วินัย

(๑๐๓)
อําเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง ตอมา ผูฟองคดีไดอุทธรณคําส่ังดังกลาวตอผูถูกฟองคดีท่ี ๒
(คณะกรรมการพิทกั ษร ะบบคุณธรรม) แตผูถูกฟองคดีที่ ๒ มีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
ผูฟองคดีไมเห็นดวยกับคําวินิจฉัยดังกลาว จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังใหยกเลิก
หรือเพิกถอนคําส่ังลงวันท่ี ๗ ตุลาคม ๒๕๕๒ เรื่อง ลงโทษไลออกจากราชการ และใหผูฟองคดี
กลับเขาเปนขาราชการเกษียณอายุราชการเดิม หรือใหลดโทษผูฟองคดีเปนโทษสถานเบาเพื่อให
ผูฟองคดีมีสิทธิไดรับเงินบํานาญ และเพิกถอนคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ท่ีส่ังใหยกอุทธรณ
ของผูฟองคดี เห็นวา ขอ เท็จจริงรับฟงไดวา ท่ีดินตามหลักฐานแบบแจงการครอบครองที่ดิน (ส.ค. ๑)
เลขที่ ๒๕ หมูที่ ๒ ตําบลเนินพระ อําเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง ที่นาย ส. นํามาขอออก น.ส.๓ ก.
เลขท่ี ๒๑๗๑ นั้น เปนที่ดินที่ยังไมมีการครอบครองและทําประโยชนตามท่ีย่ืนคําขอของนาย ส.
แตอยางใด การที่ผูฟองคดีเสนอความเห็นตอนายอําเภอเมืองระยองเพ่ืออนุมัติและลงนามในการออก
น.ส.๓ ก. เลขท่ี ๒๑๗๑ เน้ือท่ี ๔๒ ไร ๗๖ ตารางวา เปนจํานวนเน้ือท่ีเพ่ิมขึ้นจากที่ปรากฏตาม ส.ค. ๑
เลขท่ี ๒๕ เปนจํานวน ๓๕ ไร ๓ งาน ๗๖ ตารางวา และปรากฏตอมาวาอธิบดีกรมที่ดินไดมีคําสั่ง
ใหเพิกถอน น.ส.๓ ก. ฉบับดังกลาว เนื่องจากมีหลักฐานที่ดินเดิมเปน ส.ค. ๑ ที่ไมชอบดวยกฎหมาย
อันเกิดจากการแจงการครอบครองในที่ดินที่ยังไมมีการครอบครองและทําประโยชน กรณีจึงเห็นไดวา
ผฟู องคดซี ง่ึ เปนเจา พนกั งานที่ดินจังหวัด (เจาหนาท่ีบริหารงานที่ดิน ๙) มีหนาที่ตรวจสอบการครอบครอง
และทําประโยชนทีด่ ินตาม ส.ค. ๑ เลขที่ ๒๕ ที่นาํ มาใชเปน หลักฐานเพอ่ื ขอออก น.ส.๓ ก. อันเปน
การดําเนินการตามอํานาจหนาที่เพ่ือเสนอความเห็นตอนายอําเภอเมืองระยอง แตผูฟองคดีกลับเสนอ
ความเห็นท่ีไมตรงกับความเปนจริงดังกลาว จึงเปนกรณีท่ีผูฟองคดีกระทําการโดยมิชอบดวยกฎหมาย
และเม่ือขอเท็จจริงปรากฏตามรายงานการรังวัด ลงวันที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๓๑ วา ระยะและเนื้อที่
ทรี่ ังวัดพิสูจนรบั รองการทําประโยชนไดเนื้อที่ ๔๒ ไร ๗๖ ตารางวา อันมีจํานวนเนื้อที่มากกวาท่ีปรากฏ
ตาม ส.ค. ๑ เลขที่ ๒๕ ซึ่งมีเนื้อที่เพียง ๖ ไร ๑ งาน โดยมีเน้ือท่ีเพ่ิมข้ึนจํานวน ๓๕ ไร ๓ งาน ๗๖ ตารางวา
เหน็ ไดว าเนื้อท่ีท่ีรังวัดพิสูจนรับรองการทําประโยชนนั้นมีเนื้อที่เพ่ิมมากขึ้นอยางชัดเจน เชนน้ีผูฟองคดี
ขณะนั้นดํารงตําแหนงเจาพนักงานที่ดินจังหวัด (เจาหนาที่บริหารงานท่ีดิน ๙) มีอํานาจหนาที่
ในเรื่องการออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดิน ยอมมีความรูความเขาใจขอกฎหมายในเร่ืองดังกลาว
เปนอยางดี เมื่อเห็นถึงความแตกตางของเนื้อที่ท่ีเพ่ิมขึ้นแลวควรท่ีจะตรวจสอบเพ่ือใหไดขอมูล
ที่ถูกตองแทจริงเสียกอนท่ีจะเสนอความเห็นตอนายอําเภอเมืองระยองในการพิจารณาอนุมัติ
และลงนามออก น.ส.๓ ก. การที่ผูฟองคดีซึ่งมีหนาที่ตรวจสอบขอเท็จและพิจารณาขอมูลท่ีเก่ียวของ
ในทด่ี นิ แปลงพพิ าทเพื่อดําเนินการออก น.ส.๓ ก. ไมไดตรวจสอบขอมูลที่เก่ียวของดวยความรอบคอบ
ท้ังที่ที่ดินท่ีทําการรังวัดมีเน้ือที่เพิ่มมากขึ้นจนเปนท่ีนาสังเกต ซ่ึงผูฟองคดีสมควรท่ีจะตรวจสอบ
และนําขอ มลู ที่แทจริงพจิ ารณาประกอบรายงานการรังวัด โดยใหขอสังเกตเก่ียวกับเนื้อท่ีที่เพ่ิมข้ึนดังกลาว
ตอนายอําเภอเมืองระยอง แตผูฟองคดีกลับใชเพียงขอมูลตามรายงานการรังวัดและยังคงเสนอความเห็น

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๔)
ตอนายอําเภอเมืองระยองใหอนุมัติออก น.ส.๓ ก. ตามเน้ือที่ที่รังวัดได คือ เนื้อท่ี ๔๒ ไร ๗๖ ตารางวา
ดังนั้น การท่ีนายอําเภอเมืองระยองอนุมัติออก น.ส.๓ ก. เลขท่ี ๒๑๗๑ มีจํานวนเนื้อท่ีมากถึง ๔๒ ไร
๗๖ ตารางวา จึงเปนผลโดยตรงจากขอมูลและความเห็นของผูฟองคดีที่ไดเสนอไว นอกจากนี้
ปรากฏขอเท็จจริงตามรายงานการไตสวนขอเท็จจริง ของสํานักงานคณะกรรมการ ป.ป.ช. วา พระภิกษุ ส.
ใหถอยคํายืนยันวา พระภิกษุ ส. และพ่ีนองไดรวมกันขายที่ดินแปลงพิพาทใหกับผูฟองคดี
ไมเคยขายท่ีดินใหกับนาย ส. ประกอบกับนาย ส. ซึ่งเปนนองภรรยาของผูฟองคดีใหถอยคําวา
ที่ดินตาม น.ส.๓ ก. เลขที่ ๒๑๗๑ เปนของผูฟองคดี แตมาขอใชชื่อนาย ส. ในการออก น.ส.๓ ก. พิพาท
และในการรงั วดั พสิ ูจนส อบสวนการทําประโยชนผูฟองคดีไดนําเอกสารการดําเนินการออก น.ส.๓ ก.
ไปใหนาย ส. ลงชื่อหลายฉบับ ประกอบกับนาย ก. ผูรับโอนที่ดินแปลงพิพาทไดนําที่ดินแปลงนี้
ไปจํานองไวกับสถาบันการเงิน เพ่ือเปนประกันหนี้ของผูฟองคดีท่ีจะมีขึ้นในภายหนา กรณีจึงเช่ือได
โดยปราศจากขอ สงสัยวาผูฟอ งคดเี ปนผคู รอบครองที่ดินตาม น.ส.๓ ก. เลขท่ี ๒๑๗๑ ดังนั้น การที่
ผูฟองคดีเสนอความเห็นใหนายอําเภอเมืองระยอง ออก น.ส.๓ ก. เลขท่ี ๒๑๗๑ เน้ือท่ี ๔๒ ไร ๗๖ ตารางวา
ตาม ส.ค. ๑ เลขท่ี ๒๕ เนื้อที่ ๖ ไร ๑ งาน ทั้งท่ีท่ีดินตาม ส.ค. ๑ ดังกลาว ไมไดมีการครอบครอง
และทําประโยชน อันมีผลใหนายอําเภอเมืองระยองมีคําส่ังใหออก น.ส.๓ ก. ตามเนื้อท่ีที่รังวัดได
โดยผฟู องคดมี ีเจตนาเพ่ือใหต นเองไดมาซึง่ ท่ีดินจาํ นวนเพ่ิมมากขึน้ ถึง ๓๕ ไร ๓ งาน ๗๖ ตารางวา
จงึ เปนกรณีทีผ่ ูฟอ งคดปี ฏิบัตหิ รอื ละเวนการปฏบิ ัตหิ นาทรี่ าชการโดยมิชอบ เพื่อใหตนเองไดประโยชน
ทม่ี คิ วรได เปน การทจุ รติ ตอ หนา ท่ีราชการ อนั เปนความผดิ วินยั อยางรา ยแรงตามมาตรา ๖๗ วรรคสาม
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๑๘ เม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา คณะกรรมการ ป.ป.ช.
ไดไตสวนขอเท็จจริงและมีมติชี้มูลวาผูฟองคดีกระทําผิดฐานทุจริตตอหนาท่ีราชการ อันเปน
การดําเนินการตามอํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามมาตรา ๑๙ (๓) แหง พ.ร.ป.
วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ จึงตองผูกพันตามมติ
ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการพิจารณาโทษทางวินัยฐานทุจริตตอหนาที่ราชการแกผูฟองคดี
ตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมีมติโดยไมตองแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอีก และตอง
ถอื เอารายงานเอกสารและความเห็นของคณะกรรมการ ป.ป.ช. เปนสํานวนการสอบสวนทางวินัย
ของคณะกรรมการสอบสวนวินัยตามกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการพลเรือน ท้ังน้ี ตามมาตรา ๙๒
วรรคหน่ึง แหง พระราชบญั ญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนูญเดยี วกัน ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซึ่งเปนผูมีอํานาจแตงตั้ง
ถอดถอนผูฟองคดีจึงตองพิจารณาสั่งลงโทษผูฟองคดีตามฐานความผิดที่คณะกรรมการ ป.ป.ช.
มีมติโดยไมตองแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัยอีกตามมาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง แหงพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาว แตเมื่อพิจารณาบทบัญญัติมาตรา ๒๕๐ วรรคหน่ึง (๓) ของรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ประกอบกับมาตรา ๑๙ (๓) มาตรา ๙๑ และมาตรา ๙๒
วรรคหน่ึง แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ แลว เห็นไดวา

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๕)
อํานาจหนาท่ีของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการไตสวนขอเท็จจริงและช้ีมูลความผิดทางวินัย
จงึ มเี ฉพาะความผิดฐานทุจริตตอหนาท่ีราชการเทานั้น ไมอาจไตสวนขอเท็จจริงและช้ีมูลความผิด
ทางวินัยฐานอ่ืนได การท่ีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไตสวนขอเท็จจริงและชี้มูลทางวินัยผูฟองคดี
ในความผิดฐานอื่นจึงเปนการกระทําท่ีไมมีอํานาจตามกฎหมาย มติของคณะกรรมการ ป.ป.ช.
ท่ชี ้มี ูลความผดิ วนิ ยั ผูฟอ งคดใี นความผิดฐานอื่น จึงไมผูกพันผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซึ่งเปนผูบังคับบัญชา
และผูถูกฟองคดีที่ ๑ จะถือเอารายงานการไตสวนขอเท็จจริงและความเห็นของคณะกรรมการ ป.ป.ช.
มาเปนสํานวนการสอบสวนทางวินัยของคณะกรรมการสอบสวนวินัยตามกฎหมายวาดวยระเบียบ
ขาราชการพลเรือนตามมาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.ป. วา ดว ยการปองกันและปราบปรามการทุจริต
พ.ศ. ๒๕๔๒ ไมได ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงตองแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี
ในความผิดฐานปฏิบัติหนาที่ราชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ
อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรงตามมาตรา ๖๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๑๘ เพื่อใหผูฟองคดีซ่ึงเปนผูถูกกลาวหาไดรับทราบขอกลาวหา
และไดมีโอกาสช้ีแจงและนําสืบแกขอกลาวหาตามขั้นตอนและวิธีการที่กําหนดไวในมาตรา ๙๓
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐)
ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา
ซึ่งใชบังคับในขณะเกิดเหตุ โดยที่ขั้นตอนและวิธีการดังกลาวถือเปนข้ันตอนและวิธีการที่เปนสาระสําคัญ
ตามที่กฎหมายกําหนด เมื่อขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําสั่งลงวันท่ี ๗ ตุลาคม ๒๕๕๒
ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ในความผิดวินัย ฐานปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยจงใจไมปฏิบัติ
ตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง
โดยมิไดม ีการแตง ตัง้ คณะกรรมการข้นึ ทําการสอบสวนผฟู อ งคดีและมิไดแ จงขอกลาวหาดงั กลาวให
ผูฟองคดี เพ่ือใหผูฟองคดีไดมีโอกาสโตแยงชี้แจงแสดงพยานหลักฐานและนําสืบแกขอกลาวหา
คําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการตามฐานความผิดดังกลาวจึงไมชอบดวยกฎหมาย
และคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ท่ีใหยกอุทธรณผูฟองคดีตามฐานความผิดดังกลาว
จึงไมชอบดวยกฎหมายเชนกัน ทั้งนี้ กรณีอํานาจหนาที่ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. แมผูฟองคดี
จะมิไดยกข้ึนกลาวอาง แตโดยที่การตรวจสอบความชอบดวยกฎหมายของคําส่ังลงโทษทางวินัย
ซึ่งเปนคําส่ังทางปกครองตามมาตรา ๕ แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙
นอกจากจะตองพิจารณารูปแบบ ข้ันตอน และวิธีการอันเปนสาระสําคัญตามที่กฎหมายบัญญัติ
ในการออกคาํ ส่ังทางปกครอง ตลอดจนเนอ้ื หาของคาํ ส่งั ทางปกครองวาเจาหนาท่ีใชดุลพินิจภายใน
ขอบเขตแหงเจตนารมณของกฎหมายที่ใหอํานาจออกคําส่ังทางปกครองหรือไม แลวยังตองพิจารณา
ถงึ อาํ นาจหนา ท่ีของเจา หนา ท่ผี ูออกคาํ สัง่ รวมถึงอาํ นาจหนาที่ของเจาหนา ทท่ี เ่ี ก่ยี วของในทุกกระบวนการ
กอนออกคําสั่งดวย เม่ือกรณีนี้กฎหมายไดกําหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีอํานาจหนาที่ในการไตสวน

แนวคําวินจิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๖)
ขอเท็จจริงและวินิจฉัยขอกลาวหาเจาหนาที่ของรัฐกระทําความผิดทางวินัยฐานทุจริตตอหนาท่ี
คาํ วินจิ ฉัยของคณะกรรมการ ป.ป.ช. วา การกระทําของเจาหนาท่ีของรัฐดังกลาวมีมูลความผิดทางวินัย
จึงมีผลผูกพันผูบังคับบัญชาหรือผูมีอํานาจแตงต้ังถอดถอนเจาหนาท่ีของรัฐผูถูกกลาวหา ไมอาจ
เปลี่ยนแปลงฐานความผิดทางวินัยได และตองถือเอารายงานเอกสารและความเห็นของคณะกรรมการ
ป.ป.ช. เปนสํานวนการสอบสวนทางวินัยของคณะกรรมการสอบสวนวินัย ตามกฎหมายวาดวย
ระเบียบขาราชการพลเรือน โดยไมตองแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัย ดังนั้น อํานาจหนาท่ี
ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ในการไตสวนขอเท็จจริงและช้ีมูลความผิดทางวินัย จึงเปนขอกฎหมาย
อนั เก่ียวดว ยความสงบเรยี บรอ ยของประชาชน ท่ีศาลสามารถยกขึ้นวินิจฉัยเองไดแมคูกรณีจะมิได
กลาวอาง ทั้งน้ี ตามขอ ๙๒ แหงระเบียบของที่ประชุมใหญฯ วาดวยวิธีพิจารณาคดีปกครอง
พ.ศ. ๒๕๔๓ ดังน้ัน เมื่อไดวินิจฉัยแลววาผูฟองคดีกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหรือละเวน
การปฏิบัติหนาที่ราชการโดยมิชอบ เพ่ือใหตนเองหรือผูอื่นไดประโยชนท่ีมิควรได เปนการทุจริต
ตอ หนา ทรี่ าชการตามมาตรา ๖๗ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๑๘
ผูฟองคดีจะตองไดรับโทษใหออก ปลดออก หรือไลออก ตามความรายแรงแหงกรณีตามมาตรา ๘๖
วรรคหนึ่ง พระราชบัญญัติดังกลาว ซึ่งเปนกฎหมายที่ใชบังคับในขณะน้ัน ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ในฐานะ
ผูบังคับบัญชายอมมีดุลพินิจที่จะเลือกลงโทษผูฟองคดีใหออก ปลดออก หรือไลออกตามความรายแรง
แหงกรณี เม่ือผูถ ูกฟองคดที ่ี ๑ พจิ ารณาพฤติการณและการกระทําผิดของผูฟองคดีแลวใชดุลพินิจ
เลอื กที่จะกําหนดโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ อันเปนการใชดุลพินิจท่ีอยูภายในกรอบท่ีกฎหมาย
กําหนด การใชดุลพินิจในการลงโทษผูฟองคดีจึงชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๘๖ วรรคหนึ่ง
แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําส่ังลงวันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๕๒ ลงโทษ
ไลผูฟองคดีออกจากราชการ เฉพาะสวนท่ีลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการในความผิดฐานทุจริต
ตอหนาท่ีราชการ จึงเปนการใชดุลพินิจโดยชอบแลว คําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ในสวนน้จี ึงชอบดวยกฎหมาย และคําวนิ จิ ฉยั อทุ ธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ลงวันที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๕๓
ที่ใหยกอุทธรณผูฟองคดีเฉพาะสวนที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการในความผิดฐานทุจริต
ตอหนาท่ีราชการ จึงชอบดวยกฎหมายเชนกัน ดังน้ัน แมผูถูกฟองคดีที่ ๑ จะมีคําสั่งลงโทษ
ไลผูฟองคดีออกจากราชการ ในฐานปฏิบัติหนาที่ราชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบ
ของทางราชการ อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรงตามมาตรา ๖๘ วรรคสอง
แหงพระราชบัญญัติขางตน โดยมิไดใหผูฟองคดีไดรับทราบขอกลาวหาและไดมีโอกาสช้ีแจง
และนําสืบแกขอกลาวหาตามข้ันตอนและวิธีการท่ีกําหนดไวในมาตรา ๙๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน
พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๓๕ วา ดวยการสอบสวนพจิ ารณา ซ่ึงไมชอบดวยกฎหมายก็ตาม
แตไมทําใหผลของคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ที่ส่ังลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ และคําวินิจฉัย

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๗)
อุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ท่ีใหยกอุทธรณผูฟองคดี ในความผิดฐานทุจริตตอหนาที่ราชการ
ซึ่งเปนคําส่ังท่ีชอบดวยกฎหมายเปลี่ยนแปลงไป ประกอบกับผูฟองคดีมิไดโตแยงในประเด็นดังกลาว
อีกทัง้ โทษไลอ อกจากราชการเปนโทษสูงสุดของโทษทางวนิ ัย ศาลจึงไมจําตองพิพากษาใหเพิกถอนคําสั่ง
ในสวนอื่นท่ีไมชอบดวยกฎหมายของผูถูกฟองคดีที่ ๑ และท่ี ๒ อีก สําหรับกรณีที่ผูฟองคดีอางวา
การทก่ี รมท่ีดนิ ไดมีหนังสือแจงคําสงั่ ลงโทษไลออกจากราชการใหผูฟองคดีทราบนาจะไมชอบดวยกฎหมาย
เนื่องจากผูฟองคดีไดเกษียณอายุราชการมาเปนเวลา ๒ ปแลว นั้น เม่ือคดีนี้ขอเท็จจริงปรากฏวา
สํานักงานคณะกรรมการ ป.ป.ป. ไดรับเร่ืองกลาวหาผูฟองคดีในขณะดํารงตําแหนงเจาพนักงานที่ดิน
จังหวัดระยอง กรณีดําเนินการออก น.ส. ๓ ก. เลขที่ ๒๑๗๑ โดยมิชอบดวยกฎหมาย อันเปน
การกลา วหาวา ผฟู องคดกี ระทาํ การทุจรติ ตอ หนา ทใ่ี นขณะที่ผูฟองคดีเปนเจาหนา ทขี่ องรัฐ ตอสํานักงาน
คณะกรรมการ ป.ป.ป. และตอมา เมอื่ วนั ท่ี ๑๘ พฤศจกิ ายน ๒๕๔๒ เรื่องรองเรียนดังกลาวไดโอนไปยัง
คณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามมาตรา ๑๒๘ แหง พ.ร.ป. วา ดวยการปองกนั และปราบปรามการทุจริต
พ.ศ. ๒๕๔๒ จึงฟงไดวาในขณะที่ผูฟองคดีถูกกลาวหาตอคณะกรรมการ ป.ป.ป. น้ัน ผูฟองคดี
ยังคงเปนเจาหนาท่ีของรัฐ มิใชเปนกรณีท่ีผูฟองคดีถูกกลาวหาเมื่อผูฟองคดีเกษียณอายุราชการ
มาเกินสองปแลวตามที่ผูฟองคดีกลาวอาง ดังน้ัน เร่ืองกลาวหาผูฟองคดีดังกลาวจึงอยูในอํานาจหนาท่ี
ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่จะพิจารณาดําเนินการไดมาตรา ๘๔ วรรคหน่ึง แหงพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญขางตน อันเปนการดําเนินการตอจากคณะกรรมการ ป.ป.ป. ในการพิจารณา
สอบสวนตอไป เชนนี้แลวตราบใดที่ผูฟองคดียังคงเปนเจาหนาที่ของรัฐและมีการตรวจสอบพบวา
ผูฟองคดีมีการกระทําอันมีมูลความผิดทางวินัย คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีอํานาจท่ีจะสงความเห็น
ไปยังผูบังคับบัญชาหรือผูมีอํานาจแตงต้ังถอดถอนผูฟองคดีเพ่ือพิจารณาลงโทษตามฐานความผิด
ทคี่ ณะกรรมการ ป.ป.ช. ไดมีมติ ท้ังนี้ ตามมาตรา ๙๒ วรรคหนึ่ง และมาตรา ๙๓ แหงพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญดงั กลา ว

พิพากษายกฟอ ง
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟ.๒๖/๒๕๖๓ (ป.) อางแลวในประเด็น เร่ือง เขตอํานาจศาล

หนา ๑๕
กรณกี ารฟองซาํ้
คําส่ังศาลปกครองสูงสุดท่ี คบ.๑๑๒/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เง่ือนไขการฟองคดี

หนา ๔๔

แนวคาํ วนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๘)
ขอ อทุ ธรณทม่ี ิไดว า กลา วมาแลวโดยชอบในศาลปกครองชน้ั ตน
คําส่ังศาลปกครองสูงสุดที่ คบ.๑๖๓/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง เง่ือนไขการฟองคดี

หนา ๕๒
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี อ.๕๖๔/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง วิธีพิจารณาคดีปกครอง

หนา ๙๗
การมอบอํานาจใหบุคลอนื่ ดาํ เนินคดีปกครองแทน
คําสั่งศาลปกครองสูงสุดท่ี คบ.๖๔/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เงื่อนไขการฟองคดี

หนา ๙๓
เนื้อหาแหงคดี
วินยั ขาราชการพลเรือน
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๒/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เง่ือนไขการฟองคดี

หนา ๕๕
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๓/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เง่ือนไขการฟองคดี

หนา ๘๕
คําพพิ ากษาศาลปกครองสงู สุดท่ี ฟ.๖/๒๕๖๓

ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีเปนขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนงนักวิชาการ
เงินและบัญชีชํานาญการ (เจาหนาท่ีบริหารงานการเงินและบัญชี ๖ เดิม) สํานักงานจังหวัดนาน
ไดรับความเดือดรอนหรือเสียหายจากการที่หัวหนาผูตรวจสอบภายในจังหวัดนานรายงานผลการ
ตรวจสอบการเงินและบญั ชีของสํานักงานจงั หวัดนา นใหผ ูถูกฟอ งคดที ี่ ๒ (ผวู า ราชการจังหวัดนาน)
ทราบวา หัวหนาผูตรวจสอบภายในจังหวัดนานตรวจสอบเงินรายไดแผนดิน และเงินรายได
แผน ดินนาํ สง คลงั จังหวัดนาน ปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๐ เมื่อวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๐
ของสํานักงานจังหวัดนานแลวพบวา สํานักงานจังหวัดนานมีคาปรับเปนรายไดแผนดินท่ียังไมได
นําสงคลังจังหวัดนาน โดยไดมีการเขียนเปนเช็คสั่งจายผูฟองคดี ผูถูกฟองคดีที่ ๒ พิจารณาแลว
เห็นวา กรณีมีมูลความผิดวินัยอยางรายแรงจึงมีคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัย
อยางรายแรงผูฟองคดี คณะกรรมการสอบสวนดําเนินการสอบสวนผูฟองคดีแลวเห็นวา ผูฟองคดี

แนวคําวนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๐๙)
เปนเจาหนาที่และมีหนาที่ความรับผิดชอบเก่ียวกับการเงินและบัญชีของสํานักงานจังหวัดนาน
มิไดนําเงินคาปรับท่ีไดรับในระหวางปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๙ – ๒๕๕๐ เปนเงินจํานวน
๑,๘๖๒,๓๔๐.๘๘ บาท สงคลังจังหวัดนานเพ่ือเปนรายไดแผนดิน แตไดมีการนําเงินคาปรับฝาก
เขาบัญชเี งนิ ฝากท่ีธนาคารกรุงไทย จํากัด (มหาชน) สาขานาน บัญชสี าํ นักงานจังหวัดนาน เปนเงิน
จาํ นวน ๑,๒๐๗,๘๘๘.๓๑ บาท สว นเงนิ คาปรับทเี่ หลือจํานวน ๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท เขียนเปนเช็ค
สั่งจายผูฟองคดีอันเปนการไมปฏิบัติตามระเบียบการเก็บรักษาเงินและการนําเงินสงคลังของสวน
ราชการ พ.ศ. ๒๕๒๐ เม่ือหัวหนาหนวยตรวจสอบภายในจังหวัดนานไดทําการตรวจสอบการเงิน
และบัญชีของสํานักงานจังหวัดนานพบวา มีคาปรับซ่ึงเปนรายไดแผนดินที่ยังไมนําสงคลังจังหวัด
นาน ผูฟองคดีจึงดําเนินการขออนุมัติถอนเงินคาปรับจํานวน ๑,๒๑๑,๒๖๒.๒๒ บาท สงคืนเปน
รายไดแผนดินเม่ือวันที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๕๑ สวนเงินคาปรับท่ีเหลือจํานวน ๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท
ไมปรากฏหลักฐานในการนําฝากธนาคารหรือสงคืนคลัง แตพบวา ผูฟองคดีไดนําเงินจํานวน
ดังกลาวสงเปนรายไดแผนดิน เมื่อวันที่ ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๑ ทําใหเช่ือไดวา ผูฟองคดีนําคาปรับ
เปนเงินจํานวน ๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท ไปใชเปนประโยชนสวนตัว การกระทําของผูฟองคดี
เปนความผิดวินัยอยางรายแรง กรณีปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยมิชอบเพ่ือให
ตนเองหรือผูอ่ืนไดประโยชนที่มิควรได เปนการทุจริตตอหนาที่ราชการ และเปนการกระทําให
เส่ือมเสียเกียรติศักด์ิของตําแหนงหนาท่ีราชการ เปนความผิดวินัยกรณีกระทําการอันไดช่ือวา
เปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรง จึงมีมติลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ หลังจากน้ัน
คณะกรรมการสอบสวนไดรายงานผลการสอบสวนใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ทราบ ผูถูกฟองคดีท่ี ๒
จึงเสนอเร่ืองดังกลาวให อ.ก.พ. จังหวัดนานพิจารณา อ.ก.พ. จังหวัดนาน ในการประชุมเม่ือวันท่ี
๒๘ เมษายน ๒๕๕๓ และเมื่อวันท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๓ พิจารณาแลวเห็นวา พฤติการณของ
ผูฟองคดีเปนการกระทําผิดวินัย แตยังไมเปนเหตุใหเสียหายแกทางราชการจึงมีมติใหลงโทษลด
เงินเดอื นผูฟอ งคดี ๖% หลังจากนนั้ ผถู กู ฟอ งคดีที่ ๒ ไดม ีคาํ ส่งั ลงวันท่ี ๔ สิงหาคม ๒๕๕๓ ลงโทษ
ลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖% ตามมติ อ.ก.พ. จังหวัดนาน และรายงานการลงโทษผูฟองคดีไปยัง
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ (อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทย) เพื่อพิจารณาผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ในการประชุม
เมื่อวันท่ี ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๔ พิจารณาแลวเห็นวา การที่ อ.ก.พ. จังหวัดนานมีมติใหลงโทษ
ลดเงนิ เดอื นผฟู องคดี ๖% ไมถ ูกตองเหมาะสมกบั กรณคี วามผิด จึงมีมติใหผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ยกเลิก
คําสงั่ ลงวันท่ี ๔ สงิ หาคม ๒๕๕๓ และใหลงโทษไลผ ฟู อ งคดอี อกจากราชการใหเปนการถูกตองและ
เหมาะสมกับความผดิ ผถู กู ฟองคดที ี่ ๒ จึงมคี าํ สงั่ ลงวนั ท่ี ๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ลงโทษลดเงินเดือน
ผฟู อ งคดแี ละลงโทษไลผ ูฟองคดอี อกจากราชการ ผูฟองคดีจึงมีหนังสือลงวันที่ ๗ กันยายน ๒๕๕๔
อุทธรณคําส่ังดังกลาวตอผูถูกฟองคดีท่ี ๓ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม (ก.พ.ค.))
ผูถ กู ฟองคดีที่ ๓ พิจารณาคําอุทธรณของผูฟองคดี แลวมีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีเห็นวา
คําสั่งของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ
ไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดีมาฟองตอศาลปกครองสูงสุดขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ัง
เพิกถอนคําสั่งของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ และคําวินิจฉัยของ

แนวคาํ วินจิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๐)
ผูถกู ฟองคดีท่ี ๓ ทใี่ หยกคาํ อุทธรณของผูฟองคดี โดยใหผูฟองคดีไดกลับเขารับราชการเหมือนเดิม
และไดรับสิทธิประโยชนตางๆ ที่พึงมีพึงไดคืนใหแกผูฟองคดี เห็นวา การที่หัวหนาผูตรวจสอบ
ภายในจังหวัดนาน รายงานผลการตรวจสอบการเงินและบัญชีของสํานักงานจังหวัดนานให
ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ซ่ึงเปนผูบังคับบัญชาของผูฟองคดีผูมีอํานาจสั่งบรรจุตามมาตรา ๕๗ (๑๑)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ทราบวา ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๙ –
๒๕๕๐ สํานักงานจังหวัดนาน มีเงินคาปรับที่เกิดจากการปฏิบัติผิดสัญญาตามสัญญาโครงการ
ตางๆ ซึ่งเปนรายไดแผนดินจํานวน ๑,๘๖๒,๓๔๐.๘๘ บาท ตองนําสงคลังจังหวัดนาน ผูฟองคดี
เปนขาราชการพลเรอื นสามัญ ตาํ แหนงนกั บรหิ ารงานการเงนิ และบัญชี ๖ (ปจจุบันคือ นักวิชาการ
เงินและบัญชีชํานาญการ) สํานักงานจังหวัดนาน มีหนาท่ีตองนําเงินคาปรับซ่ึงเปนรายไดแผนดิน
นําสงคลังจังหวัดนานตามขอ ๔ และขอ ๖๕ (๒) ของระเบียบการเก็บรักษาเงินและการนําเงิน
สงคลังของสวนราชการ พ.ศ. ๒๕๒๐ แตผูฟองคดีไดนําเงินคาปรับซ่ึงเปนรายไดแผนดินจํานวน
๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท สั่งจายเงินใหแกตนเอง เปนกรณีที่หัวหนาผูตรวจสอบภายในจังหวัดนาน
รายงานกลาวหาผูฟองคดีและความปรากฏตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ ซึ่งเปนผูบังคับบัญชาผูฟองคดี
ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดพิจารณาจากรายงานและพยานหลักฐานในเบื้องตนแลวเห็นวา กรณีมีมูล
ที่ควรกลาวหาผูฟองคดี กระทําความผิดวินัยอยางรายแรง ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ยอมมีอํานาจแตงตั้ง
คณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีได โดยไมจําตองมีคําสั่งแตงต้ังคณะกรรมการ
สอบขอเท็จจรงิ กอนตามมาตรา ๕๗ วรรคหนงึ่ (๑๑) มาตรา ๙๐ วรรคหนึ่ง มาตรา ๙๑ วรรคหนึ่ง
มาตรา ๙๓ วรรคหนึ่ง และมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
ดังนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําสั่งลงวันท่ี ๒๗ มีนาคม ๒๕๕๑ แตงต้ังคณะกรรมการสอบสวน
วินัยอยางรายแรงผูฟองคดี ตอมาผูฟองคดีมีหนังสือคัดคานคณะกรรมการสอบสวนชุดดังกลาว
ผูถูกฟองคดีที่ ๒ จึงมีคําสั่งลงวันท่ี ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๕๑ เปลี่ยนแปลงคณะกรรมการสอบสวน
วินัยอยางรายแรงผูฟองคดีใหม ตามขอ ๘ ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตาม
ความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา จึงเปน
การกระทาํ ทช่ี อบดว ยกฎหมาย และเมื่อคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีไดแจง
ขอ กลา วหาและอธบิ ายขอ กลาวหาใหผ ูฟอ งคดที ราบตามแบบ สว.๒ เมือ่ วนั ที่ ๑๑ เมษายน ๒๕๕๑
และสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหาใหผูฟองคดีทราบตามแบบ สว.๓ เม่ือวันท่ี
๒ กันยายน ๒๕๕๑ และใหโอกาสผูฟองคดีไดช้ีแจงแกขอกลาวหาตามแบบ สว.๔ ลงวันท่ี
๓๑ ตลุ าคม ๒๕๕๑ ตอมาคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงดําเนินการสอบสวนแลวเสร็จ
รายงานผลการสอบสวนและความเห็นตอผูถูกฟองคดีท่ี ๒ วา ผูฟองคดีมีเจตนานําเงินคาปรับ
เปนจํานวนเงิน ๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท ไปเปนประโยชนสวนตัว การกระทําดังกลาวเปนความผิด
วินยั อยา งรา ยแรงกรณปี ฏิบัติหรือละเวนการปฏบิ ตั หิ นา ท่ีราชการโดยมิชอบเพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืน
ไดประโยชนท่ีมิควรได เปนการทุจริตตอหนาท่ีราชการและเปนความผิดวินัยอยางรายแรง
ตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ และเปนการ
กระทําที่ทําใหเสื่อมเสียเกียรติศักด์ิของตําแหนงหนาที่ราชการ โดยกระทําการอ่ืนใดอันไดชื่อวา

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๑)
เปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรงเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ตามมาตรา ๙๘ วรรคสอง
แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน ควรลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการตามมาตรา ๑๐๔
แหงพระราชบัญญัติดังกลาว การที่ผูฟองคดีนําเงินท่ีทุจริตไปมาคืนไมเปนเหตุลดหยอนผอนโทษ
เปนปลดออกจากราชการแตอยางใด ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงเสนอรายงานผลการสอบสวนวินัย
อยางรายแรงผูฟองคดีและความเห็นให อ.ก.พ. จังหวัดนานเพ่ือพิจารณา อ.ก.พ. จังหวัดนาน
ในการประชุมเม่ือวันที่ ๒๘ เมษายน ๒๕๕๓ และเมื่อวันท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๓ พิจารณาแลว
เห็นวา ผูฟองคดีกระทําผิดวินัยอยางไมรายแรงฐานไมนําเงินคาปรับซึ่งเปนรายไดแผนดินสงคลัง
จงั หวัดนาน แตย งั ไมเ สียหายแกราชการ จึงมีมติใหลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖% ผูถูกฟองคดี
ที่ ๒ จึงมีคําสั่งลงวันท่ี ๔ ตุลาคม ๒๕๕๓ ลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖% ตามมติ อ.ก.พ.
จงั หวดั นาน ตามมาตรา ๙๗ วรรคสอง และมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ ดังน้ัน ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีเปนไป
ตามหลักเกณฑและวิธีการตามท่ีกฎหมายกําหนด สวนประเด็นวา ผูฟองคดีกระทําผิดวินัย
อยางรายแรงหรือไม และควรลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการเปนการใชดุลพินิจโดยชอบ
ดว ยกฎหมายหรอื ไม นั้น เมื่อผูฟองคดีดํารงตําแหนงเปนเจาหนาที่บริหารงานการเงินและบัญชี ๖
สํานักงานจงั หวดั นาน มหี นา ท่ตี องนาํ เงินคาปรบั ซง่ึ เปนรายไดแผน ดนิ จาํ นวน ๖๕๔,๔๕๒.๙๙ บาท
สง คืนคลังจงั หวัดนา น ตามขอ ๔ และขอ ๖๕ (๒) ของระเบียบการเก็บรักษาเงินและการนําเงินสง
คลังของสวนราชการ พ.ศ. ๒๕๒๐ แตกลับนําเงินคาปรับดังกลาวนําฝากเขาบัญชีเงินฝากของ
ผูฟองคดี และเม่ือมีการทวงถามถึงเงินคาปรับซึ่งเปนรายไดแผนดินจํานวนดังกลาวผูฟองคดีกลับใช
ระยะเวลานานกวา ๒ เดือนครึ่ง จึงนําเงินคาปรับซ่ึงเปนรายไดแผนดินดังกลาวมาสงคืนคลังจังหวัด
นาน พฤติการณของผูฟองคดียอมรับฟงไดวา ผูฟองคดีไดนําเงินคาปรับซ่ึงเปนรายไดแผนดิน
จํานวนดังกลาวไปหมุนใชเพื่อประโยชนสวนตัว อันเปนการทุจริตตอหนาท่ีราชการและ
เปนความผิดวินัยอยางรายแรง และฐานกระทําการอ่ืนใดอันไดชื่อวาเปนผูประพฤติช่ัว
อยางรายแรง ตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม และมาตรา ๙๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ มีโทษปลดออก หรือไลออก ตามความรายแรงแหงกรณี การที่
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําสั่งลงวันที่ ๔ สิงหาคม ๒๕๕๓ ลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖% ตามมติ
อ.ก.พ. จังหวดั นาน ตามมารา ๕๗ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบยี บขา ราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ และ
ไดรายงานการลงโทษผูฟองคดีไปยังผูถูกฟองคดีที่ ๑ เพ่ือพิจารณา ตามมาตรา ๑๐๓ วรรคหน่ึง
แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ตอมา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ในการประชุมเม่ือวันท่ี ๒๒ กรกฎาคม
๒๕๕๔ ไดพิจารณาแลวเห็นวา การที่ อ.ก.พ. จังหวัดนานมีมติใหลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖%
ซึ่งขณะนั้นมิไดเปนสถานโทษและอัตราโทษท่ีกฎหมายกําหนดใหลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดีได
มติ อ.ก.พ. จังหวัดนานดังกลาว จึงไมถูกตองตามกฎหมาย เม่ือพฤติการณของผูฟองคดี
เปนความผิดตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม มาตรา ๙๘ วรรคสอง และมาตรา ๑๐๔ วรรคหนึ่ง
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขา ราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๓๕ ประกอบมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ จึงมีมติใหผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ยกเลิกคําสั่งจังหวัดนาน ลงวันที่

แนวคําวนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๒)
๔ สิงหาคม ๒๕๕๓ ที่ส่ังลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖% และใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจาก
ราชการใหเปนการถูกตองและเหมาะสมกับความผิด ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงมีคําส่ังลงวันที่
๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ยกเลิกคําสั่งลงวันที่ ๔ สิงหาคม ๒๕๕๓ ที่สั่งลงโทษลดเงินเดือนผูฟองคดี ๖%
และลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ เปนการปฏิบัติใหเปนไปตามท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีมติ
ตามมาตรา ๑๐๓ วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ดังน้ัน การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีคําสั่ง
ลงวันที่ ๒๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ยกเลิกคําส่ังลงวันที่ ๔ สิงหาคม ๒๕๕๓ ท่ีสั่งลงโทษลดเงินเดือน
ผูฟองคดี ๖% เปนลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ จึงเปนการกระทําที่ชอบดวยกฎหมาย
การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๓ มีคําวินิจฉัยลงวันที่ ๖ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
จึงเปน คําสงั่ ทีช่ อบดว ยกฎหมายเชน กัน

พพิ ากษายกฟอ ง

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๗/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีรับราชการตําแหนงเจาหนาท่ีบริหารงานท่ีดิน ๗

กลุมปฏิบัติการรังวัดและออกหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดิน สํานักมาตรฐานการออกหนังสือสําคัญ
(กองหนงั สอื สาํ คัญ) ไดรับความเดอื ดรอ นหรือเสียหายจากการที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๓ (อธิบดีกรมที่ดิน)
ไดมีคําส่ังลงวันท่ี ๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ สืบเน่ืองจากขณะ
ที่ผูฟองคดีปฏิบัติงานตามโครงการเดินสํารวจออกโฉนดท่ีดินและสอบเขตท่ีดินท้ังตําบล ในตําแหนง
ผูอํานวยการศนู ยอํานวยการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดิน จังหวัดชุมพร ๒ นาง อ. ไดมีหนังสือลงวันที่
๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ และนาย อ. ผูใหญบานหมูที่ ๑๐ ตําบลนาขา อําเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร
มีหนังสือลงวันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ กลาวหาตอผูรองสอด (คณะกรรมการปองกันและปราบปราม
การทจุ รติ แหงชาติ) วา มีการเดนิ สาํ รวจออกโฉนดท่ดี นิ ใหก ับนาย ช. และนาย ม. ทับเขตประทานบัตรเหมืองแร
ท่ยี งั ไมหมดอายุ ผรู อ งจึงมีคําสงั่ แตงตั้งคณะอนุกรรมการเพ่อื ไตส วนขอเท็จจริง ซึ่งคณะอนุกรรมการไตสวน
ขอเท็จจริงเห็นวาการกระทําของผูฟองคดีมีมูลความผิด โดยกลาวหาวา ผูฟองคดีออกโฉนดท่ีดิน
โดยไมม หี ลกั ฐานทางทด่ี ินมากอนออกโฉนดทดี่ นิ และเปน การออกโฉนดที่ดินทับเขตประทานบัตรเหมืองแร
ทย่ี ังไมหมดอายุเต็มท้งั แปลงหรอื บางสว น และเปนท่ีดินไมมีการครอบครองทําประโยชนโดยชอบดวยกฎหมาย
แลวแตกรณี รวมทั้งสิ้น๒๒ฉบับอันเปนการออกโฉนดที่ดินมิชอบดว ยกฎหมายจึงเปน ความผิดวินัยอยางรายแรง
ซ่ึงตอมาผูรองสอดไดพิจารณาในการประชุมเมื่อวันที่ ๑๖ สิงหาคม ๒๕๕๔ แลวเห็นดวยกับความเห็น
ของคณะอนุกรรมการไตสวนขอเท็จจริง และมีมติวาผูฟองคดีไดกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานทุจริต
ตอหนาทีร่ าชการ ฐานปฏิบตั หิ นาท่รี าชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ
เปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกราชการอยางรายแรง และฐานกระทําการอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่ว
อยางรายแรงตามนัยมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
ประกอบมาตรา ๘๒ วรรคสาม มาตรา ๘๕ วรรคสอง และมาตรา ๙๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ อันเปนกฎหมายที่ใชบังคับในขณะกระทําความผิด
และมีมูลความผิดทางอาญา ฐานเปนเจาพนักงานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบ

แนวคาํ วนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๓)
เพื่อใหเกิดความเสียหายแกผ ูหนงึ่ ผใู ดหรือปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยทุจริต ตามมาตรา ๑๕๗
ประกอบกับมาตรา ๘๓ แหงประมวลกฎหมายอาญา ผูรองสอดไดสงเรื่องดังกลาวใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑
(กรมท่ดี นิ ) ดาํ เนินการพจิ ารณาโทษทางวนิ ยั ผูฟอ งคดี ตอ มา คณะอนุกรรมการขาราชการพลเรือน
(อ.ก.พ.) กรมทีด่ ินไดพิจารณาแลว มีมตลิ งโทษไลผ ฟู อ งคดีออกจากราชการ ตั้งแตวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐
ซึ่งเปนวันส้ินปงบประมาณที่ผูฟองคดีมีอายุครบหกสิบปบริบูรณ ผูถูกฟองคดีที่ ๓ จึงมีคําสั่งลงวันที่
๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูฟองคดีไดจึงอุทธรณคําส่ังดังกลาว
ตอ มา ผูถกู ฟองคดที ่ี ๒ (คณะกรรมการพทิ ักษระบบคุณธรรม) มีคําวินิจฉัย เมื่อวันท่ี ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖
ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี ผูฟองคดีไมเห็นดวยกับคําวินิจฉัยอุทธรณ จึงนําคดีมาฟองขอใหศาล
มีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่ ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖
ที่วินิจฉัยวา คําส่ังลงวันที่ ๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการเหมาะสมกับ
กรณีความผิดแลว และเพิกถอนคําส่ังลงวันท่ี ๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ พรอมใหคืนสิทธิอันชอบธรรม
อันพึงมีพงึ ได รวมถึงเงินบํานาญและเงินอื่นใดใหแกผูฟองคดีนับแตวันท่ี ๑ ธันวาคม ๒๕๕๔ เปนตนไป
ในอัตราเดือนละ ๒๓,๒๖๐ บาท เห็นวา คดีน้ีขอเท็จจริงปรากฏวา ผูฟองคดีเกษียณอายุราชการ
เมื่อวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๔๐ ซง่ึ ตอ มาไดมีการกลาวหาผูฟองคดีตอผูรองสอดตามหนังสือลงวันท่ี
๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ และลงวันท่ี ๑๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ ตามลําดับ อันเปนการกระทําความผิดฐาน
เปนเจาพนักงานปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบ โดยผูรองสอดรับเร่ืองไวเมื่อวันที่ ๑๓ มิถุนายน ๒๕๔๖
และวันที่ ๑๘ มถิ นุ ายน ๒๕๔๖ จึงเปนกรณีท่ีมีผูกลาวหาผูฟองคดีในฐานะเจาหนาที่ของรัฐซึ่งมิใช
ผดู าํ รงตําแหนง ทางการเมอื ง ตามมาตรา ๖๖ แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต
พ.ศ. ๒๕๔๒ วากระทําความผิดฐานทุจริตตอหนาที่ กระทําความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการ
ซ่งึ การกลา วหาดังกลาวจักตองอยูในหลักเกณฑของบทบัญญัติมาตรา ๘๔ มาตรา ๘๕ มาตรา ๘๖
และมาตรา ๘๗ แหงพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาว ท่ีไดกําหนดเง่ือนไขและหลักเกณฑ
ในการท่ีผรู อ งสอดจะพจิ ารณารับ ไมรับ หรือยกคํากลาวหาข้ึนพิจารณา การท่ีนาง อ. และนาย อ.
มีหนังสือลงวันท่ี ๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ และลงวันที่ ๑๒ มิถุนายน ๒๕๔๖ กลาวหาผูฟองคดีซ่ึงเปน
ระยะเวลาภายหลงั ท่ผี ูฟองคดเี กษยี ณอายุราชการแลวเปนเวลากวาหาป จึงเปนการยื่นคํากลาวหา
ผูฟองคดีเมื่อผูฟองคดีพนจากการเปนเจาหนาที่ของรัฐเกินสองปตามมาตรา ๘๔ แหงพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนญู เดียวกันแลว ผูรองสอดจึงไมอาจดําเนินการใดๆ อันเปนการขัดตอบทบัญญัติ
ของกฎหมายดังกลาวได ดังนั้น การที่ผูรองสอดรับคํากลาวหาและดําเนินการไตสวนขอเท็จจริง
จนมีมติวา การกระทําของผูฟองคดีมีมูลความผิดทางวินัยอยางรายแรง ฐานทุจริตตอหนาท่ีราชการ
ฐานปฏิบัตหิ นา ทีร่ าชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ เปนเหตุให
เกิดความเสยี หายแกร าชการอยางรายแรง และฐานกระทาํ การอนั ไดชื่อวา เปนผูประพฤติช่ัวอยางรายแรง
ตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม มาตรา ๘๕ วรรคสอง และมาตรา ๙๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ จึงเปนการกระทําทางปกครองท่ีขัดตอมาตรา ๘๔ แหง พ.ร.ป.
วาดวยการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ถือเปน การกระทาํ ที่ไมม อี าํ นาจตามกฎหมาย
มติของผูรองสอดท่ีช้ีมูลความผิดวินัยผูฟองคดีจึงไมชอบดวยกฎหมาย โดยที่ผูรองสอดไมอาจ

แนวคําวินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๔)
นําความในบทบญั ญัตมิ าตรา ๔๘ แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต (ฉบับท่ี ๒)
พ.ศ. ๒๕๕๔ ที่ใหยกเลิกความในมาตรา ๘๔ แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต
พ.ศ. ๒๕๔๒ และใหใชความในมาตรา ๘๔ ใหมแทน ซ่งึ ยังไมม ีผลบังคับใชในขณะที่ผูรองสอดริเริ่ม
ดําเนินการไตสวนขอเท็จจริงและชี้มูลความผิดทางวินัย มาใชบังคับกับกรณีการกลาวหาของผูฟองคดีได
ผรู อ งสอดจงึ ยงั คงผูกพนั ใหต องดําเนินการตามหลกั เกณฑการกลาวหาเจาหนาที่ของรัฐตามที่บัญญัติไวใน
มาตรา ๘๔ แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ สวนการที่
ผูถูกกลาวหาคนอ่ืนยังคงเปนเจาหนาที่ของรัฐในขณะท่ีถูกกลาวหา ก็เปนเร่ืองเฉพาะตัวของ
ผูถูกกลาวหาแตละคน ผูรองสอดมิอาจนําสถานภาพของผูถูกกลาวหาคนอื่นมากอใหเกิดผลกระทบ
ตอสถานภาพแหงสิทธิของผูฟองคดีได อีกทั้ง การท่ีผูรองสอดมีมติช้ีมูลความผิดของผูฟองคดีวา
เปนความผิดวินัย ก็มิไดเปนการวินิจฉัยชี้ขาดขององคกรตามรัฐธรรมนูญซึ่งเปนการใชอํานาจโดยตรง
ตามรัฐธรรมนูญขององคกรตามรัฐธรรมนูญตามมาตรา ๒๒๓ วรรคสอง ของรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ แตเปนการใชอํานาจตาม พ.ร.ป. วาดวยการปองกัน
และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ มติช้ีมูลความผิดของผูรองสอดจึงยังไมเปนที่สุด และ
เมื่อกรณีนี้มาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒
ไดกําหนดใหถือวารายงานเอกสารและความเห็นของผูรองสอดเปนสํานวนการสอบสวนทางวินัย
ของคณะกรรมการสอบสวนวินัย ตามกฎหมายหรือระเบียบหรือขอบังคับวาดวยการบริหารงานบุคคล
ของผฟู องคดีในฐานะผูถูกกลาวหา โดยไมตองแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอีก การดําเนินการ
ไตสวนขอเท็จจริงและมีมติของผูรองสอดจึงมีผลผูกพันผูบังคับบัญชาหรือผูมีอํานาจแตงต้ังถอดถอน
ผูฟองคดี โดยไมอาจเปลี่ยนแปลงฐานความผิดทางวินัยได และถือไดวาการไตสวนของผูรองสอด
มีผลอยางเดียวกับการสอบสวนของผูบังคับบัญชา เมื่อการที่ผูรองสอดรับคํากลาวหาและดําเนินการ
ไตสวนขอเทจ็ จรงิ ไมช อบดว ยกฎหมายดงั ทไี่ ดวินิจฉยั ไวขา งตนแลว ดงั นัน้ การดําเนินการสอบสวน
ทางวินยั กับผูฟองคดจี งึ เปน การกระทําทไ่ี มช อบดวยกฎหมายไปดวย คําส่ังลงวันที่ ๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔
ใหลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการตามที่ผูรองสอดมีมติช้ีมูลความผิด จึงไมชอบดวยกฎหมาย
และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ลงวันที่ ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖ ท่ีใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
จึงไมช อบดว ยกฎหมายเชน กัน เม่ือไดวินิจฉัยแลววา คําสั่งและคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๒
ไมชอบดวยกฎหมาย เนื่องจากผูรองสอดรับคํากลาวหาและดําเนินการไตสวนขอเท็จจริง
ไมชอบดวยกฎหมายตามมาตรา ๘๔ แหงพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาว ซึ่งเปน
การกระทําทไี่ มชอบดว ยกฎหมายที่บญั ญตั ิไวส ําหรับการออกคาํ สง่ั ลงโทษทางวินัยกับผูฟองคดีแลว
จงึ ไมจาํ ตอ งวนิ ิจฉัยวา ผูฟ องคดีไดก ระทําความผิดวินัยตามที่ถูกกลาวหาหรือไม เพราะไมทําใหผล
ของคดเี ปลี่ยนแปลงไปแตอ ยางใด

พิพากษาเพิกถอนคําสั่งลงวันท่ี ๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากราชการ และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่ ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖ ท่ีใหยกอุทธรณ
ของผูฟองคดี คาํ ขออื่นนอกจากน้ีใหย ก

แนวคาํ วนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๕)
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟ.๑๐/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง เงื่อนไขการฟองคดี

หนา ๕๘

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสงู สดุ ที่ ฟ.๑๑/๒๕๖๓
ผฟู องคดีฟองวา ผูฟองคดีรับราชการตําแหนงปศุสัตวจังหวัด ผูอํานวยการเฉพาะดาน

(นายสัตวแพทยระดับตน) สํานักงานปศุสัตวจังหวัดภูเก็ต ขณะดํารงตําแหนงนายสัตวแพทย ๘ วช.
หวั หนา กลุมพัฒนาคณุ ภาพสนิ คาปศุสตั ว สํานักงานปศสุ ตั วจ งั หวัดนครปฐม รักษาราชการแทนปศุสัตว
จังหวัดนครปฐม ถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยอยางไมรายแรง เนื่องจากผูฟองคดีไดรับมอบหมาย
ใหปฏิบัติหนาที่ดูแลการเคล่ือนยายโค – กระบือ ที่กรมปศุสัตวดําเนินการสงมอบใหแกเกษตรกร
ตามโครงการธนาคารโค – กระบือ เพ่ือเกษตรกรตามพระราชดําริ เมื่อวันที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๕๐
โดยผูฟองคดีไมไดตรวจสอบหลักฐานบัตรประจําตัวสัตวใหรอบคอบกอนอนุญาตใหเคลื่อนยาย
สัตวไปยังทองที่ปลายทาง ไมกํากับดูแลการจัดการคอกพักใหถูกตองตามหลักวิชาการ ทําใหเกิด
ความผิดพลาดในการจัดทําเอกสารประจําตัวสัตว และไมกํากับดูแลใหมีการเปล่ียนวัสดุส่ิงปูรองพ้ืน
รถบรรทุกที่จะสงสัตวไปทองที่ปลายทางและอนุญาตใหนําสัตวที่กักไวเพื่อดูอาการไมครบระยะเวลา
ตามที่กฎหมายกําหนดไปยังทองท่ีปลายทาง ซึ่งตอมาสัตวดังกลาวมีอาการปวยเปนโรคปากและ
เทาเปอย จํานวน ๖ ตัว คณะกรรมการสอบสวนโดยผูถูกฟองคดีที่ ๓ ถึงท่ี ๕ มีความเห็นวา
พฤติการณดังกลา วของผฟู องคดถี อื เปนการกระทําผิดวินัย ฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเกิดผลดี
หรือความกาวหนาแกทางราชการ ฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการดวยความอุตสาหะ เอาใจใส ระมัดระวัง
รักษาประโยชนของทางราชการ และฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการใหเปนไปตามกฎหมายและระเบียบ
ของทางราชการ สมควรลงโทษตัดเงินเดือน ๕ % เปนเวลา ๑ เดือน ตอมาผูถูกฟองคดีท่ี ๑
(อธิบดีกรมปศุสัตว) มีคําส่ังลงวันท่ี ๑๔ กันยายน ๒๕๕๒ ลงโทษตัดเงินเดือนตามความเห็นของ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ถึงที่ ๕ ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ังดังกลาว แตผูถูกฟองคดีที่ ๖ ถึงท่ี ๑๒ วินิจฉัย
ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี แจงตามหนังสือลงวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ ผูฟองคดีเห็นวา
คําส่ังลงโทษของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๖ ถึงท่ี ๑๒ ไมชอบดวยกฎหมาย
จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ลงวันท่ี
๑๔ กนั ยายน ๒๕๕๒ ทล่ี งโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดี และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๖ ถึงท่ี ๑๒
ลงวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๓ ท่ีวินิจฉัยใหยกอุทธรณผูฟองคดี ใหผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่ง
เลื่อนขั้นเงินเดือน ๑ ข้ัน ใหแกผูฟองคดีตามท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังใหพักการขึ้นเงินเดือนไวกอน
จนกวาเรื่องท่ีถูกลงโทษทางวินัยถึงที่สุดวาไมมีความผิดดําเนินการใหมีการแกไขทะเบียนประวัติ
(ก.พ. ๗) ที่มีการบันทึกการลงโทษทางวินัยของผูฟองคดีไว เปนไมมีความผิดอีกตอไป และบันทึกให
ผูฟองคดีมีสิทธิขอยายไปรับราชการและเลื่อนระดับไดตามระเบียบ เห็นวา กรณีอันเปนมูลเหตุให
มีการสอบสวนทางวินัยเกดิ ขึน้ กอ นท่ี พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มีผลใชบังคับ
เม่ือวันที่ ๒๖ มกราคม ๒๕๕๑ และกอนวันท่ีบทบัญญัติในลักษณะ ๔ ขาราชการพลเรือนสามัญ
และลักษณะ ๕ ขาราชการพลเรือนในพระองค แหงพระราชบัญญัติดังกลาวใชบังคับ จึงเปนกรณี

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๖)
ท่ีตองดําเนินการตามมาตรา ๑๓๓ แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน กลาวคือ ผูบังคับบัญชา
ตาม พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มีอํานาจส่ังลงโทษผูนั้นหรือสั่งใหผูนั้น
ออกจากราชการตามกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการพลเรือนที่ใชอยูในขณะนั้น สวนการสอบสวน
การพิจารณา และการดําเนินการเพื่อลงโทษหรือใหออกจากราชการ ใหดําเนินการตาม พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือนพ.ศ. ๒๕๕๑ และโดยท่ีในขณะที่ดําเนินการทางวินัยผูฟองคดียังมิได
มีกฎ ก.พ. เพ่ือปฏิบัติการตามพระราชบัญญัติดังกลาวใชบังคับ กรณีจึงตองดําเนินการสอบสวน
ตามกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซึ่งเปนผูบังคับบัญชาที่มีอํานาจสั่งบรรจุ
ผูฟองคดี จึงมีอํานาจดําเนินการตามมาตรา ๙๑ มาตรา ๙๒ ประกอบมาตรา ๙๕ แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยพิจารณาวาเปนการกระทําผิดวินัยไมรายแรงและ
แตงตั้งคณะกรรมการดําเนินการสอบสวนเรื่องดังกลาว ซ่ึงตามบันทึกการแจงและรับทราบ
ขอกลาวหา (สว. ๒) ลงวันที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๕๑ ผูฟองคดีไดลงลายมือชื่อรับทราบขอกลาวหาและ
รับสําเนาบันทึกดังกลา วไว ตอ มา คณะกรรมการสอบสวนแจง ขอ กลาวหาและสรุปพยานหลักฐาน
ที่สนับสนุนขอกลาวหาใหผูฟองคดีในฐานะผูถูกกลาวหาทราบ โดยมีเนื้อหาทั้งในสวนขอกลาวหา
และในสวนสรุปพยานหลักฐานท่ีสนับสนุนขอกลาวหา ปรากฏตามบันทึกการแจงและรับทราบ
ขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐานท่ีสนับสนุนขอกลาวหา (สว. ๓) ลงวันท่ี ๑ ธันวาคม ๒๕๕๑
ซึ่งผูฟองคดีลงลายมือช่ือรับทราบขอกลาวหาและรับสําเนาบันทึกดังกลาวไวเชนเดียวกัน เม่ือผูฟองคดี
ใหถอ ยคําแกขอ กลา วหาในประเดน็ ขอ กลา วหาเร่อื งอนุญาตใหนําสัตวที่กักตัวเพื่อดูอาการไมครบ ๒๑ วัน
ไปยังจังหวัดเชียงใหมจํานวน ๖ ตัว แลว แมคณะกรรมการสอบสวนจะไมไดแจงสรุปพยานหลักฐานที่
สนับสนุนขอกลาวหา (สว. ๓) ไวอยางชัดแจง แตผูฟองคดีก็ไมไดหลงประเด็นขอตอสูแตประการใด
และพฤติการณเห็นไดวา ผูฟองคดีทราบอยูแลววาขอกลาวหาของผูฟองคดีรวมถึงการที่ผูฟองคดี
ไมไดปฏิบัติตามระเบียบของทางราชการในการตรวจสอบโรคโค – กระบือ ซึ่งระเบียบของทางราชการ
กร็ วมถงึ การตอ งกกั ตัวสตั วไ วดอู าการไมน อ ยกวา ๒๑ วัน ตามขอ ๑.๘ ของบันทึกขอความสํานักควบคุม
ปองกันและบําบัดโรคสัตว ลงวันที่ ๒๖ ตุลาคม ๒๕๔๙ เร่ือง แนวทางการแกไขปญหาการเกิด
โรคระบาดสัตวของธนาคารโค – กระบือ ดวย ยิ่งไปกวาน้ัน เมื่อพิจารณาคําอุทธรณของผูฟองคดี
เห็นไดอยางชัดแจงวา ผูฟองคดีรูและเขาใจถึงขอกลาวหาเปนอยางดีวาเปนขอกลาวหาหลักท่ีคณะกรรมการ
สอบสวนใชในการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี และคณะกรรมการสอบสวนแจงสรุปพยานหลักฐาน
ท่ีสนับสนุนขอกลาวหา (สว. ๓) ในประเด็นเรื่องอนุญาตใหนําสัตวท่ีกักตัวเพื่อดูอาการไมครบ ๒๑ วัน
ไปยังจังหวัดเชียงใหม จํานวน ๖ ตัว แกผูฟองคดีไวแลว จึงเปนกรณีที่คณะกรรมการสอบสวนปฏิบัติ
ตามขอ ๑๔ วรรคหน่ึงและวรรคสอง และขอ ๑๕ วรรคหน่ึงและวรรคสอง ของกฎ ก.พ. ฉบับที่ ๑๘
(พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวย
การสอบสวนพิจารณา อันเปนหลักเกณฑและวิธีการที่กฎหมายกําหนดเก่ียวกับการดําเนินการสอบสวน
ทางวินัยแลว เม่ือขอเท็จจริงรับฟงไดวา โค – กระบือตามโครงการไถชีวิตโค – กระบือ เพ่ือถวาย
พระราชกุศลแดพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดชเนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิม

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๗)
พระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา มีวัตถุประสงคใหกรมปศุสัตวนําโค – กระบือ ที่ไดรับการไถชีวิตในวันที่
๙ ธันวาคม ๒๕๕๐ ไปดําเนินการตามโครงการธนาคารโค – กระบือ เพ่ือเกษตรกรตามพระราชดําริตอไป
การเคล่ือนยายโค – กระบือ ตามโครงการนี้จึงตองปฏิบัติตามระเบียบ แนวปฏิบัติและขอส่ังการ
ตามโครงการธนาคารโค – กระบือ เพื่อเกษตรกรตามพระราชดําริดวย ซ่ึงสํานักควบคุม ปองกัน
และบําบัดโรคสัตว มีบันทึกขอความ ลงวันที่ ๒๖ ตุลาคม ๒๕๔๙ เรื่อง แนวทางแกไขปญหา
การเกิดโรคระบาดสัตวของธนาคารโค – กระบือ ที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ เห็นชอบและใหหนวยงาน
ที่เกี่ยวของถือปฏิบัติไวดวย เม่ือผูฟองคดีเปนผูรักษาราชการแทนปศุสัตวจังหวัดนครปฐมมีหนาที่
ดูแลการเคลื่อนยายโค – กระบือ มีคําสั่งมอบหมายเจาหนาที่ของสํานักงานปศุสัตวจังหวัดนครปฐม
ใหปฏิบัติหนาที่ในเร่ืองดังกลาว อันแสดงวาผูฟองคดีเขาใจแนวทางการทํางานและนโยบาย
ในการจัดงานพิธีไถชีวิตโค – กระบือ และบทบาทหนาท่ีของสํานักงานปศุสัตวจังหวัดนครปฐม
ในการจัดงานพิธีดังกลาวเปนอยางดี ท้ังทราบดวยวาคณะทํางาน มีมติใหสํานักงานปศุสัตวจังหวัดนครปฐม
เขมงวดเร่ืองการกักโรคและเขมงวดในการเคลื่อนยายสัตวท่ีเขารวมพิธีดังกลาวดวย ดังนั้น
การเคลือ่ นยายโค – กระบือ ที่ไดรับการไถชีวิตตามโครงการนี้จึงตองปฏิบัติตาม ขอ ๑.๗ ถึง ๑.๙
ของบันทึกขอความขางตนดวย ไมอาจพิจารณาแตเพียงระเบียบกรมปศุสัตว วาดวยการอนุญาต
การตรวจโรค และการทําลายเช้ือโรคในการเคลื่อนยายสัตวหรือซากสัตวภายในราชอาณาจักร
พ.ศ. ๒๕๔๖ แตเพียงอยางเดียวได เม่ือขอเท็จจริงปรากฏตามใบอนุญาตใหนําหรือเคล่ือนยายสัตว
หรือซากสตั วภายในราชอาณาจักร ทั้ง ๓ ฉบับ ของกระบือทั้ง ๖ ตัว วา กระบือทั้ง ๖ ตัว เขามากัก
โรคยังคอกกักสัตวของบริษัท พ. อําเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม อยางเร็วท่ีสุดในวันท่ี
๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๐ และวันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๐ ตามลําดับ และผูฟองคดีลงนาม
ในใบอนุญาตใหนําหรือเคล่ือนยายสัตวหรือซากสัตวภายในราชอาณาจักรของกระบือท้ัง ๖ ตัว
ในวันที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๕๐ กระบือทั้ง ๖ ตัว จึงกักโรคไวไมครบ ๒๑ วัน ตามขอ ๑.๘ ของแนวทาง
แกไขปญหาการเกิดโรคระบาดสัตวของธนาคารโค – กระบือ ดังนั้น พฤติการณของผูฟองคดีจึงเปน
การอนุญาตใหนําสัตวท่ีกักตัวเพ่ือดูอาการไมครบ ๒๑ วัน ไปยังจังหวัดเชียงใหมจํานวน ๖ ตัว
โ ด ย ท่ี ไ ม ไ ด ต ร ว จ ใ บ อ นุ ญ า ต ใ ห นํ า ห รื อ เ ค ล่ื อ น ย า ย สั ต ว หรื อซาก สั ตว ภายในราชอาณาจั ก ร
ท่ีมีการเคล่ือนยายกอนหนา อันเปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการ
ใหเกิดผลดีหรือความกาวหนาแกทางราชการ ฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการดวยความอุตสาหะ
เอาใจใส ระมัดระวังรักษาผลประโยชนของทางราชการ และฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเปนไป
ตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี และนโยบายของรัฐบาลโดยไมใหเสียหาย
แกราชการ ตามมาตรา ๘๓ มาตรา ๘๔ วรรคหนึ่ง และมาตรา ๘๕ วรรคหนึ่ง แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ เมื่อผูฟองคดีในฐานะรักษาราชการแทนปศุสัตวจังหวัด
นครปฐม รวู าผูถูกฟอ งคดีที่ ๑ เขมงวดเร่ืองการกักโรคและเขมงวดในการเคลื่อนยายสัตวตามโครงการ
ไถชีวิตโค – กระบือ ซึ่งสัตวท้ัง ๖ ตัวดังกลาวติดเชื้อโรคปากและเทาเปอย การกระทําของผูฟองคดี
จงึ ไมใ ชการกระทาํ ผดิ วินยั เลก็ นอ ย ประกอบกบั ไมป รากฏขอเท็จจริงวาผูถูกฟองคดีท่ี ๑ สั่งลงโทษ
ผูฟองคดีโดยพยาบาท โดยอคติ หรือโดยโทสะจริต การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําส่ังลงโทษตัดเงินเดือน

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๘)
ผูฟองคดี ๕% เปนเวลา ๑ เดือน จึงเหมาะสมและชอบดวยกฎหมายแลว ดังน้ัน การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๑
มคี าํ ส่ังดังกลาวจึงชอบดวยกฎหมาย จึงไมมีกรณีท่ีผูบังคับบัญชาจะตองดําเนินการแกไขทะเบียนประวัติ
(ก.พ. ๗) ที่มีการบันทึกการลงโทษทางวินัยของผูฟองคดีไวแตอยางใด เม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา
ผูถูกฟองคดีที่ ๑๓ พิจารณาอุทธรณของผูฟองคดีแลวเห็นวา ผูฟองคดีไมมีสวนเก่ียวของโดยตรง
กับการฉีดวัคซีน การไมกํากับดูแลจัดการคอกกักสัตวของบริษัท พ. ใหถูกตองตามหลักวิชาการทําให
เกิดความผิดพลาดในการจัดทาํ เอกสารบัตรประจําตวั สตั ว และการไมเปล่ียนวัสดุสิ่งปูรองพ้ืนรถบรรทุก
ที่สงสัตวไปยังทองท่ีปลายทาง แตผูฟองคดีในฐานะผูบังคับบัญชาและเปนผูไดรับมอบหมาย
ใหปฏิบัตหิ นา ท่ีในงานพิธีไถชีวิตโค – กระบือ ในวันที่ ๙ ธันวาคม ๒๕๕๐ ยอมตองมีหนาท่ีกํากับดูแล
ผูใตบังคับบัญชาใหปฏิบัติหนาที่ดวยความเรียบรอย มีประสิทธิภาพและสนองตอนโยบายของ
สวนราชการ อีกท้ังเมื่อไดพิจารณาถึงคุณวุฒิ คุณสมบัติเฉพาะตัวและพฤติกรรมของผูฟองคดี
ประกอบกับบทบาทหนาท่ีในทางการบริหารงานของผูฟองคดีโดยรอบคอบแลว ผูฟองคดีสามารถ
ตรวจสอบเอกสารหลักฐานตางๆ ไดกอนลงช่ือในใบอนุญาตนําหรือเคลื่อนยายสัตวหรือซากสัตว
ภายในราชอาณาจักร (แบบ ร. ๔) พฤติการณของผูฟองคดีเปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง
จึงวินิจฉัยใหยกอุทธรณ การพิจารณาของผูถูกฟองคดีที่ ๑๓ จึงเปนการพิจารณาในกรอบ
แหงบทบัญญัติกฎหมายที่เก่ียวของแลว และเมื่อไมปรากฏวาผูฟองคดีโตแยงกระบวนการในการ
วินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๑๓ ประกอบกับไดวินิจฉัยไวแลววา ผูฟองคดีกระทําความผิดวินัย
อยางไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการใหเกิดผลดีหรือความกาวหนาแกทางราชการ
ฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการดวยความอุตสาหะ เอาใจใส ระมัดระวังรักษาผลประโยชนของทางราชการ
และฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการใหเปนไปตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ ตามมาตรา ๘๓
มาตรา ๘๔ วรรคหน่ึง และมาตรา ๘๕ วรรคหนึง่ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
ประกอบมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑๓
มีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณของผูฟองคดีจึงเปนคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมายแลว กรณีจึงไมมีเหตุ
ท่ีจะตองเพิกถอนคําส่งั ของผถู กู ฟอ งคดที ่ี ๑ และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๑๓ ตามคําขอทายฟอง
ของผูฟ อ งคดี

พพิ ากษายกฟอ ง

คาํ พพิ ากษาศาลปกครองสงู สุดที่ ฟ.๑๓/๒๕๖๓
ผูฟองคดีท้ังสามฟองวา ผูฟองคดีที่ ๑ เปนขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนง

เจาพนักงานปาไมชํานาญงาน สังกัดสํานักปองกันรักษาปาและควบคุมไฟปา ผูฟองคดีที่ ๒
เปนอดีตขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนงเจาพนักงานปาไมอาวุโส และผูฟองคดีที่ ๓
รับราชการเปนขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนงเจาพนักงานปาไมปฏิบัติงาน สังกัดสํานักงาน
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมจังหวัดสระบุรี ผูฟองคดีทั้งสามไดรับความเดือดรอนเสียหาย
จากการท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๓ (อธิบดีกรมปาไม) มีคําส่ังลงโทษไลผูฟองคดีท่ี ๑ ออกจากราชการ

แนวคําวนิ ิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๑๙)
และผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม) ไดมีคําส่ังลงโทษ
ไลผูฟองคดีที่ ๒ และท่ี ๓ ออกจากราชการ ฐานจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมายและระเบียบของ
ทางราชการ เปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกทางราชการอยางรายแรง ตามมติ อ.ก.พ. กระทรวง
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม เนื่องจากกรณีเปนเจาหนาท่ีตรวจสอบอายัดไมสักทอน
ของบริษัท ส. โดยไดรับมอบหมายใหทําการตรวจสอบและจัดทําบัญชีไมสัก ไมกระยาเลย
ไมแ ดงพมาและไมแดง แตป รากฏวา มีการดําเนินการปลอยไมแดงพมาและไมแดงที่ไดตรวจยึดมา
โดยไมชอบดวยกฎหมาย และผูฟองคดีทั้งสามดําเนินการอายัดไมโดยไมตีตรากัก (ก.) ใหปรากฏ
เปนหลักฐาน ทั้งจัดทําบันทึกมอบไมท่ีอางวาไดตรวจสอบอายัดไวแลวใหผูดูแลโดยไมปรากฏวา
มีเอกสารบันทึกการอายัดไมมอบใหดวยแตอยางใด เปนเหตุใหไมสักทอนท่ีเจาหนาท่ีตรวจยึดไว
ขาดหายไปจากบัญชี ผูฟองคดีทั้งสามไดย่ืนอุทธรณคําสั่งลงโทษทางวินัยดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๑
(คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) โดยผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําวินิจฉัยวา คําส่ังลงโทษผูฟองคดี
ท้ังสามชอบดวยกฎหมาย และอัตราโทษมีความเหมาะสมแกกรณีความผิดแลว ใหยกอุทธรณของ
ผูฟองคดีท้ังสาม ผูฟองคดีท้ังสามเห็นวา คําสั่งลงโทษและคําวินิจฉัยดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย
จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําสั่งลงโทษไลผูฟองคดีท้ังสาม
ออกจากราชการ เพิกถอนคําวินิจฉัยอุทธรณ และใหผูถูกฟองคดีท้ังสามชดใชคาเสียหายเปนเงิน
๓,๒๓๐,๖๐๗ บาท เห็นวา กรณีนี้มูลความผิดวินัยอยางรายแรงของผูฟองคดีท้ังสาม เกิดข้ึนกอน
พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มีผลใชบังคับ การดําเนินการทางวินัยแกผูฟองคดี
ท้ังสามจึงตองนําบทบัญญัติแหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ มาใชบังคับ
ตามมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เมื่อขอเท็จจริงปรากฏวา
คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรงไดดําเนินการสอบสวนโดยแจงขอกลาวหาใหผูฟองคดี
ท้ังสามรับทราบตามแบบ สว. ๒ และผูฟองคดีทั้งสามไดรับทราบขอกลาวหาและไดรับบันทึกการแจง
และรับทราบขอกลาวหาไวแลว จึงเห็นวา คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยไดแจงใหผูฟองคดีท้ังสาม
รบั ทราบขอกลาวหาตามแบบ สว. ๒ โดยชอบดวยขอ ๑๔ ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐)
ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณาแลว
สวนขอกลาวหาเรื่องการอายัดไมซ่ึงไมไดทําเคร่ืองหมายหรือประทับตราใดๆ และมีการออก
ใบเบิกทางนําไมเคลื่อนท่ีจากหมอนไมเขาโรงงานน้ัน เม่ือผูฟองคดีทั้งสามไดช้ีแจงวา ไมดังกลาว
เปนไมของกลางไดขายใหกับเอกชน เจาหนาที่ผูตรวจสอบไมมีอํานาจไปหนวงเหน่ียวไมไวได
จึงเห็นไดวา คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรงไดแจงขอเท็จจริงในสวนดังกลาว
ใหผูฟองคดีท้ังสามทราบเพื่อนําไปสูขอกลาวหาท่ีวา การปฏิบัติหนาท่ีของผูฟองคดีท้ังสาม
เปนเหตุใหมีการออกใบเบิกทางนําไมท่ีมีการลักลอบตัดบางสวนเคล่ือนท่ีไป ทําใหทางราชการ
ไดรับความเสียหายอยางรายแรงแลว และผูฟองคดีทั้งสามมีโอกาสในการช้ีแจงประเด็นดังกลาว
อยางเต็มที่ตามเจตนารมณที่กําหนดไวในพระราชบัญญัติดังกลาวและกฎฉบับดังกลาวท้ังกรณีน้ี
มิใชเร่ืองการแจงขอกลาวหาเพิ่มเติมที่จะตองมีการแจงใหผูฟองคดีทั้งสามทราบแตอยางใด
สาํ หรบั ปญ หาในเรอ่ื งการคดั คา นกรรมการสอบสวนนน้ั เมื่อพจิ ารณาหนงั สอื ขอเปลีย่ นคณะกรรมการ

แนวคาํ วินิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๐)
สอบสวนซึ่งผูฟองคดีทั้งสามไดกลาวอางขอเท็จจริงที่เปนเหตุแหงการคัดคานวา คณะกรรมการ
สอบสวนทางวินัยนําระเบียบซึ่งไดถูกยกเลิกไปแลวมากลาวหาผูฟองคดีทั้งสามเพื่อใหตองรับโทษ
ทางวินัยอยางรายแรง ขอกลาวอางดังกลาวเปนเร่ืองท่ีจะตองวินิจฉัยในปญหาขอกฎหมาย
หาใชปญหาขอเท็จจริงอันเปนเหตุซึ่งจะนํามายกขึ้นกลาวอางคัดคานผูไดรับแตงต้ังเปนกรรมการ
สอบสวนตามขอ ๘ วรรคหนึ่ง ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวนพิจารณา สวนกรณีที่ผูฟองคดีที่ ๒
กลาวอางวามีสาเหตุโกรธเคืองกับนาย ส. คณะกรรมการสอบสวนมากอนน้ัน เมื่อพิจารณา
ขอเท็จจริงที่ปรากฏในสํานวนตามหนังสือขอเปลี่ยนคณะกรรมการสอบสวนประกอบคําอุทธรณ
ของผูฟองคดีทั้งสามตอผูถูกฟองคดีที่ ๑ ก็ไมปรากฏขอกลาวอางดังกลาว ซึ่งหากขอกลาวอางน้ี
มีอยูจริง ก็ถือเปนเหตุสําคัญที่ผูฟองคดีที่ ๒ สมควรที่จะตองหยิบยกเปนขอตอสูมาตั้งแตตน
ขอกลา วอางน้ีจึงไมมีน้ําหนักเพียงพอท่ีจะรับฟงได สําหรับกระบวนการสอบขอเท็จจริงตามคําส่ัง
ของนายกรฐั มนตรนี ั้น เมื่อขอ เทจ็ จริงปรากฏวา มีการลกั ลอบตดั ไมใ นเขตอทุ ยานแหงชาติสาละวิน
และเขตรักษาพันธุสัตวปาสาละวิน ซ่ึงสวนหน่ึงไดสวมรอยเปนไมนําเขาจากประเทศพมา
โดยไมชอบดวยกฎหมายอยางตอเน่ือง และเชื่อไดวามีเจาหนาที่ของรัฐบางคนไดรวมมือ
กระทําการดังกลาวกับนายทุนและผูมีอิทธิพลในพ้ืนท่ี นายกรัฐมนตรีในฐานะหัวหนารัฐบาล
ยอมมีอํานาจหนาที่โดยตรงและอํานาจของผูบังคับบัญชาตามมาตรา ๑๑ แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
บริหารราชการแผนดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ ที่จะแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนขอเท็จจริงเพื่อใหได
ขอเท็จจริง ซึ่งการดําเนินการดังกลาวเปนเพียงกระบวนการสอบขอเท็จจริงเบื้องตนเพ่ือนําไปสู
การเตรียมการและการดําเนินการของเจาหนาที่ที่เกี่ยวของเพื่อจัดใหมีคําสั่งทางปกครองวา
ผูฟองคดีท้ังสามกระทําผิดวินัยหรือไม จึงเปนเพียงการพิจารณาทางปกครองตามมาตรา ๕
แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ เมื่อการดําเนินการของคณะกรรมการ
สอบสวนขอ เท็จจรงิ ดังกลา วเปน เพยี งการสอบสวนขอเท็จจรงิ ในเบ้อื งตนเทา นน้ั จงึ ไมจ าํ ตองมีการเรียก
หรือเปดโอกาสใหผูฟองคดีทั้งสามเขาไปชี้แจง และกรณีดังกลาวถือไดวามีพยานหลักฐาน
ในเบ้ืองตนอันมีมูลท่ีควรกลาวหาวาผูฟองคดีท้ังสามกระทําผิดวินัยแลว ซึ่งผูถูกฟองคดีที่ ๓
ผูบังคับบัญชาตนสังกัดจะตองแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยเพ่ือใหไดความจริงและ
ความยุติธรรมโดยไมชักชา ตามมาตรา ๑๐๒ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ไดมีคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยขาราชการ
ในสังกัด โดยผูฟองคดีท้ังสามอยูในรายช่ือผูถูกสอบสวนทางวินัยอยางรายแรงตามคําสั่งดังกลาว
จึงยังมิใชการดําเนินการท่ีไมชอบดวยกฎหมายหรือเปนการดําเนินการที่ไมไดปฏิบัติตามรูปแบบ
ขั้นตอน หรือวิธีการอันเปนสาระสําคัญที่กําหนดไวสําหรับการกระทํานั้น นอกจากนี้ การที่
ผูบังคับบัญชาจะดําเนินการแตงต้ังคณะกรรมการสอบขอเท็จจริงข้ึนมากอนที่จะมีคําสั่งแตงต้ัง
คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยหรือไมน้ัน ลวนแลวแตเปนดุลพินิจของผูบังคับบัญชา
ท่ีจะดําเนินการ เม่ือรัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณเห็นชอบตามความเห็นของ
ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณวา กรณีลักลอบตัดไมทําลายปามีมูลสมควรกลาวหาวา

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๑)
ขาราชการสังกัดกรมปาไม กระทําผิดวินัยทั้งอยางรายแรงและไมรายแรง การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๓
มีคําส่ังแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยอยางรายแรง โดยมิไดดําเนินการแตงตั้ง
คณะกรรมการสอบขอเท็จจริงข้ึนมาใหม จึงยังไมอาจถือไดวาเปนการใชดุลพินิจโดยไมชอบ
ดวยกฎหมายแตอยา งใด ท้ังนี้ ตามมาตรา ๙๙ วรรคหา แหง พระราชบัญญัติดังกลาว สวนปญหาวา
ผฟู อ งคดีท้งั สามกระทาํ ผดิ ตามทีถ่ ูกลงโทษทางวนิ ัยหรอื ไม เห็นวา กรณดี ําเนินการปลอยไมแดงพมา
และไมแดงท่ีไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมาย นั้น ขอเท็จจริงรับฟงไดวา คณะเจาหนาท่ีสวนปองกัน
และปราบปรามที่ ๑ (ภาคกลาง) นําโดยผูฟองคดีที่ ๒ ไดเขาตรวจสอบไมสักทอนท่ีหมอนไม
บริษัท ส. ตรวจพบไมสักทอนมีความนาสงสัย จึงไดอายัดไมไวทั้งหมด โดยมีนาย ก. ผูจัดการ
ผูรับมอบอํานาจจากบริษัท ส. เปนผูรับอายัดดูแลไมท้ังหมดมิใหสูญหายหรือเสียหาย แตขณะที่
เจาหนาทไี่ ดรว มกนั ตรวจสอบไมที่หมอนไม นาย ก. ไดน าํ ไมแดงทอนท่ีออกใบเบิกทางของอําเภอบานตาก
ใหนําเคล่ือนท่ีจากหมอนไม บริษัท ส. ท่ีอายัดไว ไปยังโรงงานของบริษัทฯ จํานวน ๙ ครั้ง
รวมไมแดง ๕๑๔ ทอน ซึ่งจากการตรวจสอบเอกสารหลักฐานกรณีตรวจปลอยไมแดงดังกลาว
ของคณะเจาหนาท่ีสวนปองกันและปราบปรามที่ ๑ (ภาคกลาง) ซึ่งมีนาย พ. ผูฟองคดีท่ี ๑ ที่ ๓
และนาย ช. พบวา เปน ไมแ ดงดงั กลาวมีใบเบิกทางของอําเภอบานตากมาแสดง เม่ือคณะเจาหนาท่ีปา
ไมประกอบดวย นาย พ. ผูฟองคดีที่ ๑ ที่ ๓ และนาย ช. ซ่ึงเปนเจาหนาที่ปาไมจากสวนปองกันและ
ปราบปรามท่ี ๑ (ภาคกลาง) และนาย ธ. และนาย ป. ซ่ึงเปนเจาหนาที่ปาไมจากสวนปองกันและ
ปราบปรามที่ ๓ (ภาคเหนือ) ไดรวมกันทําการตรวจสอบไมตามรายละเอียดในใบเบิกทางที่นาย ก.
นํามาแสดง เมื่อเห็นวาถูกตองจึงรวมกันทําบันทึกตรวจสอบและยินยอมใหนาย ก. นําไมแดง
เคลื่อนท่ีออกไปจากหมอนไมได พฤติการณในการปฏิบัติหนาที่ของผูฟองคดีท้ังสามดังกลาว
ยังไมอาจเห็นไดวาเปนการกระทําโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ
มติคณะรัฐมนตรี หรือนโยบายของรัฐบาล อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง
ตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ สวนกรณีผูฟองคดี
ท้ังสามดําเนินการอายัดไมโดยไมตีตรากัก (ก.) ใหปรากฏเปนหลักฐาน และจัดทําบันทึกมอบไม
ที่อางวาไดตรวจสอบอายัดไวแลวใหนาย ว. เปนผูดูแล โดยไมปรากฏวามีเอกสารบันทึกการอายัดไม
มอบใหดวยนั้น เห็นวา แมขอ ๓ วรรคสอง ของระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ วาดวย
การปฏิบัติเก่ียวกับของกลางในคดีความผิดเก่ียวกับการปาไม พ.ศ. ๒๕๓๓ กําหนดให
บรรดาระเบียบ ขอบังคับและคําส่ังอ่ืนใด ซ่ึงขัดหรือแยงกับระเบียบนี้ ใหใชระเบียบนี้แทนก็ตาม
แตโดยท่ีขอ ๑๓ วรรคสอง ของระเบียบเดียวกัน ไดมีการกลาวถึงตรากัก “ก” ไว อันแสดงใหเห็นวา
ระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ วาดวยการปฏิบัติเกี่ยวกับของกลางในคดีความผิดเกี่ยวกับ
การปาไม พ.ศ. ๒๕๓๓ ไมไดกําหนดใหยกเลิกการใชรูปรอยตรา “ก” ตามประกาศกระทรวง
เกษตรและสหกรณ เรื่อง กําหนดลักษณะและความหมายการใชตราประทับไมของรัฐบาล
ตาม พ.ร.บ. ปาไม พุทธศักราช ๒๔๘๔ (ฉบับท่ี ๑ ) พ.ศ. ๒๕๒๓ แตอยางใด และหากพนักงาน
เจาหนาที่พบวาเปนไมท่ีผิดกฎหมายก็สามารถตีตรา “ย” (ตรายึด) ไวเปนของกลางได
นอกจากน้ัน การที่พนักงานเจาหนาที่มีอํานาจใชตรากัก “ก” ในการปฏิบัติหนาท่ี เพ่ือแสดงวา

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๒)
เปนไมที่พนักงานเจาหนาที่ไดกักไวไมอนุญาตใหนําเคลื่อนที่ตอไป เพ่ือไตสวนหรือสอบสวน
เกี่ยวกับไมน้ัน หาใชขัดหรือแยงกับระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ วาดวยการปฏิบัติ
เก่ียวกับของกลางในคดีความผิดเกี่ยวกับการปาไม พ.ศ. ๒๕๓๓ แตในทางตรงกันขาม กลับมีผล
เปนการสงเสริมและสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจาหนาที่ในการดําเนินการเพื่อหยุดย้ัง
การลักลอบตัดไมทําลายปาซ่ึงเปนหนาที่โดยตรงของผูฟองคดีท้ังสาม ดังน้ัน เมื่อผูฟองคดีที่ ๒
ขณะน้ันดํารงตําแหนงเจาหนาท่ีบริหารงานปาไม ๗ และผานงานดานการปองกันและปราบปราม
มาเปนเวลานาน จึงยอมจะตองรูระเบียบปฏิบัติเกี่ยวกับเรื่องดังกลาวเปนอยางดี แตกลับมิได
ดําเนินการหรือสั่งการใหเจาหนาท่ีในบังคับบัญชาประทับรูปรอยตรา “ก” (ตรากัก) ไวที่ไมท่ีอายัดไว
ทัง้ ทีไ่ มท่หี มอนไมม ลี กั ษณะผดิ ปกติหลายประการ ซึ่งยอมเปนขอสงสัย และผูฟองคดีท้ังสามควรท่ี
จะตองใชอํานาจในการตรวจกักไม โดยใชตรา ก. ประทับไวที่ไม แตปรากฏวาตามรายงานปาไม
จังหวัดตากเกี่ยวกับการมอบและรับมอบไมสักทอนและไมกระยาเลยทอนวา ผูฟองคดีที่ ๒
ซึ่งเปนผูมอบไมไดมอบบันทึกการอายัดไมสักและไมกระยาเลยทอนบริเวณหมอนไม บริษัท ส.
รวมท้ังไมไดมอบบัญชีสรุปผลการตรวจสอบไมตามบันทึกการตรวจไมใหแกผูรับมอบแตอยางใด
เปนเหตุใหในเวลาตอมามีการออกใบเบิกทางนําไมสักทอนท่ียังอยูระหวางการตรวจสอบเคล่ือนที่
จากหมอนไมไปยังโรงเล่ือยของบริษัท ส. ทําใหไมสักทอนที่เจาหนาที่ทําการตรวจยึดไมของกลาง
คงเหลอื ไมค รบตามจํานวนเดิม จงึ เหน็ ไดวา การปฏิบตั ิหนา ทร่ี าชการของผูฟองคดีท่ี ๒ จึงไมเปนไป
ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เร่ือง กําหนดลักษณะและความหมายการใชตราประทับไม
ของรฐั บาลตาม พ.ร.บ. ปา ไม พุทธศักราช ๒๔๘๔ (ฉบับที่ ๑) พ.ศ. ๒๕๒๓ และหนาที่ความรับผิดชอบ
ตามท่ีไดรับมอบหมาย ทําใหทางราชการไดรับความเสียหายอยางรายแรง อันเปนความผิดวินัย
อยางรายแรง ฐานจงใจไมปฏิบัติหนาที่ใหเปนไปตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ
เปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกราชการอยางรายแรงตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ และโดยท่ีผูฟองคดีที่ ๑ และท่ี ๓ ไดรับมอบหมายใหไป
ตรวจสอบขอเท็จจริงเกี่ยวกับขบวนการลักลอบตัดไมทําลายปาสาละวิน ซึ่งมีผูฟองคดีที่ ๒
เปนหัวหนาชุด และรวมกับเจาหนาที่อ่ืนตรวจสอบไมท่ีกองอยูรวม ณ หมอนไมของบริษัท ส.
และมีอํานาจหนาที่ในฐานะพนักงานเจาหนาที่ตาม พ.ร.บ. ปาไม พุทธศักราช ๒๔๘๔ ไตสวน
หรือสอบสวนเก่ียวกับไมน้ัน เพื่อใหไดขอเท็จจริงวาผูครอบครองไมไดมาโดยชอบดวยกฎหมาย
หรือไม ซึ่งในขณะน้ันผูฟองคดีที่ ๑ ดํารงตําแหนงเจาพนักงานปาไม ๔ และผูฟองคดีท่ี ๓
ดํารงตําแหนงเจาพนักงานปาไม ๕ สวนปองกันและปราบปราม ยอมจะตองรูระเบียบปฏิบัติ
เกี่ยวกับเรื่องดังกลาวเปนอยางดี การไมดําเนินการประทับรูปรอยตรา ก. ไวท่ีไมที่อายัด จึงเปน
เหตุหน่ึงที่ทําใหราชการไดรับความเสียหายอยางรายแรง การปฏิบัติหนาที่ราชการของผูฟองคดีท่ี ๑
และที่ ๓ ดังกลาว จึงไมเปนไปตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ เร่ือง กําหนดลักษณะ
และความหมายการใชต ราประทับไมของรัฐบาลตาม พ.ร.บ. ปา ไม พุทธศักราช ๒๔๘๔ (ฉบับท่ี ๑)
พ.ศ. ๒๕๒๓ และหนาที่ความรับผิดชอบตามท่ีไดรับมอบหมาย ทําใหทางราชการไดรับความ
เสียหายอยางรายแรง อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานจงใจไมปฏิบัติหนาที่ใหเปนไป

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๓)
ตามกฎหมายและระเบียบของทางราชการ เปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกราชการอยางรายแรง
ตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ เชนเดียวกับ
ผูฟองคดีที่ ๒ ดังน้ัน การท่ี อ.ก.พ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมใชดุลพินิจ
ในการมีมติลงโทษทางวินัยไลผูฟองคดีท้ังสามออกจากราชการ จึงเปนอัตราโทษที่เหมาะสม
แกกรณีการกระทําความผดิ แลว ตามมาตรา ๑๐๔ วรรคหน่ึง และวรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ คําสั่งของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีที่ ๒ และที่ ๓
ออกจากราชการ และคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีท่ี ๑ ออกจากราชการ
จึงชอบดวยกฎหมาย สวนการท่ีผูฟองคดีที่ ๒ คัดคานนาย ช. และนาย ย. วาเปนผูมีสวนไดเสีย
ในการเขารวมประชุมพิจารณาการดําเนินการทางวินัยของ อ.ก.พ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดลอมน้ัน เม่ือปรากฏวา นาย ช. ไดขอถอนตัวในการพิจารณา และ อ.ก.พ. กระทรวง
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมพิจารณาแลวมีมติใหนาย ย. เขารวมประชุมไดในฐานะ
ผูใหขอมูลท่ีปรากฏในสํานวนการสอบสวนทางวินัยและในเรื่องอ่ืนๆ ที่เกี่ยวของ และในการ
พิจารณาของ อ.ก.พ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมไดมีการอภิปรายแสดง
ความเห็นกันอยางกวางขวาง และขอเท็จจริงที่ปรากฏยังไมอาจรับฟงหรือเห็นไดวาประธาน
อ.ก.พ.กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม มีการชี้นําผูเขาประชุม อันเปนสาระสําคัญ
ถึงขนาดทําใหผูฟองคดีท้ังสามไดรับโทษหนักขึ้นกวาที่คณะกรรมการสอบสวนทางวินัยเสนอ
สวนกรณีที่ไมไดมีการนํารายงานการตรวจสอบขอเท็จจริง กรณีไมของกลางท่ีถูกลักลอบตัดใน
พ้ืนที่ปาสาละวิน จังหวัดแมฮองสอน มาพิจารณาประกอบดวยน้ัน กรณีดังกลาวถือเปนการใช
ดุลพนิ จิ ของ อ.ก.พ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม ในการพิจารณาขอเท็จจริงและ
พยานหลักฐานประกอบการพิจารณา ท้ังรายงานการตรวจสอบขอเท็จจริงดังกลาวมีข้ึนเพ่ือให
ทราบถงึ ขอเท็จจริงท่ีเกิดขึ้นในเบื้องตน เพ่ือนําเรียนตอนายกรัฐมนตรีเพ่ือทราบและวินิจฉัยส่ังการ
ตอไปเทาน้ัน หาใชเปนรูปแบบ ขั้นตอน หรือวิธีการอันเปนสาระสําคัญที่กําหนดไวสําหรับการ
ดําเนินการสอบสวนทางวินัยเพ่ือท่ี อ.ก.พ. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม จะตอง
นํามาประกอบการพจิ ารณาวา ผฟู องคดที ้งั สามกระทําผิดวินัยหรือไม นอกจากน้ี ในกรณีท่ีนาย ภ.
เปนกรรมการวินิจฉัยอุทธรณของผูฟองคดีทั้งสาม ทั้งที่เคยเปนกรรมการสอบสวนขอเท็จจริง
ตามคําส่ังของนายกรัฐมนตรี และเคยดํารงตําแหนง อ.ก.พ. กระทรวงเกษตรและสหกรณดวยนั้น
เมื่อการแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนขอเท็จจริงตามคําสั่งของนายกรัฐมนตรี เปนการแตงตั้ง
คณะกรรมการเพื่อแสวงหาขอเทจ็ จรงิ ในเบอ้ื งตน กอนทจี่ ะมกี ารดําเนนิ การทางวินัยกับผูฟองคดีท้ังสาม
และ อ.ก.พ. กระทรวงเกษตรและสหกรณ เพียงรับทราบผลการดําเนินการทางวินัยของกรมปาไม
ท่ผี ูฟองคดที ั้งสามอุทธรณคําส่ังใหลงโทษทางวินัยไปยัง ก.พ. เทานั้น อ.ก.พ. กระทรวงเกษตรและ
สหกรณมิไดพิจารณาการกระทาํ ผดิ ฐานความผิดและอตั ราโทษที่ผฟู อ งคดีท้ังสามไดรับแตประการ
ใด ขอเท็จจริงที่ปรากฏจึงไมม เี หตุท่ีจะรบั ฟง ไดวา นาย ภ. เปนคูกรณีกับผูฟองคดีท้ังสาม หรือเปน
ผเู คยพจิ ารณาการกระทาํ ผิด ฐานความผดิ และอัตราโทษทผี่ ูฟองคดที ง้ั สามไดร ับมากอน อันจะเปน
เหตุใหการทําคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไมชอบดวยกฎหมาย ตามมาตรา ๑๒๑ วรรคหน่ึง

แนวคาํ วนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๔)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เม่ือไดวินิจฉัยไวแลววา การปฏิบัติหนาที่
ราชการของผูฟองคดีทั้งสาม กรณีที่มีการอายัดไม ณ หมอนไมของบริษัท ส. แตไมไดประทับรูป
รอยตรา ก. ที่ไมดังกลาวเปนหลักฐาน และกรณีผูฟองคดีท้ังสามไดสงมอบไมท่ีอายัดไวใหแกนาย ว.
ซ่ึงไดรับมอบหมายจากปาไมจังหวัดตากใหมาเปนผูรับมอบไมดังกลาวไปดูแลรักษาตามระเบียบ
แตม ไิ ดม อบบนั ทกึ การอายัดไมด ว ย เปน การปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยมิชอบตามประกาศกระทรวง
เกษตรและสหกรณ เร่ือง กําหนดลักษณะและความหมายการใชตราประทับไมของรัฐบาล
ตามพระราชบัญญัติปาไม พุทธศักราช ๒๔๘๔ (ฉบับท่ี ๑) พ.ศ. ๒๕๒๓ และหนาที่
ความรับผิดชอบตามท่ีไดรับมอบหมาย ทําใหทางราชการไดรับความเสียหายอยางรายแรง
อันเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ คําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ที่ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
ทั้งสาม จึงชอบดว ยกฎหมายแลว

พพิ ากษายกฟอ ง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๑๖/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ (ผูวาราชการจังหวัดราชบุรี) มีคําส่ังลงวันที่

๔ ธันวาคม ๒๕๕๑ แตงตั้งคณะกรรมการสอบสวน กรณีผูฟองคดีเมื่อคร้ังดํารงตําแหนงปลัดอําเภอ
เจา พนกั งานปกครอง ๖ว อาํ เภอบานคา จังหวัดราชบุรี ถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยอยางรายแรง
กรณีเรียกรับเงินหรือผลประโยชนอื่นใดเปนคาดําเนินการโครงการจัดทําทะเบียนประวัติและ
เอกสารแสดงตนสําหรับบุคคลท่ีไมมีชื่ออยูในระบบทะเบียนราษฎร ตอมา ผูถูกฟองคดีท่ี ๔
(คณะกรรมการสอบสวน ตามคําส่ังลงวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๕๑) ไดรายงานพรอมมีความเห็นวา
ควรลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ จึงรายงานการสอบสวนใหผูถูกฟองคดีท่ี ๓
(อ.ก.พ. จังหวัดราชบุรี) พิจารณาโทษทางวินัย ซึ่งตอมาผูถูกฟองคดีท่ี ๓ พิจารณาแลวเห็นวา
การกระทําของผูฟองคดีเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่
โดยทุจริต มีมติใหไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงมีคําส่ังลงวันท่ี ๔ กุมภาพันธ
๒๕๕๓ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการพรอมกับไดรายงานการลงโทษผูฟองคดีไปยัง
อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทยเพ่ือพิจารณาตามมาตรา ๑๐๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ โดนระหวางนี้ ผูฟองคดีไดอุทธรณตอผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทักษระบบ
คุณธรรม) ซ่ึงผูถูกฟองคดีที่ ๒ พิจารณาแลวมีคําวินิจฉัยลงวันท่ี ๒๖ สิงหาคม ๒๕๕๔ ใหยกอุทธรณ
ผูฟองคดีเห็นวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ และที่ ๔ มีหนาที่สําคัญในการรวบรวมขอเท็จจริง แสวงหา
พยานหลักฐานท่ีเกี่ยวของอยางครบถวนจนปราศจากขอสงสัยและมีน้ําหนักเพียงพอที่จะวินิจฉัยวา
มีพฤติการณตามที่กลาวหา แตปรากฏวาผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่งลงโทษผูฟองคดีโดยมิได
ใหโอกาสผูฟอ งคดที ่จี ะไดร ับทราบขอเท็จจรงิ อยางเพยี งพอ หรือโตแยงแสดงพยานฐานตามมาตรา ๓๐
วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ จนทําใหผูฟองคดี
ไมไดรับความเปนธรรม จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังเพิกถอนคําสั่งลงวันที่

แนวคาํ วินจิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๕)
๔ กุมภาพันธ ๒๕๕๓ เร่ือง ลงโทษไลออกจากราชการ เพิกถอนคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๒
ลงวนั ที่ ๒๖ สงิ หาคม ๒๕๕๔ และใหศาลมคี ําสงั่ ใหผ ูฟองคดกี ลับเขา รบั ราชการตามเดมิ

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑
ไดรับรายงานการสอบสวนขอเท็จจริงจากนายอําเภอบานคา กรณีนาย จ. ผูใหญบานหมูที่ ๑๐
ตําบลบานคา อําเภอบานคา จังหวัดราชบุรี รองเรียนวาผูฟองคดีมีพฤติการณในการทุจริต
ตอหนาที่เรียกรับเงินคาดําเนินการในโครงการสํารวจจัดทําทะเบียนประวัติและเอกสารแสดงตน
สําหรับบุคคลท่ีไมมีชื่ออยูในระบบทะเบียนราษฎร ตามหนังสือลงวันที่ ๑๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๑
ซ่ึงอําเภอบานคาเห็นวาผูฟองคดีมีพฤติการณตามขอกลาวหา โดยอาศัยอํานาจหนาที่ราชการ
ของตนหาประโยชนใหแกตนเอง อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรง จึงเสนอใหผูถูกฟองคดีท่ี ๑
พิจารณาดําเนินการทางวินัยกับผูฟองคดีตอไป ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงมีคําสั่งลงวันที่ ๔ ธันวาคม
๒๕๕๑ แตงต้ังผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ประกอบดวยนาย พ. จาจังหวัดราชบุรี เปนประธานกรรมการ
นาง อ. เจาพนักงานปกครอง ๕ และนาง ด. เจา พนักงานปกครอง ๕ เปน กรรมการ นาย น. นิติกร
๗ว เปนกรรมการและเลขานกุ าร และนางสาว ย. พนักงานราชการ เปนผูชวยเลขานุการ ซ่ึงแมวา
ประธานกรรมการและกรรมการของผูถูกฟองคดีท่ี ๔ จะมีอํานาจหนาที่ความรับผิดชอบโดยตรง
ระดับจังหวัดในการดําเนินการจัดทําทะเบียนประวัติและเอกสารแสดงตนสําหรับบุคคลที่ไมมีชื่อ
อยูในระบบทะเบียนราษฎร แตขอเท็จจริงดังกลาวไมใชลักษณะตองหามตามกฎหมายที่ไมให
กรรมการทําการสอบสวนวินัยรายแรงกับผูฟองคดี ซ่ึงผูฟองคดีมีสิทธิท่ีจะคัดคานผูไดรับแตงตั้ง
เปนประธานกรรมการหรือกรรมการของผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ไดตามขอ ๘ ของ กฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘
(พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวย
การสอบสวนพจิ ารณา แตผ ูฟองคดกี ลบั มิไดใชสิทธิคัดคานแตอยางใด อีกท้ัง ไมปรากฏขอเท็จจริง
ท่จี ะรบั ฟง ไดวาผูถ กู ฟอ งคดที ี่ ๔ มเี หตบุ าดหมางกบั ผูฟองคดีที่มีสภาพรายแรงถึงขนาดท่ีอาจทําให
การพิจารณาออกคําสั่งลงโทษทางวินัยแกผูฟองคดีไมเปนกลาง จึงไมอาจรับฟงไดวาผูถูกฟองคดีที่ ๔
มีเหตุอื่นซึ่งมีสภาพรายแรงอันอาจทําใหการพิจารณาทางปกครองไมเปนกลางตามมาตรา ๑๖
แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ และนับต้ังแตวันท่ี ๑๒ มีนาคม ๒๕๕๒
ซ่ึงเปนวันท่ีผูฟองคดีรับทราบขอกลาวหาและสรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหาตามขอ ๑๕
(แบบ สว.๓) จนถึงวันท่ี ๒๔ กันยายน ๒๕๕๒ ซึ่งเปนวันท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ทําการสอบสวนพยาน
บุคคลท่ีผูฟองคดีกลาวอางคนสุดทาย เปนเวลารวมกวา ๖ เดือน ท่ีผูฟองคดีมีโอกาสช้ีแจง
แกข อกลาวหา รวมถึงการนาํ สบื แกขอกลาวหา โดยผฟู อ งคดีไดอ า งพยานบคุ คลใหผูถูกฟองคดีที่ ๔
สอบสวนเพ่ิมเติม จํานวน ๑๒ ราย ซึ่งผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ทําการสอบสวนไดจํานวน ๑๐ ราย
สวนพยานบุคคลอีกจํานวน ๒ ราย ไดแก นาย ก. และนาย จ. ผูฟองคดีใหตัดพยานดังกลาว
สําหรับพยานบุคคลที่ไมมีสถานะทางทะเบียนที่ผูฟองคดีระบุวาจะแจงชื่อใหทราบในภายหลัง
เพื่อใหผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ทําการสอบสวนเพิ่มเติมน้ัน ก็ไมปรากฏขอเท็จจริงวา ผูฟองคดีไดแจงช่ือ
ใหผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ทราบ หรือนําพยานบุคคลดังกลาวมาใหผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ทําการสอบสวน
แตอยางใด ดังนั้น จึงรับฟงไดวาการดําเนินการของผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ในการสอบสวนวินัยรายแรง

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๖)
กบั ผฟู อ งคดี ผูถกู ฟองคดีที่ ๔ ไดใหโอกาสผูฟองคดีไดทราบขอเท็จจริงอยางเพียงพอ และมีโอกาส
โตแยงหรือแสดงพยานหลักฐานของตนอยางเต็มที่แลว ตามมาตรา ๓๐ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ.
วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ ดังน้ัน การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๑ สงรายงานการ
สอบสวนของผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ใหผูถูกฟองคดีที่ ๓ พิจารณา ซ่ึงตอมา ผูถูกฟองคดีท่ี ๓ พิจารณา
ในการประชมุ เม่อื วันที่ ๑๓ มกราคม ๒๕๕๓ แลวเห็นวา พฤติการณของผฟู อ งคดีเปนความผิดวินัย
อยางรายแรง และมีมติไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงมีคําสั่งลงวันที่ ๔
กุมภาพันธ ๒๕๕๓ ลงโทษไลผ ฟู องคดีออกจากราชการตามมติของผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ตามนัยมาตรา ๙๗
วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ กรณีจึงเห็นไดวา การดําเนินการ
ทางวินัยกับผูฟองคดีไดดําเนินการตามขั้นตอนและวิธีการที่กฎหมายกําหนดไวแลว และโดยท่ี
ผูฟองคดีมีหนาที่ตั้งแตการสํารวจบุคคลท่ีไมมีสถานะทางทะเบียน กรอกรายการในแบบสํารวจ
สอบถามและบันทึกถอยคําของผูถูกสํารวจ เขารวมประชุมประชาคมหมูบานเพื่อตรวจสอบและ
รบั รองบคุ คลทถี่ กู สํารวจแตละราย รวมทัง้ จัดทํารายงานการประชมุ และลงนามรับรองรายงานการ
ประชุมดังกลาว ตลอดจนทําหนาที่ตรวจสอบคุณสมบัติของบุคคลท่ีถูกสํารวจ จัดทําทะเบียน
ประวัติสําหรับบุคคลท่ีไมมีช่ืออยูในระบบทะเบียนราษฎร ซึ่งผานการตรวจสอบและรับรอง
จากประชาคมหมูบาน วาเปนไปตามหลักเกณฑท่ีกําหนดหรือไม ผูฟองคดีจึงมีอํานาจในการ
ใชดุลพินจิ ในการรับหรอื ไมรบั คํารองหรือใหคุณใหโทษแกผูใดผูหนึ่ง ซึ่งเม่ือพิจารณาบันทึกถอยคํา
ของผูกลาวหาและพยานบุคคลแลว เห็นวา นาย จ. ผูใหญบานหมูท่ี ๑๐ ผูกลาวหา นาย บ.
ผูใหญบานหมูที่ ๑๔ และนาย ล. ผูใหญบานหมูท่ี ๑๓ ซ่ึงมีช่ือในหนังสือรองเรียน ตางใหถอยคํา
สอดคลอ งตองกันกบั นาย ส. ผใู หญบ านหมทู ่ี ๙ และนาย ร. ผูช วยผูใหญบา นหมูที่ ๖ ซ่ึงเปนพยาน
คนกลางที่มิไดมีเร่ืองโกรธเคืองหรือมีเหตุบาดหมางกับผูฟองคดีที่จะใหถอยคําปรักปรําหรือใสราย
ผูฟองคดี เกี่ยวกับพฤติกรรมของผูฟองคดีวา ผูฟองคดีไดแจงแกบรรดาผูใหญบานหรือ
ผูชวยผูใหญบานเพื่อใหไปแจงราษฎรในหมูบานของตนทราบวา ผูย่ืนคํารองเขารับการสํารวจ
เพ่ือจัดทําทะเบียนประวัติและเอกสารแสดงตนสําหรับบุคคลท่ีไมมีช่ืออยูในระบบทะเบียนราษฎร
ตองจายคาดําเนินการใหแกผูฟองคดี คนละประมาณ ๒,๐๐๐ บาท ถึง ๕,๐๐๐ บาท พฤติการณ
จึงนา เชอ่ื วา ผฟู อ งคดเี รยี กรอ งเงนิ ในการปฏิบัติหนาท่ีสํารวจเพื่อจัดทําทะเบียนประวัติและเอกสาร
แสดงตนสําหรับบุคคลท่ีไมมีชื่ออยูในระบบทะเบียนราษฎร และเม่ือพยานหลักฐานมีเพียงพอ
ที่จะรับฟงไดวา ผูฟองคดีซึ่งมีหนาที่รับผิดชอบดําเนินการตามโครงการจัดทําทะเบียนประวัติและ
เอกสารแสดงตนสําหรับบุคคลท่ีไมมีชื่ออยูในระบบทะเบียนราษฎร มีพฤติการณเรียกรองเงินจาก
ผูย่ืนคํารองเปนคาดําเนินการตามโครงการดังกลาว โดยแจงผานทางบรรดาผูใหญบานหรือ
ผูชวยผูใหญบาน รวมท้ังมีพฤติการณรับเงินจากนาย จ. ผูใหญบานหมูที่ ๑๐ และนาย ส.
ผูใหญบานหมูท่ี ๙ ท่ีไดรวบรวมมาจากราษฎรในหมูบานของตนท่ีประสงคย่ืนคํารองขอเขารับ
การสํารวจในโครงการดังกลาวตามท่ีถูกกลาวหาจริง การกระทําของผูฟองคดีดังกลาวจึงเปน
ความผดิ วนิ ยั อยางรา ยแรง ฐานปฏบิ ตั ิหรอื ละเวน การปฏิบตั หิ นา ที่ราชการโดยมิชอบ เพ่ือใหตนเอง
หรือผูอ่ืนไดประโยชนที่มิควรได อันเปนการทุจริตตอหนาท่ีราชการตามมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ.

แนวคําวนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๗)
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขา ราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึง่ กรณขี า ราชการพลเรือนสามญั ผูใดกระทาํ ผิดวินัยอยางรายแรง
มาตรา ๑๐๔ วรรคหน่ึง แหงพระราชบัญญัติดังกลาว บัญญัติใหผูบังคับบัญชาส่ังลงโทษปลดออก
หรือไลออก ตามความรายแรงแหงกรณี ดังนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําส่ังลงวันท่ี
๔ กุมภาพันธ ๒๕๕๓ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ตามมติของผูถูกฟองคดีที่ ๓ ในการ
ประชุมเมื่อวันท่ี ๑๓ มกราคม ๒๕๕๓ จึงเปนคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมายแลว สวนกรณี
พยานหลักฐานหรือขอเท็จจริงที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ นํามาพิจารณาเพื่อวินิจฉัยอุทธรณของผูฟองคดี
นั้น แมผ ถู ูกฟองคดีท่ี ๒ รับฟงถอยคําของนาย ส. ซ่ึงไมเก่ียวของกับเร่ืองท่ีมีการกลาวหาผูฟองคดี
มาเปนพยานหลักฐานประกอบการวินิจฉัยอุทธรณของผูฟองคดีเปนการกระทําท่ีไมชอบ
ดวยกฎหมาย แตเมื่อพยานหลักฐานตามทางสอบสวนท่ีเกี่ยวของกับเรื่องกลาวหาผูฟองคดีรับฟง
ไดแลว วา ผูฟอ งคดีมพี ฤตกิ ารณเรยี กรอ งเงินและรบั เงินเปน คา ดําเนนิ โครงการสํารวจจดั ทําทะเบียน
ประวัติและเอกสารแสดงตนสําหรับบุคคลท่ีไมมีช่ืออยูในระบบทะเบียนราษฎร ตามที่ถูกกลาวหา
จริง ยอมไมทําใหคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่ ๒๖ สิงหาคม ๒๕๕๔ ท่ียกอุทธรณของ
ผูฟองคดี เน่ืองจากคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ที่ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการซ่ึงเปนคําส่ัง
ที่ชอบดวยกฎหมายมีผลเปลี่ยนแปลงไป สวนกรณีที่ผูฟองคดีอางวาผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ใชเวลา
ในการพิจารณาอุทธรณของผูฟองคดีจํานวน ๕๒๕ วัน คําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงเปน
คําวินิจฉัยท่ีลวงเวลาตามท่ีมาตรา ๑๑๘ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
กําหนด คําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงไมชอบดวยกฎหมาย น้ัน เม่ือพิจารณาบทบัญญัติ
มาตรา ๑๑๘ แหงพระราชบญั ญัตดิ งั กลา วแลว กรณีเห็นไดวา ระยะเวลาการพิจารณาอุทธรณของ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ เปนเพียงระยะเวลาเรงรัดเพ่ือมิใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ ดําเนินการลาชาเกินสมควร
มิไดมีผลทําใหคําวินิจฉัยท่ีลวงเวลาตามที่กฎหมายกําหนดเปนคําวินิจฉัยท่ีไมชอบดวยกฎหมาย
แตป ระการใด

พพิ ากษายกฟอง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๑๗/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง วิธีพิจารณาคดีปกครอง
หนา ๑๐๒

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๒๓/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีรับราชการเปนขาราชการพลเรือนสามัญ

ตําแหนงนักวิชาการเงินและบัญชี ระดับชํานาญการ สังกัดสํานักงานสงเสริมการปกครองทองถิ่น
จังหวัดกาฬสินธุ กรมสงเสริมการปกครองทองถ่ิน กระทรวงมหาดไทย ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
(คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ) ไดมีคําสั่งแตงตั้งคณะกรรมการไตสวน
เพื่อดําเนินการไตสวนขอเท็จจริง กรณีนายกองคการบริหารสวนตําบลทุงคลองกับพวก รวมท้ัง
ผูฟองคดี เม่ือครั้งดํารงตําแหนงนักวิชาการเงินและบัญชี ๕ รักษาการทองถ่ินอําเภอกุดบาท

แนวคาํ วนิ จิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๘)
จังหวัดสกลนคร ไดกระทําความผิดฐานทุจริตตอหนาที่เรียกรับเงินจากผูเขาสอบบรรจุเปน
พนักงานสวนตําบล องคการบริหารสวนตําบลทุงคลอง ประจําป พ.ศ. ๒๕๔๘ ผลการไตสวน
ขอเท็จจริงปรากฏวา ผูฟองคดีมีสวนรวมกระทําความผิด จึงมีมติใหดําเนินการไตสวนผูฟองคดี
คณะอนุกรรมการไตสวนพิจารณาแลวมีมติในสวนของผูฟองคดีวา ผูฟองคดีกับพวกไดดําเนินการ
แกไขกระดาษคําตอบของผูเขาสอบพนักงานสวนตําบล เพ่ือใหไดคะแนนสูงกวาความเปนจริง
มีการเรียกรับเงินจากผูเขาสอบและผูเก่ียวของ อยางไรก็ตาม เนื่องจากผูฟองคดีเปนเจาพนักงาน
ซึ่งไมมีหนาท่ี แตมีสวนรวมกระทําความผิด ดังน้ัน การกระทําของผูฟองคดีจึงมีมูลความผิด
ทางอาญา ฐานเปนผูสนับสนุนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๔๙ มาตรา ๑๕๗ ประกอบ
มาตรา ๘๖ และมีมูลเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานกระทําการอันไดชื่อวาเปนผูประพฤติช่ัว
อยางรายแรง ตามมาตรา ๙๘ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ หลังจากน้ัน
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ สงเร่ืองใหผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (อธิบดีกรมสงเสริมการปกครองทองถ่ิน) ในฐานะ
ผูบังคับบัญชา เพ่ือพิจารณาโทษทางวินัยผูฟองคดี อ.ก.พ. กรมสงเสริมการปกครองทองถ่ิน
ไดพิจารณามีมติใหลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีที่ ๒ จึงไดมีคําส่ังลงวันที่
๔ พฤษภาคม ๒๕๓๕ ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการตามมติของ อ.ก.พ. กรมสงเสริม
การปกครองทอ งถ่ิน ผูฟองคดีจึงมีหนังสืออุทธรณคําส่ังดังกลาวตอผูถูกฟองคดีท่ี ๓ (คณะกรรมการ
พิทักษระบบคุณธรรม (ก.พ.ค.) ในระหวางการพิจารณาอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๓ น้ัน อ.ก.พ.
กระทรวงมหาดไทยไดพิจารณาแลวเห็นวา พฤติการณในการกระทําความผิดของผูฟองคดีไมมีเหตุ
อันควรลดหยอนโทษและระดับโทษยังไมเหมาะสม จึงมีมติใหเพิ่มโทษผูฟองคดีจากปลดออกเปน
ไลออกจากราชการ โดยใหมีผลยอนหลังตั้งแตวันท่ี ๔ พฤษภาคม ๒๕๕๓ และผูถูกฟองคดีที่ ๒
ไดมีคําส่ังลงวันท่ี ๖ ตุลาคม ๒๕๕๙ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูฟองคดีจึงไดมีหนังสือ
อุทธรณคําสั่งดังกลาวตอผูถูกฟองคดีท่ี ๓ โดยผูถูกฟองคดีท่ี ๓ พิจารณาแลวมีคําวินิจฉัยลงวันที่
๕ สงิ หาคม ๒๕๕๔ ใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีไมเห็นพองดวย จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษา
หรือคําสั่งวาคําสั่งลงวันที่ ๔ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ท่ีลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ
และคําสั่งลงวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๕๓ ที่เพ่ิมโทษผูฟองคดีจากปลดออกเปนไลออกจากราชการ
เปนคําสั่งที่ไมชอบดวยกฎหมาย และเพิกถอนคําส่ังลงโทษทางวินัยผูฟองคดีท้ังสองฉบับดังกลาว
ใหผูถูกฟองคดีที่ ๒ คืนสิทธิประโยชนอันพึงมีพึงไดของผูฟองคดีท่ีมีอยูกอนการออกคําส่ัง
โดยไมชอบดวยกฎหมาย และเพิกถอนมติของผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ลงวันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๕๔
ทใี่ หย กอุทธรณข องผูฟองคดี

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เม่ือผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ไดรับคํากลาวหาหรือมีเหตุ
อันควรสงสัยวาเจาหนาที่ของรัฐกระทําความผิดฐานทุจริตตอหนาท่ีหรือกระทําความผิด
ตอตําแหนงหนาท่ีราชการ หรือความผิดตอตําแหนงหนาที่ในการยุติธรรม ผูถูกฟองคดีท่ี ๑
มีอํานาจหนาที่ในการไตสวนขอเท็จจริงและวินิจฉัยขอกลาวหานั้นวามีมูลความผิดหรือไม
หากขอกลาวหาดังกลาวน้ันมีมูลความผิดทางวินัยหรือมีมูลความผิดทางอาญา แลวแตกรณี
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จะตองดําเนินการตามที่กฎหมายกําหนดไวตอไป และโดยท่ีประมวลกฎหมาย

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๒๙)
อาญาไดบัญญัติถึงองคประกอบและโทษเก่ียวกับความผิดตอตําแหนงหนาท่ีราชการไวใน ภาค ๒
ลักษณะ ๒ หมวด ๒ มาตรา ๑๔๗ ถึงมาตรา ๑๖๖ และไดบัญญัติถึงองคประกอบและโทษ
เกีย่ วกบั ความผิดตอตาํ แหนงหนา ทีใ่ นการยตุ ิธรรมไวใน ภาค ๒ ลักษณะ ๓ หมวด ๒ มาตรา ๒๐๐
ถึงมาตรา ๒๐๕ ดังน้ัน ความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการและความผิดตอตําแหนงหนาท่ี
ในการยุตธิ รรม จึงเปนมลู ความผดิ ทางอาญา สวนความผิดฐานทุจริตตอหนาท่ี ถือเปนมูลความผิด
ทางวินัย อํานาจหนาท่ีของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ในการไตสวนและช้ีมูลความผิดทางวินัยจึงมีเฉพาะ
ความผิดฐานทุจริตตอหนาท่ีราชการเทานั้น โดยไมอาจไตสวนขอเท็จจริงและชี้มูลความผิดทางวินัย
ผูฟองคดีในฐานความผิดอ่ืนได เมื่อคดีนี้ขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไดไตสวน
ขอเท็จจริงและมีมติชี้มูลความผิดทางวินัยผูฟองคดีวา ผูฟองคดีกระทําความผิดทางวินัย
อยางรายแรง ฐานประพฤติชั่วอยางรายแรงตามมาตรา ๙๘ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ อันเปนการไตสวนขอเท็จจริงและชี้มูลความผิดทางวินัยผูฟองคดีในความผิดฐานอื่น
นอกจากท่ีบัญญัติไวในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ มาตรา ๓๐๑
ประกอบ พ.ร.บ. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ (๓)
มาตรา ๘๘ มาตรา ๙๑ มาตรา ๙๒ วรรคหนึ่ง มาตรา ๙๓ และมาตรา ๙๖ และ พ.ร.ป.
วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๔ มาตรา ๖๘ จึงเปนกรณี
ท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๑ กระทําโดยไมมีอํานาจหรือนอกเหนืออํานาจหนาท่ีหรือไมถูกตอง
ตามกฎหมาย มติของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ท่ีชี้มูลความผิดวินัยผูฟองคดีในความผิดฐานดังกลาว
จึงไมผูกพันผูถูกฟองคดีที่ ๒ ซึ่งเปนผูบังคับบัญชาของผูฟองคดี รวมทั้งผูถูกฟองคดีท่ี ๒
ไมอาจถือรายงานเอกสารและความเห็นของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ในฐานความผิดดังกลาว
มาเปนสํานวนการสอบสวนทางวินัยของคณะกรรมการสอบสวนวินัยตามมาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง
แหง พ.ร.บ. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ ได ผูถูกฟองคดีที่ ๒
ในฐานะผูบังคับบัญชาของผูฟองคดี ตองแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยข้ึนเพื่อทํา
การสอบสวนผูฟองคดีในกรณีที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีมติวาผูฟองคดีกระทําความผิดวินัยในขอหา
ดังกลาวตามมาตรา ๑๐๒ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เพื่อใหผูฟองคดี
ซึ่งเปนผูถูกกลาวหาไดรับทราบขอกลาวหาและไดมีโอกาสช้ีแจงหรือนําสืบแกขอกลาวหา
ตามขั้นตอนและวิธีการท่ีกําหนดไวตามกฎหมายหรือระเบียบหรือขอบังคับวาดวยการบริหารงาน
บุคคลของผูฟองคดี อันเปนข้ันตอนหรือวิธีการอันเปนสาระสําคัญในการลงโทษทางวินัย
อยางรายแรงแกขาราชการพลเรือน โดยไมอาจถือรายงานเอกสารและความเห็นของ
ผถู ูกฟอ งคดีที่ ๑ เปนสํานวนการสอบสวนทางวินัยได การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไดนํารายงานเอกสาร
และความเห็นของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซ่ึงไดมีมติดังกลาวมาพิจารณาและมีคําสั่งลงวันท่ี
๔ พฤษภาคม ๒๕๕๓ ลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ และตอมาไดมีคําสั่งลงวันท่ี
๖ ตุลาคม ๒๕๕๓ เพ่ิมโทษผูฟองคดีจากปลดออกเปนไลออกจากราชการ ตามมติ อ.ก.พ.
กระทรวงมหาดไทย อันเปนคําสั่งลงโทษทางวินัยตามที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีมติช้ีมูลความผิดน้ัน
จึงเปนการกระทําโดยไมชอบดวยกฎหมาย ทั้งนี้ เม่ือไดวินิจฉัยแลววาคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๒

แนวคาํ วนิ จิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๐)
ที่ลงโทษผูฟองคดีดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย ดังนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๓ มีคําวินิจฉัยอุทธรณ
ลงวันท่ี ๕ สิงหาคม ๒๕๕๔ ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี โดยเห็นวาคําส่ังของผูถูกฟองคดีท่ี ๒
ท่ีเพ่ิมโทษผูฟองคดีจากปลดออกเปนไลออกจากราชการ เปนระดับโทษท่ีเหมาะสมกับความผิด
ของผฟู อ งคดีแลว นน้ั จึงไมช อบดวยกฎหมายเชนกัน

พพิ ากษาเพิกถอนคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๓ ลงวันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๕๔
ท่ีใหยกอุทธรณของผูฟองคดี และเพิกถอนคําส่ังลงวันท่ี ๖ ตุลาคม ๒๕๕๓ ท่ีเพ่ิมโทษผูฟองคดี
จากปลดออกเปนไลออกจากราชการ โดยใหมีผลยอนหลังไปต้ังแตวันที่คําสั่งมีผลบังคับ คําขออื่น
นอกจากนใี้ หย ก ทั้งนี้ มขี อสงั เกตเก่ยี วกบั แนวทางหรอื วิธีการดําเนินการใหเปนไปตามคําพิพากษา
ของศาล กลาวคือ ผูมีอํานาจตามกฎหมายควรที่จะดําเนินการเพื่อใหผูฟองคดีกลับเขารับราชการ
ภายในสามสิบวนั นบั แตว ันทีค่ ดีถงึ ท่ีสุด โดยคนื สิทธใิ หผูฟองคดตี ามทีก่ ฎหมายและระเบียบกาํ หนด
และถือปฏิบัติตอสิทธิที่ผูฟองคดีพึงมีพึงไดตามกฎหมายในระหวางท่ีออกจากราชการ ทั้งน้ี
ภายในหกสิบวันนับแตวันท่ีผูฟองคดีกลับเขารับราชการ อยางไรก็ดี แตไมเปนการตัดสิทธิ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ในฐานะผูบังคับบัญชา ท่ีจะดําเนินการทางวินัยผูฟองคดีและมีอํานาจออกคําสั่ง
ลงโทษผฟู องคดใี หมใหถกู ตอ งโดยชอบดว ยกฎหมาย

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๒๖/๒๕๖๓ (ป.) อางแลวในประเด็น เร่ือง เขตอํานาจศาล
หนา ๑๕

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ. ๒๙/๒๕๖๓
ผฟู อ งคดีฟอ งวา เดมิ ผฟู องคดรี บั ราชการเปนตําแหนง นกั สงเสริมการปกครองชํานาญการ

สํานักงานสงเสริมการปกครองทองถิ่น เมื่อวันที่ ๒๑ เมษายน ๒๕๕๔ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําส่ังให
ลงโทษภาคทณั ฑผ ฟู องคดีตามมตขิ อง อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทย ฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเปนไป
ตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ เปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง เนื่องจากเมื่อคร้ังผูฟองคดี
รับราชการในตําแหนงปลัดอําเภอ อําเภอสองพี่นอง จังหวัดสุพรรณบุรี เปนพนักงานเจาหนาท่ี
ปฏิบัติหนาท่ีในงานบัตรประจําตัวประชาชน มีผูรองเรียนกลาวหาวา มีกํานัน ผูใหญบาน และ
เจาหนาที่อําเภอสองพี่นอง รวมกันนําบุคคลตางดาวมาสวมช่ือในทะเบียนบานของผูอื่น มีการทุจริต
ทางทะเบียนโดยใชรายการบุคคลซํ้าซอนท่ีจะตองจําหนาย จํานวน ๔ ราย โดยมีนาย ป. อดีตผูใหญ
เปนผูใหการรับรองบุคคล และนาย ท. เจาหนาที่ปกครอง ๓ เปนเจาหนาท่ีผูรับคําขอมีบัตร (บ.ป. ๑)
โดยเปนผูร วบรวมและตรวจสอบเอกสารทเี่ กยี่ วขอ งเสนอผฟู องคดี ผูฟองคดีเปนผูตรวจสอบสําเนา
ทะเบียนบาน (ท.ร. ๑๔) และเปนผูอนุมัติจัดใหทําบัตรประจําตัวประชาชน โดยไมมีหลักฐาน
การสอบปากคําผยู ่นื คาํ ขอมีบัตรและเจาบานหรือบุคคลท่ีนาเช่ือถือ สํานักงานสงเสริมการปกครองทองถิ่น
จังหวัดสุพรรณบุรีพิจารณาแลวเห็นวา พฤติการณของผูฟองคดีมีลักษณะเปนการไมปฏิบัติหนาท่ี
ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการ เปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง
ตามมาตรา ๘๒ (๒) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เห็นควรลงโทษภาคทัณฑ

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๑)
แตเ นอ่ื งจากเปน ความผดิ ครั้งแรกและผูฟอ งคดรี ับราชการมานาน ๑๖ ป จึงใหงดโทษทางวินัยและ
ใหวากลาวตักเตือน ตอมา กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่นมีหนังสือแจงจังหวัดสุพรรณบุรีวา
อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทยมีมติในการประชุมเม่ือวันท่ี ๒๓ กุมภาพันธ ๒๕๕๔ ใหลงโทษภาคทัณฑ
ผูฟองคดี ผูถูกฟองคดีที่ ๑ จึงมีคําส่ังลงวันที่ ๒๑ เมษายน ๒๕๕๔ ใหลงโทษภาคทัณฑผูฟองคดี
ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ังดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ ซึ่งผูถูกฟองคดีที่ ๒ พิจารณาแลวมีคําวินิจฉัย
ลงวันท่ี ๒๘ ธันวาคม ๒๕๕๔ ใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีจึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือ
คําสั่งเพิกถอนคําวนิ ิจฉยั ลงวนั ท่ี ๒๘ ธนั วาคม ๒๕๕๔

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา การกระทําผิดวินัยกรณีนี้เกิดขึ้นในขณะท่ี พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ใชบังคับ และมีการตรวจสอบขอเท็จจริงเมื่อป พ.ศ. ๒๕๔๘
ตามทสี่ าํ นกั งานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจรติ แหง ชาติแจง รวมถึงมีการรายงาน
ผลการสอบสวนตอกรมการปกครอง ซึ่งเห็นวาควรใหกรมสงเสริมการปกครองทองถิ่นซึ่งเปนตน
สังกัดของผูฟองคดีดําเนินการทางวินัยผูฟองคดี และการดําเนินการคางอยูจนกระทั่ง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ใชบังคับแทน จึงมีการดําเนินการทางวินัยตามมาตรา ๙๒
ประกอบมาตรา ๑๓๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ การดําเนินการทางวินัย
ผูฟองคดีจึงเปนไปตามที่กฎหมายบัญญัติไว เมื่อผลการตรวจสอบขอเท็จจริงตามท่ีมีการรองเรียน
พบวา มีการออกบัตรประจําตัวประชาชนใหบุคคล ๔ ราย โดยบุคคลท้ัง ๔ ราย ย่ืนคําขอ
มีบตั รประจําตวั ประชาชน (บ.ป. ๑) กรณบี ตั รหาย และผฟู อ งคดเี ปนผูอนุมัติใหออกบัตรประจําตัว
ประชาชนใหกับบุคคลทั้ง ๔ ราย ซึ่งตามขอ ๑๐ (๗) ของระเบียบกรมการปกครอง วาดวย
การจัดทําบัตรประจําตัวประชาชน พ.ศ. ๒๕๓๘ ประกอบกับขอ ๑ (๑.๗) ของหนังสือ
กระทรวงมหาดไทย ลงวันท่ี ๑๘ สิงหาคม ๒๕๓๕ เร่ือง การปฏิบัติในการจัดทําบัตรประจําตัว
ประชาชน กําหนดแนวทางปฏิบัติกรณีท่ีมีผูย่ืนคําขอมีบัตรประจําตัวประชาชนเน่ืองจากบัตรหาย
หรือถูกทําลาย ใหพนักงานเจาหนาท่ีผูรับคําขอเรียกสําเนาทะเบียนบานฉบับเจาบาน และ
หลักฐานอ่ืนประกอบการพิจารณา ไดแก หลักฐานการแจงความบัตรหายหรือบัตรถูกทําลาย และ
หลักฐานเปนเอกสารท่ีทางราชการออกใหอยางใดอยางหน่ึง ซึ่งมีรูปถายของผูขอมีบัตร เชน
ใบอนุญาตขับรถ บัตรประกันสังคม หนังสือเดินทางไปตางประเทศ เปนตน ในกรณีที่ไมมีหรือไม
สามารถแสดงหลักฐานดังกลาวไดใหสอบสวนเจาบานหรือบุคคลผูนาเชื่อถือแทน และหากสํานัก
ทะเบียนนั้นเปนผูออกบัตรหมายเลขดังกลาว ใหเรียกหลักฐานการแจงความและสอบสวนผูยื่นคําขอ
แตเมื่อพิจารณาแบบคําขอมีบัตร (บ.ป. ๑) ในกรณีนี้ ปรากฏวา ในแบบคําขอดังกลาวมีการ
จดบันทึกขอมูลทั่วไปของผูย่ืนคําขอมีบัตร โดยแนบหลักฐานสําเนาทะเบียนบานฉบับเจาบาน
หลักฐานการแจงความบัตรหายหรือบัตรถูกทําลาย และบันทึกคําใหการรับรองของนาย ป.
ท่ีรับรองวาผูย่ืนคําขอมีบัตรตามรายการในคําขอ บ.ป. ๑ เปนบุคคลตามหลักฐานสําเนาทะเบียนบาน
แตมิไดมีการแนบเอกสารหลักฐานที่ทางราชการออกใหอยางใดอยางหน่ึงซ่ึงมีรูปถายของผูขอมีบัตร
หรอื มบี ันทึกการสอบสวนและบนั ทึกถอยคําผูย่นื คาํ ขอมบี ตั รแตอ ยา งใด เพยี งแตเรียกผูย่ืนคําขอมีบัตร
มาพูดคยุ เพือ่ ดูลกั ษณะทาทาง และสอบปากคํานาย ป. ซึ่งเปนบุคคลท่ีนาเชื่อถือและเปนผูใหการรับรอง

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๒)
แลว เช่ือวา บุคคลท้ัง ๔ ราย มีช่ือตามท่ีแจงจริง และอนุมัติใหบุคคลดังกลาวมีบัตรประจําตัวประชาชน
ตามเลขประจําตัวประชาชนท่ีกลาวขางตนได การกระทําของผูฟองคดีซึ่งปฏิบัติหนาที่เปนพนักงาน
เจาหนาที่ในงานบัตรประจําตัวประชาชนและเปนผูที่ตองอนุมัติใหออกบัตรประจําตัวประชาชน
แกบุคคลดังกลาว สมควรที่จะตรวจสอบเอกสารหลักฐานประกอบคําขอมีบัตรใหครบถวนถูกตอง
และใชความระมัดระวังในการดําเนินการตามระเบียบอยางเครงครัดเพื่อมิใหเกิดความผิดพลาด
แตผ ูฟอ งคดกี ลับละเลยไมดําเนินการตรวจสอบเอกสารหลักฐานใหแนชัดวาเปนบุคคลดังกลาวจริง
แมวาในหวงระยะเวลาท่ีเกิดกรณีดังกลาว สํานักทะเบียนอําเภอสองพี่นองยังไมสามารถเช่ือมโยง
ขอมูลจากสํานักทะเบียนกลางหรือขอมูลจากศูนยบริหารการทะเบียนภาค ๗ เพ่ือตรวจสอบ
ใบหนา บคุ คลทเ่ี คยขอมีบตั รเดิมเปรียบเทียบใบหนา ของผูย นื่ คําขอมบี ัตรทั้ง ๔ ราย ไดก็ตาม การท่ี
มีผูย่ืนคําขอมีบัตรประจําตัวประชาชนโดยอางวาบัตรหาย แตไมอาจแสดงเอกสารหลักฐาน
ท่ีทางราชการออกใหอยางหนึ่งอยางใดท่ีมีรูปถายของผูยื่นคําขอเพ่ือท่ีพนักงานเจาหนาที่จะได
ตรวจสอบวาเปนบุคคลดังกลาวจริง ย่ิงเปนเร่ืองที่ผิดปกติ ที่ผูฟองคดีจะตองใชความระมัดระวัง
เปนอยางย่ิง เพ่ือมิใหเกิดกรณีการสวมตัวทําบัตรขึ้น เนื่องจากการจัดทําบัตรประจําตัวประชาชน
ถือเปนเรอื่ งสําคญั ที่มผี ลตอ ความมนั่ คงของประเทศ พฤติการณของผูฟองคดีจึงเปนการปฏิบัติหนาท่ี
โดยขาดความระมัดระวังและขาดความรอบคอบ ซ่ึงถือวาเปนการไมปฏิบัติตามขอ ๑๐ (๗)
ของระเบยี บกรมการปกครอง วาดว ยการจัดทําบตั รประจาํ ตัวประชาชน พ.ศ. ๒๕๓๘ ประกอบกับ
ขอ ๑ (๑.๗) ของหนังสือกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๕๓๕ เรื่อง การปฏิบัติในการ
จัดทาํ บัตรประจําตัวประชาชน อนั เปนการไมป ฏิบัติหนา ที่ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบ
ของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี และนโยบายของรัฐบาลซึ่งเปนความผิดวินัยตามมาตรา ๘๕
วรรคหนึ่ง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งใชบังคับในขณะน้ัน และเมื่อ
มีการออกบัตรประจําตัวประชาชนใหตามท่ีมีคําขอไปแลว จึงกอใหเกิดความเสียหายแกทางราชการ
และอาจจะเปนกรณีทุจริตตอหนาท่ีราชการ แมจะมีการยกเลิกคําขอดังกลาวในภายหลังซ่ึงอาจ
ถือเปนความผิดวินัยอยางรายแรงตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติดังกลาว ได
อยา งไรก็ตาม การท่ี อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทย พิจารณาแลวเห็นวา จังหวัดสุพรรณบุรีมีหนังสือ
วากลาวตักเตือนผูฟองคดียังไมถูกตองเหมาะสมกับกรณีความผิด พฤติการณของผูฟองคดี
เปนกรณีที่ไมปฏิบัติตามระเบียบดังกลาวขางตน เปนเหตุใหเกิดการทําบัตรประจําตัวประชาชน
โดยมชิ อบถอื เปน ความผดิ วินยั อยางไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการใหเปนไปตามกฎหมาย
ระเบียบของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี และนโยบายของรัฐบาลตามมาตรา ๘๕ วรรคหน่ึง
แหง พ.ร.บ. ระเบยี บขา ราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งใชบังคับในขณะน้ัน ประกอบกับมาตรา ๑๓๓
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ และมีมติในการประชุมเมื่อวันที่
๒๓ กุมภาพันธ ๒๕๕๔ ใหล งโทษภาคทัณฑผฟู องคดี ดงั นั้น การทีผ่ ูถ ูกฟอ งคดีท่ี ๑ มีคําส่ังลงวันที่
๒๑ เมษายน ๒๕๕๔ ใหลงโทษภาคทัณฑผูฟองคดีตามมติ อ.ก.พ. กระทรวงมหาดไทย ถือวา
เหมาะสมกบั ความผดิ ของผฟู อ งคดี จึงเปนคําส่ังที่ชอบดวยกฎหมาย และเม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา
ผูถูกฟองคดีที่ ๒ พิจารณาอุทธรณของผูฟองคดีแลวเห็นวา ผูฟองคดีปฏิบัติหนาที่โดยขาดความระมัดระวัง

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๓)
รอบคอบ ประมาทเลินเลอ ไมป ฏบิ ตั ิตามระเบียบและหนังสือสั่งการราชการที่เกี่ยวของเปนเหตุให
มีการทุจริต สวมตวั และรายการบุคคลซา้ํ ซอ นทจี่ ะตองจาํ หนาย พรอมท้ังการขอมีบัตรประจําตัวประชาชน
กอใหเกิดความเสียหายแกราชการ กรณีอาจจะเปนเร่ืองทุจริตตอหนาท่ีราชการ และกรมการปกครอง
มีความเห็นตามหนังสือกรมการปกครอง ลงวันท่ี ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๑ วา ผูฟองคดีนาจะไดรับ
ประโยชนจากการปฏิบัติหนาท่ี แตเนื่องจากผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไมสามารถเพ่ิมโทษได เวนแตกรณี
ไดรบั แจง จาก ก.พ. ทั้งนี้ ตามนัยมาตรา ๑๒๐ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบกับขอ ๘๖ วรรคสาม ของกฎ ก.พ.ค. วาดวยการอุทธรณและการพิจารณา
วินิจฉัยอุทธรณ พ.ศ. ๒๕๕๑ จึงมีมติใหยกอุทธรณ การพิจารณาอุทธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๒
เปนการพิจารณาในกรอบแหงบทบัญญัติกฎหมายท่ีเก่ียวของ และไมปรากฏวามีเหตุอ่ืนใดท่ีทําให
คําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไมชอบดวยกฎหมาย ดังน้ัน การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๒ มีคําวินิจฉัย
ลงวันท่ี ๒๘ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ใหยกอทุ ธรณข องผูฟองคดี จึงชอบดว ยกฎหมายแลว

พพิ ากษายกฟอง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๓๐/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง เขตอํานาจศาล
หนา ๖

คาํ พิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟ.๓๔/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีรับราชการตําแหนงเจาหนาที่กระจายเสียง ๕

สังกัดสถานีวิทยุโทรทัศนแหงประเทศไทยจังหวัดนครศรีธรรมราช สํานักประชาสัมพันธ เขต ๕
กรมประชาสัมพนั ธ ไดรับความเดอื ดรอ นเสียหายจากการที่ผูถ ูกฟองคดที ี่ ๑ (อธิบดกี รมประชาสมั พันธ)
มีคําส่ังลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ กรณีเปนกรรมการตรวจรับพัสดุและลงลายมือชื่อ
ในเอกสารใบตรวจรับพัสดุท่ีจัดทําขึ้นเพื่อขอเบิกคาใชจายดังกลาว ท้ังๆ ท่ีไมมีการจางทําจริง
แตกลับนําเอาหลักฐานใบสงของและใบตรวจรับพัสดุมาประกอบการขอเบิกจาย ผูฟองคดี
จงึ อุทธรณค าํ ส่ังดงั กลา วตอ ผถู กู ฟอ งคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทกั ษร ะบบคณุ ธรรม) โดยผูถูกฟองคดีที่ ๒
วินิจฉัยใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีเห็นวา คําสั่งและคําวินิจฉัยดังกลาวไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดี
มาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังใหเพิกถอนคําสั่งลงโทษปลดออกจากราชการ คําวินิจฉัย
อุทธรณ และใหผูถูกฟองคดีท้ังสองมีคําสั่งรับผูฟองคดีเขารับราชการในตําแหนงหนาที่ราชการ
ของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ตอไป พรอมท้ังคืนสิทธิประโยชนท่ีผูฟองคดีจะพึงมีพึงไดนับจากวันท่ี
ผูฟองคดีถูกคําสั่งใหปลดออกจากราชการจนถึงวันที่ผูฟองคดีไดกลับเขารับตําแหนงในหนาท่ี
ราชการใหมตอ ไป

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา เมื่อการดําเนินการทางวินัยผูฟองคดีเปนกรณีท่ี
ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ซึ่งเปนผูมีอํานาจส่ังบรรจุตามมาตรา ๕๗ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ พิจารณาขอเท็จจริงตามท่ีไดรับรายงานการตรวจสอบสืบสวนของสํานักงาน
การตรวจเงินแผนดินภูมิภาคที่ ๑๔ แลวเห็นวา กรณีดังกลาวมีมูลที่จะกลาวหาวาผูฟองคดีกระทํา

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๔)
ผิดวินัย จึงดําเนินการแตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยกับผูฟองคดี อันเปนการดําเนินการ
ตามมาตรา ๙๑ และมาตรา ๙๓ แหงพระราชบัญญัติดังกลาวแลว และเนื่องจากเปนกรณีที่
การกระทําผิดเกิดข้ึนในขณะที่ พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ยังมีผลใชบังคับ
ในการดําเนินการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี คณะกรรมการสอบสวนไดดําเนินการสอบสวน
ตามหลักเกณฑ วิธีการและระยะเวลาที่กําหนดในขอ ๑๔ ขอ ๑๕ และขอ ๒๑ ของกฎ ก.พ.
ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ. ๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
วาดวยการสอบสวนพจิ ารณา ซ่ึงอนโุ ลมนาํ มาใชตามมาตรา ๑๓๒ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการ
พลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยตอมาคณะกรรมการสอบสวนรายงานผลการสอบสวนทางวินัยเสนอ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ และมีการเสนอเรื่องให อ.ก.พ. กรมประชาสัมพันธ พิจารณา อันเปนการดําเนินการ
ตามมาตรา ๙๗ วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติเดียวกัน กรณีจึงเห็นไดวา ผูถูกฟองคดีที่ ๑
ดําเนินการทางวินัยแกผูฟองคดีเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการที่กฎหมายกําหนดไวแลว
และเม่ือขอเท็จจริงปรากฏวา ผูฟองคดีในฐานะกรรมการตรวจรับพัสดุลงลายมือชื่อในใบตรวจ
รับพัสดุ โดยไมไดตรวจสอบพัสดุใหถูกตองครบถวน จึงเปนเหตุใหนาย ณ. นําใบตรวจรับพัสดุ
ไปเปนหลักฐานขอเบิกเงินคาใชจายดังกลาวจากทางราชการไปเปนประโยชนสวนตัว แตโดยท่ี
ไมปรากฏหลักฐานแสดงวา ผูฟองคดีมีสวนเกี่ยวของกับการดําเนินการจัดจางทําปายคัทเอาท
หรือมีสวนเกี่ยวของกับการดําเนินการในการขอเบิกเงินคาใชจายตอผูวาราชการจังหวัด
นครศรีธรรมราช หรือมีสวนเก่ียวของในการดําเนินการของนาย ณ. ในเรื่องเงินที่ขอเบิกจาย
สนับสนุนกิจการโครงการดังกลาวไป จึงเชื่อไดวา ผูฟองคดีมิไดมีเจตนาหรือกระทําการอันเปน
การชวยเหลือหรือสนับสนุนเพื่อใหนาย ณ. ไดประโยชนอันมิควรไดจากการนําใบตรวจรับพัสดุ
ดังกลาวไปขอเบิกเงินไปเปนประโยชนสวนตัว กรณีจึงถือไมไดวา ผูฟองคดีปฏิบัติหรือละเวน
การปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยมิชอบ เพื่อใหตนเองหรือผูอื่นไดรับประโยชนท่ีมิควรได อันเปน
การทุจริตตอหนาท่ีราชการ และเปนความผิดวินัยอยางรายแรงตามมาตรา ๘๒ วรรคหน่ึง
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ ซ่ึงใชบังคับในขณะนั้น อยางไรก็ตาม
การท่ผี ฟู อ งคดีลงลายมอื ช่อื ในใบตรวจพสั ดโุ ดยไมไ ดต รวจสอบพสั ดใุ หถ กู ตอ งครบถวน อันเปนการ
การกระทําทไี่ มถูกตอ งตามขอ ๗๑ ของระเบียบสํานกั นายกรัฐมนตรี วาดวยการพัสดุ พ.ศ. ๒๕๓๕
และเปนเหตุใหนาย ณ นําใบตรวจรับพัสดุดังกลาวมาใชเปนหลักฐานในการขอเบิกเงินไปเปน
ประโยชนสวนตัว ทาํ ใหทางราชการเสียหายอยางรายแรง พฤติการณแหงการกระทําของผูฟองคดี
ดังกลาวจึงเปนการปฏิบัติหนาที่ราชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ
มติคณะรัฐมนตรี หรือนโยบายของรัฐบาล อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง
เปนความผดิ วนิ ัยอยางรายแรงตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๓๕ ซึ่งใชบังคับในขณะนั้น การที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําสั่งลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากราชการ โดยเห็นวาผูฟองคดีกระทําความผิดฐานละเวนไมปฏิบัติตามระเบียบ
สํานักนายกรัฐมนตรี วาดวยการพัสดุ พ.ศ. ๒๕๓๕ ขอ ๗๑ และขอ ๑๐ (๑) รวมทั้งกระทํา
ความผิดฐานเปนเจาพนักงานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบ เพ่ือใหเกิดความ

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๕)
เสียหายแกผูหนึ่งผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยทุจริต และเปนเจาพนักงาน
มีหนา ท่ที าํ เอกสาร รับเอกสาร หรือกรอกขอความลงในเอกสาร กระทําการรับรองเปนหลักฐานวา
ตนไดก ระทําการอยางใดข้ึน หรือวาการอยางใดไดกระทําตอหนาตน อันเปนความเท็จหรือรับรอง
เปนหลักฐานซ่ึงขอเท็จจริงอันเอกสารนั้นมุงพิสูจนความจริงอันเปนความเท็จในการปฏิบัติหนาที่
ตามมาตรา ๑๕๗ และมาตรา ๑๖๒ แหงประมวลกฎหมายอาญา อันเปนความผิดวินัย
ตามมาตรา ๘๕ (๑) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ฐานปฏิบัติหนาที่
ราชการโดยมิชอบ เพื่อใหเกิดความเสียหายแกผูหนึ่งผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่
ราชการโดยทุจริต เปนความผิดวินัยอยางรายแรงตามมาตรา ๙๗ แหง พ.ร.บ.ระเบียบขาราชการ
พลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ สมควรลงโทษไลออก แตมีเหตุอันควรลดหยอนโทษ จึงสมควรลดโทษ
เปนปลดออกตามมติ อ.ก.พ. กรมประชาสัมพันธ น้ัน เปนการนําบทบัญญัติวาดวยความผิดวินัย
ฐานทุจริตตอหนาท่ีราชการตามมาตรา ๘๕ (๑) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ มาใชบ งั คับกับการกระทําผิดวนิ ัยของผฟู อ งคดี โดยรวมเอาความผิดตามมาตรา ๑๕๗
และมาตรา ๑๖๒ แหงประมวลกฎหมายอาญา มาเปนเหตุในการลงโทษผูฟองคดีในความผิดวินัย
ฐานทุจริตตอหนาที่ราชการดวย ซึ่งเปนการปรับบทกฎหมายท่ีไมถูกตองกับการกระทําของผูฟองคดี
แตความไมถูกตองดังกลาวก็มิไดมีผลเปล่ียนแปลงโทษที่จะลงแกผูฟองคดี แตถือวาคําส่ังดังกลาว
เปนคําสั่งทางปกครองท่ีมีขอผิดพลาดหรือผิดหลงที่เจาหนาที่อาจแกไขเพิ่มเติมไดตามมาตรา ๔๓
วรรคหนึ่ง แหง พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. ๒๕๓๙ กรณีความผิดพลาดดังกลาว
ไมมีผลกระทบตอความชอบดวยกฎหมายของคําส่ังลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ
ประกอบกบั ในระหวา งการพิจารณาคดีของศาลปกครองสูงสุด ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ มีคําสั่งแกไขคําส่ัง
ลงโทษทางวินัยขาราชการ โดยแกไขเปลี่ยนแปลงขอความท่ีไมถูกตองในคําสั่งลงโทษทางวินัย
ผฟู อ งคดใี หถ กู ตอ งตามคาํ วินจิ ฉัยอทุ ธรณของผูถูกฟองคดีที่ ๒ แลว การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีคําสั่ง
ลงโทษปลดผฟู องคดีออกจากราชการ จงึ เหมาะสมแกพฤติการณแหงการกระทําของผูฟองคดีแลว
ดังน้ัน คําส่ังลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ จึงชอบดวยกฎหมายแลว และคําวินิจฉัย
ยกอทุ ธรณของผูถ ูกฟองคดที ่ี ๒ ยอมชอบดว ยกฎหมายดวยเชนกัน

พพิ ากษายกฟอ ง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๑/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เขตอํานาจศาล
หนา ๑๙

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๔/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีเปนขาราชการพลเรือนสามัญ ตําแหนงเจาพนักงานที่ดิน

ระดับชํานาญงาน สํานักมาตรฐานการออกหนังสือสําคัญ กรมท่ีดิน ตอมา มีผูรองเรียนตอผูถูกฟองคดีที่ ๓
(คณะกรรมการปองกนั และปราบปรามการทจุ ริตในภาครัฐ (คณะกรรมการ ป.ป.ท.) วา มีการออก
โฉนดท่ีดินในเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริม และอุทยานแหงชาติดอยสุเทพ - ปุย ตําบลโปงแยง

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๖)
อําเภอแมริม จังหวัดเชียงใหม โดยไมชอบดวยกฎหมาย ผูถูกฟองคดีที่ ๔ (คณะอนุกรรมการไตสวน
ขอเท็จจริงของ ป.ป.ท.) ไดไตสวนขอเท็จจริงกรณีดังกลาวแลวเห็นวา เมื่อคร้ังท่ีผูฟองคดีดํารง
ตําแหนงเจาหนาท่ีที่ดิน ๕ กลุมปฏิบัติการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดิน สวนปฏิบัติการรังวัดและออกหนังสือ
แสดงสิทธิในท่ีดิน สํานักมาตรฐานการออกหนังสือสําคัญ กรมที่ดิน และไดรับแตงต้ังใหเปนเจาหนาท่ี
ปฏบิ ัติงานตามโครงการเรงรัดการออกโฉนดที่ดินท่ัวประเทศ ปฏิบัติหนาท่ีเจาหนาท่ีสอบสวนสิทธิ
ประจาํ ศูนยอํานวยการเดินสํารวจออกโฉนดท่ีดิน จังหวัดเชียงใหม ต้ังแตวันท่ี ๑ ธันวาคม ๒๕๔๘
ถึงวันที่ ๓๐ กันยายน ๒๕๕๑ ผูฟองคดีไดรับรองในใบไตสวน (น.ส. ๕) เพื่อประกอบการขอออก
โฉนดทีด่ นิ จาํ นวน ๒๖ แปลง อันเปน ความเทจ็ โดยไมไ ดออกตรวจสภาพที่ดินดังกลาวกอน อีกทั้ง
ผูฟองคดีไดพบเห็นรองรอยการขูดลบแนวเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริมในระวางแผนที่ แตกลับปกปด
และรายงานขอเท็จจริงอันเปนเท็จตอผูบังคับบัญชา จึงแสดงใหเห็นวา ผูฟองคดีมีพฤติการณรวมกับ
นาย พ. นายชางรังวัดชํานาญงานและผูถูกกลาวหารายอ่ืน ในการลบแนวเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริม
และใชระวางแผนที่ที่ถูกลบดังกลาวในการเปลี่ยนแปลงแนวเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริม
เพื่อประกอบการออกโฉนดท่ีดินในเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริม และอุทยานแหงชาติดอยสุเทพ - ปุย
โดยไมชอบดวยกฎหมาย พฤติการณของผูฟองคดีดังกลาวจึงเปนความผิดวินัยอยางรายแรง
ฐานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยมิชอบ เพ่ือใหตนเองหรือผูอื่นไดประโยชนท่ีมิควรได
เปนการทุจรติ ตอ หนาทร่ี าชการ ฐานปฏิบตั ิหนาท่ีราชการโดยจงใจไมปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบ
ของทางราชการ เปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง ฐานรายงานเท็จตอผูบังคับบัญชา
อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง และฐานกระทําการอ่ืนใดอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่ว
อยางรายแรง และตอมา ผูถูกฟองคดีที่ ๓ ไดมีมติเปนเอกฉันทวินิจฉัยชี้มูลความผิดทางวินัย
แกผูฟองคดีตามความเห็นของผูถูกฟองคดีท่ี ๔ จากนั้น ผูถูกฟองคดีที่ ๑ (อธิบดีกรมที่ดิน)
จึงมีคําสั่งลงวันท่ี ๑๐ มกราคม ๒๕๕๗ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ตามฐานความผิด
ที่ผูถูกฟองคดีที่ ๓ มีมติชี้มูลความผิด ผูฟองคดีจึงมีหนังสือลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๗ อุทธรณ
คําสั่งดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๒ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) และตอมา ประธาน
กรรมการพิทักษระบบคุณธรรมไดมีหนังสือลงวันที่ ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๘ แจงใหผูฟองคดีทราบวา
ผถู กู ฟองคดีท่ี ๒ ไดพจิ ารณาแลว มีคําวนิ จิ ฉยั ลงวนั ที่ ๑๘ มนี าคม ๒๕๕๘ ใหยกอุทธรณของผูฟอง
คดี ผูฟองคดีจึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังเพิกถอนคําวินิจฉัยและมติของ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันท่ี ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๘ เฉพาะในสวนท่ีเก่ียวกับคําส่ังและมติใหลงโทษ
ไลผูฟองคดีออกจากราชการ เพิกถอนคําส่ังลงวันที่ ๑๐ มกราคม ๒๕๕๗ ที่ลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากราชการ และใหก รมท่ีดินคืนสิทธิและประโยชนทดแทนอันพึงมีพึงไดแกผูฟองคดี เห็นวา
เมอื่ ขอ เท็จจรงิ รับฟง ไดวา ท่ีดนิ ทีข่ อออกโฉนดท่ีดินท้ัง ๒๖ แปลง อยูในเขตอุทยานแหงชาติดอยสุเทพ – ปุย
และปา สงวนแหงชาติปาแมริม ซึ่งผูฟ อ งคดอี างแตเพียงวาไมเ คยทราบหรือรูเห็นเก่ียวกับการขูดลบ
แนวเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริม โดยมิไดโตแยงวาไมมีรองรอยการขูดลบแนวเขตปาสงวนแหงชาติ
ปาแมริม ในระวางแผนที่ จึงรับฟงไดวา ผูฟองคดียอมรับวามีการขูดลบแนวเขตปาสงวนแหงชาติ
ในระวางแผนที่ดังกลาวจริง ประกอบกับผูฟองคดียอมรับต้ังแตในช้ันการไตสวนขอเท็จจริงของ

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๗)
ผูถูกฟองคดีท่ี ๔ วา ผูฟองคดีไดบันทึกขอความในใบไตสวน (น.ส. ๕) เพ่ือประกอบการขอออก
โฉนดที่ดินทั้ง ๒๖ แปลง วา ที่ดินดังกลาวไมเปนท่ีหลวงหวงหาม ท่ีเขา ภูเขา หรือท่ีสาธารณประโยชน
โดยเปนการบันทึกตามที่เจาของที่ดินและผูปกครองทองท่ี และเจาหนาที่เดินสํารวจไดใหถอยคํา
โดยที่ไมไดไปตรวจพื้นท่ีจริง กรณีจึงรับฟงไดวา ผูฟองคดีมิไดปฏิบัติหนาท่ีตามระเบียบกรมที่ดิน
วาดวยการเดินสํารวจออกโฉนดท่ีดินและสอบเขตท่ีดิน พ.ศ. ๒๕๔๓ และคําส่ังใหปฏิบัติหนาที่
ซงึ่ มีวัตถปุ ระสงคใหเ จาหนา ทส่ี อบสวนสิทธอิ อกไปตรวจพ้ืนท่ีจริงรวมกับเจาหนาที่เดินสํารวจรังวัด
และใหความเห็นตามความเปนจริงในใบไตสวน แลวรายงานสภาพที่ดินตามที่พบเห็นใหผูบังคับบัญชา
ทราบเพ่ือพิจารณาสั่งการ อีกทั้ง ผูฟองคดียังไดรับรองในใบไตสวน (น.ส. ๕) โดยมีขอเท็จจริงเปนเท็จ
ทั้ง ๆ ที่สามารถพบเห็นรองรอยการขูดลบแนวเขตปาสงวนแหงชาติปาแมริมในระวางแผนท่ีไดชัดเจน
และสามารถตรวจสอบไดงายวาการใหถอยคํารับรองของเจาของท่ีดิน เจาหนาที่เดินสํารวจ และ
ผปู กครองทอ งที่ ถกู ตอ งเปนจริงหรือไม หากผูฟองคดอี อกไปตรวจพืน้ ทีจ่ รงิ หรือสัญจรผานบริเวณ
ดังกลาวก็ยอมสังเกตเห็นไดวาพื้นที่ท่ีขอออกโฉนดท่ีดินทั้ง ๒๖ แปลง ดังกลาว เปนท่ีเขา ภูเขา
และมีไมยืนตนซ่ึงขึ้นเองตามธรรมชาติอยูเต็มพื้นที่ ทําใหผูขอออกโฉนดที่ดินท้ัง ๒๖ แปลง
ดังกลาว ไดรับท่ีดินอันเปนสาธารณสมบัติของแผนดินซ่ึงเปนประโยชนท่ีมิควรไดและเปนเหตุให
เสียหายแกราชการอยางรายแรง พฤติการณดังกลาวจึงเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง
ฐานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่ราชการโดยมิชอบ เพื่อใหตนเองหรือผูอื่นไดประโยชน
ท่ีมิควรได เปนการทุจริตตอหนาที่ราชการ ตามมาตรา ๘๒ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขา ราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ สวนกรณีที่ผูฟองคดีอางวา กรมที่ดินไดกําหนดหนาท่ีและความ
รับผิดชอบของเจาหนาท่ีท่ีปฏิบัติงานโครงการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดินและสอบเขตท่ีดินทั้งตําบลไว
ในระเบียบกรมท่ีดิน วาดวยการเดินสํารวจออกโฉนดที่ดินและสอบเขตที่ดิน พ.ศ. ๒๕๕๓
อยางชัดเจน อันเปนการแบงแยกและมอบหมายอํานาจหนาที่ความรับผิดชอบในการปฏิบัติงาน
และกําหนดใหเจาหนาท่ีสอบสวนสิทธิจะตองมีวุฒิการศึกษาดานพาณิชยการหรือดานอื่น ๆ
ที่ไมเก่ียวของกับสายงานชาง ดังนั้น เจาหนาท่ีสอบสวนสิทธิจึงไมอาจทราบไดวาท่ีดินที่ราษฎร
นําเดินสํารวจรังวัดออกโฉนดที่ดินน้ันตั้งอยูในเขตหวงหามของทางราชการหรือไม นั้น
แมเจาหนาท่ีสอบสวนสิทธิจะไมมีวุฒิการศึกษาที่เกี่ยวของกับสายงานชาง แตเจาหนาที่สอบสวน
สิทธิก็ตองเปนผูท่ีมีความรู ความสามารถ ประสบการณ และความชํานาญงานดานที่ดิน ขออาง
ของผูฟองคดีดังกลาวไมมีน้ําหนักเพียงพอท่ีจะหักลางขอกลาวหาขางตนได ดังน้ัน คําส่ังลงวันท่ี
๑๐ มกราคม ๒๕๕๗ ท่ีลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ จึงเปนคําสั่งที่ชอบดวยกฎหมาย และ
คาํ วนิ ิจฉยั ของผูถูกฟองคดที ่ี ๒ ลงวนั ท่ี ๑๘ มีนาคม ๒๕๕๘ ที่ใหยกอุทธรณของผูฟองคดี ซึ่งอาศัย
ขอเท็จจริงและขอกฎหมายเชน เดียวกนั กบั คาํ สัง่ ดงั กลา ว จงึ เปนคําสงั่ ท่ีชอบดวยกฎหมายเชน กนั

พพิ ากษายกฟอง
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๖/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เง่ือนไขการฟองคดี

หนา ๖๔

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๘)

คําพพิ ากษาศาลปกครองสงู สุดที่ ฟบ.๑๑/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา ขณะท่ีผูฟองคดีรับราชการเปนขาราชการพลเรือนสามัญ

ตําแหนงผูอํานวยการโรงพยาบาล ประเภทวิชาการ ระดับเชี่ยวชาญ สังกัดสํานักงานสาธารณสุข
จังหวดั ชลบรุ ี ไดรบั ความเดือดรอ นเสยี หายจากการกระทําของผูถูกฟองคดีทั้งส่ี (คณะกรรมการพิทักษ
ระบบคุณธรรม ท่ี ๑ คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ ท่ี ๒ คณะอนุกรรมการไตสวน
คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ ท่ี ๓ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข ท่ี ๔)
กลาวคอื ผูถูกฟอ งคดีท่ี ๔ มีคําสั่งลงวันท่ี ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ส่ังลงโทษทางวินัย ใหปลดผูฟองคดี
ออกจากราชการ สืบเน่ืองจากผูถูกฟองคดีที่ ๒ โดยผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ไดไตสวนขอเท็จจริงและ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ มีมติชี้มูลความผิดทางวินัยอยางรายแรงและสงเรื่องใหผูบังคับบัญชาพิจารณาโทษ
ในฐานความผิดตามที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ชี้มูล โดยมีกรณีกระทําผิดวินัยสรุปไดวา ผูฟองคดี
เปนผูอํานวยการโรงพยาบาลพานทอง ใชอํานาจในตําแหนงหนาท่ีโดยมิชอบนําสิ่งสงตรวจจากคลินิก
ของตนเอง มาใหโรงพยาบาลพานทองตรวจวิเคราะหใหโดยไมเสียคาใชจาย เปนเหตุใหทางราชการ
ไดรับความเสียหาย รวมเปนเงิน ๓๔๔,๒๗๐ บาท ตอมา อ.ก.พ. กระทรวงสาธารณสุขในการประชุม
เมื่อวันที่ ๑๖ มกราคม ๒๕๕๖ ไดพิจารณาแลวมีความเห็นวา พฤติการณของผูฟองคดี
เปนความผิดวินัยอยางรายแรง ฐานจงใจไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบ
ของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรีหรือนโยบายของรัฐบาล อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการ
อยางรายแรง ตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕
และฐานไมปฏิบัติหนาท่ีราชการใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ คณะรัฐมนตรี
หรือนโยบายของรัฐบาล อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง ตามมาตรา ๘๒ (๒)
ประกอบมาตรา ๘๕ (๗) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ จึงมีมติใหลงโทษ
ปลดผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีท่ี ๔ จึงออกคําสั่งลงโทษดังกลาวขางตน ซ่ึงผูฟองคดี
ไดอ ุทธรณคําสั่งตอ ผถู กู ฟองคดีท่ี ๑ และไดคืนเงินจํานวน ๓๔๔,๒๗๐ บาท ใหแกทางราชการแลว
จงึ ขอใหผ ถู กู ฟอ งคดที ่ี ๑ มีคําวินิจฉัยเพิกถอนคําสั่งและมติ อ.ก.พ. กระทรวงสาธารณสุขท่ีใหปลด
ผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ มีมติลงวันท่ี ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๘ ใหยกอุทธรณ ผูฟองคดี
เห็นวา การกระทําของผูถูกฟองคดีทั้งสี่ไมชอบดวยกฎหมาย จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลปกครองสูงสุด
มีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๑ ลงวันท่ี ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๘
ยอนหลังไปตงั้ แตวนั ทม่ี คี ําวินจิ ฉยั ใหยกอุทธรณ เพิกถอนมติของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ และท่ี ๓ ที่มีมติวา
การกระทําของผูฟองคดีมีมูลเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ในฐานความผิดตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ และมาตรา ๘๒ (๒) ประกอบมาตรา ๘๕ (๗)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ เพิกถอนคําสั่งของผูถูกฟองคดีที่ ๔ ลงวันท่ี
๒๒ เมษายน ๒๕๕๖ ที่ส่ังลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ และใหผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ใชเงินจํานวน
๓๔๔,๒๗๐ บาท ภายใน ๑๕ วัน พรอมอัตราดอกเบ้ียรอยละ ๗.๕ นับต้ังแตวันที่ ๑๕ มีนาคม ๒๕๕๓
ศาลมีคําสั่งไมรับคําฟองของผูฟองคดีในขอหาท่ีขอใหเพิกถอนมติของผูถูกฟองคดีที่ ๒ และที่ ๓

แนวคําวินจิ ฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๓๙)
ที่มีมติวาการกระทําของผูฟองคดีมีมูลเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ในฐานความผิดตามมาตรา ๘๕
วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ และฐานความผิดตามมาตรา ๘๒ (๒)
ประกอบมาตรา ๘๕ (๗) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ และที่ใหผูถูกฟองคดีท่ี ๔
ใชเงินจํานวน ๓๔๔,๒๗๐ บาท ภายใน ๑๕ วัน พรอมอัตราดอกเบ้ียรอยละ ๗.๕ นับต้ังแตวันที่
๑๕ มีนาคม ๒๕๕๓ และไมรับคําฟองในสวนที่ผูฟองคดีฟองผูถูกฟองคดีที่ ๓ ไวพิจารณา เห็นวา
เมื่อพิจารณาจากบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๔๐ มาตรา ๒๕๐
วรรคหนึ่ง (๓) และมาตรา ๒๒๓ วรรคหน่ึง และวรรคสอง และ พ.ร.ป. การปองกันและปราบปราม
การทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๙ (๓) มาตรา ๘๘ มาตรา ๙๑ (๑) และมาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง
แลวจะเห็นไดวา ในกรณีที่รัฐธรรมนูญประสงคจะใหการวินิจฉัยช้ีขาดขององคกรอิสระใด
เปน การใชอาํ นาจโดยตรงตามรัฐธรรมนญู น้นั รัฐธรรมนญู ตอ งกําหนดบทบัญญัติใหอํานาจดังกลาว
ไวอยา งชดั เจน และเมื่อมาตราอ่ืนๆ ในรัฐธรรมนูญฉบับดังกลาว ก็ไมปรากฏวา มีมาตราใดท่ีใหอํานาจ
ผถู ูกฟองคดีท่ี ๒ ในการชี้มูลความผิดทางวินัยไว แตอํานาจหนาท่ีของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ในการช้ีมูล
ความผิดทางวนิ ัยเปนกรณีท่ีกาํ หนดไวในกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปราม
การทุจริต ดังน้ัน ศาลปกครองจึงมีอํานาจพิจารณาพิพากษาคดีน้ีไดตามมาตรา ๒๒๓ วรรคหนึ่ง
ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ และเม่ือพิจารณาจากบทบัญญัติของ
พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๔ “ทุจิตตอหนาท่ี”
มาตรา ๑๙ (๓) มาตรา ๘๘ มาตรา ๙๑ (๑) และมาตรา ๙๒ วรรคหน่ึง แลว จะเห็นไดวา ขอกลาวหา
ท่ีอยูในอํานาจไตสวนและวินิจฉัยชี้มูลความผิดทางวินัยหรือทางอาญาของผูถูกฟองคดีท่ี ๒
หมายถึงเฉพาะขอกลาวหาท่ีเกี่ยวกับการกระทําความผิดฐานทุจริตตอหนาท่ี กระทําความผิดตอ
ตําแหนงหนาท่ีราชการหรือกระทําความผิดตอตําแหนงหนาท่ีในการยุติธรรมเทาน้ัน และโดยที่
ประมวลกฎหมายอาญา ไดบัญญัติถึงองคประกอบและโทษเกี่ยวกับความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการ
ไวในภาค ๒ ลักษณะ ๒ หมวด ๒ มาตรา ๑๔๗ ถึงมาตรา ๑๖๖ และไดบัญญัติถึงองคประกอบ
และโทษเก่ียวกบั ความผดิ ตอ ตําแหนง หนา ท่ีในการยตุ ิธรรมไวในลักษณะ ๓ หมวด ๒ มาตรา ๒๐๐
ถึงมาตรา ๒๐๕ ดงั นั้น ความผดิ ตอตาํ แหนง หนาท่รี าชการและความผิดตอตําแหนงหนาท่ีในการยุติธรรม
จึงเปน มลู ความผิดทางอาญา สวนความผิดฐานทุจริตตอหนาที่ถือเปนมูลความผิดทางวินัย แมขอเท็จจริง
ในคดีน้ี มีมูลกรณีเกิดข้ึนสืบเน่ืองมาจากการท่ีผูฟองคดีไดนําส่ิงสงตรวจจากคลินิกของผูฟองคดี
สงใหโรงพยาบาลพานทองท่ีผูฟองคดีเปนผูอํานวยการโรงพยาบาลตรวจโดยมิไดเสียคาใชจายเปนเงิน
๓๔๔,๒๗๐ บาท อันเปนการแสวงหาประโยชนท่ีมิควรไดโดยชอบสําหรับตนเองหรือผูอ่ืน แตในคดีน้ี
ท่ีผถู กู ฟอ งคดีท่ี ๒ ชมี้ ูลวา ผูฟองคดีกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหนาที่ราชการโดยจงใจ
ไมปฏิบัติตามกฎหมาย ระเบียบของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี หรือนโยบายของรัฐบาล
อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง ตามมาตรา ๘๕ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๓๕ และฐานไมปฏิบัติหนาที่ใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของ
ทางราชการ มตคิ ณะรัฐมนตรี นโยบายของรัฐบาล อันเปนเหตุใหเสียหายแกราชการอยางรายแรง
ตามมาตรา ๘๒ (๒) ประกอบมาตรา ๘๕ (๗) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑

แนวคําวนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๐)
กรณีดังกลา ว จงึ ไมตองดวยบทบญั ญัติมาตรา ๙๒ แหง พ.ร.ป. วาดวยการปองกันและปราบปราม
การทุจริต พ.ศ. ๒๕๔๒ การชี้มูลของผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงไมผูกพันผูถูกฟองคดีที่ ๔ ท่ีตองถือวา
รายงานเอกสารและความเหน็ ของผูถูกฟอ งคดที ี่ ๒ เปนสํานวนการสอบสวนทางวนิ ัยของคณะกรรมการ
สอบสวนวินัยตามกฎหมายหรือระเบียบหรือขอบังคับวาดวยการบริหารงานบุคคลของผูถูกกลาวหาน้ันๆ
แลวแตกรณี การท่ีผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไตสวนขอเท็จจริงและช้ีมูลความผิดทางวินัยผูฟองคดีในความผิด
ฐานอ่ืนนอกเหนือจากฐานทุจริตตอหนาที่ราชการ เปนการกระทําท่ีไมมีอํานาจตามกฎหมาย
มติของผถู กู ฟองคดที ี่ ๒ ทีช่ ้ีมูลความผิดทางวนิ ยั ผูฟองคดีในความผดิ ฐานอืน่ จงึ ไมผ ูกพันผูถูกฟองคดีท่ี ๔
ซึ่งผูถูกฟองคดีท่ี ๔ จะตองแตงต้ังคณะกรรมการข้ึนทําการสอบสวนผูฟองคดี ตามท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๒
มีมติดังกลาว ดังน้ัน เมื่อขอเท็จจริงปรากฏวา ผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ไดมีคําส่ังลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากราชการในความผดิ ทางวินยั ฐานอนื่ โดยมิไดมีการแตงต้ังคณะกรรมการข้ึนทําการสอบสวน
ผูฟองคดีและมิไดแจงขอกลาวหาดังกลาวตามท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๒ มีมติใหผูฟองคดีทราบ เพื่อให
ผูฟองคดีไดมีโอกาสโตแยงแสดงพยานหลักฐานและนําสืบแกขอกลาวหา คําส่ังลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากราชการตามฐานความผิดดังกลาวจึงไมชอบดวยกฎหมาย เน่ืองจากมิไดดําเนินการ
ตามมาตรา ๑๐๒ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ และมาตรา ๙๑
ประกอบมาตรา ๙๓ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ดังน้ัน คําสั่งของ
ผูถูกฟองคดีท่ี ๔ ตามคําสั่งลงวันท่ี ๒๒ เมษายน ๒๕๕๖ ท่ีลงโทษปลดผูฟองคดีออกจากราชการ
จึงเปนคําส่ังท่ีไมชอบดวยกฎหมาย และคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ลงวันที่ ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๘
ที่ใหยกอทุ ธรณ จงึ เปน คําสงั่ ทไ่ี มช อบดวยกฎหมายเชน กัน แตอ ยา งไรก็ตาม เมอ่ื พเิ คราะหถึงพฤติการณ
ของผูฟ อ งคดที น่ี าํ สงิ่ สง ตรวจจากคลินิกสว นตัวของผฟู อ งคดไี ปใหห อ งปฏิบัติทางเคมีโรงพยาบาลพานทอง
ตรวจวิเคราะหใหโดยไมเสียคาใชจายและไดยินยอมชดใชคาเสียหายท่ีเกิดจากการกระทําของตน
อันเปน การยอมรับวา การกระทาํ ของตนไมชอบดวยกฎหมาย ดังน้ัน แมคําสั่งลงโทษปลดผูฟองคดี
จะไมชอบดวยกฎหมายดังกลาวแลว แตเกิดจากการที่ผูถูกฟองคดีที่ ๔ ไมดําเนินการตามรูปแบบ
ขนั้ ตอนหรอื วธิ กี ารอนั เปน สาระสําคญั ในการออกคาํ ส่งั ดงั กลา วเทาน้ัน จงึ ไมจ ําตอ งเพกิ ถอนคาํ ส่ังลงโทษ
ดงั กลา วยอ นหลังไปถงึ วนั ทอี่ อกคาํ สง่ั

พิพากษาเพิกถอนคําวินิจฉัยอุทธรณของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ลงวันท่ี ๑๑ มีนาคม ๒๕๕๘
และคําส่ังของผูถูกฟองคดีที่ ๔ ตามคําสั่งลงวันท่ี ๒๒ เมษายน ๒๕๕๖ ท่ีลงโทษปลดผูฟองคดี
ออกจากราชการ โดยใหก ารเพิกถอนมีผลนับแตว ันทมี่ ีคาํ พพิ ากษาน้ี

คําพิพากษาศาลปกครองสงู สุดที่ ฟบ.๑๒/๒๕๖๓
ผฟู อ งคดีฟอ งวา ผูฟองคดีเปนขาราชการพลเรือนสามัญตําแหนงนายแพทยชํานาญการพิเศษ

สงั กดั โรงพยาบาลสันกําแพง สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม ไดรับความเดือดรอนหรือเสียหาย
จากการที่ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ (ผูวาราชการจังหวัดเชียงใหม) มีคําส่ังลงวันที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖
ลงโทษตัดเงินเดือนผูฟองคดี ๕ % เปนเวลาสามเดือน กรณีถูกรองเรียนกลาวหาวามีพฤติกรรม
ไมเหมาะสม ใชวาจาที่ไมสุภาพ กดขี่ขมเหงไมตอนรับผูมารับบริการที่โรงพยาบาลสารภี

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๑)
รายรอยตํารวจตรี ส. รายนาง ป. และรายนางสาว ก. รวมถึงมาปฏิบัติราชการสาย ไมปฏิบัติ
ตามระเบียบในเรื่องการลา การสแกนลายนิ้วมือลงเวลาปฏิบัติงาน คณะกรรมการสอบสวนวินัย
อยางไมรายแรงดําเนินการสอบสวนแลวเห็นวา เปนการกระทําผิดวินัยอยางไมรายแรงฐานปฏิบัติหนาท่ี
ไมเปนไปตามกฎหมาย กฎ และระเบียบของทางราชการ ไมตอนรับใหความสะดวก ใหความเปนธรรม
และใหการสงเคราะหแ กป ระชาชนผตู ิดตอราชการเกี่ยวกับหนาที่ของตน และฐานดูหมิ่น เหยียดหยาม
กดขี่ขมเหงประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๒ (๒) และ (๘) และมาตรา ๘๓ (๙) ประกอบ
มาตรา ๘๔ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ ผูฟองคดีเห็นวา ผูฟองคดีไมได
กระทาํ ผิดวนิ ยั ตามท่ีถกู ลงโทษและกระบวนการสอบสวนไมชอบดวยกฎหมาย จึงมีหนังสือลงวันที่
๒๕ มิถุนายน ๒๕๕๖ อุทธรณคําส่ังดังกลาวตอผูถูกฟองคดีที่ ๓ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม)
ซ่ึงผูถูกฟองคดีท่ี ๓ พิจารณาแลวเห็นวา ผูฟองคดีไดกระทําผิดวินัยตามท่ีถูกกลาวหาจริงและระดับโทษ
เหมาะสมกับความผิด อีกท้ังกระบวนการดําเนินการทางวินัยเปนไปโดยชอบดวยกฎหมายแลว
จึงมีคําวินิจฉัยใหยกอุทธรณ ตามคําวินิจฉัย ลงวันท่ี ๑๙ กุมภาพันธ ๒๕๕๘ และมีหนังสือลงวันท่ี
๒๔ กุมภาพันธ ๒๕๕๘ แจงคําวินิจฉัยอุทธรณดังกลาวใหผูฟองคดีทราบเมื่อวันท่ี ๒๗ กุมภาพันธ ๒๕๕๘
ผูฟอ งคดเี ห็นวา ผฟู อ งคดีไมไ ดกระทาํ ผิดวินยั ตามท่ีถกู กลา วหา จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษา
หรือคําสั่งเพิกถอนคําสั่งจังหวัดเชียงใหม ลงวันท่ี ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖ และคําวินิจฉัยของ
ผูถกู ฟองคดีที่ ๓ ลงวนั ที่ ๑๙ กุมภาพันธ ๒๕๕๘ เห็นวา กรณีขอกลาวหาวา ผูฟองคดีไมปฏิบัติหนาท่ี
ใหเปนไปตามระเบียบวาดวยการลา การมาปฏิบัติราชการและการลงเวลาปฏิบัติราชการ น้ัน
เม่ือขอเท็จจริงปรากฏตามสํานวนการสอบสวนวา โรงพยาบาลสารภีมีขอตกลงในการปฏิบัติงาน
ของเจาหนาท่ี (วัฒนธรรมองคกร) วา เวลาทํางานของเจาหนาท่ีโรงพยาบาลสารภี คือ ตั้งแตเวลา
๘.๐๐ น. – ๑๖.๐๐ น. สอดคลองกับคําส่ังโรงพยาบาลสารภี ลงวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๔
ที่มอบหมายใหผูฟองคดีปฏิบัติหนาที่ออกตรวจผูปวยนอกตามเวลาดังกลาว ซึ่งเปนกรณีท่ีมี
ระเบียบพเิ ศษกาํ หนดเวลาทาํ งานนอกเหนือ ไปจากเวลาทํางานปกติตามขอ ๓ ของประกาศสํานัก
นายกรัฐมนตรี เรื่อง กําหนดเวลาทํางานและวันหยุดราชการ (ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒๕๐๒ ลงวันที่
๒๑ กุมภาพนั ธ ๒๕๐๒ ผูฟ องคดีจงึ ตองมาปฏิบัติราชการตามเวลาดังกลาว เม่ือพิจารณาจากบัญชี
การลงเวลาปฏิบัติราชการของผูฟองคดีจะเห็นไดวา ตั้งแตเดือนมกราคม ถึง เมษายน ๒๕๕๕
ผูฟองคดีลงเวลาปฏิบัติราชการกอนเวลา ๘.๐๐ น. เพียงวันเดียว คือวันที่ ๒๓ มกราคม ๒๕๕๕
(ลงเวลาเขา ๗.๑๘ น.) แมผูฟองคดีจะอางวาขอตกลงในการปฏิบัติงานของเจาหนาที่ (วัฒนธรรมองคกร)
ดงั กลา ว ไมมมี าตรฐานและไมเปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไป แตหากพิจารณาบัญชีการลงเวลาปฏิบัติราชการ
ของผูฟองคดีกับการกําหนดเวลาทํางานปกติตามขอ ๑ ของประกาศสํานักนายกรัฐมนตรีดังกลาว
คือ ตั้งแตเวลา ๘.๓๐ น. ถึง ๑๖.๓๐ น. แลว จะเห็นไดวา ตั้งแตเดือนมกราคม ถึง เมษายน ๒๕๕๕
ผูฟองคดีลงเวลาปฏิบัติราชการกอนเวลา ๘.๓๐ น. เพียงสองวัน คือ วันท่ี ๒๓ มกราคม ๒๕๕๕
(ลงเวลาเขา ๗.๑๘ น.) และวันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๕๕ (ลงเวลาเขา ๘.๒๔ น.) แสดงใหเห็นวา
ผฟู อ งคดีมพี ฤตกิ รรมการมาทาํ งานสายเปนอาจิณ โดยไมใสใจระเบียบแบบแผนเก่ียวกับการลงเวลามา
ปฏิบัติราชการที่ทางราชการกําหนด สําหรับกรณีการไมปฏิบัติตามระเบียบวาดวยการลาน้ัน

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๒)
แมก ารลาพักผอนจะถือเปนสิทธิของขาราชการท่ีจะลาพักผอนได แตมิไดหมายความวาผูลามีสิทธิ
ท่ีจะลาพักผอนเม่ือใดก็ได หรือลาจํานวนกี่วันตามที่มีสิทธิเหลืออยูไดตามใจชอบ โดยไมตอง
คํานึงถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นแกทางราชการ และผูบังคับบัญชาไมสามารถยับยั้งได ระเบียบ
จึงกําหนดใหผูลาตองเสนอใบลาตอผูบังคับบัญชา และจะตองอยูรอใหผูมีอํานาจไดพิจารณากอน
จะหยุดราชการไปทันทีไมได เม่ือผูมีอํานาจไดพิจารณาและส่ังอนุญาตแลวจึงจะหยุดราชการได
ท้ังน้ีผูมีอํานาจอนุญาตใหลาครั้งเดียวหรือหลายคร้ังก็ได โดยมิใหเสียหายแกราชการ ถามีราชการ
จําเปนถึงจะอยูในระหวางการลาพักผอนผูบังคับบัญชาก็สามารถเรียกตัวกลับมาปฏิบัติราชการได
แสดงใหเห็นวา การลาพักผอนถึงแมจะเปนสิทธิของขาราชการ แตไดกําหนดใหเปนดุลพินิจของ
ผูมีอํานาจท่ีจะพิจารณาวาการลาในชวงเวลาดังกลาวมีผลกระทบตองานราชการหรือไม หากเห็นวา
มีความจําเปน หรอื เรงดวนท่ีจะตองใหผูลาอยูปฏิบัติราชการ หรือถาอนุญาตใหลาอาจเกิดความเสียหาย
ตอทางราชการ จะพิจารณาส่ังไมอนุญาตใหลาก็ได เมื่อขอเท็จจริงปรากฏตามสํานวนการสอบสวนวา
ผูฟองคดีประสงคจะลาพักผอนตั้งแตวันท่ี ๒๓ – ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ แตผูฟองคดีเสนอใบลาพักผอน
ฉบบั ลงวันที่ ๒๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ทางโทรสารตอผูอํานวยการโรงพยาบาลสารภี โดยมีการลงรับไว
เม่ือวันท่ี ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ ซ่ึงเปนวันเดียวกันกับวันลา และมิไดเดินทางมาท่ีโรงพยาบาลสารภี
เพ่ือรอฟงคําสั่งวาผูบังคับบัญชาจะอนุญาตใหลาพักผอนหรือไม โดยไมคํานึงถึงผูปวยท่ีมารอรับ
การตรวจรักษาซ่ึงมีจํานวนมากในแตละวัน ทั้งยังไมปรากฏเหตุผลความจําเปนที่ผูฟองคดีจะหยุดราชการ
ไปกอ นทีจ่ ะไดรับอนุญาตได แมจะปรากฏวาผูบังคับบัญชาอนุญาตใหผูฟองคดีลาพักผอนไดก็ตาม
แตยอมสงผลกระทบตอการใหบริการตรวจรักษาผูปวยนอกที่มารับบริการในชวงวันท่ีผูฟองคดี
ลาพักผอนดังกลาว เน่ืองจากโรงพยาบาลสารภีตองจัดใหมีแพทยไปปฏิบัติหนาที่แทนผูฟองคดี
อยางกะทันหัน เพ่ือใหการบริการสาธารณะดําเนินไปไดอยางตอเน่ือง การเสนอใบลาพักผอนของ
ผูฟองคดีจึงไมเปนไปตามขอ ๒๖ ของระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรี วาดวยการลาของขาราชการ
พ.ศ. ๒๕๓๕ กรณีจึงเห็นไดวา พฤติการณแหงการกระทําของผูฟองคดีเกี่ยวกับการมาปฏิบัติราชการ
และการลาพักผอนดังกลาวขางตน ถือเปนการกระทําผิดวินัยฐานไมปฏิบัติตามระเบียบแบบแผน
ของทางราชการตามมาตรา ๘๒ (๒) แหง พ.ร.บ. ระเบยี บขา ราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๑ อันเปน
ความผิดวนิ ยั อยางไมรายแรง สวนกรณีขอกลาวหาวา ผูฟองคดีมีพฤติกรรมท่ีไมเหมาะสม กดขี่ขมเหง
และใชวาจาไมสุภาพกับประชาชนผูมารับบริการท่ีโรงพยาบาลสารภี นั้น เม่ือขอเท็จจริงปรากฏ
ตามสํานวนการสอบสวนเก่ียวกับพฤติกรรมของผูฟองคดีจะเห็นไดวา การใหถอยคําของ
รอยตาํ รวจตรี ส. สอดคลองกับการใหถ อยคาํ ของนาง ช. ตําแหนง พยาบาลวชิ าชีพ ซ่ึงปฏิบัติหนาที่
พยาบาลคัดกรองผูปวยหนาหองตรวจอยูในขณะท่ีรอยตํารวจตรี ส. เขาตรวจรักษากับผูฟองคดี
และไมปรากฏวารอยตํารวจตรี ส. และนาง ช. เคยมีสาเหตุโกรธเคืองกับผูฟองคดีมากอน
โดยเฉพาะถอยคําของรอยตํารวจตรี ส. นั้น แมผูฟองคดีจะแสดงพฤติกรรมไมตอนรับ ดูหมิ่น
เหยียดหยามตน ซึ่งเปนผูสูงอายุผูมารับการตรวจรักษา แตกลับปฏิเสธที่จะรองเรียนเกี่ยวกับ
พฤติกรรมของผูฟองคดี ถอยคําของรอยตํารวจตรี ส. จึงนาเชื่อถือ สวนท่ีผูฟองคดีแกขอกลาวหาวา
รอ ยตํารวจตรี ส. บุกรุกเขามาในหองตรวจโดยที่ผูฟองคดียังไมไดเรียก และไมมีการแสดงตน เชน

แนวคําวนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๓)
บัตรผปู วย บตั รหมายเลขลาํ ดับการตรวจ หรอื แฟม ประวัตผิ ูปวย ผูฟองคดีจึงเชิญรอยตํารวจตรี ส.
ออกจากหองตรวจ น้ัน แมรอยตํารวจตรี ส. จะเปนผูสูงอายุก็ตาม แตก็เคยรับราชการตํารวจมากอน
และมิใชเปนการไปตรวจรักษาที่โรงพยาบาลสารภีเปนคร้ังแรก รอยตํารวจตรี ส. ยอมทราบดีวา
การเขารับการตรวจตองรอตามลําดับ ไมนาเชื่อวารอยตํารวจตรี ส. จะถือวิสาสะเขาไปในหองตรวจ
โดยทยี่ งั ไมถึงลาํ ดับการตรวจของตนตามท่ีผูฟองคดีกลาวอาง และแมวารอยตํารวจตรี ส. จะไมได
ถือแฟมประวัติผูปวยเขาไปในหองตรวจดวยก็ตาม แตผูฟองคดีควรที่จะอํานวยความสะดวก
แกรอยตํารวจตรี ส. โดยการเรียกเจาหนาท่ีหนาหองตรวจมาสอบถามหาแฟมประวัติผูปวย
มิใชข บั ไลรอยตํารวจตรี ส. ใหออกจากหองตรวจไป อีกท้ังกรณีของนาง ป. น้ัน ผูฟองคดีแกขอกลาวหา
แตเพียงวานาง ป. บุกรุกเขาไปในหองตรวจโดยที่ผูฟองคดียังไมพรอมในการตรวจรักษา ซ่ึงไมนาเชื่อ
เชนเดียวกันวาหากยังไมถึงลําดับการตรวจของตน นาง ป. กลาที่จะถือวิสาสะเขาไปในหองตรวจ
เน่ืองจากหนาหองตรวจจะมีพยาบาลหรือเจาหนาท่ีคอยดูแลเกี่ยวกับลําดับการตรวจอยูแลว
และหากผูฟองคดียังไมพรอมในการตรวจรักษาตามท่ีกลาวอาง ผูฟองคดีควรท่ีจะบอกใหนาง ป.
น่ังรอดวยถอยคําที่สุภาพ มิใชพูดวา “ออกไปๆ ยังไมไดเรียก” ซึ่งเปนการใชถอยคําในลักษณะท่ีเปน
การขับไล นาง ป. ไมเคยมีสาเหตุโกรธเคืองกับผูฟองคดีมากอน เชื่อวานาง ป. ไมนาจะใหถอยคํา
ใสรา ยผูฟอ งคดี ประกอบกบั นาง บ. ตําแหนงลูกจางช่วั คราว ซง่ึ ปฏิบตั ิหนาทบี่ ริเวณหนาหองตรวจ
ยังใหถอยคําสอดคลองวาเคยเห็นผูฟองคดีขวางบัตรบันทึกการตรวจผูปวยนอก (OPD Card)
ของผูปวย ๑ ครั้ง ตนจึงเขาไปสอบถามผูฟองคดีโดยตรง ซ่ึงผูฟองคดียอมรับวาขวางบัตรบันทึก
การตรวจผูปวยนอก เนื่องจากโมโหเพราะยังไมไดเรียกตรวจ จึงเช่ือไดวาผูฟองคดีมีพฤติกรรม
ตามท่ีถูกกลาวหาจริง พฤติการณแหงการกระทําของผูฟองคดีดังกลาวขางตน มีลักษณะเปนการ
กระทําผิดวินัยฐานไมตอนรับและใหความสะดวกแกประชาชนผูติดตอราชการเก่ียวกับหนาที่ของตน
และดูหม่ิน เหยียดหยาม ประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๒ (๘) และมาตรา ๘๓ (๙) แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขา ราชการพลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๑ อันเปนการกระทําผิดวินัยอยางไมรายแรง ดังน้ัน การที่
ผูถูกฟองคดีมีคําส่ังจังหวัดเชียงใหม ลงวันท่ี ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๖ ลงโทษทางวินัยผูฟองคดี
ฐานไมปฏิบัติหนาที่ใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ และระเบียบแบบแผนของทางราชการ และฐาน
ไมตอนรับและใหความสะดวกแกประชาชนผูติดตอราชการเก่ียวกับหนาท่ีของตน และดูหมิ่น
เหยียดหยาม ประชาชนผูติดตอราชการตามมาตรา ๘๒ (๒) และ (๘) และมาตรา ๘๓ (๙)
ประกอบมาตรา ๘๔ แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยลงโทษตัดเงินเดือน
ผูฟองคดี ๕% เปนเวลาสามเดือน จึงชอบดวยกฎหมาย และเม่ือผูถูกฟองคดีท่ี ๓ ไดวินิจฉัยอุทธรณ
โดยอาศัยขอเท็จจริงและเหตุผลเดียวกันกับผูถูกฟองคดีที่ ๑ และมีมติใหยกอุทธรณของผูฟองคดี
คาํ วนิ ิจฉัยอทุ ธรณของผถู กู ฟอ งคดีท่ี ๓ จึงชอบดวยกฎหมายเชน กัน

พิพากษายกฟอง
คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๑๕/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เรื่อง เขตอํานาจศาล

หนา ๒๒

แนวคําวินิจฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๔)

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ ฟบ.๑๖/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เขตอํานาจศาล
หนา ๒๕

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟบ.๑๘/๒๕๖๓ อางแลวในประเด็น เร่ือง เขตอํานาจศาล
หนา ๒๘

คําพพิ ากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี ฟบ.๑๙/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เดิมผูฟองคดีดํารงตําแหนงปลัดอําเภอ อําเภอโชคชัย

จังหวัดนครราชสีมา ถูกกลาวหาวากระทําผิดวินัยอยางรายแรง กรณีเมื่อครั้งดํารง
ตําแหนงปลัดอําเภออาวุโส อําเภอหวยแถลง จังหวัดนครราชสีมา ไดรับมอบหมายใหเปนหัวหนา
ผูรับผิดชอบเกี่ยวกับโครงการพัฒนาศักยภาพของหมูบานและชุมชน (SML) เรียกและรับเงิน
จากหา งหนุ สวนจํากัด ว. เพื่อแลกกับการลงลายมือชื่อตรวจสอบผานโครงการในเอกสารหลักฐาน
การไปขอเบิกเงินในการดําเนินโครงการดังกลาวของบานซาเลือด หมูที่ ๓ ตําบลกงรถ อําเภอหวยแถลง
จังหวัดนครราชสีมา เปนเงินจํานวนรอยละหาของโครงการ โดยหางหุนสวนจํากัด ว. ไดเปน
ผูรับจางโครงการเปนเงินจํานวน ๔๐๐,๐๐๐ บาท จึงตองจายเงินใหผูฟองคดีเปนเงินจํานวน
๒๐,๐๐๐ บาท และผูฟองคดีถูกเจาพนักงานตํารวจจับกุมในขอหาเปนเจาพนักงานปฏิบัติหรือ
ละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบเพ่ือใหเกิดความเสียหายแกผูหน่ึงผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวน
การปฏิบัติหนาที่โดยทุจริตตามมาตรา ๑๕๗ แหงประมวลกฎหมายอาญา และขอหา
เปนเจาพนักงานเรียก รับ ทรัพยสินสําหรับตนเองโดยมิชอบเพ่ือกระทําการหรือไมกระทําการ
อยางใดในตําแหนงไมวาการน้ันจะชอบหรือมิชอบดวยหนาที่ตามมาตรา ๑๔๙ แหงประมวล
กฎหมายเดียวกัน และพนักงานสอบสวนสถานีตํารวจภูธรหวยแถลงไดสงสํานวนการสอบสวน
ไปใหผ ถู ูกฟอ งคดีท่ี ๑ (คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (คณะกรรมการ
ป.ป.ท.)) ซึ่งอยใู นกํากบั ดแู ลของผูถกู ฟองคดีท่ี ๒ (สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปราม
การทจุ รติ ในภาครฐั เขต ๓) ผูถกู ฟองคดีที่ ๑ ไดไตสวนขอเท็จจริงและมีมติเปนเอกฉันทวินิจฉัยช้ีมูลวา
ผูฟองคดีมีความผิดอาญาและมีความผิดวินัยอยางรายแรง ตอมา ผูถูกฟองคดีที่ ๑ ไดสงเร่ืองให
ผูถูกฟอ งคดที ่ี ๓ (กรมการปกครอง) พจิ ารณาโทษทางวินยั อ.ก.พ. กรมการปกครอง พิจารณาแลว
เห็นวา พฤติการณของผูฟองคดีเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง ฐานปฏิบัติหนาที่หรือละเวน
การปฏิบัติหนาที่ราชการโดยทุจริตตามมาตรา ๘๕ (๑) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ ผูถูกฟองคดีท่ี ๔ (อธิบดีกรมการปกครอง) จึงมีคําสั่งลงวันท่ี ๖ กันยายน ๒๕๕๙
ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ตั้งแตวันท่ีมีคําส่ัง ผูฟองคดีอุทธรณคําส่ังดังกลาว ตอมา
ผูถูกฟองคดีท่ี ๕ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) ไดมีคําวินิจฉัยลงวันท่ี ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๐
มีมติใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีเห็นวา คําสั่งลงวันท่ี ๖ กันยายน ๒๕๕๙ ที่ลงโทษไลผูฟองคดี
ออกจากราชการ และคําวินิจฉัยอุทธรณที่ยกอุทธรณของผูฟองคดีไมชอบดวยกฎหมาย

แนวคาํ วินิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๕)
เน่ืองจากการกระทําท่ีจะเปนความผิดตาม พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑
มาตรา ๘๕ (๑) ตองไดค วามวา เปนการปฏิบัติหนาที่ราชการโดยตรง แตการที่ผูฟองคดีลงลายมือ
ช่ือรับรองเอกสารในโครงการพัฒนาศักยภาพของหมูบานและชุมชนเมือง (SML) พ.ศ. ๒๕๕๕
ไมใชการปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยตรงตามกฎหมายหรือหนาท่ีตามระเบียบหรือหนาที่ที่ไดรับ
มอบหมายใหกระทําโดยตรง และ พ.ร.บ. ระเบียบบริหารราชการแผนดิน พ.ศ. ๒๕๓๔ และ
ตามระเบียบคณะกรรมการกองทนุ หมบู า นและชุมชนเมอื งแหงชาติ วา ดวยแนวทางการดําเนินงาน
ตามโครงการพัฒนาศักยภาพของหมูบานและชุมชน (SML) พ.ศ. ๒๕๕๕ ก็ไมไดกําหนดให
การเบิกถอนเงินของโครงการดังกลาวจะตองใหอําเภอลงลายมือช่ือตรวจสอบกอนจึงจะทําการ
เบิกถอนเงนิ ได อกี ทั้ง การลงลายมือช่ือรบั รองเอกสารของผูฟองคดีก็ไมใชหนาท่ีที่ไดรับมอบหมาย
โดยตรงจากผูบังคับบัญชา จึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําสั่งเพิกถอนคําสั่ง
ความเห็น และมติตามรายงานการไตสวนขอเท็จจริงและวินิจฉัยชี้มูลของผูถูกฟองคดีที่ ๑ และ
ท่ี ๒ เพิกถอนคําสั่งลงวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๕๙ ใหผูฟองคดีกลับเขารับราชการ และเพิกถอน
คําวินิจฉัยอุทธรณ ลงวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๐ ของผูถูกฟองคดีท่ี ๕ ซ่ึงศาลมีคําสั่งไมรับ
คําฟองในสวนท่ีฟองผูถูกฟองคดีท่ี ๒ และที่ ๓ และที่ขอใหศาลเพิกถอนรายงานการไตสวน
ขอเท็จจริงและวินิจฉัยชี้มูลและมติของผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ไวพิจารณา เห็นวา พ.ร.บ. ระเบียบ
ขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๘๕ มิไดบัญญัติโดยใชคําวา “หนาท่ีราชการโดยตรง”
แตใชคําวา “หนาที่ราชการ” ดังน้ัน การปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีราชการ หากเปน
การกระทําโดยมิชอบเพ่ือใหเกิดความเสียหายอยางรายแรงแกผูหนึ่งผูใดก็เปนความผิดวินัย
อยางรายแรงตามมาตรา ๘๕ (๑) แหงพระราชบัญญัติดังกลาวแลว เม่ือปรากฏวาผูฟองคดี
ในขณะดํารงตําแหนง ปลัดอําเภออาวุโส อําเภอหวยแถลง จังหวัดนครราชสีมา ไดรับแตงต้ัง
จากนายอําเภอหวยแถลงใหเปนผูรักษาราชการแทนนายอําเภอหวยแถลงในลําดับที่ ๑ และ
เปนหัวหนามีหนาท่ีความรับผิดชอบเกี่ยวกับงานในหนาที่ของสํานักงานอําเภอ ประกอบกับ
ธนาคารเพ่ือการเกษตรและสหกรณการเกษตร สาขาหวยแถลง ไดมีหนังสือลงวันที่ ๑๕ มิถุนายน
๒๕๕๕ ถึงนายอําเภอหวยแถลง ขอความอนุเคราะหคณะทํางานตรวจสอบ ติดตาม
และประเมินผลไดตรวจสอบรับรองเพ่ือใหโครงการบรรลุวัตถุประสงคตอไป และตามสําเนา
แบบขอเบิกถอนเงินโครงการพัฒนาศักยภาพของหมูบานและชุมชน (SML) ของอําเภอหวยแถลง
ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ โดยปรากฏวา ผูฟองคดีในฐานะปลัดอําเภอไดเปนผูลงลายมือชื่อรับรองวา
ตรวจสอบแลวในแบบขอเบิกถอนเงินโครงการพัฒนาศักยภาพของหมูบานและชุมชน (SML)
ซ่ึงการตรวจสอบเพื่อใชเปนหลักฐานในการเบิกถอนเงินโครงการดังกลาว เปนหนาท่ีราชการ
ของนายอําเภอ และอยูในอํานาจหนาที่ของผูฟองคดีที่จะตองปฏิบัติในฐานะรักษาราชการแทน
นายอําเภอหวยแถลง และงานท่ีไดรับมอบหมายโดยไมจําตองระบุเฉพาะเจาะจงในคําสั่งวา
ใหผูฟองคดีมีหนาท่ีในการลงลายมือช่ือรับรองเอกสารโครงการดังกลาว ดังน้ัน การท่ีผูฟองคดี
ไดตรวจสอบและลงลายมือช่ือรับรองเปนหลักฐานวาผูรับจางไดดําเนินการตามโครงการพัฒนา
ศักยภาพของหมูบานและชุมชน (SML) ของอําเภอหวยแถลง ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ แลวเสร็จ

แนวคาํ วินิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๖)
เพื่อใหธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตรใชเปนหลักฐานประกอบการพิจารณา
ใหเบิกถอนเงินจายใหแกผูรับจางจึงเปนการกระทําในหนาท่ีราชการของผูฟองคดี ประกอบกับ
ผูฟองคดถี กู เจาพนักงานตํารวจจับกุมในขอหาเปนเจาพนักงานปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่
โดยมิชอบเพ่อื ใหเกดิ ความเสียหายแกผูหน่ึงผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยทุจริต
ตามมาตรา ๑๕๗ แหงประมวลกฎหมายอาญา และขอหาเปนเจาพนักงาน เรียก รับทรัพยสิน
สําหรับตนเองโดยมิชอบเพื่อกระทําการหรือไม กระทําการอยางใดในตําแหนงไมวาการน้ันจะชอบ
หรือมิชอบดวยหนาท่ีตามมาตรา ๑๔๙ แหงประมวลกฎหมายดังกลาว และมีการดําเนินคดีอาญา
กับผูฟองคดี โดยศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบภาค ๓ ไดมีคําพิพากษาวา ผูฟองคดี
มีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๔๙ ลงโทษจําคุก ๕ ป และศาลอุทธรณไดมี
คําพิพากษายืนตามคําพิพากษาศาลช้ันตน จึงมีเหตุใหเชื่อไดวา ผูฟองคดีไดอาศัยอํานาจ
ในตําแหนงที่ตนไดรับมอบหมาย เรียก รับเงินจากหางหุนสวนจํากัด ว. เพื่อแลกกับการลงลายมือช่ือ
ตรวจสอบผานโครงการในเอกสารหลักฐานการไปขอเบิกเงินในการดําเนินโครงการพัฒนาศักยภาพ
ของหมูบานและชุมชน (SML) ของบานซาเลือด หมูท่ี ๓ ตําบลกงรถ อําเภอหวยแถลง
จังหวัดนครราชสีมา เปนเงินจํานวน ๒๐,๐๐๐ บาท โดยมีเจตนาเพ่ือแสวงหาประโยชนท่ีมิควรได
โดยชอบดวยกฎหมายสําหรับตนเองหรือผูอ่ืน พฤติการณของผูฟองคดีจึงเปนการกระทําผิดวินัย
อยางรายแรง ฐานปฏิบัติหนาท่ีหรือละเวนการปฏิบัติหนาท่ีราชการโดยทุจริตตามมาตรา ๘๕ (๑)
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๔ มีคําส่ังลงวันท่ี
๖ กันยายน ๒๕๕๙ ลงโทษไลผูฟองคดีออกจากราชการ ตามมติ อ.ก.พ. กรมการปกครอง
ในการประชุมเมื่อวันท่ี ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๕๙ จึงชอบดวยกฎหมาย และเมื่อคําสั่งดังกลาว
ชอบดวยกฎหมาย คําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๕ ที่ใหยกอุทธรณของผูฟองคดีดวยเหตุเดียวกัน
จงึ เปน คําสงั่ ทช่ี อบดว ยกฎหมายเชน กนั

พพิ ากษายกฟอ ง

คําพิพากษาศาลปกครองสงู สุดท่ี ฟบ. ๓๑/๒๕๖๓
ผฟู อ งคดีฟอ งวา ขณะที่ผูฟองคดีดํารงตําแหนงนายอําเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี น้ัน

ผูถูกฟองคดีที่ ๑ (อธิบดีกรมการปกครอง) ไดมีคําสั่งลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๘ ลงโทษตัดเงินเดือน
ผูฟองคดีในอัตรารอยละ ๔ เปนเวลาสองเดือน ในความผิดวินัยไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติหนาท่ี
ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการฯ และฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการ
ใหเกิดผลดีหรือความกาวหนาแกราชการดวยความอุตสาหะ เอาใจใส และรักษาประโยชน
ของทางราชการ ตามมาตรา ๘๒ (๒) และ (๓) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน
พ.ศ. ๒๕๕๑ โดยอางวา เม่ือคร้ังผูฟองคดีดํารงตําแหนงนายอําเภอแกงกระจาน จังหวัดเพชรบุรี
และเปนหัวหนาพนักงานสอบสวน มีหนาท่ีควบคุมการสอบสวนคดีอาญาท่ีเกี่ยวกับความผิด
ฐานลาและมีสัตวปาคุมครองไวในความครอบครองและความผิดท่ีเกี่ยวของ แตผูฟองคดี
ไดทําความเห็นควรส่ังฟองเฉพาะผูตองหารายอื่นรวมแปดคน และเห็นควรสั่งไมฟองพันตํารวจโท ธ.

แนวคาํ วนิ จิ ฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๗)
โดยไมไดพ ิจารณาพยานหลักฐานใหร อบคอบ ทั้ง ๆ ทเ่ี ปนคดีทไี่ มมีขอยุงยาก จงึ เปนการใชดุลพินิจ
ในทางคดีต่ํากวามาตรฐานของการเปนหัวหนาพนักงานสอบสวน ทําใหไมสามารถนําคนผิด
มาฟองลงโทษ กอใหเกิดผลเสียหายและกระทบตอภาพลักษณของผูถูกฟองคดีท่ี ๓ (กรมการปกครอง)
และกระทรวงมหาดไทย โดยผูวาราชการจังหวัดกาญจนบุรีไดมีหนังสือลงวันท่ี ๑๖ เมษายน ๒๕๕๘
แจงคําสั่งใหผูฟองคดีทราบ ผูฟองคดี ไดรับหนังสือดังกลาวเม่ือวันที่ ๒๑ เมษายน ๒๕๕๘
อุทธรณคําสั่งดังกลาว แตผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (คณะกรรมการพิทักษระบบคุณธรรม) ไดมีคําวินิจฉัย
ใหยกอุทธรณ ผูฟองคดีจึงนําคดีมาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังเพิกถอนคําส่ังลงวันที่
๓๑ มีนาคม ๒๕๕๘ เรื่อง ลงโทษตัดเงินเดือน และคําวินิจฉัยของผูถูกฟองคดีที่ ๒ ที่ยกอุทธรณ
ของผฟู อ งคดี และใหคนื สิทธปิ ระโยชนทีผ่ ฟู อ งคดีพงึ ไดร บั หากไมมีคาํ สั่งลงโทษผูฟ องคดดี งั กลาว

ศาลปกครองสูงสุดวินิจฉัยวา คดีนี้ผูฟองคดีไดอาศัยอํานาจตามประมวลกฎหมาย
วิธีพิจารณาความอาญา และขอบังคับกระทรวงมหาดไทย วาดวยระเบียบการดําเนินคดีอาญา
พ.ศ. ๒๕๒๓ มีหนังสือลงวันท่ี ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ แจงผูกํากับการสถานีตํารวจภูธร
แกงกระจาน ขอเขาควบคุมการสอบสวนในกรณีที่เจาหนาที่อุทยานแหงชาติแกงกระจานได
รองทุกขใหดําเนินคดีแกผูตองหาที่เขาไปลาสัตวในเขตอุทยานแหงชาติแกงกระจานเมื่อวันท่ี
๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ อันเปนความผิดตามกฎหมายวาดวยปาไมและทรัพยากรของชาติ
ผูฟองคดีจึงมีหนาท่ีตองกํากับ ดูแล ตรวจสอบ หรือควบคุมการสอบสวนของพนักงานสอบสวน
ฝายปกครองและพนักงานสอบสวนที่เปนเจาพนักงานตํารวจ ในการรวบรวมพยานหลักฐาน
และการดําเนินการทั้งหลาย เทาท่ีสามารถจะทําได เพื่อท่ีจะทราบขอเท็จจริงหรือพิสูจนความผิด
และเพ่ือจะเอาตัวผูกระทําผิดมาฟองลงโทษ โดยขอเท็จจริงปรากฏวา เจาหนาที่อุทยานแหงชาติ
แกงกระจานไดรองทุกขตอพนักงานสอบสวนสถานีตํารวจภูธรแกงกระจานวา เมื่อวันท่ี ๑๐
พฤศจิกายน ๒๕๕๕ เวลาประมาณ ๒๓.๕๐ นาฬิกา เจาหนาที่อุทยานแหงชาติแกงกระจาน
ไดพบพันตํารวจโท ธ. เดินเทามาคนเดียวในปาซึ่งอยูในเขตอุทยานแหงชาติแกงกระจาน
ตรวจคนพบมีดพก จํานวน ๑ เลม ไมพบสัตวปาหรือสิ่งของท่ีผิดกฎหมาย และในชวงเวลา
ใกลเคียงกัน ไดจับกุมผูตองหาอีกจํานวนแปดคน ท่ีเขามาลาสัตวปาในเขตอุทยานแหงชาติ
แกงกระจาน ขอใหดําเนินคดีอาญาในความผิดตามกฎหมายวาดวยปาไมและทรัพยากรของชาติ
แกผ ตู องหา ซง่ึ เมอ่ื พิจารณาพยานหลกั ฐานในเบ้ืองตนทง้ั หมด แมพันตํารวจโท ธ. จะไมไดโดยสาร
มาในเรือรวมกับผูตองหาคนอื่น แตจากพฤติการณที่พบพันตํารวจโท ธ. ที่เดินอยูในปาลึกในเวลา
กลางดึกเพียงลําพังพรอมมีดพก จํานวน ๑ เลม โดยไมปรากฏเหตุผลในการเดินทางเขามาในเขต
อุทยานแหงชาติท่ีชัดเจน และยังเปนเวลาและสถานที่ท่ีใกลเคียงกับที่ผูตองหาอ่ืนถูกจับกุม
ประกอบกับในเวลาตอมา นาย ช. เจาหนาท่ีอุทยานแหงชาติแกงกระจานและเปนหัวหนาชุด
จับกุมกรณีดังกลาว ไดสงภาพนิ่งและแผนซีดีภาพเคลื่อนไหวใหพนักงานสอบสวน พรอมกับ
ใหถอยคําวาสถานที่ในภาพอยูในเขตอุทยานแหงชาติแกงกระจาน และพันตํารวจโท ธ.
อยูในเหตุการณรวมกับผูตองหารายอื่น ผูฟองคดีไดมีคําสั่งใหพนักงานสอบสวนดําเนินการ
สอบปากคํานาย ช.ใหไดขอเท็จจริงวา นาย ช.ไดภาพดังกลาวมาอยางไร จากผูใด ท่ีไหน

แนวคําวินิจฉัยศาลปกครองสงู สดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๘)
เมอ่ื ใด และนาย ช. ไดยืนยนั สถานท่ที ีป่ รากฏในภาพหรือไมวาเปนบริเวณใดของอุทยานแหงชาติฯ
ตอมา พนักงานสอบสวนไดรายงานผลการดําเนินการวา นาย ช. ไดรับภาพน่ิงและแผนซีดี
ภาพเคล่ือนไหวจากบุคคลท่ีไมทราบชื่อและไมรูจักมากอน และยืนยันวาสถานที่ในภาพถายอยูใน
เขตอุทยานแหงชาติแกงกระจาน โดยผูฟองคดีไมไดมีคําสั่งใหแสวงหาพยานหลักฐานอื่น
ท่ีเกี่ยวของเพิ่มเติม ตอมา ผูฟองคดีไดมีคําส่ังตามความเห็นของพนักงานสอบสวน โดยเสนอ
ความเห็นควรส่ังฟองผูตองหาอ่ืนในความผิดตาม พ.ร.บ. อุทยานแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๐๔ พ.ร.บ.
ปาสงวนแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๐๗ พ.ร.บ. สงวนและคุมครองสัตวปา พ.ศ. ๒๕๓๕ และประมวล
กฎหมายอาญา แตเห็นควรส่ังไมฟองพันตํารวจโท ธ. ทุกขอหา ยกเวนขอหาที่ส่ังเปรียบเทียบ
ปรับไปแลว โดยใหเหตุผลในการสั่งไมฟองวา พบพันตํารวจโท ธ. เดินอยูในปาลําพังผูเดียว
ไมไดรวมกระทําผิดกับผูตองหาอื่น ดังนั้น เมื่อผูฟองคดีมีหนาที่ควบคุมการสอบสวนคดีเก่ียวกับ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมตามขอบังคับกระทรวงมหาดไทย วาดวยระเบียบการดําเนิน
คดีอาญา พ.ศ. ๒๕๒๓ ประกอบกับหนังสือกระทรวงมหาดไทย ดวนมาก ที่ มท ๐๒๐๗/ ว ๙๘๑
ลงวันท่ี ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๓๒ ผูฟอ งคดีจึงตอ งกํากับ ดูแล ตรวจสอบ หรือควบคุมการดําเนินการ
สอบสวนของพนกั งานสอบสวนฝา ยปกครองและพนักงานสอบสวนทีเ่ ปนพนักงานตํารวจ ในการรวบรวม
พยานหลักฐานและการดําเนินการทั้งหลาย เพ่ือที่จะทราบขอเท็จจริงหรือพิสูจนความผิดและ
เพ่ือนําตัวผูกระทําผิดมาฟองลงโทษ เม่ือปรากฏขอเท็จจริงตามพยานหลักฐานตามคํารองทุกข
ของเจาหนาท่ีอุทยานแหงชาติแกงกระจานวา ไดพบพันตํารวจโท ธ. เดินเทามาคนเดียวในปา
ซง่ึ อยูในเขตอทุ ยานแหง ชาติแกงกระจาน และในชวงเวลาใกลเคียงกันไดจับกุมผูตองหาอีกจํานวน
แปดคน ใชเรือเปนพาหนะเขามาลาสัตวปาในเขตอุทยานแหงชาติแกงกระจาน ตรวจคนพบอาวุธ
และของกลางจํานวนหนึ่ง ประกอบกับพฤติการณในการจับกุมผูตองหาท้ังแปดคน ไดพบภาพน่ิง
และภาพเคลอื่ นไหว แสดงใหเห็นถึงความเช่ือมโยงวาผูตองหาท้ังเกาคนดังกลาวอาจมีการวางแผน
รว มกนั ในการลกั ลอบลาสัตวป าในเขตอุทยานแหงชาติ แตผูฟองคดีมีคําสั่งเพียงใหสอบปากคํานาย ช.
เจาหนาท่ีอุทยานแหงชาติแกงกระจาน เกี่ยวกับท่ีมาของภาพนิ่งและภาพเคล่ือนไหวดังกลาว
ซ่ึงผูฟองคดีในฐานะผูกํากับหรือควบคุมการสอบสวน มีหนาท่ีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความอาญา มาตรา ๑๓๑ ทีต่ องรวบรวมพยานหลักฐานทั้งหลายเทาที่สามารถจะทําได เพื่อพิสูจน
ถึงความเชื่อมโยงดังกลาววาพันตํารวจโท ธ. มีสวนรวมในการวางแผนลักลอบลาสัตวปาในเขต
อทุ ยานแหงชาติหรือไม อันอาจดาํ เนินการไดโดยไมมีขอยุงยาก แตผูฟองคดีหาดําเนินการดังกลาวไม
การมีความเห็นควรส่ังไมฟองพันตํารวจโท ธ. ของผูฟองคดีดังกลาวโดยยังไมไดรวบรวม
และพิจารณาความเช่ือมโยงของพยานหลักฐานดังกลาว จึงเปนการสั่งคดีที่ไมเปนไปตามมาตรา ๑๓๑
แหงประมวลกฎหมายดังกลาว แมการมีความเห็นดังกลาวจะไมมีพยานหลักฐานที่แสดงวา
ผูฟองคดีไดกระทําโดยมีเจตนาทุจริต เรียก รับประโยชน หรือกระทําการในตําแหนงหนาท่ี
โดยไมชอบ เพื่อชวยเหลือผูอื่นไมใหรับโทษหรือรับโทษนอยลงก็ตาม แตก็เปนการไมปฏิบัติหนาท่ี
ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการ มติคณะรัฐมนตรี นโยบายของรัฐบาล
และระเบียบแบบแผนของทางราชการ ตามมาตรา ๘๒ (๒) แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน

แนวคําวนิ ิจฉยั ศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๔๙)
พ.ศ. ๒๕๕๑ และอาจทําใหประชาชนขาดความเชื่อม่ันตอกระบวนการยุติธรรมทางอาญา
เกิดความเสียหายแกช่ือเสียงของผูถูกฟองคดีที่ ๓ ผูฟองคดีจึงกระทําผิดวินัยฐานไมปฏิบัติหนาท่ี
ราชการใหเ กดิ ผลดหี รอื ความกาวหนาแกร าชการดวยความอุตสาหะ เอาใจใส และรักษาประโยชน
ของทางราชการ ตามมาตรา ๘๒ (๓) แหงพระราชบัญญัติดังกลาวดวย ผูถูกฟองคดีท่ี ๑ ซ่ึงเปน
ผูบังคับบัญชาผูมีอํานาจส่ังบรรจุผูฟองคดีจึงมีดุลพินิจตามมาตรา ๘๘ ประกอบกับมาตรา ๘๙
และมาตรา ๙๖ วรรคหน่ึง แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ และขอ ๖๗
วรรคหน่ึง และขอ ๙๗ วรรคสอง ของ กฎ ก.พ. วาดวยการดําเนินการทางวินัย พ.ศ. ๒๕๕๖
ที่จะส่ังลงโทษวินัยไมรายแรง โดยจะลงโทษภาคทัณฑ ตัดเงินเดือน หรือลดเงินเดือนตามควร
แกกรณีใหเหมาะสมกับความผิด ดังนั้น การท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๑ ซึ่งเปนผูบังคับบัญชาผูมีอํานาจ
สั่งบรรจุผูฟองคดีไดมีคําสั่งลงวันที่ ๓๑ มีนาคม ๒๕๕๘ ลงโทษวินัยอยางไมรายแรงผูฟองคดี
โดยตัดเงินเดอื นผูฟอ งคดใี นอัตรารอยละ ๔ เปนเวลาสองเดือน อันเปนระดับโทษตามควรแกกรณี
เหมาะสมกับความผิด จึงชอบดวยกฎหมาย และเม่ือคําสั่งลงโทษวินัยผูฟองคดีเปนคําส่ัง
ท่ีชอบดวยกฎหมายแลว การที่ผูถูกฟองคดีที่ ๒ ไดวินิจฉัยอุทธรณของผูฟองคดีโดยเห็นวา
ผูฟ อ งคดกี ระทําผิดตามท่ีถูกกลาวหาและระดับโทษเหมาะสมแลว ใหยกอุทธรณ โดยอาศัยเหตุผล
ทาํ นองเดยี วกนั จงึ ชอบดว ยกฎหมายเชน กนั

พพิ ากษายกฟอง

คําพิพากษาศาลปกครองสูงสุดท่ี อ.๗๘/๒๕๖๓
ผูฟองคดีฟองวา เมื่อวันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๔๔ นาง ส. เจาหนาที่ท่ีดิน ๒

ฝายทะเบียน สํานักงานท่ีดินจังหวัดรอยเอ็ด สาขาสุวรรณภูมิ ไดมีหนังสือรองเรียนผูฟองคดี
ตออธิบดีกรมที่ดิน กลาวหาวา ผูฟองคดีดื่มสุรามึนเมาในเวลาราชการแลวทําอนาจารลวนลาม
ทางเพศ โดยจับมือถือแขนและโอบกอดนาง ส. จํานวน ๓ ครั้ง เปนเหตุใหนาง ส. เขาแจงความท่ี
สถานีตํารวจภูธรสุวรรณภูมิใหดําเนินคดีอาญาผูฟองคดีในขอหาอนาจาร นอกจากน้ี ผูฟองคดี
ยงั เคยทําอนาจารลวนลามทางเพศกับนางสาว จ. ลูกจา งช่ัวคราว นาง น. ลูกจางชั่วคราวฝายรังวัด
และนางสาว จ. เจาหนาที่การเงินและการบัญชี ๔ ฝายอํานวยการ สํานักงานท่ีดินจังหวัดรอยเอ็ด
สาขาสุวรรณภูมิ ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ (กรมท่ีดิน) โดยอธิบดีกรมท่ีดินจึงมีคําสั่งแตงต้ังคณะกรรมการ
สอบสวนวินัยอยางรายแรงแกผูฟองคดี แลวออกคําสั่งใหผูฟองคดีไปดํารงตําแหนงเจาหนาที่
บริหารงานที่ดินอําเภอสหัสขันธ จังหวัดกาฬสินธุ จากน้ัน คณะกรรมการสอบสวนเห็นวา
ผูฟองคดีกระทําผิดตามขอกลาวหา จึงเสนอใหไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีท่ี ๒
เห็นวา เปนการกระทําผิดวินัยอยางไมรายแรง ฐานกระทําการอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติช่ัว
สมควรใหลดข้ันเงินเดือน แต อ.ก.พ. กรมท่ีดิน ในการประชุมเมื่อวันท่ี ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๕๐
มมี ติใหลงโทษไลผฟู องคดอี อกจากราชการ ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ จึงมีคําส่ังลงวันท่ี ๓ ธันวาคม ๒๕๕๐
ไลผูฟองคดีออกจากราชการ ผูฟองคดีจึงมีหนังสือลงวันท่ี ๑๗ มกราคม ๒๕๕๑ อุทธรณ
คําส่ังลงโทษตอผูถูกฟองคดีที่ ๑ (นายกรัฐมนตรี) จากนั้น ก.พ. พิจารณาแลวใหมีการลดโทษ

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๕๐)
จากการไลออกจากราชการเปนปลดออกจากราชการ ผูถูกฟองคดีที่ ๑ เห็นชอบดวยและ
ใหดําเนินการตามมติ ก.พ. ผูถูกฟองคดีที่ ๒ จึงมีคําสั่งลงวันที่ ๒๒ ธันวาคม ๒๕๕๒ ลดโทษ
ผูฟองคดีจากการไลออกเปนปลดออกจากราชการ และมีคําสั่งลงวันท่ี ๒๑ มกราคม ๒๕๕๓
แกไขชื่อตัวและชื่อสกุลของผูฟองคดีใหตรงกับท่ีผูฟองคดีไดขอแกไข ผูฟองคดีจึงนําคดี
มาฟองขอใหศาลมีคําพิพากษาหรือคําส่ังใหเพิกถอนคําส่ังไลผูฟองคดีออกจากราชการตามคําส่ัง
ผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ลงวันที่ ๓ ธันวาคม ๒๕๕๐ และคําสั่งใหลดโทษผูฟองคดีเปนปลดออกจาก
ราชการตามคําสั่งลงวันท่ี ๒๒ ธันวาคม ๒๕๕๒ และคําสั่งลงวันท่ี ๒๑ มกราคม ๒๕๕๓ เห็นวา
การที่ผูบังคับบัญชาจะมีดุลพินิจดําเนินการทางวินัยอยางใดๆ ตอผูใตบังคับบัญชาซ่ึงเปน
ผูถูกกลาวหาไดในทันทีน้ัน ยอมจะตองปรากฏขอมูลหรือขอเท็จจริงประกอบการใชดุลพินิจ
ดังกลา วอยางเพยี งพอตามเงอื่ นไขของกฎหมาย ซึ่งการสืบสวนขอเท็จจริงตามมาตรา ๙๙ วรรคหา
แหง พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ นั้น ถือเปนเพียงการแสวงหาขอเท็จจริง
และพยานหลักฐานในเบื้องตนเมื่อปรากฏวามีการกลาวหาหรือกรณีเปนท่ีสงสัยวาขาราชการ
ผูใดกระทําผิดวินัย ท้ังนี้เพ่ือใหทราบรายละเอียดของพฤติการณและการกระทําของผูถูกกลาวหา
วามีมูลท่ีควรกลาวหาวาผูน้ันกระทําผิดวินัยหรือไม อันเปนกรณีที่การกลาวหาหรือการสงสัย
ดังกลาวยังไมมีพยานหลักฐานสนับสนุนอยางเพียงพอที่จะกลาวหาวากระทําผิดวินัยได
จึงกําหนดใหผูบังคับบัญชาดําเนินการสืบสวนขอเท็จจริง อยางไรก็ตาม หากการกลาวหาน้ัน
ปรากฏขอมูล ขอเท็จจริง หรือมีพยานหลักฐานสนับสนุนเพียงพอท่ีจะกลาวหาวาผูถูกกลาวหา
มีพฤติการณที่นาจะเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรงอยางไร หรือในฐานความผิดใดตามที่
กฎหมายบัญญัติไวแลว บทบัญญัติมาตรา ๙๙ วรรคหา ดังกลาวก็ไดกําหนดใหผูบังคับบัญชา
สามารถใชดุลพินิจพิจารณาในเบ้ืองตนวากรณีตามท่ีถูกกลาวหามีมูลท่ีควรกลาวหาวาผูน้ันกระทํา
ผิดวินัยหรือไม ซ่ึงการดําเนินการสืบสวนหรือพิจารณาในเบื้องตนดังกลาว ก็เพื่อใหมี
การดําเนินการทางวินัยตอไป ดังน้ัน ผูบังคับบัญชาจึงไมจําตองแตงตั้งคณะกรรมการข้ึนทําการ
สอบสวนขอเท็จจริงในเร่ืองดังกลาวกอนที่จะมีการแตงตั้งคณะกรรมการขึ้นทําการสอบสวนเสมอ
ไปแตอ ยา งใด ประกอบกับคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยท่ีไดรับการแตงต้ังข้ึนตามมาตรา ๑๐๒
วรรคสอง แหงพระราชบัญญัติดังกลาว น้ัน ยอมมีหนาที่แสวงหาความจริงหรือขอเท็จจริง
ในเร่ืองท่ีกลาวหาและรวบรวมพยานหลักฐานที่สนับสนุนขอกลาวหา ตลอดจนตองใหโอกาสแก
ผูถูกกลาวหาไดชี้แจงโตแยงและนําสืบแกขอกลาวหาอยางเพียงพอและเปนธรรม โดยการ
ดําเนินการใหเปนไปตามท่ีกําหนดไวในขอ ๑๔ และขอ ๑๕ ของกฎ ก.พ. ฉบับท่ี ๑๘ (พ.ศ.
๒๕๔๐) ออกตามความใน พ.ร.บ. ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ วาดวยการสอบสวน
พิจารณา คดีน้ีขอเท็จจริงรับฟงไดวา การเริ่มดําเนินการทางวินัยแกผูฟองคดี น้ัน สืบเน่ืองมาจาก
การท่ีนาง ส. เจาหนาท่ีที่ดิน ๒ ฝายทะเบียน สํานักงานที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด สาขาสุวรรณภูมิ
ไดมีหนังสือลงวันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๔๔ รองเรียนกลาวหาผูฟองคดีตออธิบดีกรมท่ีดิน วา
ขณะผูฟองคดีดํารงตําแหนงเจาพนักงานท่ีดินจังหวัดรอยเอ็ด สาขาสุวรรณภูมิ ไดดื่มสุรามึนเมา
ในเวลาราชการแลวกระทําอนาจารลวนลามทางเพศ โดยจับมือถือแขนและโอบกอดนาง ส.

แนวคําวินจิ ฉยั ศาลปกครองสงู สดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๕๑)
รวม ๓ ครั้ง เปนเหตุทําใหนาง ส. ไดรับความอับอายเสียหาย จึงเขารองทุกขตอพนักงานสอบสวน
ใหดําเนินคดีอาญาแกผูฟองคดี ขอหากระทําอนาจาร อีกทั้งยังปรากฏดวยวา ผูฟองคดี
ไดเคยกระทําอนาจารลวนลามทางเพศกับนางสาว จ. ลูกจางช่ัวคราว นาง น. ลูกจางชั่วคราว
ฝายรังวัด และนางสาว ร. เจาหนาที่การเงินและบัญชีระดับ ๔ ฝายอํานวยการ สํานักงานที่ดิน
จังหวัดรอยเอ็ด สาขาสุวรรณภูมิ อธิบดีกรมที่ดินซึ่งเปนผูบังคับบัญชาของผูฟองคดีจึงมีคําสั่ง
ลงวันท่ี ๑๕ มิถุนายน ๒๕๔๔ แตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงแกผูฟองคดี
โดยมิไดแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนขอเท็จจริงในกรณีดังกลาวกอน เห็นวา เมื่อพิจารณาจาก
หนังสือรองเรียนของนาง ส. ดังกลาว ปรากฏชื่อผูรองเรียนอยางชัดเจน และเปนกรณี
ที่ผูใตบังคับบัญชารองเรียนเก่ียวกับความประพฤติของผูฟองคดีซึ่งเปนผูบังคับบัญชา โดยปรากฏ
ขอมูล หรือขอเท็จจริงอันเปนรายละเอียดของพฤติการณการกระทําของผูฟองคดีหลายคร้ัง
หลายคราว ซ่ึงเปนการกระทําตอขาราชการและลูกจางหญิงของสํานักงานที่ดินจังหวัดรอยเอ็ด
สาขาสุวรรณภูมิ จํานวน ๓ คน จึงเปนกรณีท่ีพฤติการณการกระทําของผูฟองคดีตามหนังสือ
รอ งเรียนดังกลาว ปรากฏพยานหลักฐานเพียงพอท่ีผูบังคับบัญชาจะพิจารณาในเบ้ืองตนไดแลววา
ผูฟองคดีมีพฤติการณท่ีนาจะเขาขายเปนการกระทําผิดวินัยอยางรายแรง อันเปนกรณีมีมูลที่
ควรกลาวหาวาผูฟองคดีกระทําผิดวินัยซ่ึงอธิบดีกรมท่ีดินมีอํานาจที่จะดําเนินการทางวินัยแก
ผูฟองคดีไดทันที ดังน้ัน ในการดําเนินการทางวินัยแกผูฟองคดีในกรณีท่ีพิพาทน้ี ผูถูกฟองคดีท่ี ๒
โดยอธิบดกี รมทด่ี ิน จึงไมตองแตงต้ังคณะกรรมการขึ้นทําการสอบสวนขอเท็จจริงกอนที่จะมีคําสั่ง
แตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงแกผูฟองคดี สวนกรณีการพิจารณาคําคัดคาน
คณะกรรมการสอบสวนของผูฟองคดี นั้น ผูฟองคดีไดมีหนังสือลงวันที่ ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๔๔
คัดคานกรรมการสอบสวนท้ังคณะตออธิบดีกรมท่ีดิน ซึ่งหนังสือดังกลาวมีลักษณะของการแสดง
ขอเท็จจริงที่เปนเหตุแหงการคัดคานไวในหนังสือคัดคานของผูฟองคดีวาจะทําใหการสอบสวน
ไมไดความจริงและความยุติธรรมอยางไร และถือเปนการย่ืนภายในเจ็ดวันนับแตวันทราบเหตุ
แหงการคัดคาน ตามขอ ๘ วรรคสอง ของกฎ ก.พ. ดังกลาว และเม่ือผูถูกฟองคดีท่ี ๒ ไดลงรับ
หนังสือดังกลาวในวันท่ี ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๔๔ จึงตองพิจารณาใหแลวเสร็จภายในวันท่ี
๑๑ สงิ หาคม ๒๕๔๔ แลวแจง ใหผูฟอ งคดีทราบ แตปรากฏวาผูถูกฟองคดีท่ี ๒ โดยอธิบดีกรมที่ดิน
ในฐานะผูสั่งแตงตั้งคณะกรรมการสอบสวนท่ีมีอํานาจพิจารณาคําคัดคานดังกลาวไดพิจารณาแลว
เห็นวากรรมการสอบสวนท่ีผูฟองคดีคัดคานในประเด็นตางๆ ไมเขาขายที่จะทําใหการสอบสวน
เสียความเปนธรรมตามขอ ๘ วรรคหน่ึง ของกฎ ก.พ. เดียวกัน จึงสั่งยกคําคัดคานของผูฟองคดี
เมื่อวนั ที่ ๑๕ สิงหาคม ๒๕๔๔ อันเปนการส่ังการเมื่อพนกําหนดสิบหาวันนับแตวันที่ไดรับหนังสือ
คัดคานของผูฟองคดี ทั้งยังไมไดมีการแจงผลการพิจารณาใหผูฟองคดีทราบ ตามขอ ๘ วรรคสาม
ของกฎ ก.พ. ขางตน กรรมการสอบสวนวินัยอยางรายแรงผูฟองคดีตามคําส่ังกรมท่ีดิน ลงวันท่ี
๑๕ มิถุนายน ๒๕๔๔ ซึ่งถูกคัดคานท้ังคณะ จึงตองพนจากการเปนกรรมการสอบสวน ตามขอ ๘
วรรคสี่ ของกฎ ก.พ. ดังกลาว และไมมีอํานาจหนาที่ในการสอบสวนผูฟองคดีอีกตอไป โดยไมพัก
ตองพิจารณาวาคําคัดคานของผูฟองคดีขางตนมีเหตุตามท่ีกฎ ก.พ. ฉบับเดียวกัน กําหนดไว

แนวคาํ วนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบบั Day to Day ป ๒๕๖๓

(๑๕๒)
ตามท่ีผูถูกฟองคดีที่ ๒ โดยอธิบดีกรมที่ดินวินิจฉัยหรือไม แตอยางไรก็ตาม การพนจาก
การเปนกรรมการสอบสวนในกรณีเชนน้ี ยอมไมกระทบถึงการสอบสวนที่ไดดําเนินการไปแลว
ท้ังนี้ ตามขอ ๘ วรรคหา ของกฎ ก.พ. ขา งตน และเมอื่ ไมป รากฏวา คณะกรรมการสอบสวนชุดเดิม
ไดดําเนินการใดๆ ภายหลังจากถูกคัดคาน จึงไมมีกรณีใหสํานวนการสอบสวนทางวินัยผูฟองคดี
โดยคณะกรรมการสอบสวนชุดเดิมตองเสียไป อันเนื่องมาจากกรณีการพิจารณาคําคัดคาน
คณะกรรมการสอบสวนของผูฟองคดีดังกลาวแตอยางใด ดังนั้น การท่ีตอมาผูถูกฟองคดีที่ ๒
โดยอธิบดีกรมท่ีดินไดมีคําส่ังลงวันท่ี ๑๕ สิงหาคม ๒๕๔๔ แตงต้ังคณะกรรมการสอบสวนชุดใหม
คณะกรรมการสอบสวนชุดใหมจึงสามารถใชสํานวนการสอบสวนทางวินัยท่ีดําเนินการไวแลว
โดยคณะกรรมการสอบสวนชุดเดิม ในการจัดทํารายงานการสอบสวนเสนอตออธิบดีกรมท่ีดินได
และเมื่อพิจารณาจากสํานวนการสอบสวนทางวินัยแกผูฟองคดีประกอบพยานหลักฐานอื่นๆ แลว
รับฟงไดวา ขณะผูฟองคดีมีอาการมึนเมาไดกระทําอนาจารผูใตบังคับบัญชาตามท่ีถูกกลาวหาจริง
อีกท้ังยังเปนการกระทําอนาจารผูใตบังคับบัญชาหลายคร้ังหลายคราว บางคร้ังเปนการกระทํา
ในเวลาราชการและอยูในสถานที่ราชการตอหนาประชาชนท่ีมาติดตอราชการอีกดวย สวนกรณี
ที่ศาลฎีกาไดมีคําพิพากษายืนตามศาลชั้นตนวาผูฟองคดีมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา
มาตรา ๒๗๘ ใหลงโทษจําคุก โทษจําคุกใหรอการลงโทษไวมีกําหนด ๑ ป ทําใหผูฟองคดีไมไดถูก
จําคุกจริง น้ัน ก็มีผลทางกฎหมายเปนเพียงการหามมิใหลงโทษทางวินัยแกผูฟองคดีในความผิด
ฐานกระทําความผิดอาญาจนไดรับโทษจําคุก หรือโทษที่หนักกวาจําคุกโดยคําพิพากษาถึงท่ีสุด
ใหจําคุก หรือใหรับโทษที่หนักกวาจําคุก เทาน้ัน หาไดมีขอหามไมใหนําพฤติกรรมการกระทํา
ความผิดอาญาของผูฟองคดีดังกลาว มาพิจารณาวาเขาองคประกอบความผิดทางวินัยฐานอื่นๆ
หรือไม แตอยางใด และโดยท่ีการจะพิจารณาวาการกระทําของผูฟองคดีดังกลาว เปนการกระทํา
การอันไดช่ือวาเปนผูประพฤติชั่วอยางรายแรง อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรงหรือไม
จะตองพิจารณาถึงเกียรติของผูฟองคดีและความรูสึกของสังคมที่มีตอการกระทําของผูฟองคดี
วารูสึกรังเกียจตอการกระทํานั้นวาเปนการประพฤติชั่วอยางรายแรง ประกอบกับเจตนา
ในการกระทําโดยคํานึงถึงพฤติการณของผูฟองคดีวาไดกระทําการอันทําใหราชการไดรับ
ความเสื่อมเสียตอภาพพจนชื่อเสียงหรือไม เมื่อผูฟองคดีไดกระทําอนาจารผูใตบังคับบัญชา
ยอมทําใหสังคมหรือบุคคลท่ัวไปรูสึกวาการกระทําของผูฟองคดีเปนการประพฤติไมเหมาะสม
และรูสึกรังเกียจตอการกระทําน้ัน ทําใหมีผลกระทบตอชื่อเสียงและเกียรติศักดิ์ของตําแหนง
หนาที่ราชการของผูฟองคดีซ่ึงเปนผูบังคับบัญชาที่พึงตองประพฤติตนใหเปนแบบอยางที่ดี
เปนที่เล่ือมใสศรัทธาหรือเปนที่เช่ือถือของผูใตบังคับบัญชา ประชาชนและสังคมท่ัวไป
พฤติการณของผูฟองคดีดังกลาวจึงมีความรายแรงแหงกรณีถึงขนาดเปนการประพฤติช่ัว
อยางรายแรง อันเปนความผิดวินัยอยางรายแรง ตามมาตรา ๙๘ วรรคสอง แหง พ.ร.บ.
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๓๕ แลว และโดยที่ในช้ันการพิจารณาอุทธรณของ
อ.ก.พ. วิสามัญเกี่ยวกับการอุทธรณและการรองทุกข ทําการแทน ก.พ. ก็ไดพิจารณาอุทธรณของ
ผูฟองคดีแลวเห็นวา ขณะผูฟองคดีมีอาการมึนเมาไดกระทําอนาจารผูใตบังคับบัญชา และ

แนวคําวนิ ิจฉัยศาลปกครองสูงสดุ ฉบับ Day to Day ป ๒๕๖๓