คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ป.3 เล่ม 2 (ปรับปรุงเดือนธ.ค.64)

คูมือครรู ายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ติ






นกั เรยี นเตมิ ชือ่ เครอื่ งใชไฟฟา และระบุพลังงานทเ่ี กิดจาก
การเปลี่ยนพลังงานไฟฟาของเคร่ืองใชไฟฟาแตล ะชนิด

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 211

คมู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกบั ชวี ติ

พลงั งานแสง พลงั งานเสียง พลังงานความรอน พลังงานกล พลงั งานไฟฟา

นกั เรียนตอบตามผลทไ่ี ดจากการสาํ รวจตามตารางท่ี 2 เชน กระติกน้าํ รอ น
เปลย่ี นจากพลงั งานไฟฟาเปนพลงั งานความรอนและพลังงานแสง

พลงั งานทําใหส ิ่งตา ง ๆ ทาํ งานได โดยพลังงานมีหลายแบบ ไดแก พลังงานแสง
พลงั งานเสยี ง พลังงานไฟฟา พลังงานกล พลังงานความรอ น พลังงานสามารถ
เปลย่ี นจากพลังงานหนึง่ ไปเปนพลงั งานอนื่ และพลงั งานไฟฟาสามารถทําให
เครอื่ งใชไฟฟา ทํางานไดโดยเปลี่ยนเปน พลังงานอื่น ไดแ กพลังงานความรอน
พลังงานแสง พลังงานเสยี ง หรือพลังงานกล

212 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกบั ชีวติ

พลังงานทาํ ใหส่ิงตาง ๆ ทํางานได โดยพลังงานมหี ลายแบบ พลังงานสามารถ
เปลี่ยนจากพลงั งานหน่งึ ไปเปนพลงั งานอืน่ ได และพลงั งานไฟฟาสามารถทําให
เคร่อื งใชไ ฟฟาทาํ งานไดโดยเปลย่ี นเปน พลังงานอน่ื

คาํ ถามของนักเรยี นท่ตี ั้งตามความอยากรูข องตนเอง

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 213

คมู ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ติ

แนวการประเมินการเรียนรู

การประเมนิ การเรยี นรูของนกั เรยี นทาํ ได ดงั น้ี
1. ประเมนิ ความรเู ดิมจากการอภปิ รายในชัน้ เรียน
2. ประเมนิ การเรยี นรจู ากคําตอบของนกั เรยี นระหวา งการจดั การเรยี นรูและจากแบบบนั ทึกกิจกรรม
3. ประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรและทกั ษะแหง ศตวรรษท่ี 21 จากการทาํ กจิ กรรมของนกั เรียน

การประเมินจากการทาํ กิจกรรมท่ี 1.1 พลงั งานหนงึ่ เปลี่ยนเปนพลังงานอะไรไดบ า ง

รหัส ส่ิงท่ีประเมนิ คะแนน

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
S1 การสงั เกต
S8 การลงความเหน็ จากขอมลู
S13 การตีความหมายขอมลู และลงขอ สรุป
ทกั ษะแหงศตวรรษที่ 21
C2 การคิดอยา งมวี จิ ารณญาณ
C4 การสอ่ื สาร
C5 ความรวมมือ

รวมคะแนน

214 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชวี ติ

ตาราง รายการประเมนิ และเกณฑการประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร

ทกั ษะ รายการประเมิน ดี (3) เกณฑก ารประเมิน ควรปรับปรงุ (1)
กระบวนการทาง
การใชประสาทสัมผัส สามารถใชประสาท พอใช (2) สามารถใชป ระสาท
วทิ ยาศาสตร เกบ็ รายละเอยี ด สมั ผสั เก็บรายละเอยี ด สมั ผสั เกบ็ รายละเอยี ด
S1 การสังเกต เก่ียวกับพลังงานแบบ เก่ยี วกับพลงั งานแบบ สามารถใชป ระสาท เก่ยี วกบั พลงั งานแบบ
ตาง ๆ ที่สังเกตไดจาก ตาง ๆ ทีส่ ังเกตไดจ าก สมั ผัสเก็บรายละเอียด ตา ง ๆ ทีส่ ังเกตไดจาก
S8 การลง กจิ กรรมและใน กิจกรรมและใน เกี่ยวกบั พลงั งานแบบ กิจกรรมและใน
ความเหน็ จาก เคร่ืองใชไฟฟาแตล ะ เครือ่ งใชไฟฟาแตล ะชนดิ ตาง ๆ ทส่ี งั เกตไดจ าก เครอ่ื งใชไฟฟาแตล ะ
ขอ มลู ชนดิ ทส่ี ํารวจ ท่ีสาํ รวจไดถูกตองดว ย กจิ กรรมและใน ชนิดท่ีสาํ รวจไดถ กู ตอง
ตนเอง เคร่อื งใชไฟฟา แตละ บางสว น แมว าจะได
S13 การ การลงความเหน็ จาก ชนดิ ทีส่ าํ รวจไดถ ูกตอง รับคาํ ชแ้ี นะจากครูหรอื
ตคี วามหมาย ขอมูลเกยี่ วกบั การ สามารถลงความเหน็ จาก จากการชแี้ นะของครู ผอู น่ื
ขอมูลและลง เปลย่ี นพลงั งานแบบ ขอ มลู เกีย่ วกบั การ หรอื ผอู นื่ สามารถลงความเห็น
ขอสรุป ตา ง ๆ จากการทาํ เปล่ยี นพลังงานแบบ จากขอมลู เกย่ี วกบั การ
กิจกรรมตาง ๆ และ ตา งๆ จากการทํา สามารถลงความเหน็ เปลีย่ นพลังงานแบบ
จากเคร่ืองใชไฟฟาท่ี กิจกรรมตา ง ๆ และจาก จากขอมลู เกี่ยวกับการ ตาง ๆ จากการทํา
สังเกต เคร่ืองใชไฟฟาทส่ี ังเกตได เปล่ยี นพลงั งานแบบ กิจกรรมตาง ๆ และ
ถกู ตองดวยตนเอง ตาง ๆ จากการทาํ จากเคร่ืองใชไฟฟาท่ี
การตีความหมายขอมูล กจิ กรรมตาง ๆ และ สังเกตไดถกู ตอง
จากการสงั เกตและ สามารถตีความหมาย จากเคร่ืองใชไ ฟฟาท่ี บางสวน แมวา จะได
อภปิ ราย และลง ขอมูลจากการสังเกตและ สงั เกตไดถกู ตองจาก รับคาํ ช้แี นะจากครหู รือ
ขอสรปุ ไดวา พลังงาน อภิปราย และลงขอสรปุ การชแ้ี นะของครูหรอื ผูอน่ื
ทาํ ใหส่ิงตา ง ๆ ทาํ งาน ไดถูกตองดว ยตนเองวา ผอู ่นื สามารถตีความหมาย
ได โดยพลังงานมหี ลาย พลังงานทาํ ใหส ง่ิ ตาง ๆ ขอ มลู จากการสงั เกต
แบบ พลังงานสามารถ ทํางานได โดยพลงั งานมี สามารถตคี วามหมาย และอภปิ ราย และลง
เปลย่ี นจากพลังงาน หลายแบบ พลงั งาน ขอ มลู จากการสังเกต ขอสรปุ ไดถกู ตองเพียง
สามารถเปล่ยี นจาก และอภปิ ราย และลง บางสว น แมว าจะ
ขอ สรปุ ไดถกู ตองจาก ไดร บั คําช้ีแนะจากครู
การชี้แนะของครูหรอื หรือผอู นื่ วา พลังงาน
ผูอ่นื วา พลงั งานทาํ ให ทําใหส ่ิงตาง ๆ ทํางาน
ส่งิ ตาง ๆ ทาํ งานได
โดยพลงั งานมีหลาย

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 215

คูมือครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลงั งานกับชีวิต

ทกั ษะ รายการประเมิน ดี (3) เกณฑก ารประเมิน ควรปรับปรุง (1)

กระบวนการทาง หนึ่งไปเปนพลงั งานอน่ื พลงั งานหนงึ่ ไปเปน พอใช (2) ได โดยพลังงานมี
วทิ ยาศาสตร ได และพลังงานไฟฟา พลงั งานอ่ืนได และ หลายแบบ แตไม
สามารถทําให พลงั งานไฟฟา สามารถ แบบ พลังงานสามารถ สามารถบอกไดวา
เครอ่ื งใชไฟฟา ทาํ งาน ทําใหเครื่องใชไฟฟา เปลี่ยนจากพลังงาน พลังงานสามารถ
ไดโ ดยเปลยี่ นเปน ทํางานไดโดยเปลยี่ นเปน หน่งึ ไปเปน พลงั งานอื่น เปลย่ี นจากพลงั งาน
พลงั งานอ่นื พลงั งานอื่น ได และพลงั งานไฟฟา หนงึ่ ไปเปน พลังงานอืน่
สามารถทําให หรอื พลงั งานไฟฟา
เคร่ืองใชไฟฟาทาํ งาน สามารถทําให
ไดโ ดยเปลีย่ นเปน เครื่องใชไฟฟา ทาํ งาน
พลงั งานอน่ื ไดโดยเปลยี่ นเปน
พลังงานอนื่

216 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ติ

ตาราง รายการประเมนิ และเกณฑการประเมินทักษะแหงศตวรรษที่ 21

ทักษะแหง รายการประเมิน เกณฑการประเมนิ
ศตวรรษท่ี 21
C2 การคิดอยา งมี ดี (3) พอใช (2) ควรปรับปรุง (1)
วจิ ารณญาณ
การคิดโดยใชเหตุผล สามารถคิดโดยใช สามารถคดิ โดยใชเ หตผุ ล สามารถคดิ โดยใชเ หตุผล
C4 การสื่อสาร
เพื่อสรางคําอธบิ าย เหตผุ ลเพ่อื สราง เพอ่ื สรางคําอธิบาย เพ่อื สรา งคาํ อธบิ าย
C5 ความรว มมือ
เกี่ยวกับการเปลีย่ น คําอธิบายเกยี่ วกบั การ เกีย่ วกบั การเปลี่ยน เก่ยี วกบั การเปลย่ี น

พลงั งานของวัตถุ เปลีย่ นพลังงานของวัตถุ พลงั งานของวตั ถุตาง ๆ พลงั งานของวัตถุตาง ๆ

ตางๆ ตาง ๆ ไดถ ูกตองดว ย ไดถ ูกตอ งจากการช้ีแนะ ไดเ พยี งบางสว น แตย งั

ตนเอง ของครหู รอื ผูอน่ื ขาดความชัดเจน แม

ไดร ับการชีแ้ นะของครู

หรอื ผอู ่นื

การสอื่ สารผลการ สามารถส่ือสารผลการ สามารถสอ่ื สารผลการ สามารถสอื่ สารผลการ

อภิปรายและผลการ อภิปรายและผลการ อภปิ รายและผลการ อภิปรายและผลการ

สาํ รวจการเปล่ยี น สาํ รวจการเปล่ยี น สาํ รวจการเปล่ยี น สาํ รวจการเปลย่ี น

พลังงานแบบตาง ๆ พลงั งานแบบตาง ๆ พลังงานแบบตาง ๆ จาก พลังงานแบบตาง ๆ จาก

จากการทํากิจกรรม จากการทํากิจกรรม การทาํ กจิ กรรมตาง ๆ การทาํ กจิ กรรมตาง ๆ

ตา ง ๆ และจากการ ตาง ๆ และจากการ และจากการสาํ รวจ และจากการสาํ รวจ

สํารวจเคร่อื งใชไฟฟา สาํ รวจเคร่อื งใชไฟฟาให เครือ่ งใชไฟฟาไดถ ูกตองมี เครื่องใชไฟฟาไดถ ูกตอ ง

ผูอ นื่ เขา ใจไดถ ูกตอง เหตผุ ลจากการช้แี นะของ เปนบางสวน แมวาจะ

มีเหตผุ ลดวยตนเอง ครูหรือผูอนื่ ไดรับการชแ้ี นะจากครู

หรือผูอนื่

การทํางานรวมกบั สามารถทํางานรวมกับ สามารถทาํ งานรว มกบั สามารถทํางานรว มกบั

ผอู น่ื ในการทํา ผูอ น่ื ในการทํากิจกรรม ผอู ืน่ ในการทํากิจกรรม ผูอื่นในการทาํ กจิ กรรม

กิจกรรมและการ และการอภปิ ราย และการอภปิ ราย รวมทั้ง และการอภิปราย

อภปิ ราย รวมท้งั รวมทั้งยอมรบั ความ ยอมรับความคดิ เห็นของ รวมทัง้ ยอมรบั ความ

ยอมรบั ความคดิ เห็น คิดเหน็ ของผอู ื่นตั้งแต ผอู ่ืนในบางชวงเวลาที่ทํา คดิ เหน็ ของผอู น่ื เปนบาง

ของผูอืน่ เริม่ ตน จนสําเรจ็ กจิ กรรม ชวงเวลาท่ีทํากิจกรรม

ทัง้ น้ตี องอาศยั การ

กระตนุ จากครูหรือผูอ่นื

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 217

คูม อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต

กิจกรรมท่ี 1.2 ผลิตไฟฟาไดอยา งไร

กิจกรรมนี้นักเรียนจะไดสังเกตและอธิบายการทํางาน
ของเครื่องกําเนิดไฟฟาในการผลิตไฟฟา และสืบคนขอมูล
เก่ียวกับแหลงพลงั งานตาง ๆ ทนี่ าํ มาใชใ นการผลติ ไฟฟา

เวลา 2 ช่วั โมง

จุดประสงคการเรยี นรู

1. รวบรวมขอ มูลและอธบิ ายการทํางานของเคร่ือง

กาํ เนิดไฟฟา ในการผลิตไฟฟา

2. สบื คน ขอมูลและระบแุ หลงพลงั งานทใี่ ชใ นการผลิต
ไฟฟา

วสั ดุ อปุ กรณส ําหรับทํากจิ กรรม 1 ชุด ส่อื การเรียนรแู ละแหลงเรียนรู
2 เสน
สงิ่ ที่ครูตอ งเตรยี ม/กลุม 1. หนงั สอื เรียน ป.3 เลม 2 หนา 39-41
1. ชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟฟา 2. แบบบนั ทึกกจิ กรรม ป.3 เลม 2 หนา 36-39
3. วดี ิทัศนเรอ่ื งการผลิตไฟฟาจากชดุ สาธติ เครือ่ งกาํ เนิด
2. สายไฟฟาแบบคลิปปากจระเข
ไฟฟา http://ipst.me/10912
ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
4. วีดทิ ศั นตัวอยา งการปฏบิ ตั กิ ารสาํ หรบั ครูเร่ืองผลติ
S1 การสังเกต ไฟฟา ไดอ ยา งไร http://ipst.me/9455

S8 การลงความเหน็ จากขอมูล

S13 การตคี วามหมายขอมลู และลงขอสรปุ

ทักษะแหง ศตวรรษที่ 21

C4 การสื่อสาร

C5 ความรวมมือ

218 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมอื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวิต

แนวการจดั การเรียนรู ไฟฉายมอื บบี

1. ครูตรวจสอบความรูเดิมโดยอาจนําไฟฉายมือบีบหรือเคร่ืองใชไฟฟาอื่น ๆ ไฟฉายมอื บีบ
ท่ี ทํ า ง า น โ ด ย ใ ช เ ค ร่ื อ ง กํ า เ นิ ด ไ ฟ ฟ า ห รื อ อ า จ นํ า วี ดิ ทั ศ น เ กี่ ย ว กั บ
เคร่ืองใชไฟฟาที่ทํางานโดยใชเครื่องกําเนิดไฟฟามาใหนักเรียนสังเกต ท้ังน้ี ในการตรวจสอบความรูเดิม
หากครูนําไฟฉายมือบีบมาใหนักเรียนสังเกต ครูอาจใหตัวแทนนักเรียน ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
ออกมาสาธิตการใชไฟฉาย แลวชักชวนใหน ักเรยี นสังเกตการทํางานของไฟ สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
ฉาย โดยครใู ชค ําถามดงั น้ี แตชักชวนใหหาคําตอบท่ีถูกตอง
1.1 นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบาง (นักเรียนตอบตามผลการสังเกต เชน จากกิจกรรมตา ง ๆ ในบทเรียนน้ี
ไฟฉายมีหลอดไฟฟา เมื่อใชมอื บีบดานขางของกระบอกไฟฉาย หลอด
ไฟฟากจ็ ะสวาง เมื่อบีบเรว็ ขึ้น หลอดไฟฟาก็จะสวางมากข้ึนและสวาง
อยา งตอ เนื่อง)
1.2 นักเรียนคิดวาไฟฉายสวางไดอยางไร (นักเรียนตอบตามความเขาใจ
เชน เพราะมีถานไฟฉายอยูด านใน หรอื เพราะใชม ือบบี )
ครูอาจใหนักเรียนสังเกตวา ดานในกระบอกไฟฉายไมมีถานไฟฉาย

อยู จากนั้นชักชวนใหนักเรียนคิดตอไปวา เมื่อไมมีถานไฟฉายท่ีให

พลังงานไฟฟาดังเชนอุปกรณไฟฟาอ่ืน ๆ ที่นักเรียนไดสังเกตมาใน

กิจกรรมที่แลว ไฟฉายกระบอกนี้สวางไดอยางไร และพลังงานไฟฟาท่ี

ทําใหไฟฉายสวางมาจากไหน

2. ครูเชื่อมโยงความรูของนักเรียนเขาสูกิจกรรมที่ 1.2 โดยใชคําถามวา
รูหรอื ไมว าเรามีวิธผี ลติ ไฟฟา อยางไร

3. นักเรียนอานชื่อกิจกรรม และทําเปนคิดเปน ในหนังสือเรียน หนา 82
จากน้ันรวมกันอภิปรายเพื่อตรวจสอบความเขาใจเกี่ยวกับจุดประสงคใน
การทํากจิ กรรม โดยใชค ําถาม ดังน้ี
3.1 กิจกรรมนี้นักเรียนจะไดเรียนเร่ืองอะไร (การทํางานของเครื่อง
กาํ เนิดไฟฟาและแหลง พลงั งานทใ่ี ชใ นการผลติ ไฟฟา )
3.2 นักเรียนจะไดเรียนรูเร่ืองน้ีดวยวิธีใด (การรวบรวมขอมูลและ
สืบคน ขอมลู )
3.3 เม่ือเรียนแลวนักเรียนจะทําอะไรได (อธิบายการทํางานของ
เคร่ืองกําเนิดไฟฟาในการผลิตไฟฟาและระบุแหลงพลังงาน
ท่ีใชใ นการผลิตไฟฟา)

4. นักเรียนบันทึกจุดประสงคลงในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 80 และอาน
ส่งิ ท่ีตองใชใ นการทาํ กิจกรรม

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 219

คูม อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชวี ิต

5. นกั เรยี นอานทาํ อยางไร ตอนท่ี 1 ทลี ะขอ โดยครใู ชวิธีฝกทักษะการอาน ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
ท่ีเหมาะสมกับความสามารถของนักเรียน จากนั้นครูตรวจสอบความ และทักษะแหงศตวรรษที่ 21
เขาใจเก่ียวกับวิธีการทํากิจกรรม จนนักเรียนเขาใจลําดับการ ทํา
กจิ กรรม โดยใชค ําถามดังน้ี ที่นกั เรียนจะไดฝก จากการทํากจิ กรรม
5.1 ในขั้นตอนแรกของการทํากิจกรรม นักเรียนตองทําอะไร ตอนที่ 1
(สังเกตชุดสาธิตเครื่องกําเนดิ ไฟฟา จากนั้นรวมกันอภิปรายและ S1 สังเกตสวนประกอบและผลท่ี
ระบสุ วนประกอบของชุดสาธิตเครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟา )
5.2 เมื่อสังเกตสวนประกอบของชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิดไฟฟาแลว เ กิ ด เ ม่ื อ ห มุ น แ ก น ห มุ น ข อ ง
นักเรียนตองทําอยางไรตอไป (หมนุ แกนหมนุ ของชดุ สาธิตเครื่อง ชุดสาธติ เครอื่ งกาํ เนิดไฟฟา
กําเนิดไฟฟา จากนั้นสงั เกตสงิ่ ที่เกดิ ขึน้ ) S8 ลงความเห็นจากขอมูลเก่ียวกับ
5.3 หลงั จากสืบคน ขอ มูลเพิ่มเตมิ จากวีดิทัศนเ รื่องการผลิตไฟฟาจาก ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ า ข อ ง ชุ ด ส า ธิ ต
ชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิดไฟฟาแลว นักเรียนตองอภิปรายเก่ียวกับ เคร่อื งกาํ เนิดไฟฟา
เร่ืองอะไร (สวนประกอบหลักที่ทําใหเกิดไฟฟาและวิธีการผลิต C5 ทํางานรวมกับผูอ นื่ ในการทาํ
ไฟฟา ของชุดสาธติ เครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟา) กจิ กรรมสังเกตชดุ สาธติ เครอ่ื ง
กาํ เนิดไฟฟา สบื คนขอมูลและ
6. เมื่อนักเรียนเขาใจวิธีการทํากิจกรรมในทําอยางไร ตอนที่ 1 แลว ครูให อภิปรายเก่ียวกับสว นประกอบ
นักเรียนรบั อปุ กรณแ ละเร่ิมปฏิบัติตามขั้นตอนการทํากิจกรรม หลักท่ีทําใหเกิดไฟฟา

7. หลังจากทํากิจกรรมแลว นักเรียนรวมกันอภิปรายผลการทํากิจกรรม เคร่ืองกาํ เนดิ ไฟฟาทม่ี ีขดลวดทองแดง
ตามแนวคาํ ถามดงั น้ี อยูระหวา งแทงแมเ หล็ก
การสังเกตชดุ สาธิตเคร่อื งกําเนิดไฟฟา
7.1 ชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟฟามีสวนประกอบอะไรบาง (ชุดสาธิตเคร่ือง เคร่ืองกําเนิดไฟฟาท่ีมีแทง แมเ หลก็
กําเนิดไฟฟาประกอบดวยขดลวดทองแดง แทงแมเหล็ก อยรู ะหวางขดลวดทองแดง
แกนหมุน)
ในขั้นตอนน้ี ครูอาจใหตัวแทนนักเรียนออกมาชี้สวนประกอบของชุด

สาธติ เครือ่ งกําเนิดไฟฟา หนา ชนั้ เรยี น

7.2 เม่ือหมุนแกนหมนุ ของเคร่ืองกาํ เนิดไฟฟา นักเรียนสังเกตเห็นอะไร
(หลอดไฟฟาสวา ง)

การสืบคนขอมูลเพ่ิมเติมจากวีดิทัศนเรื่องการผลิตไฟฟาจากชุดสาธิต
เครอ่ื งกาํ เนิดไฟฟา

7.3 สวนประกอบหลกั ของชุดสาธิตเคร่อื งกําเนิดไฟฟามีอะไรบาง (ขด
ลวดทองแดง แทงแมเหล็ก โดยมีทั้งแบบท่ีมีขดลวดทองแดงอยู
ระหวางแทงแมเหล็ก และแบบท่ีมีแทงแมเหล็กอยูระหวาง
ขดลวดทองแดง)

220 สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวิต

7.4 ชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิดไฟฟาผลิตไฟฟาไดอยางไร (เมื่อหมุน หลอดไฟฟา สวา งเมือ่ หมนุ แกนหมุน
แทงแมเหล็กท่ีอยูระหวางขดลวดทองแดง หรือหมุนขดลวดทองแดงที่ ของชุดสาธิตเครอื่ งกําเนิดไฟฟา
อยูระหวางแทงแมเหล็ก จะเกิดการเปลี่ยนพลังงานกลจากการที่เรา
ออกแรงหมนุ แทงแมเ หลก็ หรือขดลวดทองแดง ไปเปนพลงั งานไฟฟา ) หลอดไฟฟาสวา งเม่ือหมุนแกนหมุน
ของชุดสาธิตเครอ่ื งกําเนิดไฟฟา
7.5 รูไดอยางไรวามีไฟฟาเกิดขึ้นเม่ือหมุนแกนหมุนของชุดสาธิตเครื่อง
กาํ เนิดไฟฟา (สงั เกตไดจากหลอดไฟฟา จะสวา งเมอื่ หมนุ แกนหมนุ ของ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรและ
ชดุ สาธิตเครอ่ื งกาํ เนิดไฟฟา) ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21

7.6 เกิดอะไรข้ึนเมื่อเราหมุนแกนหมุนของเคร่ืองกําเนิดไฟฟาใหเร็วข้ึน ที่นกั เรียนจะไดฝกจากการทํากจิ กรรม
เพราะเหตุใด (หลอดไฟฟาจะสวางมากขน้ึ เพราะเคร่อื งกําเนดิ ไฟฟา จะ ตอนท่ี 2
ผลติ ไฟฟา ไดมากขน้ึ ) S8 ลงความเห็นเก่ียวกับการผลิตไฟฟา

7.7 จากการสืบคนขอมูลเพ่ิมเติมจากวีดิทัศน นักเรียนสรุปไดวาอยางไร จากชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟฟาและ
(สวนประกอบหลักของชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟฟา คือ แทงแมเหล็ก การผลติ ไฟฟาท่ใี ชในบา น
และขดลวดทองแดง การผลติ ไฟฟาจากชดุ สาธติ เคร่อื งกําเนดิ ไฟฟาทํา C4 ส่อื สารผลการสังเกตและการสืบคน
ไดโดยการหมุนขดลวดทองแดงที่อยูระหวางแทงแมเหล็ก หรือหมุน ขอมลู เก่ียวกับการผลิตไฟฟา และ
แทง แมเหลก็ ท่อี ยรู ะหวางขดลวดทองแดง การหมุนแกนหมุนใหเ ร็วขึน้ อภิปรายเกีย่ วกบั สว นประกอบหลัก
จะทําใหผ ลิตไฟฟา ไดม ากขึน้ สงั เกตไดจ ากหลอดไฟฟา สวา งมากข้ึน) ทีท่ ําใหเกิดไฟฟาและแหลงพลงั งาน
ในการผลติ ไฟฟา
8. นักเรยี นอา นทําอยา งไร ตอนท่ี 2 ทลี ะขอ โดยครูใชวธิ ฝี ก ทกั ษะการอาน C5 ทาํ งานรว มกับผูอ ่ืนในการทาํ
ท่ีเหมาะสมกับความสามารถของนักเรียน จากน้ันครูตรวจสอบความ กจิ กรรม อภปิ รายเก่ยี วกับ
เขาใจเกี่ยวกับวิธกี ารทํากิจกรรม จนนักเรียนเขาใจลําดับการทํากิจกรรม สว นประกอบหลกั ทท่ี ําใหเ กดิ ไฟฟา
โดยใชค าํ ถามดังน้ี และแหลงพลงั งานในการผลติ ไฟฟา
8.1 ในขั้นตอนแรกของการทํากิจกรรม นักเรียนตองทําอะไร (อาน
ใบความรูเร่ืองการผลิตไฟฟาและแหลงพลังงานที่ใชในการผลิต
ไฟฟาของประเทศไทย)
8.2 หลังจากอานใบความรูแลว นักเรียนตองอภิปรายรวมกัน
เก่ียวกับเรื่องอะไร (สวนประกอบหลักท่ีทําใหเกิดไฟฟาและ
แหลงพลังงานที่ใชในการหมุนแกนหมุนของเคร่ืองกําเนิดไฟฟา
ในโรงไฟฟา )

9. เมื่อนักเรียนเขาใจวิธีการทํากิจกรรมในทําอยางไร ตอนท่ี 2 แลว
อภิปรายรวมกับนักเรียนวาจะบันทึกผลในแบบบันทึกกิจกรรมอยางไร
บา ง และใหเร่ิมปฏิบัตติ ามข้ันตอนการทาํ กจิ กรรม

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 221

คูม ือครูรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวติ

10. หลังจากทํากิจกรรมแลว นักเรียนรวมกันอภิปรายผลการทํากิจกรรม หากนักเรียนไมสามารถตอบ
ตามแนวคําถามดังน้ี คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
10.1 ไฟฟา ทเ่ี ราใชก นั อยใู นบานผลติ มาจากทีใ่ ด (จากเคร่อื งกาํ เนิดไฟฟา คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียนคิด
ท่ีอยูในโรงไฟฟา ) อยางเหมาะสม รอคอยอยางอดทน
10.2 สวนประกอบหลักที่ทําใหเกิดไฟฟาของเคร่ืองกําเนิดไฟฟาใน แ ล ะ รั บ ฟ ง แ น ว ค ว า ม คิ ด ข อ ง
โรงไฟฟามีอะไรบาง (แทงแมเหลก็ และขดลวดทองแดง) นกั เรียน
10.3 การผลิตไฟฟา ที่ใชในบานเหมือนหรือแตกตา งจากการผลิตไฟฟา
ดวยชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิดไฟฟา (การผลิตไฟฟาที่ใชในบาน
และการผลิตไฟฟาดวยชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟ ฟา มี
สวนประกอบหลักและมีหลักการผลิตเหมือนกัน แตการผลิต
ไฟฟาเพื่อใชในบานนั้นตองผลิตจํานวนมาก จึงไมสามารถใชแรง
จากคนในการหมุนขดลวดทองแดงหรือหมุนแทงแมเหล็กได จึง
ตองใชพลังงานจากแหลงพลังงานอื่นในการหมุนแกนหมุนเพื่อ
ผลติ ไฟฟา)
10.4 แหลงพลังงานที่สามารถนํามาหมุนแกนหมุนขดลวดของเคร่ือง
กําเนดิ ไฟฟาไดโดยตรงมอี ะไรบา ง (ลม นาํ้ )
10.5 นอกจากการนําพลังงานจากแหลงพลังงานตาง ๆ มาใชหมุน
แกนหมุนขดลวดของเครื่องกําเนิดไฟฟาโดยตรงแลว การผลิตไฟฟา
ในโรงไฟฟายังใชวิธีใดไดอีก (ใชน้ํามันและแกสธรรมชาติมาเปน
เชื้อเพลิงเพ่ือตมนํ้าใหไดไอนํ้า แลวใชแรงดันจากไอน้ําไปหมุนแกน
หมุนของเครื่องกาํ เนดิ ไฟฟา)
ครูอาจใชสื่อ AR ผานแอปพลิเคชันบนโทรศัพทเคลื่อนที่หรือ

แท็บเล็ต โดยใชกลองสองไปที่สัญลักษณ AR ที่แสดงในรูปท่ี 27 ใน

หนงั สือเรยี นหนา 94 เพื่อใหนกั เรียนเขาใจเกีย่ วกบั เร่ืองการใชเชื้อเพลิง

ในการผลติ ไฟฟา ในโรงไฟฟา มากข้นึ

10.6 แหลงพลังงานท่ีใชในการผลิตไฟฟาในโรงไฟฟามีอะไรบาง
(นํ้า ลม ถานหิน แกส ธรรมชาติ น้าํ มันดบิ ชวี มวล)

10.7 แหลง พลังงานหลกั ทีใ่ ชผ ลติ ไฟฟาของโรงไฟฟา ในประเทศไทยคือ
อะไร (แกส ธรรมชาติ)

222 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมอื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ติ

10.8 เพราะเหตใุ ดเราจึงตอ งใชไ ฟฟา อยางประหยดั (สว นใหญป ระเทศ ถ า ค รู พ บ ว า นั ก เ รี ย น ยั ง มี
ไทยใชแหลงพลังงานจากเช้ือเพลิงมาผลิตไฟฟา และแตละ แนวคิดคลาดเคล่ือนเกี่ยวกับ
ก า ร ผ ลิ ต ไ ฟ ฟ า ใ ห ร ว ม กั น
แหลงพลังงานมีจํานวนจํากัดจึงตองนําเขาจากตางประเทศ อภิปรายจนนักเรียนมีแนวคิดท่ี
ถกู ตอ ง
ซ่งึ ตองใชเ งินเปนจาํ นวนมาก เราจึงตองใชไ ฟฟา อยา งประหยัด)
11. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามในส่ิงท่ีอยากรูเพิ่มเติมเก่ียวกับการผลิต

ไฟฟา จากน้ันรวมกันอภิปรายและลงขอสรุปวา สวนประกอบหลักท่ีใช

ผลติ ไฟฟาของเคร่อื งกําเนดิ ไฟฟา คอื แทง แมเ หลก็ และขดลวดทองแดง ไฟฟา
เกิดจากการหมุนขดลวดทองแดงท่ีอยูระหวางแทงแมเหล็ก หรือหมุนแทง

แมเหล็กท่ีอยูระหวางขดลวดทองแดง แหลงพลังงานในการผลิตไฟฟามีหลาย

แหลง แตปจจุบันแหลงพลังงานท่ีใชผลิตไฟฟาของประเทศไทยมีจํานวน
จาํ กดั เราจงึ ตองใชไ ฟฟาอยางประหยดั (S13)
12. นักเรียนรวมกันอภิปรายเพื่อตอบคําถามในฉันรูอะไร โดยครูอาจใช
คําถามเพ่ิมเติมในการอภปิ รายเพือ่ ใหไดแนวคาํ ตอบท่ีถูกตอ ง
13. นกั เรยี นอานสง่ิ ทไ่ี ดเรยี นรู และเปรียบเทยี บกบั ขอ สรุปของตนเอง
14. ครูกระตุนใหนักเรียนฝกต้ังคําถามเก่ียวกับเร่ืองท่ีสงสัยหรืออยากรู
เพิม่ เตมิ ในอยากรูอีกวา ครอู าจสมุ นักเรยี น 2 -3 คน นาํ เสนอคาํ ถามของ
ตนเองหนาช้ันเรียน จากน้ันนักเรียนรวมกันอภิปรายเกี่ยวกับคําถามที่

นําเสนอ

15. ครูนําอภิปรายเพ่ือใหนักเรียนทบทวนวาไดฝกทักษะกระบวนการทาง
วทิ ยาศาสตรแ ละทักษะแหง ศตวรรษที่ 21 อะไรบางและในขั้นตอนใด

การเตรยี มตัวลว งหนาสําหรับครูเพื่อจดั การเรยี นรใู นคร้งั ถัดไป

ในครั้งถัดไป นักเรียนจะไดเรียนกิจกรรมท่ี 1.3 ใชไฟฟาอยางประหยัดและ
ปลอดภัยไดอยางไร โดยครูอาจเตรียมสอื่ ตา ง ๆ เพือ่ สรางความตระหนักและใหน ักเรียน
รวมกันอภิปรายเกี่ยวกับการใชไฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย เชน วีดิทัศนเก่ียวกับ
การใชไ ฟฟา อยา งประหยดั และปลอดภัยจากแหลง ตา ง ๆ เชน

• กระทรวงพลังงาน http://energy.go.th
• การไฟฟา ฝายผลติ แหงประเทศไทย http://www.egat.co.th/

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 223

คูมอื ครรู ายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวติ

S ขอ Nเสนอแนะเพิม่ เติม

กอนใหนักเรียนใชชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิดไฟฟา ครูควรเตรียมชุดสาธิตเครื่องกําเนิดไฟฟาใหพรอมใชงาน
โดยชุดสาธติ เครือ่ งกําเนดิ ไฟฟาท่ีแสดงดังรูปท่ี 1 น้ีเปนแบบที่มีขดลวดทองแดงอยตู รงกลางระหวา งแทงแมเหล็ก
โดยเมอ่ื หมนุ แกนหมนุ ของเครื่องกาํ เนดิ ไฟฟา จะผลติ ไฟฟาได 2 แบบ คือ ไฟฟากระแสตรงและไฟฟา กระแสสลบั

12 จอแสดงผล

3

4 56

รปู ที่ 1

เมือ่ ตอ สายไฟฟาเขากบั ชองหมายเลข 1 2 3 และ 5 ดังรปู ที่ 2

รปู ที่ 2
เครื่องกําเนิดไฟฟาจะใหไฟฟากระแสตรงซ่ึงเปนกระแสไฟฟาท่ีไหลไปทิศทางเดียว สังเกตไดจากหลอด
ไฟฟาทจ่ี อแสดงผลจะเปนสแี ดงหรือสีเขียว แตถา ตอสายไฟฟา เขา กับชอง 1 2 4 และ 6 ดังรูปที่ 3

รูปที่ 3

224 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกบั ชวี ิต

ขอ เสนอแนะเพมิ่ เตมิ

เคร่ืองกําเนิดไฟฟาจะใหไฟฟากระแสสลับซ่ึงเปนกระแสไฟฟาที่ไหลสองทาง สังเกตจากหลอดไฟฟาที่
จอแสดงผลจะใหแ สงสีแดงและสเี ขียวปรากฏข้นึ พรอ มกนั

ในกรณีทเ่ี ครอื่ งกาํ เนดิ ไฟฟาชํารุด หลอดไฟฟา ทห่ี นา จอไมแ สดงผล อาจนาํ หลอด LED มาตอ เพิ่มโดยตอ
หลอด LED เขา กับชอง 4 และ 6 ดงั รปู ที่ 4 ซ่งึ จะไดไฟฟากระแสสลบั สังเกตไดจากหลอด LED จะสวาง

รูปท่ี 4

N

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 225

คมู อื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ิต

แนวคาํ ตอบในแบบบันทกึ กจิ กรรม

รวบรวมขอมลู และอธิบายการทาํ งานของเครื่องกําเนดิ ไฟฟา
ในการผลิตไฟฟา

แทง แมเหลก็ ขดลวดทองแดง
แทง แมเหลก็

นักเรียนวาดรปู และระบุสวนประกอบของชดุ สาธติ เคร่อื งกําเนิดไฟฟา
ตามผลที่ไดจากการสังเกต

226 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวิต

สวา ง
ขดลวดทองแดง แทง แมเหล็ก
หมนุ ขดลวดทองแดงที่อยรู ะหวา งแทงแมเ หล็ก หรือหมุนแทงแมเหล็กทอ่ี ยู
ระหวา งขดลวดทองแดง

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 227

คมู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชวี ติ
สบื คน ขอ มูลและระบแุ หลงพลงั งานทใี่ ชในการผลิตไฟฟา
ขดลวดทองแดง แทงแมเหล็ก

น้าํ ลม ถา นหิน น้ํามันดบิ แกส ธรรมชาติ ชีวมวล

228 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูม อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ิต

ขดลวดทองแดง แทง แมเหล็ก

หมนุ ขดลวดทองแดงท่ีอยูร ะหวา งแทงแมเหลก็ หรอื หมนุ แทงแมเหล็กทอ่ี ยู
ระหวางขดลวดทองแดง
สว นประกอบหลกั ของชุดสาธติ เครือ่ งกาํ เนิดไฟฟา คือ แทง แมเ หลก็ และขดลวด
ทองแดง การผลิตไฟฟา จากชดุ สาธติ เครอ่ื งกาํ เนดิ ไฟฟาทําไดโ ดยการหมุน
ขดลวดทองแดงท่ีอยูระหวางแทงแมเ หล็ก หรือหมุนแทง แมเ หล็กท่อี ยรู ะหวา ง
ขดลวดทองแดง การหมุนแกนหมนุ ใหเรว็ ขน้ึ จะทาํ ใหผลติ ไฟฟา ไดม ากขน้ึ
สังเกตไดจากหลอดไฟฟาสวางมากขน้ึ

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 229

คูมือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชวี ติ

ใชแ รงจากคนในการหมุน มีสว นประกอบหลัก ไมส ามารถใชแ รงจากคนในการ
แทงแมเหล็กหรือ และมีหลักการ หมนุ ขดลวดทองแดงหรอื
ขดลวดทองแดง ทาํ งานเหมือนกัน แทง แมเ หลก็ ได จงึ ตองใชพ ลงั งาน
ที่เครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟา จากแหลง พลังงานตา ง ๆ แทน

230 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชวี ติ

การผลิตไฟฟาในประเทศไทยใชพลังงานจากแหลง พลงั งานตา ง ๆ เชน นํ้า
ลม แกสธรรมชาติ ถา นหิน นา้ํ มันดิบ ชีวมวล โดยแหลงพลังงานทน่ี ํามาใช
ผลิตไฟฟา มากท่ีสุด คอื แกส ธรรมชาติ

สวนประกอบหลักทใ่ี ชผลิตไฟฟา คอื แทง แมเ หลก็ และขดลวดทองแดง
แหลง พลงั งานทใ่ี ชใ นการผลิตไฟฟาในโรงไฟฟามีหลายแหลง เชน แกสธรรมชาติ
ถานหิน ชวี มวล ลม นา้ํ นา้ํ มันดิบ แหลง พลังงานท่ใี ชผ ลิตไฟฟาในประเทศไทย
สวนใหญเ ปนแหลงพลงั งานจากเชือ้ เพลิงซึ่งมีจํานวนจํากดั

สวนประกอบหลกั ทใ่ี ชผ ลติ ไฟฟาของเครอื่ งกาํ เนดิ ไฟฟา คือ แทงแมเหล็กและ
ขดลวดทองแดง ไฟฟาเกดิ จากการหมุนขดลวดทองแดงท่ีอยูระหวางแทง แมเ หลก็
หรอื หมุนแทง แมเ หลก็ ที่อยรู ะหวางขดลวดทองแดง แหลงพลงั งานท่ีใชผ ลิตไฟฟา
มีหลายแหลงและบางแหลงมีจาํ นวนจาํ กัด เราจงึ ตองใชไ ฟฟา อยางประหยดั

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 231

คมู อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวิต
คาํ ถามของนกั เรยี นทต่ี ้ังตามความอยากรูข องตนเอง

232 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวติ

แนวการประเมินการเรียนรู

การประเมนิ การเรยี นรขู องนักเรยี นทาํ ได ดังนี้
1. ประเมินความรูเดิมจากการอภปิ รายในชนั้ เรียน
2. ประเมนิ การเรียนรจู ากคําตอบของนักเรยี นระหวา งการจดั การเรียนรแู ละจากแบบบันทึกกิจกรรม
3. ประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรและทักษะแหง ศตวรรษที่ 21 จากการทํากิจกรรมของนักเรยี น

การประเมนิ จากการทาํ กิจกรรมที่ 1.2 ผลติ ไฟฟาไดอ ยางไร

รหสั ส่งิ ทปี่ ระเมิน คะแนน

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
S1 การสังเกต
S8 การลงความเห็นจากขอ มูล
S13 การตคี วามหมายขอ มลู และลงขอ สรปุ
ทกั ษะแหงศตวรรษที่ 21
C4 การสื่อสาร
C5 ความรวมมอื

รวมคะแนน

สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 233

คมู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต

ตาราง การประเมินและรายการประเมินทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

ทักษะ เกณฑก ารประเมนิ
กระบวนการทาง รายการประเมนิ
วทิ ยาศาสตร ดี (3) พอใช (2) ควรปรบั ปรุง (1)

S1 การสงั เกต การสงั เกตโดยใช สามารถใชประสาท สามารถใชประสาท สามารถใชประสาท

ประสาทสมั ผัสเกบ็ สัมผสั เก็บรายละเอียด สัมผัสเก็บรายละเอียด สัมผสั เก็บรายละเอียด

รายละเอยี ดของ ของสว นประกอบและผล ของสวนประกอบและ ของสวนประกอบและ

สวนประกอบและผลท่ี ที่เกิดข้นึ เม่ือหมนุ แกน ผลที่เกิดขึน้ เม่ือหมนุ ผลท่เี กิดขนึ้ เม่ือหมนุ

เกิดขนึ้ เมื่อหมนุ แกน หมนุ ของชุดสาธิตเครื่อง แกนหมนุ ของชดุ สาธติ แกนหมุนของชดุ สาธติ

หมุนของชุดสาธิต กําเนิดไฟฟาและบอก เครื่องกําเนดิ ไฟฟาแลว เคร่ืองกําเนิดไฟฟา แลว

เครอื่ งกําเนิดไฟฟา ขอมลู ท่ีไดจากการสังเกต บอกขอมูลท่ีไดจ ากการ บอกขอ มูลที่ไดจ ากการ

ไดดวยตนเองโดยไมเพมิ่ สังเกตจากการชแ้ี นะ สังเกตไดเ พียงบางสวน

ความคิดเห็น ของครหู รือผูอน่ื หรือมี แมว าจะไดร ับการ

การเพ่ิมเตมิ ความ ชี้แนะจากครหู รือผอู ื่น

คิดเห็น

S8 การลง การลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็น สามารถลงความเห็น

ความเหน็ จาก ขอ มลู เก่ยี วกับการผลติ ขอ มลู เกยี่ วกับการผลติ จากขอมลู เกย่ี วกับการ จากขอมูลเกี่ยวกับการ

ขอมลู ไฟฟาจากชุดสาธิต ไฟฟาจากชุดสาธติ เคร่ือง ผลิตไฟฟาจากชุดสาธติ ผลิตไฟฟาจากชดุ สาธิต

เครอื่ งกําเนดิ ไฟฟาและ กําเนดิ ไฟฟาและการ เครอื่ งกําเนิดไฟฟาและ เครือ่ งกาํ เนดิ ไฟฟาและ

การผลติ ไฟฟาที่ใชใ น ผลิตไฟฟาที่ใชใ นบาน การผลิตไฟฟา ที่ใชใ น การผลติ ไฟฟาที่ใชใน

บา น ไดถ ูกตอ งดวยตนเอง บานไดถ ูกตองจากการ บา นไดถูกตอ งบางสวน

ชแี้ นะของครหู รือผอู ่นื แมว า จะไดรบั การ

ชแี้ นะจากครหู รือผูอ่นื

S13 การ การตคี วามหมายขอมลู สามารถตีความหมาย สามารถตคี วามหมาย สามารถตคี วามหมาย

ตีความหมาย จากการสงั เกตและ ขอ มลู จากการสังเกตและ ขอมลู จากการสังเกต ขอมูลจากการสงั เกต

ขอ มูลและลง สบื คนขอมูล และลง สบื คน ขอ มลู และลง และสืบคน ขอมูล และ และสืบคนขอมูล และ

ขอ สรุป ขอ สรุปไดว าไฟฟา เกิด ขอ สรุปไดถกู ตองดว ย ลงขอ สรุปไดถกู ตอง ลงขอ สรุปไดเพียง

จากการหมุนขดลวด ตนเองวาไฟฟาเกิดจาก โดยอาศยั การชีแ้ นะ บางสว น แมว าจะไดรบั

ทองแดงท่ีอยูระหวา ง การหมุนขดลวดทองแดง จากครหู รือผูอ่นื วา การชแี้ นะจากครูหรือ

แทง แมเหล็ก หรือหมุน ทอ่ี ยรู ะหวา ง ไฟฟาเกิดจากการหมนุ ผอู ่ืนวาไฟฟา เกิดจาก

แทงแมเ หล็กท่ีอยู แทงแมเหล็กหรือหมุน ขดลวดทองแดงท่ีอยู การหมนุ ขดลวด

ระหวางขดลวด แทง แมเหล็กท่ีอยู ระหวา งแทงแมเหลก็ ทองแดงท่ีอยูระหวาง

234 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชวี ติ

ทักษะ รายการประเมนิ ดี (3) เกณฑการประเมนิ ควรปรบั ปรุง (1)

กระบวนการทาง ทองแดง และไฟฟา ระหวางขดลวดทองแดง พอใช (2) แทง แมเ หล็กหรอื หมนุ
วิทยาศาสตร ผลติ ไดโ ดยอาศัย และไฟฟาผลติ ไดโดย แทงแมเ หล็กท่ีอยู
พลงั งานจากแหลง อาศยั พลงั งานจากแหลง หรอื หมุนแทงแมเ หล็ก ระหวางขดลวด
พลังงานหลายประเภท พลงั งานหลายประเภท ทอ่ี ยรู ะหวา งขดลวด ทองแดง แตไมส ามารถ
ทองแดง และไฟฟา บอกไดว าไฟฟาผลิตได
ผลติ ไดโ ดยอาศัย โดยอาศยั พลงั งานจาก
พลงั งานจากแหลง แหลงพลงั งานหลาย
พลงั งานหลายประเภท ประเภท

สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 235

คมู ือครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ิต

ตาราง รายการประเมนิ และเกณฑการประเมนิ ทักษะแหงศตวรรษที่ 21

ทักษะแหง รายการประเมนิ ดี (3) เกณฑการประเมนิ ควรปรับปรงุ (1)
ศตวรรษที่ 21 พอใช (2)
C4 การสือ่ สาร
การสื่อสารผลการ สามารถส่อื สารผลการ สามารถสื่อสารผลการ สามารถสอื่ สารผลการ
C5 ความรวมมือ
สังเกตและสบื คน สงั เกตเกย่ี วกบั สงั เกตเกย่ี วกับ สงั เกตเก่ยี วกบั

ขอ มูลเกย่ี วกับ สวนประกอบและการ สว นประกอบและการ สวนประกอบและการ

สว นประกอบและ ผลิตไฟฟาของเครื่อง ผลติ ไฟฟาของเคร่ือง ผลิตไฟฟาของเครื่อง

การผลิตไฟฟา ของ กาํ เนดิ ไฟฟา และ กําเนดิ ไฟฟา และอภปิ ราย กาํ เนดิ ไฟฟา และ

เคร่ืองกําเนดิ ไฟฟา อภปิ รายเก่ียวกับการใช เก่ยี วกบั การใชแ หลง อภปิ รายเกี่ยวกับการใช

และอภิปราย แหลงพลงั งานเพอ่ื หมุน พลงั งานเพือ่ หมุนแกน แหลงพลังงานเพื่อหมุน

เกี่ยวกับการใชแ หลง แกนหมุนของเครอ่ื ง หมนุ ของเครอื่ งกาํ เนิด แกนหมุนของเครอื่ ง

พลงั งานเพื่อหมุน กําเนดิ ไฟฟาในโรงไฟฟา ไฟฟา ในโรงไฟฟาได กาํ เนดิ ไฟฟาในโรงไฟฟา

แกนหมนุ ของเครอ่ื ง ไดถ ูกตองดวยตนเอง ถกู ตองจากการชีแ้ นะของ ไดถูกตอ งเพียงบางสว น

กาํ เนิดไฟฟา ใน ครหู รอื ผอู ืน่ แมวาจะไดรบั การช้แี นะ

โรงไฟฟา จากครหู รอื ผูอ่ืน

การทาํ งานรว มกบั สามารถทาํ งานรว มกบั สามารถทาํ งานรวมกบั สามารถทํางานรว มกับ

ผอู น่ื ในการทาํ ผูอ่ืนในการทํากิจกรรม ผอู น่ื ในการทํากจิ กรรม ผอู ืน่ ในการทํากจิ กรรม

กจิ กรรม สังเกตชดุ สงั เกตชุดสาธิตเครื่อง สงั เกตชุดสาธติ เครอื่ ง สงั เกตชุดสาธิตเคร่อื ง

สาธติ เครื่องกําเนิด กําเนดิ ไฟฟา สบื คน กําเนดิ ไฟฟา สบื คนขอมลู กําเนดิ ไฟฟา สืบคน

ไฟฟา สบื คนขอมลู ขอมลู และอภิปราย และอภิปรายเกีย่ วกับ ขอ มลู และอภปิ ราย

และอภิปราย เกี่ยวกบั สว นประกอบ สวนประกอบหลักทท่ี ําให เกยี่ วกบั สว นประกอบ

เกีย่ วกับ หลกั ทีท่ าํ ใหเกดิ ไฟฟา เกิดไฟฟาและแหลง หลักทท่ี ําใหเกิดไฟฟา

สว นประกอบหลกั ที่ และแหลงพลังงานใน พลงั งานในการผลิตไฟฟา และแหลงพลังงานใน

ทาํ ใหเ กดิ ไฟฟา และ การผลติ ไฟฟา รวมท้งั รวมทั้งยอมรับความ การผลติ ไฟฟา รวมทั้ง

แหลง พลงั งานในการ ยอมรับความคดิ เหน็ คดิ เห็นของผอู น่ื ในบาง ยอมรับความคิดเหน็ ของ

ผลิตไฟฟา รวมทัง้ ของผูอ่นื ตง้ั แตเ ริ่มตน จน ชวงเวลาที่ทํากจิ กรรม ผูอ่นื บางชว งเวลาทท่ี าํ

ยอมรับความคดิ เหน็ สําเรจ็ กิจกรรม ทัง้ นี้ตอ งอาศยั

ของผูอนื่ การกระตนุ จากครูหรอื

ผูอน่ื

236 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกับชีวิต

กิจกรรมท่ี 1.3 ใชไ ฟฟาอยา งประหยัดและปลอดภยั ไดอ ยางไร

กิจกรรมนี้นักเรียนจะไดทํากิจกรรมโดยการสืบคน
ขอมลู และอธบิ ายเก่ียวกับประโยชนและอนั ตรายจากการใช
ไฟฟา รวมถงึ วิธกี ารใชไฟฟา อยางประหยัดและปลอดภยั

เวลา 2 ชัว่ โมง สือ่ การเรียนรูและแหลง เรียนรู

จุดประสงคการเรยี นรู 1. หนังสอื เรยี น ป.3 เลม 2 หนา 98-100
2. แบบบันทึกกจิ กรรม ป.3 เลม 2 หนา 87-90
1. สบื คนขอ มลู และอธิบายเกยี่ วกบั ประโยชนและ
อนั ตรายจากไฟฟา 3. เว็บไซตข องกระทรวงพลังงาน http://energy.go.th

2. สืบคน ขอมูลและอธบิ ายเกีย่ วกบั การใชไฟฟา 4. เวบ็ ไซตข องการไฟฟา ฝายผลิตแหงประเทศไทย
อยางประหยดั และปลอดภัย http://www.egat.co.th/

วสั ดุ อปุ กรณสาํ หรบั ทาํ กจิ กรรม

สง่ิ ที่ครูตอ งเตรยี ม/กลุม
-

ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

S1 การสังเกต
S8 การลงความเห็นจากขอ มูล
S13 การตคี วามหมายขอมูลและลงขอ สรุป

ทักษะแหง ศตวรรษที่ 21

C2 การคดิ อยา งมีวิจารณญาณ
C4 การสอ่ื สาร
C5 ความรวมมือ
C6 การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอื่ สาร

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 237

คูมอื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชีวิต

แนวการจดั การเรียนรู ในการตรวจสอบความรูเดิม
ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
1. ครตู รวจสอบความรเู ดิมโดยการนําวดี ิทัศนสถานการณ หรือขาวเกีย่ วกับ สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
อันตรายท่ีเกิดจากการใชไฟฟา เชน การเกิดไฟฟาลัดวงจรทําใหเกิด แตชักชวนใหหาคําตอบท่ีถูกตอง
ไฟไหมซึ่งเปนอันตรายตอชีวิตและทรัพยสิน มาใหนักเรียนรวมกัน จากการทาํ กิจกรรม
อภิปราย ยกตวั อยางเชน

อทุ าหรณเสยี บปลกั๊ เทียนไฟฟาไหวเจา ท้ิงไว จนเกอื บไฟไหมบ า นทง้ั หลัง
เจาหนาที่ดับเพลิงไดรับแจงจากชาวบานวา มีกลุมควันลอยออกมา
จากอาคารพาณิชย 4 ชั้น จึงสงรถดับเพลิงพรอมกับเจาหนาที่ไป
ตรวจสอบ พบกลมุ ควันลอยออกมาจากบริเวณชนั้ ลางของอาคาร จงึ ใช
น้ํายาเคมีและใชน้ําฉีดดบั ไฟ โดยใชเวลาประมาณ 10 นาที จึงสามารถ
ดับไฟได ตรวจสอบพบศาลเจาถูกไฟไหมเสียหายท้ังหมด รวมท้ังผนัง
อาคารและเพดานช้ันลางถูกเปลวไฟไดรับความเสียหาย และบริเวณ
เตารับมีรองรอยการลัดวงจร เจาของบานแจงวา ชวงเชาไหวเจาตาม
ธรรมเนียมตรุษจีน จากนั้นออกจากบานโดยดับธูปทั้งหมด แตเสียบ
เตาเสียบหรือปลั๊กเทียนไฟฟาทิ้งไว กระทั่งชวงบายเพ่ือนบานโทรศัพท
ไปแจงวาไฟไหมบาน จึงรีบกลับมา โชคดีที่เจาหนาท่ีดับทัน ไฟไม
ลุกลามจนไหมบานทั้งหลัง รองสารวัตรปองกันและปราบปรามสถานี
ตาํ รวจภูธรคาดวา สาเหตุเกิดจากกระแสไฟฟาลัดวงจรบรเิ วณเตา รับ ท่ี
ศาลเจาจนเกิดความรอนและลุกไหม โชคดีที่มีชาวบานสังเกตเห็นกลุม
ควันแลเจาหนาที่มาถึงท่ีเกิดเหตุเร็วจึงไมเกิดความเสียหายมาก พรอม
เตือนใหร ะมดั ระวังเพลงิ ไหมจากการไหวเ จา ในชวงเทศกาลตรุษจนี
(ทม่ี า : https://news.mthai.com/general-news/705824.html)

ครชู กั ชวนนกั เรยี นรว มกนั อภิปรายเกย่ี วกับสถานการณดังกลาว ตามแนว
คําถามดงั นี้

1.1 เกิดอะไรข้ึนในสถานการณนี้ (เกิดไฟไหมศาลเจาในบาน
เน่ืองจากไฟฟาลัดวงจรท่ีบริเวณเตารับ สาเหตุเพราะเจาของ
บา นเสยี บปลั๊กเทยี นไฟฟา ท้งิ ไว)

1.2 สาเหตุหลักที่ทําใหเกิดไฟฟาลัดวงจรในสถานการณดังกลาว
คืออะไร (การเสยี บเตาเสียบหรือปลัก๊ เครอ่ื งใชไ ฟฟา ทงิ้ ไว)

1.3 ผลกระทบที่อาจเกิดจากเหตุการณดังกลาวคืออะไร (หากเกิด
เพลิงไหมและดับไมทันจะทําใหทรัพยสินเสียหายและอาจเกิด
อันตรายตอชีวติ )

238 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวติ

ครเู ชือ่ มโยงสถานการณไปสูกิจกรรมที่ 1.3 โดยถามนักเรียน ดงั นี้ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรและ
ทกั ษะแหงศตวรรษท่ี 21
การใชไฟฟาใหปลอดภยั ทําไดอยางไร จากนัน้ ครูชักชวนนักเรยี นทํา
ท่ีนักเรยี นจะไดฝกจากการทํากิจกรรม
กจิ กรรมท่ี 1.3
S1 สงั เกตการใชไ ฟฟาในรูป
2. นักเรียนอานช่ือกิจกรรม และทําเปนคิดเปน จากนั้นรวมกันอภิปราย S8 ลงความเห็นเก่ียวกับประโยชนและอันตราย
เพื่อตรวจสอบความเขาใจเกี่ยวกับจุดประสงคในการทํากิจกรรม โดยใช
คําถาม ดงั น้ี จากการใชไฟฟา รวมถึงการใชไฟฟาให
2.1 กิจกรรมน้ีนักเรียนจะไดเรียนเรื่องอะไร (ประโยชนและอันตราย ประหยัดและปลอดภยั
จากไฟฟา การใชไ ฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย) C2 บอกเหตผุ ลและตัดสนิ ใจเลือกวาการกระทาํ ใด
2.2 นักเรียนจะไดเรียนรเู ร่อื งน้ดี ว ยวิธใี ด (การสืบคน ขอ มลู ) เปนการใชไฟฟา อยางประหยดั และปลอดภยั
2.3 เมื่อเรียนแลวนักเรียนจะทําอะไรได (อธิบายประโยชนและ C4 ส่ือสารผลการสืบคนขอมูลและอภิปราย
อนั ตรายจากไฟฟา และการใชไ ฟฟา อยางประหยดั และปลอดภยั ) เก่ียวกับประโยชนและอันตรายจากไฟฟาและ
วิธีการใชไฟฟา อยางประหยดั และปลอดภยั
3. นักเรียนบันทึกจุดประสงคลงในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 87 และอาน C5 ทํางานรวมกับผูอื่นในการทํากิจกรรมการ
สิ่งทตี่ อ งใชใ นการทํากจิ กรรม สังเกตเหตุการณในรูป การสืบคนขอมูล และ
การอภิปรายเก่ียวกับประโยชนและอันตราย
4. นักเรียนอานทําอยางไรทีละขอ โดยครูใชวิธีฝกทักษะการอานที่ จากไฟฟาและวิธีการใชไฟฟาอยางประหยัด
เหมาะสมกับความสามารถของนักเรียน จากน้ันครูตรวจสอบความ และปลอดภยั
เขาใจเก่ียวกับวิธีการทํากิจกรรม จนนักเรียนเขาใจลําดับการทํา C6 ใชเทคโนโลยีสารสนเทศเพ่ือเขาถึงขอมูล
กิจกรรม โดยใชคาํ ถามดังน้ี เก่ียวกับประโยชนและอันตรายจากไฟฟาและ
4.1 ขั้นตอนแรกของการทํากิจกรรม นักเรียนตองทําอะไร (สังเกต วธิ กี ารใชไฟฟา อยางประหยดั และปลอดภัย

การใชไฟฟาในรูปวามีการใชไฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย

หรอื ไม)

4.2 นักเรียนตองสืบคนขอมูลเพ่ิมเติมและอภิปรายรวมกันในเร่ือง

อะไร (ประโยชนและอันตรายจากไฟฟา รวมทั้งวิธีการใชไฟฟา

อยางประหยดั และปลอดภัย)

5. เม่ือนักเรียนเขาใจวิธีการทํากิจกรรมในทําอยางไรแลว ใหนักเรียนเริ่ม
ปฏิบัติตามขนั้ ตอนการทาํ กิจกรรม

6. นักเรยี นทาํ กิจกรรมโดยใหนักเรยี นอภปิ รายภายในกลุมเพ่อื แลกเปลี่ยน
และลงความเห็นรวมกัน จากนั้นครูสุมใหนักเรียนบางกลุม นําเสนอ
ส่ิงท่ีคนพบ โดยครูจดประเด็นท่ีนักเรียนนําเสนอไว แลวใหนักเรียนที่มี
ความเห็นแตกตางนําเสนอเพ่ิมเติม จากนั้นครูและนักเรียนรวมกัน
อภิปราย โดยอาจใชคาํ ถามดังนี้
6.1 กิจกรรมใดในรูปเปนการใชไฟฟาอยางไมประหยัด (เปดหลอด
ไฟฟาหลายดวงทิ้งไวโดยไมจําเปน เปดโทรทัศนท้ิงไวโดยไมมี

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 239

คมู อื ครูรายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ติ

คนดู เปดพัดลมหันไปทางดานที่ไมมีคนอยู เสียบเตาเสียบ หากนักเรียนไมสามารถตอบ
เครอื่ งใชไฟฟาทิ้งไว) คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
6.2 กิจกรรมใดในรูปที่เปนการใชไฟฟาอยางไมปลอดภัย (เปาผม คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียนคิด
ดวยเครื่องเปาผมขณะตัวเปยก เสียบเตาเสียบเตารีดทิ้งไว อยางเหมาะสม รอคอยอยางอดทน
เสียบเตาเสียบเครื่องใชไฟฟาหลายชนิดพรอมกันท่ีเตารับ และรับฟงแนวความคดิ ของนักเรยี น
ตัวเดยี ว เอานว้ิ แหยเ ขา ไปในเตา รับ)
6.3 ผูหญิงในรปู ใชไฟฟา อยางเหมาะสมหรอื ไม อยา งไร (ไมเ หมาะสม ขอ เสนอแนะเพมิ่ เติม
ขณะตัวเปยกเราไมควรใชเครอ่ื งใชไ ฟฟาใด ๆ ควรเช็ดตัวใหแหง
กอ น) ขณะบันทึกผลในแบบบันทึก
6.4 การใชเคร่ืองใชไฟฟาโดยเสียบเตาเสียบของเคร่ืองใชไฟฟา กิจกรรม นักเรียนจะพบคําวา
หลายชนิดบนเตารับเดียวกัน นักเรียนคิดวาเปนการใชไฟฟา เตารับและเตาเสียบ ซึ่งนักเรียน
อยางถูกตอง ปลอดภัยหรือไม เพราะอะไร (นักเรียนตอบตาม เคยอานเจอมาแลวในเน้ือเรื่อง
ความเขาใจ เชน ไมถกู ตอ ง เพราะอาจทาํ ใหไฟชอ็ ตได) ตอนเริ่มบทเรียนน้ี ครูอาจชวน
นั ก เ รี ย น พู ด คุ ย ถึ ง ลั ก ษ ณ ะ ข อ ง
ครูอาจใหความรูเพิ่มเติมวา หากตองการใชเคร่ืองใชไฟฟา เตา รบั และเตา เสยี บอีกครั้งกอนให
หลายชนิดพรอม ๆ กันใหปลอดภัย ควรแบงเครื่องใชไฟฟา นักเรยี นเรม่ิ ทาํ กจิ กรรม
ไปเสียบที่เตารับแตละตัว ไมควรเสียบเตาเสียบเครื่องใชไฟฟา
หลายชนิดบนเตารับเดียวกัน เพราะจะทําใหเกิดความรอน
ท่สี ายไฟฟา และอาจเปน อนั ตรายได
6.5 ถานักเรียนมีนองหรือเด็กเล็กอยูในบาน นักเรียนจะชวยใหนอง
ปลอดภัยจากการถูกไฟฟาช็อกหรือไฟดูดไดอยางไร (ชวยดูแล
และเตอื นนองไมใหเ ลนหรอื เอานวิ้ แหยเขา ไปในเตา รบั )
6.6 การเสียบเตาเสียบเตารีดท้ิงไวเมื่อไมใชงานเปนการกระทําท่ี
เหมาะสมหรอื ไม อยา งไร (ไมเ หมาะสม เพราะเตารดี มคี วามรอน
อาจทําใหผาไหมได เปนการสูญเสียพลังงานไฟฟาโดยใชเหตุ
นอกจากนอ้ี าจเปน สาเหตุของไฟไหมไ ด)
6.7 การถอดเตาเสียบของเครื่องใชไฟฟาออกจากเตารับโดยดึงที่
สายไฟฟาเปนการกระทําที่เหมาะสมหรือไม อยางไร
(ไมเหมาะสม เพราะอาจทําใหสายไฟฟาขาดและหลุดออกจาก
ฐานของเตาเสียบ วิธีท่ีถูกตอง คือ ควรจับท่ีเตาเสียบแลว
ดึงออก)
6.8 นักเรียนคนพบอะไรบางจากการสืบคนขอมูลเพ่ิมเติมและการ
อภิปรายเกี่ยวกับประโยชนและอันตรายจากไฟฟา รวมทั้ง

240 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูม อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกับชีวติ

วิธีการใชไฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย (นักเรียนตอบตาม ถ า ค รู พ บ ว า นั ก เ รี ย น ยั ง มี
ผลการสืบคนขอมูลและการอภิปราย เชน แนวคิดคลาดเคลื่อนเกี่ยวกับ
- ไฟฟาชวยอํานวยความสะดวกสบายในดานตาง ๆ เชน การใชไฟฟาอยางประหยัดและ
ปลอดภัย ใหรวมกันอภิปราย
การคมนาคม การสื่อสาร ความบนั เทิง จนนกั เรียนมแี นวคดิ ทถ่ี ูกตอง
- การใชไฟฟาอยางประหยัดทําไดโดยใชเครื่องใชไฟฟาเทาท่ี

จาํ เปน
- การใชไฟฟาอยางปลอดภัยทําไดโดยการใชอุปกรณไฟฟาท่ี

ไดมาตรฐาน มีการออกแบบท่ีถูกตองและปลอดภัย
ตลอดจนติดตัง้ โดยผูทมี่ คี วามรูและเชย่ี วชาญ
- หลกี เลี่ยงการนาํ เคร่ืองใชไฟฟา ไปใชในบริเวณทช่ี ื้นแฉะหรือ
บรเิ วณทีฝ่ นสาด
- ถอดเตาเสียบเคร่ืองใชไฟฟาออกจากเตารับเมื่อใชงาน
เสร็จแลว)
7. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามในสิ่งที่อยากรูเพ่ิมเติมเกี่ยวกับการใช
ไฟฟาอยางประหยัดและปลอดภัย จากนั้นรวมกันอภิปรายและ
ลงขอสรุปวา ไฟฟามีประโยชนแตก ็มีอันตรายหากใชไมถูกวธิ ี ดังนั้นการ
ใชเครื่องใชไฟฟาตองใชอยางระมัดระวังและถูกวิธี รวมถึงตองใชไฟฟา
อยา งประหยดั ดวย (S13)
8. นักเรียนรวมกันอภิปรายเพื่อตอบคําถามในฉันรูอะไร โดยครูอาจใช
คําถามเพ่มิ เตมิ ในการอภิปรายเพอื่ ใหไ ดแนวคาํ ตอบทถ่ี ูกตอง
9. นกั เรยี นอา นส่ิงท่ีไดเรียนรู และเปรียบเทียบกบั ขอสรปุ ของตนเอง
10. ครูกระตุนใหนักเรียนฝกตั้งคําถามเกี่ยวกับเร่ืองท่ีสงสัยหรืออยากรู
เพิ่มเติมในอยากรูอีกวา ครูอาจสุมนักเรียน 2 -3 คน นําเสนอคําถาม
ของตนเองหนาชนั้ เรยี น จากน้ันนักเรยี นรวมกันอภิปรายเก่ียวกับคําถาม
ท่ีนําเสนอ
11. ครูนําอภิปรายเพ่ือใหนักเรียนทบทวนวาไดฝกทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตรแ ละทกั ษะแหง ศตวรรษท่ี 21 อะไรบางและในขั้นตอนใด
นักเรียนรวมกันอานรูอะไรในเร่ืองน้ี ในหนังสือเรียน หนา 101-102
โดยครูนําอภิปรายเพื่อนําไปสูขอสรุปเกี่ยวกับสิ่งที่ไดเรียนรูในเรื่องน้ี
จากน้ันครูชักชวนนักเรียนคิดเกี่ยวกับประเดน็ ทีป่ ระเทศไทยมีการสราง
เข่ือนขนาดใหญหลายแหงเพื่อใชพลังงานจากนํ้าในการผลิตไฟฟา ซึ่งมี
ขอดี คือ ไมกอ ใหเ กิดมลพิษจากการเผาไหมของเช้ือเพลิง แตก็มขี อเสีย
บางประการ เนื่องจากอางเก็บน้ําของเขื่อนมีขนาดใหญ ใชพ้ืนท่ีมาก

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 241

คูม ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชีวิต
สงผลกระทบตอผูอยูอาศัย สัตว และพชื ในบรเิ วณหลงั เข่ือน จากน้นั ครู
กระตุนใหนักเรียนตอบคําถามในชวงทายของเนื้อเร่ือง ดังน้ี
การผลิตไฟฟาโดยอาศัยแหลงพลังงานอื่น ๆ มีขอดีและขอเสียอยางไร
ครูควรเนนใหนักเรียนตอบคําถามพรอมอธิบายเหตุผลประกอบตาม
ความคดิ ของตนเองโดยครูยังไมเฉลยคาํ ตอบแตชกั ชวนใหนักเรียนไปหา
คาํ ตอบรว มกนั จากการสบื คน เพ่ิมเติมจากแหลงขอ มูลอ่ืน ๆ ตอไป

242 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชวี ิต

แนวคําตอบในแบบบนั ทกึ กจิ กรรม

1. สบื คนขอมูลและอธิบายเกี่ยวกบั ประโยชนและอนั ตรายจากไฟฟา
2. สืบคน ขอมูลและอธิบายเกี่ยวกับการใชไฟฟา อยางประหยัดและปลอดภยั






สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 243

คมู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกับชวี ติ










นักเรียนตอบตามผลการอภิปราย เชน ชว ยอํานวยความสะดวกสบายในดา นตาง ๆ
เชน การคมนาคม การสอ่ื สาร ความบันเทงิ

นักเรยี นตอบตามผลการอภปิ ราย เชน การเลือกใชเครอื่ งใชไฟฟา ที่ไมมีคณุ ภาพ
การใชไฟฟาอยา งไมระมดั ระวงั หรือไมถ กู วิธีอาจทาํ ใหเ กิดอันตรายได เชน
การเสียบเตา เสยี บเคร่อื งใชไฟฟาหลาย ๆ ชนดิ ท่เี ตารับเดยี วกันอาจทําใหเกดิ
ไฟฟา ลดั วงจร เปนอนั ตรายตอ ชวี ติ ได

244 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู ือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวิต

นักเรียนตอบตามผลการอภปิ ราย เชน ไมเ ปด เครอ่ื งใชไฟฟา ทิ้งไวโ ดยไมไ ดใ ชงาน
ควรใชอ ุปกรณไฟฟาเทาท่จี าํ เปน เชน ปดโทรทศั นเม่อื ไมดแู ลว ในเวลากลางวนั
ที่เรามแี สงสวา งเพยี งพอแลวกไ็ มค วรเปด หลอดไฟฟาหลายดวง หรอื ควรเปด
แคเพียงพอตอการใชง าน

นกั เรยี นตอบตามผลการอภิปราย เชน ระวังไมใ ชเคร่ืองใชไ ฟฟา ขณะท่ีตัวเปยก
ไมถอดเตา เสียบออกจากเตารับโดยการดึงท่ีสายไฟฟา ไมเสยี บเตาเสียบ
เครือ่ งใชไ ฟฟา หลายชนดิ พรอมกนั ที่เตา รับตัวเดียว

ใชไฟฟา เทา ที่จําเปน ถา ไมใชง านเครอ่ื งใชไ ฟฟา ควรปดและถอดเตาเสยี บ
เครอ่ื งใชไฟฟาออก ในการรีดผา ควรรดี ผาคร้ังละมาก ๆ

ไมเสียบเตา เสยี บเครื่องใชไฟฟาทิ้งไวโดยไมไ ดใ ชงาน ไมใ ชเ คร่อื งใชไ ฟฟาขณะ
ตัวเปย ก ไมเอาน้วิ แหยเขา ไปในเตา รับ และไมเ สียบเตาเสยี บเครื่องใชไฟฟา
หลายชนิดที่เตา รับตัวเดียว

สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 245

คูมอื ครูรายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชวี ติ

การใชไฟฟาอยางประหยดั เชน รดี ผา คร้งั ละมาก ๆ ปดหลอดไฟฟาดวงท่ไี ม
จําเปนตองใช การใชไ ฟฟา อยางปลอดภัย เชน ไมใ ชเครื่องเปาผมขณะตัวเปยก
ไมเสียบเตา เสียบเตารดี ทง้ิ ไว ไมเ สียบเตาเสียบเครื่องใชไฟฟา หลายชนดิ ท่ีเตารับ
ตัวเดียว ไมถ อดเตา เสียบออกจากเตา รับโดยการดงึ ทสี่ ายไฟฟา
การใชไ ฟฟา ตอ งใชอยา งถูกวธิ ีเพื่อความปลอดภัย นอกจากน้ยี ังตอ งใชไฟฟา
อยางประหยดั ดว ย

คาํ ถามของนักเรยี นทีต่ ั้งตามความอยากรขู องตนเอง

246 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู ือครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวิต

แนวการประเมนิ การเรียนรู

การประเมนิ การเรียนรูของนกั เรียนทําได ดงั นี้
1. ประเมินความรเู ดิมจากการอภปิ รายในชั้นเรียน
2. ประเมินการเรียนรจู ากคําตอบของนกั เรยี นระหวางการจดั การเรียนรแู ละจากแบบบันทึกกจิ กรรม
3. ประเมินทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ ละทักษะแหงศตวรรษท่ี 21 จากการทํากจิ กรรมของนกั เรียน

การประเมินจากการทาํ กิจกรรมท่ี 1.3 ใชไ ฟฟา อยางประหยัดและปลอดภัยไดอ ยา งไร

รหัส สง่ิ ทปี่ ระเมนิ คะแนน

ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
S1 การสงั เกต
S8 การลงความเหน็ จากขอมลู
S13 การตีความหมายขอมลู และลงขอสรปุ
ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21
C2 การคดิ อยา งมีวจิ ารณญาณ
C4 การส่ือสาร
C5 ความรวมมอื
C6 กคาารไใฟชเฟทาคโนโลยีสารสนรวเทมศคแะลแะนกนารส่อื สาร

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 247

คมู ือครรู ายวชิ าพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ติ

ตาราง รายการประเมินและเกณฑการประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

ทกั ษะ เกณฑการประเมิน
กระบวนการทาง รายการประเมิน
วทิ ยาศาสตร ดี (3) พอใช (2) ควรปรบั ปรุง (1)

S1 การสงั เกต การสังเกตโดยใช สามารถใชประสาท สามารถใชประสาท สามารถใชป ระสาท

ประสาทสัมผัสเกบ็ สมั ผสั เกบ็ รายละเอียด สมั ผสั เก็บรายละเอียด สัมผัสเก็บรายละเอยี ด
รายละเอียดขอ มูล ขอมูลพฤติกรรมการใช ขอมูลพฤติกรรมการใช ขอมูลพฤติกรรมการใช
พฤติกรรมการใชไฟฟา ไฟฟาตามสถานการณ ไฟฟา ตามสถานการณ ไฟฟา ตามสถานการณ
ตามสถานการณในรูป ในรปู แลวบอกขอ มูลทีไ่ ด ในรปู แลวบอกขอมลู ที่ ในรปู แลว บอกขอ มูลที่
จากการสงั เกตไดถูกตอง ไดจากการสงั เกตได ไดจากการสงั เกตได

ดว ยตนเองโดยไม ถกู ตองจากการชี้แนะ ถกู ตองเปน บางสวน

เพ่มิ เติมความคิดเห็น ของครหู รอื ผูอืน่ แมจ ะไดรับการชีแ้ นะ

จากครหู รอื ผูอื่น

S8 การลง การลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็นจาก สามารถลงความเหน็ สามารถลงความเห็น

ความเหน็ จาก ขอมูลเกี่ยวกับ ขอมูลเกี่ยวกับประโยชน จากขอมูลเกยี่ วกับ จากขอมูลเก่ียวกับ

ขอ มูล ประโยชนแ ละอนั ตราย และอันตรายจากการใช ประโยชนและอนั ตราย ประโยชนและอันตราย

จากการใชไฟฟา ไฟฟา รวมถึงการใช จากการใชไฟฟา จากการใชไฟฟา

รวมถงึ การใชไฟฟาให ไฟฟา ใหป ระหยัดและ รวมถึงการใชไฟฟา ให รวมถงึ การใชไฟฟาให

ประหยัดและปลอดภัย ปลอดภัยอยางมเี หตผุ ล ประหยดั และปลอดภยั ประหยัดและปลอดภยั

อยางมีเหตผุ ลจาก จากความรูหรือ อยางมีเหตผุ ลจาก อยา งมเี หตผุ ลจาก

ความรหู รือ ประสบการณเ ดมิ ได ความรูหรือ ความรูหรือ

ประสบการณเ ดิม ถูกตองดว ยตนเอง ประสบการณเดมิ ได ประสบการณเ ดมิ ได

ถูกตองจากการชแ้ี นะ ถูกตองบางสว น แมจ ะ

ของครหู รอื ผอู ืน่ ไดรับการชแี้ นะจากครู

หรอื ผอู ่นื

S13 การ การตคี วามหมายขอมูล สามารถตคี วามหมาย สามารถตคี วามหมาย สามารถตคี วามหมาย

ตคี วามหมาย และลงขอสรุปไดว า ขอมูลและลงขอสรุปได ขอมลู และลงขอสรปุ ได ขอมูลและลงขอสรุปได

ขอ มูลและลง ไฟฟามปี ระโยชน แตก็ ถกู ตองดว ยตนเองวา ถกู ตองโดยอาศัยการ ถูกตองบางสวน แมวา

ขอ สรปุ มีอนั ตรายถาใชไมถูก ไฟฟามปี ระโยชน แตก ็มี ช้ีแนะจากครหู รือผูอ่ืน จะไดรับการช้ีแนะจาก

วิธี ดงั น้ันการใช อนั ตรายถาใชไ มถกู วธิ ี วา ไฟฟา มีประโยชน ครูหรอื ผอู นื่ วา ไฟฟามี

เครื่องใชไฟฟา ตองใช ดังน้ันการใช แตกม็ ีอนั ตรายถาใชไม ประโยชน แตก ม็ ี

อยา งถูกวธิ แี ละ เครื่องใชไฟฟา ตองใช ถูกวิธี ดงั นนั้ การใช อันตรายถา ใชไมถูกวธิ ี

248 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลงั งานกบั ชวี ิต

ทักษะ รายการประเมนิ ดี (3) เกณฑก ารประเมนิ ควรปรบั ปรงุ (1)

กระบวนการทาง ระมัดระวงั นอกจากน้ี อยางถูกวธิ แี ละ พอใช (2) แตไมสามารถบอกไดว า
วิทยาศาสตร การใชไฟฟาตองใช ระมดั ระวงั นอกจากน้ี การใชไ ฟฟา ตองใช
อยา งประหยัด การใชไฟฟาตองใชอยาง เครอ่ื งใชไฟฟา ตองใช อยา งประหยัด
ประหยัด อยางถูกวธิ ีและ
ระมดั ระวงั นอกจากน้ี
การใชไฟฟาตองใช
อยางประหยัด

ตาราง รายการประเมินและเกณฑการประเมนิ ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21

ทักษะแหง รายการประเมนิ เกณฑการประเมิน
ศตวรรษท่ี 21
C2 การคิดอยา งมี ดี (3) พอใช (2) ควรปรบั ปรงุ (1)
วจิ ารณญาณ
การตดั สินใจเลอื กวา สามารถตัดสนิ ใจเลือก สามารถตดั สนิ ใจเลือกวา สามารถตดั สินใจเลือก
C4 การสื่อสาร
การกระทาํ ใดเปน วา การกระทาํ ใดเปน การกระทาํ ใดเปนการใช วาการกระทาํ ใดเปน

การใชไ ฟฟา อยา ง การใชไ ฟฟา อยาง ไฟฟาอยางประหยัดและ การใชไฟฟา อยาง

ประหยัดและ ประหยัดและปลอดภยั ปลอดภยั ไดถูกตองและ ประหยัดและปลอดภยั

ปลอดภยั ไดถูกตอ งและ สมเหตุสมผลโดยตอง ไดถูกตองและมีเหตผุ ล

สมเหตสุ มผลดว ย อาศัยการชี้แนะจากครู เพียงบางสวนแมวา จะ

ตนเอง หรือผอู ่ืน ไดร บั คําชี้แนะจากครู

หรือผูอนื่

การส่ือสารผลการ สามารถสื่อสารผลการ สามารถส่ือสารผลการ สามารถส่ือสารผลการ

สืบคน ขอมูลและการ สบื คนขอมลู และ สืบคน ขอ มลู และการ สืบคน ขอมูลและการ

อภิปรายเกย่ี วกบั อภิปรายเกย่ี วกับ อภปิ รายเกี่ยวกบั อภปิ รายเก่ยี วกบั

ประโยชนแ ละ ประโยชนและอนั ตราย ประโยชนแ ละอันตราย ประโยชนและอนั ตราย

อนั ตรายจากไฟฟา จากไฟฟา รวมทั้ง จากไฟฟา รวมท้ัง จากไฟฟา รวมทั้ง

รวมท้งั วธิ ีการใช วธิ ีการใชไ ฟฟาอยาง วธิ กี ารใชไฟฟา อยา ง วิธีการใชไฟฟาอยาง

ไฟฟาอยางประหยัด ประหยดั และปลอดภยั ประหยดั และปลอดภยั ได ประหยัดและปลอดภยั

และปลอดภยั ไดถูกตองดวยตนเอง ถกู ตองจากการช้แี นะของ ไดเ พยี งบางสวน แมวา

ครูหรือผูอ่นื จะไดร บั การชีแ้ นะจาก

ครูหรอื ผูอื่น

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 249

คมู ือครูรายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวติ

ทกั ษะแหง รายการประเมิน เกณฑการประเมิน
ศตวรรษท่ี 21
C5 ความรวมมือ ดี (3) พอใช (2) ควรปรบั ปรุง (1)

C6 การใช การทาํ งานรว มกับ สามารถทํางานรว มกับ สามารถทาํ งานรวมกบั สามารถทํางานรวมกบั
เทคโนโลยี
สารสนเทศและ ผอู นื่ ในการทํา ผอู นื่ ในการทาํ กิจกรรม ผูอ ่นื ในการทํากจิ กรรม ผูอ ่นื ในการทํากิจกรรม
การส่ือสาร
กจิ กรรม การสังเกต การสังเกตเหตุการณใน การสังเกตเหตุการณใน การสังเกตเหตุการณใน

เหตุการณในรปู การ รปู การสบื คน ขอมูล รปู การสืบคน ขอมูล และ รปู การสืบคนขอมูล

สืบคน ขอ มลู และ และการอภิปราย การอภิปรายเก่ยี วกับ และการอภิปราย

การอภิปรายเก่ยี วกบั เกย่ี วกับประโยชนและ ประโยชนแ ละอนั ตราย เกยี่ วกบั ประโยชนและ

ประโยชนแ ละ อนั ตรายจากไฟฟา และ จากไฟฟาและวิธกี ารใช อนั ตรายจากไฟฟา และ

อันตรายจากไฟฟา วธิ ีการใชไฟฟาอยา ง ไฟฟา อยางประหยัดและ วธิ กี ารใชไฟฟาอยา ง

อยางประหยดั และ ประหยัดและปลอดภยั ปลอดภยั รวมท้ังยอมรบั ประหยดั และปลอดภัย

ปลอดภยั รวมทั้ง รวมทัง้ ยอมรบั ความ ความคดิ เห็นของผูอน่ื ใน รวมทัง้ ยอมรับความ

ยอมรบั ความคิดเหน็ คดิ เหน็ ของผอู ่นื ตลอด บางชว งเวลาที่ทาํ กิจกรรม คดิ เหน็ ของผูอ น่ื บาง

ของผูอ่ืน ชว งเวลาของการทํา ชว งเวลาท่ีทํากจิ กรรม

กจิ กรรม ท้งั น้ีตอ งอาศยั การ

กระตนุ จากครหู รือผูอื่น

การใชเทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี

สารสนเทศเพื่อ สารสนเทศเพื่อเขาถึง สารสนเทศเพื่อเขาถึง สารสนเทศเพ่ือเขาถงึ

เขา ถงึ ขอ มูลเกย่ี วกับ ขอมลู เก่ียวกบั ประโยชน ขอ มูลเก่ียวกับประโยชน ขอ มลู เก่ยี วกับประโยชน

ประโยชนแ ละ และอันตรายจากไฟฟา และอันตรายจากไฟฟา และอันตรายจากไฟฟา

อนั ตรายจากไฟฟา รวมทง้ั วธิ ีการใชไ ฟฟา รวมทงั้ วิธีการใชไ ฟฟา รวมท้ังวิธกี ารใชไ ฟฟา

รวมท้ังวิธีการใช อยางประหยัดและ อยางประหยดั และ อยา งประหยดั และ

ไฟฟาอยางประหยัด ปลอดภัยไดค รบถวน ปลอดภยั ไดค รบถว นดวย ปลอดภัยไดเ พียง

และปลอดภยั ดว ยขอ มูลทีน่ า เชื่อถือ ขอ มลู ที่นาเชอ่ื ถือ ท้งั นี้ บางสวนดว ยขอ มลู จาก

ดว ยตนเอง โดยอาศัยการชี้แนะจาก แหลงทีไ่ มน าเช่ือถือ

ครหู รอื ผูอ ่นื แมวา จะไดรบั คําชี้แนะ

จากครูหรือผูอ่ืน

250 สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูม ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชีวิต 251

กจิ กรรมทายบทที่ 2 พลงั งานไฟฟา (1 ชวั่ โมง)

1. นักเรียนวาดรูปหรือเขียนสรุปสิ่งท่ีไดเรียนรูจากบทนี้ ในแบบบันทึก
กจิ กรรมหนา 91

2. นักเรียนตรวจสอบการสรุปสิ่งท่ีไดเรียนรูของตนเองโดยเปรียบเทียบกับ
การสรุปในหัวขอ รูอ ะไรในบทนี้ ในหนังสือเรียนหนา 103

3. นักเรียนกลับไปตรวจสอบคําตอบของตนเองในสํารวจความรูกอนเรียน
ในแบบบันทึกกิจกรรมหนา 70-73 อีกคร้ัง ถาคําตอบของนักเรียน
ไมถ กู ตอ ง ใหข ีดเสนทบั ขอความเหลา นั้น แลวแกไ ขใหถูกตอง นอกจากน้ี
ครูอาจนําคําถามในรูปนําบทในหนังสือเรียนหนา 84 มารวมกันอภิปราย
คาํ ตอบอีกครัง้

4. นักเรียนทําแบบฝกหัดทายบทท่ี 2 พลังงานไฟฟา ในแบบบันทึก
กิจกรรมหนา 92-93 จากน้ันนําเสนอคาํ ตอบหนา ช้ันเรียน ถา คาํ ตอบยังมี
ความคลาดเคล่ือนไมถูกตองครูควรนําอภิปรายหรือใหสถานการณ
เพมิ่ เติมเพ่ือแกไ ขแนวคดิ คลาดเคลอื่ นใหถ ูกตอง

5. นักเรียนรวมกันทาํ กจิ กรรม รวมคิด รวมทํา โดยรว มกนั คดิ วา ถาตองการ
ประดษิ ฐไ ฟฉายจากเครอ่ื งกําเนดิ ไฟฟา จะมวี ิธกี ารทาํ ไดอยา งไร

6. นักเรียนอานและอภิปรายเนื้อเร่ืองในหัวขอวิทยใกลตัว ในหนังสือเรียน
หนา 105 โดยครูกระตุนใหนักเรียนเห็นความสําคัญของความรูจากสิ่งที่
ไดเรียนรูในหนวยนี้ วาสามารถนําไปใชประโยชนในชีวิตประจําวัน
ไดอยางไร นอกจากนี้ครูอาจชี้แนะใหนักเรียนเห็นวาประเทศไทยมี
แหลงพลังงานอีกประเภทซึ่งสามารถนํามาผลิตไฟฟา นั่นคือ พลังงาน
จากแสงอาทิตย พลังงานจากแสงอาทิตยมีจุดเดน คือ เปนพลังงาน
สะอาดที่ไมกอใหเกิดมลพิษตอสิ่งแวดลอม เราสามารถผลิตไฟฟาจาก
แสงอาทิตยโดยผานอุปกรณท่ีเรียกวาเซลลสุริยะซ่ึงทําหนาท่ีเปลี่ยน
พลังงานแสงเปนพลังงานไฟฟา บานเรือนหรือโรงงานอุตสาหกรรม
สามารถนําเซลลสุริยะมาตดิ ต้งั เพื่อผลติ ไฟฟา ใชไดเ อง

7. นกั เรยี นรวมกันตอบคาํ ถามสาํ คัญประจําหนวยอีกคร้งั ดงั นี้
- ดวงอาทิตยมีความสําคัญอยางไร (ดวงอาทิตยเปนท้ังแหลงพลังงาน
แสงและพลังงานความรอน พลังงานเหลาน้ีมีประโยชนตอโลกและ

สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูมอื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกบั ชีวติ
สิ่งมีชีวิตหลายอยาง เชน พลังงานความรอนชวยใหโลกมีอุณหภูมิ
เหมาะสมตอการดํารงชีวิตของส่งิ มีชีวติ พลังงานแสงชวยในการสรา ง
อาหารของพืช)
- พลังงานไฟฟามีประโยชนในชีวิตประจําวันอยางไร และเราควรทํา

อยางไรใหมีไฟฟาใชไปนาน ๆ (พลังงานไฟฟาชวยใหเครื่องใชไฟฟา

ตาง ๆ ท่ีเราใชในชีวิตประจําวันทํางานได เราตองใชไฟฟา

อยางประหยัดเพือ่ ใหมีไฟฟา ใชไ ปนาน ๆ )

ถาคําตอบของนักเรียนยังไมถูกตอง ใหนักเรียนรว มกันอภิปรายเพ่ือใหไ ด
คาํ ตอบทถ่ี ูกตอ ง

252 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวิต

สรปุ ผลการเรยี นรขู องตนเอง

รูปหรือขอ ความสรปุ สิ่งทไ่ี ดเรยี นรูจากบทนต้ี ามความเขา ใจของนกั เรียน

สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 253

คมู ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชีวิต

แนวคําตอบในแบบฝกหัดทายบท

พลังงานกล  พลงั งานไฟฟา  พลังงานแสง

นักเรียนตอบตามความคิดของตนเองโดยพิจารณาจากแหลงพลังงานที่
ชุมชนของตนเองมี เชน ตองการสรางโรงไฟฟาโดยใชนํ้าเปนแหลง
พลังงานเพราะในชุมชนมีเขื่อนหรืออางเก็บนํ้าขนาดใหญที่สามารถ
นาํ มาเปน แหลงพลงั งานในการผลิตไฟฟา ได

ประเทศไทยใชแกสธรรมชาติเปนแหลงพลังงานเพื่อการผลติ ไฟฟา มากท่ีสุด
เน่ืองจากแกสธรรมชาติเปนพลังงานเชื้อเพลิง ตองนํามาเผาไหมเพื่อตมน้ํา
ใหเกิดไอน้ําในกระบวนการผลิตไฟฟา จึงอาจทําใหเกิดมลพิษตอ
ส่ิงแวดลอม นอกจากน้ีแกสธรรมชาติมีอยูอยางจํากัด จึงตองนําเขาจาก
ตา งประเทศ ทําใหป ระเทศไทยตอ งสูญเสยี เงินเปนจาํ นวนมาก

254 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชวี ติ


สวนประกอบสําคัญของไฟฉายประดิษฐ คือ เครื่องกําเนิดไฟฟาซึ่ง
ประกอบดวยแทงแมเหล็กและขดลวดทองแดง การทํางานของไฟฉายจะ
เกิดขึ้นเมื่อเคร่ืองกําเนิดไฟฟาทํางานโดยการทําใหขดลวดทองแดงท่ีอยู
ระหวางแทงแมเหล็ก หรือแทงแมเหล็กท่ีอยูระหวางขดลวดทองแดง
เคลื่อนที่ซึ่งจะทําใหเกิดไฟฟาผานสายไฟฟาไปยังหลอดไฟฟาในไฟฉาย
ทาํ ใหห ลอดไฟฟาสวางได

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 255

คูมือครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม

แนวคําตอบในแบบทดสอบทายเลม

256 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | แบบทดสอบทายเลม

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 257

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม

258 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | แบบทดสอบทายเลม

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 259

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | แบบทดสอบทา ยเลม

260 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี