JANDARMA GENEL KOM GYS SINAVI KİTABI

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım 5.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
yanlışı vardır? harflerin kullanımıyla ilgili bir yazım
A)Yarınki toplantı Sedef Sokak’ta yanlışı vardır?
yapılacakmış. A)Ege Denizi’ndeki fırtına üç gün sürdü.
B)Eminönü Cami iki ay kadar kullanıma B)Kutlu İlçesi’ndeki gösteriye çevre köyler
kapalı kalabilir. de katıldı.
C)Ünlü İşadamı düğününü Çırağan C)Benim çalıştığım köy, Süphan Dağı’nın
Sarayı’nda yaptı. eteklerinde bir köydü.
D)Domates festivali bu yıl Uzundere D)Bu hafta, Beyşehir Gölü’nde tekne turu
Köyü’nde kutlanacak. yapacağız.
E)Bu fotoğrafları Manavgat Şelalesi’nde E)İlk tanışmamız Aşıklar Tepesi’nde
çektirdik. olmuştu.

Çözüm: Özel ada dâhil olmayıp tamlama Çözüm: Özel ada dâhil olmayıp tamlama
kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler
küçük harfle başlar.YANIT D küçük harfle başlar.YANIT B

4.Aşağıdaki cümlelerin hangisindeki altı Büro Memur-Sen 6.
çizili sözün yazımı yanlıştır? (I) Selma Hanım dün akşam (II)Hemşire
Ayşe
A)Bu konuşma baştanaşağı yalan dolu Bilgiç ile birlikte (III)Cemre mahallesi /
arkadaşlar. (IV)Güvercin Sokak’ta
B)Senin verdiğin çizmeler hala sapasağlam oturan hasta yakınlarını ziyaret etmiş.
duruyor. Onları (V)Emine teyzem karşılamış.
C)Kahvaltıda süzme peynir göremedim
ben. Bu parçadaki altı çizili sözlerin hangisinde
D)Öğrenciler Ahmet Bey’in peşi sıra büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir
yürüyecekler. yazım yanlışı vardır?
E) Kadın çocuğunu mağazada yana yakıla A) I
arıyordu. B) II
Çözüm: İkilemeler her zaman ayrı yazılır, C) III
doğrusu baştan aşağı olmalıdır.YANIT A D) IV
E) V
Çözüm: Mahalle, meydan, bulvar, cadde,
sokak adlarında geçen “mahalle, meydan,
bulvar, cadde, sokak” kelimeleri büyük
harfle başlar.YANIT C

301

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’de’’ Büro Memur-Sen 9.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’ki’’
lerin yazımıyla ilgili bir yazım yanlışı nin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
vardır? A)Benimki senin elbisen kadar gösterişli
değil.
A)Akşamki dizide çok heyecanlı sahneler B)Sen sakin olki onlar da ciddiyetini
vardı. anlasınlar.
B)Seneye yazılacağın lise de özel sergiler C)Müdür’ün bu konudaki fikirleri çok
yapıyormuş. abartılı.
C)Çantasındaki defterler de kalemler de D)Aşağıdaki bavulların hepsini getirdin mi?
oldukça düzenliydi. E) Bütün yemekleri elindeki tepsiye
D)Sana bıraktığım romanlardan birini de koyacaklar.
kaybetmiş. Çözüm: Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır.
E) Bu hastalıkta sigara içmeninde payı var. Cümleden çıkarıldığında cümlede bozulma
Çözüm: Bağlaç olan “da, de” ayrı yazılır. olmaz. YANIT B
Kendisinden önceki sözcüğün son
ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’mi’’
uyar. Cümleden çıkarıldığında cümlenin nin yazımında yanlışlık yapılmıştır?
anlamında bozulma olmaz.YANIT E
A)Kardeşleri Üniversiteden mezun oldu
8.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’de’’ mu acaba?
veya ‘’mi’’ nin yazımında yanlışlık B)Onu bu ekibin başına usta mı yapacaklar
yapılmıştır? dersin?
C)Siz ağaçların güneş görmeden
A)Kitapta çıkan bilmecelerin hepsini Zehra büyümeyeceğinibilemiyor musunuz?
mı yaptı? D)Bu noktaya kaç senede geldiğimizi
B)Toplantıyı ne zaman bitireceğini size de bilmiyorlar mı?
mi söylemedi? E) Yaşlıların uykusuzluk sorunları son
C)Sen de bu maçta oynayacak mısın? yıllarda mı bu kadar arttı?
D)Sonucu buldunuzmu bulmadınızmı, biz Çözüm: Soru eki olan “mi” ayrı yazılır ve
nerden bilelim. kendisinden önceki sözcüğün son
E) Elindeki poşette çocuklara da mı kitap ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına
var? uyar.YANIT C

Çözüm: Bağlaç olan “da, de” ayrı yazılır.
Kendisinden önceki sözcüğün son
ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına
uyar. Cümleden çıkarıldığında cümlenin
anlamında bozulma olmaz. Bulunma
durum eki getirildiği sözcüğe bitişik yazılır.
Cümleden çıkarıldığında cümlenin
anlamında bozulma olur. Soru eki olan
“mi” ayrı yazılır ve kendisinden önceki
sözcüğün son ünlüsüne bağlı olarak ünlü
uyumlarına uyar.YANIT D

302

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ‘’ki’’ 13.Aşağıdakilerin hangisinde yazımı yanlış
nin yazımında yanlışlık yapılmamıştır? olan sözcükler birlikte verilmiştir?

A)Gördümki babamdaki anlayış kimsede Büro Memur-Sen A)Biçerdöver-dedikodu
yok. B)Altınbaş-aslanağzı
B)Sene sonu gelmeden kenardaki C)İşbirliği-günortası
yazılarımı toparlamalıyım. D)Döner sermaye-güler yüz
C)Onlarda aradığın malzeme yokki, ne diye E) Çağ dışı-yanı sıra
bekliyorsun.
D)Bugünki oturumda ilkokullar vardı, yarın Çözüm: Birleşme sırasında kelimelerinden
ki oturum ortaokullar için. hiçbiri veya ikinci kelimesi anlam
E) Sendeki bu inadı anlamıyorum, iş işten değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler
geçti artık. ayrı yazılır.YANIT C
Çözüm: Bağlaç olan “ki” ayrı yazılır.
Cümleden çıkarıldığında cümlede bozulma 14.Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir
olmaz.YANITC yazım yanlışı vardır?
A) Gölün en güzel kıyısındaymış eviniz.
12.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bitişik B) Şiir gibi yağmur yağıyor dışarda.
yazılması gereken bir sözcüğün ayrı C) Unutabilirmiyiz sence bu yaşananları.
yazılmasından dolayı bir yazım yanlışı D) Aklımda hala o eski günlerin tadı.
yapılmıştır? E) Sonsuza kadar sürecek bir sevgi
A)Akşam çayın yanına güzel bir tavuk istemişti.
göğsü yapmıştı. Çözüm: Soru eki olan “mi” ayrı yazılır ve
B)Annenin üstündeki narçiçeği kazağa kendisinden önceki sözcüğün son
bayıldım. ünlüsüne bağlı olarak ünlü uyumlarına
C)Dünkü davette ana yemek pilav yanında uyar. Doğrusu ‘’Unutabilir miyiz’’
alinazikti. olmalıdır.YANIT C
D)Şehrin her yerini o çirkin gökdelenlerle
doldurdular.
E)Bu çantanın koyu mavi modeli kalmamış.

Çözüm: Sözcüklerden her ikisi veya ikincisi,
birleşme sırasında benzetme yoluyla
anlam değişmesine uğradığında bu tür
birleşik sözcükler bitişik yazılır. İkinci
kelimesi “-an / -en, -r / -ar / -er / -ır / -ir, -
maz / -mez, -mış / -miş” sıfat-fiil eklerini
alarak kalıplaşan birleşik sözcükler bitişik
yazılır.YANIT A

303

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

15.Aşağıdakilerin hangisinde kelimelerin Büro Memur-Sen 17. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen
küçük/büyük yazımıyla ilgili bir bilgi ikinci isim özel isme dâhil ise ve ikisi birden
yanlışı yapılmıştır? kastedilen kavramı karşılıyorsa, ikinci isim
de büyük harfle başlar.
A)Cümle içinde başkasından aktarılan ve
tırnak içine alınan cümleler büyük harfle Bu kurala göre, aşağıdaki cümlelerde altı
başlar. çizili bölümlerden hangisinin yazımı
B)Hayvanlara verilen özel adlar küçük yanlıştır?
harfle başlar.
C)Akrabalık bildiren sözcükler başa A)Havaalanın yanındaki lokantada mutlaka
geldiğinde veya lakap yerine Van Gölü kahvaltısı yapmalısın.
kullanıldığında büyük harfle başlar. B)Yeni yapılacak geçit Toros dağlarını 3
D)Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran yerden kesecekmiş.
şehir, il, ilçe, belde, köy vb. sözler küçük C)Kuzenim adını Aras Nehri’nden almış.
harfle başlar. D)‘’Ağrı Dağı’n eteğinde’’ diye başlayan
E) Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her türkü nasıldı?
sözcüğü büyük harfle başlar. E)Küre dağlarının Karadeniz’de olduğunu
bilmiyor musun?
Çözüm: Hayvanlara verilen özel adlar
büyük harfle başlar.YANIT B Çözüm: Aras Nehri özel isme dahil değildir.
Doğrusu Aras nehri olmalıdır. YANIT C
16.Aşağıdakilerin hangisinde kelimelerin
bitişik yazımıyla bir bilgi yanlışı 18.
yapılmıştır? 1. huzurevi
2. dershane
A)“Dış, iç, sıra” sözleriyle oluşturulan 3. bakarkör
birleşik kelime ve terimler bitişik yazılır. 4. biçerdöver
B)Ev sözcüğüyle kurulan bileşik sözcükler 5. rastgele
bitişik yazılır.
C)İki veya daha çok sözcükten oluşmuş Numaralanmış sözcüklerden hangisinin
Türkçe yer adları bitişik yazılır. yazımı yanlıştır?
D)Ses düşmesine uğrayan bileşik sözcükler
bitişik yazılır. A)1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
E)Hane, name, zade kelimeleriyle
oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır. Çözüm: “-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an /
-en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat
Çözüm: “Dış, iç, sıra” sözleriyle oluşturulan tamlaması yapısındaki birleşik kelimeler
birleşik kelime ve terimler ayrı ayrı yazılır.Doğrusu bakar kör
yazılır.YANITA olmalıdır.YANIT C

304

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

19.Bu işe başladınmı bil ki, etraftan KAVRAMA TESTİ:
eleştiriler alacaksın. Oysa sen de onlar da
aynı eğitime sahip insanlarsınız. Mesele 1.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım
rakibini hor görmemekte. yanlışı yapılmıştır?

Bu cümledeki yazım yanlışının nedeni A)Sen ya da o mutlaka buraya gelecek.
aşağıdakilerden hangisidir?
B)Kızı da geldi gelini de
A)Sıfatlaştıran ‘’ki’’nin ayrı yazılması
B)Hal olan ‘’-de’’nin ayrı yazılması C) Gidip te gelmemek var, gelip te
C)Bağlaç olan ‘’ki’’nin bitişik yazılması görmemek var
D)"mi’’ ekinin bitişik yazılması
E) ‘’eleştiri’’ kelimesinin yanlış yazılması D)Ayşe de geldi Fatma da

Çözüm: Soru eki olan “mi” ayrı yazılır. E) Sen de mi abi.
Doğrusu başladın mı olmalıdır. YANIT D
2.
20-Aşağıdakilerden hangisinde yazımı
yanlış olan kelimeler birlikte verilmiştir? I-Ayrı yazılan birleşik kelimeler

A)Yalıçapkını-kedigözü Büro Memur-Sen II-Büyük harflerin kullanıldığı yerler
B)Gelivermek-düşeyazmak
C)Dalgakıran-hayırsever III-Deyimlerin yazılışı
D)Şıpsevdi-çıtkırıldım
E) Altgeçit-kuşüzümü IV-İkilemelerin yazılışı

Çözüm: Hayvan türlerinden birinin adıyla Yukarıdaki yazım yanlışları
kurulan ve nesne, eşya ve alet adlarından
biriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı eşleştirildiğinde hangisi dışarıda kalır?
yazılır. Doğrusu alt geçit-kuş üzümü
olmalıdır.YANIT E A)Azerbaycan, Ermenistan’a savaş ilan etti.

B)Nene Hatun savaşın kahramanıdır.

C)Bu işi çantada keklik görüyordu.

D)Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Eteklerinde güneş rengi bir yığın
yaprak(Ahmet Haşim)

E) Güzelliğin on par’etmez
Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

305

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir Büro Memur-Sen 5.
yazım yanlışı vardır?
I-2020 yılında Fen Edebiyat Fakültesini
A)Demet Eczanesi ilin en büyük bitirdim.
eczanesiydi.
II-Makale yazmaya yazar olarak başladım.
B)Başhekim korona ile mücadele için yeni
pandemi hastanesi açtı. III-İlk yazılarım Belleten ve Biliğ gibi
dergilerde yayınladı.
C)Akşamüstü yağmur birden bastırdı.
IV-İlk dergimi Kızılay meydanında sattım.
D)Stajyer avukat stajına başladı.
V-İlk kazandığım parayla tiyatroya gittim.
E)Herşey vatan için .
Bu parçadaki altı çizili sözlerden
4.1228 tarihinde (I) Mengücekliler hangisinin yazımı yanlıştır?
tarafından yapılan (II) Divriği Ulu Camii
birçok kez onarım geçirmiştir. (III)Kale A)I
Mahallesi’nde yüksek bir tepenin üzerinde
yer almaktadır.(IV) 13.yy. da B)II
(V)Mengücekli ahmedin eseri olarak tarihe
geçmiştir. C)III

Bu parçadaki altı çizili sözlerden D)IV
hangisinin yazımı yanlıştır?
E)V
A)I
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük
B)II harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık
yapılmıştır?
C)III
A)Koru Beldesi gençliğimin geçtiği bir
D)IV yerdi.

E)V B)Bugün Somuncu Baba’yı ziyaret ettik.

C)Bu yıl ülkemize en çok turist Rusya’dan
geldi.

D)Ankara Kalesi restorasyonu tamamlandı.

E)Medeni Kanun 2012 yılında yürürlüğe
girdi.

306

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

7.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde Büro Memur-Sen 9.Ahmed Haşim 1884'de Bağdat'da
kısaltmalara getirilen ek ile ilgili yanlışlık doğdu, 4 Haziran 1933'de Kadıköy'de
yapılmıştır? hayatını kaybetti. Ahmed Haşim
1907'te mezun olunca Reji İdaresine
A)Milli maç TRT’den naklen yayınlanacak. memur olarak girdi. Çeşitli yerlerde
memur olarak çalışan Ahmet Haşim,
B)THY’de uçuşlar yıl sonu başlıyor. daha çok öğretmenlik yaptı.

C)TDK’da bu yıl kitap sayımı yapılacak. Yukarıdaki paragrafta kaç yazım yanlış
yapılmıştır?
D)TBMM’nin gündemi erken seçim.
A)5
E) İTÜ’den sınav erteleme duyurusu.
B)4
(I)Ankara’nın ilçesi Beypazarı, Ankara’nın (II)
98 kilometre batısında yer alır. Bilinen ilk adı C)3
“kaya doruğu ülkesi” anlamına gelen (III)
Lagania olan Beypazarı, konakları ile D)2
meşhurdur. (IV) İnözü Vadisi girişinde yer
alan Boğazkesen Kümbeti ve bir çok tarihi E) 1
konağı barındıran (V) Alaaddin sokak
gezilecek ve görülecek yerlerdendir.

8.Bu parçadaki altı çizili sözlerden
hangisinin yazımı yanlıştır?

A)I

B)II

C)III

D)IV

E)V

307

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

10. Büro Memur-Sen ÇÖZÜMLER

I- Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, 1-C
anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri
büyük harfle başlar. A da ya sözüyle birlikte kullanılan da ayrı
yazılır: ya da
II-Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge,
genelge adlarının her kelimesi büyük B de bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve
harfle başlar. kendisinden önceki kelimenin son
ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü
III- Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin uyumuna uyar: Kızı da geldi gelini de.
(tablo, heykel, beste vb.) her kelimesi
büyük harfle başlar. C de Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta /
te biçiminde yazılmaz: Gidip de gelmemek
IV-Kitap, makale, tiyatro eseri, kurum adı var, gelip de görmemek var (Gidip te
vb. özel adlarda yer alan kelimelerin ilk gelmemek var, gelip te görmemek
harfleri büyük yazıldığında ve, ile, ya, veya, var değil)
yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu,
mü soru eki küçük harfle yazılır. D de Da / de bağlacını kendisinden önceki
kelimeden kesme ile ayırmak
V-Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük yanlıştır: Ayşe de geldi (Ayşe’de geldi değil)
harfle başlar.
E de Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve
Büyük harflerin yazımı ile ilgili yukarıdaki kendisinden önceki kelimenin son
numaralı cümlelerin hangisinin örneğinde ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü
yazım yanlışı yapılmıştır? uyumuna uyar.

A)(I) Topkapı Sarayı zengin çinileri ile 2-
sanatseverleri bekliyor.
A da Etmek, edilmek, eylemek, olmak,
B)(II) Türk Ceza kanunu 2004 tarihinde olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik
yürürlüğe girdi. fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses
düşmesi veya türemesine uğramazsa ayrı
C)(III) Genç Kalemler dergisi Ömer yazılır: alt etmek, arz etmek, azat etmek,
Seyfettin tarafından çıkarılmıştır. dans etmek, el etmek, göç etmek, ilan
etmek, kabul etmek, kul etmek, kul olmak,
D)(IV) Leyla ile Mecnun dizisi başladı. not etmek, oyun etmek, söz etmek, terk
etmek, var olmak, yok etmek, yok
E)(V)Lale Devri’nin usta şairi Nedim’dir. olmak vb.

Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak
kullanılan kelimeler büyük harfle baş-
lar: Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan,

308

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Nene Hatun; Gül Baba, Susuz Dede, Telli bunlardan sonra gelen diğer ekler
Baba vb.
kesmeyle ayrılmaz.

C de Deyimler ayrı yazılır: akıntıya kürek II. Divriği Ulu Camii — Yazımı
çekmek, çam devirmek, çanak tutmak,
gönlünden geçirmek, göz atmak, kulak doğru. Saray, köşk, han, kale, köprü, kule,
asmak, kulak vermek, çantada keklik,
devede kulak, yağlı kuyruk, yüz görüm- anıt vb. yapı adlarının bütün sözcükleri
lüğü vb.
büyük harfle başlar.

III. Kale Mahalesi’nde - Mahalle, meydan,

bulvar, cadde, sokak adlarında geçen

mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak

D de İkilemeler ayrı yazılır: adım adım, ağır kelimeleri büyük harfle başlar
ağır, akın akın, allak bullak, aval
aval (bakmak), çeşit çeşit, derin derin, gide IV. 13.yy.da — Yazımı doğru. Sonunda
gide, güzel güzel, karış karış, kös
kös (dinlemek), kucak kucak, şıpır şıpır, tak nokta olan kısaltmalara gelen ekler kesme
tak (vurmak), takım takım, tıkır tıkır, yavaş
yavaş, kırk elli (yıl), üç beş (kişi), yüz yüz işaretiyle ayrılmaz.
elli (yıllık) vb.
V.Mengücekli ahmed — Kişi adlarından

önce ve sonra gelen unvanlar, saygı

sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük

Büro Memur-Sen harfle başlar.

E de kesme işareti dışarıda kaldığından Cevap E seçeneğidir.
doğru cevap E seçeneğidir.
5-D

3- IV numara da Kızılay meydanında" —
Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak
A da hane, zade, name, zede sözcükleriyle adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar,
cadde, sokak kelimeleri büyük harfle
oluşmuş birleşik başlar. Buna göre "Kızılay Meydanı'nda"
şeklinde yazılmalıydı.
kelimeler bitişik yazılır:Eczane

B de Baş sözcüğüyle oluşmuş birleşik
kelimeler:başhekim

6-A

C de Alt, üst, üzeri kelimeleriyle oluşmuş Koru Beldesi" — "Koru beldesi" şeklinde
birleşik kelimeler:akşamüstü yazılmalıydı. Özel ada dâhil olmayıp
D de stajyer avukat yazımı doğrudur. tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde, köy vb.
sözler küçük harfle başlar: Sakarya ili,
E de her şey ayrı yazılmalıdır. Doğru cevap Geyve ilçesi vb.
E seçeneğidir.

7-C

4- Büyük harflerle yapılan kısaltmalara
getirilen eklerde ise kısaltmanın son
I. Mengüçekliler — Yazımı doğru. Özel harfinin okunuşu esas alınır: BDT’ye,
adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve TDK’den, THY’de, TRT’den, TL’nin vb

309

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

TDK -Te De Ke şeklinde okunur. 2-NOKTALAMA İŞARETLERİ:

TDK’de bu yıl kitap sayımı yapılacak . NOKTALAMA İŞARETLERİ
. Nokta
Doğru cevap C seçeneğidir. , Virgül
; Noktalı virgül
8-E ... Üç nokta
? Soru
Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak ! Ünlem
adlarında geçen mahalle, meydan, – Uzun çizgi
bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük ‟ ˮ Tırnak
harfle başlar: Halit Rifat Paşa Mahallesi, ‛ ’ Tek tırnak
Yunus Emre Mahallesi, Karaköy Meydanı, " Denden
Zafer Meydanı, Gazi Mustafa Kemal ( ) Ayraç
Bulvarı, Ziya Gökalp Bulvarı, Nene [ ] Köşeli ayraç
Hatun Caddesi, Cemal Nadir Sokağı.Büyük { } Kaşlı ayraç
harfle başlar. Doğru cevap E seçeneğidir. ' Kesme

9-B Büro Memur-Sen Nokta ( . )
Ahmed Haşim 1884'teBağdat'ta doğdu, 1. Cümlenin sonuna konur: Türk Dil
4 Haziran 1933'te Kadıköy'de hayatını Kurumu, 1932 yılında kurulmuştur.
kaybetti. Ahmed Haşim 1907'de mezun Saatler geçtikçe yollara daha mahzun bir
olunca Reji İdaresine memur olarak ıssızlık çöküyordu. (Reşat Nuri Güntekin)
girdi. Çeşitli yerlerde memur olarak
çalışan Ahmet Haşim, daha çok 2. Bazı kısaltmaların sonuna
öğretmenlik yaptı.4 yazım yanlışı konur: Alb. (albay), Dr. (doktor), Yrd.
yapılmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir. Doç. (yardımcı
doçent), Prof. (profesör), Cad. (cadde), Sok.
10-B
Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, (sokak), s. (sayfa), sf. (sıfat), vb. (ve
genelge adlarının her kelimesi büyük başkası, ve benzeri, ve benzerleri, ve bunun
harfle başlar gibi), Alm. (Almanca), Ar. (Arapça), İng. (İn
gilizce) vb.
Türk Ceza Kanunu. Doğru cevap B
seçeneğidir. 3. Sayılardan sonra sıra bildirmek için

konur: 3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II.
Mehmet, XIV. Louis, XV. yüzyıl; 2. Cadde,
20. Sokak, 4. Levent vb.

4. Arka arkaya sıralandıkları için virgülle
veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca
sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4

310

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ve 7. maddeler; XII – XIV. yüzyıllar Büro Memur-Sen sevimli odanın havasında erir gibi
arasında vb. oldum. (Halide Edip Adıvar)
5. Bir yazının maddelerini gösteren rakam Sessiz dereler, solgun ağaçlar, sarı güller
veya harflerden sonra konur: Dillenmiş ağızlarda tutuk dilli
gönüller (Faruk Nafiz Çamlıbel)
6. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı Zindana atılan mahkûmlar gibi titreşerek,
gösteren sayıları birbirinden ayırmak için haykırarak geri geri kaçmaya
konur: 29.5.1453, 29.X.1923 vb. uğraşıyorduk. (Hüseyin Rahmi Gürpınar)
Köyde kim çaresiz kalırsa, kimin işi
UYARI: Tarihlerde ay adları yazıyla da bozulursa İstanbul yolunu tutar. (Ömer
yazılabilir. Bu durumda ay adlarından önce Seyfettin)
ve sonra nokta kullanılmaz: 29 Mayıs
1453, 29 Ekim 1923 vb. 2. Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için
konur:
7. Saat ve dakika gösteren sayıları Umduk, bekledik, düşündük. (Yakup Kadri
birbirinden ayırmak için konur: Tren Karaosmanoğlu)
09.15’te kalktı. Toplantı 13.00’te başladı.
3. Uzun cümlelerde yüklemden uzak
Tören 17.30’da, hükûmet daireleri düşmüş olan özneyi belirtmek için konur:
kapandıktan yarım saat sonra Saniye Hanımefendi, merdivenlerde
başlayacaktır. (Tarık Buğra) oğlunun ayak seslerini duyar duymaz,
8. Kitap, dergi vb.nin künyelerinin sonuna hasretlisini karşılamaya atılan bir genç
konur: kadın gibi koltuğundan fırlamış ve ona
kapıyı kendi eliyle açmaya gelmişti. (Yakup
Agâh Sırrı Levend, Türk Dilinde Gelişme ve Kadri Karaosmanoğlu)
Sadeleşme Evreleri, TDK Yayınları, Ankara,
1960. 4. Cümle içinde ara sözleri veya ara
cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya
9. Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar ara cümlelerin başına ve sonuna konur:
sondan sayılmak üzere üçlü gruplara
ayrılarak yazılır ve araya nokta Zemin bu kadar koyu bir kırmızıya
konur: 1.000, 326.197, 49.750.812 vb. dönüşünce, bir an için de olsa,
belirginliğini yitiriverdi sivilceleri. (Elif
10. Genel Ağ adreslerinde Şafak)
kullanılır: http://tdk.org.tr Şimdi, efendiler, müsaade buyurursanız,
11. Matematikte çarpma işareti yerine size bir sual sorayım. (Atatürk)
kullanılır: 4.5=20, 12.6=72 vb Nihat sabaha kadar uyuyamadı ve şafak
sökerken Faik’e bol
Virgül ( , ) da geçerli olacaktır.
1. Birbiri ardınca sıralanan eş görevli
kelime ve kelime gruplarının arasına Noktalı Virgül ( ; )
konur: 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür
Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz veya takımları birbirinden ayırmak için
da korkudan sonra bu sıcak, aydınlık ve konur: Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul,
Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek,
Gönül, Yonca adları verilir.

311

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; Ankara, – Yulaf, pancar, zerzevat, tütün... (Falih
Londra, Bakü. Rıfkı Atay)

2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı Büro Memur-Sen 6. Genel Ağ adreslerinde
cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır: http://tdk.org.tr
konur: Sevinçten, heyecandan içim içime
sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, 7. Matematikte bölme işareti olarak
ağlamak istiyorum. kullanılır: 56:8=7, 100:2=50 vb.
At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan
kalır. (Atasözü) Üç Nokta ( ... )
1. Anlatım olarak tamamlanmamış
3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında cümlelerin sonuna konur:
virgül bulunan cümlelerde özneden sonra Ne çare ki çirkinliği hemencecik ve herkes
noktalı virgül konabilir: tarafından görülüveriyordu da bu
Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice yanı... (Tarık Buğra)
görünüyordu. (Yahya Kemal Beyatlı)
2. Kaba sayıldığı için veya bir başka
İki Nokta (: ) sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen
1.Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin kelime ve bölümlerin yerine
sonuna konur: konur: Kılavuzu karga olanın burnu b...tan
Millî Edebiyat akımının temsilcilerinden bir çıkmaz.
kısmını sıralayalım: Ömer Seyfettin, Halide Arabacı B...’a yaklaştığını söylüyor, ikide
Edip Adıvar, Ziya Gökalp, Mehmet Emin bir fırsat bularak arabanın içine doğru
Yurdakul, Ali Canip Yöntem. başını çeviriyordu. (Ahmet Hamdi
Tanpınar)
2. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek
cümlenin sonuna konur: 3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda
Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli alınmayan kelime veya bölümlerin yerine
muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk konur:
milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet ... derken şehrin öte başından boğuk
olarak yaşamasıdır. (Atatürk) boğuk sesler gelmeye
Kendimi takdim edeyim: Meclis başladı... (Tarık Buğra)
kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay)
4. Sözün bir yerde kesilerek geri kalan
3. Ses bilgisinde uzun ünlüyü göstermek bölümün okuyucunun hayal dünyasına
için kullanılır: a:ile, ka:til, usu:le, i:cat. bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç
katmak için konur:
4. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor
belirten sözlerden sonra konur: yolumuz! (Faruk Nafiz Çamlıbel)
Binaenaleyh, biz her vasıtadan, yalnız ve
5. Edebî eserlerde konuşma bölümünden ancak, bir noktainazardan istifade ederiz.
önceki ifadenin sonuna konur: O noktainazar şudur: Türk milletini,
– Buğdayla arpadan başka ne biter bu medeni cihanda layık olduğu mevkiye
topraklarda? isat etmek ve Türk cumhuriyetini sarsılmaz
Ziraatçı sayar:

312

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

temelleri üzerinde, her gün, daha ziyade Büro Memur-Sen 2. Soru bildiren ancak soru eki veya sözü
takviye etmek... (Atatürk) içermeyen cümlelerin sonuna konur:
Gümrükteki memur başını kaldırdı:
5. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı
pekiştirmek için konur: — Adınız?
Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu
kıyafetinden tanıdılar: 3. Bilinmeyen, kesin olmayan veya
— Koca Ali... Koca Ali, be!.. (Ömer şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar
Seyfettin) için kullanılır: Yunus Emre (1240 ?-1320),
(Doğum yeri: ?) vb.
UYARI: Ünlem ve soru işaretinden sonra 1496 (?) yılında doğan Fuzuli...
üç nokta yerine iki nokta konulması Ankara’dan Antalya’ya arabayla üç saatte
yeterlidir: (?) gitmiş.
Gök ekini biçer gibi!.. Başaklar daha
dolmadan. (Tarık Buğra) Ünlem İşareti ( ! )
Nasıl da akşam oldu?.. Nasıl da yavrucaklar 1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi
sustu?.. Nasıl da serçecikler yuvalarına duyguları anlatan cümle veya ibarelerin
sığındı?..(Necip Fazıl Kısakürek) sonuna konur:Hava ne kadar da sıcak! Aşk
olsun! Ne kadar akıllı adamlar var! Vah
6. Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, vah!
eksik bırakılan cevaplarda kullanılır: Ne mutlu Türk’üm diyene! (Atatürk)
— Yabancı yok!
— Kimsin? 2. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden
— Ali... sonra konur:
— Hangi Ali? Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir,
— ... ileri! (Atatürk)
— Sen misin, Ali usta? Ey Türk gençliği! Birinci vazifen; Türk
— Benim!.. istiklalini, Türk cumhuriyetini, ilelebet,
— Ne arıyorsun bu vakit buralarda? muhafaza ve müdafaa etmektir. (Atatürk)
— Hiç... Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı:
— Nasıl hiç? Suya çekicini mi düşürdün İlerle! (Yahya Kemal Beyatlı)
yoksa!.. Dur, yolcu! Bilmeden gelip bastığın
— !.. (Ömer Seyfettin) Bu toprak bir devrin battığı
yerdir. (Necmettin Halil Onan)
UYARI: Üç nokta yerine iki veya daha çok UYARI: Ünlem işareti, seslenme ve hitap
nokta sözlerinden hemen sonra konulabileceği
gibi cümlenin sonuna da konabilir:
Soru İşareti ( ? ) Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken
1. Soru eki veya sözü içeren cümle veya
sözlerin sonuna konur: Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor
Ne zaman tükenecek bu yollar, yolumuz! (Faruk Nafiz Çamlıbel)
arabacı? (Faruk Nafiz Çamlıbel)
3. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı
Atatürk bana sordu: kazandırılmak istenen sözden hemen
— Yeni yazıyı tatbik etmek için ne sonra yay ayraç içinde ünlem işareti
düşündünüz? (Falih Rıfkı Atay) kullanılır:

313

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

İsteseymiş bir günde bitirirmiş (!) ama ne Tırnak İşareti ( “ ” )
yazık ki vakti yokmuş (!).
Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor. 1. Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu
gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır: Türk
Kısa Çizgi ( - ) Dil Kurumu binasının yan cephesinde
1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken Atatürk’ün “Türk dili, Türk milletinin
satır sonuna konur: kalbidir, zihnidir.” sözü yazılıdır. Dil ve
Tarih-Coğrafya Fakültesinin ön cephesinde
Soğuktan mı titriyordum, yoksa Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit
heyecandan, üzüntüden mi bil- ilimdir.” vecizesi yer almaktadır. Ulu
önderin “Ne mutlu Türk’üm diyene!” sözü
mem. Havuzun suyu bulanık. Kapının her Türk’ü duygulandırır.
saatleri 12’yi geçmiş. Kanepe- Bakınız, şair vatanı ne güzel tarif ediyor:
“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır.
lerde kimseler yok. Tramvay ne fena Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.”
gıcırdadı! Tramvayda-
Büro Memur-Sen UYARI: Tırnak içindeki alıntının sonunda
ki adam bir tanıdık mı idi acaba? Ne bulunan işaret (nokta, soru işareti, ünlem
diye öyle dönüp dönüp baktı? işareti vb.) tırnak içinde kalır:
“İzmir üzerine dünyada bir şehir daha
Yoksa kimseciklerin oturmadığı yoktur!” diyorlar. (Yahya Kemal Beyatlı)
kanepelerde bu saatte pek başıboşlar mı
oturur? (Sait Faik Abasıyanık) 2. Özel olarak vurgulanmak istenen sözler
tırnak içine alınır: Yeni bir “barış taarruzu”
Uzun Çizgi (—) başladı.
Yazıda satır başına alınan konuşmaları
göstermek için kullanılır. Buna konuşma 3. Cümle içerisinde eserlerin ve yazıların
çizgisi de denir. adları ile bölüm başlıkları tırnak içine alınır:
Frankfurt’a gelene herkesin sorduğu
şunlardır: Bugün öğrenciler “Kendi Gök
— Eski şehri gezdin mi? Kubbemiz” adlı şiiri incelediler.
— Rothschild’in evine gittin mi?
— Goethe’nin evini gezdin mi? (Ahmet Kesme İşareti ( ’ )
Haşim)
Oyunlarda uzun çizgi konuşanın adından 1. Özel adlara getirilen iyelik, durum ve
sonra da konabilir: bildirme ekleri kesme işaretiyle
Sıtkı Bey — Kaleyi kurtarmak için daha ayrılır: Kurtuluş Savaşı’nı, Atatürk’üm,
güzel bir çare var. Gerçekten ölecek adam Türkiye’mizin, Fatih Sultan Mehmet’e,
ister. Muhibbi’nin, Gül Baba’ya, Sultan Ana’nın,
İslam Bey — Ben daha ölmedim. (Namık
Kemal) Mehmet Emin Yurdakul’dan, Kâzım
Karabekir’i, Yunus Emre’yi, Ziya
UYARI: Konuşmalar tırnak içinde Gökalp’tan, Refik Halit Karay’mış, Ahmet
verildiğinde uzun çizgi kullanılmaz. Cevat Emre’dir, Namık Kemal’se,
Arabamız tutarken Erciyes’in yolunu: Şinasi’yle, Alman’sınız, Kırgız’ım,
“Hancı dedim, bildin mi Maraşlı Karakeçili’nin, Osmanlı Devleti’ndeki,
Şeyhoğlu’nu?” (Faruk Nafiz Çamlıbel) Cebrail’den, Çanakkale Boğazı’nın,

Samanyolu’nda, Sait Halim Paşa
Yalısı’ndan, Resmî Gazete’de, Millî Eğitim
Temel Kanunu’na, Telif Hakkı Yayın ve

314

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Satış Yönetmeliği’ni, Eski Çağ’ın, Yükselme Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe,
Dönemi’nin, Cumhuriyet Dönemi Türk Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı,
Edebiyatı’na vb. Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı,
Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler,
“Onun için Batı’da bunlara birer fonksiyon Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte,
buluyorlar.” (Burhan Felek) Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan,
Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb.
1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü
Samsun’a çıktım. (Atatürk)

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden
söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten biri bulunan Ahmet, Çelik, Halit, Şahap;
önce kesme işareti kullanılır: Hisar’dan, Bosna-Hersek; Kerkük, Sinop, Tokat,
Boğaz’dan vb. Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle
başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik rağmen Ahmedi, Halidi, Şahabı; Bosna-
kastedildiğinde büyük harfle yazılan Herseği; Kerküğü, Sinobu, Tokadı,
kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek Zonguldağıbiçiminde son ses
alması durumunda kesme işareti yumuşatılarak söylenir.
kullanılır: Bu Kanun’un 17. maddesinin c
bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik’in
2’nci maddesine göre... vb.

Özel adlar için yay ayraç içinde bir UYARI: Özel adlar yerine
kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük
açıklama yapıldığında kesme işareti yay Büro Memur-Sen harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen
ayraçtan önce kullanılır: Yunus Emre’nin
(1240?-1320), Yakup Kadri’nin ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

(Karaosmanoğlu) vb. 2. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve

Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak

işareti ile kullanılır: Avrupa Birliği’ne üye için konur: Nihat Bey’e, Ayşe Hanım’dan,
Mahmut Efendi’ye, Enver Paşa’ya; Türk Dil
ülkeler. Kurumu Başkanı’na vb.

UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, 3. Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için
oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler konur: TBMM’nin, TDK’nin, BM’de,
kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet ABD’de, TV’ye vb.
Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye
Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve 4. Sayılara getirilen ekleri ayırmak için
Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar konur: 1985’te, 8’inci madde, 2’nci kat;
Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme 7,65’lik, 9,65’lik, 657’yle vb.
Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin
112’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda; 5. Belirli bir tarih bildiren ay ve gün
Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb. adlarına gelen ekleri ayırmak için
konur: Başvurular 17 Aralık’a kadar
sürecektir. Yabancı Sözlere Karşılıklar
Kılavuzu’nun veri tabanının Genel Ağ’da
hizmete sunulduğu gün olan 12 Temmuz
UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler 2010 Pazartesi’nin TDK için önemi
ünlüyle başlayan bir ek büyüktür.
geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb.
biçimlerde yazılır. 6. Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği
düştüğünü göstermek için kullanılır:

UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, Bir ok attım karlı dağın ardına
çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer
ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Düştü m’ola sevdiğimin yurduna

İl yanmazken ben yanarım derdine

315

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Engel aramızı açtı n’eyleyim (Karacaoğlan) NOKTALAMA İŞARETLERİ TESTİ
1. Her müslüman korkutucu ve
Şems’in gözlerine bir şüphe çöreklendi: muştucudur. Kendi adına korkutup
“Dostum ne’n var? Her şey yolunda muştulamaz () korkutmak ve muştulamak,
mı?” (Elif Şafak) bir miras ve bir ödevdir ona.
Güzelliğin on par’etmez
Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangisi getirilmelidir?

Büro Memur-Sen A) (.) B) (:) C) (;) D) (…) E) (,)
Çözüm: Aralarında şekil ve anlamca ilişki
bulunan, birbirine bağlaçsız bağlanan ve
aralarındaki duraklama kısa olan
cümlelerin arasına noktalı virgül konulur.
YANIT C
2. Fakat yol otomobillere yasak
olduğundan o da herkes gibi tramvaya
biner () kimse kendisine dikkat etmez.

Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangisi getirilmelidir?

A) (.) B) (:) C) (;) D) (…) E) (,)

Çözüm: Sıralı cümleleri birbirinden
ayırmak için aralarına virgül konur. YANIT
E

3. Çocuk merakla sordu () "Bana ne
getirdin?"
Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangisi getirilmelidir?

A) (.) B) (:) C) (;) D) (…) E) (,)
Çözüm: Bir cümleden sonra alıntı bir
cümle geliyorsa veya bir söz naklediliyorsa
iki nokta kullanılır. YANIT B

316

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

4. 8.İhtiyar (I), şöförü baştan aşağı süzdü.
Hava kan, toprak kan, tüm insanlar kan () Onun dalgın(II), acemi (III), umarsız
Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen olduğunu düşündü. Fakat şöfor uyanık(IV),
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden tecrübeli (V),duyarlı bir insandı.
hangisi getirilmelidir?
Yukarıdaki parçada numaralanmış
A) (.) B) (:) C) (;) D) (…) E) (,)
yerlerdeki virgüllerden hangisi
Çözüm: Bitmemiş veya bitirilmemiş kaldırılırsa, cümlede bir anlam karışıklığı
cümlelerin sonuna üç nokta konur. YANIT meydana gelir?
D
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
5. Evimizi, bahçemizi nasıl buldunuz () Çözüm: (I)’de virgül varken ihtiyar bir
Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen adamın şöförü süzmesinden, virgül
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden kaldırıldığında ise bir adamın ihtiyar şöförü
hangisi getirilmelidir? süzdüğü manası çıkar. Hangisi olduğunun
yani anlam karışıklığının meydana
A) (?) B) (:) C) (;) D) (…) E) (,) gelmemesi için virgül kaldırılmamalıdır.
YANIT A
Çözüm: Soru anlamı taşıyan cümle ve
kelimelerden sonra soru işareti kullanılır. Büro Memur-Sen 9.
YANIT A Türklerim, işitin()
Üstten gök çökmedikçe()
6.Haykırdı, ak tolgalı beylerbeyi "İlerle( )" alttan yer delinmedikçe
Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen ülkenizi() törenizi kim bozabilir sizin()
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden
hangisi getirilmelidir? Yukarıdaki parçada parantezle gösterilen
yerlere sırasıyla aşağıdaki noktalama
A) (.) B) (:) C) (;) D) (!) E) (,) işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
Çözüm: Seslenme, hitap ve uyarı
sözlerinden sonra ünlem işareti konur. A) (;) (;) (,) (.)
YANIT D B) (;) (,) (,) (…)
C) (!) (,) (,) (?)
7. İstanbul( ) a gelene, herkesin sorduğu D) (!) (,) (,) (…)
bazı sorular vardır. E) (;) (;) (;) (…)
Yukarıdaki cümlede parantezle gösterilen
yere aşağıdaki noktalama işaretlerinden Çözüm: Birinci paranteze seslenme, hitap
hangisi getirilmelidir? içerdiği için ünlem işareti gelecektir. İkinci
paranteze sıralı cümleleri birbirinden
A) (’) B) (:) C) (;) D) (!) E) (,) ayırmak için virgül gelir. Üçüncü paranteze
Çözüm: Özel adlara getirilen iyelik, durum birbiri ardınca sıralanan eş görevli
ve bildirme ekleri kesme işaretiyle (’) kelimeleri ayırmak için virgül gelir.
ayrılır. YANIT A Sonuncu paranteze ise soru eki veya sözü
içeren cümle olduğu için soru işareti
konur. YANIT C

317

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

10- 12. .
I. Yabancı yok Tüm Türk topluluklarının, milletlerinin
II. Kimsin ortak kültürüdür (I) Dede Korkut (II)
III. Ali Dedem Korkut (III) Korkut Ata (IV) Atam
IV. Hangi Ali Korkut olarak da bilinir (V)
V. Sen misin, Ali usta
Yukarıdaki parçada numaralanmış
Yukarıdaki konuşmada numaralanmış yerlerden hangisine noktalı virgül (;)
cümlelerin hangi ikisinin getirilmelidir?

sonuna diğerlerinden farklı noktalama A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
işaretleri getirilmelidir?

A) II. ve IV. Çözüm: Noktalı virgül, içerisinde birden
B) I. ve II. fazla virgül kullanılmış cümlelerde öznenin
C) III. ve V. kendinden hemen sonra gelen öğelere
D) I. ve III. karışmamasını sağlamak için
E) IV. ve V. kullanıldığından (II)nolu yere
gelmelidir.YANIT B

Çözüm: II, IV ve V nolu cümlelerin sonuna Büro Memur-Sen 13.
soru işareti gelmesi gerekirken I nolu 15.yy sonlarına kadar noktalama işaretleri
cümlenin sonuna ünlem işareti, III nolu nokta (I) virgül (II) iki nokta ile sınırlıydı
cümlenin sonuna ise üç nokta (III) Amerika ve İngiltere’de farklı adlarla
getirilmelidir. YANIT D anılsa da görevleri küçük ve basitti (IV)
Metin sesli okunurken etkileyici yerlerde
11. durmak (V) Yunan ilahi metinlerde de
Sadece kitapları ile değil() yaşamı ile de kullanılıyordu.
çok büyük ilgi çekmiş() ölümüyle bile
yöneticileri korkutmuş bir aydın()dahi () Yukarıdaki parçada numaralanmış
yerlerden hangisine iki nokta (:)
Yukarıda parantezlerle belirtilen yerlere getirilmelidir?
aşağıdakilerden hangisinde verilen
noktalama işaretleri getirilmelidir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Çözüm: Açıklama yapılacak yerlerde iki
A) (:) (,) (,) (.) B) (:) (;) (,) (…) C) (;) (,) (,) nokta kullanılır. Dolayısıyla (IV) nolu
(...) D) (.) (,) (,) (.) E) (.) (;) (;) (…) yerden sonra açıklama geleceğinden iki
nokta konulur. YANIT D
Çözüm: Birinci paranteze, aralarında şekil
ve anlamca ilişki bulunan cümlelerin
arasına geldiği için noktalı virgül
gelmelidir. İkinci paranteze sıralı cümleleri
birbirine bağladığından üçüncü paranteze
ise aynı görevde kullanılan kelimeleri
birbirinden ayırdığı için virgül getirilir.
Dördüncü paranteze ise bitmemiş cümle
olduğundan üç nokta gelecektir.YANIT C

318

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

14. Büro Memur-Sen takımdır. Bu yüzden bunları ayırmak adına
Binaenaleyh (I) biz her vasıtadan (II) noktalı virgül konur.YANIT C
yalnız ve ancak, bir noktainazardan istifade
ederiz. O noktainazar şudur (III) Türk 16.Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde
milletini, medeni cihanda layık olduğu virgül (,) kullanılmasına gerek yoktur?
mevkiye isat etmek ve Türk cumhuriyetini
sarsılmaz temelleri üzerinde (IV) her gün, A) Acı acıyı bastırır su sancıyı.
daha ziyade takviye etmek (V) B) Alma mazlumun ahını çıkar aheste
aheste.
Yukarıdaki parçada numaralanmış C) Altın yerde paslanmaz taş yağmurdan
yerlerden hangisine üç nokta (…) ıslanmaz.
konulması uygun olur? D) Aşk ağlatır dert söyletir.
E) Abdestsiz sofuya namaz dayanmaz.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Çözüm: İlk dört şıkta sıralı cümleler
Çözüm: Üç Nokta, sözün bir yerde olduğundan: Sıralı cümleleri birbirinden
kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun ayırmak için virgül kullanılır. YANIT E
hayal dünyasına bırakıldığını göstermek
veya ifadeye güç katmak için konur. 17.Aşağıdakilerden hangisinde ilk
Dolaysıyla (V) nolu yere üç nokta sözcükten sonraki virgülün kaldırılması
getirilmelidir. YANIT E cümlenin anlamında değişiklik ya da
karışıklığa neden olmaz?
15.
I. Üsküdar’dan mı, Hisar’dan mı, A)Genç, adamın arkasından koşuyordu.
Kavaklardan mı () B) Yabancı, gazeteciye tüm bildiklerini
II. Sana uğurlar olsun () Ayrılıyor yolumuz! anlattı.
III. Türkiye, İngiltere, Azerbaycan () C) Küçük, ağacın arkasına saklandı.
Ankara, Londra, Bakü. D)Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi.
IV. Kendimi takdim edeyim () Meclis E)Zehra, mesleğini aşkla yapan
kâtiplerindenim. bir başöğretmendir.
V. Yeni yazıyı tatbik etmek için ne
düşündünüz () Çözüm: İlk dört şıkta virgül kaldırıldığında
anlam bozukluğu oluyor. Örneğin: A
Yukarıda numaralanmış cümlelerin şıkkında virgül kaldırıldığında gencin
hangisinde, parantezle ( ) gösterilen yere adamın arkasından mı koştuğu yoksa
noktalı virgül (;) getirilmelidir? birinin genç adamın arkasından mı koştuğu
karışıyor.YANIT E
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Çözüm:, Noktalı virgül, cümle içinde
virgüllerle ayrılmış tür veya takımları
birbirinden ayırmak için konur. Dolayısıyla
Türkiye, İngiltere ve Azerbaycan ülke
isimleri olarak bir takım; Ankara, Londra ve
Bakü ise şehir adları olarak ayrı bir

319

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

18. Mors kodunda () İngiliz alfabesi ve Büro Memur-Sen arasına virgül konularak kural ihlali
noktalama işaretleri ifade edilir () Bu harf yapılmıştır. YANIT D
ve noktalama işaretlerini anlatmak için iki 20.
farklı mors kodu vardır () Amerikan Mors Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kesme
Alfabesi ve Uluslararası Mors Alfabesi () işareti (') yanlış kullanılmıştır?
Boş bırakılan yerlerde aşağıdaki
işaretlerden hangisinin kullanılacağı A) Onun için Batı’da bunlara birer
yer yoktur? fonksiyon buluyorlar.
B) Erzurum’lu olmak gurur vericidir.
A) Nokta C) 1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü
B) Virgül Samsun’a çıktım.
C) Üç nokta D) Engel aramızı açtı n’eyleyim.
D) İki nokta E) Başvurular 17 Aralık’a kadar sürecektir.
E) Ünlem işareti
Çözüm: Özel adlara getirilen iyelik, durum
Çözüm: Birinci paranteze virgül, ikinci ve bildirme ekleri kesme işaretiyle
paranteze nokta, üçüncü paranteze iki ayrıldığından dolayı A ve C şıklarında
nokta ve dördüncü paranteze üç nokta kesme işareti kullanılmıştır. D şıkkında,
gelecektir.YANIT E seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü
19. göstermek için kesme işareti kullanılmıştır.
"Tamlamalarda tamlayanla tamlananın ve E şıkkında ise belirli bir tarih bildiren ay ve
ikilemelerin arasında herhangi bir gün adlarına gelen ekleri ayırmak için
noktalama işareti kullanılmaz." kesme işareti konulmuştur. B şıkkında
Buna göre aşağıdaki cümlelerden Erzurumlu kelimesinin kesme işareti ile
hangisinde bir noktalama yanlışlığı ayrılmasına gerek yoktur.YANIT B
vardır?

A) Eğri büğrü fikirlerin adamıydı.
B)Ütrünün üstündeki lekeler yavaş yavaş
siliniyordu.
C)Topaç, yolun ortasında döndü, döndü;
sonunda düştü.
D) Aramıza abuk, sabuk adamlar girdi.
E) Bir varmış, bir yokmuş.

Çözüm: A ve B şıkkında yukarıda belirtilen
kurala uyulmuş ve ikilemenin arasına
noktalama işareti girmemiş. C şıkkında ise
anlamı güçlendirmek için virgül konulmuş
olan “döndü, döndü “ bir ikileme değildir.
Eşıkkında ise sıralı cümleleri birbirinden
ayırmak için virgül konularak bir kural ihlali
yapılmamıştır. Oysa D şıkkında “ abuk
sabuk” ikilemesinde tamlanan ve tamlayan

320

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

CÜMLENİN TEMEL ÖGELERİ: ÇÖZÜM: E
İş, oluş hareket yüklem bildirir. Doğru
Cümlenin var olabilmesi için gerekli olan, cevap E seçeneğidir.
yargıdan sorumlu ögelerdir.
CÜMLENİN YARDIMCI ÖGELERİ
Yüklem Cümlenin kurulması için mutlaka gerekli
Özne olmayan ama yargıyı çeşitli yönleriyle
tamamlayan, açıklayan ve geliştiren
1-ÖZNE ögelerdir. Cümlenin yardımcı ögeleri
Bir cümlede bildirilen işi yapan, yüklemin şunlardır:
bildirdiği durumu üzerine alan kimse veya
şey, fail, süje: Çocuk uyudu. Çocuk henüz Nesne
küçüktür cümlelerinde çocuk sözü öznedir Dolaylı Tümleç (Yer tamlayıcısı)
Zarf Tümleci
ÖRNEK SORU: Edat Tümle
Cümlede yükleme sorulan konu olan kim
ve konu olan ne sorularının cevabı Büro Memur-Sen 3-NESNE
aşağıdaki hangi öğedir? Öznenin yapmış olduğu işten etkilenen
A)Özne ögedir.
B)Nesne
C)Dolaylı Tümleç 1- Belirtili Nesne:
D)Zarf Tümleci
E) Yüklem Belirme hali eki (-ı,-i,-u, -ü, -(n)ı, -(n)i, -

ÇÖZÜM: A (n)u, -(n)ü) almış olan nesneler “belirtili
Yükleme sorulan kim ve ne sorularının nesne” olarak tanımlanmaktadır.
cevabı öznedir. Doğru cevap A seçeneğidir.
2-Belirtisiz Nesne
2-YÜKLEM
Cümlede oluş, iş ve hareket bildiren kelime Belirme hali eki (-ı,-i,-u, -ü, -(n)ı, -(n)i, -
veya kelime grubu, haber, mahmul (n)u, -(n)ü) almamış olan nesneler ise
cümlede belirtisiz nesne olarak
""Çocuk çalışkandır" ve "Çocuk çok çalışır" tanımlanmaktadır.
örneklerinde "çalışkandır" ve "çalışır" birer
yüklemdir. 4-DOLAYLI TÜMLEÇ
ÖRNEK SORU
Aşağıdakilerden hangi öğe iş oluş ve Eylemin anlamını tümleyen ve yönelme,
hareket bildirmektedir? kalma, çıkma durumlarından birinde
A)Özne bulunan veya ilgeç alan tümleç: Çocuklar
B)Nesne eve geldi; Bu haksızlığa dayanılır mı? ;
C)Dolaylı Tümleç Okulun bahçesine çam ağaçları dikildi;
D)Zarf Tümleci Çocuklar evde kaldı; Başımın üstünde
E) Yüklem yeriniz var; Dün Ali'nin evinde toplantı
vardı; Bugünkü Birleşmiş Milletler
toplantısından önemli haberler bekleniyor;
Çocuklar evden uzaklaştılar ; Bu konuyu
çeşitli yönlerden açıklayınız; Adam gibi
otur; Bu plağı sizin için çalıyorum; Ali

321

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hastalığından dolayı okula gelememiş CÜMLENİN TEMEL ÖGELERİ:
örneklerinde olduğu gibi.
1.
5-ZARF TÜMLECİ: Yüklem; kip ve kişi eki alıp iş, oluş,
Cümlede yüklemin anlamını zaman, tarz, hareket bildirerek cümleyi bir yargıya
ölçü, yer, yön vb. bakımlardan daha bağlayan sözcük ya da sözcük öbeğidir.
belirgin duruma getiren, sınırlayan kelime Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yüklem
veya kelime gruplarından oluşan tümleç bulunmamaktadır?

6-EDAT TÜMLECİ A) Bugün evi temizleyeceğim.
Tek başına anlamı olmayan, sonuna geldiği B) O dağın arkasında bir dağ daha var.
sözle cümledeki diğer kelimeler arasında C)Onun tam ortasında küçük ama çok
ilişki kuran kelime türü, ilgeç: Ev gibi huzur güzel bir göl...
köşesi olmaz. Çocuk sabaha karşı uyudu D)Yalnız benim için bak yeşil yeşil...
E) Allah ol deyince oluverir.
ÖRNEK SORU: Çözüm: C şıkkında cümleyi yargıya
Erzincan Yöresinde meydana gelen bağlayacak herhangi bir kelime
deprem Türk milletinde derin üzüntü bulunmadığından yüklem yoktur.YANIT C
yarattı.
Büro Memur-Sen 2. almış ad soylu bir
Yukarıdaki cümlede cümlenin hangi öğesi Yüklem, ekeylem sözcük öbeğinden
yoktur? sözcükten veya
oluşabilir.
A)Özne
B)Yüklem Aşağıdaki cümlelerden hangisinde böyle
C)Dolaylı Tümleç bir örnek bulunmaktadır ?
D)Zarf Tümleci
E)Belirtisiz Nesne A)Rafadan Tayfalar Sakarya’da gösterime
girdi.
ÇÖZÜM: D B) Yahya Kemal’i Sessiz Gemi şiiriyle
Yarattı (yüklem ) tanımıştım.
Yaratmaya konu olan ne ? Erzincan C)Eşek gözleri, dünyanın en güzelidir.
Yöresinde meydana gelen deprem (Özne) D) Dağlardan yankılanan ses herkesi
Kimde yarattı ( Dolaylı tümleç , Türk korkutmuştu.
Milletinde E)Demir kapının gıcırtısı olacakların
Ne yarattı ( belirtisiz nesne)derin üzüntü habercisiydi.
Doğru cevap D seçeneğidir.
Çözüm:C şıkkında dünyanın en güzeli söz
öbeği kip eki alarak yüklem olmuştur.
YANIT C

322

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

3. Çözüm:A şıkkında “ben”, B şıkkında
Özne, cümlede işi, oluşu, hareketi yapan “rüzgarların en ferahlatıcısı”, C şıkkında
veya olanı bildiren öğedir. Yükleme “kim? “tek yanlı aşk”, E şıkkında “meçhule giden
– ne?” soruları sorularak bulunur. bir gemi” ifadeleri öznedir. D şıkkında ise
arıyorum ifadesindeki –um kişi ekinden
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne anlaşılacağı üzere; yükleme “arayan kim?”
bulunmamaktadır ? sorusu sorulduğunda arayanın 1. tekil
şahıs zamiri “ben” olduğu ortaya çıkar.
A) İşin ustalık isteyen kısmını Tornacı Cümlede sözcük durumunda değildir ama
Mehmet bilir. vardır. Dolayısıyla gizli öznedir.YANIT D
B) O güzel insanlar, o güzel atlara binip
gittiler. 5.Nesne, öznenin yaptığı işten etkilenen
C) Akrebin kıskacında yoğurmuş bizi kader öğedir. Yükleme sorulan “neyi? –
D) Aldırma böyle gelmiş bu dünya böyle kimi?” sorularıyla belirtili
gider. nesne, “ne?” sorusuyla belirtisiz nesne
E) Yarın iş mahkemesine gidilecek. bulunur.

Çözüm:A şıkkında bilir yüklemine: “Kim Yukarıdaki açıklamalar dikkate
bilir?” sorusu sorulduğunda Tornacı alındığında aşağıdaki cümlelerden
Mehmet bilir cevabını alırız. Böyle Tornacı Büro Memur-Sen hangisinde nesne bulunmamaktadır?
Mehmet özne olur. Aynı şekilde yükleme
“kim? – ne?” sorularını sorduğumuz A)Mataramın içindeki tuzlu suyu
şıklardan: B şıkkında o güzel insanlar, C boşalttım.
şıkkında kader , D şıkkında ise dünya özne B)Bugün bana verdiğin işi bitirdim.
olur. E şıkkında ise gidilecek yüklemine C) Selin yaz tatilinde Bodrum’a gitti.
sorduğumuz “kim gidecek?-ne gidecek?” D) Borsaya yatırdığım parayı çektim.
sorularının cevabını alamayız.YANIT E E)Taraftar tribünleri boşalttı.

4.Cümlede sözcük durumunda olmayıp Çözüm: A şıkkında “neyi boşalttım”
yüklemin aldığı kişi ekinden anlaşılırsa, sorusuna cevap olarak “mataramın
buna gizli öznedenir. Gizli özne yüklemin içindeki tuzlu suyu” ifadesi nesne olur.
taşıdığı şahıs ekinden anlaşılır. Yüklemin B şıkkında “neyi bitirdim?” sorusuna cevap
taşıdığı şahıs ekinin gösterdiği zamir olarak “bana verdiğin işi” ifadesi nesne
öznedir. olur.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde gizli D şıkkında “neyi çektim?” sorusuna cevap
özne bulunmaktadır ? olarak ” borsaya yatırdığım parayı” ifadesi
A) Ben senden önce ölmek isterim. nesne olur.
B)Rüzgarların en ferahlatıcısı senden E şıkkında “neyi boşalttı ?” sorusuna cevap
esiyor. olarak “tribünleri” ifadesi nesne olur.
C)Tek yanlı aşk kişiyi nasıl aptallaştırıyor. C şıkkında ise bu soruların cevabı olacak
D) Her yerde seni arıyorum. bir ifade bulunmadığından nesne yoktur.
E)Meçhule giden bir gemi kalkar bu YANITC
limandan.

323

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

6.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde 8.Zarf Tümleçleri, yüklemi; durum, zaman,
belirtili nesne bulunmaktadır ? miktar, yer-yön ve sebep gibi yönlerden
tamamlayan öğelerdir. Yükleme sorulan
A) Ben bir güzel gördüm. “nasıl, ne zaman, ne kadar, neden, niçin,
B) Dehlizin sonunda ışığı gördüm. niye” sorularıyla bulunur.
C)Sana sarı laleler aldım çiçek pasajından
D) Baba bana bir masal anlat. Yukarıdaki açıklamalar dikkate
E) Güllerin içinden koşarak koşarak gel. alındığında aşağıdaki cümlelerden
hangisinde zarf tümleci bulunmaktadır?

Çözüm:A,C,D,E şıklarında yükleme “ne?” A) İşte biz o gün tükeneceğiz.
sorusu sorulduğunda cevap alındığı için B) Gurbetten kara haber mi var?
belirtisiz nesne vardır. B şıkkında ise C) Bu yerlerde kimler ağlamış ?
gördüm yüklemine sorulan “neyi?” sorusu D) Dikenler üstünde gözyaşları var.
ışığı olarak cevaplanabildiğinden belirtili E)Arabalar korna çalıyordu.
nesne olur.

YANITB

7.Dolaylı tümleç, yüklemi; yer, yön Büro Memur-Sen Çözüm:A şıkkında tükeneceğiz =yüklem
bakımından tamamlayan öğedir. Yükleme Ne zaman tükeneceğiz? : o gün = zarf
sorulan “kime, kimde, kimden, nereye, tümleci.
nerede, nereden, neye, neyde, neyden” Diğer şıklarda “nasıl, ne zaman, ne kadar,
sorularının cevabı olur. Bu sorulara göre, neden, niçin, niye” sorularının cevabı
dolaylı tümleç olan öğe “-e, -de, -den” olacak bir kelime yoktur.YANIT A
durum eklerinden birini alır.

Yukarıdaki açıklamalar dikkate 9.Evliya Çelebi, İstanbul’un üç denizinin
alındığında aşağıdaki cümlelerden sınırlarını çizerken, gemiciler, denizciler ve
hangisinde dolaylı tümleç ziyaretçilerden duyduklarını aktarır.
bulunmaktadır?
Bu cümlenin öğeleri ve öğe dizilişi
A) Bugün kayıtların son günüydü. aşağıdakilerden hangisidir?

B)Herkes suçu ispatlanana kadar A) Zarf tümleci – Dolaylı tümleç – Özne –
suçsuzdur. Yüklem
C) Hızlı tren istasyondan ayrıldı. B) Özne – Nesne – Zarf tümleci – Yüklem
D) Şu karşı dağları duman kaplamış. C) Özne – Zarf tümleci – Nesne – Yüklem
E)Bu sabah sulu kar yağacakmış. D) Nesne – Dolaylı tümleç – Özne –
Yüklem
Çözüm:C şıkkında yüklem = aktarır E) Zarf tümleci – Özne – Nesne – Yüklem
Nereden ayrıldı? : istasyondan = dolaylı
tümleç YANIT C Çözüm:Yüklem: aktarır
Kim aktarır? : Evliya Çelebi = Özne
Neyi aktarır?: denizciler ve ziyaretçilerden
duyduklarını = Nesne

324

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Ne zaman aktarır?: İstanbul’un üç Büro Memur-Sen 11.Aşağıdaki dizelerden hangisi nesne-
denizinin sınırlarını çizerken = Zarf tümleci yüklemden oluşmuştur?
YANIT C
A)Kar yağdığında kirlenen birşeydi yüzüm
10.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde B) Gözlerin İstanbul oluyor birden
öğelere ayırmada bir yanlışlık yapılmıştır? C) Ulur aya karşı kirli çakallar
D) Bakar ürkek ürkek tavşanlar dağa
A) Ekrem Bey / bu sabah / formundaydı. E)Üfleyeni kalmamış kınalı kaval hüznünü
B) Fenerbahçe Kulübü taraftarları/ yaşadım.
İtalya’dan gelecek yeni transferi/
bekliyorlar. Çözüm:A şıkkının öğe dizilişi zarf tümleci/
C) Bu sene/meyveler/ hızlı/ oldu. zarf tümleci/ yüklem/özne ‘dir.
D) Sana/ büyük bir /sır/ söyleyeceğim. B şıkkının öğe dizilişi
E) Tahta kapının yorgun kolu/ bir anda/ Özne/nesne/yüklem/zarf tümleci ‘dir.
yere /düşüverdi. C şıkkının öğe dizilişi Yüklem/dolaylı
tümleç/özne ‘dir.
Çözüm:A şıkında formundaydı yüklem. Kim D şıkkının öğe dizilişi Yüklem/zarf
formundaydı? : Ekrem Bey = özne. Ne tümleci/özne/dolaylı tümleç’dir.
zaman? : bu sabah= zarf tümleci. E şıkkında Yaşadım =yüklem
B şıkkında bekliyorlar yüklem. Bekleyen Ne yaşadım? : üfleyeni kalmamış kınalı
kim? : Fenerbahçe Kulübü taraftarları= kaval hüznü = nesneYANIT E
özne. Kimi bekliyorlar ? : İtalya’dan
gelecek yeni transferi = nesne. 12.Aşağıdaki cümlelerden hangisi dolaylı
C şıkkında oldu yüklem. Ne oldu ? : tümleç ve yüklemden oluşmuştur?
meyveler = özne. Ne zaman ? : Bu sene =
zarf tümleci. Nasıl oldu ? : hızlı = zarf A) Bugün bu iş bitecek.
tümleci B) Yarın açıklanacak enflasyon oranı,
D şıkkında söyleyeceğim yüklem. Söyleyen maaşa yapılacak zam oranını belirleyecek.
kim? : ben = gizli özne. Ne söyleyeceğim ? C) Karlı kayın ormanında yürüyorum.
: büyük bir sır= nesne. Kime söyleyeceğim D) Zaman senden doğan pınardır.
? sana = dolaylı tümleç. Dolayısıyla nesne E) Pas verecek arkadaş bulamayınca çalımı
yanlış bölünmüş. bastı.
E şıkkında ise düşüverdi yüklem. Ne
düşüverdi ? : Tahta kapının yorgun kolu = Çözüm:A şıkkı : Zarf tümleci/ özne/
Özne. Nasıl düşüverdi ? : bir anda = Zarf yüklem.
tümleci. Nereye düşüverdi ? : yere = B şıkkı : özne/nesne/yüklem.
Dolaylı tümleç.YANIT D D şıkkı : özne/zarf tümleci/ yüklem.
E şıkkı : zarf tümleci/nesne/yüklem.
C şıkkında yürüyorum yüklem.
Nerede yürüyorum ?: karlı kayın
ormanında = dolaylı tümleç.YANIT C

325

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

13.Söz dizimi Özne-Zarf tümleci-Nesne- Büro Memur-Sen 15.Aşağıdaki altı çizilen öğelerden hangisi
Yüklem biçiminde olan cümle zarf tümleci değildir?
aşağıdakilerden hangisidir? A) Ben senin gelişini usul usul beklerim.
B) Kalem ustası olduğun zamanhayatını
A) Karın yağdığını görünce, kar tutan yazabilirsin.
toprağı anlayacaksın. C) Ölüm dünyanın hiçbir yerinde
B) Sarı saçlarını deli gönlüme bağlamışlar. istenilecek bir şey değildir.
C) Yusuf Kenan dağların karı eridiğinde D)Ihlamurlar çiçek açtığında sana
malı alacak. geleceğim.
D) Sakaryaspor bu sene bir üst lige çıkacak. E)Yorgun atlar gibi atıyordu kalbim...
E)Polis eylemcileri göz altına aldı.
Çözüm:A ve E şıkkındaki yükleme sorulan
Çözüm:A şıkkı : Zarf tümleci/ Nesne / “nasıl” sorsusu ile alt çizili kelimeler
Yüklem, bulunur ve zarf tümleci olur. B ve D
B şıkkı: Nesne/Dolaylı Tümleç /Yüklem, şıkkındaki yüklem sorulan “ne zaman”
C şıkkı : Özne/Zarf tümleci/Nesne/yüklem, sorusu ile altı çizili kelimeler bulunur ve
D şıkkı: Özne/ zarf tümleci/dolaylı zarf tümleci olur. C şıkkında ise yükleme
tümleç/yüklem, sorulan “nerede” sorusu ile altı çizili
E şıkkı: Özne/ nesne/yüklem.YANIT C kelimeyi buluruz bu da dolaylı tümleç olur.
YANIT C
14.
I.Limon ağaçlarının altında sessizce 16.
yatıyordu. I. Gözlerim bu sabah müthiş bir ışığa
II.Aynı bankta, bir daha görüşeceğimiz maruz kaldı.
zamanı bekliyorum. II. Çarşıda bizi gördüğünü kimseye
III.Zaman senin ellerinden akan bir söyleme, dediler.
çeşmedir. III. Modern zamanlarda insan insanı
IV.Sen beni geçtiğinde büyük adam özlüyor.
olacaksın. IV. Güllerin bülbüllere naz yaptığı
saatlerde uyandım.
Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi
öğeleri ve öğe dizilişi bakımından Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi İki
özdeştir? öğeli bir cümledir?

A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) II. A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV.
ve IV. E) I. ve IV. D) I. ve III. E) II. ve IV.
Çözüm:
Çözüm: I. şık Dolaylı tümleç/zarf I.şık: özne/zarf tümleci/dolaylı
tümleci/yüklem tümleç/yüklem
II. şık Dolaylı tümleç/ zarf tümleci/ yüklem II. şık: nesne/yüklem
III. şık Özne/zarf tümleci/yüklem. III. şık: zarf tümleci/ özne/nesne/ yüklem
IV. şık Özne/zarf tümleci/nesne/yüklem IV. şık: zarf tümleci/ yüklem YANIT E
YANIT A

326

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

17. Büro Memur-Sen E) Nesne/dolaylı tümleç/yüklem. YANIT B
Dünya bilmeyecek
Derin çekilen son sigaranın sebebini 19. İçindeki o uğursuz sesin varlığı, seslerin
Yukarıdaki dizelerde ikinci dize temel çoğalmak hünerinin arttığı bu zamanlarda,
yüklemin hangi öğesidir? beynini derin dehlizlere sokan
A) Belirtili nesne düşüncelerin müsebbibiydi.
B) Belirtisiz nesne
C) Özne Bu cümlenin öğeleri ve öğe dizilişi
D) Zarf tümleci aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
E) Dolaylı tümleç
Çözüm: Bilmeyecek yüklem. A) Özne – Nesne – Yüklem
Kim bilmeyecek? : dünya =özne. B) Özne – Dolaylı tümleç – Yüklem
Neyi bilmeyecek?: Derin çekilen son C) Nesne – Zarf tümleci Yüklem
sigaranın sebebini = belirtili nesne. YANIT D) Nesne – Dolaylı tümleç – Yüklem
A E) Özne – Zarf tümleci – Yüklem

18. Melisa bilgisayarını açtığında hatasını Çözüm:Beynini derin dehlizlere sokan
anladı. düşüncelerin müsebbibiydi yüklem.
Beynini derin dehlizlere sokan
Aşağıdaki cümlelerden hangisi, öğeleri ve düşüncelerin müsebbibi nedir? : İçindeki o
öğe dizilişi bakımından bu cümleyle uğursuz sesin varlığı= özne.
özdeştir? Beynini derin dehlizlere sokan
düşüncelerin müsebbibi ne zaman olur? :
A) Atlar açlıktan yorgun düşmüştü. seslerin çoğalmak hünerinin arttığı bu
B) Çiftçiler hasat zamanı ekinleri toplar. zamanlarda = zarf tümleci.
C) Balıkçılık bir takım riskleri içeren bir YANIT E
meslektir. 20. Enflasyon, vatandaşın emeğini
D) Bu özgür kalmış atların son şarkısıdır. eritirken,faiz cebindekini alıp, başkasının
E) Seni burada görmek istemiyorum. malına mal katar.

Çözüm: Anladı yüklem. Yukarıdaki cümlede temel cümleciğin
Kim anladı ? : Melisa = özne. öznesi aşağıdakilerden hangisidir?
Neyi anladı ? : hatasını = nesne.
Ne zaman anladı ? : bilgisayarını açtığında A) Enflasyon
= zarf tümleci. B) vatandaşın emeğini eritirken
Bu cümlenin öğe dizilişi: Özne/zarf C) faiz
tümleci/nesne/yüklem şeklinde olur. D) başkasının malı
Diğer şıkların öğe dizilimi şu şekildedir : E) katar
A) Özne/dolaylı tümleç/ yüklem,
B) Özne/zarf tümleci/nesne/yüklem, Çözüm: Katar yüklem.
C) Özne/zarf tümleci/yüklem. Kim katar ? : faiz = özne.
D) Özne/yüklem. YANIT-E
.

327

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU ve tiyatroları ile şehir ve belediye

KISIM - I konservatuar ve orkestralarının sanatkar
Genel Hükümler
memurları, uzman memurları, uygulatıcı
BÖLÜM: 1
KAPSAM, AMAÇ, TEMEL İLKELER, uzman memurları ve stajyerleri; Spor-Toto

İSTİHDAM ŞEKİLLERİ Teşkilatında çalışan personel; subay,

Kapsam: astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş
Madde 1 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK-12/1
md.; Aynen kabul 15/5/1975 - 1897/1 ve sözleşmeli erbaş ve erler ile Emniyet
md.)
Bu Kanun, Genel ve Katma Bütçeli Teşkilatı mensupları özel kanunları
Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl hükümlerine tabidir.(1)
Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları
birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli Amaç:
kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda,
kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Madde 2 – (Değişik: 23/12/1972 -
Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar
hakkında uygulanır. KHK-2/1 md.)
Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu
Kanunda belirtilen özel hükümler Bu Kanun, Devlet memurlarının
uygulanır.
hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve
(Değişik: 19/2/1980 - 2261/5 md.)
Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri yetiştirilmelerini, ilerleme ve
ile raportörleri; hakimlik ve savcılık
mesleklerinde veya bu mesleklerden yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve
sayılan görevlerde bulunanlar, Danıştay ve
Sayıştay meslek mansupları ve Sayıştay Büro Memur-Sen sorumluluklarını, aylıklarını ve
savcı ve yardımcıları, Üniversitelerin,
İktisadi ve Ticari İlimler Akademilerinin, ödeneklerini ve diğer özlük işlerini
Devlet Mühendislik ve Mimarlık
Akademilerinin, Devlet Güzel Sanatlar düzenler.
Akademilerinin, Türkiye ve Orta - Doğu
Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye (Mülga birinci cümle: 13/2/2011 -
ve yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Senfoni
Orkestrası üyeleri, Genelkurmay Mehtaran 6111/117 md.) Bu Kanunda öngörülen
Bölüğü Sanatkarları, Devlet Tiyatrosu ile
Devlet Opera ve Balesi ve Belediye Opera yönetmelikler Cumhurbaşkanınca

yürürlüğe konulur.

TEMEL İLKELER:

Madde 3 – Bu kanunun temel

ilkeleri şunlardır:

Sınıflandırma:

A) (Değişik: 31/7/1970 - 1327/2

md.) Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve

bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını

görevlerin gerektirdiği niteliklere ve

mesleklere göre sınıflara ayırmaktır.

Kariyer:

B) Devlet memurlarına, yaptıkları

hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme

şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en

yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını

sağlamaktır.

328

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Liyakat: verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti
C) Devlet kamu hizmetleri görevlileridir.
görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme
ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini Bir yıldan az süreli veya mevsimlik
liyakat sistemine dayandırmak ve bu hizmet olduğuna Cumhurbaşkanınca karar
sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında verilen görevlerde sözleşme ile
Devlet memurlarını güvenliğe sahip çalıştırılanlar da bu fıkra kapsamında
kılmaktır. istihdam edilebilir.
(Ek paragraf: 20/11/2017-KHK-696/17
İstihdam şekilleri: md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7079/17
md.) Özelleştirme uygulamaları sebebiyle
Madde 4 – (Değişik: 30/5/1974 - iş akitleri kamu veya özel sektör
işverenince feshedilen ve 24/11/1994
KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında
1897/1 md.) diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil
hakkı bulunmayan personel de bu fıkra
Kamu hizmetleri; memurlar, kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı
almaya hak kazanıncaya kadar istihdam
sözleşmeli personel, geçici personel ve edilebilir. Bu kapsamda istihdam
edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına
işçiler eliyle gördürülür. göre çalışma şartları ve bunlara ödenecek
ücretler ile diğer hususlar
A) Memur: Büro Memur-Sen Cumhurbaşkanınca belirlenir.(1)
(Ek fıkra: 5/7/1991 - KHK-433/1 md.;
Mevcut kuruluş biçimine Mülga: 27/12/1991 - KHK-475/11 md.)

bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel C) (Mülga: 20/11/2017 - KHK-
696/17 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-
kişiliklerince genel idare esaslarına göre 7079/17 md.)

yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini D) İşçiler:
(Değişik birinci cümle: 4/4/2007 -
ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun 5620/4 md.) (A), (B) ve (C) fıkralarında be-
lirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı
uygulanmasında memur sayılır. gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrola-
rında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalış-
Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki tırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya
kampanya işlerinde ya da orman yangınıy-
kurumlarda genel politika tespiti, la mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatı-
na göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan
araştırma, planlama, programlama, az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmele-
riyle çalıştırılan geçici işçilerdir.Bunlar
yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve

yetkili olanlar da memur sayılır.

B) Sözleşmeli personel:

Kalkınma planı, yıllık program ve iş

programlarında yer alan önemli projelerin

hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi

ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai

hallere münhasır olmak üzere özel bir

meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç

gösteren geçici işlerde, Cumhurbaşkanınca

belirlenen esas ve usuller çerçevesinde,

ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı

olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar

329

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hakkında bu Kanun hükümleri Büro Memur-Sen ÖRNEK SORU:2
uygulanmaz. I-Memur

Dört istihdam şekli dışında II-Sözleşmeli personel
personel çalıştırılamayacağı:
III-İşçi
Madde 5 – (Değişik: 23/12/1972 -
KHK-2/1 md.) 657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
yukarıdakilerden hangisi veya hangileri
Bu Kanuna tabi kurumlar, istihdam şekillerindendir?
dördüncü maddede yazılı dört istihdam A)Yalnız I
şekli dışında personel çalıştıramazlar.
B)I-III
ÖRNEK SORU:1
C)II-III
657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna
göre“Devlet memurlarına, yap kları D)I-II
hizmetler için lüzumlu bilgilere ve ye şme
şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en E) I-II-III
yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını
sağlamaktır.” Şeklinde tanımlanan temel ÇÖZÜM:E
ilke aşağıdakilerden hangisidir? Memur,sözleşmeli personel ve işciler.

A) Sınıflandırma

B)Liyakat

C)Kariyer

D)Derecelendirme

E)Uzmanlaşma

ÇÖZÜM: C

Kariyer: Devlet memurlarına, yap klar
hizmetler için lüzumlu bilgilere ve ye şme
şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en
yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını
sağlamaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

330

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

BÖLÜM: 2 çalışacağıma; insan haklarına ve

ÖDEVLER VE SORUMLULUKLAR Anayasanın temel ilkelerine dayanan milli,

Sadakat demokratik, laik, bir hukuk devleti olan
Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık
Davranış ve İşbirliği Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve
Amirlerin Görev ve Sorumlulukları
Memurların Görev ve Sorumlulukları sorumluluklarını bilerek, bunları davranış
Kişisel Sorumluluk ve Zarar
Kişilerin Uğradıkları Zararlar halinde göstereceğime namusum ve
Mal Bildirimi
Basına bilgi veya demeç verme: şerefim üzerine yemin ederim.
Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki
Tarafsızlık ve devlete bağlılık:
verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve
Madde 7 – (Değişik: 12/5/1982 -
iadesi:
2670/2 md.)

Devlet memurları siyasi partiye üye

olamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi

veya zümrenin yararını veya zararını hedef

tutan bir davranışta bulunamazlar;

Sadakat: görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk,

Madde 6 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/1 cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din

md.) Büro Memur-Sen ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir

Devlet memurları, Türkiye şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda

Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına ve eylemde bulunamazlar ve bu eylemlere

sadakatla bağlı kalmak ve milletin katılamazlar.

hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti Devlet memurları her durumda

kanunlarını sadakatla uygulamak Devletin menfaatlerini korumak

zorundadırlar.Devlet memurları bu hususu mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuriyeti

"Asli Devlet Memurluğuna" atandıktan Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan,

sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca memleketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü

düzenlenecek merasimle yetkili amirlerin bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini

huzurunda yapacakları yeminle belirtirler tehlikeye düşüren herhangi bir faaliyette

ve özlük dosyalarına konulacak aşağıdaki bulunamazlar. Aynı nitelikte faaliyet

"Yemin Belgesi" ni imzalayarak göreve gösteren herhangi bir harekete,

başlarlar. gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, katılamazlar, bunlara yardım edemezler,

Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada Davranış ve işbirliği:

ifadesi bulunan Türk Milliyetçiliğine Madde 8 – Devlet memurları,

sadakatla bağlı kalacağıma; Türkiye resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve

Cumhuriyeti kanunlarını milletin güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve

hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik dışındaki davranışlariyle göstermek

ilkelerine bağlı kalarak uygulayacağıma; zorundadırlar.

Türk Milletinin milli, ahlaki, insani, manevi Devlet memurlarının işbirliği içinde

ve kültürel değerlerini benimseyip, çalışmaları esastır.

koruyup bunları geliştirmek için

331

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Yurt dışında davranış: Büro Memur-Sen Devlet memuru amirinden aldığı
emri, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı
Madde 9 – Devlet memurlarından kararnamesi ve yönetmelik hükümlerine
sürekli veya geçici görevle veya yetişme, aykırı görürse, yerine getirmez ve bu
inceleme ve araştırma için yabancı aykırılığı o emri verene bildirir. Amir
memleketlerde bulunanlar Devlet itibarını emrinde israr eder ve bu emrini yazı ile
veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve yenilerse, memur bu emri yapmağa
davranışlarda bulunamazlar. mecburdur. Ancak emrin yerine
getirilmesinden doğacak sorumluluk emri
Amir durumda olan devlet verene aittir.(1)
memurlarının görev ve sorumlulukları: (1)
Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir
Madde 10 – (Değişik: 12/5/1982 - suretle yerine getirilmez; yerine getiren
2670/3 md.) kimse sorumluluktan kurtulamaz.

Devlet memurları amiri oldukları Acele hallerde kamu düzeninin ve
kuruluş ve hizmet birimlerinde kanun ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla
diğer mevzuatla belirlenen görevleri gösterilen istisnalar saklıdır.
zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan
ve yaptırmaktan, maiyetindeki Kişisel sorumluluk ve zarar:
memurlarını yetiştirmekten, hal ve Madde 12 – (Değişik: 12/5/1982 -
hareketlerini takip ve kontrol etmekten 2670/5 md.)
görevli sorumludurlar.(1) Devlet memurları, görevlerini
dikkat ve itina ile yerine getirmek ve
Amir, maiyetindeki memurlara kendilerine teslim edilen Devlet malını
hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. korumak ve her an hizmete hazır halde
Amirlik yetkisini kanun ve diğer mevzuatta bulundurmak için gerekli tedbirleri almak
belirtilen esaslar içinde kullanır.(1) zorundadırlar.
Devlet memurunun kasıt, kusur,
Amir, maiyetindeki memurlara ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare
kanunlara ve Cumhurbaşkanlığı zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur
kararnamelerine aykırı emir veremez ve tarafından rayiç bedeli üzerinden
maiyetindeki memurdan hususi bir ödenmesi esastır.
menfaat temin edecek bir talepte Zararların ödettirilmesinde bu
bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak
borç alamaz.(1) fiilin meydana geldiği tarihte en alt
derecenin birinci kademesinde bulunan
Devlet memurlarının görev ve memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen
sorumlulukları: zararlar, kabul etmesi halinde disiplin
amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına
Madde 11 – (Değişik: 12/5/1982 - göre ilgili memurca ödenir.
2670/4 md.)

Devlet memurları kanun ve diğer
mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve
amirler tarafından verilen görevleri yerine
getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve
doğru yürütülmesinden amirlerine karşı
sorumludurlar.

332

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Kişilerin uğradıkları zararlar: Basına bilgi veya demeç verme:
Madde 15 – (Değişik: 12/5/1982 -
Madde 13 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/7 md.)
Devlet Memurları, kamu görevleri
2670/6 md.) hakkında basına, haber ajanslarına veya
radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya
(Değişik birinci fıkra: 6/6/1990 - demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi
ancak bakanın yetkili kılacağı görevli
3657/1 md.) Kişiler kamu hukukuna tabi illerde valiler veya yetkili kılacağı görevli
tarafından verilebilir.
görevlerle ilgili olarak uğradıkları Askeri hizmet ile ilgili bilgiler özel
kanunların ve Cumhurbaşkanlığı
zararlardan dolayı bu görevleri yerine kararnamelerinin yetkili, kıldığı personel
dışın da hiç bir kimse tarafından
getiren personel aleyhine değil, ilgili açıklanamaz.(3)
Resmi belge, araç ve gereçlerin
kurum aleyhine dava açarlar. Ancak, yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması
ve iadesi:
Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce Madde 16 – (Değişik: 12/5/1982 - 2670/8
md.)
tahsil veya muhafaza edilen para ve para Devlet memurları görevleri ile ilgili
resmi belge araç ve gereçleri, yetki verilen
hükmündeki değerli kağıtların ilgili mahaller dışına çıkaramazlar, hususi
işlerinde kullanamazlar.
personel tarafından zimmete geçirilmesi Devlet memurları görevleri icabı
kendilerine teslim edilen resmi belge, araç
halinde, zimmete geçirilen miktar, cezai ve gereçleri görevleri sona erdiği zaman
iade etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk
takibat sonucu beklenmeden Hazine memurun mirasçılarına da şamildir.

tarafından hak sahibine ödenir. Kurumun,

genel hükümlere göre sorumlu personele Büro Memur-Sen

rücu hakkı saklıdır.

(Ek: 26/3/2002 - 4748/3 md.)

İşkence ya da zalimane, gayri insani veya

haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince

verilen kararlar sonucunda Devletçe

ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu

personele rücu edilmesi hakkında da

yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.

12 nci maddeyle bu maddede

belirtilen zararların nevi, miktarlarının

tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve

yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar

Cumhurbaşkanınca düzenlenecek

yönetmelikle belirlenir.(2)

Mal bildirimi:

Madde 14 – Devlet memurları,

kendileriyle, eşlerine ve velayetleri

altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz

malları, alacak ve borçları hakkında, özel

kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal

bildirimi verirler.

333

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

ÖRNEK SORU:3 Uygulamayı isteme hakkı:

657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre Madde 17 – Devlet memurları, bu
devlet memurları asli devlet
memurluğuna atanmalarından sonra en kanun ve diğer mevzuata göre tayin ve
geç ne kadarlık bir sürede yetkili amirlerin
huzurunda yemin edip yemin belgesini tesbit olunup yürürlükte bulunan
imzalarlar?
hükümlerin kendileri hakkında aynen
A)1 ay
uygulanmasını istemek hakkına
B)3 ay
sahiptirler.(1)
C)1 yıl
Güvenlik:
D)2 yıl
Madde 18 – Kanunlarda yazılı
E)3 yıl
haller dışında Devlet memurunun
ÇÖZÜM: A
memurluğuna son verilmez, aylık ve başka
Devlet memurları bu hususu "Asli Devlet
Memurluğuna" atandıktan sonra en geç bir hakları elinden alınamaz.
ay içinde kurumlarınca düzenlenecek
merasimle yetkili amirlerin huzurunda Emeklilik:
yapacakları yeminle belir rler ve özlük
dosyalarına konulacak aşağıdaki "Yemin Madde 19 – Devlet memurlarının,
Belgesi"ni imzalayarak göreve başlarlar.
Doğru cevap A seçeneğidir. özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde,

BÖLÜM: 3 emeklilik hakları vardır.
GENEL HAKLAR
Büro Memur-Sen Çekilme:
Uygulamayı isteme hakkı:
Güvenlik: Madde 20 – Devlet memurları, bu
Emeklilik:
Çekilme: kanunda belirtilen esaslara göre
Müracaat, şikayet ve dava açma:
Sendika kurma: memurluktan çekilebilirler.
İzin:
Kovuşturma ve yargılama: Müracaat, şikayet ve dava açma:
İsnat ve iftiralara karşı koruma:
Madde 21 – (Değişik: 12/5/1982 -

2670/9 md.)

Devlet memurları kurumlarıyla ilgili

resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat;

amirleri veya kurumları tarafından

kendilerine uygulanan idari eylem ve

işlemlerden dolayı şikayet ve dava açma

hakkına sahiptirler.

Müracaat ve şikayetler söz veya

yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile

yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak

yapılır.

Müracaat ve şikayetler incelenerek

en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat

ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller

Cumhurbaşkanınca hazırlanacak bir

yönetmelikle düzenlenir.

334

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Sendika kurma: ÖRNEK SORU: 4
Madde 22 – (Mülga: 23/12/1972 -
KHK-2/5 md.; Yeniden düzenleme: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
12/6/1997 4275/1 md.) aşağıdakilerden hangisi genel haklardan
Devlet memurları, Anayasada ve birisi değildir?
özel kanununda belirtilen hükümler A)Güvenlik
uyarınca sendikalar ve üst kuruluşlar
kurabilir ve bunlara üye olabilirler. B)Emeklilik
İzin
Madde 23 – Devlet memurları, bu C)Grev
kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin
hakkına sahiptirler. D)Çekilme

Kovuşturma ve yargılama: E)Müracaat ve şikayet
Madde 24 – Devlet memurlarının
Büro Memur-Sen ÇÖZÜM: C
görevleri ile ilgili veya görevleri sırasında
işledikleri suçlardan dolayı soruşturma ve Grev yasaklardandır. Doğru cevap
kovuşturma yapılması ve haklarında dava Seçeneğidir.
açılması özel hükümlere tabidir.
BÖLÜM: 4
İsnat ve iftiralara karşı koruma: YASAKLAR
Madde 25 – Devlet memurları Toplu eylem ve hareketlerde bulunma
hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya yasağı:
mücerret hakaret için, uydurma bir suç Grev yasağı:
isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma Ticaret ve diğer kazanç getirici
veya yargılamanın tabi olduğu kanuni faaliyetlerde bulunma yasağı:
işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı Hediye alma, menfaat sağlama yasağı:
takdirde, merkezde bu memurun en büyük Denetimindeki teşebbüsten menfaat
amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar sağlama yasağı:
hakkında kamu davası açılmasını
Cumhuriyet Savcılığından isterler. Toplu eylem ve hareketlerde

bulunma yasağı:

Madde 26 – (Değişik: 12/5/1982 -

2670/10 md.)

(Mülga birinci fıkra: 13/2/2011 -

6111/117 md.)

Devlet memurlarının kamu

hizmetlerini aksatacak şekilde

memurluktan kasıtlı olarak birlikte

çekilmeleri veya görevlerine gelmemeleri

veya görevlerine gelipte Devlet

335

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya vakıf yükseköğretim kurumlarında
veya aksatılması sonucunu doğuracak
eylem ve hareketlerde bulunmaları çalışamaz.
yasaktır.
(Değişik ikinci fıkra: 8/8/2011 -
Grev yasağı:
Madde 27 – Devlet memurlarının KHK-650/38 md.; İptal ikinci fıkra:
greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri,
ilan etmeleri, bu yolda propaganda Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli
yapmaları yasaktır.
Devlet memurları, harhangi bir ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı
greve veya grev teşebbüsüne katılamaz,
grevi destekleyemez veya teşvik ile(1) ; Yeniden düzenleme: 2/1/2014 -
edemezler.
Ticaret ve diğer kazanç getirici 6514/9 md.) Memurların üyesi oldukları
faaliyetlerde bulunma yasağı:(1)
yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri,
Madde 28 – (Değişik: 30/5/1974 -
KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - kamu kurumu niteliğindeki meslek
1897/1 md.)
kuruluşları ve kanunla veya
Memurlar Türk Ticaret Kanununa
göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle
gerektirecek bir faaliyette bulunamaz,
ticaret ve sanayi müesseselerinde görev kurulmuş yardım sandıklarının yönetim,
alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil
veya kollektif şirketlerde ortak veya denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile
komandit şirkette komandite ortak
olamazlar. (Görevli oldukları kurumların özel kanunlarda belirtilen görevler bu
iştiraklerinde kurumlarını temsilen
alacakları görevler hariç). (Ek cümle: yasaklamanın dışındadır.(2)
8/8/2011 - KHK-650/38 md.; İptal cümle:
Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli Büro Memur-Sen Eşleri, reşit olmayan veya mahcur
ve E.: 2011/113, K.: 2012/108 sayılı Kararı
ile.; (…)(1) Yeniden düzenleme son cümle: olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde
2/1/2014 - 6514/9 md.) Memurlar,
mesleki faaliyette veya serbest meslek bulunan memurlar bu durumu 15 gün
icrasında bulunmak üzere ofis, büro,
muayenehane ve benzeri yerler açamaz; içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle
gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine
veya kamu kurumu niteliğindeki meslek yükümlüdürler,
kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde
Hediye alma, menfaat sağlama

yasağı:

Madde 29 – Devlet memurlarının

doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye

istemeleri ve görevleri sırasında olmasa

dahi menfaat sağlama amacı ile hediye

kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç

para istemeleri ve almaları yasaktır.

(Ek fıkra: 25/5/2004 - 5176/9 md.)

Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma

yasağının kapsamını belirlemeye ve en az

genel müdür veya eşiti seviyedeki üst

düzey kamu görevlilerince alınan

hediyelerin listesini gerektiğinde her

takvim yılı sonunda bu görevlilerden

istemeye yetkilidir.

336

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Denetimindeki teşebbüsten Kadrosuz memur çalıştırılamaz.
(Değişik ikinci fıkra: 2/7/2018 - KHK-
menfaat sağlama yasağı: 703/182 md.) Kadrolar, Cumhurbaşkanlığı
kararnamesinde gösterildiği şekilde
Madde 30 – Devlet memurunun, düzenlenir.
(Mülga üçüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK-
denetimi altında bulunan veya kendi 703/182 md.)
(Mülga dördüncü fıkra: 2/7/2018 - KHK-
görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgisi 703/182 md.)

olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya Kadroların hazırlanması:
Madde 34 – (Mülga: 2/7/2018 -
veya aracı eliyle her ne ad altında olursa KHK-703/182 md.)
Kadro cetvelleri:
olsun bir menfaat sağlaması yasaktır. Madde 35 – (Mülga: 2/7/2018 -
KHK-703/182 md.)
Gizli bilgileri açıklama yasağı: Tesis edilen sınıflar:
Madde 36 – (Değişik: 30/5/1974 -
Madde 31 – (Değişik: 12/5/1982 - KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 -
1897/1 md.)
2670/11 md.) Bu Kanuna tabi kurumlarda
çalıştırılan memurların sınıfları aşağıda
Devlet memurlarının kamu gösterilmiştir.
I - GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI:
hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri Bu Kanunun kapsamına dahil
kurumlarda yönetim, icra, büro ve benzeri
görevlerinden ayrılmış bile olsalar, yetkili hizmetleri gören ve bu Kanunla tespit
edilen diğer sınıflara girmeyen memurlar
bakanın yazılı izni olmadıkça açıklamaları Genel İdare Hizmetleri sınıfını teşkil eder.
II-TEKNİK HİZMETLER SINIFI:(1)
yasaktır. Bu Kanunun kapsamına giren
kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri
KISIM - II Büro Memur-Sen fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre
yüksek mühendis, mühendis, yüksek
SINIFLANDIRMA mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog,
hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager,
1-GENEL İDARE HİZMETLERİ SINIFI matematikçi, istatistikçi, yöneylemci
2-TEKNİK HİZMETLER SINIFI (Hareket araştırmacısı), matematiksel
3-SAĞLIK HİZMETLERİ VE YARDIMCI iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik
SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI öğretmen okullarından mezun olup da,
4-EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ SINIFI öğretmenlik mesleği dışında teknik
5-AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI
6-DİN HİZMETLERİ SINIFI
7-EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI
8-JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI
9-SAHİL GÜVENLİK HİZMETLERİ SINIFI
10-YARDIMCI HİZMETLER SINIFI
11-MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ
SINIFI
12-MİLLİ İSTİHBARAT HİZMETLERİ SINIFI

Sınıf:
Madde 32 – (Mülga: 30/5/1974 -
KHK-12/7 md.; Aynen kabul: 15/5/1975 -
1897/7 md.)
Kadroların tespiti:
Madde 33 – (Değişik: 30/5/1974 -
KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 -
1897/1 md.)

337

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve IV-EĞİTİM VE ÖĞRETİM HİZMETLERİ
SINIFI:
Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden
Bu sınıf, bu Kanun kapsamına giren
mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, kurumlarda eğitim ve öğretim vazifesiyle
görevlendirilen öğretmenleri (…)(4)
yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 kapsar.(3)(4)

tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün V - AVUKATLIK HİZMETLERİ SINIFI:

eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay Avukatlık hizmetleri sınıfı, Özel
kanunlarına göre avukatlık ruhsatına
eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, sahip, baroya kayıtlı ve kurumlarını yargı
mercilerinde temsil yetkisini haiz olan
tekniker teknisyen ve emsali teknik memurları kapsar.

unvanlara sahip olup, en az orta derecede VI - DİN HİZMETLERİ SINIFI:

mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Din hizmetleri sınıfı, özel
kanunlarına göre çeşitli derecelerde dini
Hizmetler sınıfını teşkil eder.(1)(2) eğitim görmüş olan ve dini görev yapan
memurları kapsar.
III-SAĞLIK HİZMETLERİ VE
VII-EMNİYET HİZMETLERİ SINIFI:
YARDIMCI SAĞLIK HİZMETLERİ SINIFI:
Bu sınıf, özel kanunlarına göre çarşı
Bu sınıf, sağlık hizmetlerinde ve mahalle bekçisi, polis, komiser muavini,
komiser, başkomiser emniyet müfettişi,
(Hayvan sağlığı dahil) mesleki eğitim polis müfettişi, emniyet amiri ve emniyet
müdürü ve emniyet müdürü sıfatını
görerek yetişmiş olan tabip, diş tabibi, kazanmış emniyet mensubu memurları
kapsar.(2)
eczacı, veteriner hekim gibi memurlar ile Büro Memur-Sen
VIII - JANDARMA HİZMETLERİ SINIFI (Ek :
bu hizmet sahasında çalışan yüksek 25/7/2016 – KHK-668/22 md.)(3)(4)

öğrenim görmüş fizikoterapist, tıp Bu sınıf Jandarma Genel
Komutanlığı kadrolarında bulunan subay,
teknoloğu, ebe, hemşire, sağlık memuru, astsubay ve uzman jandarmaları kapsar.

sosyal hizmetler mütehassısı, biyolog, IX - SAHİL GÜVENLİK HİZMETLERİ
SINIFI(Ek : 25/7/2016 – KHK-668/25
pisikolog, diyetçi, sağlık muhendisi, sağlık md.)(4)

fizikçisi, sağlık idarecisi ile ebe ve hemşire, Bu sınıf Sahil Güvenlik Komutanlığı
kadrolarında bulunan subay ve
hemşire yardımcısı, (Fizik tedavi, astsubayları kapsar.

laboratuvar, eczacı, diş anestezi, röntgen

teknisyenleri ve yardımcıları, çevre sağlığı

ve toplum sağlığı teknisyeni dahil) sağlık

savaş memuru, hayvan sağlık memuru ve

benzeri sağlık personelini kapsar.

(Ek paragraf: 10/7/2003-4924/11

md.) Bu sınıfa dahil personel tarafından

yerine getirilmesi gereken hizmetler,

lüzumu halinde bedeli döner sermaye

gelirlerinden ödenmek kaydıyla,

Bakanlıkça tespit edilecek esas ve usullere

göre hizmet satın alınması yoluyla

gördürülebilir.

338

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

X - YARDIMCI HİZMETLER SINIFI: çalıştırılanlardan özel kanunlarında

Yardımcı hizmetler sınıfı, gösterilen veya Cumhurbaşkanınca tespit

kurumlarda her türlü yazı ve dosya edilen görevleri ifa edenleri kapsar.

dağıtmak ve toplamak, müracaat Yükselinebilecek derecenin üstünde bir
dereceye yükselme:(5)
sahiplerini karşılamak ve yol göstermek;

hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma ve Madde 37 – (Yeniden düzenleme

ısıtma işlerinde çalışmak veya basit iklim 29/11/1984 – KHK-243/2 md.)

rasatlarını yapmak; ilaçlama yapmak veya Bu kanun hükümlerine göre

yaptırmak veya tedavi kurumlarında öğrenim durumları, hizmet sınıfları ve

hastaların ve hastanelerin temizliği ve görev unvanları itibariyle azami

basit bakımı ile ilgili hizmetleri yapmak yükselebilecekleri derecelerin dördüncü

veya kurumlarda koruma ve muhafaza kademesinden aylık almaya hak kazanan

hizmetleri gibi anahizmetlere yardımcı ve son sekiz yıllık süre içinde herhangi bir

mahiyetteki görevlerde her kurumun özel disiplin cezası almayanların kazanılmış hak

bünyesine göre ve yine bu mahiyette aylıkları kadro şartı aranmaksızın bir üst

olmak üzere ihdasına lüzum gördüğü dereceye yükseltilir.

yardımcı hizmetleri ifa ile görevli Büro Memur-Sen Kademe:

bulunanlardan 4 üncü maddenin (D) Madde 38 – (Mülga: 13/2/2011 -

bendinde tanımlananların dışında kalanları 6111/117 md.)

kapsar.(2) Sınıf dışında kadro ihdas

(Ek: 28/3/1988 – KHK-318/1 md.) edilemiyeceği:

Bu sınıfa dahil personel tarafından yerine Madde 39 – Bu kanuna tabi

getirilmesi gereken hizmetlerden hizmet kurumlarda sınıflar dışında memurluk

yerlerinin ve tedavi kurumlarının kadroları ihdas edilemez.

temizlenmesi,tesisatın bakım ve işletilmesi Memuriyete girişte yaş:

ve benzeri nitelikteki hizmetlerin üçüncü Madde 40 – (Değişik: 31/7/1970 -

şahıslara ihale yoluyla gördürülmesi 1327/11 md.)

mümkündür. Genel olarak 18 yaşını

(Ek fıkra:18/5/1994 – KHK-527/1 tamamlayanlar Devlet memuru olabilirler.

md.; Mülga: 28/2/1995 - 4081/3 md.) Bir meslek veya sanat okulunu

XI - MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ bitirenler en az 15 yaşını doldurmuş olmak

HİZMETLERİ SINIFI:(3)(4) ve Türk Medeni Kanununun 12 nci

Bu sınıf, valiler ve kaymakamlar ile maddesine göre kazai rüşt kararı almak

bu sıfatları kazanmış olup İçişleri Bakanlığı şartiyle Devlet memurluklarına

merkez ve iller kuruluşunda çalışanları ve atanabilirler.

maiyet memurlarını kapsar. Sınıflandırmada öğrenim unsuru:

XII -MİLLİ İSTİHBARAT HİZMETLERİ Madde 41 – (Değişik: 30/5/1974 –

SINIFI:(3)(4) KHK-12/1 md.; Aynen kabul: 15/5/1975 -

Bu sınıf, Milli İstihbarat Teşkilatı 1897/1 md.)

kadrolarında veya bu teşkilat emrinde

339

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Genel olarak ortaokulu bitirenler Büro Memur-Sen cetvellerde gösterilen ek gösterge
memur olabilirler. Ortaokul mezunlarından rakamlarının eklenmesi suretiyle
istekli bulunmadığı takdirde ilkokulu hesaplanır. II sayılı cetvelde yer alan
bitirenlerin de alınması caizdir. Bir sınıfta unvanlarda değişiklik yapmaya ve yeni
belli görevlere atanabilmek veya bu unvanlar ilave etmeye Cumhurbaşkanı
görevlerde belli derecelere yükselebilmek yetkilidir.(1)
için, kuruluş kanunları veya bu kanun,
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve Bu ek göstergeler, ilgililerin
kuruluş kanunlarına dayanılarak çıkarılacak belirtilen sınıf ve görevlerde bulundukları
yönetmelikler ile işin gereğine göre daha sürece ödemelere esas alınıp, terfi
yüksek öğrenim dereceleri veya muayyen bakımından kazanılmış hak sayılmaz.
fakülte, okul veya öğrenim dallarını veya Kurumların 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli
meslek içi veya meslekle ilgili eğitim kadrolarına atananlara uygulanacak ek
programlarını bitirmiş olmak veya yabancı göstergeler, ilgililerin daha önce bulunmuş
dil bilmek gibi şartlar konulabilir.(1) oldukları kariyerleri ile ilgili sınıf veya ekli I
sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı
Yetişme ve deneme süresi: (g) bölümünde belirtilen görevlerde
Madde 42 – (Mülga: 31/7/1970 - kazanılmış hak aylık derecelerine göre
1327/13 md.) alabilecekleri ek göstergelerden düşük
Göstergeler: olamaz.
Madde 43 – (Değişik: 12/2/1982 -
2595/1 md.) (Değişik: 23/2/1995 - KHK-547/7
Bu Kanuna tabi kurumların md.) Başbakanlık Yüksek Denetleme
kadrolarında bulunan personelin aylık ve Kurulu Başkan ve Üyelikleri,Milli Eğitim
ek göstergeleri aşağıda gösterildiği şekilde Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkan
tespit edilir: ve üyelikleri,Bayındırlık ve İskan Bakanlığı
A) Aylık Göstergesi: Bütün sınıflar Yüksek Fen Kurulu Başkan ve Üyelikleri,
itibariyle her derece ve kademenin Müşavir ve 1'inci dereceden uzman
aylıklarının hesaplanmasına esas teşkil ünvanlı kadrolara atananlara bu
edecek Aylık Gösterge Tablosu aşağıdaki I kadrolarda bulundukları sürece daha önce
Numaralı Cetvelde gösterilmiştir. almış oldukları en yüksek ek gösterge
B) (Değişik: 9/4/1990 - KHK- üzerinden ödeme yapılır.
418/2 md.; İptal: Anayuasa
Mahkemesinin 5/2/1992 tarihli ve E. Kadroları Milli İstihbarat Hizmetleri
1990/22, K. 1992/6 sayılı Kararı ile; Sınıfına dahil olanlara, bu maddede
Yeniden düzenleme: 18/5/1994 - KHK- gösterilen emsallerini geçmemek üzere
527/2 md.) Ek Gösterge: Bu Kanuna tabi Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek
kurumların kadrolarında bulunan ek gösterge rakamları uygulanır.(2)
personelin aylıkları; hizmet sınıfları, görev
türleri ve aylık alınan dereceler dikkate
alınarak bu kanuna ekli I ve II sayılı

340

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Çalışma yaş hadleri: Büro Memur-Sen ÖRNEK SORU: 5
Madde 44 – (Mülga: 31/7/1970 -
657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
1327/15 md.) genel olarak kaç yaşını tamamlayanlar
Memurun başka sınıfta ve devlet memuru olabilirler?
A)18
derecesinin altında bir görevde
çalıştırılmıyacağı: B)20

Madde 45 – (Değişik: 30/5/1974 – C)19
KHK-12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1
md.) D)17

Hiç bir memur sınıfının dışında ve E)16
sınıfının içindeki derecesinin altında bir
derecenin görevinde çalıştırılamaz. ÇÖZÜM: A
Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar
(Değişik: 12/2/1982 - 2595/2 md.) Devlet memuru olabilirler.
5 inci ve daha aşağı derecelerdeki ÖRNEK SORU: 6
kadrolara, derece yükselmesi için gerekli 657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
nitelikleri haiz memur bulunmaması biyolog ve psikolog hangi hizmet sınıfına
hallerinde, 36 ncı maddede belirtilen girer?
öğrenim durumları itibariyle tespit olunan A)Genel İdare Hizmetleri
yükselinebilecek dereceyi aşmamak ve
karşılık gösterilecek kadro derecesi B)Teknik Hizmetler Sınıfı
kazanılmış hak aylık derecelerinin üç üst
derecesinden fazla olmamak kaydıyla, bu C)Yardımcı Hizmetler Sınıfı
dereceler karşılık gösterilerek, kendi
derecesi ile aynı sınıftan memur atanması D)Emniyet Hizmetleri Sınıfı
mümkündür.
E)Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık
Bu gibiler, işgal ettikleri kadroda Hizmetleri Sınıfı
kazanılmış derece ve kademelerinin
aylığını almaya devam ederler ve
kazanılmış aylıklarındaki kademe
ilerlemesi ve derece yükselmesi genel
esaslara göre yapılır. Karşılık gösterilen
kadrolar, ilgililer için kazanılmış hak teşkil
etmez.

ÇÖZÜM: E

Bu sınıf, sağlık hizmetlerinde (Hayvan
sağlığı dahil) mesleki eği m görerek
ye şmiş olan tabip, diş tabibi, eczacı,

341

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

veteriner hekim gibi memurlar ile bu ÇÖZÜM:C
hizmet sahasında çalışan yüksek öğrenim
görmüş fizikoterapist, tıp teknoloğu , ebe, Yardımcı Hizmetler Sınıfı. Doğru cevap C
hemşire, sağlık memuru, sosyal hizmetler seçeneğidir.
mütehassısı, biyolog, psikolog, diyetçi,
sağlık mühendisi, sağlık fizikçisi, sağlık ÖRNEK SORU:8
idarecisi ile ebe ve hemşire, hemşire
yardımcısı, (Fizik tedavi, laboratuvar, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
eczacı, diş anestezi, röntgen teknisyenleri çarşı ve mahalle bekçisi, polis, komiser
ve yardımcıları, çevre sağlığı ve toplum muavini, komiser, başkomiser emniyet
sağlığı teknisyeni dahil) sağlık savaş müfe şi, polis müfe şi, emniyet amiri
memuru, hayvan sağlık memuru ve ve emniyet müdürü hangi hizmet sınıfına
benzeri sağlık personelini kapsar. Doğru girer?
cevap E seçeneğidir.
A)Genel İdare Hizmetleri
ÖRNEK SORU:7
B)Teknik Hizmetler Sınıfı

657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna Büro Memur-Sen C)Yardımcı Hizmetler Sınıfı
göre,kurumlarda her türlü yazı ve dosya
dağıtmak ve toplamak, müracaat D)Emniyet Hizmetleri Sınıfı
sahiplerini karşılamak ve yol göstermek;
hizmet yerlerini temizleme, aydınlatma E)Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık
ve ısıtma işlerinde çalışmak veya basit
iklim rasatlarını yapmak; ilaçlama Hizmetleri Sınıfı
yapmak veya yaptırmak veya tedavi
kurumlarında hastaların ve hastanelerin ÇÖZÜM: D
temizliği ve basit bakımı ile ilgili
hizmetleri yapmak hangi hizmet sınıfına Emniyet Hizmetleri Sınıfı. Doğru cevap D
girer?
KISIM - III
A)Genel İdare Hizmetleri DEVLET MEMURLUĞUNA ALINMA

B)Teknik Hizmetler Sınıfı BÖLÜM:1
Usul
C)Yardımcı Hizmetler Sınıfı
Atama yapılacak boş kadroların
D)Emniyet Hizmetleri Sınıfı bildirilmesi:

E)Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Madde 46 – (Değişik: 12/5/1982 -
2670/12 md.)
Hizmetleri Sınıfı
Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve
kuruluşları (Milli İstihbarat Teşkilatı
Müsteşarlığı hariç), personel atamasına
lüzum gördükleri boş kadroların sayılarını,

342

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

sınıf ve derecelerini belirterek Devlet Büro Memur-Sen maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa
Personel Başkanlığına bildirirler. bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl
veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya
Duyurma: da affa uğramış olsa bile devletin
Madde 47 – (Değişik: 12/5/1982 - güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene
2670/13 md.) ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)(1)
Devlet Personel Başkanlığı atama zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık,
yapılacak boş kadroların sınıf ve dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye
derecelerini, kadroların bulundukları kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat
kurum ve yerlerini, kadrolara alınacak karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma,
personel sayılarını, alınacak personelin suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
genel ve özel şartlarını, en son başvurma aklama veya kaçakçılık suçlarından
tarihini, başvurulacak mercileri, sınav mahkûm olmamak. (1)
yerlerini ve zamanlarını ve gerek görülen
diğer bilgileri başvurma süresinin 6. Askerlik durumu itibariyle;
bitiminden en az 15 gün önce Resmi
Gazete, radyo, televizyon ve ülke çapında a) Askerlikle ilgisi bulunmamak,
tirajı yüksek gazetelerden asgari biri ve
uygun görülecek diğer araçlar ile duyurur. b) Askerlik çağına gelmemiş
Sınavsız atama yapılacak yerlere bulunmak,
kadro adedinden fazla istekli bulunduğu
takdirde açılacak sınavın gün ve yeri c) Askerlik çağına gelmiş ise
yukarıdaki şartlara uygun olarak ayrıca muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut
duyurulur. ertelenmiş veya yedek sınıfa geçirilmiş
olmak,
BÖLÜM : 2
ŞARTLAR 7. 53 üncü madde hükümleri saklı
Genel ve özel şartlar: kalmak kaydı ile görevini devamlı
Madde 48 – (Değişik: 12/5/1982 - yapmasına engel olabilecek (…)(2) akıl
2670/14 md.) hastalığı (…)(2) bulunmamak.
Devlet memurluğuna alınacaklarda
aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır. 8. (Ek: 3/10/2016 – KHK-676/74 md.;
A) Genel şartlar: Aynen kabul: 1/2/2018-7070/60 md.)
1. Türk Vatandaşı olmak,(1) Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv
2. Bu Kanunun 40 ncı maddesindeki araştırması yapılmış olmak.
yaş şartlarını taşımak,
3. Bu Kanunun 41 nci maddesindeki B) Özel şartlar:
öğrenim şartlarını taşımak,
4. Kamu haklarından mahrum 1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve
bulunmamak, 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve
5. (Değişik: 23/1/2008 - 5728/317 eğitim kurumlarının birinden diploma
md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü almış olmak,

2. Kurumların özel kanun veya
diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.

343

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Sınavlara katılma: İlan edilen sınav sonuçları

Madde 49 – (Yeniden düzenleme: müteakip sınav tarihine kadar geçerlidir.

12/5/1982 - 2670/15 md.) Kurumların memur ihtiyaçlarını

(Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/5 karşılama şekli:

md.) Duyurulan Devlet kamu hizmet ve Madde 52 – (Değişik: 12/5/1982 -

görevlerine Devlet Memuru olarak girmek 2670/18 md.)

isteyenler, belirlenen şartları yerine Kurumların memur ihtiyaçları

getirerek başvurularını yaparlar. yayınlanan sınav sonuçlarında belirlenen

Devlet kamu hizmet ve görevlerine başarı sırasına göre ilgili kurumlarca atama

girmek isteyenlerden ilan edilen şartları yapılmak suretiyle karşılanır.

haiz bulunmayanlar bu sınavlara Müteakip sınav dönemine kadar

katılamazlar ve bu husus başvurulan kurumların acil ihtiyaçları; sınavlara girip

merciler tarafından kendilerine bir yazı ile kazanmış ancak yeterli kadro olmaması

bildirilir. nedeni ile ataması yapılamayanlardan;

Sınav şartı: yayınlanan başarı sırasına göre

Madde 50 – (Değişik: 29/11/1984 karşılanabilir.

– KHK-243/6 md.) Büro Memur-Sen Yapılan atamalar, ilgili kurumlarca

Devlet kamu hizmet ve görevlerine derhal Devlet Personel Başkanlığına

Devlet memuru olarak atanacakların bildirilir.

açılacak Devlet memurluğu sınavlarına Engelli personel çalıştırma
yükümlülüğü:(1)(2)
girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır.

Sınavların yapılmasına dair usul ve Madde 53 – (Değişik: 13/2/2011 -

esaslar ile sınava tabi tutulmadan 6111/99 md.)

girilebilecek hizmet ve görevler ve Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre

bunların tabi olacağı esaslar Devlet çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3

Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir oranında engelli çalıştırmak zorundadır. %

genel yönetmelikle düzenlenir. 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya

(Mülga üçüncü fıkra: 13/2/2011- kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam
dolu kadro sayısı dikkate alınır.(2)
6111/99 md.)

(Ek: 30/5/1997 – KHK-572/14 md.; Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet

Mülga dördüncü fıkra: 13/2/2011 - memuru olarak atanacaklar için açılan

6111/99 md.)4200 sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli

Sınav sonuçları: kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel

Madde 51 – (Değişik: 29/11/1984 grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav

– KHK-243/7 md.) sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini

Sınav sonuçları, ilgili kurumda teşkil sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır
veya yaptırılır.(2)
edilen sınav komisyonlarının

sorumluluğunda belirlenecek başarılı Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün

olanların isimleri başarı sıralarına göre ilan yerine getirilmesinin takip ve denetimi ile

edilir ve yazı ile de ilgililere bildirilir. engellilerin Devlet memurluğuna

344

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

yerleştirilmesinden Devlet Personel ÇÖZÜM: A

Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre
çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %3
bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir oranında engelli çalıştırmak zorundadır.
Doğru cevap A seçeneğidir.
sonraki yıl için alım yapacakları engellilere
BÖLÜM: 3
ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının ADAYLIK

sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına Adaylığa kabul edilme:
Madde 54 – (Değişik: 12/5/1982 -
bildirmek zorundadır. Devlet Personel 2670/19 md.)
Sınavlarda başarılı olanlardan
Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi Devlet memurluğuna girmek isteyenler
başarı listesindeki sıraya ve 47 nci
üzerine, engelli kontenjanlarına maddeye göre ilan edilen kadro sayısı
kadar, kurumlarınca memur adayı olarak
yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.(2) atanırlar.
Aday olarak atanmış Devlet
Engellilerin memurluğa alınma şartlarına, memurunun adaylık süresi bir yıldan az iki
yıldan çok olamaz ve bu süre içinde aday
merkezi sınav ve yerleştirmenin memurun başka kurumlara nakli
yapılamaz.
yapılmasına, eğitim durumu ve engel Adayların yetiştirilmesi:
Madde 55 – (Değişik: 12/5/1982 -
grupları dikkate alınarak kura usulü ile 2670/20 md.)
Aday olarak atanan memurların
yapılacak yerleştirmelere, engellilerin önce bütün memurların ortak vasıfları ile
ilgili temel eğitime, bilahara sınıfları ile
görevlerini yürütmelerinde hangi yardımcı ilgili hazırlayıcı eğitime ve staja tabi
tutulmaları ve Devlet memuru olarak
araç ve gereçlerin kurumlarınca temin Büro Memur-Sen atanabilmeleri için başarılı olmaları şarttır.
Temel eğitim ile hazırlayıcı eğitim
edileceğine, kamu kurum ve kuruluşlarınca aynı kurumda yapılır.
Eğitim süreleri, programları,
engelli personel istihdamı ile ilgili değerlendirme esasları ve hangi
kurumların sorumluluğunda yapılacağı ve
istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin diğer hususlar Cumhurbaşkanınca
hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.(1)
usul ve esaslar ile diğer hususlar Özürlüler

İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak

Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak

yönetmelikle düzenlenir.

ÖRNEK SORU: 9

657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre
çalıştırdıkları personele ait kadrolarda %
kaç oranında engelli çalıştırmak
zorundadır?

A)3

B)5

C)2

D)1

E)4

345

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Adaylık devresi içinde göreve son ÖRNEK SORU: 10
verme:(2)
657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
Madde 56 – (Değişik: 12/5/1982 - aday olarak atanmış devlet memurunun
adaylık süresi (…….) yıldan az (…..) yıldan
2670/21 md.) çok olamaz.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
Adaylık süresi içinde temel ve yukarıdaki boşluğa gelebilecek en uygun
ifade aşağıdakilerden hangisinde doğru
hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her olarak verilmiştir?
A) 2 4
birinde başarısız olanlarla adaylık süresi
B) 3 6
içinde hal ve hareketlerinde memuriyetle
C) 4 5
bağdaşmayacak durumları, göreve
D) 1 2
devamsızlıkları tespit edilenlerin disiplin
E) 2 3
amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin
ÇÖZÜM: D
onayı ile ilişkileri kesilir. Aday olarak atanmış Devlet memurunun
adaylık süresi bir yıldan az iki yıldan çok
İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca olamaz ve bu süre içinde aday memurun
başka kurumlara nakli yapılamaz.
derhal Devlet Personel Başkanlığına Doğru cevap D seçeneğidir.

bildirilir.

Adaylık süresi sonunda

başarısızlık: Büro Memur-Sen

Madde 57 – (Değişik: 12/5/1982 -

2670/22 md.)

(Değişik birinci fıkra: 10/9/2014 -

6552/67 md.) Adaylık süresi içinde

aylıktan kesme veya kademe ilerlemesinin

durdurulması cezası almış olanların disiplin

amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin

onayı ile ilişikleri kesilir. İlişikleri kesilenler

ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel

Başkanlığına bildirilir.

Adaylık devresi içinde veya
sonunda, 56 ncı ve bu madde hükümlerine
göre ilişikleri kesilenler (sağlık nedenleri
hariç) 3 yıl süre ile Devlet memurluğuna
alınmazlar.

346

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Müşaviri, Daire Başkanı ve Müşavir Avukat

ADAY MEMURLUK kadrolarına,(15) Toplu Konut (...)(4) İdaresi

Başkanlığına ait Başkan, Başkan Yardımcısı,

Aday Memurluk Süresi En az 1 yıl en çok iki Hukuk Müşaviri, Daire Başkanı, Uzman,
yıl
Uzman Yardımcısı, Müşavir Avukat ve Şube

Temel Eğitim 10 günden az 2 aydan Müdürleri (Uzman)(4), (…)(17) Özelleştirme
çok olamaz –
İdaresi Başkanlığında Başkan, Başkan

Sınavdan en az 60 Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Daire
olmak gerekir
Başkanı, Proje Grup Başkanı ve Basın ve

Hazırlayıcı Eğitim Bir aydan az üç aydan Halkla İlişkiler Müşavirliğine(5) (…)(17)
çok olamaz
Bakanlık Müşavirlikleriyle Basın ve Halkla
- Sınavdan en az 60 İlişkiler Müşavirliklerine, (…)(17) Türkiye
olmak gerekir
İstatistik Kurumu Basın ve Halkla İlişkiler
Müşavirliğine, (…)(14)Avrupa Birliği

Bakanlığı Başkanlıklarına (İdari Hizmetler

KISIM - IV Başkanlığı hariç),(9)(14)Yurtdışı Türkler ve
HİZMET ŞARTLARI VE ŞEKİLLERİ
Büro Memur-Sen Akraba Topluluklar Başkanlığı Başkan
BÖLÜM: 1
Atanma Yardımcısı, Başkanlık Müşaviri, Basın
Asli memurluğa atanma:(1)
Madde 58 – (Değişik: 12/5/1982 - Müşaviri ve Hukuk Müşaviri,(10) Gelir
2670/23 md.)
Adaylık devresi içinde eğitimde İdaresi Başkanlığında Basın ve Halkla
başarılı olan adaylar disiplin amirlerinin
teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile İlişkiler Müşavirliğine, (…)(17) Milli Savunma
onay tarihinden geçerli olmak üzere asli
memurluğa atanırlar. Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri
Asli memurluğa geçme tarihi
adaylık süresinin sonunu geçemez. kadrolarında veya kadro açıklamalar
İstisnai memurluklar:
Madde 59 – (Değişik: 30/5/1974 – bölümünde özel nitelikli olarak gösterilen
KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975-
1897/1 md.) görev yerlerine, Özel Kalem
(Değişik: 29/11/1984 – KHK-243/8
md.) Cumhurbaşkanlığı(17) ile Türkiye Müdürlüklerine, Valiliklere,
Büyük Millet Meclisinin memurluklarına,
Bakan Yardımcılıklarına,(14) (…)(2)(17) (..)(3) Büyükelçiliklere, Elçiliklere, Daimi
Savunma Sanayii Müsteşarlığına ait
Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, I. Hukuk Temsilciliklere, Dışişleri Bakanlığı Stratejik

Araştırmalar Merkezi Başkanlığına,(12) dış

kuruluşlarda çalışma müşavirlikleri

nezdinde görevlendirilecek sendika

uzmanlıklarına, Din İşleri Yüksek Kurulu

Üyeliklerine, Diyanet İşleri Başkanlığı

Başkanlık Müşaviri (4 adet), Diyanet İşleri

Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler

Müşaviri,(11) Milli İstihbarat Teşkilatı

memurluklarına, Milli Güvenlik Kurulu

Genel Sekreterliği Müşavirliklerine, Hukuk

Müşavirliğine ve Genel Sekreter

Sekreterliğine, Ölçme, Seçme ve

347

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Yerleştirme Merkezi Başkanlığında Basın Kuruluş kanunlarındaki veya

ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ve Başkanlık Cumhurbaşkanlığı kararnamelerindeki özel
Müşavirliğine,(16) Anayasa Mahkemesi hükümler saklıdır.(1)

Basın Müşavirliğine,(13) Nükleer Düzenleme Ancak, Devlet sanatçılarında

Kurumunun Başkan Yardımcılıkları ve aranacak nitelikler bir yönetmelikle

Daire Başkanlıklarına, (18) bu Kanunun belirtilir. Dışişleri Bakanlığı Hukuk

atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve Müşavirliğine atanabilmek için ise, bir

dereceye yükselmesine ilişkin yabancı dili çok iyi bilmek ve özel

hükümleriyle bağlı olmaksızın tahsis yönetmeliğinde belirtilecek diğer nitelikleri

edilmiş derece aylığı ile memur atanabilir. taşımak şarttır.

Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirlikleri ile İstisnai memurluklara atananlara

Devlet Konservatuvarında bu Kanunun uygulanacak hükümleri:

görevlendirilecek uluslararası ün yapmış Madde 61 – (Değişik: 30/5/1974 –

üstün yeteneklere sahip Devlet KHK-12; Aynen Kabul: 15/5/1975-1897/1

sanatçılarının, olimpiyat şampiyonluğu md.)

veya olimpik spor dallarından birinde 60 ıncı madde gereğince istisnai

büyükler kategorisinde birden fazla Dünya Büro Memur-Sen memurluklara atananlar hakkında bu

şampiyonluğu kazananlar arasından Kanunun atanma, sınavlar, kademe

atanacak spor müşavirlerinin(6) atama ve ilerlemesi ve derece yükselmesi dışında

ilerlemelerinde de bu hükümler kalan bütün hükümleri uygulanır.

uygulanır.(6)(7)(8)(9)(10)(12)(13)(14)(15)(16)(18) Ancak istisnai bir memuriyet

Birinci fıkrada sayılan memurların kadrosuna atananlar, atandıkları kadronun

bulundukları bu kadrolar emeklilik derece aylığının ilk kademesini kazanılmış

aylığının hesabında ve diğer memurluklara hak olarak elde ettikleri tarihten itibaren,

naklen atanmalarında herhangi bir sınıf haklarında bu kanunun kademe ilerlemesi

için kazanılmış hak sayılmaz. Bu görevlerde ve derece yükselmesine dair hükümleri

bulunan memurların emeklilik kıdemleri uygulanır.
Şu kadar ki, (…)(2) Bakanlıklar özel
yürümekte devam eder.

(Son fıkra mülga: 11/9/1987 – KHK- kalem müdürlüklerine, valiliklere,

276/13 md.; Aynen kabul: 24/2/1988 - büyükelçiliklere, elçiliklere, daimi

3409/13 md.) temsilciliklere atananların, atandıkları

İstisnai memurluklara atanmada derecelerde geçirdikleri süreler,

aranacak şartlar: kazanılmış hak sayılmamak şartiyle,

Madde 60 – (Değişik: 23/12/1972 kademe ilerlemesinde (üst dereceye

– KHK-2/1 md.) atanmaları halinde 161 inci maddenin A

İstisnai Devlet memurluklarına 48 bendi uyarınca) değerlendirilir.

inci maddede yazılı genel şartları taşıyan

kimselerden atanmalar yapılabilir.

348

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

Bakan müşaviri sayılır. Atama işlemi tamamlanıncaya
kadar bunların her türlü mali ve sosyal hak
Madde 61/A- (Ek: 2/7/2018 - KHK- ve yardımları kurumları tarafından
ödenmeye devam olunur.
703/172 md.) Bakan müşaviri kadrolarında görev
yapanlara mevzuatında bakanlık müşaviri
Bakanlıklarda, özel önem ve öncelik kadrosuna bağlı mali ve sosyal hak ve
yardımlar aynı usul ve esaslar dahilinde
taşıyan konularda bakana danışmanlık ödenir. Bakanlık müşavirlerine yapılan
ödemelerden vergi ve diğer yasal
yapmak üzere bakan müşaviri atanabilir. kesintilere tabi olmayanlar, bu maddeye
göre de vergi ve diğer kesintilere tabi
Bakan müşavirleri doğrudan bakana bağlı olmaz. Bunlar emeklilik hakları bakımından
da bakanlık müşavirine denk kabul edilir.
olarak çalışır. Atamalarda görev yerine hareket ve işe
başlama süresi:
Bakan müşavirleri, bakanın görev
Madde 62 – (Değişik: 23/12/1972
süresiyle sınırlı olarak görev yapar. – KHK-2/1 md.)

Bakanın görevi sona erdiğinde, bakan İlk defa veya yeniden veyahut yer
değiştirme suretiyle;
müşavirlerinin görevi de sona erer. Bakan
a) Aynı yerdeki görevlere atananlar
müşavirleri gerektiğinde bakanın görev atama emirlerinin kendilerine tebliğ
gününü,
süresi dolmadan da görevden alınabilir.
b) Başka yerdeki görevlere
Bakan müşaviri kadrolarına bu Kanunun atananlar, atama emirlerinin kendilerine
tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde
atanma, sınavlar, kademe ilerlemesi ve o yere hareket ederek belli yol süresini,

dereceye yükselmesine ilişkin Büro Memur-Sen izleyen iş günü içinde işe başlamak
zorundadırlar. Savaş ve olağanüstü
hükümleriyle bağlı olmaksızın atama hallerde bu süre Cumhurbaşkanı Kararı ile
kısaltılabilir.(1)
yapılabilir. Ancak bu şekilde atanmış
Yukarıdaki süreler;
olmak, kamu kurum ve kuruluşlarındaki 1-Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici
bir görevin yapılması sırasında başka bir
diğer herhangi bir kadro, pozisyon ve göreve atanan memurlar için iznin veya
geçici görevin bitimi,
göreve atanma veya kamuda herhangi bir 2 -Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir
zorunda bulunan sayman ve sayman
statüde çalışma açısından kazanılmış hak mutemetleri için devrin sona ermesi,

teşkil etmez.

Bakan müşaviri kadrolarına açıktan

atananlardan görevi sona erenlerin veya

görevden alınanların memuriyetle ilişikleri

kesilir.

Kamu görevlisi iken bakan müşavirliğine

atananlar, görevleri sona erdiğinde veya

görevden alındıklarında, yönetici kadro,

pozisyon ve görevleri hariç olmak üzere

önceki kadro veya pozisyonlarına en geç

bir ay içinde atanırlar. Bu şekilde

atanacaklar için uygun boş kadro veya

pozisyon bulunmaması hâlinde, söz

konusu kadro veya pozisyonlar başka bir

işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş ve

kurumların kadro veya pozisyon

cetvellerinin ilgili bölümlerine eklenmiş

349

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI GÖREVDE YÜKSELME SINAVI 2022

3-Eski görevlerine devamları kurumlarınca daha verilebilir. Belge ile ispatı mümkün
zorlayıcı sebepler olmaksızın bu süre
yazılı olarak tebliğ edilenler için yerlerine sonunda da yeni görevlerinde işe
başlamayanlar memuriyetten çekilmiş
atanan memurların gelmesi veya yeni sayılırlar.

görev yerlerine hareketlerinin Atamalarda Göreve başlama
1-Aynı yere atanan: takip eden iş günü
kurumlarınca tebliği,tarihinde başlar. 2- Farklı yere atanan: takip eden 15 gün
içinde
(Değişik: 12/2/1982 - 2595/4 md.)
Tayinlerde göreve başlama
Yer değiştirme suretiyle yapılan 1- Takip eden iş günü
2- Farklı yere atanan: takip eden 15 gün
atamalarda memurlara atama emirleri içinde

tebliğ edilince yollukları, ödeme emri ÖRNEK SORU: 11

aranmaksızın, saymanlıklarca derhal 657 Sayılı Devlet Memurları Kanuna göre
başka yerdeki görevlere atananlar, atama
ödenir. Memurun izinli ve raporlu olması emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden
itibaren kaç gün içerisinde atandıkları
tebligata engel olmamakla beraber (a) ve yerdeki görevine başlamak zorundadır?

(b) bentlerindeki süreler izin ve rapor A)25

müddetinin bitmesinde başlar. B)20

Bu maddede geçen "yer" deyiminin C)10

kapsamı İçişleri ve Maliye Bakanlıklarınca D)30

birlikte belirtilir. Büro Memur-Sen E) 15

İşe başlamama halinde yapılacak ÇÖZÜM: E

işlem: Başka yerdeki görevlere atananlar, atama
emirlerinin kendilerine tebliğ tarihinden
Madde 63 – (Değişik: 23/12/1972 i baren 15 gün içerisinde o yere hareket

– KHK-2/1 md.)

(Değişik: 12/5/1982 - 2670/24

md.) Bir göreve ilk defa veya yeniden

atananlardan belge ile isbatı mümkün

zorlayıcı sebepler olmaksızın 62 nci

maddedeki süre içinde işe başlamayanların

atanmaları iptal edilir ve bunlar 1 yıl

süreyle Devlet memuru olarak istihdam

edilemezler. Bunların belge ile isbatı

mümkün zorlayıcı sebepler nedeniyle

göreve başlamama hali iki ayı aştığı

takdirde atama işlemi atamaya yetkili

makamlarca iptal edilir.

Başka yerdeki bir göreve

atananlardan 62 nci maddedeki süre

içinde hareket ederek belli yol süresi

sonunda yeni görevlerine başlamayanlara,

eski görevlerinden ayrılış ve yeni

görevlerine başlayış tarihleri arasında aylık

verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre

350