี บรอ้ ยแล้ว จงึ ดึง Masking Tape ท่ีใชก้ นั้ สีไวอ้ อก

การระบายสีช้ันท่ี 3 ผู้สร้างสรรค์เลอื กเปลยี่ นวธิ กี ารระบายสี จากการระบายด้วยพู่กนั มาเปน็ การบีบสี
จากหลอดโดยตรง เพ่ือลากเป็นเส้นสีแบบอสิ ระ โดยในชั้นน้ี เลือกใช้สีน้ำมันสีดำชนิด Ivory Black มาบีบเป็น
เส้นขนาดไม่ยาวมากนัก บีบลงบนพื้นที่ของสีช้ันแรกในลักษณะเป็นแถวเป็นแนว แต่ไม่เคร่งครัดว่าจะต้องมี
ความห่างเท่ากันเสมอไป การบบี สีในชน้ั น้ียังคงเน้นให้เป็นแบบอิสระ ซ่ึงการบบี สีจากหลอดโดยตรง วธิ ีนี้ทำให้
เกิดเป็นพื้นผิว (Texture) ที่หนาข้ึนมา นอกจากนี้ยังมีลักษณะของการแสดงร่องรอย (Traces) บนระนาบผืน
ผ้าใบที่ชดั เจนมากขน้ึ สีและพ้ืนผิวในชนั้ น้ี เม่ือกระทบกับแสง ไดเ้ รม่ิ ทำปฏกิ ิรยิ าต่อสายตาด้วยการสะท้อนเป็น
แสง เงา มนี ้ำหนกั และมติ ทิ ีเ่ กิดขน้ึ จากความสัมพนั ธ์กนั ระหว่างสดี ำและแสงจากภายนอก

การระบายสีช้ันที่ 4 ผู้สร้างสรรค์ต้องการให้เกิดมิติและน้ำหนักของแสงและเงาที่สะท้อนเพ่ิมมากข้ึน
ทัง้ ยังต้องการให้เกิดแรงปะทะทีแ่ สดงความเคลอื่ นไหวทางสายตาของผ้ชู มให้เกิดจินตนาการ ดว้ ยเหตนุ ีจ้ ึงเลอื ก
สีน้ำมนั สดี ำทีม่ ีเฉดแตกตา่ งจากสีดำที่ระบายในช้นั ท่ี 3 โดยเลือกใช้สีดำ Lamp Black ซึ่งมคี วามเข้มข้นและมัน
เงามากกวา่ ชนิด Ivory Black มาระบายทับด้วยการบีบจากหลอดโดยตรง ในลกั ษณะเปน็ เสน้ ซอ้ นทับลงไปในสี
ชน้ั ท่ี 3 นอกจากน้ียังบีบสีระบายลงไปในบริเวณสีช้ันที่ 2 ท่ีระบายด้วยสีดำ Gross Enamel ไปด้วย แตใ่ นชอ่ ง
น้ีจะเลือกบีบสีลากเป็นเส้นเพียงบางส่วนเท่านั้น ทิ้งไว้ให้เกิดท่ีว่าง (Space) เพื่อให้เกิดความเคล่ือนไหวใน
ผลงานเพมิ่ ด้วย

ภาพท่ี 1 ผลงานจติ รกรรมนามธรรม “ร่องรอยของความโดดเด่ยี ว” (Traces of Solitude,2022)
ทีม่ า : Sitthidham Rohitasuk / The 1st IADCE2019, 17-24 May 2019/(p.)

304

4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน

ผลงานจิตรกรรมนามธรรม “ร่องรอยของความโดดเด่ียว” (Traces of Solitude) เป็นการถ่ายทอด
ผลงานจิตรกรรมท่ีสะท้อนถึงความสัมพันธ์ของสี แสง และพ้ืนผิว ท่ีต่างทำหน้าท่ีให้เกิดความเคลื่อนไหว
เปล่ียนแปลงบนระนาบรองรับ แม้ว่าโดยลักษณะของงานนามธรรมจะปราศจากเนื้อหาหรือเร่ืองราว หากแต่
ความสัมพันธ์ของท้ังสี แสง และพื้นผิวท่ีปรากฏในงานชิ้นน้ี ถือเป็นการเปิดให้ทั้งผู้สร้างและผู้ชมใช้
ประสบการณ์ส่วนตัว ทำการสำรวจและทบทวนเข้าไปในสิ่งท่ีอยู่ภายในจิตใจของตนเอง ร่องรอยของสีดำต่าง
เฉดท่รี ะบายและบีบลากเป็นเสน้ สี ท้ังท่ีถูกจดั วางและถกู ระบายทับซ้อนเข้าด้วยกนั ในแง่หน่งึ เปรียบเสมือนการ
สร้างร่องรอยด้วยน้ำมือของศิลปิน ซ่ึงถือเป็นการทำงานที่โดดเด่ียว หากแต่ในอีกด้านหนึ่ง การงานท่ีแสนจะ
โดดเดยี่ วน้ี หาใชจ่ ะต้องถูกจำกัดอยู่ในเชิงลบเสมอไป งานจิตรกรรม “ร่องรอยของความโดดเดีย่ ว” ยังสามารถ
สะท้อนให้เห็นถึงการทำงานที่ผานกระบวนการสร้างในแต่ละข้ัน เพ่ือนำสู่การให้สี แสง และพ้ืนผิว ในผลงาน
น้นั ตา่ งทำหน้าท่เี ก้ือหนนุ ซึ่งกนั และกนั ผู้สร้างสรรค์ตัง้ ใจสร้างงานโดยเชอ่ื มให้เห็นถึงอิทธิพลทไี่ ดจ้ ากการศึกษา
แนวคิดในการสร้างงานจติ รกรรมของ ปิแอร์ ซูลาจน์ โดยเฉพาะอยา่ งย่ิงในงานชดุ “Outrenoir” ของเขา ซ่ึงใช้
สีดำต่างเฉดและต่างชนิดระบายบนระนาบ เพื่อถ่ายทอดสาระสำคัญนั่นคือ “แสง” ท่ีมากระทบกับสีดำและ
พืน้ ผิวจนทำให้เกิดมิติแห่งความเปลยี่ นแปลงข้ึนมาในผลงาน ส่ิงเหล่าน้ี ผู้สร้างสรรค์ตีความว่า เปน็ ดง่ั การสร้าง
ร่อรอยของความโดดเดี่ยว สีดำท่ีโดดเด่ียว งานนามธรรมท่ีไร้ซึ่งเร่ืองราว หากแตส่ ่งนัยยะถึงการเปิดมิติให้ผู้ชม
สำรวจสภาวะภายในจิตใจของตนเอง งานช้ินนี้ยังได้รับแรงผลักดันทางความคิดจากข้อเขียนของ สตีเวน
แบตชเลอร์ (Steven Batchelor) ที่ว่าด้วยการพิจารณาความโดดเดี่ยว ดังช่วงหนึ่งท่ีแบตชเลอร์กล่าวว่า
“…แต่สำหรับหลายคน ความโดดเดี่ยวให้เวลาและพ้ืนที่ในการบ่มเพาะความสงบภายในและความเป็นอิสระ
ของจิตใจ ที่จำเป็นต่อการข้องเก่ียวกับโลกอย่างสร้างสรรค์และได้ผล ช่ัวขณะที่เราเพ่งพินิจเงียบๆ ไม่ว่าจะอยู่
เบ้ืองหน้างานศิลปะหรือดูลมหายใจของเราเอง เอื้อให้เราคิดทบทวนว่าชีวิตของเราเป็นอย่างไรบ้าง และ
ใคร่ครวญว่า ส่ิงใดสำคัญท่ีสุดสำหรับเรา ความโดดเดี่ยวไม่ใช่ของฟุ่มเฟือยสำหรับคนไม่ก่ีคนท่ีมีเวลาว่าง มัน
เป็นมิติที่หลีกหนีไม่ได้ของการเป็นมนุษย์ ไม่ว่าเราจะเป็นศาสนิกชนผู้เคร่งครัด หรือถืออเทวนิยมอย่างจริงจัง
ในความโดดเดี่ยวเราล้วนเผชิญสำรวจคำถามว่าด้วยการดำรงอยู่ของคนเราเหมือนๆ กัน” (กรรณิการ์ พรม
เสาร์,แปล.2564: 13)

“ร่องรอยของความโดดเด่ียว” จึงเป็นการสร้างงานจิตรกรรมนามธรรมที่มุ่งหวังให้เป็นเสมือนกั บ
ประตูอีกบานหน่ึงที่เปิดรับและเชิญชวนให้ท้ังผู้สร้างและผู้ชมเดินทางเข้าไปสำรวจถึงสภาวะภายในจิตใจของ
ตนเอง ประสบการณ์ อารมณ์ ความรู้สึก ความทรงจำ ส่ิงเหล่านี้ แม้จะเป็นการสำรวจภายใต้ความโดดเดี่ยว
แต่ก็อาจนำมาสู่การทบทวนถึงชีวิตและการก้าวเดินต่อไปในชีวิต ว่า สิ่งใดคือสิ่งที่สำคัญและมีคุณค่า
ความหมายสำหรับเราอย่างแทจ้ ริง

305

5. สรุป

ผลงานจิตรกรรมนามธรรม “ร่องรอยของความโดดเดี่ยว” (Traces of Solitude) ผู้สร้างสรรค์นำ
ปรัชญาการทำงานจิตรกรรมนามธรรมโดยใช้สีดำของ ปิแอร์ ซูลาจน์ (Pierre Soulages) ท่ีกล่าวว่า ‘Black is
never the same, because light change it’ หรือ ‘สีดำไม่เคยเหมือนเดิม เพราะแสงทำหน้าท่ีเปลี่ยนแปลง
มัน’ มาเป็นแรงบันดาลใจ งานนี้สร้างข้ึนโดยใช้สีดำหลายเฉดสีอันเน่ืองมาจากชนิดของสีท่ีต่างกัน สีดำท้ัง
ระบายด้วยพู่กันและบีบจากหลอดสีโดยตรงเพ่ือลากเป็นเส้น จัดวาง รวมถึงบีบให้เกิดการทับซ้อนกันเป็นชน้ั สี
และพ้ืนผิว ผลงานสะท้อนถึงความสัมพันธ์ของสี แสง และพื้นผิว ที่ทำหน้าที่ให้เกิดความเคลื่อนไหว
เปลี่ยนแปลงบนระนาบรองรับ กระบวนการสร้างงานในแต่ละข้ัน เพื่อให้สี แสง และพื้นผิวนั้นต่างทำหน้าท่ี
เก้ือหนุนซึ่งกันและกัน ผู้สร้างยังได้รับแรงผลักดันทางความคิดจากข้อเขียนของ สตีเวน แบตชเลอร์ (Steven
Batchelor) ท่ีว่าด้วยการพิจารณาความโดดเดี่ยวในเชิงบวกที่เป็นเสมือนประตูอีกบานหน่ึงท่ีเปิดให้ทั้งผู้สร้าง
และผู้ชมเดินทางเข้าไปสำรวจถึงสภาวะภายในจิตใจของตนเอง นำมาสู่การทบทวนและการก้าวเดินต่อไปใน
ชีวิต การศกึ ษาและการสร้างสรรค์งานชนิ้ น้ียงั จะเปน็ ประโยชนต์ ่อผู้สนใจ ในการศึกษาเก่ียวกบั แนวคดิ รูปแบบ
และกระบวนการทำงานจิตรกรรมนามธรรม โดยเฉพาะกับงานจิตรกรรมนามธรรมท่ีอาศัยการแสดงถึง
ความสัมพันธก์ นั ของ สี แสง และพนื้ ผิวในผลงาน ท่ีทำหน้าที่รว่ มกนั เพ่อื สร้างให้เกดิ มิตกิ ารรับรู้ทางสายตาและ
ประสบการณ์ทางสนุ ทรียะทีแ่ ตกตา่ งหลากหลายกนั ออกไปของผชู้ ม

เอกสารอา้ งอิง

มะลิฉัตร เอื้ออานันท์. (2545). พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ. (พิมพ์คร้ังที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย

วิรุณ ตั้งเจริญ.(2543). “กลุ่มศิลปะหลากหลายในคริสต์ศตวรรษที่ 20 พ้นื ฐานของศิลปะและพื้นที่” ใน ศิลปะ
และพ้นื ท่ี. กรุงเทพฯ : คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ, หน้า 36-69.

สตีเวน แบตชเลอร.์ (2564). ศลิ ปะการปลกี วิเวก: บทสนทนาวา่ ดว้ ยการอย่ตู ามลำพังกับผู้อ่ืนบนโลกนี้ (พมิ พ์
ครงั้ ที่ 1), กรรณกิ า พรมเสาร์ ผูแ้ ปล.กรุงเทพฯ: สำนักพมิ พส์ วนเงินมีมา.

Musee Soulages, Rodez. (4 มิ ถุ น า ย น 2559). A Closer look, Painting, 324x362 cm, 1986.
[ออนไลน]์ . สืบคน้ เม่อื 15 พฤษภาคม 2565 จาก Https://www.web.archive.org.

Siegal, Nina. (29 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2562). Black is Still the Only Color for Pierre Soulages.
[ออนไลน]์ . สบื คน้ เมื่อ 15 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.nytimes.com/design

306

การสรา้ งสรรค์ผลงานศลิ ปะชดุ “ขอใหเ้ ราโชคดี”
The Creation of Fine Arts : Wish us luck

สิริภา จนั ทะบลู ย์, Siripa Jantabon

คณะดจิ ทิ ัลมเี ดยี มหาวิทยาลยั ศรีปทุม, School of Digital Media, Sripatum University
E-mail : [email protected]

บทคัดย่อ

ผลงานชุดขอให้เราโชคดีเป็นผลงานที่ต้องการแสดงถึงจุดท่ีกล้าออกไปเริ่มต้น หรือออกไปผจญภัยจาก
พ้ืนที่เดิมท่ีตัวเราเองได้จำกัดไว้แต่ก็อยากออกไปเริ่มต้นใหม่ หรือเปล่ียนส่ิงที่มีอยู่ เช่น การทำอะไรบางอย่างท่ีท้า
ท้ายตัวเราเอง ซ่ึงในบางครั้งอาจเกิดจากความกลัว ความกังวล ความหวาดระแวง หรือการคิดว่าไม่ได้สามารถทำ
ได้จนสุดท้ายแล้วตัวเราเองก็ล้มเลิกไป บางครั้งสภาวะดังกล่าวทำให้สูญเสียโอกาสไปเพียงแค่เราไม่ได้กล้าท่ีจะเร่ิม
และเสียดายในภายหลังการเช่ือมโยงความรู้สึกดังกล่าวจึงนำไปสู่การเปรียบเทียบพฤติกรรมท่ีเป็นอิสระ ความ
อยากรู้ อยากลองของแมวนน้ั ก็เปรียบเสมือนความกล้าหาญทก่ี ลา้ ทจ่ี ะก้าวออกจากข้อจำกดั ท่เี ราตั้งไว้ และสุดทา้ ย
เราก็สามารถได้ทำในสิ่งทเ่ี ราตอ้ งการ ถือว่าเป็นความโชคดีอย่างหน่งึ ทที่ ำให้เราสามารถก้าวผา่ นอุปสรรคได้

คำสำคัญ: โชคดี, แมว, ความกล้าหาญ

Abstract

The series wish us good luck It is a work that wants to show the point of courage to
start. It's about moving on to explore an adventure from the same area that we have limited
ourselves but want to go out and start over. To change existing things, such as doing something
that challenges ourselves, which can sometimes be caused by fear, anxiety, paranoia Or thinking
that we can't do it until in the end we give up Sometimes such conditions are lost if we do not
dare to start and regret later. Linking such feelings leads to a comparison of independent
behaviors. The cat's curiosity is like the courage to move beyond the limits we set for ourselves.
It is considered good fortune to overcome obstacles.

Keywords: Good luck, Cat, Brave

307

1. ท่ีมาและความสำคัญของปญั หา

ผลงานชุดนี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากประสบการณ์การตัดสินใจการเลือกในการดำเนินชีวิตในช่วงการ
เปล่ียนแปลงท่ีเกิดข้ึน เม่ือพิจารณาถึงการเปลี่ยนแปลงที่ผ่านเข้ามาน้ันบางครั้งย่อมส่งผลต่อส่ิงท่ีตามมาเสมอและ
เม่ือถึงคราวที่เป็นเส้นทางการเลือกท่ีสำคัญ ส่งผลต่อความรู้สึกภายใน ความขัดแย้ง ความกลัว ความสับสน ซ่ึงส่ิง
เหล่าน้ีคือมโนจิตที่คิดขึ้นมา การรวบรวมความกล้าหาญที่อยากจะก้าวผ่านความคิดเหล่านี้น้ัน จึงได้ถ่ายทอด
เร่ืองราวผ่านตัวการ์ตูนแมวที่ท่องโลกอวกาศ เปรียบเสมือนแมวท่ีมีนิสัยอิสระ อยากรู้อยากลอง และปรับตวั ได้ใน
ทุกสภาวะ และบอ่ ยครั้งแมวกส็ ามารถเอาตัวรอดได้ในอุปสรรค โดยพุ่งไปขา้ งหน้าตามเปา้ หมายท่ตี งั้ ไว้

2. แนวคิด /ทฤษฎีทีเ่ กย่ี วขอ้ ง

กรอบแนวคดิ และสมมตฐิ าน
ผู้วจิ ยั ได้ใช้รูปแบบและเรอื่ งราวท่ีใชจ้ นิ ตนาการสร้างช้ินงาน โดยดัดแปลงเร่ืองราว ความร้สู กึ การสรา้ งแรง
บนั ดาลใจ ผ่านภาพประกอบท่ีเปน็ แมวซึง่ สือ่ ถึงความอิสระ การปลดปล่อยจากความกังกล ความกลัว ความมั่นใจที่
แสดงถึงความพร้อม รูปทรงอิสระของพื้นท่ีอวกาศท่ีแสดงถึงสภาพแวดล้อม การไม่สิ้นสุดของการค้นหา การก้าว
ผา่ นเรือ่ งราวโดยจินตนาการเป็นตวั การ์ตนู ตา่ งๆ เชน่ การพบเจอผ้คู นทแ่ี ตกต่างกนั สัตว์ประหลาดเปรียบเสมือนส่ิง
ทีค่ าดการณ์ไม่ได้ การปรับตัว การพุ่งของเส้นเคลื่อนที่ยานอวกาศท่ีแสดงถึงความกล้าหาญ และคู่สีตรงข้ามท่ีแสดง
ถงึ โชคดีทจ่ี ะเกิดขึ้นแมใ้ นยามที่พบเจออปุ สรรค

แรงบนั ดาลใจจากสัตวเ์ ลยี้ ง
ศิลปะชุดน้ีข้าพเจ้าไดแ้ รงบันดาลใจจากสัตว์เล้ียงคือ แมวของข้าพเจ้าเอง ท่ีมีช่ือวา่ มานี เดิมทีมานีไดย้ ้าย
มาอยู่บ้านข้าพเจ้ามีความกลัวต่อสภาพแวดล้อมสถานที่ใหม่ และมีสุนัขอยู่แล้ว ข้าพเจ้าได้สังเกตเห็นการปรับตัว
การคุ้นเคยต่อสถานที่ และสุนัขท่ีเป็นสิ่งที่น่ากังวลท่ีสุดในสถานที่อยู่ใหม่ของมานี ตอ่ มาสิ่งท่ีข้าพเจ้าช่ืนชมต่อแมว
ตวั น้ีนั้น คือ การไม่กลวั ต่อการปรับตัว การเรียนรู้ต่อการอยู่สถานท่ีใหม่ท่ีกวา้ งขนึ้ คนเยอะขึ้น การรักอสิ ระในพืน้ ที่
ก็ไม่ใช่อปุ สรรคใดต่อการปรบั ตวั ของแมว

อิทธิพลจากภาพยนตร์
ภาพยนตร์แอนิเมชันเรือ่ ง Puss In Boots เป็นแรงบันดาลใจท่ีสำคัญในการสร้างสรรค์ผลงานชิน้ นี้ ภายใต้
ความคิดและรูปแบบ Puss in Boots เป็นภาพยนตร์แอนิเมชันผจญภัย แฟนตาซี มิตรภาพ และมีความซับซ้อน
เพื่อความสนุกสนานของภาพยนตร์ และแต่งเติมมุขตลกล้อเลียนนิสัยแมว กำกับโดยคริสมิลเลอร์ จาก Shrek the
Third และเขยี นบทโดย ทอม วลี เลอร,์ เดวิด เอช สไตเบริ ก์ และไบรอัน ลนิ ช์ และผลติ โดย บริษัท ดรมี คสเ์ วิรค์ ส์อนเิ มชั่น

308

ภาพที่ 1 ภาพจากภาพยนตร์เร่ือง Puss In Boots
ทม่ี า : ภาพตัวละครหลกั และตวั ละครประกอบในเรื่อง Puss In Boots

3. กระบวนการในการสร้างสรรค์
กระบวนการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะชดุ นี้ มีการผสมผสาน เทคนิคการวาดตวั ละคร และการใช้โปรแกรม

คอมพวิ เตอร์ ไดแ้ ก่ Adobe Illustrator เข้าด้วยกนั
ขั้นตอนและกระบวนการทำงาน
1. การสร้างรูปทรง ข้าพเจ้าได้คิดถึงส่ิงที่กวา้ งไกล จินตนาการถึงสถานที่กว้างใหญ่เสมือนความท้า

ทาย การผจญภยั ของมนุษย์ ข้าพเจ้าคดิ ถึงอวกาศท่ีกวา้ งใหญ่ที่ไม่สามารถคาดเดาได้เลยว่าจะพบเจออะไร สื่อด้วย
รปู ทรงอสิ ระ และการส่ือด้วยรูปวตั ถุ รวมถงึ สัตว์ประหลาด ดวงดาว สถานที่ตา่ งๆ ในอวกาศ

2. การออกแบบรูปทรง (Character Design) ข้าพเจ้าจินตนาการรูปทรงและเรื่องราวด้วยตัวละครที่
ออกแบบมาจากแมวของข้าพเจ้าในบุคลิกที่เป็นแมวมีความมั่นใจ และใช้เทคนิคตัดทอนรายละเอียดให้รูปทรงเป็นตัว
ละครแบบการ์ตนู

3. ข้ันตอนการสร้างรูปทรงตัวละคร เมื่อข้าพเจ้าได้แบบร่างตัวละคร ข้าพเจ้าไดท้ ำการเตรียมภาพ
ร่างเพ่อื เข้าสกู่ ระบวนการวาดด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์

4. ขั้นตอนการวาดรายละเอียดด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ข้าพเจ้าได้ใช้โปรแกรม Adobe
Illustrator ในการวาดภาพใหม่ให้อยู่ในรูปแบบ Vector เพื่อให้เป็นภาพประกอบท่ีเป็นแนวกราฟิก และเมื่อได้
ภาพโดยรวมท้ังหมดก็ทำการเพ่ิมเติมการตกแต่ง เช่น การใช้การใช้เอฟเฟกต์เพ่ิมพ้ืนผิวอวกาศ และขอบท่ีมีความ
ฟุ้งเพื่อเก็บบรรยากาศดวงดาวในอากาศ และการใชเ้ ส้นเพอ่ื แสดงถึงการเคล่ือนไหว

309
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน

หลังจากท่ีได้รวบรวมข้อมูล ประมวล และวิเคราะห์จากประสบการณ์และการพัฒนาผลงานแล้ว ข้าพเจ้า
รู้สึกพอใจกับผลงานท่ีสร้างสรรค์ ทั้งในความคิด รูปแบบ และการสื่อความรู้สึก ความหมายออกจากงาน ผลงานนี้
ข้าพเจ้าตั้งใจส่ือความเป็นตัวตนของสัตว์เล้ียงข้าพเจ้า จินตนาการเป็นแรงขับเคล่ือนด้วยการใช้เส้นที่แทนการ
เคลื่อนไหวมุ่งไปข้างหน้า กลุ่มของรูปจะถูกล้อมรอบด้วยกรอบที่เป็นรูปทรงอิสระเสมือนองค์ประกอบรอบตัวของ
มนุษย์ และสิ่งแวดล้อมรอบข้างท่ีเป็นเรื่องราวท่ีมนุษย์ได้เจอซึ่งในบางครั้งก็ไม่สามารถคาดการณ์ได้ จุดกลางของ
พ้ืนที่ คือ ตัวละครภาพประกอบท่ีเป็นจุดเด่นในการส่ือสารถึงประสบการณ์ ความกล้าที่สามารถเร่ิมต้นได้ด้วยตัว
ของเราเอง

ภาพท่ี 2 ชอ่ื ภาพ : Wish us luck.
เทคนิค : Mixed Technique
ขนาด : 300 dpi
ปีทส่ี ร้าง :2565

310

วเิ คราะห์ภาพ “Wish us luck.
1. แนวคิด
ผลงานชิ้นนี้ข้าพเจ้าต้องการเสนอถึงความกล้าในการกล้าทำอะไรบางอย่าง โดยหลุดพ้นจากสิ่งท่ี

กังวล ความกดดนั ความกลัว ความเครียดตา่ งจนทำใหไ้ ม่กลา้ ทจี่ ะลงมอื ทำอะไร ดงั น้ันแลว้ ข้าพเจ้าคดิ ถึงแมว
แมวมอี ุปนิสยั โดดเด่นคือ มีความฉลาด มีความเปน็ ตัวของตวั เอง รู้จกั คดิ รกั อสิ ระเปน็ ชวี ิตจิตใจ1

คน สัตว์ประหลาด และสง่ิ ของ ข้าพเจ้าเปรียบเสมือนส่ิงท่ีหนีไม่พ้นท่ีเปน็ องค์ประกอบ ปัจจัยหรือเงื่อนไข
ในการตัดสินใจของมนุษย์ท่ีส่งผลอย่างย่ิงในการตัดสินใจแต่ละครั้งไม่ว่าจะเป็น คำพูดของคนท่ีส่งผลกระทบต่อ
จิตใจ ความพร้อมของอุปกรณ์ เคร่ืองมือในการทำงานหรือ ปัจจัยนอกเหนือที่เราไม่สามารถคาดการณ์ได้ เช่น
เหตุการณไ์ ม่คาดคิด หรอื ตเู้ กมสท์ ่แี สดงถงึ การวดั ดวง ความโชคดที ่กี ลา้ ท่ที ำหรอื ลงมือทำแล้ว

2. การจัดองคป์ ระกอบ
รูปทรง (Form) ผลงานชิ้นน้ีข้าพเจ้าได้ทำการออกแบบตัวละคร (Character Design)แมวของ

ข้าพเจ้าผสมผสานกับจินตนาการส่วนตัว และตัดทอนรายละเอียดให้อยู่ในรูปแบบตัวละครที่จดจำได้ง่าย รวมถึง
องคป์ ระกอบอ่นื ก็ไดม้ กี ารใช้รูปทรงท่ีผสมผสานจากรูปทรงเรขาคณิตจนเกดิ รูปร่าง ภาพที่ไมซ่ ับซอ้ นมากจนเกนิ ไป
และรปู ทรงอสิ ระล้อมรอบกรอบที่ส่ือถึงความไม่แนน่ อน ความน่าคน้ หา การผจญภยั

เส้น (Line) ข้าพเจ้าสื่อเส้นแนวนอนเฉียงข้ึนใต้ยานอวกาศสื่อถึงการพุ่งมุ่งไปข้างหน้า แสดงถึง
ความพร้อม

สี (Colour) สีท่ีข้าพเจ้าเลือกใช้โดยตัวละคร (Character Design) หลักคือแมวข้าพเจ้าอ้างอิง
จากสีจริงของตัวแมวคือสีเทา และใช้สีสันท่ีตรงข้ามตัดกับตัวละคร ได้แก่ สีม่วง สีเหลือง สีชมพู เพ่ือแสดงถึง
บรรยากาศอวกาศ ความสนุก ความนา่ รกั ความตื่นเต้น

พ้ืนที่ว่าง (Space) พื้นที่ว่างในงานของข้าพเจ้าท่ีเป็นพ้ืนท่ีสีเข้ม เป็นที่ยังรอการค้นหา ความ
ลึกลบั เพอ่ื รอการผจญภยั

น้ำหนักแสงและเงา (Tone-Light and Shadow) ข้าพเจ้าให้น้ำหนักกรอบเงาหนักสุด
เนอ่ื งจากเน้นใหจ้ ดุ เด่นคือ ตวั ละครแมวท่อี ยู่ตรงกลาง และเนน้ เงาของตัวละครแมว

พื้นผิว (Texture)พื้นผิวบริเวณพ้ืนท่ีดวงดาวล้อมล้อมตัวละครน้ันได้ทำการใช้พื้นผิวแบบ Nosie
เพ่ือใหพ้ น้ื ทด่ี ังกลา่ วเสมอื นอวกาศ และมีความแตกต่างตดั จากตวั ขอบท่ีเปน็ รปู ทรงอิสระ

การกำหนดองคป์ ระกอบ (Composition)ข้าพเจ้าเน้นองค์ประกอบหลักคือตัวละครแมวตรงกลาง
เป็นหลัก

1ดนุพล เขียวสาคู,รู้เร่ืองแมวไทย(กรุงเทพฯ :โหลทอง มาสเตอร์พริ้นท์ จากดั , 2548)

311

5. สรุป

ผลงานช้ินน้ีเร่ิมจากการสำรวจและรับรู้ถึงความกลัว ความกังวลต่อการเร่ิมต้นทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง แต่ไม่
สามารถดำเนินการได้จากความรู้สึก ส่งผลต่อการตัดสินใจและพลาดโอกาสที่ดีไป การสร้างแรงบันดาลใจจึงเร่ิม
จากสิ่งทีอ่ ยู่ใกลต้ ัว ผลงานช้ินนี้เปน็ ชิ้นงานทข่ี ้าพเจ้าได้นำขอ้ คดิ จากการสังเกตพฤตกิ รรม การปรับตัว การใชช้ ีวติ ท่ี
เรียบง่าย อิสระของแมวมาเป็นเสมือน การลองปรับตัวแบบแมวอาจทำให้เรากล้าที่จะเผชิญในส่ิงที่กังวล สับสน
และคิดมากเกนิ ไปก็เป็นได้ และไดถ้ า่ ยทอดเรอ่ื งราวผา่ นตวั ละครขน้ึ มาทม่ี าแรงบันดาลใจจากแมวของขา้ พเจา้

เอกสารอา้ งองิ

จอหน์ เกรย.์ (2564). ปรชั ญาแมว ปรัชญาเหมียว : แมวและความหมายของชีวติ . กรงุ เทพฯ : se-ed.
ชลดู นม่ิ เสมอ. (2539). องค์ประกอบของศลิ ปะ. กรงุ เทพฯ : ไทยวฒั นาพานิช.
ดนพุ ล เขียวสาคู. (2548). ร้เู รือ่ งแมวเมอื งไทย. กรงุ เทพฯ : โหลทอง มาสเตอรพ์ รนิ้ ท์ จำกัด.
วชิ ติ สิงห์ทอง. (2540). สารคดีชดุ สัตวเ์ ลย้ี งไทย แมวไทย. กรุงเทพฯ : เลิฟแอนดล์ พิ เพรส จำกัด.
David & Charles (2021). 365 Days of Unicorns. USA : Tourism House
TOOD MCCARTHY. Puss in Boots: Film Review. Accessed 23OCTOBER 2011, available

https://www.hollywoodreporter.com/

312

จติ รกรรมและหนงั สือกรดี (Flipbook) จากจนิ ตนาการแหง่ ความทรงจำ
ที่สะท้อนความสขุ ความรักและความผูกพนั

PAINTING AND FLIPBOOK FROM IMAGINATION IN MEMORY
OF HAPPY LOVE AND RELATIONSHIP

สทุ ธาสินีย์ สวุ ฒุ โฑ, SutthasineeSuwuttho

1 ซอยชักพระ 20 ตล่ิงชนั กรุงเทพมหานคร 10170, 1SoiChakphra 20 Talingchan, Bangkok 10170
E-mail : [email protected]

บทคดั ย่อ

งานสร้างสรรค์ชุดนี้เกิดจากการนำเอาภาพของลูกชายท่ีวาดไว้เม่ือตอนอายุ 4 ปี เขาขีดเขียนลายเส้น
เป็นภาพการ์ตูนคล้ายสิงโตผู้สร้างสรรค์จึงเกิดความประทับใจนำมาต่อเติมจินตนาการและเรื่องราวที่สะท้อน
ความสุขความรักและผูกพันของผู้สร้างสรรค์ซึ่งเป็นแม่ที่มีต่อลูก และสร้างสรรค์เป็นผลงานจิตรกรรมและ
หนังสือกรีด (Flipbook) มีวัตถุประสงค์ 1) เพ่ือสร้างสรรค์ผลงานผ่านกระบวนการทางจิตรกรรมและหนังสือ
กรีด (Flipbook) ท่ีสะท้อนสภาวะความสุขความรักและความผูกพัน 2) ศึกษาค้นคว้า รูปแบบ เทคนิควิธีการ
สร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมและการสร้างสรรค์หนังสือกรีด (Flipbook)3)สามารถพัฒนาเป็นแนวทางนํามา
สกู่ ารพฒั นาในการเรยี นการสอนรายวิชาจติ รกรรม

แนวความคิดในการสร้างสรรค์ นำโครงสร้างจากภาพที่เกิดจากการขีดเขียนของลูกชายวยั 4 ปี มาต่อ
เติมเร่ืองราวลงไปในภาพโดยใช้จินตนาการผ่านการแสดงออกของทัศนธาตุทางศิลปะอาทิเส้นสีน้ำหนักรูปทรง
พื้นผิว ซึ่งเป็นการสร้างสรรค์ผลงานท่ีหลอมรวมจินตนาการร่วมกันของแม่และลูก โดยสร้างสรรค์เป็นผลงาน
ศิลปะที่นำเสนอในรูปแบบจิตรกรรมเทคนิคผสม และหนังสือกรีด (Flipbook)ที่เป็นหนังสอื ขนาดเล็กเมื่อใชม้ ือ
กรีดกระดาษจะแสดงภาพเคล่ือนไหวซึ่งใช้เทคนิคกระบวนการถ่ายภาพและโปรแกรมคอมพิวเตอร์กราฟิกมา
สร้างสรรค์เพื่อแสดงเรื่องราวส่ือถึงคุณค่าทางจิตใจ สะท้อนสภาวะความสุขความรักและผูกพันตลอดจนนำ
รูปแบบการสรา้ งสรรค์ดังกลา่ วมาพฒั นาเปน็ แนวทางการเรยี นการสอน

การสร้างสรรค์ผลงานชุดนี้นอกจากจะได้ผลสัมฤทธ์ิตามวัตถุประสงค์และแนวความคิดแล้ว ยังได้รับ
ประโยชน์จากสิ่งที่ค้นพบส่ือถึงความรู้สึกท่ีต้องการแสดงออก เป็นแนวทางในการพัฒนาเข้าสู่การสร้างสรรค์
ผลงานท่ีมีการนำเสนอผลงานทางจิตรกรรมประกอบหนังสือกรีด (Flipbook) ซ่ึงถือว่าเป็นการพัฒนารูปแบบ
การนำเสนอผลงานศิลปะท่ีมีการจัดวางรูปแบบ 2 มิติ และ 3 มิติ เข้ามามีส่วนร่วมประกอบการสร้างสรรค์
ผลงานต่อไป

คำสำคัญ: จิตรกรรม, หนังสอื กรดี (Flipbook), จินตนาการแหง่ ความทรงจำ, สะท้อนความสุขความรกั และความผูกพัน

313

Abstract

This artwork is inspiredby the drawings of the artist’s son when he was only four
years old. The artistrecreatedher son’s drawings of a lion to paint pictures which she later
consolidated into a Flipbook that portray the concepts of happiness, love, concern, and
commitment to children.

The objectives are: 1) to consolidated paintingsinto a flipbook that narrates stories of
happiness, love, concern, and maternal commitment; 2) Study and research the styles,
techniques, and creative methods of painting to create tapping books (Flipbook); and 3)
Develop a basis for the enhancement of panting pedagogy.

This creative work presents the process and structure of a drawing by a 4-year old
child through the artist’s own perception of the drawing’s visual art elements such as line,
color, weight, shape, and texture, which the artist used as basis to create stories in the form
of images. Hence, this is a combination of the creative works of a mother (the artist) and her
son, consolidated into one complete flipbook that conveys moral values and depicts
concepts of happiness, love, concern, and commitment.

This creative work aims to inspire other works related to the conveyance of several
emotions or feelings. These inputs will provide insights on the use of painting in combination
with other techniques, and also in combination with technology, in the production of
creative works.

Keywords: painting, flipbook, imagination, reflection, happiness, love,

1. ความสำคญั หรือความเปน็ มาของปัญหา

จากชีวิตจริงของผู้สร้างสรรค์มีลูกชายและได้ทำกิจกรรมร่วมกันกับเขา ได้เห็นพัฒนาการและ
พฤติกรรมที่การแสดงออกจากกิจกรรมต่าง ๆ ท่ีได้ทำร่วมกัน อาทิ การเล่นของเล่นการฟังนิทานการฟังเพลง
ตลอดจนการวาดภาพซ่ึงเป็นสิ่งท่ีเขามีความสนใจผู้สร้างสรรค์มองเห็นเส้นต่าง ๆ ที่ลูกได้ขีดเขียนในกระดาษ
ถึงแม้บางคร้ังจะมองไม่ออกว่าเป็นภาพวาดของอะไรแต่ผู้สร้างสรรค์ช่ืนชอบและสนใจในสิ่งที่เขาวาดออกมา
และเก็บภาพวาดของลูกทุกภาพโดยผลงานสร้างสรรค์ชิ้นนี้ ผู้สร้างสรรค์ได้นำภาพวาดของลูกที่วาดไวเ้ ม่ืออายุ
4 ปี เป็นภาพลายเส้นการ์ตูนคล้ายสิงโตมาต่อเติมโดยใช้จินตนาการของผู้สร้างสรรค์ผ่านการแสดงออกของ
ทัศนธาตุทางศิลปะอาทิเส้นสีน้ำหนักรูปทรงพ้ืนผิวให้เกิดเป็นผลงานจิตรกรรมรูปแบบก่ึงนามธรรม (Semi
Abstract) และจัดทำหนังสือกรีด (Flipbook) เป็นหนังสือขนาดเล็กเม่ือใช้มือกรีดกระดาษจะแสดง
ภาพเคล่ือนไหวนำมาจัดวางประกอบผลงานจิตรกรรม โดยหนังสือกรีด (Flipbook) แสดงภาพเคล่ือนไหวท่ี
สอดคล้องกับผลงานจิตรกรรมเพ่ือขยายเพ่ิมความรู้สึกของผู้สร้างสรรค์ที่ต้องการสะท้อนความสุขความรักและ

314

ความผกู พนั ของแม่กับลูกลักษณะการสร้างสรรคด์ ังกล่าวจึงเปรียบเสมือนการหลอมรวมจินตนาการร่วมกนั ของ
ผสู้ รา้ งสรรค์ซ่ึงเป็นแม่และลูกชายในแง่มมุ ของชว่ งเวลาหนง่ึ ถือเป็นกำลงั ใจอนั สำคัญให้ผู้สร้างสรรค์มคี วามทรง
จำท่ดี แี ละมีความสุขเมื่อเวลาที่นึกถึงโดยผู้สร้างสรรค์ตอ้ งการบอกลูกว่าแม่คนน้ีมคี วามสขุ ทไ่ี ด้อยู่กบั ลูกและรัก
ลูกมากความผกู พนั เหลา่ นีจ้ ะเป็นความทรงจำท่งี ดงามและคงอยตู่ ลอดไป

ในทุก ๆ ภาพท่ีไดส้ ร้างสรรค์ล้วนมีความหมายกับชวี ิตข้าพเจ้าเป็นอย่างมากและยังเปน็ แรงบันดาลใจ
ให้ข้าพเจ้าได้สร้างสรรค์ผลงานศิลปะตามแนวคิดข้างตน้ น้ี เพื่อต้องการส่ือถึงสภาวะความรักความผูกพันของผู้
สร้างสรรค์ท่ีมีต่อลูกแม้วันเวลาจะผ่านมายาวนานแค่ไหนก็ตามความทรงจำเหล่านี้ยังคงมีความหมายสร้าง
สัมพันธ์ทางความรสู้ กึ และใหค้ วามอบอนุ่ เป็นพลงั ใจตลอดไป

2. แนวคดิ /ทฤษฎที เี่ ก่ียวข้อง

การสร้างสรรค์ผลงานชุดน้ีเป็นการนำเอาภาพวาดที่ได้ของลูกชายมาต่อเติมจินตนาการและเรื่องราว
ซ่ึงเป็นการสนับสนุนและต้องการการปลูกฝังให้ลูกได้แสดงออกผ่านภาพวาด โดยการวาดภาพในวัยเด็กน้ันมี
ประโยชน์เป็นอย่างมาก เพราะสามารถเพ่ิมทักษะการคิดและรู้สึก ให้เด็กมีโอกาสเรียนรู้และค้นหาจาก
ประสบการณ์จากพัฒนาการในด้านการคิดริเร่ิมสร้างสรรค์ด้วยตัวเองซึ่งจะมีผลให้เกิดการแสด งออกทาง
จินตนาการและความคิดสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่องเป็นการฝึกฝนให้เขามีพ้ืนฐานที่ดีท่ีจะนำไปใช้ใน
ชีวติ ประจำวันในภายหลงั เมอื่ เขาได้เจรญิ เติบโตเปน็ ผใู้ หญต่ ่อไปดงั ณัฐรดาสุขสุธรรมวงศ์ (2553: 10) กล่าวไว้วา่

ความจำเป็นท่ีต้องชวนลูกวาดรูปเป็นเครื่องมือสำหรับผู้ใหญ่ในการดูแลเด็ก เพราะทำให้ผู้ใหญ่
ทราบพฒั นาการ หรอื ปญั หาทางอารมณ์ของเด็กโดยสังเกตจากภาพวาด

เปน็ เครื่องมอื ในการสอนศลี ธรรม จรยิ ธรรมแก่ลูกทางอ้อม
เป็นวิธีการหนึ่งในการแก้พฤติกรรมท่ีไม่พึงประสงค์ เป็นต้น ซ่ึงศิลปะนั้นเป็นสิ่งท่ีเด็กทำได้ดี
และนำมาเปน็ สว่ นหน่ึงในการแก้ปัญหาได้
หันเหความสนใจของเด็กออกจากคอมพิวเตอร์ โทรทัศน์ และเกมส์ต่าง ๆ ซึ่งจะเกิดผลดี
สำหรับเด็กในการวาดรูป จะช่วยพัฒนาประสิทธิภาพของสมอง พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ ช่วยให้เด็กมี
ความทรงจำที่ยาวขึ้น และพัฒนาการสอื่ สารความคิดออกมาเปน็ รูปธรรม

ความหมายและความสำคัญของ “จินตนาการ” มีผู้ให้ความสำคัญและนิยามความหมายของ
จินตนาการไว้มากมายเช่นจินตนาการคือภาพท่ีถกู สร้างขึ้นในจติ ใจจนิ ตนาการเป็นความรู้ท่ีเกดิ ขึ้นจากการรับรู้
ดว้ ยประสาทสัมผัสจินตนาการหล่อเล้ียงความเป็นมนุษย์โลกจินตนาการเป็นเรื่องธรรมดาสามัญของมนุษย์ทั้ง
เด็กและผู้ใหญ่หรือแม้แต่ศิลปนิ ผู้สร้างงานศิลปะแทบทุกคนพากันกล่าวอ้างว่าผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์ขึ้นน้ัน
มาจากจนิ ตนาการส่วนตน (Imagination Studio. 2012: para. 1)

การใช้จินตนาการวาดภาพต่อเติมเรื่องราวเข้าไปในภาพผลงานของลูกท่ีได้น้ันเป็นการหลอมรวม
จนิ ตนาการรว่ มกันของข้าพเจา้ และลูกชาย เพือ่ ต้องการสะท้อนสภาวะของความสุขความรักและผูกพนั จากแม่
คนหนึ่งถึงลูกโดยผ่านทัศนธาตุทางศิลปะ อาทิ เส้นสีน้ำหนักรูปทรง พ้ืนผิวและการเคลื่อนไหวแสดง

315

รายละเอียดแทนความหมายถึงของส่ิงต่าง ๆ ใกล้ตัวท่ีแสดงออกถึงคุณค่าทางจิตใจผ่านรูปแบบทางจิตรกรรม
และมหี นังสือกรีด (Flipbook) ประกอบ เพือ่ สะท้อนความสุขความรกั และผกู พนั จากแม่ที่มตี อ่ ลูก

3. กระบวนการในการสร้างสรรค์

การสร้างสรรค์ผลงานชิ้นนี้แสดงภาพจินตนาการท่ีเกิดจากการนำเอาภาพวาดของลูกคล้ายตวั สิงโตมา
ต่อเติมโดยผ่านทัศนธาตุทางศิลปะเพ่ือสะท้อนความสุขความรักจากแม่ที่มีต่อลูก ใช้จินตนาการแทนความ
หมายถึงสิ่งต่างๆใกล้ตัวโดยต่อเติมใบหน้าลูกชายและผู้สร้างสรรค์อยู่ใกล้ชิดกัน ใส่รายละเอียดรอบ ๆ เป็น
บรรยากาศภายในบ้านท่ีมีส่ิงรอบตัวเป็นของเล่นต่าง ๆ อยู่บนพื้น และมีนาฬิกาประดับตกแต่งผนังและการ
สร้างสรรค์หนังสือกรีด (Flipbook) ประกอบ ซ่ึงหนังสือกรีดได้แสดงภาพเคล่ือนไหวท่ีส่ือเร่ืองราวของแม่และ
ลูกทีด่ ูมีความสุขความรกั และมีความผกู พนั ต่อกนั ผลงานสร้างสรรค์ชิ้นนมี้ รี ายละเอยี ดทแ่ี สดงออกถงึ คุณค่าทาง
จิตใจนำเสนอผ่านผลงานจิตรกรรมและหนังสือกรีด (Flipbook) จัดวางประกอบโดยมีรายละเอียดใน
กระบวนการและข้นั ตอนในการสรา้ งสรรค์ผลงาน ดังนี้

1. ศึกษาค้นคว้าข้อมูลจากผลงานศิลปินจากหนังสือ ตำรา ทางอินเตอร์เน็ตและดำเนินการหาข้อมูล
การสรา้ งสรรคผ์ ลงานจติ รกรรมและหนังสอื กรีด (Flipbook)

2. ดำเนินการสร้างสรรค์ภาพร่างผลงาน (Sketch) โดยนำภาพวาดของลูกชายที่ได้ร่างภาพด้วยดินสอ
ลักษณะคล้ายตัวสิงโตนำมาต่อเติมให้เกิดภาพตามจินตนาการ โดยใช้ทัศนธาตุทางศิลปะอาทิ เส้นสีน้ำหนัก
รปู ทรงพ้นื ผวิ และการเคลือ่ นไหวแสดงรายละเอียดในผลงานที่แสดงเรอื่ งราวผา่ นการสงั เคราะหว์ เิ คราะห์คณุ ค่า
ทางด้านอารมณค์ วามรู้สึกและปรากฏการณส์ ว่ นตัวของผสู้ ร้างสรรค์

3.สร้างสรรค์ผลงานจริงโดยขยายจากต้นแบบภาพร่างผลงาน (Sketch) ผ่านกระบวนการทาง
จิตรกรรมโดยใช้ทัศนธาตุทางศิลปะอาทิเส้นสีน้ำหนักรูปทรงพ้ืนผิวแทนความหมายทางความรู้สึกถึงสิ่งต่างๆ
ทีก่ ารแสดงออกถึงคุณค่าทางจิตใจ สะท้อนความสุข ความรัก และผูกพัน จากแม่ถึงลูกขนาด 100 x 100 ซ.ม.
จำนวน 1 ภาพ

4. สร้างสรรค์ผลงานหนังสือกรีด (Flipbook) ขนาด 4 x 10 ซ.ม. จำนวน 1 เล่ม เพื่อนำไปจัดวาง
แสดงประกอบผลงานทางจิตรกรรม ซ่ึงหนังสอื กรีด (Flipbook) ดงั กล่าวจะแสดงภาพเคลอื่ นไหวโดยใชเ้ ทคนิค
การถ่ายภาพน่ิงและการใช้คอมพิวเตอร์กราฟฟิคมาสร้างสรรค์ สามารถแสดงเร่ืองราวท่ีสัมพันธ์กับผลงาน
จติ รกรรมและแสดงออกถึงคณุ คา่ ทางจิตใจได้

5. นำเสนอผลงานสร้างสรรค์ท่ีนำเสนอผ่านผลงานจิตรกรรมและมีหนังสือกรีด (Flipbook) จัดวาง
ประกอบผลงาน

316

ภาพวาดของลกู

ภาพท่ี 1 ผลงานภาพวาดของลูกชาย วัย 4 ปี เทคนิคดินสอดำทีว่ าดเลน่ ทง้ิ ไวเ้ ป็นตน้ แบบท่ีผ้สู ร้างสรรค์นำมาต่อเติมจินตนาการ
ทีม่ า : ด.ช.รพีพงศ์ สรุ วทิ ย์ชัย

ภาพที่ 2 ภาพรา่ งผลงาน (Sketch) ท่ีวาดโดยเพมิ่ เตมิ จากโครงสรา้ งผลงานของลกู ชายโดยผสู้ ร้างสรรค์
ใช้จินตนาการตอ่ เติมเรื่องราวจากภาพวาดดว้ ยเทคนคิ ดินสอสี สนี ้ำ สไี ม้ สเี มจิก
ทม่ี า : ผู้สร้างสรรค์

ภาพท่ี 3 แสดงการเปรียบเทียบการสรา้ งสรรคภ์ าพรา่ งผลงาน (Sketch) ทีว่ าดโดยเพ่ิมเติมจากโครงสรา้ งผลงานของลกู ชาย
โดยผ้สู รา้ งสรรคใ์ ชจ้ ินตนาการตอ่ เติมเรื่องราวจากภาพวาดดว้ ยเทคนคิ ดินสอสสี นี ้ำสไี ม้สีเมจกิ
ทมี่ า : ผ้สู รา้ งสรรค์

4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
ผลงานชน้ิ นี้ ชอื่ ภาพ “Love is Eternity3” ประกอบดว้ ย 2 สว่ น คือ สว่ นที่1ผลงานจิตรกรรมเทคนคิ

ผสมรูปแบบ 2 มิตแิ ละหนังสือกรีด (Flipbook) จัดวางประกอบผลงาน ประเด็นสาระของผลงานชิ้นนี้เป็นการ
สร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมท่ีได้ต่อเติมเรื่องราวจากการนำเอาภาพวาดการ์ตูนคล้ายสิงโตของลูกวัย4ปี ท่ีได้
วาดไว้ มาต่อเติมจินตนาการและเรื่องราวท่ีมีความสุขโดยใช้ทัศนธาตุทางศิลปะอาทิเส้นสีน้ำหนักรูปทรงพื้นผิว
แสดงออกผ่านความรู้สึกที่ได้รับตามวิถีชีวิตและประสบการณ์ส่วนตัวของผู้สร้างสรรค์และ ส่วนที่ 2 หนังสือ
กรีด (Flipbook) ท่ีใช้เทคนิคการถ่ายภาพนิ่งและการใช้คอมพิวเตอร์กราฟิกมาสร้างสรรค์เป็นหนังสือภาพที่

317
เม่ือใช้มือกรีดหนังสือจะเห็นภาพเคลื่อนไหวท่ีแสดงเรื่องราวสัมพันธ์กับผลงานจิตรกรรมเทคนิคผสมเพ่ือ
แสดงออกถึงคณุ ค่าทางจติ ใจทส่ี ะทอ้ นความสุขความรักและผูกพนั ท่ตี อ้ งการนำเสนอ

ภาพงานสร้างสรรคช์ ่อื ภาพ “Love is Eternity3”

ภาพท่ี 4 ชือ่ ภาพLove is Eternity3
ผลงานจิตรกรรมเทคนิคผสมรปู แบบ 2 มิตขิ นาด 100 x 100 ซม.และหนงั สือกรดี (Flipbook)

ขนาด 4 x 10 ซ.ม. จดั วางประกอบผลงาน
ทมี่ า : ผู้สร้างสรรค์

ภาพท่ี 5 ผลงานจติ รกรรมเทคนิคผสมรปู แบบ 2 มิติขนาด 150 x 120 ซม.
ที่มา : ผูส้ รา้ งสรรค์

ภาพท่ี 6 แสดงรายละเอียดผลงานจติ รกรรมเทคนคิ ผสมโดยการใช้เทคนิคเดคพู าจสรา้ งโครงสร้างของผลงานขยายทีละส่วน
และเก็บรายละเอียดดว้ ยการปาดปา้ ยสนี ำ้ มันระบายทบั
ทีม่ า : ผูส้ รา้ งสรรค์

318

ภาพที่ 7 หนงั สือกรีด (Flipbook)
ทีม่ า : ผสู้ รา้ งสรรค์

ภาพที่ 8 แสดงภาพรายละเอียดหนงั สือกรดี (Flipbook)
ท่มี า : ผู้สร้างสรรค์

5. สรปุ

การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะช้ินนีเ้ กิดจากการนำเอาภาพวาดของลกู มาต่อเตมิ จินตนาการและเร่อื งราว
ท่ีสะท้อนสภาวะความสุขความรักความห่วงใยและผูกพันของข้าพเจ้าท่ีมีต่อลูก โดยผลงานได้นำเสนอผลงาน
จิตรกรรมเทคนิคผสมรูปแบบ 2 มิติและหนังสือกรีด (Flipbook) จัดวางประกอบผลงาน ข้าพเจ้าสร้างสรรค์
ผลงานจติ รกรรมเทคนคิ ผสมทใ่ี ชจ้ นิ ตนาการผ่านการแสดงออกซึง่ รายละเอยี ดทส่ี อื่ ผ่านทัศนธาตุทางศิลปะอาทิ
เส้นสีน้ำหนักรูปทรงพ้ืนผิวมาจินตนาการต่อเติมในภาพวาดลูกท่ีทำให้เกิดรูปร่างรูปทรงให้เกิดเป็นผลงาน
จิตรกรรมรูปแบบกึ่งนามธรรม (Semi Abstract) และหนังสือกรีด (Flipbook) ที่ใชส้ ื่อเทคโนโลยีการถ่ายภาพ
และโปรแกรมคอมพิวเตอร์กราฟฟคิ ในการสร้างสรรค์ท่มี เี ร่อื งราวให้สัมพันธก์ ับผลงานจติ รกรรมแสดงถงึ คณุ ค่า
ทางจิตใจเพ่ือสะทอ้ นความสุขความรกั และผูกพนั

ผลงานชิ้นน้ีจึงเป็นการสร้างแรงบันดาลใจให้ข้าพเจ้าใช้เป็นกิจกรรมสร้างสัมพันธ์และเป็นส่ือแทน
ความรักความผูกพันท่ีมีต่อลูก ซ่ึงพบว่าได้สามารถสะท้อนความรู้สึกที่ข้าพเจ้าอยากสื่อสารกับลูกได้อย่าง
ใกล้ชิดการนำเสนอผลงานจิตรกรรมและหนังสือกรีด (Flipbook) ที่จัดวางประกอบด้วยน้ัน เพื่อท่ีต้องการ
ขยายความรู้สึกที่ต้องการแสดงออกต่อจากผลงานจิตรกรรมที่แสดงอยู่ให้ส่ือทางความรู้สึกได้มากยิ่งข้ึน ซ่ึง
ผลสมั ฤทธ์ทิ ่ีได้จากผลงานสามารถตอบวัตถุประสงค์และแนวความคิดในการสรา้ งสรรค์

319

เอกสารอ้างองิ

ณฐั รดา สขุ สุธรรมวงศ.์ (2553). ชวนลูกวาดรปู . (พมิ พ์ครงั้ ที่ 1). กรุงเทพฯ:สำนกั พมิ พส์ ิปประภา
Imagination Studio. (2555). ความหมายและหลกั การของจนิ ตนาการ.สบื คน้ เมื่อ 10 มกราคม, 2563, จาก

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=216718025130188&id=1985036
10284963&substory_index=0.

320

ภาพรา่ งเพียงรางเงา
Shadow of image

สุพจน์ ศิริรชั นกี ร, Supoj Siriratchaneekorn

สาขาทัศนศิลป์ ศลิ ปะจนิ ตะทัศน์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ
114 สขุ มุ วทิ 23 เขตวัฒนา กรงเทพฯ 10110
E-mail : [email protected]

บทคัดยอ่

ผคู้ นในยคุ ร่วมสมยั ที่หลงไปกับความมัวเมา เมาหมกไปกับสื่อกิเลสอันท่วมท้นของกระแสบรโิ ภคนิยม
จนหลงลืมภาระอันเป็นจริงของชีวิต ความยึดมั่นจึงเป็นส่ิงที่ก่อให้เกิดปัญหาท่ีมาพร้อมกับภาวการณ์อันวิปริต
เช่นน้ี ผลงาน “ภาพรางเพียงรางเงา” ถูกสร้างข้ึนเพ่ือสะท้อนภาวการณ์ ความเป็นจริงของชีวิตกับเรื่องของ
ความตายท่ีอยู่คู่กันเหมือนเงาตามตัวสะท้อนสาระของชีวิต การรู้เท่าทันของชีวิตเพ่ือการเป็นอยู่ท่ีไม่ประมาท
และการดำรงชีวิตอยู่ท่ีเหมาะสมด้วยปัญญา โดยนำเสนอผ่านผลงานทางจิตรกรรมซึ่งเป็นส่ือทางศิลปะแขนง
ของผสู้ ร้าง

คำสำคัญ : ความตาย, จติ รกรรม

Abstract

People of the Modern era who are obsessed with intoxication with the overwhelming
passion of consumerism until forgetting the real burden of life. Consequently adherhnce is
what pases the problem that comes with these perverse situation. “Shadow of image” is
just the Performance that is created for express those situation.

The reality of life and the death go hand in hand like a reflection of life. Knowledge
of life for a carefree and proper existences with wisdom, that is presented through the works
of paining, which is the artistic medium of the creator.

Keywor : Death, painting

1. ความสำคญั หรอื ความเป็นมาของปัญหา

ผลงานจิตรกรรมช้ิน “ภาพร่างเพียงรางเงา” นั้น เป็นผลงานที่เกิดจากประสบการณ์ของการสูญเสีย
หรือการได้สัมผัสจากผู้ใกล้ชิดท่ีประสบกับความเจ็บไข้ได้ป่วย ความทุกข์ใจกับการได้เห็นสภาพของร่างกายท่ี
เปล่ียนแปลง สภาพแวดล้อมที่อบอวลไปด้วยความทุกข์ที่มนุษย์ทุกผู้ทุกนามต้องเผชิญส่ิงท่ีพบเห็นดังกล่าวจึง
เป็นเสมือนแรงบันดาลใจเร่มิ แรกในการจะเข้ามาศึกษาเร่ืองราวเหล่านี้ ความไม่จีรงั ความไม่เสถยี รของร่างกาย

321

รวมถึงการแตกดับนั้น ในประวัติศาสตร์ทางศิลปะได้ถูกกล่าวถึงมาตั้งแต่อดีตกาล ภาพของร่างกายมนุษย์กับ
ภาพสุดท้าย ในเรื่องของความตาย จึงถูกนำมาเขียนเป็นหัวข้อสำคัญมาโดยตลอดของช่วงประวัติศาสตร์ทาง
ศิลปะ ไม่วา่ จะเป็นภาพตัวแทนของความเส่ือมสลาย หรือภาพสญั ญะทสี่ ื่อถึงเรื่องของความไม่จริงของสรรพส่ิง
ไม่ว่าจะเป็น ส่ิงที่เรียกว่า วานิทัส (Vanitas) ที่มักปรากฏอยู่ในภาพหุ่นน่ิงในช่วงศตวรรษที่ 16 และ 17 ใน
ภาพท่ีเรียกว่า Vanitas stilllifeวานิทัสคือสัญลักษณ์ของความไม่ยั่งยืน ความไม่แน่นอน รวมถึงความไร้
ประโยชน์ของความตายซ่งึ เป็นภาษาละติน เหล่านี้นำไปสูบ่ รรทัดฐานท่ีซอ้ นทับกันของคำว่า Memento mori
ในยุคฟื้นฟูศิลปะวิทยาการที่คอยเตือนเราว่าความตายเป็นส่ิงท่ีหลีกเล่ียงไม่ได้ และความตายเป็นส่ิงสากลไม่มี
การแบ่งชนชั้นวรรณะ ดังงานภาพพิมพ์แกะไม้ชิ้นสำคัญที่เน้นย้ำถึงความตายกับความเป็นสากลท่ีปรากฏ
ชัดเจนในงานของไมเคลิ โวลเจมทุ (Michel Walgemut) ในงานที่ชอื่ “การเตน้ รำของความตาย”

ด้วยเหตุดังกล่าวข้างต้น ผลงาน “ภาพร่างเพียงรางเงา” จึงมีที่มาท่ีจะสะท้อนความเป็นสากลของ
ความตาย ท่ีทุกผู้ทุกนามต้องประสบพบเจอรวมถึงสะท้อนไปสู่การตระหนักรู้ว่าชีวิตมีจำกัดอย่าใช้ชีวิตไปกับ
เรอ่ื งราวอนั ไมม่ สี าระในขณะท่เี รายังมชี วี ิตอยู่

2. แนวคดิ และทฤษฎที ีเ่ ก่ยี วขอ้ ง

ผลงาน “ภาพร่างเพียงรางเงา” น้ัน มีแนวคิดท่ีกล่าวถึงเร่ืองความสูญเสีย ความไม่จีรงั ไม่แน่นอนของ
ชวี ติ ผา่ นการสะท้อนภาพของรปู ทรงสีเส้นและเน้อื หาดงั ท่ีกล่าวไวใ้ นการสนับสนุนของแนวคิดไมว่ ่าจะเป็นเรอ่ื ง
ของวานทิ สั หรือ เมเมนโตโมริ (Memento mori) ที่เปน็ แนวคิดและการปฏบิ ตั ิในผลงานทางศิลปะ ของศิลปะ
ในอดีตรวมถึงประวัติศาสตร์ทางศิลปะท่ีมิเคยห่างหายไปจากแนวคิดเรื่องความตาย ดังนั้นแนวคิดนี้จึงเป็น
หน่วยในการสนับสนุนในการสร้างผลงานช้ินนี้ โดยรปู แบบของผลงาน “ภาพรา่ งเพียงรางเงา” จะถูกนำเสนอ
เป็นผลงานจิตรกรรมในรูปแบบกึ่งนามธรรม (Semi-Abstract) โดยผลงานจะเสนอสิ่งท่ีเป็นจริงผสมผสานกับ
จินตนาการ เพื่อให้ผลของภาพแสดงแสดงในเรื่องความรู้สึกออกมามากท่ีสุด โดยเนื้อหาภายในภาพก็พยายาม
ทจ่ี ะซ้อนนยั ยะรูปสญั ญะบางอย่าง รวมถึงบรรยากาศของเสน้ สีพ้นื ผวิ หรอื องคป์ ระกอบอ่ืน ๆ ใหด้ ูแล้วมคี วาม
เป็นนามธรรม และมีความเป็นฟิกเกอร์เรทีฟ ผสมปนเปลงไป ภาพร่างกายสีดำที่ดูคลุมเครือ เส้นสายท่ีระโยง
ระยางรวมถึงลายเสน้ ทส่ี ัน่ พร่าเลอื นถูกสรา้ งเพือ่ ให้รู้สกึ ถึงความไม่แน่นอนของชีวิตนั้นเอง

3. กรอบแนวคิดในการสร้างสรรค์

3.1 รวบรวมข้อมูลจากพื้นที่ต่าง ๆ อาทิภาพผู้ป่วยติดเตียงภาพความเป็นอยู่ในพ้ืนที่สถานสงเคราะห์
อนาถารวมถึงภาพถา่ ยตา่ ง ๆ ทางอินเตอรเ์ น็ตนติ ยสารรวมถึงภาพผลงานของศลิ ปินตา่ ง ๆ ทีท่ ำงานในลักษณะ
เดยี วกันเพื่อใชเ้ ปน็ ขอ้ มลู ในการทำแบบร่าง

3.2 นำข้อมูลที่รวบรวมมาเข้าสู่กระบวนการสร้างแบบร่างผสมกับเร่ืองของจินตนาการเพ่ือสร้างแบบ
ร่างทสี่ มบูรณ์

322

3.3 เมื่อแบบรา่ งทีไ่ ด้จากขอ้ มูลทีร่ วบรวมเสรจ็ สิน้ ในข้ันนจ้ี ะมีการหาส่อื สัญญะอื่น ๆ มาประกอบสรา้ ง
เพื่อบ่งบอกถึงนัยแห่งความเจ็บป่วยไม่จีรังไม่แน่นอนรวมถึงภาวการณ์ของภาพจำต่าง ๆ มาผสมผสานเพื่อ
สรา้ งผลงาน

3.4 ข้นึ ภาพรา่ งบนแผน่ เฟรม รวมถึงการเตรยี มเรื่องอปุ กรณเ์ พื่อสรา้ งและปฏิบัตสิ รา้ งสรรค์ผลงานจรงิ
3.5 ขณะที่ปฏิบัติงานจริง จะมีการตัดสกัดเพ่ิมเพ่ือความเหมาะสมขององค์ประกอบ ของผลงานใน
ขณะน้ัน ทุกสิ่งจะมกี ารแก้ไขปัญหาเฉพาะหนา้ ขณะท่ีเผชิญอยกู่ ับช่วงแห่งการปฏบิ ัตจิ รงิ เพือ่ ให้งานออกมาสด
และมีชีวิตชีวามากที่สุดอีกทั้งการสำแดงให้มีลักษณะแบบนามธรรมนั้น การด้นสด (Improvise) เป็นอีก
หนทางหนึ่งที่จะทำให้ผลทางมีชีวิตชีวาเช่นกัน โดยงานช้ินนี้จะใช้ การกลวิธีระบายสี แบบการระบายเรียบ
(Flat wash) ผสมผสานกับการระบายสีผสม การขูดขดี (Scraping Back) และในตัวฟิกเกอร์สดี ำ ก็จะมกี ารใช้
ระบายสีโดยการใช้วัสดุอ่อนนุ่ม (Dabbing) หรือบางพ้ืนท่ีจะมีการใช้การระบายสีแสดงร่องรอยพู่กัน
(Brushwork) ผสมผสานกับเส้นเกรยอง ดินสอ โดยปล่อยพ้ืนเดิมท่ีเป็นสีขาว เพ่ือสร้างความขัดแย้ง
(Contrast) ประหนึ่งการมองเหน็ ภาพแบบยอ้ นแสง โดยเฉพาะในตัวฟิกเกอร์ดำที่เปน็ จุดเด่นของภาพเพื่อสร้าง
ความคลุมเครือ

ภาพที่ 1 ผลงาน “ภาพรา่ งเพยี งรางเงา” จิตรกรรมสีอะครายลิค, เกรยอง, ดินสอ
ขนาด 141 x 240 ซม.
ทม่ี า : สพุ จน์ ศิริรชั นกี ร

4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
4.1 ภาพฟิกเกอรสดี ำ : เป็นภาพร่างกายของมนุษย์ที่วางสลบั หัวทา้ ยและกลับหน้าหลงั โดยแสดงของ

ตัวร่างกายที่ดูคลุมเครือมีลักษณะก่ึงนามธรรม โดยภาพฟิกเกอร์น้ันมาจากภาพเงาย้อนแสงรวมถึงอิทธิพลของ
ศิลปินอย่างอีฟ ไคลน์ (Yves Klein) กับผลงานในปี ค.ศ.1960 “Anthropometry of the Blue Period” ที่
เป็นแรงบันดาลใจในการสร้างตัวฟิกเกอร์สีดำในผลงานซึ่งเป็นตัวแทนของร่างกายมนุษย์กับ ความเจ็บไข้ได้
ป่วยความไม่คลุมเครือของฟิกเกอร์ที่มีการตัดสกัดหรือตัดทอนออก ไปเพื่อแสดงเรื่องของความไม่เสถียรของ
รา่ งกาย

323

ภาพท่ี 2 รายละเอียดของผลงาน ภาพท่ี 3 ผลงาน :“Anthropometry of the Blue
“ภาพร่างเพยี งรางเงา” Period” ศิลปนิ : Yves Klein

4.2 ภาพหมอน ศรีษะสายระโยงระยาง: หมอน คือวัตถุของการหนุนศีรษะ ที่มีร่องรอยของเส้นผมท่ี
หลุดรว่ ง ศีรษะชายและหญิงที่หลุดออกจากชว่ งคอ มีสายสีแดงส่งถึงกัน แสดงถึงความสัมพันธ์ของฟิกเกอร์ทั้ง
สอง กับร่างกายท่ีกำลังจะแตกสลาย รวมถึงเส้นสายสีดำที่แสดงออกในเรื่องของส่ือที่คงยึดอยู่ในจิตใจ ภาพ
โดยรวมคือปรากฏการณ์ของชว่ งเวลาที่รา่ งกายกำลังจะแตกสลายนั้นเอง

ภาพท่ี 4 รายละเอียดของผลงาน “ภาพรา่ งเพยี งรางเงา”

4.3 ภาพหวีท่ีมีเสน้ ผมตดิ ภาพศรี ษะ : คอื สัญลักษณ์ท่ีแสดงถึงความเปล่ียนแปลงของร่างกายทีป่ รากฏ
อย่ทู กุ เมอ่ื ทกุ วันกับรา่ งกายที่มงุ่ สู่การสูญสลาย

ภาพที่ 5 รายละเอยี ดของผลงาน “ภาพรา่ งเพยี งรางเงา”

324

4.4 ภาพปรากฏของผู้คน สถาพแวดล้อมต่างกรรมต่างวาระท่ีอยู่มุมซ้ายและบริเวณด้านล่างของตัว
ภาพ : เป็นภาพลายเส้น แสดงออกของการสำนึกเรื่องของประสบการณ์ต่าง ๆ อาทิ ความสูญเสียความบีบคั้น
ภาพฝันรา้ ย ฯลฯ

ภาพท่ี 6 รายละเอยี ดของผลงาน “ภาพรา่ งเพยี งรางเงา”

5. สรุป
ผลงานจิตรกรรม “ภาพรา่ งเพยี งรางเงา” นั้น คอื ผลงานทางจิตรกรรม ทพ่ี ยายามส่ือถงึ เรือ่ งของความ

ตาย โดยการใช้ข้อมูลจากประสบการณ์จริง ขอ้ มูลเชิงประวัติศาสตร์ศิลปะ อทิ ธิพลของผลงานศิลปะท่ีมีผลต่อ
ผู้สรา้ งงาน โดยท้ังหมดจะถูกนำมาสร้างสรรค์ โดยใส่เรื่องของภาพสัญญะ ภาพตัวแทนต่าง ๆ มีการผสมผสาน
โดยเลอื กใช้รูปแบบการแสดงออก แบบก่งึ นามธรรม ทีค่ ิดว่าตรงกับความประสงค์ของผสู้ ร้างงานมากที่สดุ

สุดท้าย “ภาพร่างเพียงรางเงา” คือผลงานที่สะท้อนความไม่แน่นอน ความไม่จีรังของชีวิต ผ่านภาพ
งานจิตรกรรม และตอกย้ำว่าชีวิตมนษุ ยม์ คี ่ามากกว่าจะมาทำเร่ืองไร้สาระและอยา่ ประมาทกบั เร่ืองของชีวิต

เอกสารอา้ งอิง
อดิศร พรศิริกาญจน์. (2549). การศึกษาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนจิตรกรรมสีน้ำมันของนิสิตเอกศิลปศึกษา

โดยวิธีการสอนการระบายสีน้ำมันตามแนวทางสร้างสรรค์ศิลปะร่วมสมัย. ปริญานิพนธ์ กศ.ม.
(ศลิ ปศึกษา) กรุงเทพ : บัณฑติ วิทยาลัย มหาวทิ ยาลยั ศรีนครินทรวิโรฒ. ถ่ายเอกสาร.
Google Art & Culture. (2022). The Art of dying : Memento mori through the ages. Retrieved
March 18. 2022 from https://artandculture.google.com/usergallery/the-artof-dying-
memento-mori-through-the-ages/DALS561GGrTJlA.

325

“ชา้ ง” การอนรุ ักษ์ในภาวะการณ์ปจั จบุ นั
“Elephants” Conservation in the current situation

สวุ ดี ประดบั , Suwadee Pradab

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ 168 ถ.ศรอี ยุธยา เขตดุสิต กรงุ เทพฯ 10300
Rajamangala University of Technology Phra Nakhon. Faculty of Home Economic
168 Sri Ayutthaya Road. Dusit District. Bangkok 1030
E-mail : [email protected]

บทคัดย่อ

ช้างเป็นสัตว์สังคมท่ีเลี้ยงลูกด้วยนม ออกหากินในช่วงกลางคืน เอกลักษณ์ที่สำคัญของช้างคืองวงและงา
อยู่อาศัยกันเป็นกลุ่มก้อนในลักษณะเครือญาติ ช้างจัดเป็นสัตว์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดพบได้ในหลายประเทศ
โดยเฉพาะในอาเซียน เช่น ไทย ลาว พม่าฯลฯ สำหรับในประเทศไทย ช้างมีความสำคัญต่อคนไทยมาช้านาน
เป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมือง ปัจจุบันช้างได้รับผลกระทบมากมาย พบปัญหาคนกับช้างในการอยู่ร่วมกัน ทำให้ช้างมี
จำนวนลดน้อยลงมาก จนใกล้สูญพันธ์ุ จากเหตุดังกล่าวจึงมีแนวคิดในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะบนสิ่งทอ
เพอ่ื เปน็ สือ่ ในการเรียกรอ้ งและแสดงออกทางการอนรุ ักษใ์ ห้ชา้ งอยคู่ สู่ งั คมต่อไป โดยมีกระบวนการ คือ ศึกษา
ข้อมูลเกี่ยวกับช้าง ข้อมูลบาติก นำมาออกแบบลวดลายช้าง ทดลองเทคนิคการสร้างสรรค์ และสร้างสรรค์
ผลงานโดยใช้กระบวนการของบาติก เขียนลวดลายด้วยเทียน ระบายสี พ่นสีเพื่อสร้างพื้นผิว และการวาด
ลวดลายด้วยปากกาลงบนผ้าฝ้าย ใช้สีกลุ่มเย็น จากการสร้างสรรค์ทำให้ได้รูปแบบงานศิลปะส่ิงทอท่ีมี
เอกลักษณ์เฉพาะอีกหนึ่งรูปแบบท่ีสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในงานศิลปะบาติกสำหรับกลุ่มอาชีพงานบาติก
นสิ ิต นกั เรยี น นกั ศึกษาและผทู้ ่สี นใจ ตลอดจนเป็นสื่อกลางในการส่งเสริมการอนุรักษ์ชา้ งไทยและชา้ งในเอเซีย
ไดอ้ ีกชอ่ งทาง

คำสำคัญ: ชา้ ง, อนรุ ักษ์, บาตกิ

Abstract

Elephants are mammal and social animal. Their trunks and ivories are the specific
symbol. They come out and find their food at night and always live in relative groups. This
largest animal lives in many countries, especially in Asian such as Thailand, Laos and
Myanmar. In Thailand, elephants are meaningful to Thai people for a long time and they are
deemed the national animal. Nowadays, the elephant living is affected by many problems
regarding coexistence of humans and elephants. The problems are reasons for the serious
decrease in the elephant population to near extinction. For this reason, there is an initiative
of fabric artwork for purpose of presenting and calling for the elephant conservation. The

326

artwork is based on various processes consisting of surveying the information on elephant
and batik art before designing the required elephant patterns, testing many creative
techniques and making artworks based on the batik techniques. The batik techniques consist
of wax drawing, background color spraying and pattern drawing by using pen. The cotton
cloth is used to make batik and the colors of cool tone are adopted. This creative initiative
results in a unique fabric artwork which can be applied to the batik art for occupational
groups, college students, pupils, university students and general interested persons. In
addition, this initiative is another way of enhancing the elephant conservation in Thailand,
including other countries in Asia.

Keywords : elephant conserve Batik

1. ความสำคญั หรอื ความเปน็ มาของปัญหา

ช้างเป็นสัตว์สังคมท่ีเล้ียงลูกด้วยนม กินพืชเป็นอาหารโดยเฉลี่ยประมาน 200-400 กิโลกรัมต่อวัน
มักจะออกหากินในช่วงเวลากลางคืน มีพฤติกรรมอยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อน ท่ีเป็นเครือญาติกัน มีเอกลักษณ์ที่
สำคัญคืองวง และงา ซ่ึงเป็นอวัยวะที่มีลักษณะพิเศษสามารถทำกิจกรรมหลายอย่างได้เช่นใช้ในการหายใจ
หยิบจับอาหารและสิ่งของต่าง ๆ สามารถใช้ในการส่งเสียงเรียกร้อง เป็นต้น ในบรรดาสัตว์บกช้างถือว่าเป็น
สัตว์ท่ีมีขนาดใหญ่ที่สุด มีการกระจายพันธ์ุในกลุ่มประเทศต่าง ๆ ท่ัวโลก ทั้งในเอเชีย ยุโรป โดยเฉพาะใน
ประเทศเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรืออาเซียน เช่น ไทย ลาว พม่า กัมพูชาฯลฯ สำหรับในประเทศไทยช้างมี
ความสำคัญต่อคนไทย และเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองมาต้ังแต่อดีต เช่น เป็นสัตว์ที่ใช้ในการทำศึกสงคราม เป็น
พาหนะ คู่กาย ของพระมหากษัตริย์ และประชาชน จนกลายเป็นสัญลักษณ์ของชาติไทยที่ปรากฏอยู่บนธง
ไตรรงค์มาช้านาน

ปจั จุบนั ช้างได้รับผลกระทบจากความเจริญของสังคมทำให้ใกล้จะสูญพันธ์ุ ซึ่งบญั ชีแดงของไอยูซีเอ็น
จัดช้างไว้ในประเภทที่มีความเส่ียงสูงท่ีจะสูญพันธ์ุไปจากธรรมชาติ และไซเตสจัดไว้ในบัญชีหมายเลข 1
(องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์, 2564) นอกจากนี้ยังมีปัญหาต่าง ๆ ท่ีส่งผลต่อ
จำนวนชา้ งลดลง อาจทำให้ช้างสญู พนั ธ์ไุ ด้เป็นผลมาจากการถูกคุกคาม ของมนุษย์ การขยายตวั ของชมุ ชนรอบ
พื้นที่ปา่ อนุรักษ์ มีผลลบโดยตรงต่อช้าง ปญั หาความขัดแย้งระหว่างคนกบั ช้าง ซึ่งเปน็ ปัญหาสำคญั ที่ทุกฝา่ ยให้
ความสำคัญ เนอื่ งจากมแี นวโนม้ ท่ีรนุ แรงมากขนึ้ (Wildlife Conservation Society, 2021)

จากขอ้ มลู ดังกลา่ วเป็นผลให้มแี นวคดิ นำเรอ่ื งราวของช้างมาสรา้ งสรรคเ์ ปน็ ผลงานศิลปะทางดา้ นสงิ่ ทอ
โดยสร้างสรรค์ลงบนผืนผ้า ใช้กระบวนการของบาติกผสมผสานกับเทคนิคการเขียนภาพด้วยปากกา เพ่ือให้
เป็นผลงานสร้างสรรค์ทางศิลปะในอีกลักษณะหน่ึงที่มีความแตกต่างไปจากศิลปะบาติกโดยท่ัวไป นอกจากน้ี
ผลงานสรา้ งสรรค์ยังจะชว่ ยเปน็ สื่อในการเรยี กรอ้ งและแสดงออกทางการอนุรกั ษ์ช้าง เปน็ การส่งเสรมิ ใหท้ ุกคน

327

ตระหนักและเห็นคุณค่าของสัตว์ป่าท่ีมีค่าย่ิง และใกล้สูญพันธ์ุ ให้อยู่คู่บ้านคู่เมืองของคนไทยและชาวเอเชีย
ต่อไปตราบชว่ั ลูกชั่วหลาน

2. แนวคิด / ทฤษฎที ี่เกีย่ วขอ้ ง
การอยู่รว่ มกันของคนกบั ช้างในประเทศไทยและภูมภิ าคเอเชยี ในปัจจุบันทำให้เกดิ ปัญหาตา่ งๆ ส่งผล

ให้จำนวนช้างลดลงอยา่ งรวดเร็วและเข้าใกล้วกิ ฤติทจ่ี ะสูญพนั ธ์ุ ดงั นั้นทุกคนควรมีส่วนร่วมท่ีจะช่วยกันอนุรกั ษ์
และรักษาชา้ งให้คงอยตู่ ่อไป จึงเกิดแนวคิดและการมีส่วนรว่ ม ในการอนรุ กั ษใ์ นแนวทางของการสรา้ งสรรค์งาน
ศิลปะสิ่งทอ ซ่ึงรูปแบบในการอนุรักษ์ช้างสามารถกระทำได้ในบริบทต่าง ๆ ในการสร้างสรรค์ศิลปะบนส่ิงทอ
ถือว่าเป็นอีกหนึ่งบริบทที่สามารถใช้เป็นสื่อในการอนุรักษ์ช้าง โดยอาศัยหลักบูรณาการของศิลปะประเภท
วจิ ิตรศิลป์ และประยุกต์ศิลป์ (จิตรกรรมและศิลปะหัตถกรรม) เพ่ือให้เกิดเป็นผลงานศิลปะร่วมสมัย ใช้ทฤษฎี
ทางศิลปะมาเป็นตัวกลางในการสรา้ งสรรค์

3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์

การดำเนินงานมีกระบวนการตามขั้นตอน โดยศึกษาข้อมูลเก่ียวกับช้าง ปัญหาของช้างท่ีใกล้สูญพันธุ์
ศึกษากระบวนการของศลิ ปะบาติก นำมาวเิ คราะหแ์ ละดำเนนิ การ ดังนี้

1. ออกแบบลวดลายช้างโดยนำงวงช้าง ซง่ึ เป็นอวัยวะทส่ี ำคญั และโดดเด่นมาใชใ้ นการออกแบบและ
การจัดวางในลักษณะตา่ ง ๆ เลอื กใชเ้ ส้นตรงเปน็ ภาพพ้นื หลงั เป็นภาพร่าง จำนวน 5 ภาพ คัดเลือก 1 ภาพ คือ
ภาพที่ 5 สำหรบั การสร้างสรรคผ์ ลงาน

12 34 5

ภาพท่ี 1 ผลงานภาพรา่ ง
ทม่ี า : สวุ ดี ประดับ / Suwadee Pradab April 26, 2022

2. ทดลองเทคนิคตามกระบวนการของบาติก การเขยี นลวดลายบาตกิ โดยใชข้ ผ้ี ึ้งวาดลาย การวาด
ลายเส้น และการพ่นด้วยสี

3. สรา้ งสรรค์ผลงานบนผ้าฝ้าย โดยใช้เทคนิคผสมผสานระหว่างบาติก พน่ สี และวาดลวดลายดว้ ย
ปากกา มขี ้นั ตอน ดังน้ี

328
3.1 เขียนลวดลายเสน้ ตรงระนาบและเส้นตรงตงั้ ฉากใหต้ ดั กันในลกั ษณะของรูปส่ีเหลี่ยมดว้ ย
จันต้ิง จากน้ันนำมาระบายสใี นลวดลาย
3.2 รอใหส้ ีแห้งเคลือบดว้ ยโซเดยี มซลิ เิ กตประมาณ 6 ชัว่ โมง
3.3 ตม้ เพ่อื ขจดั เทยี นออกจากผา้ ซกั นำ้ และตากใหแ้ ห้ง
3.4 นำมาพ่นด้วยสเี พื่อสร้างพ้ืนผวิ (Texture) ใหม้ มี ติ แิ ละเกิดความระยิบระยับของสี
3.5 นำมาวาดลวดลายดว้ ยปากกาเพื่อแสดงรายละเอยี ดเนอื้ หาของภาพในลกั ษณะของของงาน
จติ รกรรม

ภาพท่ี 2 ผลงานสรา้ งสรรค์
ท่มี า : สวุ ดี ประดับ / Suwadee Pradab April 26, 2022

4. การวิเคราะห์ผลงาน
จากการศึกษาข้อมูลของช้างนำมาจัดองค์ประกอบของการจัดภาพ เน้นอวัยวะท่ีสำคัญและโดดเด่น

คืองวงช้าง นำรูปร่าง รูปทรงของงวงช้าง ที่มีลักษณะของเส้นโค้ง แสดงถึงความอ่อนไหว พล้ิวไหวมาจัดวาง
และออกแบบ ให้มีลักษณะของการทับซ้อน เกี่ยวพัน เชื่อมต่อ ให้เกิดท่วงท่า ลีลา ซึ่งเป็นพฤติกรรมของช้าง

329

ซึ่งงวงก็คือจมูกท่ีใช้ในการหายใจ หยิบจับส่ิงของต่างๆโดยเฉพาะอาหาร งวงจึงหมายถึงการดำรงอยู่เพื่อให้มี
ชวี ิตรอด โดยการวาดด้วยปากกาให้มีน้ำหนักเขม้ ออ่ น แสดงลักษณะของผิวหนังช้างด้วยการใช้จุดให้ความรู้สึก
ถึงความกระด้างของผวิ หนงั ส่วนของพ้ืนภาพใช้ลายเส้นตรงท่ีตัดกัน โดยใช้เทคนิคของบาตกิ และการพน่ ดว้ ยสี
เพ่ือให้มีความรู้สึกถึงผิวหนังที่มีความแข็งกระด้างแต่แฝงไว้ซ่ึงความนุ่มนวล ซึ่งลายเส้นส่ือถึงกำแพงกั้น
ขอบเขตอาณาบริเวณที่ห้ามช้างลำเส้นเข้ามาในพื้นท่ีของมนุษย์ ซ่ึงนับวันขอบเขตเหล่าน้ีจะขยายอาณาเขต
กว้างขึ้นเร่ือย ๆ โดยการบุกรุกพื้นท่ีของช้าง ส่งผลให้ช้างจำเป็นต้องบุกรุกพ้ืนท่ีของมนุษย์คืน ดังเห็นได้จาก
ช้างเข้ามากินพืชผลทางการเกษตรของมนุษย์ที่เป็นข่าวปรากฏอยู่เนืองๆ การแสดงลวดลายพ้ืนผิว(Texture)
ด้วยการพ่นสีเพื่อให้มีสีที่ส่องประกายระยิบระยับ และการวาดด้วยปากกาให้มีจุดเล็กๆมีค่าน้ำหนักเข้มอ่อน
แสดงถึงลักษณะของผวิ หนังชา้ งทีม่ ลี วดลายจดุ ต่างๆและเป็นรปู ทรงของชา้ งท่มี ีมิติ

การใช้สีในกลุ่มสีเย็นคือสีฟ้า สีม่วง และสีน้ำเงิน ใช้สีม่วงสำหรับสื่อถึงการสูญพันธุ์ของช้างเพ่ือแสดง
ถึงความรู้สึก เศร้า แต่หากทุกคนร่วมมือในการอนุรักษ์ให้ช้างมีจำนวนมากพอที่จะสืบเผ่าพันธุ์ต่อไปจะ
กอ่ ให้เกดิ ความสงบ ความสุข หากมนษุ ย์และชา้ งอาศยั อยูร่ ่วมกันได้ โดยไม่บกุ รุกซง่ึ กันและกัน เรายังคงมีชา้ ง
ให้ลูกหลานได้เห็นอีกในอนาคต จึงแสดงออกโดยการใช้สีฟ้า และสีน้ำเงินซ่ึงเป็นสีแห่งความโล่ง ปลอดโปร่ง
และความสขุ สงบ

5. สรุป

ผลงานสร้างสรรค์ทางศิลปะส่ิงทอจัดเป็นผลงานจิตรกรรมอีกแนวหนึ่งที่ให้คุณค่าทางความงามและ
ประโยชน์ใช้สอย การนำไปใช้ประโยชน์ได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม ทางตรงสามารถนำไปเป็นภาพตกแต่ง
สถานท่ี อาคาร บ้านเรือน ตลอดจนแปรรปู เป็นผลิตภณั ฑ์ทางดา้ นสิ่งทอประเภทต่างๆ กระบวนการสรา้ งสรรค์
สามารถนำไปประยุกตใ์ ชใ้ นงานศิลปะบาติกสำหรับกลุ่มอาชีพงานบาติก นิสิต นักเรียน นักศึกษาและผู้ที่สนใจ
ในส่วนของประโยชน์ทางอ้อมเป็นการสง่ เสริมการอนุรกั ษช์ ้างโดยใช้งานศลิ ปะสิง่ ทอเปน็ ส่อื กลางในการอนรุ กั ษ์

เอกสารอา้ งองิ

องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์.(5 มีนาคม 2564). ช้างเอเชีย/Asian Elephant
(Elephas maximus). [ออน ไลน์ ]. สืบค้นเมื่อ 20 เมษ ายน 2565 จาก https://www.zoo
thailand.org/animal_view.php?detail_id=171&c_id=54

Wildlife Conservation Society. (2021). WILDLIFE ASIAN ELEPHANT สถานภาพ ถิ่นอาศัย และ
บทบาทเชิงนิเวศวิทยา. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2565 จาก https://thailand.
wcs.org/th-th/Wildlife/Asian-Elephant.aspx

330

ถอดรหสั อตั ลกั ษณไ์ ทยรว่ มสมัย
Decoding Thai Contemporary Art Styles

อรทยา สารมาศ, Orathaya Saramart

ภาควชิ าออกแบบนิเทศศลิ ป์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ
E-mail : [email protected]

บทคัดยอ่

การสร้างสรรค์ผลงานครั้งน้มี วี ัตถุประสงค์เพื่อ 1) สื่อสารแนวคิดทางอตั ลักษณ์ไทยที่คงอยมู่ านานและ
พฒั นาจนถึงปัจจุบัน และ 2) นำเสนออตั ลักษณ์ไทยท่ีกลายเป็นนวัตกรรมใหม่ผ่านทางเคร่อื งหมายคิวอาร์โค้ด
ที่เป็นเครื่องมือดิจิทัล โดยทำการจัดองค์ประกอบระหว่างลวดลายไทย ท้ังลายประจำยาม ลายกนก ลายพุ่ม
ข้าวบิณฑ์ และลายกระจงั ตาอ้อย ที่นำมาปรับรูปแบบของไอคอนพิกเซล มาบูรณาการเป็นเครื่องหมายคิวอาร์
โคด้ ที่เป็นนวัตกรรมใหมใ่ นการเขา้ ถงึ ข้อมลู ได้อย่างฉบั ไว โดยมกี รอบเปน็ ลายกระจงั ตาออ้ ย 4 ดา้ นโดยรอบ

ขนั้ ตอนการออกแบบประกอบด้วย 4 แนวทาง คือ 1) ประวัตคิ วามเปน็ มาของศิลปะไทย จากหนังสือ
งานวิจยั และเอกสารท่ีเกี่ยวข้อง 2) แบบลายไทย 3) แบบของคิวอารโ์ ค้ดซึ่งเป็นเครอ่ื งหมายแหง่ นวตั กรรมการ
สื่อสารทางเทคโนโลยีสารสนเทศ และ 4) การออกแบบประยุกต์ระหว่างลายไทยแบบด้ังเดิมกับคิวอาร์โค้ดซึ่ง
เป็นสัญลักษณ์ของเทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยเลือกใช้ 2 สี คือ สีทองเป็นพื้นหน้าและสีดำเป็นพื้นหลังซึ่งเป็นสี
ของลายรดน้ำ

ผลการศึกษาพบว่าการออกแบบประยุกต์ระหว่างลายไทยแบบดั้งเดิมและคิวอาร์โค้ดสมัยใหม่
สามารถแสดงออกถึงนวัตกรรมในการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ความเป็นอัตลักษณ์ไทยร่วมสมัยออกสู่
สายตาโลก เป็นการส่งเสริมพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และประเทศชาติ อีกทั้งยังช่วยอนุรักษ์ภูมิปัญญา
และศลิ ปวัฒนธรรมไทยให้คงอยู่ชวั่ ลูกชัว่ หลาน

คำสำคัญ: ลายไทย, อตั ลักษณ์ไทย, ศิลปะร่วมสมยั , ควิ อารโ์ ค้ด

Abstract

The purpose of this research was to 1) communicate the remaining Thai identity to
the present, and 2) to present the innovation of Thai identity through the QR code as the
digital tool by arranging the composition between Thai patterns of Prachamyam, Kanok,
Phum Khao Bin and KraJang-Tra-Ooi adjusted intothe style of pixel icons. All were integrated
into an innovative QR code for quick access to information with a frame in a pattern of
KraJang-Tra-Ooi on 4 sides.

The study method consisted of 4 approaches: 1) Thai art history from research books
and related documents, 2) Thai pattern design, 3) QR code design as a symbol of innovation

331

in information technology communication, and 4 ) applied design between traditional Thai
pattern and QR code as a symbol of modern technology by choosing 2 colors, gold as the
foreground and black as the background, which was the color of Thai lacquer paints.

The study found that the applied design between the traditional Thai identity and
the modern QR code could show innovation in disseminating and promoting the
contemporary Thai identity to the world. It was to promote economic, social and national
development. It also helped to conserve Thai wisdom, arts and culture to last for
generations.

Keywords: Thai Texture, Thai Identity, Contemporary Art, QR Code

1. ความสำคญั หรอื ความเป็นมาของปญั หา

วัฒนธรรมไทยคือส่ิงหน่ึงที่สร้างความภาคภูมิใจและเป็นเอกลักษณ์ของประเทศโดยมีพื้นฐานจากวิถี
ชีวิตสั่งสมกันมาเป็นเวลานาน ซึ่งถ่ายทอดและแสดงออกมาในรูปแบบนามธรรมและรูปธรรม ด้านนามธรรม
หมายถึงขนมธรรมเนียมจารีตที่ยึดถือปฏิบัติกันต่อ ๆ กันมา จนสร้างสรรค์ออกมาเป็นประเพณีท่ีแตกแขนง
ออกมาเปน็ เอกลักษณ์, วิถชี ีวิตท้องถิ่น รวมทั้งสภาพแวดลอ้ มทางสังคมทอ่ี อกมาเป็นรปู ธรรมในหลายสาขา ทั้ง
ด้านปัจจัยสที่ จี่ ำเป็นต้องการดำรงชีวิต เชน่ อาหาร ท่ีอยู่ เคร่อื งน่งุ ห่ม หรือเครื่องแต่งกาย รวมท้งั ยา รกั ษาโรค
หรือสมุนไพรซ่ึงท้ังหมดเป็นเอกลักษณ์เฉพาะประจำท้องถิ่นหรือชาติ ศิลปะก็เป็นหน่ึงในอัตลักษณ์ เฉพาะ
เพื่อให้ชนชาติอ่ืน ๆ ได้รับรู้ สนใจและจดจำ โดยศิลปะไทยก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเช่นกันที่มีจุดเด่น ในความ
อ่อนช้อย ออ่ นช้อย ละเอยี ดงดงาม และประณตี บรรจง

ศิลปะไทย จึงนับว่าเป็นอัตลักษณ์ไทยที่ถือว่าเป็นงานประณีตศิลป์ ได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดีย
โบราณที่แผ่ไปสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งถือกำเนิดจากการที่มนุษย์ใช้สีเขียนเป็นลวดลายตามร่างกาย ต่อ
ด้วยการเขียนบนเครอ่ื งเคลือบดินเผา โดยการเขียนลวดลายไทยได้แรงบันดาลใจจากรูปทรงธรรมชาติพวกพืช
ดอกไม้ สตั ว์ เปลวไฟ โดยได้ปรบั มาเป็นลายกระจงั ตาออ้ ย ทมี่ าจากดอกบัว ลายกะจังใบเทศ พุม่ ทรงขา้ วบณิ ฑ์
ฯลฯ นอกจากนี้ยังสื่อถึงวัฒนธรรม ประเพณี ความเช่ือทางพุทธศาสนา รวมถึงวิถีชีวิตไทยที่เป็นชุมชน
เกษตรกรรม ลวดลายเหล่าน้ีได้ถูกนำมาประดับประดาตามสถานท่ีต่าง ๆ อาทิ วัดวาอาราม พระราชวัง
สถานท่ีราชการบางแห่ง ฯลฯ ตลอดจนสิ่งทอต่าง ๆ เคร่ืองประดับ และเคร่ืองราชูปโภค (กิตติพงษ์ ต่อสวย,
2555; เสน่ห์ หลวงสุนทร, 2561) จากการใช้ลวดลายไทยประดับประดาตามส่ิงต่าง ๆ จึงได้แบ่งออกเป็นสาม
ประเภท คือ จิตรกรรมไทย ประติมากรรมไทย และสถาปัตยกรรมไทย (สมภพ จงจติ ต์โพธา, 2562) แตใ่ นท่ีน้ี
จะเนน้ จิตรกรรมไทยซง่ึ มลี ักษณะสองมิติทีน่ ำมาอ้างอิงในการออกแบบผลงานศลิ ปะ

สมภพ จงจิตต์โพธา (2562) ได้จำแนกศิลปะไทยประเภทจิตรกรรมไทยออกเป็น 2 ประเภท คือ
จิตรกรรมไทยแบบประเพณี ท่ีสื่อถึงเร่ืองราวทางพุทธศาสนา ไม่ว่าจะเป็นพุทธประวัติ ทศชาติชาดก ไตรภูมิ
พระรว่ ง และจิตรกรรมไทยแบบร่วมสมัย ท่ีส่ือถึงความกา้ วหน้าทางเทคโนโลยีท่ีได้รับอิทธพิ ลจากตะวนั ตก ไม่

332

ว่าจะเป็นทางวิทยาศาสตร์ การเมือง การปกครอง กฎหมาย การคมนาคมขนส่งต่าง ๆ นับต้ังแต่อดีตจนถึง
ปัจจุบัน โดยองค์ประกอบของลายไทยมีอยู่ 3 ส่วนคือ เส้น ซ่ึงมีทั้งเส้นตรงและเส้นโค้งขดเป็นองค์ประกอบ
หลัก พ้ืนที่ว่าง ท่ีแสดงถงึ น้ำหนกั บรรยากาศ มติ ิระยะใกล้ไกล และสีที่ให้ความสว่างและความเข้มท่ีมีมิตสิ ดใส
มากขึน้

วิวัฒนาการของศิลปะไทยได้ถูกพัฒนาขึ้นจากอดีตจนถึงปัจจุบันท่ีเข้าสู่ยุคดิจิทัลที่ใช้เทคโนโลยีสาร
สนเทศสื่อสารทวั่ ทุกมุมโลก โดยในแต่ประเทศได้พัฒนาตนเองท้ังด้านเศรษฐกจิ และสังคม ผ่านทางเทคโนโลยที ่ี
สามารถเช่ือมตอ่ เครือข่ายได้ตลอดเวลา ซงึ่ ปัจจุบันอนิ เทอร์เน็ตและโซเชยี ลมีเดียกลายเป็นปัจจัยสำคัญในการ
ดำรงชวี ิตทง้ั การเรียน การทำงาน ความบันเทงิ และการตดิ ต่อส่อื สารในทุก ๆ ด้าน ซึง่ นอกจากจะเข้าถงึ ข้อมูล
ข่าวสารโดยการคุยผ่านโทรศัพท์ การพิมพ์โต้ตอบ การเสิร์จหาข้อมูลแล้ว ปัจจุบันมีการใช้คิวอาร์โค้ด (QR Code)
ซึ่งมีลักษณะเป็นโมดลู รูปสเี่ หล่ียมสีขาว-ดำ ประกอบกันเป็นส่ีเหลย่ี มจตุรัส ใช้สำหรบั สแกนผ่านอุปกรณ์เคร่ือง
อ่านคิวอาร์โค้ดหรือผ่านโทรศัพท์สมาร์ทโฟนท่ีมีกล้องc]tแอปพลิเคชันถอดรหัส เพื่อแปลงข้อมูลเป็นรหัสและ
ทำการบันทึกในเคร่ืองหมายคิวอาร์โค้ด ท้ังแบบตัวอักษร (Characters) หรือตัวเลข (Numeric) เพ่ือเข้าถึง
ข้อมูลต่าง ๆ เช่น ธุรกรรมการเงิน การเพ่ิมเพ่ือน การค้นหาข้อมูลในอินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดียต่าง ๆ ใน
ทุกสาขา ท้ังทางการแพทย์ วิศวกรรมศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ บัญชี นิติศาสตร์ รัฐศาสตร์ รวมทั้งด้านศิลปะ ซ่ึง
รวมถงึ ศิลปะไทย (ณัฐวุฒิ บญุ โรจนว์ งค์ และกชกร พระพรตระการ, 2560)

ดังนั้น ข้าพเจ้าจึงได้นำแนวคิดผสมผสานท้ังศิลปะไทยแบบดั้งเดิมและศิลปะไทยแบบร่วมสมัยมา
ประยุกต์กันเป็นผลงานสร้างสรรค์ด้วยการจัดองค์ประกอบและดัดแปลงรูปแบบลายลายแบบดั้งเดิมมาเป็น
เครื่องหมายคิวอาร์โค้ด (QR Code) ซ่ึงเป็นสัญลักษณ์ทางเทคโนโลยีเพ่ือประชาสัมพันธ์และส่ือสารความเป็น
ไทยให้ประชาชนทั่วโลกได้เข้าถึงเนื้อหาและทราบข้อมูลทั้งทางประวัติศาสตร์ ประเพณี รวมทั้งศิลปะไทยท่ี
เปน็ อัตลกั ษณเ์ ฉพาะตวั

2. วัตถปุ ระสงค์ในการสร้างสรรค์

1. เพื่อสอื่ สารแนวคิดของอัตลักษณ์ไทยทีค่ งอยมู่ านานและพัฒนาจนถึงปจั จบุ นั
2. เพ่ือนำเสนออัตลักษณ์ไทยที่กลายเป็นนวัตกรรมใหม่ผ่านทางเคร่ืองหมายคิวอาร์โค้ดท่ีเป็น
เคร่ืองมอื ดิจทิ ลั

3. แนวคิด / ทฤษฎที เี่ กี่ยวข้อง

1. ด้านเนื้อหา ข้าพเจา้ ได้ทำการเก็บขอ้ มลู ท้ังจากเอกสารและงานวิจยั ท่ีเก่ยี วข้อง จากอนิ เทอร์เน็ตกับ
โซเชียลมีเดียท้ังข้อมูลและภาพที่เกี่ยวกับศิลปะไทย ลายไทย ตลอดจนการวิจัยภาคสนาม โดยได้ศึกษา
ลวดลายไทยตามวัดวาอารามและอาคารทรงไทย ตลอดจนลวดลายบนเคร่ืองนุ่งห่มตลอดจนเครื่องปั้นกับ
เครื่องเคลือบดินเผา เฟอร์นเิ จอร์ ฯลฯ ท้ังแบบดั้งเดิมและร่วมสมัย เพ่ือให้เห็นรูปแบบศิลปะไทยที่หลากหลาย
และมีคุณลักษณะแตกตา่ งกนั ซ่งึ ช่วยใหเ้ กดิ แรงบันดาลใจและความคดิ สรา้ งสรรค์ในการทำผลงานศลิ ปะ

333

2. ด้านรูปแบบ หลักการออกแบบผลงานชุด “ถอดรหัสอัตลักษณ์ไทยร่วมสมัย” ข้าพเจ้าได้นำทฤษฎี
แห่งความสมดุลย์ (Symmetrical Balance) และอสมดุลย์ (Asymmetrical Balance) มาประยุกต์กัน และ
ได้ทำการดัดแปลงลวดลายไทยท่ีมีขอบเรียบโค้งมนอ่อนช้อย และมีปลายแหลมแบบอานาล็อกท้ังลายกนก
ลายกระจังตาอ้อยกับลายพุ่มข้าวบิณฑ์ มาเป็นรูปแบบดิจิทัลที่ประกอบด้วยพิกเซลมาประกอบกันเป็นรูปคิว
อาร์โค้ด ใช้ลายประจำยามรูปส่ีเหล่ียมแทนสัญลักษณ์สี่เหลยี่ มสามดา้ น คือ ด้านบนซ้าย และขวา กบั ด้านล่าง
ซ้ายมารวมกัน ได้เลือกสองสี คือ สีทองสำหรับลวดลาย และสีเงินจากต้นรัก ซ่ึงได้รับแรงบันดาลใจมาจาก
เทคนิคการลงรักปิดทอง ซ่ึงเป็นเทคนิคการลงสีแบบโบราณ โดยสีทองมาจากทองคำเปลวและสีดำจากยางต้น
รัก (สมโชค สินนกุ ูล, 2560)

3. ดา้ นเทคนคิ ใชโ้ ปรแกรม Adobe Illustrator มาสรรสร้างผลงานพกิ เซลในรูปแบบของควิ อารโ์ ค้ด
โดยการประยกุ ต์และการวางองค์ประกอบด้วยสเี่ หลย่ี มและรูปแบบอิสระของลายไทยท่ีเกดิ จากการรวมกันของ
พิกเซลซ่ึงเป็นรูปแบบของไฟล์ดิจิทัล ทำให้เกิดคุณลักษณะเป็นผลงานศิลปะดิจิทัลสมัยใหม่ที่ยังคงส่ือถึงความ
เป็นอัตลักษณ์ไทยไดเ้ ป็นอย่างดี

4. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
กระบวนการในการสร้างสรรคม์ ดี ังนี้ คอื
1. สบื ค้นภาพของคิวอาร์โคด้ ศึกษาขอ้ มูล คุณลักษณะและทำการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ
2. สืบค้นข้อมูล ความเป็นมา คุณลักษณะและภาพของลายไทย โดยได้คัดสรรลายกนก ลายกระจงั ตา

อ้อย ลายประจำยาม และพุ่มข้าวบิณฑ์ ซึ่งเป็นลายที่ไม่ซับซ้อนจนเกินไป สามารถนำมาดัดแปลงให้เป็น
รปู แบบพิกเซล

ภาพท่ี 1 ลายกนก
ทม่ี า : เสนห่ ์ หลวงสนุ ทร (2561)

334

ภาพที่ 2 ลายกนก
ทีม่ า : เสนห่ ์ หลวงสนุ ทร (2561)

ภาพที่ 3 ลายประจำยาม
ทม่ี า : เสน่ห์ หลวงสนุ ทร (2561)

ภาพที่ 4 ลายพมุ่ ขา้ วบิณฑ์
ทม่ี า : เสนห่ ์ หลวงสนุ ทร (2561)

335

ภาพท่ี 5 ลายกระจงั ตาออ้ ย
ทีม่ า : เสนห่ ์ หลวงสุนทร (2561)

3. ทำการดัดแปลงภาพจากรูปทรงดงั้ เดิมมาเป็นไอคอนพิกเซลเพอ่ื จัดองค์ประกอบเรียงกันเป็นควิ อาร์
โค้ด โดยลวดลายคิวอาร์โค้ดเป็นแบบรูปแบบของเงาทึบแสง (Sihoutee) ใช้โปรแกรม Adobe Illustrator มี
ขัน้ ตอนการจดั องค์ประกอบดงั นี้

3.1. จดั วางตำแหน่งของลายประจำยามทีเ่ ป็นรูปทรงสเ่ี หลี่ยมแทนสเ่ี หลีย่ มจตั รุ สั ในคิวอารโ์ คด้

ภาพท่ี 6 ลายประจำยาม สำหรบั วางแทนสีเ่ หลยี่ มทัง้ สามด้านบนควิ อาร์โค้ด
ทีม่ า : ผวู้ จิ ัย (2565)

3.2. ทำการดัดแปลงลายพุ่มข้าวบิณฑ์ให้เป็นลักษณะขอบพิกเซลมาทับซ้อนกัน และนำบางส่วน
ของลายพุ่มข้าวบิณฑ์ 2-3 ชั้นให้เป็นลายกนกโดยเอียงองศาต่างกัน แล้วสร้างขอบเหล่ียมทับซ้อนกันให้เป็น
รปู แบบพกิ เซล

ภาพท่ี 7 ลายพุม่ ขา้ วบิณฑ์
ท่ีมา : ผูว้ ิจยั (2565)

336

ภาพท่ี 8 ลายกนก
ที่มา : ผูว้ จิ ัย (2565)

3.3 จากนั้นจงึ ทำการสร้างลายประจำยามแล้วจดั วางเปน็ กรอบคิวอารโ์ คด้ ท้ัง 4 ดา้ น

ภาพท่ี 9 ลายกระจงั ตาอ้อย สำหรบั จดั วางเป็นขอบทง้ั ส่ีดา้ นรอบคคิวอารโ์ คด้
ท่มี า : ผวู้ ิจยั (2565)

3.4. จากน้ันจึงใส่สี โดยเลือกใชส้ ีสำหรับลายรดน้ำ คือ สีทองกับลวดลาย และสดี ำกบั พ้ืนหลัง

ภาพที่ 10 ผลงานสร้างสรรค์ “ถอดรหสั อัตลักษณ์ไทยร่วมสมัย”

ทม่ี า : ผวู้ ิจัย

5. การวิเคราะหผ์ ลงาน
ผลงานสร้างสรรค์ชุด “ถอดรหัสอัตลักษณ์ไทยร่วมสมัย” เป็นสื่อสารถึงทางเลือกหนึ่งในการการใช้

เทคโนโลยีการสอ่ื สารสารสนเทศเพ่ือหาข้อมูลเก่ยี วกับศิลปะไทย โดยใช้บาร์โค้ดทีเ่ ปน็ สัญลักษณ์ของเทคโนโลยี
การสื่อสารและเข้าถึงข้อมูล มาดัดแปลงและผสมผสานกับความเป็นไทย โดยทำการสืบค้นข้อมูลจากเอกสาร

337

และแหล่งอ้างอิงท่ีเก่ียวข้องกับประเด็นที่จะนำเสนอ พร้อมกับการออกแบบและค้นหาวิธีการประยุกตศิลปะ
สองแบบให้เข้ากันได้อย่างสร้างสรรค์และเป็นระบบ โดยขั้นแรกได้ทำการลดความละเอียดของภาพลายไทย
เพื่อให้เห็นขอบพิกเซลในโปรแกรม Photoshop แต่เกิดปัญหาทางเทคนิคคือไม่สามารถที่จะทำการคัดลอก
ขอบไฟล์ให้เป็นพิกเซลเหมือนในไฟล์ได้เน่ืองจากขาดความคมชัด จึงได้ทำการวาดสี่เหลี่ยมจัตุรัสมาเรียงและ
ซอ้ นกันบนต้นแบบในโปรแกรม Illustrator จนรปู แบบของพิกเซลเกิดความสมดุลย์กันมากขึ้น เมื่อศิลปะไทย
ด้ังเดิมและสมัยใหม่มาบูรณาการกัน ก็จะเป็นผลงานสร้างสรรค์ท่ีเป็นนวัตกรรมใหม่ โดยได้จัดเรียง
องค์ประกอบที่มีจุดเด่น และมีช่องว่างของพ้ืนหลังบางส่วนเพื่อให้ผู้ชมรู้สึกสบายตา ส่วนการใช้สีนั้นได้เลือกสี
จากเทคนิคลายรดน้ำเพราะเป็นเทคนิคที่ส่ือถึงความวิจิตรบรรจงและความอลังการจากการใช้สีทอง และขับ
ความโดดเดน่ เพิ่มขึน้ ดว้ ยพืน้ หลังสดี ำ

6. สรุป

ผลงานช้ินนี้ได้ถูกสร้างขึ้นเพื่อต้องการสื่อถึงนวัตกรรมความเป็นอัตลักษณ์ในแบบร่วมสมัยในรูปแบบ
คิวอาร์โค้ดเป็นสัญลักษณ์ในการเข้าถึงข้อมูลเก่ียวกับความเป็นไทย โดยได้ทำการปรับรูปแบบของโมดูลรูป
สี่เหลยี่ มมาเปน็ รปู ทรงของลายไทย ทำให้ผู้ชมได้รู้จักและเห็นถึงอัตลักษณไ์ ทยท่ีสามารถเข้าถึงไดต้ ลอดเวลาท้ัง
ในปัจจุบนั และอนาคต

การสร้างสรรค์ผลงานชนิ้ นไ้ี ด้ทำการประยกุ ต์ศิลปะไทยแบบด้งั เดิมให้เข้ากับศิลปะดิจิทัลสมัยใหม่จาก
การดัดแปลงต้นแบบด้ังเดิมให้มีรูปแบบพิกเซลซึ่งเป็นผลงานศิลปะท่ีเกิดจากการสร้างสรรค์ ในไฟล์ประเภท
Raster ถึงเป็นประเภทหนึ่งของไฟล์ดิจิทัลที่ใช้สำหรับภาพถ่าย และคลิปอาร์ต เป็นการแสดงให้เห็นว่าศิลปะ
พ้ืนถ่ินไม่ว่าจากชาติไทยหรือชาติอ่ืนก็สามารถนำมาประยุกต์หรือพัฒนาให้กลายเป็นศิลปะร่วมสมัย แต่ยังคง
ความเป็นอตั ลกั ษณเ์ ดิมทโ่ี ดดเดน่ อยู่ชว่ั ลกู ช่วั หลานตลอดไป

เอกสารอ้างอิง

กติ ตพิ งษ์ ตอ่ สวย (2555). เส้นสายลวดลาย ชดุ ลายไทยวจิ ิตร. กรุงเทพ ฯ: บรษิ ัท สกายบคุ๊ จำกดั .
ณัฐวุฒิ บุญโรจน์วงค์ และกชกร พระพรตระการ (2560). ความหลากหลายของคิวอาร์โค้ด. สมาคม

สถาบันอุดมศกึ ษาเอกชนแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรม
ราชกมุ ารี 6(1): 117-126.
วิภาวี บริบูรณ์ (2562). พืน้ ฐานการเขยี นลายไทย. กรุงเทพ ฯ: บริษทั ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ จำกดั (2006).
สมโชค สินนุกูล (2560). การศึกษาศิลปะในงานออกแบบและจัดสร้างงานจิตรกรรมลายรดน้ำ.
วารสารวิชาการคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหาร
ลาดกระบัง. 25(2): 139-149.
สมภพ จงจิตต์โพธา (2562). ลายไทย ลายเสน้ . กรุงเทพ ฯ: บรษิ ทั วาดศลิ ป์ จำกดั .
เสน่ห์ หลวงสุนทร (2561). ศิลปะไทย (ฉบับปรับปรงุ ). กรุงเทพ ฯ: บรษิ ัท วาดศิลป์ จำกดั .

338

ปอดกลางเมอื ง
The lungs of bangkok

อกุ ฤษ วรรณประภา, Ukrit Wannaphapa

คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธุรกจิ บณั ฑิตย์, 110/1-4 ถนนประชาช่ืน แขวงทงุ่ สองหอ้ งเขตหลักสี่ กรุงเทพฯ 10210
E-mail : [email protected]

บทคดั ยอ่

ประติมากรรม “ปอดกลางเมือง”จากเรื่องเล่ากระต่ายในดวงจันทร์และดอดบัวสีทอง ในหลากหลาย
บริบทเร่ืองราว ที่มาจากความทรงจำของทุกคน มาใช้เป็นแรงบัลดาลใจในการออกแบบคร้ังน้ีโดย การศึกษา
บริบทรอบๆพ้ืนที่สวนหลวงสามย่าน มาตีความสร้างความหมาย โดยใช้ การแทนค่า เร่ืองราว สร้างจุดเด่นให้
สอดคล้องกับบริบทพื้นที่ และ สามารถทำให้เกิด จุดสังเกต (Landmark) ในพ้ืนที่และสร้างผลกระทบต่อ
ท่องเท่ียวและการเข้าถึงพื้นที่ในทุกชว่ งเวลาอกี ท้ังเพ่ือเป็นลดระยะเวลาพ้ืนฐานการทำความเข้าใจ ให้สามารถ
ส่ือถึงได้และเข้าใจได้ง่ายสามารถเข้าถึงได้ทุกช่วงวยั นำมาสื่อความหมายเร่ืองราวในอดีตการพฒั นา ความเป็น
ย่านที่ทันสมัย เป็นศูนย์กลางของเศรษฐกิจการค้า และความเป็นเมืองแห่งอนาคต และน่ีคือ สวนหลวงสาม
ย่าน เมืองแห่งศตวรรษที่ 21

คำสำคัญ: ย่านสวนหลวงสามย่าน, กระตา่ ยในดวงจันทร์, ปอดกลางเมือง, ประตมิ ากรรม

Abstract

The sculpture of “The Lungs of Bangkok” originates from the story of the moon
rabbit and the golden lotus in various contexts, which come from people’s memories, used
as inspiration for this design. This is the study of the context around SuanLuang Samyan to
interpret and form the meaning by using representation of values and stories, creating
highlights in accordance with the context of the areas which lead to landmarks in the area
and create impacts on tourism and accessibility to areas at any time. In addition, it is to
reduce the time for fundamental understanding to allow the communication and
understanding easily for all ages that brings out meanings from the stories of the past,
development of modern neighborhood to the center of trade economy and the city of the
future. And this is SuanLuangSamyan, the city of the 21st century.

Keywords: SuanLuangSamyan, Moon rabbit, Lungs of Bangkok, Sculpture

339

1. ความสำคัญหรอื ความเป็นมาของปัญหา

จากโครงการ Chula Arts Park หรือ สวนศิลป์จุฬา ของสภาคณบดีศิลปะและการออกแบบแห่ง
ประเทศไทย จึงเกิดแนวคิดออกแบบจากปัจจุบันประชาชน 9 ใน 10 คนกำลังเผชิญกับคุณภาพอากาศที่มี
มลพิษเกินค่ามาตรฐานท่ีองค์การอนามัยโลก World Health Organization (WHO) กำหนดไว้ ทั้งน้ี WHO
ผู้คนประมาณ 7 ล้านคนเสียชีวิตจากมลพิษทางอากาศอีกด้วย มลพิษทางอากาศท่ีมีอันตรายต่อสุขภาพมาก
ทส่ี ุด คอื ฝุ่นละอองขนาดเล็กไมเ่ กิน 2.5 ไมครอน (PM2.5) ซ่ึง มลพิษส่วนใหญ่ เกิดจาก ใจกลางเมือง และ ใน
ย่านที่สำคัญ

กระตา่ ยจนั ทร์ เปน็ ความเช่อื รวมกันของหลายชนชาติ เปรยี บเสมือนความหลากหลายของสามย่าน ที่
เชื่อว่าบนดวงจันทร์มีกระต่ายอาศัยอยู่ โดยพิจารณาจากจันทรสมุทร (หลุมดำบนดวงจันทร์) แล้วเกิดเป็น
พาเรียโดเลีย (จินตภาพ) รูปกระต่ายข้ึนมาความเช่ือน้ีมีในหลายชนชาติท่ัวโลก เช่น แอฟริกา, ทิเบต, จีน,
ญี่ปุ่น รวมถึงอเมริกากลางและอเมริกาใต้ในปกรณัมของฮินดู พระจันทร์ เทพเจ้าแห่งดวงจันทร์ เป็นผู้ถือ
กระตา่ ยไวใ้ นพระหัตถ์ เนื่องจากคำว่ากระต่ายในภาษาสันสกฤต คือ "ศศะ" ดังน้ันจึงเรียกดวงจันทร์ว่า "ศศิน"
(ศศินฺ) แปลว่า "ซง่ึ มกี ระตา่ ย (แสงจนิ ดา กนั ยาทพิ ย,์ 2541)

จากข้อมูลข้างต้น จึงเกิดแนวคิด สร้างสรรค์ประติมากรรมสื่อผสมท่ีมีการใช้ มารังสรรค์ ให้เกิดความ
งาม เร่อื งเล่า ความเชอ่ื โดยใชช้ ือ่ “ปอดกลางเมือง” โดย ใช้ เรื่องเลา่ ตำนาน ความเชือ่ เป็นตัวส่ือความหมาย
ซ่ึงมีจุดเด่นคือ ดอกบัวสีทอง คือ เรื่องราวในอดีตท่ีผ่านมา ท่ีส่งผ่านเรื่องราว สู่การพัฒนาความเป็นย่านท่ี
ทันสมัย เป็นจุดศูนย์กลางของเศรษฐกิจ การค้า และ ความทันสมัย สื่อถึงดอกบัว ท่ีเป็น เหมือนจุดเด่นของ
สามย่าน ความงามและสะทอ้ นปญั หาในปัจจบุ ันซึ่ง

2. แนวคิด /ทฤษฎที ีเ่ กย่ี วข้อง

2.1 สร้างสรรค์ผลงานประติมากรรมทต่ี ดิ ต้งั ในการสรา้ งภาพลกั ษณ์ของย่าน
2.2 สรา้ งสรรค์ผลงานประตมิ ากรรมที่เป็นภาพสะทอ้ น สถานการณ์ ฝุ่น pm2.5 อากาศที่ไม่บริสุทธิ์
ในสภาพปัญหาปจั จุบัน
2.3 สร้างสรรค์ผลงานประติมากรรมที่เป็นภาพสะท้อนความงามผ่านกระบวนการสื่อความหมายการ
แทนคา่ จนิ ตภาพ

3. กระบวนการในการสร้างสรรค์

จากแนวคิดในการออกแบบ “ปอดกลางเมือง” จากเร่ืองเล่ากระต่ายในดวงจันทร์และดอดบัวสีทอง
ในหลากหลายบริบทเรื่องราว นำมาส่ือความหมายเรื่องราวในอดีตการพัฒนา ความเป็นย่านท่ีทันสมัย เป็น
ศูนย์กลางของเศรษฐกิจการค้า และความเป็นเมืองแห่งอนาคต และน่ีคือ สวนหลวงสามย่าน เมืองแห่ง
ศตวรรษที่ 21 โดยใช้ ในการออกแบบประติมากรรม “ปอดกลางเมือง” ครั้งน้ีโดยการศึกษาบริบทรอบๆ
พื้นที่สวนหลวงสามย่าน มาตีความสร้างความหมาย โดยใช้ การแทนค่า เรื่องราว สร้างจุดเด่น ให้สอดคล้อง

340
กับบริบทพ้ืนท่ี และ สามารถทำให้เกิด จุดสังเกต (Landmark) ในพื้นที่และสร้างผลกระทบต่อท่องเที่ยวและ
การเขา้ ถึงพ้ืนท่ใี นทุกชว่ งเวลา
4. กระบวนการในการสร้างสรรค์

4.1 ศกึ ษา บรบิ ทพนื้ ท่ีเพือ่ ทำการออกแบบ ประติมากรรม
4.2 จัดทำแบบรา่ ง ด้วยโปรแกรม 3D
4.3 จัดทำโมเดล ขนาด 1:2เพอ่ื เปน็ การตรวจทานงาน ประติมากรรม เชค็ ขนาดสดั ส่วนและความถกู ตอ้ ง
ของผลงาน
4.4 ผลติ ประติมากรรมขนาด 1:1 โดยใช้ วสั ดุไฟเบอร์กลาสสขี าวมกุ วางอยู่บนฐานเหล็กเขียว ตวั ฐาน
งานจะมีเดอื ย และตัวกระต่ายจะเสยี บเขา้ ฐานเดือยท่ีตำแหนง่ ขนาด 2 x 2 เมตร (รวมฐาน)
4.5 ทำการศกึ ษาเทียบสขี าวมุก และออกแบบแสงสวา่ งท่ีจะเกดิ ข้นึ โดยใช้โมเดล เพอื่ กำหนดดุกของแสง
และแสงทจ่ี ะเกิดข้ึนโดยใช้ แสงท่ีเกดิ จากพลงั งานแสอาทิตย(์ Solar Cell) ทใี่ ชจ้ ัดแสดงเวลากลางคืน
4.6 ติดตัง้ ประตมิ ากรรม ณ อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย โยกำหนดจดุ ท่สี ามารถ มองเห็น
ฟา้ ใหมโ่ ดม เพ่อื ทำการสอ่ื สารให้ สมกบั แนวคดิ กระต่านในดวงจนั ทร์

ภาพท่ี 1 ภาพแสดงการผลิต ประตมิ ากรรม “ปอดกลางเมือง”

341

ภาพท่ี 2 QR Code แสดงแบบร่าง ดว้ ยโปรแกรม 3D
https://shorturl.asia/qAZ0v

ภาพท่ี 3 ภาพ ประติมากรรม “ปอดกลางเมอื ง”