การคิด ประถม สังคมศึกษา

ตัวชีว้ ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู
้






๗. อธบิ ายความสำคญั





ของส่งิ แวดลอ้ มกับ





ความเป็นอยู่






ของมนุษย
์





๘. สำรวจสภาพของ





สงิ่ แวดล้อมทบ่ี า้ น





และโรงเรียน






๙. อภิปรายและสรุป





ลักษณะของสงิ่





แวดล้อมที่บ้านและ





โรงเรยี น






๑๐. จดั ระเบยี บ





สภาพแวดล้อม






ท่บี า้ นและโรงเรยี น






ใหน้ ่าอยู
่





๑๑. วาดภาพการ





ดำเนินชวี ิตของ





มนุษย์ทส่ี มั พนั ธ์กบั





สิ่งแวดล้อมท้ังสิ่งท่ี





เกิดขึน้ เองตาม





ธรรมชาตแิ ละสิง่ ท่ี





มนุษยส์ รา้ งขนึ้

สาระท่ี ๕ สง่ิ ต่าง ๆ
๑. ความสมั พันธ์ ๑. ทักษะ
แผนผังแสดง
๑. สังเกตและ
ภูมิศาสตร์
ทอี่ ยู่รอบตวั เรา
ของตำแหน่ง การสังเกต
ตำแหน่งของ
รวบรวมข้อมลู

มาตรฐาน ส ๕.๑
สามารถบอก
ระยะ ทศิ ของ
๒. ทกั ษะ
สง่ิ ต่าง ๆ รอบ สิ่งต่าง ๆ ท่ีอยู
่
๒. ระบคุ วาม
ตำแหน่งไดโ้ ดย
สิง่ ตา่ ง ๆ รอบตัว การระบ
ุ ตัวผูเ้ รียน พร้อม
รอบตวั ทัง้ ส่งิ ที่
สัมพนั ธ์ของ อาศัยความ ๒. ทศิ หลัก ๓. ทกั ษะ
อธบิ ายแผนผัง
มนุษย์สรา้ งขนึ้ และ
ตำแหนง่
สมั พนั ธข์ อง
(เหนอื
การนำความร
ู้ โดยใชค้ วามรู
้ สง่ิ ทเี่ กิดขนึ้ เอง

ระยะ ทศิ ของ ทศิ และระยะทาง
ตะวันออก ใต้ ไปใช้
เร่ืองระยะ ทิศ ตามธรรมชาติ

สงิ่ ตา่ ง ๆ
ตะวนั ตก) และ และตำแหน่ง

รอบตัว
ที่ตง้ั ของสิ่งตา่ ง ๆ

รอบตัว





42 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นร้เู พ่ือพัฒนาทักษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา

กล่มุ สาระการเรยี นร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชว้ี ดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั

๓. ระบทุ ิศหลกั รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู
้
และท่ตี ้ัง
๓. แผนผังแสดง ๒. อภปิ รายเพ่ือหา
ของส่ิงตา่ ง ๆ
ตำแหน่ง
วิธีการในการบอก
๔. ใช้แผนผงั
สงิ่ ต่าง ๆ
ตำแหนง่ ของ

งา่ ย ๆ ในการ ในห้องเรยี น
สิง่ ตา่ ง ๆ รอบตัว

แสดง ๓. ศกึ ษาข้อมลู

ตำแหน่ง เพ่ิมเตมิ เรอ่ื ง ทศิ

ของส่ิงต่าง ๆ ตำแหน่งและระยะ
ในหอ้ งเรียน
ทางในการบอก
ตำแหน่ง

๔. บอกตำแหน่ง

ของสงิ่ ต่าง ๆ ที่อยู่
รอบตวั นักเรียน

๕. เขยี นแผนผงั
แสดงตำแหน่งของ
ส่งิ ต่าง ๆ รอบตวั

ผู้เรียนและนำเสนอ
แผนผงั ประกอบ
อธบิ าย


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรเู้ พื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา
43
กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้วี ดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระที่ ๕ สภาพแวดล้อม ๑. การ ๑. ทักษะ
อธิบายสภาพ
๑. สงั เกตการ
ภูมศิ าสตร์
รอบตัวมกี าร เปล่ียนแปลง การสงั เกต
การเปลี่ยนแปลง เปลี่ยนแปลง

มาตรฐาน ส ๕.๑
เปลย่ี นแปลง
สภาพของอากาศ ๒. ทกั ษะ
ของสง่ิ แวดลอ้ มที่ ของส่ิงแวดลอ้ ม

๕. สงั เกตและ ตามช่วงเวลา
ในรอบวนั
การระบ
ุ มกี ารเปลยี่ นแปลง รอบตัวในช่วง

บอกการ ท่เี ปลย่ี นไป
๒. การ ๓. ทกั ษะ
ตามชว่ งเวลา
ระยะเวลาหน่ึง

เปลีย่ นแปลง เปลี่ยนแปลง
การสำรวจ
ท่เี ปลย่ี นไปดังน้
ี ๒.บอกลกั ษณะ

สภาพของอากาศ ของสภาพ ๔. ทักษะ
๑. การ การเปลี่ยนแปลงของ

ในรอบวัน
แวดล้อม
การเปรียบเทยี บ
เปลยี่ นแปลง สิง่ แวดล้อมรอบตวั
มาตรฐาน ส ๕.๒
ทอ่ี ยู่รอบตัว
สภาพของอากาศ ตามชว่ งเวลาและ
๒. สงั เกตและ ในรอบวนั
ประเดน็ ท่ีกำหนด

เปรยี บเทียบการ ๒. การ ๓. เปรียบเทยี บ

เปลย่ี นแปลงของ เปล่ียนแปลง
ของสภาพแวดลอ้ ม
สภาพแวดลอ้ ม
ของส่ิงแวดลอ้ ม แตล่ ะประเด็น

ทีอ่ ยรู่ อบตวั
รอบตวั เชน่
ตามชว่ งเวลา

ทอ่ี ยู่อาศัย ๔. อธิบายสภาพ

ลกั ษณะ
การเปลี่ยนแปลง

ภมู ปิ ระเทศ
ของสง่ิ แวดลอ้ ม

ท่มี ีการเปลี่ยนแปลง
ตามชว่ งเวลา

ทเ่ี ปลย่ี นไปดงั น้
ี
๔.๑ การ
เปลี่ยนแปลง

สภาพอากาศ

๔.๒ การ
เปลย่ี นแปลงของ

สง่ิ แวดล้อมรอบตัว
เช่น ท่ีอยูอ่ าศยั
ลักษณะภมู ปิ ระเทศ


44 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นร้เู พ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา

กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ช้นั ประ∂มศก÷ ษาปทï ี่
๒


✦ การวเิ คราะหต์ ัวช้วี ดั สกู่ ารพฒั นาทักษะการคดิ

✦ การจัดกิจกรรมการเรยี นรเู้ พอ่ื พัฒนาทกั ษะการคดิ



✦ การวเิ คราะห์ตัวชี้วัดสกู่ ารพัฒนาทกั ษะการคดิ


การวิเคราะห์ตัวช้ีวัดสู่การพัฒนาทักษะการคิดเป็นการนำตัวชี้วัดกลุ่มสาระ
การเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี ๒ จาก ๕ สาระ

๑๑ มาตรฐาน จำนวน ๓๔ ตวั ช้ีวดั มาวิเคราะห์รายตวั ชี้วัดใน ๔ ประเด็น คอื ตัวชีว้ ดั
แต่ละตวั ผเู้ รยี นควรมคี วามร้อู ะไรและทำอะไรได้ ทกั ษะการคิด ช้นิ งาน/ภาระงาน และ
แนวการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิด ในแต่ละประเด็นจะมีความสัมพันธ
์
เชอ่ื มโยงกันและสะทอ้ นคุณภาพผเู้ รียนตามตัวช้ีวัด

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา

หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน มีศรัทธาท่ีถูกต้อง ยึดม่ัน และปฏิบัติ


ตามหลกั ธรรม เพือ่ อย่รู ่วมกันอย่างสนั ติสขุ


ตวั ชี้วดั
ผู้เรียนรูอ้ ะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจัดการเรยี นร
ู้
ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ


๑. บอกความ ผเู้ รยี นรู้อะไร
๑. ทกั ษะ
สมดุ ภาพ
๑. สังเกตและบอกพฤติกรรม
สำคัญของ วถิ ชี ีวิตของศาสนกิ ชน การสงั เกต
แสดงการ
ของศาสนิกชน

พระพทุ ธ- เป็นผลจากการยดึ มนั่
๒. ทกั ษะ
ประพฤติปฏิบตั
ิ ๒. บอกเหตผุ ลของ

ศาสนาหรอื ในหลักธรรมของศาสนา
การสำรวจ
ตามหลักศาสนา
การแสดงพฤตกิ รรมนัน้

ศาสนาท่ตี น ผเู้ รียนทำอะไรได
้
ที่นบั ถอื ของ ๔. อธิบายความสำคัญของ
นบั ถือ
บอกความสำคัญ

ศาสนิกชน
ศาสนาท่ตี นนับถอื


ของศาสนาทม่ี ตี ่อ


๓. สำรวจและรวบรวมรูปภาพ

การดำเนินชวี ติ


ที่สอดคลอ้ งกับขอ้ มลู





และสถานการณ
์




๕. จดั ทำสมุดภาพแสดงการ




ปฏิบตั ติ นตามหลกั ศาสนา





ทน่ี ับถอื ของศาสนกิ ชน

๒. สรุปพทุ ธ-
ผเู้ รียนรอู้ ะไร
ทกั ษะ
แผนภาพ
๑. ศึกษาพทุ ธประวตั /ิ ประวัติ
ประวัตติ ั้งแต่ พทุ ธประวัติหรอื ประวัติ การสรุปยอ่
แสดงลำดบั ศาสดาของศาสนาที่นบั ถือ

ประสตู จิ นถงึ ศาสดากอ่ ใหเ้ กิดศรทั ธา

เหตุการณ์สำคัญ
๒. บอกประเด็น/เหตุการณ์
การออก และการประพฤติปฏบิ ตั
ิ
ของพุทธประวัติ สำคัญของเร่อื ง

ผนวชหรอื ผ้เู รยี นทำอะไร

ตัง้ แตป่ ระสูติ ๓. สรปุ ยอ่ สาระสำคัญของ
ประวัตศิ าสดา ๑. เรียงลำดับเหตุการณ์

จนถงึ การออก เรอื่ งตามประเด็น/เหตุการณ์
ทต่ี นนับถือ พทุ ธประวัติ

ผนวช พร้อมท้งั สำคัญ

ตามทก่ี ำหนด
๒. วิเคราะหแ์ นวทาง

อธบิ ายสาระ ๔. เรยี บเรยี งใหม่ใหก้ ระชับ

การดำเนนิ ชวี ติ

สำคัญของแต่ละ และครอบคลุมเนอ้ื หา


ของพระพุทธเจา้

เหตกุ ารณ์
โดยการทำแผนภาพ





๕. นำเสนอขอ้ มลู ใหม่ (แผนภาพ)




และอธบิ ายโดยสรปุ

๓. ชื่นชมและ ผู้เรยี นรอู้ ะไร
๑. ทักษะ
การนำเสนอ ๑. รวบรวมขอ้ มูลประวัติสาวก
บอกแบบ แบบอยา่ งและข้อคดิ
การรวบรวม แบบแผน
ชาดก เรอื่ งเลา่ และศาสนกิ ชน
อยา่ งการ การปฏิบัติตนทดี่ กี อ่ ให้เกดิ ขอ้ มลู
การดำเนนิ ชีวิต
ตวั อย่าง

ดำเนนิ ชวี ิต
ท่ีไดจ้ ากข้อคิด


48 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้เพ่อื พัฒนาทกั ษะการคิด ระดับประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชี้วัด
ผเู้ รียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพือ่ พฒั นาทักษะการคิด


และข้อคดิ การศรัทธา ปฏิบัตติ ามและ ๒. ทักษะ
คุณธรรม
๒. ดงึ ขอ้ คดิ คุณธรรม

จากประวัต ิ ดำเนินชวี ิตท่ีถูกต้อง
การเชอื่ มโยง
และแบบอย่าง
แบบอยา่ งการดำเนนิ ชีวติ

สาวก ชาดก ผ้เู รียนทำอะไรได้
๓. ทกั ษะ
การดำเนนิ ชีวิต
ออกจากเร่ืองทศ่ี กึ ษา

เรื่องเล่าและ ๑. บอกข้อคดิ คุณธรรม
การหา ทดี่
ี ๓. เชือ่ มโยงความสมั พันธ์

ศาสนกิ ชน
แบบอยา่ งการดำเนนิ ชีวิต
แบบแผน

ของสงิ่ ท่ดี งึ ออกมากับแนวทาง
ตัวอยา่ ง
จากเรือ่ งทอี่ า่ น


การดำเนนิ ชวี ิตของผูเ้ รียน

ตามทีก่ ำหนด
๒. เลือกแนวทางการปฏบิ ตั ิ

๔. สรปุ เปน็ แบบแผน


ตามได้อยา่ งเหมาะสมกับวัย


การดำเนนิ ชีวิตและนำเสนอ




แบบแผนการดำเนินชวี ติ ที่ได้




จากขอ้ คดิ คณุ ธรรมและ





แบบอยา่ งการดำเนนิ ชีวิตทด่ี
ี
๔. บอก
ผเู้ รยี นรู้อะไร
๑. ทกั ษะ
การนำเสนอ ๑. ศกึ ษาข้อมูลเกย่ี วกบั

ความหมาย การยึดมัน่ ในหลักธรรม การตคี วาม
ความหมาย
การปฏิบตั ิตนเพอ่ื แสดง

ความสำคัญ ของศาสนา กอ่ ให้เกดิ ๒. ทักษะ
และความสำคญั ความเคารพพระรตั นตรยั ของ
และเคารพ แนวทางการปฏบิ ัตติ น
การแปลความ
ของการเคารพ พทุ ธศาสนิกชน

พระรตั นตรัย ผู้เรียนทำอะไรได
้
และปฏิบตั ิตาม ๒. แปลความ ตีความ บอก
ปฏิบัตติ าม ๑. บอกความหมายและ
หลกั ธรรมของ ความหมาย และความสำคญั
หลักธรรม ความสำคัญของพระรัตนตรัย
ศาสนาท่ีนบั ถอื
ของคำว่า “พระรตั นตรัย”

โอวาท ๓
๒. ปฏิบัตติ นตามหลกั ธรรม

๓. ระบุความหมายและความ
ในพระพทุ ธ-
โอวาท ๓ และหลกั ธรรม


สำคญั ของพระรัตนตรยั

ศาสนา หรือ ของศาสนาทต่ี นนบั ถือ

๔. ศึกษาหลักธรรมโอวาท ๓
หลักธรรม

และความสำคัญของ

ของศาสนา


พระรัตนตรัย หรือหลักธรรม

ทต่ี นนบั ถือ

ของศาสนาท่ีตนนับถือ

ตามทีก่ ำหนด
๕. เรียบเรียงขอ้ มูลใหม่

ที่เก่ียวกบั หลักธรรมโอวาท ๓
หรือหลกั ธรรมของศาสนา

ทน่ี บั ถือ

๖. บอกพฤติกรรมของตน

ทส่ี อดคลอ้ งกับหลักธรรม

ของศาสนาท่ีตนนับถอื


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพ่อื พัฒนาทักษะการคดิ ระดับประถมศกึ ษา
49
กล่มุ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชี้วดั
ผ้เู รียนร้อู ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจัดการเรยี นร
ู้
ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทักษะการคิด


๕. ชน่ื ชม
ผู้เรยี นรอู้ ะไร
๑. ทักษะ
การบอก ๑. สังเกตพฤติกรรมหรือการ
การทำความดี การทำความดี
การสงั เกต
พฤติกรรม
กระทำของบคุ คลท่เี ป็นความดี
ของตนเอง ตามหลักธรรมของศาสนา
๒. ทกั ษะ
ท่เี ปน็ ความดี
และไม่ดี

บคุ คลใน สง่ ผลให้บุคคลในสงั คม
การเปรยี บเทยี บ
ของตนเอง
๒. เปรียบเทียบพฤตกิ รรม

ครอบครัว อยู่ร่วมกนั อยา่ งสงบสุข

พรอ้ มทั้งสาเหตุ ที่เป็นความดีและไมด่ ี

และใน ผเู้ รียนทำอะไรได้

และผลของ
๓. บอกเหตแุ ละผลของการ
โรงเรยี นตาม ๑. บอกความดีของตนเอง

การปฏบิ ตั ติ น ทำความด
ี
หลักศาสนา
บคุ คลในครอบครวั และใน
เปน็ คนด
ี ๔. สำรวจพฤติกรรมท่เี ปน็

โรงเรยี น


ความดขี องตนเอง บคุ คล


๒. อธบิ ายผลท่เี กิดจาก


ในครอบครวั และในโรงเรยี น


การกระทำความด
ี

๕. บอกพฤตกิ รรมทเี่ ปน็





ความดขี องตนเอง บุคคล





ในครอบครวั และในโรงเรียน





พร้อมทั้งบอกสาเหตแุ ละ





ผลของการทำความดีนั้น

๖. เหน็ คุณค่า ผเู้ รียนรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ
การปฏบิ ตั ิ ๑. สงั เกตและรวบรวม
และสวดมนต์ สติเป็นพืน้ ฐานของสมาธิ การสังเกต
กจิ กรรม
พฤติกรรมการปฏบิ ตั ิตน

แผ่เมตตา
สง่ ผลตอ่ การพัฒนาจติ และ ๒. ทกั ษะ
เพื่อการพฒั นา เพ่ือพัฒนาจติ ตามแนวทาง

มีสติที่เปน็
การอย่รู ่วมกนั อย่างสนั ตสิ ขุ
การตีความ
จติ ตามแนวทาง ของศาสนาทนี่ ับถือ

พ้ืนฐานของ ผ้เู รยี นทำอะไรได
้ ๓. ทักษะ ของศาสนา
๒. ศกึ ษาความหมายและ
สมาธิใน ๑. บอกวิธกี ารพัฒนาจติ
การนำความรู้ ท่นี ับถอื
คุณคา่ ของพฤติกรรมทปี่ ฏบิ ัต
ิ
พระพุทธ- ตามหลักศาสนาพทุ ธและ ไปใช
้
๓. อธบิ ายคณุ คา่ ของการ
ศาสนาหรือ ศาสนาอ่นื ตามท่กี ำหนด


พัฒนาจติ ตามแนวทาง

การพัฒนาจิต ๒. สวดมนตแ์ ผ่เมตตาตาม

ของศาสนาทน่ี บั ถอื

ตามแนวทาง หลกั ศาสนาทตี่ นนับถอื


๔. นำความรู้ไปใช้ในการ
ของศาสนา



พัฒนาจิตของตนโดยการปฏบิ ตั ิ
ทต่ี นนบั ถือ กจิ กรรมการพัฒนาจติ ตาม
ตามที่กำหนด
แนวทางของศาสนาทนี่ บั ถือ


50 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พอื่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา

กลมุ่ สาระการเรียนร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชีว้ ัด
ผูเ้ รียนรู้อะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั การเรียนรู้

ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ


๗. บอกชอ่ื ผเู้ รยี นรู้อะไร
ทักษะ
ตารางนำเสนอ ๑. รวบรวมขอ้ มูลและระบุชอ่ื
ศาสนา หลักการสำคัญของคมั ภรี ์ การทำให้ ข้อมูลช่อื ศาสนา ศาสนา ศาสดา และความ
ศาสดาและ
ของแต่ละศาสนากอ่ ให้เกิด กระจ่าง
ศาสดา และ สำคัญของคมั ภีรข์ องศาสนา

ความสำคัญ การปฏบิ ตั ิอยา่ งถูกต้อง
คัมภรี ข์ องศาสนา
๒. ใชว้ ธิ กี ารต่าง ๆ เพ่อื ให
้
ของคัมภีร์ ตามหลักศาสนา

เกิดความชัดเจน เชน่

ของศาสนา
ผเู้ รยี นทำอะไรได
้
ที่ตนนับถอื ๑. บอกชือ่ ศาสนา ศาสดา การเปรยี บเทยี บ ยกตัวอยา่ ง
และศาสนา และคัมภีร์ของศาสนา
ขยายความ อธิบาย สรปุ

อ่ืน ๆ
ทต่ี นนบั ถือ
ให้เหตุผล

๒. อธบิ ายหลกั การสำคญั ๓. อธบิ ายใหก้ ระจา่ งชัด

ของคัมภรี ข์ องศาสนา
๔. ทำตารางนำเสนอข้อมูล

ที่ตนนบั ถอื
เกย่ี วกับชอ่ื ศาสนา ศาสดา

และคัมภรี ์ของศาสนา

ทต่ี นนบั ถอื


แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้เพอ่ื พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา
51
กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู งั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๑ ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม

มาตรฐาน ส ๑.๒ เขา้ ใจ ตระหนกั และปฏบิ ตั ติ นเปน็ ศาสนกิ ชนทดี่ ี และธำรงรกั ษาพระพทุ ธศาสนา


หรอื ศาสนาทตี่ นนบั ถอื


ตวั ชว้ี ดั
ผู้เรียนรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจัดการเรยี นรู
้
ภาระงาน
เพ่อื พัฒนาทกั ษะการคิด


๑. ปฏิบัติตน ผเู้ รียนรู้อะไร
ทักษะการนำ การแสดงบทบาท
๑. ทบทวนการปฏบิ ตั ิตน

อย่าง
การปฏบิ ตั ติ นเป็น
ความรู้ไปใช้
สมมตเิ กีย่ วกบั อย่างเหมาะสมต่อสาวก

เหมาะสมตอ่ ศาสนิกชนทด่ี ีสง่ ผลต่อการ
การฝึกปฏบิ ตั ติ น ของศาสนาทนี่ บั ถอื

สาวกของ ธำรงรักษาศาสนาทีต่ นนบั ถอื

อย่างเหมาะสม ๒. ศึกษาข้อมลู เก่ียวกับการ
ศาสนาท่ีตน ผเู้ รียนทำอะไรได
้
ตอ่ สาวกของ ปฏบิ ตั ติ นทถ่ี กู ตอ้ งและเหมาะสม
นบั ถอื ตามที ่ ๑. บอกวิธีการปฏบิ ตั ิตน

ศาสนาที่นับถอื
ต่อสาวกและเชอื่ มโยง

กำหนดได ้ ท่เี หมาะสมและถูกต้อง


ความรู้ใหม่กับความรูเ้ ดมิ

ถกู ต้อง
ตอ่ สาวกของศาสนา


๓. บอก/อธบิ ายการปฏิบัติตน

๒. ปฏิบัตติ นไดเ้ หมาะสม

อย่างเหมาะสมตอ่ สาวก


และถกู ต้องตอ่ สาวกของ

ของศาสนาทนี่ บั ถือ


ศาสนาทตี่ นนับถอื


๔. ฝึกปฏิบัติตนท่ถี กู ต้องและ




เหมาะสมตอ่ สาวกของศาสนา





ท่ตี นนบั ถือและบอกประโยชน์




ท่ีไดจ้ ากการปฏบิ ัติตน





๕. แสดงบทบาทสมมตุ เิ กยี่ วกบั





การปฏบิ ัตติ นตอ่ สาวกของ




ศาสนาท่ีนบั ถือ

๒. ปฏิบตั ติ น
ผู้เรียนรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ
การแสดงบทบาท
๑. รวบรวมวิธกี ารปฏบิ ัติตน

ในศาสนพธิ
ี การปฏบิ ตั ติ นอยา่ งถกู ตอ้ ง การรวบรวม สมมตเิ กี่ยวกบั ที่ถูกต้องในศาสนพิธี และ
พิธีกรรม
และเหมาะสมในศาสนพิธี ข้อมูล
การปฏบิ ัติตน
พธิ กี รรมในวนั สำคญั ทางศาสนา
และวันสำคญั และพธิ กี รรมในวนั สำคัญ
๒. ทักษะ ในศาสนพิธ
ี ตามแนวทางของศาสนาทน่ี บั ถอื

ทางศาสนา ทางศาสนา เปน็ การธำรง การนำความรู้ และพิธกี รรรม
๒. ศกึ ษาความหมาย ประโยชน์
ตามท่ีกำหนด รกั ษาศาสนาทตี่ นนบั ถอื
ไปใช
้ ในวันสำคญั
หรอื ความสำคัญของการปฏิบัต
ิ
ไดถ้ ูกตอ้ ง
ผูเ้ รยี นทำอะไรได้

ทางศาสนา
๓. บอกประโยชน์ทีต่ นเอง
ปฏิบัตติ นอยา่ งถกู ต้อง บุคคลในครอบครัว

และเหมาะสมในศาสนาพิธี หรอื ชมุ ชนไดร้ บั

และพิธกี รรม ในวนั สำคญั
๔. แสดงบทบาทสมมตเิ กย่ี วกบั
ทางศาสนา
การปฏิบตั ิตนในศาสนพิธ
ี

และพธิ ีกรรมในวันสำคญั

ของศาสนา


52 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้เพ่อื พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา

กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระท่ี ๒ หนา้ ท่พี ลเมอื ง วฒั นธรรม และการดำเนินชีวิตในสงั คม

มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าท่ีของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม


และธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย


และสังคมโลกอย่างสันติสขุ


ตวั ชวี้ ัด
ผู้เรยี นรอู้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจัดการเรยี นร
ู้
ภาระงาน
เพ่ือพัฒนาทักษะการคดิ


๑. ปฏิบตั ิตน
ผเู้ รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
การแสดงบทบาท ๑. กำหนดประเด็นการสำรวจ
ตามข้อตกลง การปฏบิ ัตติ นตาม
การสำรวจ สมมตกิ ารปฏิบตั ิ ข้อตกลง กติกา ระเบียบและ
กติกา กฎ ขอ้ ตกลง กตกิ า กฎ ระเบยี บ คน้ หา
ตนตามข้อตกลง หน้าที่ที่ตอ้ งปฏิบัตขิ องบคุ คล
ระเบยี บ และ ในการดำเนินชีวิตประจำวนั ๒. ทกั ษะ
กตกิ า กฎ ในการดำเนนิ ชวี ิตประจำวนั

หนา้ ท่ที ่ตี อ้ ง ก่อใหเ้ กิดความสงบสขุ
การจำแนก ระเบียบในการ ในสถานท่ตี ่าง ๆ

ปฏิบัติในชวี ิต ในสังคม
ประเภท
ดำเนินชวี ติ ๒. กำหนดวธิ ีทจี่ ะสำรวจ

ประจำวัน
ผู้เรยี นทำอะไรได้

ประจำวัน
และสำรวจขอ้ มูลตามวิธีการ


แสดงบทบาทสมมติ


ทก่ี ำหนดและจดบันทกึ


การปฏบิ ัติตนตามขอ้ ตกลง

๓. จำแนกขอ้ มลู ออกเปน็


กตกิ า กฎ ระเบียบ


๒ กลมุ่ คอื กลมุ่ ทเี่ ปน็ ขอ้ ตกลง

ในการดำเนินชีวิตประจำวนั


กตกิ าและระเบยี บ และ





กล่มุ หนา้ ท่ีของบคุ คลในสังคม





ที่ต้องปฏบิ ตั ิในการดำเนิน





ชีวติ ประจำวัน





๔. นำเสนอข้อตกลง กติกา




กฎ ระเบยี บ และหนา้ ท่ีท่ีตอ้ ง




ปฏบิ ตั ิในชวี ิตประจำวัน


๕. แสดงบทบาทสมมตเิ กย่ี วกบั
การปฏิบตั ิตนตามข้อตกลง
กติกา กฎระเบยี บและหน้าที่

ท่ีต้องปฏบิ ัติในชวี ติ ประจำวัน


แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นร้เู พือ่ พัฒนาทกั ษะการคิด ระดบั ประถมศกึ ษา
53
กลุม่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชวี้ ดั
ผูเ้ รียนรูอ้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรียนรู้

ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทกั ษะการคดิ


๒. ปฏบิ ตั ติ น
ผเู้ รยี นรอู้ ะไร
๑. ทกั ษะ
สมุดภาพ
๑. สังเกตการสาธิตการแสดง
ตามมารยาท มารยาทไทยเปน็ มรดกทาง การสังเกต
การปฏิบตั ติ น ความเคารพ การเดิน ยนื น่งั
ไทย
วฒั นธรรมทีค่ วรธำรงรกั ษา
๒. ทกั ษะ ตามมารยาทไทย
การพดู และการปฏิบัติ


ผู้เรยี นทำอะไรได้
การนำความรู้
ในสถานการณต์ ่าง ๆ


ปฏบิ ตั ติ นตามมารยาทไทย ไปใช้

๒. ฝกึ ปฏิบัตเิ ก่ียวกับการ

เกยี่ วกบั การทำความเคารพ

ปฏิบตั ิตนตามมารยาทไทย


การยนื การเดนิ การนัง่


๓. แสดงบทบาทสมมต
ิ

การพดู การทักทาย


เก่ยี วกับการปฏบิ ตั ติ นตาม


และการแตง่ กาย


มารยาทไทย





๔. รวบรวมและจดั ทำสมดุ ภาพ




การปฏบิ ัตติ นตามมารยาทไทย

๓. แสดง ผู้เรยี นร้อู ะไร
๑. ทักษะ
รายงานการแสดง ๑. สังเกตพฤตกิ รรมในการ
พฤติกรรม
บุคคลมีความแตกต่างกนั การสังเกต
พฤตกิ รรม
ยอมรบั ความคิด ความเช่ือ
ในการยอมรบั ในเรือ่ ง ความคิด ความเช่อื ๒. ทกั ษะ
ในการยอมรบั และการปฏบิ ตั ิของบุคคลอ่นื ท
่ี
ความคดิ และการปฏบิ ตั ิตน
การใหเ้ หตุผล
ความคดิ
แตกต่างกัน

ความเชอื่ และ
ผู้เรยี นทำอะไรได
้
ความเชอ่ื และ ๒. คน้ หาสาเหตขุ องการกระทำ
การปฏบิ ัต
ิ แสดงพฤติกรรม

การปฏบิ ตั ิ
ทีเ่ กดิ ข้นึ โดยอาศยั ข้อมลู

ของบคุ คลอนื่ การยอมรบั ความคิด

ของบุคคลอน่ื
หลักฐานการยอมรบั ของสังคม
ทแี่ ตกต่างกนั ความเชือ่ และการปฏบิ ตั
ิ
ทแ่ี ตกต่างกัน
และใหเ้ หตผุ ลเชิงประจกั ษ
์
โดยปราศจาก ของบุคคลอืน่ ที่แตกต่างกนั
โดยปราศจาก
๓. อภิปรายให้เห็น

อคต
ิ โดยปราศจากอคติ

อคติ
ความสอดคล้องของเหต
ุ




และผลในเหตุการณ์





หรอื การกระทำนัน้ ๆ





๔. รายงานการแสดงพฤตกิ รรม




ในการยอมรับความคดิ





ความเชื่อ และการปฏิบัต ิ





ของบคุ คลอื่นทแี่ ตกตา่ งกนั





โดยปราศจากอคติ











54 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรเู้ พอื่ พัฒนาทักษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา

กล่มุ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้ีวัด
ผู้เรยี นรูอ้ ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจัดการเรยี นร
ู้
ภาระงาน
เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคดิ


๔. เคารพในสทิ ธ
ิ ผเู้ รียนรู้อะไร
๑. ทักษะ
แผนผังความคดิ ๑. ศกึ ษาและทำความเข้าใจ

เสรภี าพ การเคารพในสทิ ธิ การเชอื่ มโยง
แสดงถงึ สิทธิ เกยี่ วกบั สทิ ธิเสรีภาพ

ของตนเอง
เสรีภาพของกนั และกัน ๒. ทกั ษะ
เสรภี าพของ ของตนเองและผู้อ่ืน

และผอู้ ืน่
ทำให้ทุกคนอย่รู ่วมกัน
การนำความรู้ ตนเองและผูอ้ ืน่ ๒. อธบิ ายความหมาย


ในสงั คมอย่างมีความสขุ
ไปใช้
และการเคารพ
ของสิทธิเสรีภาพของตนเอง

ผูเ้ รียนทำอะไรได้
ในสทิ ธิเสรีภาพ ในดา้ นต่าง ๆ

๑. อธิบายสทิ ธแิ ละเสรีภาพ
ของตนเอง
๓. เชื่อมโยงความร้กู ับ

ของตนเองและผู้อืน่
และผูอ้ น่ื
การศึกษากรณตี ัวอยา่ งการ
๒. เคารพสทิ ธิและเสรภี าพ
แสดงออกถึงการเคารพในสิทธิ
ของตนเองและผ้อู ื่น
เสรีภาพของตนเองและผู้อนื่


๔. บอกผลดีของการเคารพ
และผลเสยี ของการไมเ่ คารพ
ในสทิ ธิเสรภี าพของตนเอง

และผอู้ ่นื

๕. เขยี นแผนผงั ความคิด

แสดงสทิ ธิเสรีภาพของตนเอง
และผูอ้ ื่นและการเคารพในสทิ ธิ
เสรีภาพของตนเองและผู้อนื่


แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา
55
กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๒ หน้าท่ีพลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชวี ติ ในสงั คม

มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และ

ธำรงรักษาไว้ซ่ึงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
์

ทรงเปน็ ประมุข


ตวั ชวี้ ัด
ผ้เู รยี นรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทกั ษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจดั การเรยี นร้
ู
ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด


๑. อธิบาย
ผูเ้ รียนรอู้ ะไร
๑. ศึกษาและรวบรวมข้อมลู
๑. ทกั ษะ
การนำเสนอ ดา้ นความสัมพนั ธ์ระหวา่ ง
ความสมั พนั ธ ์
ความสมั พันธข์ องตนเอง การรวบรวม แบบแผน
ครอบครวั และชมุ ชน

ของตนเอง และสมาชิกในครอบครวั
ข้อมูล
แสดงความ ๒. วิเคราะห์ความสมั พันธ
์
และสมาชิก เปน็ ส่วนหนึง่ ของชุมชน
๒. ทักษะ
สัมพันธข์ อง ของขอ้ มูล

ในครอบครวั
ผเู้ รยี นทำอะไรได้
การหา ตนเองและ ๓. อธิบายความสัมพันธ
์
ในฐานะ
อธบิ ายความสัมพันธ
์ แบบแผน
สมาชิกใน ของขอ้ มูล

เป็นส่วนหน่ึง
ของตนเองและสมาชิก

ครอบครวั
๔. หาความสมั พนั ธภ์ ายในขอ้ มลู

ของชุมชน
ในครอบครัวในฐานะ

ในฐานะท่ีเปน็ ๕. สรปุ ความสัมพันธข์ อง

เป็นสว่ นหนึ่งของชุมชน

ส่วนหนึง่ ของ ตนเองและสมาชิกในครอบครวั



สงั คม
ในฐานะเป็นสว่ นหนง่ึ ของ




ชมุ ชนและนำเสนอ





๑. สำรวจและรวบรวมขอ้ มูล
๒. ระบุผูม้ ี ผเู้ รยี นรอู้ ะไร
๑. ทักษะ
แผนผงั
เก่ียวกับบทบาทหนา้ ทข่ี อง
บทบาท บทบาท อำนาจ หนา้ ที
่ การสำรวจ
ความคิด
สมาชิกในโรงเรยี นและชุมชน

อำนาจในการ ของผนู้ ำชมุ ชน
๒. ทักษะ
แสดงบทบาท ๒. บอกบทบาท อำนาจ

ตดั สินใจ
ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ การเชอ่ื มโยง
อำนาจหนา้ ท่ี ของบคุ คลทเี่ ป็นสมาชกิ ชมุ ชน

ในโรงเรยี น ๑. ระบผุ มู้ บี ทบาทและอำนาจ
๓. ทกั ษะ
ของบคุ คล
๓. ศกึ ษาบทบาทหนา้ ทขี่ องบคุ คล
และชมุ ชน
หนา้ ที่ในการตัดสินใจ
การระบ
ุ ในโรงเรยี น
ในสถานการณ์ต่าง ๆ


ในโรงเรียน/ชุมชน
และชมุ ชน
๔. เช่อื มโยงบทบาท อำนาจ

๒. อธิบายบทบาทและหน้าท
ี่ หน้าท่ขี องสมาชิกชมุ ชนท่ีได้
ของผนู้ ำชุมชน
จากการสำรวจและการศกึ ษา

เพม่ิ เตมิ เปน็ ความรู้ของตนเอง

๕. ระบผุ มู้ ีบทบาทอำนาจหนา้ ที่
ในการตดั สินใจในโรงเรียน

และชมุ ชน

๖. จัดทำแผนผงั ความคดิ

แสดงผู้มีบทบาทอำนาจหน้าที่
ในการตดั สนิ ใจในโรงเรยี น/ชมุ ชน


56 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพอ่ื พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา

กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร
์
มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภค การใช้


ทรัพยากรท่ีมีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมท้ังเข้าใจหลักการ


ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพ่ือการดำรงชีวิตอย่างมดี ลุ ยภาพ


ตัวชว้ี ัด
ผูเ้ รียนร้อู ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพอื่ พัฒนาทกั ษะการคิด


๑. ระบ ุ ผเู้ รยี นรอู้ ะไร

๑. ทักษะ
การนำเสนอ
๑. สำรวจสินคา้ และบริการ

ทรัพยากร
การผลิตสนิ คา้ และบริการ การสำรวจ ทรพั ยากรที่นำมา ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน

ทน่ี ำมาผลติ ต้องรจู้ ักใชท้ รพั ยากร
คน้ หา
ใชผ้ ลิตสนิ คา้ ๒. จำแนกประเภทและ

สินค้าและ อยา่ งค้มุ คา่ และรักษา
๒. ทกั ษะ
และบรกิ าร
ระบุทรัพยากรท่ีนำมาผลิต
บริการที่ใช้ใน สง่ิ แวดล้อม
การจำแนก ท่ีใช้ในชวี ติ สนิ คา้ และบริการท่ีใช้ในชวี ิต
ชีวติ ประจำวนั
ผู้เรยี นทำอะไรได้
ประเภท
ประจำวนั
ประจำวันแตล่ ะประเภท


ระบทุ รัพยากรที่นำมา
๓. ทกั ษะ
แตล่ ะประเภท
๓. นำเสนอทรัพยากรทนี่ ำมาใช้

ผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารท่ีใช้
การระบ
ุ
ผลติ สินค้าและบรกิ ารท่ีใช้


ในชวี ติ ประจำวนั


ในชวี ิตประจำวนั แตล่ ะประเภท




ดว้ ยรปู แบบที่ถนัด

๒. บอกทม่ี าของ ผู้เรยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
การนำเสนอทมี่ า
๑. รวบรวมข้อมลู เก่ยี วกบั

รายไดแ้ ละ รายได้ของครอบครวั
การรวบรวม ของรายได้
รายไดแ้ ละรายจ่ายของตนเอง
รายจา่ ยของ มาจากการประกอบอาชีพ
ข้อมูล
และรายจ่าย
และครอบครวั

ตนเองและ ทสี่ จุ รติ และการรจู้ กั
๒. ทักษะ
ของตนเอง
๒. จำแนกประเภทขอ้ มลู เปน็
ครอบครวั
ใช้จา่ ยอย่างเหมาะสม
การจำแนก และครอบครวั
รายรับ-รายจ่ายของตนเอง


ผเู้ รียนทำอะไรได้
ประเภท

และครอบครัว


ทำบญั ชีรายรับรายจา่ ย
๓. ทักษะ
๓. รวบรวมขอ้ มลู เกยี่ วกับ

ของครอบครวั ได
้ การนำความรู้
ทีม่ าของรายไดแ้ ละรายจา่ ย

ไปใช
้ ของตนเองและครอบครวั

๔. นำเสนอทม่ี าของรายได
้
และรายจ่ายของตนเอง

และครอบครัว




แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา
57
กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชี้วดั
ผู้เรียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั การเรยี นรู้

ภาระงาน
เพอ่ื พฒั นาทักษะการคดิ


๓. บนั ทึกรายรับ ผู้เรียนรู้อะไร

๑. ทกั ษะ
บันทึกรายรบั ๑. สำรวจรายรบั รายจ่ายของ
รายจ่ายของ การทำบัญชรี ายรบั -
การรวบรวม รายจา่ ย
ตนเอง

ตนเอง
รายจ่ายช่วยให้เกดิ การร้จู ัก ข้อมลู

๒. จำแนกขอ้ มลู เปน็ รายรับ

การใชจ้ ่ายอยา่ งเหมาะสม
๒. ทกั ษะ

และรายจ่าย


ผเู้ รียนทำอะไรได
้ การจำแนก
๔. สรุปผลการจำแนกของ

ทำบญั ชรี ายรับ-รายจา่ ย ประเภท

ข้อมลู


ของตนเอง


๕. จัดทำบันทึกรายรับรายจ่าย




ของตนเอง

๔. สรปุ ผลดีของ ผู้เรยี นร้อู ะไร
ทักษะ
การบอกผลด
ี ๑. พจิ ารณาขอ้ มูลการใช้จา่ ย

การใช้จ่ายท ี่ การใชจ้ ่ายที่เหมาะสม
การเชื่อมโยง
ของการใชจ้ า่ ยเงนิ ท่เี หมาะสมกับรายได้และผลดี
เหมาะสมกบั กับรายได้และการออม
ท่เี หมาะสมกบั ของการนำเงนิ ออมมาใช้ใหเ้ กิด
รายไดแ้ ละ เป็นการบรหิ ารจดั การเพื่อ รายไดแ้ ละ
ประโยชน
์
การออม
การดำรงชีวติ อย่างมดี ลุ ยภาพ
การออม
๒. เช่ือมโยงหาความสัมพันธ์
ผู้เรยี นทำอะไรได
้
ระหวา่ งการใชจ้ า่ ยอยา่ งเหมาะสม

สรุปผลดขี องการใชจ้ า่ ย

กบั การออม

ที่เหมาะสมกับรายได
้ ๓. อธบิ ายความสัมพนั ธแ์ ละ
และการออม
ความหมายของขอ้ มูลทน่ี ำมา

เชื่อมโยงกัน

๔. ยกตัวอย่างการนำเงนิ ออม
มาใช้ใหเ้ กิดประโยชน
์
๕. สรุปผลดขี องการใชจ้ า่ ยเงนิ
ทเ่ี หมาะสมกบั รายได้และ

การออม


58 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเ้ พื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับประถมศกึ ษา

กลุ่มสาระการเรียนร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร
์
มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ


และความจำเปน็ ของการร่วมมอื กันทางเศรษฐกิจในสงั คมโลก


ตวั ชวี้ ดั
ผเู้ รยี นรู้อะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจัดการเรยี นรู้

ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด


๑. อธบิ าย
ผู้เรียนรอู้ ะไร
๑. ทกั ษะ
แผนผงั ความคดิ ๑. รวบรวมข้อมลู เกย่ี วกบั
การแลก การแลกเปลย่ี นสนิ คา้ การรวบรวม เกย่ี วกับสินคา้ สินคา้ และบรกิ าร

เปล่ียนสนิ ค้า และบริการด้วยวิธีการตา่ ง ๆ ข้อมลู
และบรกิ าร
๒. จำแนกประเภทขอ้ มลู สนิ คา้

และบริการ มีความสำคญั และจำเปน็
๒. ทกั ษะ
ทแ่ี ลกเปล่ียน และบรกิ ารตามวิธกี ารท่ีได้มา

โดยวิธีตา่ ง ๆ
ในการดำเนินชวี ติ ประจำวัน
การจำแนก ด้วยการใช้เงนิ ๓. อธบิ ายรปู แบบ/วิธกี าร


ผู้เรียนทำอะไรได้
ประเภท
และไม่ใชเ้ งนิ
ท่ีไดม้ าของสนิ คา้ และ


แผนผงั ความคดิ เกย่ี วกับ

บริการแตล่ ะประเภท


สินค้าและบรกิ ารท่ี


๔. จดั ทำแผนผังความคิด

แลกเปลย่ี นด้วยการใช้เงนิ


แสดงวธิ กี ารแลกเปลย่ี นสนิ ค้า

และไม่ใช้เงิน


และบรกิ ารประเภทต่าง ๆ





และนำเสนอ

๒. บอกความ ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ
การนำเสนอ
๑. สำรวจและรวบรวม

สมั พันธ์ ผซู้ อื้ กับผขู้ ายมีบทบาท การสำรวจ ความสมั พันธ์ ข้อเทจ็ จรงิ และความคดิ เหน็
ระหว่างผซู้ ื้อ สำคัญในการกำหนดราคา คน้ หา
ระหว่างผ้ซู อื้ และ
เกีย่ วกบั บทบาทของผซู้ อ้ื

กบั ผขู้ าย
สนิ ค้าและบรกิ าร
๒. ทักษะ
ผู้ขายในการ และผขู้ าย


ผู้เรยี นทำอะไรได
้ การจำแนก กำหนดราคา ๒. จำแนกและอธบิ ายบทบาท
บอกความสมั พันธ์ ประเภท
สินคา้ และบรกิ าร
ของผู้ซอื้ และผู้ขาย

ระหว่างผซู้ ้อื และผ้ขู าย
๓. ทกั ษะ
๓. เปรยี บเทียบและหา


การเปรยี บเทยี บ
ความสัมพนั ธ์ระหว่างบทบาท
๔. ทกั ษะ
ของผูซ้ ้ือและผู้ขายในการ
การเชอื่ มโยง
กำหนดราคาสินคา้ และบริการ

๔. นำเสนอความสมั พันธ์

ของผู้ซ้อื และผู้ขายในการ
กำหนดราคาสนิ คา้ และบรกิ าร


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พื่อพัฒนาทักษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา
59
กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลา และยุคสมัยทางประวัติศาสตร ์


สามารถใช้วิธกี ารทางประวตั ิศาสตร์มาวิเคราะหเ์ หตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ อยา่ งเป็นระบบ


ตัวชี้วดั
ผ้เู รยี นร้อู ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคิด
ช้ินงาน/
แนวการจัดการเรียนรู้

ภาระงาน
เพือ่ พัฒนาทกั ษะการคดิ


๑. ใช้คำระบุ ผูเ้ รียนรอู้ ะไร
๑. ทักษะ
บนั ทกึ ๑. รวบรวมขอ้ มูลเกย่ี วกับ
เวลาทแี่ สดง ช่วงเวลาของอดีต การวเิ คราะห์
เหตกุ ารณ์ที่ เหตกุ ารณ์ในอดตี ปัจจบุ ัน
เหตกุ ารณ์ใน ปจั จบุ นั และอนาคตมผี ล
๒. ทกั ษะ
ประทับใจในอดตี และอนาคต

อดตี ปจั จุบนั ต่อการดำเนนิ ชวี ิต
การสังเคราะห์
ปจั จบุ ัน และ
๒. จำแนก จัดกลุ่ม และ
และอนาคต
ผเู้ รียนทำอะไรได
้ ๓. ทักษะ
คาดการณ์
ประเมนิ คุณคา่ ของขอ้ มูล


๑. บอกเวลาที่เป็นอดีต การพยากรณ์
สิ่งท่จี ะเกิดขึน้
๓. วิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมลู


ปจั จบุ นั และอนาคต

ในอนาคต
และบันทึกเหตุการณ
์

๒. ระบวุ นั สำคญั ท่ีปรากฏ

สำหรับตน
ท่ปี ระทบั ใจในอดีต ปจั จุบนั


ในปฏิทินท่ีแสดงเหตุการณ์

๔. คาดการณ์ส่ิงที่จะเกิดข้นึ


สำคญั ในอดตี และปจั จบุ ัน


ในอนาคตเก่ยี วกบั ตน

๒. ลำดับ ผู้เรียนรูอ้ ะไร
๑. ทักษะ
การนำเสนอ
๑. รวบรวมและบนั ทึก
เหตกุ ารณ
์ หลักฐานท่ีเกย่ี วขอ้ ง
การรวบรวม Time line
เหตุการณส์ ำคญั ที่เกดิ ขึน้ ใน
ทีเ่ กดิ ข้ึนใน มีความสำคัญตอ่ การเรียนรู้ ขอ้ มูล
แสดงลำดับ ครอบครวั หรือชีวิตของตนเอง

ครอบครวั เหตกุ ารณ์ในอดีต
๒. ทักษะ
เหตุการณ์
๒. วิเคราะห์เหตกุ ารณ์ทีเ่ กิดขึ้น
หรือในชีวติ ผูเ้ รียนทำอะไรได
้ การวเิ คราะห
์ ที่เกิดขึน้ กบั ในครอบครัวหรือชวี ิตของ
ของตนเอง ๑. ระบหุ ลักฐานและ ๓. ทักษะ
ตนเองและ ตนเองในแตล่ ะเหตกุ ารณ์

โดยใช
้ เหตุการณ์ที่เกิดขึน้ กบั
การเรียงลำดับ
ครอบครวั
๓. จดั เรยี งลำดบั เหตุการณ์
หลกั ฐาน
ครอบครวั ในอดตี และปจั จบุ นั ๔. ทกั ษะ โดยมีหลักฐาน
ตามหลักฐานที่ปรากฏ

ที่เกี่ยวข้อง
๒. ลำดับ เหตุการณ
์ การนำความรู้ ท่เี กยี่ วข้อง
๔. เขยี น Time Line แสดง

ทเ่ี กดิ ข้ึนในครอบครัว ไปใช
้ ลำดับเหตกุ ารณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ กับ
หรือในชวี ติ ของตนเอง
ตนเองและครอบครวั โดยมี
โดยใชห้ ลักฐานทเ่ี กีย่ วขอ้ ง
หลักฐานทีเ่ ก่ียวข้อง


๕. นำเสนอ Time line

แสดงลำดบั เหตุการณท์ เ่ี กดิ ขึ้น
กับตนเองและครอบครวั

โดยมีหลักฐานที่เกีย่ วขอ้ ง


60 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนรเู้ พอื่ พฒั นาทักษะการคดิ ระดับประถมศึกษา

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๔ ประวตั ศิ าสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบันในด้านความสัมพันธ
์
และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์อย่างต่อเน่ือง ตระหนักถึงความสำคัญ


และสามารถวเิ คราะห์ผลกระทบท่เี กิดข้นึ


ตัวชี้วดั
ผเู้ รียนรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจัดการเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทักษะการคดิ


๑. สบื คน้ ถึงการ ผเู้ รียนรู้อะไร
๑. ทักษะ
การนำเสนอ
๑. ต้งั คำถามและสัมภาษณ์
เปลยี่ นแปลง การสืบคน้ ขอ้ มูลเปน็ วธิ ี การสำรวจ วิถีชีวิตชมุ ชมุ
เก่ยี วกับวถิ ีชวี ิตประจำวันของ
ในวถิ ีชีวิต การทท่ี ำให้รถู้ งึ วถิ ชี วี ติ และ ค้นหา
ในอดตี
คนในชุมชน

ประจำวันของ การเปล่ียนแปลงวถิ ชี วี ติ ของ ๒. ทักษะ
เปรียบเทียบกบั ๒. สบื ค้นทางประวัติศาสตร์
คนในชมุ ชน คนในชุมชน
การวเิ คราะห
์ วถิ ชี วี ติ ในปจั จบุ ัน
ตามกระบวนการต่อไปน้
ี
ของตนจาก ผู้เรียนทำอะไรได
้ ๓. ทักษะ

- กำหนดประเด็นปญั หา

อดตี ถึง ๑. สบื ค้นการเปลีย่ นแปลง
การสงั เคราะห
์
- รวบรวมหลกั ฐาน

ปจั จบุ นั
ในวิถีชวี ิตประจำวนั ของคน


- วิเคราะห์และประเมนิ


ในชมุ ชนของตนจากอดตี


คุณค่าขอ้ มลู


ถงึ ปจั จบุ ัน


- ตีความและสังเคราะห
์

๒. ระบุสาเหตขุ อง


- นำเสนอ


การเปลย่ี นแปลงวถิ ีชวี ิต


๓. นำเสนอเปรยี บเทียบ


ของคนในชุมชน


วถิ ชี วี ติ ชมุ ชนในอดตี และปจั จบุ นั

๒. อธบิ าย
ผู้เรียนรอู้ ะไร
๑. ทักษะ
รายงาน
๑. สำรวจและวิเคราะห
์
ผลกระทบ
ชมุ ชนเปล่ียนไปวิถชี ีวิต การสำรวจ
“ผลกระทบ
การเปล่ียนแปลงทีเ่ กิดขน้ึ

ของการ เปล่ียนตาม
๒. ทกั ษะ
ของการ ในวถิ ีชวี ติ ของคนในชมุ ชน

เปลย่ี นแปลง
ผเู้ รียนทำอะไรได้
การเปรยี บเทยี บ
เปลยี่ นแปลงทม่ี ี ๒. วเิ คราะห์เช่อื มโยง

ท่ีมีต่อวถิ ีชวี ติ วเิ คราะหผ์ ลกระทบ
๓. ทักษะ
ต่อวิถีชวี ติ ของ ผลกระทบของการ
ของคน
ของการเปลี่ยนแปลงที่มีต่อ การเชอื่ มโยง
คนในชุมชน”
เปล่ียนแปลงทมี่ ีตอ่ วถิ ชี ีวิต

ในชมุ ชน
วิถชี ีวติ ของคนในชุมชน
๔. ทกั ษะ
(อาชพี
ของคนในชมุ ชน


การวิเคราะห์
การแต่งกาย ๓. เปรยี บเทียบการ

ประเพณี บคุ คล เปลยี่ นแปลงทเ่ี กิดขนึ้

สำคัญ อาหาร ๔. เขยี นรายงาน “ผลกระทบ
สง่ิ แวดลอ้ ม
ของการเปล่ยี นแปลงที่มีต่อ

ฯลฯ)
วิถชี ีวิตของคนในชุมชน”

๕. รายงาน “ผลกระทบของ
การเปลีย่ นแปลงทมี่ ตี อ่

วถิ ชี ีวติ ของคนในชมุ ชน”


แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้เพือ่ พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา
61
กล่มุ สาระการเรยี นรูส้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระท่ี ๔ ประวัตศิ าสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก


ความภมู ิใจ และธำรงความเปน็ ไทย


ตัวช้ีวดั
ผูเ้ รยี นรอู้ ะไร/ทำอะไรได้
ทักษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรยี นรู้

ภาระงาน
เพื่อพัฒนาทักษะการคดิ


๑. ระบบุ ุคคลท่ี ผ้เู รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
แผนท่ีคนดี
๑. กระบวนการวเิ คราะห์
ทำประโยชน ์ คนดีของท้องถิน่ และ
การวเิ คราะห์
ในท้องถน่ิ
สงั เคราะห
์
ต่อท้องถนิ่ ประเทศชาติ
๒. ทักษะ

๒. ระดมสมองเพื่อหาข้อสรุป

หรอื ประเทศ ผเู้ รียนทำอะไรได
้ การสงั เคราะห
์
๓. จัดทำแผนท่คี นดีและบอก
ชาต
ิ ๑. บอกลักษณะของบคุ คล
๓. ทกั ษะ

ลกั ษณะความดขี องบคุ คลใน

ที่ทำประโยชน์ตอ่ ท้องถ่นิ
การให้เหตผุ ล

ท้องถิน่ /ประเทศชาต
ิ

๒. อธิบายคุณประโยชนแ์ ละ




ผลงานของบคุ คลในทอ้ งถน่ิ




๒. ยกตวั อย่าง ผ้เู รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
๑. การปฏบิ ัติ ๑. กระบวนการแปลความหมาย

วฒั นธรรม วัฒนธรรม ประเพณีและ การวเิ คราะห
์ ตามมารยาทไทย
๒. กระบวนการวิเคราะห์
ประเพณีและ
ภูมปิ ัญญาไทยเป็นหนา้ ท่ีของ ๒. ทักษะ
๒. การร่วม สถานการณ์และหาแบบแผน

ภมู ปิ ญั ญาไทย
คนไทยทุกคนที่ตอ้ งอนรุ ักษ์
การใหเ้ หตุผล
กจิ กรรมและ
๓. วิธกี ารเลือกและให้เหตผุ ล
ทีภ่ าค ภูมิใจ ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ ๓. ทกั ษะ
อนรุ กั ษว์ ฒั นธรรม เพอ่ื ตัดสนิ ใจในการปฏบิ ัต
ิ
และควร ๑. บอกวัฒนธรรม ประเพณี
การประยกุ ต์ใช
้ ประเพณี

อนุรกั ษ์ไว
้ และภมู ปิ ัญญาไทยท่
ี ความร
ู้ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ


ภาคภูมิใจและควรอนุรกั ษ ์
๔. ทกั ษะ


๒. อธบิ ายแนวทางการ การหา

อนุรกั ษว์ ฒั นธรรม ประเพณี แบบแผน

และภมู ปิ ญั ญาไทย


62 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนร้เู พ่ือพัฒนาทักษะการคดิ ระดับประถมศกึ ษา

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๕ ภูมศิ าสตร์

มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธ์ของสรรพส่ิง ซึ่งมีผล


ต่อกันและกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร
์

ในการคน้ หา วิเคราะห์ สรปุ และใชข้ ้อมูลภูมสิ ารสนเทศอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ


ตัวชวี้ ัด
ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจดั การเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพ่อื พัฒนาทักษะการคดิ


๑. ระบุสิ่งต่าง ๆ
ผูเ้ รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
รายงานผล
๑. สงั เกตและบันทึกขอ้ มูล

ทีเ่ ป็น สิ่งทป่ี รากฏอยรู่ ะหว่าง การสงั เกต
การสงั เกต
ท่ีไดจ้ ากการสงั เกตจากการเดิน
ธรรมชาติ
โรงเรยี นและบา้ นทเ่ี กดิ ขน้ึ เอง ๒. ทกั ษะ
ส่งิ ท่ีเกิดขึน้ เอง
ทางระหวา่ งบา้ นมาโรงเรยี น

กบั ท่มี นษุ ย์ ตามธรรมชาตแิ ละ
การจำแนก ตามธรรมชาต
ิ ๒. บอกข้อมลู เกย่ี วกบั ลักษณะ
สร้างข้นึ
มที ้งั ที่มนษุ ย์สร้างขึ้น
ประเภท
และสง่ิ ท่ีมนุษย์
ของสง่ิ ที่สังเกตได
้
ซ่ึงปรากฏ
ผู้เรียนทำอะไรได้
๓. ทักษะ
สร้างขน้ึ ระหวา่ ง ๓. จำแนกประเภทขอ้ มูล

ระหวา่ ง จำแนกสิ่งท่ีเกิดข้ึนเอง
การเปรยี บเทยี บ
โรงเรยี นกบั บา้ น
เปน็ ๒ กลมุ่ คือ สิง่ ที
่
โรงเรียน
ตามธรรมชาติและส่ิงท่
ี

เกดิ ข้ึนเองธรรมชาตแิ ละ

กบั บา้ น
มนุษย์สรา้ งขึน้ ทปี่ รากฏ


สง่ิ ทมี่ นุษยส์ ร้างขน้ึ


อยรู่ ะหวา่ งบ้านและโรงเรยี น


๔. เปรยี บเทยี บความเหมอื น




และความแตกตา่ งของข้อมลู




๕. เขยี นรายงานผลการสงั เกต




สิ่งท่เี กดิ ข้นึ เองตามธรรมชาต
ิ



และทมี่ นุษย์สรา้ งขน้ึ












แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนร้เู พ่อื พฒั นาทักษะการคิด ระดบั ประถมศกึ ษา
63
กลุม่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชีว้ ัด
ผู้เรยี นร้อู ะไร/ทำอะไรได
้ ทกั ษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัดการเรียนร้
ู
ภาระงาน
เพือ่ พัฒนาทักษะการคดิ


๒. ระบตุ ำแหนง่ ผู้เรียนรอู้ ะไร
๑. ทกั ษะ
๑. การบันทกึ ๑. กำหนดสง่ิ ทีจ่ ะสงั เกต

อยา่ งง่ายและ ตำแหนง่ และลักษณะ
การสงั เกต
สัญลกั ษณ์ตา่ ง ๆ หรอื สำรวจค้นหา

ลักษณะ
ทางกายภาพของสงิ่ ตา่ ง ๆ
๒. ทักษะ
ทีป่ รากฏใน ๒. กำหนดวิธีการท่จี ะสำรวจ
ทางกายภาพ ท่ีปรากฏในลกู โลก แผนที่ การสำรวจ ลกู โลก แผนท่ี คน้ หาสง่ิ ที่กำหนด

ของสงิ่ ต่าง ๆ แผนผงั และภาพถา่ ย
ค้นหา
แผนผังและ ๓. ระบุและใช้วธิ กี ารที่กำหนด
ที่ปรากฏใน ผเู้ รียนทำอะไรได้
๓. ทักษะ
ภาพถา่ ย
ค้นหาเรอ่ื งทตี่ ้องการ

ลกู โลก ๑. ระบทุ ่ีตั้งทางภูมิศาสตร์ การระบ
ุ ๒. การนำเสนอ ๔. รวบรวมข้อมลู ท่ีได
้
แผนที่ ของส่งิ ต่าง ๆ ท่ีปรากฏ

ลกั ษณะทาง จากการสำรวจคน้ หา

แผนผงั และ ในลูกโลก แผนท่ี แผนผงั
กายภาพของ
๕. นำเสนอขอ้ มลู ท่ีได้

ภาพถ่าย
และภาพถา่ ย

สง่ิ ต่าง ๆ ท่ี จากการสำรวจค้นหา


๒. อธิบายลักษณะทาง
ปรากฏในลกู โลก



กายภาพของสิง่ ตา่ ง ๆ

แผนที่ แผนผงั


ที่ปรากฏในลกู โลก แผนท่ี
และภาพถา่ ย



แผนผงั และภาพถา่ ย




๓. อธบิ ายความ ผเู้ รยี นรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ
สมุดภาพ
๑. รวบรวมและศกึ ษาขอ้ มูล

สมั พันธข์ อง ปรากฏการณ์ระหวา่ ง โลก
การรวบรวม ปรากฏการณ
์ ที่เกย่ี วขอ้ ง

ปรากฏการณ์ ดวงอาทิตย์และดวงจันทร
์ ข้อมลู
ทเ่ี กิดจาก
๒. ศึกษาความรูจ้ าก

ระหวา่ งโลก ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ ๒. ทักษะ
ความสัมพนั ธ์
แหลง่ เรียนรู้ตา่ ง ๆ

ดวงอาทติ ย์ ๑. อธบิ ายความสมั พนั ธ์
การสร้าง
ระหว่างโลก
๓. สรา้ งความรู้ใหม ่

และดวงจนั ทร
์ ระหวา่ งโลก ดวงอาทติ ย์
ความร
ู้ ดวงอาทิตย
์ โดยเชือ่ มโยงกบั ความรู้เดิม


และดวงจันทร์
และดวงจันทร
์ ๔. อธิบายความรู้

๒. อธบิ ายปรากฏการณ์
พรอ้ มคำอธบิ าย
ตามความเข้าใจ

ตามธรรมชาตทิ ่เี กิดขึ้นจาก
ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งโลก
๕. รวบรวมขอ้ มลู ภาพ

และดวงอาทิตย
์ ทีเ่ กยี่ วข้อง

๖. จดั ทำสมดุ ภาพ


64 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรเู้ พ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา

กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๕ ภมู ิศาสตร์

มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด


การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจิตสำนึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากร

และสิ่งแวดล้อม เพือ่ การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื


ตวั ชีว้ ดั
ผเู้ รียนรูอ้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชิ้นงาน/
แนวการจดั การเรียนร
ู้
ภาระงาน
เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิด


๑. อธบิ ายความ ผเู้ รียนร้อู ะไร
๑. ทกั ษะ
การปฏิบตั ิ ๑. รวบรวมขอ้ มูลสิ่งแวดล้อม
สำคญั และ สงิ่ แวดล้อมทางธรรมชาติ การจำแนก
กจิ กรรมรักษา รอบตวั

คุณค่าของ
และทางสงั คมมคี วามสำคญั ประเภท
ความสะอาด
๒. จำแนกขอ้ มลู ออกเป็น

สง่ิ แวดลอ้ ม และจำเปน็ ต่อการดำรงชวี ติ
๒. ทกั ษะ
ของสิ่งแวดลอ้ ม ๒ ลกั ษณะ คอื ส่งิ แวดลอ้ ม

ทางธรรมชาติ ผู้เรียนทำอะไรได
้ การเชอื่ มโยง
ของโรงเรยี น
ทางธรรมชาติ และส่งิ แวดลอ้ ม
และทาง อธิบายความสำคญั และ ๓. ทักษะ
ทางสงั คม

สังคม
คณุ ค่าของสิ่งแวดลอ้ ม
การนำความรู้
๓. อธบิ ายลกั ษณะของขอ้ มลู


ทางธรรมชาตแิ ละทางสงั คม
ไปใช ้

๔. เชื่อมโยงความสำคญั ของ




ข้อมูลกบั การดำเนนิ ชวี ิต





๕. อธิบายความสำคัญและ




คณุ คา่ ของข้อมูลทม่ี ีต่อ





การดำเนนิ ชวี ติ





๖. ปฏิบัตกิ จิ กรรมรกั ษา





ความสะอาดของส่งิ แวดล้อม




บริเวณโรงเรยี น

๒. แยกแยะ
ผูเ้ รยี นรู้อะไร
๑. ทักษะ
การนำเสนอ ๑. รวบรวมขอ้ มลู ทรัพยากร
และใช้ การเลือกใช้ทรัพยากร การจำแนก แนวทาง
ธรรมชาตทิ ี่ใช้ในชีวิตประจำวนั

ทรพั ยากร
อยา่ งคมุ้ ค่าต้องแยกแยะ
ประเภท
การเลอื กใช้ ๒. จำแนกขอ้ มลู เปน็ ๒ ประเภท
ธรรมชาต
ิ และเลือกใชอ้ ย่างเหมาะสม
๒. ทกั ษะ
ทรัพยากร
คือ ทรัพยากรธรรมชาต
ิ
ที่ใชแ้ ลว้
ผเู้ รยี นทำอะไรได
้ การเช่ือมโยง
อย่างคมุ้ คา่
ท่ีใช้แลว้ หมดไปและไม่หมดไป

ไมห่ มดไป เลอื กใชท้ รพั ยากรทมี่ ี ๓. ทักษะ

๓. ศกึ ษาความสำคญั ของ
และที่ใชแ้ ล้ว อย่างคมุ้ คา่
การใหเ้ หตุผล

ข้อมูลทม่ี ตี ่อการดำเนนิ ชีวติ

หมดไปได ้
๔. ทกั ษะ

๔. อภิปรายความสำคญั

อย่างคุ้มคา่

การนำความรู้
๕. อธบิ ายความสำคญั



ไปใช้

โดยใหเ้ หตุผลประกอบ

๖. เสนอแนวทางการเลอื กใช้
ทรัพยากรอย่างค้มุ ค่า


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรูเ้ พ่ือพัฒนาทกั ษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา
65
กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชี้วัด
ผเู้ รียนรูอ้ ะไร/ทำอะไรได
้ ทักษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัดการเรยี นรู้

ภาระงาน
เพ่อื พฒั นาทักษะการคดิ


๓. อธิบาย
ผเู้ รียนรู้อะไร
๑. ทักษะ
แผนผัง
๑. สงั เกตความสมั พันธ
์
ความสัมพันธ์
การเปลย่ี นแปลงของ การสังเกต
ความสมั พันธ์ ของฤดูกาลกับการดำรงชวี ติ
ของฤดกู าล ฤดกู าลส่งผลต่อการดำเนนิ ๒. ทกั ษะ
ระหว่างฤดูกาล ของมนษุ ย์

กบั การดำเนนิ ชีวติ ของมนุษย
์ การเชือ่ มโยง
กับการดำเนิน ๒. เชอื่ มโยงความสมั พนั ธ์

ชวี ติ ของ ผูเ้ รียนทำอะไรได้
๓. ทกั ษะ
ชีวติ ของมนษุ ย
์ ของขอ้ มลู

มนษุ ย์
อธบิ ายความสมั พนั ธ์ การนำความรู้ พร้อมทั้งอธิบาย
๓. อธบิ ายความสัมพนั ธ์และ

ระหวา่ งฤดกู าลกับ
ไปใช
้
ความหมายของข้อมลู ทีน่ ำมา

การดำเนนิ ชีวติ ของมนุษย์


เชอื่ มโยง





๔. เขยี นแผนผงั อธิบาย





การดำเนนิ ชีวติ ของผูเ้ รียน





เมื่อมกี ารเปลยี่ นแปลงฤดกู าล

๔. มีส่วนรว่ ม
ผูเ้ รียนรูอ้ ะไร
๑. ทกั ษะ
การเลา่ ๑. รวบรวมข้อมลู เก่ยี วกบั

ในการฟนื้ ฟู วธิ ีการฟ้นื ฟู ปรับปรงุ
การสรา้ งความรู้
ประสบการณ
์ การฟนื้ ฟู ปรับปรงุ สง่ิ แวดลอ้ ม
ปรับปรงุ
สง่ิ แวดล้อมในโรงเรียน
๒. ทกั ษะ ในการมสี ่วนร่วม ในโรงเรียนและชุมชน

สง่ิ แวดล้อม และชุมชน
การนำความรู้ ฟื้นฟู ปรับปรุง
๒. ทบทวนความรู้ทม่ี แี ละ
ในโรงเรยี น ผู้เรียนทำอะไรได
้ ไปใช
้ สภาพแวดลอ้ ม ศึกษาความร้เู พ่มิ เตมิ

และชมุ ชน
รว่ มฟ้นื ฟู ปรบั ปรงุ
ในโรงเรยี น
๓. สร้างความรู้ใหม่เก่ยี วกับ

สภาพแวดล้อมในโรงเรียน และชมุ ชน
การฟน้ื ฟู ปรับปรุงสิ่งแวดลอ้ ม
และชุมชน
ในโรงเรยี นและชมุ ชน


๔. นำความรู้ท่ีมีไปใช้ในการ

มสี ่วนร่วมฟ้ืนฟู ปรบั ปรงุ

สิ่งแวดล้อมในโรงเรียนและ
ชุมชน

๕. เล่าการปฏิบตั ิตนในการ

มสี ว่ นร่วม ฟ้นื ฟู ปรับปรุง
สภาพแวดล้อมในโรงเรียน

และชมุ ชน


66 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นร้เู พอื่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา

กล่มุ สาระการเรียนรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

✦ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพ่อื พัฒนาทกั ษะการคิด


การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิด เป็นการวิเคราะห์ต่อเน่ือง
จากการวิเคราะห์ตัวชี้วัด โดยวิเคราะห์ใน ๖ ประเด็น คือ ความสัมพันธ์/เช่ือมโยง
ของตัวช้ีวัดแต่ละตัวที่จะนำมาจัดกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกันได้ ความคิดรวบยอด
สาระการเรียนร ู้ ทกั ษะการคดิ ชนิ้ งาน/ภาระงาน และแนวการจัดกจิ กรรมการเรยี นร้ ู

สาระท่ี ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม

มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนา

หรือศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอ่ืน มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่น และปฏิบัต
ิ

ตามหลักธรรม เพอ่ื อยูร่ ่วมกนั อย่างสันตสิ ขุ


ตวั ชี้วัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้


สาระที่ ๑
วิถีชีวติ ท่ีสงบสุข ๑. พระพทุ ธ- ๑. ทกั ษะ
สมุดภาพ
๑. สำรวจและ
ศาสนา ศลี ธรรม ของศาสนกิ ชน ศาสนาเปน็ การสังเกต
เกี่ยวกับ
รวบรวมข้อมูล

จริยธรรม
เป็นผลจากการ เอกลกั ษณ์ของ ๒. ทักษะ
การดำเนนิ ชวี ิต ความสำคญั ของ
มาตรฐาน ส ๑.๑
ยึดม่นั ศรทั ธา ชาตไิ ทย
การสำรวจ
วฒั นธรรมของ ศาสนาทตี่ นนบั ถอื
๑. บอกความ และประพฤต
ิ ๒. พระรัตนตรยั
๔. ทกั ษะ
ชาวพุทธ หรอื โดยการสอบถาม

สำคัญของ ปฏิบัติตาม
๓. โอวาท ๓
การตีความ
ศาสนกิ ชน
ผู้ปกครอง คร ู

พระพุทธ-
หลกั ธรรม
๔. พทุ ธศาสน-
๓. ทกั ษะ
ที่ตนนบั ถอื
พระสงฆฯ์

ศาสนาหรอื ของศาสนา
สุภาษติ
การแปลความ

๒. สังเกตและระบุ
ศาสนาทีต่ น ทีน่ ับถอื
๕. ฝึกสวดมนต
์ ๕. ทกั ษะ

ส่งิ สำคัญทางศาสนา

นับถอื

ไหวพ้ ระและ
การนำความร
ู้
ทีย่ ดึ ถอื ปฏิบตั ิ

๔. บอก
แผเ่ มตตา
ไปใช้

๓. แปลความและ

ความหมาย

- ความหมาย

ตีความหมายของ


สง่ิ ทย่ี ดึ ถอื ปฏิบตั
ิ
โนศหหกศปแพพคอลำวาาบัฏลลรรวหสสาะะะิบถกกัั ามนนรพนเือธธตัทคตัสาาดุทรรตติ าทนำรร
๓ธาาหรคมม่ตีตมม-พรญั ข นรใท ือ นัยอ ่ี ง










และประโยชน
์

ตามหลักศาสนา

ของสตแิ ละ

๔. สำรวจและ

สมาธิ


ศึกษาความสมั พนั ธ
์
- ฝึกสมาธิ


เชอ่ื มโยงกบั วิถชี ีวิต

๖. เหน็ คุณคา่
เบอื้ งต้น


ของคนในชมุ ชน

- ฝึกสต
ิ

ทสี่ ัมพนั ธ์กบั ศาสนา

เบื้องตน้ ดว้ ย


๕. สำรวจการ

กจิ กรรมการ

ปฏิบตั ิตนของตน

เคลือ่ นไหว


ท่สี อดคลอ้ งกบั

- ฝึกสมาธิ


หลกั การของศาสนา

ในการฟงั


และบอกประโยชน์

การอา่ น


ท่ีได้รบั จาก

การคดิ


การปฏิบัต
ิ
และสวดมนต์
การถาม



แผ่เมตตา

และการเขียน



มสี ติทเ่ี ป็น



พน้ื ฐานของ




สมาธิใน

68 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พือ่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดับประถมศกึ ษา

กลุม่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชี้วัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู้


พระพุทธ-




๖. จัดทำสมดุ ภาพ

ศาสนาหรือ



การดำเนินชีวิตและ
การพฒั นาจิต



วัฒนธรรมของ

ตามแนวทาง



ชาวพทุ ธหรอื

ของศาสนา




ศาสนกิ ชนทตี่ นนบั ถอื

ทต่ี นนับถอื



๗. นำเสนอสมุดภาพ

ตามท่กี ำหนด




พร้อมท้งั อธบิ าย

สาระที่ ๑
ประวตั ิศาสดา
๑. พุทธประวตั ิ
๑. ทักษะ
๑. ตารางแสดง
๑. รวบรวมข้อมูล
ศาสนา ศลี ธรรม ก่อใหเ้ กดิ ศรัทธา - เหตกุ ารณ์ การสรุปย่อ
ขอ้ มูลช่ือศาสนา และระบุชือ่ ศาสนา
จริยธรรม
และการประพฤติ หลังประสตู
ิ ๒. ทักษะ
ศาสดา คมั ภีร์
ศาสดา ความสำคัญ
มาตรฐาน ส ๑.๑
ปฏิบัติทถ่ี กู ตอ้ ง - แรกนาขวัญ
การทำกระจ่าง
ของศาสนาที่ตน ของคมั ภรี ์ของศาสนา

๒. สรปุ
ตามหลักธรรม
- การศกึ ษา

นับถอื และ
๒. ศกึ ษาพุทธประวตั ิ

พทุ ธประวัต
ิ คำสอนขอศาสนา
- การอภิเษก
ข้อคดิ ท่ีไดจ้ าก
หรอื ประวัตศิ าสดา
ตง้ั แต่ประสตู ิ
สมรส

การศกึ ษาประวตั ิ ของศาสนาทีน่ บั ถอื

จนถงึ การออก
- เทวทตู ๔

ศาสดา
๓. จบั ประเด็น
ผนวชหรือ
- การออก
๒. สมดุ ภาพ เหตกุ ารณ์สำคญั

ประวัตศิ าสดา
ผนวช

ประวัตศิ าสดา
ของเรอ่ื ง

ท่ีตนนบั ถอื
๒. ชื่อศาสนา
ตามลำดับ ๔. สรปุ สาระสำคัญ

ตามท่กี ำหนด

ศาสดาและคัมภีร์
เหตุการณ
์ ของเรอื่ งตามประเดน็ /
๗. บอกชอ่ื
ของศาสนาตา่ ง ๆ
ทสี่ ำคญั
เหตกุ ารณ์สำคญั

ศาสนา
- พระพทุ ธศาสนา

พรอ้ มทงั้ อธิบาย
๕. ใชว้ ิธีการตา่ ง ๆ
ศาสดาและ

ศาสดา :

เพือ่ ให้เกดิ

ความสำคัญ
พระพุทธเจ้า


ความชัดเจน เชน่

ของคัมภรี ์

คมั ภีร์ :


การเปรียบเทียบ

ของศาสนา

พระไตรปฎิ ก


ยกตวั อยา่ ง

ท่ีตนนับถือ
- ศาสนา


ขยายความ อธบิ าย
และศาสนา

อิสลาม


สรุปให้เหตผุ ล

อืน่ ๆ

ศาสดา :


๖. ทำตารางแสดง


มุฮัมมดั


ขอ้ มูลชือ่ ศาสนา


คมั ภรี ์ :


ศาสดาและคมั ภรี ์


อัลกรุ อาน


ของศาสนาที่ตน


- ครสิ ตศ์ าสนา


นบั ถือ



ศาสดา :




แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา
69
กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชว้ี ัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้




พระเยซ
ู

๗. จัดทำสมุดภาพ


คัมภรี ์ :

แสดงพุทธประวัต/ิ



ไบเบิล


ประวตั ศิ าสดาของ


- ศาสนาฮินด
ู

ศาสนาที่นบั ถอื



ศาสดา :


โดยการเรียบเรียง


ไมม่ ีศาสดา


สาระสำคญั ของ


คัมภีร์ :

แต่ละเหตกุ ารณ์



พระเวท

ใหม้ คี วามตอ่ เนอื่ ง



พราหมณะ

เชอ่ื มโยงกัน



อปุ นิษัท


ให้เห็นชดั เจน



อารณั ยก




สาระท่ี ๑
แบบอย่าง
๑. พุทธสาวก
๑. ทกั ษะ
๑. ผลการ ๑. รวบรวมขอ้ มลู
ศาสนา ศลี ธรรม และข้อคดิ
พทุ ธสาวกิ า
การรวบรวมขอ้ มลู
วเิ คราะหแ์ นวทาง ประวตั ิสาวก ชาดก
จรยิ ธรรม
การปฏบิ ตั ิตนที่ดี - สามเณร
๒. ทักษะ
การดำเนนิ ชีวติ เร่ืองเลา่ และ
มาตรฐาน ส ๑.๑
กอ่ ใหเ้ กดิ
ราหุล
การเชอ่ื มโยง
ของบคุ คล
ศาสนกิ ชนตัวอยา่ ง

๓. ช่ืนชมและ การศรทั ธา
- วรุณชาดก
๓. ทกั ษะ
ในเรื่องตามท่ี ๒. ศึกษาข้อคิด

บอกแบบ ปฏบิ ตั ิตาม และ - วานรนิ ทชาดก
การหาแบบแผน
กำหนดและเสนอ คณุ ธรรม แบบอยา่ ง
อยา่ งการ ดำเนินชีวิต
๒. ศาสนกิ ชน ๔. ทกั ษะ
แนวปฏบิ ตั ิตน
การดำเนินชวี ติ

ดำเนินชีวติ ทีถ่ กู ตอ้ งถือเปน็
ตัวอย่าง
การเปรยี บเทียบ
๒. การนำเสนอ จากเร่ืองทศ่ี ึกษา

และข้อคดิ จาก การทำความดี - สมเดจ็
๕. ทักษะ
แบบแผน
๓. บอกแบบอยา่ ง
ประวัตสิ าวก ตามหลักธรรม พระญาณสังวร การสังเกต
การดำเนินชีวิต
การดำเนนิ ชีวิต/
ชาดก
ของศาสนาท่สี ่ง (ศขุ ไกเ่ ถอ่ื น)

ทสี่ อดคลอ้ ง
ขอ้ คดิ จากเร่ือง

เรื่องเลา่ ผลให้บุคคลใน - สมเด็จ

กับประวตั ิสาวก ที่ศึกษา

และศาสนกิ ชน
สังคมอยู่ร่วมกัน
พระญาณสังวร
เร่ืองเลา่ และ ๔. เชอื่ มโยง

ตัวอย่างตามท่ี อยา่ งสงบสุข
สมเดจ็
ศาสนิกชน ความสัมพันธ์ของ

กำหนด

พระสงั ฆราช
ตัวอยา่ ง
สง่ิ ที่ศึกษาเพอื่ เปน็
๕. ชืน่ ชมการ
(เจรญิ


แบบแผนการดำเนนิ
ทำความดี

สวุ ฑฒฺ โน)


ชีวิต

ของตนเอง


๕. สังเกตและ

บุคคลใน


บอกพฤตกิ รรมของ



ตนหรือคนรอบข้าง




ทส่ี อดคล้องกบั



ขอ้ คิด/แบบอยา่ ง

การดำเนินชวี ติ


70 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นร้เู พื่อพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา

กลมุ่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ชวี้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้

ครอบครัว

๓. ตวั อยา่ ง


๖. เขียนแบบและ

และใน
การกระทำ


นำเสนอแบบแผน

โรงเรยี นตาม
ความดขี อง

การดำเนนิ ชีวติ

หลักศาสนา

ตนเอง


ทส่ี อดคล้องกับ


และบคุ คลใน

ประวัติสาวก ชาดก

ครอบครัว


เรอ่ื งเลา่ ศาสนกิ ชน

และในโรงเรยี น

ตวั อยา่ ง


(ตามสาระ


๗. ระบผุ ลดขี อง


ในขอ้ ๔)


การปฏิบัติดที ี่เกิด




กบั ตนเองและ




บุคคลอ่ืน




๘. รวบรวมข้อมูล



การทำความด
ี


ตามหลักศาสนา


ของตนเอง บคุ คล


ในครอบครวั บุคคล

ในโรงเรยี น


๙. ค้นหาความเชอ่ื


ทีเ่ ป็นเหตผุ ล


ของการทำความดี

พร้อมหาหลกั ฐาน

สนบั สนนุ


๑๐. อภปิ รายความ

สอดคล้องของ
เหตผุ ลในการทำ

ความดกี ับหลกั ธรรม
ของศาสนา และบัน
ทึกผลการอภิปราย

๑๑. จบั คู่พดู ถึง

ความดีของเพ่อื น

๑๒. พดู เสนอการทำ
ความดีของบคุ คล

ในครอบครวั และ

ในโรงเรียนตอ่ สังคม

แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนรเู้ พอื่ พัฒนาทักษะการคดิ ระดบั ป
ระถมศกึ ษา

71
กลมุ่ สาระการเรยี นร้สู ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จรยิ ธรรม

มาตรฐาน ส ๑.๒ เขา้ ใจ ตระหนกั และปฏบิ ตั ติ นเปน็ ศาสนกิ ชนทด่ี ี และธำรงรกั ษาพระพทุ ธศาสนา


หรอื ศาสนาทตี่ นนบั ถอื


ตัวชว้ี ัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้

สาระที่ ๑ ศาสนา การปฏบิ ตั ิตน ๑. การฝกึ ปฏบิ ตั ิ ๑. ทักษะ
การแสดงบทบาท ๑. ทบทวน

ศลี ธรรม ตามแนวทางของ มรรยาทชาวพุทธ การรวบรวม สมมตเิ กย่ี วกับ
การปฏบิ ัตติ นอยา่ ง
จรยิ ธรรม
ศาสนาเปน็ การ - การพนมมือ ขอ้ มูล
การปฏิบตั ติ น
เหมาะสมตอ่ สาวก
มาตรฐาน ส ๑.๒
ธำรงรกั ษาศาสนา - การไหว ้ ๒. ทกั ษะ
อยา่ งเหมาะสม และศาสนพธิ ี
๑. ปฏบิ ัตติ น ท่ตี นนับถอื ไว้
- การกราบ การนำความร้
ู ตอ่ สาวกของ พิธกี รรมและ

อย่าง

- การนั่ง
ไปใช้
ศาสดาและ
วนั สำคัญทางศาสนา

เหมาะสม

- การยืน

การปฏบิ ัตติ น
๒. ศกึ ษาข้อมูล

ต่อสาวก
- การเดิน

ในพธิ ีกรรม
เกย่ี วกบั การปฏบิ ัติ
ของศาสนา
๒. การเขา้ ร่วม

และศาสนพิธ
ี ตนตอ่ สาวก และ
ทต่ี นนับถอื กิจกรรมและ
ในวนั สำคัญ
เช่ือมโยงความรู้ใหม่
ตามทก่ี ำหนด พธิ ีกรรม

ทางศาสนา
กบั ความรูเ้ ดิม

ได้ถูกต้อง
ทเ่ี กีย่ วเนื่อง

๒. ปฏิบัตติ น
กับวนั สำคัญ
๓. ศกึ ษารวบรวม

ในศาสนพิธี
ทางพุทธศาสนา

วิธีการปฏิบตั ิตน

พิธกี รรม
- ระเบยี บ
ทถี่ กู ต้องตาม
และวนั สำคญั พิธีการบชู า
แนวทางของศาสนา

ทางศาสนา พระรัตนตรัย
ท่ีกำหนด

ตามทกี่ ำหนด - การทำบญุ
๔. ฝกึ ปฏบิ ตั ิตนตาม
ไดถ้ กู ตอ้ ง
ตกั บาตร
ความรทู้ ่ีไดร้ ับและ

ประสบการณ์ใหม
่
๕. นำความรู้ ทกั ษะ

ท่ีได้จากการ

ฝึกปฏบิ ตั ิไปใช
้
ในสถานการณจ์ รงิ

ทก่ี ำลังดำเนินอย
ู่
ในชวี ติ จริง


72 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพอ่ื พฒั นาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชวี้ ดั
ความคิด
สาระ
ทักษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู
้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนร
ู้
๖. แสดงบทบาท

สมมตเิ กี่ยวกับการ
ปฏิบัตติ นตอ่ สาวก

และศาสนพธิ ี
พธิ กี รรมในวนั สำคัญ

ทางศาสนา




แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พื่อพัฒนาทักษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา
73
กลมุ่ สาระการเรยี นรูส้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๒ หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง วฒั นธรรม และการดำเนินชวี ติ ในสังคม

มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบัติตนตามหน้าที่ของการเป็นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม


และธำรงรักษาประเพณีและวัฒนธรรมไทย ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันในสังคมไทย


และสังคมโลกอย่างสันตสิ ุข


ตัวชีว้ ดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระท่ี ๒
การปฏบิ ัติตน ๑. ข้อตกลง ๑. ทักษะ
การแสดงบทบาท
๑. สำรวจค้นหา

หนา้ ทพ่ี ลเมอื ง ตามขอ้ ตกลง กตกิ า กฎ การสำรวจค้นหา
สมมติการปฏิบตั ิ ข้อตกลง กตกิ า
วัฒนธรรม และ กตกิ า กฎ ระเบียบ หนา้ ท่
ี ๒. ทักษะ
ตนตามข้อตกลง ระเบียบ หน้าที
่
การดำเนินชีวิต ระเบียบ และ ท่ีต้องปฏิบัติ
การจำแนกประเภท
กตกิ า กฎระเบยี บ ที่ต้องปฏิบัติตามสทิ ธิ
ในสงั คม
เคารพสทิ ธิ ในครอบครัว ๓. ทักษะ
ทแ่ี สดงออกถึง และเสรีภาพของ
มาตรฐาน ส ๒.๑
เสรภี าพ ทำให้ โรงเรยี น สถานที่ การนำความรู้
การเคารพในสทิ ธิ ตนเองและผูอ้ น่ื

๑. ปฏิบัติตน ทุกคนอยู่ร่วมกนั สาธารณะ
ไปใช้
และเสรีภาพของ ๒. จำแนกประเภท
ตามขอ้ ตกลง ในสงั คมอย่างมี ๒. สิทธแิ ละ
๔. ทกั ษะ
ตนเองและผู้อ่นื ของขอ้ มลู เปน็ ๒ กลมุ่
กตกิ า กฎ ความสุข
เสรภี าพของ
การเช่อื มโยง
ในการดำเนนิ ชีวิต คือ ขอ้ ตกลง กติกา
ระเบยี บ และ
ตนเองและผูอ้ ืน่

ประจำวัน
กฎระเบียบและสิ่งที่
หน้าทีท่ ่ีตอ้ ง



ตอ้ งปฏบิ ตั ิ และสทิ ธิ
ปฏิบตั ิในชวี ติ



และเสรภี าพของ
ประจำวัน




ตนเองและผู้อื่น

๔. เคารพใน




๓. ระบุขอ้ ตกลง กฎ
สิทธแิ ละ



กตกิ า ระเบียบและ
เสรีภาพของ




หน้าทท่ี ต่ี อ้ งปฏบิ ัต
ิ
ตนเอง




ในชีวิตประจำวนั

และผ้อู น่ื




๔. บอกถงึ วธิ กี าร





เคารพในสทิ ธแิ ละ





เสรภี าพของตนเอง





และผู้อ่ืน






๕. อธบิ ายเชื่อมโยง





ให้เหน็ ความ





สอดคล้องของ






เหตุและผลทีค่ น






ตอ้ งปฏบิ ตั ติ าม






ขอ้ ตกลงและ





ไม่ละเมดิ สทิ ธิและ
เสรีภาพของผูอ้ น่ื


74 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พ่อื พัฒนาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา

กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตวั ชว้ี ดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้






๖. แสดงบทบาท






สมมตกิ ารปฏบิ ัตติ น





ตามขอ้ ตกลง กตกิ า





กฎระเบยี บ ที่





แสดงออกถงึ การ





เคารพในสทิ ธแิ ละ





เสรีภาพของตนเอง





และผ้อู ่ืน ในการ





ดำเนินชีวติ ประจำวัน

สาระที่ ๒
การปฏิบัตติ น กิริยามารยาท ๑. ทกั ษะ
สมดุ ภาพ
๑. สังเกตการสาธติ
หน้าท่พี ลเมอื ง ตามมารยาทไทย ไทยเก่ียวกับการ การสังเกต
การปฏบิ ัตติ น
การแสดงความเคารพ
วฒั นธรรม และ เปน็ การธำรง ทำความเคารพ ๒. ทกั ษะ
ตามมารยาทไทย
การเดนิ ยนื นั่ง

การดำเนินชีวติ รักษาประเพณี การยืน การเดนิ การนำความร้
ู
การพูด และ

ในสงั คม
และวฒั นธรรมไทย
การนง่ั การพดู ไปใช้

การปฏบิ ัติใน
มาตรฐาน ส ๒.๑

การทักทาย


สถานการณ์ตา่ ง ๆ

๒. ปฏบิ ัติตนตาม
การแต่งกาย


๒. ฝกึ ปฏบิ ตั เิ กยี่ วกบั
มารยาทไทย




การปฏบิ ัตติ น






ตามมารยาทไทย






๓. แสดงบทบาท






สมมติเกี่ยวกบั






การปฏบิ ัตติ น






ตามมารยาทไทย






๔. รวบรวมและ






จัดทำสมุดภาพ






เก่ียวกับการปฏบิ ัติ





ตนตามมารยาทไทย







แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นรเู้ พื่อพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา
75
กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตัวชี้วัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้

สาระที่ ๒
การยอมรับ
การยอมรับความ ๑. ทกั ษะ
รายงานผลของ ๑. สงั เกตพฤติกรรม
หนา้ ท่พี ลเมือง ความแตกต่าง แตกตา่ งของ การสังเกต
การแสดง ในการยอมรับ

วัฒนธรรม และ ของคนในสังคม คนในสังคมเรื่อง ๒. ทกั ษะ
พฤติกรรม
ความคดิ ความเชอ่ื
การดำเนนิ ชวี ติ เร่อื ง ความคดิ ความคดิ
การให้เหตุผล
ในการยอมรับ และการปฏบิ ตั ขิ อง
ในสังคม
ความเชือ่
ความเชือ่

ความคิด
บคุ คลทีแ่ ตกตา่ งกัน
มาตรฐาน ส ๒.๑
ความสามารถ ความสามารถ ความเช่อื และ และอธิบายให้
๓. แสดง และการปฏิบัติ และการปฏิบตั ิตน การปฏิบตั ิ
เหตุผล

พฤตกิ รรม
ตนของบคุ คล ของบุคคลอ่นื ที่ ของบคุ คลอื่นท่ี ๒. คน้ หาสาเหต
ุ
ในการยอมรับ อื่นทำให้สังคม
แตกตา่ งกนั
แตกต่างกนั โดย ของการกระทำ

ความคดิ สงบสุข
ปราศจากอคติ
ท่ีเกดิ ขน้ึ โดยอาศัย
ความเช่ือ
ข้อมูลหลักฐาน

และการ
ปฏบิ ัติ การยอมรับของ
ของบคุ คลอ่นื สังคม และให้
ท่ีแตกตา่ งกนั เหตุผลเชิงประจกั ษ
์
โดยปราศจาก
๓. อภิปรายให้เห็น
อคต
ิ ความสอดคล้อง

ของเหตุและผล

ในเหตุการณห์ รอื

การกระทำน้ัน ๆ

๔. รายงานการแสดง
พฤติกรรมในการ
ยอมรบั ความคดิ
ความเชื่อและ

การปฏิบัติของ

บุคคลอ่ืน

ท่ีแตกตา่ งกนั

โดยปราศจากอคติ


76 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้เพอื่ พฒั นาทกั ษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนรูส้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๒ หนา้ ทพี่ ลเมอื ง วฒั นธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม

มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปัจจุบัน ยึดมั่น ศรัทธา และ

ธำรงรักษาไว้ซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
์

ทรงเปน็ ประมขุ



ตวั ชีว้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระที่ ๒
สมาชกิ ใน ๑. ความสัมพนั ธ์ ๑. ทกั ษะ
๑. การนำเสนอ ๑. รวบรวมขอ้ มูล
หนา้ ท่พี ลเมือง ครอบครวั มี ของตนเองและ การรวบรวม แบบแผนแสดง เกยี่ วกบั สมาชกิ

วฒั นธรรม และ อำนาจในการ สมาชิกใน ข้อมูล
ความสัมพันธ์ของ ในครอบครวั
การดำเนนิ ชวี ิต ตดั สินใจในฐานะ ครอบครัวกับ ๒. ทกั ษะ
ตนเองและสมาชกิ โรงเรียนและชมุ ชน

ในสังคม
เป็นส่วนหนงึ่ ของ ชมุ ชน
การสำรวจ
ในครอบครวั
๒. สำรวจหนา้ ท่ี

มาตรฐาน ส ๒.๒
ชมุ ชนตาม ๒. ระบุผูม้ ี ๓. ทกั ษะ
ในฐานะที
่ ของบคุ คลในฐานะ

๑. อธบิ ายความ บทบาทของ บทบาท อำนาจ การเช่ือมโยง
เป็นสว่ นหนึ่ง
ทเี่ ป็นสมาชกิ ของ
สมั พันธ์ของ ตนเอง
ในการตดั สนิ ใจ ๔. ทักษะ
ของสังคม
ครอบครัว โรงเรยี น
ตนเองและ ในโรงเรียนและ การหาแบบแผน
๒. การนำเสนอ และชมุ ชน

สมาชกิ ใน ชมุ ชน
๕. ทักษะ
ความร้เู กีย่ วกับ ๓. เขียนแบบแผน
ครอบครัว
การระบุ
ความสมั พันธ์
แสดงความสมั พนั ธ์
ในฐานะเป็น
ของสมาชิก
ของสมาชิก

สว่ นหนึง่ ของ ในครอบครัว ในครอบครวั
ชมุ ชน
โรงเรยี น และ โรงเรยี นและชุมชน

๒. ระบผุ ูม้ ี ชมุ ชน และ ๔. เช่อื มโยงบทบาท
บทบาท บทบาทหน้าท
่ี หน้าท่ีกับโครงสร้าง
อำนาจในการ ของแต่ละคน
ของครอบครัว
ตัดสินใจ
โรงเรยี น และชมุ ชน

ในโรงเรยี น ๕. อธิบายบทบาท
และชมุ ชน
หน้าท่ขี องสมาชกิ
ตามโครงสร้าง

๖. ออกแบบการ

นำเสนอความรู้

และนำเสนอความรู้
เกยี่ วกบั ความสมั พนั ธ์
ของสมาชกิ ใน
ครอบครัว โรงเรียน
และชุมชน และ
บทบาทหน้าท
ี่
ของแต่ละคน


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพื่อพฒั นาทกั ษะการคิด ระดับประถมศกึ ษา
77
กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์

มาตรฐาน ส ๓.๑ เข้าใจและสามารถบริหารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริโภคการใช ้


ทรัพยากรที่มีอยู่จำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า รวมทั้งเข้าใจหลักการ

ของเศรษฐกจิ พอเพยี ง เพื่อการดำรงชีวิตอย่างมดี ุลยภาพ


ตัวช้ีวดั
ความคิด
สาระ
ทักษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้


สาระที่ ๓ การนำทรพั ยากร ๑. ทรัพยากร
๑. ทักษะ
๑. การนำเสนอ
๑. สำรวจและ
เศรษฐศาสตร
์ มาใช้ในการ
ทน่ี ำมาใช้ในการ
การสำรวจคน้ หา
ขอ้ มูลเกี่ยวกบั รวบรวมขอ้ มูล

มาตรฐาน ส ๓.๑
ผลติ สนิ คา้ และ ผลิตสินค้าและ
๒. ทักษะ
ทรัพยากรทนี่ ำมา เกี่ยวกบั

๑. ระบทุ รัพยากร บรกิ ารทำใหม้
ี บริการท่ีใช้ใน
การรวบรวม ผลิตสนิ ค้าและ ๑) สนิ ค้าและ

ทน่ี ำมาผลติ รายได้ ถ้ารู้จกั ใช้ ครอบครวั และ
ข้อมูล
บรกิ าร
บรกิ ารท่ีใช้ใน

สินคา้ และ และอดออมถือ ผลของการใช้
๓. ทกั ษะ
๒. รายงาน
ชวี ิตประจำวัน

บริการท่ีใช้ใน เป็นการดำรงชีวิต ทรพั ยากร
การเช่อื มโยง
การจดั ทำรายรับ ๒) ทรัพยากร

ชวี ติ ประจำวนั
อยา่ งมดี ุลยภาพ
ในการผลิตท่ี ๔. ทกั ษะ
รายจา่ ยของ ทนี่ ำมาใช้

๒. บอกทม่ี า
หลากหลาย
การจำแนก ตนเองท่ี
ในการผลิต
ของรายได้ ที่มีตอ่ ราคา
ประเภท
เหมาะสม
สินคา้ และ
และรายจ่าย คณุ คา่ และ
๕. ทักษะ
และไมเ่ หมาะสม
บรกิ าร

ของตนเอง ประโยชน
์ การระบุ
พรอ้ มทงั้ ยก ในชมุ ชน

และครอบครวั
ของสินค้าและ
๖. ทกั ษะ
ตัวอยา่ งการนำ ๓) รายไดแ้ ละ
๓. บันทกึ รายรับ บริการ รวมท้งั
การนำความร
ู้ เงินออมมาใช้
รายจ่ายของ
รายจา่ ยของ ส่ิงแวดลอ้ ม
ไปใช
้ ให้เกดิ ประโยชน
์ ตนเองและ
ตนเอง
๒. การประกอบ
ครอบครวั

๔. สรปุ ผลดีของ อาชพี ของ ๒. จำแนกข้อมลู

การใชจ้ า่ ยท่ี ครอบครัว
ออกเป็นขอ้ เทจ็ จรงิ
เหมาะสมกับ ๓. การแสวงหา ขอ้ คิดเหน็

รายไดแ้ ละ
รายได้ทีส่ ุจรติ ๓. วเิ คราะหเ์ ชอื่ มโยง
การออม
และเหมาะสม
หาความสมั พันธข์ อง

๔. รายได้และ ทรัพยากร การผลิต
รายจ่าย
ชมุ ชนและครวั เรือน

ในภาพรวม
๔. สรปุ และนำเสนอ
ของครอบครัว
ทรัพยากรที่นำมาใช้
๕. รายไดแ้ ละ
ในการผลิตสินค้า
รายจา่ ยของ
และบริการ

ตนเอง
ในชีวิตประจำวัน


78 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พือ่ พัฒนาทักษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา

กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ งั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชวี้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้

๕. วเิ คราะห์

๖. วิธกี ารทำ หาความสมั พนั ธ์

บญั ชี รายรบั
ของการใชจ้ า่ ย

รายจ่ายของ ทเ่ี หมาะสมกับรายได้
ตนเองอยา่ ง
และการออม

งา่ ย ๆ
๖. ยกตัวอยา่ ง

๗. รายการ
การนำเงนิ ออม

ของรายรับ
มาใช้ใหเ้ กดิ ประโยชน
์
ทเ่ี ปน็ รายได้
๗. สรปุ ผลดขี องการ
ทเี่ หมาะสม
ใชจ้ า่ ยทเ่ี หมาะสม

และไม่เหมาะสม
กบั รายได
้
๘. รายการ

ของรายจา่ ยที่

เหมาะสมและ

ไมเ่ หมาะสม

๙. ท่มี าของ

รายได้ทีส่ จุ รติ

๑๐. การใช้จา่ ย

ทีเ่ หมาะสม

๑๑. ผลดีของ

การใช้จ่าย

ทเ่ี หมาะสม

กับรายได
้
๑๑. การออมและ

ผลดีของการออม

๑๒. การนำเงิน

ทเ่ี หลอื มาใช้ให้
เกดิ ประโยชน
์



แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพ่ือพฒั นาทกั ษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา
79
กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระท่ี ๓ เศรษฐศาสตร
์
มาตรฐาน ส ๓.๒ เข้าใจระบบและสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ


และความจำเปน็ ของการรว่ มมอื กันทางเศรษฐกจิ ในสงั คม


ตวั ชวี้ ัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้

สาระที่ ๓ ผ้ซู ือ้ กับผู้ขาย
๑. ความหมาย
๑. ทักษะ
๑. แผนผัง
๑. กำหนด

เศรษฐศาสตร
์ มีบทบาทสำคัญ และความสำคญั
การสำรวจค้นหา
ความคิดเก่ียวกับ จดุ ประสงค์การเก็บ
มาตรฐาน ส ๓.๒
ในการกำหนด ของการแลก
๒. ทกั ษะ
สนิ ค้าและบริการ รวบรวมข้อมูล

๑. อธบิ ายการ
ราคาสินคา้ และ เปลย่ี นสินคา้
การรวบรวม ท่ีแลกเปลย่ี นด้วย ๑) สนิ คา้ และ
แลกเปลย่ี น
บริการซ่ึงมคี วาม และบรกิ าร
ขอ้ มลู
การใช้เงนิ และ
บริการท่ีแลก
สินค้าและ
สำคญั ต่อความ ๒. ลกั ษณะของ
๓. ทักษะ
ไม่ใชเ้ งนิ
เปลี่ยนดว้ ย
บรกิ ารโดย
สงบสุข และ การแลกเปลยี่ น
การเปรยี บเทยี บ
๒. การนำเสนอ การใชเ้ งนิ และ
วธิ ีตา่ ง ๆ
มนั่ คงประเทศ
สนิ คา้ และบรกิ าร
๔. ทักษะ
เปรียบเทียบ ไม่ใช้เงนิ

๒. บอกความ
โดยไม่ใชเ้ งิน การเชอื่ มโยง
ความสัมพนั ธ์ ๒) บทบาทของ

สมั พนั ธ์ รวมท้ังการแบง่ ปัน
๔. ทกั ษะ
ระหวา่ งผซู้ อื้ และ
ผซู้ อ้ื ผู้ขาย

ระหว่าง
การช่วยเหลอื
การจำแนก ผขู้ าย ผ้ผู ลติ
ผผู้ ลติ และ

ผูซ้ ้อื กบั ผ้ขู าย
๓. ลกั ษณะ
ประเภท
และผู้บรโิ ภค
ผู้บรโิ ภค

การแลกเปลี่ยน ในการกำหนด ๒. หาวิธกี ารเกบ็
สินคา้ และบริการ ราคาสนิ คา้ และ รวบรวมขอ้ มูลที่
โดยการใชเ้ งนิ
บรกิ าร
เหมาะสมและดำเนนิ
๔. ความหมาย

การเกบ็ ขอ้ มูล

และบทบาทของ
๓. วิเคราะห์ขอ้ มูล

ผู้ซอ้ื และผู้ขาย
๔. ต้งั คำถามให้

ผผู้ ลิตและ
เพ่ือเช่อื มโยง
ผู้บรโิ ภค
หาความสมั พันธ์
๕. ความสมั พันธ
์ ระหว่างบทบาท

ระหว่างผูซ้ ้อื และ
ของผ้ซู อ้ื และผ้ขู าย
ผขู้ ายในการ
ผผู้ ลติ และผู้บรโิ ภค

กำหนดราคา
๕. นำเสนอ

สินคา้ และบริการ
เปรยี บเทียบ

๖. ความสัมพันธ์ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ ง

ระหว่างผู้ซือ้ และ บทบาทของผู้ซ้อื

ผขู้ ายทำให้สงั คม ผู้ขาย ผู้ผลิต

สงบสุข และ และผ้บู ริโภค

ประเทศมนั่ คง


80 แนวทางการจดั กิจกรรมการเรียนร้เู พ่ือพัฒนาทกั ษะการคดิ ระดับประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๔ ประวตั ศิ าสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสำคัญของเวลา และยุคสมัยทางประวัติศาสตร์


สามารถใชว้ ธิ กี ารทางประวัติศาสตร์มาวเิ คราะหเ์ หตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ อย่างเป็นระบบ


ตวั ชี้วัด
ความคิด
สาระ
ทักษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นรู
้ ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู
้

สาระที่ ๔ หลกั ฐานและ
๑. คำทแ่ี สดง
๑. ทักษะ
การนำเสนอ
๑. เปรยี บเทียบ
ประวัตศิ าสตร
์ ชว่ งเวลามี
ชว่ งเวลาในอดตี การวิเคราะห
์ Time line
จำแนก กำหนดเกณฑ์
มาตรฐาน ส ๔.๑
ความสำคัญ
ปัจจุบัน และ ๒. ทกั ษะ
ในการลำดบั เกยี่ วกับการใชค้ ำ

๑. ใช้คำระบุเวลา ตอ่ การเรียนรู้ อนาคต
การสังเคราะห
์ เหตุการณท์ ีเ่ กดิ ท่ตี า่ งกันในแตล่ ะ

ท่แี สดง เหตุการณ์ในอดีต ๒. วันสำคัญที่ ๓. ทักษะ
ขึ้นกบั ตนเอง
ชว่ งเวลาทตี่ ่างกนั

เหตกุ ารณ์
มีผลต่อการ ปรากฏในปฏทิ ิน การพยากรณ์
และครอบครวั
๒. สำรวจวันสำคญั
ในอดีต ดำเนนิ ชวี ติ
ทแ่ี สดงเหตุการณ์ ๔. ทักษะ
ในแตล่ ะชว่ งเวลา
ในอดตี ปัจจุบนั

ปัจจบุ นั และ ในปัจจบุ นั และ สำคญั ในอดตี การนำความรู้

และอนาคตในปฏิทนิ
อนาคต
อนาคต
และปจั จบุ ัน
ไปใช
้ ทม่ี เี กย่ี วขอ้ งกบั เดก็ ๆ

๒. ลำดับ ๓. วธิ กี ารสืบคน้ ๕. ทกั ษะ
๓. เลา่ เหตกุ ารณ์

เหตกุ ารณ์
เหตุการณ์ท่ผี า่ น การเรียงลำดบั
ท่เี กิดขน้ึ กบั ตนเอง
ที่เกดิ ขน้ึ
มาแลว้ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ครอบครัวตามชว่ ง
ในครอบครัว กบั ตนเองและ เหตกุ ารณท์ ่ีเกดิ ข้ึน
หรอื ในชวี ิต ครอบครวั
ในอดตี

ของตนเอง ๔. เสน้ เวลา ๔. ตงั้ ประเดน็ ให ้

โดยใช้
(Time line)
มีหลกั ฐานอะไร

หลกั ฐาน
ท่ีใช้บอกลำดับ ท่ีแสดงใหร้ ู้ว่ามี
ท่ีเกยี่ วข้อง
เหตกุ ารณ ์
เหตกุ ารณเ์ กดิ ขน้ึ กับ

ท่ีเกิดขน้ึ ได้
ตัวเราและครอบครัว
๕. คำที่ใช้บอก ในแตล่ ะช่วงเวลา

ช่องเวลา อดตี
๕. คัดแยกและ

ปัจจุบัน อนาคต
จัดกลุ่ม เรยี งลำดับ

หลักฐานสำคัญ

๖. พิจารณาหลักฐาน
โดยเรยี งลำดับ

กอ่ นหลัง

ตามเหตุการณ์

กอ่ นเชอื่ มโยงแต่ละ
หลักฐานพรอ้ มให้
เหตุผล


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้เพื่อพฒั นาทักษะการคดิ ระดับประถมศึกษา
81
กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชวี้ ัด
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคดิ
ชน้ิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู้

๗. จัดทำ Time line

ในการลำดับ
เหตุการณ์ทเ่ี กิดข้นึ

กบั ตนเองและ
ครอบครัว

ในแตล่ ะชว่ งเวลา

และนำเสนอ




82 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นรเู้ พื่อพัฒนาทกั ษะการคิด ระดบั ประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๔ ประวัตศิ าสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุษยชาติจากอดีตจนถึงปัจจุบันในด้านความสัมพันธ
์

และการเปล่ียนแปลงของเหตุการณ์อย่างต่อเน่ือง ตระหนักถึงความสำคัญ


และสามารถวเิ คราะหผ์ ลกระทบทีเ่ กดิ ข้นึ


ตัวช้ีวดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ชิน้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นรู้


สาระที่ ๔ การเปลีย่ นแปลง ๑. วิธีการสืบค้น ๑. ทกั ษะ
๑. แผนผงั ความคดิ ๑. ทศั นศกึ ษารอบ ๆ
ประวัตศิ าสตร์
ของชุมชน
ขอ้ มลู อยา่ งงา่ ย ๆ
การวิเคราะห์
“สภาพชมุ ชน”
ชมุ ชน (สภาพปจั จบุ นั )

มาตรฐาน ส ๔.๒
มีผลตอ่ การ ๒. วิถีชวี ิตของ ๒. ทกั ษะ
๒. รายงาน
๒. นำเสนอขอ้ มลู

๑. สบื คน้ ถงึ การ เปลย่ี นแปลง
คนในชุมชน
การเช่ือมโยง
“ผลกระทบ
ที่ไดเ้ ป็น

เปลีย่ นแปลง วิถชี วี ติ ของ
๓. สาเหตุของ ๓. ทักษะ
ที่เกิดจากการ “ผงั ความคิด

ในวถิ ชี ีวิต คนในชุมชน
การเปลีย่ นแปลง การเปรียบเทียบ
เปลี่ยนแปลง
สภาพชุมชน”

ประจำวันของ วถิ ีชีวิตของคน
ในชุมชนของเรา”
๓. จัดกล่มุ ข้อมูล

คนในชมุ ชน ในชุมชน
(อาชีพ
รวมเปน็ แผนผัง
ของตนจาก ๔. การ การแต่งกาย ความคิดสภาพ
อดีตถงึ เปลี่ยนแปลง
ประเพณี บคุ คล แวดล้อม อาชพี
ปจั จบุ นั
ของวถิ ีชีวติ
สำคัญ อาหาร
สถานทส่ี ำคญั ฯลฯ
๒. อธบิ ายผล ของคนในชมุ ชน สง่ิ แวดล้อม ของชุมชน

กระทบ
ทางด้านตา่ ง ๆ
ฯลฯ)
๔. เลอื กประเดน็

ของการ ๕. ผลกระทบ ท่สี นใจเพอ่ื ศกึ ษา

เปลยี่ นแปลง
ของการ “อดีตเป็นอยา่ งไร”

ที่มีตอ่ วถิ ชี ีวติ เปลย่ี นแปลง
๕. วางแผนชว่ ยกนั
ของคน
ท่มี ตี ่อวิถีชีวติ เลอื กบคุ คล วธิ กี าร
ในชมุ ชน
ของคนในชุมชน
หลกั ฐานท่เี ก่ียวข้อง

และออกแบบ

เครอ่ื งมือสืบค้น
ขอ้ มลู ในประเดน็

ทก่ี ลมุ่ เลอื ก

๖. ลงมือปฏบิ ตั ิ

ตามแผน

(ครูประสานชมุ ชน

ใหผ้ เู้ รยี น)

๗. รวบรวม จำแนก
ข้อมูล หาความ
สัมพนั ธแ์ ละเขียน
รายงาน


แนวทางการจัดกิจกรรมการเรยี นร้เู พ่ือพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดับประถมศกึ ษา
83
กลุ่มสาระการเรยี นร้สู ังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๔ ประวตั ิศาสตร
์
มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย มีความรัก


ความภูมิใจ และธำรงความเป็นไทย


ตวั ช้ีวัด
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชิ้นงาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนร้
ู ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนรู
้
๑. ออกแบบสำรวจ
สาระท่ี ๔ บคุ คลท่ีทำ
๑. บุคคล
๑. ทักษะ
แผนทีค่ นดี
บคุ คลทช่ี ุมชน

ประวัติศาสตร์
คณุ ประโยชน
์ ในทอ้ งถิน่ ที่ การวเิ คราะห์
ในทอ้ งถ่นิ
ภาคภูมิใจและ

มาตรฐาน ส ๔.๓
ตอ่ ท้องถ่นิ ทำคณุ ประโยชน์ ๒. ทกั ษะ

สำรวจขอ้ มูล

๑. ระบุบคุ คล
สมควรไดร้ บั
ตอ่ การสร้างสรรค์ การใหเ้ หตผุ ล

ตามชุมชนตนเอง

ท่ีทำประโยชน์ การยกย่อง
วฒั นธรรม และ
๓. ทกั ษะ

๒. นำเสนอผล

ต่อท้องถิน่
ความมั่นคงของ การสงั เคราะห
์
การสำรวจ และ
หรอื ประเทศ
ท้องถ่ิน และ


พิจารณาคัดเลอื ก
ชาต
ิ
ประเทศชาต ิ


บุคคลที่มีความ


ในอดตี ท่คี วรนำ

สำคัญและสร้างคุณ


เปน็ แบบอยา่ ง


ประโยชนต์ ่อทอ้ งถิ่น



๒. ผลงานของ

๔. ศกึ ษาวิเคราะห์


บคุ คลในท้องถิ่น


สงั เคราะห์ ประวตั ิ


ท่ีนา่ ภาคภมู ิใจ


และผลงานของ





บคุ คลสำคัญ






๕. สืบค้นข้อมูล






และนำเสนอตามวธิ ี





ทเ่ี ลือก






๖. รว่ มกนั จัดทำ





แผนที่คนดี





ในท้องถิน่







84 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรยี นร้เู พื่อพัฒนาทักษะการคดิ ระดับประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนร้สู งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชี้วดั
ความคิด
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นรู้
ภาระงาน
กจิ กรรมการเรียนรู้


สาระที่ ๔ การอนรุ ักษ์ ๑. ตัวอยา่ ง
๑. ทักษะ
๑. การปฏบิ ตั ติ น ๑. ระบลุ กั ษณะของ
ประวัติศาสตร
์ วัฒนธรรม ของวัฒนธรรม การวิเคราะห์
ตามมารยาทไทย
มารยาทไทย

มาตรฐาน ส ๔.๓
ประเพณแี ละ
ประเพณีไทย
๒. ทักษะ
๒. การร่วม ๒. สงั เกตและ

๒. ยกตัวอย่าง ภูมปิ ญั ญาไทย
๒. คณุ ค่าของ การใหเ้ หตุผล
กิจกรรมการ เกยี่ วกับการเ

วัฒนธรรม ทอ้ งถ่ินเป็น วัฒนธรรม และ
๓. ทกั ษะ
อนรุ กั ษ์วัฒนธรรม ปรยี บเทยี บ แตง่ กาย
ประเพณแี ละ หนา้ ทขี่ องคน
ประเพณีไทย
การหาแบบแผน
ประเพณ ี
การพูด อาหาร
ภูมิปัญญาไทย ทุกคน
ท่ีมีต่อคนไทย
๔. ทักษะ
ภูมิปญั ญาไทย/
ประเพณขี อง

ทภ่ี าคภูมิใจ ๓. ภูมปิ ญั ญา
การประยกุ ต์ใช้ ท้องถิน่
แตล่ ะทอ้ งถิน่

และควร
ของคนไทย
ความรู้
ที่ผู้เรียนเคยมี
อนุรักษ์ไว
้ ในทอ้ งถ่ินของ
ประสบการณ์

นักเรยี น
๓. เปรยี บเทยี บ


เชอ่ื มโยงถึง

ความสัมพันธ์
ระหว่างประเพณี

การแตง่ กาย อาหาร
ของแตล่ ะภาคของไทย

๔. จำแนก

เปรยี บเทียบ

เรยี งลำดบั หาความ
สมั พนั ธ์ คุณค่าของ
วฒั นธรรม ประเพณี
ภูมิปญั ญาทม่ี ีตอ่

คนไทย

๕. รว่ มกันพจิ ารณา
เลือกกิจกรรม

ทผี่ ู้เรยี นสามารถ

ท่ีจะปฏิบตั ิได
้
เพือ่ การอนุรกั ษ์

วัฒนธรรมไทย

และทอ้ งถนิ่ และ

เสนอแนวทาง

การอนรุ กั ษ์


แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพอ่ื พฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา
85
กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

สาระที่ ๕ ภมู ิศาสตร ์

มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธ์ของสรรพสิ่ง ซ่ึงมีผล


ต่อกันและกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่และเคร่ืองมือทางภูมิศาสตร
์

ในการคน้ หา วเิ คราะห์ สรปุ และใช้ขอ้ มลู ภมู ิสารสนเทศอยา่ งมีประสทิ ธิภาพ


ตัวช้ีวดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ช้นิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรียนร
ู้

สาระที่ ๕ ลกั ษณะทาง ส่งิ ต่าง ๆ ท
่ี ๑. ทักษะ
รายงานผล
๑. สรา้ งความสนใจ
ภูมิศาสตร์
กายภาพของโลก เป็นธรรมชาตกิ บั การสงั เกต
การสังเกต
โดยการต้งั คำถาม

มาตรฐาน ส ๕.๑
มีความสัมพันธ์ ทม่ี นุษยส์ รา้ งขึ้น ๒. ทกั ษะ
สงิ่ ทเี่ กิดข้ึนเอง
๒. วางแผนและ

๑. ระบสุ ง่ิ ต่าง ๆ ซง่ึ กนั และกนั
ซึ่งปรากฏระหว่าง การเปรยี บเทียบ
ตามธรรมชาติ จดบันทึกจาก

ทเ่ี ป็น ในระบบของ โรงเรยี นกับบ้าน
๓. ทกั ษะ
และทีม่ นุษย์
การสงั เกตสิ่งตา่ ง ๆ
ธรรมชาตกิ บั ท่ี ธรรมชาต
ิ
การจำแนก สรา้ งขนึ้ ระหวา่ ง
ทเี่ ป็นธรรมชาติ

มนษุ ย์สรา้ งขนึ้

ประเภท
บา้ นกบั โรงเรียน
กับที่มนษุ ยส์ ร้างขึ้น
ซงึ่ ปรากฏ



ซ่งึ ปรากฏระหวา่ ง
ระหวา่ ง



โรงเรยี นกบั บ้าน

โรงเรียนกับ



๓. จำแนก

บา้ น




สง่ิ ต่าง ๆ ทเ่ี ป็น





ธรรมชาตแิ ละ






สิ่งทีม่ นุษย์สร้างขึ้น





ระหวา่ งโรงเรยี น






และบา้ น






๔. แลกเปลี่ยนกัน





เลา่ ถึงสิ่งตา่ ง ๆ






ที่เกดิ ขึ้นตาม





ธรรมชาตกิ ับ






ทม่ี นุษย์สรา้ งขึ้น






ที่ปรากฏระหวา่ ง





โรงเรยี นกับบา้ น

๕. สรปุ เรื่องทเี่ ลา่
แลกเปล่ียนกบั เพ่อื น
และระบสุ ง่ิ ตา่ ง ๆ

ทเ่ี ป็นธรรมชาติ

กับทม่ี นุษยส์ ร้างขนึ้
ซึ่งปรากฏระหวา่ ง

86 แนวทางการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้เพ่ือพฒั นาทกั ษะการคดิ ระดบั ประถมศกึ ษา

กลุ่มสาระการเรยี นรสู้ งั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวช้ีวดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ช้นิ งาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นร
ู้






โรงเรยี นกบั บ้าน






กระบวนการเรยี นรู้





แบบนิรนัย เพือ่ ให
้





ผเู้ รียนนำขอ้ สรปุ





เขยี นบนั ทึกการ





สังเกตอธิบาย






การระบตุ ำแหนง่





อยา่ งง่าย และ





ลักษณะทางกายภาพ





ของสง่ิ ต่าง ๆ






ทป่ี รากฏในลกู โลก





แผนท่ี แผนผงั และ





ภาพถ่ายเช่น ภเู ขา





ทร่ี าบ แมน่ ้ำ ต้นไม้





อากาศ ทะเล

สาระที่ ๕ ความสมั พนั ธ์ ตำแหนง่ อย่าง ๑. ทกั ษะ
๑. เขยี นบันทกึ ๑. จดบันทกึ

ภมู ิศาสตร
์ ของตำแหน่ง
ง่ายและลักษณะ การสังเกต
สญั ลักษณ์ต่าง ๆ ๒. สงั เกตและระบุ
มาตรฐาน ส ๕.๑
และลกั ษณะ
ทางกายภาพ
๒. ทกั ษะ
ทปี่ รากฏใน สญั ลักษณท์ ่ปี รากฏ
๒. ระบุตำแหน่ง ทางกายภาพ ของสิง่ ตา่ ง ๆ ท่ี การระบ
ุ ลกู โลก แผนท่ี ในลกู โลก แผนท่ี
อย่างง่ายและ ของสง่ิ ต่าง ๆ
ปรากฏในลูกโลก ๓. ทกั ษะ
แผนผงั และ แผนผงั และภาพถ่าย

ลกั ษณะทาง ทป่ี รากฏใน แผนที่ แผนผัง การสำรวจคน้ หา
ภาพถ่าย
๓. สำรวจค้นหา
กายภาพของ ลูกโลก แผนที่ และภาพถ่าย

๒. คน้ หาลกั ษณะ ตำแหน่งอยา่ งง่าย
ส่ิงต่าง ๆ
แผนผงั และ เช่น ภูเขา ทรี่ าบ
ทางกายภาพ
ของลกั ษณะทาง
ทีป่ รากฏ
ภาพถ่าย
แมน่ ้ำ ต้นไม้
ของสงิ่ ต่าง ๆ ที่ กายภาพ ของสง่ิ ตา่ ง ๆ
ในลูกโลก

อากาศ ทะเล

ปรากฏในลูกโลก ทป่ี รากฏในลูกโลก
แผนท
่ี


แผนท่ี แผนผัง แผนที่ แผนผัง

แผนผัง



และภาพถ่าย
และภาพถ่าย

และภาพถา่ ย




































แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพ่ือพฒั นาทักษะการคิด ระดบั ประถมศกึ ษา
87
กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ตวั ช้ีวัด
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคิด
ชน้ิ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรยี นร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้


สาระที่ ๕ ปรากฏการณ
์ ความสมั พันธ์ ๑. ทกั ษะ
สมุดภาพ ๑. สังเกตและ
ภูมิศาสตร
์ ทางธรรมชาต
ิ ของปรากฏการณ์ การรวบรวม ปรากฏการณ์
รวบรวมข้อมลู

มาตรฐาน ส ๕.๑
เปน็ ผลซึง่ กัน ระหว่างโลก
ข้อมูล
ทางธรรมชาติ
เกยี่ วกบั ปรากฏการณ์
๓. อธิบายความ และกนั สง่ ผลตอ่
ดวงอาทติ ย์ และ ๒. ทกั ษะ
ทเ่ี กดิ จาก
ทางธรรมชาต
ิ
สมั พนั ธ์ของ การดำเนินชวี ิต ดวงจนั ทร์ เชน่ การสร้างความรู้
ความสมั พนั ธ์ ท่เี กิดข้นึ ใน

ปรากฏการณ์ ของมนุษย
์ ข้างข้ึน ข้างแรม
ระหว่างโลก
ชวี ติ ประจำวนั

ระหวา่ งโลก
ฤดกู าลต่าง ๆ
ดวงอาทติ ย
์ ๒. ใหข้ ้อมูลจาก

ดวงอาทิตย์
และดวงจนั ทร์ การสังเกต

และดวงจันทร์

พรอ้ มคำอธบิ าย
๓. สรา้ งความรู้



ดว้ ยการศกึ ษาค้นคว้า


และอภปิ ราย



เพอ่ื หาสาเหตทุ ่ที ำให้


เกดิ ปรากฏการณ
์

๔. เช่อื มโยงความรู้

เกยี่ วกบั ความ

สมั พันธข์ องโลก


ดวงอาทิตย์ และ

ดวงจันทรท์ ่กี ่อใหเ้ กดิ
ปรากฏการณ์
ธรรมชาติในชีวิต
ประจำวัน

๕. รวบรวมภาพและ
จดั ทำสมุดภาพ
ปรากฏการณ์ทาง
ธรรมชาตทิ เี่ กดิ จาก
ความสัมพันธ์
ระหว่างโลก

ดวงอาทติ ย์ และ

ดวงจนั ทร
์

88 แนวทางการจดั กจิ กรรมการเรียนร้เู พ่อื พฒั นาทกั ษะการคิด ระดับประถมศึกษา

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร ์

มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพท่ีก่อให้เกิด


การสร้างสรรค์วัฒนธรรม มีจิตสำนึก และมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากร

และสิ่งแวดลอ้ ม เพ่ือการพัฒนาที่ยง่ั ยืน


ตัวชี้วดั
ความคดิ
สาระ
ทักษะการคดิ
ช้ินงาน/
แนวการจดั

รวบยอด
การเรียนร
ู้ ภาระงาน
กจิ กรรมการเรยี นรู้


สาระท่ี ๕ ปฏสิ ัมพนั ธ์ ๑. คณุ ค่าของ
๑. ทักษะ
แนวทาง
๑. สรา้ งความสนใจ
ภูมศิ าสตร
์ ระหว่างมนษุ ย์กบั ส่งิ แวดลอ้ มทาง
การจำแนก
การปฏิบตั ิตน
โดยการต้ังประเดน็
มาตรฐาน ส ๕.๒
สภาพแวดล้อม ธรรมชาติ เชน่
ประเภท
ในการมีส่วนรว่ ม คำถามเกย่ี วกบั

๑. อธบิ าย
ทางกายภาพ
การประกอบ ๒. ทักษะ
ฟืน้ ฟู ปรับปรงุ สิ่งแวดลอ้ ม

ความสำคัญ ก่อใหเ้ กิดการมี อาชีพ
การสรา้ งความร
ู้ สภาพแวดล้อม
ทางและทางสงั คม

และคณุ คา่ ของ
ส่วนร่วมในการ ๒. คุณคา่ ของ
๓. ทกั ษะ
ในโรงเรียน
๒. ระดมสมอง
สิ่งแวดลอ้ ม
อนุรกั ษ์ทรพั ยากร ส่ิงแวดลอ้ ม
การนำความร
ู้ และชมุ ชน
อธิบายลกั ษณะ

ทางธรรมชาต
ิ และสง่ิ แวดลอ้ ม ทางสงั คม เชน่ ไปใช้

ความสำคัญและ
และทางสังคม
เพ่ือการพัฒนา
สง่ิ ปลกู สร้าง
๔. ทักษะ

คณุ คา่ ของสงิ่ แวดลอ้ ม

๒. แยกแยะ
ที่ยง่ั ยนื
เพ่ือการดำรงชีพ
การเชอ่ื มโยง

ทางธรรมชาต
ิ
และใช้
๓. ความหมาย
๕. ทกั ษะ

และทางสงั คม

ทรัพยากร

ของทรัพยากร
การสงั เกต

๓. จำแนก

ธรรมชาต
ิ
ธรรมชาติ
๖. ทักษะ

เปรียบเทียบ

ท่ีใชแ้ ล้ว

๔. ประเภท การให้เหตุผล

เชื่อมโยงลกั ษณะ
ไม่หมดไป

ทรพั ยากร


ความสำคัญ และ
และที่ใชแ้ ลว้

ธรรมชาติ


คณุ คา่ ของสงิ่ แวดลอ้ ม

หมดไปอยา่ ง
- ใช้แลว้


ทางธรรมชาต
ิ
ค้มุ ค่า

หมดไป เชน่


และทางสังคม

๓. อธิบาย

แร่


๔. รว่ มกันเสนอ
ความสัมพันธ ์
- ใชแ้ ล้วมีการ

แนวทางในการม
ี
ของฤดูกาล

เกดิ ขนึ้ มา

สว่ นรว่ มอนุรักษ์
กบั การดำเนิน

ทดแทนหรือ


ฟืน้ ฟู ปรับปรุง

ชวี ิตของ

รักษาไว้ได
้

สงิ่ แวดล้อม

มนษุ ย
์
เชน่ ดิน


ในโรงเรียน

๔. มสี ่วนร่วม

ป่าไม้ สัตว์ปา่


และชมุ ชน

ในการฟ้ืนฟ
ู
- วิธีใช ้

๕. สรุปแนวทาง

ปรับปรุง
ทรพั ยากร การมีส่วนรว่ ม

สิ่งแวดล้อม
อยา่ งคมุ้ คา่
ในการอนรุ กั ษ
์

แนวทางการจดั กิจกรรมการเรยี นรู้เพ่อื พฒั นาทักษะการคิด ระดับประถมศึกษา
89
กลุ่มสาระการเรยี นรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ตัวชี้วดั
ความคดิ
สาระ
ทกั ษะการคิด
ชนิ้ งาน/
แนวการจัด

รวบยอด
การเรียนรู้
ภาระงาน
กิจกรรมการเรยี นร
ู้
ฟื้นฟปู รับปรุง

ในโรงเรยี น
๕. ความสัมพันธ
์

ส่งิ แวดล้อม

และชมุ ชน

ของฤดูกาลกับ

ในโรงเรียน

การดำเนินชีวติ

และชมุ ชน


ของมนุษย
์

๖. การเปลีย่ น
แปลงของ

สิ่งแวดลอ้ ม

๗. การรกั ษาและ
ฟืน้ ฟสู ง่ิ แวดล้อม


90 แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรเู้ พอ่ื พฒั นาทักษะการคดิ ระดบั ประถมศึกษา

กล่มุ สาระการเรยี นรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชÈนั ประ∂มศก÷ ษาปทï ี่ ๓

✦ การวเิ คราะห์ตวั ชวÈี ดั สูàการพฒั นาทักษะการคิด
✦ การจดั กจิ กรรมการเรยี นรเู้ พอื่ พัฒนาทักษะการคดิ