MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN TINGKATAN 5

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 50

Larutan Hipertonik Larutan Hipotonik Larutan Isotonik

Apabila sel tumbuhan Apabila sel tumbuhan Apabila sel tumbuhan
direndamkan di dalam direndamkan di dalam
larutan hipertonik (larutan direndamkan di dalam larutan isotonik (larutan
sukrosa 30%), molekul air sukrosa 5%), molekul
akan meresap keluar larutan hipotonik, molekul air akan meresap
daripada sel secara masuk dan keluar pada
osmosis. air akan meresap ke kadar yang sama.
Sitoplasma dan vakuol
kehilangan air dan dalam sel dan vakuol
mengecut.
Proses ini dipanggil secara osmosis.
plasmolisis. Sel tumbuhan
yang menecut ini akan Sel tumbuhan
segah semula apabila dalam
larutan hipotonik. Keadaan mengembang dan
ini dipanggil deplasmolisis.
menjadi segah.

TRANSLOKASI
▪ Proses pemindahan/pengangkutan bahan-bahan organik seperti asid amino
dan glukosa di dalam floem ke bahagian-bahagian lain tumbuhan.
▪ Translokasi terjadi apabila berlaku perbezaan tekanan osmosis dalam floem antara
organ iaitu daun, batang dan akar.
▪ Pembuluh pengangkut terlibat ialah floem dan xilem.
▪ Air dan garam mineral dari dalam tanah diserap dan diangkut melalui xilem.
▪ Floem akan mengangkut hasil fotosintesis (glukosa).

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 51

TRANSPIRASI
▪ Proses tumbuhan kehilangan air.
▪ Air tersejat keluar melalui stomata.
▪ Kadar transpirasi dikawal oleh pembukaan dan penutupan liang stomata.

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KADAR TRANSPIRASI

Pergerakan udara – semakin laju Kelembapan bandingan – Semakin tinggi
pergerakan angin, kadar transpirasi kadar kelembapan bandingan, kadar
meningkat. transpirasi menjadi rendah.

Keamatan cahaya – semakin tinggi kadar Suhu – semakin tinggi suhu, kadar
keaamatan cahaya, kadar transpirasi transpirasi meningkat.
meningkat

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 52

LATIHAN :

1. Jadual di bawah menunjukkan definisi bagi proses fisiologi tumbuhan. Nyatakan proses
fisiologi itu.

Definisi Proses fisiologi

Proses resapan air tanah oleh akar i. …………………………………….
melalui proses osmosis.

Proses kehilangan air daripada tumbuhan ii. …………………………………….
ke atmosfera.

Proses pemindahan atau pengangkutan iii. ……………………………………
bahan-bahan organik di dalam floem dari
daun ke bahagian lain tumbuhan

[3 markah]

2. Rajah di bawah menunjukkan perbezaan tindak balas cahaya dan gelap dalam proses
fotosintesis. Lengkapkan perbezaan tindak balas bagi proses fotosintesis itu.

PROSES FOTOSINTESIS

TINDAK BALAS CAHAYA TINDAK BALAS GELAP

Berlaku pada granum i. ……………………………………………..
Proses fiksasi
3. [2 markah]
ii. ……………………………………………………….

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 53

3. Nyatakan dua jenis respirasi [2 markah]
i. …………………………………………………………….
ii. …………………………………………………………….

4.

Nyatakan nama proses fisiologi di atas dan terangkan ciri- ciri utamanya.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

[3 markah]

5. Rajah di bawah menunjukkan faktor yang mempengaruhi penyerapan air oleh
tumbuhan. Lengkapkan rajah itu.

Faktor
Mempengaruhi
Penyerapan Air

Sistem …………………………… ii. Pengudaraan
Pengakaran ………………………… Dalam Tanah

[2 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 54

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.2 Proses utama fisiologi tumbuhan

STANDARD 3.2.2 Menghuraikan perkaitan antara proses fotosintesis
PEMBELAJARAN dengan respirasi, penyerapan, translokasi dan transpirasi.
Pada akhir PdPc murid akan dapat :
OBJEKTIF
PEMBELAJARAN 1. Menerangkan perkaitan proses fotosintesis dengan
respirasi.

2. Menerangkan perkaitan proses fotosintesis dengan
penyerapan.

3. Menerangkan perkaitan proses fotosintesis dengan
translokasi.

4. Menerangkan perkaitan proses fotosintesis dengan
transpirasi.

5. Menganalisis hubungkait fotosintesis dengan
respirasi, penyerapan, translokasi dan transpirasi
dengan betul.

TEMPOH MASA 2 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 4 Menganalisis hubungkait fotosintesis dengan
respirasi, penyerapan, translokasi dan transpirasi
KAEDAH PENTAKSIRAN &
INSTRUMEN i. Penulisan
PENTAKSIRAN ii. Lisan
PAUTAN BAHAN BANTU
MENGAJAR ▪ Buku Teks MPEI Pertanian muka surat 50-51.
(LINK @ QR CODE)
CADANGAN AKTIVITI Kaedah PdPr :
Medium – Google Meet (online) / Modul (offline)
PdPr 1 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 50-51.
2. Murid membaca nota tentang hubungkait fotosintesis
dengan respirasi, penyerapan, translokasi dan transpirasi
dalam modul yang disediakan.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.1 dan No.2) dalam modul.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 55
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.
Kaedah pdpc :
PAK-21: Find the Fib

1. Setiap ahli dalam pasukan memberi tiga
penerangan tentang sesuatu perkara yang
sebenarnya hanya dua yang betul atau benar.
Satu lagi adalah salah.

2. Ahli lain diminta mencari perkara atau pernyataan
salah.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 56

MODUL / NOTA :
TAJUK : HUBUNG KAIT PROSES FOTOSINTESIS

RESPIRASI DAN FOTOSINTESIS

UNTUNG BERSIH DALAM
GLUKOSA

(Glukosa yang dihasilkan
melalui fotosintesis lebih
cepat berbanding yang
digunakan oleh respirasi)

RUGI BERSIH DALAM
GLUKOSA

(Glukosa yang digunakan
dalam respirasi lebih cepat
berbanding yang dihasilakn

oleh fotosintesis)

Titik keseimbangan : Aras keamatan cahaya apabila kadar penghasilan karbon dioksida dalam
respirasi sama banyak dengan kadar karbon dioksida yang digunakan dalam fotosintesis.

PENYERAPAN DAN FOTOSINTESIS

Semakin banyak air dan garam mineral diserap menyebabkan semakin tinggi kadar fotosintesis
berlaku.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 57
TRANSLOKASI DAN FOTOSINTESIS
Peningkatan kadar glukosa di dalam floem daun akan meningkatkan tekanan osmosis daun
sehingga larutan (hasil fotosintesis) akan mengalir daripada daun menuju ke bahagian lain
tumbuhan.

TRANSPIRASI DAN FOTOSINTESIS
Peningkatan kadar transpirasi akan menyebabkan ruang vakum bertambah di dalam daun dan
akan meningkatkan penyerapan karbon dioksida dari atmosfera untuk menjalankan fotosintesis.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 58

LATIHAN :
1. Rajah X di bawah menunjukkan perkaitan antara proses fotosintesis dengan proses
respirasi tumbuhan.

Fotosintesis A

Respirasi B

Berdasarkan rajah X di atas, lengkapkan Jadual Y dengan menerangkan situasi yang
berlaku di Zon A, Titik Keseimbangan dan Zon B.

ZON KEAMATAN CAHAYA MENINGKAT

Zon A i)

Titik keseimbangan ii)

Zon B iii)

Jadual Y

[ 3 markah ]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 59

2. Jadual X menerangkan hubungan proses fotosintesis dengan proses fisiologi lain

dalam tumbuhan.

HUBUNGAN PROSES

Bermula dari bahagian akar tumbuhan sehingga ke Penyerapan
bahagian daun.

Meningkatkan kadar penyerapan karbon dioksida dari P
atmosfera oleh daun.

Jadual X
(a) Namakan proses P.

…………………………………………………………………………………………
[ 1 markah ]

(b) Nyatakan dua bahagian tumbuhan yang terlibat dalam proses penyerapan.
(i) ..………………………………………………………………………………
(ii) ..……………………………………………………………………………....
[ 2 markah ]

3. Huraikan perkaitan antara proses fotosintesis dengan proses penyerapan, translokasi
dan transpirasi dengan bantuan rajah yang berlabel.

Ruang lakaran tumbuhan Penerangan
Penyerapan -
………………………………………………………….
………………………………………………………….
Translokasi -
…………………………………………………………
…………………………………………………………
Transpirasi -
…………………………………………………………
…………………………………………………………

.[ 6 markah ]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 60

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.2 Proses utama fisiologi tumbuhan

STANDARD 3.2.3 Mengkaji faktor yang mempengaruhi kadar
PEMBELAJARAN fotosintesis dari aspek suhu, karbon dioksida, klorofil,
cahaya dan air
OBJEKTIF Pada akhir PdPc murid akan dapat :
PEMBELAJARAN
1. Menyatakan sekurang-kurangnya dua faktor
dalaman dan faktor luaran yang mempengaruhi
fotosintesis dengan betul.

2. Menerangkan sekurang-kurangnya dua faktor
dalaman dan faktor luaran yang mempengaruhi
fotosintesis dengan betul.

TEMPOH MASA 4 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 2 Menerangkan proses utama fisiologi tumbuhan serta
faktor yang mempengaruhi kadar fotosintesis
KAEDAH PENTAKSIRAN &
INSTRUMEN i. Penulisan
PENTAKSIRAN ii. Lisan

PAUTAN BAHAN BANTU ▪ Buku Teks MPEI Pertanian muka surat 52-54.
MENGAJAR
(LINK @ QR CODE) Kaedah PdPr :
CADANGAN AKTIVITI Medium – Google Meet (online) / Modul (offline)
PdPr 1 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 52-53.
2. Murid membaca nota tentang faktor luaran yang
mempengaruhi kadar fotosintesis dalam modul yang
disediakan.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.2 dan No.3) dalam modul.
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 61

5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.
PdPr 2 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 53.
2. Murid membaca nota tentang faktor dalaman yang
mempengaruhi kadar fotosintesis dalam modul yang
disediakan.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.1) dalam modul.
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.
Kaedah pdpc :
PAK-21: Peta i-think

1. Murid menggunakan peta i-think untuk menjana
idea.

2. Murid menggunakannya untuk menghasilkan satu
persembahan hasil kerja mereka.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 62

MODUL / NOTA :
TAJUK : FAKTOR MEMPENGARUHI KADAR FOTOSINTESIS

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
KADAR FOTOSINTESIS

FAKTOR LUARAN FAKTOR
DALAMAN

KEAMATAN KEPEKATAN JUMLAH KEDUDUKAN
CAHAYA KARBON KLOROFIL DAUN
DIOKSIDA

PENINGKATAN BENTUK ANATOMI
SUHU DAUN DAUN

PERTUMBUHAN
TUMBUHAN

Panitia Pertanian Negeri Kedah

FAKTOR LUARAN MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 63
1. Keamatan cahaya
Kadar fotosintesis berkadar terus
dengan keamatan cahaya.
Semakin keamatan cahaya
meningkat, kadar fotosintesis
juga meningkat sehingga takat P.
Apabila keamatan cahaya
mencapai takat R dan terus
meningkat, kadar fotosintesis
tidak lagi meningkat.
Tetapi, apabila kepekatan karbon
dioksida dinaikkan kepada 0.13%
seperti graf II, kadar fotosintesis
bertambah.

2. Kepekatan karbon dioksida

Kadar fotosintesis berkadar
terus dengan kepekatan karbon
dioksida.

Semakin kepekatan karbon
dioksida meningkat, kadar
fotosintesis juga meningkat
selagi tiada faktor pengehad.

Kadar fotosintesis akan menjadi
sekata pada satu tahap
kepekatan karbon dioksida.

Kadar fotosintesis tidak
meningkat kerana keamatan
cahaya bertindak sebagai faktor
pengehad.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

3. Peningkatan suhu MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 64

Semakin suhu meningkat, kadar
fotosintesis juga meningkat
sehingga mencapai suhu
optimum.
Suhu oprimum bagi kebanyakan
tumbuhan ialah 25°C hingga
30°C.
Apabila suhu terlalu tinggi,
kadar fotosintesis terhenti dan
memusnahkan sel tumbuhan.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 65

PERTUMBUHAN JUMLAH KEDUDUKAN
TUMBUHAN KROROFIL DAUN
Proses fotosintesis
Fotosintesis lebih memerlukan klorofil. Fotosintesis berlaku
banyak berlaku Kekurangan klorofil pada daun.
pada tumbuhan akan mengurangkan
yang lebih muda kadar fotosintesis. kedudukan daun
kerana kandungan yang menghadap
klorofilnya lebih FAKTOR DALAMAN cahaya matahari
YANG akan meningkatkan
banyak. kadar fotosintesis.
MEMPENGARUHI
KADAR

FOTOSINTESIS

ANATOMI DAUN BENTUK DAUN

Fotosintesis berlaku Bentuk daun yang
bermula di stomata lebar dan nipis akan
yang terdapat pada
daun. Liang stomata membolehkan
akan terbuka luas cahaya matahari
diserap dengan lebih
apabila adanya banyak sekaligus
cahaya matahari dan meningkatkan kadar
pertukaran gas dapat
fotosintesis.
berlaku untuk
menjalankan
fotosintesis.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 66

LATIHAN :

1. Rajah 1 menunjukkan faktor dalaman tumbuhan yang mempengaruhi kadar
fotosintesis.
Faktor Dalaman

Jumlah Klorofil Anatomi Daun Pertumbuhan Tumbuhan

PQ

Rajah 1
Nyatakan faktor :
(i) P : ………………………………………………………………………………………..
(ii) Q: ………………………………………………………………………….....………….

[ 2 markah ]

2. Terdapat beberapa faktor yang mempengaruhi kadar fotosintesis. Nyatakan tiga
faktor luaran yang mempengaruhi kadar fotosintesis.

i) ………………………………………………………………………………………………..
ii) ……………………………………………………………………………………..………..
iii) ……………………………………………………………………………………..………..

[ 3 markah ]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 67
3. Rajah 2 menunjukkan penggunaan cahaya dan karbon dioksida untuk proses

fotosintesis tumbuhan.

Rajah 9
Huraikan kesan kehadiran karbon dioksida dalam pembentukkan Graf I dan Graf II.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

[ 3 markah ]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 68

TAJUK 3.0 SAINS TUMBUHAN

STANDARD KANDUNGAN 3.2 Proses utama fisiologi tumbuhan

STANDARD 3.2.4 Menghubungkaitkan kesan perubahan suhu, karbon
PEMBELAJARAN dioksida, klorofil, cahaya dan air terhadap pertumbuhan
tumbuhan
OBJEKTIF Pada akhir PdPc murid akan dapat :
PEMBELAJARAN
1. Menerangkan kesan perubahan suhu terhadap
pertumbuhan tumbuhan dengan betul.

2. Menerangkan kesan perubahan karbon
dioksida terhadap pertumbuhan tumbuhan
dengan betul.

3. Menerangkan kesan perubahan klorofil
terhadap pertumbuhan tumbuhan dengan
betul.

4. Menerangkan kesan perubahan cahaya
terhadap pertumbuhan tumbuhan dengan
betul.

5. Menerangkan kesan perubahan air terhadap
pertumbuhan tumbuhan dengan betul.

6. Menerangkan langkah-langkah amali bagi
menentukan keperluan cahaya bagi tanaman
menjalankan fotosintesis dengan betul.

TEMPOH MASA 3 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 3 Melaksanakan kajian terhadap faktor yang
mempengaruhi kadar fotosintesis
KAEDAH PENTAKSIRAN &
INSTRUMEN TP 5 Menilai dan membuat kesimpulan terhadap hasil
PENTAKSIRAN kajian faktor yang mempengaruhi kadar fotosintesis
PAUTAN BAHAN BANTU
MENGAJAR TP 6 Menunjukkan bukti hubungkait proses dalam fisiologi
tumbuhan dan kepentingan faktor yang
mempengaruhi kadar fotosistesis dalam laporan.

i. Penulisan
ii. Lisan

▪ Buku Teks MPEI Pertanian muka surat 55-59.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

(LINK @ QR CODE) MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 69
CADANGAN AKTIVITI
Kaedah PdPr :
Medium – Google Meet (online) / Modul (offline)
PdPr 1 (1 jam)
1. Murid merujuk buku teks muka surat 55-56.
2. Murid membaca nota tentang Kesan Suhu, Karbon
Dioksida, Cahaya, Air dan Klorofil Terhadap Pertumbuhan
Tumbuhan dalam modul yang disediakan.
3. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian dan nota dalam
modul, murid melengkapkan latihan pengukuhan (Soalan
No.1) dalam modul.
4. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.

PdPr 2 (1 jam)
1. Murid membaca Aktiviti Amali 2 pada muka surat 57-
59.
2. Dengan merujuk Buku Teks Pertanian, murid
menjawab Soalan No. 2 dalam modul.
3. Murid boleh bertanya guru melalui aplikasi “What’s
App’ jika tidak faham.
5. Murid menghantar tugasan sebelum sesi PdPr
berikutnya atau berdasarkan arahan Guru Mata Pelajaran
Pertanian masing-masing.
(aktiviti amali hanya akan dijalankan di sekolah
secara bersemuka)
Kaedah pdpc :
PAK-21: Peta i-think
1. Murid menggunakan peta i-think untuk menjana idea.
2. Murid menggunakannya untuk menghasilkan satu

persembahan hasil kerja mereka.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 70

MODUL / NOTA :
TAJUK : KESAN TERHADAP PERTUMBUHAN TUMBUHAN

Jom Kita Tengok
Apa Unsur-Unsur

Yang Boleh
Memberi Kesan

Terhadap
Pertumbuhan

Tumbuhan

1. SUHU
▪ Suhu atmosfera mempengaruhi aktiviti fisiologi tumbuhan.
▪ Pertumbuhan hanya akan berlaku apabila kadar fotosintesis melebihi kadar respirasi.
▪ Suhu yang terlalu rendah akan melambatkan kadar fotosintesis,mengurangkan hasil

tanaman dan membantutkan pertumbuhan tumbuhan.
▪ Suhu yang terlalu tinggi akan menyebabkan protein dan enzim rosak, tumbuhan

mengalami kecacatan seperti bentuk bunga yang tidak normal, merosakkan mata
tunas dan buah tidak sempurna.

2. KARBON DIOKSIDA
▪ Tumbuhan memerlukan karbon dioksida untuk proses fotosintesis, tumbesaran
tumbuhan dan penghasilan klorofil.
▪ Kekurangan karbon dioksida akan mengganggu proses fisiologi tumbuhan sekaligus
glukosa kurang dihasilkan.
▪ Tumbuhan juga akan mengalami tumbesaran yang lambat, kerosakan daun, saiz daun
menjadi kecil, kekurangan daun pada tumbuhan dan pertukaran warna daun atau
tompok putih pada bahagian daun.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 71

3. CAHAYA
▪ Kekurangan cahaya menyebabkan tumbuhan mengalami etiolasi iaitu batang
tumbuhan tumbuh dengan cepat tetapi lemah, daun mengecil daripada saiz sebenar
dan berwarna pucat akibat kekurangan klorofil.
▪ Penyerapan cahaya dipengaruhi oleh kualiti cahaya, masa penyerapan dan keamatan
cahaya.

4. KLOROFIL
▪ Fotosintesis hanya akan berlaku pada tumbuhan yang mempunyai klorofil.
▪ Pigmen klorofil ini yang akan memerangkap tenaga cahaya matahari yang berubah
menjadi tenaga kimia.
▪ Kekurangan klorofil akan menyebabkan tumbuhan tidak dapat memproses
makanannya sendiri (fotosintesis) dan akhirnya mati.

5. AIR
▪ Kekurangan air dalam tanah menyebabkan tumbuhan menjadi layu dan sel mengalami
plasmolisis.
▪ Kekurangan air juga menyebabkan sebahagian stomata tertutup dan karbon dioksida
tidak dapat diserap dengan baik (pertukaran gas tidak dapat berlaku melalui stomata).
▪ Kekurangan air akan menyebabkan pengurangan jumlah sel tumbuhan, saiz daun
mengecil, penebalan saiz daun, perubahan metabolisme karbon dan nitrogen,
peningkatan sensiviti stomata dan kadar fotosintesis rendah.
▪ Tumbuhan juga akan mengalami penurunan ukuran fizikal terutamanya pada
bahagian batang, daun dan akar.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 72

1. Pilih satu pokok dan lindungkan dari cahaya matahari selama 48 jam.
2. Klip atas dan bawah permukaan beberapa helai daun dengan kertas hitam.
3. Dedahkan tumbuhan pada cahaya matahari 2 jam hingga 3 jam.
4. Petik daun dan tanggalkan kertas hitam yang menutupinya.
5. Didihkan air.
6. Masukkan daun dalam air sedang mendidih.
7. Keluarkan dan masukkan daun kedalam tabung didih yang mengandungi etil
alkhohol.
8. Kukus dalam air mendidih selama 3 minit.
9. Keluarkan daun menggunakan penyepit.
10. Bilas daun menggunakan air bersih.
11. Letakkan daun dalam piring petri dan titiskan larutan iodin.
12. Perhatikan warna yang terhasil pada daun.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 73

LATIHAN :

1. Rajah 1 menunjukkan faktor yang mempengaruhi pertumbuhan tumbuhan dan hasil.
Faktor yang mempengaruhi
pertumbuhan tumbuhan dan
hasil

Karbon dioksida Klorofil X Air Cahaya

Rajah 1
i. Nyatakan faktor X.

………………………………………………………………………………………
[ 1 markah ]

ii. Nyatakan dua hubungkait faktor X bagi pertumbuhan tumbuhan dan hasil.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
[ 2 markah ]

2. (a) Senaraikan langkah-langkah amali bagi menentukan keperluan cahaya bagi
tanaman menjalankan fotosintesis.

i. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

ii. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

iii. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

iv. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 74

v. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

vi. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

vii. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

viii. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

ix. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

x. …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
[10 markah]

(b) Nyatakan hasil pemerhatian daripada eksperimen ini dan terangkan kesan
kekurangan cahaya terhadap pertumbuhan tumbuhan.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
(5 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 75

4.1
PROJEK PENANAMAN

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 76

TAJUK 4.0 PENGELUARAN TANAMAN

STANDARD KANDUNGAN 4.1 Projek penanaman

STANDARD 4.1.1 Menerangkan jenis tanaman makanan iaitu bijirin,
PEMBELAJARAN sayuran, umbisi, kekacang dan tanaman komoditi
Pada akhir PdPr murid akan dapat :
OBJEKTIF PEMBELAJARAN 1. Menyatakan jenis-jenis tanaman makanan iaitu

bijirin, sayuran, umbisi, kekacang dan tanaman
komoditi
2. Menerangkan jenis tanaman makanan iaitu bijirin,
sayuran, umbisi, kekacang dan tanaman komoditi

TEMPOH MASA 1 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 1 Menyatakan jenis tanaman makanan dan
spesifikasi penanaman.

KAEDAH 1. Lisan

PENTAKSIRAN&INSTRUMEN 2. Penulisan

PENTAKSIRAN 3. Pemerhatian

PAUTAN BAHAN BANTU

MENGAJAR

(LINK @ QR CODE)

CADANGAN AKTIVITI Kaedah PdPr

1. Murid membuka pautan QR code yang diberi

2. Murid membaca nota modul dan buku teks

pertanian m/s 67-75

3. Murid menjawab soalan modul

4. Murid menghantar latihan melalui whatsapps

atau telegram.

Kaedah PdPc

1. Murid membuat peta minda dan guru memilih

hasil kerja murid untuk dibentangkan

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 77

MODUL / NOTA:

BIJIRIN

Padi
-Nama Saintifik: Oryza Sativa L.
- Jenis : Beras biasa dan beras pulut
- Merupakan makanan ruji
- Sumberkar bohidrat, protein, Vitamin E & B
serta mineral

Jagung
- Nama Saintifik :Zea Mays L.
- Variety : Masmadu, Manis Madu, Thai Supersweet
dan Taiwan Supersweet
- Merupakan tanaman kontan
- Tempoh pusingan tanaman singkat (3 bulan)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 78

SAYURAN

KOMODITI MAKANAN

Kelapa Sawit
Nama saintifik : Elaeisguineensis
Famili : Palmae
Kegunaan : - Minyak masakan / aiskrim / bahan
konfeksi / krimmer kopi / sabun dan bahan
kosmetik/ Santan / produk sosej dan burger

Koko
Nama saintifik : Theobroma cacao
Famili : Malvace
Kegunaan : - Produk berasaskan coklat

Lada Hitam
Nama saintifik : Piper nigrum
Famili : Piperaceae
Kegunaan : - Rempah ratus dalam makanan

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 79

LATIHAN :
1. Rajah 1 menunjukkan jenis tanaman makanan di Malaysia. Lengkapkan jenis tanaman

itu.

Tanaman makanan

i. ii. Bijirin

Rajah 1

[2 Markah]

2. Jadual 1 menunjukkan contoh tanaman sayuran.

X Y

• Sawi • Cili
• Kubis • Timun
• Bayam • Terung

Jadual 1

Berdasarkan jadual, nyatakan kelas sayuran X dan Y.
X : ……………………………………….
Y : ……………………………………….

[2 Markah]

3. Rajah 2 menunjukkan tanaman makanan jenis sayuran dan 2 contoh setiap jenis

sayuran. Lengkapkan rajah ini

bil Jenis sayuran Contoh

1 Ubi kayu
a. ____________ Lobak putih

2 Kekacang b. _______________
Kelisa

3 Buah Bendi

c. _______________

[3 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 80

4. Rajah 3 menunjukkan jenis baka tanaman kelapa sawit

Jenis baka Kebaikan baka

a. (i)…………………………………………….

a. (ii)…………………………………………….

tempurung dan sabut sederhana tebal

[2 markah]

b. Nyatakan 2 bahagian buah kelapa sawit yang menghasilkan minyak
i. ………………………………………………….
ii. …………………………………………………

[2 markah]

5. Nyatakan dua produk yang boleh dihasilkan daripada pemprosesan buah kelapa sawit
oleh industry.
i. …………………......................................
ii. ……………………………………………..

[2 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 81

TAJUK 4.0 PENGELUARAN TANAMAN

STANDARD KANDUNGAN 4.1 Projek penanaman

STANDARD 4.1.2 Menggunakan mekanisasi pertanian bagi
PEMBELAJARAN pembersihan kawasan, penyediaan tanah dan
penanaman tanaman
OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Pada akhir PdPr murid akan dapat :
1. Menyatakan kepentingan mekanisasi pertanian bagi

pembersihan kawasan, penyediaan tanah dan
penanaman tanaman.
2. Menyatakan faktor pemilihan alatan mekanisasi.
3. Menerangkan penggunaan alatan yang sesuai
mengikut kerja ladang.

TEMPOH MASA 3 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 3 Menunjuk cara penggunaan mekanisasi pertanian
mengikut langkah-langkah yang betul.

KAEDAH

PENTAKSIRAN&INSTRUMEN 1. Lisan dan bertulis

PENTAKSIRAN

PAUTAN BAHAN BANTU

MENGAJAR

(LINK @ QR CODE)

CADANGAN AKTIVITI Kaedah PdPr

1. Murid membaca nota modul (rujuk m/s 67-75)

2. Murid membuat peta minda

3. Murid menjawab soalan latihan

4. Latihan perlu dihantar melalui aplikasi whatsapps

atau telegram.

Kaedah PdPc

Kaedah Make a Match
1. Murid membuat suai padan peralatan yang sesuai
dengan kerja – kerja ladang.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 82

MODUL / NOTA:

Mekanisasi Pertanian

Definisi Aplikasi prinsip kejuruteraan dan teknologi dalam pengeluaran, pengendalian dan

pemprosesan pertanian

Tujuan Meningkatkan produktiviti pekerja

Menjadikan kerja di ladang lebih menarik dan senang dilakukan

Faedah menggunakan mekanisasi ladang

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 83

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 84

PEMBAJAKAN

Primer Sekunder

Membajak tanah peringkat awal, lapisan Membajak peringkat akhir, ketulan tanah

tanah keras dilonggar, dipotong dan dihancurkan sehingga sesuai untuk

dibalikkan penanaman

Panitia Pertanian Negeri Kedah

KAEDAH PEMBAJAKAN MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 85
Pembajakan Sehala
• Membajak satu hala. Bermula dari luar hujung
Pembajakan casting sempadan tanah dan bergerak ke arah sempadan
sebelah hujung tanah yang berlawanan.

• Menghasilkan pembajakan yang rata dengan
meninggalkan satu alur atau furrow di sebelah
hujung tanah yang berlawanan.

• Menggunakan implemen reversible plough atau
harrow

• Pembajakan kaedah casting bermula dari hujung
tanah dan membalikkan tanah ke kanan.

• Pembajakan bergerak mengikut arah lawan
pusingan jam.

• Berakhir dengan membentuk parit di tengah ladang

Pembajakan Terkumpul • Dimulakan dari bahagian tengah dan berakhir di
tepi.

• Menghasilkan balikan tanah yang bertentangan
arah serta dapat meratakan semula parit yang
terbentuk di tengah ladang

Pembajakan cara pusingan • Dimulakan dari tepi atau tengah ladang mengikut
arah lawan pusingan jam dan dilakukan secara
berterusan.

• Menghasilkan balikan tanah yang bertentangan,
dengan parit terbentuk di tengah.

• Pembajakan secara mengundur kemudiannya
dilakukan di bahagian tengah ladang

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 86

CIRI – CIRI TRAKTOR DALAM PERTANIAN

TRAKTOR 4 RODA TRAKTOR 2 RODA

Saiz ladang luas/besar Saiz ladang kecil

Kerja – kerja membajak tanah, membaja, Kerja pembajakan ringan seperti pembajakan
menyembur racun, merumput dan akhir dan penggemburan batas tanaman
pengangkutan
Enjin 1 silinder (5 – 15 kuasa kuda)
Kuasa sederhana (55 – 100 kuasa kuda) Kendalian tangan
Perlu disambung dengan implement lain
mengikut kegunaan

Mengendalikan Pembajakan Primer Atau Sekunder Traktor 2 Roda
Peraturan Keselamatan:
1. Pakai pakaian yang sesuai serta memakai kasut ladang.
2. Periksa kawasan ladang serta tandakan halangan seperti parit, lubang dan lain-lain.
3. Gunakan gear kelajuan rendah.
4. Tumpukan perhatian pada kerja yang dilakukan.
5. Patuhi arahan guru semasa mengendalikan traktor 2 roda.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 87

LANGKAH KERJA

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 88

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 89

LATIHAN:

1. Lengkapkan dua faktor yang mempengaruhi pemilihan penggunaan alat mekanisasi
ladang dibawah

Kesesuaian kerja i. ______________

ii. _____________ Kemudahan alat ganti

[2 markah]

2. Pengunaan mekanisasi pertanian mampu meningkatkan produktiviti hasil.

a) Nyatakan satu faedah lain menggunakan mekanisasi pertanian.

…………………………………………………………………………………………
[1 markah]

b) Nyatakan dua faktor pemilihan mekanisasi pertanian.
i. ……………………………………………………………………………
ii. ……………………………………………………………………………

[2 markah]

3. Rajah 2 menunjukkan alat pemugaran tanah. Nyatakan jenis pembajakan setiap
alatan itu.

Alat Bajak Jenis Pembajakan
i.

ii.

iii.

Rajah 2

[3 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 90
4. Rajah menunjukkan peringkat penggunaan mekanisasi ladang dalam aktiviti

perladangan. Lengkapkan rajah ini.

[3 markah]
5. Rajah menunjukkan dua jenis tractor yang biasa digunakan dalam kerja- kerja
pertanian.

j

AB

a. Berdasarkan rajah, banding beza kan ciri – ciri traktor A dan B.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

(10 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 91
b. Huraikan langkah – langkah mengendalikan traktor B.
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

(10 markah)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 92

TAJUK 4.0 PENGELUARAN TANAMAN

STANDARD KANDUNGAN 4.1 Projek penanaman

STANDARD 4.1.3 Menjelaskan spesifikasi penanaman dari aspek
PEMBELAJARAN
jarak antara tanaman, jarak antara barisan dan
OBJEKTIF PEMBELAJARAN
kepadatan tanaman.
TEMPOH MASA
Pada akhir PdPr murid akan dapat :

1. Menyatakan spesifikasi penanaman dari aspek
jarak antara tanaman, jarak antara barisan dan
kepadatan tanaman.

2. Menerangkan empat jenis sistem penananam.
3. Menghitung kepadatan tanaman di ladang.

2 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 1 Menyatakan jenis tanaman makanan dan
spesifikasi penanaman.

KAEDAH 1. Lisan dan bertulis
PENTAKSIRAN&INSTRUMEN 2. Bahan bergambar
PENTAKSIRAN

1. Buku teks pertanian tingkatan 4 muka surat 83-

PAUTAN BAHAN BANTU 86

MENGAJAR 2. sistem segi tiga

(LINK @ QR CODE)

CADANGAN AKTIVITI Kaedah PdPr
Murid mencari contoh-contoh bergambar batas-batas
beberapa jenis tanaman yang menunjukkan jarak antara
tanaman, jarak antara barisan dan kepadatan tanaman
dalam internet atau dikawasan rumah
2. Beberapa murid akan menunjukkan dalam
perbincangan(telegram, google meet atau lain-lain
medium perbincangan guru dan murid) dan
menjelaskan dapatan mengikut spesifikasi tanaman
tersebut
3. Guru akan membantu dengan membuat rumusan.
4. Murid membuat latihan dan berbincang bersama guru
(rujuk nota modul dan buku teks)

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 93

MODUL / NOTA:

• Sesuai untuk jagung, kelapa sawit, koko dan
ladahitam.

• Populasi tanaman per hektar kurang.
• Perlu sesuaikan dengan pancaran matahari

utara selatan bagi memastikan kedudukan
pokok seimbang.
• Memudahkan kerja memotong rumput,
mengawal perosak dan menuai hasil.

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 94

• Sesuai untuk sayuran terpilih, kelapa sawit, koko
dan lada hitam.

• Penggunaan tanah lebih efektif (tanaman per
hektar lebih banyak).

• Tanaman mendapat cahaya matahari lebih baik.
• Serangan penyakit dapat dikurangkan
• Peredaran udara baik.

• Sesuai untuk tanaman kelapa sawit dan koko.
• Tanaman sementara ditanam ditengah – tengah

antara pokok utama.

• Sesuai untuk kelapa sawit dan getah.
• Dilaksanakan di lereng bukit atau kawasan

berkontur.
• Teres dibina untuk memudahkan kerja

penanaman.

SISTEM KONTUR ATAU TERES

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 95

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 96

LATIHAN :
1. Rajah 1 menunjukkan jarak antara tanaman bagi jagung hibrid yang ditanam satu biji
per lubang dan dua biji per lubang.

A B
Rajah 1

Nyatakan jarak antara tanaman dan jarak antara barisan bagi :
i. A : ____________________________________
ii. B : ____________________________________

[2 markah]

2. Jarak dan kepadatan tanaman adalah berbeza mengikut jenis tanaman.

Nyatakan jenis tanaman dan jarak tanaman dalam jadual 2.

Tanaman JarakTanaman (m) KepadatanTanaman /ha

Kelapa Sawit i.__________________ 143 pokok

ii._____________ 3 x 3 1241 pokok

Lada Hitam iii.___________________ 2000 pokok
Jadual 2

[3 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 97

3. Hitungkan bilangan pokok untuk 2 hektar pada jarak penanaman 8 m x 9 m bagi

sistem penanaman berikut

a.

Sistem segi tiga Sistem segi empat

i. ii.

[4 markah]
b. hitung peratus lebihan bilangan pokok sistem segi tiga berbanding sistem segi
empat

[2 markah]
4. Nyatakan dua faktor yang menentukan jarak penanaman tanaman

i. ………………………………………………………………………………………………
ii. ………………………………………………………………………………………………

[2 markah]

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 98

TAJUK 4.0 PENGELUARAN TANAMAN

STANDARD KANDUNGAN 4.1 Projek penanaman

STANDARD 4.1.4 Menerangkan kepentingan nutrient terhadap
PEMBELAJARAN peningkatan kualiti hasil dan daya tahan tanaman
terhadap penyakit
OBJEKTIF PEMBELAJARAN Pada akhir PdPR murid akan dapat :
1. Menyatakan jenis – jenis nutrient mikro dan makro

yang diperlukan oleh tumbuhan.
2. Menyatakan peranan nutrient NPK dalam tumbuhan.
3. Menerangkan kesan kekurangan nutrient pada

tanaman.
4. Menerangkan kesan nutrient berlebihan pada

tanaman.

TEMPOH MASA 3 Jam

TAHAP PENGUASAAN TP 2 Menerangkan kepentingan nutrient kepada
tanaman

KAEDAH 1. Lisan

PENTAKSIRAN&INSTRUMEN 2. Bertulis

PENTAKSIRAN 3. Pemerhatian

PAUTAN BAHAN BANTU 1. buku teks pertanian tingkatan 5 muka surat 87-
MENGAJAR 90
(LINK @ QR CODE)
2. link youtube

CADANGAN AKTIVITI Kaedah PdPr
1. Murid membaca nota modul dan merujuk buku
teks pertanian tingkatan 5 muka surat 87-90
2. Murid mencari beberapa jenis baja yang terdapat
di dalam pasaran (sumber internet atau yang
terdapat dirumah sekira ada) yang menunjukkan
nutrien pada baja berpandukan nota dan buku
teks.
3. Murid menyatakan fungsi-fungsi, kesan terlebih
dan kurang setiap dapatan nutrien pada carian
baja yang dicari ke dalam nota

Panitia Pertanian Negeri Kedah

MODUL BERSTRUKTUR MPEI PERTANIAN 99

4. Setiap carian baja dan nota (bergambar atau
bentuk fail) di hantar kepada guru dan guru
membuat perbincangan dalam Google
Meet/telegram.

5. murid membuat latihan dalam modul

MODUL / NOTA:

Panitia Pertanian Negeri Kedah