สัมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว (CF369) ภาคการศึกษา 1/2564

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 297
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

ยังมี"ความมืดดำ และอาชญากรรมทางเพศ"อีกมากมายที่ได้รับการนำเสนอผ่าน Pornhubและสามารถเข้าถึงได้ง่าย
เพียงแค่การจ่ายเงินเท่านั้นแม้ว่าทาง Pornhub จะลบสมาชิกSex Creator ท่ีผลิตหรือนำเสนอเนื้อหาอันสุ่มเสี่ยง รวม
ไปถึงสมาชิกที่ไม่ได้ระบุตัวตนไปแล้ว พร้อมคลิปกว่า 10ล้านเนื้อหา จาก 13.5 ล้านเนื้อหา และประกาศนโยบายใหม่
สร้างพื้นที่ในการเข้าเป็นสมาชิก Sex Creato ที่โปร่งใสขึ้นหลังจากบริษัทบัตรเครดิตปฏเิ สธการเข้าร่วมสร้างธุรกรรม
ทางการเงินและภาครัฐในประเทศต่างๆ ใช้มาตรการในการเข้าไปร่วมตรวจสอบ และดำเนินคดีความในเนื้อหาอันสุ่ม
เสี่ยงก็ตาม แต่บางประเทศก็ยังคงปิดกั้นการเข้าถึงเว็บไซต์นี้ และในบางประเทศที่ยังคงเปิดให้ใช้บริการอยู่ ก็ถูกภาค
ประชาสังคมทำการตรวจสอบอย่างเข้มข้นและสนับสนุนการฟ้องร้องจากผู้เสียหายอย่างเต็มท่ี ภายใต้ความหวังท่ี
ภาครัฐจะสั่งระงับการให้บริการต่อไป สำหรับ OnlyFansเมื่อเปรียบเทียบกับ Pornhub แล้ว ต้องถือว่ามีความรัดกุมใน
การคัดกรองสมาชิกที่ผลิตเนื้อหา และการเข้ารับชมมากกว่า และเป็นระบบที่มีมาตรฐานในการตรวจสอบ กระนั้น
ความสุ่มเสี่ยงในทางกฎหมายแบบเดียวกันก็ยังปรากฏให้เห็น จนเกิดหลายคดีความตามมา และเนื้อหาที่ถูกคัดลอก
ออกมาจากเว็บไซต์ ก็ทำให้การเข้าถึงผ่านการคัดกรองที่เป็นระบบไปได้อย่างน่าเป็นกังวลสำหรับผู้ปกครองแม้ว่าทาง
OnlyFans จะอ้างว่า เนื้อหาที่นำเสนอในเว็บไซต์ยังคงมีความหลากหลายในด้านอื่นๆ อีกมากมาย และการตกลงด้าน
กฎหมายกับบริษัทบัตรเครดิตได้สำเร็จ จนยกเลิกการแบนSex Creator ในเดือนตุลาคมที่จะถึงนี้แล้ว แต่เชื่อว่า สังคม
ทวั่ โลกยังคงไม่วางใจ ในเม่ือความออ่ นไหวเร่ืองเพศและความปลอดภัย ยังคงเป็นหวั ใจของการให้เกยี รติทคี่ วรมตี อ่ กัน

บทความ เร่อื ง "Sex Workers" ขายเซ็กซ์แลกเงนิ ผู้ให้สุข (ทางเพศ) แตไ่ ร้สทิ ธ์ิ (ทางกฎหมาย)

"Sex Workers" หรือ กลุ่มผู้ค้าบริการทางเพศในสังคมไทย ถือเป็นเรื่องใหญ่ที่ถูกละเลยมาตลอด โดยเฉพาะ
เรื่องสิทธิทางกฎหมายที่ยังได้รับความคุ้มจากภาครัฐน้อยมาก เนื่องจากเป็นอาชีพที่สังคมไม่ยอมรับจากปัญหา
ดังกล่าว "พองาม เหลี่ยมศิริวัฒนา" อาจารย์สาขารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร (มน.) จึงได้ศึกษาเรื่องเพศสภาวะ
(Gender) กับอำนาจอธิปไตย และสะท้อนมุมมองเรื่อง "Sex Workers" ผ่านงานวิจัย "Sex Workers and Excuded
Exclusion" เพื่อวิเคราะห์การถูกกีดกันออกจากเขตแดนความเป็นพลเมืองของผู้ขายบริการทางเพศ อ.พองาม
อธิบายว่า ถ้าจะหาทางออกของเรื่องนี้ ต้องทำความเข้าใจจากความจริง โดยศึกษาอย่าตรงไปตรงมา เช่น ถ้าจะให้ถูก
กฎหมาย จะต้องทำอย่างไร เป็นต้น ส่วนตัวไม่ชอบคำตอบในลักษณะที่ว่า เป็นสังคมเมืองพุทธแล้วจะยึดทุกอย่างไว้แค่
นั้นเพราะไม่ใช่คำอธิบายที่ดีที่สุด แต่ต้องเป็นเรื่องที่ทำแล้วต่อยอดไปได้ ซึ่งสุดท้ายคิดว่า แนวโน้มจะคล้ายกับ
ต่างประเทศที่ผู้ค้าบริการทางเพศได้รับการยอมรับ และคุ้มครองมากขึ้น ตัวอย่าง เช่น ในสหรัฐฯ ที่มีกฎหมายเขต
ปลอดโสเภณี โดยถูกกำหนดขึ้นในรัฐคอร์ดแมนและจะมีอยู่ 5 โซนท่ีห้ามเข้าไปค้าประเวณี เช่น แถบสังคมเมือง บ้าน
คนมฐี านะ ถา้ หากเจอครัง้ แรกตอ้ งออกจากพ้นื ที่น้ันทันที และห้ามเขา้ มาจนครบ 90 วนั แต่ปัญหาที่เกิดขึน้ คือ ปรากฎ
ว่า มีผู้หญิงคนหนึ่งเข้าไปขายบริการทางเพศในพื้นที่ดังกล่าวแล้วโดนจับ ทว่า ด้วยความจำเป็นที่เธอต้องเข้า ไปรับลูก
สาวซี่งโรงเรียนตั้งอยู่บริเวณแถบนั้น พอตำรวจเห็น เธอก็ถูกจับอีกครั้ง ซึ่งถือว่าไม่เป็นธรรมเนื่องจากเธอไม่ได้เข้าไป
ขายบริการทางเพศส่วนอีกกรณีหนึ่งมีผู้หญิงไปขายบริการทางเพศนอกเขตซ่ึงไม่ผิดกฎหมาย แต่โดนข่มขืน และถูก
ทิ้งไว้ในสภาพเปลือยเปล่า จากนั้นผู้กระทำผิดก็ขับรถเข้าไปบริเวณเขตปลอดสเภณี ซึ่งเท่ากับว่า ผู้หญิงที่โดนข่มขืน
ไม่สามารถตามไปได้เลย เพราะถ้าเข้าไปจะถูกตำรวจจับฐานผิดกฎ สิ่งเหล่านี้เหมือนถูกกีดกัน และไม่ได้รับสิทธิตาม
กฎหมายในฐานะพลเมืองของประเทศสำหรับประเทศไทย อ.พองาม บอกว่า มีสัดส่วนของผู้ขายบริการทางเพศในไทย
ถือว่าสูงมาก เมื่อเทียบกับประเทศอื่นในโลก แตตัวเลขที่ภาครัฐรายงานออกมากลับต่ำกว่าความเป็นจริงเพื่อรักษา

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 298
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

ภาพลักษณ์ของประเทศ นอกจากน้ี กฎกติกาที่ถูกกำหนดขึ้นมาเพื่อควบคุมล้วนกำหนดกันเองภายในสถานบันเทิง ซึ่ง
รัฐไม่ได้เข้าไปยุ่ง แต่สิ่งที่รัฐโผล่เข้าไป เพียงเพื่อหวังอะไรบางอย่าง ทำให้พื้นที่ดังกล่าวก็ยังคงอยู่ อำนาจรัฐมอง
ผู้หญิงเหล่านี้เป็นคนนอก พวกเธอเลยไม่ได้รับการปกป้อง ต่อให้ในอนาคตในอีกยาวไกล ยังไม่แน่ใจว่า จะยังเป็นแบบนี้
ต่อไปหรือไม่ รวมทั้งการประกันสังคมของรัฐครอบคลุมประกันสุขภาพสำหรับผู้อพยพย้ายแรงงานภายในประเทศได้
แต่ไม่สามารถขยายให้ครอบคลุมผู้ที่ทำงานในสถานบันเทิงหรือสถานบริการได้เพราะพวกเขาไม่ได้ถูกยอมรับในฐานะ
เปน็ ผู้ใชแ้ รงงานคนหนงึ่

"คำว่า ถูกกีดกันจากความเป็นพลเมือง มันอาจจะดูเข้มข้น และรุนแรงเกินไป แต่สิ่งที่พยายามจะชี้ให้เห็นว่า
สถานะของผู้ขายบริการทางเพศในไทย หรือแม้แต่ในที่อื่นก็ตาม สุดท้ายแล้ว มีแนวโน้มที่จะได้รับการปกป้องจากรัฐ
น้อยมาก มากกว่าอาชีพอื่นๆ เพราะมีปัจจัยเข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น ค่านิยมทางสังคม ที่ไม่ยอมรับการขายบริการทางเพศ
หรือการเรียนเรื่องเพศในสถานศึกษา หรือโรงเรียน ก็มีการใส่ค่านิยมบางอย่างลงไป เช่น บทที่ว่าเรื่องสุขอนามัยทาง
เพศ มันจะมีการพูดถงึ เรอื่ งเอดส์ แลว้ หนึง่ ในนั้นจะมกี ารระบวุ า่ โสเภณเี ป็นปจั จยั เสย่ี งที่ทำให้เกดิ โรค"

"ปัจจุบันการเปิดรับเรื่อง Sex Worker ในไทย มีการขยับมากขึ้น แต่จะมีมากพอ หรือดีพอแค่ไหน เป็นเรื่องที่
ตอบลำบาก เพระบางสังคมมีลักษณะ หรือความเข้าใจที่แตกต่างกัน เช่น การแต่งงานกับเพศเดียวกันในบางประเทศ
เป็นสิ่งที่ถูกต้องตามกฎหมาย แต่ในไทยยังไม่ถึงจุดนั้น ไม่สามารถเอาเป็นตัวยึด หรือเป็นต้นแบบได้ทั้งหมด การจะหา
คำตอบ ทุกคนต้องเข้าใจความจริง และยอมรับความจริง ปัญหาทุกอย่างย่อมได้รับการแก้ไขแน่นอน" อ.พองาม เสนอ
ทางออกอย่างไรก็ตาม อ.พองาม เล่าถึงแผนงานที่จะทำต่อในอนาคต ว่า จะศึกษาประเด็นเรื่องเพศสภาวะเพิ่มเติม โดย
จะเล่นประเด็นกับการให้รางวัล เช่น นักเรียนดีเด่นในโรงเรียนมักถูกจำกัดอยู่แค่ 2 เพศ จึงตั้งคำถามกับตัวเอง และ
สังคมว่า แล้วถ้าเป็นเพศท่ี 3 เขาไม่สามารถเป็นนักเรียนดีเด่นได้เลยหรือ หรือแม่กระทั่งรางวัลวันแม่แห่งชาติ เราเคย
เห็นแม่ที่เป็น Single Mom หรือ แม่เลี้ยงลูกคนเดียวหรือไม่ หรือผ่านการแต่งงานมาหลายครั้ง แต่อาจจะเป็นคุณแม่ท่ี
มีความสุข เลี้ยงลูกได้ดีก็ได้การทำความเข้าใจกับกฎหมายปรามการค้าประเวณีในไทย ต้องศึกษาอย่างลึกซึ้ง ทั้งการ
ตีความกฎหมาย การบังคับใช้โดยเจ้าหน้าท่ี และผลที่เกิดขึ้นจริงในสังคม ประเด็นที่โฟกัสวันน้ี คือ การตีความของ
เจ้าหน้าที่ตำรวจกฎหมายมีถ้อยคำแบบนี้ และสิทธิสตตรีมองแบบนี้ แต่ตำรวจมีการตีความที่ต่างกัน เป็นต้น เช่น ตาม
กฎหมายมีการกำหนดเพดานอายุ คนที่ต่ำกว่า 18 ปี ถือว่าผิด แต่ทุกวันนี้เวลาที่ตำรวจจับ จะจับข้อหาเตร็ดเตร่
มากกว่า

บทความเร่ือง Sex Creator อาชีพสรา้ งเงนิ ยคุ ใหม่ คุยกับลูกอยา่ งไรดี

"Sex Creator" อาชีพใหม่ในยุคออนไลน์ที่คนรุ่นใหม่เลือกสร้างรายได้ผ่านคอนเทนต์โป๊ -เปลือยหรือการมี
เพศสัมพันธ์กัน หากลูกเลือกทำอาชีพนี้อาจสร้างความกังวลให้กับพ่อแม่ผู้ปกครองหลายคน หมอโอ๋ แอดมินเพจเลี้ยง
ลูกนอกบ้าน แนะนำวิธีการพูดคุยกับลูกว่า พ่อแม่ไม่ควรสอนลูกด้วยการช้ี "ถูก-ผิด" หรือ "ดี-ชั่ว" แต่ควรสร้างพื้นท่ี
พูดคุยเพื่อแลกเปลี่ยนมุมมองที่หลากหลาย ชวนคิดถึงข้อดีและข้อเสียที่จะเกิดขึ้น แพทย์หญิงจิราภรณ์ อรุณากูร
กุมารแพทย์เวชศาสตร์วัยรุ่นโรงพยาบาลรามาธิบดี (หมอโอ๋) แอดมินเพจเลี้ยงลูกนอกบ้าน กล่าวว่าวิวัฒนาการการ
สื่อสารและความเชื่อมโยงของมนุษย์ที่เป็นเปลี่ยนไป จะทำให้เด็กยุคใหม่ต้องเจอเรื่องในลักษณะนี้อีกมาก ถือว่าเป็นจุด
เรียนรู้ที่ดี สิ่งสำคัญคือพ่อแม่ต้องชวนลูกคุยเพื่อรับฟังความคิดเห็นหรือมุมมองใหม่ที่น่าสนใจของลูก พร้อมชี้แนะบาง
มุมที่เขาอาจจะนึกไม่ถึงโดยไม่รีบสรุปหรือตัดสินในทันที ปัจจุบันอาชีพ Sex Creator ยังไม่ได้รับการยอมรับใน

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 299
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

สงั คมไทย ถกู มองวา่ เปน็ เร่อื งท่ีไมเ่ หมาะสมและผดิ กฎหมาย แต่เดก็ ยุคใหม่อาจมองว่าเป็นสิทธิสว่ นบุคคล ไมไ่ ด้ทำอะไร
เสียหาย เป็นอาชีพที่ไม่ได้ทำร้ายใครและอาจไม่ได้แสดงให้เห็นหน้าตาปรากฏในสื่อ ดังนั้นพ่อแม่ต้องชวนลูกคุยถึง
"การให้คุณค่า" และ "ค่านิยมทางสังคม" ว่าเขามีความคิดเห็นอย่างไร หมอโอ๋แนะนำวิธีการพูดคุยกับลูกว่าต้องชวนให้
มองถึงความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น อาจเป็นเรื่องที่ลูกคิดว่าดีในวันนี้ แต่ในอนาคตมีความเป็นไปได้ที่จะทำให้เกิดปัญหา
หรือผลกระทบด้านลบหรือคาดไม่ถึงเรื่องใดบ้าง แล้วจะใช้ชีวิตอยู่กับผลลัพธ์เชิงลบที่เกิดขึ้นกับทางเลือกเหล่าน้ี
อย่างไร มีข้อดีข้อเสียอะไรที่ต้องระวัง มุมมองที่หลากหลายจะช่วยให้ลูกตกตะกอนความคิดว่าควรยึดถือหรือให้คุณค่า
กับเรื่องใด ซึ่งแต่ละคนให้คุณค่าในสิ่งที่ไม่เหมือนกัน เด็กจะคิดและตัดสินใจได้ด้วยตัวเองโดยที่พ่อแม่ต้องไม่รีบสรุป
ตัดสินหรือยัดเยียดความคิดเรื่องผิดศีลธรรมจรรยาที่ไม่ดีงามหลาย ๆ ครั้งผู้ใหญ่มักสอนเด็กโดยมีมุมมองที่ตัดสิน
แค่เพียงว่าเรื่องน้ี "ถูก-ผิด" หรือ "ดี-ชั่ว" ซึ่งหมอโอ๋มองว่าวิธีนี้เป็นการเอาความคิดหนึ่งไปใส่อีกความคิดหน่ึง
สุดท้ายเด็กจะไม่ได้คิดด้วยตัวเอง เนื่องจากพลวัตทางสังคมเปลี่ยนไปมาก ความเชื่อในยุคหนึ่งจึงอาจไม่ใช่ความเช่ือ
ของอีกยุคหนึ่งเสมอไป ดังนั้นการสร้างพื้นที่เพื่อให้ทุกคนในครอบครัวได้แลกเปลี่ยนร่วมกัน เกิดมุมมองใหม่และ
ตกตะกอนความคิดด้วยตัวเอง น่าจะมีประโยชน์มากกว่าการยัดเยียดเพียงแค่ติดกรอบศีลธรรม จรรยา ซึ่งจะทำให้ลูก
ได้เรยี นรู้และเตบิ โตพอท่ีจะเลือกทางเดินของเขาเองไดใ้ นอนาคต

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ ู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 300
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทที่ 3
สาเหตแุ ละปจั จยั การนำไปสูอ่ าชีพ Sex Creator

ปัจจุบันอาชีพ Sex Creator ยังไม่ได้รับการยอมรับในสังคมไทย ถูกมองว่าเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสมและผิด
กฎหมาย แต่สำหรับช่องว่างระหว่างวัยและการรับอิทธิพลตะวันตกเข้ามาใช้ ทั้งแนวคิดและทัศนคติ เด็กยุคใหม่บาง
กลุ่มอาจมองว่าเป็นสิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล มิได้กระทำสอ่งใดเสียหาย อีกทั้งยังมองว่าเรือนร่างเป็นสิทธิส่วน
บุคคล สามารถนำมาสร้างรายได้และก่อประโยชน์ให้กับตนเองได้ตราบใดที่ยังไม่เดือดร้อนหรือส่งผลกระทบรุนแรง อีก
ทั้งแพลตฟอร์มดังกล่าวมิได้บังคับให้ปรากฏหน้าตาของผู้สร้างคอนเทนต์ในสื่อ เพราะผู้สร้างคอนเทนต์สามารถสร้าง
คอนเทนต์ได้หลากหลายรูปแบบและเป็นอิสระ อาทิ แค่เพียงถ่ายภาพตัวเองใส่ชุดโชว์สัดส่วน สื่อแนวล่อแหลมเพื่อเชิญ
ชวนผู้เสพสื่อที่อยากเห็น อยากรับชม จ่ายเงินเป็นการแลกเปลี่ยนเพื่อสามารถเสพสื่อภาพ วิดีโอ หรือการรังสรรค์แนว
18 + เหล่านี้ได้ แนวคิดเหล่านี้จึงเป็นตัวกระตุ้นกลุ่มคนบางกลุ่ม ให้มีมุมมองว่า Sex Creator เป็นเพียงอาชีพหนึ่งที่
สามารถสร้างรายได้ เพื่อใช้ดำรงชีวิตได้ ซึ่งคอนเทนต์ท่ีเหล่า Creator สรรค์สร้างขึ้นมาก็มีหลากหลายระดับราคา
และมหี ลากหลายเพศ เพ่ือตอบสนองความตอ้ งการใหผ้ ู้เสพส่ือได้เลือกเสพคอนเทนตต์ ามความพึงพอใจ

สำหรับเหตุผลและปัจจัยในการก้าวเข้ามาสู่วงการ Sex Creator นั้นเป็นอัตตาของปัจเจก ที่ล้วนมาจากความ
สมัครใจ ในการเข้ามาสู่เส้นทางน้ี ถึงแม้จะมีคนอีกกลุ่ม ซึ่งรวมถึงคนในครอบครัวของเหล่า Creator บางราย ที่ไม่ได้
เห็นดีเห็นงามกับอาชีพกลุ่มนี้ มีการต่อต้าน และมองว่าเป็นเรื่องไม่เหมาะสมก็ตาม แต่บรรดา Creator ทั้งหลาย
กเ็ ลอื กที่จะสรา้ งสรรคผ์ ลงานและเผยแพร่ตอ่ ไป

หากวิเคราะห์ปัจจัยที่นำไปสู่การประกอบอาชีพ Sex Creator นั้น ย่อมเห็นปัจจัยหลากหลายอย่างด้วยกัน
ไม่ว่าจะในเรื่องของต้นทุนชีวิตและการขาดโอกาส การขาดคุณภาพชีวิตที่ดีเป็นสาเหตุมาจากการความแตกต่างใน
ฐานะทางสังคม พื้นฐานชีวิตและครอบครัวที่กำเนิด การเลือกเกิดไม่ได้ ไม่ใช่เรื่องผิด แต่กลับสะท้อนปัญหาสังคมว่า
เราควรมีลูกเมื่อพร้อม ไม่ว่าจะความพร้อมในด้านการสนับสนุนและส่งเสริมในเรื่องของกำลังทรัพย์ สภาวะแวดล้อมที่
เหมาะสม เพื่อนำไปสู่การเข้าสังคมที่มีคุณภาพ อีกทั้งปัจจัยของการเข้าไม่ถึงสวัสดิการที่ทั่วถึงหรือสวัสดิการและ
นโยบายบางประการของรัฐไม่สามารถตอบสนองความต้องการและสิ่งที่ขาดได้ สะท้อนได้ว่าเมื่อพื้นฐานชีวิตของคน
บางกลุ่มขาดสิ่งเหล่าน้ี ย่อมมีการมองหาโอกาสในชีวิตให้กับตนเอง โอกาสที่ไม่ได้มีใครหยิบยื่นให้ความพยายาม
ขวนขวายและดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของตนเองและครอบครัวจึงถือเป็นปัจจัยหนึ่งในการ
นำไปสกู่ ารประกอบอาชีพบริการทางเซก็ สท์ ั้งรูปแบบออนไลนแ์ ละชีวิตจริง

อีกหนึ่งปัจจัยที่ไม่สามารถปฏิเสธได้ คือ กาลเวลา ยุคสมัย การรับวัฒนธรรมต่างชาติเข้ามาจึงก่อให้เกิด
ความเปลี่ยนแปลงในเรื่องของกรอบวัฒนธรรม วิถีความคิด ความเชื่อ และค่านิยม การเปิดรับมากขึ้น กล้าแสดง
ออกมาขึ้น ก่อให้เกิดความมั่นใจและการยอมรับในสรีระร่างกายของตนเองว่าตนนั้นมีสิทธิและเสรีภาพต่อร่างกาย
ตนเอง รวมไปถึงความชื่นชอบส่วนตัว การเลือกแสดงออกเพ่ือตอบสนองความชอบและความต้องการคนตนเอง
บางคนตอ้ งการชอ่ื เสียง คนติดตาม บางคนต้องการรายได้ บางคนต้องการทำเพ่อื ความสบายใจส่วนตน

บางกรณีมีปัจจัยของเรื่องโรคเข้ามาเกี่ยวข้อง คือ 'โรคติดเซ็กส์' คือ เป็นความผิดปกติของพฤติกรรมทาง
เพศ หมกมุ่น ย้ำคิดย้ำทำทางเซ็กสอย่างต่อเนื่องและเพิ่มขึ้น คุมตนเองให้หยุดกระทำไม่ได้ แม้ตนเองและคนรอบข้าง
รู้สึกทางลบต่อการกระทำของตนเอง จนตกงาน มีปัญหากับคู่ครองแม้กระทั่งถูกตำรวจจับ ซึ่งเหมือนการติดสารเสพ
ติดอื่น ๆ องค์การอนามัยโลกถือว่าเป็นความผิดปกติทางจิตและพฤติกรรม เชื่อว่ามีสารเคมีผิดปกติในสมองที่ทำให้

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 301
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

เกิดโรคติดเซ็กส์ อาการเสพติดเซ็กส์นี้มักจะรุนแรงขึ้นและถี่มากขึ้นตามเวลาที่ผ่านไป และไม่ใช่ว่าคนที่เป็นโรคติด
เซก็ ส์จะมคี วามสุขจากเซ็กส์ เขาจะรู้สกึ วา่ เปน็ ความสขุ ชั่วคราว และตอ้ งไขวค่ วา้ หาเช็กส์ใหม่ตลอดเวลา

ดังนั้นผู้ที่ติดเซ็กส์จึงมีแนวโนม้ ละเลยคู่ครอง มีชู้ เสาะหาคู่นอนมากหน้าหลายตาประเภทไม่ผูกพัน (หรือ one
night stand) กระทำความรุนแรงทางเพศกับคู่นอน เที่ยวโสเภณีเป็นประจำ (ในกรณีของผู้หญิงก็อาจจะเที่ยวบาร์
โฮส) ไม่สนใจต่อพฤติกรรมที่อาจเสี่ยงต่อสุขภาพ เช่น ติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือเอชไอวีในบางรายอาการ
เสพติดเซ็กส์ปรากฏอยู่เพียงไม่กี่อย่าง คือ ชอบดูหนังโป๊ หรือร่วมรักรุนแรง และช่วยตนเอง ในบางรายนอกจากจะมี
อาการโรคติดเซ็กส์แล้ว ยังมีอาการอื่นๆ ด้วย เช่น โชว์อวัยวะเพศถ้ำมอง โทรศัพท์ก่อกวนผู้อื่นทางเพศ ล่วงละเมิด
ทางเพศเดก็ หรือกอ่ คดขี ม่ ขนื ซง่ึ เป็นความผิดทางกฎหมาย

ซึ่งปัจจัยข้างต้นเหล่าน้ี ล้วนเป็นสาเหตุที่นำไปสู่การประกอบอาชีพ Sex Creator & Sexworker ได้ทั้งส้ิน
โดยที่ผู้ขายสื่อผ่านสรีระร่างกายตนเองหรือเซ็กส์นั้น มิได้หมายความว่าจะต้องมีเพียงปัจจัยเดียวในการนำไปสู่อาชีพนี้
ปัจจัยหลากหลายประการอาจจะมีอยู่ในคน ๆ เดียวก็ได้ ซึ่งก็ถือว่าผู้มีปัจจัยในชีวิตมากกว่า ย่อมนำไปสู่แนวโน้มการ
ประกอบอาชีพทางเซก็ สท์ ีส่ ูงกวา่ แนน่ อน

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ ูส้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 302
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทที่ 4
กรณีศกึ ษาและกฎหมายทเ่ี กี่ยวข้อง

กรณศี ึกษาจากบทความขา่ วออนไลน์

ประเดน็ ขา่ ว : นาง A (นามสมมติ สำนกึ ผดิ รสู้ กึ เสียใจ ตำรวจไซเบอรย์ ้ำจบั เพอื่ จรรโลงสงั คมไทย
วนั ท่ี : 21 ก.ย. 2564 เวลา 12:57 น.

เนื้อหา :
"กรไชย คลา้ ยคลงึ " ผบช.ไซเบอร์ ย้ำจับกมุ นาง A ดาวดงั OnlyFans กับแฟนหนุม่ เพื่อจรรโลงสังคมไทยให้เป็นสังคม
ท่ีดี มวี ฒั นธรรมอนั ตี ขนบธรรมเนียมประเพณี ศีสธรรม สง่ ผลตอ่
เยาวชนท่จี ะเตบิ โตมา

เม่ือวันท่ี 21 กันยายน 2564 พล.ต.ท.กรไชย คล้ายคลึง ผู้บัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรม
ทางเทคโนโลยี (ผบช.สอท.) หรือตำรวจไซเบอร์ เปิดเผยว่า ไม่สามารถปล่อยผ่าน กรณีของนาง A ได้ เพื่อจรรโลง
ความถูกต้องในศีลธรรมอันดีของประเทศไทย ซึ่งส่งผลต่อเยาวชนที่จะเติบโตมา ถือเป็นการเชือดไก่ให้ลิงดูทั้งคนทำ
และพวกทีม่ าคอมเมนต์

พร้อมเตรียมคุมตัวผู้ต้องหาทั้ง 2 คนไปชี้จุดทำแผนประกอบคำรับสารภาพที่คอนโดฯ แห่งหนึ่งในจังหวัด
สมุทรปราการ เนื่องจากคอนโดฯ เป็นจุดที่ผู้ต้องหาร่วมกันถ่ายคลิป ซึ่งถือว่าเป็นการกระทำผิด ก่อนนำตัวฝากขังท่ี
ศาลดำเนินคดีตามขั้นตอนกฎหมายต่อไป เบื้องตันนาง A ได้ให้การสารภาพบางส่วน ส่วนเรื่องเงินรายได้ยืนยันว่า
ตรวจสอบพบว่ามีรายรับจำนวนมาก

นอกจากนี้ พล.ต.ท.กรไชย ยังระบุว่า จากการพูดคุย ทั้งสองคนสำนึกผิด และพูดในทำนองว่า รู้สึกเสียใจ
กเ็ ปน็ ธรรมชาติทกุ คนก็จะพดู อยา่ งน้ีหลังจากท่ที ำผิดแลว้ แตก่ ไ็ มร่ ู้จะกลบั มาทำอีกหรือเปลา่

สำหรับนาง A และแฟนหนุ่ม ผู้ต้องหาถูกดำเนินคดีตามหมายจับศาลจังหวัดสมุทรปราการ ที่ 444/2564
และ 445/2564 ลงวันที่ 20 ก.ย. 2564 ในข้อหาความผิดตามประมวลกฎหมายอาญาร่วมกันทำผลิต มีไว้ หรือนำเข้า
หรือส่งออกไปนอกราชอาณาจักร หรือทำให้แพร่หลายโดยประการใดๆ อันลามก เพื่อความประสงค์แห่งการค้าเพื่อ
แจกจ่าย หรือเพื่อการแสดงแก่ประชาชน มีโทษจำคุก 3 ปี ปรับไม่เกินหกหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งน้องไข่เน่าให้
การภาคเสธวา่ ไมไ่ ดท้ ำผดิ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ เพราะกระทำในกลุ่มปดิ

กฎหมายทเี่ กีย่ วขอ้ ง
ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 287 "ร่วมกันทำผลิตมีไว้ นำเข้าหรือยังให้นำเข้าในราชอาณาจักร ส่งออกหรือ

ยังให้ส่งออกไปนอกราชอาณาจักร พาไปหรือยังให้พาไปหรือทำให้แพร่หลายโดยประการใด ๆ ซึ่งเอกสาร ภาพเขียน
ภาพพิมพ์ ภาพระบายสี สิ่งพิมพ์ รูปภาพ ภาพ โฆษณา เครื่องหมาย รูปถ่าย ภาพยนตร์ แถบบันทึกเสียง แถบ
บันทึกภาพหรือสิ่งอื่นใดอันลามก เพื่อความประสงค์แห่งการค้า หรือโดยการค้า เพื่อการแจกจ่ายหรือเพื่อการแสดง
อวดแกป่ ระชาชน" โทษจำคุก ไมเ่ กิน 3 ปี ปรบั ไมเ่ กนิ 60,000 บาท หรอื ท้ังจำท้ังปรับ

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 303
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ มาตรา 14 (4) "นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ใด ๆ ที่มีลักษณะอัน
ลามกและข้อมลู คอมพิวเตอร์น้นั ประชาชนทว่ั ไปอาจเขา้ ถึงได"้ โทษจำคกุ ไม่เกนิ 5 ปี ปรบั ไมเ่ กนิ 100,000 บาท

กฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกบั ส่อื ลามกอนาจารเด็ก
มาตรา 287/1 ผู้ใดครอบครองสื่อลามกอนาจารเด็กเพื่อแสวงหาประโยชน์ในทางเพศสำหรับตนเองหรือผู้อ่ืน

ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินห้าปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับถ้าผู้กระทำความผิดตามวรรคหนึ่งส่ง
ต่อซึ่งสื่อลามกอนาจารเด็กแก่ผู้อ่ืน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินเจ็ดปี หรือปรับไมเ่ กินหนึ่งแสนสี่หมื่นบาท หรือทั้งจำท้ัง
ปรับ

มาตรา 287/2 ผู้ใด (1) เพื่อความประสงค์แห่งการค้า หรือโดยการค้า เพื่อการแจกจ่ายหรือเพื่อการแสดง
อวดแก่ประชาชน ทำ ผลิต มีไว้ นำเข้าหรือยังให้นำเข้าในราชอาณาจักร ส่งออกหรือยังให้ส่งออกไปนอกราชอาณาจักร
พาไปหรอื ยงั ให้พาไปหรอื ทำใหแ้ พร่หลายโดยประการใดๆ ซง่ึ ส่อื ลามกอนาจารเด็ก

(2) ประกอบการค้า หรือมีส่วนหรือเข้าเกี่ยวข้องในการค้าเกี่ยวกับสื่อลามกอนาจารเด็ก จ่ายแจกหรือแสดง
อวดแก่ประชาชนหรอื ให้เชา่ ส่ือลามกอนาจารเด็ก

(3) เพื่อจะช่วยการทำให้แพร่หลาย หรือการค้าสื่อลามกอนาจารเด็กแล้ว โฆษณา หรือไขข่าวโดยประการใดๆ
ว่ามีบุคคลกระทำการอันเป็นความผิดตามมาตราน้ี หรือโฆษณาหรือไขข่าวว่าสื่อลามกอนาจารเด็กดังกล่าวแล้วจะหาได้
จากบคุ คลใด หรอื โดยวธิ ใี ดต้องระวางโทษจำคุกตัง้ แตส่ ามปีถงึ สบิ ปี และปรับตงั้ แตห่ กหมื่นบาทถึงสองแสนบาท

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 304
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

บทท่ี 5
บทบาทของนักสงั คมสงเคราะห์ในการพัฒนาเดก็ เยาวชนและครอบครัว

ในเชิงปฏิบัติงานของบทบาทนักสังคมสงเคราะห์ที่สำคัญ คือ การสร้างพื้นที่ให้กับผู้ใช้บริการการมีภาคี
เครือข่ายลองรับหรือว่าพอที่จะช่วยเหลือหาแนวทางอะไรบางอย่างให้เขาได้รับความเป็นธรรมมากขึ้นในการถูกตัดสิน
และตรีตราจากสังคม ผู้ใช้บริการหรือกรณีที่ได้รับผลกระทบจากการตัดสินทางสังคม เพื่อป้องกันปัญหาและ
ผลกระทบต่าง ๆ ที่จะตามมา อาทิ ปัญหาสภาวะทางจิต เช่นโรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล การหวาดกลัวหรือระแวงที่จะ
ใช้ชีวิตในสังคมเฉกเช่นเดิมหรือปัญหาการทำร้ายร่างกายตนเอง ที่เป็นผลจากการไม่ยอมรับในเรื่องของการประกอบ
อาชพี Sex Creator ซง่ึ จะเป็นเร่อื งของสวัสดกิ ารจากทางภาครัฐ ทีมสหวชิ าชีพ รวมถึงหนว่ ยงานและองค์กรตา่ ง ๆ ที่
ต้องเข้ามาทำหน้าที่ให้การช่วยเหลือตามบทบาทของตนเอง ถึงแม้อาชีพ Sex Creator หรือ อาชีพ Sex Workerจะขัด
ต่อหลักกฎหมายนะแต่ไม่ได้เงื่อนไขทางวิชาชีพนักสังคมสงเคราะห์ว่าจะต้องทำงานกับแค่กับกลุ่มเป้าหมายที่อยู่บน
พื้นฐานของกฎหมายเพียงเท่านั้น วิชาชีพนักสังคมสงเคราะห์มีหลักของการมองอย่างเข้าใจและการยอมรับในความ
แตกต่าง นักสังคมสงเคราะห์พึงมีพื้นฐานความเข้าใจและยอมรับการทำงานกับกลุ่มเป้าหมายทุกประเภท ทุกคน ทุก
เพศ ทุกวัย ไม่ควรเลือกปฏิบัติ แม้แต่ในกรณีตัวอย่างของผู้ใช้บริการหรือเคส(Case) ที่ก่อพฤติกรรมฆ่าลูกตัวเองหรือ
แม้กรณีที่ละเมิดกฎหมายทุกอย่าง ไม่ว่าจะค้ายาเสพ ลักทรัพย์ ประพฤติสิ่งใดก็ตามที่ขัดต่อหลักกฎหมายและสังคม
ขาดกายอมรับ

อย่างไรก็ตามในกรณีที่ยกตัวอย่างไปข้างต้น รวมถึงกรณีการประกอบอาชีพ Sex Creatorเขาก็คือ
ผู้ใช้บริการของเรา ฉะนั้นแล้วในบทบาทของนักสังคมสงเคราะห์ เราก็ต้องยื่นมือเข้าไปช่วยเหลือผ่านการแสวงหา
ข้อเท็จจริงและปัญหาที่ผู้ใช้บริการกำลังพบเจออยู่ และดำเนินการต่อในขั้นต่อไปของกรฟื้นฟู บำบัด เยียวและแก้ไข้
ร่วมกันวางแผนและตัดสินใจหาทางออกและแนวทางให้แก่ผู้ใช้บริการตามหลักการปฏิบัติงานของนักสังคมสงเคราะห์
ว่าในบทบาทของเรา เราจะทำอย่างไรให้เขาสามารถผ่านปัญหาตรงนั้นไปได้หรือว่าสามารถได้รับความเป็นธรรมมากขึ้น
ณ จุดที่ผู้ใช้บริการเผชิญอยู่ รวมไปถึงการเข้าถึงสวัสดิการที่ทั่วถึง เท่าเทียมและเสมอภาคและในบทบาทของนัก
สังคมสงเคราะห์ยังสามารถวางแผนการจัดรูปแบบกิจกรรมหรือองค์ความรู้ต่างๆ เกี่ยวกับเซ็กส์ทั้งมุมมองเชิงบวก
และผลกระทบที่จะตามมา โดยจะเป็นการส่งมอบองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์แก่กลุ่มคนทุกประเภท แต่ในกรณีและ
ขอบเขตของรายวิชา ดค.369 เราจะมุ่งเน้นไปที่กลุ่มเป้าหมายเด็ก เยาวชนและครอบครัว เพื่อนำไปสู่เป้าประสงค์ของ
การป้องกันสภาวะการประกอบอาชีพ Sex Creator ที่อายุต่ำกว่า 18 ปี ซึ่งขัดต่อหลักกฎหมายและการเผยแพร่ข้อมูล
ที่เป็นประโยชน์แก่ประชาชนย่อมนำไปสู่การพัฒนาทางด้านศักยภาพและขีดความสามารถของผู้เข้าร่วมการบรรยายได้
ทำให้กลุ่มป้าหมายสามารถมองเห็นโอกาสและมองหาอาชีพอื่น ๆ ที่ไม่ขัดต่อหลักกฎหมายได้ ผ่านการใช้ทฤษฎีการ
เสริมพลังอำนาจ การสร้างสัมพันธภาพ การมองอย่างเข้าใจ และการยอมรับความแตกต่าง เพื่อแสดงความจริงใจกับ
กลุ่มเป้าหมายและเราจะได้รับความจริงใจ การเปิดรับหรือการเปิดใจจากกลุ่มเป้าหมายกลับคืนมา ซึ่งทำให้การ
ดำเนินงานมีความคล่องตัวมากยิ่งขึ้นและเกิดผลสัมฤทธิ์ที่เป็นไปตามแผน การคาดการณ์และวัตถุประสงค์ที่วางไว้คือ
เพือ่ การพฒั นาเดก็ เยาวชนและครอบครัว

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 305
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

บรรณานุกรม

คำ ผกา. Sex Toy ผิดกฎหมาย สงั คมเสียอะไร: สิทธิที่จะไปถึงจดุ สุดยอด [อนิ เทอร์เน็ต] 32564.
สบื คน้ เม่อื 22 พฤศจกิ ายน 2564จากhttps://thestandard.co/sex-toy-illegal/

จีรนนั ท์ ดเี ลศิ , จกั รรี ตั น์ แสง. พฤติกรรมการเปิดรับส่อื ออนไลนใ์ นรปู แบบเซ็กส์ต้งิ ของวยั รุ่นไทยในกรุงเทพมหานคร
[อนิ เทอร์เน็ต 2560 . สบื ค้นเมอ่ื 21 พฤศจกิ ายน 2564 จากhttps://so04.tci-

thaijo.org/index.php/jkbu/article/yiew/104791/84392

เดลินิวส.์ ไขข้อขอ้ งใจ 'sex creator หมายถึงอะไร ทำไมฮอตฮิตมคี นทำเยอะ [ อินเทอร์เน็ต] ; 2564.สืบคน้ เมอ่ื 22
พฤศจกิ ายน 2564.จากhttps://www.dailynews.co.th/news/284610/

ไทยรัฐออนไลน.์ นอ้ งไขเ่ น่า สำนึกผดิ รสู้ กึ เสียใจ ตำรวจไซเบอรย์ ำ้ จับเพ่อื จรรโลงสังคมไทย
[อินเทอร์เนต็ ] ; 2564. สบื คน้ เมอ่ื 22 พฤศจกิ ายน 2564.จาก

https://www.thairath.co.th/news/crime/2199025

ไทยรฐั ออนไลน.์ ปลดลอ็ ก "เซก็ ซ์ทอย" รอกลไกรัฐสภา เดินหนา้ ทำไดจ้ ริงหรือแคอ่ งิ กระแสสังคม[อินเทอรเ์ น็ต] ;
2564. สืบค้นเมื่อ 22 พฤศจิกายน 2564. จากhttps://www.thairath.co.th/scoop/theissue/2113797

นภนภัส. ประมวลกฎหมายอาญา [อินเทอรเ์ น็ต] ; 2564. สืบคน้ เมื่อ 23 พฤศจกิ ายน 2564 จาก
https://www.xn42cgi4cjab1btnchd1exbza5gvad6dvnqc6f.com/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0
%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%8E%E09B8%AB
%E0%B8%A1%0%B8%B2%0%B8%A2%0%B8%AD%E0%B8%B2%E00B8%8D%09B8%B2

%20%E0%B8%A1%路
09B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%20287%20%201.html

นายอมรฤทธ์ิ ผอ่ งศรีสขุ อัยการจังหวัดแมส่ อด.บทความจากอัยการ [อนิ เทอรเ์ น็ต] ;2564. สบื ค้น เมอื่ 23
พฤศจกิ ายน 2564.จากhttp://www.msot.ago.go.th/index.php/2016-05-10- 07-28-26

ประชาชาตธิ ุรกจิ ออนไลน.์ เปดิ ข้อหา-โทษ คดีนอ้ งไข่เนา่ แฟนหนุม่ ทำคลิปลง OnlyFans
(อนิ เทอรเ์ นต็ ] ; 2564. สบื ค้นเมอื่ 21พฤศจกิ ายน 2564. จาก
http://www.prachachat.net/general/news765659

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 306
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

ประชาชาตธิ รุ กจิ ออนไลน.์ Sex Creator-Sex Worker เทคโนโลยีเปลีย่ น อาชพี เปลย่ี น
[อินเทอร์เน็ต:2564.สบื คน้ เม่ือ 23 พฤศจิกายน 2564. จาก http://www.prachachat.net/d-life/news-

767618

พญ.ชยั วลีศรสี โุ ข. แคไ่ หนเรยี ก 'ติดเซก็ ซ'์ (อินเทอรเ์ นต็ ] 2560. สืบค้นเมือ่ 23 พฤศจิกายน 2564. จาก
https://thestandard.co/lifestyle-sex-and-relationship-sexually-addiction/

มติชนออนไลน.์ ตร.เตือนผ้มู ีรสนิยมชน่ื ชอบสือ่ ลามกเดก็ มไี ว้ในครอบครอง-ส่งต่อ-ขาย ระวังคุก[ อนิ เทอรเ์ น็ต] ;
2564. สบื คัน้ เม่อื 22 พฤศจิกายน 2564.จาก https://www.matichon.co.th/local/crime/news 2773735

ศริ ภิ า อนิ ทรวเิ ชียร. OnlyFans ภายใตค้ วามอ่อนไหวของสังคม [อินเทอร์เนต็ ] ; 2564. สบื ค้นเมอ่ื 21 พฤศจิกายน
2564. จาก https://www.naewna.com/lady/columnist/49137

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 307
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นที่ 1 ปีการศึกษา 2564

ความรนุ แรงในครอบครวั ในสถานการณโ์ ควิด – 19
และการช่วยเหลอื จากภาครัฐ

มนิ ตรา ชนะผล 6105700063
นสิ ิตา นักร้อง 6105700113

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 308
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

คำนำ

รายงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ดค.369 สัมมนาการพัฒนาเด็กเยาวชนและครอบครัว จัดทำขึ้นเพื่อ
ใช้ประกอบการสัมมนาในหัวข้อ ความรุนแรงในครอบครัวในสถานการณ์โควิด-19และการช่วยเหลือจากภาครัฐที่ได้มี
การสัมมนาในวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ.2564 ซึ่งมีเนื้อหาในการค้นคว้าข้อมูลในการสัมมนา ที่มาของการเลือกหัวการ
สัมมนา การแลกเปลี่ยนความคิดและข้อมูลเกี่ยวกับประเด็นของความรุนแรงในครอบครัวในช่วงสถานการณ์โควิด-19
การวเิ คราะห์สาเหตกุ ารเพม่ิ ขน้ึ ของความรนุ แรง ปัจจัยที่เกย่ี วขอ้ ง และการปฏบิ ัตกิ ารทีจ่ ะนำไปสู่การแก้ไขปัญหา

ผู้จัดทำได้ศึกษาค้นคว้าข้อมูล รวบรวมและเรียบเรียงออกมาเป็นรูปเล่มรายงาน ภายใต้หัวข้อการสัมมนาเรื่อง
ความรุนแรงในครอบครัวในสถานการณ์โควิด-19และการช่วยเหลือภาครัฐ ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่ารายงานเล่มนี้
จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่มีความสนใจเกี่ยวกับความรุนแรงในครอบครัวในสถานการณ์โควิด-19และการช่วยเหลือจาก
ภาครัฐ และทางผู้จัดทำขอขอบคุณอาจารย์และผู้ร่วมภายในชั้นเรียน ดค.369 สัมมนาการพัฒนาเด็กเยาวชนและ
ครอบครัว ท่ที ำใหเ้ กดิ ประเดน็ การแลกเปลย่ี นและทำใหร้ ายงานสมบูรณ์

คณะผูจ้ ดั ทำ

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 309
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทท่ี 1
ที่มาของหวั ข้อสัมมนา ความรุนแรงในครอบครวั ในสถานการณ์โควดิ -19

ความรุนแรงในครอบครัวหมายถึงการทำร้ายร่างกาย จิตใจ หรือการกระทำให้เกิดการไม่สบายใจกับคน
ภายในครอบครัวและเนื่องจากสถานการณ์ปัจจุบันที่อยู่ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 ที่มีความจำเป็นที่จะต้องอยู่ใน
เคหะสถานของตนเองและมีการกักตัว และมีการเพิ่มขึ้นของความรุนแรงอย่างต่อเนื่องเพิ่มขึ้นจากสถานการณ์ปกติ
ผู้นำสัมมนาจึงมีความสนใจเกี่ยวกับประเด็นความรุนแรงในครอบครัว ประกอบกับพึ่งผ่านการฝึกภาคปฏิบัติครั้งท่ี1 ที่
ได้มีการลงพื้นที่จริงในการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์ ในหน่วยงานต่างๆ ทำให้อยากยกประเด็นความรุนแรงใน
ครอบครัวมาประกอบกับการเรียนรู้การทำงานของงานสังคมสงเคราะห์ในหน่วยงานต่างๆ เป็นการแปลเปลี่ยน
ประสบการณ์การทำงานที่มีการช่วยเหลือในช่วงสถานการณ์โควิด-19 จึงเลือกประเด็น หัวข้อ ความรุนแรงใน
ครอบครวั ในสถานการณโ์ ควดิ -19และการชว่ ยเหลอื จากทางภาครฐั เปน็ หัวขอ้ ของการสมั มนา

ครอบครัว คือ กลุ่มบุคคลที่ผูกพันและใช้ชีวิตร่วมกัน ทำหน้าที่เป็นสถาบันหลัก ฐานรากสำคัญยิ่ง ต่อการ
ดำรงชีวิต ครอบครัวมหี ลากหลายรูปแบบและหลายลักษณะนอกเหนือจากครอบครัวท่ีครบถว้ นทั้งบดิ า มารดาและบตุ ร

ความรุนแรงในครอบครัว (domestic violence) คือการทำร้ายร่างกาย จิตใจ บังคับข่มเหง จากบุคคลใน
ครอบครัว อันเกิดมาจากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อม การติดการพนัน สุรา ยาเสพติด หรือความเครียด
จากเศรษฐกิจ ทำให้ก่อความรุนแรง สร้างความเจ็บปวด ทุกข์ทรมานต่อร่างกายและจิตใจของผู้ที่ถูกกระทำปัญหา
ความรุนแรงในประเทศไทยไม่ใช่ปัญหาที่เพิ่งเกิดขึ้น แต่เป็นปัญหาที่มีมานาน และคนในสังคมอาจจะเพิกเฉยต่อความ
รุนแรงเหล่านี้ โดยมองวา่ เป็นเรื่องภายในครอบครวั

โดยปัญหาความรุนแรงในครอบครัว การกระทำรุนแรงต่อเด็กและสตรีในครอบครัว มีแนวโน้ม เพิ่มขึ้นสาเหตุ
ส่วนใหญ่เกิดจากความไม่รับผิดชอบต่อครอบครัวของฝ่ายชาย การใช้อำนาจหรืออารมณ์ในการ ตัดสินปัญหาและมี
พฤตกิ รรมมวั เมาในสง่ิ เสพติด ทำให้เกิดการทะเลาะววิ าท และทำรา้ ยกันท้งั ทางร่างกาย และ จติ ใจ

ความรุนแรงในโรคระบาด: สถานการณ์ทั่วโลก

องค์การยูนิเซฟชี้ว่า อัตราการแสวงประโยชน์และความรุนแรงต่อเด็กมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในช่วงมีที่มีโรค
ระบาด ตัวอย่างเช่น ในปี พ.ศ. 2557-2559 ที่เชื้อไวรัสอีโบล่าแพร่ระบาดและมีการปิดโรงเรียนในทวีปแอฟริกา
ตะวันตก พบว่าจำนวนแรงงานเด็ก เด็กที่ถูกทอดทิ้ง เด็กที่ถูกกระทำความรุนแรงทางเพศ รวมถึงการตั้งครรภ์ใน
วัยรุ่นพุ่งสูงขึ้นกว่าปกติ โดยประเทศเซียร์ร่าลีโอนพบอัตราการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นสูงกว่าสองเท่าก่อนที่จะมีการแพร่
ระบาดของเชื้อไวรัสอีโบล่ ซึ้งเห็นได้ชัดว่าจากการแพร่ระบาดของไวรัสทำให้มีแนวโน้มความรุนแรงในเด็กเพิ่มขึ้นในทวีป
แอพริกาตะวนั ตกและทำให้มกี ารตัง้ ครรภใ์ นวันรนุ่ สงู กวา่ ปกติ

ในมณฑลหูเปย ประเทศจีน ซึ่งเป็นที่แรกที่ใช้มาตรการปิดเมืองและให้ประชาชนอยู่แต่ในบ้านมาตั้งแต่เดือน
กุมภาพันธ์เพื่อแก้ปัญหาการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 มีรายงานว่าในเมืองหนึ่ง ตำรวจได้รับเรื่องร้องเรียนที่
เกี่ยวกับความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มขึ้น 3 เท่า เทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปีที่แล้ว ซึ่งร้อยละ 90 ของความรุนแรง
ในครอบครัวที่เกิดขึ้นในช่วงนี้เชื่อมโยงกับสถานการณ์การระบาดของไวรัสโควิด-19 ซึ้งเห็นได้ชัดว่าการใช้มาตรการใน
การให้คนใช้เวลาอยู่ในบ้านมากขึ้น ทำให้เกิดการร้องเรียนที่เกี่ยวกับความรุนแรงให้ครอบครัวเพิ่มขึ้นในประเทศจีน
โดยเพ่มิ จากเดิมถงึ 3 เท่า

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผสู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 310
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

ในหลายประเทศ จำนวนการโทรแจ้งสายด่วนความรุนแรงในครอบครัวมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นในช่วงการแพร่
ระบาดของไวรัสโควิด -19เมื่อประชาชนต้องกักตัวในบ้าน สำนักข่าว CNN รายงานว่า เมือง Nasรau ในมหานคร
นิวยอร์ก มีปริมาณการโทรแจ้งสายด่วนเข้ามาเพิ่มร้อยละ 10 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปีก่อน และใน
Cincinnati มีปริมาณสายโทรเข้ามาเพ่มิ ขึน้ ร้อยละ 30 เช่นกนั ในแคว้นคาตาลัน ประเทศสเปน พบว่าจำนวนผูใ้ ช้บริการ
สายด่วนขอความช่วยเหลือเพิ่มขึ้นร้อยละ 20 ในช่วงไม่กี่วันหลังมีมาตรการปิดเมือง และในประเทศไชปรัส จำนวน
ผู้ใชบ้ ริการสายด่วนขอความชว่ ยเหลือเพม่ิ ข้นึ รอ้ ยละ 30 ภายในหนง่ึ สปั ดาห์หลงั เจอเคสผูต้ ดิ เช้อื รายแรกในประเทศ

สถิตคิ วามรนุ แรงและปัจจยั ที่เก่ียวขอ้ ง
ข้อมูลจากศูนย์ปฏิบัติการกรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว กรมกิจการสตรีและสถาบันครอบครัว

เปิดเผยว่า 'สถิติความรุนแรงในครอบครัว' ปีงบประมาณ 2564 ระหว่างเดือน ต.ค.2563 - พ.ค.2564 มีผู้ถูกกระทำ
ด้วยความรุนแรงในครอบครัว 1,492 ราย โดยส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง 81% แบ่งเป็น ความสัมพันธ์สามี-ภรรยา 39%
วัยกลางคน 32.4% และวัยผู้ใหญ่ตอนต้น 32.1% ซึ่งมักไม่ดำเนินคดีสูงถึง 78% ปัญหาที่พบ เป็นการทำร้ายร่างกาย
มากที่สุดถึง 64.5% รองลงมาคือ จิตใจ 31.4% และเรื่องเพศ 3.6% ซึ่งมีปัจจัยกระตุ้น คือ ยาเสพติด สุรา อาการหึง
หวง การมีโทสะ การรู้สึกว่าตนเองมีอำนาจมากกว่า การมีปัญหาสุขภาพทางจิต และความเครียดทางเศรษฐกิจ ทั้งน้ี
สถานที่เกิดเหตุมักเกิดภายในบ้านของตนเอง โดยเฉพาะในพื้นที่กรุงเทพมหานคร นับว่ามีผู้ถูกกระทำความรุนแรง
เพิ่มขึ้นมาก สอดคล้องกับสถานการณ์การระบาดของโควิดที่เกิดการระบาดหนักอีกครั้งในระลอกที่ 2 และ 3
สถานการณ์โควิดเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดความรุนแรงในครอบครัวมากขึ้น ด้วยมาตรการปิดสถานที่หรืองด
กิจกรรมรวมกลุ่ม ทำให้ครอบครัวมีเวลาอยู่ร่วมกันมากขึ้น ประกอบกับการได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจ และ
ความเครียดที่าโถมเข้ามา แต่ไม่สามารถออกไปผ่อนคลายความเครียดได้เหมือเดิมความเครียดจึงสะสม เมื่อหา
ทางออกด้วยการดื่มสุรา หรือเสพยาเสพติด ยิ่งทำให้สถานการณ์ความรุนแรงในครอบครัวบานปลายมากขึ้น อย่างไร
ก็ตามแม้ความรุนแรงจะเพิ่มขึ้น สถิติเป็นเครื่องเตือนให้เราทุกคนตระหนักถึงปัญหาความรุนแรงในครอบครัวและเป็น
แรงกระตุ้นให้มาร่วมมือกันลดปัญหาความรุนแรงน้ี โดยในเชิงป้องกัน อาจหลีกเลี่ยงปัจจัยที่เสี่ยงให้เกิดความรุนแรง
เช่น การงดดื่มสุรา ไม่เสพยาเสพติด การใช้คำพูดดีๆต่อกัน การหากิจกรรมทำร่วมกัน และการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจ
กนั เปน็ ต้น

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผสู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 311
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

สำนกั งานขา่ วอิศรา. (24 มถิ ุนายน 2564)

ข้อมูลของสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติเกี่ยวกับสถานการณ์ความรุนแรงในครอบครัว
ของคนทั่วโลกในสถานการณ์โควิด-19 เมื่อปี 2563 พบว่า ในประเทศอังกฤษมีการโทรศัพท์ไปขอความช่วยเหลือ
เกี่ยวกับปัญหาความรุนแรงถึงร้อยละ 65 ส่วนมณฑลหูเป่ย์ ประเทศจีน มีผู้ร้องเรียนเกี่ยวกับความรุนแรงใน
ครอบครัวเพิ่มขึ้น 3 เท่า ซึ่งร้อยละ 90 เชื่อมโยงกับสถานการณ์โควิด เช่นเดียวกับที่ญี่ปุ่น มีเหตุความรุนแรงใน
ครอบครัวกว่า 130,000 ครั้ง สูงสุดเป็นประวัติการณ์เนื่องจากความเครียดและความกังวลช่วงโควิดในช่วงท่ี
ประชาชนต้องใช้เวลาที่บ้านมากขึ้น เช่นเดียวกับประเทศไทย สำนักสนับสนุนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะสำนักงาน
กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ให้ข้อมูลว่า ช่วงโควิดพบความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ
66 ภาคใต้มีความรุนแรงในครอบครัวถึงร้อยละ 48.1 ปัจจัยที่ก่อให้เกิดความรุนแรงคือรายได้ของครอบครัว และการ
ใช้สารเสพติด นอกจากนี้จากการสำรวจความรุนแรงในครอบครัวที่เกิดขึ้นในชุมชน โดยคณะแพทยศาสตร์ รพ.
รามาธิบดี พบความรุนแรงเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน จากร้อยละ 34.6 ในปี 2560 เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 42.6 ในปี 2563
สะท้อนว่า สถานการณ์โควิด-19 ทำให้เกิดความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มสูงขึ้น จากปัญหาที่เกิดขึ้น สะท้อนให้เห็นถึง
พฤติกรรมที่เป็นผลมาจากการขาดคุณธรรม ที่นำมาสู่การใช้ความรุนแรง ซึ่งต้องเริ่มพัฒนามาจากการปลูกฝังมา
ตง้ั แตเ่ ดก็ คอื การสร้างความเตบิ โตดา้ นจิตวิญญาณของมนุษย์

เครอื่ งดม่ื แอลกอฮอลก์ บั โรคระบาด

การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่เกินความจำเป็นอาจส่งผลให้ความรุนแรงในโรคระบาดเพิ่มขึ้น ในอดีต
ความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มสูงขึ้นอย่างชัดเจนช่วงที่เกิดความเครียดและการหยุดชะงักระยะยาวจากวิกฤตการณ์
ทางการเงินและภัยพิบัติ และความเครียดมีแนวโน้มจะนำไปสู่การบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่เพิ่มขึ้น โดยตั้งแต่เกิด
การแพร่ระบาดของโควิด-19 ยอดขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในสหรัฐพุ่งสูงขึ้นร้อยละ 50 เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกัน
ของปีก่อน มีงานวิจัยมากมายที่เคยศึกษาถึงความสัมพันธ์ของเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล์กับความรุนแรง เช่นงานของ
Norstrom (2011) พบว่า การบริโภคแอลกอฮอล์เพิ่มขึ้น 1 ลิตร มีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นร้อยละ 9ของอัตราการ
ฆาตกรรมในสหรัฐ ทั้งน้ี ข้อมูลจากระบบข้อมูลความรุนแรงต่อเด็ก สตรี และความรุนแรงในครอบครัว ของกระทรวง
การพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (violence.in.th) ระบุว่า สุราและยาเสพติดเป็นสาเหตุอันดับหนึ่งของ
กรณีความรุนแรงในครอบครัวมาตลอดนับแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยเฉลี่ยเกือบสิบปี (2551-2560) พบว่า ร้อยละ
38.5 ของกรณคี วามรนุ แรงในครอบครวั เกิดจากสุราและยาเสพตดิ

สำหรับประเทศไทย จำนวนผู้โทรเข้าสายด่วนศูนย์ช่วยเหลือสังคม 1300 ด้วยเหตุความรุนแรงในครอบครัว
ตลอดเดือนมีนาคม 2563 มีทั้งสิ้น 103 ราย ถือว่าลดลงจากเดือนมีนาคมปี 2562 ที่มีจำนวน 155 รายค่อนข้างมาก
อย่างไรก็ดี ตัวเลขท่ีลดลงอาจเป็นสัญญาณอันตรายเนื่องจากสื่อถึงการรายงานเคสท่ีลดลง แต่อาจไม่ได้หมายถึง
ความรุนแรงในครอบครัวที่ลดลง เนื่องจากผู้ที่แจ้งเหตุความรุนแรงในครอบครัวหลายกรณีมักเป็นคนนอก เช่น ครู
หรือเพื่อน อย่างเช่นกรณีสายด่วนแจ้งความรุนแรงต่อเด็กในรัฐ Oregon ที่มีจำนวนลดลงกว่าครึ่งหลังจากโรงเรียน
ถูกปิดเช่นกัน ซึ่งเจ้าหน้าทก่ี งั วลว่าเป็นเพราะการแจง้ ทเี่ กิดจากครูท่โี รงเรยี นลดลงเน่อื งจากเด็กไม่ได้ออกมาพบครู

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผสู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 312
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

นอกจากน้ี สถานการณ์โรคระบาดอาจทำให้ผู้ถูกกระทำไม่กล้าออกจากบ้าน หรือเข้าขอความช่วยเหลือจาก
สถานบริการต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรงพยาบาล ซึ่งถือเป็นสถานที่แรกที่ผู้ถูกกระทำความรุนแรงจำเป็นต้องเข้าไป
รับบริการ ทั้งเพื่อรับการรักษา และตรวจร่างกายเพื่อเก็บหลักฐานในการดำเนินคดี แต่ท่ามกลางการ แพร่ระบาดของ
โควิด-19 นอกจากประชาชนจะไม่อยากเข้าไปเพราะกังวลต่อความเสี่ยงในการติดเช้ือแล้ว บุคลากรและเครื่องมือ
อุปกรณ์ในโรงพยาบาลอาจถึงขีดจำกัดจนไม่สามารถรับกรณีที่ไม่เกี่ยวกับการแพร่ระบาดได้เท่าที่ควร ยิ่งไปกว่าน้ัน
บ้านพักฉุกเฉินทั้งของรัฐและองค์กรภาคประชาสังคมอื่นอาจไม่สามารถรองรับเคสใหม่เพิ่มได้เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการ
แพรร่ ะบาดภายในสถานที่ซึ่งเดิมทกี ็มคี วามแออัดอย่แู ลว้

การศึกษาข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับความรุนแรงเกิดประเต็นที่น่สนใจที่เห็นว่าเป็นประเด็นที่ควรจะนำมาพูดคุย
แลกเปลี่ยนในงานสัมมนาครั้งนี้ในประเด็นหัวข้อของความรุนแรงในครอบครัวภายใต้สถานการณ์ โควิด-19ที่มีการ
แสดงให้เห็นถึงปัจจัยและสาเหตุที่เกี่ยวเนื่องและนำไปสู่ความรุนแรงในครอบครัวอีกทั้งยังมีในเรื่องของประเด็นการ
ช่วยเหลือและการให้บริการเกี่ยวกับการช่วยเหลือผู้ที่ถูกกระทำความรุนแรงในครอบครัวก่อนที่จะเกิดการแพร่ระบาด
ของ โควิด-19 ที่มีการขอรับความช่วยเหลือกระจายไปในหลากหลายรูปแบบไม่ว่าจะเป็นโรงเรียนหรือชุมชนแต่พอเกิด
การแพร่ระบาดของ โควิด-1 9ที่ทำให้การทำงานในรูปแบบของการเข้าถึงเด็กและเยาวชนได้ง่ายมากขึ้นอย่างโรงเรียน
นั้นถูกจำกัดมากขึ้นความรุนแรงในครอบครัวในสถานการณ์ โควิด-19 และการช่วยเหลือจากภาครัฐจึงเป็นหัวข้อที่
น่าสนใจที่จะทำการแลกเปลี่ยนในเรื่องของข้อมูลและแนวความคิดในการช่วยเหลือภายใต้บริบทที่ถูกจำกัดในการเว้น
ระยะห่าง และการออกแบบการให้บริการและสวัสดิการในรูปแบบอื่นๆที่สามารถเข้าถึงการบริการได้หลากหลาย
ชอ่ งทางมากขึน้

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 313
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

บทที่ 2
ทบทวนขอ้ มลู ที่เก่ยี วขอ้ ง

จากการศึกษา ข้อมูลเกี่ยวกับความรุนแรงในครอบครัวในช่วงสถานการณ์โควิด-19 (นิลเพ็ชร และ ศรีภา
,2562) ทำให้เห็นถึงสาเหตุของการเกิดความรุนแรง นำไปสู่การเชื่อม แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงใน
สถานการณ์โควดิ -19

ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ (psychoanalytic theory) เชื่อว่าพฤตกิ รรมของมนุษยส์ ว่ นใหญเ่ กดิ จากสญั ชาติญาณ
(Id) ได้แก่ สัญชาตญาณทางเพศ และความก้าวร้าว เพื่อแสวงหาความพึงพอใจ พฤติกรรมรุนแรงในครอบครัว เป็น
ผลจาก Ego ไม่สามารถรักษาดุลยภาพระหว่าง Id และ Superego ได้ ความรุนแรงที่เกิดมีทั้ง การกระทำต่อผู้อื่นโดย
การแสดงสัญชาตญาณแห่ง ความก้าวร้าว นอกจากนั้นยังเกิดขึ้นได้จากความ ขัดแย้งภายในจิตใจของบุคคลทั้งใน
สว่ นจติ ร้สู ำนึก (conscious) และจติ ไร้สำนึก (unconscious)

ทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคม (social learning theory) ให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ โดยการสังเกตและ
เลียนแบบเนื่องจากบุคคลมี ปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมอยู่เสมอ พฤติกรรมความรุนแรงในครอบครัวได้รับอิทธิพลจาก
สภาพแวดล้อมภายในและภายนอก ของครอบครัวและชุมชน นอกจากนี้ ยังอธิบายถึง ผู้ที่มีประสบการณ์ตรงในฐานะ
ผู้ถูกกระทำรุนแรง และประสบการณ์ทางอ้อมในฐานะผู้สังเกตการณ์ ความรุนแรงตั้งแต่วัยเด็ก จะเรียนรู้ตัวแบบที่ใช้
ความรนุ แรง และมกั ใชค้ วามรนุ แรงเป็นวธิ ีการใน การแก้ปญั หาความขดั แย้งในครอบครวั

ทฤษฎีวัฒนธรรมย่อยของความรุนแรง (subculture of violence theory) กล่าวถึง การรวบรวมรูปแบบ
พฤติกรรมต่าง ๆ ของสมาชิก เข้าด้วยกัน จนกลายเป็นบรรทัดฐานและค่านิยมให้ สมาชิกในวัฒนธรรมนั้นปฏิบัติตาม
ความรุนแรงเกิดจากการเรียนรู้ใน ฐานะที่บุคคลเป็นสมาชิกของวัฒนธรรมย่อยของ ความรุนแรง โดยครอบครัวที่
ถ่ายทอดวัฒนธรรม ย่อยของความรุนแรงไปยังสมาชิกในครอบครัว และสมาชิกเรียนรู้บรรทัดฐานและค่านิยมที่ว่า
การใชค้ วามรุนแรงตอ่ กนั ในครอบครัวเป็นสิง่ ท่ี ไมผ่ ิดและมักจะใช้ความรุนแรงในการแก้ปญั หา

ทฤษฎีพัฒนาการครอบครัว (family development theory) เชื่อว่าพัฒนาการของ ครอบครัวมีลักษณะ
เป็นวงจรชีวิตครอบครัว (family life cycle) โดยปัจจัยกระตุ้นให้ เกิด การเปลี่ยนแปลงวงจรชีวิตนี้ เกิดจากทั้งปัจจัย
ภายในและภายนอกครอบครัว ทฤษฎีนี้ชี้ให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลง ความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นภายในครอบครัวในช่วง
ระยะต่าง ๆ ซึ่งในระยะที่ความพึงพอใจต่อกัน ลดน้อยลง ความเหินห่าง อาจทำให้เกิดความขัดแย้ง จนนำไปสู่ความ
รุนแรงในครอบครัวได้

ทฤษฎีปฎิสัมพนั ธเ์ ชงิ สัญลักษณ์ของครอบครวั (family symbolic interaction theory) เนน้ ความสำคญั
ของปฏิสัมพันธ์ของ บุคคลผ่านกระบวการสื่อสารและการขัดเกลา ทางสังคมซึ่งมีอิทธิพลต่อการเรียนรู้ของบุคคล
การตีความของบุคคลใน ครอบครัวผ่านการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันซึ่งมีผล ต่อความสัมพันธ์ภายในครอบครัว การจะ
เกิดความ รุนแรงในครอบครัวขึ้นหรือไม่ อยู่ที่ว่าผู้ชายรู้สึก หรือตีความเกี่ยวกับตนเองอย่างไรเป็นสำคัญ ทั้งน้ี
ครอบครัวที่ มีปัญหา มักเกิดจากการสร้าง สัญลักษณ์ โดยให้ผู้ชายแสดงบทบาทที่เป็นใหญ่เสมอ และการให้
ความสำคัญกับตวั ตนของ ผชู้ ายทมี่ ากเกินไปซ่งึ นำไปส่ปู ญั หาความรุนแรง

ทฤษฎีครอบครัวสตรีนิยม (feminist family theory) อธิบายความรุนแรงในเชิง ความสัมพันธ์ระหว่าง
มโนคติทางวัฒนธรรมที่ยึด หลักผู้ชายเป็นใหญ่และการมีข้อจำกัดของเพศหญิง จากเหตุผลนี้ทำให้ผู้หญิงตกอยู่ใน

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 314
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทบาทที่เป็น รอง ความรุนแรงต่อผู้หญิงนั้นเป็นเรื่องธรรมดาใน สังคมที่มองว่าผู้ชายเป็นใหญ่ และเป็นวิธีการในการ
รกั ษาการควบคมุ ทางสังคมและการคงอำนาจ ของชายท่เี หนอื กวา่ หญิง

จากแนวคิดทฤษฎีที่กล่าวมา จะเห็นว่าการก่อรูปพฤติกรรมรุนแรงในครอบครัวมีเหตุ มาจากทั้งตัวตนและ
สิ่งแวดล้อม ขึ้นอยู่กับมุมมอง ของแต่ละแนวคิดที่มาจากต่างศาสตร์และการผสมผสานศาสตร์ ในการมองเรื่องของ
การใช้ความรุนแรง เพื่อที่จะเข้าใจปัญหาได้อย่างลึกครอบคลุม ซึ่งการรับมือ กับปัญหาความรุนแรงในครอบครัวต้อง
อาศัย ความร่วมมือจากภาคส่วนต่าง ๆ เพื่อจัดการและแก้ไขปัญหาความรุนแรง ในครอบครัว จากการสัมมนามีผู้ร่วม
สัมมนาที่พูดถึง ทฤษฎีการเรียนรู้แบบการวางเงื่อนไขของสกินเนอร์ (B.F. Skinner) สกินเนอร์มีแนวคิดว่าการเรียนรู้
เกิดขึ้น ภายใต้เงื่อนไขและสภาวะแวดล้อม ที่เหมาะสม เพราะทฤษฎีนี้ต้องการเน้นเรื่องสิ่งแวดล้อม สิ่งสนับสนุนและ
การ ลงโทษ สกินเนอร์มองว่าพฤติกรรมของมนุษย์เป็นพฤติกรรมที่กระทำต่อสิ่งแวดล้อมของตนเองพฤติกรรมของ
มนุษย์จะคงอยู่ตลอดไป จำเป็นต้องมีการเสริมแรง ซึ่งการเสริมแรงนี้มีทั้งการเสริมแรงทางบวก(Positive
Reinforcement และการเสริมแรงทางลบ (Negative Reinforcement ความรุนแรงที่เกิดขึ้นภายในครอบครัวทำให้
ส่งผลไปยังตัวเด็กที่พบเห็นความรุนแรงหรือเด็กที่ถูกกระทำด้วยความรุนแรงเป็นประจำจะทำให้มีการเสริมแรงทาง
ลบเพม่ิ มากข้นึ และอาจเกดิ ปัญหาทางสังคมตา่ งๆตามมาอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง

ทฤษฎี Battered Woman Syndrome (BWS) (ยุติธรรมวงษ์, 2563)เป็นทฤษฎีทางจิตวิทยาที่ศึกษาถึง
ผลกระทบของ ความรุนแรงในครอบครัวและสามารถอธิบายถึงพฤติกรรมการตอบสนองของผู้หญิงที่ถูกกระทำด้วย
ความ รุนแรงในครอบครัวช้ำ ๆ เป็นระยะเวลานาน รวมถึงเหตุผลใดที่ผู้หญิงเหล่านี้ไม่คิดที่จะเดินออกไปจาก
ความสัมพันธ์ที่รุนแรงดังกล่าว แต่เลือกที่จะใช้ความรุนแรงตอบโต้กลับผู้ที่ทำร้ายในช่วงเวลาที่ความรุนแรง หรือ
ภยันตรายนั้นได้สงบลงแล้วประกอบด้วยเนื้อหา 2 ส่วน ได้แก่ ทฤษฎีวงจรความรุนแรงและทฤษฎีความสิ้นหวังอันเกิด
จากการเรียนรู้

ทฤษฎวี งจรความรุนแรง (Cycle of Violence Theory) ประกอบดว้ ย 3 ขัน้ ตอน ไดแ้ ก่

1. ระยะแรก เรียกว่า ระยะก่อตัวของความตึงเครียด (Tension-building Phase) เป็นระยะ ที่เกิดปัญหา
ความตึงเครียดหรือทะเลาะเบาะแว้งกันทั่ว ๆ ไป ระยะนี้จะมีการใช้ความรุนแรงเล็กน้อย อาจมี การทำร้ายร่างกายหรือ
จิตใจเพียงเล็กน้อย ผู้ถูกกระทำหรือฝ่ายภรรยามักจะใช้ความอ่อนโยน การแสดงความ เอาใจใส่เพื่อให้ฝ่ายสามีนั้นมี
อาการสงบลง ซึ่งถือเป็นผลดีในการลดปัญหาความรุนแรง แต่ในทางกลับกันการ กระทำดังกล่าวก็อาจส่งผลร้ายต่อ
ฝ้ายหญิงในลักษณะการสร้างประสบการณ์หรือความเข้าใจว่าเป็นอำนาจ หรือสิทธิอันชอบธรรมที่ฝ่ายสามีจะสามารถ
กระทำความรนุ แรงตอ่ ฝา่ ยหญงิ หรือภรรยาได้

2. ระยะการกระทำรุนแรงฉบั พลัน (Acute Battering Incident) หมายถงึ ระยะความรนุ แรง ทพ่ี ฒั นามาจาก
ขั้นแรกสู่การลงมือกระทำรุนแรงที่มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นตบตี เตะต่อย หรือทำร้ายร่างกายและ จิตใจในรูปแบบอื่น 1 ซึ่ง
ในระยะนี้จะเป็นระยะที่อยู่เหนือการควบคุมสถานการณ์ของฝ่ายหญิง เธอจึง จำเป็นต้องหนีออกจากความรุนแรง
ดังกล่าว จากนี้ความรู้สึกของฝ่ายหญิงจะเต็มไปด้วยความเกลียดชังฝา่ ย ชาย และบางครั้งก็โทษตัวเองกลายเป็นคน
ซมึ เศร้าและหมดหวัง พยายามหลีกเลยี่ งการเผชญิ หน้าทจ่ี ะทำให้ เกดิ ความรนุ แรง

3. ระยะหวานชื่น (Loving-contrition Phase) ผู้กระทำความรุนแรงสำนึกผิดหรือเกิดการ กลัวการแจ้ง
ความจึงพยายามขอโทษและหันกลับมาให้ความรัก และมักให้คำสัญญา รวมถึงการตั้งปณิธานว่า จะไม่ทำร้ายหรือทุบ
ตีเธออีก ในระยะนจี้ ึงปราศจากความตึงเครียดใด ทำให้ผหู้ ญงิ เลือกที่จะให้อภัยและ รกั ษาความสัมพนั ธน์ ั้นไว้

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 315
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

ทฤษฎีความสิ้นหวังอันเกิดจากการเรียนรู้ (Learned Helplessness) จากงานวิจัยของ ดร. มาร์ติน ชีลิ
คแมน (Martin Seligman) นักจิตวิทยามหาลัยเพนชิวาเนีย และสตีฟ ไมเออร์ (Steve Maier) ในปี 1960 ได้ทดลอง
ก่อความเครียดที่คาดเดาไม่ได้โดยการช็อตไฟฟ้ากับหนูทดลองในห้องปฏิบัติการเรื่อยๆ จน ครั้งหลัง ๆ แม้ประตูกรง
จะเปิดให้หนูหนีออกมาได้ แต่หนูก็เลือกที่จะอยู่เฉย ๆ รับความเครียดนั้นต่อไป ดร. Walker จึงได้นำงานวิจัยนี้มา
อธิบายถึงภาวะทางจิตวิทยาในการขาดการตอบสนองหรือความนิ่งเฉยของผู้หญิง ที่ตกเป็นเหยื่อการถูกทำร้ายสะสม
และเหตผุ ลทย่ี งั เลือกที่จะอยู่ในสภาพแวดลอ้ มของความรุนแรงในครอบครัว เชน่ น้ัน

การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ในการชว่ ยเหลือเร่อื งความรนุ แรงในครอบครวั
การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ ในการช่วยเหลือในเรื่องของความรุนแรงภายในครอบครัวในสถานการณ์

ปกตแิ ละช่วงสถานการโควิด-19
ในสถานการณ์การปกติหากเกิดเหตุกระทำความรุนแรงในครอบครัว ผู้พบเห็น หรือผู้ทราบการกระทำความ

รุนแรงในครอบครัว สามารถแจ้โดยการ โทรหา สายด่วน 1300 ทางโทรศัพท์อิเล็กทรอนิกส์ หรือเป็นหนังสือจดหมาย
โดยเป็นการแจ้งเหตุในการขอความช่วยเหลือหรือขอให้ได้รับการช่วยตรวจสอบ ผู้เข้าเกี่ยวข้องในเบื้องต้น คือ ผู้กระทำ
ผู้ถูกกระทำ ด้วยความรุนแรง ในครอบครัว ผู้พบเห็นหรือผู้ทราบการกระทำ ความรุนแรงในครอบครัว ซึ่งอาจ
หมายถึง เพื่อนบ้าน บุคคลในครอบครัว ผู้นำ ชุมชน ฯลฯ ซึ่งบุคคลเหล่านี้อาจเป็นผู้ให้การช่วยเหลือ เบื้องต้น หรือเข้า
ห้ามระงับเหตุ เข้าไกล่เกลี่ย กระบวนการหรือเหตุความรุนแรงในครอบครัวอาจยุติในขั้นตอนน้ี โดยอาจมีการไกล่เกล่ีย
ตกลงหรือยินยอม ตามวิถีชีวิตหรือแนวคิดของชุมชนนั้นๆ ซึ่งบางครั้งอาจไม่ใช่วิธีที่ถูกต้อง เพราะไม่ได้แก้ไขไปถึง
สาเหตุที่ก่อให้เกิดปัญหาความรุนแรง ในครอบครัว และทำ ให้ข้อมูลไปไม่ถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น การให้ผู้นำ
ชุมชนเข้ามาเป็นเครือข่ายหรืออาสาสมัครในการเฝ้าระวัง ป้องกัน และคุ้มครองผู้ถูก กระทำ ด้วยความรุนแรงใน
ครอบครัว อีกทั้งให้บุคลากรหรือองค์กรที่ทราบการกระทำ ความรุนแรงในครอบครัว รู้ขั้นตอนกระบวนการดำ เนิน
งานตามกฎหมาย เช่น การบันทึกการ รับแจ้งเหตุ การประเมินความเสี่ยงที่จะถูกกระทำซ้ำ การไกล่เกลี่ยและติดตาม
ผลการดำเนินงาน เพ่ือให้การกระทำ ความรนุ แรงในครอบครัวได้รบั การแก้ไขปัญหาอย่างแท้จรงิ

เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่รับแจ้งเหตุกระทำ ความรุนแรงในครอบครัวดังกล่าวข้างต้น ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ี
บันทึกวันเวลาที่ได้รับแจ้งไว้ทันที พร้อมรายละเอียด วัน เวลา สถานท่ี เกิดเหตุ ชื่อผู้กระทำ ความรุนแรงในครอบครัว
และผู้ถูกกระทำ ด้วยความรุนแรงในครอบครัว เท่าที่จะระบุได้ รวมทั้งพฤติการณ์ที่น่าเช่ือว่ามีการใช้ความรุนแรงใน
ครอบครัวหรือมีการกระทำ ความรุนแรงในครอบครัว เว้นแต่กรณีเร่งด่วนที่จะต้องเข้ายุติความรุนแรงในครอบครัว
กอ่ น เมือ่ ดำเนนิ การแลว้ จงึ คอ่ ยมาทำ บนั ทึกการรับแจง้ เหตุในภายหลัง

การดำเนินงานของนักสังคมสงเคราะหห์ ลงั จากการรบั แจ้งเหตใุ นการระงับเหตุ

1. ลงพื้นที่ร่วมกับทีมสหวิชาชีพ เพื่อสอบถามข้อเท็จจริงจากผู้ถูกกระทำ ด้วยความ รุนแรงในครอบครัว
ผู้กระทำฯบุคคลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องในสถานที่ที่เข้าไประงับเหตุ แตในทางปฏิบัติการกระทำ ดังกล่าวอาจเกิดอันตรายแก่
ตัวนักสังคมสงเคราะห์ได้ ดังนั้นควรจะประสานทีมสหวิชาชีพ อาทิ พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ เข้าร่วม ลงพื้นที่
หรอื ระงับเหตุด้วย

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ สู้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 316
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

2. แจ้งสิทธิต่างๆ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ถูกกระทำ ให้กับผู้ถูกกระทำความรุนแรง และผู้กระทำ
ความรุนแรง เมื่อพนักงานเจ้าหน้าที่เข้าไปช่วยเหลือผู้ถูกกระทำ ด้วยความรุนแรงใน ครอบครัว ลงพื้นที่สอบ
ข้อเท็จจริงแล้ว ควรแจ้งให้ผู้ถูกกระทำ ฯ ทราบถึงสิทธิต่างๆ ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ถูกกระทำ ด้วยความ

รุนแรงในครอบครัว พ.ศ. ๒๕๕ㆍ เช่น สิทธิในการรักษาพยาบาล สิทธิในการขอที่พักอาศัยชั่วคราว สิทธิที่จะได้รับการ
คุ้มครอง สิทธิที่จะขอรับคำ ปรึกษาแนะนำ จากจิตแพทย์ นักจิตวิทยา หรือ นักสังคมสงเคราะห์ สิทธิที่จะร้องทุกข์
ดำเนินคดี ซึ่งกฎหมายให้อำนาจพนักงาน เจ้าหน้าที่จัดให้มีการดำ เนินการตามความประสงค์ของผู้ถูกกระทำ ฯ เช่น
ประสาน ให้ผู้ถูกกระทำ ด้วยความรุนแรงในครอบครัวเข้าพักอาศัยชั่วคราวในบ้านพักเด็ก และครอบครัว หรือหาก
ประสงค์จะดำ เนินคดี แต่ผู้นั้นไม่อยู่ในวิสัยหรือมีโอกาสที่จะ ร้องทุกข์ได้ด้วยตนเอง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่เป็นผู้ร้อง
ทุกข์แทน (มาตรา ๖) โดยต้อง ดำ เนินการร้องทุกข์ภายในกำหนดสามเดือนนับแต่ผู้ถูกกระทำ ด้วยความรุนแรงใน
ครอบครัวอยู่ในวสิ ัยและมีโอกาสที่จะแจ้งหรอื รอ้ งทุกข์ได้

3. ประเมินสภาพความรุนแรง (ร่างกาย จติ ใจ ครอบครวั สังคม) เมื่อ พนักงานเจา้ หนา้ ทีพ่ บเห็นผ้ถู ูกกระทำ
ด้วยความรุนแรงในครอบครัว นักงาน เจ้าหน้าที่อาจจัดให้ผู้ถูกกระทำฯ เข้ารับการตรวจรักษาจากแพทย์ ขอรับ
คำปรึกษา แนะนำ จากจิตแพทย์ นักจิตวิทยา หรอื นักสังคมสงเคราะห์ พรอ้ มกบั ประเมิน ความเสยี่ งวา่ หากผถู้ กู กระทำ
ฯ ยังอยู่กับครอบครัวต่อไป มีโอกาสหรือมีความเสี่ยง ที่จะถูกกระทำช้ำ หรือไม่ กรณีประเมินแล้วมีความเสี่ยงที่จะถูก
กระทำซ้ำ พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องแยก ผู้ถูกกระทำ ฯ ออกมาจากครอบครัว ให้อยู่ในสถานที่เหมาะสมและปลอดภัย
เปน็ การชัว่ คราว เชน่ บ้านพกั เดก็ และครอบครวั สถานทีพ่ ักของเครอื ข่าย เป็นตน้

การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์จากการที่ได้ลงไปฝึกภาคปฏิบัติครั้งที่ 1 ที่ได้มีการเห็นการทำงานในการ
ให้ความช่วยเหลือ ผู้ที่ถูกกระทำความรุนแรง ในการประสานงานในการให้ความช่วยเหลือ อีกทั้งจะมีการวางแผนและ
ส่งต่องานในการช่วยสอดส่องดูแล เด็กและครอบครัว ให้ได้รับความปลอดภัย แต่ยังเห็นถึงจุดที่ควรที่จะปรับปรุงใน
การแก้ไขปัญหา เช่นการเข้าถึงการแจ้งปัญหา การได้รับการช่วยเหลือแบบเร่งด่วน เป็นต้น (กรมพัฒนาสังคมและ
สวัสดกิ าร กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมนั่ คงของมนษุ ย)์

มาตรการเสริมทร่ี ฐั ควรจัดให้
หน่วยงานของรัฐแม้จะมีการยอมรับว่ากรณีความรุนแรงในครอบครัวอาจเพิ่มขึ้นในช่วงที่มีการใช้มาตรการ

กักตัวอยู่บ้าน แต่ที่ผ่านมายังไม่มีการออกมาตรการป้องกันและรับมือความรุนแรงในครอบครัวช่วงการแพร่ระบาด
ของโควิด-19 ที่เป็นรูปธรรม โดยคำแนะนำที่ออกมายังคงเน้นไปที่การพึ่งตนเองและหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง เช่น หา
กิจกรรมทำร่วมกัน ประดิษฐ์สิ่งของและทำอาหาร เป็นต้น โดยยังไม่มีมาตรการจัดการกับความรุนแรงที่เกิดขึ้นแล้ว
อย่างไรก็ดี รัฐบาลสามารถมีบทบาทในการป้องกันและรับมือความรุนแรงในช่วงโรคระบาดได้มากขึ้น โดยออก
มาตรการเสรมิ ดังตอ่ ไปนี้

1. เพิ่มการประชาสัมพันธ์ช่องทางขอความช่วยเหลือทุกรูปแบบ ทั้งของรัฐ และองค์การประชาสังคมต่าง ๆ
ตั้งแต่การโทรศัพท์ ส่งข้อความ แชทผ่านเพจ หรือจดหมาย

2. ขอความร่วมมือโรงแรม หรือโฮสเทล ที่ว่างอยู่เนื่องจากไม่มีนักท่องเที่ยวในช่วงน้ี ในการเป็นที่พักฉุกเฉิน
สำหรับผู้ถูกกระทำ หรือมีความเสี่ยงที่จะถูกกระทำความรุนแรงในครอบครัวและไม่สามารถอยู่บ้านได้ เช่น เคยถูกทำ
รา้ ยในอดีต

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 317
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

มาตรการกักตัวอยู่บ้านเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยลดการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ลดจำนวนผู้ป่วยและ
ผู้เสียชีวิตจากการติดเชื้อได้ แต่หากมาตรการดังกล่าวส่งผลให้เกิดความรุนแรงในบ้านโดยที่ไม่มีมาตรการอะไรออกมา
รองรับแล้ว มูลค่าความเสียหายของความรุนแรงในครอบครัวที่จะส่งผลให้เกิดปัญหาสังคมในอนาคตโดยเฉพาะอย่าง
ยิ่งหากผู้ถูกกระทำเป็นเด็กแล้ว เช่น การรักษาพยาบาล การบำบัดทางจิตใจ การใช้สุราและยาเสพติด หรือการเข้าสู่
วงจรความรนุ แรงเพราะประสบการณ์ถูกกระทำในอดีต อาจไม่นอ้ ยไปกว่าความเสยี หายจากโรคระบาดนีก้ ็เป็นได้

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารย์ผ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 318
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทท่ี 3
ตัวอย่างความรุนแรง ใน ช่วงสถานการณโ์ ควิด-19

หลังจากการสัมมนาได้รับการแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับข่าวความรุนแรงภายในครอบครัวในปัจจุบันชื่อข่าวที่ผู้ร่วม
สมั มนาไดย้ กตัวอยา่ งข้นึ มาพดู คุยนัน้ คอื พ่อจบั ลูกแขวนคอไลฟ์สด ประชดเมียโดยมีเน้ือหาข่าวดังนี้

สุดสลด! พ่อใจบาปจับลูกวัย 3 ขวบ แขวนคอไลฟ์สดผ่านเฟซบุ๊ก ประชดเมียที่หนีไป หดหู่ใจเด็กน้อยเอ่ยปาก
ร้องบอกพ่อ"หนูหายใจไม่ออก จะอ้วก " ก่อนร้องไห้ขอชีวิตจากพ่อยังเกิดเกล้า ขณะที่เพื่อนบ้านแฉก่อเหตุแบบนี้
มาแลว้ สามครงั้ เบ้ืองต้นคาด เด็กยงั ปลอดภัย เรง่ ตดิ ตามตวั พ่อเด็กมาดำเนินคดี

วันนี้ (8 พ.ย.) เมื่อเวลา 22.10 น. ของคืนวันที่ 7 พ.ย.ที่ผ่านมา ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ผู้ใช้เฟซบุ๊กรายหนึ่งใช้ชื่อว่า นิรันด์
สกุลักษ์ ได้ไลฟ์สดเหตุการณ์ มีภาพเด็กผู้หญิงอายุประมาณ 3 ขวบ ถูกชายคนหนึ่งซึ่งทราบชื่อต่อมา คือ นายนิรันด์
สกุลรักษ์ อายุ ประมาณ 30-35 ปี อาชีพพนักงานขับรถส่งสินค้าของบริษัทเอกชนแห่งหนึ่ง ได้อุ้มเด็กผู้หญิงโดย
บริเวณลำคอของเด็กมีเชือกคล้องอยู่ ส่งเสียงร้องตลอดเวลา ว่า "หนูกำลังหายใจไม่ออกแล้ว หนูกลัว" และพูดใน
ทำนองแบบนี้ซ้ำไปซ้ำมา ในช่วงที่เผยแพร่ภาพคลิปวิดีโอเหตุการณ์ดังกล่าวนั้นเป็นช่วงเวลา 14.23 น. ในเวลา22.10
น. เจ้าหน้าที่ตำรวจฝ่ายสืบสวน สน.บางมด และอาสาสมัครป่อเต็กติ๊ง ไปพบกับบ้านที่เกิดเหตุหลังดังกล่าวซึ่งอยู่
ภายในซอยชุมชนป้าแดง บ้านเลขท่ี 22/1 ถนนพระรามท่ี 2 แขวงจอมทอง เขตจอมทอง กรุงเทพฯ เป็นลักษณะบ้านไม้
2 ชั้น แบ่งเป็นห้องให้เช่า เหตุเกิดบริเวณชั้นล่างสุดของตัวบ้านหลังดังกล่าว ตำรวจจึงขออนุญาตเจ้าของบ้านหลังเข้า
ไปตรวจสอบห้องที่เกิดเหตุด้านใน ตำรวจตรวจห้องพักที่เกิดเหตุพบที่นอน หมอน มุ้ง ที่ปูเอาไว้อย่างดี แล้วภายในห้อง
ยังพบกับหนังสือเรียน ชั้นเตรียมอนุบาล นอกจากนี้ ยังพบเสื้อผ้าและอุปกรณ์การเลี้ยงเด็กวางอยู่บนพื้นห้อง ถัดมา
จุดเกิดเหตุอยู่บริเวณห้องอาบน้ำ พบม้วนเชือกถักสีดำ ซึ่งเป็นเชือกที่ใช้ก่อเหตุอยู่ตรงบริเวณพื้น 1 ม้วน แต่ไม่พบตัว
เดก็ กับผู้ก่อเหตแุ ต่อย่างใด คาดวา่ นา่ จะพาหลบหนไี ปแลว้

ทางญาติทั้งสองคนมักมีปากเสียง ทะเลาะกันอยู่เป็นประจำ จนภรรยาตัดสินใจหนีกลับไปอยู่บ้านแม่ ทำให้
นายนิรันด์น้อยใจประชดภรรยาโดยการก่อเหตุดังกล่าว เบื้องต้นคาดว่า เด็กปลอดภัย เนื่องจากเมื่อช่วงเย็นที่ผ่านมา
เห็นนายนิรันด์จูงลูกสาวออกมาจากห้อง และบอกว่า จะกลับบ้านที่ จ.สุรินทร์ โดยเหตุการณ์นี้เกิดเป็นครั้งที่สามแล้ว
ซึ่งทางญาติก็สงสารเด็ก แต่ก็ไม่สามารถทำอะไรได้ จึงอยากให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยื่นมือเข้าช่วยเหลือเพราะทุกครั้ง
ที่เดก็ มาเลน่ ท่บี ้าน ก็มักบอกว่า ไมอ่ ยากอยูก่ บั พ่อ (mgronline, 2564)

จากข่าวที่ถูกยกขึ้นมาพูดคุยในงานสัมมนาข้างตนนั้น แสดงให้เห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้นภายในสังคม การมอง
ปัญหาในมุมที่หลากหลายในการเข้าไปให้การช่วยเหลือไม่เพียงการช่วยเหลือเด็กเพียงเท่านั้น แต่เป็นการทำงานท่ีต้อง
มีการคันหาความจริง ท่ีมาและสาเหตุของปัญหาและที่มาของการกระทำต่อเด็กการกระทำของพ่อของเด็กนั้นเป็นการ
เรียกร้องให้ภรรยาหรือแม่ของเด็กกลับมาอยู่ในจุดที่ต้องแก้ไขปัญหาร่วมกัน เมื่อภรรยาตัดสินใจที่จะออกมาจึงเกิด
การประชดเกิดขึ้น ซึ้งผู้ที่ได้รับผลกระทบในเหตุการณ์นี้เป็นเด็กอายุ 3 ขวบ ที่ถูกทำร้ายโดยการนำเชือกมาผูกที่คอ
ของเด็กและถ่ายทอดสดลงเฟสบุ๊ค การทำงานในการลงพื้นที่ในการสำรวจสิ่งแวดล้อมและประเมินการช่วยเหลืออย่าง
รอบด้าน ต้องมีการประเมินครอบครัวนี้ผ่านการพูดคุยกับสมาชิกภายในครอบครัวอย่างระเอียดในการเห็นปัญหาที่
ครอบครัวนี้กำลังเผชิญอยู่ การให้ความช่วยเหลือเด็กที่มีมุมมองที่ไม่ดีกับพ่อจาก คำพูดที่บอกว่าไม่อยากอยู่กับพ่อ

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารย์ผูส้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนนู วล 319
คณะสังคมสงเคราะหศ์ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

เนื่องจากการกระทำของพ่อที่ทำต่อเด็กนั้นจะส่งผลระยะยาวเกิดเป็นความหวาดกลัวจนถึงตอนโต ควรที่จะเข้ารับ
คำแนะนำเรื่องสุขภาพจิตกับนักจิตวิทยาในการบรรเทาความกลัวนั้นและรู้วิธีการจัดการกับความคิดและความรู้สึกที่
เกดิ ข้นึ

อีกข่าวที่ยกมาเพิ่มเติมนอกเหนือจากการสัมมนาและได้เห็นบทบาทของการทำงาน ในกระบวนการทำงานของนัก
สังคมสงเคราะห์ พม.เข้าช่วยเด็กชาย 10 ขวบ ถูกทำร้ายจนน่วม - แม่อ้างแค่ทำโทษเจ้าหน้าที่พัฒนาสังคมและความ
มั่นคงของมนุษย์ จังหวัดสมุทรปราการ เดินทางไปยังบ้านพักหลังหนึ่ง ในตำบลในคลองบางปลากด อำเภอพระสมุทร
เจดีย์ จังหวัดสมุทรปราการ หลังได้รับแจ้งว่า บ้านดังกล่าวมีเด็กชายวัย 10 ปี ถูกทำร้ายร่างกายบาดเจ็บ ที่เกิดเหตุ
เป็นเทาว์เฮ้าว์ พบ หญิงสาว 32 ปี เป็นเจ้าของบ้านและเป็นแม่แท้ๆของเด็กชายเบียร์ (นามสมมุติ) อายุ 10 ปี
ตรวจสอบร่างกายของเด็ก พบ ที่เบ้าตาซ้ายและขวาบวมแดง ตามเนื้อตัว มีบาดแผลถลอกและเขียวซ้ำ หลายจุด
อวัยวะเพศและท้องน้อยมีรอยเขียวช้ำ สอบถาม น้องเบียร์ ให้การด้วยความหวาดกลัวและร้องไห้ตลอดเวลา ว่า
บาดแผลดังกล่าว เป็นฝีมือของผมเองไม่เกี่ยวกับพ่อและแม่ ผมดื้อเอง ทางเจ้าหน้าที่จึงได้นำน้อง ไปรักษาตัวที่
โรงพยาบาล ก่อนพาไปพักฟื้นที่บ้านพักเด็ก เพื่อเยียวยาจิตใจและสอบถามข้อมูลที่แท้จริงอีกครั้งสอบสวน แม่เด็ก
อ้างว่า ตนเลิกกับสามีเก่าไปนานแล้ว และ ตอนนี้อยู่กับสามีใหม่ ส่วนสาเหตุที่น้องมีบาดแผลทั่วร่างกาย เพราะ น้อง
เป็นเด็กดื้อซน และ ได้รับบาดเจ็บเป็นประจำ อีกทั้ง เมื่อช่วง 2-3 เดือนก่อน น้องได้ขโมยเงินเมื่อตนจับได้จึงทำโทษ
พร้อมยืนยันว่า ไม่มีการทำร้ายร่างกายแต่อย่างใด มีเพียงแค่ใช้ม้ตีที่น่องเท่านั้น ทั้งนี้ ทางเจ้าหน้าที่ยังไม่ปักใจเชื่อใน
คำให้การ ต้องรอผลตรวจจากแพทยก์ อ่ น พรอ้ มรอสอบปากคำจากเดก็ จึงจะสามารถดำเนินคดีได้ (khaosod, 2562)

การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ที่มีการลงพื้นมีในการประเมินสถานท่ี ที่เกิดความรุนแรงกับเด็ก ซึ่งจากท่ี
ได้ข้อมูลจากการพูดคุยกับเด็กและแม่ของเด็ก ให้การด้วยความหวาดกลัวและร้องไห้ตลอดเวลา ว่า บาดแผลดังกล่าว
เป็นฝีมือของผมเองไม่เกี่ยวกับพ่อและแม่ อีกทั้งยังบอกว่าเป็นความผิดของตนเองที่เป็นแผลตามตัวอีกทั้งแม่ยังให้
การว่าเป็นการทำโทษ ใช้ไม้ตีน่องแค่เท่านั้น อีกหนึ่งอย่างที่มักเห็นในสังคมไทยที่บอกว่ารักจึงตีและทำให้เด็กคิดว่าการ
ใช้ความรุนแรงแบบนี้เป็นการแสดงความรัก และอาจเป็นจุดเริ่มต้นของการกระทำความรุนแรงไปสู่รุ่นต่อรุ่น
กลายเปน็ คา่ นยิ มทีน่ ำต่อเน่ืองไมม่ สี ้นิ สดุ

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 320
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

บทที่ 4
การวเิ คราะห์ข้อมูลจากการสมั มนา

จากการเปิดประเด็นสัมมนาเรื่องความรุนแรงในครอบครัวในช่วงสถานการณ์ โควิด-19 และการช่วยเหลือ
จากภาครัฐทำให้เห็นถึงประเด็นปัญหาในเรื่องของความรุนแรงในครอบครัวที่มีมาอย่างต่อเนื่องในสังคมไทยและมีการ
ให้บริการด้านการช่วยเหลือในเรื่องของความรุนแรงในครอบครัวโดยใช้ชุมชนคอยสอดส่องความปลอดภัยแก่เด็กและ
เยาวชนอีกครั้งชุมชนยังมีส่วนในการแจ้งเหตุเมื่อเกิดสถานการณ์การทำร้ายร่างกายที่รุนแรง ไปสู่การพูดคุยใน
ประเด็นของสาเหตุที่ทำให้เกิดความรุนแรงในครอบครัวและความรุนแรงในครอบครัวที่ผู้ร่วมสัมมนาเคยพบเห็นจาก
ทั้งประสบการณ์หรือจากข่าวในปัจจุบันที่มีการออกมาพูดเกี่ยวกับประเด็นครอบครัวและการทำร้ายร่างกายเด็กและ
เยาวชนหรือคนในครอบครัว ที่นำไปสู่การใช้ความเร็วในการตัดสินปัญหารวมถึงการพูดถึงค่านิยมชายเป็นใหญ่ ที่ยังมี
อยู่ในปัจจุบันในสังคมไทย อีกทั้งมีการพูดถึงประเด็นแลกเปลี่ยนในเรื่องของค่านิยมที่ว่าตีเท่ากับรักซึ่งเป็นค่านิยม
ผิดๆที่ส่งต่อกันมาอย่างต่อเนื่องและยาวนานในเรื่องของการปลูกฝังการทำร้ายร่างกายว่าเป็นการแสดงออกทาง
ความรักของผปู้ กครอง

เมื่อเกิดสถานการณ์ โควิด-19 ที่มีข้อจำกัดในการใช้ชีวิตอยู่ในบ้านที่เป็นสถานที่ปิดและเป็นส่วนตัวรวมท้ัง
สถานการณ์ในปัจจุบันท่ีมีผลกระทบเป็นวงกว้างในเรื่องของเศรษฐกิจ สังคม รวมไปถึงการเพ่ิมเวลาในการใช้ชีวิตอยู่
ร่วมกันภายในครอบครัวที่เพิ่มมากขึ้น สิ่งที่กล่าวมาข้างต้นนั้นเป็นปัจจัยหนึ่ง ของการเพิ่มขึ้นของความรุนแรงใน
ครอบครัว หลักๆที่นำมาแลกเปลี่ยนและเปิดประเด็นในการสัมมนาจะเป็นการพูดถึงในเรื่องของเศรษฐกิจและสังคม
เมื่อเกิดสถานการณ์ โควิด-19 มีผู้คนจำนวนมากได้รับผลกระทบในเรื่องของเศรษฐกิจในเรื่องการทำงานและการ
กดดันในการทำงานเพราะรูปแบบการทำงานได้เปลี่ยนไปการใช้ชีวิตอยู่ในบ้านซึ่งเป็นสถานที่ปิดและข้อจำกัดที่ทำให้
ออกไปภายนอกเพื่อหาความบันเทิงไม่ได้ คนในบ้านหรือครอบครัวที่อยู่ใกล้ตัวจึงได้รับผลกระทบในการระบายอารมณ์
ไม่ว่าจะเป็นการพูดที่รุนแรงหรืออาจเป็นการทำร้ายร่างกายโดยการทุบตี หากพูดเชื่อมกับทฤษฎีจิตวิเคราะห์ที่เชื่อว่า
พฤติกรรมมนุษย์นั้นมีทั้งบวกและด้านลบมนุษย์แสวงหาความพึงพอใจให้กับตนเองและพฤติกรรมความรุนแรงนั้นมี
อยู่ภายในใจทุกคนเมื่ออยู่ในสถานที่ปิดและเป็นคนภายในครอบครัวจึงแสดงพฤติกรรมรุนแรงออกมาที่เรียกว่า
สัญชาตญาณ (Id) ที่ส่งพฤติกรรมก้าวร้าวเนื่องจากการรักษาสมดุลระหว่าง Id กับ Super Ego ไม่สมดุลกัน และจาก
การพูดคุยในสัมมนายังมีตัวอย่างที่ผู้ร่วมสัมมนาได้ให้ตัวอย่างเกี่ยวกับเด็กที่พบเห็นความรุนแรงอยู่เป็นประจำ พบ
เห็นความรุนแรงจนคิดว่าการโต้เขียนหรือการทุบตีของผู้ใหญ่ภายในครอบครัวเป็นเรื่องปกติ การที่เด็กเรียนรู้ว่าความ
รุนแรงนั้นเป็นเรื่องปกติเชื่อมกับทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคมที่ให้ความสำคัญของการเรียนรู้โดยการสังเกตและ
ลอกเลียนแบบพฤติกรรมที่เด็กได้เห็นการกระทำนั้นๆ ยิ่งในเด็กช่วงวัย 3-6 ปีที่มีการสังเกตและการแสดงออกทาง
พฤติกรรมตามที่ตนเองเห็นหรือการลอกเลียนแบบจากสิ่งที่ตนเองเห็น พฤติกรรมความรุนแรงในครอบครัวกับเด็ก
สงิ่ แวดล้อมมผี ลเป็นอยา่ งมาก ในการหล่อหลอมความคิดและพฤตกิ รรมของเดก็ ทีจ่ ะสง่ ผลไปยงั อนาคต

จากการสัมมนาในหัวข้อความรุนแรงในครอบครัวเป็นเรื่องส่วนตัวหรือปัญหาสังคมมีการพูดคุยถึงการให้
ความหมายของการทำร้ายร่างกายว่าเป็นการแสดงออกทางความรักสามารถเชื่อมได้กับทฤษฎีวัฒนธรรมย่อยของ
ความรุนแรงท่ีมักเห็นการสร้างบรรขัดฐานและค่านิยมในการแสดงออกในเรื่องของความรุนแรงการทำให้เด็กได้เรียนรู้
ในเรื่องของความรุนแรงว่าเป็นเรื่องปกติว่าเป็นสิ่งปกติที่คนในครอบครัวนั้นทำกันโดยการกระทำความรุนแรงที่
ครอบครัวนานๆถ่ายทอดกันมาจากสมาชิกรุ่นต่อรุ่น มักเห็นในข่าวที่มีการทุบตีเด็กและเมื่อมีคนเข้าไปห้างหรือไป
ตักเตือนว่าการทำร้ายร่างกายหรือการทุบตีเด็กนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ควรที่จะทำไม่ว่าจะเป็นพื้นที่สาธารณะหรือเป็นพื้นท่ี

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนนู วล 321
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปกี ารศึกษา 2564

ส่วนตัวเพราะจะทำให้เด็กฝังใจกับการทำร้ายนั้นไประยะยาว เชื่อมไปได้อีกทฤษ ฎีคือทฤษฎีพัฒนาการครอบครัวที่เชื่อ
ว่า การพัฒนาของครอบครัวมีลักษณะวงจรชีวิตครอบครัวที่มีปัจจัยการกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งปัจจัย
ภายในครอบครัวและปัจจัยภายนอกครอบครัวทฤษฎีนี้มีการพูดคุยในเร่ืองของบ้านไมใช่เซฟโชนสำหรับทุกคนเรามัก
ถูกปลูกฝังว่าบ้านเป็นพื้นที่แห่งความสุขและเป็นพื้นที่ปลอดภัยแตในปัจจุบันได้มีการพูดคุยแลกเปลี่ยนในเรื่องของ
บ้านไม่ใช่เซฟชนสำหรับทุกคนและเมื่อเกิดสถานการณ์โควิด 19 ที่ทำให้ มีการจำกัดของพื้นที่ที่ใช้ชีวิตและอยู่อาศัย
ร่วมกันไม่ว่าจะเป็นเด็กและเยาวชนที่ทำการเรียนออนไลน์อยู่ภายในบ้านหรือผู้ใหญ่ภายในบ้านที่ทำงานออนไลน์ในช่วง
สถานการณ์โควิดและเมื่อเกิดความเครียดจึงเกิดการปะทะทางอารมณ์กับคนภายในบ้านได้ง่ายกว่าอยู่ในสถานการณ์
ปกติที่มีระยะเวลาของการเดินทาง จากบา้ นถึงทีท่ ำงาน จากบา้ นถึงโรงเรียน ทฤษฎีพัฒนาครอบครัว จึงช้ใี ห้เหน็ ความ
เปลี่ยนแปลงในเรื่องของความสัมพันธ์ภายในครอบครัวที่มีความพึงพอใจต่อกันลดน้อยลงมีการเหินห่างภายใน
ครอบครัวซึ่งบางครอบครวั นำไปสูค่ วามขัดแย้งและก่อเป็นความรนุ แรงในครอบครวั ได้

จากการสัมมนายังมีการพูดถึงการพัฒนาการช่วยเหลือในเรื่องของการปลูกฝังค่านิยมซึ่งเชื่อมกับ ทฤษฎี
ปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์ของครอบครัว ที่เน้นความสัมพันธ์ของครอบครัวผ่านกระบวนการสื่อสารและขัดเกลาภายใน
สังคมที่มีอิทธิพลต่อการเรียนรู้ของบุคคลและการตีความการให้ความหมายการแสดงออกทางความรักที่จะส่งผลให้
ความสัมพันธ์ภายในครอบครัวนั้นดีมากขึ้น การตระหนักรู้ของครอบครัวเกี่ยวกับปัญหาที่เกิดขึ้นมาภายในครอบครัว
ครอบครัวที่มีปัญหามักเกิดจากการสร้างสัญลักษณ์โดยให้ผู้ชายแสดงบทบาทเป็นใหญ่เสมอมาได้มีการพูดคุยในการ
สัมมนาในเรื่องการทำร้ายร่างกายของผู้ชายที่ทำร้ายภรรยาของตนเองและภรรยาทนที่จะอยู่กับความรุนแรงนั้นจาก
การพูดคุยในการสัมมนาเห็นถึงผลประโยชน์ที่ภรรยาได้รับจากสามีคือการเสียค่าใช้จ่ายและการเลี้ยงดูเมื่อตอนอยู่
ภายในบ้าน การที่ไม่โต้ตอบเป็นการรักษาความสัมพันธ์ในครอบครัวดีกว่าเกิดปัญหาและตนเองต้องรับผิดชอบสิ่งที่
ตามมาด้วยตัวคนเดียว แต่ยังมีการพูดถึงการทำร้ายร่างกายที่ไม่ใช่สามีเป็นคนทำร้ายภรรยายังมีอีกหลายครอบครัว
ที่เป็นภรรยาทำร้ายสามีเชื่อมกับทฤษฎีครอบครัวสตรีนิยมที่อธิบายความรุนแรงในเชิงความสัมพันธ์ที่ทำให้ผู้หญิงตก
อยใู่ นบทบาททเี่ ป็นรองทีท่ ำใหผ้ ูห้ ญิงพบเจอความรุนแรงเป็นเรอ่ื งธรรมดา

จากข้างต้นที่ได้ยกมาเป็นความรุนแรงที่เป็นผู้หญิงเป็นฝ่ายโดนกระทำยังมีทฤษฎี Better Woman
Syndrome ที่อธิบายถึงผลกระทบของความรุนแรงในครอบครัวที่ใช้ พฤติกรรมในการตอบสนองของผู้หญิงที่ถูก
กระทำความรุนแรงในครอบครัวทำซ้ำเป็นระยะเวลานานรวมถึงเหตุผลที่ผู้หญิงไม่คิดออกไปจากความสัมพันธ์ที่เกิด
ความรุนแรงนั้นแต่เรื่องที่จะใช้ความรุนแรงตอบกลับผู้ที่ทำร้ายในช่วงเวลาความรุนแรงได้สงบลงแล้ว จึงเรียนออกมา
เป็น 2 ทฤษฎีคอื ทฤษฎีวงจรความรนุ แรง ท่ีแบ่งเปน็ 3 ระดับของความรนุ แรง

ระยะแรกการก่อตัวของความตึงเครียดที่มีการหวาดระแวงกันอาจจะมีการใช้ความรุนแรงต้องกลับเพียง
เล็กน้อยหรือการถูกกระทำทางร่างกายและจิตใจเพียงเล็กน้อย ผู้ถูกกระทำจะมีพฤติกรรมการแสดงออกในการโต้
กลับด้วยความอ่อนโยนเพื่อทำให้ปัญหาความรุนแรงนั้นลดลงและเบาลงโดยเก็บความรุนแรงและสิ่งที่ตนกระทำน้ัน
เอาไวใ้ นใจ

2 ระยะการกระทำรุนแรงสัมพันธ์เป็นการพัฒนาสู่การลงมือกระทำความรุนแรงที่มากขึ้นไม่ว่าจะเป็นการตบตี
หรอื ทำร้ายร่างกายผู้หญิงจะทำการหนีออกจากความรนุ แรงดังกลา่ วโดยเต็มไปด้วยความเกลียดชงั ฝา่ ยผู้กระทำ

ระยะท่ี 3 ระยะหวานชื่อผู้กระทำความรุนแรงสำนึกผิดหรือเกิดการกลัวการแจ้งความและพยายามขอโทษและหัน
กลับมาแสดงความรักระยะนีจ้ ะปราศจากความตึงเครียดทำให้ผ้ถู กู กระทำมักจะใหอ้ ภยั และรกั ษาความสมั พนั ธ์นั้นไว้

CF 369 สัมมนาเด็ก เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ูส้ อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 322
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2564

ทฤษฎีความสิ้นหวังอันเกิดมาจากการเรียนรู้เป็นการตอบสนองความนิ่งเฉยของผู้ถูกกระทำที่ตกเป็นเหยื่อ
สะสมและเหตุผลที่เลือกจะอยู่ในสภาพแวดลอ้ มของครอบครัวทีใ่ ช้ความรุนแรง

ในส่วนของการช่วยเหลือจากภาครัฐบาลที่เราเห็นก็คือสายด่วนช่วยเหลือสังคม 1300 ที่เป็นหน่วยงานในการ
ช่วยเหลือหรือเฝ้าระวังปัญหาเรื่องความรุนแรงแต่ทำไมคนถึงไมโทรเพราะว่ากว่าจะได้รับความช่วยเหลือก็ต้องรอทำ
เรื่องจึงไม่คอยมีคนโทรไปขอรับความช่วยเหลือจากประสบการที่เคยไปฝึกงานและได้เรียนรู้เรื่องระบบทำให้เห็นว่ามีคน
ติดต่อมาน้อยมากตกวันละ 19 คนและต้องรอเรื่องเข้าระบบก่อนที่จะสามารถลงให้ความช่วยเหลือได้แต่ถ้าเป็นเรื่อง
ความรุนแรงก็สามารถลงได้ทันทแี ต่วา่ ตอ้ งรอเจ้าหน้าท่ีตำรวจก่อนนกั สังคมไม่สามรถลงไปไดท้ นั ที

บทบาทของการช่วยเหลือความรุนแรงภายในครอบครัวในช่วงสถานการณ์ โควิด-19 มีการพูดคุยถึงการเข้า
ใช้บริการที่มีการเข้าถึงได้ยาก มีการช่วยเหลือที่ไม่ทันท่วงที การทำงานของนักสังคมสงเคราะห์ท่ีต้องเอกกับระบบ
ราชการจึงทำให้เกิดการทำงานที่ช้า แต่ยังมีทีมสหวิชาชีพที่คอยให้ความช่วยเหลือและสอดส่องดูแลหากมีเรื่องของ
ความรุนแรงในครอบครัวเกิดขึ้นการแจ้งประสานงานกับทางชุมชนเพื่อให้เกิดการดูแลเมื่อเกิดเหตุร้ายแรงจะได้มีผู้ท่ี
แจ้งดำเนินการทันทีบทบาทของนักสังคมสงเคราะห์ที่จะเห็นการทำงานกับทีมสหวิชาชีพในการประสานงานในการให้
ความช่วยเหลืออีกครั้งนักสังคมสงเคราะห์ยังสามารถแจ้งสิทธิ์ต่างๆที่ครอบครัวหรือเด็กและเยาวชนควรที่จะได้รับ
เมื่อถูกกระทำความรุนแรงควรได้รับการช่วยเหลือในการแจ้งสิทธิต่างๆการขอรับคำปรึกษาในเรื่องของการวาง
แผนการใช้ชีวิตในอนาคตจะทั้งจิตแพทย์นักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห์การรับรู้สิทธิการร้องทุกข์หรือการ
ดำเนินคดีผู้ที่กระทำความรุนแรง อีกท้ังยังมีบทบาทของนักสังคมสงเคราะห์ในการลงพื้นที่ประเมินความรุนแรงจาก
ข่าวที่ยกมาข้างต้นที่มีการลงพื้นที่เพื่อประเมินความรุนแรงที่เกิดขึ้นแก่เด็กการสังเกตพื้นที่อยู่อาศัยหรือ
สภาพแวดล้อมรอบตัวเด็กการสังเกตความพกช้ำตามร่างกายของเด็กทีเด็กบอกว่าเป็นการเล่นซน แต่กลับมีแผลพก
ช้ำตามร่างกายที่ไม่เหมือนการหกล้มหรือการเล่นชนตามปกติเป็นการใช้เครื่องมือโดยการสังเกตสภาพแวดล้อมที่อยู่
อาศัยและการสรา้ งสมั พนั ธภาพเพื่อเกิดการพูดคุยถึงสาเหตขุ องการกระทำตา่ งๆ ในการประกอบการช่วยเหลอื

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครัว อาจารย์ผู้สอน ผศ.ดร.ป่ นิ หทยั หนูนวล 323
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นท่ี 1 ปีการศึกษา 2564

บทที่ 5
ขอ้ สรุปและขอ้ เสนอแนะ

จากการสัมมนาหัวข้อความรุนแรงในครอบครัวในสถานการณ์ โควิด-19 และการช่วยเหลือจากภาครัฐพบว่า
มีประเด็นการพูดคุยในเรื่องของความรุนแรงในครอบครัวที่มีอยู่แล้วในสังคมไทยการสร้างค่านิยมและความคิดที่บอก
ว่าตีเทา่ กบั รัก การเหน็ ความรนุ แรงในครอบครัวเป็นเรอื่ งปกตทิ ีม่ ักมองขา้ มผา่ นหรอื มองวา่ เปน็ ปญั หาสว่ นตัวทัง้ ท่จี ริง
แล้วความรุนแรงในครอบครัวมีสาเหตุและปัจจัยที่ทำให้ส่งผลกระทบระยะยาว ไม่ว่าจะเป็นช่วงวัยใดที่พบเจอความ
รุนแรงในครอบครัวที่เจอกับตนเองหรือพบเห็นคนใกล้ตัวได้รับความรุนแรงภายในครอบครัว เราทุกคนมักพบเจอสิ่งที่
เรียกว่าความรุนแรงในครอบครัวแตกต่างกันไปอยู่ที่ว่าเราจะปรับตัวและใช้ชีวิตอยู่กับความรุนแรงนั้นไปในรูปแบบใด
บางครอบครัวมีการพูดคุยที่ดีหรือมีการแก้ไขปัญหาที่ดีก็ทำให้ความรุนแรงนั้นลดลงมาได้แต่หากความรุนแรงมีเพ่ิม
มากขึ้นภายในครอบครัว ควรจะได้รับการจัดสวัสดิการที่ดีในการให้คำแนะนำและแก้ไขปัญหาที่มีอยู่อย่างครอบคลุม
และทั่วถึงไม่ว่าจะเป็นครอบครัวในรูปแบบใดก็ตามที่พบเจอปัญหา บทบาทของนักสังคมสงเคราะห์พี่จะเข้าไปทำงานกับ
ครอบครัวไปพูดคุยถึงปัญหาและสาเหตุที่ทำให้เกิดความรุนแรงและการเสนอการช่วยเหลือหลากหลายรูปแบบในการ
แก้ไขปั ญหาที่เกิดขน้ึ หรือการป้องกนั ทจ่ี ะเกดิ ปัญหาในอนาคต

ข้อเสนอแนะ
จากการแลกเปลี่ยนหน่วยงานสัมมนาทำให้เกิดข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการทำงานและการให้บริการให้ความ

ช่วยเหลือเมื่อเกิดความรุนแรงภายในครอบครัว การให้ความช่วยเหลือควรครอบคลุมและเข้าถึงได้ง่ายมากกว่าการ
โทรผ่านสายด่วน 1300 ที่เป็นสายด่วนครอบคลุมทุกปัญหาสามารถโทรไปแจ้งปัญหาได้ทุกเรื่องที่เกี่ยวกับปัญหา
สังคม แต่ยังไม่มีการบริการสายด่วนที่เกี่ยวกับปัญหาความรุนแรงภายในครอบครัวโดยเฉพาะ รัฐควรจะเป็น
ศูนย์กลางในการให้ความช่วยเหลือและมีทีมสหวิชาชีพเป็นองค์กรต่างๆในการเขา้ ไปให้ความ ช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็ว
เป็นการกระจายการให้ความช่วยเหลือเพื่อรักษาความปลอดภัยของผู้ที่ถูกกระทำความรุนแรง ในหลายๆประเทศ พอ
เกิดความรุนแรงขึ้นจะมีเจ้าหน้าที่ไประงับเหตุได้ทันทีทำให้ไม่มีถึงขั้นเสียชีวิต ทางประเทศไทยควรที่จะทำให้เหมือน
ต่างประเทศในการพัฒนาระบบต่างๆเพื่อที่จะได้ให้การช่วยเหลือได้ทันถ่วงทีไม่ใช่แต่ประเด็นเรื่องความรุนแรงรวมไป
ถึงเรื่องการช่วยเหลือเรื่องอุบัติเหตุต่างๆถ้ามีเจ้าหน้าที่ให้การช่วยเหลือหรือบอกวิธีการรักษาเบื้องต้นอาจทำให้
ช่วยเหลอื เรื่องตา่ งๆในเบอ้ื งต้นไดก้ อ่ นจะไดไ้ ม่เกดิ เหตุทเ่ี ราไม่คาดคิด

CF 369 สัมมนาเดก็ เยาวชน และครอบครวั อาจารยผ์ ้สู อน ผศ.ดร.ป่ นิ หทัย หนูนวล 324
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ ภาคการเรยี นที่ 1 ปกี ารศึกษา 2564

การอา้ งองิ
khaosod. (2 กันยายน 2562). khaosodOnline. เขา้ ถงึ ไดจ้ าก https://www.khaosod.co.th/aroundthailand/

mgronline. (8 พฤศจิกายน 2564). mgronline. เข้าถึงได้จาก https://mgronline.com/crime/detail

กรมพัฒนาสงั คมและสวัสดกิ าร กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความมั่นคงของมนุษย.์ (ม.ป.ป.). ค่มู ือ การปฏิบัตงิ าน
ของหน่วยงานในการช่วยเหลือค้มุ ผู้ถูกกระทำด้วยความรนุ แรงในครอบครัว.

ชญาธร ยุตธิ รรมวงษ.์ (2563). ปัญหาการปรับใชพ้ ระราชบญั ญตั ิคุ้มครองผู้ถกู กระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว.
วารสารนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยอสั สมั ชญั (1), 69-71.

ธีรวุฒิ นลิ เพช็ ร, และ กัญญ์ฐิตา ศรภี า. (2562). สภาพการณ์ความรนุ แรงในครอบครวั และการพฒั นาบทบาท หน้าที่
ของตำรวจ. วารสารพยาบาลตำรวจ, 328-329.

มณั ฑรา ธรรมบุศย.์ (ม.ป.ป.). จิตวทิ ยาสำหรบั คร.ู เรียกใช้เม่อื 10 พฤศจิกายน 2564 จาก
https://sites.google.com/site psychologybkf1

สำนักข่าวอศิ รา. (24 มิถุนายน 2564). เรยี กใชเ้ มื่อ 1 พฤศจิกายน 2564 จาก สำนกั ข่าวอิศรา:
https://www.isranews.org/

สำนกั งานกจิ การสตรีและสถาบันครอบครัว กระทรวงพฒั นาสังคมและความมัน่ คงของมนุษย.์ (ม.ป.ป.).สถานการณ์
ปญั หา และแนวโนม้ ของครอบครัวไทย พ.ศ. 2547-2556. เรียกใชเ้ มอ่ื 17 พฤศจกิ ายน 2564