Biyoloji Logolu Baskı

BİYOLOJİ
SORU BANKASI
Murat Aydoğan

Düşün Full
Yap Yap

ÖSYM Tarzı Öğren
Sorular Yap
Deney Temelli
Sorular edu EĞİTİM
Video DESTEK
Çözümlü UZMANI

Beni okut
İçeriği incele

Biyoloji

edu

Biyoloji Soru Kitabı
Yazar

Murat Aydoğan
Tashih/Redakte
Derya Tuncer Cüce, Yasemin Sayın

Video Çözüm
Derya Tuncer Cüce

Dizgi ve Grafik
Murat Aydoğan Dizgi & Grafik

Yayıncı Sertifika No
53305

Kapak Tasarım
Yasin Ünlüsoy
Matbaa ve Sertifika No
Ertem Basım / (0312) 640 16 23 / Sertifika no: 48083
Copyright ©

Fikir ve sanat eserleri kanununa göre her hakkı Eğitim Destek Uzmanı’na aittir. Eğitim Destek
Uzmanı’nın yazılı izni olmaksızın, kitabın herhangi bir şekilde kısmen veya tamamen çoğaltılması,

basım ve yayımı hâlinde gerekli yasal mevzuat uygulanır.

2 Biyoloji

Genç Arkadaşım,

Üniversite giriş sınavı o güzel hayallerine ulaşabilmek için çeşitli basamaklardan sadece biri. Bu basamağı
olabildiğince güzel atlayabilmen için sınav sistemindeki değişimleri takip ettiğinden eminiz. Elindeki kitap
bu değişimleri dikkate alarak hayallerine ulaşmanı daha da kolaylaştırmak için yepyeni bir teknikle
hazırlandı. Bir yaşam bilimi olan biyolojiyi hem sevdirelim hem öğretelim diye EDU ile karşındayız. Şimdi
Eğitim Destek Uzmanı olan bu kitaptan bahsedelim.

Testleri, konu anlatım sırasına göre birikimli ilerleme tekniğine (BİT) göre hazırladık. Bunun için “Öğren yap”
testlerinde, konuyu öğrendikten sonra sıcağı sıcağına temel bilgileri kullanarak çözeceğin, moral
bulabileceğin soruları çıkardık karşına. Unutabileceğin kavramlar olabileceğini biz unutmadık. Bunun için
konu tekrarı yapmana yardımcı olsun diye “Öğren yap” testlerindeki sorularda paragraf ve tablolarda bu
kavramların açıklamalarını karşına çıkardık. Bu testlerle konuları pekiştirmeni sağladıktan sonra biyolojik
düşünce yeteneğini geliştirmene yardımcı olalım dedik ve “Düşün Yap” testlerini hazırladık. Bu testlerdeki
soruları çözerken biraz dikkatli olmalısın. Çünkü sadece bilgileri bilmen değil onları kullanabilmen de
gerekli...

Soruları “Öğren yap”, “Düşün Yap” testleriyle çözdükten sonra ünitelerin sonlarında “Full Yap” testlerini
bulacaksın. Bu testler, senin ünite içinde hangi konularda takıldığını sana gösterecektir. Full yap testlerinin,
birden fazla alt konuyu içermesine özen gösterdik. Bu sorularla ünite tekrarı yapıp kendine olan güvenini
artıracaksın. Bu testlerden sonra “Baştan Yap” testlerini bulacaksın karşında. Bu testlerle de daha önceki
ünite konularını hatırlatalım dedik. Malum insan unutkan bir varlık. Sen unutanlardan olmayasın istedik.

Kitabımızın önemli bir özelliği de “Çözüm Merkezi” bölümünü içermesi. Bu bölümde takıldığın her soruda
sana destek olmak ve ilgili sorunun çözümünü öğretmek / kavratmak amacıyla soruların video çözümlerine
yer verdik. Takıldığın her soruda karekodu okutarak bu çözümleri dinlemeni tavsiye ederiz.

Kitabımızı çözmeye başladığında göreceksin ki soru kalitemiz de çok yüksektir. Orijinal, günlük hayatla
ilişkili olarak hazırlanmış bu kitabımızda güncellenen MEB kazanımlarına uygun, MEB kitaplarındaki
deneylerin, tabloların kullanılmasıyla düzenlenmiş, ÖSYM standartlarındaki çok sayıda, deney, bilgi ve
yorum sorularını bulacaksın.

Bu zorlu yolculukta dertleşebileceğin bir yol arkadaşı olabilmeyi amaçladık. Yirmi yılı aşkın süredir bu
yollarda yolcu taşıyan rehberler olarak değişen yolları, yolcuların zorlandığı kısımları dikkate alarak
yolculuğu senin için kolaylaştırmaya çalıştık.

Üzerimize düşeni yaptığımızı zannediyorum EDU ile. Şimdi, sıra sende! Sık tekrarlarla ve öğrendiklerini
hayatınla ilişkilendir. Başaracağına canıgönülden inanıyoruz.

Murat AYDOĞAN

3

İÇİNDEKİLER

1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ 2. ÜNİTE: HÜCRE

Öğren yap / Canlıların Genel Özellikleri 8 Öğren yap / Hücre Teorisi ve Sitoplazma 68
Öğren yap / Ribozom, Endoplazmik Retikulum 70
Düşün yap / Canlıların Genel Özellikleri 12 72
Golg i Aygıtı 74
Öğren yap / İnorganik Maddeler / Su 14 Öğren yap / Lizozom, Peroksizom, Koful
Öğren yap / Asit-Baz-Tuz-Mineral 16 Düşün yap / Hücre Teorisi, Sitoplazma, 76
Düşün yap / İnorganik Maddeler 18 78
Ribo zom ve Tek Zarlı Organeller
Öğren yap / Karbohidratlar / Monosakkarit 20 80
Disa kkarit Öğren yap / Mitokondri, Plastit 82
22 Düşün yap / Mitokondri, Plastit 84
Öğren yap / Karbohidratlar / Polisakkarit 24
Düşün yap / Karbohidratlar Öğren yap / Sentrozom, Hücre İskeleti 86
Çeki rdek
Öğren yap / Lipitler 26
Düşün yap / Lipitler 28 Öğren yap / Hücrelerin Karşılaştırılması
Düşün yap / Sentrozom, Hücre İskeleti,
Öğren yap / Proteinler 30
Düşün yap / Proteinler 32 Çeki rdek ve Hücrelerin Karşılaştırılması

Full yap/ Hücre Organelleri

Öğren yap / Vitaminler ve Hormonlar 34 Öğren yap / Hücre Zarının Yapısı 88
Öğren yap / Küçük Moleküllerin Zardan 90
Düşün yap / Canlıların Temel Bileşenleri / 36 92
Taşın ması / Pasif Taşıma 94
1. Kıs ım (İnorganik Madde, Karbohidrat, Lipit, Protein) Öğren yap / Küçük Moleküllerin Zardan
96
Öğren yap / Enzimlerin Yapısı 40 Taşın ması / Aktif Taşıma 98
Öğren yap / Enzimlerin Genel Özellikleri 42 Düşün yap / Hücre Zarının Yapısı ve Küçük 100
Düşün yap / Enzimlerin Yapısı ve Özellikleri 44 102
46 Mole küllerin Zardan Taşınması 104
Öğren yap / Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen 50 106
Faktörler Öğren yap / Ozmotik Durumlar 108
52 Düşün yap / Ozmotik Durumlar
Düşün yap / Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen 54 110
Fakt örler 56 Öğren yap / Büyük Moleküllerin Taşınması 116
58 Düşün yap / Büyük Moleküllerin Taşınması
Öğren yap / Nükleik Asitler
Öğren yap / ATP 60 Öğren yap / Bilimsel Yöntem
Düşün yap / Nükleik Asitler ve ATP Düşün yap / Bilimsel Yöntem
64
Düşün yap / Canlıların Temel Bileşenleri / Düşün yap / Hücre Zarının Yapısı ve
2. Kıs ım (Nükleik Asitler, ATP) Zard an Madde Taşınması

Full yap / Canlıların Özellikleri ve Full yap / Hücre
Tem el Bileşenleri Baştan yap / 1 ve 2. Ünite

Baştan yap / Canlıların Özellikleri ve Biyoloji
Temel Bileşenleri

4

3. ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASI 4. ÜNİTE: HÜCRE BÖLÜNMELERİ

Öğren yap / Sınıflandırmanın Genel Özellikleri 122 Öğren yap / Hücre Döngüsü / İnterfaz 160
124
Düşün yap / Sınıflandırmanın Genel Özellikleri Öğren yap / Hücre Döngüsü / Mitoz 162

Öğren yap / Hücre Döngüsünün Kontrolü 164
ve Ka nser
Öğren yap / Bakteriler ve Arkeler 126
Düşün yap / Bakteriler ve Arkeler 128 Düşün yap / Mitoz ve Kanser 166

Düşün yap / Sınıflandırmanın Genel Özellikleri 130 Öğren yap / Eşeysiz Üreme / Bölünme, 168
ve P rokaryotlar Tom urcuklanma, Partenogenez 170
178
Öğren yap / Protist, Bitki ve Mantarlar 132 Öğren yap / Eşeysiz Üreme / Sporla, Vejetatif,
Düşün yap / Protist, Bitki ve Mantarlar 134 Reje nerasyon

Öğren yap / Hayvanlar 136 Düşün yap / Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Düşün yap / Hayvanlar 138
Öğren yap / Mayoz 174
Öğren yap / Virüsler 140 Düşün yap / Mitoz - Mayoz Karşılaştırma 176
Düşün yap / Ökaryotlar ve Virüsler 142
Öğren yap / Eşeyli Üreme 178
Düşün yap / Mayoz ve Eşeyli Üreme 180

Full yap / Canlılar Dünyası 146 Full yap / Hücre Bölünmeleri 182
Baştan yap / 1, 2 ve 3. Ünite 152 Baştan yap / 1, 2, 3 ve 4. Ünite 188

5

İÇİNDEKİLER

5. ÜNİTE: KALITIMIN 6. ÜNİTE: EKOSİSTEM EKOLOJİSİ ve

GENEL İLKELERİ GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI

Öğren yap / Mendel Genetiği / Kavramlar ve 196 Öğren yap / Ekosistemin Bileşenleri 242
Gam et Oluşumu 198 Düşün yap / Ekosistemin Bileşenleri 244

Düşün yap / Mendel Genetiği / Kavramlar ve 200 Öğren yap / Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı 246
Gam et Oluşumu 202 Düşün yap / Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı 250
204
Öğren yap / Mendel Genetiği / Monohibrit 206 Düşün yap / Ekosistemin Bileşenleri ve 252
Çap razlamalar 208 Ekos istemde Madde ve Enerji Akışı
210
Öğren yap / Mendel Genetiği / Dihibrit 212 Öğren yap / Madde Döngüsü 254
Çap razlamalar 216 Düşün yap / Madde Döngüsü 256

Düşün yap / Mendel Genetiği / Çaprazlamalar 218 Öğren yap / Güncel Çevre Sorunları 258
220 Öğren yap / Doğal Kaynaklar ve Biyoçeşitlilik 260
Öğren yap / Mendel Genetiği / Soyağaçları 222 Düşün yap / Güncel Çevre Sorunları, 262
Düşün yap / Mendel Genetiği 224
Doğ al Kaynaklar ve Biyoçeşitlilik
Öğren yap / Eşbaskınlık ve Çok Alellilik
Öğren yap / Kan Grupları Full yap / Ekosistem Ekolojisi ve 264
Düşün yap / Eşbaskınlık, Çok Alellilik ve Gün cel Çevre Sorunları 270

Kan Grupları Baştan yap / 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. Ünite

Öğren yap / Eşeye Bağlı Kalıtım / X'e Bağlı
Öğren yap / Eşeye Bağlı Kalıtım / Y'ye ve

X'in Y ile Homolog Bölgesine Bağlı
Düşün yap / Eşeye Bağlı Kalıtım

Öğren yap / Genetik Varyasyonlar

Full yap / Kalıtımın Genel İlkeleri 226 Cevap Anahtarı 282
Baştan yap / 1, 2, 3, 4 ve 5. Ünite 232 KAYNAKÇA 288

6 Biyoloji

1. ÜNİTE

YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ

Canlıların Genel Özellikleri
İnorganik Maddeler
Organik Maddeler

edu

1TEST Canlıların Genel Özellikleri

1. Aşağıdaki tabloda canlı âlemlerine ait bazı özellikler 3. Aşağıdaki tabloda çeşitli canlılarda bulunan dört farklı
gösterilmiştir. beslenme türü enerji ve karbon kaynağı açısından
karşılaştırılmıştır.

Özellikler

(✓: Var, ❍: Yok) Bir Çok Prokaryot Ökaryot Özellikler
hücreli
Bakteriler birey hücreli hücreli hücreli
Arkeler
Protistler ✓ birey canlı canlı Enerji Kaynağı Karbon Kaynağı
Bitkiler
Mantarlar ✓ ❍✓❍ Fotoototrof Işık Karbondioksit
AlemlerHayvanlar
Beslenme türleri✓
❍✓❍
❍
✓❍✓ Kemoototrof İnorganik madde Karbondioksit
✓
✓❍✓ Fotoheterotrof Işık Organik madde
❍
✓❍✓ Kemoheterotrof Organik madde Organik madde

✓❍✓

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Heterotrofların karbon kaynağı organik besinler
iken ototrofların karbondioksittir.
A) Bir hücreli canlıların tüm bireyleri prokaryot
hücrelidir. B) Enerji kaynağı ışık olan tüm canlılar karbon kaynağı
olarak karbondioksit kullanır.
B) Çok hücreli canlıların bireyleri ökaryot hücrelidir.
C) Protistlerin bazıları bir hücreli bazıları çok hücrelidir. C) Bazı ototroflar enerji kaynağı olarak ışık kullanırken
D) Bitkilerin tüm üyeleri ökaryot çok hücrelidir. bazıları da inorganik maddeleri kullanır.
E) Arkelerin tüm bireyleri prokaryottur.
D) Ototrofların enerji kaynakları farklılık gösterse de
karbon kaynakları farklılık göstermez.

E) Heterotrofların enerji kaynakları farklılık gösterse de
karbon kaynakları farklılık göstermez.

2. Homeostazi, kelime anlamıyla kararlı iç denge 4. Canlıların metabolik faaliyetleri sonucunda oluşan atık
demektir. Tüm canlılar, sürekli değişen çevre şartlarına maddeleri hücre veya vücuttan dışarı atmasına
rağmen iç ortamlarını belirli sınırlar içerisinde sabit boşaltım denir.
tutmak zorundadır. Canlılardaki sistemler, homeostaziyi
korumaya yönelik çalışır. Bu canlılık olayına;

Bu duruma; I. tek hücreli canlılarda atıkların hücre zarından dışarı
verilmesi,
I. vücudun su dengesinin ayarlanması,
II. bitkilerde terleme, damlama, yaprak dökümünün
II. zararlı atıkların vücut dışına atılması, gerçekleşmesi,

III. vücut sıvılarının asit baz dengesinin ayarlanması III. insanlarda karbondioksidin solunum organlarıyla
olaylarından hangileri örnek olarak gösterilebilir? vücut dışına verilmesi

durumlarından hangileri örnek gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

8 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. ATP üretimini sağlayan canlılık olayları ve gerçekleştiği 7. Aşağıdaki şemada canlıların organizasyon
canlı grupları aşağıdaki tabloda verilmiştir. basamaklarının bir bölümü gösterilmiştir.

Canlı grupları Doku Hücre

(✓: Var, ❍: Yok) Prokaryot Ökaryot Organ
hücreliler hücreliler
O2 li solunum
O2 siz solunum ✓✓ Organel
Fermantasyon
Olaylar ✓❍

✓✓ Molekül

Buna göre, Sistem Atom
Organizma
I. Fermantasyon hem prokaryot hem de ökaryot
hücrelerde gerçekleşebilir. Buna göre insanın boşaltım sistemindeki;

II. Oksijenli solunum ile ATP üretimi prokaryot I. böbrek organı,
hücrelerde gerçekleşebilir.
II. mitokondri organeli,
III. Oksijensiz solunum ile ATP sentezi ökaryot
hücrelilerde gerçekleşebilir. III. epitel hücresi

açıklamalarından hangileri doğrudur? sayıları arasındaki bağıntı aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III

D) II > III > I E) III > I > II

6. Büyüme, canlının hacim ve kütlece artışı iken gelişme 8. Uyum (adaptasyon), bir organizmanın yaşadığı
canlıya ait yapıların zamanla değişerek çevrede hayatta kalma ve üreme şansını artıran kalıtsal
olgunlaşmasıdır. özelliklerin tamamıdır. Bu özellikler nesilden nesile
aktarılır.
Buna göre, canlılarda gerçekleşen;
Bu canlılık özelliğine;
I. öglenanın kütlesinin artması,
I. kutup ayılarında post renginin beyaz olması,
II. ayva fidanının boyunun uzaması,
II. kurak ortamda yaşayan kaktüslerde yaprakların
III. Tohumunun çiçek açabilecek bitki hâline gelmesi, diken şeklini alması,

IV. on dört aylık bebeğin yürüyebilir hâle gelmesi III. kara canlılarında solunum organlarının vücut içine
çekilmiş olması
olaylarının büyüme ve gelişme kavramlarıyla
eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru durumlarından hangileri örnek olarak gösterilebilir?
olarak verilmiştir?

Büyüme Gelişme A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) I ve II III ve IV
B) I ve III II ve IV D) II ve III E) I, II ve III
C) I ve IV II ve III
D) II ve III I ve IV
E) III ve IV I ve II

9

2TEST Canlıların Genel Özellikleri

1. Basit moleküllerin birleştirilerek daha karmaşık 4. Çeşitli canlılarda gözlenen;
moleküllerin sentezlendiği yapım tepkimelerine
anabolizma denir. I. sürüngen ve kuşlarda yumurta içerisinde bol
miktarda yedek besin maddesinin bulunması,
Bu tepkimelere;
II. böcek, sürüngen ve kuşlarda boşaltım atıklarının
I. amino asitlerden protein sentezi, ürik asit şeklinde dış ortama verilmesi,

II. inorganik maddelerden fotosentez ve kemosentez III. sucul kuş ve kurbağaların parmak aralarında
yoluyla organik besin sentezi, perdelerin bulunması

III. büyük moleküllerin daha basit bileşiklere yıkılması durumlarından hangileri organizmanın yaşadığı
olaylarından hangileri örnek olarak gösterilebilir? çevrede hayatta kalma ve üreme şansını artıran
kalıtsal özelliklerindendir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

2. Canlılar, yaşamsal faaliyetleri için ihtiyaç duyduğu 5. Büyük moleküllerin daha basit bileşiklere yıkıldığı
enerjiyi elde etmek amacıyla besin yapı taşlarını; kimyasal tepkimelere katabolizma denir.

I. fermantasyon, Bu tepkimelere;

II. oksijenli solunum, I. sindirim,

III. oksijensiz solunum II. solunum,
tepkimelerinden hangileriyle parçalayıp ATP
III. fotosentez
sentezler? olaylarından hangileri örnek olarak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

3. Canlılar, çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için hareket 6. Canlıların soylarını devam ettirmek için yeni bireyler
ederler. oluşturmasına üreme denir. Üreme türlerinden biri de
eşeyli üremedir.
Buna göre,
Bu üreme türüyle ilgili,
I. Bir hücreli canlılarda hareketi sağlayan kamçı, sil,
yalancı ayak gibi yapılar bulunur. I. Yavru bireyler üreme hücrelerinin birleşmesiyle
oluşturulur.
II. Bitkiler güneşe yönelme gibi durum değiştirme
hareketi yapar. II. Oluşan yavrular birbirinden farklı kalıtsal özelliklere
sahip olabilir.
III. Hayvanlar çoğunlukla yer değiştirme hareketi
yapar. III. Popülasyon içinde genetik çeşitliliğin artmasını
sağlar.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

10 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Canlıların uyarılara karşı tepki vermesi durumuna; 10. Tüm canlılar, belirli bir organizasyona sahiptir. Atomlar
birleşerek molekülleri, moleküller de birleşerek
I. paramesyumun ışıktan kaçması, organelleri ve hücrenin diğer kısımlarını oluşturur.

II. sıcak bir cisme dokunan çocuğun elini hızla Buna göre öglena gibi tek hücreden oluşan
çekmesi, canlılardaki;

III. küstüm otunun dokunulduğunda yapraklarını I. organel,
kapatması
II. atom,
olaylarından hangileri örnek gösterilebilir?
III. molekül
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
sayıları arasındaki bağıntı aşağıdakilerin hangisinde
D) II ve III E) I, II ve III doğru olarak verilmiştir?

A) I > II > III B) I > III > II C) II > I > III

D) II > III > I E) III > II > I

8. Bülent Öğretmen: Ökaryotlar, zarla çevrili çekirdek ve 11. Prokaryot canlılarla ilgili,
organellere sahip canlılardır. I. Zarla çevrili çekirdekleri yoktur.
II. Çift zarlı organellere sahiptir.
Bülent Öğretmen'in aşağıdaki öğrencilerinden III. Tek bir hücreden oluşur.
hangisinin bu canlılara verdiği örnek yanlıştır? yargılarından hangileri doğrudur?

A) Fatma: Paramesyum B) Gizem: Bakteri

C) Hülya: Şapkalı mantar D) Irmak: Bitki A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

E) İlayda: Hayvan D) II ve III E) I, II ve III

9. Canlıların beslenmesiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden 12. Canlılarda büyümenin gerçekleştirilmesiyle ilgili
hangisi yanlıştır? aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) İhtiyaç duyduğu besinleri kendi üretebilen canlılara A) Tek hücreli canlılarda sitoplazmanın hacimce
üretici (ototrof) denir. artışıyla sağlanabilir.

B) Mantarlar ihtiyaç duyduğu besinlerini kendisi üretir. B) Çok hücreli canlılarda hücre hacminin artışıyla
sağlanabilir.
C) Besinlerini dış ortamdan hazır olarak alan canlılara
tüketici (heterotrof) denir. C) Tek hücreli canlılarda hücre sayısının artışıyla
sağlanabilir.
D) Yeşil yapraklı bitkiler su, mineral, karbondioksit gibi
gerekli maddeleri ve güneş ışığını kullanarak kendi D) Çok hücreli canlılarda hücre sayısının artışıyla
besinlerini üretir. sağlanabilir.

E) Hayvanlar ihtiyaç duyduğu besinlerini üreticilerden E) Tek hücreli canlılarda sitoplazmanın kütlece artışı ile
veya diğer tüketicilerden alır. sağlanabilir.

11

3TEST Canlıların Genel Özellikleri

1. Canlıların hücresel faaliyetleri sonucunda pek çok atık 4. Bir hücreli canlılardan amip, öglena ve
madde oluşur. Bu atıkların hücre veya vücuttan dışarı paramesyumun gerçekleştirdiği hareket türleri
atılarak vücut içi kararlı bir ortam halinde tutulmaya aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
çalışılır.
Amip Öglena Paramesyum
Bitkilerde gerçekleşen; A) Yalancı ayak Kamçı Sil
B) Yalancı ayak Sil Kamçı
I. terleme, C) Kamçı Yalancı ayak Sil
D) Kamçı Sil Yalancı ayak
II. damlama, E) Sil Yalancı ayak Kamçı

III yaprak dökümü
olaylarından hangileri iç ortamın karalı tutulmaya

çalışılmasına örnek gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Yeni doğan bir bebekte gerçekleşen; 5. İhtiyaç duyduğu besinlerini diğer canlılardan alan
I. emekleme, canlılara tüketici (heterotrof) denir.
II. yürüme,
III. kilo alma, Bu beslenme türüne sahip;
IV. boyca uzama
durumlarından hangileri gelişme olarak adlandırılır? I. bitki,

II. amip,

III. mantar
canlılarından hangileri bulunabilir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

3. Tek hücreli bir canlı olan amip; bu tek hücresi ile 6. Ortak bir amaç için geliştirilen, ortak çalışma düzenine
besinlerini alır, işler ve atıkları uzaklaştırır, çevresel organizasyon adı verilir. Çok hücreli canlılarda
uyarılara cevap verir, ürer ve diğer işlevlerini bulunabilen organizasyon basamaklarından bazıları
gerçekleştirir. aşağıda numaralandırılmıştır.

Çok hücreli organizmalarda tüm bu olayların I. Molekül
gerçekleştirilmesiyle ilgili,
II. Organel
I. Özelleşmiş hücreler sayesinde gerçekleştirir.
III. Hücre
II. Organ sistemleri sayesinde gerçekleştirir.
IV. Doku
III. Hücreleri arasındaki iletişim sayesinde
gerçekleştirir. V. Organ
Bu basamaklardan hangileri paramesyumda
açıklamalarından hangileri doğrudur?
bulunmaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) IV ve V E) I, II ve V

12 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Canlıların soylarını devam ettirmek için yeni bireyler 10. Organizmada gerçekleşen;
oluşturmasına üreme denir. Üreme çeşitlerinden biri de
eşeysiz üremedir. I. yapım ve yıkım tepkimelerinin tümü,

Bu üreme türüyle ilgili, II. basit moleküllerin birleştirilerek daha karmaşık
moleküllerin sentezlenmesi,
I. Ana birey, döllenme olmaksızın yeni bireyler
oluşturur. III. büyük moleküllerin daha basit bileşiklere yıkılması
olayları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
II. Bazı türlerinde oluşan yavrular ana canlının
kendisiyle aynı kalıtsal özelliklere sahip olabilir. adlandırılmıştır?

III. Bir hücreli canlılar, bazı bitkiler ve bazı omurgasız I II III
hayvanlar eşeysiz üreme görülebilen türlere A) Metabolizma Anabolizma Katabolizma
sahiptir. B) Metabolizma Katabolizma Anabolizma
C) Anabolizma Metabolizma Katabolizma
açıklamalarından hangileri doğrudur? D) Anabolizma Katabolizma Metabolizma

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

E) Katabolizma Metabolizma Anabolizma

8. Bir biyoloji öğretmeni canlıların ortak özelliklerinden 11. Antarktika, dünyanın en soğuk yeri olarak kabul edilir.
hücre konusunu anlatırken canlıları şöyle Bu bölgede de canlılar, yaşamlarını sürdürmektedir. Bu
gruplandırmıştır: canlıların en ilginç olanları, vücutlarında donma
önleyici (antifriz) molekülleri bulunduran balık
• 1.grup: bakteri, arke türlerinden biri de Chionodraco rastrospinosus'dir.

• 2.grup: amip, öglena, alg, mantar, bitki, hayvan • Antifriz molekülleri, idrar ve göz sıvıları dışındaki
vücut sıvılarında ve hücre sitoplazmasında bulunur.
Bu öğretmen canlıları aşağıdaki özelliklerinden Bu sıvıların donma noktasını düşürür, canlıların
hangisine göre gruplandırmıştır? sıfırın altındaki sıcaklıklarda yaşayabilmesini sağlar.
Bunu küçük olan buz kristallerine bağlanarak
A) Hücre sayısı B) Hücre yapısı yapar. Bu sayede buz kristallerinin büyümesini
engeller.
C) Beslenme türü D) Solunum türü
• Tropik ya da ılıman iklimde yaşayan balıklar, buzlu
E) Hareket türü bir ortamda vücut sıcaklığı –0,8 °C olduğunda
donar.
9. Solunum sırasında gerçekleşen;
• Antarktika’daki Chionodraco rastrospinosus gibi
I. ATP üretilmesi, balık türlerinin, buzlu bir ortamda donması için
vücut sıcaklığının –2,2 °C olması gerekir.
II. besinlerin parçalanması,
Antarktika’daki bu balık türlerinin donmadan
III. elektron taşıma sisteminin kullanılması yaşamlarını sürdürebilmeleri aşağıdaki
olaylarından hangileri fermantasyonda kavramlardan hangisiyle adlandırılabilir?

gerçekleşmez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Solunum B) Beslenme C) Hareket

D) I ve II E) II ve III D) Uyum E) Üreme

13

4TEST İnorganik Maddeler / Su

1. Bir biyoloji öğretmeni suyun aşağıdaki özelliklerini 3. Aşağıdaki şemada su moleküllerinin birbirine
anlatırken şemayı tahtaya yansıtıyor. bağlanması gösterilmiştir.

• Havalar ısındığında ısının büyük bir kısmını, H bağı
molekülleri arasındaki hidrojen bağlarını kırmak için
kullanılır.

• Hava soğuduğunda yeni hidrojen bağı kurularak
dışarıya ısı verilir.

Ortamdan ısı alır. Ortamdan ısı alır.

Buz Ortama ısı verir. Su Ortama ısı verir. Buhar

(Katı) (Sıvı) (Gaz)

Bu öğretmenin öğrencilerinin, Su moleküllerinin bu şekilde bağlanması;

I. Deniz kenarında bulunan yerleşim yerlerinde kış I. bazı kertenkele türlerinin su üzerinde koşabilmesi,
ayları iç kesimlere göre daha sıcak geçer.
II. suyun bitkilerin köklerinden yapraklarına kadar
II. Deniz kenarında bulunan yerleşim yerlerinde yaz kesintisiz bir sütun şeklinde taşınması,
ayları iç kesimlere göre daha serin geçer.
III. büyük su kütlelerinin sıcaklık arttığında yavaş yavaş
III. Karlar erirken hava sıcaklığı düşer. ısınıp düştüğünde de yavaş yavaş soğuması
çıkarımlarından hangilerini yapması beklenmelidir?
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesini
sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

2. Su donduğu zaman genleşir ve yoğunluğu azalır. 4. Suyla ilgili,
Suyun bu özelliğiyle ilgili,
I. Kimyasal özellikleri nedeniyle etkili bir soğutma
I. Soğuk havada su kütlelerinin yüzeyindeki suyun sağlar.
donmasıyla oluşan buzun su üzerinde yüzmesine
neden olur. II. Yüksek özgül ısıya sahip olması deniz ve
okyanuslardaki suyun hızla ısınıp soğumasını
II. Hava çok soğuduğunda bile suyun alt kısımlarında sağladığından canlılar olumsuz etkiler.
yaşamın devam edebileceği sıcaklıkta kalmasını
sağlar. III. İyi bir çözücü olduğundan biyolojik sistemlerdeki
tepkimelerin çoğu, hücre içindeki sulu çözeltilerde
III. Soğuk havanın suyun alt kısımlarını daha fazla gerçekleşir.
soğutmasına neden olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

14 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Aşağıdaki şemada insan vücudundaki bazı organların 7. Aşağıdaki grafik insan vücudunda hücre içi ve hücreler
su oranları gösterilmiştir. arası su oranlarının bebek, erkek ( ) ve kadınların ( )
vücutlarında yaşa bağlı değişimini göstermektedir.

Beyin (% 80-85) Diş (% 8-10) Vücut ağırlığının (%) si 100

Akciğer (% 75-80) Kalp (% 75-80) 90
Deri (% 70-75) Kemikler (% 20-25)
Karaciğer (% 70-75) Böbrekler (% 80-85) 80 Toplam vücut suyu

Kan (% 50) 70

60

50 Hücre içi su

40

30

20 Hücreler arası su

Kaslar (% 70-75) 10

Buna göre, 0

I. Vücuttaki organların su oranları farklılık gösterir. 36 6 12 3 6 9 12 15 Yetişkin
II. Kalp ve akciğerde bulunan su oranı eşittir.
III. Organlarda bulunan su oranı organın işleviyle Fetüs Doğum
Ay Yıl
ilişkilidir.
yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre su ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Bebeklerde hücre içi su oranı, bebek 12 aylık olana
kadar artar.
D) II ve III E) I, II ve III
B) Toplam vücut suyu oranı, yetişkin kadınlarda
erkeklere göre daha azdır.

C) Çocuklarda hücre içi su oranı, hücreler arasındaki
su oranından daha fazladır.

D) Fetüste hücre içi su oranı, hücreler arasındaki su
oranından daha fazladır.

E) Doğumdan sonra yaş ilerledikçe toplam vücut
suyunun vücut ağırlığına oranı azalır.

6. Su molekülleriyle ilgili, 8. Suyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

I. Moleküllerini bir arada tutan hidrojen bağlarının A) Bitkilerin, fotosentez yapabilmesi için gereklidir.
etkisiyle kohezyon kuvveti oluşur. B) İyi bir çözücü olduğundan biyolojik sistemlerdeki

II. Başka moleküllere tutunmasını sağlayan kuvvete atıkların uzaklaştırılmasına katkı sağlar.
adhezyon kuvveti denir. C) Sindirim tepkimelerinde kullanılır.
D) Hayvanlar ihtiyaçlarını yalnızca bitkilerden alır.
III. Kohezyon kuvveti sayesinde yüzey gerilimi E) Bitkiler, ihtiyaç duyduğu maddeleri suda çözünmüş
oluşturarak bazı canlıların su yüzeyinde yürümesine
imkan sağlar. olarak topraktan alır.

açıklamalarından hangileri doğrudur? 15

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

5TEST İnorganik Maddeler / Asit-Baz-Tuz-Mineral

1. İnorganik moleküllerle ilgili, 4. Minerallerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
I. Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşmesi için
gereklidir. A) Bitkiler tarafından sentezlenir.
B) Eksikliklerinde veya fazlalıklarında metabolik
II. Sindirilmeden hücre zarından geçebilir.
III. Homeostazinin korunması açısından gereklidir. faaliyetler aksaklıklar oluşur.
açıklamalarından hangileri doğrudur? C) Vücudun yapısına katılır.
D) Enzimlerin yapısına katılarak düzenleyici olarak
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
görev alır.
D) II ve III E) I, II ve III E) Vücuda besin yoluyla alınır.

2. Birçok canlının yaşam ortamı olan su ve topraktaki 5. İnorganik madde çeşitleriyle ilgili,
ani pH değişimleri;
I. Bazı çeşitleri kemosentez yapan canlılarda enerji
I. biyoçeşitliliğin azalması, kaynağı olarak kullanılır.

II. madde döngüsünün aksaması, II. Sindirime uğramadan hücre zarından geçebilir.

III. ekolojik dengenin bozulması III. Tüm çeşitleri fotosentez yapan canlılar tarafından
sorunlarından hangilerine neden olabilir? üretilir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

3. Canlıların ihtiyaç duydukları mineralleri elde 6. İnsanların eskiden beri sobalarında yaktıkları
etmesiyle ilgili, odunların küllerini bahçelerindeki sebze ve meyve
ağaçlarının diplerine dökmesi, bitkilerin;
I. Bitkiler topraktan suda çözünmüş hâlde kökleriyle
alır. I. su,

II. İnsanlar besinlerden karşılar. II. mineral,

III. Koyun, keçi, inek gibi hayvanlar ihtiyaçlarını III. karbohidrat
yalnızca yaladıkları kayalardan giderir.
ihtiyaçlarından hangilerini sağlamak için yaptıkları
açıklamalarından hangileri doğrudur? uygulamalardandır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

16 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Bir biyoloji öğretmeni, 9. Tampon bileşikler: Çözeltideki H+ iyonu arttığında H+
iyonlarını alan, azaldığında ise H+ iyonu veren
• Kırmızı lahanayı küçük parçalara bölerek lahana bileşiklerdir. Hücre içi pH'ının düzenlenmesine katkı
parçalarını bir cam kâse içine alıyor ve üzerine sağlayan fosfat tamponunun çalışması aşağıdaki
sıcak su ilave ediyor. şemada gösterilmiştir.

• Hazırladığı karışımı oda sıcaklığına gelinceye kadar H2PO–4 HPO–42 + H+
bekletiyor.
İnsan vücudundaki bu bileşiklerle ilgili,
• Suyun renginin zaman geçtikçe koyu mora
dönüştüğünü görüyor. Bu koyu mor sıvıdan aldığı I. Hücre içinde asitlik azaldığında sitoplazmaya H+
örneği; iyonları verir.

* Hidroklorik asit çözeltisine ilave ettiğinde II. Hücre içinde asitlik arttığında H+ iyonlarını
çözeltinin kırmızı renk aldığını gözlüyor. sitoplazmadan uzaklaştırır.

* Sodyum hidroksit çözeltisine ilave ettiğinde III. Sitoplazmanın pH değerinin belirli sınırlar arasında
çözeltinin yeşil renk aldığını gözlüyor. tutulmasını sağlar.

Aşağıdakilerden hangisi öğretmenin bu koyu mor açıklamalarından hangileri doğrudur?
sıvıyı kullanarak cevap bulduğu sorulardan biridir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Besinlerin yapısında inorganik madde mi organik
madde mi bulunduğu D) II ve III E) I, II ve III

B) Besin maddesinin ne kadar enerji verdiği

C) Besin maddesinin düzenleyici mi yoksa yapısal mı
olduğu

D) Besin maddesinin asidik mi bazik mi olduğu

E) Besinin karbohidrat mı yoksa lipit mi bulundurduğu

8. İnsan vücudundaki pH değişimleriyle ilgili, 10. Asitler ve bazlar organik veya inorganik yapılı olabilir.
Buna göre,
I. Derinin pH değerindeki değişimler egzama, sedef
ve saç dökülmesi gibi sorunlara yol açar. I. Yorgunluk esnasında kaslarda oluşan laktik asit
organik asitlere örnektir.
II. Ağzın pH değerinin düşmesi dişlerin çürümesine
sebep olur. II. Nükleik asitlerin yapısına katılan; adenin, guanin,
sitozin, timin ve urasil inorganik bazlara örnektir.
III. Sindirim kanalındaki pH değişiklikleri enzimlerin
yapısını bozar. III. Mide sıvısında bulunan hidroklorik asit inorganik
asitlere örnektir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
IV. Pankreas özsuyunda bulunan sodyum hidroksit
organik bazlara örnektir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) II ve IV

17

6TEST İnorganik Maddeler

1. İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu bazı mineraller ve 3. Aşağıdaki şemada böceklerin suyun üzerinde
bunların birkaç etkisi aşağıda verilmiştir. yürümesi gösterilmiştir.

• Kalsiyum, kemik ve diş yapısına katılır. Sinir, kas Böceklerin su üzerinde bu şekilde durabilmesi;
fonksiyonları için gereklidir. Kan pıhtılaşmasında
görev alır. I. suyun kohezyon kuvvetine bağlı olarak oluşan
yüzey gerilimi,
• İyot, tiroit bezinden salınan tiroksin hormonunun
yapısına katılır. II. suyun başka moleküllere tutunmasını sağlayan
adhezyon kuvveti,
• Klor; mide özsuyu oluşumunda, hücre içi ve dışı su
dengesinin ayarlanmasında, asit-baz dengesinin III. suyun aşağı hareketini sağlayan yer çekimi kuvveti
sağlanmasında görev alır. durumlarından hangileri sayesinde gerçekleşir?

• Demir, alyuvarlarda bulunan hemoglobinin yapısına
katılır.

Bu minerallerin insan vücudunda;

I. yapısal,

II. düzenleyici,

III. enerji verici
görevlerinden hangilerine sahip olduğu

söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Canlılarda bulunan su miktarıyla ilgili, 4. İnorganik madde çeşitleriyle ilgili, aşağıdaki
I. Canlı türleri arasında farklılık gösterir. açıklamalardan hangisi yanlıştır?
II. Bir türün bireyleri arasında farklılık gösterir.
III. Bir canlının dokuları arasında farklılık gösterir. A) Vücutta asit-baz dengesinin bozulması, stres,
ifadelerinden hangileri doğrudur? kaygı, uyku düzeni bozukluğu, saç dökülmesi gibi
sorunlara neden olabilir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
B) Bütün çeşitleri bitkiler tarafından üretilir hayvanlar
D) II ve III E) I, II ve III tarafından tüketilir.

18 C) Tampon çözeltiler, asit karşısında baz, baz
karşısında asit gibi davranarak sulu çözeltilerin pH
değerinin belirli sınırlar arasında kalmasını sağlar.

D) Su, moleküllerin çözünmesini sağladığı için; kanda
madde taşınımına, besinlerin sindirimine, metabolik
atıkların seyreltilmesine ve atılmasına yardımcı olur.

E) Mineraller, enzim yapısına kofaktör olarak katıldığı
için düzenleyici olarak kabul edilir.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap 7. Aşağıdaki grafikte hücre içi sıvıdaki, doku sıvısındaki ve
kan plazmasındaki anyon (– yüklü iyon) miktarları
5. Ceren Öğretmen: Tampon bileşikler çözeltilerin pH gösterilmiştir.
değişimine direnç gösterir.
Miktar Anyonlar
Ceren Öğretmen öğrencilerine bu durumu 200
göstermek için aşağıdaki grafiklerden hangisini
çizmelidir?

A) B)

pH pH 150 HCO3–
pH pH
HPO42–
100 Organik

asit
Cl–

50 SO42–

Eklenen baz miktarı Eklenen baz miktarı Proteinler
C) D)
0
Kan Doku Hücre içi

plazması sıvısı sıvı

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Eklenen baz miktarı Eklenen baz miktarı A) Kan plazmasındaki oranı en fazla olan iyon HCO3–
E) dür.

pH B) Kan hücreleri Cl– üretebildiği için kan
plazmasındaki Cl– oranı hücre içi sıvıya göre daha
Eklenen baz miktarı fazladır.

C) Hücre içinde diğerlerine oranla daha fazla bulunan
bir anyonun doku sıvısındaki oranı da diğerlerinden
daha fazladır.

D) Bir anyonun hücre içi ve doku sıvısındaki miktarı
farklılık gösterebilir.

E) Hücre içinde sadece organik yapılı anyonlar
bulunabilir.

6. Suyun; 8. İnsan vücudunun asit-baz dengesinin
korunmasında;
I. iyi bir çözücü olması,
I. su içme isteğinin oluşması,
II. özgül ısısının yüksek olması,
II. tampon çözeltilerin oluşturulması,
III. molekülleri arasında hidrojen bağı kurulması
özelliklerinden hangisi, bitkilerin gövdesinde yer III. asidik ve bazik salgıların salgılanması
mekanizmalarından hangilerini kullanılır?
çekimine zıt yönde taşınmasını kolaylaştırır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) I, II ve III

19

7TEST Karbohidratlar / Monosakkarit-Disakkarit

1. Karbohidratlarla ilgili, 4. Murat öğretmen bir tür monosakkariti anlatırken şu
özelliklerinden bahsetmiştir:
I. Hayvanlar için besinlerdeki başlıca enerji
kaynağıdır. • Tüm canlı hücrelerde bulunur ve hücrelerin
öncelikli enerji kaynağıdır.
II. Hayvanlar için diğer organik bileşiklerin
üretilmesinde hammadde kaynağıdır. • Sağlıklı bir insanın her 100 mL kanında yaklaşık
100-140 mg bulunur. Bu değerin çok yükselmesi
III. Bitkilerin yapısının büyük bölümünün veya düşmesi vücuda ciddi zararlar verir.
oluşturulmasında sorumludur.
• Fotosentezle üretilir ve amino asitler, yağ asitleri
açıklamalarından hangileri doğrudur? gibi diğer organik moleküllere dönüştürülür.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II • Birçok disakkarit ile polisakkaritin yapı taşıdır.

D) II ve III E) I, II ve III Bu monosakkarit türü aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir?

A) Glikoz B) Fruktoz C) Galaktoz

D) Riboz E) Deoksiriboz

2. Monosakkaritlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?

A) Kapalı formülleri genelde CnH2n0n’dir.
B) Nükleik asitlerin yapısına katılan çeşitleri bulunur.
C) Hücre zarından geçebilir.
D) Sindirimle daha küçük birimlere ayrılır.
E) Polimerleşme tepkimelerine katılabilen çeşitleri

bulunur.

3. Bir biyoloji öğretmeni karbohidratları anlatırken 5. Monosakkaritlerin;
monosakkaritleri şöyle gruplandırmıştır:
I. canlı hücrelerin öncelikli enerji kaynağı olan, kan
• 1.grup: Riboz, deoksiriboz şekeri veya üzüm şekeri olarak bilinen,

• 2.grup: Glikoz, fruktoz, galaktoz II. meyvelerde çok bulunduğundan meyve şekeri
Bu öğretmen monosakkaritleri aşağıdaki olarak bilinen,

özelliklerinden hangisine göre gruplandırmıştır? III. daha çok memelilerin sütünde bulunduğu için süt
şekeri olarak bilinen

çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?

A) Karbon sayısı B) İnsanda üretilebilme I II III
A) Glikoz Fruktoz Galaktoz
C) Suda çözünebilme D) Bitkilerde üretilebilme B) Glikoz Galaktoz Fruktoz
C) Fruktoz Glikoz Galaktoz
E) Hücre zarından geçebilme D) Fruktoz Galaktoz Glikoz
E) Galaktoz Fruktoz Glikoz

20 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Aşağıdaki şemada dehidrasyon ve hidroliz tepkimeleri 9. Aşağıdaki tabloda üç farklı disakkarit ve bunların
özetlenmiştir. oluşumuna katılan monosakkaritler verilmiştir.

Kimyasal bağ

Dehidrasyon Monosakkarit Türleri

Hidroliz O H2O Glikoz Fruktoz Galaktoz
Var Yok Yok
HO OH Disakkaritler Maltoz Var Var Yok
Sükroz Var Yok Var
Buna göre, Laktoz

I. Hidroliz tepkimelerinde su tüketilir. Bu disakkarit türleriyle ilgili,
I. Sentezlerinde glikoz kullanılır.
II. Dehidrasyon tepkimeleri yalnız bitki hücrelerinde II. Yalnız hayvan hücrelerinde sentezlenir.
olur. III. Hidrolize uğradıklarında yalnızca glikoz açığa çıkar.
yargılarından hangileri doğrudur?
III. Hidroliz tepkimelerinde kimyasal bağ yıkımı olur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Glikoz, fruktoz ve galaktoz kapalı formulleri C6H12O6 10. Disakkaritlerin;
olan izomerlerdir. Bu monosakkaritlerin kullanımıyla
I. maltoz,
maltoz, sükroz ve laktoz disakkaritleri sentezlenirken
su (H2O) açığa çıkar. II. sükroz,

Bu disakkaritlerin kimyasal formülü aşağıdakilerden III. laktoz
hangisi olabilir? türlerinden hangilerinin oluşumunda birbirinden

A) C6H12O6 B) C12H24O12 C) C12H22O11 farklı monosakkaritler kullanılmıştır?

D) C11H22O6 E) C5H10O5 A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Disakkaritlerin; 11. Disakkaritlerin sahip olduğu;

I. maltoz, I. hidroliz tepkimeleriyle yapı taşlarına ayrılma,

II. sükroz, II. organik molekül olma,

III. laktoz III. glikozit bağı bulundurma
türlerinden hangileri insan hücrelerinde özelliklerinden hangilerine monosakkaritler sahip

sentezlenebilir? değildir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

21

8TEST Karbohidratlar / Polisakkarit

1. Aşağıdaki tabloda çeşitli canlılarda üretilen farklı 3. Aşağıdaki tabloda üç farklı polisakkarit ve bunlarla ilgili
özelliklere sahip polisakkaritler verilmiştir. bazı özellikler verilmiştir.

Özellikler ✓: Var, ❍: Yok Polisakkarit Türleri
I II III
Depo Yapısal

Hayvanlar Glikojen Kitin Böceklerde sentezlenebilme ✓ ✓ ❍
BitkilerCanlılar
Mantarlar Özellikler
Bakteriler Nişasta Selüloz Yapısal polisakkarit olma ✓❍❍

Glikojen Kitin Hayvan enzimleriyle ✓✓✓
yıkılabilme
Glikojen Peptidoglikan

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Bu polisakkarit türleri aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak eşleştirilmiştir?

A) Hayvanlar glikojen polisakkaritini sentezleyebilir. I II III
A) Kitin Nişasta Glikojen
B) Bir polisakkarit türü farklı canlı gruplarında B) Kitin Glikojen Nişasta
sentezlenebilir. C) Selüloz Nişasta Glikojen
D) Selüloz Glikojen Nişasta
C) Kitin polisakkariti sadece mantar türlerinde E) Glikojen Nişasta Selüloz
sentezlenebilir.

D) Bakteriler glikojen polisakkaritini sentezleyebilir.

E) Bitkilerde yapısal olarak sentezlenen selüloz
polisakkariti hayvanlarda sentezlenemez.

2. Bir polisakkarit türünün özellikleri şunlardır: 4. Polisakkaritlerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
• Bitkilerin hücre zarında glikozun polimerleşmesiyle
sentezlenir. A) Polisakkaritlerin su kullanılarak yapı birimlerine
ayrılmasına hidroliz denir.
• Suda çözünmeyen, dayanıklı moleküllerdir.
B) Polisakkaritlerin hidrolizi sırasında iki molekül
• Otçul hayvanların bağırsaklarında yaşayan arasında bulunan glikozit bağı yıkılır.
bakteriler tarafından sindirilebilir.
C) Bir polisakkaritin oluşması sırasında kullanılan yapı
• İnsanlar tarafından sindirilemez. Ancak sindirim taşı sayısından daha az su açığa çıkar.
kanalında ilerken mukus salgılanmasını uyarır ve
besinlerin kanal boyunca kolayca ilerlemesini D) Bütün polisakkaritlerin yapı birimi sadece glikozdur.
sağlar. E) Polisakkaritler monosakkaritlerin polimerleşme

Bu polisakkarit türü aşağıdakilerin hangisinde tepkimesi sonucunda oluşur
doğru olarak verilmiştir?
Biyoloji
A) Nişasta B) Glikojen C) Selüloz

D) Kitin E) Sükroz

22

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Bir öğretmenin derste öğrencilerine yaptığı bir deney 8. Polisakkaritler;
ve sonucu aşağıda gösterilmiştir. I. insanlarda hidroliz edilebilme,
II. polimer yapılı olma,
Nişasta Lügol III. bitkilerde sentezlenebilme
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Bu öğretmen aşağıdaki besinlerin hangisine iyot
damlattığında öğrencileri mor rengin oluşmadığını
gözlemler?

A) Patates B) Elma C) Ekmek

D) Armut E) Süt

6. Nişasta selüloz ve glikojen polisakkaritleri; 9. Polisakkaritlerin;
I. benzer birimlerin tekrarlanmasıyla oluşma,
II. dehidrasyon tepkimeleriyle sentezlenme, I. nişasta,
III. hücrelerde yapı maddesi olarak kullanılma, II. glikojen,
IV. hücrelerde depo maddesi olarak kullanılma III. selüloz,
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir? IV. kitin
çeşitlerinden hangileri bitkiler tarafından

sentezlenebilir?

A) I ve III B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) I, III ve IV

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV

7. Hayvanlarda glikojen yıkımını sağlayan enzimler vardır. 10. Otçul hayvanların ve termit gibi böceklerin besin
Bu hipotezi doğrulamak için düzenlenen deneyde, olarak faydalanabilmesine rağmen insanların
selülozdan besin olarak faydalanamaması;
hayvan hücre özütünün, aşağıdaki karışımlardan
hangisinin bulunduğu tüpe konulması gerekir? I. insanlarda selüloz sindiren enzim bulunmaması,

A) Glikoz + Glikojen II. selülozun yapısal polisakkarit olması,
B) Glikoz + Glikoz ayıracı
C) Glikojen + Glikoz ayıracı III. insan sindirim kanalında selüloz sindiren
D) Glikojen yıkan enzim + Glikoz mikroorganizmaların yaşamaması
E) Glikojen yıkan enzim + Glikojen ayıracı
durumlarından hangileriyle açıklanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

23

9TEST Karbohidratlar

1. Disakkaritlerin; 4. Yasemin Öğretmen disakkarit çeşitlerini göstermek için
aşağıdaki şemayı tahtaya çizmiştir.
I. malt şekeri veya arpa şekeri olarak bilinen,
Monosakkaritler Disakkaritler
II. havuç, şeker pancarı, şeker kamışı gibi bitkilerde
bol miktarda bulunan ve çay şekeri olarak bilinen, + + H2O

III. daha çok memelilerin sütünde bulunan + + H2O
çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak

eşleştirilmiştir?

I II III + + H2O
A) Maltoz Sükroz Laktoz
B) Maltoz Laktoz Sükroz Kırmızıların glikoz, yeşillerin galaktoz, mavilerin
C) Laktoz Maltoz Sükroz fruktoz olduğunu belirten Yasemin Öğretmen'in
D) Laktoz Sükroz Maltoz öğrencileri disakkaritleri aşağıdakilerin hangisinde
E) Sükroz Maltoz Laktoz verildiği gibi adlandırmalıdır?

2. Çeşitli canlılarda bulunan maltoz, sükroz ve laktoz A) Maltoz Sükroz Laktoz
disakkaritleri; B) Maltoz Laktoz Sükroz
C) Sükroz Maltoz Laktoz
I. insan hücrelerinde sentezlenebilme, D) Laktoz Sükroz Maltoz
E) Laktoz Maltoz Sükroz
II. insan hücrelerinde hidroliz edilebilme,

III. insan hücrelerinde sentezlenen enzimlerle hidroliz
edilebilme,

IV. glikozun tüketimiyle sentezlenme
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) III ve IV E) II, III ve IV 5. Karbohidratlarla ilgili,

3. Polisakkaritlerin; I. Fazlası insanda yağa dönüştürülerek
depolandığından çok tüketilmesi şişmanlığa neden
I. kitin, olur.
II. nişasta,
III. selüloz, II. Fazlası insanlarda insülin direncine sebep olarak
IV. glikojen diyabetin (şeker hastalığı) gelişmesine zemin
çeşitlerinden hangileri mantarlar tarafından hazırlar.

sentezlenebilir? III. Vücudun öncelikli enerji kaynağı olduğu için
gereğinden az tüketildiğinde hâlsizlik, yorgunluk ve
baş dönmesi meydana gelir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) I ve III B) I ve IV C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I, II ve IV E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

24 Biyoloji

Düşün Yap Çözüm Merkezi

6. Kitin selülozdan farklı olarak; 8. Karbohidratlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
I. yapısında azot bulundurma, yanlıştır?
II. dehidrasyon senteziyle üretilme,
III. yapısal polisakkarit olma A) Mantar ve bitki hücrelerinde hücre çeperinin
IV. böcek ve örümcek gibi hayvanlarda sentezlenme yapısına katılan çeşitleri bulunur.
özelliklerinden hangilerine sahiptir?
B) Bakteri ve bitki hücrelerinde depolanabilen çeşitleri
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV bulunur.

D) II ve III E) III ve IV C) Hücrelerde nükleik asitlerin yapısına katılan çeşitleri
bulunur.

D) Hayvan hücrelerinde hücre zarının yapısında
bulunan çeşitleri vardır.

E) Bütün çeşitleri polimer yapılıdır.

7. Hakan'ın biyoloji dersinde yaptığı bir laboratuar 9. Aşağıdaki şemada bazı polisakkaritlerin sentezi ve
çalışması şöyledir: yıkımı gösterilmiştir.

✓ Üç deney tüpü alarak glikoz varlığında kiremit • (Glikoz)n 1
kırmızısına dönüşen benedict çözeltisinden 2 cm3 Nişasta + (n-1) Su
ekledikten sonra birincisine glikoz, ikincisine elma
suyu çözeltisi, üçüncüsüne de bal çözeltisi koyuyor. 2

✓ Tüpleri maşa ile tutarak kaynamış suda 5 dakika
beklettiklerinde tüplerde meydana gelen renk
değişimi aşağıda verilmiştir.

• (Glikoz)n 3
• (Glikoz)n Selüloz + (n-1) Su

4

5
Glikojen + (n-1) Su

6

Glikoz Elma suyu Bal Bu şemada numaralandırılan olaylarla ilgili
çözeltisi çözeltisi çözeltisi aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Buna göre, A) 1 numaralı olay bitkilerde hücre içinde
gerçekleşirken 2 numaralı olay otçul hayvanlarda
I. Tüplerdeki kiremit kırmızısı renk yoğunluklarının hücre dışında gerçekleşir.
farklı olması içlerindeki glikozun farklı oranlarda
bulunmasından kaynaklanır. B) 3 numaralı olay mantarlarda sitoplazmada
gerçekleşirken 4 numaralı olay etçil hayvanların
II. Tüplerin kaynamış suda bekletilmesi ayıraçların bağırsak hücrelerinde gerçekleşir.
etkisini daha hızlı göstermesi sağlamıştır.
C) 5 numaralı olay hayvanlarda yalnız hücre içinde
III. Benedict çözeltisi nişasta ile tepkime vermesi renk gerçekleşirken 6 numaralı olay hem hücre içinde
yoğunluklarının farklı olmasına neden olmuştur. hem de hücre dışında olabilir.

yorumlarından hangileri doğrudur? D) 1, 2 ve 3 numaralı olaylar bitkilerde gerçekleşirken
5 numaralı olay gerçekleşmez.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) 5 ve 6 numaralı olaylar bakterilerde gerçekleşir.
D) II ve III E) I, II ve III

25

10TEST
Lipitler

1. Aşağıdaki şemada bir trigliseritin sentezi gösterilmiştir. 3. Trigliseritler esterleşme tepkimesiyle sentezlenir.
Bu tepkime sırasında oluşan bağ ile ilgili aşağıdaki
Gliserol Yağ asiti Ester bağı
ifadelerden hangisi doğrudur?
H OHHHHH H OHHHHH H2O
HCO H HO CCCCCCH HCOCCCCCCH A) İki yağ asiti arasında kurulur.
B) İki gliserol arasında kurulur.
HCO H HHHHH HHHHH C) Yağ asiti ve gliserol arasında kurulur.
D) Hücre dışında oluşur.
HCO H OHHHHH OHHHHH H2O E) Yalnız bitki hücrelerinde kurulur.
H HO CCCCCCH HCOCCCCCCH

1 gliserol HHHHH HHHHH

OHH HHH OHH HHH H2O
HO CCCCCCH HCOCCCCCCH 3 su

H HH H H HH

3 yağ asiti 1 trigliserit

Bu şekilde üretilen lipitle ilgili,

I. Dehidrasyon senteziyle üretilmiştir. 4. Yağ asitleriyle ilgili,
II. Hücre içinde sentezlenmiştir.
III. Yapısına yalnız doymuş yağ asitleri katılmıştır. I. Bazı türleri insan hücrelerinde sentezlenemez.
açıklamalarından hangileri doğrudur? II. Bazı çeşitlerinde hidrojen/karbon oranı diğerlerine

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II göre daha fazladır.
III. Bütün lipit çeşitlerinde bulunur.
D) II ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Fosfolipitlerin fosfat grubu suda çözünürken, yağ 5. Aşağıdaki şemada bir lipit türü olan steroitlerin dört
asitleri suda çözünmez. İki sıra fosfolipitin yağ asidi karbon halkası ve onlara bağlı halde çeşitli yan
kısımları sırt sırta gelecek şekilde dizildiklerinden suyu gruplardan oluşan yapısı gösterilmiştir.
geçirmeyen bir tabaka oluşur. Bu durum aşağıdaki
şemada gösterilmiştir.

Hücre zarı Fosfolipit H3C

H3C CH3
CH3

CH3

Bu durum; HO

I. hücre içi ortamın dış ortamdan ayrılması, Bu lipit türüyle ilgili,

II. lipitlerin solunumda karbohidratlara göre daha fazla I. Yağ asiti bulundurmaz.
enerji vermesi, II. Ester bağı bulundurur.
III. Eşey hormonlarının yapısını oluşturur.
III. solunum tepkimelerinde lipitlerin proteinlere göre açıklamalarından hangileri doğrudur?
daha önce tüketilmesi

avantajlarından hangilerini sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

26 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Cansu'nun küçük parçalara ayırdığı çeşitli besinlerle 8. Steroitler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yaptığı çalışma aşağıda verilmiştir. yanlıştır?

• I. tüpe patates, II. tüpe ceviz, III. tüpe zeytin, IV. A) Yapısında gliserol ve yağ asiti bulunur.
tüpe fındık V. tüpe fıstık koyuyor. B) Bazı hormonların üretiminde rol alır.
C) Bazı sinir hücrelerinin aksonlarının etrafını
• Tüplerin herbirine 20 damla saf etanol ekleyip
çalkalıyor. kaplayarak elektriksel yalıtım sağlar.
D) Bazı vitaminlerin üretiminde rol alır.
Cansu bir süre bekletilip üzerine su ilave ettiği bu E) Hücre zarının akışkanlığında etkili olan çeşitleri
karışımlardan hangilerinin yüzeyinde süt görünümlü
damlacıklar oluşmaz? bulunur.

(Yağlı besinler alkolde bir süre bekletilir, su ilave
edilirse karışımın yüzeyinde süt görünümlü damlacıklar
oluşur.)

A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

7. Aşağıdaki şemada bir lipit türünün yapısı gösterilmiştir. 9. Trigliseritlerle ilgili,

R I. Hayvansal yağların çoğu doymuş yağ olup oda
sıcaklığında katı hâldedir.
Fosfat grubu O P O Hidrofilik
II. Doymamış yağlar oda sıcaklığında sıvı hâlde olup
O sağlık açısından daha yararlıdır.

III. Doymuş yağların fazla tüketilmesi, kan damarlarının
iç çeperlerinde plak oluşturup kan akışına engel
olduğundan kalp-damar rahatsızlıklarına yol
açabilir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

Gliserol H HH A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

HC C CH

O OH D) II ve III E) I, II ve III

OC OC

H C OH H C OH

Yağ asiti H C OH H C OH Hidrofobik

HCH HCH

HCH HCH

HCH HCH

HH 10. Lipitlerle ilgili,

Bu lipit türüyle ilgili, I. Suda çözünmeyen moleküllerdir.
II. Karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşur.
I. Hücre zarının yapısına katılır. III. Yapıcı, onarıcı ve düzenleyici role sahip
II. Ester bağı bulundurur.
III. Bitki hücrelerinde üretilemez. olduğundan canlılar için oldukça önemlidir.
açıklamalarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

27

11TEST Lipitler

1. İnsan vücudundaki trigliseritler ile ilgili aşağıdaki 4. “Hidrojene edilmiş nebati (bitkisel) yağ” bulunduran
ifadelerden hangisi yanlıştır? gıdaların sağlığa zararlı olması;

A) Aynı miktardaki karbohidratlara ve proteinlere göre I. kandaki HDL (iyi kolesterol) seviyesini azaltması,
daha fazla enerji verir.
II. kandaki LDL (kötü kolesterol) seviyesini artırması,
B) Yapısını oluşturan gliserol ve yağ asitleri arasında
ester bağı bulunur. III. damarlarda plak oluşumuna neden olup kalp
damar hastalıkları riskini artırması
C) Yapısındaki yağ asitlerinin bütün çeşitleri insan
hücrelerinde sentezlenir. durumlarından hangilerine neden olmalarıyla
ilgilidir?
D) Yağ asitlerinin oksijenli solunumda yıkılmasından
su elde edilir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) İnsan vücudunda deri altında biriktirilir ve ısı D) II ve III E) I, II ve III
yalıtımını sağlar.

2. Doymuş yağlarla ilgili, 5. Aşağıdaki şemada çeşitli doğal yağlarda bulunan yağ
I. Oda sıcaklığında katı halde bulunur. asitlerinin toplam içindeki yüzdesi verilmiştir.
II. İnsan hücrelerinde sentezlenir.
III. Yapısındaki karbonların aralarında çift bağ bulunur. C16 ve C18 C16 ve C18 C4 ve C14
açıklamalarından hangileri doğrudur? doymuş doymamış doymuş

Yağ asitleri (toplamın %si) 100

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 80
60
D) II ve III E) I, II ve III 40

20

3. Yağlar hafif olup hidrojen oranı fazla olduğundan 0 Tereyağ Sığır yağı
oksijenli solunumla yıkıldığında karbohidratlara göre iki Zeytin yağı (yumuşak katı) (sert katı)
kat fazla enerji verir ve bol miktarda metabolik su (sıvı)
oluşturur.
25oC'de doğal yağlar
Trigliseritlerin bu özellikleri;
Buna göre; aşağıdaki açıklamalardan hangisi
I. deve, yanlıştır?

II. göçmen kuş, A) Hayvansal yağlarda doymamış yağ asitleri
bulunabilir.
III. kış uykusuna yatan memeli
canlılarından hangilerine yaşama bölgelerinde B) Bitkisel yağlarda doymuş yağ asitleri bulunabilir.

avantaj sağlar? C) Zeytin yağındaki doymamış yağ asitlerinin oranı
doymuş yağ asitlerine göre daha fazladır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) Bitki hücrelerinde doymuş yağ asitleri
D) II ve III E) I, II ve III sentezlenemez.

28 E) Bir yağ türünde doymuş yağ asiti oranı arttıkça
yağın katılığı artar.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Lipitlerin; 9. Aşağıdaki şemada bir trigliseritin sentezi gösterilmiştir.

I. hücrede enerji verici molekül olarak depolanan, + + H2O
+ 3 su
II. sitoplazmayı hücre dışı sıvıdan ayıran, +

III. insanlarda eşeysel hormonları oluşturan 1 gliserol 3 yağ asiti 1 trigliserit
çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak

eşleştirilmiştir?

Bu trigliserit molekülüyle ilgili;

I II III I. Yapısında doymuş yağ asitleri var.
A) Trigliserit Fosfolipit Steroit II. Yapısında doymamış yağ asitleri var.
B) Trigliserit Steroit Fosfolipit III. Üretimi sırasında ATP harcanmıştır.
C) Fosfolipit Trigliserit Steroit yargılarından hangileri doğrudur?
D) Fosfolipit Steroit Trigliserit
E) Steroit Trigliserit Fosfolipit A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Steroitler; 10. Aşağıda lipitlerin bazı çeşitleri verilmiştir.

I. hayvan hücrelerinde hücre zarının geçirgenliğini I. Trigliserit
düzenleyen,
II. Fosfolipit
II. testosteron, östrojen gibi hormonların öncül
maddesi olan, III. Steroit
Bu çeşitlerin hangilerinin sentezinde yağ asitleri ve
III. kalbi besleyen damarların tıkanmasına neden olan
çeşitlerinden hangilerine sahiptir? gliserol arasında ester bağı kurulur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

8. Fosfolipitler ile ilgili, 11. Aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olan bir
lipit çeşidi bulunmaz?
I. Yapısında gliserol ve yağ asiti bulunur.
A) Hormon ve vitamin olarak düzenleyici olan
II. Yapısındaki yağ asitlerinden bazıları insan B) Hücre zarının yapısına katılan
vücudunda üretilemez. C) Sinir hücrelerinin etrafında elektriksel yalıtımı

III. Hücreyi dış ortamdan ayıran bir bariyer olarak gerçekleştiren
görev yapar. D) Biyolojik tepkimeleri hızlandıran
E) Bitki hücrelerinde ışık enerjisinin soğurulmasına
İfadelerinden hangileri doğrudur?
yardımcı olan
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

29

12TEST 4. Aşağıdaki şemada iki farklı amino asitin birbirine
Proteinler bağlanması gösterilmiştir.

1. Proteinlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi H O H
yanlıştır? H HO

A) İnsanda açlık durumunda enerji üretiminde NC C NC C
kullanılabilir. H OH
H OH
B) Bazı hormonların yapısını oluşturur. R R
C) İnsanda enerji maddesi olarak depolanır.
D) Hücrede yapı malzemesi olarak kullanılabilir. H H O O
E) Vücut savunmasında görevli olan moleküllerin HO H HH

yapısına katılabilir. NC C NC C
H
OH
R R

Bu tepkimeyle ilgili;

2. Amino asitlerle ilgili; I. Dehidrasyon sentezidir.

I. Asitler karşısında baz, bazlar karşısında asit gibi II. Peptit bağı oluşumudur.
davranarak amfoter özellik gösterir.
III. Amino asitlerden birinin karboksil grubu diğerinin
II. İnsan vücudunda dönüşüm tepkimeleriyle amino grubuyla bağlanmıştır.
üretilebilen çeşitleri bulunur.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
III. Dehidrasyon senteziyle polimerleşir.
açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Temel aminoasitlerle ilgili; 5. Gülşen Naz biyoloji laboratuvarında,

I. Sadece bitkiler tarafından üretilir. • Tüplüğe dört adet deney tüpü yerleştirerek
II. Hayvansal proteinlerde bulunabilir. birincisine 10 mL su, ikincisine 10 mL yumurta akı,
III. İnsanlar gereksinimlerini yalnızca bitkilerden üçüncüsüne 10 mL süt, dördüncüsüne 10 mL et
suyu koyuyor.
karşılayabilir.
yargılarından hangileri doğrudur? • Tüplerin her birine 10'ar mL biüret çözeltisi ekleyip
karıştırmak için hafifçe çalkalıyor.

Gülşen Naz yaptığı bu çalışmada numaralandırılan
tüplerin hangilerinde pembe mor rengin oluştuğunu
gözlemler?

(Biüret çözeltisi, protein belirteci olup mavi renklidir.
Proteinle tepkimeye girdiğinde rengi pembe mora
dönüşür.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I ve III E) II ve III D) III ve IV E) II, III ve IV

30 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Bir hücrede sentezlenen iki farklı protein molekülünün 8. Hayvanlarda genelde 20 çeşit amino asit bulunur.
amino asit dizisi aşağıda şematik olarak gösterilmiştir. Bunlardan 12 çeşidini insanlar diğer besinlerden
dönüştürebilir. Fakat 8 çeşidini üretemez. İnsanlar
Protein X tarafından üretilemeyen diğer canlılardan hazır olarak
alınması gereken bu amino asitlere temel amino asit
Protein Y adı verilir.

Bu protein molekülleriyle ( X ve Y) ilgili aşağıdaki Buna göre;
ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur?
I. İnsanların farklı tür besinlerle beslenirse temel
A) Hücre içinde aynı görevi yerine getirirler. amino asit ihtiyacını daha kolay karşılar.
B) Yapılarındaki tüm amino asit çeşitleri aynıdır.
C) Sentezlenmeleri sırasında kurulan peptit bağı sayısı II. Temel amino asitleri hayvanlar üretemediği için
insanlar bu ihtiyaçlarını yalnız bitkilerden
birbirinden farklıdır. karşılayabilir.
D) Yapılarındaki amino asit çeşidi sayısı aynıdır.
E) Sentezlenmeleri sırasında açığa çıkan su sayısı III. İnsanlar temel amino asitleri birbirine dönüştürebilir.

birbirinden farklıdır. yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. Aşağıdaki şemada çevresel değişimler nedeniyle bir 9. Canlılarda;
proteinin yapısında meydana gelen değişim
gösterilmiştir. I. peptit bağının kurulması,

II. polipeptit sentezlenmesi,

III. proteinin katlanarak üç boyutlu hale gelmesi
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) II, III, I E) III, I, II

Normal protein Bozulmuş protein 10. Vücuduna gerektiği kadar protein alamayan
çocuklarda;
Bu proteinin son durumuyla ilgili,
I. büyümenin aksaması,
I. İşlevini yitirmiştir.
II. Amino asit dizilişi değişmiştir. II. bağışıklık sisteminin zayıflaması,
III. Amino asitleri arasındaki peptit bağları kırılmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur? III. yıpranan dokuların onarımının zorlaşması
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi

beklenmelidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

31

13TEST
Proteinler

1. Canlılarda milyonlarca farklı polipeptit sentezlenebilir. 4. İnsan hücrelerinde;
Bu durum; amino asitlerin farklı;
I. Glikoz Temel amino asit
I. sayı,
II. Amino asit Temel amino asit
II. çeşit,
III. Yağ asidi Temel amino asit
III. diziliş
kombinasyonlarından hangilerini oluşturmasıyla tepkimelerinden hangileri gerçekleşmediği için
insanlar protein içeren farklı besinlerle beslenmek
sağlanabilir? zorundadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

2. İnsan vücudunda; 5. Protein yetersizliği insanlarda;
I. ödem,
I. hücre zarının yapısında bulunarak bazı maddelerin II. hâlsizlik,
tanınması ve taşınması, III. saç dökülmesi
sorunlarından hangilerine neden olabilir?
II. biyolojik tepkimelerin hızlandırılması,
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
III. hücreler arası haberleşmenin sağlanması
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde

proteinler görev alır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Protein sentezi sırasında kurulan peptit bağı 6. Canlılarda;
aşağıdaki yapıların hangisi arasında oluşturulur?
I. tek bir amino asit,
A) Birinci ve ikinci amino asidin radikal grupları
B) Birinci amino asidin radikal grubuyla ikinci amino II. tek bir polipeptit,

asidin amino grubu III. birden fazla polipeptit
C) Birinci amino asidin karboksil grubuyla ikinci amino moleküllerinin hangilerinden oluşan proteinler

asidin amino grubu bulunabilir?
D) Birinci amino asidin amino grubuyla ikinci amino
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
asidin radikal grubu
E) Birinci amino asidin karboksil grubuyla ikinci amino D) II ve III E) I, II ve III

asidin radikal grubu Biyoloji

32

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Vücuduna gereğinden fazla protein alan insanlarda; 10. Yüksek ve düşük sıcaklık, kuvvetli asit ve bazlar, yoğun
tuz, yüksek basınç, radyasyon gibi etkenler proteinlerin
I. amino asitlerin yağ asitlerine dönüştürülmesi, yapısını bozar. Bu olay denatürasyon olarak adlandırılır.

II. fazla proteinlerin doğrudan depolanması, Denatüre olmuş bir protein;

III. besinlerle gelen amino asitlerin temel amino I. üç boyutlu yapı,
asitlere dönüştürülmesi
II. besin değeri,
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi
beklenir? III. peptit bağı bulundurma
özelliklerinden hangilerini kaybeder?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Proteinler, enerji verici olarak kullanıldığında 11. Protein bakımından yetersiz besinlerle beslenen
boşaltım atığı olarak; çocuklarda yanak ve karında doku sıvısı birikiminin
(ödem) artması sonucu oluşan hastalığa Kwashiorkor
I. su,
denir. Bu hastalığa sahip olan çocukların resimleri
II. amonyak,
aşağıda verilmiştir.
III. karbondioksit
moleküllerinden hangileri meydana gelir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

9. Proteinlerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi Protein bakımından yetersiz besinlerle beslenen
yanlıştır? çocuklarda bu hastalığın oluşması, proteinlerin
aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olmasıyla
A) İşlevleri şekillerine bağlıdır. ilgilidir?
B) Şekilleri aminoasit dizisine bağlıdır.
C) Yapısındaki amino asit dizisini ilgili genin nükleotit A) Gen aktivitesini düzenleme
B) Hücre zarının yapısına katılma
dizisi belirler. C) Kan osmotik basıncını düzenleme
D) Şekli değiştiğinde işlevi de değişir. D) Antikor yapısına katılma
E) Üretiminden sorumlu genin nükleotit dizisinin E) Solunum gazlarını taşıma

değişimi işlevlerini etkileyemez.

33

14TEST 3. Hormonlarla ilgili;
Vitaminler ve Hormonlar I. İnsanlarda özel bezler tarafından üretilir.
1. Aşağıdaki şemada hayvanlardaki X ve Y hormonlarının II. Kan ve vücut sıvılarıyla hedef organlara taşınır.
üretimi ve hedef hücreleri gösterilmiştir. III. Hücreler arası haberleşmeyi sağlar.
X hormonu ifadelerinden hangileri doğrudur?

Y hormonu
Endokrin hücreler A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Hedef hücreler
D) II ve III E) I, II ve III

Kan damarı 4. Bitkilerde;

Buna göre, I. büyüme,

I. Bazı hormonların reseptörleri sadece bazı II. çiçeklenme,
hücrelerde bulunur.
III. meyve oluşumu
II. Bazı hormonlar steroit bazıları da protein yapılıdır. olaylarından hangileri hormonlar tarafından
III. Hormonlar üretildiği hücreden hedef hücreye kan
düzenlenir?
ile taşınır.
yargılarından hangilerine varılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hormonlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 5. Vitaminlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır? yanlıştır?

A) Belirli hücre tiplerinden salgılanan ve hedef A) Kullanan organizmanın kendisi tarafından
hücreler üzerinde düzenleyici etki gösteren üretilmeyen, düzenleyici olan moleküllerdir.
moleküllerdir.
B) Organizmaların vitamin ihtiyacı farklılık gösterir.
B) Amino asit, protein ve steroit yapılı çeşitleri bulunur. C) Polimerleşme tepkimesi ile daha büyük moleküller

C) Canlının kendisi tarafından üretilemeyen yalnızca oluşturur.
diğer canlılardan alınması zorunlu olan organik D) Organik yapılı moleküllerdir.
bileşiklerdir. E) Canlılar vitamin ihtiyacını besin yoluyla diğer

D) Büyüme, gelişme, üreme ve homeostaziyi sağlama organizmalardan karşılar.
gibi görevleri yerine getirir.
Biyoloji
E) Az ya da çok salınması metabolik rahatsızlıklara yol
açar.

34

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Vitaminlerle ilgili, 9. Vitaminlerle ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci
aşağıdaki ifadelerden hangisini değiştirmelidir?
I. Yağda çözünen vitaminler solunumda enerji verici
olarak kullanılır. A) Her vitaminin metabolizmada kendine özgü bir
fonksiyonu olduğu için bir vitaminin eksikliği bir
II. Suda çözünen vitaminler genelde vücutta başka vitamin ile giderilemez.
depolanamaz.
B) Vitaminler basit yapılı olduğundan
III. Suda çözünen vitaminlerin eksiklik belirtileri, yağda polimerleşebilirler.
çözünen vitaminlere göre daha çabuk görülür.
C) Vitaminler biyokimyasal tepkimelerde enzimlerin
ifadelerinden hangileri doğrudur? yardımcı grupları olarak görev aldığı için
düzenleyici moleküllerdir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) Vitaminlerin eksikliği durumunda birtakım
D) II ve III E) I, II ve III rahatsızlıklar meydana gelir.

E) Vitaminlerin birçoğu yüksek sıcaklık, ışık, asit-
bazdan etkilenir ve oksijen varlığında bozulur.

7. Vitaminler minerallerden farklı olarak; 10. Aşağıdaki Venn şemasındaki vitamin ve hormonlara ait
I. organik yapılı olma, bazı özellikler gösterilmiştir.
II. kan ile taşınma,
III. enzim yapısına katılabilme
özelliklerinden hangilerine sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Vitamin Hormon

D) I ve III E) II ve III

12 3

8. Vitaminlerle ilgili, Bu şemada numaralanmış bölgelerle;
a. organik olma,
I. Bir canlı türü için vitamin olan bir madde başka biri b. enzim yapısına katılabilme,
için olmayabilir. c. insan hücrelerinde üretilebilme
özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru
II. Bir canlı için vitamin olan madde o canlının
hücreleri tarafından sentezlenemez. eşleştirilmiştir?

III. İnsanlar vitamin ihtiyaçlarını yalnızca bitkilerden 123
alırlar. A) a c b
B) b a c
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) b c a
D) c a b
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) c b a

D) II ve III E) I, II ve III

35

15TEST Canlıların Temel Bileşenleri 1.Kısım

1. Aşağıdaki tabloda insan vücudunda bulunan bazı 3. Aşağıdaki grafikte, bir insanda uzun süreli açlıkta
moleküllere ait özellikler verilmiştir. vücuttaki karbohidrat, yağ ve protein miktarının
zamana bağlı değişimi gösterilmiştir.

✔: var, O: yok Moleküller 12 Protein
İnorganik yapılı olma 10
Enzim yapısına katılma I II III
İnsan hücrelerinde üretilme O✔O 8 Yağ
Canlı yapısına katılma ✔✔O 6
Düzenleyici olma OO✔
Özellikler ✔✔O 4
Bağıl miktar (kg)✔✔✔ 2 Karbohidrat

Bu tabloda mineral, hormon ve vitamin 0
moleküllerini belirten numaralar aşağıdakilerin 1 2345678
hangisinde doğru verilmiştir? Zaman (Açlık haftaları)

Mineral Hormon Vitamin Buna göre,
A) I II III
B) I III II I. Açlıkta ilk tükenen depo karbohidratlarıdır.
C) II I III
D) II III I II. Açlığın uzaması vücutta düzenleyici olarak
E) III I II kullanılan moleküllerin azalmasına neden olur.

III. Açlık başlangıcında yüksek enerji verdiği için
öncelikle yağlar tüketilir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Temel aminoasitlerin bitkisel proteinlere göre 4. Bir biyoloji öğretmeni biyolojik bir süreci şöyle
hayvansal proteinlerde bulunma olasılığının daha tanımlamıştır:
fazla olması;
• Bu süreç vagonlar arasındaki bağlantılara su
I. hayvanların temel amino asitleri üreten farklı bitki dökerek uzun bir treni vagonlarına ayırmak gibidir.
türlerini besin olarak tüketmesi,
Aşağıdakilerden hangisi bu öğretmenin açıkladığı
II. bitkilerin ototrof beslenmesi süreçle ilgili verdiği örneklerden biri olamaz?

III. hayvanların bazı amino asitleri sentezleyebilmesi A) Nişasta + H2O (Glikoz)n
durumlarından hangileriyle açıklanabilir? B) Selüloz + H2O (Glikoz)n
C) Glikojen + H2O (Glikoz)n
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Protein + H2O (Amino asit)n
E) CO2 + H2O Glikoz + O2
D) I ve III E) II ve III
Biyoloji
36

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Aşağıdaki Venn şemasındaki trigliserit ve fosfolipitlere 7. Pınar Öğretmen polisakkaritlerle ilgilli soruları yazdığı
ait özellikler gösterilmiştir. kâğıtların diğer yüzeylerine cevaplarını da yazarak
öğrencilerine dağıtıyor. Öğrencilerinden soruları
Trigliserit Fosfolipit cevaplamalarını ve kâğıdı çevirip cevapları kontrol
etmelerini isteyen öğretmenin öğrencilerinin aldığı
12 3 sorular ve cevapları aşağıda verilmiştir.

Öğrenci Soru Cevap

Bu şemada numaralanmış bölgelerle; Adile Bitki hücre çeperinin yapısında Selüloz
a. hücre zarının yapısını oluşturma, Betül bulunan polisakkarit nedir? Kitin
b. enerji verici olarak tüketilme, Ceren
c. yağ asiti ve gliserol arasında ester bağı bulundurma Mantar hücre çeperinin Glikojen
özelliklerinin eşleştirilmesi aşağıdakilerin yapısında bulunan polisakkarit
nedir?
hangisinde doğru verilmiştir?
Hayvanların hücrelerinde
123 depolanan polisakkarit nedir?
A) a c b
B) b a c Dilek Mantarların hücrelerinde Nişasta
C) b c a Erman depolanan polisakkarit nedir?
D) c a b
E) c b a Bakterilerin hücre duvarının Peptidoglikan
yapısında bulunan polisakkarit
nedir?

Polisakkaritler konusunu iyi bir şekilde öğrenmiş
olan bu öğrencilerden hangisi sorunun arkasında
yazılan cevabın hatalı olduğunu ifade edecektir?

A) Adile B) Betül C) Ceren

D) Dilek E) Erman

6. Karbohidratlar; 8. Su molekülleri arasında hidrojen bağları kurulur.
Bu durum;
I. hücrede birinci derecede enerji kaynağı olarak
kullanılma, I. suyun bitkilerin köklerinden yapraklara taşınması,

II. hücre zarının, çeperinin yapısına katılma, II. bazı kertenkelelerin ve böceklerin su yüzeyinde
III. nükleik asitler ve ATP’nin yapısına katılma yürüyebilmesi,
özelliklerinden hangilerine sahiptir?
III. büyük su kütlelerine yakın kıyı bölgelerinde iklimin
ılıman olması

avantajlarından hangilerini sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

37

16TEST
Canlıların Temel Bileşenleri 1.Kısım

1. Ayşe Öğretmen birkaç tane kırmızı soğan kabuğu 3. Ceylan Öğretmen: Tampon bileşikler çözeltilerin pH
alarak havanda dövdü. Dövülmüş kabukları suda değişimine direnç gösterir.
çözerek kiremit kırmızısı tonlarında bir çözelti elde etti.
Bu çözeltiyi 0,1 M’lik NaOH ve 0,1 M’lik HCl çözeltisine Ceylan Öğretmen öğrencilerine bu durumu
ilave ettiğinde aşağıdaki durumu gözledi. göstermek için aşağıdaki grafiklerden hangisini
çizmelidir?
Kiremit
kırmızısı A) B)
çözelti

0,1 M Kahverengi pH pH
NaOH pH pH

Kiremit
kırmızısı
çözelti

0,1 M Pembe Eklenen asit miktarı Eklenen asit miktarı
HCl C) D)

Ayşe öğretmen içlerinde soğan kabuğundan elde Eklenen asit miktarı Eklenen asit miktarı
edilen bu çözeltiden bulunan üç deney tüpünden; E)

• Birincisine asidik olan Aspartat, Glutamat pH

• İkincisine bazik olan Lizin, Arjinin

• Üçüncüsüne nötr olan Treonin, Sistein

amino asitlerini ilave ettiğinde bir süre sonra deney
tüplerinde öğrencilerinin gözlemesi gereken renkler
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

1. deney tüpü 2. deney tüpü 3. deney tüpü

A) Pembe Kahverengi Kiremit kırmızısı

B) Pembe Kiremit kırmızısı Kahverengi Eklenen asit miktarı

C) Kahverengi Pembe Kiremit kırmızısı

D) Kahverengi Kiremit kırmızısı Pembe

E) Kiremit kırmızısı Pembe Kahverengi

2. İnsan hücrelerinde aşağıdaki olaylardan hangisi 4. İnsanlarda bulunan hormonlarla ilgili,
gerçekleşmez?
I. Bazıları birden fazla hücre çeşidi tarafından
A) Protein + H2O (Amino asit)n tanınabilir.
B) Glikoz Temel amino asit
II. Organik yapılı düzenleyici moleküllerdir.
C) (Amino asit)n Protein + H2O
D) Glikoz Yağ asiti III. Eksiklikleri sonucu oluşan bozukluklar ilgili
hormonun yalnızca ağız yoluyla alınmasıyla
giderilir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) Gliserol + 3 Yağ asiti Trigliserit + 3 H2O D) II ve III E) I, II ve III

38 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Aşağıdaki grafikte dengeli beslenen bir insanın 7. Bir bilim insanı özdeş kobay farelerle yaptığı çalışmada
vücudunda solunumda kullanılan karbohidrat, yağ ve farelerden 1.sine X vitamini, 2.sine Y vitamini
protein moleküllerinin birer gramlarının verdiği enerji içermeyen besinler bir hafta süre ile veriliyor. Bu
miktarı verilmiştir. çalışmada;
• 1. grup farelerde X vitamini eksikliğine bağlı
Enerji miktarı metabolik bozuklukların 10. günde,

Besinler • 2. grup farelerde Y vitamini eksikliğine bağlı
1 23 metabolik bozuklukların 2. günün sonunda

Bu besinler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak ortaya çıktığını gözlüyor.
eşleştirilmiştir? Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi

1 2 3 doğrudur?
A) Karbohidrat Protein Trigliserit
B) Karbohidrat Trigliserit Protein A) X, suda çözünen C vitamini olabilir.
C) Protein Karbohidrat Trigliserit
D) Protein Trigliserit Karbohidrat B) Y, karaciğerde depolanan K vitamini olabilir.
E) Trigliserit Karbohidrat Protein
C) X kobayın hücrelerinde inorganik maddelerden
sentezlenen bir vitamindir.

D) Y, suda çözünen bir vitamindir.

E) X' in fazlası idrarla vücut dışına atılır.

8. Aşağıdaki tabloda verilen X, Y ve Z ayıraçlarından biri
nişasta, biri glikojen, diğeri de selüloz molekülüne aittir.
Bu ayıraçların bulunduğu tüplere biri bitkisel, biri
hayvansal diğeride bu ikisinin karışımı olan özütler
eklendiğinde aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

6. Aşağıdaki deney tüplerine eşit miktarda protein, laktoz Özütler I. özüt Ayıraçlar Z
ve trigliserit konulmuştur. Bu tüplere sindiriminden II. özüt XY –
sorumlu enzimler ile yeterli miktarda su eklenerek I. ve II. özüt karışımı +– +
hidroliz için yeterli süre bekleniyor. –+ +
++
I II III
(+ ayıraç etkisiyle renk değişimi gerçekleştiğini,
Protein Laktoz Trigliserit – renk değişiminin gerçekleşmediğini gösterir).

Bu deney tüplerindeki hidroliz sonucu oluşabilecek Tabloya göre,
maksimum monomer çeşidi sayısı aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir? I. Birinci özüt hayvansal kaynaklıdır, X glikojen
ayıracıdır.

II. İkinci özüt bitkisel kaynaklıdır, Y selüloz ayıracıdır.

III. Birinci özüt hayvansal kaynaklıdır, Z nişasta
ayıracıdır.

yorumlarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) I > II = III B) I > III > II C) II > III > I A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) III > I = II E) III > II > I D) I ve II E) I ve III

39

17TEST
Enzimlerin Yapısı

1. Bir tepkime türünün enzimli ve enzimsiz ilerlemesi 4. Aşağıdaki tabloda bazı enzimlerin yapısında bulunan
durumundaki enerji değişimi aşağıda verilmişltir. kofaktörler verilmiştir.

Enzimsiz tepkime Özellikler

Enzim varken Enzim (+: Çalışır, –: Çalışmaz) Kofaktör Çalışma
gereken yokken Sitokrom oksidaz adı durumu
aktivasyon gereken Karbonik anhidraz
enerjisi miktarı aktivasyon Karboksipeptidaz A Cu+2 +
Enerji Enzimli tepkime enerjisi Tripsin
miktarı Zn+2 –
Substrat EnzimlerTepkime
sonunda Ürün Yok –
serbest kalan
enerjisi miktarı Zn+2 +

Cu+2 –

Tepkimenin ilerleyişi Yok –

Buna göre enzimlerle ilgili, Zn+2 +

I. Substratın enerjisini düşürür. Cu+2 –
II. Tepkime için gerekli aktivasyon enerjisini düşürür.
III. Tepkime sonunda kalan serbest enerjiyi düşürür. Yok –
yargılarından hangileri doğrudur?
Zn+2 –

Cu+2 –

Yok +

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Buna göre,

D) II ve III E) I, II ve III I. Bir kofaktör türü birden fazla enzim türünün
yapısında bulunabilir.
2. Enzimler aşağıdaki olaylardan hangisini
gerçekleştirerek tepkimelerin hızlanmasını sağlar? II. Bir enzim türü birden fazla kofaktör türünü
yapısında bulundurabilir.
A) Tepkime için gerekli aktivasyon enerjisini vererek
B) Substratın enerji düzeyini artırarak III. Bütün enzim türleri çalışabilmesi için en az bir çeşit
C) Substratın enerji düzeyini azaltarak kofaktör bulundurmalıdır.
D) Aktivasyon enerjisini düşürerek
E) Ürünlerin enerjisini artırarak açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Enzimlerle ilgili, 5. Bileşik enzimlerle ilgili,
I Tepkimeyi başlatmaz, başlamış olanı hızlandırır.
II. Tepkime için gerekli aktivasyon enerjisini sağlar. I. Yapısındaki kofaktör, enzimin etki edeceği maddeyi
III. Substrata tepkimeye girebilmesi için enerji verir. (substrat) tanır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. Yapısındaki apoenzim, substratı ürüne dönüştürür.
III. Yapısındaki apoenzim, gen kontrolünde sentezlenir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve II E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

40 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Aşağıdaki şemada bileşik enzimin yapısı ve substratın 8. Aşağıdaki şemada enzimatik bir tepkimenin Ürün
bağlanması gösterilmiştir. gerçekleşmesi gösterilmiştir.

Z Substratlar

Y Aktif
X bölge

Enzim-Substrat
Kompleksi

İnaktif Aktif Enzim Enzim
protein protein
Buna göre,
Bu şemadaki substrat, apoenzim ve kofaktör
yapıları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak I. Enzimler tepkimeden etkilenmeden çıkar.
eşleştirilmiştir? II. Enzim - substrat kompleksi geçici olarak oluşur.
III. Enzim substrat ile yüzey tepkimesi verir.
Substrat Kofaktör Apoenzim ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) X Z Y
B) Y X Z A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
C) Y Z X
D) Z X Y D) II ve III E) I, II ve III
E) Z Y X

7. Bileşik enzimlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden 9. Öykü'nün enzimler konusu ile ilgili slayt hazırlarken
hangisi yanlıştır? yazdığı maddelerden bazıları şunlardır:

A) Protein olan kısmına apoenzim, yardımcı kısmına I. Organizmadaki biyokimyasal tepkimeleri
kofaktör adı verilir. hızlandıran katalizörlere enzim adı verilir.

B) Apoenzim inaktif olup yardımcı kısım olmadan II. Katalizörün etki ettiği maddelere substrat, tepkime
görev yapamaz. sonunda ortaya çıkan maddeye ise ürün adı verilir.

C) Kofaktör inorganik ya da organik yapıda olabilir. III. Her enzim her substrata etki eder.

D) Bir apoenzim değişik kofaktörlerle çalışabilirken bir IV. Enzim ile substratı arasındaki uyum anahtar-kilit
kofaktör sadece bir çeşit apoenzimle çalışır. ilişkisine benzerdir.

E) Yardımcı kısım ile birleşerek aktif hâle geçen V. Enzimin substratına geçici olarak bağlandığı ve etki
apoenzime holoenzim (bileşik enzim) denir. ettiği bölgeye aktif merkez denir.

Öykü hazırladığı bu maddelerin hangisinde
değişiklik yapmalıdır?

A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

41

18TEST 3. Aşağıdaki şemada enzimin farklı substrat ile ilişkisi
Enzimlerin Genel Özellikleri gösterilmiştir.
1. Bir biyoloji öğretmeni enzimlerin özelliklerini anlatırken
kullandığı görsellerden biri aşağıda verilmiştir. Substrat Ürün Substrat
Aktif bölge Enzim
Bu öğretmen görseli enzimlerin aşağıdaki Değişmiş
özelliklerinden hangisini anlatırken kullanmıştır? Enzim aktif bölge
A) Gen kontrolünde üretilme
B) Çift yönlü (tersinir) çalışma Enzim-Substrat Enzim-Substrat
C) Hücre içinde sentezlenme Kompleksi oluşur Kompleksi oluşmaz
D) Tepkimeden etkilenmeden çıkma
E) Takım halinde çalışma Buna göre,

I. Enzimler, aktif bölgelerine uyumlu yüzeye sahip
substratlarla kompleks oluşturabilir.

II. Substratlar enzimlerin aktif yüzeyinde kalıcı
değişimlere neden olur.

III. Enzimlerin aktif bölgelerinde bozulmaya neden
olan değişimler substratın enzim tarafından
tanınmasını engelleyebilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Aşağıdaki tepkime A maddesinden E maddesinin
üretimini göstermektedir.

Gen 1 Gen 2 Gen 3 Gen 4

2. Midede proteinlerin sindirimini gerçekleştiren Enzim Enzim Enzim Enzim E
pepsinojen enzimi ilk salgılandığında inaktiftir.
Besinlerin mideye ulaşmasıyla birlikte salgılanan HCl A1 B2 C3 D4
(hidroklorik asit) sayesinde pepsinojen, aktif formu
olan pepsine dönüşür. Buna göre, aşağıdaki tahminlerinden hangisi
kesinlikle doğrudur?
Bazı enzimlerin bu şekilde inaktif sentezlenmesi;
A) Gen 1, enzim 1'in aktif bölgesini bozacak şekilde
I. hücre içindeki yapıların yıkımdan korunması, mutasyona uğrarsa B maddesi üretilemez.

II. enzimlerin tekrar kullanılabilmesi, B) Gen 2, enzim 2’nin aktif bölgesini bozmayacak
şekilde mutasyona uğrarsa B maddesi birikir.
III. hücrede harcanan enerjinin azaltılması
avantajlarından hangilerini sağlar? C) Gen 3, enzim 3’ün aktif bölgesini bozacak şekilde
mutasyona uğrarsa D maddesi birikir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) C maddesi üretilemiyorsa gen 2 mutasyona
D) II ve III E) I, II ve III uğramıştır.

42 E) E maddesi üretilemiyorsa gen 4 mutasyona
uğramıştır.

Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

5. Aşağıdaki şema proteinlerin monomerlerine kadar 7. Çok az sayıda olan enzimin çok fazla substratı
yıkımını göstermektedir. ürüne dönüştürebilmesi aşağıdaki özelliklerinden
hangisiyle açıklanabilir?
Pepsin enzimi Protein
Polipeptit A) Gen kontrolünde üretilme
Tripsin enzimi B) Tersinir (çift yönlü) olarak çalışabilme
Aminopeptidaz Küçük C) İnaktif olarak üretilip hücre dışında aktifleşme
enzimi polipeptit D) Tepkimeden etkilenmeden çıkarak tekrar
Dipeptidaz ve Dipeptit ve
tripeptidaz tripeptit kullanılabilme
E) Yapılarında kofaktör adı verilen yardımcı grup

bulundurma

Amino asitler 8. Enzimlerle ilgili,

Buna göre, I. Hücre içinde üretilirler, hem hücre içinde hem de
hücre dışında görev yaparlar.
I. Tripsin enzimi pepsin enziminin ürününü
aminopeptidaz enziminin substratı haline getirir. II. Bir enzimin ürünü başka bir enzimin substratı
olabilir.
II. Enzimler takım halinde çalışır.
III. Tripsin enzimi kofaktör bulundurur. III. Tüm çeşitleri inaktif olarak üretilir görev yapacakları
IV. Aminopeptidaz enzimi basit enzimdir. bölgede özel moleküllerle aktif hale getirilir.
yargılarından hangilerine varılabilir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV 9. Enzimler;

D) III ve IV E) I, II ve III I. meyve sularının berraklaştırılması,

6. Enzimler aşağıdakilerden hangisini azaltarak II. enfeksiyonları engellemek için kontak lens ve yara
tepkimeleri hızlandırır? temizleme solüsyonlarının hazırlanması,

A) Girenlerin enerjisi B) Ürünlerin enerjisi III. protein, yağ ve nişastalı artıkları parçalamak için
bulaşık ve çamaşır deterjanlarının üretimi

olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde
kullanılmaktadır?

C) Aktivasyon enerjisi D) Katalizörlerin enerjisi A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) Enzim - substrat kompleksi D) II ve III E) I, II ve III

43

19TEST 3. Aşağıda, enzimatik bir tepkimenin gerçekleşmesi
Enzimlerin Yapısı ve Özellikleri sırasında meydana gelen olaylar gösterilmiştir.

1. Bir tepkime türünün enzimli ve enzimsiz ilerlemesi
durumundaki enerji değişimi aşağıda verilmişltir.

Substrat Ürün

Serbest Enerji 23 Enzim Enzim-substrat Enzim

kompleksi

14 Bu tepkimenin gerçekleşmesi sırasında enzim-
substrat kompleksi miktarında meydana gelen
5 değişim aşağıdaki grafiklerin hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
Tepkimenin ilerleyişi
A) B)
Bu grafikte enzim varlığında ve yokluğunda gereken
aktivasyon enerjisi miktarını gösteren numaralar Enzim-substrat Enzim-substrat
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? kompleksi miktarı kompleksi miktarı

Enzim varlığında Enzim yokluğunda Zaman Zaman
gereken aktivasyon gereken aktivasyon
C) D)
enerjisi miktarı enerjisi miktarı
A) 1 3 Enzim-substrat Enzim-substrat
kompleksi miktarı kompleksi miktarı
B) 1 4
Zaman Zaman
C) 2 3
E)
D) 2 4

E) 4 5

Enzim-substrat
kompleksi miktarı

2. Enzimlerle ilgili, Zaman

I. Kendileri harcanmadan tepkimenin hızını artırır. 4. Enzimlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
II. Katalizledikleri tüm tepkimelerde aktivasyon enerjisi A) Katalizledikleri reaksiyonlara özgüdür.
engelini aşmak için reaksiyon sırasında ATP B) Belirli kısımlarıyla substrata bağlanır.
kullanılır. C) Tepkimenin aktivasyon enerjisini düşürür.
D) Tüm çeşitlerinde yardımcı grup olarak mineral
III. Katalizledikleri geri dönüşümlü tepkimelerde hangi bulunur.
tepkimenin baskın olacağı yalnızca girenlerin E) Tüm çeşitleri gen kontrolünde üretilir.
derişimine bağlıdır.
Biyoloji
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

44

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Aşağıdaki şema enzimatik bir reaksiyon zincirinde 8. Bir bakteri türüne ait bireyler basit kültür ortamında
feed-back mekanizmasını göstermektedir. (B.K.O) X öncül maddesinden aşağıdaki dönüşüm
basamaklarını gerçekleştirip yaşamlarını sürdürdükleri
Yolun engellenmesi Enzim X belirleniyor.
Substrat

Enzim Enzim Enzim Enzim Enzim

Orta düzey Orta düzey Son X 1 A 2 B 3 C4 D5 E
substrat A substrat B ürün

Enzim X Enzim Y Enzim Z Bu bakteri türü X ışınları ile mutasyona uğratıldığında
mutant bireylerin basit kültür ortamında ve bu ortama
Buna göre, eklenen maddelere (A, B, C, D ve E) göre gelişimi
aşağıdaki tabloda verilmiştir. (✓: gelişimin olduğunu,
I. Son ürün miktarındaki artış enzim X'in aktif ❍ : olmadığını gösterir.)
bölgesinde değişime neden olur.
Kültür ortamı Gelişme durumu
II. Enzim X'in ürünü enzim Y'nin aktif bölgesinde kalıcı B.K.O ❍
değişime neden olur. ❍
B.K.O + A + B ❍
III. Enzim Y'nin ürünü enzim Z için substrattır. B.K.O + B + C ❍
yorumlarından hangileri yapılabilir? B.K.O + C + D ✓
B.K.O + D + E
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

Buna göre, mutant bakterilerde hangi maddenin
dönüşümünden sorumlu enzimin sentez emrini
veren gende bozulma olduğu söylenebilir?

A) Enzim 1 B) Enzim 2 C) Enzim 3

D) Enzim 4 E) Enzim 5

6. Aşağıdakilerden hangisini bulunduran bir enzim
türü yoktur?

A) Amino asit B) Vitamin C) Mineral

D) Steroid E) Peptit bağı

7. İnsanda nişasta amilaz enzimi tarafından sindirilir fakat 9. Protein yapılı enzimlerle ilgili,
üretilemez.
I. Basit olanlarının yapısında genelde protein olan bir
Bu durum amilaz enziminin aşağıdaki özelliklerden kısım bulunur.
hangisine sahip olmamasıyla açıklanabilir?
II. Bileşik olanlarının yapısında protein kısım dışında
A) İnaktif olarak üretilme organik veya inorganik yapılı yardımcı bir grup
B) Tersinir olarak çalışma daha bulunur.
C) Hücre içinde çalışma
D) Hücre içinde sentezlenme III. Gen kontrolünde sentezlenir.
E) Aktivasyon enerjisini düşürme ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

45

20TEST
Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen Faktörler

1. Sıcaklığa bağlı enzimatik bir tepkimenin hız değişimi 3. Aşağıdaki grafiklerde farklı enzim türlerinin pH
aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. değişimine tepkisi gösterilmiştir.

Pepsin Kimotripsin

Tepkime hızı Enzim aktivitesi Enzim aktivitesi

Optimum 2 468 6 8 10 12
Sıcaklık pH pH

0 10 20 30 40 50 60 Enzim aktivitesi Kolinesteraz Enzim aktivitesi Papain

Buna göre, Sıcaklık (oC)

I. Tepkime hızının 55 °C’den sonra tamamen 4 6 8 10 4 6 8 10
durmasının nedeni enzimleri oluşturan proteinlerin pH pH
yapısının yüksek sıcaklıkta bozulmasıdır.
Buna göre,
II. Optimum sıcaklık değeri aşıldığında tepkimenin hızı
artmaya başlar. I. Enzim türlerinin pH değişimine tepkisi birbirinden
farklılık gösterir.
III. 0 °C gibi düşük sıcaklıklarda genellikle enzimlerin
üç boyutlu yapısı bozulduğu için tepkimeler II. Bazı enzimler pH değişimine diğerlerine göre daha
yavaşlayıp durur. kararlıdır.

yorumlarından hangileri doğrudur? III. Bazı enzimler asidik ortamda bazıları da bazik
ortamda daha iyi aktivite gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
yargılarından hangileri doğrudur?
D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Kurutulmuş meyve ve sebzelerde mikroorganizmalar 4. Enzimlerin çalışmasında;
üreyemediği için çürümeden uzun yıllar saklanabilir. I. su,
II. pH,
Bu gıdaların uzun süre saklanabilmesi; III. sıcaklık
faktörlerinden hangileri etkilidir?
I. çürütücü canlıların enzimlerinin su oranı belirli bir
değerin altında çalışamaması,

II. meyve ve sebze enzimlerinin yalnız sulu ortamda
çalışması,

III. yüksek sıcaklığın meyve ve sebze enzimlerinin üç
boyutlu yapısını bozması

durumlarından hangileriyle açıklanabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

46 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Tepkime hızının enzim ve substrat konsantrasyonuna 7. Aşağıdaki şemada bir enzimin iki farklı inhibitörden
bağlı değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. etkilenme durumu gösterilmiştir.

Tepkime hızı etki mekanizması etki mekanizması Substrat

İnhibitör tip 1 Aktif yüzey İnhibitör
Tip 1

Enzim

Substrat Enzim-substrat İnhibitör tip 2 İnhibitör Substrat Değişmiş
kompleksi Tip 2 aktif yüzey
Serbest
Enzim Enzim

Zaman Bu inhibitörler aşağıdaki özelliklerden hangisine
ortak olarak sahiptir?
Buna göre,
A) Enzimin aktif bölgesini değiştirme
I. Substrat miktarının artışı serbest enzim miktarını da B) Substratın yapısını değiştirme
artırır. C) Enzim - substrat kompleksinin oluşmasını önleme
D) Organik yapılı olma
II. Substrat miktarı enzim miktarından az olduğunda E) Enzimin yapısında kalıcı değişim yapma
tepkime daha düşük hızda olur.

III. Substrat miktarının belirli bir değerden sonraki artışı
enzim - substrat doygunluğu nedeniyle tepkime
hızını artırmaz.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Enzimin çalışma hızını artıran madde veya faktörlere 8. Optimum koşullarda birim zamanda bir enzimin tek bir
aktivatör denir. aktif bölgesi tarafından ürüne dönüştürülen substrat
miktarına enzimin "dönüşüm (turnover) sayısı “denir.
Aktivatörlerle ilgili,
Enzimatik bir tepkimenin hızı, enzim etkisiyle birim
I. Pepsinojen gibi bazı inaktif enzimler hidroklorik asit zamanda oluşan ürünün veya ürüne dönüşen
(HCl), gibi inorganik maddelerle aktifleştirilir. substratın miktarına göre ifade edildiğine göre,

II. Bileşik enzimlerin yapısında bulunan kofaktörler de I. pH değişimi protein yapılı enzimin dönüşüm
bir tür aktivatördür. sayısını etkilediği için tepkime hızını etkiler.

III. Isı, ışık, pH değişimleri bir noktaya kadar aktivatör II. Sıcaklık değişimi protein yapılı enzimin dönüşüm
etki gösterir. sayısını etkilediği için tepkime hızını etkiler.

açıklamalarından hangileri doğrudur? III. Enzim miktarının artması enzimin dönüşüm sayısını
etkilemez fakat birim zamanda oluşan ürün
miktarını artırır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

47

21TEST
Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen Faktörler

1. Bir öğrenci eşit miktarda patates ve eşit miktarda H2O2 3. Bir öğrenci eşit miktarda patates ve eşit miktarda
koyduğu tüplerle aşağıdaki düzenekleri hazırlayarak nişastayı yapı birimlerine kadar yıkan enzim grubu
koyduğu tüplerle aşağıdaki düzenekleri hazırlayarak
gözlemeye başlıyor. Bir süre sonra Y düzeneğindeki gözlemeye başlıyor.Bir süre sonra kaplara glikoz
ayıracı ilave ettiğinde Y düzeneğindeki renk
renkli sıvının 1'den 2'ye doğru daha hızlı hareket ettiğini değişiminin daha önce başladığını gözlüyor.

gözlüyor.

Kıskaç Kılcal Kıskaç Kılcal

Kauçuk Renkli sıvı boru Kauçuk Renkli sıvı boru
boru boru

12 12

Nişasta sindiren
enzim grubu ve su

H2O2 H2O2 Parça
Patates
Parça İnce X İnce
Patates kıyılmış kıyılmış Y
patates patates
X
Y

Bu öğrenci düzeneklerdeki renkli sıvının hareket Bu öğrenci düzeneklerdeki renk değişim
hızlarındaki farklılığın nedeni olarak hızlarındaki farklılığın nedeni olarak
aşağıdakilerden hangisini belirtmelidir? aşağıdakilerden hangisini belirtmelidir?

(Patateste H2O2 yi H2O ve O2 ye parçalayan katalaz A) Tüplere birim zamanda geçen enzim miktarının
enzimleri bulunur.) farklı olması

A) Tüplere birim zamanda geçen enzim miktarının B) Substrat yüzeylerinin farklı olması
farklı olması C) Ortam pH'larınının farklı olması
D) Sıcaklık derecelerinin farklı olması
B) Substrat yüzeylerinin farklı olması E) Su miktarlarının farklı olması
C) Ortam pH'larınının farklı olması
D) Sıcaklık derecelerinin farklı olması
E) Su miktarlarının farklı olması

2. Enzimli tepkimelerle ilgili, 4. Enzimlere bağlanarak veya enzimi kararsız hâle
getirerek etkisizleştiren madde veya faktörlere inhibitör
I. Enzim ve substrat miktarı sürekli artarsa tepkime denir.
hızı sürekli artar.
İnhibitörlerlerle ilgili,
II. Enzim miktarı sabit, substrat miktarı sürekli artarsa
tepkime hızı belirli bir noktaya kadar artar ve tüm I. Enzimlerin etkinliğini yavaşlatır ya da geri
enzimler substratları ile birleştiğinde tepkime hızı dönüşümsüz olarak durdurur.
sabitlenir.
II. Siyanür, yılan, böcek ve akrep zehirleri, arsenik,
III. Enzim miktarı artarken substrat miktarı sabit ise kurşun, cıva gibi elementler, antibiyotikler ve bazı
tepkime hızı belirli bir noktaya kadar artar ve metabolik son ürünler inhibitörlere örnek verilebilir.
ortamda substrat kalmadığında tepkime durur.
III. Yüksek sıcaklık, ışık, pH değişimleri inhibitör etkisi
açıklamalarından hangileri doğrudur? gösterebilir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

48 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

5. Enzim miktarının sınırlı olduğu bir ortamda substrat 7. Bir araştırmacı aşağıdaki deney tüplerine proteinleri
yoğunluğunun tepkime hızı üzerine etkisi aşağıdaki yapı taşlarına kadar yıkan enzim grubunu ilave ediyor.
grafikte gösterilmiştir.
I II III

Tepkime Hızı Bu tüplerden I. sini buzlu suya koyarken II. sini oda
sıcaklığında, III. sünü ise alevde bekletiyor.

m0 m1 m2 II III
Substrat Miktarı I

Buna göre, kullanılan substrat miktarıyla ilgili, Bir süre sonra oda sıcaklığına getirdiği bu deney
tüplerine 24 saat bekledikten sonra amino asit
I. m0 - m1 aralığında tepkime hızını sınırlandıran faktör ayıracı ve protein ilave ettiğinde hangilerinde renk
substrat miktarıdır. değişimi gözlemelidir?

II. m1 - m2 aralığında tepkime hızını sınırlandıran faktör
enzim miktarı olabilir.

III. m1 olduğunda enzimler substrata doygun hâle
gelmiştir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Tohum depolarında hava sıcaklığı, bazı tohumların 8. Enzimlerin çalışma ortamının su oranı çalışma
yüzlerce yıl canlı kalabileceği –18 °C’ye kadar mekanizmaları üzerinde etkilidir. Genellikle su oranı %
düşürülmektedir. 15’in altında bulunan ortamlarda enzimler çalışamaz.
Kayra enzimlerin bu özelliklerinden faydalanarak
Bu depolarda tohumların uzun süre bozulmadan ve gıdaları çürütücü mikroorganizma faaliyetlerinden uzun
çimlenmeden kalması; süre korumak istiyor.

I. çürütücü canlılarının enzimlerinin düşük sıcaklıkta Aşağıdakilerden hangisi Kayra'nın enzimlerin bu
çalışamaması, özelliğini kullanarak yaptığı koruma faaliyetlerine
örnek gösterilemez?
II. tohumlardaki embriyoların çimlenmeyle ilgili
enzimlerinin düşük sıcaklıkta çalışamaması, A) Etin tuzlanması
B) Patlıcanların kurutulması
III. bitki enzimlerinin üç boyutlu yapısının yüksek C) İncirlerin reçel yapılması
sıcaklıkta bozulması D) Üzümlerin pekmez yapılması
E) Sebzelerin buzdolabına konulması
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesiyle
sağlanır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

49

22TEST
Enzimlerin Çalışmasını Etkileyen Faktörler

1. Aşağıdaki grafiklerin 1.sinde sınırlı substrat bulunan 3. Aşağıdaki grafiklerde numaralandırılmış eğriler hücrede
ortamda enzim konsantrasyonun, 2.sinde ise sınırlı gerçekleşen kimyasal olaylar sırasında, substrat,
enzim bulunan ortamda substrat konsantrasyonunun enzim, enzim -substrat kompleksi ve ürün
tepkime hızı üzerindeki etkisi gösterilmiştir. konsantrasyonunda meydana gelen değişimi
göstermektedir.
Ürün oluşum hızı (sınırlı Ürün oluşum hızı (sınırlı
substrat varlığında) enzim varlığında) 1
2
Konsantrasyon

Enzim yoğunluğu Substrat yoğunluğu 3
Grafik - 1 Grafik - 2
4
Bu grafiklerdeki eğrilerin birbirinden farklı Zaman
olmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur?
Buna göre numaralandırılan eğrilerle iligli,
A) Enzim ve substratın farklı yerlerde üretilmesi
I. Bir numaralı eğri substrat yoğunluğundaki değişimi
B) Enzimlerin protein yapılı, substratların karbohidrat göstermektedir.
yapılı olması
II. İki numaralı eğri ürün yoğunluğundaki değişimi
C) Substrat ve enzimin farklı yapı taşlarından oluşması göstermektedir.

D) Substratın tepkimeden etkilenirken enzimin III Üç numaralı eğri serbest enzim yoğunluğundaki
etkilenmemesi değişimi göstermektedir.

E) Substrat ve enzimin farklı bağlar içermesi IV. Dört numaralı eğri enzim - substrat kompleksinin
yoğunluğundaki değişimi göstermektedir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

2. Bir biyoloji öğretmeni enzimlerin özelliklerinden 4. Enzimatik bir tepkimede;
aşağıdakini yazarak öğrencilerinden örnek vermesini
istemiştir. I. ortama inhibitör karışması,

• Enzimler dış yüzeylerinden başlayarak substratlara II. tepkime ortamının sıcaklığının optimum sıcaklığın çok
etki eder. Substrat yüzeyi artırılabiliyorsa tepkime üzerine yükseltilmesi,
hızı da artar.
III. tepkime ortamının pH'ının optimum değerinin çok
Bu öğretmenin öğrencileri, altına düşürülmesi,

I. Besinlerin iyice çiğnendikten sonra yutulması, durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi enzim
sindirim tepkimelerini hızlandırır. substrat kompleksi oluşmasını önleyebilir?

II. Dilimlenmiş bir elma bütün bir elmaya göre daha
çabuk çürür.

III. Kaynatılan bir bardak süt kaynatılmamış bir bardak
sütten daha geç bozulur.

örneklerinden hangilerini vermelidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

50 Biyoloji