คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ป.3 เล่ม 2 (ปรับปรุงเดือนธ.ค.64)

คูม อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชีวิต

ยอ หนาท่ี 2 หากนักเรียนไมสามารถตอบ
22.3 การหมุนรอบตัวเองของโลกทําใหเกิดอะไรอีก และเกิดข้ึนได คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียน
อยางไร (การกําหนดทิศ โดยกําหนดให ดานที่ผูสังเกตบนโลก คิดอยางเหมาะสม รอคอยอยาง
มองเห็นดวงอาทิตยเริ่มปรากฏขึ้นจากขอบฟาเปนทิศตะวันออก อดทน และรับฟงแนวความคิด
และดานท่ีผูสังเกตบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยลับจากขอบฟา ของนักเรียน
เปน ทศิ ตะวนั ตก)
ยอ หนาท่ี 3
22.4 รูปท่ี 18 ในใบความรูเปรียบไดกับแบบจําลองเมื่อผูสังเกตอยูที่
ตําแหนง ใด (ตําแหนงที่ 1)
22.5 ทต่ี ําแหนง น้ี ผสู ังเกตมองเห็นดวงอาทติ ยอยูทางดานใด และเปน
ชวงเวลาใด (ดา นขวามือ เปนชวงเวลาเชา )
22.6 ขอบฟา ทางขวามอื ของผูสังเกตเปนทิศใด (ทศิ ตะวนั ออก)
ยอหนา ที่ 4
22.7 รูปที่ 19 ในใบความรูเปรียบไดกับแบบจําลองเมื่อผูสังเกตอยูท่ี
ตาํ แหนงใด (ตาํ แหนงที่ 2)
22.8 ท่ีตําแหนงน้ี ผูสังเกตมองเห็นดวงอาทิตยอยูท่ีใด และเปน
ชวงเวลาใด (อยูก ลางศีรษะ เปนชวงเวลาเทย่ี งวนั )
22.9 ขอบฟาทางขวามือของผูส งั เกตเปนทศิ ใด (ทศิ ตะวันออก)
ยอหนาที่ 5
22.10 รูปท่ี 20 ในใบความรูเปรียบไดกับแบบจําลองเมื่อผูสังเกตอยูที่
ตาํ แหนง ใด (ตําแหนงที่ 3)
22.11 ท่ีตําแหนง น้ี ผูส งั เกตมองเห็นดวงอาทิตยอยูทางดานใด และเปน
ชว งเวลาใด (ดา นซา ยมือ เปนชวงเวลาเย็น)
22.12 ขอบฟาทางขวามือและซายมือของผูสังเกตเปนทิศใด (ขอบฟา
ทางขวามือเปนทิศตะวันออก ขอบฟาทางซายมือเปนทิศ
ตะวนั ตก)
ยอหนา ที่ 6
22.13 รูปที่ 21 ในใบความรูเปรียบไดกับแบบจําลองเม่ือผูสังเกตอยูที่
ตาํ แหนง ใด (ตาํ แหนง ท่ี 4)
22.14 ท่ีตําแหนงนี้ ผูสังเกตมองเห็นดวงอาทิตยอยูท่ีใด และเปน
ชวงเวลาใด (ผูสังเกตมองไมเห็นดวงอาทิตย เปนชวงเวลา
เทยี่ งคนื )

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 161

คูมือครรู ายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ติ

22.15 ขอบฟาทางขวามือและซายมือของผูสังเกตเปนทิศใด (ขอบฟา
ทางขวามือเปนทิศตะวันออก ขอบฟาทางซายมือเปนทิศ
ตะวันตก)

22.16 ถา ผูสงั เกตหันหนาไปทางขวั้ โลกเหนือขณะท่ีโลกหมุนรอบตัวเอง
ทางดานขวามือและซายมือของผสู ังเกตเปน ทิศเดิมตลอดหรือไม
เพราะเหตุใด (ทางดานขวามือและซายมือของผสู ังเกตยังคงเปน
ทิศเดิม เพราะเม่ือโลกหมุนรอบตัวเอง ดานที่มองเห็น
ดวงอาทิตยปรากฏข้ึนจากขอบฟา ยังคงเปนดานขวามือซึ่ง
กําหนดเปนทิศตะวันออก และดานท่ีมองเห็นดวงอาทิตยลับ
ขอบฟา ยังคงเปน ดานซา ยมอื ซงึ่ กําหนดเปนทศิ ตะวันตก)

ยอหนาท่ี 7
22.17 เราใชอะไรในการกําหนดทิศ (ใชการมองเห็นดวงอาทิตยปรากฏ

ข้ึนและตกในการกําหนดทิศ โดยกําหนดใหดานที่ผูสังเกต
มองเห็นดวงอาทิตยเร่มิ ปรากฏขึ้นจากขอบฟาเปนทิศตะวันออก
และดานทีม่ องเห็นดวงอาทติ ยลบั ขอบฟาเปน ทศิ ตะวนั ตก)
22.18 ถาดานขวามือของผูสังเกตเปนทิศตะวันออก ดานหนาและ
ดานหลังจะเปนทิศใด (ดานหนาเปนทิศเหนือ ดานหลังเปน
ทิศใต)
22.19 เครื่องหมาย E และ W ที่นักเรียนทําในแบบจําลอง ยอมาจาก
อะไร และใชแทนทิศใด (E ยอ มาจาก East ใชแ ทนทิศตะวนั ออก
สว น W ยอ มาจาก West ใชแ ทนทิศตะวันตก)
22.20 North และ South หมายถึงทิศใด และใชตัวยอเปนอะไร
(North หมายถึงทศิ เหนือ ใชต ัวยอ เปน N สวน South หมายถึง
ทิศใต ใชตัวยอเปน S)
ยอ หนา ท่ี 8
22.21 นักเรียนสามารถหาตําแหนงสถานท่ีที่ตองการไปและหาทิศได
หรือไม อยางไร (ได เราสามารถหาตําแหนงสถานท่ีทตี่ องการไป
ไดโดยใชแ ผนที่ และหาทิศไดโดยใชเ ขม็ ทิศ)
22.22 นักเรียนจะใชเข็มทิศในการหาทิศไดอยางไร (หมุนหนาปด
เข็มทิศใหลูกศรทับบนตัวอักษร N ซ่ึงแทนทิศเหนือ ก็จะทําใหรู
ทิศตาง ๆ)

162 สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คูมอื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกับชวี ติ

23. ครูใหนักเรียนสังเกตการขึ้นและตกของดวงอาทิตยโดยใชแอปพลิเคชนั ถ า ค รู พ บ ว า นั ก เ รี ย น ยั ง มี
สําหรับการสังเกตภาพเสมอื นจริงสามมิติ (AR) เร่ืองการขึ้นและตกของ แนวคิดคลาดเคลื่อนเก่ียวกับ
ดวงอาทิตยใ นหนังสือเรยี นหนา 66 เปน ส่อื เสรมิ ประกอบเพ่ิมเติม ปรากฏการณการขึ้นตกของ
ดวงอาทิตย และการกําหนดทิศ
24. หลังจากทํากิจกรรมแลว ครูใหนักเรียนรวมกันอภิปรายผลการทํา ใหรวมกันอภิปรายจนนักเรยี นมี
กิจกรรม โดยใชค าํ ถามดงั ตอ ไปน้ี แนวคิดทถ่ี ูกตอง
24.1 การอธิบายสาเหตุการขึ้นและตกของดวงอาทิตยในใบความรู
เหมือนกับการอธิบายในแบบจําลองหรือไม อยางไร (เหมือนกัน
คือเมื่อโลกหมุนรอบตัวเองทําใหผูสังเกตมองเห็นแสงจากดวง
อาทิตยปรากฏข้ึนจากขอบฟาดานหน่ึง และตกลับขอบฟาอีก
ดานหนงึ่ )
24.2 การอธิบายการกําหนดทิศในใบความรูเหมือนกับการอธิบายใน
แบบจําลองหรือไม อยา งไร (เหมอื นกนั คอื ถาผูส ังเกตหนั หนาไป
ทางข้ัวโลกเหนือ ทางขวามือของผูสังเกตที่มองเห็นดวงอาทิตย
ปรากฏข้ึน กําหนดเปนทิศตะวันออก และทางซายมือของ
ผูสังเกตที่มองเห็นดวงอาทิตยลับขอบฟา กําหนดเปนทิศ
ตะวนั ตก)
24.3 ปรากฏการณการขึ้นและตกของดวงอาทิตยเกิดขึ้นไดอยางไร
(ปรากฏการณการขึ้นและตกของดวงอาทิตยเกิดข้ึนเม่ือโลก
หมุนรอบตัวเองทําใหคนบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยปรากฏขึ้น
จากขอบฟาดานหน่ึง แลวเคลื่อนท่ีไปบนทองฟาจนลับขอบฟา
อีกดานหนงึ่ )
24.4 ทิศท่ีดวงอาทิตยปรากฏขึ้นและลับจากของฟาเปนทิศเดียวกัน
หรือไม อยางไร (ทิศที่ดวงอาทิตยปรากฏข้ึนและลับขอบฟาเปน
คนละทิศกัน โดยทิศท่ีดวงอาทิตยปรากฏขึ้นเปนทิศตะวันออก
สว นทศิ ทดี่ วงอาทติ ยล ับขอบฟาเปน ทิศตะวันตก)

25. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามในสิ่งท่ีอยากรูเพิ่มเติมเก่ียวกับการเกิด
ปรากฏการณก ารขน้ึ และตกของดวงอาทติ ยและการกําหนดทิศ จากนั้น
รวมกันอภิปรายและลงขอสรุปวา การที่โลกหมุนรอบตัวเอง จะทําให
เกิดปรากฏการณการขึ้นและตกของดวงอาทิตย โดยเม่ือโลกหมุนรอบ
ตัวเองขณะโคจรรอบดวงอาทิตยในทศิ ทางทวนเข็มนาฬิกาเม่ือมองจาก
บริเวณเหนือข้วั โลกเหนือ คนบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยป รากฏขึ้นจาก
ขอบฟาดานหนึ่ง แลวเคล่ือนท่ีไปบนทองฟาจนลับขอบฟาอีกดานหน่ึง
ซ่ึ ง ห มุ น เ วี ย น เ ป น แ บ บ รู ป ค ง ท่ี ต อ เ นื่ อ ง ไ ม มี ที่ สิ้ น สุ ด เ ป น วั ฏ จั ก ร

สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 163

คมู ือครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชีวิต
นอกจากน้ีการหมุนรอบตัวเองของโลกยังทําใหเกิดการกําหนดทิศ โดย
กําหนดใหดานที่ผูสังเกตบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยเร่ิมปรากฏข้ึนจาก
ขอบฟาเปนทิศตะวันออก และดานที่ผูสังเกตบนโลกมองเห็น
ดวงอาทิตยลับขอบฟาเปนทิศตะวันตก (S13)
26. นักเรียนตอบคําถามในฉันรูอะไร ตอนท่ี 2 และรวมกันอภิปรายเพื่อให
ไดแ นวคาํ ตอบท่ถี กู ตอ ง
27. นักเรียนสรปุ สิง่ ที่ไดเ รยี นรูในกิจกรรมน้ี จากน้ันครใู หนกั เรยี นอาน สง่ิ ที่
ไดเ รยี นรู และเปรยี บเทียบกบั ขอ สรปุ ของตนเอง
28. ครูกระตุนใหนักเรียนฝกตั้งคําถามเกี่ยวกับเร่ืองที่สงสัยหรืออยากรู
เพิ่มเติมใน อยากรูอีกวา จากนั้นครูอาจสุมนักเรียน 2-3 คน นําเสนอ
คําถามของตนเองหนาชั้นเรียน และใหนักเรียนรวมกันอภิปราย
เกี่ยวกับคาํ ถามทน่ี าํ เสนอ
29. ครูนําอภิปรายเพื่อใหนักเรียนทบทวนวาไดฝกทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตรและทักษะแหงศตวรรษท่ี 21 อะไรบางและในขั้นตอนใด
ในหนงั สือเรยี น หนา 70

164 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลย

คมู ือครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกับชีวติ

แนวคําตอบในแบบบนั ทกึ กิจกรรม

สรา งแบบจาํ ลองและอธบิ ายการเกิดกลางวนั กลางคืน

คําตอบขน้ึ อยูกบั ผลการออกแบบของนักเรียน ซึง่ อาจจะแตกตางจากตวั อยา ง

ดวงอาทติ ย

โลก

โลก
ดวงอาทติ ย

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 165

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวติ

คําตอบขน้ึ อยูกบั ผลการทาํ กิจกรรมของนักเรยี น

คาํ ตอบขนึ้ อยูกบั ผลการทํากิจกรรมของนักเรียน

√

เมอ่ื หมนุ ลกู โลกใหต าํ แหนงประเทศไทยหันไปทางดา นทีไ่ ดร บั แสงจากไฟฉาย
จะสวาง เปนเวลากลางวนั แตเมอื่ หมนุ ลูกโลกใหเคลอ่ื นที่ตอ ไปจนตําแหนง
ประเทศไทยไปอยูอีกดา นซึง่ ไมไ ดร ับแสงจากไฟฉายจะมืด จึงเปน เวลา
กลางคนื เหมอื นกันท้ัง 3 รอบ

166 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คมู อื ครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวติ

สรางแบบจําลองและอธบิ ายปรากฏการณการข้ึนและตก
ของดวงอาทติ ย และการกาํ หนดทิศ

ดานขวามือของตุก ตา E
กลางศรี ษะของตุกตา

ดา นซายมือของตกุ ตา W

ใตเทา ของตกุ ตา

แสงจะตกกระทบบนกระดาษ
ทีต่ าํ แหนงเดียวกนั ทุกรอบของการหมนุ ลูกโลก

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 167

คมู อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

เมอื่ โลกหมุนรอบตัวเอง
ผูส งั เกตจะมองเหน็ แสงจากดวงอาทติ ยป รากฏขน้ึ จากขอบฟา ดานหนึง่

แลว เคลอ่ื นที่ไปบนทองฟาจนลับขอบฟาอีกดานหนึ่ง

ตะวันออก มองเห็นแสงจาก

ดวงอาทิตยเปนจุดแรก ซ่ึงอยทู างดา นขวามือของผูสังเกต

ตะวันตก มองเห็นแสงจาก

ดวงอาทติ ยเปน จุดสุดทาย ซ่ึงอยูทางดา นซายมอื ของผสู ังเกต

ตะวนั ออก ทวนเขม็ นาฬกิ า
เคล่อื นท่ีไป ขวามือ
ซา ยมือ
ตะวนั ตก

168 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย

คมู ือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลงั งานกบั ชวี ติ

เกิดจากการทโี่ ลกหมนุ รอบตัวเอง ทําใหโ ลกดานหนงึ่ ไดรบั แสงจากดวงอาทติ ย
ดานน้ันจึงสวาง เปนเวลากลางวัน สวนโลกอีกดานหน่ึงไมไดรับแสงจาก
ดวงอาทติ ย ดานน้ันจึงมืด เปนเวลากลางคนื

เปนเวลากลางคืน เพราะโลกมีลักษณะคลายทรงกลม ทําใหดานท่ีอยู
ตรงกันขามไมไ ดรบั แสงจากดวงอาทติ ย ดา นนน้ั มืด จึงเปนเวลากลางคืน

เพราะการทโี่ ลกหมุนรอบตวั เองอยางตอ เนอ่ื งตลอดเวลา ทาํ ใหโ ลกดา นหนงึ่ ไดร ับ
แสง จึงเปนเวลากลางวัน สวนโลกอีกดานหน่ึงไมไดร ับแสง จึงเปนเวลากลางคืน
เมื่อโลกหมุนตอไป โลกดานที่เคยไดร ับแสงจะเปลี่ยนเปนไมไดรับแสง สวนดานท่ี
ไมเคยไดรบั แสงจะเปลย่ี นเปนไดร บั แสง สลับกนั ไปอยางตอ เนือ่ งไมม ีทีส่ ิน้ สดุ

เมื่อโลกหมุนรอบตวั เองทําใหโลกดา นหน่ึงไดรบั แสงจากดวงอาทติ ย ดานนั้น
สวาง เปนเวลากลางวัน สวนโลกอีกดานหน่ึงไมไดรับแสง ดานน้ันมืด เปน
เวลากลางคืน เมื่อโลกหมุนตอไปทําใหดานที่ไดรับแสงเปล่ียนเปนไมไดรับ
แสง และดานที่ไมไดรับแสงเปล่ียนเปนไดรับแสง เกิดเปนกลางวัน กลางคืน
สลบั กนั อยางตอเน่ืองเปน แบบรูปคงที่

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 169

คูมอื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชวี ิต

คนละดา นกัน รูไ ดจ ากผสู งั เกตซง่ึ หนั หนาไปทางข้ัวโลกเหนือจะเริ่มมองเห็น
แสงหรือเห็นดวงอาทิตยปรากฏขึ้นทางดานขวามือ เม่ือโลกหมุนตอไป
ผูสังเกตจะมองเห็นแสงเปนจุดสุดทายหรือเห็นดวงอาทิตยลับขอบฟา
ทางดานซายมอื ของผูสงั เกต
เมื่อโลกหมุนรอบตัวเองทําใหคนบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยปรากฏข้ึนจาก
ขอบฟาดานหนง่ึ แลว เคลือ่ นทไ่ี ปบนทองฟา จนลบั ขอบฟาอกี ดานหนึ่ง เมอ่ื โลก
หมนุ ตอ ไปก็ยังคงมองเห็นดวงอาทิตยปรากฏขน้ึ และตกเชน เดมิ อยางตอเนอื่ ง

ดา นที่มองเห็นดวงอาทติ ยป รากฏขึน้ จากขอบฟา กําหนดเปนทศิ ตะวันออก
ดา นทมี่ องเหน็ ดวงอาทิตยลับขอบฟา กําหนดเปนทศิ ตะวนั ตก

เปนทิศเดิมตลอด เพราะเมือ่ โลกหมุนรอบตวั เอง ดานท่มี องเหน็ ดวงอาทิตย
ปรากฏข้ึนจากขอบฟา ยังคงเปนดานขวามือซ่ึงกําหนดเปนทิศตะวันออก
และดานที่มองเห็นดวงอาทิตยลับขอบฟา ยังคงเปนดานซายมือซ่ึงกําหนด
เปน ทศิ ตะวันตก

170 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คูมือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต

เมอ่ื โลกหมนุ รอบตัวเองทําใหค นบนโลกมองเหน็ ดวงอาทิตยปรากฏข้ึนจาก
ขอบฟา ดา นหน่ึง กําหนดใหเ ปนทศิ ตะวันออก จากนั้นดวงอาทติ ยเคล่ือนที่
ไปบนทองฟาจนลับขอบฟาอีกดานหน่ึง เกิดข้ึนอยางตอเนื่องเปนแบบรูป
คงท่ี
การหมุนรอบตัวเองของโลกในทิศทางทวนเข็มนาฬิกาขณะที่โคจรรอบ
ดวงอาทิตย ทําใหเกิดปรากฏการณการเกิดกลางวัน กลางคืน
ปรากฏการณการข้นึ และตกของดวงอาทติ ย และการกําหนดทิศ

คาํ ถามของนักเรยี นที่ต้ังตามความอยากรขู องตนเอง

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 171

คูมอื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ิต

แนวการประเมินการเรียนรู

การประเมนิ การเรียนรูของนักเรียนทาํ ได ดังน้ี
1. ประเมินความรเู ดิมจากการอภปิ รายในช้นั เรยี น
2. ประเมนิ การเรียนรูจ ากคําตอบของนกั เรียนระหวางการจดั การเรียนรแู ละจากแบบบนั ทึกกจิ กรรม
3. ประเมนิ ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ ละทักษะแหง ศตวรรษที่ 21 จากการทาํ กิจกรรมของนักเรยี น

การประเมินจากการทาํ กจิ กรรมที่ 1.1 การหมนุ รอบตัวเองของโลก
ทําใหเกิดปรากฏการณอ ะไรบา ง

รหัส สิง่ ทีป่ ระเมนิ คะแนน

ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
S1 การสงั เกต
S5 การหาความสัมพันธร ะหวา งสเปซกับสเปซ
S8 การลงความเห็นจากขอ มูล
S13 การตีความหมายขอ มูลและลงขอ สรปุ
S14 การสรา งแบบจําลอง

ทกั ษะแหงศตวรรษที่ 21
C4 การสอ่ื สาร
C5 ความรว มมือ

รวมคะแนน

172 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย

คมู ือครูรายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวิต

ตาราง รายการประเมินและเกณฑการประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร

ทักษะกระบวนการ รายการประเมิน ดี (3) เกณฑก ารประเมนิ ควรปรับปรงุ (1)
ทางวิทยาศาสตร พอใช (2)

S1 การสังเกต การบรรยาย สามารถบรรยาย สามารถบรรยาย สามารถบรรยาย

รายละเอียดที่ไดจาก รายละเอียดท่ีไดจาก รายละเอียดที่ไดจากการ รายละเอียดท่ีไดจ ากการ

การสังเกตโดยใช การสังเกตโดยใช สงั เกตโดยใชประสาท สงั เกตโดยใชป ระสาทสัมผัส

ประสาทสัมผสั ประสาทสัมผสั เกยี่ วกับ สมั ผสั เก่ียวกับการไดร ับ เก่ียวกับการไดร ับแสงของ

เก่ียวกับการไดร บั แสง การไดรับแสงของ แสงของลูกโลกและการ ลูกโลกและการ

ของลกู โลกและการ ลูกโลกและการ เปลีย่ นแปลงการไดรับ เปลีย่ นแปลงการไดรับแสง

เปลี่ยนแปลงการไดร ับ เปล่ียนแปลงการไดรับ แสงของประเทศไทย ของประเทศไทยขณะท่ี

แสงของประเทศไทย แสงของประเทศไทย ขณะที่หมุนลูกโลก หมุนลูกโลก 3 รอบ และ

ขณะท่ีหมุนลูกโลก ขณะท่ีหมุนลูกโลก 3 รอบ และตําแหนงของ ตาํ แหนงของแสงจากไฟฉาย

3 รอบ และตาํ แหนง 3 รอบ และตาํ แหนง แสงจากไฟฉายบน บนแผนกระดาษวงกลมได

ของแสงจากไฟฉายบน ของแสงจากไฟฉายบน แผน กระดาษวงกลมได เพียงบางสว น แมว าจะได

แผนกระดาษวงกลม แผนกระดาษวงกลมได จากการช้แี นะของครู รบั คําชแ้ี นะจากครูหรือ

ดว ยตนเอง หรือผูอน่ื ผอู นื่

S5 การหา การระบุความสมั พนั ธ สามารถระบุ สามารถระบุ สามารถระบุความสมั พันธ

ความสัมพนั ธ ระหวางตาํ แหนงของ ความสมั พนั ธระหวา ง ความสมั พนั ธร ะหวาง ระหวา งตําแหนงของ

ระหวา งสเปซ ดวงอาทติ ยกับการ ตําแหนง ของ ตําแหนงของ ดวงอาทติ ยกบั การ

กับสเปซ มองเหน็ ดวงอาทติ ย ดวงอาทติ ยกบั การ ดวงอาทติ ยกับการ มองเห็นดวงอาทิตยเ มอื่

เม่ือโลกหมุนรอบ มองเห็นดวงอาทติ ย มองเหน็ ดวงอาทติ ยเม่อื โลกหมุนรอบตวั เองได

ตวั เอง เมื่อโลกหมุนรอบ โลกหมนุ รอบตัวเองได ถกู ตองเพยี งบางสว น

ตวั เองไดถกู ตอง ดวย ถกู ตอง จากการชี้แนะ แมวา จะไดรบั คาํ ช้ีแนะจาก

ตนเอง ของครหู รอื ผอู น่ื ครหู รอื ผอู ื่น

S8 การลง การลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็น สามารถลงความเหน็ จาก สามารถลงความเหน็ จาก

ความเหน็ จาก ขอมูลเก่ียวกับการ จากขอมูลเกีย่ วกบั การ ขอ มลู เก่ียวกบั การเกิด ขอ มลู เกีย่ วกบั การเกิด

ขอมลู เกิดกลางวัน กลางคนื เกดิ กลางวนั กลางคืน กลางวัน กลางคืน กลางวัน กลางคนื

การขนึ้ และตกของ การข้ึนและตกของ การขึน้ และตกของ การขึน้ และตกของ

ดวงอาทติ ย และ ดวงอาทิตย และ ดวงอาทติ ย และ ดวงอาทติ ย และ

การกําหนดทศิ จาก การกาํ หนดทิศ จาก การกาํ หนดทิศ จากการ การกําหนดทศิ จากการ

การอา นใบความรู การอานใบความรูและ อานใบความรูและจาก อานใบความรูและจากการ

จากการสรา ง การสรางแบบจําลองได สรา งแบบจําลองไดเ พียง

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 173

คูม ือครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชวี ติ

ทักษะกระบวนการ รายการประเมิน เกณฑการประเมิน
ทางวิทยาศาสตร
ดี (3) พอใช (2) ควรปรับปรุง (1)

และจากการสรา ง แบบจาํ ลองไดด วย จากการช้ีแนะของครู บางสว น แมวาจะไดร บั คาํ

แบบจําลอง ตนเอง หรือผอู ืน่ ชี้แนะจากครูหรือผูอื่น

S13 การ การตคี วามหมาย สามารถตีความหมาย สามารถตีความหมาย สามารถตคี วามหมาย

ตีความหมายขอมลู ขอ มลู ท่ีไดจากการ ขอ มูลท่ีไดจ ากการอาน ขอ มูลท่ีไดจ ากการอา น ขอ มูลท่ีไดจากการอา น

และการลงขอ สรุป อานใบความรูและ ใบความรแู ละจาก ใบความรูและจาก ใบความรแู ละจาก

จากแบบจําลองไดวา แบบจําลองไดว า โลก แบบจําลองไดว า โลก แบบจาํ ลองไดวา โลกหมนุ

โลกหมุนรอบตัวเอง หมนุ รอบตัวเองใน หมุนรอบตวั เองใน รอบตัวเองในทศิ ทางทวน

ในทิศทางทวนเข็ม ทศิ ทางทวนเขม็ นาฬิกา ทศิ ทางทวนเขม็ นาฬิกา เขม็ นาฬิกาเม่ือมองจาก

นาฬิกาเม่อื มองจาก เม่อื มองจากบริเวณ เมอื่ มองจากบรเิ วณ บรเิ วณเหนอื ขว้ั โลกเหนอื

บรเิ วณเหนือขว้ั โลก เหนือข้ัวโลกเหนือ เหนอื ข้ัวโลกเหนือ ทําใหเกิดกลางวนั

เหนือ ทําใหเ กิด ทาํ ใหเกดิ กลางวัน ทาํ ใหเ กิดกลางวนั กลางคืน ปรากฏการณ

กลางวัน กลางคืน กลางคนื ปรากฏการณ กลางคืน ปรากฏการณ การข้ึนและตกของ

ปรากฏการณการข้นึ การขึ้นและตกของ การขนึ้ และตกของ ดวงอาทติ ย และการ

และตกของ ดวงอาทติ ย และการ ดวงอาทิตย และการ กําหนดทศิ ไดเพียง

ดวงอาทติ ย และการ กาํ หนดทิศไดด ว ย กําหนดทศิ ได จากการ บางสว น แมวา จะไดรับคํา

กาํ หนดทิศ ตนเอง ช้แี นะจากครูและผูอน่ื ชี้แนะจากครหู รือผูอ ืน่

S14 การสราง การสรางแบบจาํ ลอง สามารถสราง สามารถสรา ง สามารถสรางแบบจาํ ลอง

แบบจําลอง เพอ่ื อธบิ ายการเกิด แบบจาํ ลองและอธิบาย แบบจาํ ลองและอธิบาย และอธบิ ายการเกิด

กลางวนั กลางคนื การเกดิ กลางวนั การเกิดกลางวัน กลางวนั กลางคนื การขน้ึ

การข้ึนและตกของ กลางคนื การขึ้นและ กลางคนื การข้ึนและตก และตกของดวงอาทติ ย

ดวงอาทิตย และการ ตกของดวงอาทิตย ของดวงอาทิตย และการ และการกาํ หนดทิศ โดยใช

กําหนดทิศ โดยใช และการกาํ หนดทิศ กําหนดทิศ โดยใชล ูกโลก ลกู โลก ไฟฉาย และ

ลกู โลก ไฟฉาย และ โดยใชล กู โลก ไฟฉาย ไฟฉาย และอุปกรณ อปุ กรณอน่ื ๆ ไดเ พียง

อปุ กรณอน่ื ๆ และอุปกรณอ่ืน ๆ ได อนื่ ๆ ไดจ ากการช้ีแนะ บางสวน แมวา จะไดร บั คาํ

ดวยตนเอง จากครแู ละผอู น่ื ชแ้ี นะจากครหู รือผอู นื่

174 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คมู ือครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

ตาราง รายการประเมนิ และเกณฑการประเมนิ ทักษะแหง ศตวรรษที่ 21

ทกั ษะแหง รายการประเมนิ ดี (3) ระดับความสามารถ ควรปรับปรงุ (1)
ศตวรรษที่ 21 สามารถนําเสนอ พอใช (2) สามารถนาํ เสนอรูปวาด
C4 การสื่อสาร การนําเสนอ แบบจําลองท่ีสรา งขน้ึ แบบจําลองที่สรา งข้นึ
แบบจาํ ลองที่สรา งขน้ึ เพ่อื อธิบายการเกิด สามารถนาํ เสนอ เพ่ืออธบิ ายการเกดิ
C5 ความ เพ่อื อธิบายการเกดิ กลางวัน กลางคืน และ แบบจําลองทีส่ รางข้นึ กลางวัน กลางคนื และ
รวมมือ กลางวนั กลางคนื และ บรรยายวา อปุ กรณ เพ่อื อธบิ ายการเกดิ บรรยายวา อปุ กรณ
การบรรยายวา อุปกรณ ตา ง ๆ ทเ่ี ลือกใช แทน กลางวัน กลางคนื และ ตา ง ๆ ทเ่ี ลอื กใช แทน
ตา ง ๆ ทเี่ ลอื กใชแ ทน สิง่ ใดในธรรมชาติ บรรยายวา อปุ กรณ ส่ิงใดในธรรมชาติ
สง่ิ ใดในธรรมชาติ รวมทง้ั ตาํ แหนง ทแ่ี สง ตา ง ๆ ที่เลือกใช แทน รวมทงั้ ตาํ แหนงทแี่ สง
รวมทั้งตาํ แหนงท่ีแสง ตกกระทบบน ส่ิงใดในธรรมชาติ ตกกระทบบน
ตกกระทบบน แผนกระดาษวงกลมเมือ่ รวมท้งั ตําแหนง ท่แี สง แผน กระดาษวงกลมเม่อื
แผน กระดาษวงกลม หมนุ ลกู โลกไปตาํ แหนง ตกกระทบบน หมนุ ลูกโลกไปตําแหนง
เมื่อหมุนลูกโลกไป ตา ง ๆ ใหผ ูอนื่ เขา ใจได แผน กระดาษวงกลมเม่ือ ตา ง ๆ ใหผ อู ่นื เขา ใจได
ตาํ แหนงตาง ๆ ใหผ ูอนื่ อยา งถูกตองดว ยตนเอง หมนุ ลกู โลกไปตาํ แหนง เพียงบางสวน แมว า จะ
เขา ใจ ตาง ๆ ใหผูอื่นเขา ใจได ไดรับคาํ ชแี้ นะจากครู
สามารถทํางานรว มกบั อยางถูกตอง โดยอาศยั หรอื ผูอน่ื
การทํางานรว มกบั ผอู ่ืน ผอู น่ื ในการสราง การชแ้ี นะจากครหู รือ
ในการสรา งแบบจาํ ลอง แบบจาํ ลองท่ีอธบิ ายการ ผอู ืน่ สามารถทาํ งานรว มกบั
ท่ีอธิบายการเกิด เกิดกลางวัน กลางคนื ผอู ่นื ในการสราง
กลางวนั กลางคืน การ การข้นึ และตกของ สามารถทาํ งานรว มกับ แบบจําลองที่อธบิ ายการ
ขน้ึ และตกของ ดวงอาทติ ย และการ ผูอ ื่นในการสราง เกิดกลางวัน กลางคืน
ดวงอาทติ ย และการ กําหนดทศิ รวมทง้ั แบบจําลองที่อธิบายการ การขึน้ และตกของ
กาํ หนดทศิ รวมทัง้ ยอมรบั ความคิดเหน็ ของ เกิดกลางวนั กลางคนื ดวงอาทติ ย และการ
ยอมรบั ความคิดเหน็ ของ ผูอ่ืนตลอดชวงเวลาของ การข้ึนและตกของ กําหนดทิศ รวมทั้ง
ผอู ืน่ การทาํ กจิ กรรม ดวงอาทิตย และการ ยอมรับความคิดเหน็ ของ
กําหนดทศิ รวมทั้ง ผูอืน่ แตเปนบาง
ยอมรับความคิดเหน็ ของ ชว งเวลาทที่ ํากจิ กรรม
ผูอน่ื ในบางชวงเวลาที่ทํา ทง้ั น้ีตอ งอาศัยการ
กิจกรรม กระตนุ จากครหู รือผูอ ่ืน

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 175

คูม อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกบั ชีวิต

กิจกรรมท่ี 1.2 ดวงอาทิตยสาํ คัญอยางไร

กิ จ ก ร ร ม น้ี นั ก เ รี ย น จ ะ ไ ด ร ว บ ร ว ม ข อ มู ล จ า ก สอ่ื การเรยี นรูและแหลงเรียนรู
แหลงขอมูลตาง ๆ และใบความรูเก่ียวกับประโยชนของ
ดวงอาทิตยตอส่ิงมีชีวิต เพื่อบรรยายประโยชนของ 1. หนงั สือเรยี น ป.3 เลม 2 หนา 71-74
ดวงอาทิตยต อสง่ิ มชี ีวติ
2. แบบบันทกึ กจิ กรรม ป.3 เลม 2 หนา 62-64
เวลา 1 ช่ัวโมง

จุดประสงคก ารเรียนรู

เพ่ือรวบรวมขอมูลและบรรยายประโยชนของ
ดวงอาทติ ยตอ สงิ่ มชี วี ิต

ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

S6 การจดั กระทาํ และส่ือความหมายขอมลู
S8 การลงความเหน็ จากขอมูล
S13 การตีความหมายขอมูลและลงขอสรปุ

ทักษะแหงศตวรรษท่ี 21

C1 การสอ่ื สาร
C5 ความรวมมือ
C6 การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร

176 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คมู อื ครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชีวิต

แนวการจดั การเรียนรู ในการตรวจสอบความรูเดิม
ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
1. ครูตรวจสอบความรูเดิมเกี่ยวกับประโยชนของดวงอาทิตย โดยใชคําถาม สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
ดงั ตอ ไปนี้ แตชักชวนใหหาคําตอบท่ีถูกตอง
1.1 เราใชประโยชนจากดวงอาทิตยในเร่ืองใดบาง (นักเรียนตอบตาม จากกิจกรรมตา ง ๆ ในบทเรยี นนี้
ความเขา ใจของตนเอง)
1.2 ถาไมมีดวงอาทิตยสิ่งมีชีวิตจะอยูไดหรือไม เพราะเหตุใด (นักเรียน หากนักเรียนไมสามารถตอบ
ตอบตามความเขาใจของตนเอง) คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียน
2. ครูเชื่อมโยงความรูเดิมของนักเรียนเขาสูกิจกรรมท่ี 1.2 โดยครูชี้แนะวา คิดอยางเหมาะสม รอคอยอยาง
เมื่อนกั เรียนทาํ กิจกรรมนี้แลว นกั เรยี นจะไดทราบวาคาํ ตอบของนักเรียน อดทน และรับฟงแนวความคิด
ถูกตอ งหรอื ไม ของนักเรียน

3. นักเรียนอานชื่อกิจกรรม และทําเปนคิดเปน จากนั้นรวมกันอภิปราย
เพ่ือตรวจสอบความเขาใจเก่ียวกับจุดประสงคในการทํากิจกรรม โดยใช
คาํ ถาม ดังนี้
3.1 กิจกรรมน้ีนักเรียนจะไดเรียนเรื่องอะไร (ประโยชนของ
ดวงอาทติ ย)
3.2 นกั เรยี นจะไดเ รยี นรเู รือ่ งนดี้ ว ยวิธใี ด (การรวบรวมขอมลู )
3.3 เม่ือเรียนแลวนักเรียนจะทําอะไรได (บรรยายประโยชนของ
ดวงอาทิตยต อ สงิ่ มชี ีวติ )

4. นกั เรียนบนั ทกึ จดุ ประสงคล งในแบบบันทกึ กจิ กรรม หนา 62
5. นักเรียนอานทําอยางไรทีละขอ โดยครูใชวิธีฝกการอานท่ีเหมาะสมกับ

ความสามารถของนักเรียน จากนั้นครูตรวจสอบความเขาใจเก่ียวกับ
วิธีการทํากิจกรรม จนนักเรียนเขาใจลําดับการทํากิจกรรม โดยครูใช
คาํ ถามดังน้ี (ครอู าจเขยี นขัน้ ตอนการทาํ กจิ กรรมลงบนกระดาน)
5.1 นักเรียนตองรวมกันอภิปรายและรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับอะไร

(ประโยชนของดวงอาทิตยต อ สงิ่ มชี ีวติ )
5.2 นักเรียนสามารถรวบรวมขอมูลไดจากแหลงใดบาง (แหลงขอมูลที่

นา เชื่อถอื เชน สอบถามผูรู อินเทอรเ นต็ หนงั สือ)
ในกรณีที่นักเรียนรวบรวมขอมูลจากอินเทอรเน็ต ครูควรแนะนํา
นักเรียนใหคนหาจากเว็บไซตที่นาเช่ือถือและระบุแหลงท่ีมา รวมท้ัง
แนะนาํ คาํ สําหรบั การคน หา เชน ประโยชนของดวงอาทิตย

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 177

คูม อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต

5.3 เม่ือนักเรียนอานใบความรูเรื่องประโยชนของดวงอาทิตยตอ ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
สิง่ มชี วี ติ แลว นักเรยี นตอ งทําอะไรตอไป (บนั ทึกผลโดยการเขียนผัง และทกั ษะแหง ศตวรรษที่ 21
ความคิด)
ในกรณีที่นักเรียนไมสามารถเขียนผังความคิดได ครูควรสอน ท่ีนักเรียนจะไดฝกจากการทํากิจกรรม

การเขียนผงั ความคดิ หรอื ทาํ ใหน ักเรียนดูเปน ตัวอยาง S6 นําขอมูลเก่ียวกับประโยชนของ
6. เมื่อนักเรียนเขาใจวิธีการทํากิจกรรมในทําอยางไรแลว ใหนักเรียนเร่ิม ดวงอาทิตยที่ไดจากการรวบรวมมาจัด
กระทําโดยเขียนผังความคิดที่ส่ือให
ปฏิบัติตามข้ันตอนของกิจกรรม โดยใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเก่ียวกับ ผอู ่ืนเขา ใจ
ประโยชนของดวงอาทติ ยตอส่ิงมชี วี ิต จากนน้ั ใหนักเรียนรวมกันอภิปราย
ผลการทํากิจกรรม โดยใชคําถามวา ดวงอาทิตยมีประโยชนตอส่ิงมีชีวิต S8 ลงความเห็นจากขอมูลเกี่ยวกับ
อยางไรบาง (นกั เรียนตอบตามผลการอภปิ ราย) ประโยชนของดวงอาทิตยจากการ
7. ครูใหนักเรียนอานใบความรู เร่ืองประโยชนของดวงอาทิตยตอส่ิงมีชีวิต อภปิ รายและรวบรวมขอ มลู
จากนน้ั ใชค าํ ถามในการอภิปราย ดังนี้
7.1 ดวงอาทิตยเปนแหลงพลังงานใด (ดวงอาทิตยเปนแหลงพลังงาน C4 นําเสนอขอมูลเก่ียวกับประโยชนของ
ด ว ง อ า ทิ ต ย จ า ก ผั ง ค ว า ม คิ ด ท่ี
แสง และพลงั งานความรอน) จดั กระทําขนึ้ ใหผูอื่นเขาใจ
7.2 พลังงานความรอนจากดวงอาทิตยมีประโยชนตอส่ิงมีชีวิตอยางไร
C5 ทํางานรวมกับผูอื่นในการอภิปราย
(พลังงานความรอนจากดวงอาทติ ยช วยใหโ ลกอบอุน หรอื มีอุณหภูมิ และรวบรวมขอมูลเก่ียวกับประโยชน
เหมาะสมตอการดํารงชีวิตของสิ่งมีชีวิต ทําใหบริเวณตาง ๆ ของ ของดวงอาทิตย
โลกมีอุณหภูมิแตกตางกันซ่ึงสงผลทําใหเกิดลม และพลังงาน
ความรอนก็มีประโยชนในชีวิตประจําวัน เชน การตากผา การตาก C6 ใชเทคโนโลยีสารสนเทศในการ
ผลผลติ ทางการเกษตร การถนอมอาหาร การทาํ นาเกลือ) รวบรวมขอมูลเกี่ยวกับประโยชนของ
7.3 ดวงอาทิตยทําใหเกิดลมไดอยางไร (พลังงานความรอนจาก ดวงอาทติ ย
ดวงอาทิตยทําใหบริเวณตาง ๆ ของโลกมีอุณหภูมิแตกตางกัน ถา
บริเวณที่อยูใกลเคียงกันมีอุณหภูมิแตกตางกัน จะทําใหเกิดการ ความรูเ พมิ่ เติมสาํ หรบั ครู
เคลื่อนทข่ี องอากาศหรอื เกดิ ลม)
7.4 ลมมีประโยชนตอส่ิงมีชีวิตอยางไร (นักเรียนตอบตามความเขาใจ สิ่งมีชีวิตจะมีการกินกันเปนอาหาร
ของตนเอง เชน ชว ยคลายรอ น) โดยการกินตอกันเปนทอด ๆ เริ่มจาก
7.5 พลังงานแสงจากดวงอาทิตยมีประโยชนตอสิ่งมีชีวิตอยางไร (ทําให ผูผลิต ไดแก พืชใชแสง น้ํา สารสีเขียว
มองเหน็ สงิ่ ตา ง ๆ และชว ยในการสรา งอาหารของพืช) และแกส คารบ อนไดออกไซด ในการสราง
7.6 สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ไดประโยชนจากการที่พืชใชแสงในการสรางอาหาร อาหาร เม่ือมีผูบริโภค เชน สัตว มากิน
อยางไร (ส่ิงมีชีวิตอื่นท่ีกินพืชเปนอาหาร จะไดรับพลังงานจากพืช พืช สัตวก็จะไดรับพลังงานจากพืช เมื่อมี
เพ่ือดํารงชีวิตและเจริญเติบโต เมื่อพืชและสัตวตายไป ซากพืช สัตวชนิดอ่ืนมากินสัตวตัวน้ี พลังงานก็จะ
ซากสตั วเ หลา นนั้ ก็จะยอยสลายเปน ธาตุอาหารใหกบั พชื นอกจากน้ี ถายทอดตอไป ทําใหเกิดการถายทอด
ซากพชื ซากสตั วบางสว นจะทบั ถมกนั เปนเวลานานจนเปลีย่ นแปลง พ ลั ง ง า น จ า ก ส่ิ ง มี ชี วิ ต ห นึ่ ง ไ ป ยั ง อี ก
สิง่ มชี ีวิตหน่ึงตอกนั ไปเปน ทอด ๆ

178 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลย

คูมอื ครูรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

เปนถานหินและนํ้ามันดิบ เปนแหลงพลังงานที่มนุษยนํามาใช ถ า ค รู พ บ ว า นั ก เ รี ย น ยั ง มี
ประโยชนไ ด) แนวคิดคลาดเคล่ือนเกี่ยวกับ
ประโยชนของดวงอาทิตย ให
7.7 พลังงานความรอนและพลังงานแสงเปล่ียนเปนพลังงานประเภทใด รวมกันอภิปรายจนนักเรียนมี
แนวคดิ ทถี่ กู ตอ ง
ได (พลงั งานไฟฟา)
8. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามในส่ิงท่ีอยากรูเพ่ิมเติมเก่ียวกับประโยชน

ของดวงอาทิตยตอสิ่งมีชีวิต จากน้ันรวมกันอภิปรายและลงขอสรุปวา

ดวงอาทิตยเปนแหลงพลังงานแสงและพลังงานความรอน ซึ่งมีประโยชน
ตอ การดํารงชีวติ ของสิ่งมีชวี ติ (S13)
9. นักเรียนตอบคําถามใน ฉันรูอะไร และรวมกันอภิปรายเพ่ือใหไดแนว
คําตอบทถ่ี ูกตอง
10.นกั เรยี นสรปุ สง่ิ ที่ไดเ รยี นรูในกิจกรรมน้ี จากน้นั ครูใหน ักเรยี นอานส่ิงท่ีได
เรียนรู และเปรียบเทียบกบั ขอสรปุ ของตนเอง
11.ครูกระตุนใหนักเรียนฝกตั้งคําถามเก่ียวกับเร่ืองท่ีสงสัยหรืออยากรู
เพ่ิมเติมใน อยากรูอีกวา จากนั้นครูอาจสุมนักเรียน 2-3 คน นําเสนอ
คําถามของตนเองหนาช้ันเรียน และใหนักเรียนรวมกันอภิปรายเกี่ยวกับ

คาํ ถามที่นําเสนอ
12.ครูนําอภิปรายเพื่อใหนักเรียนทบทวนวาไดฝกทักษะกระบวนการทาง

วทิ ยาศาสตรแ ละทักษะแหง ศตวรรษท่ี 21 อะไรบางและในขั้นตอนใด ใน

หนังสือเรยี น หนา 74
13.นักเรียนรวมกันอานรูอะไรในเรื่องน้ี ในหนังสือเรียนหนา 75 ครูนํา

อภิปรายเพ่ือนําไปสูขอสรุปเกี่ยวกับส่ิงท่ีไดเรียนรูในเร่ืองน้ี จากนั้นครู

กระตนุ ใหนักเรียนตอบคาํ ถามในชว งทา ยของเนื้อเรื่อง ซ่งึ เปนคําถามเพื่อ
เช่ือมโยงไปสูการเรียนเนื้อหาในบทถัดไป ดังน้ี “ในเวลากลางคืนที่ไมมี

แสงจากดวงอาทิตยมีแตแ สงสวางจากหลอดไฟฟา แลวหลอดไฟฟาไดรับ

พลังงานจากแหลงใด” นักเรียนสามารถตอบตามความเขาใจของตนเอง
ซ่งึ จะหาคําตอบไดจ ากการเรียนในบทตอไป

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 179

คมู ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกบั ชวี ิต

แนวคาํ ตอบในแบบบันทึกกิจกรรม

รวบรวมขอมูลและบรรยายประโยชนของดวงอาทติ ยตอ
สิง่ มีชีวติ

คําตอบข้ึนอยูกบั ผลการอภิปรายและการรวบรวมขอมูลของนกั เรียน
ซง่ึ อาจแตกตา งจากตัวอยาง เชน

180 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คมู อื ครรู ายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวิต

สิง่ มีชวี ิตจะดํารงชีวติ อยูไ มไ ด เพราะดวงอาทติ ยเ ปนแหลงพลังงานแสง
และพลงั งานความรอ น ซ่ึงสิ่งมชี ีวติ สามารถนาํ พลังงานดังกลาวไปใช
ประโยชนใ นลกั ษณะตาง ๆ ได

ดวงอาทิตยเ ปนแหลงพลังงานแสงและพลงั งานความรอน ทีม่ ีประโยชนตอ
การดาํ รงชวี ิตของส่ิงมีชวี ิต เชน พลังงานความรอนชวยใหโลกมอี ุณหภมู ิ
เหมาะสมตอ การดํารงชีวติ ของสิ่งมชี ีวิต พลังงานแสงทําใหส ่งิ มีชวี ติ มองเห็น
สิง่ ตาง ๆ และชวยในการสรา งอาหารของพืช
ดวงอาทิตยเ ปน แหลงพลังงานแสงและพลงั งานความรอ น พลงั งาน
จากดวงอาทิตยมปี ระโยชนตอ การดํารงชีวิตของสง่ิ มีชีวติ

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 181

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต
คําถามของนกั เรียนทต่ี ้ังตามความอยากรูของตนเอง

182 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย

คมู ือครรู ายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกบั ชีวิต

แนวการประเมินการเรียนรู

การประเมินการเรียนรูของนกั เรียนทาํ ได ดังนี้
1. ประเมินความรูเดิมจากการอภปิ รายในช้ันเรยี น
2. ประเมนิ การเรียนรูจากคาํ ตอบของนกั เรียนระหวา งการจัดการเรยี นรแู ละจากแบบบันทึกกจิ กรรม
3. ประเมินทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรแ ละทกั ษะแหง ศตวรรษท่ี 21 จากการทํากจิ กรรมของนกั เรียน

การประเมินจากการทาํ กิจกรรมท่ี 1.2 ดวงอาทติ ยสาํ คญั อยา งไร

รหสั สิ่งทปี่ ระเมนิ คะแนน

ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร
S6 การจดั กระทาํ และสอื่ ความหมายขอมลู
S8 การลงความเห็นจากขอ มูล
S13 การตคี วามหมายขอ มลู และลงขอสรปุ

ทกั ษะแหงศตวรรษที่ 21
C4 การส่ือสาร
C5 ความรว มมือ
C6 การใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร

รวมคะแนน

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 183

คมู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

ตาราง รายการประเมินและเกณฑการประเมนิ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร

ทักษะ เกณฑการประเมนิ
กระบวนการทาง รายการประเมิน
วทิ ยาศาสตร ดี (3) พอใช (2) ควรปรบั ปรุง (1)

S6 การจัดกระทํา การนาํ ขอมูลเกีย่ วกบั สามารถนําขอมูล สามารถนาํ ขอมลู สามารถนําขอมูลเกี่ยวกบั

และสอ่ื ความหมาย ประโยชนของ เกยี่ วกับประโยชนข อง เกยี่ วกบั ประโยชนข อง ประโยชนข องดวงอาทติ ย

ขอ มลู ดวงอาทติ ยทไี่ ดจ ากการ ดวงอาทิตยที่ไดจ ากการ ดวงอาทิตยท่ไี ดจากการ ทไี่ ดจ ากการรวบรวมมาจดั

รวบรวมมาจัดกระทาํ รวบรวมมาจัดกระทํา รวบรวมมาจดั กระทาํ กระทําโดยเขยี น

โดยเขียนผงั ความคดิ ท่ี โดยเขยี นผงั ความคดิ ที่ โดยเขยี นผงั ความคดิ ที่ ผงั ความคดิ แตส่ือใหผูอ ืน่

สอ่ื ใหผูอน่ื เขาใจ ส่ือใหผอู ่ืนเขาใจไดด วย สื่อใหผ อู ืน่ เขาใจไดจ าก เขาใจไมได แมว าจะได

ตนเอง การชแ้ี นะของครูหรอื รับคาํ ช้แี นะจากครูหรอื

ผอู น่ื ผูอื่น

S8 การลง การลงความเหน็ จาก สามารถลงความเห็นจาก สามารถลงความเห็นจาก สามารถลงความเหน็ จาก

ความเหน็ จาก ขอมูลเกยี่ วกับ ขอ มูลเก่ียวกับประโยชน ขอ มลู เก่ียวกับประโยชน ขอมลู เกยี่ วกบั ประโยชน

ขอมูล ประโยชนข อง ของดวงอาทิตย ท่ีไดจาก ของดวงอาทิตย ทไ่ี ดจาก ของดวงอาทติ ย ท่ีไดจาก

ดวงอาทติ ย ท่ีไดจ าก การอภิปรายและ การอภิปรายและ การอภิปรายและรวบรวม

การอภปิ รายและ รวบรวมขอ มูลจาก รวบรวมขอ มลู จาก ขอ มูลจากแหลงขอมลู

รวบรวมขอมูลจาก แหลงขอ มลู ตา ง ๆ ได แหลงขอมูลตาง ๆ ได ตา ง ๆ ไดเ พียงบางสวน

แหลงขอ มลู ตาง ๆ อยา งถูกตองดว ยตนเอง อยา งถูกตองจากการ แมวาจะไดร ับคาํ ช้แี นะจาก

ชแ้ี นะของครหู รือผูอืน่ ครูหรอื ผูอื่น

S13 การ การตคี วามหมายขอมลู สามารถตีความหมาย สามารถตีความหมาย สามารถตีความหมาย

ตีความหมายขอมลู ทไี่ ดจ ากการอภปิ ราย ขอมูลท่ีไดจากการ ขอมูลท่ีไดจากการ ขอมลู ที่ไดจากการ

และการลงขอ สรปุ และรวบรวมขอ มลู และ อภปิ รายและรวบรวม อภปิ รายและรวบรวม อภปิ รายและรวบรวม

ลงขอสรุปไดวา ขอมูล และลงขอสรปุ ได ขอ มูล และลงขอสรุปได ขอ มลู และลงขอ สรุปไดว า

ดวงอาทติ ยมีประโยชน วา ดวงอาทิตยมี วา ดวงอาทิตยมี ดวงอาทติ ยมีประโยชนตอ

ตอ การดํารงชวี ิตของ ประโยชนต อการ ประโยชนต อการ การดํารงชีวิตของสิ่งมชี ีวิต

ส่งิ มีชวี ิต โดย ดํารงชีวติ ของสง่ิ มีชวี ติ ดํารงชีวติ ของสิ่งมชี ีวิต โดยดวงอาทิตยเ ปน ทั้ง

ดวงอาทิตยเ ปนท้ัง โดยดวงอาทติ ยเ ปนท้ัง โดยดวงอาทิตยเปนท้ัง แหลง พลังงานความรอ น

แหลงพลังงานความ แหลง พลงั งานความรอน แหลง พลังงานความรอน และพลังงานแสงไดเ พียง

รอ นและพลังงานแสง และพลังงานแสงไดดว ย และพลังงานแสงไดจ าก บางสว น แมว า จะไดรับ

ตนเอง การชแ้ี นะจากครแู ละ คําชีแ้ นะจากครูหรือผูอ่ืน

ผอู ื่น

184 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลย

คมู อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกับชวี ติ

ตาราง แสดงการวเิ คราะหทักษะแหงศตวรรษที่ 21 ตามระดบั ความสามารถของนกั เรยี น

ทักษะแหง รายการประเมิน ดี (3) ระดับความสามารถ ควรปรับปรุง (1)
ศตวรรษท่ี 21 พอใช (2)

C4 การสื่อสาร การนาํ เสนอขอมูล สามารถนาํ เสนอขอมูล สามารถนาํ เสนอขอมูล สามารถนําเสนอขอมูล

เกี่ยวกับประโยชน เกี่ยวกับประโยชนของ เกี่ยวกับประโยชนของ เกี่ยวกับประโยชนของ

ของดวงอาทิตยจาก ดวงอาทิตยจาก ดวงอาทิตยจาก ดวงอาทิตยจาก

ผังความคิดท่ี ผังความคิดที่ ผังความคิดที่จัดกระทาํ ผังความคิดท่ีจัดกระทํา

จัดกระทาํ ข้ึน จัดกระทาํ ขึ้นใหผูอ่ืน ข้ึนใหผูอ่ืนเขาใจไดอยาง ขึ้นใหผูอ่ืนเขาใจไดเ พยี ง

ใหผูอื่นเขาใจ เขาใจไดอยางถูกตอง ถูกตอง จากการชี้แนะ บางสว น แมวาจะไดร ับ

ดว ยตนเอง จากครูหรือผูอ่ืน คําชแ้ี นะจากครูหรอื ผูอน่ื

C5 ความ การทํางานรว มกบั สามารถทํางานรว มกับ สามารถทาํ งานรว มกับ สามารถทาํ งานรวมกับผูอืน่

รว มมือ ผอู น่ื ในการอภิปราย ผูอ นื่ ในการอภปิ รายและ ผอู ่ืนในการอภิปรายและ ในการอภิปรายและรวบรวม

และรวบรวมขอ มูล รวบรวมขอมลู เก่ียวกบั รวบรวมขอ มูลเกยี่ วกับ ขอมลู เก่ียวกับประโยชน

เก่ยี วกับประโยชน ประโยชนข อง ประโยชนข องดวงอาทิตย ของดวงอาทิตย รวมทัง้

ของดวงอาทิตย ดวงอาทติ ย รวมทัง้ รวมทั้งยอมรับความ ยอมรับความคดิ เหน็ ของ

รวมทั้งยอมรบั ความ ยอมรบั ความคิดเหน็ คดิ เห็นของผูอืน่ ในบาง ผูอืน่ ในบางชวงเวลาที่ทํา

คิดเหน็ ของผอู นื่ ของผูอน่ื ตลอด ชว งเวลาที่ทาํ กจิ กรรม กจิ กรรม ทั้งน้ีตองอาศยั

ชวงเวลาของการทาํ การกระตุนจากครูหรือ

กจิ กรรม ผูอืน่

C6 การใช การใชเ ทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี สามารถใชเทคโนโลยี

เทคโนโลยี สารสนเทศในการ สารสนเทศในการ สารสนเทศในการ สารสนเทศในการรวบรวม

สารสนเทศ รวบรวมขอ มลู รวบรวมขอมลู เกี่ยวกับ รวบรวมขอมลู เกย่ี วกับ ขอ มูลเก่ียวกบั ประโยชน

และการส่ือสาร เกยี่ วกบั ประโยชน ประโยชนของ ประโยชนของ ของดวงอาทิตยไดเพยี ง

ของดวงอาทติ ย ดวงอาทิตยไดดว ย ดวงอาทติ ยได โดยอาศัย บางสวน แมวา จะไดร ับ

ตนเอง การชี้แนะจากครูหรอื คําช้แี นะจากครหู รือผูอ่นื

ผอู ่ืน

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 185

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชีวิต

กิจกรรมทายบทที่ 1 ดวงอาทิตยและปรากฏการณข องโลก (1 ชั่วโมง)

1. ครูใหนักเรียนวาดรูปหรือเขียนสรุปส่ิงที่ไดเรียนรูจากบทนี้ตามความ
เขา ใจของตนเอง ในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 65

2. นักเรียนตรวจสอบการสรุปส่ิงที่ไดเรียนรูของตนเองโดยเปรียบเทียบกับ
หัวขอ รูอ ะไรในบทน้ี ในหนังสือเรยี น หนา 78

3. นักเรียนกลับไปตรวจสอบคําตอบของตนเองในสํารวจความรูกอนเรียน
ในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 52-53 อีกคร้ัง ถาคําตอบของนักเรียน
ไมถ ูกตองใหขดี เสน ทับขอ ความเหลานั้น แลวแกไขใหถกู ตอง

4. นักเรียนทํา แบบฝกหัดทายบทที่ 1 ดวงอาทิตยและปรากฏการณของ
โลก ในแบบบันทึกกิจกรรมหนา 66-67 จากนั้นนําเสนอคําตอบหนา
ชั้นเรียน ถาคําตอบยังไมถูกตองครูควรนําอภิปรายหรือใหสถานการณ
เพิ่มเตมิ เพื่อแกไ ขแนวคิดคลาดเคลอ่ื นใหถกู ตอง

5. นักเรียนรวมกันตอบคําถามในชวนคิด ซึ่งเปนคําถามทาทายการคิดใน
แบบบันทึกกจิ กรรมหนา 67

6. นักเรียนรวมกันทํากิจกรรมรวมคิด รวมทํา โดยรวมกันวางแผนการใช
ชวี ิตในพ้นื ทที่ ี่ไฟฟาเขาไมถึง โดยใชค วามรจู ากเร่ืองดวงอาทติ ยมาชวยใน
การวางแผน

186 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลย

คมู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวติ

สรปุ ผลการเรียนรูของตนเอง

รูปหรือขอความสรุปสิ่งที่ไดเรยี นรูจากบทน้ีตามความเขาใจของนกั เรยี น

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 187

คมู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ติ

แนวคําตอบในแบบฝกหัดทายบท

188 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลย

คูม อื ครรู ายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ิต

เราจะเห็นดวงอาทติ ยปรากฏขน้ึ จากขอบฟา ทางดา นหนงึ่ แลวเคลอ่ื นที่
ไปบนทองฟา จนลับขอบฟา อกี ดา นหนง่ึ
พลังงานความรอนจากดวงอาทิตยชวยใหอุณหภูมิของโลกเหมาะสมตอ
การดํารงชีวติ ของสิง่ มีชวี ติ ทําใหผ า แหง ชว ยในการถนอมอาหาร พลงั งาน
แสงชวยใหเ รามองเหน็ สิง่ ตา ง ๆ และชว ยในการสรา งอาหารของพชื

เลือกที่นั่งบรเิ วณดานขวาของรถ เพราะในเวลาบาย
ดวงอาทติ ยจะอยทู างทิศตะวันตก ซึง่ อยูดานซา ยของรถ

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 189

คมู ือครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ิต

บทที่ 2 พลงั งานไฟฟา บทนี้มีอะไร

จุดประสงคก ารเรียนรูประจําบท เรื่องท่ี 1 พลงั งานไฟฟา กับชวี ิต
กจิ กรรมที่ 1.1 พลงั งานหนงึ่ เปล่ียนเปนพลังงาน
เมอื่ เรียนจบบทนี้ นักเรยี นสามารถ
1. ยกตวั อยางการเปลย่ี นแปลงพลงั งานหน่ึงไปเปน อะไรไดบาง
อีกพลังงานหนึ่ง
2. บรรยายการทํางานของเครื่องกาํ เนิดไฟฟา กิจกรรมท่ี 1.2 ผลิตไฟฟาไดอยา งไร
3. ระบุแหลงพลังงานทีใ่ ชใ นการผลติ ไฟฟา
4. บอกประโยชนแ ละอันตรายจากการใชไฟฟา กิจกรรมท่ี 1.3 ใชไ ฟฟาอยางประหยดั และปลอดภัย
5. นาํ เสนอวธิ ีการใชไ ฟฟาอยางประหยัดและ
ปลอดภยั ไดอยา งไร

เวลา 9 ชวั่ โมง

แนวคิดสําคญั

พลังงานเปนสิ่งที่แสดงถึงความสามารถในการ
ทํางานของสิ่งตาง ๆ พลังงานมีหลายแบบและสามารถ
เปล่ียนจากพลังงานหนึ่งไปเปนอีกพลังงานหนึ่งได ไฟฟา
เปนพลังงานแบบหน่ึงซ่ึงสวนใหญผลิตจากเครื่องกําเนิด
ไฟฟาท่ีใชพลังงานจากแหลงตาง ๆ การใชไฟฟาตองใช
อยางถูกวิธี ปลอดภัย และประหยัด

ส่อื การเรยี นรูและแหลงเรียนรู

1. หนงั สอื เรียน ป. 3 เลม 2 หนา 82-105
2. แบบบันทกึ กจิ กรรม ป. 3 เลม 2 หนา 70-93

190 สถาบันสงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูม อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกบั ชีวิต

ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรแ ละทักษะแหง ศตวรรษท่ี 21

รหัส ทักษะ กจิ กรรมท่ี
1.1 1.2 1.3
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร 
S1 การสงั เกต
S2 การวดั 
S3 การใชจํานวน
S4 การจําแนกประเภท 
S5 การหาความสัมพนั ธร ะหวาง

 สเปซกบั สเปซ 
 สเปซกับเวลา 
S6 การจัดกระทาํ และสอ่ื ความหมายขอมลู
S7 การพยากรณ 
S8 การลงความเห็นจากขอมูล
S9 การตั้งสมมติฐาน
S10 การกําหนดนิยามเชงิ ปฏบิ ัติการ
S11 การกาํ หนดและควบคุมตัวแปร
S12 การทดลอง
S13 การตีความหมายขอมลู และลงขอ สรุป
S14 การสรา งแบบจาํ ลอง
ทกั ษะแหงศตวรรษท่ี 21
C1 การสรา งสรรค
C2 การคิดอยางมีวิจารณญาณ
C3 การแกปญหา
C4 การสอ่ื สาร
C5 ความรวมมอื
C6 การใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร

หมายเหตุ : รหสั ทกั ษะทป่ี รากฏนี้ ใชเ ฉพาะหนงั สือคูมือครเู ลมน้ี

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี 191

คูมือครูรายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลงั งานกบั ชวี ิต

แนวคดิ คลาดเคล่อื น

แนวคดิ คลาดเคล่ือนที่อาจพบและแนวคิดที่ถกู ตอ งในบทที่ 2 พลงั งานไฟฟา มดี ังน้ี

แนวคิดคลาดเคล่ือน แนวคดิ ทถี่ กู ตอง

พลังงานพบไดเฉพาะในส่งิ มชี วี ิตเทานนั้ (The พลงั งานพบไดในทุกสิ่ง (The Wisconsin K-14 Energy
Wisconsin K-14 Energy Education Program, Education Program, 2020).
2020).
พลงั งานไมไดถกู สรางขนึ้ มาใหมแตถูกเปล่ียนรปู มาจากการ
พลงั งานเปนผลทีเ่ กิดขึ้นมาจากการทาํ กิจกรรมตาง ๆ ทํากิจกรรมตาง ๆ (The Wisconsin K-14 Energy
(The Wisconsin K-14 Energy Education Program, Education Program, 2020).
2020).

ถา ครพู บวามีแนวคิดคลาดเคลื่อนใดทย่ี งั ไมไดแกไขจากการทํากิจกรรมการเรียนรู ครูควรจดั การเรยี นรเู พ่ิมเติม
เพื่อแกไขตอไป

192 สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชวี ิต

บทน้ีเริ่มตนอยางไร (1 ชัว่ โมง) ในการตรวจสอบความรูเดิม
ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
1. ทบทวนความรูพื้นฐานและตรวจสอบความรูเดิมของนักเรียนโดยครู สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
และนักเรียนรวมสนทนาเกี่ยวกับประโยชนของดวงอาทิตยซ่ึงนักเรียน แตชักชวนใหหาคําตอบท่ีถูกตอง
ไดเ รยี นมาแลว ในบทที่ 1 โดยใชคาํ ถามดังตอ ไปนี้ จากกจิ กรรมตา ง ๆ ในบทเรียนนี้
1.1 ดวงอาทิตยมีประโยชนอยางไร (นักเรียนตอบตามความเขาใจ เชน
ทําใหมองเห็นส่ิงตาง ๆ ทําใหผาท่ีตากไวแหง เปนแหลงพลังงาน
และสามารถเปลี่ยนเปนพลงั งานไฟฟา ได)
1.2 พลังงานคอื อะไร (นกั เรยี นตอบตามความเขาใจของตนเอง)
1.3 พลังงานท่ีนักเรียนรูจักมีอะไรบาง (นักเรียนตอบตามความเขาใจ
เชน พลงั งานแสง พลังงานไฟฟา พลงั งานความรอ น)
1.4 พลังงานไฟฟาเกิดข้ึนไดอยางไร และนอกจากแสงอาทิตยที่สามารถ
เปล่ียนเปนพลังงานไฟฟาไดแลว ยังมีแหลงพลังงานอ่ืนอีกหรือไมที่
เปลี่ยนเปนพลังงานไฟฟาได (นักเรียนตอบตามความเขาใจของ
ตนเอง)

2. นกั เรียนอา นช่อื บทและจดุ ประสงคการเรยี นรูป ระจาํ บทในหนังสือเรยี น
หนา 83 จากนน้ั ครูใชค ําถามเพ่ือตรวจสอบความเขาใจ ดังน้ี

2.1 ในบทนี้ นักเรียนจะไดเรียนเร่ืองอะไร (การเปลี่ยนพลังงานหนึ่ง
ไปเปนอีกพลังงานหน่ึง การทํางานของเครื่องกําเนิดไฟฟา
แหลงพลังงานที่ใชในการผลิตไฟฟา ประโยชนและอันตราย
จากไฟฟา และวธิ ใี ชไฟฟา อยา งประหยดั และปลอดภัย)

2.2 จากจุดประสงคการเรียนรูเม่ือเรียนจบบทนี้นักเรียนสามารถ
ทําอะไรไดบาง (สามารถยกตัวอยางการเปลี่ยนพลังงานหน่ึง
ไปเปนอีกพลังงานหน่ึง บรรยายการทํางานของเคร่ืองกําเนิด
ไฟฟา ระบุแหลงพลังงานที่ใชในการผลิตไฟฟา บอกประโยชน
และอันตรายจากไฟฟา และนําเสนอวิธีใชไฟฟาอยางประหยัด
และปลอดภัย)

3. นักเรียนอา นช่ือบทและแนวคิดสําคญั ในหนงั สือเรียนหนา 84 จากนนั้
ครูใชคําถามดังน้ี จากการอานแนวคิดสําคัญ นักเรียนคิดวาจะไดเรียน
เก่ียวกับเรื่องอะไร (การเปลี่ยนพลังงาน การผลิตไฟฟาจาก
เคร่ืองกําเนิดไฟฟา แหลงพลังงานตาง ๆ และการใชไฟฟาอยางถูกวิธี
ปลอดภัย และประหยดั )

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 193

คมู ือครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

4. ครูชักชวนใหนักเรียนสังเกตรูปและอานเน้ือเรื่องในหนังสือเรียน หากนักเรียนไมสามารถตอบ
หนา 84 โดยครูฝกทักษะการอานตามวิธีการอานท่ีเหมาะสมกับ คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
ความสามารถของนักเรียน ครูตรวจสอบความเขาใจจากการอาน คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียนคิด
โดยใชคําถามดังน้ี อยางเหมาะสม รอคอยอยางอดทน
4.1 เคร่ืองใชไฟฟาในบานมีอะไรบาง (โทรทัศน พัดลม คอมพิวเตอร แ ล ะ รั บ ฟ ง แ น ว ค ว า ม คิ ด ข อ ง
นาฬกิ า หมอ หงุ ขา ว กระติกน้าํ รอ น) นักเรียน
4.2 เคร่ืองใชไฟฟาแตละชนิดทํางานแตกตางกันอยางไร (นักเรียน
ตอบตามความเขาใจ เชน โทรทัศนใหเสียงและแสง พัดลม
ใหลม)
4.3 เครื่องใชไฟฟาจะทํางานไดเม่ือใด (เมื่อเสียบเตาเสียบและ
เปด สวิตชข องเครือ่ งใชไ ฟฟา)
4.4 เตา เสียบหรือปลกั๊ มลี ักษณะอยา งไร (เปน หวั เสยี บโดยปลายหน่ึง
ตอกับเครื่องใชไฟฟา และปลายที่เปนหัวเสียบใชเสียบเขากับ
เตารับเพ่ือใหเครือ่ งใชไฟฟาทํางานได)
4.5 เคร่ืองใชไฟฟาแตละชนิดสามารถเปล่ียนพลังงานไฟฟาเปน
พลังงานอะไรไดบาง เราจะใชเคร่ืองใชไฟฟาใหถูกวิธี ปลอดภัย
และประหยัดไดอยางไร (นักเรียนตอบตามความเขาใจของ
ตนเอง)
ครูยังไมเฉลยคําตอบแตชักชวนใหนักเรียนไปหาคําตอบจากการทํา

กิจกรรม

5. นักเรียนตอบคําถามเกี่ยวกับพลังงานไฟฟาในสํารวจความรูกอนเรียน
ในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 70-73 โดยนักเรียนอานคําถามแตละขอ
ครตู รวจสอบความเขา ใจของนกั เรียน จนแนใ จวา นกั เรียนสามารถทาํ ได
ดวยตนเอง จึงใหนักเรียนตอบคําถามซ่ึงคําตอบของแตละคนอาจ
แตกตางกนั และคาํ ตอบอาจถูกหรอื ผิดก็ได

6. ครูสังเกตการตอบคําถามของนักเรียนเพ่ือตรวจสอบวานักเรียนมี
แนวคิดเกี่ยวกับพลังงานไฟฟาอยางไรโดยอาจสุมใหนักเรียน 2-3 คน
นําเสนอคําตอบของตนเอง ครูยังไมตองเฉลยคําตอบ แตจะใหนักเรียน
ยอนกลับมาตรวจสอบอีกครั้งหลังจากเรียนจบบทนี้แลว ท้ังน้ีครูควร
บั น ทึ ก แ น ว คิ ด ค ล า ด เ ค ลื่ อ น ห รื อ แ น ว คิ ด ท่ี น า ส น ใ จ ข อ ง นั ก เ รี ย น
แลวนํามาใชในการออกแบบการจัดการเรียนรูเพื่อแกไขแนวคิด
คลาดเคลือ่ นใหถกู ตอง และตอยอดแนวคดิ ทีน่ า สนใจของนักเรียนตอไป

194 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครรู ายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ิต

แนวคําตอบในแบบบนั ทกึ กจิ กรรม

การสาํ รวจความรกู อนเรยี น นักเรียนอาจตอบคําถามถกู หรือผดิ ก็ไดข ้ึนอยกู บั ความรูเดมิ ของนักเรยี น
แตเมอื่ เรียนจบบทเรียนแลว ใหน ักเรียนกลับมาตรวจสอบคําตอบอีกคร้ังและแกไขใหถกู ตอง ดังตวั อยาง

 195




สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ิต

แทง แมเ หลก็
ขดลวดทองแดง

196 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คูมือครรู ายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชวี ติ




 

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 197

คมู อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกบั ชวี ิต



198 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูมอื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกับชวี ติ

เรอื่ งที่ 1 พลังงานไฟฟากบั ชวี ิต

ในเรื่องน้ีนักเรียนจะไดเรียนรูเก่ียวกับความหมายของ
พลังงาน การเปล่ียนพลังงานหน่ึงไปเปนอีกพลังงานหน่ึง
พลังงานไฟฟาซ่ึงเปนส่ิงจําเปน สาํ หรับมนุษยในปจจุบนั เรียนรู
เก่ียวกับการผลิตไฟฟา แหลงพลังงานท่ีใชในการผลิตไฟฟา
และวิธีการใชไ ฟฟาอยา งถูกวธิ ี ประหยดั และปลอดภยั

จดุ ประสงคการเรยี นรู

1. สํารวจและระบุการเปลี่ยนพลังงานหนึ่งไปเปน
พลังงานอ่ืน

2. ร ว บ ร ว ม ข อ มู ล แ ล ะ อ ธิ บ า ย ก า ร ทํ า ง า น ข อ ง
เครื่องกาํ เนดิ ไฟฟา ในการผลติ ไฟฟา

3. สืบคนขอมูลและระบุแหลงพลังงานที่ใชในการผลิต
ไฟฟา

4. สืบคนขอมูลและอธิบายเก่ียวกับประโยชนและ
อนั ตรายจากไฟฟา

5. สืบคนขอมูลและอธิบายเก่ียวกับการใชไฟฟา
อยางประหยัดและปลอดภยั

เวลา 7 ชวั่ โมง

วัสดุ อุปกรณส ําหรับทํากจิ กรรม

ไมบรรทัด โคมไฟ เคร่ืองคิดเลขหรือของเลนที่ใช

เซลลสุริยะ สายไฟฟา ถานไฟฉาย หลอดไฟฟา มอเตอรไฟฟา

ทีต่ ิดใบพัด ชดุ สาธิตเครื่องกําเนดิ ไฟฟา

สอื่ การเรยี นรแู ละแหลงเรียนรู

1. หนงั สือเรียน ป.3 เลม 2 หนา 87-102

2. แบบบนั ทึกกจิ กรรม ป.3 เลม 2 หนา 74-90

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี 199

คูมือครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกบั ชวี ิต

แนวการจดั การเรียนรู (60 นาที) ในการตรวจสอบความรูเดิม
ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
ขัน้ ตรวจสอบความรู (10 นาท)ี สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
แตชักช ว นใหนั กเ รีย น ไ ป ห า
1. ครูตรวจสอบความรูเดิมของนักเรียนเก่ียวกับประโยชนของไฟฟา คําตอบดวยตนเองจากการอาน
ในชวี ติ ประจาํ วัน โดยใชคาํ ถาม ดงั นี้ เนือ้ เรอื่ ง
1.1 เคร่ืองใชไฟฟาที่นักเรียนรูจักมีอะไรบาง และเคร่ืองใชไฟฟา
ชนิดน้ัน ๆ มีประโยชนอยางไร (นักเรียนตอบตามประสบการณ หากนักเรียนไมสามารถตอบ
เชน โทรทัศนใชดูการตูน ตูเย็นใชแชผักผลไม กระติกน้ํารอน คําถามหรืออภิปรายไดตามแนว
ใชต ม นาํ้ รอน) คําตอบ ครูควรใหเวลานักเรียนคิด
1.2 ถา วนั หนงึ่ เราไมมีไฟฟาใช จะสงผลอยางไรบาง (นกั เรียนตอบตาม อยางเหมาะสม รอคอยอยางอดทน
ความเขาใจ เชน ในเวลากลางคืน เราจะมองไมเห็นส่ิงตาง ๆ แ ล ะ รั บ ฟ ง แ น ว ค ว า ม คิ ด ข อ ง
เราจะรอ น เพราะใชพ ัดลมไมได) นักเรยี น

2. ครูเชื่อมโยงความรูเดิมของนักเรียนสูการเรียนเร่ืองพลังงานไฟฟากับ
ชีวิต โดยชักชวนนักเรียนอานเนื้อเรื่องเก่ียวกับพลังงานไฟฟาท่ีใชใน
ชีวิตประจําวนั

ขน้ั ฝก ทักษะจากการอาน (40 นาที)

3. นักเรียนอานชื่อเรื่องและคําถามในคิดกอนอาน ในหนังสือเรียน
หนา 87 แลวรวมกันอภิปรายเพ่ือหาแนวคําตอบ ครูบันทึกคําตอบของ
นักเรียนบนกระดานเพอ่ื ใชเ ปรยี บเทยี บคําตอบหลังจากอานเน้ือเรอื่ ง

4. นักเรียนอานคําสําคัญ ท้ังภาษาไทยและภาษาอังกฤษ (หากนักเรียน
อานไมได ครูควรสอนอานใหถูกตอง) จากนั้นครูชักชวนใหนักเรียน
อธบิ ายความหมายของคาํ สําคัญตามความเขาใจของตนเอง

5. นักเรียนอานเน้ือเร่ืองในหนังสือเรยี นหนา 87 โดยครูฝกทักษะการอาน
ตามวิธีการอานท่ีเหมาะสมกับความสามารถของนักเรียน จากนั้นครู
ตรวจสอบความเขาใจจากการอาน โดยใชค าํ ถามดงั นี้
5.1 ตัวอยางกิจกรรมในชีวิตประจําวันท่ีตองใชพลังงานมีอะไรบาง
(การเดิน การเลน การรับประทานอาหาร)
5.2 พลังงานคืออะไร (ส่ิงท่ีไมมีนํ้าหนัก ไมตองการท่ีอยู แตสามารถ
ทํางานได)

200 สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครรู ายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลงั งานกบั ชวี ิต 201

5.3 พลังงานมีแบบใดบาง (พลังงานความรอน พลังงานแสง พลังงาน
เสยี ง พลงั งานไฟฟา พลังงานกล)

5.4 พลังงานกลเปนอยางไร (พลังงานที่ทําใหวัตถุสามารถเคล่ือนท่ี
หรอื เคล่ือนไหวได)

5.5 พลังงานไฟฟาเปนอยางไร (พลังงานท่ีทําใหเครื่องใชไฟฟาตาง ๆ
ทาํ งานได)

5.6 พลังงานไฟฟามีความสําคัญตอมนุษยในปจจุบันอยางไร
(ใหแ สงสวางและอํานวยความสะดวกในการทํากิจกรรมในสถานที่
ตาง ๆ เชน บานเรือน โรงเรียน โรงพยาบาล ใชในการผลิตสินคา
ในโรงงานอตุ สาหกรรม)

5.7 ถาวันหน่ึงเราไมมีไฟฟาใช นักเรียนคิดวาชีวิตของเราจะเปน
เชนไร (นักเรียนตอบตามความคิดของตนเอง เชน ขาดความ
สะดวกสบาย ไมมีโทรทัศนใหดู ตองอยูในความมืดในเวลา
กลางคนื เพราะไมมแี สงจากหลอดไฟฟา )

5.8 นักเรียนคิดวาเพราะเหตุใดไฟฟาที่ผลิตในประเทศไทยจึง
ไมเพียงพอตอความตองการของคนในประเทศ (นักเรียนตอบตาม
ความคิดของตนเอง เชน เพราะประเทศไทยมีประชากรจํานวน
มาก มีเคร่ืองใชไฟฟา และสิ่งกอสรางท่ีตองใชไฟฟาในปริมาณ
มาก)

5.9 เม่ือไฟฟาที่ผลิตไดไมเพียงพอกับความตองการของคนในประเทศ
เราควรทําอยางไรเพ่ือใหมีไฟฟาไวใชไปนาน ๆ (เราควรใชไฟฟา
อยา งประหยัด)

5.10ถาเราใชไฟฟาผิดวิธี จะสงผลอยางไร (ถาใชไฟฟาผิดวิธีอาจเปน
อันตรายถึงชีวิตได หรือเปนสาเหตุใหเกิดไฟฟาลัดวงจรจนเกิด
ไฟไหมไ ด)

ข้ันสรปุ จากการอา น (10 นาที)

6. นักเรียนรวมกันสรุปเร่ืองท่ีอานซ่ึงควรสรุปไดวา พลังงานเปนสิ่งท่ีไมมี
น้ําหนัก ไมตองการท่ีอยู แตแสดงถึงความสามารถในการทํางานของ
ส่ิงตาง ๆ พลังงานมีหลายแบบ พลังงานไฟฟาเปนพลังงานแบบหนึง่ ที่
มีความสําคัญตอการดํารงชีวิตของเรา การใชไฟฟาตองใชอยางถูกวิธี
เพอ่ื ใหป ลอดภยั และใชอ ยา งประหยัดเพอ่ื ใหเ รามีไฟฟา ไวใ ชไปนาน ๆ

สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คมู อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลงั งานกับชวี ิต
7. นักเรยี นตอบคาํ ถามในรหู รือยงั ในแบบบนั ทกึ กจิ กรรม หนา 74
8. ครูและนกั เรียนรวมกันอภปิ รายเพื่อเปรยี บเทียบคําตอบของนักเรียนใน

รหู รอื ยงั กับคาํ ตอบท่เี คยตอบและบันทึกไวใ นคิดกอนอาน
9. นักเรียนตอบคําถามทายเร่ือง ดังน้ี “การผลิตไฟฟาทําไดอยางไร

พลังงานไฟฟาสามารถเปลี่ยนไปเปนพลังงานใดไดบาง และถาเรา
ตองการใหมีไฟฟาไวใชนาน ๆ จะทําไดอยางไร” (นักเรียนตอบตาม
ความเขา ใจของตนเอง)
ครูยังไมเฉลยคําตอบ แตชักชวนใหนักเรียนหาคําตอบจากการ
ทาํ กิจกรรม

การเตรียมตวั ลวงหนาสาํ หรับครเู พ่อื จดั การเรยี นรูในคร้ังถดั ไป

ในครั้งถัดไป นักเรียนจะไดทํากิจกรรมท่ี 1.1 พลังงานหนึ่งเปลี่ยนเปนพลังงานอะไรไดบาง
โดยการสังเกตแลวนําผลท่ีไดม าอภิปรายรวมกัน ดงั นั้นครคู วรเตรียมอุปกรณตามรายการอุปกรณ และ
ควรตรวจสอบอุปกรณ เชน หลอดไฟฟา มอเตอรไฟฟา สายไฟฟา และของเลนท่ีใชเซลลสุริยะวา
พรอมใชงานหรือไม กอนที่จะใหนักเรียนทํากิจกรรม นอกจากน้ีครูอาจเตรียมเครื่องใชไฟฟาหรือ
มอบหมายใหน ักเรียนนําเคร่ืองใชไฟฟาทมี่ ีขนาดเล็กมาจากบา น เชน กระตกิ นาํ้ รอ นไฟฟา พัดลมไฟฟา
หรือเครอ่ื งใชไ ฟฟาอนื่ ๆ สาํ หรับใหน ักเรยี นสงั เกตการทํางานของเครอ่ื งใชไฟฟาเหลา น้ัน

202 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู อื ครรู ายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ิต

แนวคําตอบในแบบบนั ทกึ กิจกรรม

ส่ิงทีไ่ มมีนํ้าหนกั ไมตองการที่อยู แตแสดงถึงความสามารถในการทํางานของสิ่งตา ง ๆ
พลังงานมหี ลายแบบ ไดแ ก พลังงานแสง พลงั งานเสยี ง พลงั งานไฟฟา พลงั งานกล
พลังงานความรอ น
เราจะไมมีไฟฟา เพือ่ ใหแสงสวางและเพ่อื อํานวยความสะดวกในการทํากิจกรรม
ในสถานทีต่ า ง ๆ และไมม ีไฟฟาเพ่ือใชผลติ สินคาในโรงงานอุตสาหกรรมหรอื ดานอืน่ ๆ

สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 203

คูม อื ครรู ายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยที่ 5 พลังงานกับชวี ติ

กจิ กรรมท่ี 1.1 พลังงานหนงึ่ เปล่ียนเปน พลงั งานอะไรไดบ า ง

กิจกรรมนี้นักเรียนจะไดสังเกตการเปล่ียนพลังงาน
จากพลังงานหนึ่งไปเปนพลังงานอ่ืน และสํารวจการเปล่ียน
พลังงานของเครื่องใชไฟฟา ตา ง ๆ รอบตวั

เวลา 2 ชวั่ โมง

จุดประสงคการเรียนรู
สํารวจและระบุการเปล่ยี นพลงั งานหนง่ึ ไปเปน

พลังงานอื่น

วสั ดุ อปุ กรณสําหรับทํากจิ กรรม 1 อัน สอื่ การเรยี นรูและแหลงเรียนรู
1 ดวง
ส่งิ ทีค่ รตู อ งเตรียม/กลุม 1. หนังสือเรยี น ป.3 เลม 2 หนา 89-91
1. ไมบ รรทัด 1 เครอ่ื ง/ช้นิ 2. แบบบนั ทึกกจิ กรรม ป.3 เลม 2 หนา 75-79
2 เสน 3. วีดิทัศนตวั อยางการปฏบิ ตั กิ ารวทิ ยาศาสตรส ําหรับครู
2. โคมไฟ 1 กอน
1 ชดุ 3.1 เรอื่ งไฟฟาเปน พลังงานหรอื ไม
3. เครอ่ื งคดิ เลขหรอื ของเลนท่ีใช 1 ชดุ http://ipst.me/9454
เซลลสรุ ยิ ะ
3.2 เร่อื งพลังงานไฟฟาเปล่ยี นเปนพลังงานอนื่
4. สายไฟฟา แบบคลิปปากจระเข ไดหรือไม http://ipst.me/8756

5. ถานไฟฉาย 1.5 โวลต
6. หลอดไฟฟาพรอมฐานหลอด

7. มอเตอรไ ฟฟาท่ีตดิ ใบพัด

ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร

S1 การสังเกต

S8 การลงความเห็นจากขอมูล
S13 การตีความหมายขอมลู และลงขอสรปุ

ทักษะแหงศตวรรษที่ 21

C2 การคิดอยา งมีวิจารณญาณ
C4 การสื่อสาร
C5 ความรว มมอื

204 สถาบนั สง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชีวติ

แนวการจัดการเรียนรู ในการตรวจสอบความรูเดิม
ครูรับฟงเหตุผลของนักเรียนเปน
1. ครูตรวจสอบความรูเดิมของนักเรียนเกี่ยวกับผลของพลังงานไฟฟาที่มีตอ สําคัญ ครูยังไมเฉลยคําตอบใด ๆ
การทํางานของเคร่อื งใชไฟฟา โดยใชค ําถาม ดงั นี้ แตชักช ว นใหนั กเ รีย น ไ ป ห า
1.1 เครื่องใชไฟฟาในบานที่นักเรียนใชงานเปนประจํามีอะไรบาง คําตอบดวยตนเองจากการทํา
(นักเรียนตอบตามประสบการณของตนเอง เชน เตารีด โทรทัศน กิจกรรม
วิทยุ)
1.2 พลังงานไฟฟาทําใหเครื่องใชไฟฟาทํางานไดอยางไรบาง (นักเรียน ขอ เสนอแนะเพ่มิ เติม
ตอบตามความเขาใจของตนเอง เชน พลังงานไฟฟาทําใหเตารีด ครูอาจเขียน Flowchart ข้ันตอน
รอน ทําใหโทรทัศนมีแสง เสียง และมีภาพ และพลังงานไฟฟา การทาํ กิจกรรมอยางยอไวบน
ทาํ ใหว ทิ ยุมีเสียง) กระดานเมื่อนักเรยี นตอบขนั้ ตอน
1.3 นักเรยี นคดิ วาพลังงานไฟฟาเปล่ยี นเปน พลังงานใดไดบา ง (นักเรยี น ทีละขอ
ตอบตามความเขา ใจของตนเอง)

2. ครูเช่ือมโยงความรูเดิมของนักเรียนเขาสูกิจกรรมที่ 1.1 วาจากกิจกรรมนี้
นกั เรียนจะไดเรยี นรเู กีย่ วกบั การเปลยี่ นพลังงานหน่งึ ไปเปน พลังงานอนื่

3. นักเรียนอานชื่อกิจกรรม และทําเปนคิดเปน จากนั้นรวมกันอภิปราย

เพ่ือตรวจสอบความเขาใจเกี่ยวกับจุดประสงคในการทํากิจกรรม โดยใช

คาํ ถาม ดังนี้

3.1 กิจกรรมน้ีนักเรียนจะไดเรียนเรื่องอะไร (การเปล่ียนพลังงาน
หนงึ่ ไปเปน พลงั งานอน่ื )

3.2 นักเรยี นจะไดเรยี นรเู รื่องนด้ี วยวธิ ใี ด (การสาํ รวจ)
3.3 เมื่อเรียนแลวนักเรียนจะทําอะไรได (ระบุการเปล่ียนพลังงาน

หนึ่งไปเปนพลงั งานอื่น)
4. นักเรียนบันทึกจุดประสงคลงในแบบบันทึกกิจกรรม หนา 75 และอาน

สิ่งท่ตี องใชใ นการทํากิจกรรม ครแู นะนําอปุ กรณบ างอยางที่นักเรียนอาจ
ไมรูจัก เชน เคร่ืองคิดเลขหรือของเลนที่ใชเซลลสุริยะ หลอดไฟฟา
มอเตอรไฟฟาตดิ ใบพดั
5. นักเรียนอานทําอยางไรทีละขอ โดยครูใชวิธีฝกทักษะการอานที่
เหมาะสมกับความสามารถของนักเรยี น จากน้นั ครูตรวจสอบความเขาใจ
เก่ียวกับวิธีการทํากิจกรรม จนนักเรียนเขาใจลําดับการทํากิจกรรม โดย
ใชค ําถามดังนี้

5.1 สิ่งท่ีนักเรียนตองทําเปนอยางแรกคืออะไร (ใชไมบรรทัดเคาะ
บนโตะ จากนน้ั สังเกตส่งิ ท่ีเกิดขึน้ )

สถาบนั สงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 205

คมู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชวี ิต

5.2 นักเรียนตองทําอยางไรตอไป (ถูฝามือทั้งสองขางเขาดวยกัน ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรแ ละ
แรง ๆ แลว สังเกตสงิ่ ท่เี กิดข้ึน) ทักษะแหงศตวรรษที่ 21

5.3 กิจกรรมข้ันตอมา นักเรียนตองทําอยางไร (นําโคมไฟมาสอง ที่นักเรยี นจะไดฝกจากการทํากจิ กรรม
บริเวณเซลลสุริยะของเคร่ืองคิดเลขหรือของเลน สังเกตส่ิงที่
เกิดข้ึน จากน้ันนํากระดาษมาปดบริเวณเซลลสุริยะ แลวสังเกต S1 สังเกตพลงั งานของวตั ถุตาง ๆ
สิง่ ทีเ่ กิดข้ึนอีกครง้ั ) S8 ลงความเห็นจากการทํากิจกรรมและ

5.4 ในทําอยางไรขอท่ี 4 นักเรียนตองใชอุปกรณอะไร (หลอดไฟฟา การสํารวจเคร่ืองใชไฟฟาเก่ียวกับ
สายไฟฟา มอเตอรไ ฟฟา ท่ตี ิดใบพดั ถา นไฟฉาย) ก า ร เ ป ลี่ ย น พ ลั ง ง า น ห น่ึ ง ไ ป เ ป น
พลงั งานอนื่ ของวตั ถุตาง ๆ
5.5 นักเรียนตองนําอุปกรณในขอที่ 4 มาตอกันอยางไร และตอง C2 การคิดโดยใชเหตุผลที่หลากหลาย
สังเกตอะไรบาง (นําสายไฟฟามาตอเขากับหลอดไฟฟาและ เ พื่ อ ส ร า ง คํ า อ ธิ บ า ย เ กี่ ย ว กั บ ก า ร
ถา นไฟฉาย สังเกตสิ่งท่ีเกิดข้ึน จากนั้นนําสายไฟฟามาตอเขากับ เปลย่ี นพลังงานของวตั ถุตาง ๆ
มอเตอรไ ฟฟา ที่ติดใบพัดและถา นไฟฉาย สงั เกตสิ่งท่ีเกิดขึน้ ) C4 อภิปรายรวมกับผูอืน่ เกีย่ วกับการ
เปลีย่ นพลังงานจากการทํากิจกรรม
ในขอท่ี 5.5 นี้ครูใหนักเรียนดูรูป ก และ ข ในหนังสือเรียนหนา 90 และผลการสาํ รวจเครื่องใชไ ฟฟา
จากนั้นครูแนะนําวิธีการใชอุปกรณแตละอยาง เชน ถานไฟฉาย C5 รว มมอื กันทํากจิ กรรมและอภิปราย
สายไฟฟาแบบคลิปปากจระเข ครูสาธิตโดยการนําปลายสายไฟฟา ผลการทาํ กจิ กรรม
แบบคลิปปากจระเขไปหนีบเขากับขั้วของฐานหลอดไฟฟาหรือฐาน
ของมอเตอรไ ฟฟาท่ตี ิดใบพัด ขอเสนอแนะเพิม่ เติม

5.6 สิ่งท่ีนักเรียนตองรวมกันอภิปรายคืออะไร (อภิปรายวากิจกรรม เครื่องคิดเลขท่ีใชเซลลสุริยะท่ีครูพบ อาจเปน
ตาง ๆ หรืออุปกรณตาง ๆ เกิดการเปล่ียนพลังงานจากพลังงาน เครื่องคิดเลขที่ใชงาน 2 ระบบ นั่นคือใชท้ัง
ใดไปเปนพลงั งานใด) ถานไฟฉายและเซลลสุริยะ ดังนั้นหากครูจะนํา
เครื่องคิดเลขลักษณะน้ีมาทํากิจกรรม ครูควรถอด
5.7 นักเรียนตองทําอะไรตอไป (สํารวจเครื่องใชไฟฟาอื่น ๆ ภายใน ถานไฟฉายออกกอนเพื่อใหนักเรียนสามารถสังเกต
โรงเรียนหรือที่บาน พรอมระบุวาเครื่องใชไฟฟาเหลานั้น การทํางานของเคร่ืองคิดเลขในขณะที่นําโคมไฟ
เปลีย่ นพลงั งานไฟฟาเปนพลงั งานใดบา ง และนาํ เสนอ) มาสองบริเวณเซลลสุริยะและในขณะที่นํากระดาษ
มาปดบริเวณเซลลส รุ ยิ ะได
6. เม่ือนักเรียนเขาใจวิธีการทํากิจกรรมในทําอยางไรแลว ใหนักเรียนรับ
อุปกรณและเริ่มปฏิบตั ิตามขน้ั ตอนการทํากิจกรรม

7. หลังจากทํากิจกรรมแลว นักเรียนรวมกันอภิปรายผลการทํากิจกรรม
ตามแนวคาํ ถามดงั นี้
7.1 สิ่งท่ีเกิดข้ึนเม่ือนักเรียนใชไมบรรทัดเคาะบนโตะคืออะไร (ไดยิน
เสยี งไมบ รรทดั กระทบโตะ )
7.2 กิจกรรมในขอ 7.1 มีการเปลี่ยนพลังงานหน่ึงไปเปนพลังงานอืน่
หรือไม และรูไดอยางไร (มีการเปล่ียนพลังงานจากพลังงานกล

206 สถาบันสงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี

คูมือครูรายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลังงานกบั ชีวติ

เปนพลังงานเสียง รูไดจากการสังเกตเห็นวาไมบรรทัดมีการ ขอเสนอแนะเพมิ่ เตมิ
เคลือ่ นทซ่ี ่ึงเปน พลงั งานกลแลวทาํ ใหเ กิดพลงั งานเสยี ง)
7.3 เมื่อถูฝามือทั้งสองขางเขาดวยกันแรง ๆ นักเรียนสังเกตอะไร ในระหวางการอภิปรายเก่ียวกับการเปล่ียน
ไดบ า ง (ไดยนิ เสียงฝามอื เสียดสีกนั และรสู กึ รอนทฝี่ ามือ) พลังงานไฟฟาของเคร่ืองใชไฟฟาเปนพลังงานอื่น
7.4 กิจกรรมในขอ 7.3 มกี ารเปล่ียนพลังงานหรือไม และรไู ดอ ยางไร ครูอาจพบประเดน็ ตาง ๆ ดงั นี้
(มีการเปล่ียนพลังงานจากพลังงานกลเปนพลังงานเสียงและ 1. นักเรียนอาจตอบวาตูเย็นเปล่ียนพลังงาน
พลังงานความรอน รูไดจากการสังเกตเห็นวาฝามือมีการ
เคลื่อนท่ีซ่ึงเปนพลังงานกล แลวทําใหเกิดพลังงานเสียงและ ไฟฟาเปนพลังงานความเย็น ซึ่งครูอาจ
พลังงานความรอ น) ชวนนักเรียนรวมกันอภิปรายวา ในทาง
7.5 เมื่อนําโคมไฟมาสองบริเวณเซลลสุริยะของเครื่องคิดเลขหรือ วิทยาศาสตรไมมีคําวาพลังงานความเย็น
ของเลน และเมื่อนํากระดาษมาปดบริเวณเซลลสุริยะ ส่ิงที่ แตตูเย็นจะมีการเปล่ียนพลังงานไฟฟาเปน
สังเกตไดมีความแตกตางกันอยางไร (เม่ือนําโคมไฟมาสอง พลังงานกลผานการหมุนของใบพัดเพ่ือดูด
จะสังเกตเห็นตัวเลขปรากฏท่ีหนาจอของเคร่ืองคิดเลข สวน ความรอนในตูเย็นใหระบายออกมาทางดาน
ของเลนจะเคลื่อนไหวได มีแสง มีเสียง แตเมื่อนํากระดาษมาปด หลัง ทาํ ใหอณุ หภมู ใิ นตเู ยน็ ลดลง
บริเวณเซลลสุริยะพบวา เครื่องคดิ เลขหรอื ของเลนจะหยุดทํางาน
** คําตอบของนักเรียนอาจแตกตางกัน ข้ึนอยูกับลักษณะของ 2. ในการอภิปรายวาเคร่ืองใชไฟฟาชนิดหนึ่ง
เครื่องคิดเลขหรอื ของเลนทีน่ ํามาทํากิจกรรม)
7.6 เครื่องคิดเลขซึ่งเปนเครื่องใชไฟฟา จะทํางานไดตองใชพลังงาน เ ป ล่ี ย น จ า ก พ ลั ง ง า น ไ ฟ ฟ า เ ป น พ ลั ง ง า น
อะไร (ใชพลังงานไฟฟา ) อะไรบาง นกั เรียนอาจตอบพลังงานอยางอื่นท่ี
7.7 เม่ือนําโคมไฟมาสองบริเวณเซลลสุริยะของเครื่องคิดเลขหรือ ไมใชจุดประสงคการใชงานของเคร่ืองใชไฟฟา
ของเลน มีการเปล่ียนพลังงานหรือไม อยางไร (เมื่อนําโคมไฟ น้ัน เชน โทรทัศนเปล่ียนจากพลังงานไฟฟา
มาสองบริเวณเซลลสรุ ยิ ะ เครอ่ื งคิดเลขมีการเปลี่ยนพลังงานแสง เปนพลังงานแสงและพลังงานเสียง แตเมื่อใช
เปนพลังงานไฟฟา และเปลี่ยนพลังงานไฟฟาเปนพลังงานแสง มือสัมผัสที่ดานหลังของโทรทัศนจะรูสึกรอน
ในการแสดงผลท่หี นา จอเคร่ืองคิดเลข สวนของเลนมีการเปลี่ยน ดังนั้น นักเรียนบางคนอาจตอบวาโทรทัศน
พลังงานแสงเปนพลังงานไฟฟา และเปล่ียนพลังงานไฟฟาเปน เปล่ียนพลังงานไฟฟาเปนพลังงานความรอน
พลงั งานกล พลังงานแสง หรือพลังงานเสียง ซ่ึงครูอาจนําอภิปรายวาโทรทัศนมีการเปลยี่ น
** คําตอบของนักเรียนอาจแตกตางกัน ขึ้นอยูกับลักษณะของ พลังงานไฟฟาเปนพลังงานความรอนดวย
เคร่ืองคดิ เลขหรอื ของเลน ท่ีนาํ มาทาํ กจิ กรรม) แตเราไมไดนําพลังงานความรอนจากโทรทศั น
7.8 เมื่อตอสายไฟฟาเขากับถานไฟฉายและหลอดไฟฟา นักเรียน มาใชประโยชน
สังเกตเห็นอะไรบา ง (หลอดไฟฟา สวาง)
7.9 กิจกรรมในขอ 7.9 มีการเปลี่ยนพลังงานหรือไม อยางไร (มีการ
เปลี่ยนพลงั งานจากพลังงานไฟฟา เปนพลงั งานแสง)

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 207

คมู อื ครรู ายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนว ยท่ี 5 พลังงานกบั ชีวติ

7.10เมื่อตอ สายไฟฟา เขากบั ถานไฟฉายและมอเตอรไ ฟฟาทีต่ ิดใบพัด ถ า ค รู พ บ ว า นั ก เ รี ย น ยั ง มี
นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบาง (ใบพัดท่ีติดอยูกับมอเตอรไฟฟา แนวคิดคลาดเคล่ือนเกี่ยวกับ
หมุน) การเปล่ียนพลังงานหน่ึงไปเปน
พลังงานอื่น ใหรวมกันอภิปราย
7.11กิจกรรมในขอ 7.11 มีการเปลี่ยนพลังงานหรือไม อยางไร จนนักเรยี นมีแนวคดิ ที่ถูกตอ ง
(มกี ารเปลยี่ นพลงั งานจากพลงั งานไฟฟา เปนพลงั งานกล)
การเตรยี มตวั ลวงหนา สําหรับครู
7.12 กา ร ที่ ห ล อด ไฟฟ า ส วา งและใบ พั ด ท่ีติ ด อยูกั บ มอเต อร ไฟฟา เพื่อจดั การเรียนรใู นครัง้ ถัดไป
หมุนได เกิดข้ึนเน่ืองจากหลอดไฟฟาและมอเตอรไฟฟาไดรับ
พลังงานไฟฟามาจากแหลงพลังงานใด (ถา นไฟฉาย) ในคร้ังถัดไป นักเรียนจะไดทํากิจกรรมท่ี 1.2
ผลิตไฟฟาไดอยางไร โดยการสังเกตและนําผล
7.13เครอื่ งใชไฟฟาที่นักเรยี นสาํ รวจจากบานและโรงเรียนมีอะไรบาง การทํากิจกรรมมาอภิปรายรวมกัน ดังนั้นครูควร
(นักเรียนตอบตามผลการสาํ รวจ เชน พดั ลม กระตกิ นํ้ารอน) เตรียมชุดสาธติ เคร่ืองกําเนิดไฟฟาสาํ หรับการทํา
กิจกรรม โดยครูควรตรวจสอบอุปกรณตาง ๆ วา
7.14 เครื่องใชไฟฟาแตละชนิดเปล่ียนพลังงานไฟฟาเปนพลังงาน พรอมใชงานหรือไม นอกจากนี้ครูเตรียมวีดิทัศน
อะไรบาง ยกตัวอยาง (นักเรียนตอบตามผลการสังเกต เชน เรื่องการผลิตไฟฟาจากชุดสาธิตเคร่ืองกําเนิด
พัดลมเปล่ียนพลังงานไฟฟาเปนพลังงานกล กระติกนํ้ารอน ไฟฟาเพ่ือนํามาใหนักเรียนอภิปรายรวมกันใน
เปลี่ยนพลังงานไฟฟาเปนพลังงานความรอน นักเรียนบางคน คร้ังถัดไป โดยหากหองเรียนไมมีอินเทอรเน็ต
อาจตอบวาพลังงานแสงดวย เพราะกระติกน้ํารอนอาจมีหลอด ค รู อ า จ ด า ว น โ ห ล ด วี ดิ ทั ศ น ไ ว ล ว ง ห น า จ า ก
ไฟฟาทส่ี วา งเพอ่ื แสดงการทาํ งานอยภู ายนอกกระตกิ ) QR Code ในหนังสือเรียน หนา 92

8. ครูเปดโอกาสใหนักเรียนซักถามในสิ่งที่อยากรูเพ่ิมเติมเกี่ยวกับ นอกจากนี้ครูอาจเตรียมไฟฉายมือบีบหรือ
การเปล่ียนพลังงานหน่ึงไปเปนพลังงานอ่ืน จากนั้นรวมกันอภิปรายและ เครื่องใชไฟฟา อ่นื ๆ ที่ทํางานโดยใชเ ครื่องกาํ เนิด
ลงขอ สรุปวา พลงั งานทาํ ใหส่ิงตาง ๆ ทํางานได โดยพลงั งานมีหลายแบบ ไฟฟา มาใหนกั เรียนสังเกตในกิจกรรมถัดไป
พลังงานสามารถเปล่ียนจากพลังงานหนึ่งไปเปนพลังงานอ่ืนได และ
พลังงานไฟฟาสามารถทําใหเคร่ืองใชไฟฟาทํางานไดโดยเปล่ียนไปเปน
พลังงานอื่น ไดแก พลังงานความรอน พลังงานแสง พลังงานเสียง หรือ
พลงั งานกล (S13)

9. นักเรียนรวมกันอภิปรายเพ่ือตอบคําถามใน ฉันรูอะไร โดยครูอาจใช
คําถามเพิ่มเติมในการอภปิ รายเพื่อใหไดแนวคําตอบทีถ่ ูกตอง

10.นกั เรียนอา น สิง่ ทไี่ ดเรียนรู และเปรยี บเทยี บกับขอ สรุปของตนเอง
11.ครูกระตุนใหนักเรียนฝกตั้งคําถามเก่ียวกับเร่ืองท่ีสงสัยหรืออยากรู

เพ่ิมเติมใน อยากรูอีกวา ครูอาจสุมนักเรียน 2 -3 คน นําเสนอคําถาม
ของตนเองหนาชั้นเรียน จากนั้นนักเรียนรวมกันอภิปรายเก่ียวกับคําถาม
ทน่ี ําเสนอ
12.ครูนําอภิปรายเพ่ือใหนักเรียนทบทวนวาไดฝกทักษะกระบวนการทาง
วิทยาศาสตรและทกั ษะแหง ศตวรรษที่ 21 อะไรบางและในขั้นตอนใด

208 สถาบนั สงเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี

คมู ือครูรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยที่ 5 พลงั งานกับชีวติ

แนวคาํ ตอบในแบบบนั ทึกกิจกรรม

สํารวจและระบกุ ารเปลี่ยนพลังงานหน่ึงไปเปนพลงั งานอ่ืน

ไดยนิ เสยี ง พลังงานกล
พลังงานเสียง
ไดย นิ เสียงและรูสึกรอ น
ที่ฝามือ พลงั งานกล
พลังงานเสียงและ
พลงั งานความรอน

สถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี 209

คมู อื ครูรายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี ป.3 เลม 2 | หนวยท่ี 5 พลังงานกับชวี ติ

มตี วั เลขปรากฏท่หี นา จอของ พลงั งานแสง
เครื่องคิดเลข พลงั งานไฟฟาแลวพลงั งาน
ไฟฟา เปลี่ยนเปนพลังงานแสง
ตวั เลขท่ีหนา จอของ
เครอ่ื งคิดเลขหายไป เซลลส ุรยิ ะตอ งไดร บั แสง
จึงจะทาํ ใหเครอื่ งคดิ เลข
ทาํ งานได

ของเลน เคลือ่ นไหวได พลังงานแสง
มีเสยี ง หรือมีแสง พลงั งานไฟฟา แลวพลังงานไฟฟาเปลยี่ นเปน
(ตามผลการสังเกตจริง) พลงั งานกล พลงั งานเสียง หรอื พลังงานแสง

ของเลน หยดุ เคลอ่ื นไหว เซลลส ุรยิ ะตองไดร บั แสงจึง
ไมมีแสง หรอื ไมมเี สยี ง จะทาํ ใหของเลนทาํ งานได

หลอดไฟฟา สวาง พลงั งานไฟฟา
พลงั งานแสง

ใบพดั ที่ติดอยกู บั มอเตอรไฟฟาหมุน พลงั งานไฟฟา
พลงั งานกล

210 สถาบันสง เสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตรและเทคโนโลยี