Modul MPV Tingkatan 4 APAK (FULL)

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

(a) Sebelum memasak

 Memakai pakaian yang bersih.
 Membasuh tangan dengan bersih.
 Basuh semua makanan mentah (sayur,daging, ayam dan buah-

buahan)
 Basuh penutup tin dan botol makanan sebelum digunakan.
 Pastikan ruang dan peralatan penyediaan makanan berada dalam

keadaan teratur, kemas dan bersih
.
(b) Semasa memasak

 Potong makanan mengikut saiz yang bersesuaian untuk kanak-
kanak.

 Pastikan makanan yang dimasak, masak sepenuhnya terutama
makanan berdaging.

 Gunakan api yang sederhana untuk mengekalkan khasiat dan warna
makanan.

 Elakkan masak terlalu lama terutama sayur-sayuran.

(c) Selepas memasak

 Makanan hendaklah dihidang sebaik dimasak.
 Hidangkan makanan di atas meja yang sudah dibersihkan, gunakan

peralatan makanan yang diberi.
 Pastikan kanak-kanak dan orang dewasa membasuh tangan

sebelum menghidangkan makanan.
 Kanak-kanak tidak digalakkan berkongsi makanan.

187

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

ii) Nutrien atau zat makanan yang didapati oleh kanak-kanak bergantung kepada
jumlah makanan. Cara penyediaan makanan akan menentukan nutrien atau zat
yang terkandung di dalam makanan. Berikut adalah cara mengekalkan nutrien
atau zat makanan semasa menyedia dan memasak makanan.

a) Makanan seperti sayur-sayuran dan buah-buahan hendaklah
dibasuh terlebih dahulu sebelum dipotong. Ini adalah kerana banyak
zat yang boleh dimusnahkan oleh air.

b) Jangan potong makanan terlalu kecil kerana ia akan kehilangan zat
makanan akibat terdedah dan apabila dimasak (tetapi pastikan saiz
yang bersesuaian untuk kanak-kanak).

c) Potong makanan sejurus sebelum masak atau dimakan. Ini akan
mengelakkan zat daripada hilang.

d) Potong makanan yang cukup untuk satu sajian sahaja. Jangan
simpan makanan yang telah dipotong.

e) Potong ayam atau daging sederhana besar supaya menyenangkan
kanak-kanak memegangnya. Ikan kecil tidak perlu dipotong kecil
kerana ia akan kehilangan zat makanan apabila dimasak.

f) Jangan memasak makanan terlalu lama untuk mengelakkan
makanan termusnah atau kehilangan zat.

g) Gunakan api yang sederhana semasa memasak makanan. Api yang
tinggi boleh menyebabkan ikan terlalu garing, daging akan menjadi
liat dan sayur menjadi lembik.

h) Tutup periuk/kuali supaya zat makanan tidak hilang melalui wap.

i) Gunakan air yang sedikit semasa merebus makanan. Ini dapat
mengurangkan kehilangan zat makanan melalui air yang mendidih.

j) Jangan simpan makanan di tempat yang mendapat cahaya matahari
secara langsung kerana ia memusnahkan zat makanan tersebut.
(cth: betik, oren dan lobak)

188

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

5. Menghidang Makanan Mengikut Peringkat Umur Kanak-kanak
Antara cara menarik minat kanak-kanak untuk makan ialah dengan cara
yang berikut:
i) Kumpulan makanan
 Mempelbagaikan jenis kumpulan makanan kepada kanak-kanak
dalam satu masa.

ii) Warna
 Makanan yang pelbagai warna boleh menark perhatian kanak-
kanak contohnya karot, jagung, sayuran hijau, buah-buahan.
Elakkan guna pewarna.

iii) Tekstur
 Tidak memasak makanan terlalu lama hingga layu kerana ini akan
menggurangkan minat kanak-kanak untuk makan. Kanak-kanak
suka makan makanan yang boleh dipegang.

iv) Saiz yang dipotong
 Sayur atau buah-buahan dipotong mengikut saiz yang boleh
dipegang dan dimudah dimakan oleh kanak-kanak.

v)Jumlah
 Jumlah yang dihidangkan untuk kanak-kanak hendaklah mengikut
selera kanak-kanak. Galakkan kanak-kanak memilih makanan
yang digemari tanpa memaksa.

vi) Hiasan makanan
 Makanan dihias dengan pelbagai cara bagi menarik perhatian
kanak-kanak untuk makan.

189

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

6. Menilai masakan dari segi rupa, warna, rasa, aroma, tekstur, bentuk dan
cara menghidang

i) Warna Kepelbagaian warna dalam hidangan yang boleh
menarik selera makan.
ii) Tekstur
Tekstur makanan disediakan mengikut peringkat
iii) Rasa & umur. Contohnya makanan dalam bentuk cecair,
Aroma lembut, rangup, lembik atau dicincang halus.

Memastikan rasa asli makanan dikekalkan,
mengelakkan masakan menjadi terlebih masak dan
penggunaan perasa dan pewarna yang berlebihan.

iv) Bentuk Potong makanan mengikut saiz dan bentuk yang
berbeza mengikut peringkat umur.

v) Hidangan Guna peralatan yang sesuai dan hiasan yang cantik
yang boleh menarik selera bayi dan kanak-kanak.

190

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

Aktiviti:
1. Membincangkan kelebihan dan kekurangan susu formula berbanding susu

ibu, bersama rakan-rakan anda.
2. Menyediakan carta tentang cara penyediaan susu formula untuk TASKA.
3. Menyediakan buku koleksi resepi bayi dan kanak-kanak

i) Mencari resepi dari pelbagai sumber seperti majalah, buku resepi
dan internet.

ii) Bertukar-tukar resepi sesama rakan
4. Tayangan video program masakan dan demontrasi guru;

i) Menyediakan bahan/alatan memasak
ii) Proses memasak
iii) Hiasan pada hidangan
iv) Cara menghidang
5. Penyediaan makanan bayi dan kanak-kanak secara berkumpulan

191

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang disediakan.

1. Nyatakan maksud susu formula.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………............................................................................................................

2. Senaraikan bahan dan alatan untuk menyediakan susu formula.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………...........................................................................................................

3. Pilih tiga kaedah memasak bagi mengekalkan khasiat makanan untuk bayi dan
kanak-kanak.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………................................................................................................................

4. Terangkan satu kaedah memasak untuk sarapan kanak-kanak yang berusia tiga
tahun.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………............................................................................................................

192

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

UNIT 5.5: ADAB MAKAN

OBJEKTIF
Pada akhir pembelajaran unit ini, murid dapat:

5.5.1 Menyenaraikan adab makan yang baik dan sesuai untuk amalan kanak-
kanak di TASKA

4.5.2 Menerangkan kepentingan kanak-kanak TASKA diasuh dengan adab dan
tabiat makan yang baik

5.4.3 Menunjuk cara dan membimbing kanak-kanak peringkat umur 3 hingga 4
Tahun
i) Menyiapkan meja makan
ii) Menghidang makanan
iii) Makan dengan adab yang betul
iv) Membersihkan meja selepas makan

5.4.4 Membimbing dan menggalakkan kanak-kanak makan dengan adab makan
yang baik.

5.5.5 Menulis refleksi berdasarkan aktiviti tentang adab makanyang dilaksanakan

PENGENALAN
Adab atau akhlak bererti budi pekerti, perangai, tingkah laku dan tabiat. Adab
yang baik akan membentuk masyarakat yang harmoni. Adab makan dan minum
menurut Islam meliputi tiga perkara, iaitu adab sebelum makan, adab ketika
makan dan adab sesudah makan. Kanak-kanak perlu dilatih mengamalkan etika
makan ketika makan bersama-sama keluarga, rakan-rakan ataupun semasa
makan seorang diri. Etika dan adab makan berbeza mengikut budaya dan adat
resam pelbagai kaum di negara kita. Adab makan perlu dijadikan budaya dan
amalan yang berterusan.

193

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

1. Senarai adab makan yang baik dan sesuai untuk amalan kanak-kanak
Adab dan tabiat makan yang baik ialah tatacara dan tingkahlaku yang sopan
ketika makan. Adab dan tabiat makan yang betul perlu didedah dan dipupuk
dalam kalangan kanak-kanak untuk membentuk kanak-kanak yang terpuji
adab dan akhlaknya.

194

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

2. Kepentingan adab makan

i) Mengelakkan pembaziran.
ii) Sentiasa di pandang mulia oleh orang lain.
iii) Memupuk disiplin dan menjaga tatasusila.
iv) Memupuk sikap kerjasama dan bertimbangrasa dengan rakan semeja.
v) Dapat menjaga kebersihan dan kesihatan.
vi) Menghormati adab makan mengikut budaya dan adab resam pelbagai

kaum.

3. Menunjuk cara dan membimbing kanak-kanak peringkat umur 3-4 tahun

i) Menyiapkan meja makan
 Lap dan pastikan meja makan bersih.
 Menyiapkan alas meja dengan kemas.
 Menyusun pinggan di atas meja dengan teratur.

ii) Panduan menghidangkan makanan
 Hidangkan makanan yang beraneka warna.
 Hiaskan makanan sebelum dihidang.
 Gunakan peralatan yang pelbagai warna dan bentuk.

iii) Makan dengan adab yang betul
 Basuh tangan dan duduk dengan tertib.
 Membaca doa sebelum makan.
 Makan dengan menggunakan tangan kanan.
 Makanan disuap sedikit demi sedikit dan kunyah perlahan-lahan.
 Ambil sajian dengan cermat dan kunyah makanan dengan perlahan
serta senyap.
 Tidak bercakap semasa makanan berada di dalam mulut.
 Minum dengan perlahan tanpa bunyi.
 Berbual perkara yang baik sahaja semasa makan.
 Jangan tiup makanan di hadapan orang.
 Sisa makanan dikumpulkan di tepi pinggan
 Basuh tangan selepas makan dan membaca doa selepas makan

195

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

iv) Membersihkan meja selepas makan

 Membersihkan sisa makanan di atas meja dan masukkan ke dalam
pinggan.

 Membuang sisa makanan ke dalam bekas yang telah disediakan.

 Membawa pinggan kedalam bekas pinggan kotor.

 Minta kanak-kanak mengasingkan pinggan, sudu, dan cawan yang

telah digunakan ke dalam bekas yang telah disediakan

4. Membimbing dan Menggalakkan Kanak-kanak makan Dengan Adab
Makan yang Baik
i) Murid membimbing kanak-kanak mengamalkan etika dan tabiat
makan yang baik seperti baca doa makan, duduk tertib, basuh
tangan sebelum dan selepas makan dan tidak gelojoh semasa
makan.
ii) Menunjukkan cara makan pelbagai kaum seperti Melayu, Cina dan
India
iii) Mengamalkan sifat mesra dan sabar semasa melayan bayi dan
kanak-kanak makan.
iv) Membantu kanak-kanak menyelesaikan masalah tabiat makan
yang kurang baik secara berhemah.

196

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

Aktiviti:
1. Menghasilkan contoh bahan bantu poster, peta minda dan riasalah berkaitan

adab dan etika makan.
2. Menguruskan aktiviti makan kanak-kanak di taska.

i) Membimbing dan menggalakkan kanak-kanak makan dengan adab yang
baik.

ii) Menulis refleksi berdasarkan aktiviti yang telah dilaksanakan

197

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

Cadangan Borang Perancangan dan Senarai Semak Adab Makan

Nama Penuh: ..........................................................................................

Umur: Tempoh
Nama Aktiviti: Masa:
.................................................................................................
Hasil
Pembelajaran: ................................................................................................
.................................................................................................

Bahan/Alatan: ................................................................................................

....................................................................................................
...................................................................................................
Langkah Kerja: ...................................................................................................
..................................................................................................
..................................................................................................
................................................................................................

Kriteria Penilaian / X Catatan

1.

2.

Senarai 3.
Adab Makan 4.
5.

6.

7.

....................................................................................................

...................................................................................................

...................................................................................................

..................................................................................................
Ulasan/Refleksi ..................................................................................................

..................................................................................................

..................................................................................................

198

KSSM MPV ASUHAN DAN PENDIDIKAN AWAL KANAK-KANAK Tingkatan 4

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang disediakan

1. Berikan definisi adab dan tabiat makan yang baik.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

2. Senaraikan lima adab makan yang menjadi amalan kanak-kanak di TASKA.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

3. Terangkan kepentingan adab makan diterapkan kepada kanak-kanak TASKA.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

199

200



202

PERKEMBANGAN SAHSIAH,
SOSIO-EMOSI DAN KEROHANIAN

PENDAHULUAN
Modul ini memberi pendedahan kepada murid pengetahuan dan kemahiran asas
tentang perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian awal kanak-kanak.
Ia meliputi aktiviti kanak-kanak dalam nyanyian, main peranan, pendidikan
kerohanian dan lawatan. Murid digalakkan membimbing kanak-kanak ke arah
tingkah laku yang positif di samping peka dengan emosi mereka. Murid perlu
sentiasa mengamalkan sikap sabar dan prihatin semasa melaksanakan aktiviti
yang dirancang.

KANDUNGAN MODUL

UNIT 6.1: Pengenalan Kepada Perkembangan Sahsiah, Sosio-emosi dan
Kerohanian

UNIT 6.2: Perkembangan Sahsiah, Sosio-emosi dan Kerohanian melalui
Nyanyian

UNIT 6.3: Perkembangan Sahsiah, Sosio-emosi dan Kerohanian melalui Main
Peranan

UNIT 6.4: Perkembangan Sahsiah, Sosio-emosi dan Kerohanian melalui
Pendidikan Kerohanian

UNIT 6.5: Perkembangan Sahsiah, Sosio-emosi dan Kerohanian melalui
Lawatan

203

UNIT 6.1: PENGENALAN KEPADA PERKEMBANGAN
SAHSIAH, SOSIO-EMOSI DAN KEROHANIAN

OBJEKTIF
Pada akhir pembelajaran unit ini, murid dapat:
6.1.1 Menyatakan definisi sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian.
6.1.2 Menyenaraikan aktiviti yang sesuai untuk menggalakkan perkembangan

sahsiah, Sosio-emosi dan nilai kerohanian mengikut peringkat umur kanak-
kanak di TASKA.
6.1.3 Mengenal pasti faktor yang mempengaruhi perkembangan sahsiah, emosi
dan sosial kanak-kanak.
6.1.4 Menerangkan kepentingan perkhidmatan asuhan dan pendidikan awal
kanak-kanak ke atas perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian
mereka.

PENGENALAN
Perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian merupakan aspek penting
dalam penbentukan modal insan kanak-kanak. Modul ini menyarankan pelbagai
aktiviti yang dapat menggalakkan perkembangan tersebut mengikut peringkat
umur kanak-kanak. Mereka juga perlu mengenal pasti faktor yang mempengaruhi
perkembangan sahsiah, emosi dan sosial serta kepentingan perkhidmatan asuhan
dan pendidikan awal kanak-kanak.

204

1. Definisi sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian
DEFINISI

SAHSIAH SOSIO-EMOSI KEROHANIAN

Sahsiah bermaksud Emosi yang wujud dalam Pemupukan nilai murni
hubungan sosial dengan keagamaan dalam diri
keperibadian. Sahsiah orang lain. Ia wujud individu untuk membina
kerana ada kesedaran kekuatan dalaman. Ia
adalah ciri-ciri dalaman sosial dalam diri sesorang merangkumi aspek seperti
individu. keyakinan kepada Tuhan,
seseorang yang unik dan (Contoh: gembira, kepercayaan kepada agama,
bangga, bersyukur, kemantapan jiwa nurani,
boleh dizahirkan dalam humor, sedih, marah, penghayatan nilai murni dan
murung) norma masyarakat, beretika
bentuk tingkah laku dan dan bermoral tinggi dan
berbudi pekerti mulia. Rohani
cara berfikir. setiap individu merupakan
penentu moral sosial
(Contoh: perangai, sikap, masyarakat itu dan
penetapan undang-undang.
minat, kepercayaan, (Contoh: jujur, patuh arahan)

cita-cita dan nilai-nilai)

Rajah 6.1: Definisi Sahsiah, Sosio-Emosi Dan Kerohanian

2. Aktiviti yang sesuai untuk menggalakkan perkembangan sahsiah, sosio-
emosi dan nilai kerohanian
Contoh aktiviti yang sesuai untuk menggalakkan perkembangan sahsiah,
sosio-emosi dan nilai kerohanian mengikut peringkat umur kanak-kanak di
TASKA ialah:

i) 0 – 6 bulan ii) 6 – 12 bulan
 Belailah saya 
 Pandanglah saya  Saya berjaya
 Mari bergolek Sayang mahu
 dibelaikah
205 Mari berselawat

iii) iv)

1 – 2 tahun 2 – 3 tahun

 Nama saya  Saya comel
 Tangan saya wangi  Keluarga saya
 Potretku  Rumah saya

v)
3 – 4 tahun

 Cantiknya saya
 Anggota badan saya
 Sayang diri sendiri

# Contoh aktiviti kerohanian bagi kanak-kanak beragama Islam.
 Mengingati Allah
 Alam semesta ciptaan Allah
 Indahnya alam semulajadi

Rajah 6.2: Aktiviti yang sesuai untuk menggalakkan perkembangan sahsiah,
sosio-emosi dan nilai kerohanian

3. Faktor yang mempengaruhi perkembangan sahsiah, emosi dan sosial
kanak-kanak
Perkembangan kanak-kanak mempunyai kadar perkembangan yang sama
tetapi faktor baka (nature) dan faktor persekitaran (nurture) menjadi penyebab
utama ketidaksamaan kadar perkembangan seseorang individu.

i) Faktor keturunan
Baka merujuk kepada ciri biologi atau gen yang diperturunkan melalui ibu
bapa kepada anak-anak mereka. Ia menentukan persamaan antara ibu
bapa dengan anak-anaknya dari segi sifat seperti kebolehan, minat dan
kawalan emosi. Kestabilan emosi kanak-kanak berbeza bergantung kepada
genetik yang diwarisinya daripada ibu bapa. Setiap kanak-kanak dilahirkan
dengan emosi atau temperament semulajadi. Contoh: terdapat kanak-
kanak yang tenang, ceria dan periang atau pemalu.

206

ii) Faktor persekitaran
Ia merujuk kepada keadaan semasa proses perkembangan kanak-kanak,
pengalaman sebelum dan selepas lahir. Pengalaman sebelum lahir
merangkumi pemakanan dan kesihatan ibu, gaya hidup ibu, rawatan yang
diterima ibu, usia dan keadaan emosi ibu. Faktor selepas kelahiran pula
adalah dipengaruhi oleh cara pemakanan, sosio ekonomi, tahap pendidikan
keluarga, rakan-rakan, sekolah, masyarakat, tempat ibadat, media dan
persekitaran dunia.

Kebudayaan Keluarga
dan Kepercayaan

Masyarakat

Rakan
sebaya

Sumber Faktor Guru dan
Teknologi perkembangan Sekolah
sahsiah, emosi
Pengaruh
Media dan sosial

Status
Sosio

ekonomi

Pusat
Ibadat

Rajah 6.3: Faktor yang mempengaruhi perkembangan sahsiah, emosi dan sosial
kanak-kanak

207

4. Kepentingan perkhidmatan asuhan dan pendidikan awal ke atas
perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.

Membina rasa Membina kebolehan Membina
selamat, tenteram, mengawal perasaan, hubungan baik
yakin diri, self-esteem dengan orang
tingkah laku dan dewasa dan rakan
yang tinggi dan mematuhi arahan
personaliti baik sebaya

Kepentingan Memberi tindak balas
Perkhidmatan Asuhan yang betul kepada
dan Pendidikan Awal
pelbagai pengalaman
Kanak-Kanak dan perasaan

Memberi perhatian Menyedari akibat
dan penumpuan dan perkataan dan
boleh mengawal diri
tindakannya terhadap
apabila diperlukan diri sendiri dan orang

Memahami dan lain
menghormati keperluan,

pandangan,
kepercayaan, adat resam

dan budaya orang lain

Rajah 6.4: Kepentingan Perkhidmatan Asuhan dan Pendidikan Awal

208

Aktiviti:
1. Anda bercadang untuk menjalankan aktiviti perkembangan sosio-emosi dan

kerohanian bersama kanak-kanak menggunakan bahan bantu iaitu poster
lagu.

i) Tulis senikata lagu dan hasilkan poster lagu menggunakan kreativiti
anda.

209

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang
disediakan.

1. Nyatakan definisi di bawah:
i) Sahsiah
……………………………………………………………………………….…
…………………………………………………………………...………
ii) Sosio-emosi
………………………………………………………………..…………….…
……………………………………………………………………………
iii) Kerohanian
…………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

2. Senaraikan aktiviti yang boleh menggalakkan perkembangan sahsiah,
sosio-emosi dan nilai kerohanian mengikut peringkat umur kanak-kanak
TASKA.

Aktiviti perkembangan
sahsiah, sosio-emosi
dan nilai kerohanian

0-6 bulan 6 – 12 bulan 1 – 2 tahun 3 – 4 tahun

210

3. Nyatakan 2 faktor yang mempengaruhi perkembangan sahsiah, emosi dan
sosial kanak-kanak dalam ruangan yang disediakan.

faktor yang mempengaruhi
perkembangan sahsiah,
emosi dan sosial
kanak-kanak

1 2

…………………………………… ……………………………………
…………………………………… ……………………………………

4. Terangkan tiga kepentingan perkhidmatan asuhan dan pendidikan awal ke
atas perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak

i) .....................................................................................................................
.....................................................................................................................

ii) .....................................................................................................................
.....................................................................................................................

iii) .....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.

211

UNIT 6.2: PERKEMBANGAN SAHSIAH, SOSIO-EMOSI
DAN KEROHANIAN MELALUI NYANYIAN

OBJEKTIF

Pada akhir pembelajaran unit ini, murid dapat:
6.2.1 Menyenaraikan kaedah menyanyi bagi kanak-kanak.

6.2.2 Menyatakan ciri-ciri lagu kanak-kanak beserta contoh tajuk lagu.

6.2.3 Menerangkan kepentingan aktiviti nyanyian terhadap perkembangan
sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.

6.2.4 Menyediakan Rancangan Pelaksanaan Aktiviti Nyanyian yang mengikut
format.

6.2.5 Menyediakan bahan bantu mengajar yang kreatif atau inovatif serta ruang
yang sesuai.

6.2.6 Melaksanakan aktiviti nyanyian berdasarkan perancangan
6.2.7 Menilai keberkesanan pelaksanaan aktiviti nyanyian dalam aspek:

i) Persediaan sebelum, semasa dan selepas.
ii) Kesesuaian penggunaan bahan bantu mengajar.
iii) Kesesuaian penggunaan kaedah menyanyi.
6.2.8 Memberi cadangan penambahbaikan aktiviti nyanyian.
6.2.9 Menghasilkan koleksi lagu kanak-kanak dalam bentuk yang kreatif atau
inovatif.

PENGENALAN

Nyanyian adalah aktiviti muzikal yang paling awal dan teknik pengajaran yang
sesuai untuk kanak-kanak. Selain membantu perkembangan sahsiah, sosio-emosi
dan kerohanian, nyanyian turut membantu dalam perkembangan kemahiran
kinestatik dan perkembangan kemahiran bahasa komunikasi. Nyanyian terbukti
berkesan dalam meningkatkan minat kanak-kanak untuk belajar, mengurangkan
tingkah laku pasif, menggalakkan penglibatan aktif kanak-kanak seterusnya dapat
meminimumkan masalah disiplin.

212

1. Kaedah Menyanyi Bagi Kanak-Kanak

Menyanyi menggunakan Menggunakan media elektronik
alatan muzik seperti piano, seperti VCD, pembesar suara, CD
gitar, drum player, mikrofon , headphone,
tablet
Menggunakan alatan perkusi
Menggunakan alat-alatan
Loremseperti marakas, kayu tik tok, improvisasi seperti gelas,
baldi, tin, sudu dan botol.
kastanet, kerincing dan
Memakai kostum seperti topi
Ipsumtamborin. kertas, bunga, sayap, topeng dan
riben.

Rajah 6.5: Kaedah Menyanyi Kanak-Kanak
2. Ciri Lagu Kanak-Kanak

Lirik mudah dan Rentak yang diminati
ringkas oleh kanak-kanak

Berbentuk cerita Banyak ulangan
atau drama perkataan dan
mainan
rangkap
Berkaitan dengan
pergerakan anggota Ada unsur diduktik
badan dan pancaindera dan amalan

kehidupan seharian

Rajah 6.6: Ciri Lagu Kanak-Kanak
213

3. Kepentingan Aktiviti Nyanyian Terhadap Perkembangan Sahsiah,
Sosio-Emosi Kerohanian Kanak-Kanak

01 Dapat meluahkan Seronok bermain 04
perasaan - pencetus semangat 05
06
02 Aktiviti yang belajar
menyeronokkan
Suara - alat muzik
03 Gerakan anggota badan -
- Ekspresi minda Menghilangkan perasaan
negatif

Rajah 6.7: Kepentingan Aktiviti Nyanyian

214

4. Rancangan Pelaksanaan Aktiviti (RPA) Nyanyian

Format Rancangan Pelaksanaan Aktiviti

(a) Tarikh: 7 April 2020
(b) Hari: Isnin
(c) Masa: 20 minit
(d) Umur Kanak-kanak: 3 hingga 4 tahun
(e) Bilangan Kanak-Kanak: 5 orang
(f) Tajuk Aktiviti: Papaku Pulang Dari Kota

(g) Objektif Pembelajaran:
Pada akhir pembelajaran, kanak-kanak dapat:
 menyebut satu daripada dua rangkap lagu Papaku Pulang Dari Kota.
 menyanyi sambil melakukan pergerakan dengan bimbingan pendidik.

(h) Senarai bahan dan alat:
 Poster lagu
 VCD
 Prop kereta
 Gambar – papa, kota, kereta merah, nenek, sekolah

(i) Ruang aktiviti: Ruang belajar
(j) Langkah Pelaksanaan Aktiviti:

 Menyediakan bahan, peralatan dan ruang untuk menjalankan aktiviti.
 Berinteraksi dengan kanak-kanak dan bertanya khabar.
 Menerangkan aktiviti yang akan dijalankan iaitu menyanyi bersama

kanak-kanak dengan tajuk lagu Papaku Pulang Dari Kota.
 Menunjukkan senikata lagu Papaku Pulang Dari Kota.
 Kanak-kanak menyanyikan lagu Papaku Pulang Dari Kota dengan

melakukan pergerakan di bawah bimbingan pendidik.
 Memberikan pujian dan mengucapkan ribuan terima kasih kepada

kanak-kanak.

(k) Pengawasan:
 Keselamatan: Tiada peralatan dan perabut yang berbahaya di ruang
belajar.
 Kebersihan: Lantai bersih dan tidak licin.
 Kesihatan: Pastikan kanak-kanak sihat untuk menjalankan aktiviti.

 Penilaian dan Refleksi:

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

* Penilaian dan Refleksi dicatat selepas aktiviti dijalankan.

215

5. Langkah kerja menyediakan bahan bantu mengajar:
i) Poster Lagu

13 5

Menyediakan bahan Menulis tajuk dan Menghiaskan poster
dan peralatan untuk seni kata lagu di lagu yang telah siap
membuat poster lagu atas manila kad mengikut kreativiti
seperti manila kad,
pencil warna, pen sendiri
maker, pembaris dan

kertas warna

Menyenarai dan memilih Melukis gambar
lagu yang bersesuaian yang sesuai dengan

dengan tahap umur tajuk lagu
kanak-kanak

24
Rajah 6.8: Langkah Kerja Menyediakan Poster Lagu

216

Aktiviti:

1. Merancang aktiviti nyanyian bersama kanak-kanak mengikut format

Rancangan Pelaksanaan Aktiviti (RPA)

RANCANGAN PELAKSANAAN AKTIVITI

(a) Tarikh: ………………
(b) Hari: ………………………
(c) Masa: ………………………..
(d) Umur Kanak-kanak: ………………………….
(e) Bilangan Kanak-Kanak: …………………………….
(f) Tajuk Aktiviti: …………………………………………………………….
(g) Objektif Pembelajaran:

Pada akhir pembelajaran kanak-kanak dapat:
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(h) Senarai bahan dan alat:
…………………………………………………………………………….…
………………………………………………………………………….……

(i) Ruang aktiviti: …………………………………………………………..….
(j) Langkah Pelaksanaan:

 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(k) Pengawasan:

 Keselamatan:
…………………………………………………………………………

 Kebersihan:
………………………………………………………………………….

 Kesihatan:
…………….……………………………………………………………

(l) Penilaian dan Refleksi:

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

217

2. Menghasilkan bahan dan bahan bantu mengajar yang sesuai dengan
perancangan aktiviti nyanyian yang akan dijalankan.

3. Hasilkan koleksi lagu kanak-kanak dalam bentuk yang kreatif dan
inovatif.

4. Melaksanakan aktiviti nyanyian yang dirancang dengan menggunakan
bahan bantu mengajar yang sesuai.

5. Membincangkan keberkesanan pelaksanaan aktiviti nyanyian bersama
kanak-kanak dengan memberi justifikasi pelaksanaan serta cadangan
penambahbaikan.

218

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang
disediakan.

1. Terangkan definisi nyanyian kanak-kanak secara umum.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

2. Senaraikan kaedah menyanyi bagi kanak-kanak.
i) ………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
ii) ………………………………………………….………………………...……
………………………………………………………………………..…..
iii) …………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
iv) …………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
v) …………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………

3. Nyatakan ciri lagu kanak-kanak.

i) ………………………………………………………………………………
ii) ……………………………………...…………….…………………………
iii) ………………………………………………………………………………
iv) ………………………………………………………………………………

219

4. Jelaskan dua kepentingan aktiviti nyanyian dalam pengajaran dan
pembelajaran kepada perkembangan kanak-kanak.

__1_________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

_

__2_________________________________________________________

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

_

220

UNIT 6.3: PERKEMBANGAN SAHSIAH, SOSIO-EMOSI
DAN KEROHANIAN MELALUI MAIN PERANAN

OBJEKTIF

Pada akhir pembelajaran unit ini, murid boleh:
6.3.1 Menyenaraikan aktiviti main peranan yang sesuai mengikut peringkat

umur kanak-kanak di TASKA.
6.3.2 Menerangkan kepentingan aktiviti main peranan terhadap terhadap

perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.
6.3.3 Menyediakan Perancangan Pelaksanaan Aktiviti main peranan mengikut

format.
6.3.4 Menyediakan bahan bantu mengajar yang kreatif atau inovatif serta ruang

yang sesuai.
6.3.5 Melaksanakan aktiviti main peranan atau lakonan mengikut situasi seperti

yang dirancang.
6.3.6 Menilai keberkesanan pelaksanaan aktiviti main peranan dalam aspek:

i) Persediaan sebelum, semasa dan selepas.
ii) Kesesuaian penggunaan bahan bantu mengajar.
6.3.7 Memberi cadangan penambahbaikan aktiviti yang dijalankan.
6.3.8 Menulis refleksi pelaksanaan aktiviti main peranan.

PENGENALAN
Main peranan merupakan satu teknik pengajaran dan pembelajaran
di mana kanak-kanak melakonkan sesuatu situasi, masalah atau peristiwa yang
dianggap penting. Murid perlu merancang dan melaksanakan aktiviti berkaitan
main peranan. Murid perlu membina alat dan bahan bantu mengajar yang sesuai.
Murid juga perlu menilai keberkesanan pelaksanaan aktiviti main peranan dengan
memberi justifikasi pelaksanaan serta cadangan penambahbaikan.

221

1. Aktiviti Main Peranan Bersama Kanak-Kanak di TASKA

Doktor Membeli di
merawat pasaraya
pesakit

Berjalan 34 Bermain anak
dalam patung
gelap Aktiviti
Main 5
2
Peranan Bermain
Berjual beli
di pasar 6 masak-masak

1

Rajah 6.9: Aktiviti Main Peranan Bersama Kanak-Kanak di TASKA

2. Kepentingan Aktiviti Main Peranan Terhadap Kanak-Kanak

i) Aktiviti yang menyeronokkan.
ii) Melakonkan pelbagai watak dan tingkah laku. Kanak-kanak dapat

mengalami sendiri sesuatu situasi.
iii) Meningkatkan kefahaman kanak-kanak dalam menyelesaikan sesuatu

masalah .
iv) Menerapkan nilai positif.
v) Melahirkan perasaan dengan bebas mengikut situasi dan watak.
vi) Prihatin dan memahami masalah orang lain.
vii) Memperoleh pelbagai kemahiran dan mengalami pelbagai bentuk

masalah sosial.
viii) Hubungan antara pelakon watak/ peranan akan lebih erat.
ix) Laras bahasa dan sebutan akan lebih lancar.
x) Mudah faham terhadap sesuatu pengajaran yang ingin disampaikan

oleh guru.

222

Aktiviti:

1. Merancang aktiviti main peranan yang sesuai dengan peringkat umur

kanak-kanak mengikut format Rancangan Pelaksanaan Aktiviti (RPA).

RANCANGAN PELAKSANAAN AKTIVITI

(a) Tarikh: ………………
(b) Hari: ………………………
(c) Masa: ………………………..
(d) Umur Kanak-kanak: ………………………….
(e) Bilangan Kanak-Kanak: …………………………….
(f) Tajuk Aktiviti: …………………………………………………………….
(g) Objektif Pembelajaran:

Pada akhir pembelajaran kanak-kanak dapat:
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(h) Senarai bahan dan alat:
…………………………………………………………………………….…
………………………………………………………………………….……

(i) Ruang aktiviti: …………………………………………………………..….
(j) Langkah Pelaksanaan:

 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(k) Pengawasan:

 Keselamatan:
…………………………………………………………………………

 Kebersihan:
………………………………………………………………………….

 Kesihatan:
…………….……………………………………………………………

(l) Penilaian dan Refleksi:

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

223

2. Menghasilkan bahan bantu mengajar yang sesuai dengan perancangan aktiviti
main peranan yang akan dijalankan.

3. Melaksanakan aktiviti main peranan yang dirancang dengan menggunakan
bahan bantu mengajar yang sesuai.

4. Membincangkan keberkesanan pelaksanaan aktiviti main peranan dengan
memberi justifikasi pelaksanaan serta cadangan penambahbaikan.

224

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang
disediakan.

1. Nyatakan maksud main peranan.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

2. Senaraikan empat aktiviti main peranan bagi kanak-kanak.

3. Isikan tempat kosong dengan aktiviti main peranan serta bahan dan alat
bantu yang sesuai dengan aktiviti tersebut.
Main Peranan

225

4. Jelaskan tiga kepentingan aktiviti main peranan terhadap perkembangan
sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.
___________________________________________________________
___1________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
____________________________________________________________
___2________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
____________________________________________________________
___3________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
_

226

UNIT 6.4: PERKEMBANGAN SAHSIAH, SOSIO-EMOSI
DAN KEROHANIAN MELALUI PENDIDIKAN
KEROHANIAN

OBJEKTIF
Pada akhir pembelajaran unit ini, murid boleh:
6.4.1 Menyenaraikan aspek kerohanian dalam diri individu.
6.4.2 Menerangkan kepentingan pendidikan kerohanian terhadap

perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.
6.4.3 Merancang aktiviti kerohanian untuk amalan kanak-kanak.
6.4.4 Melaksanakan aktiviti kerohanian berdasarkan perancangan.
6.4.5 Menulis refleksi pelaksanaan aktiviti kerohanian.
6.4.6 Membuat pembentangan hasil aktiviti kerohanian yang dilaksanakan.
6.4.7 Mencadangkan kaedah yang lebih berkesan untuk penerapan nilai

kerohanian dalam diri kanak-kanak.

PENGENALAN

Dalam unit ini, murid mempelajari tentang aspek dan kepentingan aktiviti
kerohanian terhadap perkembangan sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-
kanak. Kerohanian ialah penerapan nilai murni keagamaan dalam diri individu bagi
membina kekuatan dalaman individu. Pendidikan kerohanian merupakan salah
satu aspek penting pendidikan yang mampu mempengaruhi keperibadian individu
ke arah kebaikan, sifat-sifat terpuji, berperilaku dan bergaul dengan akhlak yang
mulia. Murid perlu merancang dan melaksanakan aktiviti berkaitan kerohanian dan
membina alat dan bahan bantu mengajar yang diperlukan semasa aktiviti tersebut
dijalankan. Seterusnya menilai keberkesanan pelaksanaan aktiviti tersebut
dengan memberi justifikasi pelaksanaan serta cadangan penambahbaikan.

227

1. Senarai aspek kerohanian dalam diri individu.

Keyakinan Kepercayaan
kepada Tuhan kepada
agama

Kemantapan
jiwa

Penghayatan Beretika
nilai murni dan
dan norma
masyarakat bermoral
tinggi
Berbudi
pekerti mulia

Rajah 6.10: Senarai aspek kerohanian dalam diri individu
2. Kepentingan pendidikan kerohanian kepada kanak-kanak.

Menguatkan Kepentingan Memperkukuh
iman dan Pendidikan nilai-nilai murni
akidah Kerohanian seperti perasaan
saling menyayangi,
Kepada menghormati,
Kanak-Kanak
mengasihi,
membantu dan

toleransi

Membentuk Meningkatkan
akhlak pengetahuan,
terpuji kefahaman dan
kemampuan

berfikir

Rajah 6.11: Senarai aspek kerohanian dalam diri individu
228

Aktiviti:

Anda dikehendaki:

1. Merancang aktiviti kerohanian yang sesuai dengan peringkat umur kanak-

kanak mengikut format Rancangan Pelaksanaan Aktiviti (RPA).
RANCANGAN PELAKSANAAN AKTIVITI

(a) Tarikh: ………………
(b) Hari: ………………………
(c) Masa: ………………………..
(d) Umur Kanak-kanak: ………………………….
(e) Bilangan Kanak-Kanak: …………………………….
(f) Tajuk Aktiviti: …………………………………………………………….
(g) Objektif Pembelajaran:

Pada akhir pembelajaran kanak-kanak dapat:
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(h) Senarai bahan dan alat:
…………………………………………………………………………….…
………………………………………………………………………….……

(i) Ruang aktiviti: …………………………………………………………..….
(j) Langkah Pelaksanaan:

 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………
 ………………………………………………………………………………

(k) Pengawasan:

 Keselamatan:
…………………………………………………………………………

 Kebersihan:
………………………………………………………………………….

 Kesihatan:
…………….……………………………………………………………

(l) Penilaian dan Refleksi:

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………

229

2. Melaksanakan aktiviti kerohanian seperti yang dirancang dengan
menggunakan bahan bantu yang sesuai.

3. Membincangkan keberkesanan pelaksanaan aktiviti kerohanian dengan
memberi justifikasi pelaksanaan serta cadangan penambahbaikan.

230

Arahan: Jawab semua soalan. Tuliskan jawapan pada ruangan yang disediakan.

1. Apakah maksud kerohanian?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

2. Nyatakan aspek kerohanian yang perlu ada pada diri individu.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

3. Senaraikan tiga aktiviti kerohanian yang boleh dijalankan bersama
kanak-kanak.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………

4. Isikan tempat kosong dengan menamakan peralatan yang sesuai untuk
aktiviti kerohanian.

Lelaki …………………
….
SEMBAHYANG
……………………

Perempuan …………………
231 …

…………………….
.

232

UNIT 6.5: PERKEMBANGAN SAHSIAH, SOSIO-EMOSI
DAN KEROHANIAN MELALUI LAWATAN

OBJEKTIF
Pada akhir pembelajaran unit ini, murid boleh:
6.5.1 Menyenaraikan tempat lawatan yang sesuai untuk kanak-kanak TASKA.
6.5.2 Menerangkan kepentingan aktiviti lawatan terhadap perkembangan

sahsiah, sosio-emosi dan kerohanian kanak-kanak.
6.5.3 Merancang aktiviti lawatan:

i) Sebelum
ii) Semasa
iii) Selepas
6.5.4 Menyediakan kertas cadangan untuk mengadakan lawatan mengikut
format yang betul.
6.5.5 Menilai kertas cadangan yang dihasilkan berdasarkan senarai semak.
6.5.6 Menghasilkan dokumentasi bahan atau maklumat tempat lawatan yang
sesuai untuk kanak-kanak.

PENGENALAN
Lawatan bermaksud melawat sesuatu tempat untuk jangka masa tertentu.
Ia merupakan aktiviti luar kelas yang dapat memberi pengalaman pembelajaran
yang menggembirakan dan bermakna serta berupaya membentuk kanak-kanak
yang seimbang dan harmonis dari segi jasmani, emosi, rohani dan intelek.
Dengan ini, kanak-kanak dapat membina sosialisasi dengan rakan serta
berinteraksi dengan alam sekitar. Mereka akan melakukan pelbagai aktiviti
seperti berlari, berjalan, berkomunikasi, tertawa dan sebagainya.

233

1. Tempat Lawatan Yang Sesuai Untuk Kanak-Kanak TASKA

Zoo 1 6 Perpustakaan

Muzium Negara 2 7 Stesyen Kereta
Api Tanah

Petrosains 3 Tempat 8 Kidzania
lawatan

Pusat Sains Negara 4 9 Taman
Rama-Rama

Taman Burung 5 10 Pejabat Pos
0

Rajah 6.12: Tempat Lawatan Kanak-Kanak TASKA

2. Kepentingan Aktiviti Lawatan Terhadap Kanak-Kanak

Menarik minat Merangsang
kanak-kanak untuk perkembangan
mereka dari semua
belajar dan aspek jasmani,
meneroka alam emosi, rohani,
intelek dan sosial
persekitaran

Meningkatkan Kepentingan Pendedahan
keyakinan diri aktiviti lawatan tentang peraturan
kanak-kanak terhadap kanak- dan keselamatan

kanak diri

Mendidik kanak- Mengeratkan
kanak untuk hubungan sesama
berdikari dan
berdisiplin guru dan kanak-
kanak

Rajah 6.13: Kepentingan Aktiviti Lawatan

234

3. Merancang Aktiviti Lawatan

Sebelum

Mengemukakan Menyediakan kertas Membuat
cadangan program kerja dan perancangan dalam

dan berbincang mendapatkan bajet dan sumber
dengan pentadbir kelulusan daripada kewangan, sumber

pentadbir tenaga

Menyediakan bahan, Memaklumkan program
peralatan dan keperluan kepada ibu bapa dan
untuk dibawa ke tempat menubuhkan ahli
jawatan kuasa kerja
lawatan

Rajah 6.14: Aktiviti Sebelum Lawatan

Semasa

Memastikan kanak- Memaklumkan
kanak sihat, selesa dan program kepada ibu
selamat dari segi fizikal bapa dan menubuhkan
ahli jawatan kuasa
dan emosi
kerja

Menerangkan Memastikan
peraturan-peraturan kanak-kanak pulang
lawtan kepada kanak-
ke rumah dengan
kanak selamat

Melaksanakan aktiviti yang Sentiasa berkomunikasi
telah dirancang semasa dengan ibu bapa akan
lawatan keberadaan kanak-kanak
melalui aplikasi whatsApp

dan sebagainya

Rajah 6.15: Aktiviti Semasa Lawatan

235

Selepas

Refleksi program Mendokumentasi
bersama kanak-kanak aktiviti lawatan

2

Menceritakan Menyediakan
pengalaman mereka hasil laporan

bersama guru 3lawatan

Melakonkan
sesuatu situasi

semasa aktiviti

Rajah 6.16: Aktiviti Selepas Lawatan

236