MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN TINGKATAN 5

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 1

PRAKATA
Alhamdulillah, syukur ke hadrat Ilahi, dengan izinNya, Modul Berstruktur MPEI Pertanian
Negeri Kedah ini dapat disempurnakan mengikut perancangan yang telah ditetapkan. Modul
ini mengandungi cadangan aktiviti, sumber, instrumen bagi latihan individu dan kumpulan
serta instrumen PBD yang meliputi topik tertentu dalam tema kemahiran Pertanian dalam
pematuhan KSSM tingkatan 4 dan tingkatan 5. Modul yang dibina ini adalah berdasarkan
Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (DSKP) dan keperluan Standard Prestasi
bagi setiap tajuk.

Modul ini dapat dijadikan panduan kepada guru sebagai persediaan PdPR mahupun PdP
bersemuka. Penggunaan modul ini disyorkan kepada semua guru mata pelajaran Pertanian
meliputi tahap keupayaan pembelajaran murid. Guru perlu bijak mengolah penggunaan
modul ini mengikut tahap keupayaan murid. Modul ini dapat memberi manfaat kepada
seluruh guru mata pelajaran Pertanian. Modul ini juga sangat sesuai digunakan sebagai
pembelajaran kendiri murid tingkatan 4 dan tingkatan 5 yang mengambil mata pelajaran ini
di Negeri Kedah.

Penghasilan modul ini merupakan hasil inisiatif Sektor Pembelajaran JPN Kedah dengan
kerjasama guru-guru Pertanian terpilih di Negeri Kedah. Tanpa sokongan dan bantuan
daripada semua pihak, modul ini tidak mungkin dapat disempurnakan mengikut
ketetapannya. Justeru ucapan terima kasih kepada semua pihak yang terlibat secara
langsung dan tidak langsung dalam menghasilkan modul ini.

Akhir kata, semoga dengan terhasilnya modul ini akan dapat membantu semua guru
mata pelajaran Pertanian dalam memahami dan menguasai isi pelajaran. Hasil komitmen
padu daripada semua guru, In shaa Allah semoga modul ini dapat membantu meningkatkan
kemahiran guru dan pencapaian murid dalam mata pelajaran Pertanian di Negeri Kedah.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 2

PANEL MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN
NEGERI KEDAH

WAN NURULHUDA BINTI ABDUL HAMID (SEKTOR PEMBELAJARAN, JPNK)

NOR ASMANIZA BINTI AHMAD (SEKTOR PEMBELAJARAN, JPNK)

NOZRI BIN IDRIS (SISC+ PPD BALING)

ZUNAIZAH BINTI AHMAD (SISC+ PPD SIK)

BIL NAMA GURU SEKOLAH
1 SYAKIRAH BINTI MHMAD NASIR SM TEKNIK ALOR SETAR
2 HUZAIRI BIN HUSIN SMK HOSBA
3 SHAFIDAH BINTI SAAD SMK BATU 17, GUAR CHEMPEDAK
4 MUHAMAD HANIF BIN AMRAN SM TEKNIK ALOR SETAR
5 NURUL SAADIAH BINTI SAID SMK SIONG, BALING
6 INTAN TASNIM BINTI AHMAD SMK PERMATANG BONGLAI, JITRA
7 ZALINI BINTI JUSOH SMK LANGGAR, KOTA SETAR
8 ABDUL RASYID ABDUL RAHMAN SMK KUBANG ROTAN, KOTA SETAR
9 MOHD NIZAM OSMAN SMK TUNKU SULONG, JENIANG
10 MUHAMAD ASRI BIN MOHDI SMK SYED IBRAHIM, PENDANG
11 MUHAMMAD SARUD BIN IWAN SMK TUNKU ABDUL AZIZ, KOTA SETAR

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 3

---------------- Kandungan

3.0 Sains Tumbuhan

3.1 Fisiologi Tumbuhan M/S 5
3.2 Proses Fisiologi Tumbuhan M/S 43

4.0 Pengeluaran Tanaman M/S 75
M/S 141
4.1 Projek Penanaman M/S 173
4.2 Pengawalan Perosak Tanaman M/S 201
4.3 Penuaian dan Penyimpanan Hasil Tanaman M/S 231
4.4 Pemasaran Hasil Tanaman

4.5 Tafsir Untung Atau Rugi Projek Tanaman

Peraturan Pemarkahan------------------------------------ M/S 268

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 4

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 5

3.1
FISIOLOGI TUMBUHAN

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 6

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.1 Fisiologi Tumbuhan
STANDARD
PEMBELAJARAN 3.1.1 Mengenal pasti jenis tumbuhan monokotiledon
dan dikotiledon.
OBJEKTIF Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid akan dapat:
PEMBELAJARAN
1. Menyatakan maksud tumbuhan monokotiledon
TEMPOH MASA dan dikotiledon.
TAHAP PENGUASAAN
(PBD) 2. Menyatakan famili bagi tumbuhan monokotiledon
KAEDAH PENTAKSIRAN dan dikotiledon.

INSTRUMEN 3. Menyatakan tiga contoh tumbuhan monokotiledon
PENTAKSIRAN dan tiga contoh tumbuhan dikotiledon.

PAUTAN BAHAN BANTU 1 Jam
MENGAJAR
(LINK @ QR CODE) -

Kaedah pentaksiran secara Lisan/ Bertulis/ Pemerhatian.

Soalan secara lisan/ Murid dengan murid/ Murid dengan
guru/ Murid dengan bahan pembelajaran
Nota I-Think/ Lembaran kerja (soalan latihan, bentuk
jadual)
Senarai semak/ Anekdot/ Rekod berterusan/ Gambar
aktiviti

1. Buku teks muka surat 6-20
2. Link youtube:

https://youtu.be/dFSFEcQ4YDo
KAEDAH PDPR
AKTIVITI 1

1. Tonton video youtube berdasarkan link yang telah
diberikan sehingga minit ke 31.

CADANGAN AKTIVITI AKTIVITI 2
1. Rujuk buku teks bermula mukasurat 6 hingga 20
2. Baca nota yang disediakan di bawah.
3. Jawab soalan latihan yang telah disediakan
berpandukan nota yang telah diberi.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 7

KAEDAH PDPC
SET INDUKSI

1. Guru menayangkan video/gambar berkaitan
kepentingan tumbuhan kepada manusia.

2. Guru menyoal murid tentang jenis-jenis tumbuhan
yang terdapat di dalam video/gambar tersebut.

LANGKAH
1. Guru mengaitkan video dengan tajuk yang akan
diajar pada hari ini.
2. Guru memberi penerangan berkaitan tajuk
pengajaran pada hari ini.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
Setiap kumpulan diberikan tugasan menyatakan
dan menerangkan 1 struktur luaran tumbuhan
dengan bimbingan guru. Contoh daun.
4. Guru membuat ulasan pada setiap
pembentangan.

PENUTUP
1. Guru dan murid membuat rumusan topik yang
dipelajari hari ini.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL / NOTA: MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 8
Jenis Tumbuhan

LUMUT/ALGA KULAT

DIKOTILEDON • TUMBUHAN BERBUNGA YANG BIJI
BENIHNYA MEMPUNYAI DUA KOTILEDON

MONOKOTILEDON • TUMBUHAN BERBUNGA YANG BIJI
BENIHNYA MEMPUNYAI SATU KOTILEDON

PERBEZAAN BIJI BENIH DIKOTILEDON DAN MONOKOTILEDON

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 9

Contoh Tumbuhan Monokotiledon Contoh Tumbuhan Dikotiledon

FAMILI BAGI TUMBUHAN MONOKOTILEDON DAN DIKOTILEDON

Famili Famili Famili
Herba Rumput Palma
cth: kunyit, cth: tebu, cth: kelapa,
halia pinang
padi

MONOKOTILEDON

Famili Orkid Famili
cth: orkid Pisang
moth, orkid cth: pisang
sliper emas,
heliconia

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 10

Famili Bunga Famili Famili
Bertangkai Tumbuhan Kekacang
cth: bunga bergetah cth: kacang
daisy, bunga
cth:ubi tanah,
matahari kayu, pokok kacang

getah soya

DIKOTILEDON

Famili Famili
Jambu Terung
cth: jambu cth: terung,
air, jambu tomato

batu

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 11

LATIHAN

1. Rajah menunjukkan biji benih bagi tumbuhan berbunga. Lengkapkan rajah itu.

Biji Benih Jenis Tumbuhan Contoh Tumbuhan

i. …………………………… ii. ……………………………..

iii. ………………………… iv. …………………………….

Rajah
(4 markah)

2. Rajah 7 menunjukkan carta klasifikasi family tumbuhan monokotiledon yang tidak
lengkap. Lengkapkan carta itu.

TUMBUHAN MONOKOTILEDON

Famili Pisang i. ii. iii.
(3 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 12

3. Nyatakan maksud bagi :
i. Tumbuhan Monokotiledon
…………………………………………………………………………………………………..
ii. Tumbuhan Dikotiledon
…………………………………………………………………………………………………..
(2 markah)

4. Rajah menunjukkan family bagi tumbuhan jenis dikotiledon. Lengkapkan rajah itu.

Famili
Tumbuhan
bergetah

Famili Y
Bunga
Bertangkai

Dikotiledon

XZ

Nyatakan :
X - …………………………………………….
Y - …………………………………………….
Z - …………………………………………….

(3 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 13

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.1 Fisiologi Tumbuhan
STANDARD
PEMBELAJARAN 3.1.2 Menganalisis struktur luaran tumbuhan dan
fungsinya iaitu akar, batang, daun dan bunga.
OBJEKTIF 3.1.4 Membandingkan struktur luaran tumbuhan
PEMBELAJARAN monokotiledon dan dikotiledon.
Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid akan dapat:
TEMPOH MASA 1. Menyatakan nama bahagian – bahagian struktur

TAHAP PENGUASAAN luaran akar, batang, daun dan bunga.
(PBD) 2. Menerangkan fungsi akar, batang, daun dan bunga.
3. Membandingkan struktur luaran tumbuhan
KAEDAH PENTAKSIRAN
monokotiledon dan dikotiledon.
INSTRUMEN
PENTAKSIRAN 2 Jam

PAUTAN BAHAN BANTU TP 1 - Menyatakan struktur luaran dan dalaman
MENGAJAR tumbuhan serta fungsinya
(LINK @ QR CODE) TP 2 - Menerangkan struktur luaran dan dalaman
tumbuhan serta fungsinya
CADANGAN AKTIVITI TP 4 – Menganalisis fungsi struktur luaran dan dalaman
tumbuhan monokotiledon dan dikotiledon

Kaedah pentaksiran secara Lisan/ Bertulis/ Pemerhatian.

Soalan secara lisan/ Murid dengan murid/ Murid dengan
guru/ Murid dengan bahan pembelajaran
Nota I-Think/ Lembaran kerja (soalan latihan, bentuk
jadual)
Senarai semak/ Anekdot/ Rekod berterusan/ Gambar
aktiviti

1. Buku teks muka surat 6-20
2. Link youtube:
https://youtu.be/dFSFEcQ4YDo
KAEDAH PDPR
AKTIVITI 1
1. Tonton video youtube berdasarkan link yang telah

diberikan sehingga minit ke 31.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 14

AKTIVITI 2
1. Rujuk buku teks bermula mukasurat 6 hingga 20
2. Baca nota yang disediakan di bawah.
3. Jawab soalan latihan yang telah disediakan
berpandukan nota yang telah diberi.

KAEDAH PDPC
SET INDUKSI

1. Guru menayangkan video/gambar berkaitan
kepentingan tumbuhan kepada manusia.

2. Guru menyoal murid tentang jenis-jenis tumbuhan
yang terdapat di dalam video/gambar tersebut.

LANGKAH
1. Guru mengaitkan video dengan tajuk yang akan
diajar pada hari ini.
2. Guru memberi penerangan berkaitan tajuk
pengajaran pada hari ini.
3. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
Setiap kumpulan diberikan tugasan menyatakan
dan menerangkan 1 struktur luaran tumbuhan
dengan bimbingan guru. Contoh daun.
4. Guru membuat ulasan pada setiap
pembentangan.

PENUTUP
1. Guru dan murid membuat rumusan topik yang
dipelajari hari ini.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 15

MODUL / NOTA

Akar Tunjang Akar Serabut

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 16

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 17

Translokasi

Fotosintesis FUNGSI Transpirasi
DAUN

Respirasi

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 18

Bunga Dikotiledon Bunga Monokotiledon

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 19
Perbandingan struktur luaran tumbuhan monokotiledon dan dikotiledon boleh
dibahagikan kepada 5 bahagian:

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 20

LATIHAN Y
1. Rajah menunjukkan struktur luaran bunga.

X

Rajah

i. Nyatakan bahagian bertanda X dan Y.
X : ………………………………………..
Y : ………………………………………..
(2 markah)

ii. Nyatakan satu fungsi bunga kepada tumbuhan
………………………………………………………………………………………………
(1 markah)

2. Jadual menunjukkan perbezaan struktur luaran tumbuhan monokotiledon dan
dikotiledon. Lengkapkan jadual itu.

Jenis Monokotiledon Dikotiledon

Biji benih i) ............................................. ii) ..............................................

Urat Daun iii) .............................................. iv) ...............................................

Jadual 1

(4 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 21
3. Rajah di bawah menunjukkan tumbuhan monokotiledon dan dikotiledon

Monokotiledon Dikotiledon
a) Terangkan ciri batang bagi tumbuhan jenis :

i) Monokotiledon

…………………………………………………………………………………………

ii) Dikotiledon

………………………………………………………………………………………….
(2 markah)

4. Daun adalah struktur luaran tumbuhan.
i) Nyatakan pigmen hijau yang terdapat pada daun.
.................................................................................................................................
(1 markah)
ii) Nyatakan dua proses yang berlaku pada daun selain fotosintesis.

a)..................................................................................................................
b)..................................................................................................................

(2 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 22
5. Rajah 12 menunjukkan struktur luaran tumbuhan dua jenis tumbuhan.

PQ

Berdasarkan Rajah 12, Tentukan tumbuhan yang sesuai dipilih untuk ditanam di
kawasan berangin kencang dan tanah berpasir setelah anda membandingkan
kedua-dua tumbuhan itu berdasarkan struktur luarannya.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

(10 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 23

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.1 Fisiologi Tumbuhan
STANDARD
PEMBELAJARAN 3.1.3 Menganalisis struktur dalaman tumbuhan dan
fungsinya iaitu epidermis, stomata, tisu xilem, tisu floem
OBJEKTIF dan kambium.
PEMBELAJARAN Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid akan dapat:

TEMPOH MASA 1. Menyatakan nama bahagian struktur dalaman
akar, batang, daun dan bunga.
TAHAP PENGUASAAN
2. Menerangkan fungsi setiap bahagian pada
KAEDAH PENTAKSIRAN struktur dalaman tumbuhan.

3. Membezakan struktur dalaman tumbuhan
monokotiledon dan dikotiledon

2 Jam

TP 1 - Menyatakan struktur luaran dan struktur dalaman
tumbuhan serta fungsinya
TP 2 - Menerangkan struktur luaran dan struktur
dalaman tumbuhan dikotiledon atau monokotiledon.
TP 4 - Menganalisis fungsi struktur luaran dan struktur
dalaman tumbuhan monokotiledon dan dikotiledon
Kaedah pentaksiran secara Lisan/ Bertulis/ Pemerhatian.

INSTRUMEN Soalan secara lisan/ Murid dengan murid/ Murid dengan
PENTAKSIRAN guru/ Murid dengan bahan pembelajaran
Nota I-Think/ Lembaran kerja (soalan latihan, bentuk
jadual)
Senarai semak/ Anekdot/ Rekod berterusan/ Gambar
aktiviti

PAUTAN BAHAN BANTU 1. Buku teks mukasurat 21-27
MENGAJAR
(LINK @ QR CODE) KAEDAH PDPR
CADANGAN AKTIVITI AKTIVITI 1

1. Rujuk buku teks bermula mukasurat 21 hingga 27
2. Baca nota yang disediakan di bawah.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 24

3. Jawab soalan latihan yang telah disediakan
berpandukan nota yang telah diberi.

KAEDAH PDPC
SET INDUKSI

1. Guru bertanya tentang apa yang telah dipelajari
pada pembelajaran yang lepas dan mengaitkan
tajuk hari ini iaitu sambungan kepada tajuk yang
lepas.

LANGKAH
1. Guru memberi penerangan berkaitan tajuk
pengajaran pada hari ini.
2. Murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan.
Setiap kumpulan diberikan tugasan menyatakan
dan menerangkan 1 struktur dalaman tumbuhan
dengan bimbingan guru. Contoh daun.
3. Pelajar membentangkan tugasan masing-masing
4. Guru membuat ulasaan pada setiap
pembentangan

PENUTUP
1. Guru dan murid membuat rumusan topik yang
dipelajari hari ini.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 25

MODUL / NOTA:

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 26

EPIDERMIS KORTEKS ENDODERMIS EMPULUR

•Pelindung •Mempunyai •Merupakan •Tempat
kepada lapisan – ruang – ruang pemisah di menyimpan
lapisan yang antara sel yang antara korteks makanan.
terdapat berfungsi dengan empulur Dikenali sebagai
dalamnya sebagai ruang silinder pusat
penukaran udara

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 27

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 28
Ciri-ciri dan Fungsi Tisu Dalam Tumbuhan

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 29

LATIHAN:
1. Jadual 1 menunjukkan fungsi bagi bahagian tumbuhan dalam proses translokasi.

Nyatakan struktur tumbuhan itu.

Fungsi Struktur

Menyalirkan air dan garam mineral i. ………………………………….

Mengangkut dan mengedarkan zat-zat makanan ii. …………………………………..
atau bahan larutan organik

Jadual 1
(2 markah)

b. Lakar arah laluan bahan pada X dan Y dengan melukis anak panah dalam Rajah

XY

XY

Rajah 2

(2 markah)

c. Nyatakan bahagian berlabel X dan Y
X : ……………………………………………………………………………………..
Y : ……………………………………………………………………………………..

(2 markah)

2. Terangkan fungsi struktur dalaman tumbuhan monokotiledon dan dikotiledon berikut
i. Epidermis –
…………………………………………………………………………………………………..

.
ii. Korteks –
…………………………………………………………………………………………………..

(4 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 30
3. Rajah menunjukkan satu struktur dalaman bagi bahagian tumbuhan.

P

Q

Berdasarkan rajah,
a. Nyatakan bahagian berlabel X dan Y

P : ……………………………………………………………………………………..
Q : ……………………………………………………………………………………..

(2 markah)
b. Terangkan proses fotosintesis yang berlaku pada struktur daun.

………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

(6 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 31

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.1 Fisiologi Tumbuhan
STANDARD 3.1.5 Melakar dan merekabentuk struktur dalaman dan
PEMBELAJARAN luaran tumbuhan.
Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid akan dapat:
OBJEKTIF 1. Mengenal pasti bahagian-bahagian penting tumbuhan
PEMBELAJARAN
iaitu akar, batang, daun dan bunga.
TEMPOH MASA 2. Menghasilkan 1 lakaran dan reka bentuk struktur
TAHAP PENGUASAAN
(PBD) luaran dan dalaman tumbuhan.
KAEDAH PENTAKSIRAN 3. Melabel setiap bahagian penting pada struktur luaran

dan dalaman tumbuhan.
2 Jam
TP 3 - Melakar struktur luaran dan dalaman tumbuhan

Kaedah pentaksiran secara Lisan/ Bertulis/ Pemerhatian.

INSTRUMEN Soalan secara lisan/ Murid dengan murid/ Murid dengan
PENTAKSIRAN guru/ Murid dengan bahan pembelajaran
Nota I-Think/ Lembaran kerja (soalan latihan, bentuk
PAUTAN BAHAN BANTU jadual)
MENGAJAR Senarai semak/ Anekdot/ Rekod berterusan/ Gambar
(LINK @ QR CODE) aktiviti
CADANGAN AKTIVITI
1. Buku teks muka surat 28 dan 29
2. Link youtube:

https://youtu.be/dFSFEcQ4YDo
Kaedah PDPR
Aktiviti 1

1. Murid diminta menonton video yang diberikan
dalam pautan mulai minit 31 hingga tamat.

Aktiviti 2
1. Murid perlu membaca buku teks berkaitan aktiviti
yang perlu dilakukan pada mukasurat 28 dan 29.
2. Murid melakukan tugasan mengikut arahan
tugasan di bahagian latihan.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 32
3. Lakaran dibuat di dalam buku latihan atau kertas

A4 mengikut arahan guru.
4. Lakaran dihantar kepada guru setelah selesai.
Kaedah Pdpc
Murid diminta untuk:
1. Melakar dan mereka bentuk struktur dalaman dan

luaran tumbuhan iaitu akar, batang,
1. daun dan bunga.
2. Melabel bahagian penting pada struktur luaran

dan dalaman tumbuhan.
3. Membina dan mencipta model struktur luaran dan

dalaman tumbuhan.
4. Membuat pembentangan dan persembahan

multimedia.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 33
MODUL / NOTA:
Struktur Luaran dan Dalaman Tumbuhan
Struktur Luaran Batang Tumbuhan

Struktur Dalaman Batang Tumbuhan

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 34

Struktur Luaran Akar Tumbuhan

Struktur Dalaman Akar

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 35

Struktur Luaran Daun

Struktur Dalaman Daun Tumbuhan

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 36

Struktur Bunga Tumbuhan

LATIHAN:
Arahan Tugasan
1. Murid dikehendaki melakar dan melabel struktur luaran :

i. Akar Monokotiledon
ii. Akar Dikotiledon
iii. Batang Monokotiledon
iv. Batang Dikotiledon
v. Daun
vi. Bunga

2. Murid dikehendaki melakar dan melabel struktur dalaman :
i. Akar Monokotiledon
ii. Akar Dikotiledon
iii. Batang Monokotiledon
iv. Batang Dikotiledon
v. Daun
vi. Bunga

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 37

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.1 Fisiologi Tumbuhan
STANDARD
PEMBELAJARAN 3.1.6 Mencipta model struktur dalaman dan luaran
tumbuhan.
OBJEKTIF Di akhir pengajaran dan pembelajaran, murid akan dapat:
PEMBELAJARAN
1. Menyenarai bahan dan alatan yang sesuai untuk
TEMPOH MASA membina model.
TAHAP PENGUASAAN
(PBD) 2. Membuat lakaran struktur sebelum membina
model.
KAEDAH PENTAKSIRAN
3. Membina dan mencipta 1 model struktur luaran
dan dalaman tumbuhan.

3 Jam

TP 5 - Menilai rekabentuk struktur dalaman dan luaran
tumbuhan.
TP 6 - Menghasilkan satu model struktur dalaman dan
luaran tumbuhan dengan kreatif dan inovatif.
Kaedah pentaksiran secara Lisan/ Bertulis/ Pemerhatian.

INSTRUMEN Soalan secara lisan/ Murid dengan murid/ Murid dengan
PENTAKSIRAN guru/ Murid dengan bahan pembelajaran
Nota I-Think/ Lembaran kerja (soalan latihan, bentuk
PAUTAN BAHAN BANTU jadual)
MENGAJAR Senarai semak/ Anekdot/ Rekod berterusan/ Gambar
(LINK @ QR CODE) aktiviti
CADANGAN AKTIVITI Buku teks muka surat 30 dan 31

KAEDAH PDPR
Aktiviti 1: Membina dan Mencipta Model Struktur
Luaran dan Dalaman Tumbuhan
1. Pelajar menyediakan bahan berdasarkan buku teks
pada mukasurat 30 dan 31 atau berpandukan nota di
bawah.
- Bahan: Bahan yang bersesuaian seperti kotak,
polisterina, tanah liat dan lain – lain.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 38

- Alatan: Pensel, pisau, gunting, pembaris, berus, gam
dan pewarna.
(Nota: Penggunaan bahan terpakai adalah digalakkan)
2. Murid diminta untuk memilih salah satu lakaran yang
telah dihasilkan iaitu sama ada akar, batang, daun atau
bunga.
(Nota: Ikut proses yang sama untuk menghasilkan model
struktur lain)
3. Murid membina model mengikut panduan dengan
berhati-hati.
4. Murid perlu mengambil gambar dan menghantar pada
guru mengikut ketetapan.

KAEDAH PDPC
Membina dan Mencipta Model Struktur Luaran dan
Dalaman Tumbuhan
Bahan: Polisterina
Alatan: Pensel, pisau, gunting, pembaris, berus, gam dan
pewarna.
(Nota: Penggunaan bahan terpakai adalah digalakkan)
Murid diminta untuk:
1. Memilih salah satu lakaran yang telah dihasilkan iaitu
sama ada akar, batang, daun atau
bunga.
(Nota: Ikut proses yang sama untuk menghasilkan model
struktur lain)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 39

MODUL / NOTA:
Contoh Model Struktur Batang dan Daun Tumbuhan

TUGASAN
Membina Model Struktur Batang (Model A) dan Daun (Model B) Tumbuhan

Langkah 1 (Model A) Langkah 1 (Model B)

1. Membuat potongan polisterina mengikut ukuran yang sesuai.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 40

Langkah 2 (Model A) Langkah 2 (Model B)

2. Membuat lorekan dan tandaan pada polisterina mengikut struktur luaran dan
dalaman batang tumbuhan

Langkah 3 (Model A) Langkah 3 (Model B)

3. Mewarna bahagian lorekan dan tandakan pada polisterina.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 41

Langkah 4 (Model A) Langkah 4 (Model B)

4. Membuat pengeringan dan sedia untuk dipersembahkan.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 42
LATIHAN
1. Sekolah anda terpilih untuk menyertai Karnival Sains Pertanian peringkat daerah.

Anda dikehendaki untuk membina satu model struktur tumbuhan dalaman akar
monodikotiledon.
a. Cadangkan satu bahan yang boleh di gunakan untuk membina model itu.

…………………………………………………………………….....................................
(1 markah)

b. Senaraikan dua alatan yang di perlukan untuk membina model yang dicadangkan
di (a).
……………………………………………………………………………………………….
...................................................................................................................................
(2 markah)

c. Lakar dan labelkan model yang akan di bina berdasarkan bahan yang anda
cadangkan.

(7 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 43

3.2
PROSES UTAMA
FISIOLOGI TUMBUHAN

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 44

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.2 Proses utama fisiologi tumbuhan
STANDARD
PEMBELAJARAN 3.2.1 Menerangkan proses utama dalam fisiologi
tumbuhan iaitu fotosintesis, respirasi, penyerapan,
OBJEKTIF translokasi dan transpirasi
PEMBELAJARAN Pada akhir PdPc murid akan dapat :

TEMPOH MASA 1. Menyatakan sekurang-kurangnya tiga daripada
lima proses fisiologi tumbuhan dengan betul.

2. Menerangkan sekurang-kurangnya tiga daripada
lima proses utama fisiologi tumbuhan dengan
betul.

2 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 1 Menyatakan proses utama fisiologi tumbuhan

KAEDAH PENTAKSIRAN & i. Penulisan
INSTRUMEN ii. Lisan
PENTAKSIRAN
PAUTAN BAHAN BANTU ▪ Buku Teks MPEI Pertanian muka surat 36-49
MENGAJAR
(LINK @ QR CODE) Kaedah PdPr :
CADANGAN AKTIVITI Medium – Google Meet (online) / Modul (offline)
PdPr 1 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 36 – 43.
2. Murid membaca nota tentang Pengenalan Proses
Fisiologi, Proses Fotosintesis dan Proses Respirasi dalam
modul yang disediakan.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.2 , No.3 dan No.4) dalam modul.
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 45

PdPr 2 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 42-49.
2. Murid membaca nota tentang Proses Penyerapan,
Proses Translokasi dan proses Transpirasi dalam modul.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.1 dan No.5) dalam modul.
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.
Kaedah pdpc :
PAK-21: Who Am I

▪ Beberapa orang murid diberikan identiti (nama
proses fisiologi) pada belakang bajunya.

▪ Setiap daripada mereka diberikan hanya tiga kali
sahaja peluang untuk bertanya soalan.

▪ Rakan-rakan hanya boleh menjawab Ya atau
Tidak.

▪ Apabila identitinya telah dikenal pasti, murid
tersebut boleh menjadi pakar rujuk kepada rakan
lain yang belum mengenal pasti identitinya.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 46

MODUL / NOTA :

TAJUK : PROSES FISIOLOGI TUMBUHAN

PENGENALAN
▪ Tumbuhan tidak memerlukan bantuan organisma lain semasa proses tumbesaran
kerana pertambahan dan perubahan sel berlaku dengan sendirinya.
▪ Pertumbuhan dan perkembangan tumbuhan adalah merujuk kepada perubahan
yang berlaku dari aspek morfologi (saiz, ketinggian dan kekuatan pada akar,
batang, buah, daun, ranting, bunga) dan aspek anatomi (perubahan sel menjadi
kompleks dan matang).
▪ Pertumbuhan bermula daripada proses percambahan biji benih dikuti proses
perkembangan. Terdapat dua jenis percambahan iaitu percambahan hypogeal dan
percambahan epigeal.
▪ Perkembangan tumbuhan ialah apabila proses tumbuhan mencapai peringkat
dewasa atau matang.
▪ Proses pertumbuhan tumbuhan berlaku dalam dua keadaan iaitu pertumbuhan
primer dan pertumbuhan sekunder.

FOTOSINTESIS

TRANSPIRASI PROSES RESPIRASI
UTAMA
FISIOLOGI
TUMBUHAN

TRANSLOKASI PENYERAPAN

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 47

1. Proses yang dijalankan oleh tumbuhan untuk
menghasilkan makanannya sendiri (karbohidrat) dan
membebaskan oksigen menggunakan karbon dioksida,
air, matahari, dan klorofil pada daun.

FOTOSINTESIS

Cahaya Matahari

6CO₂ + 6H₂O →C₆H₁₂O₆ + 6O₂

Klorofil

Fotosintesis berlaku dalam dua peringkat iaitu :-

Tindak balas cahaya
- Berlaku dalam bahagian kroroplas
bernama granum.
- Menggunakan cahaya matahari
sebagai sumber tenaga (ATP).
- Fotolisis berlaku (pemecahan H₂O
menjadi ion H+ dan OH-).
- Ion H+ kemudian bergabung dengan
NADP membentuk NADPH₂.
- Maka, terhasil O₂, ATP, dan NADPH₂

Tindak balas gelap
- Berlaku dalam bahagian kloroplas
bernama stroma tanpa kehadiran
cahaya.
- Menggunakan tenaga yang terhasil
daripada tindak balas cahaya iaitu
ATP dan NADPH₂.
- Fiksasi berlaku iaitu pengikatan
karbon dioksida (CO₂) dengan ion
H+ (daripada NADPH₂) membentuk
glukosa (karbohidrat).

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 48

RESPIRASI

▪ Respirasi ialah proses penguraian bahan makanan
yang membebaskan tenaga.

▪ Pertukaran gas berlaku pada stomata dan lentisel
secara resapan.

▪ Oksigen yang meresap akan larut di dalam lapisan
yang meliputi permukaan sel mesofil daun dan akan
digunakan dalam proses respirasi.

▪ Sebahagian besar respirasi berlaku dalam
mitokondria.

Terbahagi kepada dua iaitu: Respirasi Anaerob
Berlaku tanpa menggunakan oksigen
Respirasi Aerob Membebaskan sedikit tenaga
Menggunakan oksigen Tempoh waktu singkat
Menghasilkan karbon dioksida dan wap Berlaku dalam sitoplasma
air
Membebaskan banyak tenaga
Berlaku sepanjang hari

C₆H₁₂O₆ + 6O₂→ 6 ₂O+6CO₂+ ATP C₆H₁₂O₆ → 2C₂H₅HO+2CO₂+ ATP

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 49

PENYERAPAN
▪ Penyerapan ialah proses resapan air tanah oleh akar secara osmosis.
▪ Osmosis ialah resapan molekul air daripada larutan berkepekatan rendah ke
larutan berkepekatan tinggi merentasi membran separa telap.

▪ Kesan larutan hipertonik, hipotonik dan isotonik.

Suhu tanah
Suhu yang
rendah akan
menyukarkan air
bergerak dan

diserap.

Sistem FAKTOR Kadar
pengakaran KADAR Transpirasi
PENYERAPAN
Lebih banyak Kadar
akar serabut AIR penyerapan
lebih banyak setara dengan
penyerapan Pengudaraan
dalam tanah kadar
berlaku. transipirasi.
Sistem
pengudaraan

baik akan
memudahkan
penyerapan air.

Panitia Pertanian Negeri Kedah