2313224TM-สังคมรวม-ม3

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๕) ภารกจิ ของสหกรณ์ มีดังนี้

5. ครูใหนักเรียนกลุมหมายเลข 2 ภารกิจและ ๑. ดา� เนนิ ธรุ กจิ การผลติ การคา้ การบรกิ าร และอตุ สาหกรรม เพอื่ ประโยชนข์ องสมาชกิ
วธิ กี ารดาํ เนนิ งานของสหกรณ ออกมานาํ เสนอ ๒. ให้สวสั ดกิ ารหรอื การสงเคราะหต์ ามสมควรแกส่ มาชกิ และครอบครัว
ผลการศกึ ษา ๓. ให้ความช่วยเหลอื ทางวิชาการแก่สมาชิก
๔. ขอหรอื รบั ความชว่ ยเหลอื ทางวชิ าการจากทางราชการ หนว่ ยงานของตา่ งประเทศ
6. ครูสนทนากับนักเรียนโดยตั้งคําถามเพ่ือ หรอื บุคคลอน่ื ใด
กระตุนการคิดของนกั เรียน เชน ๕. รบั ฝากเงนิ ประเภทออมทรพั ยห์ รอื ประเภทประจา� จากสมาชกิ หรอื สหกรณอ์ น่ื ไดต้ าม
• นักเรียนคิดวาภารกิจของสหกรณดําเนิน ระเบียบของสหกรณ์
ตามหลกั เศรษฐกิจพอเพยี งอยางไร ๖. ใหก้ ู้ ใหส้ ินเชื่อ ให้ยมื ให้เช่า ใหเ้ ชา่ ซื้อ โอน รับจา� นองหรือรับจ�าน�าซงึ่ ทรพั ย์สนิ แก่
(แนวตอบ 1. เนนผลประโยชนรวมกันของ สมาชิกหรอื ของสมาชิก
สมาชิก สอดคลองกับการแบงปนไมเนน ๗. จัดใหไ้ ดม้ า ซอ้ื ถอื กรรมสทิ ธห์ิ รอื ทรพั ยสทิ ธ ิ ครอบครอง ก ู้ ยมื เชา่ เชา่ ซอ้ื รบั โอน
การแขงขันตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงใน สิทธิ การเชา่ หรอื สิทธิการเช่าซ้ือ จ�านองหรือจ�านา� ขายหรือจา� หน่ายดว้ ยวธิ อี น่ื ใดซง่ึ ทรัพย์สิน
เง่ือนไขคุณธรรม 2. เนนการพึ่งพาตนเอง ๘. ใหส้ หกรณอ์ นื่ กู้ยมื เงินไดต้ ามระเบียบของสหกรณ์
เปนหลัก ซึ่งสอดคลองกับหลักการของ
เศรษฐกิจพอเพียง และ 3. ใหความรูทาง ๖) วธิ กี ารดา� เนนิ การของสหกรณ์ มีดังนี้
วิชาการแกสมาชิก สอดคลองกับหลักการ
รอบรู รอบคอบ ระมัดระวัง ในเง่ือนไข ก�าหนดวตั ถุประสงค์ วางแผน
ความรูต ามหลักเศรษฐกิจพอเพียง) และนโยบาย เพ่ือน�านโยบาย
ของสหกรณ์ ไปปฏบิ ตั ิให้เกดิ ผล

รวมทรัพยากร แบง่ โครงสร้าง
พนักงาน เจา้ หนา้ ท ่ี การบรหิ ารทช่ี ัดเจน
เงนิ วัสดุอุปกรณ์ต่าง ๆ มอบหมายงานให้ผู้ที่
เพือ่ ใช้ประกอบธรุ กจิ เหมาะสมรับผิดชอบ

อา� นวยความสะดวก ติดตามผลงาน ประสานการท�างาน
แก่ผปู้ ฏิบัตติ น และ ตรวจตราดูแล ให้เปน็ ไปในทิศทาง
เปน็ ผนู้ �าด้านความรู้ สังเกตการณ์เพอื่ เดียวกนั และเปน็
ความสามารถ ใหก้ ารดา� เนนิ งาน พันธมิตรกบั สหกรณ์
๑22 มีความเรียบรอ้ ย อน่ื ๆ

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด

ครอู ธบิ ายเพมิ่ เตมิ เกย่ี วกบั ความแตกตา งระหวา งสหกรณก บั องคก รธรุ กจิ รปู สหกรณการเกษตรทําใหสมาชิกไดรบั ประโยชนอ ยางไรบา ง
แบบอ่นื เชน
(แนวตอบ ทําใหสมาชิกมีปจจัยการผลิตเพิ่มขึ้น จากการกูเงิน
• สหกรณก บั หา งหนุ สว น บรษิ ทั จาํ กดั สหกรณม คี วามมงุ หมายเพอื่ ตอ งการ สหกรณในอัตราดอกเบี้ยตํ่ามาประกอบอาชีพ ทําใหมีท่ีดินทํากิน
ใหบ รกิ ารแกส มาชกิ เปน สว นใหญ สว นบรษิ ทั จาํ กดั และหา งหนุ สว นรวบรวมผถู อื เปนของตนเองหรือมีท่ีดินทํากินมากกวาเดิม ท้ังไดรับความรู
หุนจัดตัง้ ขน้ึ เพ่ือทาํ การคา กับบุคคลภายนอก เก่ียวกับการใชเทคโนโลยีในการผลิต ตั้งแตการใชพันธุพืช
พนั ธสุ ัตว การใชปุย การใชย าปราบศัตรพู ืช การเกบ็ รกั ษาผลผลติ
• สหกรณก บั รฐั วสิ าหกจิ สหกรณด าํ เนนิ ธรุ กจิ โดยสมาชกิ เพอ่ื ชว ยแกป ญ หา อยา งมคี ณุ ภาพ ผลติ ผลทไี่ ดจ งึ เปน ไปตามความตอ งการของตลาด
ทเี่ กดิ ขน้ึ แกส มาชกิ สว นรฐั วสิ าหกจิ ดาํ เนนิ การโดยรฐั บาลหรอื ในนามของรฐั บาล สงผลใหสหกรณและบุคคลในครอบครัวมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
สว นใหญจ ะเกี่ยวกบั เร่ืองสาธารณปู โภค เชน การรถไฟ การไปรษณยี  กิจการ ทงั้ ทางดา นเศรษฐกิจ สงั คม การศึกษา และการอนามัย)
เหลา นีม้ งุ ในดา นใหสวัสดิการแกประชาชน

T136

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เสริมสาระ ขน้ั สอน

ชุมชนตนแบบ 7. ครูใหนักเรียนศึกษาชุมชนตนแบบหมูบาน
คีรวี ง แลวตง้ั คําถามกระตุนการคิด เชน
หมบู า นคีรวี ง อําเภอลานสกา จงั หวดั นครศรธี รรมราช • เพราะเหตุใดชุมชนบานคีรีวงจึงสามารถ
ประชาชนมีอาชีพทําสวนผลไมแบบผสม เชน มงั คุด ทเุ รียน พึ่งตนเองได ท้ังที่เคยเปนหมูบานท่ีตอง
ลางสาด สะตอ จาํ ปาดะ ไมพ้ืนลางซงึ่ เปน พชื สมุนไพร ประสบภยั ธรรมชาติมากอน
(แนวตอบ เพราะความรวมมือของคนใน
ในอดีตเคยประสบปัญหาทางด้านเศรษฐกิจ ถูกกดข่ีโดยพ่อค้าคนกลาง และได้เกิดกลุ่มออมทรัพย์ ชมุ ชนและการบรหิ ารจดั การทด่ี ี โดยการนาํ
สัจจะ เพื่อใช้แก้ปัญหา ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๓๑ ได้ประสบภัยพิบัติน้�าปาไหลหลาก บ้านเรือนเสียหาย ทรัพยากร ภูมิปญญามาสรางรายไดใหกับ
แตด่ ว้ ยความสามคั คขี องคนในชมุ ชน พรอ้ มกบั ไดร้ บั เงนิ พระราชทานจากพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกา- คนในชุมชน)
ธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เพื่อน�ามาแก้ไขปัญหาภัยพิบัติทางน�้าระยะยาว • ชุมชนอื่นๆ ในประเทศไทย สามารถนํา
จึงสามารถผ่านพ้นปญั หาดงั กลา่ วมาได้ แนวคิด วิธีการบริหารจัดการของชุมชน
บานครี วี งไปใชไ ดอยา งไร
แนวคิดในการพัฒนาชุมชนเขม้ แข็ง แนวคดิ ในการบรหิ ารจัดการการทอ่ งเทยี่ ว (แนวตอบ สามารถนําหลักการปรัชญาของ
ชาวบา้ นครี วี งไดต้ ระหนกั ถงึ สาเหตทุ ที่ า� ใหเ้ กดิ โดยใหน้ กั ทอ่ งเทยี่ วมาชมปา ธรรมชาต ิ ชาวบา้ น เศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชและสราง
ภยั ธรรมชาต ิ คอื การบุกรุกท�าลายปา จึงร่วมมอื เป็นลูกหาบและมคั คเุ ทศก์น�าเดินปา จดั ท่ีพักแบบ จิตสํานึกรักทองถ่ินใหกับคนในชุมชน ให
แก้ปัญหาเพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ย่ังยืนด้วยการ โฮมสเตย์ ท�าอาหารพ้ืนบ้าน และจ�าหน่ายสินค้า ความรูในการบริหารจัดการใหกับคนใน
พฒั นาคน ฟนฟธู รรมชาติ ขยายกจิ กรรมสหกรณ์ พื้นเมือง จัดต้ังชมรมการท่องเท่ียวเชิงอนุรักษ ์ ชมุ ชน)
สู่การเพิ่มรายได้โดยการใช้วัตถุดิบท่ีมีอยู่ในชุมชน ซึ่งสร้างรายได้และช่ือเสียงให้กับชุมชน จนได้รับ
มาทา� ใหเ้ กดิ มลู คา่ เพม่ิ รางวัลยอดเยยี่ ม
เชน่ ผลิตภัณฑ์มะพรา้ ว อตุ สาหกรรมการ
กลมุ่ มดั ยอ้ มสธี รรมชาติ ทอ่ งเทย่ี ว ประจา� ป 
การแปรรูปผลไม้ พ.ศ. ๒๕๔๑ ประเภท
กลุม่ จักสาน เมอื งและชมุ ชน

สิง่ ท่เี กดิ ขน้ึ จากการเปดชมุ ชน คอื ผู้คนรักส่ิงแวดลอ้ ม คงไว้ซง่ึ วถิ ีชวี ติ และวัฒนธรรม ชุมชนรู้จกั การ
จดั การอยา่ งเปน็ ระบบ ส่วนนกั ทอ่ งเท่ียวไดร้ บั ความรดู้ า้ นสิง่ แวดล้อมและเกดิ มติ รภาพเพิ่มมากขึ้น

๑2๓

กิจกรรม เสรมิ สรางคุณลกั ษณะอันพึงประสงค สื่อ Digital

ครูใหนักเรยี นแบง กลุม กลมุ ละ 3-4 คน แตละกลุมออกสํารวจ ศึกษาคน ควาขอ มูลเพิม่ เติมเกี่ยวกับ “ชุมชนตนแบบ” ไดที่ https://www.
ชุมชนของนักเรียนหรือชุมชนอื่นวามีปญหาอะไรบางที่ควรไดรับ baac.or.th/km/?cat=119 เวบ็ ไซตข อง ธ.ก.ส. หรอื https://www.thaipbs.
การพัฒนา โดยการสมั ภาษณผูนําชุมชน บุคคลที่อยใู นชุมชน หรอื or.th/search?tab=program&q=ชมุ ชนตน แบบ เวบ็ ไซตของ Thai PBS
ปราชญชาวบา นกลุม ละ 1 ชมุ ชน แลว นาํ ขอมูลมารว มกนั อภิปราย
วาควรแกไขปญหาหรือพัฒนาอยางไร โดยนําหลักปรัชญาของ
เศรษฐกิจพอเพียงไปใชในการแกปญหาหรือพัฒนา จากนั้นจัดทํา
โครงงานของกลมุ แลว นําสงครูผสู อน

T137

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๔.2 สหกรณ์กบั กำรพัฒนำเศรษฐกิจ

8. นักเรียนกลุมหมายเลข 3 สหกรณกับการ สหกรณเ์ กิดจากความเช่อื รว่ มกนั ทวี่ า่ การชว่ ยเหลอื ตนเองและการชว่ ยเหลอื ซงึ่ กนั และกัน
พัฒนาเศรษฐกิจ ออกมานําเสนอผลการ ภายใต้การบริหารจัดการทีเ่ ป็นประชาธิปไตย มคี วามเสมอภาค เท่ยี งธรรม มเี อกภาพ มีคุณธรรม
ศกึ ษาหนาช้นั เรยี น ครูและนักเรยี นกลุมอื่นๆ จริยธรรม นา� ไปสู่การกินดอี ยู่ดี และความสันติสุขในสงั คม
รวมกนั อภิปรายซักถามเพิม่ เตมิ ในภาวะกระแสทนุ นยิ มทมี่ กี ารแขง่ ขนั และแปรปรวนไปตามเศรษฐกจิ โลก ทา� ใหเ้ กดิ ชอ่ งวา่ ง
ทางเศรษฐกจิ ภาคเกษตรกรรมไดร้ บั ผลกระทบ การรวมกลมุ่ สหกรณจ์ งึ เปน็ แนวทางหนงึ่ ทจี่ ะสรา้ ง
9. นกั เรียนกลุมหมายเลข 4 การนําปรัชญาของ ความเขม้ แขง็ ทางเศรษฐกจิ ใหก้ บั ประชากรไทย โดยเฉพาะในภาคเกษตรกรรม ซงึ่ เปน็ คนสว่ นใหญ่
เศรษฐกิจพอเพียงมาใชกับสหกรณออกมา ของประเทศใหส้ ามารถช่วยเหลือตนเองได้
นําเสนอผลการศึกษาหนาช้ันเรียน นักเรียน สหกรณ์จงึ เป็นสว่ นหน่งึ ในขบวนการขบั เคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศได้ ดังน้ี
กลมุ อน่ื อภปิ รายความรรู ว มกนั โดยครแู นะนาํ
เพ่มิ เติม ๑) นา� หลกั การของสหกรณม์ าปรบั ใชใ้ นการพฒั นาประเทศ นน่ั คอื หลกั การชว่ ยเหลอื

10. ครูใหนักเรียนแตละหมายเลขกลับไปที่ ตนเอง หลักการรวมกลุ่มแก้ปัญหาพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจ เพ่ือสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจ
กลุมเดิมและรวมกันทําใบงานท่ี 7.2 เร่ือง เมื่อประชากรส่วนใหญ่มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ก็จะสามารถขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจ
เศรษฐกิจพอเพียงกบั ระบบสหกรณ ได้อยา่ งต่อเน่อื ง

11. นักเรียนแตละกลุมชวยกันตรวจสอบความ ๒) นา� วธิ กี ารรวมกลมุ่ สหกรณม์ าแกป้ ญั หาเศรษฐกจิ เบอื้ งตน้ เนอ่ื งจากนโยบายดา้ น
ถูกตองของใบงาน
เศรษฐกิจของภาครัฐอาจไม่ทั่วถึง หรือครอบคลุมประชากรได้ไม่ท้ังหมด วิธีการหนึ่งท่ีจะ
12. ครใู หอ าสาสมคั รนกั เรยี น 2-3 กลมุ นําเสนอ ชว่ ยเหลอื ตนเองได ้ คือ การรวมกลุม่ อาชพี ให้เขม้ แข็ง ร่วมกนั แก้ไขปญั หา สรา้ งอาชพี รายได ้
ผลงานในใบงานหนา ชนั้ เรยี น และใหก ลมุ อน่ื สร้างเศรษฐกจิ พน้ื ฐานของตนเองใหม้ ่นั คง โดยไมต่ อ้ งรอนโยบายหรือความช่วยเหลือจากภาครฐั
ทม่ี ผี ลงานทีแ่ ตกตา งกันไดนําเสนอเพ่มิ เติม เพยี งอยา่ งเดยี ว

 การรวมกล่มุ สหกรณ์เพ่ือผลติ สินค้าออกจ�าหน่าย สามารถสรา้ งรายไดใ้ หก้ ับสมาชกิ อยา่ งย่ังยนื

๑2๔

เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ

ครอู ธบิ ายเพมิ่ เตมิ วา ปจ จบุ นั สหกรณม คี วามสาํ คญั ตอ เศรษฐกจิ ของประเทศ แนวคิดของการดําเนินธุรกิจประเภทสหกรณมีความสัมพันธ
และถกู นาํ มาใชป ระโยชนอ ยา งแพรห ลายทว่ั ไป เปน แบบแผนในการพฒั นาชนบท อยา งไรกบั หลกั การพนื้ ฐานตามแนวปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง
พัฒนาชุมชน และชวยเหลือผูเดือดรอนจากภาวะเศรษฐกิจ อยางไรก็ตาม ใน
ปจ จบุ นั การตงั้ สหกรณอ าจประสบปญ หาความออ นแอ และความรว มมอื ระหวา ง 1. ความมเี หตผุ ล
สหกรณด วยกนั ยงั มีนอ ย จงึ ทําใหก ารจดั ต้งั สหกรณใ นบางพนื้ ที่ไมประสบความ 2. ความไมประมาท
สําเร็จเทาท่ีควร แตมีการนําหลักการของสหกรณมาพัฒนาและเปล่ียนรูปแบบ 3. ความพอประมาณ
การรวมกลมุ ในชมุ ชน เชน การรวมกลุมอาชีพ กลุมออมทรพั ย โดยนาํ ปรัชญา 4. การมีภมู ิคุมกันที่ดใี นตน
ของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใช เพ่ือสรางชุมชนเขม แขง็
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. เน่ืองจากหลักการสําคัญในการ
ดาํ เนนิ งานของสหกรณ คอื สมาชกิ เปน เจา ของรว มกนั ภายใตห ลกั
ประชาธปิ ไตย ไมม งุ แสวงหากําไร และมีการแบงปนผลประโยชน
อยางเปนธรรม เพอื่ แกไ ขปญหาในการประกอบอาชีพและการยก
ระดับชีวิตความเปนอยูใหดีขน้ึ )

T138

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔.๓ กำรน�ำปรัชญำของเศรษฐกจิ พอเพียงมำใชก้ ับสหกรณ์ ขน้ั สอน

การที่ชุมชนต่าง ๆ น�าเอาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ มักจะมีการจัดตั้งสหกรณ์ 13. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมท่ีเกี่ยวกับความ
ของชุมชนขนึ้ เชน่ สหกรณ์การเกษตร สหกรณอ์ อมทรัพย์ สหกรณร์ า้ นค้า ซึง่ ใชว้ ธิ ีการบรหิ าร สั ม พั น ธ  ข อ ง แ น ว คิ ด เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง
จัดการแบบสหกรณ์ มีการผลิตสินค้าต่าง ๆ โดยการน�าทรัพยากรและภูมิปัญญาในท้องถ่ินมาใช้ กับระบบสหกรณ ในแบบฝกสมรรถนะฯ
ใหเ้ กดิ ประโยชน ์ สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถงึ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งวธิ กี ารของสหกรณก์ บั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ เศรษฐศาสตร ม.3 เพ่ือเปน การบา นสง ครูใน
พอเพยี ง ชว่ั โมงถัดไป
ระบบสหกรณ์ในประเทศไทยมีความส�าคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ เพราะ
สหกรณ์เป็นสถาบันทางเศรษฐกิจและสังคมท่ีช่วยแก้ไขปัญหาในการประกอบอาชีพ และช่วย 14. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ ชนิ้ งาน/ภาระงาน
ยกระดับความเป็นอย่ขู องประชาชนให้ดขี ึน้ (รวบยอด) รายงานการเขารวมกิจกรรมการ
สหกรณ์ถอื เปน็ องค์กรทส่ี ง่ เสรมิ และสนบั สนนุ ให้เกดิ การออมทรพั ย์ การสะสมทนุ พฒั นา แกไขปญหาและพัฒนาทองถ่ินตามปรัชญา
และส่งเสรมิ การประกอบอาชพี และการร่วมมือในการดา� เนินธุรกจิ ในรูปแบบต่าง ๆ ทั้งด้านการให้ ของเศรษฐกิจพอเพยี ง
สนิ เชอื่ การผลติ การตลาด การแปรรปู การคมนาคมขนสง่ สง่ เสรมิ สวสั ดกิ ารตา่ ง ๆ สงิ่ เหลา่ น้ี
เป็นกลไกสา� คญั ของรัฐและเอกชนในการพัฒนาชมุ ชนและประเทศชาติ 15. ใหนักเรียนทําแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.3
ในปจั จบุ นั การรวมกลมุ่ ของสหกรณไ์ ดม้ กี ารขยายรปู แบบการรวมกลมุ่ มกี ารจดั ตง้ั สหกรณ์ เรอ่ื ง เศรษฐกจิ พอเพยี งกบั การพฒั นาประเทศ
ชุมชน เช่น สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์ร้านค้า โดยน�าปรัชญาของ เพ่ือทดสอบความรูทไี่ ดศึกษามา
เศรษฐกิจพอเพยี งมาใช ้ คือ การเดินทางสายกลาง เชน่ สามารถพง่ึ พาตนเองได้ ไมต่ ้องเป็นหน้ี
เงินก้นู อกระบบ ร้จู กั อดออม ลดรายจา่ ย เพมิ่ รายได ้ ซงึ่ หมายถงึ ความพอเพยี ง พอประมาณ และ ขน้ั สรปุ
มเี หตมุ ผี ล ความพอประมาณของสมาชกิ สหกรณจ์ า� เปน็ จะตอ้ งม ี เพราะถา้ สมาชกิ ไมร่ จู้ กั เพยี งพอ
ไมใ่ ชห้ ลกั การประหยดั อดออมแลว้ สหกรณก์ ไ็ ปไมร่ อด นอกจากน ี้ ระบบสหกรณเ์ ปน็ ระบบทท่ี า� ให้ ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ
ผู้คนรว่ มมือกันท�างาน สรา้ งความสามัคค ี ส่งเสริมใหส้ มาชิกตา่ งชว่ ยเหลือซ่งึ กนั และกัน ความสัมพันธของแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงกับ
ระบบสหกรณ หรอื ใช PPT สรุปสาระสําคัญของ
กล่าวโดยสรุป จากการขยายตัวของระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ท�าให้การพัฒนา เนื้อหา ตลอดจนความสําคัญตอการดําเนินชีวิต
ประเทศของไทยที่มุ่งพัฒนาเพื่อการขยายตัวทางด้านอุตสาหกรรม เน้นการเจริญเติบโตทาง ประจาํ วัน
เศรษฐกจิ ไดส้ ง่ ผลกระทบตอ่ การพฒั นาประเทศในภาพรวม ทรพั ยากรธรรมชาตริ อ่ ยหรอและ
เสื่อมโทรมลง ดังนั้น การน�าปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ในการพัฒนาประเทศ ขนั้ ประเมนิ
ที่เน้นให้คนไทยด�ารงตนบนทางสายกลาง อยู่ในความพอดี พอประมาณ พึ่งพาตนเองได้
มีภูมิต้านทานกับการเปล่ียนแปลง รวมกลุ่มสร้างชุมชนเข้มแข็งเพ่ือสร้างความม่ันคงทาง 1. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียนหนวย
เศรษฐกิจ ลดการพึ่งพาปัจจัยจากภายนอก จะท�าให้คนไทยสามารถพ่ึงพาตนเองได้และอยู่ การเรียนรูที่ 7 เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียงกับ
ร่วมกันอย่างสนั ตสิ ุข การพฒั นาประเทศ

2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หนา ชน้ั เรียน

3. ครูตรวจสอบผลจากการทําใบงาน แบบฝก
สมรรถนะฯ และแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.3

๑25

กิจกรรม 21st Century Skills แนวทางการวัดและประเมินผล

ครใู หน กั เรยี นรว มกนั พจิ ารณาหลกั การดาํ เนนิ งานของสหกรณ ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เรื่อง ความสัมพันธของ
วามีความสอดคลองกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใน แนวคิดเศรษฐกจิ พอเพยี งกับระบบสหกรณ ไดจากการตอบคําถาม การรว มกัน
เร่ืองใดบาง แลวสรุปความเขาใจของนักเรียนในรูปแบบแผนผัง ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ชนั้ เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ
ความคิด พรอมทั้งอธิบายแนวทางการนําเศรษฐกิจพอเพียงมา ผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู
ประยุกตใชรวมกับระบบสหกรณลงในกระดาษ A4 แลวนํามา หนวยท่ี 7 เรอ่ื ง เศรษฐกิจพอเพยี งกบั การพัฒนาประเทศ
อภปิ รายหนาช้นั เรียน
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน

คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขดี ลงในชอ่ งท่ี
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา
2 การลาดบั ขัน้ ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์
4 การใช้เทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชิกในกลุ่ม

รวม

ลงช่ือ...................................................ผูป้ ระเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางส่วน

เกณฑ์การตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรับปรุง

T139

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เฉลย คาํ ถามประจําหนวยการเรียนรู้ คÓถาม ประจÓหนว่ ยการเรียนรู้
๑. ปจั จบุ นั ในท้องถิ่นของประเทศไทยประสบกับปญั หาอะไรบ้าง และเกิดจากสาเหตใุ ด
1. ปญหาในทองถ่ิน เชน ขาดแคลนแรงงาน ๒. คนไทยสามารถนา� ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงมาใชใ้ นการแก้ปัญหาและพัฒนาท้องถิน่
เกษตรกรรม เนอ่ื งจากแรงงานสว นใหญอ พยพ ไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง
เพื่อมาหางานทาํ ในเมอื ง ๓. ชุมชนเขม้ แขง็ มีลักษณะอยา่ งไร และสามารถสร้างไดอ้ ยา่ งไร
๔. เศรษฐกจิ พอเพียงกบั สหกรณ์มีความสัมพันธ์กนั อยา่ งไร
2. เชน การแบงที่ดินทํากินออกเปนสัดสวน ๕. ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งสามารถน�าไปใช้ในการพัฒนาประเทศไดอ้ ย่างไรบา้ ง
เพอ่ื ใหส ามารถมรี ายไดต ลอดทงั้ ป การวางแผน
การดําเนินงานตางๆ อยางรอบคอบ ทําให กจิ กรรม สร้างสรรคพ์ ฒั นาการเรียนรู้
สามารถรองรับการเปล่ียนแปลงตางๆ ที่อาจ
เกดิ ขนึ้ ไดใ นอนาคต กิจกรรมท่ี ๑ น ักเรียนแบ่งกลุ่ม ร่วมกันอภิปรายถึงสภาพปัญหาของท้องถ่ินไทย ระบุสาเหตุ

3. ลกั ษณะของชุมชนเขม แขง็ เชน แนวทางปอ้ งกนั และการแกไ้ ขปญั หาตามปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง โดยจดั ทา�
• สามารถพง่ึ พาตนเองได เป็นแผนผังความคิดใส่กระดาษรายงาน สง่ ครผู สู้ อน
• สมาชิกในชุมชนชวยเหลือซึ่งกันและกัน
และมีการเลือกผูนําชุมชนท่ีมีความรูความ กิจกรรมท่ี ๒ น ักเรียนร่วมกันส�ารวจสภาพปัญหาของท้องถ่ินของตนเอง ระบุสาเหตุ และ
สามารถ
• สมาชิกทุกคนมีสวนรวมในการตัดสินใจ แนวทางการแก้ไขปัญหาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง จากน้ันน�าข้อมูล
ดา นตางๆ ท่เี กย่ี วของกบั ปญหาของชมุ ชน มาอภิปรายในชั้นเรยี น
• สามารถสรางพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจอยาง
ยงั่ ยืน กิจกรรมที่ ๓ นักเรียนแบ่งกลุ่ม สืบค้นข้อมูลท้องถิ่นที่ประสบความส�าเร็จในการน�าปรัชญา

4. เชน • เนนการชว ยเหลือและดแู ล ของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้พัฒนาท้องถิ่น น�าเสนอข้อมูลในรูปแบบป้ายนิเทศ
• เสริมสรางความเขมแข็งใหกับสมาชิก เชน พร้อมภาพประกอบ และตกแต่งให้สวยงาม
การใหทุนกูยืมกับสมาชิก โดยคิดอัตรา
ดอกเบ้ยี ตํา่
• การไมแ ขง ขนั กนั แตร ว มมอื และผลประโยชน
ทไี่ ดนํามาแบงปนกัน

5. เชน การไมท าํ อะไรเกนิ ตวั ทาํ พอประมาณตาม
กําลังความสามารถของเรา เชน การใชจาย
อยา งพอดี ไมท ําใหตนเองเดอื ดรอ น ไมตอ งกู
หนยี้ มื สนิ เม่อื ตัวเรามีความเขมแขง็ สามารถ
ยนื อยไู ดด วยตนเอง ประเทศชาติก็จะเขมแข็ง

๑26

เฉลย แนวทางประเมนิ กิจกรรมพัฒนาการเรยี นรู้

ประเมนิ ความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพื้นฐาน กระบวนการความสัมพันธของขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยท่ัวไป
ซึ่งเปนงานหรือชิ้นงานที่ใชเ วลาไมนาน สาํ หรับการประเมินรปู แบบน้อี าจเปน คําถามปลายเปด หรือผังมโนทัศน นยิ มสําหรบั ประเมินผเู รียนรายบุคคล

ประเมินความสามารถ
• ใชในการประเมินความสามารถในการสอื่ สาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการแกปญ หา ความสามารถในการใชท กั ษะชวี ติ และความ
สามารถในการใชเทคโนโลยีของผูเรียน โดยงานหรือช้ินงานจะสะทอนใหเห็นถึงทักษะและระดับความสามารถในการนําความรูไปประยุกตใชในชีวิต
ประจําวัน อันมีความเก่ียวของกับหลักการและความสามารถทางเศรษฐศาสตรที่มีความจําเปนตอการใชชีวิตในสังคมปจจุบัน อาจเปนการประเมิน
จากการสังเกต การเขียน การตอบคาํ ถาม การวิเคราะห การแกป ญ หา ตลอดจนการทํางานรว มกนั

ประเมินทักษะ
• ใชในการประเมินการแสดงทักษะของผูเรียน ในฐานะการเปนสมาชิกของสังคมที่ตองมีความเก่ียวของกับหลักการทางเศรษฐศาสตรท่ีมีความซับซอน
และกอ เกดิ เปนความชํานาญในการนํามาเปน แนวทางปฏบิ ัตจิ รงิ ในชวี ิตประจาํ วันอยา งยั่งยนื เชน ทกั ษะในการสอ่ื สาร ทกั ษะในการแกป ญ หา ทกั ษะ
ชีวติ ในดา นตางๆ โดยอาจมีการนาํ เสนอผลการปฏบิ ตั ิงานตอผเู ก่ียวของ หรอื ตอสาธารณะ
สงิ่ ทตี่ อ งคาํ นงึ ในการประเมนิ คอื จาํ นวนงาน หรอื กจิ กรรมทผ่ี เู รยี นปฏบิ ตั ิ ซงึ่ ผปู ระเมนิ ควรกาํ หนดรายการประเมนิ และทกั ษะทต่ี อ งการประเมนิ ใหช ดั เจน

T140

Chapter Overview

แผนการจัด สอ่ื ที่ใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทกั ษะที่ได้ คุณลักษณะ
การเรียนรู้ อันพึงประสงค์

แผนฯ ที่ 1 - หนังสอื เรยี น 1. อธบิ ายบทบาทหนา้ ที่ การจดั การ - ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียน - ความสามารถใน 1. มวี นิ ยั
บทบาทหน้าท่ี สงั คมศกึ ษาฯ ม.3 และกจิ กรรมทาง เรียนรู้แบบ - ตรวจการทำ� แบบฝึก การคดิ 2. ใฝ่เรียนรู้
และกิจกรรมทาง - แบบฝึกสมรรถนะ เศรษฐกิจของรัฐบาลได้ รว่ มมอื : สมรรถนะและการคดิ - ความสามารถใน 3. มุ่งมั่นในการ
เศรษฐกิจของ และการคิด (K) เทคนิคคู่คิด เศรษฐศาสตร์ ม.3 การใชท้ กั ษะชวี ติ ท�ำงาน
รัฐบาล เศรษฐศาสตร์ ม.3 2. จ �ำแนกบทบาทหนา้ ที่ - ตรวจใบงานท่ี 8.1
- ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
- แบบทดสอบก่อนเรยี น และกิจกรรมทาง - ตรวจผลงาน/ชิ้นงาน
- PowerPoint เศรษฐกจิ ของรฐั บาลได้ - สงั เกตพฤตกิ รรม
2 - ใบงานที่ 8.1 (P) การท�ำงานรายบุคคล
ช่วั โมง 3. เหน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - สังเกตพฤตกิ รรม
การท�ำงานกล่มุ
บทบาทหนา้ ทีแ่ ละ - ประเมินคณุ ลักษณะ
กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ อนั พงึ ประสงค์
ของรฐั บาลเพิ่มมากขน้ึ
(A)

แผนฯ ที่ 2 - หนงั สือเรยี น 1. อธบิ ายนโยบายทาง สบื เสาะ - ตรวจการทำ� แบบฝึก - ความสามารถใน 1. มีวินัย
นโยบายทาง สงั คมศึกษาฯ ม.3 เศรษฐกิจและกิจกรรม หาความรู้ สมรรถนะและการคิด การคดิ 2. ใฝ่เรยี นรู้
เศรษฐกจิ ของ - แบบฝึกสมรรถนะ ทางเศรษฐกิจของ (5Es เศรษฐศาสตร์ ม.3 - ความสามารถใน 3. มงุ่ มนั่ ในการ
รัฐบาล และการคดิ รฐั บาลได้ (K) Instructional - ตรวจใบงานท่ี 8.2 การใชท้ กั ษะชวี ติ ท�ำงาน
เศรษฐศาสตร์ ม.3 2. จ ำ� แนกนโยบายทาง Model) - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
1 - PowerPoint เศรษฐกิจและกจิ กรรม - ตรวจผลงาน/ช้ินงาน
- ใบงานที่ 8.2 ทางเศรษฐกิจของ - สงั เกตพฤติกรรม
ชัว่ โมง รฐั บาลได้ (P) การท�ำงานรายบคุ คล

3. เ หน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - สังเกตพฤติกรรม
นโยบายทางเศรษฐกจิ การท�ำงานกลุ่ม
และกจิ กรรมทาง - ประเมนิ คณุ ลักษณะ
เศรษฐกิจของรัฐบาล อันพงึ ประสงค์
เพ่มิ มากขน้ึ (A)

T141

แผนการจัด สื่อที่ใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลกั ษณะ
การเรียนรู้ อนั พึงประสงค์
แผนฯ ท่ี 3
ปญั หาและ - หนงั สือเรียน 1. ว ิเคราะห์สาเหตแุ ละ สบื เสาะ - ตรวจการท�ำแบบฝกึ - ความสามารถใน 1. มวี นิ ยั
อปุ สรรคใน สงั คมศกึ ษาฯ ม.3 ผลกระทบทที่ ำ� ให้เกิด หาความรู้ สมรรถนะและการคิด การคิด 2. ใฝเ่ รียนรู้
การพฒั นา - แบบฝึกสมรรถนะ ภาวะเงินเฟ้อ เงนิ ฝืด (5Es เศรษฐศาสตร์ ม.3 - ความสามารถใน 3. มุ่งมน่ั ในการ
เศรษฐกจิ และการคิด และการว่างงานได้ (K) Instructional - ตรวจการทำ� แบบวัดและ การใชท้ กั ษะชวี ติ ทำ� งาน
ของไทย เศรษฐศาสตร์ ม.3 2. จ �ำแนกสาเหตุและ Model) บนั ทึกผลการเรียนรู้
- แบบวัดและบันทึกผล ผลกระทบท่ที ำ� ให้เกดิ เศรษฐศาสตร์ ม.3
2 การเรียนรู้ ภาวะเงนิ เฟอ้ เงนิ ฝืด - ตรวจใบงานท่ี 8.3
เศรษฐศาสตร์ ม.3 และการวา่ งงานได้ (P) - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
ช่ัวโมง - แบบทดสอบหลังเรียน 3. เหน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - ตรวจผลงาน/ชน้ิ งาน
- PowerPoint ปญั หาทเี่ ปน็ อุปสรรค - สงั เกตพฤตกิ รรม
- ใบงานที่ 8.3 ต่อการพัฒนาเศรษฐกจิ การท�ำงานรายบคุ คล
ของไทยเพมิ่ มากขึ้น - สังเกตพฤติกรรม
(A) การท�ำงานกลุม่
- ประเมนิ คุณลักษณะ
อนั พึงประสงค์
- ตรวจแบบทดสอบหลงั เรียน

T142

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

๘หนว่ ยการเรยี นรทู ี่ บทบาทของรัฐบาลในการพัฒนา ขน้ั นาํ (การจัดการเรียนรูแบบรวมมือ :
ประเทศ
ã¹ÀÒÇл˜¨¨ØºÑ¹ เทคนคิ คคู ดิ )
»ÃÐà·Èä·Â»ÃÐʺ 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง
¡Ñº»˜ÞËÒà§Ô¹à¿ŒÍËÃ×Í
à§Ô¹½„´ áÅÐÀÒ¤ÃÑ° จุดประสงค และผลการเรยี นรู
䴌㪌ÁҵáÒÃã´ 2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนหนวย
?㹡ÒÃᡌ䢻˜ÞËÒ
การเรียนรทู ี่ 8 เรื่อง บทบาทของรฐั บาลในการ
พัฒนาประเทศ
3. ครูใหนักเรียนดูภาพหนาหนวย จากน้ันครูตั้ง
คําถามเพ่ือกระตุนความคิด เชน
• นกั เรยี นคดิ วา เมอื่ 20 ปท แ่ี ลว กรงุ เทพมหานคร

มีตึกสูงมากแบบนีห้ รอื ไม
• อะไรที่ทําใหตึกสูงเหลานี้เพิ่มจํานวนข้ึน

อยางรวดเร็ว
• ในทอ งถนิ่ ของนกั เรยี นมตี กึ สงู แบบนห้ี รอื ไม

เพราะเหตใุ ด

การพัฒนาประเทศเป็นภารกิจหลักของรัฐบาลเพื่อให้ประชาชนมีความเป็นอยู่ท่ีดีกว่าเดิม
ไดร้ บั สวัสดกิ ารท่รี ัฐจดั ให้อย่างท่ัวถงึ รฐั บาลในแตล่ ะสมัยมีนโยบายการพฒั นาประเทศท่มี ีจุดเด่น
แตกต่างกันออกไปตามสถานการณ์บ้านเมืองและปัจจัยภายนอกจากสถานการณ์ในต่างประเทศ
ทัง้ น้ ี มีเป้าหมายหลักทเ่ี หมือนกนั น่ันคอื เพ่ือตอ้ งการใหป้ ระชาชนในประเทศมคี วามเป็นอย่ทู ี่ดี
มีความสุขท่ามกลางสภาพแวดล้อมท่ดี ี

ตวั ช้วี ดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง
ส ๓.๒ ม.๓/๑ อธิบายบทบาทหน้าท่ีของรัฐบาลในระบบ • บทบาทหนา้ ทขี่ องรฐั บาลในการพฒั นาประเทศในดา้ นตา่ ง ๆ
เศรษฐกิจ • บทบาทและกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาล เชน่ การผลติ
สนิ คา้ และบรกิ ารสาธารณะทเ่ี อกชนไมด่ า� เนนิ การ เชน่ ไฟฟา้
ส ๓.๒ ม.๓/๒ แสดงความคิดเห็นต่อนโยบายและกิจกรรม ถนน โรงเรียน - บทบาทการเก็บภาษี เพ่ือพัฒนาประเทศ
ทางเศรษฐกิจของรฐั ที่มตี อ่ บคุ คล กลมุ่ คน และประเทศชาติ ของรัฐในระดับต่าง ๆ - บทบาทการแทรกแซงราคาและ
ส ๓.๒ ม.๓/๔ อภิปรายผลกระทบที่เกิดจากภาวะเงินเฟ้อ การควบคุมราคาเพื่อการแจกจ่ายและการจัดสรรในทาง
เงินฝืด เศรษฐกิจ
ส ๓.๒ ม.๓/๕ วเิ คราะหผ์ ลเสยี จากการวา่ งงานและแนวทาง • บทบาทอนื่ ของรัฐบาลในระบบเศรษฐกิจในสงั คมไทย
แก้ปญั หา • นโยบายและกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล
• ผลกระทบทเ่ี กดิ จากภาวะเงนิ เฟอ้ เงนิ ฝดื ความหมาย สาเหต ุ
และแนวทางแก้ไขภาวะเงนิ เฟอ้ เงินฝดื
• สภาพและสาเหตุปญั หาการว่างงาน
• ผลกระทบจากปญั หาการวา่ งงาน
• แนวทางการแกไ้ ขปญั หาการว่างงาน
๑27

เกร็ดแนะครู

ครูควรจดั กจิ กรรมการเรยี นรเู พื่อใหนกั เรียนเกดิ ทกั ษะการคิดวิเคราะหเ กี่ยวกับบทบาทของรัฐบาลในการบริหารประเทศ ดงั น้ี
• ตดิ ตามสถานการณทางเศรษฐกจิ ของประเทศ เพอ่ื อภปิ รายถงึ บทบาทในการพฒั นาประเทศ การแกป ญหาทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาล
• มสี วนรวมในการแสดงความคิดเหน็ ในการกาํ หนดนโยบายและกิจกรรมตา งๆ ในระบบเศรษฐกิจของรฐั บาล
• อภปิ รายสาเหตแุ ละแนวทางแกไขภาวะเงินเฟอ เงนิ ฝด
• วิเคราะหผลกระทบและแนวทางแกไ ขปญ หาการวา งงาน

T143

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ ๑. บทบาทหน้าทีข่ องรัฐบาลในการพัฒนาประเทศ

4. ครยู กตวั อยา งนโยบายรฐั บาลสมยั ใดกไ็ ดท เ่ี ดน รัฐบาลมีหนา้ ท่ใี นการพัฒนาประเทศโดยมเี ป้าหมายเพ่อื ให้ประชาชนมีความเป็นอยทู่ ด่ี ี มี
และประชาชนไดร บั ผลประโยชน เชน นโยบาย ความสุข เศรษฐกิจเจริญก้าวหน้าอย่างมั่นคงและมีเสถียรภาพ โดยได้ก�าหนดไว้ชัดเจนใน
30 บาทรกั ษาทุกโรค นโยบายเรียนฟรี 15 ป รฐั ธรรมนญู จงึ เปน็ นโยบายทส่ี า� คญั ของทกุ รฐั บาลในการวางแผนพฒั นาเศรษฐกจิ เพอ่ื ใหเ้ ศรษฐกจิ
อยา งมคี ณุ ภาพ นโยบายเงนิ สวสั ดกิ ารผสู งู อายุ ของประเทศขยายตวั ประชาชนมรี ายไดเ้ พมิ่ สงู ข้ึน และไดร้ ับประโยชนจ์ ากความเจรญิ โดยทัว่ ถงึ
และคนพิการ ฯลฯ จากน้ันถามคาํ ถาม เชน รวมทงั้ มกี ารพฒั นาทางด้านสงั คมให้อยู่ร่วมกันอยา่ งสันติสขุ
• นักเรียนและประชาชนไดรับประโยชนจาก
นโยบายดงั กลาวอยางไร ๑.๑ เป้าหมายของรฐั บาลในการดา� เนนิ นโยบายเศรษฐกิจ
(แนวตอบ เชน นโยบายเรียนฟรี 15 ป ทาํ ให
ประหยัดคา ใชจา ยของผูปกครอง) การดา� เนนิ งานทางดา้ นเศรษฐกจิ ของรฐั บาล มกี ารตงั้ เปา้ หมายไวแ้ ละดา� เนนิ การตา่ ง ๆ ให้
• นโยบายน้ีควรจะมตี อ หรือไม เพราะเหตุใด บรรลุเป้าหมายสรุปได้ ดงั นี้
(แนวตอบ มีตอ เพราะเปนการชวยเหลือ
ประชาชนท่ียากไรใหไดมีโอกาสเทาเทียม เมพวม่ิลขรวนึ้ ม๑ ซป) ง่ึ รสกะาชามาราชสรารถต้าว2 ิ งดั (กGไดาNจ้รPาเจก) ตรหิญวั รชอืเว้ีตวดั ดัิบตจโา่ าตงกท ๆรา าไงยดเไแ้ศดกรเ้ ่ฉษผลฐลยี่ กติ ตภิจ่อณั บคฑคุ ือคม์ ลวก ลาโรดรวทยมก�าใในาหรปข้ปรยระะาเทเยทศก1ศ �า(มลGงัีรDกาPยา)รไ ดผผ้ทลลติติี่แสภทินณั้จครฑิงา้ ์
กนั )
และบริการในระยะยาว การเพ่มิ ปริมาณและคณุ ภาพของปจั จยั การผลิตและประสิทธิภาพของการ
5. ครูต้ังคําถามเพื่อเนนประเด็นในการเรียน ผลติ ทา� ใหผ้ ลผลติ รวมของประเทศและรายไดต้ อ่ บคุ คลสงู ขนึ้ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ เปน็ การ
และกระตุนความคดิ เชน ยกระดับรายได้ของประชาชนให้สูงข้ึน และเป็นแรงกระตุ้นส�าคัญของการขยายการลงทุนในภาค
• รฐั บาลมหี นา ทใ่ี นการพฒั นาประเทศอยา งไร รฐั ภาคเอกชน และภาคการตา่ งประเทศ เพราะการทปี่ ระชาชนมีรายได้สงู ข้ึนท�าใหม้ ีกา� ลงั บริโภค
และรัฐบาลชุดปจจุบันมีนโยบายในการ สูงขน้ึ ธรุ กิจตา่ ง ๆ จ�าหน่ายสินคา้ และบริการไดม้ ากข้ึน ในทางตรงกันข้าม ถ้าเกดิ ภาวะเศรษฐกิจ
พัฒนาประเทศดานตา งๆ อยา งไร ตกตา่� อัตราการเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ จะลดลง เกิดปัญหาการว่างงาน และรายได้ตกต�่า

๒) การสรา้ งเสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ เสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ ภายในประเทศเปน็ เรอ่ื ง

ของการควบคมุ ไมใ่ หเ้ ศรษฐกจิ มกี ารเปลย่ี นแปลงขนึ้ ลงอยา่ งรวดเรว็ และรนุ แรงเกนิ ไป ทง้ั ทางดา้ น
ราคาสนิ ค้า การผลติ การจา้ งงาน เชน่ ถา้ ราคาสนิ ค้าและบรกิ ารมีแนวโนม้ ราคาสูงขึน้ มากและ
รวดเรว็ รัฐจะใช้มาตรการควบคุมราคาสนิ ค้า เพอื่ ป้องกนั มิใหเ้ กดิ ภาวะเงินเฟอ้ คา่ ครองชีพสงู
ส่วนเสถียรภาพทางเศรษฐกจิ ระหว่างประเทศ พจิ ารณาจากการไหลเข้า-ออก ของเงินตรา
ต่างประเทศ ถ้าเงินตราต่างประเทศไหลเข้าประเทศมาก ท�าให้ค่าเงินในประเทศแข็งขึ้น ในทาง
ตรงขา้ ม ถา้ เงนิ ตราตา่ งประเทศไหลออกมากกวา่ ไหลเขา้ จะทา� ใหค้ า่ เงนิ บาทออ่ นตวั ลง คา่ เงนิ บาท
ที่แข็งขึ้นจะส่งผลกระทบต่อการส่งออก เพราะต่างประเทศต้องซื้อของไทยในราคาแพงข้ึน ส่วน
ค่าเงินบาทท่ีอ่อนเกินไป ท�าให้เราต้องน�าเข้าสินค้าราคาแพงกว่าปกติ รัฐจึงมีความจ�าเป็นต้อง
เขา้ มาควบคุมอัตราแลกเปล่ยี นให้มเี สถยี รภาพ

๑28

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 ผลิตภัณฑมวลรวมในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) คือ รฐั บาลควรมบี ทบาทอยา งไรในการพฒั นาเศรษฐกจิ เพอื่ เพม่ิ รายได
มลู คา ตลาดของสนิ คา และบรกิ ารขน้ั สดุ ทา ยทผี่ ลติ ในประเทศในชว งเวลาหนงึ่ ๆ
โดยไมค าํ นงึ วา ผลผลติ นนั้ จะเปน ผลผลติ ทไี่ ดจ ากทรพั ยากรภายในหรอื ภายนอก (แนวตอบ โดยการสรางโครงสรางพื้นฐานทางเศรษฐกิจ เพ่ือ
ประเทศ จูงใจใหภาคเอกชนและตางประเทศเขามาลงทุนในประเทศ
2 ผลติ ภณั ฑม วลรวมประชาชาติ (Gross National Product : GNP) คอื มลู คา มากขน้ึ จะไดม กี ารจา งงานและสรา งรายไดใ หก บั ประชาชน รวมทง้ั
ของสินคาและบริการขั้นสุดทายทั้งหมดท่ีประชาชาติผลิตไดโดยใชทรัพยากร การตง้ั หนวยงานตา งๆ ทีเ่ ออื้ อาํ นวยตอ การคาและการลงทนุ )
ของประเทศ ในชวงระยะเวลาหนงึ่

T144

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) การสรา้ งการจา้ งงานเตม็ ท ี่ การจา้ งงานเปน็ หนงึ่ ในเปา้ หมายสา� คญั ในระบบเศรษฐกจิ ขนั้ สอน

ถ้าระบบเศรษฐกิจใดมีเรื่องของการว่างงานมาก ย่อมส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ 1. ครูนําขาวเก่ียวกับบทบาทหนาที่และกิจกรรม
ของประเทศ ดงั นั้น รฐั จงึ ตอ้ งพยายามอยา่ งเต็มทเ่ี พือ่ ใหเ้ กิดการจ้างงาน เพราะนอกจากจะสง่ ผล ทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาล มาใหน กั เรยี นรว มกนั
ตอ่ การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจของประเทศแล้ว ยังสง่ ผลต่อประชาชนดว้ ย เนอื่ งจากกอ่ ให้เกดิ ศึกษา และแสดงความคิดเห็นจากขาว
รายไดแ้ กป่ ระชาชน ทา� ให้มคี วามกนิ ดอี ยู่ดี สร้างมลู คา่ การผลิตสนิ คา้ และบริการให้มากข้นึ แตถ่ า้ ดังกลาว
ประชาชนวา่ งงาน รายได้และปริมาณการผลติ จะลดลง ท�าใหเ้ กดิ ปญั หาทางสังคมตามมา
2. ครใู หนักเรยี นจับคู คละกนั ตามความสามารถ
กบั การเ๔ป)น็ เกจาา้ ขรกองรระาจยาไยดปร้ ารยะชไาดช้ทาี่เตป1 ิ ว็นา่ ธมรสี รดั มส ว่ นเปใก็นลกเ้ าครยี เงปมราียกบนเอ้ทยียเบพรยี ะงหไรว ่าถงา้ สสัดดั สส่วว่ นนขขอองงปปรระะชชาากกรร โดยใหสมาชิกแตละคนจับคูกันภายในกลุม
และกาํ หนดหมายเลขเปน คทู ่ี 1 และคูท ี่ 2
กับความเป็นเจ้าของรายได้ประชาติใกล้เคียงกนั แสดงว่าการกระจายรายไดม้ ีความเปน็ ธรรมมาก
เชน่ สดั สว่ นของประชากรรอ้ ยละ ๖๐ มคี วามเปน็ เจา้ ของรายไดป้ ระชาชาตเิ พยี งรอ้ ยละ ๒๒ แสดง 3. สมาชิกแตละคูรวมกันศึกษาความรูเร่ือง
ว่าการกระจายรายได้ไม่เป็นธรรม รัฐจึงมีอ�านาจหน้าท่ีสร้างความเป็นธรรมให้เกิดขึ้นด้วยวิธีการ บทบาทหนาท่ีและกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
เช่น ใช้มาตรการทางภาษี โดยการจัดเก็บภาษีในอัตราก้าวหน้า คือ ผู้มีรายได้สูงจะเสียภาษีใน ของรัฐบาลจากหนงั สอื เรียนสังคมศกึ ษาฯ ม.3
อัตราสูง จัดเก็บภาษีสินค้าฟุ่มเฟือยในอัตราสูง หรือจัดเก็บค่าบริการจากกลุ่มบุคคลที่ได้รับ หรือจากแหลงการเรียนรูอื่นๆ เชน หนังสือ
ผลประโยชน์จากบริการของรัฐ และใช้จ่ายเงินรายได้น้ีให้เกิดประโยชน์แก่บุคคลที่ด้อยโอกาสใน ในหองสมุด เว็บไซตทางอินเทอรเน็ต คูละ
รูปแบบของเงินสงเคราะห์ ควบคุมและด�าเนินการให้เกิดความเป็นธรรมในด้านราคาสินค้าและ 1 เร่อื ง ดงั นี้
ผลตอบแทนจากการใช้ปัจจัยการผลิต โดยใช้อ�านาจรัฐในการกระจายโอกาสทางเศรษฐกิจอย่าง • เปาหมายของรัฐบาลในการดําเนินนโยบาย
เปน็ ธรรม โดยไม่คา� นึงถึงสถานะสว่ นบคุ คล ทางเศรษฐกจิ
• บทบาทของรัฐบาลทางเศรษฐกจิ
๕) การสร้างความยุติธรรมทางเศรษฐกิจ กิจกรรมทางเศรษฐกิจของไทยมีความเป็น

เสร ี ขน้ึ กับระบบตลาด โดยตลาดตา่ ง ๆ มีอ�านาจตา่ งกัน เชน่ ตลาดทมี่ ีผูข้ ายน้อยราย หรอื ผู้ขาย
ผูกขาด จะมีอ�านาจในการตง้ั ราคาสินค้าให้สงู เพื่อแสวงหาก�าไรมากทสี่ ุด หรือธุรกจิ ทมี่ ีการจ่าย
ค่าจ้างต่�ากว่าอัตราค่าแรงท่ีรัฐบาลก�าหนด ท�าให้ไม่ได้รับความยุติธรรมในการจ้างงาน มีการ
กระจายรายไดไ้ มเ่ ทา่ เทยี มกนั คนสว่ นใหญม่ รี ายไดน้ อ้ ย สง่ ผลตอ่ ความเปน็ อย ู่ คณุ ภาพชวี ติ โอกาส
ทางสงั คม อาจทา� ใหเ้ กดิ ปญั หาสงั คมตามมา รฐั บาลจงึ ตอ้ งเขา้ ไปแกป้ ญั หาและสรา้ งความยตุ ธิ รรม
ทางเศรษฐกิจโดยการเข้าไปควบคุมการผลิตให้ได้มาตรฐาน ควบคุมราคาสินค้าอุปโภคบริโภค
ก�าหนดอัตราค่าจา้ งแรงงานทเี่ หมาะสม เกบ็ ภาษีอากร ออกกฎหมายเพอ่ื ป้องกนั การผูกขาด

๖) การสร้างเสรีภาพทางเศรษฐกิจ มีความเก่ียวข้องกับกิจกรรมทางเศรษฐกิจของ

ประชาชนทางด้านการค้าหรือการลงทุน เช่น สิทธิในทรัพย์สิน เสรีภาพในการประกอบอาชีพ
เสรภี าพในการผลติ การแขง่ ขนั อยา่ งเปน็ ธรรม ทา� ใหป้ ระชาชนสามารถเลอื กอาชพี เลอื กการลงทนุ
เพ่ือให้ตนได้รับประโยชน์สูงสุด และเลือกการบริโภคตามต้องการ และท�าให้เกิดการจัดสรร
ทรัพยากรที่มอี ยจู่ า� กดั ใหเ้ กิดประสทิ ธภิ าพและเป็นธรรม

๑29

กิจกรรม ทา ทาย บูรณาการอาเซียน

นักเรียนแบงกลุมออกเปน 6 กลุม ศึกษาเกี่ยวกับเปาหมาย แมเ ศรษฐกจิ ของอาเซยี นในภาพรวมจะมกี ารเตบิ โตแตร ะดบั การพฒั นาของ
ของรฐั บาลในการดําเนนิ นโยบายทางเศรษฐกจิ จากนั้นนําความรู ประเทศตา งๆ ยงั คงมคี วามแตกตางกนั รวมถึงความเหล่ือมลา้ํ ทางการกระจาย
ที่ไดจากการศึกษามาแลกเปลีย่ นระหวางกนั รายได จากขอมูลของ ASEAN Secretariat แสดงสถติ คิ าสัมประสทิ ธ์ิจีนี (Gini
Coeffificients) ซึ่งเปนดัชนีทางเศรษฐศาสตรท่ีสะทอนถึงระดับความเหล่ือมลํ้า
ทางเศรษฐกจิ ของประชากรภายในประเทศนนั้ โดยในทางทฤษฎคี า สมั ประสทิ ธิ์
ดงั กลาวจะมคี า ระหวาง 0 ถึง 1 คาท่เี ขาใกล 0 มากกวา หมายถึง มรี ะดบั ความ
เหลือ่ มล้ําในระดับตา่ํ สว นคา ท่ีเขา ใกล 1 มาก หมายถึง มีระดบั ความเหลือ่ มลา้ํ
ทส่ี งู จากสถติ พิ บวา ประเทศในอาเซยี นมคี วามเหลอ่ื มลาํ้ ทางเศรษฐกจิ ในระดบั
ปานกลางถงึ สงู ซ่ึงก็คอื มคี าสัมประสทิ ธริ์ ะหวา ง 0.34-0.46 โดยเวียดนามมีคา
สมั ประสิทธอ์ิ ยทู ่ี 0.348 ขณะท่ีมาเลเซียมคี าสมั ประสิทธอิ์ ยทู ี่ 0.463

T145

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑.2 บทบาทของรัฐบาลทางเศรษฐกจิ

4. ครูใหนักเรียนจัดการอภิปราย เพ่ือนําเสนอ รัฐบาลมีบทบาทด้านเศรษฐกจิ ในการพฒั นาประเทศ ประกอบด้วย บทบาทในการสง่ เสรมิ
ผลการศึกษา จากน้ันครูตงั้ คาํ ถามใหน กั เรยี น การสนับสนุน ให้ความช่วยเหลือ และการจัดการควบคุม ให้การพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจของ
รวมกันตอบ เชน ประเทศมคี วามเจริญกา้ วหน้า ดงั นี้
• รัฐบาลควรแกไขปญหาเศรษฐกิจใดโดย
เรงดวน ๑) บทบาทในการใหก้ ารสง่ เสรมิ โดยการสง่ เสรมิ ธรุ กจิ ตา่ ง ๆ ใหเ้ กดิ การลงทนุ เพม่ิ ปรมิ าณ
(แนวตอบ ราคาสินคาทีม่ รี าคาแพง ปรับฐาน
รายไดใหเหมาะสมกบั คาครองชีพ) การผลิต เพม่ิ การจา้ งงาน บทบาทของรัฐบาลในการสง่ เสริม ไดแ้ ก่ สรา้ งโครงสรา้ งพน้ื ฐานทาง
• เพราะเหตุใดรัฐบาลจึงตองควบคุมราคา เศรษฐกจิ ทง้ั ในเมอื งและชนบท เชน่ การสรา้ งถนน ประปา ไฟฟา้ สนามบนิ ทา่ เรอื ระบบคมนาคม
สนิ คา เพื่ออ�านวยความสะดวกในการผลิต การขนส่งสินค้าและบริการ เพื่อจูงใจให้ภาคเอกชนและต่าง
(แนวตอบ เพื่อไมใหประชาชนเดือดรอน ประเทศเขา้ มาลงทนุ ซง่ึ กอ่ ใหเ้ กดิ การจา้ งงานและสรา้ งรายไดใ้ หแ้ กป่ ระชาชนมากขน้ึ ออกกฎหมาย
จากการบรโิ ภค) และระเบียบข้อบังคับต่าง ๆ ให้เอื้อประโยชน์ต่อการลงทุน รวมท้ังส่งเสริมและให้สิทธิประโยชน์
• สนิ คา ใดบา งท่รี ัฐบาลควบคุมราคา แกน่ กั ลงทุนทง้ั ชาวไทยและชาวตา่ งชาติ การเปดการค้าเสรีระหวา่ งประเทศ เพอื่ ทจี่ ะขยายการคา้
(แนวตอบ เกย่ี วกบั ความจาํ เปนพนื้ ฐาน เชน ไปยงั ตา่ งประเทศมากขน้ึ
นาํ้ มัน น้ําตาล ขาวสาร นม)
• ประชาชนไดอ ะไรจากการเสยี ภาษี อตั ราด๒อก) เบสย้ีนตับา่� สผนา่ นุนสใถหา้คบวนั าทมาชงก่วยารเเหงลนิ ือข องเชรฐั่น1 ใหใหก้ ้คารวอามดุ หชน่วยนุ เธหรุ ลกือจิ ททาเ่ี งรดม่ิ ้าดนา� กเนานิรเกงาินร กกาารรลกดู้ยภืมาใษนี
(แนวตอบ เชน มีสาธารณูปโภคพื้นฐานเพื่อ
ความสะดวกสบายในการดําเนินชีวิต เชน ใหก้ บั ธรุ กจิ บางประเภท ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทางดา้ นวชิ าการ สง่ เสรมิ สนบั สนนุ การคน้ ควา้ วจิ ยั เพอื่
มไี ฟฟา ถนน) เพมิ่ ศกั ยภาพด้านต่าง ๆ เชน่ การวจิ ัยคน้ คว้าเทคโนโลยกี ารผลติ การพัฒนาพนั ธ์ุพืช พันธ์สุ ัตว ์
การปรบั เปล่ยี นกรรมวิธีการผลิต การวจิ ัยดา้ นการตลาด การค้า การฝก อบรมแรงงาน เพือ่ การ
พฒั นาอย่างเป็นระบบตอ่ ไป

๓) บทบาทด้านการจัดการและควบคุม รัฐท�าการควบคุมจ�านวนผู้ผลิตสินค้าและ

บรกิ าร ควบคุมคณุ ภาพการผลติ สนิ คา้ ปริมาณการผลติ ให้เหมาะสมกับความตอ้ งการของตลาด
ควบคมุ ราคาสนิ ค้าอปุ โภคบรโิ ภคเพ่ือใหผ้ ผู้ ลิตจ�าหน่ายในราคายุติธรรม ผ้บู รโิ ภคไมถ่ กู
เอารัดเอาเปรียบจากธุรกจิ

การจัดให้มีสาธารณูปโภคขั้นพ้ืนฐาน เป็นบทบาทหน้าที่ของรัฐบาลท่ีส�าคัญอย่างหนึ่ง เพราะเป็นสิ่งที่มีความ
จา� เป็นต่อการด�ารงชีวิตและยังเปน็ การส่งเสรมิ การจา้ งงานใหก้ ับประชาชน

๑30

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด

1 สถาบันทางการเงินของรัฐ หรือสถาบันการเงินเฉพาะกิจ เปนสถาบันการ “เกษตรกรชาวไรข า วโพดกาํ ลงั ไดร บั ความเดอื ดรอ นอยา งหนกั
เงินของรัฐท่ีมีกฎหมายเฉพาะจัดตั้งข้ึนเพื่อดําเนินพันธกิจตามนโยบายของ เนื่องจากราคาขาวโพดตกต่ํา และมีแนวโนมวาราคาจะลดลง
รัฐในการพัฒนาและสงเสริมเศรษฐกิจ รวมท้ังสนับสนุนการลงทุนตางๆ โดย อยา งตอเนอ่ื ง” จากกรณีดังกลา ว รฐั บาลควรเขา ไปมบี ทบาททาง
ดาํ เนนิ งานภายใตก ารกาํ กบั ดแู ลของกระทรวงการคลงั สถาบนั การเงนิ เฉพาะกจิ เศรษฐกจิ อยา งไร
ของประเทศไทยสามารถแบงออกไดเปน 2 กลมุ คอื สถาบันการเงินเฉพาะกจิ
ท่ีเปนตัวกลางทางการเงิน ใหบริการดานเงินฝากและใหสินเช่ือ เชน ธนาคาร 1. ใหเงนิ กเู กษตรกร
ออมสิน ธนคารอาคารสงเคราะห (ธอส.) ธนาคารเพือ่ การเกษตรและสหกรณ 2. เขา พยงุ ราคาขาวโพด
การเกษตร (ธกส.) กับสถาบันการเงินเฉพาะกิจที่ไมใชตัวกลางทางการเงิน 3. รณรงคใหคนไทยบรโิ ภคขา วโพด
ทาํ ธรุ กรรมดา นการใหส นิ เชอื่ เทา นน้ั เชน ธนาคารเพอื่ การสง ออกและนาํ เขา แหง 4. ประกาศเพมิ่ อตั ราดอกเบี้ยเงินฝาก
ประเทศไทย ธนาคารพฒั นาวสิ าหกจิ ขนาดกลางและขนาดยอ มแหง ประเทศไทย
(วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 2. การพยุงราคาสินคาเปนมาตรการ
T146 ท่ีรัฐบาลชวยใหราคาสินคาชนิดใดชนิดหน่ึงมีราคาที่เหมาะสม
เพ่ือประโยชนของผูผลิตหรือผูขาย โดยรัฐบาลเขาแทรกแซงโดย
ใชนโยบายทางเศรษฐกิจ เพื่อใหราคาสินคาไมลดลงหรือสูงข้ึน
จนเกนิ ไป)

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒. บทบาทและกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล ขนั้ สอน
ได้รับสวบัสทดบิกาาทร1แมลาะกกทจิ ี่สกุดร รมโดทยาคง�าเศนรึงษถฐึงกสิจ่วนขอรวงมรฐัขบอางลป รมะเีเทปศา้ ห มเชา่นย สก�าคารญั กเรพะอื่จตายอ้ รงากยาไรดให้ ้ปกราะรชรักาชษนา
เสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ การจดั สรรทรพั ยากรใหเ้ กดิ ประโยชนส์ งู สดุ โดยรฐั บาลมบี ทบาททสี่ า� คญั 5. ครูใหนักเรียนแตละกลุมเดิมทําใบงานท่ี 8.1
ดงั น้ี เร่ือง บทบาทและกิจกรรมทางเศรษฐกิจของ
รัฐบาล จากนั้นนักเรียนแตละกลุมชวยกัน
๑) การผลิตสินค้าและบริการสาธารณะท่ีเอกชนไม่ด�าเนินการ สินค้าและบริการ ตรวจสอบความถูกตองของใบงาน
สาธารณะทีต่ อ้ งใชเ้ งินลงทนุ สงู เชน่ กจิ การไฟฟา้ ประปา โทรศพั ท์ ถนน เหมาะสา� หรบั ผู้ผลติ ราย
เดียวมากกว่าผู้ผลิตหลายราย ดังนั้น รัฐบาลจึงมีความจ�าเป็นท่ีต้องเข้าไปด�าเนินกิจการเสียเอง 6. ครใู หอ าสาสมัครนกั เรยี น 2-3 กลมุ นําเสนอ
เพราะยง่ิ มผี ใู้ ชม้ ากเทา่ ไรตน้ ทนุ เฉลย่ี ตอ่ หนว่ ยจะลดลงตามลา� ดบั ถา้ หากใหภ้ าคเอกชนลงทนุ กอ็ าจ ผลงานในใบงานหนา ช้นั เรยี น และใหกลุมอื่น
ไม่มผี ู้ใดอยากเขา้ มาลงทุน เพราะต้องใช้เงนิ ลงทุนสูงมากในระยะแรก ทีม่ ผี ลงานทแ่ี ตกตางกันไดนําเสนอเพ่มิ เตมิ

7. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมท่ีเกี่ยวกับบทบาท
หนาที่และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล
ในแบบฝกสมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3
เพอื่ เปน การบานสง ครใู นช่ัวโมงถดั ไป

๒) การผลิตสินคา้ สาธารณะและก่งึ สาธารณะ สนิ ค้าสาธารณะเปน็ สนิ คา้ ทไ่ี ม่สามารถ
กดี กนั ผอู้ นื่ บรโิ ภคได ้ เมอ่ื มผี บู้ รโิ ภคจะไมส่ ง่ ผลกระทบตอ่ ผบู้ รโิ ภครายอนื่ เชน่ รายการวทิ ย ุ โทรทศั น์
การเกบ็ ขยะมลู ฝอยของเทศบาล
ตวั อย่างการเกบ็ ขยะมลู ฝอยของเทศบาล จะจัดเก็บจากบา้ นเรอื นทจี่ า่ ยคา่ เก็บขยะ แตก่ ม็ ี
บางบา้ นเรอื นทไ่ี มย่ อมจา่ ยและแอบทง้ิ ขยะ เนอ่ื งจากลกั ษณะการบรโิ ภคทไ่ี มข่ ดั แยง้ และไมส่ ามารถ
กีดกันผู้อ่ืนได้ หากให้เอกชนจัดเก็บก็อาจก่อให้เกิดความขัดแย้งได้ รัฐจึงต้องเข้ามาด�าเนินการ
เสียเอง

๓) การผลติ สนิ คา้ ทเี่ ปน็ คณุ ประโยชน ์ สนิ คา้ ทเี่ ปน็ คณุ ประโยชนท์ รี่ ฐั บาลเขา้ ไปแทรกแซง
โดยตรง เช่น โรงเรียน มหาวิทยาลัย โรงพยาบาล การที่รัฐเข้าด�าเนินการจัดการศึกษาก็เพ่ือ
ให้ประชาชนมีโอกาสไดร้ ับการศกึ ษาอย่างทวั่ ถึง ด้านสาธารณสขุ ก็จดั ให้มีสถานพยาบาล เพอ่ื ให้
ประชาชนได้รบั การรักษาพยาบาลในกรณที เ่ี จบ็ ป่วยโดยเฉพาะผูม้ รี ายได้ต�่า

๔) บทบาทในการเก็บภาษีเพ่ือพัฒนาในด้านต่าง ๆ โดยท่ัวไปรัฐบาลของประเทศ
ต่าง ๆ มีบทบาทในการจัดเก็บภาษีเพื่อหารายได้มาใช้จ่ายในการบริหารประเทศและด�าเนินการ
ต่าง ๆ ในสังคม เช่น การส่งเสริมการศึกษา การรักษาพยาบาล การรักษาสภาพแวดล้อม
นอกจากน ี้ ยงั จดั เกบ็ ภาษเี พอ่ื ดา� เนนิ นโยบายทางเศรษฐกจิ บางประการ เชน่ แกป้ ญั หาการวา่ งงาน
แก้ปัญหาภาวะเงนิ เฟอ้ และเงินฝืด การพฒั นาประเทศในดา้ นต่าง ๆ
ภาษีที่รัฐบาลจัดเก็บมีหลายประเภท ท้ังภาษีทางตรงท่ีเก็บจากผู้มีหน้าที่ต้องเสียภาษี
โดยไมส่ ามารถผลักภาระภาษีใหก้ ับผู้อื่นได้ เชน่ ภาษเี งินไดบ้ คุ คลธรรมดา ภาษเี งนิ ไดน้ ิติบุคคล
ภาษีทางอ้อม ซึ่งผู้เสียภาษีสามารถผลักภาระภาษีไปให้ผู้อ่ืนต่อได้ เช่น ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษี
สรรพสามิต ภาษีการคา้ อากรแสตมป ์ ภาษสี ง่ ออกและภาษนี า� เข้า
๑3๑

ขอสอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู

รฐั บาลมบี ทบาทในการหารายไดไ วใ ชจ า ยเพอ่ื บรกิ ารประชาชน ครูสนทนากับนักเรียนเร่ืองความตองการของประชาชนกับบทบาทดาน
ในประเทศอยา งไร เศรษฐกิจของรัฐบาล โดยครูถามถึงความตองการของนักเรียนและครอบครัว
จากนัน้ ครตู ั้งคาํ ถามวา กิจกรรมทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาลมีอะไรบาง
1. กยู มื เงนิ จากตางประเทศ
2. จดั เกบ็ ภาษีจากประชาชน นักเรียนควรรู
3. ผลิตสนิ คา เพือ่ ขายแกป ระชาชน
4. เรยี กเก็บคาธรรมเนียมทกุ ประเภท 1 สวัสดิการ การที่รัฐมีบทบาทความรับผิดชอบตอบสนองความตองการ
พ้ืนฐานของประชาชนในดานตางๆ เพอ่ื ใหป ระชาชนมีความเปนอยูที่ดีขนึ้ เชน
(วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. รัฐบาลมีบทบาทสําคัญในการ การศึกษา เศรษฐกิจ สุขอนามัย การประกันสังคม การสงเคราะหผูสูงอายุ
จัดเก็บรายไดเขาประเทศโดยการเก็บภาษีจากประชาชน ซ่ึงภาษี การกําหนดคาจา งแรงงาน
ท่ีจัดเก็บไดรัฐจะนํามาใชเปนงบประมาณของประเทศ เพื่อนําไป
ลงทุนสรา งสาธารณปู โภคตา งๆ ทจ่ี าํ เปนตอ ประชาชน)

T147

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

ขน้ั สรปุ ๕) บทบาทการแทรกแซงราคาและควบคุมราคา เพ่อื การแจกจ่ายและการจัดสรร
ในทางเศรษฐกิจ เน่อื งจากสนิ ค้าบางชนดิ ราคาไม่คอ่ ยมเี สถยี รภาพ เพราะเม่อื ปรมิ าณการผลติ
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ
บทบาทหนาที่และกิจกรรมทางเศรษฐกิจของ เปลี่ยนแปลงไปก็จะท�าให้ราคาเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย ผู้ผลิตจึงอยู่ในฐานะที่เสียเปรียบ เช่น
รฐั บาล หรือใช PPT สรุปสาระสาํ คัญของเนอื้ หา การผลิตข้าว พืชผลทางการเกษตร เมื่อผลผลิตออกมามากเกินความต้องการราคามักจะตกต่�า
ตลอดจนความสาํ คญั ตอ การดาํ เนนิ ชวี ติ ประจาํ วนั ท�าให้เกษตรกรเดือดร้อน รัฐบาลจึงต้องเข้าไปพยุงราคาหรือประกันราคาเกษตรไม่ให้ตกต�่า
เกนิ ไป เพอื่ แกป้ ญั หาดงั กลา่ ว
ขน้ั ประเมนิ ในบางกรณีท่ีสินค้าที่จ�าเป็นแก่การครองชีพมีราคาสูงข้ึนตลอดเวลา ท�าให้ผู้บริโภคได้รับ
ความเดือดรอ้ นจากการบริโภคสินค้าราคาแพง เช่น น้�าตาล นม น�้ามนั ประกอบอาหาร หรือสนิ ค้า
1. ครปู ระเมนิ ผลจากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั อปุ โภคบรโิ ภคอื่น ๆ รฐั บาลกจ็ ะเขา้ ไปควบคมุ ราคามใิ หส้ งู เกนิ ไป รวมทงั้ การจัดสรรใหแ้ กผ่ บู้ รโิ ภค
ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ชั้นเรยี น เพอื่ ไมใ่ หไ้ ดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นจากสนิ คา้ มรี าคาแพง หรอื เขา้ ไปแทรกแซงราคาในสนิ คา้ อน่ื ๆ เชน่
ค่าโดยสารรถประจ�าทาง ราคาน�้ามันเชื้อเพลิง ค่าน�้าประปา ไฟฟ้า เพื่อให้ประชาชนได้บริโภค
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก สินคา้ ในราคาทเี่ ป็นธรรม
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3 นอกจากน ้ี รัฐบาลยงั มบี ทบาทอ่นื ๆ ในระบบเศรษฐกจิ เช่น ควบคุมดแู ลให้เอกชนได้รบั
สมั ปทานในการผลติ สนิ คา้ บางประเภท เชน่ รถไฟฟา้ ทางดว่ นพเิ ศษ โทรศพั ท์ โดยรฐั บาลเข้าไป
ควบคุมดูแลให้อยู่ภายใต้ขอบเขตของกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ หรือให้ปฏิบัติตามนโยบาย
ของรัฐ เช่น กฎหมายการควบคุมราคา กฎหมายการควบคุมคุณภาพสินค้า กฎหมายควบคุม
เกย่ี วกับสภาพแวดลอ้ ม

 การพัฒนาโครงข่ายรถไฟฟา้ ส่วนใหญ่มรี ฐั วสิ าหกิจเปน็ ผดู้ �าเนินการ โดยมีจดุ มุง่ หมายเพอื่ ชว่ ยแกป้ ัญหาการจราจรคบั คัง่
ในกรงุ เทพมหานครและปรมิ ณฑล

๑32

แนวทางการวัดและประเมินผล ขอ สอบเนน การคดิ

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง บทบาทหนาท่ีและ การที่รัฐบาลไมใหเอกชนเปนผูดําเนินการดานสาธารณูปโภค
กิจกรรมทางเศรษฐกิจของรัฐบาล ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน พ้นื ฐานเพยี งผูเดียวเนอื่ งจากสาเหตุใด
และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล
จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู 1. เอกชนยังไมมีการบริหารจัดการดานธุรกิจสาธารณูปโภค
หนว ยที่ 8 เรือ่ ง บทบาทของรฐั บาลในการพัฒนาประเทศ ทีด่ ีพอ

แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน 2. เอกชนไมส ามารถดาํ เนนิ การไดเ นอ่ื งจากใชเ งนิ ลงทนุ สงู แต
กําไรต่ํา
คาชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แลว้ ขีด ลงในชอ่ งท่ี
ตรงกับระดบั คะแนน 3. เอกชนอาจผลติ สนิ คา และบรกิ ารไมไ ดค ณุ ภาพจนประชาชน
เดือดรอน
ลาดบั ท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32 4. เอกชนอาจผลิตสินคาและบริการไดดีกวาภาครัฐจนเกิด
ขอเปรยี บเทยี บใหก บั ประชาชน
1 ความถกู ตอ้ งของเนอ้ื หา
2 การลาดับขน้ั ตอนของเรื่อง (วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เน่ืองจากตองใชเงินลงทุนสูง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์ และตองกําหนดราคาอยางเปนธรรม ทําใหกําไรที่ไดอาจจะนอย
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ หากเอกชนดําเนนิ การอาจทําใหป ระชาชนเดอื ดรอ น)
5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชกิ ในกล่มุ

รวม

ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบูรณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คุณภาพ

T148 12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรับปรงุ

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ó. นâÂบาÂทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาล ขนั้ นาํ (5Es Instructional Model)

นโยบายทางเศรษฐกิจของรัฐบาลเป็นแนวทางหรือกรอบในการบริหารประเทศทางด้าน ขนั้ ท่ี 1 กระตนุ้ ความสนใจ
เศรษฐกิจเพ่ือให้บรรลุวัตถปุ ระสงค์ท่กี า� หนดไว ้ เชน่ การขยายตัวทางเศรษฐกิจ การว่าจา้ งทา� งาน
เต็มที่ การสร้างเสถียรภาพในระดับราคาสินค้าโดยไม่เกิดเงินเฟ้อและเงินฝืด การกระจายรายได้ 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง
ทเ่ี หมาะสม โดยนโยบายทางเศรษฐกิจจะรวมถึงมาตรการต่าง ๆ รวมทง้ั วิธีการปฏบิ ตั ิด้วย มีดงั นี้ จดุ ประสงค และผลการเรียนรู

3.๑ นโยบายการผลติ 2. ครูนําขาวเก่ียวกับนโยบายทางเศรษฐกิจ
ของรัฐบาลมาสนทนา และใหนักเรียนใช
นโยบายการผลิตเปน็ นโยบายเก่ยี วกบั การเพม่ิ ผลผลิต การจดั สรรการผลติ ให้สอดคล้องกบั วิจารณญาณอยางมีเหตุผล มีขอมูลในการ
ความตอ้ งการในการจดั สรรใหผ้ ลตอบแทนจากการผลติ ไดก้ ระจายไปสเู่ จา้ ของปจั จยั การผลติ อยา่ ง รับฟง รบั ชมขาวดังกลา ว
เป็นธรรม การด�าเนินนโยบายการผลิตจะส่งผลกระทบต่อการจัดสรรทรัพยากร การเพ่ิมผลผลิต
การกระจายรายได้ และการรกั ษาเสถยี รภาพทางเศรษฐกิจ ดังนี้ 3. ครูกระตุนนักเรียนดวยการถามคําถามใน
ประเดน็ เชน
แผนผังแสดงนโยบายการผลติ ท่สี ่งผลกระทบทางเศรษฐกิจ • เพราะเหตุใดจึงมักมีม็อบหรือกลุมคนใน
อาชีพตางๆ ออกมาเรียกรองหรือชุมนุม
เก่ียวกับปญหาปากทอง ความไมเปนธรรม
ปญหาทางดานเศรษฐกจิ ในทกุ ๆ รัฐบาล

นโยบาย มาตรการ ผเลศกรทษราฐะงกทจิ บ การเพ�มิ ผลผลติ และ
เพิม� ผลผลติ การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
การผลิต มาตรการควบคมุ การจัดสรรปรมิ าณการผลติ
ปริมาณการผลิต
มาตรการจัดสรร การกระจายรายได้
ผลตอบแทนปัจจยั การผลิต การรกั ษาเสถียรภาพ

ทางเศรษฐกิจ

การดา� เนนิ นโยบายการผลติ มมี าตรการตา่ ง ๆ ดังนี้

๑) มาตรการในการเพ่ิมผลผลิต การเพ่ิมผลผลิตช่วยให้มีสินค้าและบริการเพิ่มข้ึน

ชว่ ยสนองความตอ้ งการในการบรโิ ภคของประชาชนในประเทศและสง่ ไปจา� หนา่ ยยงั ตา่ งประเทศได้
เพม่ิ ขน้ึ การสง่ เสรมิ การเพม่ิ ผลผลติ อาจทา� ไดห้ ลายวธิ ี เชน่ การอบรมและพฒั นาทกั ษะฝมี อื แรงงาน
การสง่ เสรมิ การใชเ้ ทคโนโลยีการผลติ ใหม่ ๆ การจา� หนา่ ยปัจจยั การผลิตในราคาท่ีเหมาะสม

๒) มาตรการในการควบคุมปริมาณการผลิต เพ่ือควบคุมไม่ให้ผลิตสินค้าชนิดใด

ชนดิ หน่งึ ออกมาจา� หนา่ ยมากเกนิ ไปจนราคาสินค้าตกต่�า เชน่ การควบคมุ ปรมิ าณพืน้ ที่เพาะปลกู

ส แกนิรางรคงค้าาวเนกบ๓1 ษคก) ตมุามรรรเ าาขใคตหา้ ารไ้คปปก�าจัแแาจทรนัยใระกนกนาแก�ารใซาผนงรลกรจิตาาัด1 ครทสคาั้งรสวนรบนิ ี ้ผคคเลพมุา้ ไตปอื่ มอใรใ่หมิบห้กาส้แาณงูทรหกกนรารปอืระผตัจจลาา�่จยเิตยักรทกนิาเ่ี ายไหปรไมดผ กาเ้ลปะาติสรน็ กม ไเา�ปชหอน่ นย ดา่กคงาเา่รหเกชม�าา่าหทะนสด่ี ดมนิ อทัตเ่ี รหามคา่าะจสา้ ม๑ง1 33

กิจกรรม สรา งเสรมิ นักเรียนควรรู

ครูใหนักเรียนจับคูกับเพื่อนที่นั่งติดกัน หาขอมูลเก่ียวกับ 1 อัตราคา จางแรงงาน ใน พ.ศ. 2563 ประเทศไทยไดกาํ หนดคาจา งแรงงาน
นโยบายในการผลิตของรัฐบาลชุดปจจุบันจากหนังสือพิมพ ขน้ั ตาํ่ แตกตา งกนั ไปในแตละจังหวัด เชน
โทรทศั น วทิ ยุ หรืออนิ เทอรเน็ต 1 เรื่อง จากน้นั ใหนกั เรยี นรวมกนั
อภปิ รายถึงนโยบายดา นการผลติ สนิ คาและบริการของรัฐบาล • ชลบรุ ี ภูเกต็ 336 บาท
• ระยอง 335 บาท
• กรงุ เทพฯ นครปฐม นนทบรุ ี ปทมุ ธานี สมทุ รปราการ และสมุทรสาคร
331 บาท
• ฉะเชงิ เทรา 330 บาท
• กระบ่ี ขอนแกน เชียงใหม ตราด นครราชสีมา พระนครศรีอยุธยา ฯลฯ
325 บาท

2 การควบคุมราคาปจจัยการผลิต เชน การควบคุมราคาน้ํามันดีเซลไมให
สูงกวาลิตรละ 30 บาท เพราะจะสงผลตอตนทุนการผลิตท่ีเพ่ิมสูงขึ้น ราคา
สินคาและบริการก็จะปรับสูงขึ้น ประชาชนก็จะไดรับความเดือดรอน รัฐบาล
อาจแกปญหาโดยการนําเงินจากกองทุนนํ้ามันเชื้อเพลิงมาพยุงราคาซ่ึงเปน
Tกองทุนท่ีมีหนาที่หลักในการรักษาเสถียรภาพทางราคาน้ํามันเช้ือเพลิงของ
ประเทศ 149

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน 3.2 นโยบายการเงิน

ขั้นที่ 2 สาํ รวจค้นหา นโยบายการเงินเป็นแนวทางการด�าเนินงานทางด้านการควบคุมปริมาณเงินและสินเชื่อ
ของธนาคารกลางให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม โดยมีเป้าหมายส�าคัญเพ่ือให้เศรษฐกิจของประเทศ
1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม ศึกษาคนควาขอมูล ขยายตัวอยา่ งมเี สถยี รภาพ ประชาชนมคี วามอยู่ดกี ินดี
จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 หรือจาก มาตรการทางการเงินที่ธนาคารกลางใช้ในการควบคุมปรมิ าณเงินของประเทศ เชน่ อัตรา
แหลง การเรยี นรอู น่ื ๆ เชน หนงั สือในหองสมุด ดอกเบย้ี ธนาคาร การกา� หนดอตั ราเงนิ สดสา� รองตามกฎหมาย ซงึ่ มาตรการทางการเงนิ ทใ่ี ชจ้ ะตอ้ ง
เวบ็ ไซตใ นอนิ เทอรเน็ต ในประเดน็ ดังนี้ สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายทางเศรษฐกิจ เช่น การรักษาเสถียรภาพในระดับราคาสินค้า การจ้าง
• นโยบายการผลิต ท�างานเต็มท่ ี การสร้างการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ การกระจายรายได้ท่ีเปน็ ธรรม
• นโยบายการเงนิ
• นโยบายการคลัง แผนผังแสดงนโยบายการเงนิ ท่ีส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจ
• นโยบายเศรษฐกิจระหวา งประเทศ
เสถียรภาพในระดับราคาสนิ คา้
2. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นาเช่ือถือ การจา้ งทา� งานเตม็ ท่ี
ใหก บั นกั เรียนเพ่ิมเติม
การกระจายรายได้ทีเ่ หมาะสม
นโยบาย อัตราธนาคาร ผเลศกรทษราฐะงกทจิ บ การสรา้ งการเจริญเตบิ โต
ทางเศรษฐกจิ
การเงนิ การซือ้ หรือขาย
หลักทรพั ย์รฐั บาล

มาตรการ
ทางการเงนิ อนื่ ๆ

การด�าเนินนโยบายการเงินของธนาคารกลางมมี าตรการต่าง ๆ ดังน้ี

๑) การกา� หนดอตั ราธนาคารหรอื อตั ราดอกเบยี้ มาตรฐาน เปน็ อตั ราดอกเบย้ี ทธ่ี นาคาร

กลางคิดกับธนาคารพาณิชย์ที่มาขอกู้ยืมเงิน ในภาวะท่ีเศรษฐกิจของประเทศมีปริมาณเงินมาก
เกินไปจนอาจก่อให้เกิดภาวะเงินเฟ้อ ถ้าธนาคารกลางต้องการให้ธนาคารพาณิชย์ลดการขยาย
สินเชื่อ ธนาคารกลางก็จะเพิ่มอัตราดอกเบี้ยให้สูงขึ้น เป็นผลให้ธนาคารพาณิชย์ต้องเพ่ิมอัตรา
ดอกเบ้ยี กับลกู ค้าของตน จึงท�าใหก้ ารกยู้ ืมลดน้อยลง ปริมาณเงินกจ็ ะลดลง การกระท�าดังกลา่ ว
เรยี กว่า “นโยบายจา� กดั เครดติ ” ในทางตรงกันข้าม ถ้าตอ้ งการเพมิ่ ปรมิ าณเงินในระบบเศรษฐกจิ
ธนาคารกลางกจ็ ะลดอตั ราดอกเบย้ี ใหต้ า�่ ลง ธนาคารพาณชิ ยก์ จ็ ะกยู้ มื ไปใหส้ นิ เชอ่ื กบั ลกู คา้ ของตน
มากข้ึน การกระทา� ลกั ษณะน้ ี เรียกว่า “นโยบายขยายเครดิต”

ต ั๋วเงินค๒ล)ัง 1แกลาะรพกัน�าธหบนัตดร2ก ากร็เพซ่ือ้ือเหพร่ิมือหขราือยลหดลปักริมทารณัพเยง์ขินอในงรระัฐบบบาเลศใรนษทฐก้อิจง ตถล้าาปดรทิมั่วาไณปเง ินซมึ่งมีมีทากั้ง

เกินไป รัฐบาลจะขายต๋ัวเงินคลังและพันธบัตร ในทางตรงกันข้าม ถ้าปริมาณเงินในระบบมีน้อย
รฐั บาลจะซอื้ ตวั๋ เงนิ คลงั และพนั ธบตั รจากประชาชน จะทา� ใหป้ รมิ าณเงนิ หมนุ เวยี นในระบบมมี ากขนึ้

๑34

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 ต๋ัวเงินคลัง เปนตราสารทางการเงินท่ีรัฐบาลโดยกระทรวงการคลังเปน การออกพันธบตั รรฐั บาลมีวัตถุประสงคส ําคัญเพอื่ อะไร
ผูอ อก เพ่ือเปนการกเู งนิ ในระยะเวลาสัน้ ไมเกนิ 1 ป 1. กระจายรายไดใ หธุรกจิ ในทอ งถิ่น
2 พันธบัตร ตราสารทางการเงินท่ีรัฐบาลโดยกระทรวงการคลังเปนผูออก 2. ควบคมุ อตั ราคาจางแรงงานใหค งที่
เพอื่ เปน การกเู งนิ ระยะยาวมากกวา 1 ป มอี ายกุ ารชาํ ระเงนิ จากการจา ยดอกเบย้ี 3. ระดมทนุ จากนักลงทนุ สถาบนั และประชาชน
และอตั ราดอกเบีย้ กําหนดไวแนน อน 4. ชะลอการลงทุนในโครงการสาธารณปู โภคในประเทศ

ส่ือ Digital (วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. การออกพันธบัตรรัฐบาลมี
วัตถุประสงคเพื่อระดมทุนจากนักลงทุน สถาบันตางๆ และ
ศึกษาคน ควา ขอ มลู เพ่มิ เติมเกี่ยวกบั รายงานเศรษฐกจิ การเงินและการคลงั ประชาชนท่ัวไป ซ่ึงรัฐบาลมีฐานะเปนลูกหน้ีของผูซ้ือพันธบัตร
ไดท ี่ http://www.fpo.go.th เงินที่ไดจากการขายพันธบัตรรัฐบาลจะนํามาลงทุนในโครงการ
ตางๆ เชน พัฒนาระบบคมนาคมขนสง ไฟฟา ประปา)

T150

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) การกา� หนดอัตราเงนิ สดสา� รองตามกฎหมาย เงนิ สดสา� รองตามกฎหมายเป็นส่วน ขนั้ สอน

หนง่ึ ของเงนิ สา� รองทธี่ นาคารพาณชิ ยม์ อี ยใู่ นธนาคารกลาง ถา้ ธนาคารกลางตอ้ งการใหป้ รมิ าณเงนิ ข้นั ที่ 3 อธบิ ายความรู้
และสินเชือ่ ในตลาดลดลง ก็จะประกาศเพิม่ อตั ราเงินสดส�ารองตามกฎหมาย ท�าให้ปริมาณเงินสด
สา� รองของธนาคารพาณชิ ยม์ ไี มพ่ อ ธนาคารพาณชิ ยจ์ งึ ตอ้ งลดการใหส้ นิ เชอื่ ลง ในทางตรงกนั ขา้ ม 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก
ถ้าต้องการขยายสินเชื่อ ธนาคารกลางก็จะประกาศลดอัตราเงินสดส�ารองตามกฎหมาย ท�าให้ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู
ธนาคารพาณิชย์มีเงินสดส�ารองตามกฎหมายเกินกว่าก�าหนด และน�าไปให้ลูกค้ากู้ยืมได้เพิ่มขึ้น ระหวา งกนั
ปรมิ าณเงินในระบบเศรษฐกจิ จึงมีมากข้ึน ส่งผลใหเ้ กดิ สภาพคลอ่ งมากข้นึ
2. จากนั้นสมาชิกในกลุมชวยกันคัดเลือกขอมูล
3.3 นโยบายการคลัง ทีน่ ําเสนอเพอื่ ใหไดขอมลู ทถี่ ูกตอง

นโยบายการคลงั เปน็ นโยบายเกย่ี วกบั รายรบั และรายจา่ ยของรฐั บาล ดงั นนั้ จงึ เกยี่ วขอ้ งกบั 3. นักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนนําเสนอขอมูล
การจดั หารายไดแ้ ละการใชจ้ า่ ยของรฐั บาล การกอ่ หนส้ี าธารณะและการบรหิ ารเงนิ คงคลงั โดยผา่ น หนาช้ันเรียนตามประเด็นที่ศึกษา อภิปราย
มาตรการด้านภาษีอากร มาตรการใช้จ่ายของรัฐบาลและมาตรการด้านการกู้ยืม เพื่อให้บรรลุ และตอบคาํ ถามรว มกัน
เปา้ หมายด้านการจดั สรรทรพั ยากร การกระจายรายได ้ การรกั ษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ และ
การเตบิ โตทางเศรษฐกิจ

แผนผังแสดงนโยบายการคลงั ท่สี ่งผลกระทบทางเศรษฐกิจ

นโยบาย มาตรการ ผเลศกรทษราฐะงกทจิ บ การจัดสรรทรพั ยากร
ด้านภาษอี ากร การกระจายรายได้
การคลงั การเติบโตทางเศรษฐกจิ
มาตรการ การรกั ษาเสถยี รภาพ
ดา้ นการใชจ้ า่ ยของรฐั บาล
ทางเศรษฐกจิ
มาตรการ
ด้านการกูย้ ืม

การดา� เนินนโยบายการคลงั ของรัฐบาลมมี าตรการต่าง ๆ ดังนี้

๑) การจดั หารายได้ขอ1งรัฐบาล เช่น รายได้จากภาษีอากร รายไดจ้ ากการขายสงิ่ ของ

และบรกิ าร รายไดจ้ ากรฐั พาณชิ ย ์ รฐั บาลจะจดั เกบ็ ภาษจี ากประชาชนตามความจา� เปน็ ของรายจา่ ย
เชน่ ในชว่ งภาวะเศรษฐกจิ ตกตา่� ประชาชนขาดกา� ลงั ซอ้ื การลงทนุ มนี อ้ ย เกดิ ภาวะวา่ งงาน รฐั บาล
อาจดา� เนนิ มาตรการโดยการลดภาษเี งินได้บคุ คลธรรมดา เพื่อใหป้ ระชาชนมรี ายได้ใช้จ่ายมากข้นึ
เปน็ การเพิม่ อา� นาจซ้อื ของประชาชน หรอื อาจลดภาษีการคา้ ภาษมี ูลคา่ เพ่ิม เพื่อทา� ให้สินคา้ มี
ราคาลดลง จะชว่ ยกระตนุ้ การบรโิ ภคมากขนึ้ ในทางตรงกนั ขา้ ม ถา้ รฐั บาลตอ้ งการลดกา� ลงั ซอ้ื ของ
ประชาชน สามารถทา� ไดโ้ ดยการเพ่ิมภาษ ี จะทา� ใหค้ วามตอ้ งการซื้อของประชาชนลดลง

๑35

กจิ กรรม ทาทาย เกร็ดแนะครู

นักเรียนแบงกลุมเพ่ือศึกษาคนควาเก่ียวกับแหลงรายได ครูอาจยกตวั อยางในชว งท่ีเกิดสถานการณค วามไมสงบ เชน เกดิ การแพร
และคาใชจายของรัฐบาลและจัดทําเปนผังมโนทัศน จากนั้นให ระบาดของโรคโควิด-19 (COVID-19) ทางภาครัฐไดมีการผลักดันมาตรการ
นักเรียนผลัดกันตั้งคําถามเพ่ือทดสอบความรูระหวางกัน เชน ภาษเี พอื่ เยยี วยาผลกระทบจากโควดิ -19 ทงั้ ทางตรงและทางออ ม บนหลกั ปฏบิ ตั ิ
รัฐบาลมีรายไดมาจากไหน งบประมาณแผนดินคืออะไร ในชวง 4 ประการ ไดแก
เศรษฐกิจตกตํา่ รฐั บาลจะบรหิ ารงบประมาณอยา งไร
1. เลอ่ื น โดยกรมสรรพากรไดข ยายเวลาการยน่ื แบบแสดงรายการ การนาํ สง
และการชาํ ระภาษี

2. เรง โดยกรมสรรพากรผลักดันมาตรการเรงคืนภาษีแกประชาชนและ
ผูประกอบการใหเ ร็วทสี่ ุด

3. ลด โดยกรมสรรพากรไดลดอัตราภาษีเงนิ ไดห กั ณ ท่จี าย
4. แรงจูงใจ ในการดําเนินกิจกรรมตางๆ เชน เพิ่มวงเงินหักลดหยอน
คาเบย้ี ประกันสขุ ภาพในการคาํ นวณภาษเี งินไดบ คุ คลธรรมดา

T151

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๒) การบริหารรายจ่ายของรัฐบาล การใช้จ่ายของรัฐบาลเป็นการใช้จ่ายในการบริหาร
งานตามภาระหน้าท่ี เพ่อื จดั ใหม้ ีสินคา้ และบรกิ ารต่าง ๆ อันเป็นประโยชน์แกป่ ระชาชน แบ่งเป็น
ขัน้ ท่ี 3 อธิบายความรู้ ๒ ประเภท ดงั น้ี
๒.๑) การใชจ้ า่ ยเงินงบประมาณ เป็นการใช้จ่ายเงินงบประมาณแผน่ ดนิ 1ท่ไี ด้รบั อนมุ ตั ิ
4. ครแู ละนกั เรยี นอภปิ รายรว มกนั และสมุ ตวั แทน จากรฐั สภาตามกระบวนการงบประมาณแผน่ ดนิ เพอื่ พฒั นาประเทศในดา้ นตา่ ง ๆ เชน่ สาธารณปู โภค
นักเรียนเพอ่ื ตอบคําถาม เชน พ้นื ฐาน ดา้ นการศกึ ษา
• เมื่อใดท่ีรัฐบาลใชมาตรการในการควบคุม ๒.๒) การใชจ้ า่ ยเงนิ นอกงบประมาณ เปน็ การใชจ้ า่ ยทสี่ ว่ นราชการไดร้ บั และมกี ฎหมาย
การผลติ ให้เก็บไว้ใช้จา่ ยตามวัตถปุ ระสงค ์ ไมต่ อ้ งผา่ นการอนมุ ตั ิจากรัฐสภา เชน่ กองทุนหมุนเวยี น เงนิ กู้
(แนวตอบ ในชวงท่ีคาดการณวาผลผลิตใน และเงินช่วยเหลือจากต่างประเทศ รายรับของสถานพยาบาล การใช้จ่ายงบประมาณประเภทนี้
ฤดูกาลจะมีมาก เชน ขาวโพดเล้ียงสัตว เช่น การทรี่ ฐั บาลน�าเงนิ ไปชว่ ยเหลอื เกษตรกรที่ประสบอุทกภยั
เพราะมฉิ ะนนั้ จะทาํ ใหราคาถูก) ตัวอยา่ งการบริหารรายจา่ ยของรัฐบาล เชน่ ในช่วงท่ีภาวะเศรษฐกจิ ตกตา�่ ปริมาณเงิน
• ถาอัตราดอกเบี้ยสูง สงผลตอเศรษฐกิจ หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจมีน้อย ประชาชนใช้จ่ายเงินน้อย ถ้ารัฐบาลต้องการเพ่ิมการใช้จ่าย
อยางไร โดยรวมของประชาชนก็ต้องเพ่ิมการใช้จ่ายของรัฐบาล เพ่ือก่อให้เกิดการผลิตและการจ้างงาน
(แนวตอบ มีการกูยืมนอยลง มีการฝากเงิน ในทางตรงกันข้าม ถ้าการใช้จ่ายของประชาชนมีมากเกินไปจนท�าให้เกิดปัญหาเงินเฟ้อ รัฐบาล
เพ่ิมมากขึ้น ทําใหเงินหมุนเวียนในระบบ จะลดปรมิ าณการใช้จา่ ยลง เชน่ ชะลอการจดั สร้างโครงการขนาดใหญ่ต่าง ๆ
เศรษฐกิจมีนอ ย)
• รฐั นาํ รายไดท จ่ี ัดเกบ็ มาไดไปทําอะไร ๓) การเพิ่ม-ลดหน้ีสาธารณะ ในกรณีที่รัฐบาลมีการต้ังงบประมาณแบบขาดดุล คือ
(แนวตอบ จัดใหมีสาธารณูปโภคพื้นฐาน มีรายจ่ายสูงกว่ารายได้ หรือในช่วงท่ีภาวะเศรษฐกิจซบเซา ปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจมีน้อย
ใหก ับประชาชน และนําไปพัฒนาประเทศ) รัฐบาลอาจต้องกู้เงินจากต่างประเทศเข้ามาใช้ในโครงการต่าง ๆ เพ่ือเพิ่มปริมาณเงินในระบบ
• หากในแตละปรัฐจัดเก็บรายไดไมพอกับ เเศงนิรษชดฐกเชิจย สห่วรนอื ทรฐั่ีขบาาดลดมลุ 2ีน ซโย่ึงบอาาจยทกรา� ะไดต้โ้นุ ดเยศกรษารฐกกู้ยจิ มื จเพากอื่ ภแกายป้ ใญั นหปารกะเาทรศวา่แงลงะาตนา่ งรปัฐรบะาเทลศจะต้องจดั หา
รายจาย จะสงผลตอประชาชนและการ ส�าหรับในช่วงท่ีปริมาณเงินในระบบเศรษฐกิจมีมาก รัฐอาจเพิ่มการใช้หนี้สาธารณะ
พัฒนาประเทศอยางไร คืนใหม้ ากข้นึ เพื่อลดปริมาณเงนิ ในทอ้ งตลาด
(แนวตอบ การพัฒนาประเทศตองชะงัก
สง ผลกระทบตอ ความเปน อยขู องประชาชน) เรอื่ งนา่ รู้
• รัฐบาลควรมีมาตรการอยางไรเพื่อให
สามารถจัดเกบ็ ภาษไี ดทวั่ ถึง หนส้ี าธารณะ
(แนวตอบ ปลูกฝงใหทุกคนเขาใจวาเปน หนสี้ าธารณะ หมายถงึ การกยู้ มื เงนิ ของรฐั บาลเมอ่ื มรี ายไดไ้ มพ่ อกบั รายจา่ ย จงึ กเู้ งนิ มาเพอื่ พฒั นาประเทศ
หนาท่ี มีมาตรการลงโทษผูฝาฝนอยาง สรา้ งระบบสาธารณปู โภค เชน่ ถนน ไฟฟา้ ประปา พลงั งานตา่ งๆ เพอื่ กระตนุ้ ใหป้ ระชาชนทา� การขยายกจิ การตา่ งๆ
เด็ดขาด เจาหนาท่ีของรัฐตองซื่อสัตยตอ เพิ่มการจ้างงาน รัฐบาลสามารถช�าระคืนโดยการเก็บภาษีเงินได้จากประชาชน แหล่งท่ีมาของเงินกู้มาจาก
หนา ที)่ ๒ แหลง่ ไดแ้ ก่

๑. หนภี้ ายในประเทศ เชน่ กยู้ มื จากธนาคารพาณชิ ย ์ ธนาคารกลาง และสถาบนั การเงนิ อน่ื ๆ เชน่ บรษิ ทั
ประกนั ภยั ธนาคารออมสนิ

2. หนี้ภายนอกประเทศ เปน็ หน้ที ่ีรฐั บาลกูจ้ ากตา่ งประเทศ เช่น การกยู้ ืมจากธนาคารระหว่างประเทศ
เพอ่ื การบรู ณะและพฒั นาหรอื ธนาคารโลก (IBRD) การกยู้ มื เงนิ จากตา่ งประเทศ

๑36

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 งบประมาณแผน ดิน แผนการเงนิ ของรัฐบาล ประกอบดว ย ประมาณการ รัฐบาลจะกอ หนสี้ าธารณะเมือ่ เกดิ ภาวะใดในประเทศ
รายไดและรายจาย ตามประมาณการรายจายในชวงระยะเวลา 1 ป 1. งบประมาณขาดดลุ
(ปงบประมาณเร่มิ 1 ต.ค.-30 ก.ย. ปถ ัดไป) 2. ผลผลติ การเกษตรลดลง
2 สวนท่ีขาดดุล ในกรณีท่ีรัฐบาลมีการประมาณการรายไดของรัฐนอยกวา 3. อตั ราดอกเบี้ยเงนิ กเู พิม่ สูง
รายจาย ก็จะดําเนินนโยบายงบประมาณขาดดุล โดยสวนท่ีขาดหายไปรัฐบาล 4. เม่อื เกดิ ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติ
จะหามาชดเชยดว ยการกยู ืมทั้งจากภายในและตา งประเทศ เพื่อเปน การอัดฉดี
เงินเขาไปในระบบเศรษฐกิจ (วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. ในกรณีที่รัฐบาลตั้งงบประมาณ
แบบขาดดลุ คอื มีรายจายสูงกวา รายได ปรมิ าณเงนิ ในเศรษฐกิจ
มนี อย รฐั บาลจึงจําเปน ตอ งกูเ งินจากในประเทศหรือตา งประเทศ
เขา มาใชใ นโครงการตา งๆ เพอื่ ใหเ กดิ การจา งงานและเพม่ิ ปรมิ าณ
เงนิ ในระบบเศรษฐกิจ)

T152

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

3.4 นโยบายเศรษฐกจิ ระหว่างประเทศ ขนั้ สอน

นโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศเป็นแนวทางในการด�าเนินงานทางด้านเศรษฐกิจกับ ขน้ั ที่ 3 อธบิ ายความรู้
ตา่ งประเทศ ทัง้ ทางดา้ นการค้ากับตา่ งประเทศและการเงินระหวา่ งประเทศ ซงึ่ นโยบายดงั กลา่ วจะ
สง่ ผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ ทง้ั ปรมิ าณการผลติ ในประเทศ การจา้ งทา� งาน เสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ 5. ครูนําขาวเศรษฐกิจการคาของไทยกับตาง
และการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ดงั นี้ ประเทศมาใหนักเรียนวิเคราะหสถานการณ
ทางดานเศรษฐกิจและการคา และชวยกัน
แผนผงั แสดงนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ คาดเดาภาวะเศรษฐกจิ และวเิ คราะหแ นวโนม
ทีส่ ง่ ผลกระทบทางเศรษฐกิจในประเทศ

มาตรการทางการค้า การผลติ ในประเทศ
ระหวา่ งประเทศ

นโยบาย ผเลศกรทษราฐะงกทจิ บ การจ้างทา� งาน
เสถยี รภาพทางเศรษฐกิจ
เศรษฐกิจ
ระหวา่ ง
ประเทศ

มาตรการทางการเงิน การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกิจ
ระหว่างประเทศ

การดา� เนนิ นโยบายเศรษฐกจิ ระหวา่ งประเทศของรฐั บาลมมี าตรการตา่ ง ๆ ทง้ั ทางดา้ นการคา้
และการเงินระหวา่ งประเทศ ดังน้ี

๑) มาตรการทางด้านการค้าคุ้มกัน เพ่ือคุ้มครองและให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ผลิต

ในประเทศ มีมาตรการทสี่ �าคญั ดังน้ี
๑.๑) การเก็บอากรขาเข้า ถา้ รฐั บาลต้องการท�าให้การผลิตสินค้าบางชนิดในประเทศ

ขยายตัว จะมีการเก็บอากรขาเข้าส�าหรับสินค้าชนิดนั้นเพ่ิมข้ึน ราคาสินค้าชนิดนั้นท่ีน�าเข้าจาก
ตา่ งประเทศจะมีราคาสงู ขึ้น ทา� ใหป้ ริมาณการขายลดลง ผ้ผู ลิตในประเทศสามารถผลติ ได้มากขึ้น

๑.๒) การก�าหนดโควตาการนา� เข้า หมายถงึ การจ�ากดั ปริมาณสินคา้ ชนิดใดชนิดหนง่ึ
ทปี่ ระเทศสามารถนา� เข้าได ้ ทา� ให้ราคาสนิ คา้ ดังกลา่ วภายในประเทศเพ่ิมขึ้น สินคา้ ทผ่ี ลิตภายใน
ประเทศจะได้ขยายตัว

๑.๓) การก�าหนดอากรขาออก เพ่ือหารายได้ให้กับประเทศ ท�าให้รัฐบาลมีรายได้
เพ่ิมขึ้น แต่ราคาสนิ คา้ ทส่ี ง่ ไปจ�าหนา่ ยยังต่างประเทศจะสงู ข้นึ

๑37

ขอสอบเนน การคดิ บูรณาการอาเซียน

ขอใดเปนเคร่ืองมือของรัฐบาลในการดําเนินนโยบายการคา ประเทศไทยเตรียมการในเร่ืองตางๆ เชน เรงสงเสริมความเชื่อมโยงทาง
แบบคมุ กนั เศรษฐกิจ การคา การลงทุน ในภูมิภาคอาเซียนและขยายความรวมมือทาง
เศรษฐกิจกับประเทศเพื่อนบาน โดยใชประโยชนจากโครงขายคมนาคมขนสง
1. การลดกําแพงภาษีสินคา นาํ เขา จากตา งประเทศ และโทรคมนาคมทเี่ ชอื่ มโยงระหวา งกนั ของอาเซยี น เรง ขยายการจดั ทาํ ขอ ตกลง
2. การจดั งบประมาณสนับสนุนภาคการเกษตรในประเทศ การยอมรับรวมกันของสินคาดานการตรวจสอบและรับรองมาตรฐานโดยให
3. การยกเลกิ มาตรการหา มนาํ เขา สนิ คา บางชนดิ จากประเทศ ความสําคัญตอสินคาที่ประเทศไทยมีศักยภาพสูงโดยเฉพาะกลุมสินคาอุปโภค
และบริโภค และปรับระบบภาษีและการอํานวยความสะดวกอ่ืนๆ เพื่อดึงดูด
คคู า ใหมีการตั้งสํานักงานปฏิบัติการประจําภูมิภาคท่ีกรุงเทพมหานคร เพื่อพัฒนา
4. การใหสิทธิพิเศษในการนําเขาสินคากับกลุมประเทศกําลัง ใหกรุงเทพมหานครเปนศูนยกลางทางธุรกิจ การคา การลงทุนของภูมิภาคได
ในทสี่ ุด
พัฒนา
(วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. เปน การคมุ กนั การคา ภายในประเทศ T153
เพอื่ คมุ ครองสนิ คา ในประเทศ ขอ 1, 3, 4 เปน การสง เสรมิ การนาํ เขา
ไมไ ดค มุ กนั การคา ภายในประเทศ ขอ 2. จึงเปนคาํ ตอบท่ีถูกตอ ง
เพราะการท่รี ัฐใหงบสนับสนนุ เปนการเพมิ่ คณุ ภาพการผลิต)

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

ขนั้ สรปุ ๑.๔) การก�าหนดโควตาการส่งออก เพื่อที่จะสงวนสินค้าน้ันไว้ใช้ในประเทศ ไม่ให้
มีการส่งออกมากเกินไป จนท�าให้เกิดการขาดแคลนข้ึนในประเทศ ซึ่งจะมีผลท�าให้ราคาสินค้า
ขัน้ ที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ ชนดิ นั้นภายในประเทศสงู ขึ้นมากจนเป็นท่ีเดือดรอ้ นแก่ประชาชนทั่วไป

1. ครใู หน กั เรยี นทาํ ใบงานที่ 8.2 เรอื่ ง นโยบายทาง ๒) มาตรการทางด้านการเงินระหว่างประเทศ ในกรณีท่ีประเทศประสบกับปัญหา
เศรษฐกจิ ของรัฐบาล โดยครูแนะนาํ เพิม่ เตมิ
การขาดดลุ การช�าระเงินตดิ ต่อกนั หลายปี สามารถใชม้ าตรการลดค่าเงินตราของประเทศลง เชน่
2. นักเรยี นทาํ แบบฝกสมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ประเทศไทยเดิมอตั ราแลกเปล่ียนเทา่ กับ ๓๕ บาท ตอ่ ๑ ดอลลาร์สหรฐั เมอื่ ประเทศไทยขาด
ม.3 เก่ียวกับเรื่อง นโยบายทางเศรษฐกิจของ ดุลการชา� ระเงินติดต่อกนั หลายป ี ได้ปรับอตั ราแลกเปล่ียนใหม่เป็น ๓๘ บาท ต่อ ๑ ดอลลารส์ หรฐั
รัฐบาล เพอื่ เปนการบา นสงครูในช่ัวโมงถัดไป
ตวั อยา่ ง การซอ้ื เสื้อของคมสนั
ขน้ั ประเมนิ
ภาวะปกติ ภาวะปรบั อัตราแลกเปลย่ี น ผลทเี่ กดิ ข้ึน
ขน้ั ท่ี 5 ตรวจสอบผล เสอื้ โปโลจากสหรัฐอเมริกา • คมสนั ตอ้ งใชเ้ งินเพ่ิมขึน้
ตัวละ ๑๐ ดอลลารส์ หรัฐ เสื้อโปโลราคา ๑๐ ดอลลาร์สหรฐั ๓๐ บาท
1. ครูและนักเรียนรวมกันตรวจสอบผลจากการ หรอื ๓๕๐ บาท เท่าเดมิ แตค่ มสันตอ้ งซอ้ื ในราคา • เสือ้ มรี าคาแพงขึ้นเม่อื เทียบกับ
ตอบคาํ ถาม การทาํ ใบงาน และการทาํ แบบฝก ๓๘๐ บาท เงินไทย
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3
• อาจท�าให้คนไทยซื้อเส้ือจาก
2. ครปู ระเมนิ ผลจากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั สหรัฐอเมรกิ านอ้ ยลง
ทาํ งาน และการนําเสนอผลงานหนาชัน้ เรยี น
ตวั อยา่ ง การซื้อขา้ วหอมมะลขิ องซซู าน
3. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3

ภาวะปกติ ภาวะปรับอัตราแลกเปล่ยี น ผลทีเ่ กดิ ขน้ึ
ไทยจา� หน่ายขา้ วหอมมะลิ ขา้ วหอมมะลริ าคา ๓๕ บาท • ซ ซู านใชเ้ งนิ เทา่ เดมิ แตไ่ ดข้ า้ วสาร
กิโลกรัมละ ๓๕ บาท เท่าเดมิ แต่ซูซานสามารถซ้ือ
ซซู านใชเ้ งิน ๑ ดอลลารส์ หรฐั ขา้ วหอมมะลิได้มากก ว่าเดิม มากกวา่ เดมิ
ซอื้ ได ้ ๑ กโิ ลกรมั เพราะนา� เงิน ๑ ดอลลาร์สหรฐั • ข า้ วสารมีราคาถกู ลงเมอ่ื เทยี บกบั
มาแลกกับไทยได ้ ๓๘ บาท เงินดอลลารส์ หรัฐ
• ชาวอเมริกันและชาติอ่ืนซื้อสนิ คา้

ไทยได้มากขนึ้ เน่อื งจากราคาถกู
• ก ารสง่ ออกขา้ วของไทยเพมิ่ ขึ้น

ไทยไดร้ ับเงนิ ตราตา่ งประเทศ
เพ่มิ ขน้ึ

การท่ีอัตราแลกเปล่ียนของไทยลดลงเม่ือเปรียบเทียบกับเงินตราต่างประเทศ มีผลท�าให้
สินค้าส่งออกมีราคาถูกลงในสายตาของชาวต่างประเทศ และสินค้าเข้ามีราคาขายในประเทศ
แพงขึ้น การส่งออกของไทยจะเพิ่มขึ้น การน�าเข้าจะลดลง ดุลการค้าของประเทศจะดีขึ้น และ
ได้รับเงินตราจากต่างประเทศมากข้ึนในกรณีท่ีมีผู้เข้ามาท่องเท่ียวและเข้ามาลงทุนมากขึ้น
ซง่ึ ดุลการชา� ระเงินจะมีแนวโน้มดขี ึ้น

๑38

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม เสริมสรางคณุ ลักษณะอันพึงประสงค

ครสู ามารถวดั และประเมินความเขาใจเนื้อหา เรอ่ื ง นโยบายทางเศรษฐกิจ ครใู หน กั เรยี นตดิ ตามสถานการณก ารคา ระหวา งประเทศในชว ง
ของรฐั บาล ไดจากการตอบคําถาม การรวมกนั ทํางาน และการนาํ เสนอผลงาน สปั ดาหท ี่ผานมา สบื คน ขอมูลสถติ ปิ ระกอบ เพอ่ื นํามาอภิปรายใน
หนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมินการ ชัน้ เรียนในประเด็น ดงั น้ี
นําเสนอผลงานทีแ่ นบมาทายแผนการจดั การเรยี นรูหนว ยท่ี 8 เรือ่ ง บทบาทของ
รฐั บาลในการพัฒนาประเทศ • สถานการณการคาชว งเวลาดังกลาวเปนอยางไร
• สินคาใดเปนที่สนใจของประเทศคูค า
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน • ประชาชนไดร บั ผลกระทบอยา งไรและรฐั บาลเขา มามบี ทบาท

คาช้ีแจง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขีด ลงในชอ่ งท่ี อยางไร
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถกู ตอ้ งของเนอื้ หา
2 การลาดบั ขน้ั ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์
4 การใช้เทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมสี ว่ นรว่ มของสมาชิกในกลุ่ม

รวม

ลงช่อื ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน

เกณฑ์การตัดสินคุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

T154 12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรุง

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔. ปญั หาและอุปสรรคในการพัฒนาเศรษฐกจิ ของไทย ขน้ั นาํ (5Es Instructional Model)

ในการพฒั นาประเทศของรฐั บาลอาจตอ้ งประสบปญั หาตา่ ง ๆ ทง้ั ทเี่ ปน็ ปญั หาภายในประเทศ ขนั้ ที่ 1 กระตนุ้ ความสนใจ
และปัญหาจากเศรษฐกิจโลก ซ่ึงส่งผลกระทบต่อการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจท้ังส้ิน ในที่นี้
จะกลา่ วถงึ ปญั หาและอปุ สรรคสา� คญั ในการพฒั นาเศรษฐกจิ ของไทย คอื ปญั หาจากเงนิ เฟอ้ เงนิ ฝดื 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเรื่อง
และภาวะการวา่ งงาน จดุ ประสงค และผลการเรยี นรู

4.๑ ปญั หาและผลกระทบจากภาวะเงินเฟ้อ 2. ครูใหนักเรียนชวยกันยกตัวอยางสินคาชนิด
เดียวกันที่ราคามีการปรับเพิ่ม เชน ยาสีฟน
เงินเฟอ้ (inflation) หมายถึง ภาวะทร่ี ะดับราคาทวั่ ๆ ไปของสนิ ค้าและบริการ (ระดบั ราคา ขาวสาร นํ้ามัน แลวเปรียบเทียบราคากับใน
โดยเฉลย่ี ) เพมิ่ สงู ขน้ึ เรอื่ ย ๆ ระดบั ราคาสนิ คา้ เปลยี่ นแปลงในทางตรงกนั ขา้ มกบั อา� นาจซอ้ื ของเงนิ ชวงเวลา 3 เดือนที่ผานมา แลวต้ังประเด็น
กล่าวคือ เมื่อเกิดเงินเฟ้ออ�านาจซื้อของเงินจะลดลง เป็นเหตุให้เงินจ�านวนเดียวกันน้ี คาํ ถาม
ไม่สามารถซ้ือสินค้าเท่ากับจ�านวนที่เคยซื้อได้เหมือนก่อนเกิดเงินเฟ้อ ท�าให้ค่าครองชีพของ • เพราะเหตุใดราคาสินคาจงึ เพิ่มขนึ้
ประชาชนเพมิ่ สูงขึ้น (แนวตอบ ตนทุนการผลติ สงู ข้ึน)
• สง ผลกระทบตอผูบ ริโภคอยา งไร
๑) สาเหตุของการเกิดภาวะเงินเฟอ้ เกิดขึ้นไดจ้ ากหลายสาเหตุ ดงั น้ี (แนวตอบ ตองจา ยเงนิ เพิ่มมากขึ้น ในขณะที่
รายไดเ ทา เดมิ หรอื เพมิ่ ขน้ึ เลก็ นอ ย ทาํ ใหเ งนิ
๑.๑) เกดิ จากความตอ้ งการสนิ คา้ ขยายตวั อยา่ งรวดเรว็ เกนิ กวา่ ความสามารถในการ ไมพ อใชหรือไมม เี งนิ ออม)
ผลิตจะตอบสนองได้ ท�าให้เกิดภาวะสินค้าขาดแคลน อาจเกิดจากขาดแคลนวัตถุดิบในการผลิต
การกักตุนสนิ ค้า การนา� เขา้ มีปญั หา หรอื กระแสสงั คมจากการโฆษณาตามส่ือตา่ ง ๆ การบอกเลา่ 3. ครูสรุปถึงผลกระทบจากราคาสินคาท่ีเพิ่มข้ึน
ตอ่ กนั มา เปน็ ตน้ ราคาสนิ ค้าจึงเพ่มิ สูงขน้ึ เร่ือย ๆ ซ่ึงทําใหเกิดปญหาและอุปสรรคในการพัฒนา
ค่าจ้างแรงง๑า.น๒ข) อเงกสิดหจภาากพตแ้นรทงุนงากนา1 รโผดลยิตทท่ีป่ีเรพะ่ิมสสิทูงธขิภึ้นา พซข่ึงอองาแจรมงงีสาานเหยังตคุมงาผจลาิตกไกดา้เรทเ่ารเียดกิมร ้อผงู้ผเพลิ่มิต เศรษฐกิจของไทยตามมา จากน้ันอาจใช
จึงอาจลดปริมาณการผลิตและว่าจ้างแรงงานน้อยลง หรือถ้ายังคงท�าการผลิตและว่าจ้างแรงงาน คําถามเพ่ือเปนการกระตุนความสนใจของ
เท่าเดิม ผู้ผลิตจะเพิ่มราคาสินค้าให้สูงขึ้น นอกจากน้ี อาจเกิดจากผู้ผลิตก�าหนดส่วนของก�าไร นักเรียนเพมิ่ เตมิ เชน
เพิ่มขึ้นจึงต้องตั้งราคาสินค้าสูงขึ้น ซ่ึงมักเป็นผู้ผลิตที่มีอ�านาจผูกขาดหรือผู้ผลิตในอุตสาหกรรม • เงนิ เฟอสง ผลกระทบตอ ประชาชนอยางไร
ท่มี ผี ผู้ ลิตน้อยราย หรืออาจเกิดจากวกิ ฤตการณ์ทางการเมือง ความผันแปรทางธรรมชาติ ท�าให้
การผลิตหดตัวอย่างรวดเรว็ ระดับราคาสนิ ค้าจึงมีแนวโนม้ สงู ข้ึน
๑.๓) เกิดจากความต้องการบริโภคสินค้าบางชนิดเปล่ียนแปลง โดยที่ไม่มีการ
เปล่ียนแปลงการบริโภคโดยรวม ซึ่งอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงรสนิยม การเปลี่ยนแปลงใน
คณุ ภาพสนิ คา้ เชน่ ความตอ้ งการซอ้ื โทรทศั นจ์ อแบนและสนิ คา้ อเิ ลก็ ทรอนกิ สอ์ น่ื ๆ ถา้ ความตอ้ งการ
ซอ้ื โทรทัศนจ์ อแบนเพ่มิ สูงข้ึน ผผู้ ลติ ไดก้ า� ไรมากขนึ้ มกี ารขยายการผลติ การจา้ งงานทา� ใหต้ น้ ทนุ
การผลติ สงู ขน้ึ เพอื่ ดงึ ดดู คนมาทา� งาน เปน็ การกระตนุ้ ใหแ้ รงงานในการผลติ สนิ คา้ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์อื่น
เรยี กร้องคา่ แรง ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสงู จึงต้องมีการเพมิ่ ราคา

๑39

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

“ผลการสํารวจภาวะเศรษฐกิจไทย 2 ไตรมาสแรก พบวา 1 สหภาพแรงงาน สหภาพแรงงานของไทยมีจุดเร่ิมตนจากการรวมกลุม
ราคาสินคาและบริการมีการปรับตัวสูงข้ึนอยางตอเนื่อง สินคา ของกรรมกรไทยคร้ังแรกโดยจัดต้ังเปนสมาคมเมื่อประมาณ พ.ศ. 2540 โดย
หลายประเภทขาดตลาด เน่ืองจากผบู รโิ ภคมีความตอ งการสนิ คา ลูกจางรถรางเปนผูริเริ่ม ซ่ึงวัตถุประสงคที่กอต้ังในขณะนั้นก็เพ่ือจัดสวัสดิการ
จํานวนมาก” จากขอ ความสิ่งใดทีจ่ ะเกิดข้ึนในระบบเศรษฐกจิ แกก รรมกรและดาํ เนนิ การชว ยเหลอื สมาชกิ ในดา นตา งๆ ไดม กี ารยนื่ ขอ เรยี กรอ ง
และมีการเจรจาตอรองกับฝายนายจางเก่ียวกับสภาพการจางการทํางานใน
1. ภาวะเงนิ ฝด รปู แบบของสหภาพแรงงานเหมือนเชน ปจจบุ นั
2. ภาวะเงินเฟอ
3. ภาวะคาเงินลอยตัว T155
4. ภาวะแรงงานลน ตลาด
(วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. ภาวะเงนิ เฟอ คอื ภาวะทร่ี ะดบั ราคา
ทวั่ ๆ ไปของสนิ คา และบรกิ ารเพมิ่ สงู ขน้ึ เรอื่ ยๆ สง ผลใหอ าํ นาจการ
ซอ้ื ของเงนิ ลดลง การซอื้ ของในปรมิ าณเทา เดมิ ตอ งใชเ งนิ มากขน้ึ )

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑.๔) เกิดจากการติดต่อต่างประเทศ ส่งผลให้เกิดเงินเฟ้อในประเทศได้โดยผ่านทาง
สินค้าส่งออก คือ ถ้าราคาสินค้าในต่างประเทศสูงขึ้นเมื่อเทียบกับราคาสินค้าในประเทศ ท�าให้
ขน้ั ที่ 2 สํารวจค้นหา พอ่ คา้ สง่ สินคา้ ไปขายมากขน้ึ สินคา้ ในประเทศมนี ้อยราคาจงึ สูงขน้ึ ส่วนภาวะเงินเฟอ้ ทผ่ี า่ นทาง
สินค้าเข้า คือ เม่ือต้องซื้อสินค้าทุนและวัตถุดิบจากต่างประเทศท่ีมีราคาสูง ท�าให้สินค้าที่ผลิตมี
1. ครูใหนักเรยี นแบงกลุม ศึกษาคนควา เกย่ี วกับ ตน้ ทนุ การผลติ สงู ข้ึน มีผลท�าให้ราคาสินค้าโดยทวั่ ไปสูงข้นึ
ปญหาและอุปสรรคในการพัฒนาเศรษฐกิจ
ของไทยจากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 ๒) ผลกระทบของภาวะเงินเฟ้อ ประเทศใดก็ตามเมื่อเกิดภาวะเงินเฟ้อข้ึนแล้ว ย่อมมี
หรือจากแหลงการเรียนรูอ่ืนๆ เชน หองสมุด
อินเทอรเนต็ ในประเดน็ ดังน้ี ผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ และประชาชนของประเทศนนั้ ดังน้ี
• ปญหาและผลกระทบจากภาวะเงินเฟอ ๒.๑) ผลท่ีมีต่อการผลิตและการลงทุน การเกิดภาวะเงินเฟ้อท�าให้ราคาสินค้าสูงขึ้น
• ปญ หาและผลกระทบจากภาวะเงนิ ฝด
• ปญ หาและผลกระทบจากภาวะการวา งงาน เปน็ การกระตนุ้ ใหผ้ ผู้ ลติ ขยายการผลติ และนา� ปจั จยั การผลติ มาใชม้ ากขนึ้ ถา้ มกี ารจา้ งงานเพมิ่ ขน้ึ
สง่ ผลใหร้ ายไดข้ องประเทศสูงข้นึ แต่ถ้าภาวะการจา้ งงานเต็มที่แล้ว ก็ไม่สามารถเพ่ิมแรงงานและ
2. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเช่ือถือ ปน�าัจเจงัยนิ กอาอรกผมลาิตใไชดม้ ้ทาันกทขึน้ี แเตงิน่ราอคอามสขินอคง้าปเรพะ่ิมเทอศย1ล่าดงรลวงด กเรา็วร ลองท�านนุ าในจซป้ือระขเอทงศเกงิน็จะลลดดตล่�างลดงว้ ยประชาชน
ใหก บั นกั เรยี นเพ่ิมเติม
๒.๒) ผลที่มีต่อการกระจายรายได้ ท�าให้การกระจายอ�านาจซื้อท่ีแท้จริงเปล่ียนไป มี
การกระจายรายได้อย่างไม่เป็นธรรมมากย่ิงข้ึน เพราะผู้ได้รับประโยชน์ส่วนใหญ่จากภาวะท่ีราคา
สนิ คา้ สงู ขน้ึ กค็ อื พ่อคา้ นักธุรกจิ ผูผ้ ลิต ซง่ึ เป็นนายทนุ ท่ีมีฐานะดอี ยู่แล้ว สว่ นผูท้ ีเ่ สียเปรยี บกค็ อื
คนงาน ลูกจ้าง กรรมกร ซง่ึ เป็นกล่มุ คนทมี่ ีรายไดต้ า�่ และยากจน

๒.๓) ผลที่มีต่อการคลังของรัฐบาล ท�าให้รัฐบาลมีรายได้เพิ่มข้ึนจากการเก็บภาษี
มลู ค่าเพม่ิ เชน่ เดิมราคาสนิ คา้ ๒๐๐ บาท ถ้าเก็บภาษีมลู ค่าเพมิ่ ร้อยละ ๗ รฐั บาลจะเกบ็ ภาษีได้
๑๔ บาท ตอ่ มาเมื่อเกดิ ภาวะเงนิ เฟ้อ ราคาสินคา้ สูงขน้ึ เป็น ๒๒๐ บาท รัฐบาลจะเกบ็ ภาษไี ด้เพิ่ม
ขนึ้ เปน็ ๑๕.๔๐ บาท ส�าหรบั ทางดา้ นรายจ่ายบางส่วนจะเพมิ่ ขนึ้ แตร่ ายจ่ายบางสว่ นจะลดลง เชน่
รายจา่ ยของรฐั บาลในการซอ้ื สนิ คา้ และบรกิ าร คา่ จา้ งแรงงานทรี่ ฐั บาลจา้ งกจ็ ะเพมิ่ สงู ขน้ึ แตร่ ายจา่ ย
ในการประกนั การวา่ งงานจะลดนอ้ ยลง เนอื่ งจากประชาชนสว่ นใหญม่ งี านทา� การวา่ งงานจงึ นอ้ ยลง

๒.๔) ผลท่ีมีต่อการค้าต่างประเทศ ท�าให้ราคาสินค้าในประเทศสูงขึ้น สินค้าท่ี
ส่งออกไปจ�าหน่ายต่างประเทศก็จะมีราคาสูงเช่นเดียวกัน ขายสินค้าให้กับต่างประเทศได้น้อยลง
แตก่ ลบั มสี นิ คา้ จากต่างประเทศส่งเข้ามาขายในประเทศมากขนึ้

๒.๕) ผลทีม่ ีต่อการเมอื งของประเทศ จากการทร่ี าคาสนิ ค้าสงู ข้ึน ส่งผลให้คา่ ครองชพี
ของประชาชนเพม่ิ สงู ขึน้ เป็นเหตุให้การกระจายรายไดม้ ีความเหลอื่ มลา�้ กันมากข้ึน อาจเปน็ เหตุ
ให้สหภาพแรงงานรวมตัวกันเพ่ือเรียกร้องค่าจ้างแรงงานเพิ่มข้ึน ถ้ารัฐบาลไม่สามารถแก้ไขหรือ
บรรเทาได ้ ประชาชนจะขาดความเชือ่ มั่น เสถยี รภาพของรฐั บาลจะไมม่ น่ั คง

๑40

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด

1 เงินออมของประเทศ ภาพรวมการออมของประเทศในชวง 3 ปที่ผานมา รัฐบาลจะใชน โยบายจํากดั เครดิตเพอื่ ปอ งกันส่งิ ใด
มีแนวโนมเพิ่มข้ึนอยางตอเน่ือง โดยในป 2560 มีปริมาณการออมเบ้ืองตน 1. ภาวะเงนิ ฝด
ของประเทศอยูที่ 5.4 ลานลานบาท ขยายตัวอยูท่ีรอยละ 12.9 และคิดเปน 2. ภาวะหนเ้ี สีย
รอยละ 34.8 ของ GDP ซ่ึงเมอื่ เทยี บกบั กลุมประเทศในภูมิภาคเดยี วกันถือวา 3. ภาวะเงนิ เฟอ
อยูในระดบั ตนๆ โดยมกี ารออมในรูปแบบตา งๆ เชน เงนิ ฝาก สลาก พันธบตั ร 4. ภาวะการคาขาดดลุ
ประกนั ชวี ติ
(วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. การดําเนินนโยบายจํากัดเครดิต
ของรฐั บาลนน้ั เพอ่ื ปอ งกนั การเกดิ ภาวะเงนิ เฟอ โดยธนาคารกลาง
จะปรบั เพิ่มอัตราดอกเบีย้ ใหส ูงข้ึน เปนผลใหธ นาคารพาณชิ ยต อง
เพมิ่ อตั ราดอกเบย้ี เงนิ กกู บั ลกู คา ปรมิ าณการกเู งนิ กจ็ ะลดนอ ยลง)

T156

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) แนวทางการแกไ้ ขปญั หาภาวะเงนิ เฟอ้ รฐั บาลมแี นวทางแกไ้ ขปญั หาภาวะเงนิ เฟอ้ ดงั นี้ ขน้ั สอน

๓.๑) การใช้นโยบายการเงิน เพอ่ื ลดปรมิ าณเงนิ ท่ีหมนุ เวยี นในประเทศ เชน่ การเพิ่ม ขน้ั ที่ 3 อธิบายความรู้
อตั ราเงนิ สดสา� รองตามกฎหมาย เพอื่ ทา� ใหธ้ นาคารพาณชิ ยส์ รา้ งเงนิ ฝากไดน้ อ้ ยลง เพม่ิ อตั ราสว่ นลด
หรอื อตั ราดอกเบย้ี ทธี่ นาคารกลางคดิ กบั ธนาคารพาณชิ ย ์ เพอื่ ทา� ใหธ้ นาคารพาณชิ ยส์ รา้ งเงนิ ฝาก 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก
ไดน้ อ้ ยลง ซง่ึ จะทา� ใหป้ รมิ าณเงนิ ทห่ี มนุ เวยี นในประเทศลดลง จะมผี ลใหอ้ ตั ราดอกเบยี้ สงู ขน้ึ ผผู้ ลติ การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู
จึงลดการลงทนุ ลดการจา้ งท�างาน ท�าให้รายได้ของคนงานลดลง การใช้จา่ ยก็จะลดลงดว้ ย ระหวางกัน
นอกจากน้ัน รัฐบาลอาจขอความร่วมมือจากสถาบันการเงินให้ลดการให้เครดิตและ
สินเช่ือ เพื่อการลงทุนในกิจกรรมท่ีไม่เป็นผลดีแก่เศรษฐกิจ เช่น การกู้ยืมเพ่ือซื้อที่ดินเก็งก�าไร 2. จากน้ันสมาชิกในกลุมชวยกันคัดเลือกขอมูล
การควบคมุ การซอื้ ขายสนิ คา้ เงนิ ผอ่ น หรอื ธนาคารกลางอาจเขา้ ไปควบคมุ โดยตรง เชน่ การควบคมุ ท่ีนําเสนอเพ่ือใหไดขอ มลู ทีถ่ กู ตอง
การใช้บัตรเครดิต เพื่อควบคุมการใช้จา่ ยของประชาชน
๓.๒) การใชน้ โยบายการคลงั เพอื่ ลดความตอ้ งการซอ้ื ของผบู้ รโิ ภคในประเทศดว้ ยการ 3. นักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนนําเสนอขอมูล
เพ่ิมอัตราภาษีอากรและลดการใช้จ่ายของรัฐบาล เช่น เพ่ิมภาษีการขาย ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษี หนาชั้นเรียนตามประเด็นที่ศึกษา อภิปราย
สรรพสามิต ช่วยทา� ให้ผู้บรโิ ภคลดการใช้จา่ ยลงได้มากโดยเฉพาะสนิ คา้ ฟมุ่ เฟอื ย และตอบคาํ ถามรวมกัน

เรอ่ื งนา่ รู้ 4. ครแู ละนกั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกยี่ วกบั ปญ หา
และอุปสรรคในการพัฒนาเศรษฐกิจของไทย
การข้ึน-ลงของค่าเงินบาท ใครไดประโยชน  ใครเสียประโยชน และสมุ ตวั แทนนกั เรียนเพอื่ ตอบคาํ ถาม เชน
• นักเรียนและครอบครัวควรปฏิบัติอยางไร
ใครไดป ระโยชน ใครเสยี ประโยชน ในภาวะที่เกิดเงินเฟอ
(แนวตอบ เชน ใชจา ยอยา งประหยัด มกี าร
คา่ เงินบาทแขง็ • ประชาชนซ้ือสินคา้ จาก • ผู้ส่งออก คนท�างานต่างประเทศ วางแผนการใชเ งนิ ทาํ บญั ชคี รวั เรอื น ลดการ
คือ การใช้เงินบาทนอยลงในการ ต่างประเทศถูกลง รวมท้ังผู้ประกอบธุรกิจท่องเท่ียว ซ้ือสิง่ ของไมจําเปน หารายไดพิเศษ)
แลกเงินสกุลอ่ืนในจา� นวนเทา่ เดมิ • ผ ลู้ งทนุ น�าเขา้ สินคา้ ทนุ ได้ถูกลง นา� รายไดท้ เ่ี ปน็ เงนิ สกลุ ตา่ งประเทศ • หากนกั เรยี นเปนผบู ริหารประเทศ นักเรยี น
เชน่ เคร่อื งจกั ร อปุ กรณต์ า่ งๆ มาแลกเป็นเงินบาทไดน้ อ้ ยลง จะทราบไดอยางไรวาไดดําเนินการแกไข
๓๒ = ๑ • ผู้นา� เขา้ ลดตน้ ทุนการน�าเข้า ภาวะเงินเฟอมาถูกทางหรือไม อยา งไร
(แนวตอบ ดูจากดัชนีราคา ถาภาวะระดับ
สินค้า เพราะราคาสนิ คา้ จาก ราคาของสินคาและบริการโดยท่ัวไปมี
ต่างประเทศถูกลง แนวโนม ลดลง และราคาของปจ จยั การผลติ
ตา งๆ ลดลง ทาํ ใหอ าํ นาจซอื้ ของเงนิ เพมิ่ ขน้ึ
คา่ เงนิ บาทออ่ น • ผ สู้ ง่ ออก คนทา� งานตา่ งประเทศ • ประชาชนซอ้ื สนิ คา้ จากตา่ งประเทศ คา ครองชพี ของประชาชนลดลง)
คอื การใชเ้ งนิ บาทมากข้ึนในการ รวมทงั้ ผปู้ ระกอบธรุ กจิ ทอ่ งเทยี่ ว แพงขึน้
แลกเงนิ สกลุ อนื่ ในจา� นวนเทา่ เดมิ น�ารายได้ท่ีเป็นเงินสกุลต่าง • ผนู้ า� เขา้ เพมิ่ ตน้ ทนุ การนา� เขา้ สนิ คา้
ประเทศมาแลกเป็นเงินบาทได้ เพราะราคาสินค้าต่างประเทศ
๓๔ = ๑ มากขน้ึ แพงขนึ้
• ผ ลู้ งทนุ นา� เขา้ สนิ คา้ ทนุ แพงขนึ้
เชน่ เครอื่ งจกั ร อปุ กรณต์ า่ งๆ
• ผ เู้ ปน็ หนกี้ บั ตา่ งประเทศมภี าระ
หนเ้ี พม่ิ ขน้ึ

ทีม่ า : ธนาคารแหง่ ประเทศไทย๑4๑

ขอสอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู

เมอ่ื เกดิ ภาวะเงนิ เฟอ รฐั บาลสามารถใชน โยบายการคลงั เพอ่ื แก ครูอธิบายความรูเพิ่มเติมวา เมื่อเกิดภาวะเงินเฟอขึ้นจึงจําเปนตองมี
ปญหาโดยวิธใี ด หนวยงานทาํ หนาทคี่ วบคุมดแู ลเรือ่ งเงินเฟอ คือ 1. กระทรวงพาณิชย และ 2.
ธนาคารแหง ประเทศไทย
1. ลดอตั ราภาษอี ากร
2. เพิ่มอตั ราภาษีการขาย ส่ือ Digital
3. เพมิ่ อัตราดอกเบยี้ ของธนาคารกลาง
4. เพม่ิ การใชจ า ยของประชาชนในรปู เงินโอน ศกึ ษาคน ควา เพมิ่ เตมิ เกยี่ วกบั ภาวะเงนิ เฟอ ไดท ่ี https://www.bot.or.th/
(วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. ในภาวะเงนิ เฟอ รฐั บาลสามารถใช
นโยบายการคลังเพื่อแกปญหาโดยการเพิ่มอัตราภาษีการขาย
รวมไปถึงภาษีสรรพสามิต ภาษีมูลคาเพ่ิม เพ่ือลดความตองการ
ซอ้ื ของผูบริโภคในประเทศ)

T157

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๓.๓) การควบคุมราคาสินค้าและควบคุมต้นทุนการผลิต โดยการก�าหนดราคา
ขายสินคา้ ทจี่ า� เปน็ ต่อการครองชีพไมใ่ ห้สูงเกนิ ไป เชน่ ขา้ วสาร น�้าตาล เน้อื สตั ว ์ ไข ่ นม เพื่อช่วย
ขั้นที่ 3 อธิบายความรู้ ให้ค่าครองชีพของประชาชนไม่สูงเกินไป และรัฐก็เข้าไปควบคุมต้นทุนการผลิตไม่ให้สูงเกินไป
เชน่ ควบคมุ ค่าจา้ งแรงงาน ราคานา�้ มนั ไมใ่ ห้สูงเกินความจ�าเปน็
• หากปริมาณเงินท่ีหมุนเวียนภายในประเทศ
ลดลง จะสงผลอยางไรตอระบบเศรษฐกิจ ๓.๔) การควบคุมการคา้ ระหว่างประเทศ กรณที เี่ กิดภาวะเงนิ เฟ้อเน่ืองจากราคาสินค้า
และประชาชนทว่ั ไป ส่งออกในตลาดโลกเพิ่มสูงขึ้น ท�าให้ผู้ผลิตพยายามส่งออกมากขึ้น ส่งผลให้สินค้าในประเทศ
(แนวตอบ เกิดภาวะเงินฝด คนมีเงินนอย ขาดแคลน ราคาสินค้าจึงเพ่ิมสูงข้ึน รัฐอาจต้องเข้ามาแก้ปัญหาโดยการควบคุมสินค้าส่งออก
เงนิ หมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจมีนอ ย เกิด ด้วยการเพิ่มอากรขาออกให้สูงข้ึน ก�าหนดโควตาการส่งออก มาตรการดังกล่าวท�าให้ต้นทุนการ
ภาวะขาวยากหมากแพง) ส่งออกสูงข้ึน รายได้ของผู้ส่งออกลดลง ปริมาณสินค้าส่งออกก็จะลดลง ท�าให้มีสินค้าจ�าหน่าย
ในประเทศมากข้ึนและราคาสินคา้ อาจลดลงได้
• ทําไมภาวะเงินฝดจึงกระทบตอคนทั่วไป
ทัง้ ๆ ทคี่ าครองชพี ราคาสนิ คา ลดลง 4.2 ปัญหาและผลกระทบจากภาวะเงนิ ฝืด
(แนวตอบ เพราะคนไมมีเงินทําใหซ้ือสินคา
ไดน อยลง การจา งงานลดลง) เงินฝืด (deflation) หมายถึง ภาวะทร่ี ะดบั ราคาทว่ั ๆ ไปของสนิ คา้ และบริการ (ระดบั ราคา
โดยเฉลย่ี ) ลดลงเรอื่ ย ๆ ระดบั ราคาสนิ คา้ เปลยี่ นแปลงไปตรงกนั ขา้ มกบั อา� นาจซอ้ื ของเงนิ กลา่ วคอื
เมื่อเกิดเงินฝดื อา� นาจซื้อของเงนิ จะเพิม่ ข้นึ นน่ั หมายความว่า เงนิ จ�านวนเทา่ เดิมแตจ่ ะซ้ือสนิ ค้า
ได้มากข้ึน

๑) สาเหตุของการเกดิ ภาวะเงินฝืด เกดิ ขน้ึ ได้จากหลายสาเหตุ ดงั นี้

๑.๑) เกิดจากความต้องการสินค้าและบริการลดลง อาจเกิดขึ้นเน่ืองจากการด�าเนิน
นโยบายการเงนิ อยา่ งเขม้ งวด ซง่ึ รฐั บาลอาจลดปรมิ าณการนา� ธนบตั รไปใชใ้ นกระแสหมนุ เวยี นของ
รายจา่ ยในระบบเศรษฐกจิ แต่ปริมาณการผลิตสนิ คา้ และบรกิ ารยงั คงเดิม ทา� ใหส้ นิ ค้าและบริการ
จ�าหนา่ ยได้ไม่หมด ระดบั ราคาสินคา้ และบรกิ ารจงึ มแี นวโน้มลดลงเรอ่ื ย ๆ
โดยการจา� ห๑น.า่๒ย)พ เนั กธิดบจตั ารกแกลาะรตรวั๋ ะเดงมนิ คทลุนงั ข1 อทงา� รใัฐหบป้ ารลมิ าโณดเยงรนิ ัฐหบมานุลเอวายี จนใเชข้นา้ ไโยปบสม่าู ยอื ใขนอกงารรฐั รบะาดลม เรงวินมททุนงั้
การดา� เนินมาตรการเก็บภาษีอากรมากขึน้ ทา� ใหป้ ระชาชนในประเทศมเี งนิ จับจ่ายใชส้ อยน้อยลง
และถ้ารัฐบาลยังไม่น�าเงินออกมาใช้มากนัก จะส่งผลให้สินค้าจ�าหน่ายได้น้อยลงจนต้องลดราคา
สินคา้ ลง จึงเกดิ ภาวะเงินฝดื ขึ้น
๑.๓) เกดิ จากภาวะเศรษฐกิจตกต่�า สนิ คา้ และบรกิ ารจ�าหนา่ ยไดน้ ้อยลง อตั ราคา่ จา้ ง
แรงงานไม่สูงขึ้น แต่ราคาปัจจัยการผลิตอ่ืน ๆ อาจมีแนวโน้มลดลง เน่ืองจากจ�าหน่ายได้น้อย
สง่ ผลให้ต้นทนุ การผลิตตา�่ ลง ผูผ้ ลติ จึงมีแนวโน้มลดราคาสนิ คา้ ส่งผลให้เกดิ ภาวะเงนิ ฝดื ได้

๑42

เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคิด

ครูแบงกลุมนักเรียนเพ่ือสัมภาษณประชาชนในกลุมอาชีพตางๆ เชน ครู ปรากฏการณใดมคี วามสอดคลองกับภาวะเงนิ ฝด
วิศวกร พอ คา แมคา แพทย พนกั งานธนาคาร พนักงานรฐั วิสาหกจิ คนขับรถ 1. อาํ นาจการซอื้ ของเงนิ เพิ่มขึ้น
รับจาง ถึงผลกระทบท่ีเกดิ ข้ึนหากเกิดภาวะเงนิ ฝด และจัดทาํ เปน บทสัมภาษณ 2. สินคาและบริการมีราคาสงู ข้ึน
นําเสนอในชั้นเรยี นในรปู แบบสอื่ ตางๆ เชน PowerPoint คลปิ วิดีโอ 3. ตนทนุ ในการผลิตสนิ คาเพ่ิมสูงขึน้
4. ความตอ งการบรโิ ภคมีมากกวาสินคา
นักเรียนควรรู
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. ภาวะเงนิ ฝด คอื ภาวะทร่ี ะดบั ราคา
1 ตั๋วเงินคลัง ตราสารทางการเงินชนิดหน่ึงท่ีรัฐบาลเปนผูออก เพ่ือใชเปน ทั่วไปของสินคาและบริการลดลงเรื่อยๆ ทําใหอํานาจการซื้อของ
เครื่องมือในการกูยืมเงินในระยะส้ัน เชน 3 เดือน 6 เดือน ในตั๋วเงินคลังจะ เงินมีมากข้ึน ในการใชจายหากใชเงินจํานวนเทาเดิมซ้ือสินคา
ระบุวันเวลาท่ีใหไถถอนคืน และจํานวนเงินที่จะไดรับเมื่อไถถอนคืนไวแนนอน จะไดสินคา จาํ นวนมากขน้ึ )
ต๋ัวเงินคลังจะเปนการขายลดโดยไมมีผลตอบแทนในรูปดอกเบ้ีย ดังนั้น
ผลตอบแทนที่ผูลงทุนจะไดรับ คือ ผลตอบแทนจากสวนตางของราคาซื้อลด
กับจาํ นวนเงนิ ท่ีไดร ับเมื่อครบกําหนดไถถอน

T158

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒) ผลกระทบของภาวะเงนิ ฝดื ตอ่ เศรษฐกจิ ของประเทศ มีดังนี้ ขนั้ สอน

๒.๑) ผลท่ีมีต่อการผลติ และการลงทุน สนิ ค้าและบริการมีแนวโน้มลดลง ผ้ผู ลิตจึงลด ขน้ั ท่ี 3 อธิบายความรู้
ปรมิ าณการผลติ ลดการลงทนุ จนกระทง่ั กอ่ ใหเ้ กดิ ภาวะการวา่ งงานเพมิ่ สงู ขนึ้ รายไดข้ องประชาชน
และก�าไรของธรุ กิจลดลง เศรษฐกจิ โดยรวมจงึ มีแนวโน้มหดตวั ลงดว้ ย • รัฐบาลมีแนวทางในการแกไขภาวะเงินฝด
อยา งไร
๒.๒) ผลท่ีมีต่อการกระจายรายได้ ท�าให้พ่อค้า นักธุรกิจ และผู้ผลิตจ�าหน่ายสินค้า (แนวตอบ เพิ่มเงนิ หมุนเวียนเขาสรู ะบบ ลด
ในราคาถูกลง ก�าไรของธุรกิจลดลง ขณะเดียวกันประชาชนสามารถซ้ือสินค้าในราคาถูกลง อตั ราภาษี กระตุนใหค นมคี วามตอ งการใช
ความแตกต่างของฐานะระหว่างคนจนกบั คนรวยไม่ขยายตวั ออกไปมากนัก เงนิ )
๒.๓) ผลท่ีมีต่อการคลังของรัฐบาล เมื่อราคาท�าให้สินค้าและบริการมีแนวโน้มลดลง
กา� ไรของธรุ กจิ และรายไดข้ องประชาชนลดลง รฐั บาลจงึ เกบ็ ภาษกี ารคา้ ภาษกี า� ไร และภาษเี งนิ ได้ • ประชาชนควรปฏิบัติตนอยางไรในภาวะ
ของประชาชนได้นอ้ ยลง เงินฝด
(แนวตอบ ใชจ า ยอยา งประหยดั ซอื้ แตส ง่ิ ของ
๒.๔) ผลท่ีมีต่อการค้าต่างประเทศ เมื่อเกิดภาวะเงินฝืดราคาสินค้าในประเทศลดลง ทจี่ าํ เปน)
สนิ คา้ ที่ส่งออกไปจา� หน่ายตา่ งประเทศจงึ มรี าคาลดลงเชน่ เดยี วกนั ทา� ให้ขายสินค้าในตา่ งประเทศ
ได้มากขึน้ แต่สนิ คา้ จากตา่ งประเทศกลับมรี าคาสงู จึงทา� ให้จ�าหนา่ ยในประเทศไดน้ ้อยลง
๒.๕) ผลที่มีต่อการเมืองของประเทศ ท�าให้สินค้าและบริการมีแนวโน้มลดลง ผู้ผลิต
จึงต้องพยายามลดการผลิต ลดการจา้ งงาน แรงงานมีการวา่ งงานมากขึ้น รายไดข้ องครวั เรือนจะ
ลดลง ภาวะเศรษฐกิจมแี นวโน้มถดถอย สง่ ผลทา� ให้ประชาชนขาดความเช่อื ถอื ในรฐั บาล จนกอ่
ให้เกิดความไมม่ ัน่ คงทางการเมอื งตามมา

๓) แนวทางการแกไ้ ขปญั หาภาวะเงนิ ฝดื รฐั บาลมแี นวทางแกไ้ ขปญั หาภาวะเงนิ ฝดื ดงั นี้

หมนุ เวียนใน๓ป.๑ร)ะ เกทาศร ใเชช้น่น โยกาบราลยดกอาตั รรเางเินง นิ รสัฐดบสาา� ลรอจงะตใชาม้นกโยฎบหามยากย1า รเพเง่ือินใหเพ้ธ่ือนเาพค่ิมารปพราิมณาิชณยเส์งริน้าทงี่
เงนิ ฝากไดม้ ากขนึ้ ลดอตั ราดอกเบีย้ ทีธ่ นาคารกลางคดิ กบั ธนาคารพาณชิ ย์ เพ่ือจงู ใจใหก้ ูเ้ งินจาก
ธนาคารกลางไปปลอ่ ยสนิ เชอื่ แกล่ กู คา้ มากขนึ้ ซง่ึ จะทา� ใหม้ ปี รมิ าณเงนิ ออกไปหมนุ เวยี นในประเทศ
เพมิ่ ขน้ึ ทา� ใหอ้ ตั ราดอกเบยี้ ลดลง ผผู้ ลติ จงึ อาจมกี ารเพมิ่ การลงทนุ เพมิ่ การจา้ งงาน จนประชาชน
มีรายได้เพิ่ม๓แ.๒ล)ะ นกา� าเรงใินชอน้ อโกยไบปาซยื้อกสานิรคคลา้ งั ท รา�ฐั ใบหาภ้ ลาดวา� ะเนเงนิ นิ มฝาดื ตลรดกลารงลในดทอต่สีั ดุราภาษอี ากร2 เพมิ่ การใชจ้ า่ ย
ของรฐั บาล ลดอตั ราภาษกี ารคา้ ภาษมี ลู คา่ เพม่ิ ทา� ใหร้ าคาสนิ คา้ ลดลง ขณะเดยี วกนั การลดอตั รา
ภาษเี งินไดต้ ่อบุคคลท�าให้ประชาชนมีรายไดม้ ากขนึ้ ประกอบกับการเพ่ิมการใชจ้ า่ ยของรฐั จะช่วย
กระตนุ้ ให้ความตอ้ งการสนิ คา้ และบริการเพ่มิ มากขน้ึ ภาวะเงนิ ฝืดจะคลายตวั ลงในท่ีสุด
๓.๓) การสง่ เสรมิ การคา้ ระหว่างประเทศ เมือ่ เกิดภาวะเงนิ ฝดื ราคาสนิ ค้าในประเทศ
ลดลง จงึ เป็นโอกาสดที ี่รฐั บาลจะสง่ เสรมิ การส่งสนิ คา้ ออกไปจา� หน่ายต่างประเทศให้มากขึน้ เพื่อ
ช่วยใหเ้ กดิ การผลิต การจ้างงาน และทา� ใหป้ ระชาชนในประเทศมรี ายไดส้ ูงขน้ึ

๑43

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

ขอ ใดเปนผลกระทบท่ีเกิดจากภาวะเงนิ ฝด 1 อัตราเงินสดสํารองตามกฎหมาย หรืออัตราเงินสดสํารองท่ีตองดํารงไวท่ี
1. กําไรของธรุ กิจสูงขึน้ ธนาคารกลาง คอื สดั สว นของเงนิ สดตอ เงนิ ฝากทง้ั หมด ทธ่ี นาคารกลางกาํ หนด
2. สนิ คา ในตลาดปรับตวั สงู ข้นึ ใหธนาคารพาณิชยจ ะตองสาํ รองเอาไวท ี่ธนาคารกลาง
3. อัตราการวางงานเพิม่ สงู ขน้ึ 2 ภาษอี ากร คือ ภาษอี ากรท่ีจัดเกบ็ โดยกรมสรรพากร มี 5 ประเภท ไดแก
4. เกิดการขาดแคลนแรงงานฝม ือ ภาษเี งนิ ไดบ คุ คลธรรมดา ภาษเี งนิ ไดน ติ บิ คุ คล ภาษมี ลู คา เพม่ิ ภาษธี รุ กจิ เฉพาะ
และภาษีอากรแสตมป
(วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. ในภาวะเงนิ ฝด ประชาชนสว นใหญ
จะไมนําเงินออกมาซ้ือสินคา ผูผลิตจะลดปริมาณการผลิตลง
การวาจา งแรงงานยอ มลดลง สงผลใหเ กิดการวา งงานเพิม่ ขึ้น)

T159

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน 4.3 ปัญหาและผลกระทบจากภาวะการวา่ งงาน

ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู้ ภาวะการวา่ งงาน หมายถึง ภาวะที่บคุ คลทอี่ ยู่ในวัยท�างาน (ช่วงอาย ุ ๑๕-๖๐ ป)ี มคี วาม
สามารถในการทา� งาน ประสงคจ์ ะท�างาน แต่ไมม่ ีงานท�า
5. ครูนําขาวการเลิกจางงาน การปลดพนักงาน
หรือการปดตัวลงของบริษัทตางๆ มาสนทนา ๑) ประเภทและสาเหตขุ องการว่างงาน มีดงั น้ี
กับนักเรียน โดยใชคําถามเพื่อฝกการคิดของ
นกั เรียน เชน ๑.๑) การวา่ งงานโดยเปด เผย หมายถงึ บคุ คลซงึ่ ไมม่ งี านทา� ในชว่ งเวลาทท่ี า� การสา� รวจ
• สาเหตุสําคัญที่ทําใหเกิดการเลิกจาง ซ่ึงอาจเป็นการว่างงานชั่วคราวหรือว่างงานเปน็ ระยะยาวนานกไ็ ด้
พนกั งานคืออะไร
• หากนกั เรียนเปน กลุมคนผูว างงาน นกั เรยี น การวา่ งงานชั่วคราว
จะทาํ อยา งไร การไม่มีงานท�าช่วงส้ัน เกิดจากความไม่สมบูรณ์ของตลาดแรงงาน เช่น ขาดข้อมูลว่า
มีงานท�าท่ีใดบ้าง หรือรู้ว่ามีงานท่ีใดแต่ไม่สามารถไปท�าได้ เพราะต้องใช้เวลาและ
6. ใหนักเรียนหาขาวท่ีเกี่ยวกับสถิติการวางงาน ทนุ ทรัพย์ในการเดินทางหรอื อยใู่ นช่วงเจ็บปว่ ย
และผลกระทบจากการวางงาน จากแหลง
การเรยี นรตู า งๆ และสรปุ สาระสาํ คัญ การว่างงานจากโครงสรา งทางเศรษฐกิจ
เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพสิ่งแวดล้อมทางเศรษฐกิจ ท�าให้
แรงงานไม่สามารถปรับตัวได้ทัน เช่น การใช้เทคโนโลยี การ

เปกลาย่ี นรแวป่าลงงงใานนรสเนนิยื่อมงขจอางกผวูบ้ ัฏรโิจภักคร กเศารรยษ้ายฐแกหจิ ล1่งอุตสาหกรรม

ชว่ งเศรษฐกจิ รงุ่ เรอื งมกี ารลงทนุ การผลติ สงู การวา่ จา้ งทา� งานขยายตวั
ช่วงเศรษฐกิจหดตัวมีการลงทุนน้อย การผลิตและการจ้างงานก็จะ
น้อยตาม ท�าให้การจ้างแรงงานน้อยลง ช่วงเศรษฐกิจตกต�่าสินค้า
จา� หน่ายได้น้อย ท�าให้การผลติ และการจ้างงานนอ้ ยลง การว่างงาน
อยใู่ นระดบั สงู ชว่ งเศรษฐกจิ ฟนื ตวั กก็ ลบั มามกี ารจา้ งแรงงานเพม่ิ ขนึ้
ภาวะการวา่ งงานกล็ ดน้อยลง
การว่างงานตามฤดกู าล
เกดิ จากการเปลีย่ นแปลงของสภาพดินฟา้ อากาศ เชน่ การปลูกข้าว ท�าได้ในช่วงฤดฝู น
เปน็ สว่ นใหญ ่ หรอื ทางดา้ นการทอ่ งเทยี่ วมงี านทา� มากเฉพาะชว่ งเทศกาลหรอื ชว่ งฤดกู าล
ทอ่ งเที่ยว

๑.๒) การว่างงานแอบแฝง เปน็ การวา่ งงานที่มองไม่เห็นวา่ มีการวา่ งงาน คอื แรงงาน
ยงั ท�างานอย ู่ แตท่ า� งานตา่� กว่าระดับความรู้ความสามารถของตน เช่น นายฉตั รแก้ว สา� เร็จการ
ศึกษาระดับปริญญาตรี แต่ไม่สามารถหางานท�าตามวุฒิการศึกษาที่เรียนมาได้ จึงได้ไป
ท�างานในระดับทีต่ า่� กว่า เชน่ ท�างานเป็นพนักงานพิมพ์เอกสาร

๑44

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด

1 วัฏจักรเศรษฐกจิ จะมีการปรับเปลยี่ นหมุนเวียนกัน ทง้ั ชวงเศรษฐกจิ เจริญ “ไกถูกเลิกจางจากการเปนพนักงานโรงงาน เนื่องจากภาวะ
เตบิ โต เศรษฐกจิ ถดถอย เศรษฐกิจตกตา่ํ และเศรษฐกิจฟน ตัว เศรษฐกิจตกตํ่า ทําใหโรงงานมีรายไดนอย และตองลดกําลัง
การผลติ ลง” กรณดี งั กลา วเปน การวางงานในลักษณะใด
ส่ือ Digital
1. การวางงานช่วั คราว
ศึกษาคนควาเพ่ิมเติมเก่ียวกับอัตราการวางงาน และสถานการณแรงงาน 2. การวา งงานตามฤดูกาล
ในประเทศ ไดท ่ี http://www.nso.go.th/ และ https://www.doe.go.th/ 3. การวา งงานจากวัฏจักรเศรษฐกจิ
4. การวางงานจากโครงสรางเศรษฐกจิ
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. กรณีของไกเปนการวางงานจาก
วัฏจักรเศรษฐกิจ เพราะมีสาเหตุมาจากภาวะเศรษฐกิจตกต่ํา
ผูประกอบการมีกําไรนอยจึงตองลดตนทุนการผลิต จึงมีการเลิก
จา งพนักงานบางสว น)

T160

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒) ผลกระทบของการว่างงาน เมื่อเกดิ การวา่ งงานขน้ึ ในระบบเศรษฐกิจยอ่ มกอ่ ใหเ้ กิด ขนั้ สอน
ผลกระทบดา้ นตา่ ง ๆ ดังตอ่ ไปนี้
๒.๑) ผลทีม่ ีต่อการใชป้ ระโยชนจ์ ากแรงงาน เม่ือเกดิ การวา่ งงาน คนไมม่ งี านท�า ไม่ ขน้ั ที่ 3 อธิบายความรู้
สามารถใช้ทรัพยากรแรงงานได้อย่างเต็มท่ี ปริมาณผลผลิตของประเทศจึงเกิดข้ึนน้อย
นอกจากนนั้ การวา่ งงานของผทู้ ไี่ ดร้ บั การศกึ ษาสงู เชน่ สา� เรจ็ การศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตร ี ปรญิ ญาโท 7. ครแู ละนกั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกยี่ วกบั ปญ หา
แต่ว่างงานก็นับว่าเป็นการเสียประโยชน์อย่างมาก เพราะเงินท่ีรัฐบาลใช้ไปเพื่อการลงทุนทาง และผลกระทบจากการวา งงาน และสมุ ตวั แทน
ดา้ นการศกึ ษาจะไม่ไดใ้ ช้ประโยชนอ์ ยา่ งเตม็ ท ่ี เน่ืองจากผสู้ �าเรจ็ การศกึ ษาไม่มีงานทา� นักเรียนเพื่อตอบคําถาม เชน
๒.๒) ผลที่มีต่อการออมและการลงทุน ในประเทศที่มีอัตราการว่างงานสูง รายได้ • การวา งงานสง ผลตอ เสถยี รภาพทางเศรษฐกจิ
ของประชาชนสว่ นใหญจ่ ะลดลง ทา� ใหต้ ้องลดรายจา่ ยในการบริโภค และความสามารถในการออม ของประเทศอยางไร
ก็จะลดลงด้วย เนื่องจากมีรายได้น้อยลง ส่งผลให้การลงทุนในประเทศลดลง ลดการบริโภคลง (แนวตอบ การวางงานสงผลใหบุคคลขาด
สินคา้ จ�าหนา่ ยไดน้ ้อยลง นกั ลงทนุ จงึ ไม่ลงทุนเพมิ่ จา� นวนคนว่างงานกจ็ ะเพมิ่ ขึ้น รายไดในการประกอบอาชีพ ทําใหรัฐตอง
๒.๓) ผลทม่ี ตี อ่ การกระจายรายได ้ ในชว่ งทเ่ี กดิ ภาวะการวา่ งงาน นกั ธรุ กจิ ผผู้ ลติ อาจ จัดหาสวสั ดกิ ารตา งๆ เชน โครงการศึกษา
อบรม โครงการฝก อาชีพ ซึ่งเปนภาระดาน
งบประมาณ และรฐั ยงั สญู เสยี รายไดจ ากการ
จดั เกบ็ ภาษีอกี ดวย)

ไดร้ บั ผลกระทบบา้ ง แตเ่ นอื่ งจากเปน็ ผมู้ ฐี านะ จงึ อาจไดร้ บั ผลกระทบไมม่ าก แตส่ า� หรบั ครอบครวั
ที่มีรายได้น้อย มีฐานะยากจน เงินออมน้อย เมื่อเกิดปัญหาการว่างงานจะขาดรายได้ ท�าให้
ครอบครวั เดอื ดร้อน
๒.๔) ผลที่มีต่อฐานะการคลังของรัฐบาล การท่ีประชาชนมีการว่างงานมาก ท�าให้
รายไดข้ องประชาชนลดลง การบรโิ ภคสนิ คา้ และ
บบุคริกคาลรธนร้อรมยลดงา1 สภ่งาผษลีมใูลหค้ร่าัฐเบพาิ่มล2 เกแ็บลภะภาาษษีเงีอินื่นไ ๆด ้
ไดน้ อ้ ยลง แตก่ ลบั ตอ้ งใชเ้ งนิ งบประมาณมากขน้ึ
เพ่ือเป็นการลงทุนสร้างงานให้กับประชาชน
เชน่ การจา่ ยเงินเพอ่ื สงเคราะห์ผูว้ ่างงาน
๒.๕) ผลทมี่ ตี อ่ การเมอื งของประเทศ
การเกดิ ปญั หาการวา่ งงานในอตั ราสงู ทา� ใหก้ ลมุ่
คนบางกลมุ่ โดยเฉพาะลกู จา้ ง แรงงานทวี่ า่ งงาน
ได้รับความเดือดร้อนจากฐานะทางเศรษฐกิจ
ท�าให้มีการเรียกร้องให้รัฐบาลออกมาแก้ไขเพื่อ
ลดปัญหาการว่างงานและปัญหาทางสังคม ถ้า
หากรัฐบาลไม่สามารถแก้ไขได้อย่างเหมาะสม  ภาวะการว่างงานย่อมส่งผลกระทบต่อการบริโภคของ
ประชาชน ท�าให้ต้องเพ่ิมความระมัดระวังและรอบคอบ
กอ็ าจมผี ลกระทบตอ่ เสถยี รภาพของรฐั บาลดว้ ย ในการใช้จ่ายมากขน้ึ

๑45

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

สง่ิ ใดทจี่ ะเกดิ ขนึ้ ในระบบเศรษฐกิจเมื่อเกิดภาวะการวา งงาน 1 ภาษีเงินไดบุคคลธรรมดา คือ ภาษีที่จัดเก็บจากบุคคลท่ัวไป หรือจาก
1. การลงทุนในประเทศเพม่ิ ขึน้ หนวยภาษีท่ีมีลักษณะพิเศษตามท่ีกฎหมายกําหนด และมีรายไดเกิดข้ึนตาม
2. รฐั บาลจัดเกบ็ ภาษไี ดนอ ยลง เกณฑท ก่ี าํ หนด โดยปกติจดั เกบ็ เปน รายป
3. เงินออมของประชาชนมากข้ึน 2 ภาษีมูลคาเพิ่ม เปนการเก็บภาษีจากการขายสินคา หรือการใหบริการใน
4. นักลงทุนเพ่มิ กาํ ลังในการผลติ สนิ คา แตละข้ันตอนการผลติ และจําหนายสนิ คาหรอื บริการ ทัง้ ท่ผี ลิตภายในประเทศ
และนาํ เขาจากตา งประเทศ
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เม่ือมีผูวางงานมากยอมสงผลให
การเสียภาษีมนี อยลง รายไดของรฐั จากการเกบ็ ภาษียอมลดลง)

T161

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๓) แนวทางการแกไ้ ขปญั หาการวา่ งงาน รฐั บาลเขา้ มาแกป้ ญั หาโดยเพมิ่ ความตอ้ งการ

ข้ันท่ี 3 อธิบายความรู้ สนิ คา้ และบรกิ ารให้มากขึ้น ดว้ ยการใชม้ าตรการทางการเงินและการคลงั ดังนี้
อ ตั ราดอกเบ๓ยี้ .1๑ล)ด ตกา�่ าลรงใ ชเปน้ น็ โยกบาราชยกักจางูรใเหงนิผ้ ผู้ เลพติ ื่อหเนัพม่มิ าปลรงิมทานุ ณมเางกินขทน้ึ ี่ใช ท้หา� มใหนุ ม้เวกี ยี านรใจนา้ ปงงราะนเทมศา กขส่งนึ้ ผ ดลงัในห้ี้
8. นักเรียนศึกษาแผนผังการใชนโยบายในการ
แกป ญ หาการวา งงานของรฐั บาล แลว อภปิ ราย ๓
ถงึ ผลท่เี กดิ ข้นึ
๒ ๔
9. นักเรียนรวมกันเสนอแนวทางการแกปญหา
การวางงาน จากนนั้ ครูถามคาํ ถาม เชน อัตรา การลงทนุ มกี ารผลิตและ
• รัฐบาลควรมีมาตรการในการแกปญหาการ ดอกเบีย้ ลดลง ในประเทศเพ�มิ ขนึ้ การวา่ จา้ งทา� งาน
วา งงานในสาขาอาชีพตางๆ อยางไร
(แนวตอบ เชน อัดฉีดเม็ดเงินเขาสูระบบ ๑ มากข้นึ
เศรษฐกิจ เพ่ือใหมีการกูเงินมาขยายธุรกิจ
จะไดมกี ารจา งงาน) การเพิ�มปริมาณเงนิ
ในประเทศ
๕

รายได้ประชาชาติ
ขยายตัวมากข้ึน

มาตรการทางการเงนิ ของรฐั บาลทส่ี า� คัญ เพือ่ แกป้ ญั หาการว่างงาน มดี ังน้ี
๑. การซ้ือคืนหลักทรัพยรัฐบาล โดยธนาคารกลางจะท�าการซื้อคืนหลักทรัพย์
รฐั บาล ไดแ้ ก ่ ตวั๋ เงนิ คลงั พนั ธบตั รรฐั บาล และจา่ ยเงนิ คนื ใหก้ บั ประชาชนผซู้ อื้ เพอื่ จะทา� ใหป้ รมิ าณ
เงนิ หมนุ เวยี นในทอ้ งตลาดมากขน้ึ ประชาชนไดน้ า� เงนิ ออกไปใชจ้ า่ ยหมนุ เวยี น กอ่ ใหเ้ กดิ การผลติ
และการจ้างงาน

๒. การลดอัตราเงินสดสํารองตามกฎหมาย โดยธนาคารกลางอาจใช้มาตรการ
ลดอัตราเงินสดส�ารองตามกฎหมาย ซ่ึงธนาคารพาณิชย์จะต้องด�ารงไว้เป็นสัดส่วนของเงินฝาก
ท�าให้ธนาคารพาณิชย์มีเงินส�ารองมากขึ้น ซ่ึงสามารถน�าออกให้กู้ยืมได้มากยิ่งขึ้น ปริมาณเงิน
หมุนเวียนในประเทศมีมากข้ึน ประชาชนและผู้ผลิตมีเงนิ ใช้จ่าย จึงนา� เงนิ ไปซอ้ื สินค้าและบริการ
จนกอ่ ให้เกดิ การผลิตและการจา้ งงานเพม่ิ ขึ้น

๑46

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 ดอกเบยี้ คอื เงนิ ตอบแทนทไ่ี ดเ พม่ิ ขนึ้ จากการออมหรอื ลงทนุ เชน ดอกเบย้ี ถา เกดิ ปญ หาการวา งงานรฐั บาลจะใชน โยบายการเงนิ แกป ญ หา
เงินฝาก หรือจะเปนเงินตอบแทนที่ผูปลอยกูไดจากผูขอกู จากการที่ผูขอกู อยา งไร
ตองจายเงินตอบแทนกับผูใหกูนอกเหนือจากในสวนของเงินตนที่กูมาดวย
คาตอบแทนในลักษณะของดอกเบ้ีย จะมีการคิดในรูปแบบรอยละเปนหลัก 1. เพมิ่ ปรมิ าณเงนิ ในประเทศ
เชน รอยละ 3, รอยละ 5, รอยละ 20 และอตั ราดอกเบี้ยอยา งเปนทางการของ 2. ลดการผลิตในประเทศใหน อยลง
ท้ังดอกเบี้ยเงินฝากและดอกเบ้ียเงินกูประเภทตางๆ ก็จะถูกกําหนดจากคณะ 3. เพิ่มอตั ราดอกเบ้ยี ของธนาคารกลางสูงขน้ึ
กรรมการนโยบายการเงนิ (กนง.) ในการกาํ กบั ดแู ลของธนาคารแหง ประเทศไทย 4. นาํ มาตรการทางการเงนิ และการคาระหวา งประเทศมาใช
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. การใชนโยบายการเงินเพ่ือเพิ่ม
ปริมาณเงินที่ใชหมุนเวียนในประเทศ สงผลใหอัตราดอกเบี้ย
ลดลง การลงทุนในประเทศเพ่ิมขึ้น มีการผลิตและการจางงาน
มากขนึ้ ทําใหร ายไดป ระชาชาติขยายตวั มากขึ้น)

T162

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

ขนั้ สอน

ข้ันท่ี 3 อธบิ ายความรู้

๓. การลดอัตราดอกเบ้ียนโยบาย โดยธนาคารกลางจะลดอัตราดอกเบยี้ นโยบาย • การใชนโยบายการเงินและการคลังของ
ทา� ใหธ้ นาคารพาณชิ ยต์ อ้ งปรบั ลดอตั ราดอกเบยี้ เงนิ ฝากและเงนิ กลู้ ง สง่ ผลใหป้ ระชาชนฝากเงนิ กบั รัฐบาลในการแกไขปญหาการวางงานจะ
ธนาคารพาณิชยน์ อ้ ยลงและน�าเงนิ ออกมาใชส้ อยมากขึน้ ขณะเดยี วกนั เมื่อดอกเบยี้ เงนิ กยู้ มื ลดลง ประสบผลสําเรจ็ ไดอยางไร
ก็จะจูงใจให้ผู้ผลิตกู้ยืมเงินไปใช้ในการผลิตมากขึ้น ปริมาณการบริโภคและการผลิตที่เพ่ิมสูงข้ึน (แนวตอบ รฐั ควรบรหิ ารจดั การใหประชาชน
ก็จะกอ่ ใหเ้ กิดการจา้ งงานเช่นกนั มีโอกาสในการเขาถึงแหลงเงินทุนไดโดย
๓.๒) การใช้นโยบายการคลงั เป็นการดา� เนนิ นโยบายของรฐั ในดา้ นการเกบ็ ภาษีอากร เทาเทียมกัน และกระตุนการใชจายของ
การใช้จ่ายของรฐั บาล และการกูย้ ืมเงินของรัฐ เพ่อื น�ามาใช้แกป้ ญั หาการว่างงาน ดังนี้ ภาครฐั โดยใหเ ม็ดเงนิ หมุนเวียนอยางทว่ั ถึง
และมีประสิทธิภาพ จูงใจใหภาคเอกชน
๑. ลดอัตราภาษีอากร รัฐด�าเนินมาตรการในการลดอัตราภาษีอากรจากภาษี เขามาลงทุนในประเทศใหมากขึ้น เพ่ือให
การค้า ภาษีมูลค่าเพ่ิม ภาษีสรรพสามิต เพื่อท�าให้สินค้าราคาถูกลง จะได้กระตุ้นการบริโภคให้ เศรษฐกิจขยายตัวและเกิดการจางแรงงาน
มากขึ้น ขณะเดียวกันรัฐอาจลดอัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ท�าให้ประชาชนเสียภาษีน้อยลง มากข้นึ )
และมรี ายได ้ เพอ่ื น�าไปใช้จ่ายในการบรโิ ภคมากขนึ้
ขนั้ สรปุ
๒. การเพ่ิมการใช้จ่ายของรัฐบาล ในภาวะท่ีมีการว่างงานเป็นจ�านวนมาก
รฐั ใชม้ าตรการเพม่ิ การใช้จ่ายของรัฐบาลให้มากข้ึน เพ่ือกระจายการจา้ งงานในสาขาอาชพี ตา่ ง ๆ ขั้นที่ 4 ขยายความเขา้ ใจ
เชน่ การลงทุนกอ่ สร้างโครงสร้างพ้นื ฐานทางเศรษฐกจิ ไมว่ า่ จะเป็นถนน เขอ่ื น ทา่ เรอื สนามบนิ
รถไฟฟ้า เพื่อจะท�าให้เกิดการจ้างงาน หรือการท่ีรัฐบาลจ่ายเงินให้กับแรงงานที่มีรายได้ต�่าใน 1. ครใู หน กั เรยี นทาํ ใบงานท่ี 8.3 เรอ่ื ง ปญ หาและ
พ.ศ. ๒๕๕๒ รายละ ๒,๐๐๐ บาท เพ่ือให้น�าเงินจ�านวนดงั กล่าวออกไปใช้จา่ ย อปุ สรรคในการพฒั นาเศรษฐกจิ ของไทย โดยครู
๓.๓) กระตุ้นการส่งออก โดยการท่ีรัฐบาลมีการส่งเสริมและอ�านวยความสะดวกใหแ้ ก่ แนะนาํ เพิม่ เติม
ผสู้ ง่ ออก เพอื่ ใหม้ กี ารสง่ ออกเพมิ่ ขน้ึ มกี ารขบั เคลอ่ื นเศรษฐกจิ และมกี ารจา้ งงานเพ่มิ ขึ้น
กลา่ วโดยสรปุ รฐั บาลมหี นา้ ทแ่ี ละบทบาทสา� คญั ในการพฒั นาประเทศ ทงั้ จดั สวสั ดกิ าร 2. นกั เรยี นทาํ แบบฝกสมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร
ม.3 เกีย่ วกบั เร่ือง ปญ หาและอปุ สรรคในการ
ทางสังคมต่าง ๆ ให้กับประชาชนและรักษาความม่ันคงของประเทศ เพ่ือชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี พัฒนาเศรษฐกิจของไทย เพอื่ เปนการบา นสง
ของประชาชน ถึงแม้ว่าในปัจจุบันประเทศไทยต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ ครูในชวั่ โมงถัดไป
ท่ีได้รับอิทธิพลท้ังจากภายในประเทศและต่างประเทศ ส่งผลให้สภาวะทางเศรษฐกิจอ่อนไหว
ประกอบกบั เสถยี รภาพทางการเมอื งยงั ไมม่ นั่ คง ทา� ใหก้ ารพฒั นาประเทศของรฐั บาลทผี่ า่ นมา ขน้ั ประเมนิ
ตอ้ งประสบปญั หาเปน็ บางชว่ งเวลากต็ าม แตเ่ ปา้ หมายสงู สดุ ของรฐั บาลในการพฒั นาประเทศ
ก็เพอื่ ความเป็นอยทู่ ด่ี แี ละประชาชนมีความสขุ ข้ันที่ 5 ตรวจสอบผล

๑47 1. ครูและนักเรียนรวมกันตรวจสอบผลจากการ
ตอบคาํ ถาม การทาํ ใบงาน และการทาํ แบบฝก
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3

2. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําชิ้นงาน/ภาระงาน
(รวบยอด) รายงาน เร่อื ง บทบาทของรัฐบาล
ในการพฒั นาประเทศ

3. ใหนักเรียนทําแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.3
เรอื่ ง บทบาทของรฐั บาลในการพฒั นาประเทศ
เพอ่ื ทดสอบความรูท ไี่ ดศ ึกษามา

กิจกรรม 21st Century Skills แนวทางการวัดและประเมินผล

ครใู หน กั เรยี นวเิ คราะหน โยบายเศรษฐกจิ ของรฐั บาลชดุ ปจ จบุ นั ครูสามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอื้ หา เรื่อง ปญ หาและอุปสรรคใน
และยกตัวอยางนโยบายเศรษฐกิจท่ีประชาชนไดรับประโยชน การพฒั นาเศรษฐกิจของไทย ไดจ ากการตอบคําถาม การรว มกันทํางาน และ
เทา เทยี มกัน 1 นโยบาย สรปุ ลงในกระดาษ A4 ครตู รวจสอบความ การนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจาก
ถูกตองของขอ มูลจากการวเิ คราะหน โยบายเศรษฐกิจ แบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยที่ 8
เรอื่ ง บทบาทของรฐั บาลในการพฒั นาประเทศ

แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน

คาช้แี จง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องท่ี
ตรงกบั ระดับคะแนน

ลาดับท่ี รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเนอ้ื หา

2 การลาดับข้ันตอนของเรื่อง

3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์

4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ

5 การมีส่วนรว่ มของสมาชกิ ในกลุ่ม

รวม

ลงช่อื ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางส่วน

เกณฑ์การตัดสนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดบั คณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรบั ปรงุ

T163

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เฉลย คําถามประจาํ หนวยการเรยี นรู้ คÓถาม ประจÓหนว่ ยการเรยี นรู้
๑. ร ัฐบาลมีบทบาทและหน้าที่ทางด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองการปกครอง และการศึกษา
1. ดานเศรษฐกิจ เชน การแกไขปญหาเงินเฟอ -
เงินฝด โดยใชนโยบายการเงิน การคลัง อยา่ งไรบ้าง
ดานสงั คม เชน การดแู ลสวสั ดิการตางๆ ให ๒. การดา� เนนิ นโยบายทางเศรษฐกจิ ของรฐั บาลเปน็ ไปเพ่อื วัตถุประสงคอ์ ยา่ งไร
กับประชาชน ดา นการเมอื งการปกครอง เชน ๓. เ งินเฟ้อคืออะไร และเกิดขึ้นได้อย่างไร ถ้ารัฐบาลจะใช้นโยบายการเงินและการคลัง เพ่ือแก้
การดูแลรักษาความสงบเรียบรอยของบาน
เมอื ง ปญั หาเงนิ เฟ้อจะตอ้ งใชม้ าตรการอะไรบ้าง
๔. การวา่ งงานหมายถึงอะไร และส่งผลกระทบตอ่ เศรษฐกจิ ของประเทศอยา่ งไร
2. เพื่อความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของ ๕. เมอ่ื เกิดภาวะการวา่ งงาน รัฐบาลจะใช้มาตรการอยา่ งไรในการแก้ปัญหา
ประเทศ และการอยดู กี ินดีของประชาชน
กจิ กรรม สร้างสรรค์พฒั นาการเรียนรู้
3. เงินเฟอ คือ ภาวะท่ีระดับราคาสินคาและ
บริการโดยท่ัวไปสูงขึ้น เกิดจากการขยายตัว กจิ กรรมท ่ี ๑ น ักเรียนร่วมกันอภิปรายในประเด็น ท�าไมรัฐบาลจึงต้องเข้าไปด�าเนินกิจกรรม
ของเศรษฐกจิ ประชาชนมคี วามตอ งการบรโิ ภค
สินคาและบริการเพิ่มข้ึน หากเกิดเงินเฟอขึ้น ทางเศรษฐกจิ เอง เชน่ รถไฟฟ้า ขนสง่ มวลชนกรุงเทพ การไฟฟา้ การประปา
รัฐบาลจะใชนโยบายการเงินโดยผานทาง และวเิ คราะห์ว่า มผี ลดีและผลเสยี ต่อเศรษฐกิจของประเทศอย่างไร
ธนาคารแหงประเทศไทย เชน การข้ึนอัตรา
ดอกเบ้ยี และนโยบายการคลงั ดาํ เนนิ การผา น กจิ กรรมท ่ี ๒ น กั เรยี นไปศกึ ษาคน้ ควา้ วา่ ในชว่ งภาวะเศรษฐกจิ ตกตา�่ รฐั บาลไดด้ า� เนนิ มาตรการ
กระทรวงการคลัง โดยการขน้ึ อัตราภาษี
ทางการเงินและการคลังอย่างไรบ้างในการกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศ และ
4. การวา งงาน หมายถงึ การทบี่ คุ คลในวยั ทาํ งาน นักเรียนเหน็ ดว้ ยหรอื ไม่ เพราะเหตุใด
มคี วามตอ งการทาํ งานแตไ มม งี านทาํ สง ผลตอ
เศรษฐกิจของประเทศ คือ หากประชาชน กิจกรรมที่ ๓ นักเรียนร่วมกันอภิปรายในประเด็น การเกิดเงินเฟ้อและการเกิดเงินฝืดส่ง
วา งงานจาํ นวนมากจะไมม รี ายไดใ นการใชจ า ย
เศรษฐกิจซบเซา รัฐบาลจัดเก็บภาษีไดนอ ยลง ผลกระทบต่อเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศไทยอย่างไร และรัฐบาลมีนโยบาย
เสถียรภาพดานเศรษฐกิจไมดี การพัฒนา เศรษฐกิจอยา่ งไรในภาวะดงั กล่าว
ประเทศลา ชา
กิจกรรมท ่ี ๔ “เมอื่ เศรษฐกจิ ตกตา�่ มกั มปี ญั หาการวา่ งงานตามมา” คา� กลา่ วขา้ งตน้ ใหน้ กั เรยี น
5. รฐั บาลจะแกป ญ หาโดยการใชน โยบายการคลงั
เพื่อเพ่ิมรายจายของรัฐบาล เพื่อใหประชาชน แบ่งกลุ่มอภิปราย สาเหตุ ผลกระทบ และนโยบายการแก้ปัญหาการว่างงาน
มีเงินในมือมากขึ้น ใชจายมากขึ้น การผลิต ของรฐั บาล
มากข้ึน เศรษฐกิจขยายตัว ทําใหเกิดการ
จางงานมากข้ึน)

๑48

เฉลย แนวทางประเมินกิจกรรมพฒั นาการเรียนรู้

ประเมนิ ความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพื้นฐาน กระบวนการความสัมพันธของขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยทั่วไป
ซึง่ เปน งานหรือชิ้นงานทใี่ ชเวลาไมน าน สําหรบั การประเมินรูปแบบนี้อาจเปนคําถามปลายเปดหรอื ผงั มโนทัศน นิยมสาํ หรบั ประเมนิ ผูเรียนรายบุคคล

ประเมินความสามารถ
• ใชในการประเมินความสามารถในการสือ่ สาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแกป ญหา ความสามารถในการใชทักษะชวี ติ และความ
สามารถในการใชเทคโนโลยีของผูเรียน โดยงานหรือช้ินงานจะสะทอนใหเห็นถึงทักษะและระดับความสามารถในการนําความรูไปประยุกตใชในชีวิต
ประจําวัน อันมีความเกี่ยวของกับหลักการและความสามารถทางเศรษฐศาสตรที่มีความจําเปนตอการใชชีวิตในสังคมปจจุบัน อาจเปนการประเมิน
จากการสังเกต การเขียน การตอบคาํ ถาม การวเิ คราะห การแกปญหา ตลอดจนการทาํ งานรว มกัน

ประเมินทักษะ
• ใชในการประเมินการแสดงทักษะของผูเรียน ในฐานะการเปนสมาชิกของสังคมที่ตองมีความเก่ียวของกับหลักการทางเศรษฐศาสตรที่มีความซับซอน
และกอ เกิดเปน ความชํานาญในการนาํ มาเปนแนวทางปฏิบัตจิ ริงในชวี ิตประจาํ วันอยา งยัง่ ยืน เชน ทกั ษะในการสอื่ สาร ทักษะในการแกป ญ หา ทกั ษะ
ชวี ิตในดา นตางๆ โดยอาจมกี ารนําเสนอผลการปฏิบัตงิ านตอ ผูเกี่ยวของ หรือตอสาธารณะ
สง่ิ ทต่ี อ งคาํ นงึ ในการประเมนิ คอื จาํ นวนงาน หรอื กจิ กรรมทผ่ี เู รยี นปฏบิ ตั ิ ซงึ่ ผปู ระเมนิ ควรกาํ หนดรายการประเมนิ และทกั ษะทตี่ อ งการประเมนิ ใหช ดั เจน

T164

Chapter Overview

แผนการจดั สอื่ ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ สี อน ประเมนิ ทกั ษะที่ได้ คุณลักษณะ
การเรยี นรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ที่ 1 - หนงั สอื เรยี น 1. อ ธบิ ายความส�ำคญั ของ สบื เสาะ - ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียน - ความสามารถใน 1. มีวินยั
การค้าและ สังคมศกึ ษาฯ ม.3 การค้าและสถานการณ์ หาความรู้ - ตรวจการทำ� แบบฝึก การคดิ 2. ใฝ่เรยี นรู้
การกีดกัน - แบบฝึกสมรรถนะ การค้าระหว่างประเทศ (5Es สมรรถนะและการคิด - ความสามารถใน 3. มุ่งม่นั ในการ
ทางการคา้ และการคดิ ได้ (K) Instructional เศรษฐศาสตร์ ม.3 การใชท้ กั ษะชวี ติ ท�ำงาน
ระหวา่ งประเทศ เศรษฐศาสตร์ ม.3 2. อธิบายสาเหตุและ Model) - ตรวจใบงานท่ี 9.1
- แบบทดสอบก่อนเรียน วิธีการในการก�ำหนด - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
2 - PowerPoint มาตรการกดี กนั - ตรวจผลงาน/ชนิ้ งาน
- ใบงานที่ 9.1 ทางการคา้ ได้ (K) - สงั เกตพฤติกรรม
ช่วั โมง 3. จ ำ� แนกการค้าและการ การท�ำงานรายบคุ คล

กีดกนั การค้าระหวา่ ง - สังเกตพฤติกรรม
ประเทศได้ (P) การท�ำงานกล่มุ
4. เ หน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - ประเมนิ คณุ ลกั ษณะ
การคา้ และการกดี กัน อันพงึ ประสงค์
การค้าระหวา่ งประเทศ
เพิม่ มากขน้ึ (A)

T165

แผนการจดั สอื่ ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ สี อน ประเมิน ทกั ษะที่ได้ คณุ ลักษณะ
การเรยี นรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ท่ี 2 - หนงั สือเรยี น 1. อธิบายความรู้เก่ียวกับ การจดั การ - ตรวจการท�ำแบบฝึก - ความสามารถใน 1. มวี นิ ยั
การเงนิ และการ สงั คมศึกษาฯ ม.3 การเงนิ และการลงทนุ เรียนรูแ้ บบ สมรรถนะและการคิด การคิด 2. ใฝเ่ รยี นรู้
ลงทุนระหวา่ ง - แบบฝึกสมรรถนะ ระหว่างประเทศได้ (K) ร่วมมือ : เศรษฐศาสตร์ ม.3 - ความสามารถใน 3. มุ่งมน่ั ในการ
ประเทศ และการคิด 2. เปรียบเทียบการเงิน เทคนคิ คูค่ ดิ - ตรวจการทำ� แบบวดั และ การใชท้ กั ษะชวี ติ ทำ� งาน

เศรษฐศาสตร์ ม.3 และการลงทนุ ระหวา่ ง ส่สี หาย บันทกึ ผลการเรียนรู้
- แ บบวดั และบนั ทกึ ผล ประเทศได้ (P) เศรษฐศาสตร์ ม.3
1 การเรียนรู้ 3. เหน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - ตรวจใบงานที่ 9.2
ชว่ั โมง เศรษฐศาสตร์ ม.3 การเงนิ และการลงทนุ - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
- แบบทดสอบหลงั เรยี น ระหว่างประเทศเพม่ิ - ตรวจผลงาน/ช้ินงาน
- PowerPoint มากขน้ึ (A) - สังเกตพฤตกิ รรม
- ใบงานท่ี 9.2 การท�ำงานรายบุคคล
- สังเกตพฤติกรรม
การท�ำงานกล่มุ
- ประเมินคุณลักษณะ
อันพงึ ประสงค์
- ตรวจแบบทดสอบหลังเรยี น

T166

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

๙หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ การคา้ และการลงทุนระหวา ง ขั้นนํา (5Es Instructional Model)
ประเทศ
·íÒäÁ¨Ö§ÁÕ¡ÒáíÒ˹´ ขน้ั ที่ 1 กระตุ้นความสนใจ
ÁҵáÒáմ¡Ñ¹·Ò§
¡ÒäŒÒ áÅÐÇÔ¸Õ¡Òà 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง
¡Õ´¡Ñ¹·Ò§¡ÒäŒÒ ที่จะเรียนรู จุดประสงคก ารเรยี นรู และผลการ
?ÁÕÍÐäúŒÒ§ เรยี นรู

ประเทศต่าง ๆ ในโลกมีทรัพยากรธรรมชาติ ลักษณะภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ท�าเลที่ต้ัง 2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนหนวย
ความชา� นาญในการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารทแี่ ตกตา่ งกนั ประกอบกบั ความตอ้ งการบรโิ ภคสนิ คา้ ของ การเรียนรูที่ 9 เร่ือง การคาและการลงทุน
ประชากรในประเทศท่เี พม่ิ ขึน้ อีกทงั้ ปจั จุบนั เปน็ ยุคของการคา้ เสรี ทา� ใหก้ ฎระเบยี บต่าง ๆ ในการ ระหวา งประเทศ
ทา� การคา้ ผอ่ นคลายลง เพอื่ ใหก้ ารคา้ ระหวา่ งประเทศเตบิ โตและขยายตวั อยา่ งรวดเรว็ ประเทศไทย
เปน็ หนงึ่ ในประเทศทพ่ี ง่ึ พาการคา้ และการลงทนุ จากตา่ งประเทศ สนิ คา้ สง่ ออกสว่ นใหญเ่ ปน็ สนิ คา้ 3. ครูนําขาวการคาของไทยกับตางประเทศมา
อุตสาหกรรมทต่ี อ้ งอาศัยเทคโนโลยเี ปน็ เครือ่ งผลักดัน รวมไปถึงสนิ ค้าภาคการเกษตร สว่ นสินคา้ สนทนา วิเคราะหสถานการณและคาดการณ
น�าเขา้ เปน็ สินค้าประเภทเครื่องจักรและวัตถุดิบทีน่ า� มาผลติ สินคา้ อีกทอดหน่งึ แนวโนม

4. ครูใชคาํ ถามกระตนุ เชน
• สินคาหรือบริการชนิดใดที่ตองนําเขา
จากตางประเทศและนักเรียนไดใชในชีวิต
ประจาํ วนั
• ทําไมเราจึงตองเปดประเทศใหตางชาติ
เขา มาลงทุนและคาขาย
• หากไมมีการติดตอคาขายหรือลงทุนกับ
ตางประเทศ เศรษฐกิจของประเทศเราจะ
เปน อยางไร

5. ครูเชื่อมโยงเขาสูบทเรียน โดยอธิบายขยาย
ความจากสิ่งท่ีนักเรียนตอบ จากนั้นอภิปราย
รวมกนั

ตัวช้วี ัด สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง
ส ๓.๒ ม.๓/๖ วิเคราะห์สาเหตุและวิธีการกีดกันทางการค้า • การคา้ และการลงทุนระหว่างประเทศ
ในการค้าระหว่างประเทศ • สาเหตแุ ละวธิ กี ารกดี กนั ทางการคา้ ในการคา้ ระหวา่ งประเทศ
149

เกร็ดแนะครู

ครคู วรจดั กจิ กรรมการเรยี นรเู พอื่ ใหน กั เรยี นเกดิ ทกั ษะการคดิ วเิ คราะหเ กยี่ วกบั การคา และการลงทนุ ระหวา งประเทศ สาเหตแุ ละวธิ กี ารกดี กนั ทางการคา ดงั น้ี
• ติดตามสถานการณก ารคา และการลงทุนของไทยจากส่ือตา งๆ เชน ขาวจากหนังสอื พิมพ โทรทัศน อนิ เทอรเ นต็
• วิเคราะหสถานการณการคาและการลงทุนของไทย
• วิเคราะหส าเหตุและวธิ กี ารกดี กันทางการคา ในการคา ระหวางประเทศในยุคของการคา เสรี

T167

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ñ. การคา้ ระหวา่ งประเทศของไทย1
การคา้ ระหวา่ งประเทศเกดิ ขนึ้ จากการทแ่ี ตล่ ะประเทศมที รพั ยากรธรรมชาต ิ สภาพภมู ปิ ระเทศ
ขั้นท่ี 2 สํารวจค้นหา ภูมิอากาศ และความช�านาญในการผลิตท่ีแตกต่างกัน จึงเกิดการแลกเปลี่ยนสินค้ากับประเทศ
อืน่ ๆ
1. ครูใหนักเรียนแบงกลุม ศึกษาคนควาจาก
หนังสือเรยี นสังคมศกึ ษาฯ ม.3 หรอื จากแหลง ทาํ ไมต้องมี สภาพภมู ปิ ระเทศและภมู อิ ากาศทแี่ ตกตา งกนั เชน่ ประเทศทตี่ ง้ั อยู่
การเรียนรูอื่นๆ เชน หนังสือในหองสมุด การคา้ ระหวาง ในเขตร้อนชน้ื ผลิตสนิ คา้ ประเภทขา้ ว มันส�าปะหลงั ข้าวโพด ได้มาก
เวบ็ ไซตในอนิ เทอรเนต็ ในประเด็น ดังน้ี ก็จะน�าไปจ�าหน่ายและแลกเปล่ียนกบั สนิ คา้ ของประเทศในเขตหนาวและ
• การคาระหวางประเทศของไทย ประเทศ เขตอบอนุ่ เชน่ แอปเปลิ เชอรร์ ี ลกู แพร ์
• การกีดกันทางการคาในการคาระหวาง
ประเทศ การมแี ละการขาดแคลนทรพั ยากรธรรมชาตทิ แี่ ตกตา งกนั
เชน่ บางประเทศมแี ร่มาก บางประเทศมีน้�ามันมาก บางประเทศ
2. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเช่ือถือ มีปา่ ไม้มาก จงึ น�าทรัพยากรทมี่ ีมากไปจ�าหนา่ ยและซอื้ ทรัพยากร
ใหกับนกั เรียนเพิม่ เติม ท่ีขาดแคลนมาใช้

เทคโนโลยีและความชํานาญในการผลิตท่ีตางกัน เช่น ประเทศ
ญี่ปุ่นมีความช�านาญในการผลิตรถยนต์ กล้องถ่ายรูป รวมถึงเครื่องใช้
ไฟฟ้า ประเทศไทยจึงต้องนา� เข้าสินคา้ เหลา่ นจ้� ากประเทศญ่ีปนุ่

ความแตกต่างดังกล่าวข้างต้น เป็นข้อจ�ากัดท่ีท�าให้แต่ละประเทศต้องมี
การคา้ ขายสนิ คา้ ระหวา่ งกนั เนอ่ื งจากแตล่ ะประเทศไมส่ ามารถผลติ สนิ คา้
ทุกชนิดที่ต้องการได้เองทั้งหมด หรือผลิตได้แต่คุณภาพไม่ดีพอ หรือมี
ต้นทนุ การผลิตสูง กวา่ ซ้อื จากประเทศอื่น

1.1 ประโยชนข์ องการคา้ ระหว่างประเทศ

การทป่ี ระเทศตา่ ง ๆ มกี ารคา้ ขายแลกเปลยี่ นสนิ คา้ ซง่ึ กนั และกนั ชว่ ยใหป้ ระเทศตา่ ง ๆ ผลติ
สินค้าที่ตนเองมีความถนัด มีทรัพยากรและเทคโนโลยีท่ีเอ้ืออ�านวย ท�าให้สามารถผลิตสินค้า
ไดม้ าก มีต้นทนุ ตา�่ และขายใหก้ บั ประเทศอืน่ ๆ ได ้ นอกจากนี ้ ยังชว่ ยใหป้ ระชาชนในประเทศ
มีงานท�า มีรายได้ สามารถน�าเงินตราจากต่างประเทศเข้ามาใช้ในการพัฒนาประเทศ ช่วยให้
เศรษฐกิจมีความเจริญก้าวหน้า ขณะเดียวกันประชาชนในประเทศก็สามารถใช้สินค้าท่ีผลิตได้
ทัง้ ในประเทศและต่างประเทศ ช่วยให้มาตรฐานการครองชพี ของประชาชนสูงข้นึ

150

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 การคาระหวางประเทศของไทย การคาระหวางประเทศทั้งในดานการ สินคาไทยชนิดใดที่รัฐควรสงเสริมเพ่ือประโยชนทางการคา
สงออกและการนําเขามีความสําคัญอยางยิ่งตอเศรษฐกิจของประเทศ โดยการ ระหวางประเทศ
สงออกเปนวิธีหลักของการนํารายไดเขาประเทศ ในขณะท่ีการนําเขาสินคาทุน
และสินคาที่เปนวัตถุดิบก็เพื่อการผลิตในข้ันตอไป เปนวิธีหน่ึงของการเพ่ิม (แนวตอบ ควรมีการสงเสริมสินคาทางดานการเกษตร เพราะ
ศักยภาพในดานการผลิตและการสง ออกใหมากขน้ึ ประเทศไทยมีผลผลิตทางการเกษตรปริมาณมาก มีคุณภาพดี
เปนท่ียอมรับของทั่วโลก สินคาทางการเกษตรที่สําคัญของไทย
เชน ขาว ขาวไทยที่สงออกไปยังตลาดโลกมีความหลากหลาย
อนั เนอ่ื งมาจากการมงุ เนน พฒั นาพนั ธขุ า วใหต รงกบั ความตอ งการ
ของกลุมผูซ้ือในตลาดโลก ยางพารา เนื่องจากสามารถนําไป
แปรรูปตอ ยอดเปนผลผลิตตางๆ ไดม ากมาย)

T168

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

การค้าระหวา่ งประเทศมขี อ้ ดีและขอ้ เสยี ดงั นี้ ขน้ั สอน

ข้อดี ข้อเสยี ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู้

๑. ม สี ินค้าและบรกิ ารต่าง ๆ มาสนองความต้องการ ๑. ส่งผลกระทบต่อเสถียรภาพภายในประเทศ เช่น 1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก
ของประชากรในประเทศได้ ถึงแม้ว่าเป็นสินค้า มกี ารสง่ ออกมากเกนิ ไป ทา� ใหม้ กี ารใชท้ รพั ยากรใน การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู
ทีผ่ ลิตในประเทศไม่ไดก้ ต็ าม ประเทศมาก จนราคาสินค้าและค่าจ้างแรงงาน ระหวางกัน
สงู ขน้ึ สง่ ผลกระทบตอ่ เสถยี รภาพภายนอกประเทศ
๒. เกดิ การแบ่งงานกนั ทา� เช่น หากมีการน�าเข้าสินค้าจากต่างประเทศมาก 2. จากน้ันสมาชิกในกลุมชวยกันคัดเลือกขอมูล
แตม่ กี ารส่งออกน้อย จะเกิดปญั หาขาดดลุ การค้า ทน่ี ําเสนอเพ่อื ใหไ ดขอมลู ทถี่ กู ตอ ง
๓. เกดิ ความรคู้ วามชา� นาญเฉพาะอยา่ ง เนอื่ งมาจาก
การผลติ สนิ คา้ ตามความถนดั ทา� ใหเ้ กดิ การคดิ คน้ 3. นักเรียนแตละกลุมสงตัวแทนนําเสนอขอมูล
ปรับปรุงเทคนิคการผลิตให้ดีย่ิงขึ้น และมีการใช้ ๒. เ กดิ ปญั หาการกระจายรายไดร้ ะหวา่ งสาขาการผลติ หนาช้ันเรียนตามประเด็นท่ีศึกษา อภิปราย
ทรพั ยากรอย่างมปี ระสิทธภิ าพ ๓. เเ กกดิิดภกาาวระพก่ึงาพรจาร้างะงหาวน่าแงลปะรระาเยทไศด1มไ้ มากแ่ นขึ้่นนอ นท ้ังด้าน และตอบคําถามรวมกนั
๔. ทา� ใหป้ ระเทศกา� ลงั พฒั นามพี ฒั นาการดา้ นการผลติ ๔. เคร่ืองจกั ร อปุ กรณ ์ น้า� มัน และแรงงาน สง่ ผล
ทที่ นั สมยั เพื่อการสง่ ออกมากขึ้น 4. ครแู ละนกั เรยี นอภปิ รายรว มกนั เกย่ี วกบั การคา
ต่อความมน่ั คงทางเศรษฐกิจของประเทศ และการกดี กนั ทางการคา ระหวา งประเทศ และ
สุมตวั แทนนักเรียนเพอื่ ตอบคําถาม เชน
1ปร.ะ๒เท สศไถทายนเปะ็นกปาระรเคทศ้าทร่ีมะีเหศรวษา่ ฐงกปิจแรบะบเเทปดิศ2มขาอเปง็นไเวทลยานาน และยอมรับใหม้ ีการค้าเสรี • ปจจุบันหากไทยไมคาขายกับตางประเทศ
ไดห รือไม เพราะเหตุใด
(แนวตอบ ไมได เพราะปจจุบันเปนยุคของ
ทั้งภายในประเทศและต่างประเทศค่อนข้างมาก ในปัจจุบันการค้าระหว่างประเทศของไทยถือว่า ทนุ นิยม มีการตดิ ตอคาขายกันทว่ั โลก หาก
มีการขยายตัวทสี่ งู ท้ังด้านการส่งออกสินคา้ และการน�าเขา้ สินค้าจากตา่ งประเทศ เราไมคาขายกับตางประเทศ สินคาที่เรา
ปจั จบุ นั ประเทศไทยใหค้ วามสา� คญั ในดา้ นการเสรมิ สรา้ งสมรรถนะในการแขง่ ขนั เนอ่ื งจาก ผลิตไดม ากจะไมมีตลาดระบาย และทําให
สภาวะแวดล้อมของโลกได้เปลี่ยนแปลงไป โดยมีการเปิดเสรีทางการค้าระหว่างประเทศมากขึ้น เราขาดแคลนสินคา ท่เี ราผลติ เองไมได)
ขณะเดียวกันก็มีการกีดกันการค้ารูปแบบใหม่ ๆ ตลอดจนความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่ • การท่ีไทยทําการคาขายกับตางประเทศ
เปล่ียนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ประเทศไทยจึงได้จัดท�ายุทธศาสตร์ทางการค้า เพื่อหาทางเพ่ิม สง ผลดแี ละผลเสียอยา งไร
ส่วนแบ่งตลาดการส่งออก รวมทั้งการเพิ่มประสิทธภิ าพการผลิตในทุกภาคการผลติ (แนวตอบ ผลดี เชน เปนการสรางรายได
ใหกับประเทศ ผลเสีย เชน ทําใหสินคา
 การขนส่งสินค้าทางอากาศเป็นการขนส่งท่ีได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น ประเทศต่าง ๆ รวมถึงประเทศไทยจึงมีการพัฒนา จากตางประเทศมาตีตลาดสินคาของไทย
สนามบนิ พาณชิ ย์ให้ทนั สมยั เพื่อใหเ้ พยี งพอตอ่ ความต้องการ ทาํ ใหส ินคาบางอยา งไมเปนที่นยิ ม)

151

กจิ กรรม สรางเสริม นักเรียนควรรู

นกั เรยี นศกึ ษาขอ ดี ขอ เสยี ของการคา ระหวา งประเทศ จากนนั้ 1 การพึ่งพาระหวางประเทศ ความสัมพันธระหวางประเทศมีลักษณะการ
แบงนกั เรียนออกเปน 2 กลุม กลุม ที่ 1 บอกขอดี กลุมท่ี 2 บอก พึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน เชน การพ่ึงพาสินคา การลงทุน เทคโนโลยี และ
ขอเสีย ใหแตละกลุมสงตัวแทนออกมาเขียนผลการศึกษาบน ทรพั ยากรตา งๆ การพงึ่ พาอาศยั กนั ทาํ ใหเ กดิ เหตกุ ารณร ะหวา งประเทศขนึ้ แมว า
กระดาน การพ่ึงพาจะเปน ไปในลกั ษณะไมเ ทาเทยี มกนั แตทัง้ โลกก็ตอ งพ่ึงพาอาศยั กัน
2 เศรษฐกิจแบบเปด ระบบเศรษฐกิจท่ีมีการติดตอและทําธุรกรรมกับโลก
ภายนอกทง้ั ในรูปการคา การบริการ และการเงนิ เชน การสั่งสินคาและวัตถุดิบ
จากตางประเทศมาใชในการผลิต และอุปโภคบริโภค การสงสินคาออกไปยัง
ตางประเทศ หรอื การกูยมื เงนิ มาใชใ นการสรางสาธารณปู โภคของภาครฐั

T169

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑) โครงสรา้ งสนิ คา้ สง่ ออกของไทย สินค้าส่งออกจากประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นสินค้า

ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู้ อุตสาหกรรม โดยใน พ.ศ. ๒๕๖๑ การส่งออกสินค้าอุตสาหกรรมมีสัดส่วนสูงถึงร้อยละ ๗๙.๒
ในขณะที่สินค้าท่ีเกี่ยวข้องกับการเกษตร รวมทั้งสินค้าแร่และเชื้อเพลิงมีประมาณร้อยละ ๒๐.๘
• เพราะเหตุใดอุตสาหกรรมสงออกของไทย สาเหตุอาจเนื่องมาจากเป็นสินค้าท่ีมีการแข่งขันสูง ได้ราคาต่�า และประเทศผู้น�าเข้ามักกีดกัน
จงึ ขยายตวั อยางรวดเรว็ การนา� เขา้ เพอ่ื ป้องกนั ผลประโยชนข์ องเกษตรกรภายในประเทศตน
(แนวตอบ เพราะจากการที่ไทยเปนประเทศ
รบั จา งผลติ ชน้ิ สว นตา งๆ และการขยายการ ตารางโครงสรา้ งสินคา้ สงออกของประเทศไทย จาํ แนกตามหมวดสินค้า
ลงทนุ ของนกั ลงทนุ ตา งชาต)ิ
สินค้าสง่ ออก มลู ค่า : พันลา้ นบาท สัดส่วน : รอ้ ยละ
• ประเทศไทยควรพัฒนาขีดความสามารถ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐ ๒๕๖๑ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐ ๒๕๖๑
ในการแขง ขนั ของภาคเกษตรอยางไร ๗๙.๙ ๗๙.๔ ๗๙.๒
(แนวตอบ เพ่ิมพื้นท่ีเพาะปลูก ควบคุม สนิ ค้าอุตสาหกรรม ๖,๐๒๙.๙ ๖,๓๕๙.๑ ๖,๔๒๒.๗ ๙.๐ ๙.๗ ๙.๒
คุณภาพสินคา ใชเทคโนโลยีมาชวยในการ
ผลิต) สสินินคค้า้าอเกุตษสตารหกรรมการเกษตร1 ๖๘๒.๙ ๗๗๗.๐ ๗๔๔.๔ ๘.๐ ๗.๒ ๗.๒
๖๐๒.๙ ๕๗๗.๒ ๕๘๔.๘

สนิ คา้ แรแ่ ละเช้ือเพลงิ ๒๓๔.๗ ๒๙๒.๖ ๓๕๖.๓ ๓.๑ ๓.๗ ๔.๔

รวมสินค้าส่งออก ๗,๕๕๐.๔ ๘,๐๐๕.๙ ๘,๑๐๘.๒ ๑๐๐ ๑๐๐ ๑๐๐

ทมี่ า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณิชย์ พ.ศ. ๒๕๖๑

ตลาดส่งออกที่ส�าคัญของไทย ได้แก่ เอเชียตะวันออก อาเซียน สหภาพยุโรป และ
อเมริกาเหนือ ซ่ึงมีตลาดเอเชียตะวันออกโดยเฉพาะอาเซียนเป็นตลาดใหญ่ท่ีสุด หากพิจารณา
เปน็ ประเทศ ตลาดสง่ ออกทส่ี า� คญั ของไทย คอื จนี รองลงมา ไดแ้ ก ่ สหรฐั อเมรกิ า ญปี่ นุ่ มาเลเซยี
ฮ่องกง สงิ คโปร ์ อินโดนเี ซยี ออสเตรเลยี และเวยี ดนาม ตามลา� ดบั ปจั จบุ นั ตลาดสง่ ออกของไทย
กระจายตวั พอสมควรและมกี ารพง่ึ พาตลาดจนี เพม่ิ มากขน้ึ

สนิ คา้ ส่งออก

รถยนต ์ อปุ กรณแ์ ละสว่ นประกอบ ๙๒๗.๕
เคร่ืองคอมพวิ เตอร์ อปุ กรณ์และสว่ นประกอบ ๖๓๓.๑

อญั มณีและเครือ่ งประดับ ๓๘๓.๙

ผลิตภณั ฑย์ าง ๓๕๓.๔

เม็ดพลาสตกิ ๓๓๐.๑

น้า� มันสา� เร็จรปู ๒๙๘.๙

เคมีภัณฑ ์ ๒๙๔.๒

แผงวงจรไฟฟ้า ๒๖๗.๑
เคร่อื งจักรกลและส่วนประกอบ ๒๖๒.๘

เหล็ก เหล็กกลา้ และผลิตภัณฑ์ ๒๐๑.๐ (มูลค่า :

๐ ๒๐๐ ๔๐๐ ๖๐๐ ๘๐๐ ๑,๐๐๐ พันล้านบาท)
15๒ ทม่ี า : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย ์ พ.ศ. ๒๕๖๑

นักเรียนควรรู กจิ กรรม ทา ทาย

1 สนิ คา อตุ สาหกรรมการเกษตร อาจจาํ แนกออกเปน อตุ สาหกรรมการเกษตร นกั เรยี นสบื คนสถิติมลู คา สนิ คาสงออกยอนหลัง 5 ป จากนัน้
ประเภทอาหาร ซ่ึงสามารถผลิตข้ึนมาแลวเปนไดท้ังอาหารและเครื่องด่ืม เปรยี บเทียบกบั ปปจจุบนั แลวชว ยกันวเิ คราะหแนวโนมในอนาคต
อุตสาหกรรมการเกษตรประเภทกึ่งอาหาร ผลิตขึ้นมาเพ่ือใชเปนสวนหน่ึงใน
การประกอบอาหาร ไมสามารถบริโภคสง่ิ เหลา นน้ั ไดโ ดยตรง และอุตสาหกรรม
การเกษตรประเภทไมใชอาหาร อุตสาหกรรมการเกษตรประเภทน้ีเปนส่ิงท่ีเรา
ใชก ันอยูในชวี ิตประจําวัน เชน อตุ สาหกรรมสิง่ ทอ

ส่ือ Digital

ศกึ ษาคน ควา ขอ มลู สถติ กิ ารสง ออก-นาํ เขา ดลุ การคา เพมิ่ เตมิ ไดท ี่ http://
tradereport.moc.go.th/TradeThai.aspx

T170

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒) โครงสรา้ งสนิ คา้ นา� เขา้ ของไทย สว่ นใหญเ่ ปน็ สนิ คา้ วตั ถดุ บิ และกง่ึ สา� เรจ็ รปู สดั สว่ น ขน้ั สอน

การนา� เขา้ รอ้ ยละ ๔๐.๓ รองลงมา คอื สนิ คา้ ทนุ เชน่ เครอื่ งจกั รไฟฟา้ เครอื่ งจกั รกล คอมพวิ เตอร์ ข้นั ที่ 3 อธบิ ายความรู้
ร้อยละ ๒๕.๘ และสินค้าเชื้อเพลิงร้อยละ ๑๖.๖ นอกจากน้ัน เป็นสินค้าในกลุ่มอุปโภคบริโภค
ยานพาหนะและอปุ กรณก์ ารขนสง่ รวมถงึ อาวธุ ยทุ ธปจั จยั ตา่ ง ๆ • เพราะเหตใุ ดประเทศไทยจงึ นาํ เขา นาํ้ มนั ดบิ
ในปริมาณมากและมแี นวโนมเพ่มิ ขึน้ ทุกป
ตารางโครงสร้างสินคา้ นาํ เขา้ ของประเทศไทย จาํ แนกตามหมวดสนิ คา้ (แนวตอบ เน่ืองจากการขยายตัวของภาค
อตุ สาหกรรม ขนสง ยานยนต ทาํ ใหป รมิ าณ
สินคา้ น�าเขา้ มลู คา่ : พันล้านบาท สัดสว่ น : รอ้ ยละ การใชเพ่มิ ขนึ้ )

๒๕๕๙ ๒๕๖๐ ๒๕๖๑ ๒๕๕๙ ๒๕๖๐ ๒๕๖๑ • เม่ือพิจารณาจากสินคาสงออก-นําเขาของ
ไทย แนวโนมในอนาคตการคาระหวาง
สสินนิ คคา้้าวทตัุนถ1ดุ บิ และกง่ึ สา� เร็จรูป ๒,๗๒๗.๕ ๓,๑๒๗.๗ ๓,๒๕๓.๖ ๓๙.๖ ๔๑.๒ ๔๐.๓ ประเทศของไทยนา จะมที ศิ ทางอยางไร
๑,๙๙๖.๒ ๒,๐๘๑.๗ ๒,๐๗๗.๐ ๒๙.๐ ๒๗.๔ ๒๕.๘ (แนวตอบ การสงออกมีแนวโนมเพมิ่ ขึ้น โดย
เฉพาะภาคอุตสาหกรรม สวนการนําเขา
สนิ ค้าเชื้อเพลิง ๘๕๑.๐ ๑,๐๓๑.๘ ๑,๓๓๕.๕ ๑๒.๔ ๑๓.๖ ๑๖.๖ กม็ แี นวโนม เพมิ่ ขน้ึ เชน กนั โดยเฉพาะนา้ํ มนั
เชือ้ เพลิง เคร่อื งจกั ร)
สินค้าอปุ โภคบรโิ ภค ๘๓๖.๑ ๘๕๙.๑ ๘๙๕.๖ ๑๒.๑ ๑๑.๓ ๑๑.๑
• ภาครัฐ ภาคประชาชน ควรมีมาตรการ
ยานพาหนะและอปุ กรณก์ ารขนส่ง ๔๖๔.๑ ๔๖๗.๙ ๔๗๘.๖ ๖.๗ ๖.๒ ๕.๙ อยางไรเพื่อลดการนําเขาสินคาจากตาง
ประเทศ
อาวธุ ยุทธปัจจัย และสนิ ค้าอื่น ๆ ๑๒.๙ ๑๘.๗ ๒๓.๔ ๐.๒ ๐.๓ ๐.๓ (แนวตอบ ภาครัฐควรรณรงคใหคนบริโภค
ของไทย ใชจายประหยัด ภาคประชาชน
รวมสนิ ค้านา� เข้า ๖,๘๘๗.๘ ๗,๕๘๖.๙ ๘,๐๖๓.๗ ๑๐๐ ๑๐๐ ๑๐๐ ไมควรบริโภคฟุมเฟอย ใชพลังงานอยาง
ประหยัดเพอ่ื ลดการนําเขา )
ที่มา : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณิชย์ พ.ศ. ๒๕๖๑

ตลาดน�าเข้าท่ีส�าคัญของไทย ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา ท่ีผ่านมาญี่ปุ่นเป็น
ประเทศทไ่ี ทยนา� เขา้ สนิ คา้ อยา่ งมากมาโดยตลอด แตป่ จั จบุ นั มกี ารนา� เขา้ จากจนี มากขน้ึ เนอื่ งจาก
สนิ ค้าทุกประเภททีผ่ ลติ จากจนี มีราคาถูกกวา่

สินคา้ นา� เขา้

นา�้ มันดบิ ๘๗๔.๒

เครื่องจกั รกลและสว่ นประกอบ ๖๗๑.๕

เคร่อื งจกั รไฟฟา้ และส่วนประกอบ ๖๒๒.๓

เคมภี ัณฑ์ ๕๔๑.๘
เครื่องเพชรพลอยและอญั มณ ี ๔๘๕.๐

เหล็ก เหล็กกลา้ และผลิตภัณฑ์ ๔๓๖.๙

สว่ นประกอบและอุปกรณย์ านยนต์ ๓๘๙.๒

2แผงวงจรไฟฟา้ ๓๘๔.๕

สินแรโ่ ลหะอ่นื ๆ เศษโลหะ และผลติ ภณั ฑ์ ๓๒๑.๒
เครอ่ื งคอมพวิ เตอร์ อปุ กรณ์และส่วนประกอบ ๒๙๐.๙
๐ ๒๐๐ ๔๐๐ ๖๐๐ ๘๐๐ ๑,๐๐๐ (มลู คา่ :
พันลา้ นบาท)
ท่ีมา : http://www2.ops3.moc.go.th กระทรวงพาณชิ ย ์ พ.ศ. ๒๕๖๑ 15๓

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

เพราะเหตใุ ดในปจ จบุ นั มลู คา การนาํ เขา สนิ คา จากจนี จงึ เพม่ิ ขนึ้ 1 สินคาทุน สินคาประเภททุน (capital goods) ซ่ึงเปนทุนทางกายภาพ
เรือ่ ยๆ เชน เครื่องจักร เครื่องมือ สิ่งกอสราง นอกจากน้ี ยังอาจรวมถึงบริการท่ีใช
ในรูปลักษณะตางๆ เชน สตั วท ี่ใชใ นงานทางการเกษตร
(แนวตอบ เน่ืองจากจีนเปนประเทศที่มีปจจัยการผลิตตางๆ 2 สินแร หินหรือแรประกอบหินที่มีแรเศรษฐกิจปนอยูในปริมาณที่มากพอ
จาํ นวนมาก ทาํ ใหม ตี น ทนุ การผลติ ตาํ่ และนโยบายของรฐั บาลจนี ท่ีจะทาํ เหมอื งได โดยคุมคาการลงทนุ
ทใี่ หเ ปด การคา กบั ประเทศตางๆ ท่วั โลก ทาํ ใหส นิ คาท่ีผลติ ในจีน
ซ่ึงมีราคาถูกกวาประเทศอ่ืนๆ เขาไปตีตลาดในตางประเทศเปน
จาํ นวนมากรวมทั้งไทย สนิ คาทไี่ ทยนาํ เขาจากจีน เชน โทรศัพท
เคลือ่ นท่ี ชน้ิ สวนคอมพวิ เตอร เทคโนโลยีการผลิตตา งๆ)

T171

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน สินค้าที่ไทยน�าเข้าจากต่างประเทศส่วนใหญ่เป็นสินค้าประเภททุนและพลังงาน ทั้งน ี้
สินค้าที่ไทยน�าเข้าสูงมากที่สุด คือ น้�ามันดิบ เนื่องจากปริมาณการใช้ที่เพิ่มข้ึนท้ังจากภาค
ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู้ อุตสาหกรรม การขนส่ง และการเพิ่มข้ึนของยานพาหนะต่าง ๆ สินค้าท่ีน�าเข้าสูงรองลงมา คือ
ประเภทเครื่องจกั รกลและส่วนประกอบ ซง่ึ สว่ นใหญน่ �ามาใชใ้ นภาคอุตสาหกรรมทัง้ สิ้น
• ปจจัยใดบางท่ีทําใหดุลการคาของไทยเกิน
ดุลและขาดดุล ๓) ดลุ การคา้ ของไทย ดลุ การค้า หมายถงึ บัญชีท่ีแสดงถงึ มลู ค่าของสนิ คา้ เขา้ กับมูลคา่
(แนวตอบ เชน ถา คา เงนิ บาทแขง็ คา ตา งชาติ
จะมองวาสินคาไทยมีราคาสูง ทําใหนําเขา สินคา้ ออกของประเทศ ดงั นี้
นอ ยลง แตถ า คา เงนิ บาทออ นคา ตา งชาตจิ ะ ถ้าประเทศไทยสง่ สนิ ค้าออกเป็นมูลคา่ เทา่ กบั สนิ คา้ เขา้ เรียกว่า “ดลุ การคา้ สมดุล”
มองวา เงนิ ของตน 1 หนว ยเทา เดมิ แลกเปน ถา้ ประเทศไทยสง่ สนิ คา้ ออกเปน็ มลู คา่ สงู กวา่ มลู คา่ สนิ คา้ เขา้ เรยี กวา่ “ดลุ การคา้ เกนิ ดลุ ”
เงนิ บาทไดม ากขนึ้ ทาํ ใหซ อื้ สนิ คา ไดม ากขนึ้ ถา้ ประเทศไทยสง่ สนิ คา้ ออกเปน็ มลู คา่ นอ้ ยกวา่ มลู คา่ สนิ คา้ เขา้ เรยี กวา่ “ดลุ การคา้ ขาดดลุ ”
จึงส่ังนําเขาสินคาเพิ่มข้ึน ทําใหปญหาการ จากสถิติการค้าของไทยพบว่า ตัง้ แต ่ พ.ศ. ๒๕๔๑ เป็นตน้ มา ปญั หาดลุ การค้าขาดดุลได้
ขาดดุลการคาลดลง และตัวเลขในบัญชี ลดลงไป ภายหลังประเทศไทยประสบปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจและใช้วิธีแก้ปัญหาโดยการประกาศ
เดนิ สะพดั ปรับตวั ดีข้นึ ) ลอยตวั ค่าเงนิ บาท ส่งผลให้ค่าเงินบาทลดลงมาก ประเทศไทยส่งออกได้มากขึน้ และน�าเข้าลดลง
แมใ้ นภาพรวมประเทศไทยยงั คงประสบภาวะการขาดดลุ แตก่ ย็ งั มแี นวโนม้ ทผี่ ปู้ ระกอบการ
รายใหมเ่ พม่ิ จา� นวนมากขนึ้ อกี ทง้ั ยงั มกี ารเพมิ่ กา� ลงั การผลติ สนิ คา้ มากขนึ้ รวมถงึ การขยายตลาด
ภายนอกประเทศให้กว้างขนึ้ ซ่ึงจะชว่ ยให้ประเทศไทยสง่ สินคา้ ออกได้จา� นวนมาก

 ปรมิ าณการใช้รถยนต์ท่ีเพมิ่ มากขน้ึ ในปัจจบุ ัน ทา� ให้ตอ้ งมกี ารเพม่ิ การน�าเข้านา้� มันจากตา่ งประเทศมากข้ึน

154

บูรณาการอาเซียน ขอสอบเนน การคดิ

ไทยจําเปนตองพ่ึงพาการนําเขาสินคาจากตลาดอาเซียน ทั้งในเชิง การทปี่ ระเทศกาํ ลงั พฒั นามกั ประสบภาวะการขาดดลุ การคา มี
ความรวมมือในภูมิภาค ตนทุนคาขนสงท่ีตํ่า แหลงวัตถุดิบท่ีอุดมสมบูรณและ สาเหตุมาจากอะไร
มีราคาถูก เชน นํา้ มนั ดบิ แกส ธรรมชาติ ถา นหิน สนิ แร อัญมณี และพืชผกั
ผลไมตางๆ นอกจากน้ี สินคาท่ีไทยมีศักยภาพในการผลิตสูงและเปนสินคา 1. ความตองการนาํ เขา สนิ คา ทุนมาก
สงออกลําดับตนๆ เชน คอมพิวเตอรและอุปกรณ เคมีภัณฑ แผงวงจรไฟฟา 2. ความตอ งการสงออกสนิ คา ทุนมาก
เครอ่ื งใชไ ฟฟา 3. ความตอ งการบริโภคสินคา และบรกิ ารมาก
4. ความตองการสนิ คาทีผ่ ลติ ภายในประเทศมาก

(วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. ประเทศกําลังพัฒนามีความ
ตองการนําเขาสินคาทุนมากเพ่ือนํามาใชในการพัฒนาประเทศ
ซ่ึงสินคาเหลานี้มีตนทุนการนําเขาสูงมาก ในขณะเดียวกันสินคา
สง ออกของประเทศกาํ ลงั พฒั นาสว นใหญเ ปน สนิ คา ทางการเกษตร
ซ่งึ มรี าคาต่ํา จึงสงผลใหเกิดการขาดดลุ )

T172

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เสริมสาระ ขนั้ สอน

นโยบายการคา ระหวางประเทศ ขั้นท่ี 3 อธิบายความรู้
นโยบายการค้าระหว่างประเทศ หมายถึง กฎ ระเบียบ หรือข้อจ�ากัดที่ประเทศหน่ึงน�าไปปฏิบัติ
ต่อการน�าเข้าหรอื ส่งออกสินคา้ หรอื การคา้ กบั ประเทศอน่ื ๆ ดงั นัน้ การดา� เนินนโยบายการคา้ ของรฐั บาล 5. นักเรียนศึกษาขอมูลเก่ียวกับการเปดเสรี
ประเทศหน่ึงจึงมีส่วนเกี่ยวข้องและส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างประเทศนั้น ๆ กับ ทางการคาเพิ่มเติม จากน้ันวิเคราะหถึง
ประเทศอน่ื ๆ รวมทัง้ ต่อการด�าเนินธุรกิจของภาคเอกชน ผลดี-ผลเสยี
นโยบายการค้ากับประเทศต่าง ๆ มี ๒
แบบน ไโดยบ้แกาย่ การค้าเสร1ี (Free 6. ครูใหนักเรียนยกตัวอยางประเทศท่ีประสบ
นโยบายการคา้ คมุ้ กนั (Productive Trade Policy) ความสําเร็จในการเปดเสรีทางการคาวามี
ปจ จยั ใดบา งทส่ี งเสรมิ ใหเปน เชน นัน้

7. ครูใหนักเรียนเขียนบทความผลกระทบจาก
นโยบายการคา เสรตี อ สินคา เกษตรของไทย

Trade Policy)
เป็นนโยบายที่รัฐเข้าไปแทรกแซง เพ่ือคุ้มครอง เป็นนโยบายท่ีเปิดโอกาสให้มีการค้าได้โดยเสรี
อุตสาหกรรมต่าง ๆ ในประเทศที่ต้องการปกป้อง ปราศจากข้ออุปสรรคใด ๆ ไมว่ า่ จะเปน็ มาตรการ
ด้วยการใช้มาตรการทั้งด้านภาษีศุลกากรและ ทางด้านภาษีศุลกากรหรือมาตรการท่ีไม่ใช่ภาษี
มาตรการท่ีไม่ใช่ภาษีศุลกากร รวมทั้งมาตรการ ศุลกากร เพ่ือเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนสามารถ
จ�ากัดในรูปแบบอ่นื ๆ เชน่ การหา้ มโฆษณา น�าสินค้าเข้าหรอื ส่งสินค้าออกโดยไม่มขี ้อจา� กดั

ปัจจบุ ันประเทศตา่ ง ๆ ในโลกส่วนใหญม่ ีการเปดิ เสรที างการค้า รวมทงั้ ประเทศไทยก็ได้มนี โยบาย
การเปิดเสรที างการค้ากับบางประเทศ

การเปด เสรี ผลดี
ทางการค้า • เ ศรษฐกจิ เกิดการเจรญิ เติบโต มีการติดต่อค้าขายและสง่ เสรมิ การลงทุน
สงผลกระทบตอ กบั ประเทศต่าง ๆ มากขึ้น และมกี ารขยายการจ้างงานเพม่ิ ข้นึ
เศรษฐกจิ ของไทย • เ กดิ การพัฒนาทางด้านเทคโนโลยี และการพัฒนาทางด้านฝม อื แรงงาน
มีการน�าเข้าเทคโนโลยีมาใช้ในการผลิตในประเทศมากขึ้น ตลอดจน
ดังนี้ มีการถ่ายทอดเทคโนโลยใี หก้ ับแรงงานมากขน้ึ

ผลกระทบ
• ตอ้ งพงึ่ พาเศรษฐกจิ จากต่างประเทศมากขน้ึ ท�าใหเ้ ศรษฐกิจเจรญิ เติบโต
แบบไมม่ ่นั คง
• เกดิ การครอบงา� จากตา่ งชาต ิ เชน่ บรรษทั ขา้ มชาตขิ องประเทศมหาอา� นาจ
ทางเศรษฐกิจเข้ามาลงทุนหรือมาซื้อกิจการของคนไทย เน�่องจากมี
ทุนสงู ท�าใหห้ ลายกจิ การของคนไทยมตี า่ งชาตมิ าซือ้ กิจการ
• ส ง่ ผลกระทบตอ่ ภาคเกษตรกรรม ทา� ใหม้ พี ืชผกั ราคาถกู จากตา่ งประเทศ
เขา้ มาขายตีตลาดผลผลิตทางการเกษตรของไทย

155

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

สิง่ ท่ีประชาชนในประเทศควรระมัดระวังเมอื่ เปด เสรคี อื อะไร 1 นโยบายการคาเสรี ประเทศท่ีใชนโยบายการคาเสรีจะมีลักษณะโดยท่ัวไป
1. ความส้นิ เปลอื งของทรัพยากร เชน ไมใหสิทธิพิเศษหรือกีดกันสินคาของประเทศใดประเทศหนึ่ง มีการเก็บ
2. ความหลากหลายทางวฒั นธรรม ภาษีอัตราเดียวและใหความเปนธรรมแกสินคาของทุกประเทศเทาๆ กัน ไมมี
3. การถูกครอบงาํ จากบรษิ ทั ตางชาติ ขอจํากัดทางการคา ยกเวนการควบคุมสินคาบางอยางท่ีจะเปนอันตรายตอ
4. การหล่ังไหลของเงินตา งชาติจาํ นวนมาก สขุ ภาพอนามยั หรอื ความมัน่ คงของรฐั เทา น้ัน

(วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะการเปดการคา เสรรี ะหวา ง
ประเทศเปนการเปดโอกาสใหตางชาติสามารถเขามาลงทุน
ทําธุรกิจตางๆ ไดอยางเสรี ซึ่งในบางกรณีอาจมีการแสวงหา
ผลประโยชนท่ีเกินควร และอาจสงผลเสียตอระบบเศรษฐกิจ
ของประเทศ)

T173

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๒. การกีดกันทางการค้าในการคา้ ระหวา่ งประเทศ
เนอ่ื งจากแตล่ ะประเทศมคี วามสามารถในการผลติ และการคา้ ไมเ่ ทา่ กนั การปลอ่ ยใหก้ ารคา้
ข้ันที่ 3 อธบิ ายความรู้ ด�าเนินไปโดยเสรีจะก่อให้เกิดผลเสียต่อผู้ผลิตหรืออุตสาหกรรมบางอุตสาหกรรมท่ีไม่สามารถ
แขง่ ขนั กบั ต่างประเทศได ้ รัฐบาลจึงเขา้ มาแทรกแซงเพอ่ื ค้มุ ครองอตุ สาหกรรมดังกล่าว
8. ครูนําขาวสินคาไทยที่โดนหรือเคยโดนส่ัง การกดี กนั ทางการคา้ จงึ เปน็ มาตรการของรฐั ทกี่ �าหนดขน้ึ เพอ่ื เพมิ่ อปุ สรรคตอ่ การคา้ ระหวา่ ง
หามนําเขา เชน สหรัฐอเมริกาหา มนําเขา กุง ประเทศ สา� หรับวัตถปุ ระสงคใ์ นการกา� หนดมาตรการกดี กันทางการคา้ มดี ังน้ี
กุลาดําจากไทย มารว มสนทนาในหองเรยี น ๑. เพื่อปกป้องอุตสาหกรรมภายในประเทศ ในระยะเริ่มต้น ประเทศที่ยากจนมักเห็นว่า
คอุตวาสมาหช่วกยรเรหมลภอื าปยกในปปอ้ รงะจเาทกศรขัฐอบงาตลน ยจังึงอมอ่ีกนารแตอง้ั ไกมา� ่สแาพมงาภราถษแ1นี ข�าง่ เขขัน้าใกหบั ส้ สนิ ินคคา้ ้าจนาา�กเตขา่า้ งไปด้ รจะงึเทตศ้องมอรี าาศคยัา
9. ครถู ามคาํ ถามกระตนุ นกั เรียน เชน สงู ขึ้น
• ทําไมสหรัฐอเมริกาจึงหามนําเขากุงจาก ๒. เพ่ือป้องกันการขาดดุลการค้า2 บางประเทศประสบปัญหาการขาดดุลการค้าเร้ือรังเป็น
ไทย รัฐบาลควรดําเนินมาตรการอยางไร เวลานาน ประชาชนภายในประเทศประสบปัญหาว่างงานหรอื เห็นว่าการนา� เขา้ ท�าใหธ้ ุรกจิ ภายใน
ในการชวยเหลือผเู ล้ยี งกงุ ประเทศขาดรายได ้ เพราะไม่สามารถแข่งขนั กับตา่ งประเทศได ้ รัฐบาลจึงได้รับแรงกดดนั ทจี่ ะตอ้ ง
• ในระยะยาวจะมวี ธิ กี ารใดทท่ี าํ ใหอ ตุ สาหกรรม กีดกันการน�าเข้ามใิ ห้หลง่ั ไหลเขา้ มาเปน็ จ�านวนมาก
ในประเทศมคี วามเขม แขง็ สามารถแขง ขนั ๓. เพอ่ื รกั ษาแหลง่ ภาษขี องรฐั บาล การเกบ็ ภาษศี ลุ กากรจากสนิ คา้ นา� เขา้ อาจถอื เปน็ แหลง่
กับตา งประเทศได

10. นักเรียนศึกษาและรวมกันอภิปรายถึงสาเหตุ
ของการกีดกันทางการคา และยกตัวอยาง
สนิ คา ไทยทมี่ กั โดนกดี กนั ทางการคา จนทาํ ให
ผสู งออกประสบกบั ปญ หา

รายได้ท่ีส�าคัญของรัฐบาล หลายประเทศจึงพยายามรักษาอัตราภาษีศุลกากรน�าเข้ามิให้ต่�าลง
อย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบนั หลายประเทศได้เจรจาร่วมกนั ลดอตั ราภาษนี �าเข้าให้ต่า� ลง
เป็นลา� ดบั ทา� ให้ภาษศี ลุ กากรซ่งึ เปน็ แหลง่ รายไดท้ ี่มคี วามส�าคัญลดลงไปมากสา� หรับรฐั บาล
๔. เพอ่ื ควบคมุ มาตรฐานและคณุ ภาพสนิ คา้ เนอ่ื งจากสนิ คา้ ทม่ี กี ารซอื้ ขายระหวา่ งประเทศ
อาจมีปัญหาการปลอมปน หรือมีการผลิตท่ียังไม่ได้มาตรฐานด้านสุขอนามัยและความปลอดภัย
ส�าหรับการบริโภค บางประเทศที่เผชิญปัญหาเหล่านี้จึงมักก�าหนดมาตรการควบคุมมิให้มีการ
น�าเข้าโดยสะดวก โดยต้องผ่านมาตรฐานที่ก�าหนด ซึ่งอาจสร้างภาระและความยุ่งยากส�าหรับ
ผสู้ ง่ ออกสนิ คา้ มาตรฐานเหลา่ นอ้ี าจถกู ใชเ้ ปน็ เครอื่ งมอื ในการกดี กนั การนา� เขา้ เกนิ ความจา� เปน็ ได้
และประเทศผูน้ า� เขา้ ยงั อาจใชม้ าตรการกดี กนั การน�าเขา้ สนิ ค้าเหลา่ นีไ้ ด้
วธิ กี ารกดี กนั ทางการคา้ ทปี่ ระเทศตา่ ง ๆ ใชใ้ นการคา้ ระหวา่ งประเทศ เพอ่ื ปกปอ้ งสนิ คา้ ของ
ประเทศตนเองไม่ให้ถูกครอบง�าหรือถูกแทรกแซงจากประเทศคู่ค้าท่ีมีศักยภาพการผลิตที่สูงกว่า
ไดแ้ ก ่ มาตรการทางภาษศี ลุ กากรและมาตรการทีไ่ ม่ใชภ่ าษีศุลกากร ซึ่งสรุปได้ ดังน้ี

156

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 การตั้งกําแพงภาษี เปนการกําหนดอัตราภาษีสําหรับสินคานําเขาใหสูง ขอ ใดเปนลกั ษณะของการกีดกนั ทางการคาระหวางประเทศ
ทาํ ใหส ินคา นาํ เขามีราคาสูง ประชาชนจะไดลดการบริโภค 1. การกําหนดโควตานําเขา สินคา
2 ขาดดุลการคา เปนภาวะที่มีการสงสินคาไปจําหนายในตางประเทศเปน 2. การเก็บภาษนี าํ เขาในระดับต่ํา
มูลคาต่ํากวาการสั่งสินคาเขาประเทศ ทําใหเงินตราตางประเทศไหลออก 3. การอดุ หนนุ ผปู ระกอบการนาํ เขาสนิ คา
ทุนสํารองเงินตราตางประเทศลดลง ซึ่งมีผลกระทบตอฐานะทางเศรษฐกิจของ 4. การประกนั ราคาสนิ คา เกษตรภายในประเทศ
ประเทศ
(วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 1. การกําหนดโควตาสินคาเขาเปน
มาตรการกีดกันทางการคาลักษณะหนึ่ง เปนการกําหนดปริมาณ
สนิ คา ท่อี นญุ าตใหม กี ารนาํ เขาไดไมเ กนิ ปรมิ าณท่ีกําหนด)

T174

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒.1 มาตรการด้านภาษศี ุลกากร ขนั้ สอน
ภาษีศุลกากร (tariff) หมายถึง เงินที่รัฐบาลเรียกเก็บจากสินค้า เม่ือมีการน�าสินค้าผ่าน
เขตแดนของประเทศ การเรยี กเกบ็ ภาษจี งึ ทา� ได้ ข้ันที่ 3 อธิบายความรู้
“ทภั้งาจษานีกา�กเาขรา้ น1” า� แเลขะ้ากสาินรคส้าง่ ผอา่อนกเสขนิ ตคแา้ ดผนา่ นทเขเี่ รตยี แกดวนา่
หรือทเ่ี รียกวา่ “ภาษสี ่งออก” 11. ครูสนทนากับนักเรียน “สินคาท่ีนําเขาจาก
ตางประเทศมีราคาแพงเพราะเหตุใด” ให
นักเรยี นรว มกนั แสดงความคิดเห็น

12. นกั เรยี นสบื คน ขอ มลู เกย่ี วกบั มาตรการกดี กนั
ทางการคา ของรฐั บาลวา มอี ะไรบา ง มาตรการ
ดังกลา วสงผลดี-ผลเสยี ตอ ประเทศอยา งไร

มาตรการด้านภาษีเป็นมาตรการด้ังเดิม
ท่ีประเทศผู้น�าเข้าและส่งออกใช้เพื่อหารายได้
เข้ารัฐ ในขณะเดียวกันก็เป็นการปกป้องผู้ผลิต
ในประเทศด้วย ส�าหรับปัจจุบันมาตรการด้าน
ภาษีศุลกากรถูกน�ามาใช้เป็นเคร่ืองมือปกป้อง  การส่งสินค้าออกของไทยมีการเสียภาษีส่งออก ท้ังนี้
ทางการค้ามากกว่าการหารายได้ ขึ้นอยู่กับข้อตกลงของประเทศคู่ค้าและระดับการเปิดเสรี
ทางการคา้ ของประเทศคคู่ า้

ประเทศต่าง ๆ จะมีการจัดเก็บภาษีน�าเข้ามากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับระดับการเปิดเสรีทาง
การค้าของประเทศนั้น ๆ ประเทศที่มีการค้าค่อนข้างเสรีจะจัดเก็บภาษีน�าเข้าในอัตราต่�า และมี
จ�านวนรายการสินค้าที่จัดเก็บภาษีน้อยชนิด ขณะท่ีประเทศที่ค่อนข้างปิดจะจัดเก็บภาษีน�าเข้า
ในอัตราสูง และมจี า� นวนรายการสินคา้ ทีจ่ ดั เก็บภาษีมากชนิด
สา� หรบั การจดั เกบ็ ภาษสี ง่ ออกกม็ บี า้ ง เชน่ เมอื่ กอ่ นประเทศไทยเคยจดั เกบ็ ภาษสี ง่ ออกขา้ ว
น�า้ ตาล แตป่ ัจจุบนั ยกเลิกไปแล้ว

๒.๒ มาตรการทไ่ี ม่ใชภ่ าษศี ุลกากร
มาตรการทางการค้าท่ีไม่ใช่ภาษีศุลกากร คือ การกีดกันทางการค้าท่ีอยู่ภายใต้กรอบของ
องค์การการค้าโลก (World Trade Organization: WTO) หรือกรอบข้อตกลงระหว่างประเทศ
อนื่ ๆ มาตรการนมี้ หี ลายรปู แบบ จดั ทา� ขน้ึ เพอื่ วตั ถปุ ระสงคใ์ นการนา� มาใชเ้ พอ่ื คมุ้ ครองอตุ สาหกรรม
หรอื ผผู้ ลติ ในประเทศ บางมาตรการกท็ า� ขน้ึ เพอ่ื ตอบโตก้ ารดา� เนนิ มาตรการของประเทศอนื่ ๆ บาง
มาตรการกเ็ พอื่ คมุ้ ครองสงิ่ แวดลอ้ ม คมุ้ ครองดา้ นสขุ อนามยั มาตรการตา่ ง ๆ เหลา่ นที้ า� ใหผ้ ปู้ ระกอบ
การของไทยต้องยกระดับ พัฒนามาตรฐานและคุณภาพของสินค้าให้สามารถตอบสนองความ
ต้องการของผบู้ รโิ ภคทต่ี ้องการใหส้ ินคา้ มีมาตรฐานท่ีสงู ขนึ้ มีคุณภาพ ปลอดภัย และเป็นมิตรกบั
สิ่งแวดล้อม ซ่ึงมีส่วนช่วยให้ผู้ประกอบการไทยสามารถเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันกับ
ประเทศอน่ื ๆ โดยแนวโนม้ การคา้ จะมกี ารนา� มาตรการทไี่ มใ่ ชภ่ าษศี ลุ กากรมาใชเ้ ปน็ ขอ้ อา้ งในการ
กดี กันทางการคา้ มากข้นึ

157

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

การกระทาํ ใดตอ ไปน้ีเปนลกั ษณะของการกีดกนั ทางการคา 1 ภาษีนําเขา อัตราภาษีที่เรียกเก็บ บางประเภทเรียกเก็บตามสภาพ คือ
1. ไทยลดภาษนี ําเขาสนิ คา จากประเทศจนี อัตราท่ีเรียกเก็บตามจํานวน ปริมาตร ปริมาณ เชน กระบือตัวละ 500 บาท
2. ไทยลดโควตานาํ เขา สนิ คา จากสหรฐั อเมริกา นํ้ามันลิตรละ 0.50 บาท บางประเภทเรยี กเกบ็ ตามราคา คือ อัตราทเี่ รียกเกบ็
3. ตลาดรวมยโุ รปลดมาตรฐานการตรวจสอบสินคาจากไทย ตามรอ ยละของราคาศุลกากร เชน รองเทา นาํ เขา อตั รารอยละ 30 ของราคา
4. ตลาดรวมยโุ รปลดมาตรฐานคุณภาพสินคานาํ เขาจากไทย CIF (ประกอบไปดวยราคาสินคา คาประกัน และคาขนสง เปนรูปแบบท่ีถูก
กาํ หนดโดยสภาหอการคา นานาชาต)ิ ไมส ง ออก อตั รารอ ยละ 10 ของราคา FOB
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. การลดโควตานําเขาสินคาเปน (เมื่อผูขายทําการสงสินคาเรียบรอยแลวใหถือวาสินคาอยูในความรับผิดชอบ
มาตรการหนง่ึ ในลักษณะหรือนโยบายของการกดี กนั ทางการคา ) ของผูซื้อ ผูซื้อจะตองทําการจายคาขนสงตางๆ รวมถึงคาใชจายอื่นที่อาจเกิด
ขนึ้ ดว ยตัวเอง)

T175

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน มาตรการทไี่ ม่ใชภ่ าษศี ลุ กากรแบง่ ได ้ ดงั น้ี

ขั้นท่ี 3 อธิบายความรู้ มาตรการกึ่งภาษศี ุลกากร
วธิ ีการกดี กันทางการค้า
13. นักเรียนยกตัวอยางมาตรการทางภาษีและ โควตาภาษี โดยใช้อัตราภาษีศุลกากร จัดเก็บอัตราต�่าส�าหรับการน�าเข้าภายในจ�านวนสินค้าท่ีก�าหนด
มาตรการทไี่ มใ ชภ าษมี าอยา งละ 1 มาตรการ จดั เกบ็ ในอัตราสงู สา� หรบั สินคา้ ท่ีน�าเขา้ เกนิ ปริมาณท่กี า� หนด
และบอกผลที่เกิดขึ้นจากการใชมาตรการ กําหนดอัตราภาษีศุลกากรตามฤดูกาล จัดเก็บภาษีศุลกากรแตกต่างกันตามช่วงฤดูกาลของสินค้า
ดังกลา ว โดยจดั เก็บในอัตราสูงในชว่ งที่มสี ินคา้ ในประเทศมาก เพอ่ื ไมใ่ หส้ ินคา้ ต่างประเทศเขา้ มาแขง่ ขัน
คา ธรรมเนยี มการนาํ เขา้ เรยี กเกบ็ เพมิ่ เตมิ จากอตั ราภาษปี กต ิ สว่ นใหญม่ กั เรยี กเกบ็ ชวั่ คราว เพอ่ื ไมใ่ ห้
14. ครูยกตัวอยางการกีดกันสินคาใหนักเรียน มกี ารนา� เข้าสินคา้ ชนดิ น้ันมากในชว่ งระยะเวลาหนง่ึ
วิเคราะห เชน สินคาประเภทผักและผลไม
ของจีน ตองผานการตรวจสอบโรคพืชโดย มาตรการควบคมุ ราคา มมาาตตรรกฐาานรกสาํนิ หคน้าด
ดานกักกันสัตวและพืชประจําทาท่ีนําเขา วธิ ีการกดี กันทางการค้า วิธกี ารกีดกนั ทางการคา้
นักธุรกิจไทยท่ีสงสินคาไปขายตองผานการ กาํ หนดราคาขนั้ ตาํ่ เพอ่ื ปอ้ งกนั ไมใ่ หม้ กี ารนา� เขา้ สนิ คา้ ราคาตา่� มาก ประเทศผู้น�าเข้าเป็นผู้ก�าหนด
รับรองจากรัฐบาลจีน ในทางตรงกันขามจีน เขา้ มาตีตลาดภายในประเทศ มาตรฐานของสนิ คา้ เพอ่ื ความ
สามารถเขา มาขายในไทยไดอ ยา งเสรี จากนน้ั กําหนดราคาสงออกขั้นต่ําโดยสมัครใจ เป็นการก�าหนดราคา ปลอดภัยด้านสุขลักษณะและ
ครตู ง้ั คําถามวา สง่ ออกท่เี ปน็ ไปตามความตกลงท้ังสองฝา่ ยโดยสมัครใจ สุขอนามยั
• กรณดี งั กลา วสง ผลกระทบตอ ไทยอยา งไร เก็บภาษีตอบโต้การอุดหนุน เป็นการจัดเก็บภาษีอากรขาเข้า
(แนวตอบ สงผลกระทบตอ การสง ออก หาก เพื่อตอบโต้การอุดหนุนทั้งทางตรงและทางอ้อมในกระบวนการผลิต มาตรการจาํ กัดปรมิ าณ
สินคาไมไดมาตรฐานจะถูกส่ังหามนําเขา และการสง่ ออก เพอ่ื พสิ จู นว์ า่ ประเทศผสู้ ง่ ออกใหก้ ารอดุ หนนุ การผลติ วธิ กี ารกดี กนั ทางการคา้
ในขณะทจ่ี นี สามารถเขา มาขายในเมอื งไทย หรอื ส่งออก การหา้ มนาํ เขา้ โดยการออก
ไดโ ดยสะดวก ทาํ ใหส ง ผลกระทบตอ สนิ คา กฎหมายสั่งห้ามน�าเข้าในช่วง
เกษตรของไทย ซึ่งจะทําใหราคาถูกลง มาตรการชว ยเหลอื โดยตรงจากรัฐบาล ที่การผลติ ในประเทศสูง
สงผลกระทบตอเกษตรกร) วธิ ีการกีดกันทางการคา้ การกําหนดโควตานําเข้า
การอุดหนุนการผลิต โดยรัฐให้การช่วยเหลือทางด้านต้นทุนแก่ โดยก�าหนดปริมาณท่ีอนุญาต
ผทู้ ผี่ ลติ สนิ คา้ ทดแทนการนา� เขา้ จากตา่ งประเทศ เพอ่ื ใหส้ ามารถขาย ใหม้ กี ารนา� เขา้ ไดไ้ มเ่ กนิ ปรมิ าณ
สินคา้ แข่งกับต่างประเทศได้ ท่กี �าหนด
การอุดหนุนการสงออก รัฐบาลให้เงินอุดหนุนแก่ผู้ส่งออก
เพ่ือขยายการส่งออก เชน่ ยกเว้นภาษเี งินไดน้ ิตบิ ุคคล ใหเ้ งนิ ก้ยู มื
อตั ราดอกเบ้ยี ต�่า

15๘

เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ

ครูยกตัวอยางวิธีการกีดกันทางการคาที่ประเทศพัฒนาแลว เชน มาตรการที่ไมใ ชภาษีศุลกากรสอดคลองกับการกระทาํ ในขอ ใด
สหรฐั อเมรกิ า สหภาพยโุ รป ประกาศใชแ ละสง ผลกระทบตอ การสง ออกของไทย 1. ไทยขายไมส กั ใหอ ินโดนีเซยี และซอ้ื กงุ จากเมยี นมา
โดยตรง เชน ดา นสวสั ดภิ าพของประชาชน ไดแ ก ความปลอดภยั จากการใชข อง 2. มาเลเซียซ้อื ขาวจากไทยและไทยซือ้ น้าํ มันจากบรูไน
ผูบริโภค ความปลอดภัยของบุคคลในกระบวนการผลิต และดานสิ่งแวดลอม 3. เวยี ดนามประกาศเพิ่มอัตราภาษนี าํ เขาในสนิ คาหลายรายการ
สวนมาตรการชวยเหลือโดยตรงของรัฐบาล เชน รัฐบาลชวยอัดฉีดเสริมสภาพ 4. กลมุ EU หา มนาํ เขาและวางจาํ หนายของเลนเดก็ จากประเทศ
คลองใหกับผูประกอบการ ในชวงการแพรระบาดของโรคโควิด-19 โดยชวย
สนับสนุนดอกเบี้ยใหกับผูประกอบการที่รวบรวมผลไมในอัตรา 3% เปนเวลา หน่ึงในเอเชยี
10 เดือน ชดเชยดอกเบ้ียใหกับผูประกอบการท่ีรวบรวมผลไมเพ่ือสงออก 3%
เปนเวลา 6 เดือน ชว ยคา ใชจ า ยรวบรวมผลไมเพอ่ื สง ออกกิโลกรัมละ 3 บาท (วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 4. มาตรการท่ีไมใชภาษีศุลกากร
จํานวน 1 หมืน่ ตนั เปนตน เปนมาตรการท่ีประเทศผูนําเขากําหนดมาตรการตางๆ ที่ไมใช
ภาษีศุลกากรข้ึนมา เพ่ือกีดกันการนําเขาสินคาจากตางประเทศ
เพื่อปกปองสินคาของประเทศตน เชน การใหเหตุผลวาสินคา
ไมไ ดมาตรฐานดานความปลอดภัย)

T176

นาํ สอน สรุป ประเมิน

๒.๓ ผลจากการกีดกันทางการค้า ขน้ั สรปุ

มาตรการกดี กนั ทางการคา้ ของประเทศต่าง ๆ ต่อสนิ ค้านา� เข้าและส่งออก สง่ ผลกระทบต่อ ข้นั ท่ี 4 ขยายความเข้าใจ
การค้า ผบู้ รโิ ภค ผู้ผลิต และภาครัฐ ดงั น้ี
1. ครใู หน กั เรยี นทาํ ใบงานที่ 9.1 เรอื่ ง การคา และ
มาตรการกดี กัน ผลจากมาตรการกดี กันทางการคา้ การกีดกันทางการคาระหวางประเทศ โดยครู
ทางการค้า แนะนําเพ่ิมเตมิ
ผบู้ ริโภค ผ้ผู ลติ ในประเทศ รัฐบาล
2. นกั เรียนทําแบบฝกสมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร
การเก็บภาษนี �าเข้า ซื้อสนิ ค้าน�าเขา้ จาก เมื่อสินค้าจาก ได้รบั ผลตอบแทนจาก ม.3 เก่ียวกับเร่ือง การคาและการกีดกัน
ทา� ให้สนิ ค้าน�าเข้า ต่างประเทศในราคาสงู ตา่ งประเทศมีราคาสงู ภาษีทจี่ ัดเก็บเพิม่ ขนึ้ ทางการคาระหวางประเทศ เพื่อเปนการบาน
มรี าคาเพิ่มสงู ขนึ้ เปน็ เหตุใหล้ ดความ จงึ เพิ่มการผลติ และ สงครใู นชวั่ โมงถัดไป
ต้องการบริโภคลง การจ้างงานในประเทศ
ขน้ั ประเมนิ
การเกบ็ ภาษีส่งออก ไดบ้ รโิ ภคสนิ คา้ ในราคา จ�าหนา่ ยสนิ คา้ ใน ได้รบั ผลตอบแทนจาก
ทา� ให้สินค้าท่ีสง่ ไป ท่ถี ูกลง ต่างประเทศไดน้ อ้ ยลง ภาษสี ่งออก ขั้นท่ี 5 ตรวจสอบผล
จา� หนา่ ยมีราคาสงู ขึ้น
ปรมิ าณการผลติ อาจ 1. ครูและนักเรียนรวมกันตรวจสอบผลจากการ
ลดลง มกี า� ไรน้อยลง ตอบคาํ ถาม การทาํ ใบงาน และการทาํ แบบฝก
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3
มาตรการก่งึ ภาษี ลดการบรโิ ภคสินค้าที่ ผลติ สินค้าเพอ่ื จา� หนา่ ย ได้รับภาษีและ
ทา� ให้สนิ ค้าน�าเข้า น�าเขา้ หันมาบรโิ ภค ในประเทศมากขน้ึ คา่ ธรรมเนยี มการนา� เขา้ 2. ครปู ระเมนิ ผลจากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั
มรี าคาสูงขึน้ สนิ คา้ ภายในประเทศ สนิ ค้าจากตา่ งประเทศ ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงานหนา ช้ันเรยี น
มากข้ึน เพม่ิ มากขนึ้
3. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
การควบคุมด้านราคา สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3
ท�าให้ราคาสนิ ค้าจาก
ต่างประเทศสูงขนึ้ บริโภคสินค้าจากต่าง ผลติ สนิ คา้ จ�าหน่ายใน ไดร้ บั ภาษีจัดเกบ็
ประเทศน้อยลง หันมา ประเทศมากข้ึน เพ่ือตอบโตก้ ารอุดหนนุ
บรโิ ภคสนิ คา้ ในประเทศ และภาษตี อ่ ต้านการ
มากข้นึ ทุ่มตลาดมากขึ้น

การจา� กดั ดา้ นปรมิ าณ บรโิ ภคสินคา้ ที่มรี าคา ผลิตสินคา้ ออก ไมไ่ ดร้ ับผลตอบแทน
แพงข้นึ จา� หน่ายมากข้ึน ใด ๆ เพราะไมไ่ ด้เก็บ
เพราะสนิ ค้านา� เขา้ ภาษีเพ่ิม แต่อาจถกู
ถกู จ�ากดั โควตา มาตรการตอบโต้จาก
ประเทศคู่ค้า

การชว่ ยเหลอื โดยตรง สามารถซื้อสินค้าได้ ต้นทนุ การผลติ ต�่าจาก ไม่ไดร้ บั ผลตอบแทน
จากรัฐบาล ในราคาถูก เงินอดุ หนนุ ของรฐั บาล โดยตรง แต่เปน็ ผู้จ่าย
รวมท้งั สามารถผลติ เงินอดุ หนนุ และ
และจ�าหน่ายไดม้ ากขึ้น ซอ้ื สินคา้ จากผผู้ ลติ

159

กิจกรรม เสริมสรางคณุ ลักษณะอันพึงประสงค แนวทางการวัดและประเมินผล

นักเรียนแบงกลุมศึกษาและติดตามสถานการณการคาของไทย ครสู ามารถวดั และประเมินความเขาใจเนื้อหา เรื่อง การคา และการกีดกัน
กับตา งประเทศ โดยประเดน็ ในการศกึ ษา มดี ังนี้ ทางการคาระหวางประเทศ ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน และ
การนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจาก
• วิเคราะหส ถานการณก ารคา แบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรูหนวยท่ี 9
• วิเคราะหการกดี กนั ทางการคา เรอ่ื ง การคา และการลงทุนระหวางประเทศ
• ผลกระทบตอประเทศไทย
จากนั้นสรุปความรูท่ีไดจากการศึกษาลงกระดาษรายงานสงครู แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
ผสู อน
คาชแี้ จง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องท่ี
ตรงกับระดบั คะแนน

ลาดบั ท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเนื้อหา

2 การลาดับขนั้ ตอนของเร่ือง

3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์

4 การใช้เทคโนโลยีในการนาเสนอ

5 การมสี ว่ นรว่ มของสมาชิกในกลุม่

รวม

ลงช่อื ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ เป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดบั คุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรุง

T177

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ นาํ (การจัดการเรยี นรแู บบรว มมือ : ๓. การลงทนุ ระหวา่ งประเทศของไทย

เทคนคิ คูคิดส่สี หาย) การลงทนุ ระหวา่ งประเทศของไทยมี ๒ ลักษณะ คือ การลงทุนเพือ่ การผลิตหรอื การลงทนุ
1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง ทางตรงและการลงทนุ ทางการเงนิ หรอื การลงทนุ ทางออ้ ม ซงึ่ มที งั้ นกั ลงทนุ โดยตรงจากตา่ งประเทศ
และการลงทุนโดยตรงของนกั ลงทุนไทย ซง่ึ สรุปได้ ดงั นี้
ทจี่ ะเรยี นรู จุดประสงคก ารเรียนรู และผลการ
เรยี นรู ๓.1 รปู แบบการลงทุนจากต่างประเทศ
2. ครูใหนักเรียนรวมกันสรุปความรูเดิมเกี่ยวกับ
การคาและการกีดกันทางการคาระหวาง รูปแบบการลงทุนจากตา่ งประเทศ แบ่งออกได้เป็น ๒ รปู แบบ ดังนี้
ประเทศ
3. ครูนําสนทนาเก่ียวกับการเงินและการลงทุน ๑) การลงทุนทางตรง เป็นการลงทุนของบุคคล ธุรกิจ ตลอดจนบรรษัทข้ามชาติของ
ระหวางประเทศ แลวถามนักเรียนในประเด็น
เชน ประเทศหนง่ึ ผลติ สินคา้ และบริการในอีกประเทศหน่งึ เช่น บริษัท โตโยต้า มอเตอร ์ ของประเทศ
• การเขา มาลงทนุ ของตา งชาตใิ นประเทศไทย ญ่ีปุ่น เข้ามาลงทุนประกอบรถยนต์ในประเทศไทย ธนาคารสแตนดาร์ดชาร์เตอร์ด ของประเทศ
องั กฤษ เขา้ มาจัดต้ังสาขาธนาคารสแตนดารด์ ชารเ์ ตอร์ดในประเทศไทย บรษิ ัท เอ ไอ เอ จ�ากัด
สามารถดาํ เนนิ การไดโ ดยวิธีการใดบา ง ของสหรัฐอเมรกิ า เขา้ มาตงั้ สาขาบริษัท เอ ไอ เอ จ�ากัด เพอื่ ด�าเนนิ กจิ กรรมด้านการประกนั ชวี ติ
• นักเรียนรูจักบริษัทตางชาติบริษัทใดบาง ในประเทศไทย บรษิ ทั ยโู นแคลไทยแลนด ์ จา� กดั ไดร้ บั สมั ปทานขดุ เจาะสา� รวจและผลติ ปโิ ตรเลยี ม
ใแนลอะก่าวารไทตั้งยก จิ นกอากรจรว่ามกคน้า้ี มเชีก่นา รหต้า้ังงตคัวา้ แปทลนกี จข�านหานด่าใหยญ เ่1ช่น สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้า
และดําเนนิ ธรุ กจิ เกี่ยวกบั อะไร
• สกลุ เงินท่นี ักเรยี นรูจักไดแกสกลุ เงนิ ใดบาง ๒) การลงทุนทางอ้อม เป็นการลงทุนของบุคคล องค์กร ธุรกิจ หรือบรรษัทข้ามชาติ
• อัตราแลกเปล่ียนสกุลเงินแตละประเภทมี
ของประเทศหนง่ึ โดยนา� เงนิ ไปซอื้ หนุ้ ของธรุ กจิ ในตลาดหลกั ทรพั ยแ์ หง่ ประเทศไทยหรอื ประเทศอน่ื ๆ
ความสําคญั อยา งไร หรอื นา� เงินไปซ้อื พันธบัตรของรฐั บาลไทยหรือรัฐบาลประเทศอน่ื ๆ โดยมไิ ดเ้ ขา้ มาตง้ั โรงงานหรือ
4. ครูสรุปการแสดงความคิดเห็นของนักเรียน เข้ามาผลิตสินค้าโดยตรง เป็นการลงทุนเพื่อหวังผลตอบแทนจากหลักทรัพย์ทางการเงิน ซึ่งผล
ตอบแทนอาจอยู่ในรูปของเงินปันผล ดอกเบี้ย หรือการลงทุนเพื่อหวังผลก�าไรส่วนทุน (Capital
โดยเชื่อมโยงใหเขากับเนื้อหาเพื่อนําเขาสู
บทเรยี น Gain) เช่น องค์กรต่างชาติเข้ามาซ้ือหุ้นของ
บริษัทการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย หุ้นของ
บรษิ ทั การบนิ ไทย หนุ้ ของบรษิ ทั ปนู ซเี มนตไ์ ทย
การลงทนุ ทางออ้ มจะเกดิ ขนึ้ เมอ่ื ผลู้ งทนุ
คาดว่า อัตราผลตอบแทนจากการซ้ือหุ้นหรือ
พันธบัตรในประเทศไทยหรือประเทศอื่นจะสูง
กวา่ ในประเทศของตน แตก่ ารจะนา� เงนิ มาลงทนุ
ซ้ือหุ้นหรือพันธบัตรมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับ
 บริษัทผลิตรถยนต์จากต่างชาติ เข้ามาลงทุนต้ังฐานการ อัตราดอกเบีย้ และความน่าเชอื่ ถือของประเทศ
ผลิตในประเทศไทย เพ่ือส่งออกและจ�าหน่ายในประเทศ นนั้ ๆ ดว้ ย

และประเทศใกล้เคียง

160

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 หางคาปลกี ขนาดใหญ ธรุ กิจคา ปลกี ในไทยมีการเตบิ โตอยา งรวดเรว็ จาก ขอใดเปนการลงทนุ ทางออ ม
นโยบายรัฐท่ีเปดโอกาสใหผูประกอบการตางชาติเขามาลงทุนในธุรกิจคาปลีก 1. การเปดรา นขายบะหมข่ี องนายโชติ
ในไทยได นอกจากน้ี ลกั ษณะของรา นคา ทมี่ คี วามสะดวกสบายทนั สมยั มสี นิ คา 2. การซอ้ื หนุ กลุม ธนาคารในตลาดหลกั ทรพั ย
ท่ีมีคุณภาพและหลากหลาย จึงสามารถตอบสนองพฤติกรรมการบริโภคของ 3. การลงทุนในอสงั หาริมทรัพยของนกั ลงทนุ ตางชาติ
ภาคครัวเรือนไดดี ปจจุบันผูประกอบการรานคาปลีกรายใหญในไทยมีทั้งทุน 4. การจดั ตงั้ หา งหุนสว นจาํ กดั ระหวางนายชูชยั กับนายศุภโชค
ขามชาติและทุนไทย มีฐานะกิจการคอนขางม่ันคงและมีศักยภาพในการสราง
รายไดค อนขา งสงู (วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. การลงทุนทางออ ม คอื การลงทนุ
ของบุคคล องคกร หรือธุรกิจขามชาติ ซ่ึงนําเงินไปลงทุนดวย
การเขาซ้ือหุนของธุรกิจในตลาดหลักทรัพยของประเทศไทยหรือ
ประเทศอื่นๆ ดังน้ัน การซื้อหุนกลุมธนาคารในตลาดหลักทรัพย
จึงเปน การลงทุนทางออมแบบหน่ึง)

T178

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓.๒ ประโยชนข์ องการลงทุนระหวา่ งประเทศ ขนั้ สอน

การลงทุนระหว่างประเทศก่อให้เกิดประโยชน์ท้ังแก่ผู้ลงทุนและประโยชน์ของประเทศผู้รับ 1. ครแู บง นกั เรยี นเปน กลมุ กลมุ ละ 4 คน คละกนั
การลงทุน ดังน้ี ตามความสามารถ คือ เกง ปานกลางคอน
ขางเกง ปานกลางคอนขางออ น และออน โดย
ขอ้ ดี ใหสมาชิกแตละคนเลือกหมายเลขประจําตัว
ตงั้ แตห มายเลข 1-4
ผลู้ งทุน ประเทศท่มี ีผู้เข้ามาลงทนุ
2. สมาชิกแตละหมายเลขแยกยายไปรวมกลุม
ผลู้ งทุนทางตรง • ม ีเงินตราจากต่างประเทศไหลเข้ามาในประเทศ ใหม และรว มกนั ศกึ ษาความรู การเงนิ และการ
• ไ ด้ประโยชน์ตามท่ีรัฐบาลของประเทศที่ไปลงทุน มากขน้ึ ลดปญั หาดลุ การชา� ระเงนิ ขาดดลุ ลงทนุ ระหวา งประเทศ ประกอบการใชห นงั สอื
ให้สิทธิพิเศษ เช่น การลดหรืองดภาษีเงินได้ • ไ ดร้ บั เครื่องมอื อปุ กรณ์ และเทคโนโลยเี ขา้ มาใช้ เรยี นสงั คมศกึ ษาฯ ม.3 หรอื จากแหลง การเรยี นรู
การให้เช่าหรือซื้อท่ีดินในราคาต่�า เพ่ือจูงใจ ผลิตในประเทศ ท�าให้เพ่ิมปริมาณสินค้าที่ผลิต อ่ืนๆ เชน หอ งสมุด เวบ็ ไซตทางอินเทอรเน็ต
นักลงทุนตา่ งชาติ ลดการซ้อื สนิ ค้าจากต่างประเทศ เงินตราจึงไมร่ ่วั หมายเลขละ 1 เรอื่ ง ดังน้ี
• ส ามารถนา� ก�าไรกลบั ประเทศตามทีต่ กลงได้ ไหลออก สนิ คา้ ท่ีผลิตกส็ ามารถนา� ไปจา� หนา่ ยใน • หมายเลข 1 การลงทนุ ทางตรง
ต่างประเทศได้อกี ดว้ ย • หมายเลข 2 การลงทนุ ทางออ ม
ผ้ลู งทนุ ทางอ้อม • ช ่วยใหเ้ กิดการจา้ งงาน • หมายเลข 3 การเงินระหวา งประเทศ
• ไ ด้ประโยชน์จากดอกเบี้ยหรือผลตอบแทนในรูป • ไ ด้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีใหม่ ๆ ตลอดจน • หมายเลข 4 ระบบอตั ราแลกเปลี่ยน
ของเงนิ ปนั ผล จากการซอ้ื หนุ้ และพนั ธบตั รรฐั บาล วิธีการในการบรหิ ารจดั การ
จากประเทศทนี่ า� เงนิ ไปลงทนุ • มีโอกาสน�าสินค้าเข้าไปแข่งขันในตลาดโลกและ 3. ครใู หน กั เรยี นแตล ะกลมุ นาํ เสนอผลการศกึ ษา
• บางประเทศก็อาจให้สิทธิพิเศษด้านภาษีดอกเบี้ย ไดร้ บั การยอมรบั มากขน้ึ เนอื่ งจากมีความเชือ่ ม่ัน และอภิปรายความรูรวมกัน โดยครูแนะนํา
และภาษเี งนิ ปนั ผล จากบริษัทแม่ท่ีเข้ามาลงทุน ซึ่งส่วนใหญ่เป็น เพม่ิ เตมิ

ประเทศทม่ี คี วามกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยกี ารผลติ
และเป็นมหาอา� นาจทางเศรษฐกิจของโลก

ขอ้ เสยี
• ก ทเชาา� น่รใหต โอ้ลทาตุ รดสค ามเหชนก่นาร คอรมมตุ 2 ขสสอาาหงยปกกรราะรรเมบททนิศ่ีเ ทกธีม่ีย่นวีผาก้เูคขับาา้ รรมถพายาลนณงตทิช์ ยุนป ์ถิโธตูกรุ รคกเรคจิ อปมบ1ร ี องะ�ากิเลโนั ดก็ ภยทัยบรรอิษนัทิกตส่า ์ องชุตาสตา ิหทก้งัรใรนมแทง่ีรข่ ่วอมงเกปาน็ รพผนัลธิตมแิตลระ
• ท า� ใหป้ ระเทศทมี่ ผี เู้ ขา้ มาลงทนุ ขาดดลุ การคา้ เนอ่ื งจากมกี ารนา� เขา้ สนิ คา้ ทนุ ประเภทเครอ่ื งจกั รและอปุ กรณ์

สนิ คา้ กงึ่ สา� เรจ็ รปู เชน่ แผงวงจรไฟฟ้า จอภาพ วัตถุดบิ อ่นื ๆ จากประเทศแมเ่ ข้ามาใช้ และถ้าสนิ ค้าทีผ่ ลิต
ใชใ้ นประเทศมากแตส่ ่งออกได้น้อย กจ็ ะส่งผลให้ประเทศขาดดลุ การค้าเพมิ่ ขึ้น
• เมอื่ ผลู้ งทนุ จากตา่ งประเทศไดด้ า� เนนิ กจิ การมาระยะหนง่ึ หากมกี า� ไรหรอื ถอนทนุ ออกนอกประเทศ จะทา� ให้
เงนิ ตราไหลออกนอกประเทศมากขึน้
• การพงึ่ พาเทคโนโลยจี ากตา่ งประเทศ ทา� ใหไ้ มเ่ ปน็ การสง่ เสรมิ การวจิ ยั และพฒั นาเทคโนโลยภี ายในประเทศ
ท�าใหธ้ ุรกิจภายในประเทศและประชาชนขาดความตื่นตวั
• ก ารให้สิทธิพิเศษแก่ธุรกิจที่เข้ามาลงทุน ทั้งในรูปของภาษีเครื่องจักร ภาษีก�าไรของธุรกิจท่ีจ่ายในอัตรา
ทตี่ ่า� สง่ ผลใหป้ ระเทศต้องขาดรายได้จากภาษใี นส่วนนี้

161

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

เปาหมายสําคัญท่ีสุดของการลงทุนระหวางประเทศทางตรง 1 ปโ ตรเคมี อุตสาหกรรมปโตรเคมเี ปน อุตสาหกรรมขนาดใหญ กระบวนการ
คอื อะไร ผลิตซับซอ น และมีความเช่อื มโยงกนั สงู ในแตละขนั้ ตอนการผลิต ใชเ งินลงทุน
จํานวนมากและพึ่งพาเทคโนโลยีระดับสงู
1. การลงทุนเพ่ือการฟอกเงิน 2 โทรคมนาคม บริการโทรคมนาคมเปนกิจกรรมที่มีบทบาทความสําคัญใน
2. การลงทนุ เพื่อโยกยายเงินในตลาด 2 ดาน คือ 1. เปนภาคเศรษฐกิจท่ีมีขนาดใหญ ครอบคลุมการใหบริการแก
3. การลงทุนเพ่ือการซอื้ ขายหลกั ทรัพย ประชาชนในทุกระดับของระบบเศรษฐกิจ และ 2. เปนบริการที่มีบทบาทเปน
4. การลงทุนเพ่ือซือ้ ขายสนิ คาและบรกิ าร ตวั กลางในการประกอบกิจกรรมทางเศรษฐกิจประเภทอืน่ ๆ

(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. การลงทุนระหวางประเทศทาง
ตรง เปนการลงทุนโดยเจาของเงินทุนหรือเจาของปจจัยการผลิต
เพอ่ื ผลติ สนิ คา ในอกี ประเทศหนง่ึ เพอ่ื ใหก ารแสวงหากาํ ไรสามารถ
ทาํ ไดอ ยางมปี ระสทิ ธภิ าพ)

T179

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ô. การเงินระหว่างประเทศ

4. ครูใหนักเรียนแตละหมายเลขกลับไปที่กลุม ในระบบเศรษฐกิจของประเทศต่าง ๆ ที่มีการติดต่อซื้อขายแลกเปล่ียนสินค้าและบริการ
เดมิ และรวมกนั ทาํ ใบงานที่ 9.2 เรอ่ื ง การเงิน ระหว่างกัน รวมท้ังมีการกู้ยืมเงินระหวา่ งประเทศ หรอื แมแ้ ตเ่ รอ่ื งเก่ียวกับการให้ความช่วยเหลอื
และการลงทุนระหวา งประเทศ ของประเทศต่าง ๆ ท�าให้ต้องอาศัยเงินตราเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน ซ่ึงแต่ละประเทศต้อง
ใช้เงินตราตา่ งประเทศในการช�าระเงนิ และต้องมกี ารแลกเปลี่ยนเงินตราจากสกุลหนึง่ เป็นเงนิ ตรา
5. นักเรียนแตละกลุมชวยกันตรวจสอบความ อีกสกุลหน่ึงท่ีประเทศผู้รับต้องการด้วย โดยอัตราการแลกเปล่ียนจะต้องเป็นไปตามบทบัญญัติ
ถูกตองของใบงาน ทกี่ องทุนการเงินระหว่างประเทศ (International Monetary Fund: IMF) ก�าหนดขน้ึ เพ่ือใหเ้ กดิ
ความยุตธิ รรมในการแลกเปล่ียน เชน่
6. ครูใหอาสาสมคั รนักเรียน 2-3 กลุม นําเสนอ
ผลงานในใบงานหนา ชน้ั เรยี น และใหก ลมุ อน่ื ชอ่ื ประเทศ สกุลเงิน ชื่อประเทศ สกลุ เงนิ
ท่มี ผี ลงานที่แตกตางกนั ไดน ําเสนอเพ่ิมเตมิ สหรัฐอเมริกา ดอลลาร์สหรฐั เกาหลีใต้ วอน

7. ครูและนักเรียนอภิปรายรวมกันเก่ียวกับ กลมุ่ ประเทศ ยูโร จนี หยวน
การเงนิ และการลงทุนระหวา งประเทศ สหภาพยุโรป
มาเลเซยี ริงกติ
8. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมท่ีเก่ียวกับการเงิน สหราชอาณาจกั ร ปอนด์สเตอรล์ งิ กมั พชู า เรียล
และการลงทุนระหวางประเทศ ในแบบฝก สิงคโปร์ ดอลลารส์ งิ คโปร์
สมรรถนะฯ เศรษฐศาสตร ม.3 เพ่อื เปนการ สวติ เซอร์แลนด์ ฟรังกส์ วสิ เวยี ดนาม ดง่
บานสง ครใู นชัว่ โมงถดั ไป อินเดีย รปู อนิ เดีย
อารเ์ จนตินา เปโซอาร์เจนตนิ า ฮ่องกง ดอลลาร์ฮ่องกง
9. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ ชน้ิ งาน/ภาระงาน
(รวบยอด) แผนผังความคดิ เร่ือง การคาและ นวิ ซแี ลนด์ ดอลลารน์ วิ ซแี ลนด์
การลงทนุ ระหวางประเทศ
ออสเตรเลีย ดอลลารอ์ อสเตรเลยี
10. ใหนักเรียนทําแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.3
เร่ือง การคาและการลงทุนระหวางประเทศ
เพื่อทดสอบความรู

ญ่ปี ่นุ เยน

การซ้ือขายแลกเปลีย่ นเงินตราตา่ งประเทศ มีการก�าหนดราคาซือ้ ขายแลกเปลยี่ นของสกุล
เงนิ ต่าง ๆ โดยการเปรยี บเทียบคา่ หรือราคาของเงนิ ตราสกุลหนึง่ กับเงินตราอีกสกลุ หนึง่ เชน่

เงิน ๑ ดอลลาร์สหรฐั แลกเปน เงนิ บาทได้ ๓๐.๕๒ บาท
เงนิ ๑ ยโู ร ๓๔.๐๗ บาท
เงนิ ๑๐๐ เยน ๒๘.๕๐ บาท
เงิน ๑ ดอลลาร์สิงคโปร์ ๒๑.๙๑ บาท
เงนิ ๑ หยวน ๔.๒๖ บาท

ท่มี า : ธนาคารแหง่ ประเทศไทย ณ วนั ท่ ี ๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๒

16๒

เกร็ดแนะครู ขอสอบเนน การคิด

ครูใหนักเรียนบอกชื่อสกุลเงินท่ีมีความสําคัญของโลก และใหบอกอัตรา ถา เงินบาทแข็งคาข้นึ จะสง ผลกระทบตอ หนวยธุรกจิ ใด
แลกเปล่ียนของเงินบาทกับสกุลเงินตางๆ เหลานั้น จากน้ันต้ังคําถามเพ่ือให 1. ผนู ําเขา
นกั เรียนรวมกนั วิเคราะหว า ถา เงินบาทแข็งคาจะสง ผลอยา งไรตอ ประเทศไทย 2. ผูส ง ออก
3. สถาบนั การเงิน
ส่ือ Digital 4. กระทรวง ทบวง กรม

ศึกษาคนควาขอมูลเพ่ิมเติมเก่ียวกับอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราตางประเทศ (วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 2. คาเงินบาทแขง็ คา หมายความวา
ไดที่ https://www.bot.or.th/thai/statistics/fifinancialmarkets/exchanger- จากเดมิ 1 ดอลลารส หรัฐ แลกเปนเงินไทยได 30 บาท เมอ่ื คา
ate/_layouts/application/exchangerate/exchangerate.aspx เว็บไซต เงินบาทแข็งคา เงนิ 1 ดอลลารส หรัฐ แลกเปนเงนิ ไทยได 28 บาท
ธนาคารแหง ประเทศไทย น่ันหมายถึงเงินดอลลารมีคาถูกลง ดังนั้นจะสงผลกระทบตอ
ผสู งออกเพราะจะขายสนิ คาไดก ําไรลดลง)

T180

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ระบบอัตราแลกเปล่ยี น มี ๒ ระบบ ดงั นี้ ขน้ั สรปุ

ระบบ อตั ราแลกเปล่ียนแบบคงท่ี เป็นระบบทีไ่ ม่สามารถเปล่ียนแปลงได้อย่างเสร ี เพราะ ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ
ที่ ๑ มีรัฐบาลควบคุม โดยรัฐบาลจะเป็นผู้ก�าหนดอัตราคงท่ีไว้กับสกุลเงินหน่ึง ซึ่งรัฐ การเงนิ และการลงทนุ ระหวา งประเทศ หรอื ใช PPT
จะเป็นผูป้ รับเปลี่ยนตามความเหมาะสม สรปุ สาระสาํ คญั ของเนอ้ื หา ตลอดจนความสาํ คญั
ตอการดาํ เนินชีวติ ประจําวนั
อัตราแลกเปลี่ยนแบบลอยตัว เปน็ ระบบทเ่ี ปลย่ี นแปลงเคลอ่ื นไหวขน้ึ -ลงไดอ้ ยา่ งเสรี
โดยรัฐจะไม่เข้าไปแทรกแซง อัตราแลกเปล่ยี นจะเปล่ยี นแปลงข้นึ -ลงตามสถานะ ขนั้ ประเมนิ
ของอปุ สงคแ์ ละอปุ ทานในตลาดเงนิ ตราตา่ งประเทศ แบง่ ไดเ้ ปน็ ๒ ระบบยอ่ ย ๆ คอื
๑. ระบบลอยตวั เสร ี เปน็ ระบบทป่ี ลอ่ ยใหอ้ ตั ราการแลกเปลยี่ นเปน็ ไปตามกลไกตลาด 1. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียนหนวย
ระบบ มากท่สี ดุ การเรียนรูท่ี 9 เรื่อง การคาและการลงทุน
ท่ี ๒ ๒. ระบบลอยตวั ภายใตก ารจดั การ มลี กั ษณะเหมอื นระบบลอยตวั เสร ี แตม่ ธี นาคารกลาง ระหวา งประเทศ

เขา้ แทรกแซงตลาดให้เปน็ ไปตามทิศทางทีต่ อ้ งการ เพอ่ื ควบคุมอตั ราแลกเปล่ยี น 2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
เงนิ ตราตา่ งประเทศใหม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ สา� หรบั ประเทศไทยนา� ระบบนม้� าใชเ้ มอ่ื วนั ที่ การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๐ หนาช้นั เรยี น

3. ครูตรวจสอบผลจากการทําใบงาน แบบฝก
สมรรถนะฯ และแบบวัดฯ เศรษฐศาสตร ม.3

ในปจั จบุ นั ประเทศตา่ ง ๆ สว่ นใหญ ่ รวมทงั้ ประเทศไทยใชร้ ะบบอตั ราแลกเปลย่ี นแบบยดื หยนุ่
คอื อาจมกี ารแทรกแซงจากธนาคารกลางเปน็ ระยะ ๆ หรอื ทเ่ี รยี กวา่ “แบบลอยตวั ภายใตก้ ารจดั การ”

กลา วโดยสรปุ ในปจ จบุ นั ประเทศตา ง ๆ สว นใหญม รี ะบบเศรษฐกจิ แบบเปด มกี ารตดิ ตอ
คาขายอยางเสรี แตละประเทศมีความไดเปรียบเสียเปรียบในการผลิตสินคาและบริการที่
แตกตา งกนั รายไดจ ากการคา ขายและการลงทนุ จากตา งประเทศสง ผลใหป ระชากรของประเทศ
มีความเปนอยูที่ดีข้ึน สําหรับประเทศไทยเปนประเทศหน่ึงท่ีพึ่งพิงภาคการคาและการลงทุน
จากตางประเทศ รัฐบาลในแตละยุคสมัยไดมีการสงเสริมการคาและใหนักลงทุนเขามาลงทุน
ในธรุ กิจตา ง ๆ โดยอยูภายใตกฎระเบยี บทีก่ ําหนดไว เพื่อรกั ษาไวซ ึ่งทรพั ยากร เสถยี รภาพและ
ความมนั่ คงของประเทศ

16๓

กิจกรรม 21st Century Skills แนวทางการวัดและประเมินผล

นกั เรียนแบงกลมุ สืบคน ขอ มูลเก่ยี วกบั การคา ของประเทศไทย ครสู ามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้อื หา เรอื่ ง การเงนิ และการลงทนุ
ในประเดน็ ดงั นี้ ระหวางประเทศ ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน และการนําเสนอ
ผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผลจากแบบประเมิน
• เปรยี บเทียบสถิตกิ ารคาของไทยยอนหลงั 5 ป การนําเสนอผลงานท่แี นบมาทายแผนการจัดการเรยี นรูหนว ยท่ี 9 เรื่อง การคา
• ประเทศคูคา สําคญั ของไทย และการลงทุนระหวา งประเทศ
• ตลาดสงออกสําคัญของไทย
• แหลงนําเขาสนิ คา สาํ คัญของไทย แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
สรุปผลการศึกษาแลว นาํ เสนอในชั้นเรยี น
คาชีแ้ จง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในช่องท่ี
ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเนอ้ื หา

2 การลาดบั ข้นั ตอนของเร่ือง

3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสร้างสรรค์

4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ

5 การมสี ว่ นร่วมของสมาชกิ ในกลมุ่

รวม

ลงชื่อ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินสมบรู ณช์ ัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑ์การตัดสินคณุ ภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรบั ปรุง

T181

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เฉลย คาํ ถามประจําหนว่ ยการเรียนรู้ คÓถาม ประจÓหนว่ ยการเรียนรู้
๑. เพราะเหตุใดประเทศต่าง ๆ จึงมีการติดต่อค้าขายซึ่งกันและกัน และการค้าระหว่างประเทศ
1. การมีลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศแตก ก่อใหเ้ กิดผลดแี ละผลเสยี อย่างไร
ตา งกนั ทาํ ใหท รพั ยากรธรรมชาตแิ ตกตา งกนั ๒. การกดี กนั ทางการคา้ ระหวา่ งประเทศ ทงั้ การใชม้ าตรการดา้ นภาษศี ลุ กากรและมาตรการท่ีไม่ใช่
ความชาํ นาญในการผลติ ทแี่ ตกตา งกนั มผี ลดี ภาษศี ุลกากรมีลกั ษณะอย่างไร
เชน ทําใหมีสินคาและบริการที่ตอบสนอง ๓. การกดี กันทางการค้าสง่ ผลกระทบต่อผ้บู ริโภค ผู้ผลิต และรัฐบาลอย่างไรบ้าง
ตอความตองการของผูบริโภค ผลเสีย เชน ๔. การลงทนุ ระหว่างประเทศมปี ระโยชนแ์ กผ่ ู้ลงทนุ และประเทศผรู้ ับการลงทนุ อย่างไร
หากธุรกิจภายในประเทศยังไมพรอม จะไม ๕. การลงทุนระหว่างประเทศส่งผลกระทบตอ่ ประเทศผู้รับการลงทุนอย่างไรบ้าง
สามารถแขง ขันกบั ตา งประเทศได
กจิ กรรม สรา้ งสรรคพ์ ัฒนาการเรยี นรู้
2. มาตรการทางภาษี คอื การเรยี กเกบ็ ภาษนี าํ เขา
และสง ออก มาตรการทไ่ี มใ ชภ าษี เชน โควตา กิจกรรมที่ ๑ น ักเรียนสืบค้นข้อมูลในประเด็น การที่ประเทศไทยกับประเทศในกลุ่มอาเซียน
ภาษี การกําหนดโควตานําเขา เพ่ือคุมครอง
อตุ สาหกรรมหรอื ผผู ลติ ในประเทศ หรอื ตอบโต มีการติดตอ่ คา้ ขายระหว่างกัน กอ่ ให้เกดิ ผลดแี ละผลเสยี กับประเทศไทยอย่างไร
มาตรการกีดกันทางการคาของประเทศอื่น แลว้ บนั ทกึ การสบื ค้น
เชน มาตรการควบคมุ ดา นราคา
กจิ กรรมที่ ๒ น ักเรียนสืบค้นเก่ียวกับสินค้าส่งออกและสินค้าน�าเข้าท่ีส�าคัญของประเทศไทย
3. เชน มาตรการการเก็บภาษีนําเขาในอัตราสูง
ทําใหผูบริโภคซ้ือสินคาในราคาแพง ทําให ๑๐ อนั ดับแรก และประเทศค่คู ้าท่สี า� คญั
สญู เสยี เงินเปน จาํ นวนมากและลดการบรโิ ภค
ลง ผูผลิตสามารถผลิตสินคาเพื่อแขงขันกับ กจิ กรรมที่ ๓ นกั เรียนแบ่งกลุม่ อภปิ รายในประเดน็ ประเทศตา่ ง ๆ มีการกีดกันทางการค้ากนั
สินคาจากตางประเทศ และมีแรงจงู ใจใหเ พม่ิ
การผลติ ขน้ึ ทาํ ใหเ กดิ การขยายการจา งงานใน อยา่ งไรบา้ ง ผลของการกดี กนั ทางการคา้ ทา� ใหเ้ กดิ ผลกระทบตอ่ รฐั บาล ผบู้ รโิ ภค
ประเทศมากข้ึน สวนรัฐบาลสามารถจัดเก็บ และสังคมสว่ นรวมอยา่ งไร
ภาษีไดเพ่ิมขึ้น
กิจกรรมที่ ๔ น กั เรยี นแบง่ กลมุ่ สบื คน้ ขอ้ มลู สถติ กิ ารคา้ และการลงทนุ ระหวา่ งประเทศของไทย
4. ผูลงทุนไดรับอนุญาตใหนํากําไรกลับประเทศ
ตามทต่ี กลง ประเทศผรู บั การลงทนุ ชว ยใหเ กดิ แลว้ น�าขอ้ มลู ที่ไดม้ าวเิ คราะหถ์ งึ สถานการณก์ ารคา้ การลงทนุ ขอ้ ดแี ละขอ้ เสีย
การจา งงาน มเี งินตราไหลเขา ประเทศ ท่ีเกิดขนึ้ กบั ประเทศไทย

5. ทาํ ใหอ ตุ สาหกรรมในประเทศถกู ครอบงาํ จาก
บริษัทตา งชาติ

164

เฉลย แนวทางประเมินกิจกรรมพัฒนาการเรยี นรู้

ประเมินความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพื้นฐาน กระบวนการความสัมพันธของขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยท่ัวไป
ซึ่งเปน งานหรือช้ินงานทใี่ ชเวลาไมนาน สําหรับการประเมินรูปแบบน้ีอาจเปน คาํ ถามปลายเปด หรอื ผังมโนทศั น นิยมสาํ หรับประเมนิ ผเู รียนรายบุคคล

ประเมนิ ความสามารถ
• ใชในการประเมนิ ความสามารถในการส่ือสาร ความสามารถในการคดิ ความสามารถในการแกป ญ หา ความสามารถในการใชทักษะชีวิต และความ
สามารถในการใชเทคโนโลยีของผูเรียน โดยงานหรือชิ้นงานจะสะทอนใหเห็นถึงทักษะและระดับความสามารถในการนําความรูไปประยุกตใชในชีวิต
ประจําวัน อันมีความเกี่ยวของกับหลักการและความสามารถทางเศรษฐศาสตรท่ีมีความจําเปนตอการใชชีวิตในสังคมปจจุบัน อาจเปนการประเมิน
จากการสงั เกต การเขยี น การตอบคําถาม การวิเคราะห การแกป ญ หา ตลอดจนการทาํ งานรว มกนั

ประเมินทักษะ
• ใชในการประเมินการแสดงทักษะของผูเรียน ในฐานะการเปนสมาชิกของสังคมท่ีตองมีความเกี่ยวของกับหลักการทางเศรษฐศาสตรที่มีความซับซอน
และกอเกิดเปนความชํานาญในการนาํ มาเปน แนวทางปฏบิ ัติจริงในชวี ติ ประจาํ วนั อยา งย่งั ยืน เชน ทักษะในการสื่อสาร ทกั ษะในการแกป ญหา ทักษะ
ชีวติ ในดา นตา งๆ โดยอาจมีการนําเสนอผลการปฏิบัตงิ านตอ ผเู กี่ยวขอ ง หรอื ตอสาธารณะ
สงิ่ ทต่ี อ งคาํ นงึ ในการประเมนิ คอื จาํ นวนงาน หรอื กจิ กรรมทผี่ เู รยี นปฏบิ ตั ิ ซงึ่ ผปู ระเมนิ ควรกาํ หนดรายการประเมนิ และทกั ษะทต่ี อ งการประเมนิ ใหช ดั เจน

T182

Chapter Overview

แผนการจัด สอื่ ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ สี อน ประเมิน ทักษะที่ได้ คณุ ลักษณะ
การเรยี นรู้ อนั พงึ ประสงค์
แผนฯ ที่ 1
วตั ถปุ ระสงค์ - หนังสอื เรยี น 1. อธบิ ายวัตถปุ ระสงค์ สืบเสาะ - ตรวจแบบทดสอบก่อนเรียน - ความสามารถใน 1. มีวินยั
บทบาท ความ สงั คมศึกษาฯ ม.3 บทบาท และความสำ� คญั หาความรู้ - ตรวจการทำ� แบบฝึก การคิด 2. ใฝเ่ รยี นรู้
ส�ำ คญั และ - แบบฝึกสมรรถนะ ของการรวมกล่มุ ทาง (5Es สมรรถนะและการคดิ - ความสามารถใน 3. ม่งุ มัน่ ในการ
ลกั ษณะของ และการคดิ เศรษฐกิจได้ (K) Instructional เศรษฐศาสตร์ ม.3 การใชท้ กั ษะชวี ติ ท�ำงาน
การรวมกลุม่ เศรษฐศาสตร์ ม.3 2. อธบิ ายลักษณะส�ำคญั Model) - ตรวจใบงานท่ี 10.1
ทางเศรษฐกิจ - แบบทดสอบก่อนเรยี น ของการรวมกลมุ่ ทาง - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
- PowerPoint เศรษฐกิจได้ (K) - ตรวจผลงาน/ช้ินงาน
1 - ใบงานที่ 10.1 3. จ ำ� แนกการรวมกลุ่ม - สังเกตพฤติกรรม
ทางเศรษฐกิจได้ (P) การท�ำงานรายบคุ คล
ช่วั โมง 4. เ หน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - สงั เกตพฤตกิ รรม
การรวมกลุม่ ทาง การท�ำงานกลุ่ม
เศรษฐกิจเพิม่ มากข้นึ - ประเมนิ คณุ ลักษณะ
(A) อนั พงึ ประสงค์

T183

แผนการจัด สอ่ื ท่ีใช้ จดุ ประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทกั ษะท่ีได้ คุณลักษณะ
การเรียนรู้ อนั พึงประสงค์

แผนฯ ท่ี 2 - หนังสือเรียน 1. อธบิ ายกลุ่มทาง การจัดการ - ตรวจการทำ� แบบฝึก - ความสามารถใน 1. มวี ินัย
กลมุ่ ทาง สังคมศึกษาฯ ม.3 เศรษฐกจิ และองค์กร เรยี นรแู้ บบ สมรรถนะและการคดิ การคดิ 2. ใฝเ่ รียนรู้
เศรษฐกิจและ - แบบฝกึ สมรรถนะ ระหวา่ งประเทศได้ (K) ร่วมมอื : เศรษฐศาสตร์ ม.3 - ความสามารถใน 3. มงุ่ มน่ั ในการ
องคก์ รระหว่าง และการคิด 2. จำ� แนกกล่มุ ทาง เทคนิคคคู่ ิด - ตรวจการท�ำแบบวัดและ การใชท้ กั ษะชวี ติ ท�ำงาน
ประเทศ เศรษฐศาสตร์ ม.3 เศรษฐกจิ และองค์กร สี่สหาย บันทึกผลการเรียนรู้
- แบบวดั และบันทึกผล ระหวา่ งประเทศได้ (P) เศรษฐศาสตร์ ม.3
3 การเรยี นรู้ 3. เ หน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา - ตรวจใบงานท่ี 10.2
เศรษฐศาสตร์ ม.3 การรวมกลมุ่ ทาง - ประเมินการน�ำเสนอผลงาน
ช่ัวโมง - แบบทดสอบหลงั เรยี น เศรษฐกจิ เพ่ิมมากข้ึน - ตรวจผลงาน/ช้นิ งาน

- PowerPoint (A) - สังเกตพฤตกิ รรม
- ใบงานท่ี 10.2 การท�ำงานรายบคุ คล
- สงั เกตพฤติกรรม
การท�ำงานกลมุ่
- ประเมนิ คณุ ลักษณะ
อันพงึ ประสงค์
- ตรวจแบบทดสอบหลังเรยี น

T184

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑๐ การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิหนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ ขนั้ นาำ (5Es Instructional Model)
ระหว่างประเทศ
¡ÒÃÃÇÁ¡ÅØ‹Á·Ò§ ขนั้ ที่ 1 กระตนุ้ ความสนใจ
àÈÃÉ°¡Ô¨ÃÐËÇ‹Ò§
»ÃÐà·ÈÁÕº·ºÒ·áÅÐ 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเรื่อง
¤ÇÒÁÊíÒ¤ÑÞÍ‹ҧäáѺ ทจ่ี ะเรยี นรู จดุ ประสงคการเรยี นรู และผลการ
ʶҹ¡ÒóàÈÃÉ°¡Ô¨ เรียนรู
?âÅ¡ã¹»˜¨¨ØºÑ¹
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนหนวย
การเรียนรูท่ี 10 เรื่อง การรวมกลุมทาง
เศรษฐกิจระหวางประเทศ

3. ครนู าํ ขา วการรวมกลมุ ทางเศรษฐกจิ มาสนทนา
วเิ คราะหส ถานการณแ ละคาดการณแ นวโนม

4. ครูเช่ือมโยงเขาสูบทเรียน โดยอธิบายขยาย
ความจากส่ิงท่ีนักเรียนแสดงความคิดเห็น
จากนั้นอภิปรายรว มกัน

ปจั จบุ นั สถานการณท์ างเศรษฐกจิ ของโลกมกี ารแขง่ ขนั กนั สงู ทา� ใหป้ ระเทศตา่ ง ๆ ไมส่ ามารถ
อยู่ตามล�าพังได้ จึงมีการรวมกลุ่มกันเพื่อสร้างความม่ันคงและมีเสถียรภาพพร้อม ๆ ไปกับการ
พัฒนาประเทศใหเ้ จริญกา้ วหนา้ ซง่ึ แนวทางหน่ึงก็คอื การรวมกล่มุ ทางเศรษฐกิจทั้งกบั ประเทศใน
ภมู ิภาคเดยี วกนั และนอกภูมิภาค สร้างกลุม่ ความร่วมมือเพ่อื ความม่ันคงทางเศรษฐกจิ และเพือ่
ประโยชน์ทางการค้า เสริมสร้างสถานะการแข่งขัน ดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ ถ่ายทอด
เทคโนโลยี และเสรมิ สรา้ งอา� นาจตอ่ รองในการเจรจากบั ประเทศนอกกลมุ่

ตัวชว้ี ัด สาระการเรียนร้แู กนกลาง
ส ๓.๒ ม.๓/๓ อภิปรายบทบาทความส�าคญั ของการรวมกล่มุ • บ ทบาทความสา� คญั ของการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ ระหวา่ ง
ทางเศรษฐกจิ ระหวา่ งประเทศ ประเทศ
• ลกั ษณะของการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ
• กลมุ่ ทางเศรษฐกิจในภูมภิ าคต่าง ๆ
16๕

เกร็ดแนะครู

ครคู วรจัดกิจกรรมการเรยี นรูเ พื่อใหน ักเรียนเกดิ ทักษะการคดิ วิเคราะหเ กย่ี วกบั บทบาทและลกั ษณะของการรวมกลุมทางเศรษฐกจิ ดงั น้ี
• ตดิ ตามสถานการณการรวมกลุม ทางเศรษฐกิจของไทยและของประเทศตางๆ เพื่อใหสามารถวิเคราะหถ ึงผลดี ผลกระทบจากการรวมกลมุ ทางเศรษฐกิจ
• จัดอภิปรายถึงการรวมกลุม ทางเศรษฐกจิ ในภูมภิ าคตา งๆ
• จดั สมั มนาในหัวขอ “บทบาทของประเทศไทยในการรวมกลุม ทางเศรษฐกิจระหวา งประทศ”

T185