พลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม

ส
หมายถึง 
ไปมีอณุ ห
ลกั ษณะข
ฝน ลม เ
และทาให

สภาวะโลกร้อน (Global Warming)
 การที่ชนั้ บรรยากาศตงั้ แต่ผิวโลกขึ้น
หภมู ิสงู ขึน้  เนื่องจากการเปล่ียนแปลง
ของสภาพภมู ิอากาศ เช่น อุณหภมู ิ
เป็ นต้น ซ่ึงส่งผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิต
ห้ระบบนิ เวศมีการเปล่ียนแปลง

74

ก๊าซเรือนกระจกเป็ นก๊าซท่ีก
กระทบผิวโลกไม่ให้ออกไปยงั นอกโล
อณุ หภมู ิท่ีสงู ขนึ้ คลา้ ยกบั กระจกที่ถกู แส
ความรอ้ น

ภาพ การเกิดปราก

กัน้ ความร้อนจากดวงอาทิตย์ที่ตก
ลก ทาให้บริเวณใต้ชัน้ บรรยากาศมี
สงแดดส่องกระทบโดยไม่มีการระบาย

กฏการณ์เรือนกระจก

75






กา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์
(Carbon Dioxide: CO2)

 กา๊ ซมีเทน (Methane: CH4)

 กา๊ ซไนตรสั ออกไซด์
(Nitrous Oxide: N2O)

 กา๊ ซซีเอฟซี (CFCS)

กา๊ ซโอโซน (Ozone: O3)

76

ตาราง แสดงชนิด คณุ สมบตั ิ และแห

หลง่ กาเนิดกา๊ ซเรอื นกระจกท่ีสาคญั

77



78

1 กล


2

3

ลมุ่ กิจกรรมด้านพลงั งาน

 การเผาผลาญพลงั งาน
 การระเหยออกมาจากพลงั งาน

กลมุ่ กิจกรรมด้านการเกษตร
และป่ าไม้

กลมุ่ กิจกรรมด้านการผลิต
ทางอตุ สาหกรรม

79

1 ระบบนิเว

2 สภาพ
สภาพ

อณุ หภมู ิของผิว
 การเปล่ียนแปล

3 ส่ิงมีชีวิตบนโลก
 การเปล่ียนแปลงเขตพนั ธพ์ุ ืช
 การเส่ือมโทรมของปะการงั
 การเปล่ียนแปลงด้านเกษตรก

วศ

พภมู ิอากาศ การเปล่ียนแปลงที่มีต่อ
พภมู ิอากาศของโลก

วโลกเพ่ิมสงู ขนึ้ น้าทะเลเพ่ิมระดบั

ลงของหยาดน้าฟ้ า

 สขุ ภาพอนามยั ของมนุษย์

 ผลกระทบด้านสงั คมและการเมือง
กรรม
80

1 การ
การป้องกนั และแก้ไขปัญหา
ผลกระทบจากสภาวะโลกรอ้ น เป็น
ปัญหาระดบั โลกที่ทกุ ชาติให้ความ 2
สาคญั ในการดาเนินการอยา่ งมาก
สรปุ แนวทางป้องกนั และแก้ไขดงั นี้

3 การ

รลดปริมาณการปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก

 การชะลอการตดั ไม้ทาลายป่ า
 การกาหนดมาตรฐาน
การลดปริมาณกา๊ ซมีเทน

 การต่อต้านการใช้สารซีเอฟซี

2 การอนุรกั ษพ์ ลงั งาน

 การประหยดั พลงั งานเชือ้ เพลิง
 การเลอื กการเดินทางที่เหมาะสม
 การใช้พลงั งานทดแทน
 การลดการใช้ป๋ ยุ

รรกั ษา เสริมสร้าง และเพิ่มพนู

81

อนุสญั ญาว่าด้วยการเปลี่ยน
ด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู ิอากา
ลาดบั ตงั้ แต่ปี พ.ศ. 2528 จนถงึ ปัจจบุ นั

1

อนุสญั ญาเวีย

2

พิธีสารมอนทรีอ

3

การประชมุ Earth Sum

4

พิธีสารเกียวโต (The Kyo

นแปลงสภาพภมู ิอากาศและพิธีสารว่า
าศของสหประชาชาติ เกิดขึ้นมาเป็ น
น ดงั นี้

ยนนา (Vienna Convention)

ออล (Montreal Protocol)

mmit

oto Protocol)

82

นโยบายและกิจกรรมต่างๆ ใ
และกลไกในการแก้ไขปัญหาคือ

เจไอ หรือจอยต์ อิมพลีเมน

อีที หรืออีมิสชนั่ เทรดด

ซีดีเอม็ หรือคลีน ด
(Clean Developme

ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
นเตชนั่ (Joint Implementation: JI)
ดิ้ง (Emission Trading: ET)
ดีเวลอปเมนต์ เมคานิซึ่ม
ent Mechanism: CDM)

83

สภาพภูมิอากาศที่แปรปรวนไป
พายุหิมะ และฤดแู ล้งท่ียาวนาน ล้วนเป็ นปัญห
ของโลกที่สูงขึ้น ซ่ึงส่งผลกระทบต่อมนุษย์ แ
มีการเปลี่ยนแปลง ปัญหาดงั กล่าวเกิดจากก
กระจกเพ่ิมขึ้น แนวทางป้องกนั  และแก้ไขปัญ
และเอกชน ในการลดปริ มาณก๊าซเรื อนกร
เสริมสร้างแหล่งกกั เกบ็ ก๊าซเรือนกระจก โดยก
ร่วมกนั ในระดบั นานาชาติเพ่ือพิทกั ษ์สภาพภมู
เ ก่ี ย
การเปล่ียนแปลงสภาพภมู ิอากาศเพ่ือกระต้นุ ให
ร่วมกนั ในระดบั นานาชาติเพื่อร่วมมือกนั ในก
ภมู ิอากาศ

ปทวั ่ โลก ทงั้ ฝนตกหนัก อากาศท่ีหนาวเย็น
หาท่ีเกิดจากสภาวะโลกร้อนเน่ืองจากอณุ หภมู ิ
และสิ่งมีชีวิตอ่ืนๆ และยงั ทาให้ระบบนิ เวศ
กิ จกรรมต่ างๆ ของมนุ ษย์ที่ ทาให้ ก๊าซเรือน
ญหาคือการร่วมมือกนั ทงั้ ประชาชน ภาครฐั
ระจก การอนุรกั ษ์พลงั งาน และการรกั ษา
ยการรกั ษาพื้นท่ีป่ าไม้ รวมทงั้ การดาเนิ นงาน
มิอากาศ โดยการจดั ประชุมระหว่างประเทศ

ว กั บ
ให้เหน็ ความสาคญั การจดั ทาเอกสารข้อตกลง
การลดผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงสภาพ

84





อัต ร า ก า ร ใ ช้ พ ลัง ง า น ข อ ง
ป ร ะ ช า ค ม โ ล ก เ พ่ิ ม ขึ้น อ ย่ า ง ร ว ด เ ร็ว
ในขณะที่มีการคาดการณ์ ว่านํ้ามัน
และก๊าซซึ่งเป็ นพลงั งานหลกั ของโลก
จะมีใช้ต่อไปได้อีกประมาณ 20 ปี

มีการศึกษาเปรียบเทียบพลงั งา
ใช้พลังงานของโลกทุกๆ 25 ปี โดยเ
ก๊าซธรรมชาติ  และถ่านหิน ผลการ
ประเภท ดงั แผนภมู ิ

านที่ผลิตได้กบั ปริมาณความต้องการ
เน้ นพลงั งานจากนิ วเคลียร์ นํ้ามนั
ศึกษาเปรียบเทียบพลังงานทัง้  4

86

ภาพ แสดงพลงั งานทีผ่ ลิตได้และค

ความต้องการใช้พลงั งานของโลก

87

จากรายงานของ World Energ
Outlook 2030 (WETO) สรปุ สถานการณ
ของโลกจนกระทงั่ ถงึ ปี ค.ศ. 2030 ได้ดงั

1 จาํ นวนประชากรโลกมีการเพิ่มข
พิจารณา โดยลดลงจาก 1.5% ใน
ในช่วงปี 2000-2030

2 ค่าผลิตภณั ฑม์ วลรวมในประเทศ
อตั ราที่สงู กว่าในช่วงก่อนปี 2000
3.5% แต่มีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึน้ ใ
โดยคาดว่าจะเติบโตเพียง 3.2%
จะเติบโตเพียง 2.6% ต่อปี ในช่วง

gy Technology and Climate Policy
ณ์แนวโน้มในอนาคตทางด้านพลงั งาน
งนี้
ขนึ้ ในอตั ราท่ีลดลงทกุ ช่วงเวลาท่ี
นอดีต เหลือเพียงประมาณ 1%

ศ (GDP) ปัจจบุ นั มีการเพิ่มขึน้ ใน
0 โดยมีการเพ่ิมขนึ้ ปี ละประมาณ
ในอตั ราที่ชะลอตวั ลงในอนาคต
ต่อปี ในช่วงปี 2010-2020 และ
งปี 2020-2030

88

ภาพ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งจานวนประชากร

รและผลิตภณั ฑม์ วลรวมในประเทศของโลก

89

3 ความต้องการพลงั งานของโลกเพ่ิม
และไม่มีแนวโน้ มท่ี จะลดลงในอนา
ที่จะถูกใช้มากขึ้นในอนาคต โดยพ
สั ด
การใช้มากที่สดุ คือ น้ํามนั รองลง

ภาพ แนวโน้มความต้องการพลงั ง

มขึ้นอย่างต่อเนื่องตงั้ แต่อดีตถึงปัจจุบนั
าคต และพลงั งานทุกประเภทมีแนวโน้ม
พลงั งานที่มีบทบาทสําคัญที่สุดหรือมี

ส่ ว น
งมาคือ ถา่ นหินและกา๊ ซธรรมชาติ

งานของโลก 90

4 การใช้พลงั งานในภาคเศรษฐกิจต
ระบบเศรษฐกิจ และพิจารณาจาก
ใช้พลงั งานของผ้บู ริโภคลาํ ดบั สุดท
การใช้พลงั งานสงู ท่ีสดุ รองลงมา
ครวั เรอื น ภาคบริการและเกษตร

ภาพ การใช้พลงั งานในภาคเศรษ

ต่างๆ เมอ่ื พิจารณาแบบแบง่ ภาคใน
กการใช้พลงั งานขนั้ สดุ ท้าย หรือการ
ท้าย ภาคการคมนาคมขนส่งมีสดั ส่วน
าได้แก่ ภาคอตุ สาหกรรม และภาค
รกรรม

ษฐกิจต่างๆ 91

5 แนวโน้มราคาน้ํามนั และกา๊ ซธรร
กา๊ ซธรรมชาติพงุ่ สงู ขึน้ อย่างมาก
ในช่วงปี ค.ศ. 1975-1980 หลงั จา
ปี 1980-1997 และค่อยๆ เพิ่มขึน้

ภาพ แนวโน้มราคาน้ามนั และกา๊

รมชาติ ในอดีตพบวา่ ราคานํ้ามนั และ
กในช่วงที่เกิดวิกฤตด้านราคาน้ํามนั
ากนัน้ ราคาได้ปรบั ตวั ลดลงในช่วง
นแบบค่อยเป็ นค่อยไป

าซธรรมชาติ 92

ปัญหาการใช้พลงั
กล่าวได้ว่าเป็ นวิกฤต

ของวิกฤตการณ

1. การขาดแคลนพลงั งานประเภท
2. ต้องพึ่งพาการนําเขา้ นํ้ามนั เชือ้ เ
3. ขาดความรู้ และเทคโนโลยีในกา
4. นโยบายด้านพลงั งานของประเท
5. ความฟ่ มุ เฟื อย และการใช้พลงั ง

งงานของประเทศรนุ แรงขึ้น จนอาจ
ตการณ์ด้านพลงั งาน ซ่ึงสรุปสาเหตุ
ณ์พลงั งานได้ดงั นี้

ทนํ้ามนั เชื้อเพลิง
เพลิงจากต่างประเทศ

ารพฒั นาพลงั งาน
ทศเพิ่งเร่ิมต้นอย่างจริงจงั
งานอย่างขาดประสิทธิภาพ

93

กล่าวโดยสรปุ  การผลิตและใช
ส่ิงแวดลอ้ มดงั นี้

ช้พลงั งานของประเทศมีผลกระทบต่อ

94



95

การพฒั นาประเทศตามแผน

ได้มุ่งเปล่ียนแปลงประเทศอย่างเร่งรดั
ด้านเศรษฐกิจ สังคม โดยมุ่งหมาย “
เทคโนโลยีการผลิต และการบริโภคตา
ส่งเสริมอตุ สาหกรรม การปรบั ปรงุ การค

ซึ่งใช้เคร่ืองจกั รกลแทนแรงงานสตั ว์แ
ทนั สมยั นี้ ทาํ ให้เกิดความต้องการพลงั ง
จะจดั หาได้ภายในประเทศ จนต้องมีก
สญู เสียเงินตราและงบประมาณแผน่ ดินเ

นพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแห่งชาติ
ด และรวดเรว็ ให้ไปสู่ความทนั สมยั ใน
“การพฒั นา” ไปที่ความก้าวหน้าทาง
ามแบบประเทศตะวนั ตก เกิดนโยบาย
คมนาคม การทาํ เกษตรกรรมแผนใหม่
และคน ช่วงของการพฒั นาไปสู่ความ
งานที่มีมากเกินกว่าปริมาณพลงั งานท่ี
การนําเข้าพลงั งานจาํ นวนมหาศาล
เป็นจาํ นวนมาก

96





พลงั งานทดแทน (Alternative
หมายถึง พลงั งานท่ีใช้แทนนํ้ามนั เชื้อเพ
พลงั งานหลกั ท่ีใช้กนั อยทู่ วั ่ ไปในปัจจบุ นั
ทดแทนที่สาํ คญั ได้แก่ พลงั งานแสงอาท
นํ้า พลงั งานลม พลงั งานความรอ้ นใต้พ
พลงั งานจากชีวมวล เป็นต้น ได้มีการศ
เพอ่ื นําพลงั งานทดแทนมาใช้ประโยชน์ม
ผอ่ นคลายปัญหาการขาดแคลนพลงั งา
มลพิษที่เกิดขนึ้ จากการใช้พลงั งานในปั