The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

วิทยาศาสตร์ ม.ต้น พว21001 กศน.

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search

วิทยาศาสตร์ ม.ต้น พว21001 กศน.

วิทยาศาสตร์ ม.ต้น พว21001 กศน.

หนังสือเรียนสาระความรูพนื้ ฐาน

รายวชิ า วทิ ยาศาสตร

(พว21001)

ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน

หลกั สตู รการศกึ ษานอกระบบ ระดบั การศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐาน
พุทธศกั ราช 2551

สาํ นกั งานสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
สาํ นกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร
กระทรวงศกึ ษาธกิ าร

หามจําหนาย

หนังสอื เรียนเลมน้จี ัดพิมพดวยเงนิ งบประมาณแผนดนิ เพื่อการศึกษาตลอดชีวิตสําหรบั ประชาชน
ลิขสิทธ์เิ ปนของ สํานกั งาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

เอกสารทางวชิ าการลาํ ดบั ท่ี 8/2554

หนงั สอื เรยี นสาระความรูพ้นื ฐาน

รายวิชา วทิ ยาศาสตร (พว 21001)

ระดับมัธยมศึกษาตอนตน

ลิขสทิ ธ์ิเปนของ สาํ นกั งาน กศน. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
เอกสารทางวิชาการลําดับที่ 8/2554

คํานํา

สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ไดดําเนินการจัดทํา
หนังสือเรียน ชุดใหมนีข้ ึน้ เพือ่ สําหรับใชในการเรียนการสอนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ
ระดับการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ทีม่ ีวัตถุประสงคในการพัฒนาผูเรียนใหมีคุณธรรม
จริยธรรม มีสติปญญาและศักยภาพในการประกอบอาชีพ การศึกษาตอ และสามารถดํารงชีวิตอยูใน
ครอบครัว ชุมชน สังคมไดอยางมีความสุข โดยผูเ รียนสามารถนําหนังสือเรียนไปใช ดวยวิธีการศึกษา
คนควาดวยตนเอง ปฏิบัติกิจกรรมรวมทัง้ แบบฝกหัดเพื่อทดสอบความรูค วามเขาใจในสาระเนือ้ หา
โดยเมือ่ ศกึ ษาแลว ยงั ไมเขาใจ สามารถกลับไปศึกษาใหมไ ด ผูเรียนอาจจะสามารถเพมิ่ พูนความรูหลังจาก
ศึกษาหนังสือเรียนนี้ โดยนําความรูไ ปแลกเปลี่ยนกับเพือ่ นในชั้นเรียน ศึกษาจากภูมิปญญาทองถิน่
จากแหลง เรยี นรูและจากสอ่ื อนื่ ๆ

ในการดําเนินการจัดทําหนังสือเรียนตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษา
ขัน้ พืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551 ไดรับความรวมมือทีด่ ีจากผูท รงคุณวุฒิและผูเ กีย่ วของหลายทานที่คนควา
และเรียบเรียงเนื้อหาสาระจากสือ่ ตางๆ เพือ่ ใหไดสือ่ ทีส่ อดคลองกับหลักสูตร และเปนประโยชน
ตอผูเ รียนทีอ่ ยูน อกระบบอยางแทจริง สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
ขอขอบคุณคณะที่ปรึกษา คณะผูเ รียบเรียง ตลอดจนคณะผูจ ัดทําทุกทานทีไ่ ดใหความรวมมือดวยดี
ไว ณ โอกาสน้ี

สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย หวังวาหนังสือเรียน
ชุดนีจ้ ะเปนประโยชนในการจัดการเรียนการสอนตามสมควร หากมีขอเสนอแนะประการใด สํานักงาน
สงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ขอนอมรับไวดวยความขอบคุณยิ่ง

สํานกั งาน กศน.

สารบญั

คํานาํ หนา
คาํ แนะนาํ การใชห นังสือเรยี น
โครงสรา งรายวชิ า พว 21001 วทิ ยาศาสตร 1
บทท่ี 1 ทกั ษะทางวิทยาศาสตรแ ละกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร 32
บทท่ี 2 โครงงานวทิ ยาศาสตร 45
บทท่ี 3 เซลล 56
บทท่ี 4 กระบวนการดาํ รงชวี ติ ของพืชและสตั ว 101
บทท่ี 5 ระบบนเิ วศ
บทท่ี 6 โลก บรรยากาศ ปรากฏการณท างธรรมชาติ สง่ิ แวดลอ มและ 127
185
ทรพั ยากรธรรมชาติ 192
บทท่ี 7 สารและการจําแนกสาร 202
บทท่ี 8 ธาตุและสารประกอบ 216
บทท่ี 9 สารละลาย 245
บทท่ี 10 สารและผลติ ภัณฑใ นชวี ิต 260
บทท่ี 11 แรงและการใชป ระโยชน 318
บทท่ี 12 งานและพลงั งาน 344
บทท่ี 13 ดวงดาวกบั ชีวติ
บรรณานกุ รม

คาํ แนะนาํ การใชห นงั สอื เรยี น

หนังสอื เรยี นสาระความรูพ นื้ ฐาน รายวชิ าวทิ ยาศาสตร ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน หลักสูตร
การศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 รหสั พว 21001 เปนหนงั สือเรียนท่ี
จัดทําขึ้น สําหรบั ผเู รียนท่ีเปน นกั ศึกษานอกระบบ
ในการศึกษาหนงั สอื เรียนสาระความรูพื้นฐาน รายวชิ าวทิ ยาศาสตร ผูเรียนควรปฏิบตั ิดงั น้ี

1. ศึกษาโครงสรางรายวิ ชาใหเขาใ จในหัวขอและสาระสําคัญ ผลการเรยี นรูท่คี าดหวงั และ
ขอบขายเนื้อหาของรายวิชานั้น ๆ โดยละเอียด

2. ศึกษารายละเอียดเนื้อหาของแตละบทอยางละเอียด และทํากิจกรรมตามที่กําหนด และทํา
แลวตรวจสอบกับแนวตอบกิจกรรมตามที่กําหนด ถาผูเรียนตอบผิดควรกลับไปศึกษาและทําความเขาใจ
ในเนือ้ หานัน้ ใหมใ หเ ขาใจ กอ นทจี่ ะศึกษาเร่อื งตอ ๆ ไป

3. ปฏิบัติกิจกรรมทายเรื่องของแตละเรื่อง เพื่อเปนการสรุปความรู ความเขาใจของเนื้อหาใน
เรื่องนน้ั ๆ อีกคร้ัง และการปฏิบัติกิจกรรมของแตล ะเนอ้ื หา แตล ะเรอ่ื ง ผเู รยี นสามารถนําไปตรวจสอบ
กับครูและเพอ่ื น ๆ ที่รวมเรยี นในรายวิชาและระดบั เดยี วกันได

4. หนงั สอื เรยี นเลมนมี้ ี 13 บท
บทที่ 1 ทักษะทางวิทยาศาสตรและกระบวนการทางวิทยาศาสตร
บทท่ี 2 โครงงานวิทยาศาสตร
บทท่ี 3 เซลล
บทที่ 4 กระบวนการดํารงชีวิตของพืชและสัตว
บทท่ี 5 ระบบนเิ วศ
บทที่ 6 โลก บรรยากาศ ปรากฏการณทางธรรมชาติ สิ่งแวดลอมและทรัพยากรธรรมชาติ
บทท่ี 7 สารและการจําแนกสาร
บทท่ี 8 ธาตุและสารประกอบ
บทที่ 9 สารละลาย
บทท่ี 10 สารและผลิตภัณฑในชวี ติ
บทท่ี 11 แรงและการใชประโยชน
บทท่ี 12 งานและพลังงาน
บทที่ 13 ดวงดาวกบั ชวี ติ

โครงสรา งรายวชิ า พว 21001 วทิ ยาศาสตร

สาระสําคัญ
1. กระบวนการทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เรื่อง ธรรมชาติของวิทยาศาสตร
กระบวนการทางวิทยาศาสตร วิธีการทางวิทยาศาสตร ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร เจตคติ
ทางวิทยาสาสตร เทคโนโลยี และโครงงานวิทยาศาสตร
2. สง่ิ มชี วี ิตและสงิ่ แวดลอม เร่อื ง เซลล กระบวนการดาํ รงชวี ติ ของพืชและสัตว ระบบ
นิเวศ โลก บรรยากาศ ปรากฏการณทางธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

3. สารเพ่ือชวี ติ เรอ่ื ง การจาํ แนกสาร ธาตุและสารประกอบ สารละลาย กรด-เบส สารและ
ผลิตภัณฑในชวี ติ
4. แรงและพลังงานเพื่อชีวิต เรื่อง แรงและการใชประโยชนของแรง งานและพลังงาน
5. ดาราศาสตรเ พื่อชวี ิต เร่อื ง ดวงดาวกบั ชวี ติ
ผลการเรียนรทู ี่คาดหวงั
1. ใชความรูและกระบวนการทางวิทยาศาสตร วิธีการทางวิทยาศาสตร ทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตร เจตคติทางวิทยาสาสตร ทําโครงงานวิทยาศาสตรและนําผลไปใชได
2. อธิบายเกี่ยวกับลักษณะ โครงสราง องคประกอบและหนาที่ของเซลล การใชประโยชน
และผลกระทบที่เกิดจากการใชเทคโนโลยีชีวภาพตอสังคม และสิ่งแวดลอมได
3. อธบิ ายเกยี่ วกบั ปญหาทีเ่ กดิ จากใชท รพั ยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดลอมในระดบั ทอ งถ่นิ
ประเทศและโลก ปรากฏการณทางธรณีวิทยาที่มีผลกระทบตอชีวิต และสิ่งแวดลอม วางแผนและ
ปฏิบัติรวมกับชุมชนเพื่อปองกันและแกไขปญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
4. อธิบายเกี่ยวกับสวนประกอบของโลกและวิธีการแบงชั้นของโลก การเปลี่ยนแปลงของ
เปลือกโลกโดยกระบวนการตางๆ ได
5. อธิบายเกี่ยวกับแรงและความสัมพันธของแรงกับการเคลื่อนที่ในสนามโนมถวง
สนามแมเหล็ก สนามไฟฟา การเคลื่อนที่แบบตางๆ และการนําไปใชประโยชนได
6. อธิบายเกี่ยวกับ สมบัติ สมบัติทางกายภาพและสมบัติทางเคมี ความแตกตางและจําแนก
ธาตุ สารประกอบ สารละลายและสารผสมได

7. ศกึ ษา คนควา และอธิบายเกยี่ วกับกลมุ จกั ราศี วิธีการหาดาวเหนอื สามารถใชแ ผนทดี่ าว
และอธิบายประโยชนจากกลมุ ดาวฤกษที่มีตอ การดาํ รงชีวติ ประจาํ วันได
ขอบขายเนอื้ หา

บทที่ 1 ทักษะทางวิทยาศาสตรและกระบวนการทางวิทยาศาสตร
บทที่ 2 โครงงานวิทยาศาสตร
บทท่ี 3 เซลล

บทท่ี 4 กระบวนการดํารงชีวิตของพืชและสัตว
บทที่ 5 ระบบนเิ วศ

บทที่ 6 โลก บรรยากาศ ปรากฏการณทางธรรมชาติ สิ่งแวดลอมและทรัพยากรธรรมชาติ
บทที่ 7 สารและการจําแนกสาร
บทที่ 8 ธาตุและสารประกอบ

บทท่ี 9 สารละลาย
บทท่ี 10 สารและผลติ ภัณฑใ นชวี ติ
บทที่ 11 แรงและการใชประโยชน
บทที่ 12 งานและพลังงาน
บทที่ 13 ดวงดาวกบั ชวี ติ

บทท่ี 1
ทักษะทางวิทยาศาสตรและกระบวนการทางวิทยาศาสตร

สาระสําคัญ
วิทยาศาสตรเปนเรื่องขอ งการเรยี นรเู ก่ยี วกับธรรมชาติ โดยมนุษยใชทกั ษะตางๆ สํารวจและ

ตรวจสอบ ทดลองเกี่ยวกับปรากฏการณทางธรรมชาติ และนําผลที่ไดมาจัดใหเปนระบบ และตั้งขึ้นเปน
ทฤษฏี ซึ่งทักษะทางวิทยาศาสตร ประกอบดวยกัน 13 ทักษะ

ในการดําเนินการหาคําตอบเรื่องใดเรื่องหนึ่งนอกจากจะตองใชทักษะทางวิทยาศาสตรแลว ใน
การหาคําตอบจะตองมีการกําหนดลําดับขั้นตอนอยางเปนระบบตั้งแตตนจนจบเรียกลําดับขั้นตอนในการ
หาคําตอบเหลานี้วา กระบวนการทางวิทยาศาสตร ซึ่งประกอบดวย 5 ข้นั ตอน
ผลการเรยี นรูทค่ี าดหวัง

1. อธิบายธรรมชาติและความสําคัญของวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
2. อธิบายทักษะทางวิทยาศาสตรทั้ง 13 ทักษะได
3. อธิบายกระบวนการทางวิทยาศาสตรทั้ง 5 ขน้ั ตอนได
4. นําความรูและกระบวรการทางวิทยาศาสตรไปใชแกปญหาตาง ๆ ได
ขอบขายเน้อื หา
เรอื่ งที่ 1 กระบวนการทางวิทยาศาสตร
เรื่องท่ี 2 เทคโนโลยี
เร่อื งท่ี 3 วัสดุและอุปกรณทางวิทยาศาสตร

2

เร่ืองท่ี 1 กระบวนการทางวิทยาศาสตร

วิทยาศาสตรเปนเรื่องของการเรียนรูเกี่ยวกับธรรมชาติ โดยมนุษยใชกระบวนการสังเกต สํารวจ
ตรวจสอบ ทดลองเกี่ยวกับปรากฏการณทางธรรมชาติ และนําผลมาจัดเปนระบบหลักการ แนวคดิ และ
ทฤษฎี แนวคดิ และทฤษฎี ดงั นน้ั ทักษะวทิ ยาศาสตร จงึ เปน การปฏิบัติเพ่อื ใหไดม าซึง่ คาํ ตอบในขอ สงสยั
หรอื ขอสมมติฐานตา ง ๆ ของมนษุ ยต้ังไว
ทักษะทางวิทยาศาสตร ประกอบดวย

1. การสังเกต เปนวิธีการไดมาของขอสงสัย รับรขู อ มลู พจิ ารณาขอมูล จากปรากฏการณทาง
ธรรมชาติท่เี กิดขึ้น

2. ตั้งสมมติฐาน เปนการการระดมความคิด สรุปสิ่งที่คาดวาจะเปนคําตอบของปญหาหรือขอ
สงสัยนัน้ ๆ

3. ออกแบบการทดลองเพื่อศึกษาผลของตัวแปรที่ตองศึกษา โดยควบคุมตัวแปรอื่น ๆ ที่อาจมี
ผลตอตวั แปรทตี่ องการศึกษา

4. ดําเนินการทดลอง เปนการจัดกระทาํ กบั ตวั แปรที่กําหนด ซง่ึ ไดแ ก ตวั แปรตน ตัวแปรตาม
และตัวแปรที่ตองควบคุม

5. รวบรวมขอมูล เปนการบันทึกรวบรวมผลการทดลองหรือผลจากการกระทําของตัวแปรที่
กาํ หนด

6. แปลและสรุปผลการทดลอง

คุณลักษณะของบุคคลที่มีจติ วทิ ยาศาสตร

1. เปนคนทม่ี ีเหตผุ ล
1) จะตองเปนคนที่ยอมรับ และเชื่อในความสําคัญของเหตุผล
2) ไมเ ช่ือโชคลาง คําทาํ นาย หรือสิ่งศักด์ิสทิ ธิต์ า ง ๆ
3) คนหาสาเหตุของปญหาหรือเหตุการณและหาความสัมพันธของสาเหตุกับผลที่
เกิดขน้ึ
4) ตองเปน บุคคลที่สนใจปรากฏการณต า ง ๆ ทีเ่ กิดข้ึน และจะตองเปนบุคคลทีพ่ ยายาม
คน หาคําตอบวา ปรากฏการณต า ง ๆ นั้นเกดิ ขนึ้ ไดอยางไร และทาํ ไมจงึ เกิดเหตกุ ารณ
เชน น้นั

2. เปนคนที่มีความอยากรูอยากเห็น
1) มีความพยายามที่จะเสาะแสวงหาความรูในสถานการณใหม ๆ อยูเสมอ
2) ตระหนักถึงความสําคัญของการแสวงหาขอมูลเพิ่มเติมเสมอ
3) จะตองเปนบุคคลที่ชอบซักถาม คนหาความรูโดยวิธีการตาง ๆ อยูเสมอ

3

3. เปนบุคคลที่มีใจกวาง
1) เปนบุคคลที่กลายอมรับการวิพากษวิจารณจากบุคคลอื่น
2) เปน บคุ คลทีจ่ ะรับรูแ ละยอมรับความคิดเห็นใหม ๆ อยเู สมอ

3) เปน บุคคลทเ่ี ต็มใจทจ่ี ะเผยแพรค วามรูและความคิดใหแ กบ คุ คลอ่นื
4) ตระหนักและยอมรับขอจํากัดของความรูที่คนพบในปจจุบัน
4. เปนบคุ คลทม่ี ีความซื่อสตั ย และมีใจเปนกลาง
1) เปนบุคคลที่มีความซื่อตรง อดทน ยุติธรรม และละเอียดรอบคอบ
2) เปน บุคคลทม่ี คี วามมัน่ คง หนักแนนตอผลท่ีไดจากการพิสจู น
3) สังเกตและบันทึกผลตาง ๆ อยางตรงไปตรงมา ไมลําเอียง และมีอคติ
5. มีความเพียรพยายาม
1) ทํากิจกรรมที่ไดรับมอบหมายใหเสร็จสมบูรณ
2) ไมทอ ถอยเม่ือผลการทดลองลมเหลว หรอื มีอปุ สรรค

3) มีความตั้งใจแนวแนตอการคนหาความรู
6. มีความละเอียดรอบคอบ

1) รจู ักใชวิจารณญาณกอนทีจ่ ะตัดสินใจใด ๆ
2) ไมยอมรบั สงิ่ หน่งึ ส่งิ ใดจนกวาจะมีการพสิ จู นทเ่ี ช่อื ถอื ได
3) หลีกเลยี่ งการตดั สนิ ใจ และการสรุปผลทยี่ งั ไมม กี ารวิเคราะหแ ลวเปน อยางดี

4

กิจกรรมท่ี 1

ภาพ ก ภาพ ข

ภาพแสดงทรพั ยากรธรรมชาตทิ เี่ คยมีอยางสมบรู ณไ ดทําลายจนรอยหรอไปแลว

ใหศึกษาภาพและสรุปผลการเกิดความแตกตางกันของภาพสมุดกิจกรรม โดยใชทักษะ
ทางวิทยาศาสตรตามหัวขอตอไปนี้

1. จากการสังเกตภาพเห็นขอแตกตางในเรื่องใดบาง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

2. ตั้งสมมติฐานของสาเหตุความแตกตางกันทางธรรมชาติ
จากภาพดังกลาวสามารถตั้งสมมติฐาน สาเหตุความแตกตางอะไรบาง
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

5

กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
การดําเนนิ การเรอ่ื งใดเรอ่ื งหนงึ่ จะตองมีการกําหนดขัน้ ตอน อยางเปน ลําดบั ต้ังแตต น จน

แลว เสรจ็ ตามจดุ ประสงคทก่ี าํ หนด

กระบวนการทางวิทยาศาสตร จึงเปนแนวทางการดําเนินการโดยใชทักษะวิทยาศาสตร

ใชในการจัดการ ซ่ึงมีลาํ ดับขั้นตอน 5 ข้นั ตอน ดังน้ี

1. การกาํ หนดปญ หา

2. การตั้งสมมติฐาน

3. การทดลองและรวบรวมขอมูล

4. การวิเคราะหขอมูล

5. การสรปุ ผล

ขนั้ ตอนที่ 1 การกาํ หนดปญ หา เปน การกาํ หนดหวั เรอ่ื งท่จี ะศึกษาหรอื ปฏิบตั ิการแกป ญหา เปน
ปญ หาที่ไดมาจากการสังเกต จากขอ สงสัยในปรากฏการณตา ง ๆ ทพี่ บเห็น เชน ทําไมตนไมที่
ปลูกไวใ บเห่ียวเฉา ปญหามีหนอนมาเจาะกิ่งมะมวงแกไขไดอยางไร ปลากัดขยายพนั ธุไ ดอยา งไร

ตวั อยา งการกาํ หนดปญ หา
ปา ไมห ลายแหงถูกทําลายอยใู นสภาพที่ไมสมดลุ หนา ดนิ เกดิ การพงั ทลาย ไมม ตี นไม หรือวชั พืช
หญาปกคลุมดิน เมอ่ื ฝนตกลงมานํ้าฝนจะกดั เซาะหนาดินไปกบั กระแสนา้ํ แตบ รเิ วณพน้ื ท่มี วี ชั พชื และ
หญา ปกคลมุ ดนิ จะชว ยดดู ซบั นาํ้ ฝนและลดอตั ราการไหลของนาํ้ ดังนนั้ ผูด าํ เนินการจงึ สนใจอยากทราบ
วา อัตราการไหลของน้ําจะข้นึ อยกู บั สิง่ ทช่ี วยดูดซบั น้าํ หรือไม โดยทดลองใชแ ผน ใยขดั เพอ่ื ทดสอบ
อัตราการไหลของน้ํา จึงจัดทําโครงงาน การทดลอง การลดอตั ราไหลของน้าํ โดยใชแ ผนใยขดั

ขน้ั ตอนท่ี 2 การตั้งสมมติฐานและการกําหนดตัวแปรเปนการคาดคะเนคําตอบของปญหาใด
ปญ หาหนึง่ อยางมีเหตุผล โดยอาศัยขอมูลจากการสังเกต การศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวของ การพบผรู ใู น
เรื่องนน้ั ๆ ฯลฯ และกําหนดตวั แปรท่ีเกยี่ วของกบั การทดลอง ไดแ ก ตวั แปรตน ตวั แปรตาม ตวั แปร
ควบคุม

สมมติฐาน ตัวอยา ง
แผนใยขัดชวยลดอัตราการไหลของนํ้า (ทําใหน้ําไหลชาลง)
ตวั แปร
ตวั แปรตน คอื แผนใยขัด
ตัวแปรตาม คอื ปริมาณน้าํ ทไ่ี หล
ตวั แปรควบคุม คอื ปรมิ าณน้ําทเ่ี ทหรือรด

6

ขน้ั ตอนท่ี 3 การทดลองและรวบรวมขอมูล เปนการปฏิบัติการทดลองคนหาความจริงให
สอดคลองกับสมมติฐานที่ตั้งไวในขั้นตอนการตั้งสมมติฐาน (ข้นั ตอนที่ 2 ) และรวบรวมขอมูลจากการ
ทดลองหรือปฏิบัติการนั้นอยางเปนระบบ

ตัวอยาง
การออกแบบการทดลอง
วสั ดอุ ปุ กรณ จัดเตรยี มวัสดอุ ปุ กรณ โดยจดั เตรียม กระบะ จํานวน 2 กระบะ

- ทรายสําหรับใสกระบะทั้ง 2 ใหมีปริมาณเทา ๆ กัน
- ก่งิ ไมจําลอง สําหรับปก ในกระบะท้ัง 2 จํานวนเทา ๆ กนั
- แผนใยขัด สําหรบั ปบู นพื้นทรายกระบะใดกระบะหนง่ึ
- นาํ้ สําหรับเทลงในกระบะทั้ง 2 กระบะปรมิ าณเทา ๆ กนั

ขั้นตอนที่ 4 การวิเคราะหขอมูลและทดสอบสมมติฐานเปนการนําขอมูลที่รวบรวมไดจาก
ขั้นตอนการทดลองและรวบรวมขอมูล (ขัน้ ตอนที่ 3 ) มาวิเคราะหหาความสัมพันธของขอเท็จจริงตาง ๆ

เพื่อนํามาอธิบายและตรวจสอบกับสมมติฐานที่ตั้งไวในขั้นตอนการตั้งสมมติฐาน (ข้ันตอนที่ 2) ถา ผลการ

วิเคราะหไมสอดคลองกับสมมติฐาน สรปุ ไดวาสมมติฐานน้นั ไมถ กู ตอง ถาผลวเิ คราะหสอดคลองกับ

สมมติฐาน ตรวจสอบหลายครั้งไดผลเหมือนเดิมก็สรุปไดวาสมมติฐานและการทดลองนั้นเปนจริง

สามารถนําไปอางอิงหรือเปนทฤษฎีตอไปนี้

ตวั อยา ง

-วิธีการทดลอง นําทรายใสกระบะทั้ง 2 ใหม ีปรมิ าณเทา ๆ กัน ทําเปนพื้นลาดเอยี ง

กระบะที่ 1 วางแผนใยขัดในกระบะทรายแลวปกกิ่งไมจําลอง

กระบะท่ี 2 ปก กง่ิ ไมจ ําลองโดยไมม แี ผน ใยขดั

ทดลองเทนํ้าจากฝก บวั ท่ีมีปริมาณนํ้าเทา ๆ กนั พรอม ๆ กนั ท้งั 2 กระบะ การทดลอง

ควรทดลองมากกวา 1 ครั้ง เพอ่ื ใหไ ดผลการทดลองทม่ี คี วามนา เชื่อถอื

-ผลการทดลอง

กระบะที่ 1 (มีแผน ใยขดั ) น้ํา ที่ไหลลงมาในกระบะ จะไหลอยางชา ๆ เหลือปริมาณนอ ย พนื้

ทรายไมพัง ก่ิงไมจ าํ ลองไมลม

กระบะที่ 2 (ไมม แี ผน ใยขัด) นา้ํ ทไ่ี หลลงสพู น้ื กระบะจะไหลอยา งรวดเรว็ พรอมพดั พาเอากงิ่ ไม

จําลองมาดวย พื้นทรายพังทลายจํานวนมาก
ขนั้ ตอนที่ 5 การสรุปผล เปนการสรุปผลการศึกษา การทดลอง หรอื การปฏิบตั ิการนนั้ ๆ โดย
อาศัยขอมูลและการวิเคราะหขอมูลจากขั้นตอนการวิเคราะหขอมูล (ข้ันตอนท่ี 4 ) เปน หลกั

7

สรุปผลการทดลอง
จากการทดลองสรปุ ไดว าแผน ใยขดั มีผลตอการไหลของนา้ํ ทําใหน ้ําไหลไดอ ยางชา ลง รวมทง้ั

ชว ยใหก ิง่ ไมจ ําลองยึดตดิ กบั ทรายในกระบะได ซึ่งตางจากกระบะที่ ไมมีแผน ใยขัดทนี่ ํา้ ไหลอยางรวดเร็ว

และพัดเอากิ่งไมและทรายลงไปดวย

เม่ือดําเนินการเสร็จส้ิน 5 ข้นั ตอนน้แี ลว ผูดําเนินการตองจัดทําเปนเอกสารรายงานการศึกษา

การทดลองหรือการปฏิบัตกิ ารน้นั เพื่อเผยแพรต อไป

8

ทกั ษะทางวทิ ยาศาสตรแ ละกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

วทิ ยาศาสตรเปน เรือ่ งของการเรยี นรูเ ก่ียวกบั ธรรมชาติ โดยมนุษยใ ชก ระบวนการสังเกต สํารวจ
ตรวจสอบ ทดลองเกี่ยวกับปรากฏการณทางธรรมชาติ และนําผลมาจัดเปนระบบหลักการ แนวคิดและ
ทฤษฎี ดังน้ัน ทักษะทางวทิ ยาศาสตร จึงเปน การปฏิบัติเพือ่ ใหไ ดม าซ่ึงคาํ ตอบในขอ สงสัยหรอื ขอ
สมมติฐานตาง ๆ ของมนุษยตั้งไว

ทักษะทางวิทยาศาสตร ประกอบดวย
1. การสังเกต เปนวิธีการไดมาของขอสงสัย รับรูขอมูล พิจารณาขอมูล จากปรากฏการณทางธรรมชาติที่เกิดขั้น
2. ตั้งสมมติฐาน เปนการกระดมความคิด สรุปสิ่งที่คาดวาจะเปนคําตอบของปญหาหรือขอสงสัยนั้น ๆ
3. ออกแบบการทดลองเพื่อศึกษาผลของตัวแปรที่ตองศึกษา โดยควบคุมตัวแปรอื่น ๆ ที่อาจมีผลตอ

ตวั แปรท่ีตอ งการศกึ ษา
4. ดาํ เนนิ การทดลอง เปนการจดั กระทํากบั ตวั แปรท่ีกาํ หนด ซึ่งไดแก ตัวแปรตน ตัวแปรตามและตวั

แปรที่ตองการศึกษา
5. รวบรวมขอมูล เปนการบันทึกรวบรวมผลการทดลองหรือผลจากการกระทําของตัวแปรที่กําหนด
6. แปลและสรุปผลการทดลอง
ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรป ระกอบดวย 13 ทักษะ ดังนี้

1. ทกั ษะขนั้ มูลฐาน 8 ทกั ษะ ไดแก
1. ทักษะการสังเกต ( Observing)
2. ทักษะการวัด (Measuring)
3. ทักษะการจําแนกหรือทักษะการจัดประเภทสิ่งของ ( Classifying)
4. ทักษะการใชความสัมพันธระหวางสเปสกับเวลา (Using Space / Relationship)
5. ทักษะการคํานวณและการใชจํานวน (Using Numbers)
6. ทักษะการจัดกระทําและสื่อความหมายขอมูล (Comunication)
7. ทักษะการลงความเห็นจากขอมูล (Inferring)
8. ทักษะการพยากรณ ( Predicting)

2. ทักษะขั้นสูงหรือทกั ษะข้ันผสม 5 ทกั ษะไดแก
1. ทักษะการตั้งสมมุติฐาน (Formulating Hypothesis)
2. ทักษะการควบคุมตัวแปร (Controlling Variables)
3. ทักษะการตีความและลงขอสรุป (Interpreting data)
4. ทักษะการกําหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ (Defining Operationally)
5. ทักษะการทดลอง (Experimenting)

9

รายละเอียดทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรทั้ง 13 ทกั ษะ มรี ายละเอยี ดโดยสรุปดังน้ี
ทักษะการสังเกต ( Observing) หมายถึงการใชประสาทสัมผัสทั้ง 5 ในการสงั เกต ไดแ ก ใชต าดู
รปู ราง ใชห ูฟงเสียง ใชล ้นิ ชมิ รส ใชจ มูกดมกลน่ิ และใชผิวกายสมั ผัสความรอนเย็น หรือใชมือจับตอ ง
ความออนแข็ง เปน ตน การใชประสาทสมั ผสั เหลาน้จี ะใชท ลี ะอยา งหรือหลายอยางพรอมกนั เพือ่ รวบรวม
ขอมลู กไ็ ดโ ดยไมเ พม่ิ ความคดิ เห็นของผูส ังเกตลงไป

ทกั ษะการวดั (Measuring) หมายถึง การเลือกและการใชเครื่องมือวัดปริมาณของสิ่งของออกมา
เปน ตัวเลขทแ่ี นนอนไดอยางเหมาะสม และถกู ตองโดยมหี นวยกํากบั เสมอในการวดั เพื่อหาปรมิ าณของ
ส่ิงทว่ี ัดตอ งฝก ใหผูเรยี นหาคําตอบ 4 คา คือ จะวดั อะไร วดั ทําไม ใชเครอื่ งมอื อะไรวดั และจะวัดได
อยางไร

ทักษะการจําแนกหรอื ทกั ษะการจัดประเภทสง่ิ ของ (Classifying) หมายถึง การแบงพวกหรือการ
เรียงลําดับวัตถุ หรือส่งิ ทอ่ี ยใู นปรากฏการณโดยการหาเกณฑห รือสรา งเกณฑในการจําแนกประเภท ซงึ่
อาจใชเกณฑความเหมือนกนั ความแตกตา งกนั หรอื ความสัมพนั ธกนั อยางใดอยางหน่ึงก็ได ซงึ่ แลว แต
ผเู รียนจะเลือกใชเกณฑใ ด นอกจากนค้ี วรสรา งความคิดรวบยอดใหเกดิ ขึ้นดว ยวา ของกลุมเดยี วกนั นั้นอาจ
แบงออกไดห ลายประเภท ทั้งนี้ขึน้ อยกู ับเกณฑทีเ่ ลอื กใช และวตั ถุชน้ิ หนึง่ ในเวลาเดยี วกนั จะตอ งอยูเพียง
ประเภทเดียวเทานัน้

ทกั ษะการหาพ้ืนทแ่ี ละความสัมพนั ธร ะหวา งพนื้ ทแ่ี ละเวลา ( Using Space / Relationship)
หมายถึง การหาความสัมพันธระหวางมิติตาง ๆ ที่เกี่ยวกับสถานที่ รูปทรง ทิศทาง ระยะทาง พื้นที่ เวลา
ฯลฯ เชน การหาความสัมพันธระหวาง สเปสกับสเปส คือ การหารูปรางของวัตถุ โดยสังเกตจากเงาของ
วัตถุเม่อื ใหแสงตกกระทบวตั ถุในมมุ ตาง ๆ ฯลฯ
การหาความสัมพันธระหวาง เวลากับเวลา เชน การหาความสัมพันธระหวางจังหวะการแกวง
ของลูกตุมนาฬิกากับจังหวะการเตนของชีพจร ฯลฯ
การหาความสัมพันธระหวาง สเปสกับเวลา เชน การหาตําแหนงของวัตถุที่เคลื่อนที่ไปเมื่อเวลา
เปลยี่ นไป ฯลฯ

ทักษะการคํานวณและการใชจาํ นวน ( Using Numbers) หมายถึง การนําเอาจํานวนที่ไดจากการ
วัด การสังเกต และการทดลองมาจัดกระทําใหเกิดคาใหม เชน การบวก ลบ คูณ หาร การหาคาเฉลี่ย การ
หาคาตาง ๆ ทางคณิตศาสตร เพื่อนําคาที่ไดจากการคํานวณไปใชประโยชนในการแปลความหมาย และ
การลงขอสรุป ซึ่งในทางวิทยาศาสตรเราตองใชตัวเลขอยูตลอดเวลา เชน การอา น เทอรโ มมเิ ตอร การตวง
สารตาง ๆเปน ตน

10

ทกั ษะการจัดกระทาํ และส่อื ความหมายขอ มูล ( Communication) หมายถึง การนาํ เอาขอ มูล ซ่งึ
ไดมาจากการสังเกต การทดลอง ฯลฯ มาจัดกระทาํ เสยี ใหม เชน นํามาจดั เรียงลาํ ดับ หาคา ความถ่ี
แยกประเภท คํานวณหาคาใหม นํามาจัดเสนอในรูปแบบใหม ตัวอยางเชน กราฟ ตาราง แผนภูมิ
แผนภาพ วงจร ฯลฯ การนาํ ขอ มูลอยา งใดอยา งหนงึ่ หรือหลาย ๆ อยา งเชนน้เี รียกวา การสือ่ ความหมาย
ขอ มลู

ทกั ษะการลงความเหน็ จากขอ มลู ( Inferring) หมายถึง การเพิ่มเติมความคิดเห็นใหกับขอมูลที่มี
อยูอยางมีเหตผุ ล โดยอาศัยความรหู รอื ประสบการณเ ดมิ มาชว ย ขอมูลอาจจะไดจากการสงั เกต การวดั
การทดลอง การลงความเห็นจากขอมูลเดียวกันอาจลงความเห็นไดหลายอยาง

ทักษะการพยากรณ (Predicting) หมายถึง การคาดคะเนหาคําตอบลวงหนากอนการทดลอง โดย
อาศัยขอมูลที่ไดจากการสังเกต การวัด รวมไปถึงความสัมพันธระหวางตัวแปรที่ไดศึกษามาแลว หรือาศัย
ประสบการณท เ่ี กดิ ซํ้า ๆ

ทกั ษะการตง้ั สมมุตฐิ าน ( Formulating Hypothesis) หมายถึง การคิดหาคาคําตอบลวงหนากอน
จะทําการทดลอง โดยอาศัยการสังเกต ความรู ประสบการณเดิมเปนพื้นฐาน คําตอบที่คิดลวงหนายังไม
เปนหลักการ กฎ หรือทฤษฎีมากอน คาํ ตอบทคี่ ดิ ไวล วงหนา น้ี มักกลา วไวเ ปน ขอความทบ่ี อก
ความสัมพันธระหวา งตัวแปรตนกบั ตัวแปรตามเชน ถาแมลงวนั ไปไขบ นกอ นเนื้อ หรือขยะเปยกแลวจะ
ทาํ ใหเ กดิ ตวั หนอน

ทักษะการควบคมุ ตัวแปร ( Controlling Variables) หมายถึง การควบคมุ ส่งิ อ่ืน ๆ นอเหนือจาก
ตวั แปรอิสระ ทจ่ี ะทาํ ใหผ ลการทดลองคลาดเคลื่อน ถา หากวาไมค วบใหเ หมอื น ๆ กัน และเปนการ
ปอ งกนั เพ่ือมิใหมีขอ โตแ ยง ขอผดิ พลาดหรอื ตดั ความไมนา เชอื่ ถอื ออกไป
ตวั แปรแบง ออกเปน 3 ประเภท คอื

1. ตวั แปรอสิ ระหรอื ตวั แปรตน
2. ตวั แปรตาม
3. ตัวแปรที่ตองควบคุม
ทักษะการตีความและลงขอสรปุ (Interpreting data)
ขอมูลทางวิทยาศาสตร สวนใหญจะอยูในรูปของลักษณะตาราง รูปภาพ กราฟ ฯลฯ การนําขอมูล
ไปใชจึงจําเปนตองตีความใหสะดวกที่จะสื่อความหมายไดถูกตองและเขาใจตรงกัน
การตีความหมายขอมูล คือ การบรรยายลักษณะและคุณสมบัติ
การลงขอสรุป คือ การบอกความสมั พันธของขอ มูลทีม่ อี ยู เชน ถา ความดนั นอย นํ้าจะเดอื ดที่
อุณหภมู ติ ํ่าหรือนํา้ จะเดอื ดเรว็ ถาความดนั มากนาํ้ จะเดอื ดทอี่ ณุ หภูมสิ ูงหรอื น้าํ จะเดอื ดชาลง

11

ทักษะการกาํ หนดนิยามเชงิ ปฏิบตั กิ าร ( Defining Operationally) หมายถึง การกําหนด
ความหมายและขอบเขตของคําตาง ๆ ที่มีอยูในสมมุติฐานที่จะทดลองใหมีความรัดกุม เปนที่เขาใจ
ตรงกนั และสามารถสงั เกตและวดั ได เชน “การเจรญิ เตบิ โต” หมายความวาอยางไร ตองกําหนดนิยามให
ชัดเจน เชน การเจรญิ เตบิ โตหมายถงึ มีความสูงเพ่ิมขน้ึ เปนตน

ทักษะการทดลอง ( Experimenting) หมายถึง กระบวนการปฏิบัติการ โดยใชทักษะตาง ๆ เชน
การสงั เกต การวัด การพยากรณ การตั้งสมมตุ ฐิ าน ฯลฯ มาใชร วมกนั เพ่อื หาคําตอบ หรือทดลอง
สมมตุ ฐิ านทีต่ ง้ั ไว ซึ่งประกอบดวยกจิ กรรม 3 ขน้ั ตอน

1. การออกแบบการทดลอง
2. การปฏิบัติการทดลอง
3. การบันทึกผลการทดลอง
การใชกระบวนการวิทยาศาสตร แสวงหาความรูหรือแกปญหาอยางสม่ําเสมอ ชวยพัฒนา
ความคิดสรา งสรรคทางวิทยาศาสตร เกดิ ผลผลติ หรอื ผลิตภณั ฑท างวิทยาศาสตรท แ่ี ปลกใหม และมีคุณคา
ตอการดํารงชีวิตของมนุษยมากขึ้น
คณุ ลกั ษณะของบคุ คลท่ีมีจติ วทิ ยาศาสตร 6 ลักษณะ
1. เปน คนมเี หตผุ ล

1) จะตองเปนคนที่ยอมรับ และเชื่อในความสําคัญของเหตุผล
2) ไมเ ชื่อโชคลาง คาํ ทํานาย หรอื ส่ิงศักดสิ์ ิทธิต์ าง ๆ
3) คนหาสาเหตุของปญหาหรือเหตุการณและหาความสัมพันธของสาเหตุกับผลที่เกิดขึ้น
4) ตอ งเปนบุคคลทส่ี นใจปรากฏการณต า ง ๆ ทเี่ กิดขน้ึ และจะตอ งเปน บุคคลท่ีพยายาม

คน หาคําตอบวา ปรากฏการณตาง ๆ น้ันเกดิ ข้นึ ไดอยางไร และทําไมจึงเกดิ เหตกุ ารณ
เชน นน้ั
2. เปน คนทม่ี ีความอยากรอู ยากเหน็
1) มีความพยายามที่จะเสาะแสวงหาความรูในสถานการณใหม ๆ อยูเสมอ
2) ตระหนักถึงความสําคัญของการแสวงหาขอมูลเพิ่มเติมเสมอ
3) จะตองเปนบุคคลที่ชอบซักถาม คนหาความรูโดยวิธีการตาง ๆ อยูเสมอ
3. เปนบุคคลที่มใี จกวาง
1) เปนบุคคลที่กลายอมรับการวิพากษวิจารณจากบุคคลอื่น
2) เปนบคุ คลทีจ่ ะรบั รูและยอมรับความคิดเหน็ ใหม ๆ อยูเสมอ
3) เปน บุคคลทเี่ ต็มใจทจี่ ะเผยแพรค วามรูแ ละความคิดใหแ กบ ุคคลอ่นื
4) ตระหนักและยอมรับขอจํากัดของความรูที่คนพบในปจจุบัน

12

4. เปนบุคคลทีม่ ีความซอ่ื สตั ย และมใี จเปน กลาง
1) เปนบุคคลที่มีความซื่อตรง อดทน ยุติธรรม และละเอียดรอบคอบ
2) เปน บคุ คลทมี่ คี วามมั่นคง หนักแนนตอผลที่ไดจ ากการพิสูจน
3) สังเกตและบันทึกผลตาง ๆ อยางตรงไปตรงมา ไมลําเอียงและมีอคติ

5. มีความเพียรพยายาม
1) ทํากิจกรรมที่ไดรับมอบหมายใหเสร็จสมบูรณ
2) ไมทอ ถอย เม่ือผลการทดลองลมเหลว หรือมอี ุปสรรค
3) มีความตั้งใจแนวแนตอการคนหาความรู

6. มีความละเอยี ดรอบคอบ
1) รจู กั ใชว ิจารณญาณกอ นทจี่ ะตัดสินใจใด ๆ
2) ไมย อมรบั ส่ิงหนง่ึ สง่ิ ใดจนกวาจะมกี ารพสิ ูจนที่เชือ่ ถอื ได
3) หลกี เลี่ยงการตัดสนิ ใจ และการสรปุ ผลท่ียังไมมกี ารวิเคราะหแลวเปนอยา งดี

13

แบบทดสอบ ทักษะวิทยาศาสตร

คาํ ช้ีแจง
จงนําตัวอกั ษรหนาทกั ษะตา ง ๆ ไปเติมหนาขอ ท่ีสัมพันธกัน
ก. ทักษะการสังเกต
ข. ทักษะการวัด
ค. ทักษะการคํานวณ
ง. ทักษะการจําแนกประเภท
จ. ทักษะการทดลอง

............1. ด.ญ.อริษากําลังทดสอบวิทยาศาสตร
............2. ด.ญ.วิไล วัดอุณหภมู ิของอากาศได 40 ํC
............3. มามี 4 ขา สุนขั ม4ี ขา ไกม ี 2 ขา นกมี 2 ขา ชางมี 4 ขา
............4. ด.ญ. พนิดา กําลังเทสารเคมี
............5. ด.ช. สุบินใชตลับเมตรวัดความยาวของสนามตะกรอ
............6. ด.ญ. อพิจติ รแบง ผลไมไ ด 2 กลุม คอื กลมุ รสเปรยี้ วและรสหวาน
............7. ด.ญ.วรรณนิภา ดูภาพยนตรวทิ ยาสาสตร 3 มติ ิ
............8. ด.ญ. นนั ทพร หยดสารละลายไอโอดนี ลงบนขา วเหนยี วทเ่ี ตรยี มไว
............9. รูปทรงกระบอกมีความสูงประมาณ 4 นิว้ ผิวเรียบ
............10. นักวิทยาศาสตรแบงพืชออกเปน 2 พวก คือ พชื ใบเลีย้ งเดีย่ วและพืชใบเลี้ยงคู

กิจกรรม ท่ี 1 กระบวนการทางวิทยาศาสตร
ใหนักศึกษาออกแบบแกปญหาจากสถานการณตอไปนี้

โดยมอี ปุ กรณ ดังน้ี เมล็ดถวั่ ถวยพลาสติก กระดาษทิชชู น้าํ กระดาษสดี าํ

กาํ หนดปญ หา.................................................................................................................................
การตั้งสมมติฐาน....................................................................................................................................
การกาํ หนดตวั แปร
ตวั แปรตน...................................................................................................................................

ตวั แปรตาม................................................................................................................................
ตัวแปรควบคุม................................................................................................................................

14

การทดลอง........................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

15

เรอ่ื งที่ 2 เทคโนโลยี

เทคโนโลยี (Technology) หมายถึง ความรู วิชาการรวมกับความรูวิธีการและความชํานาญที่
สามารถนําไปปฏิบัติใหเกิดประโยชนสูงสุด สนองความตองการของมนุษยเปนสิ่งที่มนุษยพัฒนาขึ้น
เพอ่ื ชวยในการทาํ งานหรอื แกป ญ หาตาง ๆ เชน อุปกรณ , เคร่ืองมอื , เครือ่ งจกั ร, วสั ดุ หรอื แมก ระทั่งท่ี
ไมไดเ ปนสิ่งของทีจ่ ับตองได เชน ระบบหรือกระบวนการตา ง ๆ เทคโนโลยี มีความสัมพันธกับการ
ดาํ รงชวี ติ ของมนษุ ยม าเปน เวลานาน เปนส่ิงที่มนษุ ยใ ชแ กปญหาพ้ืนฐาน ในการดาํ รงชีวติ เชน การ
เพาะปลกู ท่อี ยอู าศยั เครอ่ื งนุงหม ยารักษาโรค ในระยะแรกเทคโนโลยีทีน่ ํามาใช เปน เทคโนโลยพี ื้นฐาน
ไมสลับซับซอนเหมือนดังปจจุบัน การเพิ่มของประชากร และขอจํากัดดานทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้งมี
การพัฒนาความสัมพันธกับตางประเทศเปนปจจัยดานเหตุสําคัญในการนําและพัฒนาเทคโนโลยีมาใช
มากขึ้น

เทคโนโลยีในการประกอบอาชพี

1. เทคโนโลยีกับการพัฒนาอุตสาหกรรม การนําเทคโนโลยีมาใชในการผลิต ทําใหประสิทธิภาพ
ในการผลติ เพิ่มขนึ้ ประหยดั แรงงาน ลดตนทนุ และ รักษาสภาพแวดลอ ม เทคโนโลยที ี่มบี ทบาท
ในการพัฒนาอตุ สาหกรรมในประเทศไทย เชน คอมพิวเตอร และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส การสื่อสาร
เทคโนโลยชี ีวภาพและพันธุกรรม วศิ วกรรม เทคโนโลยีเลเซอร การสอ่ื สาร การแพทย
เทคโนโลยพี ลังงาน เทคโนโลยีวัสดุศาสตร เชน พลาสตกิ แกว วสั ดุกอ สราง โลหะ

2. เทคโนโลยกี บั การพัฒนาดา นการเกษตร ใชเ ทคโนโลยีในการเพิ่มผลผลติ ปรับปรงุ พันธุ เปน ตน
เทคโนโลยีมีบทบาทในการพัฒนาอยางมาก แตทั้งนี้การนําเทคโนโลยีมาใชในการพัฒนาจะตอง
ศึกษาปจจัยแวดลอมหลายดาน เชน ทรัพยากรสิ่งแวดลอม ความเสมอภาคในโอกาสและการ
แขงขันทางเศรษฐกิจและสังคม เพื่อใหเกิดความ ผสมกลมกลืนตอการพัฒนาประเทศชาติและ
สว นอ่ืน ๆ อีกมาก

เทคโนโลยีที่ใชใ นชีวติ ประจาํ วนั

การนําเทคโนโลยีมาใชในชีวิตประจําวันของมนุษยมีมากมายเนื่องจากการไดรับการพัฒนา
ทางดานเทคโนโลยีกันอยางกวางขวาง เชน การสงจดหมายผานทางอินเตอรเน็ต การหาความรูผาน
อนิ เตอรเ นต็ การพดู คุยและแลกเปลีย่ นความคิดเห็นกัน การอานหนงั สือผานอินเตอรเน็ต ลว นแตเ ปน
เทคโนโลยีที่มีความกาวหนาอยางรวดเร็ว เปนการประหยัดเวลาและสามารถหาความรูตาง ๆ ไดรวดเร็ว
ย่ิงข้ึน

16

เทคโนโลยีกอเกิดผลกระทบตอสังคมและพื้นที่ที่มีเทคโนโลยีเขาไปเกี่ยวของในหลายรูปแบบ
เทคโนโลยีไดชวยใหสังคมหลาย ๆ แหงเกิดการพัฒนาทางเศรษฐกิจมากขึ้นซึ่งรวมทั้งเศรษฐกิจโลกใน
ปจ จบุ ัน ในหลาย ๆ ขนั้ ตอนของการผลิตโดยใชเทคโนโลยไี ดก อให เกดิ ผลผลติ ทีไ่ มต อ งการ หรอื เรียกวา
มลภาวะ เกิดการสูญเสียทรัพยากรธรรมชาติและเปนการทําลายสิ่งแวดลอม เทคโนโลยีหลาย ๆ อยางที่ถูก
นํามาใชมีผลตอคานิยมและวัฒนธรรมของสังคม เมื่อมีเทคโนโลยีใหม ๆ เกิดขึ้นก็มักจะถูกตั้งคําถามทาง
จรยิ ธรรม
เทคโนโลยที เ่ี หมาะสม

คําวาเทคโนโลยีที่เหมาะสม หมายความถึงเหมาะสมตอสภาพเศรษฐกิจ สังคม และความตองการ
ของประเทศ เทคโนโลยีบางเรื่องเหมาะสมกับบางประเทศ ทั้งนข้ี น้ึ อยูก ับสภาวะของแตล ะประเทศ

1. ความจําเปนที่นําเทคโนโลยีมาใชในประเทศไทย ประชาชนสวนใหญเปนเกษตรกร รายได
จากผลผลิตทางการเกษตรมีมากกวารายไดอยางอื่น และประมาณรอยละ 80 ของประชากรอาศัยอยูใน
ชนบท ดังนั้นการนําเทคโนโลยีมาใชจึงเปนเรื่องจําเปน โดยเฉพาะอยางยิ่งเทคโนโลยีทางการเกษตร
สินคาทางการเกษตร สวนใหญสงออกจาํ หนา ยตางประเทศในลักษณะวัตถดุ บิ เชน การขายเมล็ดโกโกให
ตางประเทศแลวนําไปผลิตเปนช็อคโกแลต หากตั้งโรงงานในประเทศไทยตองใชเทคโนโลยีเขามามี
บทบาทในการพัฒนาการแปรรูป

2. เทคโนโลยีที่เหมาะสม มีผูรูหลายทานไดตีความหมายของคําวา “เหมาะสม” วาเหมาะสมกับ
อะไรตอเศรษฐกิจระยะเวลาหรือระดับเทคโนโลยีที่เหมาะสม เทคโนโลยีที่สามารถนํามาใชใหเกิด
ประโยชนตอการดาํ เนนิ กิจการตาง ๆ และสอดคลองกับความรู ความสามารถ ประสบการณ
สภาพแวดลอ ม วฒั นธรรมส่งิ แวดลอ ม และกาํ ลังเศรษฐกิจของคนทั่วไป
เทคโนโลยีทเ่ี ก่ียวของ ไดแก

1. การตดั ตอยนี (genetic engineering) เทคโนโลยดี เี อน็ เอสายผสม ( recombinant DNA) และ
เทคโนโลยีโมเลกุลเครื่องหมาย (molecular markers)

2. การเพาะเลี้ยงเซลล และ/หรือ การเพาะเลยี้ งเน้ือเย่ือ (cell and tissue culturing) พืช และสตั ว
3. การใชประโยชนจุลินทรียบางชนิดหรือใชประโยชนจากเอนไซนของจุลินทรีย
เทคโนโลยีชีวภาพทางการเกษตร ไดแ กก ารพฒั นาการเกษตร ดานพืช และสตั ว ดวยเทคโนโลยชี วี ภาพ
1. การปรับปรุงพันธุพชื และการผลติ พืชพันธุใหมcr(op improvement) เชน พืชไรพชื ผกั ไมดอก
2. การผลติ พชื พันธดุ ีใหไดปรมิ าณมาก ๆ ในระยะเวลาอันส้ัน ในระยะเวลาอัน(mสic้นั ropropaagation)
3. การผสมพนั ธุส ตั วแ ละการปรบั ปรงุ พันธุสัตว (breeding and upgrading of livestocks)
4. การควบคมุ ศตั รพู ชื โดยชีววิธbี (iological pest control) และจลุ นิ ทรียท ี่ชว ยรกั ษาสภาพแวดลอม
5. การปรับปรุงขบวนการการผลิตอาหารใหมีประสิทธิภาพและมีความปลอดภัยตอผูบริโภค
6. การริเริ่มคนควาหาทรัพยากรธรรมชาติมาใชประโยชน ( search for utilization of unused
resources) และการสรางทรัพยากรใหม

17

เร่ืองที่ 3 วสั ดุและอุปกรณท างวทิ ยาศาสตร

อุปกรณทางวิทยาศาสตร คือเครอื่ งมอื ท่ีใชทัง้ ภายในและภายนอกหอ งปฏิบตั กิ ารเพ่อื ใชท ดลองและหา
คําตอบตางๆทางวิทยาศาสตร

ประเภทของเครอ่ื งมอื ทางวิทยาศาสตร
1. ประเภททัว่ ไป เชน บกี เกอร หลอดทดสอบ ไพเพท บวิ เรต กระบอกตวง หลอด หยดสาร

แทงแกวคนสาร ซ่ึงอปุ กรณเ หลาน้ีผลติ ขน้ึ จากวัสดุท่เี ปน แกว เนื่องจากปองกันการทําปฏิกิริยากับสารเคมี
นอกจากน้ียังมี เครอ่ื งช่งั แบบตา งๆ กลองจลุ ทรรศน ตะเกียงแอลกอฮอลเปนตน ซ่ึงอุปกรณเหลานวี้ ธิ ใี ช
งานที่แตกตางกันออกไป ตามลักษณะของงาน

2. ประเภทเครือ่ งมือชา ง เปนอุปกรณทีใ่ ชไ ดท้งั ภายในหองปฏบิ ัติการ และภายนอก
หอ งปฏบิ ัตกิ าร เชน เวอรเนยี คมี และแปลง เปนตน

3. ประเภทสิ้นเปลือง และสารเคมี เปนอุปกรณทางวิทยาศาสตรที่ใชแลวหมดไปไมสามารถนํา
กลับมาใชไดอีก เชน กระดาษกรอง กระดาษลิตมัส และสารเคมี

การใชอ ปุ กรณทางวิทยาศาสตรประเภทตา งๆ

1.การใชง านอุปกรณว ทิ ยาศาสตรป ระเภททัว่ ไป
บีกเกอร( BEAKER)

บีกเกอรมีหลายขนาดและมีความจุตางกัน โดยที่ขางบีกเกอรจะมีตัวเลขระบุความจุของบีกเกอร ทํา
ใหผูใชสามารถทราบปริมาตรของของเหลวที่บรรจุอยูไดอยางคราวๆ และบีกเกอรม ีความจุตงั้ แต 5
มิลลเิ มตรจนถึงหลายๆลติ ร อีกทั้งเปนแบบสงู แบบเตี้ย และแบบรูปทรงกรวย ( conical beaker) บกี เกอร
จะมีปากงอเหมือนปากนกซึ่งเรียกวา spout ทาํ ใหก ารเทของเหลวออกไดโ ดยสะดวก spout ทาํ ใหส ะดวก
ในการวางไมแกวซึ่งยื่นออกมาจากฝาที่ปดบีกเกอร และ spout ยังเปนทางออกของไอน้ําหรือแกสเมื่อทํา
การระเหยของเหลวในบีกเกอรที่ปดดวยกระจกนาฬิกา (watch grass)

การเลอื กขนาดของบกี เกอรเ พอ่ื ใสข องเหลวนน้ั
ขน้ึ อยกู บั ปริมาณของเหลวที่จะใส โดยปกตใิ หร ะดบั
ของเหลวอยูต่ํากวาปากบีกเกอรประมาณ 1 - 1 1/2 นิ้ว
ประโยชนของบกี เกอร

1. ใชสําหรับตมสารละลายที่มีปริมาณมากๆ
2. ใชสําหรับเตรียมสารละลายตางๆ
3. ใชสาํ หรบั ตกตะกอนและใชระเหยของเหลวทีม่ ีฤทธิก์ รดนอย

18

หลอดทดสอบ ( TEST TUBE )
หลอดทดสอบมหี ลายชนดิ และหลายขนาด ชนิดที่มีปากและไมมีปาก ชนดิ ธรรมดาและชนดิ ทน

ไฟ ขนาดของหลอดทดสอบระบุได 2 แบบคือ ความยาวกับเสนผาศูนยกลางริมนอกหรือขนาดความจุเปน
ปริมาตร ดังแสดงในตารางตอไปนี้

ความยาว * เสน ผาศูนยก ลางรมิ นอก ความจุ
(มลิ เิ มตร) (มลิ ิเมตร)

75 * 11 4

100 * 12 8

120 * 15 14

120 * 18 18

150 * 16 20

150 * 18 27

หลอดทดสอบสวนมากใชสําหรับทดลองปฏิกิริยาเคมีระหวางสารตางๆ ที่เปนสารละลาย ใชต ม

ของเหลวที่มีปริมาตรนอยๆ โดยมี test tube holder จับกันรอ นมอื
หลอดทดสอบแบบทนไฟจะมขี นาดใหญ และหนากวา หลอดธรรมดา ใชสําหรับเผาสารตางๆ

ดวยเปลวไฟโดยตรงในอุณหภูมิท่ีสูง หลอดชนิดนี้ไมควรนําไปใชสําหรับทดลองปฏิกิริยาเคมีระหวาง
สารเหมอื นหลอดธรรมดา

ไพเพท (PIPETTE)
ไพเพทเปนอปุ กรณท่ีใชใ นการวดั ปริมาตรไดอ ยางใกลเ คยี ง มีอยูห ลาย

ชนดิ แตโ ดยทัว่ ไปทม่ี ใี ชอ ยูใ นหองปฏบิ ัตกิ ารมีอยู 2 แบบ คือ Volumetric pipette
หรอื Transfer pipette และ Measuring pipette Transfer pipette ซ่งึ ใชใ นการวัด
ปริมาตรไดเพียงคาเดียว คือถาหาก Transfer pipette จุ 25 มล. ก็จะวัดปริมาตรของ
ของเหลวไดเฉพาะ 25 มล. เทา นนั้ Transfer pipette มีหลายขนาดตั้งแต 1 มล. ถึง
100 มล. ถึงแมไพเพทชนิดนี้จะใชวัดปริมาตรไดอยางใกลเคียงความจริงก็ตาม แต
ก็ยังมขี อ ผิดพลาดซง่ึ ขึ้นอยกู บั ขนาดของไพเพท เชน

Transfer pipette ขนาด 10 มล. มีความผิดพลาด 0.2%
Transfer pipette ขนาด 30 มล. มีความผิดพลาด 0.1%
Transfer pipette ขนาด 50 มล. มีความผิดพลาด 0.1%

19

Transfer pipette ใชสําหรับสงผานของสารละลาย ที่มีปริมาตรตามขนาดของไพเพท เมอ่ื ปลอ ย
สารละลายออกจากไพเพทแลว หามเปาสารละลายที่ตกคางอยูที่ปลายของไพเพท แตค วรแตะปลายไพ
เพทกับขางภาชนะเหนือระดับสารละลายภายในภาชนะนั้นประมาณ 30 วนิ าที เพื่อใหส ารละลายทีอ่ ยขู า ง
ในไพเพทไหลออกมาอีก ไพเพทชนิดนี้ใชไดงายและเร็วกวา บวิ เรท Measuring pipette หรอื Graduated
pipette (บางทีเรียกวา Mohr pipette) จะมีขีดบอกปริมาตรตาง ๆ ไว ทําใหสามารถใชไดอยางกวางขวาง
คือสามารถใชแทน Transfer pipette ได แตใ ชว ดั ปรมิ าตรไดแ นน อนนอ ยกวา Transfer pipette และมี
ความผิดพลาดมากกวา เชน

Measuring pipette ขนาด 10 มล. มีความผิดพลาด 0.3%
Measuring pipette ขนาด 30 มล. มีความผิดพลาด 0.3%

บวิ เรท (BURETTE)
บิวเรทเปนอุปกรณวัดปริมาตรที่มีขีดบอกปริมาตรตางๆ และมกี ็อกสําหรบั เปด -ปด เพือ่ บังคบั

การไหลของของเหลว บิวเรทเปน อุปกรณทใี่ ชใ นการวเิ คราะห มขี นาดตั้งแต 10 มล. จนถงึ 100 มล. บวิ
เรท สามารถวัดปริมาตรไดอยางใกลเคียงความจริงมากที่สุด แตกย็ ังมคี วามผิดพลาดอยเู ล็กนอ ย ซงึ่ ขึน้ อยู
กับขนาดของบิวเรท เชน

บิวเรทขนาด 10 มล. มีความผิดพลาด 0.4%
บิวเรทขนาด 25 มล. มีความผิดพลาด 0.24%
บิวเรทขนาด 50 มล. มีความผิดพลาด 0.2%

บวิ เรท ขนาด 100 มล. มีความผิดพลาด 0.2%

เคร่ืองชง่ั ( BALANCE )
โดยทัว่ ไปจะมี 2 แบบคือ แบบ triple-beam และ แบบ equal-arm
แบบ triple-beam

เปนเครอ่ื งชัง่ ชนิด Mechanical balance อกี ชนดิ หนึง่ ที่มีราคาถูกและใชง า ย แตม คี วามไวนอ ย
เครื่องชั่งชนิดนี้มีแขนขางขวาอยู 3 แขนและในแตล ะแขนจะมขี ดี บอกนาํ้ หนกั ไวเ ชน 0-1.0 กรมั 0-10
กรมั 0-100 กรมั และยังมตี ุม น้าํ หนกั สาํ หรบั เล่อื นไปมาไดอ กี ดวย แขนทั้ง 3 น้ตี ดิ กบั เขม็ ชอี้ นั เดยี วกัน

20

วธิ กี ารใชเครอ่ื งชั่งแบบ (Triple-beam balance)
1. ต้งั เคร่ืองช่งั ใหอ ยใู นแนวระนาบ แลว ปรับใหแขนของเคร่ืองชง่ั อยใู นแน วระนาบโดยหมนุ สก

รูใหเขม็ ช้ตี รงขดี 0
2. วางขวดบรรจุสารบนจานเครื่องชั่ง แลวเลือ่ นตุม นา้ํ หนกั บนแขนทั้งสามเพื่อปรบั ใหเขม็ ชีต้ รง

ขดี 0 อานน้ําหนักบนแขนเครื่องชั่งจะเปนน้ําหนักของขวดบรรจุสาร
3. ถาตองการชั่งสารตามน้ําหนักที่ตองการก็บวกน้ําหนักของสารกับน้ําหนักของขวดบรรจุสารที่

ไดใ นขอ 2 แลวเลอื่ นตมุ นํา้ หนกั บนแขนทง้ั 3 ใหต รงกับน้ําหนกั ท่ตี องการ
4. เติมสารที่ตองการชั่งลงในขวดบรรจุสารจนเข็มชี้ตรงข0ีดพอดี จะไดน้ําหนักของสารตามตองการ
5. นาํ ขวดบรรจุสารออกจากจานของเคร่อื งชั่งแลว เลอื่ นตมุ นํ้าหนกั ทกุ อนั ใหอ ยูที่ 0 ทําความ

สะอาดเครื่องชั่งหากมีสารเคมีหกบนจานหรือรอบๆ เครื่องชั่ง
แบบ equal-arm

เปน เครื่องชง่ั ทม่ี ีแขน 2 ขางยาวเทากันเมื่อ
วัดระยะจากจุดหมุนซง่ึ เปน สนั มดี ขณะท่ี
แขนของเครื่องชั่งอยูในสมดุล เมอ่ื ตอ งการ
หานาํ้ หนกั ของสารหรอื วตั ถุ ใหว างสารนน้ั
บนจานดานหนึ่งของเครื่องชั่ง ตอนนแ้ี ขน
ของเคร่อื งช่งั จะไมอ ยูในภาวะท่สี มดุลจึง
ตองใสต มุ น้าํ หนกั เพ่อื ปรบั ใหแขนเคร่อื งชงั่
อยใู นสมดลุ

วิธีการใชเ ครอ่ื งชง่ั แบบ (Equal-arm balance)
1.จัดใหเ คร่ืองชั่งอยูในแนวระดบั กอนโดยการปรบั สกรทู ่ขี าต้ังแลวหาสเกลศูนยข องเครื่องช่ัง

เมอ่ื ไมม วี ัตถุอยูบนจาน ปลอยที่รองจาน แลว ปรับใหเข็มชีท้ เ่ี ลข 0 บนสเกลศนู ย
2. วางขวดบรรจุสารบนจานทางดานซายมือและวางตุมน้ําหนักบนจานทางขวามือของเครื่องชั่ง

โดยใชคีบคีม
3. ถาเข็มชี้มาทางซายของสเกลศูนยแสดงวาขวดชั่งสารเบากวาตุมน้ําหนัก ตองยกปุมควบคุม

คานขึ้นเพื่อตรึงแขนเครื่องชั่งแลวเติมตุมน้ําหนักอีกถาเข็มชี้มาทางขวาของสเกลศูนยแสดงวาขวดชั่งสาร
เบากวาตุมน้ําหนกั ตองยกปุมควบคมุ คานขึ้นเพ่อื ตรึงแขนเครอ่ื งช่ังแลวเอาตมุ นํา้ หนกั ออก

4. ในกรณีทีต่ มุ นา้ํ หนกั ไมสามารถทาํ ใหแ ขนท้งั 2 ขางอยูในระนาบได ใหเลอื่ นไรเดอรไปมาเพอ่ื
ปรบั ใหน า้ํ หนักท้งั สองขา งใหเ ทา กนั

5. บันทึกน้ําหนักทง้ั หมดที่ชัง่ ได

21

6. นําสารออกจากขวดใสสาร แลวทําการชั่งน้ําหนักของขวดใสสาร
7. น้ําหนักของสารสามารถหาไดโ ดยนําน้ําหนกั ท่ีชั่งไดค ร้ังแรกลบนา้ํ หนักทชี่ ง่ั ไดคร้ังหลงั
8. หลังจากใชเครื่องชั่งเสร็จแลวใหทําความสะอาดจาน แลว เอาตมุ นาํ้ หนกั ออกและเลอ่ื นไรเดอร
ใหอยทู ี่ตําแหนงศนู ย

2. การใชงานอุปกรณว ิทยาศาสตรประเภทเคร่อื งมือชาง
เวอรเ นยี (VERNIER )

เปน เครื่องมือทีใ่ ชวดั ความยาวของวัตถุทัง้ ภายใน และภายนอกของชิน้ งาน เวอรเนียคาลิเปอรมลี กั ษณะ

สวนประกอบของเวอรเนีย

สเกลหลัก A เปนสเกลไมบรรทัดธรรมดา ซึ่งเปนมลิ ลิเมตร (mm) และนว้ิ (inch)

สเกลเวอรเ นยี B ซง่ึ จะเล่ือนไปมาไดบนสเกลหลกั

ปากวดั C – D ใชห นบี วัตถุที่ตองการวดั ขนาด

ปากวัด E – F ใชว ดั ขนาดภายในของวตั ถุ

แกน G ใชวัดความลึก

ปมุ H ใชก ดเลื่อนสเกลเวอรเนียไปบนสเกลหลัก

สกรู I ใชย ดึ สเกลเวอรเ นยี ใหต ิดกบั สเกลหลกั

การใชเวอรเ นีย
1. ตรวจสอบเครอ่ื งมอื วดั ดงั น้ี

1.1 ใชผาเช็ดทําความสะอาด ทุกชิ้นสวนของเวอรเนียรกอนใชงาน
1.2 คลายลอ็ คสกรู แลว ทดลองเลอ่ื นเวอรเ นยี สเกลไป-มาเบา ๆ เพื่อตรวจสอบดูวาสามารถใช
งานไดคลองตัวหรือไม

22

1.3 ตรวจสอบปากวดั ของเวอรเ นยี โดยเลอ่ื นเวอรเ นยี รส เกลใหป ากเวอรเ นยี วดั นอกเลอ่ื นชดิ
ตดิ กันจากนั้นยกเวอรเนยี รข ึน้ สองดูวา บรเิ วณปากเวอรเนยี ร มแี สงสวา งผานหรือไม ถาไมมแี สดงวา
สามารถใชงานไดดี กรณีที่แสงสวางสามารถลอดผานได แสดง วาปากวัดชํารุดไมควรนํามาใชวัดขนาด
2. การวัดขนาดงาน ตามลําดับขั้นดังนี้

2.1 ทําความสะอาดบริเวณผิวงานที่ตองการวัด
2.2 เลือกใชปากวัดงานใหเหมาะสมกับลักษณะงานที่ตองการ เชน ถาตองการวัดขนาดภายนอก
เลอื กใชป ากวดั นอก วดั ขนาดดา นในชน้ิ งานเลอื ใชป ากวดั ใน ถาตองการวัดขนาดงานที่ที่เปนชองเล็ก ๆ
ใชบริเวณสวนปลายของปากวัดนอก ซ่ืงมีลักษณะเหมอื นคมมีดทัง้ 2 ดา น
2.3 เลอื่ นเวอรเนียรสเกลใหป ากเวอรเนยี รสัมผสั ช้ินงาน ควรใชแรงกดใหพอดีถาใชแรงมาก
เกนิ ไป จะทําใหขนาดงานที่อานไมถูกตองและปากเวอรเนียรจะเสียรูปทรง
2.4 ขณะวัดงาน สายตาตองมองตั้งฉากกับตําแหนงที่อาน แลวจึงอานคา
3. เมื่อเลิกปฏิบัติงาน ควรทําความสะอาด ชะโลมดวยน้ํามัน และเกบ็ รักษาดว ยความระมัดระวงั ในกรณีท่ี
ไมไดใชงานนาน ๆ ควรใชว าสลนี ทาสว นทจ่ี ะเปน สนมิ

คีม(TONG)
คีมมีอยหู ลายชนดิ คีมที่ใชกับขวดปริมาตรเรียกวา flask tong คีมทใี่ ชกบั บกี เกอรเรียกวา beaker tong
และคีมที่ใชกับเบาเคลือบเรียกวา crucible tong ซง่ึ ทาํ ดว ยนเิ ก้ิลหรอื โลหะเจือเหล็กที่ไมเ ปน สนมิ แต
อยานาํ crucible tong ไปใชจับบีกเกอรหรือขวดปริมาตรเพราะจะทําใหลื่นตกแตกได

3.การใชง านอุปกรณว ิทยาศาสตรป ระเภทส้นิ เปลืองและสารเคมี
กระดาษกรอง (FILTER PAPER) เปนกระดาษที่กรองสารที่อนุภาคใหญออกจากของเหลวซึ่งมี

ขนาดของอนุภาคที่เล็กกวา
กระดาษลติ มัส (LITMUS)เปน กระดาษ ที่ใชทดสอบสมบัติความเปน กรด -เบส ของ ของเหลว

กระดาษลติ มสั มีสองสีคือ สแี ดง หรอื สชี มพู และ สีนํา้ เงนิ หรอื สฟี า วิธใี ชค ือการสัมผสั ของเหลวลงบน
กระดาษ ถาหากของเหลวมีสภาพเปนกรด ( pH < 4.5) กระดาษจะเปล่ียนจากสีนา้ํ เงินเปน สแี ดง และ
ในทางกลับกันถาของเหลวมีสภาพเปนเบส ( pH > 8.3) กระดาษจะเปลี่ยนจากสีแดงเปนสีนํ้าเงนิ ถา หาก
เปนกลาง (4.5 ≤ pH ≤ 8.3) กระดาษทั้งสองจะไมเปลี่ยนสี

สารเคมี หมายถงึ สารที่ประกอบดวยธาตุเดียวกันหรือสารประกอบจากธาตุตางๆรวมกันดวย
พนั ธะเคมีซึ่งในหองปฏิบัติการจะมีสารเคมีมากมาย

23

แบบทดสอบเร่ือง ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
คําชี้แจง จงเลอื กคําตอบทถ่ี กู ทส่ี ุด

1. คา นํ้าทบี่ าน 3 เดือนที่ผานมาสูงกวาปกติ จากขอความเกิดจากทักษะขอใด
ก. สงั เกต
ข. ตง้ั ปญหา
ค. ตั้งสมมติฐาน
ง. ออกแบบการทดลอง

2. จากขอ 1 นกั เรยี นพบวา ทอประปารั่วจึงทําใหคาน้ําสูงกวาปกตินักเรียนใชวิธีการทางวิทยาศาสตร
ขอใดในการตรวจสอบขอเท็จจริง
ก. ตั้งปญ หา
ข. ตั้งสมมติฐาน
ค. ออกแบบการทดลอง
ง. สรปุ ผล

3. ลักษณะนิสัยของนักวิทยาศาสตรขอใดที่ทําใหงานประสบความสําเร็จ
ก. ชอบจดบันทึก
ข. รกั การอา น
ค. ชอบคนควา
ง. ความพยายามและอดทน

4. นอยสวมเสอ้ื สีดาํ เดนิ ทาง 2 กโิ ลเมตร และเปลย่ี นเสอ้ื ตวั ใหมเ ปน สขี าวเดนิ ในระยะทางเทา กนั และ
วัดอุณหภูมิจากตวั เองหลงั เดนิ ทางทั้ง 2 ครั้ง ปรากฏวาไมเทากัน ปญหาของนอยคือขอใด
ก. สีใดมีความรอนมากกวากัน
ข. สมี ีผลตออณุ หภมู ขิ องรางกายหรือไม
ค. สดี าํ รอนกวา สขี าว
ง. สวมเสอื้ สีขาวเย็นกวา สีดาํ

5. แกว เลย้ี งแมว 2 ตัว ตัว 1 กนิ นมกบั ปลายา งและขาวสวย ตวั ที่ 2กินปลาทูกับขาวสวย 4 สปั ดาห
ตอ มาปรากฏวา แมวท้งั สองตวั มนี ํ้าหนกั เพ่มิ ขน้ึ เทากัน ปญหาของแกวกอนการทดลองคือขอใด
ก. ปลาอะไรที่แมวชอบกิน
ข. แมวชอบกินปลาทูหรือปลายาง
ค. ชนิดของอาหารมีผลตอการเจริญเติบโตหรือไม
ง. ปลาทูทําใหแมวสองตัวนา้ํ หนกั เพม่ิ ข้นึ เทา กัน

24

6. ตอยทําเสื้อเปอนดวยคราบอาหารจึงนําไปซัก ดว ยผงซักฟอก A ปรากฏวาไมสะอาด จึงนําไปซักดวย
ผงซักฟอก B ปรากฏวาสะอาด กอนการทดลองตอยตั้งปญหาวาอยางไร
ก. ชนิดของผงซักฟอกมีผลตอการลบรอยเปอ นหรือไม
ข. ผงซกั ฟอก A ซักผาไดส ะอาดกวา ผงซักฟอก B
ค. ผงซกั ฟอกใดซกั ไดสะอาดกวา กนั
ง. ถา ผงซกั ฟอก B จะสะอาดกวาผงซักฟอก A

7. นาํ น้าํ 400 ลูกบาศกเซนติเมตรใสลงในภาชนะ ทองแดง และสังกะสี อยา งละเทา ๆกัน ตมใหเดอื ด
ปรากฏวา นา้ํ ในภาชนะอลมู ิเนยี มเดือดกอนน้าํ ในภาชนะสังกะสี การทดลองนี้ตั้งสมมติฐานวาอยางไร

ก. ถา ตม นํา้ เดือดในปริมาณที่เทา กันจะเดือดในเวลาเดยี วกนั
ข. ถาตม นํ้าเดอื ดดวยภาชนะที่ทาํ ดว ยอลมู ิเนยี มดงั นนั้ นํา้ จะเดือดเรว็ กวา การตม ดวยภาชนะ

สังกะสี
ค. ถา ตม นาํ้ ทท่ี าํ ดว ยภาชนะโลหะชนดิ เดยี วกนั จะเดอื ดในเวลาเดยี วกนั
ง. ถา ตมนํ้าเดอื ดดว ยภาชนะทตี่ างชนดิ กันจะเดอื ดในเวลาตางกัน
8. จากปญหา “ชนิดของเสียงจะมีผลตอการเจริญเติบโตของไกหรือไม” ควรจะตั้งสมมติฐานวาอยางไร
ก. จังหวะของเพลงมีผลตอการเจริญเติบโตของไกหรือไม
ข. ไกท ช่ี อบฟง เพลงจะโตดีกวาไกทไ่ี มฟงเพลง
ค. ถาไกฟงเพลงไทยเดิมจะโตดีกวาไกฟงเพลงสากล
ง. ไกที่ฟงเพลงสากลและเพลงไทยเดิมจะโตเทากัน
9. จากปญหา"ผงซกั ฟอกมผี ลตอ การเจริญเตบิ โตของผกั กระเฉดหรือไม "สมมติฐาน กอนการทดลองคือขอใด
ก. ถา ใชผ งซักฟอกเทลงในนํ้าดังน้ันผักกระเฉดจะเจรญิ เตบิ โตดี
ข. พืชจะเจริญเติบโตดีเม่อื ใสผ งซักฟอก
ค. ผงซักฟอกมีสารทําใหผ กั กระเฉดเจริญเติบโตดี
ง. ผักกระเฉดจะเจริญเตบิ โตหรือไมถ าขาดผงซักฟอก
10. นง้ิ ใชส ําลกี รองน้ํา นอยใชใ ยบวบกรองนา้ํ 2 คน ใชว ธิ กี ารทดลองเดยี วกันทงั้ 2 คน ใชส มมตฐิ าน
รว มกนั ในขอ ใด
ก. สาร ขอ ใดกรองน้าํ ไดใสกวา กนั
ข. นาํ้ ใสสะอาดดว ยสาํ ลแี ละใยบวบ
ค. ถาไมใชใยบวบและสําลีน้ําจะไมใสสะอาด
ง. ถาใชใ ยบวบกรองนาํ้ ดงั น้นั นา้ํ จะใสสะอาดกวา ใชส าํ ลี

25

11. เมอ่ื ใสน ้าํ แขง็ ลงในแกว แลว ตงั้ ทิ้งไวสักครจู ะพบวารอบนอกของแกวมีหยดนํ้าเกาะอยเู ตม็ ขอ ใดเปน
ผลจากการสงั เกต และบันทึกผล
ก. มหี ยดนาํ้ ขนาดเลก็ และขนาดใหญเ กาะอยจู าํ นวนมากทผ่ี วิ แกว

ข. ไอนํ้าในอากาศกล่นั ตวั เปน หยดนํา้ เกาะอยูรอบๆแกว
ค. แกวนาํ้ ร่วั เปน เหตใุ หน ้าํ ซมึ ออกมาที่ผวิ นอก
ง. หยดนาํ้ ท่เี กิดเปนกระบวนการเดียวกบั การเกดิ น้าํ คาง

12. กระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นตอนใด ที่จะนําไปสูการสรุปผล และการศึกษาตอไป

ก. การตั้งสมมติฐานและการออกแบบการทดลอง

ข. การสังเกต

ค. การรวบรวมขอมูล

ง. การหาความสัมพันธของขอเท็จจริง

13. ในการออกแบบการทดลองจะตองยึดอะไรเปนหลัก

ก. สมมติฐาน ข. ขอ มูล

ค. ปญ หา ง. ขอเทจ็ จรงิ

14. สมมติฐานทางวิทยาศาสตรจะเปลี่ยนเปนทฤษฎีไดเมื่อใด

ก. เปน ทีย่ อมรบั โดยทวั่ ไป

ข. อธิบายไดกวางขวาง

ค. ทดสอบแลว เปนจรงิ ทกุ คร้ัง

ง. มีเครอื่ งมือพิสูจน

15. อปุ กรณต อ ไปนี้ ขอใดเปน อปุ กรณส าํ หรบั หาปรมิ าตรของสาร

ก. หลอดฉดี ยา

ข. กระบอกตวง

ค. เครื่องชั่งสองแขน

ง. ถูกทั้งขอ ก. และขอ ข.

16. ในกระบวนการทางวิทยาศาสตร ถาหากผลการทดลองที่ไดจากการทดสอบสมมติฐาน ไมสอดคลอง

กับสมมติฐาน จะตองทําอยางไร

ก. สังเกตใหม

ข. ตั้งปญหาใหม

ค. ออกแบบการทดลองใหม

ง. เปลี่ยนสมมติฐาน

26

17. ขอใดเรียงลําดับขั้นตอนของวิธีการทางวิทยาศาสตรไดถูกตอง
ก. การตั้งสมมติฐาน การรวบรวมขอมูล การทดลอง และสรุปผล
ข. การตั้งสมมติฐาน การสังเกตและปญหา การตรวจสอบสมมติฐานและการทดลอง และสรุปผล
ค. การสังเกตและปญหา การทดลองและตั้งสมมติฐาน การตรวจสอบสมมติฐาน และสรุปผล
ง. การสังเกตและปญหา การตั้งสมมติฐากนารตรวจสอบสมมติฐานและการทดลอง และสรุปผล

18. นักวิทยาศาสตรจะสรุปผลการทดลองไดอยางมีความเชื่อมั่นเมื่อใด
ก. ออกแบบการทดลองที่มีการควบคุมตัวแปรตางๆ อยา งรดั กุมมากทส่ี ุด
ข. กําหนดปญหาและตั้งสมมติฐานที่ดี
ค. รวบรวมขอมูลจากแหลงตางๆ มาเปรียบเทียบกับผลการทดลองไดถูกตองตรงกัน
ง. ผลการทดลองสอดคลองตามทฤษฎีที่มีอยูเดิม

19. วิธีการทางวิทยาศาสตรขั้นตอนใด ที่ถือวาเปนความกาวหนาทางวิทยาศาสตรอยางแทจริง
ก. การตั้งปญหาและการตั้งสมมติฐาน
ข. การตรวจสอบสมมติฐาน
ค. การตั้งสมมติฐาน
ง. การตั้งปญ หา

20. ขอใดเปนลักษณะของสมมติฐานที่ดี
ก. สามารถอธิบายปญหาไดหลายแงหลายมุม
ข. ครอบคลุมเหตุการณและปรากฏการณตางๆ ภายในสภาพแวดลอ มเดยี วกนั
ค. สามารถแกปญหาที่สงสัยไดอยางชัดเจน
ง. สามารถอธิบายปญหาตางๆ ได แจมชัด

21. “ แมเ หล็กไฟฟา จะดดู จํานวนตะปไู ดมากขนึ้ ใชหรอื ไมถา แมเ หลก็ ไฟฟา นน้ั มีจาํ นวนแบตเตอร่เี พิ่มข้นึ ”
จากขอความขางตน ขอใดกลาวถงึ ตวั แปรไดถ ูกตอ ง
ก. ตวั แปรอิสระ คือ จาํ นวนแบตเตอร่ี
ข. ตัวแปรอิสระ คอื จํานวนตะปทู ถี่ ูกดดู
ค. ตวั แปรตาม คอื จาํ นวนแบตเตอร่ี
ง. ตัวแปรตาม คือ ชนิดของแบตเตอรี่

27

22. “ การงอกของเมล็ดขาวโพดในเวลาท่ีตางกันข้ึนอยกู ับปริมาณของนา้ํ ที่เมลด็ ขา วโพดไดร บั ใชห รอื ไม ”
จากขอความขางตน ขอ ใดกลาวถงึ ตัวแปรไดถูกตอง
ก. ตัวแปรอิสระ คือ ความสมบูรณของเมล็ดขาวโพด
ข. ตัวแปรตาม คือ เวลาในการงอกของเมล็ดขาวโพด
ค. ตวั แปรทตี่ อ งควบคมุ คือ ปรมิ าณนาํ้
ง. ถกู ทุกขอท่กี ลา วมา

23. ใหน กั เรยี นเรยี งลําดบั ขั้นตอนการตง้ั สมมตุ ิฐาน ตอไปน้ี
1. จากปญหาที่ศึกษาบอกไดวาตัวแปรใดเปนตัวแปรตน และตวั แปรใดเปน ตวั แปรตาม
2. ตั้งสมมุติฐานในรูป “ ถา ....ดงั นน้ั ”
3. ศึกษาธรรมชาติของตัวแปรตนตางๆที่มีผลตอตัวแปรตามมากที่สุดอยางมีหลักการและเหตุผล
4. บอกตวั แปรตนทอ่ี าจจะมผี ลตอตวั แปรตาม
ก. ขอ 1 , 2 , 3 และ 4 ตามลําดับ
ข. ขอ 1 , 4, 3 และ 2 ตามลําดับ
ค. ขอ 4 , 2 , 3 และ 1 ตามลําดับ
ง. ขอ 4 , 1 , 3 และ 2 ตามลําดับ

24. พิจารณาขอความตอไปน้ีวา ขอความใดเปนการตั้งสมมติฐาน
ก. ขณะเปดขวดมีเสียงดังปอก
ข. ฟองกาซทีป่ ดุ ข้นึ มา คือ กาซคารบอนไดออกไซด
ค. เครอ่ื งด่มื ทแ่ี ชไ วใ นตูเ ย็นจะมีรสหวาน
ง. ทุกขอเปนสมมุติฐานทั้งหมด

25. การกําหนดนิยามเชิงปฏิบัติการที่ดีควรมีลักษณะอยางไร
ก. มีความชัดเจน
ข. ทาํ การวดั ได
ค. สงั เกตได
ง. ถูกทง้ั ขอ ก ข และ ค

28

26. ถานกั เรียนจะกาํ หนดนิยามเชิงปฏบิ ัตกิ าร” การเจรญิ เติบโตของไก ” นกั เรยี นจะมวี ธิ กี ารกาํ หนดนยิ าม
เชิงปฏบิ ตั ิการโดยคาํ นึงถึงขอใดเปน เกณฑ
ก. ตรวจสอบจากความสูงของไกที่เพิ่มขึ้น
ข. นาํ้ หนักไกท เี่ พิม่ ข้นึ
ค. ความยาวของปกไก
ง. ถูกทุกขอ

27. ขอใดคือความหมายของคําวา “ การทดลอง ”
ก. การทดลองมี 3 ขั้นตอน คือการออกแบบการทดลอง การปฏิบัติการทดลอง และการบันทึก
ผลการทดลอง
ข. เปนการตรวจสอบที่มาและความสําคัญของปญหาที่ศึกษา
ค. เปนการตรวจสอบสมมตุ ฐิ านที่ตั้งไวว า ถกู ตอ งหรือไม
ง. ถกู ท้ังขอ ก. และขอ ค.

28. ถานกั เรียนตอ งการจะตรวจสอบวาดินตางชนิดกนั จะอุมนาํ้ ไดในปรมิ าณทตี่ า งกันอยางไร นกั เรียน
ต้ังสมมตุ ิฐานไดว าอยางไร
ก. ถาชนิดของดินมผี ลตอ ปรมิ าณนํา้ ทอี่ มุ ไว ดงั นน้ั ดนิ เหนยี วจะอมุ นาํ้ ไดม ากกวา ดนิ รว นและ
ดนิ รว นจะอมุ นาํ้ ไวไ ดม ากกวา ดนิ ทราย
ข. ดนิ ตา งชนดิ กันยอ มอมุ นาํ้ ไวไ ดตางกนั ดว ย
ค. ดนิ ทมี่ เี น้ือดินละเอยี ดจะอุมนํา้ ไดดีกวาดนิ เนือ้ หยาบ
ง. ถกู ทุกขอทีก่ ลา วมา

29

จากขอมูลตอไปนี้ใหตอบคําถามขอ 29 และขอ 30

จากการทดลองละลายสาร A ที่ละลายในของเหลว B ณ อุณหภูมิตางๆ ดงั นี้

อุณหภูมขิ องเหลว B ปริมาณของสาร A ที่ละลาย ในของเหลว B

(องศาเซลเซยี ส) (g)

20 5

30 10

40 20
50 40

29. ทอ่ี ณุ หภูมิ 20 องศาเซลเซียส สาร A ละลายในของเหลว B ไดกีก่ รัม
ก. ละลายได 20 กรมั
ข. ละลายได 15 กรมั

ค. ละลายได 10 กรมั
ง. ละลายได 5 กรมั
30. จากขอมูลในตาราง เม่อื อุณหภมู สิ ูงขึน้ การละลายของสาร A เปนอยางไร
ก. สาร A ละลายในสาร B ไดน อ ยลง
ข. สาร A ละลายในสาร B ไดมากขน้ึ
ค. อุณหภมู ไิ มมผี ลตอการละลายของสาร A
ง. ไมสามารถสรุปไดเพราะขอมูลมีไมเพียงพอ

30

เฉลยแบบทดสอบทกั ษะวทิ ยาศาสตร
1. จ 2. ข 3. ก 4. จ5 .ข
ข 10. ง
6. ง 7. ก 8. จ 9.

กิจกรรมท่ี 1 กระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
กิจกรรม ท่ี 1 กระบวนการทางวิทยาศาสตร
ใหนักศึกษาออกแบบแกปญหาจากสถานการณตอไปน้ี

โดยมีอปุ กรณ ดงั น้ี เมล็ดถว่ั ถว ยพลาสติก กระดาษทิชชู น้าํ กระดาษสดี าํ

กาํ หนดปญ หา แสงผลตอ การเจริญเตบิ โตของเมลด็ ถั่วหรอื ไม

การตั้งสมมติฐาน ถา แสงมผี ลตอการเจริญเติบโตของเมลด็ ถ่ัวแลว ดงั นน้ั เมล็ดถวั่ ทไี่ ดรบั แสง

จะเจรญิ เติบโตไดด ีกวา

ตัวแปรตน แสง

ตวั แปรตาม การเจรญิ เตบิ โตของเมล็ดถ่วั

ตัวแปรควบคมุ เมล็ดถว่ั ,ถวยพลาสติก,กระดาษทิชชู,ปริมาณนาํ้
การทดลอง
1. แชเ มลด็ ถวั่ เขียวไว 1 คืน

2. ใสน ้าํ ลงในถว ยพลาสติก 3 ใบ ใหมีระดับน้าํ สงู ประมาณ 1 cm

3. พับทบกระดาษทชิ ชหู ลายๆ ชน้ั พรมน้ําใหชืน้ แลวนําไปบุดา นในของถทวยําเชน นี้กบั ถวยพลาสตกิ ทงั้ 3 ใบ

4. วางเมลด็ ถว่ั เขยี ว 6 เมล็ด ท่แี ชน้ําแลว ไวร ะหวา งกระดาษทชิ ชูและถว ย

5. ถวยใบที่ 1 ใหใชกระดาษสดี าํ ปด ไวโ ดยระมัดระวงั ไมใหแสงเขาไปในถวย ถว ยใบท่ี 2 วางไวบ รเิ วณ

ใกลเ คยี งบรเิ วณใบที่ 1

6. สงั เกตการเจรญิ เติบโตโดยวดั ความสงู ของเมลด็ ถัว่ ทกุ วนั และบันทึกผลของ เมลด็ ถว่ั ทกุ วนั เปน เวลา 5

วนั และเติมนาํ้ ลงในถวยใหส งู 1 cm ทกุ วนั

31

เฉลยแบบทดสอบบทท่ี 1 เรื่อง ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
1. ข 2. ข 3. ง 4. ค 5 .ค

6. ก 7. ข 8. ค 9. ก 10. ง

11. ก 12. ก 13. ก 14. ค 15. ง

16. ง 17. ง 18. ค 19. ข 20. ค

21. ก 22. ข 23. ข 24. ค 25. ง

26. ง 27. ง 28. ง 29. ง 30. ข

32

บทท่ี 2
โครงงานวิทยาศาสตร

สาระสําคัญ
โครงงานวิทยาศาสตรเปนกิจกรรมเกี่ยวกับวิทยาศาสตร ซึ่งเปนกิจกรรมที่ตองใชกระบวนการ

ทาง วทิ ยาศาสตร ในการศกึ ษาคน ควา โดยผเู รยี นจะเปน ผดู ําเนนิ การดว ยตนเองทั้งหมด ต้ังแตเ รมิ่ วางแผน
ใน การศึกษาคนควา การเก็บรวบรวมขอมูล จนถึงการแปลผล สรุปผล และการเสนอผลการศึกษา โดยมี
ผชู ํานาญ การเปนผูใหคาํ ปรกึ ษา
ผลการเรยี นรทู คี่ าดหวัง

1. อธิบายประเภท เลือกหัวขอ วางแผน วิธีทํา นําเสนอและประโยชนของโครงงานได
2. วางแผนการทําโครงงานได
3. ทําโครงงานวิทยาศาสตรเปนกลุมได
4. อธิบายและบอกแนวทางในการนําผลจากโครงงานไปใชประโยชนได
5. นําความรูเกี่ยวกับโครงงานไปใชประโยชนในชีวิตประจําวันได
ขอบขายเน้อื หา
เร่ืองที่ 1 ประเภทของโครงงานวิทยาศาสตร
เรื่องที่ 2 ขั้นตอนการทําโครงงานวิทยาศาสตร
เรื่องท่ี 3 การนําเสนอโครงงานวิทยาศาสตร

33

เร่อื งท่ี 1 ประเภทของโครงงานวิทยาศาสตร

โครงงานวิทยาศาสตรเปนกิจกรรมเกี่ยวกับวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ซึง่ เปนกิจกรรมทต่ี อ งใช
กระบวนการทางวิทยาศาสตรในการศึกษาคนควา โดยผูเรียนจะเปนผูดําเนินการดวยตนเองทั้งหมด
ตง้ั แตเรมิ่ วางแผนในการศึกษาคน ควา การเก็บรวบรวมขอมูล จนถึงเรือ่ งการแปลผล สรปุ ผล และเสนอ
ผลการศึกษา โดยมผี ชู ํานาญการเปน ผูใหค ําปรึกษา
ลักษณะและประเภทของโครงงานวิทยาศาสตร จาํ แนกไดเ ปน 4 ประเภท ดงั น้ี

1. โครงงานประเภทสํารวจ เปนโครงงานที่มีลักษณะเปนการศึกษาเชิงสํารวจ รวบรวมขอมูล
แลว นาํ ขอ มลู เหลาน้ันมาจัดกระทําและนาํ เสนอในรูปแบบตาง ๆ ดังน้ันลกั ษณะสาํ คญั ของ
โครงงานประเภทนี้คือ ไมมีการจัดทําหรือกําหนดตัวแปรอิสระที่ตองการศึกษา

2. โครงงานประเภททดลอง เปนโครงงานที่มีลักษณะกิจกรรมที่เปนการศึกษาหาคําตอบของ
ปญหาใดปญหาหนึ่งดวยวิธีการทดลอง ลักษณะสําคัญของโครงงานนี้คือ ตองมีการ
ออกแบบการทดลองและดําเนินการทดลองเพื่อหาคําตอบของปญหาที่ตองการทราบหรือ
เพอ่ื ตรวจสอบสมมตฐิ านทตี่ ้งั ไว โดยมีการจดั กระทํากบั ตวั แปรตน หรอื ตัวแปรอิสระ เพ่อื ดู
ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั ตวั แปรตาม และมีการควบคุมตวั แปรอ่ืน ๆ ท่ไี มต องการศกึ ษา

3. โครงงานประเภทการพัฒนาหรือประดิษฐ เปนโครงงานที่มีลักษณะกิจกรรมที่เปนการศึกษา
เกีย่ วกบั การประยุกต ทฤษฎี หรือหลกั การทางวิทยาศาสตร เพอ่ื ประดษิ ฐเครื่องมอื เครื่องใช
หรอื อปุ กรณเพอ่ื ประโยชนใ ชส อยตา ง ๆ ซง่ึ อาจเปน การประดิษฐข องใหม ๆ หรือปรับปรุง
ของเดิมที่มีอยูใหมีประสิทธิภาพสูงขึ้น ซึ่งจะรวมไปถึงการสรางแบบจําลองเพื่ออธิบาย
แนวคดิ

4. โครงงานประเภทการสรางทฤษฎีหรืออธิบาย เปนโครงงานที่มีลักษณะกิจกรรมที่ผูทํา
จะตองเสนอแนวคิด หลักการ หรือทฤษฎีใหม ๆ อยางมีหลักการทางวิทยาศาสตรในรูปของ
สูตรสมการหรือคําอธิบายอาจเปนแนวคิดใหมที่ยังไมเคยนําเสนอ หรืออาจเปนการอธิบาย
ปรากฏการณในแนวใหมกไ็ ด ลกั ษณะสาํ คญั ของโครงงานประเภทน้ี คือ ผูทําจะตองมพี ืน้
ฐานความรูทางวิทยาศาสตรเปนอยางดี ตองคนควาศึกษาเรื่องราวที่เกี่ยวของอยางลึกซึ้ง จึง
จะสามารถสรางคําอธิบายหรือทฤษฎีได

34

กิจกรรมท่ี 1
1 ) ใหนักศึกษาพิจารณาชื่อโครงงานตอไปนี้แลวตอบวาเปนโครงงานประเภทใด โดยเขียน

คําตอบลงในชองวาง

1. แปรงลบกระดานไรฝ นุ โครงงาน.....................................

2. ยาขัดรองเทาจากเปลือกมังคุด โครงงาน....................................

3. การศึกษาบริเวณปาชายเลน โครงงาน....................................

4. พฤติกรรมลองผิดลองถูกของนกพิราบ โครงงาน.....................................

5. บานยุคนวิ เคลยี ร โครงงาน.....................................

6. การศึกษาคุณภาพน้ําในแมน้ําเจาพระยา โครงงาน.....................................

7. เครื่องสงสัญญาณกันขโมย โครงงาน.....................................

8. สาหรา ยสีเขียวแกมน้ําเงินปรับสภาพนา้ํ เสียจากนากุง โครงงาน..........................

9. ศึกษาพฤติกรรมการเรียนรูแบบมีเงื่อนไขของหนูขาว โครงงาน.........................

10. ศึกษาวงจรชีวิตของตัวดวง โครงงาน......................................

2 ) ใหนักศึกษาอธิบายความสําคัญของโครงงานวิทยาศาสตรวามีความสําคัญอยางไร
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................

35

เรอ่ื งท่ี 2 ขัน้ ตอนการทาํ โครงงานวิทยาศาสตร

การทํากิจกรรมโครงงานเปนการทํากิจกรรมที่เกิดจากคําถามหรือความอยากรูอยากเห็นเกี่ยวกับ
เรอื่ งตาง ๆ ดงั นั้นการทาํ โครงงานจึงมขี ้นั ตอนดังนี้

1. ขั้นสาํ รวจหรือตดั สินใจเลอื กเรื่องทจ่ี ะทํา
การตัดสินใจเลือกเรื่องที่จะทําโครงงานควรพิจารณาถึงความพรอมในดานตาง ๆ เชน

แหลงความรูเพียงพอที่จะศึกษาหรือขอคําปรึกษา มีความรูและทักษะในการใชเครื่องมืออุปกรณตางๆ ที่
ใชใ นการศึกษา มีผูทรงคุณวุฒริ บั เปน ทีป่ รึกษา มีเวลา และงบประมาณเพียงพอ

2. ข้นั ศึกษาขอ มลู ท่เี กี่ยวของกบั เร่ืองท่ตี ดั สินใจทํา
การศกึ ษาขอ มูลที่เกี่ยวขอ งกับเรือ่ งทตี่ ัดสนิ ใจทาํ จะชว ยใหผูเ รียนไดแนวคดิ ทีจ่ ะ

กําหนดขอบขายเรื่องที่จะศึกษาคนควาใหเฉพาะเจาะจงมากขึ้นและยังไดความรู เรื่องที่จะศึกษาคนควา
เพิ่มเติมจนสามารถออกแบบการศึกษา ทดลอง และวางแผนดําเนินการทําโครงงานวิทยาศาสตรอยาง
เหมาะสม

3. ขน้ั วางแผนดาํ เนนิ การ
การทําโครงงานวิทยาศาสตรไมวาเรื่องใดจะตองมีการวางแผนอยางละเอียด รอบคอบ

และมีการกาํ หนดขน้ั ตอนในการดําเนนิ งานอยา งรดั กมุ ทง้ั น้เี พื่อใหการดาํ เนินงานบรรลุจดุ มงุ หมายหรอื
เปาหมายที่กําหนดไว ประเด็นที่ตองรวมกันคิดวางแผนในการทําโครงงานมีดังนี้ คือ ปญหา สาเหตุของ
ปญหา แนวทาง และวิธีการแกปญหาที่สามารถปฏิบัติได การออกแบบการศึกษาทดลองโดยกําหนดและ
ควบคุมตวั แปร วัสดอุ ปุ กรณและสารเคมี เวลา และสถานท่ีจะปฏบิ ตั ิงาน

4. ขน้ั เขยี นเคา โครงของโครงงานวทิ ยาศาสตร
การเขียนเคาโครงของโครงงานวิทยาศาสตรมีรายละเอียดดังนี้
4.1 ชื่อโครงงาน เปนขอความสั้น ๆ กะทัดรัด ชัดเจน สื่อความหมายตรง และมีความ

เฉพาะเจาะจงวาจะศึกษาเรื่องใด
4.2 ชื่อผทู าํ โครงงาน เปนผูร ับผิดชอบโครงงาน ซึง่ อาจเปนรายบคุ คลหรือกลมุ ก็ได
4.3 ชื่อทป่ี รึกษาโครงงาน ซงึ่ เปน อาจารยห รอื ผทู รงคุณวุฒกิ ไ็ ด
4.4 ที่มาและความสําคัญของโครงงาน เปนการอธิบายเหตุผลที่เลือกทําโครงงานนี้

ความสําคัญของโครงงาน แนวคิด หลักการ หรือทฤษฎีที่เกี่ยวกับโครงงาน
4.5 วัตถุประสงคโครงงาน เปนการบอกจุดมุงหมายของงานที่จะทํา ซึ่งควรมีความ

เฉพาะเจาะจงและเปนสิ่งที่สามารถวัดและประเมินผลได
4.6 สมมติฐานของโครงงาน(ถามี)สมมติฐานเปนคําอธิบายท่ีคาดไวลว งหนา ซ่งึ จะผิด

หรือถกู ก็ได สมมติฐานท่ดี ีควรมีเหตผุ ลรองรับ และสามารถทดสอบได

36

4.7 วัสดุอุปกรณแ ละสง่ิ ทีต่ องใช เปน การระบุวัสดอุ ุปกรณท่จี ําเปน ใชใ นการ
ดําเนินงานวามีอะไรบาง ไดมาจากไหน

4.8 วธิ ีดาํ เนินการ เปนการอธบิ ายขน้ั ตอนการดําเนนิ งานอยางละเอยี ดทุกข้นั ตอน
4.9 แผนปฏบิ ตั กิ าร เปน การกาํ หนดเวลาเรม่ิ ตน และเวลาเสรจ็ งานในแตล ะขน้ั ตอน
4.10 ผลท่คี าดวา จะไดรบั เปนการคาดการณผ ลที่จะไดรับจากการดําเนินงานไว
ลว งหนา ซ่ึงอาจไดผลตามที่คาดไวห รือไมก ็ได
4.11 เอกสารอางอิง เปนการบอกแหลงขอมูลหรือเอกสารที่ใชในการศึกษาคนควา
5. ขนั้ ลงมือปฏบิ ัติ
การลงมือปฏิบัติเปนขั้นตอนที่สําคัญตอนหนึ่งในการทําโครงงานเนื่องจากเปนการลง
มือปฏิบัติจริงตามแผนที่ไดกําหนดไวในเคาโครงของโครงงาน อยางไรก็ตามการทําโครงงานาจะสําเร็จ
ไดด วยดี ผเู รยี นจะตองคาํ นงึ ถึงเรือ่ งความพรอมของวัสดุอุปกรณ และสิง่ อื่น ๆ เชนสมุดบันทกึ กจิ กรรม
ประจําวัน ความละเอียดรอบคอบและความเปนระเบียบในการปฏิบัติงาน ความประหยัดและความ
ปลอดภัยในการปฏิบัติงาน ความนาเชื่อถือของขอมูลที่ไดจากการปฏิบัติงาน การเรียงลําดับกอนหลังของ
งานสว นยอย ๆ ซงึ่ ตองทําแตล ะสวนใหเ สรจ็ กอนทาํ สวนอ่ืนตอไปในขั้นลงมือปฏิบตั ิจะตอ งมกี ารบนั ทึก
ผล การประเมินผล การวิเคราะห และสรปุ ผลการปฏิบตั ิ
6. ขน้ั เขยี นรายงานโครงงาน
การเขียนรายงานการดําเนินงานของโครงงาน ผูเรียนจะตองเขียนรายงานใหชัดเจน ใช
ศพั ทเ ทคนิคที่ถูกตอ ง ใชภาษากะทดั รดั ชดั เจน เขาใจงาย และตอ งครอบคลุมประเดน็ สําคญั ๆ ท้ังหมด
ของโครงงานไดแก ชื่อโครงงาน ชื่อผูทําโครงงาน ชื่อที่ปรึกษา บทคัดยอ ที่มาและความสําคัญของ
โครงงาน จุดหมาย สมมติฐาน วิธีดําเนินงาน ผลการศึกษาคนควา ผลสรุปของโครงงาน ขอเสนอแนะ คํา
ขอบคุณบุคลากรหรือหนวยงานและเอกสารอางอิง
7. ขน้ั เสนอผลงานและจดั แสดงผลงานโครงงาน
หลังจากทําโครงงานวิทยาศาสตรเสร็จแลวจะตองนําผลงานที่ไดมาเสนอและจัดแสดง
ซึ่งอาจทําไดหลายรูปแบบ เชน การจัดนิทรรศการ การประชุมทางวิชาการ เปนตน ในการเสนอผลงาน
และจัดแสดงผลงานโครงงานวิทยาศาสตร ควรนําเสนอใหครอบคลุมประเด็นสําคัญ ๆ ทั้งหมดของ
โครงงาน

37

กจิ กรรมที่ 2
1. วางแผนจัดทําโครงงานวิทยาศาสตรที่นาสนใจอยากรูมา 1 โครงงาน โดยดาํ เนนิ การดงั น้ี

1) - ระบุประเด็นท่ีสนใจ/อยากรู/ อยากแกไขปญหา ( 1 ประเดน็ )

- ระบุเหตผุ ลทส่ี นใจ/อยากรู/ อยากแกไขปญหา ( ทําไม )

- ระบุแนวทางที่สามารถแกไขปญหานี้ได ( ทาํ ได )

- ระบุผลดีหรือประโยชนทางการแกไขโดยใชกระบวนการที่ระบุ(พิจารณาขอมูล

จากขอ 1) มาเปนชื่อโครงงาน

2) ระบุชื่อโครงงานที่ตองการแกไขปญหาหรือทดลอง

3) ระบุเหตุผลของการทําโครงงาน (มวี ัตถุประสงคอยางไร ระบเุ ปน ขอ ๆ )

4) ระบุตัวแปรที่ตองการศึกษา ( ตวั แปรตน ตวั แปรตาม และตวั แปรควบคมุ )

5) ระบุความคาดเดา (สมมติฐาน) ทต่ี องการพสิ ูจน

2. จากขอมูลตามขอ 1) ใหนักศึกษาเขียนเคาโครงโครงงานตามประเด็นดังนี้

1) ชื่อโครงงาน ( จาก 2 )..........................................................................................

2) ที่มาและความสําคัญของโครงงาน (จาก 1)..............................................................

3) วัตถุประสงคของโครงงาน ( จาก 3 )......................................................................

4) ตัวแปรที่ตองการศึกษา ( จาก 4 )............................................................................

5) สมมติฐานของโครงงาน ( จาก 5 )..........................................................................

6) วสั ดอุ ปุ กรณและงบประมาณท่ตี องใช

6.1 วัสดุอุปกรณ. ..........................................................................................

6.2 งบประมาณ...........................................................................................

7) วธิ ดี าํ เนนิ งาน ( ทําอยางไร )

8) แผนการปฏิบัติงาน ( ระบกุ ิจกรรม วันเดอื นป และสถานท่ีทป่ี ฏิบตั งิ าน )

กจิ กรรม วนั เดอื นป สถานที่ปฏิบัติงาน หมายเหตุ

9) ผลทคี่ าดวาจะไดร ับ (ทําโครงงานนี้แลวมีผลดีอยางไรบาง)........................................
10) เอกสารอา งองิ (ใชเอกสารใดบางประกอบในการคนควาหาความรูในการทําโครงงานนี้)
3. นําเคาโครงที่จัดทําแลวเสร็จไปขอคําปรึกษาจากอาจารยที่ปรึกษา แลวขออนุมัติดําเนินงาน
4. ดําเนินตามแผนปฏิบัติงานที่กําหนดในเคาโครงโครงงาน พรอมบันทึกผล

1) สภาพปญหาและแนวทางแกไข (ถาม)ี ในแตละกิจกรรม
2) ผลการทดลองทุกครั้ง

38

เรื่องท่ี 3 การนําเสนอโครงงานวิทยาศาสตร

การแสดงผลงานเปนขั้นตอนสําคัญอีกประการหนึ่งของการทําโครงงานเรียกไดวาเปนงานขั้น
สุดทายของการทําโครงงานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เปนการแสดงผลิตผลของความคิด และการ
ปฏบิ ัตกิ ารทัง้ หมดท่ผี ูทาํ โครงงานไดท มุ เทเวลาไป และเปนวธิ ีการท่ีจะทาํ ใหผอู ื่นรับรูและเขา ใจถึงผลงาน
นั้น ๆ มีผูกลาววาการวางแผนออกแบบเพื่อจัดแสดงผลงานนั้นมีความสําคัญเทา ๆ กับการทําโครงงาน
นัน้ เอง ผลงานทท่ี ําจะดียอดเยีย่ มเพียงใด แตถาการจัดแสดงผลงานทาํ ไดไ มด ี ก็เทา กับไมไดแ สดงความดี
ยอดเย่ยี มของผลงานนัน้ น่ันเอง

การแสดงผลงานทําไดในรูปแบบตาง ๆ กัน เชน การแสดงในรูปนิทรรศการ ซึ่งมีทั้งการาจัด
แสดงและการอธิบายดวยคําพูด หรือในรูปแบบของการจัดแสดงโดยไมมีการอธิบายประกอบหรือในรูป
ของการรายงานปากเปลา ไมวาการแสดงผลงานจะอยูในรูปแบบใด ควรจะจัดใหครอบคลุมประเด็น
สําคัญดังตอไปน้ี

1. ช่ือโครงงาน ชื่อผูท าํ โครงงาน ช่ือทปี่ รกึ ษา
2. คําอธิบายถึงเหตุจูงใจในการทําโครงงาน และความสําคัญของโครงงาน
3. วธิ ีการดําเนนิ การ โดยเลือกเฉพาะขัน้ ตอนทีเ่ ดน และสําคญั
4. การสาธิตหรือแสดงผลที่ไดจากการทดลอง
5. ผลการสังเกตและขอมูลเดน ๆ ที่ไดจากการทําโครงงาน
การจัดนิทรรศการโครงงาน ควรคํานึงถึงสิ่งตาง ๆ ตอไปนี้
1. ความปลอดภัยของการจัดแสดง
2. ความเหมาะสมกับเนื้อที่จัดแสดง
3. คําอธบิ ายทีเ่ ขยี นแสดงควรเนน ประเดน็ สําคัญ และส่งิ ทนี่ าสนใจเทา นั้น โดยใช

ขอความกะทัดรัด ชัดเจน และเขาใจงาย
4. ดงึ ดูดความสนใจผูเขา ชม โดยใชรปู แบบการแสดงท่ีนา สนใจ ใชส ที ่ีสดใส เนน จดุ ท่ี

สําคญั หรอื ใชว สั ดตุ างประเภทในการจัดแสดง
5. ใชตารางและรูปภาพประกอบ โดยจัดวางอยางเหมาะสม
6. สงิ่ ทแี่ สดงทุกอยา งตอ งถูกตอง ไมม ีการสะกดผดิ หรอื อธิบายหลักการที่ผดิ
7. ในกรณที ่เี ปน ส่งิ ประดิษฐ ส่งิ น้นั ควรอยูในสภาพท่ที ํางานไดอ ยา งสมบรู ณ

39

ในการแสดงผลงาน ถาผูนําผลงานมาแสดงจะตองอธิบายหรือรายงานปากเปลาหรือ
ตอบคําถามตาง ๆ จากผูชมหรือตอกรรมการตัดสินโครงงาน การอธิบายตอบคําถาม หรือรายงานปากเปลา
น้นั ควรไดค าํ นึงถงึ ส่งิ ตาง ๆ ตอ ไปน้ี

1. ตองทําความเขาใจกับสิ่งที่อธิบายเปนอยางดี
2. คํานึงถึงความเหมาะสมของภาษาที่ใชกับระดับผูฟง ควรใหชัดเจนและเขาใจงาย
3. ควรรายงานอยางตรงไปตรงมา ไมออมคอม
4. พยายามหลีกเล่ยี งการอานรายงาน แตอาจจดหวั ขอ สําคัญ ๆ ไวเพ่อื ชวยใหการ

รายงานเปนไปตามขั้นตอน
5. อยาทองจํารายงานเพราะทําใหดูไมเปนธรรมชาติ
6. ขณะที่รายงานควรมองตรงไปยังผูฟง
7. เตรียมตวั ตอบคาํ ถามที่เกี่ยวกบั เรือ่ งน้ัน ๆ
8. ตอบคําถามอยางตรงไปตรงมา ไมจําเปนตองกลาวถึงสิ่งที่ไมไดถาม
9. หากติดขัดในการอธบิ าย ควรยอมรบั โดยดี อยากลบเกลอื่ น หรอื หาทางหลกี เลีย่ ง

เปนอยา งอนื่
10. ควรรายงานใหเสร็จภายในระยะเวลาที่กําหนด
11. หากเปนไปไดควรใชสื่อประเภทโสตทัศนูปกรณ ประกอบการรายงานดวย เชน

แผนใส หรอื สไลด เปนตน
ขอ ควรพจิ ารณาและคาํ นึงถึงประเดน็ ตาง ๆ ทก่ี ลา วมาในการแสดงผลงานน้ัน จะคลา ยคลึง
กันในการแสดงผลงานทุกประเภท แตอ าจแตกตางกันในรายละเอียดปลีกยอยเพียงเลก็ นอย สิ่งสําคัญก็
คือ พยายามใหการแสดงผลงานนั้นดึงดูดความสนใจผูชม มีความชัดเจน เขาใจงาย และมีความถูกตองใน
เนอ้ื หา

การทําแผงสําหรับแสดงโครงงานใหใชไมอัดมีขนาดดังรูป
60 ซม.

60 ซม.
120 ซม.

ติดบานพับมหี ว งรับและขอสับทํามมุ ฉากกบั ตัวแผงกลาง

40

ในการเขียนแบบโครงงานควรคํานึงถึงสิ่งตอไปนี้

1. ตอ งประกอบดว ยช่ือโครงงาน ชื่อผทู าํ โครงงาน ชือ่ ท่ีปรกึ ษา คาํ อธบิ ายยอ ๆ ถงึ เหตจุ งู ใจใน
การทําโครงงาน ความสําคัญของโครงงาน วิธีดําเนินการเลือกเฉพาะขั้นตอนที่สําคัญ ผลที่
ไดจากการทดลอง อาจแสดงเปนตาราง กราฟ หรือรูปภาพก็ได ประโยชนของโครงงาน
สรปุ ผล เอกสารอา งอิง

2. จัดเน้ือที่ใหเ หมาะสม ไมแนน จนเกินไปหรอื นอ ยจนเกินไป
3. คําอธิบายความกะทัดรัด ชัดเจน เขาใจงาย
4. ใชสีสดใส เนนจุดสาํ คญั เปน การดึงดูดความสนใจ
5. อุปกรณประเภทสิ่งประดิษฐค วรอยใู นสภาพท่ที ํางานไดอยา งสมบูรณ

41

กิจกรรมที่ 3

ใหนกั ศึกษาพิจารณาขอมูลจากกจิ กรรมท่ี 2 มาสรุปผลการศึกษาทดลองในรูปแบบของ
รายงานการศึกษาทดลองตามประเด็นดังตอไปนี้
1) ชื่อโครงงาน.....................................................................................................................
2) ผูทําโครงงาน...................................................................................................................
3) ช่อื อาจารยท ี่ปรกึ ษา..........................................................................................................
4) คํานาํ
5) สารบัญ
6) บทที่ 1 บทนํา

- ที่มาและความสําคัญ
- วัตถุประสงค
- ตัวแปรท่ศี ึกษา
- สมมติฐาน
- ประโยชนท่ีคาดวา จะไดร บั
7) บทที่ 2 เอกสารที่เกี่ยวของกับการทําโครงงาน
8) บทที่ 3 วิธีการศึกษา/ทดลอง
- วัสดุอุปกรณ
- งบประมาณ
- ขน้ั ตอนการดาํ เนนิ งาน
- แผนปฏิบัตงิ าน
9) บทที่ 4 ผลการศึกษา/ทดลอง
- การทดลองไดผลอยางไรบาง
10) บทที่ 5 สรปุ ผลและขอ เสนอแนะ
- ขอสรุปผลการทดลอง
- ขอ เสนอแนะ
11) เอกสารอา งองิ

42

แบบทดสอบ

จงเลือกวงกลมลอมรอบขอคําตอบที่ถูกที่สุดเพยี งขอ เดยี ว
1. โครงงานวิทยาศาสตรคืออะไร

ก. แบบรางทักษะในวิชาวิทยาศาสตร
ข. การวจิ ัยเลก็ ๆ เร่อื งใดเรอื่ งหนง่ึ ในวชิ าวทิ ยาศาสตร
ค. ธรรมชาติของวิชาวิทยาศาสตร
2. โครงงานวิทยาศาสตรมีกี่ประเภท
ก. 4 ประเภท
ข. 5 ประเภท
ค. 6 ประเภท
3. โครงงานวิทยาศาสตรแบบใดที่เหมาะสมที่สุดกับนักศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย
ก. โครงงานสํารวจ
ข. โครงงานทฤษฎี
ค. โครงงานทดลอง
4. ขั้นตอนใดไมจําเปนตองมีในโครงงานวิทยาศาสตรประเภทสํารวจ
ก. ต้ังปญหา
ข. สรปุ ผล
ค. สมมติฐาน
5. กาํ หนดใหส ิง่ ตอ ไปน้ีควรจะตงั้ ปญ หาอยางไร นํ้าบรสิ ทุ ธิ์ นาํ้ หวาน นํา้ เกลอื
ชนดิ ละ 10 ลกู บาศกเ ซนตเิ มตร ตะเกียงแอลกอฮอล เทอรโ มมิเตอร บีกเกอร หลอดทดลอง
ขนาดกลาง หลอดฉดี ยา
ก. น้ําทงั้ สามชนิดมนี ้ําหนักเทากัน
ข. น้ําทั้งสามชนิดมีรสชาติตางกัน
ค. นํ้าทง้ั สามชนดิ มจี ดุ เดือดท่ีแตกตา งกัน

43

6. จากคําถามขอ 5 อะไรคอื ตัวแปรตน
ก. ความรอ นจากตะเกยี งแอลกอฮอล

ข. ความบริสุทธิ์ของน้ําทั้งสามชนิด

ค. ขนาดของหลอดทดลอง

7. ผลการทดลองทางวิทยาศาสตรที่นาเชื่อถือไดตองเปนอยางไร
ก. สรปุ ผลไดช ดั เจนดว ยตนเอง

ข. ทาํ ซา้ํ หลาย ๆ ครง้ั และผลเหมือนเดิมทกุ คร้ัง

ค. ครูที่ปรึกษารับประกันผลงาน
8. สิ่งใดบงบอกวาโครงงานวิทยาศาสตรที่จัดทํานั้นมีคุณคา

ก. ประโยชนท่ีไดร บั

ข. ขอ เสนอแนะ

ค. ขั้นตอนการทํางาน
9. การจัดทําโครงงานวิทยาศาสตรควรเริ่มตนอยางไร

ก. เรอื่ งทเี่ ปนทนี่ ิยมทาํ กันในปจจบุ นั

ข. เรอื่ งท่ีแปลก ๆ ใหม ๆ ยังไมม ีใครทํา

ค. เร่อื งท่เี ปนประโยชนใ กล ๆ ตัว
10. โครงงานวิทยาศาสตร ที่ถูกตองสมบูรณตองเปนอยางไร

ก. ใชทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร

ข. ใชว ธิ ีคนควาจากหองสมดุ

ค. ใชว ธิ หี าคาํ ตอบจากการซักถามผรู ู


Click to View FlipBook Version