Biyoloji Logolu Baskı

Çözüm Merkezi

Full Yap 8. Virüslerle ilgili,

6. Kladistik: Sistematikte ortak atasallığın temel alınarak I. Her virüsün genomu DNA'dır.
canlıların gruplandırıldığı yaklaşımdır.
II. Tüm proteinlerini oluşturmak için gerekli tüm
Kladistik yöntemle hazırlanmış aşağıdaki şema, Murat hücresel yapılara sahiptir.
Öğretmen tarafından öğrencilerine gösterilmiştir.
III. Protein kılıflarının iç kısmında DNA larını
eşleyebilmek için gerekli metabolik enzimlere
sahiptir.

IV. Çoğunlukla konakçının hücre yüzeyindeki özgül
algılayıcı proteinler ile kendi viral proteinleri
arasındaki uyuma göre konakçılarını tanır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III

D) III ve IV E) I, II ve III

X 9. Sürüngenlerde;
I. başkalaşım,
Bu öğrenciler, şemada X ile gösterilen bölgeye II. yavru bakımı,
yazılabilecek ifadelerle ilgili aşağıdakilerden III. kuluçkaya yatma
hangisini belirtirse doğru söylemiş olurlar? davranışlarından hangileri gözlenmez?

A) Soğuk kanlı olma A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
B) Akciğer bulundurma
C) İç döllenme yapma D) II ve III E) I, II ve III
D) Dört odalı kalp bulundurma
E) Süt bezi bulundurma

7. Memeli canlılarda; 10. Bakteriler aşağıdaki özelliklerinden hangilerine
I. ter bezi, göre sınıflandırılmaz?
II. yağ bezi,
III. süt bezi A) DNA şekli
yapılarından hangileri bulunabilir? B) Hastalık yapma
C) Hücre şekli
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) Beslenme türü
E) Kimyasal boyalarla boyanabilme
D) II ve III E) I, II ve III

151

16TEST
1, 2. ve 3. Ünite

1. Aşağıdaki şema kuşlar ve onların yakın akrabalarının 3. Aşağıdaki Venn şemasında kuşlar ve sürüngenlere ait
fllogenetik ağacını göstermektedir. özellikler gösterilmiştir.

Sürüngenler Kuşlar

Kertenkeleler •a •b •c
ve yılanlar
Timsahlar, Bu şemada,
dinazorlar Timsahlar
ve kuşların I. iç döllenme - dış gelişme yapma
ortak atası Ornithischia
grubu II. dokulara karışık kan gönderen bireyler bulundurma
dinazorlar
Saurichia III. akciğerleriyle bağlantılı hava keseleri bulundurma
grubu özelliklerinin yerleştirilmesi gereken bölgeler
dinazorlar
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verimiştir?
Kuşlar
a b c
Campbell biology 11th edition sy 562, Pearson education III
A) I II II
Buna göre, III
B) I III I
I. Timsahların kuşlarla olan ortak atası, kertenkele ve II
yılanlarla olan ortak atasından daha sonra C) II I
yaşamıştır.
D) II III
II. Timsahların kuşlarla olan akrabalığı, kertenkele ve
yılanlarla olan akrabalığına göre daha fazladır. E) III I

III. Kuşlar Saurichia grubu dinozorlardan türemiştir.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Bakterilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi 4. Hücre zarından madde geçişleriyle ilgili,
yanlıştır?
I. Glikoz, fruktoz, galaktoz gibi küçük organik
A) Fermantasyon yapabilen türleri, son ürün olarak etil moleküller maltoz, sükroz, laktoz gibi büyük
alkol, laktik asit gibi ürünler oluşturur. organik moleküllere göre daha kolay geçer.

B) Oksijenli solunum ve fotosentez yapan türlerinde II. Klor iyonu (Cl-), sodyum iyonuna (Na+) göre
ETS elemanları ve gerekli enzimler hücre zarında zardan daha kolay geçer.
bulunur.
III. A, D, E, K vitaminleri gibi yağda çözünen maddeler
C) Basit ikiye bölünme yöntemiyle eşeysiz üremeyle B, C vitaminleri gibi suda çözünenlere göre daha
çoğalır. kolay geçer.

D) Bazı türleri üreme hücresi olarak endospor açıklamalarından hangileri doğrudur?
oluşturur.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
E) Mikroskop altında genellikle küre, çomak, virgül ya
da spiral şeklinde görülür. D) II ve III E) I, II ve III

152 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

5. Aşağıdaki tabloda hücre zarından madde geçiş 8. Sınırlı miktarda enzimin bulunduğu ortamda
olaylarından bazıları ve özellikleri verilmiştir. substrat miktarındaki artışın tepkime hızına etkisi
aşağıdaki grafiklerin hangisinde doğru olarak
(✓: Var, ❍: Yok) Madde taşıma verilmiştir?
olayları
A) B)
I II III IV V

ATP tüketimi ❍✓✓✓✓ Tepkime hızı
Tepkime hızı
Yoğunluk farkının önemi ✓ ✓ ❍ ❍ ❍

Özellikler Zar yüzeyini artırma ❍❍❍❍✓

Besin kofulu oluşturma ❍❍✓ ✓❍

Bakterilerde gerçekleşme ✓ ✓ ❍ ❍ ❍ Substrat miktarı Substrat miktarı
C) D)
Hayvanlarda gerçekleşme ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

Bu tabloda numaralandırılmış olaylardan hangisi Tepkime hızı
aktif taşıma olabilir? Tepkime hızı

A) I  B) II  C) III  D) IV  E) V

Substrat miktarı Substrat miktarı
E)

6. Aşağıdakilerden hangisi yalnızca fotosentez Tepkime hızı
yapabilen ökaryot hücrelerde bulunur?
Substrat miktarı

A) Klorofil B) Kloroplast C) Mitokondri

D) Hücre duvarı E) Koful

7. Equus caballus (at) canlısı, bilimsel sınıflandırmada, 9. İşaretli kükürt (35S) içeren bir besi ortamında
Equus asinus (eşek) canlısı ile; çoğaltılan bakterilerden elde edilen aşağıdaki
moleküllerden hangisinde işaretli kükürt bulunması
I. tür, beklenir?

II. cins,

III. sınıf
basamaklarının hangilerinde birlikte bulunur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Protein B) RNA C) DNA

D) II ve III E) I, II ve III D) Glikojen E) ATP

153

17TEST 3. Bakteri aleminde, aşağıdakilerden hangisine sahip
1, 2. ve 3. Ünite olan bir canlıya hiçbir zaman rastlanmaz?
A) Olumsuz koşullara dayanıklılık sağlayan endospor
1. Aşağıdaki şemada bir molekülün hücre içine alınması B) Işık enerjisini soğurabilen klorofil
gösterilmiştir. C) Halkasal yapıdaki kromozom
D) Oksijenli solunum olayını gerçekleştiren mitokondri
Hücre dışı E) Bir yüzeye veya birbirlerine tutunmayı sağlayan
pilus
Hücre içi
4. Aşağıdaki şemada bazı omurgalı hayvanların ortak
Bu olay aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak özellikleri kladogram hâlinde gösterilmiştir.
verilmiştir?

A) Aktif taşıma B) Fagositoz

C) Basit difüzyon D) Ozmoz

E) Kolaylaştırılmış difüzyon

2. Aşağıdaki tabloda canlıların bulunduğu alemler ve Alabalık Kurbağa Yılan Martı Köpek
bunlarla ilgili özellikler verilmiştir.

3

(✓: Var, ❍: Yok) Alemler 2
1
Bakteri Arke Protist Bitki Mantar Hayvan

Prokaryot yapılı ✓ ✓ ❍❍ ❍ ❍
hücre bulundurma ✓
❍
Özellikler Ökaryot yapılı ❍ ❍ ✓ ✓ ✓ ✓ Omurga
hücre bulundurma
Bu şemada numaralanmış yerlerle;
Bir hücreli birey ✓ ✓✓❍ ✓ - K: akciğer bulundurma,
bulundurma - L: sıcak kanlı olma,
- M: iç döllenme yapma
Çok hücreli birey ❍ ❍ ✓ ✓ ✓ özellikleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
bulundurma
eşleştirilmiştir?
Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi
doğrudur?

A) Bir hücreli canlılar kesinlikle arke alemindedir. 123
B) Prokaryot hücreli canlılar kesinlikle bakteri A) K L M
B) K M L
alemindedir. C) L K M
C) Ökaryot bir hücreli tüm canlılar protista alemindedir. D) L M K
D) Ökaryot çok hücreli canlılar yalnızca hayvanlar
E) M K L
aleminde bulunur.
E) Prokaryot hücreli canlılar bitkiler aleminde Biyoloji

bulunamaz.

154

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

5. Aynı cinse ait iki hayvan türü için aşağıdaki 8. Büyük moleküller hücre zarının bir kısmının koparak
ifadelerden hangisi doğrudur? koful oluşumuna katıldığı bir olayla ATP harcanarak
hücre içine alınabilir.
A) Türler farklı sınıflar içerisinde yer alır.
B) Bu türlerin kromozom sayısı kesinlikle aynıdır. Bu olay aşağıdaki kavramlardan hangisiyle
C) Bu türlerin genlerindeki nükleotit dizilimlerinde adlandırılır?

farklılık görülebilir. A) Endositoz B) Ozmoz C) Hemoliz
D) Bu türlerden birer birey alınıp çiftleştirildiğinde yeni
D) Aktif Taşıma E) Difüzyon
türler oluşur.
E) Bu türler ortak ataya dayalı benzerlik bulundurmaz.

9. Bir araştırmacı aşağıdaki deney tüplerine nişastayı
yapıtaşlarına kadar yıkan enzim grubunu ilave ediyor.

ABC

6. Bir biyoloji öğretmeni kırmızı renkli iyot çözeltisini Bu tüplerden I. sini buzlu suya koyarken II. sini oda
nişasta üzerine damlattığında mavi - mor renk, glikojen sıcaklığında, III. sünü ise alevde 6 saat bekletiyor.
üzerine damlattığında ise kahverengi gibi bir renk
aldığını öğrencilerine gösteriyor. B C
A
Bu öğretmen iyot çözeltisini aşağıdakilerden
hangisine damlattığında öğrencileri mavi-mor rengi
gözleyemez?

A) Bal B) Ekmek C) Patates

D) Elma E) Turp

7. Çok hücreli canlılar, çok sayıda hücrenin rastgele bir Bu deney tüplerine glikoz ayıracı ve nişasta ilave
araya toplanmış hâli olmayıp iş birliği içinde olan çok ettiğinde yalnız B tüpünde renk değişimi gözlüyor.
sayıda hücrenin oluşturduğu birlikteliktir.
Bu deneyle ilgili,
Bu durum canlıya;
I. A deney tüpü 36 °C ye kadar ısıtılıp 36 °C deki su
I. zaman ve enerji tasarrufu, banyosuna yerleştirilirse renk değişimi gerçekleşir.

II. daha büyük besinlerden faydalanabilme, II. B deney tüpü A deney tüpünün yanına yerleştirilirse
B deney tüpündeki renk değişimi kaybolur.
III. birçok işi aynı anda bir arada yapabilme
avantajlarından hangilerini sağlar? III. C deney tüpü 36 °C ye kadar soğutulup 36 °C deki
su banyosuna yerleştirilirse renk değişimi olur.

IV. C deney tüpünde renk değişimi olmayışının nedeni
enzimlerin yüksek sıcaklıkta yapısının bozulmasıdır.

yorumlarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) III ve IV

155

18TEST
1, 2. ve 3. Ünite

1. Aşağıdaki tabloda üç farklı disakkarit ve bunların 3. Aşağıdaki tabloda kuşburnunun filogenetik
oluşumuna katılan monosakkaritler verilmiştir. sınıflandırılması gösterilmiştir.

Monosakkarit TürleriDisakkaritlerKategori Takson
Glikoz Fruktoz Galaktoz Âlem Bitkiler (Plantae)
I Var Yok Yok Şube Kapalı tohumlular (Angiospermae)
Sınıf Çift çenekliler (Magnoliopsida)
II Var Var Yok Takım Güller (Rosales)
Aile Gülgiller (Rosaceae)
III Var Yok Var Cins Gül (Rosa)
Tür Kuşburnu (Rosa canina)
Bu disakkarit türleri aşağıdakilerin hangisinde
doğru olarak eşleştirilmiştir?

I II III Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Maltoz Sükroz Laktoz
B) Maltoz Laktoz Sükroz A) Gülgillerin ortak özellikleri, çift çeneklilere göre
C) Laktoz Maltoz Sükroz daha fazladır.
D) Laktoz Sükroz Maltoz
B) Güller taksonundaki bireylerin protein benzerliği,
E) Sükroz Maltoz Laktoz gül taksonundakilere göre daha azdır.

C) Kuşburnu taksonundaki bireylerin genetik
benzerliği, kapalı tohumlular taksonundakilere göre
daha azdır.

D) Güller taksonundaki bireylerin sayısı, gülgiller
taksonundakilere göre daha fazladır.

E) Bitkiler taksonundaki bireyler arasındaki çeşitlilik,
kuşburnu taksonundakilere göre daha fazladır.

2. Tüm canlılar, belirli bir organizasyona sahiptir. Atomlar 4. Bir öğrenci, izlediği bilimsel bir belgeselde özelliklerinin
birleşerek molekülleri, moleküller de birleşerek anlatıldığı bir organizmanın balık değil memeli olduğu
organelleri ve hücrenin diğer kısımlarını oluşturur. sonucuna varıyor.

Buna göre amip gibi tek hücreden oluşan canlılarla Öğrencinin bu organizmada aşağıdakilerden
ilgili, hangisini gözlemesi, bu doğru kanıya varmasını
sağlamış olabilir?
I. Bir hücredeki molekül sayısı, o hücreyi oluşturan
organellerdekinden daha fazladır. A) Heterotrof beslenmesini
B) Ön üyelerinin yüzgeç şeklini almasını
II. Bir organeldeki atom sayısı o organeli oluşturan C) Solunum organında alveol bulundurmasını
moleküllere göre daha fazla olamaz. D) Sinir ipini sırtında bulundurmasını
E) Hücrelerinde sentrozom bulundurmasını
III. Bir organeldeki molekül sayısı o organele sahip
hücredekinden daha fazladır. Biyoloji

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

156

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

5. Bir canlının herhangi bir dokusundaki yoğunlukları aynı 7. Aşağıdaki şemada bir DNA parçası verilmiştir.
olan hücreler, yoğunlukları farklı olan ortamlara
konulduğunda meydana gelen değişim aşağıda OH
gösterilmiştir.
OO NH2 O N
P O ON OO
SN NH G P
O– O
N NH2 N O– O

O

OO CH3 O H2N N OO
P N P
T NH NA
O– O O– O O
O N

O

OO NO NH2
P
NS
K Çözeltisi L Çözeltisi M Çözeltisi O– O G NH O OO
ON N P

N NH2 O– O O

Bu çözeltilerle ilgili, OH

I. K çözeltisinin yoğunluğu, Lçözeltisinden daha Bu DNA parçasında aşağıdaki eşitliklerden hangisi
fazladır. bulunmaz?

II. L çözeltisinin yoğunluğu, M çözeltisinden fazladır. A) Adenin sayısı = Timin sayısı
B) Guanin sayısı = Sitozin sayısı
III. M çözeltisi, K çözeltisinden daha yoğundur. C) Adenin + Timin = Guanin + Sitozin
ifadelerinden hangileri doğrudur? D) Toplam H bağı = 2.Adenin + 3. Guanin
E) Toplam nükleotit sayısı = 2.Timin + 2.Sitozin
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Yediği mantarlardan zehirlenmiş olan bir çocuğun 8. Bakterilerin;
karaciğer hücrelerinde;
I. oksijenli solunum,
I. peroksizom organelinin faaliyetlerinde azalma,
II. oksijensiz solunum,
II. düz endoplazmik retikulum faaliyetlerinde artma,
III. fermantasyon
III. ribozom faaliyetlerinde azalma olaylarından hangilerini gerçekleştirebilen türleri
durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi
bulunur?
beklenmelidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

157

TEST

1, 2. ve 3. Ünite

9. “Aşağıdaki özelliklerden hangisi insan vücudunda 12. Hücrelerin çeşitlerini ve yapısını inceleyen bir
bulunan mineral, vitamin ve hormonların ortak öğrenci aşağıdaki yargılardan hangisinin yanlış
özelliklerinden biridir?” olduğunu belirtmelidir?

Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci, aşağıdakilerden A) Gelişmiş yapılı bitki hücrelerinde lizozom ve
hangisini işaretlerse soruyu doğru cevaplamış sentriyol yapıları bulunmaz.
olur?
B) Çok hücreli canlıların farklı görevleri gerçekleştiren
A) Organik yapılı molekül olma hücrelerinin organel sayıları farklılık gösterir.

B) İnorganik yapılı molekül olma C) Mantar hücrelerinde kloroplast bulunmaz.

C) Metabolizmanın düzenlenmesinde rol alma D) Oksijenli solunum yapan prokaryotlarda mitokondri
organeli bulunur.
D) İnsan hücreleri tarafından sentezlenme
E) Bitkilerin yapraklarının bazı hücrelerinde kloroplast
E) Solunum tepkimelerinde enerji verici olma bulunurken kök hücrelerinde bulunmaz.

10. Aşağıdaki polimerlerden hangisinin monomerleri 13. Hücrelerde bulunan;
hidroliz tepkimesi ile daha küçük birimlere
ayrılabilir? I. mutasyon ile genetik bilgisinin değişebilmesi,
II. metabolik olayların hızlanmasını sağlayan
A) Protein B) Kitin C) Nükleik asit
moleküllerin sentezlenebilmesi,
D) Glikojen E) Nişasta III. protein sentezlenebilmesi
özelliklerinden hangilerine virüsler de sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

11. Bitkiler aleminde aşağıdaki özelliklerden hangisine 14. İki farklı canlı türünün akrabalık derecesini
sahip bir canlı bulunmaz? belirlemede kullanılan homolog organlarla ilgili,

A) Çoğalmak için spor oluşturabilme I. Ortak bir atadaki aynı yapıdan türemişlerdir.
B) İhtiyaç duyduğu besinleri başka bir canlıdan hazır
II. Bu organların farklı görevleri yerine getirmesi bir
alabilme zorunluluktur.
C) Hücre bölünmesinde görev yapan sentriyoller
III. Bu organların anatomik yapılarının birbirinden farklı
bulundurabilme olması zorunludur.
D) Mantarlarla ortak yaşam kurabilme
E) Glikozu glikojen olarak depolayabilme ifadelerinden hangileri doğrudur?

158 A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Biyoloji

4. ÜNİTE

Hücre Bölünmeleri

Hücre Döngüsü (İnterfaz, Mitoz, Sitokinez)
Eşeysiz Üreme
Mayoz
Eşeyli Üreme

edu

1TEST Hücre Döngüsü / İnterfaz

1. Burak Öğretmen: "Büyüme sırasında meydana gelen 3. Aşağıdaki şemada özdeş amiplerle yapılan deneyler
sitoplazmadaki artış hücre zarındaki artıştan fazladır. gösterilmiştir.
Bu durum, hücrede hacim/yüzey oranının bozulmasına
neden olur." Cümlelerini söyledikten sonra aşağıdaki Çekirdek
görseli akıllı tahtada açmıştır.
Deney 1

Hücre boyutu Belirli büyüklüğe ulaşan amip hücre bölünmesi geçiriyor.

Bölünme büyüklüğüne Kendini
ulaşmamış bir amip onarır.

Kenar uzunluğu 1 2 4 Deney 2

Yüzey alanı 6x1x1=6 6x2x2=24 6x4x4=96 Kesiliyor Ölür.
Bölünme büyüklüğüne Kendini onarır.
Hacim 1x1x1=1 2x 2 x2=8 4x4 x 4=64
ulaşmış bir amip

Yüzey / hacim 6=6 24 = 3 96 = 1,5 Deney 3
oranı 1 8 64

Kesiliyor Ölür.

Öğrenciler, hücredeki bu değişimin; Bu çalışma,

I. oksijen alınması, I. Büyüyen hücrede sitoplazmanın azaltılması
bölünme emrinin verilmesini hızlandırır.
II. besin alınması,
II. Sitoplazma/çekirdek oranının azaltılması yeterli
III. karbondioksitin atılması büyüklüğe ulaşan hücrelerde bölünmeyi önlemez.
durumlarından hangilerinin gerçekleştirilmesinde
III. Hücre bölünme emri sitoplazma tarafından verilir.
sorunlara neden olabileceğini söylemelidir? genellemelerinden hangilerine kanıt oluşturur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

2. Yeni oluşmuş bir hücrenin bölünerek yeni hücreler 4. İnterfaz ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
meydana getirmesi sürecine hücre döngüsü denir. yanlıştır?

Bu döngüyle ilgili, A) Hücrenin hızla büyüdüğü evredir.
B) Metabolizmanın hızlandığı evredir.
I. İnterfaz ve mitotik evre olmak üzere iki bölümden C) Hücre döngüsünde bölünme ile ilgili hazırlıkların
oluşur.
yapıldığı en uzun evredir.
II. Süresi, aynı canlının farklı dokularında değişiklik D) Kromozom sayısının arttığı evredir.
gösterebilir. E) Mitokondri gibi organellerin sayısının arttığı evredir.

III. Süresi, farklı canlı türlerinde değişiklik gösterebilir. Biyoloji
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

160

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Hayvan hücresinin interfaz evresinde gerçekleşen; 8. İnterfazda;

I. DNA'nın eşlenmesi, I. DNA'nın eşlendiği,

II. mitokondrilerin çoğalması, II. deoksiribonükleotit sentezinin arttığı,

III. sentriyollerin eşlenmesi III. mitoz için hazırlıkların tamamlandığı
olaylarından hangileri gelişmiş yapılı bitki evreler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak

hücrelerinde de gerçekleşebilir? verilmiştir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II I II III

D) II ve III E) I, II ve III A) G1 S G2

B) G1 G2 S

C) S G1 G2

D) S G2 G1

6. Canlılardaki genetik materyal ile ilgili aşağıdaki E) G2 G1 S
ifadelerden hangisi yanlıştır?
9. Derya Öğretmen: " Bazı canlı türlerinin vücut
A) DNA zincirlerinin proteinler üzerine sarılıp çok hücrelerindeki kromozom sayıları şöyledir: Goril
sayıda sarmal yapmasıyla kromozom oluşur. (Gorilla gorilla), patates (Solanum tuberosum) ve
kırmızı karınca (Formica sanguinea)kromozom sayıları
B) Kromozom, ökaryot hücrelerde bulunurken 48’dir. Sazan balığı (Cyprinus carpio) 104, amip
prokaryot hücrelerde bulunmaz. (Amoeba proteus) 50, güvercin (Columbia livia) 80
kromozoma sahiptir."
C) Eşlenen bir kromozomun iki parçasından her birine
kromatit, birbirinin kopyası olan iki kromatite ise Bu öğretmen öğrencileri,
kardeş kromatitler denir.
I. Kromozom sayısı ile canlıların gelişmişlikleri
D) Kardeş kromatitleri bir arada tutan bölgeye arasında bir ilişki yoktur.
sentromer adı verilir.
II. Vücut hücrelerindeki kromozom sayısı aynı olan iki
E) Sentromerde bulunan iğ ipliklerinin bağlandığı canlı kesinlikle aynı türde bulunur.
proteinlere kinetokor adı verilir.
III. Eşeyli üreyen canlılarda, hücrelerdeki kromozomlar
7. Hücre döngüsünde interfazın G1 evresinin ne kadar anne ve babadan aktarıldığı için her nesilde
süreceğinin hücreden hücreye farklılık çekirdekteki kromozom sayısı artar.
göstermesine,
ifadelerinden hangilerini değiştirmelidir?
I. hızlı bölünen embriyonik hücrelerde G1 evresi
görülmeden S evresine geçilmesi,

II. nöron gibi bazı özelleşmiş hücrelerin G1 evresinden
G0 evresine girip bölünmemesi,

III. bazı özelleşmiş hücrelerin ancak özel uyarılarla
uyarıldığında S evresine girmesi

durumlarından hangileri kanıt olarak gösterilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

161

2TEST Hücre Döngüsü / Mitoz ve Sitokinez

1. Aşağıdaki şemada mitozun evreleri gösterilmiştir. 3. “Aşağıdakilerden hangisi insan hücrelerindeki mitozun
anafaz evresinde gerçekleşen olaylardan biri değildir?”

Profaz Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci, aşağıdakilerden
hangisini işaretlerse soruyu doğru cevaplamış
Telofaz olur?

Metafaz Anafaz A) İğ ipliklerinin kısalması
B) Kromozomların zıt kutuplara hareket etmesi
Buna göre; C) DNA miktarının artması
D) İğ ipliklerinin uzaması
I. Çekirdek zarı profazda erir, telofazda yeniden E) Hücrenin uzaması
yapılır.
4. Gelişmiş yapılı bir bitki hücresinde gerçekleşen
II. Metafazda kromozomlar ekvatoral düzleme kardeş mitozun telofaz evresinde aşağıdakilerden
kromatitleri karşılıklı olarak tek sıra halinde dizilir. hangisinin gözlenmesi beklenmez?

III. Anafazda kromozomlar zıt kutuplara hareket eder. A) Kromozomların kromatin ipliklere dönüşmesi
yargılarından hangileri doğrudur? B) Mitotik iğ ipliklerinin çözünmesi
C) Hücre zarında bölünme oluğunun oluşması
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Çekirdek zarının oluşması
E) Çekirdekçiğin oluşması
D) II ve III E) I, II ve III

2. Bir hayvan hücresinde gerçekleşen mitozun 5. Hücre döngüsünün mitotik fazı ile ilgili sunum
metafaz evresinde aşağıdakilerden hangisinin hazırlayan bir öğrencinin aşağıdaki ifadelerinden
gözlenmesi beklenmez? hangisini değiştirmesi beklenmelidir?

A) Mitotik iğ ipliklerine tutunmuş olan kromozom A) Mitozun profaz evresinde sentrozomlar birbirinden
B) Kromozomlara tutunmamış olan polar iğ iplikleri uzaklaşır.
C) Kardeş kromatitleri karşılıklı olarak tek sıra halinde
B) Mitoz sırasında homolog kromozomlar karşılıklı
dizilmiş olan kromozom olarak ekvatoral düzleme dizilir.
D) Sentromerleri ayrılmış olan kromozom
E) Sentriyollere tutunmuş olan mitotik iğ iplikleri C) Mitotik fazda DNA eşlenmesi gerçekleşmez.

162 D) Mitozun anafaz evresinde kardeş kromatitler
birbirinden uzaklaşır.

E) Mitoz sonunda oluşan hücrelerin kromozom sayısı
ana hücre ile aynıdır.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Selim Öğretmen: "Mitozun anafaz evresinde kromozom 9. Soğan kökü hücrelerinde hücre bölünmesini
sayısı artar." inceleyen bir öğrencinin;

Bu durum anafazda aşağıdaki olaylardan hangisi I. iğ ipliklerinin kısalması,
olduğu için gerçekleşmiştir? II. bölünme oluğunun oluşması,
III. çekirdek zarının erimesi,
A) DNA'nın eşlenmesi IV. homolog kromozomların karşılıklı olarak dizilmesi
B) Kardeş kromatitlerin ayrılıp kromozoma dönüşmesi olaylarından hangileriyle karşılaşması beklenmez?
C) Hücrenin uzaması
D) Çekirdek zarının erimesi A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
E) İğ ipliklerinin oluşması
D) II ve IV E) III ve IV

7. Bir hücrede gerçekleşen mitozun; 10. Sitokinezle ilgili,

I. profaz, I. Bitki hücrelerinde ara lamel (hücre plağı)
oluşumuyla gerçekleşir.
II. metafaz,
II. Hayvan hücrelerinde boğumlanma ile gerçekleşir.
III. anafaz
evrelerinden hangilerinde mitotik iğ ipliklerine III. Bazı durumlarda gerçekleşmemesi hücrenin çok
çekirdekli olmasına neden olur.
tutunmuş kromozomlar bulunabilir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Sitokinez adı verilen sitoplazma bölünmesi hayvan 11. Mitozla ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi
hücrelerinde anafaz evresinde gerçekleşirken bitki yanlıştır?
hücrelerinde telofazda başlar.
A) Bazı bir hücrelilerin çoğalmasını sağlar.
Bu farklılığın nedeni olarak; B) Bitkilerde büyümeyi sağlar.
C) İnsanlarda yaraların onarımını sağlar.
I. bitki hücrelerinde esnek olmayan hücre duvarıının D) Prokaryotlarda çoğalmayı sağlar.
bulunması, E) Bazı bitkilerde eşeysiz üremeyi sağlar.

II. hayvan hücrelerinde iğ ipliği oluşumunun
sentriyoller tarafından organize edilmesi,

III. hayvan hücrelerinde besin üretimini sağlayan
organellerin olmaması

durumlarından hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

163

3TEST Hücre Döngüsünün Kontrolü ve Kanser

1. Aşağıda hücre döngüsünün kontrol noktalarında 3. Herhangi bir doku içindeki anormal hücre kütlesine
gerçekleşen olaylar verilmiştir. tümör adı verilir. İki tür tümör bulunur:

• I. kontrol noktasında "devam et" sinyali, DNA'nın • İyi-huylu tümör: Tümöre neden olan anormal
eşlenmesinde bir hata olmadıysa verilir. hücrelerin, oluştukları başlangıç noktalarında
kaldığı tümörlerdir.
• II. kontrol noktasında "devam et" sinyali, hücre
yeterli büyüklüğe ulaşmışsa, yeterli besin ve • Kötü-huylu tümör: Genetik ve hücresel değişiklikler
büyüme faktörü varsa ve DNA'da hasar yoksa nedeniyle yeni dokulara yayılmalarını sağlayan
verilir. hücreler içerir. Bu tür tümörü olan bir kimsenin
kanser olduğu söylenir.
• III. kontrol noktasında "devam et" sinyali, bütün
kinetokorlar iğ ipliklerine tutunduktan sonra verilir. Buna göre,

Buna göre, numaralanmış olayların gerçekleştiği I. İyi huylu tümörler, genelde önemli sorunlara neden
G1, G2, M kontrol noktaları aşağıdakilerin olmaz.
hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir?
II. Kötü huylu tümörler, bir ya da birkaç organın
G1 G2 M işlevlerinin bozulmasına neden olur.

A) I II III III. Hücre döngüsünün kontrol noktalarındaki
bozulmalar normal hücrelerin tümör oluşturan
B) I III II anormal hücrelere dönüşümüne neden olabilir.

C) II I III ifadelerinden hangileri doğrudur?

D) II III I A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) III I II D) II ve III E) I, II ve III

2. Hücre döngüsünün düzenli bir şekilde 4. Kanserleşmiş hücrelerle ilgili;
gerçekleşmesinden sorumlu olan kontrol noktaları
bu döngünün; I Aşırı beslendiği için diğer doku hücrelerinin yeterli
besine ulaşmasını engeller, doku ve organların
I. interfaz, görevlerini sağlıklı şekilde yapmasına engel olur.

II. mitoz, II. Kan veya lenf damarlarıyla bulundukları doku ve
organdan başka bir doku veya organa taşınıp
III. sitokinez gittikleri yerlerde de tümör oluşumuna neden olur.
evrelerinden hangilerinde bulunur?
III. Cerrahi olarak vücuttan çıkarılabildikleri gibi
kemoterapi (ilaç) veya radyoterapiyle (ışın)
öldürülebilir.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

164 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Mete Öğretmen öğrencilerinden kanserli hücreleri 7. Bir bilim insanının bağ dokusu hücresi olan
normal vücut hücreleriyle karşılaştırmalarını istemiştir. fibroblastlarla yaptığı çalışma aşağıda verilmiştir.

Mete öğretmen, öğrencilerinin yaptığı bu Bağ dokusunun özel enzimlerle
karşılaştırmalardan hangisinin yanlış olduğunu parçalanması sonucu serbest
belirtmelidir? fibroblast hücrelerini içeren bir
süspansiyon elde edilir.
A) Oğuz: Kanserli hücrenin normal hücreye göre daha
büyük ve farklı şekillerde hücre çekirdeği bulunur. Bu hücrelerden bir gurbu büyüme

B) Yaren: Kanserli hücreler normal hücrelere göre faktörü olan PDGf içeren temel
daha oval ve düzgün şekillidir.
Bu hücrelerden bir grubu üreme ortamına bırakılır ve 37
C) Zeynep: Kanserli hücrenin organel şekilleri temel üreme ortamına °C’de 24 saat bekletilir.
düzensizdir.
bırakılır ve 37 °C’de 24 saat
D) Mert: Kanserli hücrelerin şekilleri bozulmuştur.
bekletilir
E) Elif: Kanserli dokuda normal dokunun aksine çok
sayıda bölünen hücre ve düzensiz hücre dizilimleri PDGf yok PDGf var
bulunur.
Hücreler glikoz, amino asitler, tuzlu ve antibiyotik (bakteri
üremesini önleyen) içeren doku kültürü kaplarına aktarılır.

Bu çalışmayla ilgili,

I. Kontrollü bir deneydir.

II. PDGf'nin fibroblastları bölünme için uyaran
maddelerden biri olduğunu gösterir.

III. PDGf'nin bütün hücre türlerinde etkili olduğunu
gösterir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Bartın ve çevresinde yetişen porsuk ağacının kabuk , 8. Normal hücrelerin tümör oluşturan anormal
yapraklarında bulunan taxol adı verilen kimyasal, hücrelere dönüşümüne neden olan mutasyonlarla
mitotik iğ iplikleri oluştuktan sonra onları dondurur, ilgili;
çözünmesini engeller. Bu sayede iş görmelerini
önlemiş olur. I. Kendiliğinden oluşabilir.

Bu kimyasalın uygulandığı kanser hücrelerinde II. Virüsler nedeniyle oluşabilir.
mitozun;
III. Sigara ve alkol nedeniyle oluşabilir.
I. profaz, ifadelerinden hangileri doğrudur?

II. metafaz,

III. anafaz,

IV. telofaz
evrelerinden hangileri gerçekleşmez?

A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) III ve IV E) II, III ve IV D) II ve III E) I, II ve III

165

4TEST Mitoz ve Kanser

1. Murat Öğretmen hücre bölünmesinin kontrolü ve 3. Aşağıdaki şemada kromozomun yapısı gösterilmiştir.
düzenlenmesini anlattığı dersinde, bölünme sürecini 1 23
hareket hâlindeki arabaya benzeterek bazı faktörleri de
gaz pedalı bazılarını da fren pedalı olarak tanımlamıştır. Kardeş
kromatit
Bu öğretmenin benzettiği düzenleyiciler
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

Gaz pedalı Fren pedalı Bu şemada numaralandırılan yapılarla ilgili;
A) Büyüme faktörleri Tümör baskılayıcılar
B) Tümör baskılayıcılar Büyüme faktörleri I. Bir numaralı yapı anafaz evresinde ayrılır ve
C) Büyüme faktörleri Kanserojen maddeler kromatitler kromozom olarak adlandırılır.
D) Kimyasal zehirler Tümör baskılayıcılar
E) Tümör baskılayıcılar Kanserojen maddeler II. İki numaralı ipliklerin organizasyonu tüm hücrelerde
sentriyoller tarafından düzenlenir.

III. Üç numaralı yapı, profaz evresinde iki numaralı
yapıların kromozomlara tutunmasında rol alır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıdaki tabloda bazı bireylerin vücut ve üreme
hücrelerine ait kromozom sayıları verilmiştir.

Kromozom Bireyler 4. Aşağıda 2n = 4 kromozomlu hücrenin mitozuna ait
sayısı XY Z T bazı evreler gösterilmiştir.
70 24 35 48
Vücut hücrelerindeki

Üreme hücrelerindeki 35 12 35 24 I II III

Bu bireylerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi Bu evrelerin gerçekleşme sırası aşağıdakilerin
yanlıştır? hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Bu bireylerin tümü farklı türlere ait olabilir. A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III
B) Y bireyi X bireyinden daha az gelişmiştir.
C) Z bireyi üreme hücrelerini mitoz ile oluşturur. . D) II, III, I E) III, I, II
D) T bireyinin zigotunda 48 kromozom bulunur.
E) X ve Z bireyleri, partenogenezle yavru oluşturabilen Biyoloji

aynı türün bireyleri olabilir.

166

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Colorada Üniversitesi’ndeki araştırıcılar tarafından 7. Aşağıdaki çalışmada normal ve kanserli hücrelerin
yapılmış, hücre döngüsünün farklı fazlarındaki iki ortamdan uzaklaştırma uygulamasına tepkisi verilmiştir.
hücrenin tek bir hücre oluşturacak şekilde
kaynaştırıldığı çalışma aşağıda gösterilmiştir.

G1 S G1 M

Hücreler kabın yüzeyine Hücreler kabın yüzeyinde
tutunur ve bölünür. tek bir tabaka oluşturdu-
ğunda bölünme durur.

Bir tabakadaki hücrelerin Hücreler boşluğu doldurduk-

bir kısmı uzaklaştırılır. tan sonra bölünmeyi durdurur.

Kanserlemiş hücrelerin Hücreler boşluğu doldur-
bir kısmı uzaklaştırılır. duktan sonra bölünmeyi

SS MM durduramaz.

Bu çalışma aşağıdaki yargılardan hangisine kanıt Bu çalışma, normal vücut hücrelerinde bulunan;
oluşturur?
I. hücre yüzeyinde yer alan bir proteinin yandaki bir
A) Hücre döngüsü yalnızca büyüme faktörleri hücrede bulunan partnerine bağlanmasıyla hücre
tarafından düzenlenir. döngüsüne yönelmenin önlenmesi,

B) Hücre döngüsü çekirdek kontrolünde ilerler. II. plazma zarındaki proteinleri aracılığı ile hücre dışı
matrikse tutunmanın hücre döngüsünü kontrol
C) Hücre döngüsünün farklı evrelerinde bulunan eden sistem için bir sinyal göndermesi,
hücrelerin kaynaştırılması ileri evredekinin geriye
dönmesine neden olur. III. G0 evresinden hücre döngüsüne geri dönüşü
uyaran hücre dışı sinyalleri tanıyabilme
D) Hücre döngüsündeki evrelerin ilerleyişi sitoplazmik
moleküller tarafından kontrol edilir. özelliklerinden hangilerinin kanser hücrelerinde
bulunmadığını gösterir?
E) Hücre döngüsü hücre büyümeden başlamaz.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

6. Hayvan hücrelerinde iğ ipliği oluşumunu organize 8. Tek çekirdekli olan hücrelerin hücre döngüsüne ait
eden sentriyoller aşağıdaki evrelerin hangisinde aşağıdaki evrelerin hangisinde iki çekirdek
eşlenir? bulunur?

A) İnterfaz B) Profaz C) Metafaz A) İnterfaz B) Profaz C) Metafaz

D) Anafaz E) Telofaz D) Anafaz E) Telofaz

167

5TEST Eşeysiz Üreme / Bölünme, Tomurcuklanma, Partenogenez

1. Aşağıdaki şemada bakterinin bölünerek üremesi 3. Aşağıdaki şemada bazı ökaryot bir hücreli canlıların
gösterilmiştir. üremesi gösterilmiştir.

Öglena

Bu süreçte aşağıdaki olaylardan hangisi Paramesyum
gerçekleşmez?
Amip
A) Karyokinez (çekirdek bölünmesi)
B) Sitokinez (sitoplazma bölünmesi) Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
C) Replikasyon (DNA eşlenmesi)
D) Birey sayısının artması A) Sitokinezin yönü farklılık gösterir.
E) Kromozom sayısının artması B) Çekirdek bölünmesi gerçekleşir.
C) Oluşan yavrular ilgili ata canlıyla farklı kalıtsal
2. Aşağıdaki şemada bira mayasının tomurcuklanmayla
üremesi gösterilmiştir. yapıdadır.
D) Bir ata canlıdan oluşan yavrular birbirleriyle aynı

kalıtsal yapıdadır.
E) Bir ata canlıdan oluşan yavruların çevresel

değişimlere uyum gücü ilgili ata canlıyla aynıdır.

Tomurcuk Yavru hücre
Ata hücre

Çekirdek 4. Aşağıdaki olaylardan hangisi bira mayasının
tomurcuklanmayla üremesinden farklı olarak
Bu üreme türüyle ilgili, hidranının tomurcuklanmayla üremesinde
gerçekleşir?
I. Oluşan yavrular birbirlerinden farklı kalıtsal
yapıdadır. A) Oluşan yavruların birbirleriyle aynı kalıtsal yapıda
olması
III. Oluşan yavrular ata canlıya yapışık kalıp koloni
oluşturabildiği gibi ata canlıdan ayrılıp bağımsız da B) Oluşan yavruların ata canlıyla aynı kalıtsal yapıda
yaşayabilir. olması

III. Oluşan yavruların çevresel değişimlere uyum gücü C) Üreme sırasında hücre farklılaşmasının olması
ata canlıyla aynıdır.
D) Oluşan yavruların ata canlıya yapışık kalıp koloni
ifadelerinden hangileri doğrudur? oluşturabilmesi

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) Oluşan yavruların ata canlıdan ayrılıp bağımsız
yaşayabilmesi
D) II ve III E) I, II ve III
Biyoloji
168

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

5. Aşağıdaki şemada bir kraliçe arıdan erkek yavruların 7. Aşağıda bazı eşeysiz üreme türleri verilmiştir.
oluşumu gösterilmiştir. I. Bölünerek üreme,
II. Tomurcuklanmayla üreme,
Kraliçe arı Yumurta III. Partenogenezle üreme
ana hücresi Bu üreme çeşitlerinde aşağıdaki olaylardan hangisi
2n
ortak olarak gerçekleşir?
Mayoz
A) Mitotik iğ ipliklerinin oluşturulması
n n n n B) Sitoplazma bölünmesi
C) Oluşan yavruların birbirleriyle aynı kalıtsal yapıda
1. yumurta 2. yumurta 3. yumurta 4. yumurta
hücresi hücresi hücresi hücresi olması
D) Çekirdek zarının eriyip yeniden oluşması
Mitoz Mitoz Mitoz Mitoz E) Oluşan yavruların ata canlıdan farklı kalıtsal yapıda

1. erkek arı 2. erkek arı 3. erkek arı 4. erkek arı olması

Bu erkek arılarla iglili aşağıdaki ifadelerden hangisi 8. Aşağıdaki eşeysiz üreme çeşitlerinden hangisinde
yanlıştır? mitoz gerçekleşmez?

A) Vücut hücreleri haploittir. A) Bakterinin bölünmesi
B) Kalıtsal yapıları birbirinden farklıdır. B) Paramesyumun bölünmesi
C) Kalıtsal yapıları ata canlıdan farklıdır. C) Bira mayasının tomurcuklanması
D) Kraliçe arıdan eşeysiz üremeyle oluşmuşlardır D) Hidranın tomurcuklanmayla üremesi
E) Çevresel değişimlere uyum gücü birbirleriyle E) Kraliçe arıdan erkek arıları oluşması

aynıdır.

6. Partenogenezle ilgili; 9. Bazı eşeysiz üreme türlerinde mutasyon
gerçekleşmese bile oluşan yavrular birbirinden farklı
I. Bal arılarında ve birçok karınca türünde haploit kalıtsal yapıda olabilir.
yumurta hücrelerinden mitozla erkek yavru
oluşumunu sağlar. Bu durum eşeysiz üremenin;

II. Bazı balıklar, çift yaşamlı canlılar ve sürüngenlerde I. bölünerek üreme,
diploit bireylerin oluşumunu sağlar.
II. tomurcuklanmayla üreme,
III. Bazı türlerin yumurtaları kullanılarak laboratuvar
ortamında yapay olarak gerçekleştirilebilir. III. partenogenezle üreme
çeşitlerinden hangilerinde gerçekleşebilir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

169

6TEST Eşeysiz Üreme / Spor, Vejetatif, Rejenerasyon

1. Kalın bir örtüyle çevrili, olumsuz koşullara dayanıklı, 4. Aşağıdaki şemada Linckio cinsine ait denizyıldızının
özelleşmiş hücrelere spor adı verilir. Ana canlıdan kopan kolunu onarması ve kopan koldan denizyıldızı
mitoz ya da mayozla oluşabilen hapoit olan bu oluşumu gösterilmiştir.
hücrelerin uygun şartlarda mitozla gelişip yeni canlılar
oluşturmasına sporla üreme denir. Ayrılan parça Kesiliyor
ölüyor
Bu şekilde üreyen canlılar;
Kesiliyor
I. protist,
Kesilen parça
II. mantar, onarılıyor.

III. bitki Merkezi
disk
IV. bakteri
alemlerinin hangilerinde bulunabilir? Ayrılan parça
kendini

tamamlıyor

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV Buna göre,

D) I, II ve III E) II, III ve IV I. Kolun onarımı ve kopan koldan denizyıldızı
oluşumu mitoz sayesinde olur.
2. Sporla üremeyle ilgili,
I. Bazı canlı türlerinde tür içi çeşitliliğe katkı sağlar. II. Kopan koldan oluşan denizyıldızı ata canlıyla aynı
II. Prokaryot hücreli canlılarda gerçekleşemez. kalıtsal yapıdadır.
III. Döllenme olmadan yeni bir birey oluşumunu sağlar.
ifadelerinden hangileleri doğrudur? III. Merkezî diskten parça alınması kopan parçadan
yeni bir denizyıldızı oluşmasında etkilidir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Değişik nedenlerle zarar gören ya da kopan vücut 5. Bitkilerin kök, gövde, dal ve yaprak gibi kısımlarından
parçalarını yenileme özelliğine rejenerasyon denir. yeni bitkilerin oluşmasına vejetatif üreme denir.
Kopan vücut parçalarının eksik kısımlarının
tamamlanarak yeni canlılara dönüştürülmesine Bu üreme türüyle ilgili, aşağıdaki ifadelerden
rejenerasyonla üreme adı verilir. hangisi yanlıştır?

Canlılarda; A) Oluşan canlılar, ana bitki ve birbirleriyle aynı genetik
yapıdadır.
I. doku düzeyinde,
B) Yüksek yapılı bitkilerde görülen eşeysiz üreme
II. organ düzeyinde, şeklidir.

III. vücut düzeyinde C) Temeli mitoza ve yenilenmeye dayanır.
D) Mayoz ve döllenme sayesinde tür içinde çeşitlilik
gerçekleşen rejenerasyonlardan hangileri üreme
olarak kabul edilir? oluşturur.
E) Tohumla üretime göre daha kısa sürede fide elde
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
edilmesini sağlar.
D) I ve II E) II ve III
Biyoloji
170

Çözüm Merkezi

Öğren Yap

6. Canlılarla iligli bazı rejenerasyon örnekleri aşağıda 8. Vejetatif üreme çeşitleriyle ilgili aşağıdaki
verilmiştir. ifadelerden hangisi yanlıştır?

• 10 parçaya ayrılan yassı solucanın her bir A) Çelikle üremede, bitkinin kök, gövde ve yaprak gibi
parçasında yeni bir yassı solucan gelişir. kısımlarından alınan çelik adı verilien parçalar
uygun bir yerde köklendirilerek yeni bir bitki üretilir.
• Semender kopan bacağının yerine yeni bir bacak
yapabilirken kopan bacaktan yeni bir canlı B) Aşılamayla üremede, meyve kalitesi yüksek bir
oluşamaz. bitkiden alınan sürgün (aşı), topraktaki hastalıklara
dirençli başka bir bitkinin gövdesine (anaç) eklenir.
• Kertenkele kopan kuyruğunun yerine yeni bir
kuyruk yapabilirken kopan kuyruktan yeni bir C) Daldırma yöntemiyle üreme, kök gelişimi uzun
kertenkele oluşamaz. süren bitkilerde uygulanır.

• İnsan karaciğeri iki parçaya ayrıldığında her bir D) Soğanla üremede, bitkinin toprak altında ürettiği
parça eksik kısmını tamamlar fakat bir insanı yeni soğanların ayrı ayrı gelişmesiyle oluşan yeni
oluşturamaz. bitkiler ata bitkiden farklı kalıtsal yapıdadır.

Buna göre, E) Sürünücü gövdeyle üremede, gövdenin toprak
üstünde geniş alana yayılmasını sağlayan yapılar,
I. Bazı rejenerasyon örnekleri üreme olarak kabul toprakla temas eden yüzeylerde yeni kökler yapar.
edilebilirken bazıları kabul edilmez.
9. Aşağıdaki eşeysiz üreme türlerinden hangisi tür içi
II. Canlıların organizasyon karmaşıklığı arttıkça kalıtsal çeşitliliğe katkı sağlar?
rejenerasyon yeteneği de artar.
A) Bölünerek üreme
III. Bu rejenerasyon örneklerinin tümü mitoz sayesinde B) Tomurcuklanarak üreme
gerçekleşir. C) Partenogenezle üreme
D) Rejenerasyonla üreme
açıklamalarından hangileri doğrudur? E) Vejetatif üreme

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

7. Bitkilerde sürünücü gövde, yumru gövde ve rizom 10. Bazı canlı türlerinde eşeysiz üremenin;
gövde gibi yapılarının gelişimi ile yeni canlılar
oluşturulabilir. I. vejetatif üreme,

Bu yapılar yeni canlıyı aşağıdaki özelliklerden II. sporla üreme,
hangisine sahip olmaları sayesinde oluşturabilir?
III. rejenerasyonla üreme
A) Fotosentez yapma çeşitlerinden hangilerinde oluşan yavrular
B) Toprak altında bulunma
C) Büyüme dokularını bulundurma mutasyon olmasa bile ata bitkiden farklı kalıtsal
D) Yaprakları bulundurma yapıda olur?
E) Köklerle bağlantılı olma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

171

7TEST Mitoz ve Eşeysiz Üreme

1. Aşağıda, dört kromozomlu bir hücrenin mitozuna ait 3. Birçok hücre için en önemli kontrol noktasının G1
bazı evreler verilmiştir. olduğu görülür.

I II III • Eğer hücre G1 kontrol noktasında "devam et"
sinyalini alırsa, genellikle G1 , S, G2 ve M fazlarını
Bu evreler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak tamamlar ve bölünür.
eşleştirilmiştir?
• Eğer hücre bu noktada "devam et" sinyalini
Profaz Metafaz Anafaz almazsa, döngüden çıkar ve G0 fazı adı verilen
A) I II III bölünmeme durumuna geçer.
B) I III II
C) II I III Bir hayvan vücudundaki hücrelerin çoğu G0 fazındadır.
D) II III I Çok özelleşmiş sinir ve kas hücreleri asla bölünmezler.
E) III I II Fakat bazı hücreler belirli çevresel sinyalleri aldığında,
G0 fazından hücre döngüsüne "geri çağrılır".

Buna göre;

I. karaciğer,

II. yumurta,

III. çok özelleşmiş kas,

IV. çok özelleşmiş sinir

hücrelerinden hangileri G0 evresinden hücre
döngüsüne "geri çağrılır"?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV

2. Ishikawa diyagramı olarak da bilinen balık kılçığı 4. Columbia liria adlı güvercinlerin vücut hücrelerindeki
diyagramının mitoza uyarlanması aşağıda kromozom sayısı 80’dir.
gösterilmiştir. Bu diyagramda kılçığın bir yüzüne
mitozun evreleri, omurgaya göre simetrisine de bu Bu kuşların vücut hücrelerinin mitozuna ait profaz,
evrelerde gerçekleşen bir olay yazılmıştır. metafaz, anafaz evrelerindeki kromozom sayısı
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Profaz Metafaz Anafaz Telofaz

Mitoz

1 23 4 Profaz Metafaz Anafaz
Çekirdek A) 40 80 80
Çekirdek Çekirdekçiğin Hücrenin zarının B) 80 80 40
zarının oluşması C) 80 80 160
erimesi erimesi uzması D) 160 160 80
E) 160 160 160
Bu diyagramda numaralandırılan bilgilerden
hangileri hatalı verilmiştir?

A) Yalnız 2 B) 1 ve 2 C) 1 ve 3

D) 2 ve 3 E) 3 ve 4

172 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap 7. Aşağıdaki tabloda bazı canlı gruplarındaki eşeysiz
üreme türleri ve bazı özellikleri gösterilmiştir.
5. Aşağıdaki şemada bir gül bitkisinin çoğaltılması
gösterilmiştir.

Özellikler

(✓: Var, ❍: Yok) DNA Hücre
eşlenmesi farklılaşması
Mitoz Mayoz Döllenme

Bakteride ✓ ❍ ❍ ❍❍
bölünme

Bazı eşeysiz üreme örnekleri Paramesyumda ✓ ✓ ❍ ❍❍
bölünme

Bira mayasında ✓ ✓ ❍ ❍❍
tomurcuklanma
Ana bitki

Hidrada ✓ ✓ ✓ ❍❍
tomurcuklanma

1. Bitki 2. Bitki Planaryada ✓ ✓ ✓ ❍❍
Buna göre; rejenerasyon

Lale bitkisnde

soğan ile yeni ✓ ✓ ✓ ❍❍

I. Birinci bitkinin kalıtsal yapısı ikinci bitkiden farklıdır. bitki oluşumu

II. Çoğaltma sürecinde mayoz ve döllenme Bu eşeysiz üreme türlerinde aşağıdaki olaylardan
gerçekleştiği için tür içi çeşitliliğe katkı sağlar. hangisi ortak olarak gerçekleşir?

III. Çoğaltma sürecinde hücre farklılaşması sayesinde A) Birbirinden farklı kalıtsal yapıda yavru oluşturma
gövdeden farklı genlerin aktif olduğu kök ve çiçek B) Hücre bölünmesinde iğ ipliklerinin oluşması
organları oluşmuştur. C) Hücre bölünmesinde sentriyollerin eşlenmesi
D) DNA'nın kopyalanması
açıklamalarından hangileri doğrudur? E) Ata canlıdan farklı kalıtsal yapıda yavru oluşturma

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

6. Aşağıdaki üreme türlerinden hangisinde yeni bir 8. Aşağıda verilen eşeysiz üreme olaylarından
canlının oluşması sürecinde mitoz gerçekleşmez? hangisinin sonucunda oluşan yavrular birbirinden
farklı kalıtsal yapıdadır?
A) Kraliçe arının yumurtalarından erkek arıların
oluşması A) Bir bakterinin bölünmesi sonucu oluşan bakteriler

B) Karayosununun sporlarından yeni bitkinin oluşması B) Bir mantarın mitozla oluşturduğu sporlardan
C) Arkenin bölünerek çoğalması gelişen bireyler
D) Deniz yıldızının kopan kolundan yeni denizyıldızının
C) Amipin bölünmesi sonucu oluşan amipler
oluşması
E) Patatesin göz noktalarından yeni fidelerin oluşması D) Bir böğürtlen çalısının farklı uçlarının toprağa
dikilmesiyle elde edilen fideler

E) Kraliçe arının yumurtalarından oluşan erkek arılar

173

8TEST Mayoz

1. Aşağıdaki şemada 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin 2. Aşağıdaki şemada mayoz bölünmede gerçekleşen bir
mayoz hücre bölünmesine ait mayoz I bölümü olay gösterilmiştir.
gösterilmiştir.

Profaz 1

2n= 2 Tetrat Krossing
over

Metafaz 1 Sinapsis

Anafaz 1 Bu şemada sarı zeminle gösterilen olayla ilgili,

I. Mayoz sonucu oluşan hücrelerin farklı gen
kombinasyonlarına sahip olmasını sağlar.

II. Mayoz I'in Profaz I evresinde gerçekleşir.
III. Tür içi kalıtsal çeşitliliğe katkı sağlar.
IV. Tür içine yeni gen girişini sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve III E) II, III ve IV

Telofaz 1

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu bölümde 3. Bir öğrenci mikroskopta incelediği bir hücreye ait
gerçekleşen olaylardan biri değildir? evrenin metafaz I'e ait olduğunu söylüyor.
A) Kromozomların kinetokorlarından iğ ipliklerine
tutunması Bu öğrencinin incelediği hücrede aşağıdaki
B) Serbest iğ ipliklerinin hücreyi uzatması durumlardan hangisini gözlemesi bu doğru kanıya
C) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılması varmasını sağlamıştır?
D) Bölünme oluğunun oluşması
E) Homolog kromozomların karşılıklı olarak ekvatoral A) Çekirdek zarının erimiş olması
düzleme dizilmesi B) Kromozomların iğ ipliklerine tutunmuş olması
C) Kromozomların çift kromatitli olması
174 D) Bazı iğ ipliklerinin serbest olması
E) Homolog kromozomların karşılıklı olarak merkeze

dizilmiş olması

Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

4. Aşağıdaki şemada 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin 5. Bir hayvanda üreme hücresi oluşumunu sağlayan
mayoz hücre bölünmesine ait mayoz II bölümü mayozun anafaz II evresinde, aşağıdakilerden
gösterilmiştir. hangisinin gözlenmesi beklenmez?
A) Sentromerlerin ayrılması
Profaz 2 B) Kardeş kromatitlerin kromozomlara dönüşmesi
C) Homolog kromozomların zıt kutuplara hareket
Metafaz 2 etmesi
D) Mitotik iğ ipliklerinin kısalması
E) Polar iğ ipliklerinin uzaması

Anafaz 2 6. Mayozla ilgili
I. Diploit hücrelerden haploit hücreleri oluşturur.
Telofaz 2 II. Tür içinde yeni gen kombinasyonları oluşturur.
III. İnsanda üreme hücrelerinin oluşumunu sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu bölünmede 7. Mayoz bölünmede;
gerçekleşen olaylardan biri değildir?
I. homolog kromozomların zıt kutuplara hareket
A) Çekirdek zarının erimesi etmesi,

B) Homolog kromozomların kardeş olmayan II. homolog kromozomların kardeş olmayan
kromatitleri arasında parça değişimi kromatitleri arasındaki parça değişimi,

C) Serbest iğ ipliklerinin hücreyi uzatması III. kromozomların tek sıra halinde hücrenin ekvatoral
düzlemine dizilmesi,
D) Sentromerlerin ayrılması sonucu kardeş
kromatitlerin kromozom olarak adlandırılması IV. sentromerlerin ayrılması sonucu kromozomların zıt
kutuplara hareket etmesi
E) İğ ipliklerinin, kromozomların kinetokor bölgelerine
bağlanması olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin
hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I, II, IV, III B) II, I, III, IV C) II, III, I, IV

D) III, I, IV, II E) IV, II, III, I

175

9TEST Mitoz - Mayoz Karşılaştırma

1. Aşağıdaki şema bir hücrenin bölünme evrelerinden 3. Aşağıdaki şemada 2n = 4 kromozomlu bir hücrenin
birine aittir. mitoz ve mayoz bölünmesine ait bazı evreler verilmiştir.

Bu evreyle ilgili; I II III

I. n=4 kromozomlu bir hücrenin mitozuna ait anafaz Bu şemalar aşağıdakilerin hangisinde metafaz,
evresidir. metafaz I ve metafaz II evreleriyle doğru olarak
eşleştirilmiştir?
II. 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mitozuna ait anafaz
evresidir. Metafaz Metafaz I Metafaz II
A) I II III
III. 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mayozuna ait B) I III II
anafaz II evresidir. C) II I III
D) II III I
IV. 2n=8 kromozomlu bir hücrenin mayozuna ait E) III I I
anafaz II evresidir.

yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve IV E) II, III ve IV

2. Bir öğrenci, öğretmenin mikroskopta sabitlediği 4. Mitoz ve mayozu karşılaştıran bir öğrenci aşağıdaki
çiçeğin erkek organının başcığındaki hücreye ait ifadelerinden hangisini değiştirmelidir?
görüntünün bir mayoz evresi olduğunu söylüyor.
A) Mitoz vücut hücrelerinin oluşumunu, mayoz üreme
Mikroskopta aşağıdaki görüntülerden hangisi hücrelerinin oluşumunu sağlar.
gözlenirse bu öğrencinin doğru kanıya vardığı
söylenebilir? B) Mitoz insanlarda sürekli gerçekleşirken mayoz
belirli bir yaştan sonra başlar ve belirli bir yaşta
A) Oluşmaya başlayan çekirdek zarı sonlanır.

B) Zıt kutuplara hareket eden kromozomlar C) Kromozom yapısı mitozda korunurken mayozda
krossing over ile değişime uğrar.
C) Zıt kutuplara hareket eden çift kromatitli
kromozomlar D) Mitozda kromozom sayısı korunurken mayozda
kromozom sayısı yarıya iner.
D) Erimeye başlamış çekirdek zarı
E) Mitozda oluşan hücreler birbirinden farklı kalıtsal
E) İğ ipliklerine tutunmuş kromozomlar yapıda iken mayozda aynı kalıtsal yapıdadır.

176 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Mitoz ve mayoz sırasında gerçekleşen bazı olaylar 7. Aşağıdaki şemada mayoz sonucu kalıtsal yapısı farklı
şunlardır: olan hücrelerin oluşumu gösterilmiştir.

a. Krossing over A

b. Sentromerlerin ayrılması B

c. Çekirdek zarının eriyip yeniden oluşması C

d. Ata hücreyle aynı kalıtsal yapıda hücrelerin oluşması D
Bu olayların görüldüğü bölünme türleriyle ilgili

aşağıdaki şemalardan hangisi doğru hazırlanmıştır?

A) B) Buna göre,;
•a
•b •d •b •c •a I. A ve B hücrelerinin farklı kalıtsal yapıda olmasına
•c •d krossing overin gerçekleşmesi neden olmuştur.

Mitoz Mayoz Mitoz Mayoz II. B ve C hücrelerinin farklı kalıtsal yapıda olma
nedeni yalnızca homolog kromozomların kardeş
C) •a •b D) •a olmayan kromatitleri arasındaki parça değişimidir.
•c •d •d •b •c
III. A ve D hücrelerinin farklı kalıtsal yapıda olmasına
Mitoz Mayoz Mitoz Mayoz homolog kromozomların bağımsız dizilimi ve
dağılımı neden olmuştur.
E)
ifadelerinden hangileri doğrudur?
•b
•d •c •a

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Mitoz Mayoz D) I ve III E) II ve III

6. Mayoz bölünmede gerçekleşen; 8. Aşağıdakilerden hangisi mitoz ve mayozda ortak
olarak gerçekleşen olaylardan biridir?
I. tetrat oluşumu,
II. kiyazma oluşumu, A) Sentromerlerin ayrılması
III. sentromer ayrılması, B) Tetratların metafaz plağına sıralanmaları
IV. sinapsis oluşumu C) Diploit hücrelerden haploit hücrelerin oluşması
olaylarından hangileri mitozda da gerçekleşir? D) Homolog kromozomların zıt kutuplara hareket

A) Yalnız III B) I ve II C) II ve III etmesi
E) Homolog kromozomların kiyazma noktalarında
D) II ve IV E) I, III ve IV
birbirleriyle kesişmesi

177

10TEST 3. Döllenmeyle ilgili,
Eşeyli Üreme
I. Tür içinde yeni gen kombinasyonlarının oluşmasını
1. Aşağıdaki şema bir hayvan türünün yaşam döngüsünü sağlar.
göstermektedir.
II. Tür içindeki bireylerin vücut hücrelerindeki
Koyun Koç kromozom sayısının sabit tutulmasına mayozla
(2n) (2n) birlikte katkı sağlar.

Yumurta Sperm III. Hem eşeyli hem de eşeysiz üremede gerçekleşir.
(n) (n) ifadelerinden hangileri doğrudur?

II I Kuzu A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
(2n)
D) I ve III E) II ve III

III

Zigot
(2n)

Bu döngüde döllenme, mitoz ve mayoz olaylarını 4. Eşeyli üremeyle ilgili,
gösteren numaralar aşağıdakilerin hangisinde I. Gametler haploittir.
doğru olarak verilmiştir? II. Zigot diploittir.
III. Gametler tüm bireylerde mayozla oluşur.
Döllenme Mitoz Mayoz ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I II III
B) I III II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
C) II I III
D) II III I D) I ve III E) II ve III
E) III I I

2. Genellikle farklı cinsiyete sahip aynı tür iki canlının iki 5. Hem erkek hem de dişi gamet üretebilen canlılara
haploid gametinin döllenmesiyle yeni yavrular erselik canlılar (hermafrodit) denir. Bu canlılar
meydana gelmesine eşeyli üreme denir. kendilerini dölleyebilir fakat birçok hermafrodit canlı
kendini döllemeyi engelleyen adaptasyonlara sahiptir.
Bu üreme türüyle ilgili,
Bu tür adaptasyonlar;
I. Oluşan yavrular, hem ebeveynlerinden hem de
birbirinden farklı kalıtsal özelliklere sahiptir. I. tür içi çeşitlilik olasılığının artması,

II. Türün değişen çevre koşullarına uyum yeteneğini II. yavru oluşumunun garanti altına alınması,
olumlu etkiler.
III. birey sayısının daha hızlı artırılması
III. Hayvanların ve bitkilerin büyük çoğunluğunda avantajlarından hangilerini kazandırır?
görülür.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

178 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

6. Aşağıdakilerden hangisi hermafrodit canlılarda 9. Aşağıdaki şema bir hayvan türünün yaşam döngüsünü
ortak olarak gerçekleşen olaylardan biri değildir? göstermektedir.

A) Mitoz ile yeni hücreler oluşturma I
B) Kendi kendini dölleme III
C) Mayoz ile sperm oluşturma
D) Mayoz ile yumurta oluşturma
E) Tür içi yeni gen kombinasyonları oluşturma

II
IV

Bu döngüde, numaralandırılan olaylardan hangileri
tür içi kalıtsal varyasyona neden olur?

7. Bir üreme olayının eşeyli üreme olduğunu aşağıdaki A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
olaylardan hangisinin gerçekleşmesi kanıtlar?
D) I, II ve III E) II, III ve IV
Bu sorunun yöneltildiği bir öğrenci, aşağıdakilerden
hangisini işaretlerse soruyu doğru cevaplamış
olur?

A) Mayoz B) Mitoz  C) Döllenme

D) Sitokinez E) İnterfaz 10. Bir bitki türüne ait bir bireyden oluşan yavru fideler
şunlardır:
8. Bitki türlerinin eşeyli üremesiyle ilgili,
1. Büyük çiçeklerinin aynı türün başka bir bireyinden
I. Kapalı tohumlu bitkilerin üreme organı çiçektir. gelen çiçek tozlarıyla döllenmesi sonucu oluşan
tohumlardan gelişen fideler
II. Açık tohumlu bitkilerde üreme organı erkek ve dişi
kozalaklardır. 2. Küçük çiçeklerinin kendi kendine tozlaşması
sonucu oluşan tohumlardan gelişen fideler
III. Hem açık hem de kapalı tohumlu bitkilerde üreme
organlarında oluşturulan tohumlar, toprağa düşer, 3. Sürünücü gövdesinden gelişen fideler
çimlenir, yeni bitkileri oluşturur. Buna göre;

ifadelerinden hangileri doğrudur? I. Birinci tür fideler arasındaki çeşitliliğin ikinci tür
fidelere göre daha fazla olma olasılığı vardır.

II. İkinci tür fideler üçüncü tür fidelerle aynı kalıtsal
yapıdadır.

III. Üçüncü tür fidelerin değişen çevresel koşullara
uyum sağlayabilme olasılığı birinci tür fidelere göre
daha fazladır.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

179

11TEST Mayoz ve Eşeyli Üreme

1. Aşağıdaki şemada hücre döngüsünde G1 evresindeki 3. İnsan hücrelerinde gerçekleşen bazı hücre
çekirdeğinde 8.10–9 mg DNA bulunan diploid bir bölünmelerinin evrelerine ait kromozom sayısının
hücrenin mayozu özetlenmiştir. değişimi aşağıda verilmiştir.

n=2 (P: Profaz, M. Metafaz, A: Anafaz, T: Telofaz)

n=2

2n = 4 Mayoz II 92 1. eğri
Kromozom 69
2n = 4 Kromozom sayısı

İnterfaz Mayoz I 46 2. eğri

2C DNA 4C DNA Mayoz II 23 M AT

P

A hücresi B hücresi 2C Bölünme evreleri
C hücresi
D hücresi Bu grafikteki 1. ve 2. eğrilerin ait olduğu bölünmeler
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bu hücrenin mayoz evrelerinde bulunann DNA
miktarları aşağıdakilerin hangisinde doğru 1. eğri 2. eğri
A) Mitoz Mayoz I
verilmiştir? B) Mitoz Mayoz II
(Mitokondriyal DNA'lar ihmal edilecektir.) C) Mayoz I
D) Mayoz I Mitoz
A) Profaz I evresinde 8.10–9 mg E) Mayoz II Mayoz II
B) Telofaz I evresindeki hücrede 8.10–9 mg Mayoz I
C) Profaz II evresindeki her bir hücrede 4.10–9 mg
D) Anafaz II evresindeki her bir hücrede 8.10–9 mg
E) Telofaz II evresinde her bir çekirdekte 8.10–9 mg

2. İnsanların hayat döngüsünde gerçekleşen; 4. Gül bitkisinin eşeyli üremesi;

I. mayoz, I. oluşan fidanların kök hücresinde ata canlının vücut
hücresiyle aynı sayıda kromozom bulundurması
II. mitoz,
II. döllenmenin gerçekleşmesi
III. döllenme
olaylarından hangileri bir ailedeki iki kardeşin III. oluşan fidanların birbirinden farklı kalıtsal
özelliklerde olması
birbirinden farklı kalıtsal özelliklere sahip olmasına
neden olur? özelliklerinden hangileri sayesinde eşeysiz
üremesinden ayrılır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

180 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

5. Çok hücreli bir canlı türünün hayat döngüsünde, çeşitli 7. Aşağıdaki şemada mayoz sonucu kalıtsal yapısı farklı
olaylara bağlı olarak kromozom sayısı grafikteki gibi olan hücrelerin oluşumu gösterilmiştir.
değişmiştir.

2n
Kromozom sayısı
n

K LM
Olaylar

Buna göre; Buna göre, hücrelerin bu şekilde farklı kalıtsal
yapıda olmasına;
I. K olayında homolog kromozomlar zıt kutuplara
gittiği için kromozom sayısı azalmıştır. I. homolog kromozomların bağımsız dizilimi

II. L olayında sperm ve yumurta çekirdekleri II. homolog kromozomların kardeş olmayan
kaynaştığı için kromozom sayısı artmıştır. kromatitleri arasındaki parça değişimi

III. M olayında oluşan hücreler ata hücreyle ve III. homolog kromozomların bağımsız dağılımı
birbirleriyle aynı kalıtsal yapıdadır. olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi neden

açıklamalarından hangileri doğrudur? olmuştur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) II ve III

6. Bir koyun türünde çiftleşme sonucu oluşan yavrularda 8. Bir biyoloji öğretmeni "Mayoz" konusunu balık kılçığı
kılın rengi, kıvrıklık oranı gibi bazı karakterlere ait tekniği ile işlerken tahtaya aşağıdaki gibi bir şema
özellikler bakımından farklılıklar gözleniyor. çizmiştir.

Yavrular arasındaki bu farklılığın ortaya çıkmasına; Krossing over Tetrat

I. yumurta ve sperm üretimi sırasında homolog ?
kromozomların kardeş olmayan kromatitleri
arasında parça değişimi olması, Sinapsis Kiyazma

II. yumurta ve sperm oluşumunda homolog Öğretmen şemada "?" İle gösterilen kısma
kromozomların bağımsız dizilimi ve dağılımı, aşağıdakilerden hangisini yazdığında bu tekniği
amacına uygun olarak kullanmış olur?
III. her bir yavrunun oluşumu için kalıtsal yapıları farklı
yumurtaların kalıtsal yapıları farklı binlerce A) Kalıtsal varyasyona neden olan olaylar
spermden biri tarafından döllenmesi B) Profaz I de gerçekleşen olaylar
C) Profaz II de gerçekleşen olaylar
durumlarından hangilerinin katkısı bulunur? D) İğ ipliği oluşumunu düzenleyen olaylar
E) Hücre bölünmesine neden olan olaylar
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

181

12TEST
Hücre Bölünmeleri

1. Aşağıdaki şemada mayoz sonucu kalıtsal yapısı farklı 3. Canlıalrla iligli bazı rejenerasyon örnekleri aşağıda
olan hücrelerin oluşumu gösterilmiştir. verilmiştir.

A I. 10 parçaya ayrılan yassı solucanın her bir
parçasından yeni bir yassı solucan gelişir.
B
II. Semender, kopan bacağının yerine yeni bir bacak
C yapabilirken kopan bacaktan yeni bir canlı
oluşamaz.
D
III. İnsan karaciğeri iki parçaya ayrıldığında her bir
Buna göre, hücrelerin bu şekilde iki farklı kalıtsal parça eksik kısmını tamamlar fakat insanı
yapıda olmasına; oluşturamaz.

I. homolog kromozomların karşılıklı dizilimi, Bu örnekler doku düzeyinde, organ düzeyinde ve
vücut düzeyinde olanları aşağıdakilerin hangisinde
II. homolog kromozomların kardeş olmayan doğru oalrak eşleştirilmiştir?
kromatitleri arasındaki parça değişimi
Doku Organ Vücut
III. homolog kromozomların bağımsız dağılımı düzeyinde düzeyinde düzeyinde
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi neden A) I
B) II III II
olmuştur? I III
C) II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III I
D) III
D) I ve II E) II ve III I I
E) III
II I

2. Büyüme sırasında meydana gelen; 4. Aşağıda verilen örneklerin hangisinde, yeni oluşan
yavru bireyler arasında kalıtsal çeşitliliğin olması
I. sitoplazma artışının hücre zarındaki artıştan fazla beklenir?
olması nedeniyle hücre zarından madde
alışverişinin yeterince gerçekleştirilememesi, (Mutasyon yok)

II. sitoplazma artışı nedeniyle etki ve kontrol gücü A) Söğüt ağacının genç dallarının toprağa dikilmesi ile
azalan çekirdeğin hücreyi yönetmekte zorlanması, elde edilen fidanlarda

III. protein sentezinin artması nedeniyle tüketilen ATP B) Öglenanın ikiye bölünmesi ile oluşan bireylerde
miktarının artması
C) Bira mayasının tomurcuklanmasıyla oluşan
durumlarından hangileri nedeniyle çekirdek bireylerde
bölünme emri verir?
D) Kendi kendini dölleyen midyenin oluşturduğu
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II bireylerde

D) II ve III E) I, II ve III E) Denizyıldızının kopan kollarının gelişmesi sonucu
oluşan bireylerde
182
Biyoloji

Full Yap Çözüm Merkezi

5. Aşağıdaki grafikte hücre döngüsü sırasında hücrenin 7. Hücre döngüsünde mikrotübül yapılı olan iğ iplikleri
kromozom sayısında meydana gelen değişim profaz evresinde oluşturulur. Protein yapılı bu
gösterilmiştir. ipliklerden,
• Kromozomlara tutunmuş olanlar anafaz evresinde
Kromozom sayısı46 kinetokor bölgelerinden itibaren çözünerek
kromozomların zıt kutuplara hareketinde rol alır.
X • Serbest olanlar uzayarak hücrenin uzamasına
Hücre dönüsünün evreleri neden olur ve hücreyi sitokineze hazırlar.

Bu şemada X ile gösterilen evreyle ilgili, Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlardan,
• Paclitaxel, hücre bölünmesi sırasında oluşan iğ
I. Sentromerlerin ayrıldığı evredir. ipliklerini dondurur, çözünmelerini engelleyerek iş
görmelerini önler.
II. İğ ipliklerinden kromozomlara bağlı olanlarının • Vinblastine adı verilen ilaç mitotik iğ ipliğinin
kısaldığı evredir. oluşumunu önler.

III. DNA'nın eşlendiği evredir. Bu ilaçların uygulandığı kanserleşmiş hücrelerle
açıklamalarından hangileri doğrudur? ilgili aşağıdaki tahminlerden hangisi yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Paclitaxel uygulanan hücrelerin anafaz evresinde
hücrelerin uzaması önlenir.
D) II ve III E) I, II ve III
B) Paclitaxel uygulanan hücrelerde anafazda
kromozomlar zıt kutuplara hareket edemez.

C) Vinblastine uygulanan hücrelerde DNA miktarı
artmaz.

D) Vinblastine uygulanan hücrelerde kromozomlar
ekvatoral düzleme dizilemez.

E) Vinblastine uygulanan hücrelerde kromozom sayısı
artmaz.

6. Mitozla ilgili sunum hazırlayan bir öğrenci aşağıdaki 8. Aşağıdaki olaylardan hangisi bir bitki hücresindeki
ifadelerinden hangisini değiştirmelidir? mayozun anafaz I evresinde gerçekleşir?

A) Profaz evresinde kromatin iplikler kısalıp A) DNA miktarının artması
kalınlaşarak kromozomlara dönüşür. B) Ara lamel oluşması
C) Çekirdek zarfının ve çekirdekçiğin oluşması
B) Metafaz evresi, kromozomların ekvatoral düzleme D) Homolog kromozomların hücrenin zıt kutuplarına
dizilmesi nedeniyle sayımın en iyi yapıldığı evredir.
hareket etmesi
C) Anafaz evresinde serbest iğ iplikleri uzayarak E) Kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılarak hücrenin
hücrenin uzamasına neden olur.
zıt kutuplarına doğru hareket etmeye başlaması
D) Çekirdekçiğin erimesi telofaz evresinde olur.
183
E) Kalıtsal yapısı aynı olan çekirdeklerin oluşmasını
sağlar.

13TEST
Hücre Bölünmeleri

1. Murat Öğretmen: Bir hücrenin bölünebilmesi için 3. İnsanda mitoz ve mayoz bölünmelerle ilgili olarak
hücrede bazı şartların oluşması gerekir. aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

Murat öğretmenin öğrencilerinin oluşması gereken A) Mayozun metafaz I evresinde ilgili hücrede 46
bu şartlara; kromozom bulunur.

I. hormonlar tarafından uyarılma, B) Mitozun metafaz evresinde ilgili hücrede 46
kromozom bulunur.
II. hacim/yüzey oranında artma,
C) Mayozun metafaz II evresinde ilgili hücrelerde 46
III. sitoplazma-çekirdek oranında artma kromozom bulunur.
durumlarından hangilerini örnek olarak
D) Mitozun anafaz evresinde, ilgili hücrede 92
söylemelidir? kromozom bulunur.

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) Mayozun anafaz II evresinde, ilgili hücrelerde 46
kromozom bulunur.
D) II ve III E) I, II ve III

2. Pınar Öğretmen mitoz ile ilgili soruları yazdığı kâğıtların 4. Aşağıdaki şema bir hücrenin bölünme evrelerinden
diğer yüzeylerine cevaplarını da yazarak öğrencilerine birine aittir.
dağıtıyor. Öğrencilerinden soruları cevaplamalarını ve
kâğıdı çevirip cevapları kontrol etmelerini isteyen
öğretmenin öğrencilerinin aldığı sorular ve cevapları
aşağıda verilmiştir.

Öğrenci Soru Cevap
Profaz
Ayşenur Çekirdek zarının erimeye başladığı
evrenin adı nedir?

Erdem İğ ipliklerinin kromozomların Metafaz
kinetokor bölgelerine bağlandığı
evrenin adı nedir?

Kromozomların kardeş kromatitleri Bu evreyle ilgili;

Naz karşılıklı olacak şekilde hücre Metafaz I. n=4 kromozomlu bir hücrenin mitozuna ait telofaz
evresidir.
ortasına dizildiği evrenin adı nedir?
II. 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mitozuna ait telofaz
Özge Kromozom sayısının arttığı evrenin Anafaz evresidir.
adı nedir?
III. 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mayozuna ait
Alperen Çekirdek zarının oluştuğu evrenin Telofaz telofaz I evresidir.
adı nedir?
IV. 2n=4 kromozomlu bir hücrenin mayozuna ait
Bu konuyu iyi bir şekilde öğrenmiş olan bu telofaz II evresidir.
öğrencilerden hangisi sorunun arkasında yazılan
cevabın hatalı olduğunu ifade etmelidir? yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) Ayşenur B) Erdem C) Naz A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve III

D) Özge E) Alperen D) I ve IV E) II ve IV

184 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Full Yap

5. Bir kedi türündeki bireylerin birbirinden farklı 7. Aşağıdakilerden hangisi bir hayvan hücresinin
kalıtsal yapıda olmasında hayat döngüsünde hücre döngüsünden farklı olarak bitki hücresinde
gerçekleşen; gerçekleşen olaylardan biridir?

I. homolog kromozomların kardeş olmayan A) Ara lamel oluşması
kromatitleri arasındaki parça değişimi, B) İğ ipliklerinin oluşması
C) Çekirdek zarının erimesi
II. yumurtaların çok sayıdaki spermlerden biri D) Sentriyollerin eşlenmesi
tarafından döllenmesi, E) Sentromerlerin yarılması

III. homolog kromozomların bağımsız dağılımı
olaylarından hangileri etkilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Eşeyli ve eşeysiz üreme türleri,
I. birey sayısının artırma,
II. türün devamlılığını sağlama,
III. gametlerin birleşmesini sağlayarak zigot oluşturma
özelliklerinden hangilerine ortak olarak sahiptir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

6. Ayşe Öğretmen bir öğrencisinin ağız içinden aldığı 9. Canlılarda gerçekleşen üreme çeşitleriyle ilgili sınava
epitel hücresi örnekleriyle aşağıdaki çalışmayı hazırlıyor. hazırlanan iki arkadaş karşılıklı soru cevap etkinliği
yapıyor. Aşağıda taraflardan birinin sorduğu soru ve
• Epitel hücrelerini aseto-alkol çözeltisinde 10 dakika diğerinin cevabı verilmiştir.
bekletiyor.
I. Hayvanlarda oluşan yavruların birbirinden farklı
• Örnekleri saat camı içine alıp üzerini kapatacak kalıtsal yapıda olduğu eşeysiz üreme türlerinden
kadar asetokarmin ekliyor. birinin adı nedir? Cevap: Partenogenez

• Saat camını ispirto ocağında kaynatmadan ısıtıyor. II. Hayvanlarda oluşan yavruların birbiriyle aynı kalıtsal
yapıda olduğu eşeysiz üreme türlerinden birinin adı
• Boyanan örnekleri lam üzerine koyup üzerine birer nedir? Cevap: Rejenerasyon
damla asetokarmin ve su damlatarak lamelle
kapatıyor. III. Hayvanlarda oluşan yavruların birbiriyle aynı kalıtsal
yapıda olduğu eşeyli üreme türlerinden birinin adı
• Lamelin üzerine hafifçe bastırıp hazırladığı preparatı nedir? Cevap: Sporla
mikroskoba yerleştiriyor.
IV. Eşeyli üremeyi eşeysiz üremeden ayıran temel
Ayşe Öğretmen mikroskop görüntüsünde; olayın adı nedir? Cevap: Döllenme

I. ara lamelin oluştuğu, Bu soru-cevap eşleştirmelerinden hangileri
doğrudur?
II. çekirdek zarı parçalanan,

III. homolog kromozomları ekvatoral düzleme karşılıklı
dizilen

IV. kardeş kromatitleri ayrılmış olan
hücrelerden hangilerini gözleyebilir?

A) I ve II B) II ve III C) II ve IV A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) III ve IV E) II, III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV

185

14TEST
Hücre Bölünmeleri

1. Mitozda; 4. Aşağıdaki şemada hücre kontrol noktaları ve bu
noktalarda kontol edilen durumlar gösterilmiştir.
I. kromozomların zıt kutuplara hareket etmesi,
Kontrol Kontrol edilen durumlar
II. çekirdek zarının erimesi, noktası

III. kromozomların kardeş kromatitleri karşılıklı olacak G1 ✓ Metabolik olaylarda anormallikler var mı?
şekilde hücrenin ekvatoral düzlemine dizilmesi, ✓ Hücre bölünme büyüklüğüne ulaşmış mı?

IV. çekirdekçiğin oluşması G2 ✓ DNA eşlenmesi doğru bir şekilde yapıldı mı?
olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin ✓ DNA’da bir hasar var mı?

hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) I, II, IV, III B) II, I, III, IV C) II, III, I, IV M ✓ Bütün kromozomlar iğ ipliklerine tutundu
mu?
D) III, I, IV, II E) IV, II, III, I

2. Kamçı kuyruklu kertenkele gibi bazı canlılarda diploid Buna göre,
partenogenez gerçekleşir. Bu üreme türünde haploit
yumurta oluşumu sırasında meydana gelen kutup I. G1 kontrol noktasında "devam et" sinyali yalnızca
hücrelerinden birinin çekirdeği yumurta çekirdeğiyle hacim/yüzey oranı azalan hücrelerde gelir ve DNA
kaynaşır, diploid hücre oluşturur. Bu hücrenin eşlenir.
mitozuyla da yavru canlı oluşur.
II. DNA hatalı eşlendiyse G2 kontrol noktasında
Bu üreme türüyle ilgili aşağıdaki açıklamalardan "devam et" sinyali gelmez ve mitoz başlamaz.
hangisi doğrudur?
III. Bütün iğ iplikleri kromozomlara bağlanmaz ise M
A) Yavruların vücut hücreleri haploittir (n). kontrol noktasında "devam et" sinyali gelmez ve
anafaz evresi başlamaz.
B) Yavruların tümü birbiriyle aynı kalıtsal yapıdadır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) Yavruların tümü ata canlıyla aynı kalıtsal yapıdadır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yavrular tüm kromozomlarını tek bir atadan alır.
D) II ve III E) I, II ve III
E) Gametler mitoz ile oluşturulur.

3. İnsanların yaşam döngüsündeki; 5. Bir çiftçi portakal, limon, mandalina, turunç gibi farklı
turunçgil türlerini aynı ağaçta birlikte yetiştirmek istiyor.
I. zigot,
Bu çiftçi aşağıdaki çoğaltma yöntemlerinden
II. yumurta, D hangisiyle amacına ulaşabilir?

III. sperm A) Sporla üreme
hücrelerinden hangileri homolog kromozomları B) Partenogenezle üreme
C) Tomurcuklanma
birlikte bulundurur? D) Aşılama
E) Sürünücü gövdeyle üreme
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
Biyoloji
D) I ve III E) II ve III

186

Full Yap Çözüm Merkezi

6. Aşağıdaki şemada 2n=4 kromozomlu bir hücreye ait 8. Aşağıdaki şemada bir böğürtlen bitkisi türünün
bazı böünme evreleri verilmiştir. sürünücü gövdeyle çoğalması gösterilmiştir.

12

3 4
Bu çoğalmada,
Bu evrelerden mayoza ve mitoza ait olanlar
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? I. homolog kromozomların kardeş olmayan
kromatitleri arasında parça değişimi,
Mayoz Mitoz
A) 1 ve 2 3 ve 4 II. farklı genetik özelliklere sahip hücre çekirdeklerinin
B) 1 ve 3 2 ve 4 kaynaşması,
C) 2 ve 3 1 ve 4
D) 2 ve 4 1 ve 3 III. kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerlerin
E) 3 ve 4 1 ve 2 ayrılması,

IV. Diploit hücrelerden diploit hücrelerin oluşması
olaylarından hangileri gerçekleşmemiştir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV

7. Bir homolog kromozom çiftinde; 9. Üreme çeşitlerinden biri olan tomurcuklanmayla
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
I. sentromerlerin karşılıklı konumu,
A) Bir eşeysiz üreme türüdür.
II. karşılıklı lokuslarında yer alan alel çeşidi, B) Bazı bir hücreli canlılarda gerçekleşir.
C) Bazı çok hücreli canlılarda gerçekleşir.
III. karyotip analizlerindeki boyanma desenleri D) Oluşan yavrular ata canlıdan farklı kalıtsal yapıdadır.
durumlarından hangileri kural olarak her zaman E) Oluşan yavrular ana canlıdan ayrılıp bağımsız

aynı olmalıdır? yaşayabileceği gibi ana canlıya bağlı kalıp koloni
oluşturabilir.
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
187
D) I ve III E) II ve III

15TEST
1, 2, 3. ve 4. Ünite

1. Aşağıdaki şemada su moleküllerinin bir özelliği şematik 4. Bilimsel adları;
olarak anlatılmıştır. I. Passer hispaniolensis
II. Passer domesticus
Ortamdan ısı alır. Ortamdan ısı alır. III. Acheta domesticus
olan üç tür ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden
Buz Ortama ısı verir. Su Ortama ısı verir. Buhar
hangisi doğrudur?
(Katı) (Sıvı) (Gaz)
A) I ve II. türler, farklı familya içerisinde yer alır.
Buna göre büyük su kütleleriyle ilgili, B) I. ve II. türler birbirine III. türe göre daha fazla

I. Havalar ısındığında ısının büyük bir kısmını, benzerlik gösterir.
molekülleri arasındaki hidrojen bağlarını kırmak için C) II ve III. türler aynı cins içerisinde yer alır.
kullanılır ve yazın havanın aşırı ısınması önlenir. D) II.tür, III. türe I. türden daha fazla benzerlik gösterir.
E) Üç tür birbirine aynı derece benzerlik gösterir.
II. Hava soğuduğunda yeni hidrojen bağı kurularak
dışarıya ısı verilir ve kışların çok soğuk olması
önlenir.

III. Özısısının yüksek olması suyun sıcaklığının belirli
sıcaklıklar arasında tutulmasını sağlayarak canlılar
için kararlı ortam oluşmasını sağlar.

açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III 5. Karyotip: Kromozomların fotoğraflanıp büyüklük ve
biçimine göre çiftler hâlinde dizilmesidir.

Bu çalışma hücre döngüsünün aşağıdaki
evrelerinden hangisinde gerçekleştirilir?

2. Bir bitki hücresinin aşağıdaki olaylardan hangisi A) İnterfaz B) Profaz C) Metafaz
için ATP harcanması gerekmez?
D) Anafaz E) Telofaz

A) Zardan oksijen geçişi B) Glikoz sentezi

C) Nişasta sentezi D) Hücre bölünmesi

E) Nükleik asit sentezi

3. DNA'daki nükleotitlerin yapısında bulunan; 6. Bitki ve hayvan hücreleri arasında;

I. fosfat, I. sitokinezin gerçekleşme şekli,

II. adenin, II. sitoplazmadaki organel çeşitleri,

III. deoksiriboz III. hücre iskeleti elemanlarının varlığı
moleküllerinden hangileri DNA'ya (deoksiribonükleik özelliklerinden hangileri bakımından farklılık olması

asit) asidik özellik sağlar? beklenmez?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III

188 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

7. Prokaryot hücre yapısına sahip olan bakteri ve arke 9. Hücre zarından madde geçişleriyle ilgili,
alemindeki canlılarda;
I. Su, mineral, iyonlar gibi inorganik moleküller
I. mitoz, polimer moleküllere göre hücre zarından daha
II. mayoz, kolay geçer .
III. döllenme
IV. mutasyon II. Nötr atomlar negatif iyonlara, negatif iyonlar da
olaylarından hangileri gerçekleşmez? pozitif iyonlara göre zardan daha kolay geçer.

A) I ve II B) II ve III C) III ve IV III. Yağda çözünen maddelerin zardan geçiş hızı, suda
çözünen maddelerin geçiş hızından daha yüksektir.

karşılaştırmalarından hangileri doğrudur?

D) I, II ve III E) II, III ve IV A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

8. Aşağıdaki şemada 2n=4 kromozomlu bir hücrenin 10. Aşağıda özdeş amiplerle yapılan deneyler anlatılmıştır.
mayoz II evresi gösterilmiştir.
• Belirli bir büyüklüğe ulaşan amip normal
n=2 bölünmesini gerçekleştirmiştir.

n=2 A • Bölünme büyüklüğüne ulaşmamış bir amipin
sitoplazmasının bir kısmı kesiliyor. Çekirdeksiz
n=2 B kısım ölüyor. Çekirdekli kısım kendini yeniliyor, fakat
Veya bölünme olmuyor.

Mayoz I sonu C • Bölünme büyüklüğüne ulaşmış bir amipin
sitoplazmasının bir kısmı kesiliyor. Çekirdeksiz
D kısım ölüyor. Çekirdekli kısım kendini onarıp
bölünüyor.
n=2
Buna göre,
Mayoz II sonu
I. Bölünme olgunluğuna ulaşmamış büyüyen amipte
Numaralandırlan hücrelerin bu şekilde farklı kalıtsal sitoplazmanın azaltılması bölünme emrinin
yapıda olmasına; verilmesini hızlandırır.

I. profaz I, II. Bölünme olgunluğuna ulaşmış büyüyen amipte
hücre bölünme emri sitoplazma tarafından verilir.
II. metafaz I,
III. Bölünme olgunluğuna ulaşmış büyüyen amipte
III. anafaz II sitoplazma / çekirdek oranının azaltılması
evrelerinden hangilerinde gerçekleşen olaylar bölünmeyi engelleyemez.

neden olmuştur? yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

D) I ve III E) II ve III

189

16TEST
1, 2, 3. ve 4. Ünite

1. Bir biyoloji öğretmeni canlıların ortak özelliklerinden 4. Aşağıdaki tabloda hücre zarından madde geçiş
hücre konusunu anlatırken canlıları şöyle olaylarından bazıları ve özellikleri verilmiştir.
gruplandırmıştır:
(✓: Var, ❍: Yok) Madde taşıma olayları
1.grup: bakteri, arke, amip, öglena I II III

2.grup: şapkalı mantar, bitki, hayvan ATP tüketimi ✓✓✓

Bu öğretmen canlıları aşağıdaki özelliklerinden Yoğunluk farkının önemi ✓ ❍ ❍
hangisine göre gruplandırmıştır?

A) Hücre sayısı B) Hücre yapısı Özellikler Zar yüzeyini artırma ❍❍✓

C) Beslenme türü D) Solunum türü Besin kofulu oluşturma ❍ ✓ ❍

E) Hareket türü Bakterilerde gerçekleşme ✓ ❍ ❍

Hayvanlarda gerçekleşme ✓ ✓ ✓

Bu tabloda numaralandırılmış taşıma olayları
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
adlandırılmıştır?

2. Kuşlarda; I. olay II. olay III. olay
I. yuva yapma, A) Aktif taşıma Endositoz Ekzositoz
II. yavru bakımı, B) Aktif taşıma Ekzositoz Endositoz
III. kuluçkaya yatma C) Endositoz Aktif taşıma Ekzositoz
davranışlarından hangileri gözlenir? D) Endositoz Ekzositoz Aktif taşıma

E) Ekzositoz Aktif taşıma Endositoz

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

3. Ökaryotik canlılarda hücre döngüsünün interfaz 5. Vitaminlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
evresi ile ilgili, doğrudur?

I DNA miktarı iki katına çıkar. A) Suda çözünen vitaminler solunumda enerji verici
II. Kromozom sayısı iki katına çıkar. olarak kullanılırken yağda çözünen vitaminler
III. Organel sayısı yarıya iner. kullanılamaz.
IV. Protein, nükleotit ve ATP sentezi gerçekleşir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Yağda çözünen vitaminler depolanabilirken suda
çözüneneler genelde depolanamaz.
A) I ve IV B) II ve III C) III ve IV
C) Suda çözünen vitaminlerin eksikliği yağda çözünen
D) I, II ve IV E) II, III ve IV vitaminlere göre daha geç belirti gösterir.

190 D) Yağda çözünen vitaminler organik iken suda
çözünen vitaminler inorganiktir.

E) Suda çözünen vitaminler insan hücrelerinde
üretilirken yağda çözünen vitaminler bitki
hücrelerinde sentezlenir.

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

6. Hücre bölünmelerinde; 9. Aşağıdaki şemada mayozun mayoz I ve mayoz II
evreleri gösterilmiştir.
I. homolog kromozomların zit kutuplara doğru
hareket etmesi, n=2

II. sentromerlerin ayrılması sonucu kardeş n=2
kromatitlerin birbirinden uzaklaşması,
Mayoz II
III. bölünme tamamlandığında dört hücrenin oluşması,
İnterfaz Mayoz I
IV. ana hücre ile aynı kalıtsal yapıda hücrelerin
oluşması 2n = 4 2n = 4 Mayoz II

olaylarından hangileri mitoz ve mayozda ortak
olarak gerçekleşir?

A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV n=2

7. Filogenetik sınıflandırmada yer alan aşağıdaki Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
taksonların hangisinde bulunan canlıların
çaprazlanması sonucu verimli bireylerin oluşma A) Mayoz I'de homolog kromozomlar ayrılır.
ihtimali diğerlerine göre daha fazladır? B) Mayoz II'de kardeş kromatitler ayrılır.
C) Mayoz I'den mayoz II'ye geçerken DNA eşlenir.
D) Mayoz I'de diploid hücreden haploid hücre oluşur.
E) Mayoz II'de haploid hücreden haploid hücre oluşur.

A) Rosaceae B) Rosales C) Rosa

D) Angiospermae E) Rosa canina

8. Tam parazit olan bazı çiçekli bitkilerin çoğalmasını 10. Aşağıdakilerden hangisi eşeyli üreme olarak
engellemek isteyen bir öğrenci bahçesindeki bitki adlandırılmaz?
türleri üzerinde çeşitli maddeleri uygulamaktadır.
A) Bir kraliçe arının döllenmiş yumurtalarından
Aşağıdaki maddelerden hangisinin çiçekli bitki birbirinden farklı kalıtsal özelliklere işçi arıların
türlerinin çoğalmasını engellemesi beklenmez? oluşması

A) İğ ipliği sentezini durduran bir madde B) Bir midyenin kendi kendini döllemesi sonucu
B) Hücre solunumunu inhibe eden bir madde birbirinden farklı kalıtsal özelliklere sahip yavruların
C) Sentriyol eşlenmesini durduran bir madde oluşması
D) Protein sentezini durduran bir madde
E) Hücre duvarı sentezini durduran bir madde C) Dişi bir köpeğin erkek bir köpek tarafından
döllenmesi sonucu birbirinden farklı kalıtsal
özelliklere sahip yavruların oluşması

D) Bir ana karıncanın döllenmemiş yumurtalarından
birbirinden farklı kalıtsal özelliklere sahip erkek
karıncaların oluşması

E) Bir gül bitkisinin kendine tozlaşması sonucu
birbirinden farklı kalıtsal özellikere sahip gül
fidelerini oluşturan tohumların elde edilmesi

191

17TEST
1, 2, 3. ve 4. Ünite

1. Amino asitlerin birbirinden farklı olmasında 3. Kofullar;
yapısındaki; I. hücre zarı,
II. golgi aygıtı,
I. amino, III. endoplazmik retikulum
yapılarından hangilerinden oluşturulabilir?
II. karboksil,

III. radikal
gruplarından hangilerinin farklılığı etkilidir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıdaki tabloda üç farklı polisakkarit ve bunlarla ilgili 4. Hülya Öğretmen bir âlemdeki canlıların ortak
özellikler verilmiştir. özellikleriyle ilgili aşağıdaki bilgileri yazmıştır.

Polisakkarit Türleri • Bireyleri bir veya çok hücrelidir.

• Ayrıştırıcı veya parazit beslenirler.

• Glikojen depolarlar.

• Hücrelerinin çevresinde kitin içeren duvar
bulundurur.

Hülya Öğretmenin öğrencileri bu canlıların
bulunduğu âlemin aşağıdakilerden hangisi
olduğunu söylemelidir?

I II III A) Bakteri B) Protist C) Bitki
Var Var Yok
İnsan hücrelerinde D) Mantar E) Hayvan
sentezlenen enzimlerle
Özellikler sindirilebilme

İnsan hücrelerinde Yok Var Yok
sentezlenebilme

Glikozun polimerleşmesiyle Var Var Var
sentezlenme
5. Aşağıdaki olaylardan hangisi bir hayvan
Bu polisakkarit türleri aşağıdakilerin hangisinde hücresindeki mitozun telofaz evresinde
doğru olarak eşleştirilmiştir? gerçekleşir?

I II III A) Sentriyollerin hücrenin zıt kutuplarına doğru
A) Nişasta Selüloz Glikojen hareket etmesi
B) Nişasta Glikojen Selüloz
C) Selüloz Nişasta Glikojen B) Çekirdek zarfının parçalanıp çekirdekçiğin
D) Selüloz Glikojen Nişasta kaybolması

E) Glikojen Nişasta Selüloz C) Bölünme oluğunun oluşması
D) Kromozomların zıt kutuplara hareket etmesi
192 E) Kromozomların zıt kutuplardan gelen kinetokor

mikrotübüllerine tutunması

Biyoloji

Çözüm Merkezi

Baştan Yap

6. Tatlı sularda yaşayan fotosentez yapabilen 9. Prokaryot yapılı hücrelerde aşağıdaki olaylardan
siyanobakteriler aşağıdaki yapılardan hangisine hangisinin gerçekleşmesi beklenmez?
sahiptir?

A) Gen aktarımı B) Sitokinez

A) Kloroplast B) Çekirdek C) Klorofil C) Krossing over D) Endospor

D) Mitokondri E) Kontraktil koful E) DNA eşlenmesi

7. Mitozda; 10. Murat öğretmen, hücre zarının geçirgenliğiyle ilgili bir
çalışmada şu bilgileri veriyor:
I. iğ ipliklerinin oluştuğu,
• Polimerler, seçici geçirgen zardan geçemez.
II. iğ ipliklerinin uzayıp hücreyi uzattığı,
• Ayıraçlar, tanıdığı molekülle karşılaştığında renk
III. iğ ipliklerinin kromozomların kinetokorları tarafından değiştiren ve zardan geçebilen moleküllerdir.
kısaltılıp kromozomların hareket ettiği Tanıdığı madde kaybolduğunda eski renklerine
döner.
evreler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir? • Enzimler, polimer moleküllerdir.

I II III • Nişasta, çok sayıda glikozdan oluşan polimer
A) Profaz Metafaz Anafaz moleküldür.
B) Profaz Anafaz Anafaz
C) Metafaz Anafaz Profaz • Amilaz enzimi, nişastanın hidrolizini sağlar.
D) Anafaz Metafaz Telofaz
E) Anafaz Telofaz Profaz • Lügol çözeltisi, kırmızı renkli olup ortamda nişasta
varlığında mavi renk alır.

Sonra da öğrencilerinden aşağıdaki düzenekleri
hazırlamalarını istiyor.

Lügol Nişasta Nişasta
Amilaz Amilaz Lügol

Seçici geçirgen zar Seçici geçirgen zar
I II

8. Hayvan ve bitki hücrelerini karşılaştıran bir Nişasta Nişasta Lügol
öğrencinin aşağıdakilerden hangisinin her ikisi için Lügol Amilaz
de ortak olduğunu söylemesi beklenir? Amilaz

A) Aminoasitler arasındaki peptit bağı oluşumunun Seçici geçirgen zar Seçici geçirgen zar
ribozomda gerçekleşmesi III IV

B) Mitoz sırasında bölünme oluğunun oluşması Öğrencilerin hazırladığı bu düzeneklerin
hangilerinde nişastanın bulunduğu kolda oluşan
C) İnorganik maddelerden organik besin mavi -mor renk bir süre sonra kırmızıya dönüşür?
sentezlenmesi
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) Mayoz sırasında ara lamel oluşması
D) II ve IV E) III ve IV
E) Hücre dışından alınan büyük moleküllü yapıların
lizozomda hidrolize uğraması

193

TEST

1, 2, 3. ve 4. Ünite

11. Kromozomlarla ilgili, 13. İnsanlarda bir ailedeki iki kardeşin kalıtsal olarak
birbirinden farklı olmasında;
I. Ökaryot hücrelerin çekirdeğinde DNA'nın proteinler
üzerine sarılıp sarmal oluşturmasıyla meydana gelir. I. yumurtanın çok sayıdaki spermlerden biri
tarafından döllenmesi,
II. Prokaryot hücrelerde halkasal olarak bulunur.
III. Sayısı ilgili canlının gelişmişlik derecesini belirtir. II. zigotun embriyoyu oluşturma mekanizması, ,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. üreme hücrelerinin oluşum mekanizması
olaylarından hangileri katkı sağlamaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III A) Yalnız I B) Yalnız II C)Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

12. Aşağıdaki şemada mayoz sonucu kalıtsal yapısı farklı 14. Mayoz bölünmenin aşağıdaki evrelerinden
olan hücrelerin oluşumu gösterilmiştir. hangisinde kromozom sayısı artışı gerçekleşir?

veya A) Profaz I B) Metafaz I C) Anafaz I

D) Metafaz II E) Anafaz II

veya

Buna göre, hücrelerin bu şekilde farklı kalıtsal 15. Aşağıda bazı bitki türlerinde gerçekleşen üreme
yapıda olmasına; örnekleri verilmiştir.

I. homolog kromozomların bağımsız dizilimi ve I. Bir çiçekteki dişi organın tepesine kendi
dağılımı, çiçeğindeki erkek organdan gelen polenlerin
konması
II. homolog kromozomların kardeş olmayan
kromatitleri arasındaki parça değişimi, II. Bir çiçekteki dişi organın tepesine bulunduğu
ağacın erkek çiçeğinden gelen polenlerin konması
III. sentromerlerin ayrılması
III. Bir çiçekteki dişi organın tepesine aynı türün başka
olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi neden bir ağacına ait çiçeğin erkek organından gelen
olmuştur? polenlerin konması

IV. Bir bitkinin yaprakları üzerinde oluşan küçük
yaprakların toprağa düşüp gelişmesi

Bu üreme çeşitlerinden hangileri eşeyli bir üreme
örneği olarak kabul edilebilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I ve II E) II ve III D) I, II ve III E) II, III ve IV

194 Biyoloji

5. ÜNİTE

KALITIMIN GENEL İLKELERİ

Mendel Genetiği (Gamet Oluşumu ve Çaprazlamalar)
Eşbaskınlık
Çok Alellilik
Eşeye Bağlı Kalıtım
Varyasyonlar

edu

1TEST Mendel Genetiği / Kavramlar ve Gamet Oluşumu

1. İsa Öğretmen, kalıtım konusunun kavramlarıyla ilgili 3, 4. soruları aşağıdaki bilgiye göre cevaplayınız.
soruları yazdığı kâğıtların diğer yüzeylerine cevaplarını
da yazarak öğrencilerine dağıtıyor. Öğrencilerinden
soruları cevaplamalarını ve kâğıdı çevirip cevapları Bir bezelye türünde farklı kromozomlar üzerinde
kontrol etmelerini istiyor. Bu öğrencilerinin aldığı bulunan bazı karakterler ve özellikleri verilmiştir.
sorular ve cevaplar aşağıda verilmiştir.

Öğrenci Soru Cevap Özellikler
Karakter
Canlılar arasında çeşitlilik gösteren, Baskın Çekinik
dölden döle aktarılabilen, bireylerin
Arda sahip olduğu niteliklerin her birine Çiçek
ne ad verilir? durumu
Karakterler Yanda Uçta

Berna Homolog kromozom çifti Diploid Çiçek
rengi
bulunduran hücrelere ne ad verilir? hücre Mor Beyaz

Ceyda Homolog kromozomların karşılıklı Alel
lokuslarında yer alan, aynı karakter
üzerinde etkili olan genin 3. Bu bezelye türüyle ilgili;
çeşitlerinin her birine ne ad verilir?

Demet Bir karakterle ilgili farklı iki aleli Heterozigot I. Beyaz – Beyaz , Uçta – Uçta ,
bulunduran canlılara ne ad verilir? çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli


Fenotipte yalnızca homozigot II. Mor – Beyaz , Yanda – Uçta ,
Erdi durumda etki gösterebilen alele ne Baskın alel çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli

ad verilir? genotiplerine sahip bireylerin fenotipleri
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bu konuyu iyi bir şekilde öğrenmiş olan bu
öğrencilerden hangisi sorunun arkasında yazılan I. bezelye bitkisi II. bezelye bitkisi
cevabın hatalı olduğunu ifade etmelidir? A) Beyaz-uçta çiçekli Mor-yanda çiçekli
B) Beyaz-uçta çiçekli Mor-uçta çiçekli
A) Arda B) Berna C) Ceyda C) Mor-yanda çiçekli Beyaz-uçta çiçekli
D) Mor-yanda çiçekli Beyaz-yanda çiçekli
D) Demet E) Erdi E) Beyaz-yanda çiçekli Mor-uçta çiçekli

2. Diploit bireylerdeki kalıtımla ilgili, 4. Fenotipi mor, uçta çiçekli olan bir bezelye bitkisinin
genotipi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
I. Baskın fenotipli bireylerin genotipi kesinlikle
heterozigottur. A) Mor – Mor , Yanda – Yanda
çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli
II. Çekinik fenotipli bireylerin genotipleri kesinlikle
homozigottur. B) Mor – Beyaz , Yanda – Uçta
çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli
III. Homozigot bireyler kesinlikle baskın fenotiplidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Mor – Beyaz , Uçta – Uçta
çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli

D) Mor – Mor , Yanda – Uçta
çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) Beyaz Beyaz Yanda Yanda
çiçekli çiçekli çiçekli çiçekli
D) II ve III E) I, II ve III – , –

196 Biyoloji

Öğren Yap Çözüm Merkezi

5. Genotipi AaBBccDd şeklinde olan bireyin fenotipi 9 - 11. soruları aşağıdaki bilgiye göre cevaplayınız.
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bir canlı türünde iki farklı karakter 1. kromozom
A) ABcD  B) aBcD  C) AbCD
üzerinde taşınır. Aşağıdaki şemada bu türdeki
D) aBcd E) ABcd bireylerden birinin genotipi gösterilmiştir.

Aa

6. Fenotipi ABCd olan bireyin genotipi aşağıda Bb
verilenlerden hangisi olamaz?

A) AaBBCcdd B) AaBbCcdd  C) AaBbCcDd
D) AaBBCCdd E) AABBCCdd

9. Bu bireyde bu karakterlerle ilgili kaç farklı gamet
oluşur?

(Krossing over yok)

7, 8. soruları aşağıdaki bilgiye göre cevaplayınız. A) 1  B) 2  C) 3  D) 4  E) 5

10. Bu bireyde; A ve B özelliklerini birlikte bulunduran
Aşağıdaki şemada bir tür bezelyede tohum rengi ve gametin oluşma oranı aşağıdakilerin hangisinde
çiçek konumuyla ilgili sahip olduğu alellerin kromozom doğru olarak verilmiştir?
üzerindeki gösterimi verilmiştir.

Sarı Yeşil (Krossing over yok)
tohumlu tohumlu

Yanda A) 1  B) 1  C) 1  D) 116  E) 3
çiçekli 2 4 8 16
Uçta
çiçekli

7. Bu bezelyede bu karakterlerle ilgili kaç farklı gamet 11. Bu canlıda;
oluşur?
I. AB,
A) 1  B) 2  C) 3  D) 4  E) 5
II. Ab,
8. Bu bezelyede yeşil tohumlu, yanda çiçekli olma
özelliklerini birlikte bulunduran gametin oluşma III. aB,
oranı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak
verilmiştir? IV. ab
genotipli yumurtalarından hangilerinin oluşması

gamet oluşumu sırasında krossing over olduğunu
gösterir?

1 1 1 3 A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III
2 3 4 4
A) 1  B)  C)  D)  E) D) III ve IV E) II, III ve IV

197

2TEST Mendel Genetiği / Kavramlar ve Gamet Oluşumu

1. Aşağıda bazı kavramlara ait açıklamalar verilmiştir. 4. Kalıtım kavramlarıyla ilgili aşağıdaki açıklamalardan
hangisi doğrudur?
I. Canlıların sahip oldukları özelliklerin dölden döle
aktarılmasına kalıtım adı verilir. A) Bir karakterle ilgili baskın alel, çekinik alelin
varlığında fenotipte etkisini gösteremez.
II. İnsanda saç ve göz rengi; bezelyelerde tohum
şekli, çiçek rengi gibi karakterin her bir farklı tipine B) Bağlı genlerde bağlantının çözülmesi tür içi
özellik adı verilir. çeşitliliği azaltır.

III. DNA üzerinde belirli bir kalıtsal özelliği şifreleyen C) Homolog kromozom çifti bulunduran hücrelere
birimlere gen adı verilir. haploid hücre adı verilir.

Bu açıklamalardan hangileri doğrudur? D) Heterozigot bireylerin gametlerinde, baskın alelin
bulunma olasılığı çekinik alelin bulunma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III olasılığından daha fazladır.

D) II ve III E) I, II ve III E) Homozigot bireylerde anne ve babadan gelen
aleller aynı yönde etki eder.

2. Aşağıda genotipleri verilen bireylerden hangisinin 5. Bir bezelye türünde bulunan farklı kromozomlar
üretebileceği gamet çeşidi sayısı diğerlerine göre üzerinde bulunan bazı karakterler ve özellikleri
verilmiştir.
daha fazladır?
(Genler bağımsız) Karakterler

A) AaBbEe  B) AabbEE  C) AaBbee Tohum rengi Zarf rengi Bitki boyu

D) aaBbEe E) aabbEE

Özellikler Baskın Sarı Uzun
Yeşil

Çekinik Yeşil Kısa

Sarı

3. AaBbddEE genotipli bireyle ilgili, Fenotipi sarı tohumlu, sarı zarflı, uzun boylu olan
bir bezelye bitkisinde aşağıdaki gametlerden
I. ABdE fenotiplidir.
hangisi oluşamaz?
II. 16 çeşit gamet oluşturabilir. (Mutasyon yok)

III. aBdE gametinin oluşma oranı 1/4’tür. A) Sarı tohumlu, sarı zarflı, uzun boylu
B) Yeşil tohumlu, sarı zarflı, kısa boylu
ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Sarı tohumlu, yeşil zarflı, uzun boylu
(Genler bağımsız) D) Yeşil tohumlu, sarı zarflı, uzun boylu
E) Sarı tohumlu, sarı zarflı, kısa boylu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve III

198 Biyoloji

Çözüm Merkezi

Düşün Yap

6. KLMN fenotipli bir bireyin genotipi aşağıdaki gibidir. 9. Bir tür bezelye bitkisinde çiçek konumu ve boyu
karakterleri 4. kromozomda birlikte bulunur. Aşağıdaki
şemada bir bezelye bitkisinin genotipi verilmiştir.

Kk Uzun Kısa
Ll boylu boylu
Mm
Yanda Uçta
Nn çiçekli çiçekli

Bu birey, gamet oluşumu sürecinde krossing over
gerçekleşirse kaç farklı gamet oluşturabilir?

A) 4  B) 6  C) 8  D) 16  E) 32 Bu bezelye bitkisiyle ilgili,

7. DdEeFF genotipli bireyde deF gametinin oluşma I. Yanda çiçekli olma aleli baskın olduğu için
oranı kaçtır?(D ve E genleri aynı kromozom gametlerinde bulunma oranı çekinik olan uçta
çiçekli olma aleline göre daha fazladır.
üzerindedir. Krossing over yok.)
II. Anafaz I de homolog kromozomlar bağımsız
A) 1  B) 1  C) 1  D) 1  E) 3 dağıldığı için baskın olan uzun boylu olma
2 3 4 8 8 özelliğinin gametlerinde bulunma oranı çekinik olan
kısa boylu olma özelliğinin bulunma oranına eşittir.

III. Yanda çiçekli - kısa boylu olma alellerini birlikte
bulunduran gametlerinin oluşması profaz I'de
krossing overın gerçekleştiğini gösterir.

ifadelerinden hangileri doğrudur?
(Yanda çiçekli ve uzun boylu olma özellikleri baskındır.)

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8. Aynı kromozom üzerinde bulunan bağlı genlerle 10. Bir domates bitkisi türünde farklı karakterler üzerinde
aktarılan özelliklerle ilgili, etkili olan genler arasındaki rekombinasyon frekansları
(krossing over oranları) aşağıdaki şemada verilmiştir.
I. Fenotipte etki göstermeleri için aynı kromozomda
birlikte bulunduğu diğer özelliklerin de baskın KL M N R
olması gereklidir.
16 17 21 24
II. Krossing overın gerçekleşmesi farklı gametlere
aktarılmalarına neden olabilir. klm n r

III. Kromozom üzerindeki uzaklıkları arttıkça krossing Bu canlı türünde aşağıdaki gen çiftlerinden
over sonucu birbirinden ayrılma olasılığı azalır. hangisinin krossing overla ayrılma olasılığı
diğerlerine göre daha fazladır?
açıklamalarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) K – L B) K – R C) L – M

D) I ve III E) II ve III D) L – R E) M – N

199

3TEST Mendel Genetiği / Monohibrit Çaprazlamalar

1. Aşağıda bir bezelye türünde tohum zarfı karakteriyle 4. A fenotipli bireyin a fenotipli bireyle
ilgili bir çaprazlama gösterilmiştir: çaprazlanmasıyla ilgili;

Yeşil zarflı Yeşil zarflı I. Çekinik fenotipli birey oluşabilir.
Yy Yy
II. Heterozigot genotipli birey oluşabilir.

III. Homozigot A genotipli bireyin oluşması beklenmez.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

Genotip YY Yy Yy yy

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

Fenotip Y Y Y y D) II ve III E) I, II ve III

Bu çaprazlamanın sonucuyla ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Genotip çeşidi 3’tür. 5, 6. soruları aşağıdaki bilgiye göre cevaplayınız.
B) Genotip oranı 1 : 2 : 1’dir.
C) Fenotip çeşidi 2’dir. Bir bezelye türünde tohumların düzgün olma özelliği
D) Fenotip oranı 2 : 2’dir. (D) buruşuk olma özelliğine (d) baskındır. Heterozigot
E) Homozigot/Heterozigot oranı 1'dir. düzgün tohumlu (Dd) iki bireyin oluşturduğu gametler
ve oluşabilecek tohumlar (1, 2, 3, 4) aşağıda Punnet
karesi yöntemiyle gösterilmiştir.

2. Heterozigot genotipli iki bireyin çaprazlanması Erkek gamet
sonucu heterozigot genotipli bireyin oluşma oranı Dd
aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Dişi gamet D1 2

1 1 1 1 d3 4
2 3 4 8
A) 1  B)   C)   D)   E)

5. Buna göre, numaralandırılan tohumlardan hangileri
heterozigot düzgün genotiplidir?

A) Yalnız 1 B) Yalnız 4 C) 1 ve 2

D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 4

3. AA genotipli bireyin Aa genotipli bireyle 6. Buna göre, numaralandırılan bireylerden hangileri
çaprazlanması sonucu; buruşuk tohumlu olma aleli bulundurur?

I. AA,

II. Aa,

III. aa
genotipli yavrulardan hangilerinin oluşması

beklenmez?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 2 ve 3

D) I ve II E) II ve III D) 3 ve 4 E) 2, 3 ve 4

200 Biyoloji