2313224TM-สังคมรวม-ม3

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓.๒ ก ารเปลีย่ นแปลงทางสงั คมและวัฒนธรรม

ขั้นท่ี 5 การสรปุ เพื่อตอบคําถาม การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมในทวปี อเมรกิ าเหนอื สามารถสรปุ เปน็ ภาพรวม
ได้ ๒ กล่มุ ดงั น้ี
1. นักเรียนในช้ันเรียนรวมกันสรุปเก่ียวกับ
ลักษณะประชากร สังคมและวัฒนธรรมของ ๑) กลมุ่ แองโกลอเมรกิ า สหรัฐอเมริกาและแคนาดาเป็นประเทศใหญ่ มีความเข้มแข็ง
ทวีปอเมริกาเหนือ
ทางการเมอื ง เศรษฐกจิ และสงั คมอยา่ งมากมาเป็นเวลานาน โดยเฉพาะสงั คมอเมริกันมีบทบาท
2. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู สูงต่อการชี้น�ากิจกรรมต่าง ๆ ของโลกผ่านส่ืออินเทอร์เน็ต ภาพยนตร์ กีฬา แฟชั่น อุปกรณ์
PPT ทแี่ สดงขอ มลู เกยี่ วกบั ประชากร สงั คมและ เทคโนโลยีตา่ ง ๆ การท่ีผคู้ นย้ายถ่นิ ฐานเข้ามาต้ังรกรากในสหรัฐอเมริกาจา� นวนมาก ทา� ให้สังคม
วฒั นธรรมของทวีปอเมรกิ าเหนือ เพ่อื เปน การ มคี วามหลากหลายทางกลมุ่ ชาตพิ นั ธส์ุ งู ยงิ่ ขนึ้ เปน็ สงั คมทผ่ี คู้ นพง่ึ พาเทคโนโลยแี ละขอ้ มลู ขา่ วสาร
สรุปความรเู พิม่ เติม ในการด�ารงชีวิตอย่างมาก วัฒนธรรมมีความหลากหลายและมีการผสมผสาน การพัฒนาความ
เจริญทางวตั ถเุ ปน็ ไปอย่างรวดเรว็
ขนั้ สรปุ อย่างไรก็ตาม แม้ประเทศในกลุ่มแองโกลอเมริกาจะมีความเจริญก้าวหน้าทางวัตถุและ
เทคโนโลยีสูง เป็นประเทศท่ีมีความเจริญในระดับแนวหน้าของโลก แต่ก็มีปัญหาท่ีเกิดจากการ
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ เปลยี่ นแปลงทางสงั คมเชน่ เดยี วกนั ปญั หาสง่ิ แวดลอ้ ม ปญั หาอาชญากรรม ปญั หาการแพรร่ ะบาด
ลักษณะประชากร สงั คมและวัฒนธรรมของทวปี ของส่งิ เสพตดิ คนเร่รอ่ น การกอ่ การร้าย พืน้ ท่ีเมืองอยู่อาศยั อย่างแออดั การจราจรติดขัด เป็นตน้
อเมรกิ าเหนอื ตลอดจนความสาํ คญั ทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ
การดําเนนิ ชวี ิตประจําวนั หรอื ใช PPT สรปุ สาระ ๒) กลมุ่ ลาตนิ อเมรกิ า มกี ารเปล่ยี นแปลงค่อนขา้ งมาก โดยเฉพาะการเปลยี่ นจากสงั คม
สําคัญของเน้ือหา
ชนบทไปสู่สังคมเมืองมากขึ้น พ้ืนที่เกษตรกรรมเดิมถูกเปล่ียนไปใช้เป็นพื้นท่ีพาณิชยกรรมและ
ขนั้ ประเมนิ อตุ สาหกรรม เกษตรกรเปลย่ี นไปประกอบอาชพี อนื่ มากขน้ึ เนอ่ื งจากอาชพี เพาะปลกู มผี ลผลติ และ
รายได้ไม่แน่นอน ผู้คนที่มีฐานะยากจนเดินทางเข้าสู่เมืองใหญ่เพื่อเป็นแรงงานมากขึ้น เช่น ใน
1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม เม็กซิโกซิตี กัวเตมาลาซิตี ขณะที่ประชากรบางส่วนพยายามหาโอกาสเข้าไปท�างานใน
การรว มกันทํางาน และการนาํ เสนอผลงาน สหรัฐอเมริกาเพ่ือหารายได้และโอกาสในชีวิตที่ดีกว่า จึงมักเกิดปัญหาการลักลอบหลบหนี
เข้าเมืองโดยผิดกฎหมายข้ึนอยู่เสมอ การเปลี่ยนแปลงอีกประการหนึ่งของสังคมลาตินอเมริกา
2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก คอื การลดลงของจ�านวนประชากรท่ีเปน็ ชาวอินเดยี นพนื้ เมอื ง ซง่ึ บรรพบุรุษเป็นเจ้าของทีด่ ินใน
สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3 ทวีปอเมริกาเหนือ เนื่องจากสภาพสังคมและเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไป ท�าให้ยากต่อการรักษา
รปู แบบการดา� เนนิ ชวี ติ ดงั้ เดมิ
ส�าหรับสังคมและวัฒนธรรมของกลุ่มประเทศในทะเลแคริบเบียน ซ่ึงมีประชากรส่วนใหญ่
เปน็ ชนผวิ ส ี สว่ นใหญม่ ฐี านะปานกลางถงึ ตา่� พน้ื ทเ่ี พาะปลกู มนี อ้ ย มที รพั ยากรทางทะเลทสี่ มบรู ณ ์
แต่ขาดแคลนสาธารณูปโภคพ้ืนฐานและระบบสาธารณสุข ช่องว่างทางสังคมระหว่างผู้ที่อาศัย
ในเมืองกบั ชนบทมีมาก

๒๑0

แนวทางการวัดและประเมินผล กจิ กรรม สรา งเสริม

ครสู ามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอื้ หา เรอื่ ง ลกั ษณะประชากร สงั คม นกั เรยี นแบง กลมุ ศกึ ษาคนควา ในประเด็น ดังน้ี
และวฒั นธรรมของทวปี อเมรกิ าเหนอื ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน 1. ลกั ษณะประชากรของทวีปอเมริกาเหนอื
และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล 2. การเปลยี่ นแปลงประชากรของทวปี อเมรกิ าเหนอื
จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู โดยศึกษาจากแหลงเรียนรูตางๆ เชน หองสมุด หนังสือเรียน
หนวยที่ 11 เร่อื ง ทวปี อเมริกาเหนือ อินเทอรเน็ต เอกสารตา งๆ นาํ มาเสนอหนาช้นั เรียน

แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน

คาช้ีแจง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แลว้ ขีด ลงในชอ่ งที่
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดบั ท่ี รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเน้อื หา
2 การลาดับขั้นตอนของเรื่อง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมีส่วนรว่ มของสมาชิกในกล่มุ

รวม

ลงชือ่ ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบูรณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นสว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางสว่ น

เกณฑก์ ารตัดสินคุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ

T236 12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรับปรุง

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๔. ลกั ษณะเศรษฐกจิ ของทวีปอเมรกิ าเหนือ ขน้ั นาํ (5Es Instructional Model)

โครงสร้างทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือข้ึนอยู่กับเกษตรกรรม อุตสาหกรรม ขั้นที่ 1 กระตุน ความสนใจ
พาณิชยกรรม และการบริการ แตม่ ีความแตกตา่ งทางดา้ นเศรษฐกิจมากระหว่างประเทศท่มี ีพืน้ ท่ี
ขนาดใหญ่ มีเศรษฐกิจเจริญก้าวหน้า คือ สหรัฐอเมริกาและแคนาดา กับประเทศก�าลังพัฒนา 1. ครแู จง ใหน กั เรยี นทราบถงึ วธิ สี อนแบบสบื เสาะ
ในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและกลุม่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี น หาความรู ช่อื เร่ืองท่ีจะเรียนรู จุดประสงคการ
เรยี นรู และผลการเรียนรู
4.๑ ลักษณะท่วั ไปทางเศรษฐกจิ
2. ใชก จิ กรรมเกม “บงิ โก” เพอื่ กระตนุ ความสนใจ/
ทวปี อเมรกิ าเหนอื มที รพั ยากรธรรมชาตอิ ดุ มสมบรู ณ ์ นา� มาใช ้ในกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ดงั น้ี กระตุนความคิดเก่ียวกับลักษณะเศรษฐกิจ
ของทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อนําเขาสูการเรียน
๑) เกษตรกรรม กิจกรรมทางการเกษตรทสี่ �าคัญ มีดังนี้ โดยครูเตรียมแผนบิงโกที่แสดงภาพสินคา
ท่ีมาจากทวีปอเมริกาเหนือประมาณ 10-12
๑.๑) ๑กา. รกเพาราเะพปาละกู ปกลูากรเเพพื่อากะปารลคูก้าในแบทบวีปไรอ่ขเมนราิกดาใเหหญนอื่ 1แใชบ้เ่งคอรอื่อกงเมปือ็นเ ก๒ษ ลตักรกษรณระม แคลือะ รูปแบบ (เชน ภาพกลวยหอม รองเทายี่หอ
เทคโนโลยีทันสมัย ใช้แรงงานคนน้อย และใช้ความรู้ทางวิชาการสมัยใหม่เข้าช่วยมาก ลักษณะ ไนกี้ ปอู ะแลสกา โทรศพั ทไ อโฟน กงุ ลอบสเ ตอร
การเพาะปลูกแบบ๒น. พ้ี กบามรเาพกาในะปสลหูกรเฐั พอ่ือเมยรังกิชาีพ 2 แใคชน้แารดงาง าแนลเกะเษมต็กรซกโิ รกและสัตว์เลี้ยงเป็นหลัก พบได้ ขา วโพด กาแฟ) รปู แบบละ 9 ภาพ แลว สมุ ภาพ
ทั่วไปในภูมภิ าคอเมรกิ ากลางและกลมุ่ ประเทศในทะเลแคริบเบยี น เพ่ือใหนักเรียนกาภาพบิงโก จากนั้นครูสรุป
พืชเศรษฐกจิ สา� คัญของทวีปอเมริกาเหนือ ได้แก่ ผลการปฏิบตั กิ ิจกรรม
• ข้าวสาลี สหรัฐอเมริกามีผลผลิตมากท่ีสุดในทวีป มี ๒ สายพันธุ์ คือ ข้าวสาลี
ฤดูหนาว ปลกู มากทางตอนกลางและตะวนั ตกเฉยี งเหนอื เชน่ รัฐแคนซัส โอคลาโฮมา โคโลราโด
และขา้ วสาลฤี ดูใบไม้ผล ิ ปลูกมากทางตอนเหนอื เช่น รฐั นอรท์ ดาโคตา มินนโิ ซตา ในแคนาดา
ปลูกมากบริเวณท่รี าบแพรร ี ในรฐั แอลเบอรต์ าและซสั แคตเชวัน ถือเปน็ แหลง่ ปลกู ขา้ วสาลีสา� คัญ
แหง่ หนงึ่ ของโลก
• ผลไม้ต่าง ๆ ในสหรัฐอเมริกาปลูกมากบริเวณชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ท่ีมีภูมิอากาศ
แบบเมดิเตอร์เรเนียน นยิ มปลกู อง่นุ และผลไมส้ กลุ สม้ ในแคนาดาปลกู มากบริเวณเขตอบอุน่ ใน
รัฐบรติ ชิ โคลัมเบยี บรเิ วณที่ราบลุ่มน้า� เซนต์ลอวเ์ รนซ์ และพนื้ ทรี่ ะหว่างทะเลสาบอิรกี ับทะเลสาบ
ออนแทรโี อ
• ขา้ วโพด จากสถิตขิ ององคก์ ารอาหารและการเกษตรแหง่ สหประชาชาติ พ.ศ. ๒๕๖๐
สหรัฐอเมริกาเป็นประเทศที่มีผลผลิตมากที่สุดในทวีปและมากเป็นอันดับ ๑ ของโลก ประมาณ
๓๗๐ ล้านเมตริกตนั

๒๑๑

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

การทําเกษตรกรรมสวนใหญในสหรัฐอเมริกาและแคนาดามี 1 การเพาะปลูกเพื่อการคาแบบไรขนาดใหญ การจัดการไรขนาดใหญจะ
ลกั ษณะอยา งไร ดําเนินการโดยผูเชี่ยวชาญ มีการใชปุยและเคร่ืองจักรเพราะตองการผลผลิต
จาํ นวนมากทม่ี คี ณุ ภาพสงู และมกี ารเตรยี มผลผลติ ใหเ ปน ไปตามความตอ งการ
(แนวตอบ มีการเพาะปลูกเปน ไรข นาดใหญ ใชแ รงงานคนนอย ของตลาด
แตใชอุปกรณ เทคโนโลยี และความรูทางวิทยาการสมัยใหมเขา 2 การเพาะปลูกเพอ่ื ยงั ชีพ เปน การเพาะปลูกท่ีใชว ธิ ีการงายๆ ไมรจู กั การใช
ชวยมาก มีการดูแลบํารุงพืช ดิน มีการวางแผนการเก็บเกี่ยว ปุย หรอื ปลูกพืชหมุนเวียน เชน การทําไรเลื่อนลอย การเพาะปลูกแบบอยกู ับท่ี
ผลผลติ และการตลาดลว งหนา จงึ ไดผ ลผลติ ตอ ไรส งู ความเสยี หาย เพ่ือเลย้ี งตวั เอง
มีนอย และไดร าคาดี ทาํ ใหเ กษตรกรมีฐานะความเปน อยูทด่ี ดี วย)

T237

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน แผนทแ่ี สดงการกระจายของเกษตรกรรมในทวปี อเมรกิ าเหนอ�

ขั้นท่ี 2 สาํ รวจคนหา N 500 มาตราส0ว น 1 : 35,000,000 1,000 กม. คำอธิบายสัญลักษณ 60 Nํ
เขตประเทศ 50 ํN
1. ครจู ดั กจิ กรรมกลมุ สาํ รวจคน หาขอ มลู เกย่ี วกบั 60 ํN ทางนำ้
ลกั ษณะเศรษฐกจิ ของทวีปอเมรกิ าเหนือ ผา น แหลง น้ำ
การทาํ กจิ กรรม บทบาทสมมติ โดยใหน กั เรยี น
แบงกลุม ตามจํานวนนักเรียนท่ีเหมาะสม อา วฮัดสัน
จํานวน 5 กลุม เพ่ือสวมบทบาทเปนผูนํา
กิจกรรมทางเศรษฐกิจ 5 กจิ กรรม ไดแก แคนาดา
• เกษตรกรรม
• อตุ สาหกรรม 50 ํN
• พาณชิ ยกรรม
• การบริการและการทอ งเทยี่ ว 40 Nํ
• การคมนาคมขนสง 40 Nํ
ในพนื้ ทบี่ ริเวณ 3 ภมู ภิ าค คอื อเมริกาเหนือ
อเมริกากลาง และแคริบเบียน จากน้ันจับ ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า มหาสมทุ รแอตแลนติก30 Nํ
สลากเพ่ือสวมบทบาทเปนผูนํากิจกรรมทาง
เศรษฐกิจทั้ง 5 กิจกรรม โดยสํารวจคนหา 30 ํN
กลุมละ 1 กิจกรรมทางเศรษฐกิจ ประกอบ
การใชห นงั สอื เรยี นสงั คมศกึ ษาฯ ม.3 เครอื่ งมอื อ า ว เ ม็ ก ซิ โ ก บาฮามาส
ทางภมู ศิ าสตร และจะตอ งนาํ ภาพทไี่ ดพ บเหน็
จากกิจกรรม “บิงโก” เขามาเกี่ยวของใน เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร ค คิ ว บ า 20 Nํ
กจิ กรรมการสาํ รวจคน หาดว ย
20 Nํ มหาสมุทรแปซฟิ ก เ ม็ ก ซิ โ
ก เบลีซ ทะเลแครบิ เบจายี เนมกา
ขา วเกจาาร1เพาะปลูก องนุ
กัวเตมาลา ฮอนดรู สั
ขา วสาลี กลว ยหอม
ขา วโพดเลย้ี งสัตว ผลไมส กลุ สม
ถัว� ลิสง ผลไม การเล้ียงสัตว เอลซลั วาดอร นิการากัว 10 Nํ
10 ํN ยาสบู โค สตั วป ก อสตาริกา ปานามา
อถอ�วั เยห2ลือง ฝา ย สุกร แคริบู
เมเปล ไซรัป ไม แพะ ประมง
กาแฟ พนื้ ที่เพาะปลูก แกะ ทุงเลย้ี งสัตว
Projection: Lambert Con1f1o0rmWํ al Conic 100 Wํ 9C0OํWPYRIGHT © Aksorn CharoenTat ACT8.0CoWํ .,Ltd

แผนทแี่ สดงการกระจายของเกษตรกรรมในทวีปอเมริกาเหนอื

๒๑๒

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 ขาวสาลี เพาะปลูกมากในบรเิ วณทุงหญา แพรรใี นเขตอบอนุ ทางภาคกลาง ขอ ใดคอื ลกั ษณะการเพาะปลกู ของประเทศสว นใหญใ นภมู ภิ าค
ของทวปี อเมรกิ าเหนอื ตงั้ แตเ ชงิ เขารอ็ กกจี นถงึ ทะเลสาบมชิ แิ กนในสหรฐั อเมรกิ า อเมริกากลางและแครบิ เบยี น
และทางภาคใตของรัฐแอลเบอรตา ซัสแคตเชวัน ในประเทศแคนาดา ซ่งึ มีดิน
อุดมสมบูรณเหมาะแกการปลูกธัญพืช จึงเปนแหลงปลูกขาวสาลีท่ีสําคัญที่สุด 1. การเพาะปลกู เพือ่ ยังชพี
ของโลก 2. การเพาะปลกู แบบเพิม่ ผลผลติ
2 ออ ย สภาพดนิ ฟาอากาศแถบแครบิ เบียนมคี วามเหมาะสมในการปลูกออ ย 3. การเพาะปลูกแบบไรข นาดใหญ
ทําใหการแปรรูปออยเปนน้ําตาลเปนอุตสาหกรรมที่สําคัญของหลายประเทศ 4. การเพาะปลกู แบบไรน าสวนผสม
เชน ควิ บา จาเมกา (วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 1. ประเทศในแถบอเมริกากลางและ
แคริบเบยี นสว นใหญมกี ารเพาะปลูกแบบยังชพี แมจะมภี ูมิอากาศ
เหมาะสมแตพื้นที่ราบมีนอย มีการใชที่ดินติดตอกันมานาน
ทําใหท่ีดินเสื่อมโทรม มีการใชเทคโนโลยีสมัยใหมนอยและใช
แรงงานคนเปนหลัก)

T238

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนท่ีแสดงการเพาะปลูกขา วโพดในแตละเมอื งของสหรฐั อเมริกา ขนั้ สอน
120 Wํ 110 ํW 100 ํW 90 Wํ 80 Wํ 70 ํW
ข้นั ท่ี 2 สาํ รวจคนหา
N มาตราสว น 1 : 32,500,000
2. ครูกาํ หนดภารกิจหลกั ใหแ ตล ะกลมุ ดงั นี้
0 500 1,000 กม. • สาํ รวจคน หากจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ทส่ี าํ คญั
ในแตละภมู ิภาคทีต่ นเองรบั ผดิ ชอบ
วอชิงตนั • วิเคราะหถึงปจจัยทางกายภาพและปจจัย
ทางสังคมที่สงผลตอที่ต้ังของกิจกรรมทาง
นอรท ดาโคตา มนิ นโิ ซตา เศรษฐกิจของตนเอง

ไอดาโฮ เซาทดาโคตา วิสคอนซนิ มชิ ิแกน นวิ ยอรก 40 ํN 3. นักเรียนแตละกลุมรวมกันสํารวจคนหาขอมูล
40 ํN 30 Nํ ในหัวขอท่รี ับผดิ ชอบ
ไอโอวา เพนซลิ เวเนีย
แคลิฟอรเนยี 4. ครูแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนาเช่ือถือ
เนแบรสกา อนิ ดแี อนาโอไฮโอ แมริแลนเดดล าแวร ใหก บั นกั เรยี น หรอื อาจใหน กั เรยี นศกึ ษาแผนท่ี
30 ํN แสดงการเพาะปลูกขาวโพดในแตละรัฐของ
มสิ ซรู ี อลิ ลนิ อยส สหรัฐอเมริกา จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ
ม.3 ประกอบการสาํ รวจคน หา เพมิ่ เติม
แคนซสั เคนทกั กี นอรทแคโรไลนา

โอคลาโฮมา อารค นั ซอ เทนเนสซี เซาทแคโรไลนา

แอละแบมา จอรเจีย
มิสซสิ ซปิ ป

เท็กซสั ลุยเซยี นา

พนื้ ทปี่ ลกู ขา วโพด (ตร.กม.)
40 100 200 400 600

110 Wํ 100 Wํ 90 Wํ 80 Wํ

ที่มา : www.nass.usda.gov

แผนท่ีแสดงการเพาะปลูกข้าวโพดในแต่ละรฐั ของสหรัฐอเมรกิ า

จากแผนท่ีจะเห็นได้วา่ พืน้ ท่ที เ่ี พาะปลูกข้าวโพดกนั มาก คอื แถบตะวันออกตอนกลางของ
ประเทศ เรยี กวา่ แดนขา้ วโพด (Corn Belt) ไดแ้ ก ่ รฐั ไอโอวา อลิ ลนิ อยส ์ เซาทด์ าโคตา นอรท์ ดาโคตา
มสิ ซูรี อินดแี อนา และโอไฮโอ นับเป็นเขตการเกษตรท่มี ัง่ ค่งั แห่งหน่งึ ของโลก นอกจากนี ้ ยังเพาะ
ปลูกกนั • มากกลใว้นยเ1 มเปก็ น็ซพโิ กชื เบศรรเิษวฐณกทจิ รี่สาา� บคสญั ูงขเมองก็ ปซริโะกเทศในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง ปลกู มากบรเิ วณทร่ี าบ
ชายฝั่งทะเลแคริบเบียนที่มีความชุ่มช้ืนสามารถปลูกกล้วยได้ดี โดยเฉพาะกล้วยหอม เช่น ใน
ประเทศเบลซี คอสตารกิ า และฮอนดรู สั นอกจากน ี้ ยงั ปลกู มากในกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี น
เชน่ ดอมินกี า เซนต์วนิ เซนต์และเกรนาดีนส์ กรเี นดา เซนตล์ ูเชีย
• กาแฟ ปลกู มากในประเทศเมก็ ซโิ ก บรเิ วณชายฝ่งั รอบอา่ วเม็กซิโก และยังปลูกมากใน
คอสตารกิ า เอลซลั วาดอร ์ กัวเตมาลา ส่วนกลมุ่ ประเทศในทะเลแคริบเบยี นกาแฟเป็นสินค้าส�าคัญ
ของควิ บา จาเมกา เฮติ และสาธารณรัฐโดมินิกัน
• ออ้ ย เปน็ พชื สา� คญั ทใ่ี ชผ้ ลติ นา้� ตาลมาตงั้ แตส่ มยั อาณานคิ ม ปจั จบุ นั กลมุ่ ประเทศในทะเล
แครบิ เบยี น ควิ บาและจาเมกาเปน็ ผผู้ ลติ นา้� ตาลจากออ้ ยรายใหญข่ องโลก สว่ นในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง
ปลกู มากในเมก็ ซิโก เบลซี คอสตาริกา เอลซลั วาดอร ์ กัวเตมาลา ฮอนดูรัส และปานามา ๒๑๓

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

พืชเศรษฐกิจชนดิ ใดเจริญเติบโตไดดีในบรเิ วณทม่ี อี ากาศรอนชืน้ 1 กลวย ภูมิอากาศรอนช้ืนแถบอเมริกากลาง เหมาะอยางยิ่งในการปลูก
1. องนุ ผลไม โดยเฉพาะกลวยหอม ซ่ึงมีการปลูกเปนไรขนาดใหญเพื่อสงไปขายยัง
2. ขา วโพด สหรัฐอเมริกา แคนาดา ยุโรป และตะวันออกกลาง ซึ่งกลวยหอมเปนสินคา
3. แอปเปล สง ออกหลักของหลายประเทศ เชน ฮอนดูรสั คอสตารกิ า
4. พชื สกุลสม
ส่ือ Digital
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. ขาวโพดเปนพืชพื้นเมืองในเขต
รอนของทวีปอเมริกา เปนพืชที่ตองการความรอนและความชื้น ศึกษาขอมูลเพิ่มเติมเก่ียวกับการเกษตรของสหรัฐอเมริกา ไดท่ี www.
ปลูกไดดีในเขตอบอุนช้ืน ปลูกมากในพ้ืนที่ทางตะวันออกของ nass.usda.gov/ กระทรวงเกษตรและสหกรณส หรัฐอเมรกิ า
สหรัฐอเมรกิ าในบรเิ วณท่ีเรียกวา “Corn Belt”)

T239

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑.๒) การเลี้ยงสัตว์ บริเวณตอนเหนือของทวีปที่มีอากาศหนาวเย็นมีการเล้ียงสัตว์

ขัน้ ท่ี 3 อธิบายความรู แบบเร่ร่อน บริเวณที่มีอากาศอบอุ่นและร้อนมี
การทา� ฟารม์ ปศสุ ตั ว ์ นยิ มเลย้ี งแบบฟารม์ ขนาด
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก ใหญ ่ สหรฐั อเมรกิ า แคนาดา และเมก็ ซโิ กเปน็
การรวบรวมมาอธิบายแลกเปล่ียนความรู ประเทศผเู้ ลยี้ งสตั วร์ ายใหญข่ องทวปี สว่ นกลมุ่
ระหวางกัน ประเทศในทะเลแคริบเบียนส่วนใหญ่เลี้ยงไว้
เพอ่ื บรโิ ภคและใชแ้ รงงาน สตั วเ์ ศรษฐกจิ ทสี่ า� คญั
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทน่ี าํ เสนอ มดี ังน้ี
เพอื่ ใหไดข อ มลู ทถ่ี กู ตอ ง • โคเน้อื แหลง่ สา� คัญอย่บู รเิ วณ
ท่ีราบเกรตเพลนส์ทางด้านตะวันตกของทวีป
3. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมตางๆ ออกมา  ท วีปอเมริกาเหนือเล้ียงโคนมมากบริเวณตะวันออกเฉียง หลงั เทอื กเขารอ็ กกซี ง่ึ มที งุ่ หญา้ สา� หรบั เลยี้ งสตั ว์
นําเสนอขอมูลจากการทํากิจกรรมการสํารวจ เหนอื ของสหรฐั อเมรกิ า และตะวนั ออกเฉยี งใตข้ องแคนาดา
คน หาประกอบการใชภ าพจากกจิ กรรม “บงิ โก” เพราะมีความชนื้ เพียงพอและทุ่งหญ้าอุดมสมบูรณ์ บริเวณทุ่งหญ้าแพรรี ในรัฐแอลเบอร์ตาและ
แผนที่แสดงที่ตั้งทางเศรษฐกิจ หรือเคร่ืองมือ รฐั บรติ ชิ โคลมั เบยี และบรเิ วณตอนกลางของประเทศเมก็ ซโิ กบนทรี่ าบสงู เมก็ ซโิ ก
ทางภูมิศาสตรประเภทอื่น โดยเร่ิมนําเสนอ • โคนม แหล่งส�าคัญอยู่บริเวณที่ราบภาคกลางและบริเวณทะเลสาบเกรตเลกส ์
จากกลมุ ลกั ษณะทวั่ ไปทางเศรษฐกจิ ของทวปี แถบรฐั วสิ คอนซนิ มชิ แิ กน และมนิ นโิ ซตาของสหรฐั อเมรกิ า ในแคนาดาเลย้ี งมากบรเิ วณทร่ี าบลมุ่ นา�้
อเมริกาเหนอื : เกษตรกรรม เซนตล์ อวเ์ รนซ ์ และพน้ื ทรี่ ะหวา่ งทะเลสาบอริ แี ละออนแทรโี อ เพราะเปน็ เขตทมี่ ที งุ่ หญา้ และอากาศเยน็
เหมาะแก่การเลีย้ งโคนม และมกี ารปลกู ข้าวโพด ขา้ วโอต๊ และถ่วั เหลอื งไวเ้ ป็นอาหารสตั ว์ ทา� ให้
4. ครูใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหเพ่ิมเติมถึง สตั วเ์ ลี้ยงมคี ุณภาพดี
ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกา • สกุ ร เปด และไก1 ่ นยิ มเลยี้ งในแหลง่ เดยี วกบั เขตทเี่ ลยี้ งโคนม โดยใชห้ างนมเปน็
เหนือ : เกษตรกรรม ไดแก การเพาะปลูก อาหารเสริมส�าหรับสุกร ใช้ข้าวโพดและถั่วเหลืองซึ่งปลูกมากส�าหรับเล้ียงโคนมมาเป็นอาหาร
การเลี้ยงสัตวและการประมง ผานการตอบ สตั วป์ กี ดว้ ย
คําถามตามประเดน็ เชน ๑.๓) การทา� ประมง เปน็ อกี หนง่ึ อาชพี สา� คญั ของทวปี อเมรกิ าเหนอื เนอื่ งจากทกุ ประเทศ
• ปญหาสําคัญในการเพาะปลูกของประเทศ ในทวปี ลว้ นมพี น้ื ทต่ี ดิ ทะเล แหลง่ ประมงสา� คญั อยใู่ นแกรนดแ์ บงส ์ (Grand Banks) ซงึ่ เปน็ พนื้ ท่ี
แถบอเมริกากลางและหมูเกาะแคริบเบียน ไหลท่ วปี อยทู่ างดา้ นตะวนั ออกของเกาะนวิ ฟนั ดแ์ ลนด ์ เนอื่ งจากกระแสนา้� อนุ่ กลั ฟส์ ตรมี ไหลมาบรรจบ
คอื อะไร กบั กระแสนา�้ เยน็ แลบราดอร ์ และพดั พาสารอาหารซงึ่ เหมาะสา� หรบั การเจรญิ เตบิ โตของแพลงกต์ อน
(แนวตอบ พื้นท่ีราบมีนอย มีการใชท่ีดิน จงึ มสี ตั วน์ า้� ชกุ ชมุ รวมถงึ บรเิ วณชายฝง่ั แปซฟิ กิ ตงั้ แตร่ ฐั อะแลสกา อา่ วแคลฟิ อรเ์ นยี ลงไปทางใต้
ตดิ ตอ กนั มายาวนาน ขาดการบาํ รงุ ดิน ใช จเชนน่ ถ งึ ปอลา่ าวคปอ้ าดน าปมลาา ทแลนู ะาด ปา้ นลตาแะวฮนัลอบิ อตั ก ปบลรเิาวซณารอด์า่ นวี 2เ มหก็ มซกึ โิ กก งุ้แ ลแะลทะะหเลอแยชครนบิดิ เตบา่ ยี งน ๆ สตั วน์ า้� ทจี่ บั ไดม้ าก
เทคโนโลยสี มัยใหมนอย ใชแ รงงานคนเปน
หลกั ปลกู พชื ชนดิ เดยี วกนั และราคาผลผลติ
ไมแ นนอน)

Queeostion

ปัจจัยทางกายภาพใดที่ท�าใหส้ หรฐั อเมรกิ าเป็นแหล่งจับปลาท่สี �าคัญของโลก

๒๑4

นักเรียนควรรู กิจกรรม สรางเสรมิ

1 ไก นิยมเลี้ยงทงั้ ไกพ นั ธเุ นอื้ และไกพนั ธไุ ข โดยทกุ ประเทศมกี ารเล้ียงแบบ นักเรียนรวมกันยกตัวอยางลักษณะการเลี้ยงสัตวในทวีป
เปนฟารมสมัยใหม โดยเฉพาะไกพันธุเนื้อ เพ่ือนําเน้ือมาบริโภคและสงตอให อเมรกิ าเหนอื พรอ มบอกประเทศทเี่ ปน ผเู ลยี้ งสตั วร ายใหญข องทวปี
อุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร ประเทศที่เลีย้ งมากท่สี ุดในทวีป คอื สหรฐั อเมริกา
รองลงมา ไดแ ก เมก็ ซิโก และแคนาดา กิจกรรม ทา ทาย
2 ปลาซารดีน เปนปลาเศรษฐกิจท่ีมีความสําคัญอยางมาก ใชแปรรูปเปน
ปลากระปองและการปรุงสด เชน การยา งหรือรมควัน มีคุณคาทางอาหารมาก นกั เรยี นสบื คน สตั วเ ศรษฐกจิ ของทวปี อเมรกิ าเหนอื อยา งนอ ย
และใหส ารอาหารตา งๆ เชน โอเมกา 3 ฟอสฟอรัส แมกนเี ซียม ไลโคปม 5 ชนดิ จากนนั้ วเิ คราะหว า ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศแบบใดเหมาะในการ
เลี้ยงสัตวดงั กลา ว และมกี ารเล้ยี งกันมากบรเิ วณใดของทวีป

T240

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑.๔) การท�าป่าไม้ ทวีปอเมรกิ าเหนอื มีการทา� ปา่ ไมท้ างตอนบนของประเทศแคนาดา ขน้ั สอน
บรเิ วณเขตเทอื กเขาชายฝั่งตะวนั ตก และจากเทือกเขาร็อกกีถึงนิวฟนั ด์แลนด ์ สว่ นใหญ่เปน็ ป่าสน
ซึ่งเจริญเติบโตได้ดีในเขตเทือกเขาสูงและมีสภาพอากาศหนาวเย็นตลอดปี รวมถึงพื้นที่ชายฝั่ง ขั้นท่ี 3 อธิบายความรู
ตะวันตกและตอนกลางของรัฐอะแลสกาของสหรัฐอเมริกา โดยทั้งสองประเทศส่งเสริมให้เอกชน
ปลูกป่า สามารถตัดไม้ในป่าท่ีปลูกได้แต่ต้องมีการปลูกชดเชย มีการก�ากับดูแลอย่างเข้มงวด • การเพาะปลกู ของสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา
ในปจั จุบนั การตัดไม้และการผลิตไมม้ ีสัดสว่ นลดลงจากเดมิ แต่เมือ่ การปลูกปา่ ขยายตวั จงึ ทา� ให้ มีลกั ษณะอยางไร
พนื้ ท่ีปา่ ไมข้ องท้งั สองประเทศมีปรมิ าณเพิม่ ขน้ึ การท�าปา่ ไมม้ ที ้งั ไมเ้ นอ้ื อ่อนและไมเ้ น้อื แข็ง เพือ่ (แนวตอบ มีการเพาะปลูกเปนไรขนาดใหญ
น�าไปทา� เครอ่ื งเรือน ท�าเย่อื กระดาษ และแปรรปู เปน็ ผลติ ภัณฑไ์ ม้ชนดิ ต่าง ๆ นอกจากเพ่อื ตอบ ใชแ รงงานคนนอย แตใ ชอ ุปกรณเทคโนโลยี
สนองความต้องการภายในประเทศแล้ว ท้ังสหรัฐอเมริกาและแคนาดายังเป็นผู้ส่งออกผลิตภัณฑ์ และความรูทางวิชาการสมัยใหมเขาชวย
จากไม้รายใหญท่ ่สี ุดของทวปี ดว้ ย มาก มีการบํารุงดูแลพืชและที่ดิน มีการ
นอกจากนี้ ยังมีอุตสาหกรรมป่าไม้ ในประเทศเม็กซิโก เบลีซ คอสตาริกา นิการากัว วางแผนการเกบ็ เกย่ี วผลผลติ และการตลาด
ปานามา และสาธารณรฐั โดมนิ กิ นั ซงึ่ เปน็ ปา่ ฝนเขตรอ้ น ขณะเดยี วกนั ยงั มกี ารลกั ลอบตดั ไมท้ า� ลายปา่ ลวงหนา ทําใหไดผลผลิตตอไรสูง และได
จ�านวนมากด้วย ผลผลิตจากไม้จะถูกส่งออกไปจ�าหน่ายในสหรัฐอเมริกาในรูปของเฟอร์นิเจอร์ ราคาด)ี
และไม้แปรรูปประเภทตา่ ง ๆ
• การทาํ ปา ไมส ว นใหญข องทวปี อเมรกิ าเหนอื
๒) การทา� เหมอื งแร ่ ทวปี อเมรกิ าเหนอื มแี หล่งแรอ่ ุดมสมบรู ณแ์ ละหลากหลาย การทา� อยูบ รเิ วณใด
เหมอื งแรจ่ งึ มกี ระจายอยทู่ วั่ ไปในหลายประเทศ สว่ นใหญน่ า� ไปใช ้ในภาคพาณชิ ยกรรม อตุ สาหกรรม (แนวตอบ บริเวณตอนบนของประเทศ
และเพือ่ การสง่ ออก แร่สง่ ออกที่ส�าคญั ของทวปี อเมรกิ าเหนือ เช่น แคนาดา และพ้ืนท่ีชายฝงตะวันตกของรัฐ
อะแลสกา)
• น�้ามันดิบ ทวีปอเมริกาเหนือส่งออกน�้ามันดิบประมาณร้อยละ ๑๒.๕ ของปริมาณ
การส่งออกนา้� มนั ดิบโลก ใน พ.ศ. ๒๕๖๑ แคนาดาสง่ ออกน�้ามนั ดบิ มากเป็นอันดับหนงึ่ ของทวปี • ประเทศที่มีการทําเหมืองแรมากในทวีป
อเมริกาเหนอื คือประเทศใด
(แนวตอบ สหรัฐอเมริกา แคนาดา และ
เม็กซโิ ก)

และมากเปน็ อันดับ ๔ ของโลก ประมาณร้อยละ ๕.๙ รองลงมา ไดแ้ ก่ สหรัฐอเมรกิ า และเม็กซโิ ก
ตามลา� ดับ
• ถ่านหนิ 1ทวปี อเมรกิ าเหนอื สง่ ออกถา่ นหนิ ประมาณรอ้ ยละ ๑๔.๕ ของปรมิ าณการ
ส่งออกถ่านหนิ โลก สหรฐั อเมริกาสง่ ออกถา่ นหนิ มากทส่ี ุดในทวปี และมากเป็นอนั ดับ ๔ ของโลก
ประมาณร้อยละ ๙.๘ รองลงมา ไดแ้ ก่ แคนาดา ประมาณร้อยละ ๔.๗

• เหล็ก ทวีปอเมริกาเหนือส่งออกแร่เหล็กประมาณร้อยละ ๕.๕ ของปริมาณการ
ส่งออกแร่เหล็กโลก แคนาดาเป็นประเทศผู้ส่งออกมากท่ีสุดในทวีป และเป็นอันดับ ๔ ของโลก
ประมาณร้อยละ ๔.๔ รองลงมาได้แก ่ สหรัฐอเมริกา

• แรอ่ น่ื ๆ เชน่ เงนิ และทองแดง เมก็ ซโิ กเปน็ ประเทศผผู้ ลติ และสง่ ออกแรเ่ งนิ มากทสี่ ดุ
ของทวีปและมากเป็นอนั ดบั ๒ ของโลก สว่ นทองแดง แคนาดาเป็นผู้ผลติ และส่งออกมากท่ีสุด
ของทวปี ประมาณร้อยละ ๔.๔
๒๑๕

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

แคนาดาและสหรฐั อเมรกิ าใชว ธิ กี ารใดทาํ ใหพ น้ื ทปี่ า ไมเ พม่ิ ขนึ้ 1 ถานหิน หินตะกอนท่ีติดไฟได มีสีนํ้าตาลถึงสีดํา เกิดจากการสะสมตัว
ของอนิ ทรียวัตถุตามธรรมชาติ เม่อื มปี ฏิกิริยาทางชีววิทยา ทางเคมี และภายใต
(แนวตอบ สงเสริมใหเอกชนทําการปลูกปา และสามารถตดั ไม ความกดดันสูงจะทําใหอินทรียวัตถุเหลาน้ันเปล่ียนแปลงเปนสารประกอบ
ในปา ทปี่ ลกู ได แตต อ งมกี ารปลกู ชดเชย โดยมกี ารกาํ กบั ดแู ลอยา ง คารบอน การแบงชนิดและคุณภาพของถานหินโดยท่ัวไปขึ้นอยูกับปริมาณ
เขมงวด อีกท้ังในปจจุบันการตัดไมและผลิตไมมีสัดสวนลดลง คารบอน คาความรอ นเมอ่ื เผา และลําดบั การแปรสภาพ ถา นหนิ สวนใหญน ํามา
จากเดิม เมื่อการปลูกปาขยายตัวพื้นที่ปาไมของทั้งสองประเทศ ใชเ ปน เชอื้ เพลงิ ในอตุ สาหกรรมตา งๆ เชน การผลติ ไฟฟา การถลงุ โลหะ ถา นหนิ
จงึ มปี ริมาณเพิม่ ข้ึน) แบงออกเปน 5 ประเภทตามระดับคุณภาพ ไดแก พีต ซึ่งใหความรอนนอย
มีคารบอนตํ่าสดุ ลกิ ไนต ซับบทิ มู นิ ัส บทิ ูมินัส และแอนทราไซต ใหค วามรอ นสูง
มีคารบอนสูงสดุ

T241

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓) อตุ สาหกรรม ประเทศทม่ี อี ตุ สาหกรรมก้าวหนา้ ทส่ี ดุ ของทวปี มดี งั น้ี

ขน้ั ที่ 3 อธบิ ายความรู เครอ่ื งบสนิ ห รจฐั รอวเดม รดิกาาว เอทุตียสมา หเหกรลรก็ มแทลีส่ะเา� หคลญั ็ก กเชลน่า้ 1 กอุปารกผรลณติ แ์ รลถะยเนคตรื่อ ์ เงคใรช่อื ้ไงฟจฟัก้าร กเคล รออื่ างวมุธือยสทุ ่ือโสธาปรกแรลณะ ์
โทรคมนาคม อาหารสา� เรจ็ รปู และยงั มกี ารยา้ ยฐานการผลติ อตุ สาหกรรมทไี่ มต่ อ้ งใชเ้ ทคโนโลยสี งู
5. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา ไปยังต่างประเทศ เช่น อาหารแปรรูป เคร่ืองนุ่งห่ม เครื่องเรือน เพื่อลดต้นทุนค่าจ้างแรงงาน
เรื่อง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป ในประเแทคศนทา่ีสดงู า แแลหะลอ่งยอใู่ ุตกสลา้แหหกลร่งรวมตั สถา�ดุ คิบัญอยใู่ นรัฐควเิ บก ออนแทรีโอ แมนิโทบา บรติ ชิ โคลมั เบีย2
อเมริกาเหนือ : อตุ สาหกรรม ออกมานาํ เสนอ มีอตุ สาหกรรมเก่ยี วกบั ไม ้ กระดาษ เคมีภัณฑ์ แร ่ ยานยนต์ เครอ่ื งจักรกล และปิโตรเคมี
ขอมูลท่ีไดจากการศึกษาบริเวณหนาชั้นเรียน
ประกอบการใชเคร่อื งมือทางภมู ศิ าสตร เมก็ ซโิ ก มอี ตุ สาหกรรมทเี่ ตบิ โตรวดเรว็ และไดร้ บั ประโยชนจ์ ากการทมี่ หี ลายประเทศเขา้ มา
ลงทนุ เพอื่ ใชเ้ มก็ ซโิ กเปน็ ฐานการผลติ สง่ สนิ คา้ ไปยงั สหรฐั อเมรกิ า อตุ สาหกรรมทสี่ า� คญั เชน่ การ
6. ครูใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางอุตสาหกรรม ผลิตรถยนต์ เคร่ืองจักรกลทางการเกษตร เคมีภัณฑ์ ส่ิงทอ รองเท้า เครื่องนุ่งห่ม ปูนซีเมนต์
สําคัญของทวีปอเมริกาเหนือ โดยใชแผนท่ี อาหารและเครอ่ื งดื่ม แร่ เหล็กและเหล็กกลา้ ปิโตรเคมี
แสดงแหลง อตุ สาหกรรมของทวปี อเมรกิ าเหนอื สว่ นประเทศอนื่ ๆ ในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี น อตุ สาหกรรม
จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 แลวครู ขนาดใหญ่มีน้อย และต้องใช้เวลาในการพัฒนาอีกมากเน่ืองมาจากขาดแคลนเงินลงทุนและ
ตง้ั คาํ ถามใหน กั เรยี นวเิ คราะหแ ละแสดงความ เทคโนโลย ี โรงงานอตุ สาหกรรมสว่ นใหญเ่ กย่ี วขอ้ งกบั การแปรรปู ผลผลติ ทางการเกษตรและอาหาร
คิดเหน็ ในประเด็น เชน เชน่ อุตสาหกรรมนา�้ ตาลทราย ผลไมก้ ระปอ ง อาหารทะเลแชแ่ ขง็ สง่ิ ทอ
• แหลง อตุ สาหกรรมทสี่ าํ คญั ของทวปี อเมรกิ า นอกจากน ี้ ยงั มอี ตุ สาหกรรมการทอ่ งเทยี่ วทส่ี รา้ งรายไดอ้ ยา่ งมากใหแ้ กป่ ระเทศตา่ ง ๆ ในทวปี
เหนืออยูบรเิ วณใด ไดแ้ ก ่ สหรฐั อเมรกิ าและแคนาดาทมี่ นี กั ทอ่ งเทย่ี วจา� นวนมาก เนอ่ื งจากมสี ถานทที่ อ่ งเทยี่ วนา่ สนใจ
(แนวตอบ แถบชายฝง ทางตะวนั ออกเฉยี งเหนอื มากมายและการดูแลรักษาทรัพยากรการท่องเท่ียวเป็นอย่างดี ประเทศเบลีซ แอนทีกาและ
ไปจนถึงบริเวณทะเลสาบท้ัง 5 ตอนกลาง บารบ์ ิวดา บาฮามาส สาธารณรฐั โดมนิ กิ นั และจาเมกา ทวปี อเมรกิ าเหนอื มที รพั ยากรธรรมชาตทิ ี่
และทางตะวนั ตกของทวีป) หลากหลายและสภาพภมู อิ ากาศเออื้ อา� นวย อตุ สาหกรรมการทอ่ งเทยี่ วจงึ เปน็ แหลง่ รายไดห้ ลกั ของทวปี
• อตุ สาหกรรมสาํ คญั ของสหรฐั อเมรกิ า ไดแ ก
อตุ สาหกรรมอะไร
(แนวตอบ ยานยนต เครอ่ื งจกั รกล อากาศยาน
เหลก็ อิเลก็ ทรอนิกส)

๒๑6  ประเทศบาฮามาสมลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ หมเู่ กาะทสี่ วยงาม จงึ มรี ายไดส้ า� คญั มาจากอตุ สาหกรรมการทอ่ งเทยี่ ว

นักเรียนควรรู กิจกรรม ทาทาย

1 เหล็กและเหล็กกลา สหรัฐอเมริกามีอุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกลาใน นกั เรยี นศกึ ษาคน ควา ถงึ เมอื งอตุ สาหกรรมของประเทศตา งๆ
เขตเทือกเขาแอปพาเลเชียน บริเวณรอบทะเลสาบเกรตเลกส และเขตริมฝง ในทวีปอเมริกาเหนอื โดยยกตัวอยา งเมืองที่มีความเจรญิ กาวหนา
แอตแลนตกิ ตอนกลาง แหลง ผลติ ทสี่ าํ คญั ไดแ ก เมอื งพติ สเ บริ ก รฐั เพนซลิ เวเนยี ทางดา นอตุ สาหกรรม เขตอตุ สาหกรรม ประเภทของอตุ สาหกรรม
ซง่ึ เปน เมอื งอตุ สาหกรรมเหลก็ และเหลก็ กลา ทใ่ี หญท สี่ ดุ ในโลก อยทู างตอนเหนอื ปจจัยท่ีสนับสนุนใหมีความเจริญกาวหนา จากน้ันบันทึกสาระ
ของเทือกเขาแอปพาเลเชียน เมืองเบอรมิงแฮม รัฐแอละแบมา อยูทางตอนใต สําคัญสง ครูผูสอน
ของเทอื กเขาแอปพาเลเชยี น
2 บริติชโคลัมเบีย เปนรัฐท่ีมีพื้นท่ีเปนภูเขามากที่สุดของประเทศแคนาดา
ทิศเหนือมีเทอื กเขาร็อกกีพาดผา น นอกจากน้ี ยงั มีทิวเขาอกี หลายทิวเขา เชน
ทิวเขาแคริบู เซลเคิรก โมแนซี จึงมีปาไมอุดมสมบูรณและมีอุตสาหกรรม
เกี่ยวกับไมม าก

T242

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนท่ีแสดงแหลงอตุ สาหกรรมของทวปี อเมริกาเหน�อ ขนั้ สอน

N 500 มาต0ราสวน 1 : 50,010,00,00000 1,500 กม. ขั้นท่ี 3 อธบิ ายความรู
60 ํN
ทะเลชุค มหาสมทุ รอารก ตกิ ส.ซพุ เี รยี ร แ ค น า ด า มอนทรอี อล • เพราะเหตใุ ดประเทศตา งๆ จงึ เขา ไปตง้ั ฐาน
เสน อารกตกิ เซอรเ คิล การผลิตสนิ คาท่ปี ระเทศเมก็ ซิโก
ชี ทะเ ล โ บ ฟ อ ร ต ส. โทรอนโบตัฟฟาโลออลบานี บอสตันฮรู อน (แนวตอบ เนื่องจากคาแรงมีราคาถูกและ
ส. ิม ิชแกน จะไดสงสินคาเขาไปขายในสหรัฐอเมริกา
พรู ดโฮเบย มิลวอกี ก เ ข า แ อ ป พ า เ ล เ ีช ย นดทิ รอยต ส.อิรีนิวยอรกซติ ี ไดงาย เพราะสหรัฐอเมริกา เม็กซิโก และ
ชิคาโก คลีฟแลนด แคนาดา ไดจัดต้ังเขตการเสรอี เมริกาเหนอื
ฟล าเดลเฟย รวมกัน)
ทะเลเบรงิ บอลทิมอร
• ปญหาสําคัญของการพัฒนาอุตสาหกรรม
เดยตนั ซนิ ซนิ แนติ มหาสมทุ ร ในแถบอเมริกากลางและหมูเกาะในทะเล
แครบิ เบยี นคอื อะไร
เซนตล อู ิส แอตแลนตกิ (แนวตอบ การขาดแคลนเงินทุนและ
เทคโนโลยใี นการผลติ ยงั ไมก า วหนา รวมถงึ
50 ํN อา วอะแลสก ส ห รั ฐ อ เ ม ริ ก า เ ทื อ มีปญหาเร่ืองตนทุนการผลิตและตลาด
า อา วฮัดสัน สง ออก)

มหาสมทุ รแปซ40 Nํ แวนคเู วอร แคลกะรี วนิ นิเพก็ 40 Nํ • เพราะเหตุใดอุตสาหกรรมในประเทศ
ฟิ ก30 ํN ซแี อตเทิล มอนทรีออล เม็กซิโกจึงเจริญเติบโตอยางรวดเร็ว และมี
อตุ สาหกรรมทส่ี ําคัญอะไรบา ง
20 ํN ประเภทอุตสาหกรรม พอรตแลนด เดนเวอร มนิ นแี อโพลิส ชมิคลิ เาซวโอนกกตเดีล ดยอู ทิตสิ รันอยซตโทิน ครซอลินบนฟี แฟัโแนตฟลตนาิ โดบล อลฟทอนลิมอาวิ อลเยดบรบอลอารเนสมกฟตีซยหนั ติ าี สมุทรแอตแลนติก (แนวตอบ เพราะไดรับประโยชนจากตาง
เมืองอุตสาหกรรม แคนซสั ซติ ี ประเทศที่เขามาลงทุนเพื่อใชเม็กซิโก
1 210 ํN เขตอุตสาหกรรม แซนแฟรนซสิ โก 30 ํN เปนฐานในการผลิตเพ่ือสงสินคาไปยัง
เหลก็ ลอสแอนเจลิส วิชติ อ ทัลซา แนชวลิ ล ชารล อตต 20 ํN สหรัฐอเมริกา โดยมีอุตสาหกรรมท่ีสําคัญ
ถานหิน เบอรมงิ แฮม แอตแลนตา ํN เชน การผลิตรถยนต เครื่องจักรกล
ปโตรเลยี ม แซนดีเอโก ฟนิกซ เอลแพโซ แดลลัส ทางการเกษตร เคมีภัณฑ ส่ิงทอ รองเทา
ยานยนต ตฮี วั นา เคร่อื งนงุ หม)
ตอ เรือ แจ็กสันวิลล เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร
อากาศยาน ฟก ออรแ ลนโด ซานฮวน
อิเลก็ ทรอนกิ ส มหาสมทุ รแปซิ ซิวดดั ฮัวเรซ ฮิวสตนั นิวออรล ีนส แทมปา
วิศวกรรม ปแอรคโ ตแรปิรบงซซเานบโตี ยโดมนงิ โก
มอนเตรเ รย อ า ว เ ม็ ก ซิ โ ก ไมแอมี
กวาดาลาฮารา ฮาวานา

เมก็ ซโิ กซิตี ทะเล
กวั เตมาลาซิตี เตกูซกิ ัลปา
10
มานากัว
ซานซัลวาดอร
เคมภี ัณฑ ซานโฮเซ ปานามา
คำอธิบายสัญลกั ษณ
เวชภณั ฑยา เขตประเทศ
สงิ� ทอ เขตรัฐ
0 ํ สิ�งพิมพ ทางน้ำ
0ํ

อาหารแปรรปู แหลง น้ำ เสน ศูนยส ตู ร

Projection: Lamb1e20rtํWConformal Conic 110 ํW 100 Wํ 90 Wํ COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroํWenTat ACT. Co.,Ltd

แผนท่ีแสดงแหลง่ อุตสาหกรรมของทวีปอเมรกิ าเหนอื ๒๑7

กจิ กรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลจากอินเทอรเน็ตและแหลงการเรียนรู 1 ยานยนต เมืองดิทรอยตของสหรัฐอเมริกาเคยไดช่ือวาเปน “เมืองแหง
อน่ื ๆ เกย่ี วกบั อตุ สาหกรรมในทวีปอเมรกิ าเหนอื แลว วิเคราะหใ น ยานยนต” (The Motor City) เปน ทต่ี ้ังของสํานักงานใหญบ รษิ ทั ผูผลติ รถยนต
ประเดน็ เชน ประเภทของอตุ สาหกรรม แหลง อตุ สาหกรรม จากนน้ั ช้ันนําของสหรัฐอเมริกา คอื เจเนอรลั มอเตอร และเปนเมอื งแหงตน ตาํ รับของ
ครตู ง้ั คาํ ถามวา หากนกั เรยี นตอ งไปทาํ งานในโรงงานอตุ สาหกรรม การจดั งานมอเตอรโ ชว
ในทวีปอเมริกาเหนือ นักเรียนจะไปทํางานในโรงงานประเภทใด 2 อากาศยาน สหรัฐอเมริกาเปนผูผลิตเคร่ืองบินรายใหญของโลก บริษัท
เพราะเหตุใด อธิบายพรอมแสดงเหตุผลประกอบลงในกระดาษ ผผู ลิตสําคญั ไดแ ก บริษทั โบอ้ิง (The Boeing Company) ธรุ กจิ สาํ คญั ไดแ ก
A4 สง ครูผสู อน การผลิตเครือ่ งบนิ โดยสาร การผลติ อากาศยานทางทหารและอวกาศ และธรุ กิจ
บริการอื่นๆ

T243

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๔) พาณิชยกรรม ทวีปอเมริกาเหนือมีปริมาณการค้าและการลงทุนมาก โดยเฉพาะ

ขน้ั ท่ี 3 อธบิ ายความรู สหรฐั อเมริกา เน่อื งจากเป็นประเทศท่มี ีเศรษฐกจิ ขนาดใหญ่ มกี ารบรโิ ภค การลงทุน การสง่ ออก
และน�าเข้าสนิ คา้ ปริมาณมาก รองลงมา ไดแ้ ก่ แคนาดาและเมก็ ซโิ ก สว่ นประเทศอนื่ ๆ ในภูมิภาค
7. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมที่ทําการศึกษา อเมรกิ ากลางและกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี นมีการค้าการลงทนุ ไมม่ าก
เร่ือง ลักษณะท่ัวไปทางเศรษฐกิจของทวีป
อเมรกิ าเหนอื : พาณชิ ยกรรม ออกมานําเสนอ ตารางสินคา้ สง่ ออก-น�าเขา้ ของประเทศสา� คัญในทวีปอเมรกิ าเหนอื พ.ศ. ๒๕๖๑
ขอมูลที่ไดจากการศึกษาบริเวณหนาช้ันเรียน
ประกอบการใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร จาก ประเทศ สนิ คา้ สง่ ออก มูลค่า สนิ คา้ นา� เขา้ มลู ค่า
นั้นครูตั้งคําถามเพ่ือใหนักเรียนรวมกันตอบ
เชน หน่วย : พันล้าน หนว่ ย : พนั ล้าน
• เพราะเหตุใดการพาณิชยกรรมจึงมีมาก ดอลลารส์ หรัฐ ดอลลารส์ หรัฐ
ในสหรัฐอเมริกา แคนาดา และเม็กซิโก
(แนวตอบ เนอื่ งจากเปน ตลาดผูบรโิ ภคขนาด สหรฐั อเมรกิ า อุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ๑,๖๐๐ เครื่องมือและอุปกรณ์การแพทย์ ๒,๔๐๐
ใหญ มีกําลังซื้อสูง และมีปริมาณสินคาท่ี เครอ่ื งจกั ร น�า้ มันดบิ เคร่ืองบิน ส่วนประกอบเคร่ืองจกั ร
หลากหลาย)
• สินคาเขาชนิดใดที่ทําใหประเทศในแถบ แคนาดา น�้ามนั รถยนต์ ไม้แปรรปู ๔๓๓ ช้ินส่วนอะไหล่รถยนต์ แผงวงจร ๔๓๓.๗
อเมรกิ ากลางและหมเู กาะในทะเลแครบิ เบยี น เยื่อกระดาษ ขา้ วสาลี ไฟฟา้ ยา เวชภัณฑ ์ ทองค�า
ประสบปญหาขาดดลุ ทางการคา
(แนวตอบ น้ํามนั ทม่ี ีราคาเพ่มิ สูงขน้ึ ) เมก็ ซโิ ก แรเ่ งนิ ปิโตรเลียม รถยนต ์ ๔๐๖.๕ เครื่องจักรอุตสาหกรรม สินค้า ๔๑๗.๓
เครอื่ งใชไ้ ฟฟ้า กาแฟ วตั ถุดบิ สว่ นประกอบรถยนต์

สาธารณรฐั ทอง เงิน โกโก้ ยาสูบ นิกเกิล ๑๐.๓ ปโิ ตรเลยี ม อาหาร ฝา้ ย เคมภี ณั ฑ์ ๑๙
โดมินิกนั น�้าตาล กาแฟ สิ่งทอ

กัวเตมาลา น�า้ ตาล กาแฟ ผกั และผลไม ้ ๑๐.๕ เคร่อื งจกั รอุตสาหกรรม เชอื้ เพลิง ๕.๓
สิง่ ทอ อัญมณี อปุ กรณ์ชิ้นสว่ นยานยนต์

ทม่ี า : www.mfa.go.th
The World Almanac and Book of Fact, 2019

จากขอ้ มลู มลู คา่ ส่งออก-นา� เขา้ พ.ศ. ๒๕๖๑ พบวา่ สหรัฐอเมริกาเป็นประเทศท่ที �าการคา้
ระหว่างประเทศมากที่สุด มีมูลค่าส่งออก ๑.๖ ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ และมูลค่าน�าเข้า ๒.๔
ล้านล้านดอลลารส์ หรัฐ โดยเปน็ ประเทศคูค่ า้ ทีส่ �าคัญกบั แคนาดา และยังท�าการคา้ กับประเทศใน
ภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางและกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี นดว้ ย สว่ นประเทศในภมู ภิ าคอเมรกิ ากลาง
และกลุ่มประเทศในทะเลแคริบเบียนเป็นผู้ส่งออกวัตถุดิบไปยังภูมิภาคตอนเหนือของทวีป และ
รบั ซอ้ื สนิ ค้าสา� เรจ็ รปู ท่ผี ลติ จากอตุ สาหกรรมกลับเขา้ มา

นอกจากน้ ี สหรฐั อเมรกิ า แคนาดา และเม็กซโิ ก ยงั มีขอ้ ตกลงเขตการคา้ เสรอี เมริกาเหนอื
หรอื นาฟตา (NAFTA) เพื่อลดอปุ สรรคทางการค้าระหวา่ งประเทศสมาชกิ และให้สามารถแขง่ ขัน
กับตลาดโลกได้ โดยมีการเจรจาบรรลุข้อตกลงการค้าฉบับใหม่ และเปลี่ยนชื่อเป็น “ข้อตกลง
สหรัฐอเมริกา-เม็กซิโก-แคนาดา” (United States-Mexico-Canada Agreement: USMCA)
เพอื่ แก้ ไขขอ้ บกพร่องและความผดิ พลาดของข้อตกลงนาฟตา

๒๑8

บูรณาการอาเซียน กิจกรรม สรา งเสริม

ครูอธิบายเพ่ิมเติมวา นอกจากประเทศสมาชิกอาเซียนจะมีการรวมมือ ครใู หน กั เรยี นศกึ ษาคน ควา เพมิ่ เตมิ เกย่ี วกบั กลมุ ความรว มมอื
กันทางดานเศรษฐกิจระหวางประเทศสมาชิกดวยกันแลว อาเซียนยังมีความ ทางเศรษฐกิจท่ีมีบทบาทมากในทวีปอเมริกาเหนือ เชน นาฟตา
สัมพันธในลักษณะของประเทศคูคาเจรจากับประเทศในทวีปอเมริกาเหนือ คือ (NAFTA) คาฟตา (CAFTA-DR) จากนนั้ ใหน กั เรยี นรว มกนั อภปิ ราย
สหรัฐอเมริกาและแคนาดา ซึ่งหากการรวมกลุมทางเศรษฐกิจภายในระเทศ ถงึ วตั ถปุ ระสงค นโยบายการคา ของกลมุ เศรษฐกจิ ดงั กลา วทส่ี ง ผล
สมาชิกอาเซียนมีความเขมแข็ง จะทําใหอาเซียนมีความพรอมที่จะขยายความ ตอ เศรษฐกจิ ของโลกและของไทย
รวมมือทางเศรษฐกจิ กับกลุม เศรษฐกิจอ่นื ๆ ในระดับท่กี วางขน้ึ

T244

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๕) การคมนาคมขนส่ง ทวีปอเมริกาเหนือมีระบบการคมนาคมขนส่งท่ีเจริญก้าวหน้า ขนั้ สอน

และเช่ือมโยงกนั ทัง้ ทางบก ทางนา้� และทางอากาศ โดยเฉพาะในสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา ใน ขนั้ ท่ี 3 อธิบายความรู
ภมู ภิ าคอเมรกิ ากลางการคมนาคมทางถนนเชอ่ื มตอ่ กนั จนสดุ ทวปี ทปี่ ระเทศปานามา และตอ่ เนอ่ื ง
8. ครูใหตัวแทนนักเรียนจากกลุมท่ีทําการศึกษา
ไปยงั ทวปี อเมรกิ าใต ้ สว่ นกลมุ่ ประเทศ พูรดโฮเบย เร่ือง ลักษณะทั่วไปทางเศรษฐกิจของทวีป
ในทะเลแครบิ เบยี นมกี ารคมนาคมทาง แฟรแบงส อเมรกิ าเหนอื : การคมนาคมขนสง ออกมานํา
เรอื ระหวา่ งเกาะและใชเ้ ครอื่ งบนิ ตดิ ตอ่ เสนอขอมูลที่ไดจากการศึกษาบริเวณหนาช้ัน
ไวตฮอรส เรียน ประกอบการใชเคร่อื งมอื ทางภูมศิ าสตร
เชน แผนท่ี ลกู โลก ฯลฯ
ระหว่างเมอื งใหญ่ ๆ เอดมันตัน
๕.๑) ท า ง บ ก ท วี ป 9. ครูใหนักเรียนรวมกันศึกษา Google Earth
แคลกะรี ถงึ เสน ทางการคมนาคมในเมอื งใหญท มี่ คี วาม
อเมรกิ าเหนอื มเี สน้ ทางคมนาคมขนสง่ บิลลิงส มนิ น�แอโพลสิ สาํ คญั ทางเศรษฐกจิ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื แลว
ท้งั ทางรถยนตแ์ ละรถไฟเช่ือมโยงเปน็ เดนเวอร อเมริกาเหน�อ ปานามา ใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหความทันสมัยของ
โครงข่ายอย่างท่ัวถึงในสหรัฐอเมริกา แอลบูเคอรคี แดลลัส เสนทางการคมนาคม และปจจัยสงเสริมใน
แคนาดา และเมก็ ซิโก แซนแอนโทนโ� อ ยาไวซา ตูรโบ การพัฒนาดานการคมนาคมขนสงและการ
• ทางรถยนต์ ใน มอนเตอเรย เมก็ ซิโกซิตี โคลอมเบีย พัฒนาดานเศรษฐกิจ ประกอบการเชื่อมโยง
จากแผนทแี่ สดงการคมนาคมของทวปี อเมรกิ า
ซานซัลวาดอร มหาสมทุ รแอตแลนตกิ เหนือ จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3
เพิม่ เติม
ปานามาซิตี กาลี
กีโต

สหรฐั อเมรกิ ามถี นนตดั ผา่ นหลายสาย มหาสมทุ รแปซฟิ ก ลิมา อเมรกิ าใต

บรเิ วณพนื้ ทช่ี ายฝง่ั ทางตะวนั ออก และ อันโตฟากสั ตา
ตัดเชื่อมผ่านพื้นท่ีกว้างใหญ่ทางตอน
กลางไปสชู่ ายฝง่ั ตะวนั ตก ในเม็กซโิ ก ทางหลวงสายแพนอเมรกิ า บลั ปาราอโี ซ บัวโนสไอเรส
มถี นนเชอ่ื มตอ่ จากสหรฐั อเมรกิ า สว่ น
แคนาดามีถนนมากบริเวณชายฝั่ง ทางหลวงอะแลสกา ปวยรโตมอนต
เสนทางท่ีไมเปนทางการ
เสน ทางหลักเดมิ
อูชัวยา

ตะวันออกแถบทะเลสาบเกรตเลกส์ แผนท่แี สดงทางหลวงสายแพน-อเมรกิ า
นอกจากนี ้ ยงั มที างหลวงนานาชาติเชอื่ มประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี อเมริกาเหนือ ต้ังแตร่ ัฐอะแลสกา
ของสหรัฐอเมริกาถงึ ปานามา เรยี กวา่ ทางหลวงสายแพน-อเมริกา (Pan-American Highway)
และตอ่ เขา้ ไปถงึ พน้ื ที่ดา้ นใต้ของทวปี อเมรกิ าใต้ สว่ นถนนในพนื้ ทอี่ ืน่ ๆ ในภูมภิ าคอเมรกิ ากลาง
และกลุ่มประเทศในทะเลแคริบเบียน มีถนนคุณภาพดีเฉพาะในเมืองใหญ่ เขตอุตสาหกรรม
แหลง่ ทอ่ งเท่ียว และเมืองส�าคญั ของแต่ละประเทศ
• ทางรถไฟ เส้นทางรถมีหนาแน่นบริเวณชายฝั่งตะวันออกของทวีป มีการ
เช่ือมตอ่ เส้นทางเมืองส�าคัญต่าง ๆ และเชื่อมต่อระหว่างประเทศดว้ ย สว่ นใหญ่ใชเ้ พือ่ ขนสง่ สินค้า
และผูโ้ ดยสาร สหรัฐอเมรกิ ามีเส้นทางรถไฟยาวท่ีสุดในทวีป รองลงมา คือ แคนาดาและเม็กซโิ ก
นอกจากน ้ี ยังมีโครงข่ายทางรถไฟความเร็วสงู มากขน้ึ รวมทงั้ ทางรถไฟสายยาวขา้ มทวีปท่ีเชอ่ื ม
ชายฝง่ั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ และชายฝง่ั มหาสมทุ รแปซฟิ กิ หลายสาย สว่ นใหญอ่ ยใู่ นสหรฐั อเมรกิ า
และแคนาดา

๒๑9

ขอ สอบเนน การคดิ เกร็ดแนะครู

ทางหลวงสายแพน-อเมริกา (Pan-American Highway) มี ครูใหนักเรียนใชโปรแกรม Google Earth เพื่อศึกษาเสนทางคมนาคม
ความสาํ คญั ตอ การคมนาคมทางบกของทวปี อเมรกิ าเหนอื อยา งไร ทางบกของประเทศตางๆ ในทวีปอเมริกาเหนือ โดยเฉพาะเสนทางสาย
Pan-American Highway แลวใหน กั เรียนรว มกันวเิ คราะหถ ึงจดุ เดน จุดดอย
(แนวตอบ เปนทางหลวงนานาชาติที่เช่ือมประเทศตางๆ ใน ของการพัฒนาเสนทางคมนาคมในทวีปอเมริกาเหนือ จากนั้น ครูตั้งประเด็น
ทวีปอเมริกาเหนือต้ังแตรัฐอะแลสกาของสหรัฐอเมริกา แคนาดา คาํ ถามใหนักเรยี นชวยกนั ตอบเพอื่ ฝก ทักษะการคดิ เชน
เมก็ ซโิ ก กวั เตมาลา เอลซลั วาดอร ฮอนดรู สั นกิ ารากวั คอสตารกิ า
ถึงปานามา และตอเขาไปถึงพ้ืนท่ีดานใตของทวีปอเมริกาใต • ถนนท่มี ีมาตรฐานดกี ระจายตวั อยูบริเวณใดของทวปี อเมริกาเหนือ
ในประเทศอารเ จนตินา) • เพราะเหตุใดถนนในประเทศแถบอเมริกากลางและหมูเกาะแคริบเบียน

จงึ เปน ถนนสายสน้ั และคณุ ภาพไมด ี

T245

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แผนที่แสดงการคมนาคมหลกั ของทวปี อเมริกาเหน�อ

ขน้ั ที่ 3 อธิบายความรู N 500 มาต0ราสว น 1 : 50,010,00,00000 1,500 กม. มหาสมุทรอารกติก

10. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเพิ่มเติมถึง า ชี ท ะ เ ล โ บ ฟ อ ร ต อ า ว แ บ ฟ ฟ น เ สนอา รก ิตกเซอ รเ ิคล
การคมนาคมทางอากาศและทางนา้ํ ของทวปี
อเมริกาเหนือประกอบการใชแผนท่ีกายภาพ 60 ํN ทะเลชุค 60 ํN
ของโลกและทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยสง ตวั แทน ทะเลเบรงิ
ออกมาชี้ตาํ แหนงบนแผนทแี่ ละอภิปรายผา น แฟรแ บงส อินูวกิ
ประเดน็ คาํ ถาม เชน
• ปจจัยใดที่สงเสริมใหสหรัฐอเมริกากลาย แองคอริจ ทะเลแลบราด อร
เปน ประเทศทม่ี จี าํ นวนผโู ดยสารทางอากาศ
มากที่สดุ ของทวปี และของโลก 50 Nํ อา วอะแลสกสแคกเวย เฮยร ิเวอร อา วฮัดสัน 50 Nํ
(แนวตอบ เน่ืองจากประชากรมีฐานะทาง
เศรษฐกจิ ดี มกี าํ ลงั ซอื้ สงู มคี วามกวา งใหญ พรนิ ซรูเพิรต
ของพื้นท่ี และมีทาอากาศยานท่ีดีอยาง
ทว่ั ถงึ ) พรินซจอรจ เซนตจ อนส
• นักเรียนคิดวาคลองปานามาชวยยน มหาส แวนคเู วอร เอดมนั ตนั
ระยะทางไดอยางไร
(แนวตอบ เนื่องจากคลองปานามามี แคลกะรี แซสคาทนู
ความยาว 77 กิโลเมตร สามารถชวยยน มทุ รแปซฟิ ก มหาสมุทรแอตแลนติก40 ํNวิกตอเรีย วนิ นเิ พ็ก ควเิ บก แฮลิแฟกซ
ระยะทางระหวางมหาสมุทรแอตแลนติก ซีแอตเทลิ รไิ จนา ซโฟู ออมลาสฮ าฟทาันรเโดกอรมเ ดบนิ ุลยนชทูแ� คิ อาโโพกลิสดอิทินซรเอูเดซโยียทนตแรต นอมนโาพโรตลี อิสมออตนตทารวอีอาออลลวบอาชฟนงิ นล �ตาิวนั เยดอบดลรอ.ีเเซกซฟส.ีนตย ตันจ อหน 40 Nํ
กับมหาสมุทรแปซิฟกไดมาก โดยไมตอง พอรต แลนด สโปแคน ไชเอนน
แลนเรือออมปลายแหลมฮอรนในทวีป คอสเบย บิวต
อเมรกิ าใต) แคนซสั ซติ ี ซินซินแนติ ริชมอนด
โอกแลนด ซอลตเ ลกซิตี

แซนแฟรนซิสโก เดนเวอร 30 Nํ
30 ํN เสน ทรอปก ออฟแคนเซอร20 ํN

1 2 320 Nํ
ลองบชี ลอสแอนเจลิส ฟน ิกซ แอลบูเคอรคี ออสตนิ โอคลาโฮเมซานซตติ ลี ูอิสเมมฟสมแอเบนนอชตรวกแมลิ อองิลเตแม แฮอลมรนี ตาแซจาชก็แาสวรนนั ลววนลิสลิามตลหนัิง ตัน
แซนดเี อโก เอลแพโซ

ชวี าวา ฮิวสตนั นิวออรล โมนี บสีล แทมปา ออรแลนโด
แซนแอนโทนโ� อ ไมแอมี
คอรป ส คริสตี
อ า ว เ ม็ ก ซิ โ กมอนเตรเ รย
มาซาตลาน ฮาวานา ซานฮวน

อากวสั กาเลยี นเตส ซานลุยสโปโตซตีมั ปโก เมรดี า น

กัวดาลาฮารา ท ะ เ ล คงิ สตนั บ เ บี ย
มันซาน�โย เมก็ ซิโกซิตี โกอัตซาโกอัลโกส
แ ค ริ
10 ํN คำอธิบายสญั ลกั ษณ ซาลนี ากรุซ
เมืองศูนยก ลางการคมนาคม 10 ํN
กัวเตมาลาซติ ี ซานซลั วาดอร
มานากวั
ทาอากาศยาน ปานามาซิตี

ทาเรือ

ถนน

0ํ ทางรถไฟ 0ํ
การคมนาคมทางนำ้
เสน ศนู ยส ูตร
แหลง น้ำ

Projection: Lamb1e20rtWํConformal Conic 110 ํW 100 Wํ 90 ํW COPYRIGHT © Aksorn C8h0aroWํ enTat ACT. Co.,Ltd

แผนทีแ่ สดงการคมนาคมของทวปี อเมริกาเหนอื

๒๒0

นักเรียนควรรู กิจกรรม ทาทาย

1 แซนดีเอโก เมืองในรัฐแคลิฟอรเนีย ต้ังอยูทางตะวันตกเฉียงใตของรัฐ นกั เรยี นศกึ ษาแผนทแี่ สดงการคมนาคมของทวปี อเมรกิ าเหนอื
บนฝงอาวแซนดีเอโก เปนเมืองทาทางทะเลและดานเขาเมือง เปนศูนยกลาง จากหนังสือเรียน หนา 220 จากนั้นสมมติสถานการณวา หาก
อตุ สาหกรรมอิเล็กทรอนิกสแ ละอากาศยาน นกั เรยี นตอ งการเดนิ ทางทอ งเทยี่ วภายในทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยใช
2 นิวออรลีนส เมืองในรัฐลุยเซียนา ต้ังอยูทางตะวันออกเฉียงใตของรัฐ รถยนตห รอื รถไฟ ควรเลอื กเดนิ ทางในเสน ทางใด เพอ่ื ใหค รอบคลมุ
ระหวา งแมน าํ้ มสิ ซสิ ซปิ ปก บั ทะเลสาบพอนตช าเทรน เปน ศนู ยก ลางการคมนาคม สถานที่ทองเที่ยวที่สําคัญของทวีปอเมริกาเนือไดมากท่ีสุด ให
ขนสงและเมืองทาน้าํ ลึกทส่ี ําคัญ นกั เรยี นวางแผนการเดนิ ทางพรอ มระบสุ ถานทท่ี เี่ ลอื กไป แลว บอก
3 แจ็กสันวิลล เมืองในรัฐฟลอริดา เปนเมืองทาทางทะเลใกลปากแมน้ํา เหตผุ ล
เซนตจอหน และมีกองบินของฐานทัพเรือเมยพอรตต้ังอยูใกลเคียงกับ
มหาวิทยาลัยนอรทฟลอรดิ า

T246

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๕.๒) ทางนา�้ เนอ่ื งจากทกุ ประเทศในทวีปอเมริกาเหนอื อย่ตู ดิ กบั ทะเลและมหาสมุทร ขนั้ สอน
หลายประเทศมีแม่น�้าขนาดใหญ่และยาว จึงมีการใชเ้ สน้ ทางทางนา้� ในการเดนิ ทาง ขนสง่ สนิ คา้
และการทอ่ งเทย่ี ว โดยเฉพาะกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี นทม่ี ลี กั ษณะภมู ปิ ระเทศเปน็ เกาะ การ ข้ันท่ี 3 อธิบายความรู
คมนาคมทางนา�้ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื มคี วามคบั คง่ั มากทงั้ ทางตอนบนและตอนลา่ ง โดยทางตอนบน
ของทวีปมีแม่น�้าขนาดใหญ่และยาวใช้เป็นเส้นทางขนส่ง เช่น แม่น้�าเซนต์ลอว์เรนซ์ แม่น้�า 11. ค รู แ ล ะ นั ก เ รี ย น ร  ว ม กั น อ ภิ ป ร า ย ถึ ง
แมกเคนซ ีในแคนาดา แมน่ า�้ มสิ ซรู ี แมน่ า�้ มสิ ซสิ ซปิ ปใี นสหรฐั อเมรกิ า โดยเฉพาะในบรเิ วณทะเลสาบ การเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกิจของทวีป
เกรตเลกสซ์ ึง่ เปน็ แหลง่ อตุ สาหกรรมส�าคัญของทวีป จงึ ใช้เส้นทางคมนาคมทางน้�ามาก อเมริกาเหนือ โดยใชขาวหรือบทความทาง
นอกจากนี ้ บริเวณชายฝัง่ ตะวนั ออกและชายฝัง่ ตะวนั ตกยงั เป็นเสน้ ทางเดนิ เรอื ท่ีคบั คั่ง เศรษฐกิจที่เกี่ยวของกับการเปลี่ยนแปลง
มากแหง่ หนง่ึ ของโลก มที งั้ เรอื โดยสารเชอ่ื มระหวา่ งเมอื งในทวปี และเชอื่ มไปยงั ประเทศตา่ ง ๆ โดย ทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือมาเปน
เฉพาะกับประเทศในทวปี ยโุ รป รวมทัง้ เรอื พาณิชยข์ นาดใหญบ่ รรทุกสนิ คา้ เขา้ ออกอย่ตู ลอดเวลา แนวทาง หรอื ประเดน็ ในการอภปิ ราย
เทมวี่คารเวารกาือมรสุซห�า1ขคนอัญางแ เนมไ็ก่ดนซ้แบกโิรกิ่ เ วลคณอวคสเิ บลแกออ งนแปเลจาะลนแิสาว มนลา2คอขเู งวอบองีชรปข์ รอแะงเลทแะศคนปนิวาายดนอาาร ม์กสขาว่ อนซงตส่ึงอหเนปรล็นัฐ่าอคงเลขมออรงงิกขทาุดว ปีเมชเัน่ืสอซ้นมาทมนาหีโงายทส ามแงุทนล้า�ะร
แอตแลนติกกับมหาสมทุ รแปซิฟิก มีความยาว ๗๗ กโิ ลเมตร 12. ครูอาจต้ังประเด็นคําถามใหนักเรียนรวมกัน
ตอบ เชน
๕.๓) ทางอากาศ สหรฐั อเมรกิ าเปน็ ประเทศทม่ี ผี โู้ ดยสารทางอากาศมากทสี่ ดุ ของทวปี • สหรัฐอเมรกิ า แคนาดา และเมก็ ซโิ ก มีขอ
และของโลก โดยมที า่ อากาศยานซึ่งมีรันเวยท์ ไี่ ด้มาตรฐานกว่า ๕,๑๐๐ แหง่ มีเส้นทางการบินไป ไดเปรียบในการผลิตสินคาเกษตรกรรม
ยงั เมืองตา่ ง ๆ ทง้ั ภายในและระหว่างประเทศจา� นวนมาก อยางไรจงึ ทาํ ใหม สี วนแบง ในตลาดโลกสงู
ส่วนประเทศเม็กซิโกและแคนาดามีจ�านวนการเดนิ ทางทางอากาศรองลงมาตามลา� ดับ (แนวตอบ เน่ืองจากมีการผลิตเปนจํานวน
การเดินทางทางอากาศในประเทศอน่ื ๆ ยงั ไมเ่ ป็นทีน่ ยิ มมากนัก สว่ นใหญ่มเี ส้นทางการบินเชอื่ ม มากและใชเทคโนโลยีการผลิตสมัยใหม
ระหวา่ งเมอื งหลวงของแตล่ ะประเทศในภมู ภิ าคกบั ทวปี อเมรกิ าใต ้ ทา่ อากาศยานนานาชาตทิ สี่ า� คญั สง ผลใหมตี น ทนุ ในการผลิตตํ่า)
เช่น ท่าอากาศยานฮาตส์ฟีลด์-แจ็กสัน แอตแลนตา ท่าอากาศยานจอห์น เอฟ.เคนเนดี
และท่าอากาศยานลอสแอนเจลสิ ของสหรฐั อเมริกา ท่าอากาศยานแวนคเู วอร ์ และท่าอากาศยาน
เอดมันตันของแคนาดา ท่าอากาศยานเม็กซิโกซิตี และท่าอากาศยานกังกุนของเม็กซิโก
ท่าอากาศยานโตกูเมนของปานามา ท่าอากาศยานลาออโรราของกัวเตมาลา ท่าอากาศยาน
ซานโตโดมิงโก และท่าอากาศยานลาสอเมริกสั ของสาธารณรัฐโดมนิ กิ ัน

๕.๔) ทางทอ่ ส่วนใหญ่เป็นการขนสง่ ของเหลวและแก๊ส เชน่ ปิโตรเลียม น�้ามันดบิ
และแกส๊ ธรรมชาต ิ ซง่ึ เสน้ ทางการขนสง่ อาจอยบู่ นดนิ ใตด้ นิ หรอื ใตน้ า้� ขนึ้ อยกู่ บั สภาพภมู ปิ ระเทศ
และภมู อิ ากาศของแต่ละพืน้ ท ี่ การขนส่งลักษณะนีพ้ บมากในสหรัฐอเมรกิ า นอกจากน ้ี ยังมกี าร
ขนสง่ ทางทอ่ ระหวา่ งประเทศ เชน่ การนา� เขา้ นา้� มนั จากแคนาดาของสหรฐั อเมรกิ ากวา่ รอ้ ยละ ๙๐
ถูกขนสง่ ทางท่อ หรือการสง่ ออกแกส๊ ธรรมชาติของสหรฐั อเมรกิ าส่เู มก็ ซิโก

๒๒๑

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

คลองปานามามคี วามสาํ คญั ตอ การคมนาคมทางนํ้าอยา งไร 1 เวรากรุซ เมืองในรัฐเวรากรุซ ประเทศเม็กซิโก ต้ังอยูบนฝงอาวเม็กซิโก
หางจากเม็กซิโกซิตีไปทางทิศตะวันออก 425 กิโลเมตร เปนเมืองทาทางทะเล
(แนวตอบ คลองปานามาเปนคลองเดินเรือในประเทศปานามา ท่ีเปน ปลายทางรถไฟ 2 สาย เปน ศนู ยกลางการคา บริเวณชายฝงของอาว
ขดุ ผา นคอคอดปานามาในอเมรกิ ากลาง เพอ่ื เชอ่ื มเสน ทางเดนิ เรอื 2 คลองปานามา เรมิ่ ตน ขดุ เปน ครง้ั แรกใน พ.ศ. 2422 โดยทมี งานของฝรงั่ เศส
ในมหาสมทุ รแอตแลนตกิ กบั มหาสมทุ รแปซฟิ ก โดยเรอื ไมต อ งแลน แตไ มป ระสบความสาํ เรจ็ เพราะขาดเงนิ ทนุ และแรงงานเสยี ชวี ติ มากจากโรคภยั
ออ มปลายแหลมฮอรน ทางใตส ดุ ของทวปี อเมรกิ าใต ทาํ ใหย น ระยะ ไขเ จบ็ และความรอ นของอากาศ ฝรั่งเศสจึงขายสิทธก์ิ ารขุดใหกับสหรัฐอเมรกิ า
ทางเดินเรือไดถึงประมาณ 11,200 กโิ ลเมตร) ซึ่งสามารถขุดแลวเสร็จแลวเปดใหเรือสัญจรไดในพ.ศ. 2457 ปจจุบันคลอง
ปานามาอยูภายใตการดูแลของสหรัฐอเมริกา ซึ่งตามสนธิสัญญาสหรัฐอเมริกา
จะมอบสทิ ธิ์การดูแลคลองปานามาใหแ กประเทศปานามาใน พ.ศ. 2543 โดยมี
การประกันความเปนกลาง อนญุ าตใหเรือของทกุ ชาตแิ ลนผานคลองนี้ได

T247

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สรปุ 4.๒ การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกจิ ของทวปี อเมริกาเหนือ

ขน้ั ที่ 4 ขยายความเขาใจ การเปล่ยี นแปลงทางเศรษฐกิจของทวปี อเมริกาเหนอื ในแต่ละภูมภิ าค มดี ังน้ี

1. ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายและทบทวน ๑) ภมู ภิ าคตอนเหนอื ของทวปี สหรัฐอเมริกาและแคนาดามีบทบาททางเศรษฐกิจโลก
ความรู โดยรว มกนั สรปุ สาระสาํ คญั หรอื ใช PPT
สรุปสาระสําคัญของเนื้อหาทไ่ี ดศึกษามา มาก เนือ่ งจากเปน็ ผูผ้ ลติ และตลาดทมี่ กี า� ลังซ้อื มาก สินค้าเกษตรกรรม เช่น ข้าวโพด ขา้ วสาล ี
และผลไม้ต่าง ๆ ยังคงมีส่วนแบ่งทางการตลาดของโลกสูง เน่ืองจากได้เปรียบในเรื่องต้นทุนการ
2. ครใู หนกั เรยี นทําใบงานท่ี 11.5 เรื่อง ลักษณะ ผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ ภาคอุตสาหกรรมยังคงเป็นรายได้ส�าคัญของท้ัง ๒ ประเทศ แต่
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ เพื่อเปนการ อตุ สาหกรรมที่ตอ้ งใชแ้ รงงานมากบางสว่ นได้ย้ายฐานการผลติ ไปยังประเทศตา่ ง ๆ เพ่ือลดต้นทนุ
ขยายความเขาใจเพม่ิ เตมิ ให้สามารถแข่งขนั ในตลาดโลกได้
ปจั จบุ นั สหรฐั อเมรกิ ามนี โยบาย “อเมรกิ าตอ้ งมากอ่ น” (America First) เนน้ ใหค้ วามสา� คญั
3. ครูใหนักเรียนรวมกันทําแบบฝกสมรรถนะฯ ทางเศรษฐกจิ การปกปอ้ งและลดการขาดดลุ ทางการคา้ และการสรา้ งงานใหช้ าวอเมรกิ นั นอกจากนี ้
ภมู ศิ าสตร ม.3 เกยี่ วกบั เรอ่ื ง ลกั ษณะเศรษฐกจิ ข้อตกลงเขตการค้าเสรีอเมริกาเหนือหรือนาฟตา ท�าให้ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมของ
ของทวีปอเมริกาเหนอื สหรัฐอเมริกาย้ายฐานการผลิตไปยังเม็กซิโกที่ค่าแรงถูกกว่า ส่งผลให้เมืองดิทรอยต์ซ่ึงเคยเป็น
มหานครแห่งยานยนต์กลายเป็นเมืองร้าง ดังน้ัน สหรัฐอเมริกาจึงเจรจาปรับปรุงข้อตกลงของ
ขน้ั สรปุ นาฟตาใหม่ เพ่ือให้เอื้อประโยชน์ต่อประเทศมากข้ึน นอกจากน้ี ความต้องการสร้างงานใหม่ให้
ชาวอเมรกิ นั ได้สง่ ผลกระทบตอ่ เร่ืองของการอพยพและผู้ลภ้ี ยั โดยจ�ากดั แรงงานตา่ งชาติดว้ ยการ
ข้ันที่ 5 ตรวจสอบผล ผลักดันแรงงานผิดกฎหมายออกนอกประเทศ และเพ่ิมโอกาสให้คนในประเทศด้วยการสร้าง
ตา� แหนง่ งานใหม่
1. ครูและนักเรียนรวมกันตรวจสอบผลจากการ
ตอบคําถาม การทําใบงาน และการทําแบบ ๒) ภูมิภาคอเมริกากลางและกลุ่มประเทศในทะเลแคริบเบียน เม็กซิโกมีขนาด
ฝกสมรรถนะฯ ภูมิศาสตร ม.3 ตลอดจน
การใชเ คร่ืองมือทางภมู ิศาสตร และเครือ่ งมือ เศรษฐกจิ ใหญ่ทีส่ ดุ ของภูมิภาคอเมริกากลาง มีระบบเศรษฐกจิ การค้าแบบเสร ี มีความตกลงดา้ น
ดานเทคโนโลยีในการสืบคนเกี่ยวกับลักษณะ สิทธิประโยชน์ทางการค้ามากกว่า ๕๐ ประเทศท่ัวโลก ท�าให้ต่างประเทศเข้ามาลงทุนต้ังฐาน
เศรษฐกิจของทวปี อเมรกิ าเหนือ การผลิตในเมก็ ซิโกเป็นจา� นวนมาก ส่งผลให้เศรษฐกิจของประเทศเจริญเตบิ โตอย่างต่อเนอ่ื ง
สว่ นประเทศอนื่ ๆ มกี ารปรบั เปลยี่ นการปลกู พชื ไมใ่ หซ้ า้� ซอ้ นกนั เพอ่ื ไมใ่ หผ้ ลผลติ ลน้ ตลาด
2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม และแขง่ ขนั กนั เอง เนน้ ปลกู พชื เศรษฐกจิ เพอื่ สง่ ขายตลาดสหรฐั อเมรกิ าเปน็ หลกั รวมทง้ั ขยายการ
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน เพาะเลย้ี งสัตวน์ �้าบรเิ วณชายฝงั่ เนอ่ื งจากมคี วามไดเ้ ปรยี บเรือ่ งสภาพแวดล้อม นอกจากน้ี ยงั มี
หนาชน้ั เรยี น การพฒั นาระบบสาธารณปู โภคพนื้ ฐานในหลายประเทศเพอื่ สง่ เสรมิ การลงทนุ ในภาคอตุ สาหกรรม
ใหม้ ากขน้ึ และกลมุ่ ประเทศในทะเลแครบิ เบยี นมศี กั ยภาพในเรอื่ งการทอ่ งเทยี่ ว เนอื่ งจากมชี ายหาด
ธรรมชาติท่ีสวยงาม ประเทศต่าง ๆ จึงมีนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยว ท�าให้สถานการณ์
การท่องเท่ียวมแี นวโนม้ ขยายตัวมากขึ้น

๒๒๒

แนวทางการวัดและประเมินผล ขอ สอบเนน การคดิ

ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เรื่อง ลักษณะเศรษฐกิจ เศรษฐกจิ ของทวีปอเมรกิ าเหนือมีแนวโนมเปล่ยี นแปลงอยางไร
ของทวีปอเมริกาเหนือ ไดจากการตอบคําถาม การรวมกันทํางาน และ
การนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัดและประเมินผล (แนวตอบ ภาคอุตสาหกรรมมีการขยายตัวอยางตอเนื่อง โดย
จากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผนการจัดการเรียนรู เฉพาะอุตสาหกรรมสินคา ท่ีใชเ ทคโนโลยี เคร่ืองจกั รกล ยานยนต
หนวยที่ 11 เรอื่ ง ทวปี อเมริกาเหนือ เคมภี ณั ฑ ขณะทอ่ี ตุ สาหกรรมทตี่ อ งใชแ รงงานมาก การใชเ ทคโนโลยี
ระดับต่ําจะลดลง และบางสวนจะยายฐานการผลิตไปยังตาง
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน ประเทศ ทงั้ ในอเมรกิ ากลางและอเมรกิ าใต เพอื่ ลดตน ทนุ การผลติ )

คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขดี ลงในช่องท่ี
ตรงกบั ระดบั คะแนน

ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32

1 ความถกู ตอ้ งของเนื้อหา
2 การลาดับขั้นตอนของเรื่อง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมีส่วนร่วมของสมาชิกในกลมุ่

รวม

ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ สมบูรณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ เปน็ ส่วนใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ บางสว่ น

เกณฑ์การตดั สินคณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

T248 12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กว่า 8 ปรบั ปรงุ

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

õ. Àัยพºิ ัµáิ Åะáนว·างการจ´ั การ¢Íง·วีปÍเมรกิ าเหน×Í ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process)

ปจั จบุ นั ปญั หาการเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศไดส้ ง่ ผลใหห้ ลายพน้ื ทใี่ นทวปี อเมรกิ าเหนอื 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช
มสี ภาพอากาศแปรปรวนผดิ ปกต ิ และเสยี่ งทจ่ี ะเผชญิ กบั สภาพอากาศแบบสดุ ขวั้ เชน่ คลน่ื ความรอ้ น กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอ่ื เรอ่ื งทจ่ี ะเรยี นรู
ทีท่ า� ใหเ้ กดิ ภัยแล้งและไฟป่าขยายวงกว้าง ภยั หนาว หรือพายุหมิ ะรนุ แรง อทุ กภัยจากพายหุ มนุ จุดประสงคการเรยี นรู
เขตร้อนท่ีทวีความรุนแรงและเกิดบ่อยครั้ง ส�าหรับภัยพิบัติทางธรรมชาติที่ส�าคัญในทวีป
อเมรกิ าเหนอื และแนวทางการจดั การ มดี งั น ้ี 2. ครูและนักเรยี นรวมกันทบทวนความรเู กย่ี วกบั
ลักษณะเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือท่ีได
๕.๑ ภยั พบิ ตั ิสาํ คญั ทาํ การศึกษาเมื่อช่วั โมงทผ่ี า นมา

ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติทเี่ กดิ ข้นึ ในทวีปอเมริกาเหนอื ไดแ้ ก่ 3. ครูใชก จิ กรรมเกม “ทอยตอ แตม ” เพือ่ กระตุน
ความสนใจ/กระตุนความคิดเก่ียวกับภัยพิบัติ
๑) อทุ กภยั มสี าเหตแุ ละผลกระทบ ดงั น้ี ในทวีปอเมริกาเหนือ และเปนการนําเขา
สูการเรียน โดยใหนกั เรยี นจบั กลุมทอยลูกเตา
สาเหตุ ผลกระทบ แลวเดินตามจํานวนแตมที่ทอยไดบนตาราง
หากเดินไปหยุดตรงจุดที่เปนภาพปริศนาให
๑. จากธรรมชาติ เช่น ฝนตกหนักจากพายุฝนฟ้า ๑. สรา้ งความเสียหายตอ่ ทรัพยากรธรรมชาต ิ นกั เรยี นดแู ลว บอกวา เปน ภาพภยั พบิ ตั ใิ ด หาก
คะนอง หรือจากพายหุ มนุ เขตร้อนทเ่ี กิดติดตอ่ กนั พชื พรรณ และสตั วป์ ่า ตอบถูกจะไดทอยลูกเตาและเดินตอ แตหาก
หลายชั่วโมง ท�าให้เกิดน�้าท่วมรวมถึงคลื่นพายุ ๒. ทา� ใหเ้ กิดการสูญเสียชวี ติ และทรพั ยส์ ิน ตอบผิดจะตองกลับไปยงั จดุ เร่มิ ตน กลมุ ใดถึง
ซัดฝ่ัง นา้� ทะเลหนนุ ๓. อาจเกดิ น้�าปา่ ไหลหลากหรอื แผ่นดินถล่ม เสน ชัยกอ นในเวลา 3 นาทจี ะเปนผูชนะ
๒. จากมนษุ ย ์ เชน่ การตดั ไมท้ า� ลายปา่ การขยายเขต ๔. เกดิ มลพิษทางนา้�
เมอื ง บางครง้ั อาจมกี ารสรา้ งบา้ นเรอื นขวางทางนา�้ ๕. ส รา้ งความเสยี หายทางเศรษฐกจิ เสน้ ทางคมนาคม
ถูกตดั ขาด ระบบสาธารณปู โภคต่าง ๆ ได้รับความ
ตวั อยา่ ง อุทกภัยในรัฐเวสตเ วอรจเิ นีย1สหรเสฐั ียอหาเมย ริกา พ.ศ. ๒๕๕๙

สา� นักงานสภาพอากาศแห่งชาต ิ (National Weather Service) ของสหรัฐอเมริการะบุว่า อทุ กภยั
ครั้งน้ที า� ใหร้ ฐั เวสตเ์ วอรจ์ ิเนยี รบั นา�้ ฝนประมาณเทา่ กับ ๑ ใน ๔ ของปริมาณฝนเกอื บท้ังปภี ายในเวลา ๑ วนั
ทา� ให้น้�าเออ่ ล้นตลิ่งเข้าทว่ มบา้ นเรอื นประชาชนกวา่ ๑๐๐ หลังคาเรือน ประชาชนประมาณ ๖๖,๐๐๐ คน
ไม่มีไฟฟา้ ใช้ มีผู้เสียชวี ติ ๒๖ คน นับเปน็ อุทกภยั คร้ังรา้ ยแรงทท่ี า� ใหม้ ผี ูเ้ สียชีวิตมากทีส่ ดุ ในสหรัฐอเมริกา
นับต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๕๓

๒๒๓

กิจกรรม Geo - Literacy นักเรียนควรรู

นักเรียนจับคูกันสํารวจและรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับภัยพิบัติทาง 1 รฐั เวสตเ วอรจ เิ นยี มชี อ่ื เสยี งในดา นมเี ทอื กเขา เนนิ เขา ปา ไมท มี่ ที ศั นยี ภาพ
ธรรมชาติท่ีสําคัญในทวีปอเมริกาเหนือ โดยใชกระบวนการทาง สวยงาม จึงเปนสถานที่ทองเท่ียวทางธรรมชาติท่ีสําคัญตั้งอยูทางตอนกลาง
ภูมิศาสตร จากนั้น สรุปความรูและรวมกันวางแผนเพ่ือจัดการ คอนไปทางตะวันออกของสหรัฐอเมรกิ า อาณาเขตทศิ เหนอื ติดตอ กับรฐั โอไฮโอ
ภัยพิบัติดังกลาว แลวจัดทําเปนแผนพับเพื่อเผยแพรความรูใน เพนซิลเวเนีย และแมริแลนด ทิศตะวันออกและทิศใตติดตอกับรัฐเวอรจิเนีย
โรงเรยี น ทศิ ตะวนั ตกตดิ ตอ กับรฐั เคนทกั กีและโอไฮโอ มีเน้อื ท่ี 62,629 ตารางกโิ ลเมตร

สื่อ Digital

ศกึ ษาขอมลู เพ่ิมเติมเกยี่ วกบั ภยั พิบัตทิ างธรรมชาตขิ องสหรัฐอเมรกิ า ไดท ี่
https://www.noaa.gov/ องคก ารบรหิ ารสมทุ รศาสตรแ ละบรรยากาศแหง ชาติ
สหรฐั อเมริกา

T249

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๒) ไฟปา่ 1มสี าเหตแุ ละผลกระทบ ดงั น้ี

ข้นั ท่ี 1 การตงั้ คําถามเชงิ ภมู ิศาสตร สาเหตุ ผลกระทบ

1. ครกู ระตนุ ใหน กั เรยี นเชอื่ มโยงความสาํ คญั ของ ๑. จากธรรมชาต ิ เชน่ ฟา้ ผ่า เป็นสาเหตสุ �าคัญของ ๑. พน้ื ทป่ี า่ ไมแ้ ละพชื พรรณถกู ทา� ลาย ตน้ ไมเ้ กดิ แผล
การศึกษาภัยพิบัติในทวีปอเมริกาเหนือ จาก การเกิดไฟป่าในสหรัฐอเมริกาและแคนาดา มีท้ัง และทา� ใหต้ น้ ไมต้ าย
กิจกรรม “ทอยตอแตม” จากข้ันนําที่ผานมา ฟา้ ผา่ แหง้ คอื ผา่ ในขณะทไี่ มม่ ฝี น และฟา้ ผา่ เปยี ก
แลวต้ังประเด็นคําถามตอยอดเพิ่มเติมเพื่อ ที่เกิดในฤดรู อ้ นมีพายุฝนฟ้าคะนอง การปะทขุ อง ๒. ส ตั วป์ า่ ลดลง และเกดิ การอพยพของสตั วป์ า่ เนอื่ งจาก
กระตุนและเช่ือมโยงใหนักเรียนต้ังประเด็น ภูเขาไฟ กิ่งไม้เสียดสีกัน รวมถึงสภาวะภัยแล้ง แหลง่ นา้� แหลง่ อาหาร และแหลง่ ทอ่ี ยอู่ าศยั ถกู ทา� ลาย
คําถามทางภูมิศาสตรเกี่ยวกับภัยพิบัติในทวีป จากการเปล่ียนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ
อเมริกาเหนอื เชน ๓. ปัญหาหมอกควันท�าให้เกิดสภาวะอากาศเป็นพิษ
• สาเหตุและปจจัยใดบางท่ีทําใหเกิดไฟปา ๒. จากมนษุ ย์ เชน่ การเผาป่าเพื่อเก็บหาของป่า ลา่ ส่งผลต่อสุขภาพของมนุษย์ โดยเฉพาะโรคระบบ
ในทวีปอเมริกาเหนือ สัตว์ การเผาไร่เพ่ือก�าจัดวัชพืช ความประมาท ทางเดนิ หายใจ
(แนวตอบ อุณหภูมิของอากาศ การ ในการเขา้ ใชพ้ ้นื ท่หี รอื พักแรมในป่า
เปล่ียนแปลงสภาพอากาศ การกระทําของ ๔. ดนิ เสอื่ มสภาพเพราะถกู ไฟปา่ เผาทา� ลายหน้าดนิ
มนุษย ฯลฯ)
ตวั อยา่ ง

ไฟปา ในรัฐแคลิฟอรเ นีย สหรฐั อเมริกา พ.ศ. ๒๕๖๐

ไฟป่าครั้งรุนแรงที่เกิดข้ึน เรียกว่า ไฟป่าทอมัส (Thomas Fire) เกิดจากอิทธิพลของกระแสลม
แซนตาแอนา (Santa Ana) ที่พัดอากาศร้อนและแห้งแล้งจากทะเลทรายเข้ามาในพ้ืนท่ี ก่อให้เกิดไฟป่า
ลุกลามเป็นบริเวณกวา้ ง ไฟไดเ้ ผาผลาญพื้นทปี่ ่าประมาณ ๑,๑๔๐ ตารางกิโลเมตร สิ่งปลูกสรา้ งกว่า ๒๐๐
แห่ง ได้รบั ความเสยี หาย ประชาชนกวา่ ๒๐๐,๐๐๐ คน ต้องอพยพออกจากพ้ืนท ่ี มูลคา่ ความเสยี หายกว่า
๑๐๐ ลา้ นดอลลาร์สหรฐั

๒๒4

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 ไฟปา เปน ไฟทเี่ ผาไหมเ ชอ้ื เพลงิ ในปา และลกุ ลามโดยไมม ขี อบเขต เชอ้ื เพลงิ ไฟปา สามารถเกดิ ขนึ้ เองตามธรรมชาตไิ ดห รอื ไม อยา งไร
ธรรมชาติท่ีถูกเผาไหม ไดแก เศษไม หญา เศษวัชพืช พุมไม และตนไม
กระบวนการเกิดไฟปาเปนผลจากกระบวนการทางเคมี โดยเกิดจากการ (แนวตอบ ไฟปาสามารถเกิดข้ึนเองไดตามธรรมชาติ โดยมี
รวมกันของปจจัยท่ีมีอยูตามธรรมชาติ 3 ปจจัย ไดแก เชื้อเพลิง ออกซิเจน สาเหตุ เชน การเกิดฟาผา ทําใหต น ไมเ กดิ ไฟไหม มักเกิดขน้ึ มาก
และความรอน ทเ่ี รยี กวา “สามเหลีย่ มไฟ” (fifire triangle) ในปา เขตอบอนุ ของสหรฐั อเมรกิ าและแคนาดา การเสยี ดสกี นั ของ
ก่ิงไมแหงในชวงเวลาท่ีอากาศรอนและแหงแลง มักเกิดขึ้นใน
พน้ื ทป่ี าทมี่ ไี มข ึ้นอยหู นาแนน เชน ปา ไผแ ละปา สน)

T250

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๓) วาตภัย พายุท่ีสร้างความเสียหายให้กับทวีปอเมริกาเหนือมากที่สุด คือ ทอร์นาโด ขนั้ สอน

และเฮอรร์ เิ คน ซงึ่ มสี าเหตแุ ละผลกระทบ ดงั น้ี ขนั้ ที่ 1 การตงั้ คาํ ถามเชิงภูมิศาสตร

๑. พายุทอร์นาโด1 สาเหตุ ผลกระทบ 2. ครูใหน กั เรียนใชสมารต โฟนสองดู QR Code
เร่ือง ทอรนาโดภัยพิบัติทําลายทุกสรรพส่ิง
เกิดจากซูเปอร์เซลล์ (supercell ๑. ความเสยี หายขนึ้ อยกู่ บั ระดบั ความรนุ แรงของพายุ จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม. 3 จากนัน้
tornado) ซึ่งเป็นเมฆฝนฟ้าคะนองแบบหนึ่งที่มี ตง้ั แตเ่ สยี หายเลก็ นอ้ ย (EF0-1) เชน่ กง่ิ ไมห้ กั ปา้ ย ใหนักเรียนรวมกันต้ังประเด็นคําถามทาง
กระแสอากาศไหลวน เรียกว่า เมโซไซโคลน ตา่ ง ๆ เสยี หาย เสยี หายหนกั (EF2-3) เชน่ หลงั คา ภูมิศาสตรเกี่ยวกับภัยพิบัติในทวีปอเมริกา
(mesocyclone) อย่ภู ายใน ความเรว็ การหมุนของ บ้านหลุด ต้นไม้ใหญห่ กั โค่น เสยี หายรุนแรงมาก เหนอื เพอื่ คนหาคําตอบ เชน
เมโซไซโคลนท�าให้เกิดกรวยเมฆหมุนออกจาก ถึงมากท่ีสุด (EF4-5) เช่น รถยนต์ และส่ิงปลูก • ภยั พบิ ตั ทิ เี่ กดิ ขนึ้ ในทวปี อเมรกิ าเหนอื แตล ะ
ฐานเมฆควิ มูโลนมิ บัสลงมาสู่พ้นื ดนิ ส่วนมากเกดิ สร้างลอยไปตามลมพายุ ประเภทมีสาเหตุท่ีเหมือนหรือแตกตางกัน
๒. พ ในาบยรุเฮเิ วอณร์รตเิ อคนน2ก เลกาดิ งใขนอมงหสาหสรมัฐทุอเรมแรอกิ ตาแลนติก และ ๒. เ กิดฝนตกหนักจนท�าให้เกิดน�้าท่วม สร้างความ อยางไร
เสียหายต่อพืชผลทางการเกษตร และเส้นทาง • ลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ
ในมหาสมทุ รแปซฟิ กิ แถบชายฝง่ั ทะเลดา้ นตะวนั ตก คมนาคม สงผลตอ การเกดิ ภัยพบิ ัตอิ ยา งไร
ของเมก็ ซโิ ก กอ่ ตวั ขน้ึ ในทะเลหรอื มหาสมทุ รเขตรอ้ น ๓. เ กิดความเสียหายทางเศรษฐกิจ ภาครัฐต้องเสีย • ปจจัยใดบางท่ีทําใหเกิดภัยพิบัติในทวีป
โดยเกดิ จากการกอ่ ตวั ของเมฆควิ มูโลนมิ บสั บรเิ วณ งบประมาณในการฟน้ื ฟ ู ซอ่ มแซม ประชาชนสญู เสยี อเมรกิ าเหนือ
กลางมหาสมุทรที่มีอุณหภูมิพ้ืนผิวน้�าทะเลสูงกว่า รายได ้ กจิ กรรมทางเศรษฐกจิ ต่าง ๆ หยุดชะงัก • แนวทางการจดั การภยั พบิ ตั ทิ ย่ี งั่ ยนื สามารถ
๒๗ องศาเซลเซยี ส ทา� ให้ไอนา�้ พัฒนาเป็นหยอ่ ม ทําไดอยางไร
ความกดอากาศตา�่ และกอ่ ตวั เปน็ พายหุ มนุ เขตรอ้ น • ทวีปอเมริกาเหนือประสบภัยพิบัติท่ีคลาย
ขนาดใหญ่ ทอรน าโด ภยั พบิ ัติทาํ ลายทุกสรรพสิง่ คลึงกบั ประเทศไทยบา งหรอื ไม อยา งไร

Queeostion

ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศของทวีปอเมรกิ าเหนอื สง่ ผลตอ่ การเกิดวาตภัยอยา่ งไร

 ภาพจากดาวเทียมแสดงพายเุ ฮอรร์ เิ คนเออรม์ า (Hurricane Irma) เคล่ือนข้ึนฝง่ั รฐั ฟลอรดิ า สหรฐั อเมรกิ า พ.ศ. ๒๕๖๐

๒๒๕

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

เพราะเหตใุ ดทอรน าโดสว นใหญจ งึ เกดิ ขนึ้ ในสหรฐั อเมรกิ า 1 พายทุ อรน าโด พายหุ มนุ ทมี่ อี าณาบรเิ วณเกดิ แคบทสี่ ดุ แตม อี ตั ราพดั ของลม
เรว็ ทสี่ ดุ พายนุ เี้ กดิ ไดท กุ ทวปี แตเ กดิ บอ ยสดุ ในสหรฐั อเมรกิ า เมอื่ มพี ายทุ อรน าโด
(แนวตอบ เนื่องจากสหรัฐอเมริกามีพ้ืนท่ีราบขนาดใหญจึงเอ้ือ เกดิ ข้นึ จะมีฝนฟา คะนองอยา งแรงและฝนตกหนกั เกดิ ขนึ้ พรอมกนั ดวย
ตอการปะทะของลมรอนและลมเย็นในบริเวณท่ีราบ ทําใหพายุ 2 พายุเฮอรริเคน พายุหมุนเขตรอนท่ีมักสรางความเสียหายใหแกประเทศ
ทก่ี อ ตวั สว นมากมขี นาดใหญแ ละเกดิ ไดบ อ ยครงั้ โดยพายทุ อรน าโด ในภูมิภาคอเมริกาเหนือ อเมริกากลาง รวมถึงทะเลแคริบเบียน โดยเฉพาะ
ในสหรัฐอเมริกาเกิดจากลมหนาวท่ีพัดมาจากทางทิศตะวันตก สหรฐั อเมรกิ า
เฉียงใตของประเทศแคนาดาพัดพาเอาความหนาวและความ
แหงแลงลงมา ประกอบกับลมรอนจากอาวเม็กซิโกที่พัดจากดาน
ใตของทวีป ซ่ึงลมทั้งสองนี้มักปะทะกันบริเวณตอนกลางของ
สหรฐั อเมริกา)

T251

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน เฮอรรเิ คนในอเมรกิ าเหนอื พายเุ ฮอรร์ เิ คนเมอื่ เคลอื่ นตวั เขา้ ใกลห้ รอื พดั ขนึ้ สชู่ ายฝง
เปนเหตุให้เกิดกระแสลมแรง ฝนตกหนักและนํ้าท่วม
ข้ันท่ี 2 การรวบรวมขอมลู พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๖๐ ฉับพลัน คลื่นพายุซัดฝง สร้างความเสียหายแก่ชีวิต
และทรพั ยส์ นิ เปน จาํ นวนมาก พายคุ รงั้ รนุ แรงทเ่ี คยเกดิ ขน้ึ
1. ครูใหนักเรียนแบงกลุมออกเปน 8 กลุม โดย ในทวปี อเมรกิ าเหนอื ดงั ตัวอย่างตามแผนท่ี
ใหรับผิดชอบรวบรวมขอมูลภัยพิบัติในทวีป
อเมริกาเหนือตลอดจนแนวทางการจัดการ 1 แซนดี
ภยั พบิ ัตทิ ย่ี ั่งยนื ภัยละ 2 กลมุ ดังน้ี
• อุทกภยั 4 ฮา แค3 1
• วาตภัย รว ี
• ไฟปา 1 ทรีนา 3
• แผนดินไหว 5 1
โดยจากประเดน็ คาํ ถามทางภมู ศิ าสตรใ นขน้ั ที่ 4 5 เออรมา
1 ครใู หน กั เรยี นแตล ะกลมุ รว มกนั สบื คน ขอ มลู 4 3 4 มาเรยี
ประกอบการใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตร หนงั สอื 1
เรยี นสงั คมศกึ ษาฯ ม.3 หรอื แหลงเรยี นรูอ ่นื ๆ 1 แพทริเซีย 5
รวมทง้ั แตล ะกลมุ จะตอ งศกึ ษาและตอบประเดน็
คาํ ถามทางภูมิศาสตรจากข้ันท่ี 1 ดวย

2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นา
เช่ือถือ ขาวท่ีเกี่ยวกับสถานการณภัยพิบัติใน
ทวีปอเมริกาเหนือหรืออาจใหนักเรียนศึกษา
ขอมูลเกี่ยวกับพายุเฮอรริเคนในทวีปอเมริกา
เหนือ จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3
ประกอบการศกึ ษาและรวบรวมขอ มลู เพิม่ เตมิ

เฮระอดบัรร๑เิ คนแซนดี เฮระอดบัรร๓ิเคนแคทรนี า
แคทรีนาก่อให้เกิดความเสียหายครั้งแรกบริเวณชายฝงรัฐ
แซนดีเปนพายุท่ีสร้างความเสียหายเปนบริเวณกว้าง นับ ฟลุยลเอซรยี ิดนาา1ดด้วว้ ยยคคววาามมเเรร็ว็วลลมมรระะดดับับ ๑ ก่อนเคลื่อนตัวเข้าสู่รัฐ
ตั้งแต่ประเทศจาเมกาและคิวบา ก่อนพัดเข้าสู่รัฐนิวยอร์ก ๓
และรฐั นิวเจอรซ์ ยี ข์ องสหรฐั อเมริกา
สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘
ตุลาคม-พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๕๕
ชายฝั่งตะวันออกและตอนใต้ของสหรัฐอเมริกาเสียหาย
สร้างความเสยี หายอย่างมากต่อชายฝ่ังดา้ นตะวนั ออกของ อย่างมาก ประชากรกวา่ ๕ ลา้ นคนไม่มีไฟฟา้ ใช้ ต้องใช้
สหรัฐอเมรกิ า น�้าท่วมและไฟฟ้าดับในหลายเมอื ง แซนดี เวลาฟื้นฟกู ว่า ๒ เดอื น
เป็นพายุที่สร้างมูลค่าความเสียหายมากที่สุดลูกหนึ่งของ มลู ค่าความเสียหาย ๑๖๐ พนั ลา้ นดอลลารส์ หรฐั
สหรัฐอเมริกา
๒๒ม6ูลคา่ ความเสียหาย ๗๐.๒ พนั ล้านดอลลาร์สหรัฐ

เกร็ดแนะครู กิจกรรม ทาทาย

ครูนําวีดิทัศนหรือภาพขาวแสดงการเกิดสถานการณพายุเฮอรริเคนหรือ ครใู หน กั เรยี นแบง กลมุ จบั สลากชอื่ พายทุ ที่ าํ ใหเ กดิ วาตภยั ครง้ั
พายุอื่นๆ ที่เกิดข้ึนในทวีปอเมริกาเหนือมาใหนักเรียนดู แลวรวมกันวิเคราะห รายแรงในทวปี อเมริกาเหนือ เชน แซนดี แคทรนี า ฮารวี เออรมา
เก่ียวกับสาเหตุและกระบวนการเกิดของพายุตางๆ ตลอดจนความแตกตาง จากนั้นวิเคราะหและอภิปรายถึงผลกระทบท่ีเกิดจากพายุ แลว
ของพายุแตละรูปแบบ ชว ยกนั ออกแบบจดั ทาํ การนาํ เสนอผลการอภปิ รายในรปู แบบตา งๆ
ตามความสามารถและความสนใจ จากน้ันสงตัวแทนมานําเสนอ
นักเรียนควรรู ผลงานหนา ชน้ั เรียน

1 รัฐลุยเซียนา ลักษณะภูมิประเทศสวนใหญเปนท่ีราบ มีแมน้ําสําคัญไหล
ผา นหลายสาย ไดแก แมน้ํามสิ ซสิ ซิปป แมน ้ําซาบนี และแมนา้ํ เรด

T252

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ระดบั ความรุนแรง การกา� หนดความรนุ แรงของพายเุ ฮอรร์ เิ คนตามมาตรวดั แบบ Saffir-Simpson1 แบง่ ความเรว็ ลม ขน้ั สอน
ออกเป็น ๕ ระดับ ดังน้ี
ขั้นท่ี 3 การจัดการขอ มูล
๑ ๒ ๓ ๔ ๕
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก
๑๑๙-๑๕๓ กม./ชม. ๑๕๔-๑๗๗ กม./ชม. ๑๗๘-๒๐๘ กม./ชม. ๒๐๙-๒๕๑ กม./ชม. ๒๕๒ กม./ชม. การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู
เสียหายน้อย เสียหายมาก เสยี หายร้ายแรง เสียหายรุนแรง เสียหายรนุ แรงมาก ระหวางกัน โดยใชเทคนิคเลาเรื่องรอบวง ให
สมาชิกเลาขอมูลท่ีตนไดจากการรวบรวม
เฮระอดับรร๔เิ คนมาเรยี เฮระอดับรร๔ิเคนฮารวี ทลี ะคน จนครบทัง้ กลมุ

เฮอร์ริเคนมาเรียเปนมหันตภัยคร้ังร้ายแรงของสาธารณรัฐ เฮอร์ริเคนฮาร์วีเคลื่อนตัวเข้าสู่ชายฝงของรัฐเท็กซัส 2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง
โดมนิ ิกนั และเครอื รฐั เปอรโ์ ตรโิ ก ทาํ ใหพ้ น้ื ทที่ างตะวนั ออกเฉยี งใตข้ องรฐั มปี รมิ าณฝนสงู นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน
ถงึ ๖๐ น้ิว ออก
กันยายน-ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๖๐
สิงหาคม-กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๖๐ ขัน้ ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอมูล
ท�าให้ระบบพลังงานทั้งหมดของเปอร์ โตริโกได้รับความเสียหาย
ตอ้ งใชเ้ วลาเกือบ ๑ ปี ในการฟน้ื ฟรู ะบบไฟฟา้ ให้กลบั มาใช้งาน ฝนท่ีตกลงมามากเป็นประวัติการณ์ท�าให้เกิดภาวะ 1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน
ไดต้ ามปกติ น้�าท่วมรนุ แรง จากนั้นสมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบ
มลู คา่ ความเสียหาย ๙๐ พันล้านดอลลาร์สหรัฐ มลู คา่ ความเสียหาย ๑๒๕ พนั ล้านดอลลารส์ หรัฐ ความถูกตอ งของขอ มลู

2. ตวั แทนกลมุ นาํ เสนอขอ มลู หนา ชน้ั เรยี นทลี ะกลมุ
จากน้ันสมาชิกกลุมอื่นผลัดกันใหขอคิดเห็น
หรือขอเสนอแนะเพ่ิมเติม ตลอดจนอภิปราย
ความรรู ว มกนั

เฮระอดับรร๕เิ คนแพทรเิ ซีย เฮระอดับรร๕เิ คนเออรม า

เฮอรร์ เิ คนแพทรเิ ซยี ไดเ้ คลอ่ื นตวั ขน้ึ ฝง ดา้ นมหาสมทุ รแปซฟิ ก ของ เฮอร์ริเคนเออร์มาเปนหนึ่งในพายุหมุนกําลังแรงท่ีสุดที่
ประเทศเมก็ ซโิ ก ดว้ ยความเรว็ ลมมากถงึ ๓๒๕ กโิ ลเมตรตอ่ ชว่ั โมง เคยเกิดขึ้นในมหาสมุทรแอตแลนติก ด้วยความเร็วลม
ซ่ึงรุนแรงกว่าพายุไต้ฝุนไห่เย่ียนท่ีพัดถล่มประเทศฟลิปปนส์ ระดับ ๕ โดยเริม่ เคล่ือนตัวถล่มหมู่เกาะต่าง ๆ ในทะเล
ใน พ.ศ. ๒๕๕๖ แคริบเบียน ก่อนเคลื่อนท่ีขึ้นฝงท่ีรัฐฟลอริดาของ
สหรัฐอเมริกา
๒๐-๒๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๘
สงิ หาคม-กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๐
ส่งผลให้เกิดฝนตกหนักในพื้นท่ีหลายรัฐแถบตะวันตกของ
ประเทศ พายุรุนแรงได้ถอนรากถอนโคนต้นไม้ใหญ่ เสาไฟฟ้า หมเู่ กาะตา่ ง ๆ ในแครบิ เบยี น และพนื้ ทท่ี างตะวนั ออก
หักโค่น และทางการได้สั่งอพยพประชาชนตามแนวชายฝั่ง เฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกาได้รับความเสียหายอย่าง
มหาสมุทรแปซฟิ กิ รนุ แรง ประชาชนกวา่ ๓ ลา้ นคนไมม่ กี ระแสไฟฟา้ ใช้
มูลค่าความเสยี หาย ๔๖๓ ล้านดอลลารส์ หรัฐ มูลค่าความเสยี หาย ๕๐ พันล้านดอลลารส์ หรัฐ

ท่ีมา : http://www.nationalgeogra๒ph๒ic7.org

กิจกรรม สรา งเสริม นักเรียนควรรู

นักเรียนสืบคนขอมูลพายุเฮอรริเคนคร้ังรายแรงท่ีเคยเกิดขึ้น 1 มาตรวัดแบบ Saffifir-Simpson เปนมาตราวัดระดับความรุนแรงของพายุ
ในทวปี อเมริกาเหนือ ในประเด็นดงั น้ี หมุนเขตรอนท่ีกอตัวในซีกโลกเหนือแถบมหาสมุทรแอตแลนติกและแปซิฟก
ถูกกาํ หนดขนึ้ ตงั้ แต ค.ศ. 1969 โดยเฮอรเ บิรต แซฟเฟอร และโรเบิรต ซมิ ปสนั
• สาเหตกุ ารเกดิ มาตราเฮอรริเคนแซฟเฟอร-ซิมปสัน ทําการจัดระดับความรุนแรงโดยอางอิง
• ผลกระทบและความเสยี หาย ความเร็วลมสูงสุดโดยประมาณของพายุ ซึ่งพัดตอเนื่อง 1 นาที ท่ีความสูง
จากนัน้ นําความรทู ไ่ี ดสรุปลงกระดาษรายงานสง ครผู ูสอน 10 เมตร

กิจกรรม ทา ทาย T253

นกั เรยี นรวมกลมุ คน ควา แนวทางการระวงั ภยั จากวาตภยั เพม่ิ
เตมิ จากแหลง การเรยี นรตู า งๆ จากนัน้ รวบรวมขอ มูลเพื่อจดั ทํา
ปายแสดงแนวทางการระวังภยั ลงในกระดาษโปสเตอร ตกแตงให
สวยงาม

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๔) แผน่ ดนิ ไหว มสี าเหตแุ ละผลกระทบ ดงั น้ี

ข้ันที่ 4 การวเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู สาเหตุ ผลกระทบ

3. ครูถามคําถามเพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะห ๑. ส ่วนใหญ่เกิดจากการเคลื่อนตัวของรอยเล่ือน ๑. แ รงสั่นสะเทือนอย่างรุนแรงท�าให้สิ่งก่อสร้าง
ขอ มลู เพมิ่ เตมิ เชน มพี ลงั ในชน้ั เปลอื กโลก โดยจะปลดปลอ่ ยพลงั งาน เสยี หาย พงั ทลาย ผคู้ นไดร้ บั บาดเจบ็ หรอื เสยี ชวี ติ
• แผนดินไหวในทวีปอเมริกาเหนือสวนใหญ ท่ีสะสมอยู่ใต้เปลือกโลกออกมาเป็นคลื่นไหว
เกดิ จากสาเหตุใด สะเทือนจนเกดิ การสั่นสะเทอื นของแผ่นดนิ ๒. หากเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงใต้ทะเลจะท�าให้เกิด
(แนวตอบ การเคลอ่ื นตัวของรอยเล่อื นมพี ลงั สนึ าม ิ ซง่ึ จะสรา้ งความเสยี หายตอ่ ทรพั ยากรชายฝง่ั
ในช้ันเปลือกโลก โดยปลดปลอยพลังงาน ๒. การปะทุของภูเขาไฟอย่างรนุ แรง ๓. แผน่ ดนิ ถลม่ มกั จะเกดิ ภายหลงั การเกดิ แผน่ ดนิ ไหว
ที่สะสมอยูใตเปลือกโลกออกมาเปนคลื่น
ไหวสะเทือน จนเกิดการส่ันสะเทือนของ แต่จะเกิดในบริเวณแคบ รัศมีไม่เกิน ๔๐-๕๐
แผน ดนิ ) กิโลเมตร
๔. เกดิ รอยแยกหรือการเคล่ือนท่ขี องแผ่นดิน
4. นักเรียนรวมกันวิเคราะหและเชื่อมโยงขอมูล
เพมิ่ เตมิ ผา นการทาํ ใบงานท่ี 11.6 เรอื่ ง ภยั พบิ ตั ิ ตัวอยา่ ง แผน่ ดนิ ไหวในประเทศเม็กซิโก พ.ศ. ๒๕๖๐
และแนวทางการจัดการในทวีปอเมริกาเหนือ
และรว มกนั เฉลยคาํ ตอบ โดยครแู นะนาํ เพม่ิ เตมิ จุดศูนย์กลางของแผ่นดินไหวอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเมืองปีจิเจียปัน ลึกลงไปใต้ดินประมาณ
๗๐ กโิ ลเมตร วัดความส่นั สะเทอื นได้ขนาด ๘.๑ แรงสนั่ สะเทือนเกดิ ขน้ึ นานประมาณ ๑ นาที รับรไู้ ดภ้ ายใน

รชัศอ็ มก ีต๑า,ม๐ม๐า๐อ กี กปโิ ลระเมมตาณร ม๔ผี ้เูคสรียงั้ ช ขวี ิตนอาดย า่ ๔งน.๙้อ-ย๕ .๔๗๕ น อคกนจ าแกลนะ ผ้ี ศบู้ นู ายดเ์เตจอื็บนอสกี นึเปาม็นแิจ�าปนซวฟิ นกิ ม1ไาดกป้ รทะกัง้ ยาศงั มเตีออื านฟภเตยั อในร์

หลายประเทศ เชน่ เม็กซิโก กัวเตมาลา เอลซัลวาดอร ์ ซงึ่ ในเวลาตอ่ มาไดม้ ีประกาศยกเลิกค�าเตือนดงั กล่าว

๒๒8

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคิด

1 ศูนยเ ตอื นสึนามแิ ปซิฟก (Pacifific Tsunami Warning Center-PTWC) มี เพราะเหตุใดทวีปอเมริกาเหนือจึงมีโอกาสเกิดแผนดินไหวได
ภารกจิ สาํ คญั คอื การตรวจจบั หาตาํ แหนง และวดั คา ที่เกย่ี วขอ งกับแผนดนิ ไหว บอ ยครงั้ ยกตวั อยางบรเิ วณที่เคยเกิดและผลกระทบทไ่ี ดรับ
ที่เกี่ยวของกับการเกิดสึนามิในมหาสมุทรแปซิฟก มีสถานีตรวจวัดมากกวา
150 สถานี จากความรว มมอื ของประเทศตา งๆ หากพบแผน ดนิ ไหวทมี่ ตี าํ แหนง (แนวตอบ ลักษณะทางธรณีวิทยาของทวีปอเมริกาเหนือมีแผน
ความลกึ ความรนุ แรงตรงตามเงอ่ื นไขทจ่ี ะเกิดสึนามไิ ด จะแจงขอมลู เตอื นภยั เปลือกโลกท่ีรองรับอยูใตทวีปเคล่ือนท่ีมุดใตทวีปอเมริกาเหนือ
ใหส มาชิกทราบลวงหนา จึงมีโอกาสเกิดแผนดินไหวไดบอยคร้ัง กรณีเกิดแผนดินไหวคร้ัง
รนุ แรง เชน ทปี่ ระเทศเฮติ เกดิ เนอื่ งจากแผน เปลอื กโลกแครบิ เบยี น
เคลื่อนท่ีฉับพลัน ความรุนแรงอยูท่ี 7.0 ตามมาตราริกเตอร
ทําใหมีผูเสียชีวิตและสูญหายกวา 120,000 คน ประชาชนกวา
1.5 ลา นคนตอ งไรท อ่ี ยอู าศยั กรงุ ปอรโ ตแปรงซไ ดร บั ความเสยี หาย
อยา งหนกั )

T254

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

๕.๒ แนวทางการจดั การภยั พิบตั ิ ขนั้ สอน

ทวีปอเมริกาเหนือต้องเผชิญกับภัยพิบัติทางธรรมชาติรูปแบบต่าง ๆ และเกิดครอบคลุม ขนั้ ท่ี 5 การสรปุ เพอ่ื ตอบคําถาม
เกือบทุกพื้นที่ โดยมีระดับความรุนแรงแตกต่างกันไป จึงจ�าเป็นต้องมีแนวทางการจัดการเพื่อ
ปอ้ งกนั และรับมือภัยพบิ ตั ิทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ ดังตัวอย่าง 1. นักเรียนในช้ันเรียนรวมกันสรุปเกี่ยวกับ
ภัยพิบัติและแนวทางการจัดการในทวีป
กอ่ นเกดิ ภยั อเมรกิ าเหนอื

มที ง้ั การเตรยี มความพรอ้ ม การปอ้ งกนั และการบรรเทาผลกระทบทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ใน 2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
พ้ืนท ่ี เช่น แคนาดา มีหนว่ ยงานที่รบั ผดิ ชอบเกย่ี วกับการเตือนภยั ธรรมชาติใน สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
รปู แบบตา่ ง ๆ โดยหนว่ ยงาน Provincial Emergency Program (PEP) ไดป้ ระสาน แนะนําเพมิ่ เติม
กับทางการท้องถิ่นวางมาตรการเตือนภัยบริเวณที่เคยเกิดภัยพิบัติและพื้นที่เส่ียง
ภัย มกี ารจัดทา� คมู่ อื ใหค้ วามรแู้ ก่ประชาชน หรอื สหรัฐอเมริกา มหี นว่ ยงานกลาง 3. นกั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ ภมู ศิ าสตร ม.3
เพื่อรับมือกับภาวะฉุกเฉิน คือ ส�านักงานจัดการสถานการณ์ฉุกเฉินกลาง หรือ เรื่อง ภัยพิบัติและแนวทางการจัดการในทวีป
ฟีมา (FEMA) เพอ่ื ประสานงานแกป้ ญั หาภยั พบิ ัติท่ีเกิดข้ึนในประเทศ นอกจากน ้ี อเมรกิ าเหนอื เพอ่ื ทดสอบความรทู ไ่ี ดศ กึ ษามา
ยงั มศี นู ยเ์ ฮอรร์ เิ คนแหง่ ชาติ (NHC) เพอื่ เฝา้ ตดิ ตามพายแุ ละแจง้ ไปยงั พนื้ ทท่ี เ่ี ปน็
เสน้ ทางผ่านของพายุ ขนั้ สรปุ

แนวทาง ระหว่างเกดิ ภยั ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับภัย
การจดั การ พบิ ตั แิ ละแนวทางการจดั การในทวปี อเมรกิ าเหนอื
ภัยพบิ ัติในทวีป มมี าตรการรบั มอื เมอ่ื ประสบเหตฉุ กุ เฉนิ ทง้ั การแจง้ เตอื นภยั การเตรยี ม ตลอดจนความสาํ คญั ทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ การศกึ ษาและ
อเมรกิ าเหนอื พรอ้ มอพยพประชาชนไปยงั สถานทปี่ ลอดภยั การจดั ตง้ั ศนู ยอ์ า� นวยการ การดําเนนิ ชีวิต หรือใช PPT สรปุ สาระสาํ คญั ของ
เฉพาะกิจ การรักษาพยาบาลผู้ได้รับบาดเจ็บ การปฏิบัติการค้นหา เนื้อหา
ผ้ปู ระสบภัย รวมถึงศูนยป์ ระชาสมั พนั ธ์ เชน่ สหรัฐอเมริกา เมอ่ื เกดิ
ภาวะฉกุ เฉนิ หนว่ ยงานทอ้ งถนิ่ ของรฐั จะเขา้ รบั ผดิ ชอบ หากไมส่ ามารถ ขน้ั ประเมนิ
ช่วยเหลือแก้ไขได้ รัฐบาลกลางจะเข้ามาควบคุมสถานการณ์ โดยมี
ระบบการจดั การเหตุฉกุ เฉนิ แหง่ ชาต ิ (NIMS) 1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
หลงั เกิดภยั หนา ชนั้ เรยี น

เปน็ การด�าเนินการฟืน้ ฟูบูรณะหลังจากเหตุการณ์ภัยพิบัติผ่านพ้นไปแล้ว เพื่อให้ 2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
พนื้ ทห่ี รอื ชมุ ชนทไี่ ดร้ บั ภยั พบิ ตั กิ ลบั คนื สสู่ ภาพทด่ี ขี น้ึ รวมถงึ การพฒั นาภายหลงั สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3
เหตกุ ารณภ์ ยั พิบัติ เชน่ เมื่อครั้งเกิดพายเุ ฮอรร์ เิ คนแคทรนี า สหรฐั อเมรกิ าไดม้ ี
การฟ้นื ฟูประเทศทัง้ ด้านโครงสรา้ งพน้ื ฐาน การพัฒนาเศรษฐกจิ การจัดการด้าน
ประชากร สงั คม และสิ่งแวดลอ้ ม มีการออกกฎหมายเพอื่ ฟื้นฟหู ลังเกดิ ภยั พิบัต ิ
หรอื เมก็ ซโิ ก หลงั เกดิ แผน่ ดนิ ไหวรนุ แรงเมอ่ื พ.ศ. ๒๕๒๘ ไดม้ กี ารตง้ั ระบบปอ้ งกนั
พลเรอื นแหง่ ชาต ิ (SINAPROC) ขนึ้ ในปถี ดั มา นอกจากน ี้ เมก็ ซโิ กยงั มเี ทคโนโลยี
การแจ้งเตือนภัยแผ่นดินไหวล่วงหน้า ๒ ระบบ คือ ระบบ SAS ใช้เตือนใน
เมก็ ซโิ กซติ แี ละเกเรโร และระบบ SASO ใชเ้ ครอื ขา่ ยสถานตี รวจวดั แผน่ ดนิ ไหว
๓๖ สถานี ทกี่ ระจายอยูท่ ่ีรัฐโออาซากา (Oaxaca)

๒๒9

กจิ กรรม สรางเสรมิ แนวทางการวัดและประเมินผล

นกั เรยี นสบื คน ขอ มลู เพม่ิ เตมิ เก่ยี วกบั ภยั พบิ ตั ใิ นทวปี อเมริกา ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเน้ือหา เร่ือง ภัยพิบัติและแนวทาง
เหนือ และประเทศในทวีปท่ีมีมาตรการหรือแนวทางการจัดการ การจดั การในทวปี อเมรกิ าเหนอื ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน และ
ภัยพิบัติไดอยางมีประสิทธิภาพ แลวนําขอมูลมาอภิปรายรวมกัน การนาํ เสนอผลงานหนา ชน้ั เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ ผลจากแบบ
ในชั้นเรยี น ประเมนิ การนาํ เสนอผลงานทแี่ นบมาทา ยแผนการจดั การเรยี นรหู นว ยที่ 11 เรอื่ ง
ทวีปอเมรกิ าเหนือ
กจิ กรรม ทาทาย
แบบประเมินการนาเสนอผลงาน
นักเรียนรวมกันเสนอแนวทางการจัดการภัยพิบัติของทวีป
อเมริกาเหนือในระดับนานาชาติ แลววิเคราะหวาสามารถนํามา คาช้ีแจง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในช่องที่
ประยุกตใชในประเทศไทยไดอยางไร และนักเรียนสามารถมี ตรงกับระดับคะแนน
สว นรว มในการจัดการภัยพบิ ัตไิ ดอยา งไรบา ง สรุปสาระสาํ คัญลง
กระดาษ A4 และนาํ เสนอหนาชั้นเรยี น ลาดบั ที่ รายการประเมิน ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเนือ้ หา
2 การลาดับข้นั ตอนของเร่ือง
3 วธิ กี ารนาเสนอผลงานอย่างสร้างสรรค์
4 การใช้เทคโนโลยใี นการนาเสนอ
5 การมีสว่ นร่วมของสมาชิกในกลมุ่

รวม

ลงชอื่ ...................................................ผู้ประเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินเปน็ ส่วนใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรุง

T255

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั นาํ (Geographic Inquiry Process) ö. ป กาÞ˜ รหจ´ัา·กราพัร¢ยÍางก·รว¸ีปรรÍมเมªรากิµาิáเÅหะนสÍ×ิèงáว´ÅÍ้ มáÅะáนว·าง

1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช 6.๑ ปญ หาดา้ นทรพั ยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อม
กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอื่ เรอ่ื งทจ่ี ะเรยี นรู
จดุ ประสงคก ารเรยี นรู ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือประสบปัญหาสิ่งแวดล้อมรุนแรงมากน้อยแตกต่างกันไป
และมีแนวทางการจัดการทส่ี า� คัญ ดังตวั อยา่ งต่อไปนี้
2. ครูนําภาพยนตรตัวอยางที่เกี่ยวของกับปญหา
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมและการ ๑) ปัญหามลพิษทางอากาศ ประเทศในทวีปอเมริกาเหนือที่มีปัญหามลพิษทาง
อนุรักษม าใหนกั เรียนดู จํานวน 3 เรอื่ ง โดยใช
เวลาเรอื่ งละไมเ กนิ 3 นาที จากนน้ั ครใู หน กั เรยี น อากาศมาก เชน่
เขียนถึงปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ สหรัฐอเมริกา สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการปล่อยควันพิษจากรถยนต์ การผลิตไฟฟ้าจาก
สง่ิ แวดลอ มท่พี บและอภปิ รายขอมูลรว มกัน
เชอ้ื เพลงิ ฟอสซลิ การใชพ้ ลงั งานในบา้ นเรอื น และไฟปา่ สง่ ผลกระทบทง้ั ตอ่ สขุ ภาพของประชาชน
ขนั้ สอน เชน่ โรคระบบทางเดินหายใจ โรคมะเรง็ ปอด รวมถึงส่ิงแวดล้อม
แนวทางในการจดั การปญั หา เช่น ส่งเสริมการใช้พลงั งานทางเลือกทีส่ ะอาด เชน่ พลังงาน
ขนั้ ที่ 1 การต้งั คาํ ถามเชงิ ภูมิศาสตร ลม พลงั งานแสงอาทติ ย ์ การออกกฎหมายวา่ ดว้ ยอากาศสะอาด (The Clean Air Act) การปรบั ปรงุ
อัตราภาษีใหม่ส�าหรับรถบรรทุกประหยัดพลังงาน การจัดต้ังส�านักงานคุ้มครองส่ิงแวดล้อม
1. ครูตั้งประเด็นคําถามตอยอดเพื่อใหนักเรียน แหง่ สหรัฐอเมริกาหรอื อีพีเอ (Environmental Protection Agency: EPA) เพอื่ ควบคุมการปลอ่ ย
รูจักต้ังประเด็นคําถามทางทางภูมิศาสตร มลพษิ โครงการลดแกส๊ เรอื นกระจกระดบั ภมู ภิ าค (Regional Greenhouse Gas Initiative: RGGI)
โดยมีประเด็นคําถาม เชน เพ่ือลดการปล่อยแก๊สคารบ์ อนไดออกไซด์จากภาคพลงั งาน
• สหรัฐอเมริกา แคนาดา และเม็กซิโก มี รถยนต แ์ กคานรผาดลตาิ ไปฟรฟะา้สจบาปกัญเชหอื้ าเพรุนลงิแฟรงอนสอ้ซยลิ 1ก รววา่มสถหงึ รมฐั ลอพเษมิ ทรกิางาอ สาากเาหศตขสุา้ มว่ นพใรหมญแด่เกนิดจจาากกสคหวรนัฐั อพเิษมจรกาิ กา
แนวทางแกไ ขปญ หาส่งิ แวดลอ มในประเทศ นอกจากสง่ ผลกระทบตอ่ สุขภาพของประชาชนแล้ว ยังมสี ว่ นสา� คญั ต่อการก่อตัวของฝนกรดและ
อยา งไร หมอกควนั ในบางภมู ภิ าคของประเทศ
• แนวทางการจัดการปญหาทรัพยากร แนวทางในการจดั การปญั หา เชน่ การออกพระราชบญั ญตั คิ มุ้ ครองสง่ิ แวดลอ้ ม (Canadian
ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมที่ยั่งยืนสามารถ Environmental Protection Act: CEPA) การพฒั นาโรงไฟฟา้ ถา่ นหนิ เทคโนโลยสี ะอาด โดยใชว้ ิธี
ทําไดอ ยางไร การดกั จบั และกกั เกบ็ คารบ์ อน (Carbon Capture and Storage: CCS) การเรยี กเกบ็ ภาษคี ารบ์ อน
• ความรวมมือระหวางประเทศท่ีมีผลตอ (Carbon Tax) จากเชอ้ื เพลิงฟอสซิลทุกประเภท เพอ่ื ให้รจู้ ักใช้พลงั งานอย่างมีความรับผดิ ชอบ
การจัดการปญหาทรัพยากรธรรมชาติและ และเลอื กใชพ้ ลังงานทก่ี ่อมลพษิ นอ้ ย
ส่ิงแวดลอมใน ทวีปอเมริกาเหนือเปน
อยางไร

๒๓0  มลพษิ ปกคลมุ ทวั่ นครลอสแอนเจลสิ รฐั แคลฟิ อรเ์ นยี สหรฐั อเมรกิ า เมอื่ เดอื นพฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๕๙ ทงั้ น ้ี มสี าเหตุ
เกิดจากการเผาไหมเ้ ช้อื เพลิงจากยานยนต ์ โรงงานอตุ สาหกรรม รวมถงึ ไฟปา่

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 เชื้อเพลิงฟอสซิล เกิดจากการทับถมกันของซากพืชซากสัตวในทะเลเมื่อ ปจจัยใดที่สงผลใหเกิดปญหาส่ิงแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
หลายลานปกอน การทับถมเปนชั้นหนาและตกตะกอนนับพันเมตรจนกลาย มากทีส่ ุด
เปน ชน้ั หนิ ใตผ วิ โลก ทาํ ใหไ ดร บั ความรอ นจากใตพ ภิ พและเกดิ การสลายตวั ของ
อนิ ทรยี ส าร ทาํ ใหซ ากพชื ซากสตั วเ หลา นน้ั สลายตวั กลายเปน วตั ถทุ ส่ี ามารถเปน 1. การยา ยถิน่ ของประชากร
เชื้อเพลิงและใหพลังงานได เชื้อเพลิงดังกลาวประกอบดวย 3 สถานะ ไดแก 2. การเจรญิ เติบโตทางเศรษฐกจิ
ของแขง็ เชน ถานหิน ของเหลว เชน นา้ํ มันดบิ และแกส เชน แกสธรรมชาติ 3. ความเจริญกา วหนา ทางเทคโนโลยี
4. ขาดองคกรหลกั ในการดูแลเร่อื งสงิ่ แวดลอม

(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
อยางรวดเร็ว เชน การขยายพื้นท่ีเพาะปลูก การสรางโรงงาน
อุตสาหกรรม การทําเหมืองแร เปนสาเหตุสําคัญที่สงผลใหเกิด
ปญ หาสิ่งแวดลอ มในทวีปอเมรกิ าเหนอื )

T256

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เม็กซิโก ประสบกับปัญหานี้มาก สาเหตุส่วนใหญ่มาจากควันพิษจากรถยนต์และโรงงาน ขน้ั สอน
อุตสาหกรรม ปริมาณโอโซนท่ีรุนแรงเพิ่มข้ึน
โดยเฉพาะที่เม็กซิโกซิตี เน่ืองจากมีการ ขนั้ ท่ี 2 การรวบรวมขอ มลู
ใชร้ ถในการสญั จรจา� นวนมาก สภาพภมู ปิ ระเทศ
ท่ีมีเทือกเขาล้อมรอบ การถ่ายเทของอากาศ 1. ครูแบงกลุมออกเปน 6 กลุม โดยใหนักเรียน
ไม่สะดวก ส่งผลให้มลพิษปกคลุมบริเวณเมือง แตละคนเลือกภาพยนตรจากข้ันนําทั้ง 3
อยา่ งหนาแนน่ และเปน็ อนั ตรายทง้ั ตอ่ ประชาชน เร่ืองตามความชื่นชอบสวนบุคคลเพื่อรวมกัน
และสิง่ แวดลอ้ ม สืบคน และเชื่อมโยงขอมูลประกอบการใช
แนวทางในการจดั การปญั หา เชน่ การจดั เครื่องมือทางภูมิศาสตรเกี่ยวกับภาพยนตร
ทา� โครงการเวยี เวริ ด์ (Via Verde Project) หรอื  สวนแนวต้ังตามโครงการเวียเวิร์ด ในประเทศเม็กซิโก และปญ หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ ม
เพอื่ ชว่ ยดดู ซบั มลพษิ รวมถงึ สรา้ งทศั นยี ภาพอนั เขยี วชอมุ่ ในทวีปอเมริกาเหนือตลอดจนแนวทางการ
ทางสเี ขยี ว การพฒั นาเทคโนโลยกี ารฟอกอากาศ และร่มร่ืนให้แกเ่ มือง จัดการและความรวมมือในการแกปญหา
ทดว้ี่รยฐั ปวิธวธียรบรลมาช1 ากตา ิร“อไอบกโอมเาอตอรรก์เบารนิ ค ๒วบ.๐ค”มุ (กBาioรUใชr้พbaาnห น2.ะ0เก) า่เพ ก่ือาดรดูใหซ้บับรมกิ ลาพรริษถ โโดดยยตสดิารตสั้งาเปธา็นรคณระ้งั ทแร ่ีใชก้ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีป
พลงั งานสะอาด อเมริกาเหนือที่ย่ังยืนโดยจากประเด็นคําถาม
ทางภมู ศิ าสตรใ นขั้นที่ 1 ครใู หน ักเรียนแตล ะ
๒) ปญั หามลพษิ ทางนา้� ประเทศในทวปี อเมรกิ าเหนอื ทม่ี ปี ญั หามลพษิ ทางนา�้ ในบางพนื้ ท ่ี กลมุ รว มกนั สบื คน ขอ มลู ประกอบการใชเ ครอ่ื ง
มือทางภูมิศาสตร หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ
เช่น ม.3 หรือแหลงเรียนรูอ่ืนๆ รวมทั้งแตละกลุม
สหรฐั อเมรกิ า มลพษิ ทางนา�้ เกดิ ขนึ้ ไดท้ งั้ นา้� ผวิ ดนิ และนา้� ใตด้ นิ โดยเกอื บรอ้ ยละ ๔๐ ของ จะตองศึกษาและตอบประเด็นคําถามทาง
ภมู ิศาสตรจากขัน้ ที่ 1 ดวย
ชาวอเมรกิ นั พง่ึ พานา�้ บาดาลสา� หรบั อปุ โภคบรโิ ภคโดยเฉพาะในแถบพนื้ ทช่ี นบท เมอื่ นา้� ใตด้ นิ ไดร้ บั
กบาา� รบปดั นนเา้� ปเส้ือยีน จจางึ กไดสร้าบั รมเคลมพีกษิ �าไจปดั ดศว้ ตั ยร นพู อืชกทจาางกกนา ี้รพเกนื้ ษทตแี่ รถ บขชยาะยทฝ่ถีง่ั กกู ม็ชกีะลาร้าปงจลาอ่ กยหสลารมุ เฝคงัมกแี ลลบะโแลลหะะรหะบนบกั 2 2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนา
จากฟารม์ โรงงานอตุ สาหกรรมตา่ ง ๆ ลงสแู่ มน่ า้� อา่ ว ทะเล รวมถงึ การทงิ้ ขยะมลู ฝอยโดยเฉพาะ เช่ือถือ ขาวที่เก่ียวกับสถานการณปญหา
ขยะพลาสติกและการรั่วไหลของน�้ามนั ลงสู่มหาสมทุ ร ล้วนแตเ่ ป็นอนั ตรายตอ่ สขุ ภาพของมนษุ ย์ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมในทวีป
และสง่ิ แวดลอ้ ม แหลง่ นา�้ ทปี่ นเปอ้ื นมลพษิ มาก เชน่ แมน่ า�้ มสิ ซสิ ซปิ ป ี แมน่ า�้ เทนเนสซ ี มหาสมทุ ร อเมริกาเหนือตลอดจนแนวทางการจัดการ
แปซฟิ กิ ห รื อ จ า ก ห นั ง สื อ เ รี ย น สั ง ค ม ศึ ก ษ า ฯ ม . 3
แนวทางในการจัดการปญั หา เชน่ การออกกฎหมายวา่ ด้วยนา�้ สะอาด (The Clean Water ประกอบการศกึ ษาและรวบรวมขอ มลู เพม่ิ เตมิ
Act) กฎหมายว่าด้วยภาวะมลพิษจากน�้ามัน (The Oil Pollution Act) การจัดการขยะโดยใช้
หลักการลด คดั แยกขยะและนา� ไปใชป้ ระโยชน ์ การน�านา้� เสียทผ่ี ่านการบ�าบดั แลว้ ไปใชป้ ระโยชน์

Queeostion
ปจั จยั สา� คญั ที่สง่ ผลใหเ้ กิดปญั หาสงิ่ แวดล้อมในทวปี อเมรกิ าเหนอื มีอะไรบา้ ง

๒๓๑

ขอสอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

เพราะเหตใุ ดกรงุ เมก็ ซโิ กซติ จี งึ ประสบปญ หามลพษิ ทางอากาศ 1 ปวยบลา รัฐในประเทศเม็กซิโก ตั้งอยูทางตอนกลางคอนไปทางตะวัน
อยา งรนุ แรง ออกเฉียงใตของประเทศ มีเมืองหลวงช่ือเดียวกัน โดยเมืองหลวงมีชื่อเต็มวา
ปวยบลาเดซารา ต้ังอยูหางจากรุงเม็กซิโกซิตีไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต
(แนวตอบ เนื่องจากเปนเมืองใหญที่มีโรงงานอุตสาหกรรม 120 กิโลเมตร มีอุตสาหกรรมเบาหลายชนิดรวมทั้งการผลิตหินประดับ
และยานพาหนะเปน จาํ นวนมาก ประกอบกับลกั ษณะภูมิประเทศ 2 โลหะหนัก โลหะทม่ี ีความถวงจําเพาะมากกวาน้ํา 5 เทา ขนึ้ ไป เชน ดีบกุ
ที่เปนแองกระทะ ทาํ ใหการถายเทของอากาศไมสะดวก จงึ สงผล ทองแดง สังกะสี ตะกั่ว ปรอท เปนสารท่ีมีอัตราการสลายตัวคอนขางชา
ใหป ริมาณมลพิษทางอากาศสูงมากเปน อันดบั ตนๆ ของโลก) ทําใหส ะสมอยใู นสงิ่ แวดลอ มไดน าน

T257

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แคนาดา ระบบนเิ วศทางนา�้ ในแคนาดาประสบปญั หามลพษิ จากสาเหตสุ า� คญั เชน่ การปลอ่ ย
น้�าเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม ธุรกิจทราย
ขน้ั ท่ี 3 การจดั การขอมลู น�้ามัน การปนเปื้อนสารเคมีทางการเกษตร
ลมุ่ นา้� ทมี่ รี ะดบั มลพษิ สงู เชน่ แมน่ า้� เซนตจ์ อหน์
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก มีแหล่งที่มาจากอุตสาหกรรมเย่ือกระดาษ
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู อุตสาหกรรมน�้ามัน อุตสาหกรรมอาหารและ
ระหวา งกัน การเกษตร ปา่ ไม ้ ทะเลสาบเกรตเลกส ์ แมน่ า�้
เซนตล์ อวเ์ รนซ ์ มแี หลง่ ทม่ี าจากสารเคม ี เหลก็
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถี่ กู ตอ ง พลาสตกิ อตุ สาหกรรมอาหารและการเกษตร
นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน  มลพิษทางน�้าบริเวณทะเลสาบเกรตเลกส์ซึ่งเป็นแหล่ง แนวทางในการจดั การปัญหา เช่น การ
ออก นา้� จดื ทม่ี ขี นาดใหญท่ สี่ ดุ ในโลก และยงั คงเปน็ ปญั หาสา� คญั ตรวจสอบคุณภาพน้�าโดยผูเ้ ชีย่ วชาญจากแหล่ง
ของทั้งแคนาดาและสหรัฐอเมริกา
ขน้ั ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอมูล
ตน้ นา้� กวา่ ๓,๐๐๐ แหง่ ทวั่ ประเทศ การจดั ทา� แผนปฏบิ ตั กิ ารดา้ นมหาสมทุ ร (Oceans Action Plan)
1. นักเรียนแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน ในการจดั การทรพั ยากรมหาสมทุ รอยา่ งยง่ั ยนื
จากนั้นสมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบ
ความถกู ตอ งของขอมลู เมก็ ซโิ ก แหลง่ นา้� ตามธรรมชาตขิ องเมก็ ซโิ กกวา่ รอ้ ยละ ๗๐ กา� ลงั ประสบปญั หามลพษิ โดยมี
สาเหตสุ า� คญั มาจากการปลอ่ ยนา�้ เสยี ของโรงงานอตุ สาหกรรม เกษตรกรรม และการทา� เหมอื งแร่
2. ครูใหนักเรียนแตละกลุมเช่ือมโยงและนํา ลงสแู่ หลง่ นา้� ซง่ึ สง่ ผลกระทบอยา่ งรนุ แรงตอ่ ระบบนเิ วศและพนื้ ทเี่ กษตรกรรมในพนื้ ทใี่ กลเ้ คยี งและ
เสนอขอมูลเปนแผนผังประกอบบัตรภาพท่ีครู พน้ื ทปี่ ลายนา�้ แหลง่ นา้� ทปี่ นเปอ้ื นมลพษิ มาก เชน่ แมน่ า้� รโี อเลรม์ า (Rio Lerma) มแี หลง่ ทม่ี าจาก
เตรียมมา พรอมท้ังเสนอแนวทางการจัดการ นา้� เสยี ทไี่ มไ่ ดผ้ า่ นกระบวนการบา� บดั จากโรงงานอตุ สาหกรรม แมน่ า�้ รโี อนโู ว (Rio Nuevo) มแี หลง่
ที่ย่ังยืนเพิ่มเติม และอภิปรายรวมกัน โดยครู ทมี่ าจากสารเคมที างการเกษตร นา�้ เสยี จากครวั เรอื น
แนะนําเช่ือมโยงใหนักเรียนเห็นความสําคัญ แนวทางในการจดั การปัญหา เชน่ มกี ารออกกฎหมายนา้� แห่งชาต ิ (National Water Law)
ของสถานการณป ญ หาทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ มาตั้งแต ่ พ.ศ. ๒๕๓๕ เพ่ือจัดการทรพั ยากรน้�า การจัดทา� แผนการจดั การนา้� แหง่ ชาติ (National
สิง่ แวดลอ มทเี่ กิดขึน้ ในปจจบุ นั Water Plan) พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๕ เพ่ือส่งเสริมการใชน้ า้� อยา่ งยัง่ ยนื และการอนุรกั ษท์ รพั ยากรน้า�
อยา่ งไรกด็ ี แมว้ า่ เมก็ ซโิ กมรี ะบบบา� บดั นา�้ เสยี แตย่ งั ไมม่ กี ารจดั การทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพเพยี งพอ ทา� ให้
3. นักเรียนรวมกันวิเคราะหและเชื่อมโยงขอมูล มนี า้� เสยี ปนเปื้อนลงสูแ่ หลง่ น้�าจนสง่ ผลให้สตั วท์ ะเลตายเป็นจ�านวนมาก
เพมิ่ เตมิ ผา นการทาํ ใบงานที่ 11.7 เรอื่ ง ปญ หา
ทรัพยากร ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมและ
แนวทางการจัดการในทวีปอเมริกาเหนือ และ
รวมกนั เฉลยคําตอบ โดยครูแนะนาํ เพิ่มเติม

Aectoivity

นักเรียนสืบค้นข่าวปัญหาทรัพยากรและส่ิงแวดล้อมในทวีปอเมริกาเหนือ วิเคราะห์สาเหตุการเกิด
และแนวทางจดั การปัญหาดังกล่าวบนั ทึกลงสมุดส่งครผู ้สู อน

๒๓๒

เกร็ดแนะครู ขอ สอบเนน การคดิ

ครูอธิบายเพ่ิมเติมเก่ียวกับมลพิษทางน้ําวา ในสหรัฐอเมริกาพบการ ปญ หาการขาดแคลนน้าํ ในทวปี อเมริกาเหนือมักเกดิ ข้ึนบริเวณใด
ปนเปอ นของสารเคมีในนํา้ บาดาลใน 38 รฐั สว นประเทศกําลังพัฒนาประชากร 1. ชายฝงตอนใตของแคนาดา
ในชนบทรอยละ 61 และประชากรในเมืองรอยละ 26 ขาดแคลนน้ําดื่มทสี่ ะอาด 2. หมเู กาะในทะเลแครบิ เบยี น
นอกจากน้ี ยังมีการปนเปอนของสารพิษบริเวณชายฝงทะเลของประเทศแถบ 3. รฐั แคลิฟอรเนยี ของสหรฐั อเมรกิ า
มหาสมทุ รแปซฟิ ก 4. แถบรัฐทางตอนเหนือของสหรัฐอเมรกิ า

(วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. ภมู ภิ าคแครบิ เบยี นมสี ภาพเปน เกาะ
มีแหลงกักเก็บน้ําตามธรรมชาตินอย และมีการผสมของน้ําเค็ม
ในบางประเทศขาดแคลนถึงขั้นรุนแรง เชน จาเมกา บารเบโดส
เฮติ จนตองออกมาตรการจาํ กัดการใชนํ้า รวมทง้ั สหประชาชาติ
ตองใหการสนับสนุนการต้ังโรงงานผลิตนํ้าจืดจากนํ้าทะเล แตก็
บรรเทาปญ หาไดเพยี งระดบั หนึง่ เทา นน้ั )

T258

นาํ สอน สรุป ประเมิน

6.๒ ความรว่ มมอื ระหวา่ งประเทศดา้ นการจดั การทรพั ยากรธรรมชาติ ขน้ั สอน
และสง่ิ แวดลอ้ ม
ข้นั ที่ 5 การสรปุ เพอื่ ตอบคาํ ถาม
ความร่วมมือระหว่างประเทศที่เก่ียวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมในทวีป
อเมริกาเหนือในระดับภมู ิภาคและระดบั ประเทศท่สี า� คัญ มดี งั น้ี 1. นกั เรยี นในชน้ั เรยี นรว มกนั สรปุ เกยี่ วกบั ปญ หา
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมและ
เปน็ ขอ้ ตกลงดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มของขอ้ ตกลงเขตการคา้ เสรอี เมรกิ าเหนอื หรอื นาฟตา แนวทางการจัดการในทวปี อเมริกาเหนอื
ขอ้ ตกลงอเมรกิ าเหนอื ว่าดว้ ย NAAEC ลงนามโดยแคนาดา เมก็ ซโิ ก และสหรฐั อเมรกิ า มผี ลบงั คบั ใชเ้ มอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๗
ความรว่ มมอื ด้านสง่ิ แวดล้อม ขอ้ ตกลงนส้ี รา้ งกรอบการทา� งานเพอื่ การอนรุ กั ษ ์ ปกปอ้ ง และปรบั ปรงุ สภาพแวดลอ้ ม 2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
(North American Agreement ในทวีปอเมริกาเหนือให้ดีขึ้น ผ่านความร่วมมือและการบังคับใช้กฎหมายด้าน สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู
แนะนําเพมิ่ เติม
on Environmental สิ่งแวดล้อมท่ีมีประสิทธิภาพ โดยจัดตั้งคณะกรรมาธิการเพ่ือความร่วมมือด้าน
Cooperation: NAAEC) สง่ิ แวดลอ้ ม (Commission for Environmental Cooperation: CEC) เพ่ือดแู ล 3. ครูมอบหมายใหนักเรียนทําช้ินงาน/ภาระงาน
(รวบยอด) หนังสือเลมเล็กเกี่ยวกับทวีป
การปฏบิ ัตติ ามขอ้ ตกลง อเมริกาเหนอื

โครงการลดแกส๊ เรอื นกระจก เป็นโครงการลดแก๊สเรือนกระจกระดับภูมิภาค ก่อต้ังข้ึนใน พ.ศ. ๒๕๕๐ 4. ใหนกั เรยี นทาํ แบบวดั ฯ ภูมิศาสตร ม.3 เรอ่ื ง
ระดบั ภมู ิภาค ประกอบด้วยรัฐทางชายฝั่งทะเลตะวันออกท้ังส้ิน ๑๐ รัฐ ได้แก่ คอนเนตทิคัต ทวีปอเมริกาเหนือ เพ่ือทดสอบความรูที่ได
เดลาแวร์ แมริแลนด์ แมสซาชเู ซตส ์ เมน นิวแฮมป์เชยี ร์ นวิ เจอร์ซยี ์ นิวยอรก์ ศึกษามา
(Regional Greenhouse Gas โรดไอแลนด์ และเวอร์มอนต์ โครงการนม้ี เี ปา้ หมายในการควบคมุ การปลอ่ ยแกส๊
Initiative: RGGI) คารบ์ อนไดออกไซด์ใหล้ ดลงรอ้ ยละ ๑๐ ภายใน พ.ศ. ๒๕๖๒ ขนั้ สรปุ

อนุสญั ญาเพือ่ การคมุ้ ครองและ เป็นข้อตกลงทางกฎหมายระดับภูมิภาคส�าหรับการปกป้องทะเลแคริบเบียน ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ
พฒั นาสภาพแวดล้อมทางทะเล เน่ืองจากทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในทะเลแคริบเบียนมีความอุดมสมบูรณ์ ปญหาทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมและ
แนวทางการจดั การในทวปี อเมรกิ าเหนอื ตลอดจน
ในภูมิภาคแครบิ เบียน มีความหลากหลายทางชีวภาพ อนุสัญญานี้จะช่วยป้องกันการบุกรุกท�าลาย ความสําคัญท่ีมีอิทธิพลตอการศึกษาและการ
หรืออนุสัญญาการ์ตาเฆนา สิ่งแวดล้อมในบริเวณอ่าวเม็กซิโก ทะเลแคริบเบียน และพ้ืนท่ีของมหาสมุทร ดาํ เนินชวี ติ หรือใช PPT สรปุ สาระสําคัญ
(Cartagena Convention) แอตแลนติกท่ีอยูต่ ดิ กัน โดยมีผลบังคับใชเ้ ม่ือ พ.ศ. ๒๕๒๙
ขน้ั ประเมนิ
สมาคมอนรุ กั ษอ์ ุทยานแหง่ ชาติ เป็นองค์กรอสิ ระกอ่ ตั้งข้ึนใน พ.ศ. ๒๔๖๒ เพอื่ ปกป้องและส่งเสริมระบบอทุ ยาน
(National Parks Conserva- แหง่ ชาติของสหรัฐอเมรกิ าสา� หรับคนร่นุ ปจั จบุ ันและอนาคต 1. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียนหนวย
tion Association: NPCA) การเรยี นรูท่ี 11 เรื่อง ทวีปอเมรกิ าเหนือ

กล่าวโดยสรุป ในภาพรวมทวีปอเมริกาเหนือมีบทบาทส�าคัญต่อโลกปัจจุบันเกือบ 2. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงาน
ทุกด้าน เน่ืองจากความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ ความเจริญก้าวหน้าทาง หนา ช้นั เรียน

เทคโนโลยีและการอุตสาหกรรมสมัยใหม่ รวมถึงมศี กั ยภาพสูงทางเศรษฐกิจ ท�าใหป้ ระชากร 3. ครูตรวจสอบผลจากการทําใบงาน แบบฝกฯ
และแบบวดั ฯ ภูมศิ าสตร ม.3
มมี าตรฐานการครองชพี ทด่ี ี อยา่ งไรกด็ ี การเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ การเพม่ิ ขน้ึ ของจา� นวน

ประชากร และการใช้ทรัพยากรอย่างสิ้นเปลือง ท�าให้เกิดปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อเน่ืองไปยังมนุษย์และสิ่งแวดล้อมตามมา ซ่ึงประเทศต่าง ๆ ใน

ทวีปอเมริกาเหนือก็ได้ตระหนักถึงคุณค่าและความส�าคัญของปัญหาทรัพยากรธรรมชาติ

จงึ ไดม้ กี ารจดั การและการประสานความรว่ มมอื ระหวา่ งประเทศเพอื่ ปกปอ้ งคมุ้ ครองและใหเ้ กดิ

การใช้ประโยชน์จากทรพั ยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ มอย่างยั่งยนื ๒๓๓

กิจกรรม 21st Century Skills แนวทางการวัดและประเมินผล

นักเรียนศึกษาคนควาเกี่ยวกับภูมิภาคตางๆ ในทวีปอเมริกา ครูสามารถวัดและประเมินความเขาใจเนื้อหา เร่ือง ปญหาทรัพยากร
เหนอื และสรปุ สาระสาํ คัญในประเด็น ดังน้ี ธรรมชาติและส่ิงแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ ไดจากการตอบคําถาม การ
รวมกันทํางาน และการนําเสนอผลงานหนาช้ันเรียน โดยศึกษาเกณฑการวัด
• ลกั ษณะทางกายภาพทส่ี ง ผลตอ การดาํ รงชวี ติ ของประชากร และประเมินผลจากแบบประเมินการนําเสนอผลงานที่แนบมาทายแผน
• ลักษณะทางกายภาพท่สี ง ผลตอกจิ กรรมทางเศรษฐกิจ การจัดการเรียนรูหนวยที่ 11 เรอ่ื ง ทวปี อเมริกาเหนือ
• ปฏิสัมพันธระหวา งสง่ิ แวดลอ มทางกายภาพกบั มนษุ ย
จากน้ันใหนักเรียนนําเสนอความรูที่ไดโดยใชแผนท่ีหรือ แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน
เคร่ืองมือทางภมู ิศาสตรอ ืน่ ๆ ประกอบการนาํ เสนอหนา ชนั้ เรียน
คาชแ้ี จง : ใหผ้ ู้สอนประเมนิ ผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แลว้ ขีด ลงในช่องที่
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดับที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกตอ้ งของเน้ือหา
2 การลาดับข้นั ตอนของเรื่อง
3 วิธีการนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์
4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ
5 การมีสว่ นรว่ มของสมาชิกในกล่มุ

รวม

ลงช่ือ...................................................ผ้ปู ระเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การให้คะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมนิ สมบรู ณ์ชัดเจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ เป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินบางส่วน

เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากว่า 8 ปรบั ปรุง

T259

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

เฉลย คาํ ถามเนนการคิด คÓถาม ประจÓหนว่ ยการเรยี นรู้
๑. ทวีปอเมรกิ าเหนอื มีลักษณะภูมปิ ระเทศทส่ี �าคญั แตกตา่ งจากทวปี อ่ืนอยา่ งไร
1. ไมแตกตางจากทวีปอ่ืนมากนัก โดยทวีป ๒. ล กั ษณะทางกายภาพมผี ลตอ่ การตงั้ ถน่ิ ฐานของประชากรในแตล่ ะภมู ภิ าคของทวปี อเมรกิ าเหนอื
อเมรกิ าเหนือมีลกั ษณะภมู ิประเทศเดน ไดแก
การวางตัวของเทือกเขาทางฝงตะวันตกใน อย่างไร
แนวเหนือใต พื้นท่ีตั้งอยูในเขตหนาวจนถึง ๓. ลกั ษณะทางกายภาพมผี ลตอ่ การพัฒนาเศรษฐกจิ ในทวีปอเมรกิ าเหนืออย่างไร
เขตอบอนุ ทางใตของทวปี และตอนกลางเปน ๔. ทวีปอเมริกาเหนอื มีแนวทางการจัดการภัยพิบัตทิ เี่ กิดข้นึ ในทวปี อย่างไร จงยกตวั อยา่ ง
ท่ีราบขนาดใหญ ๕. ป ัญหาทรพั ยากรธรรมชาติทีเ่ กดิ ข้นึ ในทวปี อเมริกาเหนือท่สี า� คัญมีอะไรบ้าง เกดิ จากสาเหตใุ ด

2. ในพื้นท่ีสูงแถบเทือกเขาจะมีประชากรอาศัย และมีผลกระทบอยา่ งไร
อยูอยางเบาบางซึ่งแตกตางจากพ้ืนที่ราบท่ีมี
การตงั้ ถน่ิ ฐานอยา งหนาแนน เนอื่ งจากมคี วาม กิจกรรม สรา้ งสรรค์พัฒนาการเรยี นรู้
อุดมสมบูรณม ากกวา
กจิ กรรมท่ี ๑ น ักเรียนแต่ละคนสรุปข้อมูลต่าง ๆ ของประเทศในทวีปอเมริกาเหนือมาคนละ
3. เชน พ้ืนท่ีราบทางตอนกลางมีความอุดม
สมบูรณทําใหผลิตผลผลิตทางการเกษตรได ๑ ประเทศ โดยเขยี นหรือพิมพ์ลงกระดาษ A๔ ความยาวไมเ่ กนิ ๑ หน้ากระดาษ
ปริมาณมากและมีคุณภาพ ประกอบกับพื้นท่ี
ลอมรอบดวยมหาสมุทรจึงงายตอการขนสง กจิ กรรมที่ ๒ น ักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ให้แต่ละกลุ่มใช้ความคิดสร้างสรรค์น�า
ทําใหสามารถพฒั นาเศรษฐกจิ ไดเปน อยา งดี
เสนอเร่ืองราวทางภูมิศาสตร์ของทวีปอเมริกาเหนือ กลุ่มละ ๑๕-๒๐ นาที
4. แนวทางการจดั การแบง ออกเปน 3 สวน คอื โดยอาจใชห้ วั ขอ้ จากหนงั สือเรียนเปน็ แนวทาง
กอ นเกิดภยั เชน การติดตามเฝาระวัง การให
ความรแู กป ระชาชนในการเตรยี มพรอ มรบั มอื กจิ กรรมที่ ๓ น ักเรียนในช้ันช่วยกันจัดนิทรรศการเกี่ยวกับสภาพปัญหาทรัพยากรธรรมชาติ
ภัยพบิ ัติ ระหวา งเกดิ ภัย เชน การจดั เตรียม
พ้นื ทแ่ี ละเสนทางอพยพ และหลงั เกดิ ภยั เชน และสิง่ แวดลอ้ ม และผลกระทบจากภาวะโลกร้อนของทวีปอเมริกาเหนือ
ดําเนินการฟนฟูซอมแซมใหพ้ืนท่ีกลับเขาสู
ภาวะปกติ

5. เชน ปญ หามลพิษทางอากาศ สวนมากพบใน
เมืองใหญ สาเหตุเกิดจากควนั พษิ จากรถยนต
และโรงงานอุตสาหกรรม สงผลกระทบตอ
คุณภาพอากาศ ระบบนิเวศ การขนสงทาง
อากาศ และสขุ ภาพของประชาชน

๒๓4

เฉลย แนวทางประเมนิ กจิ กรรมพัฒนาทักษะ

ประเมินความรอบรู
• ใชในการประเมินความรอบรูในหลักการพื้นฐาน กระบวนการความสัมพันธของขั้นตอนการปฏิบัติงาน รวมถึงทักษะการคิดในเร่ืองตางๆ โดยท่ัวไป
งานหรือชิ้นงานใชเ วลาไมนาน งานสาํ หรับประเมนิ รปู แบบนอี้ าจเปนคาํ ถามปลายเปด หรอื ผงั มโนทัศน นิยมสาํ หรับประเมินผูเรยี นรายบุคคล

ประเมินความสามารถ
• เชน ความคลอ งแคลว ในการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตร การแปลความหมายขอ มลู ทกั ษะการตดั สนิ ใจ ทกั ษะการแกป ญ หา งานหรอื ชน้ิ งานจะสะทอ นถงึ
ทักษะและระดับความสามารถในการนําความรูไปใช อาจเปนการประเมินการเขียน ประเมินกระบวนการทํางานทางภูมิศาสตรต า งๆ หรือการวเิ คราะห
และการแกป ญหา

ประเมินทกั ษะ
• มีเปา หมายหลายประการ ผูเรยี นไดแ สดงทักษะ ความสามารถทางภูมศิ าสตรต า งๆ ท่ีซบั ซอนขึ้น งานหรือชิน้ งานมกั เปน โครงงานระยะยาว ซ่ึงผเู รียน
ตองมกี ารนาํ เสนอผลการปฏิบตั งิ านตอผเู ก่ียวขอ งหรือตอสาธารณะ
สิ่งที่ตองคํานึงถึงในการประเมิน คือ จํานวนงานหรือกิจกรรมที่ผูเรียนปฏิบัติ ซ่ึงผูประเมินควรกําหนดรายการประเมินและทักษะท่ีตองการประเมินให

ชดั เจน

T260

Chapter Overview

แผนการจดั สอ่ื ท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ สี อน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คณุ ลกั ษณะ
การเรยี นรู้ อนั พงึ ประสงค์

แผนฯ ท่ี 1 - หนงั สือเรยี น 1. วเิ คราะห์ท�ำเลทีต่ ้ัง กระบวนการ - ตรวจแบบทดสอบกอ่ นเรียน - การสงั เกต 1. ใฝ่เรียนรู้
ท�ำ เลที่ต้งั สังคมศกึ ษาฯ ม.3 ขนาด อาณาเขต และ ทางภมู ศิ าสตร์ - ตรวจการทำ� แบบฝกึ - การแปลความ 2. มงุ่ มั่นในการ
อาณาเขต - แบบฝกึ สมรรถนะ ลักษณะภูมปิ ระเทศ (Geographic สมรรถนะและการคิด ขอ้ มูลทาง ท�ำงาน
และลักษณะ และการคดิ ของทวปี อเมรกิ าใตไ้ ด้ Inquiry ภูมิศาสตร์ ม.3 ภมู ศิ าสตร์
ภมู ิประเทศของ ภูมศิ าสตร์ ม.3 (K) Process) - ตรวจใบงานที่ 12.1 - การคิดเชิงพ้ืนที่
ทวปี อเมรกิ าใต้ - แบบทดสอบก่อนเรียน 2. ใช้เคร่ืองมือทาง - ประเมนิ การนำ� เสนอผลงาน - การคดิ แบบ
- PowerPoint ภมู ิศาสตร์สบื ค้นข้อมูล - ส ังเกตพฤติกรรม องคร์ วม
3 - ใบงานที่ 12.1 เกย่ี วกับท�ำเลทตี่ ั้ง การท�ำงานรายบคุ คล - การใชเ้ ทคโนโลยี
ขนาด อาณาเขต และ - สังเกตพฤติกรรม
ชว่ั โมง ลกั ษณะภมู ิประเทศ การท�ำงานกลุ่ม

ของทวีปอเมริกาใตไ้ ด้ - ประเมนิ คณุ ลักษณะ
(P) อันพงึ ประสงค์
3. เ ห็นคณุ คา่ ของการ
ศึกษาเกยี่ วกบั ท�ำเล
ที่ตัง้ ขนาด อาณาเขต
และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ
ของทวีปอเมริกาใต้
เพม่ิ มากขึ้น (A)

แผนฯ ท่ี 2 - หนังสอื เรยี น 1. วิเคราะห์ลกั ษณะ กระบวนการ - ตรวจการทำ� แบบฝึก - การสังเกต 1. ใฝเ่ รียนรู้
ลกั ษณะ สังคมศึกษาฯ ม.3 ภูมิอากาศและ ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคิด - การแปลความ 2. มุง่ มน่ั ในการ
ภมู ิอากาศ - แบบฝึกสมรรถนะ พชื พรรณธรรมชาติ (Geographic ภูมศิ าสตร์ ม.3 ข้อมูลทาง ทำ� งาน
และพืชพรรณ และการคิด ของทวปี อเมรกิ าใต้ได้ Inquiry - ตรวจใบงานที่ 12.2 ภมู ศิ าสตร์
ธรรมชาตขิ อง ภูมิศาสตร์ ม.3 (K) Process) - ประเมนิ การนำ� เสนอผลงาน - การคิดเชงิ พื้นท่ี
ทวปี อเมริกาใต้ - PowerPoint 2. ใ ช้เคร่ืองมือทาง - ส งั เกตพฤติกรรม - การคดิ แบบ
- ใบงานท่ี 12.2 ภูมศิ าสตร์สืบคน้ ขอ้ มลู การท�ำงานรายบคุ คล องคร์ วม
2 เกีย่ วกบั ลกั ษณะ - สังเกตพฤตกิ รรม - การใช้เทคโนโลยี
ภูมอิ ากาศและ การท�ำงานกลมุ่
ชัว่ โมง พืชพรรณธรรมชาติ - ป ระเมินคุณลกั ษณะอนั พงึ

ของทวีปอเมริกาใต้ได้ ประสงค์
(P)
3. เหน็ คณุ คา่ ของการ
ศึกษาเกย่ี วกับลกั ษณะ
ภูมิอากาศและพืช
พรรณธรรมชาติของ
ทวปี อเมริกาใต้
เพมิ่ มากข้นึ (A)

T261

แผนการจัด ส่อื ที่ใช้ จุดประสงค์ วิธสี อน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คุณลกั ษณะ
การเรียนรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ท่ี 3 - หนังสอื เรยี น 1. วิเคราะห์ลักษณะ กระบวนการ - ต รวจการท�ำแบบฝึก - การสงั เกต 1. ใฝ่เรียนรู้
ลักษณะ สงั คมศกึ ษาฯ ม.3 - การแปลความ 2. มุง่ มน่ั ในการ
ทรัพยากร - แบบฝกึ สมรรถนะ ทรพั ยากรธรรมชาติ ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคิด ข้อมูลทาง ทำ� งาน
ธรรมชาตขิ อง และการคดิ ภมู ิศาสตร์
ทวีปอเมริกาใต้ ภมู ิศาสตร์ ม.3 ของทวปี อเมรกิ าใตไ้ ด้ (Geographic ภมู ิศาสตร์ ม.3 - การคิดเชงิ พนื้ ท่ี
- PowerPoint - การคิดแบบ
2 - ใบงานท่ี 12.3 (K) Inquiry - ตรวจใบงานที่ 12.3 องคร์ วม
- การใช้เทคโนโลยี
ช่ัวโมง 2. ใชเ้ ครื่องมอื ทาง Process) - ประเมนิ การนำ� เสนอผลงาน

ภูมศิ าสตรส์ บื ค้นข้อมูล - สังเกตพฤตกิ รรม

เกีย่ วกับลักษณะ การท�ำงานรายบคุ คล

ทรัพยากรธรรมชาติ - สงั เกตพฤตกิ รรม

ของทวปี อเมริกาใต้ได้ การทำ� งานกลุม่

(P) - ประเมนิ คณุ ลักษณะ

3. เหน็ คุณค่าของการ อันพึงประสงค์

ศกึ ษาเก่ียวกบั ลกั ษณะ

ทรัพยากรธรรมชาติ

ของทวปี อเมริกาใต้

เพม่ิ มากขน้ึ (A)

T262

แผนการจดั สือ่ ที่ใช้ จุดประสงค์ วิธสี อน ประเมนิ ทกั ษะที่ได้ คณุ ลักษณะ
การเรียนรู้ อันพึงประสงค์

แผนฯ ที่ 4 - หนังสือเรียน 1. อ ธิบายการตั้งถนิ่ ฐาน กระบวนการ - ตรวจการท�ำแบบฝึก - การสงั เกต 1. ใฝ่เรยี นรู้
ลักษณะ สังคมศกึ ษาฯ ม.3 การกระจายและการ ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคิด - การแปลความ 2. มุง่ ม่นั ในการ
ประชากร สงั คม - แบบฝกึ สมรรถนะ ข้อมูลทาง ทำ� งาน
และวัฒนธรรม และการคิด เปลีย่ นแปลงประชากร (Geographic ภูมศิ าสตร์ ม.3 ภูมศิ าสตร์
ในทวปี อเมรกิ าใต้ได้ Inquiry - ตรวจใบงานท่ี 12.4 - การคดิ เชงิ พน้ื ท่ี
ของทวปี ภูมศิ าสตร์ ม.3 (K) Process) - ประเมินการนำ� เสนอผลงาน - การคดิ แบบ
อเมริกาใต้ - PowerPoint องคร์ วม
- ใบงานท่ี 12.4 2. อธิบายลักษณะทาง - สังเกตพฤติกรรม - การใช้เทคโนโลยี
สังคมและวัฒนธรรม การท�ำงานรายบคุ คล
ของประชากรในทวปี - สงั เกตพฤติกรรม
3 อเมริกาใต้ได้ (K) การทำ� งานกลมุ่
3. ส �ำรวจและระบุท�ำเล - ป ระเมินคณุ ลักษณะ
ชั่วโมง

ที่ตง้ั ของกจิ กรรม อันพงึ ประสงค์
ทางสังคมในทวีป
อเมริกาใตไ้ ด้ (K)
4. วิเคราะหป์ ัจจยั ทาง
กายภาพและปจั จัย
ทางสงั คมทส่ี ง่ ผลต่อ
ทำ� เลทตี่ งั้ ของกิจกรรม
ทางสังคมในทวปี
อเมริกาใตไ้ ด้ (K)
5. ใช้เคร่อื งมอื ทาง
ภมู ศิ าสตร์สบื คน้ เก่ียว
กับลกั ษณะประชากร
สังคมและวัฒนธรรม
ของทวปี อเมริกาใต้ได้
(P)
6. เ หน็ คณุ คา่ ของการ
ศกึ ษาลักษณะประชากร
สังคมและวัฒนธรรม
ของทวปี อเมริกาใต้
เพมิ่ มากข้นึ (A)

T263

แผนการจัด สอื่ ที่ใช้ จดุ ประสงค์ วธิ สี อน ประเมิน ทกั ษะที่ได้ คณุ ลักษณะ
การเรียนรู้ อนั พึงประสงค์

แผนฯ ที่ 5 - หนังสือเรียน 1. อ ธบิ ายลกั ษณะทวั่ ไป สืบเสาะ - ตรวจการท�ำแบบฝึก - การสงั เกต 1. ใฝเ่ รียนรู้
ลกั ษณะ สงั คมศกึ ษาฯ ม.3 ทางเศรษฐกจิ ของทวีป หาความร้ ู สมรรถนะและการคิด - การแปลความ 2. มุ่งมัน่ ในการ
เศรษฐกจิ ของ - แบบฝกึ สมรรถนะ อเมริกาใต้ได้ (K) (5Es ภมู ิศาสตร์ ม.3 ขอ้ มูลทาง ทำ� งาน
ทวีปอเมริกาใต้ และการคดิ 2. ส�ำรวจและระบุท�ำเล Instructional - ตรวจใบงานที่ 12.5 ภมู ิศาสตร์
ภมู ิศาสตร์ ม.3 ทตี่ ง้ั ของกจิ กรรมทาง Model) - ประเมนิ การน�ำเสนอผลงาน - การคิดเชงิ พืน้ ที่
4 - PowerPoint เศรษฐกิจของทวปี - สงั เกตพฤตกิ รรม - การคิดแบบ
- ใบงานที่ 12.5 อเมริกาใตไ้ ด้ (K) การทำ� งานรายบุคคล องคร์ วม
ชวั่ โมง 3. ว ิเคราะห์ปัจจัยทาง - สังเกตพฤติกรรม - การใชเ้ ทคโนโลยี

กายภาพและปจั จยั การท�ำงานกลมุ่
ทางสังคมทสี่ ่งผลตอ่ - ป ระเมินคุณลักษณะ
ทำ� เลที่ตง้ั ของกจิ กรรม อันพงึ ประสงค์
ทางเศรษฐกิจในทวีป
อเมรกิ าใตไ้ ด้ (K)
4. ใชเ้ ครือ่ งมือทาง
ภมู ศิ าสตรส์ บื คน้
เกย่ี วกับลักษณะ
เศรษฐกิจของทวปี
อเมริกาใต้ได้ (P)
5. เ ห็นคณุ ค่าของการ
ศกึ ษาลกั ษณะเศรษฐกิจ
ของทวปี อเมรกิ าใต้
เพ่มิ มากขน้ึ (A)

T264

แผนการจดั สอื่ ท่ีใช้ จดุ ประสงค์ วธิ สี อน ประเมิน ทักษะที่ได้ คุณลกั ษณะ
การเรยี นรู้ - หนังสือเรยี น อันพงึ ประสงค์
แผนฯ ที่ 6 สังคมศกึ ษาฯ ม.3
ภยั พิบตั ิและ - แบบฝกึ สมรรถนะ 1. ว เิ คราะหล์ กั ษณะ กระบวนการ - ตรวจการท�ำแบบฝึก - การสงั เกต 1. ใฝเ่ รยี นรู้
แนวทางการ และการคดิ ทางกายภาพของทวีป ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคดิ - การแปลความ 2. มงุ่ มนั่ ในการ
จดั การในทวีป ภมู ศิ าสตร์ ม.3 อเมรกิ าเหนอื ท่ีสง่ ผล (Geographic ภูมิศาสตร์ ม.3 ข้อมูลทาง ทำ� งาน
อเมริกาใต้ - PowerPoint ต่อการเกิดภยั พบิ ตั ิได้ Inquiry - ตรวจใบงานท่ี 12.6 ภูมศิ าสตร์
- ใบงานที่ 12.6 (K) Process) - ประเมนิ การน�ำเสนอผลงาน - การคดิ เชงิ พ้นื ท่ี
2 2. วเิ คราะหผ์ ลกระทบ - สงั เกตพฤติกรรม - การคดิ แบบ
และแนวทางการ การท�ำงานรายบคุ คล องค์รวม
ชว่ั โมง จดั การภยั พบิ ตั ขิ อง - สังเกตพฤตกิ รรม - การใช้เทคโนโลยี
ทวีปอเมรกิ าใต้ การท�ำงานกล่มุ
ทย่ี งั่ ยนื ได้ (K) - ป ระเมินคุณลกั ษณะ
3. ใชเ้ ครื่องมอื ทาง อันพงึ ประสงค์
ภมู ศิ าสตร์สบื ค้นขอ้ มลู
เกยี่ วกับภยั พิบตั แิ ละ
แนวทางการจัดการ
ของทวีปอเมริกาใตไ้ ด้
(P)
4. เหน็ คุณคา่ ของการ
ศึกษาเก่ยี วกบั ภัยพบิ ตั ิ
และแนวทางการจดั การ
ของทวปี อเมรกิ าใตเ้ พมิ่
มากข้นึ (A)

T265

แผนการจดั สื่อท่ีใช้ จุดประสงค์ วธิ ีสอน ประเมนิ ทักษะที่ได้ คุณลักษณะ
การเรยี นรู้ อันพงึ ประสงค์

แผนฯ ที่ 7 - หนงั สอื เรียน 1. ส บื คน้ อภปิ รายประเดน็ กระบวนการ - ต รวจการทำ� แบบฝกึ - การสงั เกต 1. ใฝ่เรียนรู้
ปญั หา สังคมศกึ ษาฯ ม.3 ปัญหาจากปฏิสัมพันธ์ ทางภมู ศิ าสตร์ สมรรถนะและการคดิ - การแปลความ 2. มุ่งมั่นในการ
ทรพั ยากร - แบบฝึกสมรรถนะ ระหวา่ งสง่ิ แวดลอ้ มทาง (Geographic ภูมิศาสตร์ ม.3 ข้อมลู ทาง ท�ำงาน
ธรรมชาตแิ ละ และการคิด กายภาพกบั มนษุ ยท์ เ่ี กดิ Inquiry - ต รวจการท�ำแบบวัดและ ภูมศิ าสตร์
สงิ่ แวดล้อมใน ภูมิศาสตร์ ม.3 ขน้ึ ในทวปี อเมรกิ าใต้ (K) Process) บนั ทกึ ผลการเรยี นรู้ - การคดิ เชิงพ้ืนที่
ทวีปอเมรกิ าใต้ - แ บบวัดและบนั ทึกผล 2. ว เิ คราะห์ผลกระทบและ ภมู ิศาสตร์ ม.3 - การคดิ แบบ
การเรียนรู้ภูมิศาสตร์ แนวทางการจัดการ - ตรวจแบบทดสอบหลังเรียน องคร์ วม
2 ม.3 ทรพั ยากรและ - ตรวจใบงานท่ี 12.7 - การใชเ้ ทคโนโลยี
- แ บบทดสอบหลังเรยี น ส่ิงแวดล้อมของทวปี - ประเมนิ การน�ำเสนอผลงาน
ชั่วโมง - PowerPoint อเมรกิ าใตท้ ่ยี ่งั ยืนได้ - สังเกตพฤติกรรม

- ใบงานท่ี 12.7 (K) การท�ำงานรายบคุ คล
3. ใ ชเ้ ครือ่ งมือทาง - สงั เกตพฤตกิ รรม
ภูมศิ าสตรส์ บื คน้ ขอ้ มูล การท�ำงานกลุ่ม
เกย่ี วกบั ปัญหา - ป ระเมนิ คณุ ลกั ษณะ
ทรัพยากรธรรมชาติ อนั พงึ ประสงค์
และสิ่งแวดล้อมและ
แนวทางการจดั การ
ของทวีปอเมรกิ าใต้ได้
(P)
4. เ หน็ คณุ คา่ ของการศกึ ษา
เกี่ยวกับทรัพยากรและ
สงิ่ แวดลอ้ มและแนวทาง
การจดั การของทวีป
อเมรกิ าใตเ้ พ่ิมมากขึ้น
(A)

T266

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

๑๒ ทวปี อเมริกาใต้หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี Åѡɳзҧ¡ÒÂÀÒ¾ ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process)
¢Í§·ÇÕ»ÍàÁÃÔ¡Ò㵌
Ê‹§¼Åµ‹ÍÅѡɳзҧ 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอนโดยใช
Êѧ¤ÁáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ กระบวนการทางภมู ศิ าสตร ชอื่ เรอ่ื งทจี่ ะเรยี นรู
จุดประสงคก ารเรียนรู
?Í‹ҧäÃ
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียนหนวย
การเรยี นรทู ่ี 12 เรือ่ ง ทวปี อเมริกาใต

3. ครูใหนักเรียนวิเคราะหภาพและคําถาม (Big
Question) หนาหนวยการเรียนรูท่ี 12 จาก
หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 แลวรวมกัน
อภิปรายเช่ือมโยงเก่ียวกับความสัมพันธของ
ภาพและคําถาม

ทวีปอเมริกาใต้เป็นดินแดนเก่าแก่ มีพื้นท่ีต่อเนื่องมาจากตอนใต้ของทวีปอเมริกาเหนือ
เป็นอีกทวีปหน่ึงที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ แต่ด้วยปัจจัยความไม่ม่ันคงทางการเมือง
การขาดแคลนเงนิ ทนุ และเทคโนโลยที ที่ นั สมยั สง่ ผลใหก้ ารพฒั นาทา� ไดจ้ า� กดั มคี วามเจรญิ กา้ วหนา้
ในเฉพาะบางบรเิ วณเท่านัน้

ตวั ชว้ี ดั สาระการเรียนรู้แกนกลาง

ส ๕.๑ ม.๓/๑ วเิ คราะหล์ กั ษณะทางกายภาพของทวปี อเมรกิ า • ท่ีตัง้ ขนาด และอาณาเขตของทวปี อเมรกิ าเหน�อและทวปี
เหนือและทวีปอเมริกาใต้ โดยเลือกใช้แผนที่เฉพาะเรื่อง อเมรกิ าใต้
และเครอื่ งมอื ทางภูมิศาสตรส์ บื ค้นข้อมลู • การเลือกใช้แผนท่ีเฉพาะเรื่องและเครื่องมือทางภูมิศาสตร์
ส ๕.๑ ม.๓/๒ วเิ คราะหส์ าเหตกุ ารเกดิ ภยั พบิ ตั แิ ละผลกระทบ สืบค้นข้อมูลลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหน�อ
ในทวปี อเมริกาเหนือและทวีปอเมรกิ าใต้ และทวีปอเมริกาใต้
ส ๕.๒ ม.๓/๑ ส�ารวจและระบุท�าเลที่ต้ังของกิจกรรมทาง • สาเหตุการเกิดภัยพิบัติและผลกระทบในทวีปอเมริกาเหน�อ
เศรษฐกิจและสงั คมในทวปี อเมรกิ าเหนอื และทวปี อเมริกาใต้ และทวีปอเมริกาใต้
ส ๕.๒ ม.๓/๒ วเิ คราะหป์ จั จยั ทางกายภาพและปจั จยั ทางสงั คม • ทา� เลทต่ี ัง้ ของกจิ กรรมทางเศรษฐกจิ และสงั คม เชน่ พน้ื ท่ี
ท่ีส่งผลต่อท�าเลท่ีตั้งของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมใน
เพาะปลกู และเลย้ี งสตั ว์ แหลง่ ประมง การกระจายของภาษา
ทวปี อเมรกิ าเหนือและทวีปอเมรกิ าใต้ และศาสนาในทวปี อเมริกาเหน�อและทวีปอเมรกิ าใต้
ส ๕.๒ ม.๓/๓ สืบคน้ อภิปรายประเดน็ ปัญหาจากปฏิสมั พันธ์ • ปัจจัยทางกายภาพและปัจจัยทางสังคมที่ส่งผลต่อการ
ระหว่างสิ่งแวดล้อมทางกายภาพกับมนุษย์ท่ีเกิดข้ึนในทวีป เปลยี่ นแปลงโครงสรา้ งทางประชากร สงิ� แวดลอ้ ม เศรษฐกจิ
อเมริกาเหนือและทวปี อเมริกาใต้ สังคมและวัฒนธรรมในทวีปอเมริกาเหน�อและทวปี อเมริกา
ส ๕.๒ ม.๓/๔ วเิ คราะหแ์ นวทางการจัดการภยั พิบตั แิ ละการ ใต้
จัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในทวีปอเมริกาเหนือและ • ประเด็นปัญหาจากปฏิสัมพันธ์ระหว่างสิ�งแวดล้อมทาง
ทวปี อเมรกิ าใต้ทย่ี ง่ั ยืน
กายภาพกับมนุษย์ที่เกิดข้ึนในทวีปอเมริกาเหน�อและทวีป
อเมริกาใต้
• แนวทางการจัดการภัยพิบัติและการจัดการทรัพยากรและ
สงิ� แวดลอ้ มในทวปี อเมรกิ าเหนอ� และทวปี อเมรกิ าใตท้ ยี่ ง�ั ยนื

23๕

เกร็ดแนะครู

ครคู วรจดั การเรยี นรโู ดยเนน ทกั ษะกระบวนการทางภมู ศิ าสตร เพอ่ื ใหน กั เรยี นเลอื กใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตรใ นการรวบรวม วเิ คราะห และนาํ เสนอขอ มลู ของ
ทวปี อเมรกิ าใตไ ดอ ยา งถกู ตอ ง สามารถวเิ คราะหค วามสมั พนั ธร ะหวา งลกั ษณะทางกายภาพ สงั คม และเศรษฐกจิ รวมถงึ วเิ คราะหก ารเปลย่ี นแปลงทางธรรมชาติ
ของทวปี อเมรกิ าใตไ ด พรอมทง้ั อธิบายปญหาสิ่งแวดลอมและวิเคราะหการเปลย่ี นแปลงสิง่ แวดลอ มในทวีปอเมรกิ าใต ครูจึงควรจดั กิจกรรมตา งๆ ดงั นี้

• ใชเ ครือ่ งมือทางภูมิศาสตร เชน แผนท่ี ในการศกึ ษาและนาํ เสนอขอมลู ทางภมู ศิ าสตรเกี่ยวกบั ลักษณะทางกายภาพ เศรษฐกจิ สงั คม วัฒนธรรม และ
ส่งิ แวดลอมของประเทศในทวีปอเมริกาใต

• จัดทาํ ปายโปสเตอรแ ผนผงั ความคิด เรอ่ื ง เขตภมู ปิ ระเทศของทวีปอเมรกิ าใต
• จัดทาํ แผนพบั เร่อื ง ลกั ษณะภูมอิ ากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวปี อเมรกิ าใต
• จัดทําโครงงานขนาดเล็ก (Mini-Project) เกี่ยวกับผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงทางดานสิ่งแวดลอมของทวีปอเมริกาใต เพื่อใหนักเรียนมีความเขาใจ

และตระหนกั ถึงผลกระทบทเ่ี กดิ ขึน้ จากการเปลย่ี นแปลงของสง่ิ แวดลอม

T267

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั นาํ ñ. Åѡɳзҧ¡ÒÂÀÒ¾¢Í§·Ç»Õ ÍàÁÃÔ¡Ò㵌
ทวปี อเมรกิ าใตม้ เี นอ้ื ท่ี ๑๗,๗๒๒,๑๔๕ ตารางกโิ ลเมตร หรอื ประมาณรอ้ ยละ ๑๒ ของเนอื้ ที่
4. ครูจัดกิจกรรม “นึกได นึกดี” เพ่ือกระตุน แผ่นดินโลก มขี นาดใหญเ่ ปน็ อนั ดบั ๔ รองจากทวีปเอเชีย ทวปี แอฟรกิ า และทวปี อเมริกาเหนือ
ความสนใจ/กระตุนความคิดเกี่ยวกับทําเล ทางตะวันตกเป็นแนวเทือกเขาสูง ทางตอนกลางและทางตะวันออกเป็นท่ีราบและท่ีราบสูง
ที่ต้ัง อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศของ มีพืชพรรณธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ รูปร่างของทวีปอเมริกาใต้มีลักษณะคล้ายกับรูปสามเหล่ียม
ทวีปอเมริกาใต เพ่ือนาํ เขาสูก ารเรยี น โดยครู โดยพนื้ ทที่ างตอนบนเปน็ ฐานกวา้ งแล้วเรียวแคบลงมาทางใต้
ถามวา “หากกลาวถงึ ทวีปอเมรกิ าใต นักเรยี น
จะนึกถึงลักษณะภูมิประเทศแบบใด” โดยให ๑.๑ ท่ีตั้งและอาณาเขต
นกั เรยี นเขยี นสง่ิ ทนี่ กึ ถงึ ลงในกระดาษ ภายใน
ระยะเวลา 2 นาที ทวปี อเมรกิ าใตม้ ที ตี่ งั้ ตามพกิ ดั ทางภมู ศิ าสตรร์ ะหวา่ งละตจิ ดู ๑๒ � ๒๕’ เหนอื ถงึ ละตจิ ดู ๕๓ �
(แนวตอบ เชน มเี ทือกเขาสูง มีแมน ํ้าสายยาว ๕๔’ ใต้ และระหวา่ งลองจจิ ดู ๓๔ � ๔๗’ ตะวนั ตก ถงึ ๘๑ � ๒๐’ ตะวนั ตก มดี นิ แดนตอ่ เนอื่ งมาจาก
และมีขนาดใหญ มีที่ราบลุมน้ํา มีที่ราบสูง ทวปี อเมรกิ าเหนอื โดยมคี อคอดปานามาเชอื่ มตอ่ พน้ื ทขี่ องทง้ั สองทวปี เขา้ ดว้ ยกนั และมมี หาสมทุ ร
ฯลฯ) อยู่ล้อมรอบ อาณาเขตติดตอ่ มดี งั น้ี

5. ครูจัดกลุมนักเรียนตามประเด็นท่ีนึกถึงที่ ทศิ เหนอื ตดิ ต่อกับทวปี อเมริกาเหนือ จดทะเลแคริบเบยี น
เกย่ี วขอ งหรอื ใกลเ คยี งกนั ใหไ ดจ าํ นวน 4 กลมุ ทิศตะวันออก มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
ตามลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ โดยมจี าํ นวนนกั เรยี น ทิศใต้ จจดดชมอ่หงาแสคมบุทเรดแรอกต1ซแลง่ึ คนั่นตกิกบั ทวปี แอนตาร์กติกา2
กลมุ ละเทาๆ กนั ทศิ ตะวนั ตก จดอ่าวปานามา มหาสมุทรแปซิฟิก

 เทือกเขาแอนดีส เป็นเทือกเขาที่สลับซับซ้อนยาวตลอดชายฝั่งตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ต้ังแต่เวเนซุเอลา

236 ลงไปถึงกลมุ่ เกาะเตยี รร์ าเดลฟวยโก ยาวประมาณ ๗,๒๐๐ กิโลเมตร นับเปน็ เทอื กเขาท่ียาวท่ีสดุ ในโลก

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคิด

1 ชอ งแคบเดรก ชองแคบเชือ่ มมหาสมุทรแอตแลนตกิ ตอนใตท่ีทะเลสโกเชีย ขอใดกลาวถงึ ลกั ษณะทางกายภาพของทวีปอเมรกิ าใตไดถูกตอง
กับมหาสมทุ รแปซฟิ ก ตอนใต อยูระหวางแหลมฮอรนทางตอนเหนือกับหมเู กาะ 1. ทวปี อเมรกิ าใตม ีพืน้ ทท่ี ้ังหมดอยูทางซีกโลกใต
เซาทเ ชตแลนด 2. ทวปี อเมรกิ าใตม คี อคอดปานามาเชอื่ มตอ กบั ทวปี อเมรกิ าเหนอื
2 ทวีปแอนตารกติกา อยูบริเวณข้ัวโลกใต มีเนื้อที่ประมาณ 14,250,000 3. ทางตอนกลางและทางตะวนั ตกของทวปี เปน ทรี่ าบและทรี่ าบสงู
ตารางกโิ ลเมตร ปกคลมุ ดว ยนาํ้ แขง็ ซง่ึ มีความหนาโดยเฉลี่ย 1.6 กโิ ลเมตร แบง 4. องั กฤษเปน ประเทศทเ่ี คยครอบครองดนิ แดนในทวปี อเมรกิ าใต
เปนแอนตารกตกิ าตะวันตก (รวมคาบสมทุ รแอนตารก ติก) และแอนตารก ตกิ า
ตะวันออก โดยมีเทือกเขาทรานสแอนตารกติกกั้นอยูตรงกลาง สวนหนาที่สุด ไวไ ดมากท่ีสุด
ของแผนนํา้ แขง็ ในแอนตารกติกาตะวันตกหนาประมาณ 4,500 เมตร สว นทาง
แอนตารก ตกิ าตะวนั ออกหนาประมาณ 2,700 เมตร ความสงู เฉลยี่ ของทวปี 2,400 (วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 2. คลองปานามาเปนบรเิ วณเชือ่ มตอ
เมตร จดุ สูงสดุ คือ ยอดเขาวนิ สันมาซีฟ สงู 5,139 เมตร ระหวางทวีปอเมริกาเหนือกับทวีปอเมริกาใต และก้ันมหาสมุทร
แอตแลนติกออกจากมหาสมุทรแปซฟิ ก )

T268

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนที่เแสดงขตการปกครองของทวปี อเมรกิ าใต ขนั้ สอน
80 Wํ 70 ํW 60 Wํ 50 Wํ 40 ํW
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น ข้ันท่ี 1 การตัง้ คาํ ถามเชิงภูมิศาสตร
พอรตออฟสเปน N 500 มาตรา0สวน 1 : 40,000,000 1,000 กม.
1. ครูใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหแผนที่แสดง
การากัส ตรนิ โติแเดบดโกและ เขตการปกครองของทวีปอเมริกาใต จาก
หนังสือเรยี นสังคมศกึ ษาฯ ม.3 และกระตนุ ให
10 ํN เ ว เ น ซุ เ อ ล า 1จอรจ ทาวน 10 ํN นักเรียนเช่ือมโยงความสําคัญของการศึกษา
ทําเลท่ีตั้ง อาณาเขต และลักษณะภมู ปิ ระเทศ
ปารามาริโบ เฟรนชเกียนา ของทวปี อเมรกิ าใต จากกจิ กรรม “นกึ ได นกึ ด”ี
กายอานา ซูรนิ าม กาแยน (ฝรงั่ เศส) จากข้ันนําท่ีผานมา แลวต้ังประเด็นคําถาม
โบโกตา ตอยอดเพ่ิมเติมเพื่อกระตุนและเช่ือมโยงให
โ ค ล อ ม เ บี ย โรไรมา นักเรียนตั้งประเด็นคําถามทางภูมิศาสตร
อามาปา เก่ียวกับทําเลที่ต้ัง อาณาเขต และลักษณะ
ภูมปิ ระเทศของทวปี อเมริกาใต เชน
0ํ กโี ต เสน ศูนยสูตร 0 ํ • เทือกเขาร็อกกีและเทือกเขาแอนดีสเปน
เทอื กเขาเดียวกนั หรือไม
เอกวาดอร อามาโซนสั
2. ครูอาจใหนักเรียนดู PPT ที่เก่ียวของกับทําเล
บ ปารา มารันเยา เซอารา ที่ต้ัง อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศของ
รีอูกรันดดี ูนอรช ทวีปอเมริกาใตเพ่ือนําเขาสูการต้ังประเด็น
เ ป รู อากรี รอนโดเนีย รา ซิ ล ปเอาอี เปรน ัมบปกู าู ราอบี า คําถามทางภูมิศาสตรเพมิ่ เติม

10 ํS ลมิ า มาตูโกรสซู โตกันชนี ส อาลาโกอสั

บาเอยี เซรชปี  10 Sํ

ลาปาซ โกยาส บราซิเลยี

โ บ ลิ เ วี ย
มาตูโกรสซูดซู ลู
ก0.เํฟอรน นักด.อินีซาาเบมลาก(ก.เ.กซอก.ากซานวาตนาลิเกดตอ.าาโอซกการปรน) ุซการโิสโกตบสลั มีนสั เชไรส เอสปรตี ซู านตู
มหาสมทุ รแปซฟิ ก90 ํW 01 : 20,0002,00ก00ม0. ซันตอิ าโกซเามนนลฮาโวรดโินอซฮฆลตาูฮาซากู กปุยลั มู เอมตซดารปาาลนโนเาดอเบบตสบาวัียเวัฟตโโชปโอนโกนารรสาโโเสมอกไรไรซอกนิโออาเอาอเเรตสรเะรกสตสอซรเ รสอวุนุรยี าซยันวุกมริอรอิโอีอวอนนูกเยัดเรตลันวซาดปิเาปดลีดนาโาซูตอรตูลาาานกเซาาตาเาปรานี ลาู รีอูดจี าเนรู เสน ทรอปก ออฟแคปริคอรน 20

30
Sํ20 กาตามารก า ซานตาเฟ ํS
ํS มี ีซโอเนส Sํ
มหาสมทุ รแปซฟิ ก ชลิ ี มหาสมทุ รแอตแลนตกิ30 ซานลุยส

เนวเกนอารเจนตินาริโอเนโกรอาวบาเอยี บลังกา

อา วซานมาตอิ ัส

40 Sํ ชูบุต 40 Sํ

อา วซานฮอรเ ฮ

คำอธบิ ายสัญลกั ษณ อาวเปญสั ซานตากรุซ หมูเกาะฟอลกแลนด2
อา วบาเอียกรนั เด (สหราชอาณาจักร)
เมืองหลวง

เขตประเทศ เตยี รราเดลฟวยโก 50 ํS
50 Sํ เขตรฐั ชอ งแคบมาเจลลัน เซาทจอรเ จีย
ชอ งแคบเดรก (สหราชอาณาจักร)
ทางนำ้ 70 ํW 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd
แหลงนำ้

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nํWic 60 Wํ

แผนทแี่ สดงเขตการปกครองของทวีปอเมริกาใต้

237

ขอ สอบเนน การคดิ นักเรียนควรรู

จากแผนท่ีเขตการปกครองของทวปี อเมริกาใต ประเทศใดท่มี ี 1 เฟรนชเ กียนา ดนิ แดนของประเทศฝรง่ั เศสในทวปี อเมริกาใต ตง้ั อยูบริเวณ
ขนาดใหญและขนาดเล็กท่ีสุดของทวีปอเมริกาใต ชายฝงดานตะวันออกเฉียงเหนือของทวีป มีอาณาเขตดานทิศตะวันตกติดตอ
กับประเทศซูรินาม ทิศตะวันออกและทิศใตติดตอกับประเทศบราซิล มีเน้ือท่ี
(แนวตอบ ประเทศที่มีขนาดเนื้อที่ใหญที่สุดในทวีปอเมริกาใต 90,976 ตารางกิโลเมตร เมืองหลวงชื่อ กาแยน ดินแดนทางตอนในสวนใหญ
คือ บราซิล มีเน้ือท่ีประมาณ 8.5 ลานตารางกิโลเมตร สวน เปน ทรี่ าบสูง ผลิตผลสําคัญ ไดแก ไมแปรรูป กุง และขา วเจา
ประเทศทม่ี ีขนาดเนือ้ ท่เี ลก็ ทสี่ ดุ คอื ตรินแิ ดดและโตเบโก มเี นื้อที่ 2 หมูเกาะฟอลก แลนด ต้ังอยูใ นมหาสมุทรแอตแลนติกตอนใต ประกอบดว ย
ประมาณ 5,128 ตารางกโิ ลเมตร) เกาะขนาดใหญ 2 เกาะ คอื เกาะอีสตฟอลก แลนด และเกาะเวสตฟอลกแลนด
ชาวสเปนเดนิ เรอื มาพบหมเู กาะนเ้ี มอ่ื ค.ศ. 1592 องั กฤษไดค รอบครองหมเู กาะนี้
ต้ังแต ค.ศ. 1833 เคยเปนชนวนพิพาทระหวางอังกฤษกับอารเจนตินา เม่ือ
ค.ศ. 1982 โดยอารเ จนตนิ าอางสทิ ธิวา เปนดนิ แดนของตน ซ่งึ องั กฤษเปนฝาย
มีชยั หมูเกาะฟอลกแลนดจงึ ยังคงอยูในความครอบครองของสหราชอาณาจกั ร
มาจนถึงปจ จบุ นั

T269

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๑.2 ลกั ษณะทั่วไป

ข้ันที่ 1 การตั้งคาํ ถามเชงิ ภมู ิศาสตร ทวีปอเมริกาใต้มีประเทศที่นานาชาติให้การรับรอง ๑๓ ประเทศ และดินแดนท่ีข้ึนอยู่กับ
ชาติยุโรป ได้แก่ หมู่เกาะฟอล์กแลนด์เป็นดินแดนของสหราชอาณาจักร และเฟรนช์เกียนาเป็น
3. ใหนักเรียนรวมกันตั้งประเด็นคําถามทาง ดินแดนของประเทศฝรั่งเศส ประเทศในทวีปอเมรกิ าใต้ มดี งั น้ี
ภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั ทําเลที่ตงั้ อาณาเขต และ
ลักษณะภูมิประเทศ เพ่ือคนหาคําตอบ ตาม ทวีปอเมรกิ าใต้
ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศของทวปี อเมรกิ าใต ไดแก
• เขตเทือกเขาแอนดีส ประเทศ เนอ้ื ท*่ี (ตร.กม.) ประชากร** (ล้านคน) เมืองหลวง 1
• เขตทร่ี าบสูง อาร์เจนตินา บวั โนสไอเรส
• เขตทีร่ าบลมุ นาํ้ ๒,๗๘๐,๐๐๐ ๔๔.๕
• เขตเกาะและหมูเ กาะ โบลเิ วีย
จากน้ันครูทําการแนะนําเพิ่มเติมเพื่อใหได บราซลิ ๑,๐๙๘,๕๘๐ ๑๑.๓ ลาปาซ
ชลิ ี
ประเดน็ คาํ ถามทางภมู ิศาสตร เชน โคลอมเบยี ๘,๕๐๐,๐๐๐ ๒๐๙.๔ บราซเิ ลยี
• ทาํ เลทตี่ งั้ ของทวปี อเมรกิ าใตม คี วามสมั พนั ธ เอกวาดอร์
กับสิ่งใดบาง อยา งไร กายอานา ๗๕๖,๙๔๕ ๑๘.๖ ซันติอาโก
• ปจจัยใดท่ีทําใหลักษณะทั่วไปของทวีป ปารากวัย
อเมรกิ าใตแ ตละพน้ื ทแ่ี ตกตางกัน เปรู ๑,๑๓๘,๙๑๔ ๔๙.๘ โบโกตา
• ทวีปอเมริกาใตมีลักษณะภูมิประเทศท่ีโดด ซูรนิ าม
เดนแตกตางจากทวีปอน่ื อยางไร ตรนิ ิแดดและโตเบโก ๒๘๓,๕๖๑ ๑๗.๐ กโี ต
อรุ กุ วัย
4. ครูอาจใหนักเรียนรวมกันศึกษาแผนท่ีแสดง เวเนซเุ อลา ๒๑๔,๙๗๐ ๐.๘ จอรจ์ ทาวน์
ลักษณะภูมิประเทศ จากหนังสือเรียนสังคม รวม
ศึกษาฯ ม.3 ประกอบการตั้งประเด็นคําถาม ๔๐๖,๗๔๑ ๖.๙ อะซุนซิออน
ทางภูมิศาสตรเพิ่มเตมิ
๑,๒๘๕,๒๑๕ ๓๒.๒ ลมิ า

๑๖๓,๘๒๐ ๐.๖ ปารามาริโบ

๕,๑๒๘ ๑.๔ พอรต์ ออฟสเปน

๑๗๖,๒๒๑ ๓.๕ มอนเตวเิ ดโอ

๙๑๒,๐๕๐ ๓๑.๘ การากัส

๑๗,๗๒๒,๑๔๕ ๔๒๗.๘

ท่ีมา : *ข้อมลู เน้อื ท่ีจากพจนานุกรมชือ่ ภูมศิ าสตร์สากล เล่ม ๑ (อักษร A-L), ๒๕๔๙
และพจนานุกรมชื่อภูมิศาสตรส์ ากล เล่ม ๒ (อกั ษร M-Z), ๒๕๕๐

ipeo **ข้อมลู จา� นวนประชากรจาก www.prb.org (2018 World Population Data Sheet)

ดนิ แดนในทวปี อเมริกาใต้
ดนิ แดนในการปกครองของประเทศตา่ ง ๆ ในทวปี อเมรกิ าใต้ มดี งั น้ี

หมเู่ กาะฟอลก์ แลนด์ : หเป่า็นงจดาินกแชด่อนงแขคอบงสมหาเรจาลชลอันา2ไณปาทจาักงทริศตต้ังะวอันยอู่ในอมกห๔าส๘ม๐ุทกรแิโลอเตมแตลรนเตมิกือตงอหนลวใตง้

ช่อื สแตนลยี ์
เฟรนช์เกยี นา : เปน็ ดนิ แดนของประเทศฝรง่ั เศส ตงั้ อยบู่ รเิ วณชายฝง่ั ดา้ นตะวนั ออกเฉยี งเหนอื

ของทวีปอเมริกาใต้ เมืองหลวงชื่อ กาแยน
238

นักเรียนควรรู กจิ กรรม สรางเสรมิ

1 บัวโนสไอเรส ตั้งอยูทางตอนกลางคอนไปทางตะวันออกของประเทศ ครูใหนักเรียนเขียนลงในแผนที่โครงรางประเทศในทวีป
อารเจนตินาบริเวณปากแมน้ํารีโอเดลาปลาตา เปนศูนยกลางการคาและ อเมรกิ าใตเ กย่ี วกบั ชอ่ื ประเทศ เมอื งหลวง เนอ้ื ทโี่ ดยประมาณ จาํ นวน
อตุ สาหกรรม เชน อุตสาหกรรมผลติ แปง เบียร เครอื่ งแกว เคร่อื งหนัง มที าเรอื ประชากร แลวเรียงลําดับประเทศที่มีเน้ือท่ีขนาดใหญที่สุดและ
นา้ํ ตนื้ เปน ทต่ี งั้ มหาวทิ ยาลยั หลายแหง รวมทงั้ มหาวทิ ยาลยั บวั โนสไอเรส หอสมดุ เล็กที่สุด มีประชากรมากที่สุดและนอยที่สุด จากน้ันนําเสนอ
พพิ ิธภัณฑ และโรงละคร ผลงานทหี่ นา ชนั้ เรยี น
2 ชอ งแคบมาเจลลนั อยทู างตอนใตส ดุ ของทวปี อเมรกิ าใต ระหวา งผนื แผน ดนิ
ใหญกับกลุมเกาะเตียรราเดลฟวยโก เชื่อมมหาสมุทรแอตแลนติกตอนใตกับ
มหาสมทุ รแปซิฟก ตอนใตโดยมเี สน ทางคดเคยี้ วออ มวกลงไปทางใต ชอ งแคบนี้
ถกู คนพบโดยเฟอรดนิ านด มาเจลลัน นักสํารวจชาวโปรตเุ กส ใน ค.ศ. 1520

T270

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑.3 ลักษณะภมู ปิ ระเทศ ขน้ั สอน

ทวีปอเมริกาใต้มีภูมิประเทศท้ังที่ก�าเนิดจากการกระท�าอันเนื่องมาจากการเคล่ือนท่ีของ ข้นั ท่ี 2 การรวบรวมขอมลู
แผน่ ธรณีในอดตี ท่ีผ่านมานบั ลา้ นปี และเกิดจากกระบวนการต่าง ๆ ตามธรรมชาตทิ ี่ท�าให้เกดิ การ
ลดและการเพ่ิมระดับของแผ่นดินโดยตัวการต่าง ๆ จนมีลักษณะภูมิประเทศแตกต่างกัน แบ่งได้ 1. จากประเด็นคําถามทางภูมิศาสตรในข้ันที่ 1
๔ เขต ดังน้ี ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนขอมูล
ประกอบการใชเ ครอื่ งมอื ทางภมู ศิ าสตรเ กย่ี วกบั
มีระบบ๑เ)ท ือเขกตเขเทาแอื อกนเขดาีสแ1อลนักดษสี ณ(ะAเnปd็นeพanื้น ทUี่สpูงlaแnผd่เsป)็นดบ้ารนิเชวาณยกฝวั่งต้าะงวตนั ลตอกดขแอนงทวตวั้ปีงแอตเม่ทริวกิ เาขใตา้ ที่ตั้ง อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศของ
ทวีปอเมริกาใต ตามเขตภูมิประเทศที่กลุม
กอร์ดีเยราเดเมรีดา ทางทิศตะวันตกของประเทศเวเนซุเอลาลงไป ผ่านประเทศโคลอมเบีย รบั ผดิ ชอบ จากหนังสือเรยี นสังคมศึกษาฯ ม.3
เอกวาดอร์ เปรู โบลิเวีย อาร์เจนตนิ า และชิลี ท่ีเกาะเตียร์ราเดลฟวยโก ระยะทางเกือบ ๗,๒๐๐ หรอื แหลง เรยี นรอู นื่ ๆ รวมทงั้ แตล ะกลมุ จะตอ ง
กิโลเมตร ทเ่ี กดิ จากการยกตวั ขึน้ ของเปลือกโลกอันเนื่องมาจากแผน่ ธรณนี าสกา (Nazca Plate) ศึกษาและตอบประเด็นคําถามทางภูมิศาสตร
เคลอ่ื นทม่ี ดุ ใตแ้ ผน่ ธรณอี เมรกิ าใต้ (South America Plate) เกดิ เปน็ ภมู ปิ ระเทศตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ภเู ขา จากขั้นที่ 1 ดว ย
ทิวเขา เทือกเขา ที่ราบสงู และแอง่ แผ่นดนิ และยังมีภูมปิ ระเทศเดน่ เฉพาะอีก เช่น
2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนา
• ภูเขาไฟโกโตปักซี (Cotopaxi) เป็นภูเขาไฟที่ยังมีพลังขนาดใหญ่ที่สุดของโลกใน เชื่อถอื ประกอบการศึกษาและรวบรวมขอ มลู
ประเทศเอกวาดอร์ เพ่มิ เติม

• ทะเลสาบติตกิ ากา (Titicaca) อยู่บนปล่องภูเขาไฟ มเี น้อื ท่มี ากถึง ๘,๒๘๘ ตาราง
กิโลเมตร ระหว่างเขตแดนประเทศเปรกู บั โบลเิ วยี

• ทีร่ าบสูงอลั ตปิ ลาโน (Altiplano) ที่ราบสูงและแอง่ แผน่ ดินในประเทศโบลเิ วยี
• ฟออร์ด (fiord) หรือฟยอรด์ (fjord) ทางตอนใตข้ องประเทศชลิ ี เปน็ แนวชายฝั่งทะเล
ลักษณะเป็นอา่ วเลก็ ๆ มีความยาวและแคบเว้าลึกเข้าไปในแผ่นดนิ เกิดจากธารน�า้ แขง็ ท่ีเคลอ่ื นท่ี
จากพื้นทีส่ ูง แลว้ กดั เซาะพืน้ ทีก่ ่อนลงสู่ทะเล

 ภเู ขาเอาซานกาเต(Ausangate) หรอื ภเู ขาสายรงุ้ เปน็ หนงึ่ ในภเู ขาของเทอื กเขาแอนดสี ตง้ั อยทู่ างใตข้ องประเทศเปรู 239
สสี ันของภูเขาเกดิ จากแรต่ ่าง ๆ และทรายแดงที่สะสมมานานหลายลา้ นปี

กจิ กรรม ทา ทาย เกร็ดแนะครู

ครูใหนักเรียนสืบคนลักษณะภูมิประเทศที่โดดเดนของ ครูควรอธิบายชี้แนะใหนักเรียนเขาใจวา การศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับทวีป
ทวปี อเมรกิ าใต จากเวบ็ ไซตต างๆ หรือจาก Google Earth ใน อเมริกาใตใ นดา นตางๆ ควรใชแผนท่ีเฉพาะเรือ่ ง ขอมลู จากเวบ็ ไซตต างๆ ท่ีมี
ประเดน็ ชอื่ ลักษณะภูมิประเทศ ประเทศทพ่ี บ กระบวนการเกดิ อยูเปนจํานวนมาก รวมถึงภาพประกอบแผนที่ที่จะชวยเสริมสรางความรูความ
ความสําคัญตอประชากรหรือทวีป จากน้ันติดภาพประกอบ เขา ใจเกยี่ วกับทวีปนไ้ี ดเ ปนอยางดี
ตกแตง ใหส วยงาม นาํ เสนอหนาช้ันเรยี น

นักเรียนควรรู

1 เทือกเขาแอนดีส เปนระบบเทือกเขาท่ีสลับซับซอนยาวตลอดชายฝง
ตะวันตกของทวีป ต้ังแตเกาะเตียรราเดลฟวยโกข้ึนไปถึงประเทศเวเนซุเอลา
ยาวทง้ั สิน้ ประมาณ 7,200 กโิ ลเมตร มภี ูเขาไฟหลายลกู เปนตน น้ําของแมนํ้า
เกากา มักดาเลนา โอรีโนโก แอมะซอน ปลโกมาโย เปนตน เทอื กเขาแอนดสี
มีลักษณะ ที่เรียกวา กอรดีเยรา (Cordillera) กลาวคือ เปนทิวเขาขนานกัน
หลายทวิ อยบู นทรี่ าบสงู ยอดสงู สดุ ชอื่ อากอนกากวา อยใู นประเทศอารเ จนตนิ า
สูง 6,960 เมตร T271

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน แผนที่แสดงลักษณะภมู ปิ ระเทศของทวปี อเมรกิ าใต
1ท ะ เ ลลแ.กายคีนัสริ บ เ บี ย น
ขน้ั ที่ 3 การจดั การขอ มูล 80 ํW 70 ํW 60 ํW 50 ํW 40 ํW
N 500 มาตรา0สว น 1 : 40,000,000 1,000 กม.
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลท่ีตนไดจาก 1 410 Nํ
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปลี่ยนความรู 3 20 ํท่ี ร า บ ลุ ม น้ํ า แ อ ม ะ ซ อ นกาเลรสั 4ป2โ7ก6กรสิ 5โ7ตก9บอ5ลั นโก.จลาอกปนอสูรร.ามดนาีเยร.กทาวไรี่ากมเารวโนดีบบยี .เาเซเยมรรตาโารโมนารสนาอ2.รทัว8โิก3.นกอ2ทาูร.เโูปนี่อรรโรากโิ นราทโก.บปาคสากูไลรง.ต.มบรกาาินจีแิ าอดดา น า 1 เขตเทือกเขาแอนดีส
ระหวางกัน โดยใชเทคนิคเลาเรื่องรอบวง ให กกออรรดีดีเรเยยดีเรรยาาเรอาซโออนกเรีตซิยเนรั.นดล ัมตันกลตัดลานเ.เลกนาากา ท.ปาริมา 2 เขตท่ีราบสูง 10 ํN
สมาชิกเลาขอมูลที่ตนไดจากการรวบรวม 1 310 ํS ราเดเ 3 เขตท่รี าบลุมนำ้
ทีละคน จนครบทัง้ กลมุ 4 เกาะและหมูเ กาะ 0ํ
มหาสมทุ รแปซฟิ ก4 ก เ 1 2 2 มหาสมทุ รแอตแลนตกิ30 Sํน. ีร ูอบ ัรง ูก
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง ล.ออเรนจ 10 ํS
นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน 1 2 340 Sํ
ออก ปากแมน้ำแ เมตร
น.แอมะซอน ก.มาราโจอมะซอน
ขน้ั ท่ี 4 การวิเคราะหแ ละแปลผลขอ มูล ล.ซันตชาิมโเโอกบเโลรตนาปโากซซ6ี 5286977 .นาโป น.แอมะซอน เสน ศูนยส ตู ร 20 Sํ
น.มารัญโญน น.ปูรุส าเดรา ม า ตู โ ก
1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหข อ มลู รว มกนั จาก ล.ปาริญญัส น น.อู เกายาลี ทื อทะเลทรายตามแน น.จูรูอา น.ต าปาจอส น.ชีงกู บี า 3000
น้ันสมาชิกแตละกลุมรวมกันตรวจสอบความ ล.เนกรา น.มเดดโิ อส ที่ สปริส 2000
ถกู ตองของขอ มลู น.เตลิ น.ปารากวัย ร า ซิ าทฟ.เรัจงรซีาลสโเ ูกซดโบก อยาาสนน..โอาตราักไง ิตกงวส ยนอ.าปา รนาอลงเกบ็ รานดำ้ นิ บโญอรทโบรี่ าเรบมสางู ล.เซาโรก 30 ํS
เร บ สู ง 1000
2. ครูใหแตละกลุมนําขอมูลมาจัดทําเปน mind อวส67ก6า8ราน ล.บรังกู 2420000000
map ลงในกระดาษฟลิปชารตประกอบการ 1000
วาดแผนที่โครงรา งของทวปี อเมรกิ าใต น.มาเด ร ร า 420000ํS
วชาเนยบฝาง โ6ทด5ะซ4ส2เาล.คตาติ มิกาากา 3000
3. ตัวแทนกลุมนําเสนอขอมูลหนาช้ันเรียน น.มาโม ร ส ซู น.เซ 4000
ทีละกลุม จากนั้นสมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันให 5000
ขอ คดิ เหน็ หรอื ขอ เสนอแนะเพม่ิ เตมิ ตลอดจน ก0กม..เหดํกฟา.าอวรสรูลว นนิฟมนักุทด.อรนิ ซี แาาปกเบกม.กซฟ.ล.พมลฟิากนิอาก.ก9รตร.เก0ซกีนาค.าาซนกWํ านาา.ตเกนลจเิก.ตโอเ0น1อ.าาโซสเกก:วาปปรนซ2ซุากาา0โร,นโ0ิสล0โกาต02บส,00ัลก00ม0.ทร่ี าขบทสะงู อเ ลัลาตทปิ รลาาแยโนอ ปลโกมาโ นน.. ุอป ุรากร ัวานา ี่ทราบก ัรนชาโก น.ปารานา สู ง บท.แมนติควีรลป.ฟก รดู โีาอบนั เดยร า 2890า
อภิปรายความรรู วมกนั มก.ฮวนเฟรน านเดส อากอนกา6ก96ว0า ยน.
บ
ล.ลาบาปเ อ
า

ร

่ีท

า น.ริโอซาล

อ ท.มาร

ต
เซเดรลโ6ซร8โา8ลอ0าโโฮดส าโด ย
า ส.กซราันลเินดสั ส.มารช ิกติ า

ก

น ท.กอรโดบา

าม

า

ดี ปม ปส อาวลร.ริโาอซเาดลาปลาตา

น.โ ี่ทราบ อาวบาเอยี บลังกา

ส
น.รโิ คอโเนลรโการโด
ระดับความสงู (เมตร)
ก.ชิโลเอ ่ีทราบ ูสงปาตาโกเ ีนยน.ชูบุต อาวซานมาตอิ สั 213,,,0040200000000000

คำอธิบายสญั ลักษณ เซรโรอกซากาวน.เโวปชาญเโลนสั4นส0ต5ีน8 อาวซานฮอรเฮ
ล.เตรสปนุ ตัส

ภเู ขา ก.มากเด.เรวเลดลดิงโี ตอนัส อา วบาเอียกรนั เด ก. เกาะ คำยอ คาบสมุทร 6000
ภเู ขาไฟ ค. 7000
50 ํS ทางน้ำ
แหลง นำ้ กเ.เดล4ฟตวียยรโกรา มก.ฟอลกแลนด กก.กลุมเกาะ ท. เทือกเขา 580000ํS
ก.สแตเทน 9000
มก.หมูเกาะ น. แมน ้ำ 10000
เขตภมู ิประเทศ ชอ งแคลบ.ฮเอดรรน ก ล. แหลม ส. ทะเลสาบ
70 Wํ
10P0roWํ jection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nํWic 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd

240 แผนทีแ่ สดงลกั ษณะภูมปิ ระเทศของทวปี อเมริกาใต้

นักเรียนควรรู ขอ สอบเนน การคดิ

1 ทะเลแคริบเบียน เปนสวนหน่ึงของมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศเหนือและ หากเทือกเขาร็อกกีคูกับทวีปอเมริกาเหนือ เทือกเขาในขอใด
ทศิ ตะวนั ออกจดหมูเ กาะเวสตอนิ ดสี ทศิ ใตจ ดทวปี อเมรกิ าใต ทศิ ตะวันตกจด จะคกู ับทวปี อเมริกาใต
ภูมิภาคอเมริกากลาง ตอเนื่องกับอาวเม็กซิโกทางตะวันตกเฉียงเหนือโดยผาน
ชองแคบยกู าตาน มเี นอ้ื ท่ปี ระมาณ 2.7 ลา นตารางกิโลเมตร 1. เทอื กเขาบราซลิ
2 ท่ีราบปมปส มีอาณาบริเวณต้ังแตบริเวณลุมน้ําปารานาตอนลางลงไปถึง 2. เทือกเขาแอนดีส
ภาคกลางคอนไปทางใตของประเทศอารเจนตินา ครอบคลุมเนื้อที่ประมาณ 3. เทอื กเขาปาตาโกเนยี
760,000 ตารางกิโลเมตร มีภูมิอากาศแหงแลงทางดานตะวันตก สวนดาน 4. เทอื กเขาแอปพาเลเชยี น
ตะวันออกมีน้าํ อุดมสมบรู ณ เปน แหลงเลย้ี งปศุสตั วทสี่ ําคญั ของทวีป
(วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เทือกเขาแอนดีสมีลกั ษณะสําคญั
สื่อ Digital คลายกับเทือกเขาร็อกกีในทวีปอเมริกาเหนือ โดยเฉพาะการ
วางตัวของเทือกเขาท่ีสลับซับซอนยาวตลอดชายฝงตะวันตกของ
ศึกษาคนควาขอมูลเพิ่มเติมเก่ียวกับแผนท่ีลักษณะภูมิประเทศของทวีป ทวีปอเมริกาใต ตั้งแตประเทศเวเนซุเอลาลงไปถึงเกาะเตียรรา
อเมรกิ าใต ไดที่ https://www.freeworldmaps.net/southamerica/ เดลฟวยโก)

T272

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒) เขตทรี่ าบสงู (Plateau) ลกั ษณะพนื้ ทเี่ กดิ จากหนิ ฐานทวปี 1(Shield) ซง่ึ เปน็ มวลหนิ อคั นี ขนั้ สอน
ทแ่ี ทรกซอน (intrusive) แขง็ ตวั อยภู่ ายในเปลอื กโลก ตง้ั แตม่ หายคุ พรแี คมเบรยี น (Precambrian)
หรือเม่ือประมาณ ๕๔๑ ล้านปีมาแล้ว ภายหลังเมื่อถูกกระบวนการเกลี่ยระดับของพื้นผิว ข้ันท่ี 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มูล
หนิ ฐานทวปี จงึ ผา่ นการผพุ งั อยกู่ บั ท่ี การกรอ่ น การแตกหลดุ ของมวลเศษหนิ ธารนา�้ ไหลจงึ พดั พา
ตะกอนไปทบั ถมบรเิ วณทต่ี า�่ กวา่ บรเิ วณทร่ี าบสงู จงึ ถกู ซอยแบง่ เปน็ ภเู ขาและทสี่ งู เปน็ ตน้ กา� เนดิ ลา� นา�้ 4. ครูถามคําถามเพ่ือใหนักเรียนไดวิเคราะห
ของแมน่ า้� สายตา่ ง ๆ ทร่ี าบสงู ทสี่ า� คญั มดี งั น้ี ขอ มูลเพิม่ เตมิ เชน
๒.๑) ท่ีราบสงู บราซิล (Brazilian) ทร่ี าบสูงบอร์โบเรมา (Borborema) และทรี่ าบสงู • สาเหตุและปจจัยใดบางท่ีทําใหเกิดทะเล
มาตโู กรสซู (Matu Grosso) เป็นกลุ่มท่รี าบสงู อยใู่ นประเทศบราซลิ เป็นตน้ ก�าเนิดแมน่ ้�าสา� คัญ ทรายบรเิ วณฝง ตะวนั ตกของทวปี อเมรกิ าใต
ได้แก่ แมน่ �้าแอมะซอน แม่น�้าปารานา แมน่ �้าปารากวัย และแม่น�า้ อรุ ุกวัย (แนวตอบ เกิดจากการท่ีเทือกเขาแอนดีส
๒.๒) ทร่ี าบสงู กอี านา (Guiana) เปน็ ทรี่ าบสงู ในประเทศเวเนซเุ อลา กายอานา ซรู นิ าม ขวางก้ันทิศทางลม จึงทําใหพ้ืนที่ดานหลัง
และดนิ แดน๒เฟ.๓ร)น ทชเ์ร่ี กายีบนสางู ขปอาตงฝาโรกั่งเเนศยีส2(เPปa็นtaตg้นoกn�าiaเน) ดิในแปมร่นะ�้าเทแอศมอาะซรเ์อจนนแตลนิ ะาแเมป่นน็ า�้ ทโอรี่ ารบโิ นสโงู กทม่ี คี วาม เปนเขตอับฝนสงผลใหเกิดความแหงแลง
ลาดจากเทอื กเขาแอนดสี ลงตา�่ ดา้ นมหาสมทุ รแอตแลนตกิ และมบี างสว่ นเปน็ ทรี่ าบสงู ทม่ี ธี ารลาวา และกลายเปนพ้ืนทที่ ะเลทราย)
ปกคลมุ หินฐานทวีป เปน็ ตน้ ก�าเนดิ ของแมน่ �า้ ริโอเนโกร แมน่ �้าโคโลราโด และแมน่ า้� ชโี ก • ทร่ี าบสูงบราซิลมีความสาํ คัญอยางไร
(แนวตอบ เปนแหลงกําเนิดของแมน้ํา
๓) เขตทร่ี าบล่มุ นา�้ (River Basin) ทวปี อเมรกิ าใตม้ พี น้ื ท่เี ปน็ แอง่ ต่า� ขนาดใหญ่ โดยมี หลายสายที่เปนสาขาของแมน้ําแอมะซอน
เขตเทือกเขาแอนดีสและเขตที่ราบสูงที่เป็นต้นก�าเนิดของแม่น�้าสายต่าง ๆ อยู่โดยรอบ ธารน�้า แมน้ําปารากวัย แมน้ําปารานา และแมน้ํา
ไหลพดั พาตะกอนกรวด ทราย ดนิ ซง่ึ ผุสลายจากแหล่งก�าเนิด ทั้งอนนิ ทรยี วัตถแุ ละอินทรียวัตถุ อุรุกวยั )
เรยี กวา่ ตะกอนน้า� พา สะสมไวเ้ ป็นที่ราบตะกอนน�้าพา (alluvial plain) ดังนี้
๓.๑) ทร่ี าบลมุ่ นา�้ แอมะซอน เปน็ ลมุ่ นา้� ขนาดใหญท่ สี่ ดุ ของโลก มเี นอ้ื ทป่ี ระมาณ ๗.๐๕ 5. นักเรียนรวมกันวิเคราะหและเช่ือมโยงขอมูล
เพม่ิ เติมผานการทําใบงานท่ี 12.1 เร่อื ง ทาํ เล
ท่ีตั้ง อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศของ
ทวีปอเมรกิ าใต และรวมกันเฉลยคําตอบ โดย
ครแู นะนาํ เพิ่มเตมิ

ล้านตารางกิโลเมตร มีล�าธารสาขาที่ก�าเนิดจากเทือกเขาแอนดีส ได้แก่ แม่น้�านาโป แม่น้�า
มารญั โญน แมน่ า�้ อกู ายาลใี นประเทศเปรู แมน่ า้� เมเดราในประเทศโบลเิ วยี แมน่ า้� โอรโิ นโกในประเทศ
โคลอมเบียและเวเนซเุ อลา และก�าเนดิ จากทร่ี าบสงู บราซิลและทีร่ าบสงู มาตโู กรสซู บรเิ วณท่ีราบ
ตะกอนน้�าพาของแม่น้�าแอมะซอนมีลักษณะพิเศษ คือ เป็นสิ่งสะสมจากตะกอนที่ผุสลายจากหิน
ภเู ขาไฟบริเวณเทอื กเขาแอนดีส แมน่ �้าแอมะซอนไหลออกมหาสมุทรแอตแลนตกิ ตรงปากแมน่ ้�า
มีลักษณะเป็นชะวากทะเล (estuary) ที่ชายฝั่งทะเลเว้าเป็นช่องเข้าไปยังปากแม่น�้าและมีเกาะ
มาราโจกบั เกาะกาเวยี นาอยูต่ รงปากแม่น้า�
๓.๒) ที่ราบลุ่มน้�าโอริโนโก แม่น�้าโอริโนโกก�าเนิดจากภูเขาเซร์ราปารีมา ประเทศ
โคลอมเบยี และทร่ี าบสงู กีอานา ประเทศเวเนซุเอลา ลักษณะเป็นทรี่ าบตะกอนน้า� พาที่ล�านา้� สาขา
พัดพามาสะสมบริเวณพ้ืนท่ีราบขนาดใหญ่ตอนกลางของประเทศเวเนซุเอลา คือ ที่ราบยาโนส
(Llanos) มเี นอ้ื ทป่ี ระมาณ ๕๘๓,๐๐๐ ตารางกโิ ลเมตร แมน่ า้� โอรโิ นโกไหลออกมหาสมทุ รแอตแลนตกิ
มีดนิ ดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้�าขนาดใหญ่
24๑

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

ลักษณะภูมิประเทศเขตท่ีราบเกิดขึ้นไดอยางไร และท่ีราบ 1 หนิ ฐานทวปี หนิ ฐานซบั ซอ นทโี่ ผลเ ปน บรเิ วณกวา งในหนิ ฐานธรณี โดยทว่ั ไป
สาํ คญั ของทวีปอเมริกาใตม ีอะไรบาง มลี ักษณะนูนตรงสวนกลาง ดานขางลาดมากจงึ ดคู ลา ยโล หินฐานทวปี ทกุ แหง
เปน หินมหายุคพรแี คมเบรยี น รอบๆ หินฐานทวีปประกอบดวยตะกอนทส่ี ะสม
(แนวตอบ เขตที่ราบเกดิ จากตะกอนแมนํ้าสายตา งๆ นํากรวด อยูบนลานทวปี ตวั อยา งหนิ ฐานทวปี ไดแ ก หินฐานทวปี แคนาดา หนิ ฐานทวีป
ทราย ดินและขุยอินทรียไปทับถมบริเวณแองแผนดิน ซ่ึงขนาบ บอลติก
ดว ยเทอื กเขาสงู ทรี่ าบสงู ทร่ี าบสาํ คญั เชน ทร่ี าบลมุ นา้ํ แอมะซอน 2 ทร่ี าบสงู ปาตาโกเนยี อยรู ะหวา งเทอื กเขาแอนดสี กบั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
เปนลมุ นํ้าตอนกลางขนาดใหญทส่ี ดุ ของโลก ที่ราบยาโนสอยทู าง ทางใตของแมน้ําลีโมและแมน้ํารีโอเนโกร มีเน้ือที่ประมาณ 805,000 ตาราง
ตอนเหนือของทวปี ตัง้ อยรู ะหวา งเทือกเขากอรด เี ยรากบั ทร่ี าบสูง กิโลเมตร มีลักษณะเปนท่ีราบสูงแหงแลงไปจนจดชองแคบมาเจลลัน ยาว
กายอานา) ประมาณ 1,600 กิโลเมตร

T273

นาํ สอน สรุป ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓.๓) ท่ีราบลุ่มน้�าปารานา แม่น้�าปารานาก�าเนิดจากที่ราบสูงบราซิลและท่ีราบสูง
บอร์โบเรมา และมีแม่น�้าปารากวัยไหลมารวมกับแม่น�้าปารานาแถบชายแดนประเทศปารากวัย
ข้นั ที่ 5 การสรปุ เพือ่ ตอบคาํ ถาม กับอาร์เจนตินา จึงเกิดท่ีราบตะกอนน�้าพาขนาดใหญ่ บริเวณดังกล่าวส่วนใหญ่อยู่ในประเทศ
อาร์เจนตินา เรยี กวา่ ท่ีราบปัมปสั (Pampas) มเี นอ้ื ทีป่ ระมาณ ๗๖๐,๐๐๐ ตารางกิโลเมตร แมน่ า�้
1. นักเรียนในชั้นเรียนรวมกันสรุปเก่ียวกับทําเล ปารานาไหลออกมหาสมุทรแอตแลนติกบริเวณเมืองบัวโนสไอเรส ซึ่งมีลักษณะเป็นดินดอน
ทตี่ ง้ั ขนาด อาณาเขต และลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ สามเหล่ียมปากแมน่ �า้ ขนาดเล็กก่อนไหลลงสู่อา่ วรโิ อเดลาปลาตา
ของทวีปอเมรกิ าใต
๔) เกาะและหมเู่ กาะ (Islands) เกาะและหมู่เกาะทส่ี �าคัญ มีดงั น้ี
2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ
สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู ๔.๑) เกาะเตียร์ราเดลฟวยโก เป็นเกาะท่ีอยู่ทิศใต้สุดของทวีปอเมริกาใต้ มีช่องแคบ
แนะนาํ เพม่ิ เติม มาเจลลันแยกจากแผน่ ดนิ ใหญ่กบั ดินแดนประเทศชิลี ลักษณะชายฝง่ั ของเกาะมีภมู ปิ ระเทศแบบ
ฟอี อรด์ หรือฟยอรด์ และตลอดแนวชายฝั่งตะวันตกของประเทศชิลี นับจากละตจิ ดู ๔๐ � ใต้ ลงไป
3. นกั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ ภมู ศิ าสตร ม.3 พบเกาะเลก็ เกาะน้อยท่ีเกิดจากการกระทา� ของธารน้�าแขง็ และบางส่วนเป็นเกาะภูเขาไฟทีม่ ีพลงั
เร่ือง ทําเลที่ตั้ง อาณาเขต และลักษณะ ๔.๒) เกาะตรินิแดด เป็นเกาะทอี่ ยูท่ างทศิ เหนอื ต้งั อยใู่ นหมู่เกาะเวสตอ์ ินดสี นบั เป็น
ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต เพ่ือทดสอบ เกาะแห่งเดยี วทอ่ี ยใู่ นดินแดนของทวีปอเมริกาใต้ และเป็นท่ีต้ังของประเทศตรินิแดดและโตเบโก
ความรูท ี่ไดศ กึ ษามา ๔.๓) หมเู่ กาะฟอลก์ แลนด์ หมเู่ กาะนอกชายฝง่ั ตอนใตป้ ระเทศอารเ์ จนตนิ า เปน็ ดนิ แดน
ของสหราชอาณาจกั ร มเี กาะขนาดใหญ่ ๒ เกาะ คอื เกาะอสี ตฟ์ อลก์ แลนด์และเกาะเวสต์ฟอลก์
ขนั้ สรปุ แลนด์ ล้อมรอบด้วยเกาะขนาดเล็กจา� นวนหน่ึง พืน้ ทเี่ กาะมีอา่ วและฟอี อรด์ หรือฟยอร์ด

ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับ ๔.๔) หมู่เกาะกาลาปาโกส หมเู่ กาะนอกฝั่งด้านทิศตะวันตกทส่ี ุดของทวีป เป็นดนิ แดน
ทําเลท่ีตั้ง อาณาเขต และลักษณะภูมิประเทศ ของประเทศเอกวาดอร์ เกาะอยใู่ นแนวเสน้ ศนู ยส์ ตู ร ประกอบดว้ ยเกาะใหญน่ อ้ ยมากกวา่ ๑๕ เกาะ
ของทวีปอเมริกาใต ตลอดจนความสําคัญท่ีมี มพี ืช สตั ว์ปา่ และสัตว์นา้� หลายชนิด
อทิ ธพิ ลตอ การดาํ เนนิ ชวี ติ หรืออาจใช PPT สรปุ
สาระสาํ คัญของเนื้อหา

ขน้ั ประเมนิ

1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม
การรวมกนั ทาํ งาน และการนําเสนอผลงาน

2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก
สมรรถนะฯ ภูมศิ าสตร ม.3

242  เกาะอสี ต์ฟอลก์ แลนด์ ๑ ใน ๒ เกาะขนาดใหญ่ของหมู่เกาะฟอลก์ แลนด์ ตั้งอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติกตอนใต้

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม Geo - Literacy

ครสู ามารถวัดและประเมินความเขาใจเนื้อหา เรอ่ื ง ทาํ เลทีต่ ้งั อาณาเขต ใหนักเรียนใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร เชน แผนท่ีเฉพาะเรื่อง
และลกั ษณะภูมขิ องทวีปอเมริกาใต ไดจากการตอบคาํ ถาม การรว มกันทาํ งาน โปรแกรม Google Earth สืบคนขอมูลลักษณะภมู ิประเทศสาํ คญั
และการนาํ เสนอผลงานหนา ชน้ั เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ ผลจาก ของทวปี อเมรกิ าใต เชน
แบบประเมินการนาํ เสนอผลงานทแี่ นบมาทา ยแผนการจัดการเรยี นรูหนวยท่ี 12
เรือ่ ง ทวปี อเมรกิ าใต • เทอื กเขาแอนดีส
• ทะเลสาบตติ ิกากา
แบบประเมนิ การนาเสนอผลงาน • ท่ีราบลุมน้ําแอมะซอน
• หมเู กาะกาลาปาโกส
คาชี้แจง : ใหผ้ ู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรยี นตามรายการ แลว้ ขดี ลงในช่องที่ โดยสืบคน ในประเด็นภูมิประเทศสาํ คญั ลักษณะภมู ิอากาศและ
ตรงกบั ระดับคะแนน พืชพรรณธรรมชาติ สตั วป า การตัง้ ถนิ่ ฐานของประชากร จากนนั้
สรปุ ขอมลู นาํ เสนอในชัน้ เรียน
ลาดบั ที่ รายการประเมนิ ระดับคะแนน 1
32

1 ความถูกต้องของเน้อื หา
2 การลาดบั ขนั้ ตอนของเร่ือง
3 วธิ ีการนาเสนอผลงานอย่างสรา้ งสรรค์

4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ

5 การมสี ่วนรว่ มของสมาชิกในกลุ่ม

รวม

ลงชือ่ ...................................................ผู้ประเมิน
............/................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรือพฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรือพฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเปน็ สว่ นใหญ่

ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกบั รายการประเมนิ บางส่วน

เกณฑก์ ารตัดสนิ คุณภาพ

ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ต่ากวา่ 8 ปรับปรงุ

T274

นาํ นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๑.4 ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process)
ทวปี อเมรกิ าใตม้ ลี กั ษณะภมู อิ ากาศแตกตา่ งกนั หลายเขต เนอ่ื งจากปจั จยั ควบคมุ ภมู อิ ากาศที่
แตกต่างกนั 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง
ที่จะเรยี นรู จุดประสงคก ารเรียนรู และผลการ
๑) ปจั จยั ควบคมุ ภมู อิ ากาศ ปัจจัยทมี่ อี ิทธิพลต่อภมู ิอากาศของทวีปอเมริกาใต้ มดี งั นี้ เรียนรู
๑.๑) ตา� แหนง่ ทตี่ ง้ั ตามละตจิ ดู ทวปี อเมรกิ าใตม้ ี 60 ํ N (wลมesฝtาe9ยr0lLตieHะsํ วNwันตinกเdข) ตหนาว
พน้ื ทตี่ งั้ อยรู่ ะหวา่ งละตจิ ดู ๑๒ เ� หนอื -๕๓ �ใต้ จึงมลี กั ษณะ เขตอบอนุ 2. ครแู ละนักเรียนรวมกันทบทวนความรเู ก่ียวกบั
ทาํ เลที่ตงั้ อาณาเขต และลกั ษณะภมู ิประเทศ
ภมู ิอากาศแบบเขตรอ้ น เขตอบอุน่ และเขตหนาว30 ํ N ลม(nคoาrtตhะeวaนั sอt อtrกaเdฉeย� wงเinหdน)อ� เขตรอ น ของทวีปอเมริกาใต ท่ีไดศึกษาเมื่อช่ัวโมงท่ี
๑.๒) ทิศทางของลมประจ�า มีความ L ผา นมา
สมั พนั ธก์ บั บรเิ วณความกดอากาศสงู ในมหาสมทุ ร L
ดแป้านซฟมิ กหิ ใาตสก้ มบั ุทมรหแาอสตมแทุ ลรแนอตติกแมลีลนมตคกิ ้า1คตอื ะวฤันดอรู อ้อนก 0 ํ (ลsมouคtาhตeะaวsันt อtrอaกdeเฉwย� iงnใdต) L 3. ครูต้ังประเด็นคําถามใหนักเรียนรวมกัน
เฉียงใต้พัดเข้าสู่ชายฝั่งตะวันออกของทวีป อภปิ รายโดยเบอ้ื งตน เพ่อื กระตนุ ความสนใจ/
ลึกเข้าไปจนถึงท่ีราบลุ่มน�้าแอมะซอนและพัดมา 30 ํ S H H เขตรอ น กระตนุ ความคิด เชน
บรรจบกบั ลมคา้ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ดา้ นมหาสมทุ ร (wลมesฝtาeยrlตieะsวwันตinกd) • นกั เรยี นคดิ วา ปจ จยั ใดบา งทม่ี ผี ลตอ ลกั ษณะ
แปซิฟิกมีลมพัดเข้าชายฝั่งตะวันตกของทวีปจากทิศทาง ภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวีป
ลมตะวนั ตกเฉยี งใต้และวกขึน้ ทิศเหนือตามแนวเทอื กเขา L ล(eมaขsวั้teโลrliกeฝsาpยoตlaะrวันwอinอdก) L เขตอบอุน อเมริกาใต
(แนวตอบ ตําแหนงท่ีตั้งตามละติจูด ระยะ
60 ํ S 90Hํ S เขตหนาว ความสูงของพื้นที่ ทิศทางของลมประจํา
 เขตความกดอากาศตามละติจูดและทิศทางลม การวางตวั ของเทอื กเขา พายหุ มนุ ระยะหา ง
ประจา� ซีกโลกใต้ จากทะเล กระแสนา้ํ ในมหาสมทุ ร)
แอนดสี ฤดหู นาว ดา้ นมหาสมทุ รแอตแลนตกิ มลี มคา้ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื พดั เขา้ ทกุ พนื้ ทข่ี องทวปี
ดา้ นมหาสมุทรแปซฟิ ิกมลี มฝา่ ยตะวันตกพัดเข้าพ้ืนท่ีตอนใต้ของทวีปตงั้ แต่ละตจิ ูด ๔๐ � ใต้ ลงไป
โดยทิศทางลมประจา� ทพ่ี ัดจากทะเลเขา้ ส่ฝู งั่ จะนา� ความช้ืนและฝนไปด้วย
๑.๓) ความสงู ของพน้ื ที่ เนอ่ื งจากอณุ หภมู ขิ องบรรยากาศในชน้ั โทรโพสเฟยี รจ์ ะลดลง
ตามความสงู ในอัตรา ๖.๔ องศาเซลเซยี ส ต่อระยะความสงู ๑,๐๐๐ เมตร ดงั นั้น พื้นทส่ี ูงจาก
ระดบั ทะเลปานกลาง เชน่ เทอื กเขาแอนดสี ทร่ี าบสงู อลั ตปิ ลาโน จะมอี ณุ หภมู ติ า�่ กวา่ พน้ื ทใี่ กลร้ ะดบั
ทะเลปานกลาง ในฤดูหนาวยอดเขาสงู จะมีหิมะปกคลุม
๑.๔) การวางตัวของเทือกเขา เทือกเขาแอนดีสที่ทอดแนวเหนือ-ใต้และอยู่ใกล้ฝั่ง
มหาสมุทรแปซิฟิก ท�าให้ความชื้นในอากาศพัดเข้าไปปะทะและเกิดฝนตกด้านรับลม ส่วนด้าน
ปเทลอื ากยเลขมาแจอะนแดหสี ้งแแลต้งด่ า้ นเชป่นลายลลมมคแ้าถทบ�ามใหหา้เกสมิดทุฝรนแตปกซชฟิ ุกกิ แกถลบบั ปแ่าหดง้ ิแบลชง้ ื้นเปเซน็ ลทวะาเลดท้ารนาตยะอวาันตาอกอากมขา2อง
๑.๕) ระยะใกล-้ ไกลทะเล ลกั ษณะรปู รา่ งของทวปี อเมรกิ าใตท้ า� ใหพ้ นื้ ทมี่ รี ะยะหา่ งทะเล
ไม่แตกต่างกันมาก จึงได้รับความชื้นจากลมประจ�ามากหรือน้อยขึ้นอยู่กับส่ิงกีดขวางทิศทาง
ลมด้วย แต่กรณีการเกิดพายุหมุนเขตร้อนในทะเลแล้วเคล่ือนเข้าสู่แผ่นดิน พ้ืนที่ที่อยู่ใกล้ทะเล
จะไดร้ ับอิทธิพลมากกว่าพนื้ ที่ที่อยู่หา่ งไกลทะเลไป
243

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

ปจ จยั ในขอ ใดทสี่ ง ผลใหท วปี อเมรกิ าใตเ กดิ ทะเลทรายอาตากามา 1 ลมคา (Trade Wind) เปน ลมประจําป พัดอยทู ัว่ ไปในบรเิ วณเสนศูนยส ูตร
1. ละตจิ ดู ในซีกโลกเหนอื ลมจะพัดจากทิศตะวนั ออกเฉียงเหนอื สวนซกี โลกใตจะพดั จาก
2. ทิศทางของลมประจาํ ทศิ ตะวนั ออกเฉยี งใต ลมคา เปน ลมทมี่ กี าํ ลงั แรงปานกลางและพดั อยา งสมาํ่ เสมอ
3. กระแสนาํ้ ในมหาสมทุ ร จึงมปี ระโยชนต อ การแลนเรือสาํ เภาในสมยั โบราณเปนอยางมาก
4. ความกวางใหญของพ้ืนที่ 2 ทะเลทรายอาตากามา ทะเลทรายในประเทศชลิ ี อยูทางตอนกลางคอ นไป
ทางเหนอื ของประเทศ ครอบคลมุ พน้ื ทที่ างเหนอื ของเมอื งโกเปย โปเขา ไปในแควน
(วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. ทะเลทรายอาตากามาอยทู างตอน อันโตฟากัสตาเกือบท้ังหมดและภาคเหนือของแควนอาตากามา เปนแหลงแร
กลางคอนไปทางเหนอื ของประเทศชลิ ี เปนบริเวณทีไ่ ดร บั อิทธิพล บอแรกซ เกลอื และไนเตรต
ของกระแสนํ้าเย็นเปรูท่ีไหลผานชายฝง ทําใหไมมีฝนตกในผืน
แผนดิน รวมทั้งมีเทือกเขาแอนดีสกั้นขวางความชื้นท่ีพัดมาจาก
ดานตะวันออกเอาไว ทําใหมีฝนตกนอ ย)

T275

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๑.๖) พายหุ มนุ เขตรอ้ น พายเุ ฮอรร์ เิ คนเปน็ พายหุ มนุ เขตรอ้ นทกี่ า� เนดิ ในทะเลแครบิ เบยี น
สง่ ผลใหบ้ รเิ วณชายฝง่ั ทะเลของประเทศโคลอมเบยี เวเนซเุ อลา ตรนิ แิ ดดและโตเบโก มปี รมิ าณฝน
ขน้ั ท่ี 1 การต้ังคําถามเชงิ ภมู ิศาสตร เพม่ิ มากขน้ึ และปรมิ าณฝนจะน้อยลงเมอื่ หา่ งไกลจากทะเลออกไป

1. ครนู ําแถบสีจํานวน 10 สี มาใหนกั เรยี นแตละ ๑.๗) กระแสนา้� ในมหาสมทุ รแอตแลนตกิ มกี ระแสนา�้ อนุ่ ศนู ยส์ ตู รไหลเลยี บฝง่ั ประเทศ
คนเลือกตามความชอบสวนบคุ คล จากนัน้ ครู บราซลิ เฟรนชเ์ กยี นา ซรู นิ าม กายอานา และเวเนซเุ อลาไปทางเหนอื ทา� ใหอ้ ากาศอนุ่ ความชน้ื ใน
แบงกลุมออกเปน 10 กลุมตามสีที่นักเรียน อากาศสงู กระแสนา้� อนุ่ บราซลิ ไหลเลยี บฝง่ั ลงไปทางใตป้ ระเทศบราซลิ ผา่ นอรุ กุ วยั และอารเ์ จนตนิ า
เลอื ก ท�าให้อากาศอุ่นและทะเลไม่เป็นน้�าแข็งแม้ท่ีต้ังละติจูดอยู่ใกล้ดินแดนขั้วโลกใต้ ด้านมหาสมุทร
แปซิฟกิ มีกระแสน้�าเยน็ ไหลจากตอนใต้ของมหาสมทุ รเลียบฝง่ั ประเทศชิลแี ละเปรขู ึน้ ไป สง่ ผลให้
2. ใหนักเรียนจับคูสีที่เลือกกับแผนท่ีแสดงเขต ดนิ แดนตง้ั แตล่ ะตจิ ดู ๓๕ องศาใตข้ นึ้ ไปที่ ๑๐ องศาใต้ มสี ภาพแหง้ แลง้ เปน็ ทะเลทรายอาตากามา
ภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต จากหนังสือ แผนทแี่ สดงกระแสนำ้ ในมหาสมุทรท่ีมอี ิทธิพลตอทวปี อเมรกิ าใต
เรียนสังคมศกึ ษาฯ ม.3 จากนน้ั มอบหมายให
แตล ะกลมุ ศกึ ษาเขตภมู อิ ากาศตามสที ส่ี มั พนั ธ แครบิ เบยี น N 50ม0าตรา0สวน510:0701,0,00000,010,0500 กม.
กบั แถบสที ไ่ี ดเ ลือกไว การากัส
บาเลนเซีย ม ห า ส มุ ท ร
3. ครูตั้งประเด็นคําถามตอยอดเพิ่มเติมเพื่อ เวเนซุเอลา
กระตุนและเช่ือมโยงใหนักเรียนต้ังประเด็น 10 Nํ โบโกตา ูนยสูตรแ อ ต แ ล น ติ ก 10 ํNศ
คําถามทางภูมิศาสตรเกี่ยวกับลักษณะภูมิ โคลอมเบีย
อากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวีป ศนู ยส ตู รสวนกลบั กีโต บ ร า ซิ ล เสน ศูนยส ตู ร 0 ํ
อเมรกิ าใต เชน 0 ํ ศนู ยส ตู รใต
• ทําไมทวีปอเมริกาใตจึงมีเขตภูมิอากาศท่ี เ ป รู
แตกตางกัน ลิมา
• ลกั ษณะภมู อิ ากาศสง ผลตอ พชื พรรณในทวปี
อยางไร ลาปาซ 10 Sํ
• ทวีปอเมริกาใตมีลักษณะภูมิอากาศและ 10 Sํ โบลิเวีย
พชื พรรณทีโ่ ดดเดนอยางไร เปรู
• ปจจัยใดบางที่ทําใหลักษณะภูมิอากาศและ ม ห า ส มุ ท ร บราซิล อะซุนซอิ อน รอี ดู ีจาเนรู
พชื พรรณธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใตแ ตล ะ 20 ํS แ ป ซิ ฟ ก เซาเปาลู
พ้ืนทแ่ี ตกตางกัน เสน ทรอปกออฟแคปรคิ อรน 20 Sํ
30 ํS อารเจนตนิ า
มอนเตวเิ ดโอ ม ห า ส มุ ท ร
ซันตอิ าโก บวั โนสไอเรส แ อ ต แ ล น ติ ก 30 Sํ
ชิลี

40 Sํ แอนตารก ตกิ า1 คำอธิบายสัญลักษณ 40 ํS

เมอื งสำคญั
เขตประเทศ
แอนตารก ตกิ า กระแสนำ้ อุน
50 ํS Projection12:0LaํWmbert1C10onํWform1a0l0CํWonic 90 Wํ 80 ํW 70 Wํ 60 ํW 50 ํW 40 ํW 3C0OWํ PYRIG2H0TWํ © Akso1rn0CWํ haroenTกaร0tะAแํ CสTน. ้ำCเoย.,น็Ltd50 ํS

แผนทแ่ี สดงกระแสนา้� ในมหาสมทุ รทม่ี อี ทิ ธพิ ลตอ่ ทวปี อเมรกิ าใต้

244

นักเรียนควรรู กิจกรรม สรางเสรมิ

1 แอนตารกติกา กระแสนํ้ารอบทวีปแอนตารกติกา เปนกระแสน้ําใน นกั เรยี นแบง กลมุ เพอื่ ศกึ ษาคน ควา ลกั ษณะภมู อิ ากาศของทวปี
มหาสมุทรท่ีไหลอยางรวดเร็วและพัดเอาปริมาตรของน้ําจํานวนมากไปดวย อเมริกาใต จากน้ันเขียนผังมโนทัศนในหัวขอ “ปจจัยท่ีมีอิทธิพล
(ประมาณวนิ าทลี ะ 100 ลา นลกู บาศกเ มตร) กระแสนาํ้ นจ้ี ะไหลจากทศิ ตะวนั ตก ตอภูมิอากาศในทวีปอเมริกาใต” แลวนําผลงานนําเสนอภายใน
ไปทิศตะวันออกโดยรอบทวีปแอนตารกติกา ในบางแหงอาจเฉจากทิศทางเดิม กลุม สมาชิกในกลุมรวมกันคัดเลือกผลงานที่ถูกตอง เหมาะสม
ไปบาง เนอื่ งมาจากลักษณะภมู ิประเทศชายฝงและลกั ษณะภูมปิ ระเทศใตท ะเล และแสดงถงึ ความคดิ สรา งสรรคม านาํ เสนอหนาชั้นเรยี น
บรเิ วณนน้ั

T276

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

๒) เขตภมู อิ ากาศและพชื พรรณธรรมชาติ ทวปี อเมรกิ าใตแ้ บง่ เขตภมู อิ ากาศตามเกณฑ์ ขน้ั สอน

ของเคิปเปิน-ไกเกอร์ และมกี ารปรับปรุงใหม่ (Hylke E. Beck; et al. 2018) ดงั น้ี ขั้นท่ี 2 การรวบรวมขอ มูล

ภมู ิอากาศเขตร้อน (A: tropical climates) 1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนและ
ลกั ษณะเฉพาะ คอื เปน็ เขตทไี่ มม่ ฤี ดหู นาวทแ่ี ทจ้ รงิ มอี ณุ หภมู เิ ฉลยี่ สงู ตลอดปี คอื เกนิ กวา่ ๑๘ องศาเซลเซยี ส รวบรวมขอมูลประกอบการใชเครื่องมือทาง
มีคา่ ของอุณหภมู ิระหว่างกลางวันกับกลางคนื ไม่แตกตา่ งกันมาก เน่ืองจากชนั้ บรรยากาศมคี วามช้นื ของ ภูมิศาสตรเกี่ยวกับลักษณะภูมิอากาศและ
อากาศมาก ทอ้ งฟา้ มเี มฆมาก และการผนั แปรของฤดไู มม่ าก พืชพรรณธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต ตาม
• ภูมอิ ากาศแบบรอ้ นช้นื แถบศูนยส์ ตู ร (tropical rainforest climate: Af ) บรเิ วณแนวเส้นศนู ยส์ ูตรด้าน เขตที่กลุมตนเองรับผิดชอบจากหนังสือเรียน
สังคมศึกษาฯ ม.3 หรือแหลงเรียนรอู น่ื ๆ เชน
ทศิ ตะวนั ออกของกลมุ่ เทือกเขาในโคลอมเบยี เปรู บราซิล และบริเวณใกล้เคยี ง มฝี นตกตลอดปี ไดร้ บั หองสมุด อินเทอรเน็ต ซึ่งประกอบไปดวย
ฝนทเี่ กดิ จากการพาความรอ้ น เปน็ พายฝุ นฟา้ คะนองและฝนภเู ขาทล่ี มฝา่ ยตะวนั ออกพดั พานา� ความชน้ื ลักษณะภมู ิอากาศตางๆ ดังนี้
จากมหาสมทุ รแอตแลนตกิ เข้าไปจนถึงเทือกเขาแอนดีส • ภูมอิ ากาศเขตรอน
• ภูมอิ ากาศเขตแหง แลง
พืชพรรณธรรมชาติ มีลักษณะเป็นป่าดิบชื้นหรือป่าเซลวา (selvas) มีพรรณไม้หลากหลายชนิด • ภมู ิอากาศเขตอบอนุ
และหลายขนาดขึ้นอย่างหนาแน่น เป็นไม้ไม่ผลัดใบ มีใบเขียวตลอดปี ต้นไม้ท่ีมีล�าต้นสูงใหญ่ เช่น • ภมู อิ ากาศเขตหนาว
บราซิลนตั มะฮอกกานี ลปู ูนาหรอื ตน้ นุ่น ไอออนวดู และอน่ื ๆ อกี จา� นวนมากนบั หมนื่ ชนดิ • ภมู ิอากาศเขตข้ัวโลก
• ภูมิอากาศเขตมรสมุ (tropical monsoon climate: Am ) พบบริเวณขอบของภมู อิ ากาศแบบรอ้ นชื้น
แถบศูนย์สูตร มีฝนตกเกือบตลอดปีจากอิทธิพลของลมตะวันออกเฉียงเหนือและลมตะวันออกเฉียงใต้ 2. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศที่นา
มปี รมิ าณฝนมากกวา่ ๑๐๐ มิลลเิ มตรต่อเดอื น เช่ือถือ หรอื อาจใหนกั เรยี นดู PPT ทเ่ี ก่ยี วของ
กับลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ
พืชพรรณธรรมชาติ มีพรรณไมค้ ลา้ ยภูมอิ ากาศรอ้ นชืน้ แถบศนู ย์สูตรแต่มลี ักษณะเป็นปา่ โปรง่ กว่า ของทวีปอเมริกาใต ประกอบการศึกษาและ
• ภมู ิอากาศแบบสะวันนา (tropical savanna climate: Aw ) พบบริเวณกวา้ งทสี่ ุดของภมู อิ ากาศเขตร้อน รวบรวมขอมลู เพ่มิ เตมิ

บรเิ วณตอนใตข้ องบราซลิ ทางตะวนั ออกของโบลเิ วยี และปารากวยั มปี รมิ าณฝนนอ้ ย เนอื่ งจากทศิ ทาง
ของลมประจ�า ระยะหา่ งจากทะเล หรอื มพี น้ื ที่ขวางทิศทางลมฝน จงึ มชี ่วงฝนตก ๖ เดอื น และแล้งฝน
๖ เดือน สลับกนั อย่างเหน็ ได้ชดั

และพทชืงุ่ หพญรรา้ ณเธชรน่ รมทชงุ่ าหตญิ า้ มยีพาโรนรสณทไมงุ่ ห้ไมญ่หา้ กลรานั กชหาลโกายทแงุ่ลหะญข้ึาน้ ปกมั รปะจสั 1าย เป็นลักษณะป่าโปร่งปะปนไม้พุ่ม

 ทุ่งหญ้าปัมปัสในประเทศอาร์เจนตินา เป็นบริเวณท่ีมีลักษณะภูมิอากาศ 24๕
แบบสะวันนาและปกคลุมดว้ ยดินตะกอนจงึ มีหญ้าขึน้ โดยทวั่ ไป

ขอสอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

พ้ืนที่สวนใหญของประเทศบราซิลมีสภาพภูมิอากาศและ 1 ทุงหญาปมปส มีอาณาบริเวณต้ังแตบริเวณลุมนํ้าปารานาตอนลาง ลงไป
พชื พรรณธรรมชาติคลายคลึงกับประเทศในขอใด ถึงภาคกลางคอนไปทางใตของประเทศอารเจนตินา ครอบคลุมเน้ือที่ประมาณ
760,000 ตารางกิโลเมตร มีภูมิอากาศแหงแลงทางดานตะวันตกสวนดาน
1. อติ าลี ตะวันออกมนี าํ้ อดุ มสมบรู ณ เปนแหลง เล้ียงปศุสตั วทส่ี ําคญั ของทวปี
2. มาเลเซีย
3. โคลอมเบีย
4. ออสเตรเลยี

(วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. พืน้ ทส่ี วนใหญของประเทศบราซิล
อยใู นเขตลมุ นาํ้ แอมะซอน จงึ มลี กั ษณะภมู อิ ากาศแบบเขตรอ น ซง่ึ
มพี ชื พรรณธรรมชาตเิ ปน ปา ดบิ ชน้ื คลา ยคลงึ กบั ประเทศมาเลเซยี )

T277

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน แผนท่แี สดงเขตภมู อิ ากาศของทวีปอเมรกิ าใต (แบบเคิปเปน -ไกเกอร ปรบั ปรงุ )
80 Wํ 70 Wํ แครบิ เบยี น 60 ํW 50 Wํ 40 ํW
ขนั้ ท่ี 3 การจัดการขอมูล BWhBSh
ทะเลแคริบเบียน Af N 500 มาตรา0สวน 1 : 40,000,000 1,000 กม.
1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก Aw
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู 10 Nํ Aw Aw Aw คำอธิบายสญั ลักษณ
ระหวางกนั Am เขตประเทศ
กระแสน้ำอนุ 10 ํN
2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง AfCfb Af Csb Am Am กระแสนำ้ เยน็
นา เชอื่ ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไี่ มจ าํ เปน Cfb Af Af
ออก ศนู ยส ูตร Af ศูนยสูตร
Af Am เสน ศูนยส ูตร 0 ํ
ข้ันท่ี 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มูล 0 ํ Aw ET Af Af Am
Af
1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู
รว มกนั จากนนั้ ครมู อบหมายใหน กั เรยี นแตล ะ Af
กลมุ วาดภาพทส่ี มั พนั ธก บั ลกั ษณะภมู อิ ากาศที่ Am
กลมุ ของตนเองรบั ผดิ ชอบ จาํ นวน 3 ภาพให
สอดคลอ งกบั 3 ประเดน็ คือ ปจ จัยควบคมุ BWh Cfb Af Aw Aw BShAw BSh
ภมู อิ ากาศ เขตภูมอิ ากาศ พืชพรรณธรรมชาติ ET Am Am Aw
ทพี่ บ
10 ํS Am Aw Aw BSh Af 10 ํS
2. ใหแตละกลุมวิเคราะหขอมูลรวมกัน จากนั้น 20 ํS
ใหน าํ เสนอขอ มลู ประกอบแผนทเ่ี ขตภมู อิ ากาศ BWh Af Am Aw Aw Cwa Aw
พรอมท้ังนําภาพท่ีวาดทั้ง 3 ภาพมาติดบน ET Af AwAm Af Cwb
แผนท่ี พรอมโยงลูกศรแสดงตําแหนงท่ีพบ 20 Sํ เปรู Cwb
ภมู ิอากาศดังกลาว เสนทรอปกออฟแคปริคอรน บรา ิซลBWh

มหาสมทุ รแปซฟิ ก BWk Cwa BSh Cfa

30 ํS BWk BSh Cfa Cfb

Cwa Cfa มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
BWh Cwb 30 Sํ
CsaET Cfa Cfa
Csb BWk BSk เขCตsอaบอเแนุ มหดง เิแตลอง รแเรลเะนรย�อนนแในบฤบดรู อ น
Cfb Csb เแมหดง เิแตลอง รแเ รลเะนอย� บนอแุน บในบฤดรู อน

Cfb Csb
Dsb
40 ํS เขตภูมิอากาศ Cwa ชแหน้ื งสแลลับงแใลนงฤเดขูหตอนบาวอแุนลแะบรบอ นในฤดรู อน 40 ํS
BWk Cwb แชหื้นสงแลลบั งแใลนงฤเดขหูตนอบาวอแนุ ลแะบอบบอนุ ในฤดรู อน
เขตรอน
Af รอ นช้นื แถบศูนยส ูตร Cfa ชน้ื กึง� เขตรอ น
Am เขตมรสุม BWk Cfb ชายฝงตะวนั ตกภาคพื้นสมทุ ร
Aw สะวันนา ET เขตหนาว
Dsb ภแหาคง แพลืน้ ง ทแวลปี ะแอบบบอุน ในฤดรู อ น
เขตแหง แลง BSk
BWh ทะเลทรายเขตรอน
50 ํS BWk ทะเลทรายเขตอบอุน 50 Sํ

BSh ก�งึ แหง แลงเขตรอ น แอนตEาTรกติกา เขตข้วั โลก
BSk กง�ึ แหง แลงเขตอบอุน ET ทนุ ดรา

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nํWic 70 Wํ 60 ํW 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td

แผนท่แี สดงเขตภมู อิ ากาศของทวีปอเมริกาใต้

246

บูรณาการอาเซียน ขอ สอบเนน การคดิ

อาเซียนเปนภูมิภาคที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ และยังมีความ เพราะเหตใุ ดปา ฝนเขตรอ นจงึ มปี า ไมข นึ้ อยอู ยา งหนาแนน และ
หลากหลายทางชวี ภาพมากทสี่ ดุ แหง หนง่ึ ในโลก โดยประเทศทมี่ คี วามหลากหลาย มีความหลากหลายทางชีวภาพสงู กวา ปา ในเขตภูมอิ ากาศอ่นื
ทางชวี ภาพสงู ระดบั โลก ไดแ ก อนิ โดนเี ซยี มาเลเซยี และฟล ปิ ปน ส สาํ หรบั ผนื ปา
ทป่ี กคลมุ ภมู ภิ าคอาเซยี นมเี พยี งรอ ยละ 45 ของพน้ื ทที่ งั้ หมด เปน ทอ่ี ยอู าศยั ตาม (แนวตอบ ปาฝนเขตรอนตั้งอยูในเขตรอนที่มีปริมาณฝนและ
ธรรมชาติของชนิดพันธุตางๆ ถึงรอยละ 40 ของชนิดพันธุในโลก นอกจากนี้ ความชื้นสูงตลอดป ทําใหตนไมสวนใหญไดรับนํ้าและแสงแดด
ภูมิภาคอาเซียนยังเปนแหลงของพื้นที่คุมครองซึ่งมีมากกวา 1,000 แหง ในปริมาณมากเพียงพอตอการสังเคราะหแสง ทําใหพืชพรรณ
ครอบคลุมพื้นท่ีถึง 595,700 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณรอยละ 13 ของ เจรญิ เตบิ โตอยา งรวดเรว็ สว นเหตผุ ลทที่ าํ ใหป า ฝนเขตรอ นมคี วาม
พื้นที่ท้ังหมด อยางไรก็ดี อาเซียนก็ยังประสบกับปญหาชนิดพันธุของสิ่งมีชีวิต หลากหลายทางชีวภาพสูงกวาปาในเขตภูมิอากาศอ่ืน เนื่องจาก
ถูกคุกคามเปนจํานวนมากโดยเฉพาะพันธุพืช หากอัตราการสูญเสียพ้ืนท่ีปาไม มีฝนตกชุก ทําใหปาไมมีความอุดมสมบูรณตลอดป อีกท้ังมี
ยงั คงดาํ เนนิ ตอ ไป อาเซยี นจะสญู เสยี พนื้ ทป่ี า ไมร าว 1 ใน 3 และสญู เสยี พนั ธพุ ชื พันธุไมหลากหลายชนิดซึ่งเปนแหลงอาหารและที่อยูอาศัยของ
พันธสุ ตั ว และความหลากหลายทางชีวภาพถงึ รอยละ 42 ภายใน พ.ศ. 2643 สัตวปา จึงทําใหปาฝนเขตรอนมีหวงโซอาหารท่ีหลากหลายและ
มคี วามหลากหลายทางชวี ภาพสงู ทีส่ ุดในโลก)

T278

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ภูมิอากาศเขตแห้งแลง้ (B: arid climates) ขน้ั สอน
ลักษณะเฉพาะ คือ ไม่มีฝนตกทุกเดือน โดยมีบางเดือนฝนไม่ตกหรือตกน้อยจนวัดปริมาณฝนไม่ได้
เน่ืองจากช้ันบรรยากาศเหนือเขตแห้งแล้งมีความชื้นน้อย ท�าให้มีอุณหภูมิสูงมากในเวลากลางวันและ ขน้ั ที่ 4 การวิเคราะหและแปลผลขอ มลู
มีอุณหภมู ิลดต่า� ในเวลากลางคืน ซึง่ เปน็ ไปตามช่วงฤดูและปรมิ าณเมฆบนท้องฟา้
3. สมาชิกกลุมอ่ืนผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือขอ
• ภมู อิ ากาศแบบทะเลทรายเขตรอ้ น (hot desert climate: BWh ) มปี รมิ าณฝนตา�่ กวา่ ๒๕๐ มิลลิเมตรต่อปี เสนอแนะเพ่ิมเติม ตลอดจนอภิปรายความรู
อุณหภูมิสูงในเวลากลางวัน ส่วนกลางคืนอากาศเย็น มีค่าพิสัยต่างระหว่างอุณหภูมิเฉล่ียมากถึง ๒๐ รวมกนั
องศาเซลเซียส พบบริเวณทะเลทรายอาตากามาทางตอนใตข้ องเปรู
4. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันทําใบงานท่ี
พืชพรรณธรรมชาติ มพี รรณไมไ้ ม่ก่ีชนดิ ท่ีสามารถเตบิ โตได้ ไดแ้ ก่ กระบองเพชร ไม้พุ่ม ไม้หนาม 12.2 เร่ือง ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณ
และหญา้ ธรรมชาติของทวปี อเมริกาใต
• ภมู ิอากาศแบบทะเลทรายเขตอบอุ่น (cold desert climate: BWk ) มปี รมิ าณฝนตา่� กว่า ๒๕๐ มลิ ลิเมตร
ต่อปี อุณหภูมปิ านกลางในเวลากลางวัน ส่วนกลางคืนอากาศเยน็ คา่ พิสัยอณุ หภมู ิเฉล่ยี ระหว่าง ๑๘- 5. ครูถามคําถามเพื่อใหนักเรียนไดวิเคราะห
๒๐ องศาเซลเซยี ส พบบรเิ วณทะเลทรายอาตากามาในชลิ ี ท่ีราบปมั ปสั ในอารเ์ จนตินา ขอมูลเพิ่มเติมเพื่อตอยอดประเด็นความคิด
เชน
พชื พรรณธรรมชาติ มีพรรณไม้จ�าพวกกระบองเพชร ไม้พมุ่ ไมห้ นาม และหญา้ • เพราะเหตุใดพืชบางชนิดจึงพบไดในหลาย
• ภมู ิอากาศแบบกง่ึ แห้งแล้งเขตร้อน (hot steppe climate: BSh ) มอี ากาศชืน้ กว่าเขตทะเลทราย คอื มี เขตภูมอิ ากาศ
(แนวตอบ เพราะมีการปรับตัวใหสามารถ
ปริมาณฝนระหวา่ ง ๒๕๐-๕๐๐ มิลลเิ มตรตอ่ ปี อณุ หภูมสิ ูงกว่า ๑๘ องศาเซลเซียส พบบริเวณท่รี าบสูง ดาํ รงชวี ติ ไดใ นสภาพแวดลอ มทแี่ ตกตา งกนั )
บอร์โบเรมา ชายฝ่ังตะวนั ออกของบราซิล โบลิเวีย และปารากวยั
6. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ
พชื พรรณธรรมชาติ มีพรรณไม้จา� พวกกระบองเพชร ปาลม์ ไม้พมุ่ ไม้หนาม และหญา้ ภูมิศาสตร ม.3 เรือ่ ง ลักษณะภูมอิ ากาศและ
• ภมู อิ ากาศแบบกงึ่ แหง้ แลง้ เขตอบอนุ่ (cold steppe climate: BSk ) มลี กั ษณะทว่ั ไปเชน่ เดยี วกบั ภมู อิ ากาศ พืชพรรณธรรมชาติของทวีปอเมริกาใตเพ่ือ
ทบทวนความรูความเขา ใจ เปนการบานสงครู
แบบกง่ึ แหง้ แลง้ เขตรอ้ น(BSh) เพยี งแตอ่ ย่ใู นเขตพนื้ ทล่ี ะตจิ ดู สงู และมอี ณุ หภมู ติ า�่ กวา่ ๑๘ องศาเซลเซยี ส ในชวั่ โมงถดั ไป
พบบริเวณด้านทิศตะวันออกของทร่ี าบปมั ปัสในอารเ์ จนตินา

พืชพรรณธรรมชาติ มีพรรณไมจ้ �าพวกกระบองเพชร ปาลม์ ไมพ้ ุม่ ไมห้ นาม และหญา้

ภูมิอากาศเขตอบอนุ่ (C: temperate climates)

ลกั ษณะเฉพาะ คอื เปน็ พน้ื ทท่ี ม่ี ฝี นตกเกอื บทกุ เดอื น ตามอทิ ธพิ ลของมวลอากาศทพี่ ดั เขา้ สแู่ ผน่ ดนิ อณุ หภมู ิ
เฉลีย่ ของเดือนท่ีหนาวทสี่ ุดตา�่ กวา่ ๑๘ องศาเซลเซยี ส และเดอื นท่ีร้อนท่ีสุดไมต่ ่�ากว่า ๑๐ องศาเซลเซยี ส

• ภูมอิ ากาศแบบเมดิเตอรเ์ รเนยี น (mediterranean climate: Cs) ลกั ษณะเด่น คอื ฤดูรอ้ นอากาศแห้งแล้ง
เนื่องจากลมประจ�าปีที่พัดจากมหาสมุทรแอตแลนติกผ่านท่ีราบปัมปัสไปยังเทือกเขาแอนดีสจมตัวลง
จึงมีอุณหภูมิสูงข้ึน เป็นพื้นท่ีอับฝน ในฤดูหนาวมีฝนตกเน่ืองจากได้รับอิทธิพลจากลมประจ�าตะวันตก
ท่พี ดั จากมหาสมทุ รแปซิฟิกเข้าหาพ้นื ทซ่ี ึ่งเปน็ ดา้ นรบั ลม
- ลักษณะภูมอิ ากาศแบบ Csa อากาศแหง้ แล้งและร้อนในฤดูรอ้ น ส่วนฤดหู นาวอากาศเย็นและชมุ่ ชน้ื
มฝี นตก พบบรเิ วณชายฝั่งตอนกลางของชิลี
- ลักษณะภูมิอากาศแบบ Csb อากาศแห้งแล้งและอบอุ่นในฤดูร้อน ส่วนฤดูหนาวอากาศเย็นและ
ชุ่มชน้ื พบบรเิ วณตอนล่างของภมู ิอากาศแบบ Csa ในชิลกี บั เทอื กเขาแอนดสี ในอาร์เจนตินา

พชื พรรณธรรมชาติ มีพรรณไม้ใบหนาเล็ก ผิวมัน เพื่อป้องกันการระเหยของน�้าในช่วงฤดูร้อน 247
ซ่ึงอากาศแหง้ เชน่ ผลไมส้ กุลสม้ มะกอก ไม้หนาม

ขอ สอบเนน การคิด เกร็ดแนะครู

ขอใดจับครู ะหวางเขตภมู ิอากาศกบั พืชพรรณธรรมชาตไิ ดถูกตอง ครูนําภาพพืชพรรณธรรมชาติตางๆ เชน ไมสน ไมหนาม โอก เมเปล
1. เขตรอน-ตะบองเพชร ไมหนาม เฮมลอ็ ก ไมพ มุ เตย้ี จากนน้ั ใหน กั เรยี นวเิ คราะหค วามสมั พนั ธร ะหวา งพชื พรรณ
2. เขตแหงแลง -มอสสและไลเคน ธรรมชาติกับลักษณะภูมิอากาศในแตละเขตวาเจริญเติบโตไดดีในบริเวณเขต
3. เขตอบอุน-พชื สกลุ สม มะกอก ภมู ิอากาศแบบใด เพราะอะไร
4. เขตขั้วโลกและที่สงู -ไมพมุ และทงุ หญา

(วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. พืชสกุลสม มะกอก เติบโตไดดี
ในภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเรเนียน ที่ในฤดูรอนอากาศรอนและ
แหงแลง สวนในฤดหู นาวอากาศอบอนุ และมฝี นตก ซง่ึ ภูมิอากาศ
แบบเมดิเตอรเรเนียนจัดอยใู นเขตอบอุน ทีม่ ีอณุ หภมู ิปานกลาง)

T279

นาํ สอน สรปุ ประเมิน

ขน้ั สอน • ภมู อิ ากาศแบบชืน้ สลบั แลง้ เขตอบอุ่น (temperate wet-dry climate: Cw) ลกั ษณะเด่น คอื มีอุณหภมู ิ
แบบเขตอบอุน่ แมจ้ ะอยู่ในพน้ื ทีเ่ ขตร้อน เนอื่ งจากอยบู่ นพน้ื ทสี่ ูง พบบรเิ วณเทอื กเขาแอนดสี ตอนบน
ข้ันท่ี 5 การสรปุ เพ่อื ตอบคาํ ถาม และท่รี าบสูงบราซิล
- ลกั ษณะภมู อิ ากาศแบบ Cwa มคี วามแหง้ แลง้ ในฤดหู นาวและอากาศรอ้ นในฤดรู อ้ น พบบรเิ วณทรี่ าบสงู
1. นักเรียนในชั้นเรียนรวมกันสรุปเกี่ยวกับ บราซลิ และท่รี าบปัมปัส
ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติ - ลักษณะภูมิอากาศแบบ Cwb มีความแห้งแล้งในฤดูหนาวและอากาศอบอุ่นในฤดูร้อน พบบริเวณ
ของทวปี อเมรกิ าใต ทีร่ าบสงู บราซิลและทีร่ าบปมั ปัส

2. ครูใหสมาชิกในแตละกลุมชวยกันสรุปสาระ พชื พรรณธรรมชาติ มไี มย้ นื ต้นขนาดใหญ่ทีม่ กี ารผลดั ใบก่อนฤดหู นาว เช่น โอก๊ เมเปลิ
สําคัญเพ่ือตอบคําถามเชิงภูมิศาสตร โดยครู • ภูมิอากาศแบบช้ืนก่ึงเขตร้อน (humid subtropical climate: Cfa ) ไม่มีฤดูแล้งและร้อนในฤดูร้อน
แนะนาํ เพมิ่ เตมิ
เนอื่ งจากไดร้ บั อทิ ธพิ ลจากกระแสนา้� อนุ่ บราซลิ ที่ไหลเลยี บฝง่ั มหาสมทุ รแอตแลนตกิ บรเิ วณพนื้ ทรี่ าบของ
3. ครอู าจถามคาํ ถามปลายเปด หรอื ใหน กั เรยี นดู บราซลิ และอาร์เจนตนิ า
PPT ที่แสดงขอมูลเก่ียวกับลักษณะภูมิอากาศ
และพืชพรรณธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต พชื พรรณธรรมชาติ มีพรรณไมย้ นื ต้นขนาดใหญ่ เช่น บีช เฮมล็อก สนชนดิ ต่าง ๆ
เพือ่ เปน การสรปุ ความรเู พม่ิ เตมิ • ภมู อิ ากาศแบบชายฝง่ั ตะวนั ตกภาคพน้ื สมทุ ร (marine west coast climate: Cfb ) ไมม่ ฤี ดแู ลง้ และอบอนุ่

ขนั้ สรปุ ในฤดูร้อน ด้านมหาสมุทรแปซิฟิกได้รับอิทธิพลจากลมประจ�าตะวันตกพัดเข้าชายฝั่งชิลี และกระแส
น�้าเย็นเปรู ส่วนด้านมหาสมุทรแอตแลนติกพื้นที่อาร์เจนตินาได้รับอิทธิพลจากกระแสน้�าเย็นข้ัวโลก
ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเก่ียวกับ แอนตารก์ ตกิ า และบราซลิ อยู่ในพน้ื ทที่ รี่ าบสงู บราซลิ ไดร้ บั ความชนื้ จากอทิ ธพิ ลของกระแสนา้� อนุ่ บราซลิ
ลักษณะภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของ
ทวปี อเมริกาใต ตลอดจนความสําคญั ที่มอี ิทธิพล พืชพรรณธรรมชาติ มีพรรณไมป้ า่ ผสมทง้ั ผลัดใบและไมผ่ ลดั ใบ เช่น เมเปิล เฟอร์ เอล์ม เชสต์นตั
ตอการดําเนินชีวิตประจําวัน หรือใช PPT สรุป ภมู อิ ากาศเขตหนาว (D: cold climates)
สาระสาํ คัญของเน้อื หา ลกั ษณะเดน่ คอื มอี ณุ หภมู เิ ฉลยี่ ๐ถงึ -๓ องศาเซลเซยี ส แตฤ่ ดรู อ้ นมอี ณุ หภมู เิ ฉลย่ี สงู กวา่ ๑๐ องศาเซลเซยี ส
เปน็ ระยะเวลา ๔ เดือน ลักษณะหยาดนา้� ฟา้ ที่ได้รบั มที ้งั ฝนและหมิ ะ
ขน้ั ประเมนิ • ภ ูมิอากาศแบบภาคพ้ืนทวีป (continental climate: Ds) มีความแห้งแล้งเน่ืองจากมีฝนตกน้อยและ

1. ครูประเมินผลโดยสังเกตจากการตอบคําถาม ความชื้นท่ีไดร้ บั เป็นหมิ ะจ�านวนนอ้ ย
การรวมกนั ทาํ งาน และการนาํ เสนอผลงาน - ลกั ษณะภูมอิ ากาศแบบ Dsb มีความแห้งแล้ง หนาวเย็น อณุ หภมู ิอบอุน่ ขึน้ ในฤดรู ้อน พบบริเวณ

2. ครตู รวจสอบผลจากการทาํ ใบงาน และแบบฝก พนื้ ทส่ี งู ของเทอื กเขาแอนดสี ตอนใตข้ องชลิ แี ละอาร์เจนตนิ า
สมรรถนะฯ ภมู ิศาสตร ม.3 พืชพรรณธรรมชาติ สว่ นใหญ่เปน็ ป่าวงศ์สนเขา ซ่งึ มใี บเล็กแหลม เชน่ สปรซู ไพน์ เฮมลอ็ ก

ภมู อิ ากาศเขตข้ัวโลก (E: polar climates)
ลกั ษณะเด่น คือ มีอณุ หภมู ใิ นฤดูรอ้ นตา�่ กว่า ๑๐ องศาเซลเซียส แตส่ งู กว่า ๐ องศาเซลเซยี ส
• ภมู ิอากาศแบบทุนดรา (tundra climate: ET ) มีอากาศหนาวเยน็ เน่ืองจากเป็นพน้ื ทสี่ งู อุณหภมู ขิ อง

อากาศลดตา�่ ตลอดปี พบตอนใตข้ องทวปี ทล่ี ะตจิ ดู ๕๕ � ใต้ บรเิ วณพนื้ ทเี่ กาะเตยี รร์ าเดลฟวยโก ตา� แหนง่
ใต้สุดของทวปี พืน้ ทส่ี งู บนเทอื กเขาแอนดสี และเทอื กเขากอรด์ เี ยราโอเรยี นตลั ในเอกวาดอร์

พืชพรรณธรรมชาติ มอสส์ ไลเคน และหญ้าบางชนิด
248

แนวทางการวัดและประเมินผล กิจกรรม ทา ทาย

ครสู ามารถวดั และประเมนิ ความเขา ใจเนอ้ื หา เรอื่ ง ลกั ษณะภมู อิ ากาศและ ใหน กั เรียนเลอื กศกึ ษาลักษณะภูมอิ ากาศทีช่ น่ื ชอบมา 1 เขต
พชื พรรณธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ าใต ไดจ ากการตอบคาํ ถาม การรว มกนั ทาํ งาน ในประเดน็ ตอ ไปน้ี
และการนาํ เสนอผลงานหนา ชน้ั เรยี น โดยศกึ ษาเกณฑก ารวดั และประเมนิ ผลจาก
แบบประเมนิ การนําเสนอผลงานท่แี นบมาทายแผนการจดั การเรยี นรูหนว ยที่ 12 • เหตุผลที่เลือกหรอื ทชี่ นื่ ชอบ
เร่ือง ทวปี อเมรกิ าใต • ลักษณะภมู อิ ากาศสาํ คญั
• ลักษณะพืชพรรณธรรมชาติ
แบบประเมินการนาเสนอผลงาน จากน้ันบันทึกผลการคนควา แลวนําเสนอขอมูลในรูปแบบ
โปสเตอรท ่ีหนา ชั้นเรียน
คาชแ้ี จง : ให้ผู้สอนประเมินผลการนาเสนอผลงานของนักเรียนตามรายการ แล้วขีด ลงในช่องที่
ตรงกับระดับคะแนน

ลาดับที่ รายการประเมนิ ระดบั คะแนน 1
32

1 ความถกู ต้องของเน้อื หา
2 การลาดบั ขัน้ ตอนของเร่ือง
3 วิธกี ารนาเสนอผลงานอยา่ งสรา้ งสรรค์

4 การใชเ้ ทคโนโลยีในการนาเสนอ

5 การมีสว่ นรว่ มของสมาชกิ ในกลมุ่

รวม

ลงชอ่ื ...................................................ผูป้ ระเมนิ
............/................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ให้ 3 คะแนน
ผลงานหรอื พฤตกิ รรมสอดคล้องกับรายการประเมินสมบรู ณ์ชดั เจน ให้ 2 คะแนน
ให้ 1 คะแนน
ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกบั รายการประเมินเป็นส่วนใหญ่

ผลงานหรอื พฤติกรรมสอดคล้องกับรายการประเมินบางส่วน

เกณฑก์ ารตดั สนิ คณุ ภาพ

ช่วงคะแนน ระดับคณุ ภาพ

12 - 15 ดี

8 - 11 พอใช้

ตา่ กวา่ 8 ปรบั ปรุง

T280

นาํ นํา สอน สรปุ ประเมนิ

๑.๕ ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาต ิ ขนั้ นาํ (Geographic Inquiry Process)
ทวปี อเมริกาใตม้ ีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบรู ณท์ ั้งดิน น้�า ปา่ ไม ้ สัตวป์ า่ และแร่ต่าง ๆ
โดยเฉพาะมปี า่ แอมะซอนซง่ึ เปน็ ปา่ ดบิ ชน้ื ขนาดใหญท่ ส่ี ดุ ในโลก ทรพั ยากรแตล่ ะประเภทแตกตา่ งกนั 1. ครูแจงใหนักเรียนทราบถึงวิธีสอน ชื่อเร่ือง
ไปตาม๑เข)ต ภดมูนิ ปิ รละกั เษทณศแะลดะนิ 1ภในูมแอิ ตาล่กะาพศนื้ จท�าขี่ แอนงกทไวดปี ้ดอังเนมี้รกิ าใตม้ ปี จั จยั ทส่ี ง่ ผลใหเ้ กดิ ความแตกตา่ งกนั ท่ีจะเรยี นรู จดุ ประสงคก ารเรยี นรู และผลการ
เช่น สภาพภมู ิอากาศ วัตถตุ น้ กา� เนิดดิน ปรมิ าณสารอนิ ทรีย์ และระยะเวลาการกา� เนิด สามารถ เรยี นรู
แบ่งเปน็ กล่มุ ใหญ่ ๆ ไดด้ งั น้ี
2. ครแู ละนกั เรยี นรวมกันทบทวนความรูเกี่ยวกับ
๑.๑) ดนิ ทีร่ าบลมุ่ น้า� ดินเขตรอ้ นชืน้ ท่ีผา่ นกระบวนการสรา้ งดนิ มาเป็นระยะเวลานาน ลกั ษณะภมู อิ ากาศและพชื พรรณธรรมชาตขิ อง
เป็นดนิ ลึกมาก เน้ือดนิ รว่ นถึงรว่ นเหนยี ว ดนิ ชนั้ บนมสี แี ดงหรอื น้า� ตาลแดง ดนิ ชนั้ ลา่ งมสี ีแดงเขม้ ทวปี อเมริกาใต ทไ่ี ดศ ึกษาเม่อื ช่วั โมงทผ่ี านมา
พบมากบรเิ วณลานตะพกั นา�้ เชน่ ปา่ เซลวา ทร่ี าบลมุ่ นา�้ แอมะซอน เปน็ พน้ื ทปี่ า่ ไมแ้ ละการเพาะปลกู
พชื ที่ปลกู มาก เชน่ ข้าวโพด ถว่ั เหลือง 3. ใชกิจกรรม “ฉันเปนอะไร” เพ่ือกระตุน
ความสนใจ/กระตุนความคิดเก่ียวกับลักษณะ
๑.๒) ดนิ ตะกอนน้า� พา เปน็ ดินลกึ เนอ้ื ละเอียด มอี ินทรยี วัตถุและความอุดมสมบรู ณ์ ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต เพ่ือ
ของดินสงู บรเิ วณที่เป็นสนั ทรายชายฝั่งทะเลเปน็ ดนิ ลึก เน้ือดินหยาบ มีอินทรียวตั ถตุ ่�า ดินมกี าร นําเขาสูการเรียน โดยครูสุมนักเรียน 1 คน
ระบายนา�้ ดีมาก ความอดุ มสมบรู ณ์ต่า� พบมากบริเวณสามเหล่ียมปากแมน่ ้�า ทร่ี าบล่มุ รมิ แม่นา�้ เพื่อเปนผูทาย จากนั้นครูนําตารางภาพ
และตามสนั ทรายชายฝ่ังทะเล ดนิ ในบริเวณที่พบริมฝั่งแม่น�า้ และปากแม่น�้า มีการเพาะปลกู พืชท่ี ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต มา
ชอบน้า� ส่วนบริเวณทีเ่ ป็นหาดทรายมกี ารปลกู พืชไรแ่ ละมะพรา้ ว ใหนักเรียนผูทาย และครูเลือก 1 ภาพมา
ใหนักเรียนในหองเรียนดู และใหนักเรียน
๑.๓) ดินท่ีราบสูง เน้ือดินเหนียวถึงเป็นดินทราย หน้าดินถูกการชะล้างพังทลาย ผูทายถามคําถามท่ีสามารถบงบอกความเปน
มอี ินทรยี วตั ถุต�า่ ดินมีความอดุ มสมบรู ณ์ปานกลางถึงต�่า พบบรเิ วณท่รี าบสูงบราซิล ที่ราบชายฝง่ั ทรพั ยากรธรรมชาตชิ นดิ นนั้ ได ซง่ึ เมอ่ื นกั เรยี น
โคลอมเบยี เปน็ พ้นื ท่เี กษตรกรรมทสี่ �าคัญของทวีป มีการใชพ้ ืน้ ทเี่ พื่อเพาะปลกู พืชไรแ่ ละปศุสัตว์ ผทู ายถามคาํ ถาม ใหเ พอ่ื นในหอ งตอบวา “ใช”
หรอื “ไมใ ช” จนนกั เรยี นผทู ายสามารถตอบได
ถกู ตอ งวา ภาพดงั กลา วเปน ทรพั ยากรธรรมชาติ
ประเภทใด ภายในระยะเวลาทีค่ รกู ําหนด

๑.๔) ดนิ ภเู ขา มเี น้ือดนิ ทห่ี ลากหลายและมีกอ้ นหนิ ผสม มีการชะล้างพงั ทลายดินสงู
มอี นิ ทรยี วตั ถตุ �่า ดนิ มคี วามอดุ มสมบรู ณต์ �่า พบมากบรเิ วณเทอื กเขาแอนดสี เทอื กเขากอรโ์ ดบา
บนพื้นทท่ี ี่มคี วามลาดชนั เป็นปา่ ไม้ มบี างพื้นทีเ่ พาะปลูกไม้ยนื ตน้ กาแฟ ดินบรเิ วณภูเขาไฟเปน็
ดนิ ใหมแ่ ละ๑ต.ืน้๕ )แ ตดม่ินีคทวงุ่ าหมญอา้ ดุ มดสนิ มชบั้นูรบณนจ์มงึ เี มนกีือ้ าดรินใรช่วพ้ นน้ื ทโคี่เพรงาสะรปา้ ลงกูด ินแ2รลว่ ะนเปซน็ุย ทม่งุ ีอหินญทา้ รธียรวรัตมถชสุาูงต ิ จึงมี
ความอุดมสมบูรณ์สูง พบบริเวณทุ่งหญ้าปัมปัส ทุ่งหญ้ากรันชาโก เป็นแหล่งทุ่งหญ้าธรรมชาติ
ขนาดใหญ ่ เหมาะส�าหรบั การเพาะปลกู พืชไร ่ ไม้ผล และปศุสตั ว์

๑.๖) ดนิ ทะเลทราย ดนิ ลกึ ปานกลาง มเี นอ้ื ดนิ หยาบ มกี ารสะสมอนิ ทรยี วตั ถนุ อ้ ยมาก
หน้าดนิ ถกู กรอ่ นดว้ ยลม บางพ้นื ท่ีเปน็ แอ่งตา่� ที่มเี กลือสะสมในหน้าดิน บางบรเิ วณเป็นเนินทราย
ดินมีความสมบูรณ์ต่�ามาก พบบริเวณท่ีราบสูงปาตาโกเนียและทะเลทรายอาตากามา มีการใช้
ประโยชนท์ า� การเกษตรในพน้ื ทท่ี ไี่ มเ่ ปน็ เนินทรายหรือดินเค็ม
249

ขอ สอบเนน การคิด นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดดินของทวีปอเมริกาใตที่ใชเพ่ือการเกษตรจึง 1 ลักษณะดิน ลักษณะตางๆ ของดินอันมีผลตอการเจริญติบโตของพืขและ
ประสบปญหาการถูกทําลายคอนขางสูง สิง่ มีชวี ิตอ่ืนๆ ไดแก ลกั ษณะของเนอ้ื ดิน ความเปน กรดเปนดา ง แรที่ผสมในดนิ
และปริมาณนาํ้ ในดิน
(แนวตอบ ทวีปอเมริกาใตประสบปญหาดินถูกทําลายคอนขาง 2 โครงสรางดิน รูปแบบของการรวมตัวหรือการจัดเรียงตัวตามธรรมชาติ
สูงเน่ืองจากมีการบุกเบิกพ้ืนที่เพ่ือทําการเกษตร ประชาชนขาด ของอนุภาคเดี่ยวหรืออนุภาคปฐมภูมิของดิน เปนหนวยอนุภาคทุติยภูมิหรือ
ความรูในการดูแลรักษาดิน รวมไปถึงการถูกชะลางหนาดินจาก หนวยโครงสรางดิน ซึ่งมีความแตกตางกันทั้งรูปราง ขนาด โครงสรางของดิน
นํา้ ฝน ซง่ึ เปน ปจ จยั ทางธรรมชาต)ิ จะมีผลตอการดูดยึดน้ําในดิน การระบายนํ้า ความสามารถใหน้ําซึมผาน
การชอนไชของรากพชื และความยากงา ยตอ การไถพรวน

T281

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขน้ั สอน ๒) แหลง่ นา้� ทวีปอเมริกาใต้มแี หล่งน�า้ ทีส่ �าคญั ดงั น้ี

ขน้ั ท่ี 1 การตงั้ คําถามเชงิ ภมู ศิ าสตร ๒.๑) แมน่ า้� ทวปี อเมรกิ าใตม้ แี มน่ า้� หลายสาย สว่ นใหญเ่ กดิ จากทร่ี าบสงู และภเู ขาทาง
ด้านตะวันตกของทวีป แล้วไหลออกสู่ทะเลทางด้านชายฝั่งทางตะวันออกและทางเหนือ
1. ครูกระตุนใหนักเรียนเชื่อมโยงลักษณะ ของทวีป แม่นา้� สา� คัญ เช่น
ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต จาก
กิจกรรม “ฉันเปนอะไร” จากขั้นนําที่ผานมา • แม่น้�าแอมะซอน ต้นน�้าเกิดจากการรวมของแม่น้�าสายต่าง ๆ เช่น นาโป
หรืออาจใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหแผนท่ี มารญั โญน อกู ายาบใี นเปรู ไหลไปทางตะวนั ออกในเขตบราซลิ และไหลลงสมู่ หาสมทุ รแอตแลนตกิ
แสดงระบบแมน้ําของทวีปอเมริกาใต จาก บรเิ วณเสน้ ศนู ยส์ ตู ร แมน่ า้� แอมะซอนมลี า� นา้� สาขามาก ทา� ใหม้ พี น้ื ทล่ี มุ่ นา้� ใหญท่ สี่ ดุ ในโลก ประมาณ
หนงั สอื เรยี นสงั คมศกึ ษาฯ ม.3 แลว ตงั้ ประเดน็ ๗ ลา้ นตารางกโิ ลเมตร ครอบคลมุ พน้ื ทส่ี ว่ นใหญข่ องบราซลิ และบางสว่ นของโคลอมเบยี เอกวาดอร์
คําถามตอยอดเพ่ิมเติมเพื่อกระตุนและ เปรู และโบลเิ วยี ท้ังน้ี แมน่ ้า� แอมะซอนเปน็ แหล่งน�้าจืดประมาณรอ้ ยละ ๒๐ ของปรมิ าณน�้าจดื
เชื่อมโยงใหนักเรียนต้ังประเด็นคําถามทาง ท่ีแม่น้�าสายต่าง ๆ ไหลลงสู่มหาสมุทร สามารถใช้เดินเรือใหญ่ได้เพียง ๑,๖๐๐ กิโลเมตรจาก
ภมู ศิ าสตรเ กยี่ วกบั ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ ปากแม่น้�า
ของทวีปอเมริกาใต เชน
• แมน าํ้ แตล ะสายสง ผลตอ ความอดุ มสมบรู ณ • แม่น้�าปารานา แม่น�้าทางตะวันออกฉียงใต้ของทวีป ต้นน้�าเกิดจากแม่น้�า
ของพน้ื ทปี่ า แตล ะบรเิ วณของทวปี อเมรกิ าใต รีอูกรนั ดไี หลมารวมกบั แม่นา้� ปารานาอบิ า เป็นเส้นเขตแดนระหว่างบราซลิ กับปารากวัย ไหลผา่ น
อยา งไร อาร์เจนตนิ า และไหลลงสอู่ ่าวรโิ อเดลาปลาตาในมหาสมุทรแอตแลนติก
• ทําไมปา แอมะซอนจึงถือเปน ปอดของโลก

• แม่น้�าปารากวัย แม่น้�าทางตอนกลางค่อนไปทางใต้ของทวีป ต้นน้�าเกิดจาก
ที่ราบสูงในบราซิล เป็นเส้นเขตแดนระหว่างบราซิลกับปารากวัย และปารากวัยกับอาร์เจนตินา
ไหลไปรวมกบั แมน่ ้า� ปารานาในเขตปารากวยั

• แมน่ า�้ โอรโิ นโก แมน่ า�้ ในเวเนซเุ อลา ตน้ นา�้ เกดิ จากภเู ขาเซรร์ าปารที างตอนใต้
ของประเทศ เปน็ เส้นเขตแดนระหว่างโคลอมเบยี กับเวเนซุเอลา ไหลลงส่มู หาสมุทรแอตแลนติก
แมน่ ้า� นีไ้ หลเชื่อมตอ่ กับแมน่ �า้ ริโอเนโกรของระบบแม่นา้� แอมะซอน โดยผา่ นแม่นา้� กาซเิ กยี เร

๒.๒) ทะเลสาบ ทวีปอเมริกาใต้มี
ทะเลสาบขนาดใหญ่น้อย แต่มีความส�าคัญต่อ
สกา�าครทญั �าเปชรน่ ะมทงะขเลอสงาปบรตะติชกิ าากกราใ1นตพง้ั อื้นยทบู่ ่ี นทเทะเอื ลกสเาขบา
แอนดีส บริเวณเส้นเขตแดนระหว่างเปรูกับ
โบลเิ วยี มขี นาดใหญท่ สี่ ดุ ในทวปี อเมรกิ าใต้ และ
เป็นทะเลสาบที่ใช้เดินเรือที่อยู่สูงท่ีสุดในโลก
 แม่น�้าโอริโนโก เป็นหนึ่งในแม่น�้าสายส�าคัญของทวีป โนปอโกอจโาปก2ในน้ี โยบังลมิเีทวะียเลสทาะบเอลนื่ สาๆบเมชา่นราทไะกเลโบสาในบ
2๕0 อเมรกิ าใต้ อยู่ในประเทศเวเนซเุ อลา เวเนซุเอลา

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 ทะเลสาบติติกากา อยูบนเสนเขตแดนระหวางประเทศเปรูกับประเทศ แหลงน้ําในทวีปอเมริกาใตขอใดท่ีมีความหลากหลายทาง
โบลเิ วยี กวาง 72 กโิ ลเมตร ยาว 196 กิโลเมตร มีเนอ้ื ท่ี 8,288 ตารางกโิ ลเมตร ชีวภาพมากท่สี ุด
ลกึ สุด 281 เมตร อยสู ูงจากระดบั ทะเลปานกลาง 3,810 เมตร เปนทะเลสาบ
ที่ใชเดินเรือไดท่ีอยูสูงท่ีสุดในโลก เทือกเขากอรดีเยราเรอัลในเทือกเขาแอนดีส 1. แมน ํา้ ปารานา
อยูบนฝงตะวนั ออกของทะเลสาบน้ี 2. แมน า้ํ แอมะซอน
2 ทะเลสาบโปโอโป ทะเลสาบในประเทศโบลเิ วยี อยทู างตอนกลางคอ นไปทาง 3. ทะเลสาบโปโอโป
ตะวนั ตกของประเทศ สูงจากระดับทะเลปานกลาง 3,658 เมตร มีเน้ือที่ 2,530 4. ทะเลสาบตติ กิ ากา
ตารางกโิ ลเมตร ลึกสดุ 6 เมตร ไดรบั น้าํ จากแมนา้ํ เดซากวาเดโรซ่งึ ไหลมาจาก
ทะเลสาบตติ ิกากาทอ่ี ยูหา งไปทางเหนือ เรยี กอกี ชอ่ื หน่ึงวา ทะเลสาบเอายากัส (วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 2. แมนํ้าแอมะซอนเปนแมน้ําที่
(Lake Aullagas) ไหลผานปา ฝนแอมะซอน ซงึ่ ครอบคลมุ พนื้ ท่ีกวางใหญถงึ 2 ใน 5
ของทวีปอเมริกาใต เปนปาท่ีมีความหลากหลายทางชีวภาพมาก
ท่ีสุดในโลก โดยสายพันธุส่ิงมีชีวิตรอยละ 25 ของโลกถูกพบ
ในปาแหงน)ี้

T282

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนทีแ่ สดงระบบแมน ้ำของทวปี อเมริกาใต ขน้ั สอน
80 Wํ 70 Wํ 60 ํW 50 ํW 40 Wํ
ริ บ เ บี 1ย น ขน้ั ที่ 1 การตั้งคาํ ถามเชงิ ภูมิศาสตร
ท ะ เ ล แ ค N 500 มาตรา0สว น 1 : 40,000,000 1,000 กม.
ส.มาราไกโบ 2. ครูใหนักเรียนเลือกภาพทรัพยากรธรรมชาติ
10 ํN ท่ีตนเองสนใจจากตารางทรัพยากรธรรมชาติ
10 Nํ น.โอรโิ นโก ของทวีปอเมริกาใตใ นกิจกรรม “ฉันเปน อะไร”
น. ัมกดานเ.เลกนาากา จากข้ันนําที่ผานมา จากน้ันครูทําการแบง
น.เมตา กลุมนักเรียนออกเปน 8 กลุม ตามประเภท
ทรพั ยากรธรรมชาติ ประเภทละ 2 กลุม คือ
น.กวาเวยี เรน.กาซิเกียเร ปากแมน้ำแ • แหลงนา้ํ
น. ีร ูอบ ัรง ูก • แร
มหาสมทุ รแอตแลนตกิ0 ํ อมะซอน • ดิน
น.จาปูรา น.รโิ อเนโกร น.แอมะซอนน..โอาตราักไง ิตกงวส ยอา น เสนศนู ยสตู ร 0 ํ • ปา ไมแ ละสัตวปา
.นาโป น.แอมะซอน โดยครูแนะนําเพิ่มเติมเพื่อใหแตละกลุมมี
2น.มารัญโญนน
จํานวนนักเรียนใกลเคียงกัน และใหนักเรียนรวม
น.จูรูอา บี า กันตั้งประเด็นคําถามทางภูมิศาสตรเก่ียวกับ
น.ม ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
เพอ่ื คน หาคําตอบโดยครแู นะนาํ เพิ่มเตมิ เชน
าปาจอส
น.ปูรุส าเดรา น.ชีงกูน.ต น.ปา รนาอ • ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาตขิ องทวปี อเมรกิ า
น.เตลิ ใตมีความสัมพันธกับลักษณะภูมิประเทศ
น.อู เ ทืกายาลี สปริส อยางไร
น.ม าเด เดดโิ อส งเกบ็ รานดำ้ นิ โญ
ร าฟรังซีโสซกูบ อา • ปจจัยใดบางท่ีทําใหลักษณะทรัพยากร
ธรรมชาติของทวีปอเมริกาใตแตละพ้ืนท่ี
10 ํS อ ก เส.ตติ ิกากา 10 Sํ แตกตางกนั

น.มาโมเร น.เซ • ทวีปอเมริกาใตมีลักษณะทรัพยากร
ธรรมชาติที่โดดเดนแตกตางจากทวีปอ่ืน
ข า แ อ น ดี สส.โปโอโป ปลโ น.ปารานาอ บิ า อยา งไร
น.รอี กู รนั ดี
กมาโ น.ปารากวัย ารานา
น. ย น.ป
20 Sํ 20 Sํ

น.ริโอซาล นน.. ุอป ุรากร ัวานาย
มหาสมทุ รแปซฟิ ก าโด
ส.กซรานั ลเินดสั ส.มารช ิกติ า
30 Sํ
น.โ เดอลาาวปรลิโาอตา 30 Sํ
คำอธิบายสัญลกั ษณ น.รโิ คอโเนลรโการโด อาวบาเอยี บลังกา 40 Sํ
แมน ำ้ 50 Sํ
แมนำ้ แอมะซอน อาวซานมาติอัส
และสาขา น.ชูบุต

40 ํS แมน ้ำท่ีไหลลงสอู า ว อา วซานฮอรเ ฮ
ริโอเดลาปลาตา
แหลง นำ้ อา วบาเอียกรนั เด

ระดับความสูง (เมตร)

50 ํS 312,,,0240000000000000

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtWํ Conformal C8o0nํWic 70 ํW 60 Wํ 50 Wํ COP4Y0RํWIGHT © Aksorn3C0hํWaroenTat ACT. C2o0.,LํWtd

แผนท่ีแสดงระบบแม่น�า้ ของทวปี อเมรกิ าใต้

2๕๑

กิจกรรม เสรมิ สรางคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค นักเรียนควรรู

ครูใหนักเรียนแบงกลุมสืบคนขอมูลเก่ียวกับลักษณะทรัพยากร 1 ส.มาราไกโบ ทะเลสาบในประเทศเวเนซุเอลา อยูทางตะวันตกเฉียงเหนือ
ธรรมชาตขิ องทวีปอเมริกาใตใ นประเดน็ ของประเทศ มีอาณาเขตไปทางตอนใตของอาวเวเนซเุ อลา กวา ง 116 กิโลเมตร
ยาว 214 กิโลเมตร ลกึ สุด 35 เมตร มเี นือ้ ท่ี 13,512 ตารางกโิ ลเมตร ไดรบั น้ํา
• ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ีส่ าํ คัญ จากแมนํ้ากาตาตุมโบทางตะวันตกเฉียงใต ในเขตท่ีมีแหลงน้ํามันอุดมสมบูรณ
• การใชป ระโยชนจ ากทรัพยากรธรรมชาติ มีบอ นํา้ มันบางบอ อยใู ตท ะเลสาบ
• สถานการณข องทรพั ยากรธรรมชาตใิ นปจ จุบัน 2 น.มารัญโญน แมนํ้าในประเทศเปรู ตนน้ําเกิดจากเทือกเขาแอนดีส ทาง
• แนวทางการอนรุ กั ษทรัพยากรธรรมชาติ ตอนกลางคอนไปทางตะวันตกของประเทศ ไหลไปทางตะวันตกเฉียงเหนือ
นําเสนอขอมูลประกอบการใชเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร เชน ของประเทศ แลวไหลโคงไปทางตะวันออกรวมกับแมนํ้าอูกายาลี กลายเปน
แผนที่เฉพาะเรื่อง สถิติ รูปถายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม แมนา้ํ แอมะซอน
จากนนั้ นักเรยี นในช้ันเรียนอภิปรายสรปุ รว มกัน

T283

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

ขนั้ สอน ๓) ๓ปา่.๑ไ)ม ป้ ท่าดวิบีปชอ้นืเม1หรรกิ ือาปใตา่ ฝม้ นปี เา่ ขไตมร้ใ้อนนพ นื้ พทบีต่ บ่ารงเิ วๆณดภังมู นอิ ี้ ากาศแบบรอ้ นช้ืนแถบศูนยส์ ตู รและ
ตเขะตวนัมตรกสุมเรยี แกถวบา่ ล“ุ่มปนา่ เ�้าซแลอวมา2”ะซมอลี นกั ษแลณะะลเปุ่มน็ นป้�าา่สหานขาาทบึ โดมยไีเมฉเ้พนาอ้ื ะแทขี่รง็ าลบา� ตลนุ้่มสนงู �้าใหแญอม่ เะชซน่ อนบทราาซงลดิ น้าตนั
ข้ันท่ี 2 การรวบรวมขอมูล มะฮอกกานี ลปู นู าหรอื ต้นนนุ่ รวมทง้ั พชื ตระกลู ปาล์ม เฟิน ไผ่ หวาย และเถาวลั ย์ขึ้นหนาแนน่

1. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันสืบคนขอมูล ๓.๒) ป่าผลัดใบ พบบริเวณภูมิอากาศเขตอบอุ่น บริเวณชายฝั่งตะวันออกของทวีป
ประกอบการใชเ ครอ่ื งมอื ทางภมู ศิ าสตรเ กย่ี วกบั บริเวณทีร่ าบสงู บราซลิ และทรี่ าบปัมปัส พบไมย้ ืนต้นขนาดใหญ่ เช่น บชี เฮมล็อก
ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกา
ใต จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 หรือ ๓.๓) ป่าเมดเิ ตอรเ์ รเนียน พบบรเิ วณภูมอิ ากาศแบบเมดิเตอรเ์ รเนียน บรเิ วณชายฝง่ั
แหลง เรียนรูอนื่ ๆ โดยขอมลู ของแตล ะกลุมจะ มหาสมทุ รแปซิฟิกและตอนกลางของชลิ ี มไี ม้พุ่ม ไมห้ นาม และไมท้ ี่มใี บเป็นมนั เชน่ มะกอก
ตองสามารถตอบคําถามทางภูมิศาสตรและ วอลนัต
เช่ือมโยง ไดวาเก่ียวของกับภาพท่ีตนเลือก
อยางไร ๓.๔) ป่าผสมผลัดใบกับป่าสน พบบริเวณพ้ืนท่ีที่อยู่ถัดจากเขตภูมิอากาศแบบ
เมดเิ ตอร์เรเนยี น มตี น้ ไมข้ นาดใหญ่ เชน่ แอช บีช โอก๊ ผสมกบั สนชนดิ ตา่ ง ๆ
2. ครูอาจใหนักเรียนใชสมารตโฟนสองดู QR
Code จากหนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 ๓.๕) ทุง่ หญา้ มที ุ่งหญา้ บรเิ วณกวา้ ง ไดแ้ ก่ ทุ่งหญา้ เขตรอ้ น มหี ญ้าลา� ต้นยาวสลบั กับ
เร่ือง กาลาปาโกส หมูเกาะมหัศจรรยและ ป่าโปร่ง เชน่ ท่งุ หญ้ายาโนสในโคลอมเบยี และเวเนซุเอลา ท่งุ หญา้ กมั โปในบราซลิ และทงุ่ หญ้า
พนั ธสุ ตั วแ ปลก หรอื ใช PPT ทเ่ี กยี่ วกบั ลกั ษณะ เขตอบอุ่น มีหญา้ ขึน้ อุดมสมบรู ณ์เหมาะแก่การเลย้ี งสัตว์ เชน่ ท่งุ หญา้ ปมั ปสั ในอารเ์ จนตนิ า
ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
ประกอบการรวบรวมขอ มูลเพ่มิ เติม ๔) สตั วป์ า่ ทวปี อเมรกิ าใตม้ สี ัตวป์ ระจ�าถ่ิน ในพืน้ ทต่ี า่ ง ๆ ดงั น้ี

3. ครูอาจแนะนําแหลงขอมูลสารสนเทศท่ีนา ๔.๑) บรเิ วณป่าดิบชืน้ แอมะซอน พบสัตวห์ ลากหลาย
เชือ่ ถือ ประกอบการศึกษาและรวบรวมขอ มลู ชนดิ เชน่ ปลากวา่ ๓,๐๐๐ ชนดิ สตั วเ์ ลยี้ งลกู ดว้ ยนา้� นม ๕๐๐ ชนดิ
และยงั มสี ตั วเ์ ฉพาะถน่ิ จา� นวนมาก เชน่ แอนาคอนดา ปลาปริ นั ยา
ขนั้ ท่ี 3 การจัดการขอมลู นกแกว้ มาคอว์

1. สมาชิกแตละคนในกลุมนําขอมูลที่ตนไดจาก ๔.๒) หมเู่ กาะกาลาปาโกส เปน็ เกาะทมี่ คี วามหลากหลาย
การรวบรวม มาอธิบายแลกเปล่ียนความรู ของส่ิงมีชีวิต และมีชื่อเสียงด้านพันธุ์สัตว์พ้ืนเมืองท่ีมีเฉพาะ
ระหวา งกนั ทอ้ งถนิ่ น้ี เชน่ อิกัวนาทะเล เตา่ ยกั ษ์ นกฟินช์

2. สมาชกิ ในกลมุ ชว ยกนั คดั เลอื กขอ มลู ทถ่ี กู ตอ ง ๔.๓) เขตเทอื กเขาแอนดสี มสี ตั วป์ ระจา� ถน่ิ เชน่ ยามา
นา เชอ่ื ถอื และจดั การคดั แยกขอ มลู ทไ่ี มจ าํ เปน
ออก

 นกแก้วมาคอว์น�้าเงนิ อกเหลือง กวั นาโก อลั ปากา และวกิ ญุ ญา ปจั จบุ นั มจี า� นวนลดลงเพราะมกี าร
เปน็ สตั วป์ ระจา� ถ่นิ ทวปี อเมริกาใต้ ลา่ เพอื่ นา� ขนมาทา� เครอื่ งนงุ่ หม่ และมกี ารนา� สตั วบ์ างชนดิ ดงั กลา่ ว
สว่ นใหญพ่ บในป่าฝนเขตรอ้ น มาเล้ียงมากขนึ้

2๕2 กาลาปาโกส หมูเ กาะมหศั จรรยแ ละพนั ธุส ัตวแปลก

นักเรียนควรรู ขอสอบเนน การคดิ

1 ปา ดบิ ชนื้ ปา ไมใ นบรเิ วณทม่ี ฝี นตกชกุ ตลอดป โดยมากอยใู นบรเิ วณอากาศ บริเวณใดที่เปนพื้นที่ปาไมแหลงใหญที่สุดของทวีปอเมริกาใต
ประเภทรอ นชน้ื แถบศนู ยสูตร เชน ปาในเขตลมุ นาํ้ แอมะซอนในทวีปอเมรกิ าใต และมพี นั ธไุ มช นดิ ใดบา งทเี่ ตบิ โตในแหลง น้ี
ลุมน้ําคองโกในทวีปแอฟริกา และในเขตประเทศมาเลเซีย เกาะบอรเนียวใน
ภูมภิ าคเอเชยี ตะวันออกเฉยี งใต (แนวตอบ พ้ืนที่ปาไมแหลงใหญที่สุดของทวีปอเมริกาใต คือ
2 ปา เซลวา เปน คาํ ภาษาโปรตเุ กส หมายถงึ ปา ดงดบิ หรอื ปา ดบิ ชนื้ ในบรเิ วณ ปา ฝนเขตรอ นหรอื ปา ดบิ ชน้ื แถบลมุ นา้ํ แอมะซอน มพี น้ื ทปี่ ระมาณ
ลุมน้ําแอมะซอน ตอมาคําน้ีไดถูกนํามาใชกับปาในเขตภูมิอากาศรอนช้ืนแถบ 5.5 ลา นตารางกโิ ลเมตร หรอื รอยละ 54 ของพนื้ ทปี่ าฝนเขตรอ น
ศูนยส ูตรโดยทวั่ ไปดวย ของโลก มีลักษณะเปนปาหนาทึบ ไมที่เติบโตมีทั้งไมเนื้อแข็ง
ที่มีลําตนสูงใหญ เชน ซีดาร มะฮอกกานี มีไมดอก ไมพันธุ
พ้ืนเมือง กลวยไม รวมถึงพืชตระกูลปาลม เฟรน เถาวัลยข้ึน
หนาแนน เปนตน )

T284

นาํ สอน สรปุ ประเมนิ

แผนทีแ่ สดงอุทยานแหงชาตแิ ละสัตวป าที่สำคัญของทวีปอเมรกิ าใต ขนั้ สอน
80 ํW 70 ํW 60 Wํ 50 ํW 40 Wํ
ท ะ เ ล แ ค ริ บ เ บี ย น N 500 มาตรา0สว น 1 : 40,000,000 1,000 กม. ข้นั ที่ 4 การวเิ คราะหและแปลผลขอ มลู

10 ํN นกสกาเลตไอบิส ทงุ หญา ยาโนส 10 Nํ 1. นกั เรยี นแตล ะกลมุ วเิ คราะหแ ละแปลผลขอ มลู
รวมกัน จากน้ันครูเตรียมแผนท่ีโครงรางของ
1 แอนาคอนดาเขยี ว มอนเตโรไรมา เสน ศนู ยส ูตร 0 ํ ทวีปอเมริกาใต หรือถายเอกสารแผนที่จาก
ลิงไลออนทามารินสีทอง หนังสือเรียนสังคมศึกษาฯ ม.3 เพ่ือใหแตละ
สลอท แอมกะซิออานนาเนย� น กลุมนําเสนอขอมูลทรัพยากรธรรมชาติท่ีกลุม
(ลิงมารโมเส็ตสที อง) ตนเองรบั ผิดชอบประกอบการใชแ ผนที่
ชิรบิ ิเกเต พโิ คดาเนบลนิ า ลิงฮาวเลอร นกอินทรีฮารป 
2. แตละกลุมนําแผนที่ของตนเองมาจัดแสดง
0 ํ นกฟนช ปลาปรันยา พะยูนแมนนาที ในรูปแบบ art gallery ทว่ั ท้ังหองเรยี น และสง
อิกวั นาทะเล ตวั แทนหรอื หมนุ เวยี นกนั เพื่อนาํ เสนอขอมูล
ป า เ ซ โลมลาแมวน้ำแาอมะซอน
3. สมาชิกกลุมอื่นผลัดกันใหขอคิดเห็น หรือขอ
เคแมน จูรูเอนา เสนอแนะเพิ่มเติม ตลอดจนอภิปรายความรู
กบลูกศรพิษสีนำ้ เงิน สมเสรจ็ อเมริกาใต รว มกัน

10 ํS วิกุญญา มานู คาปบ ารา 10 ํS 4. ครูใหนักเรียนแตละกลุมรวมกันทําใบงานท่ี
20 ํS 12.3 เรื่อง ลักษณะทรัพยากรธรรมชาติของ
ยามา อารม าดิลโล มาแตพโู นกทรเาซนนลั เซ เสือจากัวร นกแกว มาคอว ทวปี อเมริกาใต
อัลปากา
ก 5. ครมู อบหมายใหน กั เรยี นทาํ แบบฝก สมรรถนะฯ
20 ํS กวั นาโก ุทงห ญาก ัรนชาโ ภมู ศิ าสตร ม.3 เรอ่ื ง ลกั ษณะทรพั ยากรธรรมชาติ
เสนทรอปก ออฟแคปรคิ อรน หมแี วน ทาแมนดวั (ตัวกนิ มด) ของทวีปอเมริกาใต เพ่ือทบทวนความรูความ
เขา ใจ เปน การบานสง ครูในช่ัวโมงถัดไป
มหาสมทุ รแปซฟิ ก แรง คอนดอรแอนดสี นกทแู คน มหาสมทุ รแอตแลนตกิ
30 ํS
30 ํS กาวปางม ปปมปส ส

นกเรีย ุทงห ญ

คำอธบิ ายสญั ลกั ษณ ชินชิลา
เขตประเทศ
วาฬสเปร ม 40 ํS
40 Sํ ทางนำ้ 50 ํS
แหลง นำ้ มารา เพนกวนิ มาเจลลนั
อุทยานแหงชาติ นกอลั บาทเรดตอลสอไรปเ รยสเ น

ระดบั ความสงู (เมตร) แมวนำ้ ชาง
50 Sํ 231,,,2400000000000000

10P0roWํ jection: Lamb9e0rtํWConformal C8o0nํWic 70 Wํ 60 Wํ 50 ํW COP4Y0RWํ IGHT © Aksorn3C0hWํaroenTat ACT. C2o0.,LWํ td

แผนทีแ่ สดงอุทยานแห่งชาตแิ ละสัตว์ป่าของทวีปอเมรกิ าใต้

2๕3

กจิ กรรม ทา ทาย นักเรียนควรรู

นักเรียนจัดทําสมุดภาพพรอมคําบรรยาย หรือคลิปวิดีโอ 1 สลอท เปน สตั วเ ลย้ี งลกู ดว ยนมท่ีเคลื่อนไหวชา ท่ีสดุ ในโลก โดยเคล่ือนที่ได
เก่ยี วกับเร่อื งสัตวป าหายากของทวีปอเมริกาใต พรอ มคาํ บรรยาย ไกลสุดประมาณ 240 เมตรตอ ชัว่ โมง พบมากในปาฝนรอ นช้นื ของอเมริกากลาง
สรุปแนวทางการอนรุ ักษส ัตวปา และการมีสวนรว มของประชาชน และอเมรกิ าใต สายพันธุหลกั ท่ีพบ คอื สลอท 2 นิว้ และสลอท 3 นิว้ ใชช ีวติ
จากน้ันเผยแพรผลงานในรูปแบบท่ีแสดงออกถึงความคิด สวนใหญอยูบนตนไมโดยจะลงมาจากตนไมตอเม่ือจะสืบพันธุเทาน้ัน มีความ
สรางสรรค ยาวของลําตวั 21-29 นวิ้ แขนและขาท้งั สี่ขางยาวเทา กนั และมกี รงเล็บสองขา ง
ทโี่ คงงอ หวั มลี ักษณะส้นั และแบน มีจมกู ทู หแู บน และมีตาขนาดใหญ ขนสีเทา
อมนํา้ ตาลและมีลกั ษณะยาวและหยักตงั้ แตส วนทองลงไปจนถึงขา ขนของสตั ว
ชนดิ นม้ี เี อกลกั ษณโ ดยแตล ะเสน จะมชี อ งโหวซ ง่ึ ทาํ ใหม ตี น สาหรา ยขนึ้ จาํ นวนมาก
จนแลดเู ปน สเี ขยี วออน และยังชวยในการอําพรางจากสตั วผ ูลาตา งๆ

T285