แผนการสอนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์

280 14. แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ไตรแอก วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับไตรแอก ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. TRIAC ย่อมาจากคำว่าอะไร ก. DIODE ข. TRIAC-DC ค. TRIODE-AC ง. DIODE –AC 2. ไตรแอกทำงานเป็นสวิตซ์แบบกลไกในข้อใด ก. ทำงานได้รวดเร็ว ข. ไม่มีการสัมผัสกันของหน้าสัมผัส ค. ไม่มีประกายไฟ ง. ถูกทุกข้อ 3. คุณสมบัติของไตรแอกคล้ายกับอุปกรณ์ใด ก. ไดโอด ข. เอสซีอาร์ ค. ทรานซิสเตอร์ ง. ไดแอก 4. ไตรแอกจะยอมให้กระแสไหลผ่านได้กี่ทาง ก. 1 ทาง ข. 2 ทาง ค. 3 ทาง ง. 4 ทาง 5. การให้ไบอัสไตรแอกนำกระแสข้อใดกล่าวถูกต้อง ก. จ่ายไฟบวกให้กับA จ่ายไฟลบให้กับA และจ่ายไฟลบให้กับG ข. จ่ายไฟลบให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟลบให้กับG ค. จ่ายไฟบวกให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟบวกให้กับG ง. จ่ายไฟลบให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟบวกให้กับG 6. เหตุใดการทดสอบกระแสโฮลดิ้งจึงต้องใช้โอห์มมิเตอร์สเกล Rคูณ1 ก. การจุดชนวนต้องใช้แรงดันต่ำ ข. การจุดชนวนต้องใช้แรงดันสูง ค. เพื่อให้กระแสจากมิเตอร์มากกว่ากระแสโฮลดิ้ง ง. เพื่อให้กระแสจากมิเตอร์น้อยกว่ากระแสโฮลดิ้ง 7. ทราบได้อย่างไรว่าไตรแอกถูกชนวนแล้ว ก. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-A ลดลง ข. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-A สูงขึ้น ค. ค่าความต้านทานระหว่างขา G-A สูงขึ้น ง. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-K ลดลง 8. เมื่อไตรแอกนำกระแสแล้วจะทำให้หยุดนำกระแสข้อใดไม่ถูกต้อง ก. ตัดแหล่งจ่ายไฟให้ขา AและขาA ออกชั่วขณะ ข. ช็อตขาAและขาA ออกชั่วขณะ ค. ลดกระแสไฟไหลเข้าขาAและขาA ต่ำกว่ากระแสโฮลดิ้ง ง. ช็อตขาG ลงกราวด์ 9. ไตรแอกนำกระแสได้กี่สภาวะ ก. 1 สภาวะ ข. 2 สภาวะ ค. 3 สภาวะ ง. 4 สภาวะ 10. การใช้มิเตอร์วัดไตรแอกเพื่อต้องการทราบอะไร ก. วัดสภาพว่าดีหรือเสีย ข. วัดหาค่าของไตรแอก ค. วัดหากระแสรั่วไหล ง. ถูกทุกข้อ

281 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ค. ง. ข. ข. ง. ค. ก. ค. ง. ง. 15. แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ไตรแอก วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับไตรแอก ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. TRIAC ย่อมาจากคำว่าอะไร ก. DIODE ข. TRIAC-DC ค. TRIODE-AC ง. DIODE –AC 2. ไตรแอกทำงานเป็นสวิตซ์แบบกลไกในข้อใด ก. ทำงานได้รวดเร็ว ข. ไม่มีการสัมผัสกันของหน้าสัมผัส ค. ไม่มีประกายไฟ ง. ถูกทุกข้อ 3. คุณสมบัติของไตรแอกคล้ายกับอุปกรณ์ใด ก. ไดโอด ข. เอสซีอาร์ ค. ทรานซิสเตอร์ ง. ไดแอก 4. ไตรแอกจะยอมให้กระแสไหลผ่านได้กี่ทาง ก. 1 ทาง ข. 2 ทาง ค. 3 ทาง ง. 4 ทาง 5. การให้ไบอัสไตรแอกนำกระแสข้อใดกล่าวถูกต้อง ก. จ่ายไฟบวกให้กับA จ่ายไฟลบให้กับA และจ่ายไฟลบให้กับG ข. จ่ายไฟลบให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟลบให้กับG ค. จ่ายไฟบวกให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟบวกให้กับG ง. จ่ายไฟลบให้กับA จ่ายไฟบวกให้กับA และจ่ายไฟบวกให้กับG 6. เหตุใดการทดสอบกระแสโฮลดิ้งจึงต้องใช้โอห์มมิเตอร์สเกล Rคูณ1 ก. การจุดชนวนต้องใช้แรงดันต่ำ ข. การจุดชนวนต้องใช้แรงดันสูง ค. เพื่อให้กระแสจากมิเตอร์มากกว่ากระแสโฮลดิ้ง ง. เพื่อให้กระแสจากมิเตอร์น้อยกว่ากระแสโฮลดิ้ง 7. ทราบได้อย่างไรว่าไตรแอกถูกชนวนแล้ว ก. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-A ลดลง ข. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-A สูงขึ้น ค. ค่าความต้านทานระหว่างขา G-A สูงขึ้น ง. ค่าความต้านทานระหว่างขา A-K ลดลง 8. เมื่อไตรแอกนำกระแสแล้วจะทำให้หยุดนำกระแสข้อใดไม่ถูกต้อง ก. ตัดแหล่งจ่ายไฟให้ขา AและขาA ออกชั่วขณะ ข. ช็อตขาAและขาA ออกชั่วขณะ ค. ลดกระแสไฟไหลเข้าขาAและขาA ต่ำกว่ากระแสโฮลดิ้ง ง. ช็อตขาG ลงกราวด์ 9. ไตรแอกนำกระแสได้กี่สภาวะ ก. 1 สภาวะ ข. 2 สภาวะ ค. 3 สภาวะ ง. 4 สภาวะ

282 10. การใช้มิเตอร์วัดไตรแอกเพื่อต้องการทราบอะไร ก. วัดสภาพว่าดีหรือเสีย ข. วัดหาค่าของไตรแอก ค. วัดหากระแสรั่วไหล ง. ถูกทุกข้อ เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ค. ง. ข. ข. ง. ค. ก. ค. ง. ง.

283 16. ใบความรู้ที่ 15 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ไตรแอก หัวข้อเรื่อง ไตรแอก 15.1 โครงสร้างและสัญลักษณ์ของไตรแอก ไตรแอกเป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำที่มีขั้วต่อ 3 ขั้ว มีชื่อเรียกว่า A2 (แอโนด 2) , A1 (แอโนด1) และ G (เกต) ไตรแอก (Triac) จะเป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่คล้ายๆ กับสวิตช์ไฟฟ้าสำหรับกระแสสลับ แต่มีข้อดีกว่า สวิตช์ธรรมดา คือการเปิด – ปิดวงจรของไตรแอกเร็วกว่าสวิตช์ธรรมดาหลายเท่า จึงทำให้สามารถควบคุม กำลังงานได้ 15.2 คุณสมบัติของไตรแอก คุณสมบัติของไตรแอกนั้นมีคุณสมบัติคล้ายกับเอสซีอาร์ตรงที่เมื่อนำกระแสแล้วก็จะนำกระแส ตลอดไปเช่นกัน แต่ไตรแอกนั้นมีข้อแตกต่างตรงที่สามารถนำกระแสได้ 2 ทิศทาง ไม่ว่าจะเป็นการไหลของ กระแสจาก A1 มายัง A2 หรือกระแสไหลจากไหลจาก A2 มายัง A1 ดังนั้นจึงนิยมใช้ไตรแอกในงานควบคุม กำลังไฟฟ้าที่ต้องการใช้งานทั้งไซเกิลบวกและลบ (ไฟสลับ) จากคุณสมบัติที่กล่าวมาในเรื่องของการนำกระแสนั้น เราจึงสามารถแบ่งการทำงานของไตรแอก ออกเป็น 4 แบบหรือ 4 ควอทเดรนท์ ( Quadrant ) ดังรูปที่ 15.2 จากกราฟแสดงลักษณะสมบัติของไตรแอก จะแสดงความสัมพันธ์ของกระแสที่ไหลระหว่าง A2- A1 และแรงดันที่ตกคร่อมทั้งบวกและลบ ในขณะให้แรงดันคร่อม A2- A1 มีค่าเป็นบวกเทียบกับ A1 และถ้ายัง ไม่มีการจุดชนวน ( Trigger ) แล้ว จะมีค่าแรงดันระหว่าง A2- A1 ค่าๆหนึ่งที่ทำให้มันนำกระแสเองได้ แรงดันนี้คือแรงดันพัง เหมือนกับ SCR แต่ถ้าให้แรงดัน A2- A1 นี้มีค่าน้อยกว่าแรงดันพังทลาย แล้วการทำ การจุดชนวน ที่ขาเกต ( G ) ซึ่งกระแสเกตจะมีค่าเป็นบวกหรือลบก็ได้ ไตรแอกจะนำกระแสทันที กราฟ ความสัมพันธ์และข้อจำกัดต่างๆ จะเหมือนกับ SCR ในทำนองเดียวกันถ้าให้แรงดันที่ A1 มีค่าเป็นบวกเมื่อ เทียบกับ A2 ส่วนของกราฟคือแกน X ทางด้านลบจะมีลักษณะคล้ายกันกับด้านบวก ถ้าเพิ่มแรงดันมากขึ้น จนถึงค่าแรงดันพังทลายก็จะทำให้ไทรแอกนำกระแสเองได้ และถ้าหากว่าไม่มีการจำกัดกระแสในตัวไตรแอก แล้ว ไตรแอกจะเกิดการเสียหายได้ ในขณะที่ไทรแอกนำกระแส ถ้าลดค่ากระแสแอโนดลงจนถึงค่ากระแสต่ำสุดที่ยังคงทำให้ไตรแอก นำกระแสได้ ค่ากระแสต่ำสุดนี้ เรียกว่า “โฮลดิ้ง” ( IH :Holding Current ) ก็จะทำให้ไตรแอกหยุดนำกระแส เนื่องจากไตรแอก สามารถนำกระแสไฟฟ้าได้ทั้งสองทาง จึงเหมาะกับการนำไปใช้กับไฟสลับมากกว่า เอสซีอาร์ และสำหรับกระแสไฟสลับ (เป็นคลื่นรูปไซน์ )จะมีอยู่ช่วงเวลาหนึ่งช่วงกระแสตัดกับเส้นศูนย์ของ กราฟ ) ที่กระแสตกต่ำกว่ากระแสโฮลดิ้ง ดังนั้นจึงทำให้ไตรแอกหยุดนำกระแสเองและจะรอการจุดชนวนใหม่ อีกครั้ง และถ้าหากครึ่งลบของสัญญาณไฟสลับเข้ามาก็จะนำกระแสทางด้านลบอีกเช่นเคย และจะหยุด นำกระแสเมื่อค่ากระแสลดลงต่ำกว่ากระแสโฮลดิ้งเช่นเคย 15.3 วิธีการตรวจสอบและการหาขาของไทรแอกด้วยโอห์มมิเตอร์ ให้พิจารณาจากโครงสร้างพร้อมกับตารางค่าความต้านทานประกอบและปฏิบัติดังนี้ 1. ทำการสมมุติขาของไตรแอก เป็นขา A, B และ C หรือขาที่ 1, 2 และ 3 ดังรูปที่ 15.4 2. นำสายวัดของโอห์มมิเตอร์ทำการวัดที่ขาของไตรแอกเป็นคู่ๆ ดังตารางที่ 15.1

284 ผลจากตารางแสดงค่าความต้านทาน พอสรุปได้ดังนี้ 1. การวัดไตรแอกทั้งหมด 6 ครั้ง จำนวน 3 คู่ เราสามารถอ่านค่าความต้านทานได้ 2 ครั้งหรือที่ เรียกว่า “ วัด 6 ครั้ง เข็มขึ้น 2 ครั้ง ” 2. ขั้วขาที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับค่าความต้านทานทั้ง 2 ครั้ง ดังกล่าวจะเป็นขาแอโนด 2 หรือ ขา A2 3. คู่ขาที่ 2 ในการวัดนั้นจะมีค่าความต้านทานที่ใกล้เคียงกันหรือเท่าเทียมกัน เราไม่สามารถ บอกได้ว่า ขาใดเป็นขา A1 หรือขา G ดังนั้นเราจึงต้องทำการตรวจสอบในลำดับขั้นต่อไป 4. ให้สมมุติว่าขาใดขาหนึ่งเป็นขาเกต (G) แล้วทำการจุดชนวนโดยใช้ไฟจากขาแอโนด 2 (A2) เข็ม มิเตอร์จะชี้ที่ค่าความต้านทานประมาณ 15 โอห์ม ต่อจากนั้นให้สลับขาที่เหลือเป็นขาเกต แล้วทำการ จุดชนวนโดยใช้ไฟจากขาแอโนด 2 เข็มมิเตอร์จะชี้ที่ค่าความต้านทานประมาณ 20 โอห์ม จากการวัดจะ สังเกตได้ว่าเมื่อทำการจุดชนวนที่ขาเกตได้ค่าความต้านทานต่ำกว่าการจุดชนวนที่ขาแอโนด 1 (A1)

285 17. ใบงานที่ 15 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ไตรแอก หัวข้อเรื่อง ไตรแอก จุดประสงค์ 1. เพื่อให้เข้าใจวิธีการทดสอบไตรแอกด้วยโอห์มมิเตอร์ 2. เพื่อให้รู้จักการต่อวงจรใช้งานไตรแอก 3. เพื่อให้เข้าใจวิธีการนำไตรแอกไปประยุกต์ใช้งาน 4. สามารถทดสอบไตรแอกโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้ 5. สามารถต่อวงจรใช้งานไตรแอกได้ 6. สามารถนำไตรแอกไปประยุกต์ใช้งานได้ เครื่องมือและอุปกรณ์ 1. แหล่งจ่ายไฟกระแสตรงชนิดปรับค่าได้ 0 – 30 V 1 เครื่อง 2. มัลติมิเตอร์ 1 เครื่อง 3. ชุดฝึกวิชาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 1 ชุด ลำดับดับขั้นการทดลอง 1. ตั้งมัลติมิเตอร์สเกล R x 1 วัดความต้านทานระหว่างขาต่างๆ ตามตารางที่ 15.1 ตัวที่ + - A-B + - A-C + - B-A + - B-C + - C-A + - C-B สภาพ 1 2 ตารางที่ 15.1 หมายเหตุอักษร ABC คือ ตำแหน่งที่สมมุติขึ้น 2. จากตารางที่ 15.1 นำคู่ที่วัดได้ค่าความต้านทานต่ำมาวัดเทียบกับขาที่เหลือ (ขาที่เหลือเป็นขา A2) โดยใช้ไฟบวก และไฟลบ จุดชนวนขาต่างๆ ตามตารางที่ 15.2 ตัวที่ เบอร์ จุดฉนวนไฟบวก จุดฉนวนไฟลบ สรุป + - A-1 + - A-2 + - A-1 + - A-2 A B C 1 4010L4 2 4010L4 ตารางที่ 15.2

286 3. ต่อวงจรตามรูปที่ 15.1 รูปที่ 15.1 4. ปรับแหล่งจ่ายไฟ ES ตามตารางที่ 15.3 ใช้มัลติมิเตอร์วัดแรงดันและบันทึกค่า IG, VG, VTM, VL, IL ลงในตารางที่ 15.3 ES VG(V) VL(V) VTM(V) IL(mA) IG(mA) สภาวะหลอดไฟ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 ตารางที่ 15.3 5. ประกอบวงจรตามรูปที่ 15.2 รูปที่ 15.2 6. กดสวิตซ์ตามตารางที่ 15.4 สังเกตสภาวะหลอดไฟ บันทึกผลการทดลองที่ได้ลงในตารางที่ 15.4

287 สวิตซ์ หลอดไฟ ( ติด/ดับ) สาเหตุเพราะ S1 S2 ตารางที่ 15.4 7. ประกอบวงจรตามรูปที่ 15.2 แต่ให้สลับขั้วแหล่งจ่าย ES แล้วทดลองกดสวิตซ์ตามตารางที่ 15.5 สังเกตสภาวะหลอดไฟ บันทึกผลการทดลองที่ได้ลงในตารางที่ 15.5 สวิตซ์ หลอดไฟ ( ติด/ดับ) สาเหตุเพราะ S1 S2 ตารางที่ 15.5 8. ประกอบวงจรตามรูปที่ 15.2 แต่ให้สลับขั้วแหล่งจ่าย VCC แล้วทดลองกดสวิตซ์ตามตารางที่ 15.5 สังเกตสภาวะหลอดไฟ บันทึกผลการทดลองที่ได้ลงในตารางที่ 15.6 สวิตซ์ หลอดไฟ ( ติด/ดับ) สาเหตุเพราะ S1 S2 ตารางที่ 15.6 9. ประกอบวงจรตามรูปที่ 15.2 แต่ให้สลับขั้วแหล่งจ่าย ES และ VCC แล้วทดลองกดสวิตซ์ ตามตาราง ที่ 15.7 สังเกตสภาวะหลอดไฟ บันทึกผลการทดลองที่ได้ลงในตารางที่ 15.7 สวิตซ์ หลอดไฟ ( ติด/ดับ) สาเหตุเพราะ S1 S2 ตารางที่ 15.7 10. จากการทดลองตามตารางที่ 15.4, 15.5, 15.6 และ 15.7 สามารถสรุปได้ว่า ตารางที่ 15.4 เป็นการทำงานของไทรแอกควอแดรนท์ที่.................................. ตารางที่ 15.5 เป็นการทำงานของไทรแอกควอแดรนท์ที่..................................

288 ตารางที่ 15.6 เป็นการทำงานของไทรแอกควอแดรนท์ที่.................................. ตารางที่ 15.7 เป็นการทำงานของไทรแอกควอแดรนท์ที่.................................. สรุปและวิจารณ์ผลการทดลองทุกๆ ขั้นตอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

289 18. แบบประเมินผล แบบประเมินผลการนำเสนอผลงาน ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจน (ความรู้เกี่ยวกับเนื้อหา ความ ถูกต้อง ปฏิภาณในการตอบ และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า) 2 รูปแบบการนำเสนอ 3 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 4 บุคลิกลักษณะ กิริยา ท่าทางในการพูด น้ำเสียง ซึ่งทำให้ผู้ฟังมี ความสนใจ รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… เกณฑ์การให้คะแนน 1. เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจนถูกต้อง 3 คะแนน = มีสาระสำคัญครบถ้วนถูกต้อง ตรงตามจุดประสงค์ 2 คะแนน = สาระสำคัญไม่ครบถ้วน แต่ตรงตามจุดประสงค์ 1 คะแนน = สาระสำคัญไม่ถูกต้อง ไม่ตรงตามจุดประสงค์ 2. รูปแบบการนำเสนอ 3 คะแนน = มีรูปแบบการนำเสนอที่เหมาะสม มีการใช้เทคนิคที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยี ประกอบการ นำเสนอที่น่าสนใจ นำวัสดุในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้อย่างคุ้มค่าและ ประหยัด 2 คะแนน = มีเทคนิคการนำเสนอที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยีประกอบการนำเสนอที่น่าสนใจ แต่ขาดการประยุกต์ใช้ วัสดุในท้องถิ่น 1 คะแนน = เทคนิคการนำเสนอไม่เหมาะสม และไม่น่าสนใจ 3. การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 4. ความสนใจของผู้ฟัง 3 คะแนน = ผู้ฟังมากกว่าร้อยละ 90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 2 คะแนน = ผู้ฟังร้อยละ 70-90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 1 คะแนน = ผู้ฟังน้อยกว่าร้อยละ 70 สนใจ และให้ความร่วมมือ

290 แบบประเมินกระบวนการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 2 การแบ่งหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความ พร้อม 3 การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 การประเมินผลและปรับปรุงงาน รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… วันที่…………เดือน……………………..พ.ศ…………... เกณฑ์การให้คะแนน 1. การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายการทำงานอย่างชัดเจน 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 2. การหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความพร้อม 3 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง และตรงตามความสามารถของสมาชิกทุกคน มีการจัดเตรียม สถานที่ สื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง 2 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง แต่ไม่ตรงตามความสามารถ และมีสื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง แต่ขาดการจัดเตรียมสถานที่ 1 คะแนน = กระจายงานไม่ทั่วถึงและมีสื่อ / อุปกรณ์ไม่เพียงพอ 3. การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 3 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย และตามเวลาที่กำหนด 2 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย แต่ช้ากว่าเวลาที่กำหนด 1 คะแนน = ทำงานไม่สำเร็จตามเป้าหมาย 4. การประเมินผลและปรับปรุงงาน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนร่วมปรึกษาหารือ ติดตาม ตรวจสอบ และปรับปรุงงานเป็นระยะ 2 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมปรึกษาหารือ แต่ไม่ปรับปรุงงาน 1 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมไม่มีส่วนร่วมปรึกษาหารือ และปรับปรุงงาน

291 19. แบบฝึกหัด แบบฝึกหัดท้ายหน่วยที่ 15 ไตรแอก จงตอบคำถามต่อไปนี้ 1. จงเขียนสัญลักษณ์ของไตรแอก ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................. ................ .................................................................................................................. ............................................................ ............................................................................................................................. ................................................. 2. จงเขียนโครงสร้างของไตรแอก ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จงบอกคุณสมบัติของไตรแอกมาพอสังเขป ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 4. จงอธิบายการตรวจสอบไตรแอกโดยใช้โอห์มมิเตอร์ ว่ามีขั้นตอน และตรวจสอบอย่างไร ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ........................................................................................................................................................................... ... 5. จงอธิบายการจุดชนวนให้ไตรแอกทำงานทั้ง 4 ควอทเดรนท์มาพอเข้าใจ .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ................................................................................................................................................................... ...........

292 20. บันทึกผลหลังการจัดการเรียนรู้แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพและบูรณาการตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง 20.1 สรุปผลการจัดการเรียนรู้ รายการ ระดับการปฏิบัติ 5 4 3 2 1 ด้านการเตรียมการสอน 1.จัดหน่วยการเรียนรู้ได้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์การเรียนรู้ 2. กำหนดเกณฑ์การประเมินครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ด้านทักษะ และด้านจิตพิสัย 3. เตรียมวัสดุ-อุปกรณ์ สื่อ นวัตกรรม กิจกรรมตามแผนการจัดการเรียนรู้ก่อนเข้า สอน ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 4. มีวิธีการนำเข้าสู่บทเรียนที่น่าสนใจ 5. มีกิจกรรมที่หลากหลาย เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ 6. จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนค้นคว้าเพื่อหาคำตอบด้วยตนเอง 7. นักเรียนมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 8. จัดกิจกรรมที่เน้นกระบวนการคิด ( คิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ ) 9. กระตุ้นให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นอย่างเสรี 10. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริงโดยนำภูมิปัญญา/บูรณาการเข้ามา มีส่วนร่วม 11. จัดกิจกรรมโดยสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม 12. มีการเสริมแรงเมื่อนักเรียนปฏิบัติ หรือตอบถูกต้อง 13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน 14. เอาใจใส่ดูแลผู้เรียน อย่างทั่วถึง 15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกับเวลาที่กำหนด ด้านสื่อ นวัตกรรม แหล่งการเรียนรู้ 16. ใช้สื่อที่เหมาะสมกับกิจกรรมและศักยภาพของผู้เรียน 17. ใช้สื่อ แหล่งการเรียนรู้อย่างหลากหลาย เช่น บุคคล สถานที่ ของจริง เอกสาร สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และอินเทอร์เน็ต เป็นต้น 13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน 14. เอาใจใส่ดูแลผู้เรียน อย่างทั่วถึง 15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกับเวลาที่กำหนด ด้านการวัดและประเมินผล 18. ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการกำหนดเกณฑ์การวัดและประเมินผล 19. ประเมินผลอย่างหลากหลายและครบทั้งด้านความรู้ ทักษะ และจิตพิสัย 20. ครู ผู้เรียน ผู้ปกครอง หรือ ผู้ที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม ในการประเมิน หมายเหตุ ระดับการปฏิบัติ 5 = ปฏิบัติดีเยี่ยม 4 = ปฏิบัติดี 3 = ปฏิบัติพอใช้2 = ควรปรับปรุง 1 = ไม่มีการปฏิบัติ รวม เฉลี่ย

293 20.2 ปัญหาที่พบ และแนวทางแก้ปัญหา ปัญหาที่พบ แนวทางแก้ปัญหา ด้านการเตรียมการสอน .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านสื่อ นวัตกรรม แหล่งการเรียนรู้ .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านการวัดประเมินผล .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านอื่น ๆ (โปรดระบุเป็นข้อ ๆ) .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ลงชื่อ ........................................................................ ครูผู้สอน (นายปฏิพาน สีนาบุญ) ตำแหน่ง ครูพิเศษสอน ............../.................................../....................

294 21. บันทึกการนิเทศและติดตาม วัน-เดือน-ปี เวลา รายการนิเทศและติดตาม ชื่อ-สกุล ผู้นิเทศ ตำแหน่ง

295 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพ และบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รหัสวิชา 20105-2005 วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร หน่วยที่ 16 ชื่อหน่วย ยูเจที ชื่อเรื่อง ยูเจที จำนวน 5 ชั่วโมง 1. สาระสำคัญ ยูเจที (UJT) ย่อมาจาก “ยูนิจังชั่น ทรานซิสเตอร์” (UNIJUNCTION TRANSISTOR) เป็นอุปกรณ์สาร กึ่งตัวนำที่มีโครงสร้างเป็นสารกึ่งตัวนำชนิดเอ็น (N) แท่งหนึ่งแล้วทำการต่อขั้วเข้าที่ปลายของสารกึ่งตัวนำนั้น จากนั้นนำแท่งสารกึ่งตัวนำชนิดพี (P) มาต่อให้เกิดรอยต่อที่บริเวณตรงกลางแท่งสารกึ่งตัวนำชนิดเอ็น (N) ค่อนไปทางบนเล็กน้อย ตรงรอยต่อสารกึ่งตัวนำชนิดเอ็น (N) และสารกึ่งตัวนำชนิดพี (P) จะเสมือนกับเป็น ไดโอดตัวหนึ่งและต่อขาออกจากปลายทั้งสาม โดยขาที่ต่อออกจากสารกึ่งตัวนำชนิด P จะเป็นขาอิมิตเตอร์ (E) ส่วนขาที่ต่อออกจากแท่งสารกึ่งตัวนำชนิด N ที่ใกล้กับสารกึ่งตัวนำชนิด P เรียกว่าขาเบส2 (B2) และขาที่ เหลือคือ ขาเบส1 (B1) การใช้งานจะเป็นตัวกำเนิดสัญญาณไปกระตุ้นเอสซีอาร์หรือไทรแอค 2. สมรรถนะอาชีพประจำหน่วย ด้านความรู้ 1. บอกสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 2. บอกโครงสร้างของยูเจทีได้ 3. อธิบายคุณสมบัติของยูเจทีได้ 4. อธิบายกราฟลักษณะคุณสมบัติของยูเจทีได้ ด้านทักษะและการประยุกต์ใช้ 1. เขียนสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 2. วัดหาขายูเจทีด้วยโอห์มมิเตอร์ได้ 3. ตรวจสอบสภาพดี-เสียของยูเจทีได้ ด้านคุณธรรม/ จริยธรรม/ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์และบูรณาการตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 1. เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจที

296 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 จุดประสงค์ทั่วไป 1. เพื่อให้มีความรู้เกี่ยวกับการอธิบายโครงสร้างและสัญลักษณ์ของยูเจที 2. เพื่อให้มีความรู้เกี่ยวกับการสรุปความวงจรกำเนิดสัญญาณ Relaxation โดยใช้ยูเจที 3. เพื่อให้มีทักษะในการวัดและทดสอบหาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ 4. เพื่อให้มีทักษะในการตรวจสอบยูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ 5. เพื่อให้มีเจตคติที่ดีในการชี้ยอมรับคุณสมบัติของยูเจที 6. เพื่อวัด ทดสอบ ตรวจสอบ หาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 3.2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. อธิบายโครงสร้างและสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 2. สรุปความวงจรกำเนิดสัญญาณ Relaxation โดยใช้ยูเจทีได้ 3. วัดและทดสอบหาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้ 4. ตรวจสอบยูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้ 5. ชี้ยอมรับคุณสมบัติของยูเจทีได้ 6. วัด ทดสอบ ตรวจสอบ หาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 4. เนื้อหาสาระการสอน/การเรียนรู้ 4.1 ด้านความรู้ 1. อธิบายโครงสร้างและสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 2. สรุปความวงจรกำเนิดสัญญาณ Relaxation โดยใช้ยูเจทีได้ 3. วัดและทดสอบหาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้ 4. ตรวจสอบยูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้ 4.2 ด้านทักษะหรือปฏิบัติ 1. การทดลองที่ 16 ยูเจที 2. แบบทดสอบบทที่ 16 4.3 ด้านคุณธรรม/จริยธรรม/จรรยาบรรณ/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง 1. วัด ทดสอบ ตรวจสอบ หาขายูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

297 5. กิจกรรมการเรียนการสอนหรือการเรียนรู้ ขั้นตอนการสอนหรือกิจกรรมครู ขั้นตอนการเรียนหรือกิจกรรมของผู้เรียน ขั้นเตรียม(จำนวน 15 นาที) 1. ผู้สอนจัดเตรียมเอกสาร พร้อมกับแนะนำ รายวิชา วิธีการให้คะแนนและวิธีการเรียนเรื่อง สารกึ่งตัวนำ 2. ผู้สอนแจ้งจุดประสงค์การเรียนของหน่วย เรียนที่ 16 และขอให้ผู้เรียนร่วมกันทำกิจกรรมการ เรียนการสอน ขั้นเตรียม(จำนวน 15 นาที) 1. ผู้เรียนเตรียมอุปกรณ์และ ฟังครูผู้สอน แนะนำรายวิชา วิธีการให้คะแนนและวิธีการเรียน เรื่อง สารกึ่งตัวนำ 2. ผู้เรียนทำความเข้าใจเกี่ยวกับจุดประสงค์ การเรียนของหน่วยเรียนที่ 16 และการให้ความ ร่วมมือในการทำกิจกรรม ขั้นการสอน(จำนวน 240 นาที) 1. ผู้สอนให้ผู้เรียนเปิด PowerPoint บทที่ 16 เรื่อง ยูเจที และให้ผู้เรียนศึกษาเอกสาร ประกอบการสอน วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และ วงจร โดยให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยตนเอง และสามารถ สอบถามข้อสงสัยระหว่างเรียนจากผู้สอน 2. ผู้สอนให้ผู้เรียนอธิบายสารกึ่งตัวนำศึกษา จาก PowerPoint 3. ผู้สอนให้ผู้เรียนปฏิบัติใบงานที่ 16 เรื่อง ยู เจที 4. ผู้สอนสังเกตการณ์ปฏิบัติใบงานที่ 16 เรื่อง ยูเจที ขั้นการสอน(จำนวน 240 นาที) 1. ผู้เรียนเปิด PowerPoint บทที่ 16 เรื่อง ยูเจที และผู้เรียนศึกษาเอกสารประกอบการสอน วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร ผู้เรียนเรียนรู้ ด้วยตนเอง และสามารถตอบข้อสงสัยระหว่างเรียน ได้ 2. ผู้เรียนฟังอธิบายสารกึ่งตัวนำได้ศึกษาจาก PowerPoint 3. ผู้เรียนปฏิบัติใบงานที่ 16 เรื่อง ยูเจที 4. ผู้เรียนมีข้อสงสัยสามารถสอบถามข้อสงสัย ระหว่างเรียนจากผู้สอน ขั้นสรุป(จำนวน 45 นาที) 1. ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาที่ได้ เรียนให้มีความเข้าใจในทิศทางเดียวกัน 2. ผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 16 3. ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมนอกห้องเรียน ด้วย PowerPoint ที่จัดทำขึ้น ขั้นสรุป(จำนวน 45 นาที) 1. ผู้เรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาที่ได้เรียนให้มี ความเข้าใจในทิศทางเดียวกัน 2. ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 16 3. ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมนอกห้องเรียน ด้วย PowerPoint ที่จัดทำขึ้น

298 6. สื่อการเรียนการสอน/การเรียนรู้ 6.1 สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอนวิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร (Entrepreneurship) 2. ใบความรู้ที่ 16 เรื่อง ยูเจที 3. การทดลองที่ 16 เรื่อง ยูเจที ขั้นประยุกต์ใช้ข้อ 1 4. แบบทดสอบบทที่ 16 สรุปและประเมินผล ข้อ 2 5. แบบประเมินผลงานตามใบงาน ใช้ประกอบการสอนขั้นประยุกต์ใช้ ข้อ 1 6. แบบประเมินพฤติกรรมการทำงาน ใช้ประกอบการสอนขั้นประยุกต์ใช้ขั้นสรุปและประเมินผล 6.2 สื่อโสตทัศน์ 1. Power Point เรื่องยูเจที 6.3 สื่อของจริง 1. ยูเจที 7. แหล่งการเรียนการสอน/การเรียนรู้ 7.1 ภายในสถานศึกษา 1. ห้องสมุดวิทยาลัยการอาชีพสว่างแดนดิน 2. ห้องอินเตอร์เน็ตวิทยาลัยการอาชีพสว่างแดนดิน 7.2 ภายนอกสถานศึกษา 1. ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติอำเภอสว่างแดนดิน 2. ห้องสมุดประชาชนเฉลิมราชกุมารีอำเภอสว่างแดนดิน 8. งานที่มอบหมาย 8.1 ก่อนเรียน 1. ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน 8.2 ขณะเรียน 1. ศึกษาเนื้อหา ในบทที่ 16 เรื่อง ยูเจที 2. รายงานผลหน้าชั้นเรียน 3. ปฏิบัติใบปฏิบัติงานที่ 16 เรื่อง ยูเจที 4. สรุปผลการทดลอง 8.3 หลังเรียน 1. ทำแบบฝึกหัดบทที่ 16

299 9. ผลงาน/ชิ้นงาน ที่เกิดจากการเรียนรู้ของผู้เรียน 1. แบบฝึกหัดบทที่ 16 ใบปฏิบัติงานที่ 16 2. ตรวจผลงาน 10. เอกสารอ้างอิง 1. อดุลย์ กัลยาแก้ว . อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร. : ศูนย์ส่งเสริมอาชีวะ (ศสอ) 11. การบูรณาการ/ความสัมพันธ์กับรายวิชาอื่น 1. บูรณาการกับวิชาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น 2. บูรณาการกับวิชาวงจรไฟฟ้าเบื้องต้น 12. หลักการประเมินผลการเรียน 12.1 ก่อนเรียน 1. ตรวจผลงานตามใบปฏิบัติงานที่ 16 2. สังเกตการปฏิบัติงาน 12.2 ขณะเรียน - 12.3 หลังเรียน 1. ตรวจแบบฝึกหัด บทที่ 16 2. ตรวจแบบแบบฝึกหัดผลการเรียนรู้ 13. รายละเอียดการประเมินผลการเรียน จุดประสงค์ข้อที่ 1 บอกสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถบอกสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : บอกสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ได้คะแนน 0.5 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 2 บอกโครงสร้างของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถบอกโครงสร้างของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : บอกโครงสร้างของยูเจทีได้ ได้คะแนน 0.5 คะแนน

300 จุดประสงค์ข้อที่ 3 อธิบายคุณสมบัติของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถอธิบายคุณสมบัติของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : อธิบายคุณสมบัติของยูเจทีได้ ได้คะแนน 1 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 4 อธิบายกราฟลักษณะคุณสมบัติของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถอธิบายกราฟลักษณะคุณสมบัติของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : อธิบายกราฟลักษณะคุณสมบัติของยูเจทีได้ ได้คะแนน 1 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 5 เขียนสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถเขียนสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : เขียนสัญลักษณ์ของยูเจทีได้ได้คะแนน 0.5 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 6 วัดหาขายูเจทีด้วยโอห์มมิเตอร์ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถวัดหาขายูเจทีด้วยโอห์มมิเตอร์ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : วัดหาขายูเจทีด้วยโอห์มมิเตอร์ได้ ได้คะแนน 1 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 7 ตรวจสอบสภาพดี-เสียของยูเจทีได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถตรวจสอบสภาพดี-เสียของยูเจทีได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : ตรวจสอบสภาพดี-เสียของยูเจทีได้ ได้คะแนน 0.5 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 8 เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจที 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถเห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจที 4. เกณฑ์การผ่าน : เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจทีได้คะแนน 0.55 คะแนน

301 14. แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการสอนที่ 16 ชื่อหน่วยการสอน ยูเจที วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจที ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. ชื่อเต็มของยูเจที คืออะไร ก. Unition Thermister ข. Unijunction Tranducter ค. Unijunction Thermister ง. Unijunction Transistor 2. ยูเจที่มีขาใช้งานอะไรบ้าง ก. B, C, E ข. E, B1, B2 ค. G, E1, E2 ง. G, A, K 3. ยูเจที มีโครงสร้างเหมือนกับอุปกรณ์ชนิดใด ก. ทรานซิสเตอร์ ข. เอสซีอาร์ ค. เฟต ง. ไดโอด 4. ยูเจที เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำชนิดใด ก. ซิลิคอน ข. เยอรมันเนียม ค. แกลเซียมฟอสไฟด์ ง. แกลเซียมอาเซไนต์ 5. ทำไมขา E จึงอยู่ห่างจากขา B1 มากกว่าขา B2 เพื่ออะไร ก. เพื่อให้ขา B2 มีไฟบวกมากกว่าขา B1 ข. เพื่อให้ขา B2 มีไฟลบมากกว่าขา B1 ค. เพื่อให้ขา B2 มีกระแสไหลผ่านมากกว่าขา B1 ง. เพื่อให้ขา E และขา B2 ต่างใช้งานร่วมกัน จากวงจร จงตอบคำถามข้อ 7-10 6. ค่า R3 โดยทั่วไปไม่ควรเกินเท่าใด ก. 10Ω ข. ค0Ω ค. 50Ω ง. 100Ω 7. ค่า R1 จะมีค่าความต้านทานอยู่ระหว่าง ก. 1kΩ-1MΩ ข. 2kΩ-2MΩ ค. 3kΩ-3MΩ ง. 3kΩ-5MΩ 8. ค่า vcc ของวงจรควรมีค่าอยู่ระหว่าง ก. 5V-25V ข. 5V-20V ค. 10V-30V ง. 10V-35V 9. ค่า η หาได้อย่างไร ก. η = RB1/RB2 ข. η = RB2-RB1 ค. η = RB2xRB1 ง. η = RB1/(RB1+RB2) 10. ค่า F คือข้อใด ก. ความถี่ที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ข. แรงดันที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ค.กระแสที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ง. กำลังงานที่ต้องการให้วงจรผลิตออกมา

302 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ง. ข. ก. ข. ค. ค. ข. ง. ข. ค. 15. แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการสอนที่ 16 ชื่อหน่วยการสอน ยูเจที วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับยูเจที ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. ชื่อเต็มของยูเจที คืออะไร ก. Unition Thermister ข. Unijunction Tranducter ค. Unijunction Thermister ง. Unijunction Transistor 2. ยูเจที่มีขาใช้งานอะไรบ้าง ก. B, C, E ข. E, B1, B2 ค. G, E1, E2 ง. G, A, K 3. ยูเจที มีโครงสร้างเหมือนกับอุปกรณ์ชนิดใด ก. ทรานซิสเตอร์ ข. เอสซีอาร์ ค. เฟต ง. ไดโอด 4. ยูเจที เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำชนิดใด ก. ซิลิคอน ข. เยอรมันเนียม ค. แกลเซียมฟอสไฟด์ ง. แกลเซียมอาเซไนต์ 5. ทำไมขา E จึงอยู่ห่างจากขา B1 มากกว่าขา B2 เพื่ออะไร ก. เพื่อให้ขา B2 มีไฟบวกมากกว่าขา B1 ข. เพื่อให้ขา B2 มีไฟลบมากกว่าขา B1 ค. เพื่อให้ขา B2 มีกระแสไหลผ่านมากกว่าขา B1 ง. เพื่อให้ขา E และขา B2 ต่างใช้งานร่วมกัน จากวงจร จงตอบคำถามข้อ 7-10 6. ค่า R3 โดยทั่วไปไม่ควรเกินเท่าใด ก. 10Ω ข. ค0Ω ค. 50Ω ง. 100Ω 7. ค่า R1 จะมีค่าความต้านทานอยู่ระหว่าง ก. 1kΩ-1MΩ ข. 2kΩ-2MΩ ค. 3kΩ-3MΩ ง. 3kΩ-5MΩ 8. ค่า vcc ของวงจรควรมีค่าอยู่ระหว่าง ก. 5V-25V ข. 5V-20V ค. 10V-30V ง. 10V-35V

303 9. ค่า η หาได้อย่างไร ก. η = RB1/RB2 ข. η = RB2-RB1 ค. η = RB2xRB1 ง. η = RB1/(RB1+RB2) 10. ค่า F คือข้อใด ก. ความถี่ที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ข. แรงดันที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ค.กระแสที่ต้องการให้วงจรผลิตออก ง. กำลังงานที่ต้องการให้วงจรผลิตออกมา เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ง. ข. ก. ข. ค. ค. ข. ง. ข. ค.

304 16. ใบความรู้ที่ 16 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ยูเจที หัวข้อเรื่อง ยูเจที 16.1 โครงสร้างและสัญลักษณ์ของยูเจที ยูเจที (UJT) ย่อมาจาก” ยูนิจังชั่น ทรานซิสเตอร์ Unijunction Transistor” เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำ ที่มีโครงสร้างเป็นสารกึ่งตัวนำชนิด N แท่งหนึ่งแล้วทำการต่อขั้วเข้าที่ปลายของสารกึ่งตัวนำนั้น จากนั้นนำแท่ง สารกึ่งตัวนำชนิด P มาต่อให้เกิดรอยต่อที่บริเวณตรงกลางแท่งสารกึ่งตัวนำชนิด N ค่อนไปทางด้านบนเล็กน้อย ดังรูปที่ 16.1 ตรงรอยต่อสารกึ่งตัวนำชนิด N และสารกึ่งตัวนำชนิด P จะเสมือนกับเป็นไดโอดตัวหนึ่งและต่อ ขาออกจากปลายทั้งสามดังรูปที่ 16.1 โดยขาที่ต่อออกจากสารกึ่งตัวนำชนิดพี จะเป็นขาอิมิตเตอร์ (E) ส่วนขา ที่ต่อออกจากแท่งสารกึ่งตัวนำชนิดเอ็นที่ใกล้กับสารกึ่งตัวนำชนิด P เรียกว่าขาเบส2 และขาที่เหลือคือ ขาเบส 1 จากลักษณะโครงสร้างของยูเจทีตามรูปที่ 16.1 จะเห็นได้ว่าแท่งสารเอ็นจะมีขาเบส 1 และขาเบส 2 ต่อ อยู่ จะเสมือนเป็นตัวต้านทานที่ต่ออยู่ โดยมีไดโอดที่เกิดจากรอยต่อ p-n ต่อระหว่างขาอิมิตเตอร์ กับบริเวณ ตรงกลางของตัวต้านทาน ดังนั้นลักษณะของวงจรสมมูลดังรูปที่ 16.2 16.2 ลักษณะสมบัติของยูเจที จากรูปที่ 3 เมื่อปรับตัวต้านทานให้เพิ่มแรงดันที่ขา E เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จะมีกระแสรั่วไหลเพียงเล็กน้อย เมื่อแรงดันที่ขา E เพิ่มขึ้นถึง VP จะทำให้ไดโอดได้รับไบอัสตรงจะทำให้มีกระแสไหลจากขา E ไปยังขา B1 เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และในขณะเดียวกันแรงดันที่ขาอิมิตเตอร์ (VE) จะมีค่าลดลงอย่างรวดเร็วแรงดันนี้จะ ลดลงเรื่อยๆ จนถึงค่าต่ำสุด (VV) จากนั้นถ้าเพิ่มแรงดันที่ขา E เพิ่มขึ้นเล็กน้อยจนถึงจุดอิ่มตัว (VE(sat)) และ ถ้าเพิ่มแรงดันสูงขึ้นอีกก็จะทำให้ยูเจทีพังทลายได้ ในทำนองเดียวกันถ้าให้แรงดัน VE มีค่าน้อยกว่าแรงดันที่จุด ต่อ RB1และ RB2 ก็จะทำให้ยูเจทีไม่มีกระแสไหลอีกเช่นเคย RBB = ความต้านทานภายใน UJT ระหว่างขา B1-B2(RBB=RB1+RB2) ประมาณ 4K-10K VBB = แรงดันที่จ่ายให้ขา B2และB1 Ŋ = อัตราส่วนอินทรินซิก สแตนออฟ มีค่าอยู่ระหว่าง 0.5 - 0.75 VE = เป็นแรงดันป้อนให้ขา E จนทำให้ไดโอดนำกระแส VD = เป็นแรงดันที่ตกคร่อมไดโอด มีค่าประมาณ 0.6 - 0.7 V IE = ค่ากระแสไบอัสกลับที่ขา E และขา B2 โดย B1 เปิดวงจร IE = กระแสที่ขา E ของยูเจที มีค่าไม่เกิน 50mA PEAK VV = เป็นแรงดันต่ำสุด(Volley Point) ระหว่างขา E กับ B1 IV = คือค่ากระแสที่ไหลในขณะที่แรงดันที่ขา E มีค่าต่ำสุด (VV) IP = คือค่ากระแสที่ขา E ในขณะแรงดันมีค่า VP

305 16.3 วงจรกำเนิดสัญญาณ Relaxation โดยใช้ยูเจที การทำงานของวงจร เริ่มแรกตัวเก็บประจุ C1 จะทำการประจุแรงดันผ่าน R1 จนมีค่าแรงดันสูงขึ้นซึ่ง แรงดันที่ตกคร่อมตัวเก็บประจุ C1 นี้จะเป็นแรงดันป้อนให้ขา E (VE) เมื่อแรงดันที่ขาE นี้มีค่าเท่ากับ VP(VP=VD+ ŊVBB ) จะทำให้ไดโอดนำกระแส ความต้านทานระหว่างขา E กับขา B1 ลดลงอย่างรวดเร็วมี กระแสไหลผ่าน มีแรงดันตกคร่อม R2 สูงขึ้นตกคร่อม R3ต่ำสูงในช่วงเวลานี้ตัวเก็บประจุ C 1จะคายประจุผ่าน ขา E ออกขา B1 ด้วย ทำให้แรงดันที่ขาE ค่าลดลงจนทำให้ยูเจที หยุดนำกระแส ความต้านทานขา E และ ขา B1 มีค่าสูงขึ้นอีก ก็จะเริ่มการประจุใหม่และยูเจที ก็จะเริ่มรอบการทำงานใหม่อีกครั้งหนึ่ง โดยจะได้ สัญญาณที่ขาต่างๆ ดังแสดงในรูป 6 สามารถคำนวณหาคาบเวลาและความถี่ได้จากสูตร t1 = RC ln [(VBB-VV)/(VBB-VP)] (เวลาในCharge ของ C1) t2 = (RB1+RB2)C ln (VP/VV) (เวลาใน Discharge ของ C1) จาก T = t1 + t2 และ Fosc= 1/T = 1/(t1 + t2) หรือจะหาค่า Fosc โดยประมาณได้จาสูตร Fosc = 1/RC ln[1/(1- )] 16.4 การวัดและทดสอบหาขายูเจที โดยใช้โอห์มมิเตอร์ การวัดและทดสอบหาขายูเจที โดยใช้โอห์มมิเตอร์ R x 1K จะได้ผลตามคุณสมบัติที่ถูกต้อง สามารถ พิจารณาจากรูปที่ 16.8 เป็นหลักเพื่อที่จะสะดวกในการทำความเข้าใจ

306 17. ใบงานที่ 16 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน ยูเจที หัวข้อเรื่อง ยูเจที จุดประสงค์ 1. เพื่อให้รู้จักวิธีตรวจสอบยูเจทีโดยใช้โอห์มมิเตอร์ 2. ทดลองหาลักษณะสมบัติของยูเจทีได้ 3. สามารถจรรีแลคเซชั่นออสซิลเลเตอร์โดยใช้ยูเจทีได้ 4. ประยุกต์ใช้งานยูเจทีในงานอื่นได้ เครื่องมือและอุปกรณ์ 1. แหล่งจ่ายไฟกระแสตรงชนิดปรับค่าได้ 0 – 30 V 1 เครื่อง 2. มัลติมิเตอร์ 1 เครื่อง 3. ออสซิลโลสโคป 1 เครื่อง 4. ชุดฝึกวิชาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 1 ชุด ลำดับดับขั้นการทดลอง 1. ตั้งมัลติมิเตอร์สเกล R x 10K ปรับเข็มมิเตอร์สู่ตำแหน่งศูนย์วัดค่าความต้านทานระหว่างขาต่างๆ แล้วบันทึกลงในตารางที่ 16.1 ตัวที่ เบอร์ E-B2 E-B1 B2-E B1-E B1-B2 B2-B1 สรุป 1 ตารางที่ 16.1 2. ประกอบวงจรตามรูปที่ 16.1 รูปที่ 16.1 3. ให้ทำการวัดรูปสัญญาณ VE , VO ด้วยออสซิลโลสโคปโดยปรับสวิตซ์เลือกไปที่ DC พร้อมบันทึกผล การทดลองที่ได้ลงในตารางที่ 16.1

307 รูปที่ 16.2 หมายเหตุ VEหมายถึง ค่าแรงดันตกคร่อมขาอิมิตเตอร์ VO หมายถึง ค่าแรงดันเอาต์พุต VP+ หมายถึง ค่าแรงดันด้านบวก สรุปและวิจารณ์ผลการทดลองทุกๆ ขั้นตอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

308 18. แบบประเมินผล แบบประเมินผลการนำเสนอผลงาน ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจน (ความรู้เกี่ยวกับเนื้อหา ความ ถูกต้อง ปฏิภาณในการตอบ และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า) 2 รูปแบบการนำเสนอ 3 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 4 บุคลิกลักษณะ กิริยา ท่าทางในการพูด น้ำเสียง ซึ่งทำให้ผู้ฟังมี ความสนใจ รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… เกณฑ์การให้คะแนน 1. เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจนถูกต้อง 3 คะแนน = มีสาระสำคัญครบถ้วนถูกต้อง ตรงตามจุดประสงค์ 2 คะแนน = สาระสำคัญไม่ครบถ้วน แต่ตรงตามจุดประสงค์ 1 คะแนน = สาระสำคัญไม่ถูกต้อง ไม่ตรงตามจุดประสงค์ 2. รูปแบบการนำเสนอ 3 คะแนน = มีรูปแบบการนำเสนอที่เหมาะสม มีการใช้เทคนิคที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยี ประกอบการ นำเสนอที่น่าสนใจ นำวัสดุในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้อย่างคุ้มค่าและ ประหยัด 2 คะแนน = มีเทคนิคการนำเสนอที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยีประกอบการนำเสนอที่น่าสนใจ แต่ขาดการประยุกต์ใช้ วัสดุในท้องถิ่น 1 คะแนน = เทคนิคการนำเสนอไม่เหมาะสม และไม่น่าสนใจ 3. การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 4. ความสนใจของผู้ฟัง 3 คะแนน = ผู้ฟังมากกว่าร้อยละ 90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 2 คะแนน = ผู้ฟังร้อยละ 70-90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 1 คะแนน = ผู้ฟังน้อยกว่าร้อยละ 70 สนใจ และให้ความร่วมมือ

309 แบบประเมินกระบวนการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 2 การแบ่งหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความ พร้อม 3 การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 การประเมินผลและปรับปรุงงาน รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… วันที่…………เดือน……………………..พ.ศ…………... เกณฑ์การให้คะแนน 1. การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายการทำงานอย่างชัดเจน 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 2. การหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความพร้อม 3 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง และตรงตามความสามารถของสมาชิกทุกคน มีการจัดเตรียม สถานที่ สื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง 2 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง แต่ไม่ตรงตามความสามารถ และมีสื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง แต่ขาดการจัดเตรียมสถานที่ 1 คะแนน = กระจายงานไม่ทั่วถึงและมีสื่อ / อุปกรณ์ไม่เพียงพอ 3. การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 3 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย และตามเวลาที่กำหนด 2 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย แต่ช้ากว่าเวลาที่กำหนด 1 คะแนน = ทำงานไม่สำเร็จตามเป้าหมาย 4. การประเมินผลและปรับปรุงงาน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนร่วมปรึกษาหารือ ติดตาม ตรวจสอบ และปรับปรุงงานเป็นระยะ 2 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมปรึกษาหารือ แต่ไม่ปรับปรุงงาน 1 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมไม่มีส่วนร่วมปรึกษาหารือ และปรับปรุงงาน

310 19. แบบฝึกหัด แบบฝึกหัดท้ายหน่วยที่ 16 ยูเจที จงตอบคำถามต่อไปนี้ 1. จงเขียนสัญลักษณ์ของยูเจที ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 2. จงเขียนโครงสร้างของยูเจที .................................................................................................................................................................... .......... ........................................................................................................................ ...................................................... ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. 3. จงอธิบายคุณสมบัติของยูเจทีมาอย่างละเอียด ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. 4. จงอธิบายกราฟลักษณะคุณสมบัติของยูเจทีว่ามีการทำงานอย่างไร .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ..............................................................................................................................................................................

311 20. บันทึกผลหลังการจัดการเรียนรู้แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพและบูรณาการตามหลักปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง 20.1 สรุปผลการจัดการเรียนรู้ รายการ ระดับการปฏิบัติ 5 4 3 2 1 ด้านการเตรียมการสอน 1.จัดหน่วยการเรียนรู้ได้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์การเรียนรู้ 2. กำหนดเกณฑ์การประเมินครอบคลุมทั้งด้านความรู้ ด้านทักษะ และด้านจิตพิสัย 3. เตรียมวัสดุ-อุปกรณ์ สื่อ นวัตกรรม กิจกรรมตามแผนการจัดการเรียนรู้ก่อนเข้า สอน ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 4. มีวิธีการนำเข้าสู่บทเรียนที่น่าสนใจ 5. มีกิจกรรมที่หลากหลาย เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ 6. จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนค้นคว้าเพื่อหาคำตอบด้วยตนเอง 7. นักเรียนมีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ 8. จัดกิจกรรมที่เน้นกระบวนการคิด ( คิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ ) 9. กระตุ้นให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นอย่างเสรี 10. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับชีวิตจริงโดยนำภูมิปัญญา/บูรณาการเข้ามา มีส่วนร่วม 11. จัดกิจกรรมโดยสอดแทรกคุณธรรม จริยธรรม 12. มีการเสริมแรงเมื่อนักเรียนปฏิบัติ หรือตอบถูกต้อง 13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน 14. เอาใจใส่ดูแลผู้เรียน อย่างทั่วถึง 15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกับเวลาที่กำหนด ด้านสื่อ นวัตกรรม แหล่งการเรียนรู้ 16. ใช้สื่อที่เหมาะสมกับกิจกรรมและศักยภาพของผู้เรียน 17. ใช้สื่อ แหล่งการเรียนรู้อย่างหลากหลาย เช่น บุคคล สถานที่ ของจริง เอกสาร สื่ออิเล็กทรอนิกส์ และอินเทอร์เน็ต เป็นต้น 13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน 14. เอาใจใส่ดูแลผู้เรียน อย่างทั่วถึง 15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกับเวลาที่กำหนด ด้านการวัดและประเมินผล 18. ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการกำหนดเกณฑ์การวัดและประเมินผล 19. ประเมินผลอย่างหลากหลายและครบทั้งด้านความรู้ ทักษะ และจิตพิสัย 20. ครู ผู้เรียน ผู้ปกครอง หรือ ผู้ที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วม ในการประเมิน หมายเหตุ ระดับการปฏิบัติ 5 = ปฏิบัติดีเยี่ยม 4 = ปฏิบัติดี 3 = ปฏิบัติพอใช้2 = ควรปรับปรุง 1 = ไม่มีการปฏิบัติ รวม เฉลี่ย

312 20.2 ปัญหาที่พบ และแนวทางแก้ปัญหา ปัญหาที่พบ แนวทางแก้ปัญหา ด้านการเตรียมการสอน .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านสื่อ นวัตกรรม แหล่งการเรียนรู้ .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านการวัดประเมินผล .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ด้านอื่น ๆ (โปรดระบุเป็นข้อ ๆ) .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. .................................................................................. ลงชื่อ ........................................................................ ครูผู้สอน (นายปฏิพาน สีนาบุญ) ตำแหน่ง ครูพิเศษสอน ............../.................................../....................

313 21. บันทึกการนิเทศและติดตาม วัน-เดือน-ปี เวลา รายการนิเทศและติดตาม ชื่อ-สกุล ผู้นิเทศ ตำแหน่ง

314 แผนการจัดการเรียนรู้ แบบมุ่งเน้นสมรรถนะอาชีพ และบูรณาการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง รหัสวิชา 20105-2005 วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร หน่วยที่ 17 ชื่อหน่วย อุปกรณ์โฟโต้ ชื่อเรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ จำนวน 5 ชั่วโมง 1. สาระสำคัญ อุปกรณ์โฟโต้ (Photo Device) เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำไวแสงชนิดหนึ่ง มีหลายชนิดเช่นโฟโต้ ไดโอด โฟโต้ทรานซิสเตอร์ โฟโต้ดาลิงตันทรานซิสเตอร์ โฟโต้ไดโอดจะเป็นตัวรับแสงเมื่อมีแสงตกกระทบ มาก กระแสจะไหลมาก โดยโฟโต้ไดโอดจะต้องได้รับไบอัสตรงด้วย แต่กระแสที่ไหลมีปริมาณน้อยเมื่อเทียบกับ แสง จึงจะต้องมีการขยายด้วยทรานซิสเตอร์ก่อนก็จะกลายเป็นโฟโต้ทรานซิสเตอร์ หรือ โฟโต้ดาลิงตัน ทรานซิสเตอร์ ซึ่งมีกระแสไหลมากกว่า 2. สมรรถนะอาชีพประจำหน่วย ด้านความรู้ 1. บอกชนิดของอุปกรณ์โฟโต้ได้ 2. บอกโครงสร้างของอุปกรณ์โฟโต้ชนิดต่าง ๆ ได้ 3. อธิบายคุณสมบัติของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ ด้านทักษะและการประยุกต์ใช้ 1. เขียนสัญลักษณ์ของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ 2. วัดและทดสอบโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ ด้านคุณธรรม/ จริยธรรม/ และคุณลักษณะที่พึงประสงค์และบูรณาการตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง 1. เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ 3. จุดประสงค์การเรียนรู้ 3.1 จุดประสงค์ทั่วไป 1. เพื่อให้มีความรู้เกี่ยวกับการอธิบายโฟโต้ไดโอด 2. เพื่อให้มีทักษะในการสังเกตโฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ 3. เพื่อให้มีเจตคติที่ดีในการยอมรับโฟโต้ทรานซิลชสเตอร์ 4. เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

315 3.2 จุดประสงค์เชิงพฤติกรรม 1. อธิบายโฟโต้ไดโอดได้ 2. สังเกตโฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ 3. ยอมรับโฟโต้ทรานซิลชสเตอร์ได้ 4. นำมาประยุกต์ใช้ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม 4. เนื้อหาสาระการสอน/การเรียนรู้ 1. โฟโต้ไดโอด 2. โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอ 3. โฟโต้ทรานซิลชสเตอร์ 4.2 ด้านทักษะหรือปฏิบัติ 1. การทดลองที่ 17 อุปกรณ์โฟโต้ 2. แบบทดสอบบทที่ 17 4.3 ด้านคุณธรรม/จริยธรรม/จรรยาบรรณ/บูรณาการเศรษฐกิจพอเพียง 1. น ำมำประยุกต์ใช้ได้อย่ำงถูกต้องเหมำะสม

316 5. กิจกรรมการเรียนการสอนหรือการเรียนรู้ ขั้นตอนการสอนหรือกิจกรรมครู ขั้นตอนการเรียนหรือกิจกรรมของผู้เรียน ขั้นเตรียม(จำนวน 15 นาที) 1. ผู้สอนจัดเตรียมเอกสาร พร้อมกับแนะนำ รายวิชา วิธีการให้คะแนนและวิธีการเรียนเรื่อง สารกึ่งตัวนำ 2. ผู้สอนแจ้งจุดประสงค์การเรียนของหน่วย เรียนที่ 17 และขอให้ผู้เรียนร่วมกันทำกิจกรรมการ เรียนการสอน ขั้นเตรียม(จำนวน 15 นาที) 1. ผู้เรียนเตรียมอุปกรณ์และ ฟังครูผู้สอน แนะนำรายวิชา วิธีการให้คะแนนและวิธีการเรียน เรื่อง สารกึ่งตัวนำ 2. ผู้เรียนทำความเข้าใจเกี่ยวกับจุดประสงค์ การเรียนของหน่วยเรียนที่ 17 และการให้ความ ร่วมมือในการทำกิจกรรม ขั้นการสอน(จำนวน 240 นาที) 1. ผู้สอนให้ผู้เรียนเปิด PowerPoint บทที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ และให้ผู้เรียนศึกษาเอกสาร ประกอบการสอน วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และ วงจร โดยให้ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยตนเอง และสามารถ สอบถามข้อสงสัยระหว่างเรียนจากผู้สอน 2. ผู้สอนให้ผู้เรียนอธิบายสารกึ่งตัวนำศึกษา จาก PowerPoint 3. ผู้สอนให้ผู้เรียนปฏิบัติใบงานที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ 4. ผู้สอนสังเกตการณ์ปฏิบัติใบงานที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ ขั้นการสอน(จำนวน 240 นาที) 1. ผู้เรียนเปิด PowerPoint บทที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ และผู้เรียนศึกษาเอกสารประกอบการ สอน วิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร ผู้เรียน เรียนรู้ด้วยตนเอง และสามารถตอบข้อสงสัย ระหว่างเรียนได้ 2. ผู้เรียนฟังอธิบายสารกึ่งตัวนำได้ศึกษาจาก PowerPoint 3. ผู้เรียนปฏิบัติใบงานที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์ โฟโต้ 4. ผู้เรียนมีข้อสงสัยสามารถสอบถามข้อสงสัย ระหว่างเรียนจากผู้สอน ขั้นสรุป(จำนวน 45 นาที) 1. ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาที่ได้ เรียนให้มีความเข้าใจในทิศทางเดียวกัน 2. ผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 17 3. ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมนอกห้องเรียน ด้วย PowerPoint ที่จัดทำขึ้น ขั้นสรุป(จำนวน 45 นาที) 1. ผู้เรียนร่วมกันสรุปเนื้อหาที่ได้เรียนให้มี ความเข้าใจในทิศทางเดียวกัน 2. ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดหน่วยที่ 17 3. ผู้เรียนศึกษาเพิ่มเติมนอกห้องเรียน ด้วย PowerPoint ที่จัดทำขึ้น

317 6. สื่อการเรียนการสอน/การเรียนรู้ 6.1 สื่อสิ่งพิมพ์ 1. เอกสารประกอบการสอนวิชา อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร (Entrepreneurship) 2. ใบความรู้ที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ 3. การทดลองที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ ขั้นประยุกต์ใช้ข้อ 1 4. แบบทดสอบบทที่ 17 สรุปและประเมินผล ข้อ 2 5. แบบประเมินผลงานตามใบงาน ใช้ประกอบการสอนขั้นประยุกต์ใช้ ข้อ 1 6. แบบประเมินพฤติกรรมการทำงาน ใช้ประกอบการสอนขั้นประยุกต์ใช้ขั้นสรุปและประเมินผล 6.2 สื่อโสตทัศน์ 1. Power Point เรื่องอุปกรณ์โฟโต้ 6.3 สื่อของจริง 1. อุปกรณ์โฟโต้ 7. แหล่งการเรียนการสอน/การเรียนรู้ 7.1 ภายในสถานศึกษา 1. ห้องสมุดวิทยาลัยการอาชีพสว่างแดนดิน 2. ห้องอินเตอร์เน็ตวิทยาลัยการอาชีพสว่างแดนดิน 7.2 ภายนอกสถานศึกษา 1. ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติอำเภอสว่างแดนดิน 2. ห้องสมุดประชาชนเฉลิมราชกุมารีอำเภอสว่างแดนดิน 8. งานที่มอบหมาย 8.1 ก่อนเรียน 1. ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน 8.2 ขณะเรียน 1. ศึกษาเนื้อหา ในบทที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ 2. รายงานผลหน้าชั้นเรียน 3. ปฏิบัติใบปฏิบัติงานที่ 17 เรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ 4. สรุปผลการทดลอง 8.3 หลังเรียน 1. ทำแบบฝึกหัดบทที่ 17

318 9. ผลงาน/ชิ้นงาน ที่เกิดจากการเรียนรู้ของผู้เรียน 1. แบบฝึกหัดบทที่ 17 ใบปฏิบัติงานที่ 17 2. ตรวจผลงาน 10. เอกสารอ้างอิง 1. อดุลย์ กัลยาแก้ว . อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และวงจร. : ศูนย์ส่งเสริมอาชีวะ (ศสอ) 11. การบูรณาการ/ความสัมพันธ์กับรายวิชาอื่น 1. บูรณาการกับวิชาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น 2. บูรณาการกับวิชาวงจรไฟฟ้าเบื้องต้น 12. หลักการประเมินผลการเรียน 12.1 ก่อนเรียน 1. ตรวจผลงานตามใบปฏิบัติงานที่ 17 2. สังเกตการปฏิบัติงาน 12.2 ขณะเรียน - 12.3 หลังเรียน 1. ตรวจแบบฝึกหัด บทที่ 17 2. ตรวจแบบแบบฝึกหัดผลการเรียนรู้ 13. รายละเอียดการประเมินผลการเรียน จุดประสงค์ข้อที่ 1 บอกชนิดของอุปกรณ์โฟโต้ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถบอกชนิดของอุปกรณ์โฟโต้ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : บอกชนิดของอุปกรณ์โฟโต้ได้ได้คะแนน 0.5 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 2 บอกโครงสร้างของอุปกรณ์โฟโต้ชนิดต่าง ๆ ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถบอกโครงสร้างของอุปกรณ์โฟโต้ชนิดต่าง ๆ ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : บอกโครงสร้างของอุปกรณ์โฟโต้ชนิดต่าง ๆ ได้ ได้คะแนน 0.5 คะแนน

319 จุดประสงค์ข้อที่ 3 อธิบายคุณสมบัติของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถอธิบายคุณสมบัติของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตัน ทรานซิสเตอร์ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : อธิบายคุณสมบัติของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ ได้ คะแนน 2 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 4 เขียนสัญลักษณ์ของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถเขียนสัญลักษณ์ของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตัน ทรานซิสเตอร์ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : เขียนสัญลักษณ์ของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ ได้ คะแนน 1 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 5 วัดและทดสอบโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : สามารถวัดและทดสอบโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ ได้ 4. เกณฑ์การผ่าน : วัดและทดสอบโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์ได้ ได้ คะแนน 1 คะแนน จุดประสงค์ข้อที่ 6 เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ 1. วิธีการประเมิน : ทดสอบ 2. เครื่องการประเมิน : แบบทดสอบ 3. เกณฑ์การประเมิน : เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ 4. เกณฑ์การผ่าน : เห็นคุณค่าของความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ได้คะแนน 0.55 คะแนน

320 14. แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการสอนที่ 17 ชื่อหน่วยการสอน อุปกรณ์โฟโต้ วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. ค่าความต้านทานของโฟโต้ไดโอดจะมีค่าเท่าใดในขณะแสงปกติ ก. ประมาณ 1Ω – 100Ω ข. ประมาณ 1KΩ – 10KΩ ค. ประมาณ 1MΩ – 10MΩ ง. เป็นอนันต์ 2. ข้อดีของการทำให้ ช่วงพลีชั่นห่างมากขึ้นคือข้อใด ก. อิเล็กตรอนกระจายได้มากขึ้น ข. รับพลังงานแสงได้ดีขึ้น ค. ให้ผลตอบสนองดีขึ้น ง. ทนกระแสได้สูงขึ้น 3. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีชื่อเรียกอีกอย่างว่าอะไร ก. โฟโต้เซลล์ ข. ทรานซิสเตอร์พลังแสง ค. โฟโต้แสง ง. โฟโต้รีซิสเตอร์ 4. พื้นที่ไวแสงของโฟโต้ทรานซิสเตอร์คือขาคู่ใด ก. ขาเบส กับ ขาคอลเลกเตอร์ ข. ขาเบส กับ ขาอิมิตเตอร์ ค. ขาคอลเลกเตอร์ กับ ขาอิมิตเตอร์ ง. ขาอิมิตเตอร์ กับ กราวด์ 5.ถ้า hFE มีอัตราขยายสูงจะมีผลอย่างไร ก. จะทำให้รอยต่อ PN เพิ่มมากขึ้น ข. จะทำให้รอยต่อ PN ลดน้อยลง ค. จะทำให้ผลตอบสนองต่อความไวของแสงเพิ่มมาขึ้น ง. จะทำให้ผลตอบสนองต่อความไวของแสงลดน้อยลง 6. จากวงจร โฟโต้ทรานซิสตอร์ไม่ได้รับแสง ผลจากบัชเซอร์จะเป็นอย่างไร ก. บัซเซอร์มีเสียง ข. บัซเซอร์จะไม่มีเสียง ค. บัซเซอร์จะมีเสียงดังมากขึ้น ง. บัซเซอร์จะมีเสียงลดน้อยลง

321 7. IP มีความหมายว่าอย่างไร ก. กระแสที่มาจากภายนอก ข. กระแสอิมิตเตอร์ ค. กระแสที่เกิดขึ้นเนื่องจากแสง ง. ถูกทุกข้อ 8. ข้อใดไม่ใช่อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทางแสง ก. อุปกรณ์เชื่อมต่อด้วยแสง ข. อุปกรณ์การตัดและการสะท้อนของแสง ค. ตัวปล่อยแสงและรับแสง ง. ถูกทุกข้อ 9. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีข้อด้อยกว่าโฟโต้ไดโอด คือข้อใด ก. ความเร็วในการทำงาน ข. จ่ายกระแสได้น้อยกว่า ค. การสวิตซ์ช้ากว่า ง. รับแสงได้น้อยกว่า 10. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีข้อดีกว่าโฟโต้ไดโอด คือข้อใด ก. ใช้ได้ในความถี่สูง ข. รับแสงได้มากกว่า ค. จ่ายกระแสได้สูงกว่า ง. ทำงานได้เร็วกว่า เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ก. ข. ค. ก. ค. ง. ค. ง. ข. ค. 15. แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการสอนที่ 17 ชื่อหน่วยการสอน อุปกรณ์โฟโต้ วัตถุประสงค์ เพื่อ ประเมินความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับอุปกรณ์โฟโต้ ข้อคำถาม คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด 1. ค่าความต้านทานของโฟโต้ไดโอดจะมีค่าเท่าใดในขณะแสงปกติ ก. ประมาณ 1Ω – 100Ω ข. ประมาณ 1KΩ – 10KΩ ค. ประมาณ 1MΩ – 10MΩ ง. เป็นอนันต์ 2. ข้อดีของการทำให้ ช่วงพลีชั่นห่างมากขึ้นคือข้อใด ก. อิเล็กตรอนกระจายได้มากขึ้น ข. รับพลังงานแสงได้ดีขึ้น ค. ให้ผลตอบสนองดีขึ้น ง. ทนกระแสได้สูงขึ้น 3. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีชื่อเรียกอีกอย่างว่าอะไร ก. โฟโต้เซลล์ ข. ทรานซิสเตอร์พลังแสง ค. โฟโต้แสง ง. โฟโต้รีซิสเตอร์ 4. พื้นที่ไวแสงของโฟโต้ทรานซิสเตอร์คือขาคู่ใด ก. ขาเบส กับ ขาคอลเลกเตอร์ ข. ขาเบส กับ ขาอิมิตเตอร์ ค. ขาคอลเลกเตอร์ กับ ขาอิมิตเตอร์ ง. ขาอิมิตเตอร์ กับ กราวด์

322 5.ถ้า hFE มีอัตราขยายสูงจะมีผลอย่างไร ก. จะทำให้รอยต่อ PN เพิ่มมากขึ้น ข. จะทำให้รอยต่อ PN ลดน้อยลง ค. จะทำให้ผลตอบสนองต่อความไวของแสงเพิ่มมาขึ้น ง. จะทำให้ผลตอบสนองต่อความไวของแสงลดน้อยลง 6. จากวงจร โฟโต้ทรานซิสตอร์ไม่ได้รับแสง ผลจากบัชเซอร์จะเป็นอย่างไร ก. บัซเซอร์มีเสียง ข. บัซเซอร์จะไม่มีเสียง ค. บัซเซอร์จะมีเสียงดังมากขึ้น ง. บัซเซอร์จะมีเสียงลดน้อยลง 7. IP มีความหมายว่าอย่างไร ก. กระแสที่มาจากภายนอก ข. กระแสอิมิตเตอร์ ค. กระแสที่เกิดขึ้นเนื่องจากแสง ง. ถูกทุกข้อ 8. ข้อใดไม่ใช่อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทางแสง ก. อุปกรณ์เชื่อมต่อด้วยแสง ข. อุปกรณ์การตัดและการสะท้อนของแสง ค. ตัวปล่อยแสงและรับแสง ง. ถูกทุกข้อ 9. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีข้อด้อยกว่าโฟโต้ไดโอด คือข้อใด ก. ความเร็วในการทำงาน ข. จ่ายกระแสได้น้อยกว่า ค. การสวิตซ์ช้ากว่า ง. รับแสงได้น้อยกว่า 10. โฟโต้ทรานซิสเตอร์มีข้อดีกว่าโฟโต้ไดโอด คือข้อใด ก. ใช้ได้ในความถี่สูง ข. รับแสงได้มากกว่า ค. จ่ายกระแสได้สูงกว่า ง. ทำงานได้เร็วกว่า เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน ข้อ1 ข้อ2 ข้อ 3 ข้อ 4 ข้อ 5 ข้อ 6 ข้อ 7 ข้อ 8 ข้อ 9 ข้อ 10 ก. ข. ค. ก. ค. ง. ค. ง. ข. ค.

323 16. ใบความรู้ที่ 17 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน อุปกรณ์โฟโต้ หัวข้อเรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ อุปกรณ์โฟโต้ (Photo Device) เป็นอุปกรณ์สารกึ่งตัวนำไวแสงชนิดหนึ่ง มีหลายชนิดเช่นโฟโต้ ไดโอด โฟโต้ทรานซิสเตอร์ โฟโต้ดาลิงตันทรานซิสเตอร์ โฟโต้ไดโอดจะเป็นตัวรับแสงเมื่อมีแสงตกกระทบ มาก กระแสจะไหลมาก โดยโฟโต้ไดโอดจะต้องได้รับไบอัสตรงด้วย แต่กระแสที่ไหลมีปริมาณน้อยเมื่อเทียบกับ แสง จึงจะต้องมีการขยายด้วยทรานซิสเตอร์ก่อนก็จะกลายเป็นโฟโต้ทรานซิสเตอร์ หรือ โฟโต้ดาลิงตัน ทรานซิสเตอร์ ซึ่งมีกระแสไหลมากกว่า 17.1 โฟโต้ไดโอด (Photo Diode) โฟโต้ไดโอด เป็นอุปกรณ์เชิงเส้นชนิดหนึ่ง ที่ประกอบด้วยรอยต่อสารกึ่งตัวนำพี และสานกึ่งตัวนำ เอ็น รอยต่อจะถูกห่อหุ้มด้วยวัสดุที่แสงสามารถผ่านได้ เช่น กระจกใส โพโต้ไดโอดจะมีอยู่ 2 แบบ คือ แบบที่ตอบสนองต่อแสงที่เรามองเห็น และแบบที่ตอบสนองต่อแสงในย่านอินฟาเรด ในการใช้งานจะต้อง ต่อโฟโต้ไดโอดในลักษณะไบอัสกลับ โฟโต้ไดโอด จะยอมให้กระแสไหลผ่านได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับปริมาณความเข้มของแสง เมื่อโฟโต้ ไดโอดได้รับไบอัสกลับ ด้วยแรงดันค่าหนึ่งและมีแสงมาตกกระทบที่บริเวณรอยต่อ ถ้าแสงที่มาตกกระทบมี ความยาวคลื่นหรือแรมด้า ที่เหมาะสมจะมีกระแสไหลในวงจร โดยกระแสที่ไหลในวงจร จะแปรผกผันกับ ความเข้มของแสงที่ตกมากระทบ ลักษณะทั่วไปขณะไบอัสตรง จะยังคงเหมือนกับไดโอดธรรมดา คือ ยอม ให้กระแสไหลผ่านได้ โฟโต้ไดโอดเมื่อเทียบกับ LDR แล้วโฟโต้ไดโอดมีการเปลี่ยนแปลงค่าความต้านทานต่อแสงเร็วกว่า LDR มาก จึงนิยมนำไปประยุกต์งานในวงจรทีต้องการความเร็วสูง เนื่องจากโฟโต้ไดโอดให้ค่าเปลี่ยนแปลงของกระแสต่อแสงต่ำ คือ อยู่ในช่วง 1-10 μA เท่านั้น ดังนั้น การใช้งานโฟโต้ไดโอด จึงต้องตัวขยายกระแสเพิ่มเติม ผู้ผลิตจึงหันมาใช้ทรานซิสเตอร์เป็นตัวขยาย กระแสเพิ่มเติมรวมอยู่ในตัวถังเดียวกัน ซึ่งเรียกว่า “โฟโต้ทรานซิสเตอร์” 17.2 โฟโต้ทรานซิลเตอร์ (Photo Transistor) โฟโต้ทรานซิลเตอร์ จะประกอบด้วยโฟโต้ไดโอดซึ่งจะอยู่ระหว่างขาเบสกับขาคอลเล็กเตอร์ 17.3 โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิลเตอร์ (Photo Darington) โฟโต้ดาร์ลิงตัน คือ ทรานซิลเตอร์ 2 ตัวต่อร่วมเข้าในลักษณะวงจรดาร์ลิงตัน คือ ต่อในลักษณะ ขาอิมิตเตอร์ ของตัวหนึ่งจะต่อเข้าขาเบสของตัวถัดไป ลักษณะการต่อเช่นนี้จะทำให้ทรานซิสเตอร์มีอัตรา การขยายสูงขึ้นอีกมาก

324 17. ใบงานที่ 17 หน่วยการสอนที่ 15 ชื่อหน่วยการสอน อุปกรณ์โฟโต้ หัวข้อเรื่อง อุปกรณ์โฟโต้ จุดประสงค์ 1. ประกอบวงจรเพื่อหาคุณสมบัติของอุปกรณ์โฟโต้ 2. สามารถวัดและทดสอบอุปกรณ์โฟโต้ด้วยโอห์มมิเตอร์ได้ 3. ประยุกต์อุปกรณ์โฟโต้ใช้งานอื่นได้ เครื่องมือและอุปกรณ์ 1. ออสซิลโลสโคป 1 เครื่อง 2. มัลติมิเตอร์ 1 เครื่อง 3. ชุดฝึกวิชาอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 1 ชุด ลำดับดับขั้นการทดลอง 1. ตั้งโอห์มมิเตอร์สเกล R x 10K วัดค่าความต้านทาน ระหว่างขา A และขา B ในขณะมืดและสว่าง แล้วบันทึกค่าลงในตารางที่ 17.1 (ในขณะสว่างให้ใช้แสงจากแอลอีดี (LED) ส่องที่ตัวโฟโต้ไดโอด (Photo Diode)) โฟโต้ไดโอด ความต้านทาน ขณะสว่าง ความต้านทานขณะ มืด ตัวที่ + - A-K + - K-A + - A-K + - K-A 1 ตารางที่ 17.1 2. ตั้งโอห์มมิเตอร์สเกล R x 10 K วัดค่าความต้านทาน ระหว่างขา C และขา E ในขณะมืด และสว่าง แล้วบันทึกค่าลงในตารางที่ 17.2 ความต้านทานขณะสว่าง ความต้านทานขณะมืด + - C - E + - E - C + - C - E + - E- C โฟโต้ดาร์ลิงตัน โฟโต้ทรานซิสเตอร์ ตารางที่ 17.2 3. ประกอบวงจรตามรูปที่ 17.1 เป็นวงจรรับ-ส่งสัญญาณอินฟาเรดโดยใช้แอลอีดี (LED) และโฟโต้ ไดโอด (Photo Diode)

325 รูปที่ 17.1 4. ตั้งโอห์มมิเตอร์สเกล R x 10 K วัดค่าความต้านทาน ระหว่างขา A และขา K ในขณะปิดและเปิด สวิตซ์ บันทึกค่าที่ได้ลงในตารางที่ 17.3 ความต้านทานขณะปิดสวิตซ์ (Ω) ความต้านทานขณะเปิดสวิตซ์ (Ω) A - K K - A A - K K - A ตารางที่ 17.3 5. ประกอบวงจรตามรูปที่ 17.2 รูปที่ 17.2 6. ทดลองตามตารางที่ 17.4 ใช้มัลติมิเตอร์วัดแรงดัน V1 และ V2 และฟังเสียงบัชเซอร์บันทึกผลที่ได้ จากการวัด และฟังเสียงบัชเซอร์ลงในตารางที่ 17.4 V1 V2 ผลจากบัชเซอร์ มืด รับแสงปกติ ตารางที่ 17.4

326 สรุปและวิจารณ์ผลการทดลองทุกๆ ขั้นตอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

327 18. แบบประเมินผล แบบประเมินผลการนำเสนอผลงาน ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจน (ความรู้เกี่ยวกับเนื้อหา ความ ถูกต้อง ปฏิภาณในการตอบ และการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า) 2 รูปแบบการนำเสนอ 3 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 4 บุคลิกลักษณะ กิริยา ท่าทางในการพูด น้ำเสียง ซึ่งทำให้ผู้ฟังมี ความสนใจ รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… เกณฑ์การให้คะแนน 1. เนื้อหาสาระครอบคลุมชัดเจนถูกต้อง 3 คะแนน = มีสาระสำคัญครบถ้วนถูกต้อง ตรงตามจุดประสงค์ 2 คะแนน = สาระสำคัญไม่ครบถ้วน แต่ตรงตามจุดประสงค์ 1 คะแนน = สาระสำคัญไม่ถูกต้อง ไม่ตรงตามจุดประสงค์ 2. รูปแบบการนำเสนอ 3 คะแนน = มีรูปแบบการนำเสนอที่เหมาะสม มีการใช้เทคนิคที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยี ประกอบการ นำเสนอที่น่าสนใจ นำวัสดุในท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้อย่างคุ้มค่าและ ประหยัด 2 คะแนน = มีเทคนิคการนำเสนอที่แปลกใหม่ ใช้สื่อและเทคโนโลยีประกอบการนำเสนอที่น่าสนใจ แต่ขาดการประยุกต์ใช้ วัสดุในท้องถิ่น 1 คะแนน = เทคนิคการนำเสนอไม่เหมาะสม และไม่น่าสนใจ 3. การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลุ่ม 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีบทบาทและมีส่วนร่วมกิจกรรมกลุ่ม 4. ความสนใจของผู้ฟัง 3 คะแนน = ผู้ฟังมากกว่าร้อยละ 90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 2 คะแนน = ผู้ฟังร้อยละ 70-90 สนใจ และให้ความร่วมมือ 1 คะแนน = ผู้ฟังน้อยกว่าร้อยละ 70 สนใจ และให้ความร่วมมือ

328 แบบประเมินกระบวนการทำงานกลุ่ม ชื่อกลุ่ม……………………………………………ชั้น………………………ห้อง............................ รายชื่อสมาชิก 1……………………………………เลขที่……. 2……………………………………เลขที่……. 3……………………………………เลขที่……. 4……………………………………เลขที่……. ที่ รายการประเมิน คะแนน ข้อคิดเห็น 3 2 1 1 การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 2 การแบ่งหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความ พร้อม 3 การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 4 การประเมินผลและปรับปรุงงาน รวม ผู้ประเมิน………………………………………………… วันที่…………เดือน……………………..พ.ศ…………... เกณฑ์การให้คะแนน 1. การกำหนดเป้าหมายร่วมกัน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายการทำงานอย่างชัดเจน 2 คะแนน = สมาชิกส่วนใหญ่มีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 1 คะแนน = สมาชิกส่วนน้อยมีส่วนร่วมในการกำหนดเป้าหมายในการทำงาน 2. การหน้าที่รับผิดชอบและการเตรียมความพร้อม 3 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง และตรงตามความสามารถของสมาชิกทุกคน มีการจัดเตรียม สถานที่ สื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง 2 คะแนน = กระจายงานได้ทั่วถึง แต่ไม่ตรงตามความสามารถ และมีสื่อ/อุปกรณ์ไว้อย่างพร้อมเพรียง แต่ขาดการจัดเตรียมสถานที่ 1 คะแนน = กระจายงานไม่ทั่วถึงและมีสื่อ / อุปกรณ์ไม่เพียงพอ 3. การปฏิบัติหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย 3 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย และตามเวลาที่กำหนด 2 คะแนน = ทำงานได้สำเร็จตามเป้าหมาย แต่ช้ากว่าเวลาที่กำหนด 1 คะแนน = ทำงานไม่สำเร็จตามเป้าหมาย 4. การประเมินผลและปรับปรุงงาน 3 คะแนน = สมาชิกทุกคนร่วมปรึกษาหารือ ติดตาม ตรวจสอบ และปรับปรุงงานเป็นระยะ 2 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมปรึกษาหารือ แต่ไม่ปรับปรุงงาน 1 คะแนน = สมาชิกบางส่วนมีส่วนร่วมไม่มีส่วนร่วมปรึกษาหารือ และปรับปรุงงาน

329 19. แบบฝึกหัด แบบฝึกหัดท้ายหน่วยที่ 17 อุปกรณ์โฟโต้ จงตอบคำถามต่อไปนี้ 1. จงบอกชนิดของอุปกรณ์โฟโต้ ว่ามีกี่ชนิด อะไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. จงเขียนโครงสร้างของอุปกรณ์โฟโต้ชนิดต่าง ๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. จงอธิบายคุณสมบัติของโฟโต้ไดโอด, โฟโต้ทรานซิสเตอร์, โฟโต้ดาร์ลิงตันทรานซิสเตอร์มาอย่างละเอียด ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..