Biyoloji Logolu Baskı

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Selen biyoloji dersinde endositoz ve ekzositoz 9. Aşağıdaki tabloda hücre zarından madde geçiş
olaylarını karşılaştırmak için aşağıdaki tabloyu olaylarından bazıları ve özellikleri verilmiştir.
hazırlamıştır

Taşıma (✓: Var, ❍: Yok) Madde taşıma olayları
I II III
Endositoz Ekzositoz

Özellikler Yalancı ayak oluşturma ❍ ✓ ❍
Özellikler
I Büyük moleküllerin Büyük moleküllerin Zar yüzeyini azaltma ✓ ✓ ❍
taşınmasını sağlar. taşınmasını sağlar.

II Yoğunluk farkından Yoğunluk farkından ATP tüketimi ✓✓✓

etkilenmez. etkilenmez. Bu tabloda numaralandırılmış taşıma olayları
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
III Yalnızca canlı bazı Yalnızca canlı bazı adlandırılmıştır?
hücrelerde olabilir. hücrelerde olabilir.

IV Prokaryotlarda Prokaryotlarda I. olay II. olay III. olay
gerçekleşir. gerçekleşir. A) Fagositoz Pinositoz Ekzositoz
B) Fagositoz Ekzositoz Pinositoz
Hücre zar yüzey Hücre zar yüzey C) Pinositoz Fagositoz Ekzositoz
D) Pinositoz Ekzositoz Fagositoz
V alanında azalmaya alanında artmaya
E) Ekzositoz Fagositoz Pinositoz
neden olur. neden olur.

Selen'in, hazırladığı bu tablonun doğru olabilmesi
için numaralandırılan satırlardan hangisini
düzeltmesi gerekir?

A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

8. Aşağıdaki şemada ökaryotik hücrede meydana gelen 10. Aşağıdaki şemada ökaryotik hücrede meydana gelen
bir madde alım olayı gösterilmiştir. bir madde alım olayı gösterilmiştir.

Hücre dışı sıvı Makromolekül

Protein

Reseptör

Yalancı ayak

Lizozom

Besin kofulu

Sindirim kofulu Besin kofulu

Bu olay aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak Sitoplazma
adlandırılmıştır?
Bu olay aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
adlandırılmıştır?

A) Diyaliz B) Fagositoz C) Ekzositoz A) Pinositoz B) Diyaliz C) Ekzositoz

D) Difüzyon E) Ozmoz D) Difüzyon E) Ozmoz

101

18TEST 4. Büyük moleküller hücre zarının içeriye doğru
Büyük Moleküllerin Taşınması çökmesiyle oluşan ceplere alınır, bu cepler molekülü
sararak kopar ve sitoplazmaya geçer. Oluşan keseye
1. Aşağıdaki şemada bazı maddelerin hücre dışına besin kofulu moleküllerin bu şekilde hücreye
verilmesi gösterilmiştir. alınmasına da pinositoz adı verilir.

Hücre dışı Bu olayı gerçekleştiren hücrelerin zar yüzeyinin
sürekli küçülmesi;
Salgı kofulu
I. hücrenin yaşama ortamından su alarak turgorlu
Hücre içi hale geçmesi,

Bu olay aşağıdaki kavramlardan hangisiyle II. salgı ve boşaltım kofullarının ekzositoz sırasında
adlandırılır? zarla kaynaşması,

III. Golgi aygıtı ve endoplazmik retikulumun zar üretimi
yapması

durumlarından hangileri sayesinde önlenir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) Fagositoz B) Pinositoz C) Ekzositoz D) II ve III E) I, II ve III

D) Aktif Taşıma E) Basit difüzyon

2. Ekzositozla ilgili; 5. Akyuvarların monosit, euzonofil ve nötrofil çeşitlerinde
I. ATP harcanarak gerçekleşir. fagositoz olayları yaygın olarak gözlenir.
II. Prokaryot hücrelerde gerçekleşir.
III. Hayvan hücrelerinde gerçekleşebilir. Bu hücrelerde aşağıdaki organellerden hangisinin
IV. Hücre zar yüzeyinde artmaya neden olur. diğer hücrelere göre daha fazla bulunması
ifadelerinden hangileri doğrudur? beklenir?

A) Peroksizom B) Sentrozom

C) Lizozom D) Golgi aygıtı

E) Endoplazmik retikulum

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, III ve IV E) II, III ve IV

3. Endositozla ilgili; 6. Hücre içinde bulunan büyük moleküllü maddelerin
I. ATP harcanarak gerçekleşir. enerji harcanarak kofullar yardımıyla hücre dışına
II. Tüm canlı hücrelerde gerçekleşir. verilmesine ekzositoz denir.
III. Hücre zar yüzeyinde artmaya neden olur.
ifadelerinden hangileri doğrudur? Bu duruma;

I. böcekçil bitki,

II. ayrıştırıcı mantarlar

III. ayrıştırıcı bakteri
canlılarından hangilerinin sindirim enzimlerini

hücre dışına vermesi örnek olarak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

102 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Aşağıdaki Venn şemasındaki endositoz ve ekzositoz 9. Burak Öğretmen "hücre zarından madde taşınması"
olaylarına ait bazı özellikler gösterilmiştir. konusunu balık kılçığı tekniği ile işlerken tahtaya
aşağıdaki gibi bir balık kılçığı çizmiştir. Kılçığın
Endositoz Ekzositoz yüzeylerine bazı madde alış verişi olaylarını yazmıştır.

Fagositoz Ekzositoz

12 3

Bu şemada numaralanmış bölgelerle; ?
a. ATP tüketimiyle gerçekleşme,
b. hücre zar yüzeyini artırma, Aktif taşıma Pinositoz
c. moleküllerin hücre içine taşınmasını sağlama
özelliklerinin eşleştirilmesi aşağıdakilerin Burak Öğretmen balık kılçığı tekniğine uygun olarak

hangisinde doğru olarak verilmiştir? hazırladığı bu balığın "?" ile gösterilen kısmına

123 aşağıdakilerden hangisini yazmalıdır?
A) a b c
B) a c b A) Küçük moleküllerin taşınması
C) b a c B) Büyük moleküllerin taşınması
D) b c a C) ATP harcanan taşıma olayları
D) Hücre içine yapılan taşıma olayları
E) c a b E) Hücre dışına yapılan taşıma olayları

10. Ökaryot bir hücre zarının yapısı esas alınarak
oluşturulan yapay bir zarda (lipozom) aşağıdaki
olaylardan hangisi gerçekleştirilebilir?

A) Pinositoz B) Ozmoz C) Fagositoz

8. Aşağıdaki tabloda hücre zarından madde geçiş D) Aktif taşıma E) Ekzositoz
olaylarından bazıları ve özellikleri verilmiştir.

(✓: Var, ❍: Yok) Madde taşıma olayları 11. Hücre zarı ve zardan madde geçişleriyle ilgili
I II III IV V aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

ATP tüketimi ❍✓✓✓✓ A) Zar yapısı seçici geçirgenliğe neden olur.

Yoğunluk farkının önemi ✓ ✓ ❍ ❍ ❍ B) Bir maddenin ATP gereksinmeden zardan
difüzyonu bir tür pasif taşımadır.
Özellikler Zar yüzeyini artırma ❍❍❍❍✓
C) Aktif taşıma çözünenleri az yoğun oldukları
Besin kofulu oluşturma ❍❍✓ ✓❍ ortamdan çok yoğun oldukları ortama taşımak için
ATP kullanılır.
Bakterilerde gerçekleşme ✓ ✓ ❍ ❍ ❍
D) Büyük moleküller hücre dışına atılırken ATP
Hayvanlarda gerçekleşme ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ harcanmaz.

Bu tabloda numaralandırılmış olaylardan hangisi E) Büyük moleküller plazma zarından ekzositoz ve
ekzositoz olabilir? endositoz ile taşınırlar.

A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V 103

19TEST
Bilimsel Yöntem

1. Gözlem: Doğada gerçekleşen olaylar hakkında bilgi 3. Bilimsel yöntem basamaklarındaki bazı kavramların
(veri) toplamak için algılarımızın kullanılmasıdır. Veri açıklamaları şöyledir:
toplama için ölçüme dayanmayan duyu organlarıyla
yapılan gözlemler nitel gözlem, ölçmeye ve nesnel • Hipotez: Bilimsel bir problemin çözümünde olaylar
kıyaslamaya dayanan gözlemler ise nicel gözlem arasında ilişki kuran, olayları bir nedene bağlamak
olarak adlandırılır. için tasarlanan önermelerdir.

Buna göre, • Kontrollü deney: Bir olayı etkileyecek faktörlerden
sadece birinin değiştirilip diğerlerinin sabit
I. Havuzun suyu sıcak. tutulmasıyla yapılan deneylerdir.

II. İnsan vücut hücrelerinde 46 kromozom bulunur. • Gerçek: Herkes tarafından doğruluğu kabul edilen
ve aynı şartlarda aynı sonuçlara ulaşılan
III. Bebeklerin vücudundaki hücre sayısı yetişkinlere gözlemlerdir.
göre daha azdır.
Bu kavramlardan hangilerinin açıklaması doğru
IV. Elma ağacının yaprakları büyüktür. olarak verilmiştir?

gözlemlerinden hangileri nitel hangileri de nicel A) Yalnız hipotez
gözlemdir?
B) Yalnız kontrollü deney
Nitel gözlem Nicel gözlem
A) I ve II III ve IV C) Kontrollü deney ve Gerçek
B) I ve III II ve IV
C) I ve IV II ve III D) Hipotez ve Gerçek
D) II ve III I ve IV
E) Hipotez, Kontrollü deney ve Gerçek
E) II ve IV I ve III

2. Hipotez: Latince “önermek” anlamına gelen 4. “Tüm bakterilerde hücre duvarı bulunur” hipotezini
hipotithenoi kelimesinden köken alır. Bilimsel kuran bir araştırmacı verem hastalığına neden olan
problemlere çözüm önerisi getiren, öncül gözlem ve bakteride hücre duvarı bulunmadığını belirliyor.
deneylere dayanan test edilebilir açıklamalardır.
Bu araştırmacı bundan sonra aşağıdaki
İyi bir hipotezle ilgili, uygulamalardan hangisini yapmalıdır?

I. Kontrollü deneylerle sınanabilmelidir. A) Teori geliştirme
B) Hipotezini değiştirme
II. Var olan eldeki verileri kapsamalıdır. C) Tahmin yapma
D) Kontrollü deney yapma
III. Yeni verilere açık olmalıdır. E) Çıkarım yapma
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

104 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Kontrollü deney: Bir olayı etkileyecek faktörlerden 7. Bir öğrencinin “bitkilerin fotosentezi sonucu oksijen
sadece birinin değiştirilip diğerlerinin sabit tutulmasıyla açığa çıkar ve oksijen alevin parlamasına neden olur.”
yapılan deneydir. Kontrollü deneyde, deney grubunda gerçeğinden hareket ederek hazırladığı deney
test edilecek faktör değiştirilirken kontrol grubunda tüm düzeneğinde ışık kaynağının bitkiden uzaklığını; 20 cm,
şartlar sabit tutulur. Deney sonucunda iki gruptan elde 40 cm, 80 cm olarak değiştirip, her uzaklık için alevin
edilen veriler karşılaştırılır. Deneyde etkisi araştırılan parlaklık derecesini gözlediğinde ışık kaynağı bitkiden
değişkene bağımsız değişken denir. Bağımsız uzaklaştıkça alevin parlaklığının azaldığını belirliyor.
değişkene bağlı olarak değişen ise bağımlı (Bitkinin ışık yoğunluğuna alışması için her seferinde
değişkendir. 5-10 dakika beklendi.)

Bir öğrenci aşağıdaki deney düzeneğini hazırlıyor. Alev

I. alev II. alev Anahtar
Anahtar Anahtar
Elodea Işık
25 °C 5 °C Cetvel
Şeffaf cam Su dolu
Özdeş bitki Su şeffaf kap

Öğrencinin gerçekleştirdiği bu deneyin bağımlı ve Öğrencinin yapmış olduğu çalışmayla ilgili,
bağımsız değişkeni aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak verilmiştir? I. Bağımlı değişken alevin parlaklığıdır.
II. Bağımsız değişken ışık şiddetidir.
Bağımsız değişken Bağımlı değişken III. "Işık kaynağının bitkiden uzaklığı arttıkça fotosentez
A) Sıcaklık Alevin parlaklığı
B) Işık rengi Alevin parlaklığı hızı azalır." görüşünü destekler.
C) Sıcaklık Işık rengi açıklamalarından hangileri doğrudur?
D) Işık rengi Yaprak sayısı
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

E) Alevin parlaklığı Sıcaklık

6. Bilimsel bir problemin çözümünde; 8. Hipotez ile ilgili,

I. hipotezin kurulması, I. Bilimsel problemlere getirilen çözüm önerileridir.

II. tahminlerin yapılması, II. Kontrollü deneylerle yanlışlığı ispatlanırsa
değiştirilir.
III. kontrollü deneylerin yapılması
uygulamaları aşağıdakilerin hangisinde III. Kontrollü deneylerle doğruluğu ispatlanırsa
gerçeklere dönüşür.
gerçekleştirilme sırasına göre verilmiştir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II, III, I E) III, I, II D) II ve III E) I, II ve III

105

20TEST
Bilimsel Yöntem

1. Bir öğrenci özdeş su bitkileriyle aşağıdaki düzeneği 3. Bir öğrenci özdeş bitkilerle aşağıdaki düzenekleri
hazırlıyor. hazırlıyor.

Düzenek 1 Düzenek 2 Düzenek 3

I. alev II. alev
Anahtar
Mor Yeşil Mor
ışık ışık ışık

Mavi ışık Huni Yeşil ışık X Y Y
25°C 25°C gübresi gübresi gübresi
Özdeş
Elodea 5 °C 25 °C 25 °C

Su Sıcaklığın bitki büyümesine etkisini araştıran bu
öğrenci;

Bu deney düzeneğindeki bağımsız değişken I. düzenek 1'deki bitkiye diğer düzeneklerdeki kadar
aşağıdakilerden hangisidir? Y gübresi verme,

A) Işık şiddeti B) Işığın rengi II. düzenek 2'yi yeşil ışık yerine mor ışıkla aydınlatma,

C) Sıcaklık D) Oluşan O2 miktarı III. düzenek 3'ün sıcaklığını 5 °C’ye düşürme
değişimlerinden hangilerini yapmalıdır?
E) Alevin parklaklığı

A) Yalnız I B) Yalnız II

C) I ile II birlikte D) I ile III birlikte

E) II ile III birlikte

2. Bir öğrenci “Bitkilerin fotosentezi sonucu oksijen açığa 4. Bir öğrenci aşağıdaki deney düzeneğini hazırladıktan
çıkar ve oksijen alevin parlamasına neden olur.” bir süre sonra yalnız I. alevin parladığını gözlüyor.
gerçeğinden hareket ederek özdeş su bitkileriyle
aşağıdaki deney düzeneklerini hazırlayarak gözlemeye
başlıyor.

1. alev 2. alev 1. alev 2. alev 3. alev

Anahtar Anahtar Anahtar Anahtar
Siyah cam
Işık Işık Işık
25 oC 5 oC Şeffaf 25 oC 75 oC
cam
Yeşil ışık Mor ışık
25 oC
Şeffaf Siyah
cam cam

Düzenek 1 Düzenek 2 Düzenek 1 Düzenek 2 Düzenek 3

Işık renginin fotosentez hızına etkisini araştırmak Bu çalışma fotosentez hızı üzerinde;

isteyen bu öğrenci hazırladığı deney düzeneğinde; I. ışık,

I. düzenek 1'deki ışığı mor ışıkla değiştirme, II. sıcaklık,
II. düzenek 2'deki sıcaklığı 25 °C’ye ulaştırma,
III. düzenek 2'deki siyah camı şeffaf camla değiştirme, III. karbondioksit
uygulamalarından hangilerini yapmalıdır? faktörlerinden hangilerinin etkili olduğuna kanıt

oluşturur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

106 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Bir grup öğrenci sınıflarındaki saksılarda bulunan 7. Bir öğrenci özdeş bitkilerle aşağıdaki düzeneği
bitkilerin çiçek açmadığını belirledikten sonra aşağıdaki hazırlıyor.
çalışmaları yapıyor.
1. düzenek 2. düzenek 3. düzenek
I. “Bitkilerin yetiştiği toprakta yeterli besin maddesi
bulunmadığı için bitkiler çiçek açmıyor.” görüşünü ✓ 5 gr gübre ✓ 10 gr gübre ✓ 10 gr gübre
ileri sürüyor. ✓ 18 saat ışık ✓ 4 saat ışık ✓ 14 saat ışık
✓ 100 ml su ✓ 300 ml su ✓ 100 ml su
II. Gruplara ayrılan bitkilerden I. gruptaki bitkilere ✓ 25 °C ✓ 25 °C ✓ 0 °C
verilen günlük su miktarı 500 mL’den 1 L’ye
çıkarılıyor. II. gruptaki bitkilerin yetiştiği saksıya Bu düzeneklerde;
gübre ile zenginleştirilmiş yeni toprak ilave ediliyor.
I. 1.düzenekteki bitkiye verilen gübrenin 10 grama
III. Öğrenciler bitkilerin yetiştiği toprakta yeterli besin çıkarılıp ışıklanma süresi 14 saate düşürülürse 1 ve
maddesi bulunmadığı için bitkilerin çiçek açmıyorsa 3. düzeneğin karşılaştırılması,
yeterli besin maddesi eklendiğinde çiçek açmalıdır.
diye düşünüyor. II. 1. düzenekteki bitkiye verilen su miktarı 300 ml'ye,
2. düzenekteki bitkinin ışıklandırılma süresi 18 saate
Bu öğrencilerin gerçekleştirdiği bilimsel yöntem çıkarılıp 1 ve 2. düzeneğin karşılaştırılması,
basamaklarının eşleştirilmesi aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir? III. 2. düzenekteki bitkinin ışıklandırılma süresinin 14
saate çıkarılıp 3. düzenekteki bitkinin sıcaklığı 25 °C'
Hipotez Tahmin Kontrollü ye artırılırsa 2 ve 3. düzeneğin karşılaştırılması
deney
A) I II III uygulamaları ayrı ayrı yapıldığında bitki gelişimine
B) I III II etkisine ulaşılabilecek değişkenler aşağıdakilerin
C) II I III hangisinde doğru olarak verilmiştir?
D) II III I
E) III I
II

6. Bir öğrenci "hipertonik ortama konulan bitki hücreleri I. uygulama II. uygulama III. uygulama
hayvan hücrelerine göre daha az büzülür" görüşünü A) Sıcaklık Gübre miktarı Su miktarı
ileri sürüyor. B) Sıcaklık
C) Gübre miktarı Su miktarı Gübre miktarı
Bu araştırmacı bundan sonra aşağıdaki D) Gübre miktarı Sıcaklık Su miktarı
uygulamalardan hangisini yapmalıdır? Sıcaklık
Su miktarı
A) Bir grup bitki ve hayvan hücresini izotonik ortamda
beklettikten sonra mikroskopta gözleme E) Su miktarı Sıcaklık Gübre miktarı

B) Bir grup bitki hücresini hipertonik, hayvan hücresini
ise hipotonik ortamda beklettikten sonra
mikroskopta gözleme

C) Bir grup bitki ve hayvan hücresini hipertonik
ortamda beklettikten sonra mikroskopta gözleme

D) Bir grup bitki hücresini hipotonik, hayvan hücresini
ise hipertonik ortamda beklettikten sonra
mikroskopta gözleme

E) Bir grup bitki ve hayvan hücresini hipotonik
ortamda beklettikten sonra mikroskopta gözleme

107

21TEST
Hücre Zarının Yapısı ve Zardan Madde Taşınması

1. Aşağıdaki şemada bazı taşıma yöntemleri 3. Aşağıdaki grafiklerde yoğunluk farkına bağlı olarak
gösterilmiştir. kolaylaştırılmış ve basit difüzyon oranında meydana
gelen değişim gösterilmiştir.

XY Z Kolaylaştırılmış
Difüzyon
Difüzyon Oranı
Basit
Difüzyon

Bu taşıma yöntemleriyle ilgili, aşağıdaki ifadelerden Yoğunluk Farkı
hangisi yanlıştır?
Grafiklerdeki bu farklılığa kolaylaştırılmış
A) X, ilgili maddenin hücre ile ortam arasındaki difüzyonda;
yoğunluk farkını azaltır.
I. görev alan protein kanallarının sınırlı sayıda olması,
B) Y, suda çözünen maddelerin taşınabildiği
kolaylaştırılmış difüzyondur. II. görev alan protein kanallarının belirli bir maksimum
çalışma hızının olması,
C) Z, ilgili maddenin hücre ile ortam arasındaki
yoğunluk farkını artırır. III. ancak suda çözünebilen moleküllerin taşınabilmesi
durumlarından hangileri neden olmaktadır?
D) Y, ilgili maddenin hücre ile ortam arasındaki
yoğunluk farkını artırır. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

E) X, yağda çözünen maddelerin taşınabildiği basit
difüzyondur.

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hücrelerin bulunma ortamlarında meydan gelen 4. Hayvan hücrelerindeki hücre zarının yapısı ve
değişimlerle ilgili, işleyişiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
I. Hipertonik ortama konulan hücre, su alarak şişer.
A) Zar proteinlerinin sayısı ve dağılımı, bireyin
II. Hipotonik ortama konulan hücre, su kaybederek hücreleri arasında farklılık gösterebilir.
büzülür.
B) Zardaki çift fosfolipit tabaka zara destek sağlayan
III. İzotonik ortamda bekletilen hücrelerde birim kolesterol moleküllerini bulundurur.
zamanda alınan ve verilen madde oranları eşit
olduğu için herhangi bir şekil değişikliği gözlenmez. C) Hücre zarında bulunan proteinlerin bir kısmı çift lipit
tabakaya gömülüdür.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
D) Hücre zarından madde alışverişleri yalnızca protein
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II kanallardan yapılır.

D) II ve III E) I, II ve III E) Zardaki glikolipitler, bir bireyin hücre tipine göre
farklılık gösterebilir.
108
Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Aşağıdaki tabloda bazı taşıma olaylarına ait belirli 7. Bir öğrenci aşağıdaki deney düzeneğini hazırlıyor.
özellikler gösterilmiştir.

(✓: Var, ❍: Yok) Taşıma türleri Bağırsak torba
I II III
Özellikler Taşıma sırasında ATP ✓✓✓ Nişasta ve % 80’lik
harcanması glikoz çözeltisi
Zar yüzeyi büyüklüğünde ✓❍✓
değişime neden olma Saf su
Hücre içine doğru madde ✓✓❍ Beher
taşıma
Hücre dışına doğru madde ❍✓✓ Bir süre sonra,
taşıma
• Beherden aldığı bir miktar suyu deney tüpüne
Bu taşıma türleriyle ilgili, koyup Benedict çözeltisi damlatıyor.

I. Bir numaralı olay bakterilerde gerçekleşmez. • Behere kırmızı renkli lügol çözeltisi damlatıyor.
Bu öğrencinin;
II. İki numaralı olay hem prokarot hem de ökaryot
hücrelerde gerçekleşebilir. I. deney tüpündeki Benedict çözeltisinin kiremit
kırmızısına rengini alması,
III. Üç numaralı olay hücrede üretilen salgıların hücre
dışına verilmesini sağlar. II. beherdeki bağırsak torbanın içinin mavi-mor renk
alması,
açıklamalarından hangileri doğrudur?
III. beherdeki bağırsak torba dışında kalan sıvının
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II kırmızı renk alması

D) I ve III E) I, II ve III değişimlerinden hangilerini gözlemesi
beklenmelidir?

(Benedict çözeltisi, glikoz varlığında kiremit kırmızısı rengini
alır. Kırmızı renkli lügol, nişasta varlığında mavi-mor renk alır.)

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Büyük moleküllerin hücre zarının içeriye doğru 8. Bitki ve mantar hücreleri ile prokaryot canlıların hücre
çökmesiyle oluşan cepler yardımıyla hücre içine zarının dış kısmında koruyucu bir duvar vardır.
alınmasına endositoz denir. Bu olay sırasında hücre
zarının bir kısmı koparak koful oluşumuna katıldığı için Bu yapıyla ilgili,
hücre zarı yüzeyi küçülür.
I. Canlı ve esnektir.
Bu olay; II. Hücreyi dış ve iç etkilere karşı korur.
III. Üzerindeki geçitler sayesinde tam geçirgendir.
I. amip, açıklamalarından hangileri doğrudur?

II. bakteri,

III. akyuvar
hücrelerinden hangilerinde gerçekleşmez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

109

22TEST Hücre

1. Çok sayıda ribozomun aynı mRNA'ya birlikte 4. Kontraktil (kasılgan) kofullarla ilgili,
bağlanarak oluşturduğu komplekse polizom adı verilir.
I. Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena
Bu yapılar; gibi ökaryotik tek hücreli canlılarda bulunur.

I. çekirdek büyüklüğünü artırma, II. Hücre içine giren suyun fazlasının ATP harcanarak
hücre dışına atılmasını sağlar.
II. bir polipeptitten fazla miktarda üretme,
III. Hücreyi hemoliz olmaktan kurtarır.
III. birim zamanda üretilen RNA miktarının artırma yargılarından hangileri doğrudur?
durumlarından hangilerinin gerçekleştirilmesini
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Endoplazmik retikulumlarla ilgili sunum hazırlayan 5. Bir hayvan hücresinde sentezlenen protein
bir öğrenci aşağıdaki ifadelerinden hangisini moleküllerine karbonhidrat moleküllerinin
değiştirmelidir? eklenmesi ve bu protein moleküllerinin
farklılaştırılması;
A) Asidik-bazik tepkimelerin birbirine karıştırılmadan
gerçekleştirilmesini sağlar. I. lizozom,

B) Steroit yapılı bazı hormonların sentezinde görev alır. II. mitokondri,

C) Karaciğer hücrelerinde depolanan glikojenin III. Golgi cisimciği,
glikoza parçalanmasında görev alır.
IV. granüllü endoplazmik retikulum
D) Granüllü endoplazmik retikulumdan kopmalarla organellerinin hangilerinde gerçekleşir?
Golgi aygıtını oluşturur.
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Çizgili kas hücrelerinde kasılma için gerekli olan
kalsiyum iyonlarını depolar. D) I, III ve IV E) II, III ve IV

3. Hücre dışı sindirim yapan ökaryot hücrelerde; 6. Hücre zarından gerçekleştirilen madde alışverişi
olaylarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
I. Golgi aygıtı, yanlıştır?

II. hücre zarı, A) Kolaylaştırılmış difüzyonda ATP harcanmaz.
B) Fagositoz olayı bakterilerde gerçekleşebilir.
III. granüllü endoplazmik retikulum C) Ekzositoz olayında ATP harcanır.
yapılarının aşağıdakilerin hangisinde verilen sırayla D) Pinositoz hücre zar yüzeyinde azalmaya neden

görev yapması sonucu hücre dışına enzim olur.
salgılanır? E) Aktif taşıma canlılığını yitirmiş hücrelerde

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III gerçekleşmez.

D) III, I, II E) III, II, I Biyoloji

110

Çözüm Merkezi

Full Yap

7. Aşağıdaki görsellerde bazı moleküllerin hücre zarından 9. Ayşe hücre sunumu için aşağıdaki karşılaştırma
taşınması gösterilmiştir. tablosunu hazırlamıştır.

I Hücre dışı Hücre dışı II Hücre türü Hücre şekli Özellik

Bakteri Prokaryot yapılıdır.
hücresi
Peptidoglikan içeren
hücre duvarı bulunur.

Hücre içi Hücre içi McGraw Hill, Biology

III Hücre dışı Ökaryot yapılıdır.

Protistler Bazıları sil, kamçı ve
yalancı ayaklarıyla
hareket eder.

Hücre içi Bitki Ökaryot yapılıdır.
hücresi
Bu şemada numaralandırılan olaylardan hangileri Selüloz içeren hücre
kolaylaştırılmış difüzyondur? duvarı bulunur.

İleri yapılı türlerinde
sentriyol bulunmaz.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Prokaryot yapılıdır.

D) I ve III E) II ve III Mantar Selüloz içeren hücre
hücresi duvarı bulunur.

Nişasta sentezler.

Hayvan Ökaryot yapılıdır.
hücresi Hücre duvarı bulunmaz.
Sentriyol bulundurur.
Plastit bulundurmaz.

Ayşe'nin arkadaşları bu tablodaki hücrelerden
hangisine ait bilgilerin düzeltilmesini istemelidir?

8. Bir hücre, çevresi ile molekül ve iyon alışverişi yapmak A) Bakteri B) Protist C) Bitki
zorundadır. Bu süreç plazma zarının seçici geçirgenliği
tarafından denetlenir. D) Mantar E) Hayvan

Buna göre, 10. “Aşağıdaki olaylardan hangisini gerçekleştirmesi bir
hücrenin ökaryot olduğunun kanıtı sayılır?”
I. Lipid içerisinde çözünebilen moleküller zarlardan
kolayca geçebilir. Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci aşağıdakilerden
hangisini işaretlerse soruyu doğru cevaplamış
II. İyonlar genellikle zardan geçmelerine yardımcı olur?
olacak özgül taşıyıcı proteinlere gereksinim duyar.
A) Enzim sentezi B) Aktif taşıma
III. Büyük yapılı moleküller ekzositozla dışarı atılır.

durumlarından hangileri zarın seçici geçirgenliği ile
ilgilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Fotosentez D) Endositoz

D) II ve III E) I, II ve III E) Oksijenli solunum

111

23TEST Hücre

1. Bir grup öğrenci proje çalışması kapsamında “ Işık 4. Larry Frye ve Michael Edidin, 1970 yılında fare ve insan
şiddeti fotosentez hızını etkiler ” görüşünü ileri sürerek hücrelerine ait zarları kaynaştırarak hibrit hücre ürettiler
araştırmaya başlıyor. öğrencilerin bu amacıyla yaptığı ve yaklaşık bir saat içinde zar proteinlerinin aşağıdaki
çalışmaların aşamaları aşağıda verilmiştir. durumu aldığını gözlemledi.

• Elodea bitkisini her iki ucunu keserek su dolu cam Zar proteinleri
bir tüpe yerleştirmişlerdir.
fare insan hibrit proteinler
• Işık kaynağını bitkinin 10 cm uzağına yerleştirip 5 hücresi hücresi hücre karışır. (1 saat)
dakika içinde bitkiden çıkan kabarcık sayısını
saymış ve kaydetmişlerdir. Araştırmacıların yaptığı bu çalışma aşağıdaki
görüşlerden hangisine destek sağlar?
• Işık kaynağını bitkinin 20 cm uzağına yerleştirip 5
dakika içinde bitkiden çıkan kabarcık sayısını A) Canlıların hücre zar yapılarında bulunan proteinler
saymış ve kaydetmişlerdir. aynı amino asit dizilimine sahiptir.

• Bulgularına göre ışık şiddetinin artmasının B) Proteinler fosfolipitlerin arasında hareket edebilme
fotosentez hızını olumlu etkilediğini kaydetmişlerdir. yeteneğine sahiptir.

Öğrencilerin bu proje çalışmasında aşağıdakilerin C) Hücrelerin hibritleştirilmesi zarın seçici geçirgenlik
hangisi yer almaz? özelliğinin yitirilmesine neden olur.

A) Kontrollü deney yapma B) Gözlem yapma D) Zarda bulunan fosfolipitler proteinlerin hareketini
engeller.
C) Çıkarım yapma D) Teori oluşturma
E) Hibrit hücrelerinin zarlarında esneklik özelliği
E) Hipotez oluşturma bulunmaz.

2. Bir hücredeki yaşlanmış ve yıpranmış organellerin
lizozom enzimleri tarafından parçalanması
aşağıdaki kavramlardan hangisiyle adlandırılır?

A) Otoliz B) Hemoliz C) Otofaji

D) Plazmoliz E) Deplazmoliz

3. İnsan sinir hücrelerinin büyük bir çoğunluğunda 5. Suyun çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu
sentrozomlar embriyonik gelişiminin dördüncü ayı ortama doğru seçici geçirgen zardan geçişine osmoz
sonunda sinir hücrelerinden uzaklaştırılır. denir.

Bu olay ilgili sinir hücrelerinin aşağıdaki Bu olayla ilgili,
yeteneklerinden hangisini kaybetmesine neden
olur? I. Suyun özel bir seçici geçirgen zardan difüzyonudur.

A) Endositoz yapma B) Bölünebilme II. Ortamlar arasındaki yoğunluk farkının azalmasına
neden olur.

III. Suyun hareketi için hücrenin ATP harcaması
gereklidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

C) Ekzositoz yapma D) ATP sentezleme A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) Aktif taşıma yapma D) II ve III E) I, II ve III

112 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap

6. Bir paramesyumun yaşama ortamı olan tatlı suya t0 8. Yasemin Öğretmen hücre zarından madde
anından t1 anına kadar tuz ilavesi yapılıyor. taşınmasıyla ilgili soruları yazdığı kâğıtların diğer
yüzeylerine cevaplarını da yazarak öğrencilerine
Bu paramesyumla ilgili aşağıdaki grafiklerden dağıtıyor. Öğrencilerinden soruları cevaplamalarını ve
hangisi doğrudur? kâğıdı çevirip cevapları kontrol etmelerini isteyen
öğretmenin öğrencilerinin aldığı sorular ve cevapları
A) B) aşağıda verilmiştir.
Mitokondri çalışma hızı
Mitokondri çalışma hızı Öğrenci Soru Cevap

Berke Hücre zarının dışa doğru yalancı Fagositoz
Öykü ayak oluşturması sayesinde büyük
t0 t1 Zaman t0 t1 Zaman Fatih moleküllü maddelerin hücreye
C) D) alınması olayının adı nedir?

Mitokondri çalışma hızı Mitokondri çalışma hızı Hücre zarının içe doğru cep Pinositoz
oluşturması sayesinde büyük
moleküllü maddelerin hücreye

alınması olayının adı nedir?

Küçük yapılı maddelerin hücre

t0 t1 Zaman t0 t1 Zaman zarındaki protein kanallar sayesinde Aktif
E) çok olduğu bölgeden az olduğu taşıma
bölgeye taşınması olayının adı

nedir?

Mitokondri çalışma hızı Cansu Büyük yapılı maddelerin koful Ekzositoz
yardımıyla hücre zarından dışarıya
verilmesi olayının adı nedir?

Kayra Küçük yapılı maddelerin hücre
zarındaki lipit tabakada çözünerek Basit
t0 t1 Zaman çok olduğu bölgeden az olduğu böl- difüzyon
geye taşınması olayının adı nedir?

Bu konuyu iyi bir şekilde öğrenmiş olan
öğrencilerden hangisi sorunun arkasında yazılan
cevabın hatalı olduğunu ifade etmelidir?

A) Berke B) Öykü C) Fatih

D) Cansu E) Kayra

7. Mitokondrilerle ilgili, 9. Aşağıdakilerden hangisi hem bitki hem de hayvan
hücre zarlarında bulunan moleküllerden biri
I. Kendine özgü DNA'ları sayesinde gerektiğinde değildir?
çekirdeğin kontrolünde çoğalabilir.

II. Taşıdığı ribozomlarda ihtiyaç duyduğu proteinlerin
bir kısmını sentezleyebilir.

III. Bulundurduğu enzimler sayesinde oksijenli
solunum ile ATP sentezler.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Glikoprotein B) Glikolipit C) Fosfolipit

D) II ve III E) I, II ve III D) Selüloz E) Protein

113

24TEST Hücre

1. Yağı çözen ve yağda çözünen maddelerin zardan 4. Kofullar genel olarak;
geçiş hızı, suda çözünen maddelerin geçiş hızından
daha yüksektir. I. besin kofulları,
II. salgı kofulları,
Buna göre, III. depo kofulları ,
IV. kontraktil (kasılgan) kofullar
I. A, D, E, K vitaminleri gibi yağda çözünenler B, C
vitaminleri gibi suda çözünenlere göre zarı daha olmak üzere dört çeşittir.
kolay geçer. İnsan hücrelerinde bu çeşitlerden hangileri

II. Alkol, eter, benzen gibi yağı çözenler yağda oluşamaz?
çözünen A, D, E, K vitaminlerine göre zarı daha
kolay geçer. A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve IV

III. B, C vitaminleri gibi suda çözünenler alkol, eter, D) I, III ve IV E) II, III ve IV
benzen gibi yağı çözenlere göre zarı daha kolay
geçer.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hayvan hücrelerinde aşağıdaki organellerden 5. Ökaryot hücrelerde ribozomlar;
hangisinde bulunan enzimlerin faaliyeti sonucunda I. mitokondri,
oksijen açığa çıkar? II. kloroplast,
III. granüllü endoplazmik retikulum
organellerinin hangilerinde bulunur?

A) Lizozom B) Peroksizom C) Koful A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Mitokondri E) Golgi aygıtı D) II ve III E) I, II ve III

3. Hücre zarında bulunan glikoproteinler ve 6. Fagositoz sırasında gerçekleşen;
glikolipitler;
I. zar yüzey alanının azalması,
I. uyarıların algılanması,
II. mitokondri faaliyetlerinin hızlanması,
II. hücrelerin birbirini tanıması,
III. besin kofulunun oluşması
III. hücre zarının seçici geçirgenliğini denetlenmesi olaylarından hangileri pinositoz sırasında da
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde
meydana gelir?
görev alır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

114 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap

7. Lizozomlarla ilgili, 10. Kloroplastlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
I. Fagositozla yutulan bakteri ve virüslerle yabancı
maddeleri etkisiz hâle getirir. A) Bitkilerin yapraklarıyla atmosferden aldığı CO2’i,
kökleriyle topraktan aldığı sudaki hidrojenleri ışık
II. Spermin yumurtaya girmesinde etkilidir. varlığında birleştirerek besin ve O2 üretir.

III. Herhangi bir etki sonucu zarı parçalanırsa enzimler B) Çift katlı zarla çevrili organellerdir.
sitoplazmaya dağılır ve hücre kendini sindirir.
C) Güneş enerjisisini kimyasal bağ enerjisine
açıklamalarından hangileri doğrudur? çevrilmesini sağlayan klorofilleri iç zar kıvrımlarında
bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) Stroma adı verilen sıvısında halka şeklinde DNA
D) II ve III E) I, II ve III molekülü, tüm RNA çeşitleri, ribozomlar ile enzimler
bulunur.

E) Fotosentez yapabilen ökaryotlarda bulunurken
prokaryotlarda bulunmaz.

8. Mitokondri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 11. Bir bilim adamının bir hücreli bir alg türüyle yaptığı
yanlıştır? deney ve sonuçları aşağıda verilmiştir.

A) Kendine özgü ribozomlara sahiptir. Boyun
B) Hücre bölünmesinden bağımsız olarak çoğalabilir. kesiliyor.
C) Kendine özgü kalıtsal materyale sahiptir.
D) Oksijenli solunum yapan tüm canlılarda bulunur. Çekirdek
E) Krista adı verilen zar kıvrımlarına sahiptir. çıkarılıyor.

9. Granüllü endoplazmik retikulum; Çekirdek Y algi
çıkarılıyor
I. Zarları üzerindeki ribozomlarda sentezlenen Çekirdek
proteinlere karbonhidrat bağlar. X algi aktarılıyor.

II. Karaciğer hücreleri gibi görevi fazla miktarda enzim X algi
ve protein salgılamak olan hücrelerdeki oranı
fazladır. Bu deney, çekirdekle ilgili,

III. Hem kendi zarı hem de diğer hücresel zarlar için I. Bütün hücrelerde bulunur.
proteinleri farklılaştırır. II. Protein senteziyle ilgili emirleri gönderir.
III. Hücre şeklinin belirlenmesiyle ilgili özellikleri
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde rol
alır? bulundurur.
görüşlerinden hangilerine destek olur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

115

25TEST 4. Aşağıdaki tabloda bazı organellere ait bilgiler
1. ve 2. Ünite verilmiştir.

1. İnsan hücrelerinde aşağıdaki özelliklerden (✓: Var, ❍: Yok) Hücresel yapılar
hangisine sahip enzim bulunmaz? I II III IV V

A) İnaktif olarak sentezlenme Gelişmiş bitki ✓✓✓❍✓
B) Glikozu temel yağ asitlerine dönüştürme
C) Tekrar kullanılabilme hücrelerinde bulunabilme
D) Substrat ile hücre dışında etkileşme
E) Çift yönlü (tersinir) çalışma Özellikler Hayvan hücrelerinde ❍✓✓✓✓
bulunabilme

Kendine özgü DNA ✓❍❍❍✓
bulundurma

Bakteri hücrelerinde ❍❍✓❍❍
bulunabilme

Bu tabloya göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?

2. Vitaminler hormonlardan farklı olarak; A) l numaralı yapı plastit türlerinden biri olabilir.
I. düzenleyici olma, B) lI numaralı yapı peroksizom olabilir.
II. organik yapılı olma, C) III numaralı yapı sentrozom olabilir.
III. koenzim olabilme D) lV numaralı yapı lizozom olabilir.
özelliklerinden hangilerine sahiptir? E) V numaralı yapı mitokondri olabilir.

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

3. Hayvan hücrelerinin bulunduğu ortama sadece Golgi 5. Canlılar, iç ve dış ortamdan gelen uyaranlara tepki
cisimciğini işlevsiz hale getiren bir kimyasal madde gösterir. Bu durum, canlıların çevreleriyle uyum içinde
koyuluyor. olmaları ve yaşamlarını devam ettirebilmeleri açısından
önemlidir. Canlıların uyarılara gösterdiği tepkiler
Bu işlemden sonra bu hücrelerde aşağıdaki birbirinden farklıdır.
olaylardan hangisinin gerçekleştirilmesinde
aksama beklenmez? Buna göre;

A) Salgı üretimi I. ses duyan hamam böceklerinin kaçışması,
B) Glikolipitlerin işlevsel hale gelmesi
C) Glikoproteinlerin işlevsel hale gelmesi II. böcekkapan bitkisinin böceğin konmasıyla
D) Protein sentezleme yapraklarını kapatması,
E) Fosfolipitlerin farklılaştırılması
III. mandaların aşırı sıcaklarda serinlemek için suya
116 girmesi

durumlarından hangileri uyarana verilen
tepkilerdendir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

6. Bir öğrenci içinde U borusu şeklindeki düzeneğin X 8. Aşağıdaki şekil alglerle yapılan deneyleri ve sonuçlarını
koluna bir miktar glikoz çözeltisi Y koluna da bir kaç göstermektedir.
amip ekliyor. Bir süre sonra Y kolundaki sıvıdan
örnekler alarak glikoz ayıracı olan fehling çözeltisiyle Bir hücreli algin şapkası boyun bölgesinin altından
ısıttığında örneklerde renk değişimi gözlemlemiyor. kesildiğinde bir süre sonra çekirdekli kısımın kendisine
yeni bir boyun ve şapka yaptığı görülmüştür.
X kolu Y kolu
Sap
Glikoz Birkaç I. deney Kesilen yer
çözeltisi amip Çekirdek

Seçici geçirgen zar KökII. deney

Bu düzenekte aşağıdaki olaylardan hangisi Bir hücreli algin şapkası boyun bölgesinin üstünden
gerçekleştiği için Y kolundan alınan örnekler glikoz kesildiğinde bir süre sonra çekirdekli kısımın kendisine
ayıracıyla renk değiştirmemiştir? yeni bir şapka yaptığı görülmüştür.

A) X kolundan Y koluna glikoz geçememesi Kesilen yer

B) Amiplerin Y kolundan X koluna geçen glikozları Çekirdek
difüzyonla alması Kök

C) Amiplerin aktif taşıma yapması nedeniyle kapta Bir hücreli algin şapkası boyun bölgesi kessilip
glikoz kalmaması çıkarıldığında çekirdeksiz olan boyun bölümünün
kendisine yeni bir şapka yaptığı görülmüş fakat
D) Amiplerin canlılığını yitirmesi boynun üst kısmı tekrar kesildiğinde yeni şapka
yapılamadığı görülmüştür.
E) Y kolundan X koluna ozmozla su geçmesi

III. deney Kesilen yer Kesilen yer

7. Aşağıdaki şemada bir bitki hücresinde bulunan Kesilen yer
organeller numaralandırılmıştır.
Çekirdek
Kök

I Endoplazmik Kromoplast IV Bu bir hücreli alg türüyle ilgili aşağıdaki yargılardan
retikulum hangisine varılabilir?

II Kloroplast Koful V A) Hücre onarımında çekirdeğin rolü yoktur.
III Mitokondri B) Sitoplazmada üretilen maddeler hemen yıkılır.
C) Hücre yenilenmesi çekirdek kontrolünde
Bu şemadaki numaralandırılmış yapılardan hangisi
inorganik maddelerden organik besin sentezini gerçekleşir.
gerçekleştirir? D) Hücrenin onarımı sitoplazma kontrolünde olur.
E) Çekirdekte üretilen maddeler hemen yıkılır.
A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

117

26TEST 3. Bir kobay embriyosunun dört farklı dokusundan alınan
1. ve 2. Ünite hücreler ayrıştırılarak izotonik (% 0,9) tuz çözeltisine
konuluyor. Bir süre sonra her dokunun hücrelerinin
1. Bir öğrenci % 30'luk X çözeltisini tabanını bağırsak deney kabının farklı bölgelerinde kendi aralarında
zarıyla kapladığı cam hunilere koyarak hazırladığı toplandıkları tespit edilmiştir.
düzenekleri yoğunluklarını bilmediği K, L, M
çözeltilerine daldırıyor. Bir süre sonra meydana gelen
değişim aşağıda verilmiştir.

A C
dokusu dokusu

B D
dokusu dokusu

X X X A C
çözeltisi çözeltisi çözeltisi dokusu dokusu

D B
dokusu dokusu

K L M Bu dokulara ait hücrelerin kendi aralarında bir
çözeltisi çözeltisi çözeltisi topluluk oluşturması aşağıdakilerden hangisinin
benzer olmasıyla açıklanabilir?
Bu çözeltilerle ilgili,

I. K çözeltisi suda çözünebilen monomerlerle A) Hücre zarındaki kolesterol oranı,
hazırlanmıştır. B) Çekirdek DNA larının nükleotit dizilimi,
C) Hücre zarındaki glikoprotein sayısı ve dağılımı
II. L çözeltisinin yoğunluğu M çözeltisinden fazladır. D) Mitokondri sayısı
E) Hücre zarı / koful oranı
III. M çözeltisi, K çözeltisinden daha yoğundur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Bir hücrede steroit yapısındaki bir salgının 4. Hücrede üretilen proteinlerle ilgili, aşağıdaki
üretilmesinden kana salgılanmasına kadar; açıklamalardan hangisi yanlıştır?

I. hücre zarı, A) Hücre zarında bulunan proteinler endoplazmik
retikulum zarındaki ribozomlarda üretilir.
II. granülsüz endoplazmik retikulum,
B) Sitoplazmada kullanılacak proteinler genel olarak
III. golgi aygıtı serbest ribozomlarda üretilir.
organelleri hangi sırayla işlev görür?
C) Organel zarlarında bulunan proteinler endoplazmik
A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III retikulum zarındaki ribozomlarda üretilir.

D) II, III, I E) III, I, II D) Hücre dışına gönderilecek proteinler serbest
ribozomlarda üretilir.
118
E) Lizozomda görev yapan enzimlerin protein kısmı
endoplazmik retikulum zarındaki ribozomlarda
üretilir.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

5. Aşağıdaki tabloda ökaryot hücrelerde bulunan 7. Aşağıdaki Venn şemasındaki mitokondri ve kloroplast
organellerle ilgili bazı özellikler verilmiştir. organellerine ait bazı özellikler gösterilmiştir.

Organeller Mitokondri Kloroplast
I II III
(✓: Var, ❍: Yok) ❍✓✓ 12 3
Oksijen açığa çıkarma
Özellikler
Oksijen tüketme ✓❍✓

Zehirli maddeleri zehirsizleştirme ❍ ❍ ✓ Bu şemada numaralanmış bölgelerle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bu organellerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır? A) "ATP sentezleme" ifadesi 1 numaralı bölgeye
yazılmalıdır.
A) I numaralı organel hücre metabolizması için gerekli
ATP'yi sentezler. B) "Çift zarlı olma" ifadesi 2 numaralı bölgeye
yazılmalıdır.
B) II numaralı organel inorganik maddelerden organik
besin sentezler. C) "Halkasal DNA bulundurma" ifadesi 2 numaralı
bölgeye yazılmalıdır.
C) III numaralı organel çift zarlıdır. .
D) "Klorofil pigmenti bulundurma" ifadesi 3 numaralı
D) II numaralı organel klorofil pigmentlerine sahiptir. bölgeye yazılmalıdır.

E) III numaralı organel bitki ve hayvan hücrelerinde E) "Hem bitki hem de insan hücrelerinde bulunma"
bulunur. ifadesi 1 numaralı bölgeye yazılmalıdır.

6. Takım hâlinde çalışan enzimlerde son ürün miktarı belli 8. Polisakkaritlerin;
bir değere ulaştığında metabolik yolun son ürünü
metabolik yolda yer alan bir enzime bağlanarak o I. fotosentezle üretilen glikozun hücre
enzimin çalışmasını durdurur. Böylece metabolik yol lökoplastlarında depolanmasıyla oluşan,
kontrol edilir. Bu olaya feed back (geri besleme)
mekanizması denir. II. insanlarda vücuda alınan glikozun fazlasının
kaslarda ve karaciğerde depolanmasıyla oluşan,
Bu mekanizma sayesinde;
III. bitkilerde hücre zarında sentezlenerek hücre
I. substratların gereksiz yere tüketiminin önlenmesi, duvarının yapısına katılan

II. gereğinden fazla ürün üretiminin önlenmesi, çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?
III. hücrenin gereğinden fazla enerji harcamasının
önlenmesi I II III
A) Nişasta Selüloz Glikojen
durumlarından hangilerinin gerçekleştirilmesi B) Nişasta Glikojen Selüloz
sağlanır? C) Selüloz Nişasta Glikojen
D) Selüloz Glikojen Nişasta
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
E) Glikojen Nişasta Selüloz
D) II ve III E) I, II ve III

119

TEST

1. ve 2. Ünite

9. Pınar Öğretmen hücre organelleriyle ilgili soruları 11. İzotonik çözelti: Yoğunluğu hücrenin sitoplazma
yazdığı kâğıtların diğer yüzeylerine cevaplarını da yoğunluğuna eşit olan çözeltidir.
yazarak öğrencilerine dağıtıyor. Öğrencilerinden
soruları cevaplamalarını ve kâğıdı çevirip cevapları Buna göre;
kontrol etmelerini isteyen öğretmenin öğrencilerinin
aldığı sorular ve cevapları aşağıda verilmiştir. I. lenf sıvısı,

Öğrenci Soru Cevap II. kan plazması,

Salgıların paketlenip hücre dışına III. serum fizyolojik
sıvılarından hangileri hayvan hücreleri için izotonik
Ayşenur gönderilmesini sağlayan Golgi aygıtı
ortamdır?

organelin adı nedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Hücre metabolizması için gerekli D) II ve III E) I, II ve III
ATP'nin üretildiği organelin adı
Erdem nedir? Mitokondri

Hayvan hücrelerinde oksijenin Kloroplast
Naz açığa çıkarılıp kullanılmasını

sağlayan organelin adı nedir?

Özge Hücre içindeki yıpranmış ve Lizozom
yaşlanmış organellerin
parçalanmasını sağlayan 12. Ökaryot canlılarla ilgili,
organelin adı nedir?
I. Hücrelerinde zarla çevrili çekirdekleri yoktur.
Bitkilerin yaprak, gövde ve kök II. Hücrelerinde zarlı organellere sahiptir.
Alperen hücrelerinde nişastayı depolayan Lökoplast III. Bazı bireyleri bir hücreden oluşurken bazıları da

organelin adı nedir? çok hücrelidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
Bu konuyu iyi bir şekilde öğrenmiş olan bu
öğrencilerden hangisi sorunun arkasında yazılan
cevabın hatalı olduğunu ifade etmelidir?

A) Ayşenur B) Erdem C) Naz A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Özge E) Alperen D) II ve III E) I, II ve III

10. Bir bitki hücresinin, aşağıdaki olaylardan hangisi 13. Hücre içinde üretilen enzim, hormon ve süt gibi büyük
için ATP harcaması gerekmez? moleküllü maddelerin enerji harcanarak kofullar
yardımıyla hücre dışına verilir.
A) Glikojen sentezi B) Zardan oksijen geçişi
Bu olay aşağıdaki kavramlardan hangisiyle
adlandırılır?

C) RNA sentezi D) Hücre bölünmesi A) Endositoz B) Ekzositoz C) Hemoliz

E) Protein sentezi D) Aktif Taşıma E) Difüzyon

120 Biyoloji

3. ÜNİTE

CANLILAR DÜNYASI

Sınıflandırmanın Genel Özellikleri
Prokaryot Canlılar (Bakteri, Arke)
Ökaryot Canlılar (Protist, Bitki, Mantar, Hayvan)
Virüsler

edu

1TEST Sınıflandırmanın Genel Özellikleri

1. Canlılar; 3. Embriyolojik ve filogenetik kökenleri farklı, görevleri
aynı olan organlara analog organ denir.
I. canlı türlerini birbirinden ayırt edebilecek düzenli bir
sistem oluşturma, Buna göre;

II. biyolojik çeşitliliği ve bunun dünya üzerindeki I. sinek kanadı - kuş kanadı,
dağılımının nasıl olduğunu anlama,
II. yarasa kanadı - insan kolu,
III. benzer özelliklere sahip canlıların farklı şekillerde
adlandırılması sonucu oluşabilecek karışıklıkları III. atın ayağı - insanın ayağı
engelleme organ eşleştirmelerinden hangileri analog organlara

amaçlarından hangilerini gerçekleştirmek için örnek gösterebilir?
sınıflandırılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Aristo ve öğrencileri canlıları bitkiler ve hayvanlar 4. Filogenetik (Doğal) sınıflandırma: Canlıların akrabalık
olarak iki ana grup altında toplamış, daha sonra bunları derecelerine göre yapılan, canlıların tüm biyolojik
alt gruplara ayırarak bitkileri; yapı ve büyüklüklerine karakterlerinin göz önünde bulundurulduğu
göre otlar, çalılar ve ağaçlar olarak hayvanları; suda ve sınıflandırmadır.
karada yaşayanlar ile uçanlar şeklinde sınıflandırmıştır.
Bu sınıflandırma ampirik (yapay) sınıflandırma olarak Bu sınıflandırmada;
adlandırılmıştır.
I. fizyolojik benzerlik,
Bu sınıflandırmada canlılara ait;
II. anatomik benzerlik,
I. doku ve organlarının görev benzerliği
III. biyokimyasal özelliklerin benzerliği
II. yaşama ortamları, durumlarından hangileri dikkate alınan taksonomik

III. dış görünüşü, kriterlerdendir?

IV. organların filogenetik kökenleri A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

durumlarından hangileri dikkate alınmıştır? D) II ve III E) I, II ve III

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV

122 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Ortak bir atadaki aynı yapıdan farklılaşan, yapı ve 7. Aşağıdaki tabloda evcil kedinin filogenetik
gelişimleri birbirine benzeyen, aynı veya farklı sınıflandırılması gösterilmiştir.
fonksiyonları yerine getiren organlara homolog
organlar denir. Kategori Takson

Buna göre; Âlem Hayvanlar (Animalia)

I. penguenin ön üyesi- kartalın kanadı, Şube Kordalılar (Chordata)

II. yarasanın kanadı - balinanın ön üyesi, Sınıf Memeliler (Mammalia)

III. İnsanın kolu - fokun ön üyesi Takım Etçiller (Carnivora)

organ eşleştirmelerinden hangileri homolog Aile Kedigiller (Felidae)
organlara örnek gösterebilir?
Cins Kedi (Felis)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II Tür Evcil kedi (Felis catus)

D) II ve III E) I, II ve III Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Memelilerin ortak özellikleri kordalılardan daha
fazladır.

B) Etçiller taksonundaki bireylerin protein benzerliği
kedi taksonundaki bireylere göre daha azdır.

C) Kedigiller taksonundaki bireylerin genetik benzerliği
Hayvanlar taksonundaki bireylere göre daha azdır.

D) Kedi taksonundaki bireylerin sayısı etçiller
taksonundaki bireylere göre daha azdır.

E) Kordalılar taksonundaki bireyler arasındaki çeşitlilik
evcil kedi taksonundaki bireylere göre daha
fazladır.

6. Belirli bir düzene göre sıralanmış, belirli özellikler 8. Filogenetik sınıflandırmada türlerin adlandırılmasında
taşıyan ve buna göre adlandırılan sınıflandırma Latince iki kelimeden oluşan ikili adlandırma sistemi
birimlerine kategori adı verilir. Belirli bir kategoriye kullanılır. Kullanılan ilk kelimeye cins adı, ikinci
dâhil olan ortak özelliklere sahip bireylerin oluşturduğu kelimeye ise tanımlayıcı ad denir.
topluluğa takson denir.
Buna göre,
Buna göre taksonlarla ilgili,
I. Tanımlayıcı ad bir türün özelliğini belirten sıfat olup
I. Sahip olduğu özelliklere göre belirli kategorilere o türü tanımlamak için tek başına yeterli değildir.
yerleştirilir.
II. Birbirinden farklı türlerin tanımlayıcı adı aynı olabilir.
II. Belirli bir kategoriye giren bir takson, yine daha
geniş ve üst seviyedeki taksonları oluşturmak üzere III. Birbirinden farklı türlerin cins adı aynı olabilir.
başka topluluklarla bir araya getirilebilir. yargılarından hangileri doğrudur?

III. Canlıların filogenetik sınıflandırılmasında kullanılır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

123

2TEST Sınıflandırmanın Genel Özellikleri

1. Bilim insanları canlıları sınıflandırarak; 4. Yakup Öğretmen; Lepistes (Poecilia reticulata), Tayvan
munçağı (Muniacus reevesi), Sable antilobu
I. canlıların sınıflandırılması sonucu elde edilen (Hippotragus niger), Kurtbağrı bitkisi (Ligustrum
bilgileri, o gruba dâhil bireylerin tamamı için geçerli vulgare), İnsan (Homo sapiens) canlıları kromozom
sayıp zaman kaybını azaltma, sayıları 46 olmasına rağmen farklı türlere ait canlılardır
Çünkü..
II. Dünya üzerinde yaşamış ve nesilleri tükenmiş eski
türler ile yeni türleri karşılaştırılıp, akrabalık Yakup Öğretmen cümlesini aşağıdakilerden
derecelerinin belirlenmesi, hangisiyle tamamlamalıdır?

III. bilim insanları arasında iletişim ve dil birliği A) Canlıların aynı tür olduğunu kromozom sayısı değil
sağlanması kromozomlarının proteinle sarılması gösterir.

sorunlarından hangilerine çözüm bulmaya çalışır? B) Canlıların aynı tür olduğunu kromozom sayısı değil
yaşama yerinin benzer olması gösterir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
C) Bir türün bireyleri farklı sayıda kromozom
D) II ve III E) I, II ve III bulundurabilir.

2. Filogenetik (doğal) sınıflandırmayla ilgili, D) Canlıların aynı tür olduğunu kromozom sayısı değil,
kromozomlar üzerindeki genlerin benzerliği ve
I. Benzer cinsler türleri oluşturur. niteliği belirler.
II. Benzer familyalar takımları oluşturur.
III. Benzer takımların bir araya gelmesiyle sınıflar E) Canlıların aynı tür olduğunu kromozom sayısı değil
beslenme şekli belirler.
oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur? 5. Aşağıda bazı canlı türlerinin ikili adlandırma sistemine
göre tür isimleri verilmiştir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
I. Passer hispaniolensis
D) II ve III E) I, II ve III II. Passer domesticus
III. Acheta domesticus
3. Filogenetik sınıflandırmadaki kategorilerden aynı Bu canlılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
takımda bulunan iki farklı canlı;
söylenebilir?
I. şube,
A) I ve II. canlının, vücut hücrelerinin çekirdeğindeki
II. familya, kromozom sayısı aynıdır.

III. cins B) II. canlının, III. canlıyla olan akrabalığı I. canlıyla
kategorilerinin hangilerinde kesinlikle birlikte olana göre daha fazladır.

bulunur? C) I. canlının, II. canlıyla olan akrabalığı III. canlıyla
olana göre daha fazladır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III. canlının vücut hücrelerinin çekirdeğindeki
D) II ve III E) I, II ve III kromozom sayısı aynıdır.

124 E) I ve II. türler farklı cinslerde, II ve III. türler ise aynı
cins içinde yer alır.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Hiyerarşik sınıflandırma, filogenetik ağaçların dallanma 8. Bir hayvandan alınan kan örneği A, B ve C canlılarının
modellerini yansıtabilir. Bu ağaç, kendisi Mammalia kanlarına karıştırılmıştır. Bu karıştırma işleminden sonra
sınıfının bir dalı olan Carnivora takımı içerisindeki bazı meydana gelen çökelme oranları aşağıdaki grafikte
taksonlar arasındaki olası evrimsel akrabalık ilişkilerini verilmiştir.
gösterir. Dallanma noktası 1 sansar (Mustellidae) ve
köpek (Canidae) familyalarının tüm üyelerinin en yakın Çökelme oranı
ortak atasını göstermektedir. Dallanma noktası 2,
çakalların ve gri kurtların en yakın ortak atasını
göstermektedir.

Takım Familya Cins Tür
2 Canis lupus
Canidae AB C
Canis (Gri kurt) Canlı türleri

Canis latrans Kanı alınan bu hayvan ile A, B ve C canlıları
(Çakal) arasındaki genetik benzerlik bağıntısı aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

1 A) A > B > C B) A > C > B

Lutra lutraMustelidaePanthera Taxidea LutraC) B > A > C D) B > C > A
(Avrupa su
Carnivora E) C > B > A
samuru)
Felidae
Taxidea taxus
(Amerikan
porsuğu)

Panthera pardus
(leopar)

Buna göre, 9. Bir hayvandan alınan kan örneği K canlısına
naklediliyor. Bir süre sonra bu K canlısından alınan kan
I. Canis lupus türünün Canis latrans türü ile akrabalığı serumları A, B ve C canlılarından alınan kan
Panthera pardus türüne göre daha fazladır. örneklerine damlatılmıştır. Bu işlemden sonra meydana
gelen çökelme oranları aşağıdaki grafikte verilmiştir.
II. Amerikan porsuğu ile Avrupa su samuru aynı
familyada bulunur. Çökelme oranı

III. Avrupa su samuru ile Çakal'ın ortak bir atası yoktur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

AB C
Canlı türleri

7. Filogenetik sınıflandırmada yer alan aşağıdaki Kan örneği alınan bu hayvan ile A, B ve C canlıları
kategorilerin hangisinde bulunan canlıların arasındaki genetik benzerlik bağıntısı aşağıdakilerin
çaprazlanması sonucu verimli bireylerin oluşma hangisinde doğru olarak verilmiştir?
ihtimali diğerlerine göre daha fazladır?
A) A > B > C B) A > C > B
A) Tür B) Cins C) Takım D) Şube E) Alem
C) B > A > C D) B > C > A

E) C > B > A

125

3TEST Bakteriler ve Arkeler

1. Bakteriler nokta, virgül, çubuk gibi şekilleri olabilen. 4. Bakterilerde hücre zarının dışarıya doğru
zarla çevrili çekirdekleri bulunmayan prokaryot hücreli uzamasıyla oluşan piluslar, hücrelerin;
canlılardır. Bu canlılardan bazıları metabolizmaları için
gerekli enerjiyi oksijenli solunumla elde ederken I. birbirine tutunması,
bazıları da oksijensiz solunumla elde eder. Solunumda
kullandıkları besinleri ise bir kısmı kendisi üretirken bir II. haberleşmesi,
kısmı da hazır olarak dış ortamdan alır.
III. gen aktarımı
Bu canlılar; olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesine katkı

I. hücre şekli, sağlar?

II. solunum türü, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

III. beslenme tipi D) II ve III E) I, II ve III

özelliklerinden hangilerine göre gruplandırılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Bakteri aleminde aşağıdaki canlılardan hangisi 5. Bakterilerin mayalanma yapabilme yetenekleri
bulunmaz? sayesinde;

A) Fotosentezle besin üreten I. turşu,
B) Kemosentezle besin üreten
C) Hücredeki suyu kontraktil kofulla uzaklaştıran II. sirke,
D) Fermantasyon ile metabolik ATP üreten
E) Solunum ile metabolik ATP üreten III. yoğurt
gıdalarından hangileri üretilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Bakterilerle ilgili sunum hazırlayan bir öğrencinin 6. Aşağıdaki şemada bakterilerde gerçekleşen bir olayın
aşağıdaki ifadelerinden hangisi yanlıştır? süreci özetlenmiştir.

A) Genellikle hücre zarının dış kısmında polisakkarit Bu olay aşağıdakilerin hangisinde adlandırılmıştır?
içeren hücre duvarı bulunur.
A) Mayoz B) Mutasyon C) Mitoz
B) Sitoplazmalarında dağınık hâlde bulunan ve çeşitli
genler taşıyan halkasal DNA vardır. D) Endospor oluşumu E) Konjugasyon

C) Hücre içi zar sistemi oluşturamadığından çekirdek Biyoloji
zarı yoktur.

D) Bütün türlerinde hücre duvarının üzerinde kapsül
adı verilen koruyucu bir tabaka bulunur.

E) Bazılarında hücresel DNA dışında küçük ve
halkasal yapıda plazmit adı verilen DNA parçaları
bulunur.

126

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Selim Öğretmen "Bakteriler, ekolojik anlamda 10. Arkelerden yararlanılarak;
yeryüzündeki yaşamın devamı için gerekli birçok
faaliyeti gerçekleştiren çok önemli organizmalardır. Bu I. metallerin zehirleyici etkilerinin yok edilmesi,
durumla ilgili örnekler verin."
II. kalitesi düşük olan metallerin zenginleştirilmesi ve
Bu öğretmenin öğrencileri, saflaştırılması,

I. Bazı otobur canlıların sindirim sisteminde yaşayan III. sanayi ve evsel atık sularının arıtılması
yararlı bakteriler, selülozun sindirimine yardımcı olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesi
olur.
sağlanır?
II. İnsanların kalın bağırsaklarında yaşayan bakteriler,
B ve K vitaminlerini üretir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

III. Fotosentez yapan bazı bakteriler, atmosfere yüksek D) II ve III E) I, II ve III
oranda oksijen salar.

örneklerinden hangilerini söylemelidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

11. Arke aleminde aşağıdaki olaylardan hangisinin
gerçekleşmesi beklenmez?

A) Konjugasyon B) Sitokinez

C) Kemosentez D) Endospor

8. Bakteri aleminde aşağıdaki olaylardan hangisinin E) DNA eşlenmesi
gerçekleşmesi beklenmez?

A) Endospor B) Mitoz

C) Konjugasyon D) Kemosentez

E) Protein sentezi

12. Murat Öğretmen, bakteri ve arkelerle ilgili öğrencilerine
aşağıdaki şemayı çiziyor.

Bakteri âlemi Arke âlemi

9. Arkelerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 1 23
yanlıştır?

A) Bazı özellikleri bakımından ökaryotlara benzer.
Bu konuyu iyi bir şekilde öğrenmiş olan öğrenciler,
B) Bazı türleri ihtiyaç duyduğu besinleri fotosentezle şemadaki numaralandırılan bölgelere getirilmesi
üretir. gereken özelliklerle ilgili aşağıdakilerden hangisinin
yanlış olduğunu ifade etmelidir?
C) Çok sıcak ve çok soğuk, yüksek ve düşük pH ile
yüksek tuz gibi ekstrem ortamlarda yaşayabilen A) 1, endospor oluşturan bireyler bulundurma
organizmalardır. B) 2, prokaryot hücreli olma
C) 3, zarla çevrili çekirdek bulundurma
D) Tek hücreli ve prokaryot hücre yapısına sahip D) 2, bir hücreli bireyler bulundurma
mikroskobik organizmalardır. E) 3, metan gazı üretebilen bireyler bulundurma

E) Bakteriler gibi halkasal şekilli bir DNA taşısalar da
DNA’ları histon denilen özel proteinlere sarılmıştır.

127

4TEST Bakteriler ve Arkeler

1. Bakteri aleminde; 3. Bakterilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
I. atmosferde bulunan serbest azot gazının ve
karbondioksidin organik bileşiklerin yapısına A) Prokaryot hücre yapısına sahiptir.
katılmasını sağlayan, B) Tüm bireyleri çok hücrelidir.
C) Çift zarla çevrili çekirdekleri yoktur.
II. organik atıkları, inorganik bileşenlerine ayrıştırarak D) Sitoplazmalarında ribozomları bulunur.
madde döngüsüne katılmasında etkili olan, E) Birey sayısı en fazla olan canlı grubudur.

III. ışık enerjisini besin üretiminde kullanabilen
canlılarından hangileri bulunabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. Bakteri aleminde;
I. ototrof,
II. parazit,
III. ayrıştırıcı
beslenen canlılarından hangileri bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hastalık yapıcı bir bakteri türüyle mücadele edilirken
yapılan kontrollü deneylerde çeşitli ilaç karışımları
kullanılıyor. Bu ilaç karışımlarının bakteri kültürüne
eklenmesi sonucunda bakterilerin gelişme durumu
aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

İlaç Karışımı X+Y Gelişme Durumu 5. Mycoplasma pneumoniae bakterisinin bazı özellikleri
Y+Z + şunlardır: Hayvanlarda bir solunum sistemi hastalığına
Z+T + (zatürreye) neden olur. Sert bir hücre duvarı yerine üç
T+U – tabakalı hücre zarı ile çevrilidir.
U+V –
+ Bu bakteri türüyle ilgili,

(+ : Gelişme var; – : Gelişme yok) I. Peptidoglikan bulundurmaz.

Hastalık yapıcı bu bakteri türüyle yapılan II. Hücre duvarını bozan antibiyotiklerle tedavi
mücadelede aşağıdaki ilaçlardan hangisi edilemez.
kullanılabilir?
III. Metabolizması için gerekli ATP yi mitokondri
organelinde sentezler.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) X  B) Y  C) Z  D) T  E) U D) II ve III E) I, II ve III
128
Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Bakterilerle ilgili, 9. Arke aleminde aşağıdaki canlı türlerinden hangisi
bulunmaz?
I. Basit ikiye bölünme yöntemiyle eşeysiz ürerler.
A) Tuzlu göller, kaplıca suları gibi ekstrem koşullarda
II. Plazmitler aracılığıyla gen transferi (konjugasyon) yaşayabilen
denilen özel bir yöntemle tür içinde genetik çeşitlilik
sağlanır. B) Otobur canlıların sindirim sisteminde selüloz
sindirimine yardımcı olan
III. Endospor oluşturarak olumsuz çevresel şartlara
uyum sağlar. C) Metan gazı üretebilen
D) Fotosentez yaparak oksijen salan
ifadelerinden hangileri doğrudur? E) Konjugasyon ile gen aktarımı yapabilen

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. Arke aleminde; 10. Aşağıdaki tabloda iki farklı alem ve sahip oldukları
I. kemosentez yapabilen, özellikler verilmiştir.
II. oksijenli solunum yapabilen.
III. endospor oluşturabilen
canlılarından hangileri bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II (✓: Var, ❍: Yok) Alemler
1. 2.
D) II ve III E) I, II ve III Endospor oluşturan birey ❍✓
bulundurma
Özellikler ✓❍
Metan gazı üreten birey
bulundurma ✓✓

Plazmiti olan birey
bulundurma

8. Bir öğrenci, izlediği bilimsel bir belgeselde, ayrıntılı Bu alemlerle ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi
mikroskobik görüntüsünün anlatıldığı bir hücreli bir yanlıştır?
canlının, arke âleminde değil bakteri âleminde olduğu
sonucuna varıyor. A) Bir numaralı alemdeki canlıların DNA'sı histon
proteiniyle sarılıdır.
Öğrencinin bu organizmada aşağıdakilerden
hangisini izlemesi, bu doğru kanıya varmasını B) İki numaralı alemdeki canlılarda çift zarlı çekirdek
sağlamış olabilir? bulunur.

A) Hücre içerisinde çekirdek bulunmadığını C) İki numaralı alemdeki canlılarda genelde
peptidoglikan içeren hücre duvarı bulunur.
B) Hücrenin protein sentezlediğini
D) Hem bir hem de iki numaralı alemdeki canlıların
C) Hücrenin halkasal DNA'ya sahip olduğunu DNA'sı halkasaldır.

D) Hücrenin olumsuz koşullarda endospor yapmasını E) Hem bir hem de iki numaralı alemdeki canlılar
bölünerek çoğalır.
E) Hücrede mitokondri bulunmadığını

129

5TEST Sınıflandırmanın Genel Özellikleri ve Prokaryotlar

1. Ferda Öğretmen bir âlemdeki canlıların ortak 3. Endosporla ilgili,
özellikleriyle ilgili aşağıdaki bilgileri yazmıştır.
I. Bakterinin eşeysiz üremesini sağlar.
• Bireyleri tek hücrelidir.
II. Metabolik hızı normal şartlardaki bakteriden daha
• DNA'ları halka şeklindedir. fazladır.

• Bazı türleri olumsuz çevresel koşullarda endospor III. Bakterinin olumsuz çevre koşullarından
oluşturur. korunmasını sağlayan uyum mekanizmasıdır.

• Genelde hücrelerinin çevresinde peptidoglikan ifadelerinden hangileri doğrudur?
içeren duvar bulunur.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Ferda Öğretmen'in öğrencileri bu canlıların
bulunduğu âlemin aşağıdakilerden hangisi D) II ve III E) I, II ve III
olduğunu söylemelidir?

A) Bakteri B) Protist C) Bitki

D) Mantar E) Hayvan

4. Arkelerin;

I. insan,

II. karınca,

III. otobur
canlılarından hangilerinin sindirim kanalında

yaşayan türleri bulunur?

2. Aşağıdaki tablo canlılardaki sitokrom C proteinlerine ait A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
amino asit dizilimlerindeki farkı göstermektedir.
D) II ve III E) I, II ve III
İnsan 0
Maymun 1 0 5. Bakterilerin hücre zarında;

Sığır 10 9 0 I. fotosentez,
At 12 11 3 0
II. fermantasyon,
Köpek 11 10 3 6 0
Tavşan 9 8 4 6 5 0 III. oksijenli solunum
olaylarından hangilerini gerçekleştirilmesinde etkili
İnsan
Maymun olan enzimler bulunur?

Sığır
At

Köpek
Tavşan

Buna göre aşağıdaki canlı gruplarından hangisinin
insan ile olan genetik benzerliği diğerlerine göre
daha fazladır?

A) Maymun B) Sığır C) At A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Köpek E) Tavşan D) II ve III E) I, II ve III

130 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Filogenetik sınıflandırmada türlerin adlandırılması 9. Aşağıdaki şema 5 farklı karakterin çeşitli taksonlarda
yapılırken Latince iki kelimeden oluşan ikili adlandırma bulunma durumunu göstermektedir.
sistemi kullanılır.
Taksonlar
Buna göre,
(0, yok; 1, var)
I. Türün adlandırılmasında kullanılan ilk kelimeye cins Karakterler
adı, ikinci kelimeye ise tanımlayıcı ad denir. Batrak
Yuvarlak ağızlı
II. Türün adlandırılmasında kullanılan ilk kelimeye tür Levrek
adı, ikinci kelimeye ise cins adı denir. Kurbağa
Kaplumbağa
III. İkili adlandırma sisteminde ilk adın ilk harfi büyük, Leopar
ikinci adın bütün harfleri küçük yazılır. Omurga sütunu 011111

yargılarından hangileri doğrudur? Eklemli çeneler 001111

Dört yürüme bacağı 000111

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Amniyon 000011

D) I ve III E) II ve III Kıl 0 0 0 0 0 1

Buna göre,

7. Aşağıdakilerden hangisi bakteriler, arkeler ve I. Kaplumbağanın leopar ile ortak özellikleri yuvarlak
ökaryotların ortak özellikleri arasında sayılamaz? ağızlıya göre daha fazladır.

A) Çekirdekli hücre bulundurma II. Dört yürüme bacağı bulunduran bireylerin sayısı kıl
B) ATP kullanma bulunduranlara göre daha azdır.
C) Protein sentezleme
D) Hücre zarı bulundurma III. Omurga bulunduran bireylerin protein benzerliği
E) DNA ve RNA bulundurma eklemli çene bulunduranlara göre daha azdır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

8. Homolog organlarla ilgili, 10. Filogenetik sınıflandırmada canlıların akrabalık
derecesini tespit etmek için;
I. Benzer anatomik yapıya ve fizyolojik özelliklere
sahiptir. I. DNA ve protein benzerliği,

II. Görevleri aynı veya farklı olabilir. II. vücut simetrisinin benzerliği,
III. Ampirik sınıflandırmada kullanılır.
ifadelerinden hangileri doğrudur? III. embriyonel gelişim evrelerinin benzerliği
durumlarından hangileri dikkate alınmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

131

6TEST Protist, Bitki ve Mantarlar

1. Protista alemiyle ilgli sunum hazırlayan bir öğrenci 4. Bitkiler aleminde;
aşağıdaki canlılardan hangisinin bu alemde
bulunmadığını söylemelidir? I. taşıdığı kloroplastları sayesinde güneş enerjisini
biyokimyasal enerjiye çeviren,
A) Sporla çoğalabilen
B) Organik atıkları ayrıştırabilen II. inorganik maddelerden organik madde sentezi
C) Metan gazı üretebilen yapıp atmosfere oksijen gazı veren,
D) İnsanlarda hastalık oluşturabilen
E) Oksijen üretebilen III. parazit olup diğer bitkilerin üzerinde yaşayan
canlı türlerinden hangileri bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Protista aleminde aşağıdaki canlı türlerinden 5. Bitkilerle ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi
hangisi bulunmaz? yanlıştır?

A) Aktif olarak yer değiştirebilen A) Genelde ototrof beslenen canlılardır.
B) Hücre içine giren suyun fazlasını kontraktil B) Çok hücreli canlılardır.
C) Ökaryot hücre yapısına sahiptir.
kofullarla dışarı atabilen D) Gündüz fotosentez, gece kemosentez yaparlar.
C) Olumsuz çevresel koşullardan endospor E) Hücreleri selüloz içeren hücre duvarıyla çevrilidir.

oluşturarak korunabilen
D) Kloroplast sayesinde besin ve oksijen üretebilen
E) Besinlerini dış ortamdan endositoz ile alabilen

3. Aşağıdakilerden hangisi protista alemindeki 6. Aşağıdakilerden hangisi bitkilerin çöl gibi kurak
canlıların ortak özelliklerinden biridir? ortamlara uyumlarından biri değildir?

A) Heterotrof beslenme B) Ototrof beslenme A) Yaprakların körelerek, dikenlere dönüşmüş olması
B) Gövdenin, su kaybını önlemek amacıyla silindir
C) Bir hücreli olma D) Çok hücreli olma
veya küre şeklini almış olması
E) Ökaryot hücreli olma C) Su depolayabilen özel dokuların gelişmiş olması
D) Yaprak hücrelerinde bulunan klorofil molekülü
132
sayesinde güneş ışığını soğurabilmiş olması
E) Yaprakların su kaybını önleyen kalın mumsu bir

madde olan kütin ile kaplanmış olması

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Mantarlar aleminde; 10. Mantarların;

I. hif ve miselyum oluşturan, I. fermantasyon yapabilme özelliğinden dolayı gıda,
II. inorganik maddelerden organik besin sentezleyen, deterjan ve ilaç sanayinde kullanılan,
III. bitki ve alglerle birlikte karşılıklı faydaya dayalı ortak
II. antibiyotik eldesinde kullanılan,
yaşam şekilleri oluşturan
canlı türlerinden hangileri bulunur? III. protein, B vitamini ve mineral bakımından zengin
olduğundan insanlar tarafından besin olarak
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III tüketilen

D) II ve III E) I, II ve III grupları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?

I II III

A) Maya mantarı Şapkalı mantar Küf mantarı

B) Maya mantarı Küf mantarı Şapkalı mantar

C) Şapkalı mantar Maya mantarı Küf mantarı

D) Şapkalı mantar Küf mantarı Maya mantarı

8. Mantarlarla ilgili, E) Küf mantarı Maya mantarı Şapkalı mantar
I. Hücreleri, kitin içeren hücre duvarına sahiptir.
II. Kök, gövde gibi özelleşmiş yapılar bulundurur.
III. Glikozu glikojen olarak depolar.
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II 11. Aşağıdaki tabloda üç farklı alem ve sahip oldukları
özellikler verilmiştir.
D) I ve III E) II ve III

Özellikler (✓: Var, ❍: Yok) Alemler
I II III
Sporla üreyen birey ❍✓✓
bulundurma
✓❍✓
Bir hücreli birey
bulundurma ❍✓✓

9. Mantarlarla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi Mitokondrisi olan birey
yanlıştır? bulundurma

A) Alglerle birlikte liken adı verilen yaşam birliğini Bu alemler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
oluşturur. eşleştirilmiştir?

B) Bazılarının ürettiği metabolik son ürünlerin I II III
zehirleyici etkisi vardır. A) Bakteri Protist Bitki
B) Bakteri Bitki Protist
C) Bazılarından elde edilen etken maddeler, bakteriyel C) Protist Bakteri Bitki
hastalıkların tedavisinde ve tarımsal mücadelede D) Protist Bitki Bakteri
kullanılır. E) Bitki Bakteri Protist

D) Tohumla çoğalabilen türleri bulunur.

E) Bireyleri heterotrof beslenir.

133

7TEST Protist, Bitki ve Mantarlar

1. Protista aleminde; 4. Aşağıdaki tabloda bazı canlı türlerinin sahip olduğu
I. fotoototrof, özellikler gösterilmiştir.
II. kemototrof,
III. heterotrof (✓: Var, ●: Yok) Canlı türleri
beslenen canlılarından hangileri bulunur? I II III IV V

O2li solunum yapma ✓✓✓✓✓

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Fotosentez yapma ●✓✓✓●

D) II ve III E) I, II ve III Özellikler ✓✓✓✓✓

Protein sentezleme

Kloroplast bulundurma ● ● ✓ ✓ ●

Mitokondri bulundurma ● ● ✓ ✓ ✓

Tohum oluşturma ●●✓●●

Bu verilere göre, numaralanmış canlı türlerinden
hangisinin bitkiler âleminde bulunduğu kesin olarak
söylenir?

2. Bitkiler aleminde aşağıdaki canlı türlerinden hangisi A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V
bulunmaz?
5. Aşağıdaki canlı gruplarından hangisi protista
A) Sporla çoğalan aleminde bulunmaz?
B) Endospor oluşturan
C) Nişasta depolayan A) Amip B) Paramesyum C) Öglena
D) Üreme organı olarak çiçek bulunduran
E) Kök, gövde ve yaprakları ile çoğalabilen D) Maya mantarı E) Cıvık mantar

3. Tam parazit olan bitki türleri; 6. Bitkilerle ilgili,

I. kök, , I. Yapraklarının alt yüzeyinde O2-CO2 değişimini ve
terlemeyi sağlayan açılıp kapanabilen gözenek
II. klorofil, (stoma) bulunabilir.

III. selüloz çeper II. Fotosentez yoluyla ürettiği ve depoladığı organik
yapılarından hangilerini taşımadığı için fotosentez maddeler, besin zinciri yoluyla diğer canlılara
aktarılır.
yapamaz?
III. Genelde kök, gövde ve yaprakları ile eşeysiz; çiçek,
tohum gibi yapılarıyla da eşeyli olarak çoğalır.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III D) II ve III E) I, II ve III

134 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Mantarlar aleminde; 10. Bazı mantar türleri, bitki ve alglerle birlikte karşılıklı
I. parazit, faydaya dayalı ortak yaşam şekilleri oluşturur.
II. ayrıştırıcı
III. fotoototrof, Bu yaşama şekliyle ilgili,
IV. kemoototrof
beslenen canlı türlerinden hangileri bulunmaz? I. Bitkinin ve algin su, fosfor, azot gibi ihtiyaçlarının
topraktan mantar tarafından karşılanmasını sağlar.
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III
II. Mantarın organik besin ihtiyacının bitki veya alg
D) III ve IV E) I, II ve IV tarafından karşılanmasını sağlar.

III. Mantar bu ilişkiden yarar sağlarken bitki ve alg
zarar görür.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Mantarlar aleminde, 11. Aşağıdaki tabloda üç farklı alem ve sahip oldukları
özellikler verilmiştir.
I. tohum oluşturma
(✓: Var, ❍: Yok) Alemler
II. spor oluşturma, I II III
Sporla üreyen birey ❍✓✓
III. tomurcuklanma bulundurma
yöntemlerinden hangileriyle çoğalabilen canlılar ✓❍✓
Bir hücreli birey
bulunur? bulundurma ❍✓✓

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II Mitokondrisi olan birey ✓❍❍
bulundurma
D) II ve III E) I, II ve III
Endospor oluşturan birey
Özellikler bulundurma

Bu alemlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?

9. Aşağıdakilerden hangisi protist, bitki ve mantarlar A) I. alemdeki canlılar prokaryot hücrelidir.
alemindeki canlıların ortak özelliklerinden biridir?
B) II. alemdeki canlılar selüloz içeren hücre çeperi
A) Kemosentez yapan birey bulundurma bulundurur.
B) Ökaryot hücreli bireyler bulundurma
C) Fotoototrof beslenen türlere sahip olma C) III. alemdeki canlılar ökaryot hücrelidir.
D) Depo polisakkariti olarak glikojen sentezleme
E) Hücre duvarında selüloz bulundurma D) II. alemdeki canlılar depo polisakkariti olarak
glikojen sentezler.

E) I. alemdeki canlılar genelde hücre duvarı
bulundurur.

135

8TEST Hayvanlar

1. Hayvanlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Eklem bacaklılarda embriyonel dönemde başkalaşım
yanlıştır? (metamorfoz) ve ergin dönemde deri değiştirme olayı
görülür.
A) Ökaryot, çok hücreli canlılardır.
B) Heterotrof beslenen canlılardır. Bu duruma ilgili canlıların;
C) Hücre zarlarının dış kısmında kitin içeren hücre
I. dış iskeletin esnek olmaması nedeniyle büyümeyi
duvarı bulunur. sınırlandırması,
D) İhtiyaç duyduğu enerjiyi oksijenli solunum ile elde
II. solunum organı olarak trake bulundurma
eder.
E) Hayvanların çoğu eşeyli ürer. III. açık kan dolaşımına sahip olma
özelliklerinden hangilerinin neden olduğu

söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Omurgasız hayvanlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden 5. Derisi dikenlilere özgü olan su-damar sistemiyle
hangisi yanlıştır? bağlantılı tüp ayaklar, hareket ile birlikte;

A) Hayvanlar âleminin en geniş grubudur. I. solunum,
B) Kıkırdak ve kemikten oluşan iç iskeletleri bulunur.
C) Vücutlarının sırt kısmında omurga yoktur. II. beslenme,
D) Sinir şeritleri karın kısmındadır.
E) Bazıları suda, bazıları karada yaşar. III. boşaltım
olaylarından hangilerinin de gerçekleştirilmesine
3. Omurgasız hayvan gruplarıyla ilgili sunum
hazırlayan bir öğrenci aşağıdaki ifadelerden yardımcı olur?
hangisini değiştirmelidir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
A) Süngerler, en basit organizasyona sahip gelişmiş
sistemleri bulunmayan hayvanlardır. D) II ve III E) I, II ve III

B) Sölenterlerde doku düzeyinde bir organizasyon 6. Aşağıdakilerden hangisi omurgalıların ortak
gösteren kas-sinir dokuları, üreme organları özelliklerinden biri değildir?
bulunurken solunum ve boşaltım sistemleri yoktur.
A) Vücutlarının sırt kısmında birbirini takip eden
C) Solucanlar eşeyli olarak üremelerine rağmen bazı omurlardan yapılmış bir omurgaya sahip olma
türleri eşeysiz olarak rejenerasyonla çoğalabilir.
B) Kemikten yapılmış bir iç iskelet bulundurma
D) Yumuşakçaların tümünde kapalı kan dolaşımı C) Vücudun sırt kısmında bir sinir kordonu
bulunur.
bulundurma
E) Eklem bacaklıların ağız yapıları; beslenme tiplerine D) Kapalı kan dolaşım sistemi bulundurma
göre farklı şekillerde özelleşmiştir. E) Boşaltım organı olarak böbrek bulundurma

136 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

7. Balıklar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 10. Kuşlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır? yanlıştır?

A) Vücutları, genelde suya geçirimsiz pullarla kaplıdır. A) Vücutları keratinden yapılmış pul, tüy ve teleklerle
B) Tüm bireylerinde iç döllenme görülür. kaplı canlılardır.
C) Vücut ısıları, dış ortam sıcaklığına bağlı olarak
B) Çeneleri gagaya dönüşmüştür ve dişleri yoktur.
değişen canlılardır. C) Vücut ısıları çevre sıcaklığına bağlı olarak değişen
D) Kalpleri iki odacıklı olup sadece kirli kan bulunur.
E) Boşaltım atıkları amonyaktır. canlılardır.
D) Akciğerlere bağlı hava keseleri bulunur.
E) Uzun kemiklerinin içi hava odaları ile dolu olması

iskeletin hafif olmasını sağlar, uçmayı kolaylaştırır.

8. İki yaşamlılarla ilgili, 11. Aşağıdakilerden hangisi, hayvanlar âleminde
sadece memelilere özgü bir özelliktir?
I. Döllenme ve embriyonik gelişmi suda gerçekleşir.
A) Yumurtayla çoğalma
II. Larva döneminde solungaç, ergin döneminde ise B) Sırtta sinir şeridi bulundurma
akciğer ve deri solunumu görülür. C) Alveol bulundurma
D) Dört odacıklı kalp bulundurma
III. Boşaltım organları böbrekler olup boşaltım atığı E) Sıcakkanlı olma
embriyonel dönemde amonyak, ergin dönemde
üredir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III 12. Aşağıdaki tabloda üç farklı omurgalı sınıfı ve sahip
oldukları özellikler verilmiştir.

9. Bir biyoloji dersinde canlıların sınıflandırılması konusu Özellikler (✓: Var, ❍: Yok) Sınıflar
işlenmektedir. Hakan Öğretmen öğrencilerinden I II III
"sürüngenlerin özellikleri" ile ilgili örnekler vermelerini Sabit vücut ısılı olma ❍✓✓
istemiştir. İç gelişme yapan birey
bulundurma ❍❍✓
Öğrencilerin bu konuyla ilgili aşağıdaki Sırtta sinir ipi bulundurma
ifadelerinden hangisi yanlıştır? ✓✓✓

A) Vücutları, keratinden yapılmış pullarla kaplıdır. Bu sınıflar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?
B) Akciğer solunumu yapar.
I II III
C) Vücut ısıları çevre sıcaklığına bağlı olarak değişen
canlılardır. A) Sürüngenler Kuşlar Memeliler
B) Sürüngenler Memeliler Kuşlar
D) Kış uykusuna yatarlar. C) Kuşlar Sürüngenler Memeliler
D) Kuşlar Memeliler Sürüngenler
E) Dış döllenme-dış gelişme görülür. E) Memeliler Sürüngenler Kuşlar

137

9TEST Hayvanlar

1. Hayvanlarla ilgili, 4. Hayvanlar aleminin omurgasız hayvanlar grubunda;
I. Büyüme ve gelişmeleri sınırlıdır.
II. Hücreleri glikozun fazlasını glikojen olarak depolar. I. kitinden yapılmış dış iskelet bulundurma,
III. Bazıları hem eşeyli hem de eşeysiz ürer.
açıklamalarından hangileri doğrudur? II. dokulaşma ve sistemleşme göstermeme,

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II III. su-damar sistemiyle bağlantılı hareket, solunum,
beslenme, boşaltımda görevli tüp ayak bulundurma

özelliklerine sahip canlı grupları aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?

D) II ve III E) I, II ve III

I II III

A) Süngerler Eklembacaklılar Derisidikenliler

B) Süngerler Derisidikenliler Eklembacaklılar

C) Eklembacaklılar Süngerler Derisidikenliler

D) Eklembacaklılar Derisidikenliler Süngerler

E) Derisidikenliler Süngerler Eklembacaklılar

2. Hayvanlar aleminin omurgasız hayvanlar grubunda 5. Aşağıdakilerden hangisi değişken ısılı omurgalı
aşağıdaki canlılardan hangisi bulunmaz? hayvanların sahip olduğu ortak özelliklerdendir?

A) Dış iskelet bulunduran A) Büyük ve küçük kan dolaşımı ayrımına sahip olma
B) İç iskelet bulunduran B) Kış uykusuna yatma
C) Sinir şeridini sırtta bulunduran C) Dış döllenme ile çoğalma
D) Kapalı kan dolaşımı bulunduran D) Kapalı kan dolaşımı bulundurma
E) Açık kan dolaşımı bulunduran E) Solungaç solunumu yapma

3. Eklem bacaklılarda bulunan dayanıklı ve hafif dış 6. Omurgalı hayvanlarla ilgili;
iskeletle ilgili,
I. Suda yaşayan tüm bireyleri solungaç solunumu
I. Uçmayı kolaylaştırır. yapar.

II. İç organları korur. II. Alyuvar hücrelerinde solunum pigmenti olarak kana
kırmızı renk veren hemoglobin bulunur .
III. Büyümeyi sınırlandırır.
açıklamalarından hangileri doğrudur? III. Sindirim sistemleri, farklı birçok görevi yerine
getiren özelleşmiş bölgeler içerir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

138 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Kertenkele ve yılanlarda pullu deri, zaman zaman 10. Mesut Öğretmen iki yaşamlılar ve sürüngenlerle ilgili
yenilenir, buna deri (gömlek) değişimi denir. aşağıdaki Venn şemasını hazırlıyor.

Bu duruma keratin pullu derinin; İki yaşamlılar Sürüngenler

I. büyümeyi engelleme, •a •b •c

II. solunumu engelleme, Öğretmen öğrencilerinin aşağıdaki ifadelerinden
hangisini düzeltmelidir?
III. üremeyi engelleme
özelliklerinden hangilerine sahip olması neden A) "Dış döllenme yapma" ifadesi a bölgesine aittir.
B) "Başkalaşım geçirme" ifadesi a bölgesine aittir.
olmaktadır? C) "Kış uykusuna yatma" ifadesi b bölgesine aittir.
D) "Değişken ısılı olma" ifadesi b bölgesine aittir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) "Dış gelişme yapma" ifadesi c bölgesine aittir.

D) II ve III E) I, II ve III

8. Kuşlarla ilgili,

I. Kalpleri, dört odacıklı olup kirli ve temiz kan,
tamamen birbirinden ayrılmıştır.

II. Ön üyeleri, uçmayı sağlayan kanatlara dönüşmüş
olsa da bazılarında kanatlar körelmiştir.

III. Beslenme tipine göre gagaları; delmeye,
parçalamaya ve yakalamaya uyum sağlayacak
biçimde şekillenmiştir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 11. Aşağıdaki tabloda üç farklı omurgalı sınıfı ve sahip
oldukları özellikler verilmiştir.
D) II ve III E) I, II ve III

Özellikler (✓: Var, ❍: Yok) Sınıflar
Solungaçlı birey bulundurma I II III
✓✓❍

9. Memelilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi Kalpte O2 ce zangin kan bulundurma ❍ ✓ ✓
yanlıştır?
Kabuklu yumurta üretme ❍❍✓
A) Çoğunda vücut; ısı kaybını engelleyen, kıllardan
oluşan, kalın bir örtüyle kaplıdır. Bu gruplarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
B) Alveollü akciğerleri ve genelde olgun alyuvarlarında
çekirdek bulunmaması sayesinde kanın oksijen A) I. gruptaki canlılar iki odalı kalbe sahiptir.
taşıma kapasitesi yüksektir. B) II. gruptaki canlılar başkalaşım geçirir.
C) III. gruptaki canlılar dış gelişme yapar.
C) Göğüs ile karın boşluğunu birbirinden ayıran ve D) II. gruptaki canlılar alveol bulundurur.
solunuma yardımcı olan kaslı diyaframları bulunur. E) I. gruptaki canlılar değişken vücut sıcaklığına

D) Dış döllenme dış gelişme görülür. sahiptir.

E) Kirli ve temiz kan dolaşımı tamamen birbirinden
ayrılmış olup sabit vücut ısılı canlılardır.

139

10TEST
Virüsler

1. Virüslerle ilgili, 4. Viral hastalıklardan korunmak için;

I. Hiçbir canlı âlemi altında sınıflandırılamayan özel bir I. yemekten önce ve sonra, elleri sabun ve bol su ile
gruptur. iyice yıkama,

II. Protein kılıf ile sarılmış, DNA veya RNA’ya sahip, II. çiğ tüketilen meyve ve sebzeleri, bol su ile
cansız ile canlı arasındaki geçiş formu olan yıkandıktan sonra tüketme,
nükleoproteinlerdir.
III. hayvansal gıdaları iyice pişirip, soğuk hava
III. Kendilerine ait sitoplazmaları ve enzim sistemleri odalarında saklama
bulunmadığından metabolik aktivite
gerçekleştiremez. uygulamalarından hangileri yapılmalıdır?

açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Virüslerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 5. Aşağıdaki şemada bakteriyofajın çoğalması
yanlıştır? gösterilmiştir.

A) Sadece canlı bir hücrenin içerisinde canlılık özelliği 2 Giriş
gösterebilen zorunlu hücre içi parazitlerdir. 1

B) Belirli bir canlıyı, o canlının belirli bir dokusunu ve o Tutunma 3
dokudaki belirli bir hücreyi enfekte edebilir. 5 Salınma

C) Enzim sistemlerine sahip olmadığı için
antibiyotiklerden etkilenmez.

D) Prokaryot hücre yapısında olan mikroskobik
canlılardır.

E) pH, radyasyon, sıcaklık değişimlerinden ve
kimyasal maddelerden etkilenir.

4 Birleştirme Sentez

3. Virüsler; Buna göre; virüslerle ilgili,

I. hava, su, doğrudan temas, vücut sıvıları ve diğer I. Protein kılıflarını bakterinin ribozomlarında üretir.
canlılar yoluyla bulaşıp hastalıklara yol açma,
II. Kendi genomunu çoğaltırken bakteri DNA sını kalıp
II. mutasyona kolay uğradığından hızlı bir şekilde form olarak kullanır.
ve konak değiştirebilme,
III. Biyosentez tepkimeleri için gerekli ATP
III. hem DNA hem de RNA bulundurma moleküllerini kendisi üretir.
özelliklerinden hangilerine sahiptir?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

140 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

6. Virüsler; 9. Virüslerle ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci
aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir?
I. tek zarlı organel bulundurma,
II. çift zarlı organel bulundurma, A) Genetik bilgisini içinde çoğaldığı konak hücrenin
III. enzim sistemleri bulundurma, ribozomlarında okutarak protein kılıfını ürettirir.
IV. tek çeşit nükleik asit bulundurma
özelliklerinden hangilerine sahip olmadığı için B) İçinde çoğaldığı hücrenin genetik bilgisini kalıp
olarak kullanıp genetik bilgisini çoğaltır.
antibiyotiklerden etkilenmezler?
C) Genetik bilgisini çoğaltırken gerekli enerjiyi içinde
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III çoğaldığı hücrenin ATP'lerinden sağlar.

D) II ve IV E) III ve IV D) Protein kılıflarını içinde çoğaldığı hücrenin amino
asitlerini kullanılarak sentezlettirir.

E) Hayvanlarda, bakterilerde ve bitkilerde çoğalabilen
türleri bulunur.

7. Virüslerin; 10. Ökaryot hücrelerde bulunabilen aşağıdaki
yapılardan hangisi virüslerde de bulunabilir?
I. uçuk,
A) Sitoplazma B) ATP
II. kuduz, D) Nükleik asit

III. hepatit
türlerinden hangileri insan vücudunda hastalık

oluşturabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) Ribozom

D) II ve III E) I, II ve III E) Hücre zarı

8. Zeynep bilimsel bir belgeselde, ayrıntılı özelliklerinin 11. Virüslerle ilgili;
anlatıldığı bir patojenin (hastalık etkeni) virüs olduğu
sonucuna varıyor. I. Arke aleminde bulunurlar.
II. Hücresel yapı göstermezler.
Zeynep'in bu patojenle ilgili aşağıdakilerden III. Çoğalmaları sırasında gerekli enerjiyi kendileri
hangisini izlemesi bu doğru kanıya varmasını
sağlamıştır? sentezler.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Protein bulundurmasını
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
B) Yalnız hayvanlarda hastalık oluşturmasını
D) I ve III E) II ve III
C) Enzim bulundurmasını

D) Zarlı organelllerinin olmamasını

E) Yalnız canlı hücre içine gönderdikleri genom
sayesinde çoğalabilmesini

141

11TEST Ökaryotlar ve Virüsler

1. Bir araştırmacının tütün bitkisi ile yaptığı çalışmalar 3. Memeli canlılar,
aşağıda verilmiştir.
I. akciğerlerinde alveol bulundurma,
• Tütün mozaik hastalığı gösteren tütün bitkisinin II. süt bezleri bulundurma,
yapraklarının özütünü çıkarıp bakterileri geçirmeyen III. embriyonik gelişim döneminde plasenta aracılığıyla
bir filtreden süzdü.
anneden beslenme
• Filtreden geçen süzüntüyü sağlıklı tütün bitkisi özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?
yapraklarına çok az miktarda sürdüğünde bütün
sağlıklı yaprakların tütün mozaik hastalığına A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yakalandığını ve hastalığın zamanla ilerlediği gördü
D) II ve III E) I, II ve III
• Her denemede mozaik hastalığına yakalanan
yapraklardan elde ettiği yeni özütleri diğer sağlıklı 4. Mantarlar aleminde;
bitkilere uygulandığında sonunda onların da I. bir hücreli,
hastalandığını gördü. II. çok hücreli
III. prokaryot,
Bu araştırmacının gerçekleştirmiş olduğu çalışma; IV. ökaryot
canlı türlerinden hangileri bulunur?
I. Tütün mozaik hastalığına neden olan patojen, bir
tür bakteridir.

II. Tütün mozaik etkeni olan patojen, bulaştığı tütün
bitkisinde çoğalma özelliği gösterir.

III. Tütün mozaik etkeni olan patojen, tüm canlı
türlerinde de benzer hastalık yapar.

yargılarından hangilerine kanıt oluşturur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız III B) I ve IV C) II ve IV

D) I, II ve IV E) I, III ve IV

2. Gökhan Öğretmen bir omurgalı grubundaki canlıların 5. Balıklarla ilgili,
ortak özellikleriyle ilgili aşağıdaki bilgileri tahtaya
yansıtmıştır. I. Kalpten pompalanan kan, solungaçlarında
temizlendikten sonra kalbe geri dönmeden vücuda
• Vücut ısısı değişken canlılardır. gönderilir.

• Başkalaşım geçirirler. II. Çoğunda suda batmadan kalmayı sağlayan hava
kesesi bulunur.
• Larva dönemlerinde iki, ergin dönemlerinde üç
odalı kalbe sahiptirler. III. Tüm bireylerinde iç döllenme dış gelişme görülür.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
• Dört veya beş parmaklı üyeleri bulunur.

Gökhan Öğretmenin öğrencileri bu canlıların
bulunduğu grubun aşağıdakilerden hangisi
olduğunu söylemelidir?

A) Balıklar B) İki yaşamlılar C) Sürüngenler A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) Kuşlar E) Memeliler D) II ve III E) I, II ve III

142 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Hayvanlar âlemindeki aşağıdaki canlılardan hangisi 9. Bitkiler ve mantarlar alemindeki canlılara ait bazı
omurgasız hayvanlar grubunda bulunamaz? özellikler şunlardır:
A) Başkalaşım geçiren
B) Kendi kendini dölleyebilen a. Fotoototrof beslenen birey bulundurma
C) Boşaltım organı böbrek olan
D) Gerçek vücut boşluğu bulunduran b. Hücre duvarı bulundurma
E) Omurgalıların sindirim kanalında parazit yaşayan
c. Bir hücreli birey bulundurma
7. Bir öğrencinin izlediği belgeselde özellikleri
anlatılan omurgasız hayvanın derisi dikenliler d. Parazit beslenen birey bulundurma
grubunda bulunduğunu aşağıdakilerden hangisini Bu özelliklerin bulunduğu alemler ile ilgili aşağıdaki
gözlediğinde karar vermelidir?
A) Eşeyli üremesinin yanında rejenerasyonla da şemalardan hangisi doğru hazırlanmıştır?
çoğalabilmesini
B) Su - damar sistemiyle bağlantılı tüp ayak sistemi A) B)
bulundurmasını •a
C) Tuzlu sularda yaşayabilmesini •b •d •b •c •a
D) Solungaç solunumu da yapabilmesini •c •d
E) Sinir şeridini karında bulundurmasını
Bitkiler Mantarlar Bitkiler Mantarlar

C) •b •c D) •a
•a •d •c •b •d

Bitkiler Mantarlar Bitkiler Mantarlar

E)

•c •b •a
•d

Bitkiler Mantarlar

10. Protista aleminde aşağıdaki beslenme türlerinden
hangisine sahip canlılar bulunmaz?

A) Parazit B) Ayrıştırıcı C) Avlanma

D) Kemoototrof E) Fotoototrof

8. Bitkiler; 11. “Aşağıdaki olaylardan hangisini gerçekleştirmesi bir bir
canlının bitkiler aleminde olduğunun kanıtı sayılır?”
I. erozyonun önlenmesi,
Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci aşağıdakilerden
II. atmosfere oksijen verilmesi, hangisini işaretlerse soruyu doğru cevaplamış
olur?
III. küresel ısınmanın engellenmesi
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesini A) Sindirim yapma B) Fotosentez yapma

sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Çiçekle üreme D) Kemosentez yapma

D) II ve III E) I, II ve III E) Eşeysiz üreme

143

12TEST
Ökaryotlar ve Virüsler

1. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı kene 3. Aşağıdakilerden hangisi tohumlu bitkilerin ortak
ısırmasını takiben ateş, üşüme titreme, kas ağrıları, özelliklerinden biri değildir?
bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, halsizlik ve ciltte
kızarıklık görülebilir. Vücudun değişik bölgelerinde A) İletim demeti bulundurma
kanamalar olabilir. Bu hastalık, B) Çiçek bulundurma
C) Gövde bulundurma
✓ Bunyaviridae ailesinin Nairovirüs grubundan D) Eşeyli üremeyle çoğalma
Hyalomma cinsine ait RNA virüsü keneler yoluyla E) Oksijenli solunum yapma
insana bulaşır.
4. Omurgalı hayvanların çeşitli gruplarında rastlanan;
✓ Kene kanıyla insan kanının karışmasından 16-24
saat sonra ortaya çıkar. I. akciğer,

Buna göre; II. dört odalı kalp

I. insan derisine yapışan kenelerin uzmanlarca III. süt bezleri
çıkarılması,
yapılarının varlığı esas alınarak yapılan bir
II. kenelerle beslenen tavuk, keklik, sülün gibi kuşların sınıflandırmaya göre oluşacak grupların, en geniş
çoğaltılması, kapsamlıdan en dar kapsamlıya doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisidir?
III. çayırlık alanlarda kenelerin çoğalmasını engelleyen
ilaçların kullanılması

uygulamalarından hangileri KKKA hastalığından
korunmayı sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) II, III, I E) III, I, II

2. Bakterilerde bulunan; 5. Kuşlarla ilgili,
I. plazma zarı bulundurma,
II. ribozom bulundurma I. Ayrı eşeyli canlılardır.
III. antibiyotiklerden etkilenme II. Yumurta ve sperm çekirdekleri dişinin üreme
IV. uygun ortamlarda çoğalabilme
özelliklerinden hangilerine virüsler de sahiptir? kanalında kaynaşır.
III. Embriyo, gelişimi sırasında anneden besin alamaz.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve IV E) III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

144 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Aşağıdaki Venn şemasında omurgasızlar ve 9. Aşağıdaki tabloda üç farklı alem ve sahip oldukları
omurgalılara ait özellikler gösterilmiştir. özellikler verilmiştir.

Omurgasızlar Omurgalılar (✓: Var, ❍: Yok) Alemler
I II III
•a •b •c Nişasta depolayan birey ❍❍✓
bulundurma
Bu şemada, Özellikler ✓✓❍
Bir hücreli birey
I. açık kan dolaşımı olan bireyler bulundurma, bulundurma ✓✓✓

II. kapalı kan dolaşımı olan bireyler bulundurma Çok hücreli birey ✓❍✓
bulundurma
III. boşaltım organı olarak böbrek bulundurma
özelliklerinin yerleştirilmesi gereken bölgeler Fotosentez yapan birey
bulundurma
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verimiştir?
Bu alemler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?

a b c
III
A) I II II I II III
III A) Protist Mantar Bitki
B) I III I B) Protist Bitki Mantar
II C) Mantar Protist Bitki
C) II I D) Mantar Bitki Protist
E) Bitki Protist Mantar
D) II III

E) III I

7. Protista aleminde aşağıdaki olaylardan hangisini
gerçekleştirebilen canlı grubu bulunmaz?

A) Endositoz B) Koloni oluşturma

C) Eşeyli üreme D) Endospor yapma

E) Eşeysiz üreme

8. Hayvanlar âleminin omurgasız hayvanlar grubunda; 10. Gizem, bilimsel bir dergide ayrıntılı olarak anlatılan yeni
keşfedilen bir canlının sürüngen değil iki yaşamlı bir
I. eşeyli üreme hayvan olduğu sonucuna varıyor.

II. rejenerasyon, Gizem’in, aşağıdakilerden hangisinin bu canlıda
bulunduğunu okuması doğru kanıya varmasını
III. tomurcuklanma sağlamış olabilir?
yöntemlerinden hangileriyle çoğalabilen hayvanlar
A) Akciğerlerinin bulunmasını
bulunur? B) Soğuk kanlı olmasını
C) Başkalaşım geçirmesini
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) Kapalı kan dolaşımının bulunmasını
E) Dış gelişme yapmasını
D) II ve III E) I, II ve III

145

13TEST 3. Aşağıdaki tabloda üç farklı alem ve sahip oldukları
Canlılar Dünyası özellikler verilmiştir.

1. Aşağıdaki şemada Llnnaean sınıflandırmasına göre her (✓: Var, ❍: Yok) Alemler
düzeyde ya da "basamakta" yer alan türlerin, daha I II III
kapsamlı gruplar içerisindeki gruplara yerleştirilmesi
gösterilmiştir. Endospor oluşturan birey ❍✓❍
bulundurma
Tür:
Panthera pardus Özellikler Metan gazı üreten birey ✓❍❍
bulundurma
Cins:
Kediler Bir hücreli birey bulundurma ✓✓✓
Familya:
Kedigiller Çok hücreli birey bulundurma ❍❍✓

Takım: Kontraktil kofulu olan birey ❍❍✓
Etçiller bulundurma

Sınıf: Bu alemler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
Memeliler eşleştirilmiştir?

Şube: I II III
Kordalılar A) Bakteri Arke Protist
B) Bakteri Protist Arke
Alem: C) Arke Bakteri Protist
Hayvanlar D) Arke Protist Bakteri
E) Protist Bakteri Arke
Üst alem: Ökaryot
Campbell biology 11th edition sy 553, Pearson education 4. 1970'li yıllarda canlılar bakteri, arke ve ökaryotlar olmak
üzere üç ana gruba ayrılmıştır.
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Bu sınıflandırma sistemine geçilmesinde;
A) Kordalılar şubesindeki birey sayısı etçiller takımına
göre daha fazladır. I. küçük ribozamal RNA parçacıklarının gen
dizilimlerinin keşfedilerek karşılaştırılması,
B) Memeliler sınıfındaki bireylerin ortak özellikleri
hayvanlar alemine göre daha fazladır. II. bir hücreli canlıların keşfedilmesi,

C) Kedigiller familyasındaki bireylerin genetik III. canlıların beslenme farklılıklarının belirlenmesi
benzerliği kediler cinsindekilere göre daha fazladır. durumlarından hangileri etkili olmuştur?

D) Panthera pardus türündeki bireylerin protein
benzerliği etçiller takımındakilere göre daha
fazladır.

E) Etçiller takımındaki bireyler arasındaki çeşitlilik
kediler cinsindekilere göre daha fazladır.

2. Bakterilerde hücrelerin birbirine tutunmasını,
haberleşmesini, gen aktarımını sağlayan ve hücre
zarının dışarıya doğru uzamasıyla oluşan bir yapı
bulunur.

Bu yapı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Plazmit B) Pilus C) Kamçı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) Duvar E) Kapsül D) II ve III E) I, II ve III

146 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap 8. Bitkiler aleminde;
I. yarı parazit,
5. Aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olan bir II. tam parazit,
omurgalı hayvanın ait olduğu “sınıf” sadece bu III. kemoototrof
özelliğe bakılarak belirlenemez? beslenen canlı türlerinden hangileri bulunmaz?

A) Tüylü derilerinin bulunması A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
B) Akciğerlerinin bulunması
C) Ter bezlerinin bulunması D) I ve III E) II ve III
D) Derilerinin keratinleşmiş pullarla kaplı olması
E) Akciğerlerinde alveollerin bulunması

6. Böceklerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 9. Virüsler çoğaldıkları konak hücrenin;
yanlıştır? I. ATP,
II. nükleotit,
A) Solunum organları trakedir. III. amino asit
B) Açık dolaşım sistemine sahiptir. moleküllerinden hangilerini kullanır?
C) Dolaşım sıvısında solunum gazlarının taşınmasını
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
sağlayan pigment bulunur.
D) Boşaltım atıkları ürik asittir. D) II ve III E) I, II ve III
E) Genelde ayrı eşeyli canlılardır.

7. Aşağıdaki şemada hayvanlar âlemindeki bazı canlıların 10. Aşağıdaki düzenekler hazırlanarak bir süre sonra
benzerlikleri kladogram hâlinde verilmiştir. bakteriyofaj virüsü ekleniyor.

Köpek Alabalık Kurbağa Kanguru Kedi • Protein II
Balığı I

• Vitamin

Plasenta • Mineral

Süt bezi • Nişasta Parazit bakteri
Saprofit bakteri

Dört üye III • Vitamin IV
• Mineral

Kemik • Glikoz

• Amino asit

Omurga Paramesyum Amip

Bu şemadaki özelliklerden hangisi diğerlerinden Bu düzeneklerin hangilerinde bu virüslerin
daha az bireyde bulunur? çoğalması beklenir?

A) Plasenta B) Süt bezi C) Dört üye A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) Kemik iskelet E) Omurga D) II ve IV E) III ve IV

147

14TEST
Canlılar Dünyası

1. Aşağıdaki tabloda, numaralandırılan bireylerin vücut 4. Taksonomik gruplara ait sınıflandırma ve filogenetik
hücrelerine ait kromozom sayıları verilmiştir. ilişki, filogenetik ağaç adı verilen dallanan diyagram ile
gösterilebilir. Aşağıda yedi taksona ait bir filogenetik
Bireyler ağaç verilmiştir.
I II III IV
Takson A
Özellik Kromozom sayısı (2n) 64 32 16 32
4

Takson B
Bu bireylerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi
yanlıştır?

A) Bireylerin hepsi farklı türlere ait olabilir. 2 Takson C

B) II ve IV numaralı bireyler, aynı türe ait olabilir. 5 Takson D
13 Takson E
C) III numaralı birey diğerlerinden evrimsel olarak
daha gelişmiştir. Takson F

D) IV numaralı bireyin normal eşey hücrelerinde 16 Bu filogenetik ağaçta B, C ve E taksonlarının en
kromozom bulunur. yakın ortak atası aşağıdakilerden hangisidir?

E) I numaralı bireyin zigotunda 64 kromozom bulunur.

A) 1  B) 2  C) 3  D) 4  E) 5

2. Fotoototrof bitkiler fotosentez yoluyla ürettiği
glikozu;

I. kök,

II. gövde,

III. tohum
yapılarından hangilerinde nişasta olarak depolar?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Bakteriler, hızlı çoğalmaları ve biyoteknolojik 5. Kuş ve memeli sınıflarındaki canlıların özelliklerini
açıdan gen nakline uygun olmaları nedeniyle; karşılaştıran bir öğrencinin, aşağıdakilerden
hangisinin her iki sınıf için de ortak olduğunu
I. büyüme faktörleri, söylemesi beklenir?

II. insülin gibi bazı hormon, A) Ter bezi bulundurma
B) Sabit vücut ısılı olma
III. antibiyotik, aşı ve serum C) Tüylü deri bulundurma
maddelerinden hangilerinin daha çok miktarda ve D) İç gelişme yapma
E) Kabuklu yumurta oluşturma
saf olarak üretilmesinde kullanılır?
Biyoloji
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

148

Çözüm Merkezi

Full Yap

6. Aşağıdaki tabloda üç farklı omurgalı grubu ve sahip 8. Aşağıda bazı protistlerin neden oldukları hastalıklar ve
oldukları özellikler verilmiştir. bulaşma yolları verilmiştir.

(✓: Var, ❍: Yok) Gruplar Protist Neden olduğu Bulaştırıcısı
I II III hastalık
Başkalaşım geçirme ❍❍✓
Kış uykusuna yatma ❍✓✓ Trypanosoma Uyku hastalığı Çeçe sineği
Değişken vücut ısılı olma ✓✓✓
Özellikler Plazmodyum Sıtma Anofel cinsi dişi sivrisinek

Bu sınıflar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak Leishmania Şark çıbanı Tatarcıksineği
eşleştirilmiştir?
Bu protistlerle ilgili,
I II III
A) Balıklar İki yaşamlılar Sürüngenler I. Parazit beslenirler.
B) Balıklar Sürüngenler İki yaşamlılar II. Bazı omurgasız hayvan türleriyle insandan insana
C) İki yaşamlılar Balıklar Sürüngenler
D) İki yaşamlılar Sürüngenler Balıklar bulaşabilir.
E) Sürüngenler Balıklar İki yaşamlılar III. Prokaryot hücreli canlılardır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

7. Mantarlarla ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci 9. Aşağıda grip hastalığı ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir:
aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir?
• Üst solunum yolu hücrelerini etkileyerek flu (paçavra)
A) Ayrıştırıcı olanları hücre dışına salgıladığı enzimler hastalığına neden olan grip virüsü Orthomyxoviridae
yoluyla organik atıkları inorganik maddelere familyasına mensup örtülü bir RNA virüsüdür.
dönüştürür.
• Bu virüsteki genom 8 tane RNA’dan oluşur ve Bu
B) Hücreleri, bir veya birden fazla çekirdeğe, kitin RNA lar farklı nükleotit dizilimlerine sahiptir.
içeren hücre duvarına sahiptir.
Bu virüsle ilgili aşıların grip salgınlarına karşı
C) Parazit olanları insanlarda deride kaşıntı, saçkıran, koruyucu etkilerinin az olması aşağıdakilerden
ağızda pamukçuk gibi hastalıklara neden olur. hangisiyle açıklanabilir?

D) Bitkiler gibi toprağa bağlı yaşayanları, kök A) Virüslerin zarlı organelleri bulundurmaması
bulundurup glikozu nişasta olarak depolar.
B) Virüslerin enzim üretim sistemlerine sahip
E) Bazıları tarafından üretilen antibiyotikler, bakteriyel olmaması
hastalıkların tedavisinde kullanılır.
C) Virüslerin çekirdeklerinin bulunmaması

D) Farklı RNA'lara sahip grip virüslerinin aynı hücrede
çoğalması sonucu yeni genetik kombinasyonlara
sahip virüslerin oluşması

E) Virüslerin hücre zarının bulunmaması

149

15TEST 4. Aşağıdaki şemada hepatit C virüslerinin insan
Canlılar Dünyası hücrelerinde çoğalması gösterilmiştir.

1. Mantarlar aleminde aşağıdaki özelliklerden
hangisine sahip bir canlı bulunmaz?

A) Kitin içeren hücre duvarı bulundurma
B) Ekzositoz ile hücre dışına enzim salgılama
C) İhtiyaç duyduğu su ve minerali topraktan kökleriyle

alma
D) Glikozu glikojen olarak depolama
E) Oksijenli solunum yapabilme

2. Yasemin Öğretmen bir âlemdeki canlıların ortak Bu çoğalma sırasında;
özellikleriyle ilgili aşağıdaki bilgileri yazmıştır.
I. endositoz ile virüsün hem protein kılıfının hem de
• Bireyleri çok hücrelidir. genomunun insan hücresine girmesi,

• Geneli fotosentetik ototroftur. II. virüs genomunun kendini insan hücresine ait
nükleotitleri kullanarak kopyalaması,
• Nişasta depolarlar.
III. İnsan hücresinin çekirdek DNA'sına uygun olarak
• Hücreleri selüloz içeren duvar bulundurur. ribozomlarında virüs proteinlerinin sentezlenmesi
Yasemin Öğretmen'in öğrencileri bu canlıların
olaylarından hangileri gerçekleşir?
bulunduğu âlemin aşağıdakilerden hangisi
olduğunu söylemelidir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Bakteri B) Protist C) Bitki

D) Mantar E) Hayvan

3. Filogenetik sınıflandırmada aynı türde bulunan 5. Filogenetik sınıflandırmadaki kategorilerden türden
cinsiyetleri farklı iki canlıyla ilgili aşağıdaki aleme doğru ilerlendiğinde bu kategorilerin iligli
ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır? taksonlarında,

A) Binomial adlandırma isimleri farklıdır. I. birey sayısının artması,
B) Vücut hücrelerindeki kromozom sayısı aynıdır.
C) Aynı tür besinlerle beslenirler. II. ortak özelliklerin artması,
D) Çiftleştiklerinde verimli birey oluşturabilirler.
E) Cins isimleri aynıdır. III. genetik benzerliğin artması

150 biyolojik değişimlerinden hangilerinin
gerçekleşmesi beklenir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Biyoloji