Μαθαίνω Ελληνικά - Παντελής Παππάς

Γράψε τις παρακάτω προτάσεις στον αόριστο:
Ντύνω το παιδί.

Αγοράζει βιβλία.

Ρωτάμε τον πατέρα σου.

Αρχίζουν τη δουλειά στις οχτώ το πρωί.

Μαγειρεύεις και το βράδυ;

Δίνετε τα γράμμα στον κύριο Αντώνη Σταματίου;

Το σαββατόβραδο ακούμε μουσική από το ραδιόφωνο.

Ο πατέρας δεν αφήνει τη δουλειά που έχει.

Στο καφενείο
- Πέτρο, εδώ είμαστε! Αριστερά!
- Γεια σας.
- Να σας γνωρίσω. Από εδώ είναι ο φίλος μου ο Γιώργος. Αυτός είναι ο

Πέτρος και αυτός είναι ο Τομ.
- Χαίρω πολύ! ...
- Χαίρομαι που σε γνωρίζω, Γιώργο.
- Τι θα πάρετε παρακαλώ;
- Ένα καραφάκι ούζο και μια μεγάλη ποικιλία για τέσσερις.
- Θα περιμένετε λίγο μέχρι να ετοιμάσω την ποικιλία;
- Με την ησυχία σας. Δε βιαζόμαστε

146

Ορίστε το καραφάκι, παγωμένο νεράκι, τα ποτηράκια και τα παγάκια. Σε
λίγο έρχεται και η ποικιλία που παραγγείλατε.
Λοιπόν, στην υγειά μας!
Γεια σου, Πέτρο, να είσαι καλά και να έχεις πιο συχνά τέτοιες ιδέες.
Έτσι μπράβο, Στάνισλαβ. Μου αρέσει να είσαι χαρούμενος γιατί
προχθές στη γιορτή ήσουν χάλια.
Έχεις δίκιο. Όμως δεν πάει άλλο! Κάτι πρέπει να κάνω με την
οικογένεια μου. Δεν μπορώ να ζήσω μακριά τους. Θέλω να φύγω
και να επιστρέψω πίσω στην πατρίδα.

Τώρα θα φύγεις; Έχεις μια τόσο καλή δουλειά! Για να βγάλεις αυτά τα
χρήματα στην πατρίδα θα πρέπει να δουλεύεις σε τρεις δουλειές!

Έχεις δίκιο!

Έχω βέβαια! Άλλη απόφαση να πάρεις!

Τότε σίγουρα θα πρέπει να φέρω τη γυναίκα και το παιδί μου από την
πατρίδα. Το παιδί δε σταματάει να κλαίει και να με ζητάει. Όμως κι
εγώ δεν μπορώ να ζω μόνος μου σε ξένη χώρα. Θέλω να έχω κάποιον
μαζί μου, να κουβεντιάζω, να λέω τα προβλήματα μου και να
ξεχνώ την κούραση της δουλειάς.
Έτσι μπράβο! Τώρα μάλιστα! Άντε, στην υγειά μας!

Μιλάω για ό,τι θέλω να κάνω ή θέλω να γίνει...

συνέχεια χωρίς συνέχεια
| ρήμα + υποτακτική ρήμα + υποτακτική
Θέλω να ξεχάσεις ό,τι έγινε.
Δεν θέλω να ξεχνάς.

Μιλάω για ό,τι θέλω να κάνω ή θέλω να γίνει...

συνέχεια χωρίς συνέχεια
ρήμα + υποτακτική ενεστώτα ρήμα + υποτακτική αορίστου
Δεν θέλω να ζω μόνος μου. Θέλω να ζήσω στην Ελλάδα.
να δουλέψω
να δουλεύω να δουλέψεις
να δουλεύεις να δουλέψει
να δουλεύει να δουλέψουμε
να δουλεύουμε να δουλέψετε
να δουλεύετε να δουλέψουν
να δουλεύουν

147

Συμπλήρωσε τα κενά:

συνέχεια χωρίς συνέχεια συνέχεια χωρίς συνέχεια
να παίρνω να παίζω να ετοιμάσω
να μιλήσω να ζητήσω
να βγάζω να πω να φέρνω να καθαρίσω
να τρέχω
να κλάψω να επιστρέφω

Η υποτακτική σχηματίζεται μετά από τα: να, για να, όταν, ας, πριν,
μόλις, προτού, μη(ν)

Υποτακτική ενεστώτα Υποτακτική αορίστου

να + ενεστώτας να + στιγμιαίος μέλλοντας (χωρίς το θα)

Συμπληρώνω με την υποτακτική του ενεστώτα:

Τους αρέσει κάθε Σαββάτο, (ψωνίζω)
Η μαμά θα πάει στην αγορά, (ψωνίζω)
Πού θα πας σήμερα; (δουλεύω)
Εσείς όσο μπορείτε περισσότερο.(δουλεύω)
Δε μπορώ σου
Δεν κουράστηκε αυτή τη στιγμή, (μιλάω)
Μπορείς τόση ώρα στο τηλέφωνο; (μιλάω)
Τον έβλεπα όποτε θέλεις, (φεύγω)
Αύριο θέλω και έκλαιγα, (φεύγω)
Δε σου αρέσει μαζί σου. (κουβεντιάζω)
Τι θέλεις με πλοίο; (ταξιδεύω)
Μας αρέσει . (ρωτάω)
Μπορώ κάθε μέρα στο πάρκο, (πηγαίνω)
Γιάννη, θα πας για λίγο έξω; (πηγαίνω)
Ο γιατρός του είπε την πόρτα; (ανοίγω)
Σου αρέσει
Δεν έχω τα φάρμακα, (παίρνω)
Ξέρετε γράμματα στους φίλους; (γράφω)
Τα παιδιά άρχισαν _ το λογαριασμό, (πληρώνω)
Δεν μπορείς ελληνικά; (διαβάζω)

χωρίς λόγο. (μαλώνω)
μουσική πιο σιγά; (ακούω)

148

• Μου αρέσει παγωτό, (τρώω)
• Αυτή ξέρει ελληνικά, (μιλάω)

Συμπληρώνω στην υποτακτική του αορίστου:

• Αν θέλεις τα νέα το βράδυ την

τηλεόραση και να δεις τις ειδήσεις, (μαθαίνω, ανοίγω)

• που θα το βρεις και πόσο κάνει.(ρωτώ)

• Αν δεν σταματήσεις τόσες ώρες θα πάθεις
υπερκόπωση.(δουλεύω) τα

• Προσπαθήστε περισσότερο αν θέλετε
εμπόδια.(ξεπερνώ)

• Ο διευθυντής είπε τη δουλειά μας πριν τις 2
το μεσημέρι,(τελειώνω)

• Η Χριστίνα θέλει ιατρική στο πανεπιστήμιο
των Ιωαννίνων.(σπουδάζω)

• Όταν νιώσεις κουρασμένος, καλό είναι λιγάκι για

το σώμα σου.(ξαπλώνω, ξεκουράζω)

Ορθογραφία

το φύλλο ο φίλος το φύλο

(δέντρου, τετραδίου, ...) (αγαπητό πρόσωπο) (αντρικό ή γυναικείο)

η φυλή το φιλί
(το γένος, η ράτσα) (φιλικό, πατρικό, ...)

Άσκηση
Συμπλήρωσε με τις παραπάνω λέξεις τις προτάσεις :

• Οι αθλητές της μαύρης νικούν στους αγώνες αντοχής.
• Του έδωσε ένα γλυκό στο μάγουλο.
• Τέτοιο πιστό δε βρίσκεις εύκολα.
• Κόψε μου ένα από το τετράδιο σου.
• Ο σκύλος ήταν πάντα του ανθρώπου.

149

• Στην Ασία οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκουν στην κίτρινη

• Το αντρικό πίστευε πως ήταν ανώτερο.

• Με ένα λαμαρίνας δεν τελειώνει η ντουλάπα που

θέλεις.

• Το πιο στοργικό είναι της μάνας.

• Για να τον σώσει του έδωσε το της ζωής.

Ασκηση

Συμπλήρωσε στις παρακάτω προτάσεις τις λέξεις με υ ή ι

• Όμορφο φ λο θεωρείται το γυναικείο.
• Το πουλί χάθηκε μέσα στις φ λλωσιές των δέντρων.
• Η φ λική επίσκεψη κατέληξε σε καυγά.
• Μου αρέσουν τα κόκκινα τριαντάφ λλα.
• Το φθινόπωρο τα φ λλοβόλα δέντρα ρίχνουν τα φ λλα τους.
• Για ένα φ λί, ο παππούς μου αναγκάστηκε να παντρευτεί.
• Άμα έχεις τέτοιους φ λους, τι τους θέλεις τους εχθρούς;
• Η φ λή των τσιγγάνων ταξιδεύει συνέχεια.
• Δε μου είπες ποιο είναι το φ λο του παιδιού.
• Η ιτιά και ο πλάτανος είναι υδρόφ λλα δέντρα.

Θα νιώθω άλλος άνθρωπος...

- Είναι δύσκολη απόφαση, αλλά πρέπει να γίνει. Το πρωί το παιδί θα
πηγαίνει στο σχολείο και η γυναίκα μου θα κάνει τις δουλειές του
σπιτιού. Θα μαγειρεύει και θα τρώω επιτέλους σπιτικό φαγητό.

- Τα έξοδα όμως θα αυξηθούν.
- Το ξέρω. Ας αυξηθούν. Θα δουλεύω δυο ώρες υπερωρία και θα βγάζω

παραπάνω λεφτά.
- Το ίδιο θα είναι; Δε θα κουράζεσαι περισσότερο;
- Εγώ αυτό που σκέφτομαι είναι πως θα φεύγω για δουλειά το πρωί και

όταν θα γυρίζω, θα βρίσκω στο σπίτι την οικογένεια μου. Θα
αγκαλιάζω το παιδί μου, θα το φιλάω, θα παίζω μαζί του και θα
νιώθω άλλος άνθρωπος. Έχω άδικο;
- Και βέβαια, όχι!
- Αυτή την εβδομάδα θα πάω να τους πάρω ....

150

Συνεχής μέλλοντας
αύριο, μεθαύριο, ...

(συνέχεια, πολλές φορές,...)

Θα διαβάζω κάθε μέρα.
Θα διαβάζεις τα νέα από τις εφημερίδες.
Θα διαβάζει περιοδικά.
Θα διαβάζουμε το απόγευμα.
Θα διαβάζετε τις ασκήσεις;
Θα διαβάζουν ως αργά το βράδυ.

Κλίνω τα ρήματα:

μπαίνω κλείνω πλένω αφήνω
θα μπαίνω θα κλείνω θα πλένω θα αφήνω

Ενεστώτας Μέλλοντας διαρκείας
(τώρα, σήμερα, ...)
(αύριο, μεθαύριο,... με συνέχεια)
πληρώνω
^κερδίζω θα + ενεστώτας
χορεύω
χτίζει θα πληρώνω
ντύνεις
βγαίνουν θα κερδίζω ^
πουλάμε
γελάτε
μοιράζεις
πίνει

151

Συμπληρώνω τις προτάσεις με στιγμιαίο μέλλοντα.

Αύριο ο Σταμάτης εκδρομή, (πηγαίνω)

Κάθε μέρα μια πορτοκαλάδα, (πίνω)

Ο πατέρας την ερχόμενη Τρίτη από τη δουλειά, (λείπω)

Από αύριο στην καθημερινότητα, (επιστρέφω)

Σε τρεις μήνες οι φίλοι μου στην Αθήνα, (γυρίζω)

Πότε τα ρούχα σας; (διπλώνω)

Πάμε μέσα γιατί σε λίγο (βρέχει).

Αν πεις πάλι ψέματα πολύ άσχημα, (μπλέκω)

παντού και θα το βρούμε, (ψάχνω)

με μετρητά ή κάρτα; (πληρώνω)

Σε τέσσερις ώρες στα Γιάννενα, (φτάνω)

Ο γιατρός σε λίγο τον ασθενή, (εξετάζω)

Συμπλήρωσε τις προτάσεις με μέλλοντα διαρκείας :

Νόμιζες ότι πάντα μόνο εσύ; (κερδίζω)

Από αύριο κάθε μέρα τα μαθήματα μου. (διαβάζω)

Τώρα που έχετε δουλειά κι εσείς, (πληρώνω)

Από σήμερα τα παιδιά μόνο φρέσκο γάλα. (πίνω)

Είστε σίγουροι ότι από εδώ καλά; (βλέπω)

Ειρήνη, με το τρένο πιο νωρίς στη δουλειά, (φτάνω)

Οι φίλοι μας να πάμε! (περιμένω)

Την άλλη εβδομάδα για ύπνο κάθε μεσημέρι, (πέφτω)

Εσύ τα ρέστα και _ _ τα δώρα. (δίνω,

τυλίγω)

Από τη Δευτέρα δίαιτα, (κάνω)

Έως πότε παιδιά; Είναι ώρα για ύπνο! (παίζω)

Κάνε κάτι! Δε οι άλλοι για σένα! (τρέχω)

Συμπληρώνω τις προτάσεις με στιγμιαίο μέλλοντα.

(πηγαίνω, αγοράζω, συζητώ, ανοίγω, γράφω, φτάνω, περνώ, κλείνω,
περιμένω, τρώω, πληρώνω, δουλεύω, παρακολουθώ, φροντίζω, διαβάζω)

• Από του χρόνου ο Στέλιος για σπουδές στη Θεσσαλονίκη.

• Το χειμώνα τα μαγαζιά στις 9 το πρωί και
στις 8 το βράδυ.

• Εμείς τις εκπτώσεις για να ψωνίσουμε.

152

Αν πάτε στο θέατρο μια πολύ ωραία
παράσταση.

Το Σάββατο θα πάμε σινεμά και μετά_ όλοι μαζί στην
ταβέρνα.

εγώ το λογαριασμό.

Αν από το σπίτι, να τους δώσεις το κλειδί.

Το τρένο στον προορισμό του στις 12 ακριβώς.

Η Νίκη το αυτοκίνητο με δόσεις.

Το συμβούλιο το θέμα σας αύριο.

Υποσχέθηκε πως και τα μαθήματα του.

Με το νέο ωράριο οι εργάτες περισσότερες ώρες.

Η κυβέρνηση να χτιστούν νέες εργατικές κατοικίες.

Συμπλήρωσε με τις λέξεις της παρένθεσης το παρακάτω κείμενο:
(γυρίζω, ξυπνώ, βγαίνω, βλέπω, τρώω, δουλεύω, κάνω, πίνω)

Στις καλοκαιρινές διακοπές όποτε θέλω. Δεν

και συνέχεια τηλεόραση. Το

μεσημέρι κάτι ελαφρύ και το απόγευμα

μπάνιο στην κοντινή παραλία. Το βράδυ βόλτα στην

πλατεία του χωριού και το ουζάκι μου παρέα με

φίλους. Στο σπίτι αργά το βράδυ.

Γράψε το παραπάνω κείμενο στον παρατατικό:

Πού θα μείνετε;

Εσύ τι λες Πέτρο; Σκέφτομαι σωστά;
Η καλύτερη απόφαση που έχεις πάρει. Όμως έχεις βγάλει εισιτήρια;
Έχω βγάλει. Έχω φτιάξει και τη βαλίτσα μου. Είμαι έτοιμος.
Όταν με το καλό έρθετε, πού θα μείνετε;

153

­ Δεν έχω βρει σπίτι. Έχω γυρίσει όλη τη γειτονιά αλλά τίποτε. I
- Νομίζω πως ξέρω ένα ανοίκιαστο δυάρι στη διπλανή πολυκατοικία. Αν
Βj
δεν το έχει νοικιάσει κανείς άλλος, θα είσαι τυχερός.
- Πόσο να νοικιάζεται; ■'
- Ποιος ξέρει; Οι τιμές έχουν πάρει τον ανήφορο. ™
- Πάμε να δούμε το σπίτι;
- Έχει τελειώσει το ούζο; ^
- Ναι. m-
- Τότε, πάμε! r-
Ι
Παρακείμενος
Έχω κάνει κάτι και τώρα έχει τελειώσει, αλλά το αποτέλεσμα του διαρκεί. Ι

(τώρα, σήμερα, αυτή τη στιγμή...) |

Ι

Έχω σκουπίσει όλο το σπίτι.
Έχεις σκουπίσει το τραπέζι;
Έχει σκουπίσει το μπαλκόνι.
τα πιάτα.
Έχουμε σκουπίσει το διάδρομο;
Έχετε σκουπίσει όλη την αυλή.
Έχουν σκουπίσει

Παρακείμενος
(τώρα, σήμερα, ...)

Μιλάμε για το αποτέλεσμα μιας πράξης που έχει πια τελειώσει.

Τ; ■"ενεστώτας""' αόριστος έχω + θέμα αορίστου + ­ει
πληρώνω πλήρωσα παρακείμενος
διαβάζω διάβασα
λύνω έχω πληρώσει
έλυσα έχω διαβάσει
έχω λύσει

154

Γράψε τον αόριστο και τον παρακείμενο των ρημάτων:

ενεστώτας αόριστος παρακείμενος
κλειδώνω
χτίζω
κοκκινίζω
ντύνω
πίνω
απολυμαίνω
πλένω
εκτιμώ
μαζεύω
σκεπάζω

Συμπληρώνω στον παρακείμενο:

Το παιδί δεν ακόμα στο σπίτι, (φτάνω)
Ο πελάτης _ το λογαριασμό, (ζητάω)
για το λάθος μας. (μετανιώνω)
Όλα τα ποτήρια _
Οι φίλοι μου δεν . (σπάω)
Εγώ πάντως τους γονείς μου. (γνωρίζω)
Εσύ δεν είπες πως θέσεις για το θέατρο, (κλείνω)
Μα, πού
Εδώ (κόβω) το κάπνισμα.
Αυτοί (βάζω) το σακάκι μου, η μαμά;
Η Ασπασία (ψάχνω) εγώ και η Βάσω.
Έλα να φας, σου _ (χάνω) τα λογικά τους.
Εγώ δεν
Αυτές δε μου (αρχίζω) από χθες δίαιτα.
(μαγειρεύω) φασολάκια.
Εσείς
(οδηγώ) ποτέ μια Πόρσε.
(φέρνω) ούτε ένα λουλούδι.

(βάφω) μόνοι μας το σπίτι.
(λύνω) όλες τις ασκήσεις;

Ασκηση
Να σχηματίσεις τον αόριστο και παρακείμενο των ρημάτων στον
παρακάτω πίνακα

155

Ενεστώτας Αόριστος Παρακείμενος
ζυγίζω ζύγισα έχω ζυγίσει
πουλώ
οδηγώ
ξυρίζω
δακρύζω
μηνώ
κτυπώ
δανείζω
μιλώ
γυρίζω
μεθώ
αρχίζω
οπλίζω
εξηγώ
ανησυχώ
σκαλίζω
υποχωρώ

ψηλός και υψηλός ψιλός
(έχει μπόι, ύψος) (λεπτός)

Άσκηση

Συμπλήρωσε τις λέξεις των προτάσεων με η , υ , ή ι

• Ο αρτοποιός ψ λοκοσκινίζει το αλεύρι για να ζυμώσει ψωμί.
• Δεν του κάνουν τα παντελόνια γιατί ψ λωσε.
• Όλη την ημέρα έριχνε μια ψ λή βροχή.
• Το κρεμμύδι πρέπει να είναι ψ λοκομμένο.
• Η Αφροδίτη θα γίνει ψ λόλιγνη.
• Πας να μου αγοράσεις από το ψ λικατζίδικο βελόνια;
• Η Χαρά πάντα ήταν ψ λομύτα.
• Το χωριό μου είναι χτισμένο σε μεγάλο ψόμετρο.
• Αυτός ο αθλητής είναι παν ψ λος.
• Στο ψωμά που βλέπεις απέναντι έγινε η μεγάλη μάχη.
• Οι παίχτες του μπάσκετ είναι όλοι ψ λοί.

\

156

• Το μετάξι για να ραφτεί θέλει ψ λή κλωστή.
• Μα, πόσο ψ λή είναι αυτή η γυναίκα;
• Αυτόν λυπάσαι που είναι ψ λόμισθος;
• Με τέτοια ψ λοδουλειά, κουράζεσαι γρήγορα.

Συμπλήρωσε με τις λέξεις τις παρένθεσης:
(ψιλό-, ψηλό-, ψιλά, ψηλά, ψηλή, ψιλή)

• Με τα που είχα στον κουμπαρά μου, αγόρασα το
βιβλίο «Στα Βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου.

• Άρχισε να βρέχε* και τρέξαμε κάτω από το υπόστεγο.

• Ένας λιγνός άντρας πέρασε δίπλα μου.

• Στην Πάρο έχει μια παραλία με πολύ ' άμμο.

• Η νύφη είναι πιο από τον γαμπρό.

• Το έραψε με κλωστή και ξηλώθηκε.

• Στους κεφτέδες βάζουμε κομμένο κρεμμύδι.

Πόσο ενοικιάζεται;

- Καλησπέρα, κυρία Μερόπη. Συγγνώμη που ενοχλούμε τέτοια ώρα.
- Δεν ενοχλείς καθόλου, Ιβάν. Δεν είναι αργά. Τι θέλεις;
- Το σπίτι που νοικιάζετε, μήπως είναι ελεύθερο;
- Ναι, δεν το έχω νοικιάσει ακόμα. Γιατί;
- Θέλει να το νοικιάσει ο φίλος μου ο Στάνισλαβ για να μείνει με την

οικογένεια του.
- Έχεις μεγάλη οικογένεια, Στάνισλαβ;
- Όχι. Είμαστε μόνο τρία άτομα: εγώ, η γυναίκα μου και το παιδί μας.

Μπορούμε να δούμε το σπίτι;
- Βέβαια! Ελάτε να σας το δείξω. Είναι εδώ δίπλα. Έχει δυο δωμάτια,

αρκετά μεγάλο σαλόνι, κουζίνα, μπάνιο, ένα μικρό χολ και πολύ
μεγάλο μπαλκόνι.
- Πόσα τετραγωνικά μέτρα είναι;
- Πάνω κάτω ογδόντα τετραγωνικά.
- Πόσο το νοικιάζετε;
- Το ενοίκιο του είναι 395 ευρώ κι έχει ελάχιστα κοινόχρηστα.
- Είναι λίγο ακριβό. Θα μου κάνετε καλύτερη τιμή;

157

- Δεν το νοικιάζω λιγότερο γιατί είναι μεγάλο κι ωραίο σπίτι.
- Ναι, μου αρέσει και μένα. Θα το νοικιάσω. Θα κάνουμε όμως

συμβόλαιο τουλάχιστον για τρία χρόνια.

- Μπορείς να καθίσεις όσα χρόνια θέλεις.

Ποσοτικά επιρρήματα
(πόσο;)

τόσο όσο κάμποσο πολύ
περισσότερο λίγο οσοδήποτε μόνο
λιγότερο αρκετά σχεδόν τουλάχιστο(ν)
πάνω κάτω περίπου καθόλου διόλου
ολωσδιόλου ολότελα μάλλον εξίσου ...

Συμπληρώνω τις προτάσεις με λέξεις ή φράσεις που να ταιριάζουν:
(πολύ, αρκετά, λίγο πιο, καθόλου, λίγο πιο)

• Το σπίτι μου στο χωριό είναι μεγάλο.

• Η αδερφή μου μένει έξω από την πόλη.

• Αν προχωρήσεις κάτω θα βρεις το ξενοδοχείο.

• Δεν είσαι συνεπής στο ραντεβού σου.

• πάνω έχει πολλά εστιατόρια.

(πόσο, τόσο, όσο, πολύ, λίγο, καθόλου, περίπου, σχεδόν, τουλάχιστον,
αρκετά, ελάχιστα)

• Ο Αντώνης δεν τρέχει γρήγορα, εγώ.

• Ξέρεις κάνουν αυτά τα παπούτσια;

• Τον γνωρίζω καλά.

• Γιατί άργησες ;

• Δε μου αρέσει αυτό που κάνεις.

• Είναι στην Ελλάδα δέκα χρόνια.

• Έκαναν απεργία όλοι οι υπάλληλοι.

• Έχουν περάσει από τότε δυο μήνες.

• Διάβασα γι' αυτό το διαγώνισμα.

• Κάθε βράδυ τρώω .

158

(τόσο, αρκετά, όσο, περισσότερο, πολύ λίγο, λιγότερο, σχεδόν, καθόλου)

• Κανείς άλλος δε σε αγαπάει πολύ.

• Ας σταματήσουμε! δουλέψαμε σήμερα!

• Σου έβαλα ζάχαρη μου είπες.

Πρέπει να προσπαθήσεις .

με ενδιαφέρει η άποψη σου.

• Θα κάνω το μια ώρα για να φτάσω.

• Το ψάρι που έπιασε ζύγιζε δέκα κιλά.

• Το έργο δε μου άρεσε .

Θα μου κάνεις μια μεγάλη χάρη;

- Έλα, Πέτρο, ο Στάνισλαβ είμαι. Σε πήρα για να σου πω ότι αύριο φεύγω
για την πατρίδα.

- Το ξέρω, μου το είπες στο καφενείο προχθές.
- Ναι, αλλά θέλω να μου κάνεις μια μεγάλη χάρη. Μπορείς;
- Ό,τι θέλεις.
- Άκουσε λοιπόν. Εγώ ως αύριο το μεσημέρι θα έχω φύγει. Όμως το

απόγευμα πρέπει να δώσω την προκαταβολή στον ιδιοκτήτη του σπιτιού
που νοίκιασα. Θα μπορέσεις να πας εσύ και να του δώσεις τα χρήματα;
- Και βέβαια θα πάω.
- Ωραία! Σε ευχαριστώ πολύ, φίλε μου. Μέχρι τις έξι το απόγευμα θα
έχω περάσει από το σπίτι σου για να σου δώσω τα λεφτά.
- Πότε θα φτάσεις στην πατρίδα;
- Αύριο το βράδυ θα έχω φτάσει.
- Και πότε θα γυρίσεις;
- Νομίζω ότι ως την Κυριακή θα έχω γυρίσει. Πιστεύω πως θα έχω
τελειώσει με όλες τις δουλειές μου.
- Πήρες άδεια από τη δουλειά σου;
- Όλα είναι εντάξει. Μην ανησυχείς.
- Τότε καλό ταξίδι και όταν θα έχεις επιστρέψει πάρε με τηλέφωνο να τα
πούμε. Θέλω πολύ να γνωρίσω το παιδί και τη γυναίκα σου.
- Εντάξει, Πέτρο. Ευχαριστώ πολύ. Γεια σου.

159

Συντελεσμένος μέλλοντας
Μια πράξη θα έχει γίνει πριν από μια συγκεκριμένη στιγμή,

(αύριο, μεθαύριο, σε λίγο, αργότερα, ...)

Θα έχω γυρίσει έως τις επτά.
Θα έχεις γυρίσει ως το βράδυ;
Θα έχει γυρίσει πριν τα μεσάνυχτα.
Θα έχουμε γυρίσει μέχρι να επιστρέψεις.
Θα έχετε γυρίσει σε τρεις μέρες;
Θα έχουν γυρίσει σε λίγα λεπτά.

Συντελεσμένος μέλλοντας
(αύριο, μεθαύριο, ...)

Μια πράξη θα έχει γίνει πριν από μια συγκεκριμένη στιγμή.

ενεστώτας αόριστος θα έχω + θέμα αορίστου + -ει
γυρίζω γύρισα συντελεσμένος μέλλοντας
μαγείρεψα θα έχω γυρίσ -ει
μαγειρεύω έδωσα θα έχω μαγειρέψει
δίνω θα έχω δώσει

Γράψε τον αόριστο και το συντελεσμένο μέλλοντα των ρημάτων:

ενεστώτας αόριστος συντελεσμένος
μέλλοντας
ντύνω ί|
διαφημίζω
καταναλώνω
μαθαίνω
παχαίνω
ικανοποιώ
τρυπώ
γιατρεύω
εκπαιδεύω
διαλέγω

160

• Η Μαρίνα στο σπίτι πριν τις δύο. (φτάνω)
• Εγώ για ύπνο ως τις δώδεκα, (πέφτω)

• Αυτοί τον τοίχο μέσα σε λίγα λεπτά.
(χτίζω)
την αίθουσα ως τις έξι; (στολίζω)
• Εσείς περισσότερο.

• Σε λίγους μήνες το παιδί τα μαγαζιά, (ανοίγω)
(ψηλώνω)

• Μέχρι να φτάσουμε,

Πού ήσουν τόσες μέρες;

Γεια σου, Στάνισλαβ.
Καλησπέρα σας
Πού ήσουν τόσες μέρες;
Είχα πάει στην πατρίδα να φέρω τους δικούς μου στην Αθήνα.
Ζούσες μόνος σου εδώ;
Ναι. Ήρθα στην Ελλάδα πριν δυο χρόνια μόνος μου.
Σου έλειπε η οικογένεια σου;
Φυσικά. Πάρα πολύ. Δεν είχα κέφι για τίποτε και μάλιστα είχα αρχίσει
να πίνω. Στη γιορτή της Ρούνα είχα μεθύσει. Είχα πέσει με τα μούτρα
στο κρασί. Θυμάμαι πως είχα αδειάσει δυο μπουκάλια σχεδόν
μονορούφι. Όλοι συζητούσαν κι εγώ δεν είχα αλλάξει κουβέντα με
κανέναν. Το μυαλό μου είχε κολλήσει. Είχε ταξιδέψει στη Ρωσία.
Πώς είναι η ζωή σου τώρα;
Τώρα όλα είναι μια χαρά. Μου φαίνεται πως είμαι στη ... Μόσχα.
Χα! Χα! Χα!
Μη γελάτε! Έτσι νιώθω. Το μόνο που δεν έχω τακτοποιήσει ακόμη
είναι το σχολείο του παιδιού. Όμως αύριο θα πάω να το γράψω στο
δημόσιο σχολείο που είναι κοντά στο σπίτι.

Είχα κάνει κάτι πριν από...
Υπερσυντέλικος (χθες, πριν, ...)

Είχα γνωρίσει τον αδερφό σου στην Αθήνα.
Είχες γνωρίσει τους δικούς μου;
Είχε γνωρίσει όλη την παρέα.
Είχαμε γνωρίσει όλους τους εργάτες.
Είχατε γνωρίσει τους φίλους σας;
Είχαν γνωρίσει όλους τους συμμαθητές τους.

161

Μια πράξη είχε τελειώσει στο παρελθόν πριν γίνει κάποια άλλη.

ενεστώτας αόριστος είχα + θέμα αορίστου + -ει
ανοίγω άνοιξα υπερσυντέλικος

σπουδάζω σπούδασα είχα ανοίξ -ει
κόβω έκοψα είχα σπουδάσει
είχα κόψει

Γράψε τον αόριστο και τον υπερσυντέλικο των ρημάτων:

ενεστώτας αόριστος υπερσυντέλικος
αδειάζω
ετοιμάζω
μπλέκω
μπερδεύω
βοηθώ
γράφω
συγχωρώ
ψήνω
τελειώνω
βάφω

Συμπλήρωσε στον υπερσυντέλικο κάθε πρόταση με το ρήμα της
παρένθεσης:

• Όταν έφτασα στο γήπεδο, ο αγώνας . (αρχίζω)

• Εμείς τους την προηγούμενη μέρα. (φιλοξενώ)

• Η Μαρία πριν φτάσω εγώ. (φεύγω)

• Αυτοί τα μέσα στην ντουλάπα, (κρύβω)

• Ο φίλος σου από εδώ πριν λίγο. (περνώ)

• Εσείς αυτά τα ρούχα; (διαλέγω)

• Δεν εγώ τηλέφωνο, (παίρνω)

162

Συμπληρώνω με τα ρήματα της παρένθεσης:

1. Στον παρακείμενο

• Οι μαθητές αυτά τα ωραία έργα; (ζωγραφίζω)
• Άννα γιατί τον εαυτό σου; (εγκαταλείπω)
• Παιδιά
• Ως τώρα εμείς τα μαθήματα σας; (διαβάζω)
• Νομίζετε πως τρία σπίτια, (αλλάζω)
• Δεν σωστά; (λογαριάζω)
• Πώς
της, ούτε ένα βελόνι, (κλέβω)
έτσι, Πέτρο; (καταντώ)

2. Στον υπερσυντέλικο

• Ώσπου να μάθω νέα σου, ένα πακέτο τσιγάρα.
(καπνίζω)

• λουλούδια, αλλά δε φύτρωσαν, (φυτεύω)

Εμείς πολλές φορές σε . (συμβουλεύω)

Εσείς τα κλειδιά σας στο τραπέζι, (αφήνω)

Αυτοί ακόμα δεν τον κήπο. (σκαλίζω)

αρκετή ώρα πριν τη δουλειά σας; (τελειώνω)

Δεν την πόρτα και μπήκαν κλέφτες, (κλειδώνω)

από τη δουλειά και γύριζα σπίτι, (σχολάω)

3. Στον συντελεσμένο μέλλοντα

• Θα φύγω όταν όλο το σπίτι, (καθαρίζω)
• Θα γυρίσω όταν πολλά χρήματα, (κερδίζω)
• Έως το βράδυ στο σπίτι μας. (επιστρέφω)
• Ως τον άλλο μήνα
• Σε δέκα μέρες τη βαριά δουλειά, (συνηθίζω)
• Αυτοί τα λαχανικά, (φυτρώνω)
για καφέ κάπου στο
δρόμο.(σταματώ)
• Μέχρι τις τρεις του μήνα το μωρό μου.

(γεννάω)

163

Θηλυκά σε -η
(τονίζονται στην παραλήγουσα)

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
οι μάχες
Ονομ. η μάχη των μαχών
τις μάχες
Γεν. της μάχης
μάχες
Αιτ. τη(ν) μάχη

Κλητ. μάχη

Όπως η μάχη κλίνονται ιτιατίκη
τη σπατάλη
^Υ^μ^^ΐΐ^η
η αγάπη την κόρη
τη δίκη
της ανάγκης
της τέχνης

η άπατη

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!

Από τα θηλυκά αυτά πολλά δε σχηματίζουν τη γενική του πληθυντικού
αριθμού.

Άσκηση

Κλίνε το θηλυκό η ζέστη.
(Στη γενική του πληθυντικού δε σχηματίζεται)

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
Ονομ. η οι
Γεν. της των
Αιτ. τη(ν) τις
Κλητ.

ΠΡΟΣΟΧΗ!!!
Ο τύπος των Çεστώv υπάρχει κατά την κλίση του επιθέτου ο ζεστός, η
ζεστή, το ζεστό.

164

Στο γιατρό

Ναι; Ποιος είναι; Περάστε, παρακαλώ.
Καλησπέρα σας.
Γεια σου, Σάμουελ. Καλώς ήρθες! Έμαθα πως ήσουν άρρωστος.
Ναι. Έμεινα στο κρεβάτι περίπου μια βδομάδα.
Πήγες στο γιατρό; Τι σου είπε;
Πήγα στο νοσοκομείο. Ένιωθα όλο το σώμα μου να καίει και τα πόδια
μου να τρέμουν. Πήρα ένα νούμερο και κάθισα να περιμένω τη σειρά
μου. Περίμενα αρκετή ώρα, γιατί είχε πολύ κόσμο. Πρέπει να
λιποθύμησα, γιατί όταν συνήλθα ήμουν μέσα σε ένα ιατρείο. Με
εξέτασε μία γιατρός και μου έγραψε εξετάσεις αίματος και ούρων.
Ευτυχώς που πήγα στο νοσοκομείο, γιατί εκεί υπάρχουν όλες οι
ειδικότητες των γιατρών και σου κάνουν όλες τις εξετάσεις.
Τελικά , τι είχες;
Είχα τροφική δηλητηρίαση.
Τι είχες φάει;
Σίγουρα πρέπει να έφαγα κάτι χαλασμένο. Μάλλον από το αυγό που
έφαγα στη δουλειά την ώρα του κολατσιού.
Σου έδωσαν φάρμακα;
Όχι. Με κράτησαν δυο μέρες στο νοσοκομείο και το ξεπέρασα μόνο με
δίαιτα.
Σιδερένιος λοιπόν, Σάμουελ.
Ευχαριστώ.

Η παιδίατρος με τα ακουστικά Το αίμα.
εξετάζει το παιδί. Η εξέταση αίματος

Γιατρέ μου, με πονάει...

το δόντι μου η κοιλιά μου η μέση μου ο λαιμός μου

165

.με πονάει το κεφάλι μου. Γιατρέ μου, ... ...είμαι ζεστός.
... έκλεισε η μύτη μου.

Έχω πονοκέφαλο . Έχω συνάχι. Έχω πυρετό.

πρέπει να κρύωσα. ... γλίστρησα κι έπεσα. ... κόλλησε παιδική ασθένεια.

Έχω βήχα. Έσπασα το πόδι μου. Γέμισε σπυράκια.
Πήγα στον παθολόγο. Πήγα στον ορθοπεδικό. Πήγα στον παιδίατρο.

Σε ποιον γιατρό θα πάω ... Ειδικότητα γιατρού
... αν έχω πυρετό ή πονάει η κοιλιά μου; παθολόγος
...αν πονούν τα δόντια μου; οδοντίατρος
...αν δεν βλέπω καλά;
...αν πονούν τα αυτιά, η μύτη, ο λαιμός; οφθαλμίατρος
...τα παιδιά μου; ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ)
...αν θέλω να βγάλω ακτινογραφία;
...αν πονούν τα κόκαλα μου; παιδίατρος
.. .την έγκυο γυναίκα μου; ακτινολόγος
...αν θέλω να κάνω ανάλυση αίματος; ορθοπεδικός
... αν πονάει η καρδιά μου; γυναικολόγος
μικροβιολόγος
καρδιολόγος

166

I

I

I To κεφάλι
Ì α μαλλιά
το φρύδι

I

i

i

i

i

i το στήθος το χέρι το δάχτυλο τα πόδια ο ωμός

i

I Ουδέτερα σε ­μα
Ενικός αριθμός
i Ονομ. το αίμα
Γεν. του αίματος το μάθημα
του μαθήματος

i Αιτ. το αίμα το μάθημα
Κλητ. — αίμα - μάθημα

i Πληθυντικά5ς αριθμός
Ονομ. τα αίματα τα μαθήματα

i Γεν. των αιμάτων των μαθημάτων
Αιτ. τα αίματα τα μαθήματα

i Κλητ. — αίματα - μαθήματα

i > Όπως το αίμα κλίνονται :
το γράμμα, το σώμα, το χρώμα, το χρήμα, το ψέμα, το βλέμμα, το κύμα, το
δέρμα, το βήμα, το θύμα, το κλίμα, το θέμα, ...

1 167

> Όπως το μάθημα κλίνονται :
το πρόβλημα, το όνομα, το άνοιγμα, το άπλωμα, το σιδέρωμα, το κέντημα,
το πήδημα, το ύφασμα, το άθροισμα, το διάλειμμα, ...

Παρατήρηση!!!

Τα ουδέτερα σε -μα στη γενική του πληθυντικού τονίζονται στη λήγουσα.
Π.χ. των χρημάτων, των προβλημάτων, ...

Άσκηση
Κλίνε τα ουδέτερα : το γράμμα και το όνομα στον παρακάτω πίνακα.

Ονομ. το Ενικός αριθμός
Γεν. του το
Αιτ. το του
Κλητ. — το

Ονομ. τα —
Γεν. των
Αιτ. τα Πληθυντικός αριθμός
Κλητ. — τα
των
τα

—

Ουδέτερα σε -ωμα

-ωμα
(από ρήματα σε -ώνω)

(απλώνω) άπλωμα, (ισιώνω)
(στρώνω) στρώμα, (κρυώνω)
(διπλώνω) , (λαδώνω)
(βιδώνω) , (λερώνω)
(καρφώνω) , (μπαλώνω)
(δαγκώνω) , (σιδερώνω)
(ιδρώνω) , (σημειώνω)
(δικαιώνω) , χώμα, χρώμα, άρωμα, πάπλωμα

168

Αλλά -ομα
στόμα, κόμμα,
όνομα, επίδομα

Ασκηση
Στο παρακάτω κείμενο συμπλήρωσε με ο ή με ω :

Μέσα σε μια στιγμή όλα άλλαξαν στη ζωή του. Το όν μά του ήταν
στην κατάσταση των εργατών που απολύθηκαν. Δεν το περίμενε. Ήταν ο
μόνος που είχε δίπλ μα και όμως έχασε τη δουλειά του. Το στ μα του
στέγνωσε. Έχασε το χρ μα του, το φως του. Νόμισε πως το πάτ μα
υποχώρησε κάτω από τα πόδια του.

Το επίδ μα που πήρε δεν τον ικανοποίησε. Τι μπορούσε να κάνει με
χίλια διακόσια ευρώ; Αυτή ήταν όλη κι όλη η αποζημίωση που πήρε. Αυτό
ήταν πια ολόκληρο το βίος του. Ποτέ του ως τώρα δεν έκανε οικονομία,
να έχει έστω ένα μικρό ποσό για «ώρα ανάγκης», όπως έλεγε πάντα ο
πατέρας με τη μητέρα του.

Πήγε στο σπίτι και ξάπλωσε. Έριξε πάνω του το πάπλ μα κι
αποκοιμήθηκε. Ίδρωσε τόσο πολύ που το στρ μα μούσκεψε. Ξύπνησε
και βγήκε στο μικρό μπαλκόνι. Είχε βρέξει και η μυρωδιά από το
μουσκεμένο χ μα τον έκανε να νιώσει καλύτερα. Το σ μα του είχε
δικαί μα να ξεκουραστεί για λίγες μέρες μετά από τόσα χρόνια δουλειάς.
Αυτό θα έκανε. Το είχε πάρει πλέον απόφαση. Όπως πήρε και την
απόφαση να αλλάξει και τις συνήθειες του. Να μην ξανακάνει τα ίδια
λάθη.

Έκανε στα γρήγορα ένα μπάνιο και βγήκε στο δρόμο. Πεινούσε και πήγε
κατευθείαν στο οινομαγειρείο. Παράγγειλε μια μερίδα κρέας και μισό κιλό
κρασί. Τα είχε και τα δυο τόσο ανάγκη !

169

Πάμε μια βόλτα με τον αρχαίο Έλληνα!

ο βίος το βίος
(η ζωή του ανθρώπου) (η περιουσία, ο πλούτος)

βιομηχανία, βιοπαλαιστής, βιοπάλη, βιοτεχνία, βιοτέχνης, βιολογία,
βιογραφία, βιογράφος, βιότοπος, βιοψία, υδρόβιος, ...

οίκος
(το σπίτι)

οικογένεια, οικονομία, νοικάρης, νοικοκυρά, νοικοκύρης, νοικοκυριό,
οικοδέσποινα, οικοδεσπότης, οικοδόμος οικοδομή, οικολόγος,
οικονομικός, οικόπεδο, οικοτροφείο, οικοσκευή, κατοικία, κάτοικος,
κατοικώ, κατοίκηση, κατοικημένος, ακατοίκητος, οικειότητα, οικιακός,...

οίνος
(το κρασί)

οινομαγειρείο, οινοβιομηχανία, οινοποιείο, οινόπνευμα, οινοπαραγωγός,
οινοπαραγωγή, οινοπνευματώδης, οινοποσία, οινοποιία, ...

Ουδέτερα σε -ας και -ως

Ενικός αριθμός

Ονομ. το κρέας το φως
Γεν. του
Αιτ. το κρέατος του φωτός
Κλητ. —
κρέας το φως
Ονομ. τα
Γεν. των κρέας — φως
Αιτ. τα
Κλητ. — Πληθυντικός αριθμός

κρέατα τα φώτα

κρεάτων των φώτων

κρέατα τα φωτά

κρέατα — φώτα

170

Άσκηση ανάλογα με τα παραπάνω

Στους πίνακες που ακολουθούν κλίνε
παραδείγματα τα ουδέτερα :

α) το τέρας, το πέρας

?■■·. ' το Ενικός αριθμός
του το
Ονομ. το του
Γεν. το
Αιτ. —
Κλητ. —

Ονομ. τα Πληθυντικός αριθμός
Γεν. των τα
Αιτ. τα . των
Κλητ. — τα

—

β) το καθεστώς, το γεγονός

Ονομ. το Ενικός αριθμός
Γεν. του το
Αιτ. το του
Κλητ. — το

Ονομ. τα —
Γεν. των
Αιτ. τα Πληθυντικός αριθμός
Κλητ. — τα
των
τα

—

Στο φαρμακείο

Καλησπέρα σας.
Γεια σας. Τι θέλετε παρακαλώ;
Νιώθω έναν πόνο στο στήθος μου και θα ήθελα να μου δώσετε κάποιο
φάρμακο.
Πήγατε στο γιατρό;
Όχι. Ένας μικρός πόνος είναι και...

171

- Εγώ όμως είμαι φαρμακοποιός και δεν μπορώ να σας δώσω κάποιο
φάρμακο χωρίς ιατρική συνταγή. Αν εσείς πάθετε κάτι, θα με κλείσουν
φυλακή.

- Δεν νομίζω ότι είναι κάτι σοβαρό.
- Αυτό θα μας το πει ο γιατρός, αφού πρώτα σας εξετάσει. Πάντως να

ξέρετε πως εμείς δε δίνουμε φάρμακα χωρίς συνταγή. Όχι μόνο σε εσάς
αλλά σε κανέναν.
- Εμένα μου είπαν πως μπορείτε να μου δώσετε κάτι, γιατί έχετε
σπουδάσει και γιατρός. Δεν μπορώ να πάω στο γιατρό, γιατί δεν έχω
χρήματα και δεν είμαι ασφαλισμένος.

- Αααχ! Τι να κάνω με εσένα που έμπλεξα! Ποιος σου το είπε ότι έχω
σπουδάσει ιατρική;

- Ο αδερφός μου. Τον είχατε εξετάσει και αυτόν.

- Πώς τον λένε;

- Μαχμούντ.

- Ααα! Ναι! Πού είναι τώρα αυτός; Πού χάθηκε; Δε δουλεύει;

- Του έδωσαν άδεια και πήγε στην Αίγυπτο.

- Ας είναι. Έλα να σε εξετάσω ...

Ποιου; ■=> ■=> ·=> εμένα "=><=£=> μου

Έδωσε εμένα το γλυκό.
Μου έδωσε το γλυκό.

Μίλησε εμένα για τη δουλειά.

Πήρε από εμένα το βιβλίο.

Αγόρασε σε εμένα σοκολάτα.

Έφερε σε εμένα λουλούδια.

Ζήτησε από εμένα να μιλήσουμε.

172

Ποιου; ■=>■=> ■=> εσένα «=>■=> ■=> σου

Έδωσα σε εσένα τα χρήματα.
Σου έδωσα τα χρήματα.

Αγόρασα σε εσένα παπούτσια.

Έφτιαξα σε εσένα το γλυκό που θέλεις.
Έφερε σε εσένα τον καφέ.

Μιλάω σε εσένα.

Δίνω σε εσένα το τηλέφωνο.

Ποιου; ■=> αυτού ■=> του Ποιας; ■=> αυτής ■=> της

σε αυτό(ν) σε αυτή
Διάβασα αυτού το μάθημα. Έγραψα αυτής γράμμα.
Του διάβασα το μάθημα. Της έγραψα γράμμα.

Μίλησα σε αυτόν για τη δουλειά σου.

Τηλεφωνώ σε αυτή για τα χρήματα.

Χρωστάω σε αυτόν τη ζωή μου.

Ζητάω από αυτή το αυτοκίνητο της.

Αγόρασα σε αυτή ένα δαχτυλίδι.

173

Ποιους; "=>■=><=> εμάς "=>■=>"=> μας

Έφερε σε εμάς δώρα.
Μας έφερε δώρα.
Διάβασε σε εμάς παραμύθι.
Κάλεσε εμάς στη γιορτή.

Τηλεφωνούν σε εμάς κάθε βράδυ.

Σε εμάς αρέσει το θέατρο.

Η δασκάλα δείχνει σε εμάς την άσκηση.

Ποιους; ■=><=£'=> εσάς ■=> ^ ■=> σας

Έδειξαν σε εσάς το σπίτι;
Σας έδειξαν το σπίτι;
Αγόρασα για εσάς μια τούρτα.

Ζήτησα από εσάς χρήματα.

Αρέσουν σε εσάς τα γλυκά;

Περιμένουν εσάς στο σταθμό του τρένου.

Σε εμάς αρέσει το κρασί.

174

Ποιους; >=> "Φ <=> αυτούς, αυτές, αυτά ■=> >=ΐ> ■=> τους

Είπα σε α υτούς την αλήθεια.
Τους είπα την αλήθεια.
Ζήτησα από αυτές να έρθουν στη γιορτή.

Αγόρασα σε αυτά πολλά παιχνίδια.

Μαγείρεψα σε αυτούς μουσακά.

Προσφέρω σε αυτές λουλούδια.

Έγραψα σε αυτά γράμμα.

σε έμενα =μου σε εμάς = μας
σε εσένα =σου σε εσάς = σας

σε αυτόν =του σε αυτούς η
σε αυτή =της σε αυτές >= τους
σε αυτό =του σε αυτά J

Σε εμένα αρέσει το κρασί.

Σε αυτή δίνει το βιβλίο.

Σε εσάς γράφει γράμμα.

Σε αυτά αρέσουν τα παγωτά.

175

Σ' αυτό αγοράζει γλυκά.
Σ' αυτές προσφέρουν λουλούδια.
Σε εσένα μιλάει η Μαρία.
Σε εμένα έδωσαν τα χρήματα.
Σ' αυτούς διάλεξα για δώρο ένα κάδρο.
Σ' αυτό αρέσει να βλέπει τηλεόραση.
Σ' αυτή δείχνει το σπίτι.
Αγόρασα σ' αυτή ένα παλτό και μια φούστα.
Συνάντησα τον Κώστα και την Ελένη στο θέατρο.
Ζήτησα από εσένα και τον Γιώργο να πάμε βόλτα.
Σ' εμένα και τη γυναίκα μου αρέσει ο κινηματογράφος.
Αγόρασε στο γιο και την κόρη του πολλά δώρα.
Το σπίτι της Τασίας και του Σπύρου είναι μεγάλο.

176

σου; μου του; του
σας; μας ή ^ της; της
σας; μου Φ τους; τους

Πού είναι το παλτό μου;
Το παλτό σου είναι στην κρεβατοκάμαρα.

Πού είναι η μπλούζα του;

Πού είναι το γραφείο τους;

Πού είναι το σχολείο σας;

Πού πήγε ο αδερφός της;

Πού μένει ο φίλος σου;

Πού πηγαίνει η αδερφή της;

Τι θέλει η θεία του;

Πού δουλεύει ο πατέρας τους;

Πώς πηγαίνεις στη δουλειά σου;

Τι σπουδάζει το παιδί σας;

177

Τι δείχνει η δασκάλα μας;

Τι διαβάζει το παιδί σου;

Πού είναι οι γονείς σας;

Τι περιμένουν οι φίλοι του;

Σου αρέσει το φαγητό μου;

Του έδωσες το γράμμα μου;

Της είπες τα νέα μας;

Σας αρέσουν οι φωτογραφίες μας;

ποιον; τον } τον
ποια; την την
ποιο; το το

Βλέπεις τον δάσκαλο; Ναι, βλέπω τον δάσκαλο.
Ναι, τον βλέπω.
Βλέπεις τη φίλη μας;
Ναι, βλέπω τη φίλη μας.
Βλέπεις το έργο; Ναι, τη βλέπω.

Ναι, βλέπω το έργο.
Ναι, το βλέπω.

178

Διαβάζεις το μάθημα;
Ξέρουν τη διεύθυνση;
Θέλουν την απόδειξη;
Πληρώνουν το λογαριασμό;
Περιμένει το φίλο του;
Πλένουν την αυλή;

ι Καθαρίζεις το φρούτο;

Περιμένεις τον γιατρό;
Ρώτησες τον καθηγητή;
Διαβάσατε την εφημερίδα;

Η μητέρα φτιάχνει για εμένα γλυκό.
Η μητέρα μου φτιάχνει γλυκό.
Η γιαγιά αγοράζει για εσένα πολλά παιχνίδια.
Έστειλαν σε εμένα μια πρόσκληση.

179

Χρωστάω σε αυτούς πολλά χρήματα. Ι
Ζήτησες από αυτόν δουλειά;
Ο επιστάτης ρώτησε εμένα γιατί καθυστέρησα. <Μ
Το παιδί ρώτησε εσένα αν θα πάμε βόλτα.
Τόση ώρα σε εσένα μιλάω αλλά δεν ακούς!
Είπα σ' αυτήν το τηλέφωνο σου.
Ο Κώστας γνώρισε σε εμένα τον καινούριο φίλο του.
Έφυγαν για το σπίτι και άφησαν εμάς να τελειώσουμε τη δουλειά.
Ζήτησα απ ' αυτόν να μου φέρει τα ψώνια.
Έδωσα σ' αυτούς όλα τα χρήματα.
Ο Χρήστος πρόσφερε σε εσένα λουλούδια;

με; σε μας; σας ή σε
τον; τον τους; τους
την; την τις; τις
το; το τα; τα

180

Πώς σε λένε; Με λένε, Παντελή.

Πώς τον λένε; (Σωτήρης)
Πώς τη λένε; (Αναστασία)
Πού το έβαλες;
Πού τον συνάντησες; (συρτάρι)
Τι καλό μας μαγείρεψες; (τρένο)
Πότε έφεραν τα χαλιά; (παστίτσιο)
Από πού αγόρασες τις κάλτσες; (χθες)
Σε ποιον έδωσες το γράμμα; (κατάστημα ρούχων)
(ταχυδρόμο)

Έδωσες της μητέρας το γράμμα;

Ναι, το έδωσα της μητέρας.
Ναι, της το έδωσα.

Έδωσες του παππού το φάρμακο;

Έστειλες τα δανεικά του Γιώργου ;

Έραψες το κουμπί του παντελονιού;

181

Έβαψες τον τοίχο του σαλονιού;

Είπες της Δήμητρας τα νέα;

Έπλυνες τα ρούχα του μωρού;

Σαν το σκύλο με τη γάτα ...
(Η Ρούνα γυρίζοντας στο σπίτι βρήκε τα παιδιά της να κάθονται στο
τραπέζι της κουζίνας χωρίς να μιλούν. Αμέσως κατάλαβε πως κάποιος
καβγάς έγινε, μα δε μίλησε. Σε λίγο η Ελένη άρχισε να κλαίει...)
Ρούνα : Γιατί κλαις, Ελενίτσα μου;
Ελένη : Να, ο Νικήτας έσκισε το τετράδιο της Γλώσσας μου.
Ρούνα : Έτσι, χωρίς κανένα λόγο; Δεν το πιστεύω αυτό. Κάτι θα του

έκανες κι εσύ.
Ελένη : Όχι, δεν του έκανα τίποτα.
Νικήτας : Ψέματα λέει! Εγώ ήθελα να διαβάσω κι αυτή έβαλε το

ραδιόφωνο όσο πιο δυνατά μπορούσε.
Ελένη : Αυτός λέει ψέματα. Δεν διάβαζε. Νευρίασε γιατί η ομάδα του

έχασε στο ποδόσφαιρο.
Νικήτας : Κι εσύ ήταν ανάγκη να με κοροϊδεύεις;
Ελένη : Δεν έκανα κάτι τέτοιο.
Νικήτας : Ούτε κι εγώ σου έσκισα το τετράδιο. Ένα φύλλο μόνο.
Ελένη : Ναι, αλλά εγώ πρέπει να το ξαναγράψω.
Νικήτας : Ας μη με κορόιδευες.
Ρούνα : Ξεχάστε τώρα ό,τι έγινε. Σταματήστε να κάνετε σαν το σκύλο

με τη γάτα. Κι εσύ, Νικήτα, πήγαινε και φέρε μου, σε
παρακαλώ, ένα ποτήρι νερό.
Νικήτας : Ελένη, βάλε στη μαμά νερό.
Ελένη : Εσένα είπε.
Νικήτας : Εσύ είσαι μικρότερη...'

182

Ρούνα : Κατάλαβα! «Εγώ το λέω του σκύλου μου κι ο σκύλος της
ουράς του».

Ελένη : Τι είπες, μαμά;
Ρούνα : Μια ελληνική παροιμία.
Νικήτας : Για πες μας κιόλας τι σημαίνει;
Ρούνα : Ό,τι ακριβώς κάνατε.
Ελένη : Εξήγησε μας, μαμά.
Ρούνα : Ο ένας το λέει στον άλλον, αλλά η δουλειά που πρέπει να

γίνει ποτέ δεν τελειώνει... Και τώρα πηγαίνετε και οι δύο
και φέρτε μου από ένα ποτήρι νερό.

ΤΑ ΖΩΑ

ο σκύλος η γάτα το ποντίκι
το πρόβατο το γουρούνι
το άλογο 9 το κουνέλι

η αγελάδα

ο λύκος η αλεπού η αρκούδα
183

ΤΑ ΠΤΗΝΑ

ο κόκορας η πάπια
(ο πετεινός)

η γαλοπούλα το περιστέρι η κουκουβάγια

ΤΑ ΕΝΤΟΜΑ

\î η μύγα το κουνούπι
το μυρμήγκι
η πεταλούδα 4S2gj>

η αράχνη η μέλισσα

184

Όταν ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι ή τον προστάζουμε, τότε
χρησιμοποιούμε προστακτική.

Ζητάμε από κάποιον να κάνει κάτι:

συνέχεια

Ενικός Πληθυντικός

Γράφε για να τελειώσεις! Γράφετε χωρίς να μιλάτε!

χωρίς συνέχεια

Ενικός Πληθυντικός

Γράψε τις ασκήσεις! Γράψτε με προσοχή!

απαγορεύουμε σε κάποιον να κάνει κάτι:
(μη + υποτακτική)

Ενικός συνέχεια
Μην τρέχεις, θα πέσεις! Πληθυντικός

Μην τρέχετε, είναι επικίνδυνο!

χωρίς συνέχεια

Ενικός Πληθυντικός

Μην τρέξεις, μας παρακολουθούν! Μην τρέξετε στο δρόμο!

τρώω τρώγε ; τρώτε
λέω φάε φάτε
πίνω λέγε λέγετε
λύνω πες πείτε
δείχνω πίνε πίνετε
κοιτάζω πιες πιείτε
αφήνω λύνε
λύστε
δείξε δείχνετε
κοίταζε
κοιτάξτε
άφησε αφήνετε

185

πληρώνω πλήρωνε πληρώστε
σβήνω σβήνετε
ανεβαίνω σβήσε ανεβείτε
κατεβαίνω ανέβαινε
μπαίνω ανέβα πάρτε
βλέπω
παίρνω μπες
βλέπε
δες
παίρνε
πάρε

εσύ Ενεστώτας
Δούλευε γρήγορα! εσύ
Τρώγε αργά!
Μη δουλεύεις γρήγορα!
εσείς Μην τρως το βράδυ!
Τρέχετε συνεχώς!
Πίνετε νερό! εσείς
Μην τρέχετε απρόσεχτα!
Μην πίνετε ποτά!

και μη μιλάς! (γράφω)
Μη σε δημόσιους χώρους, (καπνίζω-εσείς)

, θα πέσεις! (προσέχω)
τα χέρια σου καθαρά, (πλένω)

τα ζώα. (προσέχω- εσείς)
στη στάση, θα έρθω σε λίγο. (περιμένω-εσύ)

186

εσυ Αόριστος
Κλείσε το παράθυρο!
Γράψε την άσκηση! εσυ
Μην κλείσεις την πόρτα!
εσείς Μη γράψεις ξανά στον τοίχο!
Τρέξτε! Αργήσαμε!
Ανοίξτε τα βιβλία! εσείς
Μην τρέξετε στο δρόμο!
Μην ανοίξετε σε κανέναν!

Παιδιά, στην αυλή. (παίζω)
και θα πληρωθείς! (δουλεύω)
Τάσο, το κλειδί στον θυρωρό! (δίνω)
Εσείς _ όλοι το μάθημα, πολύ καλά. (διαβάζω)

και μισό κιλό τυρί. (αγοράζω)
τον κήπο! (ποτίζω)
το τσιγάρο! Θα αρρωστήσεις! (κόβω)
όλοι προσεχτικά τις αιτήσεις, (συμπληρώνω)

Συμπλήρωσε τα παρακάτω μικρά κείμενα στην προστακτική:
(ανάβω, ψήνω, σβήνω, βάζω, πλένω, σκουπίζω)

Παντελή, τη φωτιά και τα μπιφτέκια. Όταν
τελειώσεις τη φωτιά και στα παιδιά να φάνε.
Μετά το τραπέζι.
τα πιάτα και

(μπαίνω, βρίσκω, παίρνω, κλείνω)

Στέφανε, στο δωμάτιο μου, τον κατάλογο με τα

τηλέφωνα, τηλέφωνο το γιατρό και ένα

ραντεβού για αύριο το απόγευμα.

(πηγαίνω, ανοίγω, βλέπω, λέω)

Μαρία, ' στην κρεβατοκάμαρα, το συρτάρι

του κομοδίνου, αν εχω εκεί την ταυτότητα μου και

μου τον αριθμό της.

187

(έρχομαι, τρώω, πίνω, βγαίνω) το φαγητό σου, την
στην αυλή να παίξεις.
_, παιδί μου,
πορτοκαλάδα σου και μετά

(μπαίνω, ανεβαίνω, βγαίνω, στρίβω, μετρώ, βρίσκω, τελειώνω, έρχομαι,
λέω)

Εσείς οι δύο με το ασανσέρ στο δεύτερο όροφο.
απ' αυτό,
αριστερά και
στην μεγάλη αποθήκη.
υπάρχουν και Fr
γρήγορα και
παραγγελία. με προσοχή ποσά τοπία υφάσματος
τι ελλείψεις έχουμε.

να μου το για να κάνω νεα

Οι καταλήξεις της προστακτικής

Πότε βάζουμε -ήστε και πότε -ίστε

Τα ρήματα που τελειώνουν σε - ώ στην κατάληξη -ήστε γράφονται με η.
Αντίθετα, τα ρήματα που τελειώνουν σε -ίζω στην κατάληξη -ίστε
γράφονται με ι.

Παραδείγματα:

-ω => -ήστε -ίζω e ΐ>-ίστε
χτυπώ χτυπήστε καθαρίζω καθαρίστε
ακουμπώ ακουμπήστε ποτίζω ποτίστε

Άσκηση
Συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις με -ήστε ή -ίστε

Ζωγραφ μια κοπέλα Τηλεφων σε δυο μέρες.
Σκαλ τις πατάτες. Φροντ να είστε στην ώρα σας.
Πατ φρένο. Ακολουθ
Σταματ να φωνάζετε. Ακουμπ το παράδειγμα μου.
Συνεχ να διαβάζετε. Σκουπ τα ψώνια στο τραπέζι.

το σπίτι.

188

Ρ

I τον οδηγό
I Ειδοποι Οδηγ πιο ήρεμα.
Μαυρ τις βιτρίνες.
δέκα τετράγωνα. Στολ

Μετρ τα ρέστα σας. Υπολογ σωστά τα έξοδα.

I Βοηθ τα παιδιά σας. Μιλ μου για τον γιο σας.
Ζυγ τις μπανάνες. Μελετ τα μαθήματα καλά.

I

I Με τα ρήματα τις παρένθεσης συμπληρώστε στην προστακτική τις
παρακάτω προτάσεις:
(ακολουθώ, λύνω, σκαλίζω, κλείνω, λέω, νικώ, παρακολουθώ, ποτίζω,
I κερδίζω, αφήνω, βγαίνω, τραγουδώ, τηλεφωνώ)
ι πλούσια δώρα. τώρα στο 210- 3717171 και

τις ασκήσεις και μετά

I διάλειμμα. αμέσως θέση για την παράσταση μας.

I κακοκαιρίας. στις ειδήσεις τα καταστροφικά αποτελέσματα της

I τον κήπο και μετά τον.
μαζί μας και στο διαγωνισμό

f μας. τις οδηγίες για να φτάσετε στη λύση του

προβλήματος.

τις δικαιολογίες και την

αλήθεια.

|l
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ + (μου, σου, του, της, τους...)

I + (μου, σου, του, της, τους, ...)

I Ο δάσκαλος της τάξης μας έφυγε.
Ο δάσκαλος μας έφυγε.

υ Το τετράδιο του μαθητή χάθηκε.

I Το τηλέφωνο της Μαρίας χάλασε.

I

υ 189

il

Η είσοδος του σχολείου είναι κλειστή. Ι
Ο πρόεδρος του συλλόγου μας δεν ήρθε. Ι
Η τηλεόραση του Κώστα και της Ελένης είναι καινούργια.
Οι κάτοικοι του μικρού χωριού είναι όλοι αγρότες. ι
Το αυτοκίνητο της Χριστίνας είναι κόκκινο. e
ι
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ + (με, σε, τον, την, ... )
'_ _J + (με, σε, τον, την, ...) 1

Άνοιξε τα παράθυρα. Άνοιξε τα. ι
Πότισε τις γλάστρες. Πότισε τες
Πρόσεχε εμένα. Πρόσεχε με. 1
Αγόρασε το σπίτι. 1
Τηλεφώνησε του παππού.
Διάβασε την εφημερίδα. ι
Σήκωσε τον καναπέ.
Πρόσεχε τα παιδιά. 1
Άκουσε τους γονείς. 1
Μίλησε της θείας. 1
Κλείδωσε τις πόρτες 1
Σιδέρωσε τα ρούχα. 1
Σφουγγάρισε τον διάδρομο. 1
Καθάρισε τις ντουλάπες. 1
Πούλησε την μηχανή. 1
Κοίταξε εμένα. 1

190 ι

Στο συνεργείο

Καλημέρα, μαστρο-Θόδωρε.
Καλημέρα, κύριε Θάνο. Πώς και ήρθες; Έχει κάποια βλάβη το
αυτοκίνητο;
Δεν ξέρω τι ακριβώς συμβαίνει. Δεν μπορώ να καταλάβω. Το πρωί
μόλις έβαλα μπροστά τη μηχανή, άκουσα ένα παράξενο θόρυβο από τον
κινητήρα. Για δες το κι εσύ που είσαι μάστορας.
Βάλε πάλι μπροστά. ... Μάλιστα! ... Έχεις δίκιο. Σαν κάτι να ακούω.
Το πρωί, αφήνεις το αυτοκίνητο να ζεσταθεί ή ξεκινάς αμέσως;
Συνήθως ξεκινάω αμέσως.
Αυτό είναι το λάθος! Τώρα το χειμώνα, πριν ξεκινήσεις, πρέπει να
ζεσταίνεις τη μηχανή για λίγα λεπτά γιατί αλλιώς δε λειτουργεί σωστά.
Να το προσέχεις αυτό! Είναι βασικός κανόνας!
Εντάξει, μαστρο-Θόδωρε. Ξεκινούσα αμέσως για να μην ενοχλώ τους
γείτονες! Τι σου οφείλω;
Τίποτε. Δεν έκανα κάτι σπουδαίο. Να πας στο καλό!
Ευχαριστώ!

Αρσενικά σε -τηράς και -τορας

-τηράς -τορας
κινητήρας, ανεμιστήρας, μάστορας, πράκτορας,

λαμπτήρας, κλητήρας, κρατήρας, εισπράκτορας, ρήτορας,

ανελκυστήρας, οδοστρωτήρας, αυτοκράτορας, διδάκτορας,

βραστήρας, ... κοσμοκράτορας, δικτάτορας, ...

• Δουλεύει ως στο Υπουργείο Παιδείας.

Να αλλάξεις τους καμένους

• Ο κυρ-Φώτης είναι πολύ καλός .

• Κλείσε τον , δεν κάνει ζέστη.

Κατέβηκε με τον στο υπόγειο.
• Το χειμώνα να ζεσταίνεις τον της μηχανής.

191

Αρσενικά σε -ονας ή -ωνας

(τονίζονται στην προπαραλήγουσα)

-ονας —ωνας
γείτονας, επιστήμονας, καύσωνας, μεσαίωνας,
ακτήμονας, άξονας, πνεύμονας,
αρχιτέκτονας, βραχίονας, ... θερμοσίφωνας, είρωνας

• Μάλωσε με όλους τους .
• Δέκα νεκροί από τον το Σαββατοκύριακο.
• Τα σχέδια του ήταν θαυμάσια.
• Αυτές είναι αντιλήψεις του
• Κλείσε σε παρακαλώ τον .
.

Αρσενικά σε -ώνας ή -όνας

(τονίζονται στην παραλήγουσα)

- ώνας - όνας

αγώνας, αρραβώνας, χειμώνας, κανόνας, κηδεμόνας, αλαζόνας,

αγκώνας, αιώνας, θαμώνας, ηγεμόνας, Μακεδόνας, ...

κυκλώνας, ξενώνας, αμπελώνας,

ελαιώνας, περιστεριώνας,

στρατώνας, πευκώνας,

Παρθενώνας, Μαραθώνας, ...

• Το αποτέλεσμα του ήταν νικηφόρο.
• Δεν ήρθαν όλοι οι των παιδιών στο σχολείο.
• Η φωτιά κατέστρεψε τους
• Είναι τακτικός και τους
• Σε λίγο θα φύγει ο του καφενείου.
• Έμαθες τους
και θα έρθει η άνοιξη.
της γραμματικής;

192

Πάμε μια βόλτα με τον αρχαίο Έλληνα;

οφείλω ωφελώ

(χρωστάω) (γίνομαι χρήσιμος)

Ασκηση

Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τις λέξεις της παρένθεσης:
(οφειλέτης, ωφέλιμη, οφειλή, ανώφελο, ωφέλεια, οφείλω)

• Από αυτή τη δουλειά δεν είχα καμιά ; .

• Τακτοποιήστε άμεσα την σας προς την τράπεζα.

• Η αγελάδα είναι για το γάλα της.

• Δεν παίρνει από λόγια. Είναι να μιλάς μαζί του.

• Πρέπει να περίπου 15.000 ευρώ!

• Είναι ο μόνος που δεν πλήρωσε.

Στο σχολείο

Παρακαλώ, μήπως ξέρετε πού πρέπει να πάω για να γράψω το παιδί μου
στο σχολείο;
Ναι. Θα πάτε στο γραφείο του διευθυντή. Είναι απέναντι από το γραφείο
των δασκάλων.
(Μετά από λίγο στο γραφείο του διευθυντή)
Περάστε. Καθίστε.
Ευχαριστώ.
Τι θέλετε;
Θέλω να γράψω το παιδί μου στο σχολείο.
Από την προφορά σας κατάλαβα ότι είστε αλλοδαπός.
Ναι, είμαι από τη Ρωσία.
Πόσων χρονών είναι το παιδί;
Είναι 7 χρονών. Πριν λίγες μέρες ήρθε στην Ελλάδα και δεν ξέρει
καθόλου ελληνικά.
Δεν πειράζει. Θα πάει στην πρώτη τάξη και θα μάθει πολύ γρήγορα.
Πρέπει όμως να μου φέρετε ένα πιστοποιητικό γεννήσεως, το
βιβλιάριο υγείας του παιδιού και το συμβόλαιο του σπιτιού στο οποίο
μένετε.
Ορίστε το συμβόλαιο του σπιτιού. Τα άλλα έγγραφα είναι στα ρωσικά.

193

- Τότε θα πάτε στο Υπουργείο Εξωτερικών για να κάνετε επίσημη
μετάφραση και μετά θα τα φέρετε σε μένα.

- Το παιδί πότε θα έρθει στο σχολείο;

- Το παιδί από σήμερα κιόλας θα παρακολουθήσει μαθήματα.
- Ωραία. Σας ευχαριστώ. Ελπίζω σε λίγες μέρες να έχω όλα τα

απαραίτητα έγγραφα.

- Φροντίστε να τα ετοιμάσετε όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Γνωρίζετε να
γράφετε ελληνικά, για να συμπληρώσετε μια αίτηση και μια υπεύθυνη
δήλωση;

- Ναι. Δώστε μου τα χαρτιά.
- Ορίστε.

ο διευθυντής οι δάσκαλοι
Γεν. Το γραφείο Γεν. Το γραφείο
Αιτ. Ζήτησε Αιτ. Ρώτησε

ΑΙΤΗΣΗ

Του μαθητ ΠΡΟΣ
Τ κ. Διευθυν
Γονέα τ του Δημοτικού Σχολείου
Αθηνών
Δ/νση: Παρακαλώ να γράψετε το παιδί
μου
Τ.Κ. στην τάξη του σχολείου.
Τηλ.:
Αιτ
Θέμα: «Εγγραφή μαθητή»
Αθήνα, / /200 (Υπογραφή)

194

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΛΩΣΗ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΘΗΤΗ

Όνομα :
Επώνυμο:
Ημερομηνία γέννησης : _
Ονοματεπώνυμο πατέρα :
Ονοματεπώνυμο μητέρας
Γένος :

Ιθαγένεια :

Ι Υπηκοότητα :
Θρήσκευμα :
ι Διεύθυνση κατοικίας:
(οδός) (αριθμός)
ι (πόλη) Τ.Κ.
(περιοχή) _

Τηλέφωνο : (σπιτιού) (κινητό)

Ι

ι
ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ι Επάγγελμα πατέρα :
Διεύθυνση εργασίας :

ι Τηλέφωνο εργασίας :
Αριθμός Αστυνομικής Ταυτότητας:

ι Αριθμός Διαβατηρίου:
ι Επάγγελμα μητέρας :
ι Διεύθυνση εργασίας :
Τηλέφωνο εργασίας :

ι Αριθμός Αστυνομικής Ταυτότητας:
Αριθμός Διαβατηρίου:
ι

II 195