Кемел Адам (1)

Аид ел-Карни сМ ц ц айма! (щ ы т т щ о ю т и ф ш л ь ь -л л ц ц я ь щ с ^ а ^ а с м

Аид эл-Карни сЖццайма " Ъ а ц ы т т ы ц б ц л а г ы э к э н е ц а ш ы - м ц ц н ы ц д а у а с ы AyAapfaH: Канат Султанбекулы Алматы, 2019

0ОЖ 28 КБЖ 86.38 А 31 ЦР Ацпарат ж эне цогамдык, даму министрл1г1 Цогамдык, кеп\с\м комитетшщ д1нтану сараптамасыныц оц цорытындысы бертген AyAapfaH: Канат Султанбекулы Аид эл-К,арни А 31 Муцайма! /ауд. К,.Султанбекулы/ - Алматы, 2019. - 280 б. ISBN 978-601-7980-43-6 Бул KiTan Аид эл-К,арнишц дуниежузжщ кеп тмдерше аударылып ммллмонда^ан нуск,ада тapaлfaн «Лэтахзан!» (Муцайма) атты ецбепжцтупнуск.асыныц непзшде мafынaлы жане цызыцты материалдардан тацдалып аударылып, цайта е ц д ел т ш ы ^ан . KiTan ем1рдщ ауыртпаль^ынан арылып бак,ытты болуды армандайтын жэне келешекке сеыммен к,адам баск,ысы келетш ap6ip оцы рма^а арналады. ЭОЖ 28 КБЖ 86.38 ISBN 978-601-7980-43-6 © К.Султанбекулы, 2019

J iip ic n e св з Букм мак,тау-мадак,тар 6ip AллaFa тиесми Оны дэрттейм1з# одан жэрдем жэне KeuiipiM сураймыз. Асау нэпам1здщ жамандь^ынан ьэм жаман гстерден цор€ауды Алладан тмейлмз. Алладан баск,а к,удай жоцть^ына жэне Онын, еш cepiri жок, екенше куэлж етемш. О л 6i3re ак,ик,ат, таза д1нд'| тарту е т т , 61зд1 тура жoлFa caлfaндыfы ушш OfaH шеказ шук'ф етемш! 03ipeT Мухаммедтщ (саллаллаиу алэйни уэ сэллэм) ИСЛЭМ дшше шак,ырушы, адамзатты тура жол*з бастаушы жарык нур жэне мей1р1м пaйfaмбapы ретшде ж1бертген Алланын, к,улы жэне елииа екенше куэлж беремш. Ол аманатты 6i3re жетюзд1, езше жуктелген мшдегп толык, орындап арамыздан кеттк Ол ез умбетше ак,ыл-насихаттарын айтып, эрк,ашан олар ушш к,ам жеди Ол 6i3re адастырмайтын тузу жолды цалдырды. Алла TaFaлa cymKTi Пaйfaмбapын/ оньщ отбасы мен сахабаларын, сондай-ак, OfaH жак,сы 1стерде к,ияметке дейш еруиллерд1 бак,ытк,а белеп, оларга шеказ жак,сылык,тарын н эст етсш.

HypMemmi оцырман! 0м1рде бакытты Go/ifbiH, ке/iin, 6 ip a ^ OfaH к,алай жету KepeKTiriH бме алмай к,иналып журсщ бе? Не бул емирдеп K^Fbi-My^HaH арыла алмай, ©Mip сынацтары жаньщды кейтп, журегщ ^айшрып жур ме? Онда бул KiTan сен ушш табылмас дауа деуге болады. Бул кггап бу дуниеде faHa емес, о дуниедеп мэцплш ем1рде де к,алай ба^ытты болу керек деген суракда жауап бередк Муцайма, кбайты o^bifaH соц, сезс1з бацытты болатыныца сенесщ. Алланын, кггабы жэне Оныц r ^ fa M 6apbiHbin суннет1 6i3re бак,ытца жетудщ сежмд1 api тэж1рибеде цолданы/^ан жэне царапайым к,уралдарын берген. Бул к1тапты оць^ан сои, ем1рде бак,ытты адамдар кебейсе екен деген сежммен жэне зор умггпен кептеген дереккездерден, ютаптардан жинак,талып жазылды.

Jt im a n туралы Дуниежузшде б1рнеше т т г е аударылып, эаресе араб элемшде жылына миллиoндafaн тиражбен басылып, таралып жатк,ан бул кггап иман 6afbiTbiHAa eMipre т'фек ретшде жaзылfaн жэне ей, кеп o^brnfaH ютаптардын, к,атарына жатады. НепзЬ ютап ею бел'|мнен кIypaлFaн. BipiHLui бэл\м\ к'иикентай так,ырыптардан турып, бак,ыт к,уралдары туралы баяндайды. Одан ci3 К,¥Ран аяттарын, l“^ f a M 6apAbin хадистерш, 6ypbiHfbi так,уа Faлымдapдыц жэне кейб1р замандастарымыздын, ем'флершен aлынFaн ™ братты ок^алард ы , эр'| олардын, насихаттары мен данагей сездерш таба аласыз. Мтаптан м ш дегп турде бак,ыт не екенш тусшгендерд1 жэне бак,ытты бола aлf андарды кезжт'фе аласыз. Осылайша, K iT a n c i3 A i де бак.ыттылыкда к,арай жетелейдк Екшип бел1м4 - eKi дуниеде де бак,ытты бoлFЫCЫ келетшдер 6‘myi Tnic к,ыск,аша ак,ыл-насихаттар мен ескертулер, даналык,к,а толы сездер мен мafынaлы ак,ик,аттардын, жиынтьиынан турады. Мтаптыц аталмыш e K iH iu i бел!м! баспа крлайлыльнына байланысты кггаптыц дэл ортасына жай€астырылды. Курметп ок,ырман, KiTanTbi бастардан бурын айтар кен,еам'13: aйтылfaндapды жак,сы ту с ш т, еске сак,тап к,алуын,ыз ушш баппен окь^аньщыз дурыс. BipaK, ен, H eri3rici - OK,bmfaH нэрселер туралы терен, ой ж у п р ту ^ з керек, осылай бoлFaн сэтте faHa бул KiTan ci3re шынайы пайдасын тМзедк Бак,ытты GM ip cypin, жайдары жэне байсалды бол. К,уана бin, жак,сылык,тан yMiT узбе жэне муцайма! CafaH жэне сежн, бак,ытка к,арай жacaFaн кдцамыца Алла TaFaлa 03i жэрдемчл болсын!

f a , DfCapatnKfUH я л а ! «Аслан элемш деп ж эне жердеп ap6ip лриллж neci муц-муцтажын 6ip Алладан сурайды. Ол кун (afhm, сэт) сайын ic устж де (afhm, Ол болмысты 6ip-a^ рет жаратып цоя caлfaн жоц. Ол болмысты жоцтан жаратып, цайта жоц цылып, цайтадан жаратып, сэт сайын б зш щ улыльнын, ш еказ ^уд1ретш, miMiH, тец д есаз ш е б е р л тн жэне бас^а да керкем еамдер1 Мен СИПаТТарЫН ПЭШ етуде)» («Рахман» cypeci, 29). Кашан те^зд е к,атты жел болып, таудай толк,ындар кемеж cyfa толтырса, кемедеплер: «Уа, Жарат^ан А л л а!» -д е п aйfaйлaй бастайды. Керуен 6afbiTbiH жofaлтып не жaлFыз жолаушы шелде жолынан адасса, «Уа, Жаратк,ан Алла!» - деп жалбарына бастайды. К,атты цай*ы, ауыр мун, басса, бэлеге душар болып басца кун туссе, кесел-кесапатца yiubipafaH адамдар: «Уа, Жаратцан Алла!» - деп OfaH жалбарынады. Пенденщ алдында барлык, eciKTep жабылып, жолынан еш нэрсе келмей кедерпге yujbipafaHfla, ол: «Уа, Жаратк,ан А л л а!» -д е п жалбара бастайды. Амалы к,урып, муцайып, умггтер мулдем у зм т, не icTeyfli бтм ей абыржь^анда Kici Tafbi да: «Уа, Жаратцан А лла!»-д еп жалбарынады... Эрк,ашан кец дуние cafaH тар болып, жан дуниец жабырк,ап aйлa-шapFынl ^урь^анда: «Уа, Жаратк,ан Алла!» деп OfaH сиын, бауырым. CeHi ecTifliM Жаратк,аным букм жерде, Кесел-кесапат торуылдап, жaнfa мушкм тускенде. Тацды тосып атыцды атап жалбарсам, Тан, жарк,ырап, кулю ympmfli жуздерге.

Шын журектен шыкдан асыл т т е к , жацсы сездер Аллага ж е т т турады. Шынайы кез жасымен жуыл?ан ыцыласты дyfaлap, жан-журектен шыкк,ан мЫэжат Оныц дэргейжде к,абыл болады. М уктаждардын кездер1 Оган телм1рш, колдары OfaH усынылады. К,иын уак,ыттарда юм болса да одан жэрдем сурап жалбарынады. Алланыц eciMiH бу дуниеде миллиондаган адам ток,таусыз к,айталап турады. Оны еске алу журектерд1 ж 1бтп, жан-дуниеж тыныштандырады. К е ц т марк,айткан тыныштык, сез1мж алып келед1 жэне куигп сежм пайда ^ылады. «Уа, Жаратцан Алла!» дегенде, 6api ез орнына келедк Журек жайбарацат, 6ip кдлыпта i^afa бастайды. К,орк,ыныштар а^ырындап жойылып, к,ара булттын, аргы жагынан жарык, кун кержед!, к а р а т ы туннельдж келеа бетжен жарык ш уш ла пайда болады. «Алла цулдарына вте шарапатты. К,алаганына (н,апаганынша) ризык, бередЬ> («Шура» cypeci,19). Алла - ец жа^сы магыналарды езж е цамть^ан, ен, эсем eciM. «Ол - кулл1 аспан элем1 мен жердщ жэне екеуж щ арасындагы барлык, нэрсенщ Раббысы (жалгыз neci)! Ендеше, OfaH кулшылыц, кыл жэне цулшылыц цылганьщда сабырлы api табанды бол. OfaH аттас ьэм тец келетж 6ipeyA< бтем1сщ?!» («Мэриям» cypeci, 65). Алла Taf ал а -е ш нэрсеге му к,таж емес ж эне мэцплш. Куш-куат, улылык, жэне кеменгерлж Heci: «(Сол куж кулл1 жаратылысца): «Бупн ш еказ билж шмнщ цолында?!» - (дегенде, жаратылыс атаулынын 6api б|рауыздан): «Кулл1 болмысты 6ip 03i билеп, 6ip 03i мецгерш TypfaH ш еказ билж neci - Ж алодз b n n a t s тэн!» - (деп, жауап бередО» («Мумш» cypeci, ie ). 7

Алла TaFaлa - метр1мд|' жэне цорраушы, ^олдаушы жэне кутцарушы, суйммд1 жэне к,амцор: «Сендердеп ap6ip жак,сылык, - Алладан» («ниса» cypeci, 79). Алла Тарала -у л ы жэне куд1регп билж Meci. Дан^тап ceH i 6 iT ip e алмаймыз Жаратцан, Канша айтсацта жарлымыз свз жацтан. Улыльиыц, улыцть^ыц алдында, Ак,ыл-ойдыц шеп элареп бара жаткан... Уа, Жараткан Алла! К,апаньщ орнына сужшш, Кайшньщ орнына цуаныш бере кер! К,орк,ыныш туа калса есендшке айналдыра кер! Уа, Жаратцан Алла, журектер1м1зд1 кlaЙFыpyдaн, кумэнданудан арылта кер! Б1здеп цорцыныштардын, алау-жалынын иман суымен ernipe кер. Уа, Алла! ¥йцысы к,ашк,ан кездерге тэтл уйк,ы бер; Жайсыз жaнымызFa тыныштык, бер. Жэрдемщд1 тездете кер! Уа, Жаратцан, адаск,ан азапты жолдан айк,ын жoлfa mbifyfa, жан-жакда к,арайлап адасудан apbmyfa мумюнштж бер. Б\з а \ тура жольща сал. Уа, Алла! Б1зд1 шайтаннын, азпэфуларынан сацта, журектер1м1зге ак,ик,ат нурын Kipri3e кер. Уа, Алла! Б\зд\ K^fbi-MynHaH арылтып, цорцыныштан жэне кlaЙFыpyдaн цутк,ара кер! Сенен баскдлардан кррцудан, Сенен баск,алардан YMiT eTin, суйенгендерден, Сенен 6acK^apfa алак,ан жаюдан 0зщ сацта. Сен - б|'здщ K,opfayubiMbi3, суйенер суйежилм1зсщ!

Туацы т т ы eMip сцр! Иман мен жак,сы ic - бак,ытты e M ip сурудщ k m t i, буларды есщде бекем тут. lsiiM -6isiiM 1зде, к е п ок,ы , е й т к е ж к гга п ок,у к,ай*ым у ц н а н а р ы л та д ы . Тэубе к,ылып, Жаратцаннан Kem ip iM сурауды узбе. Aллafa к,арсы келуден к,аш, ейткеж кунэлар eMipitMi улайды. Куранды эрдайым ой ж уп р тт ок,ып тур жэне эрдайым Алла Tafaлaны еске алып жур. Б a c к la л a p F a ж а к ,сы л ы к ж а с а , к е ю р е п ц к е ц е й т , ©з1н,д1 б ак,ы тты с е з ш т к,ал асьщ . Орынсыз к,орк,актык, - шайтаннан. Ер журек бол, ейткеж ер журеклк езше сенуге жэне бак,ытты бoлyfa жэрдем бередк Журепцд1 кек сак,таудан, кереалмастык,тан, жек керуден, сарацдык,тан жэне баск,а жаман аурулардан тазала. Барлык, icTe: тамак,тануда, уйк,ыда, елмен араласуда, сез сейлеуде т.б. шепн сак,та. Артык, жук жолаушь^а азап. Бупнп кужцд! жак,сылап етю зт, еткен уак,ыт пен келешек туралы бас aybipTyfa уак,ытыцды цуртпа. К,айратты ен,бек жэне пайдалы ic-эрекеттер cafaH уайымдарды жэне к,иындык,тарды умыттырады. Кескш-келбетте, материалдык, байлык,та, турмысT ip iu m iK T e , денсаулык,та езщнен темендеплерге к,ара. Турмыста эрк,андай жaFымcыз нэрселер не ауыр сынак,тар келетшше алдын-ала дайын бол. Д а й ы н д ы тц болса, сен ушш к,атты сок,к,ы деген болмайды. Жаман ойлардан алые бол жэне эр нэрсенщ жаман жaFын faHa ойлаудан сак,тан.

Ашуланба! Keiuipe бm! Баск,аларды тусше бмуге g жэне MettpiMAiK TaHbuyfa уйрен, eMip ете кыск,а 5 екенш есщнен шь^арма. Жацсылыцтан, рак,ат турмыстан айырылып цаламын деп бас ауыртпа, келешектеп жамандьщтан цорыкпа, эр icie 6ip Aллafa тэуекел ет. Шыбынды п т деп ойлап цалма, усац-туйек к,иыншыльщтарды ауыр деп елестете берме. Кесел-кесапат болып кетсе кайтем деп ойлай берме. Эр нэрсенщ ез уацыты, iweujiMi болады. Басьща келетш нэрсе ce H i айналып етпейдк Ал енд1 cafaH келмейтш нэрсе 6api6ip келмейдк Турмыста царапайым eMip cypin, артыц ысыраптан алые бол. бйткеж артык, ысырап аз^р ад ы . Денеге к,ул болу руханиятты циратады. Алла Tafaлaньщ берген сыйларын ca fa H келген сынацтармен салыстыр, сонда сен жofaлткaныцa ^apafaHAa aлFaн нэрсен, Ke6ipeK екенш тусшесщ. K ^ fb ifa батман болсац, езщ жэне айналан, ушш кандай жак,сы нэрсе жасай алатыныцды ойла да, жумысца ьщыласпен Kipicin кет. Егерде 6ipey cafaH жаман сез айтса, оньщ сездер1 cafaH емес, езше зиян алып келерш бм, сондьщтан ол туралы ойланбай-ац к,ой. Эр нэрсенщ жаман жafын емес, жацсы жafын ойла. 0 йткеж жак,сы кецт-куй - бак,ыттылык,тьщ кептдИ . Ештмнен cafaH рахметайтуынкутпей,Жаратцанньщ ризаль^ы ушш faHa бacк1aлapfa жацсылыц жаса. 0зщ е жэне айналаца пайда алып келу ymiH жандуниеце жак,ын KacinTi тацдап ал. Не жумыс цылсац да шын ниетпен мык,ты жacayfa эрекет жаса. Сонда ол жумыс eMipinAeri бак,ытыцньщ 6ip б ел тн е айналады. 9p6ip icKe ж!герл1 бол. Бупнп ici^Ai ертецге к,алдырма. 10

Жаратцан саган берген жацсылык,тар туралы кеп ойлан, ол ж ентде айтып жур жэне Аллага ризалык, 6mflip. Алла cafaH берген денсаулык, мал-мулж, отбасы жэне жумыс сияк,тыларга разы бол жэне олар УШ1Н шуюр цыл. Басцалардын, жацсы жактарын керуге 9pi багалауга тырысып, ал жаман жацтары болса кез жумып кои. Барлык жагынан идеалды к'ю болмайтынын т у с Н эр| бул 6 ip iH iu i кезекте езще тиесм1 екеы есщде болсын. бсек-аянга кецм белме, баскалардан кем ш тж 1здеме жэне кате ж1б е р т, 6ip жаман ic жасауын купп ap6ip кадамын андыма, ейткеж бул саган да, оларга да жаксылык,алып келмейдЬ Спортпен шугылданып, денсаулыгын туралы кеп ойлан, ейткеж денсаулыгы таза адамнын ой-сез1м1 сергек болады. Алладан KeiuipiM жэне жаксылык т'теп эрдайым дуга кылып жур. Ойлан э/сэне ш цкгрш т к ет Жараткан Алла вз1це берген жак,сылы^тар туралы ойлан, сонда сен жаксылыктарга батып, олар сеж коршап турганын бай^айсын,. «Ол сендерге езжен сураган нэрселерщжн бэр|Н бердК Бергеж соншалык - егер Алланын HbifMeTiH санайтын болсацдар, санына эсте жете алмайсыНДаР” («Ибраним» c y p e c i34). Денсаулык,тыц мыктылыгы, мекеннщ тыныияыгы, тамак,-ас, кжм-кешек, таза ауа жэне су, тура К >*аи жэне келж, мал-мулж жэне бала-шага, отбасы жэне достар... Сенде барлык, байлык, бар, 6ipaK сен оны сезбейсщ де байкамайсын- «(Уа, адамдар!) Алланын кулл1 аспан э л е м ж д е п л е р мен жердепнщ бэрш ездер1це багыныштЫ еТ1П

ц о й р э н ы н , сондай-ак, сендерд1 0 зшщ жария ьэм жасырын (заттыц api рухани) муншама нь^метке кенелткенш к©рмейм!сщдер?!» («луцман» cypeci, 20). Сенщ цол-аяцтарьщ, кез-цула^щ жэне тм-ауызьщ бар, алты мушец аман. «Ендеше, Раббыларьщнын, цай HbifMeTiH жоцка LU blfapa аласьщдар?» («Рахман» cypeci, 13). Сен аяц басасьщ, цимылдайсьщ, естисщ, кересщ жэне свйлей аласыц. Тамсана тамацтанасьщ. Булар не, жай faHa нэрселер деп ойлайсьщ ба? К,аншама адамдар бар, цолы-ая™ мугедек болып, к,имылдай алмай кaлfaн немесе соцыр, керец болып баедаларга муцтаж болып к1aлFaн. К,аншама адамдар бар, ауру-сыркаудан арыла алмай ьщырсып, цалаганша тамацтана алмай амалы цурь^ан! Жаратк,анньщ cbmafbi эртурл1 болады. Деш-басын, сау турып, жынды болып ак,ылдан адаспай турып Жаратцанньщ жак,сыльщтарын бтмегенщ, OfaH разы болып шушр KbmMafaHbiH^apaMac, бауырым! Sip кедей Kici ез1н1н, кедей ©Mipi жэне Алла оны 0 зшщ жак,сылык,тарынан цур i^flbipfaH bi туралы faлымfa шafымдaнfaны айтылады. Галым кедейден: «Квздерщдв MafaH жуз мьщ алтын тецгеге сатасьщ ба?» - деп c y p a fa H . Кедей: «Жоц», - деп жауап бердк Галым: «К,олдарьщды M a fa H жуз M biH,fa сатасьщ ба? Аяцтарьщды жуз м ы ^ а сатасын, ба? Ак,ыл-есщд1 жуз м ы ^ а сатасьщ ба?»-деп сурады. Кедей: «Жок,»,-деп жауап бердо. Сонда faлым OfaH былай дедк «Сен жуз MbiH^afaH бaйлык,тapfa ие болып турып, кедеймш деп шafымдaнacьщ ба?!» Сонда элп Kici к,олда^ 1 байльны цолю туспеген жацсылыцтардан да мацызды eKeHiH жэне Алланьщ мей|‘р1мдм1п шеказ екенш T y ciH in шушр KbmfaH екен. Элбетте, сен ете зор cbiftfa беленш ©Mip cypin жатк,аньщмен оньщ кд^рш бммейсщ. Содан сон,

кайты-муцга бата бересщ. Алдыцда жеуге ыстык, наныц, imepre суыц дайын. Шаршасан, уйьщтап ес жиясын, алты мушец аман. К,олда жогын faHa ойлап, с_ барына шуюр «.ылмаганын, к,алай? Bipa3 шьнындалсан болды жаныц киналып, бак,ыттыц KmTi колыцда турганын бшмейсщ. Жаратцан берген есепаз зор сыйларды ойыца тм ей ан ?! Ойлан жэне шуюр етуд1 б т . «Сондай-ак вз болмыстарыцда да талай-талай aftfai^TbiH бар екеж анык, сонда да кермейсщдер ме?!» («Зэрият » cypeci, 21). 03iH, туыстарыц, уй|ц, жумысыц, денсаульныц, достарын жэне айнала-тец1репцдеплер - бэр1 туралы жаксылап ойлан. «Ол мушржтер (ездер1 eMip бойы кызыгын Kepin келе жатцан) нытметтердщ Алладан келгежн ш тей 6min, мойындаса да, (Алладан езгеге Кулдык, урып табыну арк,ылы) осынау HbifMerrepfli жок,к,а шь^арады» («Нахыл» cypeci, 83) дегендердщ Катарында болма. 0 ткен нэрселерд1 кеп еске алып, жок жерден кайгыны козгап муцая беру - ак,ымактык- Мундай нэрсе anra умтылуга тоскауыл болып, eMipfli ipiTKire айналдырады. Ацылды адамдар еткеннщ кайш - муцын б1рталай умытады. Келмес жерге мйберт, шы^пас к,ылып 6eKiTin еанен б1рталай жойып тастайды. б й тк е т ол будан бурын болып б1ткен, куйрьны узтген. Цайгы-муцмен орнын толтыру мумк1н емес. ТузеймЫ десен де оцалмайды. Артца Кайтпастай болып жок, болран. Демек, жок, нэрсеге цайгырып, еткенге eKiHin, eMipihW коркынышты туске айналдырудыц кереп жок! 0ткен icTin, келецкеанен езщ д1 суырып шыкЭт кенге цайгырма 13

ццаима Аккан дарияны кайта басына карай атызгыц келе ме? Батк,ан Кунд1 кайта шьныска карай жылжыткьщ келе ме? Туылган бала анасыныц карнына кайта Kipe ме? Теплген кез жасы кезге кайтып Kipe ме? Демек, е т т кеткен icTepre кай<ъ^аньщ, жаныцды кинап waHmbmfaHbiii дурыс емес. Ол бекерден-бекер езщдь езщ a3aniafaHMeH б1рдей. бткен ц а й тл ы ктщ парацтарын ашу бупнп кужцд|' жок кылады. Кайратьщды мукатып, уакытыцды талкандайды. Алла Tafaлa Куранда 6ypbiHfbi елдердщ macafaHAapbi туралы баяндап кел т: «Олар да ез алдына 6ip умбет едк Келд1 де кегп» («Базара» cypeci, ш ) деген. Демек, еткен 1сетлб|'тл.Уакыт-мезплдщ«денесше>> кайтадан операция жасаудыц пайдасы жок. Тарихтьщ «децгелеп» артка жылмайды. Bip кездеп болып еткен нэрселерге Kaftfbipy - бейне 6ip дшрменде TapTbmfaH унды кайта ун кылам дегендей не a p a л a н fa н a fa iu кикымдарын кайтадан аралаймын дегендей ic. Эткенге ^anfbipbin wbmafaHAap туралы «@лжтерд1 каб1рден шь^арма» деген сез кaлfaн. Есекке: «Неге куйсемейсщ?» - деп cypafaHflapfa ол: «©TipiK айтканды жек керем», - деп жауап берген екен. K,a3ipriMi3 ушш еш нэрсе жасамай, еткен гстермен FaHa и ^ ы л д а н у -б 1здеп ен, улкен кесел-кесапат. Эсем уйлерде турамыз, 6 ip a K LuipireH кирандылар ушш жас тегем1з. Адам атаулыныц 6api жиналып еткенд1 кайтарып экелем1з десе де к,айтара алмасы анык,. Эйткеж бул мумк1н емес. Адамдар артка жалтактап карай 6 e p y i керек емес. ейткеж амал-эрекет ал*^а карай журед1, су ылдмз Карай afaAbi, керуениллер де aлfa карай журед1, eM ip керуеж де осындай. Сондыктан сен де едмрдщ бул зацын бузбай жур!

Ijx p im i кцнщмен влир сцр Кешке шейш Tipi eM ip сурсен,, Ta^fa шейш де eMip сурелнще толык сежмде болма. Ал енд! тац^а шейш eMip сурсец, мшдегп турде кешке шейш eMip сурем деп ойлама. Сен бупн, ^a3ipAin дэл езшде eMip cypin жатырсыц. 0 ткенд1 к,айтара алмайсьщ, ал енд1 келешек эл1 келген жок,. Сондыктан 6yriHrine, каш и ц е кецш бел. Бупн туылып, бупн-ак кайта еле калатындай eMip сур. Бэрш сон^ы рет жасап жаткандай eMip сур. Намаз OKyfa KipicKeH Kici бул онын, ем1ршдеп а^ыргы намаз екенш б'тсв, онда ол намазын калай окитын efli? Элбетте, б у к т денш Аллага койып, ете б е р те окитын efli. Ерекше 6epmin ьэм КУДайдан коркып окитын едк 0 p6ip намазынды солай ок,ып кер, шынындаак сен кейшп намазьща шейш eMip cypeciH, бе, eMip сурмейан, бе, оны бтм ейан, гой. Эрдайым осылай окымауыц MyMKiH, 6ipaK, сен cofaH умтылуыц керек. Жаксы icTepfli жаса, ол сенщ ем1ршдеп ен, a^bipfbi icin екен!н елестет. Оны сен б!раздан кешн е л е р ^ 6Lnin тургандай орында. Сен1нбарлыкорындаган1стер!нжэнетибадаттарын сондай болу керек. 0 3 iH fli кайта кайтпайтын нэрселермен, еткендерд1 еске алумен кинама. ©MipiHfli эл1 болмаган келешекке Катысты коркыныштармен алацдатпа. Бупнп кунмен eMip сур. Бупн жасай алатын жэне жасайтын нэрселерщд1 жасап кал, ертенге калдырма. 0 йткеж «ертецп кун» сен ушш болар-болмасын еш бтмейсщ. 0 p 6 ip минутыцды 6yriHri кун ушш пайдалан. 0 йткеж осынау 6afa жетпес жаксылыктарды жасау - езще жэне баскаларга пайда алып келу жэне Жаратушы HeciHiH, KemipiMiHe жэне сыйына лайыкты болу деген сез.

Бупн колыцда™ 6apfa разы бол. бйткеж ертен, сен Р иелж KbmfaH нэрселер не болатынын бтмейсщ. 2 Bip акын былай деп ете жаксы айткан: 0ткен етп мэцгтж, ^ Болашак эл1 белпаз. J Демек, 6ip ca fa T кана бар, Сол аздщ енш'щ1з... Егер сен бупн бакытты болсац, онда сен бакыттысыц. Сенщ еткен мезплдеп бакытыц - бул сол мезплдеп бакыттылык, ол сол жакта калды. Ал енд1 cafaH келешекте келетш бакыт - бул келешектщ бакыты. Ол алда, эл1 келмед^ сондыктан 6yriH бакытты бол. EKi дуниеде де бакытты болуын каласан, бупн ецбектен, сонда сен Жаратканньщ жарылкауымен OfaH ие боласьщ! ^Алдамшы сагым Кепштж Kicm ep ездерш бакытсыз сезшедк вйткеж олар eM ipre бурые карап, оны кате кабылдайды. Олардьщ бакытсыздышнын, себеб!, сырткы ахуалдарда жэне баска к'юлерде емес, ездершде. Олардыц eM ipre жacafaн кате мэмтелершде. Мундай Kicm ep кебшесе: «К,ашан менде пэлендей нэрселер болады, мен сонда faHa бакытты боламын», - дейдк Олар - каз1р езшде жок болып, жетпей жаткан нэрсеа. Мысалы, машина, акша, байлык, отбасы, жofapы 6m iM , лауазымды кызмет, атак-дацк т.б. (бул Ti3iMAi шеказ жaлfacтыpa берсек болады) бoлfaндa faHa бакытты боламыз деп ойлайды. Бул Kicmep шелде суы жок ж ур т алbicTafы cafымды Kepin алып, сол cafbiMfa бара жаткан жолаушы сиякты. Ол бара береди бара бередк Ал енд1 cafbiM болса алыстай бередк Акыры, оган жете алмай каны Keyin, ел1мге душар болады. 16

Мундай Kicmep пенденщ к,алауы ш еказ екенш тусшбейдк Жак,сы уй туралы к,иялданып журген Kici g о й ы н д атд ай уйге жетюмен онда баска к,алау, мак,сат 5^ пайда болады да, ол сол мацсатына жетпейшше езш Sr* бак,ытсыз c e 3 iH in журе береди Сейтш бул eM ipiHiH, anfbiHa шейш жaлfaca бермекил. Ен, жаман жер! мундай K ic m e p ешк,ашан ездершдеп бар нэрселер туралы ойланбайды. Олар эрдайым езшде жок, нэрселер туралы ойланады. Олар Алла берген нэрселердо бafaлaп, oлapfa K,yaHfaHAbi бтмейдк Данышпан Kici, алдын к©ре бтген адам ешк,ашан: «Мен анау не мынау нэрсем бoлfaндa не тугендей не мундай OK,Mfa болып ©ткенде faHa бак,ытты болам»,- деп айтпайды. Ол: «Мен бак,ыттымын, ейткеж менде анау да, мынау да бар»,- деп айтады. Ол шыныменак, бак,ытты. Егер Алла OfaH Tafbi онда жок,, 6ipaK, ие болуын к,алап журген нэрсесш 6epin к,ойса, ол езш будан да бак,ыттырак, ce3iH6eK. Мундай KiciHiH, бак,ытты болуына к,андай да 6ip жак,сылык,тын, кем болуы ешк,андай тоск,ауыл жасамайды. Ол Жapaтк,aнfa берген нэрсеа ушш разы болып, шуюр айтады. Сонда Жараткан OfaH жан,а-жаца жак,сылык,тарды тарту етед! жэне O faH Tafbi улкен нэрселерге жетуге жэрдем бередо. Осылайша ол Kici езш бурыншдан да бак,ыттырак, сезшедк Бул - кемецгер ю стердщ бак,ытынын, сыры. Баск,алар да олардан улп алса ете жак,сы болмак,. Элбетте, «Межн, пежилм - межн, кеюрепмде». Адамныц бак,ыты - онын, езшде. SipaK, бул дуниеде жaнындafы бак,ытты 6aftK,aMafaH м ы ь у ^ а н к!с*лер бар. 2-702 17

JA c b it y ia l Жаратк,анныц зацы со л: ap6ip нэрсенщ ез уак,ыт ы 5- бар. Ертен, болатын нэрсе бупн болмайды, ал енд1 i ойлаймыз. Bi3 a c b ifыстык, жасап, болатын, бэлюм, мулдем болмай к,алуы мумкш нэрселерге бас цатырамыз. Б\зд\ келешекте 6 ip нэрселер к у т т турады деп ойлап алып, сол нэрселерден цорцамыз. Шындьиында, ол келешектеп нэрсе болады жэне 6i3 ертец не 6 ip жумадан кейш 61з д 1 не к у т т T yp fa H b iH мулдем бммейдмз. Ал енд1 булай ойлау, куту б1здщ бацытты болуымыз*^ тосцауыл болып, муцаюымыз*^ себеп болады. Не ушш 6 i3 03iMi3re-93iMi3 жаца-жаца кlaЙFылapды ойлап таба берем1з? Не ушш болатын, бэлюм, мулдем болмайтын нэрседен к,орца берем1з? Бул - б|'зге жамандык, к,ана ойлайтын шайтанныц суйген амалдарыныц 6ipi. К,УРанДа Ал/1а былай деп айтады: «Шайтан сендерге кедейлжл уэде Ц Ы Л Э Д Ы ...» («Бацара» cypeci, 268). Я fH И ОЛ 613ДЩ ЖЭН дунием1зге ойша муцаюды K ip ri3 in , ЖapaтцaнFa сиынудан жэне ofaH мойынсунудан к,алдырып, б1здщ иманымызды эл а р е тт, KyH9fa ша^ырып, кедейлжпен жэне баск,а бэле-кесапаттармен к,орк,ытады. Енд‘| ол сол yMTbmfaH нэрсес'ше жетпей к,алсын! Егер бупн Жарат^анныц цалауымен б1зде барль^ы ез орнында болса, онда ертен, де «бул жацсы жаедай 6\зд,\ тастап кетпейдЬ) деген ум1тке непз бар. Алла TaFaлa былай деп уэде K,bmfaH: «Егер шуюриллж етсецдер, HbifMeTiMfli арттырамын» («ибраьим» cypeci, 7). Демек, 6i3re бертген нэрселер ушш ризальщ б т д 1р т , Ж а р а т к ^ а тэуекел е т т , одан жэрдем, ^ o p fa y , K em ipiM , жак,сылык„ денсаульщт.б. сурап жэне 18

б!здщ AYfa/iapbiMt>i3 жауапсыз цалмайды деп yMiT eiyiMi3 керек. Bi3 ак,ыл-ес1м1зд1 эрк,андай унамсыз нэрселермен толтырып аламыз. Оньщ орнына шынында да мацызды бoлFaн/ б*1зге жэне 6a c» ^ a p fa бацытты бoлyfa жэрдем беретш, ©3iMi3re жэне айналам ь^а пайда алып келетш нэрселер туралы ойлансак,, жак,сы болмак,. Bi3 шынайы, тура жэне Faжaйып, жак,сы жэне нурлы, пайдалы жэне мaFынaлы нэрселерге жумсайтын рухани куштер1м1зд1 бoлмaFaн нэрселерге жумсап жатырмыз. сЖ ц цайм а! Б1здщ болар-болмас нэрселерге муцаюымыз - б1зд!н, эл-куш1м1зд‘| алады. Дуниеге кара кез эйнекпен Карап, жарыцты жэне OHAafbi жак,сы нэрселерд1 байцамай, ез1м1зд1 бак,ытсыз сезшуге мэжбурлейдк Болар-болмас нэрселер ушш, мэселен, ауа райыныц бузылуы, жofaлfaн ак,ша, сырцаттану, ки!мге жукдан дан,, cbiHfaH табак, жэне басцалар ушш цай*ырып, кецм-куйш 6y3yfa татымайтын нэрселер ушш ^aftfbifa бата беретш Kicmep бар. Эрдайым к1aйfыpып/ юшкентай к,иыншыльщтарды ауырлатып уйрент цал€ан Kici эрдайым ж унж т, пушайман болып журу1мен ©3iHiH, eM ipiH faHa жаман eTin крймай, езш K,opmafaH дуниенщ сулульиын керуге де ез1не-ез1 тосцауыл болады. Тынышы жок, Kici онын, бар екенш, шеказ куш-к,уатын керсетт TypfaH Жаратк,анныц элем деп кептеген кереметтерш байк,амайды. Болмашы ойлар K iciH i улы ьэм мaFынaлы нэрселер туралы ой жупртулерден к,алдырады. К,уран ок,ып жатк,анда, намаз ок,ып сиыну сэтшде т.б. Fn6aAaT сэттершде ойларын жинayFa тоск,ауыл болады. Ал

енд1 ой ж у п р т т , ак,ы л-ойды м aFы н aлы н эр сеге буру, ю с ш щ ж а н -д у н и е а ж эн е им аны у ш ш ете м ацы зд ы . Bip кун1 е л т к,алуы м м ум ю н д е ге н ой т ы н ы ш т ы к , б е р м е й тш Kicm ep бар. BipaK, 6i3 б т ге н д е й , « 0 p 6 ip ж ан ел1м нщ д э м ш та та д ы » . 0л1м с е з а з болаты н н эр се ж э н е 6i3 од ан еш ж акд а к,ашып к,утыла алм ай м ы з. А л енд 16 ip куж ел ш к,алам д еп к,орк,ып, eM ip бойы ж ы лап, K ^ fb ip fa H Kici у ш ш eMipfliH, к,андай ман,ызы бар?! Егер сен б о л а р -б о л м а с н эр се л е р у ш ш сары y a й ы м f а б ата б ер е тш б о л са ц , онд а езщ е Ж а р а туш ы тар ап ы н ан ж a зы л fa н таеды р с е з а з icKe а са ты н ы н е ске т у а р . Егер 6 ip нэр се болы п кеткен болса, д е м е к , ол д э л солай б о л а р ед! д еген се з. 0 й т к е ж бул д у н и е д е п н щ 69pi к,алай б о л у кер ек б о л са , д э л солай б олы п етед к Kici езш 'щ ак,ы л-ойы шектеул1 ж эн е э л а з бoлfaнды^vгaн, э р д а й ы м ем 1рш де болы п ж а тк ан o к,и faл ap fa д у р ы с 6 a fa б ере а л м а й д ы ж эн е кейде OfaH ж ам андык, б олы п керш ген н эр се , ш ы н д ь^ ы н д а, ол у ш ш улы жак,сылык, болы п к,алуы м ум ю н е к е н д ш н е з щ е еске T y cip in тур . 0Mipre он, кезк,араспен к,ара ж э н е 6\зд\ сац тауш ы , Kopfayiubi, Keiuipyiui, сую ил, ц ам там а сы з етуип, ту з у ж о л д а алы п б ар уш ы ж эн е 6i3re ш е к а з жак,сылык,тарды 6epyiui, ж эр д е м 6epyiui, жак,сылык, к,алаушы Ж apaтк,aнfa faH a тэ у е к е л ет. ^намсыз свзге мццайма! Bi3Ke6iHe6ipeyfl,iH^aMaHAafaHbiHa нeмeceжaйfaнa айтк,ан сы ны на к,апа болы п, сар ы уай ы м га б атам ы з. О л c o fa H тати ма? Егер сы н-niKip 6 ip н эр се ге н е п зд е л се ж эн е ол д у р ы с б о л са , онда о н ь щ а ста р ы н д а 6\зд}н,т\зелут\зд\ к,алау бар. Сондык,тан 6i3 OfaH разы б о л у ы м ы з керек. А л eHfli егер 6\з^\ Ж apaтк,aнfa м о й ы н сун ы п , од ан к,орцып, так,уалык,к,а ум ты лы п, жак,сылык, ж a ca yfa

эрекеттент, жак,сы iciepAi шын ык,ыласпен орындап ^ жургешм1зге к,арамай жамандайтын болса, онда бул, Д бэлюм, жамандардыц кореалмаушыль^ы, ол 6i3re еищандай зиянын типзе алмайды. Кеб1несе 6\з/\\ кереал/у^андык,тан жамандайды. Ягни 6i3 одан к,айсыб1р жaFымызбeн асып кетсек, онын, ofaH шыдауы ете к,иын. Жаратк,аннын, 6i3re жарылцап берген жацсы нэрсеа уцлн, бэлюм, ол 6i3Ai жамандайды. Мундай кереалмас, к,ь^аншак,тардын, ойынша, б1зде сондай жак,сылык,тардьщ болуыньщ 03i кунэ жэне улкен к,ылмыс. Мундай кереалмастардын,жаман сездер1 6i3re таутаска тиген жан,бырдьщ тамшысындай да эсер eTneyi керек. Сейлеп жатк,ан Kicire де, е стт жатк,ан Kicire де пайда экелмейтш бундай сездерге кулак, салма, жауап кайтарма. OfaH наразы болма да. Мундай ак,ылсыздардан жузщд! бурып экет. C^apFa сежн, 0MipiH,Ai уландыруына жэне бацытын,ды бузуына мумюншт'ж берме. Олардын, создерше жауап берем деп 0з1н,д1 пэс к,ылып, олардын, децгейше туспе. Жаман осек-аяцсоздерден жoFapы бол. Егер сен! жак,сы, та^уа жэне лайык,ты Kicmepfli жамандауды эдетке aйнaлдыpFaндap жaмaндaFaн болса, онда бул K^FbipaTbiH нэрсе емес. Бул - к,уанатын нэрсе. Ен. бакытсыз адамдар - булар иман деген улы байлык,тан к,ур к1aлFaндap. Алла TaFaлa былай дейдк «К1мде-юм MeHi еске алудан бастартып, Кп-абымнан сырт айналса, оньщ дуниедеп Tipiumiri таршыльщ пен ^иындыкка толы болады api циямет куж оны керсок,ыр e T in TipmTin, Maxmapfa да су цара^ы СОК,ыр К у Й Ш Д в келлреюнз» («Тана» cypeci, 124). ПЛм ан - eMip esezi 21

Ал/iafa иман (ceHiM) faHa адам eM ip iH шынайы бацытты, жарык,жэне цуанышты ете алады. Имансыз кюлер кебше Tipuim iK проблемаларынан жэне бул жaлfaн дуниенщ таусылмас ауыр к,иыншылык,тарынан шаршап, ез eM ipiH к,июмен аяк,тайды. Кашан пенде Жаратушыньщ жолынан бурылып кетсе не басынан-ак, бул жoлfa тусуден бас тартса, о л ез к,алауымен e3iH бак.ытсыздык.ка жэне K.apaH.fbmbiK.Ta тенлреп журуге душар к,ылады. «Ол ар эу баста цал ай сенбеген болса, (бупн де иман етейш деген ниеттер1 болма«:андыктан) журектер1 мен кездерш (ацицатты кермейтш иэм мулдем сезбейтш eTin) Tepic 6afbiT»^a бурып ж1берем1з де азгындап, адасцан куйде м эц п р т журе беруше жол берем‘|3» («дмам» cypeci, 110). Адамзатк,а кеп facыpлыц элп ащы тэж!рибесшен кейш, бул дуниеж сак,тап к,алатын жалгаз нэрсе иман екенш тусшетш мезпл ж егп. бйткеж онын, жоцть^ы адамзаттын, буюл тарихы нда^ барлык, жамандыцтардын, ce6enmici бoлfaн. Атеизм адамзатк,а бакыт алып келген жок,. Бэл мм, адамзатк,а тура жолды керсету ушш туаршген Пaйfaмбapлapfa иман келлретш уак,ыт келген rnbifap? Бэлюм, Алла TaFaлaнbщ Жаратушы, барлык, макулыцтардын, Meci жэне Баск,арушысы екенш танып, OfaH мойынсунып, OfaH ж еткш кп турде мак,тауларды aйтyFa мезпл жеткен uibifap? Пенденщ иманы к,аншалык, к у ц т болса, ол 93i де соншалык, KymTi жэне бак,ытты. «Мейл1 ер болсын, эйел болсын, юмде-юм мумш ретшде (Алланыц разыль^ына белейтш) сауапты да nrmiKTi iciep атцарса, Bi3 OfaH мш дегп турде пэк эр'| жацсы eM ip сыйлаймыз. Сондай-ац оларды дуниеде icTereH ец ип, ец жацсы icTepiH ескере отырып, сыйсияпатк,а бвлейм1з» («Нахыл» cypeci, 97).

Ец жак,сы eM ip - жан-дуниежн, тынышть^ы. ^ Жаратушь^а жэне онын, цасиегп хабарына сенген, оны суйген, онын, цаьарынан корык,к,ан жэне оньщ зан,дарын сак,тап журген K ici тыныш, рак,ат eM ip суредк S* Сондай K icire faHa iLUKi уйлеам (гармония) дегенжн, не eKeHi белг\л\ болады. Ол барль^ы алдын-ала Жаратушы тарапынан таедыр болып жaзылfaнын жэне болатын нэрсе сезаз болатынын б те д к Сондык,тан шынайы иман иелершееш нэрсе туралы к,ай^фудьщ, сары yaftb iM fa батудьщ, еш нэрседен к,орк,удын, Kep eri жок,. 9йткеж ол Жаратушь^а - H e ci, M cnaM fa - д Ы , Мухаммедке - Алланын, Елшю ретшде разы болады. Алла Tafaлa былай дейдк «Жер бетжде орын алатын (цуацшыл ыц, змзала, топан су сынды) кандай апат болмасын, яки бастарьща келетж (ауру-сырцау, ашаршылык,, жацындарьщнан немесе дуниемулжтерщнен айырылу сынды) цандай ауыртпалык, болмасын, 6api де Б1з оларды жаратпай турыпак, кггапца (лayxyл-мaxфyзfa, таедыр тацтасына) жазылып KofibmfaH. Ш убэаз, бул Алла ушж опоцай» («Хадид» cypeci, 22). «Bi3 Тэураттан кей'ш Зэбурде де: «Жер бетже (6ip Аллага иман келлрш, ип icTep ктейтж ) \зг\ жандар мурагер болады (ягни, киямет-цайымнан жэне к,ияметтщ орнауына себеп болатын цубылыстардан бурын жер бетже солар иелж етедк Сондай-ац акиретте де жумацтьщ жерже солар мурагер болады)», - деп жаздыц» («днбия» cypeci, 105). Алла Tafaлa ap6ip нэрсе туралы анык, б\лед\. Ол еткен мезплдерде бoлfaн жэне келешекте болатын нэрселердщ 69piH б тед к Ол 69piH тугелдей жэне усак,- туйепне шейш б\ле{\\ жэне одан аспанда да, жерде де еш нэрсе жасырын к,ала алмайды. Жаратк,ан былай ‘Ьарлы гы тагдырда Жазылган 23

дейдк «Аньнында, адалл баяасын Bi3 жараттьщ, мше, сондьщтан, нэпасшщ OfaH унем1 не сыбыряап, кекешне к,андай ойяар саяатынын жацсы 61яем1з» («Цаф» cypeci, 16). Аяла Тагала аспан мен жерд1 жарататын кезде Лаухул-махфузда к,иямет-к,айымра шейш болатын нэрселердщ бэрш жазып кloЙFaн. Алла жаратк,ан ен, aлfaшк,ы нэрсе к,алам болды. OfaH ол: «Жаз!» - деп буйырды. К,алам: «Уа, Жаратцаным, мен н ет жазам?» - дедк Ол: «Болатыннын, бэрш жаз!» - дедк Сонда к,алам киямет-цайь^а шейш болатын нэрселердщ бэрш жазды. Барлыгы онын, билИне мойынсунып, онын, еркше бас иедк Оньщ к,олында билж те, аспан мен жердщ KMirepi де бар. Дуниедеп нэрселердщ 6api Алланьщ 9MipiMeH болады. Жак,сылыктар да, жамандык,тар да, азаптар да, корк,ыныштар да, к,аутазджтер де, аманшылык, та, аурулар да, жалпы барлык, улкен жэне юшкене нэрселер, мацызды жэне мацызы жоцтай усац-туйектщ 6api оньщ эм4ршде. Tafflbipfa ceHyi Kicire сабырлы болуды уйретедк Ол GM ip жолында K,nbiHiubmbiK,Tapfa ушыраган сэттерде де муцаймай, сары yaйымfa салынбай GM ip суредК Ол 93iHe келген нэрсенщ 6эр> оны айналып е т т кетпейтшш, ал енд\ айналып ©Tin кеткен нэрсенщ 69pi OfaH келмейтшш б\лец,\. Сондык,тан ол Tafflbipfa сенбегендерден болектежп, кен>\л\ ток жэне тыныш 0 M ip суредк TafAbipfa сенген Kici кай|ы келгенде шыдамды жэне сабырлы болып, Жаратк,аннын, сауаптарынан умвт етедк Осылайша OfaH кай*ы ретшде келген нэрсе жак,сылык,ка айналады. Алла TaFaлa былай дейдк «Баска кеяген эр жамандык Алланьщ руксатымен faHa болады. К1мде-к1м Aяяafa шын квц1лден иман етсе, Аяяа

оньщ журепн ацицатца жэне дурыс 6afbiTna бурады. Алла барльщ Н Э р С в Ж бтедЬ) («Тагабун» cypeci, 11). Кесел-кесапатк,а yujbipafaH Kici бунын, Алла wa3faH таедыр екенш 6 m in , Алланын, жак,сыль^ынан ум тн узбей сабырлылык, танытатын болса, Алла оньщ журепн ак,жс^а салып кряды да, ©зшщжетекиллИмен жэне тура 6afbiTbiMeH оньщ бул дуниеде жо^'алтцан нэрсесшщ орнын толтырып бередК Ал енд\ кеШ р кездер|‘ Жаратушы пендеге жofaлткlaн нэрсесш к,айтарып беред! не одан да жак,сы нэрсеж сыйлык, eTin береди басыца келетж нэрседен к,ашып к,утыла алмайсыц. Б1здщ колымыздан келетш 6ip faHa нэрсе - Жаратк,анныцтаедырына бас Min, мойынсуну жэне кеп юсшщ айтуы эдетке aйнaлFaн «Эттец...» деген свз&\ aybi3fa алмау керек. «Эттен.» дегеннен еш пайда жо\\. Ешк,ашан «Егер мен пэлендей ^ылганда, тугендей болар ед»> немесе «Егерде мен мынаны жacaмafaндa элпндей болмас едЬ> дегендей втж ш сезд! айтпа. Бар б с^ ан ы «Алланын, таедыры, Ол 0 з к,алаганын жасады» деп айтсац дурыс болады. ЛСцмсацтыц - сцлулык, Жумсацтык, - KiciHin керш, ал оньщ жок, болуы жтркенуд! жэне алыстауды алып келедк Жумсак,тыц, сыпайылык,, суйммдмж, кул1мдеу жэне жак,сы сездер - булар бак,ыттылардын, белпск Шынайы иманды Kici сондай болады. Ол ара сияк,ты жаксы нэрсемен азьщтанып, жак,сы нэрсе бел in шь^арады. Ол гулге K,OHfaHbiHfla оны сындырмайды не баск,а зиян келлрмейдк Алла Tafaлa жумсак,тык, ушш цаталдык, пен дереюлжке берммейтш нэрселерд! сыйльщка береди Дуниеде эдепл, тэpбиeлi кiciлep бар. Олар - суйк1мд1 жандар. Оларды барлык,жерде acbifa кутеди

Келгеншде кушак, жайып, цуанып к,арсы алады. § Олардын, сейлеген сездершен, жумса^тьиынан, мей1р1м1нен/ кемепнен жэне тэртттш пнен aйнaлacындafылap рак,ат алады. Барль^ы олармен араласк,ысы келедк Барлькы олармен таныс болып, к,арым-цатынас жacayfa умтылады. Жумсацтык, - олардын, езгеше мшези Бул адамдар: «Жа^сыльщ пен жамандыц б1рдей болмайды. Сен жамандыцтьщ ^арымын (цолыцнан келген ей, керемет) жацсылыцпен к,айтар. Сонда езще к, а с душпан болган адамньщ жан досьща айналганын кересщ» («Фуссилат» cypeci, 34) деген к,а™даны к,олданады. Олар жамандыкда жак,сылык,пен жауап бередК Бауырмал болып, мей1р!мд1л1к танытады. Решштерд1 кеилредк Ак,ылсыздардан бет бурып, ашуын басады. Жак,сылык,ты еске алып, жамандык,ты умытады. Оларды жан-дуниесшдеп салмак,тыльиы, сабырлылык, пен сез1мталдь^ы езгешелеп турады. Ал енд1 aйнaлacындaFылap олардан ешк,ашан зиян тартпайды. Бул дуниедеп ем1рлер1нде олар aйнaлacындaFылармен тату-тэтп' eM ip c y p e fli, ал енд\ ак,ыретте оларды улы сыйлык, KyTin турады. Ак,ыретте сыйлыкк,а (ca ya n T a p fa ) жэне ба^ыттылыкда ие болудын, жеи,\л жолы бар. бшшшке орай, кепиллш оны умытып калган. Бул -™ бадаттын, ен, ж е ц т T y p i. Ол ушш ете ул кен сыйлык, бертедь 6ipaK, кепишлж оны цолданбайды. Бул f ибадат-Алланы еске алып, 3iKip цылу. Жаратк,анды еске алып, 3 iK ip к,ылу - жердеп петш . Алланы еске алу - шеказ ш м ж ц kleci бoлfaн Жapaтк,aннbщaлдындafы ктердщецжацсысы 26

жэне ацыреттеп улы дэрежелерге кетертуд щ басты ^ куралы. Алла Tafaлa былай дейдк «Намаз етелген сои,, жер 5^ бетше тарацдар жэне (адал K acin цылып) Алланьщ шеказ шарапатынан ризьщ-неабелерщд1 1здецдер. ByfaH к,оса, (кунделшл бес уа^ыт намаз нэм басца да ^улшыльщтар арк,ылы) Алланы кеп еске альщдар, сонда (ек! дуниеде де азаптан api кор болудан) цутылып, мацсат-мураттарьща жетерсщдер» («жума» cypeci, 10). «Ендеше, сендер M eH i эрдайым жад етщдер (я ^ и эрдайым к,улшылык, е т т , еске альщдар), сонда Мен де сендерд1 ескеремш. MafaH шуюршшш етщдер жэне эсте кушршмш цылмацдар («fни алгысы жоц, жак,сылык,тьщ к,ад1рш бшмейтш KiciHin iciH ктемецдер)» («Бацара» cypeci, 152). Алла Елила (с.а.с.) Алланы еске aлfaндapдынl ен, жак,сысы едк Жаратушы оны 0зш е алып кеткенге шейш онын,тт1 эрдайым Алланы 3iKip ететш. Алла Елила (с.а.с.) былай деп айтк,ан: «Ммде-юм кунше жуз мэрте: «Алладан басца к,удай жок,, онын, cepiri жок,, ол билж n e c i, OfaH мак,таулар болсын жэне ол барльиына к,уд1регп» деп айтса, ол он кулды босатк,андай сауап алады. Жэне OfaH жуз жак,сы амалдыц сауабы жазылып, жуз кунэа еилртедк Айтк,ан 3iKipi сол куш кешке шейш шайтаннан K,opfayujbi калк,ан болады жэне одан кеб1рек айтк,аннан баск,а ешюм соншалык, жак,сы ic жасай алмайды». Алланы еске алу - кеп жaк,cылык,тapFa жетюзетш жецм f ибадат. Иманды Kici эрдайым, к,андай жаедайда болса да, керек болса тесекте жатып та Алланы еске алып 3iKip айта алады. Пенденщ Алланы еске алып жатып уйьщтап кеткеы жэне к,айта оянысыменен оны еске ала 6acTafaHbi к,андай эдемП 27

Алланы еске алу - журекке орасан зор шипа. Бул туралы барша мацулыктын, бэрш Алла куэлш етедк «Ендеше, б!лш цойыцдар! Журектер Алланы еске алу арцылы faHa жай тауып, толык, naHafarraHaAbi» («Pafbid» cypeci, 28). Ауру K ici Алланы еске алу арк,ылы кецтш сейттед! жэне ауруын жецмдетедк Елден жырак,та eMip сургендер Алланы еске алумен жан-дуниеа жылып, к,усалыцтан, жaлfыздык1тaн арылады. Ал еид\ кеселкесапатца yшыpafaн Kici Алланы еске алумен дертше дауа тауып, уайымы азаяды. Егер ceHi K,a^ifы басып, журегщ к,ысылатын болса - Алланы еске ал. Егер сен уйк,ысыздык,тан азап uierin, тунде жацсы уйык,тай алм асац- Алланы еске ал. Егер сен 6ip нэрседен к,орк,ып, жан-дуниен, i^ fb ip c a - Алланы еске ал. Егер к,иыншылыцк,а душар болып, мацсатыца жетер жолда TOCK,aybmAapfa ушырасац-Алланы еске ал. Егер жарлы болып, K,apbi3fa батсан,, Алланы еске ал. Егер кесел-кесапат е с т н ^ K,afbin, уйще келетш болса - Алланы еске ал. Егер сен к,ай«ылы хабар алсац - Алланы еске ал. Егер к,иялдарын, орындалмаса - Алланы еске ал. Егер 03iKAi элаз, бак,ытсыз сезшсен,, Алланы еске ал. Егер cafaH сынацтар 6ipiHiH, артынан eкiн ш ici келт жатк,ан болса - Алланы еске ал. Алланы еске aлFaндap мен еске aлмafaндap, Tipmep мен елжтер сияк,ты: «Аныгында, олар Tipi емес елжтер, (сондыцтан олардыц барль^ы ездерше емвр сыйлайтын 6ipeyre муцтаж). Олар T im i цашан к,айта тipiлeтiнiн де бтмейдЬ) («нахыл» cypeci, 21). Алланы еске алу - Жаратцаннын, сыйль^ына ие болудьщ ен, жак,сы Tacmi. Ол журекке бул дуниеде тыныштык, пен рак,ат, ал ак,ыретте бацыт алып келеди

"Ъас^ага квз салма Кез салу - жеп к,урт сияк,ты. Бул - кереалмасты > кинайтын айык,пас дерт. Ол баск,а дерттерден езгешелен'т, Kicire ешк,андай сыйлык, та, кунэлардыц ^ KemipmyiH де алып келмейдк «Кереалмас - дос келбетшдеп душпан» деп дурыс ай ть^ан . Кереалмастык, - пешке от жагып, одан кейш OfaH e3i тускен мсщей. Кереалмастык, - кептеген бэлелердщ ce6eniuici. Ол KiciHin мшез-^ул^ын бузып, оны жак,сы 1стерд1 жасаудан к,алдырады жэне оны эдтетаздж ке итермелейдК Кереалмастык, пенденщ мазасын алып, жамандык,тан баск,а еш нэрсе экелмейдк Сондайак, кере алмас K ic i Жаратк.аннын, таедырына к,арсы шь^ады. бйткеш ол баск,а б!реудщЖаратцан cыйлafaн жацсылык,тан к,ур ^алганын к,алайды. Кей кездер1 кереалмастык, есек-аян^а себеп болып цалады. Елдер KiMAi с у й т, юмд‘| мак,таса, Kici cofaH ini тарлык, к,ылады жэне онын, к,ад}рш T ycip y ушш к,аралай бастайды. Кереалмастык, KiciHiH, журепн к,арайтып, e3iH бак,ытсыз к,ылады. бйткеш ол кере aлмafaн Kicici OfaH бермген жацсылык,тардан aйыpылfaндa faHa тынышталады. Кере алмас Kici баск,алардын, бак,ытсыздышн Kepin бак,ытты болады. Енд! осыны бак,ыттылык, деп aйтyfa бола ма? От отынды калай жеп тауысса, жак,сы амалдарды осылай жеп тауысатын кереалмастьщтан 6i3fli Алла 03i сак,тасын! 29ццаима

ЛСацсылык, otcaca 3 Елге жацсылыц wacafaH Kici 6ac^afa faHa емес, 2^ ез1не де пайда алып келедк Жацсы iciepAi жасау eKi дуниеде де жак.сылык.ка жетюзедк «Расында, Алла - азабынан к,орыццан цулдарымен 6ipre api Хац тaFaлaньщ ездерш nepin бак,ылап турганын жадында устап унеяи ип iciep ктейтш i3 ri жандармен 6ipre» («нахыл» суреа, 128) Бул дуниеде жак,сы ic ie p Kicire к,уаныш, рак,ат тарту етедк Адамнын, жан-дуниесше тыныштык, сыйлап, цайш-мундарын умыттырады жэне оньщ eMipiH жарыц, бацытты к,ылады. Бacк1aлapFa жацсыльщ жасаумен Kici e3i толык тузеле бастайды. Ойткеж басцалардын, бак,ытты болуына жэрдем берумен ©3i де бак,ытты болады. Ак,ыретте жак,сы ic ie p i оны Жаратцанныц сыйына ие цылып, пейшке KipyiHe жэрдем бередк Алла TaFaлa былай дейдк «Бул дуниеде езшщ эрдайым Алланьщ назарында eKeHiH жадынан шь^армай, yHeM i ип ic ie p ктегендер ушш (ештмнщ ойына да K ip in L U b iK ,n a fa H ) керемет тосын сый бар. Ацирет мекен! болса, элбетте, бэршен к,айырлы, бэршен артык,. Так,уа жандардын, ак,ырш мекен! (Typ afbi) цандай Fa ж a п едИ Кисапсыз HbifMeTKe толы мэцплж бак,ыт мекеш Адн жаннаттары, олар со л жерге юредк Ол жерде (жaйкlaлfaн жасыл баулардын, арасынан жэне зэулвм сарайлардьщ ipreciH eH ) ©зендер afbin жатады. Онда олар не к,аласа, сонын, 6 a p i табылады. Мше, Алла так,уа жандарды осылай сый-сияпатк,а бвлейдк Перштелер ондай так,уа жандардын, жанын (кутрлж , кеилртмес кунэ, зулымдык, атаулыдан ада бoлfaн) пэк куйшде алады. Ьэм oлapfa: «Сендерге есендж пен тыныштьщ тмейыпз! 1стеген ип ктерщ 30

ушш жумацца юрЦдер!» - деп цошемет керсетедЫ (*Нахыл» cypeci, 30-32). ^ «Естерщде болсын, ездерщ ушш (о дуниеге) нендей сауап жолдайтын болсацдар, оны Алланыц ;з* дэргейшде орасан зор болган ьэм еселенген устше еселенген куйде кересщдер» («Муззэммил» cypeci, 20). Егер сен цай*ырып жатцан болсац, онда басцаларды к,ай*ы-муцнан apbmiyfa эрекет жасап кер, мyктaждapFa жэрдем бер. Ауру жанды керуге бар, садаца бер, ашты тойдыр, бэле-кесапатца душар бoлFaн здзмдзр^а жэрдем бер. Басцалар ушш цолыцнан келгенше жак,сылыц жаса. Сонда бак,ыт пен к,уаныш сенщ журегще к,айт1п толып жатк,анын сезесщ. Меймандас бол, бacк1aлapFa кулю сыйла, жа^сы сездерд1 айт, крлда, жубат, yMiT бер, елдщ eMipiH жецтдет, эрдайым жэрдем беруге умтыл... 5y3bmfaH кунэьар эйел шелдеп ел1мил бoлFaн иттщ шелш цандырып, су бергеш ушш пейшке KipreHiH умытпа. KiM шын журектен Алланын, ризаль^ы ym iH жэне оньщ сыйль^ына умтылып жацсылык, жacafaн болса, ол ce3ci3 езшщ ецбегшщ жем1сш кередк «Эрдайым жацсыльщ жасацдар, ктерщд1 барынша тиянак,ты е тт 'ктецдер. Шубэаз, Алла (эр ici тиянацты, иплжке жаны кумар) i3ri жандарды жацсы керед|‘» («Бсщара» cypeci, 195). Алла Tafaлa б1здщ ктер1м1здщ барльнын Kepin турады жэне ол 6 i3 жacafaн нэрселер ym iH, олар онша мацызды болмаса да, сыйлык,тарды бередк «(Kiivire) цандай жацсылык, жасасацдар, Алла оны сезаз 61лед1» («Бацара» cypeci, 215). «Timi жараланганнан кейш де Алланьщ жэне пайгамбардьщ ша^ыруына к,улак, асып, (жаудьщ Ыне тускендерге), a cip e ce , олардьщ арасындагы бейне 6 ip Алланы K ep in TypfaH flaft, жон, дегенде 31

Алла та*аланыц ездерж Kepin TypfaHWH 6ip сэтке де капеР>нен шыгармай жадында ycrafaH нам Аллаха царсы келуден барьжша сацтанып, тацуалык шенбержен шьщпай эрекет еткен сол мумждерге улкен сый-сияпат, зор сауап бар» («дли Имран» cypeci, 172). «Шубэаз, Алланыц рацымы (HrmiKTi icTep атцарута келгенде ш кен асьж жерге коятын) i3ri жандарта ете жацын» («Аграф» cypeci, 56). «Демек, ap6ip цпындыцпен 6ipre, сезаз, ж е^лдж бар. Иэ, рас, ap6ip киындыцпен 6ipre ж ец 'тд т бар» («Инширах» cypeci, 6). - К,аншалык, к,иыншылык, болса да, ак,ыры Kicire жецмдш келед‘|. - Адам к,андай бэле-Kecanarrapfa тап болса да, одан сезаз к,утылады. - Тун к,аншалык, узын болса да, 6api6ip тан, атады. Бак,ытсыздык,, ауыр ахуалдар жэне сынак,тар б'фаздан кейш тан,ы ататын тун сияк,ты. - Тау к,ырк,асы к,аншалык, б и т жэне к,атал, к,аншалык, узын болмасын, онын, артында жасыл дала бар екенш умытпа. - Арк,ан к,аншалык, мык,ты болмасын, ертел'1-кеш ол узтедк - Жылау - кул'|мдеуменен, к,орк,ыныш к,аутазджпенен, к,айш - к,уанышпен ауысады. Ибраьимд1 (алэйьис-сэлам) алаулап куйген отк,а тастады. BipaK, от Алланыц эм1р1мен OfaH eiu6ip зиян келлрген жок,. Алланьщ ук1м1мен тец1з ортадан жарылып, Муса (алэйьис-сэлам) ОНЫН, Туб| арК,ЫЛЫ 0Т1П КеГП. Д ЭЛ СОЛ тен,'вге nepfaybiH эскерлер1мен батып елди Bapi езгеред1, бэр1 орнына келед'|, 6api жак,сы болады. Аз faHa сабырлылык,, шыдамдылык, жэне Жаратк,аннан ум1т узбеу керек.

0з бсщытыцды э/сасап ал а А к,ы лды а д ам ж o fa л т y д ы KipicKe а й н а л д ы р а д ы . Алла Елиша (с.а.с.) Меккеден к,уылды. SipaK, ол MaflHHafa квш т ке л т, улы Ислам елкес'ш к,урды. Ол Жаратк,аннын, жарылк,ауымен жамандыцты жа^сылыкда айналдырды. Кепшмж Kicmep бэлеге, кесел-кесапатца жэне сынак,к,а тап бoлfaннaн кейш дуниеге улы жэне мацызды нэрселерд1 тарту еткен. Сондай сынак,тардан кейш кептеген ок,ымыстылардын, улы ен,бектер1 басталган. Сынак,тар кептеген ак,ындар ушш дуниеге ецжацсы поэмаларды cыйлafaн шaбыттapдын1бyлafы болып K ^faH . Улы деген жазушылардын, 6api басында ауыртпалык, тартцан. Жак,сы кецеске к,улак, сал: cafaH лимон сыйласа, OfaH к,ант пен су к,осып цойсац, ец жак,сы сусын бола калады. Сен кандай cbiHaKjapfa тап болсан, да, оны жак.сылыкда а й н а л д ь ^ а эрекет жасап кер. Ол ушш ез'щшц ак,ылын,ды, шыдамдыльныцды жэне сабырлыльиъщды цолдан. Роза гулдщ ca6afbi тженектермен к(аптал<:ан/ 6ipaK, сешц кезк,арасын ол сабак,ты бойлап жofapылaca, сен ей, керемет, жупар nicTi, кез жауын aлFaн гулд1 кереац. Алла Tafaлa былай дейдк «К,айдан бтесщдер, 6элк‘|м, унатпаган нэрселерщ тубшде ездерщ ушш цайырлы болар. Сондай-ац унатцан нэрселерщнщ тубшде ездерщ ушш зиянды болуы бек мумк’ш. Акикатын Алла бшедЬ сендер бтмейсщ дер» («Базара» cypeci, 216). Иманды Kici 9 p 6 ip бакытсыздыкты жак,сылыкда айналдырып алуы мумкш. Бул - кумэн келлрмейтш шындык,. Алла Елшю (с.а.с.) былай дейдк «Иманды KiciHiti ахуалы цандай тац€аларлыц. длбетте, dp6ip ахуал ол ушш жацсылык, болып есептелед'1 жэне бул иманды KicideH басца ешюмге бер'тген емес. Егер 6ip J 702 33

нэрсе оны цуантцан болса, ол Аллаха шутр цылады ;= жэне бул ол ycuiH жацсылык, болады. Егер ол цайгыга § душар болатын болса, ол сабырлылык, танытады. 15* Жэне бул да ол ушш жан,сылык,н,а айналып к,алады». Б1зге бацыттылык, бермген болса да, оны баска уак,ытта KenujmiriMi3 байкамай журе берем1з. Бакыттылыктьщ басы - иманды болу бакыты. Б1з 6acbiMbi3fa келген сынактарга шагымданамыз - кедейлжке, aypyлapfa/ 6*зд1 1н, киялдарымыз icKe аспаганына, калауларымыз opындaлмafaнынa/ 6i3 кlaлafaн дуние рак,аттары 6i3re келмегенше... Сонымен Катар, 6i3re бермген улы сыйды - иман бак,ытын байкагымыз келмейдк Айналаца карашы, Жаратушыга сенбеген, пешш пен тозак бар екенше сенбеген, Жаратканньщ сыйлыктары мен жазаларын тань^ысы келмеген жэне оньщ элемдеп шеказ кереметтерш бaйкaмafaн Каншама Kici бар. Олар Жаратканньщ мeйipiмдiлiгiнeн yMiT етпейдк Олар иман-сежм, Жаратканнан yMiT, OfaH дуга аркылы жалбарыну, OfaH ™бадат жасау, Оныц жакындьиын, камкорлыгын, к,олдап-к,оргауын сезу сиякдылар алып келетш куаныштан к,ур калган, ©шшшке орай, 6i3 арзымаган, етк1нш1 жаксылыктарды ацсап ж ур т ен, улы жаксылыктарды умытып каламыз! Kici - бул эдеппен жacaлfaн icTep . Кейб!реулер Kicire сырткы KepiHiciHe жэне байлыгына карап бага бередК Келбел сулу болганымен, e3i тэкаппар, MiHe3i жаман, елд\ наразы кылган, oлapfa жэрдемш керсетпеген, оларга жек Kepin м эм те жасаган жэне Ъ хз байцамай Щ р ген бацыт JC ic i, Kici, э/сдне Kici! 34

ешммге жак,сылык, жacaмaFaн шсщен к,андай пайда бол мак,? Елге жак,сылык, жасап, пайда алып келуге эрекет 5 жacafaн, жумсац мшезд1, мей1р1мд1/ эдм , ак,ылды, » - ниел таза жэне кецпейм Kicire сыртк,ы к е р ^ сш щ с у л у емеспп к,андай зиян бере алады? Егер бай, C0 3 i G TiM fli K ici езшщ байлылэш жаман, арам ic T e p ушш пайдаланып, ©3 iHiH, хайуандык, цалауларын цанаттандырса, ел одан жамандык,, тэкаппарлык,, наразылык, жэне жек керуден баск,а еш нэрсе кермесе, онда одан к,андай пайда? Егер 6 ip e y езшщ мумюниллМне к,арай к,олынан келгенше жак,сылык, жасап, кеп байлыгы жок болса да баск,алармен к,олында?ысын тен, белгсуге умтылса, елге жак,сы кецесш беруге эрекет жасаса жэне oлapfa шын пеймжен мэмме жасаса, онда кедейлш соншалык,тай корк,ынышты емес. Бэлюм, 6a cK ^ a p fa да беру елшемдерш езгертетш мезпл келсе керек. Бак,ыт уш нэрседен турады: Жapaтк,aнFa ризалык, 61ла>РУш1 журек, Жаратк,анды еске алушы т\л жэне шыдамды дене. Бакыт туралы к,аншалык, кеп ок,ь^анын,мен ©3iH, оны кездеп к,адам жасамай, OfaH ие болу ym iH эрекет жасамай к,ойсац, онда ол c a fa H ©3i келмейдк KiciHiH, бак,ытты болуына нелер жэрдем беред!? Жаксы icT e p : «Сондай-ац мейл1 ер немесе эйел болсын, юмде-юм мумш бола отырып (Алланьщ разылыгына белейтж) сауапты да иплжт1 icrep ктесе, м!не, солар жаннатка шредЬ онда олар кисапсыз ризык,-неабеге, (кез керш, кулац еспмеген, ешюмнщ ойына да Kipin mbi^nafaH) сан алуан HbifMeuepre боленед1» («Мум'ш» cypeci, 40). (Ъ а щ т т ы ц х[iu щ ры лы м ы 35

~Г Жа^сы, так,уа эй ел: «Уа, Раббымыз! Эйелдер1м1зд1 § жэне ур1м -бута^1мызды (тура жoлfa салып) кез 5 цуанышымыз еткейсщ! Ьэм 6i3fli тацуальщта зн взгелерге имам (жетекил api улп-енеге) цыл*^айсыц!» у г.. rxji/ia, мен1ц yuiMdi кен, к,ыл!» (Хадистен). Адал ризык,: «Элбетте, Алла 03i - Таза, сондык,тан ол адалдан баск,а нэрсеж к,абыл алмайды» (Хадистен) Баск,алардын, жак,сы керуш жэне сый-цурметш оятк,ан керкем мшез: «MeHi цайда болсам да (aflaMflapfa) жацсылыц, цут-береке экелетш мубэрак жан к,ылды» («Мэриям» cypeci, 31). «Имандылардын, ен, жак,сылары - эдеп-ахлак,тар». Карызсыз болу жэне ысыраптан бас тарту: «Aлfaн ожмдерщд* орынсыз жумсап, бейберекет шашып, (немесе дурыстап сак,тамай) ысырап цылмацдар. Ойткеж Алла ысырапцорларды еш унатпайды» «Колыц тым тар да, тым ашыц та болмасын (flfни, шектен шыккан сарац да, ысырапцор да болма). Эйтпесе, журген жерщде жазг bipyfa толы сез еститш, api к,ольщда«>1 барыцнан айырылып, цаарет шегетш куйге т у С в С Щ » («Исра» cypeci, 29). в л ш белгЫенген уацытынан ерше Алла Тагала былай деп айтады: «9p6ip умбет ymiH белпленген кеамд1 мерз1м бар (я ^ и , эр умбеттщ ез ажалы бар). Сол мерз1м толып, ажалы жеткенде, олар оны 6ip сэтке кейшге шегере де алмайды ьэм 6ip сэтке тездете де алмайды» («Аграф» cypeci, 34). Бул аят - ©л1мнен к.орык.к.анынан ажалы жетпей жатып к,айта-к,айта «влт-лрмген» к,орк,ак, Kictaep ym iH Hafbi3 тынышталдырушы бола алады. Эрюмн'щ ©3iHiH, («днгам» cypeci, 141). келмеидi 36

елетш мезпл1 болатынын жэне ел1м белпленген ^ уацыттан ерте де, кеш те келмейтшш олар 6myi керек. Ал енд1 оныц белпленген уак,ыты келгенде, оны ешюм 5^ Kepi к,айтара алмайды. Осы езгермес ак,ик,ат мундай а * «Сендер кашып журген вл1м туптщ тубшде алдарьщнан шьгады (да, цутцармайтын цурьнын салады). Содан кешн faftbimbi да, жарияны да (я ^ и сез1м мушелер1мен сезш-бму мумкш болмаган тылсым элемд1 де, се зте тш жария элемд1 де) толык бшетш Алланьщ цузырына цайтарыласьщдар. Сонда Ол сендерд1 (дуниеде) не iden, не к<^андарыцнан толык, хабардар етед1 (ьэм жауапца тартады)» («жума» CYpeti, 8). «Кай жерде болсацдар да, T im i ен, 6 e p iK цамалдардьщ ш ш де болсацдар да (немесе кектеп жулдыздар*" а барып паналасацдар да) елвм сендерге ж е т е д » ) («Ниса» cypeci, 78). A л л a fa т э у е к е л eTin , o f а н б ую л к у ш щ м е н ум ты луд ы н, о р н ы н а , д у н и е ге б а й л а н ы п к,алу - бул 03iH,Ai бак,ы тсы з цы луды н, 6 ip м э р те с ш д е е к е н ш б т : «Нэтижеде, ол (басына кун тускенде) Алладан бас^а езше цол ушын 6e p e T iH 6ipAe-6ip цауым таба алмады, api езшщ де амалы цурыды (я™и, байлыгы мен эулетш былай i^oftfaHAa, езшщ де цолынан тук келмедО» («Изиф» cypeci, 43). ВелгШ Faлым Захабидщ «Сиару faлaм ан-нубала» (Кемецгер юсмердщ ем1рбаяны) атты штабы жалпы жиырма уш томдан турады. Бул ен,бектен eKi тужырым lubifapca болады: №мде-юм Алланын, еркше мойынсунып, одан faHa ум1т етудщ орнына мал-мулИне, балаларына, билтне жэне баск,а дуние жак,сылык,тарына байланса, оны Алла неге бaйлaнfaн болса сонысымен к,алдырып цояды. Булар онын, бак,ытсызды*ыньщ жэне азап К1стерд| т ы н ы ш т а н д ы р а д ы . 37

шегушщ ce6enmici болып к,алады. «Эзэзм шайтандар ^ оларды (Аллага жетюзетш) хац жолдан тайдырады, ^ олар cofaH царамастан ездерш тура жолдамыз деп §1 есептейдЬ) («зухруф» cypeci, 37). Эюжшке орай, мундай ........... тэуекел eTin, оньщ ризалыгы ушш ецбектенсе жэне OfaH жaцындayFa умтылса, ататепне карамастан, билжаз жэне байльщсыз-ац оньщ дэрежесш Алла 03i KGTepin к,ояды. rie p fayb iH мен К,арынбай байлык,-билжт1н, иелер1 бoлFaн. Ал енд1 Б тэл мен Салман Фарисилер кедей болган жэне бабаларыньщ те к тттм е н де езгешеленген емес. BipaK, бул айтылгандардыц ете улкен айырмашылык,тары бар! «Алла кушрлж еткендердщ жалган дагуасын цор кылды (flfHM, олардьщ жaлfaн ceHiMi мен сездерш жэне cofaH непзделген б у к т icTepiH тукке тургысыз етл). Ал Алланьщ хак, ce3i мен хац р,\н\ болса, к,ашан да аск,ак, dpi улы болып цала бермек. Алла - Азиз (бэршен устем api улы), Хаким (эр ici мен ap6ip уммшде талай хикмет бoлfaн асцан даналыц neci)» («Тэубе» cypeci, 40). Б1рде Алла Елшюнен (с.а.с.): «Ен, ауыр сынацтар к,андай юсмерге келед1?» - деп сураганда, ол: «ПaЙFaмбapлapFa,oдaнкeйiнкiciлepдiцeцacылдapынa келедк Kicire езшщ иманына сай сынак, бермедк Егер оньщ иманы бекем болса, оган к,осымша сынацтар бертедк Ал енд1 оньщ иманы элаз болса, OFaH да coFaH сай сынак, бермедк Сынак,тар Алланын, к,улына онда 6ip кунэ к,алмаганша келе беред1» - деп жауап берген. «Иманды K ic iH iH , ахуалы к,андай тацгаларлыц! Онын, ap6ip ахуалы жак,сылык,, api бул имандыдан баск,а 38

ршюмге бертген емес. Егер ол жацсылык,к,а кенелетш болса, ол Аллага ризалык, б'|лд1ред1 жэне бул ол ушш жацсылык, болып к,алады. Ал еид\ оган бэле-кесапат келсе, ол OfaH сабырлылык, танытады жэне бул да ол ушш жак,сылык, болып есептелед1». «Элбетте, Алла цайсы юалерд1 суйген болса, ол oлapFa сынак, беред1 жэне юм оган ризалык, бмд'фетш болса, ол Алланьщ ризалыгына ие болады. Ал енд1 KiM наразы болатын болса, ол Алланьщ наразыль^ына ушырайды». «Егер букм ел жиналып саган к,андай да 6ip жацсылык, жасагылары келсе, олар cafaH Алланын, тагдырда белпленгеншдей-ак, к,ана жацсыльщ жасай алады. Жэне егер олар 6api жиналып cafaH жамандык, жacafылapы келсе, олар Алланын, таедырында белпленгеншдей-ак, к,ана жамандык, жасай алады. бйткеш таедырдын, к,аламы жofapы кетерм т, napa^TapAafbi сиялар K,ypfan к,алган». J u t мейрам Иманды KiciHiH, ем1р'шде мейрам деп aTayfa лайьщты кундер бар: Kici езшщ дши парыздарын ен,жак,сы орындап ьэм Алланын, уюмдерше царсы шьщпаган кун: «Уа, иман келлргендер! Алла елш ю сендерд1 ездерще мэцплж o M ip сыйлайтын HMaHfa ша^ырганда, Алланьщ жэне елшюнщ шацыруын цабыл альщдар» («днфэл» cypeci, 24). Kici Жаратканга тэубе ке л л р т, KeuiipiM сурап, кунэ 1стерден бас тартып жэне жacafaн кунэлары ушш eKiH in, ак, жолга тускен кун: «Сонда олар Алланьщ цулдарыньщ шынайы тэубесш ьэм шын кецммен берген зекет-садацаларын цабыл алатынын жэне Алланьщ, шынымен, Тэууаб (ягни, цулдарыньщ тэубесш к,абыл е т т к,ана к,оймай, оларды шынайы

тэубелер1 ушш м °л сауапца белеуыл) ьэм Рахим (тэубе eiin, 63iHe 61ржолата бет 6ypfaH MyMiH кулдарына ерекше мешр1мдО екенш бшмей ме?!» •й* 2*. («Тэубе» cypeci, 104) Kici жак,сы амалдарын к,амдап алып Иеамен J кездесетш'ш жэне игмжке жететшш бмген кун: «Жаратушымен KiM жолыодысы келсе, Ол да онымен Ж О Л Ы К Д Ы С Ы келед») (Хадистен). ^Л лла Jlt a z a n a орнын толтырып 6epegi Алла Tafaлa пендеден несш алса да, ол онын, орнын одан жацсы нэрсемен толык,тап, толтырып береди Бул - Жаратцанньщ эдети «Ой, бар бoлfыpлap! (Бме бтсецдер), Алланьщ иман келлрш, ип icrep ктегендерге берер сауабы (Карунньщ дэулетшен) элдецайда цайырлы. Bipa^ OfaH (бэлe-жaлafa, H a n c i мен шайтанньщ a3fbipybiHa царсы ЬЭм Ха^тагалага к,улшылык, етуде) табандылык, таныта бшген сабырлы жандардан езге eilJKiM К,ОЛ ж е т Ю З в Э Л М а Й Д Ы » («Цасас» cypeci, 80). Алла Елила (с.а.с.) былай деген: «Алла Тагала: «Иманды пенделер yiuiH сыйлыгым пешште €ана. Мен онын, жак,ындарынан ец жак,сы кврген1н алып к,ойсам да, ол Алланыц сыйлытнан yMim emin, жо€алтуын мойынсунушылыцпен emKi3edi», - dedi». Алла Елила (с.а.с.) Tafbi да былай дейдк «длбетте, Алла Таf ала: «Егер Мен к,улымды ем суйген жацынынан adbipfaH болсам, ол сабырлылык, танытып оны нвтерсе, онда Мен онын, орнын толтыру ycuiH nediujmi берем» деп айтцан». Сондьщтан 6ip нэрселерщнен айырылсандар, азап тартып, кlaЙFЫfa батпандар. Сабырлы болып, Алланьщ сабырлылар ушш дайындап i^crffaH сыйлык,тары туралы ойланьщдар жэне оньщ орнын жак,сылык,пен толтыратына ум1т етщдер. Естерщде болсын, 40

шындыгында, сендер еш нэрсе жс^алтк,ан жоцсьщдар, KepiciHiue, улы жак.сылык.к.а ие болдын,дар. - «Мен бупн оларды сабырлылыцтанытк,андары уш!н ерекше сый-сияпатца белед1м. Hafbi3 жетктжке api муратына жеткендер, мше, солар» («муминун» cypeci, in). - «Мше, осынау ип жандар Aллafa цулшылыц е тт, хац жолды устауда сабырлылыц пен табандыльщ танытцандары y m iH ж ум ац та^ ец жofapfы мэртебелермен марапатталады. (Перштелер) амандыц-саулык'плеп, оларды ерекше ^ошеметпен к,арсы алады. Олар онда мэцп-баци мекендейдк Ол жер - цандай керемет жай, цандай тамаша турак, едН» («Фурман» cypeci, 75-76). - «(БipAллafaкyлшылыкleтyжoлындa)eшкaндaй ^иындыкка мойымай сабырлыльщтанытцан жкерл1 жандарга сый-сияпаттары к,исапсыз бершед»> («Зумэр» cypeci, 10). У)ащ т т ы пайдалы в п ш з Бос уа^ыттары кеп болып, ездер1 ушш пайдалы ic жасагысы келмегендер уак,ытын ездерше жэне айналасында<ыларра зиян алып келетЫ нэрселермен «елт1ре» бастайды. Мысалы, есек-аяцмен бас^аларды maMaHflayfa юр'кедь Бос уак,ыттыц KenTiri жэне ктейтЫ ic r in жоцтьиы ете кор^ынышты. 0йткеж ктейтж ici жок, KiciHi журпзушю жок, ары-бер1 согылып к,атты келе жатцан автокелжпен салыстырса болады. Егер cafaH ктейтж ic цалмаган кун келетш болса, онда ceHi мацызды к,орк,ыныш к у т т TypfaHbiH б т . вткен-кеткенд! еске алып, жалк,аулыкда б е р м т еш нэрсе к,ылмай отырганша, пайдалы 6ip icneH айналыс. Берекел1 ic-эрекет KiciHi жет1лд1рш, OfaH cepreKTiK

ццаима жэне куш-к,уат тарту етедк Ал енд1 жалк,аулык, пен кеп демалу эдел оны к,уртады. KiciHiH, жалк,аулыкда бермш, ктей лн ici жок, кез1, акырындап ^MHayfa ук,сас. Риуаятк,а K,apafaHAa, бул тэалд1 к,ытай турмелершде к,олданады. Турмедеп KiciHi уздшаз тамып TypfaH тамшынын, астына отыррызады. Ак,ырында, ол кезектеп тамшыны кулп отырып, ак,ырындап ак,ылынан айниды. Пайдасыз еткен бос уак,ыт б1зд1ц онсыз да к,ыск,а бoлFaн апталык,, айлык,, жылдык, ем1р1м1зд1 урлап алады. Жалкаулык,тыц 6ipiHLui к,урбандьиы - ак,ыл-ес. в й т к е т жалк,аулык,а бермген Kici ецбектену былай турсын, ой жупрте де алмай к,алады. Демек, бул бос уак,ыт 61зд1н, ешк,айсымызда болмау керек дегенд1 бм д1ред1. K,a3ip тур да, намаз ок,ы, Куран ок,ы, Алланы еске ал, пайдалы 6ip нэрсе ок,ы не жазу жаз. BiTipin к,ою керек бoлfaн нэрсеж жаса. Ерте ме, кеш пе, 6api6ip жасалатын нэрсеж кешнпге к,алдырмай жасап к,ой. ByriHri жасайтын icTi ертецге к,алдырма. Ертен,п кун 6i3 ушш келе ме, келмей ме, ешюм бшмейдк Уак,ытын,ды керект1 нэpceлepдi 1здеуге к,уртпау ymiH, жумыс орныцды ретке келлр, 1с-эрекеттерщд1 тэрлпке келлр. 0 м1рщжн, эрб1р сэлн пайдалы етюзуге жэрдем берелн жоспар-план жаса. Бос уак,ытыцды пайдалы ic-эрекетпен толтыр да, бацыттьщ жарымы к,алтада деп есепте. Букм дуниежц дэр1герлер1 cofaH кум эназ сенедк 0зщд1 бос уак,ыттан арылт. Сонда сенде ^aftfbipyfa, жаман ойда бoлyfa уак,ыт болмайды. Тацнан кешке шейш ецбектенген дихандарга, нayбaйxaнaшылapfa, K,ypbmbicmbmapfa к,ара. Олар энделп, жымиып, eMipre жылы жузбен к,арайды. Ал енд1 туске шейш тесектен турмай у й ы к ^ а н 6ipeynep болар-болмас нэрсе ymiH Kaftfbifa батады.

Ъ ц л дцние мццаюга арзымайды К,алай бак,ытты болу керек? Болар-болмас нэрселерге к е ц т к1oЙFaнAы тоцтатып, пайдасыз нэрселерге уак,ыт к,уртпау керек. Улы мак,сатца умтыл?андардын, кезк,арасы эрдайым бул дуниеж емес, ацыретп кездейдк Б'вдщ такуа бабаларымыздын, 6ipeyi ©3iHiH, жолдасына былай насихат айтк,ан екен: «Сенщ жaлfыз уайым-кай^щ Алламен жольку болсын. Сен онын* алдында туратын кун туралы ойлан. Ол куж сендердщ букм нэрселерщ кершетш болады, еш нэрсе жасыра алмайсьщдар. 9p6ip керген уайымдарын, OfaH татымайды. Б и т лауазымдары, алтын-кум‘|стер1, 6aлa-шafacы, мал-мулИ, байлык,-бил'|п, ата^-дац^ы, хан сарайлары жэне кен, уйлер1 бар жер устшдеп GM ip бул не? Еш нэрсе емес» Алла Елила (с.а.с.) барлык, имандылар ушш улп бол€ан. Ол дуние байлык,тарына немкурайды бoлyFa жэне ол ушш к,атты бертмеуге ундеген. Ол мafынaлы нэрселер туралы, жанды к,утк,ару жэне оньщ а^ыреттеп улеа туралы oйлaнyfa уйреткен. Абдулла ибн Macfyo, (р.а.) былай дейдк «Б1рде Алла Елила (с.а.с.) шидщ устше уйьщтап кlaлfaн екен. Уйк,ыдан TypfaHfla жafынa шидщ \здер\ T y c in цалыпты. Ыз: «Уа, Алланьщ Елила, астьщ ь^а 6ip нэрсе салып берсек болмас пе ед1? » - десек, ол былай деп жауап бердк «Бул дуниенщ MafaH к,андай цызьиы бар? Бул дуниеде мен бак,шаныц квлецкесшде 6ipa3 дем алып, содан соцодан ары кете берген жолаушы сияк,тымын». Алла Елила (с.а.с.) та*ы былай дейдк «Бул дуниеде бвтен адамдой не болмаса жолдо кет'т бара жатцан Kidded бол». Бул - онын, 6i3re айтк,ан ecnerrepi. Жолаушы жoлFa вте зэру нэрселерд1 faHa алады. Сол сеюлд!, иманды Kici де бул дуниеден ак,ыретте игмшке

жетюзетш нэрселерд1 faHa алады жэне мэцплж пей1ш жайда жofapFЫ дэрежелерге кетертуге тоск,ауыл 6oлfaн нэрсенщ бэрш тастайды. Б1рде Омар (р.а.) K,npafaH уйдщ жанына ток,тайды. Ол ез1не ергендердщ ол жерде туруды жак,тырмай жатк,анын байк,ап «Бул сендер умтылган жэне жылап жатк,ан дуниелерщ...» - дедк Омар (р.а.) к,ажылыцк,а бара жатып дeмaлyfa To^TafaH кезде OfaH шатыр лкпейтш. Ол астына тулац тесеп, бактьщ келецкесш паналайды. EKi жуздмер туралы Алла Tafaлa былай деген: «Ал енд1 6ip топ (мунафьщтар) цара басыныц к,амын жеп, Алла хацында жаьилият дэу|'рше тэн шындык,к,а жанаспайтын He6ip ойлардыц шырмауына тусп...» («дли Имран» cypeci, 154). Бул K ic m e p ездер\ туралы жэне нэпстерш щ к,алауын к,андыруды faHa oйлafaн. Оларда б и т мацсаттар мен к,асиетл мураттар бoлfaн емес. Сахабалар Алла Елшюне (c.a.c.) afaiuTbi^ тубшде турып ризалык, сертш 6epin жатцанда, олармен 6ipre журген eKi жузд1 адам езшщ жofaлfaн туйесш 1здеп журген. Олар елгенше со*ысатындары туралы ант 6 e p in жатцанын Kepin: «Мен ушш сендердщ анттарын,а K,apafaHAa, ©3iMHiH, туйемд1 тауып алу мацыздырак,» деген. Сонда Алла Елшю (с.а.с.): «Цызыл туйен'щ иеанен басцалардын, 6dpiнщ кунэа кеи/ipmdi» деген. Байлык,тан жэне бул дуние © M ipiHeH 6acK,afa K,apafbicbi келмеген, жеке ©3i ушш faHa сары у а й ь ^ а caлынfaн eKi жузд! 6ipey согыск,а дайындалып жатк,ан иманды жолдастарына: «Мундай ыстык,та жорык,к,а шык,пай-ак, к,ойьщдар!» - дедк Алла Tafaлa болса: «Оларга: «Тозац оты элдецайда ыстьщ», - де» («Тзубе» cypeci, 81) д е д !. Басцаларды байлык,тары, бaлa-шafacы мэн,плж ©Mip туралы ойлардан к,алдырып к,ойды. «Bi3

f мал-дунием1здщ, отбасымыздьщ камымен журдш...» («Фэтх» cypeci, и ) деген олар. 5 Бул - майда к'|с1лерд1н, майда проблемалары. Ал 2Г онд1 Mempi/vyv сахабалар болса, Алланьщ MempiMiHe жэне Онын, ризаль^ын T a 6 y fa умтылган. 1?{емщрайдылык, Немк,урайдыльиымыз - ете ауыр ждет. Ke6iHece oKi дуниедеп бак,ытсыздытымыздын, ce 6 e n m ici дэл сол нэрсе болып калады. Б1з ел1м туралы, оньщ кенеттен келелж туралы oйлafымыз келмейдК Б1з бул жaлFaндafы 0Mipi/v\i3 мулдем б^пестей, жасайтын нэрселердщ барже улгеретждей, ась^удьщ Keperi жок,тай болып GMip сурем1з. Бул - ак,ылсыз, жецм ойлылардын, ici. Ал енд1 6i3 уакытты пайдасыз отюзгендщ орнына, ap6ip кунд1, ap6ip сататты пайдалы, маршалы етюзуге эрекет жасайтын болсак,, бул 6i3re ею дуниеде де бак,ытты болута жэрдем бермек. Ата^ты тэпар faлымы эл-к,уртуби былай деп айтцан: «Ей, адам! 0зщ жинafaн жэне ауыр кундерде пайдасы тиед1 деп к,амдап KofifaH байлык,тарьщ к,ане? MiHe, енд1 ел1м келдк Сенщ к,ольщда еш нэрсе K^faH жоц. Байлык, пен ата*ъщньщ орнына кедейлш пен кор болу FaHa к,алды. Уа, ез кунэларынын, к,урбаны Г)OЛfaн, уйрешп калган орнынан, отбасьщньщ ортасынан айырь^ан бaйfyc, к,аз1р енд1 езщд1 к,алай сез!нт жатырсын,?.. Тура, тузу жолдан Taiofa саган не кедерп жасады? Алые canapfa, ауыр мезплдерге азык, К*»мдаудан бас T a p T y fa c e H i юм мэжбурлед1? Сен не, .1лдьщдатымауыр,етек,орк,ыныштыболатын,сейлеген сочдерщ езще жэрдем бере алмайтын жэне улы Ием1здщ алдында к,олдарын,ньщ, аяцтарьщньщ, дене мушелерщнщ ж a c a F a н ic T e p i, тмщнщ сейлегендер1 (асан к,арсы куэлж беретш кун кутт T y p fa H b iH бтген 45

ццаима жок, па едщ? Егер сеж Алла 03i мемртмдмш кылып кеилретш болса, пежш сенщ аяк, астьщда. Ал енд1 (онын, бет1н аулак, к,ылсын) кеилрмейтш болса, онда тозак, отына тусесщ. Уа, тозак, азаптары туралы oйлaнбafaн немк,урайды жан, енд1 к,анша мезплге шешн сол немк,урайдылык,та жэне жецш-желт ойлайтын боласьщ? Сен элде бул ic ман,ызды емес, Корк,ыныш онша улкен емес деп ойлайсьщ ба? Не бул дуниеден е т т кетер уак,ыт келгенде сенщ aTafbiH, пайда беред1 деп, не езщнщ жacafaн icrepiH, азапк,а салып жатк,ан сэтте сеж байльнъщ к,утк,арады деп, не цашан сен шалынып жыfылfaндa пушайман бoлfaнын, K,opfan к,алады деп, не ел жинaлfaн жерге келгенде, cafaH айналацдашлар жаны ашиды деп ойлайсьщ ба? Жок,, AллaFa ант етем, сенщ куткендерщ орындалмайды, сен сезаз бэрЫ бмесщ! Сен cafaH жетюлжл нэрселерге K ,aH afarraH 6aft, тыйым c a л ы н fa н нэрселерге тоймай, aK,bm -H acM xarrapfa да кецм белмей жатырсьщ. Сезаз болатын жазалар да сеж ойлантып, To^Tayfa мэжбурлей алмай жатыр. Сен езщнщ калауларьщнын, к,улы болып кенш ^алгансьщ. Сен еш нэрсе кермей, беталды к е тт бара жатырсьщ. C a fa H езщнщ байль^ьщды fa H a кебейткен унайды жэне алда не к у т т TypfaHbiH ойланбайсьщ. Уа, немк,урайдылык,та yйк,ыcypafaн, беталды к е тт бара жатк,ан байтус, бул немкурайдылык, пен кец!л TOK,Tbifbi к,ай уацытца дейш жaлfacaды? Сен элде ертец дэл сол куж к,алып, есеп беру болмайды деп не ел1м пара алады деп ойлайсын, ба? Не эл\м алдымен элазге езгеше мэмше жасайды деп ойлайсьщ ба? Жок,, Алламен ант берем, ceHi ел1мнен байльиъщ да, бала-njafaH, да Kopfan кала алмайды. Kicire жacafaн жаксы icTepiHeH баск,а еш нэрсе пайда бермейдк KiM ecTin, TyciHin, ce3in к,алса, KiM айтк,андарын орындаса жэне езшщ нэпа калауларын тыйса жэне 46

rav/fip ирл-rinin wPininiM rv/nan т\/чрлт prin туансе, онда ол - жацсылык, иеа. ¥ик,ыдан оян, г*- жак,сы амалдарды жина. 0 зщ кYHЭлapfa батып, лас 1стерд1 жасап TypfaHAa так,уа имандылардын, ахуалын ойламай-ак, к,ой. Жaлfыз K^faH bih^a Алла сеж Kepin туратынын умытпа жэне сеж KYPfaK. киялдарын,, ум'|ттерщ алдап, сеж ic жасаудан бас TapTyfa мэжбурлеп крймасын...» Байлыц-билж бар болса да цолыцда, Бул дуниеден етер кезщ кеш емес. ©MipiH, сенщ куннен тускен келецке, BipmaMa турып ©Tin кетед! тез едк Ад-Даххак былай дейдк «KiM ел1мд1 кеп еске алса, OfaH уш нэрсе сыйлыкда бертедк Ол тэубе келт1руге умтылады, журеп разы болады жэне f ибадатта бекем болады. Ал енд1 KiM ел\м туралы еске алмаса, OfaH уш нэрсе бертедк Ол тэубе келлруге умтылмайды, езше жетюлжл нэрсеге K,aHafarraH6aftAbi жэне ™бадатк,а ием^урайды болады». Кашан ycTiMi3Ai к,ара булт к ,а т^ а н д а , бэле-кесапат келгенде не 6i3re коркыныш TybiHAafaHAa, 6i3AiH, T«i6nfn ce3iMiMi3 оянады: «Кенеттен цатты боран mbifbin, оларды эртараптан толк,ындар к,аптап, бэлеге коршалып калдык, деп ойлайды да, Aллafa имандарын лрнап, OfaH жалбарып Ayfa к,ыла бастайды: «Егер б\щ \ осыдан к,утк,арып, аман алып шьщсац, 0зще .»рдайым шуюришлж ететш цулдарыц боламыз» f-Ю пус» c y p e c i22). Мусылмандар езж щ Жаратушысына куанышта да, к,ай^ыда да, жак,сылык,тарда да, жамандьщтарда д.| сиынады: «Егер ол Раббысын унем1 лайьщты ^Л дам табигтпы 47

децгейде улыцтап, дэрштейтш жан 6oлмafaндa, Киямет орнап, е л те р цайта прмтметш кунге дейш СОЛ баЛЬЩТЬЩ К,арНЫНДа К ,а л а р ед!» («Саффат» cypeci, 143-144). KenmmiK адамдар к,иын жaFдaйдa кlaлfaндa Aллafa сиынады да, жай уак,ытта Алланы умытып кетедК Те^зге батып бара жатк,анда faHa «иман келлрдом!» деп 6aK,bipf3H nepfaybiH сияк,ты: «Енд1 faHa ма?! Расында, сен будан бурын унем1 Aллafa карсы к е л т асы болдьщ ьэм лац салушы буз^ншылардыц 6ipi ЬЭМ 6iperefti боЛДЫЦ» («Юнус» cypeci, 91). Имансыз Kicmep басына кун тускен ауыр уак,ыттарда •пзерлеп, к,олдарын аспанга кетерш, >KapaTK,aHfa cnbiHfaH кездер1 кеп. Бул уйренш1кт1 KepiHic. 0p6ip Kicire туылганда-ак 6ер1л1п/ кейш кеб1м1зде ескен сайын emin к,алатын таби™ сез1м oRHfaHbi сол. 15ес айырмашылык, Алла Елшюнщ (с.а.с.) сахабаларыныц ем1рбаянын ок,ып, 1здеп отырып, оларды баск,алардан ерекшелеген бес езгешелжл таптым. Бул бес айырмашылык, oлapfa eKi дуниеде де бакытты бoлyfa жэне иплшке жетуге жэрдем берген. 1. К,арапайымдылык, жэне жецтдж. Олар eMipre жэне ез бастарынан еткен ок^аларга к,арапайым м эм те жасап, ездер'ш таби™ ycTafaH . Олар ездерше к,атысы жок, нэрселерге кил'жпей, майда болмай, терендеудщ Keperi жок мэселелерге трген емес жэне артык,талаптарды к,оюдан к,ашк,ан. 2. IcTepiMeH T b ifb i3 байланыск,ан к,утты miM. Бул ж\герл\ турде icKe асырылатын miM жэне ол 'т!мдердщ артык, жafы бoлfaн емес. Таби™ жэне туаж кл бoлfaн, онда шатасу, бас айналдыру еш бoлмafaн. «Алладан ш1мд1 пенделер FaHa кор^ады» («Фатыр» cypeci, 28).