JANDARMA GENEL KOM GYS SINAVI KİTABI

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

2. Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve 2. Yönetmelikler
kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması
sebepleriyle olağanüstü hal ilanı Madde 124 – Cumhurbaşkanı, bakanlıklar

Madde 120 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16 ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını
md.) ilgilendiren kanunların ve
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin
uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara
aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler
3. Olağanüstü hallerle ilgili düzenleme çıkarabilirler.
Madde 121 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16
md.) Hangi yönetmeliklerin Resmî
Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.

B. Sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hali B. Yargı yolu
Madde 122 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16
md.) Madde 125 – İdarenin her türlü eylem ve
işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. (Ek
hüküm: 13/8/1999-4446/2 md.) Kamu
ÖRNEK SORU: 39 hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve
1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden sözleşmelerinde bunlardan doğan
hangisi Milli Güvenlik Kurulu uyuşmazlıkların milli veya milletlerarası
üyesideğildir? tahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir.

A) Cumhurbaşkanı Büro Memur-Sen Milletlerarası tahkime ancak yabancılık
B) Cumhurbaşkanı yardımcıları unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir.
C) Adalet Bakanı
D) İçişleri Bakanı (…) (Ek cümle: 7/5/2010-5982/11 md.)
E) Jandarma Genel Komutanı
Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile
kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma
hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı
yargı yolu açıktır.
ÇÖZÜM: E
İdari işlemlere karşı açılacak
davalarda süre, yazılı bildirim tarihinden
Cumhurbaşkanının başkanlığında, başlar.
Cumhurbaşkanı yardımcıları, Adalet,
MillîSavunma, İçişleri, Dışişleri (Değişik birinci cümle: 7/5/2010-5982/11
md.) Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin
Bakanları,Genelkurmay Başkanı, Kara, hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı
Deniz ve Hava kuvvetleri komutanlarından
kurulur. Doğru cevap E seçeneğidir. olup, hiçbir surette yerindelik denetimi
şeklinde kullanılamaz. Yürütme görevinin
kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara
IV. İdare uygun olarak yerine getirilmesini
A. İdarenin esasları kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde
1.İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde

Madde 123 – İdare, kuruluş ve görevleriyle yargı kararı verilemez.
bir bütündür ve kanunla düzenlenir.
İdari işlemin uygulanması halinde telafisi
İdarenin kuruluş ve görevleri,
merkezden yönetim ve yerinden yönetim güç veya imkansız zararların doğması ve
esaslarına dayanır. idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması
şartlarının birlikte gerçekleşmesi
Kamu tüzelkişiliği, kanunla veya durumunda gerekçe gösterilerek
Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulur. yürütmenin durdurulmasına karar
verilebilir.

51

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Kanun, olağanüstü hallerde, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan
seferberlik ve savaş halinde ayrıca milli kamu tüzelkişileridir.
güvenlik, kamu düzeni, genel sağlık
nedenleri ile yürütmenin durdurulması Mahalli idarelerin kuruluş ve
kararı verilmesini sınırlayabilir. görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim
ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.
İdare, kendi eylem ve işlemlerinden
doğan zararı ödemekle yükümlüdür. (Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/12 md.)
Mahalli idarelerin seçimleri, 67 nci
ÖRNEK SORU: 40 maddedeki esaslara göre beş yılda bir
1982 Anayasasına göre idari işlemlere yapılır. (Mülga ikinci cümle: 21/1/2017-
karşı açılacak davalarda süre, ne zaman 6771/16 md.) Kanun, büyük yerleşim
başlar? merkezleri için özel yönetim biçimleri
getirebilir.
A)Yazılı bildirim tarihinde
B)Tebliğ tarihinden itibaren 1 hafta Mahalli idarelerin seçilmiş
C) Tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta organlarının, organlık sıfatını
D) Tebliğ tarihinden itibaren 1 ay kazanmalarına ilişkin itirazların çözümü ve
E)Tebliğ tarihinden itibaren 60 gün kaybetmeleri, konusundaki denetim yargı
yolu ile olur. Ancak, görevleri ile ilgili bir suç
ÇÖZÜM: A sebebi ile hakkında soruşturma veya
İdari işlemlere karşı açılacak davalarda
süre, yazılı bildirim tarihinden kovuşturma açılan mahalli idare organları
başlar.Doğru cevap A seçeneğidir. veya bu organların üyelerini, İçişleri
Büro Memur-Sen Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin
C. İdarenin kuruluşu hükme kadar uzaklaştırabilir.
1. Merkezi idare
Madde 126 – Türkiye, merkezi idare Merkezi idare, mahalli idareler
kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin
ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde
gereklerine göre, illere; iller de diğer yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin
kademeli bölümlere ayırılır. sağlanması, toplum yararının korunması ve
mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması
İllerin idaresi yetki genişliği esasına amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller
dayanır. dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.

Kamu hizmetlerinin görülmesinde Mahalli idarelerin belirli kamu
verim ve uyum sağlamak amacıyla, birden hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendi
çok ili içine alan merkezi idare teşkilatı aralarında Cumhurbaşkanının izni ile birlik
kurulabilir. Bu teşkilatın görev ve yetkileri kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve
kanunla düzenlenir. kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı

2. Mahalli idareler bağ ve ilgileri kanunla düzenlenir. Bu
Madde 127 – Mahalli idareler; il, belediye idarelere, görevleri ile orantılı gelir
veya köy halkının mahalli müşterek kaynakları sağlanır.
ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş
esasları kanunla belirtilen ve karar D.Kamu hizmeti görevlileriyle ilgili
organları, gene kanunda gösterilen, hükümler
1. Genel ilkeler
Madde 128 – Devletin, kamu iktisadi
teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin
genel idare esaslarına göre yürütmekle
yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin

52

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

gerektirdiği asli ve sürekli görevler, E.Yükseköğretim kurumları ve üst
memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle kuruluşları
görülür.
1. Yükseköğretim kurumları
Memurların ve diğer kamu görevlilerinin
nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, Madde 130 – Çağdaş eğitim-öğretim
hakları ve yükümlülükleri, aylık ve esaslarına dayanan bir düzen içinde
ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun
düzenlenir. (Ek cümle: 7/5/2010-5982/12 insan gücü yetiştirmek amacı ile;
md.) Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde
toplu sözleşme hükümleri saklıdır. eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve
danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa
Üst kademe yöneticilerinin yetiştirilme usul hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden
ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir. oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel

özerkliğe sahip üniversiteler Devlet
tarafından kanunla kurulur.
2. Görev ve sorumlulukları, disiplin
kovuşturulmasında güvence Kanunda gösterilen usul ve esaslara
göre, kazanç amacına yönelik olmamak
Madde 129 – Memurlar ve diğer kamu şartı ile vakıflar tarafından, Devletin
görevlileri Anayasa ve kanunlara sadık
kalarak faaliyette bulunmakla gözetim ve denetimine tabi yükseköğretim
kurumları kurulabilir.
yükümlüdürler.
Kanun, üniversitelerin ülke sathına
Memurlar ve diğer kamu görevlileri Büro Memur-Sen dengeli bir biçimde yayılmasını gözetir.
ile kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşları ve bunların üst kuruluşları Üniversiteler ile öğretim üyeleri ve
yardımcıları serbestçe her türlü bilimsel
mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça araştırma ve yayında bulunabilirler. Ancak,
disiplin cezası verilemez.
bu yetki, Devletin varlığı ve bağımsızlığı ve
(Değişik üçüncü fıkra: 7/5/2010-5982/13 milletin ve ülkenin bütünlüğü ve
md.) Disiplin kararları yargı denetimi
dışında bırakılamaz. bölünmezliği aleyhinde faaliyette bulunma
serbestliği vermez.
Silahlı Kuvvetler mensupları ile
hakimler ve savcılar hakkındaki hükümler Üniversiteler ve bunlara bağlı
birimler, Devletin gözetimi ve denetimi
saklıdır. altında olup, güvenlik hizmetleri Devletçe

Memurlar ve diğer kamu sağlanır.
görevlilerinin yetkilerini kullanırken
işledikleri kusurlardan doğan tazminat Kanunun belirlediği usul ve esaslara
göre; rektörler Cumhurbaşkanınca,
davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla dekanlar ise Yükseköğretim Kurulunca
ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara
uygun olarak, ancak idare aleyhine seçilir ve atanır.

açılabilir. Üniversite yönetim ve denetim
organları ile öğretim elemanları;
Memurlar ve diğer kamu görevlileri
hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan Yükseköğretim Kurulunun veya
üniversitelerin yetkili organlarının dışında
ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla kalan makamlarca her ne suretle olursa
belirlenen istisnalar dışında, kanunun
gösterdiği idari merciin iznine bağlıdır. olsun görevlerinden uzaklaştırılamazlar.

Üniversitelerin hazırladığı bütçeler;
Yükseköğretim Kurulunca tetkik ve
onaylandıktan sonra Milli Eğitim
Bakanlığına sunulur ve merkezi yönetim

53

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

bütçesinin bağlı olduğu esaslara uygun yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu
kurulur.
olarak işleme tabi tutularak yürürlüğe (Değişik ikinci fıkra: 7/5/2004-5170/8 md.)
konulur ve denetlenir. Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler
tarafından seçilen ve sayıları, nitelikleri,
Yükseköğretim kurumlarının seçilme usulleri kanunla belirlenen adaylar
kuruluş ve organları ile işleyişleri ve arasından rektörlük ve öğretim üyeliğinde
bunların seçimleri, görev, yetki ve başarılı hizmet yapmış profesörlere öncelik
sorumlulukları üniversiteler üzerinde vermek sureti ile Cumhurbaşkanınca
Devletin gözetim ve denetim hakkını atanan üyeler ve Cumhurbaşkanınca
kullanma usulleri, öğretim elemanlarının doğrudan doğruya seçilen üyelerden
görevleri, unvanları, atama, yükselme ve kurulur.
emeklilikleri, öğretim elemanı yetiştirme,
üniversitelerin ve öğretim elemanlarının Kurulun teşkilatı, görev, yetki,
kamu kuruluşları ve diğer kurumlar ile sorumluluğu ve çalışma esasları kanunla
ilişkileri, öğretim düzeyleri ve süreleri, düzenlenir.
yükseköğretime giriş, devam ve alınacak
harçlar, Devletin yapacağı yardımlar ile ilgili 3.Yükseköğretim kurumlarından özel
hükümlere tabi olanlar
ilkeler, disiplin ve ceza işleri, mali işler, Madde 132 - Türk Silahlı Kuvvetleri ve
özlük hakları, öğretim elemanlarının emniyet teşkilatına bağlı yükseköğretim
uyacakları koşullar, üniversitelerarası kurumları özel kanunlarının hükümlerine
ihtiyaçlara göre öğretim elemanlarının tabidir.
görevlendirilmesi, öğrenimin ve öğretimin Büro Memur-Sen F. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo
hürriyet ve teminat içinde ve çağdaş bilim ve televizyon kuruluşları ve kamuyla ilişkili
ve teknoloji gereklerine göre yürütülmesi, haber ajansları
Yükseköğretim kuruluna ve üniversitelere
Devletin sağladığı mali kaynakların Madde 133 - (Değişik: 8/7/1993-3913/1
kullanılması kanunla düzenlenir. md.)

Vakıflar tarafından kurulan Radyo ve televizyon istasyonları
yükseköğretim kurumları, mali ve idari kurmak ve işletmek kanunla düzenlenecek
konuları dışındaki akademik çalışmaları, şartlar çerçevesinde serbesttir.
öğretim elemanlarının sağlanması ve (Ek fıkra: 21/6/2005-5370/1 md.) Radyo ve
güvenlik yönlerinden, Devlet eliyle kurulan televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve
denetlemek amacıyla kurulan Radyo ve
yükseköğretim kurumları için Anayasada Televizyon Üst Kurulu dokuz üyeden
belirtilen hükümlere tabidir. oluşur. Üyeler, siyasi parti gruplarının üye
sayısı oranında belirlenecek üye sayısının
2. Yükseköğretim üst kuruluşları ikişer katı olarak gösterecekleri adaylar
Madde 131 – Yükseköğretim kurumlarının arasından, her siyasi parti grubuna düşen
öğretimini planlamak, düzenlemek, üye sayısı esas alınmak suretiyle Türkiye
yönetmek, denetlemek, yükseköğretim Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca
kurumlarındaki eğitim - öğretim ve bilimsel seçilir. Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun
araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kuruluşu, görev ve yetkileri, üyelerinin
kurumların kanunda belirtilen amaç ve nitelikleri, seçim usulleri ve görev süreleri
ilkeler doğrultusunda kurulmasını, kanunla düzenlenir.
geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis
edilen kaynakların etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak ve öğretim
elemanlarının yetiştirilmesi için planlama

54

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Devletçe kamu tüzelkişiliği olarak Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu
kurulan tek radyo ve televizyon kurumu ile
kamu tüzelkişilerinden yardım gören haber iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli
ajanslarının özerkliği ve yayınlarının görevlerde çalışanların meslek
tarafsızlığı esastır. kuruluşlarına girme mecburiyeti aranmaz.

(Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/13 md.) Bu
meslek kuruluşları, kuruluş amaçları dışında
faaliyette bulunamazlar.
G. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu (Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/13 md.) Bu

Madde 134 – Atatürkçü düşünceyi, meslek kuruluşları ve üst kuruluşları
organlarının seçimlerinde siyasi partiler
Atatürk ilke ve inkılaplarını, Türk kültürünü, aday gösteremezler.
Türk tarihini ve Türk dilini bilimsel yoldan
araştırmak, tanıtmak ve yaymak ve yayınlar (Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/13 md.) Bu
yapmak amacıyla; Atatürk'ün manevi meslek kuruluşları üzerinde Devletin idari
himayelerinde, Cumhurbaşkanının gözetim ve mali denetimine ilişkin kurallar kanunla
ve desteğinde, Cumhurbaşkanının düzenlenir.

görevlendireceği bakana bağlı; Atatürk (Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/13 md.)
Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk
Tarih Kurumu ve Atatürk Kültür Amaçları dışında faaliyet gösteren meslek
kuruluşlarının sorumlu organlarının
Merkezinden oluşan, kamu tüzel kişiliğine görevine, kanunun belirlediği merciin veya
sahip "Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek
Kurumu" kurulur. Büro Memur-Sen Cumhuriyet savcısının istemi üzerine

mahkeme kararıyla son verilir ve yerlerine
Türk Dil Kurumu ile Türk Tarih yenileri seçtirilir.

Kurumu için Atatürk'ün vasiyetnamesinde (Değişik fıkra: 23/7/1995-4121/13 md.)
belirtilen mali menfaatler saklı olup
kendilerine tahsis edilir. Ancak, milli güvenliğin, kamu düzeninin,
suç işlenmesini veya suçun devamını
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği
Kurumunun; kuruluşu, organları, çalışma hallerde gecikmede sakınca varsa, kanunla
usulleri ve özlük işleri ile kuruluşuna dahil bir merci, meslek kuruluşlarını veya üst
kurumlar üzerindeki yetkileri kanunla kuruluşlarını faaliyetten men ile
düzenlenir. yetkilendirilebilir. Bu merciin kararı,

H. Kamu kurumu niteliğindeki meslek yirmidört saat içerisinde görevli hakimin
onayına sunulur. Hakim, kararını kırksekiz
kuruluşları saat içinde açıklar; aksi halde, bu idari karar

Madde 135 – Kamu kurumu niteliğindeki kendiliğinden yürürlükten kalkar.
meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli
bir mesleğe mensup olanların müşterek İ. Diyanet İşleri Başkanlığı

ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki Madde 136 – Genel idare içinde yer alan
faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin Diyanet İşleri Başkanlığı, laiklik ilkesi

genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini doğrultusunda, bütün siyasi görüş ve
sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri düşünüşlerin dışında kalarak ve milletçe
ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü dayanışma ve bütünleşmeyi amaç
ve güveni hakim kılmak üzere meslek edinerek, özel kanununda gösterilen
disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile görevleri yerine getirir.

kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri J. Kanunsuz emir
tarafından kanunda gösterilen usullere
göre yargı gözetimi altında, gizli oyla Madde 137 – Kamu hizmetlerinde herhangi
bir sıfat ve suretle çalışmakta olan kimse,
seçilen kamu tüzelkişilikleridir. üstünden aldığı emri, yönetmelik,

55

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, kanun veya ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine Yargı
getirmez ve bu aykırılığı o emri verene
bildirir. Ancak, üstü emrinde ısrar eder ve I. Genel hükümler
bu emrini yazı ile yenilerse, emir yerine A. Mahkemelerin bağımsızlığı
getirilir; bu halde, emri yerine getiren B. Hâkimlik ve savcılık teminatı
sorumlu olmaz. C. Hâkimlik ve savcılık mesleği
D. Duruşmaların açık ve kararların
Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir gerekçeli olması
suretle yerine getirilmez; yerine getiren E. Mahkemelerin kuruluşu
kimse sorumluluktan kurtulamaz. F. Devlet Güvenlik Mahkemeleri (Mülga)
G. Adalet hizmetlerinin denetimi
Askeri hizmetlerin görülmesi ve H. Askerî yargı (Mülga)
acele hallerde kamu düzeni ve kamu II. Yüksek mahkemeler
güvenliğinin korunması için kanunla A. Anayasa Mahkemesi
gösterilen istisnalar saklıdır. 1. Kuruluşu
2. Üyelerin görev süresi ve üyeliğin sona
ÖRNEK SORU:41 Büro Memur-Sen ermesi
1982 anayasasına göre sürekli hastalık, 3. Görev ve yetkileri
sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin 4. Çalışma ve yargılama usulü
cezalarını hafifletme veya kaldırma yetkisi 5. İptal davası
aşağıdakilerden hangisine aittir? 6. Dava açma süresi
7. Anayasaya aykırılığın diğer
A)Cumhurbaşkanı mahkemelerde ileri sürülmesi
B)Adalet Bakanı 8. Anayasa Mahkemesinin kararları
C)TBMM B. Yargıtay
D)Cumhurbaşkanı yardımcısı C. Danıştay
E)İçişleri Bakanı

ÇÖZÜM:A Doğru cevap A
Cumhurbaşkanı.
seçeneğidir.

56

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

D. Askerî Yargıtay (Mülga) Meslekten çıkarılmayı gerektiren bir
E. Askerî Yüksek İdare Mahkemesi suçtan dolayı hüküm giymiş olanlar,
(Mülga) görevini sağlık bakımından yerine
F. Uyuşmazlık Mahkemesi getiremeyeceği kesin olarak anlaşılanlar
veya meslekte kalmalarının uygun
III. Hâkimler ve Savcılar Kurulu olmadığına karar verilenler hakkında
kanundaki istisnalar saklıdır.
IV. Sayıştay
C. Hakimlik ve savcılık mesleği

Madde 140 – Hakimler ve savcılar adli ve
idari yargı hakim ve savcıları olarak görev
yaparlar. Bu görevler meslekten hakim ve
savcılar eliyle yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hakimler, mahkemelerin
Yargı bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına

I. Genel hükümler göre görev ifa ederler.

Hakim ve savcıların nitelikleri,
atanmaları, hakları ve ödevleri, aylık ve
A. Mahkemelerin bağımsızlığı ödenekleri, meslekte ilerlemeleri,
Madde 138 – Hakimler, görevlerinde görevlerinin ve görev yerlerinin geçici veya
bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve Büro Memur-Sen sürekli olarak değiştirilmesi, haklarında
hukuka uygun olarak vicdanı kanaatlerine
göre hüküm verirler. disiplin kovuşturması açılması ve disiplin
cezası verilmesi, görevleriyle ilgili veya
Hiçbir organ, makam, merci veya görevleri sırasında işledikleri suçlarından
kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında dolayı soruşturma yapılması ve
mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat yargılanmalarına karar verilmesi,
veremez; genelge gönderemez; tavsiye ve meslekten çıkarmayı gerektiren suçluluk
telkinde bulunamaz. veya yetersizlik halleri ve meslek içi
Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama eğitimleri ile diğer özlük işleri
Meclisinde yargı yetkisinin kullanılması ile mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik
ilgili soru sorulamaz, görüşme yapılamaz teminatı esaslarına göre kanunla
veya herhangi bir beyanda bulunulamaz. düzenlenir.

Yasama ve yürütme organları ile Hakimler ve savcılar altmışbeş
idare, mahkeme kararlarına uymak yaşını bitirinceye kadar hizmet görürler;
zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme askeri hakimlerin yaş haddi, yükselme ve
kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve emeklilikleri kanunda gösterilir.
bunların yerine getirilmesini geciktiremez.
Hakimler ve savcılar, kanunda

B. Hakimlik ve savcılık teminatı belirtilenlerden başka, Resmî ve özel hiçbir
Madde 139 – Hakimler ve savcılar görev alamazlar.
azlolunamaz, kendileri istemedikçe
Anayasada gösterilen yaştan önce emekliye Hakimler ve savcılar idari görevleri
ayrılamaz; bir mahkemenin veya kadronun yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdırlar.
kaldırılması sebebiyle de olsa, aylık, ödenek
ve diğer özlük haklarından yoksun Hakim ve savcı olup da adalet
kılınamaz. hizmetindeki idari görevlerde çalışanlar,
hakimler ve savcılar hakkındaki hükümlere
tabidirler. Bunlar, hakimler ve savcılara ait
esaslar dairesinde sınıflandırılır ve

57

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

derecelendirilirler, hakimlere ve savcılara Büro Memur-Sen (Ek fıkra: 21/1/2017-6771/13 md.)Disiplin
tanınan her türlü haklardan yararlanırlar. mahkemeleri dışında askerî mahkemeler
kurulamaz. Ancak savaş halinde, asker
D. Duruşmaların açık ve kararların kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri
gerekçeli olması suçlara ait davalara bakmakla görevli askerî
Madde 141 – Mahkemelerde duruşmalar mahkemeler kurulabilir.
herkese açıktır. Duruşmaların bir kısmının
veya tamamının kapalı yapılmasına ancak F. Devlet Güvenlik Mahkemeleri
genel ahlakın veya kamu güvenliğinin kesin Madde 143 – (Mülga: 7/5/2004-5170/9
olarak gerekli kıldığı hallerde karar md.)
verilebilir.
G. Adalet hizmetlerinin denetimi
Küçüklerin yargılanması hakkında Madde 144 – (Değişik: 7/5/2010-5982/14
kanunla özel hükümler konulur. md.)

Bütün mahkemelerin her türlü Adalet hizmetleri ile savcıların idarî
kararları gerekçeli olarak yazılır. görevleri yönünden Adalet Bakanlığınca
denetimi, adalet müfettişleri ile hâkim ve
Davaların en az giderle ve mümkün savcı mesleğinden olan iç denetçiler;
olan süratle sonuçlandırılması, yargının araştırma, inceleme ve soruşturma
görevidir. işlemleri ise adalet müfettişleri eliyle
yapılır. Buna ilişkin usul ve esaslar kanunla
E. Mahkemelerin kuruluşu düzenlenir.
Madde 142 – Mahkemelerin kuruluşu,
görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama
usulleri kanunla düzenlenir.

58

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022
TÜRK YARGI SİSTEMİ

ANAYASA YARGISIBüro Memur-Sen
Anayasa Mahkemesi

ADLİ YARGI
-İlk Derece Mahkemeleri
-İstinaf (Bölge Adliye Mahkemesi)

-Temyiz (Yargıtay)

İDARİ YARGI
-İlk Derece Mahkemeleri
-Bölge İdare Mahkemesi

Danıştay

UYUŞMAZLIK YARGISI
Uyuşmazlık Mahkemesi

59

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

YARGI KOLU ANAYASA YARGI KOLLARI İDARİ YARGI UYUŞMAZLIK
YARGISI YARGISI
ADLİ YARGI

ÜST DERECE ANAYASA YARGITAY DANIŞTAY UYUŞMAZLIK
MAHKEMESİ MAHKEMESİ MAHKEMESİ

İKİNCİ DERECE ANAYASA Büro Memur-SenBÖLGE ADLİYEBÖLGE İDAREUYUŞMAZLIK
MAHKEMESİ MAHKEMESİ MAHKEMESİ MAHKEMESİ MAHKEMESİ

İLK DERECE ANAYASA Hukuk İDARİ UYUŞMAZLIK
MAHKEMESİ MAHKEMESİ Ceza MAHKEMELERİ MAHKEMESİ

60

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

H. Askeri yargı
Madde 145 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16 md.)
II. Yüksek mahkemeler

1. Anayasa Mahkemesi
2. Yargıtay
3. Danıştay
4. Uyuşmazlık Mahkemesi

A. Anayasa Mahkemesi

ANAYASA
MAHKEMES

İ

Bireysel Başvuru Büro Memur-Sen Yüce Divan
Yargılamaları

Siyasi Parti Yasama
Kapatma Davaları Dokunulmazlıpğı

Norm Denetimi Milletvekilliği
Düşürülmesi
Siyasi Partilerin Uyuşmazlık
Mali Mahkemesi
Başkanının Seçimi
Denetimi

61

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

1. Kuruluşu Cumhurbaşkanının Anayasa Mahkemesine
Madde 146 – (Değişik: 7/5/2010-5982/16 Üye Seçimi
md.)
3 Üye Yargıtay Genel Kurulunca kendi
Anayasa Mahkemesi onbeş üyeden başkan ve üyeleri arasından her
kurulur. boş üyelik için gösterilecek üçer
aday içinden seçilir.

TBMM Genel Kurulunun Anayasa Mahke- 2 Üye Danıştay Genel Kurulunca kendi
mesine Üye Seçimi 3 Üye başkan ve üyeleri arasından her
boş üyelik için gösterilecek üçer
1 Üye Baro başkanlarının serbest avukat- aday içinden seçilir.
lar arasından gösterecekleri üç En az ikisi hukukçu olmak üzere
aday içinden yapılacak gizli Yükseköğretim Kurulunun kendi
oylamayla seçilir. üyesi olmayan ve yükseköğretim
kurumlarının hukuk, iktisat ve siya-
Sayıştay Genel Kurulunun kendi sal bilimler dallarında görev yapan
2 Üye başkan ve üyeleri arasından her öğretim üyeleri arasından göstere-
boş üyelik için göstereceği üçer ceği üçer aday içinden seçilir.
aday içinden yapılacak gizli
oylamayla seçilir.
Üst kademe yöneticileri, serbest
Büro Memur-Sen 4 Üye avukatlar, birinci sınıf hakim ve
savcılar ile en az 5 yıl raportörlük
TBMM Genel Kurulunda Anayasa yapmış Anayasa Mahkemesi rapor-
Mahkemesine üye seçimi için yapılacak törleri arasından seçilir.
oylamada her boş üyelik için ilk oylamada
üye tam sayısının üçte iki ve ikinci Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay genel
oylamada salt çoğunluk aranır. İkinci kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan
oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa bu Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday
oylamada en çok oy alan iki aday için göstermek için yapılacak seçimlerde, her boş
üçüncü oylama yapılır, üçüncü oylamada üyelik için, en fazla oy alan üç kişi aday
en fazla oyu alan aday üye seçilmiş olur. gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının
serbest avukatlar arasından gösterecekleri
üç aday için yapılacak seçimde en fazla oy
alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.

Anayasa Mahkemesine üye
seçilebilmek için, kırkbeş yaşın
doldurulmuş olması kaydıyla;
yükseköğretim kurumları öğretim
üyelerinin profesör veya doçent unvanını
kazanmış, avukatların en az yirmi yıl fiilen
avukatlık yapmış, üst kademe
yöneticilerinin yükseköğrenim görmüş ve

en az yirmi yıl kamu hizmetinde fiilen
çalışmış, birinci sınıf hâkim ve savcıların

62

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

adaylık dahil en azyirmi yıl çalışmış olması Kanunların şekil bakımından
şarttır.
denetlenmesi, son oylamanın, öngörülen
Anayasa Mahkemesi üyeleri çoğunlukla yapılıp yapılmadığı; Anayasa
arasından gizli oyla ve üye tam sayısının değişikliklerinde ise, teklif ve oylama
salt çoğunluğu ile dört yıl için bir Başkan çoğunluğuna ve ivedilikle
ve iki başkanvekili seçilir. Süresi bitenler görüşülemeyeceği şartına uyulup
yeniden seçilebilirler. uyulmadığı hususları ile sınırlıdır. Şekil
Anayasa Mahkemesi üyeleri aslî görevleri bakımından denetleme,
dışında Resmî veya özel hiçbir görev Cumhurbaşkanınca veya Türkiye Büyük
alamazlar. Millet Meclisi üyelerinin beşte biri
tarafından istenebilir. Kanunun
yayımlandığı tarihten itibaren on gün
2. Üyelerin görev süresi ve üyeliğin sona geçtikten sonra, şekil bozukluğuna dayalı
ermesi
iptal davası açılamaz; def'i yoluyla da ileri
Madde 147 – (Değişik birinci fıkra: sürülemez.
7/5/2010-5982/17 md.) Anayasa
Mahkemesi üyeleri oniki yıl için seçilirler. (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/18 md.) Herkes,

Bir kimse iki defa Anayasa Mahkemesi Anayasada güvence altına alınmış temel
hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan
üyesi seçilemez. Anayasa Mahkemesi Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi
üyeleri altmışbeş yaşını doldurunca
emekliye ayrılırlar. Zorunlu emeklilik birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği
Büro Memur-Sen iddiasıyla Anayasa Mahkemesine
yaşından önce görev süresi dolan üyelerin başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için

başka bir görevde çalışmaları ve özlük olağan kanun yollarının tüketilmiş olması
işleri kanunla düzenlenir.
şarttır.
Anayasa Mahkemesi üyeliği, bir
üyenin hakimlik mesleğinden çıkarılmayı (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/18 md.) Bireysel
başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi
gerektiren bir suçtan dolayı hüküm gereken hususlarda inceleme yapılamaz.
giymesi halinde kendiliğinden; görevini
sağlık bakımından yerine (Ek fıkra: 7/5/2010-5982/18 md.) Bireysel
başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla
getiremeyeceğinin kesin olarak anlaşılması düzenlenir.
halinde de, Anayasa Mahkemesi üye
tamsayısının salt çoğunluğunun kararı ile
sona erer.

3. Görev ve yetkileri ANAYASA MAHKEMESİNİN
YÜCE DİVAN SIFATI İLE YARGILAYACAĞI
Madde 148 – Anayasa Mahkemesi,
kanunların, Cumhurbaşkanlığı KAMU GÖREVLİLERİ
kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet 1 Cumhurbaşkanı
Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve 2 Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
esas bakımlarından uygunluğunu denetler 3 Cumhurbaşkanı yardımcıları
4 Bakanlar
ve bireysel başvuruları karara bağlar. 5 Yargıtay Başkanı ve Üyeleri
Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil
bakımından inceler ve denetler. Ancak, 6 Danıştay Başkanı ve Üyeleri
olağanüstü hallerde ve savaş hallerinde 7 Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve
çıkarılan Cumhurbaşkanlığı
kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Vekili
Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa 8 Danıştay Cumhuriyet Başsavcısı ve
Mahkemesinde dava açılamaz.
Vekili

63

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

9 Hakimler ve Savcılar Kurulu Başkanı Büro Memur-Sen Anayasa Mahkemesinin kuruluşu,
ve Üyeleri Genel Kurul ve bölümlerin yargılama
usulleri, Başkan, başkanvekilleri ve
10 Sayıştay Başkanı ve Üyeleri üyelerin disiplin işleri kanunla;
11 Genelkurmay Başkanı Mahkemenin çalışma esasları, bölüm ve
12 Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komisyonların oluşumu ve işbölümü kendi
yapacağı İçtüzükle düzenlenir.
Komutanları
Anayasa Mahkemesi Yüce Divan
Yüce Divanda, savcılık görevini sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri
Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet dosya üzerinde inceler. Ancak, bireysel
Başsavcı vekili yapar. başvurularda duruşma yapılmasına karar
(Değişik beşinci fıkra: 7/5/2010-5982/18 verilebilir. Mahkeme ayrıca, gerekli
md.) Yüce Divan kararlarına karşı yeniden gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını
inceleme başvurusu yapılabilir. Genel dinlemek üzere ilgilileri ve konu üzerinde
Kurulun yeniden inceleme sonucunda bilgisi olanları çağırabilir ve siyasî partilerin
verdiği kararlar kesindir. kapatılmasına ilişkin davalarda, Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısından sonra
Anayasa Mahkemesi, Anayasa ile kapatılması istenen siyasî partinin genel
verilen diğer görevleri de yerine getirir. başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilin
savunmasını dinler.
4. Çalışma ve yargılama usulü
Madde 149 –(Değişik: 7/5/2010-5982/19 5. İptal davası
md.)
Madde 150 – Kanunların,
Anayasa Mahkemesi, iki bölüm ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin,
Genel Kurul halinde çalışır. Bölümler, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün
başkanvekili başkanlığında dört üyenin veya bunların belirli madde ve
katılımıyla toplanır. Genel Kurul, Mahkeme hükümlerinin şekil ve esas bakımından
Başkanının veya Başkanın belirleyeceği Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa
başkanvekilinin başkanlığında en azon üye Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal
ile toplanır. Bölümler ve Genel Kurul, davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına,
kararlarını salt çoğunlukla alır. Bireysel Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla
başvuruların kabul edilebilirlik incelemesi üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve üye
için komisyonlar oluşturulabilir. tamsayısının en azbeşte biri tutarındaki
üyelere aittir. (Mülga son cümle:
Siyasî partilere ilişkin dava ve 21/1/2017-6771/16 md.)
başvurulara, iptal ve itiraz davaları ile Yüce
Divan sıfatıyla yürütülecek yargılamalara 6. Dava açma süresi
Genel Kurulca bakılır, bireysel başvurular Madde 151 – Anayasa Mahkemesinde
ise bölümlerce karara bağlanır. doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı,
iptali istenen kanun, Cumhurbaşkanlığı
Anayasa değişikliğinde iptale, siyasî kararnamesi veya içtüzüğün Resmî
partilerin kapatılmasına ya da Devlet Gazetede yayımlanmasından başlayarak
yardımından yoksun bırakılmasına karar altmış gün sonra düşer.
verilebilmesi için toplantıya katılan
üyelerin üçte iki oy çokluğu şarttır. 7.Anayasaya aykırılığın diğer

Şekil bozukluğuna dayalı iptal
davaları Anayasa Mahkemesince öncelikle
incelenip karara bağlanır.

mahkemelerde ileri sürülmesi

64

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Madde 152 – Bir davaya bakmakta olan Resmî Gazetede yayımlandığı günden
başlayarak bir yılı geçemez.
mahkeme, uygulanacak bir kanun veya İptal kararının yürürlüğe girişinin
Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin ertelendiği durumlarda, Türkiye Büyük
hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veya Millet Meclisi, iptal kararının ortaya
taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık çıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun
iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, teklifini öncelikle görüşüp karara bağlar.
Anayasa Mahkemesinin bu konuda
vereceği karara kadar davayı geri bırakır. İptal kararları geriye yürümez.
Anayasa Mahkemesi kararları
Mahkeme, Anayasaya aykırılık Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve
iddiasını ciddi görmezse bu iddia, temyiz yasama, yürütme ve yargı organlarını,
merciince esas hükümle birlikte karara idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri
bağlanır. bağlar.

Anayasa Mahkemesi, işin kendisine
gelişinden başlamak üzere beş ay içinde
kararını verir ve açıklar. Bu süre içinde
karar verilmezse mahkeme davayı B. Yargıtay

yürürlükteki kanun hükümlerine göre Madde 154 – Yargıtay, adliye
mahkemelerince verilen ve kanunun başka
sonuçlandırır. Ancak, Anayasa bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve
Mahkemesinin kararı, esas hakkındaki
karar kesinleşinceye kadar gelirse, hükümlerin son inceleme merciidir.
Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve
mahkeme buna uymak zorundadır. Büro Memur-Sen son derece mahkemesi olarak bakar.

Anayasa Mahkemesinin işin esasına Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa
girerek verdiği red kararının Resmî
Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl ayrılmış adli yargı hakim ve Cumhuriyet

geçmedikçe aynı kanun hükmünün savcıları ile bu meslekten sayılanlar
arasından Hakimler ve Savcılar Kurulunca
Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar üye tamsayısının salt çoğunluğu ile ve gizli
başvuruda bulunulamaz.
oyla seçilir.

8. Anayasa Mahkemesinin kararları Yargıtay Birinci Başkanı, birinci
başkanvekilleri ve daire başkanları kendi
Madde 153 – Anayasa Mahkemesinin üyeleri arasından Yargıtay Genel
kararları kesindir. İptal kararları gerekçesi
yazılmadan açıklanamaz. Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu
ve gizli oyla dört yıl için seçilirler; süresi
Anayasa Mahkemesi bir kanun bitenler yeniden seçilebilirler.
veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin
tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve
Cumhuriyet Başsavcı vekili, Yargıtay Genel
kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir Kurulunun kendi üyeleri arasından gizli
uygulamaya yol açacak biçimde hüküm
tesis edemez. oyla belirleyeceği beşer aday arasından
Cumhurbaşkanı tarafından dört yıl için
Kanun, Cumhurbaşkanlığı seçilirler. Süresi bitenler yeniden
kararnamesi veya Türkiye Büyük Millet
Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, seçilebilirler.

iptal kararlarının Resmî Gazetede Yargıtay’ın kuruluşu, işleyişi,

yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Başkan, başkanvekilleri, daire başkanları
ve üyeleri ile Cumhuriyet Başsavcısı ve
Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcıvekilinin nitelikleri ve
iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi
ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın seçim usulleri, mahkemelerin bağımsızlığı

65

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ve hakimlik teminatı esaslarına göre F. Uyuşmazlık Mahkemesi
kanunla düzenlenir.

C. Danıştay Madde 158 – Uyuşmazlık Mahkemesi adli

ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve
hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak
Madde 155 – Danıştay, idari çözümlemeye yetkilidir.
mahkemelerce verilen ve kanunun başka
bir idari yargı merciine bırakmadığı karar Uyuşmazlık Mahkemesinin
ve hükümlerin son inceleme merciidir. kuruluşu, üyelerinin nitelikleri ve seçimleri
Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve ile işleyişi kanunla düzenlenir. Bu
son derece mahkemesi olarak bakar. mahkemenin Başkanlığını Anayasa

(Değişik ikinci fıkra: 13/8/1999-4446/3 Mahkemesince, kendi üyeleri arasından
görevlendirilen üye yapar.
md.) Danıştay, davaları görmek, kamu
hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve Diğer mahkemelerle, Anayasa
sözleşmeleri hakkında iki ay içinde Mahkemesi arasındaki görev
düşüncesini bildirmek, idari uyuşmazlıkları uyuşmazlıklarında, Anayasa Mahkemesinin
çözmek ve kanunla gösterilen diğer işleri kararı esas alınır.
yapmakla görevlidir.

Danıştay üyelerinin dörtte üçü, III. Hakimler ve Savcılar Kurulu
birinci sınıf idari yargı hakim ve savcıları ile Madde 159 – (Değişik: 7/5/2010-5982/22
bu meslekten sayılanlar arasından md.)
Hakimler ve Savcılar Kurulu; dörtte biri, Büro Memur-Sen Hâkimler ve Savcılar Kurulu, mahkemelerin
bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına
nitelikleri kanunda belirtilen görevliler göre kurulur ve görev yapar.
arasından Cumhurbaşkanı; tarafından (Değişik fıkra: 21/1/2017-6771/14 md.)
seçilir. Hâkimler ve Savcılar Kurulu onüç üyeden
oluşur; iki daire halinde çalışır.
Danıştay Başkanı, Başsavcı, (Değişik fıkra: 21/1/2017-6771/14 md.)
başkanvekilleri ve daire başkanları, kendi Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet
üyeleri arasından Danıştay Genel Bakanlığı Bakan Yardımcısı kurulun tabii
Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu üyesidir.
ve gizli oyla dört yıl için seçilirler. Süresi Kurulun, üç üyesi birinci sınıf olup, birinci
bitenler yeniden seçilebilirler. sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri
yitirmemiş adlî yargı hâkim ve savcıları
Danıştayın, kuruluşu, işleyişi, arasından, bir üyesi birinci sınıf olup,
Başkan, Başsavcı, başkanvekilleri, daire birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri
başkanları ile üyelerinin nitelikleri ve seçim yitirmemiş idarî yargı hâkim ve savcıları
usulleri, idari yargının özelliği, arasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi
mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri,
teminatı esaslarına göre kanunla üç üyesi nitelikleri kanunda belirtilen
düzenlenir. yükseköğretim kurumlarının hukuk
dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile
D. Askeri Yargıtay avukatlar arasından Türkiye Büyük Millet
Madde 156 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16 Meclisi tarafından seçilir.
md.)
Öğretim üyeleri ile avukatlar
E. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi arasından seçilen üyelerden, en az birinin
Madde 157 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16
md.)

66

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

öğretim üyesi ve en az birinin de avukat alamazlar veya Kurul tarafından başka bir
olması zorunludur. göreve atanamaz ve seçilemezler.

Kurulun Türkiye Büyük Millet Kurulun yönetimi ve temsili Kurul
Meclisi tarafından seçilecek üyeliklerine Başkanına aittir. Kurul Başkanı dairelerin
ilişkin başvurular, Meclis Başkanlığına çalışmalarına katılamaz. Kurul, kendi
yapılır. Başkanlık, başvuruları Anayasa ve üyeleri arasından daire başkanlarını ve
Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu daire başkanlarından birini de başkanvekili
Karma Komisyona gönderir olarak seçer. Başkan, yetkilerinden bir
kısmını başkanvekiline devredebilir.
Komisyon her bir üyelik için üç
adayı, üye tamsayısının üçte iki Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve
çoğunluğuyla belirler. Birinci oylamada savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve
aday belirleme işleminin nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve
sonuçlandırılamaması halinde ikinci birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma,
oylamada üye tamsayısının beşte üç meslekte kalmaları uygun görülmeyenler
çoğunluğu aranır. Bu oylamada da aday hakkında karar verme, disiplin cezası
belirlenemediği takdirde, her bir üyelik için verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini
en çok oyu alan iki aday arasında ad yapar; Adalet Bakanlığının, bir
mahkemenin kaldırılması veya yargı
çekme usulü ile aday belirleme işlemi çevresinin değiştirilmesi konusundaki
tamamlanır. tekliflerini karara bağlar; ayrıca, Anayasa
ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Büro Memur-Sen getirir.
Komisyon tarafından belirlenen adaylar
arasından, her bir üye için ayrı ayrı gizli Hâkim ve savcıların görevlerini;
oyla seçim yapar. Birinci oylamada üye kanun ve diğer mevzuata (hâkimler için
tamsayısının üçte iki çoğunluğu; bu idarî nitelikteki genelgelere) uygun olarak
oylamada seçimin sonuçlandırılamaması yapıp yapmadıklarını denetleme;
halinde, ikinci oylamada üye tamsayısının görevlerinden dolayı veya görevleri
beşte üç çoğunluğu aranır. İkinci oylamada sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal ve
da üye seçilemediği takdirde en çok oyu eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına
alan iki aday arasında ad çekme usulü ile uyup uymadığını araştırma ve gerektiğinde
üye seçimi tamamlanır. haklarında inceleme ve soruşturma
işlemleri, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler
(Değişik fıkra: 21/1/2017-6771/14 md.) ve Savcılar Kurulu Başkanının oluru ile
Üyeler dört yıl için seçilir. Süresi biten Kurul müfettişlerine yaptırılır. Soruşturma
üyeler bir kez daha seçilebilir. ve inceleme işlemleri, hakkında
soruşturma ve inceleme yapılacak olandan
(Değişik fıkra: 21/1/2017-6771/14 md.) daha kıdemli hâkim veya savcı eliyle de
Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev yaptırılabilir.

süresinin dolmasından önceki otuz gün Kurulun meslekten çıkarma
içinde yapılır. Seçilen üyelerin görev cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına
süreleri dolmadan Kurul üyeliğinin karşı yargı mercilerine başvurulamaz.
boşalması durumunda, boşalmayı takip
eden otuz gün içinde, yeni üyelerin seçimi Kurula bağlı Genel Sekreterlik
yapılır. kurulur. Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim
ve savcılardan Kurulun teklif ettiği üç aday
Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet arasından Kurul Başkanı tarafından atanır.
Bakanlığı Müsteşarı dışındaki üyeleri, Kurul müfettişleri ile Kurulda geçici veya
görevlerinin devamı süresince; kanunda
belirlenenler dışında başka bir görev

67

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

sürekli olarak çalıştırılacak hâkim ve ÖRNEK SORU:42
savcıları, muvafakatlerini alarak atama Hakimler ve Savcılar Kurul üyeliği seçimi,
yetkisi Kurula aittir. üyelerin görev süresinin dolmasından
önceki (…………)içinde yapılır.
Adalet Bakanlığının merkez, bağlı
ve ilgili kuruluşlarında geçici veya sürekli 1982 anayasasına göre yukarıdaki boşluğa
olarak çalıştırılacak hâkim ve savcılar ile gelebilecek en uygun ifade
adalet müfettişlerini ve hâkim ve savcı aşağıdakilerden hangisidir?
mesleğinden olan iç denetçileri,
muvafakatlerini alarak atama yetkisi A)60
Adalet Bakanına aittir. B)45
C)30
Kurul üyelerinin seçimi, dairelerin D)15
oluşumu ve işbölümü, Kurulun ve E) 10
dairelerin görevleri, toplantı ve karar yeter
sayıları, çalışma usul ve esasları, dairelerin ÇÖZÜM:C
karar ve işlemlerine karşı yapılacak itirazlar
ve bunların incelenmesi usulü ile Genel
Sekreterliğin kuruluş ve görevleri kanunla
düzenlenir.

HAKİMLER VE SAVCILAR KURULUNUN Büro Memur-Sen
OLUŞUMU

ÜYE C.BAŞKANI TBMM’NİN ADALET
SAYISI TARAFINDAN SEÇTİĞİ BAKANI
SEÇİLEN ÜYE ÜYE SAYISI
13 SAYISI VE BAKAN
YARDIMCIS
4 I

72

Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev
süresinin dolmasından önceki otuz gün
içinde yapılır.Doğru cevap C seçeneğidir.

68

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

HAKİMLER VE SAVCILAR KURULU ÜYE DAĞILIMI(13)

CUMHURBAŞKANI (4) TBMM (7) ADALET ADALET BAKAN
BAKANI (1) YARDIMCISI(1)

3 ÜYE (Adli Yargı Hakim ve 3 ÜYE (Yargıtay) Adalet Bakanı Adalet Bakan
Savcıları arasından ) Yardımcısı

1 ÜYE (İdari yargı hakim ve 1 ÜYE ( Danıştay)
savcıları arasından)

3 ÜYE Büro Memur-Sen
(Yükseköğretim
kurumlarının hukuk
dallarında görev
yapan öğretim
üyeleri ile avukatlar
arasından)

4 7 11 13

69

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

IV. Sayıştay ÖRNEK SORU:44
Madde 160 – Sayıştay, merkezî yönetim 1982 Anayasasına göre Anayasa
bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile Mahkemesi üyeleri kaç yıl için seçilirler?
sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve A)12
giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet B)15
Meclisi adına denetlemek ve sorumluların C)17
hesap ve işlemlerini kesin hükme D)20
bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, E) 30
denetleme ve hükme bağlama işlerini
yapmakla görevlidir. Sayıştayın kesin ÇÖZÜM:A
hükümleri hakkında ilgililer yazılı bildirim Anayasa Mahkemesi üyeleri oniki yıl
tarihinden itibaren onbeş gün içinde bir içinseçilirler. Doğru cevap A seçeneğidir.
kereye mahsus olmak üzere karar
düzeltilmesi isteminde bulunabilirler. Bu Büro Memur-Sen ÖRNEK SORU: 45
kararlar dolayısıyla idari yargı yoluna 1982 Anayasasına göre Anayasa
başvurulamaz. Mahkemesi aşağıdakilerden hangisini
yüce divan sıfa yla yargılayamaz?
Vergi, benzeri mali yükümlülükler
ve ödevler hakkında Danıştay ile Sayıştay A) Cumhurbaşkanını,
kararları arasındaki uyuşmazlıklarda B)Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanını
Danıştay kararları esas alınır. C) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını
(Ek üçüncü fıkra: 29/10/2005-5428/2 D)Yargıtay Balkanını
md.) Mahallî idarelerin hesap ve E) Hakimler ve Savcılar Kurulu Üyelerini
işlemlerinin denetimi ve kesin hükme
bağlanması Sayıştay tarafından yapılır. ÇÖZÜM: B Mahkemesi
Anayasa
Sayıştayın kuruluşu, işleyişi, Cumhurbaşkanını,Türkiye Büyük Millet
denetim usulleri, mensuplarının nitelikleri,
atanmaları, ödev ve yetkileri, hakları ve Meclisi Başkanını,Cumhurbaşkanı
yükümlülükleri ve diğer özlük işleri, Başkan yardımcılarını, bakanları,Anayasa
ve üyelerinin teminatı kanunla düzenlenir. Mahkemesi, Yargıtay, DanıştayBaşkan ve
(Mülga son fıkra: 7/5/2004-5170/10 md.) üyelerini, Başsavcılarını,Cumhuriyet
Başsavcı vekilini, Hakimler veSavcılar
ÖRNEK SORU: 43 Kurulu ve Sayıştay Başkan veüyelerini
1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce
hangisi yüksek mahkemelerden birisi Divan sıfatıyla yargılar. Doğru cevap B
değildir? seçeneğidir.

A)Yargıtay
B)Danıştay
C)Anayasa Mahkemesi
D)Sayıştay
E)Uyuşmazlık Mahkemesi

ÇÖZÜM: D
Sayıştay. Doğru cevap D seçeneğidir.

70

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

DÖRDÜNCÜ KISIM sunar. Bütçe teklifi Bütçe Komisyonunda

Malî ve Ekonomik Hükümler görüşülür. Komisyonun ellibeş gün içinde
kabul edeceği metin Genel Kurulda
BİRİNCİ BÖLÜM görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara
bağlanır.
Malî Hükümler
Bütçe kanununun süresinde
I. Bütçe yürürlüğe konulamaması halinde, geçici
bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe
A. Bütçe ve kesinhesap kanununun da çıkarılamaması durumunda,
yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar
B. Bütçenin görüşülmesi (Mülga) bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme
oranına göre artırılarak uygulanır.
C. Bütçelerde değişiklik yapılabilme
esasları (Mülga) Türkiye Büyük Millet Meclisi
üyeleri, Genel Kurulda kamu idare
D. Kesinhesap (Mülga) bütçeleri hakkında düşüncelerini her
bütçenin görüşülmesi sırasında açıklarlar,
E.Kamu iktisadî teşebbüslerinin denetimi gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı
önerilerde bulunamazlar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
MALİ VE EKONOMİK HÜKÜMLER Büro Memur-Sen Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile
değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca
BİRİNCİ BÖLÜM görüşme yapılmaksızın okunur ve oylanır.
Mali Hükümler
Merkezî yönetim bütçesiyle verilen
I. Bütçe ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını
gösterir. Harcanabilecek tutarın
A. Bütçe ve kesinhesap Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
Madde 161 – (Değişik: 21/1/2017- aşılabileceğine dair bütçe kanununa
6771/15 md.) hüküm konulamaz.
Kamu idarelerinin ve kamu iktisadî
teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel Carî yıl bütçesindeki ödenek artışını
kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle öngören değişiklik teklifleri ile carî ve
yapılır. izleyen yılların bütçelerine malî yük getiren
tekliflerde, öngörülen giderleri
Malî yıl başlangıcı ile merkezi karşılayabilecek malî kaynak gösterilmesi
yönetim bütçesinin hazırlanması, zorunludur.
uygulanması ve kontrolü ile yatırımlar
veya bir yıldan fazla sürecek iş ve Merkezî yönetim kesinhesap
hizmetler için özel süre ve usuller kanunla kanunu teklifi, ilgili olduğu malî yılın
düzenlenir. Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili sonundan başlayarak en geçaltı ay sonra
hükümler dışında hiçbir hüküm
konulamaz. Cumhurbaşkanı tarafından Türkiye Büyük
Millet Meclisine sunulur. Sayıştay genel
Cumhurbaşkanı bütçe kanun uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu
teklifini, malî yılbaşından en azyetmişbeş kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden
gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine başlayarak en geçyetmişbeş gün içinde
Meclise sunar.

Kesinhesap kanunu teklifi ve genel
uygunluk bildiriminin Türkiye Büyük Millet
Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait
Sayıştay’ca sonuçlandırılamamış denetim

71

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ve hesap yargılamasını önlemez ve Büro Memur-Sen İKİNCİ BÖLÜM
bunların karara bağlandığı anlamına
gelmez. Ekonomik Hükümler
Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe
kanunu teklifiyle birlikte görüşülür ve I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey
karara bağlanır.
B. Bütçenin görüşülmesi II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin
Madde 162 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16 düzenlenmesi
md.)
C. Bütçelerde değişiklik yapılabilme III.Tabiî servetlerin ve kaynakların
esasları aranması ve işletilmesi
Madde 163 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16
md.) IV.Ormanlar ve orman köylüsü
D. Kesinhesap
Madde 164 – (Mülga: 21/1/2017-6771/16 A. Ormanların korunması ve
md.) geliştirilmesi
E. Kamu iktisadi teşebbüslerinin denetimi
Madde 165 – Sermayesinin yarısından B. Orman köylüsünün korunması
fazlası doğrudan doğruya veya dolaylı
olarak Devlete ait olan kamu kuruluş ve V. Kooperatifçiliğin geliştirilmesi
ortaklıklarının Türkiye Büyük Millet
Meclisince denetlenmesi esasları kanunla VI. Tüketiciler ile esnaf ve sanatkârların
düzenlenir. korunması

A. Tüketicilerin korunması

B. Esnaf ve sanatkârların korunması

İKİNCİ BÖLÜM
Ekonomik Hükümler

I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey
Madde 166 – Ekonomik, sosyal ve kültürel
kalkınmayı, özellikle sanayiin ve tarımın
yurt düzeyinde dengeli ve uyumlu biçimde
hızla gelişmesini, ülke kaynaklarının
döküm ve değerlendirilmesini yaparak
verimli şekilde kullanılmasını planlamak,
bu amaçla gerekli teşkilatı kurmak Devletin
görevidir.
Planda milli tasarrufu ve üretimi artırıcı,
fiyatlarda istikrar ve dış ödemelerde
dengeyi sağlayıcı, yatırım ve istihdamı
geliştirici tedbirler öngörülür; yatırımlarda
toplum yararları ve gerekleri gözetilir;
kaynakların verimli şekilde kullanılması

72

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hedef alınır. Kalkınma girişimleri, bu plana yapılması, kanunun açık iznine bağlıdır. Bu
göre gerçekleştirilir. durumda gerçek ve tüzelkişilerin uyması
gereken şartlar ve Devletçe yapılacak
Kalkınma planlarının gözetim, denetim usul ve esasları ve
hazırlanmasına, Türkiye Büyük Millet müeyyideler kanunda gösterilir.
Meclisince onaylanmasına,
uygulanmasına, değiştirilmesine ve IV. Ormanlar ve orman köylüsü
bütünlüğünü bozacak değişikliklerin A.Ormanların korunması ve geliştirilmesi
önlenmesine ilişkin usul ve esaslar kanunla Madde 169 – Devlet, ormanların
düzenlenir. korunması ve sahalarının genişletilmesi
için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri
(Ek fıkra: 7/5/2010-5982/23 md.) alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman
Ekonomik ve sosyal politikaların yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve
oluşturulmasında Cumhurbaşkanına hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların
istişarî nitelikte görüş bildirmek amacıyla gözetimi Devlete aittir.
Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur.
Ekonomik ve Sosyal Konseyin kuruluş ve Devlet ormanlarının mülkiyeti
işleyişi kanunla düzenlenir. devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna
göre, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu
II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin Büro Memur-Sen ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez
düzenlenmesi ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu
olamaz.
Madde 167 – Devlet, para, kredi, sermaye, Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet
mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların
düzenli işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tahrip edilmesine yol açan siyasi
tedbirleri alır; piyasalarda fiili veya propaganda yapılamaz; münhasıran orman
anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve suçları için genel ve özel af çıkarılamaz.
kartelleşmeyi önler. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya
daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve
Dış ticaretin ülke ekonomisinin özel af kapsamına alınamaz.
yararına olmak üzere düzenlenmesi Orman olarak muhafazasında bilim ve fen
amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret bakımından hiçbir yarar görülmeyen,
işlemleri üzerine vergi ve benzeri aksine tarım alanlarına dönüştürülmesinde
yükümlülükler dışında ek mali kesin yarar olduğu tespit edilen yerler ile
yükümlülükler koymaya ve bunları 31/12/1981 tarihinden önce bilim ve fen
kaldırmaya kanunla Cumhurbaşkanına bakımından orman niteliğini tam olarak
yetki verilebilir. kaybetmiş olan tarla, bağ, meyvelik,
zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya
III.Tabii servetlerin ve kaynakların hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu
aranması ve işletilmesi tespit edilen araziler, şehir, kasaba ve köy
yapılarının toplu olarak bulunduğu yerler
Madde 168 – Tabii servetler ve kaynaklar dışında, orman sınırlarında daraltma
Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. yapılamaz.
Bunların aranması ve işletilmesi hakkı
Devlete aittir. Devlet bu hakkını belli bir B. Orman köylüsünün korunması
süre için, gerçek ve tüzelkişilere Madde 170- Ormanlar içinde veya
devredebilir. Hangi tabii servet ve bitişiğindeki köyler halkının kalkındırılması,
kaynağın arama ve işletmesinin, Devletin
gerçek ve tüzelkişilerle ortak olarak veya
doğrudan gerçek ve tüzelkişiler eliyle

73

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ormanların ve bütünlüğünün korunması Büro Memur-Sen BEŞİNCİ KISIM
bakımlarından, ormanın gözetilmesi ve
işletilmesinde Devletle bu halkın işbirliğini Çeşitli Hükümler
sağlayıcı tedbirlerle, 31/12/1981
tarihinden önce bilim ve fen bakımından I. İnkılâp kanunlarının korunması
orman niteliğini tamamen kaybetmiş
yerlerin değerlendirilmesi; bilim ve fen BEŞİNCİ KISIM
bakımından orman olarak muhafazasında ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
yarar görülmeyen yerlerin tespiti ve orman
sınırları dışına çıkartılması; orman içindeki I. İnkılap kanunlarının korunması
köyler halkının kısmen veya tamamen bu Madde 174 – Anayasanın hiçbir hükmü,
yerlere yerleştirilmesi için Devlet eliyle Türk toplumunu çağdaş uygarlık
anılan yerlerin ihya edilerek bu halkın seviyesinin üstüne çıkarma ve Türkiye
yararlanmasına tahsisi kanunla düzenlenir. Cumhuriyetinin laiklik niteliğini koruma
amacını güden, aşağıda gösterilen inkılap
Devlet, bu halkın işletme araç ve kanunlarının, Anayasanın halkoyu ile kabul
gereçleriyle diğer girdilerinin sağlanmasını edildiği tarihte yürürlükte bulunan
kolaylaştırıcı tedbirleri alır. hükümlerinin, Anayasaya aykırı olduğu
şeklinde anlaşılamaz ve yorumlanamaz:
Orman içinden nakledilen köyler 1. 3 Mart 1340 tarihli ve 430 sayılı Tevhidi
halkına ait araziler, Devlet ormanı olarak Tedrisat Kanunu;
derhal ağaçlandırılır. 2. 25 Teşrinisani 1341 tarihli ve 671 sayılı
Şapka İktisası Hakkında Kanun;
V. Kooperatifçiliğin geliştirilmesi 3. 30 Teşrinisani 1341 tarihli ve 677 sayılı
Madde 171 – Devlet, milli ekonominin Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve
yararlarını dikkate alarak, öncelikle Türbedarlıklar ile Bir Takım Unvanların
üretimin artırılmasını ve tüketicinin Men ve İlgasına Dair Kanun;
korunmasını amaçlayan kooperatifçiliğin
gelişmesini sağlayacak tedbirleri alır. 4. 17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk
(Mülga son fıkra : 23/7/1995-4121/15 Kanunu Medenisiyle kabul edilen, evlenme
md.) akdinin evlendirme memuru önünde
yapılacağına dair medeni nikah esası ile
VI. Tüketiciler ile esnaf ve sanatkarların aynı kanunun 110 uncu maddesi hükmü;
korunması
5. 20 Mayıs 1928 tarihli ve 1288 sayılı
A. Tüketicilerin korunması Beynelmilel Erkamın Kabulü Hakkında
Madde 172 – Devlet, tüketicileri koruyucu Kanun;
ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin
kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik 6. 1 Teşrinisani 1928 tarihli ve 1353 sayılı
eder. Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki hakkında
Kanun;
B. Esnaf ve sanatkarların korunması
Madde 173 – Devlet, esnaf ve sanatkarı 7. 26 Teşrinisani 1934 tarihli ve 2590 sayılı
koruyucu ve destekleyici tedbirleri alır. Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların
Kaldırıldığına dair Kanun;

74

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa

8. 3 Kanunuevvel 1934 tarihli ve 2596 değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli
sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair görülen maddeleri Cumhurbaşkanı
Kanun. tarafından halkoyuna sunulabilir.
Halkoylamasına sunulmayan Anayasa
değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili
ALTINCI KISIM maddeler Resmî Gazetede yayımlanır.

Geçici Hükümler Halkoyuna sunulan Anayasa
değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe
YEDİNCİ KISIM girmesi için, halkoylamasında kullanılan
SON HÜKÜMLER geçerli oyların yarısından çoğunun kabul

I. Anayasanın değiştirilmesi, seçimlere ve oyu olması gerekir.

halkoylamasına katılma: Türkiye Büyük Millet Meclisi
Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların
Madde 175 – (Değişik: 17/5/1987-3361/3 kabulü sırasında, bu Kanunun
md.)
halkoylamasına sunulması halinde,
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye Anayasanın değiştirilen hükümlerinden,
Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en
az üçte biri tarafından yazıyla teklif hangilerinin birlikte hangilerinin ayrı ayrı
oylanacağını da karara bağlar.
edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi Büro Memur-Sen
hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa Halkoylamasına, milletvekili genel
ve ara seçimlerine ve mahalli genel
görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü seçimlere iştiraki temin için, kanunla para

Meclisin üye tamsayısının beşte üç cezası dahil gerekli her türlü tedbir alınır.
çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.

Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki II. Başlangıç ve kenar başlıklar
tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu Madde 176 – Anayasanın dayandığı temel
maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüş ve ilkeleri belirten başlangıç kısmı,
görüşülmesi ve kabulü hakkındaki Anayasa metnine dahildir.
hükümlere tabidir.
Madde kenar başlıkları, sadece ilgili
Cumhurbaşkanı Anayasa oldukları maddelerin konusunu ve
değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha maddeler arasındaki sıralama ve bağlantıyı
görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet gösterir. Bu başlıklar, Anayasa metninden
Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri sayılmaz.
gönderilen Kanunu, üye tamsayısının üçte III. Anayasanın yürürlüğe girmesi
iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Madde 177 – Bu Anayasa, halkoylaması
Cumhurbaşkanı bu Kanunu halkoyuna sonucu kabul edilip Resmî Gazetede
sunabilir. yayımlanması ile Türkiye Cumhuriyeti
Anayasası olur ve aşağıda gösterilen
Meclisce üye tamsayısının beşte istisnalar ile bu istisnaların yürürlüğe
üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul girmesine ait hükümler dışında bütünüyle
edilen Anayasa değişikliği hakkındaki yürürlüğe girer.

Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise a) İKİNCİ KISIM II. Bölümdeki; kişi
iade edilmediği takdirde halkoyuna hürriyeti ve güvenliği, basın ve yayımla
sunulmak üzere Resmî Gazetede ilgili hükümler, toplantı hak ve hürriyetleri,
yayımlanır.

Doğrudan veya Cumhurbaşkanının
iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının

75

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

III. Bölümdeki çalışma ile ilgili ile, mahalli idareler ile Devlet Güvenlik
hükümler, toplu iş sözleşmesi, grev hakkı Mahkemelerine ilişkin hükümler ise ilgili
ve lokavt ile ilgili hükümler, kanunların yayımlanması ile yürürlüğe
girer.
Bu hükümler yeni kanunları çıkarıldığında
veya mevcut kanunlarda değişiklik e) Anayasanın halkoylaması sonucu
yapıldığında ve her halde en geç Türkiye kabulünün ilanıyle birlikte yürürlüğe
Büyük Millet Meclisi göreve başladığında girecek hükümleri ve mevcut ve kurulacak
yürürlüğe girer. Ancak bu hükümler kurum, kuruluş ve kurullar için yeniden
yürürlüğe girinceye kadar mevcut kanunlar kanun yapılması veya mevcut kanunlarda
ve Milli Güvenlik Konseyinin bildiri ve değişiklik yapılması gerekiyorsa bunlara
kararları uygulanır. ilişkin işlemler mevcut kanunların
Anayasaya aykırı olmayan hükümleri veya
b) İKİNCİ KlSIM'daki; siyasi faaliyette doğrudan Anayasa hükümleri, Anayasanın
bulunma hakları ile siyasi partilerle ilgili 11 inci maddesi gereğince uygulanır.
hükümler, bunlara dayalı olarak yeniden
hazırlanacak Siyasi Partiler Kanununun; f) Kesinhesap kanunu tasarılarının
görüşülme usulünü düzenleyen 164 üncü
Seçme ve seçilme hakkı ise yine bu maddenin ikinci fıkrası hükmü 1984
hükümlere dayalı olarak hazırlanacak yılından itibaren uygulanmaya başlanır.
Seçim Kanununun;
Yayımlanması ile yürürlüğe girer. Büro Memur-Sen

c) ÜÇÜNCÜ KISIM'daki; yasama ile ilgili
hükümler;

Bu hükümler ilk milletvekili genel seçimi
sonucunun ilanı ile birlikte yürürlüğe girer.
Ancak bu bölümdeki Türkiye Büyük Millet
Meclisinin görev ve yetkilerine ilişkin
hükümleri, 29 Haziran 1981 gün ve 2485
sayılı Kurucu Meclis Hakkında Kanun
hükümleri saklı kalmak üzere Türkiye
Büyük Millet Meclisi göreve başlayıncaya
kadar Milli Güvenlik Konseyince yerine
getirilir.

d) ÜÇÜNCÜ KISIM'daki; Cumhurbaşkanı
başlığı altındaki görev ve yetkileri ile
Devlet Denetleme Kurulu, Bakanlar Kurulu
başlığı altındaki tüzükler, Milli Savunma,
olağanüstü yönetim usulleri, idare başlığı
altındaki mahalli idareler ile Atatürk
Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu hariç
diğer hükümler ve Devlet Güvenlik
Mahkemeleri hariç yargıya ilişkin bütün
hükümler Anayasanın halkoylaması
sonucunda kabulünün Resmî Gazetede
ilanı ile birlikte yürürlüğe girer.
Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kuruluna ait
yürürlüğe girmeyen hükümler Türkiye
Büyük Millet Meclisinin göreve başlaması

76

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

KAVRAMA TESTİ:1 3-
1.1982 Anayasasına göre devletin
bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı I-Herkes, önceden izin almaksızın dernek
ve başkenti ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? kurma ve bunlara üye olma ya da
A) Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle
bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. üyelikten çıkma hürriyetine
B) Bayrağı, şekli kanununda belirtilen,
beyaz ay yıldızlı al bayraktır sahiptir.(Dernek kurma hürriyeti)
C) Milli marşı "İstiklal Marşı"dır.
D)Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve II-– Herkes, mülkiyet ve miras haklarına
yargı organlarını, idare makamlarını ve sahiptir (Konut dokunulmazlığı)
diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel
hukuk kurallarıdır. III-Hiç kimse kanunen tabi olduğu
E) Başkenti Ankara'dır. mahkemeden başka bir merci önüne
2-I-Her ne sebep ve amaçla olursa olsun çıkarılamaz. (kanuni hakim güvencesi)
kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya
zorlanamaz; düşünce kanaatleri sebebiyle Büro Memur-Sen IV-Kamu görev ve hizmetinde bulunanlara
kınanamaz ve suçlanamaz.(Düşünce ve karşı, bu görev ve hizmetin yerine
Kanaat Hürriyeti) II- Herkes, vicdan, dini getirilmesiyle ilgili olarak yapılan
inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir ( Din isnatlardan dolayı açılan hakaret
ve Vicdan Hürriyeti) III- Herkes, yerleşme davalarında, sanık, isnadın doğruluğunu
ve seyahat hürriyetine sahiptir (Yerleşme ispat hakkına sahiptir.(İspat Hakkı)
ve Seyahat Hürriyeti) IV-– Herkes, bilim ve
sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, V-Anayasa ile tanınmış hak ve hürriyetleri
açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü
araştırma hakkına sahiptir (Bilim ve Sanat ihlal edilen herkes, yetkili makama
Hürriyeti) V-Herkes, haberleşme
hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin geciktirilmeden başvurma imkanının
gizliliği esastır.(Konut Dokunulmazlığı)
1982 Anayasasına göre yukarıda parantez sağlanmasını isteme hakkına
içinde açıklaması yapılan ilkelerden
hangisi yanlış tanımlanmıştır ? sahiptir.(Temel Hak ve Hürriyetlerin
A) I
B)II Korunması)
C)III
D)IV 1982 Anayasasına göre yukarıda parantez
E)V içinde açıklaması yapılan ilkelerden
hangisi yanlış tanımlanmıştır ?

A) I
B)II
C)III
D)IV
E)V

77

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

4- 5-Aşağıdaki tabloda siyesi haklar ile
sosyal ve ekonomik haklar ve ödevler
I– Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından eşleştirmelerinde hangisinde yanlışlık
yapılmıştır ?
yoksun bırakılamaz.(Eğitim ve öğrenim

hakkı) II- Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla,

deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil

şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu Siyasi Haklar Sosyal ve
Ekonomik Haklar
yararı gözetilir.(Kıyılarda yararlanma hakkı) ve Ödevler

III- Devlet ve kamu tüzel kişileri; kamu

yararının gerektirdiği hallerde, gerçek

karşılıklarını peşin ödemek şartıyla, özel A Türk Vatandaşlığı Kamulaştırma
B Çalışma hakkı ve
mülkiyette bulunan taşınmaz malların ödevi
C Sosyal güvenlik Vatan hizmeti
tamamını veya bir kısmını, kanunla hakkı
Sendika kurma
gösterilen esas ve usullere göre, D Kamu hakkı
hizmetlerine
kamulaştırmaya ve bunlar üzerinde idarî girme hakkı Grev hakkı lokavt

irtifaklar kurmaya E Vergi ödevi

yetkilidir.(Kamulaştırma)IV-– Kamu hizmeti

niteliği taşıyan özel teşebbüsler, kamu Büro Memur-Sen

yararının zorunlu kıldığı hallerde

devletleştirilebilir.(Çalışma ve sözleşme

hürriyeti)V- Çalışanlar ve işverenler,

üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik 6-1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden
hangisi siyasi hak ve ödevlerden birisi
ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve değildir ?

geliştirmek için önceden izin almaksızın A) Türk vatandaşlığı
B) Vergi ödevi
sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, C) Mal bildirimi
D) Kamulaştırma
bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten E)Hizmete girme
7-1982 Anayasasına göre düzeltme ve
serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç cevap hakkı ile ilgili olarak müracaat
tarihinden itibaren kaç gün içinde cevap
kimse bir sendikaya üye olmaya ya da verilmek zorundadır?
A)15
üyelikten ayrılmaya zorlanamaz.(Sendika B)10
C)7
kurma hakkı) D)8
E) 5
1982 Anayasasına göre yukarıda parantez

içinde açıklaması yapılan ilkelerden

hangisi yanlış tanımlanmıştır ?

A) I
B)II
C)III
D)IV
E)V

78

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

8-1982 Anayasasına göre çalışma şartları 10-Seçimler ve halkoylaması
ve dinlenme hakkı ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ? I-Serbest, eşit,

A) Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli II-Gizli, tek dereceli,
yıllık izin hakları ve şartları yönetmelikle
düzenlenir. III-Genel oy, açık sayım ve döküm
B)Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne
uymayan işlerde çalıştırılamaz. esaslarına göre,
C) Küçükler ve kadınlar çalışma şartları
bakımından özel olarak korunurlar. IV-Yargı yönetim ve denetimi altında
D) Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.
E) Bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar yapılır
çalışma şartları bakımından özel olarak
korunurlar. 1982 Anayasasına göre seçimler ve

9-Sendika kurma hakkı, halkoylaması ile ilgili olarak
I- Millî güvenlik,
II-Kamu düzeni, yukarıdakilerden hangisi veya hangileri
III- Suç işlenmesinin önlenmesi,
IV-Genel sağlık ve genel ahlâk ile doğrudur?
başkalarının hak ve özgürlüklerinin
korunması Büro Memur-Sen A) Yalnız I
B) Yalnız II
C)I-II
D) I-II-III-IV
E) I-III—IV

1982 Anayasasına göre sendika kurma
hakkı yukarıdakilerden hangisi veya
hangilerinin varlığı halinde kanunla
sınırlandırılabilir ?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C)I-II
D)I-III-IV
E) I-II-III-IV

79

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

11-Memur Selçuk: En az ilkokul mezunu 12-1982 Anayasasına göre cumhuriyetin
olmayanlar, milletvekili olamazlar. temel organlarından yasama ile ilgili
Memur Muharrem: Kısıtlılar, askerlikle olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
ilişiği olanlar, milletvekili olamazlar.
Memur Caner: Kamu hizmetinden A)Onsekiz yaşını dolduran her Türk
yasaklılar milletvekili olamazlar.
Memur Asiye: Taksirli suçlar hariç toplam milletvekili seçilebilir.
1 yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis
cezasına hüküm giymiş olanlar; milletvekili B)Türkiye Büyük Millet Meclisi ve
olabilirler.
Memur Kadir: Zimmet, ihtilas, irtikap, Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir
rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik,
inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi aynı günde yapılır.
yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, Resmî
ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, C)Süresi biten milletvekili yeniden
Devlet sırlarını açığa vurma, terör
eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri seçilebilir
tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm
giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile D)Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci
milletvekili seçilemezler.
oylamada gerekli çoğunluğun
1982 Anayasasının milletvekili seçilme
konusu ile ilgili olarak yukarıdaki sağlanamaması halinde 101 inci
konuşmalarda hangi memurun vermiş
olduğu bilgi yanlıştır? maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır
A)Memur Selçuk
B)Memur Muharrem E)Savaş sebebiyle yeni seçimlerin
C)Memur Asiye
D)Memur Kadir Büro Memur-Sen yapılmasına imkan görülmezse, Türkiye
E)Memur Caner
Büyük Millet Meclisi, seçimlerin üç yıl

geriye bırakılmasına karar verebilir

13-1982 Anayasasına göre

aşağıdakilerden hangisi TBMM'nin

görevlerinden birisi değildir?

A)Kanun koymak, değiştirmek ve

kaldırmak

B)Bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini

görüşmek

C)Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları

atar ve görevlerine son verir.

D)Para basılmasına ve savaş ilânına karar

vermek

E)Türkiye Büyük Millet Meclisi üye

tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı

ile genel ve özel af ilânına karar vermek.

80

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

14-1982 Anayasasına göre 15-1982 Anayasasına göre

aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu ile

Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinden ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ?

birisi değildir? A) Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç

A)Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet
ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde
açılış konuşmasını yapar. Meclisi üye tamsayısının salt
B) Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında
Meclise mesaj verir. çoğunluğunun vereceği önergeyle
C) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
üyelerini seçmek soruşturma açılması istenebilir
D)Kanunları tekrar görüşülmek üzere
Türkiye Büyük Millet Meclisine geri B) Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde
gönderir.
E)Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün
İçtüzüğünün tümünün veya belirli
hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar
bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle
Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar. verebilir

C)Soruşturma açılmasına karar verilmesi

halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri

oranında komisyona verebilecekleri üye

sayısının beş katı olarak gösterecekleri

Büro Memur-Sen adaylar arasından her siyasi parti için ayrı

ayrı ad çekme suretiyle kurulacak yirmibeş

kişilik bir komisyon tarafından soruşturma

yapılır

D)Komisyon, soruşturma sonucunu

belirten raporunu iki ay içinde Meclis

Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu

sürede bitirilememesi halinde, komisyona

bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.

E)Hakkında soruşturma açılmasına karar
verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı
alamaz.

81

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

16-1982 Anayasasına göre 18-1982 Anayasasına göre mahkemelerin
bağımsızlığı ile ilgili aşağıdakilerden
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, hangisi yanlıştır ?

aşağıdakilerden hangisine karşı A) Hakimler Anayasaya, kanuna ve hukuka
uygun olarak vicdanı kanaatlerine göre
sorumludur? hüküm verirler.

A) Cumhurbaşkanı

B) Meclis Başkanı

C) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri B) Hiçbir organ, makam, merci veya kişi,
D)Milli Güvenlik Kurumu
E) Hakimler ve Savcılar Kurulu yargı yetkisinin kullanılmasında

mahkemelere ve hakimlere emir ve

talimat veremez; genelge gönderemez;

tavsiye ve telkinde bulunamaz.

17-Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, Büro Memur-Sen C)Görülmekte olan bir dava hakkında
görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile Yasama Meclisinde yargı yetkisinin
merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması kullanılması ile ilgili soru sorulamaz,
....................düzenlenir. görüşme yapılamaz veya herhangi bir
beyanda bulunulamaz.

1982 Anayasasına göre yukarıdaki D) Yasama ve yürütme organları ile idare,
boşluğa gelebilecek en uygun ifade mahkeme kararlarına uymak zorunda
aşağıdakilerden hangisidir ? değildir.

A)Genelgeyle E)Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar.
B)İçtüzükle
C)Yönetmelikle 19-Hakimler ve Savcılar Kurulu üyeleri
D) Kanunla görevleriyle ilgili suçlardan dolayı
E) Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle aşağıdaki mahkemelerin hangisinde
yargılanırlar ?

A)Ankara Bölge Adliye Mahkemesi (İstinaf)
B)Anayasa Mahkemesi
C)Uyuşmazlık Mahkemesi
D) Danıştay
E) Yargıtay

82

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

20- Büro Memur-Sen ÇÖZÜMLER:
(I) Kanunların, Cumhurbaşkanlığı 1-D
kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet III. Devletin bütünlüğü, Resmî dili, bayrağı,
Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve milli marşı ve başkenti
esas bakımlarından uygunluğunu Madde 3 – Türkiye Devleti, ülkesi ve
denetler.(Anayasa Mahkemesi) milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili
(II) Kanunların şekil bakımından Türkçedir.
denetlenmesi(Anayasa Mahkemesi) Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz
ay yıldızlı al bayraktır.
(III) Adliye mahkemelerince verilen ve Milli marşı "İstiklal Marşı"dır.
kanunun başka bir adli yargı merciine Başkenti Ankara'dır.
bırakmadığı karar ve hükümlerin son Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve
inceleme merciidir.(Yargıtay) (IV), İdari yargı organlarını, idare makamlarını ve
mahkemelerce verilen ve kanunun başka diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel
bir idari yargı merciine bırakmadığı karar hukuk kurallarıdır. Anayasanın bağlayıcılığı
ve hükümlerin son inceleme ve üstünlüğü ile ilgilidir.
merciidir.(Uyuşmazlık Mahkemesi),

(V) adli ve idari yargı mercileri arasındaki 2-E
görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin
olarak çözümlemeye yetkilidir(Uyuşmazlık C. Haberleşme hürriyeti
Mahkemesi)
Madde 22 – (Değişik: 3/10/2001-4709/7
1982 Anayasasına göre yukarıda parantez
içinde açıklaması yapılan mahkemelerin md.)
görevleri ile ilgili olarak hangisinde yanlış
açıklama yapılmıştır ? Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir.

A) I Haberleşmenin gizliliği esastır.
B)II
C)III Haberleşme hürriyeti ile ilgili olduğundan
D) V
E) IV doğru cevap E seçeneğidir.

3-B
Herkes, mülkiyet ve miras haklarına
sahiptir. mülkiyet hakkı ile ilgili
olduğundan doğru cevap B seçeneğidir.

4-D

Kamu hizmeti niteliği taşıyan özel
teşebbüsler, kamu yararının zorunlu kıldığı
hallerde devletleştirilebilir.Devletleştirme
ve özelleştirme ) Doğru cevap D
seçeneğidir.

83

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

5-C Büro Memur-Sen Sendika kurma hakkı ancak, millî güvenlik,
Vatan hizmeti-Siyasi haklardan kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi,
Sosyal güvenlik hakkı -Sosyal ve ekonomik genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının
haklar hak ve özgürlüklerinin korunması
Doğru cevap C seçeneğidir. sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir.
Doğru cevap E seçeneğidir.
6-D 10-D
kamulaştırma hakkı sosyal ve ekonomik Seçimler ve halkoylaması serbest, eşit,
haklardan olduğundan doğru cevap D gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve
seçeneğidir. döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve
denetimi altında yapılır.Doğru cevap D
7-C seçeneğidir.
Düzeltme ve cevap hakkı
Madde 32 – Düzeltme ve cevap hakkı, 11-C
ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine Milletvekili seçilme yeterliliği
dokunulması veya kendileriyle ilgili Madde 76 – Onsekiz yaşını dolduran her
gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde Türk milletvekili seçilebilir.(2)
tanınır ve kanunla düzenlenir. En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar,
Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, askerlikle ilişiği olanlar, kamu hizmetinden
yayımlanmasının gerekip gerekmediğine yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl
hakim tarafından ilgilinin müracaat veya daha fazla hapis ile ağır hapis
tarihinden itibaren en geç yedi gün cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet,
içerisinde karar verilir. Doğru cevap C ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,
seçeneğidir. dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye
kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı
8-A suçlarla, kaçakçılık, Resmî ihale ve alım
B. Çalışma şartları ve dinlenme hakkı satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını
Madde 50 – Kimse, yaşına, cinsiyetine ve açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve
gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik
Küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar,
yetersizliği olanlar çalışma şartları affa uğramış olsalar bile milletvekili
bakımından özel olarak korunurlar. seçilemezler.Doğru cevap C seçeneğidir.
Dinlenmek, çalışanların hakkıdır.
Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli 12-E
yıllık izin hakları ve şartları kanunla Savaş sebebiyle yeni seçimlerin
düzenlenir. yapılmasına imkan görülmezse, Türkiye
Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl
9-E geriye bırakılmasına karar verebilir.
TBMM'nin seçimleri bir yıl geriye

84

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

bırakılmasına karar verebileceğinden Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi
doğru cevap E seçeneğidir.
İçtüzüğünün tümünün veya belirli
13-C
Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas
yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve
kaldırmak; bütçe ve kesin hesap kanun bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle
tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para
basılmasına ve savaş ilânına karar vermek; Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.
milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını
uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları
Meclisi üye tamsayısının beşte üç
çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af atar ve görevlerine son verir.
ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer
maddelerinde öngörülen yetkileri Üst kademe kamu yöneticilerini atar,
kullanmak ve görevleri yerine getirmektir.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları görevlerine son verir ve bunların
atamak ve görevlerine son vermek
Cumhurbaşkanın görevidir. atanmalarına ilişkin usul ve esasları

14-C Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
D. Görev ve yetkileri
Madde 104 – (Değişik: 21/1/2017-6771/8 düzenler.
md.)
Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin
yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.
Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla temsilcilerini gönderir, Türkiye
Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin
birliğini temsil eder; Anayasanın Cumhuriyetine gönderilecek yabancı
uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli
ve uyumlu çalışmasını temin eder. devlet temsilcilerini kabul eder.
Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının
ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde Büro Memur-Sen Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve
açılış konuşmasını yapar.
Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise yayımlar.
mesaj verir.
Kanunları yayımlar. Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları
Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye
Büyük Millet Meclisine geri gönderir. gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.

Milli güvenlik politikalarını belirler ve

gerekli tedbirleri alır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk

Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını

temsil eder.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına

karar verir.

Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama

sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya

kaldırır.

15-C
E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu (1)

Madde 105 – (Değişik: 21/1/2017-6771/9
md.) Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç
işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet
Meclisi üye tamsayısının salt
çoğunluğunun vereceği önergeyle
soruşturma açılması istenebilir. Meclis,
önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve

85

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla 16-A
soruşturma açılmasına karar verebilir. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,
Soruşturma açılmasına karar verilmesi Cumhurbaşkanına karşı sorumludur.Bu
halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri nedenle doğru cevap A seçeneğidir.
oranında komisyona verebilecekleri üye
sayısının üç katı olarak gösterecekleri 17-E
adaylar arasından her siyasi parti için ayrı
ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş Bakanlıkların kurulması, kaldırılması,
kişilik bir komisyon tarafından soruşturma
yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile
belirten raporunu iki ay içinde Meclis
Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması
sürede bitirilememesi halinde, komisyona
bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren
on gün içinde dağıtılır, dağıtımından düzenlenir.Bu nedenle doğru cevap E
itibaren on gün içinde Genel Kurulda
görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçeneğidir.
üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla
Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Büro Memur-Sen 18-D
Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, A. Mahkemelerin bağımsızlığı
bu sürede tamamlanamazsa bir defaya Madde 138 – Hakimler, görevlerinde
mahsus olmak üzere üç aylık ek süre bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve
verilir, yargılama bu sürede kesin olarak hukuka uygun olarak vicdanı kanaatlerine
tamamlanır. göre hüküm verirler.
Hakkında soruşturma açılmasına karar Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı
verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere
alamaz. ve hakimlere emir ve talimat veremez;
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan genelge gönderemez; tavsiye ve telkinde
mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi bulunamaz.
sona erer. Görülmekte olan bir dava hakkında
Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu Yasama Meclisinde yargı yetkisinin
sürede işlediği iddia edilen suçlar için kullanılması ile ilgili soru sorulamaz,
görevi bittikten sonra da bu madde hükmü görüşme yapılamaz veya herhangi bir
uygulanır. beyanda bulunulamaz.
üç katı ve 15 kişilik bir komisyon olması Yasama ve yürütme organları ile idare,
gerektiğinden doğru cevap C seçeneğidir. mahkeme kararlarına uymak zorundadır;
bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını
hiçbir suretle değiştiremez ve bunların
yerine getirilmesini geciktiremez.
Yasama ve yürütme organları ile idare ,
mahkeme kararlarına uymak zorundadır.
Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

86

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

19-B Büro Memur-Sen KAVRAMA TESTİ: 2
Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanını,
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını, 1-
Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, I. Çocuklar
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay II. Yaşlılar
(…)(5) Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, III. Özürlüler
Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve IV-Gaziler
Savcılar (…)(6) Kurulu ve Sayıştay Başkan ve
üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı 1982 Anayasası’na göre yukarıda
Yüce Divan sıfatıyla yargılar. verilenlerden hangileri için alınacak
hakimler ve savcılar kurulu üyeleri de tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz?
görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Anayasa
Mahkemesinde yargılanırlar. Bu nedenle A)Yalnız III
doğru cevap B seçeneğidir. B)Yalnız II
C)I-II
20-E D)I-II-III-IV
Danıştay, idari mahkemelerce verilen ve E) I-III-IV
kanunun başka bir idari yargı merciine
bırakmadığı karar ve hükümlerin son 2-1982 Anayasası’na göre Türkiye Büyük
inceleme merciidir. Kanunla gösterilen Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma
belli davalara da ilk ve son derece olması halinde, ara seçime gidilir.
mahkemesi olarak bakar. Bu nedenle Ara seçim, her seçim döneminde bir defa
doğru cevap E seçeneğidir. yapılır ve genel seçimden kaç ay
geçmedikçe ara seçime gidilemez?

A)30
B)24
C)48
D)60
E) 72

87

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

3-1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden 6-1982 Anayasası’na göre aşağıdakilerden
hangisi TBMM’nin görev ve yetkilerinden hangisi Cumhurbaşkanının görev ve
birisi değildir? yetkilerinden birisi değildir?

A)Kanun koymak, değiştirmek ve A)Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının
kaldırmak ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde
B)Bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini açılış konuşmasını yapar.
görüşmek ve kabul etmek;
C) Para basılmasına karar vermek B)Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında
D) Savaş ilânına karar vermek Meclise mesaj verir.
E)Yüksek Seçim Kurulu üyelerini seçmek.
C)Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi
4-1982 Anayasası’na göre kanun teklif İçtüzüğünün tümünün veya belirli
etmeye aşağıdakilerden hangisi hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas
yetkilidir? bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle
Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.
A)Anayasa Mahkemesi
B)Sayıştay Başkanı Büro Memur-Sen D)Üst kademe kamu yöneticilerini atar,
C)Milletvekilleri
D)Cumhurbaşkanı görevlerine son verir ve bunların
E) Bakanlar
atanmalarına ilişkin usul ve esasları
5-1982 Anayasası’na göre yazılı soru,
yazılı olarak en geç kaç gün içinde Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
cevaplanmak üzere milletvekillerinin,
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara düzenler.
yazılı olarak soru sormalarından ibarettir?
E)Yargıtay üyelerini seçmek.
A)20
B)15 7-1982 Anayasası’na göre cumhurbaşkanı
C)48 yardımcılarını ve bakanları
D)60 aşağıdakilerden hangisi atar?
E) 72
A)Anayasa Mahkemesi
B)Sayıştay Başkanı
C)Milletvekilleri
D)Cumhurbaşkanı
E) Bakanlar

88

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

8-1982 Anayasası’na göre Türkiye Büyük 10-1982 Anayasası’na göre
Millet Meclisi, üye tamsayısının ………………
çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine Yükseköğretim kurumlarının öğretimini
karar verebilir.
planlamak, düzenlemek, yönetmek,
Yukarıdaki boşluğa gelebilecek ifade
aşağıdakilerden hangisidir? denetlemek, yükseköğretim

A) 2/5 kurumlarındaki eğitim - öğretim ve
B)4/5
C)1/5 bilimsel araştırma faaliyetlerini
D)3/5
E) 5/5 yönlendirmek bu kurumların kanunda

9-1982 Anayasası’na göre Kanunun belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda
belirlediği usul ve esaslara göre; rektörler
…………….., dekanlar ise ……………….. seçilir kurulmasını, geliştirilmesini ve
ve atanır.
Yukarıdaki boşluğa gelebilecek ifade üniversitelere tahsis edilen kaynakların
aşağıdakilerden hangisidir?
etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak

ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi

için planlama yapmak maksadı ile

aşağıdakilerden hangisi kurulmuştur?

Büro Memur-Sen A)Üniversitelerarası Kurul
B) Yükseköğretim Kurulu
C)Devlet Denetleme Kurulu
D)Radyo Televziyon Üst Kurulu
E) Hakimler ve Savcılar Kurulu

A) Cumhurbaşkanı - Yükseköğretim 11-1982 Anayasası’na göre Radyo ve
Kurulu televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve
B)TBMM-Cumhurbaşkanı denetlemek amacıyla kurulan Radyo ve
C)Milletvekili –Bakanlar Televizyon Üst Kurulu dokuz üyeden
D)Bakanlar -TBMM oluşur. Üyeler, siyasi parti gruplarının üye
E) Cumhurbaşkanı –TBMM sayısı oranında belirlenecek üye sayısının
ikişer katı olarak gösterecekleri adaylar
arasından, her siyasi parti grubuna düşen
üye sayısı esas alınmak suretiyle
aşağıdakilerden hangisi tarafından seçilir?

A)Anayasa Mahkemesi
B)Sayıştay Başkanı
C)Milletvekilleri
D)Cumhurbaşkanı
E) TBMM

89

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

12- 14-Aşağıdakilerden hangisi anayasada
I-Cumhurbaşkanını, belirtilen yüksek mahkemelerden birisi
II-Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını, değildir?
III-Cumhurbaşkanı yardımcılarını,
IV-Bakanları, A) Yargıtay
V-Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi B) Danıştay
hakimlerini C) Uyuşmazlık Mahkemesi
1982 Anayasası’na göre Anayasa D) Askeri Yargıtay
Mahkemesi yukarıdaki lerden hangisini E) Anayasa Mahkemesi
yüce divan sıfatıyla yargılayamaz?
15-Türk Silahlı Kuvvetlerinin
A) I
B)II başkomutanlığını aşağıdakilerden hangisi
C)III
D)IV temsil eder?
E) V
A)Anayasa Mahkemesi
13-Hukuk fakültesi öğrencisi Asiye: Adlî ve
idarî yargı hâkim ve savcılarını mesleğe B)Sayıştay Başkanı
kabul etme, atama ve nakletme, geçici
yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa C)Milletvekilleri
ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları
uygun görülmeyenler hakkında karar Büro Memur-Sen D)Cumhurbaşkanı
verme, disiplin cezası verme, görevden
uzaklaştırma işlemlerini yapar; Adalet E) TBMM
Bakanlığının, bir mahkemenin kaldırılması
veya yargı çevresinin değiştirilmesi 16-1982 Anayasası’na göre
konusundaki tekliflerini karara bağlar;
ayrıca, Anayasa ve kanunlarla verilen diğer Cumhurbaşkanı olabilmek için kaç yaşını
görevleri yerine getirir.
Hukuk fakültesi öğrencisi Asiye’nin doldurmuş olmak gerekir?
yukarıda bahsetmiş olduğu anayasal
kurum aşağıdakilerden hangisidir? A)40
A)Üniversitelerarası Kurul
B) Yükseköğretim Kurulu B)50
C)Devlet Denetleme Kurulu
D)Radyo Televizyon Üst Kurulu C)30
E) Hakimler ve Savcılar Kurulu
D)25

E) 18

17-1982 Anayasası’na göre

Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları,

en son yapılan genel seçimlerde toplam

geçerli oyların tek başına veya birlikte en

az yüzde kaçını almış olan siyasi partiler

aday gösterebilir?

A)%3
B)%4
C)%5
D)%8
E) %10

90

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

18-Meclis çalışmalarına özürsüz veya 20-Vatandaşlar, siyasi parti kurma ve
izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam usulüne göre partilere girme ve
……………. birleşim günü katılmayan partilerden ayrılma hakkına sahiptir. Parti
milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, üyesi olabilmek için …….. yaşını doldurmuş
durumun Meclis Başkanlık Divanınca tespit olmak gerekir.
edilmesi üzerine, Genel Kurulca üye Yukarıdaki boşluğa gelebilecek ifade
tamsayısının salt çoğunluğunun oyuyla aşağıdakilerden hangisidir?
karar verilebilir.
Yukarıdaki boşluğa gelebilecek ifade A)15
aşağıdakilerden hangisidir? B)18
C)14
A)5 D)16
B)4 E) 20
C)3
D)2
E)1

19-1982 Anayasası’na göre Yüksek Seçim Büro Memur-Sen
Kurulunun görev ve yetkileri ile ilgili
olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)Yüksek Seçim Kurulunun ve diğer seçim

kurullarının görev ve yetkileri kanunla

düzenlenir.

B)Yüksek Seçim Kurulu yedi asıl ve dört

yedek üyeden oluşur. Üyelerin altısı

Yargıtay, beşi Danıştay Genel Kurullarınca

kendi üyeleri arasından üye tamsayılarının

salt çoğunluğunun gizli oyu ile seçilir.

C)Yüksek Seçim Kuruluna Yargıtay ve

Danıştaydan seçilmiş üyeler arasından ad

çekme ile ikişer yedek üye ayrılır.

D)Anayasa değişikliklerine ilişkin

kanunların halkoyuna sunulması,

Cumhurbaşkanının halk tarafından

seçilmesi, işlemlerinin genel yönetim ve

denetimi de milletvekili seçimlerinde

uygulanan hükümlere göre olur.

E) Radyo Televizyon Kurumu üyelerinin

seçim işlemlerini yapmak.

91

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ÇÖZÜMLER: Yazılı soru, yazılı olarak en geç onbeş gün

1-D içinde cevaplanmak üzere
Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife
şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı
gaziler için alınacak tedbirler eşitlik
ilkesine aykırı sayılmaz.Doğru cevap D yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru
seçeneğidir.
sormalarından ibarettir.Doğru cevap B
2-A
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde seçeneğidir.
boşalma olması halinde, ara seçime gidilir.
Ara seçim, her seçim döneminde bir defa 6-E
yapılır ve genel seçimden otuz ay
geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme
boşalan üyeliklerin sayısı, üye tamsayısının
yüzde beşini bulduğu hallerde, ara yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.
seçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar
verilir. Doğru cevap A seçeneğidir. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla

3-E Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin
Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve
yetkileri, kanun koymak, değiştirmek ve birliğini temsil eder; Anayasanın
kaldırmak; bütçe ve kesinhesap kanun
tekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli
basılmasına ve savaş ilânına karar vermek;
milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını ve uyumlu çalışmasını temin eder.
uygun bulmak, Türkiye Büyük Millet
Meclisi üye tamsayısının beşte üç Büro Memur-Sen Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının
çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af
ilânına karar vermek ve Anayasanın diğer ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde
maddelerinde öngörülen yetkileri
kullanmak ve görevleri yerine getirmektir. açılış konuşmasını yapar.

4-C Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise
Kanun teklif etmeye (…)(3) milletvekilleri
yetkilidir. Doğru cevap C seçeneğidir. mesaj verir.

5-B Kanunları yayımlar.

Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye

Büyük Millet Meclisine geri gönderir.

Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi

İçtüzüğünün tümünün veya belirli

hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas

bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle

Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları

atar ve görevlerine son verir.

Üst kademe kamu yöneticilerini atar,

görevlerine son verir ve bunların

atanmalarına ilişkin usul ve esasları

Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle

düzenler.

Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin

temsilcilerini gönderir, Türkiye

Cumhuriyetine gönderilecek yabancı

devlet temsilcilerini kabul eder.

92

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yönlendirmek bu kurumların kanunda
yayımlar.
Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda
gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
Milli güvenlik politikalarını belirler ve kurulmasını, geliştirilmesini ve
gerekli tedbirleri alır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk üniversitelere tahsis edilen kaynakların
Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını
temsil eder. etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına
karar verir. ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama
sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya planlama yapmak maksadı ile
kaldırır.
Yargıtay üyeleri Hakimler ve Savcılar Yükseköğretim Kurulu kurulur.Doğru
Kurulunca seçilir. Doğru cevap E
seceneğidir. cevap B seçeneğidir.

11-E

Radyo ve televizyon faaliyetlerini

düzenlemek ve denetlemek amacıyla

kurulan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

dokuz üyeden oluşur. Üyeler, siyasi parti

gruplarının üye sayısı oranında

belirlenecek üye sayısının ikişer katı olarak

Büro Memur-Sen gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi

parti grubuna düşen üye sayısı esas

7-D alınmak suretiyle Türkiye Büyük Millet
Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları
atar ve görevlerine son verir. Doğru cevap Meclisi Genel Kurulunca seçilir. Doğru
D seçeneğidir.
cevap E seçeneğidir.

8-D 12-E
Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye
tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanını,
seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.
Doğru cevap D seçeneğidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanını,

9-A Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları,

Kanunun belirlediği usul ve esaslara göre; Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay
(…)(5) Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını,
rektörler Cumhurbaşkanınca, dekanlar ise
Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve
Yükseköğretim Kurulunca seçilir ve Savcılar (…)(6) Kurulu ve Sayıştay Başkan ve

üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı
Yüce Divan sıfatıyla yargılar.(3)(4)(5)(6) Doğru

cevap E seçeneğidir.

atanır.Doğru cevap A seçeneğidir. 13-E
Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve
10-B savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve
nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve
Yükseköğretim kurumlarının öğretimini birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma,
meslekte kalmaları uygun görülmeyenler
planlamak, düzenlemek, yönetmek,

denetlemek, yükseköğretim

kurumlarındaki eğitim - öğretim ve

bilimsel araştırma faaliyetlerini

93

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hakkında karar verme, disiplin cezası Büro Memur-Sen Meclis Başkanlık Divanınca tespit edilmesi
verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini üzerine, Genel Kurulca üye tamsayısının
yapar; Adalet Bakanlığının, bir salt çoğunluğunun oyuyla karar verilebilir.
mahkemenin kaldırılması veya yargı Doğru cevap A seçeneğidir.
çevresinin değiştirilmesi konusundaki
tekliflerini karara bağlar; ayrıca, Anayasa 19-E
ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine Yüksek Seçim Kurulunun ve diğer seçim
getirir. Doğru cevap E seçeneğidir. kurullarının görev ve yetkileri kanunla
düzenlenir.Yüksek Seçim Kurulu yedi asıl
14-D ve dört yedek üyeden oluşur. Üyelerin
Askeri Yargıtay yüksek mahkemelreden altısı Yargıtay, beşi Danıştay Genel
birisi değilidr. Doğru cevap D seçeneğidir. Kurullarınca kendi üyeleri arasından üye
tamsayılarının salt çoğunluğunun gizli oyu
15-D ile seçilir. Bu üyeler, salt çoğunluk ve gizli
Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet oyla aralarından bir başkan ve bir
Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkanvekili seçerler.
Başkomutanlığını temsil eder. Yüksek Seçim Kuruluna Yargıtay ve
Doğru cevap D seçeneğidir. Danıştaydan seçilmiş üyeler arasından ad
çekme ile ikişer yedek üye ayrılır. Yüksek
16-A Seçim Kurulu Başkanı ve Başkanvekili ad
Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, çekmeye girmezler.
yükseköğrenim yapmış, milletvekili Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların
seçilme yeterliliğine sahip Türk halkoyuna sunulması, Cumhurbaşkanının
vatandaşları arasından, doğrudan halk halk tarafından seçilmesi, işlemlerinin
tarafından seçilir.Doğru cevap A genel yönetim ve denetimi de milletvekili
seçneğidir. seçimlerinde uygulanan hükümlere göre
olur.
17-C
Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, 20-B
en son yapılan genel seçimlerde toplam Vatandaşlar, siyasi parti kurma ve usulüne
geçerli oyların tek başına veya birlikte en göre partilere girme ve partilerden ayrılma
az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile hakkına sahiptir. Parti üyesi olabilmek için
en az yüzbin seçmen aday onsekiz yaşını doldurmuş olmak gerekir.
gösterebilir.Doğru cevap C seçeneğidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

18-A

Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz

olarak bir ay içerisinde toplam beş birleşim

günü katılmayan milletvekilinin

milletvekilliğinin düşmesine, durumun

94

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

KAVRAMA TESTİ: 3 4-1982 Anayasasının Türk Vatandaşlığı ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
1-1982 Anayasasına göre ,TBMM yanlıştır ?
tarafından seçimlerin yenilenmesine
karar verilmesi halinde en az kaç A)Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı
milletvekilin oyu gerekir ? olan herkes Türk’tür.
A)360 B)Türk babanın veya Türk ananın çocuğu
B)380 Türk’tür. C)Vatandaşlık, kanunun
C)400 gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak
D)218 kanunda belirtilen hallerde kaybedilir.
E) 175 D)Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla
bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça
2-Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi vatandaşlıktan çıkarılamaz.
bir nedenle boşalması hâlinde, yenisi E)Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve
seçilene kadar cumhurbaşkanlığına işlemlere karşı yargı yolu kapalıdır.
aşağıdakilerden hangisi vekâlet eder?
Büro Memur-Sen 5-1982 Anayasası’na göre,
A)Bakanlardan biri yüksek
B)Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı C) aşağıdakilerden hangisi
Cumhurbaşkanı Genel Sekreteri
D)Cumhurbaşkanı Yardımcısı mahkemelerden biri değildir?
E)Cumhurbaşkanlığı idari işler başkanı
A) Bölge Adliye Mahkemeleri
3-1982 Anayasası’na göre, herhangi bir B) Yargıtay
sebeple boşalan bakanlığa en geç kaç gün C) Danıştay
içinde atama yapılır? D) Anayasa Mahkemesi
E) Uyuşmazlık Mahkemesi
A) 15
B) 20 6-Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay
C) 30 Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava
D) 45 üzerine ......................kesin olarak karara
E) 60 bağlanır.
1982 Anayasasına göre yukarıdaki
boşluğa aşağıdaki ifadelerden hangisi
getirilmelidir?
A) Anayasa Mahkemesince
B) Yargıtay'ca
C)Danıştay'ca
D)Sayıştay'ca
E)Uyuşmazlık Mahkemesince

95

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

7-............, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve 10-1982 Anayasası’na göre,
bakanlar hakkında 106 ncı maddenin
beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları uyarınca aşağıdakilerden hangisi siyasi haklar ve
yapılan soruşturmadan ibarettir.
ödevlerden biridir?
1982 Anayasasına göre yukarıdaki
boşluğa aşağıdaki ifadelerden hangisi A)Ailenin korunması
getirilmelidir? B)Eğitim öğretim hakkı
C) Toprak mülkiyeti
A)Genel Görüşme D)Vatan hizmeti
B)Meclis Soruşturması E) Kamulaştırma
C)Yazılı Soru
D)Meclis Araştırması 11-1982 Anayasasına göre kararları
E) Meclis Denetlenmesi kesindir.
Yedi asil 4 yedik üyeden kurulur .
Yukarıda özellikleri verilen anayasal
kurum aşağıdakilerden hangisidir ?

8-TBMM tatildeyken, ülkenin ani bir Büro Memur-Sen A) Yüksek Seçim Kurulu
silahlı saldırıya uğraması ve bu nedenle B) Hakimler ve Savcılar Kurulu
silahlı kuvvet kullanılmasına derhâl karar C) Dışişleri Bakanlığı
verilmesinin kaçınılmaz olması hâlinde D) Adalet Bakanlığı
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına E) Danıştay
aşağıdakilerden hangisi karar verebilir?

A) Cumhurbaşkanı
B) İç İşleri Bakanı
C) Genelkurmay Başkanı
D) Milli Güvenlik Kurulu
E) Milli Savunma Bakanı

9-1982 Anayasası’na göre, seçimlerin
başlamasından bitimine kadar yönetimi
aşağıdakilerden hangisine aittir?

A) Yüksek Seçim Kurulu
B) Hakimler ve Savcılar Kurulu
C) Dışişleri Bakanlığı
D) Adalet Bakanlığı
E) Danıştay

96

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

12-1982 Anayasasına göre Yüksek Seçim 14-1982 Anayasasına göre kararnameler
ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir
Kurulu ile ilgili olarak aşağıdakilerden tarih belirlenmemişse, ne zaman
yürürlüğe girerler ?
hangisi yanlıştır?
A)Resmî Gazetede yayımlandıkları gün
A) Anayasa değişikliklerine ilişkin yürürlüğe girer
B) Resmî Gazetede yayımlandıklar tarihten
kanunların halkoyuna sunulması, itibaren 10 gün sonra
C) Resmî Gazetede yayımlandıklar tarihten
Cumhurbaşkanının halk tarafından itibaren 15 gün sonra
D) Resmî Gazetede yayımlandıklar tarihten
seçilmesi, işlemlerinin genel yönetim ve itibaren 60 gün sonra
E) Resmî Gazetede yayımlandıklar tarihten
denetimi de milletvekili seçimlerinde itibaren 30 gün sonra

uygulanan hükümlere göre olur.

B) Yüksek Seçim Kuruluna Yargıtay ve

Danıştaydan seçilmiş üyeler arasından ad

çekme ile ikişer yedek üye ayrılır. Yüksek

Seçim Kurulu Başkanı ve Başkanvekili ad

çekmeye girmezler

C) Seçimler, yargı organlarının genel

yönetim ve denetimi altında yapılır Büro Memur-Sen

D) Yüksek Seçim Kurulu onüç asıl ve dört

yedek üyeden oluşur 15-Cumhurbaşkanlığı makamının

E) Yüksek Seçim Kurulunun ve diğer seçim herhangi bir nedenle boşalması halinde,

kurullarının görev ve yetkileri kanunla kaç gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi

düzenlenir. yapılır ?

13-1982 Anayasasına göre

Cumhurbaşkanı ile ilgili olarak A) 10
B) 15
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır ? C) 20
D) 25
A)Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. E) 45

Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.

B) Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla

Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin

birliğini temsil eder; Anayasanın

uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli

ve uyumlu çalışmasını temin eder

C) Cumhurbaşkanı yardımcıları ile TBMM

Başkanını atar ve görevlerine son verir

D) Gerekli gördüğü takdirde, yasama

yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet

Meclisinde açılış konuşmasını yapar.

E)Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında

Meclise mesaj verir.

97

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ÇÖZÜMLER: Siyasi partilerin kapatılması, Yargıtay
Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava
1-A üzerine Anayasa Mahkemesince kesin
360 milletvekilin oyu gerekir. TBMM'nin olarak karara bağlanır.
erken seçim kararını ise beşte üç çoğunluk, 7-B
bir başka deyişle üye tam sayısı 600'e Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı
yükseltilen Meclis'te 360 oyla alınabiliyor yardımcıları ve bakanlar hakkında 106 ncı
maddenin beşinci, altıncı ve yedinci
2-D fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadan
ibarettir
Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına
8-A
çıkma gibi sebeplerle geçici olarak Cumhurbaşkanı

görevinden ayrılması hallerinde, 9-A
Seçimlerin başlamasından bitimine kadar
Cumhurbaşkanı yardımcısı yönetimi Yüksek Seçim Kurulunun
gözetimindedir.
Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve

Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır

3-A Büro Memur-Sen
15 gün içinde atama yapılır.

4- E 10-D
Madde 66 – Türk Devletine vatandaşlık Vatan hizmeti
bağı ile bağlı olan herkes Türktür. Madde 72 – Vatan hizmeti, her Türkün
Türk babanın veya Türk ananın çocuğu hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı
Türktür. (Mülga ikinci cümle: 3/10/2001- Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne
4709/23 md.) (…) şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş
Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla sayılacağı kanunla düzenlenir
kazanılır ve ancak kanunda belirtilen
hallerde kaybedilir. 11-A
Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan Seçimler, yargı organlarının genel yönetim
bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan ve denetimi altında yapılır.
çıkarılamaz. Seçimlerin başlamasından bitimine kadar,
Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve seçimin düzen içinde yönetimi ve
işlemlere karşı yargı yolu dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma
kapatılamaz.Doğru cevap E seçeneğidir. ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden
sonra seçim konularıyla ilgili bütün
5-A yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme
Bölge Adliye Mahkemeleri ve kesin karara bağlama ve Türkiye Büyük
Millet Meclisi üyelerinin seçim
6-A tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçim
tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek

98

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve
Kurulunun kararları aleyhine başka bir yayımlar.
mercie başvurulamaz. Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları
gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
12-D Milli güvenlik politikalarını belirler ve
Yüksek Seçim Kurulu yedi asıl ve dört gerekli tedbirleri alır.
yedek üyeden oluşur. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk
Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını
13-C temsil eder.
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına
Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme karar verir.
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama
yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya
kaldırır.
Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla
14-A
Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan
sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî
birliğini temsil eder; Anayasanın Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe
girer
uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli
15-E
ve uyumlu çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir
nedenle boşalması halinde, kırkbeş gün
Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının Büro Memur-Sen içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır.

ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde

açılış konuşmasını yapar.

Ülkenin iç ve dış siyaseti hak-kında Meclise

mesaj verir.

Kanunları yayımlar.

Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye

Büyük Millet Meclisine geri gönderir.

Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi

İçtüzüğünün tümünün veya belirli

hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas

bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle

Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları

atar ve görevlerine son verir.

Üst kademe kamu yöneticilerini atar,

görevlerine son verir ve bunların

atanmalarına ilişkin usul ve esasları

Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle

düzenler.

Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin

temsilcilerini gönderir, Türkiye

Cumhuriyetine gönderilecek yabancı

devlet temsilcilerini kabul eder.

99

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

KAVRAMA TESTİ: 4 Büro Memur-Sen 4- Memur Ekrem : "Savaş sebebiyle yeni
seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse,
1-1982 Anayasasına göre Türkiye Büyük Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin
Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı kaç yıl geriye bırakılmasına karar verebilir
seçimleri kaç yılda bir aynı günde yapılır? ?
Memur Ekrem’in sormuş olduğu sorunun
A)2 doğru cevabı aşağıdakilerden hangisidir ?
B)6
C)3 A)1
D)5 B)2
E) 4 C)3
D)4
2-1982 Anayasasına göre Türkiye Büyük E)5
Millet Meclisi genel oyla seçilen kaç
milletvekilinden oluşur? 5-1982 Anayasasına göre Seçimler, ............
organlarının genel yönetim ve denetimi
A)700 altında yapılır.
B)400 Yukarıdaki soruda boşluğa gelebilecek en
C)450 uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?
D)600
E) 550 A)Sayıştay
B)TBMM
3-1982 Anayasasına göre kaç yaşını C)Yargı
dolduran her Türk milletvekili seçilebilir? D)Yürütme
E) Yasama
A)30
B)21
C)15
D)24
E) 18

100