ĐH 096

Ñaïi Hoäi

ÑA HIEÄU 96 51

52 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

ÑA HIEÄU 96 53

Daï Tieäc
54 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

ÑA HIEÄU 96 55

56 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

ÑA HIEÄU 96 57

TRÔÛ LAÏI MAÙI TRÖÔØNG XÖA

Muøa thu naêm 1961, baèng söï vuï leänh cuûa Sö ñoaøn 7 BB,
toâi leân ñöôøng trình dieän Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia Ñaø Laït
laø nôi töø ñoù xuaát thaân. Trong thôøi gian 7 naêm toâi chæ gheù
Ñalat ñoâi laàn, neân cuõng ñoâi chuùt ngôõ ngaøng. Thaønh phoá
eâm ñeàm deã thöông, gioù dòu maùt vaø hoa nôû boán muøa. Ngöôøi
Ñalat thanh lòch trong quaàn aùo aám muøa Ñoâng, töôi vui vôùi
trang phuïc muøa heø, luoân luoân coù ñoâi maù ñoû au vaø nuï cöôøi
môøi goïi. Ñaát cuõng nhö ngöôøi, Ñalat coù moät neùt bí aån cao
sang bò khaùm phaù. Ñaát thuoäc hoaøng trieàu mang nhöõng neùt
coå kính reâu phong, quyù phaùi maø hoang daõ. Ngöôøi nhö ñoaù
phong lan e aáp ngaäm söông mai vaø ngaïi nguøng tröôùc gioù.
Troâng veû ngöôøi lieãu yeáu ñaøo tô nhöng chöùa caû moät ngoïn
hoaû dieäm sôn ñang aâm æ chaùy.

Thaønh phoá vôùi nhöõng con ñöôøng doác thoai thoaûi höõu
tình. Maët hoà phaúng nhö göông in boùng ñoài cuø vaø nhöõng aùng
maây vaøng ñoû cuoái trôøi. Haøng caây thoâng vaø anh ñaøo quanh
hoà töôi maùt soi treân maët nöôùc khieán caây nhö cao leân, hoà
nhö saâu theâm vaø trôøi ñaát nhö röïc rôõ hôn. Thænh thoaûng laøn
gioù nheï thoåi qua, caây rung rinh, nöôùc lung linh, nhöõng hình
aûnh ñaùm maây nguõ saéc nhaït nhoaø tan xuoáng ñaùy hoà trong
khi thoâng reo ñieäu nhaïc vi vu töø treân cao voïng xuoáng nhö
tieãn ñöa, nhö nuoái tieác.

Röøng xanh nöôùc baïc chen laãn vôùi hoa muoân maøu muoân
saéc taïo neân caûnh trí huy hoaøng trong moät laøn khoâng khí oùng
aû thanh bình khieán cho loøng ngöôøi nhö traàm maëc, boãng trong
khoaûnh khaéc, queân heát nhöõng khaéc nghieät cuûa cuoäc soáng, hoaø
mình vaoø thienâ nhienâ ñeå tìm laiï tính banû thienä cuaû chính mình.
Tìm laïi ñöôïc loøng mình, gaëp laïi ñöôïc baûn chaát cuûa mình ñoù
laø nguoàn haïnh phuùc raát hieám quyù treân ñôøi.

Ngoïn thaùp bieåu töôïng cuûa tröôøng trung hoïc Yersin söøng
söõng treân ñoài cao, ñoái dieän vôùi saân cuø, cheùo goùc vôùi khaùch

58 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

saïn Palace khieán cho Ñaø laït nguy nga hôn dieãm leä hôn.
Ngoài trong phoøng aên cuûa khaùch saïn Palace, nhaám nhaùp hôùp
caø pheâ rum, nhìn trôøi möa giaêng giaêng xuoáng maët hoà, nghe
gioù ñaäp vaøo cöûa kính, ai cuõng caûm thaáy tuyeät vôøi. Ngoaøi
trôøi thaät laïnh, trong phoøng aám ngoïn löûa ñoát baèng cuûi thoâng
coøn thôm muøi nhöïa, khaùch nhaøn du ngoài ñaây laëng leõ taän
höôûng nieàm vui trong loøng. Ñaø Laït nhö vaäy, laøm sao toâi
khoâng tìm veà cho baèng ñöôïc!

Toâi tôùi Ñalat baèng ñöôøng xe löûa. Ñöôøng saét noái lieàn ga
Thaùp Chaøm vôùi Ñalat qua Krongpha, Ñôn Döông, Caàu Ñaát.
Nhöõng ñoaïn leo gioác ngöôøi ta phaûi laøm taêng cöôøng theâm
ñöôøng raêng cöa, caùc goong xe cuõng phaûi laép theâm boä phaän
ñaêc bieät ñeå boø leân vaø giöõ cho xe khoûi bò tuoät xuoáng. Ñaàu
maùy keùo coå xöa chaïy baèng daàu caën (diesel) neân khoùi ra
mòt muø vaø hôi thôû raát naëng nhoïc. Toác ñoä leo gioác chæ hôn
10 caây soá giôø cho neân vöôït moät ñoaïn ñöôøng hôn 80 caây soá
phaûi maát nöûa ngaøy. Moãi ngaøy chæ coù moät chuyeán leân vaø moät
chuyeán xuoáng. Ngöôøi ta thöôøng duøng xe ñoø ñeå di chuyeån
Saigon – Ñalat deã daøng tieän lôïi hôn, nhöng phaûi chòu ñöïng
nguy hieåm vì hay bò du kích Vieät Coäng chaën ñöôøng thu
thueá vaø baét coùc. Haøng Khoâng Vieät Nam cuõng coù chuyeán
bay nhöng khoâng thöôøng xuyeân, saân bay Lieân Khöông laïi
quaù xa, caùch thò xaõ 30 caây soá, ñoâi khi cuõng bò chaën ñöôøng
ôû chaân Nuùi Voi.

Tröôøng Voõ Bò Quoác Gia toaï laïc taïi khu Chi Laêng, tröôùc
goïi laø Saint Benois. Khi toâi tôùi, khoaù 15 vöøa môùi ra tröôøng,
coøn laïi khoaù 16 vaø 17. Lieân Ñoaøn Sinh Vieân Só Quan vaø
Phoøng Huaán Luyeän Quaân Söï chieám cöù heát doanh traïi thuoäc
nhaø thöông Catroux tröôùc kia. Boä Chæ Huy Tröôøng vaø Lieân
Ñoanø Yemå Trôï cunø g cacù lôpù hocï ñonù g benâ Khu Quang Trung,
töùc khu vöïc chính cuûa Tröôøng. Naêm 1960 Toång Thoáng Ngoâ
Ñình Dieäm ñaõ ñaët vieân ñaù ñaàu tieân taïi ñoài 1515 xaây döïng
tröôøng môùi cho xöùng ñaùng vôùi teân do oâng ñaët: Tröôøng Voõ
Bò Quoác Gia Vieät Nam. Tröôøng oác ñöôïc xaây caát ñoà soä. Khu
sinh vieân coù 4 daõy nhaø nguû 3 taàng laàu chöùa gaàn 400 phoøng

ÑA HIEÄU 96 59

nguû, ñuû cho 4 khoaù hoïc cuøng moät luùc khoaûng 800 ngöôøi. Khu
hoïc taäp goàm 50 phoøng hoïc taân tieán cuøng phoøng thí nghieäm
hieän ñaïi, trung taâm thính thò cho sinh vieân duøi maøi kinh söû.
Khi tröôøng môùi laø khu Leâ Lôïi hoaøn thaønh, oâng Dieäm cho
caét haøng loaït caây thoâng phía Taây dinh 1 nhìn xuoáng tröôøng
voõ bò, vôùi muïc ñích xem sinh vieân só quan sinh hoaït vaø dieãn
haønh haøng ngaøy taïi tröôøng. OÂng raát nghieâm khaéc trong vieäc
chaët caây röøng, nhaát laø röøng Ñalat, theá maø moät phaàn tö vaït
caây xung quanh dinh toång thoáng bò caét boû chæ ñeå nhìn sinh
vieân. Moãi khi thaáy sinh vieân dieãn haønh oâng thöôøng goïi moïi
ngöôøi ra xem. OÂng raát cöng sinh vieân Tröôøng Voõ Bò. Khoaù
16 coù moät soá sinh vieân Vieät Nam sinh taïi Campuchia ñöôïc
oâng keâu goïi vaø khuyeán khích veà hoïc só quan, phaàn ñoâng hoï
hoïc tröôøng Phaùp neân noùi tieáng Phaùp, tieáng Cam Boát dó nhieân
vaø tieáng Vieät Nam. Nhöõng thaønh phaàn naøy raát höõu ích cho
quaân ñoäi vaø ñaát nöôùc veà sau.

Toâi trình dieän Trung Taù Traàn Ngoïc Huyeán, Chæ Huy
Tröôûng, ngöôøi vöøa môùi thay theá Thieáu Töôùng Leâ Vaên Kim
bò thaát suûng sau cuoäc binh bieán thaùng 11 naêm 1960. Trung Taù
Huyeán nguyeân laø Vaên Hoaù Vuï Tröôûng cuûa tröôøng, chuyeân
daïy veà vaên hoaù, ñöôïc toång thoáng Dieäm tin caån moät caùch
ñaëc bieät vaø Trung Töôùng Ñoân, Toång Tham Möu Tröôûng,
löu taâm. Khi môùi leân laøm Chæ Huy Tröôûng oâng ñaõ loaïi khoûi
tröôøng moät soá só quan vaø ñaùnh rôùt moät soá SVSQ maø oâng
cho laø yû theá con oâng chaùu cha. OÂng maïnh daïn caûi toå tröôøng
theo chöông trình vaø phöông phaùp huaán luyeän cuûa Tröôøng
Voõ Bò Westpoint, mang laïi nieàm töï tin vaø haõnh dieän cho
SVSQ. OÂng cuõng thuùc ñaåy loøng töï haøo cuûa moïi quaân nhaân
thuoäc Tröôøng Voõ Bò, ngoâi tröôøng maø oâng ñöa leân haøng Ñeä
Nhaát Ñoâng Nam AÙ.

Trung Taù Huyeán ra chæ thò caûi toå cho töøng ngaønh. Toå
chöùc laïi Phoøng Huaán Luyeän Quaân Söï, mang sinh vieân thöïc
taäp vaø nguû ñeâm ngoaøi trôøi nhieàu hôn, ñöa sinh vieân vaøo caùc
cuoäc thao döôït taùc chieán ôû caáp ñôn vò lôùn hôn vaø thöôøng
xuyeân hôn. Sinh Vieân Só Quan laøm quen vôùi khoâng khí taùc

60 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

chieán vaø chieán tröôøng cho neân sau naøy ra ñôn vò khoâng coøn
bôõ ngôõ hoaëc maëc caûm trong vieäc chæ huy. Hoï töï tin vaø thaønh
coâng ngay töø buoåi ñaàu. Khoái Vaên Hoaù Vuï cuõng ñöôïc caûi toå
ñeå coù ñaày ñuû khaû naêng giaûng daäy cho Sinh Vieân Só Quan coù
trình ñoä vaên baèng cöû nhaân khoa hoïc khi maõn khoaù. Chöông
trình huaán luyeän 4 naêm ñaõ khieán cho SVSQ vöõng chaéc veà
caû hai maët vaên hoaù vaø quaân söï. Lieân ñoaøn SVSQ giao cho
ngöôøi naêng ñoäng. Moät soá só quan ñöôïc tuyeån choïn laøm Só
Quan Caùn Boä coi soùc sinh vieân theo traøo löu môùi. Toâi ñöôïc
cöû laøm Só Quan Caùn Boä Ñaïi Ñoäi Tröôûng Ñaïi Ñoäi C, Tieåu
Ñoaøn 1 SVSQ. Moïi ngöôøi ñeàu doàn noã löïc vaøo vieäc ñaøo taïo
theá heä laõnh ñaïo töông lai. Luùc naøy Lieân Ñoaøn SVSQ, Phoøng
Huaán Luyeän Quaân Söï vaø Vaên Hoaù Vuï ñaõ doïn qua tröôøng
môùi. Caùc Só Quan Caùn Boä phaûi thay phieân nhau öùng tröïc
troâng coi SVSQ tôùi sau khi sinh vieân aên côm toái xong môùi
ñöôïc ra veà. Muøa Ñoâng haøng naêm nhöõng taân khoaù sinh nhaäp
tröôøng, muøa khoå nhuïc cho moät khoaù môùi baét ñaàu. Môû ñaàu laø
baét taân khoaù sinh phaûi tuaân haønh meänh leänh trieät ñeå. Khoaù
ñaøn anh baøy ra nhöõng caùi leänh raát laø ngöôïc ngaïo ñeå baét ngöôøi
ta phaûi tuaân theo. Nhöõng hình phaït raát khaéc nghieät vaø phi
lyù ñöôïc aùp duïng. Suoát ngaøy vaø suoát ñeâm, tieáng la heùt, tieáng
traû lôøi tuaân leänh vang daäy khu tröôøng. Ngöôøi ta ñaët cho thôøi
gian naøy moät caùi teân nghe cuõng rôïn ngöôøi: Taùm Tuaàn Sô
Khôûi hay Taùm Tuaàn Huaán Nhuïc. Tuy taøn baïo nhöng ñaõ taïo
neân ngöôøi. Nhöõng con ngöôøi loät xaùc ñeå trôû thaønh con ngöôøi
khaùc hoaøn toaøn, UÛy mî yeáu heøn ñaõ bieán maát. Haøo huøng töï
tin ñaõ ñeán vôùi nhöõng ngöôøi ñang lôùn, lôùn töø theå xaùc tôùi taâm
hoàn. Moät soá khoâng theo kòp ñaõ bò ñaøo thaûi, buoàn raàu töùc töôûi
trôû veà ñôøi soáng daân söï. Nhöõng ngöôøi ôû laïi chaáp nhaän cuoäc
soáng kyû luaät, cuoäc soáng maø taát caû ñeàu vuoâng goùc. Moïi cöû
ñoäng ñeàu theo moät goùc vuoâng 90 ñoä, töø caùch naâng ly nöôùc
uoáng, ñöa baùt côm vaøo mieäng, taát caû ñeàu phaûi ñi theo moät
goùc vuoâng. Moãi laàn di chuyeån muoán ñoåi höôùng ñeàu phaûi
theo ñöôøng ñi vuoâng goùc. Moãi laàn ngoài xuoáng vaø ñöùng leân
cuõng ñeàu phaûi tuaân haønh theo quy taéc 90 ñoä. Chæ coù vuoâng
chöù khoâng troøn, caùi ñoù daïy cho con ngöôøi phaûi soáng moät

ÑA HIEÄU 96 61

caùch döùt khoaùt, maïnh meõ ñeå sau naøy ra ñôøi phaûi coù moät laäp
tröôøng ñuùng vôùi tö caùch con ngöôøi.

Sau naøy nhìn laïi thôøi gian Taùm Tuaàn Sô Khôûi naøy
ña soá SVSQ ñeàu laáy laøm haõnh dieän, nhö caù ñaõ vöôït vuõ moân
ñeå môû roäng con ñöôøng theânh thang tröôùc maët. Keát thuùc giai
ñoaïn 8 tuaàn baèng moät baøi thöïc taäp gay go vaø haøo höùng, ñoù
laø Chinh Phuïc Ñænh Laâm Vieân. Laâm Vieân laø ngoïn nuùi cao
nhaát Ñaø Laït, hôn hai ngaøn thöôùc so vôùi maët bieån. Ngoïn nuùi
cheá ngöï caû vuøng trôøi Ñaø Laït. Ñöùng treân ñænh phoùng taàm
maét nhìn tôùi taän Bieån Ñoâng. Maây beành boàng bay löôïn döôùi
chaân mình. Chinh Phuïc Ñænh Laâm Vieân ñeå thaáy mình cao
hôn, lôùn hôn maø chuaån bò cho söï nghieäp mai sau.

Ngaøy chuùng toâi vaøo tröôøng, thaùng 3 naêm 1954, tröôøng
luùc ñoù teân laø Tröôøng Voõ Bò Lieân Quaân Ñaø Laït do moät trung
taù ngöôøi Phaùp laøm chæ huy tröôûng. Chöông trình huaán luyeän
daäp khuoân theo tröôøng Saint Cyr cuûa quaân ñoäi Phaùp. Khoâng
coù taùm tuaàn sô khôûi, khoâng coù muøa vaên hoaù, quaân söï. Chuù
troïng ñeán taùc chieán coøn caùc moân khaùc ñeàu laø thöù yeáu.

Teát Maäu Thaân, chieán tranh traøn veà thaønh phoá Ñaø Laït.
Thaønh phoá thô moäng chìm trong löûa ñaïn. Khu phoá Hoaø
Bình, Tröôøng Yersin, Giaùo Hoaøng Chuûng Vieän vaø caû Laõnh
Ñòa Ñöùc Baø daøi tôùi Khu soá 4 laø choán giao tranh. Töø naêm
1945 chieán tranh böøng böøng treân caû nöôùc, nhöng Ñaø Laït
vaãn laø nôi yeân laønh. Tieáng suùng noå ôû quaân tröôøng khoâng
nao nuùng loøng ngöôøi vì chæ laø suùng taäp. Goùt giaøy sinh vieân
quaân tröôøng chæ ñaùnh ñoäng nhòp tim sôn nöõ. Leã phuïc chæ
thu huùt aùnh maét giai nhaân. Taát caû chæ laøm taêng veû ñeïp choán
phoàn hoa. Ngöôøi ta queân ñi nhöõng ñau thöông chieán tranh
treân ñaát nöôùc nhö theå ôû moät nôi naøo xa laém. Sinh Vieân
Só Quan maëc ñoà traän, canh gaùc caùc yeáu ñieåm. Khoâng khí
chieán tranh laøm soâi ñoäng quaân tröôøng. Ngöôøi ta chuaån bò,
toå chöùc chieán traän raát khoan thai vôùi phong thaùi haøo huøng
laõng maïn. Toâi mang ñaïi ñoäi an ninh phoøng thuû cuûa tröôøng
taêng phaùi cho Tieåu khu Tuyeân Ñöùc ñeå giaûi toaû thò xaõ. Ñaïi
ñoäi 768 do Trung UÙy Linh chæ huy ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï

62 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

xuaát saéc. Chæ trong moät ngaøy ñaõ thanh toaùn xong muïc tieâu
giaûi toaû khu Hoaø bình Ñaø Laït.

Lieân ñoaøn yeåm trôï toå chöùc thaønh moät trung taâm kieåm
thính, nghe caùc ñaøi truyeàn tin thuoäc Tieåu Khu Tuyeân Ñöùc
ñeå thu löôïm tin töùc. Thieáu taù An vaø toâi tuùc tröïc taïi Trung
Taâm Tin Töùc. Caùc tröôûng ban taát baät chuaån bò theo phaàn
haønh chuyeân moân ñeå saün saøng yeåm trôï cho toaøn tröôøng.
Quaân xa cuûa Ñaïi UÙy Nhung chuaån bò leân ñöôøng. Quaân cuï
cuûa Ñaïi UÙy Thuïy saün saøng ra tieàn tuyeán. Mìn baãy cuûa Thieáu
Taù Ry vaø Trung UÙy Nhaãn ñöôïc saün saøng ñeå gaøi ngoøi noå.
Truyeàn tin cuûa Thieáu UÙy Roâ ñöôïc tröng duïng toái ña. Toång
ñaøi ñieän thoaïi ñöôïc taêng cöôøng, chaïy raøo raøo, chuoâng ñoå
lieân mieân. Beänh xaù ñeøn saùng chöng, Baùc só Giaù, y só tröôûng
vaø Baùc só Giaùc chaïy tôùi chaïy lui taát baät. Phaïn xaù khoùi boác
leân nghi nguùt.

Tieáng suùng Maäu Thaân vöøa ngöøng. Ñaø Laït trôû laïi moät
muøa xuaân töôi vui vaø söûa sang laïi nhöõng ñoå vôõ do chieán
tranh gaây ra. Tröôøng Voõ Bò tu boå heä thoáng phoøng thuû. Suoát
cuoäc chieán tranh Vieät Nam töø ngaøy thaønh laäp nay tröôøng
Voõ Bò môùi thöïc söï coù heä thoáng phoøng thuû töông ñoái vöõng
chaéc vaø binh só cuûa Lieân Ñoaøn Yeåm Trôï môùi trôû thaønh ñoäi
quaân saün saøng chieán ñaáu baûo veä cô sôû. Ñeøn phoøng thuû chieáu
saùng röïc sau lôùp söông muø mang khoâng khí chieán tranh ñeán
Tröôøng Voõ Bò voán dó bình yeân. Sinh Vieân Só Quan khoâng
coøn thô thôùi nhö xöa, ñeâm ñeâm chia nhau chieám ngöï caùc
troïng ñieåm quanh tröôøng. Hoï thöïc taäp ngay trong chieán loaïn.

Toâi boãng nhaän ñöôïc leänh theo hoïc khoùa 1 Quaân Chaùnh
taïi Saøi Goøn. Töø ñoù toâi xa haún maùi tröôøng maø toâi ñaõ toát ng-
hieäp vaø phuïc vuï. Tính ra toâi ñaõ ôû tröôøng ñöôïc gaàn 7 naêm
troøn. Moãi khi noùi ñeán Ñaø Laït laø noùi ñeán Tröôøng Voõ Bò,
cuõng nhö nhaéc ñeán tröôøng Voõ Bò laø nhaéc ñeán Ñaø Laït. Ñoù
laø tieáng goïi thaân yeâu ñaõ theo suoát ñôøi quaân nguõ cuûa toâi.
Nay ñaõ maát thaät roài!

Ñoâng Anh Nguyeãn Ñình Taïo

ÑA HIEÄU 96 63

Vuõ Phuùc Sinh K20

Nöûa ñeâm roài
Naèm hoaøi khoâng nguû ñöôïc
Nhôù ñeán nhöõng baïn beø thuôû tröôùc
Thaáy xoán xang xen laãn nhöõng buoàn vui
Keå töø ngaøy ñaát nöôùc chia ñoâi
Doøng Beán Haûi phaân hai mieàn Nam Baéc
Toâi theo gia ñình chaïy giaëc
Vaøo mieàn nam soáng ôû Saøi-goøn
Trôøi töï do ñeïp ñeõ naøo hôn
Ngaøy caép saùch ñeán tröôøng ñi hoïc
Ñang lôùn leân chöa moät laàn bieát khoùc
Boãng thaáy buoàn vì khoùi löûa queâ höông
Tuoåi hai möôi boû nghieân buùt nhaäp quaân tröôøng
Keå töø ñoù toâi thaønh trai Voõ Bò
Cuõng moäng lôùn haøo huøng nghóa khí
Tay kieám cung thoûa chí vôùi soâng hoà
Qua hai naêm treân xöù moäng mô
Hoà Than Thôû, röøng thoâng xanh Ñaø Laït
Cuøng baïn beø ñoùn mai vaøng thôm ngaùt
Hoa mai vaøng treân coå aùo oai phong

64 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Laø só quan, toâi nguyeän moät loøng
Danh döï, traùch nhieäm, vì an nguy toå quoác

Caùc baïn toâi töøng tieán böôùc
Qua boán vuøng chieán thuaät hieân ngang
Töø Thöøa Thieân, Ban Meâ Thuoät, Ñaù Baøng
Ñeán Bình Long, Caø Mau röøng Ñöôùc

Nhieàu baïn beø keû sau ngöôøi tröôùc
Ñaõ haøo huøng töøng böôùc giöõ queâ höông
Bao chieán coâng löøng laãy chieán tröôøng
Maõi cho ñeán baåy laêm (1975) chôït taét

Taét tieáng cöôøi, taét trong nöôùc maét
Cuoäc côø ñang dôû nöôùc laïi chòu thua

Vì ñoàng minh boû baïn, gaït löøa
Baùn ñöùng mieàn nam cho Coäng Saûn

Moät laàn nöõa theo cuøng beø baïn
Naêm thaùng tuø uaát haän ñau thöông
Ba baåy (37) naêm nhìn laïi ñoaïn ñöôøng
Keå töø khi chieán tranh taøn löûa khoùi
Bieát bao nhieâu ngöôøi luoân mong ñôïi
Moät ngaøy naøo laáy laïi queâ höông.

Hoâm nay thaät buoàn
Buoàn cho thaùng ngaøy nôi xöù laï
ÔÛ queâ nhaø, meï toâi, em toâi, ñôøi nghieät ngaõ
Bieát bao giôø môùi ñöôïc yeân vui
Moät caùnh chim ñang phieâu baït beân trôøi

Moäng vaãn chæ tìm veà toå aám
Caàu cho moät ngaøy yeân laëng soùng
Cho thanh bình, hoa ñeïp nôû queâ toâi
Cuøng baïn beø vui caâu haùt rong chôi
Treân moâi nôû nuï cöôøi haïnh phuùc.

ÑA HIEÄU 96 65

Phuùt Suy Tö veà
MOÄT OÂNG GIAØ

Nguyeãn Chaùnh Tröïc K20

66 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

Thaám thoaùt maø ñaõ gaàn 37 naêm ñaát nöôùc rôi vaøo tay Coäng
Saûn Vieät Nam. Anh em mình laïi ñoùn moät caùi Teát nöõa trong
cuoäc ñôøi moät con ngöôøi. Caùi tuoåi giaø moät theâm choàng chaát
maø nöôùc nhaø vaãn coøn trong côn taâm toái cuûa vöïc thaåm maát
nöôùc. Nhaø caàm quyeàn Coäng Saûn Vieät Nam caøng ngaøy caøng
baïo taøn, caøng heøn nhaùt vaø caøng aùp böùc ngöôøi daân moät caùch
thaäm teä. Daân tình ñoùi khoå, bò gieát cheát vì daønh laïi maûnh
ñaát thaân yeâu ñeå coù moät chuùt sinh keá maø sinh soáng. Boïn caùn
boä coäng saûn Vieät Nam voâ cuøng taøn aùc duøng xe xuùc ñaát san
baèng nhaø daân vaø taùn vaøo daân ñeán cheát ngöôøi moät caùch voâ
cuøng taøn aùc taïi Tieân laõng.

Ngöôøi daân Vieät Nam luoân luoân soáng trong lo sôï phaäp
phoøng khoâng bieát nhöõng tai hoïa do chaùnh quyeàn Coäng Saûn
Vieät Nam gaây ra cho hoï khoâng bieát baát cöù giôø phuùt naøo khi
maø nhaø caàm quyeàn trong nöôùc coi sinh maïng con ngöôøi reû
nhö beøo.

Nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo trong cuûa cheá ñoä Coäng Saûn Vieät
Nam töø Hoà Chí Minh vaø nhöõng ngöôøi noái tieáp trong Boä
Chính Trò ñaõ duøng quyeàn löïc cai trò ñaát nöôùc Vieät Nam nhö
laø cuûa rieâng cuûa hoï. Haäu quaû laø ngaøy nay nhìn veà nöôùc nhaø
chuùng ta thaáy hai thaønh phaàn traùi ngöôïc nhau: thaønh phaàn
giaøu coù sung söôùng toät ñoä laø nhöõng keû coù chöùc coù quyeàn
trong boä maùy thoáng trò bao goàm 3 trieäu röôõi ñaûng vieân coäng
saûn Vieät Nam. Thaønh phaàn thöù nhì laø thaønh phaàn bò trò cuûa
hôn 87 trieäu ngöôøi daân bò aùp böùc boùc loät coøn laïi trong nöôùc.

Nöôùc mình vaø ñoàng baøo mình trong nöôùc ñang soáng
trong moät hoaøn caûnh soáng dôû, cheát dôû, soáng dôû laø caùi gì
cuõng leä thuoäc vaøo ngoaïi bang Taøu Coäng. Ngay caû yeâu nöôùc
choáng keû thuø ñang xaâm löôïc ñaát nöôùc ta thì cuõng bò ñaøn aùp
cho ñeán cheát. Coøn cheát dôû laø coù theå bò cheát baát cöù luùc naøo
treân maûnh ñaát cuûa mình khi baïo quyeàn muoán cöôùp noù ñi.
Cheát dôû vì khi ñi treân chieác xe, ngöôøi daân coù theå bò cheát
chaùy baát cöù luùc naøo vì naïn xaêng pha. Cheát dôû vì aên uoáng
bò ngoä ñoäc maø treû em bò ngoä ñoäc vì nhöõng söï pha cheá thöùc
aên baèng nhöõng chaát phuï gia cuûa keû ham lôøi. Cheát vôû vì caàu

ÑA HIEÄU 96 67

saäp nhaø saäp vì caùc coâng trình bò ruùt ruoät do caùc caùn boä coù
chöùc coù quyeàn tham nhuõng ñieån hình laø vuï saäp caàu Caàn
Thô. Cheát dôû vì söï ngheøo ñoùi trieàn mieân... v.v...

Trong hoaøn caûnh ñaát nöôùc bi ñaùt ngaøy nay, baùnh xe lòch
söû ñaõ phôi baøy taát caû söï thaät, ngöôøi daân Vieät Nam ngaøy
nay quay trôû veà quaù khöù maø thöông tieác cho moät Vieät Nam
Coäng Hoøa bò böùc töû vôùi moät Nguïy Vaên Thaø anh huøng choáng
Trung Quoác xaâm löôïc, vôùi 74 quaân nhaân trong binh chuûng
Haûi Quaân thuoäc Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa anh duõng
chieán ñaáu ñeå baûo veä haûi ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa. Chính
Coäng Saûn Vieät Nam cuõng phaûi coâng nhaän caùi chaùnh nghóa
cuûa Vieät Nam Coäng Hoøa khi Thuû Töôùng Vieät Coäng phaûi
chaùnh thöùc coâng nhaän moät söï thaät cuûa lòch söû naày vaøo ngaøy
25-11-11 trong moät cuoäc chaát vaán:

Theo Thuû töôùng, naêm 1974 Trung Quoác duøng vuõ löïc
ñaùnh chieám toaøn boä quaàn ñaûo Hoaøng Sa (luùc ñoù trong söï
quaûn lyù cuûa chính quyeàn Saøi Goøn). Chính quyeàn Vieät Nam
Coäng hoøa luùc ñoù phaûn ñoái, leân aùn vieäc laøm naøy vaø ñeà nghò
Lieân Hôïp Quoác can thieäp. Chính phuû laâm thôøi caùch maïng
mieàn Nam Vieät Nam luùc ñoù cuõng ra tuyeân boá phaûn ñoái haønh
vi chieám ñoùng naøy.

"Laäp tröôøng nhaát quaùn cuûa chuùng ta laø quaàn ñaûo Hoaøng
Sa thuoäc chuû quyeàn cuûa Vieät Nam. Chuùng ta coù ñuû caên cöù
vaø lòch söû phaùp lyù ñeå khaúng ñònh ñieàu naøy. Nhöng chuùng
ta chuû tröông ñaøm phaùn giaûi quyeát, ñoøi hoûi chuû quyeàn vôùi
quaàn ñaûo Hoaøng Sa baèng bieän phaùp hoøa bình. Chuû tröông
naøy phuø hôïp vôùi Hieán chöông Lieân Hôïp Quoác, phuø hôïp vôùi
Coâng öôùc Luaät bieån", Thuû töôùng noùi:

- Ñoái vôùi quaàn ñaûo Tröôøng Sa, theo Thuû töôùng, naêm
1975 haûi quaân Vieät Nam ñaõ tieáp quaûn 5 ñaûo do quaân ñoäi
cuûa chính quyeàn Saøi Goøn ñang quaûn lyù.

Ngaøy nay tröôùc hoaøn caûnh ñaày ñau thöông cuûa Ñaát Nöôùc
Vieät Nam. Quay veà quaù khöù chuùng ta môùi thöïc söï thöông
tieác nhöõng gì quyù baùu ñaõ maát. Vieät Nam Coäng Hoøa maát ñi
vôùi haøng loaït nhöõng vò anh huøng caùc caáp trong quaân ñoäi ñaõ

68 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

töû tieát maø ñieån hình laø caùi cheát cuûa caùc töôùng laõnh trong
quaân ñoäi nhö Nguyeãn Khoa Nam, Traàn Vaên Hai, Leâ Vaên
Höng, Leâ Nguyeân Vyõ, Phaïm Vaên Phuù... v.v...

Rieâng vôùi baûn thaân toâi, Cuï Traàn Vaên Höông vò Toång
Thoáng cuoái cuøng cuûa ñaát nöôùc toâi, moät ngöôøi laõnh ñaïo maø
toâi coù dòp gaàn guõi trong nhöõng ngaøy daàu soâi löûa boûng khi ñaát
nöôùc rôi vaøo tay coäng saûn Vieät Nam. Toâi nhôù ñeán Cuï vaøo
moãi ñoä Xuaân veà Teát ñeán, nhaát laø vaøo caùi Teát naêm Nhaâm
Thìn naày. Cuï ra ñi ñaõ 30 naêm roài…

Hoâm nay laø ngaøy muøng Moät Teát Nhaâm Thìn 2012, toâi
chôït nhôù ra raèng chæ coøn hai ngaøy nöõa moät soá anh em quaân
nhaân chuùng toâi hieän cö nguï taïi Mieàn Nam Cali seõ cuøng hoïp
maët taïi nhaø cuûa Nhaät, anh laø ngöôøi só quan tuøy vieân cuûa Cuï
Toång Thoáng Traàn Vaên Höông, ngöôøi ñaõ gaàn guõi vôùi Cuï nhö
boùng vôùi hình cho ñeán khi maát nöôùc vaøo ngaøy 30-4-75. Nhaät
cuõng laø ngöôøi thöôøng xuyeân ñeán vôùi Cuï Höông sau ngaøy
maát nöôùc vaø sau khi ra tuø caûi taïo. Nhöït laø ngöôøi só quan ñaõ
kính thöông Cuï Höông vaø trang troïng thôø Cuï Höông treân
baøn thôø cuûa gia ñình.

Töø khi qua Myõ vaøo naêm 1991 theo dieän HO, toâi cuõng
ñaõ gaëp laïi Nhöït taïi Santa Ana vaø cuõng gaëp laïi moät soá anh
em quaân nhaân laøm vieäc taïi Phuû Phoù Toång Thoáng. Chuùng
toâi thöôøng cuøng nhau xem ngaøy muøng 3 Teát aâm lòch laø ngaøy
gioã Cuï Höông. Chuùng toâi thöôøng goïi moät caùch thaân thöông
laø ngaøy gioã “OÂng Giaø“ Danh töø OÂng Giaø khoâng hieåu noù
xuaát phaùt töø hoài naøo. Nhöng toâi nghó raèng, chuùng toâi goïi
Cuï Höông baèng OÂng Giaø, bôûi vì trong thôøi gian laøm vieäc
taïi Phuû Phoù Toång Thoáng, moãi anh em quaân nhaân chuùng toâi
moãi ngöôøi moät nhieäm vuï lo cho Cuï Höông chaúng nhöõng laø
moät Thöôïng Caáp coù taùnh Yeáu Nhaân maø chuùng toâi thaät söï
thöông yeâu Cuï Höông nhö laø moät ngöôøi thöông yeâu ruoät
thòt trong gia ñình.

Nhöõng lyù do maø nhöõng quaân nhaân chuùng toâi thöông kính
Cuï Höông nhö ngöôøi cha trong gia ñình baèng danh töø thaân
thöông laø OÂng Giaø nhö sau:

ÑA HIEÄU 96 69

1- Moät OÂng Giaø gaàn guõi vôùi moïi ngöôøi

Cuï Höông döôùi con maét cuûa moïi ngöôøi laø moät ngöôøi
laõnh ñaïo quoác gia khoù gaàn guõi vì dó nhieân Cuï laø moät yeáu
nhaân vôùi vai troø laõnh ñaïo neân vì vaán ñeà an ninh maø ít coù
ngöôøi coù theå ñeán gaàn Cuï ñöôïc. Nhöng ñoái vôùi quaân nhaân
coù dòp laøm vieäc taïi Phuû Phoù Toång Thoáng Cuï thaät gaàn guõi.
Nhöõng khi xe mì goõ ñöôïc ñöa vaøo Phuû Phoù Toång Thoáng,
taát caû nhaân vieân vaø quaân nhaân laøm vieäc taïi Phuû Phoù Toång
Thoáng ñeàu ñeán aên mì vôùi Cuï. Cuï thöôøng choáng gaäy ñi töø
ngöôøi naày ñeán ngöôøi noï ñeå hoûi han moät caùch thaân maät.

Cuoäc soáng ñôn giaûn, bình dò cuûa Cuï ñöôïc nhìn thaáy haèng
ngaøy ñoâi khi vôùi nhöõng chieác aùo thun sôøn vai vôùi caùi gaäy
cuõ kyõ maø Cuï choáng ñi laøm vieäc moãi ngaøy. Nhöõng luùc Cuï
di chuyeån ñi ñaâu, hoïp haønh hoaëc chuû toïa moät buoåi leã long
troïng taïi baát kyø ñòa ñieåm naøo taïi Saigon hoaëc caùc tænh. Cuï
thöôøng daën doø laø khoâng ñöôïc laøm rình rang, laøm phieàn haø
daân chuùng vaø laøm toán keùm nhieàu cho ngaân saùch nhaø nöôùc.
Vì vaäy maø Cuï thöôøng hay raày khi thaáy raèng phía tröôùc hoaëc
phía sau coù ñoaøn xe môû ñöôøng.

Vì vaäy, laø moät ngöôøi thöôøng xuyeân lo moïi söï an ninh
moãi khi Cuï di chuyeån toâi phaûi tính toaùn moät caùch kheùo leùo
vöøa lo ñöôïc moïi söï an ninh cho Cuï, vöøa khoâng laøm Cuï phaät
loøng. Ñaây cuõng laø moät vaán ñeà phaûi thaät teá nhò khi lieân laïc
vôùi caùc cô quan lieân heä.

2- Moät OÂng Giaø laøm vieäc queân mình

Trong khi coøn taïi chöùc tröôùc naêm 1975, moät soá dö luaän
cho raèng Cuï ñaõ giaø khoâng coøn ñuû khaû naêng ñieàu haønh ñaát
nöôùc, nhöõng lôøi chæ trích cuûa nhöõng thaønh phaàn bò ñuïng chaïm
veà quyeàn lôïi muoán laøm maát uy tín cuûa Cuï. Rieâng baûn thaân
cuûa toâi trong moät vaøi laàn vaøo ngay phoøng hoïp quan troïng
maø Cuï Höông trong vai troø chuû toïa caùc Hoäi Ñoàng Hieán
Ñònh nhö: Hoäi Ñoàng Vaên Hoùa Giaùo Duïc, Hoäi Ñoàng Kinh
Teá Xaõ Hoäi, Hoäi Ñoàng Caùc Saéc Toäc. Cuï ñaõ laøm vieäc ñaâu ra
ñoù, giaûi ñaùp nhöõng caâu hoûi khoù khaên moät caùch roõ raøng. Laém
luùc beân Phuû Toång Thoáng, oâng Toång Thoáng Nguyeãn Vaên

70 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

Thieäu goïi sang moät caùch baát ngôø nhôø Cuï Höông ñi chuû toïa
moät phieân hoïp quan trong maø ñaùng lyù buoåi hoïp ñoù do Toång
Thoáng Thieäu chuû toïa. Nhöng vaøo giôø choùt vì moät lyù do naøo
ñoù Toång Thoáng Thieäu khoâng chuû toïa ñöôïc. Cuï ñöôïc Toång
Thoáng Thieäu nhôø thay theá. Trong voøng 10 phuùt chuùng toâi
phaûi lo cho Cuï Höông ñi ngay cho kòp buoåi hoïp baát ngôø.
Trong tình hình ñoù, toâi thaät söï raát khaâm phuïc Cuï Höông vì
Cuï Höông ñaõ ñaùp öùng ngay ñöôïc tình theá. Cuï ñaõ traû lôøi moïi
thaéc maéc, Cuï ñaõ giaûi quyeát ngay moïi khoù khaên cuûa vaán ñeà
lieân quan ñeán noäi dung cuûa phieân hoïp quan troïng ñoù. Ñieáu
naày chöùng toû Cuï Höông laø con ngöôøi raát saùng suoát am töôøng
moïi vaán ñeà moät caùch töôøng taän.

Nhöõng ngaøy cuoái cuøng cuûa ñaát nöôùc boán phöông thoï ñòch
bao vaây beân Cuï Höông, aùp löïc töø phía Chaùnh Phuû Myõ, ngöôøi
baïn ñoàng minh phaûn boäi, aùp löïc töø phía Coäng Saûn Baéc Vieät,
aùp löïc töø phía ñoùn gioù trôû côø gaây roái ren theâm trong nöôùc,
nhöõng loaïi ngöôøi chæ bieát tö lôïi hôn laø quyeàn lôïi soáng coøn
cuûa quoác gia daân toäc. Thôøi gian naày Cuï Höông laøm vieäc
ngaøy ñeâm trong vai troø coâ ñôn ñeå cöùu laáy ñaát nöôùc treân
bôø vöïc thaåm tan raû. Laøm vieäc trong tình huoáng tuyeät voïng
naày toâi laïi caûm phuïc söï bình tænh cuûa Cuï Höông voâ cuøng…

3- Moät OÂng Giaø nhaân töø yeâu thöông nhöõng ngöôøi cuøi
baát haïnh.

Moät ñieàu ít ai bieát laø Cuï Höông maëc duø ña ñoan vôùi
coâng vieäc, Cuï Höông raát quan taâm vôùi nhöõng con ngöôøi
thaät baát haïnh vì mang chöùng beänh phong cuøi taïi Di Linh,
nhöõng ngöôøi phuï taù ñaëc bieät cuûa Cuï Höông thöôøng hay nhaän
nhieäm vuï cuûa Cuï laø yeåm trôï cho traïi cuøi naày trong ñoù laø hai
ngöôøi Phuï Taù Ñaëc Bieät laø Thieáu Töôùng Nguyeãn Vaên Hieáu,
Thaåm phaùn Nguyeãn Thaïch Vaân laø hai ngöôøi thay phieân Cuï
ñeán traïi cuøi naày. Ngay sau khi Ñöùc Cha Jean Cassaigne,
ñeå töôûng nhôù coâng lao to lôùn cuûa Cha Jean Cassaigne. Cuï
Höông ñaõ phaùi Thieáu Töôùng Nguyeãn Vaên Hieáu thay ngöôøi
ñi Di Linh trao taëng moät huy chöông cao quyù ñeå ghi coâng
ôn moät vì cha cuûa taát caû beänh nhaân cui vaøo ngaøy 12-4-72

ÑA HIEÄU 96 71

ñeä töù ñaúng baûo quoác quaân chöông.

4- Moät OÂng Giaø chia seõ noåi ñau thöông vôùi gia ñình
quaân nhaân

Chieán cuoäc caøng luùc caøng naëng neà, caøng aùc lieät hôn
khi maø Coäng Quaân Baéc Vieät quyeát taâm ñaùnh chieám Mieàn
Nam. Cuï Höông tuy laø moät baän roän trong coâng vieäc . Tin
töùc chieán tröôøng haèng ngaøy Cuï Höông khoâng bao giôø boû
soùt. Khi Töôùng Ñoã Cao Trí baát ngôø bò cheát trong vuï noå tröïc
thaêng treân khoâng phaän Taây Ninh khi thò saùt chieán tröôøng.
Cuï Höông phaûi thoát leân khi nhaän ñöôïc hung tin:

- Vieät Nam vöøa maát ñi moät töôùng taøi khi maø tình hình
chieán cuoäc ñang raát caàn. Toâi ñaõ bieát Cuï ñaõ khoâng caàm ñöôïc
nöôùc maét khi hay tin Töôùng Ñoã Cao Trí maát ñi.

Toâi laø ngöôøi ñöôïc chæ ñònh ñaïi dieän Phuû Phoù Toång
Thoáng mang moät soá quaø cuûa Cuï Höông ñeán Boä Tö Leänh
Sö Ñoaøn 5 Boä Binh nhaân ngaøy leã Kyû Nieäm 10 Naêm thaønh
laäp sö ñoaøn naày. Khi toâi trao quaø naày duø raèng khoâng coù
bao nhieâu nhöng toâi nghó raèng noù laø moät taám loøng cuûa Cuï
Höông muoán chia seõ nhöõng noãi maát maùt cuûa caùc gia ñình
chieán binh thuoäc Quaân Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa.

5- Moät OÂng Giaø choïn nieàm ñau rieâng mình hoøa cuøng
nieàm ñau chung cuûa daân toäc.

Ngaøy 30-4-75, nöôùc maát, saùng ngaøy 1-5-75 ñöùa chaùu
ruoät Ñaïi UÙy Phan Höõu Cöông töï saùt cheát. Toâi ñeán vôùi Cuï
Höông vaø chöùng kieán moät noåi ñau xoùt cuûa OÂng Giaø. Cuï
ngoài beân chieác divan vôùi caùi thaân xaùc cuûa ngöôøi chaùu ruoät
thöông yeâu cuûa mình vôùi ñoâi maét kính raâm ñen. Toâi hieåu
OÂng Giaø ñang ñau xoùt taän taâm can. Coøn caùi buoàn naøo hôn!

Trong söï ñau ñôùn toät cuøng moät keû só vaãn giöõ taám loøng
saét son vôùi ñaát nöôùc vaø daân toäc. Cuï Höông ñaõ chaáp nhaän
taát caû söï ñau thöông vôùi daân toäc Vieät Nam.

“Khi laøm töôùng ta khoâng laáy laøm vinh, luùc laøm lính ta
cuõng khoâng laáy gì laøm nhuïc”

Toâi nhôù khoâng laàm caâu noùi naày caâu noùi naày laø cuûa Cuï

72 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

Nguyeãn Coâng Tröù. Nhöng so vôùi Cuï Nguyeãn Coâng Tröù, Cuï
Höông coøn bò noãi ñau maát maùt ngöôøi thaân yeâu ruoät thòt khi
vöøa maát nöôùc. Noãi ñau naày caøng lôùn lao hôn nhieàu nhöng
Cuï Höông phaûi neùn moïi ñau thöông ñeå hoøa chung noãi ñau
vôùi nhöõng ngöôøi quaân nhaân, coâng chöùc vaø nhaân daân mieàn
Nam thuoäc ñuû moïi thaønh phaàn toân giaùo ñaûng phaùi chaùnh trò,
moïi giôùi vaên ngheä só ñang bò ñoïa ñaøy trong nguïc tuø Coäng
Saûn. Cuï Höông ñaõ khaúng khaùi töø choái taát caû moïi ñaëc aân khi
maø nhöõng ngöôøi thuoäc cheá ñoä Vieät Nam Coäng Hoøa chöa ra
khoûi caùc traïi tuø.

Hieän nay vaãn coøn coù maáy traêm ngaøn nhôn vieân cheá ñoä
cuõ, caû vaên laãn voõ, töø Phoù Thuû töôùng ñeán Toång Boä tröôûng,
caùc töôùng laõnh, quaân nhaân coâng chöùc caùc caáp, caùc chính trò
gia, caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, ñaûng phaùi, ñang bò taäp trung
caûi taïo, ræ tai thì ngaén haïn maø cho ñeán nay vaãn chöa thaáy
veà. Toâi laø ngöôøi ñöùng ñaàu haøng laõnh ñaïo chaùnh phuû Vieät
Nam Coäng Hoøa, xin laõnh heát traùch nhieäm moät mình. Toâi
xin chaùnh phuû môùi thaû hoï veà heát, vì hoï laø nhöõng ngöôøi chæ
bieát thöøa haønh meänh leänh caáp treân, hoï khoâng coù toäi gì caû.
Toâi xin chaùnh phuû môùi tha hoï veà sum hoïp vôùi vôï con, coøn
lo laøm aên xaây döïng ñaát nöôùc. Chöøng naøo nhöõng ngöôøi taäp
trung caûi taïo ñöôïc veà heát, chöøng naøo hoï nhaän ñöôïc ñaày ñuû
quyeàn coâng daân, chöøng ñoù, toâi seõ laø ngöôøi cuoái cuøng, sau
hoï, nhaän quyeàn coâng daân cho caù nhaân toâi »

Thay lôøi töôûng nhôù Cuï Höông

Kính thöa Cuï Höông,

Hieän giôø Cuï ñang ôû moät nôi naøo ñoù khoâng coøn nhieàu khoå
aûi, toâi hieåu raèng nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc thöông daân nhö Cuï
vaø nhöõng ngöôøi chieán só anh duõng töû tieát sau ngaøy 30-4-75.
Toâi tin raèng Cuï vaø nhöõng vò chieán só can tröôøng vaãn chöa
thaät söï an loøng khi nhìn veà queâ höông Vieät Nam trong nöôùc
vaãn coøn raát nhieàu baát haïnh. Ngöôøi daân thì maát heát quyeàn

ÑA HIEÄU 96 73

laøm ngöôøi vaø nhöõng ngöôøi Vieät Nam soáng löu vong khaéc
khoaûi cho vaän maïng cuûa ñaát nöôùc. Cuï vaãn buoàn nhieàu hôn
vui khi maø nöôùc nhaø chöa thoaùt khoûi aùch Coäng Saûn Vieät
Nam. Nhöõng ngöôøi Vieät löu vong chöa thaät söï ñoaøn keát yeâu
thöông nhau vaø cuõng coøn raát nhieâu tranh chaáp hôn thua vì
danh lôïi. Thaät laø moät ñieàu raát ñaùng buoàn!

Nhöng xin Cuï haõy tin raèng caùi göông thaät trong saùng maø
Cuï ñaõ ñeå laïi cho haäu theá vaãn laø moät taám göông maø ngaøy
hoâm nay trong buoåi leã Thöôïng Kyø Ñaáu Naêm Nhaâm Thìn,
nhöõng ngöôøi treû trong theá heä haäu sinh ñang daâng höông
töôûng nieäm Cuï. Hoï ñaõ hoïc ñöôïc töø taám göông yeâu nöôùc
thöông daân maø Cuï Höông ñaõ ñeå laïi cho haäu theá. Hoï ñaõ nhìn
thaáy caàn phaûi tìm moät höôùng ñi ñích thöïc vì daân vì nöôùc ñeå
haàu phuïc hoài moät Nöôùc Vieät Nam toát ñeïp hôn ñeå daân toäc
Vieät Nam thoaùt khoûi cheá ñoä ñoäc taøi ñaûng trò Coäng Saûn Vieät
Nam. Moät nöôùc Vieät Nam thaät söï coù töï do daân chuû vaø moïi
ngöôøi Vieät Nam aám no vaø haïnh phuùc..

Xin Cuï nhaän nôi ñaây taám loøng cuûa haäu theá luùc naøo cuõng
nhôù ôn vaø thöông kính Cuï.

Nguyeãn Chaùng Tröïc K20

Ñaùp Lôøi Soâng Nuùi

Vuõ Phuùc Sinh K20
Vieät Khang ôi Vieät Khang!
Goïi teân anh nhö goïi Vieät Nam
Tieáng anh haùt nhö lôøi thieâng soâng nuùi
Moïi ngöôøi ñang nghe anh noùi
Goïi daân mình ñi cöùu queâ höông
Nöûa ñôøi ngöôøi ñaõ quaù ñau thöông
Keû nhu nhöôïc ñang cuùi luoàn baùn nöôùc
Lyù, Leâ, Traàn maáy ngaøn naêm tröôùc
Ñaõ oai-huøng oanh-lieät bieát bao

74 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

Nay queâ höông giaëc cöôùp traøn vaøo
Laïi laém keû ñang taâm nònh hoùt
Gieát ñoàng baøo, ra tay traán aùp
Hoï cuùi ñaàu baùn nöôùc Vieät Nam
Vieät Khang ôi Vieät Khang,
Toâi ñang nghe anh haùt
Toâi kính anh, aân tình daøo daït

Nghe ngheïn ngaøo aám öùc laøm sao!
Keû ñöa tay ñaùnh gieát ñoàng baøo

Laïi ñang noùi tieáng daân mình sao haû?
Hoï laø ai maø gaây neân nhuïc nhaõ?
Ñaát nöôùc naøy sao quaù laàm than
Keå töø khi cuoäc chieán ngöng taøn

Ñaõ laâu quaù, ñuû thôøi gian xaây döïng
Vaäy maø nay daân tình ñieâu ñöùng
Keû theá quyeàn laø nhöõng moït saâu

Keû giaøu sang laïi baùm laáy giaëc taàu
Hoï uoáng maùu daân mình ñeå soáng
Vieät Khang ôi, tieáng anh cuøng noøi gioáng
Ñang vuøng leân cöùu theá heä mai sau
Toâi nghe anh..tieáng haùt haøng ñaàu
Chaân böôùc maïnh, ta cuøng tieán böôùc
Vieät Nam ôi, keû sau ngöôøi tröôùc
Töï cöùu mình giöõ laáy giang sôn
Vieät Khang ôi ! anh chaúng coâ ñôn
Tieáng anh goïi, toâi cuøng saùt caùnh
Nhieäm vuï naøy cuøng nhau nhaän laõnh
Vieät Nam roài röïc aùnh töông lai

Cuï giaø cuøng vôùi gaùi trai
Ñaùp lôøi soâng nuùi… Ngaøy mai saùng ngôøi.

VPS 20/D

ÑA HIEÄU 96 75

Vaøi Caûm Nghó veà Töôùng Buøi Ñình Ñaïm

Vaân Ñình Leâ Ñình Cai

Toâi thöïc söï gaàn guõi vôùi Töôùng Buøi Ñình Ñaïm keå töø ngaøy
toâi ñeán Hoa Kyø theo dieän HO. Naêm 1995, laàn ñaàu tieân, nhaø
toâi vaø toâi ñeán döï buoåi hoïp maët Taân Nieân cuûa Gia Ñình Voõ
Bò QGVN (Ñaø Laït) thuoäc vuøng Baéùc Cali ñöôïc toå chöùc taïi
thaønh phoá San Jose. Toâi thöïc söï xuùc ñoäng ñöôïc thaáy laïi laù
Côø Vaøng Ba Soïc Ñoû cuûa Toå Quoác Vieät Nam yeâu ñaáu vaø
haùt laïi baøi Quoác Ca maø ñaõ laâu roài toâi khoâng ñöôïc dòp ñeå
haùt khi coøn ôû trong nöôùc. Toâi voâ cuøng sung söôùng gaëp laïi
nhöõng khuoân maët thaân quen cuûa moät thôøi hoa moäng khi
coøn laø thaønh vieân thuoäc Giaùo Sö ñoaøn Vaên Hoaù Vuï cuûa
ngoâi tröôøng Voõ Bò lôùn nhaát vuøng Ñoâng Nam AÙ vaøo thôøi ñoù.

Ban Toå Chöùc ñaõ saép chuùng toâi ngoài cuøng baøn vôùi vôï
choàng Töôùng Buøi Ñình Ñaïm, vôï choàng Töôùng Laâm Quang
Thi vaø moät soá vò Töôùng Laûnh khaùc... Dòp ñoù, toâi ngoài caïnh
Töôùng Ñaïm vaø ñöôïc dòp nghe oâng noùi chuyeän raát nhieàu.

76 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Toâi coù nghe danh oâng khi oâng coøn laøm Giaùm Ñoác Nha
Ñoäng Vieân thuoäc Boä Quoác Phoøng döôùi thôøi Toång Thoáng
Nguyeãn Vaên Thieäu.

Caûm töôûng ñaàu tieân cuûa toâi laø Töôùng Ñaïm khoâng coù caùi
veû oai phong cuûa con nhaø Töôùng. OÂng coù phong thaùi cuûa
moät vaên nhaân, aên noùi nheï nhaøng, khieâm toán, deã laáy caûm
tình cuûa ngöôøi khaùc. Qua caâu chuyeän, toâi thaáy oâng raát naëng
loøng vôùi nöôùc non. Toâi coù caûm tình vôùi oâng töø laàn gaëp gôõ
ñaàu tieân ñoù. Roài cuøng vôùi thôøi gian, toâi gaëp Töôùng Ñaïm
thöôøng xuyeân hôn trong caùc dòp hoïp maët cuûa Gia Ñình Voõ
Bò Ñaø Laït vaø trong caùc dòp sinh hoaït ôû ngoaøi Coäng Ñoàng.

Töôùng Ñaïm luoân öu tö veà nhöõng bieán coá daãn ñeán chia
reõ trong Coäng Ñoàng vaø oâng daønh khaù nhieàu coâng söùc ñeå
vaän ñoäng ñoaøn keát vaø haøn gaén. Theo nhaän xeùt chuû quan
cuûa caù nhaân toâi, Töôùng Ñaïm raát ñöôïc vò neå trong giôùi Cöïu
Sinh Vieân Tröôøng Voõ Bò Ñaø Laït. Vaø ngoaøi Coäng Ñoàng,
loøng quyù troïng cuûa moïi ngöôøi daønh cho oâng cuõng raát lôùn.

Rieâng caù nhaân toâi, coù moät lôøi höùa vôùi Töôùng Ñaïm khi
oâng coøn soáng maø toâi khoâng hoaøn taát ñöôïc. Töôùng Ñaïm ñaõ
coá gaéng raát nhieàu ñeå thöïc hieän cuoán Kyû Yeáu veà Tröôøng
Voõ Bò Ñaø Laït vaø ñaõ yeâu caàu toâi ghi laïi thôøi kyø chuyeån ñoåi
chöông trình Voõ Bò qua heä thoáng 4 naêm (nhö cuûa tröôøng
Voõ Bò Westpoint Hoa Kyø). Toâi ñaõ höùa seõ vieát. Töôùng Ñaïm,
moãi laàn gaëp toâi, ñeàu nhaéc laïi, theá maø vì ña ñoan coâng vieäc,
toâi ñaõ khoâng hoaøn taát ñöôïc lôøi höùa (vì toâi khoâng nghó laø
Töôùng Ñaïm "phaûi ra ñi" sôùm theá). Toâi caûm thaáy thaät coù loãi
ñoái vôùi oâng maëc duø môùi ñaây toâi ñaõ vieát xong baøi "Hoài ÖÙc
veà Tröôøng Voõ Bò QGVN" (duø chöa thöïc söï ñaày ñuû).

Hoâm nay, nhaân ngaøy huyù nhaät naêm thöù ba ngaøy oâng
maát (30/5/2009-2012) xin ghi laïi vaøi doøng ngaén nguûi naøy
ñeå töôûng nhôù ñeán oâng, vò Töôùng maø mình ñaõ coù nhieàu caûm
tình vaø loøng quyù troïng...

San Jose, nhöõng ngaøy cuûa Thaùng Tö buoàn...

Vaân Ñình Leâ Ñình Cai (Giaùo Sö ñoaøn Vaên Hoaù Vuï)

ÑA HIEÄU 96 77

Thaùng Tö ñen ngaøy vong uaát haän
Chieàu 30 ñaát nöôùc phuû maøu tang!

Phaïm Vaên Tieàn K20

78 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

Theâm moät laàn nöõa thaùng Tö laïi veà, thaùng Tö xöù ngöôøi
gôïi nhôù thaùng Tö xöù mình. Thaùng Tö laàn naày ñaùnh daáu moät
chaëng ñöôøng daøi löu laïc cuûa bieát bao ngöôøi Vieät tha höông.
Thôøi gian 37 naêm quaù daøi so vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, nhöng
quaù ngaén so vôùi doøng söû cuûa moät daân toäc. Bao nhieâu naêm
maát nöôùc laø baáy nhieâu naêm caû daân toäc bò ñoïa ñaøy. Thaùng
Tö naêm 2012 noái tieáp theo chieán dòch “Thænh nguyeän thö”
vôùi hôn 150.000 chöõ kyù ñaõ ñeä trình leân caùc cô quan Haønh
Phaùp vaø Luaät Phaùp Hoa Kyø cuûa taäp theå Ngöôøi Vieät Quoác
Gia tî naïn Coäng Saûn taïi haûi ngoaïi vaøo caùc ngaøy 5, 6 thaùng
ba vöøa qua, moät döï luaät veà Nhaân Quyeàn cuõng ñöôïc ra ñôøi
sau ñoù moät ngaøy (7-3-2012) döï laät coù teân laø HR1410 do
daân bieåu Christ Smith (R-NJ) baûo trôï vaø ñöôïc pheâ chuaån.
Döï luaät naày nhaèm gia taêng aùp löïc leân nhaø caàm quyeàn Haø
noäi, buoäc hoï phaûi thaû caùc tuø nhaân löông taâm ñang bò giam
caàm traùi phaùp luaät, cuõng nhö chaám döùt vieäc xöû duïng 2 ñieàu
luaät mô hoà laø Ñieàu 79 vaø 88 boä luaät hình söï ñeå baét bôù ngöôøi
daân. Neáu ñöôïc ñuû tuùc soá uûng hoä taïi Haï Vieän döï luaät seõ ñöôïc
thoâng qua vaø chuyeån tieáp leân Thöôïng vieän ñeå bieåu quyeát.
Taïi ñaây, neáu ñöôïc chaáp thuaän, döï luaät naày seõ ñöôïc ñeä trình
leân Toång Thoáng ñeå quyeát ñònh. Caàn thôøi gian vaø nhieàu yeáu
toá chính trò cuûa chính quyeàn Myõ ñoái vôùi Vieät Nam, nhaát
trong boái caûnh Trung Quoác caøng ngaøy caøng baønh tröôùng ôû
bieån Ñoâng. Vieät Nam ñang raát caàn söï giuùp ñôõ cuûa Myõ cuõng
nhö Myõ raát caàn hieän dieän cuûa Myõ ôû Vieät Nam ñeå ngaên chaën
laøn soùng ñoû Trung Quoác.

Vaøo ngaøy 20-4-2012, OÂng Michael Posner, Phuï Taù
Ngoaïi Tröôûng ñaëc traùch Daân Chuû, Nhaân Quyeàn vaø Lao
Ñoäng cuûa Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø, thay maët Toaø Baïch OÁc traû
lôøi thænh nguyeän thö cuûa treân 150 nghìn ngöôøi Myõ goác Vieät.

“Trong tieán trình ñoái thoaïi vôùi Vieät Nam, chuùng toâi
ghi nhaän quan ñieåm cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät ôû Hoa Kyø,”
OÂng vieát trong vaên thö traû lôøi gôûi ñeán taát caû nhöõng ngöôøi

ÑA HIEÄU 96 79

kyù thænh nguyeän thö. OÂng cho bieát raèng trong thôøi gian gaàn
ñaây, Boä Ngoaïi Giao Hoa Kyø ñaõ lieân tuïc leân tieáng veà vaán
ñeà nhaân quyeàn.

Taïi buoåi ñoái thoaïi nhaân quyeàn vôùi Vieät Nam cuõng vaøo
thaùng 11 naêm ngoaùi, chính OÂng Posner ñaõ leân tieáng maïnh
meõ veà vaán ñeà nhaân quyeàn vaø töï do toân giaùo. OÂng cho bieát
raèng trong cuoäc thöông thaûo vôùi Vieät Nam hieän nay veà phaùt
trieån maäu dòch, vaán ñeà nhaân quyeàn cuõng luoân ñöôïc neâu
leân. Ñaây laø ñieåm yeâu caàu chính yeáu cuûa thænh nguyeän thö.

Cuoái cuøng oâng khaúng ñònh raèng Haønh Phaùp Obama seõ
tieáp tuïc ñoái thoaïi vôùi coäng ñoàng ngöôøi Myõ goác Vieät. OÂng
Posner laø moät trong nhöõng giôùi chöùc ñaõ töôøng trình cho
phaùi ñoaøn ngöôøi Vieät taïi buoåi tieáp xuùc ngaøy 5 thaùng 3 vöøa
qua ôû Toaø Baïch OÁc. Trong thôøi gian saép tôùi ñaây Boä Ngoaïi
Giao Hoa Kyø seõ coâng boá baûn phuùc trình thöôøng nieân veà
tình traïng nhaân quyeàn treân theá giôùi, trong ñoù coù Vieät Nam.

Qua Thænh Nguyeän Thö ñaây laø laàn ñaàu tieân chuùng ta
thaät söï ñoaøn keát höôùng veà noãi ñau chung cuûa daân toäc tröôùc
hieåm hoïa maát nöôùc, ñaõ ñaùnh daáu moät böôùc ngoaëc lòch söû
quan troïng vieäc keát hôïp laïi vôùi nhau ñeå ñoøi coâng lyù cho
caùc nhaø ñaáu tranh yeâu nöôùc ñang bò tuø toäi giam caàm. Trong
nhöõng ngaøy kyû nieäm Thaùng Tö ñen ñau buoàn naày, chuùng ta
nhaát quyeát khoâng veà vaø cuõng khoâng gôûi tieàn veà Vieät Nam
nhö moät hình thöùc baøy toû söï phaãn noä vaø leân aùn taåy chay
tröôùc söï cai trò ngaøy caøng daõ man cuûa moät cheá ñoä ñoäc taøi,
buoân daân baùn nöôùc chöa bao giôø xaûy ra qua caùc trieàu ñaïi
lòch söû Vieät Nam.

Thaùng Tö xöù ngöôøi naéng aám tình noàng, thaùng cuûa ñaát
trôøi vaøo Xuaân, chim hoùt líu lo vôùi nhöõng cuïm hoa daïi khoe
saéc maøu khaép nôi. Maøu coû xanh maùt cuøng nhöõng côn möa
nheï baát chôït buoåi chieàu ñuû ñeå gôïi nhôù moät thoaùng buoàn
trong loøng ngöôøi xa xöù. Qua roài nhöõng ngaøy ñoâng giaù buoát
buoàn thaûm leâ theâ. Moät côn gioù loác xoaùy vöøa löôùt qua thaønh

80 ÑAÙP LÔØI SOÂN NUÙI

phoá Arlington vuøng Dallas-Fortworth vaøo tröa ngaøy 3-4-
2012, vôùi söùc gioù khuûng khieáp ñaõ laøm laên loùc nhöõng xe
ñang chaïy treân ñöôøng cuøng hôn 400 noùc nhaø bò tieâu huûy.

Thaùng Tö xöù ngöôøi chaïnh nhôù nhöõng ngaøy thaùng khoå
ñau, tuø toäi cuûa ñuùng 37 naêm veà tröôùc, thaùng cuûa laøn soùng
ñoû coäng saûn xua quaân cöôõng chieám mieàn Nam nôi xöù mình.
Thaùng Tö ñoù ñaõ laø moät veát nhô trong lòch söû cuûa doøng toäc
Vieät Nam. Caû moät cheá ñoä Coäng Hoøa sau hôn 20 naêm gaày
döïng cuøng bao xöông maùu ñaõ ñoå ra, phuùt choác tan taønh theo
maây khoùi. Cuoäc thaùo chaïy cuûa caùc löïc löôïng ñoàng minh ñaõ
laøm caû mieàn Nam baøng hoaøng, söûng soát. Ngöôøi daân khoâng
coøn keàm noãi sôï haõi neân ñaõ boû cuûa chaïy laáy thaân. Nhöõng xaùc
ngöôøi laùnh naïn coäng saûn tìm töï do leânh ñeânh ngoaøi bieån caû
hoaëc boû naém xöông taøn maõi taän röøng saâu, caû ñaát nöôùc trôû
thaønh bieån maùu töø khi boïn röøng ruù traøn vaøo.

Nhöõng teân khoá raùch aùo oâm queâ muøa doát naùt phuùt choác
boãng trôû neân laøm chuû ñaát nöôùc, bao nhieâu naêm thieáu thoán
cô cöïc laàm than, giôø ñaây laø cô hoäi toát nhaát ñeå ra söùc vô
veùt, haønh haï traû thuø. Nhieàu chieán só can tröôøng cuûa Quaân
Löïc Vieät Nam Coäng Hoøa ñaõ chieán ñaáu baûo veä thuû ñoâ ñeán
nhöõng giôø phuùt cuoái, cuøng söï chaáp nhaän hieåm nguy cuûa
haøng trieäu ngöôøi daân mieàn Nam troán chaïy coäng saûn, boû
nöôùc ra ñi. Taát caû nhöõng bieán ñoäng ñoù ñaõ laøm neân thaûm
caûnh 30-4-1975 lòch söû.

Vöøa qua nhöõng chöông trình vaên ngheä ñaáu tranh ca
haùt yeåm trôï môùi ñaây höôùng veà nhaïc só treû yeâu nöôùc Vieät
Khang, ngöôøi ñaõ bò coäng saûn baét giam chæ vì 2 baûn nhaïc
yeâu nöôùc cuûa mình, taïi thaønh phoá nôi toâi ñang cö nguï hoäi
tröôøng toå chöùc khoâng coøn choã troáng, moïi ngöôøi ñeàu boài hoài
xuùc ñoäng vôùi 2 baûn nhaïc ñeå ñôøi “Anh laø ai vaø Vieät Nam toâi
ñaâu”, cuøng nhöõng gioït nöôùc maét löng troøng rôi leä ñeå tieác
thöông cho thaân phaän Vieât Nam! Linh muïc Nguyeãn Vaên
Lyù, Blogger Ñieáu Caøy, Ñoã thò Minh Haïnh, Taï Phong Taàn,

ÑA HIEÄU 96 81

Luaät Sö Cuø Huy Haø Vuõ, Leâ Coâng Ñònh, Nguyeãn Taán Trung,
Buøi Thò Minh Haèng… vaø gaàn ñaây nhaát laø Muïc Sö Nguyeãn
Coâng Chính vôùi möùc aùn 11 naêm tuø. Nhöõng ngöôøi con yeâu
cuûa toå quoác ñaõ vaø ñang noái tieáp nhau vaøo voøng lao lyù, nhaø
caàm quyeàn Haø Noäi vaãn ngang nhieân thoâ baïo chaø ñaïp Nhaân
Quyeàn baát chaáp moïi söï phaûn ñoái töø caùc toå chöùc tranh ñaáu
Nhaân quyeàn Quoác teá, cuøng söï leân aùn maïnh meõ cuûa caùc cô
quan Haønh Phaùp vaø Luaät Phaùp Hoa Kyø. Boïn coäng saûn gian
aùc vaãn maët trô maøy ñaù, caøng ngaøy caøng taøn baïo theâm. Ngaøy
11-10-2011, baø Hillary Clinton Boä Tröôûng Boä Ngoaïi Giao
Hoa Kyø ñaõ gaëp Tröông Taán Sang, Chuû Tòch Nöôùc Vieät Nam
trong phieân hoïp taïi Hawaii, vaán ñeà Nhaân quyeàn cuõng ñaõ
ñöôïc ñöa ra thaûo luaän. Vaø cuõng chaúng khaùc gì so vôùi bao
nhieâu laàn tröôùc, boïn caàm quyeàn Haø Noäi luoân khaúng ñònh:
“Nhaân quyeàn khoâng theå bò aùp ñaët töø beân ngoaøi vaø Vieät Nam
coù ñuû khaû naêng hoaøn taát vaán ñeà naày”.

Thaùng Tö gôïi nhôù hình aûnh hôn 400 em Thieáu Sinh
Quaân maëc ñoà vaøng, nghieâm chænh xeáp haøng ñoâi laëng leõ chôø
ñôïi döôùi saân côø taïi tröôøng Thieáu Sinh Quaân Vuõng Taøu, ñeå
roài sau ñoù töû thuû ñeán söùc cuøng löïc kieät. Nhöõng ngöôøi lính
Nhaåy Duø oai huøng taïi traïi Hoaøng Hoa Thaùm, nhöõng ñôn vò
TQLC tan haøng taïi caàu xa loä, ngaõ tö Haøng Xanh ñaõ tung
noå löïu ñaïn ñeå cuøng cheát beân nhau, khi vò Toång thoáng “taïm
quyeàn” Döông vaên Minh tuyeân boá ñaàu haøng, cuøng vaøi chuïc
töôùng taù cuûa cheá ñoä Coäng hoøa ñaõ töï saùt. Coøn, coøn nhieàu
laém nhöõng chieán só voâ danh töï tìm cho mình moät caùi cheát
vinh hôn soáng nhuïc. Nhöõng gioït nöôùc maét roài seõ ñöôïc tieáp
tuïc nhoû xuoáng ñeå tieác thöông, thöông tieác veà nhöõng oan
khuùc cho nhöõng ngöôøi lính anh huøng, cuøng bieát bao chieán só
ñoàng baøo voâ danh khaùc, chính hoï ñaõ vieát neân trang söû ñen
toái nhöng voâ cuøng haõnh dieän cho Chính Nghóa Quoác Gia,
nhöõng ngöôøi Vieät Töï Do khoâng bao giôø chaáp nhaän cheá ñoä
coäng saûn phi nhaân.

82 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Thaùng Tö haèng naêm, nhö thoâng leä caùc Coäng ñoàng
Ngöôøi Vieät Quoác Gia khaép nôi ñeàu coù toå chöùc Ngaøy Quoác
Haän ñeå töôûng nieäm trong noãi uaát haän ngheïn ngaøo veà söï
suy suïp quaù nhanh cuûa moät theå cheá Coäng Hoaø. Chuùng ta
thua khoâng bieát vì sao chuùng ta thua, coøn keû chieán thaéng
thì baøng hoaøng ngô ngaùc khoâng hieåu vì sao maø mình chieán
thaéng quaù nhanh vaø deã daøng nhö vaäy. Taát caû taøi lieäu lòch söû
veà cuoäc chieán tranh Vieät Nam nay ñaõ ñöôïc baïch hoùa. Coá
Thoáng Töôùng Westmoreland, ngöôøi chæ huy tröïc tieáp quaân
ñoäi Hoa Kyø tham chieán taïi Vieät Nam ñaõ thöøa nhaän “Chuùng
ta khoâng thua taïi Vieät Nam, nhöng chuùng ta ñaõ khoâng giöõ
ñuùng lôøi cam keát ñoái vôùi Quaân Löïc VNCH. Thay maët cho
Quaân Ñoäi Hoa Kyø, xin loãi caùc baïn cöïu quaân nhaân cuûa Quaân
Löïc Mieàn Nam Vieät Nam vì chuùng toâi ñaõ boû rôi caùc baïn”.
Cuõng töông töï nhö lôøi nhaän xeùt naày, cöïu ngoaïi tröôûng Hoa
Kyø Henry Kissinger ñaõ phaûi thuù nhaän “Söï thaûm baïi taïi Vieät
Nam vaøo ngaøy 30-4-1975 laø do Hoa Kyø gaây ra, chöù khoâng
phaûi Vieät Nam Coäng Hoøa”. Hay nhö Leâ Duaån ngöôøi laõnh
ñaïo “söï nghieäp giaûi phoùng mieàn Nam vaø thoáng nhaát ñaát
nöôùc” ñaõ phaûi töï thuù “Ta ñaùnh Myõ laø ñaùnh cho Lieân Xoâ,
ñaùnh cho Trung Quoác, cho caùc nöôùc XHCN, cho caû nhaân
loaïi”. Hay noùi ñuùng hôn hoï laø nhöõng teân ñaùnh möôùn cheùm
thueâ cho taäp ñoaøn coäng saûn quoác teá!

Thaùng Tö naêm nay, ñaõ ñaùnh daáu moät chaëng ñöôøng daøi
ñaáu tranh cho Töï Do Daân Chuû cuûa khoái 8406 taïi quoác noäi,
moät soá thaønh vieân trong ban toå chöùc ñang bò ngoài tuø, nhöng
soá coøn laïi vaãn hieân ngang beån bæ chieán ñaáu. Töø trong nöôùc
linh muïc Phan Vaên Lôïi ñaõ coù lôøi phaùt bieåu raát can tröôøng
“Nhö Quyù vò ñaõ bieát, cheá ñoä ñoäc taøi phaûn daân haïi nöôùc naøy
ñang böôùc vaøo giai ñoaïn thoaùi traøo vôùi bao nhieâu khuûng
hoaûng veà kinh teá, hoãn loaïn veà chính trò, baêng hoaïi veà ñaïo
ñöùc vaø baát an veà xaõ hoäi. Noù ñang tìm moïi caùch ñeå cöùu vaõn
chuoãi ngaøy toàn taïi ñaày sai laàm vaø toäi aùc cuûa noù, baèng nhieàu
bieän phaùp taøn baïo vaø thaâm ñoäc, nhaém vaøo moïi giôùi ñoàng

ÑA HIEÄU 96 83

baøo hoøng töôùc ñoaït ñaát ñai, taøi saûn, cô sôû vaø yù chí cuûa hoï.
Nhöng nhö moät phaûn löïc, noâng daân, coâng nhaân, tín ñoà, trí
thöùc, ñoái khaùng ngaøy caøng caát leân nhöõng tieáng noùi maïnh
meõ, ngaøy caøng thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng quyeát lieät, nhöng
cuõng vì theá maø ngaøy caøng gaùnh chòu nhöõng ñoøn thuø daõ man
vaø heøn haï cuûa Coäng saûn”

Thaùng Tö coù laém ngöôøi vui nhöng cuõng coù trieäu ngöôøi
buoàn. Lôøi naày ñöôïc phaùt xuaát töø söï aên naên, hoái haän cuûa
moät teân toäi phaïm, cöïu Thuû töôùng Vieät coäng Voõ Vaên Kieät
tröôùc khi ñaõ trôû neân ngöôøi thieân coå. Taïi haûi ngoïai naày ñaõ
bieát bao nhieâu laàn nhöõng teân ñaøng ñieám chính trò, muoán
xoùa soå queân ñi söï baïo taøn cuûa coäng saûn trong nhöõng ngaøy
ñaàu cöôûng chieám ñöôïc mieàn Nam. Danh töø ngaøy Quoác
haän bieán thaønh ngaøy Tî Naïn, hay ngaøy Töï Do ñeå töø boû
moät söï kieän lòch söû quan troïng ñaõ laøm ñieân ñaàu keû luoân töï
xöng mình laø chieán thaéng. Hoï muoán chuùng ta xoùa boû haän
thuø cuøng baét tay vôùi hoï ñeå queân ñi quaù khöù, moät quaù khöù
dô baån do chính coäng saûn gaây ra vaø baây giôø khoâng muoán
nhìn laïi. Hoï hoâ haøo nghò quyeát 36 ñeå noái voøng tay lôùn vôùi
chuùng ta, nhöõng kieàu baøo haûi ngoaïi, nhöng cuõng chính hoï
duøng tieàn cuûa cöôùp giaät cuûa nhaân daân trong nöôùc ñeå tieáp
tuïc ñaùnh phaù chuùng ta.

Thaùng Tö moät ñieäp khuùc buoàn haøng naêm, chaúng ai muoán
nhôù nhöng khoâng theå naøo queân ñöôïc. Ba möôi baûy naêm sau,
coâng taùc choáng coäng cuûa Ngöôøi Vieät Quoác Gia caøng ngaøy
caøng trôû neân khoù khaên phöùc taïp tröôùc söï moïc reã quaù laâu cuûa
cheá ñoä coäng saûn ñöông quyeàn. ÔÛ trong nöôùc duø bò baét bôù
tuø ñaøy, duø bò ñaøn aùp thoâ baïo cuûa löôõi leâ noøng suùng, nhöng
nhöõng chieán só quaû caûm ñaáu tranh cho Daân chuû Töï Do vaãn
chieán ñaáu kieân cöôøng. Nhöõng thöông pheá binh VNCH vaãn
son saét moät loøng, vieáng thaêm, taûo moä nhöõng ngöôøi ñaõ naèm
xuoáng vaøo ñaàu Thaùng Tö vöøa qua nôi Nghóa Trang Quaân
Ñoäi Bieân Hoøa laøm nhieàu ngöôøi rôi nöôùc.

84 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Tình chieán höõu ñong ñaày nöôùc maét.

Chieán tröôøng xöa caøng nhaéc caøng ñau!

Ngöôøi Vieät taïi haûi ngoaïi seõ laøm heát söùc mình trong vai
troø hoã trôï, coøn chuyeän giaûi theå moät cheá ñoä gian aùc phaûi do
chính ngöôøi daân trong nöôùc. Chöøng naøo coøn sôï seät, coøn chia
reõ beø phaùi, coøn caàu an, maëc ai naáy soáng, thì ngaøy aáy cheá
ñoä coäng saûn vaãn coøn. Vì chaúng coù Töï Do naøo maø khoâng
traû baèng xöông maùu!

Thaùng Tö ngaøy 24 naêm 2012 vöøa qua 2000 noâng daân
phaûi choáng traû laïi hôn 3000 coâng an boä ñoäi cöôõng cheá ñaát
ôû Höng Yeân, tieáp theo vuï cöôõng cheá sai traùi ñaát taïi ñaàm
thuûy saûn cuûa gia ñình anh Ñoaøn Vaên Vöông. Chính quyeàn
ñòa phöông xe uûi ñaát, suùng ñaïn, dao gaêm vaø maõ taáu ñeå coá
chieám cho baèng ñöôïc 70 hecta cuûa 3 xaõ Xuaân Quan, Cöûu
Cao, Phuïng Coâng nhaèm phaùt trieån thaønh phoá veä tinh, goïi
laø Ecopark. Vieäc aên cöôùp naày ñaõ keát thuùc luùc 12 giôø tröa
thöù ba 24-4, maëc daàu tröôùc söï phaûn khaùng quyeát lieät cuûa
ngöôøi daân. Nhöõng thaûm caûnh keá tieáp laø cöù taäp trung vaø
khieáu kieän trong nieàm ñau chua xoùt tuyeät voïng hoøan toaøn.

Thaùng 9-2007 toaøn theå sö saõi vaø nhaân daân Mieán Ñieän ñaõ
raàm roä xuoáng ñöôøng lan roäng qua 25 thaønh phoá, ôû Ragoon
cao ñieåm coù luùc treân 100 ngaøn ngöôøi, maùu ñaõ ñoå vaø ña soá
laõnh ñaïo bò tuø ñaøy. Môùi ñaây, chính theå ñoäc taøi quaân phieät
Mieán Ñieän ñaõ tìm thaáy nhöõng sai laàm cuûa mình neân ñaõ vaø
ñang treân ñöôøng tieán tôùi daân chuû. Lieân Ñoaøn Quoác Gia Vì
Daân Chuû cuûa khoâi nguyeân giaûi Nobel Hoøa Bình Baø Aung
Suu Kyi ñaõ thaéng lôùn trong cuoäc baàu cöû töï do vaøo ngaøy
1-4-2012 vöøa qua. Troâng ngöôøi maø nghó ñeán mình, chöøng
naøo tôùi Vieät Nam, ñoù vaán ñeà tuøy thuoäc vaøo loøng can ñaûm vaø
söï ñoaøn keát thaät söï cuûa ngöôøi toaøn theå daân toäc Vieät Nam!

Caùc nhaø ñaáu tranh Daân chuû trong nöôùc duø phaûi chòu
caûnh baét bôù ngoài tuø, nhöng hoï seõ caûm thaáy aám loøng bieát

ÑA HIEÄU 96 85

bao vôùi taát caû tình töï daân toäc töø ñoàng baøo haûi ngoaïi gôûi
veà. Buoàn thay, thôøi gian vöøa qua trong chieán dòch Thænh
Nguyeän Thö coù quaù nhieàu ñaùnh phaù, ñòch ta laãn loän. Baèng
moïi caùch chuùng muoán xoaù tan moïi thaønh quaû do söï coá gaéng
cuûa nhieàu ngöôøi, laàn naày ña soá nhôø coâng lao cuûa giôùi treû
ñaõ nhaäp cuoäc.

Chuùng mang muõ coái ñi chuïp khaép moïi nôi, moïi ngöôøi
ngay caû nhöõng nhaø ñaáu tranh chaân chính trong cuõng nhö
ngoaøi nöôùc, caøng haêng say choáng coäng bao nhieâu thì caøng
bò ñaùnh phaù baáy nhieâu. Qua chieán dòch TNT naày, coäng ñoàng
Ngöôøi Vieät Quoác Gia chuùng ta ñang ñi ñuùng höôùng. Xin ghi
nhaän taám loøng bieát ôn ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ goùp coâng söùc
mình ñaõ laøm neân kyø tích lòch söû naày. Nhaø vaên Nguyeãn Baù
Hoïc ñaõ noùi “Ñöôøng ñi khoù, khoâng khoù vì ngaên soâng caùch
nuùi maø khoù vì loøng ngöôøi ngaïi nuùi e soâng”. Chuùng ta cöù
tieáp tuïc tieán böôùc…

Ngöôøi coäng saûn vôùi chieâu baøi “khoâng gì quyù hôn ñoäc
laäp töï do” chæ laø caâu saùo ngöõ löôøng gaït moïi ngöôøi. Vaøo
nhöõng ngaøy ñaàu tranh toái tranh saùng, boïn chuùng chôi troø ma
giaùo quyû quyeät vöøa aên cöôùp vöøa la laøng. Chuùng cuøng nhau
vô veùt taát caû taøi saûn cuûa chính quyeàn mieàn Nam ñeå mang
veà laøm cuûa rieâng. Chuyeän vu caùo cho vò Toång Thoáng Vieät
Nam Coäng Hoøa Nguyeãn Vaên Thieäu ñaõ aên caép 16 taán vaøng
ñeå chaïy ra nöôùc ngoaøi, laø moät troø loá laêng nhaûm nhí. Chuû
thuyeát coäng saûn muoân ñôøi döïa treân söï noùi laùo vaø löôøng gaït,
baèng söùc maïnh cuûa noøng suùng vaø löïc löôïng choù vaøng coâng
an. Sau 37 naêm aùp ñaët chuû nghóa coäng saûn cho caû nöôùc,
Vieät Nam vaãn coøn laø moät quoác gia ngheøo, chaäm tieán, tham
nhuõng, ñoäc taøi toaøn trò vaø lieân tuïc vi phaïm caùc quyeàn laøm
ngöôøi. Caùc nhaø laõnh ñaïo coäng saûn cam taâm laøm toâi tôù cho
ngoaïi bang, daõy giang sôn gaám voùc cuûa tieàn nhaân ñeå laïi
ñang coù nguy cô laøm moài cho boïn giaëc Taøu phöông Baéc.
Ngö daân khoå sôû laàm than bò baét bôù giam caàm ñaùnh ñaäp ôû
Bieån Ñoâng, nôi moâi tröôøng soáng laâu ñôøi do cha oâng ñeå laïi,

86 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

CSVN vaãn chæ coù phaûn khaùng laáy leä maø chaúng theå giuùp ích
gì vôùi thaùi ñoä nhu nhöôïc heøn yeáu cuûa loaøi toâi tôù.

Thaùng Tö 2012 thaáy gì trong sinh hoaït coäng ñoàng Ngöôøi
Vieät Quoác Gia taïi haûi ngoaïi, moät buoåi ca haùt “Tình ca muøa
Xuaân” seõ ñöôïc boïn Vieät gian toå chöùc taïi thaønh phoá Berlin
Ñöùc Quoác vaøo ñuùng ngaøy 30-4 ñen, bò ñoàng höông tî naïn
Coäng saûn leân aùn taåy chay vaø phaûn ñoái quyeát lieät, cuoái cuøng
boïn toå chöùc phaûi daønh tuyeân boá huûy boû chuyeän ca haùt nhaûm
nhí naày.

Nhaân nhöõng ngaøy thaùng Tö ñau buoàn naày, chuùng ta ng-
hieâng mình töôûng nieäm nhöõng chieán só Vieät Nam Coäng Hoøa
ñaõ naèm xuoáng vì lyù töôûng Töï Do, ngaäm nguøi vaø ghi ôn caùc
chieán só ñaáu tranh Daân chuû taïi queâ nhaø ñang bò chòu caûnh tuø
ñaøy. Haõy cuøng nhau ñoát neùn höông loøng, caàu nguyeän vong
linh cuûa nhöõng anh huøng quaù vaõng, ñoä trì cho toaøn theå daân
toäc Vieät Nam tieáp böôùc ñoaïn ñöôøng ñaáu tranh.

Khoâng gì minh baïch roõ raøng baèng lôøi töï thuù cuûa oâng Buøi
Tín cöïu ñaïi taù coäng saûn, ngöôøi ñaõ coù maët taïi Dinh Ñoäc Laäp
trong nhöõng giôø phuùt haáp hoái cuûa mieàn Nam “Toâi boû heát
danh voïng haõo, chöùc töôùc phuø du, huaân chöông mai mæa, töï
hoå theïn töøng cao ngaïo voâ duyeân veà chuyeän vaøo dinh Ñoäc
laäp sôùm, xeá tröa 30-4, vôù vaån, laïc ñieäu, caù nhaân laàm laïc,
ngoä nhaän heát. Ñeå laøm gì cô chöù? ñeå ñaát nöôùc ra noâng noåi
naày ö? Ñoäc laäp khoâng! Töï do khoâng! Chuû quyeàn khoâng!
Veà maët naøo cuõng döôùi 100 nöôùc khaùc! Ngaøy naøo boïn caàm
ñaàu Baéc boä phuû seõ saùng maét ra nhö theá, coøn tuyø thuoäc vaøo
söùc maïnh vaø söï ñoaøn keát cuûa toaøn daân.

Arlington, Texas. Quoác haän 2012

ÑA HIEÄU 96 87

Nhaän ñöôïc cuù phone cuûa anh S. toâi baøng hoøang töôûng
mình nghe loän, toâi hoûi laïi “OÂng L. cuûa mình haû?”, tieáng
oâng Sanh laäp laïi “thì L. cuûa mình chôù L. naøo?” Toâi hoûi:
“Taïi sao cheát? Cheát baát töû vaäy? “oâng S. cöôøi “thì cheát chôù
sao!” Chaéc anh cuõng khoâng bieát traû lôøi nhö theá naøo tröôùc
nhöõng caâu hoûi laõng xeït cuûa toâi! Nhöng luùc ñoù, toâi thaät baøng
hoaøng. Trong nhoùm 4 ngöôøi leân chieác taøu Anh Tuaán rôøi beán
taøu gaàn kho 5 Khaùnh Hoäi ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, baây
giôø ñaõ coù 2 ngöôøi boû anh em, boû baïn beø ra ñi vónh vieãn.
Ngöôøi thöù nhaát laø oâng T., cheát caùch ñaây 4 naêm vì beänh ung
thö vaø baây giôø laø oâng L., beå maïch maùu naõo, nhö vaäy chæ
coøn 2 ngöôøi ôû laïi laø oâng S. vaø nhaø toâi! Khi baùo tin vôùi nhaø
toâi, ñang ñi coâng taùc cho TV ôû Thaùi Lan, anh cuõng hoûi caâu
töông töï “OÂng L. naøo? oâng L. cuûa mình haû“, toâi ñaùp “Thì
oâng L. cuûa mình chöù oâng L. naøo!” Phaûi oâng L.! moät ngöôøi
baïn ñoàng söï trong trung taâm ñieän aûnh, taïi Khaùnh Hoäi. Trong
luùc hoãn quaân, hoãn quan, Coäng Saûn chôø chöïc phaùo vaøo Saøi
Goøn, chuùng toâi ñaõ leân chuyeán taøu Anh Tuaán ñang chuaån bò
nhoå neo. Gia ñình oâng S. coù nhieàu ngöôøi töø Ñaø Naüng chaïy

88 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

vaøo cuõng ñang chuyeån ngöôøi leân taøu. Maét toâi töï nhieân thaáy
cay cay. Moät ngöôøi baïn thaân nöõa ñaõ töø giaõ ra ñi! Chöøng naøo
tôùi phieân nhöõng ngöôøi coøn ôû laïi?!

Chuùng toâi, 4 gia ñình chaát leân moät xe ñi xuoáng Houston
döï ñaùm tang. Trong ñoù coù anh chò P. tuy khoâng ñi cuøng
chuyeán taøu Anh Tuaán, anh chò bò keït laïi, anh ñi tuø vaø qua
sau, nhöng anh P. cuõng laøm vieäc trong trung taâm ñieän
aûnh tröôùc khi chuùng toâi töø Pleiku veà Saøi Goøn, ngaøy chuùng
toâi chaát nhau leân taøu laùnh naïn Coäng Saûn, gia ñình anh P.
khoâng coù maët taïi Saøi Goøn. Anh P. laøm taøi xeá chôû chuùng toâi
ñi döï ñaùm tang anh L. Anh Sanh coá gaéng laøm cho khoâng
khí ñôõ buoàn: ”OÂng L. söôùng hôn tuïi mình, chaû boû ñi tröôùc
coù tuïi mình ñeán döï, tôùi phieân tuïi mình ñi, chaû ñaâu coù tôùi!”
Ñuùng vaäy! Ngöôøi naèm xuoáng, xuoâi tay nhaém maét khoâng
coøn vöôùng baän söï ñôøi, hay söï ñôøi cuõng khoâng laøm cho hoï
vöôùng baän, chæ coù ngöôøi coøn soáng soùt laø nhôù thöông, saàu
thaûm maø thoâi. Anh L. ñi moät caùch raát nheï nhaøng, ñi vaøo
phoøng taém, coù leõ leân côn meät, anh ngoài ruû xuoáng saøn, nguû
moät giaác say söa. Chò L. keå laïi, buoåi toái, khoâng thaáy choàng
ñi nguû, chò xuoáng nhaø döôùi vaø tìm thaáy anh naèm ngaùy trong
phoøng taém, chò keå moät ñieàu kyø laï, laø anh vaãn ngaùy raát to,
nhöng maëc cho chò lay goïi, anh khoâng tænh giaäy, neân phaûi
keâu 911, theá laø anh ñi vaøo giaác nguû thieân thu! Anh ñaõ ñöôïc
77 tuoåi! khoâng theå töôûng töôïng vôùi tuoåi ñoù, anh nhìn raát treû
vaø khoûe maïnh, chò L. noùi khoâng heà coù moät daáu hieäu beänh
taät naøo tröôùc ñoù. Chuùng toâi cuøng cheùp mieäng an uûi “anh L.
phaûi tu chuïc kieáp môùi ra ñi moät caùch nheï nhaøng nhö vaäy!”.

Chuùng toâi oâm nhau trong nhaø quaøn, maét muõi ai cuõng ngu
ngô. Mau thaät! töôûng nhö môùi ngaøy naøo, chuùng toâi môùi chaân
öôùt chaân raùo tôùi Myõ, nhìn laïi ai cuõng 6, 7 chuïc boù. Con caùi
môùi naêm naøo coøn nhoû xíu, boàng beá treân tay, nay ñöùa lôùn
nhaát ñaõ ñieåm laâm raâm toùc baïc.

Thaùng 4 cuûa 37 naêm veà tröôùc, chuùng toâi tay xaùch naùch
mang vôùi 4 ñöùa con thô, leo leân chieác taøu Anh Tuaán ñang

ÑA HIEÄU 96 89

ñôïi döôùi beán, ñeå mang moät ñoaøn ngöôøi khoâng bieát seõ troâi
giaït nôi naøo ñeå traùnh hoïa Coäng Saûn. Dó nhieân nhöõng ngöôøi
chaïy keù nhö chuùng toâi môùi khoâng bieát chieác taøu seõ mang
mình ñi ñeán phöông naøo, nhöõng chuû taøu (hoaëc nhieàu chuû
taøu) thì chaéc chaén bieát nôi hoï seõ ñi ñeán, ñoù laø Subic Bay,
Phi Luaät Taân.

Vôùi 4 ñöùa con thô, hai vôï choàng vaø ñöùa em gaùi, chuùng
toâi chæ kòp mang treân mình moät tuùi xaùch aùo quaàn nhoû, khoâng
valise, khoâng caëp taùp, vaøi giaáy tôø tuøy thaân maø luùc hoaûng
hoát, chuùng toâi vaãn raùng mang theo. Nhöõng vaät duïng coàng
keành nhaát laø cuûa ñöùa con môùi sinh ñöôïc hôn 2 thaùng, naøo laø
bình söõa, khaên long, taû loùt, bình nöôùc noùng, 3 ñöùa kia, neùt
maët ngô ngaùc laøm theo lôøi cha meï nhöng coù leõ khoâng hieåu
roõ lyù do naøo roõ reät taïi sao ba meï phaûi boû nhaø, boû cöûa, leânh
ñeânh treân bieån caû maáy ngaøy trôøi vì hai chöõ “Vieät Coäng tôùi!”

Rôøi bôø 1 ngaøy, chuùng toâi nghe leänh ñaàu haøng, ñaøn oâng,
ñaøn baø nöôùc maét laõ chaõ treân göông maët ñaõ haèn veát suy tö.
Caùi sôï, caùi buoàn, caùi ñau maát nöôùc vaøo tay Coäng Saûn troän
laãn vôùi côn möa baõo muoán ñaùnh chìm con taøu laøm ngöôøi
lôùn meät nhoaøi, con nít maát söùc, thaèng uùt cuûa chuùng toâi khaùt
söõa nhöng khoùc cuõng khoâng ra hôi. Meï con bò say soùng naèm
la lieät. Ñöùa con gaùi 4 tuoåi laïi khoâng heà haán gì, chaùu vaãn
theo ba, leo leân, leo xuoáng döôùi haàm taàu baèng 1 caùi thang
döïng ñöùng, nhìn leân, nhìn xuoáng ñeàu thaáy choùng maët. Sau
côn möa, trôøi laïi saùng, thieân haï ñem nhöõng hình aûnh bò möa
baõo laøm öôùt, caû nhöõng tôø giaáy baïc nöõa. Chuùng toâi luùc aáy
ñaõ nghe seõ ñi ñeán nôi naøo. Nhöõng ngöôøi mang quaân phuïc
vaø coù sung oáng beân mình ñaõ quaêng xuoáng moät quaõng soâng
khi nghe leänh ñaàu haøng phaùt ra tö chieác radio! Treân mình
moïi ngöôøi quaàn aùo, toùc tai ñaõ baét ñaàu khoâ theo naéng vaø gioù.

Leânh ñeânh 7 ngaøy, 7 ñeâm chuùng toâi cuõng ñeán ñöôïc Subic
Bay, Phi Luaät Taân. Ñoøan ngöôøi loâi thoâi, leâ theâ leách theách
saép haøng ñi laøm giaáy tôø. Vaø töø ñoù chuùng toâi nghæ ngôi khoâng
bao laâu, laïi ñöôïc ñöa ñi ñaûo Guam vaø sau ñoù ñeán traïi tò naïn
ñaõ ñöôïc ñònh tröôùc laø Fort Chaffee, Arkansas.

90 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Cuõng nhö moïi ngöôøi di taûn, chuùng toâi phaûi hoøa nhaäp
vaøo cuoäc soáng taäp theå trong caùc barack, moãi gia ñình tuy
coù khoaûng khoâng gian rieâng, nhöng phaûi chia chung phöông
tieän veä sinh taém röûa coâng coäng. Treû con vaãn voâ tö chaïy
nhaûy, coøn ngöôøi lôùn beà ngoøai, tuy vaãn sinh hoaït chung vôùi
moïi ngöôøi nhöng trong taâm trí, ai cuõng lo aâu, khoâng bieát
töông lai seõ veà ñaâu? Vieäc gì ñang xaûy ra ôû queâ höông ñang
xa caû nöûa voøng traùi ñaát? Baø con, cha meï, baïn beø thaân thuoäc
giôø ra sao? coù ngöôøi coøn keït laïi vôï con, coù ngöôøi chaïy theo
ñoaøn ngöôi di taûn, choàng thì vaãn coøn keït trong moät chieán
traän naøo ñoù!? Noùi laøm sao heát nhöõng taâm söï ngoån ngang!
Baø T. vaãn khoùc raám röùt moãi ñeâm veà vì ñöùa con gaùi thöù 2
bò keït laïi! Baø Laân vôùi 5 ñöùa con, gia ñình oâng S. cuõng taïm
truù trong moät barack cuõng khoâng xa maáy.

Chuùng toâi nhöõng ngöôøi ñi cuøng chuyeán taøu vaãn gaëp gôõ
nhau haøng ngaøy vaø cuøng töï hoûi, ñôøi mình roài seõ ra sao?!
Ngoaøi nhoùm baïn beø haøng xoùm trong cö xaù ñieän aûnh truyeàn
tin, cuøng chaïy treân chieác taøu Anh Tuaán, chuùng toâi coøn gaëp
ñöôïc nhieàu baïn beø khaùc, coù ngöôøi hoïc chung tröôøng vôùi toâi,
hoaëc hoïc cuøng khoùa Voõ Bò vôùi nhaø toâi. Ngaøy ngaøy trong khi
chôø sponsor baûo laõnh, haøng ngaøy, chuùng toâi cuøng ñi saép haøng
laõnh côm, saép haøng chôø caø pheâ, baùnh ngoït, hay ruû nhau ñi
xem phim giaûi trí. Khi boùng ñeâm phuû xuoáng, chuùng toâi laïi ñi
vaøo beân trong, khi thì phoøng ngöôøi naøy, khi thì phoøng ngöôøi
kia, baøn taùn nghe ngoùng tin töùc cuûa ñaøi BBC hoaëc VOA.
Buoåi toái, trong khoâng gian im laëng, chuùng toâi laïi nghe moät
tieáng haùt thaät buoàn “Roài coù moät ngaøy, coù moät ngaøy chinh
chieán taøn, anh trôû veà queâ, trôû veà queâ tìm tuoåi thô maát naêm
nao… ” ñoù laø tieáng haùt cuûa moät ngöôøi lính ñaõ boû laïi vôï con,
vì anh ñaõ khoâng coøn ñöôøng trôû veà nhaø trong moät traän ñaùnh.
Tieáng haùt cuûa anh laøm nhieàu ngöôøi muûi loøng. Roài haøng ñeâm,
chuùng toâi cuõng nghe ñöôïc nhöõng lôøi baøn caõi oàn aøo veà vieäc
nhieàu ngöôøi, vì nhöõng lyù do khaùc nhau, coù ngöôøi vì gia ñình,
coù ngöôøi coù theå nheï daï, tin theo lôøi ñöôøng maät cuûa nhöõng
teân Coäng Saûn ñaõ len loûi trong ñoøan ngöôøi tò naïn, ghi danh

ÑA HIEÄU 96 91

ñi veà treân chieác taøu Vieät Nam Thöông Tín! Nhöõng ngöôøi ñaõ
traûi qua cuoäc di cö 54, coù kinh nghieäm vôùi cheá ñoä saét maùu
cuûa Coäng Saûn ñaõ leân tieáng khuyeân can, noùi raèng veà laø maéc
baãy Coäng Saûn. Trong soá nhöõng aáy laø ngöôøi lính laïc maát vôï
con kia, vôùi tieáng haùt naõo nuøng moãi ñeâm. Hoï ñaõ trôû veà laïi
Vieät Nam, söï trôû veà cuûa hoï khoâng ñöôïc traû baèng söï ñoaøn
tuï, nhöõng lôøi höùa laùo khoùet, maø hoï ñaõ bò Coäng Saûn boû ngay
vaøo tuø! Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân Coäng Saûn löøa doái
vì bòp bôïm, hung aùc laø baûn chaát cuûa Coäng Saûn, chuùng laäp
ñi laäp laïi troø gian manh khoâng bieát bao nhieâu laàn, vaø laàn
naøo chuùng cuõng caâu ñöôïc moät soá ngöôøi nheï daï, mau queân!

Trong thaùng tö cuûa naêm thöù 37, tin töùc töø Vieät Nam ñöa
sang cho thaáy töø luùc Coäng Saûn xua quaân xaâm laán mieàn Nam
cho tôùi naøy, chính saùch cuûa chuùng cuõng khoâng heà thay ñoåi,
vaãn gian aùc, vaãn xaûo quyeät, haønh ñoäng baét bôù traû thuø vaãn
tieáp tuïc ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng cuøng chính kieán. Baûn
chaát ñoäc aùc, ñoäc taøi khoâng heà thay ñoåi trong chính saùch ñoäc
ñaûng. Vuï xöû aùn luaät sö Cuø Huy Haø Vuõ hay vuï baét giöõ ca
nhaïc só Vieät Khang, nhöõng ngöôøi tuoåi treû yeâu nöôùc, nhöõng
tieáng noùi ñaáu tranh daân chuû ñeàu khoâng thoaùt khoûi baûn aùn
caên cöù treân caùi goïi laø “aâm möu laät ñoå cheá ñoä” theo boä luaät
hình söï cuûa Coäng Saûn! Ñuùng laø moät thöù luaät phaùp röøng ñaõ
laøm cho caû theá giôùi leân tieáng caûnh caùo cheá ñoä cai trò cuûa
boïn quyû ñoû.

Tuy coù nhieàu ngöôøi bi quan noùi raèng ôû caùc nöôùc Baéc
Phi, Trung Ñoâng chæ coù 1 keû ñoäc taøi, coøn ôû Vieät Nam coù caû
moät ñaûng caàm ñaàu khoù maø laät ñoå ñöôïc, nhöng ôû ñôøi khoù coù
theå bieát ñöôïc vieäc gì seõ xaûy ra vì khi söï cuøng khoå cuûa daân
chuùng ñaõ chaïm xuoáng ñaùy vöïc, khi con giun xeùo laém noù seõ
phaûi quaèn leân; taïi Trung Ñoâng chæ coù moät boù ñuoác cuûa moät
sinh vieân töï töû chæ vì khoâng tìm ra vieäc laøm trong moät ñaát
nöôùc ñoäc taøi, tham nhuõng maø taïo neân moät cuoäc caùch maïng
ñeå ñôøi, huoáng chi neáu moãi ngöôøi daân trong nöôùc Vieät Nam
seõ laø moät boù ñuoác thì cheá ñoä Coäng Saûn phi nhaân phaûi bò
thieâu ruïi maø thoâi. Vaán ñeà chæ laø thôøi gian.

92 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

Cuõng trong thaùng tö, loøng ngöôøi daân trong vaø ngoaøi nöôùc
vaãn coøn hy voïng moät cuoäc caùch maïng toaøn daân seõ dieãn ra
nhö cuoäc caùch maïng Hoa Laøi taïi Trung Ñoâng, maø thænh
nguyeän thö do nhaïc só Truùc Hoà, toång giaùm ñoác cuûa SBTN
ñaõ phaùt ñoäng, chæ troïng voøng moät thaùng ñaõ thu thaäp ñöôïc
gaàn 150,000 chöõ kyù, gôûi thaúng vaøo toøa Baïch OÁc, yeâu caàu
TT Obama vaø chính phuû Hoa Kyø can thieäp veà nhaân quyeàn
cho Vieät Nam!

Noùi veà ñoäc aùc thì khoâng coù moät cheá ñoä naøo ñoäc aùc hôn
cheá ñoä Coäng Saûn, maø ñieån hình laø nhöõng vuï ñaùnh ñaäp daõ
man cuûa coâng an, caûnh saùt, coâng cuï aùp cheá cuûa ñaûng ñoái
vôùi daân chuùng. Hoï ñaùnh töø cuï giaø ñaùng tuoåi oâng, tuoåi cha
cuûa hoï cho ñeán nhöõng thanh thieáu nieân voâ toäi, chuùng khoâng
töø nan phuï nöõ hay treû em, maùu vaø nöôùc maét cuûa ngöôøi daân
trong nhöõng cuoäc ñaøn aùp daønh nhaø cöûa ñaát ñai cuûa daân,
cuûa nhaø thôø, cuûa chuøa. Maùu vaø nöôùc maét cuûa ngöôøi daân
voâ toäi tieáp tuïc xaûy ra. Ñieån hình laø 55 giaùo daân Coàn Daàu
ñang troán traùnh cheá ñoä Coäng Saûn. Phaùi ñoaøn truyeàn thanh
heä thoáng Saøi Goøn Houston/Dallas, ñaøi truyeàn hình SBTN
Dallas Fort Worth cuøng moät vaøi luaät sö ñaïi dieän cho uûy ban
Cöùu Ngöôøi Vöôït Bieån ñaõ ñi thaêm nhöõng giaùo daân, nhöõng
ngöôøi ñaáu tranh daân chuû phaûi troán chaïy söï traû thuø daõ man
cuûa Coäng Saûn, ñang nuoâi hy voïng ñöôïc Lieân Hieäp Quoác
cöùu xeùt cho hoï ñeán beán bôø töï do.

Sau naêm 75, daân Vieät ñaõ nghe caâu “neáu coät ñeøn bieát
ñi, noù cuõng ñi”, tôùi 36 naêm sau, coät ñeøn khoâng chaïy ñöôïc
nhöng ngöôøi daân vaãn tieáp tuïc phaûi boû moà maû oâng cha ñeå
ra ñi vì cheá ñoä baát nhaân cuûa Coäng Saûn

Thaùng Tö naêm nay coù quaù nhieàu ñeå nhôù. Thaùng Tö cuûa
36 naêm löu laïc xöù ngöôøi, 36 naêm luùc naøo cuõng quay quaét vôùi
nhöõng kyû nieäm daáu yeâu nôi ñaát Meï. Thaùng Tö taïi Dallas laø
luùc baàu trôøi deã chòu, coù theå ngoài ngoaøi saân nhìn ngaém ñaát trôøi
vôùi loøng nhung nhôù mang mang vaø coá gaéng vöôït côn buoàn
ñeå cho mình moät vaøi hy voïng vì soáng laø hy voïng, khoâng coù

ÑA HIEÄU 96 93

hy voïng con ngöôøi khoâng theå naøo ñöông ñaàu vôùi nhöõng baát
traéc khoù khaên cuûa cuoäc ñôøi. Vaø ai trong chuùng ta khoâng mô
coù moät ngaøy veà nhìn laïi queâ höông thaân yeâu khi cheá ñoä phi
nhaân cuûa Coäng Saûn suïp ñoå?! Tuy nhieân, bieát bao nhieâu keû
“chí coøn mong tieán böôùc, nhöng söùc khoâng kham noåi ñoaïn
ñöôøng” nhö anh T. anh L. chaúng haïn. Vì vaäy chuùng ta “caàn
ñöôïc daét dìu” (nhö lôøi thieát tha trong baøi truy ñieäu Truyeàn
Thoáng Voõ Bò), chuùng ta nguyeän caàu hoàn thieâng soâng nuùi,
nguyeän caàu chieán só Voâ Danh, phuø trì cho coäng ñoàng haûi
ngoïai coù moät söùc maïnh ñoøan keát yeåm trôï cho cuoäc ñaáu tranh
taïi quoác noäi, seõ laät ñoå cheá ñoä ñoäc aùc cuûa Coäng Saûn trong
moät thaùng Tö naøo ñoù, khoâng xa, vaø trang söû nöôùc Vieät seõ
ñaùnh daáu moät cuoäc caùch maïng Hoa Laøi treân treân queâ höông
hình cong chöõ S!

94 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

37 Naêm Nhôù Nhaø

*Thaân taëng ñoàng baøo VN löu vong – nñg

1. nhôù nhaø, coù phaûi nhôù queâ?
nhôù queâ daøi noãi, leâ theâ nhôù nhaø
xa queâ töôûng laø hoâm qua
thaät thaø maø noùi, ñaõ laø 37 naêm
37 naêm roài, 37 naêm!
Soâng boài ñaát lôû, ñeâm naèm thöùc thao
nhôù nhaø, laø nhôù ñoàng baøo
laø ñi laùnh naïn, bieát bao giôø veà!
2. nhôù nhaø, chính laø nhôù queâ
nhôù queâ, laø khoùc... chöa veà nöôùc non
37 naêm, bieån caïn nuùi moøn
37 naêm, maùu ngheõn chaûy doàn veà tim
3. nhôù nhaø, nhaø maát sao tìm
coøn queâ cuõng maát, theo chim goïi chieàu!
nhôù nhaø, trôøi ñaát ñìu hiu
nhôù nhaø ñoàng nghóa, “chín chieàu ruoät ñau” (cd)
“Meï ôi! ñöøng ñaùnh con ñau
Ñeå con baét oác, haùi rau Meï nhôø” (cd)
4. nhôù nhaø, ngaâm laïi baøi thô
Chöõ nghóa meo moác, nhaït môø trong tim
Nhôù nhaø, nhaø maát sao tìm
37 naêm quaù ñuû, caùnh chim baït ngaøn
Sôn haø, coøn daáu chaám than!
ñaøn con löu laïc, lang thang… nhôù nhaø
5. ñeâm ñeâm nhìn trôøi… sao sa
Bao nhieâu sao ruïng, nhôù nhaø baáy nhieâu!

San Jose, CA - NGUYEÃN ÑOÂNG GIANG

ÑA HIEÄU 96 95

Trong suoát cuoäc ñôøi cuûa moãi chuùng ta, baát cöù ai cuõng coù
nhöõng noãi nieàm rieâng tö nhöõng öôùc mô thaàm kín, nhöõng khaùt
voïng voâ bieân. Coù bieát bao nguoàn vui neáu ñaït ñöôïc vaø cuõng
coù bieát bao noãi chaùn chöôøng buoàn khoå neáu khoâng thoûa ñaùng.

Ngay töø thuôû aáu thô, trí oùc moät khi phaùt trieån cuõng bieát
löu luyeán ngoâi nhaø mình ñang ôû, nhöõng kyû nieäm aám eâm hay
cay ñaéng khi soáng cuøng cha meï. Maùi tröôøng, thaày coâ, baïn
beø, queâ höông, tình nghóa vôï choàng, baø con, haøng xoùm laùng
gieàng hay ngöôøi ôn keû thuø. Taát caû nhö moät cuoän phim dó
vaõng ñaày hæ, noä, aùi, oá ñaõ in saâu vaøo tieàm thöùc cuûa moãi ngöôøi
nhö moät veát haèn saâu thaúm, laøm thoån thöùc con tim ray röùc
maõi khoân nguoâi. Ñôøi ngöôøi duø ngaén hay daøi ñeàu phaûi traûi
qua nhöõng söï kieän nhö moät côn loác xoaùy luùc aån luùc hieän, ñoâi
luùc laøm ta hoang mang, khoâng bieát ñaâu laø hö thöïc. Ngoaïi tröø
môùi sinh ra ñôøi ñaõ töû vong thì khoa hoïc chöa thaáy giaûi thích,
hoaëc giaû ngöôøi ñau thaàn kinh hay traûi qua moät tai naïn quaù
khuûng khieáp môùi queân ñi moät ñoaïn ñôøi quaù khöù vaø khoâng
bieát hieän taïi mình laø ai.

Thôøi gian coù theå ví von nhö ñoáng tro taøn, chöa gaëp côn
baõo toá thì naèm im lìm, yeân aéng. Nhöng chæ caàn moät côn möa

96 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

nheï, moät ngoïn gioù thoaûng qua cuõng seõ buøng leân maõnh lieät,
khôi daäy bieát bao nhieâu kyû nieäm. Sau ñaây laø nhöõng chuyeän
thöôøng xaûy ra trong nhaân gian veà theá thaùi nhaân tình ñaùng
cho chuùng ta suy ngaãm. Ñuùng hay sai, thöïc hay giaû chuùng
ta luoân coù nhöõng suy nghó khoù giaûi ñoaùn. Chính nhöõng ñieàu
naøy laø moät aán töôïng gôïi nhôù thöôøng lai vaõng trong ta.

Baáy giôø laø muøa heø, taïi mieàn ñoâng baéc Massachusetts
nöôùc Myõ ñaõ coù naéng aám. Trôøi trong xanh maây traéng löõng
lô vaø muoân thuù röøng nhö ñöôïc hoài sinh sau muøa ñoâng tuyeát
phuû, chuùng ñang nhôõn nhô taém naéng nôi hoang daõ. Taïi
thaønh phoá hay nhöõng khu vöôøn coù hoa thôm coû laï laø choán
ñaày quyeán ruõ cho ong böôùm daäp dìu, chim choùc veùo von veà
xaây toå trong luøm caây. Voâ soá boà caâu cuøng tuï veà nhaûy nhoùt
treân thaûm coû nhung eâm hay nôi coâng vieân ræa moài khoâng
chuùt sôï haõi loaøi ngöôøi.

Khu vöôøn ñaõ coù böôùm vôøn bay

Chim ca ríu rít trong khoùm caây

Soùc tung taêng giôõn quanh phieán ñaù

Toâi ñöùng laëng nhìn nhö ngaát ngaây

Caùc baïn cuûa Ñaïi vaø Baïch Lieân ñöôïc môøi ñeán töø West-
field, Springfield, Ludlow caùch nöûa giôø laùi xe. Baïn cuûa hoï
khoâng ñoâng chæ goàm boán caëp vôï choàng laø AÁn vaø Haûi Nguyeät,
Minh vaø Bích Haø, Maûng vaø Myõ Hoøa, Daân vaø Kieám Thu.
Tuy nhieân xe cuûa hoï phaûi ñaäu doïc ngoaøi ñöôøng tröôùc maët
nhaø, vì trong drive way ñaõ coù boán chieác xe cuûa gia ñình. Vôï
choàng, con gaùi vaø reã cuûa hoï ñeàu laøm khaùc sôû, khaùc ca neân
phaûi saém xe rieâng cho tieän. Con ñöôøng Thomas drive thaät
ngoaïn muïc vì noù ngaén nhö moät naác thang, hai beân laø hai ñaïi
loä neân muøa ñoâng khoâng sôï keït xe. Ñaëc bieät vôùi cuøng moät
loái kieán truùc nhaø hai taàng neân troâng raát haøi hoøa. Nhaø baêng,
khu thöông maïi, tröôøng hoïc, nhaø thôø, coâng vieân ñeàu toïa laïc
chung quanh khu laân caän, raát thuaän tieän vaø an toaøn voâ cuøng.
Moät soá baïn cuûa hoï ñeán tröôùc ñaõ raõi raùc daïo vöôøn ngaém hoa,
cuøng nhau troø chuyeän. Baïch Lieân xinh ñeïp trong chieác aùo

ÑA HIEÄU 96 97

ñaàm tay phoàng daøi quaù goái, neàn aùo ñen laøm noåi baäc maáy
ñoùa hoa haûi ñöôøng maøu hoàng thaãm, chen laãn nhöõng caùnh laù
maøu xanh reâu troâng vöøa quyù phaùi vöøa trang nhaõ. Caùc baïn
gaùi cuûa naøng moãi ngöôøi moãi veû, trang phuïc khaùc nhau, maùi
toùc uoán chaûi kheùo leùo, göông maët nuï cöôøi laø vuõ khí ñaùng
yeâu cuûa phaùi nöõ.

Sôû dó hoâm nay gia ñình Ñaïi vaø Baïch Lieân toå chöùc buoåi
hoïp maët vôùi baïn beø vì naêm tôùi chaøng seõ veà höu. Vì vaäy hoï
muoán coù moät kyû nieäm ñeïp tröôùc khi di chuyeån veà Georgia
aáy maø, Baïch Lieân ñöa maét nhìn moät löôït roài noùi:

- Khoan ñaõ, coøn thieáu caëp Myõ Hoøa vaø Maûng nöõa, haõy
thö thaû daïo vöôøn ñaõ caùc ngöôøi ñeïp ôi!. Mieäng noùi chaân böôùc
naøng voäi vaõ ra saân tröôùc, thoaùng thaáy Maûng ñang caàm maùy
aûnh ngaém nghía. Coøn Myõ Hoøa thì ñöùng töïa beân caùnh coång
coù troàng caây hoa höôøng ñaïi ñoùa maøu vaøng hoå phaùch, beân
kia coång traùi ñoái dieän coøn coù moät caây höôøng khaùc maøu ñoû
thaãm. Caû hai caây höôøng leo naøy taïo thaønh moät hình voøng
cung treân coång vôùi maøu hoa chen laãn troâng thaät ñeïp maét,
Baïch Lieân móm cöôøi ñuøa:

- AØ thì ra anh chò troán ôû ñaây chuïp aûnh xaáu laém nghe, laøm
moïi ngöôøi chôø quaù chöøng, Baïch Lieân raát lo anh chò khoâng
tôùi nöõa chôù. Thoâi nhanh leân haõy ñöùng chung vôùi nhau ñeå
Baïch Lieân chuïp cho vaøi taám aûnh, baûo ñaûm khoâng ñeïp khoâng
laáy tieàn.

Gioù maùt thoang thoaûng laøm nhöõng caùnh hoa rôi laø ñaø,
tung leân vaø nheï nhaøng ñaùp xuoáng treân thaûm coû xanh töôi
mòn maøng. Chính Ñaïi ñaõ daøy coâng caét coû vaø tæa laù töø tuaàn
tröôùc ñeå chuaån bò ñoùn tieáp baïn beø. Tröôùc coång chính môû vaøo
phoøng khaùch, treân böïc ra vaøo Baïch Lieân ñaõ ñaët saün moät chaäu
truùc vaøng, thaân uoán khuùc nhieàu voøng troâng raát laï maét. Beân
phaûi laø chaäu daï lyù höông ñem töø V.N qua raát hieám thaáy ôû
Myõ, nhöõng caùnh hoa nhoû hình ngoâi sao maøu xanh non cuûa
laù, chöa xeáp caùnh muøi höông tinh khieát coøn phaûng phaát ñaâu
ñaây trong khoâng khí raát deã chòu. Ngoaøi ra, tröôùc moãi cöûa soå
troâng ra ñöôøng ñeàu coù chaén gaïch ñoû hình voøng cung, beân

98 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI

trong troàng ñuû caùc loaïi hoa nhoû, nhìn xa nhö moät taám thaûm
nhieàu maøu saéc röïc rôõ voâ cuøng. OÂ kìa, ñeïp laøm sao beân traùi
vaøo vöôøn coù moät buïi hoa vaøng röïc rôõ, rung rinh döôùi aùnh
naéng ban mai nhö saün saøng ñoùn chaøo quan khaùch. Caùc naøng
töø sau böôùc ra, Bích Haø mau maén reo leân:

- A, anh chò Maûng ñaõ tôùi roài, vaäy laø ñoâng ñuû vui quaù.

Myõ Hoøa voäi phaân traàn:

- Myõ Hoøa xin loãi caùc baïn ñaõ ñeán ñaây maø coøn lo chuïp
aûnh ñeå caùc baïn chôø. Nhaân tieän nhôø anh Maûng chuïp duøm cho
maáy chò em mình vaøi taám aûnh ñeå kyû nieäm.

Baïch Lieân vui veû chæ buïi hoa noùi:

- Phaûi ñoù chuùng mình haõy cuøng nhau ñöùng beân caây hoa
mai Myõ ni chuïp aûnh nghe. Ñaëc bieät maøu hoa gioáng heät hoa
mai V.N nhöng chæ nôû vaøo muøa heø vì muøa xuaân vaãn coøn
tuyeát.

- Ñeïp quaù Bích Haø thích gheâ, chò Baïch Lieân ñaët teân hoa
mai Myõ nghe cuõng ngoä laém chôù. Laàn ni veà em seõ mua moät
caây troàng tröôùc ngoû môùi ñöôïc, noùi xong Bích Haø cao höùng
haùt leân nho nhoû:

Nhaø em coù hoa vaøng tröôùc ngoõ
Töôøng thaät laø cao coù daây leo kín raøo
Baïch Lieân phuï hoïa:
Hoa vaøng tröôùc ngoõ cöôøi duyeân
Coù ñoâi böôùm ñeïp luaân phieân raäp rình
Gioït söông treân laù rung rinh
Caùnh hoa rôi nheï höõu tình sieát bao

Ñoïc xong maáy caâu thô Baïch Lieân say söa noùi:

- Neø ñaøng kia laø hoa anh ñaøo Nhaät Japanese cherry,
khaùc vôùi anh ñaøo Myõ vì caùc caønh laù ñeàu ruû xuoáng, ñeïp nhö
maùi toùc giai nhaân trong Bích caâu kyø ngoä phaûi khoâng caùc
baïn?. Vaøo thaùng tö trôøi coøn laønh laïnh, du khaùch caùc nôi
ñeàu ñoå doàn veà Washington D.C ñeå thöôûng ngoaïn hoa anh
ñaøo nôû. Caû tieåu bang troâng nhö moät röøng hoa ñuû maøu ñaäm
nhaït ñeïp voâ cuøng.

ÑA HIEÄU 96 99

Daân voäi noùi to laøm caùc naøng tænh moäng:

- Noùi xong chöa röùa hæ? tui cuõng hoïc ñöôïc vaøi caâu tieáng
Hueä, ôû ñaây phe Quaûng Nam vaø Hueä ñoâng quaù. Chæ coù tui
laø daân Baéc kyø, coøn Kieám Thu laïi laø ngöôøi Saigon leû loi laøm
sao aáy. Môøi caùc phu nhaân vaøo trong ñi, cöù moâ, teâ, raêng, röùa
hoaøi laøm tuïi tui bò kieán caén buïng quaù trôøi neø.

Daân noùi moät hôi laøm ai naáy ñeàu töùc cöôøi nhaát laø tieáng
Hueá coá baét chöôùc nghe naëng quaù, Hueá noùi traïi Hueä ai khoâng
nhòn cöôøi cho ñöôïc?. Nghe Daân hoái thuùc caùc naøng khoâng
daùm chaäm treã cuøng nhau böôùc vaøo. Treân chieác baøn hình baàu
duïc keâ giöõa caây Dogwood maøu hoàng caùnh sen vaø maøu traéng
taùn roäng troâng xa nhö hai chieác duø rôïp boùng maùt. Thöùc aên
ñaõ baøy saün, beân caïnh naøo laø bia, nöôùc ngoït vaø moät soá quaø
baùnh, vaøi chaäu hoa lan do caùc naøng mang ñeán nöõa. Baïch
Lieân boâng ñuøa:

- Chaø hoa cuûa baïn moâ “leùn” ñem tôùi ñeïp quaù, Baïch
Lieân thích gheâ khoâng daùm töø choái, caùm ôn nhieàu. Nhöng
caùc baïn boû thì giôø quyù baùu tôùi chôi coøn baøy ñaët mang xaùch
lænh kænh ñuû thöù chi cho phieàn?. Coù maém aên maém, coù rau
aên rau mieãn vui laø ñöôïc.

Bích Haø ñang baøy baøn phaân chia caùc thöùc aên voäi traû lôøi:

- Coù gì ñaâu maø chò Baïch Lieân phaûi ngaïi heø, moãi ngöôøi
chæ ñem coù moät chuùt xíu goùp vui vôùi anh chò. Toaøn caây nhaø
laù vöôøn caû, muïc ñích ñeå “khoe taøi” noäi trôï cuûa phaùi nöõ chôù
khoâng phaûi mua ôû tieäm moâ. Duø raêng naáu nöôùng ôû nhaø cuõng
veä sinh hôn phaûi khoâng caùc chò?

Neø chò Baïch Lieân nhìn xem dóa ñoâng söông Bích Haø
pha maøu coù ñeïp khoâng.

- Bích Haø kheùo tay quaù ñi chôù coøn phaûi hoûi, maøu saéc raát
haøi hoøa thaáy laø muoán aên lieàn, caùm ôn nghe. Anh Ñaïi haõy tieáp
duøm caùc baïn trai cuûa anh ñi, beân ni ñaõ coù em lo roài. Môøi taát
caû cuøng ngoài taïi hai chieác baøn daøi keâ laïi vôùi nhau ñaøng kia
kìa, chuùng mình chia hai phe deã troø chuyeän hôn, chaéc caùc
baïn ñoàng yù chöù? Haûi Nguyeät ngoài xuoáng ñaây ñi, laøm chi maø

100 ÑAÙP LÔØI SOÂNG NUÙI