โยคสังครหเปรตพลีวิธี

~ 351 ~

สถปู ทีเ่ ก็บศรรี ธาตขุ องพระอาจารยจ์ หู ง

~ 352 ~

ประวตั ิพระอาจารยจ์ ูหง

พระอาจารย์จงู หง สกลุ (แซ)่ 沈 เสน่ิ ชื่อ 祩宏 จหู ง ฉายา 佛慧 ฝอ
ห้ยุ 444 (มอี ีกฉายาท่ี 蓮池 เหลยี นฉือ445) เกิดในสกลุ ใหญ่ แหง่ เมือง
หงั โจว ในรชั สมยั 嘉靖 เจียจิง้ ปีที่ ๑๔ (ค.ศ. ๑๕๓๕)

ในวยั เยาว์นนั้ เร่ิมแรกได้ศกึ ษาตาํ ราของลทั ธิหรู ตอ่ มาก็ได้ศกึ ษาวิชาการ
อน่ื อยา่ งกว้างขวาง โดยมีชื่อเสยี งเป็ นทป่ี รากฏ ทงั้ ในด้านความรู้และความ
กตญั ํู

444佛慧 พทุ ธปรชั ญา
445 ดเู ชิงอรรถข้อท่ี 321

~ 353 ~

เมื่ออายไุ ด้ ๒๗ ปี บิดาเสยี ชวี ติ และเมื่ออายไุ ด้ ๓๑ ปี มารดาเสยี ชีวติ จงึ
ตดั สนิ ใจออกบวชพร้อมภรรยา โดยตนบวชเป็ นทพ่ี ระภิกษุ สว่ นภรรยาบวช
เป็ นนางชี และเมื่อคราวทีจ่ ะออกบวช ได้แตง่ กลอนสละเรือน (อนาคาริก)
ไว้ดงั นี ้

恩重山丘，五鼎三牲未足酬，親得離塵垢，子道方成就。
嗏，出事大因由，凡情怎剖，孝子賢孫，好向真空究，因
此把五色金章一筆勾。

~ 354 ~

พระคณุ ดจุ ขนุ เขา ฆ่าสตั ว์เซ่นไหว้ ยากทดแทน บดั นีโ้ ชคดีพน้ โลกีย์ กตเวทิ
ตมรรคพลนั สาเร็จ อา... คือเหตหุ ลกั ของการออกจากโลก ความรกั จะตดั
เช่นไร อนั กตญั ญตุ ชน พึงเขา้ สศู่ ูนยตมขุ ดงั นีแ้ ลว้ จึงไดส้ ละซึ่งเบญจกาม
คณุ และทรพั ย์สิน

鳳侶鸞儔，恩愛牽纏何日休，活鬼喬相守，緣盡還分手。
嗏，為你兩綢繆，披枷帶杻，覷破冤家，各自尋門走，因
此把魚水夫妻一筆勾。

หงส์มงั กรคู่กนั จนแก่เฒ่า ความรกั พนั ผูกวนั ใดพกั รกั กนั ปานจะกิน ปัจจยั
สิ้นก็ตอ้ งแยกจาก อา... แมจ้ ะมดั ทง้ั สองไว้ เวรส้ินต่างตอ้ งไปตามทางตน
ดงั นีแ้ ลว้ จึงไดส้ ละ สามีภริยา ทีด่ จุ ดงั มสั ยาแลวารี

身似瘡疣，莫為兒孫作遠憂，憶昔燕山竇，今日還存否？
嗏，畢竟有時休，總歸無後，誰識當人，萬古常如舊，因
此把貴子蘭孫一筆勾。

~ 355 ~

ชีวนั ตอ้ งตรมทกุ ข์ อยา่ ไดเ้ ป็นกงั วลเรื่องลูกหลาน รฤกถึงสกลุ สูงแต่ปาง
บรรพ์ บดั นีย้ งั อยู่ฤๅ ? อา... ถึงเวลาก็ตอ้ งมีพกั ใครบา้ งเล่า จกั อยยู่ ง่ั ยืนยง
ดงั นีแ้ ลว้ จึงสละ ลูกหลาน ทงั้ หลาย

獨占鰲頭，謾說男兒得意秋，金印懸如鬥，聲勢非常久。
嗏，多少枉馳求，童顏皓首，夢覺黃梁，一笑無何有，因
此把富貴功名一筆勾。

ยึดประโยชน์โดยลาพงั อา้ งวา่ จะสมหวงั ชา้ แย่งชิงชื่อเสียงและอานาจ
ทง้ั หลายลว้ นไม่ยง่ั ยืน อา... กีค่ นบา้ คลง่ั หา คิดมากจนผมหงอก ตืน่ มาทกุ
ส่ิงสูญ ดงั นีแ้ ลว้ จึงสละ ชือ่ เสียง ความสาเร็จ และทรพั ย์สิน

富比王候，你道歡時我道愁，求者多生受，得者憂傾覆。
嗏，淡飯勝珍饈，衲衣如繡，天地吾廬，大廈何須構，因
此把家舍田園一筆勾。

มงั่ คง่ั ดจุ พระยาสามนตราช ทา่ นมีความสขุ แต่ชนอืน่ ทกุ ข์ อยากมง่ั มี
ร่ารวยสงู ศกั ดิ์ กลบั ไดค้ วามกงั วลทกุ ข์ อา... ข้าวจืดอร่อยกว่าอาหารดี จีวร

~ 356 ~

ดจุ ผา้ ปัก มีฟ้ าดินเป็นบา้ น อาคารใยเล่าตอ้ งสร้าง ดงั นีแ้ ลว้ จึงสละ บา้ น
และ เรือกสวน ไร่นา ทง้ั หลาย

學海長流，文陣光芒射鬥牛，百藝叢中走，斗酒詩千首。
嗏，錦繡滿胸頭，何須誇口，生死跟前，半時難相救，因
此把蓋世文章一筆勾。

ศึกษาสมทุ รมิเคยดบั บณั ฑิตวิวาทะ ศิลปิ นมิลดละ ร่ายกาพย์ประชนั เชิง
อา... ว่าถา้ ดีจริง แลว้ ใยตอ้ งเอือ้ นเอ่ย ความตายอยู่บือ้ งหนา้ ไม่มีใครช่วย
ได้ ดว้ ยเหตนุ ี้ จึงสละ บทความ งานประพนั ธ์ ทง้ั หลาย

夏賞春遊，歌舞場中樂事綢，煙雨迷花柳，棋酒娛親友。
嗏，眼底逞風流，苦歸身後，可惜光陰，懡㑩空回首，因
此把風月情懷一筆勾。

คิมหนั ต์ไป วสนั ต์มา ร้องเล่น เตน้ กายา หมอกฝน มวลบปุ ผา หมาก สรุ า
มิตรกรีฑา อา... อนั ความบนั เทิงทง้ั หลายตรงหนา้ เมือ่ ทกุ ข์มาเยือน
เสียดายเวลา ทกุ อย่างยากหวนคืน ดว้ ยเหตนุ ี้ จึงสละซึ่ง ส่ิงบนั เทิง
ทง้ั หลาย

~ 357 ~

พระอาจารย์จหู งเป็ น ๑ ใน ๔ พระมหาเถระ ในตอนปลายราชวงศห์ มงิ
ทา่ นพระเถระผ้ใู หญ่ ในนิกายธยาน ทงั้ ยงั เป็ นอษั ฏมมหาบรู พาจารย์แหง่
นิกายสขุ าวดี ทา่ นเน้นยาํ ้ ถงึ พระสทั ธรรมวา่ ธยานและสขุ าวดี ล้วนเป็ นหนงึ่
เดยี ว ไมแ่ ยกจาก

พระอาจารย์จหู งได้อธิบายถึงคาํ 一心不亂 “เอกคั คตาไมซ่ ดั สา่ ย” ไว้วา่
“บทว่า เอกคั คตา คือ การรวมจิตเป็นอธิษฐานเดียว สว่ น ไม่ซดั ส่าย คือ
การไม่เกิด มิถยาจิตร ฉะนน้ั มีกิจมีนยั รฤกดงั ก่อนหนา้ รฤกสืบตอ่
เป็นสตติ ไม่ขาดตอน ไม่มีเรื่องทีส่ อง สาเร็จเป็นศรทั ธาพละ นีช้ ื่อว่า กิจ
เอกกคั คตา สงเคราะห์เป็นศมาธิปรยาย แลในทีแ่ สดงในในบทตน้ แจ้งใน
ส่ิงรฤกและถูกรฤก ยิ่งไม่เป็นสอง ไม่มี ไม่ไร้ พน้ แลว้ จากจตษุ โกฏิ446

446 四句 จตษุ โกฏิ, จตกุ โกฏิ คอื กถาหรือทรรศนะทงั้ ๔ คอื ๑. ยอมรับ ๒. ปฏิเสธ
๓. ทงั้ ยอมรับและปฏิเสธ ๔. ทงั้ ไมย่ อมรับและไม่ปฏิเสธ ทงั้ หมดนี ้เกิดจากอาตมนั
(อตั ตา) ท่ีเข้าไปยดึ ถือ และกําหนดแบง่ แยง่ สง่ิ ทงั้ หลาย (ประเดน็ จึงอย่ทู ่ี อาตมนั คือ
ตวั ตนที่เข้าไปยึดถือ ไมไ่ ด้อยทู่ ี่วา่ จะเหน็ หรือจะแสดงวา่ อย่างไร เพราะเมื่อไร้
อาตมนั ความเห็นทงั้ นนั้ ย่อมไมม่ ี ไมใ่ ช่ดงั ที่เอกสารภาษาไทยทว่ั ไป ท่ีอธิบาย
ทํานองวา่ “ทฤษฎีจตกุ โกฏิ ทีส่ ร้างโดยพระนาคารชนุ เพือ่ จะพิสจู น์ว่าทรรศนะใด ๆ
ทีใ่ ครก็ตาม แสดงออกมา ลว้ นไม่ถกู ตอ้ ง” ซงึ่ เป็นการอธิบายไปคนละทาง ไมม่ ี
ความสมั พนั ธ์ เป็นคนละเร่ืองเดียวกนั )

~ 358 ~

สาเร็จเป็นวิปัสสนาพละ เขา้ ถึงจิตรเดิม นีช้ ื่อว่า นยั เอกกคั ตา สงเคราะห์
เป็นปรชั ญาปรยาย ปวงมิถยาสิ้นสลาย เขา้ ถึงศมาธิ เอกกคั คตาจิตร ก็คือ
ตตั ตวธรรม ดจุ เช่นธรรมธาตุ เป็นศมาธิทา่ มกลางศมาธิ พทุ ธานสุ มฤติ447
สมาบตั ิ แหง่ พระโพธิสตั ว์ ก็ดงั ทีพ่ ระโพธิธรรม448 แสดงไวถ้ ึงธยาน
เปลีย่ นวิชญา ใหเ้ ป็นปรชั ญา จึงไดแ้ สดงว่า พทุ ธานสุ มฤตินี้ ครอบคลมุ
ปวงธรรมปรยาย”

มีผ้ถู ามพระอาจารย์จหู งวา่ “อนั ผปู้ รีชา ลว้ นแจ้งในธยาน บดั นีต้ ่างพากนั
แสดงสขุ าวดี ชะรอย จะเป็นการไม่แจ้งนยั แห่งสภาวะฤๅ ?” พระอาจารย์จู
หงตอบวา่ “ตา่ งเขา้ ถึงสภาวะเดิม ไม่เป็นสอง ปรยายนนั้ มีอปั ระมาณ
มาตรแจ้งทง้ั นี้ ธยานและสขุ าวดี วิเศษเฉกกนั ”

447 念佛 พทุ ธานสุ มฤติ พทุ ธานสุ ติ
448 菩提達摩 พระโพธิธรรม (ค.ศ. ? – ๕๓๕) ประถมบรู พาจารย์ นิกายธยานใน
ประเทศจีน (คนไทยออกนามท่าน ตามสาํ เนียงจีนแต้จ๋ิว วา่ “ตกั๊ ม้อ”)

~ 359 ~

二十年前事可疑，ยี่สบิ ปี กอ่ นยงั สงกา
三千里外遇何奇？สามพนั โยชนาแปลกไฉน
焚香擲戟渾如夢，จดุ ธปู รบราดจุ ฝันไซร้
魔佛空爭是與非。พทุ ธมารวา่ งเปลา่ ไร้รบกนั
ในรัชสมยั 萬曆 วา่ นลปี่ ี่ ท่ี ๔๓ (ค.ศ. ๑๖๑๕) เดอื น ๗ พระอาจารย์จหู ง
มรณภาพ สริ ิอายไุ ด้ ๘๑ ปี พรรษา ๕๐ ปี

~ 360 ~