หลายชีวิต

คกฤทธ ปราโมช ^66

กาสงมากกวา มีใหพกเทจุ มีใหผีกลูกเมยเขๅอีน มีให้กกโกง

ลกขโมย และม ให้ประพฤกกนเบนนกเลง ส่วนขอกำหนด

หามมใหฆาสฅวกกชว้ก หรอเสพนาเมานน ถงพ่อแกจุะ

บอกให้กบอกแค่ควยนาเสียงเบา เหมือนอย่างกบว่าไม่มี

ความมนใจนก เพราะพ่อแกหาปลาอยู่ทุกวน และวนไหน

กรมชนมาแกกํกนเหลากบเพื่อนฝูงอย่างเบกบาน เวลาที่ว่

การงานทางบาน จุนกถูกส่งกวให้ไปเรืยนหนํงสีอกบหลวง

ฅาทวก พรอมกบลูกศษยหลวงกาอกหลายกน และการอ่าน

หน้งสือกาม "I กนไปกามทหลวงกาท่านบอกใน้นํ้น ในที่

ก็ท่าให้จุนอ่านออกเข็ยนไค้ไปเองเพราะกวามเคยชน

ชีว้กของจุนมาเรมเอาจุรืงจุงในบที่ถูกเกณ•ก็ทหารหรือ

ท้เรืยกกนในบานแถวนี่นว่า ถูกไล่ทหาร ก่อนถึงวนที่เขาจุ
มาวํกหนาอกไล่ทหาร พ่อแม่ของจุนโกยเฉพาะแม่กช่างเกเอก

เนี่อรอนใจเสยนี่กระไร ไค้ข่าวมือาจุารย่ลงกระหม่อมที่ไห

หรือมีนามนค่ที่เขาว่าช่วยคนมืให้กองเบนทหารไค้ แม่ก็

พาจุนไปเที่ยวลงกระหม่อมไปเที่ยวรกนามนฅจุนท่ว นอกจุ

นี่นก็ยงบนบานศาลกล่าวผีบำนผีเรือน และเจุ่ากามศาลเจุ

ค่าง ๆ ไว้อีกหลายแห่ง เพื่อให้ช่วยก้มกรองจุนมีให้ถูกเกณ

เบนทหาร เพราะแม่แกฅงใจุไว้ว่าถ็ารอคทหารกราวนี่ ก็จะ

ให้จุ,นไก้บวชเรืยนก่อไป แกจุะไก้เกาะชายผาเหลองลูกชาย
กนเจุ-ก#ชนสวรรก๔

0)00 หลาขชวต

แค่กร่นถึงกันเขำจริง เจาหน้าทกมากัคหนาอ

หนุ่ม")ที่อำเภอ จ'นกักหน้าอกกรวจโรกไค้เบนที่หนง

ก็กํนํใปนํงไว้ค่างหาก'ไม่ปล่อยให้กลบบ่าน ฅอนกลางวนแ

เอาขำวห่อมายนให้แล้วกทำคาแคง "I เหมีอนก,บ์จะรองไห

นนสงสารแม่ก็สงสาร ไม่อยากให้แกคองเบนคุกขํ แค่อึ
หนึ่งก็อยากเบนทหาร เพราะมาเถึคความรู้สกขนว่า เครอง
แบบทหารที่เห็นเขาแค่งมา,ในวนนนคูทึบพ'บแข็งแรง

บ่าง และคนที่เขาเคยเบนทหารมาแลว เขาเกยเล่าให้พง
ความโอ่อ่าสนุกสนานของบางกอก จ'นก็อยากจะเห็นบ่างมี

นอยหนำเขาอื่น และในคอนบ่ายจนก็จบไค้ใบแคงเบนท
ไค้ยินเสึยงแม่ร้องไห้ โยีอย่นอกบริเวณ แค่ ในใจจริงจ'นก็
ริสึกเที่อคร่อนเท่าไรน*ก

คนใกล้บ่านที่ไล่ทหารไค้พร้อมก'นคราวนน

เลี่ยมอึกคนหนึ่ง เกยเบื่นเพื่อนวงเล่นกันมาแค

เบื่นหนุ่มก็เบนเพื่อนเที่ยวก้นมากัวยกัน เจ

กนชอบสนุกไม่ค่อยมีทุกขํและไม่ค่อยถึอกาอะไรมาก ถึงจะ

อย่างไรม*นก็กัองเพลงร่องยี่เกแก้กลุ้มไค้เสมอ เมื่อเจ

ลุกเกณฑ์อึกกนหนึ่ง และน'งชคกันกับจ'นมาในเรึอ

ใหม่ที่เขาเกณฑ์ไค้อึกหลายคน บ่ายหน้าไปลู่กร

กรุงเทพ ๆ จนจึงรู้สึกใจคอเบนปรกที่ ไม่หวาคเกรงก

คกฤทธ ปราโมช ๓0©

1พราะมเพอนสนทมาหวยกนและI:มจะเหนว่ากา:ท่กกแๅ0;จา
เบนทหารน,นเบนของสนุก

เบนบุญของขากะเองแล'}ละ‘[รอ ไอ้จ่น ” เลียมม่น
พุดขนขณะน'1ง์ในเรือ

ทาไมวะไอ้เลย}1) ? ” จนถาม

ไค้เทยวบางกอกกะเขากราวนี่เอง ” เข่าเลี่ยมพุด
อยางสบายใจ ‘ เขาว่ามนสนุกน*'กสนุกหนา ถ้าขำกะเอ็งไล่
ทหารไม ไคคราวน จะไค้เขำไปเหนเมื่อไรก็ถ้งไม่รื”

แค่ขาไค้ยินเขาว่า เบนทหารนี่มนลำบากไ}] ใช่เลน
นาไอ้เลียม ’ จนพุดอย่างไม่แน่ใจ

เอ่ย!มนจะเท่าไหร่กะมนวะI’’ เข่าเลียมดอบ “ไอ้
กนอยางเราอยุทีไหนกลำบาก ถึงหนานาก็ด็อ์งไกดเองหว่าน
จนลาใปหมด ถึงหนานาเอากวายขนคอกแล่'ๅอ็ถ้อ์งเบนขขำ
กวาย ฅองพายเรือเกีย'วหญามา'ให้ม*นแดกเท่า'ไหร่ก็ไม่รุ้ข่ก
พอ ไปเบนทหารถึงเขาจะหดจะใช้งานเท่าไหร่กูก็ไม่กล'ว
เพราะมนกงไม่หนกเท่าที่คอ์งท่าอยู่แล่'วทางบ้าน ลุงเปลี่ยน

แกเล่าให้กุพงว่า เขาหดเบนเวลาเท่าน,น เสร็จแล่ว่ก็สบาย
แค่ถึงจะลำบากเพยงไหน มนก็สองบึ๋เท่าน1น ลืม ๆ เลีย
ประเดี๋ยวมนก็ออก ท่นี่ก็ ไม'ดองยุ่งกะ'ใกรอึกละ ขำ,จะหาเมึย
ล่กกนให้มนเสด็จไปเลยเอ็งกอยดขำม่งซึ ”

๓0๒ ทลายชวด

“ พี่เบนทหารท1งทื แก่ว่าเกราะห่ยงกีไกเบนทหา'3

หมอ.... ”
กลอนพี่ม่น'จบบทว*!องชองมนลงทำให้จินแล1ะกนทงล

เรึอก่องหํว่เราะกรน จินเองกไม่รุ้ว่าเจาเลยมมนช่างไปจกช
มาจากไหน แก่มนมีเพลงยี่เกไว้รองทุกกาลเทศะทุกก3ง

จิ,นมานอนอยู่พี่โรงทหารได้สองสามวน กนวนห
ก่อนพี่จะสวกมนก่นอน นายสิบสุงอายุศนหนงก็เขามาอ
ถึงในกองร่อย นายสิบกนนี่นแกพุกจาฉากฉานช,กลอยชก
ซแจงผลประโยชน์ของการเบนทหารให้ทหารใหม่พี่งได้อย
จิบใจ

“ ทหารทุกกนควรจะก่องร้ก่ว่ว่า พี่ได้มาเบนทหา
เบนผลประโยชน์เท่าไร ’ นายสิบเอกกนนนแกเรมคน แล
แกก็พุกเรื่อยไปถึงว่า กนเราพี่เก๊กมาเบนผู้ชายกอ
รบใช้ชาด้ ศาสนา พระมหากษ,ฅ่ริย่ และอะไรก่ออะไรอึก
มากพี่ล,,วนแลวแก่น่าพี่ง คอนหน์งแกพุกว่า

“ พวกเรากิกกนกให้กี ๆ เถิก เรามาเบนทหารนี่ท่าน
ให้สารพก เกรื่องแบบท่านก็หาให้ใส่ มีฅงํ้แก่
ถึงเกือก อยู่พี่บ้านใกรจะหามาให้ บ้าเองก็ ไม่เกยใส
กระทงมาเบนทหาร เสิอกางเกงอะไร ๆ ท่านก็หาให้จนพรอม
มุลกลอดจนพี่นอนหมอนมุ้ง มี ให้อนาทรร่อน,ใจ ถึงเดื
ท่านก็ก่งมีอ้ช่[จ่ายให้ใช้อย่างนี่แน้วจะไปหาพี่

กกฤทธ ปราโมช ๓0๓

รูหนงสอทานกสอน1ห วชากวามรู้อะไรกมีคน}1เๅล่ร์ลอนให้
สารพค ถงเวลากนกกนเบนเวลา ถึงเวลานอนก็นอนเบ่น

เวลา ถึงเจ็ดวนท่านก็ ให้พ*กผ่อนเสียว'นหที่งเหม "I ที่บ่'าน
เรามิบางหรือเปล่าอย่างน ถึงเวลาจะใช้งานพ่อแม่ก็ใช้งานไป
ทุกวน กากแคดกนหวแดงไม่มีว่นเสาร์วนอาท่คย่ จะไปเที่ยว

ทไหนกกอยบนกอยว่า อยู่ทนถึงเวลาจะนอนท่านก็มีคนมา
เบาแครให้นอน ถึงเวลาจะกนท่านกมีกนมาเบ่ๅแกวปลุก กึง

เวลาจะกินท่านก็เบ่าแครเรืยก อยู่บ่านเราจะหลบนอนมีใค7
เขามากอยดูแล? ถึงเวลาจะกินบ่าเรามาไม่บ่นใครเขาจุะคอย?

ท่านเลั้ยงดูเราที่กว่าเมื่ออยู่บ่'ๅนเบ่นไหน ทุ พวกเราจึง

จะเขาใจว่า เบ่นบุญของเราแล่'วที่ ไค้มาเบ่นทหาร ใกรได้

เบ่นทหารก็เท่ากบเย้นบุญญาธิการอ'นยง'ใหญ่ เราควรปลํ้มใจ

ภูมิใจทวกน”
จนนงพงนายสิบคนน่นแกพูก แล่วพิเคราะห์ดูก็เห็น

จรืงแก่เจาเลยมทมนน'งอยู่ข*าง ทุ บ่'ว ม่นห่วเราะอยู่ในกอ

เบา ๆ อย่างขบขนเสิยเฅ็มประกา จนก็ ไม่เว่ามนหวเราะเรือง

อะไรของมนแน่

ฅํ้งั้แก่น1นมาจนก็สนใจก่อกิจการของทหาร เอาใจใส่

ก่อการผกการสอน ก่อระเย้ยบวิน่ย่และก่อกำล่งของผู้บ่งกบ
บ่ญชา กวามรู้สึกที่มีมาแก่แรกเรืมว่า การเบ่นทหารเบ่น

เรื่องที่'จะกองอกทนเอาสองบ่น,นก็เปลี่ยน'ไป การผก การ

๓03 หลายชวต

อบรม และระเบยบวิน้ยอ่าง "I ทลายเบนสวนหหงข®ง,*1วอ

เบนส่วนส่ากญที่อีกว่าแน่นอหกว่า1•นึ่อก'3งยง3^อ1,บน'3ส
เร้าเลี่ยมม*นคุ *1แลวกลอว่า

“ไอ้ร้น ลำเอ็งขืนเอาจริงอยางน เององไอ้เบนน'1อ

ร่อยสํกว่นหนึ่งกวะม่ง ” ไม่มอะไรที,จะเกกสุกเออม'Iนไ’'1
กวามจริงเวลาน*น

ของร้นเกินไปกว่าเบนนายทหา'3สญญ'1บอ'3 แอ่อ็หำเ'3าะ1ห
เสีย ไม่คอบโก้ลํบเร้าเลี่ยม และกงสน.จอ่อหนาบิอ,1อ’1'อ®

ไปไม่ลคละ

ฉะน1น จึงเบนของธรรมคาบิสุคบิจนไอ้เปนหายสํบ

เมื่อเบนทหารเข่าบื่ที่สอง และเมอใกล้เวลาทจะอาบปสค

ผู้บ*,งกบกองรอยก็เริยกร้นเข่าไปหา แลํวก็พูคว่า
“ หมู่จน ฉันเห็นเธอค,งหน้าปฏ์บคราชการเบี่นอย

อีมาคลอค รู้สึกว่าเธอเบนทหารทอีบิสุคอนหนง บิฉัน'ไอ้
เคยพบเห็นมา ”

ร้น'ซึ่งยนระว่งฅรงอข่ที่หน้า'Iค๊ะผู้บงอํบกองร่อ'
จะคำลอยขืนไปควยกวามบก้ อะไรเล่าจะก่อให้เกิคกวา
ยินอีให้แก่บุกคลไอ้เกินไปกว่ากวามอีหี่อีกห'■ห็ห?
บำกบกองรอยพุคอ่อไปควยสำเหยงหี่เบืหกัหเองยื่งกว

“ ร้น เมื่อลั้อปลคจากทหารแลำ ลอก,งใจจะทำอะไร

อ่อไป ? ”

คกฤทธ ปราโมช ๓04;

จนยกกวกรงยงชน เพอไหลมกมทาทาง ทจะพกก'!!
ผู้บงกบบญชาแล*'วกอบ'ว่า

ผม ...ผมกง'Iจจะกลบบานไปช่วยพ่อแม่ทำนากรบ”
ลอเบนลุกกนเกียวหรีอเปล่า ร”

“เปล่ากรบ พ่อแม่ผมมืลูกอีกสองกน”

ผู้บงคบกองรอยเอานวเคาะIก๊ะ เหมือนก*บจะกริก
กรองอะไรอยกว่หนึงแลวกพกว่า “จ'น กำลั้อเบนลกกนเกียว
. อวกจะไม่พูกหรอก แก่ลอกมืพน่องอยู่ช่วยทางบ*'านอย่แกํ'ว
อวเหนว่าลอกวรจะสม'ก่รเบ็นทหารก่อไปเมือกรบปลก อย่
ไปอีกหน่อยถาทำกวคี ทุ อย่างน ลั้อก็จะมืโอกาสเช่าเรียน
โรงเรียนนายสิบ เรียนโรงเรียนนายกาบ และก่อไปก็มืหวง์
ทจะไค้รบราชการเบ็นนายทหารส’ญญากํฅรเบืนหล''กเบนรีเาน
ก่อไป ลั้อลองค้กกูให้กีทุ กึแลวก*'น ไม่ก่องรีมเร่งอะไรเวลา
ย*,งมือยู่ แก่กำฅกลงใจอย่างไร ก็มาบอก อวร่บจะช่ว
ทุกอย่าง ที่ท่าพูกนนท่าก็ค้กกุแล*'ว เห็นทางว่าลั้อจะเอาก
ไค้จริง ทุไม่งนก็คงไม่พูค”

ผู้บ*'งก''บกองร่อยเริมหยิบกระกาษบนโต๊ะมาพลกกุ เบน

ส''ญญาณให้จ่นชิกเท่าอย่างแรง แล,วกล'บหลงห'นเค้นออก

จากห,องมาไค้ แก่จนย''งไม่กลบเขายืคกวกรงขั้นกาจองมองที่

ประกบกาวทองสามกวงของผู้บ้ง์คบกองรอย กสายร่ก่ทึบที่

๓0๖ หลายชวต

กากไว้และข'กไว้เบนมนวาววาม ความรู้สึกบางอย่างเดีอต

พลุ่งขนมาในหำใจ แล้วจนก็พุกว่า
“ผู้กอง—ผู้กองกร'บ ผม....ผมขอสมกรเบนพหารก่อ

ไปไม่ออก”
ผู้บ้งก*บกองร่อยเงยหนำขนมองก,หนาจนอยู่'นาน แ

ก็ถามว่า

“คอกิกกูดีแล้วหาอจ่น *”

“ผมกิคคดีแล้วกาบ1’ ล้นกอบกวยสำเนิยงหาน ท

และฉาคฉานแบบทหาร ความรู้สึกเถิกชนในใจท'นิท้ว่''ผู้

บ*งก*บกองล้อยก'บกนนํ้น มืกวามสนิทสนมใกล้ซิกแทบ

เรี่ยกไก้ว่า เบึ๋นเสึอกเดียวล้น เบนทหารอาชีพ เบ็๋นทหา

ล้นแท้จางล้วยล้น

ผู้บ'งก'บกองล้อยเค้นมากบหล'งล้นแล้วพุกว่า
“ยึนกามสบายเถิกล้น ไม่ล้องกรง เราอยุ่

สองกน สูบบุหรี่ไหม ไ’
ผู้บ'-งก'บกองล้อยยึ๋นซองบุหรี่ ให้ และเมื่อ'ล้นหยิ

มาล้วหนึ่ง ผับ*งก'บกองล้อยก็ยึ๋นบุหรี่ทื่ถ

แล้วพุกว่า

“อ,วนิกแล้วว่าลือกงจะกกลงใจ ดีมาก อ8วขอบใจ

แล้วอ*วจะล้กการให้ทุกอย่าง ลั้อไม่ล้องว้กก มือะไวบอ

ก็แล้วล้น อวยินดีช่วยเหลือทุกอย่าง”

คกฤทธิ ปราโมช ๓๐๗

การฅกลง!จทไท้บอก’ไว้กบผู้อ่ว้กํบกอง7*ธยนํๅแ ข้น
มไกบอกให้ใกรรเลย จนวนหนงเจาเลียมพกขนว่ๅ

“ไอ้จน ! อึกสองสามวนเอ็งกะข้าก็ไกักลบอ่านนล้
สนเวรสนกรรมกนไปที เ”

พอจนบอกให้เจาเลียมรู้ถึงกวามก็ง็ใจ ทีจะเบนทหาร
ก่อไป เข้าเส์ยมก็อ่■ฟากอ่างอ่วยกวามประหลากใจ ทำท่า
เหมึอนจะพุกจาฅกเทีอนจนให้เปลี่ยนกวามทีก แก่แล*,วเข้า

เลี่ยมกนงเลีย เพราะไม่รู้ว่าจะพุกอะไรถก พอถึงว*,นทีทหาร
รุ่นเทียวกน'ใก้ร่บการปลกปล่อยกลบบ้าน จนก็รํ่าลาเพื่อนฝ
และมองกูคนเหล่านนออกจากโรงทหารไปก’,วยกวามอาลยโกย
เฉพาะเข้าเลี่ยมผู้ซึ่งเบนกนบ’านเกียวกน ขณะน่นกูเหมือ

เบนกร่ง์เกียวที่จนสงสยว่าฅนไกักกสินใจผิก เพราะกวาม

รินเริงยินกีของกนหนุ่ม ๆ เบนจำนวนมาก ทีจะไกักลบอ

ช่องนนมืมากมายทำให้ข้นใจหาย ในเมือฅนมืไก้มื โอกาสร่วม

กวามรินเริงน1นก*,วย กวามรู้สึกเช่นน,นมือยู่ระยะหนึ่ง ขณะที

กรมกองมืกวามเงยบเหงา แก่พอทหารเกณ*ทีรุ่นใหม่มาถึง

กวามรู้สึกนนก็สึนไป มืกวามรู้สึกรบผิกชอบเข้ามาแทนที่

และข้นหริอสิบฅริจนก็เริมรบราชการทหา'แบ็แอาชิ'ท พรอม
ทีจะทำกนให้อ่าวหนำรุ่งเรืองในกำแหแงหนำที่ ให้ม

เท่าที่กำลงกายกำลงใจและกวามมานะพากเที่แจ'ชะอำนวย'ใ

010๘ หลายชวต

เมื่อกนกนหนึ่งถึอเอาหน้าทีการ'ง'านเบนชว้ก เพ

ไห้สละชีวิตอีกอย่างหนึ่งมาเพื่อหน้าที่การงานนน

ธรรมคาที่สุกในชวิกที่จํ่นจบ่ไว้ม'นกงคำยมือทงลองมือนน จุะ
ห,องเห้นกำวหน่าออกไป และพาคำของเขากาวไกลออกไป
ในทางที่ปรารถนา ภายในเวลาแปคเก'าบี่ก่อมา หลงจาก

ระยะเวลาร์งคูเหมือนจะเค็มไปคำยการเข้าโรงเรียน และก

ผกฝนอบรมจ'นก็ไห้กลบ่มาที่กรมกองเค็มอีกกรงหนึ่ง แค่

การกล*บ่มากราวนึ่ซ่างห่างไกดก'บ่การมากราวแรกเลียนก
เพราะเมื่อจนมากราวแรกนึ่น มาในฐานะเค็กหนุ่มชาว

นอกเพื่งกุกเกณฑเบนทหาร เพื่งเรีมเห็นชึวิฅไกลจาก
มองคูสงค่าง ๆ เห็นเบนของแปลกประหลาคมหกจรรย์ทุ

อย่าง คืออะไรเบนมาอย่างไร มืเพออะไร เบนเรื่องที่

ก,อ์งมืกนบอกกล่าวให็รุ้ไปสน เพราะจนเคึกหนุ่มทห

นึ่นมิไคัรู้จกอะไรเลยแม้แค่ฅำเอง แค่จนที่กลบ่มากรม

เค็มกราวนั้ มิใช่จนกนเก่า เพราะกล*บ่มาในฐานะเบน

ทหารสำ)ญาบกร เบนผุ้น่งกบ่หมวกภายให้นามที่

เหมาะสมแก่นายทหารสำญาบ้กรมากกว่า....นายร่อยกรีสุรว

ฐานะใหม่ชีวิฅใหม่ที่เค็มไปคำยเกยรค็ เค็มไปคำ

ทีเการพยำเกรง จะเกิน'ไปทาง'ใหนก็มีแค่ทหารกำน่บ่

เข้าสมากมกบ่เพื่อนนายทหารท่ง์หลาย สวนมากก็ม

กระกุลคืนลุงส่ง กระกุลพ่อคำที่รารวย กระกุลขุนนางท

คกฤทธ ปราโมช ๓๐{(

ราชการมาหลายชวกน และแม้แก่ราชคร:!กุลเอง ทุกกน
รบสุรวุฒิเขาเป็นเพือน โคยมีไค้เกยไก่ถามถงชาค้กำเนิอหรีอ

พนเพคงเค้ม สุรวุฒิบอกควเองอยู่เสมอว่า เขาไม่มีกวาม

อบอายไนพนเพคงเคิมของเขาเลย ก่าหากเพื่อนนายทหาร
คนใคออกปากถาม เขาก็พวํอมที่จะบอกเสมอว่าเขาเป็นลก

ชาวนา บานอยู่บ้านนอก เข้ามาเบนทหารในเบั้องแรกเพราะ

ถูกเกณฑํแก่ก็ไม่มีนายทหารกน'ใคถาม เขาก็ไม่เห็นเหคุ

จำเบนที่จะก่องบอก

ก1งแก่น'นเบนก่นมา'ในระยะเวลาอีกสิบกว่าบื่ เข้าจน

ถูกทุ่งผกไห่ ก็ถูกกุณสุรวุฒิซึ่งรบราชการเบนนาย

ก่ญญาบ้,กรกลืนหายไปทุกที ยงนานเข้าเข้าข้นก็ยื่งหายไป จน

ในที่ธุดก็สูญไปโคยสนเชิง ในคอนแรกการกคก่อก',บทาง

บ้านย'งืมีอยู่ประปราย สุรวุฒิไคร้ข่าวว่าพ่อแม่ของกนมีกวาม
ปลั้มบทิ ที่ถูกชายกนใหญ่ไค้เบนใหญ่เบนโค จะเข',ามาเยี่ยม

ก็ไม่กล*,าเพราะแก่ชราแก่ว เกรงว่าจะวางคนไม่ถูกและลูกจะ
ก*,องลำบาก จึงอยากให้ลูกชายออกไปเยี่ยมบ้านเพอจะไค้ชม

บุญ สุรวุฒิก็ไค้แกผกว',นประกนพรุ่ง เพราะยงค้คราชการ

บ้าง ค้คธุระอื่นทุบ,,าง แก่ในใจจริงนนเบ็นควยเหคุทีสุรวุฒิ

ขณะนนเบนรอยเอกแก่ว ไม่มีกวามปรารถนาทจะปลุก

วิญญาณของเข้าข้นกนบ้านนอกให้กลบทีนน'เสุ่ร่างห'1*!ทหใ™

มีเก็ยรค้ มีแก่กนเการพนบหนำลือตา มีชีวิกกลุกเกลาอยู่

0)90 หลายชวต

กับกังกมชนสูง ซึ่งมิแค่ผู้ลากมากดี มิกวามคิดเห็นก

ละอย่าง มิภาษาพุดกนละอย่าง ดลอดจนมิประเพณึก
อยู่กนละอย่าง แดกด่างไปจากกนหมู่หนึ่งที่สูรวุฒ
แด่เด็ก

เมื่อพ่อแม่ดายไปแล้วสน เจ้าปานนองชายก็เข่
เพ้อพกจาเรื่องทรพยมรอก กอกวเรอนเงนสกกบทองอก
เล็กนอย และที่นาอึก ๔๐ กว่า'ไร่ที่เบนแหล่งเลยงชึ
มาดงแด่ล้น เจ้าปานเบนชาวนาเด็มล้า ผิวพรรณหน้
ท่าทาง กลอดจนกิริยาวาจา ไกรเห็นไกรก็กัองรู้ว่าเบ

กนบ้านนอก เจ้าปานก็รู้จ้กพัวเองดีกว่าไกรอื
เอื่อมดีเสมอที่ชายผู้สูงกกด เจ้าปานน'งกับพนพุดกบท
ซึ่งน'งอยู่บนเกัาอึ และเมื่อสูรวุฒิได้ดกลงมอบท
ปวงของพ่อแม่ ซึ่งปรากจากรากา ปรากจากกวามหมาย

สำหร*บเขา'ไนขณะนึ่น ไห้เจ้าปานน้องชาย และ
สาว โดยทำหน*งืสือสละสิทธ์ก่งปวงมอบให้เบื่นหก
เสร็จแล้ว เจ้าปานก็ปล็กกัวไปขอข้าวทหารกนใช้กิน

และกึนน่นเจ้าปานก็ไปอาก*ย่นอนกับทหารกน'ไซ้ที่หกังบ
รุ่งขั้นดอนเข้ามื่ดเจาปานกสากลบไป

กวามสมพันธ์ด่าง ๆ ระหว่างสูร'วุฒิกับทางพ

เหมึอนจะสั้นสูดลงก่งแด่กันนึ่น เบํ้องหกั

พันไปแกัวสั้น สูรวุฒิได้ภรรยาเบืนกุลสฑร็ลุกผู้ดีมิดร

คกฤทธ ปราโมช 01๑®

ทำการสมรสอย่างออกหน้าออกคา มีผู้ใหญ่ในวงราชการไป

ร่วมประสาทพรเบ็นอนมาก สุรวุฒิใช้ชีวิกที่เขาเลึอกเอาเอง

นนอัวยกวามมนใจ ชีริกทีเค็มไปอัวยเทียรที เทียรท

แห่งกวะกูลของภรรยา เกขรทีแห่งเครื่องแบบที่เขาสวม

ใส่ เทียรทีแห่งยกนายทหาร เทียรทีอันเกิคจากการที่ก
ใฅ้อังอับบ่ญ่ชาเการพนบนอบเชื่อพง เทียรทีจากการปกกรอง

กนเบนจำนวนมากอัวยระเมียบวนยอนเกร่งกรก กำสํ่งท
กำส่งที่ออกไปเบนเค็กขาก ไม่มีใกรสงส*ยหรือท'กถามหรึอ
ไม่เห็นอัวย โลกของสุรวุฒิเค็มไปอัวยเทียรที เค็มไปอ
รินย เทียรทีเร่งประสาทเร่าเลือกให้ฉึกไค้แรงเพียงสุราที่มี
รากาสูง กนที่นที่มีกวามหน้กแน่นเบนอัวของอัวเองมาก

อยู่ใน3านะเช่นสุรวุฒิ ทีอาจกรองกวไค้ไม่มีนเมาไป แก่ที
จะทำอย่างไรไค้เมื่อธรรมชาทีไค้สร่างมนุษย่ในโลกน

นา'Iจแกร่งบรง อ่อนน้าง มีกวามหน้กแน่นน้าง ไม่มีน้าง จะ
ทำอย่างไรไค้ในเมื่อสุรวุฒิขากกวามแข็งแกร่งในใจ ขากหลก
ที่กวเองจะ ยึกไว้ ไค้กลอกช้ว้กไม่ให้ส'นสะเทือนหรือโยกกลอน

ไปกามเหฅุการณ์ เมื่อสุรวุฒิเบนเช่นน สุรวุฒิทีย่อมจะก

มีมเมาไปอัวยเทียรทีอันสูงส่ง เหึนว่าเกรองเกลือบภายน

และอาภรณ์เกรึ่องประกบนนเบนแก่นแห่งข็วิฅอนแท้จริง

ระยะเวลาสิบเอ็กบี่ หอังจากการสมรสผ่านไปโกย

รวกเรืวจนธุร'วุฒิไม่สามารถกระเกรืยมการไว้1ส่าหรบ'เวเคาช่าง

๓๑๒ หลายชวด

หน้าได้อย่างไรทิน แก่วนหนึ่งเขาก็กองน่ง้คิดบ่ญชีข

อยู่ที่บ่าน หลงจากท้ได้รบทราบกำสงปลดให้เบนน

บำนาญเขามีอะไรบ่าง'ในชีวิกขณะนน ? เขามีภรรยาซึ่งบ่
ไข้กระเสา:กระแสะ จำก่องได้ริบการริ'กษาพยาบาลอยู่เบน

นิดย์กนหนึ่ง บุฅรชายอายุเก’'าขวบ ซึ่งจะดองให้การศึ
ก่อไปอีกกนหนึ่ง บำนาญซึ่งเขาคิดว่าพอจะใช้เลั้ยงชีพก

ได้คามสมกวร และเกียรคิแห่งพนโทซึ่งเขาจะดองริกษาไว้

อย่างด้ที่สฺดจนกว่าชีวิดจะหาไม่ เพียงเท่านึ่นเอง แ

ก็รุ้คิว่าเกียรติแห่งนายทหารช1นนายพ่นจะด’'ยิงเบนหท่'ก ซึ่ง

ทุกอย่างในชีวิฅของเขาก่อไปจะดองหมุนอยู่โดยรอบ กา

ปฏ์บํดัดนของเขาก่อไปก็จะกองอากียหท่กนน การปฏ์บ

บุฅรภรรยา แสะการปฎับ้ดัดนของบุกรภรรยาของเขาก็จะ

ดองเบนไปดามหลกนน การกรองชพดลอดจนวิธีการอย่กีน

ของเขาจะดองเบนใปโกยรอบหล*กน'นึ่ที่โสน เพราะเกียรติ
เบนอยางเกยวเทานนเองทืเขารูสีกว่าเข-เข้งมี),นลืออย่

ถึงแม้'ว่าสุว'วุฒิ,จะมีได้หนก'ใจอะไรหเนํเกหนา,ใน'ร้น

แก่เหคุการณ์บานเมืองในระยะเวลาก่อมา ซึ่งไม่เข้าใกรออก

ใกรทำให้เขากองหน้กใจชนทุกวน รากาของกีนของใช้มี

รากาถูกอยางอยกงทเหมอนแฅก่อน สงกรามทีเขามส่วน

เกี่ยวข้องอยู่ดวยเย้นอย่างมาก'ในฐานะผู้บงคบกองพ่นนน

ได้ทำให้ทุกอย่างแพงขนไปเรื่อย ๆ ของที่ถูกลงทุกวนกี

คกฤทธ ปราโมช ดา®๓

เงิน ชว้ฅมนุษยและเกียรฅ แค่ พ.ท. สุรวฌยํงเพ้นว่า

เกียรค้นนมราคาสุง เมอบำนาญที่ไค้7บกลายเบนว่าVเวนเล็ก
น้อย ใม่พอท้จะอย่ไกีทงกรอบครืวอย่างมเกียรฅในระค่บที่

ไค้กำหนคไว้ในใจ พ.ท. สรวุฒิกกํอํงอีคขย'บขยายหางานทำ

และลกษณะของงานนนกีไค้กำหนตไว้แน่นอนในใจอีกว่า จะ

กองสมแก่เกียรติ แก่ท่าแหน่ง^(านะของนายทหารชนที่ มิ ใช่
เล็กนอย

พ.ท. สุรวุฒิเที่ยวหางานในที่ท่างๆ อยู่นาน วนหนื่งๆ

กึออกไปที่โน่นบ่างที่น!บ่างเพื่อติดท่อหางานทำก*บเพื่

กน พ.ท. สุววุฒิบอกว่าคนไม่เล็อกงาน และเพื่อนทุกกนก็คง

จะเช่าใจกำว่า “ไม่เลือกงาน” นน หมายกวามว่าไม่เลือก

ว่างานน่นจะเบี่นงานราชการหรือองกํการกำหรือบริษทใด ๆ

ส่วนฅำแหน่ง'ในการงานนน'ไม่มีบ่ญหา กนที่เกยเบนนายพน

มาแดํว์จะไปทำงานกุล็ งานแบกหาม งานท่าแหน่งเสมียน

พน*กงาน หรือเจ่าหน้าที่ชนรองๆลงมาอย่างไรไค้ งานท

จะเหมาะสมแก่เกียรค้ แก่ท่าแหน่ง^านะที่มีมาแท่เค้มจะฅอง
เบนงานบริหารชนหวหน้า น'งโติะปกกรองบงกบบ่ญชาคน

มีอำนาจวิน้ยเด็ดขาดร'บผิดชอบ สมก'บทีไค้เคยผ่านท่าแหน่ง

ร'บผิดชอบมาแล*ว นานว่น่เช่า พ.ท. สุรวุฒิกีเรืมเขาใจว่า

ท่าแหน่งอนเหมาะสมแก่เกียรติยก](านะ1ชกงกนนน มีใช่ของ

ที่หาไค้ง่าย ๆ เพราะเบี่นสงที่'พึงปรารถนาของกนทงปวง มี

๓®0เ หลายชวฅ

การสงวนไว้สำหรบพี่นองพวกพ,ธง เบนพิเศษไปทุกหนทุ
แห่งเพี่อนฝูงที่เกยรู้จกเมื่อแรกพบก็ทกทายปราศรยเ

เชอเชิญให้น'ง ให้สูบบุหรี่และเรืยกนำรอนนำเย็นมาเ
ก็ไค่ถามทุกข์สุขพร’-อมกบรบรองว่ายินดีที่จะเบนธุระให้
พ.ท. สุรวุฌิใช้สอยไคทุกเมื่อ แค่พอนายพ่นโทนอกราช
เอ่ยปากแสกงกวามจำนงว่าจะหางานทำ สีหนำเพี่อ
จะเปลี่ยนไป บางกนก็หลบสายคาพูคอ’อมแอไ)ว่างานย้ง
นกไม่เจริญพอ บ่างก็พูคบ่ายเที่ยงบอกผกวนประก

หมายความว่าบ่าหากไปพบอึกก็กงดีดธุระมิให้พบ บางก
สนิทหน่อยก็บอกให้กรง ๆ ว่ามืแค่งานเสมืยนงานกลี บ่าอยา

จะทำก็เอา ซึ่ง พ.ท. สุรวุฒิก็กองสะท้อนถอนใจบ่ายห
ศวามก'บ่แท้น'ในการกรองชีพ ซึ่งประท้งประคามาหนไ)ขนท
ท้น และกวามผิคหท้งที่เขาไค้รบอยู่เรี่อย ทุ คูเหม

ทำให้ พ.ท. ธุรวุฒิมืทำทางผึ่งผายสมเบนนายทหารย็
แทนที่เขาจะก้มศีรษะหรือเดีนท้วยหล‘'งอนค่อม แบบกนหม

หท้ง เขากลบยงอึกกำกรง ผายหำไหล่ออก และยกกางขน
ไว้ให้สูงอย่เสมอ แค่บ่าใกรพิจารณาเขาในขณะนนท้
สงเกก จะเห็นควงกาที่เกยสามารถบ่'งก''บบ่ญชากนนํ

ประกาย เลี่อมรศมืลงทุกท้น

ถาหากว่า พ.ท. สุรวุฒิ เกยร‘บราชการพลเรือนใ
อกราเงินเศีอนเท่ากบพนโท มิไค้เกยเบนผ้บงก''บกองท้นแ

คกฤทธ ปราโมช ตา©(5!

ผู้ก้งก้บการจ่งหข้กทหารบก ถ1,าหากภรรยาของ พ.ท. สุววุฒิ

เบนกนที่เกยหาเชำกินกา มิใช่กนที่กวามเบนผู้คีมีคระกล

เข้ามาท่าให้กำก้งกายกำก้งใจอ่อนเบยกไป บางที่ท่ง์

อาจช่วยก้นประกองช้วิฅของคนให้เข้ากบฐานะก้นใหม่หาทาง

เลยงลุกก่อไปไค้คามสมควร แก่เมื่อท่ง์สามีภรรยามิไค้

เบนเช่นนน ความยากแก้นที่เข้ามาลุ่กรอบครวก็ไม่มีทาง

หลึกเลี่ยงไค้ บุครชายก้องออกจากโรงเรืยนและภรรยาของ

พ.ท. สุรวุฒิกึคายจากไปในที่สุค เนื่องจากขากยาว'กษาโรค

และขากกำก้งใจที่จะก่อสู้กับช้ว็กที่ยากจน

เมื่อไค้รวบรวมเงินทองเท่าที่มีเหลืออยุ่ และขายของ

เก่าไปหลายอย่างพอไค้เงินมาอีกจำนวนหนึ่งแลว ห•'ค- ลุร

ก็ข้ฅการศพภรรยาอย่างสมเกียวที่เบนคร่งํ้ลุคก้าย บอกค

ก้าน'โม้หก้งเล็ก ๆ ที่เช่าเขาอยุ่ก้วยค่าเช่าอนลุงคง
ราชการ แก้วกึพาสุกลงเรือกลบก้านเกิมที่ผกไห่ สมบก

ระหว่างพ่อลุกสองกนน้น มีอยุ่เพียงที่'จะบรรจุกระเ^าเค

ใบหนึ่งไค้อย่างหลวม ๆ เท่าน*นเอง

เขากก้บก้านเค้ม ก้วยกวามหว่งที่จะใช้ช้วิคอม่'1งที

เบนเข้าคนนายกน'โนละแวกก้านของ1ค'น เมองานอนไม่มี

ท่าแหน'งก้นสมควรจะไห้เขา เขาก็จะจบงานกลิก'3'53'11บนก'1'3

ใหญ่ เขาจะเบืนหวหนาคนคงละแวกค’1น จรงอยุคนคบาน

เกิมของเขาเบนคนบานนอกอาจคองอบรมสงสอนกนบาง แค

ดา®*} หลายชวฅ

ก็!ะเบนไรมี เขาเกยปกครองกนบ้านนอกมาแล่'วหนกฅ่อหน

ทหารใหม่จากบ้านนอกเกยอยู่ใก้บ้งก‘ปบ*'ญชาของเขาม

รู้จกก็สบ-วุ่น เขานึกถึงสุภาษิกทีว่า “เบนกาสกาโน

อีกว่าเบ้นสาวกในสวรวก็” เมื่อกรุงเทพๆ ไม่ก่องการเขา

เขาก็จะออกไปอยู่ในชนบท เขาจะพสุจนึ ให้โลกเห็นว่

เกกมาเบนหวหนากน เขาเบ้นผู้มีเกียรอีทีกนทงํ้ปวงย่อมยก

ย่อง ไม่ว่าเขาจะไปกกอยู่ในทีใฅ

เขาลงจากเรึอใหญ่ทอำเภอผกไห่ แล่'วก่ว่ยเงินท

จะเรียกไห้ว่าเบ้นจำนวนสุกท,'ายทีเขามีเหล่ออยู่ เขาก็

ยนฅนงไปสองกนก*ปลูก แล่นเช่ากลองไปอย่างภาคภมีจุน

บ่นไกบ้าน

พีนองอีใจเหล่อเก็นเมื่อ'ให้พบก*ปเขาและลก เช่าป

น่องชายมีฐานะทีมงก่ง นางวอนนองสาวมีผํว่ออกเรือน

แลว ค่างกนค่างมีลูกกนเบ้นโขยง ท็งผู้หญิงผู้ชายทีโคจุ

เขาวยหนุ่มสาวแล่'วก็มี ทุกกนเช่ามาห’'อมล่อมญาคิทีเพี

บ้านหล*'งจากทีไก้หายไปนานควยความบ้คิยํเนอี ท

ฅอนร'บก’'วยกวามจริงใจ ร’ปรองแข็งแรงให้อยูไปนานเท่าไ

ก็ไห้ บานช่องทรพย์สินท*งั้หมกทีมีอยู่ขอยกให้ใช้สอยไค้

สบายอย่า'ให้รํงเถึยจ แค่สื่งที พ.ท. สุรวุฒิรู้สึกร'งเกียจ ร

อึกอกใจเบ้นทสุก กกึอการอ*นครธานของพนโทสุววุฒิน่ปแก่

นาทีแรกที่ได้พบหน่าพี่นอง นายทหารชนนายพี'น เ

คฑฤทธ ปราโมช ส’)®ฟ่

เหรียญ?ารา ประว*?!ความ?เกวามชอบในราชการ หายสาบสูญ

ไปสน กงเหลือแก่ “ขี่ชน” หรือ “ลุงจุน’’ คงล่นบ่าน’ไปหมค

“นไงขี่จุน! เจ้าปรุงลูกกนใหญ่ของล้น ไอ้ปรุง!
ไหว้ลุงจนเขาเสีย !”

“นางแววนี่ของล้นเองแหละขี่ เมื่อเสีก ๆ ข โรก

ล้นนึกว่าจะเลี่ยงไม่รอดเสียแล้ว อีแวว ! มึงไม่รู้จกลุงจนรี
เคี่ยวแม่ ”

หมดล้น....เกียรติประวคและชีว้กคี่สว่างสมมาควยความ
เสียสละพากเขี่ยร เมื่อออกจากล้านไปเบนไอ้จุน กลบมา

กราวนี่กึเบืนกนเก่านนเอง ไม่มึอะไรเปลี่ยนแปลง คนทุกคน

ดี ใจจุนออกนอกหนำ ทุกกนร'บรองว่าจะช่วยเหลือล้วยความ

จุรงใจ แ?!จะมึประโยชน์อะไรเมื่อทุกคนเห็นว่าเขาเบน “ขี่

จน” หรือ “ลุงจน” คี่หายจากล้านไปนาน แด่ในคี่สุดแก
ก็ล้องกล*บ์มาล้าน ให้พวกล้อง ๆ และลูกหลานเลี่ยงคุแกให้

มีกวามลุข แด่จุนย'งไม่หมดหว'ง บางทีในละแวกบานนี่จะมี

ใครบางคนทีรู้เรื่อง คี่เช่าใจในดำแหน่ง3านะของเขา พอที

จะพดจาให้กนอื่น ๆ ในละแวกล้านรู้เรื่องว่า เขาเบึนผุ้มี

เกียรติล้นสูง มิใช่ชาวล้านธรรมคา กนทจะรู้จกเขาใน3านะ

ทีถกล้องเบนกำล้น เพราะกำล้นเบนลู้ทีติดต่อก1-1นางวาขกาว

อยู่เบ็่นนิดย์ ย่อมจะล้องรู้จ้กระเบียบว้ล้ย และการติดต่อกบ

ผ้มีเกียรดฅามสมกวว สีงทีเขาดองกาวกด0 ความเขาใจลูกใน

0)®๘ หลายชาต

เบองแรกทำละแวกบ้าน ว่าเขาเบ็1นใกรมีกำแหน่ง1รูเานะอย่

ไา มิฉะน,นเขาจะไม่สามารถคำเนินกิจการที่กิกไว้ใน3
เบนหำหนำบ่งกบบ่,ญขาคนไปไก้โกยกิ เขาเห็นภาพทุ

อ'นก'ว่างใหญ่ไพศาล ชาวนาทุกกนทำงานอย่างขะม่กเข
ทุกกนมิระเ{เยบว้นํย ปฎิบ่กิงานกามคำส่งที่เขา
คำส่ง

เย็นว*,นนํนหลำจากที่กินข้าวล้บญากิ [กยว้
เบบกำยมีอ ซื่งเขาทำไก้อย่างขลุกขล้กเล้งล้าง เพราะ
ฅ่อสอมช่อนทีไม่มีแลว สุรวฒิก็ลงเรือเล้กให้หลานชายลก
ปานพายไปที่บานกำน์น เวลานนเบนเวลาพลบเข้าไก้เข้
สุรวุฒิมองกุภูมิประเทศที่กนไก้จากไปเสียนานแลำ ก็จำไ
บำงไม่ไก้บ่าง เพราะทุกอย่างเปลี่ยนไป๓อบหมก

เรือมาจอกที่หำบ่นไกหนำเรือนฝากระกานVIลำใหญ่

หลำหนึ่ง มี,หล'ก3านสมเบ็๋นบำนกำนํน สุรวฒิก

บ่นไกเรือน แลำก็เกินกรงเช่าไป หลานชายเกินฅามหล

มากิก ๆ ที่ใก้พาไลหนำเรือนหลำใหญ่จุกฅะเก็ยงไว้สว่าง

ชายสูงอายุกนหนึ่งกิรษะล้านและก่อนข้างจะเจำเนั้อ

สมาธินุ่งโสร่งตำเกิยวไม่ใส่เสั้อข้างกำมีขวกและแล้วเห

อยู่กรงหนำมีชามใส่กบข่าววางอยู่หลายอย่าง สุรวุฒิ
ชายกนน,นก*,องเบนกำนํน จึงเกินกรงเข้าไป พอเขาเข้
ยืนอยู่ใกล้ก*ว่กำนนก็เงยหนำขั้นเอามีอบ่องหนำบ่งแสงไฟ
มาทางเขาแล้วก็ถามขั้นว่า

คกฤทธ ปราโมช ๓®ลิ่

“ใคร ใครมา?”

“ ฉันชื่อพ่นโทสุววุฒิ ” เขาบอกควยเสียงเรียบ ๆ

“ฉันเพ้งมาถงพ้นื่ จึงมาหากำน'นเพ้อจะไคร้จกก่นไว้”

คามระเบึยบพ้เขากำหนคไว้ในไจ กำฉันจะก่องลุกขั้น

แสคงความเคารพเขาอย่างขมึขม*น และเชอเชิญให้เขานง
ในพ้อ*นควรแก่ผู้มีเทียวที ว้งเข่าห,อง'ไปหาเสอ'ใส่ให้รคลุม
แล่วออกมาน'งพุคก'บเขาควยท่าทางก่นสุภาพ แก่เปล่า.
เปล่าเลย.กำน*นชะโงกหน’ามองคเขาอีกควงหนงแล่ว่ก็
อำปากหวเราะล่นเห็นพ้นพ้กวะคำกระค่างและหกไปแลวเบน

บางซี่ รองขั้นว่า

“แม่ โว*ย 1 ....ไอ้จ'น ! หะแรกกูนึกว่าใครพ้ไหนเสี

มึงหายไปไหนมาวะคงหลายสิบบ กูนึกว่ามึงไปคายโหงคายห่า

เสียแล’,ว

“ฉัน....ฉัน...อำ” สุววุฒิพกอย่างไม่เขาใ’

“อาไร้! มึงจำกูไม่ไค้แล่วรีไอ้จน? ไอ้เลยมพ่อมง

พ้เกยไปเบนทหารค*ว่ยก่นไงล่ะ เออ 1 กูนแหละทีเขาคงเบ'แ
กำฉัน แค่ไม่เบนไร มึงอย่าเกรงใจกูเลย มึงกบกูมนเบน

เพ้อนก*นมาเก่าแก่ เกยยงไงกขอใหเบนยงงน กูไมถอ

เก่าน'งลง เ” กำฉันเลยมรีนเหลาแล่ว่เล่อ,าบาไห้ มงแคก

เหล่าเสียก่อนแลวเล่าให้กูพงว่าบงหา?,หว่ไบ่ไหนบ'1 ?

๐า1®30 Vรลายชวต

เมื่อสุาวุฒิน'งเรือกคับบ้านในคืนวน่นน เขาก็คั
เค็คขาคว่า เขพะฝากลุก'ใว้ที่บ้านก'บเจ่าปานผู
มิให้เบ้นภาาะค่อเขาในเวลาก่อไปเพาาะควเขาเองจะคัองปลื
คัวไปที่คืน ไปเสี่ยงโชกหรือเสี่ยงชะคากรามก่อไปตามเพ
แค่เขาจะอยู่ในบ้านน้อ่อไปไม่ไค้เบี่นอนขาค เขาจะ

อย่างไรเมื่อหลํง์จาก “พื่จ่น” หรือ “ลุงจน” ๓
หยก ๆ “ไอ้จน'’ ที่เขานึกว่าคายไปแคัวก็กลบVเนคืนมา
น่ากคัว ก่อนที่จะจากคันมาในคืนวนน,นเจ*าเลี่ยมคังไค
แลวคัญญาคืกว่า จะไปบาวว่องพวกพ้องรุ่นเคียวคั
เพอน'กชุมนุมเลยงเหล*าคันให้เบ้นกาวใหญ่ยี่งถึงล
คัอนาบ ‘'ไอ้จน’' ที่มนกลบมาบ้าน

คืกสองคืนค่อมา พ.ท. ลุาวุฒิก็เค้นทางคัวยเรื

กคับกางเทพๆ เมื่อเรือออกจากบ้านแพนในคอนกา เขาน'ง
นง,''เมาบนมาน'งคอนคัวเรือใกล้*'') ก*บนายพ้าย เขาพ้งเสิ

ทีคกลงมากระทบหลงกาเรือและพ้องนาคังกีกคัอง แค

พยายามคอบบ้ญทาหลายอย่างให้แก่คัวเอง.ฝนนนก็คือนา
ที่กลายเบ้นไอลอยไปอยู่ในที่สุง แค่แคัวนานนก็

ลงมาอยู่ในาะคับเกมคับหยาคน์าเม็คอื่น ‘วุ แค่เรามิ
เบ้นคนมิชีวิฅจิตใจ เมื่อโชกชะตาบนกาลให้เขาลอยสุ่เบ้อง
แลว เขาจะไหลกคับลงสู่าะคับเกมอย่างไาไค้ เบนค

คกฤทธ ปราโมช 0,!*,.

กองสุกบชวกกอไป 1พอเกยรกิ...เกยงฅิทเขาได้มาก,วยกวาม
พากเพึยว

และความกายทมาถงกนอกหล'เยกนใน^อลํๅนํนํ เมื่อ
เวึอนนล่มลง กิเขามาปรบระกบแห่งชีๅคของเขาให้เรียบรี'อย
ไปเองโกยเขามิคองเรียกว,อง

เขาวนรุ่งขน ชาวบ่านวยกลางกนกนหนึ่ง มองคุหนำ
ของศพสุววุฒิที่นอนอยู่รีมกลี,งอย่างพินํจุพิเกวาะห่ แล*ๅ
เหลียวไปบอกปลกอำเภอหนุ่ม "I กนหนึ่งที่เกินอย่ใกล

ปลก ..ท่านปลกกรบ เไอ้หมอนึ่ผมรุ้จํกกิ เกยเบน

ทหาวพรอมกบผมเมื่อกรงกวะโนน บ่านมนอยู่นอกผ*'กไห่

ออกไป มนขอ...มนชอ...เดี๋ยวก่อน กิกอยู่รีมผี่ปากนี่เอง....

ออ ! จำได้แล,ว มนชึ๋อไอ้จํนนํะกรบ ! ”



ขฮง่ไปรส รตัวด้ว่า เก?เมาIบน

คนเคราะห์ด้ทสุด เพราะทองโปรยจำได้ว่า

ดั้งแดเกดมาเบนตัวซังไม่เคยม่ทุกข์อันเกดจาก

ความขาดแคลน ทรอความปรารถนาใด ๆ

ทมิได้เบนไปดามความประสงค์ องแม่ว่า

ทองโปรยจะ,เบี'นบ'ดรสาวคนเลก ในจำนวน

บดรทสายคนของบดามารดาททำมาค้าขายอยู

แถวเจ้าเจ็ด แด่ทองโปรยถ็ใด้รบการเอาใจ

จากท่อแม่และพทุก ๆ คนตลอดมา ตัวยเทตุ

ทอง โปรยเบน น้อง คนเลิก นั้นประการ หนง

๓๒๔ หลายชวต

ย้วยเหกุที่เมื่อย*ง์1บึ่นเค็กเล็กทองโปวยเกยเจบXภเกจนพอนม

นึกว่าจะฅาย แค่กล*,บรอกมาไค้นนอึกประการหนึ่ง และควย
IVคุที่-พ่อแม่เชื่อมนว่า ทองโปรยบุกรสาวกนเค้กนนนำล

มาให้แก่กรอบกร*,ว กงแค่๓คมาพ่อแม่ก็ทำมากาขน จนมิ

ว่าIบนเศรษ5 ในละแวกบ่าน น*นํเบ,นประกา'ว1*'อย้าย
ย้วยเหทุก*,งกล่าวทองโปรยจึงเถิกมาในโลกทมืนค่อน

กามใจ ทุกอย่างที่ก้องการก็เบ็่นไปฅามกวามประสงก

พี่ทุกคนไม่นึใกรข*ค และในบางกรณีเมื่อทองโปรยกองก
ของที่จำเบนย้องซอหามาย้วยรากาแพง พ่อแม่ก็มิ

แค่กล*บพุก'ว่า
“โปรยม*,นอยากไค้ก็ให้ม*นเถิก เงินทองที่เรามืก็ไค้

เพราะมน ม'นํเอาของม',นมาย้วยก1ง๎แค่มนเถิก ย้าจะทำบุญไว้

แค่ชากิก่อน จะไปเสียกมเสยกายทำไม’'
ความกองการของทองโปรยเมื่อย*งเบนเค้กจึงไม่มึใคร

ช*ก ไม่ว่าจะเบนของถินของเล่น ไม่ว่าจะเบนเสั้อผ

แก่งกำ ทุกอย่างเพี่ยงแค่ทองโปรยจะออกปากของน*นก

มาอึงมือ เบนกรรมสีทธของทองโปรยในไม่ชำ

ทองโปรยผ่านชึวิกในยามเยาว่มาย้วยกวามสุข เพร

ความก้องการของเค้กย่อมมือยู่เสมอ และมิ ใช่ความก้องก

ที่เหลือบ่ากว่าแรง พ่อแม่และพี่ ทุ จึงมิให้ทองโปร

ออกปากขอสงใกเบนซาสอง และทองโปรยก็รู้สึกเบน

กกฤทธ ปราโมช 0า1® ป้เ

ทุกกร*งํ้ที่๓ดกวามฅ่องการ เพราะรู้ว่ากวามกยิงการนน,.;

โมเบนหมน บางเวลาทองโปรยเขามุงนอนน^ร กนกฅาม

ประสาเค้กๆว่า ฅนย่งอยากไค้สงไรปาง เมื่อนึกออกแลวก

จดจำไว้เพอจะไค้บอกพ่อแม่ ในว''นรุ่งชั้น และนอนกระหยืม

ใจไปจนหลบ ด้วยกวามแน่ใจว่ากนจะไค้รบของที่อยากใค้

น1นโดยใม่มื่บิญหาอย่าง'ใดเลย

ปาหากทองโปรยสามารถจะเก็บด้ว้ให้อยู่ในว่ใ)1ค้กไปไค

กลอดชึวิด หรึอถาหากทองโปรยสามารถเก็บกวามด้องการ

ของกนไว้ให้อยู่ในล''กษณะกวามกองการของเค้กๆไค้กลอกไป

บางทีทองโปรยก็จะไม่มีว''นรู้จ''กทุกข์ในชีวิก

ทองโปรยเกิบโฅเบินสาวที่มีรูปร่างล''กษณะงดงาม ไม่
แพ้ ใกรในบริเวณบานใกล้เรือนเกียง พ่อแม่ทะนุถนอมยืงกว

สงใด ๆ และเนองด้วยกรอบกรวของทองโปรย มี1ฐานะม'งกง

ยืงกว่าใกร ๆ ทองโปรยจีงมํไค้เกยถูกค้นพีาอากากหรือกวาม

จำเบนที่จะกองทำการงานกามธรรมชากิ ของเค้กสาวว''ยรุ่นให้

เปลี่ยนแปลงหรือลดนอยลงไป ด้วยกวามประกนประหงม
ด้วยการเอาใจ และด้วยกวามหวงแหน ของบิดามารคา

ทองโปรยก็มีชึ่อเลืยงเลื่องลือไปไกลว่า เบึนกนงามกนหนึ่งที

น่าสนใจ และนอกจากรูปสมบดแป'วทองโปรยก็ปงได้ชอว่า
ประกอบ’ใปด้วยทรพยืสมบก เบนถูกสาวร'กของเกรษเ แก่

เพียงสมบกท่ง์สองประการนึ่ ทองโปรยก็น่าจะเบนที่พ

๓1*๖ หลายชวต

ปรารถนาIIธงชายหนุ่มทียง์เบน'โลกอกเบนธนมาก แห

กรื่ง็ทีมีใกรพกถึงทองโปรยในคานทีจะไปค้คพนผุกลมกร

1ร,กใคร่ แล*ว่ส่ขอมาเบนภรรยา ก็จะห่องมีใครถึกคนหน
* 1’

พูคขินมากวยว่า

“ อย่างเรา ๆ จะไปมีหนำเลยงคุเขาอย่างไรไหว พ่อแ

นาง'โปรยเขา'ใม่ไค้เลี่ยงลูกเขาเหมีอนอนอึ๋น แห่เขาคามใจก
ทุกอย่างมาแห่เค็ก ๆ ไม่เกยคุไม่เคยว่า อยากไค

ก็หาให้ การงานเขาก็ไม่เคยทำ ชนแห่จะหุงขาวคมแกงเข

ก็ทำไม่เบน เพราะบานเขาเบนเศวษ3มีเงนจ่าง'คนไว

คนอย่างเรา ๆ หากมีเมียก็ห่องช่วยก่นทำมาหากิน มีเม

กินนอนกิน ห่องคอยคามใจให้เหมีอนพ่อแม่เขา ก็เท

ไปหานายมาไว้ในบ่าน—ใครจะไปเลัยงเขาไหว ”
กำพกเช่นนย่อมจะทำให้เจำหนุ่มทะงหลาย ท

ภรรยามาร่วมชีว้คและร่วมการงาน ท่อถอยไปคามก่น ฉะนน

ถึงแมีว่าทองโปรยจะแคกเนอสาวขนมา ก็ไม่ปรากฏว่ามี

สนใจ และไม่เกยมีผู้ใหญ่ทีบ่านไหนในละแวกนน หมายคา

ทองโปรยไว้เพื่อจะสู่ขอให้แก่บุกรชายของคน เพราะเห็นว

ทองโปรยคุ้นเกยแก่การเลั้ยงคุเอาใจ ทีเกินกว่า3านะเก

ความเบ็่นอยู่ของคน แห่ทองโปรยมีไค้เกยสนใจในเรึ๋อง

เหล่านเพราะถึงแม้ว่าความค,องการของพองโปรยจะไค้เปลี่ยน

ไปคามว่ย์แห่กวามห่องการในเรื่องกวามรก และเรื่องกู่

คกXๅทธ ปราโมช '

กย^ม 1คเกคขน ทางผายบคามารคานนเลา กไค้วางแผน
สำหรบชวิคของทองโปรยไว้เบนอย่างที่น อยากให้ทองโปรย

ไคมการศกษาถูงกว่าคน อยากให้ไค้มชว้คที่สงๆว่าคร; เมื่อ

บคาของทองโปรยมลกพลกนอง เบนขาราชการชนผ ใทญ่

ในกรุงเทพๆ ทองโปรยกถูกส่งควมาอยู่คๅยเพี่อให้ ไค้เล่าเรยน

ก่อ และให้ไค้เห้นชีว้คท้รุ1 งเรอง ไ?11ขำส*ง์กมก'บกนที่มึหนำ
มฅา และเพอผึกหคกิริ?เามารยาท'ไห้เบ็น![ปฤามก'วา}เนยม

ที่มึอยู่ในสํงกมเช่นนน

ชวิต ในกรุงเทพ ๆ ม้ไก้ทำให้ทองโปรยกึ๋นเค่น่หรึอ

ลุงหลงไปอย่างทีพึงจะเบน เพราะกงแค่อ่านหน่ง์ลือแกก

และพอเรีมมีกวามสนใจในโลกรอบ ‘รุ ค่ว่ ทองโปรยก็ ใช้

เวลาว่างทงหมกของลูกสาวเศรษวู่เที่ไม่ค่'องทำเาๅรงาน

หนงสอเล่ม และนิกยสารค่าง ‘รุ ทถกส่งไปขายจากกรุงเทพ ๆ
ซึ่งก็ก้อ์งแน่นอน ที่หน*ง์ลึอเหล่าน็เบนส่วนมากจะกองพุกถ
กนกรุงเทพๆ ชีวิก่ในกรุงเทพๆ และบวรยากากในกรุงเทพๆ

ทำให้ทองโปรยรุ้จํกกรุงเทพ ๆ ค่เลืยก'ว่า'Iกร ‘รุในละแวกน1น

ทองโปรยวาดภาพกรุงเทพๆ กนกรุงเทพๆ และบรรยากาศ

แห่งกรุงเทพ ๆไว้ในใจ และแม้เมื่อก่อนจะมากรุงเทพ ๆ

ทองโปรยก็แก่งกายและปฏิบตกนกามแบบสาวชาวกรุงเทพ ๆ

อยู่แล้ว กามที่ไก้ศึกษาเอาจากหน'งลือค่างๆและจากกน

กรุงเทพ ๆ ที่ผ่านไปมาและที่ทองโปรยไกร้จก เมื่อมาอยู่ใน

๓1*๘ หลายชวต

กรุงเทพฯ ทองโปรยจึงเห็นกรุงเทพฯ เบนของธรรมกาทสุก

และบางกร,งก็รู้สึกผิกหว*งอยู่บ้าง เพราะกรุงเทพ ๆ กวจริ
น*น กุจะขากกวามหรหราโอ่อ่ากว่ากรุงเทพ ๆ ที่ทองโปรยไค้

วาคภาพไว้ในใจ แห่ในขอนทอง'โปรยกมิไค้เหนสำกญ

เพราะไม่ว่าทองโปรยจะอองการสึงโดในกรุงเทพ ๆ ไม่ว่

เบี่นเสึอน้าเกรึ่องสำอาง กลอกจนเงินสำหรบใช้สอย

เกร่ เพื่ยงแห่จะหยิบกวะกาษเขึยนจดหมายส่งไปทา

พ่อแม่ก็จะริบหาเงินส่งมาให้ในเที่ยวเมล์หน้า มไ

ทองโปรยก้องเกึอนเลย

น้วยอุปกรณ์สำก'ญที่จะใช้ช้ว้ฅไค้กามใจและอย่างอิสระ
ก้อเงิน ทองโปรยก็ใช้ชีวิกในกรุงเทพ ๆ นน,ไป โกยไม่รู้สึกถึง

คุณห่าอ*นแห้จริง และก็เบนธรรมกาของคนที่ใช้ช้ว้กเช

ห้จะกองรู้สึกว่า ช้วิกเบนของจกชึกน่าเบื่อหน่ายไปโกยเร็ว
ช้วิกในกรงแทนที่จะมีกวามหมายสำหรบทองโปรย กลบกลา

เบื่นช้วิกที่จึกชึดไม่มึรสชากิ ทุกอย่างที่เคยไค้ยิ

อยู่'ในกรุงเทพ ๆ เบื่นก้นว่าหนงละกร ร้านขายของ งา

ออกร้านงานส่งกม ทองโปรยก็ร็บนวยมาให้กบกน ประกอบ

กบที่บ้านญากิที่มาอยู่ก้วย มีบุฅรหลานรุ่นราว

หลายกน กนเหล่านนก็เบนเพื่อนเที่ยวเพื่อน
ใช้เงิน แห่ภายในเวลาไม่นานของที่ ใหม่เหล่าน1น่ก็กล

ของเกยช้นหมกกวามสนใจห่อไป ทองโปรยเร็มมองกรุงเทพฯ

คกฤทธ ปราโมช ๓เะลิ่

ห่วยความระอาเห็น'ว่า’ไร้สาระและ:ไร้ความหมาย วิชาความ

รุทญาฅพนองแนะนาใหเรยน เบนกนว่า การเรือน วิชา

ฅอเสอ ก็ไม่ม่อิทธิพลถูกพนหวใจทองโปรย ให้เกิคกวาม

สนใจไค เพร''ะทองIปรยมอง[ม่เหนปวะโยชนท,*ท0งเรียน

ทองโปรยจะเรยนการเรอนไปทาไม เมอมกนอนคอ?)ทำให้

จะเรยนกกเลอไปทาไม เมอมเงนพอทจะจำงเชาก่คค้กว่า

ทอง^Iปรยเรมมกวามกองการอนแปลกประหลากเกิกขั้น กึอ

กองการชิ'วิกที่ไม่ม่กวามเบื่อหน่ายช้วิคที่น่าสนใ, ที่แก่ลี่งที่น่า

อภิรมย์ย์งกว่าทีได้เกยพบมาแล่'วเมื่อก่อน,;;มา,ากท้ๅน ทอง

เปรยเคยนกวาจะหาชวหเชนนนเค้ ในกรงเทท ๆ แก่เมื่อไค้

มาใช้ชวิกในกรุงเทพ ๆ เขาจริงทองโปรยก็ร้ว่าหาไค้เบนคไ)ที่

กนได้คงใจไว้ไม่ เพราะ:ชีวิกในกรุงเทพ ๆ หรือช้วิหที่ท้าน

ก็น่าเบอหน่ายเช่นเคึยวกน. ทองโปรยยิงอ่อนก่อขิเวิกเกนไป
ทีจะรุ้ว่า ทุกข์สุขกามธรรมกาสาม*ญนนเบนเทียงของเปรียบ

เทียบ ความสุขท้ได้จนพราเพรื่อ การถูกกามใจโกยปรากจาก

การยบยง ความทีนึกอยากได้ลี่งใกก็ก‘'องไค้เสมอไปนน ใน

ทสุกจะม่ผลทำให้ช้วิกเปล่าเปลี่ยวปรากจากกวามหมาย ความ

หวงค่าง ทุ ของผ้ที่ขากแคลนหรืออา/]*พน*น ยิงม่วนที่จะ

ทลายเบนจริงข์นมาได้ แก่กวามเบื่อหน่ายของถู้ท้บริบูรณ์นน

ยากทีจะแก้ ให้หายไป ทองโปรยหมกบื่ญญาทีจะทำอะไรใน

กรุงเทพ ๆได้อึกก่อไป จึงกกสิน'ใจกล*บบ้านและพอกกสิน'ใจ

๓๓0 หลายชวต

ไค้อย่างน,น ทองโปรยก็เก็บข้าวของ และไปลาญาค้พ
และออกเกนทางกลบIIาน่โคยทางเรึอ โคยมิยอมพงเสึยงทอ
ทานใดๆ ทอง'โปรย’ไม่รู้ว่าญาค้ผู้ใหญ่ทางกรุงเทพๆ ไค้ม์
หน*งสึอไปถึงบิดามารดาของกนทางบ้านในภายหลง ตำหน
กิเคียนอย่างหน*กในข้อที่เอาแก่ใจบ้ว ไม่เชึอพงคำของผู
แตํบิคามารคาของทองโปรย ก็มิไค้ว่ากล่าวทองโปรยอย่
เพราะไค้กามใจทองโปรยมาจนเบนนิบ้ยเสึยแบ้ว

ในกอนที่เกินทางกล*บกรุงเทพ ๆ นนเอง ทองโปรย
ก็รู้สึกบ้วว่าไค้ร'บกวามสนใจจากชายหนุ่มคนหนงทนงมาค
กนในเรือเบนอย่างมาก เขาเบนชายหนุ่มอายุรุ่นราวกร
เคียวก*บทองโปรย หากจะแก่กว่าทองโปรยก็กงไม่เกินสาม
ชายหนุ่มกนนนมีหน้ากากมบ้น กิริยาและวิธีแก่งกายส
เรียบน้อย จากนามบกรของเขาที่กิกอยู่ก'บกระเปาเกินทางใบ
ใหญ่ที่วางอยู่ข้างๆบ้ว ทองโปรยก็รู้ว่าเขาชื่อ
นามบกรนนบอกบ้วยว่าเขาเบนปลกอำเภอในละแวกบ้านข
ทองโปรย ช์งทอง่โปรยบ้นน้ษ3าน’โก้ท*!แบ้ว่า เขากงจ
เกินทางไปร*,บตำแหน่งเบนเที่ยวแรกในกราวน เพราะท่
ของเขาส่อให้เห็นไปเช่นน,น ประกอบก',บทองโปรยมิไค้เ
เห็นหน้าเขาในละแวกใกล้บ้านมาก่อนเลย ระหว่างที่
ไกลออกไปจากกรุงเทพๆ เรอยๆ บ้นตํก็ชำเลืองมองคุทอง
โปรยบ่อย ๆ และเมื่อทองโปรยมิไค้แสกงกิริยาว่าร*,งเกิยจที

คกฤทธิ ปราโมช ^1

จะรู้จกควย สนฅก็เรมแนะนำกำเองเมื่0ก่อนนํงฐึ

1มอเรอนนเสยวเขาแกวแล่นผ่านช่}ทุ่งใป สนก่ก็เรื่มเล่า
เรองของกวเชาเองใหทองโปรยูพง เขาบอกทองโปรยว่าเชา

๓นกนกรุงเทพ ฯ กรงน้เบนคร1ง์แรกทื่อออป')นนออ เพร'เะ

ทางราชการล่งยาย เขารู้สึกประหม่าและกึ๋นเกนมาก แค่ก็
จำ'!จกองมาเพราะเบนการเมื่อน3านะทางราชการให็แก่อ่ๆIขา
เอง ทงสองกนนงกุยกนมาในเรือกำยเรืองอ่าง •กุ ทลๅยออ่าง
และไม่ว่าทองโปรย จะแสคงกวา}!เห็นออกมาอ่ว่ยเรืองอะ!ง
สนก์ก็กลอยกามความเห็นกำยทุกกร1งใป เมื่อเรือถึงปานแพน
ทองโปรยก็รู้ใจกำเองว่ากนกองการล่นก์ไว้เบนก่อรอง กวาบ
รู้สึกชองทองโปรยนน จะว่าเบ็นกวามรกเมื่อแรกเห็นก็มิใช่

จะว่าเบนความรำทีเกกจากกวามสงสารก็มิใช่ จะว่าเบนกวาม

รกที่เถึกจากการเห็นอกเห็นใจก*นนน ก็มืใช่โกยแน่นอน

ทองโปรยรู้แก่,ว่ากนก’องการล่นก์มาเบนของกน เหมือนก*บที

ไค้เกยกองการสงอื่น "I และไค้เบนกรรมสิทธึ้มาแลำในชึวิก
เมื่อรูปร่างหน้ากา กลอกจนวิธึการพูกจาของสนกเรืยบรอย
กำงใจ ทองโปรยก็กองการสนกเพยงกำยเหกุเท่านน ทอง
โปรยหารู้ไม่ว่าในขณะเคียวกนน,น สนก่ก็หลงรำกำเสยงอม
แงมกำยกวามรำที่มืแท่จะมากขนไปเรื่อย ๆ ไม่มืวํน่ทื่จะลก
น้อยลง

เ3)๓]*3 ทลายชวฅ

เมื่อกวามก*องการของทองIป'ทแบนอยู่อย่า':5น แล
เมื่อส้นฅก็หลงรํกทอง'1ปรยแฅ่เมื่อแรกพบ ก็เบนธรรมคาอย
เองที่ก้นค์จะก้องไปมาหาสู่บ่อย ๆ และในระยะเวลาเจ็ดเด
ค่อมาพ่อแม่ของทองโปรย ผู้ซื่งไม่เกยขดใจลูกสาวกจดกา'3
แท่งงานไห้อย่างออกหนำออกกา ปลุกเรึอนอย่างทนสมยให้
สาวอยู่ก'บ่สามีทื่ ใกล้ ๆ บ่าน ประกบประดาดำยเกรึ๋องกกแท่ง
มีค่าค่าง ๆ กามแท่ลุกสาวจะพึงใจเรียก พรอมกบมอบทรพย
สมปกให้เบ็นทุนอย่างพร’อมมล โกยมีไค้เรียกรองเอาสงใ
กอบแทนจากเจาบ่าวเลย

ขวบบ่แรกแท่งการสมรส ทองโปรยรู้สึกคำว่ามีกวา
สุขเสียนี่กระไร ชิวิกที่เคยขาดวกลุแท่งความสนใจ
ความปรารถนานี่นเปลี่ยนเบ่นชิว้กที่บริบูรณ์มีก
ว'กถนน ๆ ทองโปรยมีไค้ก้องการอะไรอีกนอกจากก้นค์
ก้นค์ก็มอบกำไห้แก่ทองโปรยโดยสนเชิง ถ้าหากพ่อแม
กาม'ใจทอง'โปรยมา'จนสีอชึ๋อ ก้นกก็กามใจภรรยาของเขายง
ไปกว่านนอีกหลายสิบหลายรอยเท่า ไม่มีสีงไกที่ทองโปรยก
การแก้วเขาจะไม่หามาให้ ไม่มีดวามประสงค์ใดของทองโปร
ที่เขา'จะ’ไม่ปฏ็บ่กกาม แม้แท่กิจการเล็ก ๆ น้อย ๆ ภายในบ่า
ชึ่งที่ลุกทองโปรยควรจะเบ่นผู้ทำให้แก่เขา เขากล'บ่เบนผู้ทำ
ให้แก่ทองโปรยเสียทุกอย่างไป เหมือนกับว่าเขาเ

อีกกนหนี่งในจำนวนกนใช้อีกสองกน ที่ทองโปรยก้

คกฤทธ ปราโมช 0)0)๓

ปรนนิบกคน กนทงปวงเมื่อไค้เห็นชีวิตสมรสของทองรุ1]รย

กไค้แก่พากนพุกว่าทองโปรยนึ่น่มีรุขอชี^ตอ'น่ห้1ส์อ

ทองโปรยก็กิกเช่นนน จนอึกบหนึ่งต่อมๅ

การสมรสชองทองเปรยในขนแรเๅเมเรเไป 1กยราบ7น
ปราศจากอุปสรรก กวยเหทุนึ่ทองโปรยขึงเรึมเมื่อชีวิตสม
อยางทไคเกยเบอสงอน*อุ มาแลว การทสามกอยตาม'1ช

กอยเอาใจไปทุกผกาวนนอึค้อยู่ ลำหากภาวะเช่นน,น๎เบนขอ,3
ใหม่ แก่ชีวิตสมรสที่ราบรื่นนนเบนไปโตยปรๅอรากธุปสร7
เรอยมา สนที่เองก็ไม่มีท่าทางว่าจะเปลี่ยนแปลงไปธุาอ

ทอง!ปรยเองยิงดชวตเช่นนนไปแลๅ กเกิกกวามเมื่อหน่าย

และกวามเบอหนายนนเมอไก เรมมขนแลว กกยงจะมีกวาม

รุนแรงเพมขนทุกวน เพราะชีวิหของทองโปรยแก่ละวน

เหมีอนกบชีวิฅของนก'ในกรงที่มีผู้กอยกแลเบนอย่างอึ ไม
กวามขากแกลน ไม่มีภยอนกราย ไมมีกวามทุกข์ ไม่มีการ

เสิยง เม่มีความหวํง์ ไม่มีกวามวิตก ทุกอย่างเบนไปก่วย
กวามสมบูรณ อย่างที่เกยมาแล้วในชีวิต ทองโปรยปรารถนา

อะไรเบนฅองไค้ บอกให้ส'นกท่าสงใกล้นกก็จะท่า ชีว์ฅกลาย
เบนของจึกชีกปราศรากรสชาติอึกกร,งหนึ่ง เพราะไม่มีกวาม

ทุกข์กวามลํงวลเข่ามาช่วยท่าให้ชีวิกนนเจ๊กจำในยามมีธุข
ปราศจากลํงวล

๓๓๔ ทลายชวด

ทฮ^โปรย มกจะใช้เวลาส่วนมากนงอยู่หนา^ย^ทอค

สายฅาไปคามลำนาคเรือแพขนล่อง ผวเม็ยบางกุท้ยากวิน

พายเรือผ่านมาค*'ว่ยIบหน้าที่เกรืยมคลาใปควยแคด เสอผา
ของเขาขาคปุปะ แค่ใบหนาของเขาถึงจะมรวรอยแห่งความ

ครากครำ ถึยํงมแววแห่งกวามสุข ท้ทองโปรยมองIV.นไค้

แค่ไม่รู้ว่าจะไปหาไค้ทไหน บางทผวเมยที ใช้ช้ว่คอยู่ในเรือ

บรรทุกสนกำมาจอคนอนอยู่รืมคลงใกล ๆ บาน บางกรง

ทองโปรยไค้ยนเสยงเขาทะเลาะทุบฅีกํน ทำให้ทองโปรยกิค่ได้
ว่ากาวข*คใจก*นกาวผิด'ใจก*น ระหว่างกนรกเบืนกรงกราวนน

เหมือนเกรื่องเทศ หวือเกรื่องแกงอ*น์ฉุนเฉียวทปรุงชีวกให

หายปว่า แท่ทองโปรยก็มิได้เกยปรุงชีวิกของคนเช่นนนได้

เพราะถึงแม้ทองโปรยจะทำจวืคมารยา หาเหคุทะเลาะกบสา

สกปานใด ส'นทีผู้สามืก็มิได้เกยถือสาหาเรื่อง เบนผึาย

งอนงอด้นคด*ว่ยก่อนเสมอ จนบางกร,งทองโปรยกองว่องไห้

อย่างข่มขึ๋นกวยกวามเหงาและกวามชืคแห่งชึวืคของกน

ส*นกเบนกนมืเพื่อนฝูงรุ่นราวกราวเทียวก
ส่วนมากทีเบนเพื่อน'น่เก่เวืยนหวือนกศึกษาร่วมสำนกก*นม
ก่อนเพื่อนของส'นทีทุกกนเบนกนหนุ่มว่ยฉกรรจ์ ส่วน
ย*งไม่มืกรอบกรว เวลาเพื่อนกนใดผ่านมาทางน,นก็ม'กจะแ
มาก*างที่บ้าน เบนเหกุให้ทองโปรยได้ว้จ'กสนิทสนมไปก
เมือทองโปรยมืรุปโฉมงกงาม ก็เบนธรรมคาทื่กนหน

ฅกฤทธ ปราโมช ๓อา^

กน-)ะอดมองกค,'5!,กวามสนใ,2ได้ ก่อเพี่อนของล่น่ทีบาง

กนทีมาอางนานวน ทองโปรยทีบอกสนิท,นทีคปรกที เพี่อ

ทำให้ชีวิคมีการเปลี่ยนแปลงน่าสแใจุรูแ แก่แบแที่สํน่ท

พี่งหวงหรีอทีดล่'น สนอกลบทำเข็น'ใม่ร้ไม่เห้แ บางก,,ร้ทีทำ แก่
ทเหมอนกบจ*เบน1,1'ห'เาองโปายไค้กบบากํบขายอี่แ อวาบ
ใจอของสนคนนยงนา'นเชๅยงทำใแ1ๆองโปรยเทีย?ๆแก่'น ทีๅ
ใหเหนสามของกนหมอกวามสำก^ เหมอนกบสื่งประก่บ
บ่านทีเก่าแก่ล่าสมย ควรทีจะรุไปไร้ที่ทีน

สรรพพสดุ แกเบนกนและไค้ขอว่าเบนสๅมึ ทองโปรยทีก่อง
อดทนอยู่ไป โดยปราศจากความหมายใอ ทุ พี่ใ3ลี่น

ชวิดของทองโปรย เบนชีวิดทีคนสวนมากอาจ

ปรารถนา เพราะทุกอย่างเบนไปอามความประสงทีของที

กรองชวด ชีวิดท้ไม่เคยมทุกข ไม่เคยมีความปรารถนาเร่า

รอนใด ทุ และดองเบนชีวิฅที่ปราศจากความหมายไร้สาระ
เพราะความทีอยากไค้อะไรทีไค้ไปบกอย่างแน่เอง บองโปรย

เรมก้องการสงทไม่น่าซะเบนไปไค้ คออ่องการไห้สํน่ทีข้ด่ใจ

ดนเอาเปรึยบคน อย่างที่ได้เคยอ่านในหน'งสีอนวนิยาย

ด่าง ทุว่าผู้ชายบางคนเบนเชนนน แก่ส่นทีทีไม่ทำ เพราะ

เบนการผนก่อนิสยที่ได้เคยดามใจทองโปรยมาเสืยแล่'วแก่แรก

บทสามของชีวิกสมรส ทองโปรยก็เรื่มบวยกระเสาะ

กระแสะถึงสนก่และญาทีพี่น่เองจะหาหมอมาร,กษามิร้จกทีหมอ

ฅปี)1) หลายชาต

อาการของทองโปรยก็มีไค้ค้ขน เพราะชว่คของทองโปรยไม

มีสีงใคยึคเหนี่ยวไท้ทรงอยู่ค่อไป ความทุกขบางสุขบา3

ชีวฅทํ้งปวงไค้รบนี่น มีใช่ของทองโปรยผูซงมึพรอมแลว

อย่างที่กนที่งปวงเห็นว่า เบนสงพงปรารถนา ทองโปรย

เงิน มีบานอยู่ มีสามีทเอาใจ ทุกกนจะคองถามว่าทอง

ค้องการอะไรอีก ทองโปรยกเกยคงบญหานนกามควเอง แค

แล*วก็คอบไม่ไค้ และเมอทองโปรยคอบบญหา,แนใหแกคว

เองมีไค้ ทองโปรยก็หมคกำลังใจที่จะอยู่เฉย ๆ ใ

I รุกํค้คสิน จลางานพาภรรยามจร'กษาควที่ก งเ'ท,พ ๆ นกว่

ทองโปรยไค้เปลี่ยนสถานที่ไค้เที่ยวเคร่เสียบาง อาการ

ค้ขนไปเอง

ทองโปรยนํ่งนี่ง ๆ มาในเรอกบสนค เมอเรอ

จากบานแพนในยามกา ทองโปรยปล่อยใท้ใจล่องลอยไปคาม

เสียงฝนเสียงพายที่กระหนี่าอยู่รอบค้,ว เสียงสนฅ์

เบา "I อยู่ช่าง ๆ แค่ทองโปรยก็มีไค้สนใจ เพราะสนค้กง

จะถามวาคองการอะไรบาง เพื่อจะไค้จคหามาใท้อย่างเกย

และทองโปรยก็เบื่อเสียแลัวทุกอย่าง ไม่คองการอะไ

ทองโปรยจะมีช่วคที่ว่างเปล่าค่อไปอีกกี่สีบบื่ก็ไม่มีใกร

กาคกะเนไค้ ลัาหากเรือลำนี่นมีไค้ล่มลง ทองโปรยกำล

เหม่อมองไปขางหนา เหมีอนกบกนกรึ่งหลับกรึ่งคึ่น

นนเอยงกว่า และเมอควทองโปรยกระทบกบผวนา โคยทื

คกฤทธ ปราโมช ๓๓๗

สนฅ์ถูกความแรงเหวี,?างกระเค็นไปอีกทางหนง ทองโปรย

ก็ปล่อยให้ควจุมคงหายไป โคยมืไค้กระค้กเกลื่อนไหวเพื่อ

ช่วยชีวีฅฅวเองไว้แค่นอย

เมธสนฅไค้เหนหนาเมยของเขาที่ปราศจุๅกชีว้คใน

ยามเช่าครู่วนร่งขน เมอชาวบ่านไค่ช่วยก้นงมศพของทอง

โปรยขนมพากทองเรือ เขาก็สงเกคเห็นว่าทองโปรยหลบคา

ยมนอย ทุ เหมือนกบที่ทองโปรยมว้าจุะทำทุกครืง ในเมือเขา

หาสงที่ทองเปรยกองการมาไค้ หรือทำอะไรให้ถกก้บกวาม

ประสงก็ขธงทองโปรย.

ะ;.;.''-ะ--ะ}3

น*ม1*4แต่ แสงโตรูความมา แลงก็ม่
ความเห็นว่า ความตายเห็นศัตรูทต้องต่อสู
อยูทุกขฌะ ทั้งนํ้มิไต่แลงเกดมามโรคประจำ
ตัว หรอเห็นคนอ่อนแอทอาจตายลงเมอใรก็ไต้
แสงเห็นคนแข็งแรงไม่มโรคประจำตัว และ
ม่หวังจะใช้ช''วตไปใต้อกนานเข่นเคยวตับเด็ก
อน ๆ แต่ทแลงเห็นว่าความตายเบนศัตรู
เกทาะหน้าห็จะต้องสู้รบขับเคยวตันไปโดยไม
ม่ทั้งหยุดทั้น ก็เทราะว่าแลงเกดมาม่บดาเบน
หมอ หมอ(เดน้เบนบดาเห็นหมอทม่ขอใน

๓๔0 หลายชวต

คำบลทุ่งโสนแกว'น้สุพรรณ อไแบนแคนทแสงเกก และค
แก่แสง เก็คมาเบนก่วก็ไค้เห็นบิกาของคนบำเพ็ญกรณึยก่อสุ

กบโรกภยไขเจ็บ และกวามกาย ซึ่งกอยริกรอนชีริคมนุษย

แสงโก้อยู่ใกล้ชิกก*บ่บิคา เรื่มก่นช้ริคควยกลนไอของเอรอง
ยาสมุนไพรค่าง ๆ ก่อมาก็ไค้รบการผึกห่คจากบิคาให

ในริชาแพทย์แผนโบราณ แก่แรกก็เพียงช่วยบิคาบคยา แ

บั้นเมลึคยา นานเข่าก็เข่าใจรู้จำแยกสมุนไพรออกเบั้นขนิ

เบนประเภท รู้ว่าอย่างโคเย็น อย่างใคร*&น และรู้สรรพคุณ

ของเครื่องยาแก่ละชนิด

สม่ย่นน กนท่วไปย่งก่องอาก่ย่แพทย์แผนโบร

และเครื่องยาสมุนไพรค่าง ๆ เบ็นเกรื่องบำบคโรก แลงจำ

ไค้คีว่า โรกภ่ย่ไข้เจ็บในสม'ย่นนคุเหมือนจะมีไม่มาก กนไข้
แก่ละรายชองบิกานนปรากฎว่า ล่าไม่เบนไข้หวก ไข้หำลม
ก็เบนกษ่ย หรือมิฉะนนก็เบนโรกพยาธิผิวหน'งค่าง ๆ ไ

รำษาไค้ครวจอาการและเจ็ยกยาให้ไปก็มำจะหาย สม*ย่น1น
ย่ง์ไม่มืใกรรู้จำยาฉีค ย*ง่ไม่มืใกรกินยาฝร่ง้ โรกค่าง‘มุ ก็ย

มือย่น*อ์ยมิไค้พีสการอย่างที่มือยู่ในบั้จจุบ่น แสงโค
กึกษาคำราหมอ คำรายาจากพ่อ รู้จำโรกค่าง ‘มุ เท่

อยู่ในคำรา รู้จำว่าอาหารอย่างใคแสลงสำหร่บ่โรกอ

และรู้ว่ายารอนนะนโช้แก้ลม ยาเย็นยาสุขุมใช้แก้ไข้ ไข้หนำ

เบาอย่างไรจึงจะกวรใช้ยาถ่ายยารุ รู้จำกวาคยาเค้กและรำ

คกฤทธ ปราโมช ๓๙ชิ

โรคกุมาร คลอค5แนพุ้กบิหเบึอนนาก::สายยา ทำไท้ยา
อยางเคยวสามารถบาบทเรก[ท'หลายอยา: แค่สงทหมอสก
ผุพอหราอบรมเบนหนกVเนากกืฎเ:ฎงหน■ๅ^ของแพท^ แส.;

อุคมกกิของแพทย์ หมอสุกมกจุ:พูกฤบ์ลูกขายว่า

ทามาหากนอยางอนมนกกห:อก แกเมอไกกีแสํว้คืค้

แค่กวไม่ไค้ทำให้ใก:กิควย โรกภยไข้เจุบนนมนมีมาก มนุษย์

กากา ‘กุ ควยกน แสงเอย] ถาหากไมมหมอ ไมมยา จุ:มิทๅ

กนลมกายไปหมคหรือ เบนหมอนนจุ:ว่ากิก็กิ จ:ไปไหนก็มี

แค่กนนบหนาถือตา กนที่เบนหมอก็จุ:มีแค่มิก:ไม่มีกก:

แค่ถ่าจุะว่าเหนื่อยก็เหนื่อยเสียสุกแสน กนที่เขาทำไ:
หรือคำขาย ทำมาหากินอย่างอื่นน,นเขาทำเบนเๅสา เหนื่0

ขนมาเขาก็พกเอาแรงหลบนอนไค้กามสบาย แค่หมอนน

ไม่มหยุค กองทำท1งกลางวนกลางคืน เพรา:'I:ก/เย'ไข้เจุบ

และพญาม่จ์รุราชไม่กอยไกร เราเบนหมอก็กองสู้กบมนไป

ช่วยเพื่อนมนุษย์คํวยกนไว้ก่อน....”

อีกอย่างหนง ที่หมอสุกผุ้เบนพ่อพูดให้แสงไค้ยินอยู่
บ่อย ‘กุ ก็คือ

“ถาเองอยากรำอยากรวย ก็อย่าคํดเบนหมอเลย
เองคํดดูโหด ๆ เถด คนทย'งโลภยงเห็นแก่เงนแก'ทอง

ก็ไม่ควรจะไว้ใจ ให้ดูแลเรองเบนเรองตาย ชว้ตคนไข้

นนอยู่ในกำมอหมอ คำหมอยง์ม่กํเลสก็เสยงนกเสยงหนา

๓๔!® หลายชวด

ขำว่าครูบาอาจารย์แต่โบ’าโม’าณท,านกด'3คิด0ย่'1งน ท่าน
จงกำหนด1ไวในตำรบตำงา เรยกค่าตงขวํขขำพุชาด’

สลงที่ละบาทไม่มากเกนไปก’านั้ม ย''1ห่อหนึ่งก็ขาย

เบนไทเบนเพอง ยาคัมหม่อหนึ่งอย่างแพงก็สึมสกึ'3สา1'1มาก

ฅํมหม่อ์เกึย'วกินไบ่ไค้จนหาย เงนรอยเงนชงไมมกงมอหม

หรอกแสงเอํยเอ็งกิคลุให้กำ1กึก แคใจชามนรกทางน กง

จะ'ใม่ร์ารวยเหม่อน1ขาอึ๋น กํนึกว่าเอาบุญที่ไค้ช่วยเท

มนษย่หาคำ ๆ ต่ว่ยกัน เห็นใครนอนเจ็บเบนไข้ลุกไม่ขั้น

ก็'ไปทำ'ให้เขาลุกขั้นเค้นเห็น'ไค้แข็ง!แรงเหมึอนเก่า มน

ปลั้มใจเสึยย็งกว่าไค้เงินไค้พอง—

แสงไค้ยินพ่อพุหแส้วก็เห็นจ’ง เพ’าะแสง’อยู่แก่ใจ

ว่า หมอลุคผ้พ่อมีคนเคารพน้บหน้าถือกาไปพงละแวกบ้าน

ถ้าจ ะว่าไปคามจรง รายไค้เบนคัวเงินของบิคาน1นม้น้อย

ไค้ว่าไว้ แค่แสงก็ไม่เคยรู้สึกว่า กรอบกรำของคนเคยไค้รบ

ความลำบาก เพราะคน’ไข้ที่สมนาคุณหมอคัวยเงินอนน้
เอง เมอหายค้เบนปรกคิแถ้ว ก็คักจะมีขำวของอ็นค

ให้หมออยู่เนึอง ๆ ไม่ว่าจะเบนคักปลา หรึอส้มล

กรอบครำของแสงก็มีกินม้ใช้อยู่เบนป’กค้ม้ไค้ขากแคลน
แสงสนใจกึกษาว้ชาของพ่ออย่างเอาจ’ง ผายหมอลุก

เมื่อเห็นบุค’ชาย’กวิชาก็ก่ายพอกให้พุกอย่าง แสงไค้กึกษา

คำรบคำราที่พ่อไค้สะสมไว้แค่นมนานมา ความรู้ก็กว้างขวาง

คกฤทธ ปราโมช 0) ๔๓

ออก่ใป พอเอิบ'โท;บนหนุ่มก็ค้ททามพ่อใปวๅกษาไข้ เผาจุก
’9าอาการฅาง^และวิฐฦๅ'5^โ1ษๅหลอคจุนยๅ^อเฏึน^ๅหนห

ในทธุกหมอธุคผุ้พ่อ ก็เรมปล่อยให้แสงธธก7กษๅไข่ล่'ว11ฑน

เอง ชาวบานทงปวงก็พากนนิยมเรียกล่นพ่ๅ ‘''(ไปว่าหมอแสง
สึงทแสงรู้คำว่าผิคล่บบิกๆอย่างมาก ถึถึอ นัศนะ อไเ

เกยวกบกวามตาย ในการร*กบากนไข่ของสธงพ่ธ(แกจุเท่ กน

ไขทหายกมีอยู่มาก แก่กนไขที่คายก็มีอยู่บ่ธย ^ ทุกกรำที่

อาการกนเขบอกวาไมมทางรอก หมอสุกผพ่อกจะเกบล่วมยๅ

ออกรากบาน เบ็นเกรึ่องหมายแสกงกวามพ่ายแพ้ของหมธ

ส่วนหมอแสงจะอยู่ก่อสู้กบกวามกายไปจุนถึงที่สุธ ถึงกน

ไขอาการจะหนกอยางไรกไมยอม แพ หมอสกนนสามารถวาง
ใจเบนอุเบกขาไค้เมอคนไข้คายลง แก่หมอแสงไม่เกยทำเข่น
นนไค้ ทุกอร,งที่กนไข้ถึงแก่กวามคายหมอแสงจะกองรู้สึก
โทมนส รู้สึกนอยใจ ในกวามพ่ายแพ้ของกนนนเบนอย่างมาก

ถึงหมอสุกจะกกเฅึอน ยกเหคุผลว่ากวามคายเบนเรื่องของ

บุญกรรม ถึงกนไข้จะถึงหมอถึงยาสกเท่าไร แค'ล่าถึงกราว
แลวก็กองกายกงน หมอแสงก็ไม่สามารถจะทำใจเข่นบิคาไค้

เพราะ หมอแสงมีใดเหนว่า ความตายเบนบุญกรรม แต่

เบนศตรู หรอกู่แข่งทตนจะตํอ์งต่อสู้ดำยความมีไหวพริบ

ด*ายความสามารถ หากความตายมาถึงตำคนไข้ ความตาย

ก็เบนผ่ายชนะ ส่วนตำหมอแสงเองเบนผายทเพลยงพลา

๓๔๔ หลายชวต

ลง ควรแก่ความอ"!เยศ ควรแก่ความโทมนสบ่อยโข นล51

ความรู้สึกเช่นน็ จะทำ'ให้หมอแสงมีอาการเศรา'โคก หรึอหงุค

หงิดไปได้หลาย ทุ วน ยงความรู้สึกเช่นนมบ่อยเขา ความ

คาย?ายึงกลายเบนคู่ค่อสู้ ที่หมอแสงมืกวามอารกคพยาบาท

เหมือนก่บ่,ว่าความคายนึ่นเบนบุคคลเบนกู่แช่-งทเคย!แอบ,แ

ชิงไหวชิงพริบ และกอยทำลายการกวะทำของหมอแสงมิ
ได้ผลสมก่งเจฅนาอยู่เบนนํฅย์

ความรู้สึกที่ว่ามืการค่อสู้ระหว่างคนผายหนึ่ง ก

คายคือมรณะนึ่นอีกผายหนึ่ง ทำไห้หมอแสงมุมานะที่
กน'ไป'จนถึงที่สุค เหมือนกบ'ว่าคน'จะเอาชนะความคายน*นํได

ทำว'บ่คำราค่าง ๆ ของบิคา หมอแสงก็คึกษาเสียสนจนขนใ

เมื่อหมดแล่ว่ก็เริมหาทำราจากที่อื่น รู้ว่าใครมืย

หมอแสงก็เที่ยวเก็บเที่ยวหามาไว้เบนของคน ได้ทำราย

หมอแสงก็'จะก่องพิจารณาคุล*กะณะขธงยานน ก่วยเหฅุผลท

คนได้ร4 าเริยนมา มืใช่ว่าจะหลงเชอไปเสียทนที ก่อเมื่อไ

พิจารณาเห็นว่าสรรพคุณของเครื่องยาแค่ละอยาง เหมาะ

โรคที่ก่างว่ารกษาได้ หมอแสงจึงจะนำยาน1นออกวิ

แก่วก็สนใจจดจ่อคูอาการว่าจะมืผลดีขนอย่างไรบ่าง

ขนานเบนอาวุธของหมอแสงที่จะใช้ก่อสู้คู่แข่งของกน หากได้

ยามาใหม่ ยาขนานนนก็เบนอาวุธใหม่ ก่าอาวุธที่ได้

มื?ทก่งก่อสู้บ่งเกิดผลดีคนไข้กลายโรคลง กลบ่หายพนคืน

คกฤทธ ปราโมช ๓๔๕

เบนปรกค หมอแสงกบงเกดกวามบกอม^ปใจุใ^ดู^^..คูคู.,)
คน มไกสนเรีกอกายา การกษา อนเ2นมลก่ากอบแทน
หมอแสงจึงไค้ชอว่า เบนหมอที่รกษาโรกเอาบุญ มิไค้
แกไค เมมชาวบานกนไดเขาใจว่า การกระทำชองหมอแสง
เบนการกอสู้ เบนการขบเกยวเฉพาะกิ'วก'บก''กรVเรือก่แข่ง
ชงหมอแสงไม่เคยเหินกวดน แก่รู้'ว่ากอยแอบแฝงพร*'อมที่
จะกระโดดออกมาเอาเปรยบกน ทุกกรงที่มไอกๅส หากหมอ
แสงคดโอกาสของกดรุนนเสียไค้ หมอแสงก็รู้สึกว่ากนเบน
ก่ายชนะ มีกวามดุมิใจบี!คมากกว่าไค้ลาภอ''นเบ็๋นเงินทอง

อยูนาวนหนง กู่แข่งของหมอแสงก็จ่โจมมากีงกิ'ว
เขามาก่อสู้อย่าง'ใกล้ชิด หมอสุดผู้เบนบิดาผู้มีอายุสูงลมเจึบ
ลงมีอาการหอบอย่างหน'กเบนพ''ก ทุ พอล็'มเจ็บลงไค้ส'กสอง
วน หมอสุคก็พุดกีบลูกชายว่า

แสง ขาเจ็บกราวนเหินจะไม่มีทางร'กษา พ่อก็มีลก
แก่เจากนเกียว เรากโกแลว วิชากวามรู้ที่ไค้รบจากพ่อขอให้

รกษาไว้ให้กี ทุ เมอพ่อจากไปแล่'ว เพราะเบนสมบ'คอย่าง
เกียวท้พ่อมี ให้แก่เจ่า....”

“แก่พ่อ” หมอแสงพุดชนกงใจว่าจะทดทาน แก่หมอ
สุคก็คดบทเสียโดยพุดขนว่า

“เอึงอย่าเกียงพ่อเลย พ่อดุอาการกิ'วเองกวาวน ก็รู้
ว่าไม่หาย มนกีงคราวของขำแล่วิ อย่าร''กษาให้เปสีองยาเลย

๓^ไ) หลายชวด

ข่าร'กษากนอึ่นมาหลายสึบบ้ หายบ้าง ฅายบ้าง ข่าคุ้

ยันดี....เรื่องเจ็บเรื่องฅาย....ถึงกราวของข่าบ้างข่าก็รู้—

พูดแล้วหมอธุดก็เร่มหอบอย่างทน้ก ทำให้หมอแสง

ดองร่บเข่าพยุงลุกขนน้งเพื่อให้หายใจไค้สะดวก

โอกาสให้หมอแสงผู้บุดรไค้พูดจาต่อไป

แด่ถึงแม้ว่าพ่อจะพูดอย่างไร หมอแสงก็หาไค้

เพราะนอกจากพ่อของดนจะเจึมหนก จำเบ้นด’องร'กษา

พยาบาลจนสุดผื่มือแล้วหมอแสงยังรู้สึกว่ากราวน้ศ'ต่รุของฅน

ไค้จู่โจมเข่ามาถึงในบ้านอย่างทะนงองอาจ เมื่อเบ้น

ทมอแสงก็ค*องสู้รบจนสุดผ้มือเช่นเดียวกน ไม่มีทางพื่

แพ้ไค้อย่างง่าย ‘ยุ หยูกยามีเท่าไร หมอแสงก็,นำมา'ใช้

พ่อของคนจนสึน เผ้าน้ง์ขามดามไฟมีไค้หลบนอนเพ

อาการ แด่การต่อสู้ชองหมอแสงเบ้นการต่อสู้คนเดึขว่โดย

ปราศจากการร่วมมือของบิดา เพราะหมอสุดว*บยาบ้างไม่ร

บ้าง และมีท่าที่ว่ายินดีด*อนร่บ และยอมแพ้แก่ศก

มรณะน,นมากกว่าท้จะต่อสู้ บางดร1งหมอแสงถึงก'บนกโมโ

และน้อยใจในบิดาของกน รู้สึกเหมือนกบว่าบิดาที่เก

ร่วมใจกนมาในการต่อสู้อนยิงใหญ่น่น บ้ดน้ไค้เอาใจออก

ไปเข่าก*บผ้ายศกรุเสึยแล้ว
หมอแสงร*กษาพยาบาลบิดาอย่างเค็มแรงสคผี่มือ มา

ไค้เจ็ดว*น หมอสุดก็กายลง ก่อนจะกายไม่ก็ช่วโมง หมอสุด

ยังไค้ให้สค็แก่ลกในระหว่างที่หอบอย่างหนกว่า

คกฤทธิ ปราโมช ๓๙ฟ่

ขาบอกเองแลว-แสง-รกษาโรอปนเหมือนก*บ
ทำศก ถาเราชนะก็อ็ไป....แค่ถึงกราวแพ้ก็ท่'องแพ้ เอ็งกอง

ทำ'Iจให้ถุก....กราวนึ่ข้าแพ้....แค่เอ็งย'งอยู่...สู้ค่0’ไปท่

แสง.แค่ถ้าเอ็งชนะก็อย่าประมาท.เมื่อแพ้ก็อย่าเสยใจ
ท่อถอย....”

ความคายของบคาทำให้หมอแสงมีใจเหยมเกวี'ยมสงไป

กว่าเก่า เขารู้สึกอาขากจองเวรกบความคาย เหมือนกบว่า

มนเบนไกรกนหนึ่งที่มาทำให้เขาท่องเสียหาย ท่องเจ็บชา

นาใจอย่างหนก ชาทินั้ท*งชากเขาจะท่องอุทิศท่วค่อส้กบมน
ก่อไป เสียงเล็ก,'วุเสียงหนึ่งทอยุ่ลึก'ใน'ใจของเขานึ่น๎ กร

บอกกบเขาเสมอว่า เขาจะคองเบนผู้พ่ายแพ้ในที่สุค แค่เขา

ก็มิไค้พงเสียงนน กรงกนข้าม เขากลบเว็มกิคไกลไปถึงอาวุธ

บางอย่างที่จะค่อสู้กบความคายให้ไค้ผลจวีงจํ'ง เบนกน

ยาอายุวฌนะที่สามารถจะทำให้ข็วิคกนน,นยืนนาน มีกำล่ง

ว'งชาแข็งแรงปราศจากโรก/!ยไข้เจ็บ หมอแสงเกยไค้ยินว่า

ยาเช่นนึ่มีซ่อนอยู่ในคำราอ'นเรนลบ เขาก็เที่ยวเสาะแสวงหา

และคนหาไปในขณะที่มีเวลาว่างเวนจากการร'กษากนไข้

กำพุกของหมอสุคผู้เบนบิคา เกี่ยวกบอาข็พของ

หมอนนเบนกวามรริงทุกประการ เพราะหมอแสงมีไค้รารวย

หวึอมีฐานะดึขนแค่อย่าง'ไรเลย ถ้าจะว่าไปเขาคเหมือนจะมี

3านะเลวลงกว่าเมื่อกรง์บิคายํง์อยู่ เพราะหมอสุคมีชื่อมานาน

ดา ด^ ^ หลายชวด

ใกร ๆ ก็รู้รักหากหมอแสงไปรักษาไข้เพราะหมอสุกส่งไปแทน

กว ก็มีกนยินที่กอนรับ แก่กรนหมอสุกกายไปแล่,ว ก

เคยรักษาอยู่แก่เกมก็คงย*,งเหล่ออยู่บ,,าง แก่ที่ปล่กคัว'ไปหา

หมอหายาที่อนก็มีอยู่ไม่น้อย ราย'ไค้'ซึ่งมิไค้มีมากมายมา

แรกก็ยิงสกน้อยสงไป กวามอ*,คกกขาดแคลนด่าง ๆ ในการ

กรองชีพ ก็มีมากขนกว่าแก่ก่อน ทงนึ่หมอแสงอาจไม่รู้

และไม่เกือกรอน หากหมอแสงเบ้นกนโสกอยู่กวกนเที่

ไม่มีภรรยา แก่หมอแสงก็มิได้อยู่ในภาวะเช่นนึ่น เพราะเมื่อ

ก่อนพ่อคาย หมอแสงได้ภรรยาไว้คนหนึ่งซึ่อปล่ง เกี่ยวกอ

เบ้นญาที่กนห่าง,'')ท้ใด้กนก็เพราะผู้ใหญ่รักหาให
ก่นมาเบนปรกก

แม่ปล่งเมียหมอแสงเบนกนหน้ากาค่อนช่างที่

แม่ปล่งก็เหมีอนกบกนอื่น ๆ ที่หน้ากาที่ ในช่อที่ว่าม

ปรารถนาและเชียกรองเอาจากชีว้ค ซึ่งหลก^านและความ

เบ้นอย่อ',นกืจากชีว้กให้สมกบรุปร่าง ล่าจะว่าไปแม่ปล่ง

หมอแสงเยี่ยงภรรยาที่งหลายรักสามีของกน แก่การปฎิบ้

หมอแสงเกี่ยวกบการหารายได้เช่าสู่กรอบกรวนน ไม่เบนท

สบอารมณ์ของแม่ปล่ง้เลยแม้แก่น้อย แม่ปล่งม้ได้

หมอแสงรักษาโรกเอาบุญ แม่ปล่งมิได้กำนึงถึงอ้ก์ราค

ขนข*,าวบุชากรุ ที่กรุบาอาจารย์แก่ก่อนได้กำหนกไว้ว่าเบ

ของศํกกึ้สิทธึ้ แม่ปล่,งม่ได้นกถงหน้าทแ