Biyoloji Logolu Baskı

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Birbirinden farklı X ve Y koşullarında gerçekleşenOrtamdaki ürün miktarı7. Bir biyoloji öğretmeni enzimlerin çalışma hızını
enzimatik bir tepkimeye ait ortamdaki ürün miktarının etkileyen faktörleri göstermek için aşağıdaki düzeneği
değişimi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. hazırlıyor.

XY • Üç adet deney tüpünün içine bir spatül ile birer
parça (10 gram) kıyma hâline getirilmiş taze koyun
Zaman karaciğeri koyarak tüpleri ağız kısmına yakın bir
yerden K1 - K2 - K3 yazılı yapışkan etiketler ile ayrı
Buna göre deney ortamına; ayrı numaralandırıyor.

I. enzim, • Tüm deney tüplerine 50'şer mL saf su ilave ediyor.

II. aktivatör, • K1 tüpünü içerisinde kaynar su bulunan beherde,
K2 tüpünü içerisinde ılık su bulunan beherde, K3
III. inhibitör tüpünü de soğuk su bulunan beherde 20 dakika
maddelerinden hangilerinin ilave edilmesi boyunca bekletiyor.

tepkimenin Y yerine X'deki gibi olmasına neden • Her bir tüpün içerisine %9’luk hidrojen peroksit
olur? (H2O2) çözeltisinden 50 mL ilave ediyor.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III • Tüpler içerisindeki karışımların köpürme oranlarını
dikkatli bir şekilde gözlemlediğinde K2 tüpünde
D) I ve II E) I ve III köpük oluşurken diğerlerinde oluşmadığını
görüyor.
6. Enzimatik bir tepkimenin reaksiyon hızı ile ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Buna göre aşağıdaki yorumlardan hangisi
doğrudur?
A) Enzim ve substrat miktarının birlikte artırılması,
birim zamanda oluşan ürün miktarını artırır. (Karaciğerde bulunan katalaz enzimi H2O2 yi parçaladığında

B) Basit enzimin bulunduğu ortama yeterince koenzim açığa çıkan O2 suyun köpürmesine neden olur.)
eklenmezse, substrat miktarı artırılsa bile reaksiyon
hızı sabit olarak devam eder. A) K1 tüpünün sıcaklığı azaltılırsa K2 tüpüne göre
daha fazla köpük oluştuğu gözlenir.
C) Sabit miktarda enzim bulunan bir ortamda, ilgili
substratın yüzeyinin sürekli artırılması reaksiyon B) K2 tüpünde köpük oluşmasının nedeni substrat
hızını sürekli artırır. yüzeyindeki artışın tepkime hızını artırmasıdır.

D) Ortama aktivatör ilavesi, reaksiyon hızını artırır. C) K3 tüpü, K2 tüpünün bulunduğu behere alınırsa K3
tüpünde de köpük oluşur.
E) Ortamın su oranı belirli bir değerin altına indiğinde
enzim miktarı artırılsa da tepkime gerçekleşmez. D) K2 tüpünde köpük oluşmasının nedeni enzim
miktarındaki artışın tepkime hızını artırmasıdır.

E) K3 tüpünde köpük oluşmamasının nedeni
enzimlerin üç boyutlu yapısının düşük sıcaklıkta
bozulmasıdır.

8. Enzimlerin çalışma hızı üzerinde;
I. substrat yüzeyi,
II. aktivatör miktarı,
III. inhibitör miktarı
faktörlerinden hangileri etkilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

51

23TEST
Nükleik Asitler

1. Aşağıda Watson - Crick DNA modelinin bir bölümü 3. Aşağıdaki şemada bir nükleotitin yapısında bulunan
şematik olarak gösterilmiştir. bazı kısımlar numaralandırılmıştır.

Deoksiriboz Sitozin Fosfat Adenin H NH2
şekeri bazı molekülü bazı

3ı 5ı H 5 NH

O2 N

OH P O CH2 O 4 O

3 H
1 OH H H
H

OH H

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

5ı 3ı

Guanin Timin A) 1 numaralı yapı fosfattır.
bazı bazı B) 2 numaralı yapı ester bağıdır.
C) 3 numaralı yapı glikozdur.
Bu şemaya göre, D) 4 numaralı yapı glikozit bağıdır.
E) 5 numaralı azotlu organik bazdır.
I. İki zincirin nükleotit sayısı birbirine eşittir.
4. Canlılardaki nükleotit çeşitleri aynı olmasına
II. Çift halkalı bazlardan oluşan nükleotitlerin sayısı tek rağmen DNA'larının birbirinden farklı olması;
halkalı bazlardan oluşan nükleotitlerin sayısının iki
katıdır. I. nükleotitlerin sırasının farklı olması,

III. Karşılıklı ipliklerde bulunan guanin ile sitozin ve II. nükleotitlerin sayısının farklı olması
adenin ile timin arasındaki bağlar zayıf hidrojen
bağlarıdır. III. nükleotitlerin yapısındaki şeker türünün farklı olması
durumlarından hangileriyle sağlanır?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hücrelerde; 5. DNA molekülüyle ilgili,

I. madde ve enerji dönüşüm olaylarının tamamının I. Prokaryot hücrelerde sitoplazmada; ökaryot
kontrol edilmesi, hücrelerde çekirdek, mitokondri ve kloroplasttadır.

II. proteinlerin yapım ve yıkımının kontrol edilmesi, II. Bir ipliğindeki pürin bazının karşısına karşı iplikte
daima bir pirimidin bazı gelir.
III. kalıtsal özelliklerin nesilden nesile aktarımının
kontrol edilmesi III. Canlıların genetik bilgisini taşıyan ve sonraki döllere
aktaran çift iplikli sarmal yapılı polinükleotitdir.
olaylarından hangileirnin gerçekleştirilmesinde
nükleik asitler görev alır? açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

52 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. mRNA molekülleriyle ilgili, 9. Bir biyoloji öğretmeni tahtaya aşağıdaki nükleik asit
parçasını çizmiştir.
I. Protein sentezi için gerekli olan genetik bilgiyi
çekirdekteki DNA’dan alıp sitoplazmadaki 1 4
ribozomlara taşıyan aracı moleküllerdir. 2 3

II. Ribozomda okunurken zayıf hidrojen bağları ile 5
kendi üzerinde katlanıp üç boyutlu yapı kazanır.
Fosfat
III. Ribonükleotitlerden oluşmuş tek iplikli bir
polimerdir. Bu öğretmenin öğrencileri bu parçanın DNA'ya mı
yoksa RNA'ya mı ait olduğunu doğru bir şekilde
ifadelerinden hangileri doğrudur? söyleyebilmek için numaralandırılan moleküllerden
hangilerinin isimlerine ihtiyaç duyar?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

A) 1 veya 2 B) 1 veya 5 C) 2 veya 3

D) 2 veya 5 E) 4 veya 5

7. rRNA molekülleriyle ilgili,

I. Proteinlerle birlikte ribozomların yapısına katılır.

II. Hücredeki miktarı mRNA ve tRNA'ya göre daha
fazladır.

III. Zayıf hidrojen bağları ile kendi üzerinde katlanıp üç
boyutlu yapı kazanır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II 10. Nükleik asitlerle ilgili sunum hazırlayan Alperen
aşağıdaki karşılaştırma tablosunu oluşturmuştur.
D) II ve III E) I, II ve III

Nükleik Asit Türleri

DNA RNA

Yapısında adenin, Yapısında adenin,

8. tRNA molekülleriyle ilgili, I guanin, sitozin ve timin guanin, sitozin ve urasil

I. DNA üzerinden sentezlendikten sonra kendi organik bazları bulunur. organik bazları bulunur.
üzerinde katlanıp zayıf hidrojen bağı ile bağlanarak
üç boyutlu özel bir şekil alır. Özellikler II Yapısında deoksiriboz Yapısında riboz şekeri
şekeri vardır. vardır.
II. Her biri kendine özgü bir amino asidi bağlayıp
protein sentezine katılması için ribozoma taşıyan III İnsan DNA'sı kendini İnsan RNA'sı kendini
aracı moleküldür. eşleyebilir ve onarabilir. eşleyemez, onaramaz.

III. Çift iplikli sarmal yapıda nükleotitlerden oluşmuş bir IV Çift ipliklidir. Tek ipliklidir.
polimerdir.
A/T, G/C, A/T, G/C,
ifadelerinden hangileri doğrudur? V Pürin/Pirimidin Pürin/Pirimidin
oranları 1’e eşittir.
oranları 2’ye eşittir.

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II Bu tabloyu hazırlayan Alperen hangi satırda hata
yapmıştır?

D) II ve III E) I, II ve III A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V
53

24TEST ATP

1. Aşağıdaki şemada bir hücredeki ATP döngüsü 3. Aşağıdaki şekilde bir hücrede gerçekleşen bazı olaylar
gösterilmiştir. gösterilmiştir.

NH2 C ATP
C ADP + Pi
NN C

N N Enerji

P PP O III C
C
Y C Hücre

Glikoz Enerji etkinlikleri

X HO OH Buna göre,

Enerji

Enerji NH2

P NN

N N I. Glikozdan elde edilen enerji ATP’de depolanır.
O
PP II. Metabolik olaylar için gerekli enerji glikozdan elde
edilebilir.
HO HO
III. ADP’den ATP sentezi sırasında Pi ve enerji kullanılır.
Bu şemadaki olaylarla ilgili, yargılarından hangileri doğrudur?

I. X, enerji alan endergonik bir olaydır. A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
II. Y, enerji veren ekzergonik bir olaydır.
III. X, protein sentezi; Y, solunum olabilir. D) II ve III E) I, II ve III
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. ATP’deki fosfat bağlarının koparılmasına
defosforilasyon denir.

Defosforilasyon ADP + Pi + Serbest
enerji
ATP + H2O

2. ATP molekülü ile ilgili sunum hazırlayan Furkan Bu olay sonucu serbest kalan enerji;
aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir?
I. üreme,
A) Nükleotit yapılıdır.
B) Hidrolize uğraması ekzergonik bir tepkimedir. II. hareket,
C) Mitokondri bulundurmayan hücrelerde
III. sinirsel iletim
sentezlenenmez. olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde
D) Yüksek enerjili kimyasal bağlara sahiptir.
E) Canlı hücreler tarafından üretilir. kullanılabilir?

54 A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Enerji alan tepkimelere endergonik tepkime adı verilir. 8. Bütün canlılar; hücre zarından bazı maddeleri geçirme,
organik madde sentezi, hareket, sinirsel iletim, hücre
Güneş bölünmesi, üreme gibi yaşamsal faaliyetleri
gerçekleştirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar.
Enerji ADP C+O2 ADP
+ H2O + İhtiyaç duyulan bu enerji, besinler yoluyla alınan;
P P
I. yağ,
Enerji Enerji
II. protein,
I II III IV V
III. karbohidrat
Besin
ATP + ATP moleküllerinin hangilerinde depolanmış kimyasal
enerjinin solunumla açığa çıkarılması sonucunda
O2 üretilen ATP molekülünden karşılanır?

Bu şemada gerçekleşen enerji dönüşüm
olaylarından hangileri endergonik tepkimedir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) I ve II B) I ve IV C) II ve IV D) II ve III E) I, II ve III

D) I, III ve V E) II, III ve V

6. ATP'nin yapısında; 9. ATP ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. fosfat grubu,
II. beş karbonlu bir şeker olan deoksiriboz, A) Hücre içinde depolanamaz..
III. azotlu organik bir baz olan adenin B) Genelde bir hücreden diğerine aktarılamaz.
moleküllerinden hangileri bulunur? C) Hücrede RNA sentezine doğrudan katılabilir.
D) Hücre içinde gerçekleşen tüm olaylarda tüketilir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III E) Genelde her hücre ihtiyaç duyduğu ATP’yi kendisi

üretir.

D) II ve III E) I, II ve III

7. ATP ile ilgili, 10. Işık enerjisinin bir kaplanın bacak kaslarında
hareket enerjisine dönüşmesi;
I. ADP’ye bir fosfat grubu ile enerjinin bağlanması
sonucu gerçekleşen ATP sentezine fosforilasyon I. bir bitkinin fotosentez sonucu ürettiği glikozların
adı verilir. depo yapraklarında nişastaya dönüştürülmesi,

II. ATP’deki fosfat bağlarının koparılması enerjinin II. kaplanın yediği otçullardan elde ettiği glikozları,
serbest kalmasına neden olur. kan ile bacak kaslarına taşıyıp solunumda
kullanması,
III. Sentezi enerji veren (ekzergonik), yıkımı ise enerji
alan (endergonik) bir reaksiyondur. III. otçul hayvanların sindirdiği yapraklardaki glikozları
glikojene dönüştürmesi
açıklamalarından hangileri doğrudur?
olaylarının aşağıdakilerin hangisinde verilen sırayla
gerçekleşmesi sonucu olur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) II ve III E) I, II ve III D) II, III, I E) III, I, II

55

25TEST 3. Aşağıda verilen nükleotit çeşitlerinden hangisi
Nükleik Asitler ve ATP RNA'nın yapısına katılamaz?

1. Aşağıdaki şemada bir DNA parçasının bir zincirindeki A) O B) NH2
nükleotit dizisi verilmiştir.
N NN
AGCT AACTGT
O N O O N N
Bu DNA'nın karşı zinciri aşağıdakilerden hangisidir? O O
HO P O HO P O
A) O– O–
AGC T AACTGT
HO OH HO HO
B) Urasil ribonükleotit Adenin ribonükleotit
TCGAT TGACA
C) O D) NH2
C)
TCC T A T CACA CH3 NH N

D) O O N O
AACCAA T TAT HO P O O
N O
E) O– O HO P O
CCGA T AGT CG
O–

OH H HO OH
Timin deoksiribonükleotit Sitozin ribonükleotit

E) O

NN

O N N NH2
O
HO P O
O–

HO OH
Guanin ribonükleotit

2. DNA molekülününün yapısını merdivene benzeterek 4. Aşağıdaki tabloda beş farklı bakteri türünün aynı
anlatan bir biyoloji öğretmenini; sayıda nükleotit içeren DNA'ları nükleotit oranı
bakımından incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlar elde
I. baz, edilmiştir.

II. şeker, Nükleotit Çeşitleri Adenin I Bakteri Türleri V
10 II III IV 40
III. fosfat 20 25 30

moleküllerinden hangilerinin bu merdivenin
ayaklarını hangilerinin de basamaklarını
oluşturduğunu belirtmelidir?

Merdivenin ayaklarını Merdivenin basamaklarını Timin 10 20 25 30 40
oluşturan moleküller oluşturan moleküller
Sitozin 40 30 25 20 10
A) Yalnız I II ve III

B) Yalnız III I ve II Guanin 40 30 25 20 10

C) I ve II Yalnız III Bu bakteri türlerinden hangisinin DNA'sı sıcaklık
artışına karşı daha kararlıdır?
D) I ve III Yalnız II

E) II ve III Yalnız I A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

56 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Ökaryot hücrelerde RNA moleküllerinin; 8. Aşağıdaki şemada bir molekül gösterilmiştir.

I. DNA’daki bilgiyi ribozomlara taşıyan, ?N N

II. amino asitleri ribozomlara taşıyan, PP P N A

III. peptit bağı oluşumunu katalizleyen O N
çeşitleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
R
eşleştirilmiştir?

I II III Bu şemadaki molekülün "?" ile gösterilen kısmı
A) mRNA rRNA tRNA aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
B) mRNA tRNA rRNA adlandırılmıştır?
C) tRNA rRNA mRNA
D) tRNA mRNA rRNA A) Adenin
E) rRNA tRNA mRNA B) Adenozin
C) Adenozin monofosfat (AMP)
D) Adenozin difosfat (ADP)
E) Adenozin trifosfat (ATP)

6. Nükleik asitler; 9. Canlılar;

I. nükleotit polimeri olma, I. hücre zarından bazı maddeleri geçirme,
II. pirimidin bazlarının tüm çeşitlerini bulundurma,
III. monomerleri arasında fosfodiester bağı II. organik madde sentezi,

bulundurma III. sinirsel iletim
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir? faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirebilmek için

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III enerjiye ihtiyaç duyar?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. RNA molekülleriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden 10. ATP molekülüyle ilgili;
hangisi yanlıştır?
I. ADP molekülüne dönüşmesi ekzergonik bir
A) Riboz şekeri içeren nükleotitlerin birbirine tepkimedir.
bağlanması ile meydana gelen tek zincirli
polimerdir. II. Mitokondrisi olmayan hücreler tarafından
sentezlenemez.
B) Bitki RNA'ları kendini eşleyemez ve onaramaz.
III. Genelde üretildiği hücrelerde tüketilir.
C) Pirimidin bazlarının tüm çeşitlerini bulundurur. ifadelerinden hangileri doğrudur?

D) DNA üzerinden sentezlenir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) DNA’nın genetik bilgisine uygun olarak protein D) I ve III E) II ve III
sentezinin gerçekleşmesinde rol alır.

57

26TEST
Canlıların Temel Bileşenleri 2. Kısım

1. Aşağıda, enzimatik bir tepkimenin gerçekleşmesi 3. Murat Öğretmen üç deney tüpünün her birine 200’er
sırasında meydana gelen olaylar gösterilmiştir. ml H2O2 koyduktan sonra birine 10 gram parça
karaciğer, birine 10 gram dilimlenmiş karaciğer,
Substrat Ürün
diğerine de 10 gram ezilmiş karaciğer ilave ediyor.

Öğrencileri bir süre sonra tüplerdeki köpük oluşma

hızının 3 > 2 > 1 şeklinde olduğunu görüyor.

Enzim Enzim-substrat Enzim
kompleksi

Bu tepkimenin gerçekleşmesi sırasında serbest 1 H2O2 2 H2O2 3 H2O2
enzim miktarında meydana gelen değişim aşağıdaki
grafiklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? Parça Dilimlenmiş Ezilmiş
karaciğer karaciğer karaciğer

A) B)
Serbest enzim miktarı Serbest enzim miktarı
Buna göre,
Zaman Zaman
I. 1. tüpteki substrat yüzeyi 2. tüpteki substrata göre
C) D) daha az olduğu için tepkime daha yavaş olmuştur.
Serbest enzim miktarı Serbest enzim miktarı
II. Karaciğerin ezilmesi birim zamanda deney kabına
Zaman Zaman geçen enzim miktarını artırdığı için 3. tüpteki
tepkime daha hızlı olmuştur.
E)
III. Tüplerdeki tepkime hızının farklı olma nedeni ortam
Serbest enzim miktarı sıcaklığındaki farklılıktır.

yargılarından hangileri doğrudur?

(Karaciğerde H2O2 yi H2O ve O2 ye parçalayan katalaz
enzimleri bulunur. Oksijen tüplerdeki sıvıda köpük
oluşmasına neden olur.)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Zaman

2. Çocukluk dönemindeki hatalı beslenme 4. ATP ile ilgili,
alışkanlıkları;
I. Azotlu organik bir baz olan adenin, beş karbonlu
I. obezite, bir şeker olan riboz ve üç adet fosfat grubundan
oluşur.
II. kalp-damar
II. Yapısındaki fosfat molekülleri arasında kimyasal
III. yüksek tansiyon bağ enerjisi depolanır.
hastalıklarından hangilerinin gelişmesine katkı
III. ATP’nin hidrolizi sonucu açığa çıkan enerji birçok
sağlar? canlılık faaliyeti için kullanılır.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

58 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Aşağıdaki şema enzimatik bir reaksiyon zincirinde 7. Aşağıdaki tabloda DNA ve RNA çeşitlerinin bazı
feed-back mekanizmasını göstermektedir. özellikleriyle ilgili bilgiler verilmiştir.

Substrat Son Nükleik asit
ürün çeşitleri
Metabolik yol
Enzim Enzim I II III IV
Substrat
Kompleksi Çift iplikli olma ✓

Özellikler Ribonükleotitlerden oluşma ✓✓✓

Yapısında hidrojen bağı bulundurma ✓ ✓ ✓

Son ürün Peptit bağı oluşumunu katalizleme ✓
enzime bağlanır.

Buna göre, Bu bilgilere göre tablodaki nükleik asit çeşitlerinin
numaraları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
I. Son ürün miktarındaki artış takımdaki ilk enzimin verilmiştir?
aktif bölgesinde değişime neden olur.
DNA mRNA tRNA rRNA
II. Son ürünün enzimin aktif bölgesinde neden olduğu A) I II III IV
değişim geçicidir. B) I III II IV
C) II I IV III
III. Son ürün takımdaki ilk enzimin aktif bölgesine D) III IV I II
bağlanır. E) IV III II I

yorumlarından hangileri yapılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Substrat miktarının tepkime hızına farklı ortamlardaki
etkisi aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.

GH

6. DNA ile ilgili, Tepkime Hızı E F
C D
I Yapısındaki pirimidin bazlarının toplam sayısı, pürin
bazlarının toplam sayısından daha fazladır. AB

II. Karşılıklı ipliklerdeki nükleotitlerin, birbirine hidrojen X
bağları ile bağlanmasıyla üç boyutlu yapı kazanır.
Substrat Miktarı
III. Nükleotit adı verilen monomerlerin polimerleşmesi
sonucu oluşur. Bu grafikteki eğrilerde harflerle gösterilen
bölgelerin hangisinde tepkime hızının
ifadelerinden hangileri doğrudur? sınırlandırılması substrat miktarı tarafından
gerçekleştirilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) A – B B) C – D C) X – E

D) II ve III E) I, II ve III D) E – F E) G – H

59

27TEST
Canlıların Özellikleri ve Temel Bileşenleri

Aşağıdaki şemada farklı canlılar gösterilmiştir. 4. Bazı enzimler yalnız hücre içinde bazı enzimler yalnız
hücre dışında bazı enzimler de hem hücre içinde hem
1. Paramesyum 2. Kiraz bitkisi 3. Bakteri hücre dışında çalışır.

İnsanda;

I. Gliserol + Yağ asiti → Trigliserit

II. Nişasta → Maltoz + Dekstrin

III. Protein + Su → Amino asit + ... + Amino asit

tepkimelerinin gerçekleşmesini sağlayan
enzimlerden yalnız hücre dışında, yalnız hücre
içinde, hem hücre içinde hem hücre dışında
çalışanları aşağıdakilerin hangisinde doğru
eşleştirilmiştir?

4. Geyik 5. Amip 6. Şapkalı mantar Yalnız Yalnız Hem hücre içi
hücre içi hücre dışı hem hücre dışı
1. Bu şemada numaralandırılan canlılardan hangileri A) I
prokaryottur? II III
B) I
A) Yalnız 3 B) 1 ve 3 C) 2 ve 4 C) II III II
D) II I III
E) III III I
I II

D) 1, 3 ve 5 E) 2, 4 ve 6

5. Aşağıdaki şemada bir RNA molekülünün yapısı
gösterilmiştir.

2. Bu şemada numaralandırılan canlılardan hangileri
kesinlikle ototrof beslenir?

A) Yalnız 2 B) 2 ve 6 C) 3 ve 4 1 4
2 3
D) 2, 3 ve 5 E) 3, 5 ve 6

5

3. Bu şemada numaralandırılan canlılardan Fosfat
hangilerinde gerçekleşen hücre sayısı artışı
büyüme olarak adlandırılır? Bu nükleik asit parçasında numaralandırılan
yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?

A) 1 ve 4 B) 2 ve 6 C) 1, 3 ve 5 A) 1 numaralı yapı adenindir.
B) 2 numaralı yapı timindir.
D) 2, 4 ve 6 E) 3, 5 ve 6 C) 3 numaralı yapı sitozindir.
D) 4 numaralı yapı guanindir.
E) 5 numaralı yapı ribozdur.

60 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap

6. Nilgün Öğretmen üç deney tüpünün her birine 200’er 8. İnsan vücudunda görev alan bazı enzimlerin pH’ye
ml pankreas özsuyu koyduktan sonra birine 10 gram bağlı hız grafiği aşağıda verilmiştir.
parça et, birine 10 gram dilimlenmiş et, diğerine de 10
gram kıyılmış et ilave ediyor. Öğrencileri bir süre sonra Pepsin Katalaz Tripsin
tüplerdeki sindirim hızının 3 > 2 > 1 şeklinde olduğunu
belirliyor.

Pankreas Pankreas Pankreas Hız
1 öz suyu 2 öz suyu 3 öz suyu

Parça et Dilimlenmiş Kıyılmış et
et

Buna göre, 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
pH
I. 1. tüpteki substrat yüzeyi 2. tüpteki substrata göre
daha az olduğu için tepkime daha yavaş olmuştur. Bu enzimlerle ilgili,

II. Etin kıyma haline getirilmesi birim zamanda deney I. Pepsin enzimi tripsin enzimine göre daha asidik pH
kabına geçen enzim miktarını artırdığı için 3. tüpteki değerlerinde optimum çalışır.
tepkime daha hızlı olmuştur.
II. Tripsin ve katalaz enzimi bazik pH değerlerinde
III. Tüplerdeki tepkime hızının farklı olma nedeni ortam çalışabilir.
pH değerlerindeki farklılıktır.
III. Pepsin enzimi pH değeri 4'ten büyük olan
yargılarından hangileri doğrudur? ortamlarda üç boyutlu yapısı bozulduğu için
(Pankreas özsuyunda protein sindiren enzimler vardır.) çalışamaz.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Aynı ya da benzer yapı taşlarından kovalent bağlarla 9. Uzun süre antibiyotik kullanmak zorunda kalan Mert
birbirine bağlanarak oluşturdukları yapılara polimer, ile yağsız besinlerle beslenen Öykünün,
yapı taşlarına da monomer adı verilir. vücutlarında eksikliğini hissedecekleri vitaminler
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
Buna göre aşağıda verilen polimer monomer eşleştirilmiştir?
eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

Polimer Monomer Mert Öykü
A) Glikojen Glikoz A) B ve K B ve C
B) Protein B) B ve C A, D, E ve K
C) Nişasta Amino asit C) B ve K A, D, E ve K
D) Hormon Glikoz D) B ve D A ve E
E) Nükleik asit Vitamin E) A, D, E ve K B ve C

Nükleotit

61

28TEST
Canlıların Özellikleri ve Temel Bileşenleri

1. Aşağıdaki tabloda canlı âlemlerine ait bazı özellikler 3. Enzimlerin çalışma hızıyla iligili aşağıdaki
gösterilmiştir. grafiklerin hangisi yanlıştır?

Özellikler A) B)

(✓: Var, ❍: Yok) Prokaryot Ökaryot Ototrof Heterotrof Tepkime hızı
Tepkime hızı
hücreli hücreli beslenen beslenen

birey birey birey birey

Bakteriler ✓ ❍ ✓ ✓

Arkeler ✓ ❍ ✓ ✓

Âlemler Protistler ❍ ✓ ✓ ✓ Aktivatör miktarı Sıcaklık
C)
D)
❍ ✓ ✓ ✓
Bitkiler

Mantarlar ❍ ✓ ❍ ✓ Tepkime hızı
Tepkime hızı
Hayvanlar ❍ ✓ ❍ ✓

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Prokaryot hücreli canlılardan bazıları ototrof Substrat miktarı İnhibitör miktarı
beslenir. E)

B) Tüm alemlerde heterotrof beslenen canlı bulunur. Tepkime hızı

C) Ökaryot hücreli canlılardan bazıları heterotrof Su miktarı
beslenir.

D) Tüm alemlerde ototrof beslenen canlı bulunur.

E) Bazı âlemlerde ototrof ve heterotrof canlılar birlikte
bulunur.

2. Bazı yaşamsal olaylarla canlıların özellikleri 4. Su molekülleri özel bağlarla birbirine ve diğer
arasında yapılan aşağıdaki eşleştirmelerden moleküllere bağlanır.
hangisi yanlıştır?
Suyun bu bağlarıyla ilgili,
Yaşamsal olaylar Özellikler
I. Suyun bitkilerin köklerinden yapraklarına kadar
A) Besinlerden ETS kullanarak ATP Solunum kesintisiz bir sütun şeklinde yer çekimine zıt yönde
üretimi taşınmasını sağlar.

B) Basit moleküllerin birleştirilip daha Katabolizma II. Bazı canlıların su yüzeyinde durabilmesine ve
karmaşık moleküllerin üretimi yürüyebilmesine olanak sağlar.
Eşeysiz
C) Canlının kendisiyle aynı kalıtsal üreme III. Canlıların çevresindeki sıcaklık değişimlerinin belirli
yapıda yeni birey oluşturması sınırlar arasında kalmasına yardımcı olur.
Beslenme
D) Canlının ihtiyaç duyduğu organik açıklamalarından hangileri doğrudur?
maddeleri karşılaması Uyarıya
tepki verme
E) Etin kokusunu alan köpeğin ağzının A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
suyunun akması
D) II ve III E) I, II ve III

62 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap

5. Aşağıdaki tabloda özellikleri verilen polisakkaritlerden 7. İnsan DNA'sında anlamlı ve anlamsız nükleotit dizileri
biri nişasta biri selüloz biri de glikojendir. bulunur.

Özellikler (✓: Var, ❍: Yok) Polisakkarit türleri • Anlamlı diziler; protein ve işlevsel RNA sentezinden
I II III sorumlu dizilerdir.
Bitki hücrelerinde ✓✓❍
sentezlenebilme ✓❍✓ • Anlamsız diziler; herhangi bir proteini kodlamayan,
Depo polisakkariti olma ❍❍✓ büyük çoğunluğu tekrar eden dizilerdir.
İnsan hücrelerinde
yıkılabilme Bir canlıya ait hücredeki DNA nükleotit diziliminde
tekrar eden anlamsız baz dizilerinin jel üzerinde
Bu verilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi oluşturdukları bantlı yapılara DNA parmak izi denir. Adli
doğrudur? tıpta güvenirliği çok yüksek olan bu izler suçluluğun
kanıtlanmasında, babalık testlerinde kullanılır.
A) I numaralı polisakkarit, insan vücudunda hücre
dışında sindirilir. Bu yöntem DNA'nın;

B) II numaralı polisakkarit, tüm bakteri hücrelerinde I. çift iplikli sarmal yapıda olması,
sentezlenir.
II. kendini eşleyip RNA sentezleyebilmesi,
C) III numaralı polisakkarit, hayvanlarda dış iskelet
yapısına katılır. III. bazı bölgelerindeki nükleotit diziliminin kişilere özel
olması
D) II numaralı polisakkarit, insan vücudunda hücre
içinde sindirilir. özelliklerinden hangileri nedeniyle adli tıpta
güvenilir olarak kabul edilir?
E) III numaralı polisakkarit, hayvan hücrelerinde
yıkılamaz. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

6. Besinler yoluyla alınan karbohidrat, yağ ve 8. Canlılarda meydana gelen;
proteinlerde depolanmış kimyasal enerjinin,
hücrelerde solunumla açığa çıkarılması sonucunda I. kitin sentezi,
üretilen ATP molekülü; II. nişasta sentezi,
III. glikojenden glikoz elde edilmesi,
I. hareket, IV. disakkaritlerden monosakkarit elde edilmesi
olaylarından hangileri dehidrasyon tepkimesi olarak
II. hücre bölünmesi,
adlandırılır?
III. dehidrasyon sentezi

olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesi için
gerekli olan serbest enerjiyi sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) III ve IV

63

29TEST
Canlıların Özellikleri ve Temel Bileşenleri

1. Aşağıdaki tabloda numaralandırılan olaylardan biri O2 li 3. Bir biyoloji öğretmeni "organik moleküller" konusunu
solunum, biri O2 siz solunum biri de fermantasyondur. balık kılçığı tekniği ile işlerken tahtaya aşağıdaki gibi bir
balık kılçığı çizmiştir. Kılçığın bir yüzeyinde hayvan
(✓: Var, ❍: Yok) Olaylar hücrelerindeki polimerleri yazan öğretmen bunların
Prokaryot hücrede gerçekleşme I II III karşı kısmına ise monomerlerini numaralandırmıştır.
✓✓✓
Nişasta Nükleik asit Protein

Özellikler Ökaryot hücrede gerçekleşme ❍✓✓

Elektron taşıma sistemi (ETS) ✓✓❍ Polimer

O2 tüketiminin gerçekleşmesi ❍✓❍ 1 2 3

Bu olaylar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak Öğretmenin bu balığın numaralandırılan kısımlarına
eşleştirilmiştir? yazması gerekenler aşağıdakilerin hangisinde
verildiği gibi olmalıdır?
I II III
A) O2'li solunum O2'siz solunum Fermantasyon 123
B) O2'li solunum Fermantasyon O2'siz solunum A) Glikoz Nükleotit Amino asit
C) O2'siz solunum O2'li solunum Fermantasyon B) Glikoz Amino asit Nükleotit
D) O2'siz solunum Fermantasyon O2'li solunum C) Nükleotit Glikoz Amino asit
E) Fermantasyon O2'li solunum O2'siz solunum D) Nükleotit Amino asit Glikoz

E) Amino asit Glikoz Nükleotit

2. Çok hücreli canlılarda görev ve yapı bakımından 4. Kırmızı renkli iyot çözeltisi glikojen çözeltisine
benzer hücreler bir araya gelerek dokuları, dokular eklendiğinde kahverengi renk oluşur.
organları, organlar sistemleri, sistemler ise
organizmayı meydana getirir. Buna göre;

Buna göre; I. yoğurt,

I. Bir organdaki hücre sayısı o organı oluşturan II. patates özütü,
dokudakinden daha fazladır.
III. karaciğer özütü,
II. Bir sistemdeki hücre sayısı o sisteminde bulunan
bir organdakinden daha fazla olamaz. IV. şapkalı mantar özütü
örneklerinden hangilerinin üzerine iyot
III. Bir sistemdeki organ sayısı o sisteme sahip
canlıdakinden daha azdır. damlatıldığında kahverengi renk oluşumunun
gözlenmesi beklenir?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) I ve II B) I ve III C) II ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV

64 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

5. Trigliseritlerin, oksijenli solunumla yıkıldığında 8. DNA denatürasyonu: DNA’nın iki zinciri arasındaki zayıf
karbohidratlara göre iki kat fazla enerji vermesi, hidrojen bağlarının yarısının belirli bir erime
sıcaklığında kopması olarak ifade edilir. Bu erime
I. hafif olma, sıcaklığını veren Tm değeri basitçe şöyle hesaplanır:
Tm = 4(G + C) + 2(A + T)
II. ester bağı bulundurma,
Aşağıdaki grafik eşit sayıda nükleotit içerdiği tespit
III. fazla oranda kkarbon-hidrojen bağı bulundurma edilen bir bakteri ve virüs DNA'sının Tm derecelerini
özelliklerinden hangilerine sahip olmasıyla göstermektedir.

açıklanabilir? 1.0

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Tm değeri Tm Tm
Viral
Bakteri DNA
DNA

6. ATP ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 0 Sıcaklık
50 75 85
A) Hücre içinde sentezlenir.
B) Endergonik ve ekzergonik tepkimeler arasında Bu grafiğe göre,

enerjinin taşınmasını sağlar. I. Bakteri DNA'sında virüs DNA'sına göre daha fazla
C) Bitki hücrelerinde sentezlenirken hayvan oranda adeninli nükleotit bulunur.

hücrelerinde sentezlenemez. II. Virüs DNA'sında bakteri DNA'sına göre daha fazla
D) Sentezlenirken su açığa çıkar. oranda guaninli nükleotit bulunur.
E) Yapısına pentoz olarak riboz katılır.
III. Bakteri DNA'sında virüs DNA'sına göre daha fazla
hidrojen bağı bulunur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. İnsan vücudundaki hormonlar vitaminlerden farklı 9. Proteinlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
olarak; yanlıştır?

I. metabolik düzenleyici olma, A) Mikroplarla mücadelede rol alır.
B) Solunum gazlarının taşınmasında rol alır.
II. insan hücrelerinde sentezlenebilme C) Enerji üretiminde karbohidratlardan önce tüketilir.
D) Gen kontrolünde, ribozomda üretilir.
III. hücreler arasında kan ile taşınma E) Amino asitlerin polimerleşmesiyle oluşur.
özelliklerinden hangilerine sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

65

TEST

Canlıların Özellikleri ve Temel Bileşenleri

10. Bir öğrenci eşit miktarda patates ve eşit miktarda H2O2 12. Canlının sahip olduğu yapıların zamanla değişerek
koyduğu tüplerle aşağıdaki düzenekleri hazırlayarak fonksiyonel olarak olgunlaşması gelişme olarak
adlandırılır.
gözlemeye başlıyor.
Yeni doğan bir bebekte gerçekleşen;
Kıskaç Kılcal Kıskaç Kılcal
I. emekleme,
Kauçuk Renkli sıvı boru Kauçuk Renkli sıvı boru
boru boru II. yürüme,

12 12 III. kilo alma,

H2O2 H2O2 IV. boyca uzama
durumlarından hangileri bu olaya örnektir?
Parça İnce
Patates X kıyılmış Y
patates
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

Bu öğrenci düzeneklerde aşağıdaki değişimlerden D) II ve III E) III ve IV
hangisini gözlemler?

(Patateste H2O2 yi H2O ve O2 ye parçalayan katalaz
enzimleri bulunur.)

A) X düzeneğindeki renkli sıvının 1'den 2 ye doğru Y 13. DNA'da bulunan sitozin nükleotiti RNA'da bulunan
dekine göre daha hızlı hareket etmesi, sitozin nükleotitinden farklı olarak aşağıdakilerden
hangisine sahiptir?
B) Y düzeneğindeki renkli sıvının 1'den 2 ye doğru X
dekine göre daha hızlı hareket etmesi A) Fosfat türü
B) Pentoz türü
C) X düzeneğindeki renkli sıvının 1'den 2 ye doğru Y C) Organik baz türü
dekiyle aynı hızda hareket etmesi D) Baz ve şeker arasındaki bağ türü
E) Fosfat ve şeker arasındaki bağ türü
D) Y düzeneğindeki renkli sıvının 1'den 2 ye doğru
hareket ederken X'dekinin hareket etmemesi

E) X düzeneğindeki renkli sıvının 1'den 2 ye doğru
hareket ederken Y'dekinin hareket etmemesi

11. Trigliseritler ile ilgili, 14. Enzimler;
I. Yağ asitleri ve gliserolden oluşur. I. tekrar kullanılabilme,
II. Esterleşme tepkimesiyle sentezlenir. II. substrat ile yüzey tepkimesi verme,
III. Dehidrasyon senteziyle üretilir. III. sıcaklık, pH gibi çevresel faktörlerden etkilenebilme
IV. Polimer moleküllerdir. özelliklerinden hangilerine sahiptir?
ifadelerinden hangileri yanlıştır?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) III ve IV E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

66 Biyoloji

2. ÜNİTE

HÜCRE

Hücre Organelleri
Hücre Zarından Madde Taşınması
Bilimsel Yöntem

edu

1TEST Hücre Teorisi ve Sitoplazma

1. Hücre teorisiyle ilgili, 4. Aşağıdaki şemada bir bakteri hücresinin şematik cizimi
gösterilmiştir.
I. Hücre canlının temel, yapısal ve işlevsel birimidir.

II. Bütün canlılar, bir ya da daha fazla hücreden
oluşur.

III. Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi sonucu
oluşur.

IV. Hücredeki genler kromozomu oluşturur.
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III Bu hücreyle ilgili,
I. Prokaryot yapılıdır.
D) I, II ve III E) II, III ve IV II. Çift zarla çevrili organelleri yoktur.
III. Kalıtsal materyali, halkasal şekildedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Sitoplazmanın sürekli hareket hâlinde olması;

I. hücre içeriğinin homojen hâle gelmesi,

II. moleküllerin ilgili organellere taşınması,

III. organellerin görev bölgelerine taşınması
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesine katkı

sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

5. Aşağıdaki şemada ökaryot bir hücrenin kısımları
numaralandırılmıştır.

3. Prokaryot hücrelerin sitoplazmasında; I Düz Çekirdek
I. DNA, endoplazmik Hücre zarı
II. RNA, retikulum
III. protein Lizozom Granüllü III
moleküllerinden hangileri bulunur? endoplazmik
II Mitokondri retikulum

Sentrozom Ribozom IV

Golgi aygıtı V
Peroksizom

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III Bu şemada numaralandırılan yapılardan hangisi
prokaryot hücrelerde de bulunur?

D) II ve III E) I, II ve III A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

68 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Prokaryot hücrelerle ilgili, 9. Ökaryot hücrelerle ilgili,

I. Çift zarla çevrili organelleri bulunur. I. Farklı görev ve fonksiyonlar için özelleşmiş
organeller içerir.
II. Kalıtsal materyali, halkasal şekilde olup sitoplazma
içinde dağınık hâldedir. II. Hücrenin tipine, beslenme şekline, yaşına göre
organel çeşitleri ve sayıları değişebilir.
III. Bakteriler ve arkeler prokaryot hücrelere örnek
gösterilebilir. III. Bitki ve hayvan hücrelerinin temel yapıları aynı
olmasına rağmen bu hücrelerde farklı fonksiyonları
ifadelerinden hangileri doğrudur? yürütebilen organeller bulunabilir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III açıklamalarından hangileri doğrudur?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Ökaryot hücrelerle ilgili, 10. Aşağıdakilerden hangisi ökaryot hücrelerin
sitoplazmasında bulunan yapılardan biri değildir?
I. Zarlı organellere sahiptir.
A) RNA B) DNA C) Protein
II. Kalıtsal materyalleri kromatinler hâlinde
çekirdektedir.

III. Protista, bitki, mantar ve hayvanlar âlemine dâhil
canlılar ökaryot hücre yapısına sahiptir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) Hormon E) Vitamin

D) II ve III E) I, II ve III

8. Hücrelerin metabolizmasıyla ilgili, 11. Hücreyle ilgili,

I. Prokaryot hücrelerde yaşamsal faaliyetler, büyük I. Tüm hücrelerde yaşamsal faaliyetler hücre zarı,
oranda sitoplazmada bulunan serbest enzimler sitoplazma ve çift zarlı organellerde gerçekleşir.
tarafından yürütülür.
II. Çok hücreli olan ökaryot canlılarda yapı ve görev
II. Ökaryot hücrelerde yaşamsal faaliyetlerin bir kısmı bakımından benzer hücrelerden oluşan doku ve
sitoplazmada bulunan serbest enzimler, bir kısmı organlar, canlılığın devamını sağlar.
da organeller tarafından gerçekleştirilir.
III. Canlıları meydana getiren hücrelerin sayı, şekil ve
III. Hem ökaryot hem de prokaryot hücreler büyüklükleri farklılık göstermesine rağmen temel,
metabolizmaları için gerekli ATP yi sitoplazmada yapı ve özellikleri birbirine benzerdir.
üretebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

69

2TEST Ribozom, Endoplazmik Retikulum, Golgi Aygıtı

1. Bir biyoloji dersinde hücre konusu işlenmektedir. 3. Aşağıdaki şemada hayvan hücrelerinde bulunan
Sultan Öğretmen öğrencilerinden "ribozomun yapısı, organellerden biri gösterilmiştir.
özellikleri ve görevleri" ile ilgili örnekler vermelerini
istemiştir. Çekirdek zarı Granüllü
endoplazmik
Öğrencilerin bu konuyla ilgili aşağıdaki retikulum
ifadelerinden hangisi yanlıştır?
Ribozom
A) Ökaryot hücrelerin bazı ribozomları, prokaryot
hücrelerin ribozomlarından biraz daha büyüktür. Düz
endoplazmik
B) Ökaryot hücrelerde, granüllü endoplazmik retikulum
retikulumda, mitokondride, plastitlerde ve
sitoplazmada serbest hâlde bulunur. McGraw Hill, Human Anatomy 10th.edition Sy. 54

C) Prokaryot hücrelerde sadece hücre zarında Bu hücresel yapıyla ilgli,
bulunur.
I. Hücre bölünmesi sırasında çekirdek zarıyla birlikte
D) Salgı yapan hücrelerdeki miktarı yapmayan eriyip yok olur.
hücrelere göre daha fazladır.
II. Asidik-bazik tepkimelerin birbirine karışmadan
E) Büyük ve küçük olmak üzere iki alt birimden ve gerçekleşmesi için ortam sağlar.
rRNA'dan meydana gelir.
III. Tüm hücrelerde hücre dışına gönderilecek
salgıların üretimini sağlar.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

2. Aşağıdaki şemada bir mRNA'nın farklı ribozomlarda D) II ve III E) I, II ve III
okunması sonucu protein sentezi gösterilmiştir.

mRNA okunma yönü

mRNA

Ribozom 3 Ribozom 1

Ribozom 4 Ribozom 2 4. Endoplazmik retikulumlarla ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
Buna göre;
A) Bütün hücrelerde bulunur.
I. Aynı amimo asit dizilimine sahip dört polipeptit
üretilmektedir. B) Hücre dışına verilecek olan salgıların büyük bir
kısmı endoplazmik retikulum tarafından sentezlenir.
II. Polizom denilen bu sistem sayesinde bir
polipeptitin birim zamandaki üretim hızı artmaktadır. C) Hücrenin zar sistemlerini yapan fabrikalar gibi
çalışır.
III. Hücrenin yeterli pretein düzeyine kısa sürede
ulaşmasını sağlar. D) Hücre bölünmesi sırasında eriyerek kaybolur ve
bölünme tamamlandığında ise yeniden yapılır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) Granülsüz endoplazmik retikulum hücre zarı ile
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III çoğu organelin zar yapısına katılan yağ
moleküllerinin sentezinde görev alır.
D) II ve III E) I, II ve III
Biyoloji
70

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Endoplazmik retikulumla ilgili, 8. Golgi aygıtıyla ilgili,

I. Hücre zarından başlayıp çekirdek zarına kadar I. Glikoprotein gibi maddelerin işlevsellik
uzanan hücre içi kanallar sistemidir. kazanmasından sorumludur.

II. Bazılarının zarları üzerinde ribozom bulunabilir II. Maddelerin hücre içinde sindirimini yapan
III. Çekirdek zarının oluşumuna katkı sağlar. lizozomların oluşumunda rol oynar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. Büyüklükleri ve gelişimi, hücre tipine ayrıca
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III metabolik durumuna göre değişiklik gösterir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

6. Endoplazmik retikulum, 9. Golgi aygıtı;
I. depolama,
II. sentezleme, I. bitki hücrelerinin bölünmesinde ara lamel
III. zehirsizleştirme oluşumunda görev alma,
görevlerinden hangilerini gerçekleştirir?
II. zehirli maddeleri ve ilaçları parçalama,
III. salgı yapan hücrelerde daha yoğun bulunma
özelliklerinden hangilerine sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

7. Golgi aygıtıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 10. Bir bilim insanı bir bez (salgı) hücresini radyoaktif
yanlıştır? amino asitler içeren ortamda bekletmiştir. Bu hücrede
oluşan radyoaktif protein moleküllerini 3-5 dakika
A) Çok sayıda yassılaşmış keseden ve küçük içinde granüler endoplazmik retikulumda, 20 dakika
kofullardan meydana gelir. içinde Golgi aygıtında tespit etmiştir. 1 ile 2 saat
arasında da bu moleküllerin hücre yüzeyind­ en
B) Zarları üzerinde bulunan ribozomları sayesinde salgılandığını belirlemiştir.
protein sentezini sağlar.
Bu bilim insanı;
C) Hücre organellerini kaybetmiş olgun alyuvar, sperm
gibi hücreler hariç genelde bütün ökaryot yapılı I. Golgi aygıtı,
hücrelerde bulunur.
II. hücre zarı,
D) Tükürük bezi hücrelerinde, hormon salgılayan
bezlerde ve bitkilerin bal özü, nektar üreten III. granüllü endoplazmik retikulum
hücrelerinde iyi gelişmiştir.
yapılarının aşağıdakilerin hangisinde verilen sırayla
E) Endoplazmik retikulumlarda üretilen maddelerin görev yapması sonucu hücre dışında radyoaktif
büyük bir kısmının ayrıştırılıp, depolanmasını ve proteinlere rastlamıştır?
paketlenmesini sağlar
A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III

D) III, I, II E) III, II, I

71

3TEST Lizozom, Peroksizom, Koful

1. Lizozomlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Lizozomlarla ilgili,
yanlıştır?
I. Sinir hücrelerinin lizozomlarında lipitleri sindiren
A) Hücre dışından alınan büyük moleküllü yapıların enzimlerin yeterli olmaması, zamanla lipitlerin
hidrolizini sağlar. birikmesine ve hücrelerin fonksiyonlarının
bozulmasına neden olur.
B) Bütün ökaryotik hücrelerde bulunur.
II. Lizozom faaliyeti azalınca parçalanması gerekenler
C) Yaşlanmış organelleri otofaji adı verilen olay ile parçalanmayıp birikerek yaşlılık pigmentlerine
parçalar. dönüşür ve deride kahverengi lekeler oluşur.

D) Çok sayıda lizozoma ait enzimlerin sitoplazmaya III. Aşırı soğuk veya sıcağa maruz kalan deri
karışması hücrenin ölümüne neden olur. hücrelerinde lizozomların parçalanmasıyla cilt
yanıkları oluşur.
E) Golgi cisimciğinden tomurcuklanarak oluşur.
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Lizozomla ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci 5. Peroksizomlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir? yanlıştır?

A) Sindirim enzimleri taşıyan, tek katlı zarla çevrili A) Hayvan hücrelerinde bulunurken bitki hücrelerinde
hücre organelidir. bulunmaz.

B) Yapısındaki enzimlerin protein kısımları, granüllü B) Alkol, ilaç gibi maddelerin toksik etkilerini yok eder.
endoplazmik retikulumların yüzeyinde bulunan
ribozomlarda üretilir. C) Bazı tepkimeleri sonucunda hidrojen peroksit
(H2O2) açığa çıkar.
C) Bitki hücrelerinde bulunurken hayvan hücrelerinde
bulunmaz. D) Hidrojen peroksiti (H2O2) sahip olduğu katalaz
enzimi ile su ve oksijene ayrıştırır.
D) Bozulmuş ve yaşlanmış organellerin
parçalanmasında görev alırlar. E) Yağ asitlerini mitokondrinin kullanabileceği daha
küçük moleküllere dönüştürebilir.
E) Hücre içi sindirim yapabilen hücrelerde bulunur.

3. Lizozomla ilgili, 6. Depo kofuluyla ilgili,

I. Yapısındaki hidrolitik enzimlerin hücrenin kendi I. Hayvan hücrelerinde genelde küçüktür.
organellerini parçalayarak ortadan kaldırmasına
otofaji adı verilir. II. Bitki hücreleri olgunlaştıkça küçük depo kofulları
birleşir ve tek büyük bir kofula dönüşür.
II. Herhangi bir etkiyle zarının parçalanması sonucu
enzimlerin sitoplazmaya dağılıp hücrenin kendini III. Çiçeklerdeki taç yaprakların ve meyvelerin
sindirmesine otoliz adı verilir. renklenmesinde etkilidir.

III. Lizozom yapısındaki enzimleri kendisi sentezler. açıklamalarından hangileri doğrudur?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

72 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Peroksizomlara ait bazı özellikler şunlardır: 9. Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması
sonucunda oluşan keseciklere besin kofulu denir.
I. Düz endoplazmik retikulumdan tomurcuklanarak
oluşabilme Bu kofullarla ilgili,

II. Belirli bir büyüklüğe geldiğinde bölünerek I. Genellikle hücre içi sindirim yapabilen; amip,
çoğalabilme paramesyum gibi bir hücreli canlılarda görülür.

III. Golgi aygıtından tomurcuklanarak oluşmama II. İnsanların akyuvar gibi fagositoz yapabilen
hücrelerinde oluşur.
IV. Enzim bulunduran tek zarlı organellerden olma
Bu özelliklerden hangilerine lizozom organeli de III. İçindeki maddelerin lizozomlardaki sindirici
enzimlerle parçalanması sonucu oluşan ürünler
sahiptir? sitoplazmaya geçer.

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV açıklamalarından hangileri doğrudur?

D) II ve IV E) III ve IV

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Aşağıdaki şemada bir hücrede meydana gelen bazı 10. Paramesyum gibi tatlı sularda yaşayan bir hücrelilerin
olaylar gösterilmiştir. hücre içi yoğunluğu hücre dışına göre daha fazladır.
Bu nedenle hücre içine ozmozla çok su girişi olur.
1 Hücreye bu şekilde giren su kontraktil kofulların
2 kasılması sayesinde ozmozun tersi yönünde, hücre
dışına doğru atılır.

3

Bu şemada numaralandırılan yapılarla ilgili, Kontraktil koful

I. Bir numaralı yapı besin kofuludur. Bu kofullarla ilgili,

II. İki numaralı yapı besin kofulu ile lizozomun I. Canlılığını yitiren hücrelerde çalışmaya devam eder.
birleşmesi sonucu oluşan sindirim kofuludur.
II. Tatlı suda yaşayan bakteri gibi bir hücrelilerde de
III. Üç numaralı yapı sindirim artıklarının hücre dışına bulunur.
atılmasını sağlayan boşaltım kofuludur.
III. Kasılıp gevşeyerek suyu atabilmesi için ATP
ifadelerinden hangileri doğrudur? gereklidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

73

4TEST Hücre Teorisi, Sitoplazma, Ribozom, Tek Zarlı Organeller

1. Hücreyle ilgili, 4. Depo kofullarıyla ilgili,

I. Hücreler kalıtım maddesi içerir ve bunu bölünerek I. Bazı bitkilerde zehirli maddeler, metabolizma
yavru hücrelere aktarır. sonucunda meydana gelen atıklar, köklerden suyla
birlikte alınan tuzun fazlası, yaprak hücrelerinin
II. Tüm metabolik olaylar hücre içinde gerçekleşir. kofullarında biriktirilir.

III. Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi sonucu II. Bazı bitkilerdeki kofulların içinde su, yağ molekülleri
oluşur. ve hava depolanır.

ifadelerinden hangileri elektron mikroskobunun III. Bazı bitkilerin hücre kofullarında asit ve bazlarla
geliştirilmesiyle hücre hakkında daha ayrıntılı renk değiştirebilen boya maddeleri bulunur.
bilgilere ulaşılması sonucu hücre teorisine
eklenmiştir? açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

2. Yaşamsal faaliyetler ökaryot hücrelerin; 5. Aşağıdaki şemada bir hayvan hücresinde üretilen
I. hücre zarı, salgının hücre dışına gönderilmesi gösterilmiştir.
II. sitoplazma,
III. organel I II III
yapılarının hangilerinde gerçekleşir?
Hücre zarı

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Çekirdek

3. Ribozomlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi McGraw Hill, Human Anatomy 10th.edition Sy. 55
yanlıştır?
Bu şemada numaralandırılan yapılar aşağıdakilerin
A) Nükleoprotein yapılıdır. hangisinde doğru olarak verilmiştir?
B) Lipoprotein yapılı bir zarla çevrilidir.
C) Hem prokaryot hem de ökaryot hücrelerin Endoplazmik Golgi aygıtı Salgı kofulu
retikulum
sitoplazmasında görev alır. III II
D) Amino asitler arasında peptit bağı oluşumunu A) I I III
III I
sağlar. B) II I II
E) Salgı yapan hücrelerde yapmayan hücrelere göre C) II II I
D) III
daha fazla miktarda bulunur. E) III

74 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Herhangi bir etkiyle lizozom zarının parçalanması 9. Endomembran sistem: endo- = “iç kısım”,
sonucu hidrolitik enzimlerin sitoplazmaya dağılıp membran="zar" anlamında olduğu için iç zar sistemi
hücrenin kendini sindirmesine otoliz adı verilir. olarak adlandırılır. Ökaryot hücrelerde, proteinleri ve
yağları değiştirme, depolama ve taşıma görevlerini
İnsanlarda bu olay sayesinde; birlikte çalışarak gerçekleştiren zarlar ve zarlı organeller
grubudur.
I. yaşlanmış organellerin parçalanması,
Aşağıdaki organellerden hangisi bu sistemin
II. tek parça hâlindeki göz kapaklarının iki eşit parçaya elemanlarından biri değildir?
ayrılması,
A) Koful B) Golgi aygıtı
III. embriyonel gelişim sırasında el ve ayak parmak
aralarının açılması C) Ribozom D) Lizozom

durumlarından hangileri gerçekleşir?

E) Endoplazmik retikulum

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

7. Endoplazmik retikulumdan tomurcuklanarak ayrılan 10. Granülsüz endoplazmik retikulum;
taşıyıcı kofulların gidecekleri doğru yolu bulabilmeleri
için son duraklarına uğramadan önce içlerindeki I. hücre zarı ile çoğu organelin zar yapısına katılan
yağların ve proteinlerin sınıflandırılması, paketlenmesi yağ moleküllerinin sentezi,
ve etiketlenmesi gerekir.
II. ilaç ve alkollerin zehirleyici etkilerinin yok edilmesi,
Bu işlemler aşağıdaki hücresel yapıların hangisinde
gerçekleştirilir? III. golgi aygıtının oluşması
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde rol

alır?

A) Ribozom B) Lizozom C) Peroksizom A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Golgi aygıtı E) Merkezi koful D) II ve III E) I, II ve III

8. Peroksizomlar, içerdiği 50’ye yakın farklı enzimle birçok 11. Lizozomun zar yapısı diğer organellerden farklıdır.
fonksiyon gerçekleştirir. Lizozomun zar yapısındaki pekçok protein aşırı
miktarlarda karbonhidrat (şeker) gruplarıyla bağlıdır.
Buna göre;
Bu durum diğer organellerden farklı olarak
I. hidrojen peroksitin (H2O2), su ve oksijene lizozoma;
ayrıştırılması,
I. yapısındaki sindirim enzimleri tarafından
II. yağ asitlerinin mitokondrinin kullanabileceği daha parçalanmasını önleme,
küçük moleküllere dönüştürülmesi,
II. kendi enzimlerini sentezleyebilmek için ribozom
III. alkol, ilaç gibi zararlı maddelerin toksik etkilerinin bulundurma,
yok edilmesi,
III. ihtiyaç halinde kendi kendine çoğalabilme
IV. oksijen tüketimini sağlayan enzimlerin sentezi avantajlarından hangilerini sağlar?

olaylarından hangileri bu fonksiyonlardan biri
değildir?

A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I, III ve IV E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

75

5TEST Mitokondri, Plastit

1. Aşağıdaki şemada bir hücredeki organellerden biri 3. Mitokondriyle ilgili sunum hazırlayan bir öğrencinin
gösterilmiştir. aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmesi
beklenmelidir?
İç zar
A) Hücrenin ihtiyaç duyduğu ATP’nin büyük bir kısmını
Krista oksijen kullanarak sentezleyen organeldir.
DNA
B) Bir hücredeki sayısı, hücrenin enerji ihtiyacına göre
Matriks değişebilir.
Ribozom
C) Çift katlı zarla çevrelenmiş olup iç zar, yüzeyini
Dış zar genişletmek amacıyla içeriye doğru çok sayıda
girinti yapmıştır.
Bu orgenelle ilgili,
I. Kendine özgü enzimleri sentezleyebilir. D) Oksijenli solunum yapan tüm hücrelerde bulunur.
II. Tüm hücrelerde bulunur.
III. RNA sentezini gerçekleştirebilir. E) Prokaryot hücre yapısına sahip bakteri ve arkelerde
ifadelerinden hangileri doğrudur? bulunmaz.

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III 4. Çift katlı zarla çevrelenmiş olan mitokondri iç zar,
yüzeyini genişletmek amacıyla içeriye doğru çok
sayıda girinti yapmıştır. Krista adı verilen bu kıvrımlarda
elektronların hareketini sağlayan ve ATP sentezleyen
enzimler bulunur. Hücrelerdeki krista sayısı, hücrenin
enerji ihtiyacına göre farklılık gösterebilir.

Aşağıdaki dokuların hangisindeki krista sayısı
diğerlerinden daha az olması beklenir?

2. Yaygın bir görüşe göre zigotun mitokondrileri yalnız A) Kas B) Sinir C) Yağ
yumurtadan aktarılır. Bu nedenle insanlar anneleriyle
aynı mitokondrial DNA’ya sahiptir. Aşağıdaki D) Karaciğer E) Salgı epiteli
soyağacında mitokondrial DNA bozukluğu sonucu
melas hastalığına sahip bir çocuk taralı olarak
gösterilmiştir.

12

34 5 5. Kloroplastlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
: Dişi
A) Fotosentez tepkimelerini gerçekleştiren ve klorofil
: Erkek içeren, yeşil renkli plastitlerdir.

Bu soyağacındaki numaralandırılan bireylerin B) Bitkilerin tüm canlı hücrelerinde bulunur.
hangilerinde de melas hastalığı bulunmalıdır? C) Organik maddelerin sentezi için gerekli olan ATP’yi

A) 1 ve 2 B) 1 ve 3 C) 2 ve 5 güneş enerjisini kullanarak sentezler.
D) İhtiyaç duyduğu proteinlerin bir kısmını kendi
D) 1, 3 ve 4 E) 2, 4 ve 5
ribozomlarında sentezler.
76 E) Kendilerini çekirdeğin kontrolünde çoğaltır.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Aşağıdaki şemada bir hücredeki organellerden biri 8. Kloroplastların iç kısmında tilâkoit adı verilen, klorofil
gösterilmiştir. taşıyan, yassılaşmış kese şeklinde başka bir zar
sistemi vardır. Tilâkoit zarların üst üste dizilerek
Dış zar Stroma Ara lamel oluşturduğu yığın granum, granum dizilerinin
Çift katlı zar İç zar tamamına grana denir.
Grana
Klorofillerin bu şekilde düzenlenmiş yapılarda
Granum bulunması;

DNA Tilakoid I. ışıktan daha fazla faydalanma,

II. daha fazla klorofil bulundurma,

III. daha fazla enzim sentezleme

avantajlarından hangilerini sağlar?

Bu orgenelle ilgili, A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

I. Kendine özgü enzimleri sentezleyebilir. D) II ve III E) I, II ve III
II. Tüm ökaryot hücrelerde bulunur.
III. RNA sentezini gerçekleştirebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III 9. Kromoplastlar;

I. yüksek miktarda sarı turuncu ve kırmızı renkli
pigmentler içerme,

II. bitkilerde çiçeklerin taç yapraklarında, bazı bitkilerin
köklerinde meyve ve tohumlarda bulunma,

III. inorganik maddelerden organik besin sentezleme
özelliklerinden hangilerine sahiptir?

7. Farklı bitki türlerinin lökoplastlarında farklı besinler A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
daha yoğun depolanabilir. Bazı bitkilerin lökoplastları
karbonhidrat, bazıları yağ bazıları da protein D) II ve III E) I, II ve III
moleküllerini daha fazla depolayabilir.
10. Aşağıdakilerden hangisi bitki hücresindeki
Buna göre, kloroplast ve mitokondrinin ortak özelliklerinden
biridir?
I. Zeytin, fındık, avokado gibi bitkilerin meyve
hücrelerindeki lökoplastlarında bol miktarda yağ A) Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürme
depolanır. B) Karbondioksiti indirgeyebilme
C) Canlı olan bütün hücrelerde bulunma
II. Mercimek, fasulye gibi baklagillerin tohumlarının D) Atmosferden alınan oksijeni indirgeme
lökoplastlarında protein depolanır. E) Kendine özgü DNA bulundurma

III. Patates gibi bitkilerin gövde hücrelerindeki
lökoplastlarında nişasta depolanır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

77

6TEST Mitokondri, Plastit

1. Mitokondriyle ilgili, 4. Ökaryot bir hücrede oksijen tüketimi;
I. lizozom,
I. İnsanlarda döllenme sırasında spermle gelen II. mitokondri,
mitokondriler yumurtaya alınmayıp, kamçı ile III. peroksizom,
birlikte yumurtanın dışında kaldığı için yavruya IV. golgi aygıtı
yumurta ile aktarılır. organellerinin hangilerinde gerçekleşir?

II. ATP sentezleyen enzimler krista adı verilen A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
kıvrımlarda bulunduğu için enerji ihtiyacı fazla olan
hücrelerde bu kıvrımların sayısı daha fazladır. D) I, III ve IV E) II, III ve IV

III. Matriks adı verilen sıvısında kendine özgü
ribozomları bulundurduğu için kendine özgü
enzimleri sentezleyebilir.

yorumlarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. İnsan hücrelerinde; 5. Mitokondrinin içini dolduran matriks adı verilen
I. depo glikojenlerinin sentezi, sıvıda;
II. oksijenin kullanılması,
III. protein sentezi I. DNA,
olaylarından hangileri mitokondride gerçekleşir?
II. RNA,

III. ribozom
yapılarından hangileri bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Mitokondri organeli; 6. Kloroplast ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
I. arke, yanlıştır?
II. bakteri,
III. memeli olgun alyuvar, A) Halkasal DNA'ya sahiptir.
IV. memeli olgun akyuvar B) Hücre bölünmesinden bağımsız olarak çoğalabilir.
hücrelerinin hangilerinde bulunmaz? C) Işık enerjisini soğurabilen klorofil adı verilen

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV pigmentlere sahiptir.
D) Fotosentez yapan tüm canlılarda bulunur.
D) I, II ve III E) II, III ve IV E) Tilakoid zar adı verilen üçüncü bir zar sistemine

78 sahiptir.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

7. Çiçekli bitkilerdeki plastitlerle ilgili, 10. Bitkilerde;

I. Bu organelin kalıtsal özellikleri yavru bireylere I. güneş ışığı yardımıyla fotosentez yaparak besin ve
sadece erkek bireyden aktarılır. oksijen üretme,

II. Bu organellerin hücrede çoğalması sadece ana II. içerdiği çeşitli renklerdeki pigmentler sayesinde
hücrenin bölünmesi ile eşzamanlı olarak çiçek, tohum ve meyvelerine renk verme,
gerçekleşir.
III. protein, yağ ve karbonhidratların sentezleyip
III. Vejetatif üreme ile çoğalan bitkilerin yavrularının depolayabilme
plastitleri ana bitkiden kökenlenir.
olaylarından hangilerini gerçekleştirebilen plastit
ifadelerinden hangileri doğrudur? türleri bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) I ve II E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

8. Kloroplastlara ait; 11. Aşağıdaki şemada kloroplast ve mitokondri arasındaki
ilişki gösterilmiştir.
I. iç zar sistemi bulundurma,
Güneş
II. halkasal DNA içerme,

III. ışık enerjisini kullanıp ATP sentezleme
özelliklerinden hangilerine mitokondriler de

sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II I

D) II ve III E) I, II ve III

Kloroplast Mitokondri
II

9. Lökoplastlarla ilgili, Buna göre, I ve II numaralı bölgelere yazılması
gerekenler aşağıdakilerin hangisinde verilenler
I. Bitkilerin kök, gövde, tohum, yumru gibi olamaz?
kısımlarında bulunan renksiz plastitlerdir.
I II
II. Fotosentez sonucu üretilen glikoz moleküllerini
nişasta taneciklerine dönüştürür. A) Oksijen Karbondioksit

III. Farklı bitki türlerinde yağ ve protein molekülleri B) Oksijen Su
depolayabilir.
C) ADP ATP
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) Besin Su

D) II ve III E) I, II ve III E) Besin Karbondioksit

79

7TEST Sentrozom, Hücre İskeleti, Çekirdek

1. Sentrozom ile iligli aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Hücre iskeleti elemanları aşağıdaki şemada yeşil renkli
yanlıştır? olarak yazılmıştır.

A) Hayvan hücrelerinin birçoğunda çekirdeğin hemen Endoplazmik McGraw Hill, Biology 11th.edition Sy.76
yanında bulunur. retikulum

B) Birbirine dik olarak yerleşmiş mikrotübül yapılı iki Mikrotübül
adet sentriyolden oluşur.
Arafilament Mitokondri
C) Prokaryot hücrelerde de bulunabilen zarsız Mikroflament
organeldir.
Hücre zarı
D) Bölünme sırasında kromozomların kutuplara
hareketini sağlayan iğ ipliklerinin organizasyonun
düzenler.

E) Çekirdek bölünmesinden önce eşlenir.

Bu yapılarla ilgili;
I. hücreye destek olma,
II. hücre zar yüzeyinde değişime neden olma
III. İnorganik maddelerden organik besin sentezleme
özelliklerinden hangilerine sahiptir?

2. Hayvanların; A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
I. sinir,
II. sperm, D) II ve III E) I, II ve III
III. yumurta,
IV. olgun alyuvar
hücrelerinin hangilerinde sentrozom bulunmaz?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, III ve IV E) II, III ve IV

3. Bitki hücrelerinde; 5. Sitoplazmada bulunan özel proteinlerin aralarında
bağlar kurup birleşerek oluşturduğu tüpsü ve ipliksi
I. sitoplazma hareketleri, yapılara hücre iskeleti denir. Bunlar mikrofilament,
arafilament ve mikrotübül adı verilen yapılardan oluşur.
II. hücre duvarının oluşumu,
Bu yapılarla ilgili,
III. organellerin yerinin sabitlenmesi
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde I. Hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunur.

hücre iskeleti elemanları rol alır? II. Üretimlerinde ribozomlar rol alır.

III. Üretimleri sırasında ATP harcanır.
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

80 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap 9. İnsan vücudundaki bazı hücrelerin çekirdek sayıları
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
6. Çekirdekle ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci
aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir? Hücre Türleri Çekirdek Sayısı

A) Canlıya ait kalıtsal bilginin bulunduğu çift zarlı Osteoklast (kemik yıkan) hücreler 5- 10
yapıdır. Midede H+ ve Cl- salgılayan hücreler 2

B) Hücrenin büyüme, onarım gibi hayatsal faaliyetleri Olgun alyuvarlar 0
ile bölünmenin kontrol edildiği yapıdır.
Karaciğer hepotositlerin bir kısmı 2
C) Bütün hücrelerde bulunur. .
D) Bir hücredeki sayısı ve büyüklüğü hücrenin tipine Sinir hücreleri 1

ve görevine göre değişir. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılır?
E) Bölünmeyle oluşan yavru hücrelere kalıtsal bilginin

aktarılmasından sorumludur.

7. Çekirdek zarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi A) Bazı ökaryot hücrelerin DNA'ları sitoplazmadadır.
yanlıştır?
B) Ökaryot hücreler arasında çekirdek sayısı farklılık
A) Çekirdek sıvısı ile sitoplazmayı birbirinden ayırır. gösterir.

B) Çift katlı olup bu iki zar arasında bir boşluk C) Çekirdek sayısı fazla olan hücreler diğerlerinden
bulundurur. daha uzun yaşar.

C) Zarı üzerinde bulunan porlar çekirdek sıvısı ile D) Çekirdeklerdeki kromozom sayısı farklılık gösterir.
sitoplazma arasında madde alışverişine imkân
sağlar. E) Çekirdekçik sayıları birbirleriyle aynıdır.

D) DNA'nın çalışması için gerekli ATP'yi sentezler. 10. Bir grup özdeş amiple yapılan deneyler aşağıda
verilmiştir.
E) Hücre bölünmesi sırasında eriyerek kaybolur;
bölünme tamamlandıktan sonra yeniden yapılır. çekirdek

I. deney ölür

8. Çekirdekte bulunan çekirdekçiğin büyüklüğü ve sayısı Amip ölür
hücrenin aktivitesine bağlıdır. kesiliyor ölür

Çekirdekte bulunan bu yapıyla ilgili, II. deney yaşar

I. Protein sentez hızı yüksek olan hücrelerde sayısı Amip
artabilir.
Bu deney çekirdekle ilgili,
II. Kanser hücrelerinde sayısı normal hücrelere göre
daha fazladır. I. Amip'te hücre onarımını yönetir.
II. Amip'in hayatsal olaylarını yönetir.
III. Fazla miktarda salgı üreten hücrelerde diğer III. Amip'te hücre bölünmesini kontrol eder.
hücrelere göre daha büyüktür. görüşlerinden hangilerine destek sağlar?

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

81

8TEST Hücrelerin Karşılaştırılması

1. Aşağıdaki şekilde bir bitki hücresinin çeşitli yapıları 3. Aşağıdaki tabloda verilen hücrelerden biri bakteri, biri
gösterilmiştir. mantar, biri bitki, biri de hayvan hücresidir.

1 Çekirdek 7 Hücresel yapılar(✓: Var, ❍: Yok) Hücre türleri
Golgi I II III IV
aygıtı Merkezi 6 Hücre duvarı ✓✓✓❍
koful Kloroplast
Kloroplast Lizozom ❍❍✓❍
2 Mitokondri Koful
5 ❍❍❍✓

❍✓✓✓

3 Hücre zarı Hücre çeperi 4 Bu tablodaki numaralandırılan hücreler
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
eşleştirilmiştir?

Bu şemada numaralandırılan yapılardan hangileri Bakteri Bitki Mantar Hayvan
hayvan hücrelerinde bulunmaz?
A) I III II IV

A) 1 ve 2 B) 2 ve 4 C) 3 ve 6 B) I IV III II

D) 2, 4 ve 6 E) 1, 3, 5 ve 7 C) II III IV I

D) III I II IV

E) IV II I III

2. Aşağıdaki şemada ökaryot bir hücrenin kısımları 4. Irmak biyoloji dersinde genç ve yaşlı bitki hücrelerini
numaralandırılmıştır. karşılaştırmak için aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır.

Çekirdek

Hücre türleri

I Genç Yaşlı
Lizozom
bitki hücresi bitki hücresi
II
Mitokondri Golgi I Hücre çeperi Kalın İnce
IV aygıtı

Özellikler II Koful büyüklüğü Küçük Büyük

Sentrozom III Peroksizom III Koful sayısı Çok Az
V
IV Çekirdek Büyük Küçük

Bu şemada numaralandırılan yapılardan hangisi V Metabolizma Hızlı Yavaş
gelişmiş yapılı bitki hücrelerinde bulunmaz?

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV Irmak, bu tablonun hangi satırında hata yapmıştır?

D) I, III ve V E) II, IV ve V A) I B) II C) III D) IV E) V

82 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

5. Çeşitli hücrelerde gerçekleşen bazı olaylar aşağıda 7. Prokaryotik canlılar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
verilmiştir. hangisi yanlıştır?
A) Hücre duvarlarının yapısı mantarlarınkinden
I. İnorganik maddelerden organik besin sentezleme farklıdır.
B) Kromozomları nüklear alan adı verilen sitoplazma
II. Organik besinleri yıkarak ATP sentezleme bölgesinde bulunur.
C) Çift zarlı organelleri bulunmaz.
III. Amino asitlerden protein sentezleme D) Kromozomları halkasal yapılıdır.
E) Bitkilerde sentezlenen depo polisakkaritlerini
IV. Glikojen yıkımını sağlama sentezleyebilir.
Bu olaylardan bitki ve hayvan hücrelerinde
8. Farklı canlı gruplarında bulunan hücre tiplerini
gerçekleşenler aşağıdakilerin hangisinde doğru araştıran bir öğrenciye ait aşağıdaki yorumlardan
olarak eşleştirilmiştir? hangisi doğrudur?
A) Hücre duvarı bulunduran hücrelerde hücre zarı
Bitki hücresi Hayvan hücresi bulunmaz.
A) I, IV I, II, III B) Bölünerek çoğalan her hücrede çekirdek bulunur.
B) I, III II, III, IV C) Canlı olan her hücrede sitoplazma bulunur.
C) III, IV I, II, III D) Her hücre sitoplazmasında inorganik maddelerden
D) I, II, III II, III, IV organik besin üretir.
E) I, III, IV II, IV E) Canlı olan her hücre zarlı organellere sahiptir.

6. Aşağıdaki şemada bir hücre türü gösterilmiştir.

Bu hücre türünde, 9. Hücrelerin karşılaştırılması konusunu çalışmış olan
I. ribozom öğrencilerin aşağıdakilerden hangisinin hem bitki
II. mitokondri hem de bakterilerde ortak olarak bulunan genel
III. lizozom özelliklerden biri olduğunu belirtmesi
yapılarından hangileri bulunmaz? beklenmelidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Çift zarla çevrili organellere sahip olma
B) ETS elemanlarını kloroplastta bulundurma
D) I ve III E) II ve III C) Nükleik asit ve proteinlerden oluşan ribozom

bulundurma
D) ETS elemanlarını mitokondride bulundurma
E) Selülozdan yapılmış hücre duvarı bulundurma

83

9TEST Sentrozom, Hücre İskeleti, Çekirdek, Hücrelerin Karşılaştırılması

1. Sitoplazmada bulunan özel proteinlerin aralarında 4. Sentrozomlarla ilgili sunum hazırlayan Berke
bağlar kurup birleşerek oluşturduğu tüpsü ve ipliksi aşağıdaki ifadelerinden hangisini değiştirmelidir?
yapılara hücre iskeleti denir.
A) Hayvanların olgun alyuvar ve yumurta hücrelerinde
Bu yapılar; bulunmaz.

I. hücre bölünmesinde, B) Kromozomların kutuplara hareketini sağlayan iğ
ipliklerinin oluşumunda rol alır.
II. endositoz ve ekzositoz
C) Bulundurduğu DNA sayesinde hücre bölüneceği
III. organellerin sitoplazma içinde yer değiştirmesi zaman kendini çoğaltır.
olaylarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde
D) Kamçı, sil gibi hücre hareketini sağlayan yapıların
görev alır? oluşumunda rol alır.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III E) Mikrotübül yapılı iki adet sentriyolden oluşur.

D) II ve III E) I, II ve III

2. Ökaryot hücrelerdeki; 5. Bir deniz algi şekildeki gibi sapından kesiliyor. Bir süre
I. çekirdek, sonra algin şemsiye kısmının öldüğü halde alt kısmının
II. sentrozom, kendini tamamladığı gözleniyor.
III. ribozom
yapılarından hangileri kendi kendini çoğaltabilir? şemsiye ölür
sap

çekirdek

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III Aynı deney çekirdeği çıkarılmış deniz algi ile
tekrarlandığında hem alt kısmının hem de şemsiye
kısmının öldüğü gözleniyor.

şemsiye ölür
sap

ölür

3. Bitki hücreleri bakteri hücrelerinden farklı olarak; Bu deney, deniz algiyle ilgili, aşağıdaki sonuçlardan
I. hücre duvarı bulundurma, hangisine ulaşılmasını sağlar?
II. zarlı organeller bulundurma,
III. ribozom bulundurma A) Bölünerek neslinin devamını sağlar.
özelliklerinden hangilerine sahiptir? B) Yönetici moleküllerini sitoplazmada bulundurur.
C) Hücre onarım bilgisini sitoplazmada bulundurur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Hücre onarım bilgisini çekirdekte bulundurur.
E) Yönetici moleküllerini şemsiye bölümünde
D) I ve III E) II ve III
bulundurur.
84
Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Hücrelerde yer alan; 9. Kanser hücreleri genellikle yüksek protein sentezi ve
yüksek rRNA sentezine sahiptir.
I. koful,
II. sentriyol, Bu hücrelerle ilgili,
III. mitokondri,
IV. peroksizom I. Normal hücrelere göre daha fazla çekirdekçik
yapılarından hangileri, hem çiçekli bitki hem de bulundurabilir.

hayvan hücrelerinde bulunabilir? II. Normal hücrelere göre daha büyük çekirdekçik
bulundurabilir.
A) Yalnız IV B) I ve II C) III ve IV
III. Normal hücrelere göre daha büyük çekirdek
D) I, III ve IV E) II, III ve IV bulundurabilir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Ökaryot hücrelerin çekirdeklerinde bulunan 10. İnsan hücrelerindeki;
kromozomlar ile prokaryotik kromozomlar; I. ribozom,
II. sentrozom,
I. yapılarındaki DNA'nın doğrusal olması, III. hücre iskeleti
yapılarından hangileri proteinlerden oluşur?
II. yapılarındaki DNA'nın iki ipliğinin birbirinin
tamamlayıcısı olması

III. RNA sentezi yapan gen bölgelerini bulundurması
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

8. Hücre iskeletiyle ilgili, 11. Aşağıdakilerden hangisi tüm ökaryot ve prokaryot
hücrelerin ortak özelliklerinden biri değildir?
I. Bazılarının eksikliğinde hücreler basınçtan dolayı
ezilirdi. A) Hücre duvarı bulundurma

II. Bazıları hücrenin durumuna göre yıkılıp yeniden B) Plazma zarı bulundurma
yapılabilir.
C) Fosforliasyon sonucu ATP sentezleme
III. Hücrenin şeklini belirler.
açıklamalarından hangileri doğrudur? D) Metabolik olayların gerçekleştiği sitoplazma
bulundurma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
E) Ömürlerinin en az bir döneminde nükleik asit
D) II ve III E) I, II ve III bulundurma

85

10TEST
Hücre Organelleri

1. Aşağıdaki tabloda numaralandırılan organellerden biri 4. Aşağıdaki şemada bir bitki hücresinin şematik çizimi
düz endoplazmik retikulum (DER) biri mitokondri biri gösterilmiştir.
kloroplast biri de peroksizomdur.
a
Özellikler (✓: Var, ❍: Yok) Organeller c
Oksijen açığa çıkarma I II III IV
❍✓✓❍ b

Oksijen tüketme ❍✓❍✓ Bu şemada;
I. salgıların paketlenmesi,
Zehirli maddeleri ✓ ✓❍❍ II. organik besinlerden ATP sentezlenmesi,
zehirsizleştirme III. inorganik maddelerden organik besin

Bu tablodaki numaralandırılmış yapıların sentezlenmesi
eşleştirilmesi aşağıdakilerin hangisinde doğru olaylarını gerçekleşmesini sağlayan organeller
olarak verilmiştir?
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
DER Kloroplast Mitokondri Peroksizom eşleştirilmiştir?

A) I III IV II I II III
A) a b c
B) I IV II III B) a c b
C) b a c
C) II III IV I D) b c a
E) c a b
D) III IV I II

E) IV II III I

2. Aşağıdakilerden hangisi yalnızca oksijenli solunum
yapabilen ökaryot hücrelerde bulunur?

A) Ribozom B) DNA C) Mitokondri

D) Hücre duvarı E) Sİtoplazma

5. Bir bitki hücresiyle ilgili aşağıdaki organel-görev
eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

3. İnsan hücrelerinin şematik çizimini inceleyen bir Organel Görev
öğrencinin aşağıdaki yapılardan hangisini A) Mitokondri Besinleri yıkarak ATP sentezleme
gözlemlemesi beklenmez? İnorganik maddelerden organik
B) Kloroplast besin sentezleme
A) Hücre iskeleti elemanları Organik besinleri depolama
B) Sentrozom C) Lökoplast Metabolik atıkları depolama
C) Golgi aygıtı D) Koful
D) Kloroplast E) Golgi aygıtı Enzimlerin protein kısmını üretme
E) Endoplazmik retikulum
Biyoloji
86

Çözüm Merkezi

Full Yap

6. Aşağıda bir bitki türünün farklı topraklarda yetiştirilen 9. Aşağıdaki tabloda üç farklı organel türüne ait bazı
bireylerinin açtığı çiçek renkleri gösterilmiştir. özelliklerin bulunma durumları gösterilmiştir.

✓: Bulunur. ❍: Bulunmaz. Organeller
Halkasal DNA içerme I II III

❍✓ ✓

Asidik toprak Bazik toprak Özelilkler Zarla çevrili olma ✓✓ ✓

Bu bitki türüne ait bireylerin farklı renklerde çiçek İnsan hücrelerinde bulunma ✓ ✓ ❍
açmaları aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Golgi aygıtının pH değişiminden etkilenmesi Bitkilerin yaşlı gövde ve ❍✓ ❍
B) Lökoplastların pH değişiminden etkilenmesi kökünde bulunma
C) Koful özsuyunun pH değişiminden etkilenmesi
D) Kromoplastların pH değişiminden etkilenmesi Bu tabloya göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi
E) Peroksizomların pH değişiminden etkilenmesi yanlıştır?

7. Bir hücredeki mitokondri sayısı, hücrenin enerji A) l numaralı organel yaşlanmış ve yıpramış
ihtiyacına göre değişebilir. organelleri parçalayabilir.

Aşağıdaki dokuların hangisindeki mitokondri sayısı B) lI numaralı organel besinlerden ATP sentezler.
diğerlerinden daha azdır?
C) II numaralı organel ribozom bulundurur.

D) lIl numaralı organel ışık enerjisini kullanbilir.

E) III numaralı organel yalnız hücre bölünürken
kendini çoğaltabilir.

A) Kas B) Sinir C) Yağ

D) Karaciğer E) Salgı epiteli

8. Kloroplastın içini dolduran sıvıya stroma adı verilir. 10. Güz çiğdemi (colchicum autumnale) bitkisinin
Bu sıvıda; soğanlarından elde edilen kolsişin adı verilen madde
tübilin proteinlerinden mikrotübül oluşumunu inhibe
I. DNA, eder.
II. RNA,
III. ribozom Bu maddeyi bulunduran ortamda bekletilen bir grup
yapılarından hangileri bulunur? ökaryot hücrede;

I. iğ ipliği oluşumu,

II. protein sentezi,

III. sil ve kamçı oluşumu
olaylarından hangilerinin durması beklenir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

87

11TEST Hücre Zarının Yapısı

1. Aşağıdaki şemada akıcı - mozaik zar modeline göre 3. Hücre zarının yapısında bulunan karbonhidratlar, zarın
hücre zarının yapısı gösterilmiştir. dış kısmında protein ve lipitlere bağlı olarak bulunur.
Glikoproteinler ve glikolipitler hücre zarında uyarıları
I algılayan reseptör olarak görev yapan, hücrelerin
II birbirini tanımasını sağlayan ve hücre zarının seçici
geçirgenliğini denetleyen moleküllerdir.
Schoolbag.info III
Bu moleküllerin hücre zarında, dağılımı, bulunma
miktarı, biyokimyasal özelliklerinin farklı olması;

I. özgüllük,

II. kimlik belirlenmesi,

III. antijenik özellik kazandırılması

durumlarından hangilerini sağlar?

Bu şemadaki numaralandırılan yapılar A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
D) II ve III E) I, II ve III

I II III 4. Hücre zarında bulunan proteinler;
A) Glikolipit Glikoprotein Fosfolipit
B) Glikolipit Fosfolipit Glikoprotein I. hücrelerin haberleşmesi,
C) Glikoprotein Glikolipit Fosfolipit
D) Glikoprotein Fosfolipit Glikolipit II. hücrenin ihtiyacı olan maddeleri alması,

E) Fosfolipit Glikolipit Glikoprotein III. hücre zarının çökmesinin önlenmesi
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesinde görev

alır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Hücre zarının yapısını açıklayan görüşe akıcı-mozaik 5. Hücre zarındaki fosfolipit moleküllerinin arasında
zar modeli denilmektedir. 1972 yılında Seymour düzenli biçimde dağılmış ve yer değiştirebilen protein
Jonathan Singer ve Garth L. Nicolson tarafından molekülleri bulunur.
önerilmiştir.
Bu protein molekülleri;
Bu modele göre aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır? I. fosfolipit tabakası içinde zarı boydan boya
katederek, madde alışverişini kolaylaştırma,
A) Protein, lipit ve karbonhidrat moleküllerinden
oluşur. II. hücre zarına desteklik sağlama,

B) Yapısında bulunan lipitler çoğunlukla fosfolipittir. III. çeşitli tepkimeleri katalizleyen enzim görevi yapma
özelliklerinden hangilerine sahip olabilir?
C) Yapısında bulunan proteinler fosfolipitler arasında
düzenli biçimde dağılmış olup yer değiştirebilir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) Bitki ve mantar hücrelerinde eriyerek yerini hücre D) II ve III E) I, II ve III
duvarına bırakmıştır.
Biyoloji
E) Yapısında bulunan karbonhidratlar, zarın dış
kısmında protein ve lipitlere bağlı olarak bulunur.

88

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Hücre zarındaki lipitler çoğunlukla fosfolipit yapıdadır. 9. Çeşitli canlılarda hücre zarının dış kısmında koruyucu
Bu moleküllerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi bir duvar vardır.

yanlıştır? Bu duvarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Çift katlı tabaka oluşturur.
A) Bakterilerde peptidoglikan içerir.
B) Hücre dışına ve sitoplazmaya bakan baş kısımları B) Arkelerde pseudopeptidoglikan içerir.
suyu seven, iç tarafa bakan kuyruk kısımları suyu C) Bitkilerde selüloz içerir.
sevmeyen yapıdadır. D) Mantarlarda kitin içerir.
E) Omurgalı hayvanlarda kitin içerir.
C) Sürekli hareket hâlinde olup hücre zarının akıcı
olmasını sağlar.

D) Suyun hücreye giriş ve çıkışını büyük oranda
kolaylaştırır.

E) Moleküllerinin arasında düzenli biçimde dağılmış ve
yer değiştirebilen protein molekülleri bulunur.

10. Aşağıdakilerden hangisi hayvan hücre zarlarında
bulunan moleküllerden biri değildir?

7. Hayvansal hücre zarında fosfolipitlerin arasına A) Glikolipit B) Selüloz C) Fosfolipit
konumlanmış bir steroit çeşidi olan kolesterol bulunur.
D) Glikoprotein E) Kolesterol
Bu molekülle ilgili;
11. Aşağıdaki Venn şemasındaki hücre zarı ve hücre
I. bir lipit çeşidi olması, duvarına ait bazı özellikler gösterilmiştir.

II. yüksek sıcaklıkta fosfolipitlerin birbirinden Hücre zarı Hücre duvarı
ayrılmasını engelleyebilmesi,

III. düşük sıcaklıkta fosfolipitlerin birbirine yapışmasını
engelleyebilmesi

gerçeklerinden hangileri "Kolesterol zarın ısı
değişimine toleransını artırır" yargısını destekler?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III 12 3

8. Hücre zarıyla ilgili, Bu şemada numaralanmış bölgelerle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
I. Hücreye şekil verir.
A) "Seçici geçirgen olma" ifadesi 1 numaralı bölgeye
II. Hücreyi korur, sarar ve hücrenin dağılmasını yazılmalıdır.
engeller.
B) "Tüm ökaryot hücrelerde bulunma" ifadesi 2
III. Hücreyi dış ortamdan ayıran, dinamik, esnek, ince, numaralı bölgeye yazılmalıdır.
seçici geçirgen bir yapıdır.
C) "Esnek olma ifadesi 2 numaralı bölgeye yazılmalıdır.
açıklamalarından hangileri doğrudur? D) "Tüm prokaryot hücrelerde bulunma" ifadesi 3

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III numaralı bölgeye yazılmalıdır.
E) "Karbonhidrat bulundurma" ifadesi 3 numaralı
D) II ve III E) I, II ve III
bölgeye yazılmalıdır.

89

12TEST
Küçük Moleküllerin Zardan Taşınması / Pasif Taşıma

1. Küçük moleküllerin çok yoğun oldukları ortamdan az 4. Moleküllerin hücre zarındaki protein yapılı özel
yoğun oldukları ortama doğru hücre zarından geçişine taşıyıcılar üzerinden veya proteinlerin oluşturduğu
pasif taşıma denir. kanallardan geçişine kolaylaştırılmış difüzyon denir.

Bu taşımayla ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi Bu taşıma olayıyla ilgili,
yanlıştır?
I. ATP harcanmaz.
A) Hem canlı hem de cansız ortamlarda olabilir.
II. Moleküller kendi kinetik enerjileri ile yer değiştirir.
B) Taşıma hücrenin ATP üretimi durduğunda sonlanır.
III. Yağda çözünen maddelerin taşınmasını sağlar.
C) Moleküller, zarda bulunan fosfolipit tabakasından açıklamalarından hangileri doğrudur?
ya da protein kanallardan geçiş yapar.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Gerekli enerji, moleküllerin kendi kinetik
enerjilerinden sağlanır. D) II ve III E) I, II ve III

E) Moleküllerin zarın iki tarafındaki yoğunluğunun
eşitlenmesini sağlar.

2. Küçük moleküllerin, yüksek yoğunlukta bulundukları 5. Yapılan bir deneyde yapay zara yerleştirilen taşıyıcı
ortamdan düşük yoğunlukta bulundukları ortama proteinlerin kolaylaştırılmış difüzyonla madde
doğru hareketine difüzyon denir. geçişlerini gerçekleştirebildiği belirlenmiştir.

Bu olayla ilgili, Bu deney kolaylaştırılmış difüzyonla ilgili,

I. Hem canlı hem de cansız ortamlarda olabilir. I. Yalnız canlı ortamlarda gerçekleşir.

II. İki ortam arasındaki yoğunlukları eşitlenince başlar. II. ATP harcanmadan gerçekleşir.

III. Gerekli enerji, hücre solunumu sonucu elde edilir. III. Ortamlar arasındaki yoğunluk farkını azaltır.
açıklamalarından hangileri doğrudur? genellemelerinden hangilerinin terkedilmesine

neden olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Moleküller, zarda bulunan fosfolipit tabakasından zarın 6. Difüzyon Hızı: Birim alandan birim zamanda geçen
her iki tarafındaki yoğunlukları eşitleninceye kadar madde miktarıdır.
geçiş yaptığı basit difüzyonda ATP ve taşıyıcı proteinler
kullanılmaz. Buna göre aşağıdakilerden hangisi difüzyon hızını
etkileyen faktörlerden biri değildir?
Buna göre aşağıdaki moleküllerden hangisinin
zardan geçişi bu olay ile gerçekleşmez? A) Ortam sıcaklığı
B) Hücre zarındaki por çapı
A) Oksijen B) Alkol C) C vitamini C) Molekülün yapısı
D) Difüzyon yüzeyinin genişliği
D) D vitamini E) Karbondioksit E) Ortamlar arasındaki yoğunluk farkı

90 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

7. Aşağıdaki görsellerde bazı moleküllerin hücre zarından 9. Hücre zarından madde geçişleriyle ilgili arkadaşının
taşınması gösterilmiştir. hazırladığı sunumu izleyen bir öğrenci aşağıdaki
ifadelerden hangisinin yanlış olduğunu
I Hücre dışı Hücre dışı II belirtmelidir?

Hücre içi Hücre içi A) Alkol, eter, benzen gibi yağı çözenler
çözemeyenlere göre zarı daha kolay geçer.
Bu şemada numaralandırılan olaylar aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak adlandırılmıştır? B) Polimer moleküller monomerlerine göre hücre
zarından daha kolay geçer.
I II
C) Nötr atomlar negatif yüklü ve pozitif yüklü iyonlara
A) Basit difüzyon Kolaylaştırılmış difüzyon göre hücre zarını daha kolay geçer.

B) Basit difüzyon Basit difüzyon D) Moleküllerin suda veya yağda çözünebilme
durumları zardan geçiş hızı üzerinde etkilidir.

E) Maddenin büyüklük, elektrik yükü ve yoğunluk farkı
gibi durumları hücre zarından taşınma şeklinin
belirlenmesinde etkilidir.

C) Kolaylaştırılmış difüzyon Kolaylaştırılmış difüzyon

D) Kolaylaştırılmış difüzyon Basit difüzyon

E) Osmoz Kolaylaştırılmış difüzyon

10. Aşağıdaki moleküllerden hangisinin zardan geçişi
kolaylaştırılmış difüzyon ile gerçekleşmez?

A) Glikoz B) Alkol C) C vitamini

D) Amino asit E)Na+ iyonu

8. Aşağıdaki şemada hücre zarından taşıma 11. Böbreklerdeki işlev bozukluklarının tedavisinde
yöntemlerinden biri gösterilmiştir. kullanılan yöntemlerden biri de diyalizdir.

Su Bu işlem sırasında;

Hücre I. böbrekler tarafından süzülüp atılamayan zararlı
zarı maddelerin seçici geçirgen bir zardan geçirilerek
kandan uzaklaştırılması,
Çözünen madde Kanal proteini
II. suyun fazlasının seçici geçirgen bir zardan
Bu taşıma yöntemiyle ilgili, geçirilerek madde yoğunlukları özel olarak
I. Ozmoz olarak adlandırılır. ayarlanmış diyaliz sıvısına alınması,
II. Canlılığını yitiren hücrelerde gerçekleşmez.
III. Ortam ile hücre arasındaki yoğunluk farkını artırır. III. diyaliz makinesi yardımıyla hastadan alınan kanın
ifadelerinden hangileri doğrudur? içeriğinin düzenlenmesi

olaylarından hangileri gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

91

13TEST
Küçük Moleküllerin Zardan Taşınması / Aktif Taşıma

1. Aşağıdaki şemada hücre zarından gerçekleştirilen bir 4. Hücre zarından gerçekleştirilen aktif taşımayla ilgili
taşıma olayı gösterilmiştir. aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Na+ / K+ A) Küçük moleküller daima az yoğun oldukları
pompası bölgeden çok yoğun oldukları bölgeye doğru
taşınır.
ATP ADP
B) Taşınan maddenin hücre içi derişimi ile ortamdaki
Bu taşıma olayıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden derişimi arasındaki farkın azalmasına neden olur.
hangisi yanlıştır?
C) Maddenin taşınması zarda bulunan özel taşıyıcı
A) Zar proteinleri görev alır. proteinler sayesinde gerçekleşir.
B) Sadece canlı hücrelerde gerçekleşir.
C) Hücre tarafından ATP harcanarak gerçekleştirilir. D) Maddenin taşınması sırasında ATP tüketimi
D) Sadece ökaryotik hücrelerde gerçekleşir. gerçekleşir.
E) Maddeler, derişimlerinin düşük olduğu ortamdan
E) Bu taşıma ile bazı maddeler hücre içine alınırken
yüksek olduğu ortama taşınır. bazı maddelerde hücre dışına verilebilir.

2. Aktif taşımayla ilgili, 5. Çeşitli hücrelerde meydana gelen;
I. Difüzyonun tersi yönünde işler.
II. Cansız hücrelerde enzim yardımıyla gerçekleşir. I. sinir hücrelerinde uyartı iletimi sırasında sodyum ve
III. Hücrenin (ATP) harcaması ile gerçekleşir. potasyum iyonlarının yer değiştirmesi,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. suyun hipotonik ortamdan hipertonik hücreye
doğru hareket etmesi,

III. bir tatlı su algi olan Nitella'nın potasyum iyonlarının
hücre içinde dış ortamdan 1.000 kat daha fazla
bulundurması

olaylarından hangileri aktif taşımayla gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. Moleküllerin hücre zarından taşınma şeklinin 6. Aktif taşımayla ilgili,
belirlenmesinde ilgili maddenin;
I. Yalnız canlı hücrelerde gerçekleşir.
I. suda çözünebilme özelliği,
II. İlgili maddenin hücre ile ortam arasındaki yoğunluk
II. yağda çözünebilme özelliği, farkını artırır.

III. ortamlar arasındaki konsantrasyon farkı III. Ökaryot hücrelerde gerçekleşirken prokaryot
durumlarından hangileri etkili olabilir? hücrelerde gerçekleşmez.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

92 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap 9. Canlı bir hücrenin hücre içindeki ve dışındaki sıvılarda
bazı moleküllerin bulunma oranları aşağıdaki şemada
7. Bir hücrenin dışarıdan sitoplazmasına aldığı bir gösterilmiştir.
maddeyi, aktif taşımayla mı yoksa difüzyonla
mı aldığını belirlemek için aşağıdakilerden Hücre Na Cl
hangisinin yapılması daha uygundur? dışı K Mg Protein
sıvı
A) İlgili maddenin asit mi yoksa baz mı olduğunun
belirlenmesi Hücre
içi
B) İlgili maddenin yağda çözünüp çözünmediğinin sıvı
belirlenmesi
Bu grafikteki moleküllerden hangileri hücre içine
C) Hücrenin ATP sentezini durdurup, bu maddeyi aktif taşıma ile alınabilir?
kaybedip kaybetmediğinin belirlenmesi
A) Na ve Mg B) K ve Mg C) Protein
D) İlgili maddeyi hücre dışına ekleyip, hücre dışında
yarısının azalıp azalmadığına bakılması

E) Hücrenin ilgili maddeyi metabolizmasında kullanıp
kullanmadığının belirlenmesi

D) K ve Protein E) K, Mg ve Protein

8. Kayra biyoloji dersinde pasif ve aktif taşıma olaylarını 10. Aşağıdaki tabloda hücre zarından madde geçiş
karşılaştırmak için aşağıdaki tabloyu hazırlamıştır olaylarından bazıları ve özellikleri verilmiştir.

Taşıma Madde taşıma olayları
I II III
Pasif taşıma Aktif taşıma (✓: Var, ❍: Yok)

I Küçük moleküllerin Küçük moleküllerin ATP tüketimi ❍❍✓
taşınmasını sağlar. taşınmasını sağlar.
Özellikler
Özellikler Zar proteini kullanımı ❍ ✓ ✓

Ortamın sıcaklık Ortamın sıcaklık Yoğunluk farkının ✓✓✓
II değişiminden değişiminden önemi
etkilenir.
etkilenir. Bu tabloda numaralandırılmış taşıma olayları
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
Moleküller çok Moleküller az adlandırılmıştır?

III yoğundan az yoğuna yoğundan çok

doğru taşınır. yoğuna doğru taşınır.

Ortam ile hücre Ortam ile hücre I. olay II. olay III. olay

IV arasındaki yoğunluk arasındaki yoğunluk A) Basit Kolaylaştırılmış Aktif
difüzyon difüzyon taşıma
farkını azaltır. farkını artırır.
Aktif Kolaylaştırılmış
Yalnızca canlı Yalnızca cansız B) Basit taşıma difüzyon
hücrelerde olur. hücrelerde olur. difüzyon
V Basit Aktif
difüzyon taşıma
C) Kolaylaştırılmış
difüzyon Aktif Basit
Kayra, hazırladığı bu tablonun doğru olabilmesi için taşıma difüzyon
numaralandırılan satırlardan hangisinde düzeltme D) Kolaylaştırılmış
yapmalıdır? difüzyon Basit Kolaylaştırılmış
difüzyon difüzyon
A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V E) Aktif
taşıma

93

14TEST
Hücre Zarının Yapısı ve Küçük Moleküllerin Zardan Taşınması

1. Aşağıdaki şemada akıcı - mozaik zar modeline göre 3. Burak Öğretmen "hücre zarından madde taşınması"
hücre zarının yapısı gösterilmiştir. konusunu balık kılçığı tekniği ile işlerken tahtaya
aşağıdaki gibi bir balık kılçığı çizmiştir. Kılçığın
Schoolbag.info yüzeylerine bazı madde alış verişi olaylarını yazmıştır.
IV
VI Diyaliz Ozmoz
V
I ?

III II Kolaylaştırılmış Basit
Difüzyon Difüzyon
Bu şemadaki numaralandırılan yapılarla ilgili
aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Burak Öğretmen balık kılçığı tekniğine uygun olarak
hazırladığı bu balığın "?" ile gösterilen kısımına
A) I numaralı kısım fosfolipittir. aşağıdakilerden hangisini yazmalıdır?

B) II numaralı kısım yağda çözünen maddelerin hücre A) Yağda çözünen moleküllerin taşınması
içine alınmasında etkilidir. B) Büyük moleküllerin taşınması
C) ATP harcanmayan taşıma olayları
C) III numaralı kısım IV numaralı kısımla birlikte D) Hücre içine yapılan taşıma olayları
reseptörleri oluşturur. E) Hücre dışına yapılan taşıma olayları

D) V numaralı kısım kolesteroldür ve tüm hücrelerin
zarında bulunur.

E) VI numaralı kısım hücre kimliğinin oluşmasında
etkilidir.

4. Bitki hücrelerinde hücre duvarının yapısına katılan
bir polisakkarit olan selüloz, aşağıdaki yapıların
hangisinde sentezlenir?

A) Mitokondri B) Kloroplast C) Peroksizom

2. Hücre zarının yapısında bulunan karbonhidratlar, zarın D) Hücre zarı E) Golgi cisimciği
dış kısmında protein ve lipitlere bağlı olarak bulunur.
Glikoproteinler ve glikolipitler hücre zarında uyarıları 5. Difüzyon hızı;
algılayan reseptör olarak görev yapan, hücrelerin
birbirini tanımasını sağlayan ve hücre zarının seçici I. ortam sıcaklığı,
geçirgenliğini denetleyen moleküllerdir.
II. taşınan molekülün büyüklüğü,
Bu moleküllerin her hücre zarında;
III. ortamlar arasındaki yoğunluk farkı
I. dağılımı, durumlarından hangilerindeki artışa bağlı olarak

II. bulunma miktarı, azalır?

III. biyokimyasal özellikleri

durumlarından hangilerinin farklı olması hücrenin
özgüllüğünü sağlar?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

94 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. Aşağıdaki görsellerde bazı moleküllerin hücre zarından 8. Aşağıda verilen hücrelerden hangisi yaşama
taşınması gösterilmiştir. ortamından glikozun tamamını aktif taşıma ile
alabilir?
I Hücre dışı Hücre dışı II
A) B) C)

%1 %2 %4 %3 %4
%4 E)
Hücre içi Hücre içi
D)
III Hücre dışı

%4 %4 %4 %5

Hücre içi

Bu şemada taşınan moleküllerin birer örneği
aşağıdkilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III 9. Hayvan hücrelerinin zarında zara sağlamlık,
A) Glikoz B vitamini A vitamini esneklik veren ve steroit yapılı olan molekül
B) B vitamini C vitamini D vitamini aşağıdakilerden hangisidir?
C) C vitamini E vitamini
D) Amino asit Glikoz A) Protein B) Glikolipit C) Fosfolipit
Glikoz Na+ iyonu
E) Oksijen
C vitamini Glikoz

D) Kolesterol E) Glikoprotein

7. Diyalizle ilgili; 10. Hücre zarından madde geçişlerinde maddenin;

I. Çözünmüş moleküllerin seçici geçirgen zardan I. büyüklük,
difüzyonudur.
II. elektrik yükü,
II. Bir çözeltideki çözünmüş belirli maddelerin, seçici
geçirgen zarın diğer tarafına konulan farklı bileşime III. konsantrasyon
sahip bir çözelti aracılığı ile değiştirilme işlemidir. durumlarından hangileri maddenin taşınması

III. Genellikle çözünebilen maddelerin üzerinde etkilidir?
konsantrasyonunu düşürmeyi amaçlar.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

95

15TEST
Ozmotik Durumlar

1. Bir öğrenci, U şeklindeki cam boruyu seçici geçirgen 3. Hücre içindeki suyun hücre zarına yaptığı basınca
bir zar ile ikiye bölüyor ve U borusunun kollarına aynı turgor basıncı denir.
maddeden yapılmış farklı çözeltiler koyuyor. Öğrenci 2
saat sonra düzenekteki sıvı seviyelerinin şekildeki gibi Buna göre;
sabit kaldığını gözlüyor.
I. bitkilerin yapraklarındaki gözeneklerin (stoma)
1. kol 2. kol 1. kol 2. kol açılıp kapanması,

2 saat II. böcekçil bitkilerde kapanların hareketi,
sonra
III. otsu bitkilerde dikliğin sağlanması
olaylarından hangileri turgor basıncının etkisiyle

gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

Seçici geçirgen zar 4. Hipertonik ortamların çözünen madde oranları hücreye
göre fazla olduğundan hücreler, su kaybeder ve
Bu deney düzeneğindeki değişime; büzülür; bu olaya plazmoliz denir.

I. suyun 1. koldan 2. kola geçmesi, Bu olayla ilgili,
II. çözünen maddelerin zardan geçememesi
III. başlangıçta 2. koldaki çözeltisinin emme kuvvetinin I. Hücrenin turgor basıncını azaltır.

1. koldakinden yüksek olması II. Hücrenin osmotik basıncını artırır.
durumlarından hangileri neden olmuştur?
III. Hücrenin emme kuvvetini azaltır.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III ifadelerinden hangileri doğrudur?

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Osmoz olayında yoğunluğu düşük ortamdan yüksek 5. Su kaybederek büzülmüş bir hücrenin kendinden daha
olan ortama doğru net su geçişini durdurmak için zara az yoğun ortamdan su alarak eski haline dönmesine
uygulanan su basıncına osmotik basınç denir. deplazmoliz denir.

Bu basınçla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi Bu olayla ilgili,
yanlıştır?
I. Büzülmüş hücrenin hipotonik ortamda bekletilmesi
A) Çözünen madde miktarı ile doğru orantılıdır. sonucu oluşur.

B) Çözücü madde miktarı ile ters orantılıdır. II. Hücre içindeki çözünen madde oranının artmasına
neden olur.
C) Net su hareketi daima osmotik basıncın düşük
olduğu yere doğru olur. . III. Hücre plazmasının hücre zarına yaptığı basıncı
artırır.
D) Dehidrasyon sentezi tepkimelerinin hızlanması ile
ters orantılıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur?

E) Hidroliz tepkimelerinin hızlanması ile doğru A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
orantılıdır.
D) II ve III E) I, II ve III
96
Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Hücreler yoğunluk bakımından üç çeşit çözelti 8. Aşağıdaki şemada bir hayvan hücresinde meydana
ortamında bulunur : gelen değişim aşağıda verilmiştir.

I. Ortam: Yoğunluğu hücrenin sitoplazma Buna göre;
yoğunluğuna eşittir. I. Hücre hipertonik ortama konulmuştur.
II. Hücre hemoliz olmuştur.
II. Ortam: Yoğunluğu hücrenin sitoplazma III. Hücrenin ozmotik basıncı artmıştır.
yoğunluğundan fazladır. açıklamalarından hangileri doğrudur?

III. Ortam: Yoğunluğu hücre yoğunluğundan azdır.
Bu ortamlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak

eşleştirilmiştir?

I. Ortam II. Ortam III. Ortam A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Hipotonik İzotonik Hipertonik
B) Hipotonik Hipertonik İzotonik D) II ve III E) I, II ve III
C) İzotonik Hipotonik Hipertonik
D) İzotonik Hipertonik Hipotonik

E) Hipertonik Hipotonik İzotonik

7. Bir öğrenci % 30'luk X çözeltisini tabanını bağırsak 9. Uzun süre susuz kalan bitki hücrelerinde;
zarıyla kapladığı cam hunilere koyarak hazırladığı
düzenekleri yoğunluklarını bilmediği K, L, M I. turgor basıncının artması,
çözeltilerine daldırıyor. Bir süre sonra meydana gelen II. emme kuvvetinin azalması,
değişim aşağıda verilmiştir. III. hücre zarının belirli noktalarda çeperden

uzaklaşması
durumlarından hangileri gerçekleşmiş olmalıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

X X X 10. Bitki hücrelerinin hayvan hücrelerinden farklı
çözeltisi çözeltisi çözeltisi olarak;

K L M I. hücre duvarı bulundurma,
çözeltisi çözeltisi çözeltisi
II. lizozom bulundurmama,
Bu çözeltilerin yoğunlukları arasındaki bağıntı
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? III. kloroplast bulundurma

özelliklerinden hangilerine sahip olması saf suya
bırakılan hayvan hücreleri gibi parçalanmasını
önler?

A) K > L > M B) L > K > M C) L > M > K A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) M > K > L E) M > L > K
D) II ve III E) I, II ve III

97

16TEST
Ozmotik Durumlar

1. Rüya çeşitli hücre türlerinin bulunduğu farklı 3. B kolundaki glikoz yoğunluğu A kolundan fazla olan
ortamlarda meydana gelen değişimlerle ilgili aşağıdaki Şekil 1’deki düzenek hazırlandıktan sonra önce Şekil
maddeleri yazmıştır. 2’deki sonra da Şekil 3’teki durum gözleniyor.

I. Hayvan hücresinde hücre çeperi olmadığı için A B A BA B
hipertonik ortamda bekletilen hayvan hücresi bitki
hücresine göre daha fazla büzülür. Su

II. Kurak ortam bitkileri kök tüyü ozmotik basınçları Glikoz Glikoz
yüksek olduğu için toprakta az miktarda bulunan
suyu kök hücrelerine alabilir. Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

III. Hayvan hücreleri, hücre çeperi bulundurmadığı için Bu düzenekte;
hipotonik ortamdan aldığı fazla suyun neden
olduğu yüksek turgor basıncına dayanamaz, patlar. I. A kolundan B koluna geçen su miktarının artması,

Rüyanın yazmış olduğu bu maddelerden hangileri II. B kolundan A koluna geçen su miktarının artması,
doğrudur?
III. B kolundan A koluna geçen glikoz miktarının
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II artması

D) II ve III E) I, II ve III olayları aşağıdakilerin hangisinde verilen sırayla
gerçekleşerek sistemin dengeye ulaşmasını sağlar?

A) I, II, III, B) I, III, II C) II, I, III

D) III, I, II E) III, II, II

2. Cam bir huninin ağzına bağırsak zarı gerilerek
aşağıdaki düzenek hazırlanmış ve düzeneğe şekilde
belirtilen maddeler konulmuştur.

Nişasta çözeltisi ve 4. Aşağıdaki şemada bir bitki hücresinde meydana gelen
nişastayı birimlerine değişimler verilmiştir.
parçalayan enzimler
I. olay II. olay
Saf su Hücre çeperi
Nişasta ayıracı

Cam huni Beher Koful
Bağırsak zarı

Bu deneyin sonunda aşağıdaki değişimlerden Hücre
hangisi gerçekleşmez? zarı

(Kırmızı renkli nişasta ayıracı nişasta varlığında mavi - III. olay
mor renk alır.)
Bu değişimler aşağıdakilerin hangisinde doğru
olarak adlandırılmıştır?

A) Cam huni içindeki sıvının önce mavi - mor sonra da I. olay II. olay III. olay
kırmızı renk alması A) Plazmoliz
B) Plazmoliz Turgorlu olma Deplazmoliz
B) Beherdeki sıvının mavi - mor renk alması C) Deplazmoliz
C) Cam huni içindeki sıvının kırmızı renk alması D) Deplazmoliz Deplazmoliz Turgorlu olma
D) Glikozun cam huniden behere geçmesi
E) Cam hunideki sıvının seviyesinin önce yükselmesi Turgorlu olma Plazmoliz

sonra düşmesi Plazmoliz Turgorlu olma

98 E) Turgorlu olma Deplazmoliz Plazmoliz

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Bir öğrenci Şekil 1’deki düzeneği hazırlayıp bekleyince 7. Ters osmoz: Basınç kullanılarak, mineralce zengin
bir süre sonra Şekil 2’deki durumu gözlüyor. olan suyun, yarı geçirgen bir membran’ın diğer tarafına
mineralleri azaltılmış olarak geçirilmesi işlemidir.
Kılcal boru
X Y
% 20 Beher Basınç
Protein Temizlenmiş pompası
Cam huni su
Saf su Kirli su
Seçici
Şekil 1 geçirgen Protein
zar
Şekil 2

Buna göre, kılcal borudaki sıvı yükselişi; Yarı geçirgen zar

I. proteinin polipeptitlere kadar parçalanması, Buna göre, ters osmozla ilgili;

II. huni ve beher arasındaki yoğunluk farkı eşitlenene I. İçme sularının arıtılmasında kullanılabilir.
kadar behere protein ilavesi, II. Suyun, osmotik basıncın fazla olduğu ortamdan az

III. hunideki suyun neden olduğu hidrostatik basıncın olduğu ortama geçişini sağlar.
proteinin neden olduğu emme kuvvetine eşit olması III. Kirlenmiş su kaynaklarından kullanılabilir su elde

durumlarından hangilerinin gerçekleşmesine kadar edilmesini sağlar.
devam eder? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

6. Hipertonik ortama konulan bir bitki hücresinde; 8. Çözelti içindeki bir hücrenin davranışını açıklamak
I. ozmotik basıncın azalması, için;
II. emme kuvvetinin artması,
III. turgor basıncının artması I. zar geçirgenliği,
durumlarından hangileri gerçekleşir?
II. zar yüzey büyüklüğü,

III. çözünen konsantrasyonu
durumlarından hangileri dikkate alınmalıdır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

99

17TEST
Büyük Moleküllerin Taşınması

1. Büyük moleküllü katı partiküller hücre zarının uzaması 4. Büyük moleküllerin hücre zarının içeriye doğru
ile oluşan yalancı ayaklar yardımıyla hücre içine alınır. çökmesiyle oluşan cepler yardımıyla hücre içine
Yalancı ayakların sardığı besin, zarın oluşturduğu bir alınmasına endositoz denir.
cep içine alınır ve cep koparak sitoplazmaya geçer.
Oluşan keseye besin kofulu, moleküllerin bu şekilde Bu olayla ilgili,
hücreye alınmasına fagositoz adı verilir.
I. Enzimler görev alır.
Bu olaylar;
II. ATP harcanır.
I. insan vücudundaki akyuvarların yabancı
mikroorganizmaları hücre içine alarak yok etmesi, III. Hücre zar yüzeyi büyür.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
II. hipotonik ortama konulan hücrenin bulunduğu
ortamdan su alması, A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

III. amip, öglena, paramesyum gibi tek hücreli ökaryot D) II ve III E) I, II ve III
canlıların besinleri hücre içine alması

durumlarının hangilerinde gerçekleşir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III 5. Hücre içinde bulunan büyük moleküllü maddelerin
enerji harcanarak kofullar yardımıyla hücre dışına
2. Hücre dışındaki sıvı damlacıkların, küçük kofullar içinde verilmesine ekzositoz denir.
hücreye alınmasına pinositoz denir.
Bu olay ile ökaryot hücrede üretilen;
Bu olayla ilgili,
I. enzim,
I. Genelde damlacık içindeki çözünen tüm maddeler
hücre içine alındığı için maddelerin özgüllüğü II. hormon,
önemsizdir.
III. tükürük
II. Oluşturulan kofullar fagositoz kofullarından daha salgılarından hangileri hücre dışına verilir?
küçüktür.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
III. Hücre zar yüzeyinin artmasına neden olur.
açıklamalarından hangileri doğrudur? D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 6. Bir hücreli paramesyum canlısının dış ortamdan
besinleri alıp atıkları atmasına kadar geçen sürede;
D) II ve III E) I, II ve III
I. besin kofulunun oluşması,
3. Aşağıdakilerden hangisi hücre zarındaki porlardan
geçemeyecek büyüklükteki maddelerin hücre içine II. ekzositozun gerçekleşmesi,
alınmasını sağlayan taşıma olaylarından biridir?
III. endositozun gerçekleşmesi,

IV. sindirim kofulunun oluşması
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Ozmoz B) Fagositoz C) Diyaliz A) I, II, III, IV  B) I, III, II, IV  C) III, II, IV, I

D) Kolaylaştırılmış difüzyon E) Ekzositoz D) III, I, IV, II E) IV, III, I, II

100 Biyoloji