วินัย

(๒๕๓)
จึงยกอุทธรณ ผูฟองคดีเห็นวา อ.ก.พ. กรมราชทัณฑ มีมติลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ในการประชุมเมื่อวนั ที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ โดยการลงมติดังกลาวมีคณะกรรมการในการประชุม
ลงมติไมถงึ กง่ึ หน่งึ จึงไมชอบดว ยกฎหมาย เมื่อผถู ูกฟอ งคดีท่ี ๑ อาศัยมติ อ.ก.พ. กรมราชทณั ฑ ดงั กลาว
มีคําสั่งลงวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๕๒ ไลผูฟองคดีออกจากราชการตั้งแตวันท่ี ๔ กันยายน ๒๕๕๒
จึงเปนคําสั่งไมชอบดวยกฎหมาย ตอมา ในการประชุมเมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๓ อ.ก.พ.
กรมราชทัณฑไดประชุมและมีมติใหมในเรื่องดังกลาว ใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
หลังจากน้ันผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ไดมีคําส่ังลงวันท่ี ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ใหยกเลิกคําสั่งลงวันท่ี
๔ กันยายน ๒๕๕๒ และใหลงโทษผูฟองคดีออกจากราชการต้ังแตวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๕๒
ซ่ึงเปนคําสั่งลงโทษใหมีผลยอนหลัง จึงไมชอบดวยกฎหมายเชนกัน ผูฟองคดีเห็นวา ผูฟองคดี
เปนเพียงผูรับฝากเงินคาซื้อทองคําจากเพื่อนขาราชการและผูเสียหายคนอ่ืนพรอมทั้งเงินของ
ผูฟองคดีเองแลวนําไปมอบใหกับนาง อ. กับพวก ตามท่ีเพ่ือนขาราชการผูเสียหายไดโทรศัพท
ติดตอกับนาง อ. กับพวกไวลวงหนา หลังจากผูฟองคดีมอบเงินใหนาง อ. กับพวกแลว
เพื่อนขาราชการผูเสียหายก็จะโทรไปสอบถามนาง อ. กับพวกวาไดรับเงินฝากซื้อทองของตนจาก
ผูฟองคดีครบถวนหรือไม ผูฟองคดีไมมีเจตนาหลอกลวงเพื่อนขาราชการใหหลงเช่ือและฝากตน
ซื้อทองคําติดตอกันหลายคร้ัง อันมีพฤติการณเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานไมรักษา
ชื่อเสียงเกียรติศักดิ์ของตําแหนงขาราชการของตน กระทําตนไดชื่อวาประพฤติช่ัวอยางรายแรง
ตามที่ถูกกลาวหาแตอยางใด หลังจากผูฟองคดีถูกไลออกจากราชการแลว ผูฟองคดีไดยื่นอุทธรณ
ตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ ขอใหมีคําส่ังยกเลิกเพิกถอนคําส่ังของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากราชการ ซ่ึงผูถูกฟองคดีท่ี ๒ พิจารณาแลวเห็นวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่งลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากราชการโดยไมจําเปนตองรอผลของคดีอาญา ผูฟองคดีเห็นวากรณีดังกลาวถือเปน
การเลือกปฏิบัติโดยไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่ง
เพิกถอนคําสง่ั ลงวันที่ ๔ กนั ยายน ๒๕๕๒ และคาํ สง่ั ลงวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ที่ไลผูฟองคดี
ออกจากราชการ เพิกถอนคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ท่ีมีคําวินิจฉัยยกอุทธรณของผูฟองคดี
เมื่อวันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ และใหผูถูกฟองคดีที่ ๑ รับผูฟองคดีกลับไปรับราชการในตําแหนง
เดิมหลังจากศาลมีคําพิพากษา เห็นวา การที่ผูฟองคดีชักชวนใหขาราชการทัณฑสถานหญิงกลาง
สั่งซื้อทองคําในราคาท่ีต่ํากวาทองตลาดมาเพ่ือเปนการเก็งกําไรเกินปกติ นั้น การแสดงขอความ
อันเปนเท็จดังกลาวเร่ิมตนมาจากนาง ร. และนาง ส. ไดรวมมือกับนาง อ. ซ่ึงเปนอดีตผูตองขัง
ที่ถูกลงโทษในขอหาท่ีมีลักษณะเชนเดียวกันนี้ จนกระทั่งเริ่มมีปญหาในการสงมอบทองคําใหกับ
ผูฝากซ้ือ ผูอํานวยการทัณฑสถานหญิงกลางจึงมีคําส่ังหามซ้ือขายทองคําภายในทัณฑสถานหญิงกลาง
เพ่ือเปนการปองปรามมิใหขาราชการทัณฑสถานหญิงกลาง ใชสถานท่ีราชการกระทําการใดๆ
แสวงหาประโยชนโดยมิชอบอันอาจไดรับโทษท้ังทางวินัยและทางอาญา และเปนการเส่ือมเสีย
แกราชการของผูถูกฟองคดีที่ ๑ เม่ือผูฟองคดีเปนขาราชการ ตําแหนง นักวิชาการอบรมและ
ฝกวิชาชีพ ๖ว สังกัดทัณฑสถานหญิงกลาง ยอมท่ีจะตองทราบถึงปญหาท่ีเกิดข้ึนภายใน
ทัณฑสถานหญิงกลางซึ่งเปนสถานท่ีงานของตนเอง รวมถึงคําส่ังของผูบังคับบัญชาที่หามซื้อขาย

แนวคาํ วินจิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๔)
ทองคําภายในทัณฑสถานหญิงกลาง และผูฟองคดีสมควรที่จะตองปฏิบัติตามคําสั่งโดยไมเขาไป
เก่ียวของกับการซ้ือขายทองคําดังกลาว แตผูฟองคดีกลับไปพูดชักชวนใหขาราชการทัณฑสถานหญิงกลาง
เช่ือวายังสามารถซ้ือทองคําผานตนเองได โดยอางวารูจักกับนาง ร. ซ่ึงเปนหุนสวนรายใหญ
รานทอง จ. มีเจาของเปนนายกสมาคมทองคําแหงประเทศไทย ทําใหไดสิทธิในการส่ังซ้ือทองได
ในราคาบาทละ ๗,๕๐๐ ถึง ๑๐,๐๐๐ บาท และยังอางวานาง ร. มีฐานะดี ทํางานท่ีศาลแขวง
พระนครเหนือ จึงนาเช่ือถือ ซ่ึงการพูดขอความดังกลาวเปนการยืนยันวา ขาราชการกรมราชทัณฑ
ยังสามารถซื้อทองคําไดในราคาถูก ทั้งที่ในเวลาน้ันการซ้ือขายทองคําของนาง ร. กับพวก
เริ่มมีปญหาการสงมอบแลว การแสดงขอความดังกลาวจึงเปนแสดงขอความอันเปนเท็จ
แตเมื่อผูเสียหายที่ฝากผูฟองคดีซื้อทองคําตางใหการตอคณะกรรมการสอบสวนตรงกันวา ไดฝาก
ผูฟองคดีซ้ือทองคําเน่ืองจากเช่ือวาสามารถซื้อทองคําไดในราคาถูกเพราะการรูจักกับหุนสวนรานทอง
โดยไดนัดพบกับผูฟองคดีหรือจาสิบเอก ว. สามีของผูฟองคดีในสถานที่ตางๆ เพ่ือสงมอบเงิน
คาทองคาํ แตเ มอ่ื ถงึ กาํ หนดเวลาสง มอบทองคํา ผูฟองคดีกลบั ไมไ ดนําทองคํามามอบใหแตอยางใด
โดยอางวาไดมอบเงินใหกับนาง ร. ไปแลว แตนาง ร. ยังไมไดสงมอบทองคํามาให นอกจากน้ี
นาง ส. พยานและผูเสียหาย ไดเดินทางไปศาลอาญาในคดีที่มีการฟองนาง ส. และนาง ร.
เปนจําเลย และไดพบกับนาง ร. จึงสอบถามเกี่ยวกับเงินฝากซื้อทองคํา ซึ่งนาง ร. ปฏิเสธวา
ไมเคยไดรับเงินจากผูฟองคดี ผูเสียหายไดเรียกใหผูฟองคดีมายืนยันตอหนานาง ร. แตผูฟองคดี
กลับเดินไปรับโทรศัพทแลวเดินหายไป โดยอางในภายหลังวารีบกลับมาทํางานและหากอยูพูดจากัน
ตอไปอาจระงับอารมณไมอยูเพราะนาง ร. ไดใหการวาไมรูจักและไมเคยรับเงินจากผูฟองคดี น้ัน
เห็นวา ผูฟองคดีไดใหการตอคณะกรรมการสอบสวนวา นอกจากที่ไดรับฝากเงินจากผูเสียหาย
เพ่ือนําไปใหนาง ร. ซื้อทองคําแลว ผูฟองคดียังเปนผูเสียหายจากการฝากนาง ร. ซ้ือทองคําดวย
แตเม่ือผูฟองคดีไดพบนาง ร. ที่ศาลอาญา ผูฟองคดีกลับไมเดินเขาไปสอบถามนาง ร. เร่ืองเงิน
คาทองคําของตนและของผูเสียหายอื่นท่ีตนรับฝาก ซึ่งผิดวิสัยของผูซึ่งตองการติดตามทวงเงิน
จากบุคคลอื่นใหชําระหนี้คืนเงินแกตน อันเปนขอพิรุธสงสัยไดวาผูฟองคดีไมไดนําเงินรับฝากไป
ฝากซือ้ ทองคํา นอกจากนี้ พยานบุคคล ไดแก สามีและบุตรสาว ท่ีผูฟองคดีอางวารูเห็นเหตุการณ
การนัดพบกันระหวางผูฟองคดีกับกลุมของนาง ร. ก็เปนบุคคลใกลชิดกับผูฟองคดี อีกท้ังสามี
ของผูฟองคดีเองก็ถูกดําเนินคดีอาญาในขอหารวมกับผูฟองคดีฉอโกงผูอ่ืน จึงมีนํ้าหนักฟงไดนอย
ขออางของผูฟองคดีวา ไดรับฝากเงินผูเสียหายและนําเงินท้ังหมดไปฝากใหนาง ร. กับพวก
ซ้ือทองคําแลว จึงฟงไมข้ึน เม่ือผูฟองคดีเปนขาราชการสังกัดกรมราชทัณฑ แตกลับมีพฤติการณ
ที่แสวงหาประโยชนจากการแสดงขอความอันเปนเท็จวาสามารถซ้ือทองคําไดในราคาถูกท้ังที่
ในเวลาน้ันการซ้ือขายทองคําของนาง ร. กับพวกเริ่มมีปญหาการสงมอบแลว อีกท้ัง
เมื่อผูอํานวยการทัณฑสถานหญิงกลาง ซึ่งเปนผูบังคับบัญชาชั้นตนของผูฟองคดีไดมีคําส่ังหาม
มิใหมีการซ้ือขายทองคําในสถานท่ีราชการ ผูฟองคดีก็หลีกเล่ียงคําสั่งดังกลาวโดยการนัดหมาย
ผูเสียหายไปรับฝากเงินซื้อทองคําในสถานที่ตางๆ นอกสถานที่ราชการ การกระทําของผูฟองคดี
ดงั กลาวมคี วามเช่ือมโยงกับอดตี ผูต องขงั ท่กี ระทาํ ผิดอาญาลกั ษณะเดยี วกนั และเมื่อมีการทวงถาม

แนวคาํ วนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๕)
ถึงเงินรับฝากซื้อทองคํา ผูฟองคดีกลับบายเบ่ียงวาไดมอบเงินดังกลาวใหกับนาง ร. นาง อ. หรือ
นาง ส. โดยไมไดแสดงความกระตือรือรนติดตามเงินคืนจากบุคคลตางๆ เพื่อแสดงใหเห็นถึง
ความบริสุทธ์ิใจของผูฟองคดีวาเปนเพียงผูรับฝากเงินเทาน้ัน การกระทําของผูฟองคดีเปนผล
ใหตองถูกดําเนินคดีอาญาในขอหาฉอโกง กรณีจึงถือวาผูฟองคดีไดกระทําการอันมีพฤติการณ
ไมรักษาช่ือเสียงของตน และไมรักษาเกียรติศักด์ิของตําแหนงหนาที่ราชการของตน และ
ทําใหภารกิจตามอํานาจหนาท่ีตามกฎหมายของกรมราชทัณฑเสียหาย อันไดช่ือวาเปนผูประพฤติช่ัว
อยางรายแรง ตามมาตรา ๙๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําส่ังลงวันที่ ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ตามมติ อ.ก.พ. กรมราชทัณฑ
ในการประชุมเม่ือวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๓ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการต้ังแตวันที่
๔ กันยายน ๒๕๕๒ จึงเปนการลงโทษตามความรายแรงแหงกรณีและชอบดวยกฎหมายแลว
เม่ือฟงเปนท่ียุติไดวาคําส่ังลงวันท่ี ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ชอบดวยกฎหมายแลว การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําวินิจฉัยลงวันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ยกอุทธรณ
ของผูฟ อ งคดี จงึ ชอบดวยกฎหมายเชน กนั

กรณีผูฟองคดีอางวา การลงมติของ อ.ก.พ. กรมราชทัณฑ เมื่อวันท่ี ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒
ใหไลผูฟองคดีออกจากราชการ เปนมติที่ไมชอบดวยกฎหมาย น้ัน เมื่อการลงมติดังกลาว
มีอนุกรรมการนอ ยกวากงึ่ หน่งึ ของจํานวนอนุกรรมการทั้งหมด การพิจารณาและลงมติไลผูฟองคดี
ออกจากราชการจงึ ไมช อบดว ยกฎหมาย ตามมาตรา ๗๙ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการ
ทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ดังน้ัน การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่งลงวันท่ี ๔ กันยายน ๒๕๕๒
ไลผูฟองคดีออกจากราชการนับแตวันที่ออกคําสั่ง คือ วันท่ี ๔ กันยายน ๒๕๕๒ ตามมติ อ.ก.พ.
กรมราชทัณฑ เม่ือวันท่ี ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๒ จึงไมชอบดวยกฎหมายดวย ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
จึงมีอํานาจตามมาตรา ๔๙ วรรคหนึ่ง ประกอบมาตรา ๕๐ วรรคหน่ึง แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน
ที่จะเพิกถอนคําส่ังท่ีไมชอบดวยกฎหมายดังกลาวได ดังน้ัน การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังลงวันท่ี
๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ยกเลิกคําส่ังลงวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๕๒ จึงชอบดวยกฎหมายแลว และ
เมอื่ ขอเทจ็ จริงปรากฏวา อ.ก.พ. กรมราชทัณฑไดพิจารณาเร่ืองของผูฟองคดีอีกคร้ังในการประชุม
เม่ือวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๓ และไดมีมติไลผูฟองคดีออกจากราชการ โดยในการประชุมครั้งน้ี
ไมปรากฏวา มีขอบกพรอ งท่ีจะเปนเหตุใหม ตไิ มช อบดวยกฎหมาย การท่ผี ถู ูกฟองคดีที่ ๑ ไดมีคําสั่ง
ไลผ ฟู อ งคดอี อกจากราชการตามมติ อ.ก.พ. กรมราชทัณฑ ในการประชุมเม่ือวันท่ี ๓๑ มีนาคม ๒๕๑๓
จึงเปนการดําเนินการตามมาตรา ๑๐๔ วรรคสอง (๒) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยชอบแลว
สวนกรณีที่ผูฟองคดีอางวา การมีคําส่ังไลผูฟองคดีออกจากราชการโดยมีผลตั้งแตวันที่
๔ กันยายน ๒๕๕๒ เปนการออกคําสั่งไลออกจากราชการยอนหลัง จึงไมชอบดวยกฎหมาย น้ัน
เห็นวา แมคดีนี้จะรับฟงไดวา คําสั่งลงวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๕๒ ท่ีไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ต้ังแตวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๕๒ จะเปนคําสั่งที่ไมชอบดวยกฎหมายก็ตาม แตคําส่ังดังกลาว
ก็ยงั มีผลบงั คบั อยูตราบเทา ทีย่ งั ไมมีการเพกิ ถอน ตามมาตรา ๔๒ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติ

แนวคําวินิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๖)
ราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ เม่ือตอมามีเหตุที่จะตองมีคําสั่งไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ใหม ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ก็ชอบที่จะมีคําส่ังยอนหลังไปถึงวันออกจากราชการตามคําส่ังเดิมได
ตามขอ ๖ (๔) ของระเบียบ ก.พ. วาดวยวันออกจากราชการของขาราชการพลเรือนสามัญ
พ.ศ. ๒๕๓๕ ดังน้ัน การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่งลงวันท่ี ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ไลผูฟองคดี
ออกจากราชการโดยใหม ผี ลตง้ั แตวันที่ ๔ กันยาน ๒๕๕๒ จงึ ชอบดว ยกฎหมายแลว

สวนที่ผูฟองคดีโตแยงวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่งลงโทษไลผูฟองคดีออกจาก
ราชการโดยไมรอผลคดีอาญา และเม่ือศาลไดมีคําส่ังจําหนายคดีอาญาออกจากสารบบความ
หมดแลว กรณีจึงถือวาผูฟองคดีไมไดกระทําความผิดตามที่ถูกกลาวหา เห็นวา ในการดําเนินคดี
อาญาและการดําเนินการทางวินัย มีข้ันตอนและกระบวนการแตกตางกัน กลาวคือ ในการ
ดําเนินการคดีอาญานั้นมุงประสงคท่ีจะควบคุมการกระทําของบุคคลในสังคมมิใหกระทําการ
ท่ีกฎหมายกําหนดวาเปนความผิดอาญา เพ่ือคุมครองสังคมโดยรวมใหมีความสงบสุข และ
นําผูกระทําผิดมาลงโทษตามกฎหมาย โดยจะตองมีพยานหลักฐานปรากฏชัดแจงปราศจาก
ขอ สงสัยวา ไดก ระทําความผิดจรงิ แตการดําเนินการทางวนิ ยั นั้น เปนมาตรการเพอื่ มุงทจ่ี ะปองกันและ
ปราบขาราชการที่ฝาฝนขอหามตามกฎหมายและระเบียบ โดยวิธีการลงโทษทางวินัย
ซึ่งผูบังคับบัญชามีดุลพินิจพิจารณาจากหลักฐานและพฤติการณตามที่ปรากฏในสํานวน
การสอบสวนของคณะกรรมการสอบสวน ดังน้ัน การดําเนินการทางวินัยขาราชการจึงมิตอง
รอฟงผลในคดีอาญาแตอยางใด

พิพากษายกฟอง

คาํ พิพากษาศาลปกครองสงู สุดท่ี ฟ.๒๑/๒๕๖๓
ผูฟอ งคดฟี องวา ผฟู อ งคดีเปนขาราชการพลเรอื นสามญั ตําแหนงนิติกรชํานาญการพิเศษ

สํานักงานบังคบั คดีจังหวัดสุรินทร สังกัดกรมบังคับคดี เม่ือวันท่ี ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๔ ผูถูกฟองคดีที่ ๑
(อธบิ ดกี รมบงั คับคด)ี มคี ําส่ังลงวันที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๔ ลงโทษภาคทัณฑผูฟองคดี กรณีกระทําผิดวินัย
ไมรายแรง ฐานไมใ หความเปน ธรรมแกป ระชาชนผตู ิดตอ ราชการเกี่ยวกับหนาที่ของตน และฐานดูหม่ิน
เหยียดหยาม กดข่ี หรือขมเหงประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๒ (๘) และมาตรา ๘๓ (๙)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ กรณีเม่ือคร้ังผูฟองคดีปฏิบัติหนาท่ีในตําแหนง
ผูอํานวยการสํานักงานบังคับคดีจังหวัดสุรินทร สาขารัตนบุรี มีประกาศเจาพนักงานบังคับคดี
สํานักบังคับคดีจังหวัดสุรินทร สาขารัตนบุรี เรื่อง ประกาศใหมีการขายทอดตลาดทรัพยสิน
ลงวันท่ี ๑๙ ตุลาคม ๒๕๕๒ ขายทอดตลาดท่ีดินตามโฉนดที่ดินเลขท่ี ๑๙๑๒๗ ตําบลไพรขลา
อําเภอชมุ พลบรุ ี จงั หวัดสุรินทร โดยในการขายทอดตลาดมีนาย ห. ลงช่ือเขาสูราคาเพียงรายเดียว
และเสนอราคาสูงสุดเปนเงิน ๓,๐๐๐ บาท โดยโจทกและจําเลยไมไดมาดูแลการขายทอดตลาด
แตอยางใด ทําใหไมสามารถจะคัดคานราคาท่ีมีผูเสนอราคาได เจาพนักงานบังคับคดีเห็นวาราคา
ท่ีเสนอเปนราคาสมควรขายจึงเคาะไมขายใหแกนาย ห. โดยไมขออนุมัติจากผูฟองคดีกอน
ระหวางที่ผูซ้อื ทรพั ยรอรับหนังสือโอนกรรมสิทธิ์ ผูฟองคดีขอใหเจาพนักงานบังคับคดีเรียกผูซ้ือทรัพย

แนวคาํ วินจิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๗)
เขา พบเพอ่ื ช้ีแจงเหตุผล นาย ห. พรอมกบั นาย ก. ผรู องเรยี น เขา พบผูฟอ งคดี ซ่งึ ผูฟองคดีช้ีแจงให
บุคคลท้ังสองทราบวา เจาพนักงานบังคับคดีขายทอดตลาดไปในราคาที่ตํ่ากวาหนี้ตามคําพิพากษามาก
และเปนการขายคร้ังแรก ประกอบกับมีผูเสนอราคาเพียงรายเดียว อาจทําใหราชการและคูความ
เสยี หายได และเปนการไมชอบดวยกฎหมาย จากนั้นนาย ก. พูดจาตอบโตเก่ียวกับท่ีดินแปลงดังกลาว
กับผฟู องคดี และแสดงความไมพ อใจจนเกิดการทาทายกัน ผูฟองคดีจึงใหนาย ก. ออกไปจากหอง
แตเ ม่อื ผซู ้ือทรัพยไมยนิ ยอมเพม่ิ ราคาทรัพย ผูฟองคดีจึงลงนามในหนังสือโอนกรรมสิทธิ์ใหแกผูซื้อทรัพย
โดยไมไดทํารายงานการขายทอดตลาดทรัพยใหมวาไมมีผูเขาสูราคา คณะกรรมการสอบสวนเห็นวา
การที่ผูฟองคดีเรียกผูเสนอราคาสูงสุดมาพบเพ่ือใหเพิ่มราคาสูงขึ้นอันเปนผลดีแกคูความในคดีก็ตาม
แตก็เปนการไมใหความเปนธรรมแกประชาชนผูติดตอราชการอันเกี่ยวกับหนาท่ีของตน เปนการ
กระทําผิดวินัยฐานไมใหความเปนธรรมแกประชาชนผูติดตอราชการอันเก่ียวกับหนาท่ีของตน
ตามมาตรา ๘๒ (๘) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เมื่อผูถูกฟองคดีที่ ๑
มีคําสง่ั ลงโทษภาคทัณฑผฟู องคดีในความผดิ ฐานฐานไมใหความเปนธรรมแกประชาชนผูติดตอราชการ
เก่ียวกับหนาท่ีของตน และฐานดูหม่ินเหยียดหยาม กดขี่ หรือขมเหงประชาชนผูติดตอราชการ
ตามมาตรา ๘๒ (๘) และมาตรา ๘๓ (๙) แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ผูฟองคดีไมเห็นดวย
จึงอุทธรณคําส่ังดังกลาว แตผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) เห็นวา
อุทธรณของผูฟองคดีฟงข้ึนบางสวน จึงมีคําวินิจฉัย ลงวันท่ี ๑ ตุลาคม ๒๕๕๕ ใหยกอุทธรณของ
ผูฟองคดี แตใหผูถูกฟองคดีที่ ๑ ตัดขอความที่ระบุความผิดวินัยในสวนของฐานดูหมิ่น เหยียดหยาม
กดขี่ หรือขมเหงประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๓ (๙) แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน
ออกจากคําสั่งลงโทษ ผูฟองคดีรับทราบคําวินิจฉัยอุทธรณเม่ือวันท่ี ๙ ตุลาคม ๒๕๕๕ และเห็นวา
คําสั่งลงโทษและคําวินิจฉัยดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษา
หรอื คําสั่งเพิกถอนคาํ สั่งลงวนั ที่ ๑๘ มนี าคม ๒๕๕๔ ทล่ี งโทษภาคทัณฑผฟู องคดี

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อมีกรณีรองเรียนกลาวหาวาผูฟองคดีซึ่งเปน
ขาราชการพลเรือนกระทําผิดวินัย ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซึ่งเปนผูมีอํานาจส่ังบรรจุตามมาตรา ๕๗
แหง พ.ร.บ. ระเบยี บขา ราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มคี าํ สงั่ ลงวนั ที่ ๒๖ ตุลาคม ๒๕๕๒ มอบหมายให
ผูตรวจราชการกรมประจําเขตตรวจ ตรวจสอบขอเท็จจริง ซึ่งเม่ือผูถูกฟองคดีท่ี ๑ พิจารณา
ขอเท็จจริงตามที่ไดรับรายงานในเบื้องตนแลวเห็นวา มีมูลท่ีจะกลาวหาวาผูฟองคดีกระทําผิดวินัย
จึงคําสั่งลงวันท่ี ๒๒ มีนาคม ๒๕๕๓ แตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี อันเปน
การดาํ เนินการตามมาตรา ๙๑ และมาตรา ๙๒ แหง พระราชบญั ญัตดิ งั กลา วแลว โดยการสอบสวน
ทางวินัย คณะกรรมการสอบสวนดําเนินการสอบสวนตามหลักเกณฑ วิธีการและระยะเวลา
ทกี่ าํ หนดในขอ ๑๔ ขอ ๑๕ และขอ ๒๑ ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา ซึ่งอนุโลมนํามาใชตามที่
มาตรา ๑๓๒ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ บัญญัติไว เพ่ือแสวงหาความจริง
ในเรื่องที่มีการกลาวหาและดูแลใหเกิดความยุติธรรมตลอดกระบวนการสอบสวน ทั้งนี้ ปรากฏ
ตามรายงานผลการสอบสวนวา ผูฟองคดีแจงตอคณะกรรมการสอบสวนวาไมประสงคจะยื่นคําชี้แจง

แนวคาํ วินจิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๘)
เปนหนังสือ และไมประสงคที่จะนําสืบแกขอกลาวหา และเมื่อผูฟองคดีมีหนังสือขอใหเรงรัด
การสอบสวน พรอมทั้งเสนอขอใหมีการสอบพยานบุคคลเพ่ิมเติมอีก ๓ ราย ซึ่งผูถูกฟองคดีท่ี ๑
มีคําส่ังใหคณะกรรมการสอบสวนดําเนินการสอบสวนพยานหลักฐานฝายผูฟองคดีเพ่ิมเติม และ
รายงานผลการสอบสวนเพ่มิ เตมิ ตอผถู ูกฟองคดีที่ ๑ กรณจี งึ เห็นไดวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ดําเนินการ
ทางวินัยแกผูฟองคดีเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการท่ีกฎหมายกําหนดไวแลว เมื่อขอเท็จจริง
รับฟงไดวา การขายทอดตลาดในคร้ังนี้เจาพนักงานบังคับคดีพิจารณาแลวเห็นวาราคาท่ีผูเสนอราคา
เสนอมาเปนราคาสมควรขายโจทกแ ละจาํ เลยไมม าดูแลการขายจึงถือวาไมมีผูใดคัดคาน จึงเคาะไมขาย
การขายทอดตลาดของเจาพนักงานบังคับคดีจึงชอบดวยมาตรา ๓๐๙ ทวิ แหงประมวลกฎหมาย
วิธพี จิ ารณาความแพง จนกวาเจาหนี้ตามคําพิพากษา ลูกหน้ีตามคําพิพากษาหรือบุคคลผูมีสวนไดเสีย
ในการบังคับคดียื่นคํารองตอศาลเพ่ือขอใหมีคําส่ังเพิกถอน ผูฟองคดีไมมีอํานาจท่ีจะถอนทรัพยสิน
ออกจากการทอดตลาด และมิใชหนาที่ของผูฟองคดีท่ีจะสอบถามหรือทวงติงในเร่ืองราคาทรัพย
กับผูซ้ือทรัพยแตอยางใด สวนที่เจาพนักงานบังคับคดีผูทอดตลาดมิไดรายงานใหผูฟองคดีเพ่ือขออนุมัติ
กอนเคาะไมขาย น้ัน ไมทําใหการขายทอดตลาดดังกลาวไมชอบแตอยางใด การท่ีผูฟองคดีที่เรียก
ผูซื้อทรัพยไปสอบถามเร่ืองราคาทรัพยในทํานองวาทําไมเสนอราคาแคนี้และสอบถามขอใหเพิ่มราคา
เปนเงิน ๘,๐๐๐ บาท จนเกินเลยไปถึงวาจะขอซ้ือทรัพยคืน ท้ังๆ ท่ีผูซ้ือทรัพยดําเนินการเสนอราคา
โดยถูกตองตามระเบียบและขั้นตอนในการขายทอดตลาดทรัพยสินของกรมบังคับคดีแลว แมวา
ผูฟองคดีจะมีเจตนาเพื่อจะใหราคาสูงข้ึน อันเปนผลดีแกคูความในคดีก็ตาม แตการท่ีผูฟองคดี
มฐี านะเปนผูอาํ นวยการสาํ นกั งาน ซ่ึงมีหนาที่ตองบริหารราชการเก่ียวกับการบังคับคดีใหบรรลุผล
ตองมีความเปนกลาง มีความเสมอภาค และเปนธรรมแกทุกฝายไมวาจะเปนคูความในคดี บุคคลภายนอก
ที่เขาไปมีสวนเก่ียวของ และในฐานะผูบังคับบัญชาซ่ึงควรตองประพฤติตนใหเปนแบบอยางที่ดี
แกผูใตบังคับบัญชา การพูดในลักษณะดังกลาวยอมกอใหเกิดความเขาใจผิดแกประชาชนผูมาใช
บริการไดง าย การกระทําของผูฟองคดีจึงเปนการแสดงออกถึงการไมใหความเปนธรรมแกนาย ห.
ผูซ้ือทรัพย และไมพึงปฏิบัติในฐานะท่ีเปนขาราชการสังกัดกรมบังคับคดี การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑
ซ่ึงเปนผูมีอํานาจส่ังบรรจุตามมาตรา ๕๗ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
พิจารณารายงานการสอบสวนแลวเห็นวา ผูฟองคดีกระทําผิดวินัยไมรายแรงฐานไมใหความเปนธรรม
แกประชาชนผูตดิ ตอ ราชการอนั เกี่ยวกบั หนา ทขี่ องตนตามมาตรา ๘๒ (๘) แหง พระราชบัญญัติดังกลาว
จึงมีคําสั่งลงวันที่ ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๔ ลงโทษภาคทัณฑผูฟองคดีซึ่งเปนระดับโทษเบาที่สุด
จึงเหมาะสมแกกรณีความผิด และไมปรากฏวาผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ใชดุลพินิจโดยไมชอบดวยกฎหมาย
คําสั่งลงโทษดังกลาวเฉพาะสวนความผิดวินัยไมรายแรงฐานไมใหความเปนธรรมแกประชาชน
ผมู าติดตอ ราชการเก่ียวกับหนาท่ีของตนตามมาตรา ๘๒ (๘) แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน จึงชอบ
ดวยกฎหมาย สวนท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๒ พิจารณาอุทธรณของผูฟองคดีแลวเห็นวา การที่ผูฟองคดี
ใชคําพูดไมสุภาพออกไปหลังจากท่ีพูดโตตอบกับนาย ก. ในเรื่องท่ีขอใหนาย ห. ซ้ือทรัพยในราคา
ท่ีสูงขึ้นกวาท่ีเสนอรวมท้ังเร่ืองอ่ืนๆ ซ่ึงคําพูดของนาย ก. บางประโยคก็เปนคําพูดย่ัวโทสะผูฟองคดี
จึงถือวาคําพูดท่ีผูฟองคดีพูดกับนาย ก. วา ไอบาพูดอะไร ออกไป เปนคําพูดในขณะบันดาลโทสะ

แนวคาํ วนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๕๙)
ซ่ึงนาย ก. มีสวนยั่วยุ ที่ผูฟองคดีอางวาเปนคําพูดโดยมีเจตนาใหนาย ก. ออกไปจากหอง จึงรับฟงได
เพราะหลังจากนัน้ ผฟู องคดไี มไดกลา วถอ ยคําหรอื แสดงกริยาอาการโทสะกับนาย ก. อกี แตอยางใด
คํากลาวนี้เปนเพียงคําไมสุภาพไมสมควรกลาวกับประชาชนผูมาติดตอราชการ ไมมีเจตนาดูถูก
หรือเหยียดหยาม ถอ ยคําดงั กลา วจึงไมเปนการดูหมนิ่ เหยยี ดหยามนาย ก. จึงไมเปนความผิดวินัยฐาน
ดูหมิ่น เหยียดหยาม กดขี่ ขมเหงประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๓ (๙) แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ แตอยางไรก็ตาม การท่ีผูฟองคดีเรียกนาย ห. เขาพบและพูดขอให
เพม่ิ ราคาสงู ขน้ึ ท้ังๆ ทีผ่ ูเสนอราคาดําเนินการโดยถกู ตองตามระเบียบและขั้นตอนในการขายทอดตลาด
ทรัพยสินของกรมบังคับคดีแลว แมจะเปนผลดีแกคูความในคดีก็ตาม แตก็เปนการทําใหนาย ห.
มีภาระท่ีจะตองจายเงินเพ่ิมขึ้น เปนการไมใหความเปนธรรมแกนาย ห. ผูซ้ือทรัพยไดจากการขายทอดตลาด
จงึ เปน ความผดิ วินยั ไมรายแรงฐานไมใ หความเปน ธรรมแกประชาชนผูต ิดตอราชการเกี่ยวกับหนาที่
ของตนตามมาตรา ๘๒ (๘) แหงพระราชบัญญัติดังกลาว อุทธรณฟงข้ึนบางสวน แตไมมีผลเปลี่ยนแปลง
ระดบั โทษ โทษภาคทัณฑเหมาะสมแกกรณีความผิดแลว จึงมีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณ แตใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑
ตัดขอความที่ระบุความผิดวินัยในสวนของฐานดูหม่ิน เหยียดหยาม กดขี่ ขมเหงประชาชนผูติดตอราชการ
ตามมาตรา ๘๓ (๙) แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ออกจากคําสั่งลงโทษ ซ่ึงผูถูกฟองคดีท่ี ๑
มีคําสั่งลงวันท่ี ๒๕ ตุลาคม ๒๕๕๕ ใหตัดขอความดังกลาวออกจากคําส่ังลงวันท่ี ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๔
นอกจากที่แกไขน้ีใหเปนตามคําสั่งเดิม การพิจารณาอุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงเปนการพิจารณา
ในกรอบแหงบทบัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวของแลว และเม่ือวินิจฉัยไวขางตนแลววาเฉพาะสวน
ความผิดวินัยไมรายแรงฐานไมใหความเปนธรรมแกประชาชนผูมาติดตอราชการเก่ียวกับหนาที่
ของตนตามมาตรา ๘๒ (๘) แหงพระราชบัญญัติขางตน ชอบดวยกฎหมาย การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๒
เห็นวาผูฟองคดีกระทําผิดวินัยอยางไมรายแรงและระดับโทษทางวินัยที่ไดรับเหมาะสมแลว
จึงเปนการใชดุลพินิจโดยชอบดวยกฎหมาย คําวินิจฉัยผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันท่ี ๑ ตุลาคม ๒๕๕๕
ใหย กอุทธรณของผฟู องคดี จึงเปนคําวินิจฉยั ท่ีชอบดวยกฎหมาย

พิพากษายกฟอง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟ. ๒๒/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง เง่ือนไขการฟองคดี
หนา ๖๑

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟบ.๑๓/๒๕๖๓
ผูฟอ งคดฟี องวา ผฟู อ งคดขี ณะรบั ราชการตําแหนงเจาพนักงานธุรการชํานาญงาน

กรมบังคับคดี ไดรับความเดือดรอนเสียหายจากการที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ (อธิบดีกรมบังคับคดี)
มีคําสั่งลงวันที่ ๓ มีนาคม ๒๕๕๗ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ กรณีท่ีเม่ือครั้งผูฟองคดี
ปฏิบัติหนาท่ีในกองบังคับคดีลมละลาย ๔ มีหนาที่จัดสงคาใชจายในคดีลมละลายใหแกสํานักงาน
บังคับคดีจังหวัดตางๆ โดยในชวงเวลาระหวางเดือนเมษายน ๒๕๕๔ ถึงเดือนมิถุนายน ๒๕๕๕
กลุมตรวจสอบภายในไดตรวจสอบเอกสารรายงานการจายเช็คใหกองบังคับคดีลมละลาย ๔

แนวคําวินิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๐)
เพ่ือซ้ือธนาณัติคานําหมายแทน พบวามีการสงเงินลาชาจํานวน ๗๒๔ คดี รวมเปนเงินจํานวน
๓๓๔,๓๓๘ บาท อันเปนการไมปฏิบัติตามระเบียบการเบิกจายเงินจากคลัง การเก็บรักษาเงิน
และการนําเงินสงคลัง พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๘ การนําเงินสงคลังและฝากคลัง ขอ ๙๕ และขอ ๙๗ (๑)
และกรณีการไมสงเงินคานําหมายแทน กลาวคือ ไดมีการตรวจพบวาเจาหนาท่ีธุรการกองบังคับคดี
ลมละลาย ๔ ไดรับเช็คจากกองคลัง จํานวน ๖๐,๘๓๙ บาท ผูฟองคดีไดรับเงินสดจํานวนดังกลาว
จากเจาหนาท่ีธุรการแลว แตสํานักงานบังคับคดีจังหวัดนนทบุรียังไมไดรับเงินคานําหมายดังกลาว
ท้ังยงั พบวา มีเงนิ คา นาํ หมายแทนคา งสงจากใบสง่ั จา ย จํานวน ๗๗ คดี รวมเปนเงิน ๖๐,๐๔๑ บาท
เมอ่ื สํานกั งานบงั คับคดีจังหวัดนนทบุรีไดท วงถามคา ใชจ ายดังกลา วมายังกองบังคับคดีลมละลาย ๔
ผูฟองคดีจึงมีบันทึกช้ีแจงตอผูอํานวยการโดยยอมรับวา ไมพบหลักฐานการสงเงินคานําหมาย
ในสํานวน และผูฟองคดีไดดําเนินการสงเงินคาใชจายใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ จนครบ
ทั้ง ๗๗ คดี อันเปนการดําเนินการภายหลังจากที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังใหเจาหนาที่ตรวจสอบ
ภายในดําเนินการตรวจสอบขอเท็จจริงในเร่ืองดังกลาว พฤติกรรมของผูฟองคดีในการเบิกเงินแลว
เก็บเงินสดไวกับตนเองเปนเวลานาน กอนท่ีจะจัดสงใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัด สงผลให
สํานักงานบังคับคดีจังหวัดไดรับเงินคาใชจายลาชา และในบางคดียังไมไดรับเงินคาใชจาย ซึ่งทําให
เกดิ ความเสียหายตอระบบงานการเงินและบัญชีของกรมบังคับคดี การกระทําดังกลาวเปนความผิด
ตามมาตรา ๘๒ (๑) (๒) และ (๔) ประกอบมาตรา ๘๕ (๑) (๔) และ (๗) แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงมีคําส่ังลงวันที่ ๓ มีนาคม ๒๕๕๗ ลงโทษ
ไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ัง แตผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทักษ
ระบบคุณธรรม) ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําวินิจฉัย ลงวันท่ี ๒๕ มีนาคม ๒๕๕๘ ยกอุทธรณ ผูฟองคดี
จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําส่ังลงวันที่ ๓ มีนาคม ๒๕๕๗
ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการและคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่
๒๕ มีนาคม ๒๕๕๘ ที่ใหยกอุทธรณ เห็นวา คดีนี้ผูอํานวยการกองบังคับคดีลมละลาย ๔ ไดรับ
แจงจากเจาหนาที่กองคลังวา กองบังคับคดีลมละลาย ๔ มีเจาหนาท่ีเบิกเงินคาใชจายในคดีลมละลาย
จัดสงใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ ลาชา จึงขอใหกองบังคับคดีลมละลาย ๔ ดําเนินการ
ตรวจสอบ ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซ่ึงเปนผูบังคับบัญชาผูมีอํานาจสั่งบรรจุและแตงต้ังตามมาตรา ๕๗
วรรคหน่ึง (๑๐) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ จึงมีคําส่ังใหหนวยงาน
ตรวจสอบภายในกรมบังคับคดีตรวจสอบขอเท็จจริงตามมาตรา ๙๐ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติ
ดังกลาว ผลจากการตรวจสอบพบวา ระหวางวันที่ ๑ เมษายน ๒๕๕๔ ถึงวันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๕
ผูฟองคดีมีการเบิกเงินคาใชจายในคดีเพ่ือจัดสงไปยังสํานักงานบังคับคดีจังหวัดนนทบุรี เม่ือวันที่
๒๖ มีนาคม ๒๕๕๕ จํานวน ๖๐,๘๓๙ บาท แตเม่ือตรวจสอบพบวาสํานักงานบังคับคดีจังหวัดนนทบุรี
ยังไมไดมีการรับเงินคาใชจายดังกลาวแตอยางใด และยังพบวามีเงินคาใชจายในคดีคางจัดสงจาก
ใบสั่งจายเปนเงินจํานวน ๖๐,๐๔๑ บาท ไปยังสํานักงานบังคับคดีกรุงเทพมหานคร ๓ ในวันที่
๒๖ มีนาคม ๒๕๕๕ เชนเดียวกัน จึงแจงใหกองบังคับคดีลมละลาย ๔ และผูถูกฟองคดีที่ ๑
เพ่ือพิจารณา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ พิจารณาแลวเห็นวา พฤติการณของผูฟองคดีไดเบิกและรับเงิน

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๑)
จากเจาหนาท่ีแลวไดเก็บเงินสดไวกับตนเปนเวลานานกอนที่จะจัดสงใหสํานักบังคับคดีจังหวัด
โดยกระทําอยางตอเนื่องอันเปนการ ปฏิบัติงานไมเปนไปตามระเบียบการเบิกจายเงินจากคลัง
การเก็บรักษาเงินและการนําเงินสงคลัง พ.ศ. ๒๕๕๑ ขอ ๔ ขอ ๙๕ และขอ ๙๗ (๑) กรณีมีมูล
อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรงตามมาตรา ๙๑ วรรคสอง มาตรา ๙๓ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ.
ระเบยี บขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มคี าํ ส่ังลงวนั ที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๕๕ แตงต้ังคณะกรรมการ
สอบสวนวินัยอยางรายแรง และตอมาคณะกรรมการสอบสวนไดแจงและอธิบายขอกลาวหา
ใหผูฟองคดีทราบตามแบบบันทึกการแจงและรับทราบขอกลาวหา (แบบ สว.๒) เม่ือวันท่ี
๑๘ ธันวาคม ๒๕๕๕ ตามขอ ๑๔ ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน
พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา และผูฟองคดี
ไดมีหนังสือลงวันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ ชี้แจงพรอมแสดงพยานหลักฐานแกขอกลาวหา
ตอคณะกรรมการสอบสวน คณะกรรมการสอบสวนไดดําเนินการรวบรวมพยานหลักฐาน
ที่เกี่ยวของกับขอกลาวหา โดยสอบปากคําบุคคลที่เกี่ยวของกับการเบิกจายเงินและสงเงิน
คาใชจายในคดีจัดสงใหแกสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ และไดแจงขอกลาวหาและ
สรุปพยานหลักฐานท่ีสนับสนุนขอกลาวหาตามขอ ๑๕ ของกฎ ก.พ. ฉบับดังกลาว ใหผูฟองคดีทราบ
ผูฟองคดีไดลงลายมือชื่อรับทราบขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐาน ปรากฏตามแบบบันทึก
การแจงและรับทราบขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหา (แบบ สว.๓)
เมื่อวันท่ี ๒๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖ ผูฟองคดีไดมีหนังสือลงวันที่ ๑๘ เมษายน ๒๕๕๖ ชี้แจงพรอม
แสดงพยานหลักฐานสนับสนุนแกขอกลาวหาตอคณะกรรมการสอบสวน คณะกรรมการสอบสวน
ไดมีหนังสือลงวันที่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๖ รายงานผลการสอบสวนตอผูถูกฟองคดีที่ ๑
เพื่อพิจารณาตอไปตามมาตรา ๙๓ วรรคหน่ึง มาตรา ๙๕ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบกับขอ ๕ ขอ ๑๒ วรรคหนึ่ง ขอ ๑๔ วรรคหนึ่ง และขอ ๑๕
วรรคหน่ึง ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา จากขอเท็จจริงดังกลาวเห็นไดวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
ไดดาํ เนินการสอบสวนวินยั อยางรา ยแรงผูฟองคดีเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการตามที่กฎหมาย
กําหนดไวแ ลว เมื่อคณะกรรมการสอบสวนวนิ ัยรายแรง ไดส อบสวนแลวพบวา ในชวงระหวางวันท่ี
๑ เมษายน ๒๕๕๔ ถึงวันที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๕ ผูฟองคดีไดรับเงินคาใชจายในคดีจากกองคลัง
เพื่อจัดสงเงินคาใชจายในคดีใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ แลว เก็บเงินสดไวโดยมิได
จัดสงเงินคาใชจายในคดีใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ เกินกวาสิบหาวันทําการ นับจาก
วันรับเงินจากคลัง ลาชาอีก ๗๒๔ คดี เปนจํานวนเงิน ๓๓๔,๓๓๘ บาท ผูฟองคดีกระทําการแบบน้ี
อยางตอ เนือ่ งอันเปน การปฏบิ ตั หิ นาทีไ่ มเปนไปตามระเบียบการเบิกจายเงินจากคลัง การเก็บรักษาเงิน
และการนําเงินสงคลัง พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๘ การนําเงินสงคลังและฝากคลัง ขอ ๔ ขอ ๙๕
และขอ ๙๗ (๑) และ (๔) อันเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรงฐานปฏิบัติหรือละเวน
การปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบเพ่ือใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงแกผูหนึ่งผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวน
การปฏบิ ตั ิหนาทีร่ าชการโดยทุจริต ฐานกระทําการอนั ไดช อ่ื วา เปน ผปู ระพฤติช่ัวอยางรายแรง และ

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๒)
ฐานไมปฏิบัติหนาท่ีดวยความซ่ือสัตย สุจริต และเท่ียงธรรม และผูอํานวยการการกองบังคับคดี
ลมละลาย ๔ มคี ําสั่งใหผูฟอ งคดีดําเนนิ การจัดสง เงนิ คาใชจ า ยในคดใี หสาํ นักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ
ใหแลวเสร็จภายในเจ็ดวัน นับแตรับทราบคําสั่ง ผูฟองคดีทําบันทึกรายงานเสนอตอผูบังคับบัญชา
รายงานวา ผูฟองคดีไดจัดสงเงินคาใชจายในคดีไปใหสํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ เรียบรอยแลว
ซึ่งความจริงผฟู องคดยี ังไมจัดสง เงินคาใชจายในคดไี ปใหส ํานักงานบังคับคดีจังหวัดตางๆ เสร็จเรียบรอย
ตามท่ีบันทึกรายงานแตอยางไร อันเปนรายงานเท็จเสนอตอผูบังคับบัญชา เปนความผิดฐาน
ไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการ และฐานไมปฏิบัติ
ตามคําสั่งของผูบังคับบัญชาซึ่งส่ังในหนาที่ราชการโดยชอบดวยกฎหมายและระเบียบของทางราชการ
อันเปนความผิดวินัยตามมาตรา ๘๒ (๑) (๒) และ (๔) ประกอบมาตรา ๘๕ (๑) (๔) และ (๗)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ คณะกรรมการสอบสวนวินัยรายแรง
จึงรายงานเสนอความเหน็ ตอ ผถู กู ฟองคดีที่ ๑ วา เห็นสมควรใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ผูถ กู ฟองคดที ี่ ๑ ไดม ีหนังสือลงวนั ที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๕๗ พรอ มความเห็นของคณะกรรมการสอบสวน
นําเสนอ อ.ก.พ. กรมบังคับคดีเพื่อพิจารณาตอไป อ.ก.พ. กรมบังคับคดี ในการประชุมเมื่อวันที่
๗ กุมภาพันธ ๒๕๕๗ มีมติเปนเอกฉันทเห็นชอบตามความเห็นของคณะกรรมการสอบสวน
ใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการเปนไปตามมาตรา ๙๗ วรรคหน่ึง แหงพระราชบัญญัติดังกลาว
จึงเปนการใชดุลพินิจที่ชอบดวยกฎหมาย ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําสั่งลงวันท่ี ๓ มีนาคม ๒๕๕๗
ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ตามมติ อ.ก.พ. กรมบังคับคดี เปนไปตามมาตรา ๙๗ วรรคสอง
แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ดังนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังลงวันท่ี ๓ มีนาคม ๒๕๕๗
ลงโทษไลผูฟอ งคดีออกจากราชการ และผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําวินิจฉัยอุทธรณ ลงวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๕๕๘
ใหย กอทุ ธรณของผูฟองคดี จึงเปน การกระทาํ ท่ีชอบดว ยกฎหมาย

พิพากษายกฟอง

คําพพิ ากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๑๗/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา ผูฟองคดีรับราชการตําแหนงนักวิชาการอบรมและฝกวิชาชีพ

ชํานาญการ งานดานพอบาน สังกัดสถานพินิจและคุมครองเด็กและเยาวชนจังหวัดนครพนม
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) ไดมีคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัย
อยางไมรายแรงแกผูฟองคดี กรณีถูกกลาวหาวาใชไมหวายเฆี่ยนตีลงโทษเด็กและเยาวชนท่ีอยู
ในความควบคุม จากนั้น ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ (อธิบดีกรมพินิจและคุมครองเด็กและเยาวชน)
ไดมีคําสั่งลงโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดีรอยละ ๔ เปนเวลาสองเดือน ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ัง
แตผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดมีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณของผูฟองคดี ผูฟองคดีเห็นวา คําส่ังลงโทษ
ตัดเงินเดือนผูฟองคดีไมชอบดวยกฎหมาย เนื่องจากไดมีหนังสือคัดคานคณะกรรมการสอบสวนวินัย
ทั้งคณะ แตผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีมติยกคําคัดคานเม่ือพนระยะเวลาที่กฎหมายกําหนด นอกจากน้ี
คณะกรรมการสอบสวนวินัยไมเปนกลาง ไมมีการแจงพยานหลักฐานอ่ืนที่เก่ียวของกับขอกลาวหา
ใหผูฟองคดีทราบ การลงโทษวินัยมีความลาชาเกินสมควร อัตราโทษที่ไดรับไมเหมาะสม

แนวคําวินจิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๓)
ไมเปนธรรมและเกินกวาเหตุเม่ือเทียบกับขาราชการรายอ่ืน ตลอดจนผูลงนามในคําสั่งดังกลาว
ไมใชผูมีอํานาจ ผูฟองคดีจึงนําคดีมาย่ืนฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําส่ังของ
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ท่ีลงโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดีรอยละ ๔ เปนเวลาสองเดือน และคืนเงินที่ตัดไป
ตามคําส่ังดังกลาวแกผูฟองคดี และเพกิ ถอนคาํ วินิจฉยั อุทธรณของผูถกู ฟองคดที ่ี ๒

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
ไดรับหนังสือคัดคานคําสั่งแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยไมรายแรงในวันท่ี ๗ พฤษภาคม ๒๕๕๖
การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีหนังสือ ลงวันท่ี ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖ แจงผลการพิจารณา
โดยยกคําคัดคานใหผูฟองคดีทราบ จึงเปนการพิจารณาคําคัดคานภายในสิบหาวันนับแตวันท่ี
ไดรับหนังสือคัดคานดังกลาวแลว สวนผูฟองคดีจะไดรับหนังสือแจงผลการคัดคานเมื่อใด
เปนเพียงข้ันตอนการแจงผลการพิจารณา ไมมีผลกระทบตอกําหนดเวลาการพิจารณาคําคัดคาน
ที่กําหนดตามขอ ๘ วรรคสาม ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน
พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณาแตอยางใด
สวนท่ีผูฟองคดีอางวา คณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางไมรายแรงมีลักษณะไมเปนกลาง นั้น
เมื่อไมมีพยานหลักฐานใดมาสนับสนุนท่ีจะทําใหเช่ือไดวา คณะกรรมการสอบสวนวินัยมีสาเหตุ
โกรธเคืองกับผูฟองคดี และไมปรากฏวา คณะกรรมการสอบสวนวินัยท้ังคณะไดรูเห็นเหตุการณ
ในขณะกระทําการตามเรื่องท่ีกลาวหา หรือมีประโยชนไดเสียในเรื่องที่สอบสวน หรือเปนคูสมรส
บุพการี ผูสืบสันดาน หรือเปนพ่ีนองรวมบิดาหรือรวมมารดาหรือรวมบิดาหรือมารดาเดียวกันกับ
ผูฟองคดี หรือมีเหตุอื่นซ่ึงอาจทําใหการสอบสวนเสียความเปนธรรมแตอยางใด จึงรับฟงไมไดวา
คณะกรรมการสอบสวนวินัยมีเหตุท่ีมีสภาพรายแรงท่ีอาจทําใหการพิจารณาทางปกครองไมเปนกลาง
ตามขอ ๘ ของกฎ ก.พ. ฉบบั ดงั กลา ว สวนการแจงขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุน
ขอกลาวหา ตลอดจนการรับฟงพยานหลักฐานไดดําเนินการโดยชอบดวยกฎหมายตามขอ ๑๔
ขอ ๑๕ ขอ ๒๐ และขอ ๒๑ ของกฎ ก.พ. ฉบับเดยี วกันแลว

เม่ือผูฟองคดีดํารงตําแหนงนักวิชาการอบรมและฝกวิชาชีพชํานาญการ
ผูถ กู ฟอ งคดที ่ี ๑ จึงเปนผูมีอํานาจออกคําสั่งลงโทษทางวินัยแกผูฟองคดี เม่ือคําส่ังลงโทษทางวินัย
ตัดเงินเดือนผูฟองคดีออกโดยนาย ส. รองอธิบดีรักษาราชการแทนผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซ่ึงมีอํานาจหนาท่ี
เชนเดียวกับผูถูกฟองคดีที่ ๑ ตามมาตรา ๔๘ วรรคหนึ่ง แหง พ.ร.บ. ระเบียบบริหารราชการ
แผนดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ ดังน้ัน คําสั่งลงโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดี จึงออกโดยเจาหนาท่ีผูมีอํานาจ
ตามมาตรา ๕๗ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา
กอนการออกคําสั่งลงโทษแกผูฟองคดี ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไดพิจารณาสํานวนการสอบสวนของ
คณะกรรมการสอบสวนวินัย ซึ่งคณะกรรมการสอบสวนวินัยมีความเห็นวา ผูฟองคดีกระทําผิด
ตามทถี่ กู กลาวหาจรงิ และยงั มีความผิดฐานทํารายรางกายเด็กและเยาวชนตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา ๒๙๕ แตผูถูกฟองคดีที่ ๑ เห็นวา ผูฟองคดีมิไดมีเจตนาทํารายรางกายเด็กและเยาวชน
แตเปน การลงโทษเด็กและเยาวชนโดยไมมีอาํ นาจ เปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติ
หนาที่ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี และ

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๔)
นโยบายของรัฐบาลตามมาตรา ๘๒ (๒) และมาตรา ๘๔ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ และไดนําเหตุอันควรลดหยอนโทษมาพิจารณาประกอบการใชดุลพินิจในการลงโทษ
ผูฟองคดีดวยแลว คําสั่งลงโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดีรอยละ ๔ เปนเวลาสองเดือน จึงเปน
การใชดุลพินิจโดยชอบแลว การที่ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ังลงโทษดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ และ
ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดมีคําวินิจฉัยยกอุทธรณของผูฟองคดี โดยอาศัยขอเท็จจริงอยางเดียวกัน
จึงเปนคําส่ังท่ีชอบดวยกฎหมายเชนกัน และโดยที่ระยะเวลาการดําเนินการสอบสวนตามขอ ๑๒
ของ กฎ ก.พ. ฉบับขางตน เปนเพียงระยะเวลาเรงรัดใหคณะกรรมการสอบสวนวินัยดําเนินการ
สอบสวนใหแลวเสร็จ มิใชระยะเวลาบังคับท่ีหากไมปฏิบัติภายในกําหนดเวลาดังกลาวจะสงผลตอ
ความไมชอบดวยกฎหมายของคําสั่งลงโทษทางวินัย ดังนั้น แมคําส่ังลงโทษทางวินัยผูฟองคดี
ลาชาไปบาง แตก็ไมใชเหตุที่ทําใหคําส่ังลงโทษทางวินัยไมชอบดวยกฎหมายแตอยางใด และแมวา
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไดลงโทษตัดเงินเดือนขาราชการรายอ่ืนท่ีใชเทาและมือทํารายรางกายเด็กและ
เยาวชนในอัตราเดียวกันกับการลงโทษผูฟองคดีก็ตาม แตการกระทําดังกลาวอยูในฐานความผิดวินัย
อยางไมร า ยแรง ซง่ึ เปน ฐานความผดิ เดียวกันกับผฟู องคดี จึงรับฟงไมไดวา การลงโทษตัดเงินเดือน
ผฟู อ งคดีรอ ยละ ๔ เปน เวลาสองเดือน เปนการกระทาํ ท่ีไมเปน ธรรมตอผูฟองคดี

พิพากษายกฟอ ง

คําพพิ ากษาศาลปกครองสูงสดุ ที่ อ.๕๑๕/๒๕๖๓
ผูฟองคดฟี องวา เม่ือครัง้ ผฟู องคดีเปน ขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนงนิติกร ๔

สังกัดผูถูกฟองคดีที่ ๒ (กรมบังคับคดี) ปฏิบัติหนาท่ีกองบังคับคดีลมละลาย ถูกผูถูกฟองคดีท่ี ๓
(อธบิ ดกี รมบังคบั คดี) ออกคําส่งั ลงวันท่ี ๑๑ มนี าคม ๒๕๔๘ แตงตั้งคณะกรรมการสอบขอเท็จจริง
และคําส่งั ลงวันที่ ๕ เมษายน ๒๕๔๘ แตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี และตอมา
ผูถูกฟองคดีที่ ๓ ออกคําสั่งลงวันที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๙ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
โดยกลาวหาวา ผูฟองคดีมีพฤติการณเรียกรับเงินจากนาย ส. ลูกหน้ีในคดีลมละลาย เพื่อเปนหลักประกัน
ในการอนญุ าตใหน าย ส. เดนิ ทางไปตา งประเทศ จํานวน ๒๐,๐๐๐ บาท ซ่ึงบรรจุในซองสีนํ้าตาลใหกับ
ผฟู อ งคดี และผูฟองคดีไดเก็บซองดงั กลาวไวใ นลิ้นชักโตะทํางานโดยมไิ ดแ จง เรื่องดังกลาวใหผูบังคับบัญชา
หรือเพ่ือนรวมงานทราบ ซึ่งเปนการกระทําที่ไมถูกตองตามแนวทางปฏิบัติท่ีตองใหเจาหนาที่ธุรการ
เปน ผรู ับคํารอ ง โดยใหวางเงินหลักประกันที่กองคลัง กรมบังคับคดี และเจาพนักงานพิทักษทรัพย
จะไมร ับหรือถือเงินหลักประกันหรือเงินคาใชจายในคดีไมวากรณีใดๆ และในวันเดียวกันนั้นนาย ส.
ไดนําเจาหนาท่ีตํารวจเขาจับกุม ณ กองบังคับคดีลมละลาย พฤติการณของผูฟองคดีฟงไดวา
เปน การกระทาํ ผดิ วนิ ยั อยา งรา ยแรง ฐานปฏบิ ตั หิ นาท่รี าชการโดยมิชอบดวยความไมซ่ือสัตยสุจริต
และเที่ยงธรรม และ อ.ก.พ. กรมบังคับคดีไดมีมติใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูฟองคดี
ไดอุทธรณคําส่ังลงโทษดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๑ (คณะกรรมการขาราชการพลเรือน (ก.พ.))
โดยผูถูกฟองคดีที่ ๔ (นายกรัฐมนตรี) พิจารณาแลวมีมติยกอุทธรณ ผูฟองคดีเห็นวา คําสั่งลงโทษ
ไลผ ูฟอ งคดอี อกจากราชการไมชอบดวยกฎหมายจึงนาํ คดมี าฟองขอใหศ าลมีคําพิพากษาหรือคําส่ัง

แนวคําวินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๕)
เพกิ ถอนคําส่ังลงวันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๔๘ เร่ือง แตงต้ังคณะกรรมการสอบขอเท็จจริง เพิกถอนคําสั่ง
ลงวนั ท่ี ๕ เมษายน ๒๕๔๘ เรอ่ื ง แตง ตงั้ คณะกรรมการสอบสวน เพิกถอนคําส่ังลงวันที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๙
เรื่อง ลงโทษไลขาราชการออกจากราชการ และเพิกถอนคําส่ังของผูถูกฟองคดีที่ ๔ ที่ยกอุทธรณ
ของผฟู องคดีตามหนังสือลงวนั ท่ี ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๑

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อพิจารณาขอกลาวอางตามคําอุทธรณของผูฟองคดีวา
คณะกรรมการสอบสวนขอเท็จจริง ไมใหโอกาสผูฟองคดีช้ีแจงอธิบายเหตุผลท่ีถูกกลาวหา สงผลให
ผูบังคับบัญชาออกคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยโดยผิดหลงและคลาดเคล่ือนไป น้ัน
เหน็ วา การสืบสวนขอเท็จจริงเปนเพียงข้ันตอนที่กฎหมายกําหนดใหผูบังคับบัญชามีอํานาจหนาท่ี
ดําเนินการแสวงหาขอเท็จจริงและพยานหลักฐานในเบื้องตนในกรณีที่มีการกลาวหาหรือสงสัยวา
ผใู ตบ งั คบั บัญชากระทําผิดวินัยแตยังไมมีหลักฐาน ท้ังน้ี เพื่อใหทราบวากรณีมีมูลสมควรที่ผูบังคับบัญชา
จะดําเนินการทางวินัยแกผูใตบังคับบัญชาตอไปหรือไมเทานั้น ไมใชการดําเนินการทางวินัย
หรอื การสอบสวนทางวินัยตามมาตรา ๑๐๒ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
ซ่ึงมีผลใชบังคับอยูในขณะน้ัน ท่ีตองแจงขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐานท่ีสนับสนุนขอกลาวหา
ใหผูถูกกลาวหาทราบ รวมท้ังตองใหโอกาสผูถูกกลาวหาไดโตแยงแสดงพยานหลักฐานของตน
แตอ ยางใด เมื่อขอเท็จจริงรับฟงไดวา ผูฟองคดีมีกรณีกลาวหาวามีพฤติการณเรียกรับเงินจากนาย ส.
ลูกหน้ีในคดีลมละลาย เพื่อเปนหลักประกันในการอนุญาตใหนาย ส. เดินทางไปตางประเทศ
ผูถูกฟองคดีที่ ๓ ในฐานะผูบังคับบัญชาของผูฟองคดี จึงมีคําสั่งแตงต้ังคณะกรรมการสอบขอเท็จจริง
เพ่ือทําการสอบขอเท็จจริงในเบื้องตนวากรณีมีเหตุอันสมควรและมีพฤติการณอื่นท่ีเกี่ยวของหรือไม
อยางไร และใหดําเนินการใหแลวเสร็จโดยเร็ว แลวรายงานผลการสอบขอเท็จจริงพรอมทั้งใหเสนอความเห็น
หรือมูลความผิดตามระเบียบท่ีเกี่ยวของเพื่อประกอบการดําเนินการตอไป การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๓
ไดสัง่ การใหคณะกรรมการสอบขอเทจ็ จรงิ ดําเนนิ การสอบขอเท็จจริงและรายงานผลการสอบขอเท็จจริง
ใหผถู กู ฟอ งคดีที่ ๓ ทราบและพิจารณา จึงเปนการดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีตามที่บัญญัติไวใน
มาตรา ๙๙ วรรคหา แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ เพื่อดําเนินการสืบสวน
ขอเทจ็ จรงิ วา กรณีมมี ูลตามทีก่ ลา วหาหรือไม เพื่อท่ีจะไดด าํ เนินการทางวินัยตอไป ตามที่บัญญัติไว
ในมาตรา ๑๐๒ แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ซ่ึงผลที่ไดรับจากการสืบสวน คือ รายงานการสืบสวน
ขอเทจ็ จริง ยังมิไดมีลกั ษณะเปน คาํ สัง่ ทางปกครองที่มีผลเปน การกระทบตอสิทธิและหนา ทข่ี องผฟู อ งคดี
ที่จะตองแจงขอกลาวหาใหผูฟองคดีทราบหรือเปดโอกาสใหผูฟองคดีไดโตแยงและแสดงพยานหลักฐาน
ของตน ตามนัยมาตรา ๓๐ แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ แตอยางใด
ดังนั้น การดําเนินการในชน้ั สบื สวนขอเทจ็ จริงของผูถูกฟองคดีท่ี ๓ และคณะกรรมการสอบขอเท็จจริง
จึงเปน ไปโดยชอบดว ยกฎหมายแลว คดีมีประเด็นท่ตี องวินิจฉัยตอไปวา การดําเนินการสอบสวนวินัย
ผูฟองคดีไดดําเนินการเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการตามที่กฎหมายกําหนดหรือไม เห็นวา
คณะกรรมการสอบสวนไดแจงสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหาเทาท่ีมีใหผูฟองคดีทราบ
โดยระบุวัน เวลา สถานท่ีและการกระทําท่ีมีลักษณะเปนการสนับสนุนขอกลาวหา อีกท้ัง ไดระบุชื่อ
พยานบุคคลซ่ึงพอที่จะเขาใจไดวาถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยกรณีใด ตามมาตราใด และการกระทํา

แนวคําวินจิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๖)
อันมีลักษณะเปนการสนับสนุนขอกลาวหาอยางไร ตามขอ ๑๕ ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐)
ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา
โดยชอบแลว ตอมา ผูฟองคดีไดมีหนังสือถึงประธานคณะกรรมการสอบสวนขอใหการช้ีแจง
ขอเท็จจริง และระบุพยานเพื่อนําสืบแกขอกลาวหา ลงวันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๕๔๘ ซ่ึงผูฟองคดี
ไดใหถ อยคําตอคณะกรรมการสอบสวนตามแบบ สว.๔ ในวนั เดียวกัน สรุปวา ผูฟองคดีไดรับทราบ
ขอกลาวหาโดยตลอดแลว ขอใหการปฏิเสธและไดช้ีแจงแกขอกลาวหาโดยระบุวัน เวลา และ
สถานท่ีเกดิ เหตุ หลงั จากนัน้ คณะกรรมการสอบสวนวินยั ไดสอบสวนพยานบุคคลรวมท้ังพิจารณา
พยานหลักฐานท่ีสนับสนุนและแกขอกลาวหาแลวเห็นวา ผูฟองคดีอาศัยตําแหนงหนาที่ราชการของตน
เรียกรับเงิน จึงเปนการปฏิบัติหนาที่ราชการโดยมิชอบ ดวยความไมซ่ือสัตยสุจริตและเที่ยงธรรม
เพื่อใหตนเองไดประโยชนอันมิควรได อันเปนการทุจริตตอหนาที่ราชการ และเปนความผิดวินัย
อยางรา ยแรง ตามมาตรา ๘๒ วรรคหน่ึง ประกอบมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งใชบังคับอยูในขณะน้ัน จึงเห็นสมควรใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
และเสนอรายงานการสอบสวนพรอมสํานวนตอผูถูกฟองคดีที่ ๓ ซ่ึงมีคําส่ังใหเสนอเรื่องให อ.ก.พ.
กรมบงั คบั คดีพิจารณา ซ่งึ ตอมาไดพ จิ ารณาแลว มีมติเปนเอกฉันทใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ผูถูกฟองคดีที่ ๓ จึงมีคําสั่งลงวันที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๙ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
จากขอเท็จจริงที่รับฟงไดขางตนถือไดวา คณะกรรมการสอบสวนไดดําเนินการสอบสวนตามรูปแบบ
ข้ันตอน หรือวิธีการอันเปนสาระสําคัญท่ีกฎหมายกําหนดไวใหสําหรับการดําเนินการทางวินัย
ตามนัยขอ ๑๔ และขอ ๑๕ ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ.
ระเบียบขา ราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา โดยชอบดวยกฎหมายแลว
คดีมีประเด็นท่ีตองพิจารณาตอไปวา คําส่ังของผูถูกฟองคดีที่ ๓ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
เปน การใชด ลุ พินจิ โดยชอบดว ยกฎหมายหรือไม เมื่อปรากฏขอเท็จจริงรับฟงไดตามรายงานการสอบสวนวา
ผูฟองคดีไดใชหนาท่ีราชการในฐานะเจาพนักงานพิทักษทรัพยดําเนินการในสํานวนคดีลมละลาย
สอไปในทางคดโกง ไมสุจริตและเท่ียงธรรม โดยนัดนาย ส. ไปเจรจาตอรองท่ีรานอาหารแหงหนึ่ง
เพ่ือใหจายเงินคาตอบแทนใหผูฟองคดี ในการที่ผูฟองคดีจะดําเนินการทําเรื่องอนุญาตใหนาย ส.
เดินทางไปตางประเทศตามที่รองขอ โดยอางวาการขออนุญาตเดินทางไปตางประเทศของนาย ส.
จะกระทําได แตนาย ส. จะตองจายคาใชจายใหแกผูฟองคดีเปนคาตอบแทนในการดําเนินการ
และผูฟองคดีไดรับเงินจากนาย ส. มาแลวบางสวน สวนที่เหลือไดนัดใหมาชําระที่กรมบังคับคดี
อันเปนวันรุงข้ึน ซ่ึงนาย ส. ไดนําเรื่องดังกลาวไปแจงความรองทุกขตอเจาพนักงานตํารวจ
และเจา พนักงานตํารวจไดทําการจับกุมผูฟองคดีท่ีกรมบังคับคดี โดยไดพบซองใสเงินในล้ินชักโตะ
ของผูฟองคดี เปนเงินจํานวน ๒๐,๐๐๐ บาท และจากการตรวจสอบธนบัตรที่อยูในซองดังกลาว
กับธนบัตรที่เจาหนาที่ตํารวจไดถายเอกสารไวกอนท่ีนาย ส. จะสงมอบใหแกผูฟองคดี ปรากฏวา
มีหมายเลขธนบัตรตรงกัน กรณีจึงมีน้ําหนักใหเชื่อไดวาผูฟองคดีมีการเรียกรับเงินจากนาย ส.
ตามท่ีถูกกลาวหาจริง ซึ่งถือเปนความผิดซ่ึงหนา และเปนหลักฐานที่มีนํ้าหนักท่ีรับฟงได พฤติการณ
แหงการกระทําของผูฟองคดีดังกลาวจึงเปนการปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยมิชอบ ดวยความไมซ่ือสัตยสุจริต

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๗)
และเท่ียงธรรม เพ่ือใหตนเองไดประโยชนอันมิควรได อนั เปน การทจุ ริตตอ หนาท่ีราชการ และเปนความผิดวินัย
อยางรายแรง ตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
ซง่ึ ใชบงั คับอยูใ นขณะนัน้ การที่ผูถูกฟองคดที ่ี ๓ มคี ําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการจึงเปน
การเหมาะสมกับกรณคี วามผดิ และชอบดวยกฎหมาย และเมอื่ คาํ สงั่ ท่ลี งโทษไลผูฟอ งคดอี อกจากราชการ
เปนคําส่ังที่ชอบดวยกฎหมาย การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๔ มีคําสั่งยกอุทธรณของผูฟองคดีตามหนังสือ
ลงวนั ท่ี ๑๓ พฤศจกิ ายน ๒๕๕๑ จงึ ชอบดว ยกฎหมายเชนกนั ทีศ่ าลปกครองช้นั ตนพพิ ากษายกฟอง นั้น
ศาลปกครองสงู สดุ เหน็ พองดว ย

พิพากษายนื

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อ.๕๖๔/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง วิธีพิจารณาคดีปกครอง
หนา ๙๗

กรณอี ืน่ ๆ
คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสงู สดุ ท่ี ฟ.๑/๒๕๖๓

ผฟู องคดฟี องวา ผฟู อ งคดีเปน อดตี พนักงานของสํานักงานคณะกรรมการการเลือกต้ัง
ไดรับความเดือดรอนหรือเสียหายจากการท่ีเลขาธิการคณะกรรมการการเลือกต้ังไดมีคําส่ัง
ลงวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๕๑ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากงาน เน่ืองจากผูฟองคดีกระทําผิดวินัย
อยางรายแรง ฐานหาผลประโยชนอันอาจทําใหเสียความเท่ียงธรรม หรือเสื่อมเสียเกียรติศักดิ์
ของตําแหนงหนาที่ของตน ตามขอ ๖๕ ของระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง วาดวย
การบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๗ และฐานกระทําการอื่นใดอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่ว
อยางรายแรง ตามขอ ๖๘ วรรคสอง ของระเบียบเดียวกัน จากกรณีที่นาย ธ. นายกเทศมนตรี
ตําบลพยุห รองเรียนกลาวโทษผูฟองคดีตอนาย พ. รองผูวาราชการจังหวัดศรีสะเกษ ประธาน
กรรมการการเลือกต้ังประจําจังหวัดศรีสะเกษวา ผูฟองคดีมีพฤติกรรมเรียกรับเงินจากบุคคลดังกลาว
จํานวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท เพื่อนําไปใหประธานกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดศรีสะเกษ
เพ่ือชวยเหลือใหนาย ธ. กับพวก หลุดพนจากขอรองเรียน ซ่ึงคณะกรรมการสอบสวนทางวินัย
ผูฟองคดี ไดกําหนดประเด็นในการสอบสวนไว ๒ ขอกลาวหา คือ ขอกลาวหาที่ ๑ ผูฟองคดี
เรียกรับเงินจากนาย ธ. เพ่ือแลกเปลี่ยนกับการใหความชวยเหลือใหพนขอกลาวหาในเรื่องที่
นาย ธ. ถูกรองเรียน โดยเรียกรับเงิน จํานวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท หรือไม และขอกลาวหาท่ี ๒
ผูฟองคดีแอบอางช่ือนาย พ. ซ่ึงเปนผูบังคับบัญชา แสวงหาผลประโยชนท่ีมิควรได หรือเพื่อสะดวก
ในการแสวงหาผลประโยชนจากนาย ธ. หรือไม ตอมา คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยมีความเห็นวา
ไมมพี ยานหลกั ฐานเพยี งพอทจี่ ะรับฟง ไดว า ผูฟ องคดไี ดร ับเงนิ จากนาย ธ. ตามขอ รอ งเรียน แตกลับ
เห็นวา ผูฟ อ งคดีมีพฤติการณเขาขายเปนพนักงานทําการหลอกลวงหรือชักจูงใหผูสมัครรับเลือกต้ัง
ซ่ึงถูกรองเรียนวากระทําการฝาฝน พ.ร.บ. การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถ่ินหรือผูบริหารทองถิ่น

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๘)
พ.ศ. ๒๕๔๕ ดวยการแอบอางชื่อของผูบังคับบัญชาระดับสูง หรือกระทําการดวยประการใดๆ
แลวเรียกรับเงินจากนาย ธ. พฤติการณเปนเรื่องรายแรงที่ทําใหเสียหายตอช่ือเสียงของสํานักงาน
คณะกรรมการการเลือกต้ังเปนอยางยิ่ง เปนความผิดวินัยฐานประพฤติชั่วอยางรายแรงตาม ขอ ๖๘
วรรคสอง ของระเบียบคณะกรรมการการเลือกต้ัง วาดวยการบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๗
เห็นควรลงโทษไลออก ผูฟองคดีเห็นวาคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยไมมีพยานหลักฐาน
ท่ีชัดเจนวาผูฟองคดีกระทําความผิดตามขอรองเรียน แตกลับมีความเห็นใหลงโทษผูฟองคดี
ผูฟอ งคดจี งึ มหี นังสอื ฉบบั ลงวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ อุทธรณคําสัง่ ดังกลาว ตอมา ผูถูกฟองคดี
(คณะกรรมการการเลอื กตั้ง) ไดม ีมติเม่ือวันท่ี ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
และมีหนังสือลงวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ แจงผลการพิจารณาอุทธรณใหผูฟองคดีทราบ
โดยผูฟองคดีรับหนังสือดังกลาวเมื่อวันท่ี ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ จึงนําคดีมาฟองขอใหศาล
มีคําพิพากษาหรือมีคําส่ังเพิกถอนคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ยกอุทธรณของผูฟองคดี และให
ผถู ูกฟอ งคดรี ับผฟู องคดีเขาเปนพนักงานหรือลูกจางของผูถูกฟองคดีในตําแหนงเดิมหรือเทียบเทา
ตําแหนงเดิม โดยใหผูฟองคดีมีสิทธิไดรับเงินเดือนและคาตอบแทนเทาเดิม เดือนละ ๓๘,๐๐๐ บาท
รวมทั้งคาครองชีพ เดือนละ ๔,๐๐๐ บาท รวมเปนเงินทั้งส้ินเดือนละ ๔๒,๐๐๐ บาท นับถัดจาก
วันท่ี ๓๐ กันยายน ๒๕๕๑ ซึ่งเปนวันท่ีผูถูกฟองคดีมีคําสั่ง จนกวาผูถูกฟองคดีจะรับผูฟองคดี
เขาเปนพนักงานหรือลูกจาง และจายเงินเดือนรวมทั้งคาตอบแทนดังกลาวใหผูฟองคดีตอไป
เห็นวา เม่ือพิจารณาขอกลาวหาท่ี ๑ ท่ีนาย ธ. กับพวกกลาวหาวา ผูฟองคดีเรียกเงินจากนาย ธ.
เปนเงินจํานวน ๓๐๐,๐๐๐ บาท โดยผูฟองคดีไดรับเงินจากนาย ธ. จํานวน ๕ คร้ัง แตคณะกรรมการ
สอบสวนทางวินัยมีความเห็นวา พยานหลักฐานมีนํ้าหนักเพียงพอใหเช่ือไดวา ผูฟองคดีไดรับเงิน
จากนาย ธ. ในวันท่ี ๑๐ สิงหาคม ๒๕๔๙ จํานวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท นอกจากนั้นอีก ๔ คร้ัง
ไมมีพยานหลักฐานที่จะรับฟงไดวานาย ธ. ไดมอบเงินใหแกผูฟองคดี โดยพยานหลักฐาน
และพฤติการณท่ีคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยเห็นวา ผูฟองคดีไดรับเงินจากนาย ธ. ในวันที่
๑๐ สิงหาคม ๒๕๔๙ คือ พยานบุคคล ไดแก นาย ธ. นาย ย. นาย ว. และนาง ท. ซ่ึงท้ังส่ีคน
เปนผูท่ีลงลายมือชื่อในหนังสือรองเรียนกลาวโทษผูฟองคดี ถึงประธานกรรมการการเลือกตั้ง
ประจําจงั หวัดศรสี ะเกษ ซึง่ ถอื เปนคกู รณี ประกอบกับพยานบุคคลท้ังสี่ใหถอยคําตรงกันวานาย ธ.
เดินข้ึนไปพบผูฟองคดีที่หองทํางานเพียงคนเดียว และไมมีพยานบุคคลอื่นที่รูเห็นเหตุการณ
หรือพยานอ่ืนใดท่ีชี้ชัดไดวาผูฟองคดีไดรับเงินจากนาย ธ. จํานวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท จริงหรือไม
คําใหการของพยานดังกลาวจึงไมอาจรับฟงเปนพยานหลักฐานในการลงโทษผูฟองคดีได
แตอยางไรก็ตาม เม่ือพิจารณาถอยคําสนทนาระหวางนาย พ. กับผูฟองคดี จากการถอดเทป
บันทึกเสียงซ่ึงผูฟองคดีใหการรับวาเปนเหตุการณท่ีผูฟองคดีไดพูดคุยสนทนากับนาย พ.
เม่ือครั้งนาย พ. เรียกผูฟองคดีเขาไปสอบถามเร่ืองที่ถูกรองเรียน โดยนาย พ. ถามวา “แลวคุณ
ไปเรียกรับเขาหรือเปลาหละ” สวนผูฟองคดีตอบวา “เขาใหหนูเองคะ หนูไมไดเรียกรอง”
และท่ีนาย พ. ถามวา “... เขาใหเงินคุณเทาไหร” และผูฟองคดีตอบวา “แสนหน่ึงคะ”
ซึ่งเมือ่ พิจารณาประกอบกับพฤตกิ ารณของผฟู อ งคดีท่ีรับทราบเร่ืองที่นาย ช. ไดมีหนังสือรองเรียน

แนวคาํ วินิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๖๙)
นาย ธ. เกี่ยวกับการยื่นบัญชีคาใชจายในการเลือกตั้งไมถูกตองตามความเปนจริง และผูฟองคดี
ใหการยอมรับวาไดโทรศัพทติดตอนาย ธ. เพื่อแจงใหทราบเกี่ยวกับเอกสารการยื่นบัญชีรายรับ
รายจายในการเลือกตั้งที่ไมเรียบรอย รวมท้ังไดนําเอกสารเกี่ยวกับคาใชจายในการเลือกตั้งของนาย ธ.
มาเปดเผยใหนาย ธ. ดู ท้ังที่ในขณะน้ันมีการแตงต้ังคณะอนุกรรมการสืบสวนสอบสวน
เพื่อดําเนินการสืบสวนสอบสวนในเร่ืองนี้แลว รวมถึงพฤติการณของผูฟองคดีท่ีไดติดตอนัดพบ
กับนาย ธ. อีกหลายครั้ง พยานหลักฐานและพฤติการณดังกลาวเพียงพอท่ีจะเช่ือไดวา ผูฟองคดี
มีพฤติการณไมสุจริต ใชอํานาจหนาที่ของตนในฐานะหัวหนางานพรรคการเมือง ซ่ึงมีหนาที่
เกยี่ วกับคาใชจายในการเลือกต้ังของผูสมัครรับเลือกตั้งนายกเทศมนตรีตําบลพยุห ในการเลือกต้ัง
เมื่อวันท่ี ๑๑ กันยายน ๒๕๔๘ แสวงหาผลประโยชนสวนตนโดยมิชอบดวยการเรียกหรือรับ
ทรัพยส ินจากนาย ธ. ผูสมัครรับเลือกตงั้ ทถ่ี กู รอ งเรียนวา ยนื่ บญั ชีคา ใชจ ายในการเลือกตั้งไมถูกตอง
เพอ่ื แลกเปลย่ี นกับการใหค วามชว ยเหลอื ใหพน จากขอกลา วหาในเร่ืองท่ีถูกรองเรียน และผูฟองคดี
ไดรับเงินจากนาย ธ. ไปแลว จํานวน ๑๐๐,๐๐๐ บาท สวนพยานหลักฐานท่ีคณะกรรมการ
สอบสวนทางวินัยเห็นวาผูฟองคดีไดแอบอางช่ือของนาย พ. ไปแสวงหาผลประโยชนท่ีมิควรได
หรือเพื่อสะดวกในการแสวงหาผลประโยชนจากนาย ธ. ตามขอกลาวหาท่ี ๒ คือ พยานบุคคล
ไดแก นาย ธ. นาย ย. และนาง ท. ซ่ึงทั้งสามคนเปนผูท่ีลงลายมือชื่อในหนังสือรองเรียนกลาวโทษ
ผูฟอง ซ่ึงถือเปนคูกรณี ประกอบกับถอยคําของนาง ท. ท้ังในชั้นสอบขอเท็จจริงและในช้ัน
สอบสวนทางวินัยท่ีระบุวา ภายหลังนาย ธ. ไดรับใบเหลือง นาย ธ. ไดมอบหมายใหตนไปพบ
ผูฟองคดีเพื่อทวงถามเรื่องเงินท่ีไดรับไปจากนาย ธ. ขัดแยงกับถอยคําตามหนังสือรองเรียน
และถอยคําของนาย ธ. ในชั้นสอบขอเท็จจริงและในช้ันสอบสวนทางวินัย ที่ระบุวา นาย ธ.
พรอมดวยนาย ว. นาย ย. และนาง ท. ไดเดินทางไปพบผูฟองคดีเพื่อขอรับเงินคืน ดังน้ัน
คําใหก ารของพยานดงั กลาวจงึ ไมอาจรับฟงเปนพยานหลักฐานในการลงโทษผูฟองคดีได อยางไรก็ตาม
เม่ือพิจารณาถอยคําสนทนาระหวางนาย พ. กับผูฟองคดี จากการถอดเทปบันทึกเสียง
ตามท่ีกลาวมาขางตน ประกอบกับพฤติการณของผูฟองคดีตามที่นาย พ. ไดใหถอยคําวา
ผูฟองคดีมักจะกลาวอางวาสนิทสนมกับตนบอยคร้ัง อีกท้ัง นาย พ. ไดแจงความดําเนินคดีอาญา
กับผูฟองคดีในขอหาหม่ินประมาทแลว ซึ่งพนักงานอัยการย่ืนฟองคดีตอศาลจังหวัดศรีสะเกษ
และศาลนําคดีเขาสูกระบวนการไกลเกลี่ย โดยผูฟองคดีไดประกาศขอขมาและขออภัยนาย พ.
ในวารสารและหนังสือพิมพทองถิ่น นาย พ. จึงถอนคํารองทุกขและศาลมีคําสั่งจําหนายคดี
ออกจากสารบบความแลว ดวยพยานหลักฐานและพฤติการณดังกลาวเพียงพอที่จะเชื่อไดวา
ผฟู อ งคดีไดแอบอา งช่ือนาย พ. ประธานกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดศรีสะเกษ เพื่อใหเกิด
ความนาเชื่อถือในการเรียกรองเงินจากนาย ธ. เปนจํานวนสูงถึงหลักแสนบาท แลกเปลี่ยน
กับการใหความชวยเหลือใหพนจากขอกลาวหาในเร่ืองที่ถูกรองเรียน เมื่อขอเท็จจริงฟงไดวา
ผูฟองคดีมีพฤติการณเรียกหรือรับผลประโยชนจากนาย ธ. ผูสมัครรับเลือกต้ังนายกเทศมนตรี
ตําบลพยุห ซ่ึงถูกรองเรียนวากระทําผิด พ.ร.บ. การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถ่ิน
พ.ศ. ๒๕๔๕ เพื่อแลกเปล่ียนกับการใหความชวยเหลือใหพนจากเรื่องท่ีถูกรองเรียน ท้ังในการเรียกรับเงิน

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๐)
หรือผลประโยชนดังกลาวยังรับฟงไดวาผูฟองคดีไดแอบอางช่ือนาย พ. ประธานกรรมการการเลือกตั้ง
ประจําจังหวัดศรีสะเกษในขณะนั้น เพื่อใหเกิดความนาเช่ือถือในการเรียกรองเงินจากนาย ธ.
ตามท่ถี ูกกลา วหาจริง การกระทําของผูฟองคดีดังกลาวจึงเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานกระทําการ
อนั ไดช่อื วาเปนผูป ระพฤติช่วั อยา งรายแรงตามขอ ๖๘ วรรคสอง ของระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง
วาดวยการบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๗ ดังนั้น การที่คณะอนุกรรมการเพื่อพิจารณา
การดําเนนิ การทางวินัยพจิ ารณารายงานการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี แลวเห็นพองกับความเห็น
ของคณะกรรมการสอบสวนทางวนิ ยั ซึง่ ตอ มาเลขาธกิ ารคณะกรรมการการเลือกตั้ง มีคําสั่งลงวันที่
๓๐ กันยายน ๒๕๕๑ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากงาน จึงเปนการใชดุลพินิจในการส่ังลงโทษ
ผูฟองคดีเหมาะสมกับความรายแรงแหงกรณีแลวตามขอ ๙๙ ของระเบียบดังกลาว ประกอบ
มาตรา ๑๐๔ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ เม่ือกรณีน้ีคณะอนุกรรมการ
เพ่ือพิจารณาการดําเนินการทางวินัยมีมติเห็นพองกับความเห็นของคณะกรรมการสอบสวนทางวินัย
ที่เหน็ วา การกระทาํ ของผฟู องคดีเปนความผิดฐานประพฤติชั่วอยางรายแรงตามขอ ๖๘ วรรคสอง
ของระเบียบเดียวกันเพียงฐานเดียว ดังน้ัน คําส่ังลงวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๕๑ เฉพาะสวนที่ลงโทษไล
ผูฟองคดีออกจากงานในความผิดฐานกระทําการอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติช่ัวอยางรายแรง
จงึ ชอบดว ยกฎหมาย และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีในการประชุม เม่ือวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๓
ท่ีใหยกอุทธรณของผูฟองคดี เฉพาะสวนที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากงานในความผิดฐานกระทําการ
อันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรงจึงชอบดวยกฎหมายเชนกัน กรณีนี้แมเลขาธิการ
คณะกรรมการการเลือกตั้งจะมีคําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากงานในความผิดฐานกระทําการ
หรอื ยอมใหผ ูอน่ื กระทาํ การหาผลประโยชนอันอาจทําใหเสียความเที่ยงธรรม หรือเส่ือมเสียเกียรติศักดิ์
ของตาํ แหนง หนาท่ีของตน ตามขอ ๖๕ ของระเบียบขางตน แตกตางไปจากมติของคณะอนุกรรมการ
เพ่ือพิจารณาการดําเนินการทางวินัย ซึ่งไมเปนไปตามขอ ๗๕ วรรคสอง (๑) ของระเบียบดังกลาวก็ตาม
แตไมทําใหผลของคําส่ังของเลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้งที่สั่งลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากงาน และคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ยกอุทธรณของผูฟองคดีในความผิดฐาน
กระทําการอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรงตามขอ ๖๘ วรรคสอง ของระเบียบเดียวกัน
ซึ่งเปนคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมายเปล่ียนแปลงไป อีกทั้ง โทษไลออกจากงานเปนโทษสูงสุด
ของโทษทางวินัย ศาลจึงไมจําตองพิพากษาใหเพิกถอนคําส่ังในสวนอื่นท่ีไมชอบดวยกฎหมาย
ของผูถูกฟองคดีอีก และแมวาในมูลเหตุเดียวกันกับท่ีผูฟองคดีถูกรองเรียนนั้น ศาลจังหวัดศรีสะเกษ
และศาลอุทธรณไดมีคําพิพากษายกฟองแลวก็ตาม แตคําพิพากษาของศาลดังกลาวไมไดพิพากษาวา
ผูฟองคดีไมมีความผิด เพียงแตพยานหลักฐานยังไมแนชัดวาผูฟองคดีเรียกรับเงินจากนาย ธ.
หรือไม ศาลจึงยกประโยชนแหงความสงสัยใหแกผูฟองคดี เม่ือคดีนี้พยานหลักฐานจากการสอบสวน
ทางวินัยรับฟงไดวา พฤติการณของผูฟองคดีเปนการกระทําอันไดชื่อวาเปนผูประพฤติชั่ว
อยางรายแรง อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรงตามที่ถูกกลาวหา แมในการดําเนินคดีอาญา
ของศาลจะมีคําพิพากษายกฟองผูฟองคดี แตในการดําเนินการทางวินัย ผูบังคับบัญชาก็สามารถ
ใชดลุ พนิ ิจส่งั ลงโทษไลผฟู อ งคดีออกจากงานได

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๑)

พิพากษายกฟอง

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสงู สุดที่ ฟ. ๒๔/๒๕๖๓
ผูฟอ งคดฟี องวา เดิมผูฟ องคดดี ํารงตําแหนง เจา พนกั งานการเลือกตั้ง (งานการมีสวนรวม)

สํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจําจังหวัดเลย ไดรับความเดือดรอนเสียหายจากการที่
ผูถูกฟองคดี (เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกต้ัง) มีคําสั่งลงวันที่ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๕๐ ปลดผูฟองคดี
ออกจากงาน โดยใหม ีผลตงั้ แตว ันท่ี ๓ ธนั วาคม ๒๕๕๐ กรณีกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหนาท่ี
โดยมิชอบเพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืนไดรับประโยชนท่ีมิควรได อันเปนการทุจริตตอหนาท่ี ผูฟองคดี
เหน็ วาคาํ สงั่ ดงั กลาวไมชอบดวยกฎหมาย จึงไดย่ืนอุทธรณตอผูถูกฟองคดี และไดรับแจงผลการพิจารณา
อุทธรณ ใหย นื ตามมตขิ องคณะกรรมการการเลือกตั้ง ผูฟอ งคดจี งึ นําคดีมาฟอ งขอใหเพิกถอนคําส่ัง
ลงโทษทางวนิ ัย และใหค ืนสิทธิประโยชนท ีผ่ ฟู องคดีพึงไดต ามกฎหมาย

ศาลปกครองสงู สดุ วนิ ิจฉัยวา เม่ือผูถูกฟองคดีไดมีคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวน
ขอเท็จจริงและคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยแลว คณะกรรมการสอบสวนไดดําเนินการแจงให
ผูฟองคดีรับทราบขอกลาวหา ตามแบบ สว. ๒ และเม่ือคณะกรรมการสอบสวนไดรวบรวม
พยานหลักฐานท่ีเก่ียวของแลวเสร็จไดดําเนินการแจงขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐาน
ที่สนับสนุนขอกลาวหาตามแบบ สว. ๓ ใหผูฟองคดีทราบ อีกทั้ง ผูฟองคดีไดใหถอยคําไวกับ
คณะกรรมการสอบสวนแลวตามบันทึกถอยคําของผูถูกกลาวหาตามแบบ สว. ๔ กรณีจึงถือวา
ผูฟองคดีไดมีโอกาสทราบขอเท็จจริงอยางเพียงพอ และไดโตแยงแสดงพยานหลักฐานของตน
ตามมาตรา ๓๐ แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ แลว อีกทั้ง คณะกรรมการ
สอบสวนไดดําเนินการสอบสวนตามหลักเกณฑและวิธีการสอบสวนตามที่กําหนดไวในขอ ๑๔
วรรคหน่ึง และขอ ๑๕ วรรคหน่ึง ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา และระเบียบคณะกรรมการ
การเลือกต้ัง วาดวยการบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยชอบแลว สวนท่ีผูฟองคดีอางวา
คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยไมดําเนินการสอบสวนใหแลวเสร็จ ภายในเวลาที่กําหนดไว และ
ไมปรากฏวามีการขอขยายระยะเวลาจนระยะเวลาลวงเลยมาถึง ๔ ป และมีคําส่ังลงโทษปลด
ผฟู องคดีออกจากงาน จงึ เปนการดําเนินการที่ไมเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการวาดวยการสอบสวน
และพิจารณาตามขอ ๑๒ ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ ฯ นั้น ระยะเวลาในการดําเนินการสอบสวน
ตามท่ีกฎหมายกําหนดไวดังกลาว ถือวาเปนมาตรการเรงรัดใหการดําเนินการสอบสวนแลวเสร็จ
ภายในเวลาอนั สมควรเทานั้น และกฎหมายไมไดกําหนดใหการดําเนินการสอบสวนซ่ึงเกินกําหนด
ระยะเวลาดังกลาวไมมีผลสมบูรณตามกฎหมายหรือใชบังคับไมได หรือมีผลกระทบตอความสมบูรณ
ของคําสั่งปลดผูฟองคดีออกจากงานแตอยางใด เมื่อขอเท็จจริงรับฟงไดวา ผูฟองคดีไดรับมอบหมาย
จากผูบังคับบญั ชาใหช วยเหลือในการปฏิบตั หิ นาทด่ี า นการเงินของสาํ นกั งานคณะกรรมการการเลอื กตั้ง
ประจําเขตเลือกต้ังท่ี ๓ ในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๔๔ แมจะไมปรากฏขอเท็จจริงวา
มีคาํ สง่ั แตงตัง้ ผูฟองคดใี หด าํ รงตําแหนงหรือมีคําสั่งเปนลายลักษณอักษรมอบหมายจากผูบังคับบัญชา

แนวคาํ วินิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๒)
ใหป ฏิบตั ิหนา ทีเ่ กี่ยวกบั การเงินกต็ าม แตโดยที่ พ.ร.บ. วิธปี ฏบิ ัตริ าชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙
มาตรา ๓๔ บัญญัติวา คําส่ังทางปกครองอาจทําเปนหนังสือหรือวาจาหรือโดยการส่ือความหมาย
ในรูปแบบอื่นก็ได แตตองมีขอความหรือความหมายท่ีชัดเจนเพียงพอที่จะเขาใจได มาตรา ๓๕
บัญญัติวา ในกรณีท่ีคําสั่งทางปกครองเปนคําส่ังดวยวาจา ถาผูรับคําสั่งนั้นรองขอและการรองขอได
กระทําโดยมีเหตุอันสมควรภายในเจ็ดวันนับแตวันที่มีคําส่ังดังกลาว เจาหนาที่ผูออกคําส่ังตองยืนยัน
คําสั่งน้ันเปนหนังสือ มาตรา ๔๒ วรรคสอง บัญญัติวา คําสั่งทางปกครองยอมมีผลตราบเทาที่ยังไมมี
การเพิกถอนหรือสิ้นผลลงโดยเงื่อนเวลาหรือโดยเหตุอื่น จากบทบัญญัติดังกลาวเห็นไดวา คําส่ัง
ทางปกครองน้ันอาจทําดวยวาจาได เพียงแตตองมีความหมายท่ีชัดเจนเพียงพอที่จะเขาใจไดเทานั้น
เม่ือคาํ สง่ั มอบหมายใหผฟู อ งคดีปฏิบัติหนา ทด่ี า นการเงนิ เปน คาํ ส่งั ท่ีมีความหมายชัดแจง ยอมถือไดวา
ผูฟองคดีไดรับมอบหมายใหเปนเจาหนาที่ดานการเงิน ซ่ึงในการปฏิบัติหนาท่ีดังกลาว ผูฟองคดี
จะตองปฏิบัติหนาที่ดวยความซ่ือสัตย สุจริตและเท่ียงธรรม รวมทั้งตองปฏิบัติหนาท่ีใหเกิดผลดี
หรือความกาวหนาแกสํานักงานดวยความอุตสาหะ เอาใจใส และระมัดระวังรักษาประโยชนของ
สํานักงาน และตอ งไมประมาทเลินเลอในหนา ท่ี และเม่ือพจิ ารณาขอเท็จจริงตามทางการสอบสวน
และเอกสารพยานหลักฐานประกอบกับพฤติการณของผูฟองคดีที่ปรากฏในสํานวนมีนํ้าหนักเพียงพอ
ที่สนับสนุนใหรับฟงไดวา ผูฟองคดีแกไขใบสําคัญรับเงินคาเชาเคร่ืองเสียงจากจํานวน ๑,๕๐๐ บาท
เปนจํานวน ๓,๐๐๐ บาท จริง และแมวาการแกไขเอกสารดังกลาวจะเปนการแกไขเพ่ือใหตรงกับ
ขอเท็จจริงท่ีผูฟองคดีไดจายเงินเปนคาใชจายเก่ียวกับอาหารและเคร่ืองด่ืมแกอาสาสมัครรัฐธรรมนูญ
ตามความเปนจริงก็ตาม แตเม่ือสํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งไมไดจัดสรรงบประมาณในสวน
ของคา ใชจ ายดงั กลาวและเปนคาใชจ า ยทีไ่ มส ามารถเบิกจา ยกบั ทางราชการได การกระทําดังกลาว
ของผฟู องคดีจงึ เปนการจงใจไมปฏิบัติตามระเบียบคณะกรรมการการเลือกต้ัง วาดวยการเงินและ
ทรัพยสิน พ.ศ. ๒๕๔๒ ขอ ๑๑ ที่กําหนดวา ใบเสร็จรับเงิน หามขูด ลบ แกไข เพ่ิมเติม หมายเลข
กํากบั ใบเสร็จรบั เงิน จํานวนเงนิ หรอื ช่ือผชู าํ ระเงิน หากใบเสร็จรับเงินใดลงรายการรับเงินผิดพลาด
ใหทําการยกเลิกใบเสร็จรับเงินนั้น และขอ ๒๑ ที่กําหนดวา หลักฐานการจายเงินตองพิมพ หรือ
เขียนดวยหมึก การแกไขหลักฐานการจายใหใชวิธีขีดฆา การตกเติม ใหผูจายเงินลงลายมือช่ือ
กํากับไวทกุ แหง โดยพฤติการณดังกลาวของผูฟองคดีจึงเปนการปฏิบัติหนาที่โดยไมซื่อสัตย สุจริต
ไมเ อาใจใส และระมัดระวังรักษาประโยชนของสํานักงาน อันเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง
ฐานปฏบิ ตั หิ นาทโ่ี ดยมิชอบ เพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืนไดประโยชนท่ีไมควรได อันเปนการทุจริตตอหนาท่ี
ตามขอ ๕๕ วรรคสาม และขอ ๕๖ ของระเบยี บคณะกรรมการการเลือกตงั้ วา ดว ยการบรหิ ารงานบคุ คล
พ.ศ. ๒๕๔๒ และฐานกระทาํ การอนั ไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรงตามขอ ๗๐ วรรคหน่ึง
ของระเบียบดังกลาว ซึ่งกรณีพนักงานของสํานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งฝาฝนขอหามหรือไม
ปฏบิ ตั ติ ามขอปฏิบัตทิ างวินยั นนั้ ตามขอ ๗๒ วรรคสอง ของระเบยี บเดยี วกัน ไดก ําหนดโทษทางวนิ ยั ไว
๕ สถาน คือ (๑) ภาคทัณฑ (๒) ตัดเงินเดือน (๓) ลดขั้นเงินเดือน (๔) ปลดออก และ (๕) ไลออก
และขอ ๗๖ วรรคหนึ่ง กําหนดวา พนักงานผูใดกระทําผิดวินัยอยางรายแรงใหเลขาธิการหรือ
ประธานกรรมการโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการแลวแตกรณี ส่ังลงโทษปลดออก หรือไลออก

แนวคาํ วนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๓)
ตามความรายแรงแหงกรณี ถามีเหตุอันควรลดหยอนจะนํามาประกอบการพิจารณาลดโทษก็ได
แตหามมิใหลดโทษลงตํ่ากวาปลดออก เม่ือไดวินิจฉัยแลววา พฤติการณของผูฟองคดีถือไดวา
เปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบเพื่อใหตนเองหรือผูอ่ืนไดประโยชน
ท่ไี มค วรได อันเปนการทุจริตตอหนาที่ และฐานกระทําการอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติช่ัวอยางรายแรง
ดงั นั้น การทผี่ ูถกู ฟองคดมี ีคําส่งั ตามมตขิ องคณะกรรมการการเลือกตั้ง ลงวันที่ ๓ ธันวาคม ๒๕๕๐
ที่ส่งั ลงโทษปลดผูฟอ งคดอี อกจากงาน จงึ ชอบดวยกฎหมายแลว

พพิ ากษายกฟอง

คําพพิ ากษาศาลปกครองสงู สดุ ที่ อ.๔๙๔/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา ผูฟองคดีเปนเจาหนาท่ีของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ (สํานักงานรับรอง

มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน)) ตําแหนงนักวิชาการ กลุมงาน
อํานวยการ ตามสัญญาจาง ลงวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๕๑ มีกําหนดระยะเวลาการจาง ๓ ป
นับแตวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๕๑ ถึงวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ผูฟองคดีไดรับมอบหมาย
ใหปฏิบัติหนาท่ีเก่ียวกับการจัดอบรม แตตอมาไดรับมอบหมายใหเปนเจาหนาที่พัสดุ หลังจากน้ัน
ผูถ ูกฟอ งคดที ่ี ๒ (ผอู ํานวยการสํานกั งานรับรองมาตรฐานและประเมนิ คุณภาพการศึกษา (องคการ
มหาชน)) มีคําสั่งลงวันท่ี ๔ มีนาคม ๒๕๕๔ ปลดผูฟองคดีออกจากการเปนเจาหนาที่มีผลต้ังแต
วันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๕๔ ผูฟองคดีเห็นวา การปลดผูฟองคดีตามคําส่ังขางตนไมชอบดวยกฎหมาย
เนื่องจากผูฟองคดีมิไดกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ผูฟองคดีไดมีหนังสือลงวันท่ี ๑๐ มีนาคม
๒๕๕๔ ขอความเปนธรรมตอประธานกรรมการบริหารของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ และมีหนังสือลงวันท่ี
๔ เมษายน ๒๕๕๔ อุทธรณคําส่ังปลดผูฟองคดีออกจากการเปนเจาหนาที่ตอประธานกรรมการ
อุทธรณและรองทุกขของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ แตจนถึงวันฟองคดีน้ี ผูฟองคดีก็ยังไมไดรับแจงผลการ
พิจารณาเร่ืองดังกลาวจึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําสั่งลงวันท่ี
๔ มีนาคม ๒๕๕๔ ใหผูฟองคดีกลับไปปฏิบัติงานเปนเจาหนาท่ีของผูถูกฟองคดีที่ ๑ และให
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ชดใชคาเสียหายใหแกผูฟองคดี เปนจํานวน ๑๒๑,๓๐๒ บาท พรอมดอกเบี้ย
รอยละ ๗.๕ ตอป นับถัดจากวันฟองเปนตนไป และชดใชเงินเปนรายเดือน เดือนละ ๒๐,๓๓๐ บาท
นบั ถดั จากวันฟอ งเปน ตน ไปจนกวา ศาลจะมคี าํ พิพากษา

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา ภายหลังผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดรับหนังสือรองเรียน
พฤติกรรมของเจาหนาท่ีจัดซื้อจัดจางต๋ัวเครื่องบินของโครงการประเมินผลการปฏิบัติราชการ
ตามคํารับรองการปฏิบัติราชการของสถาบันอุดมศึกษา โดยสวนของหัวหนากลุมงานอํานวยการ
เปนผูมีสวนไดเสียในการจัดจางเนื่องจากครอบครัวเปนเจาของบริษัท ท. ผูถูกฟองคดีที่ ๒
ไดมีคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการสอบขอเท็จจริงพฤติกรรมเจาหนาท่ี ตอมา คณะกรรมการ
สอบขอเท็จจริงไดรวบรวมพยานหลักฐาน ในสวนคําขออนุมัติจัดจางบริษัท ท. ใหจัดทําโปรแกรม
ศึกษาดูงาน ณ ประเทศเวียดนาม เปนเงิน ๕๕,๗๘๔ บาท ตามใบเสนอราคา ลงวันที่

แนวคําวนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๔)
๒๔ กุมภาพนั ธ ๒๕๕๒ โดยเสนออนุมัตแิ ตง ตั้งคณะกรรมการตรวจรบั งาน ภายหลังส้ินสุดโครงการ
ผฟู อ งคดจี ัดทํารายงานการตรวจรับงาน ลงวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๒ ใหประธานกรรมการลงนาม
พรอมกรรมการและเลขานุการ ยืนยันวาบริษัทดังกลาว ไดดําเนินการและสงมอบงานไดถูกตอง
ครบถวนตามใบส่ังจางแลวเสนอใหอนุมัติเบิกจายเงินแกผูรับจาง และมีการจายเงินแกบริษัท
ดังกลาวไปแลวเมื่อวันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๕๒ โดยผูฟองคดียอมรับวาเปนผูจัดทําเอกสาร
การขออนมุ ัติจัดจาง และจัดทาํ รายงานการตรวจรับงานจางโดยคณะกรรมการไมไดประชุมกันจริง
และไดใหนาง ป. เปนผูลงนามแทนประธานกรรมการจริง และรับวาเปนความผิดพลาดของผูฟองคดี
ตามบันทึกถอยคํา ลงวันท่ี ๒๕ มิถุนายน ๒๕๕๓ และวันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๕๒ เมื่อหัวเร่ือง
ของบันทึกถอยคําทั้งสองฉบับดังกลาวเปนเร่ืองการสอบสวนขอเท็จจริงพฤติกรรมของเจาหนาที่
ของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ กรณีจัดซื้อจัดจางซ้ือต๋ัวเครื่องบินเทาน้ัน ไมมีขอกลาวหาวาผูฟองคดี
ถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยอยางรายแรงในเรื่องใด ไมมีการแจงพยานหลักฐานท่ีคณะกรรมการ
รวบรวมมาไวเพ่ือใหผูฟองคดีรับรูรับทราบและจะใหการตอสูหักลางพยานหลักฐานน้ันอยางไร
ตามมาตรา ๓๐ แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และกรณีนี้
ไมเขาขอยกเวนตามความในมาตรา ๓๐ วรรคสอง (๓) ท่ีวา เม่ือเปนขอเท็จจริงที่คูกรณีนั้นเอง
ไดใหไวใ นคาํ ใหก าร อนั จะทาํ ใหเ จาหนาที่ไมจําตองใหสิทธิดังกลาวแกผูฟองคดี เนื่องจากผูฟองคดี
รบั วา กระทาํ การผดิ พลาดในการใหน าง ป. ลงนามแทนประธานกรรมการ และโดยไมมีการประชุม
เน่ืองจากเปนการจัดจางรายเล็กและเจาหนาท่ีในสังกัดผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ก็ทํากันเปนประจํา
จึงเขาใจวาทําได แตผูฟองคดีมิไดรับวาไดปฏิบัติหนาที่สอไปในทางทุจริตตอหนาท่ี อาศัยอํานาจ
หนา ท่ขี องตนรว มกระทาํ การหาประโยชนใหแ กผ อู น่ื โดยมชิ อบ ทาํ ใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ไดรับความเสียหาย
อยางรายแรงแตอยางใด จึงเห็นวาการท่ีคณะกรรมการสอบขอเท็จจริงอางขอ ๔๙ วรรคสอง
ของขอบังคับสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) วาดวย
การบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๕ มาใชบังคับกับการดําเนินการทางวินัยอยางรายแรงโดยไมเสนอ
ใหมีการแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนดําเนินการทางวินัยอยางรายแรงน้ัน เม่ือพิเคราะหขอ ๔๙
วรรคสาม ของบังคับดังกลาว กําหนดวา หลักเกณฑและวิธีการในการสอบสวนใหเปนไปตามที่
คณะอนุกรรมการกําหนด ซึ่งคณะอนุกรรมการบริหารงานบุคคล มีมติใหคณะกรรมการหรือ
คณะทํางานที่สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน)
แตงต้ังใหมีหนาที่สอบสวน อนุโลมใหใชหลักเกณฑและวิธีการสอบสวนโดยอาศัยกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘
(พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา
เปนแนวทางในการพิจารณาดําเนินการ เม่ือคณะกรรมการสอบขอเท็จจริงไดรับการแตงต้ัง
ใหมีหนาที่สอบสวนดําเนินคดีวินัยอยางรายแรง ไมไดดําเนินการตามกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘
(พ.ศ. ๒๕๔๐) ดังกลาว จึงฟงไดวาคณะกรรมการสอบขอเท็จจริง กระทําการสอบขอเท็จจริงและ
เสนอใหล งโทษปลดผูฟ อ งคดีโดยไมเปนไปตามขั้นตอนอันเปนสาระสําคัญในการบริหารงานบุคคล
ประกอบกับในชั้นคณะกรรมการพิจารณาอุทธรณและรองทุกขไดมีมติใหเพิกถอนคําสั่งปลดผูฟองคดี
ออกจากการเปนเจาหนาท่ีของผูถูกฟองคดีที่ ๑ แลวแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัย

แนวคําวนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๕)
เพื่อดําเนินการใหถูกตองและเปนไปตามขั้นตอนของกฎหมายตอไป แตผูถูกฟองคดีท่ี ๑
และคณะกรรมการสอบขอเท็จจริงหาไดดําเนินการตามที่คณะกรรมการอุทธรณมีมติไม
อันเปนการไมยอมรับตามที่กฎหมายบัญญัติใหมีอํานาจหนาที่พิจารณาและวินิจฉัยอุทธรณ
ขออางวาการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรง คณะกรรมการสอบขอเท็จจริงทําตามขอบังคับ
สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) วาดวย
การบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๔๙ วรรคสอง โดยชอบแลวจึงไมอาจรับฟงได
เม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีความประสงคจัดโครงการศึกษาดูงาน ณ ประเทศ
เวยี ดนาม วงเงนิ ไมเกินสองแสนบาท ตามระเบียบสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพ
การศึกษา วา ดวยการพัสดุ พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๗ และขอ ๘ สําหรับกรณีผูฟองคดีในฐานะเจาหนาท่ี
พัสดุไดเสนอใหตกลงราคากับ บริษัท ท. ในวงเงิน ๕๕,๐๐๐ บาท ตอผูมีอํานาจอนุมัติเม่ือวันที่
๒๔ กุมภาพันธ ๒๕๕๒ หลังเสร็จสิ้นโครงการ ผูฟองคดีทําเร่ืองเสนอคณะกรรมการตรวจรับงาน
โดยมีนาง ป. เปนประธานกรรมการแทนนาย ส. และผูมีอํานาจอนุมัติเบิกจายเงินจากคลัง
อนมุ ัตกิ ารจา ยโดยมไิ ดต รวจดูวาผูรายงานตรวจการจา งมใิ ชนาย ส. ประธานกรรมการตรวจรับงาน
แตบริษัท ท. ไดรับเงินไปแลวตามผลการปฏิบัติงาน โดยท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๑ จัดซื้อต๋ัวเคร่ืองบิน
จัดจางบริษัท ท. ใหทําโปรแกรมศึกษาดูงานมาตลอด และผูฟองคดีก็ไดตกลงราคากับบริษัท
ดังกลาว เนื่องจากเห็นวามีช่ือเสียงและติดตอกับผูถูกฟองคดีที่ ๑ มาโดยตลอด ประกอบกับ
คณะกรรมการสอบขอเท็จจริงไมสามารถแสวงหาพยานหลักฐานไดวาผูฟองคดีกระทําการทุจริต
แสวงหาประโยชนใหกับ บริษัท ท. โดยไมชอบดวยกฎหมายอยางไร แตกลับปรากฏขอเท็จจริงวา
บริษัท ท. ดําเนินการตามที่ตกลงจางแลวเสร็จและรับเงินคาจางตามสัญญาไปแลว โดยไมปรากฏวา
คาใชจายตางๆ สูงเกินราคาท่ีควรจะเปนอยางไร แมนาง ป. มีสามีทํางานอยูบริษัท ท. และเปน
ผูบริหารยังไมสามารถพิสูจนไดวา ผูฟองคดีเอื้อประโยชนแกบริษัท ท. และนาง ป. โดยไมชอบ
อยางไร แมบริษัทดังกลาวจะมีรายไดจากการรับจางคร้ังนี้ แตเม่ือไมพบความผิดปกติในการ
แสวงหาประโยชนอันมิควรไดโดยชอบดวยกฎหมายของผูฟองคดี กรณีจึงไมอาจถือวาผูฟองคดี
ทุจริตตอหนาท่ี สําหรับฐานความผิดอาศัยอํานาจหนาท่ีของตนรวมกระทําการกับหัวหนากลุม
อํานวยการหาประโยชนใหกับหัวหนากลุมงานและผูอื่น ทําใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑ เสียหาย
อยา งรายแรง นนั้ ไมป รากฏขอ เทจ็ จริงวา ผฟู องคดีไดรว มกับนาง ป. ในการเจาะจงใหใชบริษัท ท.
เปนผูรับจาง จัดโปรแกรมศึกษาดูงานที่ประเทศเวียดนาม ดวยราคาท่ีสูงกวาปกติในทองตลาด
โดยท่วั ไป และผถู ูกฟองคดที ี่ ๑ ไดร บั บริการจากการรบั จางของบรษิ ทั ดงั กลา วไปโดยชอบ โดยไมมี
ขอเท็จจริงเร่ืองความไมชอบดวยกฎหมาย ขอสัญญา แตอยางใด กรณีจึงฟงไมไดวาผูฟองคดี
กระทําผิดตามท่ีถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยอยางรายแรง เม่ือไดวินิจฉัยแลววา ผูถูกฟองคดี
มิไดกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ตามนัยขอ ๔๙ วรรคหน่ึง ของขอบังคับสํานักงานรับรองมาตรฐาน
และประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน) วาดวยการบริหารงานบุคคล พ.ศ. ๒๕๔๔
การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําส่ังปลดผูฟองคดีออกจากการเปนเจาหนาท่ีของผูถูกฟองคดีที่ ๑
จึงเปนการกระทําท่ีไมชอบดวยขอบังคับดังกลาว เมื่อคดีน้ีสัญญาจางผูฟองคดีระบุระยะเวลา

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๖)
การจางไว ๓ ป นับแตวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๕๑ ถึงวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ แตผูถูกฟองคดีที่ ๒
มีคําสั่งปลดผูฟองคดีเม่ือวันท่ี ๔ มีนาคม ๒๕๕๔ โดยใหมีผลตั้งแตวันท่ี ๗ มีนาคม ๒๕๕๔
จึงคงเหลือเวลาตามสัญญาจาง ๘ เดือน ๒๔ วัน ในขณะถูกเลิกจางผูฟองคดีไดรับเงินเดือน
เดือนละ ๒๐,๓๓๐ บาท ผูฟองคดีจึงควรไดรับเงินคาเสียหายจากการเลิกจางกอนครบกําหนด
เปนเวลา ๘ เดือน ๒๔ วัน แตผูฟองคดีมีคําขอคาเสียหายนับแตวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๕๔ ถึงวันที่
๕ กันยายน ๒๕๕๔ รวม ๕ เดือน ๒๙ วัน เปนเงิน ๑๒๑,๓๐๒ บาท พรอมดอกเบี้ยในอัตรา
รอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงินคาเสียหายนับแตวันถัดจากวันฟองเปนตนไปจนกวาจะชําระเสร็จ
ศาลจึงกําหนดใหตามคําขอ สวนคําขอใหชดใชเงินเปนรายเดือน เดือนละ ๒๐,๓๓๐ บาท
นับถัดจากวันฟองจนกวาศาลจะมีคําพิพากษา เมื่อสัญญาจางส้ินสุดลงวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน
๒๕๕๔ ผูฟองคดีมีสิทธิไดรับคาเสียหายที่เหลืออีกนับแตวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๕๔ ถึงวันที่
๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ รวม ๒ เดือน ๒๕ วัน รวมเปนเงิน ๕๗,๖๐๑.๖๐ บาท แตผูฟองคดีไมได
ขอดอกเบี้ยในสวนนี้ จึงไมกําหนดให สวนขออางของผูถูกฟองคดีท้ังสองวา ตามท่ีศาลปกครอง
ช้นั ตนกาํ หนดคาเสียหายโดยใหผ ถู ูกฟอ งคดีท่ี ๑ จายคาเสยี หายใหแกผ ฟู องคดีดังกลาว เปนกรณีที่
ไมอ าจมสี ิ่งใดรบั รองไดว าผูฟ อ งคดจี ะสามารถปฏิบัติงานตามสัญญาจางท่ีทําไวกับผูถูกฟองคดีท่ี ๑
จนครบกําหนดในสัญญา โดยผูฟองคดีอาจลาออกไปปฏิบัติงานท่ีอ่ืนดวยความสมัครใจของตนเอง
หรือกรณีท่ีผูฟองคดีอาจไมผานการประเมิน น้ัน เห็นวาขออางของผูถูกฟองคดีทั้งสอง เปนเพียง
การคาดเหตุการณในอนาคตที่ยังไมเกิดข้ึนจริง และอาจไมเกิดกรณีเชนวาน้ันก็เปนได แตเม่ือได
วินิจฉัยแลววา ผูถูกฟองคดีทั้งสองมีคําส่ังเลิกจางโดยปลดผูฟองคดีออกกอนสิ้นสุดระยะเวลาตาม
สัญญาโดยไมชอบ ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ จึงมีหนาที่ตองชดใชคาเสียหายแกผูฟองคดีตามสัญญา ที่ศาล
ปกครองช้ันตนพิพากษาใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ชดใชคาเสียหายเปนเงินเดือนคางจายแกผูฟองคดี
จํานวน ๑๒๑,๓๐๒ บาท พรอมดอกเบี้ยรอยละ ๗.๕ ตอป ของตนเงินจํานวนดังกลาว นับถัดจาก
วันฟองเปนตนไปจนกวาจะชําระเสร็จ และชดใชคาเสียหายเปนเงินเดือนคางจายอีกจํานวน
๕๗,๖๐๑.๖๖ บาท ท้ังน้ีใหดําเนินการใหแลวเสร็จภายใน ๔๕ วัน นับแตวันที่คําพิพากษาถึงที่สุด
นอกจากนี้ ใหคืนคาธรรมเนียมศาลเปนเงินจํานวน ๒,๔๒๖ บาท แกผูฟองคดี สวนคําขออ่ืนใหยก
น้ัน ศาลปกครองสูงสดุ เหน็ พอ งดว ย

พพิ ากษายนื

คาํ พิพากษาศาลปกครองสงู สดุ ที่ อ.๕๑๒/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีเปนพนักงานกองทุนเงินใหกูยืมเพ่ือการศึกษา (กยศ.)

ตําแหนงผูอํานวยการฝายประสานกิจการสัมพันธ ไดรับมอบหมายใหปฏิบัติหนาท่ีโครงการ
ประสานงานกองทุนเงินใหกูยืมเพื่อการศึกษาท่ีผูกกับรายไดในอนาคต (กรอ.) ไดรับ
ความเดือดรอนเสียหายจากการท่ีผูถูกฟองคดี (ผูจัดการกองทุนเงินใหกูยืมเพื่อการศึกษา) มีคําส่ัง
ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากการเปนพนักงาน เน่ืองจากเห็นวาผูฟองคดีมีพฤติการณไปทําสัญญา

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๗)
กยู ืมเงนิ กรอ. ใหกับสถานศกึ ษาซ่ึงถูกเพิกถอนการมอบอํานาจการดําเนินงาน และเปนการไปทําสัญญา
ในวันเสาร – อาทิตย โดยมิไดแจงและขออนุมัติตอผูบังคับบัญชา และมีพฤติการณปกปดไมให
ผูบังคับบัญชาทราบ มีการเรียกรองคาเบ้ียเลี้ยงจากสถานศึกษาใหตนเองและผูอ่ืนเกินสมควร
ใหสถานศึกษาจายคาเคร่ืองบินใหคณะทํางานซ่ึงเปนลูกจางเกินความจําเปนและเกินสิทธิ รับฝาก
ของจากสถานศึกษาซงึ่ มมี ลู คา กวา ๓,๐๐๐ บาท จัดทําสญั ญากยู มื เงิน กรอ. รายใหมท่ีวิทยาลัย ฉ.
โดยทราบอยูแลววานักศึกษาอาจไมมีสิทธิขอรับทุน ซึ่งผูฟองคดีไดกระทําในนามของ กยศ.
ทําใหภาพลักษณของ กยศ. เสียหาย และผูฟองคดีเคยดํารงตําแหนงผูอํานวยการฝายกฎหมาย
และติดตามหน้ีมากอน ยอมทราบขอกฎหมายเปนอยางดี แตกลับฝาฝนมิไดดําเนินการใหเปนไป
ตามกฎหมาย จึงเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ผูฟองคดีเห็นวา พฤติการณดังกลาวไมเปน
ความจริง และการแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีทันที โดยมิไดให
ผูฟองคดีมีโอกาสช้ีแจงขอเท็จจริงในช้ันสอบขอเท็จจริงกอน เปนการกระทําที่ผิดขั้นตอนของ
การสอบสวน และการสอบสวนไมโปรงใส ไมเปนธรรม และมีอคติ ผูฟองคดีจึงอุทธรณคําสั่ง
ดังกลาวตอคณะกรรมการ กยศ. แตเมื่อเวลาลวงเลยมากวาเกาสิบวันนับแตวันท่ีผูฟองคดีไดย่ืน
อุทธรณ ก็ยังไมมีการดําเนินการใดๆ ผูฟองคดีจึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ัง
เพิกถอนคําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากพนักงาน ให กยศ. คืนเงินเดือน สิทธิประโยชนและ
สวัสดิการตางๆ ตั้งแตวันที่ส่ังพักงานจนถึงวันท่ีมีคําสั่งยกเลิกคําสั่งลงโทษเต็มจํานวน และให
กยศ. เยียวยาผูฟองคดีท่ีไดรับความเสียหายท้ังทางจิตใจ ชื่อเสียง เกียรติยศ สิทธิประโยชนตางๆ
นบั ต้ังแตว ันถกู ส่งั ใหพ กั งานจนถึงวนั ที่มคี าํ สัง่ ยกเลิกคาํ ส่ังลงโทษดงั กลา ว

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อปรากฏขอเท็จจริงวา ผูถูกฟองคดีไดแตงต้ัง
คณะกรรมการสอบขอเท็จจริงถึงพฤติกรรมดังกลาวของผูฟองคดีกอนที่จะมีคําส่ังแตงต้ัง
คณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรง โดยผลการสอบขอเท็จจริงมีมูลวาผูฟองคดีทําผิดวินัย
อยางรายแรง ผูถูกฟองคดีจึงไดแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดี
โดยในการสอบสวนวินัยผูฟองคดีน้ัน คณะกรรมการสอบสวนไดแจงและอธิบายขอกลาวหา
และสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหาใหผูฟองคดีทราบ ตามบันทึกการแจงและอธิบาย
ขอกลาวหา ลงวันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๕๒ และบันทึกการแจงขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐาน
ท่ีสนับสนุนขอกลาวหา ลงวันท่ี ๑๖ ธันวาคม ๒๕๕๒ และเปดโอกาสใหผูฟองคดีช้ีแจงและ
นําพยานหลักฐานเขาสืบแกขอกลาวหาได โดยผูฟองคดีไดย่ืนคําช้ีแจงแกขอกลาวหาเปนหนังสือ
รวม ๓ ฉบับ กรณีจึงเปนการดําเนินการตามขอบังคับกองทุนเงินใหกูยืมเพ่ือการศึกษา วาดวย
พนักงาน พ.ศ. ๒๕๔๖ ขอ ๙๘ วรรคหน่ึง แลว เม่ือคณะกรรมการสอบสวนรายงานผลการสอบสวน
ตอผูถูกฟองคดี ผูถูกฟองคดีไดเสนอรายงานผลการสอบสวนดังกลาวตอคณะกรรมการ กยศ.
เพ่ือพิจารณาใหความเห็นชอบ ตามขอ ๑๐๑ วรรคหน่ึง ของขอบังคับดังกลาว ซึ่งคณะกรรมการ
กยศ. มีมติเห็นชอบตามรายงานการสอบสวน โดยใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากการเปนพนักงาน
ดังน้ัน การดําเนินการสอบสวนและการออกคําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากพนักงานจึงเปน
การดําเนินการโดยถูกตองตามรูปแบบข้ันตอนและวิธีการท่ีกฎหมายกําหนดแลว นอกจากนี้

แนวคาํ วนิ ิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๘)
เม่ือพิจารณาจากพยานหลักฐานในสํานวนคดีแลวเห็นวา การเดินทางไปจัดทําสัญญากูยืมเงิน กรอ.
ใหส ถานศกึ ษาตางๆ ของผูฟองคดีและคณะ เปนการเดินทางไปปฏิบัติงานโดยไมไดรับอนุญาตจาก
ผถู กู ฟองคดซี ่ึงเปนผูบังคบั บญั ชา จงึ เปนการไมปฏิบัติตามขอ ๖๒ ของขอบังคับกองทุนเงินใหกูยืม
เพ่ือการศึกษา วาดวยพนักงาน พ.ศ. ๒๕๔๖ และในการเดินทางดังกลาว ผูฟองคดีและคณะ
ไดเรียกรองคาตอบแทนจากสถานศึกษาเปนจํานวนเงินท่ีสูงกวาคาเบ้ียเล้ียงท่ีสามารถเบิกจาย
จาก กยศ. ตามขอ ๖๔ (๑) ของขอบังคับดังกลาวมาก และยังใหเจาหนาท่ีซึ่งเปนลูกจาง กยศ.
เดินทางโดยเครื่องบินโดยใหสถานศึกษาเปนผูออกคาใชจายให ทั้งที่ตามขอบังคับเดียวกัน
พนักงานระดับ ๑ ถึงระดับ ๒ ไมสามารถเดินทางไปปฏิบัติงานโดยเครื่องบินได การกระทําของ
ผูฟองคดีดังกลาวจึงเปนการอาศัยอํานาจหนาท่ีของตน หาผลประโยชนใหกับตนเองและผูอ่ืน
โดยมิชอบ สรางความเดือดรอนใหกับสถานศึกษา เรียกรองเอาผลประโยชนจากสถานศึกษา
โดยอาศยั อาํ นาจหนา ที่การงานของตนในการทําสัญญากูยืมเงิน กรอ. ใหกับสถานศึกษาซ่ึงถูกเพิกถอน
การมอบอํานาจ ไมสามารถทําสัญญากูยืมเองไดและเรียกรองเอาทรัพยจากสถานศึกษาใหกับตนเอง
และคณะโดยมิชอบ ประพฤติตนไมเหมาะสมกับตําแหนงหนาที่การงานของตน การกระทําของ
ผูฟองคดีจึงเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบ
เพื่อใหตนเองหรือผูอ่ืนไดประโยชนที่มิควรได อันเปนการทุจริตตอหนาท่ี อันไดช่ือวา
เปนผูประพฤติช่ัวอยางรายแรง และปฏิบัติหนาที่โดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ และ
ขอบังคับของกองทุนอันเปนเหตุใหเสียหายแกกองทุนอยางรายแรง ตามขอ ๙๔ (๓) (๖) และ (๘)
ของขอบังคับกองทุนเงินใหกูยืมเพ่ือการศึกษา วาดวยพนักงาน พ.ศ. ๒๕๔๖ ดังน้ัน คําส่ังลงโทษ
ไลผูฟองคดีออกจากการเปนพนักงานจึงเปนคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมายแลว อีกท้ัง ผูฟองคดี
เปนผูเรียกรองคาใชจายตางๆ จากทางสถานศึกษา โดยทางสถานศึกษาเกรงกลัววาจะไมไดรับ
ความรวมมือในการจัดทําสัญญากูยืมเงิน กรอ. กรณีน้ีจึงมิใชเปนกรณีที่สถานศึกษายินดีรับภาระ
คาใชจายโดยสมัครใจตามมติของคณะกรรมการ กยศ. ในคราวประชุมเม่ือวันท่ี ๒๐ มีนาคม ๒๕๔๖
แตอ ยา งใด ทศ่ี าลปกครองชนั้ ตน พพิ ากษายกฟอง น้นั ศาลปกครองสงู สดุ เหน็ พองดวย

พิพากษายนื

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี อร.๒๒/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา ผูฟองคดีเปนกํานันตําบลราษฎรเจริญ อําเภอพยัคฆภูมิพิสัย

จังหวัดมหาสารคาม ถูกจับและดําเนินคดีในขอหาเลนการพนันชนไกโดยไมไดรับอนุญาต
ซ่ึงศาลจังหวัดมหาสารคามไดพิพากษาวาผูฟองคดีรวมกับผูท่ีอยูในเหตุการณจํานวน ๑๕ คน
ฐานเปนผูรวมเลน ไมมีเจามือหรือเจาสํานัก ปรับคนละ ๘๐๐ บาท ซึ่งกรณีดังกลาวผูฟองคดีเพียงแต
จะเขาไประงับเหตุลักลอบเลนการพนันในฐานะกํานันผูปกครองทองที่ แตในระหวางนั้นมีเจาหนาท่ี
ทหารและตํารวจเขาไปทําการจับกุมผูลักลอบเลนการพนันดังกลาว จึงไดควบคุมตัวผูฟองคดีไวดวย
เจาหนาท่ีดังกลาวไดเกลี้ยกลอมใหผูฟองคดีรับสารภาพ ผูฟองคดีคิดวาหากรับสารภาพไปแลว

แนวคําวินิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๗๙)
ไมนาจะทําใหขาดคุณสมบัติของการเปนกํานัน/ผูใหญบาน จึงยอมรับสารภาพในชั้นสอบสวน
และในชั้นศาล จนเปนเหตุใหคณะกรรมการสอบสวนขอเท็จจริงและคณะกรรมการสอบสวนทางวินัย
ใหปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนงตามคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ (ผูวาราชการจังหวัดมหาสารคาม)
ลงวันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ผูฟองคดีไมเห็นดวยจึงย่ืนคํารองทุกขตอผูถูกฟองคดีท่ี ๒
(กระทรวงมหาดไทย) ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ใหยกคํารองทุกข จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษา
หรือคําส่ังใหเพิกถอนคําสั่งของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ลงวันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ที่ลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากตําแหนงกํานัน เพิกถอนผลการวินิจฉัยคํารองทุกขของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ที่ยกคํารองทุกข
ของผูฟอ งคดี และใหคนื สิทธปิ ระโยชนแ กผูฟ องคดีทั้งหมด

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อปรากฏวา ผูฟองคดีถูกจับและดําเนินคดีในขอหา
เลนการพนนั ชนไกโดยไมไ ดรบั อนญุ าต ซ่งึ ศาลจงั หวัดมหาสารคามไดพ ิพากษาใหป รับคนละ ๘๐๐ บาท
นายอําเภอพยัคฆภูมิพิสัยจึงไดมีคําสั่งลงวันที่ ๑๕ กันยายน ๒๕๕๗ แตงตั้งคณะกรรมการสอบสวน
ขอเท็จจริงกรณีดังกลาว พรอมกับพักหนาที่ผูฟองคดีดวย นายอําเภอพยัคฆภูมิพิสัยไดรายงาน
ผลการสอบสวนขอเท็จจริงวามีพฤติการณอันเช่ือไดวาผูฟองคดีกระทําผิดตาม พ.ร.บ. การพนัน
พุทธศักราช ๒๔๗๘ ตอ มา รองผวู าราชการจังหวัดปฏิบัติราชการแทนผูวาราชการจังหวัดมหาสารคาม
ไดมีคําส่ังลงวันท่ี ๒๔ ตุลาคม ๒๕๕๗ แตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรงผูฟองคดี
คณะกรรมสอบสวนไดร ายงานผลการสอบสวนทางวินยั วา เหน็ สมควรลงโทษปลดออก ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
พิจารณาแลวจึงไดมีคําสั่งลงวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๘ ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนงกํานัน
ผูฟองคดีไมเห็นดวย จึงมีหนังสือลงวันที่ ๗ เมษายน ๒๕๕๘ รองทุกขตอนายอําเภอพยัคฆภูมิพิสัย
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไดพิจารณาคํารองทุกขแลวเห็นวา การท่ีรองผูวาราชการจังหวัด ปฏิบัติราชการแทน
ผูวาราชการจังหวัดมหาสารคาม ออกคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัยรายแรง
เปนการดําเนินการโดยไมมีอํานาจ เนื่องจากผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไมไดมอบอํานาจใหรองผูวาราชการ
จังหวัดมหาสารคามมีอํานาจในการดําเนินการทางวินัยกับกํานัน ผูใหญบาน ตาม พ.ร.บ. ลักษณะ
ปกครองทองที่ พระพุทธศักราช ๒๔๕๗ จึงใหจังหวัดเพิกถอนคําสั่งลงโทษปลดผูฟองคดีออกจาก
ตําแหนงกํานัน และยกเลิกคําสั่งแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรง พรอมท้ังใหแตงตั้ง
คณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีเสียใหม และพิจารณาดําเนินการตามอํานาจหนาท่ี
ตอไป ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ จึงไดมีคําสั่งลงวันท่ี ๒๘ สิงหาคม ๒๕๕๘ เพิกถอนคําส่ังลงวันที่ ๒๖ มีนาคม
๒๕๕๘ ที่ส่ังลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนงกํานัน และเพิกถอนคําสั่งลงวันท่ี ๒๔ ตุลาคม
๒๕๕๗ ที่แตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรงผูฟองคดี พรอมกับมีคําสั่งแตงตั้ง
คณะกรรมการสอบสวนทางวนิ ยั อยางรายแรงผูฟองคดใี หม ตอมา คณะกรรมการสอบสวนไดดาํ เนนิ การ
สอบสวนและรายงานการสอบสวนลงวนั ท่ี ๙ ตลุ าคม ๒๕๕๘ ตอ ผถู ูกฟองคดีท่ี ๑ และผูถูกฟองคดีที่ ๑
ไดมีคําสั่งลงวันท่ี ๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนงกํานัน ต้ังแตวันที่ ๑๕
กันยายน ๒๕๕๗ เมื่อคําส่ังจังหวัดมหาสารคาม ลงวันท่ี ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๘ ท่ีลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากตําแหนงกํานัน เปนคําสั่งที่มีผลกระทบตอสถานภาพของสิทธิหรือหนาท่ีของผูฟองคดี
จึงเปนคําส่ังทางปกครองตามมาตรา ๕ แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙

แนวคาํ วนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๒๘๐)
เมื่อดําเนินการไมถูกตองตามขั้นตอนอันเปนสาระสําคัญตามท่ีกฎหมายกําหนด มีผลใหคําส่ังดังกลาว
ไมชอบดวยกฎหมาย เจาหนาท่ีหรือผูบังคับบัญชาของเจาหนาที่อาจเพิกถอนคําสั่งทางปกครองได
ตามมาตรา ๔๙ วรรคหนึ่ง แหงพระราชบัญญัติวิธีดังกลาว และการเพิกถอนคําส่ังทางปกครอง
ที่ไมชอบดวยกฎหมาย อาจถูกเพิกถอนท้ังหมดหรือบางสวน โดยใหมีผลยอนหลังหรือไมยอนหลังได
ตามมาตรา ๕๐ แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ดังนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังลงวันท่ี ๒๘
สิงหาคม ๒๕๕๘ เพิกถอนคําสั่งลงวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๘ ท่ีลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนง
กํานัน ซึ่งแปลความใหการเพิกถอนคําส่ังลงโทษดังกลาวมีผลยอนหลังไปถึงวันท่ี ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๘
จงึ เปน กรณที ่ีผูบังคับบัญชาเพิกถอนคําส่ังทางปกครองทีไ่ มช อบดว ยกฎหมายตามมาตรา ๔๙ วรรคหน่ึง
ประกอบกับมาตรา ๕๐ แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ซ่ึงเมื่อไดดําเนินการเพิกถอนคําส่ังดังกลาวแลว
ยอมถือไดวา ผูฟองคดีไมเคยถูกลงโทษทางวินัยสําหรับการกระทําความผิดในกรณีเดียวกันนี้มากอน
ดังน้ัน เมื่อผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ไดมีคําส่ังลงวันที่ ๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจาก
ตําแหนงกํานัน จึงไมใชกรณีที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําส่ังลงโทษผูฟองคดีซํ้าอีกครั้งหนึ่ง จึงไมอาจ
ถือไดวาเปนการลงโทษสองครั้งในการกระทําครั้งเดียว ดังน้ัน คําสั่งของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ลงวันที่
๓๐ ธันวาคม ๒๕๕๘ ที่ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากตําแหนงกํานัน จึงเปนคําสั่งท่ีชอบดวยกฎหมาย
และคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ท่ียกคํารองทุกขของผูฟองคดีโดยอาศัยเหตุผลเดียวกัน
จงึ เปนคําสั่งท่ีชอบดวยกฎหมายเชนกัน ท่ีศาลปกครองชั้นตนพิพากษายกฟอง นั้น ศาลปกครองสูงสุด
เห็นพอ งดว ย

พพิ ากษายนื

แนวคําวินิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓