LSĐB Binh Thanh_1975-2015

240 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) hội Đảng bộ thành phố lần thứ III đã được phát động. Chương trình hành động đã nêu rõ 03 khâu trọng yếu trước mắt cần tập trung đột phá để tạo khí thế mở đầu đợt thi đua, đó là: quản lý giá cả thị trường; truy quét bọn ăn cắp điện, đẩy mạnh phong trào quần chúng tiết kiệm điện và chống ăn cắp điện; triển khai thực hiện Pháp lệnh Thuế công thương nghiệp. Phong trào tổ chức đời sống trên địa bàn dân cư lúc này cũng được chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh. Ngày 18 tháng 7 năm 1983, Quận ủy ban hành Chỉ thị 02/CTQU chỉ đạo 26 phường thành lập Ban chỉ đạo Tổ chức đời sống xã hội trên địa bàn dân cư. Đồng thời có quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Tổ chức đời sống xã hội trên địa bàn dân cư của quận gồm 11 thành viên, trong đó có 03 đồng chí Thường vụ và 02 Quận ủy viên để tập trung đẩy mạnh phong trào này trên toàn địa bàn quận nhằm tạo cơ sở cho việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế - xã hội - an ninh quốc phòng mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ III đã đề ra. Cũng ngay thời điểm đó, nhằm tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 03 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 19/CT-TU của Thành ủy kiên quyết đập tan kiểu chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch, Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã có Nghị quyết chuyên đề “Công tác an ninh quốc phòng năm 1983 - 1985” chỉ rõ những đối tượng cần tập trung đấu tranh, trừng trị gồm: bọn tình báo gián điệp nước ngoài và các đảng phái phản động, bọn lợi dụng tôn giáo, bọn gian thương phá hoại kinh tế. Cuối năm 1983, nhằm cân đối kinh tế tài chính chung của cả nước theo tinh thần Nghị quyết 15/NQ-TW của Bộ Chính trị và Pháp lệnh của Hội đồng Nhà nước về phát hành công trái xây dựng Tổ quốc, Thành ủy ra Thông báo số 04/ TB-TU ngày 13 tháng 12 năm 1983 giao cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố chỉ đạo cuộc vận động cán bộ, đảng viên và Nhân dân mua công trái. Quận Bình Thạnh đã chọn Phường 4 làm thí điểm tổ chức hội thu vào ngày 01 tháng 01 năm 1984. Sau đó, tổ chức sơ kết và chỉ đạo thực hiện ở 25 phường còn lại trong ba ngày 04, 05, 06 tháng 01. Kết quả, toàn quận đã thu được 1.550.000 đồng trong những ngày đầu của đợt I. Từ ngày 07 đến ngày 11 tháng 11 năm 1983, Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần III (vòng 2) đã được tổ chức. Thực hiện tinh thần Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ III, Thành ủy đã ra Chỉ thị số 02/CT-TU ngày 23 tháng 01 năm 1984 về việc đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong 2 năm 1984 - 1985. Thuận lợi của Đảng bộ quận là ngay sau Đại hội Đảng bộ quận lần thứ III, quận đã

241 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) có các Nghị quyết chuyên đề về công tác Xây dựng Đảng(1) trong 3 năm 1983 - 1985 chỉ rõ 2 nhiệm vụ trước mắt cần tập trung nhằm tăng cường sức chiến đấu của Đảng là: tăng cường và đổi mới công tác tư tưởng; củng cố kiện toàn tổ chức. Cho đến cuối nhiệm kỳ III, quận đã kiện toàn 11 cấp ủy phường và 09 ban ngành cấp quận; phát triển được 340 đảng viên mới - so với chỉ tiêu đề ra là 500 đảng viên (đạt 68%). Tổng số đảng viên của quận là 1.990 đảng viên, sinh hoạt tại 82 cơ sở. Đầu năm 1984, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã họp kiểm điểm tình hình thực hiện Nghị quyết trong nửa cuối năm 1983 và đề ra Nghị quyết 05/NQ-BCH(2) về Phương hướng, nhiệm vụ và mục tiêu phấn đấu năm 1984. Tháng 02 năm 1984, đồng chí Võ Văn Kiệt - Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng và đồng chí Nguyễn Văn Linh - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy đã đến thăm và làm việc với Quận ủy Bình Thạnh. Các đồng chí đã có nhiều ý kiến chỉ đạo xây dựng quận trong tình hình mới. Ngày 25 tháng 04 năm 1984, Thành ủy ban hành Chỉ thị 03/CT-TU chỉ đạo tổ chức đợt kỷ niệm 10 năm giải phóng thành phố. Thực hiện chỉ đạo này, phong trào thi đua xã hội chủ nghĩa nhân điển hình tiên tiến năm 1984 - 1985, lập thành tích kỷ niệm 10 năm ngày toàn thắng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã được phát động trong toàn quận với một hợp đồng tập thể được ký kết nhằm xây dựng 20 công trình trên các lĩnh vực kinh tế - văn hóa - xã hội - an ninh quốc phòng và xây dựng Đảng, trong đó trước mắt tập trung thực hiện 13 công trình lớn(3). 1. Nghị quyết 02/NQ-BCH về Cải tiến lề lối làm việc; Nghị quyết 03/NQ-BCH về Công tác kiểm tra (cả 02 nghị quyết đều không rõ ngày tháng năm ban hành). 2. Nghị quyết 05/NQ-BCH không ghi ngày, tháng. 3. Công trình phát triển sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. Công trình giải quyết công ăn việc làm. Công trình xây dựng 800 căn nhà mới, giải phóng nhà lụp xụp cho công nhân viên, gia đình chính sách, gia đình lao động nghèo. Công trình cải tiến và sắp xếp lại các chợ, tăng cường hệ thống thương nghiệp xã hội chủ nghĩa. Công trình xây dựng cơ quan, phường, khu phố, tổ dân phố an toàn về an ninh chính trị, trật tự xã hội, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa. Công trình xây dựng phường, khu phố, cơ quan, xí nghiệp, trường học có phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, xây dựng nếp sống mới, con người mới. Công trình đưa từ 70% đến 90% quần chúng các giới vào đoàn thể, phát triển 250 đảng viên mới. Công trình cơ bản dứt điểm xóa ca ba khi bước vào năm học mới 1984 - 1985. Công trình hoàn thành chỉ tiêu mua công trái. Công trình mỗi cơ quan, phường có quỹ ủng hộ tuyến đầu Tổ quốc. Công trình giải quyết bữa ăn trưa cho cán bộ - công nhân viên đang gặp khó khăn. Công trình thực hiện Nghị quyết 297 của Trung ương về tôn giáo vận động và đoàn kết dân tộc. Công trình phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động theo cơ chế Đảng lãnh đạo, nhân dân làm chủ, Nhà nước quản lý.

242 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Trên đà thắng lợi của phong trào tổ chức đời sống trên địa bàn dân cư từ năm 1981, hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể ở Bình Thạnh trong giai đoạn này có bước phát triển mới, nhất là từ khi Thành ủy ra Nghị quyết về Công tác quần chúng của Đảng. Trong cán bộ công nhân viên chức có phong trào thi đua xã hội chủ nghĩa, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đổi mới cơ chế quản lý. Thanh niên với những phong trào: xung kích trên mặt trận kinh tế, an ninh quốc phòng. Phụ nữ chủ yếu tham gia vào mặt trận lưu thông phân phối, cải tạo - xây dựng gia đình văn hóa mới, phong trào nuôi con khỏe, dạy con ngoan. Bà con nông dân tích cực thi đua trong các hợp tác xã nông nghiệp... Qua việc phát động quần chúng tham gia vào những chương trình hành động cách mạng, đời sống của Nhân dân trên địa bàn quận được quan tâm đúng mức và từng bước được cải thiện. Từ đó, các tổ chức đoàn thể được củng cố và phát triển ngày một vững mạnh. Đến cuối năm 1985, có 120 cơ sở đoàn với 5.896 đoàn viên, trong đó có 189 đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng; Hội Phụ nữ có 35.022 hội viên với 112 chị được kết nạp Đảng. Bên cạnh đó, cũng nhờ những thành quả trên lĩnh vực giáo dục, y tế... đã đạt được trong thực hiện phong trào tổ chức đời sống trên địa bàn dân cư nên khi Thành ủy ban hành các Nghị quyết chuyên đề về giáo dục (tháng 6 năm 1984) và y tế (tháng 9 năm 1984)(1), Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã có nhiều thuận lợi để triển khai thực hiện có hiệu quả các Chương trình hành động cụ thể. Về giáo dục, trong 4 ngành học ngày càng có nhiều chuyển biến tốt; chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng cao qua các kỳ thi với 95% học sinh đạt khá, giỏi; đặc biệt ngành nhà trẻ đã có trường Mầm non 25B được tặng Huân chương Lao động hạng Ba và cô giáo nuôi dạy trẻ Trần Thị Ngọc Anh được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Giáo dục văn hóa được gắn liền với giáo dục hướng nghiệp, hầu hết các trường đều có phòng hướng nghiệp tạo điều kiện cho học sinh làm quen với môi trường lao động. Đáng lưu ý là quận đã xây dựng được một Trung tâm Dạy nghề (25 tháng 04 năm 1984) với nhiều ngành đào tạo, bước đầu quy tụ gần 2.000 thanh niên theo học ở các lớp kỹ thuật thực hành cơ bản theo diện quy hoạch đào tạo để phục vụ cho sự phát triển các ngành kinh tế của quận. Trung tâm Dạy nghề quận thành lập cũng là một điển hình của thành phố lúc bấy giờ. Về y tế, với Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 07/NQ-TU về Y tế 1. Nghị quyết 03/NQ-TU ngày 06 tháng 6 năm 1984 về Một số nhiệm vụ cấp bách của công tác giáo dục phổ thông và nhà trẻ trong 2 năm 1984 - 1985. Nghị quyết 07/NQ-TU, ngày 20 tháng 9 năm 1984 về Một số nhiệm vụ cấp bách của công tác y tế trong 2 năm 1984 - 1985.

243 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) của Thành ủy đã tạo được một phong trào rộng khắp trong quần chúng tập trung thực hiện có kết quả phong trào “5 dứt điểm”, trong đó, phong trào sinh đẻ có kế hoạch có chuyển biến tốt. Đồng thời công tác cải tạo ngành y, cải tạo chợ trời thuốc tây cũng được chú ý tập trung; đã hình thành được các cửa hàng hợp tác kinh doanh. Cuối năm 1984 - đầu năm 1985, không khí thi đua chào mừng kỷ niệm lần thứ 10 ngày thắng lợi hoàn toàn của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, giải phóng thành phố, thống nhất nước nhà càng trở nên sôi nổi trên địa bàn quận với nhiều phong trào hành động cách mạng của quần chúng nhân dân và những cuộc lễ, các hội nghị lớn: Đại hội bình công, báo công toàn quận, tổng kết thi đua năm 1984 và tổng kết 10 năm; Lễ phát Huân chương, Huy chương kháng chiến cho cán bộ chiến sĩ và các gia đình có công với cách mạng; Mit tinh kỷ niệm ngày 30 tháng 04 và 01 tháng 05... Trong Báo cáo Tổng kết 10 năm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ quận Bình Thạnh(1) và Báo cáo tóm tắt thành tích 10 năm cải tạo xây dựng phát triển kinh tế - xã hội quận Bình Thạnh(2), Quận ủy - Ủy ban nhân dân quận đã nêu rõ thành tựu của quận trong 10 năm qua, nổi bật là thành quả của ba năm 1983 – 1985: Trước hết là trên lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, bước đầu quận đã vận dụng, khai thác đúng ba thế mạnh kinh tế của quận và tập trung đầu tư cho sản xuất. Kết hợp chặt chẽ giữa cải tạo với xây dựng, sắp xếp tổ chức lại sản xuất theo ngành kinh tế kỹ thuật. Một số ngành mới được xây dựng như: dệt, chế biến lâm sản, thủ công mỹ nghệ. Xu hướng chung là ưu tiên cho khu vực quốc doanh, hình thành và mở rộng được 9 xí nghiệp và xưởng quốc doanh, 3 xí nghiệp hợp doanh cấp quận và hơn 40 cơ sở hợp doanh của các ngành và phường. Ở lĩnh vực giao thông vận tải, các cơ sở thuộc ngành cơ khí được sắp xếp lại, xây dựng thêm bến bãi, duy tu cầu đường, tăng cường năng lực vận tải cả đường bộ và đường sông. Khu vực phân phối lưu thông, thương nghiệp dịch vụ đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Hệ thống thương nghiệp xã hội chủ nghĩa được tăng cường qua việc xây dựng thêm 3 công ty thương nghiệp dịch vụ cấp quận. Mạng lưới phân phối được mở rộng và bố trí hợp lý ở các vùng dân cư với 60% các mặt hàng thiết yếu. 1. Báo cáo đề ngày 15 tháng 04 năm 1985. 2. Báo cáo đề ngày 22 tháng 04 năm 1985.

244 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Điều đặc biệt là ở các đơn vị cơ sở trên khắp địa bàn quận xuất hiện ngày càng nhiều yếu tố tích cực. Đó là sự tự lực ở khu phố, từng tổ dân phố và việc liên kết hợp tác để thực hiện nhiệm vụ chung giữa các phường với nhau. Chỉ trong 3 năm (1983 - 1985), 30.000 lao động thất nghiệp ở quận đã được giải quyết công ăn việc làm bằng nhiều nguồn khác nhau. Nhờ xác định đúng cơ cấu kinh tế, đồng thời khai thác đúng ba thế mạnh của quận về kinh tế mà sau 3 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ III, nền kinh tế của quận đã có bước chuyển biến đáng kể, từ tình trạng yếu kém vươn lên bước đầu đạt hiệu quả, tạo được tích lũy, chủ động được phần lớn ngân sách, từng bước xóa bỏ cơ chế quan liêu bao cấp trong kinh tế. Trong phong trào Bảo vệ an ninh Tổ quốc, bên cạnh sự hỗ trợ tích cực của quần chúng, lực lượng công an và an ninh từ quận đến cơ sở luôn được Đảng bộ quan tâm củng cố, nâng cao nghiệp vụ. Nhờ vậy mà công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự xã hội luôn được giữ vững. Trong phát triển sự nghiệp giáo dục, đã cơ bản xóa ca ba trong năm học 1984 -1985. Trên lĩnh vực văn hóa văn nghệ, kết quả lớn nhất là xóa được tệ nạn xã hội ở khu Lăng Ông Lê Văn Duyệt, cải tạo thành khu Trung tâm văn hóa quận với hệ thống công trình phúc lợi gồm: Nhà văn hóa thiếu nhi, Phòng truyền thống, Công viên văn hóa, Câu lạc bộ hưu trí, câu lạc bộ cây hoa - cá cảnh...; xây dựng Đài tưởng niệm anh hùng liệt sĩ ở góc ngã ba đường Nơ Trang Long và Phan Đăng Lưu... Nhưng cho đến nửa đầu năm 1985, tình hình kinh tế, nhất là thị trường giá cả tiếp tục diễn biến xấu, tiền lương thực tế liên tục bị giảm sút. Vì vậy, tháng 6 năm 1985, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã họp Hội nghị lần thứ 8 để bàn về vấn đề giá, lương, tiền nhằm “dứt khoát xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, thực hiện đúng chế độ tập trung dân chủ, hạch toán kinh tế và kinh doanh xã hội chủ nghĩa”. Đây là quyết tâm chiến luợc của Đảng và Chính phủ trong năm 1985. Nhưng trong triển khai thực hiện thiếu chuẩn bị chu đáo, biện pháp không phù hợp thực tế nên đã làm cho tình hình phân phối càng căng thẳng, vật giá tăng nhanh, ngân sách thâm hụt lớn, lạm phát tăng nhảy vọt. Đời sống nhân dân mà nhất là bộ phận cán bộ - công nhân viên chức hành chính sự nghiệp trên địa bàn quận cũng có nhiều biến động căng thẳng. Đáng lưu ý là trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và quần chúng có biểu hiện thiếu tin tưởng vào năng lực chỉ đạo và thực hiện của Đảng trên lĩnh vực kinh tế.

245 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Tháng 11 năm 1985, Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã tiến hành chuẩn bị báo cáo tình hình hoạt động của Ban Chấp hành Đảng bộ nhiệm kỳ III và chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ thứ IV. Trong gần 10 năm (tháng 4 năm 1977 đến năm 1985), thành phố và quận Bình Thạnh nói riêng thực hiện mô hình kinh tế theo cơ chế tập trung bao cấp, các thành phần kinh tế phi xã hội chủ nghĩa sớm bị xóa bỏ trong phạm vi cả nước. Đó là việc làm cần thiết, khi miền Nam nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng (trong đó có quận Bình Thạnh) vừa thoát khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân mới sau hơn 20 năm, từng bước khắc phục, đi đến đoạn tuyệt với lối làm ăn theo kiểu thực dân, bóc lột để xây dựng một nền kinh tế mới - nền kinh tế - xã hội xã hội chủ nghĩa. Nhưng thực tiễn của cơ chế quản lý tập trung bao cấp đã bộc lộ những yếu kém, làm cho nền kinh tế - xã hội của đất nước nói chung lâm vào tình trạng trì trệ, không phát triển. Từ thực tế đó, cũng như nhân dân thành phố và cả nước, Đảng bộ và Nhân dân Bình Thạnh đã lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội gay gắt. Song bằng ý chí, nghị lực, tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, biết lấy thất bại làm kinh nghiệm để đạt được những thành quả tốt đẹp hơn, Nhân dân Bình Thạnh dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ quận với những quyết sách cụ thể, phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương trong từng giai đoạn đã cùng thành phố và cả nước đẩy mạnh công cuộc cải tạo, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Từ thực tiễn đầy khó khăn trong thời gian này, Đảng bộ và Nhân dân Bình Thạnh từng bước đúc kết kinh nghiệm. Trên cơ sở đó nảy sinh ra những cái mới, cũng như được tiếp cận để đi đến chuyển đổi nhận thức qua tiếp thu “tư duy mới đang hình thành và phát triển tiệm tiến từng mặt, từng phần, từ những thể nghiệm ban đầu với chính sách làm cho sản xuất bung ra (Nghị quyết Trung ương 6 - khóa IV), với việc xác định ưu tiên trong phát triển kinh tế khẳng định nông nghiệp là mặt trận hàng đầu (Nghị quyết Đại hội V)”. Cụ thể nhất là việc tiếp tục khẳng định và bổ sung các thế mạnh về kinh tế của quận với thứ tự ưu tiên phù hợp với đặc điểm tình hình của địa bàn nhằm phát triển sản xuất, chăm lo đời sống cho Nhân dân, xây dựng địa phương phát triển ngày một vững chắc.

246 Chương mười hai BÌNH THẠNH VẬN DỤNG ĐƯỜNG LỐI ĐổI MỚI CỦA ĐẢNG TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ - VĂN HÓA - XÃ HỘI (1986 - 2015) I. ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ QUẬN LẦN THỨ IV VÀ NHỮNG CHỦ TRƯƠNG BƯỚC ĐẦU THỰC HIỆN CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN (1986 - 1988) Từ đầu năm 1986, do ảnh hưởng từ việc thực hiện vấn đề “giá - lương - tiền”, tình hình ở thành phố nói chung và quận nói riêng gặp nhiều khó khăn trong sản xuất và lưu thông phân phối. Tình trạng tranh mua, tranh bán kinh doanh tự phát vẫn còn nhiều, giá cả không kiểm soát được, tiếp tục tăng với tốc độ cao... Từ đó ảnh hưởng rất lớn đến đời sống nhân dân, cán bộ, công nhân viên. Bên cạnh đó, không khí “đổi mới” từ sau Đại hội của Đảng Cộng sản Liên Xô (tháng 02 năm 1986) đã tác động mạnh đến tình hình trong nước. Trước thực tế đó, tháng 5 năm 1986, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 10 đã họp phân tích những khuyết điểm, sai lầm trong việc chỉ đạo công tác giá - lương - tiền, khẳng định quyết tâm chiến lược xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, chuyển sang hạch toán kinh tế xã hội chủ nghĩa. Cuối tháng 9-1986, Tiểu ban nội dung của Ban Tổ chức Đại hội Đảng bộ quận đã hoàn thành công tác tổng hợp ý kiến đóng góp của các cơ sở Đảng cho dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV: có 1.917 lượt ý kiến, trong đó 48% ý

247 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) kiến đóng góp về vấn đề kinh tế - xã hội, 29% ý kiến về công tác xây dựng Đảng và chính quyền. Quá trình chuẩn bị tổ chức Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV gắn liền với đợt sinh hoạt chính trị phê bình và tự phê bình theo tinh thần Chỉ thị 79/CT-TW(1) và Kế hoạch hướng dẫn 02/KH-HD của Thành ủy(2). Nhờ vậy mà việc kiểm điểm của Ban Chấp hành Đảng bộ quận khóa III đã được thực hiện một cách nghiêm túc, sâu sắc, tạo cơ sở thuận lợi để đề ra phương hướng nhiệm vụ cho nhiệm kỳ tới. Với tinh thần “nói thẳng nói thật” đã có 112 ý kiến đóng góp cho Ban Chấp hành Đảng bộ quận khóa III xung quanh các vấn đề: công tác lãnh đạo và chỉ đạo, lề lối làm việc, công tác tổ chức cán bộ... Đại hội đại biểu Đảng bộ quận Bình Thạnh lần thứ IV diễn ra từ ngày 6 đến ngày 11 tháng 10 năm 1986 tại Hội trường Quận ủy quận Bình Thạnh (số 6 đường Nguyễn Huy Lượng - Phường 14). Có 284 đại biểu chính thức được triệu tập tham dự Đại hội. Đại hội đã dành 2 ngày cho việc thông qua báo cáo tổng kết kết quả thảo luận góp ý dự thảo Báo cáo chính trị của Trung ương và Thành ủy, thông qua và thảo luận Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ quận. Đại hội đã bầu 40 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ quận nhiệm kỳ IV (1986 - 1988). Đồng chí Nguyễn Chơn Trung được bầu giữ chức vụ Bí thư Quận ủy; đồng chí Nguyễn Văn Thanh được bầu giữ chức vụ Phó Bí thư Thường trực; đồng chí Trần Thị Ngọc Hảo được bầu giữ chức vụ Phó Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Đại hội đã nhất trí nhận định rằng: sau 3 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ III, tuy thành quả đạt được trên các lĩnh vực hết sức to lớn, song những tồn tại, hạn chế vẫn là điều không thể tránh khỏi, mà phần lớn vẫn tập trung ở lĩnh vực kinh tế - xã hội. Tuy giai đoạn này tốc độ phát triển sản xuất có tăng cao và nhanh hơn so với các giai đoạn trước, nhưng nhìn chung chưa ổn định và vững chắc; thế mạnh kinh tế của quận đã được chú trọng phát triển, nhưng vẫn chưa khai thác hết tiềm năng về con người (lực lượng lao động, tay nghề, trí tuệ, trình độ khoa học kỹ thuật) và cơ sở vật chất trên địa bàn; công tác quản lý thị trường dù đã có cải tiến, đầu tư cả bề rộng lẫn bề sâu, nhưng kinh tế quốc doanh chưa thể làm chủ được thị trường, nhất là về giá cả mà một trong những nguyên nhân cơ bản là việc thực hiện chuyên chính vô sản trên mặt trận phân phối lưu thông chưa thật vững theo tinh thần Nghị quyết 01 của Bộ Chính trị(3) và Nghị 1. Ban hành ngày 11 tháng 3 năm 1986. 2. Ban hành ngày 09 tháng 4 năm 1986. 3. Về “Công tác thành phố Hồ Chí Minh”

248 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) quyết 17 của Thành ủy(1)(2) để dẫn đến một số trường hợp tiêu cực. Công tác cải tạo xã hội chủ nghĩa luôn được duy trì, thực hiện xuyên suốt, song chưa có sự đồng bộ trong tiến hành ba cuộc cách mạng. Đời sống nhân dân lao động, nhất là cán bộ công nhân viên chức thuộc diện hành chính sự nghiệp (giáo dục, y tế, nhà trẻ, lực lượng vũ trang) còn nhiều biến động. Trong tình hình kẻ địch tăng cường chiến tranh tâm lý, ta chưa có biện pháp đấu tranh thích hợp... Trên cơ sở đó, Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của quận giai đoạn 1986 - 1988. Trước hết, cơ cấu kinh tế của quận được xác định là công - nông - thương nghiệp với ba thế mạnh: công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp - nông nghiệp và thương nghiệp dịch vụ tổng hợp. Lấy công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp làm thế mạnh hàng đầu với cơ khí là ngành mũi nhọn. Để phát huy đúng mức ba thế mạnh về kinh tế, trong phương hướng, mục tiêu chung cho giai đoạn 1986 - 1988, Đảng bộ quận đặt lên hàng đầu 5 mục tiêu chủ yếu: Về sản xuất đời sống: khai thác đúng mức tiềm năng và ba thế mạnh của quận. Trong đó, coi trọng việc khai thác tiềm năng về lao động, chất xám, cơ sở vật chất; sắp xếp, quy hoạch lại ngành nghề theo những mô hình và bước đi thích hợp, gắn chặt công tác bố trí lao động với bố trí dân cư. Về xã hội: phối hợp đồng bộ giữa các ngành để giải quyết lao động thất nghiệp; tăng cường công tác phân phối đảm bảo đúng chính sách, đúng chế độ, đúng quy định và thời gian; kiên quyết đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, suy thoái trong nội bộ và ngoài xã hội; đặc biệt chú trọng công tác giáo dục truyền thống, giáo dục lối sống có văn hóa, lý tưởng, gắn bó với tiền đồ cách mạng và Tổ quốc cho thanh niên. Về cải tạo xây dựng: tiếp tục đẩy mạnh công tác cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với công thương nghiệp và nông nghiệp, sắp xếp lại sản xuất, vận động nhân dân tham gia góp vốn để phát triển kinh tế - xã hội của quận kết hợp với phát triển kinh tế phụ, kinh tế gia đình. Tập trung cho kinh tế quốc doanh thật sự chiếm vị trí chủ đạo trong nền kinh tế. Thực hiện cơ chế quản lý mới một cách tích cực, đảm bảo quyền tự chủ sản xuất kinh doanh cho cơ sở, kiên quyết xóa quan liêu bao cấp, thực hiện hạch toán kinh tế kinh doanh xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, thiết lập trật tự kỷ cương trong quản lý kinh tế, xã hội và xây dựng các cơ sở vật chất kỹ thuật cần thiết, đảm bảo mọi điều kiện cho nền kinh tế quận phát triển. 1. Về “Những công tác cấp bách nhằm tăng cường thương nghiệp xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh cải tạo tư thương, thực hiện việc quản lý ổn định thị trường”.

249 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Về an ninh quốc phòng: duy trì và đẩy mạnh công tác quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân; tăng cường lực lượng công an nhân dân và lực lượng quân sự địa phương, dân quân tự vệ, quản lý quân dự bị. Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, giáo dục thường xuyên về luật pháp cho Nhân dân, xây dựng cho người dân tinh thần sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật; vừa đảm bảo công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, vừa góp phần cùng nhân dân thành phố và cả nước đánh bại kiểu chiến tranh phá hoại nhiều mặt của địch. Về xây dựng lực lượng cách mạng: tập trung cao nhất cho việc xây dựng, nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng bộ, thực hiện đổi mới trên các mặt cả về tư tưởng lẫn phong cách lãnh đạo, công tác tổ chức, cán bộ, công tác quản lý, phát triển Đảng. Gắn chặt công tác xây dựng Đảng với xây dựng đoàn thanh niên, làm cho Đoàn Thanh niên đủ sức là lực lượng xung kích làm đầu tàu cho việc tập hợp, giáo dục thanh niên ngoài Đoàn. Tăng cường củng cố chính quyền các cấp, là công cụ vững chắc trong việc thực hiện các chủ trương, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, đảm bảo quản lý kinh tế - xã hội và thật sự bảo đảm quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động. Bên cạnh đó, phát huy cao nhất vai trò, nâng cao tính chủ động, sáng tạo của các đoàn thể, xây dựng các tổ chức này thật sự là nơi tập trung, rèn luyện và giáo dục, là đại biểu cho lợi ích thiết thực của quần chúng. Trên cơ sở xác định cơ cấu kinh tế, phương hướng - mục tiêu của quận trong những năm 1986 - 1988, Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV đã đề ra nhiệm vụ chung: “Quyết tâm thực hiện việc đổi mới chính sách kinh tế, chính sách xã hội theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng, đồng thời xác định đúng đắn cơ cấu kinh tế, xác định trọng điểm đầu tư trong khả năng, tiềm năng, vị trí, đặc điểm và thế mạnh của quận được xây dựng theo một kế hoạch thống nhất nhằm phát huy vai trò làm chủ và nhiệt tình của người lao động, tạo nên phong trào quần chúng hăng hái thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của quận... Trong đó, toàn Đảng bộ phải dồn sức cho việc thực hiện 3 chương trình mục tiêu lớn được Đại hội VI đề ra: sản xuất lương thực - thực phẩm, sản xuất hàng tiêu dùng và sản xuất hàng xuất khẩu”. Thuận lợi là ngay sau Đại hội Đảng bộ quận Bình Thạnh, Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ IV (tháng 10 năm 1986) và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (tháng 12 năm 1986) đã được tổ chức. Đại hội VI với ý nghĩa là Đại hội “kế thừa và quyết tâm đổi mới, đoàn kết tiến lên”, nhất là đổi mới về tư duy kinh tế và các Hội nghị của Ban chấp hành Trung ương trong gần 3 năm

250 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) (1987 - 1989) phần lớn đều tập trung vào lĩnh vực kinh tế. Đường lối đổi mới mà trước hết là đổi mới về tư duy kinh tế đã tạo điều kiện và tiếp thêm sức cho Đảng bộ quận Bình Thạnh mạnh dạn cụ thể hóa và tổ chức thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV bằng các chương trình hành động, chỉ thị, chủ trương thiết thực, phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương trong điều kiện tình hình mới. Lúc này, vấn đề nóng bỏng và cấp bách là lưu thông phân phối. Vì vậy, Hội nghị lần thứ hai của Ban Chấp hành Trung ương khóa VI đã họp (tháng 4 năm 1987) bàn và ra Nghị quyết về Công tác lưu thông phân phối. Đến cuối tháng 5 năm 1987, Nghị quyết Trung ương 2 khóa VI đã được quán triệt cho đảng viên toàn Đảng bộ. Trên 82 % đảng viên đã bày tỏ sự nhất trí với việc giải quyết vấn đề lưu thông phân phối là nhằm thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh, vực dậy nền kinh tế chung(1). Đến tháng 8 năm 1987, Hội nghị lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương khóa VI tiếp tục bàn về vấn đề kinh tế đã quyết nghị: “Chuyển hoạt động của các đơn vị kinh tế quốc doanh sang kinh doanh xã hội chủ nghĩa, đổi mới quản lý nhà nước về kinh tế”. Có thể nói, năm 1987 là năm đầu cả nước tập trung thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và các Nghị quyết Trung ương 2 và 3 về đổi mới tư duy kinh tế, đổi mới cơ chế quản lý, đổi mới phong cách làm việc. Chính vì vậy, tình hình Bình Thạnh nói riêng đã có nhiều chuyển động tích cực. Tiếp tục khẳng định vai trò quyết định của phong trào thi đua xã hội chủ nghĩa đối với việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị - kinh tế - xã hội của địa phương, từ đầu năm 1987, quận đã phát động phong trào thi đua xã hội chủ nghĩa chào mừng thắng lợi của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, kỷ niệm 57 năm ngày thành lập Đảng, kỷ niệm 97 năm ngày sinh Hồ Chủ tịch, kỷ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Mười Nga. Đặc biệt từ giữa năm 1987 (tháng 6 năm 1987) khi một loạt bài của tác giả NVL đăng trên báo Nhân Dân được các tầng lớp nhân dân thành phố hoan nghênh, Thành ủy phát động cuộc vận động hưởng ứng “Những việc cần làm ngay” thì trên địa bàn quận không khí thi đua càng sôi nổi hơn trên tất cả các lĩnh vực, trong lao động sản xuất, trong học tập... Đến cuối năm 1987, toàn quận có 2.800 lao động tiên tiến, 50 chiến sĩ thi đua cơ sở, 15 chiến sĩ thi đua cấp thành phố; trong ngành giao thông vận tải xuất hiện nhiều gương điển hình tiên tiến “giữ gìn xe tốt, lái xe an toàn”, giảm mức hao hụt hàng hóa trong vận chuyển; trong ngành 1. Báo cáo kết quả điều tra xã hội học về thực hiện các nhiệm vụ chính trị của quận Bình Thạnh năm 1987. Báo cáo ngày 26 tháng 12 năm 1987 của Ban Tuyên huấn.

251 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) sửa chữa cơ khí có nhiều sáng kiến tận dụng vật tư cũ, phế liệu để chế tạo phụ tùng hoặc các loại máy móc giản đơn (máy cắt tôn). Tháng 10 năm 1987, Hợp tác xã cơ khí Tiền Phong đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba với thành tích hoàn thành vượt mức kế hoạch cấp trên giao và có sáng kiến chế tạo hệ thống đúc ly tâm trụ bê tông. Tại Hội chợ triển lãm thành tựu khoa học kỹ thuật ở Giảng Võ - Hà Nội, quận Bình Thạnh đã đạt được 5 huy chương vàng với sự trưng bày của các sản phẩm: cân của Hợp tác xã Nhơn Hòa, thủy tinh của Hợp tác xã Ngọc Thắng, tranh ghép gỗ của cơ sở Vĩnh Thành và kéo của Hợp tác xã Nguyễn Đình. Trên lĩnh vực văn hóa - xã hội, phong trào xây dựng nếp sống mới, con người mới cũng được đẩy mạnh. Cuộc vận động xây dựng tổ chức đời sống trên địa bàn dân cư tiếp tục được phát huy với nhiều công trình chăm lo phục vụ đời sống nhân dân đã được bà con ở các tổ dân phố Phường 1, 17, 25 trực tiếp thực hiện: công trình chiếu sáng vỉa hè, lắp đặt hệ thống dẫn nước tiêu dùng, nạo vét cống rãnh... Sau gần 1 năm thực hiện đường lối đổi mới, tình hình trong cả nước có những chuyển biến đáng kể. Theo nhận định của Trung ương Đảng thì bên cạnh những ưu điểm có nhiều vấn đề cần phải nhanh chóng khắc phục. Bởi vì đã có một bộ phận đảng viên giảm sút ý chí chiến đấu trước tình hình diễn biến phức tạp của cuộc đấu tranh giữa hai con đường, trước chủ trương đổi mới của Đảng...; một số cán bộ quản lý đã có sự lệch lạc trong cải tạo, sử dụng thành phần kinh tế tư nhân gây nên hậu quả xấu về giá cả thị trường, làm tổn thất tài sản Nhà nước... Do đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết triển khai cuộc vận động “làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức Đảng và bộ máy nhà nước, làm lành mạnh các quan hệ xã hội”(1). Tháng 4 năm 1988, Quận ủy đã có Kế hoạch thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị. Ban Thường vụ đã xác định đây là một cuộc vận động mang tính sâu sắc trên quy mô rộng lớn, được thực hiện qua nhiều bước và kết thúc vào năm 1990; đảng viên toàn Đảng bộ phải nghiêm túc học tập nghị quyết, đồng thời phải tuyên truyền sâu rộng trong Nhân dân. Đến tháng 9 năm 1988, Ban Thường vụ đã chỉ đạo sơ kết bước 1 việc thực hiện Nghị quyết này để làm cơ sở triển khai Nghị quyết Trung ương 5 và Chương trình hành động của quận thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 về Công tác xây dựng Đảng. Trong đó đã chỉ đạo tiến hành nhanh chóng việc sát nhập phường để ổn định sắp xếp bộ máy chính quyền theo Quyết định của Hội đồng Bộ trưởng đã ký vào tháng 8 năm 1988. Do vậy, từ cuối năm 1988 ở Bình Thạnh còn lại 20 phường(2), 22 phòng ban cấp quận được sắp xếp lại còn 14 phòng 1. Bộ Chính trị ban hành vào tháng 9 năm 1987 2. Gồm các Phường: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 19, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 28.

252 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) ban chức năng thực hiện chức năng quản lý nhà nước. Theo đó, tinh giản biên chế mấy trăm cán bộ, công nhân viên khối hành chính sự nghiệp, sản xuất kinh doanh góp phần giảm rõ rệt chi phí ngân sách so với trước đó nhưng cũng gây ảnh hưởng nhất định đến tâm tư tình cảm của một bộ phận cán bộ - công nhân viên. Sau 2 năm lãnh đạo thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ IV dưới định hướng chung của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI cùng các Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2, 3, 4, 5 về kinh tế - xã hội, về xây dựng Đảng được ban hành trong giai đoạn từ đầu năm 1987 đến cuối năm 1988 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ IV, về cơ bản Bình Thạnh đã đạt được một số kết quả đã đề ra trên các mặt, nhưng cũng không tránh khỏi hạn chế ở buổi đầu thực hiện chuyển đổi cơ chế quản lý. Tính đến tháng 11 năm 1988, sản lượng sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng bình quân hàng năm 20%, từ 623 triệu năm 1986 lên 799 triệu năm 1987 và 1 tỉ 026 triệu năm 1988. Trong đó, tỉ trọng kinh tế quốc doanh chiếm 10%, kinh tế tập thể chiếm 36,8% và tư nhân cá thể là 53%; từ 1.046 cơ sở sản xuất với 10.000 lao động năm 1986 tăng lên 2.230 cơ sở với 13.000 lao động vào cuối năm 1988. Trong giai đoạn này, việc duy trì và phát triển kinh tế quốc doanh cũng được chú trọng, Bình Thạnh còn đầu tư xây dựng 2 xí nghiệp may mặc và giầy da xuất khẩu bằng vốn và lợi nhuận từ Công ty Cung ứng hàng xuất khẩu, góp phần giải quyết việc làm cho trên 1000 lao động. Hai xí nghiệp này đã ký nhiều hợp đồng sản xuất với Ba Lan, Hungary, Liên Xô. Các hình thức sản xuất ngoài quốc doanh cũng được quan tâm phát triển với sự hình thành của nhiều xí nghiệp tư nhân, nhất là từ sau khi có Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị(1). Tuy vậy, cơ khí là ngành được xác định là mũi nhọn nhưng vẫn chưa có sự đầu tư đúng mức. Quản lý vẫn còn bộc lộ những sơ hở, nên một số cơ sở sản xuất hoạt động trá hình, vi phạm luật pháp. Sản xuất nông nghiệp, trong cơ cấu kinh tế chung của quận được xác định là không hình thành thế mạnh riêng mà phải gắn với các thế mạnh khác mới phát huy được tác dụng. Ở lĩnh vực này, Bình Thạnh chủ trương hợp tác với Seaprodex - Công ty Dược phẩm I nên các cơ sở nuôi trồng và chăn nuôi của Bình Thạnh được củng cố và bước đầu phát triển. Nhưng ngành chế biến lương thực - thực phẩm là một trong những tiềm năng lớn, đáng kể của quận lại chưa có sự đầu tư, phối hợp đồng bộ nên hiệu quả sản xuất chưa cao. 1. Về đổi mới chánh sách và cơ chế quản lý đối với các cơ sở sản xuất, các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh.

253 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Một trong những động lực để thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh là khoa học kỹ thuật, thì lúc này ở Bình Thạnh chưa được đầu tư đúng mức, nguồn chất xám có sẵn trong Nhân dân chưa được tập hợp và phát huy tác dụng, tổ chức và phương thức hoạt động còn nhiều lúng túng, điều kiện để khoa học kỹ thuật hoạt động còn nhiều hạn chế. Ban Khoa học kỹ thuật của quận được Ủy ban nhân dân quận thành lập từ giữa năm 1986 (theo tinh thần Nghị quyết 20/NQ-TV về công tác Khoa giáo) chưa phát huy được vai trò trong hoạt động. Hệ thống thương nghiệp dịch vụ được quy hoạch, sắp xếp lại còn 6 công ty trực thuộc quận và 4 công ty trực thuộc ngành dọc thành phố. Vận dụng một cách linh động, sáng tạo Quyết định 193 của Hội đồng Bộ trưởng, Bình Thạnh đã mạnh dạn thực hiện đổi mới như: giao chỉ tiêu khoán đấu thầu, kinh doanh tổng hợp cho tư nhân mua bán gia công vàng bạc, giao quyền chủ động cho cơ sở và củng cố bộ máy điều hành ngành thương nghiệp... Trong khi đó, hệ thống thương nghiệp hợp tác xã từ quận đến phường gặp nhiều khó khăn do cơ chế cũ chưa chuyển kịp theo tình hình mới. Do vậy, tuy có thoáng hơn giai đoạn trước nhưng hoạt động có phần kém hiệu quả, hệ thống thương nghiệp xã hội chủ nghĩa nhìn chung chưa có khả năng vươn lên làm chủ thị trường và cạnh tranh với thương nghiệp tư nhân trong cơ chế kinh tế mới. Việc cung ứng hàng xuất khẩu phát triển hơn trước, nhưng chỉ chú trọng mặt sản xuất mà buông lỏng kinh doanh và dịch vụ, chưa thực hiện tốt vai trò đầu mối xuất - nhập cho các đơn vị sản xuất. Giai đoạn này, hoạt động dịch vụ du lịch của quận được hình thành và đi vào hoạt động, bước đầu có hiệu quả nhưng phần lớn chỉ tập trung ở phương thức kinh doanh ăn uống, chưa định được mô hình dịch vụ du lịch đúng nghĩa. Cùng với việc thực hiện cơ chế quản lý mới trong các ngành kinh tế, Bình Thạnh đã mạnh dạn sáng tạo, từng bước xóa bao cấp trong văn hóa - xã hội theo phương châm lấy “xã hội chăm lo cho xã hội”. Từ đó, xây dựng được thêm một số trường học, trường mẫu giáo, nhà trẻ. Một số cơ sở giáo dục dân lập được hình thành, nhưng buổi đầu chỉ dừng lại ở hệ nhà trẻ. Trung tâm Dạy nghề được mở rộng nhằm giải quyết việc làm cho người lao động và phát triển kinh tế gia đình. Công tác chăm lo đời sống cho người dân tiếp tục được phát huy, nhiều nhóm tự quản ở khu phố được xây dựng, cùng với chính quyền các cấp quản lý tốt địa bàn. Đặc biệt là xây dựng được một số lượng đáng kể về nhà cửa để giải quyết một phần nhu cầu bức thiết về nhà ở cho công nhân viên chức và nhân dân lao động nghèo. Tuy vậy, buổi đầu thực hiện cơ chế quản lý mới, lĩnh vực văn hóa - xã hội còn lỏng lẻo, chất lượng giáo dục có phần sa sút, chế độ chính sách đối với giáo viên chưa

254 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) hợp lý, đời sống khó khăn dẫn đến tình trạng một số giáo viên vừa dạy vừa phải làm thêm để cải thiện đời sống hoặc bỏ dạy để chuyển sang làm kinh tế gia đình... Quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 5 (tháng 6 năm 1988) “xây dựng Đảng về tư tưởng và tổ chức” nhằm nâng cao sức chiến đấu của Đảng, đảm bảo công tác chỉ đạo thực hiện thành công các công tác cách mạng trong giai đoạn chuẩn bị cho chuyển đổi cơ chế quản lý, Đảng bộ quận không ngừng củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, nhất là trên lĩnh vực tư tưởng đã có những chuyển biến nhất định về nhận thức quan điểm đổi mới, tinh thần dân chủ, công khai nói thẳng, nói thật và tính dân chủ trong các buổi sinh hoạt Đảng bộ quận cũng như ở các cấp cơ sở được phát huy cao độ. Đến cuối năm 1988, Đảng bộ quận có 2.291 đảng viên. Trong 2 năm (1987 và 1988), đã phát triển 177 đảng viên mới, tiến hành xử lý kỷ luật 133 đảng viên thiếu tinh thần trách nhiệm, thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, thoái hóa lối sống, tham ô, hối lộ... Sau khi sắp xếp, tinh giản bộ máy quản lý các cấp, các ngành, số lượng cán bộ tuy ít đi nhưng số còn tiếp tục công tác thật sự là những cán bộ có trình độ, năng lực, bảo đảm hoàn thành công tác được giao. Trong gần 2 năm, quận đã tập trung cử 300 cán bộ chủ chốt và cấp cơ sở tham dự chương trình bồi dưỡng trung cấp về quản lý kinh tế. Đặc biệt, đề cao quan điểm “lấy dân làm gốc”, đặt quyền lợi của quần chúng lên trên hết, thực hiện dân chủ hóa, công khai hóa. Từ đó đã làm dấy lên nhiều phong trào cách mạng sâu rộng ở địa phương và góp phần tích cực vào công tác xây dựng Đảng, chính quyền các cấp. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu thì những hạn chế vẫn không thể tránh khỏi, nhất là sự bỡ ngỡ chưa kịp chuyển theo chủ trương đổi mới của Đảng - Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực ở một số cán bộ - đảng viên, cơ quan - ban ngành các cấp. Do vậy, hiện tượng lệch lạc về quan điểm, lúng túng trong thực hiện, làm theo kiểu hành chính, chưa thật sự sâu sát vẫn còn tồn tại. Một số trường hợp tinh giản biên chế chưa chính xác dẫn đến sự thắc mắc, bất đồng trong nội bộ. Sau khi tinh giản biên chế, đội ngũ cán bộ còn lại ít, sự bố trí, phân công công tác hợp lý hơn, song vẫn có trường hợp bố trí chưa chính xác, không phù hợp với trình độ, khả năng, nhất là trên lĩnh vực kinh tế - xã hội, cán bộ quản lý nhìn chung vừa thiếu, vừa yếu, phong cách quản lý quan liêu vẫn tồn tại khá phổ biến làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý điều hành kinh tế - xã hội chung của toàn quận. Một số trường hợp vi phạm để kéo dài, chưa giải quyết đến nơi đến chốn, làm giảm lòng tin của quần chúng đối với Đảng và chính quyền. Trong giai đoạn này, tình hình an ninh quốc phòng và xã hội cũng có nhiều diễn biến phức tạp do ảnh hưởng từ việc triển khai một số chủ trương của Nhà nước, mà đặc biệt là ảnh hưởng còn tồn tại từ đợt đổi tiền và việc thực hiện cải

255 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) cách giá - lương - tiền từ năm 1985. Cuối năm 1987, lợi dụng việc nhà nước phát hành loại giấy bạc 200 đồng và điều chỉnh giá một số mặt hàng nguyên vật liệu để phục vụ sản xuất, bọn phản động nhất là bọn đầu cơ tích trữ, buôn lậu lợi dụng lũng đoạn thị trường bằng cách tung tin đồn “nhà nước đổi tiền”, “hủy tiền”, “tăng lương”, “tăng giá” để phá rối thị trường; bọn tội phạm hình sự lộng hành; lối sống buông thả, xa rời quần chúng của một số ít cán bộ đã làm ảnh hưởng đến đời sống xã hội và lòng tin của Nhân dân vào đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Những đợt cao điểm thực hiện chiến dịch “Lập lại trật tự kinh tế - văn hóa - xã hội trên địa bàn” đã diễn ra. Song để có sự thống nhất tập trung trong quá trình thực hiện, Ban Thường vụ Thành ủy đã chỉ đạo thành lập Ban Chỉ huy Thống nhất quận Bình Thạnh (gọi tắt là Quận đội) vào ngày 9-5-1988 theo Quyết định 34/QĐ-UB. Ngay từ khi mới thành lập, Ban Chỉ huy Thống nhất quận Bình Thạnh đã phát huy được vai trò của mình trong việc tham mưu cho cấp ủy và Ủy ban nhân dân chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể phối hợp tổ chức các phong trào hành động cách mạng của quần chúng nhằm bảo vệ an ninh, chống tội phạm, ổn định kinh tế... trên địa bàn. Tuy nhiên, vì phải tập trung cho công tác chỉ đạo Đại hội Đảng các cấp; đồng thời, nhiều chi bộ, Đảng bộ chỉ tập trung tháo gỡ khó khăn về kinh tế, xã hội nên có một khoảng thời gian khá dài (từ tháng 12 năm 1988 đến tháng 5 năm 1989) sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quân sự địa phương chưa thật sự được tăng cường theo tinh thần Quy định 12/QĐ-TW của Trung ương(1). Tính đến đầu năm 1989, sự nghiệp đổi mới đất nước đã trải qua 2 năm thực hiện với những bước đi ban đầu mang tính thử nghiệm. Kẻ thù và các phần tử xấu không ngừng xuyên tạc, tác động tâm lý, tư tưởng phá hoại lòng tin của quần chúng đối với sự lãnh đạo của Đảng, đối với chế độ xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, việc quán triệt Kết luận của Bộ Chính trị về “Một số vấn đề trước mắt trong công tác tư tưởng”(2) đã được Ban Thường vụ Quận ủy chỉ đạo thực hiện một cách nghiêm túc từ đầu tháng 3 năm 1989 gắn liền với đợt góp ý cho Bản kiểm điểm của Ban Chấp hành Đảng bộ quận chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ V. Cũng trong tháng 3 năm 1989, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) đã họp Hội nghị lần thứ 6 nhằm phân tích những nguyên nhân đã làm cho tình hình kinh tế - xã hội chậm được khắc phục và đề ra phương hướng chỉ đạo công cuộc đổi mới đi vào chiều sâu. 1. Theo Báo cáo số 09/BC-TV ngày 20 tháng 5 năm 1991 “Sơ kết tình hình thực hiện Quy định 12 của Ban Bí thư Trung ương” về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Quận đội và cơ quan quân sự địa phương” được ban hành đến cơ sở từ tháng 12 năm 1988. 2. Ban hành ngày 26 tháng 11 năm 1988.

256 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) II. ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ QUẬN LẦN THỨ V VỚI BƯỚC ĐẦU CHUYỂN ĐỔI CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH TẾ, TIẾP CẬN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG (1989 - 1990) Ngày 10 tháng 4 năm 1989, Thường trực Thành ủy, Ủy ban nhân dân và các sở, ban, ngành thành phố đã làm việc với Ban Thường vụ Quận ủy Bình Thạnh về những vấn đề liên quan đến nội dung Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ V. Đồng chí Huỳnh Văn Minh - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận trình bày một số vấn đề cấp thiết về cơ chế quản lý và tình hình khó khăn trong khai thác sử dụng cơ sở hạ tầng trên địa bàn quận để lãnh đạo Thành phố xem xét. Ngày 22 tháng 4 năm 1989, Thành ủy đã chính thức có Thông báo kết quả của buổi làm việc cho Bình Thạnh. Đây là cơ sở thuận lợi cho việc đề ra phương hướng nhiệm vụ của quận trong nhiệm kỳ mới. Ngày 26 tháng 4 năm 1989, tại Hội trường Quận ủy - số 6 đường Phan Đăng Lưu - Phường 14, Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đã tổ chức phiên trù bị. Đại hội chính thức khai mạc vào ngày 27 tháng 4 và kéo dài cho đến ngày 28 tháng 4 năm 1989. Có 250 đại biểu được triệu tập tham dự Đại hội, trong đó có 29 đại biểu dự khuyết. Đồng chí Nguyễn Vĩnh Nghiệp - Quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã đến dự Đại hội. Đại hội đã bầu 35 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ quận nhiệm kỳ V (1989 – 1990), đồng chí Nguyễn Chơn Trung tiếp tục được bầu giữ chức vụ Bí thư Quận ủy; Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận là đồng chí Huỳnh Văn Minh; Ủy viên Thường trực Quận ủy là đồng chí Phạm Văn Huỳnh. Tiếp tục quán triệt tinh thần đổi mới của Đảng, Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đã đánh giá những mặt làm được và chưa làm được trong quá trình lãnh đạo, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần IV. Trên cơ sở đó, đề ra phương hướng, nhiệm vụ kinh tế - chính trị - xã hội trong hai năm 1989 - 1990. Để thoát khỏi tình trạng khó khăn về kinh tế - xã hội, đồng thời tạo tiền đề phát triển cho địa phương trong 2 năm 1989 - 1990 và những năm tiếp theo, Đại hội đã xác định cơ cấu kinh tế của quận trong bối cảnh mới gồm sản xuất - dịch vụ - du lịch - xuất nhập khẩu, trước mắt dịch vụ - du lịch - xuất nhập khẩu là mũi nhọn. Đại hội cũng xác định rõ mũi nhọn cho từng ngành kinh tế để có hướng đầu tư, phát triển, nhưng với kinh tế chung của quận thì dịch vụ nội ngoại thương, dịch vụ du lịch và kinh doanh nhà, xưởng, kho tàng, bến bãi là ba mũi nhọn đột phá quan trọng. Đây là nét mới, thể hiện sự linh động, sáng tạo của Đảng bộ quận trong việc vận dụng đường lối đổi mới của Đảng vào điều kiện thực tiễn của địa phương.

257 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Từ cơ cấu kinh tế đã được xác định, Đại hội đề ra phương hướng chung, bao trùm cho giai đoạn tiếp theo là: “Phát triển sản xuất hàng hóa gắn chặt với cơ cấu chính sách kinh tế nhiều thành phần đưa dịch vụ, du lịch, thương nghiệp thành thế mạnh kinh tế hàng đầu tạo động lực thúc đẩy xuất nhập khẩu và sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, nông nghiệp phát triển với quy mô ngày càng lớn”. Với 3 mục tiêu chủ yếu mà trước hết là phải nắm vững và biết khai thác có hiệu quả tiềm năng, thế mạnh về vị trí địa lý, đất đai, lao động của quận đối với thành phố và các vùng lân cận nhằm ổn định và từng bước phát triển kinh tế - xã hội tạo tiền đề cho những năm kế tiếp. Giữ vững mức sống cho người dân và nâng cao trên một số mặt, trong đó tập trung giải quyết việc làm, học hành, sức khỏe, nhà ở, đi lại.... Đồng thời thực hiện đổi mới công tác an ninh quốc phòng cho phù hợp với tình hình mới, nhất là trong bối cảnh mở cửa hợp tác trong và ngoài nước. Đặt lên hàng đầu công tác an ninh kinh tế đối ngoại, đề cao cảnh giác với các hình thức linh hoạt, mềm dẻo và có chiều sâu. Bên cạnh đó, đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh - trật tự xã hội; đổi mới, nâng cao trình độ công tác đảng, đoàn thể, chính quyền cho phù hợp với tình hình mới, nhất là trong điều kiện tồn tại 5 thành phần kinh tế và chính sách mở cửa. Sau Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V, tháng 6 năm 1989, Chương trình hành động của Quận ủy về thực hiện Nghị quyết 6 của Trung ương và Nghị quyết 10 của Thành ủy về kiểm điểm hai năm thực hiện Nghị quyết Đại hội VI và phương hướng, nhiệm vụ ba năm tới (ban hành vào tháng 3 năm 1989) đã được ban hành. Để phát triển kinh tế - xã hội, Quận ủy và Thường trực Ủy ban nhân dân quận đã chủ trương huy động vốn trong và ngoài nước để đầu tư xây dựng các công trình trọng điểm của quận bằng cách thành lập Trung tâm Tín dụng Gia Định (Xacogiva) vào khoảng giữa năm 1989. Nhưng chưa được bao lâu thì phát hiện có sự lệch lạc của công ty nhưng lại không dự báo được những tình hình nghiêm trọng sẽ xảy ra nên ứng phó chậm. Bên cạnh đó, việc xin ý kiến cấp trên trong quá trình giải quyết lại thiếu tập trung nên mất sức thuyết phục, dẫn đến thiếu sự hỗ trợ trong giải quyết một vấn đề hết sức phức tạp. Đến đầu năm 1990, Giám đốc Trung tâm Tín dụng Gia Định sau khi biển thủ 10 tỷ đồng đã bỏ trốn, để lại những tác hại nặng nề đến sự ổn định về kinh tế - xã hội trên địa bàn và ở một số địa phương bạn. Hậu quả của sự việc này kéo dài cho tới những năm 1991, 1992. Đối với Đảng bộ quận Bình Thạnh, đây là một bài học kinh nghiệm trong quản lý phải trả bằng một giá đắt. Kiểm điểm sự lãnh đạo của Quận ủy đối với vấn đề này, Ban Thường vụ Quận ủy đã nghiêm túc nhận lấy khuyết điểm trong công tác quản lý; đồng thời xem xét xử lý kỷ luật về Đảng và chính quyền đối với một số cán bộ có liên quan.

258 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Những hạn chế, vấp váp trên đây là tình hình chung trong buổi đầu thực hiện chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế từ bao cấp sang cơ chế thị trường, Bình Thạnh cũng như nhiều địa phương khác ở thành phố và trên cả nước không tránh khỏi những lúng túng, bỡ ngỡ. Một số đơn vị chưa quen với cung cách làm ăn mới, đã lâm vào tình trạng bế tắc, thua lỗ, phá sản, nợ nần lẫn nhau, mất khả năng chi trả. Vào thời điểm này, công cuộc cải tổ, cải cách tại các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu có diễn biến phức tạp và công cuộc đổi mới ở đất nước ta có nhiều khó khăn mới với sự không ngừng phá hoại của các thế lực phản động trong và ngoài nước... đã tác động nhiều đến tư tưởng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Do đó, tháng 8 năm 1989, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp hội nghị lần thứ 7 tại thành phố Hồ Chí Minh đã kịp thời ra Nghị quyết “Một số vấn đề cấp bách về công tác tư tưởng trước tình hình trong nước và quốc tế hiện nay”. Tiếp theo, tháng 3 năm 1990, các Nghị quyết Trung ương 8A, 8B được ban hành nhằm giải quyết nhiều vấn đề quan trọng, cấp bách phục vụ công cuộc đổi mới của đất nước. Mặc dù có xây dựng chương trình hành động thực hiện các Nghị quyết của Trung ương nhưng trước tình hình phức tạp của quận sau vụ đổ vỡ của Trung tâm Tín dụng Gia Định cần nhanh chóng khắc phục nên sự chỉ đạo triển khai các Nghị quyết quan trọng của Trung ương không được tập trung thực hiện trong thời điểm này. Tình hình của quận từ đầu năm 1990 đến cuối năm 1991 hết sức khó khăn. Sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp vốn là thế mạnh của quận cũng đình trệ và sa sút, tốc độ tăng bình quân của giá trị tổng sản lượng chỉ đạt 2,1%, trong khi chỉ tiêu Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đề ra là 15%, giá trị hàng xuất khẩu giảm bình quân mỗi năm 3,5%. Để giải quyết tình trạng ách tắc, yếu kém trong sản xuất, quận đã tập trung giải quyết vấn đề vốn, nhưng ngân sách còn mất cân đối, vốn tự có ít, không đảm bảo cho sản xuất kinh doanh; đồng thời thực hiện cơ chế giao quyền chủ động cho cơ sở; sắp xếp tổ chức lại, giải thể những đơn vị làm ăn kém hiệu quả, tạo điều kiện cho cơ sở sản xuất ngoài quốc doanh phát triển; điều chỉnh bố trí lại cán bộ quản lý cho phù hợp... Trên lĩnh vực nông nghiệp, cho đến hết năm 1990, vẫn chưa thể thực hiện chuyển qua nuôi trồng phục vụ du lịch do không phù hợp với thực tiễn tình hình địa phương. Diện tích đất canh tác ngày càng thu hẹp dần do xây dựng nhà ở, dịch vụ du lịch và sản xuất tiểu thủ công nghiệp. Nhiều tập đoàn, hợp tác xã chuyển sang làm ăn cá thể, chăn nuôi chủ yếu ở gia đình. Sản lượng nông nghiệp nhìn chung rất thấp, chưa đạt mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đã đề ra.

259 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Riêng lĩnh vực xây dựng cơ bản và giao thông giai đoạn này phát triển khá mạnh, nhất là xây dựng nhà ở. Tốc độ đô thị hóa ở Bình Thạnh khá nhanh, mở ra nhiều khu vực dân cư mới. Hàng trăm công trình phúc lợi công cộng như trường học, cầu, đường, hệ thống cấp thoát nước, điện... được xây dựng mới hoặc cải tạo. Tuy vậy, sự phát triển đô thị nhanh dẫn đến tình trạng thiếu đồng bộ giữa mở đường, xây nhà, những công trình công cộng. Nhiều nơi phát triển tự phát, chưa đúng theo quy hoạch chung của quận cũng như thành phố. Nhằm hạn chế sức phát triển tự phát, thực hiện phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”, Đảng bộ quận đã tích cực điều phối hợp lý quỹ đất đai giữa các khu vực dân cư, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm để đảm bảo xây dựng đúng theo quy hoạch. Đồng thời, điều chỉnh các dự án cho phù hợp với khả năng để thực hiện có hiệu quả hơn. Nhìn chung, bước đầu thực hiện cải tạo, sắp xếp, quản lý lại để làm thay đổi bộ mặt đô thị ở địa phương gặp không ít khó khăn, thiếu đồng bộ giữa quy hoạch và quản lý, nhất là vốn tự có ban đầu. Chính vì vậy, hiện tượng chắp vá, chồng chéo trong xây dựng, trì trệ trong quản lý còn tồn tại khá phổ biến. Sau hai năm thực hiện đường lối đổi mới, lĩnh vực thương nghiệp, dịch vụ chưa có chuyển biến gì rõ nét, nhất là định hướng và cơ chế tổ chức chưa phù hợp với tình hình mới. Riêng thương nghiệp, dịch vụ tư nhân phát triển khá nhanh với các khu vực: ngã tư Hàng Xanh, dọc theo đường Phan Đăng Lưu, Nơ Trang Long, Phường 2... Trong khi đó, biện pháp kiểm soát còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng trốn thuế, làm hàng lậu, hàng giả, tư nhân núp bóng Nhà nước... làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế chung của quận. Ở khu vực quốc doanh, một số đơn vị bắt đầu kinh doanh có hiệu quả như: Xí nghiệp Quản lý Phát triển nhà, Liên hiệp Sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu, Công ty Du lịch Gia Định... Nhằm tạo cơ sở cho việc quy hoạch phát triển địa phương trong giai đoạn tiếp theo, tuy chưa hoàn chỉnh nhưng quận đã tiến hành quy hoạch tổng thể địa bàn, bước đầu xác định hướng sử dụng mặt bằng trước mắt và lâu dài. Cho đến cuối năm 1990, trong bốn trọng điểm hợp tác đầu tư của quận, chỉ mới thực hiện được dự án xây dựng khu du lịch Bạch Đàn. Một số dự án khác do quận định hướng đầu tư cả ngắn hạn lẫn lâu dài còn nhiều nhược điểm, thiếu tính khả thi. Do vậy, chủ trương xây dựng quận thành một địa bàn du lịch như Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đề ra cho đến lúc này vẫn chưa thực hiện được. Trên lĩnh vực văn hóa - xã hội, với sự lãnh đạo thường xuyên của Đảng bộ, việc thực hiện các chính sách xã hội, chăm lo đời sống vật chất, văn hóa tinh thần cho Nhân dân luôn được quan tâm thực hiện. Trong hai năm 1989 - 1990, quận

260 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) đã giải quyết và tạo việc làm cho 15.000 lượt người tham gia vào các thành phần kinh tế tạm ổn định, đào tạo dạy nghề cho hơn 5.000 thanh niên, giáo dục cải tạo hơn 3.000 thanh niên hư hỏng... Ngoài việc giải quyết thường xuyên, đột xuất các chế độ chính sách, cứu trợ xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, nhiều phong trào được phát động sâu rộng trong các tầng lớp dân cư, các cơ quan - ban ngành ở địa phương như phong trào xây dựng nhà tình nghĩa, phong trào thể dục thể thao rèn luyện thân thể... Cuối năm 1989, tình hình thế giới với nhiều diễn biến phức tạp, dồn dập đã có ảnh hưởng đến công cuộc đổi mới ở đất nước ta và tác động mạnh, nhiều chiều đến tư tưởng của quần chúng nhân dân và một bộ phận khá lớn đảng viên. Sự sa sút về kinh tế, diễn biến phức tạp về xã hội ở Bình Thạnh (nhất là hậu quả từ vụ Xacogiva) cũng như cả nước trong giai đoạn này một phần do tình hình thế giới có nhiều biến động, nhất là những biến động gây tổn thất nghiêm trọng đối với hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới mà cụ thể là các nước ở Đông Âu và Liên Xô làm cho một bộ phận đảng viên có biểu hiện băn khoăn lo lắng, thậm chí dao động, giảm sút niềm tin, ý chí. Từ đó nhiều đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng đã được Đảng bộ quận tổ chức giúp cho tình hình tư tưởng chính trị trong Đảng và Nhân dân phần nào giữ được ổn định. Song công tác tư tưởng của Đảng bộ quận vẫn còn nhiều thiếu sót trong giai đoạn này, nổi rõ là sự thiếu tập trung đầu tư thường xuyên, chưa mở rộng về cơ sở, còn gói gọn trong bộ phận đảng viên và cán bộ làm công tác Đảng. Theo yêu cầu của cơ chế đổi mới, đồng thời để nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên, khắc phục tình trạng sa sút của hoạt động kinh tế, quản lý xã hội, Đảng bộ quận từng bước nâng cao chất lượng của tổ chức cơ sở Đảng, giải thể, sát nhập 11 chi bộ và thành lập 8 chi bộ mới ở khối sản xuất kinh doanh; chi bộ khu phố hình thành và bước đầu củng cố, tạo điều kiện cho tổ chức Đảng gắn với các phong trào quần chúng. Trong hai năm, quận đã tinh giản gần 2.000 cán bộ - công nhân viên, thay đổi 64 cán bộ chủ chốt ở các đơn vị cơ sở. Thực hiện Nghị quyết 11 của Thành ủy, Đảng bộ quận thực hiện hai đợt sinh hoạt phân loại, củng cố đảng viên vào năm 1989. Qua đó cho thấy nhận thức tư tưởng của đảng viên bước đầu được nâng cao, giữ vững vai trò lãnh đạo, trách nhiệm trong việc thực hiện đường lối, nhiệm vụ chính trị và xây dựng mối quan hệ với quần chúng. Cũng trong thời gian này, trước yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ mới cần có sự gắn bó hơn nữa giữa Đảng với Nhân dân, công tác quần chúng đòi hỏi phải được đổi mới. Nghị quyết 8B của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI (tháng

261 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) 3-1990) đã đem lại sinh khí mới cho phong trào vận động quần chúng trên địa bàn quận. Quận ủy quận Bình Thạnh đã xây dựng Nghị quyết chuyên đề về công tác vận động quần chúng phù hợp với đặc điểm tình hình địa phương. Công tác vận động quần chúng được thực hiện với những nét mới, đưa mục tiêu chăm lo đời sống quần chúng vào nội dung hoạt động của hệ thống chính trị các cấp và đoàn thể bằng nhiều việc làm đem lại quyền lợi thiết thực cho người dân. Nhờ vậy, góp phần tác động, củng cố niềm tin của quần chúng đối với chế độ. Nhiều tổ chức chính trị - xã hội mới được thành lập như: Hội Cựu chiến binh, Câu lạc bộ Hưu trí, Hội Luật gia, Hội Nha công... thu hút đông đảo quần chúng tích cực thực hiện các phong trào hành động cách mạng và đóng góp trí tuệ cho Đảng. Mặt khác, ý thức dân chủ, tính tự giác của quần chúng được nâng lên, tham gia tích cực vào bốn cuộc vận động lớn trong lĩnh vực Nhà nước do thành phố phát động. Chính nhờ làm tốt công tác vận động quần chúng đã góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Về cơ bản, địa phương đã đối phó thành công trước những âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù trong và ngoài nước đánh phá, đi đến lật đổ chế độ mà đặc biệt là thực hiện “diễn biến hòa bình”; không để xảy ra biến động lớn về an ninh, trật tự xã hội. Nhưng, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác vận động quần chúng vẫn tỏ ra lúng túng về nội dung và hình thức, chưa thoát khỏi tính chất hành chính trong hoạt động. So với giai đoạn trước, các hoạt động văn hóa - xã hội trong giai đoạn này có một bước phát triển cả về phương thức hoạt động lẫn tính năng động, nhạy bén, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn xã hội đang gặp những khó khăn phức tạp, là buổi giao thời giữa cơ chế quản lý cũ và mới, do vậy từng lúc từng nơi còn buông lỏng công tác quản lý, tình trạng trì trệ, thiếu trách nhiệm, chồng chéo trong phân công công tác còn khá phổ biến. Trong khi đó, về mặt xã hội thì tình trạng thiếu công ăn việc làm ổn định, thất nghiệp, tệ nạn bất công, tham nhũng... có chiều hướng gia tăng. Nhìn chung, sau hai năm (1989 - 1990) thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V, do tình hình thế giới, trong nước có những biến động phức tạp nên trên tất cả các lĩnh vực hầu như không đạt được chỉ tiêu đề ra. Quận vẫn còn nằm trong tình trạng nghèo, phát triển chậm, nhất là về kinh tế - xã hội. Cơ chế quản lý mới đang hình thành nhưng chưa đồng bộ, một số chính sách kinh tế chưa có tác

262 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) dụng khuyến khích sản xuất, đội ngũ cán bộ còn bỡ ngỡ với cơ chế thị trường. Hoạt động kinh tế của quận liên tục gặp khó khăn về vốn, giá cả, thị trường. Thương nghiệp dịch vụ phát triển tự phát, thiếu quy hoạch, chiều sâu. Nhiều đơn vị lâm vào tình trạng bế tắc, thua lỗ, mất khả năng thanh toán, gây tác hại nặng nề cho quận trên mọi lĩnh vực... Trước tình hình trên thế giới đầy biến động và cách mạng Việt Nam đang đứng trước những thách thức cũng như vận hội mới, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII được tổ chức tại Hà Nội (từ ngày 24 đến ngày 27 tháng 6 năm 1991). Với ý nghĩa là Đại hội “quyết định không những các nhiệm vụ nặng nề trước mắt, mà cả tiền đồ rộng lớn của cách mạng nước ta và của Đảng ta trong những thập niên tới”, trong đó việc khẳng định con đường xã hội chủ nghĩa là con đường duy nhất đúng, đồng thời khẳng định sự kiên trì và tích cực đẩy mạnh công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng của Đại hội VII đã tiếp thêm sức mạnh cho Nhân dân và Đảng bộ quận Bình Thạnh cùng Nhân dân cả nước bước vào giai đoạn cách mạng mới với tầm quan trọng đặc biệt. III. ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ QUẬN LẦN THỨ VI VÀ SỰ TẬP TRUNG CỦNG CỐ MỌI MẶT, TIẾN HÀNH ĐÔ THỊ HÓA, ĐẨY MẠNH THỰC HIỆN ĐƯỜNG LỐI ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN (1991 - 1995) Trong 2 ngày 16 và 17 tháng 4 năm 1991, tại hội trường Ủy ban nhân dân quận (số 6 đường Phan Đăng Lưu - Phường 14) diễn ra Đại hội Đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VI (vòng 1), với sự tham dự của 250 đại biểu của quận và 2 đại biểu do Thành ủy cử về. Đại hội đã bầu 23 đại biểu dự Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ V và từ ngày 2 đến ngày 4 tháng 12 năm 1991 Đại hội Đảng bộ quận Bình Thạnh lần thứ VI (vòng 2) được tổ chức tại hội trường Ủy ban nhân dân quận, với sự tham dự của 250 đại biểu chính thức và 20 đại biểu dự thính. Đại hội đã bầu Ban Chấp hành gồm 35 đồng chí, bầu 11 đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, đồng chí Châu Minh Tỷ giữ nhiệm vụ Bí thư, đồng chí Nguyễn Ngọc San giữ nhiệm vụ Phó Bí thư Thường trực và đồng chí Hà Văn Dũng giữ nhiệm vụ Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Đại hội diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều chuyển biến phức tạp. Sự tan rã, sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu đã tác động mạnh đến tình hình chính trị, tư tưởng của cán bộ đảng viên và Nhân dân. Lợi dụng dịp này, các thế lực đế quốc, phản động ráo riết thực hiện mưu đồ tiến công bằng “diễn biến hòa bình” đối với đất nước ta mà thành

263 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) phố là một trọng điểm. Cũng như thành phố và cả nước; Bình Thạnh đang đứng trước những khó khăn thử thách hết sức to lớn, nhất là trên lĩnh vực kinh tế - xã hội. Điểm thuận lợi của Đại hội là có Nghị quyết trung ương 7 - khóa VI (ban hành ngày 24/8/1989) về một số vấn đề cấp bách về công tác tư tưởng trước tình hình trong nước và quốc tế hiện nay và Nghị quyết V (tháng 10-1991) của Đảng bộ thành phố định hướng, làm cơ sở để Đảng bộ quận đề ra hướng đi cho địa phương trong thời gian tới. Sau khi tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần V, đánh giá những mặt làm được và chưa làm được, những vấn đề mới nảy sinh, chỉ ra những ưu - khuyết điểm và kinh nghiệm trên các lĩnh vực, Đại hội Đảng bộ quận lần thứ VI đi đến nhận định: “Tiềm năng nguồn lực của quận còn lớn, nếu ra sức khắc phục nhanh các khuyết nhược điểm và biết phát huy nguồn lực trí tuệ đúng mức nhất định sẽ có chuyển biến tích cực hơn”. Từ đó, Đại hội đề ra mục tiêu chung của quận trong 5 năm (1991 - 1995) là: - “Khuyến khích phát huy những mặt tích cực của các thành phần kinh tế, tập trung phát triển sản xuất, thương mại, dịch vụ và du lịch. Tiếp tục khai thác tiềm năng thế mạnh của quận để phát triển kinh tế xã hội. Trên cơ sở đó, thu hút lao động giải quyết việc làm, từng bước ổn định và nâng cao đời sống cho nhân dân lao động, công nhân viên chức, lực lượng vũ trang, cán bộ hưu trí và các gia đình thuộc diện chính sách. Đồng thời, xây dựng nếp sống văn hóa lành mạnh, văn minh đô thị và đẩy mạnh sự nghiệp giáo dục. - Nâng cao cảnh giác với mọi âm mưu thủ đoạn của kẻ thù. Giữ vững ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng quốc phòng toàn dân vững mạnh, bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng. - Không ngừng củng cố hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, chỉnh đốn Đảng để nâng cao năng lực lãnh đạo và uy tín của Đảng, đổi mới công tác tổ chức cán bộ, phát huy đúng mức khả năng trí tuệ của mỗi cán bộ đảng viên, tuyển chọn và đào tạo nhân tài. Phát huy vai trò và hiệu lực quản lý Nhà nước, giữ gìn kỷ cương pháp luật để quản lý tốt xã hội. Tiếp tục củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể phù hợp với tình hình. Tạo điều kiện cho Nhân dân tham gia vào các công việc quản lý xã hội.” Từ đặc điểm của một vùng đất có sông Sài Gòn bao bọc, tạo nên nhiều cảnh đẹp, cũng là tuyến giao lưu hàng hóa với các tỉnh miền Đông - Tây Nam bộ, đồng thời tiềm năng đất đai, các ngành nghề truyền thống, khoa học kỹ thuật, vốn trong

264 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Nhân dân chưa được khai thác hết, nhiệm vụ phát triển kinh tế trong giai đoạn 1991 - 1995 của Bình Thạnh được Đại hội Đảng bộ quận lần thứ VI xác định: “Phát huy thế mạnh của quận hình thành khu vực kinh tế trên địa bàn quận có sản xuất, thương mại, dịch vụ và du lịch phát triển gắn bó chặt chẽ với nền kinh tế thành phố”. Trên lĩnh vực sản xuất, chủ yếu tập trung ở các ngành công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp, xây dựng cơ bản và kết cấu hạ tầng. Để phát huy thế mạnh trong sản xuất, quận tập trung hướng tới quy hoạch khu công nghiệp Bình Hòa, tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia, mà trước mắt chú trọng vào các ngành và mặt hàng đang có thị trường, thu hút nhiều lao động như: may mặc, dệt da, thủ công mỹ nghệ, dịch vụ sửa chữa tàu xe, dịch vụ công nghiệp, chế biến nông sản thực phẩm... chỉ tiêu đạt giá trị tổng sản lượng công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng bình quân 7 - 8%/năm. Đối với nông nghiệp, với 400 ha diện tích đất canh tác, xu hướng trong những năm tiếp theo sẽ thu hẹp dần diện tích, chuyển sang phục vụ du lịch, sản xuất công nghiệp và xây dựng nhà ở theo yêu cầu đô thị hóa. Trước mắt, chủ yếu là phát triển kinh tế gia đình với việc khuyến khích phát triển các loại cây, con thích hợp, có hiệu quả kinh tế; cho nông dân vay vốn để phát triển sản xuất, chăn nuôi. Theo định hướng chung của thành phố, tiến hành quy hoạch tổng thể địa bàn quận bao gồm quy hoạch các cụm dân cư, đường giao thông, các công trình phúc lợi công cộng, trung tâm thương mại, văn hóa, xã hội, đẩy mạnh quá trình đô thị hóa... Thương mại - dịch vụ bao gồm các ngành nội thương, ngoại thương và các hoạt động dịch vụ. Trong đó, cả nội và ngoại thương đều thực hiện tổ chức, sắp xếp lại cho phù hợp với thực tế tình hình thị trường. Riêng với nội thương, ngoài việc tổ chức lại mạng lưới hợp tác xã mua bán cho hợp lý theo nhu cầu của từng khu vực dân cư, tập trung từng bước xây dựng các trung tâm thương mại dịch vụ ở các khu vực: chợ Bà Chiểu, Thị Nghè, Văn Thánh, bến xe Miền Đông. Với các công trình trọng điểm của quận: khu dân cư công nghiệp Bình Hòa, khu du lịch ven sông Sài Gòn, khu vực Bà Chiểu, Phan Đăng Lưu sẽ thực hiện theo hướng huy động vốn đầu tư cả trong và ngoài nước. Ngoại thương thì chủ động tìm và khai thác thị trường. Chọn những ngành hàng, mặt hàng chủ lực có thị trường mà nguyên liệu ổn định hoặc đáp ứng nhu cầu sản xuất để xuất - nhập khẩu với chỉ tiêu tăng bình quân 5%/năm.

265 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Đối với các khu du lịch đã có thì đầu tư nâng cao hiệu quả phục vụ, mở thêm một số loại hình mới: văn hóa văn nghệ, vui chơi giải trí, từng bước đưa các di tích văn hóa vào hoạt động, vừa làm đa dạng địa điểm du lịch ở địa phương vừa phục vụ nhu cầu tham quan, nghiên cứu cho khách du lịch trong và ngoài nước; nghiên cứu khai thác vùng ven sông Sài Gòn để đầu tư xây dựng dưới nhiều hình thức. Đồng thời với việc xây dựng địa phương thành một địa bàn du lịch, đội ngũ cán bộ, nhân viên làm du lịch có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cũng được quận quan tâm đào tạo từ nhiều nguồn khác nhau. Vận dụng quan điểm của Đảng về chính sách xã hội: “Mục tiêu của chính sách xã hội thống nhất với mục tiêu phát triển kinh tế, đều nhằm phát huy sức mạnh của nhân tố con người và vì con người. Kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xã hội, giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội; giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần của Nhân dân”(1); và định hướng chung của Đảng bộ thành phố: “...thực hiện giải quyết việc làm, xây dựng cơ chế tiền lương, với mục đích chăm lo cho con người, thực hiện dân chủ và phấn đấu cho công bằng xã hội theo quan điểm của Đảng. Đây là vấn đề phải thể hiện bằng chính sách, chủ trương cụ thể, thiết thực, có hiệu quả, tạo điều kiện để các tầng lớp nhân dân có công ăn việc làm, có đời sống vật chất, tinh thần, văn hóa ngày một tốt hơn”(2). Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V đã đề ra chính sách về văn hóa - xã hội trong 5 năm (1991 - 1995) là: “xây dựng nếp sống văn minh ở cơ sở nhất là ở khu phố, đặc biệt chú ý xây dựng gia đình, con người có nếp sống văn hóa mới; xây dựng mối quan hệ láng giềng cư xử với nhau có tình thương và đạo lý, tương trợ giúp đỡ và biết quý trọng lẫn nhau; xây dựng nếp sống hòa thuận trong gia đình, văn minh nơi công cộng. Phát triển phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng ở từng phường, khu phố, cơ quan, trường học, xí nghiệp... với nội dung xây dựng người tốt việc tốt và có chính sách để bồi dưỡng tài năng. Đấu tranh chống văn hóa phẩm đồi trụy, độc hại; chống hủ tục mê tín dị đoan, thói hư tật xấu; xây dựng lòng yêu nước, yêu chế độ, tự hào với truyền thống đấu tranh, tinh thần tự lực tự cường. Nhằm kịp thời thông tin đến quần chúng những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Đảng bộ quận và tình hình ở địa phương, bản tin Gia Định được quận đầu tư nâng cao cả về chất lượng lẫn số lượng. Mặt khác, củng cố hệ thống nhà văn hóa, thư viện; khôi phục Nhà truyền thống quận, lên kế hoạch tu bổ các di tích, từng bước hình thành khu Trung tâm văn hóa của quận và các cụm văn hóa theo khu vực. 1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991, tr. 73. 2. Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh, Thành tựu của Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh - từ Đại hội đến Đại hội, Nxb. Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh; tr. 147.

266 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Quán triệt tinh thần Nghị quyết VII của Đảng: “khoa học và giáo dục đóng vai trò then chốt trong toàn bộ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, là một động lực đưa đất nước ta thoát ra khỏi nghèo nàn, lạc hậu, vươn lên trình độ tiên tiến của thế giới”(1), trong 5 năm (1991 - 1995), Đảng bộ quận Bình Thạnh chủ trương tập trung vào công tác lãnh đạo thực hiện 8 chương trình mục tiêu về công tác giáo dục, nâng dần chất lượng giáo dục cả về văn hóa, chuyên môn, hướng nghiệp, chính trị, đạo đức trong giáo viên và học sinh. Để giải quyết một trong những vấn đề bức xúc của người lao động về mặt xã hội là có một việc làm ổn định, Đảng bộ quận đưa ra chỉ tiêu là mỗi năm giải quyết việc làm cho từ 7.000 - 8.000 người bằng nhiều biện pháp như: khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia sản xuất kinh doanh để thu hút lao động, bố trí lao động hợp lý, phù hợp với ngành nghề, ưu tiên giải quyết việc làm trong quận... Song song với giải quyết việc làm còn phải giải quyết hợp tình hợp lý số người cư trú bất hợp pháp, sống lang thang, tổ chức đưa họ về nơi cư trú cũ hoặc đưa đi lập nghiệp ở những địa bàn thiếu lao động. Về an ninh quốc phòng, Đảng bộ quận xác định công tác giữ vững ổn định chính trị là nhiệm vụ hàng đầu, xây dựng nền an ninh quốc phòng vững mạnh là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Chính vì vậy, yêu cầu đặt ra là phải nắm chắc âm mưu, thủ đoạn, hành động của địch để chủ động tiến công. Đồng thời ngăn chặn và đẩy lùi từng bước phạm pháp hình sự và tệ nạn xã hội. Để góp phần cùng các cơ quan chức năng đẩy lùi các tệ nạn xã hội, đập tan mọi âm mưu của kẻ thù, quận tập trung xây dựng các khu phố, tổ dân phố an toàn, phát động phong trào quần chúng tham gia bảo vệ trật tự an ninh, trước hết là ở địa bàn cư trú. Xây dựng nền quốc phòng toàn dân với lực lượng vũ trang làm nòng cốt. Cùng với việc tập trung giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng trong lực lượng quân sự nâng cao ý thức bảo vệ Đảng, chính quyền, đề cao cảnh giác trước mọi âm mưu của kẻ thù, thì lực lượng vũ trang còn thường xuyên luyện tập trau dồi các phương án tác chiến. Đảm bảo lực lượng tự vệ tập trung và tự vệ rộng rãi có tinh thần tổ chức kỷ luật, có trình độ kỹ thuật tác chiến, cơ động nhanh, tự vệ sẵn sàng chiến đấu; vừa giữ vững tình hình an ninh chính trị trật tự xã hội ở địa phương vừa góp phần cùng thành phố hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác an ninh quốc phòng như chủ trương chung của Đảng bộ thành phố: “Chống âm mưu “diễn biến hòa bình”, tạo điều kiện cho kinh tế phát triển, tích cực phòng ngừa và tấn công các loại tội phạm. Xây dựng ý thức thường xuyên cảnh giác trong cán bộ, đảng viên và nhân dân thành phố, giữ gìn an ninh 1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần VII, sđd, tr. 79.

267 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) nội bộ, bí mật quốc gia, bảo vệ chế độ”(1). Trước tình hình các thế lực tăng cường các hoạt động phá hoại, trong đó có hoạt động lợi dụng tôn giáo để thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, công tác vận động tôn giáo cũng đã được tập trung lãnh đạo thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị nhằm đẩy lùi sự phân hóa trong lực lượng giáo sĩ và đồng bào có đạo tiến bộ, ngăn chặn những quan hệ trái phép với các tổ chức tôn giáo bất hợp pháp ở nước ngoài... Các tổ chức: Tổ đoàn kết Công giáo, Ban đại diện Phật giáo được tăng cường. Đồng thời, trong giai đoạn này công tác vận động quần chúng được Đảng bộ quận đưa vào chương trình hành động của từng đơn vị theo tinh thần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 8B - khóa VI với mục tiêu tập hợp rộng rãi các tầng lớp quần chúng vào các tổ chức đoàn thể, các hội đoàn và một số hình thức thích hợp khác... qua đó, giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước; động viên các tầng lớp nhân dân không phân biệt thành phần dân tộc, tôn giáo tham gia vào việc thực hiện thắng lợi những nhiệm vụ, mục tiêu của Nghị quyết Đảng bộ quận lần thứ VI. Nhờ thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, việc tổ chức thực hiện Nghị quyết VI của Đảng bộ quận và các Nghị quyết, Chỉ thị của Trung ương, Thành ủy được các tầng lớp nhân dân ở địa phương tích cực hưởng ứng. Vai trò của Mặt trận và các đoàn thể được phát huy cao độ. Trong các phong trào hành động cách mạng của quần chúng nhằm thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội được dấy lên mạnh mẽ trên khắp địa bàn như: phong trào xóa đói giảm nghèo, hậu phương quân đội, về nguồn, đền ơn đáp nghĩa, từ thiện xã hội... đã có sự đóng góp tích cực của giáo dân các tôn giáo. Trong quá trình tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận ở từng thời điểm, Đảng bộ quận Bình Thạnh đã có sự nghiêm túc đầu tư quán triệt và vận dụng sáng tạo tinh thần chỉ đạo, chủ trương chung của Trung ương Đảng và Thành ủy vào tình hình cụ thể của địa phương. Quán triệt Nghị quyết Trung ương 3 khóa VII về đổi mới và chỉnh đốn Đảng (được ban hành vào tháng 6 năm 1992), Đảng bộ quận đã ra sức xây dựng và chỉnh đốn tổ chức, hoạt động của Đảng từ quận đến cơ sở. Với sự tập trung đầu tư lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư tưởng, Đảng bộ đã góp phần quan trọng vào sự ổn định về tư tưởng chính trị, xây dựng tinh thần đoàn kết, ý thức cảnh giác cách mạng, trách nhiệm xây dựng Đảng trong nội bộ Đảng và quần chúng nhân dân. Trong công tác tổ chức cán bộ, Đảng bộ quận đã chủ động ban hành “Quy chế tạm 1. Đảng Cộng sản Việt Nam Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh lần V, sđd. tr.75.

268 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) thời về hoạt động của tổ chức Đảng ở khu phố” vào cuối năm 1992 với 3 bước: thực hiện thí điểm, thực hiện trên diện rộng và sơ kết rút kinh nghiệm. Sau đợt tổ chức thực hiện Nghị quyết Trung ương 3, tính đến năm 1993, cùng với những thành tựu trên lĩnh vực kinh tế - xã hội mà Bình Thạnh đã đạt được trong công cuộc đổi mới, thì vấn đề tư tưởng của cán bộ đảng viên và người dân nói chung cũng từng bước được củng cố. Xu hướng nặng một chiều phê phán, chỉ trích các hoạt động lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước phần lớn đã được khắc phục, chuyển sang trực tiếp tham gia vào các chương trình hoạt động, công tác. Tính đến thời điểm năm 1993, Đảng bộ quận với tổng số 3.207 đảng viên sinh hoạt ở 59 cơ sở Đảng thì trong số 2.715 đảng viên tham dự phân tích chất lượng đảng viên theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 3 khóa VII có 1.125 đảng viên đủ tư cách, phấn đấu tốt; 1.500 đảng viên đủ tư cách, còn có mặt yếu; 79 đảng viên cần xem xét tư cách và 11 đảng viên phải đưa ra khỏi Đảng. Nhìn chung, tính chiến đấu của Đảng bộ đã được củng cố và nâng lên một bước mới, các cấp ủy đã có sự thay đổi trong phong cách lãnh đạo, làm việc, từ đó phát huy được sức mạnh tập thể, củng cố được uy tín và nâng cao niềm tin của Nhân dân đối với Đảng. Lãnh đạo tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cuộc đấu tranh chống tham nhũng trên địa bàn quận theo tinh thần Nghị quyết 04 của Ban Thường vụ Thành ủy (tháng 9-1992), Ban Thường vụ Quận ủy đã có kế hoạch hành động số 15 (tháng 11-1992). Trên tinh thần kế hoạch của Ban Thường vụ, Hội đồng nhân dân quận đã thông qua Nghị quyết 26 về đấu tranh chống tham nhũng và buôn lậu trên địa bàn quận Bình Thạnh. Với mục tiêu chủ động ngăn ngừa là chính kết hợp với xử lý kịp thời và kiên quyết khi phát hiện có tham nhũng để củng cố lòng tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng bộ và hiệu lực quản lý của chính quyền, Ban Chỉ đạo cuộc đấu tranh chống tham nhũng đã nghiên cứu và tập trung vào các đơn vị trọng điểm có môi trường dễ làm nảy sinh tham nhũng như: Phòng Xây dựng, Chi cục Thuế, đơn vị thực hiện việc cấp phép sản xuất kinh doanh, thực hiện nhiệm vụ tuyển quân, các phường trọng điểm liên quan đến chức năng quản lý Nhà nước về đất đai như: Phường 7, 11, 13, 17, 22 và 26. Đến năm 1993, qua thanh tra, phúc tra đã thu hồi gần 13.000m2 đất sang nhượng trái phép; khởi tố nhiều vụ tham ô tiền thuế, cố tình vi phạm luật nghĩa vụ quân sự để yêu sách với Nhân dân... Với những kết quả đạt được từ cuộc đấu tranh chống tham nhũng, uy tín của Đảng được nâng cao, niềm tin của Nhân dân đối với Đảng được củng cố. Tuy nhiên vẫn có lúc, có nơi cuộc đấu tranh còn thiếu tập trung thường xuyên và chưa có biện pháp tốt.

269 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Bước sang năm 1993, phong trào hành động cách mạng của quần chúng như được tiếp thêm luồng sinh khí mới. Với quan điểm “cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”, “tất cả là do con người, tất cả vì hạnh phúc con người”, các Nghị quyết Trung ương 4 - khóa VII (ban hành tháng 1 năm 1993) về lĩnh vực văn hóa - xã hội với các vấn đề có liên quan trực tiếp đến đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân đã tạo nên những chuyển biến tích cực trong xã hội, đưa đời sống của các tầng lớp nhân dân đi dần vào ổn định. Quán triệt tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 - khóa VII, Đảng bộ quận đã tập trung đầu tư lãnh đạo các ngành, đoàn thể các cấp triển khai thực hiện nhiều chủ trương về văn hóa - xã hội trong điều kiện cụ thể của địa phương. Phong trào xây dựng “Nếp sống văn minh, gia đình văn hóa”, “Vì đàn em”, “Khuyến học”, ... đã tạo được những chuyển biến ban đầu phấn khởi trong đời sống văn hóa trên địa bàn dân cư. Đặc biệt, với Nghị quyết 02 của Ban Chấp hành Đảng bộ quận với chuyên đề “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng bộ đối với công tác vận động thanh niên” ban hành vào tháng 2 năm 1993, vai trò xung kích của thanh niên quận Bình Thạnh trong công cuộc xây dựng Tổ quốc xã hội chủ nghĩa đã được khơi dậy mạnh mẽ. Các phong trào “Trợ sức cho thanh niên mưu sinh lập nghiệp”, “Bảo trợ tài năng trẻ”, “Khuyến học”, “Về nguồn”, “Tuổi trẻ giữ nước” đã được phát động. Sau ba năm (1991 - 1993) tổ chức thực hiện Nghị quyết Đảng bộ quận lần thứ VI, nhìn chung các thành phần kinh tế trên địa bàn quận đã phục hồi và tăng trưởng vào thời điểm năm 1993, toàn quận có 1.415 cơ sở, trong đó có 71 công ty TNHH và doanh nghiệp tư nhân. Tốc độ phát triển sản xuất tăng bình quân mỗi năm 18,23%, cao hơn chỉ tiêu Nghị quyết đề ra từ 7 - 8 %; kim ngạch xuất nhập khẩu tăng từ 7,8 triệu USD năm 1991 lên 25,5 triệu USD vào năm 1993. Diện mạo đô thị Bình Thạnh đã có những thay đổi căn bản với mạng lưới giao thông được mở rộng, nâng cấp, các cụm dân cư mới hình thành theo đúng quy hoạch chung của thành phố và quận. Các khu thương mại tập trung, cơ sở giáo dục, y tế, hành chính, văn hóa và công trình phúc lợi công cộng khác cũng được chỉnh trang, đưa vào hoạt động phục vụ nhân dân. Trong 3 năm (1991 - 1993), chỉ tính riêng các công trình được thực hiện trên địa bàn Bình Thạnh từ ngân sách thành phố và quận đạt 112,6 tỷ đồng. Trong đó, giao thông và phúc lợi công cộng đạt 83,5 tỷ đồng, giáo dục: 11,7 tỷ đồng, y tế: 1,358 tỷ đồng. Trong ba năm (1991 - 1993), mỗi năm có 10.000 lao động ở quận được giải quyết việc làm; từ nhiều nguồn vốn khác nhau, quận đã xây dựng được 193 căn nhà, phục vụ nhu cầu nhà ở cho Nhân dân dưới hình thức trả góp, 18 căn nhà tình nghĩa được trao cho các Bà mẹ Việt Nam Anh

270 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) hùng, người già neo đơn, người có công với cách mạng... Bộ phận chuyên trách xóa đói giảm nghèo của quận đã huy động được 1,3 tỷ đồng, tiến hành cho người nghèo vay vốn làm ăn, nhờ vậy, nhiều hộ đã thoát khỏi cảnh thiếu đói và hơn 600 hộ đã ổn định cuộc sống. Đời sống tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt. Đã xóa mù chữ cho 98,4% số người mù chữ, đạt chuẩn quốc gia về phổ cập tiểu học. Các phong trào tiêm chủng mở rộng, kế hoạch hóa gia đình, chống suy dinh dưỡng, rèn luyện thân thể, các hoạt động văn hóa văn nghệ... được thực hiện thường xuyên và đạt hiệu quả cao. Nhìn chung, sau 3 năm thực hiện Nghị quyết Đảng bộ quận lần thứ VI, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ quận, Bình Thạnh đã khắc phục được những khó khăn, tình trạng tồn đọng, trì trệ trong kinh tế, bước đầu khuyến khích được các thành phần kinh tế phát triển năng lực sản xuất kinh doanh, trong đó kinh tế quốc doanh đã tạo được thế ổn định và phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trong một chừng mực nhất định đã có sự cải thiện, nâng cao. Diện mạo đô thị đã có những nét đổi mới. Hệ thống chính trị, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc đã đạt hiệu quả to lớn. Hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể giai đoạn này phát triển tích cực theo hướng đi sâu vào cơ sở, chăm lo lợi ích thiết thực cho quần chúng. Tuy vậy, vẫn còn một số chỉ tiêu được đề ra ở Đại hội đại biểu lần thứ VI vẫn chưa thực hiện như: khu công nghiệp Bình Hòa, khu trung tâm kinh tế, khu du lịch Bắc Bình Quới - Thanh Đa, khu cảnh quan sông Sài Gòn... hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất còn thấp, trên một số mặt sự chỉ đạo còn thiếu tập trung, chưa đồng bộ. Nguyên nhân lớn nhất của những hạn chế trên là do chưa phát huy hết khả năng trong Nhân dân, trong quản lý chưa đồng bộ, thiếu thường xuyên... Khó khăn và tồn tại trên các lĩnh vực đòi hỏi cần chấn chỉnh kịp thời để đưa địa phương phát triển hòa nhịp cùng thành phố và cả nước. Trong bối cảnh đó, tháng 1 năm 1994, Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ của Đảng họp tại Hà Nội. Hội nghị đã chỉ rõ những cơ hội lớn cũng như những thách thức lớn của cách mạng Việt Nam. Trong đó nhấn mạnh 4 nguy cơ mà đất nước phải đương đầu: nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với các nước trong khu vực và trên thế giới do điểm xuất phát thấp, nhịp độ tăng trưởng chưa cao và chưa vững chắc, lại phải đi lên trong môi trường cạnh tranh gay gắt; nguy cơ chệch

271 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) hướng xã hội chủ nghĩa; nguy cơ về nạn tham nhũng và tệ quan liêu; nguy cơ “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Do vậy, đòi hỏi toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đồng tâm nhất trí, nỗ lực vượt bậc, nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự lực tự cường, thực hành tiết kiệm... để hoàn thành những mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII đã đề ra. Ngay sau đó, tháng 3 năm 1994, Hội nghị đại biểu Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh giữa nhiệm kỳ khóa V cũng được triệu tập. Trên cơ sở tinh thần chỉ đạo của Đảng các cấp, Đảng bộ quận Bình Thạnh tổ chức Hội nghị đại biểu giữa nhiệm kỳ khóa VI trong hai ngày 9 và 10 tháng 5 năm 1994. Hội nghị tiến hành kiểm điểm kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của quận, đồng thời thảo luận, đề ra những nhiệm vụ và biện pháp chủ yếu để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội VI. Hội nghị cũng đã bầu bổ sung 07 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ quận (khi đó còn 31/35 đồng chí). Trên cơ sở phân tích, đánh giá những mặt làm được và những hạn chế, tồn tại trong 3 năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ VI của Đảng bộ quận, hội nghị đã rút ra những bài học kinh nghiệm và đề ra nhiệm vụ, biện pháp chủ yếu trong hai năm còn lại (1994 - 1995) của kế hoạch 5 năm (1991 - 1995): tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho phát triển kinh tế và đời sống xã hội; giữ vững nhịp độ sản xuất tăng từ 18 - 20%/năm, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế phát triển, hạn chế tình trạng tự phát trong sản xuất kinh doanh. Bảo đảm phát triển theo định hướng sản xuất - thương mại - dịch vụ - du lịch; tập trung chăm lo giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, chống các tệ nạn và lành mạnh hóa xã hội. Bảo đảm giữ vững chính trị; tăng cường trật tự xã hội; giáo dục ý thức chấp hành luật pháp trong Nhân dân. Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực; ra sức thực hiện có hiệu quả bốn cuộc vận động; tập trung chống tham nhũng, chống buôn lậu và cải tiến thủ tục hành chính. Nắm vững và tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết 8B, đưa công tác quần chúng vào chương trình hành động của từng đơn vị; lấy địa bàn cơ sở làm phạm vi hoạt động của Mặt trận và các đoàn thể. Tiếp tục thực hiện “Đổi mới và chỉnh đốn Đảng” theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 3; tạo sự chuyển biến trong công tác cán bộ. Về tổ chức chỉ đạo thực hiện, Đảng bộ cũng nêu rõ: mỗi cơ sở Đảng phải cụ thể hóa Nghị quyết hội nghị giữa nhiệm kỳ của Đảng bộ quận. Xác định rõ trọng tâm, trọng điểm trong quá trình chỉ đạo tổ chức thực hiện Nghị quyết. Tổ chức một số hội nghị chuyên đề trên từng lĩnh vực, mời chuyên gia am hiểu tình hình tham mưu cho quận trong việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị. Cụ thể hóa chương trình hành động để thực hiện theo từng thời gian và từng lĩnh vực. Thường

272 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) xuyên kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết, kịp thời phát hiện những vấn đề không phù hợp, những vấn đề mới phát sinh để điều chỉnh, bổ sung. Có sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, phát hiện và bồi dưỡng những nhân tố mới, tích cực trong phong trào. Các nghị quyết về một số nhiệm vụ và công tác năm 1994 và 1995 đã được đề ra. Đồng thời, Đảng bộ quận đã lãnh đạo nghiêm túc sơ kết đánh giá việc triển khai nhiều nghị quyết của Trung ương trên địa bàn trong nhiệm kỳ như: sơ kết 2 năm triển khai công tác xây dựng Đảng khối phường theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 3 vào tháng 12 năm 1994; sơ kết 1 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 và Nghị quyết 12 của Thành ủy về “chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình” và “những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân”; trên tinh thần Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ đã xác định 4 nguy cơ, Đảng bộ quận tiến hành sơ kết công tác đấu tranh chống tham nhũng trên địa bàn quận trong thời gian qua và tiếp tục đề ra phương hướng nhiệm vụ cho giai đoạn sắp tới. Tháng 1 năm 1995, Hội nghị Trung ương lần thứ 8 đã ban hành Nghị quyết “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - cải cách một bước nền hành chính Nhà nước”. Thực hiện chủ trương chung của Đảng về đổi mới hoạt động của Nhà nước nhằm tiếp tục hoàn chỉnh thiết chế dân chủ và công bằng xã hội, đủ trình độ và năng lực quản lý đô thị toàn diện, Đảng bộ Bình Thạnh tiến hành sắp xếp, tổ chức lại bộ máy từ quận đến phường nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Quán triệt tinh thần thường xuyên tiếp xúc và nắm tình hình tâm tư nguyện vọng của Nhân dân để kịp thời đề xuất kiến nghị giải quyết, đồng thời giáo dục về phong cách, thái độ, ý thức trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên. Nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 8. Tập trung chống tham nhũng, chống buôn lậu, cải tiến thủ tục hành chính và thực hiện thành công bốn cuộc vận động. Kết quả 5 năm (1991 - 1995) tổ chức thực hiện Nghị quyết Đảng bộ quận lần thứ VI được kiểm điểm, đánh giá cụ thể tại Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VII (tháng 3 năm 1996): “5 năm qua (1991 - 1995), quận đạt được bước phát triển quan trọng - hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu do Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần VI đề ra, nhiều mặt tạo tiền đề cần thiết cho quá trình phát triển sắp đến”(1). Thành tựu đạt được, có nhiều nguyên nhân “nhưng nguyên nhân trực tiếp và trước hết là sự đoàn kết nhất trí, liên tục phấn đấu của Đảng bộ quận, biết vượt 1. Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ quận Bình Thạnh khóa VII, tháng 3 năm 1996, tr. 34.

273 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) qua những thử thách khó khăn, những trở lực trong giai đoạn đầu đổi mới cơ chế quản lý, kể cả sự yếu kém của bản thân so với yêu cầu nhiệm vụ lẫn sự tấn công liên tục của các thế lực thù địch”(1). IV. ĐẠI HỘI ĐẢNG BỘ QUẬN LẦN THỨ VII VÀ NHỮNG CHỦ TRƯƠNG BƯỚC ĐẦU THỰC HIỆN SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN (1996 - 2000) Đại hội đại biểu Đảng bộ quận Bình Thạnh lần thứ VII diễn ra từ ngày 20 đến ngày 22 tháng 3 năm 1996 tại Hội trường Ủy ban nhân dân quận Bình Thạnh (số 6 đường Phan Đăng Lưu - Phường 14), với sự tham dự của 247 đại biểu. Đại hội đã bầu 35 đồng chí vào Ban Chấp hành Đảng bộ quận nhiệm kỳ VII (1996 - 2000). Trên cơ sở tổng kết, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ VI, chỉ ra những vấn đề cần được nhận thức, rút kinh nghiệm cho quá trình lãnh đạo của Đảng bộ khi bước vào nhiệm kỳ mới, Đại hội đã xác định rõ: “Trong 5 năm tới, cả nước và thành phố thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh vừa có thời cơ song thử thách cũng không nhỏ tác động đến quận... cần phải nỗ lực lớn để khắc phục những mặt khó khăn đang tồn đọng do tác động của 4 nguy cơ chung. Trong đó, kinh tế của quận chưa vững chắc, cơ sở hạ tầng yếu kém, thật sự là đang trong quá trình tụt hậu... quá trình đô thị hóa còn có ảnh hưởng nhất định đến cuộc sống trước mắt của một bộ phận dân cư; đội ngũ cán bộ chưa cân đối, năng lực còn hạn chế so với nhu cầu mới là điều kiện làm cho các nguy cơ khác tăng lên”(2), Đại hội đã đề ra mục tiêu nhiệm vụ chung của quận trong 5 năm (1996 - 2000): “Giữ vững ổn định chính trị, tăng cường trật tự an toàn xã hội. Huy động các thành phần kinh tế và mọi nguồn vốn tham gia khai thác tiềm năng thế mạnh, phát triển kinh tế, xã hội. Thực hiện nâng cao dân trí, bồi dưỡng tài năng, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, xây dựng văn minh đô thị. Củng cố hệ thống chính trị vững mạnh, tiếp tục đổi mới công tác Đảng, công tác quần chúng, xây dựng mối quan hệ đoàn kết gắn bó giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân”(3). Ngày 23 tháng 03 năm 1996, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận nhiệm kỳ VII lần thứ I được triệu tập do đồng chí Châu Minh Tỷ - Bí thư Quận ủy nhiệm kỳ VI chủ trì. Hội nghị đã tiến hành bầu Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư Quận 1. Phát biểu của đồng chí Trương Tấn Sang - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Phó Bí thư Thành ủy - Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh tại Đại hội đại biểu Đảng bộ quận Bình Thạnh lần thứ VII. 2. Đảng bộ quận Bình Thạnh, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ quận khóa VII, 1996, tr. 41. 3. Đảng bộ quận Bình Thạnh, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ quận khóa VII, 1996, tr. 42.

274 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) ủy và Ủy ban Kiểm tra. Có 10 đồng chí đã được bầu vào Ban Thường vụ Quận ủy. Đồng chí Nguyễn Trung Trực được bầu làm Bí thư Quận ủy, đồng chí Trần Cát Điền được bầu là Phó Bí thư Thường trực và đồng chí Lâm Triều là Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Tiếp theo, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ II được tổ chức vào trung tuần tháng 4 năm 1996. Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã thống nhất đề ra Quy chế làm việc của Ban Chấp hành Đảng bộ quận Bình Thạnh khóa VII và ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận nhiệm kỳ VII trong năm 1996 để chào mừng Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ VI. Ngay sau Đại hội Đảng bộ quận Bình Thạnh, Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ VI (tháng 5 năm 1996) và Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng (cuối tháng 6 - đầu tháng 7 năm 1996) đã được tổ chức. Dưới ánh sáng của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ VI, trong 5 năm (1996 - 2000), Đảng bộ quận đã lãnh đạo nhân dân tiếp tục thực hiện sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn, đưa quận Bình Thạnh dần biến đổi từ quận ven trở thành quận nội thành của thành phố Hồ Chí Minh. Thực hiện Quy chế làm việc đã đề ra, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận được triệu tập hàng quý nhằm đánh giá việc thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội đã đề ra trong Nghị quyết tại Hội nghị kỳ trước. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 - khóa VII, Chỉ thị 04 của Thành ủy (ban hành ngày 18 tháng 01 năm 1996) về thực hiện cơ chế quản lý “Một cửa, một dấu”, tháng 7 năm 1996, trong Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ 3, sau khi nghe báo cáo chuyên đề về “Cải cách một bước nền hành chính của Quận”, Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã xác định: cho đến cuối năm 1996, thực hiện cải tiến lề lối làm việc, xây dựng quy chế hoạt động của các phòng ban, nâng cao chất lượng cán bộ, thay thế số cán bộ kém, không hoàn thành nhiệm vụ chính là những vấn đề trọng tâm của việc cải cách một bước nền hành chính quận. Ban Thường vụ Quận ủy đã phân công đồng chí Lâm Triều - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận chịu trách nhiệm chỉ đạo công tác tiến hành sơ kết việc thực hiện “Một cửa, một dấu”. Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ 4 tổ chức vào tháng 10 năm 1996 đã ban hành Nghị quyết “Tiếp tục đẩy mạnh Chương trình cải cách một bước nền hành chính Nhà nước của Quận” (Nghị quyết 03-NQ/QU). Nhiệm vụ

275 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) chủ yếu được chỉ rõ: “...đứng trước yêu cầu bức xúc đòi hỏi của quần chúng về hiệu lực quản lý nhà nước hiện nay, Đảng bộ cần tăng cường lãnh đạo tiếp tục thực hiện tốt Chương trình cải cách một bước nền hành chính nhà nước theo Kế hoạch 07 của Quận ủy (đề ra vào tháng 7 năm 1995). Trước mắt, từ nay đến cuối năm 1997 cần tập trung: nâng cao trách nhiệm lãnh đạo của các cấp ủy Đảng và đảng viên cơ sở đối với các nhiệm vụ cải cách hành chính; bảo đảm bộ máy các phòng ban quận và Ủy ban nhân dân phường vận hành thông suốt, năng động, phối hợp đồng bộ, thực hiện đầy đủ, đúng đắn, kịp thời các quy định, quyết định quản lý nhà nước và yêu cầu chính đáng của người dân; chuẩn bị thực hiện mô hình “Một cửa, một dấu” ở cơ quan quản lý nhà nước cấp quận; xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ chủ chốt các phòng ban, đơn vị quản lý nhà nước đi đôi củng cố phần lớn công chức viên chức đạt tiêu chuẩn chuyên môn hóa, có phẩm chất chính trị, đạo đức và phong cách làm việc tốt”. Trên tinh thần đó, Ủy ban nhân dân quận đã xây dựng phương án thực hiện mô hình “Một cửa, một dấu” và thực hiện thí điểm “một cửa” tại Phòng Kinh tế và Phòng Quản lý đô thị quận ngay trong năm 1996. Đến tháng 6 năm 1997, khi Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII ban hành 2 Nghị quyết quan trọng về “Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tiếp tục xây dựng nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong sạch, vững mạnh” và “Chiến lược cán bộ thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ 9 đã được triệu tập vào cuối tháng 10 - đầu tháng 11 năm 1997. Hội nghị đã tiến hành sơ kết 2 năm thực hiện Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ quận về “Tiếp tục đẩy mạnh Chương trình cải cách một bước nền hành chính Nhà nước của quận” và kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết 13-NQ/TU về quy hoạch, đào tạo cán bộ. Từ đó, đã đề ra Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa VIII, Chương trình hành động của Thành ủy về “Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tiếp tục xây dựng nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong sạch, vững mạnh” và “Chiến lược cán bộ thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Chỉ tính đến đầu năm 1998, trên cơ sở rà soát việc thực hiện quy hoạch cán bộ, quận đã cử trên 200 cán bộ - đảng viên, công chức - viên chức tham dự các chương trình bồi dưỡng, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ về luật, tổ chức Nhà nước, quản lý hành chính, văn thư lưu trữ... ở bậc trung cấp và đại học; tổ chức bồi dưỡng 5 chuyên đề về quản lý Nhà nước cho 2.115 thành viên Ban điều hành Tổ dân phố. Đồng thời xử lý 13 trường hợp, kể cả buộc thôi việc vì đã có sai phạm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đợt thi tuyển

276 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) cán bộ công chức đầu tiên tại quận được tổ chức vào tháng 6 năm 2000 nhằm tăng cường đội ngũ công chức tại 20 phường và một số ngành trong quận. Trong hoàn cảnh kinh tế - xã hội và đời sống khó khăn, công ăn việc làm của người dân chưa ổn định, sự phân hóa giàu nghèo diễn ra gay gắt, tệ quan liêu nhũng nhiễu chậm được khắc phục... Đảng bộ quận Bình Thạnh đã nỗ lực lãnh đạo Nhân dân vượt qua khó khăn, hướng hành động của Nhân dân vào việc thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu mà Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VII đã đề ra. Song, bên cạnh việc Nhân dân tin tưởng và tích cực hưởng ứng đường lối đổi mới của Đảng thì phần nào những yếu kém và sự tác động của các chủ trương đến lợi ích cụ thể và sinh hoạt trong đời sống hàng ngày của Nhân dân đã tạo ảnh hưởng nhất định đến tư tưởng của quần chúng nhân dân và cán bộ đảng viên trong Đảng bộ. Cùng với những hạn chế trong việc thực hiện cải cách hành chính “Một cửa, một dấu”, chủ trương đô thị hóa địa bàn là những vấn đề có tác động mạnh đến đời sống tư tưởng của Nhân dân. Đồng thời, xác định đây là lĩnh vực mà các thế lực thù địch tập trung khoét sâu những yếu kém, tồn tại mà Đảng bộ và chính quyền địa phương chưa kịp khắc phục để kích động, lôi kéo Nhân dân đi ngược lại chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, Đảng bộ quận đã tiếp tục tập trung lãnh đạo đối với công tác tư tưởng. Trước tình hình đó, để đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 09 của Bộ Chính trị (khóa VII - ban hành vào tháng 2 năm 1995) với những định hướng cơ bản về công tác tư tưởng - văn hóa đã thành ngọn cờ chỉ đạo công tác tư tưởng trong mấy năm qua, đồng thời đáp ứng yêu cầu tình hình cụ thể của địa phương về công tác tư tưởng, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ 5, tháng 1 năm 1996 đã ra Nghị quyết 04-NQ/QU về “Tăng cường công tác tư tưởng của Đảng bộ trong tình hình hiện nay”. Nghị quyết nhấn mạnh: “Công tác tư tưởng của Đảng bộ cần tập trung hoàn thành các nhiệm vụ chủ yếu sau: tăng cường việc học tập nâng cao nhận thức chính trị; đề cao thực hiện việc tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị và đạo đức của đảng viên; toàn Đảng bộ làm công tác tư tưởng”. Nghị quyết cũng đã nêu rõ 8 biện pháp để thực hiện nhiệm vụ trên, một trong những biện pháp cần chú trọng là phải “thường xuyên xây dựng, củng cố đội ngũ làm công tác tư tưởng vững mạnh, bảo đảm sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng” trong đó lực lượng báo cáo viên và tuyên truyền viên là lực lượng tác chiến quan trọng nhất của công tác tư tưởng văn hóa ở địa phương. Trên tinh thần đó, quận đã thực hiện xây dựng, củng cố thường xuyên đội ngũ làm công tác tư tưởng, bảo đảm sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, tại 48 chi

277 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) bộ, đảng bộ đều có 1 đồng chí cấp ủy phụ trách tuyên huấn vừa là báo cáo viên; mỗi chi bộ bộ phận trực thuộc Đảng bộ có 1 đồng chí báo cáo viên (là cấp ủy hoặc đảng viên được phân công). Riêng Đảng bộ 20 phường đều xây dựng hệ thống báo cáo viên và tuyên truyền viên. Hệ thống báo cáo viên gồm các đồng chí: Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ, Bí thư Đoàn Thanh niên cộng sản và các đồng chí bí thư chi bộ bộ phận; hệ thống tuyên truyền viên bao gồm chi hội trưởng các Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Trưởng ban Mặt trận khu phố, tổ trưởng Tổ dân phố - Mặt trận và các đoàn thể tùy theo yêu cầu cũng xây dựng lực lượng tuyên truyền viên do đoàn thể quản lý. Lực lượng này khá đông, khoảng 500 người, đông nhất là của Liên đoàn Lao động, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Chữ thập đỏ, Đoàn Thanh niên, Ủy ban Dân số - Kế hoạch hóa gia đình. Lúc này, lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên được nâng cao cả về số lượng, chất lượng so với khi mới được xây dựng năm 1993. Chỉ riêng hệ thống Đảng, đội ngũ báo cáo viên đã có 150 đồng chí. Công tác tuyên truyền vận động được nâng cao cả về chiều rộng lẫn chiều sâu và đối tượng, nội dung tuyên truyền không chỉ là nghị quyết của Đảng, tình hình thời sự mà có cả chủ trương, chính sách, pháp luật, văn hóa, lịch sử truyền thống... Qua đó đã góp phần tạo ra phong trào hành động cách mạng của quần chúng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị - kinh tế - xã hội của địa phương. Nhiều chương trình hành động của quận triển khai thực hiện phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương, với vị trí hạt nhân và vai trò tiên phong của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên trong thực hiện, đã được sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân, đem lại hiệu quả cao về mặt văn hóa - tư tưởng - xã hội. Thực hiện phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, Mặt trận và Đoàn Thanh niên đã vận động đỡ đầu cho 383 hộ gia đình chính sách, phụng dưỡng cho 144 Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. Trong phong trào xây dựng “Nhà tình nghĩa”, “Nhà tình thương”, Mặt trận và Hội Chữ thập đỏ đã vận động xây dựng được 56 căn nhà tình nghĩa, 72 căn nhà tình thương. Trong chương trình “Về nguồn”, Hội Cựu chiến binh luôn đi đầu trong các hoạt động hướng dẫn thanh niên - học sinh du khảo tham quan căn cứ cách mạng, nói chuyện truyền thống... Hội Chữ thập đỏ đã vận động giúp Nhân dân chống dột 126 căn nhà trong quá trình thực hiện phong trào “Chống ngập, chống dột” do Thành phố phát động. Phát huy truyền thống nhân đạo, đã có 1.345 thanh niên và 6.813 hội viên Hội Chữ thập đỏ tự nguyện tham gia phong trào hiến máu nhân đạo. Các chương trình “Phụ

278 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) nữ tín dụng tiết kiệm” do Hội Liên hiệp Phụ nữ phát động, “Trợ vốn, trợ nghề cho thanh niên” của Quận đoàn, “Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm” của Mặt trận đã tạo điều kiện để giải quyết việc làm cho hơn 65.000 lao động trong 5 năm v.v.. Sự ra đời của các câu lạc bộ “Ông - Bà - Cháu”, “Gia đình hạnh phúc”... đã nâng cao hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư” và “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở “ (năm 1996 toàn quận chỉ có 3 khu phố xuất sắc, đến năm 1999 có 30 khu phố xuất sắc với hơn 45.000 hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa và hơn 3.000 gương “Người tốt việc tốt”). Mặt khác, từ “cầu nối” là những báo cáo viên, tuyên truyền viên thông qua thực hiện nhiệm vụ nắm bắt và hướng dẫn dư luận xã hội mà mối quan hệ giữa Đảng bộ quận với quần chúng nhân dân được tăng cường hơn trước. Trong quá trình thực hiện chủ trương đô thị hóa địa bàn, tại các địa phương có kế hoạch quy hoạch giải tỏa, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên đã trở thành lực lượng nòng cốt trong việc vận động nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm đã tham mưu cho Thường trực Quận ủy tổ chức các buổi tiếp xúc kịp thời với nhân dân địa phương đã góp phần làm giảm thiểu nguy cơ xuất hiện “điểm nóng” hoặc “phản ứng tập thể” tại các khu vực trọng điểm trong quy hoạch giải tỏa thực hiện đô thị hóa như: khu vực Bạch Đàn (Phường 27), khu Đinh Bộ Lĩnh (Phường 26) v.v... hoặc tham mưu trực tiếp cho cấp ủy hay thông qua Ban Tuyên giáo tham mưu cho Thường trực Quận ủy kịp thời thông tin phản hồi các ý kiến đóng góp của cán bộ đảng viên, quần chúng về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nói chung và của Đảng bộ, chính quyền địa phương nói riêng; giải quyết các dư luận, thông tin sai trái, tránh được sự lây lan gây hậu quả xấu; ngăn chặn được nhiều vụ rao giảng đạo trái phép, nhất là đạo Tin lành trên địa bàn,... Trong thời gian này, việc chuẩn bị để đề ra Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 - khóa VIII về Giáo dục - Đào tạo(1)(1) cũng được Ban Chấp hành Đảng bộ quận chỉ đạo thực hiện. Trên cơ sở kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 - khóa VII và Nghị quyết 04 - NQ/BCH (ngày 14-10-1995) về “Nhiệm vụ giáo dục - đào tạo của quận Bình Thạnh đến năm 2000”, Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ quận lần thứ 8 - khóa VII họp vào tháng 7 năm 1997 đã đề ra “Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII về Giáo dục - Đào tạo 1. Hội nghị lần thứ hai của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII họp từ ngày 16 đến ngày 24 tháng 12 năm 1996.

279 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) của Đảng bộ quận”. Cho đến cuối năm 2000, các mục tiêu đề ra đã đạt được những kết quả đáng phấn khởi. Trường lớp được củng cố, đa dạng hóa, đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh trên địa bàn; đội ngũ giáo viên ổn định và đạt chuẩn hóa 86% đảm bảo cơ bản nhiệm vụ dạy và học; có thêm nhiều học sinh giỏi; giữ vững kết quả xóa mù chữ (đạt 98,96%), phổ cập tiểu học 99,23% và hoàn thành phổ cập trung học cơ sở ở 20 phường theo tiêu chuẩn quốc gia. Bên cạnh đó, hoạt động dạy nghề cũng có sự phát triển đáng kể. Trong 5 năm (1996 - 2000) đã góp phần đào tạo nghề cho 20.380 người, trong đó có 8.909 lao động đạt tay nghề bậc 3/7, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân lao động trên đường mưu sinh, lập nghiệp. Tháng 4 năm 1998, về mặt nhân sự, Đảng bộ quận có sự thay đổi. Do sự điều động của Thành ủy, đồng chí Nguyễn Trung Trực - Bí thư Quận ủy đã chuyển về Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ công tác với nhiệm vụ Hiệu trưởng; đồng chí Lâm Triều - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận về nhận công tác tại Sở Tài chính Thành phố với nhiệm vụ Phó Giám đốc. Đồng chí Trần Cát Điền - Phó Bí thư Thường trực được bầu giữ chức vụ Bí thư Quận ủy và đồng chí Nguyễn Văn Quí - Trưởng Ban Tổ chức Quận ủy được bầu giữ chức vụ Phó Bí thư. Năm 1998, thành phố Hồ Chí Minh sôi nổi với các hoạt động kỷ niệm “300 năm Sài Gòn - thành phố Hồ Chí Minh”. Trên địa bàn Bình Thạnh - vốn là vùng đất có lịch sử hình thành và phát triển gắn liền với lịch sử Sài Gòn - thành phố Hồ Chí Minh, nhiều công trình mới đã được khánh thành nhằm chào mừng “Thành phố 300 năm”. Hai con đường Nguyễn Hữu Cảnh, Trường Sa dọc hai bờ rạch Thị Nghè được khai thông; cầu Bùi Hữu Nghĩa (thuộc Phường 2) cũng được xây dựng mới (thay cho cây Cầu Sắt) đã xuống cấp... đã tạo nên một nét mới cho diện mạo đô thị Bình Thạnh. Những mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận nhiệm kỳ VII đề ra sau gần hai năm triển khai thực hiện đồng bộ bằng các kế hoạch, chủ trương cụ thể đã đạt được những thành tựu to lớn ban đầu. Trên lĩnh vực kinh tế, Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ quận nhiệm kỳ VII đã đề ra nhiệm vụ: “Thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đối với sự phát triển kinh tế của quận theo hướng sản xuất thương mại - dịch vụ - du lịch. Trong đó, then chốt là đầu tư cơ sở hạ tầng để tạo tiền đề cho phát triển, hình thành khu công nghiệp tập trung, xây dựng các khu chuyên doanh về thương mại dịch vụ và văn hóa trên địa bàn. Tạo sự chuyển biến về chất lượng trong các ngành sản xuất và dịch vụ quan trọng”(1). 1. Đảng bộ quận Bình Thạnh, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ quận khoá VII, tr 43, 1996

280 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Với các chính sách đòn bẩy và tăng cường quản lý theo đúng pháp luật tạo sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; mở rộng cơ sở sản xuất trên cơ sở đảm bảo quy hoạch, bảo vệ môi trường; đầu tư đúng mức cho các công trình phục vụ đời sống công cộng, nhu cầu du lịch vui chơi, giải trí của Nhân dân... Đảng bộ và chính quyền quận đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế phát triển và đặc biệt là khu vực doanh nghiệp Nhà nước đã phát huy được tính chủ động. Nhất là khi Nghị quyết Trung ương 4 - khóa VIII được ban hành vào tháng 12 năm 1997, với tư tưởng chỉ đạo “tạo ra sự chuyển biến thật mạnh mẽ cả về nhận thức và hành động trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, động viên mọi nguồn lực của Nhân dân, nêu cao ý chí độc lập tự chủ, tự lực tự cường, cần kiệm...”(1) Ban Chấp hành Đảng bộ quận đã đề ra Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 - khóa VIII về “Tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới, phát huy nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, cần kiệm để công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu hoàn thành mục tiêu kinh tế - xã hội đến năm 2000”. Trên tinh thần đó, Mặt trận và các đoàn thể đã phát động trong mọi tầng lớp phong trào quần chúng tích cực thực hiện các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của quận; thực hiện tiết kiệm tiêu dùng góp phần xóa đói giảm nghèo (trong 5 năm, chương trình Xóa đói giảm nghèo của quận đã trợ vốn cho 15.158 lượt hộ vay với số tiền xoay vòng là 17 tỉ 559 triệu đồng, trong đó mỗi năm vận động tăng nguồn vốn gần 1 tỷ đồng), dành vốn cho đầu tư phát triển kinh tế. Trong 5 năm 1996 - 2000, bộ phận công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp do quận quản lý có tổng giá trị sản xuất đạt trên 2.000 tỷ đồng (trong đó có 1/4 giá trị xuất khẩu), tăng bình quân 12,8%/năm (tăng 2,5 lần so với giai đoạn 1991 - 1995); một số cơ sở đã từng bước di dời sản xuất ra ngoại thành theo quy hoạch, bộ phận còn lại cố gắng phát triển quy mô, đa dạng loại hình, tăng lao động cho phù hợp với xu hướng chuyển dịch, phát triển sản xuất gia công sản phẩm tiêu dùng và xuất khẩu với kỹ thuật cao. Tổng doanh số thương mại, dịch vụ đạt trên 16.000 tỷ đồng, tăng bình quân 14,3%/năm (tăng 4 lần so với giai đoạn 1991 - 1995); một số khu vực, tuyến đường từng bước hình thành tính chuyên doanh; loại hình siêu thị cùng các cơ sở cung cấp dịch vụ cho đời sống công cộng của đô thị đang phát triển. Doanh nghiệp Nhà nước và hợp tác xã đã có sự sắp xếp và củng cố, tính đến cuối năm 2000 quận còn quản lý 4 doanh nghiệp Nhà nước, 45 1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương (khóa VIII), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998, tr. 7.

281 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) hợp tác xã (tăng 14 hợp tác xã, giảm 5 doanh nghiệp so với năm 1995), chiếm tỷ trọng 19,8% giá trị sản xuất và 7,4% doanh số - đạt mức ổn định trong sản xuất và tăng dần về thương mại. Công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân và cá thể tăng đều về số lượng theo hướng tích tụ cao hơn và chiếm tỷ trọng lớn, phù hợp với xu thế phát triển chung của thành phố: đến năm 2000, trên địa bàn quận có 1.025 doanh nghiệp ngoài quốc doanh - năm 1995 chỉ có 127 doanh nghiệp, trong đó 554 đơn vị là công ty trách nhiệm hữu hạn, 28 công ty cổ phần, 443 doanh nghiệp tư nhân. Thực hiện rà soát lại quy hoạch tổng thể, điều chỉnh, bổ sung kịp thời cho phù hợp với quy mô phát triển của thành phố; tập trung huy động nhiều nguồn vốn đầu tư và khai thác sử dụng hiệu quả quỹ đất hiện còn... quận đã đầu tư cải tạo và xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật với tổng giá trị xây dựng cơ bản đạt trên 1.600 tỷ đồng (tăng hơn 4,5 lần so với thời kỳ 1991 - 1995). Bộ mặt đô thị của quận dần trở nên khang trang hơn khi các công trình của Thành phố thi công trên địa bàn được tập trung triển khai tổ chức thực hiện như: công trình cầu - đường Điện Biên Phủ; cầu - đường Nguyễn Hữu Cảnh; đường Trường Sa - kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè; cầu Bùi Hữu Nghĩa; cầu Văn Thánh; đường Bạch Đằng, đường Nơ Trang Long nối dài; chung cư Miếu Nổi, Ngô Tất Tố - Phạm Viết Chánh, Đinh Bộ Lĩnh; trường Thanh Đa, Tầm Vu, Phú Mỹ, Mầm non 24, Mầm non 7A; Nhà Văn hóa Lao động, Trung tâm Y tế... Tiếp tục quán triệt các quan điểm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa: “lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững. Tăng trưởng kinh tế gắn với cải thiện đời sống nhân dân, phát triển văn hóa, giáo dục...”, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã ban hành Nghị quyết Trung ương 5 về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 của Ban Chấp hành Đảng bộ quận được đề ra vào tháng 01 năm 1999, sau một quá trình được sự tham gia thảo luận góp ý của các tầng lớp nhân dân trong quận. Đáp ứng được nhu cầu của Nhân dân, việc tổ chức thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 đã làm cho hoạt động văn hóa, thể dục thể thao trên địa bàn quận phát triển sôi nổi với các phong trào “Cất cao tiếng hát cộng đồng”, “Buổi sáng cho sức khỏe”, khu phố văn hóa... Phát huy hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư”, Nhân dân đã tích cực hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở” được phát động nhằm thực hiện

282 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) một cách thiết thực Nghị quyết Trung ương 5 – khóa VIII. Đến cuối năm 2000, trên địa bàn quận đã có 15 khu phố văn hóa được xây dựng. Đời sống văn hóa của Nhân dân nhiều nơi trên địa bàn đã được nâng cao một bước đáng kể. Tháng 6 năm 2000, chính quyền và Nhân dân Bình Thạnh đã tiếp đón đồng chí Cố vấn Võ Văn Kiệt đến tham quan khu di tích lịch sử - văn hóa Lăng Tả quân Lê Văn Duyệt. Đặc biệt, đợt sinh hoạt chính trị tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 - khóa VIII trong Đảng bộ quận đã được triển khai thực hiện bằng Kế hoạch 34-KH/QU của Quận ủy. Đợt sinh hoạt chính trị này tiếp tục được thực hiện khi Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) về “Một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay” được ban hành vào tháng 5 năm 1999. Quán triệt sâu sắc quan điểm “xây dựng Đảng ngang tầm đòi hỏi của thời kỳ mới là một vấn đề có ý nghĩa quyết định thành công của cách mạng trên con đường đổi mới, Đảng phải tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao hơn nữa sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của mình”, Đảng bộ quận đã nghiêm túc và duy trì thường xuyên hàng năm công tác phân tích chất lượng đảng viên và cơ sở Đảng. Trong 5 năm, đã xóa tên 75 đảng viên bỏ sinh hoạt và xin ra khỏi Đảng, thi hành kỷ luật 104 đảng viên (trong đó khai trừ 17 đảng viên) do vi phạm nguyên tắc tổ chức, vi phạm chính sách pháp luật và phẩm chất đạo đức. Đồng thời, đã kết nạp thêm 354 quần chúng ưu tú vào Đảng. Năm 2000, một chi bộ Đảng gồm 9 đảng viên được thành lập tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Sản xuất và Thương mại Nhơn Hòa (tiền thân là Hợp tác xã Cân Nhơn Hòa). Riêng trong đợt sinh hoạt chính trị tự phê bình và phê bình trong Đảng bộ quận theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 và Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) diễn ra từ ngày 15 tháng 01 năm 1999 đến ngày 12 tháng 5 năm 2000, với tinh thần nghiêm túc, đảm bảo thực hiện theo đúng quy trình hướng dẫn, toàn Đảng bộ đã kiểm điểm 47/47 tập thể cấp ủy và 3.809/4.243 đảng viên. Qua phân tích chất lượng trong đợt sinh hoạt này, có 25 cơ sở Đảng đạt “Trong sạch vững mạnh”, 22 cơ sở đạt khá, không có cơ sở yếu kém; có 3.755 đảng viên đủ tư cách, trong đó có 768 đồng chí được biểu dương; 54 đảng viên phải xem xét tư cách, xử lý kỷ luật 14 đảng viên, xóa tên 04 đảng viên. Trong giai đoạn này, nhất là từ năm 1999, các thế lực thù địch tập trung thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” nhằm âm mưu xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam; bọn phản động lưu vong ở nước ngoài cấu kết với các

283 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) phần tử chống đối trong nước tìm cách đánh phá, gây mất ổn định chính trị. Riêng trên địa bàn quận, do đang trong xu thế phát triển đô thị hóa nên ở các khu vực nằm trong kế hoạch giải tỏa quy hoạch thường xuyên có nguy cơ hình thành những “điểm nóng” do có sự kích động của các phần tử quá khích, phản động; bên cạnh đó, bọn xấu hoạt động trong các tổ chức tôn giáo vẫn ngấm ngầm vận động giáo dân yêu sách với chính quyền, một số đối tượng tham gia các tổ chức đảng phái phản động đã bị ta đánh phá trước đây vẫn nuôi tư tưởng hận thù, tìm cách chống lại Đảng và chính quyền... đã làm cho tình hình an ninh chính trị trên địa bàn thành phố nói chung và quận nói riêng diễn biến hết sức phức tạp. Song, Đảng bộ quận đã chú trọng giáo dục ý thức đề cao cảnh giác cách mạng trong đảng viên, cán bộ - công chức và Nhân dân. Phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc và hoạt động quốc phòng toàn dân được duy trì tốt với tinh thần sẵn sàng chiến đấu; lực lượng công an và quân sự được tập trung củng cố nâng cao chất lượng. Nhờ vậy, nhiều hoạt động chống phá chính quyền cách mạng đã kịp thời được phát hiện và xử lý. Cuối năm 2000, khi Tổng thống Mỹ B.Clinton sang thăm Việt Nam, Lý Tống - một kẻ thuộc lực lượng phản cách mạng đã xâm nhập lãnh thổ Việt Nam bằng đường không, chúng rải truyền đơn tại một số nơi trong thành phố, kêu gọi Nhân dân nổi dậy lật đổ chính quyền cách mạng. Nhưng với truyền thống yêu nước, niềm tin vào Đảng và chính quyền vững mạnh, Nhân dân trên địa bàn đã tỏ ra phẫn nộ trước lời lẽ xấc xược của bọn phản động, tích cực phối hợp cùng chính quyền thu gom và tiêu hủy hàng trăm tờ truyền đơn. Bên cạnh đó, mặt trái của nền kinh tế thị trường đã có tác động nhất định đến đời sống nhân dân. Tệ nạn xã hội gia tăng, nhất là tệ nạn ma túy mà đối tượng chính là tầng lớp thanh niên - học sinh. Đảng bộ quận đã tập trung đẩy mạnh công tác chuyển hóa địa bàn, tổ chức thực hiện Nghị quyết 09 của Chính phủ và Chương trình Quốc gia phòng chống tội phạm - phòng chống ma túy. Sau 3 năm (1998 - 2000) thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân quận về “Đấu tranh ngăn chặn và bài trừ tệ nạn xã hội”, với lực lượng nòng cốt được xây dựng sâu rộng tại cơ sở, bọn tội phạm đầu sỏ, các băng nhóm và tụ điểm tệ nạn xã hội đã bị truy quét ráo riết. Nhờ quần chúng nhân dân cung cấp thông tin kịp thời đã có vài trăm vụ việc được khám phá, ngăn chặn. Nhiều cuộc ra quân phòng chống ma túy với sự tham gia của hàng trăm thanh niên, học sinh đã được tổ chức với khẩu hiệu “Không giữ, không thử, không sử dụng ma túy”.

284 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) V. ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU ĐẢNG BỘ QUẬN LẦN THỨ VIII VỚI nhiệm vụ TẬP TRUNG THỰC HIỆN QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA (2000 - 2005) Vào những ngày tháng nhân loại đang bước vào thế kỷ mới - thế kỷ 21, tại hội trường Ủy ban nhân dân quận, Đại hội đại biểu Đảng bộ quận nhiệm kỳ VIII đã diễn ra trong hai ngày 7 và 8 tháng 11 năm 2000, với sự tham dự của 244 đại biểu. Đại hội bầu Ban Chấp hành gồm 33 đồng chí, bầu 11 đại biểu dự Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ VII. Một tháng sau Đại hội đại biểu Đảng bộ quận, lúc 13 giờ 30 phút ngày 08 tháng 12 năm 2000, Hội nghị lần thứ I Ban Chấp hành Đảng bộ quận nhiệm kỳ VIII được triệu tập do đồng chí Châu Minh Tỷ chủ trì với sự hiện diện của 33 đồng chí ủy viên Ban Chấp hành. Hội nghị đã bầu Ban Thường vụ gồm 11 đồng chí. Đồng chí Châu Minh Tỷ được bầu giữ chức vụ Bí thư Quận ủy, Phó Bí thư Thường trực là đồng chí Đinh Thị Lang, Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận là đồng chí Nguyễn Văn Quí. Đến tháng 4 năm 2001, đồng chí Nguyễn Hữu Nhân thay đồng chí Nguyễn Văn Quí làm Phó Bí thư - Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Đến tháng 11 năm 2002, đồng chí Nguyễn Hữu Nhân thay đồng chí Châu Minh Tỷ giữ chức vụ Bí thư Quận ủy. Đồng chí Nguyễn Quốc Hùng được chỉ định bổ sung vào Ban Thường vụ Quận ủy và được bầu làm Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận thay đồng chí Trần Thị Ngọc Mai (từ tháng 6 năm 2002) và đến tháng 12 năm 2002 thay đồng chí Nguyễn Hữu Nhân giữ chức vụ Phó Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận. Đại hội đã xác định: Trong những năm tới, đặc biệt là 5 năm đầu của thế kỷ mới (2001 - 2005), đường lối đổi mới của Đảng tiếp tục được cụ thể hóa, thành phố đẩy mạnh thực hiện công nghiệp hóa- hiện đại hóa trong bối cảnh có nhiều cơ hội lớn, đồng thời có những thách thức lớn. Tình hình đó cũng là thực tế của quận Bình Thạnh trong quá trình xây dựng, phát triển sắp tới. Những khó khăn phải vượt qua là tình trạng thấp kém của cơ sở hạ tầng, kinh tế chưa mạnh, đời sống của một bộ phận nhân dân còn khó khăn, tệ nạn xã hội khá gay gắt, tiếp tục gia tăng dân số cơ học... Những thành quả phấn đấu đạt được trong 25 năm hình thành và xây dựng của Đảng bộ và Nhân dân Bình Thạnh đã tạo tiền đề cơ bản để phát huy nội lực, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc xây dựng quận phát triển theo kịp với nhịp độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa của thành phố và đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

285 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) Từ tình hình trên, Đại hội Đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VIII xác định mục tiêu cơ bản trong 5 năm tới là: “Phát huy nội lực của các tầng lớp nhân dân để tập trung thực hiện quá trình đô thị hóa - đẩy mạnh tốc độ chỉnh trang, xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, chăm lo cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân, bảo đảm giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự và kỷ cương pháp luật trên địa bàn. Phấn đấu phát triển nhanh và bền vững, tương xứng với vị trí là một trong những quận trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh”. Trong những ngày tháng cùng cả nước sôi nổi tổ chức các hoạt động kỷ niệm 60 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ IX, Ban Chấp hành Đảng bộ quận đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VIII như sau: “5 năm qua, trước tình hình có những khó khăn chung, Đảng bộ đã phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết của Nhân dân và Đảng bộ quận, nỗ lực vượt qua những hạn chế để tổ chức thực hiện mục tiêu đã định, từng bước vươn lên đạt được những kết quả nổi bật trên nhiều lĩnh vực”. Nhiệm vụ, chỉ tiêu mà Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ VIII đề ra được Nhân dân đồng tình hưởng ứng thực hiện tốt, nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch đã làm thay đổi từng bước bộ mặt quận, hình thành diện mạo đô thị khang trang sạch đẹp hơn; tạo tiền đề để quận Bình Thạnh cùng các quận bạn, thành phố và cả nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo an toàn trật tự xã hội, phát triển kinh tế theo định hướng thương mại - dịch vụ - sản xuất với nhịp độ tăng trưởng khá cao. Các hoạt động văn hóa, xã hội phong phú, đa dạng gắn kết với phát huy dân chủ, xây dựng đời sống văn hóa trên địa bàn, tạo được nhiều mô hình, điển hình tốt. Đảng bộ quận luôn quan tâm đẩy mạnh các hoạt động chăm lo, cải thiện đời sống nhân dân trên địa bàn. Nhiều chương trình, chính sách xã hội được thực hiện có hiệu quả thiết thực, khơi dậy lòng nhân ái, tương thân tương trợ giúp đỡ lẫn nhau ngay từ cộng đồng dân cư, tạo sự gắn bó giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân, đặc biệt giữa khu phố - tổ dân phố với quần chúng nơi cư trú. Hệ thống chính trị từ quận đến cơ sở được củng cố, tăng cường quyền lực của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp, từng bước đổi mới hoạt động của hệ thống Mặt trận và các đoàn thể, đặc biệt là ở cơ sở hướng hoạt động vào chăm lo lợi ích chính đáng, đời sống thiết thực của Nhân dân trên địa bàn dân cư.

286 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) 1- Với mục tiêu đô thị hóa, nhiều dự án, công trình được đầu tư triển khai thực hiện: đường Nguyễn Hữu Cảnh, Điện Biên Phủ, kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Xô Viết Nghệ Tĩnh, cầu Bình Triệu 2; các khu dân cư mới: Miếu Nổi, Đinh Bộ Lĩnh, Văn Thánh Bắc được cải tạo chỉnh trang, xây dựng và hình thành. So với giai đoạn 1995 -2000, tổng giá trị xây dựng cơ bản trên địa bàn tăng 65,5%, đặc biệt là các khu dân cư có sự thay đổi lớn, Nhân dân tự đầu tư, nâng cấp mới gần 6.000 căn nhà với kinh phí xây dựng tăng 72,3%. Bên cạnh đó, Nhân dân đã hiến 8.121,36 m2 đất, đóng góp 2.682 tỷ đồng cùng với Nhà nước cải tạo, nâng cấp, mở rộng được 229 con hẻm trên địa bàn dân cư. Đầu tư xây dựng mới 10 trường trung học, tiểu học, mầm non; không để ùn tắc giao thông ở các tuyến đường trọng điểm; hạn chế ngập úng, cải thiện vệ sinh môi trường; tiếp tục thực hiện việc điều chỉnh quy hoạch; tình trạng xây dựng không phép, trái phép, lấn chiếm đất công, sông rạch đã giảm dần. Tuy cơ sở hạ tầng kỹ thuật được đầu tư, xây dựng nhiều nhưng không đều, chỉ tập trung mở rộng ở khu vực phía Đông Bắc. Chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ trên lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản, công tác chuẩn bị, lập thủ tục đầu tư và triển khai thực hiện dự án còn nhiều thiếu sót, việc quản lý điều hành dự án bộc lộ nhiều yếu kém, chất lượng một vài công trình chưa đảm bảo. Nhiều công trình trọng điểm liên quan đến dân sinh triển khai chậm vừa làm ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, vừa ảnh hưởng đến tốc độ đô thị hóa của quận. Quản lý đô thị chưa đạt hiệu quả cao trên một số lĩnh vực. Công tác quản lý trật tự đô thị ở một số phường có những mặt còn yếu kém, chưa thực hiện hết thẩm quyền, phát hiện và xử lý sai phạm không kịp thời, thiếu kiên quyết làm giảm kỷ cương, hiệu lực quản lý nhà nước. 2 - Phát triển kinh tế theo định hướng thương mại - dịch vụ - sản xuất ngày càng rõ nét, tốc độ tăng trưởng kinh tế hằng năm tăng cao. So với giai đoạn 1995 -2000, thương mại - dịch vụ tăng gấp 1,7 lần, bình quân hằng năm tăng 21,25%. Giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng 2 lần, nhịp độ tăng bình quân hàng năm 22,7%. Hằng năm thu thuế đều đạt và vượt kế hoạch pháp lệnh. Tổng thu ngân sách quận tăng 2,8 lần; đảm bảo cân đối thu chi, trong đó chi cho đầu tư phát triển 12,26%; chi cho sự nghiệp giáo dục 34,18%. Tuy tốc độ tăng trưởng kinh tế có tăng, nhưng còn mang tính tự phát, tính chất quy mô chủ yếu vừa và nhỏ, còn phân tán, chưa căn cơ, bền vững.

287 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) 3- Các hoạt động văn hóa - xã hội: Giáo dục - đào tạo: Tiếp tục phát triển, nâng cao chất lượng dạy và học, đội ngũ giáo viên được chuẩn hóa đạt 90%; tỷ lệ học sinh tốt nghiệp đều tăng ở các cấp học. Duy trì tốt kết quả phổ cập giáo dục tiểu học, trung học cơ sở và hoàn thành phổ cập bậc trung học. Đầu tư phát triển Trung tâm dạy nghề, đáp ứng yêu cầu học nghề và giải quyết việc làm trong Nhân dân. Đầu tư cơ sở vật chất, trang bị các phương tiện cho ngành y tế, cơ bản đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân: Hệ thống y tế cơ sở được củng cố, tăng cường đủ bác sĩ cho các trạm y tế phường, phục vụ tốt hơn công tác khám và điều trị bệnh; quản lý tốt lực lượng y tế tư nhân. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên dưới 1,5%, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba dưới 3%/năm. Thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, các phong trào xây dựng Tổ dân phố văn hóa, khu phố văn hóa, công sở văn minh sạch đẹp an toàn, trường học có đời sống văn hóa tốt... tiếp tục phát triển rộng khắp, xuất hiện nhiều mô hình văn hóa mới trên địa bàn, đặc biệt là mô hình Tổ dân phố - Mặt trận văn hóa, có 75% gia đình văn hóa, 42,38% tổ dân phố văn hóa, 41% khu phố văn hóa, 30,5% trường học có đời sống văn hóa tốt. Phát động và đẩy mạnh chương trình buổi sáng cho sức khỏe và phong trào rèn luyện thân thể theo Bác Hồ dạy; đào tạo nhiều vận động viên năng khiếu tham gia thi đấu nhiều giải ở trong và ngoài nước, đem lại cho phong trào thể dục thể thao quận đạt 2.440 huy chương các loại. Công tác đền ơn đáp nghĩa: Luôn được quan tâm, chăm lo tốt diện chính sách, đảm bảo thực hiện đúng chế độ quy định, kịp thời. Công tác xã hội từ thiện, hiến máu nhân đạo tiếp tục đạt được nhiều kết quả có ý nghĩa quan trọng trong việc chăm lo đời sống nhân dân. Tập trung huy động mọi nguồn lực giảm hộ nghèo còn dưới 3% hộ dân; cơ bản hoàn thành xóa đói giảm nghèo giai đoạn 1 (1992 - 2003). Hoàn thành mục tiêu xóa nhà dột nát, xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương trên địa bàn. Tuy nhiên, nhiều vấn đề văn hóa xã hội còn bức xúc, chậm được khắc phục. Tệ nạn mại dâm, ma túy, cờ bạc, dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn chưa có biện pháp giải quyết căn cơ, nên có nguy cơ bộc phát gây tác động xấu đến tình hình chung. 4- Giữ vững ổn định chính trị, trật tự xã hội: phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc tiếp tục được đẩy mạnh; thực hiện có hiệu quả chương trình quốc

288 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) gia phòng chống tội phạm nhất là ma túy, mại dâm. Đã đưa 1.798 đối tượng ma túy đi cai nghiện, tội phạm hình sự được kéo giảm 10 - 15%, tỷ lệ phá án 60%. Nhiệm vụ quốc phòng và công tác quân sự địa phương thực hiện tốt xây dựng hoàn chỉnh và thực hành diễn tập các phương án phòng thủ; xây dựng lực lượng thường trực, dự bị động viên và dân quân tự vệ đạt chỉ tiêu theo quy định; công tác tuyển quân đều đạt chỉ tiêu cấp trên giao. Tăng cường xây dựng và củng cố các cơ quan bảo vệ pháp luật, tăng cường sự phối hợp giữa các ngành trong khối nội chính, qua đó hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử đảm bảo đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu đổi mới hoạt động tư pháp; đẩy mạnh chống tiêu cực tham nhũng. Công tác tiếp dân, giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo đúng luật định, xử lý có kết quả, không để xảy ra điểm nóng. Tuy số vụ phạm pháp hình sự giảm nhưng tỷ lệ tội phạm trộm cắp, cướp giật còn nhiều do quản lý địa bàn còn sơ hở và biểu hiện thiếu cảnh giác trong một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên và Nhân dân trước thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm; lực lượng an ninh cơ sở và chính trị nòng cốt chưa đủ mạnh để phát hiện, tố giác, đấu tranh với tội phạm. Phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc từng nơi, từng lúc chưa phát huy đúng mức; mô hình nhóm, tổ tự quản chưa phát huy hết tác dụng; công tác phòng cháy chữa cháy ở một số khu dân cư còn tiềm ẩn nguy cơ cháy do ý thức phòng ngừa hỏa hoạn của một bộ phận nhân dân còn hạn chế; công tác đăng ký quản lý nguồn thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ, việc phúc tra cập nhật đôi lúc còn để xảy ra sai sót. 5- Hệ thống chính trị được củng cố và kiện toàn theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX): Công tác xây dựng Đảng luôn được quán triệt là nhiệm vụ then chốt: Công tác giáo dục chính trị tư tưởng có đổi mới về nội dung và hình thức, nâng cao chất lượng việc học tập quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, việc giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng đi đôi với giáo dục đạo đức lối sống cho cán bộ đảng viên nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt và công chức nhà nước được quan tâm đẩy mạnh, góp phần ngăn chặn kịp thời những biểu hiện suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống trong nội bộ Đảng; xây dựng và củng cố tổ tuyên giáo, báo cáo viên, tuyên truyền viên ở cơ sở hoạt động có hiệu quả. Công tác củng cố kiện toàn tổ chức bộ máy được tập trung, hoạt động của các ngành, các cơ quan đơn vị, phòng ban, phường được đồng bộ, mạnh dạn điều

289 LỊCH SỬ TRUYỀN THỐNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN QUẬN BÌNH THẠNH (1930 - 2015) động, luân chuyển, đề bạt bố trí 272 cán bộ, trong đó có 30% cán bộ trẻ, 22% nữ vào các chức danh chủ chốt của Đảng, chính quyền, đoàn thể, đa số cán bộ được bố trí đảm đương khá tốt nhiệm vụ được giao. Thường xuyên thực hiện việc quy hoạch, đào tạo bồi dưỡng cán bộ, đưa trên 1.200 lượt cán bộ đào tạo ở trường lớp chính quy và tại chức về chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, văn hóa... Công tác phát triển đảng đạt 100% chỉ tiêu nghị quyết đề ra. Các mô hình đảng bộ bộ phận, chi bộ ngoài quốc doanh, chi bộ trường học được xây dựng phù hợp với thực tiễn; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cơ sở đảng được nâng lên; có 74,07% cơ sở Đảng đạt danh hiệu trong sạch vững mạnh, không có cơ sở đảng yếu kém, có 99,5% đảng viên đủ tư cách. Công tác kiểm tra hàng năm đều xác định nội dung trọng tâm, trọng điểm, trong đó tập trung kiểm tra việc thực hiện nghị quyết của Đảng, tăng cường kiểm tra dấu hiệu vi phạm của đảng viên và tổ chức đảng; phát hiện và kịp thời xử lý kỷ luật 193 đảng viên, trong đó khai trừ 18 đảng viên; xóa tên 19 đảng viên. Đảm bảo việc thi hành kỷ luật nghiêm minh, mang tính giáo dục cao. Công tác xây dựng đảng vẫn còn những hạn chế: vai trò hạt nhân lãnh đạo chính trị của một vài tổ chức cơ sở đảng chưa được phát huy đúng mức; chưa quan tâm nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê và phê bình ở một số nơi không đảm bảo; có một số trường hợp giảm sút ý chí chiến đấu, thiếu gương mẫu, phát ngôn vô tổ chức, kỷ luật, vi phạm nghị quyết, nguyên tắc của Đảng; đội ngũ cán bộ còn hụt hẫng, bố trí cán bộ ở một vài đơn vị còn mang tính chắp vá; một số lĩnh vực đội ngũ cán bộ vẫn chưa được đào tạo bồi dưỡng đồng bộ. Hoạt động cơ sở đảng ở các doanh nghiệp, trường học còn lúng túng. Hoạt động của bộ máy chính quyền có nhiều tiến bộ Vai trò của Hội đồng nhân dân ngày càng được phát huy, chất lượng nội dung kỳ họp, công tác giám sát, tiếp xúc cử tri được nâng lên, xây dựng và thực hiện tốt quy chế phối hợp hoạt động, phát huy dân chủ trong việc tham gia quản lý nhà nước. Công tác chỉ đạo điều hành của Ủy ban nhân dân quận có cải tiến, có bám sát các nhiệm vụ trọng tâm, công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin đạt kết quả tốt. Mô hình hoạt động theo cơ chế “một cửa, một dấu” được củng cố và hoàn thiện, đẩy mạnh việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, lập lại trật tự