92
5. สรุป
การประสานเชอ่ื มความรักและความผกู พันกอ่ ร่างสร้างความสัมพันธ์ของมนษุ ยร์ ะหวา่ งแม่และลูกสาว
ของข้าพเจ้าเป็นการสร้างสรรค์ที่ผ่านกระบวนการทางความคิดและเอกภาพทางศิลปะ ความรู้สึก ความงาม
และอารมณ์ สร้างผลลัพธ์ทางเน้ือหา และจัดระเบียบความคิดตามหลักการ อย่างมีจุดมุ่งหมาย และสามารถ
ดำเนนิ การอย่างเป็นลำดบั ขั้นตอนสามารถวิเคราะห์และสงั เคราะห์เพอื่ ให้สามารถมองเหน็ พัฒนาการด้านตา่ งๆ
ทั้งในด้านความบันดาลใจในเร่ืองราว ประกอบไปด้วย เรื่องราวของคน เรื่องราวของวัตถุที่เช่ือมโยง
สนุ ทรยี ภาพภาพและสัจธรรมแห่งธรรมชาติ ท่ีสามารถถ่ายทอดสาระของการใชภ้ าษาทางทัศนศลิ ป์ที่ “สื่อสาร
ในภาษาภาพได้ด้วยตัวของมันเอง” คุณค่าและกระบวนการสร้างสรรค์จะนำไปสู่ การค้นคว้า ทดลอง หา
รปู แบบและเทคนคิ การอย่างเลือกสรร ผ่านรูปทรงเสน้ พื้นที่ว่างในลักษณะของวัสดทุ ี่เป็นนามธรรมและรปู ทรง
ของเสน้ ภายในจติ ใต้สำนึกของข้าพเจา้ ได่อยา่ งอิสระทีป่ ระกอบกันอยา่ งสมบรู ณ์
เอกสารอา้ งองิ
ชลูด น่ิมเสมอ. (2531). องคป์ ระกอบของศิลปะ. กรุงเทพ ฯ : ไทยวฒั นาพานิช
อัศนีย์ ชูอรุณ. (2532). ความร้เู ก่ียวกับศิลปะภาพพิมพ์ .กรงุ เทพฯ :โอ.เอส.พร้ินต้งิ เฮา้ ท์
อิทธิพล ตั้งโฉลก. (2550). แนวทางการสอนและการสร้างสรรค์จิตรกรรมข้ันสูง . กรุงเทพ ฯ : อัมรินทร์พริ้น
ติง้ แอนดพ์ ับลชิ ช่งิ
93
รูปร่างบนเรือนร่าง
Body Shapes
จารุวรรณ นครจารุพงศ์, Charuwan Nakhoncharupong
สาขาวชิ าศิลปศกึ ษา คณะมนษุ ยศาสตรแ์ ละสังคมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั นครปฐม
85 ถนนมาลัยแมน อำเภอเมือง จงั หวดั นครปฐม 73000
E-mail : [email protected]
บทคัดยอ่
การนำเสนอผลงานสร้างสรรค์พรอ้ มบทสังเคราะห์“รูปร่างบนเรือนร่าง” มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอผลงาน
จติ รกรรมซ่ึงสะท้อนรูปร่างทรวดทรงต่าง ๆ เปรียบเทียบกับเรือนร่างของสตรี ซึ่งสังคมหรือผู้คนส่วนใหญ่มักกำหนด
ความหมายและความสมบูรณ์จากรูปลักษณ์ภายนอก ความงดงามของสัดส่วนสตรี มีส่วนเว้าส่วนโค้งที่มีความ
สวยงามในลักษณะท่ีแตกต่างกัน จึงมักถูกนำมาเปรียบเทียบกันในลักษณะต่าง ๆ ผู้คนส่วนใหญ่มักมองความงาม
สตรีจากรูปลักษณ์ภายนอก เร่ืองราวเกี่ยวกับเรือนร่างของสตรมี ักมีข้อจำกัดต่อการรับรู้ เน่ืองด้วยบริบททางสังคม
ส่งผลให้เกดิ บรรทัดฐานท่ีมีความเคร่งครัดต่อการแสดงออก กระท่ังถกู บดบังความงามของสรีระในแงม่ ุมต่าง ๆ ใน
ทีส่ ดุ ทง้ั นผี้ ูส้ รา้ งสรรค์จึงแสดงให้เหน็ ความงามของสตรีผ่านการสร้างสรรคผ์ ลงานศิลปะ
กระบวนการสร้างสรรค์ผลงานน้ีเป็นการใช้สีอะคริลิกลงบนเฟรมผ้าใบเพ่ือแสดงออกทางการสร้างสรรค์
ผลงานศลิ ปะ เนน้ การใช้สีและเส้น นำเสนอมมุ มองความงามทสี่ ะท้อนการรับรู้ในเชิงสุนทรียภาพ
ผลงานน้ีจึงเป็นส่วนหนึ่งในการเสนอแง่มุมความงามของรูปร่าง สัดส่วน บนเรือนร่างท่ีงดงาม ซ่ึงในความ
งามของส่วนเว้าส่วนโค้งของสตรีแต่ละคนน้ันแตกต่างกัน ไม่ว่าจะมีลักษณะเช่นไร ความงดงามของมนุษย์ใช่เพียง
งามแต่ภายนอกเท่าน้ัน สำคัญที่จิตใจภายในไม่แพ้กันการแสดงออกทางศิลปะจึงมีความหลากหลายและถูกนำมา
ถ่ายทอดในรูปแบบต่าง ๆ มากข้ึน และจะเป็นประโยชน์ในการศึกษาและวิเคราะห์ผลงานสำหรับการสร้างสรรค์
ผลงานลักษณะอ่นื ตอ่ ไป เป็นการสะทอ้ นมุมมองทางสงั คมเก่ียวกบั ภาพลกั ษณ์ของสตรีในแง่มมุ ตา่ ง ๆ
คำสำคัญ : สุนทรียศาสตร์ผูห้ ญงิ รปู ร่าง
Abstract
The creative presentation with a synthesis of “Body Shapes” aims to present paintings
which reflect various shapes in comparison with the body of a woman, which society or people
most often define meaning and completeness from external appearance. The beauty of
women's proportions has concave curves that are beautiful in different ways, so they are often
94
compared in different ways. Most people tend to look at women's beauty from the outside.
Stories about women's bodies are often perceived as constrained by social context, resulting in
rigid norms of expression that ultimately overshadow the beauty of the body in various aspects.
The creator therefore shows the beauty of women through the creation of works of art.
The process of creating this work involves using acrylic paints on a canvas frame to
express the creative expression of the artwork. Emphasis is on the use of color and lines,
presenting an aesthetic perspective that reflects the aesthetic perception.
This work is therefore part of the presentation of the beauty aspect of the figure, the
proportions of the beautiful body, in which the beauty of the curves of each woman is different
no matter what they look like. Human beauty is not only beautiful on the outside, but also
important that the inner mind is equally important. Artistic expressions are thus becoming more
diverse, being conveyed in a variety of ways, and will be useful for further study and analysis of
works for creating other types of works, reflecting social perspectives on the image of different
aspects of women.
Keywords: Aesthetic, Women, Shape
1. ความสำคัญหรอื ความเปน็ มาของปัญหา
ศิลปะกับผู้หญิงเป็นสิ่งท่ีคู่กันมาช้านาน การถ่ายทอดผลงานศิลปะในลักษณะต่าง ๆ มักเก่ียวข้องและ
เชื่อมโยงกับเน้ือหาเรื่องราวเก่ียวกับผู้หญิง ไม่ว่าเป็นเรื่องราวสรีระของผู้หญิงโดยตรงหรือการสร้างสรรค์เปรียบ
เปรยสรีระของผหู้ ญิงกับส่ิงต่าง ๆ ซง่ึ ล้วนแล้วแต่เป็นการถ่ายทอดความงดงามของผู้หญิงซึ่งอาจเป็นการแสดงออก
ถึงความนุ่มนวล อ่อนช้อย ผ่านผลงานจิตรกรรมที่หลากหลายศิลปะจึงบ่งบอกถึงสุนทรียะหรือความงามในการ
สร้างสรรค์ผลงาน การปลดปล่อยหรือจัดวางอารมณ์ ความรู้สึก จินตนาการของผู้สร้างสรรค์แต่ละคน เป็นการ
สร้างสรรค์เร่ืองราวเฉพาะบุคคล เป็นความงามเฉพาะบุคคล เป็นความงามซึ่งประกอบด้วยประสบการณ์ของผู้
สร้างสรรคง์ านที่จะถ่ายทอดศาสตรท์ ี่เรียกว่าศิลปะให้มีความงามท่ีแตกต่างและหลากหลาย เกดิ ความร้สู ึกงามจาก
ภายในเพ่ือถ่ายทอดความรู้สึกนั้น ๆ ออกไปองค์ความรู้ทางศิลปะได้รับการถ่ายทอดสู่การสร้างสรรค์ ความงามที่
มองเห็นถูกถ่ายทอดจากภายใน จากความรู้สึก จินตนาการ ประสบการณ์ผสมผสานกับองค์ความรู้และแสดง
ออกเปน็ การสร้างสรรค์
สุนทรียภาพ คือ ความรู้สึกในความงามสุนทรียภาพ ที่หมายถึงความรู้สึกในความงาม ภาพที่งดงามใน
ความคิดหรือภาพของความงามในสมอง (Image of Beauty)ศักยภาพของการรับรู้ความงามท่ีสามารถสัมผัสหรือรับ
95
ความงามได้แตกต่างกันความงามท่ีอาจเกิดจากภาพ จากเสยี ง จากจินตนาการ จากตัวอักษร หรือประสาทสัมผัสอ่ืน ๆ
(วริ ณุ ตัง้ เจริญ, 2546 : 28)
ภาพความงามภายในจึงถ่ายทอดออกมาในรูปแบบต่าง ๆ เพ่ือเป็นการแสดงออกถึงอารมณ์ ความรู้สึกต่าง ๆ
ที่เกิดจากประสบการณ์ ซึ่งมนุษย์ทุกคนมีประสบการณ์ท่ีแตกต่างกัน จึงแน่นอนว่าการมองเห็นคุณค่าของความงาม
หรอื การประเมนิ คุณคา่ ของความงามน้ันย่อมไม่เท่ากนั แมจ้ ะมีลักษณะประสบการณ์ที่คลา้ ยคลึงกันในทุกมติ ิก็ตาม
ความร้สู ึกช่ืนชมประทับใจในความงามเช่นนั้น เกดิ และรับสัมผัสจากสนุ ทรียภาพในตัวตนของเรา มีความมาก
น้อย สูงต่ำ ด่ืมด่ำหรือไม่ดื่มด่ำ ต่างกนั ออกไปตามปัจเจกภาพ ความแตกตา่ งทอ่ี าจเกิดจากประสบการณ์แวดล้อมส่วน
บุคคล ระบบครอบครัว ระบบการศึกษา ระบบสังคม รวมทั้งการให้ “คุณค่า” ของแต่ละบุคคลท่ีมีต่อส่ิงต่าง ๆ หรือมี
ต่อความงามอีกด้วย (วริ ุณ ตง้ั เจริญ, 2546 : 31)
“รูปร่างบนเรือนร่าง” จึงเป็นการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะที่สะท้อนให้เห็นการเปรียบเปรยทรวดทรงรูปร่าง
ของผู้หญิงให้เกิดความงามซึ่งอาจเกิดจากการตีกรอบจากสังคมว่าความงามจะต้องเป็นเช่นน้ันเช่นนี้ ซึ่งแตกต่างจาก
ความเป็นจริงซ่ึงผู้หญิงทุกคนมีรูปลักษณ์ที่งดงามเฉพาะตน และนอกจากน้ียังต้องมองถึงความงามภายในจิตใจ
ประกอบด้วย จงึ มิสามารถประเมินค่าความงามจากรูปลักษณภ์ ายนอกได้เสมอไป
2. แนวคิด / ทฤษฎีที่เกยี่ วขอ้ ง
ผลงานสร้างสรรค์ “รูปร่างบนเรอื นร่าง” จะกล่าวถึงแนวคิดเก่ียวกับสุนทรียศาสตร์ ความงดงามในแง่มุม
การสร้างสรรค์ศิลปะ
จดุ มุ่งหมายของสุนทรยี ศาสตรก์ ็คือพยายามยกระดับของการสร้างสรรคแ์ ละความสนใจในศลิ ปะซึง่ เป็นไป
ตามสัญชาตญาณนั้นให้เป็นพฤติกรรมท่ีเต็มไปด้วยภูมิปัญญา ทั้งนี้เพื่อให้เข้าใจถึงหลักขั้นมูลฐานของพฤติกรรม
เก่ียวกับศิลปะอย่างชัดเจน ดังน้ันสุนทรียศาสตร์จึงเริ่มต้นด้วยการพิจารณาเรื่องการสร้างสรรค์ศิลปะและความ
สนใจศิลปะ(สุเชาว์ พลอยชุม, 2545: 2)
ความงามเป็นเร่อื งของคุณค่า(Value)เป็นคุณค่าทางสุนทรียะ ต่างจากคุรค่าทางเศรษฐกิจ ซึง่ เกี่ยวข้องกับ
ค่าหรือราคาของวัตถุ คณุ ค่าของความงามใกล้เคียงกับคุณคา่ ทางศาสนา ซ่งึ เปน็ เร่ืองของความดี ความงามเรม่ิ ขึ้นท่ี
ใจ มิได้เร่ิมจากวัตถุ หรือเป็นคุณลักษณะของวัตถุใด ๆ และไม่อาจวัดได้ด้วยวิธีการทางวิทยาศาสตร์ ความงาม
เกิดขึ้นด้วยอารมณ์มิใช่ด้วยเหตุผล ความคิด หรือข้อเท็จจริง ถ้าไม่มีอารมณ์เราจะรับสัมผัสความงามไม่ได้ คนที่
เคร่งครัดต่อเหตุผลหรือเพ่งไปที่คุณค่าของวัตถุจะไม่เห็นความงาม คนที่มีอารมณ์ละเอียดอ่อนไหวจะรับความงาม
ได้งา่ ย และรับได้มาก ความงามให้ความยินดี ให้ความพอใจได้ทันทีโดยไม่มีเหตุผล ความยินดีนั้นเกิดขน้ึ ไดเ้ องโดย
ไม่มีการบังคับ เป็นความสขุ ทีไ่ ดเ้ ปล่าสำหรับคนท่ีตามองเหน็ ความงาม ความงามน้ันเกยี่ วข้องกับวตั ถกุ ็จริง แต่มิได้
เร่ิมที่วัตถุ เริ่มท่ีอารมณ์คน ความงามจึงเป็นอารมณ์เป็นสุขารมณ์ เม่ือเราพูดว่าวตั ถุชิ้นนี้งาม ท่ีจริงก็คือ วัตถุชิ้นนี้
ให้อารมณ์ทางความงามหรือให้สุขารมณ์แก่เรา ถ้าเปรียบเทียบความงามกับความสุขที่เกิดจากความรัก ความสุข
มิได้เกิดขึ้นจากตัวคนรัก แต่เกิดจากอารมณ์ของผู้ท่ีตกอยู่ในความรักนั่นเอง...ความงามโดยทั่วไปมีขอบเขต
96
กวา้ งขวางกว่าศิลปะ เพราะเรารสู้ ึกในความงามไดจ้ ากรูปทรงของธรรมชาติด้วย ไม่เฉพาะแต่จากงานศลิ ปะเท่าน้ัน
แต่ความงามก็ไม่ใช่ศิลปะ ความงามเป็นคุณลกั ษณะหน่ึงของศิลปะเท่าน้นั ความงามไม่ใช่ความสวย ความน่ารักน่า
เอ็นดูหรือความดึงดูดใจ คำจำกัดความของความงามจึงน่าจะอยู่ทางฝ่ายคนดู ซึ่งพอจะกล่าวได้ว่า “ความงาม คือ
ความรู้สึกหรืออารมณ์ทป่ี ลุกความพอใจระดับลกึ ที่อยภู่ ายในตวั บุคคล” (ชลูด นิ่มเสมอ, 2557: 11-13)
การสร้างสรรคผ์ ลงานศลิ ปะจึงเป็นการถา่ ยทอดความรูส้ ึกและอารมณ์ ความพอใจจากประสบการณ์ตรงท่ี
แฝงไว้ซึ่งความงามในการนำเสนอมมุ มองความคดิ สะท้อนแงง่ ามความเป็นจริงที่มีความช่นื ชอบหลงใหล สร้างความ
ประทับใจบรรยายเร่ืองราวผ่านกระบวนการสร้างสรรค์ด้วยเส้นและสีหรือเทคนิคทางศิลปะท่ีมีความหลากหลาย
ทำให้ผลงานศิลปะเป็นการถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึก การรับรู้ ซึ่งสัมผัสถึงความงาม การแสดงออกด้วยเส้น สี การ
แสดงออก ทำใหม้ องเห็นคุณค่าต่อการสอื่ สารเพื่อการรับรทู้ ดี่ ี
รูปทรงศิลปะที่เป็นรูปคน มองเห็นได้น้ัน มีมานานแล้วโดยศิลปินกรีก ราวคริสต์ศตวรรษที่ 5 ศิลปินพยายาม
ถ่ายทอดรูปคน เพราะเขาเช่ือว่า ร่างกายที่สมบูรณ์จะทำให้จิตใจดี เม่ือรักตนเอง ก็จะเผื่อแผ่ความรักไปยังผู้อ่ืนด้วย
ดังน้ัน การเลือกคนเป็นเร่ืองราว จึงกลายเป็นรูปแบบทางศิลปะต้ังแต่นั้นเป็นต้นมา หลังจากน้ันรูปทรงศิลปะนู้ดก็
ดำรงอยู่ มีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลง จนถึงขณะนี้มีการถ่ายทอดให้เห็นเป็นรูปแบบคนจริง ๆ อย่างหลากหลายด้วย
สอื่ ตา่ งชนิดกัน (อารี สทุ ธิพนั ธ์,ุ 2557:71)
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
ขั้นตอนที่ 1 การรวบรวมข้อมูล รวบรวมข้อมูลเอกสารที่เกี่ยวข้องกับแนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับ
สุนทรียศาสตร์ และองค์ประกอบศิลป์ ซึ่งเน้นเน้ือหาเก่ียวกับรูปร่างและสี นอกจากน้ียังรวมถึงผลงานศิลปะของ
ศิลปนิ ต่าง ๆ ทีม่ ีความหลากหลาย ดดยมีการสรา้ งสรรคใ์ นลักษณะเดียวกัน เพ่ือรวบรวมและนำมาวิเคราะห์ข้อมูล
ในการสรา้ งสรรค์ผลงาน
ข้ันตอนท่ี 2 การเลือกใชว้ ัสดุอุปกรณ์ในการสรา้ งสรรค์ การเลือกประเภทของสีทีจ่ ะใช้ในการระบาย ซ่ึง
สาหรับผลงานชุดน้ี ผู้สร้างสรรค์งานได้เลือกใช้คือสีอะคริลิค (Acrylic Color) เนื่องจากมีคุณสมบัติที่แห้งเร็วและ
ติดทนนาน สามารถใช้กับระนาบรองรับที่มีความหลากหลาย เหมาะกบั การสร้างสรรค์งานเนื้อสมี ีความเขม้ ระบาย
ทับซ้อนกันได้ ทึบแสง นอกจากนี้ยังประสมแผ่นทองลงไปในงานศิลปะเสริมจินตนาการสำหรับการสร้างสรรค์งาน
ลงไปด้วย สำหรับระนาบรองรับเป็นเฟรมผ้าใบ ขนาด 40x50 เซนติเมตร วัสดุในการสร้างสรรค์ ใช้พู่กัน กระดาษ
การด์ สำหรับขดู หรือลากสี และสีท่ีบรรจุในขวดพลาสติกขนาดกะทัดรัด เป็นการเพิ่มพ้ืนผวิ ท่ีมีความแตกต่างให้กับ
การสร้างสรรค์ผลงาน
ข้ันตอนท่ี 3 ขั้นตอนในการสร้างสรรค์ หลักจากการเก็บรวบรวมข้อมูลสำคัญรวมถึงการเตรียมอุปกรณ์
ในการสร้างสรรค์ผลงานแล้ว จึงนำมาสกู่ ระบวนการสรา้ งสรรค์ผลงาน ดังนี้
3.1 การเตรียมภาพร่าง โดยการนำข้อมูลรูปร่างและสี ท่ีสะท้อนถึงมุมมองและเนื้อหาท่ีผู้สร้างสรรค์
ตอ้ งการนำเสนอ มาร่างลงบนกระดาษเพ่อื เตรียมสร้างสรรค์งานในขัน้ ตอนต่อไป
97
3.2 การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ในการสร้างสรรค์ผลงาน ได้แก่ ระนาบรองรับ สี พู่กัน กระดาษการ์ดและ
อปุ กรณ์ต่าง ๆ เพอื่ ความพร้อมในการสรา้ งสรรค์ผลงาน จากนั้นก็ร่างภาพที่เตรียมไวล้ งบนเฟรมผ้าใบขนาด ขนาด
40x50 เซนติเมตร
3.3. การสร้างสรรค์ผลงานโดยการะระบายสีลงไปตำแหน่งต่าง ๆ ที่กำหนดในภาพร่าง โดยแบ่งส่วนตาม
รูปร่างทีก่ ำหนดไว้ โดยระบายสีด้วยพู่กัน ระบายเรียบลงไปเป็นช้นั ที่ 1 หลงั จากสีแห้งจงึ ระบายสีทับซ้อนลงไปตาม
รูปร่างท่ีได้ร่างไว้เป็นช้ันที่ 2 หลังจากสีแห้งจึงเทสีแล้วลากด้วยกระดาษการ์ดหรือขุดลงไปตามจุดภาพร่างที่ได้
กำหนดไว้ นอกจากน้ียังระบายสีเพ่ิมด้วยน้ิวมอื เพอ่ื สร้างพื้นผิวทีม่ ีความแตกต่างจากการใชอ้ ปุ กรณ์ต่าง ๆ อกี ด้วย
3.4 การเก็บรายละเอียดของภาพ หลังจากที่สีทั้งหมดแห้งแล้ว จึงเก็บรายละเอียดเพ่ิมเติมเล็กน้อย ด้วย
การประสมแผน่ ทองลงไปบนภาพ โดยการใช้น้ำมันกระเทยี มเป็นตวั ประสานแผ่นทองลงไปบนเฟรม และเก็บความ
เรียบร้อยของการระบายสเี ล็กน้อยใหส้ มบูรณ์มากขึน้
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
กระบวนการการสร้างสรรค์ผลงาน ผ้สู ร้างสรรค์งานได้เริ่มต้นจากต้องการถ่ายทอดผา่ นผลงานสรา้ งสรรค์
โดยศึกษาประเด็นเนื้อหาและความหมายของสุนทรียศาสตร์กับการถ่ายทอดเร่ืองราวความงามของผู้หญิงในแง่มุม
ศิลปะ รวมถึงประสบการณ์สุนทรียะในบุคคล จึงนำใจความสำคัญของเร่ืองราวท่ีต้องการถ่ายทอดในงาน
สรา้ งสรรค์ แทนดว้ ยรปู รา่ ง เส้นและสตี า่ ง ๆ เพื่อเป็นสญั ลักษณ์ในการสื่อความหมาย
การสร้างสรรค์ผลงาน “รูปร่างบนเรือนร่าง” เริ่มต้นจากขยายภาพร่างลงบนเฟรม ลากเส้นต่าง ๆ ตามท่ี
ได้กำหนดไว้ การลากเส้นเพ่อื ให้เคลื่อนไหวไปรอบ ๆ จดุ ศนู ย์กลางของภาพ หรอื จุดที่เนน้ ให้เด่น (emphasis) การ
เน้นให้เด่นหรือการสร้างความขดั แย้งกนั (contrast)หมายถงึ การนำส่วนประกอบต่าง ๆ มาใช้ร่วมกัน เพื่อย้ำหรือ
เน้นความแตกต่างของส่วนประกอบเหล่านั้น โดยท่ัวไปการใช้ส่วนประกอบต่าง ๆ ให้ดูขัดแย้งกัน ก็เพ่ือนำสายตา
ของผูช้ มใหม้ งุ่ ความสนใจไปสว่ นที่สำคญั ท่สี ุดของผลงานนั่นเอง (พีระพงษ์ กลุ พิศาล, 2546: 111)
กระบวนการการสร้างสรรค์ผลงานจึงมีการเลือกใช้สี เพื่อถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึก สร้างภาพให้เกิด
รปู รา่ งทบั ซ้อน สะท้อนการเปรยี บเปรย ถ่ายทอดแทนอารมณ์ความรู้สึก
ภาพในใจและความคิดในใจ เป็นส่ิงมีชีวิตร่วมกัน เมื่อสร้างรวมเป็นรูปทรงรูปแบบที่มีชีวิตแล้ว ก็มีโอกาส
เปล่ียนไปตามแนวทางการเรียนรู้ เพ่ือท่ีจะมีชีวิตอยู่และปรับปรุงตามความจริง และสามารถคาดการณ์ต้ังใจเลือก
เรียนรู้และถ่ายทอดได้ด้วย ทำให้เกิดเป็นแนวทางในการรื้อสร้างของภาพในใจและความคิดในใจ...ภาพในใจและ
ความคิดในใจ มีลักษณะเป็นความรู้สึกและความจำเป็นเป็นนามธรรม (abstract) เม่ือมันรวมกัน มีชีวิต มีการ
เปลี่ยนแปลงและพัฒนา กลายเป็นรูปธรรม (concrete) หลังจากได้รับแรงกระตุ้น อุปกรณ์ และเงื่อนไขความ
จำเปน็ ต่าง ๆ กจ็ ะมลี ักษณะเป็นรูปธรรม จนสามารถสรา้ งภาพรา่ งของจติ ใจได้ (mental sketch) (อารี สุทธพิ ันธ์ุ,
2557: 118)
98
ภาพที่ 1 ชอ่ื ภาพ : รปู รา่ งบนเรือนรา่ ง (BodyShapes)
สื่อวสั ดุ : สอี ะครลิ กิ บนเฟรมผ้าใบ
ขนาด : 40 x 50 เซนติเมตร
ปีท่ีสร้าง : ค.ศ. 2022
ที่มา : ผู้สรา้ งสรรค์
5. สรปุ
การสร้างสรรค์ผลงาน “รูปร่างบนเรอื นร่าง” เป็นเพียงส่วนหนึ่งของการถ่ายทอดผลงานศิลปะสร้างสรรค์
ที่สะท้อนการเปรียบเปรยรูปร่างของผู้หญิง ผ่านการนำเสนอให้เหน็ ลักษณะทางกายภาพท่ีสะท้อนจากมุมมองของ
สังคม ซึ่งในแง่มุมความงามทางศิลปะ การนำเสนอความงามของผู้หญิงมีความหลากหลายและแตกต่างกันออกไป
ซ่งึ มีมาตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน สะท้อนให้เห็นอทิ ธิพลของสตรีท่ีมีความเก่ียวข้องกับศิลปะอยู่ไม่น้อยในสังคมโลก
ปัจจุบัน ท้ังน้ีเป็นการถ่ายทอดเรื่องราวมากมายหลากหลายแง่มุมซ่ึงเป็นประโยชน์กับการนำไปศึกษาวิเคราะหเ์ พ่ือ
พฒั นาการสร้างสรรคง์ านศิลปะตอ่ ไป
กระบวนการการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะจึงเป็นการถ่ายทอดซ่ึงเกิดจากการมองเห็นและรับรู้ สะท้อน
มุมมองท่ีแตกต่างของสังคมสู่ความงามท่ีสะท้อนคุณค่าท่ีแท้จริง แต่อย่างไรก็ดีความงามท่ีเกิดข้ึนภายในสู่การ
สร้างสรรค์เป็นผลงานศิลปะน้ัน ทำให้เราด่ืมด่ำช่ืนชมงานศิลปะที่ศิลปินสร้างสรรค์ข้ึน รวมท้ังมองเห็นความงาม
จากธรรมชาติรอบ ๆ ตัวเรา เช่ือวา่ ความงามนัน้ จะสรา้ งสรรค์และพฒั นา กระทั่งเกิดประโยชน์ต่อสว่ นรวม “ศิลปะ
99
ยกระดับจิตใจของมนุษย์ให้สูงข้ึน ไม่ว่าจะเป็นแบบดูรู้เรื่องหรือแบบนามธรรม เราถือว่าเป็นศิลปะที่ดี เป็นศิลปะ
เพื่อมนุษยท์ งั้ ส้นิ ความงาม ความเปน็ ระเบยี บ ความสมบูรณข์ องศิลปะบางแบบ ย่อมขดั เกลาจิตวญิ ญาณของผดู้ ใู ห้
ละเอียดอ่อนและโน้มไปสู่ความดี อารมณ์ที่รุนแรงในศิลปะบางแบบจะฟอกจิตใจของคนให้สะอาด และชักจูงไปสู่
ระดับท่ีสงู ข้นึ กวา่ เดิมเชน่ เดียวกนั ” (ชลดู น่ิมเสมอ, 2541 : 316)
เอกสารอ้างองิ
ชะลดู น่มิ เสมอ. (2557). องคป์ ระกอบของศลิ ปะ.(พิมพ์คร้งั ท่ี 9). กรุงเทพฯ: อมรนิ ทร์.
ชาญณรงค์ พรรุ่งโรจน์. (2548). การวจิ ัยทางศลิ ปะ. กรงุ เทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจฬุ าลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.
พีระพงษ์ กลุ พศิ าล. (2546). มโนภาพและการรับรทู้ างศิลปะและศลิ ปศกึ ษา. กรงุ เทพฯ: ธารอกั ษร.
วริ ณุ ตัง้ เจริญ. (2546). สุนทรียศาสตร์เพ่อื ชีวติ . กรุงเทพฯ: อีแอนด์ไอควิ .
สุเชาว์ พลอยชมุ . (2545). สนุ ทรยี ศาสตร์. กรุงเทพ : โรงพิมพ์มหามกฏุ ราชวิทยาลัย
อารี สุทธิพนั ธ์.ุ (2557). พลงั ความคดิ ทัศนศิลป์และศลิ ปศกึ ษา. นครปฐม: เพชรเกษมพริ้นติง้ กรุ๊ป.
อำนาจ เยน็ สบาย. (2557). สสี นั และความงาม. กรงุ เทพฯ: องคก์ ารค้าของครุ สุ ภา
David Hornung. (2015). Colour. London: Laurence King.
Michael Atavar. (2013). Everyone is Creative. UK: Kiosk.
100
โครงการปรบั ปรงุ โรงเรยี นสอนโยคะฟลาย
Renovation of Yoga Flied School
จิณณธ์ ิศา สรุ ะประเสรฐิ , JINNTHISA SURAPRASERT
ธนิต จึงดำรงกจิ , THANIT JUNGDAMRONGKIT
หลกั สูตรการออกแบบภายใน คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรุ กิจบณั ฑิตย์
E-mail : [email protected] / [email protected]
บทคดั ย่อ
ในปัจจุบัน โยคะถือเป็นการออกกำลังกายท่ีให้ประโยชน์ในหลายด้าน โดยโยคะฟลาย (yoga flied)
เป็นหนึ่งในการออกกำลังกายโยคะแบบ Antigravity ประเภทหน่ึง เป็นการนำศาสตร์ของโยคะมาผสมผสาน
กับพิลาทีสและการเต้น โดยมีการโหนตัวบนเปลผ้าท่ีถูกขึงจากโครงสรา้ งทมี่ ีความสูง เพือ่ ใหย้ กตวั และหอ้ ยโหน
บนอากาศได้
ในการออกแบบโรงเรียนนัน้ ต้องคำนึงถึงด้านโครงสร้างในการรบั น้ำหนักของผเู้ ลน่ รวมถึงระยะความ
สูงท่ีเหมาะสมกับการเรียน นอกจากน้ี ยังต้องคำนึงถึงพ้ืนที่ใช้สอยส่วนอ่ืน ๆ ท่ีมีความเก่ียวข้องกับการเรียน
และมกี ารออกแบบให้แต่ละพน้ื ท่ใี ชส้ อย สามารถใชง้ านไดอ้ ยา่ งสะดวก
โรงเรยี นสอนโยคะฟลายน้ัน มีการยา้ ยสถานท่ีเดมิ มายังอาคารใหม่นัน้ ซ่ึงเดมิ เป็นรา้ นอาหาร โดยตอ้ ง
มีการปรับปรุงโครงสร้างและพ้ืนผิวของอาคารรวมถึงซ่อมแซมน้ำรั่วซึม รวมถึงคำนึงถึงความปลอดภัยของ
โครงสรา้ ง และการเลือกวสั ดุให้เหมาะสมกับการเรยี นและการใช้งาน
แนวความคิดของการออกแบบอาคารน้ัน เน้น loft style โดยใช้วัสดุเหล็ก โครงอลูมิเนียม กระจก
และผนังเบาทาสี มีการนำรูปทรง arch และสีที่สดใสเข้ามาผสมผสาน เพื่อให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย ซ่ึง
ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มผู้หญิงวัยทำงาน ท่ีรักในการออกกำลังกายและดูแลสุขภาพ มีการใช้โคมไฟระย้าเพ่ือเพ่ิม
ความรสู้ ึกของความเปน็ ผู้หญงิ และมคี วามหรูหราผสมผสานเขา้ ไป
คำสำคัญ: โยคะฟลาย, ออกแบบภายใน, ปรบั ปรุง
Abstract
Flied Yoga is one of the types of antigravity yoga exercises combining the science of
yoga with Pilates and Dance. It is hung up on a hammock that stretched from a tall structure.
Designing of the Flied Yoga school must take into account the structural aspect of
the player's weight and a distance that is suitable for studying. In addition, the design must
take into account other areas of related to learning and each useable area can be used
conveniently.
101
FliedYoga School has moved to the new building which was originally a restaurant.
The new building has toimprove the structure and surface.Repairing water leaks including
taking into account the safety of the structure and the selection of materials that are
suitable for learning.
The design concept focuses on loft style that using steel, aluminum frame and smart
board wall. The arch shape and bright colors are blended together suiting the target group
that are working women who love to exercise and take care of their health. Chandeliers
were used to add a sense of femininity and blended with luxury.
Keywords: yoga flied, interior design, renovate
1. ความสำคัญหรอื ความเปน็ มาของปญั หา
ในปัจจุบัน โยคะถือเป็นการออกกำลังกายท่ีให้ประโยชน์ในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการฝึกฝนท้ัง
ร่างกาย ในการเพ่ิมความยืดหยุ่นของร่างกายประกอบไปกับการหายใจ ทำให้ผู้ฝึกเกิดสมาธิ และความผ่อน
คลาย โดยโยคะฟลาย (yoga flied) เป็นหน่ึงในการออกกำลังกายโยคะแบบ Antigravity ประเภทหน่ึง ซ่ึงถูก
ออกแบบโดย Christopher Harrison เป็นการนำศาสตร์ของโยคะมาผสมผสานกับพิลาทีสและการเต้น โดยมี
การโหนตวั บนเปลผา้ ทถี่ กู ขึงจากโครงสร้างทม่ี ีความสงู เพอ่ื ให้ยกตัวและห้อยโหนบนอากาศได้
ในการออกแบบสถานท่ีสำหรับการเรียนโยคะฟลายนั้น ต้องคำนึงถึงด้านโครงสร้างในการรับน้ำหนัก
ของผู้เล่น รวมถึงระยะความสูงที่เหมาะสมกับการเรียน นอกจากนี้ ยังต้องคำนึงถึงพ้ืนท่ีใช้สอยส่วนอ่ืนๆ ท่ีมี
ความเกี่ยวขอ้ งกับการเรียน และมีการออกแบบใหแ้ ต่ละพนื้ ท่ีใช้สอย สามารถใชง้ านไดอ้ ยา่ งสะดวก
โรงเรียนสอนโยคะฟลายน้ัน เป็นการย้ายสถานที่เดิม มายังอาคารใหม่ที่ต้องมีการ renovate ท้ังด้าน
การจัดวางพ้ืนท่ใี ช้สอย ทางเดินเชอื่ มตอ่ ระหวา่ งพน้ื ท่ีใชส้ อย รวมถงึ คำนงึ ถึงความปลอดภยั ของโครงสร้าง และ
การเลือกวัสดุให้เหมาะสมกบั การเรยี นและการใช้งาน
2. แนวคิด / ทฤษฎที ่เี กีย่ วข้อง
โยคะฟลาย (Yoga Fly) เป็นโยคะอีกรูปแบบหน่ึงที่กำลังเป็นที่นิยมในกลุ่มผู้รักสุขภาพ ซึ่งมีการพัฒนามา
จากศาสตร์ของโยคะ โดยการผสมผสาน 5 ศาสตร์ไว้ด้วยกัน ได้แก่ โยคะ (Yoga), พิลาทิส (Pilates), การเต้น
(Dance), การออกกำลังการท่ีเน้นการสร้างความแขง็ แรงและสร้างสัดส่วนท่ีสวยงาม (Calisthenics) และการ
แสดงทเ่ี หมอื นลอ่ งลอยอยกู่ ลางอากาศ (Aerial Art)
อุปกรณ์ท่ีสำคัญในการเล่นโยคะฟลาย ได้แก่ ผ้าแฮมมอค (Hammock) โดยผ้าจะมีความยาวเพื่อห่อหุ้ม
ร่างกายและมีเส้นใยท่ีออกแบบมาเพื่อการเล่นโยคะฟลายโดยเฉพาะ สามารถรองรับน้ำหนักตัวได้มากถึง
1,000 กิโลกรัม มีความยืดหยุ่นและมีผิวสัมผัสที่เหมาะสม ในการเล่นโยคะฟลายต้องใชผ้ ้าดังกล่าวแขวนไว้บน
เพดาน โดยมรี ะยะที่เหมาะสม เพือ่ ทจี่ ะไม่รว่ งหล่นลงมาเวลาโหนขึน้ กลางอากาศ และไม่ชนกับพ้ืน
102
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
การปรับปรงุ พนื้ ที่สำหรบั โรงเรียนสอนโยคะฟลาย มกี ระบวนการในการออกแบบดงั ตอ่ ไปน้ี
3.1 สำรวจพ้ืนท่ีในการก่อสร้าง เพ่ือทราบถึงสภาพโครงการเดิมก่อนการปรับปรุง ปัญหาท่ีจะส่งผล
ต่อการใช้งานทงั้ ด้านวสั ดุ ผงั พน้ื เดมิ และโครงสร้าง รวมถงึ ความต้องการพน้ื ที่ใช้สอย
3.2 วิเคราะห์โครงการ เพือ่ จดั การพ้นื ทใี่ ชส้ อย โดยโครงการน้ีประกอบดว้ ยพ้นื ทใ่ี ช้สอยดังต่อไปน้ี
3.2.1 ส่วนต้อนรบั
3.2.2 ส่วนมมุ ขายอาหารเพ่ือสุขภาพ
3.2.3 ส่วนพักคอย
3.2.4 ส่วนเรยี นโยคะฟลาย
3.2.5 สว่ นห้องแตง่ ตวั
3.2.6 ส่วนขายเส้ือผา้
3.2.7 ส่วนหอ้ งนำ้
3.3 กำหนดแนวคิดที่จะใช้ในการออกแบบ โดยคำนึงถึงเจ้าของโครงการ ประเภทของอาคาร รวมถึง
โครงสร้าง และวสั ดทุ ใ่ี ช้ในการก่อสร้างอาคาร
3.4 ค้นคว้าทฤษฎีที่เก่ียวข้องสำหรับใช้ในการออกแบบ ท้ังด้านขนาด กฎหมาย และโครงสร้างที่
เหมาะสม
3.5 วิเคราะห์ Zoning, Circulation, จัดทำ Bubble Diagram ของพ้ืนท่ีใช้สอย และสร้าง 3
schematic จากน้ันเลือกทางเลือกท่ีดีที่สุด และนำมาพัฒนาแบบจนได้ผลงานท่ีตรงตามความต้องการของ
เจา้ ของโครงการ ซงึ่ ประกอบดว้ ย ผงั พน้ื รปู ดา้ น และนำเสนอด้วยรปู แบบทัศนียภาพเพื่อใหผ้ ้ใู ชเ้ ขา้ ใจได้งา่ ย
3.6 นำเสนอผลงานออกแบบด้วยโปรแกรม Auto CAD, Sketch Up และ Photoshop ในรูปแบบ
ผังพื้น, รปู ดา้ น และภาพทัศนยี ภาพ ดังตอ่ ไปนี้
ภาพท่ี 1 แสดงผงั พน้ื
103
ภาพที่ 2 (ซ้าย) แสดงรปู ดา้ นด้านหนา้ (ขวา) แสดงรูปดา้ นฝั่งขวา
ภาพท่ี 3 (ซา้ ย) แสดงภาพโถงต้อนรบั (ขวา) แสดงมุมมองจากโถงตอ้ นรับไปยงั มมุ ขายอาหาร
ภาพท่ี 4 (ซา้ ย) แสดงมุมพกั คอย (ขวา) แสดงพน้ื ที่ใตบ้ นั ไดและสว่ นขายเสอื้ ผ้า
ภาพที่ 5 (ซ้าย) แสดงโถงก่อนขึ้นบนั ได (ขวา) แสดงมมุ มองจากโถงบันไดเม่อื มองขน้ึ ไปช้ัน 2
104
ภาพที่ 6 (ซ้าย) แสดงรูปแบบการออกแบบห้องเรยี นใหญ่ (ขวา) แสดงรูปแบบการออกแบบหอ้ งเรียนส่วนตวั
ภาพที่ 7 (ซา้ ย) แสดงมมุ มองเมื่อมองจากช้ัน 2 (ขวา) แสดงมมุ มองของหอ้ งชั้น 2
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
โครงการปรับปรงุ พน้ื ที่สำหรบั โรงเรียนสอนโยคะฟลายนั้น มกี ระบวนการตัง้ แตก่ ารเริ่มเข้าสำรวจพน้ื ท่ี
เพ่ือวิเคราะห์สภาพอาคารก่อนทำการปรับปรุง จากน้ันจึงเป็นการวัดพื้นที่เพ่ือนำมาออกแบบให้มีระยะท่ี
ถูกต้อง จากน้ันจึงนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์ ประกอบกับรูปแบบและกิจกรรมในการใช้พื้นท่ี เวลาท่ีทำ
กิจกรรม รวมถงึ ความเหมาะสมในการเลอื กใช้วัสดใุ หเ้ หมาะสมกบั กิจกรรมและงบประมาณท่ีกำหนดไว้
4.1 การสำรวจพ้นื ทก่ี อ่ นการออกแบบ
พ้นื ที่สำหรับการปรบั ปรงุ น้ัน เดมิ เปน็ ร้านอาหาร ซ่ึงสภาพก่อนการปรบั ปรุงน้ัน พ้ืนและผนังบางช่วงมี
การปูกระเบ้ืองและมีสภาพที่แตก บวม ในบางส่วน โครงสร้างเสา คาน และบันไดไม่มีการฉาบปูน ทาสี ส่วน
หลงั คาเป็นโครงสรา้ งเสาคาน และใชพ้ ้ืนสำเร็จเททับหนา้ ดว้ ยคอนกรีต มีสภาพเร่มิ ทรุด และมรี อยน้ำร่ัวซึม
4.2 รปู แบบในการออกแบบ
อาคารเป็นโครงสร้างคอนกรตี เสรมิ เหล็ก เสาและคาน ก่อผนังด้วยอฐิ ฉาบปนู รูปแบบของอาคารเป็น
loft style ท่ีมีความเรยี บงา่ ย และโชวเ์ นื้อแทข้ องวัสดใุ นการปรับปรุงอาคาร เน้นรปู แบบเดมิ ของตวั อาคาร คือ
loft style และเน้นสไตลใ์ ห้เด่นชัดขนึ้ ดว้ ยการเลาะกระเบอ้ื งพ้ืนและผนัง ปรบั ระดับ เทพ้ืน และขัดมัน ในสว่ น
ของโครงสร้างอาคารน้ันคงลกั ษณะเดมิ ของโครงการไว้
แนวความคิดของการออกแบบอาคารนั้น เน้น loft style โดยใช้วัสดุเหล็ก โครงอลูมิเนียม กระจก
และผนังเบาทาสี เพ่ือเน้นความเป็น loft ให้ชัดเจน แต่ปรับให้มีความนุ่มนวลขึ้นด้วยรูปทรง arch และสีท่ี
สดใส เพ่ือให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่มผู้หญิงวัยทำงาน ท่ีรักในการออกกำลังกายและ
ดแู ลสขุ ภาพมกี ารใชโ้ คมไฟระย้าเพื่อเพ่มิ ความรูส้ ึกของความเปน็ ผ้หู ญิง และมีความหรูหราผสมผสานเขา้ ไป
105
4.3 การจัดพ้นื ที่ใช้สอย
การจัดพื้นท่ใี ชส้ อยของโครงการ มีการวเิ คราะหด์ ว้ ยการใช้ bubble diagram ดังนี้
ห้องเรยี น
ขายสินคา้
พกั คอย ห้องเรยี น
ห้องนำ้
Food
corner ติดต่อ
ทางเขา้
ภาพท่ี 8 แสดงแผนภมู ิความสมั พนั ธข์ องพน้ื ท่ีใช้สอยในโครงการ
โดยในสว่ นของห้องเรียนน้นั มกี ารออกแบบโครงสร้างเหล็กขึ้นมาแยกจากโครงสร้างของอาคาร
เนอ่ื งจากต้องรับน้ำหนักในการโหนผ้าในระหว่างการเรยี น โดยออกแบบให้สว่ นผนงั หอ้ งด้านหนึง่ ติดต้งั ดว้ ย
กระจกตลอดอาคาร เพ่ือมองเห็นทว่ งท่าระหวา่ งการเรยี น ในขณะทีผ่ นงั ที่ตดิ กับด้านนอก ออกแบบเปน็ โครง
อลูมิเนียม ติดกระจกใส เพ่ือให้มองเห็นกจิ กรรมท่อี ยูภ่ ายในหอ้ งเรียน
5. สรปุ
โครงการปรับปรุงพื้นที่สำหรับโรงเรียนโยคะฟลายนั้น มีองค์ประกอบที่ต้องคำนึงถึงในหลายปัจจัย
ด้วยกัน ปัจจยั แรกคือเรื่องของการวิเคราะห์พ้ืนท่ีเดิม ในด้านโครงสรา้ ง วัสดุ เพื่อประเมินสง่ิ ที่ต้องแกไ้ ขเพ่ือให้
พื้นที่พร้อมสำหรับการตกแต่งภายใน ปัจจัยที่สองคือเรื่องความปลอดภัยของโครงสร้างที่ต้องรับน้ำหนักของผู้
เล่น รวมถึงคำนึงถึงการปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ท่ีต้องมีความสะดวก เนื่องจากจุดยึดแขวนน้ันอยู่สูง ปัจจัยท่ีสาม
ได้แก่ งานระบบของอาคาร ซึ่งต่อเน่ืองกับสภาพโครงการเดิมที่มีจำนวนช่องเปิดน้อย ทำให้มีการสะสมของ
ความร้อน รวมถึงความเพียงพอของขนาดเครื่องปรับอากาศเนื่องจากลักษณะของการเรียนการสอน ทำให้
ห้องเรียนจะมีฝ้าเพดานสูง สง่ ผลต่อการเลือกขนาดเคร่อื งปรบั อากาศ
เอกสารอา้ งอิง
ธาราพร พรมอาสา. (2561). โยคะและการบำบัดแบบองค์รวม. [วิทยานิพนธ์ปริญญาบัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์].
มหาวิทยาลัยศรปี ทุม.
JULIUS PANERO and MARTIN ZELNIK. (1979). HUMAN DIMENSION & INTERIOR SPACE:A
SOURCE BOOK OF DESIGN REFERENCE STANDARDS. London: The Architectural Press Ltd.
106
“จนิ ตนาการส่งิ มชี ีวติ สายพนั ธใุ์ หม่”
Imagine a new species of life
ชยนั ต์ พลอาสา, Chayan Polasa
มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์,
ValayaAlongkornRajabhat university under the royal patronage
E-mail : [email protected]
บทคัดยอ่
การสร้างสรรค์ผลงานศิลปะเรื่อง “จินตนาการส่ิงมีชีวิตสายพันธุ์ใหม่” ด้วยสภาพปัญหาทางสังคมที่
เกิดเหตุการณ์ต่างๆข้ึนเกิดการสะท้อนแนวความคิดในผลงานศิลปะด้วยรูปแบบการสร้างสรรค์ 2 มิติผ่าน
จินตนาการจากสัตว์สิ่งมีชีวิตผสมเคร่ืองจักรคล้ายหุ่นยนต์และมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ส่ิ งมีชีวิตขนาดเล็กหรือ
ใหญ่จึงได้สร้างสรรค์ตัวละครสายพันธ์ุใหม่ที่มีบุคลิกเป็นตัวร้ายคอยสร้างปัญหาให้กับสังคมภายใต้การควบคุม
ของมนุษย์ผ่านกระบวนการตัดต่อการแต่งภาพเสมือนจริงด้วยโปรแกรม Adobe Photoshopเทคนิค Digital
Painting
Abstract
Creative works of art "Imagine a new species of life" with social problems that occur
in various events. The concept of art is reflected in 2 D forms of creativity through the
imagination of animals, creatures mixed with robot-like machines and human beings who
control. whether it's an animal, a creature, small or large therefore creating a new breed of
character with personality is a villain that causes problems for society through the editing
process Create virtual images with Adobe PhotoshopTechniqueof Digital Painting
1. ความสำคัญหรือความเป็นมาของปัญหา
ด้วยสภาพปัญหาที่เกิดข้ึนกับสังคมปัจจุบันน้ันทำให้สภาพแวดล้อมท่ีมนุษย์ต่างวาดฝันไว้เกิดการ
เปลี่ยนแปลงในเชิงลบ สร้างปัญหาครั้งใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นเร่ืองโรคภัย การแพร่กระจายของโรคระบาดไปยัง
หลายพ้นื ท่ี การติดต่อกันทางระบบหายใจ การสัมผัส นำ้ ลาย เลือด จากมนษุ ย์สู่มนษุ ย์ สัตว์สูม่ นุษย์ หรอื สัตวส์ ู่
สตั ว์ เกดิ การตั้งคำถามมากมายว่าเกิดขน้ึ ได้อย่างไร และจะหาทางแกป้ ญั หาอยา่ งไร
107
2. แนวคดิ
สร้างสรรค์ตัวละครใหม่เพื่อสะท้อนสภาพปัญหาท่ีเกิดข้ึนในสังคมเกิดเป็นโลกาภิวัตน์ในอุดมคติ
จินตนาการจากสัตว์สิ่งมีชีวิตผสมกับเครื่องจักรให้เป็นตัวละครสายพันธ์ุใหม่ผ่านรูปแบบ 2 มิติ ด้วยเทคนิค
Digital painting
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
กระบวนการสร้างสรรค์สู่กระบวนการพิมพ์ (Printing) การรวบรวมข้อมูลจากภาพถ่าย อินเทอร์เน็ต
ส่อื และประสบการณ์ท่ีได้รับ มาตัดต่อภาพเข้าด้วยกัน และการใช้เครื่องมือในโปรแกรมเกิดเป็นความชำนาญ
สร้างเน้อื หาสาระข้ึนมาใหม่ การแทรกซ้อนของสี (Layers) สีทท่ี ับซอ้ นได้ต้งั ค่า Opacity 50% ให้เกิดเป็นภาพ
ทท่ี บั ซ้อนกนั อยา่ งลงตัว อีกทัง้ การเลอื กใช้ pen tools ตัดขอบในรปู ทรง (form) ให้เข้ากันอยา่ งลงตัว
กระบวนการพิมพ์แบบดิจติ อลเครื่องพิมพ์องิ ค์เจ็ท (Inkjet Printer) แต่เดิมสามารถพิมพ์ได้ 4 สโี ดยใช้
หมกึ เติมแต่ในปัจจุบนั มีเพม่ิ เข้ามา 6 สีหรือ 8 สเี พ่ือลดปัญหาในการผสมสีแต่จะมี 4 สเี ป็นแมพ่ ิมพ์หลักซงึ่ ขอ้ ดี
ของเคร่ืองพิมพ์อิงค์เจ็ทคือภาพที่ออกมากจะสวยงามกว่าเครื่องปร้ินเลเซอร์ซ่ึงจะดูมีความเป็นธรรมชาติความ
คมชัดสูงแต่จะใช้เวลาพิมพ์นานกว่าความเร็วในการพิมพ์ของปริ้นเตอร์อิงค์เจ๊ทมักจะวัดกันท่ีจำนวนหน้าในท่ี
สามารถพิมพ์ได้ใน1 นาทีคือPages per Minute (ppm) โดยในหนึ่งรุ่นมักจะแยกค่าppm เป็นปริ๊นสีและขาว
ดำเน่ืองจากใช้เวลาไม่เท่ากันความเร็วในการพิมพ์จะแตกต่างกันไปตามสเปคและประสิทธิภาพของปร้ินเตอร์
แต่ละรุ่นแต่โดยทั่วไปแล้วมาตรฐานความเร็วInkjet Printer รุ่นธรรมดาตามบ้านจะอยู่ท่ีประมาณ10.5 ppm
(ขาวดำ) และ5 ppm (สี) โดยรุ่นCommercial Grade ก็จะมคี วามเร็วสูงข้นึ ไปอีก
ภาพท่ี 1 การตดั ต่อภาพดว้ ยโปรแกรม Adobe Photoshop เทคนคิ Digital panting
ทม่ี า : ออกแบบโดย ชยนั ต์ พลอาสา (2565)
108
ภาพที่ 2 การตัดต่อสมบรู ณ์เทคนคิ Digital panting
ท่ีมา : ออกแบบโดย ชยนั ต์ พลอาสา (2565)
ภาพท่ี 3 เคร่อื งปรน้ิ ท์ Inkjet Printer
ทม่ี า : https://addin.co.th/blog/what-is-inkjet-printer/ (2565)
ภาพที่ 4 ปรนิ้ ท์ภาพบนกระดาษภาพพมิ พ์ฟาเบรยี โน่ (FABRIANO)
ทม่ี า : ภาพถ่ายโดย ชยนั ต์ พลอาสา (2565)
109
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
ผลงานสร้างสรรค์ “จินตนาการส่ิงมีชีวิตสายพันธ์ุใหม่” (Imagine a new species of life) ได้
ตระหนักถึงสภาพปัญหาสังคม ความคิดเชิงลบท่ีส่งผลให้เกิดจินตนาการ จึงสร้างสื่อใหม่เพ่ือนำเสนอการ
พัฒนาการทางความคิดท่ีมนุษย์ได้คิดริเริ่ม สร้างสิ่งใหม่ๆขึ้นในโลกปัจจุบันและดำเนินชีวิตด้วยเทคโนโลยีกว่า
80% ใช้เทคโนโลยีแก้ไขสภาพปัญหาต่าง ๆ จึงเกิดเป็นภัยต่อสัตว์ส่ิงมีชีวิตทั้งหลายในโลกความจริงและอุดม
คติ รวมท้ังมนุษย์ไม่สามารถควบคุมเทคโนโลยีเหล่านั้นได้ แต่มีส่ิงนึงท่ีจะทำให้เราดำเนินชีวิตประจำวันต่อไป
ได้น่นั คือ สติ ปญั ญา คือแสงสว่างนำทางให้เกดิ ผลลพั ธใ์ หม่ตอ่ การดำเนนิ ชีวิต
5. สรุป
การใช้จินตนาการทางความคิดร่วมกับการทำงานผ่านคอมพิวเตอร์ด้วยโปรแกรม มีเดีย นำไปสู่
กระบวนการเทคนิค Digital painting และนำไปพิมพ์ด้วยเคร่ืองพิมพอ์ ิงค์เจ็ท (Inkjet Printer) ใชก้ ระดาษที่มี
คุณภาพเพ่ือให้เกิดภาพเสมือนจริงตามความต้องการ เป็นจุดริเริ่มต่อการสร้างสรรค์ผลงานชุดใหม่และให้มี
ความสอดคลอ้ งกับแนวความคดิ โดยใช้สติ ปัญญา ควบคุมการดำเนนิ งาน
เอกสารอ้างองิ
ชลูด น่ิมเสมอ. (2557). องคป์ ระกอบของศลิ ปะ. กรงุ เทพฯ: อมั รนิ ทร์พรนิ้ ตง้ิ แอนดพ์ บั ลซิ ชง่ิ จำกดั มหาชน.
เถกิง พฒั โนภาษ. (2561). กว่าจะโมเดริ ์น. กรงุ เทพฯ: บรษิ ัท ทูโฟร์ พรนิ้ ต้งิ จำกดั .
พงษ์เดช ไชยคุตร. (2557). ศิลปะภาพพมิ พแ์ ละกระดาษ. เชยี งใหม:่ บรษิ ทั สยามพิมพ์ นานา จำกดั .
พษิ ณุ ศภุ นิมติ ร. 2561. บนแผน่ ดินพระราชา. กรงุ เทพฯ : อมั รินทร์พริน้ ติ้งแอนด์พับลซิ ชงิ่ จำกดั มหาชน.
มหาวิทยาลัยศิลปากร. คณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์. (2556). Little Big Prints.
กรงุ เทพฯ: อัมรนิ ทรพ์ รนิ้ ติ้งแอนดพ์ บั ลิซช่ิง จำกดั มหาชน.
เลิศศิริร์ บวรกิตต.ิ (2553). ศิลปกรรมบำบัดสังเขป. กรุงเทพฯ: กรุงเทพเวชสาร.
อศั นีย์ ชอู รณุ . (2542). ภาพพิมพเ์ บ้ืองตน้ . กรงุ เทพฯ: โอเดยี นสโตร์.
. (2543). ความรเู้ ก่ยี วกับศลิ ปะภาพพมิ พ.์ กรงุ เทพฯ: โอเดยี นสโตร.์
Lachat, R. (2016). Anatomy Rocks. United States: Simon And Schuster.
110
การสรา้ งสรรคล์ วดลายสสี ันแห่งปา่ ฮาลา-บาลา
The creating colorful patterns of the Hala-Balaforest
ชสิ า สุวรรณนาวนิ , Chisa Suwannawin
สาขาวิชานวัตกรรมการออกแบบผลติ ภณั ฑ์ร่วมสมัย ภาควิชาศลิ ปะการออกแบบและเทคโนโลยคี ณะศลิ ปกรรมศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลธญั บรุ ี
ประพนธ์ ชนะพล, Prapon Chanapol
30/1 หมูท่ ี่ 7 ตำบลภูเขาทอง อำเภอสุคิริน จงั หวดั นราธิวาส
E-mail : [email protected]
บทคดั ยอ่
การสร้างสรรคน์ ี้มีวัตถปุ ระสงค์เพื่อสะท้อนความอุดมสมบูรณ์ของป่าฮาลา-บาลาซ่ึงได้ชอ่ื ว่าเป็นป่าอเม
ซอนของอาเซียน เพราะเปน็ ป่าดบิ ชื้นทอี่ ุดมสมบูรณ์มากเป็นอันดบั ต้นๆของประเทศเปน็ ทีอ่ ยขู่ องสตั วป์ ่า พรรณ
พืชนานาพันธ์ุ สร้างประโยชน์ให้กับมวลมนุษยชาตินับไม่ถ้วน และต้องการผลักดันให้ป่าท่ีอุดมสมบูรณ์แห่งนี้
เป็นมรดกของอาเซียนและมรดกโลกต่อไป โดยสร้างสรรค์ลวดลายผ้าที่มีอัตลักษณ์ของป่าดิบช้ืนหรือป่าฝนเขต
ร้อน (Tropical Rain Forest) ทางภาคใต้ เมื่อศึกษาอัตลักษณ์ของป่าฮาลา-บาลาซ่ึงเป็นป่าดิบช้ืนหรือ
Tropical นัยยะคือความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้ท่ีมีแหล่งอาหารมากพอต่อการดำรงชีวิต ทำให้มีทั้งสัตว์ป่าและ
พืชพรรณต่าง ๆ อาศัยมากมายแล้วสร้างเคร่ืองมือวิเคราะห์ข้อมูลโดยแยกประเภทหมวดหมู่ต่าง ๆ ทั้งสัตว์ป่า
ดอกไม้ พรรณพืช จะพบว่าป่าแห่งน้ีมีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มากมายสัตว์ป่าหายากอย่างกระทิง ชะนีดำใหญ่ กระซู่
สมเสรจ็ เลียงผาและช้างป่า โดยเฉพาะนกเงอื กสตั ว์หายาก ท่ีเปน็ ดัชนชี ี้วัดความอุดมสมบรู ณ์ของปา่ นอกจากนี้
ยังมีพรรณไม้และดอกไม้หลากหลายชนิด เช่น ยี่โถปีนัง ดาหลา ปุดเดือน ม่วงบาลา ชงโคดำ ชงโคป่าดอกแดง
รวมถึงไม้ประดับที่มีค่าทางเศรษฐกจิ อยา่ ง ปาลม์ บงั สรู ย์ เฟริ ์นยกั ษ์ ใบไม้สีทองหวายชนดิ ตา่ ง ๆ
จากการวิเคราะห์ข้อมูลดังกล่าวได้สร้างสรรค์ลวดลายสีสันแห่งป่าฮาลา-บาลาโดยการทำลายผ้าใช้
หลักการจัดองค์ประกอบศิลป์และออกแบบลวดลายผ้าเขตร้อน (Tropical) ลายผ้าเหมาะกับช่วงหน้าร้อน
เพราะเมืองไทยมีฤดูรอ้ นยาวนานท่สี ุด ลวดลายประกอบไปด้วยนกเงือกสัญลกั ษณ์ของป่าซง่ึ เป็นสัตว์หายากท่ีชี้
วัดความอุดมสมบูรณ์ของป่า มีส่วนสำคัญของระบบนิเวศน์ และเป็นสัญลักษณ์ของความรักที่มั่นคง เพราะมี
พฤติกรรมการใช้ชีวิตเป็นแบบผัวเดียวเมียเดียวไปตลอดชีวิต แวดล้อมด้วยดอกไม้และพรรณพืชนานาพันธุ์ใน
ป่าฮาลา-บาลาสรา้ งสรรค์ลวดลายให้มีสีสนั และออกมีชวี ติ ชีวาเสมือนกบั เป็นฉากหน่งึ ท่ีนา่ ประทบั ใจ และเราจะ
ไดส้ ัมผัสเมอื่ เขา้ ไปที่ป่าฮาลา-บาลาแห่งนี้
คำสำคัญ: ลวดลาย, สีสนั , ปา่ ฮาลา-บาลา
111
Abstract
This creation aims to reflect the abundance of the Hala-Balaforest which is known as
the Amazon forest of ASEAN because it is the most fertile rainforest in the country. A habitat
for wild animals and various plant species benefiting countless mankind andaspire this fertile
forest to be a heritage of ASEAN and the world heritage. By creating a fabric pattern that has
the identity of the rainforest or tropical rain forest in the south, when studying the identity of
the Hala-Bala forest which is an evergreen forest or tropical, meaning the abundance of
forests with enough food sources causing both wild animals and plants to live in
abundancenatural. Then create a data analysis tool by categorizing various categories,
including wildlife, flowers, and plants, it will be found that this forest has many wild animals
such as bison, big black gibbon, rhinoceros, tapir, chamois, and wild elephants. Especially the
hornbill which is an indicator of the fertility of the forest. There are also a wide variety of
plants and flowers such as Penang oleander, dala, pudduen, and ground orchids, as well as
economically valuable ornamental plants such as bangsun palm, giant fern, golden leaves,
and various types of rattan.
From the analysis of data, the colorful patterns of the Hala-Bala forest were created
by textile design, using the principles of art composition and designing tropical fabric
patterns. The fabric patterns are suitable for summer because Thailand has the longest
summer. Moreover, the pattern features the forest's iconic hornbill, a rare animal that
indicates the abundance of the forest. Hornbill is an important part of the ecosystem and a
symbol of steadfast love because it has a habit of living a monogamous for the rest of its life
surrounded by flowers and plants in the Hala-Bala forest. The creation of a colorful and
vibrant fabric pattern was to reflect how impressive experience of this Hala-Bala forest.
Keywords: Pattern, Colorful, Hala-Balaforest
1. ความสำคญั หรือความเป็นมาของปญั หา
ป่าฮาลา-บาลา หรือ เขตรักษาพันธ์ุสตั ว์ป่าฮาลา-บาลา เปน็ ป่าดิบชน้ื มีความชื้นสูงตลอดทงั้ ปีประกอบ
ไปด้วยผืนป่าสองผืนคือป่าฮาลาในพื้นที่อำเภอเบตงจังหวัดยะลาและอำเภอจะแนะจังหวัดนราธิวาสและป่าบา
ลาในพื้นท่ีอำเภอแว้งและอำเภอสุคิรินจังหวัดนราธิวาสป่าฮาลา-บาลาถือว่าเป็นป่าไม้ที่สมบูรณ์ระดับต้นๆของ
ประเทศ จนได้รบั ขนานนามวา่ เปน็ ป่าอเมซอนของอาเซียน ซง่ึ เป็นท่อี ยู่ของสัตว์และพรรณไม้หลากหลายชนิด
รวมถึงสัตว์ป่าหายากในไทย ที่สำคัญป่าแห่งน้ียังเป็นท่ีอยู่ของนกเงือกท่ีมีถึง 10 ชนิด จากท้ังสิ้น 13 ชนิด ใน
ประเทศไทย ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าแห่งน้ีได้สร้างประโยชน์ต่าง ๆ มากมายให้กับทั้งสัตว์ป่าและคน
112
ในพ้ืนท่ีให้มีอาหารและอาชีพ แต่ขณะเดียวกันผืนป่าแห่งน้ีกลับถูกบุกรุกและโดนทำลายจากการลักลอบตัดไม้
ทำลายป่า ล่าสัตว์ บุกรกุ พื้นท่ีเพ่ือการทำกิน ทำให้พ้ืนท่ีป่าไม้มีจำนวนลดลง ก่อให้เกดิ ผลกระทบกับทรัพยากร
ป่าไม้ท่ีรุนแรงถ้าเราไม่รว่ มมือกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้น้ีให้คงอยู่ต่อไป ป่าแห่งน้ีคงถูกทำลายลงไป
เรือ่ ย ๆ จนยากท่ีจะกลับมาเป็นปา่ ทีอ่ ดุ มสมบูรณ์เหมือนเช่นเดิม
ดว้ ยเหตุนี้จึงไดเ้ กิดแรงบันดาลใจในการสรา้ งสรรค์ผลงานลวดลายสีสนั แหง่ ป่าฮาลา-บาลา เพื่อสะท้อน
ให้เห็นถงึ ความอดุ มสมบูรณ์ของป่าฮาลา-บาลา ทีส่ วยงามเปน็ ประโยชนค์ วรค่าแกก่ ารรกั ษาใหค้ งอยู่สืบไป ที่เรา
จะละเลยปล่อยให้ความสมบูรณ์ของผืนป่านี้เป็นเพียงภาพถ่ายหรือภาพวาดไม่ได้ ควรอนุรักษ์ให้คงอยู่สืบทอด
ต่อไปจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลานนอกจากน้ีจุดประสงค์ท่ีสำคัญยังต้องการจุดประกายให้ผู้ที่มีความเกี่ยวข้องรวมถึง
ประชาชนชาวไทยทวั่ ไป ผลกั ดนั ขับเคลือ่ นให้ผืนป่าแห่งนไ้ี ปสู่มรดกอาเซียนและมรดกโลกต่อไปเพื่อให้ท้งั คนใน
พ้ืนท่ีและคนในชาติเกิดความภาคภูมิใจที่มีสถานท่ีที่ทรงคุณค่าเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติที่มีความสำคัญ
ระดับโลก และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่จะนำรายได้เข้าสู่ท้องถ่ินและประเทศชาติ สร้างสำนึกรักหวงแหน
ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ่มี ีคณุ คา่ อนั เปรยี บไม่ได้ให้แก่ชนรนุ่ หลงั สบื ไป
ภาพท่ี 1 ปา่ ฮาลา-บาลา
ทม่ี า : https://www.bltbangkok.com/lifestyle/travelers-list/25670/
2. แนวคดิ /ทฤษฎีที่เกย่ี วข้อง
ในการดำเนินงานการสร้างสรรค์ลวดลายสีสันแห่งป่าฮาลา-บาลาเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ลวดลายผ้า
สามารถแบ่งเป็นทฤษฎีที่เกีย่ วข้องไดด้ งั น้ี
1). ทฤษฎีการออกแบบลวดลายเป็นการนำเอาประสบการณ์ความรู้ ความคิด จินตนาการ
องค์ประกอบความรู้ทางศิลปะเข้ามาผสมผสานไว้ด้วยกัน การออกแบบลวดลายที่ดีผู้ออกแบบต้องมี
กระบวนการทางความคิดในการหาแรงบันดาลใจ ค้นหาแรงบันดาลใจท่ีดีและชัดเจน หาข้อมูลเรื่องราวท่ี
น่าสนใจมาส่งเสริมช่วยในการออกแบบ พร้อมท้ังวางแผนกำหนดทิศทางรูปแบบต่างๆในการออกแบบรวมถึง
เทคนิคที่จะนำมาใช้ด้วย ทั้งนี้ยังต้องคำนึงถึงข้อมูลของพื้นท่ี ตลาด และความสนใจของกลุ่มเป้าหมายที่จะเอา
ลวดลายไปใช้ นำไปวิเคราะหอ์ อกแบบตกแตง่ ผลงานใหม้ คี ุณค่าหรือมมี ลู ค่าตามกระบวนการท่วี างเป้าหมายไว้
113
2). ทฤษฎีองค์ประกอบศิลป์เป็นหลักการสำคัญของผู้ทำงานศิลปะ เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ผลงานมี
ความสมบูรณ์เป็นไปตามแรงบันดาลใจของศิลปิน องค์ประกอบศิลป์เกิดจากการนำเอาองค์ประกอบต่างๆของ
ศิลปะประกอบเข้าด้วยกันไม่ว่าจะเป็น จุด เส้น สี พื้นผิว รูปร่าง รูปทรง นำมาประสานกลมกลืนให้เกิดคุณค่า
ทางความงามขึ้นส่วนคุณค่าทางด้านเนื้อหาหรือเรื่องราวก็เป็นส่ิงท่ีสำคัญเช่นกัน ถ้าเน้ือหาหรือเรื่องราวไม่
สัมพันธ์กับการจัดองค์ประกอบศิลป์ ก็จะทำให้งานน้ันขาดคุณค่าทางความงามอย่างสมบูรณ์ การสร้างผลงาน
จงึ มหี ลกั ที่ตอ้ งคำนึงถึง ดงั น้นั โครงสรา้ งของศิลปะประกอบไปดว้ ย
เอกภาพ(Unity) การนำส่วนประกอบต่าง ๆ ของผลงานมาจัดวางให้เกิดความเชื่อมโยงไม่กระจัด
กระจายไปคนละทิศละทางจนขาดความสัมพนั ธ์ทางทศั นศิลป์
สัดส่วน (Proportion) สิ่งต่าง ๆ ในภาพวาดท่ีมีสัดส่วนและความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งสองสิ่งท่ีมีขนาด
ตา่ งกันต้องนำไปเปรียบเทียบกับขนาดส่วนรวมให้เป็นไปตามหลักการมองเห็นของสายตา วตั ถุชนิดเดียวกันอยู่
ใกลจ้ ะใหญ่กว่าวัตถทุ ี่ไกลออกไป และยง่ิ ไกลออกไปจะยิ่งเล็กจนมองไมเ่ ห็น
ความสมดุล (Balance) การทำงานศิลปะต้องคำนึงถึงความสมดุล น้ำหนักขององค์ประกอบต้องมี
ความพอเหมาะพอดีประสานกลมกลนื ไม่เอียงไปขา้ งใดขา้ งหนง่ึ
จังหวะ (Rhythm) การเคล่ือนไหวที่เกิดจากการจัดวางองค์ประกอบภาพหรือวัตถุซ้ำ ๆ ให้เกิดจังหวะ
หลากหลายรูปแบบ
จุดสนใจหรือการเน้น (Emphasis) เป็นการเน้นให้เด่นกว่าส่วนอ่ืน แสดงถึงส่ิงที่อยากบอกเล่าในงาน
โดยดึงดูดสายตาของผ้ชู ม บางทอี่ าจจะไม่จำเป็นตอ้ งอยตู่ รงกลางเสมอไปกไ็ ด้ อาจอยู่ส่วนใดส่วนหนึ่งของภาพ
3. กระบวนการในการสร้างสรรค์
แนวทางการสร้างสรรค์เร่ิมจากการศึกษาข้อมูลของป่าฮาลา-บาลา ท่ีมีจุดเด่นคือความอุดมสมบูรณ์
เน่ืองจากมีสัตว์ปา่ อาศยั อยู่จำนวนมาก และล้วนเป็นสัตว์ป่าหายาก บางชนดิ มสี ายพันธุ์มากที่สุดในประเทศไทย
อย่างนกเงือกมีดอกไม้และพรรณพืชต่างๆมากมายหลายชนิด จากน้ันนำข้อมูลที่ได้มาสร้างเคร่ืองมือวิเคราะห์
ข้อมูลแยกหมวดหมู่และประเภทของสัตว์ป่า พรรณพืชและดอกไม้มาสร้างสรรค์ลวดลายผ้าโดยใช้เทคนิคการ
วาดภาพสีน้ำ โดยใช้อัตลักษณ์ความอุดมสมบูรณ์ของป่าฮาลา-บาลา ท่ีเป็นแหล่งอาหารท่ีอุดมสมบูรณ์ ทำให้
เป็นท่ีอยู่ของทั้งสัตว์ป่าและพรรณไม้นานาชนิด ซึ่งได้แก่ นกเงือกหัวแรดบอนเขียว บากง บังสูรย์ ย่านใบด่าง
ดอกยีโ่ ถปีนังหรอื กล้วยไม้ปา่ ดอกชงโคดำหรือชงโคฮาลา-บาลา ชงโคป่าดอกแดง และดอกม่วงบาลา
114
ภาพท่ี 2 ภาพพรรณไม้ปา่ ฮาลา - บาลา
ทม่ี า : https://pubhtml5.com/zahj/welt
มาสร้างสรรค์ลวดลายโดยบรรยายภาพการอยู่ร่วมกันของสรรพส่ิงในป่าท่ีสิ่งมีชีวิตต่างอยู่กันด้วยการ
พ่ึงพาอาศัยกัน ถ่ายทอดออกมาด้วยสีสันที่สดใสเป็นสีสันของป่าฮาลา-บาลาท่ีผู้เข้าไปเย่ียมชมต่างเกิดความ
ประทับใจกับภาพธรรมชาติที่สวยงาม จากนั้นก็จัดวางภาพด้วยโปรแกรม Adobe Illustrator โดยใช้หลักการ
จัดองค์ประกอบศิลป์นำส่วนประกอบต่างๆท่ีวาดด้วยสีน้ำมาจัดวางให้เกิดความเช่ือมโยงเป็นเร่ืองราวเดียวกัน
สดั สว่ นเป็นไปตามหลกั การมองเห็นวตั ถุท่อี ยูใ่ กลจ้ ะมีขาดใหญก่ ว่าวตั ถุที่ไกลออกไป จุดเดน่ หรือจดุ นำสายตาจะ
อยู่ที่นกเงือกหวั แรดตัวใหญด่ ้านหน้าทางซ้าย แสดงถึงความสำคัญของนกเงือกที่มผี ลต่อระบบนเวศน์ ท่ีได้ช่ือว่า
นกนักปลูกป่าและอัญมณีของป่าฮาลา-บาลาเมื่อได้ลวดลายผ้าที่ต้องการแล้วก็นำไปพิมพ์ภาพโดยใช้เทคนิค
ดิจิตอลปร้ินบนผ้าไดมอนด์ซาติน ขนาด 90.5 x 72.5 cm. สามารถนำไปใช้เป็นผ้าพันคอหรือผ้าคลุมไหล่ได้
เพราะใช้เนอื้ ผา้ ท่มี คี วามน่มิ สบายผิว สสี ันสดใสเหมาะกบั ฤดูรอ้ นในเมอื งไทย
ภาพท่ี 3 – 4 ภาพผลงานทีด่ ิจิตอลปริ้นดว้ ยผ้าไดมอนด์ซาตนิ
ทม่ี า : ผู้สรา้ งสรรค์
115
4. การวเิ คราะห์ผลงาน
เราจะเห็นว่าป่าฮาลา-บาลาอุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ สัตว์ป่าและพืชพันธ์ต่าง ๆ ถึงขั้น
ได้รับขนานนามว่า ป่าอเมซอนแห่งอาเซียน ผู้สร้างสรรค์จึงได้นำอัตลักษณ์และความสวยงามของป่าฮาลา-บา
ลาน้มี าสร้างสรรคเ์ ปน็ ลวดลายและสีสันท่ีบงบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ โดยนำสญั ลักษณ์ของความสมบูรณ์ของ
ผนื ป่าแห่งน้ีอย่างนกเงือกท่ีทั่วโลกมีท้ังหมด 54 ชนิด แต่ป่าป่าฮาลา-บาลามีถึง 10ชนิด ซ่ึงถือเป็นบริเวณท่ีพบ
นกเงือกมากท่สี ุดในประเทศไทย แสดงถึงความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่าแหงนี้และแหล่งอาหารท่ีเพียงพอต่อการ
มีชีวิตของสัตว์ป่า นกเงือกเป็นสัตว์ขนาดใหญ่ ยังเป็นนกนักปลูกป่าซึ่งมีหน้าท่ีกระจายเมล็ดพืชพันธ์ในป่า
เนื่องจากนกเงือกกินผลไม้สกุ กว่า 300 ชนิด และบินหาอาหารไปทั่วเมื่อกินแล้วก็คายเมล็ดออกมาเมล็ดเหล่าน้ี
จะเจริญขึ้นเป็นต้นกล้าไปท่ัวป่า นกเงือกจึงมีความสำคัญของการแพร่พันธุ์พืช รักษาความหลากหลายของพืช
และสตั วป์ ่ารักษาความสมดุลของธรรมชาตินกเงือกกินท้ังพืชและสตั วเ์ ลก็ เป็นอาหาร เป็นการควบคุมประชากร
ของสัตว์ขนาดเล็กอีกด้วย ทั้งนี้จึงเป็นตัวชี้วัดถึงความอุดมสมบูรณ์ของพืชที่มีความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ
นกเงอื กเป็นสัตวข์ นาดใหญ่มีนิสัยท่ีเป็นจุดเดน่ คือมีผัวเดยี วเมยี เดยี ว นกเงือกที่จะพบเหน็ ได้บ่อยในปา่ ฮาลา-บา
ลา คือ นกเงือกหัวแรด สีสันของร่างกายส่วนใหญ่เป็นสีดำ บริเวณหางเป็นสีขาวมีสีดำพาดตามขวางปากสี
เหลืองจนถึงสีงาช้างมีจงอยปากยาวและมีโหนกบริเวณเหนือปากเป็นรูปโค้งขึ้นไปและตรงโคนโหนกมีสีแดง
นอกจากนยี้ ังได้วเิ คราะห์ถงึ อตั ลักษณข์ องพรรณพชื และดอกไม้ในปา่ ฮาลา-บาลาทม่ี สี ีสันสดใสมาสร้างสรรค์เป็น
ลวดลายผ้า
ภาพที่ 5 – 6 ภาพผลงานท่ีเสร็จสมบูรณ์
ท่ีมา : ผู้สร้างสรรค์
116
ลวดลายผ้าบรรยายถงึ บรรยากาศสสี นั ในชว่ งหนา้ ร้อนของนกเงือก ดอกไมแ้ ละพืชพรรณตา่ ง ๆ ต่างอยู่
กันด้วยความรื่นรมย์พึ่งพาอาศัยซ่ึงกันและกัน มีแหล่งอาหารท่ีสมบูรณ์เพียบพร้อม นกเงือกสองตัวครองคู่กัน
ซ่ึงเปน็ สญั ลักษณ์ของค่แู ท้ เมื่อถึงตน้ ฤดูร้อนดอกไม้ตา่ งผลิบานออกดอกมสี ีสนั ที่สวยงามและมเี สน่หด์ ึงดูด ลว้ น
แลว้ แต่เปน็ อตั ลักษณข์ องปา่ ฮาลา-บาลา ทม่ี มี นตเ์ สนห่ แ์ ละยากจะมีผนื ป่าใดเสมอื นกบั ปา่ ผืนนี้
5. สรุป
ผลงานการสรา้ งสรรค์ลวดลายสีสันแห่งป่าฮาลา-บาลาได้ถอดอัตลักษณ์ป่าเขตร้อน (tropical) ภาคใต้
ที่มีความอุดมสมบูรณ์ เตม็ ไปด้วยพรรณไม้ท่ีมสี ีสันงดงาม ลวดลายผ้าออกแบบให้เหมาะกบั บรรยากาศช่วงหน้า
ร้อน ท่ีแสดงถึงความมีชีวิตชีวาของสรรพสัตว์และพรรณไม้ในป่าฮาลา-บาลา และกระบวนการของการ
สร้างสรรค์นี้สามารถนำไปต่อยอดไปสู่การพัฒนาพื้นถ่ินเป็นผ้าบาติกหรือปาเต๊ะ ที่มาจากภูมิปัญญาชาวบ้าน
โดยการหยิบยกเร่ืองราวความเป็นป่าเขตร้อน (tropical) ภาคใต้ของเมืองไทยมาสู่การทำลายผ้าพ้ืนถ่ินให้กับ
ชุมชนต่อไป นอกจากน้ียังพัฒนาเป็นเคร่ืองแต่งกายที่สวมใส่ไปพักผ่อนตากอากาศ (Resort Wear) ท่ีสามารถ
สวมใส่ได้ตลอดท้ังปี เน้นความสบายพร้ิวไหวและได้รับแรงบันดาลใจจากความสวยงามของธรรมชาติซ่ึง
สามารถสร้างอาชีพและรายได้ให้กับคนในชุมชนคนพ้ืนที่ได้อย่างมากมายถ้าผืนป่านี้ยังดำรงอยู่ก็จะเป็นแหล่ง
อาหาร ที่ทำกินและสร้างแรงบันดาลใจให้กับสัตว์ป่าและคนในชาติอย่างไม่มีที่ส้ินสุด แต่ประเด็นสำคัญคือเรา
ต้องช่วยกันผลักดันให้ผู้เก่ียวข้องตระหนักถึงความสำคัญของผืนป่าฮาลา-บาลาให้อยู่สืบไป ให้ช่วยกันปกป้อง
ดูแลผู้มารุกรานท่ีแสวงหาประโยชน์อันมิชอบและผลักดันให้เป็นมรดกอาเซียนและมรดกโลก แก้ไขปัญหาการ
ทำลายทรพั ยากรปา่ ไมแ้ ละการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างย่ังยนื เพอื่ อนรุ กั ษผ์ ืนปา่ แหง่ น้ใี หค้ งอยูส่ ืบไป
เอกสารอา้ งองิ
ชวลิต นิยมธรรม , พาโชค พูดจา และ แววลุรี คำเขียว. (2558). พรรณไม้ป่าฮาลา-บาลา HALA-BALA.
ปทมุ ธานี: สำนกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ
ชุมศักด์ิ นรารัตน์วงศ์. (1 มีนาคม 2564). ฮาลาบาลาสู่มรดกโลก(HALA - BALA Wildlife to World
Heritage). ยะลา:ศูนยส์ ่งเสรมิ และพฒั นาท้องถิ่นมหาวทิ ยาลัยราชภัฏยะลา
นงค์ลักษณ์บัทเลอร์(17กรกฎาคม2564). EP. 81: ฮาลา-บาลา “มรดกอาเซียนข้ามแดน” (ออนไลน์). สืบค้น
เม่ือ 22 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.thaipbspodcast.com/podcast/readingcorner/ep81
องค์การสวนสัตว์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ (11พฤษภาคม2564). นกเงอื กหัวแรด/Rhinoceros
Hornbill (Buceros rhinoceros)(ออนไลน์). สืบค้นเม่ือ22 พฤษภาคม 2565 จาก https://
www.zoothailand.org/animal_view.php?detail_id=235&c_id=
KanlayaRoduphek (2 กุมภาพันธ์2556). การจัดองค์ประกอบของศิลป์. (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 22 พฤษภาคม
2565 จากhttps://sites.google.com/site/kanlayaroduphek/home/kar-cad-xngkh-prakxb-khxng-silp
117
ในห้วงแห่งมนตเ์ สนห่ อ์ ารยธรรมจนี โบราณ
In the Enchantment of Ancient Chinese Civilization
ณธกร อุไรรัตน์, Nathakorn Ourairat
Faculty of Fine and Applied Arts, Dhurakij Pundit University
110/1-4 Prachachuen road LaksiBangkok Thailand10210
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรุ กจิ บณั ฑิตย์
มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ 110/1-4 ถนนประชาชื่นหลักสี่ กทม 10210
E-mail : [email protected]
บทคัดยอ่
การสร้างสรรค์งานออกแบบต่าง ๆ เช่นงานออกแบบกราฟิก งานออกแบบตกแต่งภายใน หรืองาน
ออกแบบแฟช่ันได้นำองค์ประกอบต่าง ๆ ในด้านศิลปะมาคิดสร้างสรรค์ผสมผสานกันเพื่อให้เกดิ ความเหมาะสม
ลงตัวสวยงาม และเกิดประโยชน์ใชส้ อยได้ตรงตามต้องการของผู้ใช้งาน งานออกแบบภาพประกอบชิน้ น้ีมชี ื่อว่า
“In the Enchantment of Ancient Chinese Civilization” งาน ชิ้ น น้ี นั้ น เป็ น งาน ออกแบ บ กราฟิ ก
ภาพประกอบที่จะนำไปใช้กับองค์กร “สถาบันขงจื่อเส้นทางสายไหมทางทะเล” เพ่ือทำเป็นกราฟิก
ภาพประกอบสำหรับใชเ้ ป็นส่ือการเรียนการสอนต่อไป ผลงานสร้างสรรค์ช้ินนี้ได้รับแรงบันดาลใจมาจากศิลปะ
การตัดกระดาษของประเทศจีน ที่เรียกเป็นภาษาจีนกลางว่า เจ่ียนจ่ือ Jiǎnzhǐ ซ่ึงศิลปะการตัดกระดาษของ
จนี น้ันเป็นวัฒนธรรมของจีนมาอยา่ งยาวนานเป็นพันปีนับตง้ั แตส่ มยั ราชวงศ์ฮนั่ และสืบทอดกันมาจนถงึ ปัจจุบัน
นอกจากน้ีงานช้ินนี้ได้ผสมผสานเทคนิค Collage Art และ PhotoGraphic Scanning เข้าด้วยกัน ได้ทำขึ้น
โดยใช้โปรแกรม PhotoShop บนคอมพิวเตอร์รีทัชภาพโดยได้นำเอารูปทรง และวัสดุตามธรรมชาติอาทิเช่น
ก่ิงไม้ใบไม้มาใช้สแกน เรียกว่าเทคนิค Photographic Scanning และใช้ภาพถ่ายมาไดคัทตัดต่อในรูปแบบ
Collage Artทำให้ได้ผลลัพธ์งานสร้างสรรค์สวยงามแตกต่างจากงานเดิมที่เคยสร้างมาการผสมผสานกันท้ัง
องค์ประกอบต่าง ๆ เหล่าน้ีรวมถึงไอเดียแรงบันดาลใจ และเทคนิคที่นำมาใช้นี้ทำให้เกิดเป็นรูปภาพท่ีมีความ
น่าสนใจสวยงามลงตัวสามารถต่อยอดไปสู่การออกแบบกราฟิกภาพประกอบในอนาคตได้ดีข้ึน ยิ่งไปกว่าน้ัน
งานช้ินน้ียังช่วยส่งเสริมความสวยงามมีคุณค่ามากยิ่งขึ้นโดยใช้ เส้นสี และ พ้ืนผิว ที่เป็นพ้ืนฐานของงานทาง
ศิลปะและการออกแบบมานำเสนอโดยสะท้อนให้เห็นถึงแนวความคิดด้านความสวยงามของวัฒนธรรมจีนซึ่ง
เป็นประเทศมีประวัติศาสตร์ ทางด้านภาษาและวัฒนธรรมยาวนานมาก และนอกจากยาวนานเก่าแก่แล้วก็มี
ความหลากหลายทางวฒั นธรรมมากด้วย สังเกตได้จากอายุของประเทศทม่ี ีมาหลายพนั ปี จำนวนของประชากร
และชาติพันธุ์ท่ีมีความหลากหลายมากที่สุดชาติหนึ่งในโลก ซึ่งผลงานท่ีได้แสดงออกมาน้ีก็จะได้สะท้อน
วัฒนธรรมต่าง ๆ อันหลากหลายนี้ออกมาในรูปแบบภาพประกอบมีจุดประสงค์เพื่อเรียนรู้วัฒนธรรมจีนที่มี
ลกั ษณะที่แสดงถงึ ความเจริญงอกงาม ความกลมเกลียวของชนชาติจีน และศลี ธรรมอันดีของประชาชนจีน เพื่อ
ซมึ ซับวฒั นธรรมอนั ดงี ามน้ีไว้นำมาสร้างสรรคง์ านศลิ ปะตอ่ ไปในอนาคต
คำสำคญั : งานประยุกตศ์ ิลป์, กราฟิกดไี ซน์, ศิลปะการตัดกระดาษจนี , ศิลปะภาพตัดปะ, การสแกนภาพถ่าย
118
Abstract
Creation of various design types including Graphic design Interior designor Fashion
design has brought various elements, in the arts, come together to create a creative of
perfect fit and beauty, leading to useful and usable the needs of users. The design of this
illustration is called “In the Enchantment of Ancient Chinese Civilization”. Assemblies to be
applied to the organization of Confucius Institute on the Maritime Silk Road for graphic
illustration for further use as teaching aids. This creation was inspired by the art of paper
cutting in China. Known in Mandarin as Jiǎnzhǐ. Chinese paper-cutting art has been a Chinese
culture for thousands of years since the Han Dynasty, inherited to the present. In addition,
this work combines the techniques of Collage Art and Photo Graphic Scanning together,
which was done using the program Photoshop retouchingon the computer and natural
materials such as branches and leaves to be scanned. It is called Photographic Scanning
technique and uses photos to be cut and edited in Collage Art format, resulting in beautiful
creative results that are different from the original work that has been created. The
combination of these elements and the techniques used to present them creates a very
interesting and beautiful Art work. These can be extended to better graphic design and
illustration in the future. Moreover this work also promotes beauty to be more valuable by
using lines, colors and textures as the basis of art and design presented by reflecting the
concept of Chinese cultural beauty. China which is a country with a history in terms of
language and culture for a very long time and besides being long and old It is also very
culturally diverse. Observed from the age of the country that has many thousands of years.
One of the most diverse populations and ethnicities in the world. The works that have been
shown will reflect this diverse culture in the form of illustrations for the purpose of learning,
Chinese culture with characteristics that represent prosperity the harmony of the Chinese
people and good morals of the Chinese people.In order to absorb this beautiful culture in
order to create Illustration art in the future.
Keywords: Deccorative Art, Graphic Design, Chinese paper cutting art, Collage Art, Photographic
Scanning
119
1. ความสำคัญหรือความเป็นมาของปญั หา
ความสุขกับความทุกข์โดยปกติแล้วคนเรามักจะแยกกันเนื่องจากว่า มันเป็นความรู้สึกท่ีตรงข้ามและ
แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง บางครั้งท่ีเรามีความสุขเรามักจะลืมความทุกข์ และบางคร้ังมีความทุกข์ก็มักจะไม่มี
ความสุขอยู่ดว้ ย แตม่ ีโอกาสเหมือนกันท่ีทง้ั ความสุขและความทกุ ขม์ ันจะมาอย่ใู นชว่ งเวลาเดียวกนั ในความเช่ือ
ของคนจีนความสุขมักอยู่ในช่วงเวลา เทศกาลปีใหม่ ส่วนเวลาของความทุกข์น่าจะเป็นช่วงที่มีคนเสียชีวิต
เกิดขนึ้ ในครอบครัว มีงานศิลปะของจีนประเภทเดียวที่ถ่ายทอดความรู้สึกท้ังทุกข์และสุขให้มาอยู่ในงานศิลปะ
ช้ินนี้โดยจะแตกต่างกันท่ีรูปร่างและลวดลายของแต่ละความรู้สึก นั่นก็คือศิลปะการตัดกระดาษจีนเจ่ียนจื่อ
Jiǎnzhǐ เนื่องดว้ ยงานสร้างสรรคช์ ้ินน้ีได้รบั แรงบนั ดาลใจสว่ นใหญ่มาจากศิลปะการตัดกระดาษของจนี ซึ่งจาก
หนังสือความรู้ท่ัวไปเก่ียวกับ วัฒนธรรมประเทศจีนกล่าวไว้ว่า “ศิลปะงานฝีมือการตัดกระดาษของจีนมี
ประวัติศาสตร์มายาวนานประมาณ 2,000 กว่าปี ซ่ึงเป็นงานฝีมือพ้ืนเมืองท่ีจะพบเห็นได้บ่อย ๆ ของจีน งาน
ฝมี ือการติดกระดาษของจีนนน้ั ส่วนใหญ่ ประดิษฐ์ดว้ ยมือของหญิงสาวตามชนบท พวกเธอ ตัดและแกะออกมา
เป็นรปู ดอกไม้หลากหลายแบบ ซ่ึงสวนใหญ่จะเป็นภาพและลวดลายท่ีเกษตรกรให้ความสนใจ ชอบและส่งิ ของ
ทตี่ ้องการมากที่สุด เช่นสัตวป์ ีกที่เล้ียงไว้ ปศุสัตว์ ผลิตผลทางการเกษตร นกและดอกไม้ ตุ๊กตา เรื่องราวต่าง ๆ
ในนิทาน ละคร สัญลักษณ์ของโชคลาภ เป็นต้น โดยนิยมใช้ในเทศกาล ปีใหม่และงานพิธีเฉลิมฉลองต่าง ๆ
กระดาษตดั ท่ีสวยสดงดงามนี้นำมาซ่ึงบรรยากาศสนุกสนาน และเบกิ บานให้แก่ชีวติ ความเป็นอยู่ของประชาชน
จีนท่ัว ๆ ไป” และ ยังมีท่ีกล่าวไว้ได้น่าสนใจอีกว่า “ศิลปะการตัดกระดาษ เป็นศิลปะพ้ืนบ้านอันเป็นที่นิยมย่ิง
อย่างหนงึ่ ในประเทศจีน ศิลปะการตัดกระดาษ มักใช้ในพิธีทางศาสนา และใชใ้ นการประดับตกแต่ง สร้างสรรค์
งานศิลปะต่าง ๆ ในอดีต มีการนิยมนํากระดาษมาสร้างเป็นรูปคน รูปสัตว์ในอิริยาบถต่าง ๆ และจึงนําไปเผา
หรือฝังไปพรอ้ มกบั ผู้เสียชีวิตในงานฌาปนกจิ ศพ”
http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=9500000047596
จากบทความดังกล่าวเราก็จะทราบว่าศิลปะการตัดการดาษจีนหรือ เจ่ียนจื่อ Jiǎnzhǐ น้ันก็ได้รับ
อทิ ธิพลมาจากส่งิ ทม่ี ีอยตู่ ามธรรมชาติ ไม่วา่ จะเปน็ ตน้ ไมด้ อกไม้ และเก่ียวเนือ่ งกบั เทศกาลตา่ ง ๆ รวมถึงการใช้
ชีวิตประจำวัน ทำให้เรารับทราบถึงวิถีชีวิตตา่ ง ๆ ของคนจีนเหล่าน้ีแต่อย่างไรก็ตามการถ่ายทอดงานออกแบบ
ออกมาตรง ๆ ตามทีไ่ ดร้ ับรู้ก็จะไม่เปน็ พัฒนาการให้ดียิ่งขนึ้ ดังนั้นงานสร้างสรรค์ชน้ิ นี้กท็ ราบถึงปัญหาตา่ ง ๆ นี้
จงึ นำมาดัดแปลงผสมผสานงานท่ีเป็นอดีตและงานปัจจุบันมาพัฒนาเป็นงานออกแบบภาพประกอบในรูปแบบ
สมัยใหม่และอีกท้ังงานสร้างสรรค์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอผลงานในรูปแบบ Digital artโดยใช้เทคนิค
PhotoGraphic Scanning และ Collage Art สร้างโลกจินตนาการของจีน โดยนำเสนอเรื่องราวตาม
ประเพณีจีนท่ีมีทั้งความสุขและความทุกข์ในเวลาเดียวกันมาสร้างเป็นภาพประกอบน้ีทำให้มีความแปลกใหม่
นา่ สนใจมากกว่าจะทำแต่รปู แบบและเทคนิคเดิม ๆ
120
2. แนวคดิ / ทฤษฎที ี่เกี่ยวข้อง
องค์ประกอบทางศิลปะท่ีสำคัญของการทำงานภาพประกอบช้ินน้ีได้แก่เส้น สี และลักษณะพ้ืนผิวที่
นำมาเป็นองค์ประกอบหลักของผลงาน เส้น (Line) เส้นคือองค์ประกอบพ้ืนฐานอย่างหนึ่งท่ีเกิดมาจากการ
เรียงตัวกันของจุด จนสามารถแสดงออกมาเป็นเส้นแนวตั้งแนวนอนก็ตาม แต่การวาดโดยใช้เส้นน้ันเป็น
องค์ประกอบที่จะรวมกันจนเกิดเป็นรูปร่างเส้นแต่ละแบบก็จะให้ความรู้สึกท่ีแตกต่างกันออกไป เส้นท่ีข้าพเจ้า
นำมาใช้ในผลงานชิ้นน้ีก็คอื เส้นจากกิ่งก้านของตน้ ไม้ ท่พี ัวพันกัน โดยจะให้ความรู้สกึ ทว่ี ุ่นวาย สับสน ในสายตา
ของผู้ชม และเนื่องจากการใช้เส้นเป็นสีดำก็ย่ิงจะทำให้ภาพนี้ดูลึกลับ สับสน น่ากลัว เหมือนกับอยู่ใน
จินตนาการแต่ความฝันสี (Color) ในวิกิพีเดยี กลา่ วไว้ว่า “สีในวัฒนธรรมจีน หมายถึง สีต่าง ๆ ที่มีความหมาย
ทั้งในทางที่ดี (auspicious;) และไม่ดี (inauspicious;) ตัวอักษรภาษาจีนของคำว่า สี คือ 顏色 หรือ เหยียน
เซอะ (yánsè) ในสมัยจีนโบราณมักใช้ตัวอักษร 色 (sè) เพียงตัวเดียวเท่านั้น ซึ่งมีความหมายโดยตรงถึงสีบน
ใบหน้า (color in the face) หรือ อารมณ์ความรู้สึก (emotion) เพราะคำว่า 'เหยียน' หมายถึงพื้นท่ีระหว่าง
คว้ิ 'เซอะ' หมายถึงลมปราณ ปราชญ์จีนโบราณกล่าวว่า เม่ือคนเราเกิดความรู้สึกต่าง ๆ ที่ใจ พลังงาน หรือ 'ช่ี'
จะไปแสดงออกที่หว่างคิ้ว กลายเป็นอารมณ์หรือสีหน้า” https://th.wikipedia.org/wiki/สีในวัฒนธรรมจีนสี
ดำท่ีนำมาใช้น้ีเพราะสีดำเป็นสีในวัฒนธรรมจีนเป็นธาตุน้ำ เป็นสีของฤดูหนาว “สีดำ เป็นสีท่ีมีความหมายถึง
น้ำ และเป็นสีกลาง (neutral color) ทำให้มีคุณสมบัติลึกลับไม่แน่นอนแต่สามารถอยู่หลอมรวมกับทุกสิ่งได้มี
ทงั้ พลังอำนาจและความอ่อนไหวไปพร้อม ๆ กัน ให้ทั้ง คุณประโยชน์มากมาย และยงั สามารถนำมาซ่งึ ภัยพิบัติ
ท่ยี ากจะประเมนิ ค่าไดด้ ังน้ัน สีดำจึงหมายถงึ ความคลุมเครือไมแ่ น่นอนเช่นเดียวกับกระแสน้ำ หมายถงึ ความลึก
ล้ำท่ียากจะหย่ังถงึ ในทางจิตวิทยา สีดำเป็นสีที่เร้นลับ เคร่งขรึม โศกเศร้า”https://th.wikipedia.org/wiki/สี
ในวัฒนธรรมจีนลักษณะพ้ืนผิว (Texture) การออกแบบงานชิ้นน้ีต้ังใจให้มีการผสมผสานของรูปทรง และ
ลักษณะพื้นผิวให้มีความสัมพันธ์กันด้วยสัดส่วนที่พอดี โดยใช้ส่ิงของตามธรรมชาติที่แสกนเข้ามาทั้งก่ิงไม้และ
ใบไม้รวมกันกับกระดาษจีนที่ผ่านการตัดแล้วนำมาสแกนโดยในผลงานชิ้นน้ีแสดงให้เห็นความแตกต่างของ
ผวิ สัมผัส ก่อให้เกิดความรู้สึกเก่า หยาบจากวัสดุจากธรรมชาติพวกกิ่งไม้ใบหญ้าแสดงถึงพื้นผิวอันขรุระ ตัดกับ
พืน้ ผิวราบเรียบของกระดาษที่ราบเรียบทำใหไ้ ด้ความรสู้ ึกน่ิง เรียบและขรขุ ระหยาบวนุ่ วายในเวลาเดยี วกัน ทำ
ทเ่ี ปน็ มีมิตทิ างความรสู้ กึ เพ่มิ ขึ้นจากเดมิ
3. กระบวนการในการสร้างสรรค์
ในรูปภาพท่ีท่านเห็นนี้จะประกอบด้วยรูปภาพที่เป็นรูปถ่ายจำนวน 7 รูปด้วยกัน ซึ่งนำมาจากรูปถ่าย
ตอนท่ีไปท่องเท่ียวประเทศจนี กับรูปท่ีทำจากการตัดกระดาษจีน และรูปภาพอีกส่วนหน่ึงเป็นภาพก่ิงไม้ใบไม้ที่
นำมาสแกนภาพโดยใชเ้ ครอ่ื งสแกนเนอร์
การใช้เทคนิคการสแกนรูปโดยใช้เครื่องถ่ายเอกสาร (PhotoGraphic Scanning) เทคนิคน้ีได้ถูก
นำมาใช้กับงานชิ้นน้ีก็เพื่อทำให้มีความน่าสนใจในเร่ืองของการสร้าง Texture และ Contrast ของรูปภาพทำ
ให้ภาพดมู ีมิติ และเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับคอนเซ็ปต์ของงานทค่ี ิดไว้การใช้สแกนเนอร์ โดยไม่ต้องใช้กล้อง
121
ถ่ายรูป หรือโทรศัพท์มือถือถ่ายนี้เป็นสิ่งที่สร้างสรรค์และสนุกแต่ก็ต้องใช้ความอดทน และพิถีพิถันในขั้นตอน
ตา่ ง ๆ แตเ่ มื่อสิง่ เหล่านี้จดั วางไดล้ งตัวแลว้ ก็จะพบงานสร้างสรรคท์ ่แี ตกต่างออกไป
การใช้เทคนิคตัดปะแบบคอลลาจ (Collage Art) โดยใช้ศิลปะการตัดกระดาษของจีน หรือเจ่ียนจื่อ
Jiǎnzhǐ นำมาผสมผสานกับเทคนิคการตัดแปะ ซ่ึงปกติท่ัวไปจะใช้บางส่วนของหนังสือพิมพ์ นิตยสาร ทำให้
เป็นแนวทางท่ีสร้างสรรค์งานศิลปะทม่ี ีความสวยงาม ที่ไม่เหมอื นใคร และมีเอกลกั ษณ์เฉพาะที่นา่ สนใจ และใน
ผลงานชิ้นน้ีได้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เช่นโปรแกรม PhotoShop มาช่วยในการตกแต่งภาพให้ดูกลมกลืน
เพ่อื ให้ดูเป็นหนง่ึ เดียวกนั ของงานออกแบบภาพประกอบเชงิ สรา้ งสรรค์
กระบวนการในการสร้างสรรค์งานสามารถนำมาเรยี บเรียงไดด้ ังนี้
ภาพท่ี 1 รูปภาพข้ันตอนการสรา้ งสรรคผ์ ลงาน
ขั้นตอนการออกแบบเร่ิมต้นด้วยข้ันตอนแรกคือการเลือกรูปภาพโดยจะเลือกรูปท่ีมีกลิ่นอายของความ
เป็นจีนรูปต้นไม้ใบหญ้าตามสถานที่ท่องเท่ียวของจีนต่าง ๆ มารวมไว้หลังจากน้ันก็สเก็ตซ์ภาพร่างที่ต้องการ
จากจินตนาการข้ึนครา่ วๆ ข้นั ตอนต่อไปนำวสั ดุตา่ ง ๆ จากธรรมชาติมาแสกนโดยใชส้ แกนเนอร์จดั ตำแหน่งให้ดู
สวยงามท่ีสุด อีกทั้งใช้เทคนิคการจัดแสงโดยใช้ไฟฉายส่องผ่านกระดาษฉากหลังของภาพเพื่อเพิ่มจุดเด่น และ
เกิดเป็น Effect ที่น่าสนใจอีกด้วย จากน้ันก็นำภาพที่คัดไว้มารีทัช Retouchด้วยโปรแกรม PhotoShop และ
จัดองค์ประกอบตามสเกต็ ซ์ที่ได้ร่างไว้ ใช้รูปแบบการจัดองคป์ ระกอบในลักษณะ Rule Of Third สรา้ งจดุ เด่นมี
จุดสนใจในภาพ เพ่ือให้มีผลต่อการดึงดดู ความสนใจของผ้ชู ม ซึง่ ผชู้ มภาพก็จะได้มองเห็นจุดสำคัญท่ีตงั้ ใจแสดง
ได้อย่างชัดเจนซึ่งในภาพน้ีก็จะเป็นตัวหนังสือจีนคำว่าเจี่ยนจื่อ剪纸 และตัวการตัดกระดาษท่ีเป็นภาพ
ดอกไมแ้ ละตัวหนังสือ คำว่าชุน 春ซึ่งหมายถึงฤดใู บไม้ผลิ ซ่งึ เป็นฤดูที่คนจนี จะชอบที่สดุ เพราะเป็นฤดูแหง่ การ
เฉลิมฉลอง สุดท้ายก็ได้นำภาพทั้งหมดมาเรียงจัดองค์ประกอบอกี คร้ังในโปรแกรม Photoshop โดยได้สร้างเล
เยอร์รูปละหน่ึงเลเยอร์ซ้อนกันจากน้ันในแต่ละเลเยอร์เราก็ลด Opacity และความทึบแสงลงเพื่อทำให้ภาพแต่
ละภาพนั้นมีความเข้มท่ีแตกต่างกันทำให้ดูมีมิติมากย่ิงข้ึน ขั้นตอนถัดมาต่อจากน้ันคือการลงสีภาพโดยข้าพเจ้า
อยากให้ภาพนี้ออกมาในโทนเย็น ดำขรึมซ่ึงเป็นสีบรรยากาศเศร้า ตัดกับสีแดงร่าเริง เพ่ืออยากดึงอารมณ์ผู้ชม
122
ให้ความรู้สึกขัดแย้ง โดยมีท้ังภาพท่ีดูเศร้าหดหู่ เหงา และภาพท่ีดูร่าเริงอยู่ในภาพเดียวกัน และเพ่ือท่ีจะให้
มีMovement ในภาพ ก็ได้อาศัยลายเส้นของใบไม้กิ่งไม้ต่าง ๆ มาช่วยซึ่งก็จะทำให้ภาพนี้แลดูมีความ
เคล่อื นไหว ส่วนเวลาลงสีก็แยกเลเยอร์ออกมาอีก เพราะจะได้แกไ้ ขไดโ้ ดยง่ายเวลาทำผิดพลาด และได้ทดลอง
เปล่ียน Filter ไปเรื่อย ๆ จนได้ภาพเป็นท่ีพอใจและในเลเยอรส์ ีนี้ข้าพเจ้าจะใช้โหมดมัลติพลาย เพ่ือทำให้สีนั้น
ดูใสเหมือนกับลงสีน้ำ และพอสีที่ใส่ทับกันก็จะเกิดเป็นสีอีกสีหนึ่งซ่ึงทำให้ภาพดูมีมิติเพ่ิมมากขึ้น พอลงสีภาพ
เป็นท่ีพอใจแล้วก็ทำการปริ้นทดสอบจนเป็นท่ีพอใจ เมื่อเสร็จเป็นที่เรียบร้อยแล้วขั้นตอนสุดท้ายก็เซฟเป็นไฟล์
เพ่ือทีจ่ ะนำมาผลติ หรือนำไปทำการพิมพ์จรงิ ต่อไป
ภาพท่ี 2 รปู ภาพท่ีสร้างสรรคเ์ สรจ็ แล้วชอ่ื วา่ ในห้วงแห่งมนตเ์ สน่หอ์ ารยธรรมจนี โบราณ
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
ได้วิเคราะห์ผลงานน้ีไว้ดังนี้ส่วนประกอบของการสร้างสรรค์ ซึ่งมีอยู่ในภาพน้ีมีอยู่มากมายด้วยกัน ท้ัง
เส้น สี รูปทรง พื้นผิว ขนาด ทิศทาง พ้ืนท่ีว่าง ได้ถูกนำมาใช้ท้ังหมด แต่ท่ีใช้มากท่ีสุดก็คือเร่ืองเส้น สี รูปทรง
พ้ืนผิว และที่น่าสนใจท่ีสุดก็คือการใช้เทคนิค Scanner มาสแกนรูปภาพบางรูปเพ่ือนำมาใช้ ทำให้เกิดภาพท่ีมี
ผลลัพธ์ท่ีน่าสนใจ และการท่ีได้ผสมผสานเทคนิค Scanner สแกนรูปภาพ กับเทคนิคคอลลาจที่ได้ใช้การตัด
กระดาษจีน เจ่ียนจ่ือ Jiǎnzhǐ ทำให้ได้ภาพงานสร้างสรรค์ ท่ีแปลกใหม่และเนื่องจากการใช้สีท่ีแตกต่าง(ดำ
,แดง)ทำให้เกิดความรู้สึกขัดแย้งที่มีท้ังความสุขและความเศร้าอยู่ด้วยกันในเวลาและสถานท่ีเดียวกันและก็ได้
กลิ่นอายของวัฒนธรรมจีน เพราะการใช้กระดาษจีนและตัวอักษรจีนก็ให้ความรู้สึกหลายอย่างคะเคล้ากันท้ัง
ตนื่ เต้น โชคดี มีความสุข ร่ืนเริง เศรา้ ทุกขโ์ ศก อีกท้ังยังรสู้ กึ มกี ารนงิ่ สงบและเคลื่อนไหวซงึ่ การเคลอื่ นไหวและ
การน่ิงสงบเวลาอยูด่ ้วยกนั ในภาพเดียว ก็ทำให้ภาพนี้เกิดส่ิงท่ีเรยี กไดว้ ่ามี Dynamic เกิดขึ้น และก่อให้เกดิ การ
รบั รู้ท่ีดี ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคญั ของมนุษย์ ทำให้เกิดความคิดอยากค้นคว้าและมีจินตนาการต่อไปซ่งึ การใช้
เทคนิคพิเศษต่าง ๆ ในการสรา้ งสรรค์งานชุดนอ้ี าจจะชว่ ยดา้ นประสาทสมั ผัสตา่ ง ๆ ของมนษุ ยด์ ้วยทำให้เกิดสิ่ง
ท่เี รียกว่า (Experience) ตามมาซึ่งก็จะตอ่ ยอดต่อไปสู่การสรา้ งสรรค์งานศิลปะอ่ืน ๆ เพ่ิมเติมอีกด้วย
123
5. สรปุ
การสร้างสรรค์ผลงานในชุดนี้ได้ยึดหลักการทำงานในรูปแบบของการออกแบบภาพประกอบ ดิจิตัล
อาร์ตที่ใช้หลักการของเทคนิคแปลกใหม่มาสร้าง โดยใช้ลายเส้น สี และ texture ซ่ึงเป็นองค์ประกอบหลักใน
Design Elements มาใช้ในการสร้างรูปภาพซึ่งจะพัฒนาต่อไปเป็นภาพประกอบสไตล์จีนโบราณ การนำ
รปู ภาพมาจัดองค์ประกอบโดยใช้การตัดแปะแลว้ ลงสี ในโปรแกรม Photoshop ดเู ผินเผนิ แล้วอาจจะคดิ ว่าง่าย
แตจ่ ริงๆแล้วเวลาทำไม่ง่ายเลย ตอ้ งใชเ้ วลาคิดวางแผนและแก้ไขอยู่ตลอดเวลาทุกข้ันตอน ตั้งแต่ข้ันตอนการหา
รูป เลือกรูปที่เหมาะสมที่มีลักษณะท่ีไม่แตกต่าง หรือขัดแย้งกันจนเกินไป หรือไม่นิ่งเป็นในทิศทางเดียวกัน
เกนิ ไปจนนา่ เบื่อ การเลือก Resolution หรือรายละเอียดของรูปท่ีต้องไม่แตกต่างกันมากนกั มเิ ชน่ นัน้ แล้วจะดู
ขัดแย้งไม่กลมกลืนกันเป็นภาพเดียว นอกจากน้ีการเลือกโทนสีก็ต้องบังคับให้อยู่ในปริมาณท่ีเหมาะสมซึ่ง
ข้าพเจ้าได้เลือกใช้สีที่ขัดแย้งกันในเชิงความหมายของจีนมาอยู่ร่วมกันซ่ึงสีที่ใช้นี้คิดมาแล้วว่าเหมาะสมทำให้
ภาพออกมาดูมีความขัดแย้งกันแต่กด็ เู ข้ากันไดท้ ำให้มที ั้ง Dynamic และมีความเปน็ เอกภาพในรูปเดยี วกนั อีกด้วย
สรปุ ตอนท้ายว่าไม่ว่าจะเปน็ งานออกแบบหรืองานสรา้ งสรรค์ในรูปของงานจิตรกรรมหรอื งานประยุกต์
ศิลป์ ก็ล้วนต้องมีการวางแผนที่ดีเป็นขั้นเป็นตอนตั้งแต่ต้นก่อนลงมือทำจนกระทั่งแล้วเสร็จ นอกจากน้ันแล้ว
การท่ีเราต้องพยายามคิดค้นเทคนิคใหม่ๆมาใช้โดยอาศัยเทคโนโลยีต่างๆ ก็สำคัญทั้งน้ีก็เพ่ือสร้างงานศิลปะทำ
ให้เกิดความแปลกใหม่ ซ่ึงก็เป็นจุดประสงค์ของงานชิ้นน้ี สุดท้ายนี้ข้าพเจ้าอยากจะให้งานชุดน้ีได้เป็น แรง
บันดาลใจหรือแนวทางและช่วยเพ่ิมไฟในการสร้างผลงานศิลปะและออกแบบ เพื่อนักออกแบบภาพประกอบ
รุ่นใหม่ได้ใชเ้ ป็นแนวทางในการศกึ ษาและทดลองปฏบิ ัติเพ่ือนำมาใชก้ ับผลงานตนเองต่อไปในอนาคต
เอกสารอา้ งอิง
กำจร สนุ พงษ์ศรี. (2555). สนุ ทรยี ศาสตร์.กรุงเทพฯ: จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั .
จิระพัฒน์ พติ รปรีชา. (2545). โลกศิลปะศตวรรษท่ี 20.กรงุ เทพฯ: เมอื งโบราณ.
บณั ฑติ จลุ าสัย.(2543). จุด เส้น ระนาบ ในงานออกแบบสถาปัตย.์ กรงุ เทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย.
สารานกุ รมเสรี. (2564). สีในวฒั นธรรมจีน.สบื คน้ 6 พฤษภาคม2565, จาก https://th.wikipedia.org/wiki
รววี รรณธิติธนสาร. (2554). ศิลปะการตัดกระดาษจนี .สบื คน้ 6 พฤษภาคม2565, จาก
http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=9500000047596
Bossert, J.(1998). IllustrationStepbyStepTechniques. USA: ROTO VISION. Retrieved May
3, 2022, from http://www.researchsystem.siam.edu/images/IT_PROJECT/Pasakorn/
Animation_2D_Stop_Teen_Mom/05_ch2.pdf
Chinese Language Council International. (2006). ความรู้ท่ัวไปเกี่ยวกับ วัฒ นธรรมประเทศจีน
(General Knowledge About Chinese Culture).Beijing:HigherEducation Press Book.
124
การสร้างสรรคง์ านศิลปะจากผา้ ทอนาหมน่ื ศรี จ.ตรัง
Creation of art from Na Muen Si woven cloth, Trang Province
ณมณ ขนั ธชวะนะ, Namon Khantachawana
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลยั ธุรกจิ บัณฑติ ย์
The Faculty of Fine and Applied Arts, Dhurakij Pundit University
Email : [email protected]
บทคัดย่อ
การสร้างสรรค์งานศิลปะจากผ้าทอนาหม่ืนศรี จ.ตรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อสรา้ งตน้ แบบผลิตภัณฑ์ใหม่ท่ี
แตกต่างจากผลติ ภัณฑท์ ่ีมีอยู่เดิมให้แก่กลุ่มวิสาหกิจชมุ ชนผา้ ทอนาหม่ืนศรี อ.นาโยง จ.ตรงั เพื่อใช้เปน็ ต้นแบบ
ในการผลิตซ้ำและต่อยอดไปสู่ผลติ ภัณฑ์ใหม่ โดยนำเอาเอกลักษณ์และสิ่งที่มอี ยู่ในท้องถิ่นมาเป็นแรงบนั ดาลใจ
ในการสร้างสรรคผ์ ลงานผสู้ รา้ งสรรค์หวังเปน็ อย่างยิ่งว่าผลงานชิน้ นีจ้ ะสามารถสร้างประโยชน์ให้กับชุมชน เพ่ิม
ยอดทางการขายและเป็นตวั เลือกใหมส่ ำหรบั ผซู้ ือ้
คำสำคัญ: ผ้าทอนาหม่ืนศร,ี ดอกศรีตรงั , วิสาหกจิ ชมุ ชนผา้ ทอนาหม่ืนศรี
Abstract
The creation of art from Na Muen Si Woven Cloth, Trang Province, aims to create a
new product prototype that is different from the existing product for the Na Muen Si Woven
Cloth Community Enterprise Group, Na Yong District, Trang Province to use as a model. To
reproduce and develop into new products by bringing the uniqueness and local things as
inspiration in creating works. The creators sincerely hope that this work will be able to
benefit the community. Increase sales and become a new option for buyers.
Keywords: Na Muen Si Woven Cloth, Sri Trang Flower, Na Muen Si Woven Cloth Community Enterprise
1. ความสำคญั หรอื ความเป็นมาของปัญหา
ชุมชนบ้านนาหม่ืนศรี อำเภอนาโยง จังหวัดตรัง มีชื่อเสียงในด้านผ้าทอพื้นเมืองมาต้ังแต่อดีต และใน
ปัจจุบันได้มีการจัดต้ังกลุ่มสตรีทอผา้ นาหม่ืนศรี เพ่ือสืบสานภูมิปัญญาการทอผ้าพ้ืนเมืองซ่ึงมีมาอย่างยาวนาน
ผ้าทอบ้านนาหมื่นศรีจะทอด้วยก่ีพื้นเมืองที่เรียกว่า “หูก” เป็นเคร่ืองมือพื้นบ้านท่ีประดิษฐ์ขึ้นมาจากภูมิ
ปัญญาของชาวบ้าน ผ้าทอนาหมื่นศรีมีลวดลายงดงาม มีเอกลักษณ์เป็นของตนเอง โดยมีลักษณะพิเศษ คือ
โครงสร้างของผืนผ้า ลวดลายและสี ผู้ทอที่มีฝีมือจะนำลายหลายๆลายมารวมไว้ เช่น ลายลูกแก้วใหญ่ ลาย
ลูกแก้วสี่หน่วยใน ลายดอกจัน บางผืนประสมเฉพาะชุดลูกแก้ว เป็นต้น ส่วนท่ีเป็นเอกลักษณ์ด้านสี ถ้าเป็น
125
ประเภทผ้าห่ม และผ้าเช็ดหน้ายกดอก ที่ทอขึ้นใช้เองหรือมอบให้แก่กันจะใช้ด้ายยืนสีแดงยกดอกสีเหลือง มี
บา้ งทย่ี กดอกสีขาวหรือสีเขียว หากเป็นผ้าทอเพื่อขาย พบว่ามีการเปล่ยี นแปลงสีด้ายยืน และดา้ ยพุ่งตามความ
ต้องการตลาด และในกรณีทอใช้เองยังคงเป็นสแี ดงเหลืองไม่เปล่ียนแปลง ผ้าทอสว่ นใหญ่จะใชใ้ นพิธีกรรมทาง
ศาสนา เช่น งานบวช งานแต่งงาน และงานศพ (ผ้าทอนาหมื่นศรี, ออนไลน์)
ทั้งน้ีจากการสัมภาษณ์ประธานวิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหม่นื ศรีในเบื้องต้นพบว่า ชุมชนบ้านนาหม่นื ศรี
มศี ักยภาพในด้านการทอผา้ และการแปรรูปจากผ้าทอ มีผลิตภัณฑท์ ่ีหลากหลาย วสิ าหกิจมีฐานลูกค้าทีเ่ ข้มแข็ง
ปัญหาท่ีชุมชนพบ คือ ผลิตภัณฑ์มีความหลากหลายแต่ขาดเอกลักษณ์ท่ีโดดเด่น ไม่มีอัตลักษณ์เฉพาะถ่ิน
รูปแบบของผลิตภัณฑ์ขาดความทันสมัย จำหน่ายได้ในราคาถูก และชุมชนมีความต้องการขยายกลุ่มลูกค้า
และสรา้ งการรบั รู้ตราสนิ ค้า(Brand )ในมุมใหม่ เพื่อให้เกดิ มลู คา่ เพม่ิ ของสนิ ค้า (อารอบ เรอื งสังข,์ สัมภาษณ)์
2. แนวคิด / ทฤษฎที ่ีเกีย่ วข้อง
แนวคิดเก่ียวกับการสร้างสรรค์งานศิลปะ การสร้างสรรค์เป็นสิ่งท่ีเกิดจากความคิดสร้างสรรค์เป็น
การดำเนินการในลักษณะต่างๆเพ่ือให้เกิดสิ่งแปลกใหม่ที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน ความคิดสร้างสรรค์เป็น
ความคิดระดบั สงู เปน็ ความสามารถทางสตปิ ัญญาแบบหนงึ่ ท่ีจะคดิ ไดห้ ลายทศิ ทาง หลากหลายรูปแบบ โดยไม่
มีขอบเขตนำไปสู่กระบวนการคิดเพื่อสร้างสรรค์ส่ิงแปลกใหม่หรือเพ่ือการพัฒนาของเดิมให้ดีขึ้นทำให้เกิดผล
งานทมี่ ลี ักษณะเฉพาะตน (ศภุ กรณ์ ดิษฐพันธุแ์ ละคณะ, 2555)
การสร้างสรรค์ศิลปะ หมายถึง การสรรหาหรือคิดค้นรูปทรง หรือหน่วย (unit) ที่มีสาระต่อจุดหมาย
ของการสร้างสรรค์ และจัดระเบียบหน่วยนั้นหรือหน่วยเหล่าน้ันให้เกิดเป็นรูปทรงใหม่ เป็นรูปทรงท่ีมี
เอกัตภาพ หรือลักษณะเฉพาะตัวของศิลปิน (Individual) เป็นต้นแบบ (Originality) และมีเอกภาพ การ
สร้างสรรคต์ รงข้ามกบั การลอกเลยี นแบบ (Imitation) ไม่วา่ จะเป็นการลอกเลยี นแบบจากธรรมชาติหรือจากส่ิง
ทม่ี นษุ ย์สรา้ งขน้ึ (ชลูด นิ่มเสมอ, 2559)
ทศั นศิลปธาตุและหลักสำคญั ของการออกแบบ
ทศั นศลิ ปธาตุ คือ มลู ฐานหรอื ส่ิงสำคัญท่ีงานทัศนศลิ ป์ต้องนำมาใช้สรา้ งงาน ได้แก่ เส้น (line) สี
(color) รูปร่างและรูปทรง (shape & form) แสงและเงา (light & shade) พื้นผวิ (texture) ทวี่ ่าง (space) ซ่ึง
ท้งั หมดล้วนเป็นปจั จัยสำคัญทางทัศนศิลปธาตุสำหรับการสรา้ งงาน (กำจร สนุ พงษ์ศรี, 207-208)
หลักสำคัญของการออกแบบ หมายถึง กฎเกณฑ์หรอื เทคนิคทีจ่ ะนำองค์ประกอบศิลป์มาจัดวางเพ่ือ
สร้างงานศลิ ปะใหเ้ กิดความงดงามน่าสนใจ ได้อารมณ์ ตามทศ่ี ลิ ปนิ ต้องการ 9 ประการ คอื เอกภาพ ดลุ ยภาพ
สัดส่วน ความกลมกลนื ความขัดแยง้ จังหวะ การทำซ้ำ การลดหลัน่ และทศิ ทาง
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
ในการสร้างสรรค์ผลงานช้ินนี้ ผู้สร้างสรรค์ได้ศึกษาข้อมูลของจ.ตรัง เพ่ือนำสัญลักษณ์ประจำจังหวัด
มาใช้ในการสร้างผลงาน เช่น ดอกไม้ประจำจังหวัด ภูมิประเทศ อาชีพ และวิถีชีวิตของชาวตรัง และได้พบว่า
126
ดอกไมป้ ระจำจังหวดั ตรัง คือ ดอกศรีตรัง ดอกเปน็ ชอ่ ใหญต่ ามกิ่ง ดอกสีม่วง กลีบดอกเชือ่ มกันเปน็ หลอด โคน
ช่อติดกันเป็นพวง รูปดอกทรงกระด่ิง ในดอกเป็นโพรงกระพุ้ง เกสรสีขาว เน้ือดอกนุ่มบางพล้ิว เมื่อบาน
เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซ.ม. (ดอกศรตี รัง, ออนไลน์)
ภาพที่ 1 ดอกศรีตรงั
ท่ีมา : http://www.พันธุ์ไม.้ com/ศรีตรงั /
และนำตะกร้าจักสานจากต้นคลุ้มหรือต้นคล้าจากจ.ตรัง มาเป็นแบบใช้ในการสร้างสรรค์ผลงาน โดย
ต้นต้นคลุ้มหรือต้นคล้าที่สามารถตัดมาทำจักสานได้น้ัน จะต้องแก่จัดเต็มที่ โดยท่ีส่วนยอดจะต้องแตกก่ิงออก
ประมาณ 5-6 ยอด และเมื่อใช้มีดพร้าขูดบริเวณลำต้นต้องเป็นสีแดง ก็แสดงว่าแก่จัด สามารถตัดนำมาทำจัก
สานได้ โดย แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ 1.ประเภท ที่คงรูปแบบ เพื่อการใช้งานจริงตามวิถีชีวิตท้องถ่ินชนบท
ดั้งเดิม หรือเป็นของใช้ในครัวเรือนตามท้องไร่ท้องนา เช่น ข้อง นาง กระด้ง สุ่ม ไซดักปลา ตะกร้า คานหาบ
ชะลอม กระเช้า รงั ไก่ ตะกร้าบรรจุหญ้า เป็นต้น และ 2.ประเภท ยอ่ ส่วนเล็กลงจากของใชใ้ นครัวเรือนตามวิถี
ชีวิตด้ังเดิม มาเป็นแบบสินค้าท่ีระลึก และปรับแต่งลวดลายแปลกใหม่ เหมาะกับการเป็นของฝากของท่ีระลึก
และของประดับตกแต่งบ้าน ตกแต่งร้าน รวมทั้งทำโคมไฟ ถ้วยเยติ ตะกร้าใส่ขนม ของไหว้สำหรับขบวนแห่
ขนั หมาก เป็นต้น (ผลิตภณั ฑจ์ กั สาน, ออนไลน์)
ภาพที่ 2 จกั สานกลุ่มบา้ นเขาโหรง จ.ตรัง
ท่มี า : https://www.khaosod.co.th/newspaper/newspaper-inside-pages/news_6817350
และผู้สร้างสรรค์ได้นำผ้าขาวม้าจากวิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรี โดยผ้าขาวม้าจะเป็นผ้าฝ้ายท่ีทอ
ลายตารางหมากรกุ หลากสีมาใชใ้ นการสร้างผลงาน
127
ภาพที่ 3 ผ้าขาวม้าทอลายยกดอกชุมชนผ้าทอนาหม่นื ศรี จ.ตรัง
ทม่ี า : นางสาวณมณ ขนั ธชวะนะ ผู้สรา้ งสรรค์ผลงาน
ซ่ึงกระบวนการสร้างสรรค์น้ีต้องคำนึงถึงความเป็นต้นแบบที่ชาวบ้านจะสามารถนำไป ผลิตซ้ำหรือต่อ
ยอดความคิดได้ ผู้สร้างสรรค์จึงเลือกใช้รูปทรงธรรมชาติและวิธีการปักเย็บขั้นพื้นฐานมาใช้ในการสร้างสรรค์
ผลงาน
ลักษณะผลงานเป็นรูปแบบ 2 มิติ โดยสร้างแบบ (Pattern) ของดอกศรีตรังและตะกร้าสานท่ีมีในทุก
ครวั เรือนมาใชเ้ พ่อื สื่อถงึ ความเป็นท้องถิ่น นำมาจัดองคป์ ระกอบและเยบ็ ติดลงบนผืนผ้าแคนวาส
ข้นั ตอนในการสรา้ งสรรคผ์ ลงาน ประกอบด้วย การทำดอกศรตี รังและตะกร้าจกั สาน
1. วธิ ีทำดอกศรตี รัง สร้างแบบ (Pattern) ดอกศรตี รัง หลายๆขนาดโดยตัดกระดาษรปู วงกลม หาจุด
ศูนยก์ ลางแแบ่งเป็น4 ชอ่ งให้เท่ากัน
ภาพท่ี 4 แบบ (Pattern) ดอกศรีตรงั
ท่ีมา : นางสาวณมณ ขันธชวะนะ ผสู้ รา้ งสรรคผ์ ลงาน
2. นำผ้ามาตดั ตามแบบ โดยวางผา้ ซ้อน 2 ช้ัน เย็บกนั ลยุ่ โดยรอบแลว้ เยบ็ รอบวง เว้นชอ่ งไวเ้ พือ่ กลบั ผ้า
จากด้านในออกมาด้านนอก แล้วเย็บปิดช่องที่เว้นไว้ เสร็จแล้วเจาะรูตรงกลาง และวาดสี่เหลี่ยมไว้ตรงกลาง
โดยท้ัง 4 มุมห่างจากขอบประมาณ 1 เซนติเมตร เสร็จแล้วเย็บเนาและดงึ ดา้ ยมัดเป็นปม จบั กลีบดอกให้หงาย
ออก ดึงโพรงดอกให้เป็นลกั ษณะคล้ายกระดง่ิ
ภาพที่ 5 แบบ (Pattern) ดอกศรตี รงั
ท่ีมา : นางสาวณมณ ขนั ธชวะนะ ผ้สู รา้ งสรรค์ผลงาน
128
3. วธิ ที ำตะกรา้ จักสานนำผา้ มาตัดเปน็ แนวยาว โดยมขี นาดกว้าง 5 เซนติเมตร ยาว 45 เซนติเมตร พบั
ทบกันแล้วเยบ็ กันลุ่ยเสร็จแลว้ เยบ็ ตามแนวยาวกลบั ดา้ นในออกแลว้ ยดั ดว้ ยใยสงั เคราะห์ ใหม้ ลี กั ษณะเป็นเส้น
ภาพท่ี 6 แบบ (Pattern) ตะกรา้ จกั สาน
ท่ีมา : นางสาวณมณ ขันธชวะนะ ผสู้ รา้ งสรรคผ์ ลงาน
4. นำเส้นมาสานกันและเยบ็ ลงบนผ้าแคนวาส ขนาด 90 x 60 เซนตเิ มตร
ภาพท่ี 7 ตะกรา้ จกั สาน
ท่ีมา : นางสาวณมณ ขันธชวะนะ ผสู้ ร้างสรรค์ผลงาน
5. ทดลองนำดอกศรีตรงั มาจัดองค์ประกอบลงบนผนื ผ้าแคนวาส
ภาพท่ี 8 ทดลองจัดวางดอกศรีตรงั ลงตะกร้า
ทีม่ า : นางสาวณมณ ขันธชวะนะ ผสู้ ร้างสรรค์ผลงาน
129
6. เย็บดอกศรตี รังลงบนผืนผ้าแคนวาส โดยใช้ดอกโทนสีรอ้ นขนาดใหญ่เป็นจดุ เด่นของผลงานและ
ตกแตง่ โดยใสใ่ บและปักลวดลายบนก้านตระกร้า
ภาพที่ 9 ตะกร้าจักสาน
ท่มี า : นางสาวณมณ ขนั ธชวะนะ ผูส้ ร้างสรรค์ผลงาน
7. ผลงานทเ่ี สรจ็ สมบรู ณ์
ภาพที่ 10 ตระกรา้ ดอกศรตี รัง
ที่มา : นางสาวณมณ ขันธชวะนะ ผสู้ ร้างสรรค์ผลงาน
4. การวเิ คราะห์ผลงาน
ผลงานชิ้นนี้สร้างสรรค์ข้ึน โดยนำเอาเอกลักษณ์และส่ิงท่ีมีอยู่ในท้องถ่ินมาเป็นแรงบันดาลใจในการ
สร้างสรรค์ผลงาน เช่น ดอกศรีตรงั ดอกไมป้ ระจำจังหวัดตรัง และตระกร้าสานจากต้นคลุ้มหรือต้นคลา้ และนำ
ผ้าทอนาหม่ืนศรีมาเป็นวัสดุหลักในการสร้างสรรค์ผลงาน โดยใช้เทคนิคการปักเย็บขั้นพ้ืนฐานในการสร้าง
ชนิ้ งาน
130
ปัญหาทีพ่ บในการสรา้ งผลงาน คือ การนำผ้าทอมาตัดเย็บให้คลา้ ยคลึงกบั ดอกศรตี รงั นัน้ สามารถสรา้ ง
รูปทรงให้ใกล้เคียงกับต้นแบบตามธรรมชาติได้ แต่คุณสมบัติของเนื้อผ้าค่อนข้างหนาและลุ่ย ไม่สามารถให้
อารมณ์ความรู้สึกถึงกลีบดอกที่พล้ิวบางได้ และริมผ้าท่ีมีลักษณะด้ายลุ่ยต้องเย็บกันลุ่ยกับผ้าทุกช้ินท่ีนำมา
สร้างผลงาน จงึ ใช้เวลาคอ่ นขา้ งมากในการสร้างสรรค์ผลงาน
5. สรุป
จากการสำรวจผลิตภัณฑ์ที่ชุมชนทอผ้านาหม่ืนศรีได้ผลิตข้ึน ผู้สร้างสรรค์ต้องการสร้างผลงานให้เกิด
ความแตกตา่ งจงึ ได้สร้างสรรค์ผลงานช้ินนี้ขึ้นมาเพ่ือเป็นต้นแบบให้แก่ชุมชน และหวงั ว่าจะสามารถช่วยชุมชน
ให้เกิดการพฒั นาเรยี นรู้ สามารถนำไปตอ่ ยอดเพิม่ มลู คา่ ทางเศรษฐกจิ ใหช้ มุ ชนได้อยู่อยา่ งเข้มแข็งและย่ังยนื
ภาพท่ี 11 นำเสนอผลงานต่อชุมชนกลมุ่ วสิ าหกิจชมุ ชนผา้ ทอนาหมนื่
ที่มา : https://www.facebook.com/trangnameunsri/videos/2985255955098505
เอกสารอ้างองิ
กำจร สุนพงษ์ศรี, (2555). สุนทรียศาสตร์ : หลักปรัชญาศิลปะ ทฤษฎีทัศนศิลป์ ศิลปะวิจารณ์. (พิมพ์ครงั้ ท่ี 1).
กรุงเทพฯ: สำนกั พิมพ์แหง่ จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย.
ชลูด น่ิมเสมอ, (2559). องค์ประกอบของศิลปะ. (พมิ พค์ ร้ังที่ 10). กรุงเทพฯ: สำนักพมิ พอ์ มรินทร.์
ดอกศรตี รัง, สบื ค้น10 มนี าคม 2565, จาก https://www.matichonweekly.com/scoop/article_11449
ตรังจกั สานเขาโหรง, สบื ค้น 10 มีนาคม 2565, จาก https:// www.77kaoded.com /news/mydear
ตรัง, สืบคน้ 10 มนี าคม 2565, จาก https://ww2.trang.go.th/travel/detail/8
ศุภกรณ์ ดษิ ฐพนั ธ,์ รศ,ดร..และคณะ, (2555). ปจั จัยความสำเรจ็ ทม่ี ีตอ่ การสรา้ งสรรคง์ านศลิ ปะของศิลปิน
ไทย: กรณีศึกษา ตลาดศิลปะรว่ มสมัยในมลรัฐแคลิฟอร์เนีย นิวยอร์ก ชิคาโก ประเทศสหรฐั อเมริกา,
งานวิจัยสำนกั ศิลปวัฒนธรรมรว่ มสมัย กระทรวงวฒั นธรรม.
อารอบ เรอื งสังข์. (2564). สัมภาษณ์ 6 พฤศจกิ ายน 2564.
131
กามกิเลส
Passion
เดน่ พงษ์ วงศาโรจน์, Denpong Wongsarot
สาขาวิชาศลิ ปะจนิ ตทศั น์ คณะศลิ ปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ, กรงุ เทพมหานคร, ประเทศไทย
Imaging Art Program, Faculty of Fine Art, Srinakharinwirot University, Bangkok, Thailand
E-mail : [email protected]
บทคัดย่อ
ความอยากไดใ้ นกามน้ันถือว่าเป็นกิเลสพน้ื ฐานท่ีเป็นธรรมชาตขิ องมนุษยซ์ ่ึงเมื่อเกดิ ขึ้นแลว้ ยากตอ่ การ
กำจดั ให้ส้ินไปการหมกมุ่นในกามนั้นเป็นเหตุของพฤติกรรมความลุม่ หลงท่สี รา้ งความเสื่อมให้กับการดำเนินชีวิต
ของคนเราแม้วา่ เราจะไม่สามารถปิดกน้ั กามคุณที่รับรไู้ ด้จากสมั ผสั ต่าง ๆ ของเราและไม่อาจกำจัดกิเลสใหห้ มด
ไปได้โดยง่ายแต่หากว่าเราสามารถรู้เท่าทันถึงเหตุของการเกิดกามกิเลสมีความเข้าใจมีสติสามารถรับมือกับ
ความรู้สึกต่าง ๆ ที่เกิดจากกามคุณได้แล้วการครองตนให้อยู่ด้วยความไม่ประมาทน้ันจะสามารถนำพาให้เรา
ดำเนินชีวิตไปอย่างปลอดภัยไม่ตกเป็นทาสของกามกิเลสต่อไปการสร้างจิตรกรรมเพื่อสะท้อนถึงเรื่องราว
ดังกล่าวโดยอาศัยการส่ือสารผ่านสัญลักษณ์ด้วยการสรา้ งสรรค์ทางจิตรกรรมร่วมสมัยด้วยความปรารถนาที่จะ
ให้ผู้คนเกิดความรู้สึกนึกคิดเกิดความเข้าใจตระหนักถึงแนวทางในการดำเนินชี วิตด้วยความระมัดระวังมีธรรม
เป็นเข็มทิศในการเดินไปสู่ชีวิตที่มีทั้งความสุขสงบพร้อมรับกับการเปล่ียนแปลงในที่จะเกิดข้ึนมาในแต่ละ
ช่วงเวลาไดเ้ ป็นอย่างดี
คำสำคัญ: กามกิเลส, จิตรกรรมรว่ มสมัย, สัญลกั ษณ์
Abstract
Desire in that erotic It is considered a fundamental passion that is human nature.
which, when it happens, is difficult to get rid of. The preoccupation with sex is the cause of
obsessive behavior that deteriorates one's way of life. Although we cannot block the sensual
pleasures we perceive from our senses, nor can we easily get rid of our passions. But if we
are able to be aware of the causes of sensual desires, understand, be mindful, and be able
to cope with various feelings caused by your eroticism to live with that carelessness will be
able to lead us to live safely without becoming a slave to sexual desires. Creating a
contemporary painting to reflect that story by communicating through symbols with the
creation of paintings. With the desire to make people understand and realize the guidelines
for living with caution. Having the Dharma is the compass in walking towards a life that is
both happy and peaceful. Ready for the changes that will occur in each period as well.
Keywords: passion, contemporary painting, symbol
132
1. ความสำคญั หรอื ความเป็นมาของปญั หา
โดยท่ัวไปแล้วน้ันมนุษย์เราต่างรู้กันดีว่าความปรารถนาในกามเป็นส่ิงยากที่จะหักห้ามใจได้กามคุณท่ี
รับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสต่างๆของเราน้ันมุ่งสร้างความพึงพอใจแก่ผู้เสพทำให้เกิดความติดใจลุ่มหลงและการ
แสวงหาแม้ว่าเราจะรู้กันดีอยู่แล้ววา่ การเสพกามคุณน้ันมโี ทษภัยอย่มู ากแต่การถอยห่างจากกามคุณน้ันเป็นส่ิง
ที่ยากย่ิง แม้แต่ในผู้ที่ปวารณาตนเป็นผู้อยู่ในศีลในธรรม ก็ยังต้องอาศัยการฝึกฝนจิตใจ มีวัตรปฏิบัติอย่าง
เครง่ ครดั เพื่อละเวน้ และเข้าใจถงึ แกน่ แท้ของสัจจะอนั เป็นตน้ กำเนิดของกามคุณในรูปแบบต่างๆ เหลา่ นี้
การสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมครั้งนี้ขึ้นมาเพ่ือต้องการส่ือให้เห็นถึงแนวคิดดังกล่าว โดยอาศัย
รูปแบบในเชิงสัญลักษณ์เพ่ือสร้างให้เกิดเป็นเนื้อหาเชิงอุปมาข้ึน เพื่อสะท้อนถึงแนวความคิดต่อเร่ืองดังกล่าว
อกี ทั้งเพ่อื เป็นการสรา้ งสติ เปน็ เคร่อื งเตอื นใจในการดำเนนิ ชีวิตในอีกทางหนง่ึ ด้วย
2. แนวคดิ /ทฤษฎที ่เี กีย่ วขอ้ ง
การสร้างสรรค์จิตรกรรมโดยมีส่ิงเร้าเป็นแรงกระตุ้นให้เกิดความรู้สึกนึกคิดของการแสดงออก เพ่ือ
ตอบสนองความตอ้ งการของการสร้างสรรค์ โดยสิ่งเรา้ ที่สามารถแบ่งออกไดต้ ามแหลง่ ท่ีมาท้ังสองส่วนคอื สงิ่ เร้า
จากภายใน ที่หมายถึงอารรมณ์ ความคิดความร้สู ึกภายในที่มีต่อเร่ืองราวตามแนวความคิดต่างๆของตน ซ่ึงได้
เกิดขึ้นมา สะสมมาจากประสบการณ์ในการดำเนินชีวิต เมื่อนำมาผนวกเข้ากับบริบทต่างๆ ของสังคมแวดล้อม
ที่ได้มีส่วนรับรู้ดำเนินชีวิตอยู่ร่วมไปด้วยกันนั้น อันถือได้ว่าเป็นสิ่งเร้าจากภายนอก ท่ีเมื่อนำเอาทั้งสองส่วน
ดังกล่าวมารวมกัน ผสมผสานกัน โดยอาศัยเครื่องมือส่ือการแสดงออกที่มีความถนัด จนเกิดเป็นแนวทางของ
การแสดงออกในเชิงสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมแนวสญั ลักษณ์ขนึ้
3. กระบวนการในการสรา้ งสรรค์
3.1 ขน้ั ตอนในการรวบรวมข้อมลู
การดำเนินการรวบรวมข้อมูลต่างๆด้วยการอาศัยแรงจูงใจจากความรู้สึกภายในท่ีมีต่อเรื่องราวเป็น
จดุ เร่ิมตน้ จากนั้นจงึ ประสานความรู้สกึ ของการแสดงออกเขา้ กบั ข้อมลู ตา่ ง ๆ ท่ไี ด้ศึกษาค้นควา้ จากแหลง่ ข้อมูล
ต่าง ๆ รวมทั้งประสบการณ์ชีวิตที่เก่ียวข้องโดยได้นำเอาข้อมูลต่าง ๆ ที่รับรู้มาเป็นแนวคิดของการสร้างสรรค์
สร้างเป็นภาพร่างทางความคิดขึ้นโดยคัดเลือกศึกษารูปสัญลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อจะนำมาใช้เป็นสื่อแสดงออก
จากน้ันสร้างสรรคภ์ าพรา่ งแกไ้ ขจนลงตัวกอ่ นนำไปสรา้ งเปน็ ผลงานจิตรกรรมขน้ึ มา
3.2 ขน้ั ตอนการคดั เลือกวตั ถดุ บิ ในการสรา้ งสรรค์ผลงาน
จัดหาเตรียมวัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นโครงไม้สำหรับขึงผ้าใบผ้าใบรองพ้ืนสีน้ำมันเกรียงระบาย
สีตลอดจนอุปกรณ์การสร้ างสรรค์อนื่ ๆ ทเ่ี กีย่ วขอ้ ง
3.3 ขั้นตอนในการสร้างสรรค์
รา่ งภาพผลงานตามแบบร่างลงบนผ้าใบดว้ ยดินสอดำ 2B จากนั้นจึงระบายเรียบสีพื้นหลังด้วยสีอะคลี
ลิคสีเหลือง ก่อนท่ีจะระบายสีน้ำมันในส่วนท่ีเป็นเน้ือหาเรื่องราวในชั้นแรกด้วยเกรียงระบายสีให้เป็นไปตาม
133
รูปแบบที่ไดก้ ำหนดไว้แล้วจากนั้นระบายสีนำ้ มันช้ันถัดมาด้วยเกรียงระบายสีในขณะที่สีน้ำมันที่อยูช่ ั้นด้านล่าง
ยังไม่แห้งสนิทเพื่อให้เน้ือสีทั้งสองช้ันเกิดการผสมผสานเข้ากันในบางส่วนท้ังน้ีจะเน้นการระบายให้เกิดเป็น
ร่องรอยพื้นผิวหยาบของการแต้มสีให้เป็นรอบของแถบสีเล็กๆต่อเนื่องกัน ด้วยการใช้ส่วนด้านข้างของเกรียง
ระบายสีแตม้ ลงไปเป็นหลกั
ในบรเิ วณที่แตม้ สีออ่ นเพื่อสรา้ งให้เป็นเหมือนแสงตกกระทบเชน่ ในบริเวณท่ีเปน็ สว่ นของขาใบไม้ หรือ
ตน้ ไมน้ ั้นมีท้ังส่วนท่ีเกิดจากแด้มระบายสีแบบผสมผสานกนั ในคราวเดียวและมสี ่วนที่จะตอ้ งรอให้เน้ือสีท่อี ย่ชู ั้น
ลา่ งนั้นแห้งหมาดลงเสียก่อนเพ่ือให้จะทำให้สีที่แต้มทับลงไปนั้นไม่ผสมปนเข้าไปกับสีช้ันลา่ งซึง่ จะส่งผลให้เน้ือ
สีทปี่ า้ ยลงไปเพ่ิมในชัน้ หลงั น้ันมคี วามสะอาดและสดสว่างมากกว่า
ภาพที่ 1 เดน่ พงษ์ วงศาโรจน์, กามกิเลส, 2565, สนี ้ำมันและสอี ะคลิลิคบนผ้าใบ, ขนาด 80 x 80 เซนติเมตร
ทม่ี า : ผ้สู ร้างสรรค์
4. การวเิ คราะหผ์ ลงาน
4.1แนวความคดิ ในการสร้างสรรค์
ผู้สร้างสรรค์ต้องการส่ือความหมายในเร่ืองของกามกิเลสที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตของมนุษย์ โดย
ต้องการนำเสนอมุมมองในเชิงลบของพฤติกรรมความความลุ่มหลงในกามที่มากเกินไปอันจะนำพาให้ชีวิตพบ
เจอกับปัญหาและความเสื่อมในรูปแบบต่าง ๆ ท้ังน้ีผู้สร้างสรรค์ได้อาศัยรูปแบบของการแสดงออกด้วยการ
เปรียบเทียบในเชิงอุปมา โดยอาศัยสัญลักษณ์ทางจิตรกรรมท่ีสร้างข้ึนตามแนวทางเฉพาะตนเพ่ือสื่อสารถึง
ความหมายของเร่อื งราวตามจินตนาการข้ึน
134
4.2เนื้อหาเรือ่ งราว
ในภาพผลงานชิ้นนี้ปรากฏให้เห็นถึงบรรยากาศของสถานท่ีแห่งหนึ่งตามจินตนาการ ท่ีแห่งน้ันเต็มไป
ด้วยภาพของพุ่มไม้ทขี่ ึ้นรกทึบ โดยท่ีในพุ่มไม้ดังกล่าวปรากฏให้เห็นภาพตัดทอนของเรือนร่างช่วงสะโพกถงึ ข้อ
เทา้ แทรกอยู่ ท่ดี า้ นบนของภาพมีนกสีขาวตาบอดตวั หน่ึงกำลงั บนิ โฉบเขา้ ไปยังพมุ่ ไม้ดังกลา่ ว
การแสดงออกของเนื้อหาเป็นการอุปมาให้พุ่มไม้และเรือนร่างที่ถูกตัดทอนน้ัน ว่าเป็นเสมือนบ่อเกิด
ของกามกิเลสท่ีดงึ ดดู ใหน้ กตาบอดซึง่ เปรยี บกับมนษุ ยผ์ ู้มวั เมาลมุ่ หลงเขา้ ไปตืดกบั จนยากทีจ่ ะถอนตวั ออกมาได้
เปน็ ความต้องการทจี่ ะสร้างเนอ้ื หาเพือ่ การใชช้ ีวิตอย่างมสี ติและมธี รรมะนำทาง
4.3กระบวนการสร้างสรรค์
เมอ่ื วิเคราะหโ์ ครงสร้างของกระบวนการสรา้ งสรรค์ผลงานจิตรกรรมช้ินน้ีพบวา่ ส่วนประกอบต่างๆของ
ผลงานประกอบไปด้วยประเด็นพิจารณาดังนี้
ความสมดุลของภาพผลงานพบว่าเกิดข้ึนจากขนาดของรูปร่างรูปทรง จังหวะ และตำแหน่งของ
ส่วนประกอบต่าง ๆ ในภาพซ่ึงมีลักษณะที่ใกล้เคียงกันมีความต่อเน่ืองเป็นเรื่องราวเดียวกันกล่าวได้ว่าเป็น
รูปแบบของการสรา้ งดลุ ภาพทเ่ี กดิ ขน้ึ แบบอสมมาตร
เอกภาพและความกลมกลืนความสัมพันธ์ของส่วนประกอบต่าง ๆ ท่ีปรากฏในภาพผลงานนั้นมีความ
ประสานสัมพันธ์สอดรับเป็นเนื้อเดียวกันจากรูปแบบท่ีถูกตัดทอนให้มีความเรียบง่ายทั้งในด้านของกายภาพ
และความหมายแม้ว่ากลวิธีในการระบายสีในภาพผลงานจะมีความแตกต่างกันมาคือมีท้ังในส่วนท่ีเรียบและ
ขรุขระแตก่ ส็ ามารถประสานกลมกลืนกนั ได้อยา่ งลงตวั ดว้ ยการจดั วางตำแหนง่ และพ้นื ทขี่ องการแสดงออก
ในส่วนของความกลมกลืนที่จะเห็นได้อย่างชัดเจนที่สุดคงจะเป็นเร่ืองความกลมกลืนของพื้นผิวที่
เกดิ ข้ึนจากกลวธิ ีของการระบายสีด้วยเกรียงระบายสที ่ีได้สรา้ งร่องรอยของความหยาบขรุขระพื้นผิวของสีท่ีทับ
ซ้อนกันจนนูนหนาข้ึนมาเป็นร่องรอยของพ้ืนผิวในลักษณะเดียวกัน ปรากฏเด่นชัดในระยะหน้าซ่ึงเป็นพื้นท่ี
สว่ นใหญข่ องภาพจนสามารถสร้างใหเ้ กิดความเปน็ เอกภาพขึน้ มาได้อย่างชดั เจน
ส่วนประกอบที่เป็นเน้ือหาต่างๆที่ปรากฏนั้นถูกตัดทอนรายละเอียดให้กลายเป็นรูปสัญลักษณ์ที่มีทั้ง
ความเรียบง่ายตลอดจนมีรูปแบบท่ีเป็นไปในแนวทางเดียวกันทั้งหมด โดย อาศัยการประสานกันระหว่าง
รูปลักษณ์อันมีที่มาจากธรรมชาติไม่ว่าจะเป็นภาพของร่างกาย ต้นไม้ หรือ นกการทำงานของส่วนประกอบ
ดังกล่าวทำงานเสริมรับกันได้อย่างลงตัวส่งผลให้รูปร่างต่างๆที่ปรากฏออกมานั้นมีความความสอดคล้อง
กลมกลืนกันกล่าวได้ว่าเป็นความกลมกลืนของรูปร่างรูปทรงที่ถูกออกแบบมาให้มีลักษณะร่วมกันส่งเสริมกัน
และกนั
ความตัดกันหรือขัดกันท่ีปรากฏให้เห็นชัดเจนท่ีสุดคงจะเกิดข้ึนจากพื้นผิ วท่ีเลือกใช้ในผลงานซ่ึงเป็น
กลวิธีสร้างพ้ืนผิวหยาบจากเกรียงระบายสีซ่ึงเกิดจากการระบายทับซ้อนกันของเนื้อสีน้ำมันในขณะที่พื้น
ทางด้านหลังนั้นเกิดขึ้นมาจากการระบายสีอะคลีลิคสีเหลืองในวิธีการที่เป็นการระบายเรียบซ่ึงความแตกต่าง
กนั ของพนื้ ผิวดงั ท่ีกลา่ วมาไดส้ ร้างลักษณะของความตดั กนั ได้อย่างเด่นชดั
ความตัดกันอีกประเด็นคือการใช้สีท่ีมีค่าความอ่อนสว่างที่ตัดกันคือภาพเนื้อหาในระยะหน้าจะ
แสดงออกดว้ ยสสี ันที่มคี วามอ่อนและเข้มไปตามรปู แบบของโครงสรา้ งและเนื้อหาที่แสดงออกในขณะที่พ้ืนหลัง
135
น้ันอาศัยการระบายเรียบด้วยสีเหลืองที่มีความสดสว่าง เมื่อพิจารณาร่วมกันแล้วการแสดงออกในลักษณะน้ี
ช่วยให้ภาพท่ีอยู่ในระยะหน้ามีความชัดเจนจากการตัดกันของน้ำหนักและค่าความสว่างของสีสันต่าง ๆ อย่าง
ชดั เจน
นอกจากนี้จะพบว่าโครงสร้างโดยรวมของภาพถูกจัดวางให้ส่วนประกอบต่าง ๆ อยู่ในรูปแบบของ
เส้นแนวต้ังแบบพุ่งข้ึนโดยอาศัยรูปร่างของคน รวมทั้งรูปนกสร้างให้เกิดเส้นขัดในแนวทะแยงเพ่ือลดความ
รุนแรงของเสน้ ในแนวตั้งตรงไมใ่ ห้ภาพออกมาแลว้ ดเู ปน็ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั ทั้งหมด
ความโดดเด่นเกิดขึ้นจากการเนน้ ใชส้ สี ันในส่วนประกอบของภาพในระยะหน้าส่งผลให้ภาพของเน้ือหา
ท่ีแสดงออกมานั้นมีความเด่นชัดอีกท้ังการเลือกวางน้ำหนักของสีที่มีความอ่อนสว่างในตำแหน่งท่ีตัดกันกับพื้น
หลังสีเข้มดำเป็นการช่วยสร้างความโดดเด่นให้กับเรื่องราวได้ดีนอกจากในเรื่องของสีสันท่ีใช้ในระยะหน้าแล้ว
ขนาดของภาพเน้ือหาที่กินพื้นที่ส่วนใหญ่ของภาพน้ันก็มีส่วนทำให้เกิดเป็นคว ามโดดเด่นจากขนาดของรูปร่าง
รูปทรงทป่ี รากฏขน้ึ มาอกี ทางหน่ึงดว้ ยเช่นกนั
สัดส่วนที่ปรากฏในผลงานมคี วามสมส่วนที่สัมพนั ธ์กับความหมายและการแสดงออกจากการประกอบ
รวมกันกับสิ่งต่างๆท่ีอยู่ร่วมกันในภาพผลงานเมื่อนำไปเปรียบเทียบกันแล้วจะพบว่ามีความสมบูรณ์สอดคล้อง
ไปตามการทำหน้าท่ีของมัน
จังหวะท่ีเกิดข้ึนในภาพผลงานนั้นปรากฏการซ้ำของรูปที่มีความเหมือนหรือคล้ายคลึงกันภาพ ของ
ร่างกาย ต้นไม้ ใบไม้ ทมี่ ีจังหวะของการวางเป็นกลุ่มกินพ้ืนที่ในส่วนใหญ่ของระนาบรองรับร่องรอยพ้ืนผิวของสี
น้ำมันทีเ่ กิดจากการแตม้ และป้ายด้วยเกรียงระบายสีสร้างใหเ้ กดิ เปน็ ลกั ษณะของร่องรอยการปา้ ยท่ซี ้ำๆกันดว้ ย
จังหวะที่ต่อเนื่องประสานกันจนเกิดเป็นภาพของรูปร่างรูปทรงต่าง ๆ ที่เกิดการประสานกันขึ้นมาร่องรอยของ
การปา้ ยแต้มระบายสดี ว้ ยเกรียงในผลงานชน้ิ น้ีดูเป็นไปอยา่ งมรี ะเบียบเท่า ๆ กนั ประสานตอ่ เนือ่ งไปในทุกพนื้ ท่ี
ท่มี กี ารระบายสีนำ้ มัน
การใช้สีภายในภาพและกลวิธีระบายสีโดยภาพรวมของสีที่ปรากฏน้นั เปน็ การวางโครงสีหลกั ของภาพ
ให้ออกในกลมุ่ สีเหลืองส้มตัดกับกลุ่มสีเขียวมีการใช้สีเหลอื งสดในระยะหลังของภาพสร้างให้เกิดเป็นจุดเด่นขึ้น
จนสง่ ผลให้ภาพมคี วามเด่นชัดและตัดกบั พื้นหลังอยา่ งตรงกนั ข้าม
การใช้สีในผลงานนี้โดยภาพรวมน้ันเป็นไปอิสระตามใจของผู้สร้างสรรค์แม้จะว่าจะมีบางส่วนที่อาจ
เทียบเคียงกับสีสันจริงตามธรรมชาติได้แต่ก็ยังคงมีส่วนที่ถูกใช้ตามความมุ่งหมายของผู้สร้างสรรค์เป็นสำคัญ
ลักษณะโครงสีของผลงานท่ีปรากฏออกมาเป็นไปในแนวทางของการสร้างความก ลมกลืนของสีท่ีมีทั้งความ
ใกล้เคียงกันและตรงข้ามกันซึ่งทำให้เกิดความกลมกลืนของสีต่าง ๆ ในภาพได้อีกท้ังยังสามารถสร้างทั้งความ
นา่ สนใจใหเ้ กดิ ข้ึนไปพรอ้ มกันด้วย
กลวิธีการระบายสีในผลงานชิน้ นี้นั้นนอกจากจะยังคงอาศัยรอยป้ายสีท่ีเกิดข้ึนจากเกรียงระบายสีแต่ง
แต้มให้เกิดเป็นริ้วรอยต่อเน่ืองกันจนเป็นส่วนเน้ือหาของภาพทางด้านหน้าแล้วในส่วนของการระบายสียังได้มี
การกำหนดค่าน้ำหนักของสีท่ีมีความอ่อนเข้มจัดวางแผ่นสีต่าง ๆ ในตำแหน่งที่เหมาะสมเพื่อสร้างให้เกิดเป็น
ระยะใกลแ้ ละไกลในภาพมกี ารสร้างน้ำหนักความเข้มอ่อนในแบบของแสงและเงาในเนื้อหาท่ีเป็นระยะหน้าอยู่
บ้างเพอื่ ไมใ่ ห้ภาพรวมของผลงานออกมาแล้วมองดูเรยี บแบนจนเกินไป
136
5. สรปุ
ผลงานสามารถแสดงถึงคุณค่าทั้งในด้านเน้ือหาและรูปแบบของการแสดงออกที่ส่ือสารออกมาเพื่อ
กระต้นุ เตือนถงึ การดำเนินชีวิตทไี่ ม่ลุ่มหลงหรือยึดตดิ กับสิง่ ใดสิ่งหน่งึ จนมากเกินไป คณุ ค่าของผลงานจติ รกรรม
นี้ได้สะท้อนรูปแบบของการสร้างสรรค์จิตรกรรมด้วยเกรียงระบายสีในอีกรูปแบบหน่ึงที่ผู้สร้างสรรค์ ได้
ทำการศึกษาค้นคว้ารูปแบบของการแสดงออก ทดลองและการแก้ปัญหาทางการสร้างสรรค์ ที่ได้พัฒนามา
อย่างต่อเนื่องเพ่ือให้ได้ผลงานจิตรกรรมมีคุณค่าในระดับสากลขึ้น ตลอดจนมีส่วนร่วมที่จะช่วยยกระดับการ
สร้างสรรคศ์ ลิ ปะร่วมสมยั ของไทยในอกี ทางหนึ่งด้วย
เอกสารอา้ งอิง
สชุ าตเิ ถาทอง. (2536). หลักการทศั นศิลป์. กรงุ เทพฯ: นำอกั ษรการพมิ พ.์
สุธคี ุณาวิชยานนท์. (2561). ศลิ ปะสมยั ใหม่และรว่ มสมยั : ตะวันตกและไทย. กรุงเทพฯ: โครงการหนงั สือ
และตำราทฤษฎีศิลป์ภาค/สาขาวิชาทฤษฎีศิลป์คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์
มหาวิทยาลัยศิลปากร.
Gilbert, Rita. (1995). Living with Art. Forth Edition. Ohio: R.R. Donnelley & Sons.
137
มายน์ - แมสก์ - มี
Mine – Mask - Me
ทรงเกยี รติ ภาวดี, ZONGKIAT PAVADEE
สาขาวิชาเทคโนโลยดี จิ ิทัล คณะวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี มหาวทิ ยาลัยราชภัฏภูเก็ต อ.เมอื ง ภูเก็ต 83000
Digital Technology Program,
Faculty of Science and Technology Phuket Rajabhat University Muang Phuket 83000
E-mail : [email protected]
บทคัดย่อ
ภาพถ่ายเป็นศิลปะแขนงหนึ่งที่ใช้เป็นเคร่ืองมือถ่ายทอดอารมณ์ ความรู้ แนวคิด และความรู้สึกไปยัง
ผู้อื่น ภาพถ่ายท่ีดีจะเป็นภาษาสากลท่ีทำให้คนต่างชาติต่างภาษา สามารถเข้าใจและรับรู้อารมณ์ต่าง ๆ ท่ีแฝง
ในภาพนั้นได้โดยไม่ต้องใช้คำบรรยายและส่ือสารได้มากกว่าคำพูด แต่การรับรู้และตีความจะขึ้นอยู่กับ
ประสบการณ์ส่วนบุคคล การจัดองค์ประกอบภาพถ่ายการใช้โทนสี เส้นนำสายตา สัญลักษณ์ท่ีมีความหมาย
โดยนัยทางสังคมท่ีมีความเข่ือมโยงกับมายาคติ จึงเป็นสิ่งสำคัญของการถ่ายภาพ เพื่อให้สามารถถ่ายทอด
ความรู้สึกท่ีต้องการไปยังบุคคลอ่ืนได้มากกว่าความสวยงามหรือสุนทรียทางทัศนศิลป์ ที่สามารถสัมผัสได้
โดยตรง ผลงานสร้างสรรค์ช้ินน้ีได้พยายามถ่ายทอดความรู้สึกต่อสถานการณ์โควิด-19 ซ่ึงมีผลกระทบอย่าง
รุนแรงในทุกมิติของจังหวัดภูเก็ต โดยถ่ายทอดผ่านหน้ากากอนามัยท่ีลอยเกล่ือนอยู่ในขุมเหมืองซึ่งเป็น
สัญลักษณ์แห่งความรุ่งเรืองของภูเก็ตในยุคสมัยการทำเหมืองแร่ก่อนก้าวสู่ยุคอุตสาหกรรมท่องเที่ยวและ
ประสบวิกฤติการณ์โควิด-19 ในปัจจุบัน ด้วยการจัดองค์ประกอบของภาพให้มีจุดสนใจจากเส้นนำสายตา
เลือกใช้โทนสีขาวดำและตัดด้วยสีของหน้ากากอนามัย เพื่อขับให้ภาพมีมิติและเน้นจุดท่ีต้องการส่ือสารที่
ต้องการใหร้ ับรู้ถึงอารมณ์และความหมายโดยนยั ของภาพน้ี
คำสำคัญ: โควดิ -19, หน้ากากอนามัย, ขุมเหมอื ง
Abstract
Photograph is one of the fields of art that is used as a tool to express emotion,
knowledge, concept and the feeling to other people. A good photograph will be a universal
language enabling foreigners with different languages to understand and acknowledge the
various emotions in that picture without words and it can communicate more than words.
However, acknowledgement and interpretation will depend on personal experience.
Arrangement of the components of photographs by using tone of color, leading line, symbol
with social meaning connecting with mythology are important parts of photography so that
the required feelings could be passed on to other people more than beauty or aesthetics of
138
visual art that can be touched directly. This workpiece tries to pass on the feeling toward
COVID-19 situation which severely impacts every dimension of Phuket by passing on through
the masks floating everywhere in the mine. It is the symbol of Phuket’s civilization in the era
of mineral mine before entering into tourism industry era and faced with COVID-19 situation.
Nowadays, with arrangement of photograph components to have interesting point from the
leading line and used black-white tone and contrast with the color of the masks in order to
drive photographs to have dimension and focused on the point wished to communicate to
people to know the emotion and implicit meaning of this photograph
Keywords: COVID-19, Mask, Mine
1. ความสำคัญหรือความเป็นมาของปัญหา
สถานการณ์ของโควิด-19 ท่ีรุนแรงและแพร่ระบาดไปทั่วโลกส่งผลให้อุตสาหกรรมท่องเที่ยวโลก
หยุดชะงักธุรกิจโรงแรมที่เป็นแกนหลักในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวได้รับผลกระทบเป็นอย่างมากจากการลดลง
ของนักท่องเท่ียวโดยเฉพาะจังหวัดภูเก็ตเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญและได้รับความนิยมสูงสุดในภาคใต้
ขณะเดียวกันยังเป็นเมืองท่ีมีวฒั นธรรมและสถาปัตยกรรมที่มีความโดดเด่นแบบชิโนโปรตุกสี เป็นเมืองที่มีความ
ทันสมยั และเป็นเมืองนานาชาติแต่ยงั คงดำรงศิลปะและวฒั นธรรมของตนเองได้อยา่ งชัดเจน (เอมิกาเหมมินทร์,
2564) ในภาวะท่ีโควิด-19 ระบาด มาตรการต่าง ๆ ถูกนำมาใช้เพ่ือหยุดย้ังการกระจาย การวัดอุณหภูมิ การ
รักษาระยะห่าง กักตัว ฉีดวัคซีน รวมถึงการรักษารูปแบบต่างๆ และบางอย่างได้กลายเป็นวิถีปกติใหม่ (New
Normal) เช่น การใส่หน้ากากอนามัย แต่ด้วยระยะเวลาการกระจายเช้ือที่ยาวนานเกินความคาดหมายจึงมี
ผลกระทบต่อสภาพทางจิตใจของคนท้ังทางตรงและทางอ้อม ยุคของโควิด-19 เป็นท้ังการทำลายและสร้างสิ่ง
ใหม่ ๆ ให้เกดิ ขึน้ เปน็ ชว่ งเวลาแห่งประวตั ศิ าสตร์อีกหน้าหนึ่งท่จี ะมนุษยจ์ ะตอ้ งจดจำไวใ้ นความทรงจำ
ภาพถ่ายเปน็ เครอ่ื งมอื สำหรับการบนั ทึกประวัติศาสตร์ ไม่ว่าจะเป็นสถานที่ ทิวทศั น์ สิ่งแวดล้อม หรือ
บุคคล อาจเป็นการถา่ ยเพ่ือบันทึกหลกั ฐานต่าง ๆ ตามความเป็นจรงิ เพื่อใช้บอกเรื่องราวทางสังคม ส่งิ แวดล้อม
หรือเหตุการณ์ในชีวิตประจำวัน หรือเป็นการถ่ายภาพเพ่ือนำมาสร้างสรรค์แสดงออกถึงจินตนาการทาง
ความคิดของมนุษย์ในนามของศิลปิน ผลงานภาพถ่ายที่สร้างสรรค์ออกมาจึงสะท้อนจินตนาการของผู้ถ่ายและ
สามารถสรา้ งการรับรู้ในเชิงทัศนศลิ ปร์ ว่ มกนั ได้
2. แนวคดิ / ทฤษฎีทีเ่ ก่ียวข้อง
ภาพถ่ายงานสร้างสรรค์ “Mine – Mask – Me” เป็นการถ่ายภาพโดยจัดภาพในแนวตั้ง โดยรักษา
ทศั นมิติ (Perspective) ให้ตั้งฉาก เพ่ือเนน้ การนำเสนอให้เกิดความรู้สกึ ม่นั คง แข็งแรง มกี ารกำหนดฉากหน้า
และฉากหลังเพ่ือให้ภาพถ่ายดูมีมิติ โดยใช้เทคนิคการจัดองค์ประกอบภาพแบบเลเยอร์ (Layer) โดยแบ่งพ้ืนท่ี
ออกเป็นส่วน ๆ ให้เกดิ มิติเชิงลึกที่ไม่เทา่ กันแบ่งออกเป็นส่วนหน้า (foreground)ส่วนกลาง (middle-ground)
139
และฉากหลัง (background) ในการถ่ายภาพบางคร้งั ก็ไมจ่ ำเปน็ ต้องมสี ่วนประกอบของเลเยอร์ครบทง้ั สามสว่ น
ข้ึนอยู่กับสถานการณ์ในขณะถ่ายภาพนอกจากน้ีนักถ่ายภาพควรทำลายกฎเพ่ือสร้างสรรค์งานในแบบท ดลอง
(อนันต์จริ มหาสุวรรณ, 2550: 124)
การจัดองค์ประกอบภาพซ่ึงเป็นศิลปะในการจัดวางวัตถุท่ีอยู่ตรงหน้าให้อยู่ในกรอบภาพให้เหมาะสม
เกิดความสวยงามและนา่ สนใจตามการจัดองค์ประกอบภาพสรปุ ไดด้ ังนี้ (สรุ พงษบ์ วั เจริญ, 2554: 258-303)
1. ส่วนประกอบภาพ (the image components) ส่วนประธาน (principal) คือจุดสนใจหลักท่อี ยู่ใน
ภาพสามารถจัดวางอยู่ที่ตำแหน่งใดของภาพก็ได้แตเ่ มือ่ จัดวางตำแหน่งแล้วสามารถรับรไู้ ด้ทนั ทีวา่ เป็นจดุ สนใจ
หลักทต่ี ้องการนำเสนอ
2. การกำหนดจุดเด่นของภาพ (dominance) จุดเด่นหรือจุดสนใจ (point of interest) คือส่วนที่มี
ความโดดเด่นสะดุดตามากที่สุดและเปน็ จุดศูนย์รวมความคิดของภาพ (central idea) จุดเด่นไม่ควรมีมากกว่า
หน่งึ จุดเพราะจะเป็นตวั แยง่ ความสนใจกันเอง
3. การเน้น (emphasis) เป็นการกระทำเพ่ือสร้างให้เกิดความโดดเด่นข้ึนมาเป็นจุดสนใจมากที่สุดของ
ภาพโดยการเนน้ จุดสนใจเช่นการเน้นด้วยการใช้องค์ประกอบที่ตัดกัน (emphasis by contrast) การเน้นด้วย
ขนาด (emphasis by shape) คือการเน้นด้วยความใหญ่หรือเล็กของรูปร่างรูปทรงหรือการเน้นด้วยการจัด
วางตำแหน่ง (emphasis by placement) การเน้นโคยการจัดวางตำแหน่งในบริเวณท่ีเหมาะสมเม่ือจัดวาง
แลว้ ต้องไมม่ ีองคป์ ระกอบอืน่ มาแย่งความสนใจบริเวณนนั้ ให้เกิดความสับสน
4. รูปแบบการจัดภาพ (type of composing) การจัดภาพสามารถวางได้ทั้งแนวตั้งและแนวนอนโดย
พิจารณาร่วมกนั ระหว่างขนาดและที่ว่างว่าสัมพนั ธ์กันอยา่ งไร
3. กระบวนการในการสร้างสรรค์
งานสร้างสรรค์ “Mine – Mask – Me” ผู้สร้างสรรคไ์ ด้ดำเนินการดังนี้
3.1 ศึกษาและคัดเลือกสัญลักษณ์ที่จะใช้ถ่ายห้วงเวลาแห่งการแพร่ระบาดของโควิด-19 ท่ีเหมาะสม
สามารถสร้างความรู้สึกร่วมและสะท้อนตัวตนของคำว่าจังหวัด “ภูเก็ต” ได้มากที่สุดผ่านภาพถ่าย จาก
การศึกษาเอกสารประวัติความเป็นมาของภูเก็ต ยุคแห่งความรุ่งเรืองและอยู่ในความทรงจำก่อนหน้าที่จะ
เปลี่ยนผ่านเป็นอุตสาหกรรมท่องเท่ียวในยุคปัจจุบันก็คือยุคของ “การทำเหมืองแร่” และผู้สร้างสรรค์เลือกใช้
“ขุมเหมือง” เป็นตัวแทนของความรุ่งเรืองท่ีล่มสลายไปตามกาลเวลา โดยขุมเหมืองน้ีจะพบได้ทั่วไปในจังหวัด
ภเู กต็ สภาพในปัจจุบนั ทเี่ ปน็ เพยี งแคแ่ หล่งเกบ็ น้ำสำหรับอปุ โภค/บริโภค ดงั ภาพท่ี 1
140
ภาพที่ 1 ตวั อยา่ งขมุ เหมอื งในจังหวดั ภเู กต็
ทม่ี า : ภาพถ่ายจาก Google Maps
3.2 ค้นหาและเลือกขุมเหมืองสำหรับการสร้างสรรค์ผลงาน เงื่อนไขที่ผู้สร้างสรรค์กำหนดไว้คือ 1) ขุม
เหมืองน้ันจะต้องมีต้นไม้ล้อมรอบ เพราะไม่ต้องการให้มีตึกหรืออาคารสิ่งปลูกสร้างใด ๆ ปรากฏอยูในผลงาน
สร้างสรรค์ 2) มีต้นไม้ท่ียืนต้นตายในขุมเหมืองอยู่กลางภาพ เพ่ือสร้างความรู้สึกเหงา อ้างว้างและเป็นตัวแทน
ของการจากไปตามการเปลี่ยนผ่านของยุคสมัยด้วยกาลเวลา 3) มีนำ้ ในขุมเหมือง ลมแรงไม่แรงจนทำให้เกิดร้ิว
คลื่นบนผิวน้ำที่มากเกินไป ไม่มีจอกแหน วัชพืชหรือขยะลอยอยู่บนผิวน้ำ ท่ีจะรบกวนหรือดึงความสนใจของ
ภาพถ่ายท่ีสร้างสรรค์ออกมา 4) สามารถเข้าไปถ่ายภาพในช่วงเย็น เพื่อให้ได้ภาพท่ีไม่มีความเปรียบต่างของสี
(Contrast) ท่ีมากเกินไป และได้พบว่าขุมเหมืองแห่งหน่ึงใน อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต มีเง่ือนไขตรงตามท่ี
กำหนดไว้ (พกิ ดั ภูมศิ าสตร์ 7°52'54.6"N 98°21'28.6"E) ดงั ภาพที่ 2
ภาพที่ 2 ขมุ เหมืองที่ถกู เลือกสำหรบั สรา้ งสรรคภ์ าพถ่าย
141
3.3 ออกแบบภาพถ่าย โดยจะให้ภาพถ่ายขาวดำแบบแนวตั้ง (Portrait) องค์ประกอบของวัตถใุ นภาพ
ระยะใกล้จะเป็นหน้ากากอนามัยท่ีลอยบนผิวน้ำ ระยะกลางเป็นต้นไม้ยืนต้นตาย และระยะไกลหรือฉากหลัง
เปน็ ตน้ ไม้ทีย่ ังมีชีวิตและทอ้ งฟ้าโปร่ง โดยแบ่งอตั ราส่วนของภาพจากดา้ นบนลงล่างคือ 40% แรกเป็นพื้นที่ของ
ท้องฟ้าและแนวต้นไม้ที่ยังมีชีวิตเป็นฉากหลังและเป็นส่วนท่ีมีความสว่างที่สุดในภาพ 20% ถัดมาเป็นบริเวณ
กลางภาพเป็นส่วนของผิวน้ำที่มีแสงกระทบจากทอ้ งฟา้ และเห็นร้ิวคลน่ื บนผิวน้ำ เพอื่ สรา้ งความร้สู ึกเคล่อื นไหว
และมชี ีวิต เป็นสว่ นที่ค่นั กลางระหวา่ งส่วนที่เป็นทอ้ งฟา้ กับสวนท่ีเป็นนำ้ 40% ท่ีเหลือเป็นภาพของผวิ น้ำท่ีสงบ
นิ่งไล่เฉดจากพ้ืนที่กลางภาพจากสว่างไปมืดดำสนิทที่ด้านล่างของภาพ โดยในบริเวณน้ีจะมีหน้ากากอนามัย
หลายชน้ิ ลอยอยู่บนผวิ น้ำนำสายตาทอดยาวไปส่ตู ้นไม้ทย่ี ืนต้นตายกลางนำ้ และกลางภาพ
3.4 ทดลองถ่ายภาพ ณ ขุมเหมืองที่เลือกไว้โดยทดลองในช่วงเวลา 15:00 – 19:00 น. ระหว่างวันที่
26 – 28 เมษายน 2565 เป็นระยะเวลา 3 วัน รวมจำนวน 270 ภาพ เพ่ือหาเวลาท่ีแสงเหมาะสมที่สุดสำหรับ
ท้องฟ้าและพื้นน้ำที่มีแสงสะท้อนจากฟ้า มีร้ิวคลื่นที่เกิดจากลมพัดบนผิวน้ำที่ไม่มากจนเกินไป พบว่าเวลาท่ี
เหมาะสมสำหรับการถ่ายให้ได้ภาพอย่างที่ต้องการ คือช่วงเวลา 18:00 –18:30 น. ดังภาพท่ี 3 ที่เป็นส่วนหน่ึง
ของภาพท่ไี ดท้ ดลองถา่ ย
ภาพท่ี 3 ตัวอย่างภาพถา่ ยในเวลาต่างๆ กนั
3.5 ปรบั แต่งภาพดว้ ยโปรแกรมและพมิ พ์ลงผา้ ใบขึงกรอบ ข้ันตอนน้ผี ้สู ร้างสรรคไ์ ด้ใช้โปรแกรมกราฟิก
Adobe PhotoShop ในการปรับแต่งภาพให้สมบูรณ์ตามที่ออกแบบไว้มีการลบบางส่วนของภาพ เช่น
ฟองอากาศหรือเศษหญ้าทล่ี อยบนผิวน้ำ ทำการปรับภาพให้เป็นขาวดำ แลว้ ดงึ สีฟ้าในสว่ นของหน้ากากอนามัย
ขึ้นมาแสดง ทำให้เป็นภาพขาวดำท่ีเด่นด้วยสีฟ้าของหน้ากากอนามัย จากน้ันจึงนำไปพิมพ์ลงผ้าใบขึงกรอบ
ขนาด 20 x 35 น้วิ ดงั ภาพท่ี 4
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
บทความผลงานสร้างสรรค์ 4u
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search