2313224TM-สังคมรวม-ม3

นาํ สอน สรุป ประเมิน

ขนั้ สอน ๕) แร่ ทวปี อเมรกิ าใตม้ แี รอ่ ดุ มสมบรู ณ์ แรท่ ม่ี คี ณุ คา่ ทางเศรษฐกจิ กระจายอยใู่ นหลายพน้ื ท่ี
แผโนดทยแ่ี เสฉดพงาแะหบลงรแเิ วรแณลเะทแรือพ กลเงัขงาาNแน5อข00นองดทีส0วแปี ลอเะมบรรกิ1,เิ0าว0ใ0ณตกม .ชายฝั่งมหาสมุท• รเแหปลซก็ ิฟแกิ หลแง่ รสส่ า� า� คคญั ญั อยเชบู่ ่นรเิ วณทรี่ าบ
ขั้นที่ 5 การสรุปเพอื่ ตอบคาํ ถาม 10 ํN สูงบราซิลทางตอนเหนือของเมืองรีอูดีจาเนรู
มหาสมทุ รแอตแลนติก โดยบราซิลเป็นแหล่งผลิตแร่เหล็กรายใหญ่ของ
1. นกั เรยี นในชน้ั เรยี นรว มกนั สรปุ เกยี่ วกบั ลกั ษณะ
ทรพั ยากรธรรมชาติของทวีปอเมรกิ าใต 0 ํ 0 ํ ทวปี และพบมากบรเิ วณทส่ี งู กอี านาในเวเนซเุ อลา

2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ • ทองแดง พบมากตามแนวเทอื กเขา
สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู 10 ํS แอนดีส แหล่งส�าคญั อยทู่ างตอนเหนอื และตอน
แนะนาํ เพิ่มเติม กลางของชิลี ตอนกลางของเปรู และพบใน
20 Sํ 20 Sํ อาร์เจนตินา โดยชิลีเป็นแหล่งผลิตทองแดงได้
3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู มากถงึ ๑ ใน ๓ ของโลก
PPT ท่ีแสดงขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทรัพยากร มหาสมทุ รแปซิฟก
ธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต เพอื่ เปน การสรปุ
ความรูเพ่ิมเตมิ 30 Sํ 40 Wํ 30 ํS • เงิน พบมากตามแนวเทือกเขา
40 ํS แอนดีสในเขตตอนกลางของเปรู ตอนใต้ของ
ขนั้ สรปุ แร เหล็ก โบลเิ วยี รวมทง้ั ในชลิ แี ละอาร์เจนตินา
ทองแดง
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ 40 ํS
ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
ตลอดจนความสําคัญ ท่ีมีอิทธิพลตอการดําเนิน 50 Wํ เง3ิน0 ํW
ชีวติ ประจาํ วัน หรือใช PPT สรุปสาระสาํ คัญของ ทองคำ
เนื้อหา แรพลังงาน บ็อกไซต • ทองค�า พบมากแถบเทือกเขา
50 Sํ 80 ํW 70 Wํ ถานหนิ ดตะีบกกุ �วั 50 ํS แอนดสี ในโคลอมเบยี รวมทง้ั ในบราซลิ ปารากวยั
ขนั้ ประเมนิ 90 ํW นำ้ มันดบิ เพชร

1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม 60 Wํ แกส ธรรมชาติ
การรว มกันทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงาน แผนทแี่ สดงแหลง่ แรแ่ ละพลงั งานของทวปี อเมรกิ าใต้ และอรุ กุ วยั
• บ็อกไซต์ แหล่งส�าคัญอยู่บริเวณ
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก ที่ราบสูงกีอานาในกายอานา รวมทั้งในซูรินาม
สมรรถนะฯ ภมู ศิ าสตร ม.3 และเวเนซเุ อลา

• เพชร พบมากบริเวณท่ีราบสูง
กีอานาทางตอนเหนือของเวเนซุเอลา บริเวณ
ที่ราบลุ่มน้�าแอมะซอน และบริเวณที่ราบสูง
บราซลิ ในบราซิล

 เหมืองทองแดงบริเวณเทอื กเขาแอนดีส ประเทศชลิ ี • ถา่ นหนิ พบมากตามแนวเทอื กเขา
แอนดสี ในโคลอมเบยี ชิลี และอารเ์ จนตินา

• น�้ามันดบิ พบมากในเวเนซุเอลา และยงั พบในโคลอมเบีย เอกวาดอร์ อารเ์ จนตินา
บราซิล และโบลเิ วยี

• แกส๊ ธรรมชาติ แหลง่ สา� คญั อยบู่ รเิ วณทะเลสาบมาราไกโบในเวเนซเุ อลา และพบบา้ ง
2๕4ในอารเ์ จนตินา

แนวทางการวัดและประเมินผล กจิ กรรม สรางเสรมิ

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเนื้อหา เร่ือง ลักษณะทรัพยากร ครูใหนักเรียนสืบคนเพิ่มเติมเก่ียวกับทรัพยากรแรและแร
ธรรมชาตขิ องทวปี อเมริกาใต ไดจากการตอบคําถาม การรว มกันทํางาน และ พลังงานของทวีปอเมริกาใตจากแหลงการเรียนรูตางๆ จากน้ัน
การนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจาก นาํ ขอมลู มาอภปิ รายรว มกนั ในช้นั เรยี น
แบบประเมนิ การนําเสนอผลงานทแี่ นบมาทายแผนการจดั การเรยี นรหู นวยท่ี 12
เรอ่ื ง ทวีปอเมริกาใต กจิ กรรม ทา ทาย

แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน ครูใหนักเรียนแบงกลุมวิเคราะหเชื่อมโยงระหวางทรัพยากร
นํ้ามันกับวิกฤตเวเนซุเอลาในประเด็น ทําไมประเทศเวเนซุเอลา
คาช้แี จง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในชอ่ งท่ี ซ่ึงเปนประเทศที่อุดมไปดวยน้ํามัน แตประชากรในประเทศสวน
ตรงกบั ระดับคะแนน ใหญถึงยากจน จนบางสวนตองอพยพออกนอกประเทศ โดยให
เขียนวิเคราะหถึงสาเหตุปละผลกระทบจากวิกฤตลงในกระดาษ
ลาดบั ท่ี รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1 ฟลิปชารต นาํ เสนอหนา ชัน้ เรียน
32

1 ความถกู ต้องของเนื้อหา
2 การลาดับขั้นตอนของเร่ือง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์

4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ

5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลมุ่

รวม

ลงชือ่ ...................................................ผ้ปู ระเมิน
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ เปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

T286

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ò. ÅѡɳлÃЪҡâͧ·Ç»Õ ÍàÁÃÔ¡Ò㵌 ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process)
พ.ศ. ๒๕๖๑ ทวีปอเมรกิ าใต้ มีประชากรประมาณ ๔๒๗.๘ ลา้ นคน มคี วามหนาแนน่ เฉลยี่
๒๔ คนตอ่ ตารางกิโลเมตร ประเทศที่มปี ระชากรมากทส่ี ุด คือ บราซิล และนอ้ ยทส่ี ดุ คือ ซรู ินาม 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ช่ือเร่ือง
ท่ีจะเรยี นรู จดุ ประสงคการเรยี นรู และผลการ
2.๑ การต้ังถิ่นฐานและการกระจายของประชากร เรยี นรู

การกระจายของประชากรในทวปี อเมรกิ าใต้ มดี งั นี้ 2. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั ทบทวนความรเู กย่ี วกบั
ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต ซึ่ง
๑) บริเวณท่ีมีประชากรอาศัยอยู่ ไดแก ทําเลท่ีตั้ง ขนาด อาณาเขต ลักษณะ
หนาแน่น เป็นบริเวณที่มีสภาพแวดล้อมทาง ภูมิประเทศ ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณ
ธรรมชาตเิ หมาะสมกบั การดา� รงชวี ติ ทงั้ ลกั ษณะ ธรรมชาติ และลกั ษณะทรพั ยากร ที่ไดศ ึกษา
เมอ่ื ชั่วโมงที่ผานมา

ภมู ปิ ระเทศ ภมู อิ ากาศ ทรพั ยากรธรรมชาติ และ
มรี ะบบการคมนาคมที่สะดวก ไดแ้ ก่
• พน้ื ทชี่ ายฝง่ั ดา้ นตะวนั ออก บรเิ วณ
ชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก ต้ังแต่ตอนใต้
ของปากแม่น�้าแอมะซอนถึงปากอ่าวริโอเดลา
ปลาตา ในเขตประเทศบราซลิ อุรกุ วยั และบาง
ส่วนของอาร์เจนตินา มีประชากรหนาแน่น  เมืองรอี ูดีจาเนรู ประเทศบราซิล เป็นบริเวณที่ม่ปี ระชากร
เน่ืองจากมีลักษณะภูมิประเทศเป็นท่ีราบ มี อาศัยอยู่หนาแน่น

อณุ หภมู ไิ มส่ งู หรอื ตา่� จนเกนิ ไป มดี นิ และนา้� อดุ มสมบรู ณ์ จงึ เหมาะสมในการทา� การเกษตร รวมทง้ั
มีการคมนาคมขนส่งสะดวก ท�าให้หลายเมืองพัฒนาเป็นเมืองท่าท่ีส�าคัญ เมืองท่ีมีประชากร
หนาแนน่ เชน่ เซาเปาลู รีอูดีจาเนรู ประเทศบราซิล บัวโนสไอเรส ประเทศอารเ์ จนตินา
• พนื้ ทบี่ รเิ วณทรี่ าบสงู ใกลเ้ ทอื กเขาแอนดสี บรเิ วณตอนบนของทวปี ตงั้ แตช่ ายฝง่ั ดา้ น
ทะเลแคริบเบียนจนถึงอ่าวปานามา หรือเขตพ้ืนท่ีของเวเนซุเอลา ด้านตะวันตกของโคลอมเบีย
เอกวาดอร์ เปรู ตอนกลางของชิลี เนื่องจากเป็นบริเวณที่ราบสูงท่ีมีอากาศอบอุ่น มีดินและน�้า
อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก จึงมีเมืองหลวงและเมืองใหญ่ต้ังอยู่บนท่ีสูง เช่น การากัส
ประเทศเวเนซเุ อลา โบโกตา ประเทศโคลอมเบยี กโี ต ประเทศเอกวาดอร์ ลมิ า ประเทศเปรู ลาปาซ
ประเทศโบลิเวีย
๒) บรเิ วณทมี่ ปี ระชากรอาศัยอยู่เบาบาง เป็นบรเิ วณที่มสี ภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ
เปน็ อปุ สรรคตอ่ การดา� รงชวี ติ เชน่ บรเิ วณทร่ี าบลมุ่ นา�้ แอมะซอนซงึ่ มลี กั ษณะเปน็ ปา่ ดบิ ชนื้ รกทบึ
การคมนาคมไม่สะดวก มีสัตว์ป่าที่เป็นอันตรายและโรคภัยไข้เจ็บชุกชุม บนเทือกเขาแอนดีส
ท่รี าบสงู กอี านา ทรี่ าบสงู ปาตาโกเนยี ทมี่ ลี กั ษณะภูมิประเทศทรุ กนั ดาร การคมนาคมไม่สะดวก
เขตแห้งแล้งก่ึงทะเลทราย เขตแห้งแล้งบริเวณทะเลทรายอาตากามา ซึ่งท�าการเพาะปลูกไม่ได้
บริเวณทุ่งหญ้าเขตร้อนมีดินไม่อุดมสมบูรณ์ จึงเป็นอุปสรรคต่อการประกอบอาชีพและการต้ัง
ถ่ินฐานอยู่อาศยั
2๕๕

ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู

พ้ืนท่ีบริเวณใดบางที่มีประชากรอาศัยอยูอยางหนาแนน และ ครูแบงนักเรียนเปนกลุม กลุมละ 4 คน แตละกลุมจับคูกันสืบคนขอมูล
พนื้ ที่ใดประชากรอาศัยอยูอ ยางเบาบาง เพราะเหตใุ ด เกี่ยวกับการตั้งถิ่นฐานและการกระจายของประชากรในทวีปอเมริกาใตโดยใช
กระบวนการทางภูมิศาสตร เร่ิมจากใหรวมกันตั้งคําถามในประเด็นสําคัญที่
(แนวตอบ พื้นท่ีประชากรอาศัยอยูหนาแนน เชน ชายฝงทาง นกั เรยี นสนใจ จากนน้ั สมาชกิ แตล ะคไู ปสบื คน และรวบรวมขอ มลู มาเลา สกู นั ฟง
ตะวนั ออกของทวปี ถัดจากลมุ นํา้ แอมะซอน ทางตอนบนของทวปี เพือ่ เลือกขอมลู ทนี่ าเชื่อถอื มาวิเคราะหแลวสรุปผลในประเด็นคาํ ถามทต่ี ง้ั เอาไว
ตง้ั แตช ายฝง ดา นทะเลแครบิ เบยี นจนถงึ อา วปานามา เพราะพน้ื ทม่ี ี ตอ จากนนั้ สมาชกิ แตละกลุมนาํ เสนอผลงานหนา ช้นั เรยี น
ความอดุ มสมบรู ณแ ละภมู อิ ากาศเหมาะสม พน้ื ทป่ี ระชากรเบาบาง
เชน บรเิ วณทร่ี าบสงู กอี านา เทอื กเขาแอนดสี เขตปา ฝนแอมะซอน
เนื่องจากภมู ปิ ระเทศทุรกนั ดาร การคมนาคมไมส ะดวก)

T287

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ แผนทแ่ี สดงการกระจายของประชากรในทวปี อเมริกาใต
80 Wํ 70 Wํ 60 ํW 50 ํW 40 ํW
3. ครูใหนักเรียนดูแผนที่แสดงความหนาแนน ตรนิ โติแเดบดโกและ
ของประชากรในทวีปอเมริกาใต จากหนังสือ ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาตรา0สว น 1 : 40,000,000 1,000 กม.
เรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 แลวรวมกันอภิปราย
โดยเบ้ืองตนเกี่ยวกับการต้ังถ่ินฐานและการ 10 ํN เ ว เ น ซุ เ อ ล า 10 ํN
กระจายของประชากรในทวีป เพื่อกระตุน
ความสนใจ/กระตุน ความคิด กายอานา เฟรนชเกียนา
(ฝรั่งเศส)
4. ครูตั้งประเด็นสถานการณเกี่ยวกับประชากร ซูรินาม
สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใต เพื่อ โ ค ล อ ม เ บี ย โรไรมา
ทํากิจกรรมวิเคราะหสถานการณ เพื่อกระตุน อามาปา
ความสนใจ/กระตุนความคิดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ
ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรมของ 0 ํ เอกวาดอร เสน ศูนยสูตร 0 ํ
ทวีปอเมริกาใต และเพื่อเปนการนําเขาสู
การเรยี น โดยมขี ั้นตอนการจดั กิจกรรม ดงั นี้ เ ป รู อากรี อามาโซนัส ปารา มารันเยา เซอารา
• ครูจัดสถานที่แบงโซนหองเรียนออกเปน รีอูกรันดดี ูนอรช
สองสวน คือ สวนหนา และสว นทาย 10 ํS บ ร า ซิ ล ปเอาอี เปรนัมบปูกาู ราอบี า
• ครูตั้งประเด็นสถานการณเพื่อสอบถาม
ความคิดเห็นในประเด็น “เห็นดวย” หรือ รอนโดเนยี โตกนั ชีนส อาลาโกอสั
“ไมเห็นดวย” เกี่ยวกับลักษณะประชากร
สงั คมและวัฒนธรรมของทวีปอเมรกิ าใต มาตูโกรสซู บาเอีย เซรชปี  10 ํS
• หากนกั เรยี นเหน็ ดว ยใหก า วไปขา งหนา 1 กา ว
หากไมเ หน็ ดว ยใหถ อยหลงั 1 กา ว โ บ ลิ เ วี ย โกยาส
• ครูสรปุ ผลการปฏิบัติกิจกรรม จากลักษณะ
ตําแหนงการยืนของนักเรียนที่มีความ มาตูโกรสซูดูซลู มีนสั เชไรส เอสปร ีตูซานตู
หลากหลาย โดยเชอ่ื มโยงกบั ความหลากหลาย
ทางสงั คมและวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต 20 ํS 1ชลิ ี ซานลฮาวริโนอฮฆตูฮาซูกกยุลั เูมอตซดรันาาลโ นเดอเบตสายีเฟตโชปอโการราโโเมอกรรซกนโิ อาาอเตสเรกอตรเ รสวรุ ยี ัยนกุ รวีอกูัยรนั ซดาปดีนาซูตรลูาานกเซาาตาเาปรานี ลาู รีอดู จี าเนรู 20 ํS
จากนั้นครูสรุปผลกิจกรรมและเช่ือมโยง เสน ทรอปกออฟแคปรคิ อรน กาตามารก า ซานตาเฟ 30 Sํ
เขาสูบทเรียน มิ ิซโอเนส มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ซานลุยส

30 ํS

เมนโดอซลาาาปรม เ ปจานบวัตโนนิ สไาอเรส
เนวเกน
รโิ อเนโกร

40 ํS ชบู ุต 40 Sํ

ซานตากรซุ

คำอธิบายสญั ลักษณ 2เตียรร าเดลฟวยโก ความหนาแนน ของประชากร (คน/ตร.กม.) 50 Sํ
50 ํS เขตประเทศ
70 ํW 60 Wํ 1 25 500
เขตรฐั เซาทจ อรเ จยี
แหลงน้ำ 5 (สหราช1อ0า0ณาจักร)1,000

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nํWic 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td

แผนที่แสดงความหนาแนน่ ของประชากรในทวีปอเมริกาใต้

2๕6

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 ซานตากาตารีนา รัฐในประเทศบราซิล ตั้งอยูทางตอนใตของประเทศ เพราะเหตุใดพื้นที่ชายฝงตะวันออกจึงมีประชากรอาศัยอยู
มเี นื้อท่ี 95,985 ตารางกิโลเมตร เมืองหลวงชือ่ โฟลเรียนอโปลิส ปลูกขาวโพด อยางหนาแนน
เลี้ยงปศสุ ตั ว และทาํ เหมืองถา นหิน
2 เตียรราเดลฟวยโก มีชื่อเต็มวา อิสลากรันเดเตียรราเดลฟวยโก (Isla 1. มีแรหลายชนดิ ในปริมาณมาก
Grande de Tierra del Fuego) มเี นอ้ื ท่ี 47,993 ตารางกโิ ลเมตร มบี อ นา้ํ มนั ซกี 2. ใกลป าแอมะซอนจงึ มีความอดุ มสมบูรณมาก
ตะวันตกของเกาะเปนของประเทศชิลี สวนซีกตะวันออกเปนของประเทศ 3. มที ุงหญากวา งใหญเหมาะแกการทําการเกษตร
อารเจนตนิ า 4. มดี นิ นาํ้ อุดมสมบูรณและการคมนาคมขนสง สะดวก

(วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 4. พื้นที่ชายฝงตะวันออกมีลักษณะ
ภูมปิ ระเทศเปนทีร่ าบ ดนิ นํ้าอุดมสมบรู ณ จงึ เหมาะในการทาํ การ
เกษตร และมีการคมนาคมสะดวกทําใหมีการพัฒนาเปน เมืองทา
สาํ คัญ จึงมปี ระชากรอาศยั อยเู ปนจํานวนมาก)

T288

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒.๒ การเปลยี่ นแปลงโครงสรา งประชากร ขน้ั สอน

ทวปี อเมรกิ าใตม กี ารเปลย่ี นแปลงประชากร เนอ่ื งจากการเปลยี่ นแปลงจาํ นวนและโครงสรา ง ข้นั ที่ 1 การต้งั คาํ ถามเชิงภูมิศาสตร
ประชากรทเี่ กิดจากการเปลีย่ นแปลงอัตราเกดิ อัตราตาย รวมท้ังการอพยพยา ยถ่ินของประชากร
1. ครูกระตุนใหนักเรียนเชื่อมโยงระหวางความ
ตารางจํานวนประชากร อัตราเกิด อัตราตาย ประชากรวัยเด็ก วัยสูงอายุ และประชากรในเมือง ห ล า ก ห ล า ย ท า ง ค ว า ม คิ ด ท่ี ส ะ ท  อ น ผ  า น
ของทวีปอเมรกิ าใต พ.ศ. ๒๕๖๑ ตําแหนงการยืนกับความหลากหลายทาง
สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ
ประเทศ จาํ นวน อตั ราเกิด อตั ราตาย วัยเด็ก วัยสูง ประชากร จากกจิ กรรมในขน้ั นาํ ทผ่ี า นมาแลว ตงั้ ประเดน็
ประชากร (ตอ ๑,๐๐๐ คน) (ตอ ๑,๐๐๐ คน) (%) อายุ ในเมอื ง คําถามตอยอดเพ่ิมเติมเพื่อกระตุนและ
(ลา นคน) (%) (%) เชื่อมโยงใหนักเรียนต้ังประเด็นคําถามทาง
ภูมิศาสตรเก่ียวกับลักษณะประชากร สังคม
อารเจนตินา ๔๔.๕ ๑๗ ๘ ๒๕ ๑๑ ๙๒ และวฒั นธรรมของทวปี อเมริกาใต

โบลเิ วีย ๑๑.๓ ๒๓ ๗ ๓๒ ๗ ๖๙ 2. ใหนักเรียนรวมกันต้ังประเด็นคําถามทาง
ภูมิศาสตรเก่ียวกับลักษณะประชากร สังคม
บราซิล ๒๐๙.๔ ๑๔ ๖ ๒๒ ๘ ๘๖ และวัฒนธรรมของทวปี อเมริกาใต เพอ่ื คนหา
คําตอบ หรือใหนักเรียนดู PPT ประกอบการ
ชลิ ี ๑๘.๖ ๑๔ ๖ ๒๑ ๑๑ ๘๗ ต้ังคําถาม โดยครแู นะนาํ เพิ่มเติม เชน
• ทําไมทวีปอเมริกาใตแตละพ้ืนท่ีจึงมีความ
โคลอมเบีย ๔๙.๘ ๑๕ ๖ ๒๖ ๘ ๗๗ หนาแนนของประชากรทแี่ ตกตา งกนั
• ปจจัยใดบางที่สงผลตอลักษณะประชากร
เอกวาดอร ๑๗.๐ ๒๐ ๕ ๒๙ ๗ ๖๔ สงั คมและวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต

กายอานา ๐.๘ ๒๑ ๘ ๒๙ ๕ ๒๗

ปารากวยั ๖.๙ ๒๑ ๖ ๓๐ ๖ ๖๑

เปรู ๓๒.๒ ๑๙ ๖ ๒๗ ๗ ๗๘

ซูรนิ าม ๐.๖ ๑๘ ๗ ๒๗ ๗ ๖๖

ตรนิ แิ ดดและโตเบโก ๑.๔ ๑๓ ๘ ๑๙ ๑๐ ๕๓

อุรกุ วัย ๓.๕ ๑๔ ๙ ๒๑ ๑๕ ๙๕

เวเนซเุ อลา ๓๑.๘ ๑๙ ๕ ๒๖ ๗ ๘๘

รวม ๔๒๗.๘ เฉลยี่ ๑๗.๕ เฉล่ยี ๖.๗ เฉล่ีย ๒๕.๗ เฉลีย่ ๘.๔ เฉล่ีย ๗๓

ทม่ี า : www.prb.org (2018 World Population Data Sheet)

จากตารางพบวา ประเทศทม่ี ปี ระชากรมากที่สดุ คอื บราซิล เน่ืองจากมีเนอื้ ที่ขนาดใหญ
และเปนทตี่ ง้ั ของเมอื งใหญหลายเมือง เชน รอี ดู จี าเนรู เซาเปาลู เรซฟี  ซัลวาดอร บริเวณชายฝง
ดานตะวันออกของประเทศมลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน ท่รี าบ มดี ินและน้ําอดุ มสมบรู ณ มีภูมิอากาศ
อบอนุ สบาย จงึ เหมาะแกก ารตง้ั ถนิ่ ฐาน การทาํ เกษตรกรรม นอกจากน้ี ยงั มที รพั ยากรแรท ส่ี ง เสรมิ
อุตสาหกรรม เชน เหลก็ ดีบุก ปโตรเลยี ม และมรี ะบบการคมนาคมขนสง สะดวก จึงเปนแหลง
อุตสาหกรรมทส่ี ําคญั สง ผลใหมปี ระชากรอาศยั อยูเปน จํานวนมาก สว นประเทศทีม่ ีประชากรนอ ย
ทีส่ ดุ เชน ซูรินาม กายอานา เนื่องจากมเี นอ้ื ทข่ี นาดเลก็

๒๕๗

กจิ กรรม สรางเสริม เกร็ดแนะครู

นกั เรยี นสบื คน ขอ มลู อตั ราเกดิ และอตั ราตายของประชากรใน ครนู าํ ขอ มลู เกยี่ วกบั จาํ นวนประชากร อตั ราเกดิ อตั ราตายของประชากรใน
ทวีปอเมริกาใตย อนหลัง 10 ป แลวจัดทําเปนแผนภูมเิ ปรยี บเทยี บ ทวปี อเมรกิ าใตม าใหน กั เรยี นชว ยกนั เปรยี บเทยี บ และเรยี งลาํ ดบั จาํ นวนประชากร
กบั อัตราเกิด อัตราตายของทวปี อเมริกาใตในปจ จบุ นั จากมากไปนอย จากนั้น ใหน ักเรยี นรวมกันตอบคําถาม เชน

กจิ กรรม ทา ทาย • ทําไมประเทศบราซลิ จงึ มจี าํ นวนประชากรมากท่สี ดุ
• ประเทศอะไรทม่ี อี ตั ราเกิดสูง
นกั เรยี นแบง กลมุ แลว ชว ยกนั ปรบั การนาํ เสนอขอ มลู อตั ราเกดิ • การเปล่ียนแปลงโครงสรางประชากรของทวปี อเมรกิ าใตเ ปน อยางไร
อตั ราตาย ประชากรวัยเด็ก วัยสงู อายุ และประชากรในเมืองของ
ทวปี อเมรกิ าใตเ ปนรปู แบบตางๆ เชน แผนที่สดั สว นแผนภูมิแทง
แผนทส่ี ดั สวนรปู วงกลม เพอื่ ใหเขาใจการเปล่ียนแปลงไดด ียง่ิ ข้นึ

T289

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑) อัตราเกิดและอตั ราตาย จากตาราง พบว่า ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ ทวีปอเมรกิ าใต้มอี ัตรา

ข้นั ท่ี 2 การรวบรวมขอมูล เกดิ ไมส่ งู มาก แต่ละประเทศมีอตั ราไมต่ า่ งกนั มาก เฉล่ียอยทู่ ี่ ๑๗.๕ (ตอ่ ๑,๐๐๐ คน) เนื่องจาก
นโยบายการวางแผนครอบครัวท่ีมีประสิทธิภาพ และจากสภาพสังคมและเศรษฐกิจท่ีเปลี่ยนไป
1. ครจู ดั กลมุ นกั เรยี นจาํ นวน 5 กลมุ โดยใหแ ตล ะ ท�าให้ผู้คนมีบุตรน้อยลง จะส่งผลให้อัตราเกิดลดลงและมีประชากรเพ่ิมข้ึนน้อยลง นอกจากน้ี
กลุมมจี าํ นวนทีเ่ ทาๆ กัน ทกุ ประเทศยงั มีอตั ราตายตา่� แตล่ ะประเทศมอี ตั ราใกลเ้ คียงกนั เฉลย่ี อยทู่ ี่ ๖.๗ (ต่อ ๑,๐๐๐ คน)
เน่ืองจากการแพทย์และสาธารณสุขที่เจริญก้าวหน้า ซ่ึงจะท�าให้มีจ�านวนผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น
2. ครูนําภาพยนตรที่มีเรื่องราวเก่ียวกับทวีป และจะสง่ ผลให้เกิดสงั คมผู้สูงอายุในอนาคต
อเมรกิ าใต มาใหน กั เรยี นดผู า นการทาํ กจิ กรรม
“เรียนรูจากแผนฟลม” โดยใหนักเรียนแตละ ทวีปอเมริกาใต้มีประชากรในวัยเด็กสูงกว่าวัยผู้สูงอายุมาก วัยเด็กเฉลี่ยร้อยละ ๒๕.๗
กลุมรวมกันสืบคนและรวบรวมขอมูลจาก วยั สงู อายเุ ฉลยี่ รอ้ ยละ ๘.๔ ประเทศทม่ี ปี ระชากรวยั เดก็ สงู กวา่ วยั สงู อายมุ าก เชน่ โบลเิ วยี ปารากวยั
การดภู าพยนตร ประกอบการใชห นงั สอื เรยี น กายอานา เอกวาดอร์ ในอนาคตจะมีวัยท�างานเพ่ิมมากขึ้นแต่ก็จะมีวัยสูงอายุเพิ่มมากข้ึนด้วย
ภมู ิศาสตร ม.3 หรือรวบรวมขอ มลู จากแหลง ส่งผลให้ทวีปอเมริกาใต้ประสบปัญหาโครงสร้างประชากร ท�าให้วัยแรงงานต้องรับภาระเลี้ยงดู
เรียนรูอื่นๆ เพ่ิมเติม ตามประเด็นการศึกษา ประชากรวัยเด็กและวยั สงู อายุซง่ึ เป็นวยั พง่ึ พิง
ดังน้ี
• ลักษณะและบริเวณการต้ังถ่ินฐานและการ ทวีปอเมรกิ าใตม้ สี ัดสว่ นประชากรในเมอื งเฉลย่ี ร้อยละ ๗๓ ประเทศทีม่ สี ดั สว่ นประชากรใน
กระจายของประชากร เมอื งมาก เชน่ อุรกุ วยั ร้อยละ ๙๕ อารเ์ จนตนิ าร้อยละ ๙๒ เวเนซเุ อลารอ้ ยละ ๘๘ ประเทศทมี่ ี
• การเปลย่ี นแปลงโครงสรา งประชากร สัดส่วนประชากรในเมืองน้อย เช่น กายอานา ตรินิแดดและโตเบโก เมืองท่ีมีจ�านวนประชากร
• ลักษณะสังคมและวัฒนธรรม (เช้ือชาติ เพมิ่ ขึน้ อยา่ งรวดเร็ว ส่งผลใหเ้ กิดปัญหาต่าง ๆ เช่น ปญั หาการจราจรตดิ ขดั ปญั หาชุมชนแออัด
ภาษา ศาสนา) ปญั หาความยากจน ปญั หาอาชญากรรม ปญั หาสภาพภมู อิ ากาศและมลพษิ ตา่ ง ๆ
• ปจจัยทางกายภาพและปจจัยทางสังคม
ที่สงผลตอลักษณะประชากร สังคมและ ๒) การยา้ ยถ่ิน ขอ้ มลู ของสหประชาชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐ พบวา่ ประชากรกลมุ่ ลาตนิ อเมรกิ า
วฒั นธรรม
และแครบิ เบยี นมกี ารยา้ ยถน่ิ ไปยงั ทวปี อเมรกิ าเหนอื (สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา) ประมาณ ๒๖.๔
3. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นา ลเช้า่นนคกนารมหีกลาีกรหยนา้ จียาถก่ินคภวาายมใยนาทกวจีปนป1ใรนะชมนาบณทเ๖ข.๑า้ มลา้าอนาศคัยนอกยาู่ตราเมคเลมอ่ื อื นงยให้ายญปต่ รา่ ะงชๆากเรพม่อื ีหหลาาแยหรลปู ง่ แงบานบ
เชื่อถือ หรือใหนักเรียนดู PPT ที่เกี่ยวของ ทีด่ ีกวา่ ในบางบรเิ วณทีม่ ีปัญหาความไมป่ ลอดภยั จากความขัดแย้งทางการเมือง เช่น บางพ้ืนท่ี
กับลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรม ของประเทศโคลอมเบยี มกี ารอพยพเขา้ มาสเู่ มอื งใหญด่ ว้ ยเชน่ กนั ดว้ ยเหตทุ สี่ ภาพพน้ื ทท่ี างชายฝง่ั
ประกอบการศกึ ษาและรวบรวมขอ มลู เพิม่ เตมิ ด้านตะวันออกมีประชากรหนาแน่น แนวโน้มการกระจายตัวของประชากรจะแผ่เข้าไปตอนกลาง
ของทวีปมากข้ึน รวมถึงพ้ืนที่ป่าท่ีอุดมสมบูรณ์แถบลุ่มน�้าแอมะซอน มีการแผ้วถางป่าเพื่อการ
ปศุสตั วแ์ ละการเพาะปลกู พชื เศรษฐกจิ ต่าง ๆ มากขึน้

นอกจากน้ี การขยายตวั ของเมืองและการปลกู พชื ไรข่ นาดใหญ่ ทา� ใหม้ กี ารบุกรกุ พ้นื ท่ขี อง
ชนเผา่ ตา่ ง ๆ ทอ่ี าศยั อยแู่ ถบลมุ่ นา�้ แอมะซอน ซง่ึ มอี ยปู่ ระมาณ ๕๐๐ ชนเผา่ รวมทง้ั คนเมอื งยงั เปน็
พาหะของโรคสมยั ใหม่ทผ่ี ้คู นในชนเผ่าไมม่ ีภูมติ ้านทาน ท�าให้มผี เู้ สยี ชวี ิตจ�านวนมาก บางชนเผา่
ไดอ้ พยพเขา้ ไปยงั ปา่ ลกึ มากขนึ้ และบางสว่ นกล็ ะทงิ้ วถิ ชี วี ติ แบบดงั้ เดมิ มาอาศยั อยใู่ นหมบู่ า้ นแทน

2๕8

นักเรียนควรรู กจิ กรรม ทาทาย

1 ความยากจน สภาวะขาดแคลนทรัพยากรที่จําเปนในการดํารงชีวิต ครูใหนักเรียนสืบคนกรณีศึกษาเก่ียวกับการเปล่ียนแปลง
จาํ แนกเปน 2 ปะเภท คอื ความยากจนสมั บรู ณ (absolute poverty) เกดิ ขนึ้ เมอื่ ประชากรในทวีปอเมริกาใต เชน การอพยพของประชากรมายัง
บุคคลไดรับทรัพยากรเพ่ือการยังชีพต่ํากวาระดับที่ทําใหสามารถรักษาสุขภาพ เมืองมาราไกโบของประเทศเวเนซุเอลา การอพยพเขาเมืองใหญ
และการทํางานของรางกายไดอยางมีประสิทธิภาพ และความยากจนสัมพัทธ ของชาวโคลอมเบีย จากนั้นใหนกั เรยี นอภปิ รายในประเด็น ดังน้ี
(relative poverty) คือ การท่ีบุคคลขาดแคลนทรัพยากรเม่ือเปรียบเทียบกับ
กลมุ คนหรอื บุคคลในสังคม หรือเปรียบเทียบกับมาตรฐานการครองชพี ในสังคม • สาเหตุของการอพยพยายถ่นิ
• ผลกระทบทีเ่ กิดจากการอพยพยายถิน่
• แนวทางการแกไขปญหาการอพยพยายถิ่น
ใหน ักเรียนบนั ทึกลงสมดุ สงครูผูสอน

T290

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) พีระมิดประชากร เป็นการจ�าแนกสัดส่วนประชากรตามอายุและเพศ ท�าให้เห็น ขนั้ สอน

โครงสร้างของประชากรในทวีปอเมรกิ าใต้ ขัน้ ท่ี 3 การจดั การขอ มลู

พรี ะมิดประชากรทวปี อเมรกิ าใต้ พ.ศ. ๒๕๑๑ พีระมดิ ประชากรทวปี อเมรกิ าใต้ พ.ศ. ๒๕๖๑ 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก
อายุ อายุ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู
ระหวางกันประกอบการใชเทคนิคแบบเลา
100+ 0.0% 0.0% เรอื่ งรอบวง โดยเรยี งลาํ ดบั ตามจาํ นวนสมาชกิ
95-99 0.0% 0.0% ภายในกลมุ
90-94 0.1% 0.2%
85-89 0.2% 0.3% 2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง
80+ 0.2% 0.3% 80-84 0.4% 0.6% นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน
75-79 0.3% 0.4% 75-79 0.7% 0.9% ออก
70-74 0.5% 0.6% 70-74 1.0% 1.2%
65-69 1.4% 1.7% ขั้นท่ี 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมูล
65-69 0.8% 0.9% 60-64 1.9% 2.1%
60-64 1.1% 1.2% 1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน
55-59 1.4% 1.5% 55-59 2.4% 2.6% โดยใชแผนที่ทวีปอเมริกาใต จากน้ันใหแตละ
50-54 1.6% 1.7% 50-54 2.7% 2.9% กลุมนําเสนอขอมูลประกอบการระบุตําแหนง
45-49 2.0% 2.0% 45-49 3.0% บนแผนที่ โดยครูแนะนาํ เพมิ่ เตมิ
40-44 2.4% 2.4% 40-44 3.4% 3.1%
2. สมาชิกกลุมอื่นผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือ
35-39 2.7% 2.7% 35-39 3.8% 3.5% ขอเสนอแนะเพ่ิมเติม ตลอดจนอภิปราย
ความรรู วมกัน
30-34 3.1% 3.1% 30-34 4.0% 3.8%
3. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันทําใบงานท่ี
25-29 3.5% 3.5% 25-29 4.1% 4.0% 12.4 เร่ือง ลักษณะประชากร สังคมและ
วฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต
20-24 4.2% 4.1% 20-24 4.1% 4.0%
4.0%
15-19 5.1% 5.1% 15-19 4.2%
4.1% 4.1%
10-14 6.1% 6.0% 10-14
5-9 7.1% 6.9% 5-9 3.9% 3.9%

0-4 8.0% 7.8% 0-4 4.0% 3.8%

10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 3.8%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10%
สัดสว่ นประชากร (ร้อยละ) สดั สว่ นประชากร (ร้อยละ)

พรี ะมดิ ประชากรทวปี อเมรกิ าใต้ พ.ศ. ๒๖๑๑ จากพีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้
อายุ

100+ 0.0% 0.1%
95-99 0.0% 0.4% พ.ศ. ๒๕๑๑ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานกว้าง
90-94 0.6% 1.0%
85-89 1.3% 1.7%
80-84 1.9% 2.3% บง่ บอกวา่ มสี ดั สว่ นประชากรวยั เดก็ อายุ ๐-๔ ปี
75-79 2.4% 2.7% สูง ร้อยละ ๑๕.๘ แสดงถึงการมีอัตราเกิดสูง
70-74 2.7% 2.9%
65-69 3.0% 3.1%

60-64 3.1% 3.1% และมีจา� นวนประชากรเพม่ิ สงู ข้นึ อย่างรวดเรว็
55-59 3.1% 3.1% พีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ.
50-54 3.1% 3.1%

45-49 3.1% 3.0%

40-44 3.0% 2.9%

35-39 3.0% 2.9% ๒๕๖๑ มีลักษณะพีระมิดแบบฐานแคบลงมาก
30-34 2.9% 2.8%

25-29 2.8% 2.7% ประชากรวัยเด็กอายุ ๐-๔ ปี มีสัดส่วนลดลง
20-24 2.8% 2.7%
15-19 2.7% 2.6%
10-14 2.6% 2.5%
5-9 2.6% 2.5% เหลือร้อยละ ๗.๘ บ่งบอกวา่ อัตราเกิดลดตา�่ ลง
0-4 2.5% 2.4%
10% 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% 8% 10% มาก ทา� ใหป้ ระชากรเพ่ิมขน้ึ ชา้ กลุ่มประชากร
ท่ีมีอายุ ๐-๓๔ ปี มีสัดส่วนใกล้เคียงกัน
สดั ส่วนประชากร (ร้อยละ) ประชากรทม่ี ีอายุ ๖๕ ปี มสี ดั ส่วนเพมิ่ ขึน้

ทีม่ า : www.populationpyramid.net

การคาดการณ์พีระมิดประชากรทวีปอเมริกาใต้ พ.ศ. ๒๖๑๑ มีลักษณะพีระมิดแบบฐาน
แคบทส่ี ดุ แสดงให้เหน็ ว่า มอี ตั ราเกิดประชากรลดต่า� ลงมาก ประชากรเพิ่มข้ึนชา้ กล่มุ ประชากร
ชว่ งอายุ ๑๕-๗๔ ปี มีสัดส่วนใกล้เคยี งกนั และกลุ่มประชากรอายุ ๖๕ ปีขึ้นไป มจี า� นวนเพมิ่ ขนึ้
อยา่ งชดั เจน แสดงใหเ้ หน็ ว่าโครงสรา้ งของประชากรได้เปล่ียนแปลงเขา้ สู่สงั คมผู้สูงอายุ

2๕9

ขอ สอบเนน การคดิ เกร็ดแนะครู

เพราะเหตุใดประชากรในทวีปอเมริกาใตในปจจุบันจึงมีอัตรา ครนู กั เรยี นสบื คน พรี ะมดิ ประชากรของประเทศในทวปี อเมรกิ าใตท น่ี กั เรยี น
เกิดลดตา่ํ ลง สนใจ 5 ประเทศ ในประเดน็ ดงั น้ี

1. มีการออกกฎหมายคมุ กําเนดิ • พีระมิดประชากรของประเทศน้ันๆ ในปป จ จบุ ัน
2. การเคลอื่ นยา ยประชากรไปยงั พ้ืนท่ใี กลเคียง • พีระมิดประชากรของประเทศนนั้ ๆ ยอนหลงั 50 ป
3. นโยบายการวางแผนครอบครัวมีประสทิ ธภิ าพ • เปรียบเทยี บความเหมือนความแตกตางของพรี ะมดิ ประชากร
4. ไดร บั ความชว ยเหลอื ดานสาธารณสุขจากอเมรกิ าเหนือ สรุปความรูที่ไดล งกระดาษรายงานสง ครูผูสอน
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. ประเทศในทวปี อเมรกิ าใตม นี โยบาย
การวางแผนครอบครัวอยางมีประสิทธิภาพ มีทัศนคติที่ไมนิยม
มีบุตรมาก ทําใหประชากรมีอัตราเกิดต่ําใกลเคียงกัน ทั้งอัตรา
ตายยังอยูในระดับตํ่าสงผลใหทวีปอเมริกาใตมีแนวโนมเปน
สังคมผูสงู อาย)ุ

T291

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ó. ลักɳะสงั คมและวฒั นธรรม1ของทวปี อเมรกิ าใต้
ทวีปอเมริกาใต้มีชาวอินเดียนพ้ืนเมืองเป็นชนพื้นเมืองดั้งเดิม เมื่อมีชาวยุโรปเดินทาง
ข้ันท่ี 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอมลู เข้ามา ท�าให้ได้รับอิทธิพลทางสังคมและวัฒนธรรมแบบยุโรปใต้ เรียกว่า ลาตินอเมริกา ต่อมา
ชาวแอฟรกิ าและชาวเอเชยี เขา้ ไปตงั้ ถ่นิ ฐาน จงึ เกิดการผสมผสานของกลุ่มชนต่าง ๆ มากขึ้น
4. ครูถามคําถามเพ่ือใหนักเรียนไดวิเคราะห
ขอมูลเพ่ิมเติมเพื่อตอยอดประเด็นความคิด 3.๑ ลักษณะทัว่ ไปทางสงั คมและวฒั นธรรม
เชน
• อะไรเปนสาเหตุสําคัญที่ทําใหสภาพสังคม ทวปี อเมริกาใตม้ คี วามแตกต่างทางด้านเชอ้ื ชาติ ภาษา และศาสนา ดังนี้
และวฒั นธรรมในทวปี อเมรกิ าใตไ มแ ตกตา ง
กนั มากนกั ๑) เชือ้ ชาติ ประชากรของทวปี อเมรกิ าใต้ สามารถแบ่งออกเป็น ๔ กลุม่ ได้แก่
(แนวตอบ ศาสนา เนื่องจากนับถือคริสต
ศาสนาเชนเดียวกัน ซ่ึงศาสนาเปนบอ ชาวอนิ เดียนพืน้ เมือง
เกิดที่สําคัญของขนบธรรมเนียมประเพณี
ศิลปวัฒนธรรม จึงทําใหสภาพสังคมและ เปน็ ชนพนื้ เมอื งทอี่ าศยั อยทู่ างตะวนั ตกของเทอื กเขาแอนดสี ทรี่ าบสงู บราซลิ ชายฝง่ั
วัฒนธรรมของประเทศในทวีปอเมริกาใต ทะเลแคริบเบียน ปากแม่น�้าแอมะซอน และท่ีราบลุ่มน�้าทางใต้ โดยเฉพาะใน
ไมแ ตกตางกันมากนัก) ประเทศเปรู ชิลี และเอกวาดอร์ ตอ่ มาได้แตง่ งานกบั ชาวยุโรป มลี ูกสายเลือดผสม
• นกั เรยี นคดิ วา การเปลยี่ นแปลงทางสงั คมใน เรยี กว่า เมสตโิ ซ ปัจจุบนั เป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศปารากวัย เวเนซเุ อลา
ทวีปอเมริกาใตท ่ีเห็นไดชดั เจนคืออะไร เอกวาดอร์ โคลอมเบีย เปรู โบลิเวยี และชิลี
(แนวตอบ สภาพชุมชนชนบทท่ีมีการ
เปลยี่ นแปลงสสู ภาพสงั คมเมอื งเพม่ิ มากขน้ึ ) ชาวยโุ รป

ชาวยุโรปท่ีอพยพเข้ามาตั้งถ่ินฐานต้ังแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๑๖ ส่วนใหญ่มาจาก
ประเทศสเปน โปรตุเกส และอิตาลี ปัจจุบันเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ
อารเ์ จนตนิ าและอรุ กุ วยั และเปน็ ประชากรกลมุ่ ใหญ่ในประเทศบราซลิ ชลิ ี เวเนซเุ อลา
โคลอมเบีย เปรู และโบลเิ วยี

ชาวแอฟรกิ า

ชาวแอฟรกิ าทถี่ กู ชาวยโุ รปนา� มาเปน็ แรงงานในการทา� การเกษตรและกอ่ สรา้ งระบบ
สาธารณูปโภคต่าง ๆ ในสมัยอาณานิคม ต่อมาได้ตั้งถิ่นฐานและแต่งงานกับ
ชาวยโุ รป มลี กู สายเลอื ดผสม เรยี กวา่ มแู ลตโต และบางสว่ นแตง่ งานกบั ชาวอนิ เดยี น
พนื้ เมอื ง มีลกู สายเลอื ดผสม เรยี กว่า ซัมโบ สว่ นใหญ่อาศยั อยู่ในประเทศบราซลิ
โคลอมเบีย และกายอานา

ชาวเอเชยี

ชาวเอเชยี ไดแ้ ก่ ชาวอนิ เดยี ชาวเวยี ดนาม ชาวอนิ โดนเี ซยี เปน็ ประชากรกลมุ่ ใหญ่
ในประเทศกายอานา ซรู นิ าม และเฟรนชเ์ กยี นา ชาวญปี่ นุ่ สว่ นใหญเ่ ขา้ ไปตงั้ ถน่ิ ฐาน
บริเวณตอนใต้ของบราซิลและอาร์เจนตินา นอกจากนี้ ยังมีชาวจีน ชาวอาหรับ
และอน่ื ๆ ที่อาศยั อยู่ในเมืองใหญข่ องประเทศตา่ ง ๆ
260

นักเรียนควรรู กิจกรรม Geo - Literacy

1 วัฒนธรรม ทุกส่ิงทุกอยางที่สามารถถายทอดทางสังคมและสามารถ นกั เรยี นแบง กลมุ สบื คน ขอ มลู เกยี่ วกบั ลกั ษณะทางวฒั นธรรมของ
เปลีย่ นแปลงได เชน วิถชี วี ติ สญั ลกั ษณ ความเช่อื ทวีปอเมริกาใตของประเทศที่นักเรียนสนใจมา 1 อยาง ท้ังที่เปน
วฒั นธรรมดง้ั เดมิ และทเ่ี ปลยี่ นแปลงในปจ จบุ นั แลว นาํ มาวเิ คราะห
สื่อ Digital ในประเดน็ ดังน้ี

ศึกษาคนควาขอมูลเพ่ิมเติมเก่ียวกับประชากรและวัฒนธรรมของทวีป • ชื่อวัฒนธรรม/ประเทศ
อเมริกาใต ไดท่ี https://www.nationalgeographic.org/encyclopedia/ • ลักษณะดงั้ เดิม
south-america-human-geography/ • ลกั ษณะปจ จุบัน
• สาเหตขุ องการเปลีย่ นแปลง
• ผลจากการเปล่ยี นแปลง
แตละกลุมนําขอมูลที่สืบคนมาสรุปและนําเสนอผลงานใน
รูปแบบตา งๆ ทีแ่ สดงถงึ ความคิดสรา งสรรค

T292

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนทแ่ี สด๒งก) ลภมุ ภาาษษาา ในททววีปอเมมรรกิ ิกาาใตใต ้มีการใช้ภาษาพื้นเมืองด้ังเดิมของชาวอินเดียนพ้ืนเมืองแต่ละ ขน้ั สอน

ชนเผ่า และมีการใชภ้ าษาตามเจา้ อาณานคิ มของแตล่ ะประเทศ ภาษาท่ีสา� คัญ มีดงั น้ี ข้ันท่ี 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมลู

10 ํN ภาษาสเปน ภาษาอังกฤษ N 500 0 1,000 กม. ภาษาอังกฤษ เป็นภาษาทางการของประเทศ 5. ครูใหนักเรียนรวมกันทํากิจกรรมวิเคราะห
กายอานา ตรินิแดดและโตเบโก และดินแดน สถานการณอีกคร้ัง เพื่อเปนการแปลผลและ
ภาษาภอางั ษกาฤดษัตภชา ษาฝรั�งเศส หมเู่ กาะฟอลก์ แลนด์ของสหราชอาณาจกั ร เชื่อมโยงขอมูลเก่ียวกับความหลากหลาย
าริบัน ภาษาดัตช์ (ฮอลันดา) เป็นภาษาราชการของ ทางประชากร สังคมและวัฒนธรรมของทวีป
0 ํ ภ า ษ า อ า ร า วั ก กวั ราน 0ํ ประเทศซรู ินาม อเมริกาใตเพ่ิมเติม ผานตําแหนงการยืนของ
ภาษาค าษาอยั มารา ภาษาฝรง่ั เศส เป็นภาษาทางราชการในดนิ แดน นักเรียนในช้ันเรียนที่จะแตกตางจากข้ันนํา
10 ํS ชัว ภ ษ า โ ป ร ุต เ ก ส เฟรนชเ์ กยี นาของฝรัง่ เศส ท่ีผานมา
ภาษาเก ภาษาสเปน เปน็ ภาษาทางการของประเทศทเี่ คย
20 ํS ภาษา ภ า 20 Sํ เป็นอาณานิคมของสเปน ได้แก่ อาร์เจนตินา 6. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ
� ภาษาเยอรมัน โบลิเวีย ชิลี โคลอมเบยี เอกวาดอร์ ปารากวัย ภูมศิ าสตร ม.3 เรอ่ื ง ลักษณะประชากร สงั คม
มหาสมุทรแปซฟิ ก เปรู อุรกุ วยั และเวเนซุเอลา และวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต เพอ่ื ทบทวน
ภาษาโปรตุเกส เป็นภาษาราชการของประเทศ ความรคู วามเขา ใจ เปน การบา นสง ครใู นชวั่ โมง
30 ํS ภาษาสเปน มหาสมทุ รแอตแลนติก30 ํS บราซลิ เนอ่ื งจากเคยเปน็ อาณานคิ มของโปรตเุ กส ถัดไป
ภาษาพนื้ เมอื ง ไดแ้ ก่ ภาษาเกชัว มกี ารใช้มาก
40 Wํ 30 ํW ในประเทศเปรู โบลิเวีย โคลอมเบยี เอกวาดอร์
40 Sํ คำอธิบายสัญลกั ษณ ชิลี และอาร์เจนตินา นอกจากน้ี ยังมีภาษา
40 ํS ภาษาองั กฤษ พื้นเมืองอน่ื ๆ เช่น อัยมารา กวั รานี

ภาษาฝร�ังเศส

50 ํS ภาษาสเปน
50 Sํ ภาษาโปรตุเกส
ภาษาพน้ื เมอื ง
90 Wํ 80 Wํ 70 ํW 60 ํW 50 Wํ

แผนทแ่ี สดงภาษาในทวีปอเมรกิ าใต้

๓) ศาสนา ปัจจุบันประชากรส่วนใหญ่ในทวีปอเมริกาใต้นับถือคริสต์ศาสนา มีนิกายท่ี
สา� คญั ๒ นิกาย ดังนี้
การนับถือศาสนาในทวีปอเมริกาใต ้
นิกายโรมันคาทอลิก เป็นนิกายท่ีประชากร พ.ศ. ๒๕๖๐
นับถือมากที่สุดในประเทศที่เคยเป็นอาณานิคมของสเปน ไม่นับถือศาสนา ๓.๙%
และโปรตุเกสมาก่อน ลทั ธคิ วามเช่อื ๒.๒%

นกิ ายโปรเตสแตนต์ เปน็ นกิ ายทป่ี ระชากรนบั ถอื อนื่ ๆ ๐.๘% 1
ไม่มาก ส่วนใหญ่เป็นประเทศที่เคยเป็นอาณานิคมของ
องั กฤษ ศาสนาชาติพนั ธ์ุ ๐.๖%
ศาสนาอสิ ลาม ๐.๓%

นอกจากน้ี ยังมีการนับถือศาสนาของผู้อพยพ คร๙ิส๒ตศ์.๒า%สนา
จากดนิ แดนอน่ื ๆ ทเี่ ขา้ มาอาศยั ใหมแ่ ตส่ ดั สว่ นไมม่ าก เชน่
ศาสนาอิสลาม ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู พระพุทธศาสนา
ส่วนชนพื้นเมืองบางกลุ่มยังคงนับถือภูตผีและมีพิธีกรรม
ทางไสยศาสตร์อยู่บา้ ง ทมี่ า : Yearbook of International Religious
Demography 2018, P. 92
26๑

กิจกรรม สรางเสริม นักเรียนควรรู

ใหนักเรียนออกแบบตารางและสรุปการใชภาษาราชการ 1 ชาติพันธุ การที่กลุมคนมีอัตลักษณรวมกันจากการมีประวัติศาสตรของ
ของประเทศตางๆ ในทวีปอเมรกิ าใตลงในตารางดงั กลา ว แลวนาํ กลมุ รว มกนั สมาชกิ ของกลมุ ชาตพิ นั ธุ คอื ผทู ม่ี วี ฒั นธรรม ประเพณี บรรทดั ฐาน
สงครผู สู อน และความเช่ือเดียวกัน สวนใหญพูดภาษาเดียวกัน ตามปกติมีการสืบทอด
ทางชีวภาพจากรุนหน่ึงไปอีกรุนหน่ึง และมีกฎการแตงงานภายในกลุมแตไม
กจิ กรรม ทาทาย เสมอไป คนนอกกลุมอาจเขาเปนสมาชิกกลุมไดโดยการแตงงาน หรือโดยวิธี
อน่ื ท่สี ังคมกําหนด
ใหนักเรียนแบงกลุมเพ่ือศึกษาคนควาเกี่ยวกับกลุมภาษา
ตางๆ ของทวปี อเมรกิ าใต กลุมละ 1 กลมุ ภาษา จากแหลง การ
เรยี นรตู า งๆ แลว นาํ ความรทู ไ่ี ดนําเสนอหนา ชั้นเรียน

T293

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

ขน้ั สอน 3.2 การเปล่ียนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม

ขน้ั ที่ 5 การสรุปเพอื่ ตอบคําถาม ทวีปอเมริกาใต้มีประชากรส่วนใหญ่เป็นสายเลือดผสม มีรากฐานวัฒนธรรมมาจากชาว
อินเดียนและชาวยุโรป ซ่ึงผา่ นการผสมผสานได้อย่างดีมานาน ท�าให้การเปลย่ี นแปลงทางสังคม
1. นักเรียนในชั้นเรียนรวมกันสรุปเก่ียวกับ และวฒั นธรรมโดยรวมมไี มม่ าก ที่สา� คญั มดี ังน้ี
ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรมของ
ทวปี อเมรกิ าใต ๑) การเปลี่ยนแปลงทางสังคม การเปล่ียนแปลงท่ีเห็นได้ชัดเจน คือ สังคมชนบท

2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ เปล่ียนแปลงสู่สภาพสังคมเมืองมากขึ้น การขยายตัวของเมืองเป็นไปอย่างรวดเร็วในหลายเมือง
สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู เน่ืองจากอัตราเกิดที่สูงและการอพยพเข้ามาท�างานของผู้คนจากชนบท ท�าให้วิถีชีวิตของผู้คนท่ี
แนะนําเพม่ิ เตมิ เคยท�าการเกษตรเปลี่ยนมาท�าการค้าขาย ท�างานบริการ หรือเป็นผู้ใช้แรงงานในเขตเมืองใหญ่
เมอ่ื มปี ระชากรจา� นวนมากเขา้ มาอาศยั อยใู่ นเขตเมอื ง สง่ ผลใหเ้ กดิ ปญั หาสงั คมตามมา เชน่ ความ
3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู ยากจน อาชญากรรม สง่ิ เสพตดิ คนเรร่ อ่ น รวมทงั้ ปญั หาสาธารณสขุ และสงิ่ แวดลอ้ ม และมชี มุ ชน
PPT ทแี่ สดงขอ มลู เกยี่ วกบั ประชากร สงั คมและ แออดั กระจายท่ัวไปตามเมอื งหลวงและเมืองส�าคัญ เชน่ รอี ูดีจาเนรูและเซาเปาลู ประเทศบราซลิ
วฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าใต เพอื่ เปน การสรปุ การากัส ประเทศเวเนซเุ อลา
ความรูเพม่ิ เติม
๒) การเปล่ียนแปลงทางวัฒนธรรม ทวีปอเมริกาใต้ได้รับวัฒนธรรมจากกลุ่มยุโรปใต้
ขนั้ สรปุ
ไดแ้ ก่ สเปนและโปรตเุ กส ซง่ึ เปน็ พนื้ ฐานของสงั คมและวฒั นธรรมเกอื บทกุ ประเทศมาจนถงึ ปจั จบุ นั
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ ประชากรส่วนใหญ่นับถือคริสต์ศาสนานิกายโรมันคาทอลิก ใช้ภาษาสเปนและโปรตุเกสเป็น
ลกั ษณะประชากร สังคมและวฒั นธรรมของทวปี ภาษาราชการ การท่ีประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาแบบเดียวกัน ส่งผลให้สภาพสังคมและ
อเมริกาใต ตลอดจนความสําคัญที่มีอิทธิพลตอ วฒั นธรรมในทวปี นไี้ มแ่ ตกต่างกันมาก มีประเพณที างศาสนาที่มีชื่อเสียง ไดแ้ ก่ เทศกาลคาร์นีวลั
การดําเนนิ ชวี ิตประจาํ วัน หรือใช PPT สรุปสาระ ท่ีมีการผสมผสานวัฒนธรรมความเชื่อทางศาสนาจากยุโรปกับดนตรีและการเต้นแซมบาจาก
สาํ คัญของเนื้อหา แอฟรกิ าเขา้ ดว้ ยกนั ทา� ให้มเี สนห่ ์และแตกตา่ งจากคาร์นวี ลั ท่ัวไปในทวีปยโุ รป

ขนั้ ประเมนิ ปัจจุบันเป็นโลกแห่งเทคโนโลยีและการส่ือสารท่ีไร้พรมแดน ส่งผลให้ประเทศต่าง ๆ รับ
วัฒนธรรมโลกาภิวตั น์ท่สี �าคญั เช่น การแตง่ กาย ดนตรี อาหาร โดยเฉพาะการนยิ มกีฬาฟุตบอล
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม จนกลายเป็นวิถีชีวิตส่วนหน่ึงของผู้คน หลายประเทศมีช่ือเสียงโดดเด่นทางด้านฟุตบอล ได้แก่
การรว มกนั ทาํ งาน และการนําเสนอผลงาน บราซิล อาร์เจนตินา อุรุกวัย โคลอมเบีย และปารากวยั มนี ักกีฬาจากประเทศดงั กลา่ วจา� นวนมาก
ไปเลน่ ในลีกช้นั นา� ของโลก เช่น พรเี มยี ร์ลกี ในอังกฤษ ลาลิกาในสเปน ลีกเองิ ในฝรัง่ เศส รวมท้งั
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก ในญปี่ ุ่น เกาหลีใต้ จีน และไทย
สมรรถนะฯ ภูมศิ าสตร ม.3

 เทศกาลคารน์ วี ลั ทเ่ี มอื งรอี ดู จี าเนรขู องบราซลิ เปน็ เทศกาลทม่ี ชี อื่ เสยี งมาก เนอื่ งจากมขี บวนพาเหรดทมี่ กี ารแตง่ กาย

262 สสี นั สวยงาม มีการเตน้ แซมบาอย่างสนกุ สนาน จึงสามารถดงึ ดดู นักทอ่ งเทย่ี วจากทั่วโลกจ�านวนมาก

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม สรางเสริม

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เรื่อง ลักษณะประชากร ครูใหนักเรียนจัดปายนิเทศ เรื่อง “เทศกาลสําคัญในทวีป
สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใต ไดจากการตอบคําถาม การรวมกัน อเมรกิ าใต” ประกอบดว ยเน้อื หาในประเดน็ ดงั นี้
ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ชนั้ เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ
ผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู • ประวัติความเปน มาของเทศกาล
หนว ยที่ 12 เรอื่ ง ทวปี อเมริกาใต • ชวงเวลาจัดเทศกาล
• รปู แบบของเทศกาลนัน้ ๆ
แบบประเมินการนาเสนอผลงาน โดยครูกําหนดสถานที่ต้ังปายนิเทศท่ีเหมาะสม เพื่อแสดง
ผลงานใหน ักเรยี นระดับช้นั อืน่ ไดเรียนรดู ว ย
คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องท่ี
ตรงกับระดบั คะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเนื้อหา
2 การลาดับขั้นตอนของเร่ือง
3 วธิ ีการนาเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์

4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ

5 การมีส่วนรว่ มของสมาชิกในกลุม่

รวม

ลงช่อื ...................................................ผปู้ ระเมนิ
............/................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรับปรุง

T294

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ô. Å¡Ñ É³ÐàÈÃÉ°¡Ô¨¢Í§·ÇÕ»ÍàÁÃ¡Ô Ò㵌 ขนั้ นาํ (5Es Instructional Model)
ประเทศสว่ นใหญใ่ นทวปี อเมรกิ าใตจ้ ดั อยใู่ นประเทศกา� ลงั พฒั นา เศรษฐกจิ จงึ พง่ึ พาเกษตรกรรม
เป็นหลัก มีอุตสาหกรรมเป็นบางพ้ืนท่ี แต่ปัจจุบันหลายประเทศเน้นการพัฒนาอุตสาหกรรม ขั้นที่ 1 กระตนุ ความสนใจ
รวมทง้ั ดา้ นบริการและการท่องเท่ยี วมากขน้ึ
1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ช่ือเรื่อง
4.๑ ลกั ษณะทัว่ ไปทางเศรษฐกิจ ทจ่ี ะเรียนรู จดุ ประสงคการเรยี นรู และผลการ
กิจกรรมทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต้จ�าแนกได้ ดงั นี้ เรยี นรู

๑) เกษตรกรรม กจิ กรรมทางการเกษตรท่สี า� คัญ ไดแ้ ก่ 2. ใชก จิ กรรมเกม “บงิ โก” เพอ่ื กระตนุ ความสนใจ/
กระตนุ ความคดิ เกย่ี วกบั ลกั ษณะเศรษฐกจิ ของ
๑.๑) การเพาะปลกู แหล่งเกษตรกรรมส�าคัญและมีการเพาะปลูกอย่างหนาแน่นของ ทวีปอเมริกาใต เพอ่ื นําเขา สูก ารเรยี น โดยครู
ทวีปอเมริกาใต้ กระจายอยู่ตั้งแต่บริเวณตอนบนของทวีปลงมาทางพื้นที่แถบชายฝั่งตะวันตก เตรียมแผนบิงโกท่ีแสดงภาพสินคาเก่ียวของ
ตอนกลางของประเทศเปรูและชิลี แถบลุ่มน�้าปารานา-ปารากวัย-อุรุกวัย พ้ืนที่ราบตอนเหนือ กับทวีปอเมริกาใตประมาณ 10-12 รูปแบบ
ของทรี่ าบสงู ปาตา•โกกเานแียฟใ1นปปลรกู ะกเทระศจอาายรท์เจวั่ นทตงั้ ทินวาปี พทชื า�เศใหรท้ษวฐปีกอจิ เทมสี่ รา�กิ คาญัใตเ้ เปชน็ ่นผสู้ ง่ ออกกาแฟรายใหญ่ รปู แบบละ 9 ภาพ แลวสมุ ภาพเพอ่ื ใหนักเรยี น
ของโลก สายพันธุ์ทีน่ ิยมปลกู ได้แก่ อะราบิกาและโรบัสตา แหลง่ เพาะปลูกส�าคัญอยู่ในประเทศ กาภาพบิงโก จากน้ันครูสรุปผลการปฏิบัติ
บราซิลและโคลอมเบยี โดยบราซลิ ปลกู มากทางภาคตะวันออกของประเทศโดยเฉพาะในเขตเมอื ง กิจกรรม
เซาเปาลู อกี ทง้ั บราซิลยังมีเมืองทา่ ที่สะดวกในการขนสง่ สินค้าไปยงั เขตอ่ืนของโลกอีกดว้ ย ส่วน
3. ครอู าจใหน กั เรยี นรว มกนั อภปิ รายแผนทแ่ี สดง
พื้นท่ีปลูกกาแฟของประเทศบราซิล จาก
หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 เพื่อกระตุน
ความสนใจเพิ่มเติม

โคลอมเบียปลูกมากบริเวณเทือกเขาแอนดีส สายพนั ธกุ าแฟ

ผลผลิตส่วนใหญ่ส่งขายไปยังสหรัฐอเมริกา
นอกจากน้ี ยังมีในประเทศเปรู เอกวาดอร์ และ
ปารากวัย น.แ อมะซอน อะราบิกา โรบัสตา

• อ้อย สว่ นมากปลูกใน รอนโดเน�ย
เขตรอ้ นและอบอุ่นคอ่ นข้างรอ้ นในประเทศ
บราซลิ อารเ์ จนตนิ า โคลอมเบยี และกายอานา บาเอยี
น.ปารา
ส่วนเขตทะเลทรายในเปรูปลูกอ้อยโดยใช้ระบบ ซาฟรังซีสกู
ชลประทานเขา้ ชว่ ย เนอื่ งจากพน้ื ทมี่ คี วามชนื้ นอ้ ย 2นา
คำอธิบายสญั ลกั ษณ น.
• ขา้ วโพด ปลกู มากในบราซลิ
อุรุกวัย อาร์เจนตินา และเปรู ซึ่งผลผลิตจาก เขตประเทศ มนี ัสเชไรส
ขา้ วโพดทไี่ ดส้ ว่ นใหญน่ า� ไปใชใ้ นการบรโิ ภคและ เขตรฐั
เลีย้ งสตั ว์ภายในประเทศ ทางนำ้ ปารานา เซาเปาลู
สายพันธกุ าแฟ

อะราบกิ า
โรบสั ตา

ท่มี า : www.arcgis.com

แผนที่แสดงพน้ื ที่ปลกู กาแฟของประเทศบราซลิ

263

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

การเพาะปลูกในทวปี อเมริกาใตมแี นวโนมเปน อยางไร 1 กาแฟ บราซิลเปนประเทศผูผลิตการแฟราว 1 ใน 4 ของโลก โดยปลูก
1. การทาํ ไรเ ล่อื นลอย เปนไรขนาดใหญ เชน ในรัฐปารานา และเซาเปาลู แตเนอ่ื งจากราคากาแฟโลก
2. การเพาะปลกู แบบยงั ชพี ไมแนนอน ชาวบราซิลจงึ ปลกู พชื อยางอ่ืนเพ่ือการสงออกดวย
3. การเพาะปลูกแบบไรข นาดใหญ 2 มีนัสเชไรส รัฐในประเทศบราซิล ตั้งอยูทางตะวันออกของประเทศ มี
4. การเพาะปลกู แบบไรนาสวนผสม เนอื้ ท่ี 587,171 ตารางกิโลเมตร เมืองหลวงชือ่ เบโลโอรซี อนตี ผลติ สนิ แรเ หลก็
แมงกานีส บอ็ กไซต นิกเกลิ เพชร และเลย้ี งปศสุ ัตว
(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. การเพาะปลูกในทวีปอเมรกิ าใตม ี
แนวโนม เปนการเพาะปลกู เพือ่ การคา โดยทาํ เปนแปลงเพาะปลูก
แบบไรขนาดใหญ รวมทั้งสงเสริมใหมีการแปรรูปผลผลิตเปน
อาหารสําเรจ็ รูป)

T295

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แผนทีแ่ สดงการกระจายของเกษตรกรรมในทวปี อเมริกาใต
80 Wํ 70 Wํ 60 ํW 50 Wํ 40 Wํ
ขัน้ ที่ 2 สาํ รวจคน หา ตรินโตแิ เดบดโกและ
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาตรา0สว น 1 : 40,000,000 1,000 กม.
1. ครูใหนักเรียนรวมกันศึกษาแผนที่แสดงการ
กระจายของเกษตรกรรมในทวีปอเมริกาใต 10 ํN เวเนซเุ อลา 10 ํN
จากหนงั สอื เรียนสังคมศึกษาฯ ม.3
กายอานา เฟรนชเ กยี นา
2. ครจู ดั กจิ กรรมกลมุ สาํ รวจคน หาขอ มลู เกย่ี วกบั (ฝรง่ั เศส)
ลกั ษณะเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต ผา นการ ซรู ินาม
ทํากิจกรรม บทบาทสมมติ โดยใหนักเรียน
แบงกลุม ตามจํานวนนักเรียนที่เหมาะสม โคลอมเบยี
จํานวน 4 กลุม เพื่อสวมบทบาทเปนผูนํา
กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ 4 กจิ กรรม ไดแก 0 ํ เอกวาดอร เสน ศูนยส ตู ร 0 ํ
• เกษตรกรรม
• อตุ สาหกรรม บ ร า ซิ ล
• พาณชิ ยกรรม
• การคมนาคมขนสง เ ป รู
จากน้ันจับสลากเพื่อสวมบทบาทเปนผูนํา
10 ํS 10 Sํ
กิจกรรมทางเศรษฐกิจทั้ง 4 กจิ กรรม โดยสาํ รวจ
คน หากลมุ ละ 1 กจิ กรรมทางเศรษฐกิจ ประกอบ โบลิเวีย
การใช หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 ตลอดจน
เครื่องมือทางภูมิศาสตร และจะตองนําภาพท่ีได 20 ํS ปารากวัย 20 Sํ
พบเห็นจากกิจกรรม “บิงโก” เขามาเก่ียวของใน เสนทรอปก ออฟแคปรคิ อรน
กจิ กรรมการสํารวจคน หาดวย
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ชลิ ี มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
30 ํS 30 ํS

อรุ ุกวัย

คำอธิบายสัญลักษณ อารเ จนตินา
เขตประเทศ
ทางนำ้
40 Sํ แหลง น้ำ การเพาะปลูก 40 ํS
ขา วสาลี กลว ย
การเลยี้ งสตั ว ขาวโพดเลี้ยงสัตว องนุ

โคเนอ้� ถัว� ลิสง ผลไมส กุลสม
แกะ ถว�ั เหลอื ง ปาลม นำ้ มัน
ออ ย ยาง
50 Sํ สกุ ร โกโก (สหเซราาทชอจาอณรฝพเาจาน้ืจยียทักีเ่ รพ)าะปลกู 50 Sํ
ประมง กาแฟ
ทุงเลยี้ งสตั ว

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nWํic 70 Wํ 60 ํW 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd

แผนทีแ่ สดงการกระจายของเกษตรกรรมในทวีปอเมรกิ าใต้

264

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด

ครูแบงนักเรียนออกเปน 4 กลุม เลนเกมแขงขันกันนําบัตรคําช่ือพืชและ บริเวณเขตทุงหญาของทวีปอเมริกาใตเหมาะสมกับการเล้ียง
สัตวเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตไปติดยังแหลงพื้นท่ีเกษตรกรรมที่สําคัญบน สัตวช นิดใด
แผนที่โครงรางการกระจายของเกษตรกรรมในทวีปอเมริกาใต โดยครูแจกช่ือ
พชื -สตั ว กลุม ละ 8-10 ชอ่ื หรอื ตามความเหมาะสม กลุมใดสามารถนําบตั รคาํ 1. ไกพนั ธไุ ข
ไปตดิ ไดอ ยา งถกู ตอ งและเสรจ็ เรว็ ทส่ี ดุ จะเปน ฝา ยชนะ (ครอู าจแจกแผนทข่ี นาด 2. วัวพนั ธุเนอ้ื
A4 และบัตรคาํ ใหก ลุมละ 1 ชดุ แทนการออกมาแขง ขันกนั หนา ชัน้ เรยี น) 3. แกะพันธขุ น
4. แพะพันธุน ม

(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. บริเวณเขตทุงหญาของทวีป
อเมริกาใตนิยมเล้ียงวัวพันธุเนื้อ เน่ืองจากมีทุงหญาอุดมสมบูรณ
และมีสภาพอากาศเหมาะสม)

T296

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

• ขา้ วสาลี เปน็ พชื ทป่ี ลกู ไดด้ ใี นเขตภมู อิ ากาศอบอนุ่ บรเิ วณเขตละตจิ ดู สงู ทาง ขน้ั สอน
ตอนใตข้ องทวปี โดยเฉพาะทร่ี าบปมั ปัสในอารเ์ จนตินา และปลูกมากในบราซิล อุรกุ วัย และชลิ ี
ขั้นที่ 2 สาํ รวจคน หา
• โกโก้ เปน็ พชื พน้ื เมอื งของทวปี อเมรกิ าใต้ ปลกู ไดด้ ใี นเขตภมู อิ ากาศแบบรอ้ นชน้ื
แถบศนู ยส์ ูตร เปน็ วัตถดุ บิ สา� คญั ในการทา� ช็อกโกแลต เคร่อื งดื่ม และขนมหวาน แหล่งปลูกสา� คัญ 3. ครูกาํ หนดภารกจิ หลกั ใหแตละกลมุ ดงั น้ี
ไดแ้ ก่ บราซิล เอกวาดอร์ และเปรู • สาํ รวจคน หากจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ทส่ี าํ คญั
ท่ตี นเองรบั ผิดชอบ
ปจั จบุ นั หลายประเทศไดส้ ง่ เสรมิ ใหม้ กี ารเพาะปลกู เพอื่ การคา้ โดยทา� เปน็ แปลงเพาะปลกู • วิเคราะหถึงปจจัยทางกายภาพและปจจัย
ขนาดใหญ่ รวมทงั้ ส่งเสรมิ ให้มีการแปรรูปผลผลิตเปน็ อาหารสา� เรจ็ รปู โดยเน้นเพ่ือการส่งออกไป ทางสังคมที่สงผลตอที่ตั้งของกิจกรรมทาง
ยังตลาดยุโรปและสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตาม ปัญหาใหญ่อย่างหน่ึงของการเพาะปลูกในทวีป เศรษฐกิจของตนเอง
อเมริกาใต้ คือ พ้ืนที่ราบมีจ�ากัด จึงมีการบุกรุกพ้ืนท่ีป่าเพ่ือเพาะปลูกในพ้ืนที่ขนาดใหญ่ ระบบ
การชลประทานยังพัฒนาครอบคลมุ พื้นทไี่ ดน้ อ้ ยมาก การท�าไร่เลอ่ื นลอยอันเกดิ จากชนกลุ่มน้อย 4. นักเรียนแตละกลุมรวมกันสํารวจคนหาขอมูล
และเกษตรกรท่ียากจนยงั มอี ยูท่ ว่ั ไป ซง่ึ มีผลต่อคุณภาพของดินและสง่ิ แวดล้อมตามมา ในหวั ขอ ทีร่ ับผดิ ชอบ
๑.๒) การเลยี้ งสตั ว์ ความอดุ มสมบรู ณข์ องทงุ่ หญา้ ทม่ี กี ระจายอยทู่ วั่ ทง้ั ทวปี อเมรกิ าใต้
โดยเฉพาะทางตอนกลางและตอนใต้ของทวีป รวมถึงสภาพอากาศอันเหมาะสม ท�าให้ทวีป 5. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเชื่อถือ
อเมรกิ าใตเ้ ปน็ แหลง่ เลยี้ งสตั วส์ า� คญั ของโลก พน้ื ทที่ ม่ี กี ารเลยี้ งสตั วม์ ากมกั อยใู่ นพนื้ ทเ่ี กษตรกรรม ใหก บั นกั เรยี นเพม่ิ เติม
สัตวท์ น่ี ิยมเลยี้ งกนั มาก เชน่

• โคเน้อื โคนม เพ่ือใช้เป็นอาหารและรีดนม เล้ียงมากที่สุดในประเทศบราซิล
ทา� ใหม้ กี ารถางปา่ เพอื่ ใชเ้ ปน็ ทงุ่ หญา้ เลยี้ งสตั วเ์ ปน็ บรเิ วณกวา้ ง รองลงมาเปน็ ประเทศอารเ์ จนตนิ า
อุรกุ วยั เวเนซเุ อลา และโคลอมเบีย

• สัตว์ปก ทีส่ �าคญั คือ ไก่ เล้ยี งกันมากในทกุ ประเทศ ทงั้ ไกพ่ นั ธเุ์ นื้อและไก่พนั ธ์ุ
ไข่ โดยทา� เปน็ ฟารม์ สมยั ใหม่ ประเทศทม่ี กี ารเลยี้ งไกม่ ากทส่ี ดุ คอื ประเทศบราซลิ รองลงมา ไดแ้ ก่
กเวาเรนเซลเุีย้ องลสาัตวชพ์ ิล้นืี อเมารือเ์งจนเพตอื่ินตาัดแเอลาะขโบนลมิเาวทียา� นสอ่ิงทกอจาสกตันว้ี เ์ปลร้ยี ะงเสทา�ศคทญั ่อี ยไูท่ดา้แงกแ่ ถยบามเทา1อื อกัลเขปาาแกอา2นกดวั ีสนยาังโมก3ี
เปน็ สตั ว์ทีม่ ีขนยาว เล้ยี งมากในประเทศเปรู โบลิเวีย ชิลี และเอกวาดอร์

 ยามา อัลปากา และกัวนาโกเปน็ สตั ว์พน้ื เมอื งอเมรกิ าใต้ ปัจจบุ ันมกี ารน�ามาเล้ียงเป็นสตั ว์เศรษฐกิจมากขึ้น 26๕

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

เพราะเหตใุ ดประเทศบราซลิ จงึ มกี ารทาํ ปศสุ ตั วม ากทสี่ ดุ ของทวปี 1 ยามา เปนสัตวในตระกูลเดียวกับอูฐ พบทางตะวันตกของทวีปอเมริกาใต
1. มกี ลไกการตลาดทีเ่ อ้อื ตอ การสง ออกเนือ้ สตั ว พบสวนมากทางตอนใตของประเทศเปรู โบลิเวีย และทางตอนเหนือของ
2. มคี วามกาวหนาดา นวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี อารเ จนตินาเปน สัตวทีช่ อบอาศัยอยใู นเขตภเู ขา ทนตอความแหง แลงไดดี
3. มสี ภาพภมู อิ ากาศเหมาะสมตอ การเพาะเลยี้ งและขยายพนั ธสุ ตั ว 2 อัลปากา มีลักษณะคลายคลึงกับยามา พบไดในที่สูงบริเวณแถบเทือกเขา
4. มที งุ หญา อดุ มสมบรู ณ มปี ระชากรมาก ทาํ ใหเ ปน ตลาดผบู รโิ ภค แอนดีสทางตอนใตข องประเทศเปรู ตอนเหนือของโบลเิ วีย เอกวาดอร และชิลี
อลั ปากาจะถกู เลย้ี งเพื่อนาํ ขนมาทําเปนเส้ือผาและเครอ่ื งนุงหม
ขนาดใหญ 3 กัวนาโก มีหนังและขนหนา นิยมนาํ มาทาํ เครื่องใชและเครอื่ งนงุ หม ตา งๆ
สามารถอาศัยอยตู ามทงุ หญา แหง แลงไดอ ยางดี เพราะไมตองการน้าํ มาก
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. บราซิลมีการทําปศุสัตวมากที่สุด
เนอ่ื งจากมที งุ หญา อดุ มสมบรู ณแ ละกวา งใหญ ซง่ึ เปน แหลง อาหาร
หลักของการทําปศุสัตว ประกอบกับมีประชากรจํานวนมากจึงมี
ตลาดผบู ริโภคขนาดใหญ)

T297

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน • สุกร เลีย้ งเปน็ อาหารเพอ่ื บรโิ ภคภายในทวปี ประเทศผเู้ ลย้ี งสา� คญั เชน่ บราซลิ
ชลิ ี เวเนซเุ อลา โบลเิ วยี อารเ์ จนตนิ า
ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู • แกะ มีท้ังเลี้ยงเพื่อตัดขน
และใชเ้ นอื้ เปน็ อาหาร บรเิ วณทมี่ กี ารเลย้ี งแกะที่
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก สา� คญั อยใู่ นเขตทร่ี าบสงู ประเทศบราซลิ ทรี่ าบสงู
การรวบรวมมาอธิบายแลกเปล่ียนความรู ปาตาโกเนยี ทางตอนใตข้ องประเทศอารเ์ จนตนิ า
ระหวา งกนั นอกจากน้ี ยังมใี นประเทศอรุ ุกวยั โบลเิ วีย ชลิ ี
และเปรู
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทนี่ าํ เสนอ ๑.๓) ประมง แม้ทวีปอเมริกาใต้มี
เพ่ือใหไดข อมลู ที่ถกู ตอง น่านน้�าใหญ่ล้อมรอบ แต่การท�าประมงยังมี
ปริมาณน้อย เน่ืองจากมีไว้เพ่ือบริโภคภายใน
3. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมตางๆ ออกมา  เรอื ประมงทที่ า่ เรอื ปกู ซู านา (Pucusana Port) ในกรงุ ลมิ า ประเทศ และยงั มอี ปุ สรรคในเรอื่ งของเงนิ ทนุ และ
นําเสนอขอมูลจากการทํากิจกรรมการสํารวจ ประเทศเปรู
คน หาประกอบการใชภ าพจากกจิ กรรม “บงิ โก”
แผนท่ีแสดงท่ีต้ังทางเศรษฐกิจ หรือเครื่องมือ เทคโนโลยี แหล่งประมงส�าคัญของทวีปอยู่บริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติกและแปซิฟิก ซ่ึง
ทางภูมิศาสตรประเภทอื่น โดยเร่ิมนําเสนอ เป็นผลมาจากการมีกระแสน�้าอุ่นศูนย์สูตร กระแสน้�าอุ่นบราซิลทางด้านมหาสมุทรแอตแลนติก
จากกลมุ ลกั ษณะทวั่ ไปทางเศรษฐกจิ ของทวปี และกระแสนา�้ เยน็ ทางดา้ นมหาสมทุ รแปซฟิ กิ และสภาพภมู อิ ากาศทเ่ี ออื้ อา� นวย ตง้ั แตน่ า่ นนา้� ทาง
อเมรกิ าใต : เกษตรกรรม ตอนบนของประเทศโคลอมเบีย ลงมาทางชายฝงั่ ประเทศเปรแู ละชลิ ี จงึ เป็นแหลง่ ที่มแี พลงกต์ อน
ซ่ึงเป็นอาหารของปลา ท�าให้ปลาบริเวณดังกล่าวชุกชุม สัตว์น�้าที่จับได้ส่วนใหญ่เป็นปลาชนิด
4. ครูใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหเพิ่มเติมถึง ตา่ ง ๆ กงุ้ หอย และหมกึ ทงั้ ยงั มกี ารสง่ เสรมิ การทา� ปลาสดแชแ่ ขง็ และปลากระปอ งเพอื่ เปน็ สนิ คา้
ลกั ษณะทว่ั ไปทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต สง่ ออกอกี ด้วย
: เกษตรกรรม อันไดแก การเพาะปลูก การ นอกจากน้ี บรเิ วณชายฝง่ั ของประเทศบราซลิ และอารเ์ จนตนิ าเปน็ แหลง่ ประมงทสี่ า� คญั
เลยี้ งสตั วแ ละการประมง ผา นการตอบคาํ ถาม เช่นกัน เน่ืองจากมีกระแสน�้าอุ่นบราซิลไหลมาบรรจบกับกระแสน้�าเย็นฟอล์กแลนด์ จึงท�าให้มี
ตามประเด็น เชน แหลง่ ปลาชกุ ชมุ สว่ นการประมงนา้� จดื มอี ยทู่ ว่ั ไปในประเทศทมี่ ที ะเลสาบและแมน่ า�้ สายใหญ่ ๆ แต่
• เพราะเหตุใดประเทศเปรูจึงเปนประเทศ มีปริมาณนอ้ ย อย่างไรกต็ าม ในปัจจุบันปรมิ าณสัตว์น้า� ลดจ�านวนลง ท�าให้ประเทศตา่ ง ๆ หันมา
ทจ่ี ับสตั วน้ําไดมากท่สี ุดในทวปี อเมรกิ าใต ส่งเสริมใหม้ กี ารเพาะเล้ยี งสัตวน์ ้า� บรเิ วณพืน้ ทช่ี ายฝง่ั มากข้นึ
(แนวตอบ เน่ืองจากการมีนานนํ้ากวางใหญ
เปน แหลง ทมี่ แี พลงกต อนจาํ นวนมาก ซง่ึ เปน
อาหารของปลา ผนวกกับความเชี่ยวชาญ
ในการทําประมงของชาวเปรู)

Queeostion

ประเทศหรอื บริเวณพื้นท่ีใดในทวีปอเมรกิ าใตจ้ ับสตั ว์น้า� ได้มากทสี่ ดุ เพราะเหตใุ ด

266

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคดิ

ครใู หน กั เรยี นศกึ ษาคน ควา ขอ มลู เกย่ี วกบั การทาํ ประมงของทวปี อเมรกิ าใต เพราะเหตใุ ดอาชพี ประมงของทวปี อเมริกาใตจ ึงมปี ริมาณนอ ย
จากแหลง การเรียนรูตา งๆ เชน หอ งสมดุ อนิ เทอรเ น็ต จากน้นั ครูสมุ นกั เรยี น 1. แหลง ประมงมจี าํ กัด
3-5 คน ใหร วมกนั อภิปรายเก่ยี วกับการทําประมงในทวีปอเมริกาใต โดยครูชว ย 2. ขาดเงนิ ทนุ และเทคโนโลยี
อธิบายเสริมและสรปุ ประเดน็ สาํ คญั เพม่ิ เติม 3. สภาพภูมปิ ระเทศไมอ าํ นวย
4. ภมู อิ ากาศเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. ทวปี อเมรกิ าใตล อ มรอบดวยทะเล
และมหาสมุทร แตการประมงมีปริมาณนอย มีไวเพื่อบริโภค
ภายในประเทศ เน่ืองจากมีอุปสรรคเรื่องเงินทุนและเทคโนโลยี
รวมถงึ สตั วน า้ํ มจี าํ นวนลดลง นอกจากน้ี ยงั มผี ลกระทบจากปญ หา
ส่ิงแวดลอมทําใหหลายประเทศหันมาเพาะเลี้ยงสัตวนํ้าชายฝง
มากขนึ้ )

T298

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑.๔) การทา� ปา่ ไม้ อตุ สาหกรรมปา่ ไมท้ วปี อเมรกิ าใตโ้ ดยภาพรวมเปน็ การปลกู ปา่ แลว้ ขน้ั สอน
ตัดไม้จากป่าท่ีปลูกมาใช้ประโยชน์แทน รวมท้ังสภาพภูมิประเทศท่ีทุรกันดาร ท�าให้การล�าเลียง
ผลผลติ จากปา่ ในรปู ของไมซ้ งุ มนี อ้ ย ทง้ั น้ี การปลกู ปา่ เปน็ ไปอยา่ งกวา้ งขวางในประเทศบราซลิ ชลิ ี ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู
อรุ กุ วัย และเวเนซเุ อลา ผลผลติ ไม้ส่วนใหญ่เปน็ การน�ามาใชภ้ ายในแต่ละประเทศ การส่งออกใน
รูปของไม้แผ่นแปรรูปและไม้ซุงมีน้อย ทั้งน้ี ไม้ที่ผลิตออกมานอกจากจะน�ามาใช้สร้างอาคาร 5. ครูใหนักเรียนศึกษาคนควาเกี่ยวกับการทํา
บา้ นเรอื นแลว้ ยงั มกี ารนา� ไปผลติ เปน็ เยอ่ื กระดาษ นา� มาทา� เฟอรน์ เิ จอร์ แผน่ ไมอ้ ดั และผลติ ภณั ฑ์ เหมอื งแรใ นทวปี อเมรกิ าใตจ ากแหลง การเรยี นรู
จากไม้ ตา งๆ โดยเนน ประเดน็ เกย่ี วกบั ลกั ษณะการทาํ
เหมืองแร ชนิดของแรสําคัญในทวีป จากนั้น
อยา่ งไรก็ตาม จากปัญหาความยากจน การเพ่มิ ขึ้นของประชากร การขาดการศกึ ษาของ ขออาสาสมัครนักเรียนมาอธิบายถึงลักษณะ
ชนพืน้ เมอื ง สง่ ผลใหม้ กี ารลักลอบตัดไมเ้ พือ่ การคา้ และขยายพนื้ ทเี่ กษตรกรรมเป็นจา� นวนมาก การทําเหมืองแรใ นทวีปอเมรกิ าใต
โดยเฉพาะพื้นที่ประเทศกายอานา ซูรินาม โคลอมเบีย เอกวาดอร์ นอกจากนี้ ความต้องการ
เยอื่ กระดาษและเฟอรน์ เิ จอรใ์ นตลาดโลกมมี ากขน้ึ จงึ เปน็ ทว่ี ติ กวา่ จะมกี ารบกุ รกุ พน้ื ทป่ี า่ ธรรมชาติ 6. ครูตั้งคําถามเพื่อใหนักเรียนวิเคราะหคําตอบ
ในทวีปอเมริกาใต้เพอ่ื ประโยชน์ทางดา้ นเศรษฐกจิ มากขน้ึ เชน
• แหลงนํ้ามันดิบและปโตรเลียมที่สําคัญของ
๒) การท�าเหมืองแร่ ทวีปอเมริกาใต้มีแร่ชนิดต่าง ๆ ในปริมาณมาก การท�าเหมืองแร่ ทวปี อเมริกาใตอ ยบู รเิ วณใด
จึงมกี ระจายอยู่ทั่วไป แร่ส่งออกทส่ี �าคัญของทวีปอเมริกาใต้ เช่น (แนวตอบ ทะเลสาบมาราไกโบของประเทศ
• ทองแดง ทวปี อเมริกาใตเ้ ป็นผ้ผู ลติ และส่งออกทองแดงมากกวา่ ร้อยละ ๕๓.๘ ของ เวเนซุเอลา และยังมีในประเทศโคลอมเบีย
อารเจนตินา โบลิเวีย และชายฝงตะวนั ออก
ของบราซิล)

การส่งออกทองแดงของโลก ชิลีเป็นประเทศที่ส่งออกทองแดงมากท่ีสุดของทวีปและของโลก
ประมาณรอ้ ยละ ๒๙.๒ รองลงมา ไดแ้ ก่ เปรูและบราซิล
• เหลก็ ทวีปอเมรกิ าใต้ผลติ และสง่ ออกแรเ่ หลก็ มากเป็นอันดับ ๒ ของโลก รองจาก
ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย อยู่ท่ีประมาณร้อยละ ๒๓.๖ โดยบราซิลเป็นประเทศผู้ผลิตและ
ส่งออกมากทส่ี ดุ ในทวปี และเป็นอันดบั ๒ ของโลก ประมาณร้อยละ ๒๑.๘ รองลงมา ไดแ้ ก่ ชิลี
และเปรู
• น�้ามันดิบ ประเทศผู้ผลิตและส่งออกน�้ามันดิบมากที่สุดในทวีป ได้แก่ เวเนซุเอลา
ประมาณร้อยละ ๒.๓ ของปริมาณการส่งออกน้�ามันดิบโลก รองลงมา คือ บราซิล ประมาณ
รอ้ ยละ ๒.๒
• แกส๊ ธรรมชาติ โบลิเวียเป็นประเทศผผู้ ลติ และสง่ ออกแก๊สธรรมชาติมากทส่ี ุดในทวปี
ประมาณ ๑๕.๔๖ พนั ลา้ นลกู บาศกเ์ มตร คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑.๑ ของปรมิ าณการสง่ ออกแกส๊ ธรรมชาตโิ ลก
รองลงมา คอื เปรู ประมาณ ๕.๕๐ พนั ลา้ นลกู บาศกเ์ มตร
• แร่อนื่ ๆ เชน่ เงิน ทองค�า และดบี ุก ชลิ ีเป็นประเทศทีส่ ง่ ออกแร่เงินมากท่สี ดุ ในทวีป
ประมาณร้อยละ ๑.๕ ส่วนทองค�า เปรูเป็นประเทศผู้ผลิตและส่งออกมากที่สุด ประมาณร้อยละ
๒.๓ รองลงมา ได้แก่ บราซลิ และเวเนซเุ อลา ประมาณรอ้ ยละ ๐.๙ นอกจากนี้ บราซลิ ยังเป็น
ผผู้ ลิตและสง่ ออกดบี ุกมากทส่ี ดุ ของทวปี อกี ดว้ ย
267

ขอสอบเนน การคดิ เกร็ดแนะครู

สมปองตอ งการไปทาํ ธรุ กจิ เกย่ี วกบั ปา ไมใ นทวปี อเมรกิ าใต เขา ครูอธิบายเสริมเพื่อใหนักเรียนเขาใจเกี่ยวกับปาไมของทวีปอเมริกาใต
ควรไปลงทนุ บริเวณใด ปญหาใหญเ กดิ จากความยากจน การขาดการศกึ ษาของประชากร สง ผลทําให
มีการบุกรุกพืน้ ทปี่ า ไมเพื่อนําพน้ื ทีม่ าใชเ พาะปลกู พชื ผลทางการเกษตร ซง่ึ มีทั้ง
1. ตะวันตกของโบลเิ วีย วธิ เี ผาปา ตดั โคน ตน ไม โดยมกั จะมนี ายทนุ ตา งชาตใิ หก ารสนบั สนนุ ชนพน้ื เมอื ง
2. ตอนกลางของบราซลิ ในการเพาะปลูกพืชท่ีตรงตามความตองการของตลาด ประเทศท่ีมีพื้นที่ปาไม
3. ตอนใตของอารเ จนตนิ า ถกู ทําลายไปมากทส่ี ดุ คือ บราซิล
4. ตอนเหนอื ของปารากวัย

(วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 2. บริเวณตอนกลางของบราซิล
เนอ่ื งจากมปี า ฝนเขตรอ นแถบลมุ นาํ้ แอมะซอนและสาขาทมี่ คี วาม
อุดมสมบูรณ เรียกวา ปาเซลวา ซึ่งมีปาไมลําตนสูงใหญเหมาะ
ในการทําอตุ สาหกรรมปาไม)

T299

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓) อุตสาหกรรม ลักษณะของอุตสาหกรรมในทวีปอเมริกาใต้โดยภาพรวมแล้วเป็น

ขนั้ ที่ 3 อธิบายความรู อุตสาหกรรมขนาดเล็กและขนาดกลาง อุตสาหกรรมขนาดใหญ่มีน้อย เน่อื งจากขาดแคลนเงินทุน
ตลอดจนตลาดภายในทวปี มขี นาดเลก็ อตุ สาหกรรมสว่ นใหญข่ องทกุ ประเทศในทวปี เปน็ การแปรรปู
7. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมที่ทําการศึกษา ผลผลติ ทางการเกษตร และอตุ สาหกรรมเคมภี ณั ฑ์ เฟอรน์ เิ จอร์ ไมแ้ ปรรปู ซง่ึ พบไดใ้ นทกุ ประเทศ
เรื่อง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป นอกจากนี้ ยงั มอี ตุ สาหกรรมเครอื่ งหนงั สง่ิ ทอ การพมิ พ์ เครอื่ งใชไ้ ฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เครอ่ื ง
อเมริกาใต : อุตสาหกรรม ออกมานําเสนอ คอมพวิ เตอร์ และเครื่องแกว้
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาชั้นเรียน
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร ประเทศที่มีอุตสาหกรรมก้าวหน้ามาก คือ บราซิล มีอุตสาหกรรมหลากหลาย และมี
อุตสาหกรรมหนักที่ต้องใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่อยู่หลายประเภท เช่น อุตสาหกรรมเหล็กกล้า
8. ครูใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางอุตสาหกรรม ปูนซีเมนต์ การผลิตยานยนต์ เครื่องจักรกล โดยมีเมืองเซาเปาลู เมืองรีอูดีจาเนรู เมือง
สําคัญของทวปี อเมริกาใต โดยใชแ ผนทีแ่ สดง โปร์ตูอาเลเกร เมืองเบโลโอรีซอนตี เป็นศูนย์กลางที่ส�าคัญของทวีป นอกจากน้ี ยังมีประเทศ
แหลงอุตสาหกรรมของทวีปอเมริกาใต จาก อารเ์ จนตนิ า และอรุ กุ วยั ทมี่ อี ตุ สาหกรรมเจรญิ กา้ วหนา้ และใชเ้ ทคโนโลยสี มยั ใหมใ่ นการผลติ เชน่
หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 แลวครู อตุ สาหกรรมกระดาษ สิง่ ทอ การผลติ ยานยนต์ เคร่ืองนุ่งหม่ จากขนสัตว์ สว่ นประเทศท่อี ยู่ทาง
ตงั้ คาํ ถามใหน กั เรยี นวเิ คราะหแ ละแสดงความ ชายฝงั่ ภาพรวมอุตสาหกรรมเป็นการแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตรและผลิตภัณฑ์จากสตั วน์ า้�
คดิ เห็นในประเดน็ เชน
• เพราะเหตใุ ดประเทศบราซลิ จงึ มคี วามเจรญิ อุตสาหกรรมหนักอีกประเภทหน่ึงที่มีผลโดยตรงต่อเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต้ คือ
กา วหนาดา นอุตสาหกรรมมาก อตุ สาหกรรมปโิ ตรเคมแี ละอตุ สาหกรรมพลงั งาน ซงึ่ สรา้ งรายไดจ้ า� นวนมาก สว่ นใหญอ่ ยใู่ นประเทศ
(แนวตอบ เน่ืองจากมีเงินทุนและเทคโนโลยี เวเนซเุ อลา โคลอมเบยี บราซิล และอารเ์ จนตินา
ท่ีทันสมัย อุตสาหกรรมท่ีสําคัญ เชน
อุตสาหกรรมเหล็กกลา ปูนซีเมนต การ นอกจากนี้ ยังมอี ุตสาหกรรมการท่องเทีย่ วและบริการทสี่ รา้ งรายได้ให้กบั หลายประเทศใน
ผลิตยานยนต เคร่ืองจักรกล โดยมีเมือง เทชวน่ ีปนเา้� นตื่อกงเอจนากเจทล1วซีปง่ึ อเปเมน็ รนิกา้� าตใกตท้มส่ีีแงูหทลสี่ ่งดุทใ่อนงโเลทก่ียใวนทปารงะธเรทรศมเชวเานตซิแเุ ลอะลวาัฒหนาธดรโรกมปทากี่สา�าบคาัญนหาลปารยะแเทหศ่ง
เซาเปาลู รีอูดีจาเนรู โปรตูอาเลกรี เปน บราซลิ ธารนา�้ แขง็ เปอรโิ ต โมเรเนยี น ประเทศอารเ์ จนตนิ า และเมอื งโบราณมาชปู กิ ชู ประเทศเปรู
ศนู ยกลางท่สี าํ คญั )

 มาชปู กิ ชเู ปน็ โบราณสถานของชนเผา่ อนิ คา ตงั้ อยใู่ นประเทศเปรู ไดร้ บั การขนึ้ ทะเบยี นเปน็ มรดกโลกเมอื่ พ.ศ. ๒๕๒๖

268 เปน็ สถานท่ที อ่ งเทย่ี วส�าคญั ของทวีปอเมรกิ าใต้

นักเรียนควรรู กิจกรรม สรางเสรมิ

1 นํ้าตกเอนเจล น้ําตกในประเทศเวเนซุเอลา อยูทางตะวันออกเฉียงใต นักเรียนศึกษาคนควาขอมูลเก่ียวกับอุตสาหกรรมของทวีป
ของประเทศ เปนนํ้าตกที่สูงที่สุดในโลก สูง 979 เมตร ถูกคนพบใน ค.ศ. อเมริกาใตจากแหลงการเรียนรูตางๆ จากน้ัน นําขอมูลที่ไดมา
1935 โดยนกั บินชาวอเมรกิ นั ช่อื จมิ มี เอนเจล (Jimmy Angel) จงึ ไดต ง้ั ช่อื รวมกันอภิปรายเกี่ยวกับลักษณะอุตสาหกรรมของทวีปอเมริกาใต
น้ําตกวา Angel ตามช่อื ของเขา แตใ น ค.ศ. 2009 ประธานาธบิ ดีฮโู ก ชาเวซ โดยเนน ประเด็นเก่ียวกับ
ของเวเนซุเอลาไดประกาศเปล่ียนชื่อใหมของนํ้าตกเปนภาษาพ้ืนเมืองวา
เคเรปาคปุ าอิ เมรู (Kerepakupai meru’) หมายถึง น้าํ ตกในท่ีๆ ลกึ ลับท่ีสุด • ลักษณะอตุ สาหกรรม
เพราะเหน็ วา นา้ํ ตกนเ้ี ปน ของชาวเวเนซเุ อลามานานกอ นทช่ี าวอเมรกิ นั จะคน พบ • ประเภทอตุ สาหกรรม

T300

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนท่ีแสดงแหลง อุตสาหกรรมของทวปี อเมรกิ าใต ขนั้ สอน
80 ํW 70 Wํ 60 ํW 50 Wํ 40 ํW
ริ บ เ บี ย น N 500 มาตรา0สวน 1 : 40,000,000 1,000 กม. ข้ันท่ี 3 อธบิ ายความรู
ทะเล แ ค
มาราไกโบ การากสั 9. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา
บารรนั กยี า พอรต ออฟสเปน เรื่อง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป
การต าเฮนา บารกซี เี มโตบาเลนเซีย อเมริกาใต : พาณิชยกรรม ออกมานําเสนอ
มหาสมทุ รแอ10 Nํ ขอมูลที่ไดจากการศึกษาบริเวณหนาชั้นเรียน
ซวิ ดัดกายานา 10 Nํ ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภูมศิ าสตร
ตแลนตกิเมเดยนี
จอรจทาวนปารามาริโบ

กาลี โบโกตา

กีโต 1 เบเลง เสนศนู ยส ตู ร 0 ํ
0 ํ ไกวยอ ากิล โฟรตาเลซา
มาเนาช

อกี โี ตส

ชไี กลยโ อ นาตาล

ชมิ โบเต มาเซโย 10 ํS
ซัลวาดอร
10 Sํ ลิมา กุสโก

อาเรกปี า ลาปาซ บราซิเลีย
ซานตากรุซ
อารกี า เบลรู ซิ อนช
อีกีเก ซูเกร

20 ํS อนั โตฟากสั ตา อะซนุ ซิออน กูรีตบี า เซาเปาลู รอี ูดจี าเนรู 20 ํS
เสนทรอปกออฟแคปรคิ อรน ซนั มีเกลเดตูกมู าน
ซิวดัดเดลเอสเต

กอรเรยี นเตส
มหาสมทุ รแปซฟิ ก โปรต ูอาเลกรี
กอรโดบา ซานตาเฟ ประเภทอตุ สาหกรรม
เมืองอตุ สาหกรรม
30 ํS บัลปาไรโซ เมนโดซา โรซารโี อ รอี ูกรนั ดี เขตอตุ สาหกรรม 30 Sํ
ซนั ติอาโก บัวโนสไอเรส มอนเตวเิ ดโอ เหล็ก
ยานยนต
กอนเซปซีออน เนวเกน บาเอียบลงั กา ตอ เรอื
อากาศยาน
วัลดเี บยี

40 ํS อเิ ล็กทรอนกิ ส 40 ํS
โกโมโดโรรีวาดาเวยี วิศวกรรม
เคมภี ัณฑ
เวชภณั ฑย า
สงิ� ทอ
คำอธบิ ายสัญลกั ษณ สงิ� พมิ พ
เขตประเทศ อาหารแปรรูป
50 Sํ ทางน้ำ ปนุ ตาอาเรนัส ถานหนิ 50 Sํ

แหลง นำ้ ปโตรเลยี ม

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nWํic 70 Wํ 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd

แผนทแี่ สดงแหล่งอตุ สาหกรรมของทวปี อเมริกาใต้ 269

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดบราซิลจึงเปนประเทศท่ีมีความกาวหนาทาง 1 มาเนาช เมอื งหลวงของรัฐอามาโซนัส ประเทศบราซลิ ต้งั อยูท างตะวันตก
อตุ สาหกรรมมาก ของประเทศ บนฝงซา ยของแมน ํ้ารโี อเนโกร เปนเมืองทาการคา บรเิ วณทร่ี าบลุม
นาํ้ แอมะซอน โดยเฉพาะยางและผลติ ผลจากปา มอี ตุ สาหกรรมกลนั่ นาํ้ มนั และ
(แนวตอบ เพราะมเี งนิ ทนุ และเทคโนโลยที นั สมยั มอี ตุ สาหกรรม การทองเท่ยี ว แมเ มืองน้จี ะอยูหา งจากปากแมนํ้าแอมะซอนถงึ 1,600 กิโลเมตร
ทห่ี ลากหลาย ทง้ั อตุ สาหกรรมหนกั และอตุ สาหกรรมทใี่ ชเ ทคโนโลยี แตเ รือเดินสมุทรกส็ ามารถเขาไปถึงได
สมยั ใหมห ลายประเภท เชน อตุ สาหกรรมเหลก็ กลา เครอ่ื งจกั รกล
อากาศยาน และเครื่องมือสื่อสารโทรคมนาคม โดยมีเมือง
เซาเปาลู รอี ูดจี าเนรู เปนศูนยกลางท่ีสําคัญของทวปี )

T301

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๔) พาณิชยกรรม ทวีปอเมริกาใต้มีปริมาณการค้าและการลงทุนไม่สูงมากเม่ือเทียบกับ

ขนั้ ท่ี 3 อธบิ ายความรู ทวปี อเมรกิ าเหนอื ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ มผี ลติ ภณั ฑม์ วลรวมภายในประเทศ ๔,๐๑๙,๐๗๐ ลา้ นดอลลาร์
สหรฐั เนอื่ งจากสว่ นใหญเ่ ปน็ ประเทศเกษตรกรรม ปริมาณการค้าในทวปี ไมม่ ากนกั
10. ครตู ง้ั คําถามเพอ่ื ใหน ักเรียนรว มกนั ตอบ เชน
• เพราะเหตุใดการพาณิชยกรรมในทวีป ตารางสนิ ค้าส่งออก-น�าเขา้ ของประเทศสา� คัญในทวีปอเมริกาใต ้ พ.ศ. ๒๕๖๑
อเมริกาใตจึงยงั มปี รมิ าณไมส ูงมาก
(แนวตอบ เน่ืองจากประเทศในทวีปอเมริกา ประเทศ สนิ คา้ สง่ ออก มลู คา่ สินค้าน�าเขา้ มลู คา่
ใตสวนใหญเปนประเทศเกษตรกรรม
ปรมิ าณการคา ในทวปี มไี มม ากนกั ประเทศ หนว่ ย : พนั ลา้ น หน่วย : พันล้าน
ที่มีการพาณิชยกรรมสําคัญ เชน บราซิล ดอลลาร์สหรฐั ดอลลาร์สหรัฐ
อารเจนตนิ า ชลิ ี และเวเนซุเอลา)
• กลมุ ตลาดรว มอเมรกิ าใตต อนลา งหรอื กลมุ บราซลิ เคร่ืองจักรในการขนส่ง กาแฟ ๒๑๗.๒ เครอื่ งจักร เคมีภณั ฑ์ น�า้ มนั ๑๕๓.๒
เมอรโ กซรู  มวี ัตถุประสงคอ ยา งไร ถว่ั เหลือง แรเ่ หล็ก อุปกรณอ์ เิ ลก็ ทรอนิกส์
(แนวตอบ เพ่ือสรางความเขมแข็งทาง
เศรษฐกิจ เพ่ิมอํานาจในการเจรจาตอรอง อารเ์ จนตินา ถั่วเหลือง เชอ้ื เพลิง ยานพาหนะ ๕๙.๗ เครอ่ื งจกั รและอปุ กรณ์ เครอื่ งยนต์ ๖๐.๘
ทางการคา พัฒนาเศรษฐกิจใหขยายตัว ขา้ วโพดเล้ยี งสตั ว์ ข้าวสาลี น้�ามันและแกส๊ ธรรมชาติ
มากขน้ึ สง เสรมิ ความรว มมอื ทางเศรษฐกจิ
เพื่อนําไปสูการเปดเสรีทางการคาระหวาง เวเนซเุ อลา ปิโตรเลียม บ็อกไซต์ อะลูมินัม ๒๙.๒ สินค้าเกษตร เครื่องจักรกล วัสดุ ๑๗.๘
ประเทศในทวีปอเมรกิ าใตด วยกนั ) เคมีภณั ฑ์ กอ่ สร้าง และอปุ กรณ์การขนสง่

โคลอมเบยี ปิโตรเลียม ถ่านหิน กาแฟ ๓๔.๓ อุปกรณ์อุตสาหกรรม เช้ือเพลิง ๔๖.๙
ผลติ ภัณฑ์กระดาษ

ชลิ ี ทองแดง ผลไม้ ผลิตภณั ฑ์จากไม้ ๖๕.๕ ปโิ ตรเลียม อปุ กรณ์ไฟฟา้ และการ ๕๙.๙
กระดาษ เคมภี ัณฑ์ ส่อื สาร เคร่ืองจักรโรงงาน

ทมี่ า : www.mfa.go.th
The World Almanac and Book of Fact, 2019

จากข้อมลู มูลค่าสง่ ออก-น�าเขา้ พ.ศ. ๒๕๖๑ บราซิลมีมลู ค่าการค้ามากท่สี ดุ โดยมีมูลคา่
สง่ ออก ๒๑๗.๒ พนั ลา้ นดอลลารส์ หรฐั เนอ่ื งจากมศี กั ยภาพในการผลติ สนิ คา้ อตุ สาหกรรม รวมทงั้
เทคโนโลยีการเกษตรที่ก้าวหน้า ส่วนอาร์เจนตินามีเทคโนโลยีก้าวหน้าทางด้านการเกษตร จึงมี
สนิ คา้ เกษตรเปน็ สนิ คา้ สง่ ออกสา� คญั เวเนซเุ อลาและโคลอมเบยี สง่ ออกปโิ ตรเลยี มเปน็ สนิ คา้ สา� คญั
สว่ นชลิ ีสง่ ออกทองแดงและสินค้าเกษตร ส่วนประเทศอื่น ๆ มีปรมิ าณการคา้ ไม่มาก
อ�านาจนต่ออกรอจงาทกานง้ี กทาวรีปคอ้าเมเชริก่นาใกตล้ยุ่มังมเมีกอลรุ่ม์โกคซวาูรม1์ ร(M่วมeมrcือoทsuางr)เศมรษีวัตฐกถิจุประเพสงื่อคล์หดลอักุปใสนรกราครแเลปะิดเเพส่ิมรี
ทางการคา้ ในภมู ภิ าค กา� หนดนโยบายการคา้ และอตั ราภาษศี ลุ กากรตอ่ ประเทศนอกกลมุ่ ประชาคม
แอนเดียน (Andean Community) เพ่ือก่อตั้งเขตการค้าเสรี และสร้างมาตรการทางศุลกากร
เดียวกัน

270

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 กลุมเมอรโกซูร มีวัตถุประสงคในการจัดตั้งเพ่ือใหประเทศสมาชิก ขอใดคือวตั ถุประสงคส าํ คัญของการรวมกลุมเมอรโกซูร
มกี ารคา เสรีระหวา งกนั จาํ กดั อปุ สรรคทางการคาทัง้ ดา นภาษีศุลกากรและมใิ ช 1. พัฒนาอตุ สาหกรรมการทองเทยี่ ว
ภาษศี ุลกากร ขยายตลาดการคาการลงทนุ ใหก วา งขวาง เพ่ือเพมิ่ อํานาจการตอ 2. แลกเปล่ยี นการเรยี นรศู ิลปวฒั นธรรมระหวา งกนั
รองของประเทศสมาชกิ ปรบั ปรงุ ประสิทธิภาพของระบบเศรษฐกิจ และเพิม่ ขดี 3. ควบคมุ การนําเขาสนิ คาท่ีดอยคณุ ภาพจากตา งประเทศ
ความสามารถในการแขง ขนั กบั ประเทศคคู า โดยใชอ ัตราภาษีศลุ กากรรวมกัน 4. การคา เสรรี ะหวางกนั และขยายตลาดการคา การลงทนุ

(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. การรวมกลุมเมอรโกซูรมี
วตั ถปุ ระสงคเพ่อื ใหป ระเทศสมาชกิ มีการคา เสรรี ะหวางกนั จาํ กัด
อุปสรรคทางการคาทั้งดานภาษีศุลกากรและมิใชภาษีศุลกากร
ขยายตลาดการคา การลงทนุ ใหกวา งขวางข้ึน)

T302

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ
๕) การคมนาคมขนส่ง ทวีปอเมริกาใต้มีระบบคมนาคมขนส่งไม่ครอบคลุมทั่วทั้งทวีป
ขน้ั สอน
เน่ืองจากมีลักษณะภูมิประเทศท่ีเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาระบบคมนาคมขนส่งทางบก เช่น มี
เทือกเขาสูง มีพ้ืนท่ีทะเลทรายแห้งแล้ง และ ขน้ั ท่ี 3 อธิบายความรู
ป่าดบิ ชื้นรก๕ท.๑บึ )ก วทา้ างใงหบญก1่ มีเส้นทางขนส่งท้ัง
ทางรถยนต์และรถไฟ แต่ยังขาดการเช่ือมโยง 11. ครใู หต วั แทนนกั เรยี นจากกลมุ ทที่ าํ การศกึ ษา
โครงข่ายที่เป็นระบบ การกระจายของเส้นทาง เร่ือง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป
คมนาคมยังไมค่ รอบคลุมในทกุ พน้ื ที่ ส่วนใหญ่ อเมรกิ าใต : การคมนาคมขนสง ออกมานํา
มีอยู่ตามเมืองหลวง เมืองอุตสาหกรรม และ เสนอขอ มลู ทไ่ี ดจ ากการศกึ ษาบรเิ วณหนา ชนั้
เมอื งทา่ ส�าคญั เรยี น ประกอบการใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตร
เชน แผนท่ี ลกู โลก ฯลฯ
• ทางรถยนต ์ ทวปี อเมรกิ าใต้  ถนนในเมอื งเซาเปาลู ประเทศบราซลิ
มีทางหลวงสายหลักที่เชื่อมประเทศต่าง ๆ คือ 12. ครูใหนักเรียนรวมกันศึกษา Google Earth
ทางหลวงสายแพน-อเมริกา ซงึ่ เป็นเสน้ ทางทีต่ อ่ เนอ่ื งมาจากรฐั อะแลสกาของสหรัฐอเมรกิ าลงมา ถึงเสนทางการคมนาคมในเมืองใหญท่ีมี
ถงึ ตอนใตข้ องชลิ ี โดยมเี สน้ ทางตดั เชอื่ มไปยงั เมอื งหลวงและเมอื งใหญข่ องประเทศตา่ ง ๆ เสน้ ทาง ความสําคัญทางเศรษฐกิจในทวีปอเมริกาใต
ถนนอ่ืนท่ีมีคุณภาพดี ได้แก่ ถนนทางตอนบนของทวีป เช่น ถนนที่เลียบแนวชายฝั่งทะเล แลว ใหน กั เรยี นรว มกนั วเิ คราะหค วามทนั สมยั
แครบิ เบียนจากกรุงการากัสไปยงั เมอื งบาเลนเซียและเมืองมาราไกโบในเวเนซุเอลา หรือจากกรุง ของเสน ทางการคมนาคม และปจ จัยสงเสริม
โบโกตาไปยังเมืองเมเดยีนและเมืองบาร์รันกียาในโคลอมเบีย ถนนบริเวณชายฝั่งด้านตะวันออก ในการพัฒนาดานการคมนาคมขนสงและ
เช่น ถนนในเมืองเซาเปาลู รีอูดีจาเนรู โฟร์ตาเลซาของบราซิล ส่วนทางด้านตะวันตกของทวีป การพฒั นาดานเศรษฐกจิ
มีความทุรกันดารมาก ถนนคุณภาพดมี ีเฉพาะเขตเมอื งหลวงและเมืองส�าคญั ของแตล่ ะประเทศ

• ทางรถไฟ เส้นทางส่วนใหญ่เชื่อมเมืองใหญ่หรือเมืองท่าระหว่างพื้นท่ีชายฝั่ง
ทะเลกบั ทรี่ าบทางใตข้ องทวปี ประเทศท่ีมเี สน้ ทางรถไฟทางยาว ได้แก่ อารเ์ จนตินา บราซิล และ
ชลิ ี ศนู ยก์ ลางรถไฟอยตู่ ามเมอื งสา� คญั เชน่ บราซเิ ลยี รอี ดู จี าเนรู เซาเปาลใู นบราซลิ บวั โนสไอเรส
ในอาร์เจนตินา และซันติอาโกในชิลี ส่วนประเทศอ่ืน ๆ มีระยะทางสั้น นอกจากนี้ เมืองใหญ่ ๆ
หลายเมืองยังมที างรถไฟใตด้ นิ เพ่ือแกป้ ญั หาการจราจร เช่น เรซฟี ี เซาเปาลู บราซเิ ลียในบราซลิ
การากสั มาราไกโบในเวเนซเุ อลา บัวโนสไอเรสในอารเ์ จนตนิ า ลิมาในเปรู

Queeostion

ลักษณะภมู ปิ ระเทศของทวปี อเมรกิ าใตส้ ง่ ผลต่อการคมนาคมขนส่งในทวีปอยา่ งไร

27๑

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

ขอใดเปน สาธารณูปโภคทีท่ วีปอเมริกาใตต องเรงพัฒนา 1 ทางบก เสนทางถนนท่ีมีแพรหลายมากที่สุดของทวีปอยูบริเวณชายฝง
1. ทาเรือนํา้ ลกึ ตะวันออกของประเทศบราซลิ เพราะมีเมอื งที่เปน ศูนยกลางอยูหลายเมอื ง เชน
2. เสน ทางถนน เซาเปาลู รอี ูดีจาเนรู ซึ่งเปนถนนทยี่ านพาหนะคบั คัง่ มาก และมกี ารสรา งถนน
3. ทา อากาศยาน มอเตอรเวยและทางดวนพิเศษ เพ่ือใหการเดินทางสะดวกและรวดเร็วมากข้ึน
4. รถไฟความเร็วสงู สว นทางตอนกลางเสน ทางถนนลาดยางยังมีนอ ย

(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. ทวปี อเมรกิ าใตม สี ภาพภมู ปิ ระเทศ
ทรุ กันดาร โดยเฉพาะทางดานแนวเทอื กเขาแอนดีสและปา ดบิ ช้ืน
ตอนกลางของทวปี ทาํ ใหเ สน ทางคมนาคมขนสง แผก ระจายจาํ กดั
และมีคุณภาพดีเฉพาะบางประเทศ ดังน้ัน จึงตองเรงพัฒนา
เสน ทางถนน)

T303

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน แผนทแี่ สดงการคมนาคมของทวปี อเมรกิ าใต
80 Wํ 70 ํW 60 Wํ 50 Wํ 40 ํW
ข้นั ท่ี 3 อธบิ ายความรู ริ บ เ บี ยน
ท ะเลแ ค N 500 มาตรา0สวน 1 : 40,000,000 1,000 กม.
13. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเพ่ิมเติมถึง มาราไกโบ การากัส
การคมนาคมทางอากาศและทางนาํ้ ของทวปี ซานตามารตา ปวยรโตลากรุซ
อเมริกาใต ประกอบการใชแผนที่กายภาพ การบต าารเร ฮนั นกายี า
ของโลกและทวีปอเมริกาใต โดยสงตัวแทน
ออกมาชต้ี ําแหนง บนแผนที่และอภปิ รายผาน 10 ํN กูกตู า ซานกริสโตบลั จอรจ ทาวน 10 Nํ
ประเด็นคําถาม เชน
• เพราะเหตุใดในปจจุบันประชาชนในทวีป บกู ารามังกา ปารามาริโบ
อเมริกาใตจึงสามาถใชการคมนาคมทาง โบโกตา กาแยน
อากาศไดสะดวกมากข้ึน
(แนวตอบ เนอ่ื งจากหลายประเทศไดส ง เสรมิ บัวนาเวนตูรา กาลี
ใหเปดบริการเสนทางการบินเสนทาง
ใหมๆ มากขึ้น และเปดโอกาสใหเอกชน 0ํ กโี ต มาเนาช ซานตาเรม เบเลง เซาลูอสี เสน ศนู ยสตู ร 0 ํ
ไดเขามาลงทุนในสายการบินตนทุนต่ํา ไกวยอ ากลิ
เพ่ิมมากขน้ึ )
• เพราะเหตุใดการคมนาคมทางนํ้าจึงเปน โฟรต าเลซา
หัวใจของระบบโลจิสติกสของทวีปอเมริกา
ใต ฮูไมตา เตเรซนี า
(แนวตอบ เนื่องจากใชเปนเสนทางหลักใน โปรตเู วลยู
การลาํ เลยี งผลผลติ ตางๆ ออกสตู ลาดโลก 10 Sํ กายาโอ ลมิ า ปโ กส ซัลกเู อโร เรซีฟ
และนําสินคา ตางๆ กลบั เขาสูทวีป เพราะ จอู าเซยร ู
มตี นทุนต่าํ กวาการขนสง แบบอืน่ ) บารร ีรสั มาเซโย
เฟรราเดซานตานา อารากาจู 10 ํS

อาเรกีปา ลาปาซ กูยาบา ซลั วาดอร
ซานตากรซุ บราซิเลีย

อารีกา กอยยาเน�ย

กัมปกู รันดี เซรอีาโูเปจเรซตดู ู เบลูริซอนช

20 ํS อันโตฟากัสตา อะซุนซอิ อน โอรนิ โญส เซาเปาลู รีอดู ีจาเนรู วีโตเรยี ซานตูอานเตา
กูอาราปอู าวา กรู ีตีบา ซานตูส 20 ํS
ซัลตา
ปารานากูอา เสนทรอปกออฟแคปรคิ อรน

ซนั มีเกลเดตูกูมาน เรซิสเตนเซีย
มหาสมทุ รแอตแลนตกิโกกมี โบ
กอรโดบา ซานตาเฟ ซานตามาเรยี โปรต ูอาเลกรี

มหาสมทุ รแปซฟิ ก30 ํS บัลปาไซรโันซติอาโเกซมานนเโมรดาอซฟราเาซเอเดลส โรซารีโอ รีอูกรนั ดี 30 ํS
รโี อกวารโต

ตัลกา บบวั าโเนอียสบไอลงัเรกสามอาารมวเอดรนลิโปอเตลเดวาลติเดาาโปอลาตา
กอนเซปซอี อน
เนวเกน
ซาปาลา

ปวยรโตมอนต อา วซานมาตีอัส

40 Sํ 40 Sํ

โกโมโดอโา รวรซวี าาดนาฮเวอยี รเ ก คำอธบิ ายสัญลกั ษณ
เมอื งศนู ยก ลางการคมนาคม
อาวเปญสั อา วบาเอียกรนั เด
50 Sํ ปนุ ตาอาเรนัส ทา อากาศยาน

10P0roํWjection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nWํic ชอ งแคบเดรก ทา เรือ
70 Wํ 60 ํW
ถนน

ทางรถไฟ 50 Sํ

การคมนาคมทางนำ้

แหลง นำ้

50 ํW COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td

แผนท่แี สดงการคมนาคมของทวีปอเมรกิ าใต้

272

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด

ครูใหนักเรียนดูแผนท่ีเสนทางการคมนาคมของทวีปอเมริกาใต โดยเนน ขอใดเปนอุปสรรคสําคัญในการพัฒนาเสนทางคมนาคมของ
ประเดน็ เก่ียวกับ ทวปี อเมริกาใต

• ประเภทของการคมนาคมขนสง 1. ความกวางใหญข องพน้ื ท่ี
• ความหนาแนนของการคมนาคมขนสง 2. ขาดแคลนเทคโนโลยที ี่ทันสมยั
จากน้ัน ใหนักเรียนรวมกันอธิบายเกี่ยวกับการคมนาคมขนสงของทวีป 3. ความทรุ กนั ดารของภมู ปิ ระเทศ
อเมริกาใตใหครอบคลมุ ทง้ั ทางบก ทางนาํ้ และทางอากาศเปน ภาพรวม 4. ไมไดร บั การสนบั สนุนจากภาครัฐ

(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. อุปสรรคสําคัญในการพัฒนา
เสนทางคมนาคมของทวีปอเมริกาใต คือ สภาพภูมิประเทศที่
ทุรกนั ดาร โดยเฉพาะดา นแนวเทือกเขาแอนดสี และปาดบิ ชืน้ ตอน
กลางทวปี จึงเปน อปุ สรรคสาํ คัญในการพัฒนาเสนทางคมนาคม)

T304

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๕.๒) ทางน�้า1 การคมนาคมขนส่งทางน�้าของทวีปอเมริกาใต้มีความส�าคัญทางด้าน ขนั้ สอน
เศรษฐกิจมาก เนื่องจากประเทศส่วนใหญ่อยู่ติดกับทะเลและมหาสมุทร และมีแม่น้�าที่ใช้ในการ
คมนาคมขนส่งได้ เส้นทางคมนาคมทางน�้าที่ ขั้นที่ 3 อธิบายความรู
ส�าคญั ไดแ้ ก่ แม่นา�้ และทะเลสาบ เชน่ แม่น้�า
ปารานา ซ่ึงไหลผ่านแหล่งเพาะปลูกและเล้ียง 14. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงการ
สัตว์ท่ีส�าคัญของทวีป สามารถเดินเรือติดต่อ เปลย่ี นแปลงทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าใต
ระหว่างกรุงบัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา โดยใชขาวหรือบทความทางเศรษฐกิจท่ี
กับเมอื งต่าง ๆ ทต่ี ัง้ อยู่ริมแม่น้า� ได้ ส่วนแมน่ า้� เก่ียวของกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ
แอมะซอนใช้เดินเรือขนาดใหญ่เข้าไปได้ถึง ของทวีปอเมริกาใตมาเปนแนวทางหรือ
เมอื งมาเนาชใ์ นประเทศบราซลิ ซงึ่ หา่ งจากปาก ประเด็นในการอภิปราย
แม่น้�า ๑,๖๐๐ กิโลเมตร แต่เป็นเส้นทางท่ีมี  ท่าเรือบัลปาไรโซ ประเทศชิลี เป็นท่าเรือขนาดใหญ่ที่มี
ประชากรอาศยั อยอู่ ยา่ งเบาบาง จงึ มคี วามสา� คญั ความคับค่งั แหง่ หนง่ึ ของทวปี 15. ครูอาจต้ังประเด็นคําถามใหนักเรียนรวมกัน
ทางเศรษฐกจิ นอ้ ย นอกจากนี้ ยงั มที ะเลสาบตติ กิ ากาซงึ่ มแี มน่ า้� เดซากวาเดโรทไ่ี หลจากทะเลสาบนี้ ตอบ เชน
ไปทางใตล้ งสทู่ ะเลสาบโปโอโป มเี รอื แลน่ ระหวา่ งเมอื งปโู นในประเทศเปรกู บั เมอื งกวากใี นประเทศ • เศรษฐกิจทวีปอเมริกาใตมีแนวโนมการ
โบลิเวยี เปลย่ี นแปลงอยางไร
ในสว่ นของการคมนาคมทางทะเลและมหาสมทุ ร สามารถเดนิ เรอื สมทุ รเพอื่ ขนสง่ สนิ คา้ (แนวตอบ มีแนวโนมท่ีการเพาะปลูกเพ่ือ
กับทวีปอเมริกาเหนือและทวีปยุโรปได้สะดวก ซึ่งมีเมืองท่าขนาดใหญ่ด้านชายฝั่งมหาสมุทร การยังชีพเปล่ียนเปนการเพาะปลูกแบบไร
แอตแลนตกิ หลายเมอื ง เช่น รอี ูดีจาเนรู เรซฟี ี ประเทศบราซิล มอนเตวเิ ดโอ ประเทศอุรกุ วยั และ และฟารมสมัยใหม ซึ่งเปนการผลิตเพ่ือ
เมอื งทา่ ขนาดใหญด่ า้ นชายฝง่ั มหาสมทุ รแปซฟิ กิ เชน่ บลั ปาไรโซ ประเทศชลิ ี กายาโอ ประเทศเปรู จําหนาย เนื่องจากมีพ้ืนที่วางและพ้ืนท่ีปา
ทส่ี ามารถเพาะปลกู พชื การคา ไดห ลายชนดิ
รวมถึงมีแรงงานท่ีมีความเชี่ยวชาญ แต
สงผลเสียคือทําใหมีการใชสารเคมีและ
การบกุ รกุ พื้นทป่ี าแอมะซอนเพ่ิมมากขนึ้ )

๕.๓) ทางอากาศ ทวีปอเมริกาใต้มีลกั ษณะทางกายภาพเปน็ เทอื กเขาสงู ทะเลทราย
และป่าดิบช้ืนกว้างใหญ่ ประชากรต้ังถ่ินฐานหนาแน่นบางพ้ืนที่และอยู่ห่างไกลกันมาก ดังนั้น
การคมนาคมทางอากาศจงึ มคี วามสา� คญั ประเทศทีม่ ีการคมนาคมทางอากาศมาก ไดแ้ ก่ บราซลิ
และอาร์เจนตินา ท่ีมีท่าอากาศยานที่ทันสมัย
อยู่หลายแห่ง รวมท้ังมีสายการบินให้บริการ
จา� นวนมาก สว่ นประเทศอนื่ ๆ มเี มอื งหลวงและ
เมืองส�าคัญเป็นศูนย์กลางการขนสง่ ทางอากาศ
หลายประเทศมีการส่งเสริมให้เปิดเส้นทาง
สายการบนิ ใหม่ ๆ เพมิ่ ขน้ึ และใหเ้ อกชนเขา้ มา
ลงทนุ ในสายการบนิ ตน้ ทนุ ตา่� เพอื่ สง่ เสรมิ พฒั นา
เศรษฐกิจและการท่องเท่ียว ท�าให้ประชาชน
สามารถเดนิ ทางไดส้ ะดวกมากขึ้น
 Aทา่irอpาoกrาt)ศยเมานือเงซเาซเาปเาปลา-ู ลคอู ปนรโกะนเทฮศาสบ(รSา~aซoลิ Paulo-Congonha2s 73

กจิ กรรม ทาทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนเปรียบเทียบขอดี-ขอจํากัด ของการคมนาคมขนสง 1 ทางนํ้า เสนทางทางนํ้าเปนหัวใจของระบบโลจิสติกสของทวีปอเมริกาใต
ประเภทตางๆ ภายในทวีปอเมรกิ าใตทัง้ 3 ประเภท ดังนี้ โดยเฉพาะการลาํ เลยี งผลผลติ ตา งๆ ออกสตู ลาดโลกในทวปี อเมรกิ าเหนอื ยโุ รป
และเอเชยี และนาํ สนิ คา ตางๆ กลบั เขา สูป ระเทศ ท้งั นี้ เสน ทางทางเรือมคี วาม
• ทางบก ไดเปรียบสามารถแลนเรือออมทวีปไดงายผานทางคลองปานามาทางตอนบน
• ทางอากาศ และออ มแหลมฮอรนทางตอนใต ประเทศทมี่ ีกองเรือพาณิชยลําเลียงสินคา มาก
• ทางนาํ้ คือ บราซิล รองลงมา ไดแ ก เวเนซุเอลา ชิลี อารเ จนตนิ า และเอกวาดอร
จากนน้ั ใหน กั เรยี นรว มกนั อภปิ รายโดยตอ งอยบู นพนื้ ฐานของ
ขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง นาํ ผลการอภปิ รายแสดงขอ เปรยี บเทยี บในรปู แบบ
ตารางหรอื รูปแบบอ่ืนๆ ที่นกั เรยี นสนใจไปตดิ ไวที่ปายนิเทศ

T305

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สรปุ 4.2 การเปลีย่ นแปลงทางเศรษฐกิจของทวีปอเมรกิ าใต้

ข้นั ที่ 4 ขยายความเขา ใจ การเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกจิ ของทวีปอเมริกาใต้ มดี งั น้ี

1. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายและทบทวน ๑) การเปลี่ยนแปลงทางด้านเกษตรกรรม หลายประเทศมีการส่งเสริมการเพาะปลูก
ความรู โดยรว มกนั สรปุ สาระสาํ คญั หรอื ใช PPT
สรปุ สาระสาํ คญั ของเนือ้ หาทไ่ี ดศ กึ ษามา เพื่อการค้า โดยการท�าเป็นแปลงเพาะปลูกขนาดใหญ่ รวมท้ังส่งเสริมให้มีการแปรรูปผลผลิต
เปน็ อาหารสา� เรจ็ รปู เนน้ เพอ่ื การสง่ ออกไปยงั ตลาดสหรฐั อเมรกิ าและยโุ รป ทา� ใหม้ กี ารขยายพนื้ ที่
2. ครูใหนักเรยี นทําใบงานท่ี 12.5 เร่อื ง ลกั ษณะ เพาะปลูกแบบไร่ขนาดใหญ่และฟาร์มสมัยใหม่มากข้ึน รวมท้ังมีการใช้เทคโนโลยีในการปรับปรุง
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต เพื่อเปนการ พนั ธพ์ุ ชื ดว้ ยวธิ กี ารดดั แปลงพนั ธกุ รรม หรอื GMOs เพอ่ื เพม่ิ ผลผลติ ตอ่ ไรแ่ ละลดการใชย้ าฆา่ แมลง
ขยายความเขา ใจเพิม่ เติม ท�าใหป้ ัจจบุ ันบราซิลเปน็ ประเทศทมี่ ผี ลผลิตทางการเกษตรจาก GMOs มากเปน็ อันดบั ๒ ของ
โลกรองจากสหรัฐอเมริกา สามารถผลิตและส่งออกผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรชั้นน�าของโลก
3. ครูใหนักเรียนรวมกันทําแบบฝกสมรรถนะฯ หลายชนิด แตป่ ัญหาสา� คญั ของการเพาะปลูกในทวปี อเมรกิ าใต้ คือ มีพ้ืนทร่ี าบเพอื่ การเพาะปลกู
ภมู ศิ าสตร ม.3 เกย่ี วกบั เรอ่ื ง ลกั ษณะเศรษฐกจิ จา� กดั ทา� ให้มีการบกุ รกุ พนื้ ทปี่ ่าแอมะซอนเพือ่ ขยายพื้นทเี่ พาะปลกู มากข้นึ นอกจากน้ี การทา� ไร่
ของทวีปอเมริกาใต เล่ือนลอยโดยกลุ่มชนพื้นเมืองและเกษตรกรที่ยากจนยังมีอยู่ทั่วไป ซ่ึงมีผลต่อคุณภาพดินและ
สงิ่ แวดลอ้ มตามมา
ขน้ั สรปุ
๒) การขยายตัวของอุตสาหกรรม มีการลงทุนทางด้านอุตสาหกรรมสมัยใหม่เพ่ิม
ข้ันท่ี 5 ตรวจสอบผล
มากขนึ้ ไดแ้ ก่ พลงั งาน เครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ ยานยนต์ ชิน้ ส่วนอิเล็กทรอนกิ ส์ และผลติ ภัณฑ์อาหาร
1. ครูและนักเรียนรวมกันตรวจสอบผลจากการ สา� เรจ็ รปู เพอ่ื รองรบั ความตอ้ งการของผบู้ รโิ ภคทมี่ แี นวโนม้ สงู ขนึ้ และลดการขาดดลุ การคา้ ทต่ี อ้ ง
ตอบคําถาม การทําใบงาน และการทําแบบ ซ้ือสนิ คา้ จากตา่ งประเทศ รวมท้ังยังสามารถส่งออกไปจา� หนา่ ยยังต่างประเทศไดด้ ว้ ย ทง้ั น้ี มกี าร
ฝกสมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3 ตลอดจน ขยายตวั ของอตุ สาหกรรมแปรรปู ผลผลติ ตา่ ง ๆ ในทกุ ประเทศ โดยเฉพาะในบราซลิ ชลิ ี โคลอมเบยี
การใชเครอื่ งมือทางภูมศิ าสตร และเคร่อื งมือ เอกวาดอร์ และเปรู เพอื่ ชว่ ยสร้างมลู คา่ เพิม่ ใหว้ ตั ถุดิบ และมีการกระจายสนิ คา้ ไดก้ วา้ งขวางขึน้
ดานเทคโนโลยีในการสืบคนเกี่ยวกับลักษณะ ซึ่งการขยายตัวของอุตสาหกรรมท�าให้การพ่ึงพิงรายได้จากภาคเกษตรกรรมลดลง นอกจากน้ี
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต ยังมีการขยายตัวของอุตสาหกรรมบริการและการท่องเที่ยวเพ่ิมขึ้นในประเทศต่าง ๆ เนื่องจากมี
แหล่งทอ่ งเท่ียวหลากหลายทั้งทางธรรมชาติและวัฒนธรรม
2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน iepo
หนาชัน้ เรยี น
GMOs คืออะไร
GMOs คือ สิ่งมีชีวิต (พืช สัตว์ หรือจุลินทรีย์) ท่ีได้รับการดัดแปลงพันธุกรรม โดยใช้เทคโนโลยี
พนั ธวุ ศิ วกรรม เพอ่ื ใหม้ คี ณุ สมบตั หิ รอื คณุ ลกั ษณะตามทต่ี อ้ งการอยา่ งจา� เพาะเจาะจง เชน่ ตา้ นทานแมลง
ศัตรูพืช ต้านทานโรค คงทนต่อสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม หรือเพิ่มสารโภชนาการบางชนิด เช่น
วติ ามิน กรดไขมันที่มีประโยชน์

ทม่ี า : www.biotec.or.th

274

แนวทางการวัดและประเมินผล ขอสอบเนน การคดิ

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง ลักษณะเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของทวีปอเมรกิ าใตมีแนวโนม การเปลีย่ นแปลงอยา งไร
ของทวีปอเมริกาใต ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน และ 1. รายไดจากภาคอตุ สาหกรรมลดลง
การนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล 2. มกี ารสง เสริมการเพาะปลูกแบบยังชพี
จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานท่ีแนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู 3. มีรายไดจากอตุ สาหกรรมการเกษตรมากขึ้น
หนวยที่ 12 เร่ือง ทวีปอเมริกาใต 4. มกี ารขยายพนื้ ทเี่ พาะปลูกพืชผลทางการเกษตร

แบบประเมินการนาเสนอผลงาน (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตมี
แนวโนมการขยายพ้ืนที่เพาะปลูกพืชผลทางการเกษตรมากข้ึน
คาชีแ้ จง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขดี ลงในช่องที่ ตามความตอ งการบรโิ ภคภายในประเทศและเพ่อื การสงออก)
ตรงกับระดบั คะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเนือ้ หา
2 การลาดบั ขั้นตอนของเร่ือง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมีสว่ นรว่ มของสมาชกิ ในกล่มุ

รวม

ลงชอ่ื ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางสว่ น

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

T306 12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

õ. Àยั พºิ ตั แิ ละแนวทางการจัดการของทวปี อเมรกิ าใต้ ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process)
ทวปี อเมรกิ าใตม้ กั ประสบภยั ธรรมชาตบิ อ่ ยครง้ั และหลากหลายรปู แบบ ทอ่ี าจสรา้ งอนั ตราย
และก่อให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สิน ซ่ึงภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ส�าคัญในทวีป 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ช่ือเร่ือง
อเมรกิ าใต้ มดี งั นี้ ท่จี ะเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และผลการ
เรยี นรู
๕.๑ ภยั พิบตั สิ าํ คัญ
2. ครูและนักเรียนรวมกันทบทวนความรูเก่ียวกับ
ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติที่เกิดข้นึ ในทวีปอเมริกาใต้ มดี ังนี้ ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตท่ีได
ศึกษาเม่ือช่วั โมงที่ผานมา
๑) ภัยแล้ง มีสาเหตุและผลกระทบ ดงั น้ี
3. ครูใชกิจกรรมการทายภาพ เพ่ือกระตุนความ
สาเหตุ ผลกระทบ สนใจ/กระตนุ ความคดิ เกย่ี วกบั ภยั พบิ ตั ใิ นทวปี
อเมริกาใต และเปนการนาํ เขาสูการเรียน โดย
๑. การพัดพาความร้อนสูงในมหาสมุทรอินเดีย ๑. พืชผลทางการเกษตรเสียหาย เน่ืองจากไม่ ครูนําภาพเหตุการณภัยพิบัติท่ีเกิดข้ึนในทวีป
เกดิ จากอทิ ธพิ ลของลมในชนั้ บรรยากาศโทรโพสเฟยี ร์ สามารถทา� การเพาะปลกู ได้ ปศุสตั ว์ลม้ ตาย อเมริกาใตในรอบ 10 ป ซึ่งไดแก ภัยแลง
ระดับบน พัดพาคลื่นความร้อนจากมหาสมุทรอินเดยี ๒. เกดิ ความเสยี หายทางเศรษฐกจิ อุทกภัย แผนดินไหว ไฟปา มาใหนักเรียน
ไปยงั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ บรเิ วณทศิ ตะวนั ออกของ ๓. แหล่งน�้าตามธรรมชาติลดลง เกิดการขาด กลุมเดิมจากช่ัวโมงที่แลวดูจํานวน 4 ภาพ
ทวีปอเมริกาใต้ แคลนอาหารและน�้าสา� หรบั การอปุ โภคบรโิ ภค แลว วเิ คราะหว า เกย่ี วขอ งกบั ภยั พบิ ตั ใิ ด ภายใน
๒. สภาวะโลกรอ้ น ทา� ใหส้ ภาพอากาศเปลย่ี นแปลง ระยะเวลาทค่ี รกู าํ หนด กลมุ ใดใชเ วลาไดน อ ย
ลมประจา� ทพี่ ดั พาความชนื้ หายไป ฝนตกน้อยลง ทสี่ ดุ จะถือเปนผชู นะ

๓. จากกจิ กรรมตา่ ง ๆ ของมนษุ ย์ เชน่ การตดั ไม้
ท�าลายปา่

ตัวอยา่ ง

ภยั แล้งในประเทศอารเ จนตนิ าและอุรุกวัย พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๑

ในชว่ งฤดรู อ้ นของปี ๒๕๖๐-๒๕๖๑ ทวปี อเมรกิ าใตต้ อนใตป้ ระสบปญั หาปรมิ าณฝนนอ้ ยอยา่ งรนุ แรง
และนา� ไปสคู่ วามแหง้ แลง้ ครง้ั เลวรา้ ยทส่ี ดุ ในรอบหลายสบิ ปี พน้ื ทป่ี ระสบภยั และไดร้ บั ความเสยี หายมากทส่ี ดุ
ได้แก่ ประเทศอาร์เจนตินา มีการประเมินความเสียหายทางเศรษฐกิจอยู่ที่ ๓.๔ พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
นบั เปน็ มลู คา่ ความเสยี หายจากภยั ธรรมชาตทิ มี่ ากทสี่ ดุ ของประเทศอารเ์ จนตนิ า ประเทศอรุ กุ วยั เจา้ หนา้ ท่ี
อุตสาหกรรมท้องถน่ิ คาดการณ์ความเสียหายทางเศรษฐกจิ มากกว่า ๕๐๐ ลา้ นดอลลารส์ หรฐั

27๕

กจิ กรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู

นักเรียนสืบคนขอ มลู เพิ่มเติมเกี่ยวกับภยั แลงทเ่ี กดิ ข้นึ ในทวปี ครูใหนักเรียนดูภาพหรือคลิปวิดีโอเกี่ยวกับภัยธรรมชาติท่ีเกิดข้ึนในทวีป
อเมริกาใตในประเดน็ อเมริกาใตแลวอธิบายถึงลักษณะภัยธรรมชาติดังกลาว จากนั้น ใหนักเรียน
รวมกันอภิปรายถึงภัยธรรมชาติท่ีทวปี อเมริกาใตเผชิญอยูในหลายรูปแบบ เชน
• พื้นทป่ี ระสบภัย ภัยแลง อทุ กภัย แผนดินไหว
• สาเหตกุ ารเกิด
• ผลกระทบ
• แนวทางการจัดการ
• การนําแนวทางการจดั การมาปรบั ใชใ นประเทศไทย
จากน้ันสรุปขอมูลทไ่ี ดเ ปน ผลงานรปู แบบตา งๆ เชน แผน พบั
โปสเตอร เสน เวลา (Timeline) นาํ เสนอหนา ชั้นเรยี น

T307

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๒) อทุ กภัย มีสาเหตุและผลกระทบ ดงั นี้

ขั้นที่ 1 การต้งั คําถามเชงิ ภมู ศิ าสตร สาเหตุ ผลกระทบ

1. ครูกระตุนใหนักเรียนเชื่อมโยงความสําคัญ ๑. ฝนตกหนักตอ่ เนอ่ื งเปน็ เวลานาน ๑. กอ่ ใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ ชวี ติ รา่ งกาย สขุ อนามยั
ของการศึกษาภัยพิบตั ใิ นทวปี อเมริกาใต จาก ๒. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ท�าให้เกิด ของผู้ประสบภัย
กจิ กรรมการทายภาพจากขน้ั นาํ ทผ่ี า นมา แลว ฝนตกหนกั ๒. สงิ่ ปลกู สรา้ งตา่ งๆ เสน้ ทางคมนาคม การสอื่ สาร
ต้ังประเด็นคําถามตอยอดเพ่ิมเติมเพื่อกระตุน ๓. นา�้ ทะเลหนนุ และน้�าเอ่อลน้ ตลงิ่ และสาธารณูปโภคได้รบั ความเสียหาย
และเชอ่ื มโยงใหน กั เรยี นตงั้ ประเดน็ คาํ ถามทาง ๔. การระบายน้�าท่ีไม่ได้มาตรฐาน ท�าให้น�้าขัง ๓. อาจเกิดดินโคลนถล่มตามมา โดยเฉพาะใน
ภมู ศิ าสตรเ ก่ยี วกบั ภัยพิบตั ิในทวีปอเมริกาใต เม่อื ฝนตกหนกั พ้นื ทท่ี ี่เป็นเขา เนนิ เขา และทส่ี งู

2. ครใู หน ักเรียนแบงกลมุ ออกเปน 4 กลมุ ตาม ตัวอย่าง
ภัยพิบัติในทวีปอเมริกาใต ตัวแทนนักเรียน
รับแผนท่ีแสดงเขตการปกครองของทวีป อทุ กภัยในเมอื งเซาเปาลู ประเทศบราซลิ พ.ศ. ๒๕๖๒
อเมริกาใต จากน้ันใหนักเรียนรวมกันศึกษา
แผนท่ีและรวมกันตั้งประเด็นคําถามทาง เจ้าหน้าทรี่ ฐั เซาเปาลรู ายงานว่า ตั้งแต่วนั ท่ี ๑๐ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๖๒ มีฝนตกหนัก น�้าท่วมและ
ภูมิศาสตรเกี่ยวกับภัยพิบัติในทวีปอเมริกาใต แผน่ ดนิ ถลม่ มรี ายงานผ้เู สยี ชีวติ อยา่ งน้อย ๑๒ คน บาดเจ็บ ๖ คน และอกี กวา่ ๑,๐๐๐ คน ไรท้ ี่อยูอ่ าศยั
เพอ่ื คน หาคําตอบ เชน พน้ื ทที่ ไ่ี ดร้ บั ผลกระทบมากทส่ี ดุ อยบู่ รเิ วณทางใตแ้ ละตะวนั ออกของเมอื งเซาเปาลู ฝนทต่ี กหนกั ทา� ใหแ้ มน่ า�้
• ภัยพิบัติที่เกิดข้ึนในทวีปอเมริกาใตแตละ ตามาดัวเต (Tamaduatei River) มีปริมาณน�้าสูงขึ้นเอ่อล้นบริเวณพื้นท่ีดังกล่าวจนได้รับความเสียหาย
ประเภทมีสาเหตุท่ีเหมือนหรือแตกตางกัน สา� หรบั บราซลิ เป็นประเทศทีป่ ระสบปญั หาอุทกภยั รนุ แรงหลายครั้ง ซึ่งพอสรุปได้ ดงั นี้
อยางไร
• ลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต พ.ศ. ๒๕๔๗ พ.ศ. ๒๕๕๒ พ.ศ. ๒๕๕๔
สงผลตอ การเกดิ ภัยพิบตั ิอยา งไร น้า� ทว่ มหนักใน ๑๕ รัฐ ฝนตกหนักทา� ให้ น�า้ ทว่ มในเมืองรอี ดู จี าเนรูและ
• ปจจัยใดบางท่ีทําใหเกิดภัยพิบัติในทวีป ทางรถไฟถกู ตดั ขาด เซาเปาลู มีผู้เสียชีวิตมากกว่า
อเมริกาใต ความเสียหาย ความเสยี หาย ๘๐๐ คน และอีกกว่า ๑ แสนคน
๓๐๓ ล้านดอลลาร์สหรัฐ ๕๐๐ ล้านดอลลาร์สหรฐั ไรท้ อ่ี ยู่อาศยั

พ.ศ. ๒๕๕๓ ๒๕๕๘ ๒๕๖๓
๒๕๔๓ ๒๕๔๘ พ.ศ. ๒๕๕๓ พ.ศ. ๒๕๖๒
เกดิ ดินถล่มเน่อื งจาก น้า� ท่วมในเมืองเซาเปาลู
พ.ศ. ๒๕๕๑ ฝนตกหนกั ส่งผลกระทบตอ่ มีผ้เู สียชวี ติ ๑๒ คน และ
นา�้ ทว่ มทางตอนใตข้ องรัฐซานตา ภาคการท่องเท่ียวของเมือง อกี กว่า ๑,๐๐๐ คน ไรท้ อ่ี ยู่
รอี ูดีจาเนรูอย่างมาก อาศยั
กาตารีนา ผู้เสียชีวติ ๑๑๘ คน
ความเสียหาย ๔๐๐ ล้านดอลลาร์สหรัฐ

276

เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ

ครตู งั้ ประเดน็ คาํ ถามทางภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั อทุ กภยั ในทวปี อเมรกิ าใต เชน นกั เรยี นคดิ วา ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาตทิ เ่ี กดิ ขนึ้ ในทวปี อเมรกิ าใต
• พ้ืนท่ีบริเวณใดในทวปี อเมรกิ าใตท ่เี กิดภยั แลง บอยครงั้ เกดิ จากปจ จยั ใด มีสาเหตุมาจากอะไร
• อุทกภัยในทวีปอเมริกาใตมีลักษณะเหมือนหรือแตกตางจากทวีป
(แนวตอบ โครงสรางทางธรณวี ทิ ยาของทวปี อมริกาใตอยูในเขต
อเมริกาเหนือหรือไม อยางไร หนิ ใหม แผนเปลือกโลกยงั มีการเคลื่อนตัวอยบู อยครัง้ ทาํ ใหทวีป
• อุทกภัยที่เกดิ ขึน้ สงผลกระทบอยา งไร อเมริกาใตเผชิญภัยอยูหลายรูปแบบ เชน แผนดินไหว รวมทั้ง
• ประเทศในทวีปอเมรกิ าใตม แี นวทางการจดั การภยั พบิ ตั ิอยางไร ผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศทําใหประสบท้ัง
จากน้ันใหนักเรียนรวบรวมขอมูลจากแหลงการเรียนรูตางๆ ชวยกัน อทุ กภยั แผน ดนิ ถลม ภยั แลง ไฟปา ซง่ึ สรา งความเสยี หายตอ ชวี ติ
วเิ คราะหขอ มลู เพอื่ แสวงหาคาํ ตอบ แลว สรปุ ขอ มูลลงสมุดบันทึกสงครูผสู อน และทรัพยส ินของประชาชนจํานวนมาก)

T308

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) แผนดินไหว มสี าเหตุและผลกระทบ ดังนี้ ขนั้ สอน

สาเหตุ ผลกระทบ ขั้นที่ 2 การรวบรวมขอมูล

เกิดจากการเคลื่อนที่อยางฉับพลันของรอย ๑. เกิดสึนามิซัดเขาฝง 1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม โดยใหรับผิดชอบ
เลื่อนมีพลังบริเวณรอยตอของแผนเปลือกโลกขนาด ๒. อาจทําใหเกิดดินถลม ไฟไหม แผนดินแยก รวบรวมขอมูลภัยพิบัติในทวีปอเมริกาใต
ใซหึ่งญอย ูใ๒นแแนผวนวงแคหือวนแผแนหนงไาฟส1กในาแมลหะาแสผมนุทอรเแมปริกซาิฟใตก หรือทรุด ตลอดจนแนวทางการจัดการภัยพิบัติที่ย่ังยืน
๓. ระบบไฟฟา ประปา ไดรบั ความเสยี หาย ภัยละ 2 กลมุ ดังน้ี
ดังน้ัน จึงเกิดแผนดินไหวบอยคร้ังและรุนแรงเมื่อ ๔. เปนอนั ตรายตอชีวิตและทรพั ยสนิ • ภัยแลง
แผน เปลอื กโลกดังกลาวเคล่อื นท่ี • อทุ กภัย
• แผน ดนิ ไหว
ตัวอย่าง • ไฟปา
โดยจากประเด็นคําถามทางภูมิศาสตรใน
แผน ดินไหวในประเทศชิลี พ.ศ. ๒๕๕๘ ขน้ั ที่ 1 ครูใหนักเรียนแตล ะกลุมรวมกันสบื คน
ขอมูลประกอบการใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร
เกิดขน้ึ เม่อื วนั ท่ี ๑๖ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๕๘ เปน แผน ดินไหวขนาดใหญทางตอนใตข องมหาสมทุ ร หนงั สอื เรยี นสงั คมศกึ ษาฯ ม.3 หรอื แหลง เรยี นรู
แปซฟิ ก หา งจากเมืองอยิ าเปล (Illapel) นอกชายฝง ประเทศชิลปี ระมาณ ๔๖ กิโลเมตร ขนาดความรนุ แรง อื่นๆ และแตละกลุมจะตองศึกษาและตอบ
๘.๓ ตามมาตราโมเมนต (Moment Scale) เกดิ จากการเคลอ่ื นตวั ของแผน เปลอื กโลก และยงั เกดิ แผน ดนิ ไหว ประเดน็ คาํ ถามทางภมู ศิ าสตรจ ากขน้ั ที่ 1 ดว ย
ตามอยางนอย ๑๐ คร้ัง ทางการชิลีไดประกาศคําสั่งอพยพประชาชนจํานวนกวา ๑ ลานคน ซ่ึงตอมา
มีการระบวุ า เกิดสึนามสิ งู ๔.๕ เมตร ซัดเขาชายหาดเมอื งโกกีมโบ (Coquimbo) ทาํ ใหเกดิ นาํ้ ทวมในหลาย 2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นา
พ้นื ที่ ประเทศชลิ ีนั้นต้ังอยบู นแนววงแหวนแหง ไฟจึงเกิดแผน ดนิ ไหวบอยครง้ั พอสรปุ ได ดังนี้ เช่ือถือ ขาวที่เก่ียวกับสถานการณภัยพิบัติใน
ทวปี อเมรกิ าใตป ระกอบการศกึ ษาและรวบรวม
พ.ศ. ๒๕๕๓ พ.ศ. ๒๕๕๕ พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอมูลเพมิ่ เติม
เมอื ง Pichilemu เมอื ง Talca เมือง Illapel เมอื ง Valparaiso
ขนาด ๖.๙ ขนาด ๗.๑ ขนาด ๘.๓ ขนาด ๖.๙
เกดิ สึนามิ เกดิ สนึ ามิ
พ.ศ. ๒๕๕๕ ๒๕๕๗ ๒๕๖๓
๒๕๕๓ พ.ศ. ๒๕๕๗ ๒๕๕๙ ๒๕๖๑
พ.ศ. ๒๕๕๔ พ.ศ. ๒๕๕๙ พ.ศ. ๒๕๖๒
นอกฝงเมอื ง Iquique เมอื ง Quellion เมือง Coquimbo
เมอื ง ขนาด ๘.๒ ขนาด ๗.๖ ขนาด ๖.๗
Araucanía เกดิ สึนามิ
ขนาด ๗.๑ เกดิ สนึ ามิ

๒๗๗

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดบริเวณชายฝงตะวันตกของทวีปอเมริกาใตจึง 1 แนววงแหวนแหงไฟ บริเวณในมหาสมุทรแปซิฟกท่ีเกิดแผนดินไหว และ
ประสบกบั แผน ดนิ ไหวรุนแรงอยูบอ ยครง้ั ภูเขาไฟปะทุบอยคร้ัง มีลักษณะเปนเสนเกือกมา ความยาวรวมประมาณ
40,000 กิโลเมตร วางตัวตามแนวรองสมุทร แนวภูเขาไฟ และบริเวณขอบ
1. อยูในแนววงแหวนแหง ไฟแปซฟิ ก แผนเปลือกโลก ไลไปตง้ั แตทวีปออสเตรเลยี ทวปี เอเชีย ทวปี อเมรกิ าเหนอื และ
2. ไดรบั อิทธิพลจากกระแสน้ําเย็นเปรู ทวปี อเมริกาใต มปี ระเทศที่อยใู นพืน้ ที่ “วงแหวนแหง ไฟ” ทัง้ หมด 31 ประเทศ
3. ไดร ับอทิ ธิพลจากสึนามใิ ตม หาสมุทร เชน อินโดนีเซยี ญป่ี ุน ฟจี ฟลิปปนส ปาปว นวิ กีนี หมเู กาะโซโลมอน ซงึ่ ประเทศ
4. มกี ารละลายของหมิ ะบนเทอื กเขาแอนดสี อยเู สมอ เหลานี้มกั มแี ผนดนิ ไหวและภูเขาไฟปะทุบอยคร้ัง

(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. แนววงแหวนแหงไฟในมหาสมทุ ร
แปซิฟกเกิดจากการเคล่ือนท่ีและการชนกันของแผนเปลือกโลก
ท่ีเลื่อนและแยกตัวกันเปนแผนๆ จึงเปนแนวที่เกิดแผนดินไหว
จํานวนมากแลว ยังเปนแนวของ “ภูเขาไฟ” ดวย)

T309

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๔) ไฟปา่ มสี าเหตแุ ละผลกระทบ ดังนี้

ข้นั ที่ 3 การจัดการขอ มลู สาเหตุ ผลกระทบ

1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก ๑. การเผาป่าเพ่ือท�าไร่หรือขยายพื้นที่ท�าการ ๑. สญู เสยี พืน้ ทป่ี ่า พชื พรรณตา่ ง ๆ ถกู เผาไหม้
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู เกษตรอน่ื ๆ โดยเฉพาะพ้ืนที่ป่าฝน ท�าให้สัตว์ป่ามีจ�านวนลดลง
ระหวา งกัน ๒. การเกิดภยั แลง้ ทา� ใหพ้ ืชแหง้ จดั ติดไฟไดง้ า่ ย เนื่อง๒จ.ากคขวันาดจทากอ่ี ไยฟ่อู ปาศ่าสยั ่งผลให้เกิดมลพิษทางอากาศ1
และลกุ ลามได้รวดเร็ว
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง ๓. การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศของโลก เปน็ ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการบินและสุขอนามัย
นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน อีกสาเหตุที่ท�าให้เกิดไฟป่าบ่อยข้ึน เน่ืองจากมีระยะ ของประชาชน
ออก เวลาการเกิดความแหง้ แล้งบ่อยขึ้น

ขนั้ ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอมูล ตวั อย่าง

1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน ไฟปา แอมะซอนในประเทศบราซิล พ.ศ. ๒๕๖๒
จากน้ันสมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบ
ความถูกตองของขอมูล สถานการณไ์ ฟปา่ แอมะซอนในเขตบราซลิ ยงั คงรนุ แรง โดยสถาบนั วจิ ยั อวกาศแหง่ ชาตขิ องบราซลิ
(INPE) เผยขอ้ มูลภาพจากดาวเทยี มแสดงให้เหน็ ว่า ตัง้ แตเ่ ดือนมกราคมถึงสงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ บราซลิ
2. ตัวแทนกลุมนําเสนอขอมูลหนาชั้นเรียน ตรวจพบไฟปา่ แอมะซอนกว่า ๗๒,๘๔๓ จดุ ซึง่ เพม่ิ ขนึ้ กวา่ รอ้ ยละ ๘๓ เมือ่ เทยี บกบั ชว่ งเวลาเดียวกนั ใน
ทีละกลุม จากน้ันสมาชิกกลุมอื่นผลัดกันให พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยสาเหตหุ ลักมที ัง้ เกิดจากฝีมือมนษุ ย์ จากการถางปา่ และเผาเพอื่ เตรียมพื้นที่ท�าการเกษตร
ขอ คดิ เหน็ หรอื ขอ เสนอแนะเพม่ิ เตมิ ตลอดจน หแลละาปยศรัฐสุ ทตั ว่ีได์ แ้รบัลผะเลกกดิ รจะาทกบธรรเชม่นชาโตรจิ ไารกมสา2ภราอพนอโาดกเานศยี แหอง้าแกลรง้ี ทา� ใหไ้ ฟลกุ ลามไปไดง้ า่ ยและรวดเรว็ สง่ ผลให้
อภิปรายความรูร ว มกัน ต้องประกาศสถานการณฉ์ ุกเฉนิ คาดวา่ ไฟปา่
ไดท้ �าลายพน้ื ท่ปี ่าไปแลว้ หลายพนั ตารางกโิ ลเมตร ประชาชนในหลายเมืองรวมถึงเมืองเซาเปาลตู อ้ งเผชิญ
3. ครูถามคําถามเพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะห กับกล่มุ ควันและฝุ่นพิษ ตลอดจนมีการปลอ่ ยแกส๊ คาร์บอนไดออกไซดป์ ริมาณมากสชู่ น้ั บรรยากาศ
ขอมลู เพมิ่ เตมิ เชน
• นักเรียนคิดวาภัยธรรมชาติท่ีเกิดขึ้นในทวีป
อเมรกิ าใตมสี าเหตุมาจากอะไร

4. นักเรียนรวมกันวิเคราะหและเชื่อมโยงขอมูล
เพ่ิมเติมผานการทําใบงานที่ 12.6 เรื่อง
ภยั พบิ ตั แิ ละแนวทางการจดั การในทวปี อเมรกิ า
ใต และรวมกันเฉลยคําตอบ โดยครูแนะนํา
เพิ่มเติม

278

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 มลพษิ ทางอากาศ ภาวะอากาศทม่ี สี ารเจอื ปนอยูใ นปริมาณท่สี ูงกวา ระดับ สาเหตหุ ลกั ของการเกดิ ไฟปา แอมะซอนในทวปี อเมรกิ าใตค อื ขอ ใด
ปกตเิ ปนเวลานานพอทจ่ี ะทําใหเกดิ อนั ตรายแกมนุษย สัตว พืช หรอื ทรัพยส นิ 1. การเสยี ดสขี องกง่ิ ไม
ตางๆ อาจเกิดข้ึนเองตามธรรมชาติ เชน ฝุนละอองจากลมพายุ ไฟปา และ 2. การปะทขุ องภเู ขาไฟ
เกิดจากการกระทําของมนุษย เชน มลพิษจากทอไอเสียของรถยนต โรงงาน 3. การจดุ ไฟไลส ตั วป า เพอื่ ลา สตั ว
อตุ สาหกรรม 4. การเผาปา และการตดั ไมท าํ ลายปา
2 โรไรมา เปน รฐั เหนอื สดุ และเปน รฐั ทม่ี ปี ระชากรนอ ยทสี่ ดุ ในประเทศบราซลิ
ต้งั อยใู นเขตลมุ น้ําแอมะซอน อยตู ดิ กับรฐั อามาโซนสั และรฐั ปารา และยังติดกับ (วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 4. การเกิดไฟปาแอมะซอนในทวีป
ประเทศเวเนซเุ อลาและกายอานา อเมรกิ าใตม สี าเหตหุ ลกั มาจากการเผาปา และตดั ไมเ พอ่ื ขยายพน้ื ที่
เกษตรกรรมและทําปศสุ ัตว และยงั เกิดจากสาเหตุอนื่ ๆ ดวย เชน
การเปลยี่ นแปลงสภาพภูมอิ ากาศ)

T310

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

๕.2 แนวทางการจดั การภยั พิบัติ ขน้ั สอน

ทวปี อเมรกิ าใตต้ ้องเผชญิ กบั ภัยพิบตั ทิ างธรรมชาตริ ูปแบบต่าง ๆ ซึ่งเกดิ ครอบคลมุ เกือบ ข้ันท่ี 5 การสรุปเพือ่ ตอบคําถาม
ทกุ พืน้ ท่ี และได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ภัยพบิ ัตมิ าอย่างยาวนาน ประเทศตา่ ง ๆ จงึ ให้ความ
สา� คญั และมแี นวทางการจดั การภัยพบิ ัตติ ามกระบวนการ ดังน้ี 1. นกั เรยี นในชนั้ เรยี นรว มกนั สรปุ เกย่ี วกบั ภยั พบิ ตั ิ
และแนวทางการจดั การในทวปี อเมริกาใต
กอ่ นเกดิ ภยั
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
ประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี อเมรกิ าใตม้ ที งั้ การเตรยี มความพรอ้ ม การปอ้ งกนั และการบรรเทา สําคัญเพื่อตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
ผลกระทบทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ในพน้ื ท่ี เชน่ ชลิ ี เอกวาดอร์ มกี ารจดั การฝกึ ซอ้ มหนีภัยแผ่นดนิ ไหว แนะนําเพมิ่ เตมิ
และสึนามิหลายครั้ง เพื่อให้ประชาชนสามารถเตรียมตัวได้ทันท่วงทีและมีสติรับมือกับ
ผลกระทบท่ีอาจเกดิ ข้นึ ในอนาคต ชลิ มี ีการจัดต้ังศนู ย์ป้องกันภยั พบิ ัติทม่ี ีระบบแจ้งเตอื น 3. นกั เรยี นทาํ แบบฝกสมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3
ภยั ลว่ งหนา้ แกป่ ระชาชนในประเทศ เนน้ การเผยแพรค่ วามรแู้ กป่ ระชาชนเพอื่ เตรยี มพรอ้ ม เร่ือง ภัยพิบัติและแนวทางการจัดการในทวีป
และแนะนา� วธิ ปี ฏบิ ตั ติ นในสถานการณฉ์ กุ เฉนิ บราซลิ จดั ตงั้ หนว่ ยงานตดิ ตามภยั แลง้ เพอื่ อเมรกิ าใตเ พ่อื ทดสอบความรทู ไ่ี ดศ ึกษามา
เฝา้ ระวงั พน้ื ทเ่ี สย่ี งภยั แลง้ ในประเทศ หรอื เอกวาดอรม์ กี ารประกาศเตอื นภยั แหง่ ชาตทิ าง
สอื่ ทอ้ งถน่ิ รวมถงึ เวบ็ ไซตข์ องสถาบนั ปอ้ งกนั ภยั แหง่ ชาติ การใชไ้ ซเรนเพอ่ื เตอื นภยั และ ขน้ั สรปุ
สัญลักษณ์ธงสตี ามชายหาด การติดตั้งระบบเตอื นภัยน�้าท่วมฉบั พลนั และความเสย่ี งจาก
ภูเขาไฟปะทุ ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับภัย
พิบัติและแนวทางการจัดการในทวีปอเมริกาใต
แนวทาง ระหวา่ งเกดิ ภยั ตลอดจนความสําคัญที่มีอิทธิพลตอการศึกษา
การจัดการ และการดําเนนิ ชวี ิต หรือใช PPT สรุปสาระสาํ คัญ
ภยั พิบัตใิ นทวปี เมอ่ื เกดิ ภยั พบิ ตั ิ ประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี อเมรกิ าใตไ้ ดจ้ ดั การบรรเทาผลกระทบ ของเนื้อหา
อเมริกาใต้ ท่ีเกิดขึ้น ท้ังการแจ้งเตือนภัย การเตรียมพร้อมอพยพประชาชนไปยัง
สถานทีป่ ลอดภัย การจดั ตัง้ ศนู ย์อา� นวยการเฉพาะกจิ ข้นึ เพือ่ ระดมทรพั ยากร ขน้ั ประเมนิ
และจดั การกบั ปญั หา การรกั ษาพยาบาลผไู้ ดร้ บั บาดเจบ็ รวมถงึ การปฏิบตั ิการ
ค้นหาผู้ประสบภัย นอกจากน้ี ยังจ�าเป็นต้องขอความช่วยเหลือหรือรับ 1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
ความช่วยเหลอื จากนานาชาตจิ ากหนว่ ยงานหรอื องคก์ ารตา่ ง ๆ เช่น การขอ การรวมกันทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงาน
ความช่วยเหลือจากประเทศต่าง ๆ ในเหตกุ ารณ์ไฟป่าในโบลิเวีย
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3

หลงั เกิดภยั

ประเทศต่าง ๆ ในทวีปอเมริกาใต้ได้มีการด�าเนินการฟื้นฟูบูรณะหลังจากเหตุการณ์ภัย
พบิ ตั ผิ า่ นพน้ ไปแลว้ เพอ่ื ใหพ้ น้ื ทห่ี รอื ชมุ ชนที่ไดร้ บั ภยั พบิ ตั กิ ลบั คนื สสู่ ภาพทด่ี ขี นึ้ รวมถงึ
การพฒั นาภายหลงั เหตกุ ารณ์ภัยพิบัติ เช่น เอกวาดอร์ ชลิ ี ออกกฎหมายควบคุมการ
กอ่ สรา้ งสง่ิ ปลกู สรา้ งตา่ ง ๆ ในประเทศใหม้ คี วามมน่ั คงแขง็ แรงเพยี งพอสา� หรบั การรองรบั
แรงสน่ั สะเทอื นของแผน่ ดนิ ไหวขนาด ๗-๘ แมกนจิ ดู หรอื สหภาพยโุ รปไดใ้ หท้ นุ กวา่ ๒๐๙
ลา้ นยูโรไปกบั โครงการลดความเสย่ี งจากภยั พบิ ตั ิ (Disaster Risk Reduction: DRR) กวา่
๕๐๐ โครงการ ในลาตินอเมริกาและแคริบเบียน รวมถึงมีการประชุมร่วมกันด้านการ
ปอ้ งกนั และบรรเทาภยั พบิ ตั ริ ะหวา่ งประเทศสมาชกิ ความรว่ มมอื ระหวา่ งเอเชยี ตะวนั ออก
กบั ลาตนิ อเมรกิ า (Forum for East Asia-Latin America Cooperation: FEALAC)

279

กิจกรรม เสริมสรางคุณลักษณะอนั พึงประสงค แนวทางการวัดและประเมินผล

ครูใหนักเรียนแบงกลุมสํารวจภัยพิบัติที่เกิดข้ึนในทวีป ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เรื่อง ภัยพิบัติและ
ทวีปอเมรกิ าใต เชน แผนดนิ ไหว ไฟปา แลวนาํ มาวิเคราะหสาเหตุ แนวทางการจัดการในทวีปอเมริกาใต ไดจากการตอบคําถาม การรวมกัน
ผลกระทบที่เกิดขึ้น จากน้ันรวมกันเสนอแนวทางการจัดการ หรือ ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ชนั้ เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ
แนวทางการปฏิบัติตนเพ่ือรับมือภัยพิบัติ รวมถึงแนวทางการปรับ ผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู
ใชในการจัดการภัยพิบัติในประเทศไทย โดยสรุปขอมูลที่ไดลงบน หนว ยที่ 12 เรือ่ ง ทวีปอเมริกาใต
โปสเตอร หรือแผนพับ ตกแตงใหสวยงาม แลวนําไปเผยแพรใน
บริเวณตางๆ เชน ชมุ ชน หรอื โรงเรียนตามความเหมาะสม แบบประเมินการนาเสนอผลงาน

คาชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในชอ่ งท่ี
ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเน้อื หา
2 การลาดบั ขั้นตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชิกในกลมุ่

รวม

ลงชอื่ ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณช์ ดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

12 - 15 ดี T311

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรับปรุง

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process) ๖ . กปาัญรหจัดาทกราัพรขยอางกทรวธปีรรอมเมชราิกตาิแใลตะ้สงิ่ แวดล้อมและแนวทาง

1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ช่ือเร่ือง 6.๑ ปญั หาดา้ นทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม
ทจี่ ะเรยี นรู จุดประสงคการเรียนรู และผลการ
เรยี นรู ประเทศในทวีปอเมริกาใต้ประสบปัญหาสิ่งแวดล้อมรุนแรงมากน้อยแตกต่างกันไป และมี
แนวทางการจดั การที่สา� คญั ดงั ตัวอย่างต่อไปน้ี
2. ครูและนักเรียนรว มกนั ทบทวนความรเู กีย่ วกบั
ลกั ษณะทางกายภาพและภยั พบิ ตั แิ ละแนวทาง ๑) ปัญหาการลดลงของพื้นที่ป่าฝนเขตร้อนแอมะซอน ป่าแอมะซอนเป็นป่าดิบช้ืน
การจัดการในทวีปอเมริกาใตท่ีไดศึกษาเม่ือ
ช่วั โมงทีผ่ า นมา เขตร้อนท่ีมีขนาดพ้ืนท่ีกว้างใหญ่ที่สุดในโลก ครอบคลุมพ้ืนที่ ๕.๕ ล้านตารางกิโลเมตร หรือ
ครงึ่ หนงึ่ ของทวปี ยโุ รป ปจั จบุ นั กา� ลงั เผชญิ กบั ปญั หาทรพั ยากรปา่ ไมเ้ สอื่ มโทรมและพนื้ ทป่ี า่ ลดลง
3. ครใู ชกจิ กรรม “หมอดคู ูห มอเดา” เพอื่ กระตนุ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ซึง่ ในแตล่ ะประเทศมสี าเหตุที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้
ความสนใจ/กระตุนความคิดเกี่ยวกับปญหา
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีป บราซิล พ้ืนท่ีป่าแอมะซอนกว่าร้อยละ ๘๐ ของบราซิลก�าลังประสบปัญหาป่าเส่ือมโทรม
อเมริกาใต และเปนการนําเขาสูการเรียน และมีพ้ืนที่ลดลงอย่างต่อเน่ือง โดยมีสาเหตุส่วนใหญ่มาจากการบุกรุกแผ้วถางป่าเพ่ือท�าฟาร์ม
โดยครูนําปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ ปศสุ ตั ว์ และกจิ กรรมเชงิ พาณชิ ยอ์ น่ื ๆ เชน่ การเพาะปลกู ถว่ั เหลอื ง การทา� เหมอื งแรแ่ ละการสรา้ ง
สิ่งแวดลอมในปจจุบันมาใหนักเรียนวิเคราะห เขอ่ื นผลติ กระแสไฟฟา้ ท�าใหป้ ่าแอมะซอนถูกทา� ลาย นอกจากนี้ ยงั มีสาเหตุจากไฟปา่ ท่เี กดิ จาก
และทายตัวเลขท่ีเกี่ยวของ โดยบอกวา การเผาป่าเพื่อท�าการเกษตร ท�าให้พื้นท่ีป่าลดลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ประสิทธิภาพในการดูด
“มากกวา ” หรอื “นอ ยกวา ” จาํ นวนตวั เลขทค่ี รู คารบ์ อนไดออกไซด์ลดลง ท�าใหป้ ริมาณแก๊สเรือนกระจกเพ่ิมสงู ข้ึน นอกจากนี้ ยงั ส่งผลกระทบ
กาํ หนด เชน จาํ นวนสตั วน าํ้ ในทะเลทตี่ อ งตาย ต่อวิถชี ีวติ ของชาวพื้นเมืองทอ่ี าศยั อยู่ในปา่ แอมะซอน
เพราะขยะพลาสติกในแตล ะป (100,000 ตัว)
หลายทศวรรษผานมาพลาสติกถูกผลิตขึ้น แนวทางการจัดการ รัฐบาลบราซิลได้ด�าเนินการเพ่ือปรับปรุงการจัดการป่าแอมะซอน
มากเทาใด (8,300 ลานตัน) และอภิปราย เช่น ใน พ.ศ. ๒๕๕๑ บราซลิ ประกาศแผนการลดการตัดไม้ท�าลายป่าลงให้ไดร้ ้อยละ ๘๐ ภายใน
ขอมลู รว มกนั พ.ศ. ๒๕๖๓ ซงึ่ เปา้ หมายน้เี ปน็ สว่ นหนงึ่ ของแผนการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศแห่งชาติของ
บราซิล (Brazil’s National Climate Change Plan) นอกจากน้ี ยงั มโี ครงการปอ้ งกนั และควบคมุ
การตัดไม้ท�าลายป่าแอมะซอน (The Action Plan for the Prevention and Control of
Deforestation in the Legal Amazon: PPCDAm) ประกอบด้วยการดา� เนนิ การประมาณ ๒๐๐
กจิ กรรม เพอ่ื ลดการตดั ไมใ้ นแอมะซอน รวมถงึ การมอบทดี่ นิ ใหก้ บั ชนพนื้ เมอื ง การออกใบอนญุ าต
ในการจดั การดา้ นการเกษตรปา่ ไม้ ใน พ.ศ. ๒๕๕๕ รฐั บาลบราซลิ ประกาศวา่ อตั ราการตดั ไมท้ า� ลาย
ป่าในประเทศลดลงร้อยละ ๒๗ เมื่อเทยี บกบั การตัดไมท้ า� ลายป่าใน พ.ศ. ๒๕๔๗ อยา่ งไรกต็ าม
แมร้ ัฐบาลจะมีการออกกฎหรอื มาตรการตา่ ง ๆ แตอ่ ตั ราการตัดไม้ทา� ลายป่าและความเส่ือมโทรม
ของพนื้ ทปี่ ่าแอมะซอนยังคงมีอยู่

280

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด

ครนู าํ ขา วเกย่ี วกบั ปญ หาสง่ิ แวดลอ มในทวปี อเมรกิ าใตม าสนทนากบั นกั เรยี น ขอ ใดไมใ ชผลกระทบจากการตัดไมท ําลายปา แอมะซอน
แลวตั้งคาํ ถามเพ่อื กระตุนการคิดของนกั เรยี น เชน 1. เพม่ิ ปรมิ าณแกส เรอื นกระจก
2. เกดิ ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาตริ นุ แรง
• เมอ่ื ปา แอมะซอนถกู ทาํ ลายนกั เรยี นคดิ วา โลกจะไดร บั ผลกระทบอยา งไร 3. ทาํ ใหค ณุ ภาพนา้ํ จากแมน าํ้ แอมะซอนลดลง
• ปญ หาส่ิงแวดลอ มในทวปี อเมรกิ าใตส วนใหญเ กดิ จากอะไร 4. เกดิ ความสญู เสยี ความหลากหลายทางชวี ภาพ

T312 (วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. การตัดไมทําลายปาแอมะซอน
สง ผลกระทบหลายประการ เชน ทาํ ใหพ นื้ ทปี่ า ลดลง เมอื่ ปา ซง่ึ เปน
แหลง ทอี่ ยอู าศยั และแหลง อาหารลดลงกส็ ง ผลใหส ตั วป า ลดลงดว ย
จนสงผลทําใหเกิดความสูญเสียทางชีวภาพตามมา เพ่ิมปริมาณ
แกสเรอื นกระจกในชนั้ บรรยากาศ เกดิ ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ เชน
อุทกภยั ภยั แลง สว นขอ 3. ไมเ ก่ียวขอ งกบั ผลกระทบจากการตัด
ไมท ําลายปาแอมะซอน)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

โบลเิ วยี พนื้ ทปี่ า่ แอมะซอนในโบลเิ วยี มปี ระมาณรอ้ ยละ ๖ โดยในชว่ งทศวรรษทผ่ี า่ นมาพน้ื ท่ี ขนั้ สอน
ชปเชน่า่นแพอืน้ ถมเ่ัวมะเซอืหองลแนือลลงะดสลอัตง้อวอย์ปยา่ ่ากถงากูตรท่อทา�เ�านลฟ่ือาายงร์มคโวดปายศมมุสหีสัตลาวาเ์ หกสตหัมุหลปาลทยักาทมนาา1ปงจช่าาไวีกมภก้าาพแร2ลขละยดไาลฟยงปพด่า้ืนนิ ทใสนี่เ่งพหผาลละาใปหยลพ้ทูกี่อน้ื พยทืชู่อีเ่ เกาชิดศิงคัยเดขวา่ียอมวง
เส่ือมโทรม ขัน้ ท่ี 1 การต้ังคาํ ถามเชงิ ภมู ศิ าสตร

แนวทางการจดั การ เชน่ รฐั บาลไดอ้ อกกฎหมายการจดั การปา่ อย่างยั่งยืนโดยชมุ ชน การ 1. ครกู ระตนุ ใหน กั เรยี นเชอื่ มโยงปญ หาทรพั ยากร
จัดทา� โครงการเพื่อสง่ เสริมการปลูกปา่ และเพิม่ พ้นื ที่ปา่ การบังคับใชก้ ฎหมายเพื่อลดการลกั ลอบ ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมในทวีปอเมริกาใต
ตดั ไมอ้ ย่างผิดกฎหมาย จาก กิจกรรม “หมอดคู หู มอเดา” จากขนั้ นํา
ที่ผา นมา
เปรู สาเหตกุ ารสญู เสยี พน้ื ทปี่ า่ ไมอ้ ยา่ งรวดเรว็ มาจากการบกุ รกุ ตดั ไมท้ า� ลายปา่ เพอ่ื ลกั ลอบ
ปลูกต้นโคคาที่น�ามาใช้ผลิตสิ่งเสพติด การท�าเหมืองแร่ทองค�า และการก่อสร้างถนนทางหลวง 2. ใหนักเรียนรวมกันตั้งประเด็นคําถามทาง
เชอ่ื มตอ่ กบั บราซลิ ทา� ใหพ้ นื้ ทปี่ า่ จา� นวนมากถกู ทา� ลาย สง่ ผลกระทบตอ่ ระบบนเิ วศ ความหลากหลาย ภูมิศาสตรเกี่ยวกับปญหาทรัพยากรธรรมชาติ
ทางชวี ภาพลดลง ผิวดินขาดความชมุ่ ช้ืนและเปน็ เหตใุ ห้เกิดภยั แล้งท่ีรุนแรง และสงิ่ แวดลอ มและแนวทางการจดั การในทวปี
อเมริกาใตเพ่ือคน หาคําตอบ เชน
แนวทางการจดั การ เชน่ รัฐบาลของเปรู นอร์เวย์ และเยอรมนี ไดร้ ว่ มลงนามในขอ้ ตกลง • ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ความรว่ มมือในเดอื นกันยายน พ.ศ. ๒๕๕๗ เพื่อลดการปลอ่ ยแก๊สเรอื นกระจกจากการทา� ลายปา่ สง ผลตอ การเกดิ ปญ หาทรพั ยากรธรรมชาติ
และการเสอื่ มโทรมของป่าจนถึง พ.ศ. ๒๕๖๓ ซง่ึ แสดงถงึ ความมงุ่ มั่นของเปรูในการลดการปลอ่ ย และส่งิ แวดลอ มอยางไร
แก๊สเรือนกระจกและการปกป้องป่า หรือในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ รัฐบาลแห่งแคว้น
ลอเรโต (Loreto) ไดร้ ว่ มกบั ชาวพ้ืนเมอื งในป่าแอมะซอนในการปกปอ้ งปา่ ไม้ ๑๗๕,๐๐๐ เฮกตาร์ ข้นั ท่ี 2 รวบรวมขอมูล
ภายในอาณาเขตของตน
1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม เพ่ือรวมกันสืบคน
๒) ปญั หาขยะและสิ่งปฏิกลู ปจั จุบนั ปัญหาขยะและสิ่งปฏิกลู ส่งผลกระทบตอ่ สุขอนามัย ปญหาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม
ดงั น้ี
และสิ่งแวดล้อมท่ีหลายประเทศในทวีปอเมริกาใต้ก�าลังเผชิญ ซึ่งในแต่ละประเทศมีสาเหตุและ • ปญหาการลดลงของพน้ื ทป่ี า ฝน
แนวทางการจดั การที่แตกตา่ งกัน ดงั นี้ • ปญหาความเสื่อมโทรมของทรพั ยากรดิน
• ปญหาสิ่งแวดลอ มเปน พษิ
บราซลิ ปจั จบุ นั กา� ลงั เผชญิ กบั ปญั หาการจดั การขยะและขยะลน้ เมอื ง โดยเฉพาะเมอื งใหญ่
หลายแหง่ เชน่ เมอื งรอี ดู ีจาเนรู เมอื งเซาเปาลู มสี าเหตุหลกั มาจากจ�านวนประชากรทีเ่ พมิ่ สงู ขน้ึ 2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนา
และระบบก�าจัดขยะไม่เพียงพอต่อจ�านวนประชากร การลักลอบทิ้งขยะจากครัวเรือนและชุมชน เช่ือถอื ประกอบการศึกษาและรวบรวมขอ มลู
และการกา� จดั อย่างไมถ่ ูกวธิ ี สง่ ผลใหเ้ กดิ มลพิษตอ่ สง่ิ แวดล้อมและระบบนิเวศ ซง่ึ เมอ่ื ขยะมูลฝอย เพม่ิ เตมิ
ถูกทิ้งลงสู่แหล่งนา�้ สง่ ผลทา� ใหน้ ้�าเน่าเสียและเป็นอันตรายตอ่ สตั วน์ �้า อีกท้งั ยังทา� ให้ปรมิ าณแกส๊
เรือนกระจกเพ่มิ สงู ขึ้น

28๑

กจิ กรรม สรางเสรมิ นักเรียนควรรู

นักเรียนแบงกลุมเพ่ือศึกษาปญหาส่ิงแวดลอมในทวีป 1 สัมปทาน การท่ีรัฐอนุญาตใหเอกชนจัดทําบริการสาธารณะหรือจัดทํา
อเมรกิ าใต ตามทแี่ ตล ะกลมุ สนใจ 1 ตวั อยา ง โดยศกึ ษาในประเดน็ ประโยชนเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติ ภายในระยะเวลาและตามเงื่อนไขที่รัฐ
กําหนด เชน สัมปทานการเดนิ รถประจาํ ทาง สัมปทานทาํ ไมใ นปาสัมปทาน
• สาเหตแุ ละปจ จัยของปญ หา 2 ความหลากหลายทางชีวภาพ เปนความแตกตางของพันธุกรรมภายใน
• ผลกระทบของปญ หา สิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกัน ตลอดจนความหลากหลายของระบบนิเวศ เชน ทะเล
• แนวทางแกไขปญหา ทราย ปา ไม พื้นที่ชุม น้ํา ภูเขา ทะเลสาบ แมน า้ํ ทะเล โดยในแตล ะระบบนิเวศ
จากนั้นใหแตละกลุมสงตัวแทนมานําเสนอผลการศึกษาหนา จะมสี งิ่ มชี วี ติ ตา งๆ (รวมถงึ มนษุ ย) อยรู ว มกนั เปน สงั คม มปี ฏสิ มั พนั ธร ะหวา งกนั
ช้ันเรียน รวมทง้ั มปี ฏิสมั พนั ธก บั ส่ิงไมมชี วี ติ อน่ื ๆ ที่อยูร อบตัวทัง้ อากาศ นํ้า และดินดวย

T313

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน แนวทางการจัดการ เช่น แจกถุงคัดแยกขยะเพื่อแยกขยะรีไซเคิลออกจากขยะท่ัวไป
ส่งเสริมการใช้วัสดุรีไซเคิลและการน�ากลับมาใช้ใหม่ เพื่อลดต้นทุนในการผลิตและปริมาณขยะ
ข้ันที่ 3 การจดั การขอ มูล รวมถึงก�าหนดนโยบายเพ่ือการจัดการขยะแห่งชาติ (NPSW) ท่ีใช้หลักในการรับผิดชอบร่วมกัน
(Shared responsibility) โดยเนน้ การมสี ว่ นรว่ มจากทุกภาคสว่ น เชน่ ความร่วมมอื ในการคัดแยก
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก ขยะจากภาคครัวเรือน และการมีส่วนร่วมจากหน่วยงานท้องถิ่นในการด�าเนินการจัดเก็บแบบ
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู คดั แยกประเภทขยะ
ระหวางกัน
อาร์เจนตินา ก�าลังเผชิญกับปัญหามลพิษจากขยะ ขยะท่ีพบส่วนใหญ่มาจากครัวเรือน
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง การลกั ลอบทง้ิ ขยะอยา่ งผดิ กฎหมาย ขยะนา� เขา้ จากประเทศทพ่ี ฒั นาแลว้ เพอ่ื นา� มากา� จดั รวมถงึ
นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน ขยะจากเมืองใหญ่ท่ีถูกน�าไปก�าจัดอย่างไม่ถูกวิธี โดยส่วนมากถูกน�าไปท้ิงในหลุมฝังกลบบริเวณ
ออก ที่โล่งในเขตชานเมืองหลายแห่ง ซ่ึงส่งกลิ่นเน่าเหม็นและเป็นแหล่งก�าเนิดเชื้อโรค ส่งผลกระทบ
ตอ่ ส่งิ แวดล้อมและสุขภาพอนามยั ของประชาชน
ขนั้ ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มูล
แนวทางการจัดการ เช่น การออกกฎหมายลงโทษผู้ท่ีเผาขยะในที่โล่ง การจัดการขยะ
1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหข อ มลู รว มกนั จาก โดยใช้หลักการลด/คัดแยกขยะและน�าไปใช้ประโยชน์ การสนับสนุนให้มีการใช้พลาสติกชีวภาพ
นั้นเสนอแนวทางการจัดการที่ย่ังยืนเพิ่มเติม (Bio Plastic) ซ่ึงเป็นพลาสติกที่ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ การน�าขยะพลาสติกกลับมาใช้ใหม่
และอภิปรายรว มกนั โดยการคดิ คน้ แผงโซลาเซลลท์ ที่ า� จากขยะพลาสติกมาผลติ นา�้ เพื่อใช้อปุ โภคบริโภค

2. ครูถามคําถามเพ่ือใหนักเรียนไดวิเคราะห เปรู ในเขตเมืองใหญ่และสถานท่ีท่องเท่ียวทางธรรมชาติประสบปัญหาขยะมาก สาเหตุ
ขอมลู สว่ นใหญ่มาจากการลกั ลอบทง้ิ ขยะอย่างผดิ กฎหมาย การขาดจิตส�านกึ ในการอนรุ กั ษส์ งิ่ แวดล้อม
รวมถึงระบบการจัดการขยะที่ไม่เพียงพอต่อการก�าจัด ปัญหาขยะนอกจากส่งผลกระทบต่อ
3. นักเรียนรวมกันวิเคราะหและเช่ือมโยงขอมูล ส่งิ แวดล้อม ท�าใหแ้ มน่ �้าล�าคลองหลายสายเน่าเสยี และเต็มไปด้วยมลพษิ จากขยะ ยังสง่ ผลกระทบ
เพมิ่ เตมิ ผา นการทาํ ใบงานท่ี 12.7 เรอ่ื ง ปญ หา ตอ่ สขุ อนามยั ของประชากรทา� ให้เกดิ โรคตา่ ง ๆ เชน่ บิด ไทฟอยด์
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม และ
แนวทางการจดั การในทวปี อเมรกิ าใต แนวทางการจัดการ เช่น รัฐบาลเปรูได้ออกกฎหมายเก่ียวกับการจัดการขยะมูลฝอยแบบ
บรู ณาการ (The Law on the Integral Management of Solid Waste) มผี ลบังคบั ใชก้ ับทุก
4. ครใู หน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ ภมู ศิ าสตร ภาคส่วน รวมถึงกจิ กรรมท่ีเกี่ยวขอ้ งทง้ั การบ�าบดั ขนสง่ และสง่ ออกขยะมูลฝอย โดยยดึ หลักการ
ม.3 เรื่อง ปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ คอื เน้นการรีไซเคิล สรา้ งความรับผิดชอบร่วมกัน โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ความรบั ผดิ ชอบของผ้ผู ลิต
สิ่งแวดลอม และแนวทางการจัดการในทวีป และการปกป้องส่ิงแวดล้อม รวมถึงสุขภาพของประชาชน นอกจากนี้ ยังมีของเสียบางประเภท
อเมรกิ าใต เพือ่ เปนการบา นนาํ สงครใู นชั่วโมง ที่ไม่ได้อยู่ภายใต้ขอบเขตของกฎหมายน้ี แต่อยู่ภายใต้การจัดการของหน่วยงานต่าง ๆ เช่น
ตอ ไป กากกมั มนั ตรงั สี อยภู่ ายใตก้ ารจดั การของสถาบนั พลงั งานนวิ เคลยี รเ์ ปรู ของเสยี ทเ่ี กดิ จากกจิ กรรม
ทางการทหาร อย่ภู ายใต้การจดั การของกระทรวงกลาโหม

282

บูรณาการอาเซียน ขอ สอบเนน การคดิ

ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายเกย่ี วกบั ปญ หาสง่ิ แวดลอ มในทวปี อเมรกิ าใต ประเทศในทวีปอเมริกาใตไดมีสวนในการจัดการปญหาขยะ
เปรียบเทียบกับปญหาสิ่งแวดลอมในอาเซียนวามีความเหมือนหรือแตกตางกัน และส่งิ ปฏกิ ูลดวยวธิ ีใดบา ง จงยกตวั อยาง
อยา งไร พรอ มใหน กั เรยี นรว มกนั เสนอแนวทางในการอนรุ กั ษท รพั ยากรธรรมชาติ
และสง่ิ แวดลอมท่ีสามารถนาํ มาใชในอาเซียนได (แนวตอบ เชน ประเทศบราซิลสนับสนุนใหมีโครงการคัดแยก
ขยะ โดยแจกถุงใหกับประชาชนเพื่อแยกขยะรีไซเคิลออกจาก
ขยะทั่วไป หรือประเทศอารเจนตินา บราซิล พัฒนาระบบกําจัด
ขยะแบบรีไซเคิลใหมีความทันสมัยและกําจัดขยะไดอยางมี
ประสิทธิภาพ หรือประเทศชิลีผานรางกฎหมายหามการใช
ถุงพลาสตกิ เพอื่ ลดปริมาณขยะ)

T314

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

6.2 ความรว่ มมอื ระหวา่ งประเทศดา้ นการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติ ขน้ั สอน
และสิ่งแวดลอ้ ม
ขน้ั ท่ี 5 การสรุปเพ่ือตอบคําถาม
ความร่วมมือระหว่างประเทศท่ีเกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในทวีป
อเมริกาใต้ในระดบั ภูมิภาคและระดับประเทศทส่ี �าคญั มดี ังนี้ 1. นักเรียนรวมกันสรุปเกี่ยวกับปญหาทรัพยากร
ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมและแนวทางการ
เป็นสนธิสัญญาด้านสิ่งแวดล้อมระดับภูมิภาคคร้ังแรกของลาตินอเมริกาและ จดั การในทวปี อเมริกาใต
แคริบเบียน เพ่ือให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลสิ่งแวดล้อมรวมทั้งโครงการพัฒนา
ขนาดใหญ่ เพ่ือส่งเสริมให้ประชาชนส่วนมากมีส่วนในการตัดสินใจด้าน 2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
ข้อตกลงเอสกาซ ู สง่ิ แวดลอ้ ม เพื่อใหป้ ระชาชนสามารถเข้าถงึ ความยุติธรรมในด้านส่งิ แวดล้อมได้ สําคัญเพื่อตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
(Escazú Agreement) และเพ่ือป้องกัน ส�ารวจรายละเอียดและสิทธิการลงโทษผู้ที่กระท�าการต่อต้าน แนะนาํ เพมิ่ เติม

สิ่งแวดล้อม โดยมีผ้แู ทนกว่า ๒๐ ประเทศ ในลาตินอเมรกิ าและแคริบเบยี นรว่ ม 3. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําชิ้นงาน/ภาระงาน
ลงนามในสนธิสญั ญา (รวบยอด) การออกแบบและนําเสนอเก่ียวกับ
ทวปี อเมริกาใต
กอ่ ตง้ั ขน้ึ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๘ โดยความรว่ มมอื ของประเทศในลมุ่ นา�้ แอมะซอน ไดแ้ ก่
องค์การสนธสิ ัญญา โบลเิ วยี บราซลิ โคลอมเบีย เอกวาดอร์ กายอานา เปรู ซรู นิ าม และเวเนซุเอลา 4. นกั เรยี นทาํ แบบวดั ฯ ภมู ศิ าสตร ม.3 เรอื่ ง ทวปี
ปกปอ้ งแอมะซอน มวี ตั ถปุ ระสงคห์ ลกั เพอ่ื สง่ เสรมิ การพฒั นาลมุ่ นา้� แอมะซอนอยา่ งยงั่ ยนื โดยปจั จบุ นั อเมริกาใต เพ่ือทดสอบความรทู ีไ่ ดศกึ ษามา
(Amazon Cooperation Treaty ป่าฝนแอมะซอนท่ีช่วยควบคุมสภาพภูมิอากาศโลก มีความหลากหลายทาง
Organization: ACTO) ชีวภาพ และเป็นที่อยู่อาศัยของชนพื้นเมืองอยู่ในสภาพที่เส่ือมโทรมลง ดังนั้น ขน้ั สรปุ

จงึ ควรได้รับการปกป้องดแู ลเพื่อรักษาระบบนิเวศของแอมะซอน ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ
ปญหาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมและ
สมาคมสวนสตั วแ์ ละพพิ ธิ ภณั ฑ ์ กอ่ ตั้งขึ้นใน พ.ศ. ๒๕๓๓ โดยประเทศในภูมภิ าคลาตินอเมริกาและแคริบเบยี น แนวทางการจัดการในทวีปอเมริกาใต ตลอดจน
สตั ว์น�้าแหง่ ลาตนิ อเมริกา เป็นองค์กรระดับภูมิภาคที่ส�าคัญท่ีรวบรวมสถาบันสัตววิทยาและอควาเรียม ความสําคัญที่มีอิทธิพลตอการศึกษาและการ
(Latin American ท่วั ลาตนิ อเมรกิ าเพือ่ สง่ เสรมิ การพฒั นาแบบบูรณาการ มีเปา้ หมายเพ่ือสง่ เสรมิ ดําเนินชีวิต หรือใช PPT สรุปสาระสําคัญของ
Association of Zoological การพัฒนาที่ส�าคัญโดยเน้นการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ สวัสดิภาพ เนอื้ หา

Parks and Aquariums: ALPZA) สตั ว์ และการศึกษาด้านสิ่งแวดล้อม ขนั้ ประเมนิ

แอมะซอนวอช เปน็ องคก์ รเอกชนไมแ่ สวงหากา� ไร กอ่ ตงั้ เมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๙ เพอื่ ปกปอ้ งปา่ ฝนและ 1. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียนหนวย
(Amazon Watch) สง่ เสรมิ สิทธขิ องชนพืน้ เมืองในลมุ่ น้�าแอมะซอน โดย Amazon Watch ไดช้ ว่ ย การเรยี นรูที่ 13 เร่อื ง ทวปี อเมรกิ าใต
ปกปอ้ งปา่ ฝนหลายลา้ นเอเคอรท์ กุ ปดี ว้ ยการประสานความรว่ มมอื กบั ชนพนื้ เมอื ง
2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
กล่าวโดยสรปุ ทวปี อเมริกาใต้เปน็ ดินแดนที่มปี ระชากรพ้นื เมอื งชาวอนิ เดียนตัง้ ถิน่ ฐาน การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
มาชา้ นาน ภายหลงั ถกู มหาอา� นาจยโุ รปยดึ ครองเปน็ อาณานคิ ม ทา� ใหส้ งั คมอเมรกิ าใตม้ ลี กั ษณะ หนา ชั้นเรยี น
วัฒนธรรมบางประการแบบตะวันตกโดยเฉพาะการนับถือศาสนาและภาษา ปัจจุบันมีการ
พัฒนาอย่างรวดเร็ว เน่ืองจากมีทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมท่ีอุดมสมบูรณ์ แต่การ 3. ครูตรวจสอบผลจากการทําใบงาน แบบฝกฯ
พฒั นาของแตล่ ะประเทศในทวปี ยงั ไมเ่ ทา่ เทยี มกนั หมด ยงั มคี วามแตกตา่ งทางเศรษฐกจิ อยา่ ง และแบบวดั ฯ ภมู ิศาสตร ม.3
บราซิล อาร์เจนตินา ชิลี กับประเทศอ่ืน ๆ ในทวีป ขณะเดียวกันการเพิ่มข้ึนของประชากร
การขยายตัวทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยี ก็ส่งผลกระทบต่อการด�าเนินชีวิตของมนุษย์และ
สิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะผืนป่าแอมะซอนซ่งึ เปน็ ป่าฝนเขตร้อนใหญท่ ่ีสุดของโลกอีกด้วย 283

กิจกรรม 21st Century Skills แนวทางการวัดและประเมินผล

นกั เรยี นศกึ ษาคน ควา เกยี่ วกบั ประเทศตา งๆ ในทวปี อเมรกิ าใต ครูสามารถวดั และประเมินความเขาใจเนือ้ หา เรอ่ื ง ปญ หาทรพั ยากรและ
ทนี่ กั เรียนสนใจ และสรุปสาระสาํ คัญในประเดน็ ดงั น้ี ส่ิงแวดลอมในทวีปอเมริกาใต ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน
และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล
• ลกั ษณะทางกายภาพทสี่ ง ผลตอ การดาํ รงชวี ติ ของประชากร จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู
• ลกั ษณะทางกายภาพทีส่ งผลตอ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ หนวยที่ 12 เรื่อง ทวปี อเมรกิ าใต
• ปฏสิ มั พนั ธร ะหวา งสงิ่ แวดลอ มทางกายภาพกับมนษุ ย
จากน้ัน ใหนักเรียนนําเสนอความรูท่ีไดโดยใชแผนท่ีหรือ แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
เครอ่ื งมอื ทางภมู ิศาสตรอ่ืนๆ ประกอบการนาํ เสนอหนา ช้นั เรียน
คาชแ้ี จง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในช่องที่
ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถกู ตอ้ งของเนือ้ หา
2 การลาดับขน้ั ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมีส่วนรว่ มของสมาชกิ ในกลุ่ม

รวม

ลงชอื่ ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินเป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรบั ปรุง

T315

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เฉลย คําถามเนนการคิด คÓถาม ประจÓหน่วยการเรียนรู้
๑. ทวปี อเมรกิ าใตม้ ลี กั ษณะภมู ิประเทศและภมู ิอากาศที่โดดเดน่ อยา่ งไร
1. มีพื้นที่กวางใหญตอนบนแลวเรียวแคบลงมา ๒. แมน่ า้� แอมะซอนมคี วามสา� คญั ตอ่ ทวปี อเมรกิ าใตอ้ ยา่ งไร และสถานการณ์ในปจั จบุ นั ของแมน่ า�้
ทางตอนใต โดยมเี ทอื กเขาขนานไปกบั ชายฝง
ดานตะวันตก ลักษณะภูมิอากาศมีความ แอมะซอนเปน็ อยา่ งไร
แตกตางกันมากในแตละเขต แตลักษณะ ๓. ทรัพยากรธรรมชาติที่ส�าคัญของทวีปอเมริกาใต้มีอะไรบ้าง และส่งผลต่อการพัฒนาทวีป
ภมู ิอากาศทีเ่ ห็นเดนชัด คอื ปาฝนเขตรอ น
อย่างไร
2. เปน แหลง นาํ้ จดื ขนาดใหญท ม่ี คี วามหลากหลาย ๔. สังคมและวฒั นธรรมของทวปี อเมริกาใต้มีลักษณะคลา้ ยคลึงกันอย่างไรบ้าง เพราะเหตุใด
ทางชีวภาพมากในทวีปอเมริกาใต ปจจุบัน ๕. ปญั หาสิง่ แวดลอ้ มของทวปี อเมริกาใตใ้ นปจั จบุ ันมีอะไรบ้าง และเกิดขน้ึ เน่อื งจากสาเหตใุ ด
แมน้ําแอมะซอนมีปริมาณน้ําลดลงและพื้นท่ี
บางสว นกต็ น้ื เขนิ อนั เปน ผลมาจากพนื้ ทปี่ า ไม กจิ กรรม สรา้ งสรรค์พฒั นาการเรยี นรู้
ลดลงจากการเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศ
กจิ กรรมท ี่ ๑ นักเรียนรวบรวมภาพข่าว เหตุการณ์ปัจจุบันที่เกี่ยวกับทวีปอเมริกาใต้ เช่น
3. ทรัพยากรท่ีสําคัญมีหลายอยาง เชน ดิน
นํ้า ปา ไม แร สตั วปา ทม่ี ีความอุดมสมบรู ณ การเกดิ ภยั ธรรมชาติ ปญั หาสง่ิ แวดลอ้ ม จากสอ่ื การเรยี นรตู้ า่ งๆ เชน่ หนงั สอื พมิ พ์
ชว ยใหท วปี อเมรกิ าใตส ามารถพงึ่ พาตนเองได นิตยสาร หรอื อินเทอร์เน็ต แล้วให้ออกมานา� เสนอหนา้ ชั้นเรียน

4. สังคมและวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใตมี กิจกรรมท่ ี ๒ นกั เรยี นแบง่ กลมุ่ เพอื่ ศกึ ษาเกย่ี วกบั ประเทศในทวปี อเมรกิ าใต้ กลมุ่ ละ ๑ ประเทศ
ลักษณะคลายคลึงกัน เน่ืองจากมีรากฐานมา กิจกรรมที่ ๓ ในประเดน็ ต่าง ๆ เชน่ ลักษณะภมู ิประเทศ ภมู ิอากาศ สภาพเศรษฐกจิ สงั คม
จากวฒั นธรรมแหลงเดยี วกัน คือ วฒั นธรรม และวัฒนธรรม จัดทา� เปน็ รายงาน แล้วนา� สง่ ครูผสู้ อน
พ้ืนเมืองอินเดยี น และวัฒนธรรมจากยโุ รปใต นักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงปัญหาสิ่งแวดล้อมของทวีปอเมริกาใต้ พร้อมเสนอ
แนวทางในการแกไ้ ขปัญหาดงั กล่าว
5. มีหลายปญหาที่สําคัญ เชน การลดลงของ
พน้ื ทปี่ า แอมะซอน ภยั ธรรมชาตติ า งๆ สาเหตุ
สําคัญสวนหน่ึงเกิดจากปจจัยทางกายภาพ
ผลกระทบจากภาวะโลกรอน การขาดการ
จัดการท่ีมีประสิทธิภาพ การเพิ่มข้ึนของ
ประชากร และการมุงเนนพัฒนาทางดาน
เศรษฐกจิ มากเกินไป

284

เฉลย แนวทางประเมนิ กิจกรรมพฒั นาทักษะ

ประเมินความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพ้ืนฐาน กระบวนการความสัมพันธของขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยท่ัวไป
งานหรือชิ้นงานใชเวลาไมนาน งานสําหรับประเมนิ รูปแบบนอี้ าจเปนคาํ ถามปลายเปดหรอื ผังมโนทัศน นยิ มสาํ หรบั ประเมินผูเรยี นรายบคุ คล

ประเมนิ ความสามารถ
• เชน ความคลอ งแคลว ในการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร การแปลความหมายขอ มลู ทกั ษะการตดั สนิ ใจ ทกั ษะการแกป ญ หา งานหรอื ชน้ิ งานจะสะทอ นถงึ
ทกั ษะและระดับความสามารถในการนําความรูไปใช อาจเปน การประเมินการเขยี น ประเมนิ กระบวนการทาํ งานทางภมู ิศาสตรตา งๆ หรอื การวเิ คราะห
และการแกปญ หา

ประเมินทักษะ
• มเี ปา หมายหลายประการ ผูเรียนไดแสดงทกั ษะ ความสามารถทางภมู ศิ าสตรตางๆ ทซ่ี บั ซอ นข้นึ งานหรือชิ้นงานมกั เปน โครงงานระยะยาว ซงึ่ ผเู รียน
ตอ งมีการนาํ เสนอผลการปฏบิ ตั ิงานตอ ผูเกี่ยวขอ งหรือตอ สาธารณะ
ส่ิงท่ีตองคํานึงถึงในการประเมิน คือ จํานวนงานหรือกิจกรรมท่ีผูเรียนปฏิบัติ ซึ่งผูประเมินควรกําหนดรายการประเมินและทักษะที่ตองการประเมินให

ชดั เจน

T316

Chapter Overview

แผนการจดั สื่อที่ใช้ จดุ ประสงค์ วิธีสอน ประเมนิ ทักษะท่ีได้ คุณลกั ษณะ
การเรียนรู้ อันพึงประสงค์

แผนฯ ที่ 1 - หนังสอื เรยี น 1. อธบิ ายจดุ มุ่งหมายการ สบื เสาะ - ตรวจแบบทดสอบก่อนเรยี น - การสงั เกต 1. มีวนิ ยั
เป้าหมายการ สังคมศึกษาฯ ม.3 พัฒนาท่ียั่งยนื เกยี่ วกบั หาความรู้ - ต รวจการท�ำแบบฝึก - การแปลความ 2. ใฝเ่ รยี นรู้
พัฒนาทย่ี ง่ั ยนื - แบบฝกึ สมรรถนะ ทรัพยากรธรรมชาติ (5Es สมรรถนะและการคดิ ขอ้ มลู ทาง 3. มุ่งมั่นในการ
และความรว่ มมอื และการคิด และส่ิงแวดล้อมได้ (K) Instructional ภมู ศิ าสตร์ ม.3 ภูมิศาสตร์ ท�ำงาน
ระหวา่ งประเทศ ภูมิศาสตร์ ม.3 2. วเิ คราะห์ผลการด�ำเนิน Model) - ตรวจใบงานที่ 13.1 - การคดิ เชิงพืน้ ที่
ในการจัดการ - แบบทดสอบกอ่ นเรยี น งานของโลกในการ - ประเมินการนำ� เสนอผลงาน - การคิดแบบ
ทรพั ยากร - PowerPoint บรรลเุ ป้าหมายการ - ส ังเกตพฤตกิ รรม องคร์ วม
ธรรมชาติ - ใบงานท่ี 13.1 พัฒนาที่ยง่ั ยืนดา้ น การท�ำงานรายบคุ คล - การใช้เทคโนโลยี
และส่งิ แวดล้อม สงิ่ แวดลอ้ มได้ (K) - สังเกตพฤติกรรม

3. สืบค้นและเขยี นความ การท�ำงานกล่มุ
รว่ มมอื ระหว่างประเทศ - ป ระเมินคณุ ลักษณะ
2 ในการจัดการ อันพงึ ประสงค์
ช่วั โมง ทรัพยากรธรรมชาติ

และสิง่ แวดล้อมได้
(K, P)
4. เห็นคุณค่าเปา้ หมาย
การพัฒนาทย่ี งั่ ยนื
ในการจัดการ
ทรพั ยากรธรรมชาติ
และสง่ิ แวดล้อม (A)

T317

แผนการจัด สือ่ ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทกั ษะท่ีได้ คณุ ลักษณะ
การเรียนรู้ อนั พึงประสงค์

แผนฯ ที่ 2 - หนงั สอื เรียน 1. อธิบายแนวทาง กระบวนการ - ต รวจการท�ำแบบฝึก - การสังเกต 1. มีวนิ ัย
แนวทางการจัด สงั คมศกึ ษาฯ ม.3 การจดั การทรัพยากร ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคดิ - การแปลความ 2. ใฝเ่ รียนรู้
การทรัพยากร - แบบฝกึ สมรรถนะ ธรรมชาตแิ ละ (Geographic ภมู ศิ าสตร์ ม.3 ข้อมูลทาง 3. มุ่งมัน่ ในการ
ธรรมชาตแิ ละ และการคิด สิ่งแวดลอ้ มของโลกได้ Inquiry - ต รวจการทำ� แบบวัดและ ภูมิศาสตร์ ทำ� งาน
สิ่งแวดล้อม ภมู ิศาสตร์ ม.3 (K) Process) บนั ทึกผลการเรียนรู้ - การคิดเชงิ พน้ื ที่
ในทวีปตา่ ง ๆ - แบบวดั และบนั ทกึ ผล 2. สืบคน้ ข้อมลู การพฒั นา ภมู ิศาสตร์ ม.3 - การคิดแบบ
ของโลก การเรยี นร้ภู มู ศิ าสตร์ ดา้ นการจดั การทรพั ยากร - ตรวจใบงานท่ี 13.2 องคร์ วม
- การใชเ้ ทคโนโลยี
ม.3 ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม - ประเมนิ การน�ำเสนอผลงาน
- แบบทดสอบหลังเรียน ในทวปี ตา่ ง ๆ ของโลก - สงั เกตพฤตกิ รรม
2 - PowerPoint (P) การท�ำงานรายบุคคล
ชั่วโมง - ใบงานที่ 13.2 3. เหน็ ความสำ� คัญในการ - สังเกตพฤตกิ รรม
รว่ มมือกันระหวา่ ง การท�ำงานกลุ่ม
ประเทศในการจัดการ - ประเมนิ คุณลกั ษณะ
ทรพั ยากรธรรมชาต ิ อันพงึ ประสงค์
และสงิ่ แวดล้อม - ตรวจแบบทดสอบหลงั เรยี น
ของโลก (A)

T318

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑๓หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี การจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ขนั้ นาํ (5Es Instructional Model)
และส่งิ แวดลอ มของโลก
¡ÒèѴ¡Ò÷ÃѾÂÒ¡Ã 1. ครแู จง ใหน กั เรยี นทราบถงึ วธิ สี อน ชอ่ื เรอื่ งทจ่ี ะ
áÅÐÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁ¢Í§âÅ¡ เรยี นรจู ดุ ประสงคก ารเรยี นรู
Í‹ҧÂèѧÂ×¹ÁÕá¹Ç·Ò§
Í‹ҧäà 2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน
? หนวยการเรียนรูท่ี 13 เรื่อง การจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอมของโลก

3. ครูใหนักเรียนดูคลิปวิดีโอเกี่ยวกับการพัฒนา
ทย่ี ่งั ยนื เชน พลังงานสะอาด ระบบนิเวศทาง
ทะเล

4. นักเรียนรวมกันวิเคราะหประเด็นสําคัญของ
คลิปวิดโี อ แลวตอบคําถาม เชน
• นักเรียนจะต้ังช่ือคลิปวิดีโอนี้วาอะไรจึงจะ
สอดคลองกบั การพัฒนาท่ยี ั่งยนื
• กจิ กรรมทดี่ ใี นเรอ่ื งนไี้ ดแ กอ ะไรบา ง อธบิ าย
เหตุผล
• ผลดีท่ีไดรับจากกิจกรรมในเร่ืองน้ีคืออะไร
อธบิ ายเหตุผล

ปจั จบุ นั การพฒั นาทางเศรษฐกจิ และสงั คมสง่ ผลใหท้ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มเกดิ
ความเสื่อมโทรมและน�าไปสู่การขาดแคลนทรัพยากรในอนาคต ดังนั้น มนุษย์จึงตระหนักและให้
ความส�าคัญกบั ผลกระทบจากปัญหามากขึ้น จนน�าไปสกู่ ารเกดิ ขอ้ ตกลงและความร่วมมอื ระหว่าง
ประเทศ ในการจัดการแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมเพ่ือให้เกิดการพัฒนา
ทางดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม และสงิ่ แวดลอ้ มอย่างยงั่ ยืน

ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรแู้ กนกลาง

ส ๕.๒ ม.๓/๕ ระบคุ วามร่วมมือระหวา่ งประเทศทีม่ ีผลต่อ • เปา้ หมายการพฒั นาท่ียัง่ ยืนของโลก
การจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม
• ค วามรว่ มมอื ระหวา่ งประเทศทม่ี ผี ลตอ่ การจดั การทรพั ยากร
และส่ิงแวดลอ้ ม
285

เกร็ดแนะครู

ครูควรจัดกิจกรรมการเรียนรูโดยใชกระบวนการทางภูมิศาสตร เพ่ือใหนักเรียนเขาใจเกี่ยวกับเปาหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนของโลก และระบุความรวมมือ
ระหวางประเทศที่มีผลตอ การจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอมได โดยการจดั กิจกรรม เชน

• ครใู หน กั เรยี นใชก ระบวนการทางภมู ศิ าสตรใ นการศกึ ษาเกย่ี วกบั เปา หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ของโลก ในดา นทเี่ กยี่ วกบั ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม
แลวรวมกันอภิปรายเกยี่ วกับจุดมุง หมายและแนวทางการดาํ เนินการตา งๆ

• ครใู หน ักเรยี นศึกษาคนควาเพม่ิ เติมเกี่ยวกบั องคการความรวมมือระหวา งประเทศที่มผี ลตอการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม จากน้ันจัดทํา
เอกสารเผยแพรเ กยี่ วกับวัตถุประสงคข ององคก รและผลการดําเนินงานทีส่ ําคัญ

T319

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ ๑. Gเปoา้ aหlsม:าSยDกGารsพ) ฒั นาที่ย่ังยนื (Sustainable Development

ข้นั ท่ี 1 กระตุนความสนใจ “เปา้ หมายการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื ” เปน็ การพฒั นาเพอื่ ตอบสนองความตอ้ งการของคนในปจั จบุ นั
ซงึ่ สามารถน�ามาประยุกตใ์ ช ้ เพ่ือการพฒั นาด้านเศรษฐกจิ สงั คม และสิง่ แวดลอ้ ม โดยปราศจาก
5. ครูอธิบายเช่ือมโยงใหนักเรียนเขาใจวา คลิป การทา� ใหเ้ กดิ ความเสอ่ื มโทรมหรือผลกระทบตอ่ คนในรุ่นต่อไป
วดิ โี อดงั กลา วเปน สว นหนงึ่ ของกจิ กรรมมนษุ ย หลงั จากการพฒั นาทางดา้ นเทคโนโลยแี ละอตุ สาหกรรมซงึ่ เปน็ การพฒั นาทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ ผลเสยี
ทส่ี อดคลอ งกบั “เปา หมายการพฒั นาทย่ี งั่ ยนื ” ตอ่ สภาพแวดลอ้ มและทรัพยากรโลก ใน พ.ศ. ๒๕๔๓ หลายประเทศทวั่ โลกจึงรวมตัวกันเพือ่ หา
(SDGs) ซง่ึ มีเปาหมายท้งั หมด 17 ขอ แนวทางใหเ้ กดิ การพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื และมเี ปา้ หมายเพอื่ ใหเ้ กดิ การพฒั นาทง้ั ในระดบั ชาตแิ ละระดบั
สากลที่ทกุ ประเทศจะด�าเนนิ การรว่ มกนั ให้ได้ภายใน พ.ศ. ๒๕๕๘ โดยเปา้ หมายดงั กล่าวเรยี กว่า
6. นกั เรียนดู PPT เกยี่ วกบั เปาหมายการพฒั นาที่ เปา้ หมายการพฒั นาแห่งสหัสวรรษ ในระยะเวลา ๑๕ ปีต่อมา เปา้ หมายการพัฒนาแหง่ สหัสวรรษ
ยง่ั ยืน (SDGs) กา� ลังจะสน้ิ สดุ ลง องค์การสหประชาชาติจงึ ไดม้ ีการก�าหนดเปา้ หมายใหม่ มีชอ่ื วา่ “เปา้ หมายการ
พัฒนาท่ีย่ังยืน” (SDGs) ซึ่งใช้เป็นกรอบในการด�าเนินงานพัฒนาต้ังแต่เดือนกันยายน
ขนั้ สอน พ.ศ. ๒๕๕๘ ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. ๒๕๗๓ ครอบคลมุ ระยะเวลา ๑๕ ป ี โดยมเี ป้าหมาย ๑๗ ข้อ
ดงั น้ี
ขน้ั ที่ 2 สํารวจคน หา
ขจดั ความ ขจดั ความ การมีสุขภาพ การศกึ ษา ความเท่าเทยี ม
1. ครูแบงนักเรียนกลุมละ 4 คน คละความ ยากจน หิวโหย และความ ท่มี ีคุณภาพ ทางเพศ
สามารถ เพ่อื ใหนกั เรียนไดเ รียนรูร วมกนั แบบ เป็นอยู่ทดี่ ี
รวมมือ นักเรียนไดชวยเหลือซึ่งกันและกันใน
การทาํ กจิ กรรมจนประสบความสาํ เรจ็ สมาชกิ น้า� สะอาดและ พลงั งานสะอาด งานทมี่ คี ุณคา่ อุตสาหกรรม ลดความ
ในกลุมจะไดฝกทักษะการเปนผูนํา ทักษะ สุขาภิบาล และจ่ายได้ เศรษฐกิจที่ นวตั กรรม เหลือ่ มล้�า
การตัดสนิ ใจ ทักษะการส่อื สาร ทักษะการแก เติบโต โครงสร้างพน้ื ฐาน
ปญ หา สมาชกิ ทกุ คนจะตอ งมคี วามรบั ผดิ ชอบ
ในงานทไี่ ดร ับมอบหมาย เมืองและ การผลติ และ
ชุมชนยง่ั ยืน บรโิ ภคท่ี
2. นักเรียนแตละกลุมจับคูกันศึกษาความรูและ รบั ผดิ ชอบ
สบื คน ขอ มลู ความรจู ากหนงั สอื เรยี นและแหลง
ขอมูลสารสนเทศ ดงั นี้
• คูที่ 1 เร่ือง เปาหมายการพฒั นาทย่ี ั่งยนื ท่ี
เกยี่ วกบั ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม
• คูที่ 2 เรื่อง ความรวมมือระหวางประเทศ
ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สง่ิ แวดลอม

การรับมือกบั นเิ วศทางทะเล ระบบนเิ วศ สนั ตภิ าพและ หนุ้ ส่วนเพอ่ื
Climate และมหาสมทุ ร บนบก สถาบนั เข้มแขง็ การพัฒนา
Change

286

เกร็ดแนะครู กิจกรรม สรางเสริม

ครูอธิบายเพ่ิมเติมเกี่ยวกับเปาหมายการพัฒนาท่ียั่งยืนวา ประเทศไทยมี นักเรียนสืบคนขาวหรือบทความเกี่ยวกับการนําเปาหมาย
กรอบการพฒั นาเพอ่ื ใหบ รรลเุ ปา หมายการพฒั นาอยา งยงั่ ยนื คอื การใชป รชั ญา การพัฒนาท่ีย่ังยืนไปประยุกตใช เพ่ือการพัฒนาดานเศรษฐกิจ
ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยอาศยั หลกั ภมู ปิ ญ ญาและความซอื่ สตั ยส จุ รติ ตลอดจน สงั คม และสง่ิ แวดลอ ม จากนัน้ นําขอมูลมาแลกเปลยี่ นเรียนรูก ัน
หลักการเดินทางสายกลาง ความสมเหตุสมผลและความรอบคอบตามแนวคิด ในหอ งเรยี น และรว มกนั อภปิ รายถงึ ความสาํ คญั ของเปา หมายการ
ของรชั กาลท่ี 9 มจี ดุ เนน คอื ความยั่งยนื และไดร บั การยอมรับวา เปนหลักการ พัฒนาทย่ี ่ังยนื
สําคัญของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติของประเทศไทยมาต้ังแต
พ.ศ. 2545

T320

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เปา้ หมายการพัฒนาที่ยงั่ ยนื ทีเ่ ก่ียวกับทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ ม มดี งั นี้ ขนั้ สอน

เป้าหมายท่ี จดุ ม่งุ หมาย/แนวทางการดา� เนินการ ข้นั ท่ี 2 สํารวจคนหา
จดุ มงุ่ หมาย
น้�าสะอาดและ • เพ่ือให้ประชากรมีน�้าดื่มท่ีปลอดภัยและเข้าถึงสุขอนามัยท่ีพอเพียงและเป็นธรรม 3. สมาชกิ แตล ะครู ว มกนั วเิ คราะหป ระเดน็ สาํ คญั
สุขาภิบาล เพม่ิ ประสิทธภิ าพการใช้น้า� ในทุกภาคสว่ น โดยส่งเสริมการน�ากลบั มาใช้ใหม่ จากขอมูลความรูที่ไดศึกษาจากหนังสือเรียน
• ด�าเนินการบริหารจัดการทรัพยากรน้�าแบบองค์รวมในทุกระดับ โดยความร่วมมือ และแหลงขอมูลสารสนเทศจนมีความเขาใจ
พลังงานสะอาด ระหว่างประเทศเพอ่ื แก้ปญั หาการขาดแคลนน้�า ตรงกัน ผลัดกันอธิบายและซักถามขอสงสัย
และจา่ ยได้ แนวทางการดา� เนนิ การ โดยการเสรมิ สรา้ งขดี ความสามารถในการจดั การนา�้ อยา่ ง ในกรณีทไ่ี มเ ขาใจหรือปรกึ ษาครผู สู อน
การรบั มอื กบั ยั่งยืนให้แก่ประเทศก�าลังพัฒนา เช่น ประเทศอิสราเอลใช้เทคโนโลยีผลิตน�้าจืดจาก
Climate นา้� ทะเล และส่งเสรมิ การใช้น้า� ทผ่ี ่านกระบวนการบ�าบัด เพอื่ แกไ้ ขปญั หาขาดแคลน 4. สมาชกิ แตล ะคชู ว ยกนั ทาํ ใบงานโดยนาํ ความรู
Change น�้าอยา่ งย่งั ยืน หรอื ประเทศไทยใน พ.ศ. ๒๕๕๙ ในช่วงฤดูแลง้ ที่รนุ แรง รฐั บาลได้ ทไี่ ดสบื คนมาเปนพนื้ ฐาน ดงั นี้
ด�าเนินการในการจัดการทรัพยากรน้�า เพื่อให้เข้าถึงพ้ืนที่ท่ีจ�าเป็นอย่างเร่งด่วนท่ีสุด • คทู ่ี 1 ทําใบงานท่ี 1 เรอ่ื ง เปา หมายการ
โดยการฝึกอบรมเก่ียวกับการใช้น้�าอย่างมีประสิทธิภาพ และสนับสนุนให้เกษตรกร พัฒนาที่ยง่ั ยืน
ปลกู พชื ที่ใชน้ ้า� นอ้ ยลง • คทู ่ี 2 ทาํ ใบงานที่ 2 เร่ือง โลกสวยดว ยการ
รวมมือ
จดุ มงุ่ หมาย
• ให้ทุกคนเขา้ ถึงบริการพลังงานสมัยใหม่ในราคาที่สามารถหาซ้ือได้ 5. สมาชิกแตละคชู วยกนั ตรวจสอบความถกู ตอง
• เพมิ่ สัดสว่ นของพลงั งานทดแทนในการผสมผสานการใช้พลังงานของโลก ของใบงานที่ตนรับผิดชอบและเตรียมความ
แนวทางการด�าเนินการ โดยการสนับสนุนการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้าน พรอมเพื่อนําความรูที่ไดรับและผลงานจาก
พลงั งานและการพฒั นาเทคโนโลยพี ลงั งานสะอาด เช่น สหรฐั อเมรกิ า ออกกฎหมาย ใบงานไปอธิบายใหเ พื่อนอีกคูหนงึ่ ฟง
ก�าหนดให้บ้านที่สร้างใหม่ทุกหลังในรัฐแคลิฟอร์เนียติดต้ังแผงโซลาเซลล์เพ่ือผลิต
พลังงานไว้ใช้ภายในครัวเรือน หรือบราซิลมีการผลิตเอทานอลเป็นพลังงานทดแทน
นา้� มัน และการใช้รถยนตพ์ ลงั งานไฟฟา้ ในประเทศต่าง ๆ ในทวีปยโุ รป

จดุ มงุ่ หมาย
• สร้างความตระหนกั เก่ียวกับปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ
• ก�าหนดนโยบาย บรู ณาการมาตรการดา้ นการเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ
แนวทางการด�าเนินการ โดยการเพ่ิมขีดความสามารถในการวางแผนจัดการ
ปัญหาการเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศใหม้ ีประสิทธภิ าพ เช่น นอร์เวย ์ ใช้สารเคมี
ดกั จบั แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซดเ์ พอ่ื ลดปญั หาแกส๊ เรอื นกระจกขนึ้ สชู่ นั้ บรรยากาศ ญปี่ นุ่

อใชอ้เกทแคบโบนผโลงั เยมีกอื ักงเตกา็บมแแกน๊สวคคาดิ ร E์บcอoน-cไiดtyอ1 โอดกยไคซวดบ์ดค้วมุ ยกวาิธรีกพาฒั รนฝาังใใหตส้้ดง่ ินผ ลสกิงรคะทโปบรต์แอ่ ลระะบจีนบ

นเิ วศใหน้ อ้ ยที่สดุ

287

กิจกรรม ทาทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนเลือกเปาหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนเก่ียวกับทรัพยากร 1 Eco-city คือ เมืองท่ีมีการพัฒนาโดยคํานึงถึงผลกระทบตอระบบนิเวศ
ธรรมชาติและส่งิ แวดลอ ม 1 เปาหมาย แลวใหสืบคน ตวั อยา งของ เปนเมืองที่พยายามควบคุมการพัฒนาใหสงผลกระทบตอระบบนิเวศใหนอย
ประเทศหรือองคการท่ีประสบความสําเร็จในการนําเปาหมาย ที่สุด ทําการเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศใหนอยที่สุด มีการใชประโยชนทรัพยากร
การพัฒนาท่ียั่งยืนดังกลาวไปประยุกตใช เพื่อการพัฒนาดาน อยางคุมคามากท่ีสุด แนวคิด Eco-city สรางขึ้นจากหลักการพื้นฐานในการ
เศรษฐกิจ สังคม และส่ิงแวดลอม แลวสรุปเก่ียวกับจุดมุงหมาย อยูอาศัยรวมกันระหวางมนุษยกับธรรมชาติ โดยมีเปาหมายสูงสุดในการลด
และแนวทางการดําเนินงาน จากนน้ั นํามาเสนอหนาชน้ั เรยี น ปริมาณการใชค ารบอนใหลดนอยลงจนแทบไมใชเลย (zero-carbon city) เชน
ใชพลังงานจากแหลงพลังงานทนี่ ํากลับมาใชใ หมไ ด (Renewable resources)

T321

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน เป้าหมายที่ จดุ มุง่ หมาย/แนวทางการด�าเนนิ การ
จดุ มงุ่ หมาย
ข้นั ที่ 3 อธบิ ายความรู นเิ วศทางทะเล • ป้องกันและลดมลพิษทางทะเลทุกประเภท
และมหาสมุทร • บริหารจัดการและปกป้องระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่งเพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบ
1. ครูสนทนาซักถามความพรอมของสมาชิกทุก ทางลบ
กลมุ ในการอธบิ ายความรทู ต่ี นไดศ กึ ษาและทาํ ระบบนิเวศ แนวทางการด�าเนินการ โดยเฉพาะพัฒนาขีดความสามารถในการวิจัย และ
ใบงานที่ 1 และใบงานท่ี 2 ครใู หขอ เสนอแนะ บนบก ถ่ายทอดเทคโนโลยีทางทะเล เพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืน เช่น ใน
เพ่มิ เติม ประเทศไทยมกี ารคดิ คน้ นวตั กรรมนา� ขยะพลาสตกิ มาสรา้ งเปน็ ทอ่ี ยอู่ าศยั ของสตั วท์ ะเล
อังกฤษผลิตพลาสติกชีวภาพท่ีท�าจากเศษปลาและสาหร่ายทะเลเพื่อลดปัญหาขยะ
2. สมาชกิ แตล ะกลมุ ผลดั กนั อธบิ ายขอ มลู ความรู พลาสติก
ท่ีตนไดศึกษามาพรอมผลงานในใบงานให
สมาชิกอีกคูหนึ่งฟง และสมาชิกซึ่งเปนผูฟง จดุ มงุ่ หมาย
ผลัดกันซักถามขอสงสัย และชวยเสนอแนะ • ต่อส้กู บั การกลายสภาพเป็นทะเลทราย หยดุ การเสื่อมโทรมของดินและการสญู เสีย
เพ่ิมเติมในผลงานจากใบงานของสมาชิกอีก ความหลากหลายทางชวี ภาพ
คูหน่ึงเพ่ือใหมีความสมบูรณย่ิงขึ้น และ • สง่ เสริมการจดั การป่าไมอ้ ย่างยั่งยืน เพิม่ การปลูกปา่ และฟ้ืนฟูปา่ ทั่วโลก
รวบรวมเปนผลงานกลมุ แนวทางการดา� เนนิ การ ระดมและเพิ่มเงินทุนเพื่อการอนุรักษ์ระบบนิเวศอย่าง
ยงั่ ยนื เชน่ ประเทศจนี ปลกู ตน้ ไม ้ในทะเลทราย พลกิ ฟน้ื ผนื แผน่ ดนิ ทแ่ี หง้ แลง้ ใหก้ ลาย
3. ตัวแทนกลุมนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน 2-3 เป็นพ้ืนท่ีป่าอันชุ่มชื้นเพ่ือป้องกันทะเลขยายตัว หลายประเทศในทวีปยุโรปส่งเสริม
กลุม ครูใหกลุมท่ีมีผลงานแตกตางกันไป ใหม้ ีการปลกู ตน้ ไม้บนอาคารสงู เพอ่ื ดูดซบั แกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด ์ ผู้คนร่วมกนั ปลกู
นําเสนอในสวนที่แตกตาง โดยครูผูสอนให ต้นไม้ในเขตทะเลทรายโกบี ช่วยเพ่ิมความชุ่มชื้นให้กับดินและป้องกันการขยายตัว
ขอ เสนอแนะเพ่ิมเตมิ ของทะเลทราย

288 ท ตึกางสอูงาใกนาเศมืองมิลานประเทศอิตาลี ได้รับการออกแบบให้สามารถปลูกต้นไม้เพ่ือเพิ่มพ้ืนที่สีเขียวและช่วยลดมลพิษ

บูรณาการอาเซียน ขอสอบเนน การคิด

อาเซียนไดประกาศเปาหมายที่เปนรูปธรรมเพื่อใหบรรลุ SDGs เชน ปจจุบันประเทศไทยควรเนนเปาหมายการพัฒนาท่ีย่ังยืนท่ี
การลดการใชพ ลงั งานลงรอ ยละ 30 และการเพม่ิ สดั สว นการใชพ ลงั งานหมนุ เวยี น เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมขอใด และควร
เปนรอ ยละ 23 ภายใน ค.ศ. 2025 และในเรอื่ งการลดความเหลอ่ื มลํ้าในสงั คม ดาํ เนินการอยางไร
ซงึ่ อาเซยี นไดม ขี อ รเิ รม่ิ มากมายทจ่ี ะลดชอ งวา งการพฒั นา ทงั้ ในประเทศและใน
ภมู ภิ าคเพือ่ ไมใหประชาคมอาเซียนทงิ้ ใครไวข างหลัง (แนวตอบ ขอ 6 นํ้าสะอาดและสุขาภิบาล โดยการจัดหา
น้ําสะอาดเพื่อการอุปโภคและบริโภคใหเพียงพอ การใหทุกคน
สื่อ Digital เขา ถึงสขุ อนามัยที่พอเพียงและเปนธรรม การบริหารจดั การความ
ตองการใชทรัพยากรน้ําดานการเกษตร การปกปองฟนฟูระบบ
ศกึ ษาคน ควา ขอ มลู เกย่ี วกบั เปา หมายการพฒั นาทยี่ ง่ั ยนื ไดท ี่ https://www. นิเวศที่เกี่ยวของกับแหลงนํ้า และการขยายความรวมมือระหวาง
un.or.th/globalgoals/th/the-goals/ ประเทศ รวมทงั้ ควรดาํ เนนิ การในระดบั ทอ งถน่ิ โดยการสรา งความ
เขา ใจและการตระหนักถึงสุขอนามยั ของครวั เรือน)

T322

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ò. ความรว่ มมอ× ระหวา่ งประเทÈãนการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติ ขน้ั สอน

และสง่ิ แวดล้อม ขัน้ ที่ 4 ขยายความเขา ใจ

ในช่วงศตวรรษท่ีผา่ นมา ประเทศต่าง ๆ ของโลก ให้ความสา� คญั กับการอนรุ ักษท์ รัพยากร 1. ครูผูสอนใหสมาชิกแตละกลุมสืบคนขอมูล
ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มมากขึน้ นา� ไปสูก่ ารประสานความร่วมมือระหว่างประเทศ เพิ่มเติมจากแหลงขอมูลสารสนเทศเก่ียวกับ
ผ ล ก า ร ดํ า เ นิ น ง า น ข อ ง โ ล ก ใ น ก า ร บ ร ร ลุ
2.1 องคก รระหวา่ งประเทศและหน่วยงานดา้ นสิง่ แวดล้อม เปาหมายการพัฒนาที่ย่ังยืนดานสิ่งแวดลอม
และความรวมมือระหวางประเทศในการ
ปัจจุบันมีองค์กรระหว่างประเทศท้ังจากภาครัฐและภาคเอกชนซ่ึงมีบทบาทในการจัดการ จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมมากมาย ในท่ีน้จี ะขอยกมาเพยี งบางตวั อยา่ ง ดังนี้ โดยแตละกลุมเลือกผลงานที่กลุมสนใจและ
เห็นวาเกิดประโยชนตอทรัพยากรธรรมชาติ
๑) องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษธ์ รรมชาต ิ (International Union for และสิ่งแวดลอมอยางยั่งยืน เพ่ือเปนการเปด
Conservation of Nature: IUCN) เปน็ หนึ่งในเครือข่ายสิง่ แวดล้อมทเ่ี กา่ แกท่ สี่ ดุ ในโลก กอ่ ตงั้ โอกาสใหนักเรียนไดฝกทักษะและปฏิบัติตาม
ทน่ี ักเรยี นตอ งการ
ขึน้ เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๙๑ มเี ป้าหมายเพือ่ ลดการสูญเสียถิน่ ที่อยอู่ าศัยและฟน้ื ฟูระบบนเิ วศ โดยมกี าร
ดา� เนินการติดตามเฝ้าดแู ละสา� รวจความเปลี่ยนแปลงของพืน้ ท่ปี า่ ไมอ้ ย่างตอ่ เนือ่ ง และรณรงค์ให้
ประเทศตา่ ง ๆ ทว่ั โลกหยดุ ซอื้ และใชไ้ มจ้ ากปา่ เขตรอ้ นเพอื่ ลดปญั หาการตดั ไมท้ า� ลายปา่ นอกจากนี ้
ยงั มีบทบาทในการจัดท�าบัญชชี นิดพนั ธุ์ทีถ่ ูกคกุ คาม (IUCN Red List) เพอื่ ประเมนิ ระดับความ
เส่ยี งต่อการสูญพนั ธข์ุ องสง่ิ มชี วี ติ และกระตนุ้ ใหเ้ กดิ การอนรุ กั ษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ

๒) องคก์ ารเพอ่ื การศกึ ษา วทิ ยาศาสตรแ์ ละวฒั นธรรมแหง่ สหประชาชาต ิ หรอื ยเู นสโก
(United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: UNESCO)

เปน็ หนว่ ยงานทใี่ หค้ วามสา� คญั กบั การอนรุ กั ษว์ ฒั นธรรม วทิ ยาศาสตร ์ และสงิ่ แวดลอ้ ม มกี ารดา� เนนิ การ
ปสนระับกสานศุนคแมุ้ ลคะรสอ่งงเแสหรลิมง่ กธารรรอมนชุราักตษทิ ์ทีส่ ร�าัพคัญยาขกอรงธโลรรกมใหช้เาปตน็ ิแแลหะลส่งิ่งมแรวดดกลโ้อลมก1ใ น(Wปรoะrเldท ศHตe่าriงta ๆg eโด Sยiกteา)ร

 เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรเป็นผืนป่าที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ จึงได้รับการข้ึนทะเบียนให้เป็นแหล2่ง 89
มรดกโลกทางธรรมชาติของประเทศไทย

กิจกรรม Geo - Literacy นักเรียนควรรู

นักเรียนแบงกลุมแลวรวมกันสืบคนขอมูลเกี่ยวกับองคการ 1 แหลงมรดกโลก ประเทศไทยของเราน้ันมีแหลงมรดกโลกที่ไดรับการข้ึน
ระหวางประเทศและหนวยงานดานสิ่งแวดลอม ในประเด็นตางๆ ทะเบยี นแลว 5 แหง โดยแบงออกเปนมรดกโลกทางวัฒนธรรม 3 แหง และทาง
เชน ธรรมชาตอิ กี 2 แหง ไดแก เขตรกั ษาพันธสุ ัตวปาทงุ ใหญนเรศวร-หวยขาแขง
(ครอบคลุมพื้นท่ี จ.อุทัยธานี กาญจนบุรี และตาก) และกลุมปาดงพญาเย็น-
• วตั ถุประสงค เขาใหญ (ครอบคลมุ พน้ื ท่ี จ.สระบรุ ี นครนายก นครราชสมี า ปราจนี บรุ ี สระแกว
• ผลการดําเนนิ งาน และบุรีรัมย)
• การมสี วนรวมกับองคการหรอื หนวยงานดังกลา ว
จากนนั้ นาํ ขอ มลู มาจดั ทาํ เปน เอกสารเพอื่ เผยแพรค วามรู แลว นาํ
ผลงานออกมาเสนอหนา ชนั้ เรียน หลงั จากนัน้ รวบรวมไวเปน แหลง
การเรยี นรใู นโรงเรยี น หรือนําออกเผยแพรแ กช มุ ชน

T323

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๓) โครงการส่ิงแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Environment
Programme: UNEP) เป็นหนว่ ยงานของสหประชาชาต ิ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื อนรุ กั ษส์ งิ่ แวดลอ้ ม
ข้ันที่ 4 ขยายความเขา ใจ และปา่ ไมข้ องโลก โดยดา� เนนิ การจดั ทา� รายงาน
ประเมินคุณภาพสิ่งแวดล้อม ระบุผลกระทบ
2. ครูใหนักเรียนนําขอมูลที่สืบคนเก่ียวกับ ของความขัดแย้งหรือภัยพิบัติต่อส่ิงแวดล้อม
ผลการดาํ เนนิ งานของโลกในการบรรลเุ ปา หมาย เสรมิ สรา้ งความรว่ มมอื ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ มระหวา่ ง
ก า ร พั ฒ น า ท่ี ย่ั ง ยื น ด  า น สิ่ ง แ ว ด ล  อ ม แ ล ะ ประเทศและภมู ภิ าค สนับสนนุ ให้มกี ารลงนาม
ความรวมมือระหวางประเทศในการจัดการ ให้สัตยาบันเพื่อด�าเนินการตามข้อตกลงตาม
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมมาจัด  การประชมุ โครงการสง่ิ แวดลอ้ มแหง่ สหประชาชาตคิ รงั้ ท ่ี ๒๗ พอนิธุสีสญัารญมาอดน้าทนรสอี ่ิงอแลว1 ดพลิธ้อสี มา รเเชกียน่ ว โกต2า รนลองกนจาามกในนี้
บอรด หรือจัดทําเปนปายโปสเตอร พรอม ทกี่ รงุ ไนโรบ ี ประเทศเคนยา ยังรณรงค์ ให้ประเทศสมาชิกตระหนักถึงความ
แสดงผลการวเิ คราะหข อ มลู ทไ่ี ดม าในประเดน็ ส�าคัญและปัญหาการลดลงของพื้นที่ป่า โดยส่งเสริมให้มีการปลูกป่าทดแทนในพื้นท่ีป่าไม้ที่ถูก
ตอ ไปนี้ บกุ รกุ แผว้ ถางและพน้ื ทปี่ า่ เสอ่ื มโทรม
• ขอ มลู เรื่องอะไร ๔) องค์การกองทนุ สัตวป์ ่าโลกสากล (World Wide Fund For Nature: WWF)
• ขอมูลมีความนาเชื่อถือเพียงไร อธิบาย เปน็ องคก์ รนานาชาตทิ ด่ี า� เนนิ การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม โดยมเี ปา้ หมายเพอื่
เหตุผล ยับยั้งการท�าลายทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพของโลก โดยมีการด�าเนิน
• ขอมูลนี้เปนผลการดําเนินงานในการบรรลุ การจดั ทา� โครงการอนรุ กั ษแ์ ละฟน้ื ฟจู า� นวนประชากรสตั วป์ า่ ในประเทศตา่ ง ๆ รวมถงึ ผลกั ดนั ใหเ้ กดิ
เปาหมายการพฒั นาทย่ี ั่งยนื อยา งไร การลดมลภาวะทเี่ ปน็ มลพษิ ตอ่ โลก โดยการจดั ตงั้ อนสุ ญั ญาสหประชาชาตวิ ่าด้วยการเปล่ียนแปลง
• ความรวมมือระหวางประเทศในการจัดการ สภาพภูมิอากาศเพอ่ื แกไ้ ขปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมมีอะไร ๕) กรีนพีซ (Greenpeace) เป็นองค์กรภาคเอกชนท่ีด�าเนินการอนุรักษ์ส่ิงแวดล้อม
บา ง และสง ผลตอ การพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื อยา งไร โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อคัดค้านกิจกรรมที่
ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม หรือท�าให้
3. นักเรียนอภิปรายรวมกันในชั้นเรียนถึงคุณคา สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม เช่น การสร้างเขื่อน
เปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม จากนั้น
ทาํ แบบฝกสมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3

การสร้างโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ การท�าเหมืองแร่
ยูเรเนียมในประเทศต่าง ๆ ท่ัวโลก นอกจากนี ้
ยังมีภารกิจหลักที่ส�าคัญ คือ การปกป้องและ
รักษาความสงบของมหาสมทุ ร โดยการรณรงค์
คัดคา้ นการลา่ วาฬ แมวน�า้ และหมขี ัว้ โลก ซง่ึ
 นักรณรงค์ของกรีนพีซในประเทศฟิลิปปินส์เรียกร้องให้ เปน็ ภารกจิ หลกั ที่ด�าเนินการมาอย่างต่อเน่อื ง
บริษัทน�้ามนั หยดุ การปลอ่ ยแก๊สเรอื นกระจก

Queeostion

การข้ึนทะเบียนแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติสามารถช่วยแก้ไขปัญหาทรัพยากรป่าไม้เสื่อมโทรม
และการบกุ รุกท�าลายปา่ ไดอ้ ย่างไร
29๐

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 พิธีสารมอนทรีออล มีวัตถุประสงคหลักในการลดการผลิตและการเลิกใช องคก ารระหวา งประเทศหรอื หนว ยงานดา นสงิ่ แวดลอ มขอ ใดที่
สารเคมีกลุมคลอโรฟลูออโรคารบอน (CFCs) และสารเคมีอื่นๆ ท่ีทําลาย มีบทบาทในเร่อื งการเปล่ยี นแปลงสภาพภูมอิ ากาศมากที่สุด
ชน้ั โอโซน ซง่ึ เปน สาเหตุของภาวะเรอื นกระจกทีท่ าํ ใหโลกรอนขึ้น ประเทศไทย
ใหส ัตยาบันเขารวมเปนภาคีสมาชกิ เมื่อ พ.ศ. 2532 1. กรีนพีซ
2 พิธีสารเกียวโต เปนมาตรการทางกฎหมายท่ีกําหนดเปาหมายในการลด 2. ยเู นสโก
ปริมาณแกสเรือนกระจก ไดแก แกสคารบอนไดออกไซด แกสมีเทน แกสไน 3. โครงการส่งิ แวดลอ มแหง สหประชาชาติ
ตรัสออกไซด แกสไฮโดรฟลูออโรคารบ อน แกสเพอรฟ ลูออโรคารบ อน และแกส 4. องคก ารระหวางประเทศเพ่อื การอนรุ ักษธ รรมชาติ
ซัลเฟอรเฮกซะฟลูออโรด เพื่อรับมือกับภาวะโลกรอน ประเทศไทยไดลงนาม
ในพธิ ีสารเกียวโต เมื่อ พ.ศ. 2542 (วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3 โครงการส่ิงแวดลอมแหง
สหประชาชาติทาํ หนาท่ีชวยประเทศตา งๆ แกไขปญหาที่เกิดจาก
การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ และยงั ใหก ารสนบั สนนุ ประเทศ
ตา งๆ ในการเปลย่ี นแปลงไปสกู ารปลอ ยแกส เรอื นกระจกระดบั ตา่ํ
และลดโลกรอนอยา งย่งั ยนื )

T324

นาํ สอน สรุป ประเมิน

2.2 ข้อตกลงและอนสุ ญั ญาดา้ นส่งิ แวดลอ้ มระหวา่ งประเทศ ขนั้ สรปุ

จากปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม ส่งผลให้หลายประเทศก�าหนด ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ
นโยบายและร่วมลงนามในอนสุ ญั ญาระหว่างประเทศเพอื่ เปน็ แนวทางแก้ไขปัญหาทส่ี า� คญั ดงั นี้ เปาหมายการพัฒนาที่ย่ังยืนของโลกและคุณคา
ในการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม
๑) อนสุ ญั ญาวา่ ดว้ ยการคา้ ระหวา่ งประเทศซงึ่ ชนดิ สตั วป์ า่ และพชื ปา่ ทใี่ กลส้ ญู พนั ธ ์ุ รวมถงึ ความรว มมอื ระหวา งประเทศทม่ี ผี ลตอ การ
(Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and จดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม หรอื ใช
Flora) เรยี กอีกอย่างหนึ่งวา่ อนสุ ญั ญาไซเตส มีวัตถุประสงคเ์ พื่อการควบคมุ การคา้ สตั ว์ปา่ และ PPT สรุปสาระสาํ คญั ของเน้ือหา

พืชป่าท่ีใกล้สูญพันธุ์ ตลอดจนผลิตภัณฑ์จากสัตว์ป่าและพืชป่า โดยด�าเนินการสร้างเครือข่าย ขน้ั ประเมนิ
ทว่ั โลกเพอื่ ควบคุมการลักลอบคา้ สัตว์ป่าและพืชปา่ ระหวา่ งประเทศ
ขั้นที่ 5 ตรวจสอบผล
๒) อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศ (United
Nations Framwork Convention on Climate Change: UNFCCC) มีวัตถุประสงค ์ 1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การทํากิจกรรมกลุม และการนําเสนอผลงาน
เพ่ือรักษาระดับความเข้มข้นของแก๊สเรือนกระจกในบรรยากาศให้อยู่ในระดับท่ีไม่เป็นอันตราย หนา ช้นั เรียน
ต่อสภาพอากาศและมนุษย์ โดยด�าเนินการควบคุมปริมาณและเรียกร้องให้ประเทศอุตสาหกรรม
ลดการปล่อยแก๊สเรือนกระจกขึ้นสู่ช้ันบรรยากาศ ส�าหรับในการประชุมรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาฯ 2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมยั ท ่ี ๒๑ (COP 21) พ.ศ. ๒๕๕๘ ได้บรรลคุ วามตกลงปารีส (Paris Agreement) ท่มี ีเป้าหมาย สมรรถนะฯ ภูมศิ าสตร ม.3
ท่จี ะควบคมุ การเพ่มิ ข้ึนของอณุ หภมู ิเฉลี่ยของโลกให้ตา่� กว่า ๒ องศาเซลเซียส และต�่ากว่า ๑.๕
องศาเซลเซียส หากสามารถกระท�าได้

๓) อนสุ ญั ญาเวยี นนาวา่ ดว้ ยการพทิ กั ษช์ นั้ โอโซน (Vienna Convention) มวี ตั ถปุ ระสงค์

เพื่อแก้ไขปัญหาการท�าลายชั้นบรรยากาศโอโซน และร่วมกันแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมท่ีเกิดจาก
รูโหว่ของชัน้ โอโซน โดยดา� เนนิ การควบคุมและรณรงคใ์ ห้ลดและยกเลิกการผลติ สารเคมที ่ีท�าลาย
ชน้ั บรรยากาศโอโซน รวมถงึ สนบั สนนุ การวิจยั และแลกเปล่ยี นขา่ วสารระหวา่ งประเทศตา่ ง ๆ

๔) แผนปฏบิ ตั กิ าร ๒๑ (Agenda 21) เปน็ แผนแมบ่ ทโลกสา� หรบั การดา� เนนิ งานทที่ า� ให้

เกดิ การพฒั นาอยา่ งยงั่ ยนื ในดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม และสงิ่ แวดลอ้ ม โดยมเี ปา้ หมายเพอื่ แก ้ไขปญั หา
การบริโภคทรัพยากรอย่างฟุ่มเฟือย และท�าให้เกิดความสมดุลในการบริโภค สนับสนุนบทบาท
ของกลุ่มต่าง ๆ ในสังคม ให้ประชาชนผู้ยากไร้เข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติอย่างเท่าเทียม และ
การใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางการเงนิ และเทคโนโลยแี กป่ ระเทศก�าลังพัฒนา

๕) อนสุ ญั ญาวา่ ดว้ ยพนื้ ทช่ี ุ่มน้�า (Convention on Wetlands of International
Importance especially as Waterfowl Habitat) หรือทีเ่ รียกว่า อนสุ ัญญาแรมซาร ์ เพราะ

ตั้งตามช่ือสถานที่จัดการประชุมเพ่ือรับรองอนุสัญญาในวันท่ี ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๔ คือ
เมืองแรมซาร ์ ประเทศอหิ รา่ น มวี ัตถุประสงค์เพอ่ื อนุรักษแ์ ละฟน้ื ฟพู ้นื ท่ีช่มุ นา้� ท่วั โลกอยา่ งย่ังยนื
ตลอดจนยับย้งั การสญู หายของพ้นื ที่ชุม่ นา้� ซึง่ เป็นแหล่งทีม่ คี วามหลากหลายทางนเิ วศวิทยา

291

ขอสอบเนน การคิด แนวทางการวัดและประเมินผล

ขอใดไมไดเปนแกส เรอื นกระจกท่กี ําหนดไวในพิธสี ารเกยี วโต ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเนื้อหา เร่ือง เปาหมายการพัฒนา
1. มเี ทน ท่ียั่งยืนและความรวมมือระหวางประเทศในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
2. ไนตรสั ออกไซด และสิ่งแวดลอม ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน และการนําเสนอ
3. คารบ อนไดออกไซด ผลงานหนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
4. คลอโรฟลอู อโรคารบอน การนําเสนอผลงานท่ีแนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยท่ี 13 เร่ือง
การจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ มของโลก
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เนื่องจากสารเคมีกลุมคลอโรฟลู
ออโรคารบ อน เปนสารใชท าํ ความเยน็ และใชใ นการผลติ โฟม ที่มี แบบประเมินการนาเสนอผลงาน
การจํากัดการใชไวในพิธีสารมอนทรีออลแลว จึงไมไดกําหนดไว
ในพิธีสารเกียวโต) คาชแี้ จง : ให้ผู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แลว้ ขีด ลงในช่องที่
ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดับที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเนื้อหา

2 การลาดบั ข้นั ตอนของเร่ือง

3 วิธีการนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์

4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ

5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลมุ่

รวม

ลงชอื่ ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบูรณช์ ัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ T325

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรงุ

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process) ๓. แนวทางการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มของโลก

1. ครเู ปด คลปิ เพลงเกย่ี วกบั การจดั การทรพั ยากร การจัดการสิ่งแวดล้อมเป็นกระบวนการด�าเนินงานต่อทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม
ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมอยางยั่งยืน ซ่ึงมี อย่างเป็นระบบ โดยการติดตาม ประเมินผล และวางแผนการใช้ทรัพยากรให้เกิดความคุ้มค่า
ทงั้ เพลงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ เชน และเกิดประโยชนส์ ูงสุด
เพลงรักษโลกสีเขียว เพลงโลกสีเขียว เพลง
Love Song To The Earth ๓.1 แ นวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่าง
ยัง่ ยืน
2. นักเรียนรวมกันวิเคราะหบทเพลง แลวตอบ
คําถาม ดังนี้ แนวทางการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมอย่างยัง่ ยนื มหี ลักการส�าคัญ ดงั นี้
• บทเพลงมีสาระสําคัญเกี่ยวกับการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมอยาง ๑) การควบคุมจ�านวนประชากร จากปัญหาจ�านวนประชากรที่เพิ่มขึ้นส่งผลให้การใช้
ยัง่ ยนื อยา งไรบา ง
• นกั เรยี นไดขอคดิ สําคญั อะไรบางจากเพลง ทรัพยากรธรรมชาติเพ่ิมสูงข้ึนตามไปด้วย จนส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม หลายประเทศจึงม ี
นโยบายลดอตั ราการเกิดเพ่อื ควบคมุ จ�านวนประชากร
ขน้ั สอน
๒) การส่งเสริมคุณภาพประชากร โดยสร้างความเข้าใจและตระหนักถึงความจ�าเป็น
ขนั้ ท่ี 1 การตง้ั คําถามเชงิ ภูมศิ าสตร
ของการอนรุ ักษส์ ่ิงแวดล้อม โดยบรรจุเป็นหลักสตู รในโรงเรียน
ครูใหนักเรียนชวยกันต้ังคําถามเชิงภูมิศาสตร
เกี่ยวกับแนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ๓) การส�ารวจแหล่งทรัพยากรเพิ่ม เพื่อจัดหาทรัพยากรส�ารองไว้ใช้ในอนาคต และ
และส่งิ แวดลอมในทวีปตางๆ ของโลก เพื่อคนหา
คาํ ตอบ เชน วางแผนการใชท้ รพั ยากรทม่ี ีอยู่ใหเ้ กิดประโยชน์สงู สดุ

• หลักการสําคัญในการจัดการทรัพยากร ๔) การป้องกันรักษา เพื่อมิให้ทรัพยากรเกิดความเส่ือมโทรมหรือถูกท�าลาย เช่น
ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ มโลกมอี ะไรบา ง
การป้องกันแหล่งน้�าไม่ให้เกิดการปนเปื้อนสารพิษ การป้องกันการลักลอบเผาขยะเพ่ือลดปัญหา
• แนวทางการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ มลพษิ ทางอากาศ
สิ่งแวดลอ มอยางย่ังยนื มีอยา งไรบา ง
๕) การปรับปรุงคุณภาพทรัพยากร ทรัพยากรที่เสื่อมโทรมควรได้รับการปรับปรุงและ
• ทวีปตางๆ มีมาตรการและนโยบาย
เกย่ี วกบั การจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ พฒั นา เชน่ การใชป้ ยุ๋ ชวี ภาพและปยุ๋ หมกั เพอ่ื เพมิ่ ความอดุ มสมบรู ณ ์ใหแ้ กด่ นิ การปลกู ปา่ ทดแทน
สิ่งแวดลอมอยา งไรบา ง บรเิ วณที่ถูกตดั เพื่อฟน้ื ฟปู า่ ไม้และพฒั นาคุณภาพดนิ การปรบั ปรุงดินเปร้ียวดว้ ยวธิ ีการแกลง้ ดนิ

๖) การใช้ทรัพยากรทดแทนกัน เป็นการน�าทรัพยากรท่ีหาง่ายมาใช้แทนทรัพยากร

ทกา่ีหราใยชา้พกลแงั ลงะากน�าจลาักงจฟะอหสมซดลิ ไ1 ปกเาพรื่อใชแป้ ก๋ยุ ้ไอขินปทัญรหียาแ์ สท่ิงนแกวาดรลใช้อป้มุ๋ย เเคชม่นี การใช้พลังงานหมุนเวียนแทน

๗) การปฏิเสธการใช้วัสดุย่อยสลายยาก เพ่ือลดปัญหาขยะและมลพิษต่อส่ิงแวดล้อม

เชน่ การปฏิเสธการใชถ้ งุ พลาสตกิ โดยหันมาใชถ้ ุงผา้ ทย่ี ่อยสลายง่าย การปฏเิ สธการใช้กลอ่ งโฟม
และหันมาใช้ปิ่นโตหรือใบบัวห่อข้าว การปฏิเสธการใช้เชือกพลาสติกและหันมาใช้เส้นใยจาก
ธรรมชาติ

๘) การนา� กลบั มาใช ้ใหม ่ ตามหลกั 3Rs (Reduce Reuse และ Recycle) หรอื เศรษฐกจิ

หมุนเวียน (circular economy) เป็นการนา� ทรพั ยากรท่ใี ช้แล้วมาทา� ให ้ใช้งานไดอ้ กี ครั้งโดยผ่าน
กระบวนการรีไซเคลิ เชน่ การใชข้ วดพลาสติก กระดาษและถงุ พลาสตกิ รีไซเคลิ

292

นักเรียนควรรู กิจกรรม เสรมิ สรา งคุณลักษณะอันพงึ ประสงค

1 พลังงานจากฟอสซิล หรือเชื้อเพลิงฟอสซิล (Fossil fuel) คือสารอินทรีย นักเรียนแบงกลุมแลวรวมกันเสนอแนวทางการจัดการขยะใน
ใตพื้นโลกที่เกิดจากการทับถมกันของซากพืชซากสัตวใตทะเลลึกเมื่อหลายพัน ชมุ ชนของตนเองอยา งครบวงจร เพื่อลดปริมาณขยะในชุมชน และ
ลานปกอนพรอมกับไดรับความรอนจากใตพื้นพิภพ ทําใหซากพืชซากสัตวที่ สามารถนําขยะมาใชใ หม ตามหลัก 3R ไดแก
ทบั ถมกนั หนาแนน ใตช นั้ หนิ ตะกอนเกดิ การยอ ยสลายกลายเปน แหลง สะสมของ
สารประกอบไฮโดรคารบ อน (Hydrocarbon) ขนาดใหญ ท่ีมนุษยน าํ มาใชเปน • Reduce : การลดการใช
เชอ้ื เพลงิ และแหลง กาํ เนดิ พลงั งานตา งๆ • Reuse : การนาํ ของใชแ ลวกลับมาใชใหม
• Recycle : การนําไปผลิตขึน้ ใหม
จากน้ันรวมกันอภิปรายในชั้นเรียน เพื่อหาแนวทางที่เหมาะสม
ในการนาํ ไปปฏบิ ตั ไิ ดจ รงิ

T326

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓.2 แ นวทางการจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มในทวปี ขน้ั สอน
ต่างๆ ของโลก
ขั้นที่ 2 การรวบรวมขอมลู
การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในแต่ละทวีปของโลกมีการด�าเนินการ
ทแี่ ตกต่างกนั ออกไปตามสภาพแวดล้อมและนโยบายของแตล่ ะประเทศ ดังน้ี 1. ครแู บง กลมุ ใหน กั เรยี นศกึ ษาคน ควา ขอ มลู เรอื่ ง
แนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวด๑ล)้อ มท วเีปช่เนอ เกช่อียต ้ังมกีกอางรทวุนางสแีเขผียนวเ1พเพ่ือื่อกแากรอ้ไขนปุรักัญษห์ทารโัพลกยรา้กอรนธ รนรอมกชจาาตกิแนล้ี ะลหดลผาลยกปรระะทเทบศตม่อี สง่ิ แวดลอ มในทวปี ตา งๆ ของโลก ตามประเดน็
คาํ ถามทีร่ วมกนั ตัง้ คาํ ถามไวในข้นั ที่ 1
นโยบายลดการใชพ้ ลงั งานจากฟอสซลิ และหนั มาใชพ้ ลงั งานหมนุ เวยี นจากลม นา้� และแสงอาทติ ย์
การรณรงค์การใช้รถยนต์ไฟฟ้าในประเทศญ่ีปุ่น การน�าแนวคิดการท�าเกษตรย่ังยืนมาใช้อนุรักษ์ 2. ครูชวยช้ีแนะวิธีการคัดเลือกขอมูลขาวสาร
สิง่ แวดลอ้ มในประเทศไทย อยางถูกตองตามหลกั การ

๒) ทวปี ยุโรป มีมาตรการและนโยบายพัฒนาเทคโนโลยเี พอ่ื น�าไปสูก่ ารลดการปลอ่ ยแกส๊ ขัน้ ที่ 3 การจัดการขอมูล

เรอื นกระจก เชน่ บงั คบั ใชก้ ฎหมายควบคุมการใชส้ ารท�าลายโอโซนและการเก็บภาษคี าร์บอนใน 1. สมาชกิ แตล ะคนนาํ ขอ มลู ทไี่ ดจ ากการรวบรวม
อุตสาหกรรมที่ปล่อยแก๊สเรือนกระจกเพื่อแก้ปัญหาภาวะโลกร้อน สนับสนุนการใช้พลังงาน มาเลาสูกันฟง โดยเลาทีละคนแบบเลาเรื่อง
หมนุ เวียนในประเทศเดนมารก์ สวเี ดน ฟินแลนด์ รวมถงึ การจัดตัง้ หนว่ ยงานองค์การสง่ิ แวดล้อม รอบวง
แหง่ สหภาพยุโรป (European Environment Agency: EEA) เพอ่ื ช่วยประสานงานใหก้ ารจัดการ
ด้านส่งิ แวดล้อมของประเทศต่าง ๆ ในยุโรปดา� เนินไปอย่างเปน็ เอกภาพ 2. สมาชิกในแตละกลุมรวมกันคัดเลือกขอมูลท่ี
นาเชื่อถือและสามารถนํามาเปนแนวทางใน
๓) ทวีปอเมริกาเหนือและทวีปอเมริกาใต้ มีการก�าหนดนโยบายเพื่อการอนุรักษ์ การตอบคําถามในข้ันที่ 1 ได

ทรพั ยากรปา่ ไมแ้ ละสง่ิ แวดลอ้ ม เชน่ การบงั คบั ขัน้ ที่ 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอมูล
ใช้กฎหมายห้ามใช้ถุงพลาสติกในประเทศชิล ี
เพ่ือแก้ไขปัญหามลพิษจากขยะ ในประเทศ 1. แตล ะกลมุ นาํ ขอ มลู ทร่ี วบรวมมาทาํ การวเิ คราะห
แคนาดามกี ารกา� หนดขอบเขตพนื้ ทอ่ี นรุ กั ษพ์ นั ธุ์ รวมกัน
สัตว์ป่าและพชื ในสหรฐั อเมรกิ ามีการสนบั สนุน
ให้ลดการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลและหันไปใช้ 2. สมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบความ
พลงั งานจากนา�้ แสงอาทติ ย ์ เพอ่ื ลดปญั หาแกส๊ ถกู ตองของขอ มูล
เรือนกระจก ส่วนในประเทศบราซิล อุรุกวัย
สนบั สนนุ การผลติ ไฟฟา้ จากลม นา�้ และชวี มวล  โรงไฟฟ้าพลังงานชีวมวล ประเทศอรุ กุ วยั 3. ตัวแทนกลมุ นาํ เสนอผลงานหนา ชั้นเรยี น
4. นกั เรยี นทําแบบฝก สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3
iepo พลงั งานชวี มวล
เรื่อง แนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
พลงั งานที่ไดจ้ ากชวี มวลตา่ ง ๆ เชน่ มลู สตั ว ์ ฟางขา้ ว แกลบ กากออ้ ย และวสั ดเุ หลอื ใชท้ างการเกษตร และส่ิงแวดลอมในทวปี ตา งๆ ของโลก
ท่ีผลิตข้ึนจากกระบวนการแปรรูปชีวมวล เช่น การเผา การผลิตแก๊ส และการหมัก การผลิตพลังงาน
จากชวี มวลสามารถชว่ ยลดปรมิ าณขยะ รวมทงั้ เพมิ่ มลู คา่ ใหก้ บั วสั ดเุ หลอื ใชท้ างการเกษตรและอตุ สาหกรรม

29๓

กจิ กรรม สรางเสรมิ นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขาวหรือบทความเก่ียวกับแนวทางการจัดการ 1 กองทุนสีเขียว หรือกองทุนภูมิอากาศสีเขียว(Green Climate Fund:
ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มในทวปี ตา งๆ ของโลก 1 ขา ว/ GCF) เปนกลไกทางการเงินภายใตกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติวาดวยการ
บทความ จากนนั้ ใหส รปุ แนวทางในการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติ เปลย่ี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ ตงั้ ขนึ้ เมอ่ื พ.ศ. 2553 เพอ่ื สนบั สนนุ การปรบั เปลย่ี น
และสิ่งแวดลอมเปนแผนผังความคิดหรือแผนภาพ แลวนํามา กระบวนทัศนของประชาคมโลกสูการพัฒนาอยางยั่งยืนท่ีมีการปลอยแกสเรือน
อภิปรายรวมกันในชั้นเรียน แลวรวมกันแสดงความคิดเห็นวา กระจกในระดับต่ําและมีความสามารถในการรับมือตอการเปลี่ยนแปลงสภาพ
สามารถนาํ มาปรับใชใ นประเทศไทยไดอ ยางไร ภมู อิ ากาศ ทง้ั นี้ กองทนุ ภมู อิ ากาศสเี ขยี วคาํ นงึ ถงึ ความเปน เจา ของประเทศและ
ความตองการของประเทศเปนหลัก โดยมีคณะกรรมการบริหารกองทุนจํานวน
24 คนซงึ่ ครงึ่ หน่งึ มาจากประเทศพฒั นาแลว

T327

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

ขนั้ สอน ๔) ทวีปแอฟรกิ า ได้ดา� เนนิ นโยบายเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรน้า� ปา่ ไม้ และสัตวป์ ่า ด้วย
การร่วมมือกับองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ เช่น จัดต้ังโครงการอนุรักษ์เพ่ือฟื้นฟู
ข้ันที่ 5 การสรปุ เพ่อื ตอบคําถาม สงิ่ แวดลอ้ ม รวมถงึ จดั ตง้ั อทุ ยานแหง่ ชาตแิ ละพน้ื ทอ่ี นรุ กั ษส์ ตั วป์ า่ ในประเทศเคนยาและแทนซาเนยี
การรณรงค์ใช้วิธีธรรมชาติป้องกันช้างป่าบุกรุกพ้ืนที่เกษตรกรรมด้วยวิธีเผาพริกเพื่อใช้ควัน
1. นักเรียนในช้ันเรียนรวมกันสรุปแนวทางการ ขบั ไลช่ า้ ง และการใชโ้ ดรนไลช่ า้ งแทนการใชไ้ ฟฟา้ ชอ็ กหรอื ยงิ ปนื ขบั ไล ่ นอกจากน ี้ ประเทศเคนยา
จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมใน ได้น�าเทคโนโลยีพลังงานแสงอาทิตย์มาใช้ในกระบวนการผลิตน้�า เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลน
ทวปี ตางๆ ของโลก นา้� อย่างมีประสทิ ธภิ าพ

2. สมาชิกแตละกลุมรวมกันสรุปสาระสําคัญเพ่ือ ๕) ทวีปออสเตรเลียและโอเชียเนีย
ตอบคําถามเชงิ ภมู ิศาสตร ครอู ธบิ ายเพม่ิ เติม มกี ารดา� เนนิ นโยบายพฒั นาพลงั งานสะอาดและ
การกา� หนดพนื้ ทเี่ พอื่ อนรุ กั ษค์ วามหลากหลายทาง
3. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําช้ินงาน/ภาระงาน ชวี ภาพในประเทศตา่ ง ๆ เชน่ ประเทศออสเตรเลยี
(รวบยอด) คอื คลปิ วดิ ีโอ หรือ PowerPoint จดั ตงั้ เขตอนรุ กั ษท์ รพั ยากรทางทะเลโดยรอบพนื้ ท ี่
เร่อื ง ทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมของ ของประเทศเพื่อฟื้นฟูสภาพแวดล้อมทางทะเล
โลก ในประเทศนวิ ซแี ลนดส์ ง่ เสรมิ การผลติ ไฟฟา้ จาก
พลงั งานความรอ้ น รวมถงึ สนบั สนนุ ใหใ้ ชร้ ถยนต์
ขน้ั สรปุ  ทวีปแอฟริกามีการน�าโดรนท่ีเปิดเสียงผึ้งและสิงโตเพื่อ ท่ีมอี ัตราการปล่อยแกส๊ คารบ์ อนไดออกไซด์ต�า่
ท�าให้ชา้ งกลัวและไล่ช้างไม่ให้เขา้ ไปยังพืน้ ที่เกษตรกรรม
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปแนวทางการ
จัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมโลก Aectoivity
และความรวมมือระหวางประเทศในการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติโดยใชแนวทางการพัฒนาที่ สืบค้นปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมของโลกในปัจจุบัน แล้วอภิปรายร่วมกันถึง
ยัง่ ยืน สถานการณ ์ สาเหต ุ ผลกระทบ และแนวทางการจัดการปัญหาในระดับชาติและนานาชาติ

ขน้ั ประเมนิ กลา่ วโดยสรปุ ปจั จบุ นั การพฒั นาทางเศรษฐกจิ วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี รวมถงึ การ
ใชท้ รพั ยากรโดยขาดการจดั การทด่ี ี สง่ ผลใหท้ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มถกู ทา� ลาย จน
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม เกิดความเส่ือมโทรม ดังนั้น มนุษย์ทุกคนจึงควรตระหนักถึงผลกระทบของปัญหาดังกล่าว
การรว มกันทาํ งาน และการนําเสนอผลงาน และหาแนวทางการจัดการท่ีเหมาะสม โดยจ�าเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน
ท้ังองค์กรภาครัฐและเอกชน รวมท้ังความร่วมมือระหว่างประเทศในการอนุรักษ์ทรัพยากร
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม เพื่อให้การพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมด�าเนินไปอย่างมี
สมรรถนะฯ ภูมศิ าสตร ม.3 ประสทิ ธภิ าพและสง่ ผลกระทบตอ่ ส่ิงแวดลอ้ มนอ้ ยทสี่ ุด

294

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม 21st Century Skills

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง แนวทางการจัดการ ครูมอบหมายใหนักเรียนรวมกันทําโครงงานที่เกี่ยวของกับ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมในทวีปตางๆ ของโลก ไดจากการตอบ การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทองถิ่นหรือ
คําถาม การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษา ชมุ ชนของตนเอง โดยเลอื กประเด็นปญหาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ
เกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมา สิ่งแวดลอมท่ีนักเรียนสนใจ 1 เร่ือง แลวใชกระบวนการทาง
ทา ยแผนการจดั การเรยี นรหู นวยท่ี 13 เรอ่ื ง การจดั การทรพั ยากรธรรมชาติและ ภูมิศาสตรในการแกปญหา จากน้ันใหครูพิจารณาโครงงานกอน
ส่ิงแวดลอ มของโลก นําไปดําเนินการจริง และนําเสนอผลการดําเนินโครงงานหนา
ช้ันเรียน หลังจากนั้นรวบรวมไวเปนแหลงการเรียนรูในโรงเรียน
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน หรอื นาํ ออกเผยแพรแ กช ุมชน

คาชี้แจง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในชอ่ งที่
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดับที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเนอื้ หา
2 การลาดบั ข้ันตอนของเรื่อง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมีสว่ นรว่ มของสมาชิกในกลุม่

รวม

ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางสว่ น

T328 เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

คÓถาม ประจÓหน่วยการเรยี นรู้ เฉลย คําถามเนนการคดิ
๑. เ พราะเหตใุ ดการด�าเนนิ การอนรุ กั ษท์ รพั ยากรและสง่ิ แวดลอ้ มจงึ จ�าเปน็ ต้องอาศยั ความรว่ มมอื
1. ปญ หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ มเปน
ระหวา่ งประเทศ ปญ หาทไ่ี รพ รมแดนเกย่ี วขอ งกบั ประชากรโลก
๒. แ นวทางการพัฒนาอย่างยงั่ ยืนน�ามาใชใ้ นการพฒั นาประเทศไทยในดา้ นใดบา้ ง ยกตวั อย่าง ทุกคนและทุกประเทศ ดงั นัน้ การดําเนินการ
๓. การพฒั นาทางเทคโนโลยแี ละอตุ สาหกรรม สง่ ผลกระทบตอ่ ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม อนุรักษทรัพยากรและสิ่งแวดลอมจึงจําเปน
ตอ งอาศยั ความรว มมอื ระหวางประเทศ
อยา่ งไร
๔. หากนกั เรยี นเปน็ ผนู้ า� องคก์ รดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มของโลก จะมแี นวทางการจดั การปญั หาทรพั ยากรปา่ ไม ้ 2. แนวทางการพฒั นาอยา งยง่ั ยนื สามารถนาํ มาใช
ในการพฒั นาประเทศไทยไดท ง้ั ดา นเศรษฐกจิ
เสือ่ มโทรมได้อยา่ งไร สงั คม และสงิ่ แวดลอม เชน ขอ 6 นาํ้ สะอาด
๕. เพราะเหตุใดประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกจงึ ให้ความสา� คญั กับปัญหาความเสือ่ มโทรมของทรัพยากร และสุขาภิบาล โดยการจัดหาน้ําสะอาดเพ่ือ
การอุปโภคและบริโภคใหเพียงพอ การให
ธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ทุกคนเขาถึงสุขอนามัยท่ีพอเพียงและเปน
ธรรม การบริหารจัดการความตองการใช
กิจกรรม สรา้ งสรรคพ์ ฒั นาการเรยี นรู้ ทรพั ยากรนา้ํ ดานการเกษตร

กิจกรรมที่ ๑ นักเรียนแบ่งกลุ่มสืบค้นข่าวเกี่ยวกับวิธีการด�าเนินงานตามอนุสัญญาด้าน 3. การพัฒนาเทคโนโลยีและอุตสาหกรรม จะ
ทาํ ใหเ กดิ การใชท รพั ยากรอยา งสนิ้ เปลอื ง และ
สิ่งแวดล้อมระดับโลก แล้ววิเคราะห์ผลการด�าเนินงานว่ามีความสอดคล้องกับ เกิดปญหาส่ิงแวดลอม ไดแก มลพิษทางน้ํา
เปา้ หมายของการพัฒนาอย่างยัง่ ยืนในดา้ นตา่ ง ๆ อยา่ งไร ทางอากาศ ทางเสียง และทําใหเกิดปญหา
โลกรอน
กจิ กรรมท่ี ๒ นักเรียนเลือกสืบค้นข้อมูลปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของโลก
ดงั ต่อไปน้ี 4. การสงเสริมความรวมมือระหวางประเทศ
• มลพิษทางน้�า • การลดลงของพืน้ ทป่ี า่ การออกมาตรการทางกฎหมายในการอนรุ กั ษ
• ความหลากหลายทางชวี ภาพลดลง • การเปลย่ี นแปลงสภาพภมู ิอากาศ พนื้ ทีป่ าไม รวมทงั้ การใหค วามรแู กประชาชน
• การขาดแคลนพลงั งาน และเจาหนาที่ของรัฐ ใหทราบถึงประโยชน
เลือกวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมมา และคุณคา ของทรัพยากรปาไม รวมท้ังวิธีการ
๑ ปัญหา เปรยี บเทยี บแนวทางการจดั การของแต่ละทวปี และสรปุ แนวทางการ อนุรักษ ดนิ น้ํา และปาไม
จดั การทส่ี ามารถนา� มาประยกุ ต์ใชเ้ พอื่ แกป้ ญั หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม
ในประเทศไทย 5. ปจจุบันเกิดปญหาภัยพิบัติทางธรรมชาติ
บอยคร้ังและรุนแรงมากย่ิงข้ึน รวมทั้งปญหา
ภาวะโลกรอน ทําใหท่ัวโลกตระหนักถึงการ
อนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
มากขนึ้

295

เฉลย แนวทางประเมินกจิ กรรมพฒั นาทักษะ

ประเมนิ ความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพ้ืนฐาน กระบวนการความสัมพันธของข้ันตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยท่ัวไป
งานหรือชนิ้ งานใชเวลาไมนาน งานสาํ หรับประเมินรูปแบบน้อี าจเปน คําถามปลายเปดหรอื ผงั มโนทศั น นิยมสาํ หรบั ประเมินผูเ รยี นรายบคุ คล

ประเมนิ ความสามารถ
• เชน ความคลอ งแคลว ในการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร การแปลความหมายขอ มลู ทกั ษะการตดั สนิ ใจ ทกั ษะการแกป ญ หา งานหรอื ชนิ้ งานจะสะทอ นถงึ
ทกั ษะและระดบั ความสามารถในการนําความรไู ปใช อาจเปนการประเมินการเขียน ประเมินกระบวนการทํางานทางภมู ิศาสตรตางๆ หรอื การวเิ คราะห
และการแกปญ หา

ประเมินทักษะ
• มเี ปา หมายหลายประการ ผเู รยี นไดแ สดงทกั ษะ ความสามารถทางภูมิศาสตรตา งๆ ที่ซับซอนขึน้ งานหรอื ช้ินงานมกั เปน โครงงานระยะยาว ซ่งึ ผูเ รียน
ตองมกี ารนาํ เสนอผลการปฏิบัติงานตอ ผเู กย่ี วของหรอื ตอ สาธารณะ
สิ่งท่ีตองคํานึงถึงในการประเมิน คือ จํานวนงานหรือกิจกรรมท่ีผูเรียนปฏิบัติ ซึ่งผูประเมินควรกําหนดรายการประเมินและทักษะท่ีตองการประเมินให

ชดั เจน

T329

บรรณานุกรม

ขจติ จติ ตเสวี. ๒๕๕๓. องคก์ ารระหว่างประเทศ. กรงุ เทพมหานคร : วญิ ญชู น.
จรนิ ทร์ เทศวานิช. ๒๕๓๑. หลักเศรษฐศาสตรเ์ บือ้ งตน้ . กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร.์
ดำ�รงค์ ฐานด.ี ๒๕๔๔. มนษุ ยวทิ ยาเบอ้ื งตน้ . กรงุ เทพมหานคร : โอเดียนสโตร.์
นราทพิ ย์ ชตุ วิ งศ์ และชลลดา จามรกลุ . ๒๕๔๑. พน้ื ฐานเศรษฐศาสตรจ์ ลุ ภาค. กรงุ เทพมหานคร : ส�ำ นกั พมิ พจ์ ฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั .
นันทวฒั น์ บรมานนั ท.์ ม.ป.ป. กฎหมายปกครอง. กรงุ เทพมหานคร : วญิ ญูชน.
ราชบณั ฑติ ยสถาน. ๒๕๕๖. พจนานกุ รมศัพท์กฎหมายไทย. พมิ พค์ รง้ั ท่ี ๔ (แก้ไขเพม่ิ เตมิ ). กรงุ เทพมหานคร : ราชบณั ฑิตยสถาน.

. ๒๕๕๒. พจนานกุ รมศัพท์เศรษฐศาสตร์. กรงุ เทพมหานคร : ราชบัณฑติ ยสถาน.
. ๒๕๔๙. พจนานุกรมช่ือภูมิศาสตร์สากล เล่ม ๑ (อักษร A-L) ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพมหานคร :
ราชบัณฑิตยสถาน.
. ๒๕๕๐. พจนานกุ รมชอ่ื ภมู ศิ าสตรส์ ากล เลม่ ๒ (อกั ษร M-Z) ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน. กรงุ เทพมหานคร : ราชบณั ฑติ ยสถาน.
. ๒๕๔๙. พจนานกุ รมศพั ท์ธรณวี ทิ ยา ฉบับราชบณั ฑติ ยสถาน. กรุงเทพมหานคร : ราชบัณฑิตยสถาน.
. ๒๕๔๙. พจนานกุ รมศพั ท์ภมู ิศาสตร์ ฉบับราชบณั ฑิตยสถาน. พิมพค์ รงั้ ท่ี ๔ (แก้ไขเพ่ิมเติม). กรุงเทพมหานคร :
ราชบณั ฑติ ยสถาน.
ราศี บรุ ุษรตั นพนั ธ.์ุ ๒๕๔๔. ทฤษฎีใหมใ่ นหลวง : ชีวิตทีพ่ อเพยี ง. พมิ พค์ รง้ั ที่ ๖. กรุงเทพมหานคร : ร่วมดว้ ยชว่ ยกัน.
วิโรจน์ เอ่ยี มเจริญ และคณะ. ม.ป.ป. Aksorn World Atlas. กรุงเทพมหานคร : อักษรเจรญิ ทศั น์.
วรนันท์ กติ ตอิ ัมพานนท์. ๒๕๕๓. เศรษฐศาสตร์ระหว่างประเทศ. กรุงเทพมหานคร : โอเดียนสโตร์.
วนั รกั ษ์ ม่ิงมณีนาคิน และคณะ. ๒๕๕๐. หลกั เศรษฐศาสตร์มหภาค. พิมพค์ ร้งั ท่ี ๑๔. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พ์มหาวิทยาลยั
ธรรมศาสตร์.
ศึกษาธกิ าร, กระทรวง. แนวทางการจัดการเรยี นรูเ้ กษตรแบบเศรษฐกจิ พอเพียง. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพก์ ารศาสนา.
ศนู ยม์ านุษยวทิ ยาสริ ินธร. ๒๕๔๒. สังคมและวฒั นธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร : เรอื นแกว้ การพมิ พ์.
สภาทนายความ. ๒๕๔๐. กฎหมายเบอื้ งตน้ สำ�หรบั ประชาชน. กรุงเทพมหานคร : ประยรู วงศ์พริน้ ต้งิ .
สากล สถิตวทิ ยานันท.์ ๒๕๕๕. ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละการจดั การ. กรงุ เทพมหานคร : สำ�นกั พมิ พม์ หาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร์.
สายพิณ ชินตระกูลชัย และศุภนิตย์ ตั้งสง่าศักดิ์ศรี. ๒๕๖๑. เศรษฐศาสตร์จุลภาคเบ้ืองต้น. ปทุมธานี : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร.์
สติ าภา บวั เกษ. ๒๕๕๓. ตลาดการเงนิ และสถาบันการเงนิ . กรุงเทพมหานคร : สำ�นกั พมิ พ์จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สริ ิพร เกรียงไกรเพชร และคณะ. ๒๕๕๙. ภูมศิ าสตร์เทคนคิ . กรงุ เทพมหานคร : ด่านสุทธาการพมิ พ.์
เสนห่ ์ จามรกิ . ๒๕๔๙. การเมอื งไทยกบั พฒั นาการรฐั ธรรมนญู . กรงุ เทพมหานคร : มลู นธิ โิ ครงการต�ำ ราสงั คมศาสตรแ์ ละมนษุ ยศาสตร.์
สมบูรณ์ เสงยี่ มบตุ ร. ๒๕๔๙. กฎหมายระหว่างประเทศเก่ยี วกับการค้าและการลงทุน. กรุงเทพมหานคร : บรรณกิจ.
สรรเสริญ วงศ์ชะอุ่ม. ๒๕๔๙. เศรษฐกิจพอเพียง : พ้ืนฐานสู่การพัฒนาท่ีย่ังยืน. กรุงเทพมหานคร : สำ�นักงานคณะกรรมการ
การพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ.
สำ�นักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน). ๒๕๕๒. ตำ�ราเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ.
กรุงเทพมหานคร : อมรนิ ทรพ์ ริน้ ต้ิงแอนดพ์ ับลชิ ชิ่ง.
สำ�นักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ. ๒๕๔๔. แนวทางการสืบค้นวัฒนธรรมท้องถ่ินไทย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์
สกสค. ลาดพรา้ ว

T330